KH I Niöm Chung Vò DSM (Demand - Side Management)

Ch¬ng 1
Kh¸i niÖm chung vÒ DSM

(DEMAND - SIDE MANAGEMENT)
I. §Æt vÊn ®Ò.
VÊn ®Ò sö dông hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm n¨ng lîng ®îc çc níc ph¸t
triÓn quan t©m tõ nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû. Sau ®¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø
2 trong qu¸ tr×nh kh«i phôc nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, NhËt B¶n,
mét níc nghÌo tµi nguyªn, ®· rÊt chó ý ®Õn lÜnh vùc nµy. Nhng ph¶i
®Õn cuéc khñng ho¶ng dÇu má lÇn thø nhÊt (1973 - 1974) vµ lÇn thø hai
(1979 - 1980), víi nh÷ng t¸c ®éng nÆng nÒ ®Õn nÒn kinh tÒ thÕ giíi
®Æc biÖt lµ çc níc ph¶i nhËp khÈu n¨ng lîng, c¶ thÕ giíi mét lÇn n÷a
ph¶i bõng tØnh. NhiÒu tæ chøc nhµ níc, nhiÒu trung t©m nghiªn cøu
phôc vô môc tiªu tiÕt kiÖm n¨ng lîng ®îc thµnh lËp, më réng vµ ho¹t
®éng hiÖu qu¶ h¬n. Nhê vËy nguån n¨ng lîng tù nhiªn ®îc khai th¸c, sö
dông c©n nh¾c h¬n, hîp lý vµ hiÖu qu¶ h¬n, gãp phÇn lµm bít tèc ®é
huû ho¹i m«i trêng sèng cña con ngêi.
T¹i nh÷ng níc trong khu vùc nh Hµn Quèc, Th¸i Lan, §µi Loan,
Trung Quèc, Indonesia, Malaysia, Phillipin... víi kinh nghiÖm vµ sù trî
gióp cña çc níc ph¸t triÓn ®· ®a ra nhiÒu ch¬ng tr×nh tiÕt kiÖm n¨ng l-
îng. Hµng tr¨m USD lîi nhuËn nhê viÖc thùc hiÖn çc ch¬ng tr×nh ®ã
khiÕn hä nh×n nhËn vÊn ®Ò nghiªm tóc h¬n vµ giê ®©y hä ho¹ch ®Þnh
®îc nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ cho tíi sau n¨m 2000.
ë ViÖt Nam trong thêi gian dµi chóng ta ¸p dông chÝnh s¸ch gi¸
n¨ng lîng bao cÊp, nh÷ng møc gi¸ kh«ng ph¶n ¸nh thùc chÊt chi phÝ qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, vµ do vËy vÊn ®Ò sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm n¨ng lîng
thùc tÕ rÊt Ýt ®îc quan t©m mÆc dï trong çc b¸o ço vµ çc ph¬ng tiÖn
th«ng tin thêng xuyªn ®Ò cËp. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khi nhµ níc
xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp çc c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÇn ph¶i tù h¹ch
to¸n lç l·i, vÊn ®Ò sö dông n¨ng lîng ®· ®îc quan t©m nhiÒu h¬n. Tuy
nhiªn do thiÕu th«ng tin, kinh nghiÖm vµ tæ chøc nªn kÕt qu¶ ®¹t ®îc rÊt
h¹n chÕ. Tõ nh÷ng n¨m 1990, nhiÒu tæ chøc níc ngoµi ®· gióp ta nh÷ng
kinh nghiÖm, tµi trî kinh phÝ ®Ó tæ chøc héi th¶o, ®µo t¹o vµ thùc hiÖn
nh÷ng dù ¸n liªn quan ®Õn lÜnh vùc sö dông n¨ng lîng. Nhng chóng ta
vÉn cha cã ®îc tæ chøc chuyªn nghiªn cøu, ®¸nh gi¸, ho¹ch ®Þnh chÝnh
s¸ch, ®µo t¹o, tuyªn truyÒn sö dông n¨ng lîng hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm.
DÉn ®Õn, mÆc dï cßn rÊt nghÌo chóng ta vÉn khai th¸c vµ sö dông çc
nguån n¨ng lîng víi hiÖu qu¶ thÊp.
VÒ ®iÖn n¨ng, theo dù b¸o cña mét nhãm nghiªn cøu thuéc häc
viÖn kü thuËt ch©u ¸, nhu cÇu tiªu thô ®iÖn cña çc níc ®ang ph¸t triªn
trong khu vùc nµy vµo n¨m 1999 sÏ t¨ng tõ 2 ®Õn 3 lÇn møc tiªu thô cña
n¨m 1989, trong khi kh¶ n¨ng ®¸p øng chØ cã thÓ ®¹t tõ 1,5 ®Õn 2,6 lÇn.
Vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn cña nh÷ng níc nµy trong nh÷ng
n¨m 1990 sÏ vµo kho¶ng 455 tû USD. Trong ®ã cã tíi (35  50)% lîng vèn
ph¶i huy ®éng tõ níc ngoµi. Kh«ng chØ cã vËy, kho¶n ®Çu t nµy l¹i
chiÕm mét tû träng lín trong ng©n s¸ch cña quèc gia. Tõ ®ã dÔ dµng
nhËn thÊy tÇm quan träng cña viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ
sö dông ®iÖn n¨ng mét çch hîp lý sao cho nã thùc sù lµ ®éng lùc thóc
®Èy sù ph¸t triÓn toµn bé nªn kinh tÕ quèc gia.
Theo çc sè liÖu tÝnh to¸n cña ViÖn N¨ng lîng, nhu cÇu ®iÖn n¨ng
th¬ng phÈm níc ta vµo n¨m 2010 cã thÓ lµ 72 tû kWh ( gÊp 8 lÇn so víi
n¨m 1994). Nhu cÇu c«ng suÊt ®Ønh sÏ t¨ng tõ 2000 MW (n¨m 1994) lªn
tíi gÇn 11.000 MW (n¨m 2010). Nguån vèn cÇn huy ®éng ®Ó ph¸t triÓn
nguån vµ líi ®iÖn sÏ vµo kho¶ng 18,4 tû USD - mét kho¶n kinh phÝ
kh«ng nhá trong hoµn c¶nh kinh tÕ hiÖn nay cña níc ta.
§Ó cã thÓ thùc hiÖn kÕ ho¹ch c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸
chóng ta ph¶i cã nh÷ng chiÕn lîc qu¶n lý vµ ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn mét
çch hîp lý. Theo kinh nghiÖm cña çc níc trong khu vùc, viÖc sím ¸p
dông çc ch¬ng tr×nh qu¶n lý nhu cÇu (DSM) kÕt hîp víi qu¶n lý nguån
cung cÊp (Supply - Side Management) sÏ lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p
kinh tÕ v× hiÖu qu¶.
II. Kh¸i niÖm chung vÒ DSM

