Cac Dang BT Trong Chuong Dao Dong Co

Chương I: DAO ĐỘNG CƠ HỌC
Dạng 1: Đại cương về dao đô ̣ng điều hòa

1) Phương trình dao đô ̣ng: x = Asin(t + )
Trong đó x: li đô ̣
A: biên đô ̣
: tần số góc (rad/s)
t +  : pha dao đô ̣ng
 : pha ban đầu (rad)
2) Chu kỳ, tần số:
2
a. Chu kỳ dao đô ̣ng điều hòa: T =

1 
b. Tần số f = =
T 2
3) Vâ ̣n tốc, gia tốc:
a. Vâ ̣n tốc: v = Acos(t + )

vmax = A khi x = 0 (tại VTCB)

v = 0 khi x =  A (tại vị trí biên)
b. Gia tốc: a = – 2Asin(t + ) = – 2x

amax = 2A khi x =  A (tại vị trí biên)

a = 0 khi x = 0 (tại VTCB)
v2
4) Liên hê ̣ giữa x, v, A: A2 = x2 + .
2
5) Các hê ̣ quả:
+ Quỹ đạo dao đô ̣ng điều hòa là 2A
T
+ Thời gian ngắn nhất để đi từ biên này đến biên kia là
2
T
+ Thời gian ngắn nhất để đi từ VTCB ra VT biên hoă ̣c ngược lại là
4
+ Quãng đường vâ ̣t đi được trong mô ̣t chu kỳ là 4A
Dạng 2: Tính chu kì con lắc lò xo theo đă ̣c tính cấu tạo
1) Công thức tính tần số góc, chu kì và tần số dao đô ̣ng của con lắc lò xo:
k  k : ñoäcöùng cuûa loøxo (N/m)
+ Tần số góc:  = với 
m  m : khoái löôïng cuûa vaät naëng (kg)
m
+ Chu kỳ: T = 2
k
1 k
+ Tần số: f =
2 m
2) Chu kì con lắc lò xo và khối lượng của vâ ̣t nă ̣ng
Gọi T1 và T2 là chu kì của con lắc khi lần lượt treo vâ ̣t m1 và m2 vào lò xo có đô ̣ cứng k
2 2
Chu kì con lắc khi treo cả m1 và m2: m = m1 + m2 là T2 = T1 + T2 .
3) Chu kì con lắc và đô ̣ cứng k của lò xo.

Gọi T1 và T2 là chu kì của con lắc lò xo khi vâ ̣t nă ̣ng m lần lượt mắc vào lò xo k1 và lò xo k2
Đô ̣ cứng tương đương và chu kì của con lắc khi mắc phối hợp hai lò xo k1 và k2:
1 1 1
a- Khi k1 nối tiếp k2 thì   2 2
và T2 = T1 + T2 .
k k1 k 2
1 1 1
b- Khi k1 song song k2 thì k = k1 + k2 và 2
 2 2 .
T T1 T2
 Chú ý: đô ̣ cứng của lò xo tỉ lê ̣ nghịch với chiều dài tự nhiên của nó.
Dạng 3: Chiều dài lò xo

1) Con lắc lò xo thẳng đứng:
+ Gọi lo :chiều dài tự nhiên của lò xo
mg ℓo ℓcb
lo : đô ̣ dãn của lò xo ở vị trí cân bằng: lo =
k
ℓo
+ Chiều dài lò xo ở VTCB: lcb = lo + lo O (VTCB)
+ Chiều dài của lò xo khi vâ ̣t ở li đô ̣ x: x
l = lcb + x khi chiều dương hướng xuống.
l = lcb – x khi chiều dương hướng lên.
+ Chiều dài cực đại của lò xo: lmax = lcb + A
+ Chiều dài cực tiểu của lò xo: lmin = lcb – A
 max  min
cb  2
 hê ̣ quả: 
 A  max  min
 2
2) Con lắc nằm ngang:

Sử dụng các công thức về chiều dài của con lắc lò xo thẳng đứng nhưng với lo = 0
Dạng 4: Lực đàn hồi của lò xo

