Professional Documents
Culture Documents
6/8/2010 9:42:04 PM
LỜI MỞ ĐẦU
- Đồng Bằng Sông Cửu Long vốn đã có truyền thống nuôi cá tra từ rất lâu. Trước
đây, cá tra được nuôi phổ biến trong các ao, hồ, bãi bồi và nuôi lồng, bè. Cá tra
chủ yếu được nuôi trên các con sông lớn thuộc các tỉnh An Giang, Đồng Tháp...
Và đến nay cá tra đã được nuôi ở hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước, và đã đáp
ứng được nhu cầu tiêu thụ nội địa và cũng như cung cấp nguồn nguyên liệu cá
thương phẩm cho các nhà máy chế biến phục vụ cho việc xuất khẩu.
- Cùng với sự thành công về năng suất chăn nuôi, ngành công nghiệp chế biến cá
tra cũng đã có sự tiến bộ vượt bậc. Mặc dù diện tích nuôi ngày càng được mở
rộng, năng suất, sản lượng và kim ngạch xuất khẩu luôn tăng qua từng năm. Song
bên cạnh đó, thì nghề nuôi cá tra tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long vẫn chưa
thật sự ổn định và bền vững, và vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ như: ô nhiễm môi
trường, biến động về thị trường giá cả, chất lượng của cá.... Bên cạnh đó, thì
khủng hoảng kinh tế tài chính đã khiến cho các nhà nhập khẩu cá tra trên thế giới
cũng rơi vào tình trạng khó khăn về năng lực tài chính. Và tất cả những điều này
nó đã ảnh hưởng rất lớn đến việc xuất khẩu sản phẩm cá tra Việt Nam.
- Hiện nay, mặc dù giá cá tra trên thị trường đã dần dần được khôi phục, nhưng
vấn đề đặt ra ở đây, đó là sự thiếu nguồn nguyên liệu cá tra để cung ứng cho nhà
máy chế biến xuất khẩu. Thực tế hiện tại , hầu hết các công ty chế biến chỉ thu
mua được của người dân đạt khoảng từ 60% - 70% cá nguyên liệu, đó là chưa kể
đến đã có nhiều hộ nuôi phải treo ao, không thả nuôi liên tục…Do thiếu vốn hoặc
do giá cả không đủ bù đắp chi phí nuôi .Và điều đó, đã gây ra tình trạng thiếu
nguồn nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy. Chính vì vậy, vấn đề cần đặt ra đó
là cần phải có một vùng nguyên liệu ổn định và đảm bảo tốt về chất lượng nhằm
phục vụ cho hoạt động chế biến xuất khẩu cá tra , mặt hàng từng được xem là biểu
tượng của người dân đặc biệt là các tỉnh thuộc Đồng Bằng Sông Cửu Long. Chúng
em chọn đề tài nghiên cứu: “Dự Án Xây Dựng Nguồn Nguyên liệu Cá Tra
Nhằm Phục Vụ Cho Hoạt Động Chế Biến Xuất Khẩu” vì tính cấp bách của nó.
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Và nhận thấy đây cũng là một trong những mối lo ngại của các nhà máy chế biến
xuất khẩu. Do đó, đề tài này như tìm ra một vùng nguyên liệu ổn định và đảm bảo
tốt về chất lượng nhằm phục vụ cho hoạt động chế biến xuất khẩu.
MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
- Làm mô hình mẫu cho các nhà máy và các hộ nuôi cá thể.
- Mục tiêu kinh tế: Đảm bảo nguồn nguyên liệu phục vụ cho việc xuất khẩu.
- Mục tiêu xã hội: Giải quyết việc làm cho lao động ở địa phương.
ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI:
Đối Tượng Nghiên Cứu: Nghiên cứu về quy trình thực hiện dự án cũng như tầm
quan trọng về vấn đề môi trường trong quá trình nuôi.
