LÒCH SÖÛ CAÙ C HOÏ C THUYEÁ T KINH TEÁ .

A – CHUÛ NGHÓ A TROÏ NG THÖÔNG :

1/ Hoaø n caûnh ra ñôø i :
CNTT hình thaø nh vaø phaùt trieå n ôû Chaâ u AÂ u vaø o giöõ a theá kyû XV vaø toàn taï i trong
khoaûng 3 theá kyû.
Theá kyû XV Æ XVIII : goï i laø : Haä u kyø phong kieán.
Tích luõ y nguyeâ n thuûy cuûa CNTB
Trong thôø i kyø naø y cheá ñoä phong kieán ôû Chaâ u AÂ u baét ñaàu tan raõ , quan heä saûn xuaát
TBCN baét ñaàu xuaát hieä n.
Söï xuaát hieä n chuû nghóa troï ng thöông gaén lieàn vôùi nhöõ ng tieàn ñeà lòch söû sau :
* Kinh teá :
_Vaø o thôø i ñieå m naø y haøng hoùa ôû Chaâ u AÂ u phaùt trieå n maï nh. Thò tröôø ng daâ n toä c trong
nöôùc môû roä ng xuaát hieä n caùc hoaï t ñoä ng giao thoâ ng quoác teá.
_ Tieàn teä khoâ ng chæ ñöôï c söû duï ng laø m phöông tieä n trung gian trong trao ñoå i haø ng hoùa
maø tieàn teä coø n söû duï ng laø m tö baûn ñeå sinh lôï i 1 caùch phoå bieán.
* Chính trò xaõ hoä i :
_ Giai caáp phong kieán baét ñaàu suy taø n, vò theá cuûa taàng lôùp thöông nhaâ n trong xaõ hoä i
taêng cöôø ng.
_ Xuaát hieä n khoái lieâ n minh cuûa nhaø nöôùc phong kieán trung öông vaø tö baûn thöông
nhaâ n döï a vaø o nhau ñeå toàn taï i.
* Vaên hoùa tö töôûng:
_ Phaùt trieå n cuûa khoa hoïc ñaë c bieä t khoa hoï c töï nhieâ n.
_ Xuaát hieä n phong traø o phuï c höng ( do giai caáp tö saûn khôûi xöôùng nhaèm choáng laï i tö
töôûng ñen toái cuûa phong kieán thôø i trung coå , ñeà cao tö töôûng töï do nhaâ n quyeàn, bình
ñaúng ).
_ Söï chuyeå n bieán taâ m lyù vaø loái soáng cuûa ngöôø i daâ n.
Keát luaä n : Söï kieä n treâ n laø m thay ñoå i nhanh choùng boä maë t phong kieán trung coå neàn saûn
xuaát phong kieán baét ñaàu nhöôø ng choã cho cheá ñoä tö baûn thöông maïi Æ CNTT xuaát
hieä n.
2/ Laä p tröôø ng cô baûn cuûa CNTT : 3 laä p tröôø ng
* Söï giaø u coù : Caùc nhaø troï ng thöông coi tieàn vaø ng baï c laø bieå u hieä n duy nhaát cuûa cuûa
caûi cuûa söï giaø u coù.
Ba quan ñieå m :
+ Quoác gia giaø u coù phaûi laø quoác gia coù khoái löôï ng vaø ng baï c khoå ng loà.
+ Moï i hoaï t ñoä ng kinh teá ñeàu phaûi höôùng vaø o muï c tieâ u duy nhaát : laø m sao coù theå coù
nhieàu tieàn.
+ Tieàn teä laø muï c ñích haø ng hoùa chæ laø phöông tieä n ñeå laø m taêng khoái löôï ng tieàn.
* YÙ nieä m veà thöông maï i : chæ coù theå tích luõ y tieàn teä thoâ ng qua hoaï t ñoä ng thöông maï i
ñaë c bieä t ngoaï i thöông.
_ Trong thöông maï i phaûi thöï c hieä n baùn nhieàu mua ít.
_ Lôï i nhuaä n thu ñöôï c trong thöông maï i laø keát quaû cuûa söï trao ñoå i khoâ ng ngang giaù.
_ Thöông maï i laø moä t cuoä c chieán tranh, giöõ a caùc quoác gia taát yeáu coù söï ñoái laä p veà lôï i
ích “ Daâ n toäc naø y laø m giaø u baèng caùch cöôùp ñoaït taø i saûn cuûa daâ n toä c kia “.
* Suø ng baùi nhaø nöôùc : Tieàn teä chæ coù theå tích luõ y vôùi söï can thieä p cuûa nhaø ngöôø i, ñeà
cao vai troø cuûa nhaø nöôùc, caùc nhaø troï ng thöông chöa thaáy ñöôï c tính khaùch quan caùc
hoaï t ñoä ng kinh teá , tuø y thuoä c vaø o nhaø nöôùc.
