Professional Documents
Culture Documents
Chöông I : SÖÏ HÌNH THAØNH TRAÄT TÖÏ THEÁ GIÔÙI MÔÙI SAU
CHIEÁN TRANH THEÁ GIÔÙI THÖÙ HAI (1945- 1949)
Tiết 1- Baøi 1: SÖÏ HÌNH THAØNH TRAÄT TÖÏ THEÁ GIÔÙI MÔÙI SAU
CHIEÁN TRANH THEÁ GIÔÙI THÖÙ HAI (1945- 1949).
Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân: III. Söï hình thaønh hai heä thoáng XH ñoái
- Hoäi nghò Potxñam nhaèm giaûi laäp.
quyeát vaán ñeà gì ? + Sau chieán tranh xu höôùng hình thaønh 2 phe
GV giaûi thích theâm veà vaán ñeà XHCN ñoái laäp gay gaét vôùi phe TBCN.
nöôùc Ñöùc: laø moät nöôùc lôùn + Hoäi nghò Poâtxñam töø 17-7 ñeán 2-8-1945
naèm ôû giöõa chaâu Aâu, coù tieàm giaûi quyeát vaán ñeà nöôùc Ñöùc.
naêng maïnh meõ veà kinh teá vaø + thaùng 9-1949Myõ, Anh, Phaùp laäp nhaø
2
quaân söï vaø laø nöôùc phaùt xít ñaàu nöôùc Coäng hoaø lieân bang Ñöùc.
soû nhaát. + Thaùng 10-1949 Lieân xoâ giuùp ñôõ caùc
löïc löôïng daân chuû Ñoâng Ñöùc laäp nhaø
Myõ thöïc hieân keá hoaïch MacSan nöôùc CHDC Ñöùc
nhaèm muïc ñích gì ? + Töø nhöõng naêm 1945-191949 caùc nöôùc
DCND Ñoâng aâu tieán haønh nhöõng caûi
5-6-1947 ngoaïi tröôûng Myõ Maùc caùch daân chuû.Töø nhöõng naêm 1950 Ñoâng
San coâng boá keá hoaïch “ Phuïc höng aâu xaây döïng CNXH .Cuõng töø sau chieán
chaâu Aâu”- Caùc nöôùc Taây aâu tranh Myõ thöïc hieân keá hoaïch MacSan vieän
phaûi phuï thuoäc vaø trôû thaønh trôï cho caùc nöôùc Taây aâu taïo neân söï ñoái
ñoàng minh cuûa Myõ.‘ laäp veà kinh teá giöõa hai khoái TBCN (Taây
(Muïc III chuû yeáu Hs töï ñoïc Sgk) aâu) vaø XHCN (Ñoâng aâu).
3
+ Tình hình chính trò – chính saùch ñoái ngoaïi vaø vò trí quoác teá cuûa Lieân Xoâ
töø naêm 1945-1970.
+ Tình hình caùc nöôùc Ñoâng AÂu 1945-1970.
2/ Tö töôûng: Ñaùnh giaù khaùch quan veà nhöõng thaønh töïu xaây döïng CNXH
cuûa Lieân Xoâ vaø caùc nöôùc Ñoâng AÂu trong nhöõng naêm 1945-1970.
3/ Kyõ naêng: Phaân tích, ñaùnh giaù caùc söï kieänñaõ dieãn ra moät caùch khoa
hoïc, ñuùng baûn chaát cuûa noù.
4/ Troïng taâm: Lieân Xoâ nhöõng naêm 1945-1970 (muïc 1).
II. Tö lieäu vaø ñoà duøng daïy hoïc:
- Baûn ñoà chaâu AÂu.
- Löôïc ñoà caùc nöôùc Ñoâng AÂu sau chieán tranh theá giôùi II.
- AÛnh nhaø du haønh vuõ truï Yuri Gagarin.
III. Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc.
1/ Kieåm tra baøi cuõ:
+ Hoaøn caûnh vaø noäi dung chính cuûa hoäi nghò Ianta.
+ Muïc ñích – nguyeân taéc hoaït ñoäng vaø vai troø cuûa Lieân hieäp quoác.
2/ Daãn nhaäp vaøo baøi môùi.
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
Hoaït ñoäng 1. Caû lôùp, caù nhaân. I. Lieân Xoâ vaø caùc nöôùc Ñoâng Aâu
Giaùo vieân coù theå hoûi laïi moät soá
töø 1945 ñeán giöõa nhöõng naêm 70
noäi dung ñaõ hoïc ôû lôùp 11 coù lieân
1/ Lieân Xoâ
quan ñeán Lieân Xoâ: a. Coâng cuoäc khoâi phuïc kinh teá 1945-
+ Lieân Xoâ thaønh laäp vaøo naêm 1950
naøo? + Hoaøn caûnh: Sau chieán tranh theá giôùi
+ Lieân Xoâ xaây döïng XHCN 1921- II, Lieân XOÂ chòu nhöõng toån thaát to
1941 lôùn veà ngöôøi vaø vaät chaát.
Tình hình Lieân Xoâ sau chieán tranh+ Thaønh töïu: Vôùi tinh thaàn töï löïc töï
theá giôùi thöù II nhö theá naøo? Vì sao
cöôøng, Lieân Xoâ ñaõ hoaøn thaønh thaéng
Lieân Xoâ hoaøn thaønh khoâi phuïc lôïi keá hoaïch khoâi phuïc kinh teá trong 4
kinh teá tröôùc thôøi haïn? naêm – 3 thaùng.
Giaùo vieân neâu hoaøn caûnh trong - Coâng nghieäp ñöôïc phuïc hoài vaø phaùt
nöôùc(sgk) trieån
Beân ngoaøi Myõ vaø caùc ÑQ tieán - Noâng nghieäp 1950 ñaït möùc 1940.
haønh bao vaây kinh teá, coâ laäp chính
- KHKT phaùt trieån nhanh (1949 cheá taïo
trò ñeå tieâu dieät Lieân Xoâ. bom nguyeân töû).
Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp, caù nhaân. b/ Lieân Xoâ xaây döïng CNXH töø naêm
- Nhöõng thaønh töïu CNXH töø naêm 1950 ñeán nöûa ñaàu naêm 1970.
1950 ñeán nöûa ñaàu naêm 1970? - Töø nhöõng naêm 1950 Lieân Xoâ thöïc
+ Hocï sinh traû lôøi. hieän nhieàu keá hoaïch 5 naêm lieân tuïc ñeå
+ Giaùo vieân neâu vaøi soá lieäu veà
xaây döïng cô sôû vaät chaát – kyõ thuaät
saûn löôïng coâng-noâng nghieäp cuûacuõa CNXH vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng
Lieân Xoâ (1972: Coâng nghieäp chieám
thaønh töïu to lôùn veà moïi maët.
20% theá giôùi). + Coâng nghieäp: Cöôøng quoác coâng
nghieäp ñöùng thöù II theá giôùi (Sau Myõ),
ñi ñaàu trong moät soá ngaùnh coâng nghieäp
Giaùo vieân söû duïng aûnh vaø neâu môùi nhö vuõ truï, nguyeân töû, ñieän haït
ngaén goïn veà chuyeán bay cuûa nhaân.
4
Gagarin. + Noâng nghieäp: Taêng haøng naêm 16%.
+ Khoa hoïc kyõ thuaät: 10-1957 phoùng
thaønh coâng veä tinh nhaân taïo, 4-1961
phoøng taøu vuõ truï môû ñaàu kyû nguyeân
chinh phuïc vuõ tru.
+ Chính trò- xaõ hoäò: Luoân oån ñònh.
+ Ñoái ngoaïi: Chính saùch baûo veä hoaø
Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân, caû lôùp. bình, uûng hoä phong traøo giaûi phoùng
- Giaùo vieân söû duïng löôïc ñoà (sgk/ daân toäc vaø giuùp ñôõ caùc nöôùc XHCN.
h5). 2/ Caùc nöôùc Ñoâng AÂu
Giaûi thích caùc nöôùc Ñoâng AÂu (laø a/ Söï ra ñôøi caùc nhaø nöôùc DCND
caùc nöôùc XHCN). Bao goàm caùc Ñoâng Aâu
nöôùc thuoäc Ñoâng-Nam AÂu (Tröø Hi + 1944-1945: Hoàng quaân Lieân Xoâ truy
Laïp) vaø Trung AÂu. kích phaùt xít, nhaân daân Ñoâng AÂu döôùi
Giaûi thích khaùi nieäm: Nhaø nöôùc söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng coäng saûn ñaõ
DCND: Laø chính quyeàn caùch maïng thaønh laäp chính quyeàn DCND.
cuûa nhaân daân lao ñoäng do Ñaûng + Thôøi gian thaønh laäp (sgk)
coäng saûn laõnh ñaïo - 1945-1949: Caùc nöôùc DCND Ñoâng AÂu
- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh thöïc hieän nhöõng caûi caùch daân chuû
laäp nieân bieåu veà söï thaønh laäp (Caûi caùch ruoäng ñaát, quoác höõu hoaù
cuûa caùc nöôùc DCND caùc xí nghieäp tö baûn. Caùc theá löïc phaûn
ñoäng tìm caùch choáng phaù nhöng bò thaát
Thôøi gian. Nöôùc CHDC ND baïi.
22 -7- 1944. Ba lan
23- 8- 1944. Rumani
4- 4- 1945 Hunggari
…………… ………………
…
Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp, caù nhaân.
- Caùc nöôùc Ñoâng AÂâu tieán haønh
xaây döïng CNXH trong hoaøn caûnh b/ Coâng cuoäc xaây döïng CNXH ôû caùc
theá naøo ? nöôùc Ñoâng AÂu.
+ Khaùch quan: Bò caùc nöôùc ñeá Töø naêm 1950-1975: Caùc nöôùc Ñoâng
quoác bao vaây , coâ laäp- caùc theá löïc AÂu tieán haønh caùc keá hoaïch 5 naêm ñeå
phaûn ñoäng choán phaù. xaây döïng CNXH trong ñieàu kieän khoù
+Chuû quan : ñieàu kieän kyõ thuaät khaên (chuû quan, khaùch quan)
laïc haäu- CNXH laø moät moâ hình xaõ + Ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Lieân Xoâ vaø
hoäi môùi meû. söï noã löïc cuûa nhaân daân, nhöõng naêm
1970 caùc nöôùc Ñoâng AÂu trôû thaønh
caùc nöôùc XHCN coù neàn coâng- noâng
nghieäp phaùt trieån.
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân. 3/ Quan heä hôïp taùc giöõa caùc nöôùc
Söï ra ñôøi vaø hoaït ñoäng cuûa khoái xaõ hoäi chuû nghóa ôû chaâu AÂu.
SEV, khoái VACSAVA. a/ Quan heä kinh teá, khoa hoïc- kyõ
thuaät.
8-1-1949 thaønh laäp “ Hoäi ñoàng töông
5
Gv nhaán maïnh yù : Suï ra ñôøi cuûa hai trôï kinh teá” nhaèm taêng cöôøng söï hôïp
khoái naøy taïo ñieàu kieän cho söï phaùt taùc giuõa caùc nöôùc XHCN veà kinh teá-
trieån kinh teá – kyõ thuaät vaø taïo theá khoa hoïc..
caân baèng veà quaân söï giöõa caùc b/ Quan heä chính trò- quaân söï.
nöôùc XHCN vaø TBCN trong nhöõng 14-5-1955 thaønh laäp toå chöùc “ Hieäp
naêm 70. öôùc phoøng thuû Vac-sa-va” nhaèm lieân
minh phoøng thuû veà quaân söï vaø chính
trò caùc nöôùc XHCN chaâu AÂu.
