You are on page 1of 154

Đҥi hӑc Khoa hӑc Tӵ nhiên - Đҥi hӑc Quӕc gia Hà Nӝi

| 
 
Nӝi dung môn hӑc
Chương 1: TӘNG QUAN CÁC VҨN Đӄ Vӄ MÔI TRƯӠNG (6)
1.1. Khái niӋm các vҩn đӅ vӅ môi trưӡng và tài nguyên thiên nhiên
1.2. Ô nhiӉm môi trưӡng
1.2.1. Khái niӋm, đһc điӇm chung cӫa nguӗn gây ô nhiӉm, tác nhân gây ô nhiӉm.
1.2.2. Ô nhiӉm môi trưӡng không khí, đҩt, nưӟc: đһc điӇm, nguyên nhân và hӋ quҧ.
1.3. Nhӳng vҩn đӅ môi trưӡng toàn cҫu
1.3.1. Suy thoái tài nguyên (sinh vұt, rӯng, đҩt, nưӟc) 1.3.2. Suy thoái tҫng ô zôn
1.3.3. BiӃn đәi khí hұu toàn cҫu 1.3.4. Ô nhiӉm môi trưӡng (đҩt,
nưӟc, không khí)
1.3.5. Bùng nә dân sӕ, nghèo đói, bӋnh dӏch.
1.4. Suy thoái tài nguyên, ONMT ӣ ViӋt Nam
Chương 2: PHÁT TRIӆN VÀ MÔI TRƯӠNG (6+2)
2.1. Khái niӋm phát triӇn và các mô hình phát triӇn.
2.2. Các lĩnh vӵc phát triӇn và vҩn đӅ môi trưӡng.
2.2.1. Phát triӇn nông nghiӋp và môi trưӡng 2.2.2. Công nghiӋp hóa và môi trưӡng
2.2.3. Khoa hӑc, công nghӋ và môi trưӡng 2.2.4. Thương mҥi, dӏch vө, du lӏch và môi trưӡng
2.3. Toàn cҫu hóa vӟi môi trưӡng và phát triӇn
2.4. Bài tұp: Tìm hiӇu vӅ vҩn đӅ môi trưӡng và phát triӇn theo hưӟng dүn cӫa giáo viên.
Chương 3: BҦO Vӊ MÔI TRƯӠNG VÀ PHÁT TRIӆN BӄN VӲNG (8+2)
3.1. Khái niӋm và các công cө bҧo vӋ môi trưӡng
3.1.1. Khái niӋm 3.1.2. Công cө pháp lý BVMT
3.1.3. Công cө kinh tӃ BVMT 3.1.4. Công cө KHCN trong BVMT
3.1.5. Sӵ tham gia cӫa cӝng đӗng trong BVMT
3.2. Phát triӇn bӅn vӳng
3.2.1. Khái niӋm và nӝi dung phát triӇn bӅn vӳng 3.2.2. Mөc tiêu cӫa PTBV
3.2.3. Các vҩn đӅ PTBV 3.2.4. Các chӍ sӕ cӫa PTBV
 i 
 i
Chương1. Tәng quan các vҩn đӅ môi trưӡng

1.1. Khái niӋm các vҩn đӅ môi trưӡng, tài nguyên


1.2. Ô nhiӉm môi trưӡng
   Khái niӋm, đһc điӇm chung cӫa nguӗn gây ô nhiӉm,
tác nhân gây ô nhiӉm
   Ô nhiӉm môi trưӡng không khí, đҩt, nưӟc: đһc điӇm,
nguyên nhân và hӋ quҧ
1.3. Nhӳng vҩn đӅ môi trưӡng toàn cҫu
 l  Suy thoái tài nguyên (sinh vұt, rӯng, đҩt, nưӟc)
 l  Suy thoái tҫng ô zôn
 l l BiӃn đәi khí hұu toàn cҫu
 l  Ô nhiӉm môi trưӡng (đҩt, nưӟc, không khí)
 l  Bùng nә dân sӕ, nghèo đói, bӋnh dӏch
1.4. Suy thoái tài nguyên, ô nhiӉm MT ӣ ViӋt Nam
l i 
 i
Chương 2. Phát triӇn và môi trưӡng

  
   

  
     


        

      

   i    

      !" #!$%" 


   &'    (  ) 


     * ( + 

 i 


C3. BҦO Vӊ MÔI TRƯӠNG & PHÁT TRIӆN BӄN VӲNG

3.1. Khái niӋm và các công cө bҧo vӋ môi trưӡng


l   Khái niӋm
l   Công cө pháp lý BVMT
l  l Công cө kinh tӃ BVMT
l   Công cө KHCN trong BVMT
l   Sӵ tham gia cӫa cӝng đӗng trong BVMT
3.2. Phát triӇn bӅn vӳng
l   Khái niӋm và nӝi dung phát triӇn bӅn vӳng
l   Mөc tiêu cӫa PTBV
l  l Các vҩn đӅ PTBV
l   Các chӍ sӕ cӫa PTBV
 i 
 i
Hӑc liӋu
¢ Hͥc li͟u b͇t buͱc:
þ Lê Văn Khoa (chӫ biên) Khoa hӑc môi trưӡng Nxb Giáo dөc Hà Nӝi,

þ Lưu Đӭc Hҧi Cơ sӣ Khoa hӑc Môi trưӡng Nxb ĐHQG HN 
þl NguyӉn Đình Hòe Môi trưӡng và Phát triӇn bӅn vӳng NXb Giáo dөc, Hà
Nӝi ‰
¢ ! i li͟u bͭ trͻ
þl Lê Quý An (chӫ biên) ViӋt Nam - Môi trưӡng và cuӝc sӕng Hà Nӝi ‰
þ Luұt bҧo vӋ môi trưӡng cӫa ViӋt Nam
þ‰ Hành trình vì sӵ phát triӇn bӅn vӳng -- NXB Chính trӏ quӕc
gia Hà Nӝi 
þ Chương trình nghӏ sӵ 
þ  Tuyên bӕ thiên niên kӹ
þ GEO  Global Environmental outlook
þ Human Development Report ‰
¢ `  ch͡ m̹ng thm kh̻o
 Trang tin Chính phӫ VN, mөc ³HӋ thӕng văn bҧn pháp quy´ http://www vietnam gov vn
 Trang tin văn phòng PTBV ӣ VN http://www va org
l Trang tin Cөc môi trưӡng, mөc ³Khung pháp lý - công ưӟc quӕc tӃ´
http://www nea gov vn/html/khungphaply/all htm
 Trang tin Hӝi bҧo vӋ thiên nhiên và MT, sách ³ViӋt Nam - Môi trưӡng & cuӝc sӕng´
http://www vacne org vn/CD_ROM/root/data/index html
 Trang tin Trung tâm Con ngưӡi và thiên nhiên http://www thiennhien net i 
 i
‰
,ӏch trình chung
¢ ! * Hình thӭc tә chӭc dҥy môn hӑc

Nӝi dung Lên lӟp Tәng


Tӵ hӑc, tӵ
nghiên cӭu
Lý thuyӃt Bài tұp Thҧo luұn

Chương 1 ‰ ‰

Chương 2 ‰ 

Chương 3  

Tӵ hӑc, thҧo
  
luұn

Tәng kӃt, ôn
  
tұp
 i 
 i
,ӏch trình cө thӇ
Tuҫn Nӝi dung chính Yêu cҫu SV chuҭn bӏ Hình thӭc tә chӭc giҧng dҥy Ghi chú

 Chương  Đӑc ,l,  Dҥy lí thuyӃt 


 Chương  Đӑc tài liӋu ,,  Dҥy lí thuyӃt 
l Chương  Đӑc , ‰ Dҥy lí thuyӃt 
 Chương  Đӑc tài liӋu ,,l Dҥy lí thuyӃt 
 Chương  Đӑc ,,l Dҥy lí thuyӃt 
‰ Chương  Đӑc ,,l, Dҥy lí thuyӃt 
 Chương  Bài tұp Chuҭn bӏ theo yêu cҫu giáo viên Thҧo luұn vӅ bài tұp 
Chương l Đӑc  Dҥy lí thuyӃt 
 Chương l Đӑc tài liӋu ,  Dҥy lí thuyӃt 
 Chương l Đӑc tài liӋu , l,  Chӑn chӫ đӅ bài tұp chung Dҥy lí thuyӃt 
cho  chương l và 
 Chương l Đӑc tài liӋu ,l, Dҥy lí thuyӃt 
 Chương l Chuҭn bӏ theo yêu cҫu giáo viên Thҧo luұn vӅ bài tұp 
l Tӵ nghiên cӭu ViӃt tiӇu luұn vӅ vҩn đӅ nghiên cӭu: Bài viӃt đҫy Tӵ hӑc 
đӫ gӗm  trang chӳ, không kӇ biӇu bҧng, hình
minh hӑa Bài tóm tҳt trình bày dҥng Powerpoint
 Thҧo luұn Trình bày nӝi dung nghiên cӭu, thҧo luұn, góp ý Thҧo luұn trên lӟp, đánh giá 
Nhóm các bài cùng chӫ đӅ, đánh giá chéo chéo
 Tәng kӃt, ôn tұp Chuҭn bӏ ôn tұp theo hưӟng dүn Thҧo luұn trên lӟp 
Sau tuҫn  sӁ thi cuӕi kì Lӏch cө thӇ do nhà trưӡng bӕ trí
i 
 i
Vêu cҫu cӫa giҧng viên đӕi vӟi môn hӑc
¢  9   :;(    <  *$=:  =: 
* >? @;ABC 9   $D E
¢  F  :+G!#     #;( 
¢  H I + F  :J K*%$! F L$;M"  $D ="
= ?MN %" <    :%$O F %PF  
 @ Q=M R SM"
¢ ( %T;MUMKM   ?L$;M"   

Hình thӭc kiӇm tra đánh giá môn hӑc


Các loҥi điӇm kiӇm tra và trӑng sӕ đánh giá
- Thi giӳa kǤ ,: Làm bài tұp cá nhân, nhóm và trình bày, thҧo luұn và thi gӳa kǤ
- Thi cuӕi kì , : sau tuҫn 
- Thi lҥi : sau kǤ thi chính tӯ l -  tuҫn
Tiêu chí đánh giá giӳa kì:
- Nӝp báo cáo cá nhân đúng thӡi gian quy đӏnh, thông tin cұp nhұt, có cơ sӣ khoa hӑc,
trình bày ngҳn gӑn, đҽp
- Sinh viên tӵ đánh giá và cho điӇm các báo cáo khác vӅ hình thӭc và nӝi dung báo cáo
trong quá trình thҧo luұn
- Giáo viên đánh giá báo cáo, bài tұp, Chҩm theo thang điӇm 
Thi cuӕi kì: Thi viӃt chung toàn trưӡng theo quy đӏnh Chҩm thang điӇm 
 i 
 i
¢
% <
¢&@ MV
W$ L$ ?L$ 
X @   ;
¢YMZ% <M=:

¢Y $[ MV$ <\   ;

 i 
 i
Chương 

! 
   