Phạm Vi Nghiên Cứu: Đặc điểm sinh thái con cá tra ở Đồng bằng sông Cửu
Long mà điển hình là Tỉnh An Giang.
Kết Cấu Đề Tài:
Chương 1: Cơ Sở Lý Luận
Chương 2: Thực Trạng hiện tại
Chương 3: Một Số Giải Pháp
Chương 5: Kết luận
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN
I. Khái Quát Về Đồng Bằng Sông Cửu Long:
- Đồng bằng sông Cửu Long nằm tiếp giáp với TP Hồ Chí Minh, các tỉnh miền
Đông (khu vực kinh tế năng động nhất Việt Nam), biên giới với Campuchia, và
được bao bọc bởi biển Đông, biển Tây - vịnh Thái Lan, nằm trong khu vực có
đường giao thông hàng hải và hàng không quốc tế quan trọng, giữa Nam Á, Đông
Á, Châu Úc và rất gần các nước Đông Nam Á như Thái Lan, Singapore, Malaixia,
Philippin, Indonesia...
- Đồng Bằng Sông Cửu Long có hệ thống sông ngòi chằng chịt với hai dòng sông
Tiền và sông Hậu là điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp, nuôi
trồng và đánh bắt thủy hải sản vì dễ dàng trong hoạt động lấy nước, và cộng với kỹ
thuật nuôi không quá khó nên nghề nuôi cá tra ở khu vực này phát triển mạnh nhất
là trong vài năm trở lại đây và đặc biệt là ở hai tỉnh An Giang và Đồng Tháp. Ở
đây có một nhiệt độ tương đối ổn định trong toàn vùng, trung bình là 28 0C. Một
năm chia làm hai mùa: mùa mưa và mùa nắng. Những đặc điểm khí hậu trên đã
tạo ra ở Đồng bằng sông Cửu Long những lợi thế riêng mà các nơi khác khó có
được. Và đây cũng là nơi ít xảy ra thiên tai do khí hậu đặc biệt là bão.
- Đồng bằng sông Cửu Long lấy nước ngọt từ sông Mêkông và nước mưa. Cả hai
nguồn này đều đặc trưng theo mùa một cách rõ rệt. Chính lượng nước và khối
lượng phù sa đó trong quá trình bồi bổ lâu dài đã tạo nên Đồng bằng châu thổ phì
nhiêu ngày nay.
- Năm 2005, toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long chỉ có 103 nhà máy chế biến
đông lạnh với tổng công suất thiết kế đạt trên 638 ngàn tấn, trong đó có 36 nhà
máy có chế biến cá tra, tổng công suất thiết kế đạt gần 273 ngàn tấn/năm. Đến nay,
số lượng nhà máy chế biến cá tra, cá basa đã tăng lên thành 84 nhà máy với tổng
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
công suất đạt gần 1 triệu tấn/năm. Và đây cũng là một tính hiệu tốt cho ngành nuôi
trồng thủy sản trong toàn và phát triển nền kinh tế của cả nước.
II. Những Đặc Tính Của Con Cá Tra:
1. Giá Trị Dinh Dưỡng:
- Cá tra có tên tiếng Anh là Sutchi catfish và tên khoa học là Pangasius
hypophthalmus là một trong những đối tượng nuôi trồng thủy sản đang được phát
triển với tốc độ nhanh tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Và là một trong
những loài cá có giá trị xuất khẩu cao. Cá tra của Việt Nam được nhiều thị trường
ưa chuộng vì màu sắc cơ thịt trắng, thịt cá thơm ngon hơn so với các loài cá da
trơn khá.
- Trong dinh dưỡng học, người ta đã biết cá là một món ăn quý có nhiều protein,
nhiều chất khoáng quan trọng và có gần đủ các loại vitamin, đặc biệt nhiều
vitamin A và D trong gan cá và một số vitamin nhóm B. Hơn thế nữa, cá Tta là
loài có giá trị dinh dưỡng cao vì thành phần dinh dưỡng chứa nhiều chất đạm, ít
béo, nhiều EPA và DHA, ít cholesterol.
