ÑEÀ SOÁ 49

ÑEÀ THAM KHAÛO SOÁ 1, KHOÁI A, NAÊM 2007

Caâu I. (2 ñieåm).
− x2 + 4x − 3
Cho haøm soá : y = .
x−2
1. Khaûo saùt söï bieán thieân vaø veõ ñoà thò haøm soá.
2. Chứng minh rằng tích các khoảng cách từ một điểm bất kỳ trên đồ thị
hàm số đến các đường tiệm cận của nó là hằng số.
Caâu II. (2 ñieåm).
1 1
1. Giaûi phöông trình: sin 2x + sin x − − = 2 cot 2x .
2sin x sin 2x
2. Tìm m để bất phöông trình:
m ( )
x 2 − 2x + 2 + 1 + x ( 2 − x ) ≤ 0 coù nghiệm x ∈  0; 1 + 3  .
 
Caâu III. (2 ñieåm).
Trong không gian Oxyz, cho hai điểm A ( −1;3; −2 ) ,B ( −3;7; −18 ) và mặt
phẳng
( P ) : 2x − y + z + 1 = 0 .
1. Viết phương trình mặt phẳng chứa AB và vuông góc với mặt phẳng (P).
2. Tìm tọa độ điểm M thuộc (P) sao cho MA + MB nhỏ nhất.
Caâu IV. (2 ñieåm)
4
2x + 1
1. Tính tích phaân I = ∫ dx .
01+ 2x + 1
2. Giải hệ phương trình
 2 y −1
x + x − 2x + 2 = 3 +1
 x −1
( x,y ∈
) .
y + y2 − 2y + 2 = 3 +1
Caâu Va. (Cho chương trình THPT không phân ban)
1. Trong mặt phẳng Oxy, cho đường tròn ( C ) : x2 + y2 = 1 . Đường tròn (C’)
tâm I(2; 2) cắt (C) tại các điểm A, B sao cho AB = 2 . Viết phương trình
đường thẳng AB.
2. Coù bao nhiêu số tự nhiên chẵn lớn hơn 2007 mà mỗi số gồm 4 chữ số
khác nhau?
Caâu Vb. (Cho chương trình THPT phân ban)
1. Giải bất phương trình:
(logx 8 + log4 x 2 log2 2x ≥ 0 .
)
3
2. Cho lăng trụ đứng ABC.A1B1C1 có AB = a, AC = 2a, AA1 = 2a 5 và
 = 1200 . Gọi M là trung điểm của cạnh CC .
BAC 1
Chứng minh MB vuông góc với MA1 và tính khoảng cách d từ điểm A đến
mặt phẳng ( A1BM ) .
GIAÛI
Caâu I.
−x2 + 4x − 3 1
1. Khaûo saùt haøm soá y = = −x + 2 + (C)
x−2 x−2
• Taäp xaùc ñònh: D =
\ {2}
1
• y′ = −1 − < 0, ∀x ∈ D
(x − 2)2
• Giôùi haïn vaø tieäm caän:
lim y = ±∞ ⇒ x = 2 laø tieäm caän ñöùng
x →2
1
lim = = 0 ⇒ y = −x + 2 laø tieäm caän xieân
x→±∞ x−2
• Baûng bieán thieân:
x −∞ 2 +∞
y’ − +
−∞ +∞
y
−∞ −∞
• Ñieåm ñaëc bieät:
3
x = 0 ⇒ y = ; y = 0 ⇒ x = 1; x = 3
2
• Ñoà thò: y

2
3 •
2
1 2 3 4
• • • x
0
3
− •
2

2. Chöùng minh:
 1 
Goïi M  x 0 ; −x 0 + 2 +  ∈ ( C ) (x0 ≠ 2)
 x0 − 2 

4
 Ñoà thò (C) coù tieäm caän ñöùng ∆1: x – 2 = 0 vaø tieäm caän xieân ∆2: x + y – 2 = 0

