Tu Tuong Ho Chi Minh 8433

C©u 1: Tr×nh bμy nguån gèc vμ qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh? ....................................................
2
1. Nguån gèc h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh................................................................................................ 2
2. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh. ................................................................................................ 3
C©u2 : §iÒu kiÖn x· héi h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh? Vai trß cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi víi sù
nghiÖp l·nh ®¹o cña §¶ng víi thùc tiÔn çch m¹ng ViÖt Nam h¬n 77 n¨m qua?................................................. 4
1. §iÒu kiÖn x· héi h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh. ..................................................................................... 4
2. Vai trß cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi víi sù nghiÖp l·nh ®¹o cña §¶ng víi thùc tiÔn çch m¹ng ViÖt
Nam h¬n 77 n¨m qua? ......................................................................................................................................... 6
C©u 3: Tr×nh bμy nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc? VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ
Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay?................................................................................... 6
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc................................................................. 6
b. VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. .............................. 8
C©u 4: Ph©n tÝch vμ chøng minh b»ng thùc tiÔn lÞch sö ViÖt Nam nh÷ng luËn ®iÓm cña Hå ChÝ Minh vÒ çch
m¹ng gi¶i phãng d©n téc? ........................................................................................................................................ 8
C©u 5: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi vμ con ®−êng ®i lªn chñ nghÜa x·
héi ë ViÖt Nam? §¶ng ta vËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã vμo c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay nh− thÕ nμo?......... 10
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ CNXH. .......................................................................... 10
b. Nh÷ng néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ®−êng ®i lªn CNXH ë ViÖt Nam....................................... 12
c. §¶ng ta vËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã vμo c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay.................................................... 13
C©u 6: V× sao Hå ChÝ Minh nãi: “§¹o ®øc lμ çi gèc cña ng−êi çn bé çch m¹ng”? ....................................... 15
C©u 7: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng? Liªn hÖ t−
t−ëng cña Ng−êi vÒ ®¹o ®øc vμo viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc cho thÕ hÖ trÎ hiÖn nay?.............................. 16
1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng. ....................... 16
2. Liªn hÖ t− t−ëng cña Ng−êi vÒ ®¹o ®øc vμo viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc cho thÕ hÖ trÎ hiÖn nay...... 17
C©u 8: C¬ së vμ qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc?..................................... 18
C©u 9: Quan ®iÓm c¬ b¶n cña Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc? Ngμy nay trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ
tr−êng ®Þnh h−ìng x· héi chñ nghÜa cÇn l−u ý nh÷ng vÊn ®Ò g× khi x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc? ...... 19
a. Quan ®iÓm c¬ b¶n cña Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc. ..................................................................... 19
b. Ngμy nay trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN cÇn l−u ý nh÷ng vÊn ®Ò g× khi x©y
dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc. ......................................................................................................................... 20
C©u 10: Ph©n tÝch lμm s¸ng tá nh÷ng quan ®iÓm cña Hå ChÝ Minh vÒ v¨n ho¸? VËn dông nh÷ng quan ®iÓm
®ã cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc ë ViÖt Nam hiÖn nay?............ 21
1. Những quan điểm chung của Hồ Chí Minh về văn hoá............................................................................... 21
b. VËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n
téc ë ViÖt Nam hiÖn nay? ................................................................................................................................... 22
C©u 11: C¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam? .............. 22
C©u 12: Ph©n tÝch nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam? VËn dông
nh÷ng nguyªn t¾c x©y dùng §¶ng cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng vμ chØnh ®èn §¶ng ta hiÖn nay?................... 23
a. Nhøng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. ........................................... 23
b. VËn dông nh÷ng nguyªn t¾c x©y dùng §¶ng cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng vμ chØnh ®èn §¶ng ta hiÖn
nay? ..................................................................................................................................................................... 26
C©u 13: Qu¸ tr×nh lùa chän, h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v×
d©n? ý nghÜa cña viÖc h×nh thμnh t− t−ëng Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n ë ViÖt Nam cña Hå ChÝ Minh? ....... 26
1. Qu¸ tr×nh lùa chän, h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v×
d©n....................................................................................................................................................................... 26
2. ý nghÜa cña viÖc h×nh thμnh t− t−ëng Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n ë ViÖt Nam cña Hå ChÝ Minh.......... 27
C©u 14: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n? VËn dông
t− t−ëng ®ã trong viÖc x©y dùng Nhμ n−íc ta hiÖn nay nh− thÕ nμo?.................................................................. 27
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n........................ 27
b. VËn dông t− t−ëng ®ã trong viÖc x©y dùng Nhμ n−íc ta hiÖn nay nh− thÕ nμo? ........................................ 29
C©u 15: Nh÷ng thuËn lîi, nguy c¬ vμ th¸ch thøc ®èi víi nh©n d©n ta ngμy nay? VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ
Minh cã ý nghÜa nh− thÕ nμo ®èi víi giai ®o¹n çch m¹ng hiÖn nay ë ViÖt Nam? ............................................. 30
1. Nh÷ng thuËn lîi, nguy c¬ vμ th¸ch thøc ®èi víi nh©n d©n ta ngμy nay....................................................... 30
2. VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh cã ý nghÜa nh− thÕ nμo ®èi víi giai ®o¹n çch m¹ng hiÖn nay ë ViÖt
Nam? ................................................................................................................................................................... 31
1
§Ò c−¬ng «n tËp
m«n t− t−ëng Hå ChÝ Minh
C©u 1: Tr×nh bμy nguån gèc vμ qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh?
1. Nguån gèc h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp gi÷a yÕu tè kh¸ch quan (thùc tiÔn vμ t− t−ëng,
v¨n ho¸) víi yÕu tè chñ quan (nh÷ng phÈm chÊt cña Hå ChÝ Minh).
a) TruyÒn thèng t− t−ëng vμ v¨n ho¸ ViÖt Nam.
UNESCO kh¼ng ®Þnh: t− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ sù kÕt tinh truyÒn thèng v¨n ho¸ hμng ngh×n n¨m
cña d©n téc ViÖt Nam.
Tr−íc tiªn, ®ã lμ chñ nghÜa yªu n−íc vμ ý chÝ bÊt khuÊt ®Êu tranh ®Ó dùng n−íc vμ gi÷ n−íc. §©y lμ
truyÒn thèng t− t−ëng quý b¸u nhÊt, nguån gèc søc m¹nh lín nhÊt trong ®Êu tranh dùng n−íc, gi÷ n−íc
cña d©n téc ta. §iÒu ®ã ®−îc ph¶n ¸nh tõ v¨n ho¸ d©n gian ®Õn v¨n ho¸ b¸c häc, tõ nh÷ng nh©n vËt truyÒn
thuyÕt nh− Th¸nh Giãng, ®Õn çc anh hïng thêi xa x−a nh− Thôc Ph¸n, Hai Bμ Tr−ng, Bμ TriÖu... ®Õn
nh÷ng anh hïng næi tiÕng thêi phong kiÕn nh− Ng« QuyÒn, Phïng H−ng, TrÇn Quèc TuÊn, Lª Lîi, NguyÔn
Tr·i, NguyÔn HuÖ... Chñ nghÜa yªu n−íc lμ gi¸ trÞ v¨n ho¸ cao nhÊt, ®øng ®Çu b¶ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh
thÇn ViÖt Nam, nã lμm thμnh dßng ch¶y chñ l−u xuyªn suèt lÞch sö d©n téc, t¹o thμnh c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó
nh©n d©n ta tiÕp thu nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tõ bªn ngoμi lμm phong phó v¨n ho¸ d©n téc vμ kh«ng ngõng
ph¸t triÓn.
Thø hai lμ tinh thÇn nh©n nghÜa, truyÒn thèng ®oμn kÕt, t−¬ng th©n, t−¬ng ¸i, l¸ lμnh ®ïm lμ
r¸ch trong ho¹n n¹n, khã kh¨n. §iÒu kiÖn ®Þa lý vμ chÝnh trÞ ®· ®−a nh©n d©n ta t¹o dùng truyÒn thèng
nμy ngay tõ buæi b×nh minh cña d©n téc. Çc thÕ hÖ ViÖt Nam ®Òu trao truyÒn cho nhau:
NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng
Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng.
Ba m−¬i n¨m b«n ba h¶i ngo¹i, n¨m 1941 võa vÒ n−íc, Hå ChÝ Minh ®· nh¾c nhë nh©n d©n ta:
D©n ta ph¶i biÕt sö ta . Sö ta d¹y cho ta bμi häc nμy: Lóc nμo d©n ta ®oμn kÕt mu«n ng−êi nh− mét th×
n−íc ta ®éc lËp, tù do . Ng−êi c¨n dÆn: D©n ta xin nhí ch÷ ®ång: §ång t×nh, ®ång søc, ®ång lßng, ®ång
minh! .
Thø ba lμ truyÒn thèng l¹c quan yªu ®êi cña d©n téc ta ®−îc kÕt tinh qua hμng ngμn n¨m nh©n d©n
ta v−ît qua mu«n nguy, ngμn khã, l¹c quan tin t−ëng vμo tiÒn ®å d©n téc, tin t−ëng vμo chÝnh m×nh. Hå ChÝ
Minh lμ ®iÓm kÕt tinh rùc rì cña truyÒn thèng l¹c quan yªu ®êi cña d©n téc ®· t¹o cho m×nh mét søc m¹nh
phi th−êng v−ît qua mäi khã kh¨n, thö th¸ch ®i ®Õn chiÕn th¾ng.
Thø t− lμ nh©n d©n ta cã truyÒn thèng cÇn cï, dòng c¶m, th«ng minh s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt vμ
chiÕn ®Êu, ®ång thêi ham häc hái vμ kh«ng ngõng më réng cöa ®ãn nhËn tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i. D©n
téc ta trô v÷ng trªn m¶nh ®Êt nèi liÒn Nam-B¾c, §«ng-T©y, tõ rÊt sím ng−êi ViÖt Nam ®· xa l¹ víi ®Çu ãc
hÑp hßi, thñ cùu, thãi bμi ngo¹i cùc ®oan. Mμ trªn c¬ së gi÷ v÷ng b¶n s¾c d©n téc, nh©n d©n ta ®· biÕt chän
läc, tiÕp biÕn nh÷ng çi hay, çi tèt, çi ®Ñp tõ bªn ngoμi vμ biÕn nã thμnh çi thuÇn tuý ViÖt Nam.
b) Tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i
Tõ nhá, Hå ChÝ Minh ®· ®−îc tiÕp thu v¨n ho¸ ph−¬ng §«ng. Lín lªn Ng−êi b«n ba kh¾p thÕ giíi,
®Æc biÖt ë çc n−íc ph−¬ng T©y. TrÝ tuÖ miÔn tiÖp, ham häc hái nªn ë Ng−êi ®· cã vèn hiÓu biÕt v¨n ho¸
§«ng-T©y kim cæ uyªn b¸c.
c) T− t−ëng v¨n ho¸ ph−¬ng §«ng
VÒ Nho gi¸o, Hå ChÝ Minh ®−îc tiÕp thu Nho gi¸o tõ nhá, Ng−êi hiÓu s©u s¾c vÒ Nho gi¸o. Ng−êi
nhËn xÐt vÒ cô Khæng Tö, ng−êi s¸ng lËp ra Nho gi¸o tuy lμ phong kiÕn nh−ng Cô cã nh÷ng çi hay th×
ph¶i häc lÊy. Çi phong kiÕn l¹c hËu cña Nho gi¸o lμ duy t©m, ®¼ng cÊp nÆng nÒ, khinh th−êng lao ®éng
ch©n tay, coi khinh phô n÷... th× Hå ChÝ Minh phª ph¸n triÖt ®Ó. Nh−ng nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cña Nho gi¸o
nh− triÕt lý hμnh ®éng, t− t−ëng nhËp thÕ, hμnh ®¹o, gióp ®êi; lý t−ëng vÒ mét x· héi b×nh trÞ, mét thÕ
giíi ®¹i ®ång ; triÕt lý nh©n sinh: tu th©n d−ìng tÝnh; t− t−ëng ®Ò cao v¨n hãa, lÔ gi¸o, t¹o ra truyÒn thèng
hiÕu häc... ®· ®−îc Hå ChÝ Minh khai th¸c ®Ó phôc vô nhiÖm vô çch m¹ng.
VÒ PhËt gi¸o: PhËt gi¸o vμo ViÖt Nam tõ rÊt sím. Tr¶i qua hμng tr¨m n¨m ¶nh h−ëng, PhËt gi¸o ®·
®i vμo v¨n ho¸ ViÖt Nam, tõ t− t−ëng, t×nh c¶m, tÝn ng−ìng, phong tôc tËp qu¸n, lèi sèng... PhËt gi¸o lμ t«n
gi¸o. Hå ChÝ Minh nhËn xÐt: t«n gi¸o lμ duy t©m... Nh−ng Ng−êi còng chØ ra nhiÒu ®iÒu hay cña PhËt gi¸o
mμ nã ®· ®i vμo t− duy, hμnh ®éng, çch øng xö cña ng−êi ViÖt Nam. §ã lμ nh÷ng ®iÒu cÇn ®−îc khai th¸c
®Ó gãp vμo viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô çch m¹ng nh− t− t−ëng vÞ tha, tõ bi, b¸c ¸i, cøu khæ, cøu n¹n, th−¬ng
ng−êi nh− thÓ th−¬ng th©n, mét t×nh yªu bao la ®Õn c¶ chim mu«ng, cá c©y. PhËt gi¸o d¹y con ng−êi nÕp
2
sèng cã ®¹o ®øc, trong s¹ch, gi¶n dÞ, ch¨m lo lμm ®iÒu thiÖn. PhËt gi¸o cã tinh thÇn b×nh ®¼ng, tinh thÇn
d©n chñ chÊt ph¸c, chèng l¹i mäi ph©n biÖt ®¼ng cÊp. HoÆc nh− PhËt gi¸o ThiÒn t«ng ®Ò ra luËt ChÊp
t¸c : nhÊt nhËt bÊt t¸c, nhÊt nhËt bÊt thùc , ®Ò cao lao ®éng, chèng l−êi biÕng. §Æc biÖt lμ tõ truyÒn
thèng yªu n−íc cña d©n téc ®· lμm n¶y sinh nªn ThiÒn ph¸i Tróc L©m ViÖt Nam, chñ tr−¬ng kh«ng xa ®êi
mμ sèng g¾n bã víi nh©n d©n, víi ®Êt n−íc, tham gia vμo céng ®ång, vμo cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n,
chèng kÎ thï d©n téc.
Ngoμi ra, cßn thÊy Hå ChÝ Minh bμn ®Õn çc gi¸ trÞ v¨n ho¸ ph−¬ng §«ng kh¸c nh− L·o tö, MÆc
tö, Qu¶n tö... còng nh− vÒ chñ nghÜa tam d©n cña T«n Trung S¬n mμ Ng−êi t×m thÊy nh÷ng ®iÒu thÝch
hîp víi n−íc ta .
d) T− t−ëng vμ v¨n ho¸ ph−¬ng T©y.
Ngay khi cßn häc ë trong n−íc, NguyÔn TÊt Thμnh ®· lμm quen víi v¨n ho¸ Ph¸p, ®Æc biÖt lμ ham
mª m«n lÞch sö vμ muèn t×m hiÓu vÒ çch m¹ng Ph¸p 1789. Ba m−¬i n¨m liªn tôc ë n−íc ngoμi, sèng chñ
yÕu ë Ch©u ¢u, nªn NguyÔn ¸i Quèc còng chÞu ¶nh h−ëng rÊt s©u réng cña nÒn v¨n ho¸ d©n chñ vμ çch
m¹ng cña ph−¬ng T©y.
Hå ChÝ Minh th−êng nãi tíi ý chÝ ®Êu tranh cho tù do, ®éc lËp, cho quyÒn sèng cña con ng−êi trong
Tuyªn ng«n ®éc lËp, 1776 cña Mü. Khi ë Anh, Ng−êi gia nhËp c«ng ®oμn thuû thñ vμ cïng giai cÊp c«ng
nh©n Anh tham gia çc cuéc biÓu t×nh, ®×nh c«ng bªn bê s«ng Thªm®¬... N¨m 1917, Ng−êi trë l¹i n−íc
Ph¸p, sèng t¹i Pari-trung t©m chÝnh trÞ v¨n ho¸-nghÖ thuËt cña ch©u ¢u. Ng−êi g¾n m×nh víi phong trμo
c«ng nh©n Ph¸p vμ tiÕp xóc trùc tiÕp víi çc t¸c phÈm cña çc nhμ t− t−ëng khai s¸ng nh− Vonte, Rutx«,
M«ngtetxki¬... T− t−ëng d©n chñ cña çc nhμ khai s¸ng ®· cã ¶nh h−ëng tíi t− t−ëng cña NguyÔn ¸i Quèc.
Tõ ®ã mμ h×nh thμnh phong çch d©n chñ, çch lμm viÖc d©n chñ ë Ng−êi.
Cã thÓ thÊy, trªn hμnh tr×nh t×m ®−êng cøu n−íc, NguyÔn ¸i Quèc ®· biÕt lμm giμu trÝ tuÖ cña m×nh
b»ng vèn trÝ tuÖ cña thêi ®¹i, §«ng vμ T©y, võa th©u th¸i võa g¹n läc ®Ó cã thÓ tõ tÇm cao tri thøc nh©n lo¹i
mμ suy nghÜ vμ lùa chän, kÕ thõa vμ ®æi míi, vËn dông vμ ph¸t triÓn.
e) Chñ nghÜa M¸c-Lªnin
§Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, Hå ChÝ Minh ®· t×m ®−îc c¬ së thÕ giíi quan vμ ph−¬ng ph¸p luËn
cña t− t−ëng cña m×nh. Nhê vËy Ng−êi ®· hÊp thô vμ chuyÓn ho¸ ®−îc nh÷ng nh©n tè tÝch cùc vμ tiÕn bé
cña truyÒn thèng d©n téc còng nh− cña t− t−ëng v¨n ho¸ nh©n lo¹i t¹o nªn hÖ thèng t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
V× vËy t− t−ëng Hå ChÝ Minh thuéc hÖ t− t−ëng M¸c-Lªnin; ®ång thêi nã cßn lμ sù vËn dông vμ ph¸t triÓn
lμm phong phó chñ nghÜa M¸c-Lªnin ë thêi ®¹i çc d©n téc bÞ ¸p bøc vïng lªn giμnh ®éc lËp tù do, x©y
dùng ®êi sèng míi.
g) Nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ phÈm chÊt cña NguyÔn ¸i Quèc
Trong cïng nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− trªn mμ chØ cã Hå ChÝ Minh ®−îc UNESCO c«ng nhËn lμ anh
hïng gi¶i phãng d©n téc, nhμ v¨n ho¸ kiÖt xuÊt. Râ rμng yÕu tè chñ quan ë Hå ChÝ Minh cã vai trß ®Æc biÖt
quan träng trong viÖc h×nh thμnh t− t−ëng cña Ng−êi.
Tr−íc hÕt, ë NguyÔn ¸i Quèc-Hå ChÝ Minh cã mét t− duy ®éc lËp, tù chñ, s¸ng t¹o céng víi ®Çu ãc
phª ph¸n tinh t−êng s¸ng suèt trong viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu nh÷ng tinh hoa t− t−ëng, v¨n ho¸ vμ çch
m¹ng c¶ trªn thÕ giíi vμ trong n−íc.
Hai lμ, sù khæ c«ng häc tËp cña NguyÔn ¸i Quèc ®· chiÕm lÜnh ®−îc vèn tri thøc phong phó cña thêi
®¹i, víi kinh nghiÖm ®Êu tranh cña phong trμo gi¶i phãng d©n téc, phong trμo c«ng nh©n quèc tÕ ®Ó cã thÓ
tiÕp cËn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin khoa häc vμ çch m¹ng.
Ba lμ, NguyÔn ¸i Quèc-Hå ChÝ Minh cã t©m hån cña mét nhμ yªu n−íc, mét chiÕn sÜ céng s¶n nhiÖt
thμnh çch m¹ng, mét tr¸i tim yªu n−íc, th−¬ng d©n, th−¬ng yªu nh÷ng ng−êi cïng khæ, s½n sμng chÞu
®ùng nh÷ng hy sinh cao nhÊt v× ®éc lËp cña Tæ quèc, v× tù do, h¹nh phóc cña ®ång bμo.
Nh÷ng phÈm chÊt ç nh©n hiÕm cã ®ã ®· gióp NguyÔn ¸i Quèc tiÕp nhËn, chän läc, chuyÓn ho¸ ph¸t
triÓn tinh hoa d©n téc vμ thêi ®¹i thμnh t− t−ëng ®Æc s¾c cña m×nh.
2. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh.

T− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ mét hÖ thèng quan ®iÓm vÒ çch m¹ng ViÖt Nam kh«ng thÓ h×nh thμnh
ngay trong mét lóc mμ tr¶i qua mét qu¸ tr×nh t×m tßi, x¸c lËp, ph¸t triÓn vμ hoμn thiÖn, g¾n liÒn víi qu¸
tr×nh ph¸t triÓn lín m¹nh cña §¶ng ta vμ çch m¹ng ViÖt Nam. Qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra qua çc thêi kú chÝnh
nh− sau:
a) Tõ 1890 ®Õn 1911: Lμ thêi kú h×nh thμnh t− t−ëng yªu n−íc vμ chÝ h−íng çch m¹ng.
Thêi kú nμy NguyÔn Sinh Cung-NguyÔn TÊt Thμnh tiÕp nhËn truyÒn thèng yªu n−íc vμ nh©n nghÜa
cña d©n téc, hÊp thô vèn v¨n ho¸ Quèc häc, H¸n häc vμ b−íc ®Çu tiÕp xóc víi v¨n ho¸ ph−¬ng T©y; chøng
3
kiÕn th©n phËn n« lÖ ®o¹ ®Çy cña nh©n d©n ta vμ tinh thÇn ®Êu tranh bÊt khuÊt cña cha anh, h×nh thμnh
hoμi b·o cøu n−íc. Nhê vËy chÝ h−íng çch m¹ng cña NguyÔn TÊt Thμnh ngay tõ ®Çu ®· ®i ®óng h−íng,
®óng ®Ých, ®óng çch.
b) Tõ 1911 ®Õn 1920: Thêi kú t×m tßi, kh¶o nghiÖm.
Lμ thêi kú NguyÔn TÊt Thμnh thùc hiÖn mét cuéc kh¶o nghiÖm toμn diÖn, s©u réng trªn b×nh diÖn
toμn thÕ giíi.
§i ®Õn cïng, Ng−êi ®· gÆp chñ nghÜa M¸c-Lªnin (qua viÖc tiÕp xóc víi LuËn c−¬ng cña Lªnin vÒ
vÊn ®Ò d©n téc vμ thuéc ®Þa). NguyÔn ¸i Quèc ®· ®i ®Õn quyÕt ®Þnh tham gia Quèc tÕ Céng s¶n, tham gia
s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n Ph¸p. §©y lμ sù chuyÓn biÕn vÒ chÊt trong t− t−ëng Hå ChÝ Minh, tõ chñ nghÜa
yªu n−íc ®Õn chñ nghÜa céng s¶n, tõ gi¸c ngé d©n téc ®Õn gi¸c ngé giai cÊp, tõ ng−êi yªu n−íc thμnh ng−êi
céng s¶n vμ t×m thÊy con ®−êng gi¶i phãng cho d©n téc.
c) Tõ 1921 ®Õn 1930: Thêi kú h×nh thμnh c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Con ®−êng çch m¹ng ViÖt
Nam.
Lμ thêi kú ho¹t ®éng lý luËn vμ thùc tiÔn cùc kú s«i næi cña NguyÔn ¸i Quèc. Ng−êi ho¹t ®éng tÝch
cùc trong Ban nghiªn cøu thuéc ®Þa cña §¶ng Céng s¶n Ph¸p, tham gia s¸ng lËp Héi liªn hiÖp thuéc ®Þa,
xuÊt b¶n b¸o Le Paria nh»m tuyªn truyÒn chñ nghÜa M¸c-Lªnin vμo çc n−íc thuéc ®Þa. Tham gia trong
çc tæ chøc cña Quèc tÕ Céng s¶n t¹i Matxc¬va. Cuèi 1924, NguyÔn ¸i Quèc vÒ Qu¶ng Ch©u (Trung Quèc)
tæ chøc ra Héi ViÖt Nam çch m¹ng thanh niªn, ra b¸o Thanh niªn, më nhiÒu líp huÊn luyÖn chÝnh trÞ, ®μo
t¹o çn bé cho çch m¹ng ViÖt Nam. §Çu xu©n 1930, Ng−êi tæ chøc ra §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vμ trùc
tiÕp th¶o ra C−¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña §¶ng. V¨n kiÖn nμy cïng çc t¸c phÈm Ng−êi xuÊt b¶n tr−íc ®ã lμ
B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p (1925) vμ §−êng çch mÖnh (1927) ®· ®¸nh dÊu sù h×nh thμnh c¬ b¶n t−
t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ®−êng çch m¹ng ViÖt Nam.
d) Tõ 1930 ®Õn 1941: Lμ thêi kú v−ît qua thö th¸ch kiªn tr× con ®−êng ®· x¸c ®Þnh cho çch m¹ng
ViÖt Nam.
Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ hiÓu biÕt thùc tiÔn ViÖt Nam, l¹i bÞ quan ®iÓm t¶ khuynh chi phèi nªn
Quèc tÕ Céng s¶n ®· phª ph¸n, chñ trÝch ®−êng lèi cña NguyÔn ¸i Quèc ë Héi nghÞ thμnh lËp §¶ng ®Çu
xu©n 1930. D−íi sù chØ ®¹o cña Quèc tÕ Céng s¶n, Héi nghÞ th¸ng 10-1930 cña §¶ng ®i tíi nghÞ quyÕt thñ
tiªu Ch¸nh c−¬ng, S¸ch l−îc v¾n t¾t vμ ®iÒu lÖ cña §¶ng ®−îc th«ng qua ë Héi nghÞ thμnh lËp §¶ng.
Thùc tiÔn çch m¹ng n−íc ta ®· hoμn thiÖn ®−êng lèi cña §¶ng vμ sù hoμn thiÖn ®ã ®· trë vÒ víi t−
t−ëng Hå ChÝ Minh vμo cuèi nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XX.