- Lượng protein trong cá tra vào khoảng 23% đến 28%, tương đối cao hơn các loài
cá nước ngọt khác. Các protein của cá đều dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn thịt. Quan
trọng hơn nữa là thành phần các protein trong cá tra vừa có chứa đầy đủ các acid
amin cần thiết cho cơ thể lại vừa có tỷ lệ các acid amin thiết yếu (EAA) rất cân
bằng và phù hợp với nhu cầu EAA của con người.
- Về chất béo, hàm lượng chất béo trong cá tra ít hơn so với thịt nhưng chất lượng
mỡ cá lại tốt hơn. Các acid béo chưa no hoạt tính cao chiếm từ 50% - 70% trong
tổng số lipid bao gồm oleic, linoleic, linolenic... Các acid béo này là vật chất quan
trọng hỗ trợ cho nhiều cơ quan trong cơ thể như hệ thần kinh, hệ tuần hoàn. Nhiều
nghiên cứu khoa học đã phát hiện rằng, trong chất béo chưa bão hòa của cá tra có
chứa nhiều acid béo Omega 3 (EPA và DHA). Đây là các acid béo quan trọng mà
cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được nên bắt buộc phải được cung cấp từ
thức ăn. Chất DHA giữ vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng của tế bào
não và hệ thần kinh, có ảnh hưởng tới năng lực tìm tòi, phán đoán, tổng hợp của
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
não. DHA được xem là không thể thiếu trong giai đoạn trẻ em đang phát triển,
thanh niên hoặc những người lao động trí óc thường xuyên. Nếu cơ thể thiếu
DHA, bộ não sẽ trì trệ, trí nhớ giảm sút, kém thông minh. Chất EPA cũng có nhiều
trong acid béo chưa bão hòa của cá và có tác dụng phòng chống bệnh xơ vữa động
mạch và nhồi máu cơ tim. Như vậy, EPA rất cần thiết cho người cao tuổi cũng như
người tiêu dùng trong độ tuổi lao động. Ngày nay, các nhà khoa học đã cho biết
thêm hàm lượng Cholesterol trong cá tra cực kỳ thấp, chỉ chiếm khoảng 0.02%
thành phần thịt cá.
Thành phần dinh dưỡng của cá Tra thành phẩm:
Thành phần dinh dưỡng trên 100g thành phẩm ăn được
Tổng Chất đạm Tổng lượng Chất béo chưa bão hòa Cholesterol Natri
năng (g) chất béo (g) (có DHA, EPA) (g) (%) (mg)
lượng
cung cấp
(calori)
124.52 23.42 3.42 1.78 0.025 70.6
Chương 2:
THỰC TRẠNG
2 B3 4 C4 5 8 I5 9
A1 D2 J1
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
H180
1
E1 F1 G1
3 6 7 10
Sơ Đồ Minh Họa
Vụ 1
Thành
STT Chỉ Tiêu Số Lượng Đơn Giá Tiền
1 Thuê Đất - - -
2 Xây Dựng Ao Nuôi - - -
3 Xử Lý Ao Nuôi 4 ao 10 triệu/ao 40 triệu
1.2 triệu 840
4 Mua Cá Giống con 700 đ/ con triệu
1.6 triệu 8.3 triệu/ 13.280
5 Thức Ăn tấn tấn triệu
1.2 triệu 480
6 Thuốc Kháng Sinh con 400 đ/con triệu
1.110
7 Nhân Công 43 người triệu
12 triệu/ 240
7.1 Công Nhân 20 người người triệu
30 triệu/ 570
