You are on page 1of 9

Traàn Só Tuøng

Ñaïi soá 11

CHÖÔNG IV
CHÖÔNG IV
GIÔÙI HAÏN
GIÔÙI HAÏN

I. Giôùi haïn cuûa daõy soá

Giôùi haïn höõu haïn Giôùi haïn voâ cöïc


1. Giôùi haïn ñaëc bieät: 1. Giôùi haïn ñaëc bieät:
1 1
 0 (k   ) lim n   lim n k   (k   )
lim  0 ; lim
k
n n n  n lim q n   ( q  1)
n
lim q  0 ( q  1) ; lim C  C 2. Ñònh lí:
n n
2. Ñònh lí : 1
a) Neáu lim un   thì lim 0
a) Neáu lim un = a, lim vn = b thì un
 lim (un + vn) = a + b un
 lim (un – vn) = a – b b) Neáu lim un = a, lim vn =  thì lim =
vn
 lim (un.vn) = a.b
0
u a
 lim n  (neáu b  0) c) Neáu lim un = a  0, lim vn = 0
vn b
u  neáu a.vn  0
b) Neáu un  0, n vaø lim un= a thì lim n = 
vn   neáu a.vn  0
thì a  0 vaø lim un  a d) Neáu lim un = +, lim vn = a
c) Neáu un  vn ,n vaø lim vn = 0  neáu a  0
thì lim(un.vn) = 
thì lim un = 0   neáu a  0
d) Neáu lim un = a thì lim un  a
* Khi tính giôùi haïn coù moät trong caùc
3. Toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn
0 
u daïng voâ ñònh: , ,  – , 0. thì phaûi
S = u1 + u1q + u1q2 + … = 1  q  1 0 
1 q tìm caùch khöû daïng voâ ñònh.
Moät soá phöông phaùp tìm giôùi haïn cuûa daõy soá:
 Chia caû töû vaø maãu cho luyõ thöøa cao nhaát cuûa n.
1 1
1 1  3
n 1 n 1 n 2
 n  3n n
VD: a) lim  lim  b) lim  lim 1
2n  3 3 2 1  2 n 1
2 2
n n
2 2 4 1 
c) lim(n  4 n  1)  lim n  1   2   
 n n 
 Nhaân löôïng lieân hôïp: Duøng caùc haèng ñaúng thöùc
 a  b   a  b   a  b;  3 a  3 b   3 a2  3 ab  3 b2   a  b
 n2  3n  n  n2  3n  n  3n
VD:  
n  3n  n =
2 lim = lim =
3
lim
 n2  3n  n  2
n  3n  n 2

 Duøng ñònh lí keïp: Neáu un  vn ,n vaø lim vn = 0 thì lim un = 0

Trang 49
Ñaïi soá 11 Traàn Só Tuøng

sin n sin n 1 1 sin n


VD: a) Tính lim . Vì 0   vaø lim  0 neân lim 0
n n n n n
3sin n  4 cos n
b) Tính lim 2
. Vì 3sin n  4 cos n  (32  42 )(sin 2 n  cos2 n)  5
2n  1
3sin n  4 cos n 5
neân 0   .
2 2
2n  1 2n  1
5 3sin n  4 cos n
Maø lim 2  0 neân lim 0
2n  1 2 n2  1

Khi tính caùc giôùi haïn daïng phaân thöùc, ta chuù yù moät soá tröôøng hôïp sau ñaây:
 Neáu baäc cuûa töû nhoû hôn baäc cuûa maãu thì keát quaû cuûa giôùi haïn ñoù baèng 0.
 Neáu baäc cuûa töø baèng baäc cuûa maãu thì keát quaû cuûa giôùi haïn ñoù baèng tæ soá
caùc heä soá cuûa luyõ thöøa cao nhaát cuûa töû vaø cuûa maãu.
 Neáu baäc cuûa töû lôùn hôn baäc cuûa maãu thì keát quaû cuûa giôùi haïn ñoù laø + 
neáu heä soá cao nhaát cuûa töû vaø maãu cuøng daáu vaø keát quaû laø –  neáu heä soá cao
nhaát cuûa töû vaø maãu traùi daáu.