3/ Caùc thôø i kyø phaùt trieå n cuûa chuû nghóa troï ng thöông : 3 thôø i kyø :
+ Thôø i kyø ñaàu cuûa CNTT : dieã n ra khoaûng TK XV Æ XVI goï i laø Chuû nghóa tieàn teä
hay Chuû nghóa troï ng tieàn.
Ñaë c ñieå m : suø ng baùi tieàn teä 1 caùch tuyeä t ñoái coi tieàn laø taát caû.
_ Hai cöông lónh :
+ Phaûi caâ n ñoái tieàn theo nguyeâ n taéc thu > chi : baèng moï i caùch ñem tieàn veà caø ng nhieàu
caø ng toát.
+ Phaûi giöõ tieàn laï i trong nöôùc khoâ ng ñeå tieàn teä chaï y ra nöôùc ngoaø i chi tieâ u caø ng ít
caø ng toát.
Chính saùch : +Caám xuaát khaå u tieàn.
+ Haï n cheá toái ña nhaä p haø ng nöôùc ngoaø i vaø o trong nöôùc.
+ Khuyeán khích xuaát khaàu haø ng ra nöôùc ngoaø i.
+ Phaù giaù ñoàng tieàn trong nöôùc Æ giaûm giaù haø ng thu huùt nhieàu tieàn töø nöôùc ngoaø i.
Keát quaû : Söï giao thöông haø ng hoùa bò ngaên caûn.
Neàn kinh teá haø ng hoùa bò maát caâ n ñoái nghieâ m troïng tieàn > haø ng.
Muï c tieâ u tích luõ y tieàn cho CNTB ra ñôø i.
+ Thôø i kyø sau cuûa CNTT : TK XVI Æ cuoái TK XVII : Chuû nghóa troï ng thöông thöïc söï
hay Chuû nghóa troï ng thöông tröôûng thaø nh.
Tieàn laø bieåu hieä n cuûa cuûa caûi, quoác gia muoán giaø u laø phaûi tích luõ y tieàn, vaã n coi troï ng
tieàn.
Leâ n aùn vieä c tích tröõ tieàn chuû tröông ñeå cho tieàn vaä n ñoä ng vì qua ñoù môùi thu ñöôï c tieàn
nhieàu hôn.
_ Hai cöông lónh : Mua nhieàu ñeå baùn nhieàu hôn nhaä p nhieàu xuaát nhieàu.
Thò tröôø ng laø treâ n heát, baèng moï i caùch chieám lónh thò tröôø ng theá giôùi.
Chính saùch : Khoâ ng caám xuaát khaå u tieàn : khuyeán khích mang tieàn ra nöôùc ngoaø i, mua
reû nöôùc naø y ñeå baùn maéc nöôùc kia.
Khuyeán khích xuaát khaå u, taùn thaø nh nhaä p khaå u vôùi qui moâ lôùn hôn neáu coù taùc duï ng toát
ñoái vôùi saûn xuaát trong nöôùc.
Phaùt trieå n coâ ng nghieä p ( ñaë c bieä t coâ ng nghieä p cheá bieán ) ñeå taï o nguoàn haø ng ñeå xuaát
khaå u.
Keát quaû : Söï giao thöông haø ng hoaù ñöôï c môû roä ng phaùt trieå n.
Neàn kinh teá trong nöôùc phaùt trieå n maï nh.
Thôø i kyø ñaàu Thôø i kyø sau
 Coi troï ng baûng caâ n ñoái tieàn teä .
Coi troï ng nguyeâ n taéc thu > chi.
Tích luõ y tieàn teä vì coi tieàn teä laø cuûa caûi
Chuû tröông xuaát khaå u haø ng ra nöôùc ngoaø i
vôùi giaù cao ñeå thu huùt nhieàu tieàn.
Coi troï ng baûng caâ n ñoái thöông maï i.
Coi troï ng xuaát > khaå u
Kinh doanh tieàn teä vì coi tieàn khoâ ng chæ laø
cuûa caûi maø tieàn coø n laø tö baûn.
Xuaát haø ng vôùi giaû reû muï c tieâ u chieám lónh
thò tröôø ng.

+ Thôø i kyø cuoái cuûa CNTT : Cuoái TK XVII Æ giöõ a TK XVIII : CNTT baét ñaàu tan raõ
Ba nguyeâ n nhaâ n daã n ñeán tan raõ :
_ Do keát thuùc thôø i kyø tích luõ y nguyeâ n thuûy cuûa CNTT, neàn saûn xuaát tö baûn ra ñôø i, phaùt
trieå n vaø troïng taâ m lôï i ích kinh teá chuyeå n töø löu thoâ ng Æ saûn xuaát , saûn xuaát nguoàn
laø m giaø u cuûa CNTB.
