You are on page 1of 27

Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010

MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 1

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MS POWERPOINT


KẾT HỢP ADOBE PRESENTER
TẠO BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ (E-LEARNING)
Lời giới thiệu:
Nối tiếp tài liệu hướng dẫn sử dụng Adobe Presenter, hưởng ứng cuộc thi thiết kế hồ
sơ bài giảng E-learning của Bộ GD-ĐT. Mặc dù không định biên soạn lại tài liệu này, nhưng
hiện nay, do nhu cầu tìm hiểu của nhiều thầy cô, đặc biệt là những thầy cô đang tham gia
cuộc thi thiết kế hồ sơ bài giảng E-Learning thắc mắc cho nên tôi biên soạn tài liệu này. Hy
vọng rằng, trong phiên bản mới này có thể giúp các thầy cô có cái nhìn thật chi tiết, thật cụ
thể về khái niệm bài giảng điện tử, có những định hướng cần thiết để xây dựng tốt cho mình
những bài giảng điện tử có chất lượng.

Trước khi đi vào phần chi tiết, mời quý thầy cô tham khảo lại một số khái niệm về giáo
án, bài trình chiếu, bài giảng điện tử. Những khái niệm này đôi khi còn có sự hiểu biết chưa
chính xác hoặc mặc nhiên được gọi theo ý không chính xác của nó. Cũng cần nói thêm
rằng, những khái niệm này không phải do bản thân tôi đưa ra, tuy nhiên theo ý hiểu của
mình tôi cho rằng đó là điều đúng đắn nhất hiện nay. Chính vì vậy, tôi mạnh dạn đưa vào tài
liệu này những nội dung đó để các thầy cô cùng tham khảo.

Hiểu thế nào là giáo án:


“Kế hoạch và dàn ý giờ lên lớp của giáo viên, bao gồm đề tài của giờ lên lớp, mục
đích giáo dục và giáo dưỡng, nội dung, phương pháp, thiết bị, những hoạt động cụ thể của
thầy và trò, khâu kiểm tra đánh giá... Tất cả được ghi ngắn gọn theo trình tự thực tế sẽ diễn
ra trong giờ lên lớp. Giáo án được giáo viên biên soạn trong giai đoạn chuẩn bị lên lớp và
quyết định phần lớn sự thành công của bài học.”

Hiểu thế nào là giáo án điện tử:


Giáo án điện tử (giáo án có ứng dụng CNTT = ICT lesson plan = scénario
pédagogique utilisant les TICE)
Thực chất là giáo án truyền thống của giáo viên nhưng nay đã được đưa vào máy vi
tính (tức là được soạn trên máy vi tính), giáo án truyền thống nhưng được lưu trữ, thể hiện
ở dạng điện tử (trên máy tính).
Khi giáo án truyền thống được đưa vào máy tính thì những ưu điểm, thế mạnh của
CNTT sẽ phát huy: lưu trữ, hình thức, chia sẻ, xử lý, quản lý… Như vậy có thể thấy, khi
chuyển từ giáo án viết tay sang hình thức điện tử, giáo viên có thể chủ động hơn rất nhiều
trong các khâu lưu trữ, trình bày, biên soạn và sửa chữa, đồng thời khả năng chia sẻ và bổ
sung trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Theo cách hiểu này thì giáo án điện tử không bao hàm có hay không việc ứng dụng
CNTT&TT trong tiết học mà giáo án đó thể hiện. Nghĩa là, nếu có phần trình chiếu cũng chỉ
là một phần trong kế hoạch giảng dạy của giáo viên mà thôi, không phải phần trình chiếu là
giáo án điện tử. (Đây là một quan niệm sai lầm cần khắc phục)

Tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) (gọi tắt là tiết
dạy có ứng dụng CNTT)
Đây là một hình thức khá phổ biến hiện nay, trong một tiết dạy, giáo viên ứng dụng
CNTT tạo sự sinh động trong tiết dạy, gây sự hứng thú học tập cho học sinh qua việc trình
chiếu, mô phỏng các thí nghiệm, các video clip, nghe các loại âm thanh, quan sát những
hình ảnh,... gọi chung lại là đa phương tiện.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 2