Chương 1. Tәng quan các vҩn đӅ môi trưӡng
1.1. Khái niӋm các vҩn đӅ môi trưӡng, tài nguyên
1.2. Ô nhiӉm môi trưӡng
   Khái niӋm, đһc điӇm chung cӫa nguӗn gây ô nhiӉm,
tác nhân gây ô nhiӉm
   Ô nhiӉm môi trưӡng không khí, đҩt, nưӟc: đһc điӇm,
nguyên nhân và hӋ quҧ
1.3. Nhӳng vҩn đӅ môi trưӡng toàn cҫu
 l  Suy thoái tài nguyên (sinh vұt, rӯng, đҩt, nưӟc)
 l  Suy thoái tҫng ô zôn
 l l BiӃn đәi khí hұu toàn cҫu
 l  Ô nhiӉm môi trưӡng (đҩt, nưӟc, không khí)
 l  Bùng nә dân sӕ, nghèo đói, bӋnh dӏch
1.4. Suy thoái tài nguyên, ô nhiӉm MT ӣ ViӋt Nam
 i 
 i
1.1.1. Khái niӋm môi trưӡng

¢|  
   
  %
J  RMV$K =F   : 
\ PO +IK + OM

¢|  

 %:
T#=% CMV$K I F C
E X  C #   E]
CJ ^  *%$O% EL$  P
$=L$ :  \ P 

+I  U]%


l i 
 i
¢ |  


 C _%

E S= ` a  X [%F 
L$ I* P+I`    UWZ
b%
 cK  K ( P + =^
W X  : L$ M M^J ^ ( 
"WZ b  d  
M +[

¢ , |  !"# |


= `;*$[I F O @ X 
  =L$  
:  \ M* M

+[ +: W$@+I`    U 

+ O

 i 
 i
¢


| %;*$[O @ 
   M@ PK  K (X
   + + O +  
 <  O @K 
¢
I F %b  [  [ 
@J M" X =e Mb `  O 
Mb $X  ? a L$;%$O I F 
@M"
¢Mf =: U  [  S
M R!$;<   K   [ M R
=:  $;F  J M"

 i 
 i
1.1.1. Chӭc năng cӫa môi trưӡng tӵ nhiên

¢ : W$@ ^MI =:$ 


@ $;F  F  F
¢ * O  ^ X  $g @ :h
¢ $ @K    +[ = `
\+   +: W$@: 
L$  F  F '  H  * 
M
+[ h
¢ j:C$ @d M(  $
=Mb % _ k Eh
¢l $ @% $ a   

‰ i 
 i
Đһc điӇm cӫa các chӭc năng

¢ P   MV$ K  M9 m 


K     N  :  O    
+\ K  
¢f !d   ^ ' U  
@
M !  K  +  M`

 K    b  ^ ' +n   
% @ K : ' K      ^
' 9 % 
¢i : ' + %
    ^ ' F
$ @ T K  $   ;
MJ  ? 
    ? * <  
 U WZ b %


 i 
 i
1.1.2. Khái niӋm các vҩn đӅ môi trưӡng

$%|! %  Mb 


¢ a  % +  Mo
¢ 9  p  *Mb W@$M[P
^  +I[
¢K _ # q+$;  # `
:  
¢K  +G!#  R%r*K
$;F  F  F
¢=:M! +  

 i 
 i
=+,- ./01!
 j& : _ K*  9P  K *=:
M:* =bWZ bM  =V a M@ Phj&
L$[  : _ Pj&K $I H$
 j&%+I U WZ bL$;V   
UL$ J ^ b M<  X
  Mb j& :
W$;F %@; 9  p%
 ( K* RPK _ # q+$; :  
 @% R 
 j& : d RPL$;%$OMfMI F ' 
%" +G< Mb  K * WZ bUM@
P p  M 
l J ^ b M<  X  X; q+$; 
  K _ #=`
   "$
  K  ?L$;M" U %$O

 i 
 i
Giҧi thích tӯ ngӳ

¢ 8
  !" %  M^ M R $H$U
 *    K  %J  M* K : ' M
^  $H$MU *   %F +\K* R
 f n   a'  \ K *=:M:* =b
WZ bj&
¢ #$
$%| % P   QU  +[V
 @% R W$ L$ V % R U @ X;
q  @ :M RL$  DL$;V L$;
M" %' ^Mstj&
¢ ÿ
&| %+I=* MJU   H K  
 d RPF$ $D  X;:  \ W@$M*  

+ O
¢ ±$'
| %+I+$; :V @% R +[% R U
   H  X;:  \ W@$M[P 

+ O

 i 
 i
¢ ±| %=*  fUW:; L$<   
Mb U 
 f=* MJ @
UI F 
X; q+$;  f=* MJ F
¢ ë
()'*
& % @ f;*$[O%rK W$@  
  <% =" q 
¢ ë
(
+ %O @\ _ %m K (M R :p+: 
W$@K ! !" #+    f  Mb K  
¢ ë
(
+$'
, % @ : ^;*$[Mb   
W !q ;!q J!q' 9 !q%X; q X; bMb
fMf(  $; K 
¢ 
(
+ %  Mb  X %  $ O  $; 
: $+G!#  *WG%rF$ U; :% 
 @ :
¢ 8
-.$ %+:  DO%$="% pL$< +: 
W$@ fF$!d M R $ `M!d % $;F %$
+: W$@

 i 
 i
¢ ±
/$+| % P   Q *
O  @ # @ X; q
¢  

 % L$H  + O bK $IM"
%rI F  @M" d `    Mb 
L$% P $
¢ `0, 

1 %+I   NV $`  ? %+ 
O +  
¢ ë$2| %L$<  ?!u  [ V
;*$[Mb %F  e$ @    ##
M     !q =*  @% R 
Mb W@$M[P 
¢
*!| = `+[%$!a%$V   H 
hVa% R  "+   "K *U
$`  $;F  F  F hVMb M[Ph
V @ :hV^Mb=" q+$;   
 V@ MVK 

 i 
 i
¢ `
| 
-.3 % X ( !I=
Mb M* U!I  * % RL$;   K*   
   PK  F!$; e=:M:  
=V a
¢ `
4| % X ( !I=
Mb M* U!I MH$ # MM = 
 j&K  K !I M
¢ i
5
+)'
$
5
%% K (Mb M* 
+IMJ  aM@K    W$ L$ 
% MbUK  K (=L$ =VfM@  
%F
¢ ,,


+
5)'
$
5
%K [
% R K ( X; $^  K( U>L$[ M R
 Q :=H$K (L$;  ?L$;M" UMV$
PL$[*%F L$

l i 
 i
Chính sách cӫa nhà nưӟc vӅ BVMT
¢  i $;* K (  MV$K  $O %RMJ ^
b M` !X   b M<  X     Mb 
j& 
¢  D; $;F $;V  !#O Mb K* R
!# =     ( K *=  
K MWX;!I r ^I Kg     Mb 
j& 
¢  G!#  R%r*K $;F  F  F  
  ' % R +   ' % R  hMD; 
 *+G!#  : $ @ :
¢  v$F  :L$;*@ MV=^WNhO$ WG
%r+\ X; q F h # `\
K $I=" q+$; h N j&M "
K $!X  
¢ l H$ j&%MH$   hM!  
$` [ MH$  j&=[(K :  F  
+I   X +  e  ' 

 i 
 i
Chính sách cӫa nhà nưӟc vӅ BVMT

¢  v$MZVM@M $* >R (    


Mb j&+:  D X   PhK* R 
 a=:+G!#  $L$:   H 
   
¢  ' 
M  $`  X %IK $;* K ( 
F ^$!#  $;    I$K 
  Vj&h <       
  
¢ \b  X  $L$: RL$[*h I  
MH;MUK*L$[*Vj&hK $;* K ( J
 ^ X    I   RL$[*Vj&
¢
  K*@$ H j&h' 
 X 
' %IL$[ Vj& ? P  ( L$;  M 

 i 
 i
Nhӳng hoҥt đӝng BVMT đưӧc khuyӃn khích

¢  $;F $;V  !#O Mb 



  j& a < + =:: 
L$  F  F M! +   
¢  j:+G!#  R%r*K $;F 
 F  F
¢  w: $ $  *+G!# 
 @ :
¢    +G!#  ' % R +   ' 
% R  h : $K ( : X; $^ 
K(   U;H k
¢ l ' Kr+\M F$ $D +:  D
 X   P
¢   F ^$i $;  ^ !#  
WG%r * @ :   X 
  P

‰ i 
 i
Nhӳng hoҥt đӝng BVMT đưӧc khuyӃn khích

¢  H$ WX;!I +\+: W$@ *="


