Professional Documents
Culture Documents
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS. Nguyễn Danh Nhi đã giúp đỡ em hoàn
thành bài tập này.
Trong quá trình làm bài do thời gian có hạn nên không tránh khỏi những thiếu
xót, sai lầm. Mong thầy có ý kiến chỉnh sửa giúp em.
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -1-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Löu Thò
Höôøng
Gồm các cấu tử chính là Hydrocacbon no từ C1 đến C12 (mà trong đó chủ yếu là C1
đến C4).
Trong khí thường chứa các tạp chất như: H2S, COS, CS2, RSH, khí trơ (He,
Ar…), N2, hơi nước… Söï coù maët caùc hôïp chaát cô hoïc trong khí,
noù gaây aûnh höôûng xaáu tôùi quaù trình hoaït ñoäng cuûa caùc
thieát bò, phöùc taïp trong quaù trình vaän chuyeån, khoâng an
toaøn trong söû duïng. Do vaäy, nguyeân lieäu vaøo phaûi ñöôïc
taùch caùc hôïp chaát cô hoïc và các hợp chất phi hydrocacbon có hại ra
khoûi khí. Nhìn chung quaù trình tách này gồm :
• Taùch condensate.
• Taùch Hg.
Mục đích : Trong doøng khí coù chöùa caùc phaân töû nöôùc, khi
gaëp ñieàu kieän nhieät ñoä aùp suaát thích hôïp thì noù taïo
thaønh caùc tinh theå hydrat, noù gaây bòt kín caùc ñöôøng oáng
daãn, gây ăn mòn thiết bị, làm giảm nhiệt trị của khí vaø aûnh höôûng ñeán
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -2-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
quaù trình laøm vieäc cuûa thieát bò vaän chuyeån. Quaù trình hình
thaønh hydrat xaûy ra khi aùp suaát rieâng phaàn trong hoãn hôïp
khí lôùn hôn aùp suaát hôi baõo hoøa cuûa hydrat. Nhö vaäy, ñeå
laøm giaûm khaû naêng taïo thaønh hydrat thì phaûi laøm giaûm
haøm löôïng nöôùc trong khí, khi ñoù aùp suaát rieâng phaàn cuûa
hôi nöôùc trong khí seõ giaûm xuoáng thaáp hôn aùp suaát cuûa
hydrat, neân seõ laøm ngöng quaù trình taïo thaønh hydrat. Quaù
trình làm khô khí goàm coù boán phöông phaùp nhö sau:
• Phöông phaùp laøm laïnh vôùi söû duïng chaát öùc cheá
Veà nguyeân taéc ngöôøi ta bôm caùc chaát öùc cheá vaøo ñeå
ngaên caûn quaù trình taïo thaønh hydrat, chaát öùc cheá thöôøng
söû duïng glycol hoaëc meâtanol. Glycol thöôøng duøng laø DEG
(Dietylen glycol), TEG (tri etylen glycol), EG (etylen glycol) vôùi
noàng ñoä khoaûng 60-80% khoái löôïng.
Söï löïa choïn glycol phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá:
• Ñoä haï nhieät ñoä ñieåm söông ñoái vôùi noàng ñoä glycol
ñaõ cho
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -3-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Ñaây laø phöông phaùp söû duïng roäng raõi nhaát trong coâng
ngheä cheá bieán khí. Veà nguyeân taéc, phöông phaùp naøy döïa
vaøo söï khaùc bieät veà aùp suaát rieâng phaàn cuûa hôi nöôùc
trong khí vaø trong dung moâi haáp thuï, khí tieáp xuùc ngöôïc
doøng vôùi dung moâi haáp thuï treân caùc ñóa van hoaëc ñeäm.
Chaát haáp thuï thöôøng duøng laø : DEG, TEG, EG. Moãi chaát haáp
thuï thì coù nhöõng öu vieät rieâng cuûa töøng loaïi, noùi chung
chuùng coù khaû naêng huùt aåm toát, khaù beàn vôùi söï coù maët
cuûa caùc khí axít, khoâng ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä thöôøng khi
dung dòch coù noàng ñoä cao. Nhöng nhöôïc ñieåm cuûa phöông
phaùp naøy laø chi phí ñaàu tö cao, khoù taùi sinh, cho nhieät ñoä
ñieåm söông cuûa khí cao, coù khaû naêng aên moøn kim loaïi,
ñieàu naøy ít mang laïi hieäu quaû cho quaù trình trình söû duïng
coâng ngheä.
Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng khi yeâu caàu khí saûn
phaåm coù ñoä saïch cao. Quaù trình naøy ñöôïc tieán haønh khi
ngöôøi söû duïng moät pha raén coù beà maët rieâng lôùn, ñeå giöõ
laïi moät caùch choïn loïc treân beà maët noù caùc caáu töû caàn
taùch. Do vaäy, caùc chaát haáp phuï thöôøng ñöôïc ñaëc tröng
bôûi caáu truùc xoáp vôùi caùc mao quaûn raát nhoû ñeå taïo ra
beà maët rieâng lôùn. Caùc chaát haáp phuï thöôøng söû duïng laø :
Nhoâm hoaït tính, silicagen, ñaát seùt, zeolit.
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -4-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
+ Öu ñieåm : Cho hieäu suaát laøm saïch raát cao, coù theå
laøm giaûm haøm löôïng nöôùc xuoáng coøn 0,01 ppm vaø taïo ra
cho khí coù nhieät ñoä ñieåm söông thaáp, ñoàng thôøi zeolit coù
theå laøm vieäc ôû nhieät ñoä cao.
+ Nhöôïc ñieåm : Giaù thaønh töông ñoái cao do ñoù chæ aùp
duïng khi yeâu caàu ñieåm söông thaáp.
Nguyeân taéc cuûa phöông phaùp laø döïa vaøo söï thaåm
thaáu cuûa khí qua maøn thaåm thaáu. Döôùi taùc duïng cuûa
maøng thaåm thaáu seõ cho nhöõng phaân töû coù kích thöôùc
nhoû hôn kích thöôùc cuûa maøng qua coøn caùc caáu töû coù kích
thöôùc lôùn hôn seõ ñöôïc giöõ laïi. Nhö vaäy, aùp suaát caøng cao
thì quaù trình thaåm thaáu ngaøy caøng nhanh. Phöông phaùp naøy
chæ aùp duïng khi ñoä tinh khieát cuûa khí khoâng cao.
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -5-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -6-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -7-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
1. Bước 1: Cụ thể hóa các dữ liệu ban đầu. Các số liệu xuất phát để tính toán thiết
kế quá trình làm khô bằng Glycol là:
Lượng khí nguyên liệu: 5.2.106 Nm3/ngày = 216.67.103 Nm3/h = 216.67.106 l/h
2. Bước 2: Xác định nồng độ tối thiểu của dung dịch glycol ( αmin ).
Kinh nghiệm thực tế cho thấy ở các thiết bị công nghiệp, sự làm khô khí đến điểm
sương cân bằng là không thể thực hiện được vì khí chỉ tiếp xúc với glycol có nồng độ
đã tính toán tại mâm trên cùng, còn ở các mâm dưới nồng độ các glycol sẽ giảm đi do
sự hấp thụ nước. Do đó trong các thiết bị công nghiệp điểm sương thực tế của khí cần
làm khô sẽ cao hơn từ 5 – 11 oC so với điểm sương cân bằng. Ta có theo đầu bài cho
điểm sương khí khô +15oC nên ta sẽ chọn điểm sương thấp hơn 8oC ⇒ điểm sương
khí khô là 7oC .
Theo đầu bài nhiệt độ khí nguyên liệu 65oC, do nhiệt độ làm việc của tháp hấp thụ
xấp xỉ nhiệt độ môi trường nên khí nguyên liệu trước khi vào tháp ta làm lạnh bằng
không khí từ 65oC xuống 40oC ⇒ nhiệt độ khí nguyên liệu vào tháp (nhiệt độ tiếp
xúc) là 40oC.
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -8-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Dựa vào đồ thị trên hình II.7, trang 98 [1] biểu diễn sự phụ thuộc của khí nguyên
liệu và điểm sương của khí ra với dung dịch DEG ta xác định được αmin của DEG
trong dung dịch:
3. Bước 3: Xác định hàm lượng ẩm (W) của khí cần làm khô dựa theo đồ thị II.1,
trang 52 [2].