Tõ 1941 ®Õn 1969: Thêi kú ph¸t triÓn vμ th¾ng lîi cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
Ngμy 28-1-1941, sau 30 n¨m ho¹t ®éng cña çch m¹ng trªn thÕ giíi, NguyÔn ¸i Quèc vÒ n−íc cïng
Trung −¬ng §¶ng trùc tiÕp l·nh ®¹o çch m¹ng ViÖt Nam. Th¸ng 5-1941, Ng−êi triÖu tËp, chñ tr× Héi nghÞ
lÇn thø 8 cña §¶ng, hoμn thμnh viÖc chuyÓn h−íng chØ ®¹o chiÕn l−îc cña §¶ng. Çch m¹ng ViÖt Nam vËn
®éng m¹nh mÏ theo ®−êng lèi cña §¶ng th«ng qua ë Héi nghÞ Trung −¬ng 8, ®· dÉn ®Õn th¾ng lîi cña çch
m¹ng Th¸ng T¸m 1945-th¾ng lîi ®Çu tiªn cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
Thêi kú nμy t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®−îc bæ sung, ph¸t triÓn vμ hoμn thiÖn trªn mét lo¹t vÊn ®Ò c¬
b¶n cña çch m¹ng ViÖt Nam: VÒ chiÕn tranh nh©n d©n: x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë mét n−íc vèn lμ
thuéc ®Þa nöaphong kiÕn, qu¸ ®é lªn x· héi chñ nghÜa kh«ng tr¶i qua chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa trong ®iÒu
kiÖn ®Êt n−íc bÞ chia c¾t vμ cã chiÕn tranh; vÒ x©y dùng §¶ng trong ®iÒu kiÖn §¶ng cÇm quyÒn: vÒ x©y
dùng Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n; vÒ cñng cè vμ t¨ng c−êng sù nhÊt trÝ trong phong trμo céng s¶n vμ
c«ng nh©n quèc tÕ...
VÜnh biÖt §¶ng, d©n téc, Hå ChÝ Minh ®Ó l¹i Di chóc thiªng liªng mang tÝnh c−¬ng lÜnh cho sù ph¸t
triÓn cña ®Êt n−íc vμ d©n téc sau khi kh¸ng chiÕn th¾ng lîi.
ThÊm thÝa gi¸ trÞ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, ®i vμo sù nghiÖp ®æi míi, t¹i §¹i héi VII (1991) §¶ng ta
kh¼ng ®Þnh: §¶ng lÊy chñ nghÜa M¸c-Lªnin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lμm nÒn t¶ng t− t−ëng kim chØ nam
cho hμnh ®éng.
§¹i diÖn ®Æc biÖt cña Tæng gi¸m ®èc UNESCO- tiÕn sÜ M.Ahmed ®· cho r»ng: Ng−êi sÏ ®−îc ghi
nhí kh«ng ph¶i chØ lμ ng−êi gi¶i phãng cho Tæ quèc vμ nh©n d©n bÞ ®« hé mμ cßn lμ mét nhμ hiÒn triÕt hiÖn
®¹i ®· mang l¹i mét viÔn c¶nh vμ hy väng míi cho nh÷ng ng−êi ®ang ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng ®Ó
lo¹i bá bÊt c«ng, bÊt b×nh ®¼ng khái tr¸i ®Êt nμy.
C©u2 : §iÒu kiÖn x· héi h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh? Vai trß cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi víi
sù nghiÖp l·nh ®¹o cña §¶ng víi thùc tiÔn çch m¹ng ViÖt Nam h¬n 77 n¨m qua?
1. §iÒu kiÖn x· héi h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
4
T− t−ëng Hå ChÝ Minh còng gièng nh− t− t−ëng cña nhiÒu vÜ nh©n kh¸c ®−îc h×nh thμnh d−íi t¸c
®éng, ¶nh h−ëng cña nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö-x· héi nhÊt ®Þnh cña d©n téc vμ thêi ®¹i mμ nhμ t− t−ëng ®·
sèng. T− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ s¶n phÈm tÊt yÕu cña çch m¹ng ViÖt Nam, ra ®êi do yªu cÇu kh¸ch quan
vμ lμ sù gi¶i ®¸p thiªn tμi cña Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng nhu cÇu bøc thiÕt ®ã cña çch m¹ng ViÖt Nam ®Æt ra
tõ ®Çu thÕ kû XX tíi ngμy nay. Nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö-x· héi t¸c ®éng, ¶nh h−ëng tíi sù ra ®êi t− t−ëng
Hå ChÝ Minh cã thÓ kh¸i qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh nh− sau:
§iÒu kiÖn lÞch sö-x· héi ViÖt Nam
Cho ®Õn n¨m 1958, khi thùc d©n Ph¸p næ sóng x©m l−îc ViÖt Nam th× n−íc ta vÉn lμ mét x· héi
phong kiÕn, n«ng nghiÖp l¹c hËu, tr× trÖ. Khi thùc d©n Ph¸p x©m l−îc, lóc ®Çu triÒu ®×nh nhμ NguyÔn cã
chèng cù yÕu ít, sau ®· tõng b−íc nh©n nh−îng, cÇu hoμ vμ cuèi cïng lμ cam chÞu ®Çu hμng ®Ó gi÷ lÊy ngai
vμng vμ lîi Ých riªng cña hoμng téc. Nh©n d©n ta l©m vμo hoμn c¶nh khã kh¨n ch−a bao giê cã lμ cïng mét
lóc ph¶i chèng c¶ TriÒu lÉn T©y .
Tõ n¨m 1958 ®Õn cuèi thÕ kû XIX, d−íi ngän cê phong kiÕn, phong trμo vò trang kh¸ng chiÕn
chèng Ph¸p bëi tinh thÇn yªu n−íc nhiÖt thμnh vμ chÝ c¨m thï giÆc s«i sôc ®· rÇm ré bïng lªn, d©ng cao vμ
lan réng trong c¶ n−íc: tõ Tr−¬ng §Þnh, NguyÔn Trung Trùc... ë Nam Bé: TrÇn TÊn, §Æng Nh− Mai,
NguyÔn Xu©n ¤n, Phan §×nh Phïng... ë miÒn Trung ®Õn NguyÔn ThiÖn ThuËt, NguyÔn Quang BÝch... ë
miÒn B¾c. Nh−ng ®−êng lèi kh¸ng chiÕn ch−a râ rμng nªn tr−íc sau ®Òu thÊt b¹i. Râ rμng ngän cê cøu n−íc
theo hÖ t− t−ëng phong kiÕn ®· bÊt lùc tr−íc ®ßi hái giμnh l¹i ®éc lËp cña d©n téc.
Sang ®Çu thÕ kû XX tr−íc chÝnh s¸ch khai th¸c thuéc ®Þa lÇn thø nhÊt cña thùc d©n Ph¸p, x· héi
ViÖt Nam b¾t ®Çu cã sù biÕn chuyÓn vμ ph©n ho¸, çc tÇng líp tiÓu t− s¶n vμ mÇm mèng giai cÊp t− s¶n b¾t
®Çu xuÊt hiÖn. §ång thêi çc t©n th− vμ ¶nh h−ëng cña cuéc vËn ®éng c¶i çch cña Khang H÷u Vi,
L−¬ng Kh¶i Siªu tõ Trung Quèc vμo ViÖt Nam. Phong trμo chèng Ph¸p cña nh©n d©n ta chuyÓn dÇn sang
xu h−íng d©n chñ t− s¶n víi sù xuÊt hiÖn cña çc phong trμo §«ng Du, Duy T©n, §«ng Kinh NghÜa Thôc,
ViÖt Nam Quang phôc héi... Çc phong trμo ch−a l«i cuèn líp nh©n d©n vμ chñ yÕu vÉn do çc sÜ phu
phong kiÕn cùu häc dÉn d¾t nªn cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ vμ cuèi cïng còng lÇn l−ît bÞ dËp t¾t.
Cuèi thËp niªn ®Çu cña thÕ kû XX, khi NguyÔn TÊt Thμnh lín lªn, phong trμo cøu n−íc ®ang ë vμo
thêi kú khã kh¨n nhÊt. Muèn giμnh th¾ng lîi, phong trμo cøu n−íc cña nh©n d©n ta ph¶i ®i theo mét con
®−êng míi.
Gia ®×nh vμ quª h−¬ng
Hå ChÝ Minh sinh ra trong mét gia ®×nh nhμ nho yªu n−íc, gÇn gòi víi nh©n d©n. Th©n phô cña
Ng−êi lμ cô Phã b¶ng NguyÔn Sinh S¾c-mét nhμ nho cÊptiÕn, cã lßng yªu n−íc th−¬ng d©n s©u s¾c, cã ý chÝ
kiªn c−êng v−ît qua gian khæ, khã kh¨n, ®Æc biÖt cã t− t−ëng th−¬ng d©n, chñ tr−¬ng lÊy d©n lμm hËu
thuÉn cho mäi c¶i çch chÝnh trÞ-x· héi ®· ¶nh h−ëng s©u s¾c ®èi víi sù h×nh thμnh nh©n çch cña NguyÔn
TÊt Thμnh. TiÕp thu t− t−ëng trªn cña ng−êi cha, sau nμy NguyÔn ¸i Quèc n©ng lªn thμnh t− t−ëng cèt lâi
trong ®−êng lèi chÝnh trÞ cña m×nh.
Quª h−¬ng cña Hå ChÝ Minh lμ NghÖ TÜnh, mét miÒn quª giμu truyÒn thèng yªu n−íc, chèng giÆc
ngo¹i x©m, xuÊt hiÖn nhiÒu anh hïng nh− Mai Thóc Loan, NguyÔn BiÓu, §Æng Dung, Phan §×nh Phïng,
Phan Béi Ch©u... Ngay m¶nh ®Êt Kim Liªn ®· thÊm m¸u anh hïng cña bao liÖt sÜ nh− V−¬ng Thóc MËu,
NguyÔn Sinh QuyÕn... Anh chÞ cña NguyÔn TÊt Thμnh còng ho¹t ®éng yªu n−íc, bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t giam
cÇm vμ l−u ®Çy hμng chôc n¨m.
Quª h−¬ng, gia ®×nh, ®Êt n−íc ®· chuÈn bÞ cho NguyÔn TÊt thμnh nhiÒu mÆt vμ cã vinh dù ®· sinh
ra vÞ anh hïng gi¶i phãng d©n téc, nhμ t− t−ëng, nhμ v¨n ho¸ kiÖt xuÊt.
§iÒu kiÖn thêi ®¹i
§Çu thÕ kû XX, chñ nghÜa t− b¶n tù do c¹nh tranh ®· chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa.
Chóng võa tranh giμnh x©u xÐ thuéc ®Þa võa vμo hïa víi nhau ®Ó n« dÞch çc d©n téc nhá yÕu trong vßng
k×m kÑp thuéc ®Þa cña chóng. Bëi vËy, cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng thuéc ®Þa ®· trë thμnh cuéc ®Êu tranh
chung cña çc d©n téc thuéc ®Þa chèng chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp
v« s¶n quèc tÕ.
Khi cßn ë trong n−íc, NguyÔn TÊt Thμnh ch−a nhËn thøc ®−îc ®Æc ®iÓm cña thêi ®¹i. Tuy vËy,
Ng−êi còng thÊy râ con ®−êng cøu n−íc cña çc bËc cha anh lμ cò kü, kh«ng thÓ cã kÕt qu¶. NguyÔn TÊt
Thμnh x¸c ®Þnh ph¶i ®i ra n−íc ngoμi, ®i t×m mét con ®−êng míi. NguyÔn TÊt Thμnh ®· v−ît ba ®¹i d−¬ng,
bèn ch©u lôc, tíi gÇn 30 n−íc-quan s¸t nghiªn cøu çc n−íc thuéc ®Þa vμ çc n−íc t− b¶n. NguyÔn TÊt
Thμnh trë thμnh ng−êi ®i nhiÒu nhÊt, cã vèn hiÓu biÕt phong phó nhÊt.
Cuèi n¨m 1917, NguyÔn TÊt Thμnh tõ Anh vÒ sèng vμ ho¹t ®éng ë Pari-thñ ®« n−íc Ph¸p. G¾n bã
víi phong trμo lao ®éng Ph¸p, víi nh÷ng ng−êi ViÖt Nam, víi nh÷ng nhμ çch m¹ng tõ çc thuéc ®Þa Ph¸p,
5
NguyÔn TÊt Thμnh ®· ®Õn víi nh÷ng ng−êi ph¸i t¶ cña çch m¹ng Ph¸p vμ sau ®ã gia nhËp §¶ng x· héi
Ph¸p (1919)- mét chÝnh ®¶ng duy nhÊt cña Ph¸p bªnh vùc çc d©n téc thuéc ®Þa.
N¨m 1919, Héi nghÞ hoμ b×nh ®−îc khai m¹c ë VÐcx©y, NguyÔn ¸i Quèc ®· cã ho¹t ®éng mang
nhiÒu ý nghÜa. Ng−êi ®· nh©n danh nh÷ng ng−êi ViÖt Nam yªu n−íc göi tíi Héi nghÞ b¶n Yªu s¸ch cña
nh©n d©n An Nam, ®ßi çc quyÒn tù do, d©n chñ tèi thiÓu cho n−íc ta. B¶n yªu s¸ch ®· kh«ng ®−îc chÊp
nhËn. Tõ ®ã, NguyÔn ¸i Quèc ®· rót ra kÕt luËn: Muèn ®−îc gi¶i phãng, çc d©n téc chØ cã thÓ tr«ng cËy
vμo b¶n th©n m×nh.
Çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga n¨m 1917 næ ra vμ giμnh th¾ng lîi ®· më ra thêi ®¹i míi-thêi ®¹i qu¸
®é tõ chñ nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa x· héi, më ra con ®−êng gi¶i phãng çc d©n téc thuéc ®Þa vμ phô
thuéc.
Tr−íc sù ph©n ho¸ vÒ ®−êng lèi trong çc §¶ng D©n chñ X· héi- Quèc tÕ II, th¸ng 3-1919, Lªnin
s¸ng lËp ra Quèc tÕ Céng s¶n (Quèc tÕ III)- lμ tæ chøc cã sø mÖnh b¶o vÖ, ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c trong
®iÒu kiÖn míi, vμ dÉn d¾t phong trμo çch m¹ng thÕ giíi. Quèc tÕ Céng s¶n ra ®êi cã ý nghÜa vμ t¸c ®éng to
lín tíi phong trμo çch m¹ng trªn thÕ giíi.
Trªn hμnh tr×nh t×m ®−êng cøu n−íc, ®Õn gi÷a n¨m 1920, NguyÔn ¸i Quèc ®· cã nh÷ng nhËn thøc
kÕ cËn víi nh÷ng quan ®iÓm cña chñ nghÜa Lªnin. NguyÔn ¸i Quèc ®· nhËn thøc vÒ quan hÖ ¸p bøc d©n téc
®Õn nhËn thøc vÒ quan hÖ ¸p bøc giai cÊp; tõ quyÒn cña çc d©n téc ®Õn quyÒn cña con ng−êi; tõ x¸c ®Þnh
râ kÎ thï lμ chñ nghÜa ®Õ quèc ®Õn nhËn râ b¹n ®ång minh lμ nh©n d©n lao ®éng ë çc n−íc chÝnh quèc vμ
thuéc ®Þa. Bëi vËy, gi÷a th¸ng 7-1920, khi ®äc S¬ th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c−¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vμ
thuéc ®Þa cña Lªnin, NguyÔn ¸i Quèc thÊy nh÷ng ®iÒu m×nh nung nÊu bÊy nay ®−îc Lªnin diÔn ®¹t mét
çch ®Çy ®ñ vμ s©u s¾c. Tõ ®©y Ng−êi hoμn toμn tin t−ëng theo Lªnin.
NguyÔn ¸i Quèc cïng çc ®¶ng viªn kh¸c trong §¶ng x· héi Ph¸p tham gia vμo cuéc tranh lu¹n vÒ
®−êng lèi chiÕn l−îc, s¸ch l−îc cña §¶ng. §Õn §¹i héi lÇn thø 18 §¶ng x· héi Ph¸p (12-1920) kÕt thóc cuéc
tranh luËn kÐo dμi nμy ®· ®¸nh dÊu b−íc ngoÆt trong cuéc ®êi ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i Quèc: tõ chñ nghÜa
yªu n−íc ®Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, trë thμnh ng−êi céng s¶n, t×m thÊy con ®−êng gi¶i phãng d©n téc
m×nh trong trμo l−u çch m¹ng thÕ giíi.
Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn lÞch sö ViÖt Nam vμ thÕ giíi cuèi thÕ kû XIX ®Õn nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû
XX, víi trÝ tuÖ lín cña Hå ChÝ Minh ®· trë thμnh hîp ®iÓm gÆp gì quan träng cña trÝ tuÖ ViÖt Nam vμ trÝ
tuÖ thêi ®¹i, gi÷a chñ nghÜa yªu n−íc ViÖt Nam vμ chñ nghÜa M¸c-Lªnin, h×nh thμnh nªn t− t−ëng Hå ChÝ
Minh.
2. Vai trß cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi víi sù nghiÖp l·nh ®¹o cña §¶ng víi thùc tiÔn çch m¹ng
ViÖt Nam h¬n 77 n¨m qua?
C©u 3: Tr×nh bμy nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc? VËn dông t− t−ëng
Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay?
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc.
D©n téc lμ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dμi cña lÞch sö. Tr−íc d©n téc lμ nh÷ng tæ chøc
céng ®ång tiÒn d©n téc nh− thÞ téc, bé l¹c, bé téc. Sù ra ®êi vμ ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n dÉn ®Õn sù
ra ®êi cña çc nhμ n−íc d©n téc t− b¶n chñ nghÜa. Khi chñ nghÜa ®Õ quèc ra ®êi ®· ®i x©m chiÕm vμ thèng
trÞ çc d©n téc nh−îc tiÓu, tõ ®ã xuÊt hiÖn vÊn ®Ò d©n téc thuéc ®Þa. Kh¸i niÖm d©n téc trong di s¶n t−
t−ëng Hå ChÝ Minh lμ kh¸i niÖm d©n téc quèc gia, d©n téc thuéc ®Þa. T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n
téc cã nh÷ng néi dung chÝnh lμ:
- §éc lËp, tù do lμ quyÒn thiªng liªng, bÊt kh¶ x©m ph¹m cña tÊt c¶ çc d©n téc. Theo Hå ChÝ Minh:
+ §éc lËp cña Tæ quèc, tù do cña nh©n d©n lμ thiªng liªng nhÊt. Ng−êi ®· tõng kh¼ng ®Þnh: Çi mμ
t«i cÇn nhÊt trªn ®êi nμy lμ: §ång bμo t«i ®−îc tù do, Tæ quèc t«i ®−îc ®éc lËp. Khi thμnh lËp §¶ng n¨m
1930, Ng−êi x¸c ®Þnh çch m¹ng ViÖt Nam: §¸nh ®æ ®Õ quèc chñ nghÜa Ph¸p vμ bän phong kiÕn ®Ó lμm cho
n−íc Nam hoμn toμn ®éc lËp. N¨m 1941, vÒ n−íc trùc tiÕp l·nh ®¹o çch m¹ng. Ng−êi viÕt th− KÝnh ço
®ång bμo vμ chØ râ: Trong lóc nμy quyÒn lîi d©n téc gi¶i phãng cao h¬n hÕt th¶y. Bëi vËy, n¨m 1945 khi
thêi c¬ çch m¹ng chÝn muèi, Ng−êi kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m: Dï cã ph¶i ®èt ch¸y c¶ d·y Tr−êng S¬n còng
ph¶i kiªn quyÕt dμnh cho ®−îc ®éc lËp.
§éc lËp- thèng nhÊt- chñ quyÒn- toμn vÑn l·nh thæ lμ quyÒn thiªng liªng, bÊt kh¶ x©m ph¹m cña
mét d©n téc. Bëi v©yk khi giμnh ®−îc ®éc lËp d©n téc n¨m 1945, Hå ChÝ Minh tuyªn bè: N−íc ViÖt Nam
cã quyÒn h−ëng tù do vμ ®éc lËp, vμ sù thÊt ®· thμnh mét n−íc tù do ®éc lËp. Toμn thÓ d©n téc ViÖt Nam
quyÕt ®em tÊt c¶ tinh thÇn vμ lùc l−îng, tÝnh m¹ng vμ cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp Êy . Nh−ng
6
ngay sau ®ã 21 ngμy, thùc d©n Ph¸p mét lÇn n÷a trë l¹i x©m l−îc n−íc ta. §Ó b¶o vÖ quyÒn thiªng liªng cña
d©n téc, Hå ChÝ Minh ®· ra lêi kªu gäi vang dËy nói s«ng: Kh«ng! Chóng ta thμ hy sinh tÊt c¶, chø nhÊt
®Þnh kh«ng chÞu mÊt n−íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu lμm n« lÖ . Nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX, khi ®Õ quèc
Mü ®iªn cuång më réng chiÕn tranh ra miÒn B¾c hßng khuÊt phôc ý chÝ ®éc lËp, tù do cña nh©n d©n ta,
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tr¶ lêi b»ng ch©n lý bÊt hñ Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp, tù do. HÔ cßn mét tªn
x©m l−îc trªn ®Êt n−íc ta th× ta ph¶i chiÕn ®¸u quÐt s¹ch nã ®i . ChÝnh b»ng tinh thÇn, nghÞ lùc nμy c¶ d©n
téc ta ®øng dËy ®¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho Nguþ nhμo, gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc. Vμ
chÝnh phñ Mü ph¶i cam kÕt: Hoa Kú vμ çc n−íc kh¸c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toμn vÑn
l·nh thæ cña n−íc ViÖt Nam nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬v n¨m 1954 vÒ ViÖt Nam ®· c«ng nhËn .
+ D©n téc ViÖt Nam cã quyÒn ®éc lËp, tù do, b×nh ®¼ng nh− bÊt cø d©n téc nμo kh¸c trªn thÕ giíi.
N¨m 1945, tiÕp thu nh÷ng nh©n tè cã gi¸ trÞ trong t− t−ëng vμ v¨n ho¸ ph−¬ng T©y, Hå ChÝ Minh ®· kh¸i
qu¸t nªn ch©n lý: TÊt c¶ çc d©n téc trªn thÕ giíi ®Òu sinh ra b×nh ®¼ng, d©n téc nμo còng cã quyÒn sèng,
quyÒn sung s−íng vμ quyÒn tù do.
- VÊn ®Ò d©n téc trong t− t−ëng Hå ChÝ Minh cßn lμ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn d©n téc víi giai cÊp,
®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa yªu n−íc víi chñ nghÜa quèc tÕ.
Hå ChÝ Minh kh¸c líp tr−íc lμ Ng−êi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d©n téc vμ çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc
trªn lËp tr−êng cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, giμnh ®éc lËp ®Ó ®i lªn chñ nghÜa x· héi, mèi quan hÖ d©n téc vμ
giai cÊp ®−îc ®Æt ra.
VÊn ®Ò d©n téc, trong lÞch sö cho thÊy- ë thêi ®¹i nμo còng ®−îc nhËn thøc vμ gi¶i quyÕt trªn lËp
tr−êng vμ theo quan ®iÓm cña mét giai cÊp nhÊt ®Þnh. §Õn thêi ®¹i çch m¹ng v« s¶n cho thÊy chØ ®øng
trªn lËp tr−êng cña giai cÊp v« s¶n vμ çch m¹ng v« s¶n míi gi¶i quyÕt ®−îc ®óng ®¾n vÊn ®Ò d©n téc.
M¸c-¡ngghen cho r»ng, cã triÖt ®Ó xo¸ bá t×nh tr¹ng bãc lét vμ ¸p bøc giai cÊp míi cã ®iÒu kiÖn xo¸
bá ¸ch ¸p bøc d©n téc, míi ®em l¹i ®éc lËp thËt sù cho d©n téc m×nh vμ çc d©n téc kh¸c. ChØ cã giai cÊp v«
s¶n víi b¶n chÊt çch m¹ng vμ sø mÖnh lÞch sö cña m×nh míi cã thÓ thùc hiÖn ®−îc ®iÒu nμy.
§Õn thêi ®¹i Lªnin, chñ nghÜa ®Õ quèc ®· trë thμnh hÖ thèng thÕ giíi. Theo Lªnin, cuéc ®Êu tranh
cña giai cÊp v« s¶n ë chÝnh quèc sÏ kh«ng thÓ giμnh ®−îc th¾ng lîi nÕu nã kh«ng biÕt liªn minh víi cuéc
®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc cña çc gi¸ trÞ bÞ ¸p bøc ë çc n−íc thuéc ®Þa. Bëi vËy khÈu hiÖu cña
M¸c ®−îc ph¸t triÓn thμnh: V« s¶n toμn thÕ giíi vμ çc d©n téc bÞ ¸p bøc, ®oμn kÕt l¹i! . NguyÔn ¸i Quèc
®¸nh gi¸ cao t− t−ëng cña Lªnin, Ng−êi cho r»ng: Lªnin ®· ®Æt tiÒn ®Ò cho mét thêi ®¹i míi, thËt sù çch
m¹ng trong çc n−íc thuéc ®Þa .
Tuy nhiªn xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vμ môc tiªucña çch m¹ng v« s¶n ë ch©u ¢u, M¸c-¡ngghen vμ
Lªnin vÉn tËp trung nhiÒu h¬n vμo vÊn ®Ò giai cÊp, vÉn ®Æt lªn hμng ®Çu vμ b¶o vÖ nh÷ng lîi Ých kh«ng
phô thuéc vμo d©n téc vμ chung cho toμn thÓ giai cÊp v« s¶n .
Hå ChÝ Minh ®i t×m ®−êng cøu n−íc, ®Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, x¸c ®Þnh con ®−êng gi¶i phãng
d©n téc m×nh theo çch m¹ng v« s¶n, tøc lμ Ng−êi ®· tiÕp thu lý luËn vÒ giai cÊp vμ ®Êu tranh giai cÊp cña
chñ nghÜa M¸c-Lªnin, thÊy râ mèi quan hÖ gi÷a d©n téc vμ giai cÊp, gi÷a çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vμ
çch m¹ng v« s¶n. Nh−ng xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn d©n téc thuéc ®Þa, Hå ChÝ Minh ®· vËn dông s¸ng t¹o vμ
ph¸t triÓn nh÷ng quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ vÊn ®Ò d©n téc vμ çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc.
V× vËy, NguyÔn ¸i Quèc ®· tiÕn hμnh ®Êu tranh, phª ph¸n quan ®iÓm sai tr¸i cña mét sè §¶ng Céng
s¶n T©y ¢u trong çch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vÒ vai trß, vÞ trÝ, còng nh− t−¬ng lai cña çch m¹ng thuéc ®Þa.
Tõ ®ã NguyÔn ¸i Quèc cho r»ng: çc d©n téc thuéc ®Þa ph¶i dùa vμo søc cña chÝnh m×nh, ®ång thêi ph¶i
biÕt tranh thñ sù ®oμn kÕt, ñng hé cña giai cÊp v« s¶n vμ nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi ®Ó tr−íc hÕt ®Êu tranh
giμnh ®éc lËp d©n téc, tõ th¾ng lîi nμy tiÕn lªn lμm çch m¹ng x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn vμo tiÕn tr×nh
çch m¹ng thÕ giíi.
