You are on page 1of 80
BO GIAO DUC VA BAO TAO TRUONG DAI HOCTONG HOP HA NOI — 000 DE TAI NCKH CAP BO NGHIEN CUU XAC DINH MOT SO NGUYEN TO VI LUONG TRONG GAO, THUC PHAM KHO, RAU VA NUGC THAI DUNG TRONG NONG NGHIEP Chi tri Dé tai : Ta Vong Nghi Chi nhiem Bo mon Hod Phan tich Khoa Héa hoc - Trudng DHTH Ha noi HA noi, ngay 20 thang 2 nam 1995 bE TAI NCKH CAP BO NGHIEN CUU XAC BINH MOT SO NGUYEN TO 2 - VI LUGNG TRONG GAO, THUC PHAM KHO, RAU VA NUGC THAI DUNG TRONG NONG NGHIEP S6 dang ki: Cac can bo tham gia : ‘Trin Tit Hieu, Hoang Tho Tin, Ha Vin Diéu, ‘Truong Dinh Chi, Au Tan Dire, Trin Hong Con, Trin Thi My Linh, Hoang Tho Ha va ‘mot sO ki thuat vien BO mon Hoa Phan tich khoa Hod hoe, truéng Dai hoc Téng hop Ha noi Bho cho T6m nht xfr qué vA Tina Bina THUG HIBN KE HOACH NGHTEN cfU KHOA HOC CUA BE TAI CAP BO NA 1993-1994 000 1. Tén BB t8i : Nghién ct xdc cinh mét sé nguyén té vi luong trong rau, aud ggo , thye phdm khd va nue thdi ding trong néng nghiép Ma sd: . 2. Cén dé tham gia nghién cfm : TM Vong Nghi, Tran 2b Hiéu, Ho&ng Tho Tin, HA Van Di8u, Truong Dinh onl , su Tén dhe, Tran Hong C6n, Tran Thi KI Linh , KI thugt vién thuSe BO mén Héa Phé dung nghién cthi Nuc tiéu cda dé tai 14 nghién cium dé a2 ra m$t qui trinh phan xée lugng vét céc kim lo i cu, Pb, Cd trong zac , phém kh6 nhu cho an lién , nitrit ( OZ ) trong nude théi néng nghiép, trong rau bép cdi , nitrat ( ) trong rau cud phye vy cdc yéu chu c&p béch eda néng nghiép truong. Trén co sc dat duge , mét s6 khan nhd dé chuyén cdc oui trinh nay thanh Tiéu chudn Viét nam TCWN phén tich cdc nguyén t6 vi luong a6 trong luong thuc, rau quad va nugc thdi . NG m tich chinh dung nghién ctu : - Chon cdc phuong phdp ph xdc , hién dai cd khd nang thuc hién trong cdc phéng thf nghiém cla nude te . - Nghién cia céc di8u kién ti um dé xdc di = i ih cde nguyén trén. - ghién ciu 4p dung thuc tiém trén mot sd mau thyc té . - X4y dung mot qui trinh tuong ai ho&n chiinh , cé kd hién trong ¢iéu kién céc phong thi nghiém nude ta. 4. Tinh hinh thye hién 68 tai : 2) D& chon phuong phép von-ampe hoa tan anot dong m6 xée dink khé chinh xéc ham jugng cia Cu va Ph trong gao vi chéo an 1i8n 1 hai sdn phém tiéu didu thyc phém kh . Phuong phdp hoan toah cé thé dp dung d@ phan t{ch cdc nguyén té ny trong cde @6i tugng tuong ty nhw ede ngi cdc Kho vi cde thye phém kh6 duge sdn xudt th nei cdc nhw mi soi, mi an 1i8n vev.s.., V3 ham luong eda cadimi nhd hon hai nguyén +6 kia nhidu , nén dé xdc dinh né @@ chon phuong php cue phé xung vi phén hda tan , vi vhuong phdp nay ¢6 40 nhay va 49 chink xdc khé cao. viée chon phuong phép phan tich cdc nguyén +3 vi luong va siéu vi lugng trong cfe adi tugng trén 18 t6i um , vi nign nay khi jugng théng tin 42 duge mo rong va thu thé duge rét mhanh ta dd bist rang céc nude tién tién nhét nhu Mi bét dau th 1988 ad ding cdc phuong x phdp Tifu cuutN s6 1 trong v trong thye phd. Phuong phép va ching téi chon cén cé $ nghia lin adi voi nude ta trong chéng cua céng n hoc cho, phép cde nuse dan phat trign ty ché tao cdc méy do vA méy phan tfon trong Linh vue phén tich, Hién nay ¢ nu’e ta » cde nhém eda mot sO chuyén gia trong linn we nay tei trudng ta vi trung khoz hoc ty nhién v2 cOng nghé que gia ad ché tgo thinh cong cde mdy eye phd de chite nang mi chSt luyng khéngthua kém ede méy x @p ngoai nhung gid thanh thi lei he hon chue 1in . ofc méy a6 ad duge trang bi ¢ nhi8u phéng thf nghiém trong cd nude , thay thé duge céc vhuong phép quang hec ta vén phdi nhép may ngoai véi gid hang chue ngan dilo ¥ ma cd a6 nhay thip hon cdc méy cue pho hién Bai nhiéu 13n. b) Ba nghién cu cde ai8u kign t64 uu dé xée ainn lugng vét ca?