!# #j&h+: W$@K ! +: 
 D X   Ph$ @!" #j&
¢ j:`    $`  ? =: M"h%
  O b $`  ?  "K *
%R 
¢
]X;!I   % @=: =$  $
+L$ +\+: W$@K ! !" #
 X   P 
¢ B    <  ^IL$: J ^
 Mb !" # a < + Ub 
M` !X  
¢  <    *+[  L$?  a < 
+ W=m U# X; M* 
¢    K*  ^ +^ (  
 Mb j&
 i 
 i
Nhӳng hành vi bӏ nghiêm cҩm
¢     K   Qp  $`  $;F 
 F  F K 
¢  i  M =_ $`  $;F + O=e 
    #    $g!K  MN 

#+: % R  ?L$;M" U %$O
¢  i  K ! F$ #+G!# % I
OMb O  !ZL$r * $b! #@!
L$   P DL$;V L$;M"
¢    %@ @Mb @  W  @ : @ $;
K K  MN  L$;M" L$;< Kx $OV
j&
¢ l  : @ : M RWG%rM F$ $D h
 @Mb @  W  @ $; K M@
$`  P
¢   :K =#K ( @ fdMb K  
K (h  =^W   W  @   RL$
F$ $D   Q
¢  wX;* ` Mb$  RL$F$ $D   Q
¢  OK D$; *="   K  M 
F$ $D 
 i 
 i
Nhӳng hành vi bӏ nghiêm cҩm

¢
 OK D$L$:  @ :! P <  ^
¢ B  OK D$L$: Mb O IO L$K
!" h+ O ! #  Q
¢  : W$@K ! +:  D X; $;   

+ O +  h+: W$@+G!#  $;F 
%$O%$WX;!I  ^;*$[Mb  RL$F$
 $D   Q
¢  ]X !+:  F  F K $=:`  F  F
¢  ]X  <  *="    ##  
Mb j& 
¢   Mb  Q+ +[ \K $IM RL$ 
 DL$;V WM" %K $I@!^MbMf
= $; VM[P+^K m?(   


¢ l  ? @$   $g  : \  Mb j&
%+%    !y M*  X; O$L$:W@$M[P
¢    =" F@K Vj& ?L$;
M" U %$O

 i 
 i
1.1.3. Khái niӋm tài nguyên thiên nhiên

¢ $'#
#
# `!
ÄNăng lưӧng
ÄVұt chҩt
ÄThông tin tӵ nhiên
‡Tӗn tҥi khách quan ngoài ý muӕn con ngưӡi
‡Có giá trӏ tӵ thân mà con ngưӡi đã biӃt hoһc chưa biӃt
‡Tuân theo quy luұt cӫa tӵ nhiên
‡Con ngưӡi có thӇ sӱ dөng đưӧc trong hiӋn tҥi và tương lai
‡ĐӇ phөc vө cho sӵ phát triӇn cӫa xã hӝi loài ngưӡi

Tәng giá trӏ kinh tӃ cӫa tài nguyên đưӧc tính bҵng tәng các
giá trӏ sӱ dөng trên thӏ trưӡng và các giá trӏ phi thӏ trưӡng

l i 
 i
¢ $;F  F  F M R X % 
 ? V$ c

Theo dҥng tӗn tҥi cӫa vұt chҩt

TN đҩt TN nưӟc TN khoáng sҧn TN sinh vұt Năng lưӧng

Theo khҧ năng phөc hӗi cӫa tài nguyên

TN có khҧ năng tӵ
Tài nguyên vô tұn TN không tái tҥo và
phөc hӗi
có giӟi hҥn

l i 
 i
Giá trӏ cӫa tài nguyên thiên nhiên
¢ ^/ 607-c=$ " $H$+G
!# ;*$[O @U $;F
¢ ^/ 607-c% a  "M R
p+IM  U $;F  V K *
   K  I*+G!# ;*$
[O @U N
¢ ^/
8c    $H$+G!# 
$;F 
   %
¢ ^/9,c=$  L$;V M R+[ 9 
`  U   H  $;F + 
OK   :% 

¢ ^/-
:cW$@ p $H$=:` 
$;F <%R( U * +$
l i 
 i
Sơ đӗ dòng tài nguyên trong hӋ kinh tӃ

Tài nguyên N Sҧn xuҩt P Tiêu thө C

Rác W N Rác W P Rác W C

Rác W PT Rác W CT
Rác W NT

Tәng chҩt thҧi tӯ hӋ kinh tӃ đưa vào môi trưӡng


W = W NT + W PT + W CT
ll i 
 i
¢ s$   b O $;V  [ Vc
¢ z %O @ a$ <  M@ P
Mb  IO w"U N % MJ
F  "
  +G!# # K  
( M* +IK = !;*$[ <  
% K (" * f M RWM"  ?
  ^+G!# K  i  M"  M R
 $;F  < h
¢ z  S! O @I F + %R
$O  "V +G!# I*M R
PM RW?% $;F M R=: 
 K Mb "I X U $;F 
M RM"   ;K  F  "
 <
9  # $b@ V$K : '   
UK    U=:  X  U+\
a$ $;F M

l i 
 i
1.2.2. Ô nhiӉm môi trưӡng

¢{ q %+I=* MJU  


 H K   d RPF$ $D 
X;:  \ W@$M*  
+ O
¢ @ X; q % @ f;*$[O%r
K W$@    <% ="
q
¢ ?   H =" q X % c
| { qK  K (
| { q P
| { qM@

l
1.2.2. Ô nhiӉm môi trưӡng Không khí

¢{ qii %+I=* MJU  


 H K  K (K   d RPF$
 $D M[PK  K ( X;: 
\ W@$M*  
+ O
¢ X  X; qiic \ 
_ C=#=`  $b  E C+  
d+$  E K (C    E
+ O X;=


Nguӗn gây ô nhiӉm cơ bҧn đӕi vӟi MT không khí

¢ $`  q F  F c ;p 


=#p+ M@` =# 
   K (! N%G $ =#$[
!+ = % $;V iiL$< 
 [aWMb  IO}
¢ $`  q X  c!  
Mb L$< M[ F %$ 
    Mb U    
  O :


¢ { q!  c
Ä có nӗng đӝ chҩt đӝc hҥi cao và tұp trung, chia thành
nhiӅu loҥi
Ä lưӧng nguӗn thҧi và mӭc đӝ đӝc hҥi phө thuӝc vào
đһc trưng mӛi ngành công nghiӋp
‡NhiӋt điӋn: CO, NOx, CO, SO và bөi tro
‡Vұt liӋu xây dӵng: CO, CO, NOx, khói bөi
‡Thӫy tinh: HF, SO,
‡Hóa chҩt, phân bón: Chҩt thҧi rҳn (CTR), khí,
tұp trung, khó phát tán
‡LuyӋn kim, cơ khí: bөi khói kim loҥi, CTR, khói
thҧi do đӕt nhiên liӋu hóa thҥch (NLHT)
‡Giҩy và dӋt: bөi và khí đӝc do đӕt NLHT và hóa
chҩt tҧy trҳng
‡Thӵc phҭm: mùi hôi tӯ phân hӫy hӳu cơ và khí
thҧi tӯ đӕt NLHT


¢{ q!   c ] ]~]=#
K * `
Ä Xҧy ra trên các tuyӃn giao thông
Ä Phát sinh trong quá trình đӕt nhiên liӋu

¢{ q!+   c  


‡ Phát sinh tӯ đun nҩu, lò sưӣi
‡ Nguӗn thҧi nhӓ nhưng phân bӕ dày, cөc bӝ
trong không gian nhà, trӵc tiӃp gây hҥi cho con
ngưӡi

B
Các tác nhân chính gây ô nhiӉm và suy
thoái KK
 %  W;  W   
 % ?  %%j€+=? k? }
R  @
 H G% j#_ B%m & 
%G +$  $b  K +  
d
 =# f j#M@M=#K% 
i L$   k Aj W%!? ;
?;%? }
i ( :  W

 * `

Nhӳng chҩt ô nhiӉm nguy hiӇm nhҩt

¢234
5, 6789
Ä Nhӳng quá trình đӕt cháy không hoàn toàn
tҥo ra CO
Ä CO có ái lӵc vӟi hemoglobin trong máu mҥnh
hơn O , nên gây hҥi cho sӭc khoҿ ӣ nӗng đӝ
thҩp và gây tӱ vong ӣ nӗng đӝ >ppm


¢ :  =,759=7;=7 =7

Ä NO, NO nhân tҥo chӫ yӃu là tӯ các công nghӋ cháy,
nә và tӯ các quá trình sҧn xuҩt, sӱ dөng hӧp chҩt
chӭa nitơ
Ä Sӱ dөng các loҥi phân khoáng và các quá trình tӵ
nhiên cung ӭng  -  lưӧng phát thҧi NO,
Ä NO gây tác đӝng xҩu đӃn bӝ máy hô hҩp, ӣ nӗng đӝ
cao có thӇ gây tӱ vong
Ä NO là mӝt khí đӝc mҫu nâu, kӃt hӧp vӟi hơi nưӟc
trong không khí hoһc trong các niêm mҥc phәi tҥo
thành axit, gây tác đӝng xҩu cho bӝ máy hô hҩp nói
riêng và gây mưa axit
Ä NO là mӝt khí trơ, do đó nó tích luӻ theo thӡi gian
trong khí quyӇn NO là mӝt trong nhӳng thӫ phҥm
gây gia tăng hiӋu ӭng nhà kính

¢±+<+245, ±79
Ä Do đӕt nhiên liӋu than, dҫu mӓ, khí đӕt, sinh
khӕi thӵc vұt, quһng sunfua,«
Ä Rҩt đӝc hҥi vӟi sӭc khӓe con ngưӡi và sinh
vұt, gây các bӋnh vӅ phәi và hô hҩp
Ä Khi gһp hơi nưӟc và mưa thì tҥo thành mưa
axit


¢ÿ 9  H M[% $   H 
M[% $% @K ( X; q 
Ä Nӗng đӝ Ol tӯ ,l- ppm gây bҩt lӧi cho sӭc
khoҿ con ngưӡi
Ä Ӣ nӗng đӝ ,ppm Ol gây nguy hҥi cho cà
chua, thuӕc lá, đұu Hà Lan và nhiӅu loҥi cây
trӗng khác
Ä Ôzôn có tác đӝng bҩt lӧi đӃn các vұt liӋu sӧi,
đһc biӋt là sӧi bông, nilon, sӧi nhân tҥo, màu
thuӕc nhuӝm, làm cӭng cao su

l
¢ ,= 42349 
¢ >?
Ä phát sinh tӯ các quá trình sinh hӑc biӃn đәi chҩt
hӳu cơ
Ä là mӝt chҩt khí gây hiӋu ӭng nhà kính mҥnh hơn
cacbonic 30 lҫn
¢ @>@ 63* *8
Ä tӯ các hoҥt đӝng công nghiӋp, sӱ dөng xăng.
Ä dӉ nә, gây đӝc qua đưӡng hô hҩp, tiêu hoá, qua
da
Ä nӗng đӝ C6H6 > 60mg/l gây ngӝ đӝc chӃt ngưӡi.
Ä có thӇ tích luӻ trong mӥ, xương, nên tác đӝng gây
đӝc kéo dài, dҩu hiӋu ngӝ đӝc có khi xuҩt hiӋn
muӝn...