Khoảng cách từ M đến ∆1 và ∆ 2 laàn löôït laø

d1 : x 0 − 2
 1 
x0 +  −x 0 + 2 + −2
 x0 − 2  1
d2 = =
2 2 x0 − 2
1 2
Ta coù: d1.d2 = x 0 − 2 . = .
2 x0 − 2 2
Caâu II.
1. Giaûi phöông trình
1 1
Xeùt: sin 2x + sin x − − = 2 cot g2x (1)
2sin x sin 2x
kπ
Ñieàu kieän: sin2x ≠ 0 ⇔ x ≠ , k∈
2
 1   1  cos2x
(1) ⇔  − sin 2x  +  − sin x  + 2. =0
 sin 2x   2sin x  sin 2x
⇔ (1 – sin22x) + (1 – 2sin2x)cosx + 2cos2x = 0
⇔ cos22x + cos2xcosx + 2cos2x = 0 ⇔ cos2x (cos2x + cosx + 2) = 0
 cos2x = 0
⇔ cos2x(2cos2x + cosx + 1) = 0 ⇔  2
2 cos x + cos x + 1 = 0 : voâ nghieäm
π kπ
⇔ x= + , k∈ .
4 2
π kπ
So vôùi ñieàu kieän, ta coù nghieäm cuûa phöông trình laø x = + , k∈ .
4 2
2. Tìm m ñeå baát phöông trình coù nghieäm
Xeùt m ( )
x2 − 2x + 2 + 1 + x(2 − x) ≤ 0 , ñaët t = x2 − 2x + 2

Xeùt haøm soá: g(x) = t = x 2 − 2x + 2, x ∈  0; 1 + 3 

 
x −1
g′(x) =
x2 − 2x + 2
g’(x) = 0 ⇔ x = 1
Baûng bieán thieân:
x 0 1 1+ 3
g’(x) − 0 +
g(x) 2 2
5
 1
∀x ∈  0; 1 + 3  ⇒ t ∈ [1; 2]
 
Ta coù: t = x – 2x + 2 ⇒ 2x – x2 = 2 – t2
2 2

Khi ñoù: (1) ⇔ m(t + 1) + 2 – t2 ≤ 0

t2 − 2
⇔ m≤ , t ∈ [1; 2]
t +1
t2 − 2
Xeùt haøm soá: f(t) = , t ∈ [1; 2]
t +1
t 2 + 2t + 2
f ′(t) = > 0, ∀t ∈ [1; 2]
(t + 1)2
Baûng bieán thieân:
t 1 2
f’(t) +
2
f(t) 3
1
−
2
2
Yeâu caàu baøi toaùn ⇔ m ≤ .
3
Caâu III.
1. Vieát phöông trình maët phaúng

Ta coù: AB = (−2; 4; − 16)

Maët phaúng (P) coù vectô phaùp tuyeán n = (2; − 1; 1)
 
Goïi (α) laø maët phaúng chöùa AB vaø vuoâng goùc vôùi (P) thì (α) nhaän AB vaø n
laøm caëp vectô chæ phöông suy ra (α) coù vectô phaùp tuyeán laø:
    4 −16 −16 −2 −2 4 
n′ =  AB, n  =  ; ;  = (−12; −30; −6)
 −1 1 1 2 2 −1 
 α
hay n 0 = (2; 5; 1) .
Phöông trình maët phaúng (α) qua A B

vaø coù vectô phaùp tuyeán n 0 laø:
2(x + 1) + 5(y – 3) + 1(z + 2) = 0
A
⇔ 2x + 5y + z – 11 = 0. •
n


2. Tìm toïa ñoä ñieåm M •
Ñaët f(x, y, z) = 2x – y + z + 1 P
 f(A) = −6
Ta coù:  ⇒ f(A).f(B) > 0
 f(B) = −30
6
 ⇒ Hai ñieåm A vaø B naèm cuøng phía ñoái vôùi maët phaúng (P).
Goïi A’ laø ñoái xöùng cuûa ñieåm A qua (P)
Giao ñieåm cuûa ñöôøng thaúng A’B vôùi mp(P) laø ñieåm M caàn tìm.
Thaät vaäy: Vôùi moïi ñieåm M ∈ (P), ta coù:
MA + MB = MA’ + MB ≥ A’B (khoâng ñoåi).
⇒ Min(MA + MB) = A’B, ñaït ñöôïc khi ba ñieåm A’, M, B thaúng haøng
⇔ M = (A’B) ∩ (P).