* *6i ndng 491 ppb ( 1078 mol/1it ) voi sai of khéng vuot gud 20 o/o , 48 chinh x4c 1£ tudng mi cdc Phuong phdp quang hoc voi may ao néc ed o nude ta khong thé dat duoc . Ba tin duye cdc diéu kiéy +i wu xde dinh ding v3 chi véi ndng 46 1077. Snol/lit voi sai 86 cling khéng wuyt qué 15 - 20 o/o , tthe 12 cing dat téi 46 chinh xée 1{ tudng m& cdc vhuong phép cuang nap thy khéng thé dat duge. cée két qud chi tiét xin xem trong phin sau, phan bdo cfo chinh so ai cde phuong phép nay cé 46 chink xde va 46 nhay cao , ch{nh vi déy 1 phuong phép 14m gidu ngay trong né phén tich , ngay trong qué trinh phan tich , ngay trong binh phan tfch m& ta dua mgt luong t6i thidu cdc nda ch&t vo . pibu ndy trdnh dupe sy nhiém bén mA cdc phuong pndp khéc ding luyng 1én héa ch&t thudne vap phd ¢) D4 nghién ctu viéc phan hy v6 co née méu dang phuong phép khé ding luong t6i thigu ch&t oxi héa ( 0,5 gam XN 0, adi voi 1 gam méu khd ) va viung ¢ nhiét 4$ 550°C trong 1 gid . Qui trinh phan huy nay nhanh , sach trdnh duye su nhiém bén dén khd nang tdi de. BA dling ohuong phdp thém tiéu chudn ad xdc dink véi sai sé nh 4a néi ¢ trén , nén cé thé tin ring phuong phdp cé a6 chinh xdc ca cao. Vi nOi dung chinh dat duoc nhu trén vA a6 chinh xdc cao cling voi tinh khd thi va tinh kinh té ching téi dé nghi ding phuong phdép nay 1m phuong phép tiéu chudn sau khi holn thién thém mat vii khéu nhd nie vA cling nén md rong xde dinh thém mot sé kim logi khée nhu kém ( Zn , Co , Ni) trong cdc ai tuong trén. 4) Ba 4p dung phuong phép tiéu chuén cla néc nude vin ding dé xéc inh As trong cdc di tugng 48 chon . Gée kEt qud dat duge 48 duge cong vé trong noi nghi Héa hoc toan quée lin th 2 . eva dé t8i 12 ai e) M6t thanh cong bat ng cue phé xtc téc méi dé xc dink luong vét duge gui trinh phén t{ch nitrit trong rau edi néng nghigép ding phuon, cure phé xung vi phan. Thanh phan t8i uu ceva hé xiic téc nay 12: Kel + 0,40 SCN 2 0,04 M cot =: 7.107% pH 24,1 Trong nhimg diéu kién trén chi8u cao cila pic xung vi phan ti 1 thuén voi ndng 6 cda ion nitrit trong dung dich trong khodng ning 495.1077 — 5.1075m, shu vay 18 phuong phép cé a6 nhay Knd cao. Anh hudng eda cdc ion la dén qué trinh phan tfch nitrit 43 duye nghién etm, Cc ion cued pb®t ant S047 , C17 vA dze bigt NOS thye +€ khong dn hudng dén viée xdc dinh nitrit khi nbng a6 cia ching + rét nhi8u . chi cé ion Fe**ndng do hoi 1é6n ndng én hon cia ni ag cda nitrit thi ¢& doh nuclg vi ion n3y tao phite voi thudc thé 12 ion son”. anh hudng ndy wong phép phén kh&e vhyc trong h don chdy ( FIA ). Co ché oe sdnz wie téc duge a8 nghi nhy Co(II) —4———+ o(iIT) Go(ZIT) + SON” +. o> ———» [co(scn)(no,)] * )]* + © ——> [c0(son)(10,)] (co(sox)(x10,)] —E—+ [c0(son)(wo,)]+ P P14 cdc sdn phém kht cua nitrit . ba &p dung thanh cong hé nay va ct eB & 2 S & phuong phdép trinh phan t{ch nitrit trong nudc thdi néng n iép ( séng Kim ngwu ) vA trong b&p cdi , loai rau ¢ién hinh dé bi 6 nhiém nitrit. Ba nghién ciu thém chuong phdp tr&c quang xc dinh nitrit bang c&ch tgo ch&t mau diazo dé so sénh véi phuong p Si ova ening the t& Sho nitrit. Phuong phép phén t{ch déng chay ding detector cyc phd xung vi phén voi hé xtc tdc Co(II)-son"- No3 trong moi trudng axit dé duge nghién ci khé ki bang mot khdi lugng idm cde th{ nghiém. £) Ba nghién cium phuong phép cue phd sii dung séng xe tdc dé xdc @inh vi lugng nitrat. Bé 18 né UOJ- NO5 trong mdi trang hn hop dém axetat. Sau hang loat thi nghiém 44 tim ra cdc dibu kién duge coi 14 t6i uu cho phuong phaép phan tich dng ch@y ding detecto cyc phd xung vi phén . Céc diéu kién dé 12 : Thanh phan déng chdt mang : vod*+ CH,COOH 0,3§ 4CH,COONa 0, 08M ( 008" 3,5.1074m). 6c d6 déng chat mang : 0,5 ml/phit; chi8u a8 vong phdn mg loai cé het nhdi : 45 cm; Thé dién cue : -1,25 V so véi cyc calomen dao hia. Trong nhimg di8u kién trén dudng chudn tuyén tinh trong khodng nong 46 4.1078 - 1,4.1074m01/1it aitrat. Maw vay phuong phdp nay e6 a6 nhay cao hon phuong phdp ding cue chon loc ion. Ba &p dung phuong phép dé xéc dinh nitrat trong nuSe sinh hoat muse mua vi céc logi reu qué nhu rau vép cdi , xu ho , cA chua, dua gang , dua chu6t. Bd chinh x4c cua phuong phdp duoe kiém tra bing céch thém nitrat chudén vao méu trong qué trinn xf 1f méu thamh dung dung dich phan t{ch. Két qud cho th4y phuong vhép cd a8 chinh xdc , lap lai cao vA chimg td duge lugng nitrat 4a duoc chiét rit thue té ho&n toin khdi céc mu phan tich . g) Ba nghién oi phuong phép dién thé ding cue chon loc ion I thugt ché tao dudi sy chi tri cua Prs Phan Hing Viét va céng téc chZt ché voi nhds sensor dién héa cla bg mén nay dé xdc dinh nitrat trong x pcdi , logi rau xuat k vSi khdi lugng én oh&t nh i nbiém déc nitrat menh nhat. vi tinh ch3t thdd sw va c&p b&ch cla vin a8 nén ching ti eee) 4a nghién cfu r&t ti mf cui trinh 1dy mu , xb 1f miu v2 dinn lugng nitrat bang phuong phdp dién thé trong cée phan khdc nhau eda b&p cdi : 14 non , 14 gid , cudng 14 va 1di b&p. cdc két oud thu duge duye kiém tra-nhw véi phuong phdp phén tich FIA 44 trinh bay ¢ trén . 