7.2 Nhân Viên 19 người người triệu
60 triệu/ 180
7.3 Trưởng Phòng 3 người người triệu
120 triệu/ 120
7.4 Giám Đốc 1 người người triệu
8 Máy Móc, Thiết Bị - - -
8.1 Máy Xay Thức Ăn - - -
8.2 Máy Thổi Oxy - - -
9 Điện Phục Vụ Sản Xuất 20000KW 1200 đ/kw 24 triệu
Hệ Thống Xử Lý Chất
10 Thải 4 hệ thống 10 triệu/ao 40 triệu
11 Thu Hoạch 4 hệ thống 5 triệu 20 triệu
Nghiên Cứu Và Sản 2.5 triệu 500
12 Xuất Giống con 200 đ/con triệu
Tổng 15.734 triệu
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
- Trên là bảng chi phí dự kiến cho từng vụ nuôi. Bảng chi phí cho thấy vụ nuôi đầu
phải tốn chi phí là 20172 triệu và kể từ vụ 2 trở đi thì chi phí giảm xuống còn 15.734
triệu là do dự án tự sản xuất được cá giống và không phải tốn thêm các chi phí thuê
đất và mua máy móc nên thực tế chi phí đã giảm. Để biết thu nhập của dự án qua
các vụ ta sẽ xây dựng bảng dòng tiền:
Bảng tính dòng tiền của dự án
ĐVT:triệu đồng
- Trên đây là bảng tính dòng tiền của dự án hoạt động qua các vụ với vòng đời dự án
là 12 vụ (8 năm). Ta thấy tổng chi phí đầu tư ban đầu để thực hiện dự án là 20.172
triệu, trong đó vốn tự có của dự án là 10.720 triệu và vay ngân hàng là 10.000 triệu
với lãi suất ngân hàng trên thị trường hiện tại là 15%/năm với kì hạn 6 tháng số tiền
phải trả lãi vay mỗi vụ là 750 triệu, định phí mỗi vụ là 2014 triệu biến phí là 14.600
ở vụ đầu tiên và doanh thu đạt được từ việc tiêu thụ cá là 20.400 triệu sau khi trừ tất
cả các khoản chi phí thì dự án có thu nhập là 2.529,5 triệu. Kể từ vụ thứ 2 về sau thì
chi phí có thể giảm do đầu tư tự sản xuất cá giống với quy mô 2.5 triệu con chi phí
cho mỗi con là 200 đồng như vậy dự án có thể dư thừa 1.3 triệu con đưa ra tiêu thụ
ngoài thị trường với giá bán 700 đồng/con thì doanh thu sẽ tăng lên là 21.310 triệu
và chi phí sẽ giảm xuống một cách rõ rệt cụ thể là: định phí 2.014 triệu, biến phí
14.000 triệu và lãi vay có thể vẫn giữ ở mức cũ là 750 triệu thì sau khi trừ tất cả các
chi phí dự án sẽ thu nhập được 3.729,5 triệu /vụ. Như vậy sau khi kết thúc dự án lợi
nhuận thu được sẽ là 23.382 triệu. Để thẩm định xem dự án có khả thi không sau khi
nghiên cứu tiền khả thi thì ta cần phải quan tâm đến chỉ tiêu IRR của dự án:
Ta có: NPV = 2.529,2/(1+i) + 3.729,5/(1+i)2 + 3.729,5/(1+i)3 +…+
3.729,5/ (1+i)12 - 20172 = 0
i = 13,88 %.
- Như vậy ta có tỷ suất sinh lợi nội bộ của dự án là 13% cao hơn lãi suất tiền gửi
ngân hàng ở thời điểm hiện tại (khoảng 11.5%). Như vậy, ta thấy được rằng đầu tư
vào dự án trên là một phương án hoàn toàn khả thi nó sẽ mang được lợi nhuận cao
hơn khi gửi ngân hàng.