_ Do giai caáp tö saûn luùc naø y ñaõ lôùn maï nh khoâ ng caàn ñeán söï baûo trôï cuûa nhaø nöôùc
phong kieán, thaä m chí choáng laï i söï can thieä p cuûa nhaø nöôùc phong kieán Æ khoái lieâ n
minh TBTN, nhaø nöôùc phong kieán hoaø n toaø n tan raõ .
_ Do söï phaùt trieå n cuûa khoa hoï c ñaë t cô sôû cho moä t phöông phaùp luaä n nghieâ n cöùu kinh
teá saâ u saéc hôn. CNTT khoâ ng coø n phuø hôï p bò pheâ phaùn maïnh meõ Æ hoï c thuyeát kinh teá
môùi thích öùng vôùi thöï c tieã n baét ñaàu xuaát hieä n.
4/ Caùc hình thöùc CNTT : 3 hình thöùc tieâ u bieå u
+ CNTT tieàn teä ( Taâ y Ban Nha )
+ CNTT coâ ng nghieä p ( Phaùp )
+ CNTT thöông maï i ( Anh )
5/ Nhaä n xeùt ñaùnh giaù veà chuû nghóa troï ng thöông :
Trong TK XV Æ XVII : CNTT laø moä t böôùc tieán lôùn so vôùi nhöõ ng tö töôûng vôùi chính
saùch cuûa thôø i phong kieán trung coå .
Tö töôûng KTHH ñeà cao KTHH khuyeán khích giao löu buoâ n baùn, thuùc ñaå y saûn xuaát
phaùt trieå n.
Noù nhaä n thöùc giaûi thích caùc vaán ñeà kinh teá treâ n cô sôû tri thöùc khoa hoï c môû ra kyõ
nguyeâ n môùi trong vieä c nhaä n thöùc caùc vaán ñeà kinh teá , ñoaïn tuyeä t vôùi tö töông toâ n giaùo
Haï n cheá
+ Caùc nhaø troï ng thöông giaûi thích vaán ñeà kinh teá coø n quaù ñôn giaûn
+ Thaø nh töï u lyù luaä n ñöôïc coø n raát nhoû beù tính lyù luaä n coø n raát thaáp.
+ Chæ döø ng laï i ôû moâ taû hieä n töôï ng beà ngoaø i chöa thöï c söï tìm ra caùc quy luaä t phaûn aùnh
baûn chaát beâ n trong cuûa caùc hieä n töôïng kinh teá .
+ Taàm nhìn coø n phieán dieä n, chæ döø ng laï i ôû löu thoâ ng chöa nghieâ n cöùu lónh vöï c saûn
xuaát.
B – CHUÛ NGHÓ A TROÏ NG NOÂ NG :
1/ Hoaø n caûnh ra ñôø i :
Ra ñôø i vaø o khoaûng giöõ a TK XVIII trong hoaø n caûnh lòch söû heát söùc ñaë c bieä t :
+ Phaùp laø moä t quoác gia noâ ng nghieä p hôn 90% daâ n soá laø noâ ng daâ n. Coâ ng cuï , phöông
thöùc canh taùc laï c haä u, hôn 1/3 dieä n tích ñaát boû hoang.
+ Caùc maâ u thuaã n xaõ hoäi Phaùp boä c loä raát gaâ y gaét, nöôùc Phaùp coù 2 traä n tuyeán ñoái laä p :
giai caáp phong kieán, vua, taêng löõ , quùy toä c >< noâ ng daâ n , tö saûn, thò daâ n.
Ñaë c ñieå m :
Giai caáp phong kieán giöõ ñaát ñai soáng sa hoa höôûng thuï .
Maë t traä n choáng phong kieán bò aùp böùc ñeø neùn, caêm thuø , cheá ñoä phong kieán Æ noå i daä y.
Phaùp tieán gaàn tôùi CM tö saûn : Kinh teá suy suï p : do 2 nguyeâ n nhaâ n :
+ Do söï thoáng trò cuûa cheá ñoä phong kieán.
+ Do maâ u thuaã n cuûa CNTT coâ ng nghieä p
Æ Kinh teá suy suï p
Töø söï kieä n ñoù : Phaùp xuaát hieä n yeâu caàu giaûi quyeát maâ u thuaã n beá taét trong xaõ hoä i laä t
ñoå cheá ñoä phong kieán phaùt trieå n noâ ng nghieä p ñeå vöï c daä y neàn kinh teá Æ Chuû nghóa
troï ng noâ ng xuaát hieä n.