5. Sdn phdém thu duc cla céng trinh nghién ctu . Ve mgt khoa hocad xay dung duye céc qui trinh phén t{ch luong vét Cu, Pb, Cd trong gao , cdc sdn phém gao nhu chéo an 1i8n , cdc oui trinh nay trong tuong lai gin cé thé chuyén thanh TCVN. BS tim ra hé xtc téc mi va th dé 1An d3u tién tim ra oui trink xéc dinh luong vét nitrit trong nuSc thdi néng nghiép vA trong rau b&p edi . Qui trinh nay cing voi qui trinh xdc dinh nitrat ding cye chon loc ion 1m detecto cho phuong phdp FIA cva BG mén Héa Ki thuét c6 thé chuyén thinh TOvN dé xdc dinh nitrat va nitrit trong cde logi rau gud phuc vu yéu clu kiém tra chit luyng cdc ogi rau qud xudt khdu . Tan d3u tién si dung séng xde tée xdc dinh nitrat vio phuong phép FIA , phuong phdp nay cé 46 nhay cao cho phép xdc dinh luong nhé nitrat trong cdc d6i tuong méi trudng vA 14m phuong phép kiém tra céc phuong phdép khéc. Cac cong trinh trén 42 duye céng bs : ~Trong 3 bdo cdo khoa hoc trong va ngoBi nude : HOi nghi Héa hoe phén tich Chau f 1an II tei Trung Quéc nam 1993 , hOi nghi Héa hoc to&n quéc 18n thi 2 tai HA ni théng 12 nam 1993. ~ Trong 2 bai bdo , 1 bai ding trén tep ch{ khoa hoc quén sy 86 6 théng 11 nam 1993 chuén san dic biét v8 cdc thinh tuu ve 1f thuyét va img dung cla cdc phuong phép PYDH hién dai ( xem phan phy luc v8 t8i 1iéu tham khdo ), 1 bai a p ch{ Héa hoc @& nhaén ding vi d& duyét dang trong s6 tdi ( bang tigng anh ) 6) Néi chung nhimg mic tiéu chinh ¢4 thuc hién duge khéng cé i dung no chua lam. -7- 7.Tinh binh thyc hién si dung kinh phi cua dé tRi trong nim 93-94: Baye duyét : NAm 1993 : 4 triéu ding ( 4.000.000 4 ) : Nam 1994 Buoye cAp : Nam 1993 5 trigéu ding ( 5.000.000 ¢ ) 4 trigu ding ( 4.000.000 4 ) Nam 1994 : 5 trigu dSng ( 5.000.000 a ). 8, Tinh hinh si dung dung cy thiét bi a@ nghién ctu 48 tai Ren thiét bi: cdc my lén nhu : May cue phd , my tréc quang méy di pH , méy c&t nudc 2 12n cé sin trong phong thf nghién ola ding nnd cua b6 mon khéc trong khoa ( chi yéu cua v6 it). mén Héa KI th + Céc loai cde chiu nhiét , pipet , mdy Kip di8u ché khi hidro , cdo lozi i bik nhém oé éng sinh hin hi lum, dlink loai can , binh ¢é dung héa chdt va nhibu ha mudi, kém tinh khiét héde hoe chia asen , dung mi hu co du ma bing tién mit o cde cule nang bén dung cy héa chét ca nh nude va tw nhén ¢ HA nGi. Nhidu dung cu thuy tinh da vo ho&e d& gidm ch&t luong c&n duoc thay thé . 9. Bop t&e ude té : khong cd gi ngode sS lin tiép cdc doan khdch quée t€ cde nh nghién cu phén tich méi trudng dén tham khoa d€ tro déi kinh nghiém va xin théng tin . 10. Thuan loi , khé khan kién nghi : ~ Tues igi : Doi ngi cde ndn bé nghién cu VA ki thugt vién 6 be day kinh nghiém cua nhiéu nam gidng day 1£ thuyét va nghién ctu Khoa hgc .Do hop tdc quéc té trong nhing nam trude day , do trao déi dé biét phuong hudng va tin t&i 1iéu cua cde thu vién , viét thy xin thi 1iéu-gde , nop t&c voi trungtam onét lugng do -e- lwongtiéu chudn va Vién whién ciu sau thu hoach dé cd duye cde t&i liéu chuyén mén va cdc tiéu chudn quéc té méi nhdt, ném ad chon duge cde phuong phdp téi uu va lap duge ké hoach nghién ctw hop 1{ nham tim ra cdc diéu kién t6i uw va thu duge ode két gud tin cfy. Do nhimg két qué va nhiing kinh nghiém vé mat 1f thuyét , nghién cu co bdn va phan tich thyc tién cua nhing d@ t&i nghién cium trode vé dia chit v8 moi trudng , v8 phén tich thuc phdm , nén whi tién han d@ t8i ndy knd thugn 1gi d knfe conh khtng dinh duoc cdc van a2 cn nghién ctu va biét céch kiém tra 46 chinh cée cua ce phuong phép 2 nghién cu dupe . ode méy ding dé nghién ofu d&c bigt cdc my cue phd cé 46 chinn xde va 46 1p lai cao, nén cdc két qud thu duoc d4ng tin eay . - Ehé khan : By 1A cde phuong phdép phan tfch luong vét adi hdi phdi chong duoc sy nhiém bén , the 1A clin lam viée trong nhing phong thi nghién siéu sach , ding cdc dung cu cé chat lugng eac , hée ch&t cn logi siéu tinh khiét ho&e chi {t cling phdi tinh kniét née hoe . Trong hodn cdnh phong thi nghiém cua ching t6i tuy da duoc néng cAp mot bude nhung vén chue dat yéu clu . Vi vay , khi tién hanh céng trink nay ching téi rét vat vd , t6n nnidu céng site trong viéc tinh ché héa cht, tim cdc bién phép chéng nhiém ban, mua cde dung cy thiy tinh tét trong difu kién ti8n duye mh trudng \ BG c&p rdt han hep , mang tinh déng vién hon 1A du tw cho mét cong trinh 1dn va o6 ¥ nghia cd v8 mit knoahoc ed v8 mit thuc tién voi mt d6i ngi lén cdn bO tham gia nhu thé nay . - Kin nghi : dupe dp thém kinh pnf va duge mo rong a8 thi. Nam 1993 khi kiém tra két qud cde nam thé nndt cé mit cda vy Nghién ota cua BO, d tdi ny ad duoc bd phiéu voi két oud dénh eid xuft sfc va d8 nghi duge md réng , bién think cdc TCVN . 