Vấn đề ô nhiễm môi trường ở khu vực đồng bằng sông cửu long
Với hệ thống sông ngòi kênh rạch chằng chịt đồng bằng sông cửu long có lợi
thế trong giao thương đường thuỷ cũng như thuận lợi trong việc nuôi trồng
thuỷ sản . Tuy nhiên trong vài năm trở lại đây cùng với quá trình công nghiệp
hoá ,vấn đề ô nhiễm môi trường đã diễn ra ngày càng mạnh mẽ ở hầu hết các
tỉnh thành trong khu vực này ,chính vì vậy ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình
nuôi trồng thuỷ sản trong khu vực làm giảm năng suất và chất lượng thuỷ sản .
Tổng hợp chất thải đô thị và sản xuất công nghiệp từ Chi cục Bảo vệ môi
trường Tây Nam bộ cho thấy chất thải rắn công nghiệp trên 222.000 tấn mỗi
năm, chất thải nuôi trồng thủy sản 456 triệu m3/ năm, lượng phân bón hóa học
được sử dụng trong ngành nông-lâm-ngư trên 2 triệu tấn/năm, lượng thuốc bảo
vệ thực vật hóa học trên 500.000 tấn/năm, chất thải công nghiệp nguy hại trên
2.400 tấn mỗi năm và nước thải sinh hoạt trên 102 triệu m3/năm…
Chính vì lượng chất thải khổng lồ như thế nên đã gây cho môi trường khu vực
suy thoái ngày càng trầm trọng. Các sông bị ô nhiễm nặng hiện nay được ghi
nhận là sông Tiền, Vĩnh Tế, Trà Sư (An Giang), sông Hậu, Cổ Chiên (Vĩnh
Long), Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, Cần Giuộc (Long An), Phụng Hiệp (Hậu
Giang), Khánh Hội, Bảy Háp, Sông Đốc (Cà Mau)…
Quy trình nuôi trồng thuỷ sản đòi hỏi rất cao từ chất lượng môi trường nhưng
với thực tế hiện nay về vấn đề ô nhiêm môi trường của đồng băng sông cửu
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
long thì nó đã trở thành một trở ngại và thách thức không nhỏ đối với người
nuôi trồng thuỷ sản trong đó có người nuôi cá tra.
Theo tính toán một cách gần đúng muốn có 1kg cá tra thành phẩm ,người nuôi
cần phải sử dụng từ 3 – 5kg thức ăn .Tuy vậy thực tế chỉ khoảng 17% thức ăn
được cá hấp thu và phần còn lại khoảng 83% hoà lẫn trong môi trường nước
trở thành các chất hữu cơ phân huỷ . Làm một phép tính đơn giản ta thấy rằng
với khoảng 1 triệu tấn thuỷ sản thì ít nhất 3 triệu tấn chất thải hữu cơ đã tuôn ra
ngoài môi trường nước ở đồng bằng sông cửu long .
Các mẫu nước sông rạch lấy gần các khu nuôi cá tra đều cho thấy nồng độ các
chất ô nhiễm vượt quá hạn mức cho phép . Thực tế cho thấy hiện nay năng suất
và chất lượng thuỷ sản cũng đang có chiều hướng tăng trưởng chậm cũng có
nguyên nhân từ vấn đề về ô nhiễm môi trường nước .
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Sự tăng trưởng chỉ nhằm mục tiêu kinh tế mà không chú trọng đến vấn đề môi
trường sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến tính bền vững kinh tế trong khu vực
,đặc biệt là khi chúng ta tham gia vào thị trường lớn thế giới WTO vấn đề cạnh
tranh gay gắt về chất lượng sản phẩm cũng được đặt ra bên cạnh đó sức khoẻ
người dân sống trong khu vực chịu ô nhiễm về nguồn nước cũng là vấn đề
đáng phải lưu tâm .