Phöông trình ñöôøng thaúng (∆) qua A vaø coù vectô chæ phöông n laø • B
 x = −1 + 2t A•

y = 3 − t
 z = −2 + t

Goïi H laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa A treân (P) H• M• • M
thì H = (∆) ∩ (P).
Tham soá t öùng vôùi toïa ñoä cuûa H laø nghieäm cuûa P
phöông trình:
2(−1 + 2t) – (3 – t) – 2 + t + 1 = 0 ⇔ t = 1 ⇒ H(1; 2; −1) •
A’
Do A’ ñoái xöùng vôùi A qua (P) neân H laø trung ñieåm cuûa ñoaïn AA’, ta coù:
x A′ = 2x H − x A = 2 + 1 = 3
 
y A′ = 2y H − y A = 4 − 3 = 1 ⇒ A’(3; 1; 0) ⇒ A′B = (−6; 6; − 18) .
z = 2z − z = −2 + 2 = 0
 A′ H A
 1 
Ñöôøng thaúng (A’B) qua A’ vaø coù vectô chæ phöông a = − A′B = (1; − 1; 3) ,
6
coù phöông trình laø:
x = 3 + t ′

y = 1 − t ′
z = 3t ′

Tham soá t’ öùng vôùi giao ñieåm M = (A’B) ∩ (P) laø nghieäm cuûa phöông trình:
2(3 + t’) – (1 – t’) + 3t’ + 1 = 0 ⇔ t’ = −1 ⇒ M(2; 2; −3).
Vaäy ñieåm caàn tìm laø M(2; 2; −3).
Caâu IV.
4
2x + 1
1. Tính tích phaân I = ∫ dx
0 1 + 2x + 1
Ñaët t = 2x + 1 ⇒ t2 = 2x + 1 ⇒ 2tdt = 2dx ⇒ dx = tdt
Ñoåi caän:
x 0 4
t 1
3
3
7
 3 3
t2  1 
I=∫ dt = ∫  t − 1 +  dt
1
1+ t 1
t +1
 t2 3
=  − t + ln t + 1  = 2 + ln 2 .
2 1
 
2. Giaûi heä phöông trình
Ta coù:
x + x2 − 2x + 2 = 3y −1 + 1 (x − 1) + (x − 1)2 + 1 = 3y −1
 
 ⇔ 
y + y2 − 2y + 2 = 3x −1 + 1 (y − 1) + (y − 1)2 + 1 = 3x −1
u = x − 1
Ñaët 
v = y − 1
Ta ñöôïc:

 u + u2 + 1 = 3v


 −1 = 3v u − u2 + 1

⇔ 
( )
v + v2 + 1 = 3u  −1 = 3u v − v2 + 1
 ( )
( ) (
⇒ 3v u − u2 + 1 = 3u v + v2 + 1 )
u − u2 + 1 v − v2 + 1
⇔ = ⇔ f(u) = f(v)
3u 3v
t − t2 + 1
Xeùt haøm soá f(t) = , t ∈

3t

f ′(t) =
( )(
t 2 + 1 − t 1 + t 2 + 1.ln 3 ) > 0, ∀t ∈

3t
⇒ f(t) laø haøm soá ñoàng bieán ∀t ∈

Do ñoù: f(u) = f(v) ⇔ u = v
Khi ñoù, ta coù: u + u2 + 1 = 3u
⇔ 3u ( u2 + 1 − u = 1) (*)

( u + 1 − u) , u ∈

Xeùt haøm soá: g(u) = 3u 2

 1 
g′(u) = 3 ( u + 1 − u )  ln 3 −
u 2
 > 0, ∀u ∈

  2
 u +1 
Maët khaùc: g(0) = 1 ⇒ u = 0 laø nghieäm duy nhaát cuûa phöông trình (*)
⇒u=v=0⇔x=y=1

8
Vaäy nghieäm cuûa heä phöông trình laø x = y = 1.
Caâu Va.
(C) coù taâm O(0 ; 0) vaø baùn kính R = 1
Goïi H laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa O treân AB thì H laø trung ñieåm cuûa ñoaïn AB
1 2
Ta coù : HA = AB =
2 2
1 1
∆OHA vuoâng taïi H, ta coù : OH = OA 2 − HA 2 = 1 − = .
2 2
 1 
Phương trình đường thẳng AB nhận n = OI = (1;1) làm vectơ pháp tuyến có dạng:
2
x+y+C=0.
Ta coù : d(O, AB) = OH
(C)
C 1
⇔ = ⇔ ⇔ C = ±1 O
2 2 •