4. De in ké hoach nghién cdu trién khai trong ndm 1996: oe Ding qui trinh xdéc dinh Cu, Pb ,Cd,As nghién ci duge dp dung thém mgt 56 d6i tuong ngi cdc nie . xXéc dinh thém m6t sé chi tiu nda nh vitamin By 2n vow... trong cdc loai nga cée va thye phém, - MO réng sang nghién ctm cdc ogi thyc phém tuoi nh cé , tém sdn; bang nude thdi , mét trong cdo nu chu cp béch gang duye dit ra. ~ Xéy dung cdc qui trinh nay thanh Téu chudn viét nam. Xéc nhén va nhén xét @&nh gid cia BON Khoa Héa HA nOi, ngay 20 - 2 - 1995 Chd tri a8 sai TS Lo Cabr Tr Vong Nghi Chil nhiém B6 mén Héa Phén tich , Khoa Héa - DHTH HA néi xée nhaén eda Trung DHTH HA noi 1. bi md dau Trang 1 2. NQi dung ch{nh trang 4 2.1. Chon phuong phép x4c dinh cdc nguyén td duoc nghién ctu trang 4 2.2, way méc thiét bi héa chat trang 6 2.3. Nghién cfm cdc di8u kign thich hop 4é xdc inh lugng vét cdc kim logi Cu,Pb,Cd bang phuong phdp von-ampe hoa tan trang 10 2.4. Phan tion dp dung trang 19 2.5. Xe dinh nitrit trong nuSe thdi néng nghiép trang 22 2.6 Xdc dinh nitrat trong bfp cdi bang cdch sub dung cyc phd xde téc trang 30 2.7, 0&e qui trinh phan tich : phém cua d8 thi trang 35 3. Két luén trang 45 4, TAi 1iéu them khdo trang 46 5. Phan Phu luc : trang 48-67 6. Phiéu a: ig kL ket que trang 68 MO _dau Trong nhimg nim gan d@y vi c xudt khdu geo , mot sd ngi cdc va rau tuoi 14 m6t trong nhimg thanh tuu lén nht cla nude ta trong thoi ki d6i méi. Trong viéc xudt khéu cdc hang n6ng sdn dic bi€t 14 gao, viée dénh gid diing chdt luong 18 van a8 quan trong hing dau , vi céng viéc ny gdp phan ddng ké lam tang thu mh&p cho nha nuéc va bdo vé loi fch chinh ddng cho ngudi néng dan Do dé , néu khong cd m6t qui trinh phan tich tiéu chudn thi ngudd mua hang rat dé dang dim gid vA trong thyc té d nude ta ching ta van thong phdi chiu nhiéu thiét thdi ve mat nay , khong nhing vOi viée bén geo mA cén cd cdc néng sdn khdc va cd khodng sdn. Bing truée thyc tién trén BO mén Hoa Phan tich chting téi cd ké hoach d&i han phéi hyp voi cde co quan néng nghiép ( nhy Vién ighién ci sau thu hoach),Téng cuc do lung , chdt luong tiéu chué: Vign thi nghiém phén tich dia chét v.v... nghién cdw cdc oui trinn phan t{ch ddnh gid cht luong cdc sdn phdm néng nghiép va khodng sdn , ti dé a8 nghi cdc co quan cé trdéch nhiémeda nh’ nude sém ban dé cde tiéu chudn nha nude va tiéu chudn nginh nhim démh gid ding ch3t lugng céc mit hing xudt khdu néng nghiép vA khoéng sén cing nhu dénh gid chét lugng cdc adi tugng m6i trudng « Trong dé tai c&p dé 2 nim 1993 - 1995 chiing t6i té chic tién hanh nghién clu dé d@ ra qui trinh tdi wu xdc dinh cdc nguyén +6 vi luong déc hai Cu , Pb, Cd , As trong gao ( va thuc phém khé, nga cdc ), NOz , NO> trong mét sd loai rau vA trong msc thdi 3 2 ° 2 néng nghi p ( ding dé nuéi c& ) thudc ving Th Liém HA noi. Céng trinh nay duge thuc hién tai phéng thi nehiém cla BS mén Héa Phén tich trudng DHTH hd noi. Trong qué trinh nghién edu trong m6t sé khéu , ching t6i cong téc co ché voi mot sd echuén gia ngoai bd mén : Prs Pham Hing Viét , Cm! nhii m BS mén Héa Ki thugt va PGs.?S Bb Ngoc Xhué Vién da hoc Vién nghién ciu Bhoa hoc quén sy . Chiingt6i xin chén think cdm on . BG mén Héa Phén t{ch khi thyc hign a2 ti nay ad duoe su ung be va dong vién rét nhiéu va chén tinh cia Ban chu nhiém Khoa Héa va phing khoa hoc cing nhy céc cén b dai dién cho Vu NCKH cla B6 gido duc va dao tao nhAm md réng cong trinh nay vi cho tiép tuc phat trién. Ching téi xin chén thanh cdm on vi mong nhén duoc sv gitip 46 trong nhimg nam téi. ao 2. NOi_dung chinh . NQi dung chinh cua d8 t3i gdm cdc phan sau : = Chon cdc phuong phdp phan tich thich hyp cho cdc nguyén +6 tr trén ; = Nghién cdu cdc di8u kién thich hop hoge téi wu cho viée xéc dinh cdc nguyén t6 trén ; ~ Céc qui trinh phén t{ch tdi wu d& dat auc . - Phan phu luc . 