1) Con lắc lò xo thẳng đứng:
a- Lực đàn hồi do lò xo tác dụng lên vâ ̣t ở nơi có li đô ̣ x:
Fđh = klo + x  khi chọn chiều dương hướng xuống
hay Fđh = klo – x  khi chọn chiều dương hướng lên
b- Lực đàn hồi cực đại: Fđh max = k(lo + A)
c- Lực đàn hồi cực tiểu:
Fđh min = 0 khi A  lo (vật ở VT lò xo có chiều dài tự nhiên)
Fđh min = k(lo - A) khi A < lo (vật ở VT lò xo có chiều dài cực tiểu)
2) Con lắc nằm ngang:

Sử dụng các công thức về lực đàn hồi của con lắc lò xo thẳng đứng nhưng với lo = 0
Dạng 5: Năng lượng dao đô ̣ng của con lắc lò xo


1
Thế năng: Et = kx2
2

1
Đô ̣ng năng: Eđ = mv2
2
 1 1
Cơ năng của con lắc lò xo: E = Et + Eđ = Et max = Eđ max = kA2 = m2A2 = const .
2 2
T
Chú ý: động năng và thế năng biến thiên điều hòa cùng chu kì T’ = hoặc cùng tần số f’ = 2f
2
Dạng 6: Viết phương trình dao đô ̣ng điều hòa

+ Tìm 
v2
+ Tìm A: sử dụng công thức A2 = x2 + hoă ̣c các công thức khác.
2
x  x o
+ Tìm : Từ điều kiê ̣n kích thích ban đầu: t = 0,  , giải phương trình lượng giác để tìm .
 v  vo
Chú ý: nếu v > 0 thì nhâ ̣n giá trị  nhỏ
nếu v < 0 thì nhâ ̣n giá trị  lớn
Một số trường hợp đặc biệt của :
khi t = 0, x = 0, v > 0  φ = 0
khi t = 0, x = 0, v < 0  φ = 

khi t = 0, x = A (v = 0)  φ =
2

khi t = 0, x =  A (v = 0)  φ = 
2
Dạng 7: Tính thời gian để vâ ̣t chuyển đô ̣ng từ vị trí x1 đến x2:
B1: Vẽ đường tròn tâm O, bán kính A. vẽ trục Ox thẳng đứng hướng lên và trục
 vuông góc với Ox tại O. x
B2: xác định vị trí tương ứng của vâ ̣t chuyển đô ̣ng tròn đều.
Nếu vâ ̣t dao đô ̣ng điều hòa chuyển đô ̣ng cùng chiều dương thì chọn vị trí N
của vâ ̣t chuyển đô ̣ng tròn đều ở bên phải trục Ox. O  
Nếu vâ ̣t dao đô ̣ng điều hòa chuyển đô ̣ng ngược chiều dương thì chọn vị trí
của vâ ̣t chuyển đô ̣ng tròn đều ở bên trái trục Ox. M
B3: Xác định góc quét
Giả sử: Khi vâ ̣t dao đô ̣ng điều hòa ở x1 thì vâ ̣t chuyển đô ̣ng tròn đều ở M
Khi vâ ̣t dao đô ̣ng điều hòa ở x2 thì vâ ̣t chuyển đô ̣ng tròn đều ở N
Góc quét là  = MON
 (theo chiều ngược kim đồng hồ)
Sử dụng các kiến thức hình học để tìm giá trị của  (rad)
B4: Xác định thời gian chuyển đô ̣ng

t  với  là tần số gốc của dao đô ̣ng điều hòa (rad/s)