1/ Gv cuûng coá laïi nhöõng noäi dung chính cuûa baøi theo heä thoáng caâu hoûi
saùch giaùo khoa.
2/ Chuaån bò baøi môùi ( baøi 2- tieáp theo) theo caùc caâu hoûi höôùng daãn sau:
-Nguyeân nhaân vaø nhöõng bieåu hieän söï khuûng hoaûng cuûa cheá ñoä XHCN
ôû Lieân xoâ nhöõng naêm 80. Theo em ñaâu laø nguyeân nhaân cô baûn?
-Coâng cuoäc caûi toå côû Lieân xoâ ñöôïc tieán haønh nhö theá naøo ? Vì sao caûi
toå laïi thaát baïi ?
-Nguyeân nhaân söï suïp ñoå cuûa XHCN ôû Lieân xoâ vaø Ñoâng AÂu. Nguyeân
nhaân naøo laø cô baûn?
Chöông II: LIEÂN XOÂ VAØ CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG AÂU (1945- 1991).
LIEÂN BANG NGA (1991- 2000)
Baøi 2: LIEÂN XOÂ VAØ CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG AÂU (1945-
1991). LIEÂN BANG NGA (1991- 2000) (Tieáp theo)
Tieát 3
Ngaøy soaïn: 25/8/2008.
I/ Muïc tieâu baøi hoïc:
1- Kieán thöùc: Hoïc sinh naém ñöôïc caùc noäi dung cô baûn.
+ Nguyeân nhaân vaø nhöõng bieåu hieän cuûa söï khuûng hoaûng CNXH ôû
Lieân xoâ.
+ Coâng cuoäc caûi toå cuûa Goocbachoáp.
+Nguyeân nhaân söï suïp ñoå cuûa CNXH ôû Lieân xoâ vaø Ñoâng AÂu.
2- Tö töôûng : Pheâ phaùn nhöõng khuyeát ñieåm , sai laàm cuûa nhöõng ngöôøi
laõnh ñaïo ñaûng , nhaø nöôùc Lieân xoâ vaø caùc nöôùc Ñoâng aâu ,töø ñoù ruùt
ra baøi hoïc kinh nghieâm caàn thieát cho coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta.
3- Kyõ naêng : Phaân tích, ñaùnh giaù caùc söï kieän lòch söû .
-Hình thaønh caùc khaùi nieäm môùi : Trì treä, caûi toå , ña nguyeân chính trò..
6
II/ Tö lieäu vaø ñoà duøng daïy hoïc:
- Moät soá vaán ñeà lyù luaän thöïc tieãn CNXH.
- Löôïc ñoà coäng ñoàng caùc quoác gia ñoäc laäp (SNG).
III. Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc.
1/ Kieåm tra baøi cuõ.
+ Thaønh töïu xaây döïng CNXH cuûa Lieân Xoâ töø 1950-1970
+ Söï ra ñôøi vaø hoaït ñoäng cuûa khoái SEV
2/ Daãn nhaäp vaøo baøi môùi.
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
Hoạt ñoäng 1: Thaûo luaän II. Lieân Xoâ vaø caùc nöôùc Ñoâng AÂu töø
nhoùm giöõa nhöõng naêm 1970 ñeán naêm 1991.
- Em cho bieát nhöõng nguyeân 1/ Söï khuûng hoaûng cuûa cheá ñoä XHCN ôû
nhaân khaùch quan, chuû quan Lieân Xoâ
daãn ñeán söï khuûng hoaûng - Nguyeân nhaân: Do taùc ñoäng cuûa cuoäc
CNXH ôû Lieân Xoâ? khuûng hoaûng daàu moû naêm 1973.
Trì treä: Phaùt trieån chaäm, + Lieân Xoâ chaäm ñöa ra nhöõng bieän phaùp
döøng laïi khoâng phaùt trieån. söûa ñoåi ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi, ->
ñaàu nhöõng naêm 1980: Kinh teá baét ñaàu trì treä,
suy thoaùi.
+ Chính trò: Baát oån.
- Coâng cuoäc caûi toå: Thaùng 3-
- Coâng cuoäc caûi toå do 1985,M.Goocbachop tieán haønh coâng cuoäc caûi
Goocbachop tieán haønh ôû Lieân toå ñaát nöôùc:
Xoâ nhö theá naøo ? Vì sao caûi + “Caûi caùch kinh teá trieät ñeå”
toå bò thaát baïi ? + Caûi caùch chính trò- ñoåi môùi tö töôûng.
Giaùo vieân giaûi thích khaùi - Nhöng do phaïm nhieàu sai laàm -> Lieân Xoâ
nieäm “caûi toå”. Laø toå chöùc, caøng khuûng hoaûng toaøn dieän vaø traàm troïng.
saép xeáp laïi veà moïi maët ->
Caûi toå laø caán thieát nhöng caûi
toå sai nguyeân taéc -> Haäu quaû - Haäu quaû:
nghieâm troïng - 21-8-1991 cuoäc ñaûo chính laät ñoå Goocbachop
- Caûi toå kinh teá: Phaùt trieån thaát baïi -> Ñaûng coäng saûn Lieân Xoâ vaø
kinh teá haøng hoaù nhöng do cô chính phuû Lieân Bang ngöøng hoaït ñoäng.
caáu kinh teá môùi chöa xaây - 11/15 nöôùc coäng hoaø taùch khoûi Lieân Bang
döïng ñaõ voäi xoaù boû caùi cuõ vaø thaønh laäp (SNG), vaøo ngaøy 21-12-1991,
-> söï huït haãng cho kinh teá -> nhaø nöôùc Lieân Bang tan ra.õ
Ñôøi soáng khoù khaên -> khuûng - 25- 12-1991: Toång thoáng Goocbachop töø
hoaûng. chöùc, chuû nghóa xaõ hoäi ôû Lieân Xoâ sụp ñoå
hoaøn toaøn.
Hoaït ñoäng 1: Thaûo luaän nhoùm. 2/ Trung Quoác nhöõng naêm khoâng
- Ngyeân nhaân naøo daãn ñeán TQ laâm oån ñònh (1959-1978)
vaøo tình traïng khoâng oån ñònh veà kinh a.Nguyeân nhaân: Töø 1959, TQ deà ra
teá, chính trò, xaõ hoäi? ñöôøng loái " Ba ngoïn côø hoàng".
- Ñöôøng loái “ba ngoïn côø hoàng” ñöôïc b. Noäi dung:
trieån khai nhö theá naøo? Haäu quaû ñoái - "Ñöôøng loái chung" xaây döïng
vôùi ñaát nöôùc vaø nhaân daân TQ? XHCN.
Hoïc sinh döïa vaøo sgk traû lôøùi vaø neâu ra
- "Ñaïi nhaûy voït".
nhaän xeùt cuûa mình. - "Coâng xaõ nhaân daân"
Giaùo vieân boå sung vaø nhaán maïnh: caùc c. Haäu quaû:
nhaø laõnh ñaïo Trung Quoác maéc sai laàm - Kinh teá hoãn loaïn, saûn xuaát giaûm
veà ñöôøng loái, nhaän thöùc chöa ñuùng veàsuùt, ñôøi soáng ND khoå cöïc.
CNXH -> Cuoái naêm 1988 coù 30 trieäu - Chính trò: Noäi boä ÑCS baát ñoàng
ngöôøi cheát ñoùi. quan ñieåm, tranh giaønh quyeàn löïc.
Ñænh cao laø "Ñaïi caùch maïng vaên
hoaù Voâ saûn" (1966- 1976).
- Ñoái ngoaïi:
- Tieán haønh nhöõng cuoäc xung ñoät
bieân giôùi: AÁn Ñoä(1962)ä, Lieân
Xoâ (1969) taïo neân moái quan heä
caêng thaúng.
- Uûng hoä phong traøo ñaáu tranh giaûi
phoùng daân toäc ôû caùc nöôùc AÙ-
- Vieäc Trung Quoác baét tay vôùi Myõ coù Phi-Myõ La Tinh.
aûnh höôûng theá naøo ñeán caùch maïng - Hoaø dòu vôùi Myõ vaøo ñaàu naêm
Ñoâng Döông? 1972.
AÛnh höôûng baát lôïi -> Vì luùc ñoù cuoäc
khaùng chieán cuûa nhaân daân ta ñang ôû
vaøo thôøi kyø quyeát ñònh.
Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân, caû lôùp. 3- Coâng cuoäc caûi caùch, môû cöûa
11
Trong nhöõng naêm khuûng hoaûng giôùi 1978-2000.
laõnh ñaïo TQ ñaõ bình tónh quan saùt, oån - Thôøi gian: Töø thaùng 12-1978
ñònh tình hình, kòp thôøi ñoái phoù ñeå tieáp Ñaûng coäng saûn TQ ñaõ vaïch ra
tuïc caûi caùch. ñöôøng loái ñoåi môùi. Töø ñaïi hoäi
- Noäi dung ñöôøng loái caûi caùch, môû laàn 12 (9- 1982) vaø töø ñaïi hoäi 13
cöûa cuûa TQ ñöôïc theå hieän ôû nhöõng (10-1987) naâng leân thaønh ñöôøng
maët naøo? loái chung.
Gv giaûi thích khaùi nieäm kinh teá: - Noäi dung:
-Kinh teá keá hoaïch hoaù. -Laáy phaùt trieån kinh teá laøm trung
-Kinh teá thò tröôøng. taâm.
-Kinh teá thò tröôøng XHCN ( Laø neàn kt -Tieán haønh caûi caùch môû cöûa.
saûn xuaát haøng hoaù phuïc vuï cho thò -Chuyeån ñoåi cô cheá neàn kinh teá töø
tröôøng töï do coù söï ñieàu tieát cuûa nhaø taäp trung, bao caáp sang kinh teá thò
nöôùc. tröôøng XHCN .
Khaùi nieâm : GDP (toång saûn phaåm quoác -Xaây döïng CNXH mang maøu saéc
noäi) Trung Quoác.
GNP ( toång saûn phaåm quoác gia ). + Muïc tieâu cuûa caûi caùch laø: Bieán
TQ thaønh moät nöôùc giaøu maïnh,
daân chuû, vaên minh.
- Nhöõng bieán ñoåi cuûa Trung
Hoaït ñoäng 2: Theo nhoùm. Quoác (1979-1998):
- Nhöõng söï kieän naøo noùi leân söï bieán + Kinh teá .
ñoåi cuûa Trung Quoác trong thôøi kyø ñoåi + Khoa hoïc- kyõ thuaät (Sgk).
môùi? + Ñoái ngoaïi.
Bình thöôøng hoaù trong quan heä
- Söï thay ñoåi trong ñöôøng loái ñoái ngoaïi vôùi Lieân Xoâ, Vieät Nam, Moâng
cuûa TQ? Coå... Môû roäng quan heä hôïp taùc
- So saùnh ñöôøng loái ñoái ngoaïi cuûa TQ höõu nghò vôùi caùc nöôùc, goùp söùc
tröôùc vaø trong thôøi kyø ñoåi môùi? trong giaûi quyeát quoác teá -> Naâng
Gv môû roâng cao vò theá cuûa Trung quoác treân
TQ kyù caùc thoaû thuaän buoân baùn vôùi tröôøng quoác teá.