2.1, Ghon vhuong phdv_xde dink cdc _nguyén t6 42 duoc chon. 2.1.1. Xée dinh Cu, Pb, Cd va As trong gao va nga coc . Theo céc sé ligu cla 96 chite luong thye quéc té FAO , nam luong oda 4 nguyén té ndy trong gao rét thap. Th{ du, nam luong cla Cu trong gao 18 5,7 ppm , trong t4m gao 13 2,5 ppm . Ham lugng cua Pb, Cd va As cdn hd hon va khong cé thong bo chinh thc. Beng sau déy 14 thinh phan cua cdc nguyén t8 v6 co trong ggo vA tém gao Bdng 1 H&m luong ( theo ppm ) cia m6t sd nguyén +6 trong gao vA tém geo [1) Nguyen +6 + Hm luong trong geo : : K 2.107 544.10" ca 4.107 244.102 Mg 442.107 1,0.10° AL 9,12 Fe 20,9 10,2 Mn 36,3 12,5 an 18,8 14,2 Yo 26,7 0,34 Ni 0,52 0,30 o2 143.107 si 1,2.104 2,2.10° . 343.109 947.107 s 80.10" -5- Trén co sd cée sé ligu trén ching t6i thdy ring a¢ xdc dinh Qu, Pb , Cd trong gao cdc ché phém th gao , cdc ngi cdc nén chon céc phuong phdp von - ampe hda tan, vi céc nguyén to nay radt a& duge xdc dinn bang phuong phép dé va cdc nguyén t6 cd nam luong 6m 6 trong m&u hoan to’n khong anh hung gi dén viée xdc dink 3 kim loai ndy . Bét dau th nhimg nam cudi thép ki 8 0 HOi Héa hoc Hoa ki ciing da b&t dBu lay phuong phdép von-ampe hda tan 1am phuong phép tiéu chugn cho viée xée dink cdc kim loai nang Cu, Pb, Zn , Cd , Hg trong cdc 460i tuong thuc phdm [ 2 } nbw trong ngi cdc , sila khO , site dic cé dudng v.v.... Bé dinh luong As trong nhi8u loai adi tugng khdc nhau nin cdc Jogi thyc phém, cdc ddi tugng khodng vat vA m6i truing , ngudi te ‘thudng ding phuong phép di duyc tiéu chudn héa , 46 12 phuong phép tréc quang dimg thudc thi bac dietyldithiocacbamat sau khi 43 cat asen téch khdi cdc nguyén t& kndc auéi dang khf asin Asi 3 Ching t6i chon phuong phép niy vi nd cé d9 chon loc va chinh xéc cao. [3] 26462. Ac dinh nitrat va nitrit trong mot sd loai rau va nude thdi ding trong néng nghiép . pé xéc dinh nitrat ngudi ta thudng ding phuong phép dién thé si dung cye chon loc ion mitrat hoe phuong phép cuc phd sif dung sing xtc téc [4,5] . Ching t6i ouyét dinh sv dung cd 2 phuong phaép nay . Van dé cin tap trung nghién cim 13 viée lay m&u rau va st ly d@ cé duge mu dai dién . d€ tang cudng t{nh chon loc va ehinh xdc khi xéc dinh bang séng xtic téc cuc phé , ching t6i nghién cima phuong phép phan t{ch déng chdy ( FIA ) ding detecto cue phé sung vi phan . Gin day khi nghién cit cdc hé xc tdc moi , nhém Dién héa cla BO mén Hée Phén tich ching t0i 4& phdt hién ra mot hé xiic téc mdi chue ai nghién of tridc , dé 18 bé Co(II), NOZ , SCN”. Chting toi chon hé nay dé xdc dinh nitrit trong mec thdi nudi cé bing phuong ee phdp FIA ding detecto cuc ph6é xung vi phan . 2.2. Ndy méc_, thiét bi_, héda chat dimg dé nzhién ctw . wéy_néc vi thiét bi. = May Ce phé ty ghi da chile nang ding hé 3 cue . Ching tdi dimg méy PAR kiéu 364 va dO ty ghi X-Y kiéu RE 0089 - Céc loai dién cuc : Oye giot thiy ngan tinh ( giot treo ho&c giot ngdi ) Cyc mang thy ngén diBu ché tgi chd trén cyc dle than thly tinh duéng kinh 3 mm. Gye cacbon nhao ( dia ) 1am bing cacbon nhdo siéu tinh whiét cia hang Metrohm . Cyc so sénh : Gye calomen bao hoa cé c&u mudi KCl bao hda siéu tinh khiét ( Mere ). Cyc phi tre : Déy Pt duing kinh 1 mm d&i 10 - 15 om, phn cudi cé dogn cudn thanh hinh 10 so dudng k{nh 0,3 cm dBi i cm. C6 thé thay ving cue Pt 16 dién t{eh 1 om®. Binh dién phén : Dung tich 75 - 100 ml kém theo m4y cuc phd bang thiy tinh trung t{nh. Binh od n&p day kin od cdc cho cde cue : 1am viée, so sdénh va phi tro , dng dén ludng khi tro di vao va thodt ra. May khudy ti : Méy loai ao cp cé khd nang hogt déng khéng téa nhiét, dam bdo con ti quay vi téc a6 du . Binh dién phan duge méy 16+ m6t miéng polietylen mdng . Khi lam viéc luén dat lén mg aé may auay vSi téc a6 abu khéng adi. - TM sdy ty dong gif nhiét do khong déi ( Hang Heraeu , CHLB Dic). - Id nung ty dng gid nbiét 46 cho hpdp nung trong bau khong phi @ khf sach thay a¢i duye tir 100 - 1100°C ( Hang Heraeu ). - way tr&c quang ving-ti ngoai khé kién ( UV - VIS ) cde Trung Quée , ding cuivet thach anh . Ee - BO dung cu c&t asin ASH ding dé xdc dinn asen bing phuong phép tr&c quang ding thude tht bac dietyldithiocacbamat (AgDDC). Céc dung cu duge ché tao bang thy tinh trung tinh cla Bic hodc ca Trung Quéc . So do thiét bi nay duoc mo td trén hinh 1 1, Binh nén dung tich 250ml ding 1am binh phdn img 2. Ong mi dang thiy tinh m&i nhdm, 3. Ong dung béng tém dung dich chi axetat, sdy kho dé hap thu ES 4, Phéu dé a6 héa chat . 