Theo Hå ChÝ Minh: chñ nghÜa yªu n−íc vμ tinh thÇn d©n téc lμ mét ®éng lùc lín cña ®Êt n−íc. N¨m
1924, NguyÔn ¸i Quèc ®Ò cËp ®Õn chñ nghÜa d©n téc ë thuéc ®Þa- ®ã lμ chñ nghÜa d©n téc, chñ nghÜa yªu
n−íc ch©n chÝnh. V× vËy chñ nghÜa d©n téc lμ mét ®éng lùc lín cña ®Êt n−íc . NguyÔn ¸i Quèc ®· cã s¸ng
t¹o lín lμ Ng−êi xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh tÕ ë thuéc ®Þa §«ng D−¬ng cßn l¹c hËu, nªn ph©n ho¸ giai cÊp
ch−a triÖt ®Ó, ®Êu tranh giai cÊp ë ®©y kh«ng diÔn ra gièng nh− ë ph−¬ng T©y. Tr¸i l¹i çc giai cÊp ë §«ng
D−¬ng vÉn cã t−¬ng ®ång lín: dï lμ ®Þa chñ hay n«ng d©n hä ®Òu lμ ng−êi n« lÖ mÊt n−íc. V× vËy, theo
NguyÔn ¸i Quèc, trong çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, ng−êi ta sÏ kh«ng thÓ lμm g× ®−îc cho ng−êi An Nam
nÕu kh«ng dùa trªn çc ®éng lùc vÜ ®¹i, vμ duy nhÊt cña ®êi sèng x· héi cña hä. NguyÔn ¸i Quèc chñ
tr−¬ng: Ph¸t ®éng chñ nghÜa d©n téc b¶n xø nh©n danh Quèc tÕ Céng s¶n. khi chñ nghÜa d©n téc cña hä
th¾ng lîi, nhÊt ®Þnh chñ nghÜa d©n téc Êy biÕn thμnh chñ nghÜa quèc tÕ.
§éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi
7
Ngay tõ dÇu nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX, NguyÔn ¸i Quèc ®· sím thÊy ®−îc mèi quan hÖ chÆt chÏ
gi÷a sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc víi sù nghiÖp gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n, nªn Ng−êi kh¼ng ®Þnh: C¶ hai
cuéc gi¶i phãng nμy chØ cã thÓ lμ sù nghiÖp cña chñ nghÜa céng s¶n vμ cña çch m¹ng thÕ giíi .
N¨m 1930, khi thμnh lËp §¶ng ta, NguyÔn ¸i Quèc x¸c ®Þnh çch m¹ng ViÖt Nam lμm t− s¶n d©n
quyÒn çch mÖnh vμ thæ ®Þa çch mÖnh (çch m¹ng d©n téc d©n chñ) ®Ó ®i tíi x· héi céng s¶n (çch m¹ng
x· héi chñ nghÜa). VÒ sau Ng−êi tæng kÕt: ChØ cã chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n míi gi¶i phãng
®−îc çc d©n téc bÞ ¸p bøc vμ nh÷ng ng−êi lao ®éng trªn thÕ giíi khái ¸ch n« lÖ .
§éc lËp d©n téc ph¶i ®i tíi chñ nghÜa x· héi míi xo¶ tËn gèc c¬ së ¸p bøc d©n téc vμ ¸p bøc giai cÊp.
Nh− vËy, ë Hå ChÝ Minh, yªu n−íc truyÒn thèng ®· ph¸t triÓn thμnh yªu n−íc trªn lËp tr−êng cña giai cÊp
v« s¶n, ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh cßn chØ ra: §Êu tranh cho d©n téc m×nh, ®ång thêi ®éc lËp cho çc d©n téc.
Nãi ®Õn quyÒn d©n téc, Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh: D©n téc nμo còng cã quyÒn sèng, quyÒn sung
s−íng vμ quyÒn tù do . ë Hå ChÝ Minh, chñ nghÜa yªu n−íc ch©n chÝnh lu«n lu«n thèng nhÊt víi chñ nghÜa
®Õ quèc trong s¸ng.
V× vËy n¨m 1914, khi ë Anh, Ng−êi ®· ®em toμn bé sè tiÒn dμnh dôm ®−îc tõ ®ång l−¬ng Ýt ái ®Ó
ñng hé quü kh¸ng chiÕn cña ng−êi Anh vμ nãi víi b¹n m×nh r»ng: Chóng ta ph¶i tranh ®Êu cho tù do, ®éc
lËp cña çc d©n téc kh¸c nh− lμ tranh ®Êu cho d©n téc ta vËy .
Ng−êi t«n träng quyÒn tù quyÕt cña çc d©n téc. Nh−ng Ng−êi còng chñ tr−¬ng ñng hé çch m¹ng
Trung Quèc, Lμo, Campuchia... vμ gióp b¹n lμ tù gióp m×nh .
b. VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay.
1- Kh¬i dËy søc m¹nh cña chñ nghÜa yªu n−íc vμ tinh thÇn d©n téc, nguån ®éng lùc m¹nh mÏ x©y
dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc.
Héi nghÞ TW 6 (kho¸ 7) ®· x¸c ®Þnh râ nguån lùc vμ ph¸t huy nguån lùc ®Ó x©y dùng vμ ph¸t triÓn
®Êt n−íc. Trong ®ã nguån lùc con ng−êi c¶ vÒ thÓ chÊt vμ tinh thÇn lμ quan träng nhÊt. CÇn kh¬i dËy
truyÒn thèng yªu n−íc cña con ng−êi ViÖt Nam biÕn thμnh ®éng lùc ®Ó chiÕn th¾ng kÎ thï, h«m nay x©y
dùng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ.
2- Qu¸n triÖt t− t−ëng Hå ChÝ Minh nhËn thøc vμ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d©n téc trªn quan ®iÓm giai
cÊp.
Kh¼ng ®Þnh râ vai trß, sø mÖnh lÞch sö cña giai cÊp v« s¶n, cña §¶ng Céng s¶n, kÕt hîp vÊn ®Ò d©n
téc vμ giai cÊp ®−a çch m¹ng ViÖt Nam tõ gi¶i phãng d©n téc lªn CNXH. §¹i ®oμn kÕt d©n téc réng r·i
trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng- n«ng vμ tÇng líp trÝ thøc do §¶ng l·nh ®¹o. Trong ®Êu tranh giμnh chÝnh
quyÒn ph¶i sö dông b¹o lùc cña quÇn chóng çch m¹ng chèng b¹o lùc ph¶n çch m¹ng. Kiªn tr× môc tiªu
®éc lËp d©n téc vμ CNXH.
3- Ch¨m lo x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a çc d©n téc anh em
trong céng ®ång çc d©n téc ViÖt Nam.
§¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X cña §¶ng nªu: vÊn ®Ò d©n téc vμ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc lu«n cã
vÞ trÝ chiÕn l−îc trong sù nghiÖp çch m¹ng. LÞch sö ghi nhËn c«ng lao cña çc d©n téc miÒn nói ®ãng gãp
to lín vμo th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m l−îc. Hå ChÝ Minh nãi: §ång bμo miÒn nói ®· cã
nhiÒu c«ng tr¹ng vÎ vang vμ oanh liÖt.
Trong c«ng t¸c ®Òn ¬n, ®¸p nghÜa Hå ChÝ Minh chØ thÞ, çc cÊp bé §¶ng ph¶i thi hμnh ®óng chÝnh
s¸ch d©n téc, thùc hiÖn sù ®oμn kÕt, b×nh ®¼ng, t−¬ng trî gi÷a çc d©n téc sao cho ®¹t môc tiªu: nh©n d©n
no Êm h¬n, m¹nh khoÎ h¬n. V¨n ho¸ sÏ cao h¬n. Giao th«ng thuËn tiÖn h¬n. B¶n lμng vui t−¬i h¬n. Quèc
phßng v÷ng vμng h¬n.
C©u 4: Ph©n tÝch vμ chøng minh b»ng thùc tiÔn lÞch sö ViÖt Nam nh÷ng luËn ®iÓm cña Hå ChÝ Minh
vÒ çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc?
T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¶i phãng d©n téc cã néi dung thÓ hiÖn qua hÖ thèng çc luËn ®iÓm c¬
b¶n nh− sau:
- Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ph¶i ®i theo con ®−êng çch m¹ng v« s¶n míi giμnh ®−îc th¾ng lîi
hoμn toμn.
Hå ChÝ Minh nghiªn cøu ph¸t triÓn yªu n−íc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp d©n téc ë ViÖt Nam cuèi thÕ
kû XIX ®Çu thÕ kû XX ®Òu bÞ thÊt b¹i do çc phong trμo nμy ch−a cã ®−êng lèi vμ ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh
®óng ®¾n.
8
Çc n−íc ®Õ quèc liªn kÕt víi nhau ®μn ¸p thèng trÞ thuéc ®Þa. Çc thuéc dÞa ®· trë thμnh n¬i cung
cÊp nguyªn liÖu, vËt liÖu cho c«ng nghiÖp vμ cung cÊp binh lÝnh cho qu©n ®éi ®Õ quèc ®μn ¸p çc phong
trμo ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n chÝnh quèc.
Hå ChÝ Minh x¸c ®Þnh çch m¹ng gi¶i phãng vμ çch m¹ng v« s¶n chÝnh quèc cã chung mét kÎ thï
lμ chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n. Hå ChÝ Minh chØ ra: Chñ nghÜa ®Õ quèc nh− con ®Øa hai vßi... vμ çch m¹ng
gi¶i phãng thuéc ®Þa nh− çi çnh cña çch m¹ng v« s¶n.
V× vËy çch m¹ng gi¶i phãng ë thuéc ®Þa ph¶i g¾n bã chÆt chÏ víi çch m¹ng v« s¶n ë chÝnh quèc,
vμ ph¶i ®i theo con ®−êng çch m¹ng v« s¶n míi giμnh ®−îc th¾ng lîi hoμn toμn.
- Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ph¶i do §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o míi giμnh ®−îc th¾ng
lîi.
Çc lùc l−îng l·nh ®¹o çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc tr−íc khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi
(1930) ®Òu thÊt b¹i do ch−a cã mét ®−êng lèi ®óng ®¾n, ch−a cã mét c¬ së lý luËn dÉn ®−êng.
NguyÔn ¸i Quèc ph©n tÝch vμ cho r»ng, nh÷ng ng−êi gi¸c ngé vμ c¶ nh©n d©n ta ®Òu nhËn thÊy: lμm
çch m¹ng th× sèng, kh«ng lμm çch m¹ng th× chÕt. Nh−ng çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc muèn thμnh c«ng,
theo Ng−êi tr−íc tiªn ph¶i cã ®¶ng çch m¹ng l·nh ®¹o. §¶ng cã v÷ng çch m¹ng míi thμnh c«ng. §¶ng
muèn v÷ng ph¶i cã chñ nghÜa lμm cèt. B©y giê häc thuyÕt nhiÒu, chñ nghÜa nhiÒu, nh−ng chñ nghÜa ch©n
chÝnh nhÊt, ch¾c ch¾n nhÊt, çch m¹ng nhÊt lμ chñ nghÜa Lªnin. Çch m¹ng ViÖt Nam muèn th¾ng lîi ph¶i
®i theo chñ nghÜa M¸c vμ chñ nghÜa Lªnin.
§¶ng çch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n ®−îc trang bÞ lý luËn M¸c-Lªnin, lý luËn çch m¹ng vμ
khoa häc míi ®ñ søc ®Ò ra chiÕn l−îc vμ s¸ch l−îc gi¶i phãng d©n téc theo quü ®¹o çch m¹ng v« s¶n, ®ã lμ
tiÒn ®Ò ®Çu tiªn ®−a çch m¹ng gi¶i phãng ®Õn th¾ng lîi.
- Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc lμ sù nghiÖp ®oμn kÕt cña toμn d©n, trªn c¬ së liªn minh c«ng n«ng.
ThÊm nhuÇn nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, NguyÔn ¸i Quèc kh¼ng ®Þnh: ViÖt Nam lμm çch
m¹ng gi¶i phãng d©n téc, ®ã lμ viÖc chung c¶ d©n chóng chø kh«ng ph¶i viÖc mét hai ng−êi . Çch m¹ng
muèn th¾ng lîi ph¶i ®oμn kÕt toμn d©n, ph¶i lμm cho sÜ, n«ng, c«ng, th−¬ng ®Òu nhÊt trÝ chèng l¹i c−êng
quyÒn . Trong sù nghiÖp nμy ph¶i lÊy c«ng n«ng lμ ng−êi chñ çch mÖnh... C«ng n«ng lμ çi gèc çch
mÖnh .
§Ó ®oμn kÕt toμn d©n téc, NguyÔn ¸i Quèc chñ tr−¬ng x©y dùng MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt réng
r·i ®Ó liªn kÕt søc m¹nh toμn d©n téc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp, tù do. Khi so¹n th¶o c−¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña
§¶ng (1930), trong S¸ch l−îc v¾n t¾t, NguyÔn ¸i Quèc chñ tr−¬ng: §¶ng ph¶i hÕt søc liªn l¹c víi tiÓu t−
s¶n trÝ thøc, trung n«ng, Thanh niªn, T©n ViÖt... ®Ó kÐo hä ®i vÒ phe v« s¶n giai cÊp. Cßn ®èi víi bän phó,
n«ng, trung, tiÓu ®Þa chñ vμ t− b¶n An Nam mμ ch−a râ mÆt ph¶n çch m¹ng th× ph¶i lîi dông, Ýt l©u míi
lμm cho hä ®øng trung lËp. Bé phËn nμo ®· ra mÆt ph¶n çch m¹ng (§¶ng LËp hiÕn...) th× ph¶i ®¸nh ®æ .
S¸ch l−îc nμy ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn quan ®iÓm giai cÊp v÷ng vμng- nh− Ng−êi x¸c ®Þnh: C«ng n«ng lμ
gèc çch mÖnh; cßn häc trß, nhμ bu«n nhá, ®iÒn chñ còng bÞ t− s¶n ¸p bøc, song kh«ng cùc khæ b»ng c«ng
n«ng; ba h¹ng Êy chØ lμ bÇu b¹n çch mÖnh cña c«ng n«ng th«i . Vμ Trong khi liªn l¹c víi çc giai cÊp,
ph¶i rÊt cÈn thËn, kh«ng khi nμo nh−îng mét chót lîi Ých g× cña c«ng n«ng mμ ®i vμo ®−êng tháa hiÖp .
N¨m 1941, NguyÔn ¸i Quèc vÒ n−íc trùc tiÕp l·nh ®¹o çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, Ng−êi ®Ò xuÊt
víi §¶ng thμnh lËp MÆt trËn ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh (gäi t¾t lμ ViÖt Minh). Ng−êi chñ trÞ Héi nghÞ
Trung −¬ng t¸m (5-1941) cña §¶ng vμ ®· ®i ®Õn nghÞ quyÕt x¸c ®Þnh lùc l−îng çch m¹ng lμ khèi ®oμn
kÕt toμn d©n téc , kh«ng ph©n biÖt thî thuyÒn, d©n cμy, phó n«ng, ®Þa chñ, t− b¶n b¶n xø, ai cã lßng yªu
n−íc th−¬ng nßi sÏ cïng nhau thèng nhÊt mÆt trËn, thu gãp toμn lùc ®em tÊt c¶ ra giμnh quyÒn ®éc lËp, tù
do cho d©n téc, ®¸nh tan giÆc Ph¸p- NhËt x©m chiÕm n−íc ta . Th¸ng 9-1955, Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh:
MÆt trËnViÖt Minh ®· gióp çch m¹ng Th¸ng T¸m thμnh c«ng .
- Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc cÇn ®−îc tiÕn hμnh chñ ®éng, s¸ng t¹o vμ cã kh¶ n¨ng giμnh th¾ng
lîi tr−íc çch m¹ng v« s¶n ë chÝnh quèc.
§©y lμ luËn ®iÓm quan träng, ch¼ng nh÷ng thÓ hiÖn sù vËn dông s¸ng t¹o mμ cßn lμ mét b−íc ph¸t
triÓn chñ nghÜa M¸c-Lªnin cña Hå ChÝ Minh.
M¸c-¡ngghen ch−a cã ®iÒu kiÖn bμn nhiÒu vÒ çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, çc «ng míi tËp trung
bμn vÒ th¾ng lîi cña çch m¹ng v« s¶n. N¨m 1919, Quèc tÕ III ra ®êi ®· chó ý tíi çch m¹ng gi¶i phãng d©n
téc, nh−ng cßn ®¸nh gi¸ thÊp vai trß cña nã vμ cho r»ng th¾ng lîi cña çch m¹ng thuéc ®Þa phô thuéc vμo
th¾ng lîi cña çch m¹ng v« s¶n ë chÝnh quèc. Ngay Tuyªn ng«n thμnh lËp Quèc tÕ III cã viÕt: C«ng nh©n
vμ n«ng d©n kh«ng nh÷ng ë An Nam, Angiªri, bengan mμ c¶ ë Ba T− hay ¸cmªnia chØ cã thÓ giμnh ®−îc
®éc lËp khi mμ c«ng nh©n ë çc n−íc Anh vμ Ph¸p lËt ®æ ®−îc L«iit Gioocgi¬ vμ Clªm¨ngx«, giμnh chÝnh
quyÒn nhμ n−íc vμo tay m×nh .
9
Cho ®Õn th¸ng 9-1928, §¹i héi VI cña Quèc tÕ III vÉn cho r»ng: ChØ cã thÓ thùc hiÖn hoμn toμn
c«ng cuéc gi¶i phãng çc thuéc ®Þa khi giai cÊp v« s¶n giμnh ®−îc th¾ng lîi ë çc n−íc t− b¶n tiªn tiÕn .
VËn dông quan ®iÓm cña Lªnin vÒ mèi quan hÖ gi÷a çch m¹ng v« s¶n ë chÝnh quèc víi çch m¹ng
gi¶i phãng ë thuéc ®Þa, vμo th¸ng 6-1924, NguyÔn ¸i Quèc cho r»ng: VËn mÖnh cña giai cÊp v« s¶n thÕ
giíi vμ ®Æc biÖt lμ vËn mÖnh giai cÊp v« s¶n ë çc n−íc ®i x©m l−îc thuéc ®Þa g¾n chÆt víi vËn mÖnh cña
giai cÊp bÞ ¸p bøc ë çc thuéc ®Þa..., näc ®éc vμ søc sèng cña con r¾n ®éc t− b¶n chñ nghÜa ®ang tËp trung ë
çc n−íc thuéc ®Þa . V× vËy, nÕu khinh th−êng çch m¹ng ë thuéc ®Þa tøc lμ muèn ®¸nh chÕt r¾n ®»ng
®u«i .
Trong §iÒu lÖ cña héi Liªn hiÖp lao ®éng quèc tÕ, M¸c viÕt: Sù nghiÖp gi¶i phãng cña giai cÊp
c«ng nh©n ph¶i lμ sù nghiÖp cña b¶n th©n giai cÊp c«ng nh©n . Vμo n¨m 1925, khi nãi víi çc d©n téc
thuéc ®Þa, mét lÇn n÷a NguyÔn ¸i Quèc kh¼ng ®Þnh: VËn dông c«ng thøc cña Çc M¸c, chóng t«i xin nãi
víi anh em r»ng, c«ng cuéc gi¶i phãng anh em chØ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc b»ng sù nç lùc cña b¶n th©n anh
em .
Theo NguyÔn ¸i Quèc: Çch m¹ng thuéc ®Þa kh«ng nh÷ng phô thuéc vμo çch m¹ng v« s¶n ë
chÝnh quèc mμ cã thÓ giμnh th¾ng lîi tr−íc vμ çch m¹ng thuéc ®Þa trong khi thñ tiªu mét trong nh÷ng
®iÒu kiÖn tån t¹i cña chñ nghÜa t− b¶n lμ chñ nghÜa ®Õ quèc, hä cã thÓ gióp ®ì nh÷ng ng−êi anh em m×nh ë
ph−¬ng T©y trong nhiÖm vô gi¶i phãng hoμn toμn .
ChØ cã thÓ b»ng chñ ®éng nç lùc v−ît bËc cña çc d©n téc thuéc ®Þa th× çch m¹ng gi¶i phãng d©n
téc míi giμnh th¾ng lîi tr−íc çch m¹ng v« s¶n chÝnh quèc ®−îc. V× vËy, n¨m 1945 Hå ChÝ Minh kªu gäi
toμn d©n ViÖt Nam ph¶i ®em søc ta mμ tù gi¶i phãng cho ta .
- Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ph¶i ®−îc thùc hiÖn b»ng con ®−êng b¹o lùc, kÕt hîp lùc l−îng chÝnh
trÞ cña quÇn chóng víi lùc l−îng vò trang nh©n d©n.
+ Theo M¸c: b¹o lùc lμ bμ ®ì cña mäi chÝnh quyÒn çch m¹ng v× giai cÊp thèng trÞ bãc lét kh«ng
bao giê tù giao chÝnh quyÒn cho lùc l−îng çch m¹ng.
+ Theo Hå ChÝ Minh, çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ph¶i ®−îc thùc hiÖn b»ng con ®−êng b¹o lùc
®−îc quy ®Þnh bëi çc yÕu tè:
Sù thèng trÞ cña thùc d©n ®Õ quèc ë thuéc ®Þa v« cïng hμ kh¾c, kh«ng hÒ cã mét chót quyÒn tù do
d©n chñ nμo, kh«ng cã c¬ së nμo thùc hμnh ®Êu tranh kh«ng b¹o lùc.
Çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc lμ lËt ®æ chÕ ®é thùc d©n phong kiÕn giμnh chÝnh quyÒn vÒ tay çch
m¹ng, nã ph¶i ®−îc thùc hiÖn b»ng mét cuéc khëi nghÜa vò trang. Nh− ë ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh x¸c ®Þnh
®ã lμ tõ khëi nghÜa tõng phÇn tiÕn lªn tæng khëi nghÜa giμnh chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n.
+ Nh÷ng s¸ng t¹o vμ ph¸t triÓn nguyªn lý chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ con ®−êng b¹o lùc ë Hå ChÝ
Minh lμ ë chç:
Khëi nghÜa vò trang ®−¬ng nhiªn ph¶i dïng vò khÝ, ph¶i chiÕn ®Êu b»ng lùc l−îng vò trang, nh−ng
kh«ng ph¶i chØ lμ mét cuéc ®Êu tranh qu©n sù, mμ lμ nh©n d©n vïng dËy, dïng vò khÝ ®uæi qu©n c−íp
n−íc. §ã lμ mét cuéc ®Êu tranh to t¸t vÒ chÝnh trÞ vμ qu©n sù, lμ viÖc quan träng, lμm ®óng th× thμnh c«ng,
lμm sai th× thÊt b¹i.
Bëi vËy con ®−êng b¹o lùc cña Hå ChÝ Minh lμ ph¶i x©y dùng hai lùc l−îng chÝnh trÞ vμ vò trang,
tr−íc hÕt lμ lùc l−îng chÝnh trÞ.
Thùc hμnh con ®−êng b¹o lùc cña Hå ChÝ Minh lμ tiÕn hμnh ®Êu tranh chÝnh trÞ, ®Êu tranh vò
trang, khi ®iÒu kiÖn cho phÐp th× thùc hμnh ®Êu tranh ngo¹i giao; ®ång thêi ph¶i biÕt kÕt hîp ®Êu tranh
chÝnh trÞ víi ®Êu tranh vò trang vμ ®Êu tranh ngo¹i giao ®Ó giμnh vμ gi÷ chÝnh quyÒn.
MÆt kh¸c kinh nghiÖm cña çc n−íc trªn thÕ giíi nh− Trung Quèc, Ên §é... vμ cña ViÖt Nam tr−íc
n¨m 1930 cho thÊy ®Êu tranh chèng ®Õ quèc thùc d©n giμnh ®éc lËp d©n téc chØ thuÇn tóy ®Êu tranh vò
trang, hoÆc ®Êu tranh hßa b×nh ®Òu thÊt b¹i.
Thμnh c«ng cña Çch m¹ng Th¸ng T¸m vμ th¾ng lîi cña hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n
Ph¸p vμ chèng ®Õ quèc Mü ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n çch m¹ng vμ s¸ng t¹o cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh
vÒ çch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë n−íc ta.
C©u 5: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi vμ con ®−êng ®i lªn chñ
nghÜa x· héi ë ViÖt Nam? §¶ng ta vËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã vμo c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay nh− thÕ
nμo?
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ CNXH.
TiÕp thu lý luËn vÒ ®Æc tr−ng b¶n chÊt cña chñ nghÜa x· héi do çc nhμ kinh ®iÓn M¸c-Lªnin v¹ch
ra vμ kinh nghiÖm thùc tiÔn x©y dùng CNXH trªn thÕ giíi còng nh− thùc tiÔn ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh ®·
10
bμn tíi nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi vμ con ng−êi thÓ hiÖn râ ®Æc tr−ng b¶n chÊt cña
CNXH.
- CNXH cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, dùa trªn lùc l−îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vμ chÕ ®é c«ng h÷u vÒ
çc t− liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu, nh»m kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cho nh©n d©n,
tr−íc hÕt lμ nh©n d©n lao ®éng.
- CNXH lμ mét chÕ ®é do nh©n d©n lμm chñ. Nhμ n−íc ph¶i ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n
®Ó huy ®éng ®−îc tÝnh tÝch cùc vμ s¸ng t¹o cña nh©n d©n vμo sù nghiÖp x©y dùng CNXH.
- CNXH lμ mét x· héi ph¸t triÓn cao vÒ v¨n ho¸ ®¹o ®øc, trong ®ã ng−êi víi ng−êi lμ b¹n bÌ, lμ ®ång
chÝ, lμ anh em, con ng−êi ®−îc gi¶i phãng khái ¸p bøc, bãc lét, cã cuéc sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn phong
phó, ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn hÕt kh¶ n¨ng s¾n cã cña m×nh.
- CNXH lμ mét x· héi c«ng b»ng vμ hîp lý- lμm nhiÒu h−ëng nhiÒu, lμm Ýt h−ëng Ýt, kh«ng lμm th×
kh«ng ®−îc h−ëng, çc d©n téc ®Òu b×nh ®¼ng, miÒn nói ®−îc gióp ®ì ®Ó tiÕn kÞp miÒn xu«i.
- CNXH lμ c«ng tr×nh tËp thÓ cña nh©n d©n, do nh©n d©n tù x©y dùng lÊy d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng.
Nh− vËy, theo Hå ChÝ Minh, CNXH lμ mét x· héi d©n giμu, n−íc m¹nh, c«ng b»ng, d©n chñ, ®¹o
®øc, v¨n minh, mét chÕ ®é x· héi −u viÖt nhÊt trong lÞch sö, mét x· héi tù do vμ nh©n ®¹o, ph¶n ¸nh ®−îc
nguyÖn väng tha thiÕt cña loμi ng−êi.
Môc tiªu cña CNXH chÝnh lμ nh÷ng ®Æc tr−ng b¶n chÊt cña CNXH sau khi ®−îc nhËn thøc ®Ó ®¹t
tíi trong qu¸ tr×nh x©y dùng vμ ph¸t triÓn CNXH. Theo Hå ChÝ Minh môc tiªu cña CNXH ë ViÖt Nam lμ:
- VÒ chÕ ®é chÝnh trÞ mμ nh©n d©n ta x©y dùng lμ chÕ ®é do nh©n d©n lμm chñ. Nh©n d©n thùc hiÖn
quyÒn lμm chñ cña m×nh chñ yÕu b»ng Nhμ n−íc d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Bëi vËy, theo Hå ChÝ Minh:
Nhμ n−íc cña ta ph¶i lμ Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n dùa trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng, do giai cÊp
c«ng nh©n l·nh ®¹o. Vμ Nhμ n−íc ph¶i ph¸t triÓn quyÒn d©n chñ vμ sinh ho¹t chÝnh trÞ cña nh©n d©n, ®Ó
ph¸t huy tÝnh tÝch cùc vμ s¸ng t¹o cña toμn d©n, lμm cho mäi c«ng d©n ViÖt Nam thùc s− tham gia qu¶n lý
c«ng viÖc Nhμ n−íc, ra søc x©y dùng CNXH.