Nga. Nhöõng thoaû thuaän veà bieân giôùi
laõnh thoå vôùi Laøo, Vieät nam (Môû
ñöôøng saét lieân vaân quoác teá vôùi VN).
Thuùc ñaåy moái quan heä moïi maët vôùi
caùc nöôùc ASEAN.
3/ Chuaån bò baøi 4 “ Ñoâng Nam AÙ, Aán ñoä’’ Theo caâu hoûi saùch giaùo
khoa.
a- Tình hình chung cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam aù tröôùc vaø sau chieán tranh
theá giôùi thöù hai.
b- Neùt chính cuûa caùch maïng Laøo töø 1945- 1975.
Tieát 5- Baøi 4: CAÙC NÖÔÙC ÑOÂNG NAM AÙ VAØ
AÁN ÑOÄ
Chieán
löôïc Höôùng noäi Höôùng ngoaïi
Vaán ñeà
Thôøi gian Tröôùc nhöõng naêm 60 Nhöõng naêm 60 - 70
Muïc tieâu Xaây döïng kinh teá töï chuû CN hoùa laáy xuaát khaåu
laøm cuû ñaïo
15
Noäi dung Phaùt trieån CN tieâu duøng noäi Môû cöûa kinh teá thu huùt
ñòa ñaàu tö beân ngoaøi
Thaønh töïu Ñaùp öùng nhu caàu trong nöôùc Taêng tröôûng kinh teá
cao( Töø 7% - 12%)
Haïn cheá Thieáu voán, nguyeân lieäu, coâng
ngheä
16
Tiết 6- Baøi 4 : C¸AÙC NÖÔÙC ÑOÂNG NAM AÙ VAØ AÁN ÑOÄ
(Tieáp theo)
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø. Noäi dung hoïc sinh caàn naém.
Hoaït ñoäng 1: Theo nhoùm. 3/ Sö ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa
- Toå chöùc ASEAN ra ñôøi trong boái toå chöùc ASEAN.
caûnh naøo? Nhöõng nguyeân nhaân daãn a- Söï thaønh laäp:
ñeán sö ra ñôøi cuûa ASEAN? + 8-8-1967. “Hieäp hoäi caùc
HS traû lôøi: nöôùc Ñoâng Nam AÙ” ñöôïc thaønh
+ Töø sau chieán tranh tình hình theá giôùi laäp taïi Baêng coác (Thaùi lan) goàm
vaø khu vöïc coù nhieàu bieán ñoåi. 5 nöôùc : Inñoâneâxia, Malaixia,
+ Nhu caàu caùc nöôùc trong khu vöïc caàn Sinhgapo,
coù söï hôïp taùc deå phaùt trieån. Thaùi lan, Philipin.
+ Haïn cheá söï aûnh höôûng cuûa caùc
cöôøng quoác beân ngoaøi vôùi khu vöïc. b- Tính chaát: ASEAN laø moät toå
+ Töø xu theá chung treân theá giôùi (Söï chöùc lieân minh chính trò, kinh teá,
xuaát hieän cuûa caùc toå chöùc khu vöïc vaên hoùa xaõ hoäi cuûa caùc nöôùc
EU, NAFATA, APEC v.v ÑNAÙ
c- Hoaït ñoäng cuûa ASEAN:
- Tính chaát vaø muïc tieâu cuûa ASEAN? + Töø 1967-1975: ASEAN laø moät
+ Laø moät toå chöùc lieân minh kinh teá , toå chöùc coøn non yeáu, chöa coù vò
chính trò ,vaên hoaù ôû Ñoâng Nam aù. trí treân tröôøng quoác teá.
Cuøng hôïp taùc kinh teá, xaây döïng ÑNA + Töø 2-1976 ñeán nay: Töø sau hoäi
thaønh khu vöïc hoaø bình, oån ñònh vaø nghò Bali thaùng 2/1976 ASEAN coù
17
phaùt trieån. böôùc phaùt trieån môùi vaø khaúng
- Thôøi cô vaø thaùch thöùc ñoái vôùi ñònh vò theá treân tröôøng quoác teá
Vieät nam khi gia nhaäp ASEAN?
+ Taïo ñieàu kieän cho VN ñöôïc hoøa d- Söï phaùt trieån cuûa ASEAN :
nhaäp vaøo coäng ñoàng khu vöïc thò - Naêm 1967 coù 5 nöôùc:
tröôøng caùc nöôùc ÑNAÙ. Thu huùt ñöôïc -1984 : Brunaây.
voán ñaàu tö, cô hoäi giao löu hoïc taäp - 28-7-1995 : Vieät nam.
tieáp thu trình ñoä KH-KT, coâng ngheä, - 9-1997 : Laøo , Mianma.
vaên hoùa… - 30-4-1999 : Caêmpuchia.
+ VN chòu söï caïnh tranh quyeát lieät Töông lai Ñoâng Timo seõ trôû
nhaát laø veà KT. Haøo nhaäp neáu thaønh thaønh vieân cuûa ASEAN
khoâng ñöùng vöõng seõ deã bò tuït haäu nhö vaäy ASEAN seõ trôû thaønh
veà kinh teá, bò “hoøa tan” veà chính trò, “ASEAN toaøn Ñoâng Nam AÙ”.
vaên hoùa… II/ Aán Ñoä :
1- Phong traøo ñaáu tranh giaønh
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân. ñoäc laäp (1945-1950).
- Neâu nhöõng söï kieän chöùng toû söï - Töø sau chieán tranh theá giôùi hai
phaùt trieån maïnh meõ cuûa phong traøo phong traøo ñaáu tranh giaønh doäc
choáng Anh ôû Aán ñoäs sau chieán tranh laäp ôû Aán ñoä phaùt trieån maïnh
hai? Thöïc daân Anh ñaõ ñoái phoù nhö meõ (Cuoäc khôûi nghóa cuûa 2 vaïn
theá naøo ? thuyû binh ôû Bombay, phong traøo
cuûa hoïc sinh, sinh vieân, phong
traøo ôû Cancuùtta, Karasi, Madrat).
- Tröôùc söï phaùt trieån cuûa phong
traøo, thöïc daân Anh ñaõ nhöôïng
boä- thöïc hieän keá hoaïch
- Keát quaû cuûa keá hoaïch Maobatôn? Maobattôn. Ngaøy 15-8-1947 AÁn
Gv nhaán maïnh : vôùi keá hoaïch naøy Ñoä taùch thaønh 2 quoác gia,
Aán Ñoä giaønh ñöôïc quyeàn töï trò nhöng - Aán Ñoä : Aán giaùo
moät phaàn ñaõ bò taùch ra (Vaán ñeà daân - Pakixtan: Hoài giaùo.
toäc vaø toân giaùo) -> Aán Ñoä giaønh ñöôïc quyeàn töï
trò.
- Nhaân daân vaãn tieáp tuïc ñaáu
tranh cuoái cuøng Anh phaûi trao traû
ñoäc laäp hoaøn toaøn cho Aán Ñoä,
- Neàn ñoäc laäp maø Aán Ñoä ñaït ñöôïc ngaøy 26-1-1950 nöôùc coäng hoaø
traûi qua nhöõng naác thang naøo? Aán Ñoä thaønh laäp (J.Neâru laøm
+ Töø thaáp ñeán cao : töø giaønh ñöôïc thuû töôùng).
quyeàn töï trò 1947 ñeán ñoäc laäp hoaøn 2-Thôøi kyø xaây döïng vaø phaùt
toaøn 1950. trieån ñaát nöôùc
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân. a- Ñoái noäi:
-Nhöõng thaønh töïu maø nhaân Aán Ñoä - Töø sau khi giaønh ñöôïc ñoäc laäp
ñaït ñöôïc trong coâng cuoäc xaây döïng Aán ñoä ñaõ thöc hieän nhöõng keá
ñaát nöôùc? hoaïch lôùn nhaèm phaùt trieån kinh
-Töø giöõa nhöõng naêm 70 Aán Ñoä ñaõ teá vaø cuûng coá neàn ñoäc laäp.
töï tuùc ñöôïc löông thöïc cho ñaát nöôùc - Nhöõng thaønh töïu veà kinh teá-
hôn 800 trieäu daân. Töø 1995 Aán Ñoä laø khoa hoïc kyõ thuaät, vaên hoaù-
18
nöôùc xuaát khaåu gaïo thöù 3 treân theá giaùo duïc.(SGK)
giôùi.
-Töø nhöõng naêm 80 Aán Ñoä thuoäc 10 b- Ñoái ngoaïi:
nöôùc saûn xuaát coâng nghieäp loùn nhaát - Thöïc hieän chính saùch hoaø bình,
theá giôùi. trung laäp tích cöïc goùp phaàn
-Khoa hoïc- kyõ thuaät: töø cuoäc “ Caùch cuûng coá hoaø bình vaø phong traøo
maïng chaát xaùm” Aán Ñoä trôû thaønh caùch maïng theá giôùi.
moät trong nhöõng cöôøng quoác saûn - Ngaøy 7-1-1972, Aán Ñoä thieát
xuaát phaàn meàm loán nhaát TG. laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Vieät
Nam.
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp- caù nhaân. I/ Caùc nöôùc chaâu Phi.
- Vì sao töø sau chieán tranh theá giôùi II
1/ Vaøi neùt veà cuoäc ñaáu tranh
Phong traøo GPDT ôû chaâu Phi phaùt giaønh ñoäc laäp.
trieån maïnh ? + Sau chieán tranh theá giôùi II (ñaëc
- CNPX bò ñaùnh baïi -> CNTD AÂu, Myõ bieät töø nhöõng naêm 1950), phong
suy yeáu -> CNXH trôû thaønh heä thoáng traøo ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp-
phaùt trieån vaø luoân uûng hoä phong choáng CNTD ôû chaâu Phi phaùt
traøo GPDT vaø phong traøo ôû chaâu AÙ trieån maïnh -> caùc quoác gia ñoäc
phaùt trieån maïnh nhö Vieät Nam, Trung laäp laàn löôït ra ñôøi
Quoác ... -> heä thoáng thuoäc ñòa cuûa thöïc
- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh nieân
daân tan raõ ôû chaâu Phi.
bieåu caùc söï kieän giaønh ñoäc laäp cuûa
- Naêm 1960: 17 nöôùc chaâu Phi
caùc nöôùc chaâu Phi. giaønh ñoäc laäp-> "Naêm chaâu
Phi".
+ Naêm 1975: CNTD cuõ vaø heä
- Vì sao cuoäc ñaáu tranh choáng chuû thoáng thuoäc ñòa ôû chaâu Phi cô
nghóa Apartheid ôû chaâu Phi ñöôïc xeáp baûn bò tan raõ.
vaøo phaàn ñaáu tranh GPDT ? + Töø sau 1975-1990: Hoaøn thaønh
cuoäc ñaáu tranh ñaùnh ñoå CNTD
Stt Teân nöôùc Naêm giaønh cuõ, giaùnh ñoäc laäp vôùi söï thaønh
ñoäc laäp laäp cuûa nöôùc coäng hoaø
Dimbabueâ (4-1980). Namibia tuyeân
boá ñoäc laäp 3-1990.
