You are on page 1of 8

Giûä àaáy ao ûúát trûúác khi boán vöi àïí coá taác 10 àïën 15 ngaây trûúác khi thaã

trûúác khi thaã giöëng, boán phên


7 duång töët hún. Kiïím tra àöå pH (àöå chua), hoùåc
tham khaão caán böå khuyïën ngû àïí quyïëát àõnh loaåi
9 cho ao àïí taão phaát triïín töët (maâu xanh hoùåc maâu
nêu) vaâ taåo möi trûúâng töët hún cho con giöëng. Boán
vaâ lûúång vöi cêììn duâng. Nïëu àaä biïët àöå pH haäy theo phên vúái haâm lûúång phosphate (phöët phaát) cao àïí
baãng dûúái àêy, nhûng khöng nïn chó duâng vöi gêy maâu nûúác dïî hún. Hoaâ tan phên boán vúái nûúác àïí Giaãm Thiïíu Ruãi Ro
nung maâ duâng höîn húåp seä töët hún. boán xuöëng ao. Coá thïí sûã duång 30-50kg superphos- Buâng Phaát Dõch Bïånh
phate (su pe phöët phaát) hoùåc NPK (5:10:3) cho 1 ha.
Nïëu sau 3 ngaây maâ nûúác vêîn chûa coá maâu töët thò böí
Àöång Vêåt Thuyã Saãn
pH cuãa àêët Kg böåt àaá/ha Kg vöi nung/ha
sung thïm 2-3kg phên boán cho 1ha vaâ chúâ thïm 2-3
>6 1000 500
ngaây nûäa. Sau àoá cûá 2-3 ngaây laåi tiïëp tuåc böí sung 2- TÚÂ 1
5 àïëán 6 2000 1000 3kg phên boán cho 1 ha, cho àïën khi nûúác ao coá maâu
<5 3000 1500 töët.

10 Khi nûúác ao coá maâu xanh hoùåc maâu nêu laâ ao


coá thïí thaã giöëng.
10 bûúác chuêín bõ
ao nuöi töm
(Böå àêìy àuã göìm 4 túâ)

Ngay sau khi boán vöi, àùåt ñt nhêët 2 têìng lûúái töët
8 taåi nguöìn nûúác cêëp vaâ lêëy nûúác vaâo ao vúái àöå sêu
ñt nhêët laâ 1m. Duâng lûúái seä ngùn raác rûúãi vaâ nhûäng
àöång vêåt bïn ngoaâi vaâo trong ao. Nhûäng àöång vêåt
naây coá thïí mang bïånh, hoùåc ùn töm hay ùn thûác ùn
cuãa töm.

Do TS Pornlerd Chanratchakool & TS Flavio Corsin


thûåc hiïån. Vúái sûå giuáp àúä cuãa : Trêìn Quöëc Thaânh
(Súã Thuyã saãn Nghïå An) Trêìn Vùn Liïåu, Àùång Thu
Hoaân (Súã Thuyã saãn Haâ Tônh) vaâ Phaåm Vùn Khang.
THAÁNG 5-2004
Soaån thaão cho ngûúâi dên Nghïå An vaâ Haâ Tônh
Ao cêìn phaãi ûúát àïí kiïím tra xem àaáy ao coá bêín hay ûúng sêu hún diïån tñch coân laåi trong ao, vò nûúác sêu seä Nïëu khöng thïí boã toaân böå phêìn àêët coá maâu àen,
1 khöng. Nïëu ao khö, haäy laâm ûúát àaáy ao vaâ giûä cho
àaáy ao ûúát ñt nhêët laâ 3 ngaây. Nïëu ao ngêåp nûúác thò phaãi
töët hún cho töm giöëng. Àêët bêín boã ài, nïn àïí ra phña
ngoaâi ao, khöng àïí trïn búâ ao.
5 haäy boã hïët taão moåc úã àaáy ao trûúác, sau àoá caây
àaáy ao khi coân ûúát hoùåc giûä cho àaáy ao ûúát ñt nhêët laâ
xaã hïët nûúác. 3 ngaây sau khi caây khö. Caây àêët ûúát laâm cho àêët coá
maâu àen trúã thaânh maâu nêu vaâ saåch.