QuyÒn lùc Nhμ n−íc thuéc vÒ nh©n d©n, do vËy ChÝnh phñ, çn bé c«ng chøc ph¶i lμ ®Çy tí chung
cña nh©n d©n. tõ ®ã, Hå ChÝ Minh yªu cÇu ng−êi ®−îc nh©n d©n uû th¸c cÇm quyÒn ph¶i kh«ng ngõng tu
d−ìng, rÌn luyÖn ®¹o ®øc çch m¹ng, thùc hiÖn cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t−, ph¶i söa ®æi lèi lμm
viÖc, th−êng xuyªn chèng tham «, l·ng phÝ, quan liªu.
MÆt kh¸c Hå ChÝ Minh còng x¸c ®Þnh: ®· lμ ng−êi chñ ph¶i biÕt lμm chñ- mäi c«ng d©n trong x·
héi ®Òu cã nghÜa vô lao ®éng, nghÜa vô b¶o vÖ Tæ quèc, t«n träng vμ chÊp hμnh ph¸p luËt, t«n träng vμ b¶o
vÖ cña c«ng, ®ång thêi cã nghÜa vô häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é vÒ mäi mÆt ®Ó xøng ®¸ng vai trß cña ng−êi
chñ.
- NÒn kinh tÕ mμ nh©n d©n ta x©y dùng lμ mét nÒn XHCN víi c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp hiÖn
®¹i, khoa häc vμ kü thuËt tiªn tiÕn, ®−îc t¹o lËp trªn c¬ së së h÷u c«ng céng vÒ t− liÖu s¶n xuÊt. Nh−ng ë
thêi kú qu¸ ®é vÉn tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u. tõ n«ng nghiÖp ®i lªn th× tÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn c«ng
nghiÖp ho¸.
- Ph¸t triÓn v¨n ho¸ lμ môc tiªu quan träng cña CNXH, thËm chÝ cÇn ®i tr−íc ®Ó dän ®−êng cho
çch m¹ng c«ng nghiÖp. Bëi vËy çn bé ph¶i cã v¨n ho¸ lμm gèc, c«ng nh©n vμ n«ng d©n ph¶i biÕt v¨n ho¸.
- VÒ quan hÖ x· héi th× môc tiªu cña CNXH lμ x©y dùng cho ®−îc mèi quan hÖ tèt ®Ñp gi÷a ng−êi
víi ng−êi. Hå ChÝ Minh c¨n dÆn: Muèn x©y dùng CNXH, tr−íc hÕt cÇn cã nh÷ng con ng−êi XHCN . §ã
lμ nh÷ng con ng−êi cã tinh thÇn vμ n¨ng lùc lμm chñ, cã ®¹o ®øc cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t−, cã
kiÕn thøc khoa häc- kü thuËt, cã tinh thÇn s¸ng t¹o, d¸m nghÜ, d¸m lμm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm.
X¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu cña CNXH cßn ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh vμ ph¸t huy ®−îc çc ®éng lùc cña nã
th× míi ®−a sù nghiÖp x©y dùng CNXH tíi ®¹t môc tiªu. Theo Hå ChÝ Minh ®éng lùc cña CNXH cã çc yÕu
tè vËt chÊt vμ tinh thÇn, chóng quan hÖ vμ t¸c ®éng víi nhau. HÖ thèng ®éng lùc cña CNXH, trong ®ã:
- §éng lùc con ng−êi- céng ®ång vμ ç nh©n lμ quan träng nhÊt bao trïm lªn tÊt c¶. §Ó ph¸t huy
®éng lùc con ng−êi cÇn ph¶i:
- Ph¸t huy søc m¹nh ®oμn kÕt cña c¶ céng ®ång d©n téc- ®©y lμ søc m¹nh con ng−êi trªn b×nh diÖn
céng ®ång, ®éng lùc chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Søc m¹nh céng ®ång lμ søc m¹nh cña t©t c¶ çc tÇng
líp nh©n d©n: c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc, kÓ c¶ nh÷ng nhμ t− s¶n d©n téc, çc tæ chøc vμ ®oμn thÓ, çc
d©n téc, çc t«n gi¸o, ®ång bμo trong n−íc vμ ®ång bμo ë n−íc ngoμi.
- Ph¸t huy søc m¹nh con ng−êi víi t− çch lμ ç nh©n ng−êi lao ®éng. Gi÷a céng ®ång vμ ç nh©n cã
mèi quan hÖ chÆt chÏ vμ trùc tiÕp. Cã ph¸t huy søc m¹nh cña ç nh©n míi cã søc m¹nh céng ®ång. §Ó ph¸t
11
huy søc m¹nh cu¶ ç nh©n ng−êi lao ®éng, theo Hå ChÝ Minh: cÇn t¸c ®éng vμo nhu cÇu vμ lîi Ých cña con
ng−êi; ®ång thêi ph¶i t¸c ®éng vμo çc ®éng lùc chÝnh trÞ- tinh thÇn. Hå ChÝ Minh hiÓu s©u s¾c r»ng, hμnh
®éng cña con ng−êi lu«n lu«n g¾n víi nhu cÇu vμ lîi Ých cña hä. §i vμo CNXH, Ng−êi chó ý kÝch thÝch ®éng
lùc míi- lμ lîi Ých ç nh©n chÝnh ®¸ng cña ng−êi lao ®éng. Ng−êi chñ tr−¬ng thùc hiÖn çc c¬ chÕ chÝnh s¸ch
®Ó kÕt hîp hμi hoμ lîi Ých x· héi vμ lîi Ých ç nh©n, nh− thùc hiÖn kho¸n, th−ëng, ph¹t ®óng ®¾n vμ nghiªm
tóc trong lao ®éng s¶n xuÊt.
Trong çch m¹ng, cã nh÷ng lÜnh vùc ®ßi hái con ng−êi ph¶i chÞu sù hy sinh, thiÖt thßi- chØ lîi Ých
kinh tÕ ë ®©y kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc. CÇn cã ®éng lùc chÝnh trÞ- tinh thÇn. V× vËy, Hå ChÝ Minh ®ßi hái ph¶i
ph¸t huy quyÒn lμm chñ vμ ý thøc lμm chñ cña ng−êi lao ®éng- trong së h÷u, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vμ
ph©n phèi. §iÒu nμy ®ßi hái çn bé l·nh ®¹o ph¶i thùc hμnh d©n chñ, tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc chuyªn quyÒn,
®éc ®o¸n. V× quÇn chóng thËt sù cã quyÒn d©n chñ, çn bé, ®¶ng viªn xung phong g−¬ng mÉu th× mäi kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt sÏ ®−îc thùc hiÖn th¾ng lîi. Tõ n−íc n«ng nghiÖp s¶n xuÊt nhá ®i lªn CNXH, Hå ChÝ Minh
cßn nh¾c nhë, ®Ó ph¸t huy quyÒn lμm chñ ph¶i ®Æc biÖt quan t©m båi d−ìng ý thøc lμm chñ, t©m lý lμm
chñ.
- Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi- lμ t¹o ra ®éng lùc cho CNXH. Theo Hå ChÝ Minh, thùc hiÖn c«ng
b»ng x· héi kh«ng ph¶i lμ cμo b»ng b×nh qu©n. Ng−êi c¨n dÆn: Kh«ng sî thiÕu, chØ sî kh«ng c«ng b»ng.
Kh«ng sî nghÌo, chØ sî lßng d©n kh«ng yªn.
- §Ó t¹o ®éng lùc cho CNXH, cßn cÇn ph¶i sö dông vai trß ®iÒu chØnh cña çc nh©n tè tinh thÇn
kh¸c: vÒ chÝnh trÞ, v¨n ho¸, ®¹o ®øc, ph¸p luËt. V× theo Hå ChÝ Minh, muèn x©y dùng thμnh c«ng CNXH
cÇn cã ý thøc gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa cao, mét lßng mét d¹ phÊn ®Êu cho CNXH . §i vμo CNXH, Hå
ChÝ Minh ®Æc biÖt chó ý ph¸t triÓn d©n trÝ, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o. Ng−êi ®ßi hái §¶ng, Nhμ n−íc ph¶i cã
chiÕn l−îc khoa häc- kü thuËt, mçi çn bé, ®¶ng viªn ph¶i ra søc häc tËp v¨n ho¸ vμ khoa häc- kü thuËt.
MÆt kh¸c, con ng−êi cã quan hÖ ph¸p lý- ®¹o ®øc. Con ng−êi ®−îc gi¸o dôc cao vÒ ph¸p lý- ®¹o ®øc th× kh¶
n¨ng v−¬n tíi çi tèt, çi ®Ñp, çi ®óng cμng cao. Do ®ã, lao ®éng, cèng hiÕn cña hä cho CNXH cμng tù gi¸c,
cμng tÝch cùc vμ hiÖu qu¶ h¬n.
Trong x©y dùng CNXH cã ®éng lùc th× còng cã ph¶n ®éng lùc. §Ó ph¸t huy cao ®é ®éng lùc cña
CNXH, cÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng trë lùc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña CNXH. §Ó lμm tèt ®−îc ®ßi hái nμy,
theo Hå ChÝ Minh th× toμn §¶ng, toμn d©n, çn bé, ®¶ng viªn ph¶i lμm tèt çc viÖc sau:
- Ph¶i th−êng xuyªn ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ç nh©n. V× nã lμ kÎ ®Þch hung ¸c cña CNXH, nã lμ
bÖnh mÑ ®Î ra tr¨m thø bÖnh nguy hiÓm kh¸c. Cßn chñ nghÜa ç nh©n, CNXH ch−a thÓ th¾ng lîi hoμn
toμn.
- Ph¶i th−êng xuyªn ®Êu tranh chèng tham «, l·ng phÝ, quan liªu. Theo Hå ChÝ Minh, tham «, l·ng
phÝ, quan liªu lμ b¹n ®ång minh cña thùc d©n phong kiÕn . Nã lμm háng tinh thÇn trong s¹ch vμ ý chÝ
kh¾c khæ cña çn bé ta. Nã ph¸ ho¹i ®¹o ®øc çch m¹ng cña ta lμ cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh . Nã ph¸ ho¹i
®éng lùc quan träng nhÊt cña CNXH lμ con ng−êi.
- Ph¶i th−êng xuyªn chèng chia rÏ, bÌ ph¸i, mÊt ®oμn kÕt, v« kû luËt, v× nã lμm gi¶m su¸t uy tÝn vμ
ng¨n trë sù nghiÖp cña §¶ng, ng¨n trë b−íc tiÕn cña çch m¹ng ®i lªn CNXH.
Chñ quan, b¶o thñ, gi¸o ®iÒu, l−êi biÕng, kh«ng chÞu häc tËp... còng lμ nh÷ng trë lùc ®èi víi sù
nghiÖp x©y dùng CNXH mμ tÊt c¶ mäi ng−êi ph¶i lu«n lu«n c¶nh gi¸c vμ chiÕn th¾ng chóng míi t¹o ®iÒu
kiÖn h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn ®−îc ®éng lùc cña CNXH.
b. Nh÷ng néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ con ®−êng ®i lªn CNXH ë ViÖt Nam.
Qu¸ ®é ®i lªn CNXH lμ vÊn ®Ò lín trong lý luËn cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin còng nh− trong thùc tiÔn
khi çc n−íc thùc hiÖn çch m¹ng XHCN. Theo çc nhμ kinh ®iÓn M¸c-¡ngghen th× thêi kú qu¸ ®é tõ chñ
nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa céng s¶n lμ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. §ã lμ thêi ký qu¸ ®é trùc tiÕp tõ chñ nghÜa
t− b¶n lªn CNXH.
Nh−ng khi çch m¹ng Th¸ng M−êi Nga thμnh c«ng ë mét n−íc t− b¶n trung b×nh trong n−íc Nga
®a sè lμ tiÓu n«ng th× quan niÖm vÒ thêi kú qu¸ ®é ®ßi hái ph¶i ®−îc vËn dông vμ ph¸t triÓn s¸ng t¹o. Theo
Lªnin n−íc Nga sau çch m¹ng Th¸ng M−êi cã thÓ thùc hiÖn qu¸ ®é gi¸n tiÕp lªn CNXH bá qua chÕ ®é t−
b¶n.
Quan niÖm cña Hå ChÝ Minh vÒ thêi kú qu¸ ®é. Qu¸n triÖt quan ®iÓm cña M¸c-Lªnin vÒ thêi kú qu¸
®é vμ thùc tiÔn çc n−íc x©y dùng CNXH, khi ViÖt Nam ®i lªn CNXH, Hå ChÝ Minh l−u ý §¶ng ta cÇn chó
ý mÊy vÊn ®Ò:
+ CÇn cã nhËn thøc râ tÝnh quy luËt chung vμ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña mçi n−íc khi qu¸ ®é ®i lªn
CNXH. Hå ChÝ Minh ®· chØ ra hai ph−¬ng thøc qu¸ ®é chñ yÕu lμ: qu¸ ®é trùc tiÕp tõ chñ nghÜa t− b¶n
12
ph¸t triÓn lªn CNXH; vμ qu¸ ®é gi¸n tiÕp tõ nghÌo nμn l¹c hËu, tiÕnlªn CNXH, qua chÕ ®é d©n chñ nh©n
d©n.
+ §i vμo thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh ®· chØ ra ®Æc ®iÓm vμ m©u thuÉn cña nã. Theo
Ng−êi: khi miÒn B¾c qu¸ ®é lªn CNXH th× ®Æc ®iÎm to nhÊt lμ tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn
th¼ng lªn CNXH kh«ng ph¶i kinh qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t− b¶n chñ nghÜa . §Æc ®iÓm nμy sÏ chi ph«i,
quy ®Þnh néi dung con ®−êng, nh÷ng h×nh thøc vμ b−íc ®i, çch lμm CNXH ë ViÖt Nam. Tõ ®Æc ®iÓm nμy,
Hå ChÝ Minh cho r»ng: TiÕn lªn CNXH kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu. §ã lμ c¶ mét c«ng t¸c tæ chøc vμ
gi¸o dôc . ViÖt Nam ta lμ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, c«ng cuéc ®æi míi x· héi cò thμnh x· héi míi
gian nan, phøc t¹p h¬n viÖc ®¸nh giÆc . CNXH kh«ng thÓ lμm mau ®−îc mμ ph¶i lμm dÇn dÇn .
M©u thuÉn bao trïm thêi kú qu¸ ®é ë n−íc ta lμ m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu ph¶i tiÕn lªn x©y dùng
mét chÕ ®é míi cã kinh tÕ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ vμ khoa häc tiªn tiÕn víi t×nh
tr¹ng l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn, l¹i ph¶i ®èi phã víi çc thÕ lùc c¶n trë, ph¸ ho¹i môc tiªu x©y dùng thμnh
c«ng CNXH ë n−íc ta. V× vËy Cuéc çch m¹ng XHCN lμ mét cuéc biÕn ®æi khã kh¨n vμ s©u s¾c nhÊt .
Vμ thêi kú qu¸ ®é lμ mét thêi kú lÞch sö l©u dμi, ®Çy khã kh¨n gian khæ.
+ Hå ChÝ Minh cßn chØ ra nhiÖm vô lÞch sö cña thêi kú qu¸ ®é lμ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt
vμ kü thuËt cña CNXH, ®−a miÒn B¾c tiÕn dÇn lªn CNXH, cã c«ng nghiÖp vμ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n
ho¸ vμ khoa häc tiªn tiÕn. Trong qu¸ tr×nh çch m¹ng XHCN, chóng ta ph¶i c¶i t¹o nÒn kinh tÐ cò vμ x©y
dùng nÒn kinh tÕ míi, mμ x©y dùng lμ nhiÖm vô chñ chèt vμ l©u dμi .
+ Nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho CNXH giμnh th¾ng lîi trong thêi kú qu¸ ®é còng nh− Hå ChÝ Minh
x¸c ®Þnh lμ:
Gi÷ v÷ng vμ t¨ng c−êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng.
N©ng cao vai trß qu¶n lý cña Nhμ n−íc.
Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña çc tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi, g¾n bã chÆt chÏ çch m¹ng ViÖt
Nam víi çch m¹ng thÕ giíi.
X©y dùng ®éi ngò çn bé ®ñ ®øc, ®ñ tμi ®¸p øng yªu cÇu cña çch m¹ng XHCN.
X©y dùng CNXH cã nh÷ng nguyªn lý chung, nh−ng nã còng ®−îc diÔn ra ë nh÷ng n−íc cô thÓ víi
nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau. Bëi vËy ®Ó ®Þnh ra b−íc ®i, biÖn ph¸p ®i lªn CNXH ë ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh
c¨n dÆn: Ph¶i n¾m v÷ng nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ x©y dùng CNXH; ph¶i häc hái kinh
nghiÖm cña çc n−íc anh em, nh−ng kh«ng ®−îc m¸y mãc gi¸o ®iÒu mμ ph¶i biÕt xuÊt ph¸t tõ nh÷ng dÆc
®iÓm riªng cña ta ®Ó ®Þnh ra b−íc ®i vμ biÖn ph¸p phï hîp víi truyÒn thèng lÞch sö, v¨n ho¸, ®Þa lý, tμi
nguyªn, ®Êt ®ai vμ con ng−êi ViÖt Nam.
+ VÒ b−íc ®i ë thêi kú qu¸ ®é- lμ vÊn ®Ò qu¸ míi mÎ, tuy vËy Hå ChÝ Minh còng ®· x¸c ®inh: Ta
x©y dùng CNXH tõ hai bμn tay tr¾ng ®i lªn th× khã kh¨n cßn nhiÒu vμ l©u dμi . Ph¶i lμm dÇn dÇn ,
kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu , ai nãi dÔ lμ chñ quan vμ sÏ thÊt b¹i. bëi vËy Hå ChÝ Minh chØ ®¹o b−íc ®i
cña thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam lμ ph¶i qua nhiÒu b−íc, b−íc ng¾n, b−íc dμi, tuú theo hoμn c¶nh . chí
ham lμm mau, ham rÇm ré... §i b−íc nμo v÷ng ch¾c b−íc Êy, cø tiÕn dÇn dÇn .
+ VÒ ph−¬ng ph¸p, biÖn ph¸p, çch lμm CNXH lμ lÜnh vùc ®ßi hái tinh thÇn ®éc lËp, tù chñ, s¸ng t¹o
cao. Khi miÒn B¾c ®i vμo thêi kú qu¸ ®é, Hå ChÝ Minh ®· chØ ra nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ:
B−íc ®i vμ çch lμm ph¶i thÓ hiÖn ®−îc sù kÕt hîp gi÷a hai nhiÖm vô chiÕn l−îc cña çch m¹ng ViÖt
Nam x©y dùng CNXH ë miÒn B¾c, chiÕu cè miÒn Nam .
Khi miÒn B¾c cã chiÕn tranh th× võa s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu , võa chèng Mü, cøu n−íc, võa x©y
dùng CNXH .
Tõ mét n−íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, bÞ chiÕn tranh tμn ph¸ ®i lªn CNXH th× ph¶i kÕt hîp c¶i t¹o víi
x©y dùng trªn tÊt c¶ çc lÜnh vùc, mμ x©y dùng lμ chñ chèt vμ l©u dμi.
CNXH lμ do d©n tù x©y dùng lÊy, v× vËy çch lμm lμ: ®em tμi d©n, søc d©n, cña d©n ®Ó lμm lîi cho
d©n . chÝnh phñ chØ gióp ®ì kÕ ho¹ch chø kh«ng thÓ lμm thay d©n.
Tæ chøc thùc hiÖn b−íc ®i, çch lμm lμ cùc kú quan träng. V× vËy, Hå ChÝ Minh nh¾c nhë: Muèn kÕ
ho¹ch thùc hiÖn ®−îc tèt th× chØ tiªu mét, biÖn ph¸p m−êi, quyÕt t©m hai m−¬i.
c. §¶ng ta vËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã vμo c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay.
C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi x−íng vμ l·nh ®¹o ®¹t ®−îc nh÷ng thμnh tùu quan träng, t¹o ra
thÕ vμ lùc míi cho con ®−êng ph¸t triÓn XHCN ë n−íc ta. Cïng víi tæng kÕt thùc tiÔn, quan niÖm cña §¶ng
ta vÒ CNXH, con ®−êng ®i lªn CNXH ngμy cμng s¸t thùc, cô thÓ hãa. Nh−ng, trong qu¸ tr×nh x©y dùng
CNXH, bªn c¹nh nh÷ng thêi c¬, vËn héi, n−íc ta ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi hμng lo¹t th¸ch thøc, khã kh¨n c¶
13
trªn b×nh diÖn quèc tÕ, còng nh− tõ çc ®iÒu kiÖn thùc tÕ trong n−íc t¹o nªn. Trong bèi c¶nh ®ã, vËn dông
t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ CNXH vμ con ®−êng qu¸ ®é lªn CNXH, chóng ta cÇn tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng
vÊn ®Ò quan träng nhÊt.
1. Gi÷ v÷ng môc tiªu cña CNXH.
Trong ®iÒu kiÖn n−íc ta, ®éc lËp d©n téc ph¶i g¾n liÒn víi CNXH, sau khi giμnh ®−îc ®éc lËp d©n
téc ph¶i ®i lªn CNXH, v× ®ã lμ quy luËt tiÕn hãa trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loμi ng−êi. chØ cã
CNXH míi ®¸p øng ®−îc kh¸t väng cña toμn d©n téc: ®éc lËp cho d©n téc, d©n chñ cho nh©n d©n, c¬m no
¸o Êm cho mäi ng−êi d©n ViÖt Nam. Thùc tiÔn ph¸t triÓn ®Êt n−íc cho thÊy, ®éc lËp d©n téc lμ ®iÒu kiÖn
tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn CNXH vμ CNXH lμ c¬ së b¶o ®¶m v÷ng ch¾c cho ®éc lËp d©n téc.
HiÖn nay, chóng ta ®ang tiÕn hμnh ®æi míi toμn diÖn ®Êt n−íc v× môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh,
x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh lμ tiÕp tôc con ®−êng çch m¹ng ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi CNXH
mμ Hå ChÝ Minh ®· lùa chän. §æi míi, v× thÕ, lμ qu¸ tr×nh vËn dông vμ ph¸t triÓn t− t−ëng Hå ChÝ Minh,
kiªn ®Þnh môc tiªu ®éc lËp d©n téc vμ CNXH, chø kh«ng ph¶i lμ thay ®æi môc tiªu.
Tuy nhiªn, khi chÊp nhËn kinh tÕ thÞ tr−êng, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta ph¶i tËn
dông çc mÆt tÝch cùc cña nã, ®ång thêi ph¶i biªt çch ng¨n chÆn, phßng tr¸nh çc mÆt tiªu cùc, b¶o ®¶m
nhÞp ®é ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng trªn tÊt c¶ mäi mÆt ®êi sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, v¨n hãa;
kh«ng v× ph¸t triÓn, t¨ng tr−ëng kinh tÕ b»ng mäi gi¸ mμ lμm ph−¬ng h¹i çc mÆt kh¸c cña cuéc sèng con
ng−êi.
VÊn ®Ò ®Æt ra lμ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vÉn gi÷ v÷ng ®Þnh h−íng XHCN, biÕt çch sö dông çc
thμnh tùu mμ nh©n lo¹i ®· ®¹t ®−îc ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc x©y dùng CNXH, nhÊt lμ thμnh tùu khoa
häc- c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, lμm cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ lu«n ®i liÒn víi sù tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi, sù trong
s¹ch, lμnh m¹nh vÒ ®¹o ®øc, tinh thÇn.
2. Ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, kh¬i dËy m¹nh mÏ çc nguån lùc nhÊt lμ nguån lùc néi
sinh ®Ó c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸.
C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lμ con ®−êng tÊt yÕu mμ ®Êt n−íc ta ph¶i tr¶i qua. Chóng ta ph¶i
tranh thñ thμnh tùu cña çch m¹ng khoa häc vμ c«ng nghÖ, cña ®iÒu kiÖn giao l−u, héi nhËp quèc tÕ ®Ó
nhanh chãng biÕn n−íc ta thμnh mét n−íc c«ng nghiÖp theo h−íng hiÖn ®¹i, s¸nh vai víi çc c−êng quèc
n¨m ch©u nh− mong muèn cña Hå ChÝ Minh.
Hå ChÝ Minh ®· chØ dÉn: X©y dùng CNXH lμ sù nghiÖp cña toμn d©n, do §¶ng l·nh ®¹o, ph¶i ®em
tμi d©n, søc d©n, cña d©n lμm lîi cho d©n, nghÜa lμ ph¶i biÕt ph¸t huy mäi nguån lùc vèn cã trong d©n ®Ó
x©y dùng cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc cho nh©n d©n. Theo tinh thÇn ®ã, ngμy nay, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn
®¹i hãa ®Êt n−íc ph¶i dùa vμo nguån lùc trong n−íc lμ chÝnh, cã ph¸t huy m¹nh mÏ néi lùc míi cã thÓ
tranh thñ sö dông hiÖu qu¶ çc nguån lùc bªn ngoμi. Trong néi lùc, nguån lùc con ng−êi lμ vèn quý nhÊt.
Nguån lùc cña nh©n d©n, cña con ng−êi ViÖt Nam bao gåm trÝ tuÖ, tμi n¨ng, søc lao ®éng, cña c¶i
thËt to lín. §Ó ph¸t huy tèt søc m¹nh cña toμn d©n téc ®Ó x©y dùng vμ ph¸t triÓn ®Êt n−íc, cÇn gi¶i quyÕt
tèt çc vÊn ®Ò sau:
- Tin d©n, dùa vμo d©n, x¸c lËp quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n trªn thùc tÕ, lμm cho chÕ ®é d©n chñ
®−îc thùc hiÖn trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña con ng−êi, nhÊt lμ ë ®Þa ph−¬ng, c¬ së, lμm cho d©n chñ
thËt sù trë thμnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn x· héi.
- Ch¨m lo mäi mÆt ®êi sèng cña nh©n d©n ®Ó n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc.
- Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chiÕn l−îc ®¹i ®oμn kÕt d©n téc cña Hå ChÝ Minh, trªn c¬ së lÊy liªn minh
c«ng- n«ng- trÝ thøc lμm nßng cèt, t¹o nªn sù ®ång thuËn x· héi v÷ng ch¾c v× môc tiªu d©n giμu, n−íc
m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh.
3. KÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i.
X©y dùng CNXH ph¶i biÕt tranh thñ çc ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi, tËn dông tèi ®a søc m¹nh cña
thêi ®¹i. Ngμy nay, søc m¹nh cña thêi ®¹i tËp trung ë cuéc çch m¹ng khoa häc vμ c«ng nghÖ, xu thÕ toμn
cÇu hãa. Chóng ta ph¶i tranh thñ tèi ®a çc c¬ héi do xu thÕ ®ã t¹o ra ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc
tÕ; ph¶i cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®óng ®Ó thu hót vèn ®Çu t−, kinh nghiÖm qu¶n lý vμ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, thùc
hiÖn kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
Muèn vËy, chóng ta ph¶i cã ®−êng lèi chÝnh trÞ ®éc lËp, tù chñ. Tranh thñ hîp t¸c ph¶i ®i ®«i víi
th−êng xuyªn kh¬i dËy chñ nghÜa yªu n−íc, tinh thÇn d©n téc ch©n chÝnh cña mäi ng−êi ViÖt Nam nh»m
gãp phÇn lμm gia t¨ng tiÒm lùc quèc gia.
Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¶i g¾n liÒn víi nhiÖm vô trau dåi b¶n lÜnh vμ b¶n s¾c v¨n hãa
d©n téc, nhÊt lμ cho thanh, thiÕu niªn- lùc l−îng r−êng cét cña n−íc nhμ, ®Ó kh«ng tù ®¸nh mÊt m×nh bëi xa
14
rêi céi rÔ d©n téc. ChØ cã b¶n lÜnh vμ b¶n s¾c d©n téc s©u s¾c, m¹nh mÏ ®ã míi cã thÓ lo¹i trõ çc yÕu tè ®éc
h¹i, tiÕp thu tinh hoa v¨n hãa loμi ng−êi, lμm phong phó, lμm giμu thªm nÒn v¨n hãa d©n téc.
4. Ch¨m lo x©y dùng §¶ng v÷ng m¹nh, lμm trong s¹ch bé m¸y Nhμ n−íc, ®Êu tranh chèng quan
liªu, tham nhòng, thùc hiÖn cÇn kiÖm x©y dùng CNXH.
Thùc hiÖn môc tiªu ®éc lËp d©n téc vμ CNXH, ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n cÇn ®Õn vai
trß l·nh ®¹o cña mét §¶ng çch m¹ng ch©n chÝnh, mét Nhμ n−íc thËt sù cña d©n, do d©n vμ v× d©n. Muèn
vËy, ph¶i:
- X©y dùng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam cÇm quyÒn, mét §¶ng ®¹o ®øc, v¨n minh . Çn bé, ®¶ng
viªn g¾n bã m¸u thÞt víi nh©n d©n, võa lμ ng−êi h−íng dÉn, l·nh ®¹o nh©n, võa hÕt lßng hÕt søc phôc vô
nh©n d©n, g−¬ng mÉu trong mäi viÖc.
- X©y dùng Nhμ n−íc ph¸p quyÒn XHCN m¹nh mÏ, cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n; thùc
hiÖn c¶i çch nÒn hμnh chÝnh quèc gia mét çch ®ång bé ®Ó phôc vô ®êi sèng nh©n d©n.
- B»ng çc gi¶i ph¸p thiÕt thùc, cô thÓ, h×nh thμnh mét ®éi ngò çn bé liªn khiÕt, tËn trung víi n−íc,
tËn hiÕu víi d©n; kiªn quyÕt ®−a ra khái bé m¸y chÝnh quyÒn nh÷ng «ng quan çch m¹ng , l¹m dông
quyÒnl ùc cña dan ®Ó m−u cÇu lîi Ých riªng; ph¸t huy vai trß cña nh©n d©n trong cuéc ®Êu tranh chèng
quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ- x· héi cña ®Êt n−íc.
- Gi¸o dôc mäi tÇng líp nh©n d©n ý thøc biÕt çch lμm giμu cho ®Êt n−íc, h¨ng h¸i ®Èy m¹nh t¨ng
gia s¶n xuÊt kinh doanh g¾n liÒn víi tiÕt kiÖm ®Ó x©y dùng n−íc nhμ. Trong ®iÒu kiÖn ®Êt n−íc cßn nghÌo,
tiÕt kiÖm ph¶i trë thμnh qèc s¸ch, thμnh mét chÝnh s¸ch kinh tÕ lín vμ còng lμ mét chuÈn mùc ®¹o ®øc, mét
hμnh vi v¨n hãa nh− Hå ChÝ Minh ®· c¨n dÆn: Mét d©n téc biÕt cÇn, biÕt kiÖm lμ mét d©n téc v¨n minh,
tiÕn bé; d©n téc ®ã ch¾c ch¾n sÏ th¾ng ®−îc nghÌo nμn, l¹c hËu, ngμy cμng giμu cã vÒ vËt chÊt, cao ®Ñp vÒ
tinh thÇtæng hîp
C©u 6: V× sao Hå ChÝ Minh nãi: “§¹o ®øc lμ çi gèc cña ng−êi çn bé çch m¹ng”?
Sau çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 thμnh c«ng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· sím thÊy nguy c¬ ®èi
víi §¶ng cÇm quyÒn, kh«ng nh÷ng lμ bÖnh quan liÖu h¸ch dÞch, vªnh v¸o lªn mÆt quan çch mÖnh , ®Ì
®Çu c−ìi cæ d©n mμ c¶ nhiÒu thãi xÊu kh¸c, rÊt dÔ n¶y sinh trong çn bé, d¶ng viªn, nhÊt lμ trong nh÷ng
ng−êi cã chøc, cã quyÒn, nh− bÖnh ®Þa vÞ, c«ng thÇn, côc bé ®Þa ph−¬ng, bÌ ph¸i; çi thãi chØ lo ¨n ngon,
mÆc ®Ñp..., lo chiÕm cña c«ng lμm cña t−, lîi dông ®Þa vÞ vμ c«ng t¸c cña m×nh mμ bu«n b¸n ph¸t tμi, lo viÖc
riªng h¬n viÖc c«ng...
Râ rμng khi çch m¹ng ®· giμnh ®−îc chÝnh quyÒn vμ khi tõ chiÕn tranh chuyÓn sang hßa b×nh x©y
dùng, nh÷ng yªu cÇu vÒ ®¹o ®øc ®èi víi çn bé, ®¶ng viªn cμng ®ßi hái ph¶i t¨ng c−êng rÌn luyÖn vμ tu
d−ìng ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu nhiÖm vô míi. Do ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cμng quan t©m h¬n ®Õn c«ng
t¸c x©y dùng §¶ng vÒ ®¹o ®øc çch m¹ng. Tr−íc lóc ®i xa, Ng−êi viÕt trong Di chóc: §¶ng ta lμ mét §¶ng
cÇm quyÒn. Mçi ®¶ng viªn vμ çn bé ph¶i thËt sù thÊm nhuÇn ®¹o ®øc çch m¹ng; thËt sù cÇn, kiÖm, liªm,
chÝnh, chÝ c«ng v« t−. Ph¶i gi÷ g×n §¶ng ta thËt trong s¹ch, ph¶i xøng ®¸ng lμ ng−êi l·nh ®¹o, ng−êi ®Çy tí
thËt trung thμnh cña nh©n d©n . Lêi c¨n dÆn cuèi cïng cña Ng−êi ®· nãi v¾n t¾t çi ®iÒu cèt tö nhÊt trong
x©y dùng §¶ng cÇm quyÒn, nã quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña §¶ng, cña Nhμ n−íc, vËn mÖnh cña c¶ chÕ ®é- ®ã
lμ ®¹o ®øc çch m¹ng. Theo Ng−êi, ®¹o ®øc lμ çi gèc cña ng−êi çch m¹ng. Ng−êi nãi thËt dÔ hiÔu,
nh−ng lμ c¶ mét ch©n lý tuyÖt ®èi: Còng nh− s«ng th× cã nguån míi cã n−íc, kh«ng cã nguån th× s«ng c¹n.
c©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã gèc th× c©y hÐo. Ng−êi çch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï tμi
giái mÊy còng kh«ng l·nh ®¹o ®−îc nh©n d©n .
Cã ®¹o ®øc çch m¹ng th× khi gÆp khã kh¨n, gian khæ, thÊt b¹i còng kh«ng sî sÖt, rôt rÌ, lïi b−íc.
V× lîi Ých chung cña §¶ng, cña çch m¹ng, cña giai cÊp, cña d©n téc vμ cña loμi ng−êi mμ kh«ng ngÇn ng¹i
hy sinh tÊt c¶ lîi Ých riªng cña ç nh©n m×nh. Khi cÇn, th× s½n sμng hy sinh c¶ tÝnh m¹ng cña m×nh còng
kh«ng tiÕc. §ã lμ biÓu hiÖn rÊt râ rÖt, cao quý cña ®¹o ®øc çch m¹ng.
B¸c nãi: Cã ®¹o ®øc çch m¹ng th× khi gÆp thuËn lîi vμ thμnh c«ng còng vÉn gi÷ v÷ng tinh thÇn
gian khæ, chÊt ph¸c, khiªm tèn, lo tr−íc thiªn h¹, vui sau thiªn h¹ , lo hoμn thμnh nhiÖm vô cho tèt, chø
kh«ng kÌn cùa vÒ mÆt h−ëng thô; kh«ng c«ng thÇn, kh«ng quan liÖu, kh«ng kiªu ng¹o, kh«ng hñ hãa. §ã lμ
biÓu hiÖn cña ®¹o ®øc çch m¹ng. Ng−êi cßn nãi: §¹o ®øc çch m¹ng kh«ng ph¶i trªn trêi r¬i xuèng. Nã do
®Êu tranh, rÌn luyÖn bÒn bØ h»ng ngμy mμ ph¸t triÓn vμ cñng cè. Còng nh− ngäc cμng mμi cμng s¸ng, vμng
cμng luyÖn cμng trong. C¶ cuéc ®êi ho¹t ®éng çch m¹ng, B¸c Hå lu«n rÌn luyÖn m×nh ®Ó trë thμnh ng−êi
cã ®¹o ®øc çch m¹ng. Theo ®ã, Ng−êi ®· lμm giμu truyÒn thèng ®¹o ®øc cña d©n téc ViÖt Nam b»ng sù kÕ
thõa t− t−ëng ®¹o ®øc ph−¬ng §«ng, nh÷ng tinh hoa ®¹o ®øc nh©n lo¹i; tÊm g−¬ng ®¹o ®øc cña çc nhμ
s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c ®· nªu cho Ng−êi mét mÉu mùc vÒ sù gi¶n dÞ vμ sù khiªm tèn cao ®é, Ng−êi ®· häc
15
tËp vμ hμnh ®éng bëi çc tÊm g−¬ng Êy, víi nÕp sèng gi¶n dÞ, coi khinh sù xa hoa, yªu lao ®éng, ®ång c¶m
s©u s¾c víi ng−êi cïng khæ, h−íng cuéc ®Êu tranh cña m×nh vμo c«ng cuéc gi¶i phãng d©n téc, gi¶i phãng
giai cÊp, gi¶i phãng con ng−êi.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cho r»ng: "§¶ng võa lμ ®¹o ®øc võa lμ v¨n minh", lμ ng−êi khëi x−íng vμ
l·nh ®¹o mäi sù ®æi thay cña ®Êt n−íc qua çc giai ®o¹n lÞch sö cña çch m¹ng. Muèn tiÕp tôc ®−a sù nghiÖp
çch m¹ng tiÕn ®Õn ®Ých cuèi cïng, tr−íc hÕt §¶ng ph¶i tù ®æi míi, tù chØnh ®èn.
Tù ®æi míi, tù chØnh ®èn lμ kh¼ng ®Þnh sù vËn ®éng néi t¹i cña §¶ng cÇm quyÒn trong qu¸ tr×nh l·nh
®¹o çch m¹ng, lμ sù nhËn diÖn ®óng quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn cña §¶ng. qu¸n triÖt t− t−ëng Hå ChÝ
Minh vÒ x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng vμo cuéc vËn ®éng x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng hiÖn nay, tr−íc hÕt mçi çn
bé, ®¶ng viªn ph¶i t¨ng c−êng häc tËp vμ lμm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh, trªn c¬ së ®ã, n©ng cao
®¹o ®øc çch m¹ng, quÐt s¹ch chñ nghÜa ç nh©n.
C©u 7: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng? Liªn
hÖ t− t−ëng cña Ng−êi vÒ ®¹o ®øc vμo viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc cho thÕ hÖ trÎ hiÖn nay?
1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau:
a. Trung với nước, hiếu với dân
Trong mối quan hệ đạo đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước, với nhân dân, với dân tộc là
mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất đạo đức quan trọng nhất, bao trùm nhất.
Trung, hiếu là những khái niệm đã có trong tư tưởng đạo đức truyền thống Việt Nam và phương Đông,
xong có nội dung hạn hẹp. “Trung với vua, hiếu với cha mẹ”, phản ánh bổn phận của dân đối với vua, con đối với
cha mẹ. Hồ Chí Minh đã vận dụng và đưa vào nội dung mới. Hồ Chí Minh đã kế thừa những giá trị đạo đức
truyền thống và vượt trội. Trung với nước là trung thành với sự nghiệp giữ nước và dựng nước. Nước là của
dân, còn nhân dân là chủ của đất nước. “Bao nhiêu quyền hạn đều của dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân”. Đây
là chuẩn mực đạo đức có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.
Trung với nước, hiếu với dân là suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, nhiệm
vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Bác vừa kêu gọi hành động
vừa định hướng chính trị- đạo đức cho mỗi người Việt Nam.
Đối với cán bộ đảng viên phải suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, đó là điều chủ chốt của đạo
đức cách mạng. Phải tuyệt đối trung thàmh với Đảng, với dân, phải tận trung, tận hiếu, thì mới xứng đáng vừa
là đầy tớ trung thành, vừa là người lãnh đạo của dân; dân là đối tượng để phục vụ hết lòng. Phải nắm vững dân
tình, hiểu rõ dân tâm, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí để dân hiểu được quyền và trách nhiệm của người chủ
đất nước.
Nội dung chủ yếu của trung với nước là:
- Đặt lợi ích của đảng, của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết.
- Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu của cách mạng.
- Thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Nội dung của hiếu với dân là:
- Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.
- Tin dân, lắng nghe dân, học dân, tổ chức vận động nhân dân cùng thực hiện tốt đường lối chính sách của
Đảng và Nhà nước.
- Chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
b. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Cần là lao động cần cù, siêng năng, lao động có kế hoạch, sáng tạo năng suất cao; lao động với tinh thần
tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. Lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống,
nguồn hạnh phúc của con người.
Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của nhân dân, của đất nước, của bản
thân mình. Tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái to; “Không xa sỉ, không hoang phí, không bừa bãi,”
Liêm là “luôn luôn tôn trọng giữ gìn của công và của dân; không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của
nhà nước, của nhân dân”. Phải trong sạch, không tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng, sung sướng. Không tâng
bốc mình. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ. Hành vi trái với chữ liêm là:... cậy quyền thế
mà đục khoét, ăn của dân, hoặc trộm của công làm của riêng. Dìm người giỏi, để giữ địa vị và danh tiếng của
mình là trộm vị. Gặp việc phải, mà sợ khó nhọc nguy hiểm, không dám làm là tham uý lạo. Cụ Khổng nói: người
mà không liêm, không bằng súc vật. Cụ Mạnh nói: ai cũng tham lợi thì nước sẽ nguy.
Chính là không tà, thẳng thắn, đứng đắn. Đối với mình, với người, với việc.
16
Đối với mình, không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn kiểm điểm mình để phát huy
điều hay, sửa đổi điều dở.
Đối với người, không nịnh hót người trên, xem khinh người dưới; luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn,
đoàn kết, không dối trá, lừa lọc.
Đối với việc, để việc công lên trên việc tư, làm việc gì cho đến nơi, đến chốn, không ngại khó, nguy hiểm,
cố gắng làm việc tốt cho dân cho nước.
Cần, kiệm, liêm, chính cần thiết đối với tất cả mọi người. Hồ Chí Minh viết:
“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc
Người có bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức thì không thành người”.
Cần, kiệm, liêm, chính rất cần thiết đối với người cán bộ, đảng viên. Nếu đảng viên mắc sai lầm thì sẽ ảnh
hưởng đến uy tín của Đảng, nhiệm vụ của cách mạng. Cần, kiệm, liêm, chính còn là thước đo sự giàu có về vật
chất, vững mạnh về tinh thần, sự văn minh của dân tộc. “Nó” là cái cần để “làm việc, làm người, làm cán bộ, để
phụng sự Đoàn thể, phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự Tổ quốc và nhân loại”.
Chí công vô tư, là làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì
nhân dân, vì lợi ích của cách mạng. Thực hành chí công vô tư là quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức
cách mạng. “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc). Chủ
nghĩa cá nhân chỉ biết đến mình, muốn “mọi người vì mình”. Nó là giặc nội xâm, còn nguy hiểm hơn cả giặc ngoại
xâm. Hồ Chí Minh viết: “ Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn,
không nhất định hôm nay vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào
chủ nghĩa cá nhân”. Hồ Chí Minh cũng phân biệt lợi ích cá nhân và chủ nghĩa cá nhân. Chí công vô tư là tính tốt có
thể gồm 5 điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là
để vững vàng qua mọi thử thách : “Giàu sang không quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể
khuất phục”.
b. Yêu thương con người
Kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp truyền thống nhân nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo
cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thế kỷ, qua hoạt động thực tiễn, Hồ Chí Minh đã xác
định tình yêu thương con người là phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất.
Tình yêu rộng lớn dành cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức, bóc lột. Hồ Chí
Minh chỉ ham muốn cho đất nước được hoàn toàn độc lập, dân được tự do, mọi người ai cũng có cơm ăn, áo mặc,
ai cũng được học hành. Chỉ có tình yêu thương con người bao la đến như vậy mới có cách mạng, mới nói đến
CNXH và CNCS.
Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác. Phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm, đã
nhận rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức những gì tốt đẹp trong mỗi con người. Bác căn dặn Đảng phải có tình
đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình chân thành.
Tình yêu thương con người còn là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái độ tôn trọng con người, điều này có ý
nghĩa đối với người lãnh đạo.
c. Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung
Đó là tinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều là anh em. Đó là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị
áp bức, với nhân dân lao động các nước. Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người tiến
bộ trên thế giới vì hoà bình, công lý và tiến bộ xã hội. Sự đoàn kết là nhằm vào mục tiêu lớn của thời đại hoà bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
2. Liªn hÖ t− t−ëng cña Ng−êi vÒ ®¹o ®øc vμo viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc cho thÕ hÖ trÎ hiÖn nay.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh lμ di s¶n tinh thÇn v« cïng quý b¸u, nh÷ng t− t−ëng v« gi¸, nh÷ng gi¸ trÞ
nh©n v¨n cao c¶, ®Æc biÖt lμ t− t−ëng ®¹o ®øc çch m¹ng cña Ng−êi m·i lμ ¸nh s¸ng soi ®−êng cho toμn
§¶ng, toμn qu©n, toμn d©n.
§èi víi thÕ hÖ trÎ nh÷ng chñ nh©n t−¬ng lai cña ®Êt n−íc, líp ng−êi kÕ tôc trung thμnh sù nghiÖp
çch m¹ng vÎ vang cña §¶ng, cña d©n téc Häc tËp vμ lμm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh lμ mét
niÒm vinh dù ®ång thêi lμ mét nhiÖm vô v« cïng quan träng vμ cÇn thiÕt.
Häc tËp tÊm g−¬ng ®¹o ®øc çch m¹ng vÜ ®¹i cña Ng−êi g¾n víi nh÷ng viÖc lμm, nh÷ng hμnh ®éng
cô thÓ, ®Ó nh÷ng t− t−ëng, ®¹o ®øc vÜ ®¹i cña Ng−êi thÊm s©u, táa s¸ng trong mçi chóng ta. NhiÖm vô ®Çu
tiªn cña tuæi trÎ h«m nay ®ã lμ ph¸t huy nhiÖt huyÕt søc trÎ, trÝ tuÖ thùc hiÖn thμnh c«ng lý t−ëng cña
17
§¶ng, cña B¸c: D©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, x©y dùng thμnh c«ng CNXH
trªn ®Êt n−íc ta.
Kh«ng ngõng më réng mÆt trËn ®oμn kÕt tËp hîp thanh niªn, chó träng thanh niªn d©n téc, t«n
gi¸o vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n, trong çc doanh nghiÖp t− nh©n, doanh nghiÖp liªn doanh. §oμn
kÕt tËp hîp thanh niªn lμ mét bé phËn kh«ng t¸ch rêi khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc d−íi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng. Më réng mÆt trËn ®oμn kÕt tËp hîp thanh niªn sÏ ph¸t huy ®−îc søc m¹nh tæng hîp cña çc tÇng líp
nh©n d©n gãp phÇn thùc hiÖn thμnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, quª h−¬ng.
Mçi mét ®oμn viªn thanh niªn cÇn ph¶i th−êng xuyªn nhËn thøc s©u s¾c vÒ rÌn luyÖn tu d−ìng ®¹o ®øc,
g−¬ng mÉu chÊp hμnh ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, cã tr¸ch nhiÖm víi gia ®×nh vμ x· héi. VÊn ®Ò quan träng
nhÊt lμ c«ng t¸c gi¸o dôc cña §oμn ph¶i thùc hiÖn tèt h¬n, chøc n¨ng gi¸o dôc båi d−ìng h×nh thμnh nh©n
çch tèt ®Ñp cho thÕ hÖ trÎ víi nh÷ng tiªu chÝ h−íng tíi: Sèng cã lý t−ëng çch m¹ng, cã hoμi b·o, trÝ tuÖ,
b¶n lÜnh, lèi sèng trong s¸ng, giμu lßng nh©n ¸i, giμu nhiÖt huyÕt gãp phÇn quan träng h×nh thμnh nguån
nh©n lùc trÎ cã chÊt l−îng phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.
Mçi mét ®oμn viªn thanh niªn cÇn nhËn thøc s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é trong héi
nhËp vμ ph¸t triÓn. Ng−êi ®· tõng d¹y: Häc ®Ó phôc vô Tæ quèc, phôc vô nh©n d©n, lμm cho d©n giμu
n−íc m¹nh, tøc lμ ®Ó lμm trßn nhiÖm vô ng−êi chñ n−íc nhμ .
Häc tËp vμ lμm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc vÜ ®¹i cña Ng−êi ®èi víi tuæi trÎ chóng ta lμ mét nhiÖm vô
chÝnh trÞ quan träng ®−îc tiÕn hμnh th−êng xuyªn liªn tôc l©u dμi, víi môc tiªu lμ thÊm nhuÇn, lμ mét qu¸
tr×nh tõ nhËn thøc ®i ®Õn hμnh ®éng. Çc cÊp bé §oμn ph¶i th−êng xuyªn tæ chøc häc tËp t− t−ëng ®¹o ®øc
cña Ng−êi phï hîp tõng ®èi t−îng. CÇn ph¶i s¸ng t¹o çc h×nh thøc häc tËp ®Ó kh«ng kh« cøng gi¸o ®iÒu
mμ sinh ®éng hÊp dÉn l«i cuèn mäi ng−êi. T− t−ëng cña Ng−êi thËt vÜ ®¹i nh−ng v« cïng gÇn gòi trong ®êi
sèng do ®ã cÇn chän lùa çc çch thøc ®Ó ®i vμo lßng ng−êi trë thμnh ho¹t ®éng thiÕt thùc trong cuéc sèng.
Nªn ®a d¹ng çc h×nh thøc häc tËp, gi¸o dôc hÊp dÉn cã hiÖu qu¶ nh− diÔn ®μn, héi thi... çc chuyªn ®Ò sinh
ho¹t t− t−ëng, sö dông çc h×nh thøc v¨n hãa, v¨n nghÖ cã hiÖu qu¶ ®Ó ®−a t− t−ëng ®¹o ®øc cña Ng−êi ®Õn
víi thanh niªn mét çch sinh ®éng.
§iÒu quan träng h¬n hÕt lμ sù ®Þnh h−íng cña tæ chøc §oμn cho mçi ®oμn viªn thanh niªn lu«n tù
gi¸c häc tËp vμ rÌn luyÖn theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc cña Ng−êi, t×m thÊy trong nh÷ng lêi d¹y b¶o ©n cÇn cña
Ng−êi çc gi¸ trÞ ®Þnh h−íng cho suy nghÜ vμ hμnh ®éng cña b¶n th©n.
M·i m·i çc thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam lu«n kh¾c ghi lêi d¹y cña Ng−êi
“Kh«ng cã viÖc g× khã
ChØ sî lßng kh«ng bÒn
§μo nói vμ lÊp biÓn
QuyÕt chÝ ¾t lμm nªn”
Bμi häc tinh thÇn vÒ nghÞ lùc phi th−êng v−ît qua mäi khã kh¨n cña B¸c lu«n sÏ lμ ®éng lùc thóc
®Èy thÕ hÖ trÎ h«m nay v−¬n tíi giμnh nh÷ng ®Ønh cao trong sù nghiÖp vÜ ®¹i cña toμn d©n téc.
C©u 8: C¬ së vμ qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc?
T− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt d©n téc vμ viÖc x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ mét cèng hiÕn ®Æc s¾c,
cã gi¸ trÞ lý luËn vμ gi¸ trÞ thùc tiÔn hÕt søc quan träng.
T− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt d©n téc cña Hå ChÝ Minh ®−îc h×nh thμnh trªn nh÷ng c¬ së lý luËn vμ thùc
tiÔn nh− sau:
1. Tr¶i qua hμng ngh×n n¨m ®Êu tranh trong sù nghiÖp dùng n−íc vμ gi÷ n−íc, nh©n d©n ta ®· x©y
dùng nªn truyÒn thèng yªu n−íc g¾n liÒn víi ý thøc céng ®ång, ý thøc cè kÕt d©n téc, ®oμn kÕt d©n téc.
TruyÒn thèng nμy ®· thμnh çch t− duy, hμnh ®éng vμ t¹o ra søc m¹nh v« ®Þch cña d©n téc.
T×nh c¶m tù nhiªn cña ng−êi ViÖt Nam lμ yªu n−íc- nh©n nghÜa - ®oμn kÕt. D©n ta th−êng trao
truyÒn cho nhau t×nh c¶m:
NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng
Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng.
D¹y cho nhau triÕt lý nh©n sinh:
Mét c©y lμm ch¼ng nªn non
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao.
Tæng kÕt thμnh phÐp øng xö vμ t− duy chÝnh trÞ.
T×nh lμng, nghÜa n−íc
N−íc mÊt th× nhμ tan
GiÆc ®Õn nhμ, ®μn bμ ph¶i ®¸nh.
Chë thuyÒn lμ d©n, lËt thuyÒn còng lμ d©n...
18
Tæ chøc x· héi truyÒn thèng ViÖt Nam lμ biÓu t−îng cña lý t−ëng ®oμn kÕt g¾n bã céng ®ång: Nhμ -
Lμng- N−íc, t¹o ra søc m¹nh gi÷ v÷ng ®éc lËp vμ thÞnh v−îng cña d©n téc.