¢AB+2A29
/E1!

F 
75, C  Ôzôn
B+2A2 >4D  formanđehyt,
C=7 A2 anđehyt,
peroxyaxetyl
nitrat (PAN -
C2H3O5N)

gây xҥm lá, giòn lá, mҩt màu lá, hҥn


chӃ quá trình trao đәi chҩt cӫa thӵc vұt, AB+2A2
gây cay, đau mҳt, đau đҫu, ho, mӋt mӓi,
gây bӋnh phәi thұm chí gây tӱ vong
đӕi vӟi ngưӡi

Nhӳng chҩt gây suy thoái môi trưӡng không khí

¢2345, 6789
Ä Nӗng đӝ CO cao trong không khí làm giҧm
áp suҩt riêng phҫn cӫa O, gây khó chӏu cho
hô hҩp, CO>lppm gây tӱ vong
Ä Hàng năm con ngưӡi thҧi vào khí quyӇn
khoҧng tӹ tҩn CO sӵ gia tăng  lưӧng
CO khí quyӇn gây tăng nhiӋt đӝ trái đҩt
khoҧng ,oC


¢ 4 4<+4 4234Gc
 C %%$?  ? %E  C! %
!%$?  ? %E C % %$?  ?
%E  C! % ?%$?  ? %E !
 lC %? %$?  ? l%E
Ä là nhӳng hӧp chҩt tәng hӧp, dùng nhiӅu trong công nghiӋp,
kӻ nghӋ làm lҥnh,«
Ä có thӇ tӗn tҥi ӣ dҥng sol khí và không sol khí, có tính әn đӏnh
cao, chұm phân hӫy
Ä Lên tҫng cao khí quyӇn, nhұn bӭc xҥ cӵc tím, CFC giҧi
phóng Clo tӵ do hoҥt dӝng, tác dөng vӟi oxy cӫa ôzôn làm
lӟp ôzôn cӫa Trái đҩt (TĐ) bӏ mӓng dҫn đi

TiӃng ӗn
‚  
Mb ƒ  \ ‚  
Mb ƒ  \

 H l K   X; L$: Ô tô, xe lӱa,  ±  % :+I


W@$  Nr' 
 ‰   X;[%  Máy bay  

chuyӋn ӗn b+[L$<  L$< ^
ào  H K \m Z  * H 
K $ 
Đưӡng phӕ  % :+^ ? Máy cưa    X;
Nói to  % :+I N Xưӣng dӋt   O  
r' 
 : $;*
Trҿ khóc  Tán rivê,  X $
L$< ^ *
xưӣng rèn ' 
 H K $ 
Trҿ hét bên    X; O Xe quân sӵ  -  $;*
tai    : $;* X  
X $ K  M R
'  $;*X  Q\
  K   a  
M R Q\ 

a  
 W$;F 
W$;F 


lB
,an truyӅn ô nhiӉm và khҧ năng tӵ làm sҥch cӫa MT
không khí

¢ t $;V  ?    c X; F =\ 


Ä phát tán chҩt ô nhiӉm theo hưӟng gió,
Ä tҥo khҧ năng giҧm ô nhiӉm tҥi nguӗn (tӵ làm sҥch)
Ä tăng nguy cơ ô nhiӉm theo hưӟng gió thәi, mӣ rӝng
vùng ô nhiӉm
¢ t $;V  ?   „ M^
Ä lҳng đӑng do tác đӝng cӫa trӑng lӵc: mӭc đӝ lҳng đӑng
tuǤ thuӝc trҥng thái cӫa không khí và tăng khi không khí
tĩnh hơn
Ä Bӕc lên trong dòng đӕi lưu, tҥo ra cơ chӃ pha loãng, làm
sҥch tҥi chӛ, nhưng cũng gia tăng nguy cơ phát tán ô
nhiӉm đi xa, vì các dòng thăng có thӇ tham gia chuyӇn
dӏch ngang
l
¢` MbIM  U X  X;
qg $O P% $% R   :g
% " PO [ =<   
 V$ a$ $U  K  
 : 
¢   MbK  K (M" < 
fM@! =Vf%  : IO
T :  \ M* +I  U @
 :
¢t $;V  q K  K (%L$
< I F O  $;  @ q
W$;F =F  P X; F @ MV

MK $IML$[ 
l
Tác hҥi cӫa ÔNKK tӟi sӭc khӓe con ngưӡi

 X {  $`  Mb


 @!    w' =   @*WN%X$c
 CE  F JZ (
 
$ $W;   i(  ( M
  @Mb 
M b  @!  
+[  
W; w   i(  (   @=  ? F
  JZ (
=  w   w:K : ' O  $;   U
 W;  $M$MH$m\^Mb
 _= X H  f *
{k <    Mb M* _  [  
 K ( @$  ! X;=  ? 
L$; C X; F JZ (
{ii ^ l

@E
Tác hҥi cӫa ÔNKK lên thӵc bì, HST và công trình XD

¢   Mf= M[P%N  X;= 


X;  
¢  V$%  L$:@y :P%
¢  W L$:U+I 9 W  
P W$[  `+  9 X; 
M*  U;+ O
¢  < ]…MV$=" U;  c' 9  ^
†@H$ =\K  K (=" q
¢ ii="{!y M*  ' K : '  @ #
j]UK (L$; ‡viˆ\ F u
Mb=' %F
¢ &+G!# % U;  H k  X;
F  W@$ & 

l
Mӝt sӕ hiӋn tưӧng ô nhiӉm và suy thoái môi
trưӡng không khí
¢ W
¢w'  $^  K( ‰ j* MJK (
O$ H$
¢$; H k
¢  K 

ll
1.2.2. Ô nhiӉm môi trưӡng nưӟc

¢{ P %+I=* MJU   H 


 PK   d RPF$ $D M[
P P X;:  \ W@$M*  

+ O
¢{ P  $`  [c
Ä Tӵ nhiên: do đӝng đҩt, núi lӱa, phong hóa, mưa,
tuyӃt, gió bão, lũ lөt cùng các chu trình sinh đӏa hóa
sӁ hòa tan, rӱa trôi các chҩt vào thӫy vӵc
Ä Nhân tҥo: xҧ thҧi tӯ các vùng dân cư, khu công
nghiӋp (KCN), giao thông vұn tҧi, nông nghiӋp vào
môi trưӡng nưӟc
l
¢ >4D HIJI,K
LLM
   ,N+JOI,K
P
Ä Nưӟc thҧi sinh hoҥt, chӭa nhiӅu vi sinh vұt gây bӋnh,
các hӧp chҩt ni tơ, photpho là chҩt thҧi cӫa ngưӡi,
gia súc, tӯ hoá chҩt sӱ dөng trong sinh hoҥt
Ä Nưӟc thҧi công nghiӋp, thành phҫn đa dҥng và tính
chҩt phӭc tҥp, thưӡng có đӝ đӝc hҥi cao
Ä Nưӟc thҧi nông nghiӋp, chӭa nhiӅu dư lưӧng các
hӧp chҩt sӱ dөng trong nông nghiӋp, chҩt hӳu cơ
Ä Nưӟc thҧi mӓ, chӭa nhiӅu khoáng chҩt và các vұt
chҩt không tan

l
Phân loҥi ÔN nưӟc theo dҥng ô nhiӉm

¢{ qO%r
Ä Màu sҳc
Ä Mùi và vӏ
Ä Đӝ đөc
Ä NhiӋt đӝ
Ä Chҩt rҳn lơ lӱng
Ä Đӝ cӭng
Ä Đӝ dүn điӋn
Ä Đӝ pH

l
¢{ q %r
Ä DO: nӗng đӝ ôxy tӵ do tan trong nưӟc
Ä BOD - Nhu cҫu ôxy sinh hóa: lưӧng ôxy mà
Vi sinh vұt cҫn dùng đӇ ôxy hóa các chҩt hӳu
cơ có trong nưӟc
Ä COD - Nhu cҫu ôxy hóa hӑc: là lưӧng ôxy cҫn
thiӃt cho quá trình ôxy hóa các chҩt hӳu cơ
Ä Phóng xҥ: tӯ khí quyӇn hoһc chҩt thҧi cӫa
các cơ sӣ sӱ dөng

Phân loҥi ÔN nưӟc theo dҥng ô nhiӉm

¢{ q  


Ä Kim loҥi nһng: Hg, Cd, Pb, As, Cr, Cu, Zn, Mn
Ä Các nhóm anion NOl-, POl-, SO-:
Ä ÔN chҩt hӳu cơ dӉ phân hӫy sinh hӑc (BOD)
Ä ÔN chҩt hӳu cơ khó phân hӫy (COD) - Thuӕc
bҧo vӋ thӵc vұt
Ä Ô nhiӉm dҫu
Ä Chҩt tҧy rӱa tәng hӧp