Kiïím tra xem àêët úã àaáy ao coá bõ maâu àen hoùåc coá Nïëu àêët coá pheân hoùåc nïëu àaáy ao hay nûúác ao coá
2 muâi khoá chõu khöng. Nïëu àêët coá maâu àen hoùåc coá
muâi khoá chõu laâ àaáy ao bõ bêín.
4 maâu vaâng, vaáng thò rûãa ao 2 - 3 lêìn àïí loaåi boã pheân.
Caây ao coá àêët pheân seä laâm tùng tñnh pheân trong àêët. Vò 6 Phúi ao 1 tuêìn vaâ kiïím tra xem àêët àaáy ao coân
bõ àen nûäa khöng. Nïëu àêët vêîn coân àen thò giûä
vêåy, àöëi vúái ao coá àêët pheân khöng nïn caây maâ chó rûãa ao ûúát vaâ caây laåi cho túái khi maâu àen gêìn nhû mêët
ao, giûä ûúát ao vaâ sau àoá tiïëp tuåc tûâ bûúác 7. hùèn (xem hònh aãnh dûúái àêy).

Cöë gùæng boã hïët phêìn àêët bõ àen, àùåc biïåt laâ úã khu
3 vûåc cho töm ùn. Nïëu duâng ao ûúng, thò laâm cho ao
Cuäng tûâ 15 töm giöëng naây kiïím tra xem nïëu
7 möåt trong söë chuáng coá caác sinh vêåt khaác baám
vaâo vaâ gêy bêín, nïëu coá thò phaãi tòm meã giöëng khaác.
Khöng töët

Giaãm Thiïíu Ruãi Ro


Saåch Buâng Phaát Dõch Bïånh
Àöång Vêåt Thuyã Saãn

TÚÂ 2

10 bûúác chuêín bõ
Nïëu coá thïí, lêëy 15 töm giöëng khaác tûâ cuâng meã
thaã töm
9 giöëng, boã vaâo tuái boáng vaâ mang túái phoâng thñ
nghiïåm àïí kiïím tra vi ruát MBV. Trong quaá trònh vaâ choån giöëng töët
kiïím tra cêìn giûä cho töm vêîn söëng. Nïn chó lêëy
Bêín nhûäng meã giöëng khöng bõ nhiïîm vi ruát MBV. (Böå àêìy àuã göìm 4 túâ)

Lêëy 60 töm giöëng khaác tûâ meã giöëng vaâ cho


10 chuáng vaâo trong möåt loå nhoã coá cöìn 95 àöå vaâ
àem túái phoâng thñ nghiïåm PCR àïí kiïím tra vi ruát
àöëm trùæng. Nïn chó lêëy nhûäng meã giöëng khöng bõ
nhiïîm vi ruáát àöëm trùæng.

Do TS Pornlerd Chanratchakool,TS Flavio Corsin


vaâ TS Matt Briggs thûåc hiïån. Xin chên thaânh caãm
Kiïím tra tûúng tûå trïn 15 töm giöëng naây, xem ún GS. Timothy Flegel àaä cung cêëp nhiïìu hònh aãnh
8 nïëu möåt söë töm coá nhiïìu chên bõ hoãng (bõ gaäy
vaâ bõ àen) hoùåc bõ mêët, thò cêìn tòm meã giöëng khaác
sûã duång trong taâi liïåu naây. Vúái sûå giuáp àúä cuãa : Trêìn
Quöëc Thaânh (Súã Thuyã saãn Nghïå An) Trêìn Vùn
töët hún (xem hònh bïn). Liïåu, Àùång Thu Hoaân (Súã Thuyã saãn Haâ Tônh) vaâ
Phaåm Vùn Khang. THAÁNG 5-2004
Soaån thaão cho ngûúâi dên Nghïå An vaâ Haâ Tônh
Möîi vuå nuöi chó nïn thaã möåt lêìn. Töí chûác thaã giöëng Nïëu chuáng nhoã hún, coá thïí chuáng chûa àaåt tiïu chuêín Söëc formalin (phooác ma lin): lêëy 100 töm giöëng cho
1 sao cho toaân böå ngûúâi dên trong caã khu vûåc cuâng
thaã trong khoaãng 3 - 4 ngaây. Àöëi vúái caác ao caånh nhau
àïí thaã. Nïëu kñch cúä töm giöëng coá sûå chïnh lïåch lúán thò
möåt söë töm giöëng coá thïí bõ bïånh, bõ àoái vaâ chêët lûúång
vaâo 10 lñt nûúác vaâ thïm 2ml formol (suåc khñ) sau 60
phuát, nïëu söë töm chïët nhiïìu hún 10% thò àoá la giöëng
cöë gùæng thaã giöëng cuâng meã. keám. khöng töët va coá thïí tòm bïí khaác töët hún.
Caác hûúáng dêîn sau àêy seä giuáp cho viïåc choån àûúåc
giöëng coá chêët lûúång töët nhêët trong nhûäng àiïìu kiïån coá Töët
thïí àûúåc. Nïëu coá kñnh luáp, thò lêëy
6 15 töm giöëng tûâ cuâng
meã giöëng vaâ xem qua kñnh
Kiïím tra xem traåi giöëng coá àûúåc cêëp chûáng chó cho luáp, nïëu gan tuåy vaâ ruöåt
2 con giöëng töët khöng. Nïëu coá thò chó mua giöëng tûâ
nhûäng tuái giöëng coá daán nhaän cuãa traåi giöëng (xem hònh
cuãa chuáng khöng töët (nhoã
hoùåc röîng) thò phaãi tòm meã
dûúái àêy). Cöë gùæng mua giöëng tûâ nhûäng traåi giöëng coá khaác töët hún.
daán nhaän hiïåu àoá.
Töët

