Ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo

I - Néi dung
§−îc sö dông trong c¸c bµi to¸n trén lÉn dung dÞch cã cïng chÊt tan, cïng lo¹i nång
®é hoÆc trén lÉn c¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau.
1. C¸c chÊt cïng nång ®é C%
m1 ............ C1 C2 − C
m1 C 2 − C
C ⇒ =
m2 C − C1
m2 ............ C 2 C − C1
Trong ®ã :
m1 lµ khèi l−îng dung dÞch cã nång ®é C1 (%)
m2 lµ khèi l−îng dung dÞch cã nång ®é C2 (%)
C (%) lµ nång ®é dung dÞch thu ®−îc sau khi trén lÉn. Víi C1 < C < C2
2. C¸c chÊt cïng nång ®é mol

V1 ............ C M(1) C M(2) − C M

V1 C M(2) − C M
CM ⇒ =
V2 C M − C M(1)
V2 ............ C M(2) C M − C M(1)

Trong ®ã :
V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é CM (1)
V2 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é CM (2)
CM lµ nång ®é mol dung dÞch thu ®−îc sau khi trén lÉn.
Víi CM (1) < CM < CM (2)
3. C¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau.
V1 ............ M 1 M2 − M
V1 M 2 − M
M ⇒ =
V2 M − M 1
V2 ............ M 2 M − M1
Trong ®ã :
V1 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã M1
V2 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã M2

M lµ khèi l−îng mol trung b×nh thu ®−îc sau khi trén lÉn. Víi M1 < M < M2
II - Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1. Mét dung dÞch HCl nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%.
§Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 20% th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ khèi l−îng gi÷a 2
dung dÞch theo tØ lÖ lµ
A. 1 : 3 B. 3 : 1
C. 1: 5 D. 5:1
H−íng dÉn gi¶i. ¸p dông qui t¾c ®−êng chÐo ta cã

m1 ............ 45 20 − 15
m1 5 1
25 ⇒ = =
m2 25 5
m2 ............15 45 − 20

§¸p ¸n C.
Bµi 2. §Ó ®iÒu chÕ ®−îc hçn hîp 26 lÝt H2 vµ CO cã tØ khèi h¬i ®èi víi metan b»ng 1,5
th× thÓ tÝch H2 vµ CO cÇn lÊy lµ
A. 4 lÝt vµ 22 lÝt
B. 22 lÝt vµ 4 lÝt
C. 8 lÝt vµ 44 lÝt
D. 44 lÝt vµ 8 lÝt
H−íng dÉn gi¶i. ¸p dông qui t¾c ®−êng chÐo gi¶i
VH 2 ............ 2 4
VH 2 4
24 ⇒ =
VCO 22
VCO ............ 28 22

VËy cÇn 4 lÝt H2 vµ 22 lÝt CO.

§¸p ¸n A
Bµi 3. Khèi l−îng dung dÞch NaCl 15% cÇn trén víi 200 gam dung dÞch NaCl 30 % ®Ó
thu ®−îc dung dÞch NaCl 20 % lµ
A. 250 gam B. 300 gam
C. 350 gam D. 400 gam
H−íng dÉn gi¶i.
Dïng ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo
 m ............ 15 10
m 10
20 ⇒ = ⇒ m = 400
200 5
200 ............ 30 5
Nh− vËy khèi l−îng NaCl 15 % cÇn trén lµ 400 gam.
§¸p ¸n D
Bµi 4. ThÓ tÝch H2O vµ dung dÞch MgSO4 2M cÇn ®Ó pha ®−îc 100 ml dung dÞch
MgSO4 0,4M lÇn l−ît lµ
A. 50 ml vµ 50 ml B. 40 ml vµ 60 ml
C. 80 ml vµ 20 ml D. 20 ml vµ 80 ml
H−íng dÉn gi¶i. Gäi V lµ thÓ tÝch H2O cÇn cho vµo, khi ®ã thÓ tÝch dung dÞch MgSO4
2M lµ 100 - V.
V ............ 0 16
,
V 16
,
0,4 ⇒ = ⇒ V = 80
100−V 0,4
100−V.... 2 0,4
VËy pha 80 ml H2O víi 20 ml dung dÞch MgSO4 2M th× thu ®−îc 100 ml dung
dÞch MgSO4 0,4 M.
§¸p ¸n C
Bµi 5. Hßa tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®−îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O
cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®ro b»ng 16,75. ThÓ tÝch NO vµ N2O thu ®−îc lµ
A. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt
B. 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt
C. 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt
D. 1,972 lÝt vµ 0,448 lÝt
H−íng dÉn gi¶i. Sö dông ph−¬ng ph¸p b¶o toµn electron
- Al lµ chÊt khö