B
¢{ q+  
Ä Vi khuҭn, siêu vi khuҭn, ký sinh trùng gây
bӋnh ± tҧ, lӷ, thương hàn, sӕt rét, viêm gan B,
giun đӓ,
Ä Chӫ yӃu là tӯ phân, rác, nưӟc thҧi sinh hoҥt,
xác chӃt sinh vұt, nưӟc và rác thҧi bӋnh
viӋn,
Ä Đánh giá mӭc đӝ ÔN sinh hӑc ± dùng chӍ sӕ
coliform, phҧn ánh sӕ lưӧng vi khuҭn û 
trong nưӟc


Phân loҥi ÔN nưӟc theo thӫy vӵc bӏ ÔN

¢{ PfC+  `E
Ä Nguӗn gây ô nhiӉm nưӟc mһt là các khu dân
cư tұp trung, các hoҥt đӝng CN khai thác mӓ,
sҧn xuҩt nhiӋt điӋn, cơ khí luyӋn kim, giao
thông thӫy và sҧn xuҩt nông nghiӋp
Ä Sông có lưu lưӧng và tӕc đӝ dòng chҧy càng
lӟn, các quá trình tӵ làm sҥch nhӡ pha loãng,
chuyӇn dӏch và biӃn đәi hoá hӑc diӉn ra càng
tӕt và cũng là nguy cơ làm cho lan truyӅn ô
nhiӉm có nguy cơ cao theo dӑc sông


¢{ PfC+  `E
Ä Hӗ là thuӹ vӵc nưӟc đӭng, tӕc đӝ đәi mӟi
nưӟc thưӡng chұm, các đһc trưng thuӹ lí,
thuӹ hoá phân hoá theo đӝ sâu rõ nét
Ä Nhӳng quá trình làm sҥch chӫ đҥo trong hӗ là
lҳng đӑng, biӃn đәi sinh hӑc, tích luӻ sinh hӑc
Ä Quá trình lҳng đӑng đưa chҩt gây ô nhiӉm
xuӕng vùng đáy khó tӵ làm sҥch hơn, biӃn
nơi đây thành vùng ô nhiӉm nһng
Ä Khi nguӗn chҩt thҧi hӳu cơ gia nhұp nhiӅu,
hӗ rҩt dӉ bӏ phú dưӥng và bӏ suy giҧm chҩt
lưӧng nguӗn nưӟc

¢{ PfC+  `E
Ä Các lưu vӵc nưӟc gҫn các khu công nghiӋp (KCN),
khai thác khoáng sҧn, có nguy cơ ÔN kim loҥi nһng
(KLN) và các chҩt nguy hҥi khác và kéo theo ÔN
đҩt ,nưӟc ngҫm, không khí,«
Ä Các lưu vӵc nhұn nưӟc thҧi sinh hoҥt, nưӟc thҧi
bӋnh viӋn dӉ bӏ nhiӉm vi sinh vұt và tӯ nguӗn nưӟc
bӏ ÔN lҥi tiӃp tөc lan truyӅn bӋnh tҥi các khu dân cư
tұp trung
Ä Ӣ các khu thâm canh nông nghiӋp, mӝt lưӧng
Thuӕc bҧo vӋ thӵc vұt và phân bón bӏ đҭy vào vӵc
nưӟc ruӝng, ao, đҫm, hӗ, sông lan truyӅn và tích
lũy gây ÔN đҩt, nưӟc và thâm nhұp vào cơ thӇ
ngưӡi 
l
¢{ q $`  P H
Ä Các tҫng nưӟc ngҫm nҵm cách biӋt vӟi khí
quyӇn, là nguӗn cung cҩp nưӟc sinh hoҥt chӫ
yӃu cӫa nhiӅu vùng dân cư
Ä Các tác nhân gây ô nhiӉm có thӇ nҵm sҹn
trong tҫng đҩt đá chӭa nưӟc, bên trên tҫng
nưӟc ngҫm, hoһc theo các dòng chҧy xâm
nhұp vào nưӟc ngҫm
Ä Nưӟc ngҫm khó bӏ ô nhiӉm hơn nưӟc mһt,
nhưng nó cũng khó tӵ làm sҥch hơn
Ä ÔN nưӟc ngҫm nguy hiӇm không kém ÔN
nưӟc mһt

¢ X  q $`  P H
Ä Tӵ nhiên: nhiӉm mһn, nhiӉm phèn, hàm lưӧng
cao cӫa Fe, Mn và mӝt sӕ kim loҥi
Ä Nhân tҥo: kim loҥi nһng, các anion, vi sinh
vұt,«
¢$;  $` %R P Hc@K :
' K    @I P
¢{ P H:  \ %P M*  @
% R $b+[ U 



¢{ q=
Ä BiӇn là nơi tiӃp nhұn phҫn lӟn các chҩt thҧi tӯ
lөc đӏa theo các dòng chҧy sông, suӕi
Ä Sông tҧi ra biӇn phù sa lơ lӱng, các loҥi chҩt
thҧi khi gһp nưӟc biӇn xҧy ra các quá trình
biӃn đәi hoá hӑc, lҳng đӑng gây ô nhiӉm trҫm
tích ven biӇn
Ä Dòng chҩt tan theo các dòng chҧy biӇn đi đӃn
nhiӅu vùng đҥi dương và ven bӡ tích luӻ theo
dây chuyӅn sinh hӑc ҧnh hưӣng xҩu đӃn sinh
vұt biӇn và các hӋ sinh thái biӇn

¢{ q= ‰  $`  :M Kc
Ä các hoҥt đӝng kinh tӃ trên biӇn và ven biӇn:
nghӅ cá, nuôi trӗng thuӹ sҧn, khai thác
khoáng sҧn (dҫu khí), giao thông vân tҧi biӇn
Ä ÔNKK có ҧnh hưӣng mҥnh đӃn ÔN biӇn
Ä Nguӗn tӵ nhiên: núi lӱa phun, đӝng đҩt, sóng
thҫn, lũ lөt, eninô
Ä Các hiӋn tưӧng biӃn đәi khí hұu toàn cҫu làm
thay đәi mӵc nưӟc biӇn và suy thoái hӋ sinh
thái biӇn biӇn

Mӝt vài hiӋn tưӧng ô nhiӉm và suy thoái biӇn điӇn hình

ÄThӫy triӅu đӓ:


do sӵ dư thӯa
chҩt dinh
dưӥng trong
biӇn và đҥi
dương làm
phát triӇn ӗ ҥt
loài tҧo đӝc có
màu nâu đӓ
B
Ä ÔN dҫu ± do sӵ cӕ
giao thông, giàn
khoan, ӕng dүn dҫu,
gây đә lưӧng lӟn
dҫu ra biӇn:
‡ Dҫu nhҽ nәi trên mһt
nưӟc lan nhanh,
rӝng, huӹ hoҥi mҥnh
hӋ sinh thái biӇn và
làm giҧm chҩt lưӧng
nưӟc biӇn
‡ Dҫu nһng chìm
xuӕng đáy gây ô
nhiӉm khӕi nưӟc và
vùng đáy


1.2.2 Ô nhiӉm môi trưӡng ± đҩt
¢ @%b +[ b +  PMH;MU
Mf U 
¢ @K : ' I%+  c
Ä Đҩt có tính đӋm, là khҧ năng điӅu chӍnh pH vӅ trung
tính
Ä Đҩt có khҧ năng lӑc, giӳ lҥi các hҥt kích thưӟc lӟn,
hҩp phө ion kim loҥi bӣi keo đҩt, liên kӃt vӟi mùn,
hӳu cơ thành các chelat không đӝc, như muӕi humat
hay fulvat
Ä Các vi sinh vұt (VSV) và sinh vұt (SV) phân huӹ chҩt
hӳu cơ, dҫu mӓ thành chҩt dinh dưӥng cho cây
trӗng, hҥn chӃ sӵ phát triӇn cӫa các SV gây hҥi
Ä Nưӟc trong đҩt hoà tan, pha loãng nӗng đӝ chҩt ÔN

1.2.3 Ô nhiӉm môi trưӡng đҩt

¢i : ' I%+  UM@ # $b


Ä H theo sӵ H sӕ lưӧng & chҩt lương hҥt keo
trong đҩt (mùn)
Ä
theo sӵ H nӗng đӝ, lưӧng và tính bҩt lӧi chҩt
ÔN
Ä H theo sӵ H khҧ năng ôxy hoá, lưu thông khí
Ä Phө thuӝc vào khҧ năng thoát nưӟc và đӝ giӳ
ҭm
¢i : ' I%+  UM@% P



¢ÿ= %+I=* MJU   H 
M@K   d RPF$ $D 
M[P P X;:  \ W@$M*  

+ O
¢ =+QRÿ= 9
Ä Tӵ nhiên: Núi lӱa, ngұp úng, đҩt bӏ mһn do
xâm nhҩp thӫy triӅu, đҩt vùi do cát bay
Ä Nhân sinh: chҩt thҧi sinh hoҥt, công nghiӋp,
giao thông và nông nghiӋp,