Nhìn nhận lại vấn đề này, trong giới hạn đề tài khoa học xin được đề ra hai
giải pháp cụ thể để xử lý nước thải từ ao nuôi cá tra đó là :
Phương án 1 :
Đối với những hộ dân có diện tích nuôi nhỏ lẻ hoặc có điều kiện tự nhiên thuận
lợi thì đối với vấn đề xử lý nước thải trong ao thay vì xả trực tiếp ra kênh rạch
rối ra sông gây ô nhiễm môi trường thì có thể thiết lập một hệ thống kênh thoát
nước riêng ,dẫn nước thải từ ao ra các ruộng lúa hoặc các ruộng hoa màu .Qua
kiểm nghiệm thực tế ở một số tỉnh ở đồng băng sông cửu long thì đã thu được
một hiệu quả rất khả quan đó là lúa phát triển rất tốt cho năng suất cao hơn từ 1
-1.5 lần bình thường mặt khác nông dân lại không phai bỏ ra quá nhiều chi phí
về bón phân đạm cho lúa .
Một ví dụ: điển hình là xã khánh hoà huyện châu phú tỉnh An Giang .Toàn xã
Khánh Hoà, huyện Châu Phú (An Giang)có 720 ha, trong đó có 22 ha sản xuất.
Gần những đám ruộng này là các ao hầm cá tra. Từ khi nông dân ấp Khánh
Hoà, tận dụng nước ao hầm tưới lúa, các chủ hầm cá ở đây không còn bị người
dân phiền hà. Nước thải từ ao hầm ra được trực tiếp hoặc gián tiếp bơm vào
ruộng lúa, giảm phân đạm và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng lợi nhuận
cho bà con nông dân. Có một điều quan trọng là hiện nay giá phân bón tăng
liên tục việc giảm lượng phân bón là rất cần thiết nên áp dụng quy trình này
giảm chi phí cho nông dân.
Tuy vậy cần chú ý đối với việc xả nước thải ra lúa đó là ruộng lúa phải ở trên
các gò cao không bị ngập trũng quá lâu .
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Xử lý bằng phương pháp này còn có một đặc điểm nữa là đối với mỗi vụ thu
hoạch cá tra xong cần phải xử lý lại đáy ao với các tạp chất hữu cơ còn lại.Nếu
không xử lý tốt vấn đề này sẽ gây giảm năng suất và chất lượng cá cho vụ
sau ,để xử lý vấn đe này qua ngiên cứu thực tế ở một số địa phương ở các tỉnh
đồng bằng sông cửu long trong đó có An Giang thì Qua thử nghiệm nhiều vụ
liên tiếp tại xã Phú Bình (địa phương có diện tích nuôi cá tra lớn nhất huyện
Phú Tân, tỉnh An Giang) cho thấy: bùn vét từ ao nuôi cá tra bón lúa năng suất
tăng từ 0,9 đến 1 tấn/ha, giảm được 50% lượng phân hóa học; bón lót trồng
khoai cao, năng suất tăng từ 9 đến 10 tấn/ha và làm giảm ô nhiễm môi trường.
Phương Án 2 :
Đối với những vùng quy hoạch nuôi cá tra riêng biệt không có điều kiện xả
nước qua các ruộng lúa và hoa màu thì nên áp dụng biện pháp xử lý bằng đập
nước kiến tạo .
Sơ Đồ :
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Miêu tả :
Nước thải từ ao nuôi cá tra thay vì được bơm vào kênh tiêu rồi chay ra sông
thì được chặn lại một đoạn 5m để đổ cát và trồng sậy với mật độ 25cây /m2
Đáy và thành đoạn xử lý được lót nilon chống thấm ,độ dốc đáy là 5% cát
được dùng là loại cát dùng cho xây dựng .trên đoạn xử lý nước qua cát ,hai
đầu được chắn bằng phên tre và bao vải để chống sợi cát ,trên bề mặt gắn
các ống nghiệm nổi để lấy mẫu .