Việc sử dụng đa phương tiện giúp giáo viên thể hiện tốt nội dung kiến thức cần truyền
đạt, mở rộng được phạm vi kiến thức bị giới hạn trong SGK, tận dụng tối đa sức mạnh của
CNTT trong quá trình thực hiện giảng dạy.
Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT hiện nay còn đang gặp nhiều vấn đề nan giải bởi
những lý do sau:
1. Việc thiết kế những tiết dạy có ứng dụng CNTT (Bài trình chiếu, thí nghiệm ảo,…)
đòi hỏi khả năng ứng dụng CNTT của giáo viên phải tương đối tốt bởi phải kết hợp nhiều
học liệu điện tử. Điều này hiện nay khá khó khăn vì hầu hết các giáo viên có khả năng tiếp
cận và sử dụng CNTT còn hạn chế. Trong quá trình học tại các trường sư phạm, giáo viên
chỉ tiếp cận CNTT với những lĩnh vực không thật đi sâu vào kỹ thuật thiết kế của quá trình
giảng dạy mà mình sẽ gặp trong công việc thực tế. Giáo viên phải mày mò, tìm hiểu thêm
trong quá trình giảng dạy, vừa học kỹ thuật, vừa nắm bắt tinh thần thiết kế,…đó là nguyên
nhân chính đến vấn đề ứng dụng không hiệu quả.
2. Nhiều người lầm tưởng rằng, khi ứng dụng CNTT, việc ghi bảng giờ đây đã tiện
lợi hơn, chỉ việc thiết kế trên màn hình trình chiếu, sẽ giúp giải phóng bảng viết, tiết kiệm
thời gian, và nhiều khi giáo viên đã vô tình chuyển đổi tình trạng “đọc – chép” sang “nhìn –
chép”. Thế cho nên, mới có hiện tượng sa vào khâu kỹ thuật trình chiếu, nội dung kiến thức
thể hiện không rõ ràng, chủ yếu tập trung vào khâu trình diễn, màu sắc về mặt hình thức mà
quên mất rằng, cái mà học trò cần trong quá trình thể hiện đó là gì.
Nói tóm lại, CNTT cần được hiểu chỉ là một phương tiện, một phương tiện công nghệ
cao hay hơn những bảng phụ, những mô hình tĩnh mà chúng ta vẫn thường sử dụng. Việc
ứng dụng phương tiện này như thế nào? Hiệu quả của nó ra sao? Đòi hỏi người sử dụng
phải hiểu vấn đề mình cần là gì? Thiết kế và ứng dụng nó mới mang lại hiệu quả được.

Bài giảng điện tử: (Bài giảng E-Learning)


Bài giảng e-Learning là bài giảng mà khi bất kỳ người học nào có bài giảng đó đều tự
học, tự kiểm tra đánh giá về hiểu bài do GV cung cấp không. Như vậy để hoàn thiện 1 bài
giảng e-Learning thì cần những nội dung sau:
Nội dung 1: Tệp trình chiếu, bao gồm nội dung bài giảng cùng các câu hỏi kiểm tra sự
hiểu bài của người học (như trên lớp học bình thường, người học phải tương tác được). Để
làm điều này, không thể dùng Powerpoint thông thường mà phải dùng phần mềm hỗ trợ tạo
các bài hỏi trắc nghiệm như LectureMaker, Adobe Presenter (Đây là những phần mềm tạo
bài giảng kết hợp trình chiếu như Powerpoint, cho phép đưa trực tiếp slide của powerpoint
vào. Điều khác biệt chính là phần mềm này hỗ trợ làm câu hỏi trắc nghiệm cho người học
tương tác trực tiếp đến câu hỏi mà giáo viên đưa ra, và đều hỗ trợ chuẩn SCORM mà BTC
yêu cầu)
Nội dung 2: Giáo án bài dạy (kịch bản)
Sau khi đã có đủ 2 nội dung trên, GV ngồi trên máy tính (có Nội dung 1, có webcam
nếu muốn ghi hình, có mic để thu tiếng) bắt đầu giảng bài. Các phần mềm này đều hỗ trợ
chức năng đồng bộ âm thanh và hình ảnh của người giảng với các nội dung trên từng Slide.
Như vậy sau khi giảng hết bài, cùng kịch bản đầy đủ như giáo án (cả phần hỏi trắc
nghiệm) thì giáo viên sẽ có một bài giảng điện tử e-Learning, dùng tính năng đóng gói bài
giảng theo chuẩn SCORM nữa là xong.

Thông qua việc tìm hiểu lại những vấn đề nêu trên, hi vọng rằng quý thầy cô cũng như
các anh chị sinh viên hiện đang tìm hiểu về ứng dụng CNTT & TT trong dạy học có cái nhìn
tổng quan và mang tính chất định hướng trước khi thiết kế cho mình một bài giảng hiệu quả.
Cá nhân tôi dám chắc rằng, những trình bày trên đây chưa đáp ứng được nhu cầu hiểu biết
của một số bạn đọc nhưng thiết nghĩ, ít nhiều gì nó cũng là một phần cần thiết cho những ai
đã và đang quan tâm hoặc sẽ quan tâm đến việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học.
Xin được cảm ơn các tác giả của những bài viết mà tôi có sử dụng để biên soạn tài
liệu này vì mục tiêu phát triển giáo dục.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 3