Vaäy coù hai ñöôøng thaúng (AB) caàn tìm laø : A • •

B
H
x + y + 1 = 0 hay x + y – 1 = 0.
2. Tìm soá töï nhieân chaün
Ñaët X = {0; 1; 2; … ; 9}
•
I
Soá caàn tìm coù daïng a1a2 a3a4 (a1 ≠ 0)
(C’)
Tröôøng hôïp 1. a4 = 0
• Choïn a1 ∈ X \ {0; 1}: coù 8 caùch.
• Choïn hai chöõ soá thuoäc X \ {0; a1} xeáp vaøo hai vò trí a2, a3: coù A 82 caùch.
Tröôøng hôïp naøy coù: 8.A82 = 448 (soá).
Tröôøng hôïp 2. a4 ≠ 0
• Choïn a4 ∈ {2; 4; 6; 8}: coù 4 caùch.
• Choïn a1 ∈ X \ {0; 1; a4}: coù 7 caùch.
• Choïn hai chöõ soá thuoäc X \ {a1; a4} xeáp vaøo hai vò trí a2, a3: coù A 82 caùch.
Tröôøng hôïp naøy coù: 4.7. A 82 = 1568 (soá).
Vaäy coù taát caû: 448 + 1568 = 2016 (soá).
Caâu Vb.
1. Giaûi baát phöông trình
(log x 8 + log4 x2 )log2 2x ≥ 0 (1)
Ñieàu kieän: 0 < x ≠ 1
1
(1) ⇔ (3.log x 2 + log2 x). .log2 2x ≥ 0
2

9
  3 
⇔ + log2 x  (1 + log2 x ) ≥ 0
 log2 x 
Ñaët t = log2x (t ≠ 0), ta coù:
3   3 + t2 
 + t  (1 + t) ≥ 0 ⇔   (1 + t) ≥ 0
t   t 
t +1
⇔ ≥ 0 ⇔ t ≤ −1 ∨ t > 0
t
1
⇔ log2x ≤ −1 ∨ log2x > 0 ⇔ 0 ≤ x ≤ hay x > 1.
2
1
So vôùi ñieàu kieän ta coù nghieäm cuûa baát phöông trình 0 < x ≤ hay x > 1.
2
2. Chöùng minh MB ⊥ MA1 A1

C1

2a 5

M
A
a
2a 120o

C B

Áp dụng định lí cosin trong tam giác ABC ta có:

BC2 = AB2 + AC2 − 2AB.AC.cos1200
 1
= a2 + 4a2 − 2a.a.  −  = 7a2
 2
⇒ BC = a 7
Ta có:
2
BC = BC2 + MC2 = 7a2 + a 5 ( ) = 2a 3

A1B = AB2 + AA12 = a2 + 20a2 = a 21

10
 2
A1M = A1C12 + C1M2 = 4a2 + a 5 ( ) = 3a

Nhận xét. BM2 + A1M 2 = 12a2 + 9a2 = 21a2 = A1B2 ⇒ ∆A1MB vuông tại M
Vậy MB ⊥ MA1 (đpcm).
• Tính khoảng cách từ A đến ( A1BM )
Gọi I = AC ∩ A1M , ta có:
1
CM // AA1 và CM = AA1 nên CM là đường trung bình của tam giác IAA1
2
Suy ra: C, M lần lượt là trung điểm của IA và IA1
Do đó: IA = AC = 4a và IA1 = 2A1M = 6a
Diện tích tam giác ABI và A1BI lần lượt là:
1 1 3
SABI = AB.AI.sin1200 = a.4a. = a2 3 .
2 2 2
1 1
SA1BI = A1I.BM = .6a.2a 3 = 6a2 3 .
2 2
Thể tích tứ diện A1ABI là:
1 1 2a3 15
VA1ABI = SABI .A1A = .a2 3.2a 5 = .
3 3 3
Mặt khác:
1
VA1ABI = SA1BI .AH (AH: là chiều cao)
3
2a3 15
3VA1ABI 3.
3 a 5
AH = = 2
=
SA1BI 6a 3 3
Vậy khoảng cách từ A đến mặt phẳng ( A1BM ) là:
a 5
d= .
3
Cách khác
Kẻ CK ⊥ AB tại K thì CK ⊥ ( A1AB)
 = 1800 − 1200 = 600 ⇒ CK = AC.sin 600 = a 3
Ta có: CAK
Diện tích tam giác A1AB và MA1B lần lượt là:
1 1
SA1AB = A1A.AB = .2a 5.a = a2 5 .
2 2
1
SMA1B = MA1 .MB = 3a2 3 .
2
Thể tích tứ diện MA1AB là:

11
 1 1 a3 15
VMA1AB = SA1AB .CK = .a2 5.a 3 = .
3 3 3
Mặt khác:
a3 15
3V 3.
1 MA1AB 3 =a 5.
VMA1AB = SMA1B .d ⇒ d = = 2
3 SMA1B 3a 3 3

• A
120o

C B

12