DSM lµ tËp hîp çc gi¶i ph¸p Kü thuËt - C«ng nghÖ - Kinh tÕ - X·
héi ®iÒu khiÓn vµ gióp ®ì kh¸ch hµng sö dông ®iÖn n¨ng mét çch hiÖu
qu¶ vµ tiÕt kiÖm. DSM n»m trong ch¬ng tr×nh tæng thÓ Qu¶n lý nguån
cung cÊp (SSM) - Qu¶n lý nhu cÇu sö dông ®iÖn n¨ng (DSM).
Trong nh÷ng n¨m tríc ®©y, ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu gia t¨ng cña phô
t¶i ®iÖn ngêi ta thêng quan t©m ®Õ viÖc ®Çu t khai th¸c x©y dùng thªm
çc nhµ m¸y ®iÖn. Giê ®©y, do sù ph¸t triÓn qu¸ nhanh cña nhu cÇu dïng
®iÖn, lîng vèn ®Çu t dµnh cho ngµnh ®iÖn ®· trë thµnh g¸nh nÆng cña
quèc gia. Lîng than, dÇu, khÝ ®èt... dïng trong çc nhµ m¸y ®iÖn ngµy
mét lín kÌm theo sù « nhiÔm m«i trêng ngµy cµng nghiªm träng. DÉn tíi
DSM ®îc xem nh mét nguån cung cÊp ®iÖn rÎ vµ s¹ch nhÊt. Bëi DSM
gióp chóng ta gi¶m nhÑ vèn ®Çu t x©y dùng thªm çc nhµ m¸y ®iÖn, tiÕt
kiÖm tµi nguyªn, gi¶m bít sù « nhiÔm m«i trêng. Kh«ng chØ vËy, nhê
DSM ngêi tiªu thô cã thÓ ®îc cung cÊp ®iÖn n¨ng víi gi¸ rÎ vµ chÊt lîng
cao h¬n. KÕt qu¶ thùc hiÖn DSM t¹i çc níc trªn thÕ giíi cho thÊy DSM cã
thÓ gi¶m  10% nhu c©u dïng ®iÖn víi møc chi phÝ vµo kho¶ng (0,3 
0,5) chi phÝ cÇn thiÕt x©y dùng nguån vµ líi ®Ó ®¸p øng lîng ®iÖn
n¨ng t¬ng øng.
DSM ®îc x©y dùng trªn c¬ së 2 chiÕn lîc chñ yÕu sau :
1. N©ng cao hiÖu suÊt sö dông n¨ng lîng cña çc hé tiªu thô.
2. §iÒu khiÓn nhu cÇu dïng ®iÖn cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cung
cÊp mét çch kinh tÕ nhÊt.
Díi ®©y sÏ tr×nh bµy tãm t¾t çc néi dung cña 2 chiÕn lîc nµy.
III. N©ng cao hiÖu suÊt sö dông n¨ng lîng cña çc hé dïng ®iÖn
ChiÕn lîc n©ng cao hiÖu suÊt sö dông n¨ng lîng cña çc hé dïng
®iÖn nh»m lµm gi¶m nhu cÇu tiªu thô ®iÖn mét çch hîp lý. Nhê ®ã cã
thÓ gi¶m vèn ®Çu t ph¸t triÓn nguån vµ líi ®ång thêi kh¸ch hµng sÏ ph¶i
tr¶ Ýt tiÒn ®iÖn h¬n. Ngµnh ®iÖn cã ®iÒu kiÖn n©ng cÊp thiÕt bÞ,
chñ ®éng trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña phô t¶i ®iÖn, gi¶m thiÓu tæn
thÊt vµ n©ng cao chÊt lîng ®iÖn n¨ng. ChiÕn lîc nµy bao gåm çc néi
dung chñ yÕu sau :
1. Sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu suÊt cao.
2. Gi¶m thiÓu sù tiªu phÝ n¨ng lîng mét çc v« Ých.
§Ó phÇn nµo ®Þnh lîng ®îc hiÖuqu¶ thùc tÕ cña chiÕn lîc nµy ta
tham kh¶o mét kÕ ho¹ch thùc hiÖn trong 5 n¨m (1993 - 1997) ë Th¸i Lan
®· gióp hä tiÕt kiÖm ®îc 1,487 GWh/n¨m (154 triÖu USD ), gi¶m ®îc
kho¶ng 264 MW c«ng suÊt ®Ønh.
1. Sö dông thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu suÊt cao
Nhê sù tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ, giê ®©y ngêi ta ®·
chÕ t¹o ®îc nh÷ng thiÕt bÞ dïng ®iÖn cã hiÖu suÊt cao, tuæi thä lín vµ
gi¸ thµnh gia t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, Trong b¶ng (1.1) tr×nh bµy çc sè liÖu
liªn quan ®Õn møc tiªu thô ®iÖn cña mét vµi lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn cã tÝnh
n¨ng gièng nhau sö dông t¹i Mü vµo nh÷ng n¨m 1986 vµ 1990.
B¶ng 1.1
§iÖn n¨ng tiªu thô trung b×nh cña mét vµi lo¹i
thiÕt bÞ ®iÖn th«ng dông ®îc sö dung ë Mü
§iÖn n¨ng tiªu thô trung §iÖn n¨ng tiªu thô trung
Tªn thiÕt bÞ ®iÖn b×nh cña çc lo¹i tèt nhÊt b×nh cña çc lo¹i ®· c¶i
SX n¨m 1986 (kWh/n¨m) tiÕn n¨m 1990 (kWh/n¨m)
Tñ l¹nh 750 300 - 500
Tñ ®¸ 430 200 - 300
§iÒu hoµ trung t©m 1800 1200 - 1500
§iÒu hoµ kh«ng khÝ 500 300 - 400
B×nh ®un níc nãng 1600 1000 - 1500
Lß ®iÖn 700 400 - 500
M¸y sÊy quÇn ¸o 800 250 - 500
ChiÕu s¸ng 650 350 - 500
Cho tíi thêi ®iÓm nµy çc møc ®iÖn n©ng tiªu thô hµng n¨m cña
çc thiÕt bÞ ®iÖn kÓ trªn ®· gi¶m thÊp thªm ®îc (5  10)%. NÒn kinh
tÕ cµng ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n cµng ®îc n©ng cao tèc ®é gia
t¨ng çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn cµng lín, hiÖu qu¶ cña viÖc lùa chän çc
thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu suÊt tèt h¬n sÏ ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ rÊt lín.
Cã thÓ chia thiÕt bÞ dïng ®iÖn thµnh 2 m¶ng, m¶ng thiÕt bÞ
®iÖn d©n dông vµ thiÕt bÞ ®iÖn c«ng nghiÖp.
a. M¶ng thiÕt bÞ ®iÖn d©n dông.
M¶ng thiÕt bÞ ®iÖn d©n dông vµ thiÕt bÞ ®iÖn c«ng nghiÖp. Çc
thiÕt bÞ ®iÖn d©n dông ®îc sö dông phæ biÕn trong khu vùc d©n c,
c«ng së, çc toµ nhµ th¬ng m¹i, çc khu hµnh chÝnh... lµ : ®Ìn chiÕu
s¸ng, qu¹t, m¸y thu thanh, m¸y thu h×nh (TV), video (VTR), tñ l¹nh, tñ ®¸,
b×nh ®un níc nãng, m¸y ®iÒu hoµ kh«ng khÝ (AC), m¸y giÆt, m¸y hót
Èm, bµn lµ, bÕp ®iÖn, lß sÊy, nåi c¬m ®iÖn... Trong ®ã cã çc thiÕt bÞ
®îc sö dông thêng xuyªn vµ tiªu thô mét lîng ®iÖn n¨ng rÊt lín. Vµ do vËy
chóng thêng ®îc ®Çu t nghiªn cøu ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt nh çc lo¹i ®Ìn
chiÕu s¸ng, TV, tñ l¹nh, VTR, AC, b×nh ®un níc nãng nåi c¬m ®iÖn, m¸y
giÆt. NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng níc ®· quan t©m rÊt sím ®Õn viÖc
n©ng cao hiÖu suÊt cña çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn (1947). Nhê vËy hä ®·
thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng kÓ trong viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng vµ
chiÕm lÜnh thÞ trêng tiªu thô. ChØ lÊy vÝ dô, tõ n¨m 1973 ®Õn n¨m
1994, çc nhµ s¶n xuÊt ë NhËt B¶n ®· n©ng hiÖu suÊt cña çc lo¹i TV,
AC lªn gÇn 2 lÇn, víi tñ l¹nh lµ 3 lÇn.
CÇn ®Æc biÖt quan t©m tíi m¶ng ¸nh s¸ng sinh ho¹t (ASSH),
kh«ng chØ trong çc hé d©n c, trong çc c«ng së, dÞch vô, c«ng céng...
khu vùc ASSH cã nhu cÇu ®iÖn n¨ng chiÕm tû träng 43,2% (n¨m 1997)
vµ 32,2% (n¨m 2020) trong nhu cÇu ®iÖn n¨ng tæng, lµ mét trong 2 khu
vùc sö dông ®iÖn n¨ng lín nhÊt trong hÖ thèng. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng tiÕt
kiÖm ®iÖn n¨ng cña khu vùc nµy vµ t×m çc gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó khai
th¸c nã cã ý nghÜa rÊt ®Æc biÖt bëi çc gi¶i ph¸p thùc hiÖn mang ý
nghÜa céng ®ång. Mçi ngêi, mçi gia ®×nh n©ng cao ý thøc sö dông ®iÖn
tiÕt kiÖm, thËn träng khu mua s¾m thiÕt bÞ dïng ®iÖn... th× kh¶ n¨ng
khai th¸c tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn trong khu vùc nµy sÏ dÔ dµng trë
thµnh hiÖn thùc.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y møc sèng cña nh©n d©n trong çc ®«
thÞ ®· ®îc c¶i thiÖn kh¸ nhiÒu. Song nh×n chung thu nhËp cña chóng ta
vÉn cßn kh¸ thÊp so víi çc níc trong khu vùc. §iÖn n¨ng sö dông trong çc
gia ®×nh chñ yÕu lµ ®Ó th¾p s¸ng, sè gia ®×nh cã çc thiÕt bÞ dïng
®iÖn cã c«ng suÊt lín cha thËt nhiÒu. HiÖn tr¹ng nµy còng cã nh÷ng
thuËn lîi nhÊt ®Þnh nÕu sím trang bÞ cho céng ®ång nh÷ng kiÕn thøc
cÇn thiÕt vÒ lùa chän, l¾p ®Æt vµ sö dông çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn mét
çch hîp lý.
Qua çc sè liÖu ®iÒu tra ë Hµ Néi, Hµ T©y, Hµ Giang, L¹ng S¬n
vµ H¶i Hng [2] cho ta thÊy tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng khi sö dông
çc thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu n¨ng cao lµ rÊt lín. T¹i çc thµnh phè vµ thÞ x·
lo¹i ®Ìn huúnh quang (40W+12W) ®· ®îc dïng t¬ng ®èi phæ biÕn, mÆc
dï vËy, lo¹i ®Ìn sîi ®èt vÉn cßn kh¸ nhiÒu (chiÕm kho¶ng 3040% sè
®Ìn hiÖn cã). Ngîc l¹i, t¹i çc thÞ tø vµ vïng n«ng th«n, lîng ®Ìn huúnh
quang ®îc sö dông Ýt h¬n vµ chØ chiÕm (3040)% sè ®Ìn hiÖn cã. V×
vËy gi¶i ph¸p sö dông nh÷ng lo¹i ®Ìn cã hiÖu n¨ng cao h¬n vµ thay thÕ
çc ®Ìn ®ang ®îc sö dông th× hiÖu qu¶ thu ®îc sÏ v« cïng ý nghÜa.
Trong çc níc ®ang ph¸t triÓn lîng ®iÖn n¨ng dïng cho çc hÖ thèng
chiÕu s¸ng (gia ®×nh, nhµ lµm viÖc, trung t©m dÞch vô - th¬ng m¹i,
kh¸ch s¹n, nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, çc n¬i c«ng céng vµ ®êng giao th«ng...)
thêng chiÕm tû träng lín trong tæng ®iÖn n¨ng th¬ng m¹i. ViÖc sö dông
çc thiÕt bÞ chiÕu s¸ng ®îc chÕ t¹o theo c«ng nghÖ míi sÏ tiÕt kiÖm ®îc
nhiÒu ®iÖn n¨ng víi thêi gian hoµn vèn ng¾n. HiÖn nay trªn thÕ giíi çc
lo¹i ®Ìn sîi ®èt, cã c«ng suÊt lín, to¶ nhiÒu nhiÖt trong qu¸ tr×nh lµm
viÖc, hiÖu suÊt ph¸t quang kÐm ®· dÇn ®îc lo¹i bá vµ thay thÕ bëi çc
lo¹i ®Ìn compact Ýt tiªu tèn ®iÖn n¨ng h¬n nhng hiÖu suÊt ph¸t quang lín
h¬n nhiÒu. Çc lo¹i ®Ìn huúnh quang 1,2 m c«ng suÊt 40W, chÊn lu s¾t
tõ 12W ®· ®îc thay thÕ b»ng lo¹i ®Ìn huúnh quang 1,2m c«ng suÊt 36W,
chÊn lu s¾t tõ chÊt lîng cao 6W hoÆc ®Ìn huúnh quang 1,2m c«ng suÊt
32W chÊn lu ®iÖn tö 3W. TÊt nhiªn gi¸ thµnh çc lo¹i ®Ìn míi ®¾t h¬n
(1,3  3) lÇn, song c«ng suÊt cña mçi bãng ®Ìn sÏ gi¶m (10  17) W t¬ng
®¬ng víi lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô gi¶m ®îc (19  33)%. HÖ thèng chiÕu
s¸ng ®êng phè cã thÓ sö dông ®Ìn Sodium cao ¸p (HPS) - 150W ®Ó thay
®Ìn thuû ng©n cao ¸p - 250W vµ ®Ìn sîi ®èt hiÖn ®ang dïng phæ biÕn.
Ngoµi ra viÖc l¾p ®Æt thªm çc thiÕt bÞ tù ®éng ®ãng c¾t, khèng chÕ
cêng ®é s¸ng, chao ®Ìn thÝch hîp víi tõng khu vùc, cïng víi viÖc n©ng
cao chÊt lîng thiÕt kÕ vµ b¶o dìng thêng xuyªn hÖ thèng chiÕu s¸ng cã
thÓ gia t¨ng lîng ®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm hµng n¨m vµ gi¶m nhanh thêi gian
thu håi vèn.
Cã thÓ s¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng trong chiÕu
s¸ng sinh ho¹t khi thay thÕ çc lo¹i ®Ìn hiÖn ®ang sö dông b»ng çc lo¹i
®Ìn tiÕt kiÖm n¨ng lîng :
… Dïng ®Ìn huúnh quang tiÕt kiÖm n¨ng lîng, chÊn lu s¾t tõ
(36W+6W) :
+ §iÖn n¨ng sö dông bëi mét bãng ®Ìn sîi ®èt (xem P tb=60W)
sÏ gi¶m ®îc :
60W  42W
.100%  30%
60W
+ §iÖn n¨ng sö dông bëi 1 ®Ìn huúnh quang th«ng thêng sÏ
gi¶m ®îc :
52W  42W
.100%  19, 23%
52W
… Dïng ®Ìn huúnh quang tiÕt kiÖm n¨ng lîng, chÊn lu ®iÖn tö
(36W+3W) :
sÏ gi¶m ®îc :
60W  39W
.100%  35%
60W
gi¶m ®îc :
52W  39W
.100%  25%
52W
… Dïng ®Ìn compact cã c«ng suÊt trung b×nh lµ 20W :
sÏ gi¶m ®îc :
60W  20W
.100%  67%
60W
gi¶m ®îc :
52W  20W
.100%  62%
52W
Nh vËy nÕu thay thÕ toµn bé sè ®Ìn hiÖn cã b»ng çc lo¹i ®Ìn tiÕt
kiÖm n¨ng lîng (víi tû träng nh nhau), lîng ®iÖn n¨ng chiÕu s¸ng sÏ tiÕt
kiÖm ®îc  40% ( 16% ®iÖn n¨ng sö dông cña khu vùc).
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhê ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc -
kü thuËt, çc nhµ s¶n xuÊt çc lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn gia dông ®· kh«ng
ngõng gia t¨ng hiÖu suÊt cña chóng mµ kh«ng t¨ng qu¸ nhiÒu chi phÝ s¶n
xuÊt. Çc lo¹i thiÕt bÞ gia dông nµy ë níc ta ®· ®îc sö dông phæ biÕn
h¬n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt lµ ë çc ®« thÞ. Chóng sö
dông kho¶ng 25% lîng ®iÖn n¨ng tæng cña khu vùc ASSH. PhÇn lín çc
thiÕt bÞ nµy ®îc l¾p r¸p vµ s¶n xuÊt t¹i çc nhµ m¸y liªn doanh, mét sè
kh¸c ®îc nhËp khÈu (kÓ c¶ çc lo¹i ®· qua sö dông). HiÖu n¨ng cña thiÕt
bÞ thÊp v× ®a phÇn thuéc çc thÕ hÖ cò, c«ng t¸c l¾p ®Æt vµ sö dông
l¹i cha hîp lý. NÕu cã nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ hiÖu n¨ng cña thiÕt
bÞ nhËp khÈu vµ s¶n xuÊt trong níc th× tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn cña
çc thiÕt bÞ nµy kh«ng nhá v× sè lîng çc thiÕt bÞ nµy ®· vµ sÏ gia t¨ng
rÊt nhanh. NÕu ¸p dông çc gi¶i ph¸p DSM cã thÓ gi¶m ®îc hµng n¨m
25% ®iÖn n¨ng sö dông cña çc thiÕt bÞ nµy (6,25% ®iÖn n¨ng cña khu
vùc).
Ngoµi ra viÖc thay thÕ ®un nÊu b»ng ®iÖn b»ng çc d¹ng n¨ng l-
îng kh¸c nh gas, than tæ ong... (ë çc vïng n«ng th«n) cã thÓ gi¶m ®îc >
30% lîng ®iÖn n¨ng sö dông ®Ó ®un nÊu (3,6% ®iÖn n¨ng tæng cña
khu vùc).
b. M¶ng thiÕt bÞ ®iÖn c«ng nghiÖp

Nh×n chung, c«ng nghÖ vµ phÇn lín çc thiÕt bÞ trong çc nhµ
m¸y, xÝ nghiÖp cña chóng ta ®Òu thuéc thÕ hÖ cò, n¨ng suÊt chÊt lîng
s¶n phÈm kh«ng cao, hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng thÊp.
Mét sè kÕ qu¶ nghiªn cøu cho r»ng tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ViÖt
Nam hiÖn l¹c hËu so víi çc níc ph¸t triÓn gÇn 50 n¨m. Trong nh÷ng n¨m
gÇn ®©y, nhiÒu nhµ m¸y liªn doanh víi níc ngoµi hoÆc 100% vèn cña n-
íc ngoµi ®· vµ ®ang x©y dùng. Còng cã kh«ng Ýt çc nhµ m¸y, xý
nghiÖp trong níc ®· ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ nh»m c¶i
thiÖn chÊt lîng s¶n phÈm cña m×nh. Song do cha cã nh÷ng quy ®Þnh
chÆt chÏ vÒ hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng vµ phÇn nµo do khã kh¨n vÒ vèn
nªn nh×n chung tr×nh ®é c«ng nghÖ cha c¶i tiÕn lµ bao. Còng cã ý kiÕn
cho r»ng, trong giai ®o¹n hiÖn nay, nÕu ®Æt ra nh÷ng ®ßi hái qu¸ cao
vÒ tr×nh ®é tiªn tiÕn ®èi víi çc d©y truyÒn c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ
nhËp khÈu sÏ g©y nh÷ng khã kh¨n cho çc doanh nghiÖp trong níc hiÖn
rÊt h¹n hÑp vÒ vèn vµ cã thÓ lµm n¶n lßng çc nhµ ®Çu t. Nhng thêi
gian ra nhËp çc tæ chøc th¬ng m¹i khu vùc toµn cÇu cña chóng ta kh«ng
cßn xa. NÕu kh«ng cã mét ®Þnh híng ®óng vÒ ®æi míi c«ng nghÖ th×
çc s¶n phÈm cña ViÖt Nam sÏ khã cã thÓ tån t¹i trªn th¬ng trêng.
Theo nhiÒu kÕt qu¶ nghiªn cøu, cêng ®é n¨ng lîng nãi chung vµ
suÊt tiªu ®iÖn n¨ng nãi riªng hao nãi riªng ë níc ta cao gÊp >2 lÇn so víi
çc níc ph¸t triÓn. NÕu thay ®æi toµn bé c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn nay
b»ng c«ng nghÖ çc níc tiªn tiÕn ®ang sö dông sÏ cho phÐp gi¶m ®îc
(3050)% lîng ®iÖn n¨ng dµnh cho c«ng nghiÖp.
HiÖn nay, trªn thÕ giíi çc ®éng c¬ ®iÖn lµ thiÕt bÞ tiªu thô ®iÖn
lín nhÊt trong tæng ®iÖn n¨ng th¬ng phÈm. HiÖn ë çc níc ®ang ph¸t
triÓn cßn sö dông phæ biÕn lo¹i ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r« to lång sãc.
§©y lµ lo¹i ®éng c¬ kÕt cÊu ®¬n gi¶n, rÎ tiÒn, chi phÝ b¶o qu¶n thÊp
song hiÖu suÊt vµ cos thÊp dÉn tíi hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng thÊp. Çc
®éng c¬ ®iÖn thÕ hÖ míi (EEMs) nhê nh÷ng c¶i tiÕn nh : t¨ng tiÕt diÖn
lâi thÐp, sö dông çc vËt liÖu lµm lâi cã tæn hao tõ thÊp, dïng d©y cuèn
cã ®iÖn trë bÐ vµ tiÕt diÖn lín h¬n, tèi u ho¸ khe hë gi÷a r«to vµ stato ®·
n©ng cao ®îc hiÖu suÊt (3 - 8)% vµ cos. Tuy gi¸ thµnh ®éng c¬ nµy cã
cao h¬n 15 - 25% song nh×n chung vÉn cho lîi nhuËn cao trong qu¸ tr×nh
lµm viÖc. Theo çc sè liÖu th«ng kª ë Canada :
* HiÖu suÊt cña çc lo¹i ®éng c¬ thÕ hÖ míi (EEMs)
C«ng suÊt cña ®éng c¬ HiÖu suÊt