Baøi 1: Tính caùc giôùi haïn sau:


2 n2  n  3 2n  1 3n3  2 n2  n
a) lim b) lim c) lim
3n2  2 n  1 n3  4 n 2  3 n3  4
n4 n2  1 2 n 4  n2  3
d) lim e) lim f) lim
(n  1)(2  n)(n2  1) 2n4  n  1 3n3  2 n2  1
Baøi 2: Tính caùc giôùi haïn sau:
1  3n 4.3n  7n1 4 n1  6 n 2
a) lim b) lim c) lim
4  3n 2.5n  7n 5n  8n
2 n  5n1 1  2.3n  7n 1  2.3n  6 n
d) lim e) lim f) lim
1  5n 5n  2.7n 2 n (3n1  5)
Baøi 3: Tính caùc giôùi haïn sau:
3
4n2  1  2 n  1 n2  3  n  4 n2  1  n6
a) lim b) lim c) lim
n2  4n  1  n n2  2  n n 4  1  n2

4 n2  1  2 n (2 n n  1)( n  3) n2  4 n  4 n 2  1
d) lim e) lim f) lim
n2  4 n  1  n (n  1)(n  2) 3n2  1  n
Baøi 4: Tính caùc giôùi haïn sau:
 1 1 1   1 1 1 
a) lim    ...   b) lim    ...  
 1.3 3.5 (2n  1)(2n  1)   1.3 2.4 n(n  2) 
 1  1   1   1 1 1 
c) lim  1  2   1  2  ...  1  2  d) lim    ...  
 2  3   n   1.2 2.3 n(n  1) 
1  2  ...  n 1  2  22  ...  2 n
e) lim f) lim
n2  3n 1  3  32  ...  3n

Baøi 5: Tính caùc giôùi haïn sau:

Trang 50
Traàn Só Tuøng
Ñaïi soá 11
 2   2 2  3 3 
a) lim  n  2 n  n  1  b) lim  n  n  n  2  c) lim  2 n  n  n  1 
     
1
 2 4 
d) lim  1  n  n  3n  1 
 
e) lim  n2  n  n  f) lim
n2  2  n2  4
3
4 n2  1  2n  1 n 2  1  n6 n2  4 n  4 n 2  1
g) lim h) lim i) lim
n2  4n  1  n n4  1  n2 3n2  1  n
Baøi 6: Tính caùc giôùi haïn sau:
2 cos n2 (1)n sin(3n  n2 ) 2  2 n cos n
a) lim b) lim c) lim
2
n 1 3n  1 3n  1
3sin 6 n  5 cos2 ( n  1) 3sin 2 (n3  2)  n2 3n2  2 n  2
d) lim e) lim f) lim
n2  1 2  3n 2 n(3 cos n  2)
 1  1   1 
Baøi 7: Cho daõy soá (un) vôùi un =  1  2  1  2  ...  1  2  , vôùi  n  2.
 2  3   n 
a) Ruùt goïn un. b) Tìm lim un.
1 1 1
Baøi 8: a) Chöùng minh:   (n  N*).
n n  1  (n  1) n n n 1
1 1 1
b) Ruùt goïn: un =   ...  .
1 2 2 1 2 3 3 2 n n  1  (n  1) n
c) Tìm lim un.
u1  1

Baøi 9: Cho daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh bôûi:  1 .
un1  un  n (n  1)
 2
a) Ñaët vn = un+1 – un. Tính v1 + v2 + … + vn theo n.
b) Tính un theo n.
c) Tìm lim un.
u  0; u2  1
Baøi 10:Cho daõy soá (un) ñöôïc xaùc ñònh bôûi:  1
2un 2  un1  un , (n  1)
1
a) Chöùng minh raèng: un+1 =  un  1 , n  1.
2
2
b) Ñaët vn = un – . Tính vn theo n. Töø ñoù tìm lim un.
3