20
+ Cheá ñoä Apartheid laø 1 hình thaùi cuûa + ÔÛ Nam Phi: Cuoäc ñaáu tranh
CNTD, vì vaäy ñaùnh doå cheá ñoä naøy choáng cheá ñoä Apartheid. -> 2-
töùc laø ñaùnh ñoå moät hình thaùi aùp 1990: cheá ñoä naøy bò xoaù. 4-1994:
böùc kieåu thöïc daân, Apartheid: taùch baàu cöû daân chuû ôû Nam Phi.
bieät chuûng toäc. Apart: taùch bieät, theid: OÂng Nenxôn Manñeâla laø toång
baày, chuûng. Gheùp töø 2 chöõ Anh-Haø thoáng da ñen ñaàu tieân cuûa Nam
Lan, N.Manñeâla ñoaït giaûi Nobel hoaø Phi -> chaám döùt cheá ñoä phaân
bình 1993. bieät chuûng toäc ñaõ toàn taïi 342
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân naêm (töø naêm 1652) ôû Nam Phi.
- Nhöõng khoù khaên vaø thaùch thöùc
hieän nay ôû chaâu Phi trong coâng cuoäc 2/ Tình hình phaùt trieån kinh teá-
xaây döïng kinh teá- xaõ hoäi? Trieån xaõ hoäi:
voïng phaùt trieån cuûa chaâu luïc naøy ra + Sau khi giaønh ñoäc laäp caùc
sao? nöôùc Chaâu Phi baét tay vaøo coâng
+ Hoïc sinh caên cöù vaøo SGK vaø hieåu cuoäc xaây döïng ñaát nöôùc vaø ñaït
bieát thöïc teá traû lôøi caâu hoûi. ñöôïc nhöõng thaønh töïu khieâm
+ GV nhaän xeùt, choát laïi vaán ñeà cho toán.
hoïc sinh (caùc söï kieän, daãn chöùng cuï + Nhieàu nöôùc chaâu Phi ñang phaûi
theá) ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên
nhö: naïn ñoùi, beänh taät, muø chöõ,
nôï naàn, vaán ñeà daân soá , xung
ñoät saéc toäc...
+ Tổ chức thống nhất chaâu Phi ñöôïc
thaønh laäp (5/1963) ñeán 2003 ñoåi
thaønh Lieân minh chaâu Phi (AU)
ñang trieån khai nhieàu chöông trình
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù nhaân. phaùt trieån cuûa chaâu luïc naøy,
+ Giaùo vieân giôùi thieäu veà chaâu Myõ song coøn phaûi raát laâu daøi, gian
Latinh: khoå môùi thu ñöôïc keát quaû.
Goàm 33 nöôùc II. Caùc nöôùc Myõ Latinh.
Dieän tích: 20,5 trieäu km2 1/ Vaøi neùt veà quaù trình giaønh
Daân soá: 531 trieäu ngöôøi vaø baûo veä ñoäc laäp.
+ Hoïc sinh nhaéc laïi khaùi nieäm Myõ + Ñaàu theá kæ XX nhieàu nöôùc
Latinh Myõ Latinh giaønh ñoäc laäp töø tay
- Ñieåm khaùc bieät cuûa cuoäc ñaáu tranh cuûa Taây Ban Nha, Boà Ñaøo Nha->
giaønh ñoäc laäp ôû Myõ Latinh? Sau ñoù Myõ Latinh thaønh thuoäc
- Giaùo vieân gôïi yù: Myõ Latinh ñaáu ñòa kieåu môùi vaø leä thuoäc vaøo
tranh choáng cheá ñoä ñoäc taøi (CNTD Myõ (Myõ tìm caùch xaây döïng cheá
kieåu môùi cuûa Myõ), khaùc vôùi chaâu ñoä ñoäc taøi thaân Myõ). Vì theá
AÙ, chaâu Phi laø ñaáu tranh giaønh ñoäc cuoäc ñaáu tranh choáng cheá ñoä
laäp thöïc söï. ñoäc taøi thaân Myõ buøng noå vaø
+ Phong traøo ñaáu tranh choáng cheá ñoä phaùt trieån.
ñoäc taøi ôû: Venezuela, Goatemala, + 1-1-1959, caùch maïng Cuba
Columbia, Chile ... (Phiñen Cacxtôroâ laõnh ñaïo) thaønh
->” Luïc ñòa buøng chaùy” coâng, laät ñoå cheá ñoä ñoäc taøi
Batixta thaønh laäp nöôùc coäng hoaø
Cuba ngaøy 1-1-1959.
21
+ Töø nhöõng naêm 1960-1970:
phong traøo ñaáu tranh giaønh ñoäc
laäp phaùt trieån maïnh meõ vôùi
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù nhaân. nhieàu hình thöùc phong phuù: Vuõ
- Nhaän xeùt cuûa em veà tình hình phaùt trang, baõi coâng, phong traøo noåi
trieån kinh teá-xaõ hoäi ôû Myõ Latinh töø daäy cuûa noâng daân ...
sau 1945? 2/ Tình hình phaùt trieån kinh teá-
- Giaùo vieân: gôïi yù söï phaùt trieån kinh xaõ hoäi
teá ôû caùc giai ñoaïn 45 ñeán cuoái thaäp - Sau khi giaønh ñöôïc chuû quyeàn,
nieân 70, thaäp nieân 80, thaäp nieân 80, khoâi phuïc ñoäc laäp, caùc nöôùc
thaäp nieân 90 Myõ Latinh böôùc vaøo thôøi kì xaây
->Kinh teá phaùt trieån thaêng traàm. döïng, phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi:
+ Töø 1945 -> cuoái thaäp nieân
- Nhöõng bieåu hieän suy thoaùi kinh teá 70: ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu
ôû Myõ Latinh trong thaäp nieân 80?(Hoïc khích leä, moät soá nöôùc trôû thaønh
sinh döïa vaøo sgk-phaàn chöõ in nhoû). nöôùc NICS (Braxin, Achentina,
- Nhöõng nguyeân nhaân laøm haïn cheá Mehico.)
söï phaùt trieån kinh teá ôû Myõ Latinh? + Töø thaäp nieân 80: Kinh teá suy
- Nôï nöôùc ngoaøi thoaùi naëng neà -> nhöõng bieán
- Maâu thuaãn xaõ hoäi ñoäng veà chính trò.
- Tham nhuõng + Trong thaäp nieân 90: Kinh teá
- Ñieåm khaùc bieät cuûa phong traøo coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc
giaønh ñoäc laäp ôû Myõ La tinh so vôùi tuy nhieân vaãn coøn nhöõng khoù
chaâu AÙ, Phi? khaên lôùn veà kinh teá- xaõ hoäi
- Khu vöïc MLT giaønh ñoäc laäp sôùm (maâu thuaãn xaõ hoäi, tham
(ñaàu TK XX) nhöng sau ñoù leä thuoäc nhuõng).
vaøo Myõ ( Myõ thieát laäp cheá ñoä ñoäc
taøi-> noäi dung, hình thöùc ñaáu tranh coù
ñieåm khaùc: ñaáu tranh choáng cheá ñoä
ñoäc taøi (Tieâu bieåu laø caùch maïng
Cuba) ñaáu tranh giaønh vaø cuûng coá
ñoäc laäp hình thöùc phong phuù nhö vuõ
trang, baõi coâng, nghò tröôøng... ÔÛ chaâu
AÙ, Phi chuû yeáu laø giaønh ñoäc laäp .
Thaäp nieân 80 - KT suy thaùi naëng neà, laïm phaùt, khuûng hoaûng.
Chính trò coù nhieàu bieán ñoäng Boâlivia, Braxin, Haiti,
Chileâ…
Thaäp nieân 90 - 2000 - KT chuyeån bieán tích cöïc, laïm phaùt giaûm, ñaàu tö
nöôùc ngoaøi vaøo taêng.
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
Hoaït ñoäng 1: Thaûo luaän nhoùm. 1/ Nöôùc Myõ töø 1945 ñeán 1973.
- Neâu söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá a/ Kinh teá:
Mó sau chieán tranh? sau chieán tranh theá giôùi hai neán
+ Trình baøy nhöõng nguyeân nhaân phaùt kinh teá Mó phaùt trieån maïnh meõ,
trieån cuûa neàn kinh teá Mæ sau chieán chieám gaàn 40% toång saûn phaåm
tranh ? TG. 20 naêm sau chieán tranh Mó
trôû thaønh trung taâm kinh teá taøi
- Hoïc sinh döïa vaøo saùch giaùo khoa, chính lôùn nhaát theá giôùi.
thaûo luaän theo nhoùm, vaø cöû ñaïi ñieän - Coâng nghieäp: Chieám hôn 1/2
traû lôøi. coâng nghieäp TG (Naêm 1948 laø
+ Giaùo vieân nhaän xeùt, keát luaän. 56,5%).
- Noâng nghieäp: Baèng 2 laàn
saûn löôïng cuûa 5 nöôùc Taây
ÑöcÙ, Italia, Nhaät, Anh, Phaùp
coäng laïi.
- Haøng haûii: Hôn 50% taøu beø
ñi laïi treân bieån.
- Taøi chính: Chieám 3/4 döï tröõ
vaøng cuûa Theá giôùi.
+ Nguyeân nhaân:
- Ñieàu kieän töï nhieân thuaän lôïi,
nhaân löïc doài daøo, trình ñoä kó
24
thuaät cao ...
- Ñieàu kieän lòch söû (Myõ khoâng
bò chieán tranh taøn phaù, laøm giaøu
nhôø chieán tranh: thu laõi 114 tæ
ñoâla töø baùn vuõ khí).
- Caùc toå hôïp coâng nghieäp, quaân
söï caùc coâng ty taäp ñoaøn tö baûn
Myõ coù söùc saûn xuaát, caïnh tranh
cao.
- AÙp duïng nhöõng thaønh töïu khoa
hoïc-kó thuaät môùi vaøo saûn xuaát,
ñieàu chænh cô caâuù saøn xuaát hôïp
lí ñeå naâng cao naêng suaát lao
ñoäng vaø haï giaù thaønh.
- Caùc chính saùch hoaït ñoäng vaø
Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp, caù nhaân. ñieàu tieát cuûa nhaø nöôùc coù hieäu
+ Vì sao Myõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu quaû.
lôùn trong lónh vöïc khoa hoïc-kó thuaät? b/ Khoa hoïc kó thuaät.
+ Giaùo vieân gôïi yù: Myõ coù ñieàu - Myõ laø nöôùc khôûi ñaàu cuoäc
kieän hoaø bình, phöông tieän laøm vieäc caùch maïng khoa hoïc-kó thuaät laàn
toát -> thu huùt ñöôïc nhieàu nhaø khoa hai (töø ñaàu thaäp nieân 40 cuûa theá
hoïc ñeán Myõ laøm vieäc vaø phaùt minh kæ XX), ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu
(Anhxtanh, Phemô ...) lôùn trong caùc lónh vöïc: coâng cuï
+ Trong nhöõng naêm 1940-1970, Myõ sôû saûn xuaát môùi, vaät lieäu môùi,
höõu ¾ phaùt minh vaø saùng cheá cuûa nguoàn naêng löôïng môùi ...)
theá giôùi.