Çc bËc tiÒn bèi nh− Phan Béi Ch©u, Phan Chu Trinh ®· tiÕp nèi truyÒn thèng ®oμn kÕt d©n téc thÓ
hiÖn trong tËp hîp lùc l−îng d©n téc chèng thùc d©n Ph¸p ®· ®Ó l¹i nh÷ng t− t−ëng, çch thøc x©y dùng
khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc ®−îc Hå ChÝ Minh tiÕp thu ph¸t triÓn.
Hå ChÝ Minh tõ rÊt sím ®· hÊp thô ®−îc nh÷ng truyÒn thèng yªu n−íc- nh©n nghÜa - ®oμn kÕt cña
d©n téc.
2. Nh÷ng kinh nghiÖm cña çch m¹ng ViÖt Nam, çch m¹ng cña nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi ®−îc Hå
ChÝ Minh nghiªn cøu, rót ra nh÷ng bμi häc cÇn thiÕt- ®ã lμ c¬ së thùc tiÔn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong h×nh
thμnh t− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt Hå ChÝ Minh.
Nh÷ng phong trμo chèng thùc d©n Ph¸p cña nh©n d©n ta tõ cuèi thÕ kû XIX sang thÕ kû XX lμ cuéc
®Êu tranh bi hïng, v« cïng oanh liÖt nh−ng ®Òu thÊt b¹i. Chøng kiÕn thùc tiÔn ®ã, ®· gióp cho Hå ChÝ
Minh thÊy ®−îc nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc tËp hîp lùc l−îng cña çc nhμ yªu n−íc tiÒn bèi, còng nh− nh÷ng
yªu cÇu kh¸ch quan míi cña lÞch sö d©n téc.
N¨m 1911, Hå ChÝ Minh b¾t ®Çu thùc hiÖn cuéc kh¶o s¸t toμn thÕ giíi, tõ çc n−íc t− b¶n ®Õn çc
n−íc thuéc ®Þa. Ng−êi nghiªn cøu nguyªn nh©n th¾ng lîi cña çch m¹ng Mü, çch m¹ng Ph¸p. Ng−êi nh×n
râ søc m¹nh tiÒm Èn cña çc d©n téc thuéc ®Þa lμ v« cïng to lín. Nh−ng hä r¬i vμo thÕ ®¬n ®éc, hä ch−a cã
l·nh ®¹o, ch−a biÕt ®oμn kÕt, ch−a cã tæ chøc vμ ch−a biÕt tæ chøc ®oμn kÕt.
Hå ChÝ Minh tíi tËn n−íc Nga nghiªn cøu çch m¹ng Th¸ng M−êi. §iÒu ®ã ®· gióp Ng−êi hiÓu râ
thÕ nμo lμ cuéc çch m¹ng ®Õn n¬i ®Ó rót ra kinh nghiÖm tËp hîp lùc l−îng cho çch m¹ng ViÖt Nam.
Nghiªn cøu çch m¹ng Trung Quèc, Ên §é, Hå ChÝ Minh ®· rót ®−îc nhiÒu bμi häc bæ Ých ®Ó tËp
hîp lùc l−îng cho çch m¹ng ViÖt Nam nh− ®oμn kÕt d©n téc, çc giai tÇng, çc ®¶ng ph¸i, çc t«n gi¸o...
3. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin: çch m¹ng lμ sù nghiÖp cña quÇn chóng,
nh©n d©n lμ ng−êi s¸ng t¹o ra lÞch sö, giai cÊp v« s¶n ph¶i trë thμnh d©n téc, liªn minh c«ng n«ng, ®oμn kÐt
d©n téc ph¶i g¾n víi ®oμn kÕt quèc tÕ... ®· trë thμnh c¬ së lý luËn quan träng nhÊt ®èi víi qu¸ tr×nh h×nh
thμnh t− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt d©n téc cña Hå ChÝ Minh.
§Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, Hå ChÝ Minh ®· t×m ra con ®−êng tù gi¶i phãng cho d©n téc, thÊy râ
sù cÇn thiÕt vμ con ®−êng tËp hîp, ®oμn kÕt çc lùc l−îng cña d©n téc vμ trªn thÕ giíi ®Ó giμnh th¾ng lîi
hoμn toμn trong sù nghiÖp chèng chñ nghÜa thùc d©n, gi¶i phãng d©n téc.
C©u 9: Quan ®iÓm c¬ b¶n cña Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc? Ngμy nay trong ®iÒu kiÖn nÒn
kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−ìng x· héi chñ nghÜa cÇn l−u ý nh÷ng vÊn ®Ò g× khi x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n
téc?
a. Quan ®iÓm c¬ b¶n cña Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹i ®oμn kÕt d©n téc cã nhiÒu quan ®iÓm- cã quan ®iÓm mang tÝnh nÒn
t¶ng, cã quan ®iÓm mang tÝnh nguyªn t¾c, cã quan ®iÓm mang tÝnh ph−¬ng ph¸p ®¹i ®oμn kÕt. D−íi ®©y lμ
nh÷ng quan ®iÓm chñ yÕu cña Ng−êi.
1. §¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn l−îc, quyÕt ®Þnh thμnh c«ng cña çch m¹ng.
Víi Hå ChÝ Minh ®¹i ®oμn kÕt d©n téc kh«ng ph¶i lμ s¸ch l−îc, kh«ng ph¶i lμ thñ ®o¹n chÝnh trÞ mμ
lμ chÝnh s¸ch d©n téc, lμ vÊn ®Ò chiÕn l−îc cña çch m¹ng.
Bëi vËy, ®¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ vÊn ®Ò sèng cßn cña d©n téc. §oμn kÕt lμ søc m¹nh, ®oμn kÕt lμ
th¾ng lîi , §oμn kÕt lμ søc m¹nh, lμ then chèt cña thμnh c«ng . §oμn kÕt lμ ®iÓm mÑ. §iÓm nμy mμ
thùc hiÖn tèt th× ®Î ra con ch¸u ®Òu tèt . Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh: §oμn kÕt, ®oμn kÕt, ®¹i ®oμn kÕt.
Thμnh c«ng, thμnh c«ng, ®¹i thμnh c«ng .
2. §¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ mét môc tiªu, mét nhiÖm vô hμng ®Çu cña çch m¹ng.
Hå ChÝ Minh nãi víi d©n téc: Môc ®Ých cña §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam cã thÓ gåm trong 8 ch÷ lμ:
®oμn kÕt toμn d©n, phông sù tæ quèc . Bëi vËy t− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt d©n téc ph¶i ®−îc qu¸n triÖt trong
mäi ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ.
XÐt vÒ b¶n chÊt th× ®¹i ®oμn kÕt d©n téc chÝnh lμ ®ßi hái kh¸ch quan cña b¶n th©n quÇn chóng
nh©n d©n trong cuéc ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i phãng, lμ sù nghiÖp cña quÇn chóng, do quÇn chóng, v× quÇn
chóng. NhËn thøc râ ®iÒu ®ã, §¶ng tiªn phong çch m¹ng cã sø mÖnh thøc tØnh, tËp hîp, h−íng dÉn,
chuyÓn nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan, tù ph¸t cña quÇn chóng thμnh nh÷ng ®ßi hái tù gi¸c, thμnh hiÖn thùc cã
tæ chøc, thμnh søc m¹nh v« ®Þch cña quÇn chóng thùc hiÖn môc tiªu çch m¹ng cña quÇn chóng.
Nh− vËy ®¹i ®oμn kÕt d©n téc võa lμ môc tiªu, môc ®Ých, nhiÖm vô hμng ®Çu cña §¶ng, ®ång thêi
còng lμ môc tiªu, môc ®Ých, nhiÖm vô hμng ®Çu cña c¶ d©n téc.
3. §¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n.
19
Tr−íc hÕt, kh¸i niÖm d©n téc trong t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®−îc ®Ò cËp víi nghÜa rÊt réng- võa víi
nghÜa lμ céng ®ång, mäi con d©n n−íc ViÖt , võa víi nghÜa ç thÓ mçi mét con Rång ch¸u Tiªn , kh«ng
ph©n biÖt d©n téc, t«n gi¸o, kh«ng ph©n biÖt giμ, trÎ, g¸i, trai, giμu nghÌo, quý tiÖn . ë trong n−íc hay ë
ngoμi n−íc ®Òu lμ chñ thÓ cña khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc. Nh− vËy Hå ChÝ Minh ®· dïng kh¸i niÖm ®¹i
®oμn kÕt d©n téc ®Ó ®Þnh h−íng cho viÖc x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n trong suèt tiÕn tr×nh lÞch sö
çch m¹ng ViÖt Nam.
§¹i ®oμn kÕt toμn d©n, theo Hå ChÝ Minh th× ph¶i b»ng truyÒn thèng d©n téc mμ khoan dung, ®é
l−îng víi con ng−êi, mμ ®oμn kÕt ngay víi nh÷ng ng−êi lÇm ®−êng, l¹c lçi, nh−ng ®· biÕt hèi c¶i, kh«ng
®−îc ®Èy hä ra khái khèi ®oμn kÕt. Muèn vËy, cÇn xo¸ bá hÕt thμnh kiÕn, cÇn thËt thμ ®oμn kÕt víi nhau,
gióp ®ì nhau cïng tiÕn bé ®Ó phôc vô nh©n d©n.
§¹i ®oμn kÕt toμn d©n, theo Hå ChÝ Minh lμ cÇn ph¶i cã lßng tin ë nh©n d©n, tin r»ng hÔ lμ ng−êi
ViÖt Nam ai còng cã Ýt nhiÒu tÊm lßng yªu n−íc mμ kh¬i dËy vμ ®oμn kÕt víi nhau v× ®éc lËp, thèng nhÊt
cña Tæ quèc, v× tù do vμ h¹nh phóc cña nh©n d©n.
§oμn kÕt toμn d©n téc, toμn d©n ph¶i ®−îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng tr−íc hÕt ph¶i ®oμn kÕt ®¹i ®a
sè nh©n d©n, mμ ®¹i ®a sè nh©n d©n ta lμ c«ng nh©n, n«ng d©n vμ çc tÇng líp nh©n d©n lao ®éng kh¸c. §ã
lμ nÒn gèc cña ®Þa ®oμn kÕt. Nã còng nh− çi nÒn cña nhμ, çi gèc cña c©y. Nh−ng ®· cã nÒn v÷ng, gèc tèt
cßn ph¶i ®oμn kÕt çc tÇng líp nh©n d©n kh¸c . Ng−êi cßn chØ ra lùc l−îng nßng cèt t¹o ra çi nÒn t¶ng Êy
lμ c«ng n«ng, cho nªn liªn minh c«ng n«ng lμ nÒn t¶ng cña MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt . VÒ sau, Ng−êi
x¸c ®Þnh thªm: lÊy liªn minh c«ng n«ng- lao ®éng trÝ ãc lμm nÒn t¶ng cho khèi ®oμn kÕt toμn d©n.
4. §¹i ®oμn kÕt d©n téc ph¶i cã tæ chøc, cã l·nh ®¹o
T− t−ëng ®¹i ®oμn kÕt d©n téc cña Hå ChÝ Minh trë thμnh chiÕn l−îc ®¹i ®oμn kÕt cña çch m¹ng
ViÖt Nam, h×nh thμnh MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, t¹o ra søc m¹nh to lín quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña çch
m¹ng.
Ngay tõ dÇu, Hå ChÝ Minh ®· chó ý tËp hîp ng−êi ViÖt Nam ë trong n−íc vμ ®Þnh c− ë n−íc ngoμi
vμo çc tæ chøc phï hîp víi giai tÇng, tõng giíi, tõng ngμnh nghÒ, tõng løa tuæi, tõng t«n gi¸o, phï hîp
tõng thêi kú çch m¹ng. TÊt c¶ ®−îc tËp hîp thμnh MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt ®Ó liªn kÕt vμ ph¸t huy søc
m¹nh cña toμn d©n. Tuú thêi kú lÞch sö mμ MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt cã tªn gäi kh¸c nhau.
MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt h×nh thμnh ®−îc vμ ho¹t ®éng ®−îc ph¶i trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c:
1- MÆt trËn ph¶i ®−îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng liªn minh c«ng n«ng vμ lao ®éng trÝ ãc, d−íi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng Céng s¶n. 2- MÆt trËn ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c hiÖp th−¬ng d©n chñ, lÊy viÖc thèng nhÊt lîi Ých tèi
cao cña d©n téc vμ lîi Ých cña çc tÇng líp nh©n d©n lμm c¬ së ®Ó cñng cè vμ kh«ng ngõng më réng. 3- §oμn
kÕt l©u dμi, chÆt chÏ thËt sù, ch©n thμnh, th©n ¸i gióp ®ì nhau cïng tiÕn bé.
5. §¹i ®oμn kÕt d©n téc ph¶i g¾n liÒn víi ®oμn kÕt quèc tÕ
§Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t×m thÊy con ®−êng gi¶i phãng d©n téc, Hå ChÝ Minh ®· sím x¸c
®Þnh: çch m¹ng ViÖt Nam lμ mét bé phËn cña çch m¹ng thÕ giíi, çch m¹ng chØ cã thÓ th¾ng lîi khi ®oμn
kÕt chÆt chÏ víi phong trμo çch m¹ng thÕ giíi. Trong mèi quan hÖ nμy ph¶i ®−îc x©y dùng trªn c¬ së chñ
nghÜa yªu n−íc ch©n chÝnh g¾n liÒn víi chñ nghÜa quèc tÕ trong s¸ng cña giai cÊp c«ng nh©n.
Ngay khi thμnh lËp §¶ng (1930), Hå ChÝ Minh ®· viÕt trong C−¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña §¶ng lμ çch
m¹ng ViÖt Nam ph¶i cã ®¶ng çch mÖnh, ®Ó trong th× vËn ®éng vμ tæ chøc d©n chóng, ngoμi th× liªn l¹c
víi d©n téc bÞ ¸p bøc vμ v« s¶n giai cÊp mäi n¬i . T− t−ëng nμy ®· soi s¸ng vμ ®−îc cô thÓ ho¸ suèt chiÒu
dμi l·nh ®¹o çch m¹ng cña §¶ng vÒ sau, tiªu biÓu lμ h×nh thμnh ba tÇng MÆt trËn ë thêi kú chèng Mü, cøu
n−íc.
Cã thÓ thÊy ®¹i ®oμn kÕt d©n téc lμ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña çch m¹ng
ViÖt Nam, th× ®oμn kÕt quèc tÕ còng lμ mét nh©n tè hÕt søc quan träng gióp cho çch m¹ng ViÖt Nam ®i
®Õn th¾ng lîi hoμn toμn.
b. Ngμy nay trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN cÇn l−u ý nh÷ng vÊn ®Ò g× khi
x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc.
Ngμy nay, chóng ta ph¶i tiÕp tôc x©y dùng vμ thùc hiÖn ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh
h−íng XHCN, gi¶i phãng m¹nh mÏ søc s¶n xuÊt, ph¸t huy cao ®é tiÒm n¨ng cña mäi thμnh phÇn kinh tÕ,
trong ®ã kinh tÕ Nhμ n−íc ph¶i v÷ng m¹nh, kinh doanh cã hiÖu qu¶, gi÷ vai trß chñ ®¹o. §Èy m¹nh h¬n
n÷a c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, coi träng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp vμ n«ng
th«n. B¶o ®¶m t¨ng tr−ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi thùc hiÖn tiÕn bé vμ c«ng b»ng x· héi trong tõng b−íc vμ
tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. KhuyÕn khÝch mäi ng−êi lμm giμu chÝnh ®¸ng, ®ång thêi tÝch cùc xãa ®ãi, gi¶m
20
nghÌo, ch¨m sãc ®êi sèng nh÷ng gia ®×nh cã c«ng víi n−íc, nh÷ng ng−êi cã sè phËn rñi ro, quan t©m h¬n
n÷a viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè.
Ph¸t huy søc m¹nh cña khèi ®¹i ®oμn kÕt d©n téc, lÊy môc tiªu gi÷ v÷ng ®éc lËp, thèng nhÊt Tæ
quèc v× d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh lμm ®iÓm t−¬ng ®ång ®Ó g¾n bã ®ång
bμo çc d©n téc, t«n gi¸o, çc tÇng líp nh©n d©n, ®ång bμo ë trong n−íc còng nh− ®ång bμo ®Þnh c− ë n−íc
ngoμi v× sù nghiÖp chung. Trong nhËn thøc còng nh− trong hμnh ®éng, ph¶i thËt sù xãa bá mÆc c¶m, ®Þnh
kiÕn, ph©n biÖt ®èi xö do qu¸ khø, thμnh phÇn, giai cÊp, nghÒ nghiÖp, vÞ trÝ x· héi, x©y dùng tinh thÇn cëi
më, tin cËy lÉn nhau, cïng h−íng tíi t−¬ng lai ®Ó x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc.
Ph¸t huy h¬n n÷a nÒn d©n chñ XHCN g¾n liÒn víi viÖc x©y dùng Nhμ n−íc trong s¹ch, v÷ng m¹nh.
N©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña çc tæ chøc vμ h×nh thøc d©n chñ ®¹i diÖn, d©n chñ trùc tiÕp vμ tù qu¶n
cña nh©n d©n. Thùc hiÖn tèt sù kÕt hîp hμi hßa gi÷a lîi Ých cña ç nh©n víi lîi Ých tËp thÓ vμ lîi Ých x· héi,
thùc sù coi träng lîi Ých trùc tiÕp cña ng−êi lao ®éng. LÊy viÖc x©y dùng bé m¸y, ®éi ngò çn bé, c«ng chøc
thùc sù cña d©n, do d©n, v× d©n lμ tiÒn ®Ò x©y dùng nÒn d©n chñ XHCN.
Sù nghiÖp çch m¹ng trong giai ®o¹n míi ®ßi hái chóng ta kh«ng ngõng t¨ng c−êng nÒn quèc
phßng, an ninh, x©y dùng thÕ trËn quèc phßng toμn d©n, ®Æc biÖt chó träng x©y dùng çc khu vùc phßng
thñ tØnh, thμnh v÷ng ch¾c, x©y dùng an ninh nh©n d©n, t¨ng c−êng x©y dùng lùc l−îng vò trang nh©n d©n
çch m¹ng chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i, t¨ng c−êng søc m¹nh tæng hîp ®Ó b¶o vÒ v÷ng ch¾c
nÒn ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn, toμn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc, b¶o vÖ lîi Ých quèc gia, lîi Ých cña nh©n
d©n, chÕ ®é XHCN.
Chóng ta tiÕp tôc thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®−êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, réng më, ®a ph−¬ng hãa,
®a d¹ng hãa çc quan hÖ quèc tÕ trªn tinh thÇn ViÖt Nam s½n sμng lμ b¹n, vμ ®èi t¸c tin cËy cña tÊt c¶ çc
n−íc trªn thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hßa b×nh, ®éc lËp, hîp t¸c vμ ph¸t triÓn. Chóng ta ra søc gi÷ v÷ng m«i
tr−êng hßa b×nh vμ tranh thñ çc ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi, chñ ®éng vμ tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,
më réng giao l−u, hîp t¸c trªn çc linh vøc kh¸c võa ph¸t huy cao ®é néi lùc võa tranh thñ tèt nhÊt mäi
nguån lùc bªn ngoμi ®Ó ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc.
C©u 10: Ph©n tÝch lμm s¸ng tá nh÷ng quan ®iÓm cña Hå ChÝ Minh vÒ v¨n ho¸? VËn dông nh÷ng
quan ®iÓm ®ã cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc ë ViÖt Nam hiÖn
nay?
1. Những quan điểm chung của Hồ Chí Minh về văn hoá
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ
viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc,
ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hoá. Văn hoá là tổng hợp
của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu
cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
a. Quan niệm về vị trí, vai trò của văn hoá: Văn hoá là bộ phận của kiến trúc thượng tầng, là đời sống tinh
thần của xã hội. Chính trị, xã hội được giải phóng thì văn hoá mới được giải phóng. Chính trị giải phóng mở
đường cho văn hoá phát triển. Hồ Chí Minh đã vạch ra đường lối: Phải tiến hành cách mạng chính trị trước, cụ thể
là cách mạng giải phóng dân tộc để giành chính quyền, từ đó giải phóng văn hoá, mở đường cho văn hoá phát
triển. “Xã hội thế nào thì văn hoá thế ấy. Văn nghệ của ta rất phong phú, nhưng dưới chế độ thực dân và phong
kiến nhân dân ta bị nô lệ, thì văn nghệ cũng bị nô lệ, bị tồi tàn, không thể phát triển được”. Người dự định xây
dựng văn hoá với 5 nội dung lớn:
(1) Xây dựng tâm lý: tinh thần độc lập tự cường.
(2) Xây dựng luân lý: biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng.
(3) Xây dựng xã hội: mọi sự nghiệp liên quan đến phúc lợi của nhân dân trong xã hội.
(4) Xây dựng chính trị: dân quyền
(5) Xây dựng kinh tế”.
Văn hoá là một kiến trúc thượng tầng nhưng không thể đứng ngoài, mà nó phải ở trong kinh tế và chính
trị. Văn hoá phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xây dựng và phát triển kinh tế. Tuy “kinh tế có kiến thiết
rồi, văn hoá mới kiến thiết được”, nhưng văn hoá phát triển không thụ động, văn hoá có tính tích cực chủ động, nó
đóng vai trò to lớn thúc đẩy kinh tế và chính trị phát triển như một động lực. “Văn hoá ở trong chính trị” tức là
văn hoá phải tham gia nhiệm vụ chính trị, tham gia cách mạng, kháng chiến và xây dựng CNXH. “Vănhoá ở trong
kinh tế” tức là văn hoá phải phục vụ, thúc đẩy xây dựng và phát triển kinh tế. “Văn hoá ở trong kinh tế và chính
trị” cũng có nghĩa là chính trị và kinh tế phải có tính văn hoá.
Văn hoá có quan hệ mật thiết với kinh tế, chính trị, xã hội, tạo thành bốn vấn đề chủ yếu của đời sống xã
hội và phải nhận thức như sau:
21
- Văn hoá quan trọng ngang kinh tế, chính trị, xã hội.
- Chính trị, xã hội có được giải phóng thì văn hoá mới được giải phóng. Chính trị giải phóng mở đường
cho văn hoá phát triển.
- Xây dựng kinh tế để tạo điều kiện cho việc xây dựng và phát triển văn hoá.
- Văn hoá là kiến trúc thượng tầng, nó phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xây dựng và phát triển
kinh tế.
Trong kháng chiến, Người định hướng hoạt động văn hoá, thực hiện khẩu hiệu: “văn hoá hoá kháng
chiến, kháng chiến hoá văn hoá”, những người hoạt động văn hoá cũng là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá.
b. Quan điểm về tính chất của nền văn hoá mới
Trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ, nền văn hoá thể hiện:
- Tính dân tộc, đặc tính dân tộc hay cốt cách dân tộc là cái tinh tuý, đặc trưng riêng của văn hoá dân tộc.
Cốt cách văn hoá dân tộc không phải “nhất thành bất biến”, mà có phát triển và bổ sung nét mới.
- Tính khoa học của nền văn hoá thuận với trào lưu tiến hoá của tư tưởng hiện đại: hoà bình, độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Những người làm văn hoá phải có trí tuệ, hiểu biết khoa học tiên tiến, phải có chiến
lược xây dựng văn hoá mang tầm thời đại.
- Tính đại chúng của nền văn hoá là phục vụ nhân dân, phù hợp nguyện vọng của nhân dân, đậm đà tính
nhân văn.
Trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, nền văn hoá thể hiện:
- Nội dung xã hội chủ nghĩa: tiên tiến, tiến bộ, khoa học, hiện đại, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại.
- Tính dân tộc của nền văn hoá là giữ gìn, kế thừa và phát huy những truyền thống văn hoá tốt đẹp của
dân tộc, phù hợp với điều kiện lịch sử mới.
c. Quan điểm về chức năng của văn hoá
- Một là, bồi dưỡng tư tưởng đạo đức đúng đắn và tình cảm cao đẹp cho con người. Người thường xuyên
quan tâm đến bồi dưỡng lý tưởng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Đó là chức năng cao quý của
văn hoá. Hồ Chí Minh nói phải làm cho văn hoá soi đường cho quốc dân đi, đi sâu vào tâm lý quốc dân, để xây
dựng tình cảm lớn cho con người.
- Hai là, nâng cao dân trí, “mọi người phải hiểu biết quyền lợi của mình... phải có kiến thức mới để có thể
tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ” Khi miền Bắc quá
độ lên CNXH, Người nói “chúng ta phải biến một nước dốt nát, cực khổ thành một nước văn hoá cao và đời sống
vui tươi hạnh phúc.”
- Ba là, bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách lành mạnh, luôn hướng con người vươn
tới chân- thiện- mỹ để không ngừng hoàn thiện bản thân mình.
b. VËn dông nh÷ng quan ®iÓm ®ã cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c
d©n téc ë ViÖt Nam hiÖn nay?
NhiÖm vô hμng ®Çu trong qu¸ tr×nh x©y dùng vμ ph¸t triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ
b¶n s¾c d©n téc lμ x©y dùng con ng−êi ViÖt Nam trong giai ®o¹n çch m¹ng míi víi nh÷ng néi dung sau:
- Cã tinh thÇn yªu n−íc, tù c−êng d©n téc, phÊn ®Êu v× ®éc lËp d©n téc vμ CNXH, cã ý chÝ v−¬n lªn
®−a ®Êt n−íc tho¸t khái nghÌo nμn, l¹c hËu, ®oμn kÕt víi nh©n d©n thÕ giíi trong sù nghiÖp ®Êu tranh v×
hßa b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vμ tiÕn bé x· héi.
- Cã ý thøc tËp thÓ, ®oμn kÕt, phÊn ®Êu v× lîi Ých chung.
- Cã lèi sèng lμnh m¹nh, nÕp sèng v¨n minh, cÇn, kiÖm, trung thùc, nh©n nghÜa, t«n träng kû c−¬ng
phÐp n−íc, quy −íc cña céng ®ång, cã ý thøc b¶o vÖ vμ c¶i thiÖn m«i tr−êng sinh th¸i.
- Lao ®éng ch¨m chØ víi l−¬ng t©m nghÒ nghiÖp, cã kü thuËt, s¸ng t¹o, n¨ng suÊt cao v× lîi Ých cña
b¶n th©n, gia ®×nh, tËp thÓ vμ x· héi.
- Th−êng xuyªn häc tËp, n©ng cao hiÓu biÕt, tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é thÈm mü vμ thÓ lùc.
B¶o tån vμ ph¸t huy çc di s¶n v¨n hãa d©n téc, tiÕp thu tinh hoa vμ gãp phÇn lμm phong phó thªm
nÒn v¨n hãa cña nh©n lo¹i trong qu¸ tr×nh giao l−u, héi nhËp quèc tÕ. Ph¶i nhËn thøc giao l−u, héi nhËp vμ
mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan hiÖn nay, nh−ng chøa ®ùng trong ®ã c¶ mÆt tÝch cùc vμ tiªu cùc. Më réng
giao l−u, héi nhËp trªn c¬ së lÊy b¶n s¾c d©n téc lμm nÒn t¶ng. CÇn nh×n nhËn v¨n hãa trong mèi quan hÖ
víi ph¸t triÓn.