II. Giôùi haïn cuûa haøm soá

Giôùi haïn höõu haïn Giôùi haïn voâ cöïc, giôùi haïn ôû voâ cöïc

Trang 51
Ñaïi soá 11 Traàn Só Tuøng

1. Giôùi haïn ñaëc bieät: 1. Giôùi haïn ñaëc bieät:


lim x  x0 ; lim c  c (c: haèng soá)
xx xx lim x k   ; lim x k  

neáu k chaün
0 0 x  x    neáu k leû
2. Ñònh lí:
lim c  c ; c
a) Neáu xlim f ( x)  L vaø lim 0
x x  x  x k
0

lim g( x )  M 1 1
x  x0 lim   ; lim  
x 0 x x 0 x
thì: xlim  f ( x )  g( x )  L  M 1 1
x 0
lim  lim  
lim  f ( x )  g( x )  L  M x 0 x x 0 x
x  x0 2. Ñònh lí:
lim  f ( x ).g( x )  L .M Neáu lim f ( x )  L  0 vaø lim g( x )   thì:
x  x0 x  x0 x  x0

f ( x) L  neáu L vaølim g( x ) cuøng daáu


lim  (neáu M  0)  x  x0
x  x0 g( x ) M lim f ( x )g( x )  
x  x0  neáu L vaøxlim g( x ) traùidaáu
b) Neáu f(x)  0 vaø lim f ( x )  L   x0
x  x0
0 neáu lim g( x )  
thì L  0 vaø xlim f ( x)  L
f ( x ) 
x  x0
 x0
lim   neáu lim g( x )  0 vaøL .g( x )  0
lim f ( x )  L x  x0 g( x ) x  x0
c) Neáu thì 
 neáu xlim g( x )  0 vaøL .g( x )  0
x  x0

lim f ( x )  L   x0
x  x0 * Khi tính giôùi haïn coù moät trong caùc daïng
3. Giôùi haïn moät beân: 0 
voâ ñònh: , ,  – , 0. thì phaûi tìm caùch
lim f ( x )  L  0 
x  x0
khöû daïng voâ ñònh.
f ( x )  lim  f ( x )  L
 x lim
x  xx
0 0

Moät soá phöông phaùp khöû daïng voâ ñònh:


0
1. Daïng
0
P( x )
a) L = lim vôùi P(x), Q(x) laø caùc ña thöùc vaø P(x0) = Q(x0) = 0
x  x 0 Q( x )
Phaân tích caû töû vaø maãu thaønh nhaân töû vaø ruùt goïn.
x3  8 ( x  2)( x 2  2 x  4) x 2  2 x  4 12
VD: lim  lim  lim  3
x2  4
x 2 x 2 ( x  2)( x  2) x 2 x 2 4
P( x )
b) L = lim vôùi P(x0) = Q(x0) = 0 vaø P(x), Q(x) laø caùc bieåu thöùc chöùa caên
x  x 0 Q( x )
cuøng baäc
Söû duïng caùc haèng ñaúng thöùc ñeå nhaân löôïng lieân hôïp ôû töû vaø maãu.
2 4x 2 4x 2 4 x 1 1
VD: lim  lim  lim 
x 0 x x 0 x 2 4 x x 0 2  4  x 4
P( x )
c) L = lim vôùi P(x0) = Q(x0) = 0 vaø P(x) laø bieâåu thöùc chöùa caên khoâng
x  x 0 Q( x )
ñoàng baäc
Giaû söû: P(x) = m u( x )  n v( x ) vôùi m u( x0 )  n v( x0 )  a .

Trang 52
Traàn Só Tuøng
Ñaïi soá 11
Ta phaân tích P(x) =  m u( x )  a    a  n v( x )  .
3
x 1  1 x  3 x  1 1 1  1  x 
VD: lim  lim   
x 0 x x 0  x x 
 1 1  1 1 5
= xlim     
0  3 2 3 1  1  x  3 2 6
 ( x  1)  x  1  1 
 P( x )
2. Daïng : L = lim vôùi P(x), Q(x) laø caùc ña thöùc hoaëc caùc bieåu thöùc
 x  Q( x )
chöùa caên.
– Neáu P(x), Q(x) laø caùc ña thöùc thì chia caû töû vaø maãu cho luyõ thöøa cao nhaát
cuûa x.
– Neáu P(x), Q(x) coù chöùa caên thì coù theå chia caû töû vaø maãu cho luyõ thöøa cao
nhaát cuûa x hoaëc nhaân löôïng lieân hôïp.
5 3
2 2 
2 x  5x  3 x x2
VD: a) lim 2  lim 2
x  x  6 x  3 x  6 3
1 
x x2
3
2
2x  3 x
b) xlim  lim  1
 2 x  1
x 1  x 1  1
x2
3. Daïng  – : Giôùi haïn naøy thöôøng coù chöùa caên
Ta thöôøng söû duïng phöông phaùp nhaân löôïng lieân hôïp cuûa töû vaø maãu.