Phân loҥi ô nhiӉm đҩt
¢{ qO%r
Ä Ô nhiӉm nhiӋt: do sӵ thҧi bӓ nưӟc làm mát cӫa
NM nhiӋt điӋn, điӋn nguyên tӱ, cơ khí, cháy rӯng,
phát nương
‡ ҧnh hưӣng đӃn khu hӋ vi sinh vұt đҩt, làm đҩt chai
cӭng, mҩt dinh dưӥng
‡ Giҧm ôxy, quá trình phân hӫy kӷ khí tҥo sҧn phҭm
trung gian đӝc và có mùi khó chӏu
Ä Ô nhiӉm phóng xҥ: có sҹn trong lòng đҩt hoһc tӯ
các trung tâm nghiên cӭu nguyên tӱ, phóng xҥ, các
bӋnh viӋn, nhà máy điӋn nguyên tӱ, vө thӱ VKHN,
‡ Xâm nhұp vào cơ thӇ ngưӡi, làm thay đәi cҩu trúc
TB, gây các bӋnh di truyӅn, máu, ung thư

l
¢ ÿK
A2S9  @ :   + 
  X =   j&& @K(  ( 
+  \
Ä Chҩt thҧi CN:  chҩt thҧi CN tӗn tҥi ӣ thӇ rҳn,
trong đó  có khҧ năng gây đӝc nguy hiӇm: phóng
xҥ, kim loҥi nһng, axit
Ä Hóa chҩt nông nghiӋp: gây tác đӝng tӭc thӡi lên HST
đҩt, gây chӃt mӝt sӕ loài và có thӇ tӗn tҥi lâu dài trong
MT
Ä Kim loҥi nһng: Hg, Cd, Pb, Ni, As, Cr, Mn, Zn, Sn ±
do chҩt thҧi CN, kӻ nghӋ pin, hoҥt đӝng khai khoáng,
cơ khí, giao thông, sinh hoҥt, phân bón, hóa chҩt
dùng trong công nông nghiӋp

¢ÿK
JS
Ä Nguӗn ô nhiӉm: chҩt thҧi mҩt vӋ sinh, sӱ
dөng phân bҳc tươi, bùn ao tươi, bùn kênh
dүn chҩt thҧi SH bón trӵc tiӃp vào đҩt
Ä TruyӅn bӋnh ngưӡi ± đҩt ± ngưӡi: trӵc khuҭn
và nguyên sinh đӝng vұt đưӡng ruӝt như trӵc
khuҭn tҧ, lӷ, thương hàn, lӷ amip
Ä TruyӅn bӋnh vұt ± đҩt ± ngưӡi: BӋnh xoҳn
khuҭn vàng da (trâu bò, chuӝt), dӏch hҥch
(chuӝt), than (gia súc)
Ä TruyӅn bӋnh đҩt ± ngưӡi: uӕn ván, nҩm

¢  SF$ qM@Vf+  c
Ä ëh͡ sͩ v͟ sinh: là tӹ sӕ giӳa nitơ anbumin và nitơ
hӳu cơ cӫa đҩt Khi đҩt bӏ nhiӉm bҭn thì vi sinh vұt
hoҥt đӝng yӃu, nitơ hӳu cơ tăng và chӍ sӕ vӋ sinh
giҧm
Ä Bҧng :Phân loҥi đҩt theo chӍ sӕ vӋ sinh

  S+[+ <  M@


 B  q=D 
 B B l  q=D $ =<
 B l B
 q=D ;*$
 B
@+ 

1.3. Nhӳng vҩn đӅ môi trưӡng toàn cҫu
¢  T  ±+, 4 +,-6JU ; C;
 ;P8

¢  T  ±+, 4 V 

¢  T T /NWLMU+ 4V+

¢  T ? ÿK

 6 ;P;L
LM8

¢  T X /YW=IJR;Z4A;3 =[


 T  ±+, 4 +,-6J
U ; C; ;P8

B
Suy thoái tài nguyên sinh vұt

¢$;giҧm đa dҥng sinh hӑc: đa dҥng gen, loài, HST


¢Suy giҧm năng suҩt cӫa các HST
¢Suy giҧm chҩt lưӧng sinh vұt
¢Suy giҧm sӕ lưӧng và diӋn tích phân bӕ


Suy giҧm đa dҥng sinh hӑc
¤ `&$'  (; C!  ? %Ec%
+:  DUL$< =* !"!$;V   
% (    *  %  
)9
¤  t+\M:=:K QK(  $< +  M"
 X =e +  CE=:

h
¤  $ @ $;F  F  F  "
 Dx(  )  :(   
h
¤   +\  V '   X %  
 M! 

¢ I`  U>%9 "F 


K  ; *  %+\ X =e 

± +, \+,] +, \4
¤ [Mb$; U  Mb OW  
+[   N%P   [Mb$; U I
F K : BBM*  BBB%H
¤ pBBM* 
BBc$ =<  '@%h
¤ 
BB 
Bc> '@%h
¤ 
B BBBc> ;@%
¤ …I=pBBM* BBc 
@%
¤ tF RL$[!I=M* BlB+nMb OF M@$;
 U

 Mm&l%Mb Ol%


 IOL$r *="M?!  $;
$; U 

4/25 loài linh trưӣng sҳp biӃn mҩt khӓi trái đҩt


Suy giҧm năng suҩt HST
±LR=±\2>±!
±   ± 
           

     
1 Rӯng ҭm nhiӋt đӟi 450 2.200 152,9
2 Rӯng nhiӋt đӟi lá rөng 350 1.600 96
3 Rӯng thông ôn đӟi 350 1.300 52
4 Rӯng ôn đӟi lá rөng 300 1.200 60
5 Rӯng Taiga vùng cӵc 200 800 31,7
6 Đҫm lҫy 150 2.000 1.600
7 Savan 40 900 200
8 Đӗng cӓ ôn đӟi 16 600 88,9
9 Cӱa sông 10 1.500 324,9
10 HST nông nghiӋp 10 650 6,1
11 Sa mҥc cát bөi 7 90 3,9
12 Đài nguyên 6 140 3,8
13 Hӗ và sông 0,2 250 50
14 Sa mҥc vùng cӵc 0,2 3 0,0008
15 Đҥi dương 0,03 125 73,3 l
Nguyên nhân Suy giҧm đa dҥng sinh hӑc

 i    L$ ^ K    $g ! K * 


 +    % K  K"    I  #
`  $;F h
 {  =* +I [  
I F f
X   X;  * f K U :  +
 h
 @ X =e  +   ! O W$@ X
  %   =* MJ
 @ K $  N C!  $; MJ + 
 WX; !I  +\ H    m K $
 X =[ f =*   d  # }E
l …  * 
  ; p
 I  *$ L$ X    L$: %r

Suy thoái tài nguyên rӯng
¢ @p %@ =b ^ ' ( I
  M?%   
c
Ä Không khí ô nhiӉm không đưӧc cҧi thiӋn,
Ä cân bҵng CO khí quyӇn bӏ phá vӥ,
Ä đҩt không đưӧc bҧo vӋ và tái tҥo,
Ä lũ lөt và hҥn hán tăng cưӡng
¢ @p %@ \ $`  ^'  X; :
I*M! Mb  IO O (
$;K U  :  +   
¢ @p %@ ": L$  X;
J    V '  M"  %@;
p %+\`   

Nguyên nhân suy thoái và suy giҧm diӋn tích rӯng
é ]X;!I  a  M
%P  
K $Ip
é ' 
K   >+' =_
 Q
é M[ p %  y;
é Mb  X +   Mb 
 IOp !q*WNP!" = 
%WX I X; $;  
+  p 


Nguyên nhân suy thoái và suy giҧm diӋn tích rӯng

Nguyên nhân suy thoái và suy giҧm diӋn tích rӯng

ÿ *+ + ,#  WC X$‚$j_xE


- + , 
.# '   
 R 
*IM :  \ M* +I X 
=[ @% R p  * P
/ 01# CI F  X   f%J RU
: Ec[  %y;
/ - # X;+$; : F ! ( 
p


B
Tài nguyên đҩt và Suy thoái tài nguyên đҩt
¤ M@M%Z  J
¤ M@` CM@ J ) Ec%%PW[F 
d U  L$; K : '   ' 
+$@X;`
¤ … ( M@%V  H$% $ 
 M
¤  là đҩt đang canh tác (  triӋu ha),
¤  làm đӗng cӓ nuôi gia súc,
¤ l là diӋn tích rӯng và đҩt rӯng,
¤ l còn lҥi là đҩt dùng vào các mөc đích khác (dân
cư, đҫm lҫy, đҩt ngұp mһn )



Tài nguyên đҩt và Suy thoái tài nguyên đҩt

¤ i : ! ( M@   F 


 * PMZ="+$;  F 
 lB 'L$c
¤Bӏ bҥc màu, chua phèn
¤Mһn hoá thӭ sinh
¤NhiӉm chҩt đӝc hҥi
¤Khӫng hoҧng hӋ sinh thái đҩt
¤Hoang mҥc hóa, sa mҥc hoá



Tài nguyên đҩt và Suy thoái tài nguyên đҩt

¤    c
¤ Phá vӥ cân bҵng sinh thái đҩt, thҧm thӵc vұt, không
khí và nưӟc ӣ các vùng khô hҥn và bán ҭm ưӟt,
¤ Làm giҧm sút hoһc huӹ hoҥi hoàn toàn khҧ năng dinh
dưӥng cӫa cӫa đҩt trӗng, gia tăng cҧnh hoang tàn
¤   'K : $ M@="   
@K : '  ! a   Mb 
U 

¤ i : BŠ! ( M@ e d 
K  = K  M ="    
M?! 