V. Kết Luận .
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
Trong những năm gần đây nghề nuôi cá tra đặc biệt phát triển.Với những lợi thế
sẵn có về điều kiện tự nhiên và con người, Đồng Bằng sông Cửu Long là nơi cung
cấp sản lượng cá tả cao nhất cả nước ta hiện nay .Tuy vậy do ảnh hưởng của nền
văn hóa lúa nước mà tập tục canh tác của bà con ta vẫn còn nhiều lạc hậu ,ít chịu
tuân theo những quy trình công nghệ đã đề ra trong khi nuôi .Điều này đã ảnh
hưởng không nhỏ đến thương hiệu và hình ảnh cá tra Việt Nam trên thị trường thế
giới .
Mấy năm trước đây cá tra, cá ba sa là mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu
thủy sản của Việt Nam. Nhiều nông dân nuôi cá tra, cá ba sa đã thoát nghèo và trở
nên khấm khá, thậm chí có người giàu lên. Thế nhưng, hiện nay con cá tra, cá ba sa
đang là nỗi lo không chỉ của người nông dân mà cả các ngành chức năng. Giá thu
mua cá tra tăng 200 đồng/kg nhưng người nuôi vẫn lỗ
Theo những chủ hộ nuôi cá tra ở các tỉnh miền Tây Nam bộ như: Tiền Giang, An Giang, Cần
Thơ, Đồng Tháp…. mới đây nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu đã tăng gía thu
mua cá tra thêm 200 đồng/kg, đạt mức 16.000 đồng/kg cá loại 1, tuy nhiên ngừơi nuôi cá vẫn lỗ
vốn.
Hiện nay, gía thành sản xuất của cá tra thấp nhất là 16.500 đồng/kg. Không chỉ ngừơi nuôi cá tra
thương phẩm bị ảnh hưởng mà những ngừơi ương giống cá tra cũng mất gần 50% doanh thu.
Trước đây, giá cá tra giống lọai 70 con/kg là 30.000 đồng/kg thì nay chỉ còn 17.000 đến 18.000
đồng/kg.
Theo thống kê của Hiệp Hội Chế Biến và Xuất Khẩu Thủy Sản Việt Nam, 3 tháng đầu năm 2010,
tổng lượng cá tra xuất khẩu xấp xỉ 150 ngàn tấn thành phẩm, với giá trị khoảng 310 triệu đô la
xuất khẩu. Trong đó, thị trường Châu Âu chiếm tỉ trọng lớn nhất với khoảng 38%, sau đó là thị
trường Mỹ và các thị trường khác. Tuy nhiên, bước vào tháng 4, tình hình thị trường tiêu thụ cá
bắt đầu có những dấu hiệu giảm sút giữa tỉ giá của đồng Euro so với đồng đô la Mỹ (do tỉ giá
Euro giảm so với đồng đô la Mỹ); khiến việc mua bán giữa doanh nghiệp trong nước và công ty
nước ngoài bị chậm lại, ảnh hưởng đến việc xuất khẩu cá.
Hiện nay, giá cá nguyên liệu dao động trong phạm vi chất lượng từ 15.300đ/kg – 16.000đ/kg.
Thực tế, chỉ có khoảng 10% người nuôi bán được với giá 16.000/kg, còn lại trung bình chỉ bán
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
được với giá 15.300đ/kg cho hợp đồng trả chậm sau 45 ngày bắt cá, riêng trường hợp nhận tiền
trong vòng 1 tuần thì chỉ bán được 15.000đ/kg. Giá cá sụt thê thảm khiến người nuôi chịu lỗ từ
1500 – 2000đ/kg.
Việc bỏ công sức, vốn liếng ra thì nhiều mà lãi thu về lại ít, dẫn đến rất nhiều hộ nông dân quyết
định không thả giống, không nuôi trong vụ này. Trong khi đó các doanh nghiệp thì không thể đẩy
giá thu mua lên cao, cũng như xuất khẩu với giá cao hơn.