Ph¶i ®Êu tranh chèng sù x©m nhËp cña nh÷ng yÕu tè ph¶n v¨n hãa. Chèng khuynh h−íng hßa tan
gi¸ trÞ, ¸p ®Æt gi¸ trÞ v¨n hãa ngo¹i lai, tõng b−íc hñy ho¹i nh©n çch con ng−êi, ®Çu ®éc nh©n d©n, tr−íc
hÕt lμ líp trÎ.
C©u 11: C¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam?
22
Theo çc nhμ kinh ®iÓn M¸c-Lªnin, §¶ng Céng s¶n ra ®êi lμ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp cña lý luËn
CNXH khoa häc víi phong trμo c«ng nh©n. Tøc lμ khi phong trμo c«ng nh©n tiÕp nhËn lý luËn cña chñ
nghÜa M¸c-Lªnin lμm c¬ së lý luËn cña phong trμo lμm cho nã ph¸t triÓn vμ ®Õn ®é nhÊt ®Þnh th× chÝnh
phong trμo c«ng nh©n ®ßi hái cã bé tham m−u- tøc §¶ng cña giai cÊp v« s¶n ra ®êi ®Ó dÉn d¾t phong trμo
çch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n tiÕp tôc ph¸t triÓn ®i tíi ®Ých lμ chñ nghÜa céng s¶n.
VËn dông nguyªn lý nμy cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vμo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam, Hå ChÝ
Minh x¸c ®Þnh: §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi lμ s¶n phÈm cña sù kÕt hîp chñ nghÜa M¸c-Lªnin víi
phong trμo c«ng nh©n vμ phong trμo yªu n−íc. Cã luËn ®iÓm s¸ng t¹o vμ ph¸t triÓn nμy, tr−íc hÕt ta thÊy ë
Hå ChÝ Minh cã sù hiÓu s©u s¾c nh÷ng luËn ®iÓm cña M¸c lμ giai cÊp c«ng nh©n ph¶i tù v−¬n lªn thμnh
giai cÊp d©n téc , tù m×nh trë thμnh d©n téc th× míi l·nh ®¹o çch m¹ng th¾ng lîi ngay trªn ®Êt n−íc
m×nh. MÆt kh¸c, Hå ChÝ Minh hiÓu ®óng ®¾n thùc tiÔn ViÖt Nam khi ®ã, giai cÊp c«ng nh©n míi ra ®êi, cßn
Ýt vÒ sè l−îng, phong trμo c«ng nh©n cßn non yÕu, nÕu chñ nghÜa M¸c-Lªnin chØ ®i vμo phong trμo c«ng
nh©n kh«ng th«i th× ch−a ®ñ. Trong khi ®ã, chñ nghÜa yªu n−íc ViÖt Nam lμ mét ®éng lùc lín cña ®Êt n−íc,
phong trμo yªu n−íc ViÖt Nam cã sím vμ m¹nh mÏ. Tõ chñ nghÜa yªu n−íc cã thÓ ®Õn víi chñ nghÜa M¸c-
Lªnin lμ con ®−êng cña Hå ChÝ Minh còng lμ con ®−êng cña nhiÒu ng−êi ViÖt Nam kh¸c, khi hä nhËn râ ®i
theo chñ nghÜa M¸c-Lªnin th× d©n téc sÏ ®−îc ®éc lËp, nh©n d©n sÏ ®−îc tù do h¹nh phóc.
Thùc tiÔn khi NguyÔn ¸i Quèc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c-Lªnin vμo phong trμo c«ng nh©n ®ång thêi
truyÒn vμo phong trμo yªu n−íc ViÖt Nam th× phong trμo çch m¹ng ViÖt Nam tõ 1925 chuyÓn h−íng m¹nh
mÏ theo xu h−íng v« s¶n. Khi phong trμo lªn cao ®· ®ßi hái ph¶i cã §¶ng tiªn phong dÉn ®−êng. §¸p øng
®ßi hái kh¸ch quan ®ã, ngμy 3-2-1930, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi.
C©u 12: Ph©n tÝch nh÷ng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam? VËn
dông nh÷ng nguyªn t¾c x©y dùng §¶ng cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng vμ chØnh ®èn §¶ng ta hiÖn nay?
a. Nhøng néi dung c¬ b¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam.
Çch m¹ng ViÖt Nam ®i tõ tù ph¸t ®Õn tù gi¸c, cã tæ chøc, cã ®−êng lèi ®−îc gi¸c ngé CNXH M¸c-
Lªnin giμnh th¾ng lîi to lín ®ã lμ nhê cã §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam.
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lμ nh©n tè quyÕt ®Þnh hμng ®Çu ®−a çch m¹ng ViÖt Nam ®Õn th¾ng lîi
Vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin và kế thừa truyền thống dân tộc, Hồ Chí Minh khẳng
định cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhưng quần chúng phải được giác ngộ, được tổ chức và được lãnh
đạo theo một đường lối đúng đắn mới trở thành lực lượng to lớn của cách mạng – như con thuyền có người cầm
lái vững vàng… thì thuyền mới vượt qua được gió to sóng cả để đi đến bến bờ. Bác nhấn mạnh “cách mạng trước
hết phải có gì? Phải có Đảng Cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân
tộc bị áp bức và vô sản giai cấp ở mọi nơi. Đảng có vững cách mạng mới thành công, cũng như người cầm lái có
vững thì con thuyền mới chạy.”
Đảng Cộng sản Việt Nam là chính đảng mạng mang bản chất của giai cấp công nhân Việt Nam, là đội
tiền phong của giai cấp công nhân, có khả năng đoàn kết tập hợp các tầng lớp nhân dân khác làm cách mạng.
Đảng là đội tiền phong dũng cảm và là đội tham mưu sáng suốt. Đảng Cộng sản Việt Nam tận tâm, tận lực phụng
sự tổ quốc, phụng sự nhân dân, trung thành tuyệt đối với lợi ích của giai cấp, của nhân dân, của dân tộc, Đảng
không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân và của dân tộc. Mục tiêu phấn đấu của Đảng là độc lập cho
dân tộc, tự do cho nhân dân, hạnh phúc cho mọi người.
“Muốn khỏi đi lạc phương hướng, quần chúng phải có đảng lãnh đạo để nhận rõ tình hình, đường lối và
định phương châm cho đúng”.
Cách mạng là cuộc đấu tranh gian khổ. Kẻ địch rất mạnh. Muốn thắng lợi thì quần chúng phải tổ chức
chặt chẽ, chí khí phải kiên quyết. Vì vậy, phải có Đảng để tổ chức và giáo dục nhân dân thành một đội quân thật
mạnh, đánh kẻ địch giành chính quyền. Cách mạng thắng lợi rồi, quần chúng vẫn cần có Đảng”.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công
nhân và phong trào yêu nước
Đây chính là quy luật hình thành và phát triển Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng thời là sự bổ sung sáng tạo
vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin. Vì sao Hồ Chí Minh lại thêm yếu tố phong trào yêu nước?
1. Phong trào yêu nước có vị trí, vai trò cực kỳ to lớn trong quá trình phát triển của dân tộc Việt Nam.
2. Phong trào công nhân kết hợp với phong trào yêu nước vì nó đều có mục tiêu chung. Phong trào yêu
nước Việt Nam là phong trào rộng lớn nhất có trước phong trào công nhân từ nghìn năm lịch sử. Nó cuốn hút mọi
tầng lớp nhân dân, toàn dân tộc đứng lên chống kẻ thù. Phong trào công nhân ngay từ khi mới ra đời đã kết hợp
với phong trào yêu nước. Khác với những người cộng sản phương Tây, Hồ Chí Minh và những người cộng sản
Việt Nam đã đi từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, từ giác ngộ dân tộc đến giác ngộ giai cấp.
23
3. Phong trào nông dân kết hợp với phong trào công nhân ngay từ đầu. Hơn 90% dân số là nông dân, họ
là bạn đồng minh tự nhiên của giai cấp công nhân.
4. Phong trào yêu nước của trí thức Việt Nam là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự kết hợp các yếu tố cho sự
ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Quy luật hình thành đảng cộng sản Việt Nam trên cơ sở kết hợp vấn đề dân tộc với giai cấp, có ý nghĩa
quan trọng đối với quá trình hình thành Đảng ở một nước thuộc địa. Đảng định hướng đúng đắn và thúc đẩy
phong trào cách mạng. Hồ Chí Minh tìm cách truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào trong dân, vào phong trào yêu
nước, phong trào công nhân. Bác viết “không phải mọi người yêu nước đều là cộng sản, việc tiếp nhận đường lối
của Đảng cộng sản là cần thiết để xác định mục tiêu yêu nước đúng đắn. Mỗi người cộng sản trước hết phải là
một người yêu nước tiêu biểu, phải truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào trong dân, lãnh đạo công nhân và quần
chúng thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng”.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của cả dân
tộc Việt Nam
Từ quy luật hình thành và phát triển đảng, Hồ Chí Minh đã đi đến luận điểm Đảng Cộng sản Việt Nam là
Đảng của giai cấp công nhân đồng thời là Đảng của cả dân tộc Việt Nam. Đảng là đội tiền phong của đạo quân vô
sản, Đảng tập hợp vào hàng ngũ của mình những người “tin theo chủ nghĩa cộng sản, chương trình Đảng và quốc
tế cộng sản… dám hy sinh phục tùng mệnh lệnh Đảng và đóng kinh phí, chịu phấn đấu trong một bộ phận của
Đang”.
Tháng 2/1951, Bác viết: “Trong giai đoạn này, quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
của cả dân tộc là một. Chính vì Đảng là đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động cho nên nó phải là
Đảng của cả dân tộc Việt Nam”.
Năm 1961, Bác viết: “Đảng ta là đảng của giai cấp công nhân, đồng thời là Đảng của dân tộc không thiên
tư, thiên vị.”
Đảng mang bản chất giai cấp công nhân thể hiện không chỉ ở số lượng đảng viên xuất thân từ giai cấp
công nhân mà ở nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác Lênin. Mục tiêu và đường lối của đảng là độc lập
dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội vì giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Đảng tuân
thủ theo nguyên tắc đảng kiểu mới của Lênin. Đảng kết nạp những người ưu tú của giai cấp công nhân, nông dân,
trí thức và các thành phần khác mà họ đã được rèn luyện, thử thách, giác ngộ về Đảng và tự nguyện chiến đấu
trong hàng ngũ của Đảng. Đảng đặc biệt chú ý giáo dục, rèn luyện đảng viên, giác ngộ giai cấp và dân tộc, nâng
cao hiểu biết chủ nghĩa Mác Lênin. Đảng ta là sự thống nhất giữa tính giai cấp và tính dân tộc, lợi ích của giai cấp
gắn với lợi ích của dân tộc. “Nhân dân và cả dân tộc thừa nhận đảng là người lãnh đạo duy nhất, đại biểu
cho quyền lợi cơ bản và thiết thân của mình.”
Bản chất giai cấp của Đảng còn thể hiện ở định hướng xây dựng Đảng thành Đảng gắn bó máu thịt với
giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc trong mọi giai đoạn, mọi thời kỳ của cách mạng Việt
Nam.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin “làm cốt”
Theo Bác “... chỉ có đảng nào theo lý luận cách mạng tiền phong, đảng cách mạng mới làm nổi trách
nhiệm cách mạng tiền phong”, “Đảng muốn vững phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai
cũng phải theo chủ nghĩa ấy” “bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc
chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”... Chủ nghĩa Mác-Lênin là học thuyết về giải phóng giai cấp công
nhân, nhân dân lao động, các dân tộc bị áp bức và giải phóng con người nói chung, đồng thời là học thuyết về sự
phát triển xã hội lên một hình thái cao hơn, xoá bỏ hoàn toàn bất công, nguồn gốc đẻ ra sự bóc lột, áp bức. “Chủ
nghĩa Mác-Lênin là lực lượng tư tưởng hùng mạnh chỉ đạo đảng chúng tôi, làm cho đảng chúng tôi có thể trở
thành hình thức tổ chức cao nhất của quần chúng lao động, hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân
tộc chúng tôi”.
Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm cốt có nghĩa là Đảng ta nắm vững tinh thần của chủ nghĩa Mác-Lênin,
lập trường, quan điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác-Lênin, đồng thời nắm vững tinh hoa văn hoá dân tộc
và trí tuệ thời đại vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta. Không máy móc, kinh viện, giáo điều.
Trong tiếp nhận và vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh lưu ý những điểm sau đây:
- Học tập, nghiên cứu, tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin phải luôn phù hợp với hoàn cảnh và từng đối
tượng.
- Vận dụng phải phù hợp từng hoàn cảnh.
- Chú ý học tập, kế thừa kinh nghiệm tốt của các Đảng cộng sản khác, tổng kết kinh nghiệm của mình để
bổ sung cho chủ nghĩa Mác-Lênin.
- Đảng tăng cường đấu tranh để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng theo nguyên tắc đảng kiểu mới của giai cấp vô sản:
24
a. Tập trung dân chủ
Đây là nguyên tắc cơ bản của tổ chức Đảng. Tập trung là thống nhất về tư tưởng, tổ chức, hành động.
Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, đảng viên chấp hành nghị quyết của tổ chức Đảng. “Đảng
tuy nhiều người, nhưng khi tiến hành thì chỉ như một người”.
Dân chủ là của “của quý báu của nhân dân”, là thành quả của cách mạng. Tất cả mọi người được tự do
bày tỏ ý kiến của mình, góp phần tìm ra chân lý. Phải phát huy dân chủ nội bộ nếu không sẽ suy yếu từ bên trong.
b. Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách
Tập thể lãnh đạo, nhiều người thì thấy hết mọi việc, hiểu hết mọi mặt của vấn đề, có nhiều kiến thức,
tránh tệ bao biện, quan liêu, độc đoán, chủ quan. “Việc gì đã bàn kỹ lưỡng rồi , kế hoạch định rõ ràng rồi, thì cần
phải giao cho một người hoặc một nhóm ít người phụ trách kế hoạch đó mà thi hành. Như thế mới có chuyên
trách, công việc mới chạy”.
Cá nhân phụ trách, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng thì phải giao cho một người phụ trách (nếu là nhóm người
thì có một người phụ trách chính) để tránh bừa bãi, lộn xộn, vô chính phủ dễ hỏng việc.
c. Tự phê bình và phê bình:
Đây là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật phát triển đảng. Tự phê bình là mỗi đảng viên phải tự thấy
rõ mình để phát huy mặt ưu điểm, khắc phục nhược điểm. Tự phê bình mà tốt thì mới phê bình người khác được.
“muốn đoàn kết trong Đảng, phải thống nhất tư tưởng, mở rộng dân chủ nội bộ, mở rộng tự phê bình và phê
bình”. Đó là vũ khí sắc bén để rèn luyện đảng viên.
“Một đảng mà giấu diếm khuyết điểm đó là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của
mình, vạch rõ những cái đó vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm cách
để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”.
Thái độ, phương pháp tự phê bình và phê bình thật đúng và nghiêm túc không phải dễ dàng. Nó là vấn đề
khoa học và nghệ thuật cách mạng. “Phải tiến hành thường xuyên như rửa mặt hàng ngày: phải trung thực, chân
thành, thẳng thắn, không nể nang, không giấu giếm và cũng không thêm bớt khuyết điểm, phải có tình đồng chí
yêu thương lẫn nhau”. Cán bộ, đảng viên phải luôn dùng và khéo dùng. Để thực hiện tốt nguyên tắc này mọi
người cần trung thực chân thành với nhau - với chính mình và với người khác, “phải có tình đồng chí yêu
thương lẫn nhau”. Bác nhắc, tránh lợi dụng phê bình để nói xấu nhau, bôi nhọ nhau, đả kích nhau...
d. Kỷ luật nghiêm minh và tự giác. Đây là nguyên tắc đảng kiểu mới do Lênin đề ra, đảng thực sự là một
tổ chức chiến đấu chặt chẽ để giành thắng lợi cho sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Hồ Chí Minh coi
trọng xây dựng kỷ luật nghiêm minh và tự giác trong Đảng để tạo nên sức mạnh to lớn cho Đảng.
Nghiêm minh là thuộc về tổ chức đảng, kỷ luật đối với mọi đảng viên không phân biệt. Mọi đảng viên
đều bình đẳng trước kỷ luật Đảng.
Tự giác là thuộc về mỗi cá nhân cán bộ đảng viên đối với Đảng. Kỷ luật này do lòng tự giác của họ về
nhiệm vụ của họ đối với Đảng. Yêu cầu cao nhất của kỷ luật đảng là chấp hành các chủ trương, nghị quyết của
Đảng tuân theo nguyên tắc tổ chức, lãnh đạo và sinh hoạt Đảng. “mỗi đảng viên cần phải làm kiểu mẫu phục tùng
kỷ luật, chẳng những kỷ luật đảng, mà cả kỷ luật của đoàn thể nhân dân và của cơ quan chính quyền cách mạng.”
e. Đoàn kết thống nhất trong Đảng
“Đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng ta, của nhân dân ta...phải giữ gìn sự đoàn kết trong
Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình.” Cơ sở để đoàn kết nhất trí trong Đảng chính là đường lối, quan điểm
của Đảng, điều lệ của Đảng. “Ngày nay, sự đoàn kết trong đảng là quan trọng hơn bao giờ hết, nhất là sự đoàn kết
chặt chẽ giữa các cán bộ lãnh đạo”.
6. Tăng cường và củng cố mối quan hệ bền chặt giữa Đảng với dân.
Hồ Chí Minh yêu cầu tăng cường mối liên hệ chặt chẽ giữa đảng với dân như sau:
(1) Đảng thường xuyên lắng nghe ý kiến của dân, khắc phục bệnh quan liêu.
(2)Thường xuyên vận động nhân dân tham gia xây dựng đảng dưới mọi hình thức.
(3) Đảng có trách nhiệm nâng cao dân trí.
(4) Trong quan hệ với dân, Đảng không được theo đuôi quần chúng.
7. Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn, tự đổi mới làm cho đảng thật sự trong sạch, vững mạnh
Đảng là đạo đức, là văn minh tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc. Đảng phải thường
xuyên tự đổi mới trong điều kiện Đảng cầm quyền. Chỉnh đốn chú ý những vấn đề sau:
- Đảng luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức xứng đáng là người lãnh đạo của nhân dân.
- Cán bộ đảng viên phải toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, có đức, có tài.
- Chú ý khắc phục tiêu cực, luôn giữ gìn Đảng trong sạch, vững mạnh.
- Đảng phải vươn lên đáp ứng yêu cầu tình hình và nhiệm vụ mới.
25
b. VËn dông nh÷ng nguyªn t¾c x©y dùng §¶ng cña Ng−êi vμo viÖc x©y dùng vμ chØnh ®èn §¶ng ta
hiÖn nay?
Một trong những vấn đề bức xúc và cấp thiết hiện nay là phải xây dựng Đảng ta thật trong sạch và vững
mạnh ngang tầm với yêu cầu của sự nghiệp đổi mới. Phải nâng cao sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo của Đảng, để
Đảng luôn đi tiên phong về lý luận và hoạt động thực tiễn. Đó không chỉ là nguyện vọng thiết tha của toàn thể
nhân dân mà còn là yêu cầu tất yếu của lịch sử. Sự thật này sẽ tồn tại và phát triển bất chấp mọi âm mưu và hành
động phá hoại của kẻ thù. Do vậy, ghi sâu lời căn dặn, “ lý luận tạo cho các đồng chí làm công tác thực tế, sức
mạnh định hướng, sự sáng suốt dự kiến tương lai, kiên định trong công tác và lòng tin ở thắng lợi của sự nghiệp
của chúng ta” (9), kiên định lý tưởng cộng sản và lập trường chính trị, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI
của Đảng (1986) - những người cộng sản Việt Nam đã tự đổi mới. Khởi xướng và trong 20 năm tiến hành công
cuộc đổi mới toàn diện, Đảng Cộng sản Việt Nam đã từng bước đưa đất nước ta thoát ra khỏi tình trạng khủng
hoảng. Thực tế cho thấy, tự chỉnh đốn và tự đổi mới, Đảng ta đã tránh được những sai lầm cố hữu, tránh được
những tổn thất do chủ quan duy ý chí, đưa đất nước tiến lên.
Song cũng từ chính những lời can dặn đầy tâm huyết của Hồ Chí Minh: mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt
lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, phải cố gắng học tập chính trị, chuyên môn, gắn bó với nhân dân, dựa
vào nhân dân để xây dựng và chỉnh đốn Đảng, gương mẫu trước quần chúng, Đảng ta đã có nhiều nghị quyết và
chỉ thị của các cấp về vấn đề làm trong sạch đội ngũ đảng viên theo tinh thần của Hội nghị lần thứ 3 BCHTƯ
khoá VII: “Về một số nhiệm vụ đổi mới , chỉnh đốn Đảng”, đặc biệt là Hội nghị TƯ6 (lần 2) khoá VIII về xây
dựng và chỉnh đốn Đảng. Đồng thời, cùng với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư
tưởng, Đảng đã “tập trung chỉ đạo qyuết liệt hơn nhiệm vụ xây dựng Đảng tương xứng với vị trí là nhiệm vụ then
chốt” và nhấn mạnh nhiệm vụ “kiên quyết khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong
cán bộ đảng viên” (10), thực hiện mối liên hệ gắn bó Đảng – Dân. Không ngừng tự đổi mới, tự chỉnh đốn, Đảng
đồng thời phải đổi mới hơn nữa phương thức lãnh đạo để “xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, nâng cao sức
chiến đấu và vai trò lãnh đạo, nâng cao uy tín và thanh danh của Đảng ta” (11).
Xác định vị trí của Đảng cầm quyền theo tư tưởng Hồ Chí Minh đồng nghĩa với việc khẳng định vai trò
lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng. Sự đoàn kết, thống nhất của tổ chức cơ sở Đảng làm nên sức mạnh vô địch của
Đảng, cho nên việc coi trọng và kiện toàn các cơ sở Đảng về các mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ… đề
cao tinh thần phê bình và tự phê bình, để Đảng thành một lực lượng vững mạnh, đưa sự nghiệp đổi mới đến thành
công càng trở nên cực kỳ quan trọng.
Then chốt trong công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh là thật thà tự phê bình
và phê bình. Bởi rằng, có thường xuyên làm được như vậy, người đảng viên mới gột rửa những tư tưởng, quan
điểm, hành vi sai trái với phẩm chất của của người cách mạng. Hơn nữa, phê và tự phê của người cán bộ, đảng
viên chính là đấu tranh để góp phần nâng cao sức chiến đấu của Đảng, loại bỏ những phần tử xấu ra khỏi Đảng,
“cốt để đoàn kết và thống nhất nội bộ”. Tuy nhiên vẫn chính Hồ Chí Minh đã từng nhiều lần nhấn mạnh, tự phê
bình và phê bình là phải thành khẩn, trung thực, kiên quyết và có văn hoá, để đó thực sự là xây dựng Đảng, là để
học cái hay và tránh cái dở. Trong bối cảnh hiện tại, khi xây dựng văn hoá Đảng đang trở nên cần thiết hơn bao
giờ hết, khi tham nhũng đã trở thành quốc nạn, khi suy thoái đạo đức không còn dừng lại ở một “bộ phận” thì
những điều căn dặn của Hồ Chí Minh về phê và tự phê (đặc biệt ở đội ngũ lãnh đạo cấp cao) trong Đảng, về thực
hiện dân chủ, về giám sát, kiểm tra càng trở nên có ý nghĩa.
Chúng ta đều biết, sức mạnh của Đảng là ở sự đoàn kết, thống nhất. Chúng ta càng không quên rằng: khi
khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng rạn nứt thì sức chiến đấu của Đảng bị tê liệt, nguồn sức mạnh vô địch của
khối đại đoàn kết toàn dân cũng vì thế mà suy kiệt. Vì vậy, càng đầy cam go, thử thách, Đảng càng phải thống
nhất ý chí, thống nhất hành động trên cơ sở thấm nhuần sâu sắc chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,
càng phải có tình thương yêu đồng chí lẫn nhau. Đảng phải gắn lợi ích giai cấp, dân tộc với đoàn kết quốc tế để
tranh thủ nguồn sức mạnh của dân tộc và thời đại, đảm bảo đưa cách mạng đến thắng lợi.
Sự nghiệp Đổi mới của nhân dân Việt Nam là con đường vẻ vang, tự hào song cũng đầy gian nan, thử
thách. Hồ Chí Minh – Người sáng lập, xây dựng và rèn luyện Đảng ta đã yêu cầu Đảng phải thường xuyên xây
dựng và chỉnh đốn để tăng cường sức mạnh, đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ mới. Với Người - đó không chỉ
là nhiệm vụ của một Đảng cầm quyền, đó còn là trách nhiệm của những người cộng sản Việt Nam trước lịch sử,
nhân dân và dân tộc.
C©u 13: Qu¸ tr×nh lùa chän, h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do
d©n, v× d©n? ý nghÜa cña viÖc h×nh thμnh t− t−ëng Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n ë ViÖt Nam cña Hå ChÝ Minh?
1. Qu¸ tr×nh lùa chän, h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n,
v× d©n.
26
2. ý nghÜa cña viÖc h×nh thμnh t− t−ëng Nhμ n−íc d©n chñ nh©n d©n ë ViÖt Nam cña Hå ChÝ Minh.
C©u 14: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n? VËn
dông t− t−ëng ®ã trong viÖc x©y dùng Nhμ n−íc ta hiÖn nay nh− thÕ nμo?
a. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhμ n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n.
1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân và vì dân.
Nếu vấn đề cơ bản của mọi cuộc cách mạng là vấn đề chính quyền thì vấn đề cơ bản của chính quyền là ở
chỗ nó thuộc về ai, phục vụ quyền lợi cho ai. Năm 1927, trong cuốn “Đường Kách Mệnh” Bác chỉ rõ: “Chúng ta
đã hy sinh làm kách mệnh, thì nên làm cho đến nơi, nghĩa là làm sao kách mệnh rồi thì quyền giao cho dân chúng
số nhiều, chớ để trong tay một bọn ít người. Thế mới khỏi hy sinh nhiều lần, thế dân chúng mới được hạnh
phúc”. Sau khi giành độc lập, Người khẳng định, “nước ta là nước dân chủ, bao nhiêu quyền hạn đều của
dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân... nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”. Đó là điểm
khác nhau giữa nhà nước ta với nhà nước bóc lột đã từng tồn tại trong lịch sử.
Thế nào là nhà nước của dân?
Điều 1 Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (Năm 1946) nói: “Nước Việt Nam là một nước dân
chủ cộng hoà. Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam, không phân biệt nòi giống, gái
trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo.”
Điều 32, viết: “Những việc liên quan đến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc quyết...” thực chất
đó là chế độ trưng cầu dân ý, một hình thức dân chủ đề ra khá sớm ở nước ta.