Nguyên nhân Suy thoái tài nguyên đҩt
¢  $H$ VM@   K   p ' c
$ =< > '
l$
P+ H 
 Fl$ M@   P 
¢     K   R%rCj_$ xE
+I% !# %  X =    '  $
fmL$^C X$ …   X$ E
¢ @p K  p L$^C X$‚$
xE
¢     X; q


l
Tài nguyên nưӟc & Suy thoái tài nguyên nưӟc

¢I+$; :V+[% R a% R  P


¢I ;MJ *Mb U;'
¢I+$; : @% R  P:  \ 
P +  ! P P



!  !± "  
&9%P  I F c
¤ I * !$; < +I +[  +: W$@ U 

h
¤ t  
+[ U  %  $g +  J
+   U V$ % K h
¤ t ;*$ [    K ( O$ M" < h
¤ t $` $ @ ' % R h
¤ t M
   h
¤  ^ MI  @  : WG %r % +  

h
¤   : L$  '  Mf  d



Tài nguyên biӇn và Suy thoái tài nguyên biӇn
02 ^\23 4 -;+ 9
¤ …= 
+[  % U;+ h
¤  @K  +: !H$K (h
¤ ' % R  $gV$ + h
¤ V$K       $gh
¤ : L$ =Z_MV$K   !$%"  S
! ) 
¤  $;F  PV ' h
¤ t= @ #   
¤    %
 ; +nK  M Rp
= @: a  <M@%V K   M^ M R
  X % CK    +[  $`  P +: 
W$@$ ^ %   I I DE



!  !± "  

¤ 5_ _  N 4  +Q P;


¤ ÿ K
  R L \2
  6  ;
L LM 8;
¤ 4D H I D4 3N W  + L   
=^ _,  + L  V 4 B+   
JD;
¤ L\ 4_
   3N W LM U+ 4D V+
 `  B+, +U  -  R  B+ 
P A +  =^ _, J ^ A -a
¤ ± N+ JA 4 M 4  [ L N \2 P
4 4D H J 4D  J_ 5+ 6P 4 
 ; b8 =c N d M  D L +Q P

#$ "  


¢ ; e  - N P   L N
U : P +Q P +R 2 4
¢ 1f g
A L4_ X  +  N 
3  =4 P K
L+h;
¢ ! 4   ;   =Y P :;
P A H L4 4 24  P JO =c
P I,
i 4 j J  ; J+, 4 
+,- 
¢ !- 2 - B+2 P P; i 3  k
l ; D  I,  B+_ -
S 4
+ Y J ; + B+R 2; i
3   H Q Z4

BB
 T  ±+, 4 V 

B
Ozon, Tҫng Ozon

¤ i ( k  ` $;F GW;CBE 


¤ H  k c \MbK : lK H 
=< % $`  b%PK  K ( $K (
k C E
M R %H  k 
¤ H k !# . 2 m4D  *$
 „ W$[ M@
¤ *$=" U H k  
+n_= 
+ =2Mb  IOK   "$ J
V$G   *$+n="
 =VL_
g
K=[+ O! P= =" W
]N =V

B
Cơ chӃ phá hӫy tҫng ozon

%  ‹ % %


%   %  
%   % 

B
, thӫng tҫng ozon

Hình ҧnh sӵ gia tăng cӫa lӛ thӫng tҫng ozon


B
TÌNH TRҤNG SUV THOÁI TҪNG OZONE Ӣ VÙNG CӴC

¢ '

cAAM%> U k ?%H MH$F 
=e 
¢ '

c%> U  ? UBlK


¢ 'BBBc%> U K J %`M K
¢ 'BBc%> U I $ o % 
 %%> U F =
¢ 'BBcM K%%> U %P  ^
¢ 'BBcM 
K
¢ 'BBlcM BK
 ?AAK(  P%> U MZJ M" + 
% R k ? %> U *# :

Bl
Giá trӏ thҩp nhҩt cӫa ozon đưӧc đo đҥc theo tӯng năm
B
Hұu quҧ cӫa viӋc suy giҧm tҫng Ozon

B
Hұu quҧ cӫa viӋc suy giҧm tҫng Ozon
`ͩi vͳi con ngư͵i: Tia UV ӣ nӗng đӝ thҩp sӁ tҥo
t :K
vitamin D : ' q 
Ӣ nӗng đӝ cao, sӁ gây bӓng, ung thư da, phәi,
!" U 
gây bӋnh bҥch tҥng, đөc thuӹ tinh thӇ«

Tăng nӗng đӝ ozon ӣ dưӟi


mһt đҩt (ground level) do
tác dөng cӫa tia UV vӟi các
khí thҧi tӯ các đӝng cơ
B
| 2 m4D+
DJU  Y
=+ 4P UHJI+n
;
| J+,_
4 
+24
R;
| o
_
gJ+ I,
 I3p
 J 

B

Các công ưӟc, nghӏ đӏnh quӕc tӃ vӅ bҧo vӋ tҫng ozôn

Công ưӟc Viên

é P0- C '
l `MV$K : Ec
é Xây dӵng sӵ hӧp tác nhҵm nghiên cӭu tҫng ôzôn
é Bҧo vӋ tҫng ôzôn trưӟc các hoҥt đӝng cӫa con ngưӡi
é Bҧo vӋ sӭc khoҿ cӫa con ngưӡi trưӟc sӵ thay đәi cӫa
tҫng ôzôn
é   PT %KF @ $`  [I
F  ; X  K : ' % ;MJ( 
 @ %rUH k  c 234;
 *;4 ;3 
;, *

B
Các công ưӟc, nghӏ đӏnh quӕc tӃ vӅ bҧo vӋ tҫng ozôn

¢ =[[ 14 *2 C


EV @%
+$; :H k 
¢  "M"  M 
Ä danh mөc các chҩt,
Ä lӝ trình kiӇm soát giҧm,
Ä các biӋn pháp cө thӇ giҧi quyӃt vҩn đӅ suy giҧm tҫng
ôzôn,
Ä đһc biӋt là biӋn pháp ngӯng sҧn xuҩt và sӱ dөng các
chҩt có chӭa Cl (CFC)



1.3.3. Sӵ gia tăng hiӋu ӭng nhà kính
và BiӃn đәi khí hұu toàn cҫu


HiӋu ӭng nhà kính

¢X;% $^ !K (L$; M@


M 9 
LMq 
\2
i   
¢K ( X;viM R+_W* ?
9 :!H c      
¢I '   Mb  ii
d   Mb K  L$^
= @ #= ^ii + K [
p  +  = ? =
M@
%V K  !y M* J2 g H
+3 %  
=V-

HӋ quҧ:

¢w'  Mb$ =< M@c


Ä Tan băng
Ä Dӏch chuyӇn ranh giӟi đӟi (sinh vұt sҧn xuҩt,
sinh vұt gây hҥi,«)
¢w'  MbK  M` MV$F =V
fM@c
Ä Làm thay đәi dòng hҧi lưu
Ä Gây biӃn đәi khí hұu ± xuҩt hiӋn mӟi hoһc gia
tăng thӡi tiӃt cӵc đoan

l
BiӃn đәi khí hұu là gì?

$-4;
5
$
4(.  0 
2  3+ ,
 9
5<$'  

$=<$'   

<$'  
,
<$' 

,
>. ?
$'#
)

#
),


Các quá trình bên ngoài và trên trái đҩt đưӧc giҧ thiӃt là
nguyên nhân cӫa sӵ BĐKH

¢I *$W Uf



¢  +[VL$xM 
¢I $; !"   L$;
¢ Mb U N%G
¢I=* MJ=F  U  [ K (
O$


Các biӇu hiӋn cӫa sӵ biӃn đәi khí hұu trái đҩt
¢ IA-\2LMB+, M@
¢ I=I24
P3 C =' E!y 
P+I ON Ud M@ @M:
m
¢ I=+,\2PLMU+ M?! +I
+[ U%+ O +  
CE   Mb U 
 
¢ I 2,WH4D H UL$
<   % $K (L$;  $<  P
 $< + M" K  
¢ I 2,WgJ+ JS U
 @% R    H U $gL$; + 
L$; M"L$; 
¢ I2 g\2  :  N 
42



Các công ưӟc, nghӏ đӏnh quӕc tӃ vӅ biӃn đәi KHTC

P+/NWLMU+ UtF 
Rs$[ C

E
| J M"  ` MbK (L$; \^ 
| ^ :M  e bK $ 
  MU
M +   (  b I F 
P+I ;MJK ( O$
| =:M:+: W$@%   IK  ="M?
!  K : '  +I  K *
*  b =V a
=[ ,4 46rrs8 V=* MJK ( O$
CI< $ =OE

B
1.3.4. Ô nhiӉm môi trưӡng
(đҩt, nưӟc, không khí)


1.3.5. Bùng nә dân sӕ,
nghèo đói, bӋnh dӏch


Bҧn đӗ vӅ mұt đӝ dân sӕ

Tăng trưӣng dân sӕ


các khu vӵc trên thӃ giӟi

Năm 8000 T CN 1650 1850 1930 1975 2010

…X +[ CB         



E

tH X M M*     
 ^

 S +[       l
' !X +[

Dân sӕ và chӍ sӕ gia tăng dân sӕ thӃ giӟi


,ương thӵc/đҫu ngưӡi.
Tăng sҧn lưӧng lương thӵc nhanh
hơn gia tăng dân sӕ thӃ giӟi

Phҫn trăm dân sӕ thӃ giӟi có mӭc


sӕng dưӟi 1$/ngày trong 20 năm
(1981-2001) l
¤   ;!X +[ * P '    '
 FK : 
B$
PS% ' %
Š 
¤ S% '  ;K =%P d; ?< 
Mb  U P 
¤ Các nưӟc công nghiӋp phát triӇn (CNPT), (các
nưӟc giàu): ,/năm
¤ đa sӕ các nưӟc nghèo: ,/năm

Do đó đa sӕ ngưӡi tăng thêm là ӣ các quӕc gia đang


phát triӇn vӕn đã quá đông dân
Theo đà này thì khӓang  năm nӳa dân sӕ thӃ giӟi sӁ
tăng gҩp đôi tӭc là gҫn  tӍ ngưӡi

^  $H$U 
=d  J!X +[
é !C ^' E
é ?+ Œ?C P+  E
é t !CM@E
é Y ? ;C' % R E
é ?%k?C X = E
é %? CK  K (+  Exc
B BBc…X 
+[' ŠJ % R ' BBŠJ 
% R M
MU   '  Š


Tình trҥng nghèo khә trong thӃ giӟi đang PT
1985 - 2000
jd  J!X 
+[ ï45'3&6
93 8
 7
:; <"
M Khu vùc  8