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân. 2/ Taây AÂu töø naêm 1950 ñeán
Nguyeân nhaân söï phaùt trieån kinh teá
naêm 1973
Taây AÂu trong nhöõng naêm 1950- a/ Kinh teá: Töø nöûa sau nhöõng naêm
1970? 50 ñeán ñaàu nhöõng naêm 70 kinh teá
Hs döïa vaøo saùch giaùo khoa traû lôøi
phaùt trieån nhanh->Taây AÂu trôû
(nhaán maïnh nguyeân nhaân cô baûn laø
thaønh 1 trong 3 trung taâm kinh teá taøi
“Aùp duïng thaønh töïu khoa hoïc kyõchính lôùn nhaát theá giôùi (vôùi trình
thuaät vaøo saûn xuaát..”. ñoä kyõ thuaät phaùt trieån cao vaø
- Gv môû roäng theâm bieåu hieän söïhieän ñaïi ).
phaùt trieån cuûa Taây AÂu giai ñoaïn
- Nguyeân nhaân:
naøy (Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá
+ Caùc nöôùc TAÂ ñaõ aùp duïng
cao hôn Myõ, ñuoåi kòp vaø vöôït Myõnhöõng thaønh töïu cuûa caùch maïng
veà döï tröõ vaøng, ngoaïi teä, caïnh
KHKT nhaèm taêng naêng suat lao
tranh gay gaét veà thò tröôøng theá ñoäng, haï giaù thaønh saûn phaåm.
giôùi). + Vai troø cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc
quaûn lyù, ñieàu tieát, thuùc ñaåy neàn
kinh teá.
+ Taän duïng toát caùc nguoàn vieän trôï
Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp, caù nhaân. töø beân ngoaøi...
Tình hình chính trò caùc nöôùc Taây b/ Chính trò: Theå cheá daân chuû tö
28
AÂu töø 1950 ñeán 1973? saûn ñöôïc cuûng coá vaø phaùt trieån,
tuy nhieân coù söï bieán ñoäng treân
- Hoïc sinh theo doõi SGK, tìm yù traû chính tröôøng nhieàu nöôùc (Phaùp,
lôøi. Taây Ñöùc, YÙ..).
- Giaùo vieân giaûi thích veà Mafia laø - Ñoái ngoaïi :
toäi phaïm coù toå chöùc (röûa tieàn, + Tieáp tuïc lieân minh chaët cheõ vaø
buoân laäu, cöôùp nhaø baêng...), loaïi phuï thuoäc vaøo Myõ (Anh, Ñöùc,
toäi phaïm naøy laøm aûnh höôûng lôùn YÙ ).
ñeán tình hình kinh teá- chính trò, xaõ + Noã löïc ña daïng hoaù, ña phöông
hoäi (lieân heä phim “con baïch tuoäc” hoaù ñeå khaúng ñònh yù thöùc ñoäc
noùi veà cuoäc chieán choáng Mafia ôû laäp cuûa mình (Phaùp, Thuî Ñieån,
YÙ). Phaàn Lan..)
+ Chuû nghóa thöïc daân cuõ vaø heä
thoáng thuoäc ñòa suïp ñoå treân phaïm
vi toaøn theá giôùi (Anh ôû AÁn Ñoä,
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân Phaùp ôû Ñoâng Döông, Haø lan ôû
Neâu nhöõng neùt chính veà tình hình Inñoâneâxia ).
kinh teá- chính trò cuûa Taây AÂu giai
ñoaïn naøy? 3/ Taây AÂu töø naêm 1973 ñeán
naêm 1991.
a/ Kinh teá: Suy thoaùi vaø khuûng
hoaûng keùo daøi do taùc ñoäng khuûng
Hoïc sinh ñoïc nhanh SGK, suy nghó hoaûng naêng löôïng theá giôùi, söï
traû lôøi. caïnh tranh gay gaét töø Myõ –Nhaät
GV nhaän xeùt, choát yù. vaø caùc nöôùc N I Cs.
b/ Chính trò –xaõ hoäi
- Neàn daân chuû tö saûn ñöôïc duy trì
vaø phaùt trieån, tuy nhieân vaán ñeà
xaõ hoäi phöùc taïp vaø boäc loä nhieàu
vaán ñeà :
+ Söï phaân hoaù giaøu ngheøo caøng
lôùn.
+ Caùc teä naïn xaõ hoäi gia taêng
(Maphia ôû YÙ, xung ñoät toân giaùo ôû
Anh, chuû nghóa phaùt xít môùi ôû
Ñöùc..).
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân. - Ñoái ngoaïi:
Neùt chính veà tình hình kinh teá, chính + 12-1972: hieäp ñònh veà cô sôû
trò cuûa Taây AÂu trong thaäp kyû 90? quan heä Ñoâng- Taây Ñöùc -> vieäc
Hoïc sinh theo doõi SGK, suy nghó traû phaù boû böùc töôøng Beclin 11-1989
lôøi. vaø thoáng nhaát Ñöùc 3-10-1990, laøm
GV nhaän xeùt, keát luaän. cho tình hình TAÂ coù dòu ñi.
+ Hieäp öôùc Henxinhki(1975 ) veà
an ninh vaø hôïp taùc chaâu AÂu.
4- Taây AÂu töø naêm 1991 ñeán
naêm 2000
a/ Kinh teá:
29
- Ñaàu thaäp kyû 90, suy thoaùi.
- Töø 1994 trôû ñi, phuïc hoài vaø phaùt
Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân trieån.
Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån b/ Chính trò, ñoái ngoaïi:
cuûa EU? + Chính trò oån ñònh.
Hoïc sinh döïa vaøo saùch giaùo khoa + Coù söï ñieàu chænh quan troïng veà
trình baøy veà söï thaønh laäp vaø phaùt chính saùch ñoái ngoaïi sau “chieán
trieån cuûa khoái EU töø 1953 ñeán tranh laïnh” vaø “traät töï hai cöïc Ianta
2004. tan raõ”, Taây AÂu môû roäng quan heä
GV nhaän xeùt, keát luaän. vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån ôû
chaâu AÙ, Phi, Myõ, Ñoâng AÂu ...
5- Lieân minh chaâu AÂu (EU)
a/ Söï thaønh laäp:
-18-4-1951: hieäp öôùc Pari ñöôïc kí
keát giöõa 6 nöôùc Taây AÂu (Phaùp,
CHLB Ñöùc, Bæ, Italia, Haø Lan,
Lucxambua) thaønh laäp "Coäng ñoàng
than- theùp Chaâu AÂu".
GV neâu moái quan heä giöõa VN vaø -25-3-1957: 6 nöôùc treân kyù hieäp
EU. öôùc Roâma laäp "Coäng ñoàng nguyeân
+Vieät Nam: xuaát sang thò tröôøng EU töû chaâu AÂu" vaø "Coäng ñoàng kinh
(giaøy da, haûi saûn, deät may, thöïc teá chaâu AÂu" (EEC).
phaåm, than ñaù..). -1-7-1967:3 toå chöùc treân hôïp nhaát
+Vieät nam nhaäp töø EU chuû yeáu laø -> "Coäng ñoàng chaâu AÂu" (EC).
thieát bò maùy moùc, daàu, saét theùp, -7-12-1991: hieäp öôùc Maxtrích (Haø
phaân boùn, coâng ngheä ñoùng taøu, Lan) ñoåi EEC thaønh "Lieân mình
thuyû ñieän. chaâu AÂu" (EU) vôùi 15 thaønh vieân.
b/ Tính chaát EU: laø toå chöùc lieân
minh kinh teá- tieàn teä- chính trò- an
ninh ôû chaâu AÂu.
c/ Quan heä VN- EU: 10-1990, quan
heä EU vaø Vieät Nam ñöôïc thieát laäp
môû ra thôøi kì phaùt trieån môùi vaø
hôïp taùc toaøn dieän cho caû hai beân.
30
Chuaån bò baøi môùi: Baøi 8 “ Nhaät Baûn”.
3/ Daën doø: Ñoïc tröôùc baøi 8: Nhaät Baûn.
31
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
Hoaït ñoäng 1: Theo nhoùm. 1/ Nhaät Baûn töø 1945 ñeán 1952)
Tình hình Nhaät sau chieán tranh a/ Hoaøn caûnh:
theá giôù II nhö theâ naøo? Bò thaát baïi trong chieán tranh theá giôùi II.
+ Cuûa caûi tích luyõ 10 naêm - Nhöõng haäu quaû naëng neà do chieán
tröôùc chieán tranh bò tieâu huyû tranh: kinh teá ñaát nöôùc kieät queä, tan naùt
+ 2,53 trieäu ngöôøi maát tích-bò - Quaân ñoàng minh Myõ chieám ñoùng töø
thöông 1945-1952
+ 13,1 trieäu ngöôøi thaát nghieäp + Nhaät Baûn ñaõ noã löïc phuïc hoài kinh
+ Laïm phaùt nghieâm troïng töø teá sau chieán tranh
1945-1949. - Thöïc hieän nhöõng caûi caùch daân chuû
veà caùc maët: chính trò, kinh teá
+ Chính trò: theo theå cheá quaân chuû laäp
- Hieán phaùp môùi 1947 thay cho hieán (daân chuû ñaïi nghò tö saûn
hieán phaùp Minh Trò 1898 + Kinh teá: Thöïc hieän 3 cuoäc caûi caùch
tuyeân ngoân veà hoaø bình laø lôùn:
ñaëc ñieåm noåi baät - Giaûi taùn caùc Ñaibatxöu, thuû tieâu cheá
- Ban haønh ñaïo luaät giaùo duïc ñoä taäp trung kinh teá
1947 theo cheá ñoä: 6-3-3-4 - Caûi caùch ruoäng ñaát
naâng möùc giaùo duïc baét buoäc - Thöïc hieän daân chuû hoaù lao ñoäng
laø 9 naêm (thoâng qua ñaïo luaät lao ñoäng 1946)
+ Vì sao töø nhöõng naêm 1950- - Töø nhöõng naên 1950-1951 kinh teá cuûa
1951 kinh teá Nhaät Baûn Ñöôïc Nhaät ñöôïc khoâi phuïc, ñaït möùc tröôùc
phuïc hoài ? chieán tranh
- Söï noã löïc cuûa Nhaät + Chính saùch ñoái ngoaïi:
- Söï vieän trôï cuûa Myõ döôùi - Lieân minh chaët cheõ vôùi Myõ, kí keát
hình thöùc vay nôï töù 1945-1950 “hieäp öôùc hoaø bình” Xanphranxixco (9-
Nhaät nhaän vieän trôï töø Myõ 1951) chaám döùt cheá ñoä chieám ñoùng
vaø nöôùc ngoaøi khoaûng 14 tyû $ cuûa ñoàng minh naêm 1952
+ Lieân minh Myõ-Nhaät ñöôïc - Hieäp öôùc an ninh Nhaät-Myõ 8-9-1951
theå hieän nhö theá naøo chaáp nhaän “chieác oâ baûo trôï haït nhaân
- Myõ ñaët 179 caên cöù quaân söï cuûa Myõ” Nhaät trôû thaønh caên cöù
vaø hôn 28 vaên quaân ôû Nhaät quaân söï vaø ñoùng quaân lôùn nhaát cuûa
Myõ ôû chaâu AÙ
- Söï phaùt trieån thaàn kì cuûa 2/ Nhaät Baûn töø 1952-1973.