A. Tìm hiểu cấu trúc của phần mềm Adobe Presenter:


Đã từ lâu, khi nghiên cứu về Adobe Presenter các thầy cô cũng biết cách cài đặt phần
mềm này trên máy tính của mình. Để tiết kiệm thời gian biên soạn, tiết kiệm công sức tìm
hiểu của các thầy cô, tôi không đưa lại phần tải và cài đặt Adobe Presenter vào đây. Nếu
các thầy cô chưa nắm bắt được phần mềm này, vui lòng vào Google tìm kiếm với từ khóa
trên, chắc hẳn sẽ có nhiều trang hướng dẫn hoặc trực tiếp vào thư viện tài nguyên của Bộ
GD-ĐT để tải về theo đường link sau: http://edu.net.vn/media/p/407763.aspx
1) Tìm hiểu về các công cụ của Adobe Presenter:

Nút lệnh Công dụng


Xuất bản bài giảng
Cấu hình cho các Slide
Thiết lập cho bài trình chiếu
Ghi lại âm thanh
Chèn thêm âm thanh
Đồng bộ âm thanh vào Slide
Biên tập lại âm thanh
Ghi lại hình ảnh
Chèn thêm hình ảnh
Biên tập lại hình ảnh
Chèn Flash
Chỉnh sửa Flash
Cấu hình hệ thống câu hỏi
Chèn thêm câu hỏi từ nguồn
Thêm vào một câu hỏi
Thiết lập
Giúp đỡ

Giao diện trên được mặc định cho MS PowerPoint 2003. Nếu sử dụng các phiên bản
2007, 2010 beta, các thầy cô sẽ thấy hệ thống nút lệnh được bài trí như sau:

Với MS PowerPoint 2007

Với MS PowerPoint 2010


Cách bố trí hệ thống menu có khác nhau nhưng chức năng cũng không thay đổi gì.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 4

2) Adobe Presenter dùng để làm gì?


Với hệ thống chức năng như đã giới thiệu như trên, Adobe Presenter được dùng kết
hợp với MS PowerPoint tạo bài giảng trực tuyến (đáp ứng chẩn SCORM).
Adobe Presenter không phải là một phần mềm riêng biệt, nó là một phần bổ trợ cho
PowerPoint tạo bài giảng trực tuyến. Tuy nhiên, để có thể tạo thành công bài giảng trực
tuyến, chúng ta cần phải có những kỹ năng gì? Cần chú ý phân biệt bài giảng trực tuyến
khác với khi trình chiếu trên lớp như thế nào?

3) Những yếu tố cần thiết để hiểu về bài giảng điện tử (e-learning)


 Mục tiêu chính của việc xây dựng các bài giảng điện tử:
 Giúp người học hiểu bài dễ hơn, chính xác hơn.
 Đề cao tính có thể tự học nhờ bài giảng điện tử, đáp ứng tính cá thể trong
học tập.
 Giúp người học có thể tự học ở mọi nơi, mọi lúc.
 Kĩ năng trình bày:
 Màu sắc không lòe loẹt,
 Không có âm thanh ồn ào, nhạc nổi lên lia lịa.
 Chữ đủ to, rõ, không bé quá.
 Không ghi nhiều chữ chi chít.
 Mỗi slide nên có tile chủ đề.
 Có slide ngăn cách khi chuyển chủ đề lớn.
 Kĩ năng thuyết trình:
 Tránh không thao thao bất tuyệt từ đầu đến cuối,
 Hãy đặt câu hỏi trao đổi, khuyến khích người học phát biểu.
 Trước khi đi thuyết trình, giảng bài, cần tìm hiểu đối tượng nghe giảng là
ai ? tâm lý và mong muốn có họ ? Cố gắng hãy nói cái họ cần hơn là nói
cái mình có. Đáp ứng tiêu chí tự học:
 Có nội dung phù hợp.
 Có tính sư phạm.
 Kĩ năng Multimedia:
 Có âm thanh
 Có video ghi giáo viên giảng bài.
 Có hình ảnh, video clips minh họa về chủ đề bài giảng.
 Công nghệ: Chuẩn SCORM, AICC, công cụ dễ dùng, có thể online hay
offline… (Giải quyết vấn đề mọi lúc, mọi nơi).
 Soạn các câu hỏi: Các câu hỏi ở đây không phải là để thi cử, lấy điểm. Các câu
hỏi được xây dựng nhằm kích thích tính động não của người học, thực hiện
phương châm lấy người học làm trung tâm, chú trọng tính chủ động. Có những
nội dung không nên giảng luôn, mà chuyển sang thảo luận, trả lời câu hỏi gợi ý.
 Có nguồn tư liệu phong phú liên quan đến bài học. Tài liệu, website tham
khảo để người học tự chủ đọc thêm.
Tuy nhiên cũng nên tránh việc trích dẫn tràn lan.
 Từ khóa: để gợi ý người học đặt từ khóa để tìm trên mạng. Tốt nhất có cả tiếng
Anh và tiếng Việt. Thí dụ: làm thế nào để biết cách tách âm thanh ra khỏi đĩa CD,
DVD ? Mấu chốt nằm ở chỗ từ khóa: Ripper.
Vậy phải thiết kế bài giảng điện tử như thế nào? Bắt đầu từ đâu khi định hướng thiết
kế? Đây là những câu hỏi được đặt ra cho những người thiết kế. Một số giáo viên tìm đến
tôi và yêu cầu tôi cho một mẫu để họ xem trước rồi làm. Thực sự, cũng như giảng dạy trên
lớp, không ai dạy giống ai, mặc dù cùng những nội dung kiến thức đó, cũng bài dạy đó
nhưng mỗi người với phương pháp sư phạm của mình có những cách thể hiện khác nhau.
Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 5