1kW 70 - 75%
150kW 92%
200kW 95%
* Møc ®é gia t¨ng gi¸ thµnh cña çc EEMs :

- Kho¶ng 15 - 25% víi çc ®éng c¬ cã c«ng suÊt nhá.
- Cao h¬n víi çc ®éng c¬ cã c«ng suÊt qu¸ lín.
Cã thÓ l¾p thªm cho EEMs thêng xuyªn lµ viÖc ë chÕ ®é t¶i çc bé
tù ®éng ®iÒu khiÓn tèc ®é cña ®éng c¬ (ASD) sÏ t¹o kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm
thªm ®îc kho¶ng (20 - 30)% lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô. Bëi ta biÕt bé truyÒn
®éng cã ®Æc tÝnh nh sau :
C«ng suÊt c¬ = k..
M« men = k.2.
C«ng suÊt ®iÖn = k.3.
k : h»ng sè.
B¶ng 1.2
Quan hÖ gi÷a tèc ®é vµ c«ng suÊt cña ®éng c¬
Tèc ®é cña ®éng c¬ C«ng suÊt c¬ C«ng suÊt ®iÖn

[%] [%] [%]
100 100 100
90 90 72,9
80 80 51,2
70 70 34,3
60 60 21,6
50 50 12,5
Trong khu vùc c«ng nghiÖp çc hÖ thèng khÝ nÐn còng ®îc quan
t©m c¶i tiÕn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng :
- Chän m¸y nÐn khÝ thÝch hîp.
- ThiÕt kÕ hÖ thèng nÐn khÝ thËt hîp lý : kÝch thíc vµ çch bè trÝ
hÖ thèng èng dÉn khÝ.
- H¹n chÕ rß rØ ®Ó gi¶m nhu cÇu khÝ nÐn.
- VËn hµnh thËt hiÖu qu¶ : gi¶m ¸p suÊt ®Çu ra, gi¶m nhiÖt ®é
vµ ®é Èm ®Çu vµo.
- Sö dông m¸y nÐn khÝ nhiÒu cÊp
...
§Ó thùc hiÖn néi dung sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu suÊt
cao cÇn chó ý tíi çc c«ng viÖc :
1. Lu«n cËp nhËt çc th«ng tin vÒ c«ng nghÖ chÕ t¹o thiÕt bÞ
®iÖn.
2. Thµnh lËp hÖ thèng kiÓm ®Þnh ®¸nh gi¸ chÊt lîng vµ hiÖu suÊt
cña çc thiÕt bÞ ®iÖn ®îc s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu.
3. Thùc hiÖn chÕ ®é d¸n nh·n (labeling) cho çc thiÕt bÞ ®iÖn cã
chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng cao.
4. Th«ng tin, tuyªn truyÒn, ®µo t¹o ®Ó gióp cho nh÷ng ngêi sö
dông ®iÖn biÕt çch chän lùa vµ sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn ®¹t
hiÖu suÊt cao.
5. Trî gióp çc kh¸ch hµng chÊp nhËn viÖc sö dông vµ thay thÕ çc
thiÕt bÞ ®iÖn cò b»ng çc thiÕt bÞ cã hiÖu n¨ng cao h¬n vÒ kü
thuËt vµ vèn.
6. §a çc chØ tiªu n©ng cao hiÖu suÊt sö dông n¨ng lîng cña tõng
lo¹i thiÕt bÞ dïng ®iÖn cÇn phÊn ®Êu ®¹t ®îc trong çc kÕ ho¹ch
thùc hiÖn DSM cho çc nhµ s¶n xuÊt. VÝ dô sè chØ tiªu gi¶m lîng
®iÖn n¨ng tiªu thô cña çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn mµ NhËt b¶n ®·
®Æt ra cho çc nhµ s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn trong giai ®o¹n 1992 -
1997 : AC - 6%; §Ìn èng - 7%, TV - 57%; VTR - 10% (®iÖn n¨ng
tiªu thô trong thêi gian chê).
Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ, cã thÓ thùc hiÖn
®ång thêi hoÆc tõng phÇn çc c«ng viÖc trªn. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ cuèi
cïng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo viÖc thùc hiÖn ®ã.
2. Gi¶m thiÓu sù tiªu phÝ n¨ng lîng mét çch v« Ých.
HiÖn nay do ý thøc tiÕt kiÖm n¨ng lîng cha thËt ®i s©u vµo tõng
thµnh viªn cña céng ®ång. MÆt kh¸c do hÖ thèng th«ng tin, tuyªn truyÒn,
gi¸o dôc, ®µo t¹o cßn thiÕu hoÆc cha thËt hiÖu qu¶ nªn kh«ng ph¶i ai
còng ®Òu hiÓu nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vµ çc biÖn ph¸p tiÕt kiÖm
n¨ng lîng th«ng thêng. Do vËy viÖc sö dông n¨ng lîng nãi chung vµ ®iÖn
n¨ng nãi riªng kÓ c¶ ë çc níc ph¸t triÓn còng cßn nhiÒu l·ng phÝ. MÆc dï
®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm bëi tõng thµnh viªn cã thÓ kh«ng lín, song tæng
®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm ®îc nÕu toµn céng ®ång cïng thùc hiÖn sÏ kh«ng
ph¶i lµ nhá. H¬n thÕ n÷a vèn thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy kh«ng nhiÒu, nªn
hiÖu qu¶ kinh tÕ cña gi¶i ph¸p thêng rÊt cao kh«ng chØ ®èi víi çc quèc
gia mµ cßn trùc tiÕp ®Õn tõng gia ®×nh, tõng doanh nghiÖp... thÓ hiÖn
qua sè tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶ hµng th¸ng cña hä. Çc biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó
tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ®Ó cã thÓ t¹m chia thµnh 4 khu vùc :
1. Khu vùc nhµ ë.

2. Khu vùc c«ng céng : Çc trung t©m th¬ng m¹i, dÞch vô, v¨n
phßng, c«ng së, trêng häc, vui ch¬i gi¶i trÝ, bÖnh viÖn, kh¸ch
s¹n...
3. Khu vùc c«ng nghiÖp.
4. Khu vùc s¶n xuÊt, truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn.
Sau ®©y ta sÏ ®Ò cËp tãm t¾t çc biÖn ph¸p cã thÓ ¸p dông cho
tõng khu vùc.
a. Khu vùc s¶n xuÊt truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng
MÆc dï ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng song cho ®Õn nay, tû lÖ tæn thÊt
®iÖn n¨ng trong khu vùc s¶n xuÊt, tuyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng ë
níc ta vÉn ë møc cao so víi çc níc ph¸t triÓn. Còng ph¶i lu ý r»ng ngµnh
®iÖn ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ thùc
tÕ hä cung ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ (B¶ng 1.3).
B¶ng 1.3
Tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong hÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam
N¨m 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

Tû lÖ TT§N (%) 25,68 25,42 24,60 23,28 22,50 21,38 20,55 18,28
Lîng ®iÖn n¨ng tæn thÊt trong hÖ thèng ®iÖn gi¶m ®îc trong
nh÷ng n¨m qua chñ yÕu ®¹t ®îc lµ nhê c«ng t¸c qu¶n lý vËn hµnh líi
®iÖn ®· ®îc quan t©m nhiÒu h¬n, dÉn tíi tû lÖ tæn thÊt trong kh©u mua
b¸n ®iÖn ®· gi¶m nhiÒu. Trong nh÷ng n¨m tíi viÖc gi¶m tæn thÊt ®iÖn
n¨ng sÏ khã kh¨n h¬n bëi nã sÏ ®ßi hái ph¶i ®Çu t ®Ó c¶i t¹o, n©ng cÊp
thiÕt bÞ vµ n©ng cao tr×nh ®é vËn hµnh, qu¶n lý HT§.
TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1997 tæng c«ng suÊt l¾p ®Æt cña çc nhµ
m¸y ®iÖn (NM§) trong HT§ lµ 4982 MW. Trong ®ã c«ng suÊt ®Æt cña
çc nhµ m¸y ®iÖn lµ : Thñy ®iÖn 2896 MW (58,2%), NhiÖt ®iÖn 834
MW (17,0%), çc côm Diezel vµ turbine khÝ 1243 MW (24,6%). Tæng
®iÖn n¨ng ph¸t cña çc NM§ ®¹t 19141 GWh, trong ®ã thuû ®iÖn chiÕm
60,7%, nhiÖt ®iÖn 23,8%, diezel vµ turbine khÝ 16,5%. PhÇn lín çc
thiÕt bÞ cña çc nhµ m¸y ®iÖn ®Òu do Liªn X« cò cung cÊp, mét sè ®·
lµm viÖc ®îc (2030) n¨m, çc thiÕt bÞ cò, suÊt tiªu hao nhiªn liÖu vµ tù
dïng lín, cÇn ®îc n©ng cÊp vµ c¶i t¹o. Nguyªn nh©n chÝnh lµ chÕ ®é
vËn hµnh cña çc nhµ m¸y ®iÖn còng nh b¶n th©n hÖ thèng tù dïng còng
cha tèi u, çc thiÕt bÞ trong hÖ thèng tù dïng ®· l¹c hËu vµ xuèng cÊp,
c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc b¶o dìng vµ söa ch÷a hÖ thèng tù dïng cßn
nhiÒu khiÕm khuyÕt...NÕu c¶i thiÖn chÕ ®é vËn hµnh, b¶o dìng, söa
ch÷a çc thiÕt bÞ trong hÖ thèng tù dïng cã thÓ gi¶m lîng ®iÖn n¨ng tù
dïng trong çc nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn kho¶ng (1 1,5)%, trong çc NM thñy
®iÖn kho¶ng (0,020,05)%. Víi c¬ cÊu ph¸t ®iÖn nh hiÖn nay cã thÓ
gi¶m ®îc (0,30,4)% lîng ®iÖn tù dïng cña toµn hÖ thèng (nÕu ®Çu t
nhiÒu h¬n cho viÖc c¶i t¹o, n©ng cÊp çc NM nhiÖt ®iÖn cóng nh hÖ
thèng tù dïng, lo¹i bá çc NM§ ®· qu¸ xuèng cÊp th× lîng ®iÖn n¨ng tù
dïng gi¶m ®îc sÏ cßn lín h¬n nhiÒu).
HÖ thèng truyÒn t¶i ®iÖn cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt, thiÕu ®ång
bé do nhiÒu h¹n chÕ trong c«ng t¸c quy ho¹ch, thiÕt kÕ vµ x©y l¾p hÖ
thèng. Trõ çc thiÕt bÞ cña ®êng d©y 500kV vµ mét sè tr¹m 220kV míi
®îc x©y dùng, phÇn cßn l¹i cña hÖ thèng truyÒn t¶i ®iÖn thiÕt bÞ ®· l¹c
hËu vµ xuèng cÊp. NhiÒu tr¹m biÕn ¸p vµ ®êng d©y bÞ qu¸ t¶i t¹i çc giê
cao ®iÓm, ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn cña hÖ thèng thÊp. Tæn thÊt ®iÖn
n¨ng trªn hÖ thèng truyÒn t¶i cßn kh¸ lín 6,5% (n¨m 1996 ë Th¸i Lan tû
lÖ nµy lµ 3,7%). NÕu ¸p dông çc gi¶i ph¸p san b»ng ®å thÞ phô t¶i, lùa
chän ph¬ng thøc vËn hµnh hîp lý (gi¶m chiÒu dµi truyÒn t¶i), n©ng cao
®iÖn ¸p vËn hµnh, cos cña líi, c¶i t¹o, n©ng cÊp çc tr¹m biÕn ¸p vµ ®-
êng d©y cã chØ tiªu kü thuËt kÐm hoÆc thêng xuyªn bÞ qu¸ t¶i, vËn hµnh
kinh tÕ çc tr¹m biÕn ¸p... sÏ cho phÐp gi¶m ®îc 2,5% lîng tæn thÊt
®iÖn n¨ng trong HT§.
VÒ hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn, ®©y lµ bé phËn cßn tån t¹i nhiÒu
vÊn ®Ò nhÊt trong HT§ : cßn qu¸ nhiÒu cÊp ®iÖn ¸p trung gian (6, 10,
15, 22, 35) kV, thiÕt bÞ (®êng d©y, tr¹m biÕn ¸p) ch¾p v¸, l¹c hËu, chÊt
lîng thÊp vµ kh«ng hîp lý khiÕn cÊu tróc líi phøc t¹p, ®é tin cËy thÊp.
C«ng t¸c vËn hµnh, qu¶n lý kinh doanh kh«ng hîp lý nªn hiÖu qu¶ kh«ng
cao. Tæn thÊt ®iÖn n¨ng trung b×nh trong hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn kh¸
lín (trung b×nh). Ngoµi çc ®êng d©y vµ TBA míi ®îc x©y l¾p vµ c¶i t¹o
(tæn thÊt thÊp 12%), trong hÖ th«ng ph©n phèi ®iÖn cña çc tØnh
thµnh cßn tån t¹i nhiÒu ®êng d©y cã tæn thÊt rÊt lín (918)%. Tæn thÊt
vµ chÊt lîng ®iÖn n¨ng trong líi ®iÖn h¹ ¸p rÊt ®¸ng quan t©m. Ngay
trong líi ®iÖn Hµ Néi vÉn cßn çc khu vùc cã tû kÖ tæn thÊt 40%, trong
®ã lîng tæn thÊt chñ yÕu lµ do mÊt c¾p ®iÖn. Do chÊt lîng ®iÖn ¸p
thÊp nªn rÊt nhiÒu gia ®×nh ph¶i l¾p thªm çc thiÕt bÞ ®iÒu chØnh
®iÖn ¸p khiÕn cho lîng tæn thÊt kinh tÕ thùc cßn lín h¬n nhiÒu. Cã thÓ
¸p dông çc gi¶i ph¸p sau ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng
trong líi ph©n phèi ®iÖn :
1. N©ng cao hÖ sè c«ng suÊt cña líi ®iÖn. CÇn chó ý ®Õn hiÖu
qu¶ rÊt lín cña gi¶i ph¸p bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng (víi çc ®êng
d©y dµi, phô t¶i lín th× thêi gian hoµn vèn thêng < 1 n¨m).
2. N©ng cao ®iÖn ¸p vËn hµnh cña líi, ®Æc biÖt chó ý tËn dông
kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p b»ng çch chuyÓn ®æi ®Çu
ph©n ¸p trong çc m¸y biÕn ¸p.
3. San b»ng ®å thÞ phô t¶i cña hÖ thèng ®iÖn b»ng çch ¸p dông
çc gi¶i ph¸p cña DSM (chuyÓn dÞch ®å thÞ phô t¶i, ¸p dông
biÓu gi¸ b¸n ®iÖn hîp lý...).
4. C¶i t¹o hoµn thiÖn cÊu tróc líi. N©ng cao chÊt lîng cña c«ng t¸c
quy ho¹ch, thiÕt kÕ c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn líi. VËn hµnh kinh tÕ
çc tr¹m biÕn ¸p.
5. Lùa chän ph¬ng thøc vËn hµnh hîp lý.
6. T¨ng cêng tuyªn truyÒn, qu¶n lý líi ®iÖn. N©ng cao chÊt lîng hÖ
thèng ®o ®Õm.
b. Khu vùc nhµ ë