Al - 3e → Al3+
4,59
= 0,17.......0,51 mol
27
- ChÊt oxi ho¸
 N +5 + 3e → N +2 (NO)
3x .................. x
+5
N + 2.4e → 2N +1 (N 2 O)
8y .............. 2y....... y

Theo ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo

x ......... 30 10,5
x 10,5 3
33,5 ⇒ = =
y 3,5 1
y.............. 44 3, 5
3x + 8y = 0,51 ⇒ x = 0,09 ⇒ VNO = 2,016 (l)
x = 3y y = 0,03 VN2O = 0,671 (l)
§¸p ¸n B
Bµi 1. Mét dung dÞch HCl nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%.
§Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 20% th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ khèi l−îng gi÷a 2
dung dÞch theo tØ lÖ lµ:
A. 1 : 3 B. 3 : 1
C. 1 : 5 D. 5 : 1
H−íng dÉn gi¶i. Dïng ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo, gäi m1 lµ khèi l−îng cña dung dÞch
HCl 45%, m2 lµ khèi l−îng cña dung dÞch HCl 15%.
m1 ......... 45 5
m1 5 1
20 ⇒ = =
m 2 25 5
m 2 ..............15 25
§¸p ¸n C
Bµi 2. Hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d− th×
t¹o ra kÕt tña cã khèi l−îng b»ng khèi l−îng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh
phÇn % theo khèi l−îng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ
A. 25,84% B. 27,84%
C. 40,45% D. 27,48%
H−íng dÉn gi¶i.

NaCl + AgNO3 → AgCl↓ + NaNO3 (1)

NaBr + AgNO3 → AgBr↓ + NaNO3 (2)
 Khèi l−îng kÕt tña b»ng khèi l−îng AgNO3, do ®ã khèi l−îng mol trung b×nh
cña hai muèi kÕt tña b»ng 170 = 108 + 62. Hay khèi l−îng mol trung b×nh cña hai muèi
ban ®Çu lµ 62 + 23 = 85.
¸p dông ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo, ta cã
N aBr ........ 103 26 , 5
85
N aCl ........... 58 , 5 18

m NaCl 18.58,5
= 100% = 27,84 %
m NaBr +m NaCl (26,5.103) + (18.58,5)

§¸p ¸n B
Bµi 3. Cho hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3 cã tØ khèi so víi hi®ro lµ 8. DÉn hçn hîp ®i qua
dung dÞch H2SO4 ®Æc, d− th× thÓ tÝch khÝ cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%)
theo thÓ tÝch cña mçi khÝ trong hçn hîp lÇn l−ît lµ
A. 25% N2, 25% H2 vµ 50% NH3.
B. 25% NH3, 25% H2 vµ 50% N2.
C. 25% N2, 25% NH3vµ 50% H2.
D. 15% N2, 35% N2vµ 50% NH3
H−íng dÉn gi¶i.
Khi ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc, d− toµn bé NH3 bÞ hÊp thô, do ®ã thµnh phÇn
cña NH3 lµ 50%.
¸p dông ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo, ta cã:
NH3 ......... 17 16 − M
16 − M 1
16 ⇒ = ⇒ M = 15
1 1
N2 + H2 ........M 1
M = 15 lµ khèi l−îng mol trung b×nh cña hçn hîp cña N2 vµ H2. TiÕp tôc ¸p dông
ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo ta cã:

N2 ............28 13
N2 1
15 ⇒ = ⇒ %N2 =%H2 = 25%
H2 1
H2 ................2 13

§¸p ¸n A
Filename: duong cheo
Directory: D:\Tu lieu day hoc
Template: C:\Documents and Settings\Administrator\Application
Data\Microsoft\Templates\Normal.dot
Title: Ph-ng ph¸p ®-êng chÐo
Subject:
Author: NGOC SON
Keywords:
Comments:
Creation Date: 4/9/2007 11:02 PM
Change Number: 1
Last Saved On: 4/9/2007 11:05 PM
Last Saved By: NGOC SON
Total Editing Time: 3 Minutes
Last Printed On: 4/9/2007 11:05 PM
As of Last Complete Printing
Number of Pages: 5
Number of Words: 1,109 (approx.)
Number of Characters: 3,394 (approx.)