Bài giảng điện tử cũng vậy, sự học hỏi theo một mẫu nào đó chỉ làm cho các thầy cô
khó khăn hơn trong quá trình thiết kế của mình. Tuy nhiên, để tránh lạc đi mất những trọng
tâm của bài giảng điện tử, tôi có thể giúp các thầy cô tham khảo thử một số nội dung sau, hi
vọng qua đó, các thầy cô đúc rút cho mình một kinh nghiệm khi thiết kế bài giảng điện tử
như thế nào.

Bước 1: Tìm hiểu nội dung, kiến thức, kỹ năng mà học sinh cần lĩnh hội trong bài giảng điện
tử của mình.
Bước 2: Chia nhỏ nội dung kiến thức đó thành từng Module nhỏ (Tham khảo thêm dạy học
chương trình hóa)
Bước 3: Xây dựng giáo án chương trình hóa (kịch bản bài dạy)
Bước 4: Chuẩn bị các học liệu điện tử (Nội dung, tài liệu, hình ảnh, âm thanh,…), các công
cụ hỗ trợ thiết kế bài giảng điện tử như webcam, Micro, máy tính, phần mềm
chuyên dụng.
Bước 5: Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 6: Cho trình diễn thử trước khi xuất bản.

Các thầy cô nên xây dựng một bài giảng điện tử theo đúng quy trình như vậy để tránh
những công đoạn dư thừa, hoặc gặp khó khăn khi bắt tay vào thiết kế bài giảng điện tử.
Đối với việc xây dựng kịch bản, có nhiều mẫu để tham khảo, tuy nhiên tựu trung lại,
các thầy cô cần chú trọng 3 nội dung sau:
 Kịch bản sư phạm (Pedagogical Scenario) : thể hiện trình tự, tương quan và yêu
cầu cần đạt được giữa các hoạt động dạy và hoạt động học, khi tiến hành bài học.
 Kịch bản hình ảnh (Storyboard): cho biết dòng thông tin được thể hiện như thế
nào, theo trình tự thời gian và bố trí không gian. Đó là nội dung thông tin và trình
tự xuất hiện của các trang màn hình và các trang thông tin.
 Kịch bản kỹ thuật (Technical Scienario): thể hiện trình tự và cách thức biến đổi của
các đối tượng cung cấp thông tin trong dạy học. Quy định tác động cần thiết ở
người học và người dạy để thực hiện biến đổi của các đối tượng cung cấp thông
tin.
Đây là 3 mặt của một vấn đề đối với mỗi Module kiến thức của bài giảng điện tử, giáo
viên cần thể hiện được 3 đặc điểm này trên mỗi Module.
Những lưu ý khi trình diễn:
 Mỗi slide chỉ nên trình bày một chủ đề duy nhất
 Mỗi slide nên có 2 thành phần phương tiện cho một nội dung.
 Khu vực trên màn hình dành cho các thành phần phương tiện, điều hướng, phải ổn
định trong suốt bài Multimedia.
 Đối với thành phần text nên tuân thủ quy tắc về Đoạn văn bản, chương, mục, tiểu
mục, ý lớn, ý nhỏ,..
 Cỡ chữ dùng cho trình chiếu nhỏ nhất 24pt (Monitor 12pt)
 Nên dùng màu nền đậm, chữ màu sáng tăng độ tương phản.
 Không nên dùng quá 3 font chữ, 3 màu chữ trên 1 trang màn hình; không nên dùng
kiểu chữ có chân
 Tô đậm, in nghiêng, gạch chân và viết hoa chỉ khi cần thiết.
 Trách dùng những hiệu ứng hoạt hình vô nghĩa.
Các trang màn hình chính của bài giảng điện tử nên có:
 Trang giới thiệu
 Trang mục tiêu
 Trang nội dung
 Trang tổng kết
 Trang luyện tập\củng cố
 Trang kiểm tra\đánh giá

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 6

Giao diện cho từng loại trang nên trình bày khoa học như những mẫu sau:

Loại trang Mẫu giao diện


Trang giới thiệu bài giảng

Trang thể hiện kiến thức và những


vấn đề đặt ra yêu cầu học sinh
lĩnh hội. (Vừa học tập, vừa kiểm
tra đánh giá hiểu biết của mình)

Tương tự như mẫu trên, nhưng


được trình bày dưới góc độ đa
phương tiện khác.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 7