kinh teá Nhaät töø 1960-1973 a/ Kinh teá, Khoa hoïc-kó thuaät
+ Toác ñoä taêng tröôûng haøng + Töø 1952-1960: kinh teá coù böôùc phaùt
naêm 11% trieån nhanh 1960-1973, phaùt trieån thaàn
GNP 1950 ñaït 20 tyû $, 1968 ñaït kì töø nhhöõng naêm 1970 Nhaät trôû
183 tyû $, 1973 ñaït 402 tyû $ thaønh 1 trong 3 trung taâm kinh teá-taøi
+ Toác ñoä taêng tröôûng coâng chính lôùn nhaát cuûa theá giôùi
nghieäp haøng naêm gaáp 6 laàn + Nhaät tìm caùch ñaåy nhanh söï phaùt trieån
Myõ baèng vieäc mua phaùt minh saùng cheáâ-aùp
+ Töø 1950-1971 xuaát khaåu duïng khoa hoïc kó thuaät, coâng ngheä môùi
taêng 30 laàn, nhaäp khaåu taêng vaøo saûn xuaát haøng daân duïng, taøu bieån,
21 laàn maùy ñieän töû
32
- Phaân tích nhöõng nguyeân nhaân + Nguyeân nhaân söï phaùt trieån:
cuûa söï phaùt trieån thaàn kì ñoù - Yeáu toá con ngöôøi laø yeáu toá quyeát
- Vì sao yeáu toá quan troïng nhaát ñònh ban ñaàu
laø con ngöôøi ? - Vai troø laõnh ñaïo, quaûn lyù cuûa nhaø
+ Con ngöôøi Nhaät coù truyeàn nöôùc
thoáng yù thöùc töï löïc, töï cöôøng - Cheá ñoä laøm vieäc
vöôn leân-ñöôïc giaùo duïc cô - Aùp duïng thaønh coâng caùc thaønh töïu
baûn, coù trình ñoä vaên hoaù, kó khoa hoïc-kó thuaät hieän ñaïi vaøo saûn xuaát
thuaät cao, kó naêng ñoåi môùi vaø - Chi phí quoác phoøng thaáp
boå sung tri thöùc nhanh - Taän duïng toát caùc yeáu toá khaùch quan
ñeå phaùt trieån (vieän trôï cuûa Myõ, ñaàu tö
nöôùc ngoaøi, chieán tranh Trieàu Tieân-Vieät
- Nhöõng khoù khaên trong neàn Nam)
kinh teá Nhaät + Khoù khaên vaø haïn cheá:
- Chuû quan:
Söï khoù khaên cuûa ñieàu kieän töï nhieân
Söï maát caân ñi61 trong cô caáu kinh teá
- Khaùch quan: Söï caïnh tranh cuûa Myõ,
Taây AÂu, caùc nöôùc NICs
b/ Chính trò:
Ñaûng daân chuû töï do (LDP) caàm quyeàn
töø 1955-1993 tieáp tuïc duy trì cheá ñoä tö
+ Chính saùch ñoái ngoaïi cuûa baûn Nhaät
Nhaät 1973-1991, so saùnh vôùi + Ñoái ngoaïi: Lieân minh chaët cheõ vôùi
giai ñoaïn tröôùc ñoù (tö lieäu Myõ, 1956 bình thöôøng hoaù trong quan heä
saùch giaùo vieân) vôùi Lieân Xoâ
3/ Nhaät Baûn töø 1973-1991
a/ Kinh teá: töø 1973-ñaàu 1980: söï phaùt
trieån ñi keøm vôùi khuûng hoaûng vaø suy
thoaùi, töø nöûa sau nhöõng naêm 1980 Nhaät
trôû thaønh sieâu cöôøng taøi chính ñöùng
- Töø 1991 ñeán nay: toác ñoä ñaàu theá giôùi
taêng tröôûng kinh teá ñaït döôùi b/ Ñoái ngoaïi: taêng cöôøng quan heä moïi
1% maët vôùi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø
- 1996 khoâi phuïc laïi möùc 2,9% Asean (hoïc thuyeát Pucöña 8-1977, hoïc
caùc naêm sau tuït xuoáng aâm thuyeát Kaiphu 1991)
4/ Nhaät baûn töø 1991 ñeán 2000
a/ Kinh teá: coù söï phuïc hoài nhöng khoâng
oån ñònh tuy nhieân Nhaät vaãn laø 1 trong 3
trung taâm kinh teá-taøi chính lôùn cuûa theá
giôùi (sau Myõ)
- Khoa hoïc kó thuaät: phaùt trieån ôû trình
- Nhöõng neùt môùi trong quan ñoä cao
heä ñoái ngoaïi cuûa Nhaät - Vaên hoaù: söï keát hôïp giöõa neùt truyeàn
trong thôøi kì töø 1991-2000 thoáng vaø hieän ñaïi
b/ Chính trò: Chaám döùt söï ñoäc toân cuûa
ñaûng LDP sau 38 naêm. Töø 1993-1996 thay
33
ñoåi 5 laàn noäi caùc
c/ Ñoái ngoaïi:
- Duy trì söï lieân minh chaët cheõ vôùi Myõ
- Môû roäng quan heä ñoái ngoaïi treân phaïm
vi toaøn caàu Phaùt trieån quan heä vôùi
ASEAN. Taêng cöôøng quan heä buoân baùn,
ñaàu tö, vieän trôï, kí heát caùc hieäp ñònh
thöông maïi ...
- Quan heä Nhaät-Vieät coù nhieàu chuyeån
bieán tích cöïc.
1952-1973
1973-1991
1991-2000
3/ Daën doø:
Tieát 12 kieåm tra 1 tieát: hoïc caùc noäi dung töø chöông I – Heát chöông IV.
1/ Traät töï hai cöïc Ianta, toå chöùc UNO.
2/Lieân xoâ xaây döïng CNXH 1950-1970.
3/ Phaân tích nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán söï suïp ñoå cuûa CNXH ôû Lieân
xoâ vaø Ñoâng aâu.
34
4/ Trung quoác 1978-2000.
5/Caùch maïng Laøo- Caêmpuchia. Toå chöùc ASEAN
6/Chaâu Phi vaø Myõ la tinh.
7/Nöôùc Myõ.
8/Nhaät baûn
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
Giaùo vieân nhaéc laïi caùc noäi dung I. Maâu thuaãn Ñoâng-Taây vaø söï
chính cuûa baøi “Traät töï theá giôùi sau khôûi ñaàu cuûa “Chieán tranh
35
chieán tranh” laïnh”.
- Traät töï 2 cöïc Ianta 1/ Maâu thuaãn Ñoâng-Taây.
- Söï hình thaønh heä thoáng XHCN - Do söï ñoái laäp nhau veà muïc
Söï ñoái ñaàu giöõa TBCN (Taây) vaø tieâu vaø chieán luôïc cuûa hai
XHCN (Ñoâng) cöôøng quoác Lieân Xoâ-Myõ
- Nguyeân nhaân söï maâu thuaãn Ñoâng- CNXH trôû thaønh moät heä
Taây thoáng roäng lôùn
+ Hoïc sinh phaân tích: veà ñöôøng loái - ø Myõ vöôn leân thaønh moät nöôùc
chieán löôïc cuûa Lieân Xoâ vaø Myõ sau tö baûn giaøu maïnh nhaát, naém ñoäc
chieán tranh quyeàn veà vuõ khí nguyeân töû vôùi
+ Töø lieân minh trong chieán tranh tham voïng baø chuû theá giôùi
Ñoái ñaàu sau chieán tranh Töø moät lieân minh cuøng choáng
phaùt xít trong chieán tranh ñi ñeán
Haõy neâu vaø phaân tích nhöõng söï kieän tình traïng “ñoái ñaàu” sau chieán
tieâu bieåu môû ñaàu cho “Chieán tranh tranh.
laïnh”
+ Hoïc thuyeát Truman (3/1947) 2/ Söï khôûi ñaàu cuûa “chieán
+ Keá hoaïch Macsan (6/1947) tranh laïnh”.
+ Khoái Nato (4/1949) + Hoïc thuyeát Truman 3-1947
3 söï kieän treân ñaùnh daáu söï hình + Keá hoaïch Macsan 6-1947
thaønh giôùi tuyeán phaân chia vaø söï ñoái + Söï ra ñôøi cuûa khoái Nato 4-1949
laäp veà KT, CT vaø QS giöõa 2 phe Lieânâ Xoâ vaø caùc nöôùc
TBCN vaø XHCN XHCN Ñoâng AÂu ñaõ laäp ra:
Vì sao söï ra ñôøi cuûa hai khoái Nato vaø + Khoái SEV 1949
Vacsava laïi ñaùnh daáu söï xaùc laäp cuïc + Khoái quaân söï hieäp öôùc
dieän “2 cöïc”. Vacsava 1955.
Söï ra ñôøi cuûa khoái Nato vaø
Vacsava ñaùnh daáu xaùc laäp cuïc
dieän 2 phe vaø 2 cöïc, “Chieán tranh
Hoïc sinh döïa vaøo sgk ñeå traû lôøi: chæ laïnh” chi phoái tình hình theá giôùi
roõ muïc ñích cuûa Myõ vaø Lieân Xoâ khi sau chieán tranh.
laäp 2 khoái naøy.
+ Giaùo vieân giaûi thích veà khaùi nieäm II. Söï ñoái ñaàu Ñoâng-Taây vaø
“chieán tranh laïnh” ñaõ noùi ñeán ôû baøi caùc cuoäc chieán tranh cuïc boä.
Myõ + Töø 3-1947 khi Myõ phaùt ñoäng
+ Chieán tranh laïnh ñaõ aûnh höôûng ñeán “chieán tranh laïnh” cuoäc ñoái
theá giôùi nhö theá naøo ñaàu gay gaét giöõa ñeá quoác (Myõ
- Laø cuoäc ñoái ñaàu caêng thaúng giöõa ñöùng ñaàu) vaø CNXH (Lieân Xoâ)
hai phe CNÑQ vaø CNXH. Dieãn ra treân dieãn ra treân moïi lónh vöïc vaø keùo
caùc lónh vöïc: chính trò, quaân söï, kinh daøi gaàn ½ theá kæ.
teá, vaên hoaù ... tình hình theá giôùi 1/ Chieán tranh choáng Phaùp ôû
luoân caêng thaúng, phöùc taïp. Ñoâng Döông (1956-1954)
- Vì sao chieán tranh Ñoâng Döông chòu + Töø cuoái 12-1946 chieán tranh lan
söï taùc ñoäng cuûa hai phe. roäng toaøn Ñoâng Döông 1950
+ Myõ giuùp Phaùp can thieäp vaøo hai phe trôû ñi Myõ can thieäp saâu vaøo
+ Lieân Xoâ, Trung Quoác giuùp Vieät cuoäc chieán tranh ôû Ñoâng Döông
Nam + Lieân Xoâ, Trung Quoác uûng hoä
36
vaø giuùp ñôõ cuoäc khaùng chieán
cuûa Vieät Nam.