Trong çc khu vùc nhµ ë th× ®iÖn n¨ng ®îc sö dông chñ yÕu cho
çc thiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ çc thiÕt bÞ phôc vô sinh ho¹t. Ngoµi biÖn
ph¸p lùa chän çc thiÕt bÞ cã hiÖu n¨ng cao (®· tr×nh bµy ë phÇn trªn) phï
hîp víi yªu cÇu sö dông, viÖc h¹n chÕ thêi gian lµm viÖc v« Ých cña çc
thiÕt bÞ rÊt cã ý nghÜa ®Õn tæng ®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm ®îc. §Ó thùc
hiÖn môc tiªu nµy cã thÓ sö dông çc thiÕt bÞ phô trî nh : tù ®éng c¾t
®iÖn khi ra khái nhµ (phßng), tù ®éng ®iÒu chØnh ®é s¸ng cña ®Ìn, tù
®éng c¾t çc b×nh ®un níc nãng khi kh«ng sö dông trong mét thêi gian
h¹n ®Þnh nµo ®ã... L¾p thªm çc líp vá bäc ®Ó h¹n chÕ sù thÊt tho¸t
nhiÖt ë hÖ thèng ®un níc nãng. Sö dông çc mÉu thiÕt kÕ nhµ ë th«ng
tho¸ng, tËn dông ¸nh s¸ng tù nhiªn nh»m h¹n chÕ thêi gian lµm viÖc cña
çc ®Ìn chiÕu s¸ng vµ qu¹t ®iÖn. MÆt kh¸c çc líp têng bao bäc vµ çc
cöa ra vµo, cöa sæ ph¶i ®ñ dÇy, kÝn ®Ó gi¶m bít thêi gian vµ c«ng suÊt
lµm viÖc cña çc AC. ViÖc lùa chän nhiÖt ®é thÝch hîp vµo mïa hÌ, mïa
®«ng cho çc AC còng cã thÓ gi¶m ®îc ®iÖn n¨ng tiªu thô trªn thiÕt bÞ
nµy. Ngoµi ra viÖc h¹n chÕ sè lÇn ®ãng më çc tñ l¹nh, tñ ®¸, sè lÇn lµm
viÖc cña m¸y giÆt, bµn lµ, bÕp ®iÖn... c¾t bá thêi gian chê cña TV,
VTR còng gióp lµm gi¶m lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô.
c. Khu vùc c«ng céng

Trong khu vùc nµy viÖc quan t©m ®Õn kh©u thiÕt kÕ c«ng tr×nh
®Ó h¹n chÕ tiªu tèn n¨ng lîng trong çc kh©u chiÕu s¸ng, lµm m¸t, sëi Êm
cã thÓ cho nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. Çc ®iÒu luËt vÒ thiÕt kÕ x©y
dùng, m«i trêng vµ c«ng t¸c thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng khi
cÊp phÐp x©y dùng sÏ gióp nhiÒu cho môc tiªu tiÕt kiÖm n¨ng lîng.
Nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng vÒ viÖc sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn
®Æc biÖt víi thiÕt bÞ chiÕu s¸ng, m¸y v¨n phßng, ®un níc, lµm m¸t vµ s-
ëi Êm... hç trî nhiÒu cho c«ng t¸c an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn. ViÖc trang
bÞ thªm çc thiÕt bÞ tù ®éng ®ãng c¾t, tù ®éng khèng chÕ (¸nh s¸ng,
nhiÖt ®é... )lµ cÇn thiÕt. Thay thÕ çc AC ®Æt t¹i nhiÒu ®iÓm b»ng çc
hÖ thèng ®iÒu hoµ trung t©m cho phÐp tiªu thô ®iÖn n¨ng Ýt h¬n vµ
dÔ ®iÒu chØnh nhiÖt ®é thÝch hîp víi çc nhu cÇu sö dông kh¸c nhau.
C©n nh¾c trong viÖc thay thÕ çc hÖ thèng ®un níc, sëi Êm b»ng ®iÖn
sang dïng ga ho¸ láng sÏ cho nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ tèt h¬n. Ngoµi ra cÇn
lu t©m ®Õn viÖc tËn dông nh÷ng nguån nhiÖt thõa vµo môc ®Ých gia
nhiÖt.
d. Khu vùc c«ng nghiÖp

Çc biÖn ph¸p lµm gi¶m sù tiªu phÝ n¨ng lîng trong khu vùc nµy
kh¸ ®a d¹ng vµ thêng cho hiÖu qu¶ cao vµ chi phÝ thÊp.
- ThiÕt kÕ vµ x©y dùng çc nhµ xëng hîp lý.
- Hîp lý ho¸ çc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng ®Ó c¶i thiÖn cos.
- ThiÕt kÕ vµ vËn hµnh kinh tÕ çc tr¹m biÕn ¸p.
- Víi çc ®éng c¬ ®iÖn :
+ Gi÷ ®óng lÞch b¶o hµnh.
+ Gi¶m hoÆc tr¸nh ch¹y non t¶i hoÆc kh«ng t¶i.
+ Sö dông çc ®éng c¬ cã c«ng suÊt phï hîp.
+ L¾p ®Æt thªm ASD cho çc ®äng c¬ lín, cã phô t¶i lu«n
thay ®æi.
+ L¾p tô bï cho çc ®éng c¬ cã c«ng suÊt lín.
- HÖ thèng níc l¹nh :
+ B¶o hµnh ®óng quy ®Þnh.
+ VËn hµnh thiÕt bÞ ë COP cùc ®¹i.
+ Sö dông çc ®éng c¬ cã hiÖu qu¶ cao (COP cao).
+ B¶o «n m¹ng níc l¹nh.
+ Ph©n cÊp çc m¸y níc l¹nh.
+ Sö dông níc l¹nh hîp lý.
+ C©n b»ng phô t¶i trong hÖ thèng ®iÒu hoµ kh«ng khÝ.
+ TÝch tr÷ níc l¹nh.
+ Sö dông m¸y níc l¹nh hÊp thô thay m¸y l¹nh th«ng thêng.
+ §iÒu chØnh theo Entanpi.
- HÖ thèng nÐn khÝ :
+ Chän m¸y nÐn thÝch hîp.
+ ThiÕt kÕ hÖ thèng khÝ nÐn thÝch hîp (lùa chän kÝch thíc
vµ bè trÝ hÖ thèng ®êng èng hîp lý).
+ H¹n chÕ rß rØ.
+ VËn hµnh tèi u (gi¶m ¸p suÊt ®Çu ra, gi¶m nhiÖt ®é vµ
®é Èm ®Çu vµo).
+ Sö dông m¸y nÐn khÝ nhiÒu cÊp.
- HÖ thèng chiÕu s¸ng :
+ Sö dông thiÕt bÞ ®Æt giê vµ khèng chÕ cêng ®é s¸ng.
+ Dïng chao ®Ìn cã hiÖu qu¶ cao.
+ C¶i thiÖn th«ng sè phßng (gi¶m møc hÊp thô ¸nh s¸ng,
gi¶m ®é treo cao ®Ìn).
+ Dïng ph¬ng ph¸p chiÕu s¸ng kh«ng ®ång ®Òu (theo
nhiÖm vô, ®iÒu kiÖn lµm viÖc, ®Þa ®iÓm).
+ TËn dông ¸nh s¸ng tù nhiªn.
+ Thêng xuyªn b¶o dìng hÖ thèng chiÕu s¸ng.
IV. §iÒu khiÓn khu cÇu dïng ®iÖn cho phï hîp víi kh¶ n¨ng
cung cÊp mét çch kinh tÕ nhÊt.
ChiÕn lîc nµy bao gåm çc gi¶i ph¸p chñ yÕu sau :
1. §iÒu khiÓn trùc tiÕp dßng ®iÖn.

2. Lu tr÷ nhiÖt.
3. §iÖn khÝ ho¸.
4. §æi míi gi¸.
ë ®©y sÏ tr×nh bµy tãm lîc néi dung cña çc gi¶i ph¸p trªn.
1. §iÒu khiÓn trùc tiÕp dßng ®iÖn
Môc tiªu chÝnh cña gi¶i ph¸p nµy lµ san b»ng ®å thÞ phô t¶i cña
hÖ th«ng ®iÖn nh»m gi¶m tæn thÊt, dÔ dµng ®Þnh ®îc ph¬ng thøc vËn
hµnh kinh tÕ hÖ thèng, gi¶m nhÑ vèn ®Çu t ph¸t triÓn nguån vµ líi
®iÖn, cung cÊp cho kh¸ch hµng linh ho¹t, tin cËy, chÊt lîng cao vµ gi¸
thµnh rÎ. Trªn h×nh (1.1) tr×nh bµy çc biÖn ph¸p ®iÒu khiÓn trùc tiÕp
dßng ®iÖn.
a. C¾t gi¶m ®Ønh

§©y lµ biÖn ph¸p kh¸ th«ng dông ®Ó gi¶m phô t¶i ®Ønh trong çc
giê cao ®iÓm cña hÖ thèng ®iÖn nh»m gi¶m nhu cÇu gia t¨ng c«ng suÊt
vµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng. Cã thÓ ®iÒu khiÓn dßng ®iÖn cña kh¸ch hµng
®Ó gi¶m ®Ønh b»ng çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn tõ xa hoÆc trùc tiÕp t¹i
hé tiªu thô. Ngoµi ra b»ng chÝnh s¸ch gi¸ ®iÖn còng cã thÓ ®¹t ®îc môc
tiªu nµy. Tuy nhiªn khi ¸p dông biÖn ph¸p nµy çc kh¸ch hµng thêng ®îc
tho¶ thuËn hoÆc th«ng b¸o tríc ®Ó tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i do ngõng cung
cÊp ®iÖn.
b. LÊp thÊp ®iÓm
§©y lµ biÖn ph¸p truyÒn thèng thø 2 ®Ó ®iÒu khiÓn dßng ®iÖn.
LÊp thÊp ®iÓm lµ t¹o thªm çc phô t¶i vµo thêi gian thÊp ®iÓm. §iÒu
nµy ®Æc biÖt hÊp dÉn nÕu nh gi¸ ®iÖn cho çc phô t¶i díi ®Ønh nhá
h¬n gi¸ ®iÖn trung b×nh.Thêng ¸p dông biÖn ph¸p nµy khi c«ng suÊt thõa
®îc s¶n xuÊt b»ng nhiªn liÖu rÎ tiÒn. HiÖu qu¶ thùc lµ gia t¨ng tæng
®iÖn n¨ng th¬ng phÈm nhng kh«ng t¨ng c«ng suÊt ®Ønh, tr¸nh ®îc hiÖn
tîng x¶ níc (thuû ®iÖn) hoÆc h¬i (nhiÖt ®iÖn) thõa, cã thÓ lÊp thÊp
®iÓm b¨ng çc kho nhiÖt (nãng, l¹nh), x©y dùng çc nhµ m¸y thuû ®iÖn
tÝch n¨ng, n¹p ®iÖn cho ¾c quy, « t« ®iÖn...
c. ChuyÓn dÞch phô t¶i

ChuyÓn phô t¶i tõ thêi gian cao ®iÓm sang thêi gian thÊp ®iÓm.
HiÖu qu¶ thùc lµ gi¶m ®îc c«ng suÊt ®Ønh song kh«ng lµm thay ®æi
®iÖn n¨ng tiªu thô tæng. Çc øng dông phæ biÕn trong trêng hîp nµy lµ
çc kho nhiÖt, çc thiÕt bÞ tÝch n¨ng lîng vµ thiÕt lËp hÖ thèng gi¸ ®iÖn
thËt hîp lý.
d. BiÖn ph¸p b¶o tån

§©y lµ biÖn ph¸p gi¶m tiªu thô, cuèi cïng dÉn tíi gi¶m tiªu thô ®iÖn
n¨ng tiªu thô tæng nhê viÖc n©ng cao hiÖu n¨ng cña çc thiÕt bÞ dïng
®iÖn.
e. T¨ng trëng dßng ®iÖn
T¨ng thªm1. çc
C¾tkh¸ch
gi¶m hµng míi (ch¬ng tr×nh ®iÖn
2. LÊp khÝ ho¸ n«ng
thÊp
th«n lµ mét vÝ®Ønh
dô) dÉn tíi t¨ng c¶ c«ng suÊt ®Ønh
®iÓmvµ tæng ®iÖn n¨ng
tiªu thô.
f. biÓu ®å phô t¶i linh ho¹t
BiÖn ph¸p nµy xem ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn nh mét biÕn sè
trong bµi to¸n lËp kÕ ho¹ch tiªu dïng. Vµ do vËy ®¬ng nhiªn
4. BiÖn cã thÓ
ph¸p b¶o c¾t
3. ChuyÓn dÞch phô
®iÖn khi cÇnt¶i thiÕt. HiÖu qu¶ thùc lµ c«ng suÊt ®Ønh
tån vµ c¶ ®iÖn n¨ng
tiªu thô tæng cã thÓ suy gi¶m.
5. T¨ng trëng dßng ®iÖn 6. BiÓu ®å linh ho¹t