Trang dành cho hoạt động củng


cố bài học

Qua những mẫu này, các thầy cô có thể thấy bố cục 2 phần được thể hiện rõ ràng.
Phần nào là học, phần nào là kiểm tra, đánh giá việc lĩnh hội cũng như kỹ năng của học
sinh. Để làm được việc này, đòi hỏi cần sử dụng các phần mềm hỗ trợ.
Việc thiết kế các nút lệnh đòi hỏi phải có sự nhất quán: Khi học sinh tương tác nếu
đúng sẽ cho ra điều gì? Với kết quả đó, cho phép học sinh đi đến chỗ nào trong bài học, còn
nếu sai, học sinh sẽ cần phải quay lại đâu để tìm hiểu lỗi sai của mình, việc tương tác này
giúp người học tự kiểm tra, đánh giá khả năng của họ, không phải là hình thức dùng để lấy
điểm.
Để tạo thêm sự sinh động, hấp dẫn cho bài giảng, đòi hỏi thêm những âm thanh,
video về giáo viên giảng bài. Điều này hết sức quan trọng nhằm tạo nhiều môi trường cung
cấp thông tin đến cho học sinh.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 8

4) Sử dụng phần mềm Adobe Presenter


a. Thiết lập ban đầu cho bài giảng điện tử
Nhấn vào nút lệnh sẽ cho màn hình sau:

Đặt title (Tiêu đề) và Themes (giao diện) phù hợp sau đó chọn sang thẻ Playback

Sau khi lựa chọn thích hợp các chỉ mục trên thì chuyển sang thẻ Quality để hiệu chỉnh chất
lượng cho âm thanh và phim ảnh (nên để chế độ mặc định là phù hợp nhất)

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 9

Cuối cùng chọn thẻ Attackment để đính kèm thêm tài liệu văn bản hoặc bảng tính bằng nút
lệnh . Khi này một hộp thoại sẽ xuất hiện cho phép người dùng lựa chọn tệp tin
từ bất cứ nguồn tài nguyên nào (trên máy, trên website khác).
Click vào đây để lựa chọn
đối tượng cần chèn thêm.
File: Tệp tin trên máy
Link: Tệp tin từ website
khác

b. Thiết lập các thông số ban đầu của giáo viên


Vào menu Adobe Presenter chọn

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 10

Trong thẻ Presenter chọn Add. Khi đó màn hình sau xuất hiện, chúng ta tiến hành
điền các thông tin như hướng dẫn bên dưới.

Ví dụ minh họa

Trong trường hợp có nhiều người cùng thực hiện bài giảng này (hiếm khi) thì vẫn có
thể thực hiện thêm người trình bày bằng cách tương tự.
Chọn từ menu của Adobe Presenter: Slide Manager

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 11

Chọn Sellect All, rồi Edit để chọn tên người báo cáo cho tất cả slide.
Navigation name: Thay đổi tên slide để hiện thị cho gọn, nếu thấy cần.

c. Chèn hình ảnh, âm thanh vào bài giảng


Bạn có thể ghi hình video giáo viên giảng bài vào mỗi slide. Hãy dùng webcam ghi video.
Ghi hình trực tiếp
Chèn tệp video đã có sẵn
Biên tập

Chèn âm thanh
Từ menu của Adobe Presenter, nháy chọn các mục Audio với 4 công việc như sau:
Ghi âm trực tiếp
Chèn tệp âm thanh đã có sẵn
Đồng bộ âm thanh với hoạt động trên slide
Biên tập
Nguyên lý liên quan đến âm thanh và hình ảnh:
1. Âm thanh và hình ảnh đều gắn bó tới từng slide một.
2. Có thể ghi âm, ghi hình trực tiếp (Record), nhưng cũng có thể chèn vào từ một file
đã có (Import).

Phần âm thanh và hình ảnh, các bạn hãy tự thao tác để cảm nhận. Chúng tôi không đi
vào chi tiết. Tuy nhiên ưu điểm chính của âm thanh trong Adobe Presenter là đồng bộ âm
thanh với các hoạt động của slide và biên tập âm thanh.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 12

d. Chèn câu hỏi trắc nghiệm, tương tác, vấn đáp (Quiz)
Đây là một ưu điểm rất mạnh của Adobe Presenter. Giáo viên cần khai thác để thể
hiện trình độ sư phạm cao khi xây dựng bài giảng điện tử. Chúng tôi đưa ra khái niệm xây
dựng hệ thống tương tác thông minh. Các câu hỏi trắc nghiệm khi kiểm tra một tiết hay
thi tốt nghiệp có nhiệm vụ đánh giá năng lực thí sinh một cách máy móc: đúng thì được
điểm, sai thì thôi. Vì vậy mẫu câu hỏi là “khô cứng”, đơn điệu. Trái lại, các câu hỏi trắc
nghiệm trong Adobe Presenter được thiết kế nhằm mục đích giúp người học học được kiến
thức, có hỗ trợ xử lý tình huống, gợi ý. Trong một số trường hợp, CNTT giúp cho mẫu câu
hỏi phong phú đa dạng, thí dụ máy phát ra giọng đọc tiếng Anh để người học luyện nghe, rồi
điền câu trả lời.
Adobe Presenter giúp giáo viên thiết kế hệ thống câu hỏi tương tác thông minh, xử lý
theo tình huống, có nhiều loại, nhiều dạng câu hỏi khác nhau.