Chú ý: Thời gian ngắn nhất để vật đi
+ từ x = 0 đến x = A/2 (hoặc ngược lại) là T/12
+ từ x = 0 đến x = - A/2 (hoặc ngược lại) là T/12
+ từ x = A/2 đến x = A (hoặc ngược lại) là T/6
+ từ x = - A/2 đến x = - A (hoặc ngược lại) là T/6
Dạng 8: Tính quãng đường vâ ̣t đi được từ thời điểm t1 đến t2:
B1: Xác định trạng thái chuyển đô ̣ng của vâ ̣t tại thời điểm t1 và t2.
Ở thời điểm t1: x1 = ?; v1 > 0 hay v1 < 0
Ở thời điểm t2: x2 = ?; v2 > 0 hay v2 < 0
B2: Tính quãng đường
a- Quãng đường vâ ̣t đi được từ thời điểm t1 đến khi qua vị trí x1 lần cuối cùng trong khoảng thời gian
từ t1 đến t2:
t t
+ Tính 2 1 = a → Phân tích a = n + b, với n là phần nguyên
T
+ S1 = n.4A
b- Tính quãng đường S2 vâ ̣t đi được từ thời điểm vâ ̣t đi qua vị trí x1 lần cuối cùng đến vị trí x2:
+ căn cứ vào vị trí của x1, x2 và chiều của v1, v2 để xác định quá trình chuyển đô ̣ng của vâ ̣t. → mô
tả bằng hình vẽ.
+ dựa vào hình vẽ để tính S2.
c- Vâ ̣y quãng đường vâ ̣t đi từ thời điểm t1 đến t2 là: S = S1 + S2
Dạng 9: Tính vâ ̣n tốc trung bình
+ Xác định thời gian chuyển đô ̣ng (có thể áp dụng dạng 6)
+ Xác định quãng đường đi được (có thể áp dụng dạng 7)
S
+ Tính vâ ̣n tốc trung bình: v  .
t
Dạng 10: Chu kì con lắc đơn

1) Công thức tính tần số góc, chu kì và tần số dao đô ̣ng của con lắc đơn:
g g : gia toác troïng tröôøng taïi nôi treo con laéc (m/s2 )
+ Tần số góc:  = với 
  : chieàu daøi cuûa con laéc ñôn (m)

+ Chu kỳ: T = 2
g
1 g
+ Tần số: f =
2 
2) Chu kỳ dao đô ̣ng điều hòa của con lắc đơn khi thay đổi chiều dài:
Gọi T1 và T2 là chu kì của con lắc có chiều dài l1 và l2
+ Con lắc có chiều dài là   1  2 thì chu kì dao đô ̣ng là: T2 = T1 + T2 .
2 2
2 2
+ Con lắc có chiều dài là l = l1 – l2 thì chu kì dao đô ̣ng là: T2 = T1 − T2 .
3) Chu kì con lắc đơn thay đổi theo nhiê ̣t đô ̣:
T .t o  T = T' - T
 với  o o o  nhiê ̣t độ tăng thì chu kì tăng và ngược lại
T 2  t  t ' t
Trong đó:  là hê ̣ số nở dài (K-1)
T là chu kì của con lắc ở nhiê ̣t đô ̣ to.
T’ là chu kì của con lắc ở nhiê ̣t đô ̣ to’.
4) Chu kì con lắc đơn thay đổi theo đô ̣ cao so với mă ̣t đất:
T h
 với T = T’ – T  T’ luôn lớn hơn T
T R
Trong đó: T là chu kì của con lắc ở mă ̣t đất
T’ là chu kì của con lắc ở đô ̣ cao h so với mă ̣t đất.
R là bán kính Trái Đất. R = 6400km
5) Thời gian chạy nhanh, châ ̣m của đồng hồ quả lắc trong khoảng thời gian  :
T = T’ – T > 0 : đồng đồ chạy châ ̣m
T = T’ – T < 0 : đồng hồ chạy nhanh
T
Khoảng thời gian nhanh, châ ̣m: t =    .
T
Trong đó: T là chu kì của đồng hồ quả lắc khi chạy đúng, T = 2s.
 là khoảng thời gian đang xét
6) Chu kỳ dao đô ̣ng điều hòa của con lắc đơn khi chịu thêm tác dụng của ngoại lực không đổi:
   : chieàu daøicon laéc ñôn
T’ = 2 với 
g' g ' : gia toác troïng tröôøng bieåu kieán