H×nh 1.2 - Çc biÖn ph¸p ®iÒu khiÓn trùc tiÕp dßng ®iÖn.
2. Lu tr÷ nhiÖt
§©y lµ gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó n©ng cao ®êng cong phô t¶i trong
giai ®o¹n thÊp ®iÓm nh»m san b»ng ®å thÞ phô t¶i cña hÖ thèng. Nã th-
êng ®îc ¸p dông víi çc thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng thay ®æi thêi ®iÓm cung
cÊp ®iÖnn¨ng ë ®Çu vµo mµ vÉn ®¶m b¶o lÞch tr×nh cung cÊp n¨ng l-
îng ë ®Çu ra theo yªu cÇu sö dông. §un níc nãng vµ dÞch vô ®iÒu hoµ
kh«ng khÝ ®îc xem lµ 2 ®èi tîng chñ yÕu cña gi¶i ph¸p nµy. Trong
kho¶ng thêi gian thÊp ®iÓm, ®iÖn n¨ng ®îc sö dông ®Ó ®un níc cung
cÊp cho çc kho lu tr÷ nãng. Trong kho¶ng thêi gian cao ®iÓm, çc nhu
cÇu sö dông níc nãng sÏ ®îc cung cÊp tõ kho nµy. Còng t¬ng tù ®èi víi
çc kho l¹nh (ICE - BALL) sÏ ®¸p øng mäi nhu cÇu ®iÒu hoµ kh«ng khÝ
trong thêi gian cao ®iÓm mµ kh«ng cÇn cung cÊp ®iÖn n¨ng.
3. §iÖn khÝ ho¸
Më réng ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n, ®iÖn khÝ ho¸ çc hÖ thèng giao
th«ng hoÆc dïng ®iÖn ®Ó thay thÕ viÖc ®èt x¨ng dÇu trong çc thiÕt
bÞ ®éng lùc lµm gia t¨ng dßng ®iÖn ®Ønh vµ ®iÖn n¨ng tæng cña hÖ
thèng. Song ®ã lµ viÖc lµm cÇn thiÕt bëi nã sÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
cña kinh tÕ - x· héi vµ gi¶m thiÓu sù huû ho¹i m«i trêng.
4. §æi míi gi¸
Nhu cÇu sö dông ®iÖn n¨ng cña çc phô t¶i thêng ®îc ph©n bè
kh«ng ®Òu theo thêi gian. Mét çch tù nhiªn, theo tËp qu¸n sinh ho¹t, lµm
viÖc vµ s¶n xuÊt sÏ xuÊt hiÖn çc cao ®iÓm vµ thÊp ®iÓm trong ®å thÞ
phô t¶i cña hÖ thèng. T¹i kho¶ng thêi gian cao ®iÓm, hÖ thèng ph¶i huy
®éng mäi kh¶ n¨ng ph¸t ®iÖn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu phô t¶i vµ ®«i khi
vÉn kh«ng tr¸nh khái ph¶i c¾t ®iÖn nÕu kh«ng x©y dùng thªm çc nguån
®iÖn còng nh çc hÖ thèng truyÒn t¶i míi. Râ rµng chi phÝ thùc ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu ®iÖn n¨ng trong thêi ®iÓm nµy sÔ rÊt cao. Ngîc l¹i trong
kho¶ng thêi gian thÊp ®iÓm, nhu cÇu tiªu thô ®iÖn n¨ng thêng rÊt bÐ
khiÕn çc nhµ m¸y ®iÖn ph¶i ngõng ph¸t ®iÖn hoÆc ch¹y v¬Ý c«ng suÊt
h¹n chÕ theo ®iÒu kiÖn kü thuËt, ®«i khi vÉn ph¶i x¶ bít h¬i qu¸ nhiÖt.
Trong çc hÖ thèng cã tû träng thuû ®iÖn cao sÏ kh«ng tr¸nh khái ph¶i x¶
níc v« Ých vµo çc mïa ma. Vèn ®Çu t x©y dùng hÖ thèng truyÒn t¶i
kh«ng ®îc khai th¸c hîp lý, çc m¸y biÕn ¸p vËn hµnh non t¶i sÏ lµm gia
t¨ng tæn thÊt tæn thÊt trong hÖ thèng. T¹i çc thêi ®iÓm nµy nÕu cã thªm
nhu cÇu dïng ®iÖn sÏ rÊt kinh tÕ vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c vËn hµnh hÖ
thèng. T¹i nhiÒu níc, gi¸ b¸n ®iÖn kh«ng thay ®æi trong suÊt thêi gian
cung cÊp ®· t¹o ra nh÷ng h¹n chÕ ®¸ng kÓ ®èi víi viÖc khuyÕn khÝch
sö dông ®iÖn n¨ng hiÖu qu¶ vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt gi¸ trÞ
cña ®iÖn n¨ng t¹i çc th¬× ®iÓm kh¸c nhau.
Trong çc níc ph¸t triÓn, gi¸ b¸n ®iÖn ®îc sö dông nh mét c«ng cô
rÊt hiÖu qu¶ ®Ó ®iÒu hoµ nhu cÇu dïng ®iÖn. BiÓu gi¸ b¸n ®iÖn thay
®æi mét çch linh ho¹t phô thuéc vµo tõng mïa, tõng thêi ®iÓm cÊp
®iÖn, kh¶ n¨ng ®¸p øng cña hÖ thèng, trÞ sè c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng yªu
cÇu, ®Þa ®iÓm tiÕp nhËn, ®èi tîng kh¸ch hµng... Nhê vËy ®iÖn n¨ng ®·
®îc sö dông mét çch hiÖu qu¶ ®em l¹i lîi Ých cho c¶ ngêi cung cÊp lÉn
ng¬× sö dông. Cã thÓ ®a ra mét vµi biÓu gi¸ th«ng dông hiÖn nay :
1. Gi¸ tÝnh theo thêi ®iÓm sö dông.

2. Gi¸ cho phÕp c¾t ®iÖn khi cÇn thiÕt.
3. Gi¸ giµnh cho nh÷ng môc tiªu ®Æc biÖt.
Díi ®©y sÏ tr×nh bµy nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tõng biÓu gi¸.
a. TÝnh theo thêi ®iÓm sö dông (TOU)

Môc tiªu chÝnh cña biÓu gi¸ TOU lµ ®iÒu hoµ phô t¶i ®iÖn hÖ
thèng sao cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cung cÊp ®em l¹i lîi Ých cho c¶ ngµnh
®iÖn lÉn kh¸ch hµng. Vµ do vËy nã ph¶i cã tÝnh linh ho¹t cao bëi muèn
d¹t môc tiªu trªn TOU phô thuéc rÊt nhiÒu yÕu tè :
- Thêi ®iÓm dïng ®iÖn.
- Kho¶ng thêi gian dïng ®iÖn liªn tôc.
- §é lín vµ ®é biÕn ®éng c«ng suÊt còng nh ®iÖn n¨ng yªu cÇu.
- Mïa vµ thêi ®iÓm trong mét mïa.
- Vïng.
- Lo¹i kh¸ch hµng.
- §Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ.
- Ngµnh ®iÖn.
Tõ ®ã còng dÔ dµnh nhËn thÊy viÖc lËp ®îc mét TOU thËt kh«ng
®¬n gi¶n. Nhng Ýt nhÊt TOU ph¶i mang tÝnh tÝch cùc : thóc ®Èy kinh
tÕ ph¸t triÓn vµ khuyÕn khÝch sö dông ®iÖn n¨ng mét çch hiÖu qu¶.
Víi çc kh¸ch hµng mµ chi phÝ ®iÖn n¨ng chiÕm tû träng nhá trong gi¸
thµnh s¶n phÈm mµ hä s¶n xuÊt ra th× ®«i khi hä còng Ýt quan t©m ®Õn
TOU. V× lîi Ých chung, bªn c¹nh TOU còng cÇn thªm mét quy ®Þnh b¾t
buéc khi cÇn thiÕt (LuËt). Çc níc ®ang ph¸t triÓn thuéc ch©u ¸ cã Hµn
Quèc, §µi Loan, Th¸i Lan, Srilanka, Bangladesh... ®· ¸p dông TOU vµ thu
®îc nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu trong lÜnh vùc ®iÒu khiÓn dßng ®iÖn cña
phô t¶i. Theo KEMCO (C«ng ty qu¶n lý ®iÖn n¨ng Hµn Quèc) íc ®o¸n
TOU gi¶m ®îc 986MW nghÜa lµ kho¶ng 10% nhu cÇu ®Ønh cña hÖ
thèng ®iÖn Hµn Quèc vµo th¸ng 6/1982 (ADB, 1989).
b. Gi¸ cho phÐp c¾t ®iÖn khi cÇn thiÕt

BiÓu gi¸ nµy ®îc ¸p dông ®Ó khuyÕn khÝch çc kh¸ch hµng cho
phÐp c¾t ®iÖn trong çc trêng hîp cÇn thiÕt phï hîp víi kh¶ n¨ng cung
cÊp ®iÖn kinh tÕ cña ngµnh ®iÖn. Sè lÇn c¾t vµ thêi gian c¾t phô thuéc
vµo sù tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vµ sè tiÒn kh¸ch hµng ®îc nhËn thªm tõ
dÞch vô nµy.
c. Gi¸ dµnh cho çc môc tiªu tiªu thô ®Æc biÖt
BiÓu gi¸ ®Æc biÖt nh»m khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thùc hiÖn
DSM hoÆc phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ cña chÝnh phñ. VÝ dô
kh¸ch hµng cã ®Æt çc hÖ thèng lu nhiÖt hoÆc ®Æt çc thiÕt bÞ sö dông
n¨ng lîng mÆt trêi ®Ó gi¶m dßng ®iÖn trong suèt thêi gian cao ®iÓm cña
hÖ thèng cã thÓ ®îc hëng møc gi¸ ®Æc biÖt.
Tuy nhiªn còng cÇn lu ý khi thiÕt lËp vµ thùc hiÖn çc biÓu gi¸
®Æc biÖt sao cho nã thùc sù cã tÝnh thuyÕt phôc, hîp lý theo quan ®iÓm
hiÖu qu¶ tæng cña c¶ ch¬ng tr×nh DSM. NÕu kho¶n tiÒn tr¶ cho kh¸ch
hµng khi cho phÐp c¾t ®iÖn hoÆc tham gia tÝch cùc vµo ch¬ng tr×nh
DSM mang l¹i cã thÓ lµm t¨ng gi¸ c¶ cho nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng tham
gia vµo ch¬ng tr×nh.
§Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ DSM cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng ho¹t ®éng
®ång bé nh :
1. CÇn cã çc tæ chøc ë cÊp chÝnh phñ chuyªn nghiªn cøu, so¹n th¶o
luËt liªn quan ®Õn viÖc sö dông vµ tiÕt kiÖm n¨ng lîng, ho¹ch
®Þnh çc chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch hîp lý vµ tæ chøc thùc hiÖn, gi¸m
®Þnh, kiÓm tra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ch¬ng tr×nh.
2. Çc biÖn ph¸p mang tÝnh thÓ chÕ : LuËt tiÕt kiÖm n¨ng lîng;
Çc tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng; ChØ ®Þnh çc nhµ m¸y, trung
t©m, c«ng tr×nh kiÕn tróc... cÇn thùc hiÖn DSM; ChØ ®Þnh çc
lo¹i thiÕt bÞ dïng ®iÖn tiªu thô nhiÒu n¨ng lîng ®îc dïng phæ biÕn
hoÆc dù ®o¸n sÏ t¨ng nhanh trong t¬ng lai.
VÝ dô ë NhËt B¶n, chÝnh phñ ®· chØ ®Þnh 9 mÆt hµng
®iÖn gia dông : xe con, AC, ®Ìn huúnh quang, TV, m¸y photocopy,
m¸y tÝnh ®iÖn tö, ®Çu CD, VTR. Víi çc mÆt hµng nµy, nhµ s¶n
xuÊt ph¶i c«ng bè nh÷ng th«ng tin chi tiÕt ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ sö dông n¨ng lîng, biÓu thÞ hiÖu suÊt tiªu thô n¨ng lîng,
nghÜa vô ®¹t ®îc møc hiÖu n¨ng tiªu chuÈn trong thêi gian ®· quy
®Þnh. Nhê nh÷ng quy ®Þnh nµy ngêi tiªu dïng cã thÓ n¾m ®îc
nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ hiÖu n¨ng cu¶ thiÕt bÞ khi lùa chän,
thóc ®Èy çc nhµ s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu ®a ra thÞ trêng nh÷ng
thiÕt bÞ cã hiÖu suÊt cao.
3. Çc biÖn ph¸p trî gióp kinh tÕ : trî gióp ph¸t triÓn c«ng nghÖ
chÕ t¹o çc thiÕt bÞ cã hiÖu suÊt cao, u tiªn thuÕ cho ®Çu t ph¸t
triÓn c«ng nghÖ, cho vay vèn víi l·i suÊt thÊp, b¶o l·nh vèn vay,
khen thëng çc nhµ chÕ t¹o cã nh÷ng s¶n phÈm cã hiÖu n¨ng cao vµ
giíi thiÖu réng r·i trªn çc ph¬ng tiÖn th«ng tin, t¹p chÝ ký thuËt...
Trong b¶ng (1.3) lµ mét vÝ dô vÒ thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy ë NhËt
B¶n.
B¶ng 1.3
Tû lÖ gi¶m ®iÖn n¨ng tiªu thô cña çc s¶n phÈm sÏ ®îc khen thëng
N¨m Lo¹i s¶n phÈm Tû lÖ gi¶m ®iÖn n¨ng tiªu thô so víi çc
s¶n phÈm cò do cïng mét nhµ s¶n suÊt
1995 M¸y giÆt 15%
Tñ l¹nh 20%
§Ìn huúnh quang 25% (so víi bãng ®Ìn thêng tuæi thä
t¨ng 6 lÇn)
AC 25%
1996 AC 20%
Tñ l¹nh 28%
M¸y giÆt 50%
1997 AC 22%
§Ìn huúnh quang 10%
Lß vi sãng 27%
VTR 28%
4. Çc biÖn ph¸p th«ng tin tuyªn truyÒn, phæ cËp, gi¸o dôc, ®µo t¹o
vÒ chÝnh s¸ch vµ çc gi¶i ph¸p tiÕt kiÖm n¨ng lîng.
Cuèi cïng, Trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn DSM cÇn chó ý
tíi çc kh©u :
- Ph©n tÝch hiÖn tr¹ng vµ ®Æc ®iÓm sö dông ®iÖn n¨ng trong
çc thµnh phÇn kinh tÕ, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña viÖc ¸p
dông DSM.
- Ph©n tÝch c¬ cÊu phô t¶i ®iÖn trong ®å thÞ phô t¶i cña hÖ
thèng ®iÖn ®Ó lùa chän gi¶i ph¸p ®iÒu khiÓn dßng ®iÖn thÝch hîp.
- Ph©n tÝch kinh tÕ tµi chÝnh cña ch¬ng tr×nh DSM lùa chän,
cÇn thiÕt ph¶i so s¸nh víi çc ch¬ng tr×nh kh¸c (nÕu cã) ®Ó t¨ng thªm
tÝnh thuyÕt phôc khi quyÕt ®Þnh.
Ch¬ng ii
S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng trong çc
lÜnh vùc kinh tÕ khi ®Çu t øng dông DSM
1. §Æt vÊn ®Ò
KÕt qu¶ d¸nh gi¸ cho thÊy tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn ë níc ta rÊt
lín gÇn 51,45%. NÕu tËn dông triÖt ®Ó çc tiÒm n¨ng ®ã, sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ta sÏ ®îc thuËn lîi h¬n. ngîc l¹i,
chóng còng lµ hiÓm ho¹ ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ m«i trêng. Nh÷ng
gi¶i ph¸p cña DSM ®îc xem lµ c«ng cô tèt nhÊt ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng
tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng mét çc hîp lý vµ bÒn v÷ng.
Trªn ®· tr×nh bµy nh÷ng ph©n tÝch ®Ó chän lùa çc gi¶i ph¸p kh¶
thi ®Ó øng dông DSM ë ViÖt nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. ë ®©y sÏ s¬
bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t øng dông çc gi¶i ph¸p cña DSM
®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng trong çc khu vùc
kinh tÕ.
2. Tuyªn truyÒn, phæ cËp vµ cung cÊp th«ng tin:
B»ng çc ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng cung cÊp thêng xuyªn cho
ngêi dïng ®iÖn nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ b¶o tån n¨ng lîng; nh÷ng
tiÕn bé kü thuËt trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, chÕ t¹o, l¾p ®Æt sö dông çc
thiÕt bÞ ®iÖn gia dông còng nh trong c«ng nghiÖp ; nh÷ng qui chÕ b¶o
tån n¨ng lîng... sÏ tr¸nh cho ngêi dïng ®iÖn kh«ng m¾c ph¶i nh÷ng sai
lÇm khi ®Çu t mua s¾m çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn. §©y lµ gi¶i ph¸p gÇn
nh kh«ng ®ßi hái ph¶i ®Çu t nhng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi sÏ rÊt lín,
®Æc biÖt ®èi víi çc khu vùc ASSH vµ DVCC.
- Dµnh mét thêi lîng nhÊt ®Þnh trong ch¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn
thøc cña ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh vµ b¸o chÝ.
- Nghiªn cøu kh¶ n¨ng ®a ra néi dung gi¶i ph¸p vµ t vÊn ®Õn
nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc sö dông ®iÖn n¨ng, lùa chän vµ l¾p
®Æt thiÕt bÞ gia dông, gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c vÒ quy chÕ sö dông
®iÖn...
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña gi¶i ph¸p nµy sÏ rÊt lín bëi nÕu mçi thµnh
viªn trong céng ®ång hiÓu biÕt vµ cã ý thøc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng th× l-
îng ®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm ®îc lµ ®¸ng kÓ.
Cã thÓ ®¸nh gi¸ s¬ bé nh÷ng hiÖu qu¶ nµy ®èi víi çc khu vùc kinh
tÕ :
a. Khu vùc c«ng nghiÖp:

HiÖn nay lîng ®iÖn n¨ng sö dông trong khu vùc c«ng nghiÖp
chiÕm gÇn 40,4% ®iÖn n¨ng tæng vµ còng lµ khu vùc cã tiÒm n¨ng tiÕt
kiÖm n¨ng lîng nãi chung vµ ®iÖn n¨ng nãi riªng rÊt lín. T¨ng cêng qu¶n
lý n©ng cao ý thøc sö dông ®iÖn n¨ng cã thÓ gi¶m ®îc 10% ®iÖn n¨ng
tiªu thô ë çc khu vùc s¶n xuÊt. Trung b×nh gi¶i ph¸p tiÕt kiÖm ®îc 10,7
% lîng ®iÖn n¨ng cña khu vùc ( 4,34% ®iÖn n¨ng n¨ng tæng cña hÖ
thèng ®iÖn ).
b. Khu vùc ¸nh s¸ng sinh ho¹t:

Lîng ®iÖn n¨ng sö dông trong khu vùc nµy cã liªn quan ®Õn mäi
thµnh viªn trong x· héi. §êi sèng ®îc c¶i thiÖn NC§N sÏ cµng gia t¨ng bëi
sè thiÕt bÞ dïng ®iÖn gia dông ngµy mét nhiÒu h¬n. MÆt kh¸c do thu
nhËp ngµy cµng cao ®iÖn sö dông trong sinh ho¹t sÏ nhiÒu nªn nhng cã
thÓ ngêi sö dông Ýt chó ý tíi sè tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶ hµng th¸ng do vËy
nÕu kh«ng nhËn thøc ®îc ý nghÜa cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng th× l-
îng ®iÖn n¨ng hao phÝ sÏ t¨ng.
Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1994 c¶ níc cã 3535000 hé gia ®×nh sèng
ë çc thµnh phè ®· sö dông 2731 GWh. NÕu mçi gia ®×nh nhê ý thøc tiÕt
kiÖm ( t¾t ®Ìn, t¾t qu¹t khi ra khái phßng, cho qu¹t lµm viÖc víi tèc ®é
võa ph¶i, c¶ gia ®×nh chØ sö dông bµn lµ vµo cïng mét lóc, gi¶m bít sè
lÇn ®ãng c¾t bÕp ®iÖn khi nÊu ¨n, h¹n chÕ sè lÇn ®ãng më tñ l¹nh...) sÏ
gi¶m ®îc 1% ®iÖn n¨ng th× hµng n¨m ë çc thµnh phè trong c¶ níc sÏ tiÕt
kiÖm dîc 27,31 GWh t¬ng ®¬ng víi 12,29 tû ®ång
Gi¶i ph¸p cho phÐp gi¶m bít 25% lîng ®iÖn chiÕu s¸ng sinh ho¹t
(538 GWh/n¨m 1997 291,5 tû ®ång vµ 4895,3 GWh / n¨m 2020
2447,65 tû ®ång, ë ®©y tÝnh gi¸ tiÒn ®iÖn lµ 500®/ KWh) ; gi¶m 10
®Õn 20% ®iÖn n¨ng sö dông cho çc TB§ gia dông kh¸c. Nh vËy gi¶i
ph¸p cho phÕp tiÕt kiÖm ®îc 16 ®Õn 22% lîng ®iÖn n¨ng tæng cña khu
vùc ASSH (9,36% ®iÖn n¨ng toµn hÖ thèng )
c. Khu vùc DVCC

VÊn ®Ò tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng trong khu vùc nµy thêng chØ ®îc
çc nhµ l·nh ®¹o vµ chñ doanh nghiÖp chó ý. HËu qu¶ cña mét thêi gian
dµi sèng trong chÕ ®é bao cÊp thËt nÆng nÒ. Kh«ng chØ ®iÖn n¨ng mµ
mäi tµi s¶n trong khu vùc nµy ®Òu ®îc mua s¾m sö dông, b¶o qu¶n rÊt
kÐm. GÇn ®©y nh÷ng TB§ (qu¹t, m¸y tÝnh, tñ l¹nh, Êm ®iÖn... ) trong
khu vùc nµy gia t¨ng rÊt nhanh. Song ý thøc sö dông vµ b¶o qu¶n th×
kh«ng thay ®æi. Trong çc kh¸ch s¹n, trêng häc, bÖnh viÖn,... lîng ®iÖn
n¨ng hao phÝ cßn rÊt lín. TÝnh to¸n ë møc trung b×nh, gi¶i ph¸p cho
phÐp tiÕt kiÖm ®îc kh«ng Ýt h¬n 15% ®iÖn n¨ng sö dông trong khu vùc
DVCC (  1,2% ®iÖn n¨ng tæng hÖ thèng)
d. Khu vùc s¶n xuÊt, truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn:

Tû lÖ tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong khu vùc nµy kh¸ lín ( 18,28% n¨m
1997 ). §Ó cã thÓ gi¶m ®îc tû lÖ nµy xuèng thÊp cÇn ph¶i ®Çu t, c¶i t¹o
vµ n©ng cÊp hÖ thèng. Nhng còng cã thÓ phÇn nµo gi¶m nhÑ tû lÖ tæn
thÊt nµy b»ng çc gi¶i ph¸p ®ßi hái Ýt hoÆc kh«ng ®ßi hái ®Çu t vèn :
n©ng cao chÊt lîng cña c«ng t¸c qu¶n lý thiÕt kÕ l¾p ®Æt vµ vËn hµnh
hÖ thèng; x¸c ®Þnh ph¬ng thøc vËn hµnh tèi u; chèng lÊy c¾p vµ thÊt
thu ®iÖn n¨ng.
3. ChuyÓn dÞch phô t¶i cña hÖ thèng ®iÖn.
§å thÞ phô t¶i cña HT§ ViÖt nam rÊt kh«ng b»ng ph¼ng. Tû sè
Pmin/Pmax = 0,4. HiÖn tr¹ng nµy t¹o ra rÊt nhiÒu khã kh¨n trong quy ho¹ch
vµ ph¸t triÓn, vËn hµnh hÖ thèng, lµm gia t¨ng tæn thÊt. KÕt qu¶ ph©n
tÝch trªn cho thÊy r»ng b»ng çch ¸p dông çc gi¶i ph¸p DSM cã kh¶ n¨ng
gi¶m ®îc  20% c«ng suÊt ®Ønh vµ 30% lîng ®iÖn n¨ng n¨ng ®Ønh.
Nhê vËy cã thÓ gi¶m ®¸ng kÓ lîng tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong hÖ thèng
®iÖn vµ t¹o nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn vËn hµnh líi
®iÖn.
§Ó phÇn nµo thÊy ®îc hiÖu qu¶ gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng ta sÐt sù
suy gi¶m tæn thÊt c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng trªn lé 5 (®iÖn ¸p 15KV) cña
tr¹m biÕn ¸p trung gian Hãc M«n (110/ 15KV – 60MVA) khi san b»ng ®å
thÞ phô t¶i. ë ®©y gi¶ ®Þnh r»ng nhê ¸p dông çc gi¶i ph¸p cña DSM cã
thÓ gi¶m ®îc gi¸ trÞ cña Pmax song tæng ®iÖn n¨ng tiªu thô vÉn gi÷
nguyªn ( kh«ng gi¶m ®iÖn n¨ng tiªu thô ë çc hé dïng ®iÖn ).
KÕt qu¶ tÝnh to¸n thÓ hiÖn trong b¶ng 2.3
B¶ng 2.3
HiÖu qu¶ cña gi¶i ph¸p gi¶m ®Ønh cña ®å thÞ phô t¶i
Lîng gi¶m P P A.103 Y=A.680

Pmax [%] [ KW ] [ KW ] [ KWh ] [ 106® ]
1 11486,05 1065,7 5406,589 3649,45
2 11345,15 1037,44 5311,266 3585
3 11220,29 1011,17 5225,413 3527,16
4 11086,97 984,47 5135,773 3466,65
5 10962,86 962,01 5063,088 3417,92
6 10831,58 937,98 4984,481 3364,59
7 10703,96 914,29 4904,790 3249,93
8 10572,97 888,72 4814,717 3230,21
9 10447,43 868,3 4748,467 3205,22
10 10319,71 846,15 4674,009 3154,95
11 10190,79 824,05 4598,225 3103,80
12 10061,15 804,79 5437,347 3062,72
13 9943,04 782,6 4454,561 3006,83
14 9815,45 762,21 4384,131 2959,29
15 9690,67 743,86 4323,273 2918,21
Tr×nh tù thùc hiÖn:
 øng víi gi¸ trÞ Pmax ( cña biÓu ®å phô t¶i ) ta x¸c ®Þnh
®îc ®iÖn n¨ng tiªu thô A
 Gi¶m Pmax lÇn lît tõ 1% ®Õn 15%
 X¸c ®Þnh çc Tmax vµ  t¬ng øng ( víi A kh«ng thay
®æi )
 TÝnh to¸n P vµ A.
Cã thÓ nhËn thÊy khi chuyÓn dÞch phô t¶i, P max gi¶m, Tmax vµ 
cã t¨ng nhng P vµ A vÉn gi¶m ®¸ng kÓ. Cô thÓ lµ, khi P max gi¶m tõ
1% ®Õn 15% th×:
P gi¶m ®îc 321,84 KW~30%
A gi¶m ®îc 1.08.316 KWh~ 20%
HiÖu qu¶ kh¸ lín, song còng ph¶i thÊy r»ng ®Ó cã thÓ chuyÓn
dÞch phô t¶i cÇn thiÕt ph¶i cã biÓu gi¸ b¸n ®iÖn hîp lý cïng víi viÖc
®Çu t trang thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn phô t¶i còng nh çc lo¹i c«ng t¬ nhiÒu
gi¸. Nhng cÇn thiÕt h¬n c¶ lµ kÕ ho¹ch vµ ý thøc thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy
ë c¶ phÝa cung cÊp lÉn phÝa tiªu thô ®iÖn. Trong giai ®o¹n hiÖn nay,
b»ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn gi¸ b¸n ®iÖn theo tõng thêi ®iÓm (tríc m¾t thùc
hiÖn biÓu gi¸ cã 3 møc ) vµ khuyÕn khÝch çc hé dïng ®iÖn c¾t bít çc
thiÕt bÞ cha thËt cÇn thiÕt ra khái líi trong çc thêi ®o¹n cao ®iÓm cã
thÓ gi¶m ®îc 10% c«ng suÊt ®Ønh cña hÖ thèng. DÉn tíi sÏ gi¶m ®îc
~1,1% ®iÖn n¨ng toµn hÖ thèng ( ta biÕt A=Pmax.  = 3I2max.R. , nh
vËy A sÏ tû lÖ víi I2max. mÆt kh¸c, khi Imax gi¶m sÏ tr¸nh ®îc hiÖn tîng
qu¸ t¶i cña çc ®êng d©y vµ MBA; n©ng cao ®îc gi¸ trÞ Imin, gi¶m bít
hiÖn tîng non t¶i ë çc TBA... kÕt qu¶ lµ tæn thÊt trong hÖ thèng sÏ ®îc
gi¶m thªm).
4. Thay ®æi c«ng nghÖ vµ çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn cã hiÖu n¨ng
qu¸ thÊp:
§Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ®ñ ®iÒu
kiÖn gia nhËp çc tæ chøc th¬ng m¹i trªn thÕ giíi sím muén chóng ta buéc
ph¶i thay ®æi c«ng nghÖ vµ çc thiÕt bÞ ®· qu¸ l¹c hËu hiÖn nay. ngoµi
môc tiªu n©ng cao n¨ng xuÊt, chÊt lîng vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, hiÖu
qu¶ gi¶m lîng ®iÖn n¨ng sö dông cña gi¶i ph¸p nµy còng rÊt lín. Cã thÓ
®a ra mét vµi sè liÖu tÝnh to¸n ®Ó ®Þnh lîng ®îc hiÖu qu¶ cña gi¶i ph¸p
nµy trong çc khu vùc kinh tÕ:
a. Khu vùc c«ng nghiÖp:

TÝnh to¸n víi nh÷ng gi¶ ®Þnh: tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ vµ thay
thÕ, c¶i t¹o çc ®éng c¬ thÕ hÖ cò lµ 10 n¨m; c¶i t¹o hÖ thèng chiÕu s¸ng
c«ng nghiÖp; ®Çu t ë møc thÊp cho viÖc c¶i t¹o hÖ thèng nÐn khÝ vµ lß
®iÖn, th× kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng trong khu vùc c«ng nghiÖp sÏ cã
thÓ ®¹t ë møc:
 §æi míi c«ng nghÖ : trung b×nh hµng n¨m gi¶m ®îc ~ 3% ®iÖn
n¨ng khu vùc c«ng nghiÖp ( nh÷ng d©y truyÒn c«ng nghÖ ®îc ®a
vµo ngay tõ ®Çu thi sau 10 – 15 n¨m sÏ ®îc c¶i t¹o vµ n©ng cÊp
tiÕp ).
 Thay thÕ vµ c¶i t¹o ®éng c¬ ( tû lÖ 50/50 ) sÏ gi¶m trung b×nh
0,5% n¨m ®iÖn n¨ng dïng cho çc ®éng c¬ (~0,35% n¨m ®iÖn n¨ng
c«ng nghiÖp ).
 L¾p thªm bé tù ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é cho çc ®éng c¬ cã phô
t¶i lu«n thay ®æi ë møc 10% n¨m cho sè ®éng c¬ cã nhu cÇu ( 1/3
tæng sè ®éng c¬ dïng trong çc nhµ m¸y, xÝ nghiÖp ) sÏ gi¶m ®îc ~
0,53% ®iÖn n¨ng sö dông cho khu vùc c«ng nghiÖp (Acn).
 Thay thÕ, c¶i t¹o hÖ thèng nÐn khÝ vµ çc lß ®iÖn ë møc ®Çu t
trung b×nh, hµng n¨m cã thÓ gi¶m ®îc Acn ~ 0,22% n¨m.
 Thay thÕ vµ c¶i t¹o hÖ thèng chiÕu s¸ng c«ng nghiÖp theo tiÕn ®é
20% n¨m víi tû lÖ çc lo¹i ®Ìn lµ nh nhau vµ tiÕn ®Õn sÏ chØ dïng
nh÷ng lo¹i ®Ìn cã hiÖu n¨ng cao h¬n: ~11,54% n¨m dïng ®Ó chiÕu
s¸ng c«ng nghiÖp ~ 058% n¨m Acn.
Tæng hîp hiÖu qu¶ cña çc gi¶i ph¸p cho phÐp gi¶m ®îc ~ 4,68%
n¨m ®iÖn n¨ng c«ng nghiÖp ( ~1,89% n¨m tæng ®iÖn n¨ng sö dông cña
toµn hÖ thèng).
b. Khu vùc ¸nh s¸ng sinh ho¹t vµ dÞch vô c«ng céng

ë níc ta khu vùc ¸nh s¸ng sinh ho¹t vµ dÞch vô c«ng céng lµ khu vùc
sö dông ®iÖn n¨ng lín thø hai trong çc thµnh phÇn kinh tÕ do møc sèng
thÊp nªn phÇn lín ®iÖn n¨ng ®îc sö dông ®Ó chiÕu s¸ng. §a sè çc hÖ
thèng chiÕu s¸ng cña ViÖt Nam ®Òu thiÕt kÕ, l¾p ®Æt kh«ng ®óng tiªu
chuÈn. Çc bãng ®Ìn chØ ®îc lùa chän trªn c¬ së gi¸ c¶ h×nh thøc sù cã
s½n trªn thÞ trêng mµ Ýt ®îc chó ý ®Õn çc ®Æc tÝnh kü thuËt còng nh
ph¹m vi sö dông thÝch hîp cña chóng.
Mét sè lo¹i ®Ìn chiÕu s¸ng th«ng dông : hiÖn nay cã rÊt nhiÒu lo¹i
bãng ®Ìn ®îc chÕ t¹o ®Ó ®¸p øng mäi nhu cÇu vÒ chiÕu s¸ng, ë ®©y
chØ giíi thiÖu mét vµi laäi ®Ìn th«ng dông nhÊt cã thÓ dïng trong çc khu
vùc d©n c vµ dÞnh vô c«ng céng.
- §Ìn nung s¸ng (®Ìn sîi ®èt)
+ §Ìn nung s¸ng th«ng thêng : c«ng suÊt 10 - 500W cã nh÷ng
u ®iÓm rÎ tiÒn l¾p ®Æt vµ sö dông ®¬n gi¶n cã chØ sè hiÓn thÞ
mÇu kh¸ cao IRC = 100, thuËn lîi cho m¾t ngêi quan s¸t. Nhng l¹i
cã nh÷ng nhîc ®iÓm hiÖu n¨ng thÊp 10 - 15Lm/W, tuæi thä thÊp
to¶ nhiÒu nhiÖt khi lµm viÖc.
+ §Ìn nung s¸ng HALOGEN : c«ng suÊt 70 - 2000W cã ®Æc
tÝnh gièng nh ®Ìn sîi ®èt th«ng thêng song do cã cÊu t¹o ®Æc biÖt
nªn cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhu cÇu chiÕu s¸ng cÇn lµm næi bËt
çc h×nh khèi vËt thÓ : tîng ®µi, cung ®iÖn, çc c«ng tr×nh v¨n
ho¸, thÓ thao...
- §Ìn huúnh quang :
+§Ìn huúnh quang th«ng thêng ( ®Ìn èng) : c«ng suÊt 10 -
60W. u ®iÓm hiÖu n¨ng cao 90- 100 Lm/W chØ sè hiÓn thÞ mÇu
cao IRC = 90 tuæi thä kh¸ cao t¬ng ®ãi thuËn lîi ®èi víi m¾t ngêi,
thÝch hîp víi viÖc chiÕu s¸ng trong çc khu vùc häc tËp lµm viÖc,
nghØ ng¬i, gi¶i trÝ. Nhîc ®iÓm l¨p í ®Æt phøc t¹p, tÝnh n¨ng lµm
viÖc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÖn ¸p.
+ §Ìn huúnh quang COMPACT : c«ng suÊt 7 - 25W. §©y lµ
lo¹i ®Ìn tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng vµ cã çc ®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc
tÝnh sö dông, tuæi thä ®Òu rÊt cao so víi çc lo¹i ®Ìn thÕ hÖ cò.
Phï hîp gÇn nh víi mäi yªu cÇu chiÕu s¸ng, song gi¸ thµnh kh¸ cao.
Lîng ®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm ®îc kh¸ cao cã thÓ lªn tíi 80% so víi ®Ìn
th«ng thêng
- §Ìn phãng khÝ
+ §Ìn thuû ng©n cao ¸p : c«ng suÊt 50 - 2000W. hiÖn ®· ®îc
dïng nhiÒu rtrong chiÕu s¸ng ®êng phè vµ n¬i c«ng céng thay çc
bãng ®Ìn sîi ®èt. Song lo¹i ®Ìn nµy cã çc nhîc ®iÓm : hiÖu n¨ng
thÊp 40 - 63Lm/W, chØ sè hiÓn thÞ mÇu thÊp IRC = 60,kh«ng
thuËn lîi cho viÖc quan s¸t, chÕ ®é lµm viÖc phô thuéc rÊt nhiÒu
vµo ®iÖn ¸p. chØ nªn sö dông ®Ó chiÕu s¸ng çc kh«ng gian xung
quanh khu nhµ ë, kh«ng gian c©y xanh, çc ®êng giao th«ng nhá cã
lu lîng vµ tèc ®é vËn chuyÓn thÊp.
+ §Ìn HALOGEN kim lo¹i : theo cì c«ng suÊt tõ 250 ®Õn
2000W, ®Ìn halogen kim lo¹i ®îc sö dông ®Ó chiÕu s¸ng diÖn
tÝch lín yªu cÇu vÒ thÓ hiÖn mÇu s¾c lµ quan träng : ®ã lµ chiÕu
s¸ng çc s©n thÓ thao khi tiÕp ph¸t truyÒn h×nh mÇu... §Æc trng
cña ®Ìn lµ : hiÖu qûa ¸nh s¸ng cã thÓ ®¹t tíi 95Lm/W, chØ sè mµu
chÊp nhËn ®îc vµo kho¶ng tõ IRC = 60  90, tuæi thä trung b×nh
lµ 4000 giê. Nhîc ®iÓm cña ®Ìn lµ gi¸ thµnh cao, gi¶m nhiÖt ®é
mµu trong qu¸ tr×nh sö dông : sau thêi gian tõ 500  1000 giê cÇn
ph¶i thay thÕ nÕu yªu cÇu chÊt lîng cao.
+ §Ìn NATRI cao ¸p : ë nhiÖt ®é trªn 1000o, cã ¸p suÊt cao,
n¶ti ph¸t çc v¹ch trong phæ nh×n thÊy, cã mµu tr¾ng vµ Êm nhiÖt
®é tõ 2000  2500K. §Ìn natri cao ¸p cã hiÖu qu¶ ¸nh s¸ng cao, cã
thÓ ®¹t tíi 120Lm/W. ChØ sè mµu xÊu (IRC  20) nhng bï l¹i ®Ìn
cã nhiÖt ®é mµu thÊp, dÔ chÞu ë møc ®é räi thÊp. Míi ®©y xuÊt
hiÖn çc lo¹i ®Ìn natri cao ¸p 35W - 1300Lm/W, 50W - 2300Lm/W
cã IRC  80. Tuæi thä lý thuyÕt cña ®Ìn khoang 10000 giê. §Ìn h¬i
natri cao ¸p ®îc sö dông chñ yÕu ®Ó chiÕu s¸ng ngoµi trêi trong
çc vïng ®«ng d©n c nh ®êng phè, bÕn ®ç xe lín, mét sè c«ng
tr×nh thÓ thao...
Nh kÕt qu¶ trªn ®· ph©n tÝch, khu vùc ASSH vµ CN tham gia rÊt
lín vµo ®Ønh cña ®å thÞ phô t¶i vµ tæng ®iÖn n¨ng sö dông cña hÖ
thèng. §Ó phÇn nµo ®Þnh lîng ®îc hiÖu qu¶ cña DSM vµ tÝnh kh¶ thi
cña ch¬ng tr×nh cã thÓ tham kh¶o nh÷ng tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ khi
thay thÕ toµn bé çc ®Ìn chiÕu s¸ng cña BÖnh viÖn ®a khoa Xanh - P«n
vµ Trêng §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi.
 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc thay thÕ ®Ìn chiÕu s¸ng
t¹i BÖnh viÖn ®a khoa Xanh - P«n :
B¶ng 2.4
Çc sè liÖu thèng kª thiÕt bÞ dïng ®iÖn
cña BÖnh viÖn ®a khoa Xanh - P«n
Stt Tªn thiÕt bÞ Sè lîng C«ng suÊt Tæng

(kW) (kW)
1 §iÒu hoµ nhiÖt ®é 80 2,5 200
2 Qu¹t trÇn 500 0,08 40
3 §Ìn çc lo¹i 1200 0,052 62,4
4 M¸y sÊy to 1 32 32
5 Tñ sÊy 30 3 90
6 Tñ l¹nh 25 0,15 3,25
7 BÕp luéc khö trïng 30 1,5 45
8 BÕp ®iÖn 30 1 30
9 M¸y hÝt thë + m¸y khÝ 20 0,2 4
rung
10 Nåi hÊp to 1 60 60
11 Lß hÊp GB 400 2 20 40
12 §Ìn cao ¸p 60 0,25 15
13 M¸y vi tÝnh çc lo¹i 10 0,5 5
14 Hót Èm 30 1,5 45
15 §Ìn mæ 8 2 16
16 Dao ®iÖn, ®iÖn tim 10 1 10
17 M¸y giÆt lín vµ m¸y v¾t 7 4 28
Tæng 711,25
NÕu thay thÕ tÊt c¶ sè ®Ìn trªn (1200) b»ng ®Ìn compact tiÕt
kiÖm n¨ng lîng th× :
- Thay b»ng ®Ìn :
C«ng suÊt tiªu thô : 20W.
Gi¸ mua : 120.000 ®/chiÕc.
N¬i s¶n xuÊt : USA.
Gi¶ sö tiÒn ®Çu t vay cña Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam víi l·i
suÊt vay 16%/n¨m (1,25%/th¸ng).
Víi 01 ®Ìn compact 20W t¬ng ®¬ng víi 02 ®Ìn trßn 75W.
Víi 01 ®Ìn compact 20W t¬ng ®¬ng víi 01 ®Ìn èng 52W.
Sè ®Ìn compact ph¶i thay lµ :
Ncompact = Nçc lo¹i = 1200 (chiÕc)
Vèn ®Çu t :
Ivo = 1.200 x 120.000 = 144.000.000 = 144 (triÖu ®ång).
- Sè tiÒn ®Ìn compact tiÕt kiÖm ®îc trong 01 n¨m so víi khi dïng
®Ìn cò (bÖnh viÖn dïng 15h/ngµy) :
1200.52 120.20
A .15.365.750  .15.365.750  157680000 (®).
1000 1000
A = 157,68 triÖu ®ång.

Goi n lµ sè n¨m ®ñ ®Ó sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc (nhê thay bãng lo¹i
míi) b»ng (=) sè tiÒn ®Çu t mua bãng ®Ìn míi. Ta cã sè tiÒn ph¸t sinh
®Òu ®Æn hµng n¨m chÝnh lµ sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc trong 01 n¨m :
A = 157,68 triÖu ®ång.
 Sè tiÒn tiÕt kiÖm trong n ®a vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i (NPV)
(1  r ) n  1
PV  A.
( 1  r ) n .r
r : l·i suÊt hµng n¨m vay ng©n hµng.