Từ menu của Adobe Presenter, nháy chọn mục Quizze Manager.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 13

Thêm câu hỏi trắc nghiệm với nhiều loại khác nhau
Thuyết minh:

Câu hỏi lựa chọn

Câu hỏi đúng/sai

Điền vào chỗ khuyết

Trả lời ngắn với ý


kiến của mình.

Ghép đôi

Đánh giá mức độ.


Không có câu trả lời
đúng hay sai.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 14

Bổ sung thêm loại câu hỏi và xử lý cách làm bài của học viên

Quiz Setting xác lập tên loại


câu hỏi, học viên có thể nhảy
qua câu hỏi này, phản ứng
sau khi học viên trả lời: Lùi lại,
hiện thị kết quả…

-----------------------------
Cho phép làm lại
Cho phép xem lại câu hỏi
Bao gồm slide hướng dẫn
Hiện thị kết quả khi làm xong
Hiện thị câu hỏi trong outline
(danh mục, mục lục)
Trộn câu hỏi
Trộn câu trả lời

Các bạn có thể khai thác nhiều tính năng khác trong phần làm câu hỏi trắc nghiệm
này.
Do tính chất đặc biệt hay của phần chèn câu hỏi trắc nghiệm nên tôi tách riêng phần
này để phân tích cho mọi người đều có thể nắm rõ và thực hiện thành công tùy theo nhu
cầu của bài giảng.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 15

i. Câu hỏi nhiều lựa chọn (Multiple choice)


Định danh: Là loại câu hỏi có nhiều lựa chọn để trả lời, trong đó có thể chỉ có một lựa
chọn được chọn là câu trả lời chính xác hoặc cũng có thể có nhiều lựa chọn chính xác.

Qua mình họa bằng hình trên, chắc chắn các bạn đã có thể thực hiện việc tạo ra cho
mình những câu hỏi nhiều lựa chọn hoàn toàn dễ dàng.
Tuy nhiên, như đã nói nếu chỉ là việc lựa chọn như một bài kiểm tra bình thường thì
sẽ dẫn đến tính khô cứng của câu hỏi. Không phát huy được tính gợi mở cho người học.
Không có tác dụng phản hồi lại thông tin giúp người học tiến bộ được.
Chính vì thế, Adobe Presenter cung cấp chức năng tương tác ngược lại với người học
thông qua thẻ Option. Một chức năng vô cùng độc đáo tạo ra sức mạnh đặc trưng cho bài
giảng điện tử. Giáo viên cần khai thác triệt để chức năng này.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 16

Để thể hiện tốt tính tương tác thì ngay mỗi lựa chọn trả lời, cần bổ sung những thông
tin phản hồi tương ứng. Giúp người học nhận ra họ trả lời đúng là vì sao? Trả lời sai cũng vì
sao thông qua nút lệnh cho từng câu trả lời.
Khi click vào nút lệnh này, một bảng với chức năng tương tự được hiển thị ra để
người soạn câu hỏi có thể phản hồi lại thông tin một cách đầy đủ nhất tới người học.
Dưới đây là một ví dụ mình họa với một câu trả lời. Các chức năng cũng tương tự như
phần trình bày trên nên tôi không thực hiện cụ thể với ví dụ ở dưới

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 17

Thông tin phản hồi cho người học

Sau khi hoàn thành xong các tương tác thích hợp thì một điều cũng cần thực hiện
nữađó là:
Thiết lập tên câu hỏi trong chế độ báo cáo, (phản hồi lại thông tin cho người trình bày,
phần này sẽ thể hiện kỹ lưỡng trong mục sau) Ở đây ta chỉ quan tâm đến việc đặt tên cho
câu hỏi để thích hợp trong phần báo cáo mà thôi.