Theo thành phần khí nguyên liệu ta thấy H2S chiếm 1,8% thể tích. Vậy hàm lượng
của H2S được xác định như sau:
Vậy khí nguyên liệu đã cho là khí chua nên khi ta xác định hàm lượng ẩm của khí
nguyên liệu ta phải xét cả hàm lượng ẩm do H2S và CO2 đóng góp.
Từ đồ thị II.1:
WH 2 S = 2700.10-6 (kg/m3)
Baøi taäp lôùn moân Coâng ngheä Cheá bieán Khí -9-
Boä moân Loïc hoùa daàu Lôùp Loïc
hoùa daàu K51
Trong đó:
Tính lưu lượng của dung dịch DEG nghèo theo phương trình:
Ta có nồng độ của dung dịch DEG giàu được xác định theo phương trình cân bằng
vật chất dựa trên độ ẩm trong pha lỏng và khí:
L1α1
α2 = (4)
L1 + (W1 − W2 )V
Trong đó: α1 - Nồng độ phần khối lượng của dung dịch DEG vào (% ) ( α1 ≥ αmin )
Ta lấy α1 = 97%
V = 216.67.103 m3/h
L1 = 5311.4 (kg/h)
5311 .4 × 97
⇒ α2 =
( )
5311 .4 + 983 .10 −6 − 262 .10 −6 × 216 .67 .10 3
= 94.2
5. Bước 5: Tính lưu lượng DEG giàu (L2) theo phương trình:
L2 = L1 + ( W1 - W2 ).V
= 5467.6 (kg/h)
6. Bước 6: tính hằng số cân bằng K của quá trình hút ẩm theo phương trình:
W2 [ (1 − α 1 ) M o + 18α 1 ]
K= (6)
748.44M o (1 − α 1 )
Trong đó:
W2 = 262.10-3 g/m3
α1 = 97 %
L'
A= '
KV
Trong đó:
50 .1
⇒A = = 2.48
0.0022 ×9180 .9
9. Bước 9: Tính hệ số tách ẩm lý thuyết ϕlt (0< ϕlt <1) theo phương trình:
ϕT Yn'+1
ϕlt = (9)
Yn'+1 − KX o'
Trong đó:
X o' - Nồng độ phần mol của H2O trong dung dịch DEG nghèo được tính theo
phương trình:
1 − α1 1 − 0.97
18 = 18 = 0.154
X o' =
1 − α1 α 1 − 0.97 0.97
+ +
18 Mo 18 106
Yn' +1 - Phần mol của H2O trong khí nguyên liệu được tính theo phương trình:
W1 × 23 .6 983 .10 −6 × 23 .6
Yn' +1 = = = 0.00129
18 18
0.733 ×0.00129
⇒ ϕlt = = 0.994
0.00129 − 0.0022 ×0.154
⇒ n = 5.069 (đĩa)
11. Bước 11: Tìm số đĩa thực tế (nth) theo phương trình:
nlt
nth =
ξ
Trong đó:
ξ - Hiệu suất làm việc của đĩa thường nằm trong khoảng 0.25 -0.4
Ta chọn: ξ = 0.35
5.069
⇒ nth = ≈ 15 (đĩa)
0.35
12. Bước 12: Tính đường kính tháp hấp thụ D theo phương trình:
0.1QT
D = 0.0114 (12)
WP
Trong đó:
P = 8.5 MPa
468 ×8.5
13. Bước 13 : Tính chiều cao tháp hấp thụ H theo phương trình :
H = nth x d + h (13)
Trong đó :
h – chiều cao bổ trợ tính cho chóp đỉnh và chóp đáy (h = 1.2 – 1.6 m)
Ta lấy : d = 0.55 m
h = 1.4 m
Các thông số
- Khí nguyên liệu : Lưu lượng (m3/h) 216.67.103
Nhiệt độ (oC) 40
Ap suất (MPa) 8.5
Hàm lượng ẩm W1 (kg/m3) 983.10-6