5. Binh h&p thu dung dd agDDC trong pyrydin. Hinh 1. BS dung cy ct asin dé xc dinh asen ding thudc thi AgDDC. ~ Dao bing thép khong rf chdt luong cao dé cét méu rau , thyc vat. = ©8i sé logi ch& luong cao va chy dé nghién mu . 06i ma ndo @€ nghién miu thé thanh mu bot min . Cée dung cu _do thé t{ch. = C&c loai binh dinh mbc bang thuy tinh trung tinh dung t{ich 25; 50; 100 ml a4 duge rua sach va say kh. Rua binh bang dung dich HC] hoge HNO, 1:1 , tréng nhiéu 1an bing nude c&t, tigp tye rua bang dung dich EDTA 0,02M cd pH bang 9 vA cuéi cing tréng 5 Bn png nude c&t 2 18n rdi sdy kné. dé cdc binh d chd sach , trémh bui. ~ C&c loai pipet a4 duoc kiém tra thé tfch cé dung tich ; tml ( cé khde 43 dén 0,01 m2 ) 35 ml 325m, C6 thé ding loai micropipet te dong cd dau 12y dung dich bang Polietylen hoge polipropilen do nude ngoBi sdn xut. sau m6i 13n lay dung dich knéc clin thay alu dy dung dich khée sach vA kh, C&c loai binh. ~ Binh dung cdc dung dich bang Polietylen ( loai ché tao audi 4p sudt thap) hoc polipropilen dung t{ch 0,25 ho&e 0,5 lit aé dung cde dung dich thude thi. Binh due rita sach va sdy khé nh @ myc cde dung cy do thé tien a2 viét o trén. ~ Bom dumg khi Ny tinh kniét cé van t8¢ km tnep dp Ké. ~ May kip aé aibu ché nidra . cdc binh ride dung dung dich crt 2.2.2. Héa ch&t va cdc loai dung dich thudc tnd, ~ Nude cht 2 13n duge oft bing pink eft thgch anh hoat dong ty dgng . Nude c&t 46 auge amg trong ede binh bang polipropilen chuyén ding trong cdc phong thi nghién siéu sach kém theo may nude c&t, . ~ Mito hogc hidro tink khiét , rude khi cho khf 19i qua pink dién phan clin cho di qua binh rua dung dung dich cr“*trong moi mudng axit sunfuric vi pink dung #,S0 4 Ac loai tinh kniét phan tich ( tkpt ) hoc tinh khiét néa hoc ( tkhh ). ~ Dung dich HCl siéu tinh khiét ede héng Mere hod loai ndng 46 8M duye diBu ché bang phuong phép c&t déng phi nhw sau : Cho vio phan dudi binh hit 4m 500 ml HCL 37 o/o c6 a bang 1,185 g/ml loai tkpt. Cho 50 ml nudc c&t 3 18n vio bink rOng miéng bing Polipropilen hoc teflon da duge ria sach ( nhw trén da viét ) a€ trén gid a5 sé cia binh phong én. Day kin nfp . Tién nanh cit déng phf trong 4 nghy 4 dém . byng axit thu due 46 trong binh -9- pang polipropilen cé cht lugng cao. Chudn d$ lai dung dich a6 pang dung dich NaOH 1M ding metyl da cam 1&m ch&t chf thi = Dung dich Nis 1M ( nong 46 gan ding ) duye didu ché bang dung dich NH, sach siéu tinh kniét duge diéu ché pang phuong phdp cét aang phi va da due x4c dinh lei ndng dé b&ng cdch chudn 4g dang dung dich chuén HCl 1M ding metyl dé 13m chat chi thi . = cée dung dich gc cia cde ion kim loai cue*, Poet 1 ca", Hg?t ndng ¢6 0,01 NM. Dung dich Pb(NO3) 5 0,01M . Can trén can phén tich 0,3120 gam Po(NO;)5 logi tkpt . Cho 2 ml HNO, dac vao lugng can dé, pha thant 4 1ft dung dich bang nue c&t 2 18n ( ding dink dinh mic 1 lit 4a duge ria sach cén than. Xéc dinh lai ndng @6 cue dung dich bang dung dich chuén EDTA 0,01M ding xilenol dacam 13m chat chf thi ( chugn 46 trong moi trudng cé pH khodng 4-5) « Dung dich CuSO, 0,01M . Buye didu ché th Cus, .5H,0 logi tkpt bang céch hoa tan 2,4969 gam CuSO, .5H0 thanh 1 1{t dung dich cé thém 2 ml H,SO, dac . Kiém tra lai nOng d6 bang cdch chudn 46 4 ding dung dich chudn EDTA 0,01M ding PAN 1am chat chi thi ( tién anh chuan ¢6 ¢ pH khodng 3 - 5 dimg dung dich dém axetat , nhi€t 4B 70 - 80°C ). Dung dich CaSO, 0,01M . Duge dibu ché ti Cds0,. 8/3 HO loai 4 siéu tinh khiét bing céch hda tan 2,5650 gam CdS0,.8/3H,0 thinh 1 Lit dung dich ché 2 ml H)SO, dae . Kiém tra lei nng 46 bang dung dich chudn EDTA ( chudn dé ¢ pH 9 - 10 bang dung dich dém NE, 0,5§ +NE,Cl 0, 5% ding E?-00 lam chat chf thi ). Dung dich HgCl, 0,01M . Cén chinh xdéc 2,7150 gam HgCl, tkpt hda tan thinh 1 1{t dung dich chita 10 ml HC] 1M . 