Khöng töët

Khöng töët

Lûåa choån caác meã giöëng coá sûác khoeã töët. Àïí laâm
3 àûúåc àiïìu naây, lêëy mêîu tûâ àaáy bïí. Cho töm giöëng
Kiïím tra sûác khoeã töm bùçng söëc vúái nûúác ngoåt
vaâo chêåu lúán vaâ khuêëy nhanh nûúác trong chêåu. Nïëu
hêìu hïët töm giöëng têåp trung úã giûäa chêåu thò coá nghôa
chuáng laâ nhûäng töm giöëng yïëu vaâ meã giöëng àoá xêëu
5 hoùåc formol (phooác mön). Söëc nûúác ngoåt: lêëy 20-30
töm giöëng khaác tûâ cuâng meã giöëng, thaã vaâo 1 caái cöëc,
(xem hònh bïn). cho thïm möåt lûúång nûúác ngoåt tûúng àûúng vaâo vaâ Nïëu traåi giöëng coá kñnh hiïín vi thò yïu cêìu hoå giuáp àúä
chúâ trong thúâi gian 1 tiïëng. Nïëu hún möåt phêìn tû söë duâng kñnh hiïín vi àïí kiïím tra giöëng roä raâng hún
Lûåa choån caác meã giöëng coá nhiïìu töm giöëng cuâng giöëng chïët thò phaãi tòm meã giöëng khaác töët hún.
4 cúä nhû nhau. PL15 nïn coá chiïìu daâi khoaãng 12mm.
(bûúác 7 vaâ 8). Nïëu àiïìu kiïån khöng coá kñnh hiïín vi
thò tiïëp tuåc bûúác 9.
Liïn tuåc kiïím tra àêët xung quanh khu vûåc cho Nïëu laâ àêët pheân hoùåc nûúác coá maâu vaâng thò boán
8 ùn. Nïëu àêët coá maâu nêu hoùåc ñt nhêët coá möåt lúáp
moãng maâu nêu ngay trïn bïì mùåt laâ àûúåc.
9 vöi doåc theo búâ ao vaâ tiïëp tuåc boán vöi sau khi coá
mûa.
Giaãm Thiïíu Ruãi Ro
Töët Buâng Phaát Dõch Bïånh
Àöång Vêåt Thuyã Saãn

TÚÂ 3

10 bûúác
Trong àiïìu kiïån bònh thûúâng (khöng coá töm
àïí quaãn lyá töët
10 bïånh) thò sau khi cho töm ùn khoaãng 2 tiïëng
thu möåt vaâi mêîu töm vaâ kiïím tra xem ruöåt töm coá ao nuöi töm
àêìy khöng. Nïëu ruöåt töm khöng àêìy thò böí sung
Nïëu àêët coá maâu àen lïn têån trïn bïì mùåt thò cöë gùæng thïm lûúång thûác ùn.
(Böå àêìy àuã göìm 4 túâ)
raãi àïìu thûác ùn xa búâ hún (duâng thuyïìn nïëu coá Töët
thïí), giaãm búát lûúång thûác ùn khoaãng chûâng 2 ngaây
vaâ thay khoaãng 15-20 cm nûúác.

Khöng töët

Do TS Pornlerd Chanratchakool & TS Flavio Corsin


thûåc hiïån. Vúái sûå giuáp àúä cuãa: Trêìn Quöëc Thaânh
(Súã Thuyã saãn Nghïå An) Trêìn Vùn Liïåu, Àùång Thu
Hoaân (Súã Thuyã saãn Haâ Tônh) vaâ Phaåm Vùn Khang.