“Nhân dân có quyền bãi miễn đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân nếu những đại biểu ấy tỏ
ra không xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân”
Nhà nước của dân thì mọi người dân là chủ, người dân có quyền làm bất cứ việc gì mà pháp luật không
cấm và có nghĩa vụ tuân theo pháp luật. Nhà nước của dân phải bằng mọi nỗ lực, hình thành thiết chế dân chủ để
thực thi quyền làm chủ của người dân. Những vị đại diện do dân cử ra chỉ là thừa uỷ quyền của dân, chỉ là công
bộc của dân.
Thế nào là nhà nước do dân?
Nhà nước đó do nhân dân lựa chọn bầu ra những đại biểu của mình, nhà nước đó do dân ủng hộ, giúp đỡ,
đóng thuế để chi tiêu, hoạt động; nhà nước đó lại do dân phê bình xây dựng, giúp đỡ. Do đó Bác yêu cầu tất cả
các cơ quan nhà nước là phải dựa vào dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát
của nhân dân. “nếu chính phủ làm hại dân thì dân có quyền đuổi chính phủ” nghĩa là khi cơ quan nhà nước không
đáp ứng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân thì nhân dân có quyền bãi miễn nó. Hồ Chí Minh khẳng định: mỗi
người có trách nhiệm “ghé vai gánh vác một phần” vì quyền lợi, quyền hạn bao giờ cũng đi đôi với trách nhiệm,
nghĩa vụ.
Thế nào là nhà nước vì dân?
Đó là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân, không có đặc quyền đặc lợi,
thực sự trong sạch, cần kiệm liêm chính. Trong nhà nước đó, cán bộ từ chủ tịch trở xuống đều là công bộc của
dân.
“Việc gì có lợi cho dân ta phải hết sức làm,
Việc gì có hại đến dân ta phải hết sức tránh”
Hồ Chí Minh chú ý mối quan hệ giữa người chủ nhà nước là nhân dân với cán bộ nhà nước là công bộc
của dân, do dân bầu ra, được nhân dân thừa uỷ quyền. Là người phục vụ, nhưng cán bộ nhà nước đồng thời là
người lãnh đạo , hướng dẫn nhân dân. “Nếu không có nhân dân thì chính phủ không đủ lực lượng. Nếu không có
chính phủ thì nhân dân không ai dẫn đường”. Cán bộ là đày tớ của nhân dân là phải trung thành, tận tuỵ, cần kiệm
liêm chính..., là người lãnh đạo thì phải có trí tuệ hơn người, sáng suốt, nhìn xa trông rộng, gần gũi với dân, trọng
dụng hiền tài... Cán bộ phải vừa có đức vừa có tài.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và
tính dân tộc của nhà nước ta
a. Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước ta:
Nhà nước ta mang bản chất giai cấp, “là nhà nước dân chủ nhân dân dựa trên nền tảng liên minh công
nông, do giai cấp công nhân lãnh đạo”. Bản chất giai cấp công nhân biểu hiện ở chỗ:
- Nhà nước ta do đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo. Đảng lãnh đạo bằng những chủ trương, đường lối
thông qua tổ chức của mình trong quốc hội, chính phủ, các ngành, các cấp của nhà nước; được thể chế thành pháp
luật, chính sách, kế hoạch của nhà nước.
- Bản chất giai cấp còn thể hiện ở định hướng đưa nước ta đi lên chủ nghĩa xã hội. “Bằng cách phát triển và
cải tạo nền kinh tế quốc dân theo chủ nghĩa xã hội, biến nền kinh tế lạc hậu thành một nền kinh tế xã hội chủ nghĩa
với công nghiệp và nông nghiệp hiện đại, khoa học và kỹ thuật tiên tiến.”
27
- Bản chất giai cấp của nhà nước ta còn thể hiện ở nguyên tắc tổ chức cơ bản là nguyên tắc tập trung dân
chủ. “Nhà nước ta phát huy dân chủ đến cao độ... mới động viên được tất cả lực lượng của nhân dân đưa cách
mạng tiến lên. Đồng thời phải tập trung cao độ để thống nhất lãnh đạo nhân dân xây dựng chủ nghĩa xã hội.”
Bên cạnh dân chủ, Bác cũng nhắc đến chuyên chính, “chế độ nào cũng có chuyên chính. Vấn đề là ai
chuyên chính với ai?”. “dân chủ là của quý báu của nhân dân, chuyên chính là cái khoá, cái cửa để đề phòng kẻ
phá hoại... dân chủ cũng cần chuyên chính để giữ gìn lấy dân chủ.”
b. Bản chất giai cấp của nhà nước ta thống nhất với tính nhân dân và tính dân tộc
Tính thống nhất thể hiện ở chỗ:
- Nhà nước dân chủ mới ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài và gian khổ với sự hy sinh xương
máu của bao thế hệ cách mạng.
- Nhà nước ta vừa mang bản chất giai cấp vừa có tính nhân dân và tính dân tộc vì nó lấy lợi ích của dân
tộc làm nền tảng và bảo vệ lợi ích cho nhân dân. Trong thời gian Người lãnh đạo đất nước, nhờ sách lược mềm
dẻo, cũng như Người dung nạp nhiều nhân sĩ, trí thức, quan lại cao cấp của chế độ cũ vào bộ máy nhà nước đã thể
hiện tư tưởng nhà nước ta là nhà nước của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
- Nhà nước ta vừa ra đời đã đảm nhiệm vai trò lịch sử là tổ chức toàn dân kháng chiến để bảo vệ nền độc
lập, tự do của Tổ quốc, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp
phần tích cực vào sự phát triển tiến bộ của thế giới.
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về một nhà nước pháp quyền có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ
a. Xây dựng một nhà nước hợp hiến
Nhà nước có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ trước hết là một nhà nước hợp hiến. Vì vậy sau khi giành chính
quyền, Hồ Chí Minh đã thay mặt chính phủ lâm thời đọc Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố với quốc dân đồng bào và
với thế giới khai sinh nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. Chính phủ lâm thời có địa vị hợp pháp, tổng tuyển
cử bầu ra quốc hội rồi từ đó lập chính phủ và các cơ quan nhà nước mới.
Sau đó Người bắt tay xây dựng hiến pháp dân chủ, tổ chức TỔNG TUYỂN CỬ với chế độ phổ thông đầu
phiếu, thành lập uỷ ban dự thảo Hiến pháp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Chủ tịch Hồ Chí Minh được
Quốc hội nhất trí bầu làm chủ tịch Chính phủ liên hiệp kháng chiến. Đây là chính phủ hợp hiến đầu tiên do nhân
dân bầu ra, có đầy đủ tư cách và hiệu lực trong việc giải quyết các vấn đề đối nội và đối ngoại.
b. Quản lý Nhà nước bằng pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống
Nhà nước pháp quyền có hiệu lực pháp lý là nhà nước quản lý đất nước bằng pháp luật và phải làm cho
pháp luật có hiệu lực trong thực tế. Trong nhà nước dân chủ, dân chủ và pháp luật luôn đi đôi với nhau, đảm bảo
cho chính quyền trở nên mạnh mẽ. Mọi quyền dân chủ phải được thể chế hoá bằng hiến pháp và pháp luật. Xây
dựng một nền pháp chế XHCN đảm bảo việc thực hiện quyền lực của nhân dân là mối quan tâm của Hồ Chí
Minh. Là người sáng lập Nhà nước Việt Nam dân chủ, có công lớn trong sự nghiệp lập hiến và lập pháp: một mặt,
Người chăm lo hoàn thiện Hiến pháp và hệ thống pháp luật của nhà nước ta, mặt khác, Người chăm lo đưa pháp
luật vào cuộc sống, tạo cơ chế đảm bảo cho pháp luật được thi hành, cơ chế kiểm tra, giám sát việc thi hành của
các cơ quan nhà nước và của nhân dân. “Trăm điều phải có thần linh pháp quyền”. Sức mạnh là do con người và
vì con người, vì vậy, Hồ Chí Minh yêu cầu mọi người phải hiểu và tuyệt đối chấp hành pháp luật, bất kể người đó
giữ cương vị nào. Công tác giáo dục luật cho mọi người, đặc biệt là cho thế hệ trẻ cực kỳ quan trọng trong việc
xây dựng một nhà nước pháp quyền có hiệu lực pháp lý, đảm bảo quyền và nghĩa vụ công dân được thực thi trong
cuộc sống.
c. Tích cực xây dựng đội ngũ cán bộ công chức của nhà nước có đủ đức và tài
Để tiến tới một nhà nước pháp quyền có hiệu lực mạnh mẽ, Bác Hồ cho rằng, phải nhanh chóng đào tạo,
bồi dưỡng nhằm hình thành một đội ngũ viên chức nhà nước có trình độ văn hoá, am hiểu pháp luật, thành thạo
nghiệp vụ hành chính và nhất là phải có đạo đức cần kiệm liêm chính chí công vô tư, một tiêu chuẩn cơ bản của
người cầm cân công lý. Yêu cầu của đội ngũ cán bộ phải có đức và tài trong đó đức là gốc, đội ngũ này phải
được tổ chức hợp lý và có hiệu quả. Cụ thể là:
(1) Tuyệt đối trung thành với cách mạng.
(2) Hăng hái, thành thạo công việc, giỏi chuyên môn, nghiệp vụ.
(3) Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân.
(4) Cán bộ, công chức phải là những người dám phụ trách, dám quyết đoán, dám chịu trách nhiệm, nhất là
những tình huống khó khăn, “thắng không kiêu, bại không nản”.
Để đảm bảo công bằng và dân chủ trong tuyển dụng cán bộ nhà nước, Người ký sắc lệnh ban hành Quy
chế công chức. Công chức theo chế độ chức nghiệp, vì vậy phải qua thi tuyển công chức để bổ nhiệm vào
ngạch, bậc hành chính. Nội dung thi tuyển khá toàn diện bao gồm 6 môn thi: chính trị, kinh tế, pháp luật, địa
lý, lịch sử và ngoại ngữ. Điều này thể hiện tầm nhìn xa, tính chính quy hiện đại, tinh thần công bằng dân chủ ...
của tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc xây dựng nền móng cho pháp quyền Việt Nam.
28
4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả
+ Tăng cường và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước.
Tăng cường pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức. Do tập quán của kinh tế tiểu nông, muốn
hình thành ngay một nhà nước pháp quyền là chưa được, vì vậy một mặt phải nhấn mạnh vai trò của luật pháp,
đồng thời tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong nhân dân nhất là giáo dục đạo đức. Đạo đức và pháp
luật là hai hình thái ý thức xã hội có thể kết hợp cho nhau. Khắc phục những biểu hiện tiêu cực sau:
- Đặc quyền, đặc lợi.
- Tham ô, lãng phí quan liêu.
- “Tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo”.
+ Tăng cường pháp luật đi đôi với giáo dục đạo đức cách mạng. Bên cạnh giáo dục đạo đức, Người kịp
thời ban hành pháp luật.
Kiên quyết chống ba thứ “giặc nội xâm” là tham ô, lãng phí, quan liêu. Sức mạnh và hiệu quả của luật
pháp, một mặt dựa vào tính nghiêm minh của thi hành pháp luật, mặt khác dựa vào sự gương mẫu, trong sạch về
đạo đức của người cầm quyền. Bác nói: “Tham ô, lãng phí, quan liêu, dù cố ý hay không, cũng là bạn đồng
minh của thực dân phong kiến,... tội lỗi ấy cũng nặng như tội việt gian, mật thám”. Mác và Ăngghen đã từng
cảnh tỉnh giai cấp vô sản rằng chủ nghĩa quan liêu có thể dẫn các đảng cộng sản cầm quyền đến chỗ “đánh mất
một lần nữa chính quyền vừa giành được”. Lênin cũng viết “... chúng ta bị khốn khổ trước hết về tệ quan liêu.
Những người cộng sản đã trở thành tên quan liêu. Nếu có cái gì sẽ làm tiêu vong chúng ta thì chính là cái đó”.
Vì vậy không thể nói đến một nhà nước trong sạch vững mạnh, hiệu quả nếu không kiên quyết, thường
xuyên đẩy mạnh cuộc đấu tranh để ngăn chặn tận gốc những nguyên nhân gây ra nạn tham ô, lãng phí, quan liêu.
b. VËn dông t− t−ëng ®ã trong viÖc x©y dùng Nhμ n−íc ta hiÖn nay nh− thÕ nμo?
X©y dùng Nhμ n−íc ngang tÇm nhiÖm vô cña giai ®o¹n çch m¹ng míi.
a) Nhμ n−íc b¶o ®¶m quyÒn lμm chñ thËt sù cña nh©n d©n
QuyÒn lμm chñ thËt sù cña nh©n d©n chÝnh lμ mét néi dung c¬ b¶n trong yªu cÇu x©y dùng Nhμ
n−íc cña d©n, do d©n, v× d©n theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh. VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ x©y dùng
Nhμ n−íc ®ßi hái ph¶i chó träng b¶o ®¶m vμ ph¸t huy quyÒn lμm chñ thËt sù cña nh©n d©n trªn tÊt c¶ çc
lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Trong vÊn ®Ò nμy, viÖc më réng d©n chñ ®i ®«i víi t¨ng c−êng ph¸p chÕ
XHCN cã ý nghÜa quan träng. ChÝnh v× vËy, quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n ph¶i ®−îc thÓ chÕ hãa b»ng HiÕn
ph¸p vμ ph¸p luËt, ®−a HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt vμo trong cuéc sèng. CÇn chó ý ®Õn viÖc b¶o ®¶m cho mäi
ng−êi ®−îc b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt, xö ph¹t nghiªm minh mäi hμnh ®éng vi ph¹m ph¸p luËt, bÊt kÓ sù
vi ph¹m ®ã do tËp thÓ hoÆc ç nh©n nμo g©y ra. Cã nh− vËy d©n míi tin vμ míi b¶o ®¶m ®−îc tÝnh chÊt
nh©n d©n cña Nhμ n−íc ta.
§Ó ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n lao ®éng, ngoμi vÊn ®Ò thùc thi nghiªm chØnh ph¸p luËt,
cßn cÇn chó ý tíi thùc hÞªn nh÷ng quy t¾c d©n chñ trong çc céng ®ång d©n c−, tïy theo ®iÒu kiÖn cña tõng
vïng, miÔn lμ çc quy t¾c ®ã kh«ng tr¸i víi nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Theo ®ã, cÇn thùc hiÖn tèt çc
Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së ®· ®−îc ChÝnh phñ ban hμnh.
b) KiÖn toμn bé m¸y hμnh chÝnh Nhμ n−íc
VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ lÜnh vùc nμy ®ßi hái ph¶i chó träng c¶i çch vμ x©y dùng, kiÖn
toμn bé m¸y hμnh chÝnh Nhμ n−íc, b¶o ®¶m mét nÒn hμnh chÝnh d©n chñ, trong s¹ch, v÷ng m¹nh. Muèn
vËy, ph¶i ®Èy m¹nh c¶i çch hμnh chÝnh theo h−íng d©n chñ, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, phôc vô ®¾c lùc vμ cã
hiÖu qu¶ ®èi víi nh©n d©n. kiªn quyÕt kh¾c phôc quan liªu, h¸ch dÞch, cöa quyÒn, g©y phiÒn hμ, s¸ch nhiÔu,
tham nhòng, bé m¸y cång kÒnh, kÐm hiÖu lùc, mét bé phËn kh«ng nhá çn bé, c«ng chøc sa sót phÈm chÊt
®¹o ®øc çch m¹ng, n¨ng lùc thùc hμnh nhiÖm vô c«ng chøc kÐm cái.
Thùc hiÖn t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cßn cÇn chó ý c¶i çch çc thñ tôc hμnh
chÝnh; ®Ò cao tr¸ch nhiÖm trong viÖc gi¶i quyÕt çc khiÕu kiÖn cña c«ng d©n theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña
ph¸p luËt; tiªu chuÈn hãa còng nh− s¾p xÕp l¹i ®éi ngò c«ng chøc, x©y dùng mét ®éi ngò çn bé, c«ng chøc
võa cã ®øc, võa cã tμi, tinh th«ng chuyªn m«n, nghiÖp vô. Nguån lùc ®éi ngò c«ng chøc yÕu th× kh«ng thÓ
nãi ®Õn mét Nhμ n−íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n, v× d©n m¹nh ®−îc. Do vËy, c«ng t¸c ®μo t¹o, båi d−ìng
çn bé, c«ng chøc ph¶i ®−îc ®Æt lªn hμng ®Çu vμ ph¶i ®−îc tiÕn hμnh th−êng xuyªn, b¶o ®¶m chÊt l−îng.
Theo ®ã, hÖ thèng çc tr−êng d¹y nghÒ, ®Æc biÖt lμ çc tr−êng ®μo t¹o, båi d−ìng çn bé chuyªn ngμnh t−
ph¸p ph¶i ®−îc ®æi míi, n©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o.
c) T¨ng c−êng h¬n n÷a sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi Nhμ n−íc
C«ng cuéc x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng tÊt yÕu g¾n liÒn víi t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi
Nhμ n−íc. §©y lμ tr¸ch nhiÖm cùc kú quan träng cña §¶ng víi t− çch lμ §¶ng cÇm quyÒn. Trong giai ®o¹n
hiÖn nay, vËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vμo viÖc t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi Nhμ n−íc thÓ
29
hiÖn ë nh÷ng néi dung nh−: l·nh ®¹o Nhμ n−íc thÓ chÕ hãa ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, b¶o ®¶m sù
l·nh ®¹o cña §¶ng vμ ph¸t huy vai trß qu¶n lý cña Nhμ n−íc; ®æi míi ph−¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi
víi Nhμ n−íc: l·nh ®¹o b»ng ®−êng lèi, b»ng tæ chøc, bé m¸y cña §¶ng trong çc c¬ quan Nhμ n−íc, b»ng
vai trß tiªn phong, g−¬ng mÉu cña ®éi ngò ®¶ng viªn ho¹t ®éng trong bé m¸y Nhμ n−íc, b»ng c«ng t¸c
kiÓm tra, §¶ng kh«ng lμm thay c«ng viÖc qu¶n lý cña Nhμ n−íc. §¶ng thèng nhÊt l·nh ®¹o c«ng t¸c çn bé
trong hÖ thèng chÝnh trÞ trªn c¬ së b¶o ®¶m chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Nhμ n−íc theo luËt ®Þnh.
B¶n chÊt, tÝnh chÊt cña Nhμ n−íc ta g¾n liÒn víi vai trß, tr¸ch nhiÖm cña §¶ng cÇm quyÒn, do ®ã, ®Õn l−ît
§¶ng, mét tiÒn ®Ò tÊt yÕu ®−îc ®Æt ra lμ sù trong s¹ch, v÷ng m¹nh cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam chÝnh lμ
yÕu tè quyÕt ®Þnh cho thμnh c«ng cña viÖc x©y dùng Nhμ n−íc ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n, v× d©n
theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
C©u 15: Nh÷ng thuËn lîi, nguy c¬ vμ th¸ch thøc ®èi víi nh©n d©n ta ngμy nay? VËn dông t− t−ëng Hå
ChÝ Minh cã ý nghÜa nh− thÕ nμo ®èi víi giai ®o¹n çch m¹ng hiÖn nay ë ViÖt Nam?
1. Nh÷ng thuËn lîi, nguy c¬ vμ th¸ch thøc ®èi víi nh©n d©n ta ngμy nay.
§¹i héi VI cña §¶ng (n¨m 1986) ®· ®Ò ra ®−êng lèi ®æi míi toμn diÖn ®Êt n−íc. ViÖt Nam chÝnh
thøc b−íc vμo thêi kú ®æi míi. ViÖt Nam kiªn tr× chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, tiÕp tôc ®i
theo con ®−êng mμ Hå ChÝ Minh ®· lùa chän. Thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi ®Êt n−íc ë ViÖt Nam cã nh÷ng
®Æc ®iÓm chñ yÕu sau ®©y:
Mét lμ: ®Êt n−íc ®· thu ®−îc nh÷ng thμnh tùu c¬ b¶n.
§Êt n−íc tr¶i qua hμng chôc n¨m chiÕn tranh khèc liÖt ®Ó l¹i hËu qu¶ nÆng nÒ; çc thÕ lùc ph¶n
®éng chèng ph¸ quyÕt liÖt nh»m phñ nhËn thμnh qu¶ çch m¹ng ViÖt Nam khiÕn ®Êt n−íc l©m vμo cuéc
khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®Êt n−íc ta ®· v−ît qua ®−îc
nh÷ng thö th¸ch ®ã, ®· tho¸t ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi, b−íc vμo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng
nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.
HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN, x©y dùng Nhμ n−íc
ph¸p quyÒn XHCN cña d©n, do d©n, v× d©n d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. ViÖt Nam ®ang chñ ®éng héi nhËp
kinh tÕ quèc tÕ më cöa, s½n sμng lμ b¹n, lμ ®èi t¸c tin cËy cña çc n−íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu
v× hßa b×nh, ®éc lËp vμ ph¸t triÓn.
Tr−íc nh÷ng n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc tiÕp tôc ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao so víi çc
n−íc kh¸c trong khu vùc. T×nh h×nh chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc lu«n lu«n gi÷ ®−îc æn ®inh. T×nh h×nh x· héi cã
tiÕn bé. §êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®−îc c¶i thiÖn. VÞ thÕ cña ®Êt n−íc
kh«ng ngõng ®−îc n©ng cao trªn tr−êng quèc tÕ. ThÕ vμ lùc cña ®Êt n−íc ta m¹nh lªn rÊt nhiÒu so víi
nh÷ng n¨m tr−íc ®æi míi cho phÐp n−íc ta tiÕp tôc ph¸t huy néi lùc kÕt hîp tranh thñ ngo¹i lùc ®Ó ph¸t
triÓn nhanh vμ bÒn v÷ng, tr−íc m¾t phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 vÒ c¬ b¶n lμm cho ViÖt Nam trë thμnh mét
n−íc c«ng nghiÖp theo h−íng hiÖn ®¹i; nguån lùc con ng−êi, n¨ng lùc khoa häc vμ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹
tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng, an ninh ®−îc t¨ng c−êng; thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN
®−îc h×nh thμnh vÒ c¬ b¶n; vÞ thÕ cña n−íc ta trªn tr−êng quèc tÕ tiÕp tôc ®−îc n©ng cao.
Hai lμ: ViÖt Nam ®ang ®øng tr−íc c¬ héi lín vμ th¸ch thøc lín ®an xen nhau.
Sù nghiÖp ®æi míi cña n−íc ta trong nh÷ng n¨m tíi, cã c¬ héi lín ®Ó ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. §ã lμ
lîi thÕ so s¸nh ®Ó ph¸t triÓn do nhiÒu yÕu tè, trong ®ã yÕu tè néi lùc lμ hÕt søc quan träng. Nh÷ng c¬ héi t¹o
cho ®Êt n−íc ta cã thÓ ®i t¾t, ®ãn ®Çu, tiÕp thu nhanh nh÷ng thμnh tùu cña çch m¹ng khoa häc vμ c«ng
nghÖ trªn thÕ giíi. Thùc hiÖn ®−êng lèi ngo¹i giao Hå ChÝ Minh, quan hÖ ®èi ngo¹i réng më vμ t¨ng c−êng
hîp t¸c quèc tÕ theo ph−¬ng ch©m ®éc lËp tù chñ, ®a ph−¬ng hãa, ®a d¹ng hãa, hîp t¸c çc bªn ®Òu cã lîi
trªn c¬ së t«n träng çc quyÒn d©n téc c¬ b¶n cña mçi quèc gia-d©n téc lμ ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt
vμ toμn vÑn l·nh thæ. MÆt kh¸c, chóng ta rót ra ®−îc nhiÒu bμi häc tõ c¶ nh÷ng thμnh c«ng vμ yÕu kÐm cña
gÇn hai chôc n¨m tiÕn hμnh sù nghiÖp ®æi míi ®Ó ®Èy m¹nh sù nghiÖp çch m¹ng, nhÊt lμ trong thêi kú ®Èy
m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. Nh÷ng thμnh tùu vμ thêi c¬ ®· cho phÐp n−íc ta tiÕp tôc ®Èy m¹nh
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®−a ViÖt Nam trë thμnh mét n−íc c«ng
nghiÖp, tiÕp tôc −u tiªn ph¸t triÓn lùc l−îng s¶n xuÊt, ®ång thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo
®Þnh h−íng XHCN, ph¸t huy h¬n n÷a néi lùc. §ång thêi §¶ng vμ Nhμ n−íc ta tranh thñ nguån lùc bªn
ngoμi vμ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vμ bÒn v÷ng; t¨ng tr−ëng kinh
tÕ ®i liÒn víi ph¸t triÓn v¨n hãa, tõng b−íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n, thùc hiÖn
tiÕn bé vμ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ vμ c¶i thiÖn m«i tr−êng; kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi víi t¨ng
c−êng an ninh quèc phßng.
30
Tuy vËy, chóng ta còng ®ang ®øng tr−íc nh÷ng th¸ch thøc, nguy c¬ hay nh÷ng khã kh¨n lín trªn
con ®−êng ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. Bèn nguy c¬ mμ Héi nghÞ ®¹i biÓu toμn quèc gi÷a nhiÖm kú §¹i héi VII
cña §¶ng ®· chØ ra vÉn cßn tån t¹i. Çc nguy c¬ ®ã diÔn biÕn phøc t¹p, ®an xen vμ t¸c ®éng lÉn nhau,
chóng ta kh«ng thÓ xem nhÑ nguy c¬ nμo. trong t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay, ph¸t triÓn nhanh vμ bÒn v÷ng
lμ mét th¸ch thøc lín. NÕu n−íc ta kh«ng tËn dông c¬ héi hiÖn nay ®Ó ph¸t triÓn nhanh, tho¸t khái nghÌo
nμn vμ l¹c hËu th× c¬ héi sÏ bÞ bá lì. Nguy c¬ chÖch h−íng XHCN ph¶i ®−îc ®Ò phßng kh«ng nh÷ng ë viÖc
x©y dùng vμ th«ng qua c−¬ng lÜnh, ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, nghÞ quyÕt, ph¸p luËt cña §¶ng vμ Nhμ n−íc mμ
cßn ë trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn çc nhiÖm vô kinh tÕ-x· héi. N¹n tham nhòng, tÖ quan liªu còng nh− sù suy
tho¸i vÒ t− t−ëng chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, lèi sèng c¶n trë viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, gi¶m
niÒm tin trong nh©n d©n. çc thÕ lùc ph¶n ®éng kh«ng ngõng t×m mäi çch thùc hiÖn ©m m−u diÔn biÕn
hßa b×nh , chèng ph¸ sù nghiÖp çch m¹ng cña nh©n d©n ta do §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o.
2. VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh cã ý nghÜa nh− thÕ nμo ®èi víi giai ®o¹n çch m¹ng hiÖn nay ë
ViÖt Nam?
31

Tu Tuong Ho Chi Minh 8433

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tu Tuong Ho Chi Minh 8433

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

C©u 1: Tr×nh bμy nguån gèc vμ qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh? ....................................................

2. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh.

You might also like