06 thé dig dung dich Hg(NO5) 0,01M di8u ché nhu sau . Can trén cén phén tich 2,0 gam Hg tink kniét phén.tich , cho vio céc nhd sach , thém ting ao giot dung dich axit nitric dic vio , 1&c nhe cho thy ngan tan nét, chuyén dinh lugng ton dé dung dich ti cdc nhd vac binh dink mic dung tich 1 1{t da duge ria sach, trang cdc bing 5 ml HNO, 1M vA dinh méc bang nuéc c&t hai lan thanh 1 lit . - C&éc dung dich ion kim logi 1Am viéc hang ngay . Dung dich He“*10">m . Pha lodng dung dich chudn géc 10 18m, dig binh dinh mc dung tich 100 ml . Trong 100 ml dung dich cé 2 ml axit tuong img ndng dé 1M. 510775 1078; 107 - C&éc dung dich chita ion kim loai ning a6 107 VeV.+. duge chudn bi ngay trudc khi ding bing céch pha loang th{ch hyp 10 18n dung dich o6 ndng d$ 1én hom 10 18n ti dung dich géc 107m, ~ Dung dich KNO; 0,01M ( dung dich géc ). Can trén can phan tich 1,0102 gem KNO, logi tkpt pha thanh 1 1{t dung dich bang nudc c&t hai lan . C&éc dung dich long nghién ci hang ngay duge pha ngay trudc khi ding bing céch pha lodng 10 18n dung dich cé ning 46 én hon 10 18n tir dung dich gée 0,01M. ~ Dung dich KNO, 0,01M . Hoa tan 0,4256 gam KNO, trong nude cit 2 1&n thinh 0,5 1{t dung dich ( ding binh dinh mie 0,5 lit ). = Dung dich Co”*o,01M . Ha tan 2,8110 gam (080 ,+7H20 hoge 1,826 gam CoCl,.7H,0 trong nude thanh 1 1{t dung dich, trong 1 1it chia 5 ml axit H)SO, 1M ho%e HCL 1M aé chéng sy thuy phan ctia cdc mudi. 2-3. Nenién clu céc di’u kién thich hop 4é x4c dinh Pb, Cu, Od trong _gao_v& thuc phén khé ché tir gao. 2.3.1. Nghién ctu tim cdc diéu kién thich hop dé xéc ¢inh lugng vét_cdc nguyén +6 trén bing phuong phdp von-ampe hda tan. Bat van 2. Be phan tich cdc nguyén td vi luong trong geo , nga e6c va cdc sdn phdm kh6 duge sdn xudt th gao nhy chép an 1i8n, dau “1 tién phdi nghi dén viéc phan huy mu va chuyén mau thanh dung dich phan tich. Dya theo thinh phan cia cdc d5i tuong nay ( ham luong chi yéu 18 gluxit va céc chat hitu co khdc ), ta thay phuong phdp t6t nhdt dé phan buy m&u va vo co née né 18 phuong phdép khd : nung m&u ¢ nhiét d6 thich hop trong 16 nung trong khéng khi va o6 mat chét phan huy tgo thanh oxi duge + vap m4u. Khi miu da duge vo co héa , chi cén lai m6t lugng nhd cde chat vé co rat dé tan. De x4c dinh luong vét cdc kim loai nang bing céc phuong phép dién héa hién dai nhy von-ampe hda tan chi can hoa tan phan cén lai dé bang dung dich axit HCl lodng 14 duge dung dich phén tich. Day 14 phuong phdép tdi uu nhdt vi trdnh duye sy nhiém bén do dua luong gn céc héa chit vao va luong tap chat trong héa chat trong nhiéu trudng hop cé thé tuong duong thém ch{ cin cao hon cd lung vét kim loai cn phén tich ( th{ dy Pb, Cu, Cd vd Zn ). Do dé , dude dau tién cAn nghién ctu 14 tim di8u kién xéc dinh luong vét Pb, Cu Ca bing phuong phdp von-ampe hda tan . Chi khi cé cdc di8u kién thich hop thi méi ding phuong phép dé dé d4nh gid phuong phép vo cohéa mu. ode di8u kign thich hop dé xdc dinh luong vét Pb, Cu ,Cd trong _céc dung dich nude . a) Xéc_dinh chi. Phuong phdép : Von-ampe hda tan ding cuc mang Hg duge diéu ché tai chd trén bé mgt cue dia quay than thiy tinh ( glassy carbon ). Sau khi nghién ctu hang loat cdc thuye nghiém dé : = Chon ndng 46 dung dich HCL 1am nén ; = Chon thé dién phan thich hop ( so vdi cure so sdnh calomen dao hda . = Chon ndng 49 mudi thy ngén (II) dé dibu ché cye mang Hg; = Miét 1ép dudmg chugn 1am co so dé tién hanh phuong phdp thém +iéu chudn kni xdc dinh céc m&u gao va ngi cdc « ching t6i ¢& tim re cdc di8u kién cé thé coi 18 tdi umm sau: 12 - - Dung dich nén HCl 0,3 M = Té dién phan : - 1,0 V ( so voi cuc calomen bao héa ) = NOng 49 mudi Hg(II) trong dung dich phan t{eh : 5.107% = Thi gian nghi sau khi d¢ién phan lam gidu : 30 giay - Téc 46 quét thé khi hda tan anot : 50 mV/giay = D6 nhay cla dién ké ( 48i v5i m4y cuc phd PAR - USA) + 50 micro ampe / toan thang 15 cm. = Thdi gian dién phén : 5 - 7 phot . céc diéu kién trén cing gin gidng difu kién khi chimg toi nghién ctu xdc dinh luong vét cdc kim logi nang Cu, Pb , Zn , Od trong cdc loai msc : mude bién , nude khodng , nude ng’m phyuc vu cho Téng cuc Dfa chdt trong viéc dénh gié sy 6 nhiém mudc bién ¢ cdc diém du lich va thin dd, dénh gié cdc ngudn nuse khodng va nude ngim. Cong trink nay da duge dénh gid tét va duye Vién Phan tich thf nghiém Dia chdt dp dung ti may nam gan day . Céngtrinh nay cing duge céng bd trong HOi nghi Héa hoc toan guéc lin thi 2, théng ° mim 1993. 6 . Hinh 2. Dung chudn x4c dinh chi bing phuong phdp von-ampe nda tan trong céc di8u kién tdi uu trén. Thdi gian dién phan 25 phit . 