Soaån thaão cho ngûúâi dên Nghïå An vaâ Haâ Tônh THAÁNG 5-2004
Àaãm baão rùçng chïnh lïåch àöå mùån giûäa traåi giöëng Nïëu nûúác ao coá maâu trong hoùåc maâu khöng töët thò Nïëu nûúác ao coá boåt hoùåc nûúác ao àöåt nhiïn
1 vaâo ao nuöi laâ thêëp hún 5 phêìn nghòn àïí traánh cho
töm giöëng bõ söëc. Àiïìu chónh àöå mùån, nhiïåt àöå cuãa
4 böí sung thïm phên boán coá haâm lûúång phöët phaát
cao. Cûá 2-3 ngaây boán 2-3 kg phên/ha cho túái khi nûúác
6 trong thò thay khoaãng 15-20 cm nûúác vaâ boán vöi
(200-300 kg böåt àaá/ha), böí sung phên àïí gêy maâu.
nûúác trong bïí ûúng töm giöëng vaâ cuãa ao nuöi bùçng ao àaåt àûúåc maâu theo yïu cêìu.
caách: trûúác tiïn thaã caác tuái àûång töm giöëng coân buöåc
kñn xuöëng ao khoaãng 15 - 30 phuát, sau àoá cûá 2 phuát laåi Khöng töët Khöng töët
múã tuái vaâ cho nûúác tûâ tûâ vaâo bao. Sau àoá tûâ tûâ nghiïng
tuái àïí töm búi ra.

Töët

Nïëu nûúác ao coá maâu töëi àen (xem hònh dûúái) thò
7 khöng àûúåc sûã duång bêët kyâ loaåi hoaá chêët naâo àïí
diïåt taão. Thay 15-20 cm nûúác nïëu coá thïí. Nïëu khöng
Àïí traánh söëc cho töm giöëng, giûä àöå sêu mûác nûúác thïí thay nûúác thò khöng àûúåc duâng thûác ùn tûúi
2 trong ao nuöi hoùåc trong ao ûúng hoùåc trong traåi
ûúng ñt nhêët laâ 1 meát
söëng trong thúâi kyâ naây.

Nïëu coá taão moåc úã àaáy ao hoùåc nöíi trong ao thò phaãi
5 lêìn lûúåt vúát boã hïët. Töëi àen

Khöng sûã duång laåi bêët kyâ duång cuå (lûúái,


3 thuyïìn, ...) àaä àûúåc duâng trong ao khaác vò chuáng
coá thïí mang mêìm bïånh. Trong trûúâng húåp phaãi duâng
laåi nhûäng duång cuå àoá thò phaãi àaãm baão caác duång cuå
naây àaä àûúåc rûãa saåch seä vaâ phúi khö ñt nhêët 1 ngaây.
Ngoaâi ra nïëu ngûúâi nuöi àaä xuöëng ao khaác (àùåc biïåt laâ
trong thúâi gian thu hoaåch) thò phaãi tùæm rûãa saåch seä vaâ
khöng chaåm vaâo töm, thûác ùn cuãa töm hoùåc nûúác ao
trong thúâi gian ñt nhêët 1 ngaây.
nung/ha) vaâ rùæc vöi quanh búâ ao. Tham khaão yá kiïën
cuãa caán böå khuyïën ngû àïí ào àöå pH vaâ àöå mùån xem
Töm àoái coá cêìn böí sung vöi nûäa khöng. (Töët nhêët nïn boán vöi
xung quanh búâ ao trûúác khi mûa).
Giaãm Thiïíu Ruãi Ro
Khöng chuyïín töm tûâ ao bõ bïånh hoùåc ao vaâ
8 nguöìn nûúác coá dêëu hiïåu töm chïët sang ao khaác.
Buâng Phaát Dõch Bïånh
Àöång Vêåt Thuyã Saãn
Nïëu baån thêëy töm búi quanh búâ ao vaâo buöíi

Töm no
9 saáng súám, lêåp tûác thay 15-20 cm nûúác vaâ giaãm
lûúång thûác ùn, tùng cûúâng quaåt nûúác nïëu coá.
TÚÂ 4
(Böå àêìy àuã göìm 4 túâ)