Hieäp ñònh Giônevô (7-1954) keát
- Vì sao noùi chieán tranh Trieàu Tieân laø thuùc cuoäc chieán tranh cuûa Phaùp
saûn phaåm cuûa “Chieán tranh laïnh” ôû Ñoâng Döông nhöng laïilaø söï
+ Lieân heä baøi “Caùc nöôùc Ñoâng Baéc chuaån bò cho Myõ trong cuoäc
AÙ” ñaõ hoïc ñeå hieåu roõ aâm möu cuûa chieán tranh môùi ôû khu vöïc naøy.
Myõ khi laäp nhaø nöôùc TB Haøn Quoác. 2/ Cuoäc chieán tranh Trieàu Tieân
(1950-1953)
+ Sau chieán tranh theá giôùi II Lieân
Xoâ vaø Myõ chieám ñoùng hai
Myõ tieán haønh chieán tranh ôû Vieät mieàn Baéc vaø Nam Trieàu Tieân
Nam nhaèm muïc ñích gì ? 1948 coù 2 chính quyeàn rieâng reõ
+ Bieán MN thaønh caên cöù quaân söï vaø ñöôïc thaønh laäp do Myõ-Lieân Xoâ
laø thuoäc ñòa kieåu môùi cuûa Myõ baûo trôï
+ Ñaùnh baïi cuoäc khaùng chieán cuûa + Töø 6-1950 ñeán 7-1973 dieãn ra
Vieät Nam cuoäc chieán khoác lieät giöõa 2
+ Ñaåy luøi phong traøo giaûi phoùng daân mieàn cuoäc chieán tranh naøy laø
toäc, laøm suy yeáu phe XHCN saøn phaåm cuûa “chieán tranh laïnh”
+ Myõ laàn löôït thöïc thi caùc chieán löôïc vaø laø söï ñuïng ñaàu tröïc tieáp ñaàu
“phaûn öùng linh hoaït” ôû chieán tröôøng tieân cuûa hai phe.
mieàn Nam, “chieán tranh ñôn phöông”, 3/ Cuoäc khaùng chieán choáng
“chieán tranh cuïc boä”, “chieán tranh ñaëc Myõ ôû Vieät Nam (1954-1957)
bieät” + Töø sau hieäp ñònh Giônevô Myõ
- Lieân heä ñeán caùc cuoäc xung ñoät ôû ñaõ theá chaân vaø haát caúng Phaùp
Trung Ñoâng: Ixraen-Paletxtin. Tieán haønh cuoäc chieán tranh
thöïc daân môùi ôû Vieät Nam
+ Myõ ñaõ theo ñuoåi nhöõng tham
voïng lôùn qua cuoäc chieán tranh
Vieät Nam ñoái vôùi phe XHCN vaø
phong traøo giaûi phoùng daân toäc
Keát quaû Myõ thaát baïi
Toùm laïi: trong thôøi kì “chieán
tranh laïnh”, caùc cuoäc chieán tranh,
xung ñoät quaân söï treân theá giôùi
ñeàu lieân quan ñeán hai cöïc Xoâ-
Myõ.
37
Baøi 9 : QUAN HEÄ QUOÁC TEÁ TRONG VAØ SAU THÔØI KÌ
CHIEÁN TRANH LAÏNH (TT)
Tieát 14
Ngaøy soaïn: 4/11/07
Ngaøy giaûng: 7/11/07
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém vöõng
+ Nhöõng bieåu hieän cuûa xu theá III. Xu theá hoaø hoaõn Ñoâng-Taây
hoaø hoaõn Ñoâng-Taây töø ñaàu vaø “chieán tranh laïnh” chaám döùt.
nhöõng naêm 1970. + Töø ñaàu nhöõng naêm 1970 âBaét
- Nhöõng cuoäc thöông löôïng Xoâ- ñaàu xu theá hoaø hoaõn Ñoâng-Taây
Myõ Bieåu hieän cuûa xu theá naøy laø:
- Hieäp ñònh Bon 9-11-1972 veà quan - Nhöõng cuoäc thöông löôïng Xoâ-Myõ
heä Ñoâng-Taây Ñöùc - 9-11-1972: CHDC Ñöùc vaø CHLB
1972, Xoâ-Myõ: hieäp öôùc ABM Ñöùc kyù hieäp ñònh “veà nhöõng cô sôû
3-7-1974: hieäp öôùc SALT-1 quan heä Ñoâng-Taây Ñöùc”.
8-1975: ñònh öôùc Henxini cuûa 35 - Caùc thoaû thuaän veà haïn cheá vuõ khí
38
nöôùc chaâu AÂu, chaâu Myõ vaø chieán löôïc cuûa Xoâ-Myõ naêm 1972
Canaña â18-6-1979, Xoâ-Myõ kí (ABM, SALT-1)
hieäp ñònh SALT-2 - 8-1975: Ñònh öôùc Henxinki cuûa 35
+ Vì sao XOÂ-Myõ laïi chaám döùt nöôùc chaâu AÂu, chaâu Myõ vaø Canaña
“chieán tranh laïnh” - 1985: Caùc cuoäc gaëp gôõ caáp cao
- Hoïc sinh döïa vaøo sgk ñeå traû lôøi, Xoâ-Myõ
giaùo vieân phaân tích theâm yù: âQuan heä cuûa 2 sieâu cöôøng chuyeån
+ Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc-kó töø ñoái ñaàu sang ñoái thoaïi
thuaät - 12-1989: Goocbachop vaø Busô chính
âCaùc nöôùc caàn coù 1 cuïc dieän thöùc tuyeân boá chaám döùt “chieán tranh
hoaø bình oån ñònh ñeå phaùt trieån laïnh” taïi Manta.
töùc laø khoâng theå “ñoái ñaàu” vaø âVieäc chaám döùt “chieán tranh laïnh”
chaïy theo vuõ trang ñaõ môû ra nhöõng chieàu höôùng vaø
+ Vieäc chaám döùt “chieán tranh ñieàu kieän khaû dó ñeå giaûi quyeát caùc
laïnh”coù taùc ñoäng theá naøo ñeán tranh chaáp xung ñoät ôû nhieàu khu vöïc
quan heä quoác teá ? treân theá giôùi vaø laøm dòu ñi quan heä
quoác teá
+ Phaïm vi aûnh höôûng cuûa Lieân
Xoâ ôû chaâu AÂu, chaâu AÙ bò maát II. Theá giôùi sau “chieán tranh laïnh”.
+ Aûnh höôûng cuûa Myõ bò thu heïp 1/ Söï suïp ñoå cuûa traät töï 2 cöïc
ôû Ñoâng Nam AÙ, Myõ Latinh ... Ianta.
+ 1991: XHCN ôû Lieân Xoâ vaø Ñoâng
AÂu tan raõ
+ 6-1991: khoái SEV giaûi theå
+ 7-1991: khoái Vacsava giaûi theå
Tình hình vaø xu theá phaùt trieån â “cöïc Lieân Xoâ tan raõ” âTraät töï 2
cuûa TG sau “Chieán tranh laïnh” cöïc Ianta suïp ñoå
HS döïa vaøo SGK neâ 3 vaán ñeà veà
tình hình vaø 4 xu theá phaùt trieån 2/ Tình hình theá giôùi sau chieán tranh
laïnh vaø caùc xu theá phaùt trieån
hieän nay cuûa theá giôùi töø sau 1991.
a/ Tình hình:
Sau 1991 theá giôùi coù nhöõng thay ñoåi
Lieân heä: to lôùn vaø phöùc taïp
- Cuoäc chieán giöõa Ixraen vaø -Traät töï 2 cöïc suïp ñoå âTraät töï theá
Paletxtin veà vaán ñeà laõnh thoå toân giôùi môùi daàn hình thaønh
giaùo. - Söï tan raõ cuûa Lieân Xoâ âMyõ tham
- Xung ñoät ôû Bancaêng, chaâu Phi voïng thieát laäp traät töï theá giôùi “moät
- Xu theá phaùt trieån hieän nay cuûa cöïc”.
theá giôùi laø gì ? - Hoaø bình theá giôùi ñöôïc cuûng coá
- Hoaø bình, hôïp taùc, phaùt trieån – nhöng nhieàu khu vöïc vaàn tieáp tuïc noäi
hy voïng veà töông laïi toát ñeïp cuûa chieán, xung ñoät ñaãm maùu keùo daøi
loaøi ngöôøi b/ Xu theá phaùt trieån.
- Hoøa bình, hôïp taùc, phaùt trieån, caùc
daân toäc hy voïng veà töông lai toát ñeïp
cuûa loaøi ngöôøi.
39
- Nguy cô vaø thaùch thöùc cuûa chuû
nghóa khuûng boá (Sau vuï 11-9-2001 taïi
Myõ vaø haøng loaït caùc vuï khuûng boá
ôû Nga, Nhaät, AÁn Ñoä, Trung Ñoâng ...)
âTheá giôùi vöøa coù nhöõng thôøi cô
phaùt trieån thuaän lôïi ñoàng thôøi phaûi
ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc gay
gaét.
1970 – 1991 Xu theá hoaø hoaõn Ñoâng-Taây â “chieán tranh laïnh chaám
döùt (caùc söï kieän tieâu bieåu).
1991 – nay Traät töï 2 cöïc suïp ñoå â Theá giôùi haäu “chieán tranh laïnh”
vaø caùc xu theá phaùt trieån môùi.
2- Gôïi yù traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp (SGK – trang 67): Xu theá phaùt
trieån cuûa theá giôùi sau “Chieán tranh laïnh”.
HS lieân heä veà coâng cuoäc ñoåi môùi – môû cöûa ôû nöôùc ta laø : Taäp trung
phaùt trieån kinh teá vôùi ñöôøng loái CN hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Tích
cöïc môû cöûa hoäi nhaäp TG ( VN quan heä höõu nghò vaø hôïp taùc vôùi nhieàu
nöôùc, nhaát laø caùc cöôøng quoác Myõ, Anh, Phaùp, Ñöùc, Nhaät, Nga, Trung
quoác…. Nhaø nöôùc ta coi troïng söï hoøa bình vaø oån ñònh cuûa ñaát nöôùc vaø
coäng ñoàng TG, leân aùn chuû nghóa ly khai, CN khuûng boá quoác teá…Tham
gia vaøo caùc toå chöùc, lieân minh chính trò, kinh teá ôû khu vöïc vaø quoác teá
( APEC, ASEM, ASEAN,AFTA, WTO…) Vaø thaùng 10/07 VN ñaõ ñöôïc Ñaïi
hoäi ñoàng UNO boû phieáu thoâng qua vieäc VN laø uûy vieân khoâng thöôøng
tröïc cuûa Hoäi ñoàng baûo an UNO naêm 2008
3- Daën doø hoïc sinh:
Chuaån bò baøi 9 “ Caùch maïng khoa hoïc –coâng ngheä vaø xu höôùng toaøn
caàu hoaù”
CHÖÔNG VI: CAÙCH MAÏNG KHOA HOÏC – COÂNG NGHEÄ VAØ
XU THEÁ TOAØN CAÀU HOAÙ.