Vì thẻ Option và Reporting ở các loại câu hỏi đều giống nhau, cho nên từ lúc này tôi
chỉ còn giới thiệu khái quát cách thức tạo từng loại câu hỏi. Các chức năng tương tác đều
được thực hiện như trên đã trình bày nhằm tránh lặp lại gây nhàm chán cho bạn đọc.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 18

ii. Câu hỏi dạng đúng – sai (True – False)


Định danh: Là loại câu hỏi đưa ra sự giải quyết nhanh chóng, hoặc đúng hoặc sai.
Người học cần cân nhắc để có thể thực hiện chọn một trong hai đáp án.

iii. Câu hỏi dạng điền khuyết


Định danh: Là loại câu hỏi mang nội dung điền vào chỗ trống. Người học sẽ hoàn
thành bài tập này thông qua vấn đề điền được các nội dung thích hợp vào ô lựa chọn do
người soạn câu hỏi đặt ra.
Phần câu hỏi này thường được thiết lập ở các bộ môn ngoại ngữ,…

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 19

Sau khi lựa chọn xong một từ (cụm từ), một hộp thoại sau hiện ra, hãy điều chỉnh để
đạt kết quả tốt nhất.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 20

iv. Câu hỏi có trả lời ngắn với ý kiến của mình
Định danh: Là loại câu hỏi mà người học có thể trả lời với ý kiến của mình. Trong đó
người soạn câu hỏi có thể tạo ra những câu trả lời có thể chấp nhận.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 21

v. Câu hỏi dạng ghép đôi (Matching)


Định danh: Là loại câu hỏi có sự ghép giữa hai nhóm đối tượng để cho ra kết quả đúng
nhất.
Người học sẽ ghép những yếu tố ở cột 1 với cột 2 để cho ra kết quả.
Với loại câu hỏi này thường thích hợp cho hầu hết các môn học, đặc biệt với học sinh các
khối lớp từ THCS trở xuống.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 22

vi. Loại câu hỏi điều tra, thăm dò, đánh giá mức độ tiếp thu:
Định danh: Là loại câu hỏi thăm dò ý kiến của người học. Không có câu trả lời nào là
sai trong này. Người học đưa ra các quan điểm của mình trong từng nội dung mà người
soạn thảo câu hỏi đưa ra.
Mức độ ý kiến mà người học có thể đưa ra trong trường hợp này là:
1) Không đồng ý
2) Không đồng ý ở một vài chỗ
3) Không có đánh giá (Không ý kiến gì)
4) Chỉ đồng ý ở một vài chỗ
5) Đồng ý.

Trên đây là phần trình bày sơ lược các cách thức tạo câu hỏi trong Adobe Presenter.
Mặc dù trình bày khá chi tiết song không tránh khỏi một số chỗ mà người đọc không hiểu
hết. Tuy nhiên bằng thời gian, kinh nghiệm làm việc với Adobe Presenter hy vọng các bạn
có thể tìm hiểu tốt hơn những gì tài liệu trình bày. Đó cũng chính là điều mà người biên
soạn tài liệu này mong muốn.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 23

Phần này là thừa giấy vẽ voi, nhưng đôi khi cũng giúp ích được cho một số bạn đọc
e. Cài đặt kết quả hiển thị

f. Cài đặt các kiểu thống kê

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 24

g. Việt hóa các thông báo, nút lệnh trong bài trình chiếu

h. Xuất bản bài giảng điện tử:


Vậy là thông qua các phần này, chúng ta đã tạm hoàn thành một bài giảng điện tử.
Công việc còn lại là kiểm tra và công bố bài giảng lên mạng.
Trong menu Adobe Presenter, chọn Publish. Khi này một bảng sau hiện ra cho các
chọn lựa
Lưu trên máy tính

Có thể nén nội dung bài giảng lại dưới dạng tập tin nén (mặc định *.zip) hoặc đóng gói sản
phẩm lên đĩa CD.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 25

Xuất trực tiếp lên mạng thông qua một phòng họp, học ảo. Tuy nhiên, cần có tài khoản để
được quyền Upload (liên hệ địa chỉ mail CucCNTT@moet.edu.vn để đăng ký).

Do đã nói trên về tác dụng của Adobe Presenter trong vấn đề học mọi lúc, mọi nơi, phần
mềm còn có chức năng xuất thành file PDF, làm giáo trình đọc cho người học.

Sau khi bấm nút Publish, máy xử lý và báo

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 26

Xem thử kết quả:

Như vậy là đã hoàn thành xong việc tạo ra bài giảng điện tử. Công việc ban đầu tưởng
chừng khó khăn, nhưng sau khi thực hiện thì lại thấy rất dễ dàng. Hy vọng các bạn có thể tự
thiết kế cho mình một bài giảng điện tử phù hợp (trong giai đoạn trước mắt). Về lâu dài, có
thể sẽ là một ứng dụng thường xuyên.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn
Tài liệu hướng dẫn sử dụng Thực hiện : Tháng 04 năm 2010
MS PowerPoint + Adobe Presenter Trang 27