2 3 fon hudng cla céc_nguyén +6 kim loai khdc dén viée xéc dinh chi. Khi dién phén o thé - 1,0 V thi cdc kim logi sau ho&n toan khéng dnh hugng dén viée xéc dinh chi dh ndng 46 ca ching 1én ep ham luong chi nang ngan hing van lin : cdc kim loai kiém; céc kim logi ki8m thé , nhém , kém , mangan vi céc kim loai nay i khf trén catot mang thuy ngén ¢ thé am hon - 1,0 V nhiéu. Cac kim loai cé thé géy dn hudng 18 cut sb?*, Bi?*, In?*. Tuc nghién cla ching t6i cho thay , khi dién vhaén d thé -1,0V 34, 3. In’*cho pic 4m hon pic ct chi 0,1V kKhi ham luong wia In *1dn hon ca Pb*100 18n . Tuy nhién trong ggo va thuc phém thyc té nim dugng eva In?*rét mh , hd hon ce Pb*, nén hodn tofn khong dnb nung gl dén viée xéc dinh Pb°*. sv?*vA Bi?*trong nBn HCl 0,1 - 0,5M cho céc pic nda tan anot d thé khodng -0,2 - 0,05V thy theo néng a6 axit ho&e cdc cht teo phite kndc. Ngoai ra , theo cdc cong trinh nghién ctu truvc cia ching t6i 7, 6, 9 khi dién phan 6 tnd )1,0 v sb* bi kn vB SbH, 12 chét kh{ bay khdi dung dich, chf cdn m6t phan nhé bi kni v8 kim logi, ngodi ra trong gao va ni ngi cde nim luong ca sb°*vi cd Bi? *r&t nhd , nnd non cde Poot nén cing hoan toan khéng dnh hudng dén sy xdc dinh chi, diéu nay cing phi hop v6i vie xde inh chi trong cdc logi thuc phdm khdc theo tigu chudn cla MI [2] . Trén nBn HC], ding cuc giot Hg treo , cling nhu cuc ming Hg , pic Cu va Pb tdch nhau khodng 0,2 V, khi hm lugng eda cut 1én hon eva chi nhiu 13n cing khong doh hudng . Vi véy , trong nhing diéu kién t6i uu da nghién clu auge , hoin tofn cd thé xc dink duye Pb**trong cde déi tugng 43 chon mi khéng can nghién ctu trudc . pi8u dé cing phi hop voi vide xéc dinh PL**trong sita bot va sila dae oS dudmg bang phuvng phép von-ampe hoa tan da duoc ding 14m TCVN do bO mén chiing t6i thyc hign ( PGS.P2S. ‘Trkn Chuong Huyén chu tri nam 1993 - 1994). ate b) Xée ¢inh cadimi Cadimi 12 nguyén td am ¢ién hon chi , ham luong cla né trong gao thudng rét nhd , ch&e chfn 12 nho hon cua chi . Bi8u dé duoc phdn anh trong cde d3i tugng méi trudng khi khong cé su 6 nhiém cdc chat thdi céng nghiép, Nhimg nam gn déy nhdm nghién ctu cua ching t6i 44 tién hanh nghién ctw phuong phép xéc dinh luong vét ca trong cdc loai nudc : nudc bién , nude song Hong , nude céc ho Handi , nuvc thdi cdc song T6 lich , Kim Nguu , Sét , trong dat va trong béo cua cdc ving nude thdi thudc Huyén Thanh Tri bing phuong phdp von-ampe hoa tan xung vi phén. Két qué cho thay nam luong cadimi luén luén nhd hon ham lugng Gu va chi rat nhibu. taf du , trong nudc thdi séng Kim nguu théng 8 - 1994 : Ham luong céc kim loai trong nude theo mg/lit Cu 0,045 + 0,009 Pb 0,040 + 0,008 ca 6 0,0005 Ham luong cdc kim loai trong béo mg/gam ¢2 say khé + Cu 0, 0097 00,0015 Pb 0,0052 * 0,0010 ca 0,0006 = 0,0001 vi vay, ching ta cé thé tién don ham lugng cadimi trong gao va ngi céc rat nhd va dé xéc dinh c3n dling phuong phdp von-ampe hda tan xung vi phan va khong ding cyc die than thuy tinh ma ding eye dia than nhdo ( paste carbon ) logi siéu tinh khiét cua hang Metrohm. Qué trinh nghién cu dé tim cdc diéu kién tdi um cing duye tién inh nhu khi nghién ctu xd¢ dinh chi . sau day 18 cdc difu kién -15 = 6 thé xem nhu ti uu dé xc dinh luong vét cadimi. - Dung dich n8n : Dung dich HCl 0,15™ 4, = Nong 46 midi Hg(II) : 10°%™ - Thé dién phan -1,25 V ( so voi cue calomen bao hd Bién d6 xung 50 mv Te dé quét : 5 mV/giay - Thdi gian dién phan +: TH 7 - 5 phiit thy thudc nong d6 . Pie cla Cd ( pic anot hda tan xung vi phén ) ndm trong khodng -0,57 dén -0,60 v so véi cue calomen bao hda. Trén cye giot thy ngan treo , cuc giot thuy ngén ngdi, hodc cyc ming Hg trén cye dia than nhado thé pic E, cla Hg knd xa thé ca Cu va Pb , Zn . Thye nghiém cua ching 464 ching td cde nguyen t6 ndy ho’n toan khong dnh hudng dén viée xdc dinh Cd. Zn cho pic nda tan 6 -1,0 V, nén khi dién phaén d thé -1,25 V thyc t@ Zn chue bi két tua . Néu dién phan o thé -1,35 Vcd thé xdc dinh dong thoi Zn va Cd trong n€n HCl pH bang 2 c6 NaCl 0,1M. Trén hinh 3 1A duing chuén xdc dinh cd°*khi dién phan 5 phit . 2 og Ice Lio on 2 ‘ € Hinb 3. Dudng chudn xde dinh cd°*bng phuong phép von-ampe hda tan xung vi phan trong cdc diéu kién ké trén ( thdi gian dién phan 5 phit , t.g nghf 30 giay)

You might also like