  1 x  x   1 x  x 
1  x  x   lim
1
VD: lim  lim 0
x  x  1 x  x x  1 x  x
4. Daïng 0.:
Ta cuõng thöôøng söû duïng caùc phöông phaùp nhö caùc daïng ôû treân.
x x  2. x 0. 2
VD: lim ( x  2)  lim  0
2 2
x 2 x 4 x 2 x2

Baøi 1: Tìm caùc giôùi haïn sau:


 
2 3 sin  x  
1 x  x  x 2
3x  1  x  4
a) lim b) lim c) lim
x 0 1 x x 1 x 1 x
 x
2
x 1 x2  x  1 x2  2 x  3
d) lim e) lim f) lim
x 1 x4  x  3 x 2 x 1 x 1 x 1
3
x 8 3 2 1
g) lim h) lim 3 x  4  3 x  2 i) lim x 2 sin
x 1 x2 x 2 x 1 x 0 2
Baøi 2: Tìm caùc giôùi haïn sau:
x3  x2  x  1 x4 1 x5  1
a) lim b) lim c) lim
x 1 x 2  3x  2 
x 1 x3  2 x 2  x x 1 x3  1

Trang 53
Ñaïi soá 11 Traàn Só Tuøng

x 3  5x 2  3x  9 x  5x 5  4 x 6 xm 1
d) lim e) lim f) lim
x 3 x 4  8x 2  9 x 1 (1  x )2 x 1 xn 1
(1  x )(1  2 x )(1  3 x )  1 x  x 2  ...  x n  n x 4  16
g) lim h) lim i) lim
x 0 x x 1 x 1 x 2 x3  2 x2
Baøi 3: Tìm caùc giôùi haïn sau:
3
4x 1  3 x 1 2
a) lim b) lim . c) lim 1  x  1
x 2 x2  4 x 1 3 4x  4  2 x 0 x
x 2 2 2 x  2  3x  1 x2  1 1
d) lim e) lim f) lim
x 2 x 7 3 x 1 x 1 x 0
x 2  16  4
1 x 1 x  3  2x x  9  x  16  7
g) lim h) lim i) lim
x 0 3 1  x 1 x 3 2
x  3x x 0 x
Baøi 4: Tìm caùc giôùi haïn sau:
3
1 x  3 1 x 8 x  11  x  7 2 1 x  3 8  x
a) lim b) lim c) lim
x 0 x x 2 x 2  3x  2 x 0 x
1 4x  3 1  6x 3
8 x  11  x  7 3 2 3
d) lim e) lim f) lim 5  x  x  7
x 0 x2 x 2 2 x2  5x  2 x 1 x2 1
1 4x . 1 6x 1 1  2 x .3 1  4 x  1 3
x 1  1 x
g) lim h) lim i) lim
x 0 x x 0 x x 0 x
Baøi 5: Tìm caùc giôùi haïn sau:
x2  1 2x2  x  1 2x2 1
a) lim b) lim c) lim
x  2 x2  x  1 x  x2 x  x3  3x 2  2
x2  2 x  3  4 x  1 4x2  2x  1  2  x x x 1
d) lim e) lim f) lim
x 
4x2  1  2  x x 
9 x 2  3x  2 x x  x2  x  1
2 x2  2 x  3x x 2  5x  2
g) lim (2 x  1) x  3 h) lim i) lim
x  5x 2 x  x  2 x  1
x  4x2  1  x  2
Baøi 6: Tìm caùc giôùi haïn sau:
 2   2 
a) lim  x  x  x  b) lim  2 x  1  4 x  4 x  3 
x    x   
 2 3 3   
c) lim  x  1  x  1  d) lim  x  x  x  x 
x    x   
e) lim
x 
 3 2 x 1  3 2 x 1 f) lim  3 3x3 1  x2  2 
x 
 1 3   1 1 
g) lim    h) lim   
x 1  1  x 1  x 3  x 2  x 2  3 x  2 x 2  5 x  6 
Baøi 7: Tìm caùc giôùi haïn sau:
x  15 x  15 1  3x  2 x 2
a) lim b) lim c) lim
x 2 x  2 x 2 x  2 x 3 x 3
x2  4 2 x 2 x
d) lim e) lim 2 f) lim 2

x 2 x 2 x 2 2 x  5 x  2 x 2 2 x  5 x  2
Baøi 8: Tìm caùc giôùi haïn moät beân cuûa haøm soá taïi ñieåm ñöôïc chæ ra:

Trang 54
Traàn Só Tuøng
Ñaïi soá 11
 1 x 1
 3 khi x  0  9  x2

a) f ( x )   1  x  1 taïi x  0 b) f ( x )   x  3 khi x  3 taïi x  3
3 khi x  0 
1  x khi x  3
 2
 x2  2x  x 2  3x  2
 khi x  2  khi x  1
 8  x3 2

c) f ( x )   4 taïi x  2 d) f ( x )   x 1 taïi x  1
 x  16  x
khi x  2 khi x  1
 x  2  2
Baøi 9: Tìm giaù trò cuûa m ñeå caùc haøm soá sau coù giôùi haïn taïi ñieåm ñöôïc chæ
ra::
 x3  1  1 3
 khi x  1   khi x  1
a) f ( x )   x  1 taïi x  1 b) f ( x )   x  1 x 3  1 taïi x  1
mx  2 khi x  1 m2 x 2  3mx  3 khi x  1

x  m khi x  0
 2  x  3m khi x  1
c) f ( x )   x  100 x  3 taïi x  0 d) f ( x )   2 taïi x  1
 khi x  0  x  x  m  3 khi x   1
x 3

III. Haøm soá lieân tuïc

1. Haøm soá lieân tuïc taïi moät ñieåm: y = f(x) lieân tuïc taïi x0  xlim f ( x )  f ( x0 )
x 0

 Ñeå xeùt tính lieân tuïc cuûa haøm soá y = f(x) taïi ñieåm x0 ta thöïc hieän caùc böôùc:
B1: Tính f(x0).
B2: Tính lim f ( x ) (trong nhieàu tröôøng hôïp ta caàn tính lim  f ( x ) , lim  f ( x ) )
x  x0 x  x0 x  x0

B3: So saùnh xlim


x
f ( x ) vôùi f(x0) vaø ruùt ra keát luaän.
0

2. Haøm soá lieân tuïc treân moät khoaûng: y = f(x) lieân tuïc taïi moïi ñieåm thuoäc khoaûng
ñoù.
3. Haøm soá lieân tuïc treân moät ñoaïn [a; b]: y = f(x) lieân tuïc treân (a; b) vaø
lim f ( x )  f (a), lim f ( x )  f ( b)
x a x b
4.  Haøm soá ña thöùc lieân tuïc treân R.
 Haøm soá phaân thöùc, caùc haøm soá löôïng giaùc lieân tuïc treân töøng khoaûng xaùc
ñònh cuûa chuùng.
5. Giaû söû y = f(x), y = g(x) lieân tuïc taïi ñieåm x0. Khi ñoù:
 Caùc haøm soá y = f(x) + g(x), y = f(x) – g(x), y = f(x).g(x) lieân tuïc taïi x0.
f ( x)
 Haøm soá y = lieân tuïc taïi x0 neáu g(x0)  0.
g( x )
6. Neáu y = f(x) lieân tuïc treân [a; b] vaø f(a). f(b)< 0 thì toàn taïi ít nhaát moät soá c  (a; b):
f(c) = 0.
Noùi caùch khaùc: Neáu y = f(x) lieân tuïc treân [a; b] vaø f(a). f(b)< 0 thì phöông trình f(x) =
0 coù ít nhaát moät nghieäm c (a; b).

Trang 55
Ñaïi soá 11 Traàn Só Tuøng

Môû roäng: Neáu y = f(x) lieân tuïc treân [a; b]. Ñaët m = min
 a;b
f ( x ) , M = max f ( x ) . Khi ñoù
 a;b
vôùi moïi T  (m; M) luoân toàn taïi ít nhaát moät soá c  (a; b): f(c) = T.

