Tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự

Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh là quan điểm và lý thuyết của Hồ Chí Minh về việc xây
dựng nền quốc phòng, lực lượng vũ trang, về những vấn đề có tính quy luật của khởi
nghĩa vũ trang và chiến tranh cách mạng, về chính trị và quân sự. Đó là sự áp dụng lý
thuyết quân sự của chủ nghĩa Marx Lenin vào thực tiễn Việt Nam, kết hợp truyền thống
quân sự, nghệ thuật binh pháp cổ truyền của dân tộc Việt Nam, tiếp thu khoa học quân sự
cổ kim của nhân loại.

Một trong các cơ sở quân sự của tư tưởng Hồ Chí Minh là lấy dân làm gốc theo phương
châm "quân với dân như cá với nước", tất cả sức mạnh đều từ dân mà ra. Cơ sở tiếp theo
của quân sự là chính trị. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, quân sự phục vụ cho chính trị là
một quan điểm cơ bản, đấu tranh chính trị và chiến tranh quân sự luôn gắn bó với nhau.
Do đó, trong Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn có những chính trị viên và chính ủy, họ
có nhiệm vụ giáo dục chính trị trong quân đội.

Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, chiến tranh ở Việt Nam là cuộc chiến của toàn dân chống
ngoại xâm, bao gồm cả ba thứ quân: quân chủ lực, quân địa phương và dân quân tự vệ.
Nguyên tắc "ba thứ quân" này là kế thừa từ truyền thống tổ chức quân sự cổ truyền trong
lịch sử Việt Nam, khi đó các thành phần hương binh, quân các lộ và quân triều đình đều
tham gia chiến sự. Chiến tranh du kích là nền tảng, kết hợp với chiến tranh chính quy, lấy
nhỏ quấy phá lớn, lấy thế thắng lực, áp dụng cơ sở tinh thần chính trị khi cần, ứng dụng
quân sự tiên tiến.

Chiến lược cơ bản chống đối phương xâm lược là bước đầu tiến hành quấy rối, làm hao
mòn lực lượng, đánh vào tâm lý, sau đó gây sức ép chính trị để đối phương tự rút quân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu về Chiến tranh Đông Dương như sau: "Nó sẽ là một
cuộc chiến giữa voi và hổ. Nếu hổ đứng yên thì sẽ bị voi dẫm chết. Nhưng hổ không
đứng yên. Ban ngày nó ẩn nấp trong rừng và ra ngoài vào ban đêm. Nó sẽ nhảy lên lưng
voi, xé những mảnh da lớn, và rồi nó sẽ chạy trở lại vào rừng tối. Và dần dần, con voi sẽ
chảy máu đến chết. Cuộc chiến tranh ở Đông Dương sẽ như vậy." [9]

Phương pháp chiến tranh của tư tưởng này nhấn mạnh vào việc vận dụng hợp lý việc xây
dựng lực lượng và đánh tiêu hao địch, trong đó việc xây dựng lực lượng, tích trữ lương
thảo, vũ khí, và trường kỳ mai phục vào mùa khô, ẩn nấp vào ban ngày, đánh tiêu hao
địch vào mùa mưa và ban đêm.