Žc B 198
1990 2000 1985 1990 2000
$ 5

 /  6 
l, , ,  ll 
  
M
 , , l‰, l ‰ 
  S

K   |= , , ,   ‰
M R
!d  / 5 > 
,‰ , ,   ‰ l
P 9 

+ 

 ? ±+, 4 +,-
K

 t0 
=2



1.4.1. Các vҩn đӅ TNTN


68 !+,-
¤    !q F ! b Mf=
%!!Mb \!:` ? = V 
$ P! ( B BBB 
¤ … ( M@="  !M  \<
X;M` =e j_jbV  9M`$ 
!$$ jbd M`M jb ;
  '
¤ … ( M@ O P*#="%@  *
 Q=" $ o V$Mf=\!:MH
 d G+ S ? = V 
$  ` ^ P U;%R $gM 
  bM"M $`  $g+: 
 Mb K *K  B
¤ I $; MJM@   + +G!#  
#M(   M "M !q L$
  X;%I%P M* @ MV2 4]
JLN\2=I% :;+ 
b+[@ MVWZ b ^ 
¤ … ( M@![M@p \S ? = 
$ jbX; $;F =" $; MJ+ ` 
+_ K   R%rK   ?L$;   % 
 :p ="   V$M@![ ="W
9 G M@="+$;  f  
! ! ) K K : '  ` #
¤ ]9 M@W:;F ! b 

68 !+,-P
¤  $; *$ P ! KQ!\b+[
d  $ jbX; $;F %'   
L$<     
¤ &K   P HK   ?L$;   
L$^% R  P H M "%P MZ 
F W$ *  @I P HK  M:
RM R X; $;+#%N fM@h
¤  $`  PF !9 + %F S  M R
L$: %r[ ?   ^L$: %r% $I 


6T8 !+,-L4J_
G!# K  +:  %  $;F K  
  $X  UM"  P  ( 
%K  +G!#  R%r*K
¤  V$% K  +: M MW$@K D$
 U;*$\! L$f  L$f 
$;F K  fPL$+$;


¤   M& X =[\ V$ 
J % R K   V$K : 
lg@ +    'K  P
K [% R @%P C 'BBK : B
$@ E
¤ ]$@K D$ V$% K  +:  L$
M
$  K   K+
M R


¢ J  @ L$< K  9 
L$%P  @% K   H%9 
do   K  9 %  O$
¢ 
+$K  mK  +: 
 M RK"
   #  
M@p  $;F p  X;
q PMH$ $` =e  @
Mb c $g X W $+?

l
¢i  +: %%  +,-L 
D4; % @H  *  $H$
+G!#   V K *L$[!X  P
_%X$! 
¢ M*  ; %OM R! #
% K  +: L$  L$r *H 
M R $F !Ia=:% 
K  +: @ fM R QW$@
K D$


1.4.2. Các vҩn đӅ môi trưӡng ӣ ViӋt Nam

68 1 


¤  @    $[=: IO
y 9 ="% !# L$^
¤ b+[K $I  M " #O 
K $   @%\bM@="
qK%  f % '  % R 
K%  f  $L$:%F ^M %

¤ $ P%RF  $gI!
 $; MJpM@    M 
X; qf   V$d \? = V 
$ M` =e + `


68 1f P
¤ { q
 P ;  ' 
V^Mb!  X =[ 
¤ jF f F !9 + %P \V $ c
+   +  +  $j` + 
  W$ P %@ +X$ (%#
M" dK  
¤  $;F  X  U;*$%!Mb UI
P= !+I=* MJK ( O$ H$Mf
=%! 
  p \K I
MH$ $`


6T8u+_v  _ .t0 =2
w
^+3 U
'BB% R  @ :_   
 *K :  ŠJ % R  @ :
_ : P M @ : $; 
 *g  ‰ Š% R  @ :
  d; ?p   +: 
W$@



J % R  @ :_ M "K $  


\& P( F $@ C '
BBE +[M
 @ :_ +    *K :  BŠ
 @ :_   K   $; 
 *K : Š 
   [%P   : V$ @ :_ %c
   [` (  *Š+ 
 BŠ  h
   [b *ŠJ % R  @
 :_ +     

B
¤    H  @ :_ +   @M! 
 ^  
¤  # $b[Mb  K *‰ WZ b
^MbM " ^+[  L$? F$!d 
U
!X 
¤ fM $ U @ :_ +   %
¤ thành phҫn rác nguӗn gӕc hӳu cơ chiӃm tӹ lӋ cao (-
‰),
¤ có đӝ ҭm cao (l-)
¤ chӭa nhiӅu vұt liӋu xây dӵng: đҩt, cát, sӓi, đá vөn,
gҥch vөn


Tӹ lӋ thu gom rác ӣ mӝt sӕ đô thӏ phía Bҳc (năm 2002)

  " t R   t R  $ g% $


+  
C@  ;E C@  ;E CŠE

 b l Bl B

:  lBB  


 9

: B ll lB

… 


¤ & $  @ :_  á à  [
 -
! ;
M "M: O 
\b+[M " t   ájì j$ 
 $b« ó á ;  X    $
O  $;  @ :_
¤ g% @ :_ M R $  # $b@
V$àK : ' J ^à L$: %rUá
M"  g% à;!Mb  b
K : %P plŠ\t A M*  @%à

BŠ\ p F $*C 'BBE  ì  $ 
g% $  @ :_ M " : P
' !H plŠ 'BBB%F Š 'BB


]G%rà   %@c   : PMZó b
+[ à á; *=*  X +pá :
 +$@B lB@  à;cH$…q à bh
&ì ú  h úi   ájì hX 
 à jà " &T à$«
 à9 ó b+[ à á; *=*  @ :
_ M " à  X =ó à +:  D I -
\ "WZ  $O \ à  [$* :  D
Uá à á; à;M R "
 @ O 
K [%- R  @ :_ 9  :  %@+$
 *=*  *g%K : BŠ 
wH MX; @  à  [` í  % R K í
 áp=ZáTw9áMZM R $ M
 ;á; áM


¢ @:M "U PMV$=Z  %@
PL$;K  $
¢  H %P =Z  %=Z%b F 
f G < G J   pb+[=Z  
%@M R *K*WX;!I    S  =Z
 $g  U   [$*=Z
 U   [b9 %  H %P %
a =Z  %@K  MN L$; 
¢  L$<   M " V$=Z  
%@%  e ; K $IM "M 
< %\   [` ( b f
@ H K $!X  M " \j< …  
j< " j_ }

l
(4) Bӭc xúc môi trưӡng làng nghӅ

¢ !*4 -+í ³àà áà


0 =2
 Q D4D H\2á
 + \;  ;ó R
+TnxJR24H\2à 2
2à
óó í  Xnx Wá [J_5+ à
+U +\2à´; ì _Pó
L4_?Xnà; 4ó ó -Tnn
à +, R; I3R -Xyz@
{ à +H_32
6E*
3_8


i  ӵR ӕ Ӎ R ӕ  Ӆ  ҫ

 Ӆ 

Ӆ ҳR    

Ӆ     

Ӆ     

ә   


TT Phân loҥi Sӕ lưӧng Phҫn trăm %
(làng)

1 ChӃ biӃn lương thӵc, thӵc phҭm 98 6,75

2 DӋt nhuӝm, may mһc và tơ tҵm, đӗ 319 22


da
3 SX vұt liӋu xây dӵng, gӕm, sành sӭ 741 51.1
thӫy tinh
4 Thӫ công mӻ nghӋ 95 6.55
5 ChӃ biӃn lâm thә sҧn 55 3.79
6 Cơ khí, chӃ tҥo, đúc kim loҥi 51 3.51

7 Tái chӃ chҩt phӃ thҧi, phӃ liӋu 6 0.43

8 Các ngành khác 85 5.86


ә Rӝ   
¤  %  V : P  K : B
$%Mb 
W$;F K : $%
Mb 
# *K : 
Š%I% R %Mb 
   P $ O=< L$X U%Mb 
V @ %H  $ OU%Mb  $H 

¤ 'BBB  Mb  %  V: PM 
"+: % R K : B BBBgM`  M
J  "  W$@K D$p%  V%l
$Ž…



é : W$@ á%à  V U;*$%à L$; m


+\+: W$@W? %y  K $!X  O
$ 
é  H %P %à  VK  ó   Pu a
K $+: W$@à K $I+   !X   
+: W$@ U %  O$á *="T
 _á *$M` =bì Mb; VK  
M` MV$$;V  V U;*$L$K  
à I  *$á R%à  VM RMà 
à ! \á
Mà  V=: à
 í L$;!O; ' +$@%Mb K  

lB
Đһc điӇm cӫa ÔNMT làng nghӅ

¤ { q
 %à  V%à ì 
 á qO$   b
K $I  %à WZ«    i $
I à;%à O RU V$ $` 
q! MC+\+: W$@ mE
:  \ I*M* K    %V KV
à áK $!X   X;áMb I*
M* +^K †b M`
¤ { q
U%à  V 
MO éMf ù U  Mb +: W$@
 ? Và %  ì +:  DáMb 
I*P@:á à  H 

 PK íM@UK $I l
¤ { q
%à  V   @u\

%Mb K  M F$ $D  Mb
` +á +á Mb$ MbD Mb=#
¤ { q
\á%à  V:  \ 
uP+^K †U
%Mb à !X  
 %à
¤ £%IU á K *WZ b %à  V
%à $;F  X !y P+I qà +$; :
 @% R 
+[ UK $Ió  
Mb %à  V 

l
¤  áL$: %r=:
 á%à 
V9 ;*$Ké ó L$;   

 ó   ì  á!#


%Mb í $=*VáMb U qà
á=  á 9 á 
¤  *$á í +á à : áU$   
à M"  VK *
 í +á 
>R e:  
ó %F L$ P
 á =V a %à  V 
¤  ó +I _ K* aáO#   PP
 á:  
%à  V 
¤  ó á : áL$;   L$: %rT  
: áKx $O eWG%r @ ::  
p = P
%à  V

l
¤ tà  V%à éMf UWZ bK *
   \ P%à  VMZó $;V 
 [ %X$M
 à; ;%à  V%à =_
$` %à  >!IM*  à    á
   
¤ j:
%à  VM:=: á 
=V a á%à  V%à @L$  à
@ *   à;K  M  : 
M9 m :ó a  : áM` =b

l

You might also like