Baøi 1: Xeùt tính lieân tuïc cuûa haøm soá taïi ñieåm ñöôïc chæ ra:
 x 3 2
x 3  khi x  1
 khi x  1 taïi x  1
a) f ( x )   x  1 b) f ( x )   x  1 taïi x  1
 1 khi x  1 1 khi x  1
 4
 2  7x  5x2  x3  x5
 khi x  2  khi x  5
c) f ( x )   x 2  3 x  2 taïi x  2 d) f ( x )   2 x  1  3 taïi x  5
1 khi x  2 ( x  5)2  3 khi x  5
 
 x 1
1  cos x khi x  0  khi x  1
e) f ( x )   taïi x  0 f) f ( x )   2  x  1 taïi x  1
 x 1 khi x  0  2 x khi x  1
Baøi 2: Tìm m, n ñeå haøm soá lieân tuïc taïi ñieåm ñöôïc chæ ra:
 x3  x2  2 x  2
x2 khi x  1  khi x  1 taïi x  1
a) f ( x )   taïi x  1 b) f ( x )   x  1
2 mx  3 khi x  1 3 x  m khi x  1
m khi x  0
 x 2  x  6
c) f ( x )   khi x  0, x  3 taïi x  0 vaøx  3
 x ( x  3)
 n khi x  3
 x2  x  2
 khi x  2
d) f ( x )   x  2 taïi x  2
 m khi x  2
Baøi 3: Xeùt tính lieân tuïc cuûa caùc haøm soá sau treân taäp xaùc ñònh cuûa chuùng:
 x3  x  2
 3 khi x  1  x 2  3x  4 khi x  2

a) f ( x )   x  1 b) f ( x )  5 khi x  2
4 khi x  1 
 2 x  1 khi x  2
 3
 x2  4  x2  2
 khi x  2  khi x  2
c) f ( x )   x  2 d) f ( x )   x  2
 4 khi x  2 2 2
 khi x  2
Baøi 4: Tìm caùc giaù trò cuûa m ñeå caùc haøm soá sau lieân tuïc treân taäp xaùc ñònh
cuûa chuùng:
 x2  x  2 x2  x khi x  1
 khi x  2 
a) f ( x )   x 2 b) f ( x )  2 khi x  1
 m khi x  2 
 mx  1 khi x  1
 x3  x 2  2 x  2
 khi x  1 x2 khi x  1
c) f ( x )   x 1 d) f ( x )  
3 x  m khi x  1 2 mx  3 khi x  1

Baøi 5: Chöùng minh raèng caùc phöông trình sau coù 3 nghieäm phaân bieät:
3
a) x  3 x  1  0 b) x 3  6 x 2  9 x  1  0 c) 2 x  6 3 1  x  3

Trang 56
Traàn Só Tuøng
Ñaïi soá 11
Baøi 6: Chöùng minh raèng caùc phöông trình sau luoân coù nghieäm:
a) x 5  3 x  3  0 b) x 5  x  1  0 c) x 4  x 3  3 x 2  x  1  0
Baøi 7: Chöùng minh raèng phöông trình: x 5  5 x 3  4 x  1  0 coù 5 nghieäm treân (–2;
2).
Baøi 8: Chöùng minh raèng caùc phöông trình sau luoân coù nghieäm vôùi moïi giaù trò
cuûa tham soá:
a) m( x  1)3 ( x  2)  2 x  3  0 b) x 4  mx 2  2 mx  2  0
c) a( x  b)( x  c)  b( x  c)( x  a)  c( x  a)( x  b)  0 d) (1  m 2 )( x  1)3  x 2  x  3  0
e) cos x  m cos 2 x  0 f) m(2 cos x  2)  2 sin 5 x  1
Baøi 9: Chöùng minh caùc phöông trình sau luoân coù nghieäm:
2
a) ax  bx  c  0 vôùi 2a + 3b + 6c = 0 b) ax 2  bx  c  0 vôùi a + 2b + 5c = 0
c) x 3  ax 2  bx  c  0
 1
Baøi 10:Chöùng minh raèng phöông trình: ax 2  bx  c  0 luoân coù nghieäm x   0;  vôùi
 3
a  0 vaø 2a + 6b + 19c = 0.

Trang 57

You might also like