  F 
Với g '  g  với F : ngoại lực không đổi tác dụng lên con lắc
m
 Sử dụng các công thức cô ̣ng vectơ để tìm g’
2
    F
+ Nếu F có phương nằm ngang ( F  g ) thì g’ = g +   .
2 2
m
F
Khi đó, tại VTCB, con lắc lê ̣ch so với phương thẳng đứng 1 góc : tg = .
P
   F
+ Nếu F thẳng đứng hướng lên ( F  g ) thì g’ = g −  g’ < g
m
   F
+ Nếu F thẳng đứng hướng xuống ( F  g ) thì g’ = g +  g’ > g
m
 Các dạng ngoại lực:
 
+ Lực điê ̣n trường: F = q E  F = q.E
 
Nếu q > 0 thì F cùng phương, cùng chiều với E
 
Nếu q < 0 thì F cùng phương, ngược chiều với E
 
   F ngöôïc chieàu a
+ Lực quán tính: F = – m a  
 F  ma
 
Chú ý: chuyển đô ̣ng thẳng nhanh dần đều  a cùng chiều với v
 
chuyển đô ̣ng thẳng châ ̣m dần đều  a ngược chiều với v
Dạng 11: Năng lượng, vâ ̣n tốc và lực căng dây của con lắc đơn
1) Năng lượng dao đô ̣ng của con lắc đơn:
1
+ Thế năng: Et = mgl 2
2
1
+ Đô ̣ng năng : Eđ = mv2
2
1 1
+ Năng lượng dao đô ̣ng: E = Et + Eđ = mgl  o = m 2 so .
2 2
2 2
2) Vâ ̣n tốc của con lắc tại vị trí dây treo hợp với phương thẳng đứng mô ̣t góc 
v = 2g cos   cos  o  .
3) Lực căng dây của con lắc tại vị trí dây treo hợp với phương thẳng đứng mô ̣t góc 
T = mg(3cos  2coso) .
Dạng 12: Tổng hợp dao đô ̣ng
 Đô ̣ lê ̣ch pha giữa hai dao đô ̣ng cùng tần số: x1 = A1sin(t + 1) và x2 = A2sin(t + 2)
+ Đô ̣ lê ̣ch pha giữa dao đô ̣ng x1 so với x2:  = 1 − 2
Nếu  > 0  1 > 2 thì x1 nhanh pha hơn x2.
Nếu  < 0  1 < 2 thì x1 châ ̣m pha hơn x2.
+ Các giá trị đă ̣c biê ̣t của đô ̣ lê ̣ch pha:
 = 2k với k  Z → hai dao đô ̣ng cùng pha
 = (2k+1) với k  Z → hai dao đô ̣ng ngược pha

 = (2k + 1) với k  Z → hai dao đô ̣ng ngược pha
2
 Dao đô ̣ng tổng hợp: x = Asin(t + )
2 2
+ Biên đô ̣ dao đô ̣ng tổng hợp: A2 = A1 + A 2 + 2A1A2cos(2 – 1)
Chú ý: A1 – A2  A  A1 + A2
Amax = A1 + A2 khi x1 cùng pha với x2
Amin = A1 – A2 khi x1 ngược pha với x2
A1 sin 1  A 2 sin 2
+ Pha ban đầu: tg 
A1 cos 1  A 2 cos 2

Cac Dang BT Trong Chuong Dao Dong Co

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cac Dang BT Trong Chuong Dao Dong Co

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương I: DAO ĐỘNG CƠ HỌC

Dạng 1: Đại cương về dao đô ̣ng điều hòa

3) Chu kì con lắc và đô ̣ cứng k của lò xo.

Dạng 3: Chiều dài lò xo

2) Con lắc nằm ngang:

Dạng 4: Lực đàn hồi của lò xo

2) Con lắc nằm ngang:

Dạng 5: Năng lượng dao đô ̣ng của con lắc lò xo

Dạng 6: Viết phương trình dao đô ̣ng điều hòa

Dạng 10: Chu kì con lắc đơn

3) Chu kì con lắc đơn thay đổi theo nhiê ̣t đô ̣:

You might also like