Khi hoµn vèn lµ khi sè tiÒn l·i trong n n¨m b»ng sè tiÒn ®Çu t ban
®Çu :
Ivo = PV.
(1  16%) n  1
 144  157,68
( 1  16%) n .16%
Gi¶i ph¬ng tr×nh ta ®îc : n = 1,063 n¨m

VËy sau ®óng 13 th¸ng sÏ hoµn vèn.
Ngoµi ra ®Ìn compact cña Mü hiÖn nay cã tuæi thä rÊt cao, kho¶ng
8000 - 10000 giê, gÊp 10 lÇn ®Ìn trßn vµ 3 lÇn ®Ìn èng.
Tæng c«ng suÊt dµnh co chiÕu s¸ng gi¶m ®îc 38,4 kW  61,5%.
 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc thay thÕ ®Ìn chiÕu s¸ng
t¹i tr¬g §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi.
T¬ng tù nh trªn :
Vèn ®Çu t :
Ivo = 695,04 triÖu ®ång.
- Sè tiÒn ®Ìn compact tiÕt kiÖm ®îc trong 01 n¨m so víi khi dïng
®Ìn cò (dïng 10h/ngµy) :
A = 673,173 triÖu ®ång.
VËy sau 1,2165 n¨m (14 th¸ng 19 ngµy) sÏ hoµn vèn ®Çu t.
B¶ng 2.5
Çc sè liÖu thèng kª ®Ìn vµ qu¹t trÇn

cña Trêng §HBK Hµ Néi
Khu nhµ §Ìn èng §Ìn trßn Qu¹t trÇn

C1 1783 234 169
C2 203 77 29
C3 400 128 55
C4 853 246 104
C5 537 50 67
C6 224 236 48
C7 6 42 9
C8
C9 223 19 68
C10 239 106 69
C11 246 25 50
C12 442 55 90
Tæng 5174 1236 758
 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña vÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng chiÕu s¸ng
trong trô së chÝnh cña c«ng ty §LHN vµ Tæng c«ng ty §LVN
§Ó ®Þnh híng ®îc hiÖu qu¶ cña çc gi¶i ph¸p thay ®æi c«ng nghÖ
vµ çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn cã hiÖu n¨ng thÊp b»ng çc thiÕt bÞ cã hiÖu
n¨ng cao ta tÝnh to¸n thay thÕ toµn bé ®Ìn trong toµn bé khu vùc.
B¶ng 2.6
Çc sè liÖu thèng kª c«ng ty ®iÖn lùc TP Hµ Néi
C«ng suÊt Sè lîng Tæng c«ng suÊt
Lo¹i ®Ìn
(W) (chiÕc) (W)
§Ìn sîi ®èt 100 W 143 14300
§Ìn èng 1,2m 52 W 490 25480
§Ìn cao ¸p thuû ng©n 250 W 26 6500
1. NÕu thay toµn bé ®Ìn sîi ®èt vµ ®Ìn èng b»ng ®Ìn compact th×
1 ®Ìn compact 20W t¬ng ®¬ng 1 ®Ìn èng 52 W
2 ®Ìn compact 20W t¬ng ®¬ng 3 ®Ìn sîi ®èt 100 W
§Ìn compact cã :
C«ng suÊt tiªu thô : 20 W
Gi¸ mua : 120000 ®/ chiÕc
H·ng s¶n xuÊt : Philips
Gi¶ sö tiÒn vay ®Ó ®Çu t s¶n suÊt cña ng©n hµnh c«ng th¬ng
ViÖt Nam víi l·i xuÊt vay 16 % n¨m
Sè ®Ìn compact cÇn mua lµ
NC = 48.2 + 490 = 585 chiÕc
Vèn ®Çu t
IVO = 585.120000 = 72000000 ®ång
Sè tiÒn khi dïng ®Ìn compact tiÕt kiÖm dîc trong 1 n¨m so víi khi
dïng ®Ìn cò lµ ( tÝnh víi gi¸ ®iÖn 500® / 1KW )
143.100  490.52 585.20
A 10.365.500  10.365.500  51246000 (®)
1000 1000
Gäi n lµ sè n¨m ®ñ ®Ó sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc nhê thay bãng lo¹i
míi b»ng sè tiÒn mua bãng ®Ìn míi
ta cã sè tiÒn ph¸t sinh hµng n¨m chÝnh lµ sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc
trong 1 n¨m A
Sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc trong n n¨m ®a vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i
PA
1  r   1
n
r 1  r 
n
r: l·i xuÊt vay ng©n hµng hµng n¨m.

VËy khi hoµn vèn lµ khi sè tiÒn l·i trong n n¨m b»ng sè tiÒn ®Çu
t Iv
Gi¶i ph¬ng tr×nh
 1  0,16   1
n
IV = 51246000  70200000 = P
0,16 1  0,16 
n
Ta tÝnh ®îc n = 1,6655 n¨m

VËy sau 1 n¨m 8 th¸ng sÏ hoµn vèn
Tuæi thä cña ®Ìn compact lµ kho¶ng 10000 giê, gÊp 10 lÇn ®Ìn sîi
®èt, kho¶ng 2 lÇn ®Ìn èng. VËy ta tiÕt kiÖm ®îc c¶ tiÒn thay bãng cha
tÝnh vµo ®©y.
2. Khi thay toµn bé ®Ìn thuû ng©n cao ¸p b»ng ®Ìn SODIUM :
c«ng suÊt 150W gi¸ tiÒn 1200000®/chiÕc
Sè ®Ìn SODIUM cÇn mua lµ ns = 26
Vèn ®Çu t ph¸t sinh khi mua ®Ìn SODIUM lµ:
Iv = 26 (1200000 - 850000) = 9100000 (®ång) = 9,1 triÖu ®ång
Sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc khi dïng ®Ìn SODIUM trong 1 n¨m so víi
khi dïng ®Ìn cò:
26.(250  150)
A 11 .365.750  7829250 (®) = 7,82925 triÖu ®ång
1000
Gäi n lµ sè n¨m ®ñ ®Ó sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc nhê thay thÕ bãng
lo¹i míi b»ng sè tiÒn ®Çu t mua bãng ®Ìn míi. Ta cã sè tiÒn ph¸t sinh
®Òu ®Æn hµng n¨m chÝnh lµ sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc trong 1 n¨m
A = 7,82925 triÖu ®ång.
Sè tiÒn tiÕt kiÖm trong n n¨m ®a vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i
(1  r ) n  1
PA
(1  r ) n r
Khi hoµn vèn sè tiÒn l·i trong n n¨m b»ng sè tiÒn ®Çu t
Iv = P = 9,1 triÖu ®ång
1,16 n  1
9,1  7,82925
1,16 n .0,16
Gi¶i ph¬ng tr×nh trªn ta t×m ®îc n = 1,39.

VËy sau 1 n¨m 5 th¸ng th× hoµn vèn
3. KÕt luËn
Tõ çc kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë trªn ta thÊy
- NÕu thay toµn bé ®Ìn sîi ®èt vµ ®Ìn èng cña trô së th×
kh«ng nh÷ng hiÖu qu¶ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng cao mµ thêi gian hoµn
vèn còng rÊt nhanh
- NÕu thay toµn bé ®Ìn thuû ng©n cao ¸p 250W b»ng ®Ìn
sodium 150W th× hµng th¸ng sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc lµ
- A = 7,829 triÖu vµ tiÕt kiÖm ®îc ®iÖn n¨ng.
§iÒu nµy kh«ng nh÷ng ®em l¹i lîi Ých vÒ kinh tÕ mµ cßn tiÕt
kiÖm ®îc ®iÖn n¨ng rÊt lín nh»n sö dông vµo çc mÞc ®Ých kh¸c.
 HÖ thèng ®Ìn chiÕu s¸ng c«ng céng cña thµnh phè Hµ Néi.
Theo sè liÖu cña c«ng ty chiÕu s¸ng ®« thÞ cung cÊp, trªn ®Þa
bµn thµnh phè Hµ Néi, tæng chiÒu dµi ®êng phè ®îc chiÕu s¸ng lµ
1817km trong ®ã:
®Ìn chiÕu s¸ng phôc vô giao th«ng:
 Cao ¸p thuû ng©n 400W: 4163 c
§Ìn phôc vô trang trÝ trong çc dÞp lÔ héi
 §Ìn sîi ®èt 75W: 608 c
Lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô hµng n¨m cña ®Ìn chiÕu s¸ng c«ng céng
lµ: 10270370,37 (KWh).
Víi gi¸ tiÒn 810 ®/KWh, n¨m 1998 c«ng ty chiÕu s¸ng ®« thÞ ph¶i
thanh to¸n víi c«ng ty ®iÖn lùc Hµnéi sè tiÒn rÊt lín lªn tíi 8,4 tû ®ång.
Trung b×nh hµng n¨m, tèc ®é t¨ng trëng cña chiÕu s¸ng ®« thÞ lµ ~
10%. HiÖn nay, çc ®Ìn ®îc l¾p míi vµ çc ®Ìn thay thÕ ®Òu theo xu
thÕ chän lo¹i ®Ìn Sodium 150W. MÆc dï vèn ®Çu t ban ®Çu cho lo¹i
®Ìn nµy cao nhng nã ®îc chó ý nhê hiÖu n¨ng cao, chÕ ®é lµm viÖc Ýt
bÞ ¶nh hëng vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô thÊp h¬n so víi ®Ìn thuû ng©n cao ¸p.
¤ng phã G§ c«ng ty chiÕu s¸ng ®« thÞ cho biÕt nÕu tíi 23h c¾t bít
mét sè ®Ìn th× hµng th¸ng cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc sè tiÒn lµ 50 triÖu
®ång.
Tuy nhiªn, nÕu thay v× sö dông lo¹i ®Ìn cao ¸p thuû ng©n cã c«ng
suÊt 252W b»ng lo¹i ®Ìn Sodium th× kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn còng nh
chi phÝ cho viÖc sö dông ®iÖn rÊt lín.
NÕu thay ®Ìn thuû ng©n cao ¸p b»ng ®Ìn Sodium cã çc th«ng sè:
C«ng suÊt : 150W
Gi¸ tiÒn: 1.200.000®/c
Th× mét chiÕc ®Ìn thuû ng©n cao ¸p sÏ t¬ng ®¬ng víi mét ®Ìn
Sodium.
VËy sè ®Ìn Sodium cÇn sö dông:
NS = 4163 + 6745 = 10908 (chiÕc)
Sè tiÒn ph¸t sinh nÕu dïng ®Ìn Sodium thay ®Ìn thuû ng©n cao
¸p :
Ivo = 10908. 1200000 - 4163. 950000 - 6745. 800000 =
= 3738750. 103 (®ång) = 3,73875 tû ®ång.
Sè tiÒn khi dïng ®Ìn Sodium tiÕt kiÖm ®îc trong mét n¨m so víi
khi dung ®Ìn cò víi:
 Gi¸ ®iÖn 810®/KWh
 Trung b×nh chiÕu s¸ng 11h/ ngµy
4163.400  6745.250  10908.150
A= .11 .365.810
1000
= 5,57825. 109 (®ång)

= 5,57825 tû ®ång.
Gäi n lµ sè n¨m ®ñ ®Ó sè tiÒn tiÕt kiÖm ®îc nhê thay bãng lo¹i
míi b»ng sè tiÒn ®Çu t ph¸t sinh khi mua bãng ®Ìn míi.
Sè tiÒn ph¸t tiÕt kiÖm trong n n¨m ®a vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i:
(1  r ) n  1
P=A
(1  r ) n .r
r: l·i xuÊt 10% vay ng©n hµng hµng n¨m.

Khi hoµn vèn lµ lóc sè tiÒn l·i trong n n¨m b»ng sè tiÒn ph¸t sinh
khi ®Çu t:
Iv = P
(1  0,16) n  1
 3,73875 = 5,57825
(1  0,16) n .016
 n = 0,77 n¨m.
VËy sau 9 th¸ng sÏ hoµn vèn.
 KÕt luËn:
ViÖc thay thÕ bãng ®Ìn thuû ng©n cao ¸p b»ng ®Ìn Sodium kh«ng
nh÷ng tiÕt kiÖm ®îc hµng n¨m mét sè tiÒn lµ: 5,57825 tû ®ång mµ cßn
tiÕt kiÖm ®îc lîng ®iÖn n¨ng rÊt lín.

KH I Niöm Chung Vò DSM (Demand - Side Management)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KH I Niöm Chung Vò DSM (Demand - Side Management)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ch¬ng 1

Kh¸i niÖm chung vÒ DSM

I. §Æt vÊn ®Ò.

II. Kh¸i niÖm chung vÒ DSM

1. Sö dông thiÕt bÞ ®iÖn cã hiÖu suÊt cao

b. M¶ng thiÕt bÞ ®iÖn c«ng nghiÖp

C«ng suÊt cña ®éng c¬ HiÖu suÊt

* Møc ®é gia t¨ng gi¸ thµnh cña c¸c EEMs :

Tèc ®é cña ®éng c¬ C«ng suÊt c¬ C«ng suÊt ®iÖn

2. Gi¶m thiÓu sù tiªu phÝ n¨ng lîng mét c¸ch v« Ých.

1. Khu vùc nhµ ë.

N¨m 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

b. Khu vùc nhµ ë

c. Khu vùc c«ng céng

d. Khu vùc c«ng nghiÖp

1. §iÒu khiÓn trùc tiÕp dßng ®iÖn.

1. §iÒu khiÓn trùc tiÕp dßng ®iÖn

a. C¾t gi¶m ®Ønh

c. ChuyÓn dÞch phô t¶i

d. BiÖn ph¸p b¶o tån

5. T¨ng tr­ëng dßng ®iÖn 6. BiÓu ®å linh ho¹t

3. §iÖn khÝ ho¸

4. §æi míi gi¸

1. Gi¸ tÝnh theo thêi ®iÓm sö dông.

a. TÝnh theo thêi ®iÓm sö dông (TOU)

b. Gi¸ cho phÐp c¾t ®iÖn khi cÇn thiÕt

2. Tuyªn truyÒn, phæ cËp vµ cung cÊp th«ng tin:

a. Khu vùc c«ng nghiÖp:

b. Khu vùc ¸nh s¸ng sinh ho¹t:

c. Khu vùc DVCC

d. Khu vùc s¶n xuÊt, truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn:

3. ChuyÓn dÞch phô t¶i cña hÖ thèng ®iÖn.

Lîng gi¶m P P A.103 Y=A.680

Tr×nh tù thùc hiÖn:

a. Khu vùc c«ng nghiÖp:

b. Khu vùc ¸nh s¸ng sinh ho¹t vµ dÞch vô c«ng céng

Stt Tªn thiÕt bÞ Sè lîng C«ng suÊt Tæng

A = 157,68 triÖu ®ång.

r : l·i suÊt hµng n¨m vay ng©n hµng.

Gi¶i ph¬ng tr×nh ta ®îc : n = 1,063 n¨m

C¸c sè liÖu thèng kª ®Ìn vµ qu¹t trÇn

Khu nhµ §Ìn èng §Ìn trßn Qu¹t trÇn

r: l·i xuÊt vay ng©n hµng hµng n¨m.

Ta tÝnh ®îc n = 1,6655 n¨m

Gi¶i ph¬ng tr×nh trªn ta t×m ®îc n = 1,39.

= 5,57825. 109 (®ång)

r: l·i xuÊt 10% vay ng©n hµng hµng n¨m.

You might also like

5. T¨ng trëng dßng ®iÖn 6. BiÓu ®å linh ho¹t