10 bûúác quaãn lyá töët


sûác khoeã cuãa töm

Nïëu baån thêëy töm bïånh hoùåc töm chïët


10 trong quaá trònh nuöi, haäy àoåc kyä troån böå túâ
rúi "10 bûúác chuêín bõ ao nuöi töm", "10 bûúác chuêín
Nïëu töm bïånh hoùåc töm chïët coá caác àöëm trùæng
6 trïn voã (xem aãnh), khöng thaáo nûúác ao vaâ lêåp
tûác baáo cho caác chuã ao xung quanh.
bõ thaã töm vaâ choån giöëng töët"; "10 bûúác àïí quaãn lyá
töët ao nuöi töm" vaâ "10 bûúác àïí quaãn lyá töët sûác
khoeã cuãa töm" àïí àïì phoâng caác vêën àïì vïì sûác khoeã
Nïëu baån vêîn tòm thêëy söë töm bïånh hoùåc töm chïët àöëi vúái töm trong vuå nuöi tiïëp theo.
ngaây caâng tùng trong hai ngaây liïn tiïëp, haäy thu
hoaåch töm nhûng khöng thaáo nûúác ao. Nïëu söë töm
Do TS Pornlerd Chanratchakool, TS Flavio Corsin vaâ
chïët giaãm ài vaâ dûâng hùèn trong voâng 10 ngaây, baån
TS Matt Briggs thûåc hiïån. Xin chên thaânh caãm ún
coá thïí bùæt àêìu tiïën haânh thay nûúác. GS. Timothy Flegel àaä cung cêëp nhiïìu hònh aãnh sûã duång
trong taâi liïåu naây. Vúái sûå giuáp àúä cuãa: Trêìn Quöëc Thaânh
Nïëu baån tòm thêëy töm bïånh hoùåc töm chïët sau THAÁNG 5-2004
7 khi trúâi mûa vaâ àêët cuãa baån coá chêët pheân (axit),
lêåp tûác thïm vöi nung vaâo nûúác ao (100-200 kg vöi
(Súã Thuyã saãn Nghïå An), Trêìn Vùn Liïåu, Àùång Thu Hoaân
(Súã Thuyã saãn Haâ Tônh) vaâ Phaåm Vùn Khang
Soaån thaão cho ngûúâi dên Nghïå An vaâ Haâ Tônh
Haâng ngaây liïn tuåc ghi cheáp söë lûúång vaâ biïíu hiïån
1 cuãa töm bïånh hoùåc töm chïët úã gêìn búâ, vúát söë töm
naây ra khoãi ao vaâ chön chuáng úã núi xa hùèn caác ao khaác.
Töm bõ bêín voã Àêët coá maâu àen

Àêët thûúâng

Töm bõ bêín mang

Haâng tuêìn duâng khay hoùåc chaâi àïí lêëy 10 con töm
2 laâm mêîu vaâ kiïím tra xem voã hoùåc mang cuãa töm coá
bõ bêín khöng.
Nïëu coá, rùæc thûác ùn ra xa caác chöî truäng hún, duâng mùæt
lûúái nhoã vúát taão úã àaáy ao hoùåc taão nöíi trïn mùåt nûúác vaâ
thay 15-20 cm nûúác röìi duâng böåt àaá (200-300 kg
CaCO3/ha).

Saâng kiïím Nïëu thêëy töm coá phên trùæng hoùåc coá töm bïånh
tra thûác ùn 4 hay töm chïët úã búâ ao, kiïím tra xem voã hoùåc
mang töm coá bêín khöng (xem caác aãnh trong Bûúác 2).
Nïëu coá, khöng duâng thuöëc àïí xûã lyá. Giaãm lûúång
thûác ùn, thay 15-20 cm nûúác vaâ sau àoá duâng böåt àaá
Nïëu khöng coá töm bïånh vaâ sau khi thaã töm giöëng
3 àûúåc 3-4 tuêìn maâ baån vêîn thêëy töm búi quanh búâ
ao, kiïím tra lúáp àêët úã àaáy ao xem coá maâu àen töëi hoùåc
(200-300 kg CaCO3 /ha).

Nïëu bûúác thûá 4 khöng giuáp caãi thiïån tònh hònh,


coá taão khöng. Nïëu coá, vúát taão tûâ àaáy ao, giaãm lûúång
thûác ùn vaâ thay 15-20 cm nûúác röìi duâng böåt àaá (200-300
5 vaâ baån tòm thêëy nhiïìu töm bïånh hoùåc töm chïët
hún trong hai ngaây liïn tiïëp, haäy duâng voá saåch vaâ
kg CaCO3 /ha). Nïëu àêët àaáy ao bònh thûúâng, tùng
khö àïí lêëy mêîu töm vaâ, nïëu hún 50% töm khöng ùn,
thïm möåt ñt thûác ùn.
xem xeát viïåc thu hoaåch.

You might also like