B) Những thắc mắc thường gặp


 Tại sao lại sử dụng Adobe Presenter trong thiết kế bài giảng điện tử?
Bởi Adobe Presenter không phải là một phần mềm riêng lẻ, nó là sự kết hợp MS
PowerPoint để tạo thành bài giảng điện tử. Như vậy, chúng ta không mất thời gian cho việc
học hỏi thêm kỹ năng sử dụng một phần mềm khác.
 Khi sử dụng Adobe Presenter những hiệu ứng của MS PowerPoint không thực
hiện đầy đủ, chẳng hạn như nút lệnh di chuyển thì phải làm sao?
Cần hiểu rằng, khi sử dụng Adobe Presenter ngay bản thân nó đã hỗ trợ các nút di chuyển,
cho nên việc thiết kế các nút di chuyển trong các slide là thừa. Vấn đề tiếp theo, khi biên
dịch (xuất bản) bài giảng điện tử, thì phần trình diễn được thể hiện dưới dạng file Flash (có
đuôi file là .swf). Một số chức năng trong MS PowerPoint không thể thực hiện được khi
chuyển đuôi file. Do cấu trúc từng phần mềm khác nhau. Kinh nghiệm: Nên tạo file mới hơn
là tận dụng những file PowerPoint cũ.
 Nếu phân tích theo chiều hướng này, BGĐT sẽ không có giáo viên, như vậy
liệu có đúng với tinh thần sư phạm không?
Chắc chắn phải có giáo viên, vì không có giáo viên thì không có bài giảng này để học sinh
học tập. Nhưng vai trò của giáo viên lúc này khác hơn vai trò của giáo viên khi trực tiếp
đứng lớp. Đòi hỏi người thiết kế phải thật am hiểu quá trình lên lớp, dự đoán được mọi tình
huống có thể xảy ra khi thiết kế bài giảng.
 Tôi muốn chèn các công thức, các ký hiệu toán học vào trong câu hỏi trắc
nghiệm nhưng không được thì phải làm sao?
Thực tế qua quá trình làm thử chúng tôi cũng nhìn nhận ra điểm này. Hoặc do kỹ năng chưa
có hoặc do tìm hiểu chưa sâu hay đại loại một vấn đề gì đó chúng tôi cũng không làm được
trực tiếp. Để khắc phục tình trạng này, chúng tôi chỉ đổi loại câu hỏi sao cho tránh tác động
bởi các yếu tố trên.
 Khi nghiên cứu tài liệu này, tôi gặp một số lỗi trong quá trình chuyển đổi và trả
lời các câu hỏi?
Không chỉ bạn, chúng tôi hay một số người khác cũng đều mắc lỗi tương tự. Thực ra, phần
trình bày sử dụng câu hỏi của chúng tôi chỉ mang tính chất khái quát, không đi sâu vào từng
kỹ thuật cụ thể. Lý do vì sao? Vì bản thân chúng tôi nghĩ rằng, bất cứ quá trình nào cũng
cần phải đầu tư nghiên cứu, việc gặp những lỗi, những khó khăn sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu
hơn về phần mềm này, thậm chí tốt hơn người biên soạn tài liệu. Đó cũng là cái hay, cái
cần thiết với mỗi giáo viên chúng ta. Bạn sẽ làm gì để khắc phục những lỗi nêu trên, thật sự
hãy tìm hiểu sâu hơn nữa, nghiên cứu kỹ hơn nữa. Bạn sẽ thấy nó là một công cụ tuyệt vời.
 Khi gặp những khó khăn trong việc sử dụng Adobe Presenter, hoặc cần phòng
họp trực tuyến Adobe Connect tôi cần nhờ ai trợ giúp?
Hãy liên hệ với cục CNTT Bộ GD&ĐT qua địa chỉ email: cntt@moet.edu.vn để nhờ sự hỗ trợ
về phần mềm, phòng họp trực tuyến. Còn với quy trình thiết kế, hãy liên hệ với những người
bạn đồng nghiệp, những người đã và đang sử dụng Adobe Presenter trong việc thiết kế để
cùng chia sẻ với họ. Và bạn cũng nên nhớ rằng: hãy chia sẻ những hiểu biết của bạn để
mọi người đều có cơ hội làm việc tốt với phần mềm này. Ngay cá nhân tôi, người viết tài
liệu này, không phải là nhiệm vụ buộc tôi phải thực hiện, nhưng để mọi người hiểu biết hơn,
nhìn nhận phần mềm này một cách hữu hiệu hơn nên chia sẻ cùng các bạn. Và tất nhiên,
để có được những gì trình bày ở đây, tôi cũng nhận được sự chia sẻ từ nhiều người khác.

Cuối cùng, xin chúc quý thầy cô thực hiện tốt bài giảng điện tử của mình. Xin cảm ơn ông
Quách Tuấn Ngọc – Cục trưởng Cục CNTT Bộ GD-ĐT đã cung cấp và hướng dẫn sử dụng
phần mềm. Xin cảm ơn các tác giả đã chia sẻ những nội dung bài viết mà tôi có sử dụng
phục vụ trong tài liệu này.
Trân trọng
Di Linh, tháng 4 năm 2010.

Biên soạn bởi: Hoàng Ngọc Cảnh Ban CNTT Phòng GD&ĐT Huyện Di Linh – Lâm Đồng
Email: hncanh@moet.edu.vn Email: cntt@dilinh.edu.vn
ĐT: 01644.103.113 Website: http://dilinh.edu.vn

You might also like