ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥΣ

ΑΠΛΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ
ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ

ΣΥΝΘΕΤΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ
ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ

ΑΠΛΗ
Ονομάζεται η πρόταση που αποτελείται μόνο από τους κύριους όρους, τους
οποίους δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε, δηλαδή από:

α) Υποκείμενο και ρήμα (Υ+Ρ).

Τα παιδιά έπαιζαν. Οι νέοι διασκεδάζουν. Ο καθηγητής απουσιάζει. Ο

ήλιος λάμπει.

β) Υποκείμενο, ρήμα και αντικείμενο (Υ+Ρ+Α).

Εσύ έχεις το λόγο. Ο Κώστας αγόρασε αυτοκίνητο. Οι γεωργοί οργώνουν το

χωράφι.

γ) Υποκείμενο, ρήμα και 2 αντικείμενα (Υ+Ρ+Α+Α). Το πρώτο αντικείμενο

απαντά στην ερώτηση τι; και το άλλο στην ερώτηση σε ποιον-α-ο ή από ποιον-α-ο;

Ο Γιάννης μου έστειλε γράμμα. Η Μαρία μου έδειξε το δρόμο.

δ) Υποκείμενο, ρήμα και κατηγορούμενο (Υ+Ρ+Κ).

Ο Αριστείδης έγινε στρατηγός. Ο Κώστας υπηρετεί στρατιώτης. Ο Στεφανίδης

εκλέχτηκε βουλευτής. Ο Πετρος φαίνεται καλός. Ο ουρανός ήταν καταγάλανος.

ε) Υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο και κατηγορούμενο (Υ+Ρ+Α+Κ).

 ΣΥΝΘΕΤΗ

Ονομάζεται η πρόταση που έχει περισσότερα από ένα υποκείμενα, αντικείμενα ή

κατηγορούμενα.
α)Υποκείμενα.
Ο πατέρας, η μητέρα, ο παππούς και η γιαγιά ξύπνησαν.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες τραγουδούσαν.

β)Αντικείμενα.
Οι πρόσκοποι πρόσφεραν χρήματα, τρόφιμα και ρούχα.
Ο καθηγητής εξετάζει το Γιώργο μαθηματικά και φυσική.
Η μητέρα καθάρισε την κουζίνα, το σαλόνι και την κρεβατοκάμαρα.

γ)Κατηγορούμενα.
Ο Κώστας ήταν άφοβος, τίμιος και δίκαιος.
Το βουνό είναι ψηλό και απόκρημνο.

ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΗ

Ονομάζεται η πρόταση στην οποία μπορεί να απουσιάζει κάποιος ή κάποιοι

από τους κύριους όρους της (συνήθως το Υ, το Ρ ή το Α), επειδή εννοούνται εύκολα
χωρίς η απουσία τους να επηρεάζει το νόημά της.

Καλημέρα → Εγώ εύχομαι σε σένα καλημέρα.

Το θεωρείς σωστό;→ Εσύ το θεωρείς σωστό;
Για πού;→ Για πού πηγαίνεις;

ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ

Ονομάζεται η πρόταση στην οποία οι κύριοι όροι της (δηλ. το Υ, το Ρ, το Α και

το Κ) συνοδεύονται από προσδιορισμούς, δηλαδή από συμπληρωματικές λέξεις.

Τα παιδιά παίζουν→ Τα μικρά παιδιά παίζουν πολύ στην αυλή.