Baøi 10 : Caùch maïng khoa hoïc – coâng ngheä vaø xu theá toaøn caàu
hoaù nöûa sau theá kæ XX
Tieát 15
Ngaøy soaïn:
3/11/07
Ngaøy giaûng:
8/11/07
40
I. Muïc tieâu baøi giaûng.
1/ Kieán thöùc: Hoïc sinh naém ñöôïc nguoàn goác – ñaëc ñieåm vaø nhöõng
thaønh töïu chuû yeáu cuûa caùch maïng khoa hoïc – coâng ngheä sau chieán tranh
theá giôùi II. Xu theá toaøn caàu hoaù laø heä quaû taát yeáu cuûa caùch maïng
khoa hoïc coâng ngheä
2/ Tö töôûng: Hoïc sinh nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa khoa hoïc –kyõ
thuaät ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa theá giôùi, thaáy roõ yù chí vöôn leân khoâng
ngöøng cuûa con ngöôøi trong vieäc tìm toøi, khaùm phaù theá giôùi. Töø ñoù hoïc
sinh caàn coá gaéng trong hoïc taäp vaø reøn luyeän ñeå tieáp thu kieán thöùc, naém
baét kòp söï tieán boä veà khoa hoïc kyõ thuaät-coâng ngheä tieân tieán cuûa theá
giôùi goùp phaàn ñaåy nhanh coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát
nöôùc VN.
3/ Kyõ naêng:-Reøn luyeän kyõ naêng tö duy, phaân tích, lieân heä vaø so saùnh.
-Keát hôïp kieán thöùc lieân moân: toaùn, lyù, hoaù, sinh..
-Naém vöõng moät soá khaùi nieäm môùi: “Caùch maïng khoa hoïc-
coâng ngheä”, xu theá
“Toaøn caàu hoaù”.
II. Tö lieäu, ñoà duøng daïy hoïc
- Tranh aûnh tö lieäu veà nhöõng thaønh töïu cuûa caùch maïng khoa hoïc cuûa theá
giôùi vaø Vieät Nam.
III. Tieán trình toå chöùc daïy vaø hoïc.
1/ Kieåm tra baøi cuõ:
- Neâu caùc noäi dung cô baûn cuûa quan heä quoác teá töø 1945-2000.
- Xu theá phaùt trieån cuûa theá giôùi sau 1991. Vì sao coù xu theá ñoù
2/ Daãn nhaäp vaøo baøi môùi:
- Töø sau chieán tranh theá giôùi II, theá giôùi ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao ôû
taát caû caùc lónh vöïc. Söï thay ñoåi ñoù chính laø keát quaû cuûa cuoäc caùch
maïng khoa hoïc-coâng ngheä.
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung hoïc sinh caàn naém
- Caùch maïng khoa hoïc-kó thuaät laø gì ? I. Caùch maïng khoa hoïc-coâng
Nguoàn goác vaø ñaëc ñieåm cuûa caùch ngheä.
maïng khoa hoïc-coâng ngheä. 1/ Nguoàn goác vaø ñaëc ñieåm.
+ Giaùo vieân giaûi thích khaùi nieäm a/ Nguoàn goác: Xuaát phaùt töø
“caùch maïng khoa hoïc-coâng ngheä” töø yeâu caàu cuûa cuoäc soáng, saûn
nhöõng phaùt minh khoa hoïc taïo neân löïc xuaát nhaèm ñaùp öùng nhu c6aøu
löôïng saûn xuaát maïnh meõ thuùc ñaåy vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa con
söï phaùt trieån kinh teá trong ñoù yeáu toá ngöôøi.
coâng ngheä laø coát loõi - Töø yeâu caàu cuûa cuoäc soáng
+ Caùch maïng KH-KT laàn I: Baét ñaàu hieän ñaïi. Söï buøng noå daân soá,
töø theá kæ XVIII, môû ñaàu laø cuoäc söï vôi caïn nguoàn taøi nguyeân
caùch maïng CN thieân nhieân ...
+ Caùch maïng KH-KT laàn II: Baét ñaàu - Töø yeâu caàu tröïc tieáp phuïc vuï
töø nhöõng naêm 40 cuûa theá kæ XX cho chieán tranh theá giôùi II (vuõ
(khôûi ñaàu töø Myõ). khí, thoâng tin, chæ huy ...)
+ Khaùc vôùi caùch maïng KH-KT laàn I,
caùc phaùt minh maùy moùc nhö maùy hôi b/ Ñaëc ñieåm: Moïi phaùt minh kó
41
nöôùc, maùy phaùt ñieän ñeàu baét ñaàu töø thuaät ñeàu baét nguoàn töø nghieân
caûi tieán kó thuaät, ngöôøi phaùt minh cöùu khoa hoïc
khoâng phaûi laø nhöõng nhaø khoa hoïc Khoa hoïc trôû thaønh löïc löôïng
maø laø nhöõng ngöôøi thôï saûn xuaát tröïc tieáp (khoa hoïc âkó
+ Khoa hoïc trôû thaønh nguoàn goác chính thuaät âsaûn xuaát)
cho nhöõng tieán boä veà kó thuaät vaø Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa
coâng ngheä caùch maïng khoa hoïc-coâng ngheä:
- Töø nhöõng naêm 1940 – nöûa ñaàu
- Hoïc sinh quan saùt hình 25 (sgk) vaø cho 1970
bieát theá naøo laø phöông phaùp sinh saûn - Töø nöûa ñaàu 1970 – ñeán nay:
voâ tính, ñieåm tích cöïc vaø haïn cheá cuûa cuoäc CM chuû yeáu veà coâng
phöông phaùp naøy ngheäâ taïo ñieàu kieän cho SX
- Giaùo vieân giaûi thích: Sinh saûn voâ phaùt trieån theo chieàu saâu.
tính laø phöông phaùp nhaèm taïo ra 2/ Nhöõng thaønh töïu:
nhöõng con vaät môùi (keå caû ngöôøi) - Trong lónh vöïc khoa hoïc cô baûn:
baèng nhöõng teá baøo laáy ra töø meï + Ñaït nhöõng thaønh töïu to lôùn
(nhöng khoâng do meï maïng thai) maø trong caùc lónh vöïc toaùn, lí, hoaù,
nuoâi trong oáng nghieäm sinh.
+ Tích cöïc: Taïo ra nhanh choùng nhöõng + Cheá taïo coâng cuï saûn xuaát
con vaät môùi vôùi nhöõng tính naêng öu môùi: Söï ra ñôøi cuûau maùy tính
vieät, môû ra kæ nguyeân môùi trong y ñieän töû, maùy töï ñoäng, ngöôøi
hoïc, sinh hoïc, ñaåy luøi beänh vaø tuoåi maùy
giaø + Naêng löôïng môùi: Naêng löôïng
+ Haïn cheá (ñoái vôùi ngöôøi): Gaây lo maët trôøi, nguyeân töû, ñòa nhieät,
ngaïi veà maët phaùp lí, ñaïo lí vaø nguy cô söùc gioù ...
thöông maïi hoaù coâng ngheä gien. + Vaät lieäu môùi: Polime, toå hôïp
- Hoïc sinh lieân heä theâm nhöõng vaät lieäu Composite
thaønh töïu KH-KT ñöôïc öùng duïng + Caùch maïng xanh: AÙp duïng KH-
vaøo ñôøi soáng vaø saûn xuaát cuûa KT tieân tieán vaøo noâng nghieäp
con ngöôøi. nhaèm taïo ra nhöõng gioáng caây-
con môùi cho naêng suaát cao,
Lónh vöc phaùt Thaønh töïu khaùng beänh
minh + Thoâng tin lieân laïc, giao thoâng
Khoa hoïc cô vaän taûi, chinh phuïc vuõ truï vaø
baûn ñaïi döông: Veä tinh nhaân taïo, taøu
Coâng cuï SX sieâu toác, maùy bay hieän ñaïi
môùi (Poing, Airbus ...)
Vaät lieäu môùi + Taùc ñoäng cuûa caùch maïng
Naêng löôïng KH-CN:
môùi - Tích cöïc: Taêng naêng suaát lao
CN sinh hoïc ñoäng, naâng cao ñôøi soáng vaät
TT lieân laïc, chaát-tinh thaàn cuûa con ngöôøi.
GTVT Thay ñoåi cô caáu daân cö, chaát
Chinh phuïc vuõ löôïng nguoàn nhaân löïc vaø ñaët ra
truï nhöõng yeâu caàu môùi veà giaùo
duïc-ñaøo taïo.
- Tieâu cöïc: Gaây oâ nhieãm (khoâng
42
- Hoïc sinh lieân heä thöïc teá ôû Vieät khí, nguoàn nöôùc, tieáng oàn), tai
Nam veà vaán ñeà oâ nhieãm (ôû caùc naïn giaùo thoâng, tai naïn lao ñoäng
thaønh phoá lôùn), tai naïn giao thoâng. gia taêng. Beänh hieåm ngheøo, naïn
Neâu nhöõng nguyeân nhaân vaø giaûi dòch, saûn xuaát vuõ khí huyû dieät
phaùp. ñe doaï ñeán ñôøi soáng con ngöôøi
II. Xu theá toaøn caàu hoaù vaø
aûnh höôûng cuûa noù.
- Nhöõng bieåu hieän cuûa xu theá toaøn 1/ Xu theá toaøn caàu hoaù:
caàu hoaù. Vì sao ñaây laø xu theá khaùch - Söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa
quan khoâng theå ñaûo ngöôïc caùc quan heä thöông maïi quoác teá
+ Toaøn caàu hoaù â “quoác teá hoaù”, - Söï phaùt trieån vaø taùc ñoäng to
ñeå chæ hoaït ñoäng kinh teá cuûa 1 nöôùc lôùn cuûa caùc coâng ty xuyeân
vöôït ra khoûi bieân giôùi nöôùc ñoù âXu quoác gia
theá naøy ñaët neàn kinh teá 1 nöôùc trong - Söï saùp nhaäp vaø hôïp nhaát cuûa
phaïm vi lôùn cuûa thò tröôøng theá giôùi. caùc coâng ty thaønh caùc taäp ñoaøn
Noù gaén boù vôùi 3 yeáu toá laø: Thoâng lôùn.
tin, thò tröôøng, saûn xuaát - Söï ra ñôøi cuûa caùc toå chöùc
lieân keát kinh teá, thöông maïi, taøi
chính quoác teá vaø khu vöïc
âÑaây laø xu theá khaùch quan
- Giaûi thích vì sao toaøn caàu hoaù vöøa khoâng ñaûo ngöôïc
laø thôøi cô vöøa laø thaùch thöùc ñoái vôùi 2/ Taùc ñoäng cuûa xu theá toaøn
caùc nöôùc ñang phaùt trieån (lieân heä caàu hoaù:
Vieät Nam) a/ Tích cöïc: Thuùc ñaày nhanh söï
phaùt trieån vaø xaõ hoäi hoaù löïc
löôïng saûn xuaát, ñöa laïi söï taêng
tröôûng cao goùp phaàn chuyeån
bieán cô caáu kinh teá
b/ Tieâu cöïc: Laøm traàm troïng söï
baát coâng XH, nguy cô ñaùnh maát
baûn saéc daân toäc vaø ñoäc laäp töï
chuû cuûa quoác gia.
43
Ngaøy
soaïn: 9/11 / 2007
Ngaøy
giaûng: 12/11/2007
45
4/ Hoaø bình, oån ñònh, hôïp taùc cuøng phaùt trieån
laø xu theá chuû ñaïo nhöng noäi chieán, xung ñoät
vaãn dieãn ra ôû nhieàu khu vöïc treân theá giôùi.
Nguy cô môùi laø “Chuû nghóa khuûng boá”
46