Việc thành lập Ban chỉ đạo phát triển cá tra vùng đồng bằng sông Cửu Long đến nay đã hình
thành, tuy nhiên, vấn đề nuôi cá tra bền vững hầu như vẫn chưa có giải pháp khả thi. Do vậy,
diện tích và mật độ thả nuôi cá tra vẫn tiếp tục giảm, có ảnh hửơng chung đến nghề nuôi thủy
sản. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, sản lượng nuôi trồng thủy sản 05
tháng đầu năm 2010, ước đạt 872 ngàn tấn, đạt gần 33% kế hoạch và giảm trên 5% so với cùng
kỳ năm trước.
Làm gì để giữ vững diện tích nuôi cá, cùng với đó là giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm, ổn định
nguồn cung, đáp ứng kịp thời nguồn cầu, phát triển thị trường cá tra Việt Nam ra thế giới là vấn
đề mà các cấp, ban ngành liên quan cần có những giải pháp thiết thực và đồng bộ. Đã từ nhiều
năm nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, ngân hàng, nông dân và các doanh nghiệp
cùng vào cuộc, tìm giải pháp nhằm tạo ra sản phẩm có chất lượng cao từ cá tra, cá ba sa. Giúp
cho việc xuất khẩu cá tra của Việt Nam được thuận lợi, mang lại lợi nhuận cao cho ngành Thủy
sản Việt Nam và đời sống của người nuôi cá cũng được nâng lên. Vấn đề về an toàn thực phẩm
có ý nghĩa quan trọng đến xu hướng phát triển của vùng nuôi cá tra, cá ba sa. Hiện nay, thị
trường thế giới đang đặt ra các tiêu chuẩn rất cao cho cá tra, cá basa và cả hàng hóa nông sản
xuất khẩu. Muốn vượt qua các rào cản do các nước nhập khẩu đặt ra, phải đáp ứng và tuân thủ
các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm từ nuôi trồng cho đến chế biến và tiêu thụ. Vì thế,
việc xây dựng một quy định, một tiêu chuẩn chung cho nghề nuôi cá tra, basa ở đồng bằng sông
Cửu Long (ĐBSCL) và cả nước nhằm tạo ra thế phát triển bền vững là một yêu cầu cấp thiết
trong tình hình hiện nay.
Tuy nhiên, việc kiểm soát chất lượng thức ăn và sản phẩm chế biến cá tra, cá ba sa còn chưa
được quan tâm thoả đáng. Điều này đã làm ảnh hưởng đến việc tiêu thụ sản phẩm rất nhiều. Để
nghề nuôi thủy sản nói chung và nuôi cá tra nói riêng phát triển ổn định và bền vững, trong xu thế
phát triển hiện nay, thì quá trình sản xuất phải được quản lý bởi các hệ thống quản lý chất lượng
tiên tiến, sản phẩm tạo ra phải đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng được
Nuôi cá tra sinh thái
6/8/2010 9:42:04 PM
các yêu cầu của thị trường như CoC/Gap/BMP, SQF ... Có như vậy, sản phẩm mới có sức cạnh
tranh, tăng hiệu quả cho hoạt động nuôi trồng, góp phần nâng cao kim ngạch xuất khẩu.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra đến năm 2020.
Tuy nhiên, muốn tổ chức tốt đề án này cần có tính chiến lược, nguồn hỗ trợ là nhà nước phải
tiếp tục cho vay, với lãi suất ưu đãi và dễ tiếp cận. Hy vọng, với sự chung tay của các cấp, các
ngành, các tra và cá ba sa của Việt Nam sẽ có chỗ đứng chắc trên thị trường thế giới./..
Đồng bằng sông cửu long nằm ở hạ lưu sông Mekong ,dòng Mekong chảy qua sáu
nước bao gồm trung quốc , Lào ,Myanma ,Thái Lan ,Campuchia và đổ ra Biển
Đông ở Việt Nam .