2/ Laä p tröôø ng cô baûn :
Chuû nghóa troï ng noâ ng coù 3 laä p tröôø ng cô baûn sau :
+ Söï giaø u coù thaä t söï cuûa moä t quoác gia khoâ ng bieå u hieä n ôû khoái löôï ng vaø ng baï c maø bieå u
hieä n ôû khoái löôï ng noâ ng saûn, moä t quoác gia cöôø ng thònh laø moä t quoác gia coù nhieàu löôï ng
thöï c thöï c phaå m.
+ Saûn xuaát noâ ng nghieä p laø nguoàn duy nhaát taïo ra moã i cuûa caûi vaä t chaát, chæ coù noâ ng
nghieä p môùi ñem laï i söï giaø u coù aám no haï nh phuùc.
+ Nhaø nöôùc khoâ ng can thieä p vaø o caùc hoaï t ñoä ng kinh teá toâ n troï ng söï töï do , töï do saûn
xuaát, kinh doanh trao ñoå i.
Noä i dung chuû yeáu :
Francois Quesney laø nhaø kinh teá ngöôø i Phaùp (1694 – 1764)
* Thuyeát traä t töï thieâ n ñònh :
Quesney pheâ phaùn, baùc boû CNTT , suï giaø u coù khoâ ng bieå u hieä n ôû vaø ng baï c maø ôû cuûa
caûi ñaùp öùng nhu caàu tieâ u duø ng cuûa con ngöôø i . Tröôùc heát laø löông thöï c thöï c phaå m. Tuy
nhieâ n, khoâ ng phaûi moï i cuûa caûi bieå u hieä n söï giaø u coù. Söï giaø u coù chæ bieå u hieä n cuûa caûi
sinh soâ i naûy nôû Æ Quesney goï i laø taï o ra thu nhaä p thuaàn tuùy.
Theo Quesney : Thu nhaä p thuaàn tuyù = soá thu ñöôï c – soá tieâ u phí.
Nhöõ ng haø nh vi naø o taïo ra ñöôï c thu nhaä p thuaàn tuyù laø haø nh vi saûn xuaát, haø nh vi saûn
xuaát thöï c söï chæ coù trong noâ ng nghieä p. Ngoaø i noâ ng nghieä p caùc ngaø nh khaùc laø khoâ ng
sinh lôï i, khoâ ng taêng theâ m.
Nhaä n ñònh : Theo Quesney coù 2 nguyeâ n taéc hình thaø nh giaù trò
+ Trong coâ ng nghieä p giaù trò saûn phaå m taï o ra seõ ngang baèng vôùi toå ng chi phí.
+ Trong noâ ng nghieä p giaù trò taï o ra bao giôø cuõ ng lôùn hôn toå ng chi phí.
+ Trong coâ ng nghieä p quaù trình taï o ra saûn phaå m chæ laø söï keát hôï p chaát cuõ .
+ Trong noâ ng nghieä p nhôø söï taùc ñoä ng cuûa töï nhieâ n : khoâ ng khí… neâ n coù söï gia taêng veà
chaát taï o ra chaát môùi.
Keát luaä n : Thu nhaä p thuaàn tuùy laø keát quaû cuûa töï nhieâ n laø taëng vaä t cuûa töï nhieâ n.
* Thuyeát chu trình kinh teá :
Quesney chia xaõ hoä i thaø nh 3 giai caáp :
+ Giai caáp saûn xuaát : bao goàm nhöõ ng ngöôø i hoaït ñoä ng trong noâ ng nghieä p ( noâ ng daân )
+ Giai caáp sôû höõ u : nhöõ ng ngöôø i chieám höõ u ñaát ñai ( ñòa chuû )
+ Giai caáp khoâ ng saûn xuaát : nhöõ ng ngöôø i hoaï t ñoä ng trong lónh vöïc coâ ng nghieä p,
thöông maï i ( coâ ng thöông )
Moâ taû söï löu thoâ ng cuûa cuûa caûi giöõ a 3 giai caáp trong sô ñoà bieå u Quesney
* Giai caáp saûn xuaát : Giaû söû giai caáp thu nhaä p 5 tyû ( Thu nhaä p thuaàn tuùy )
Giöõ 2 tyû ñeå tieâ u duø ng
Noä p 2 tyû cho giai caáp sôû höõ u ( ñòa toâ )
Duø ng 1 tyû trao ñoå i vôùi giai caáp khoâ ng saûn xuaát Æ Laáy coâ ng ngheä phaå m tieâ u duø ng :
quaàn aùo, giaø y deùp, nhaø cöûa…
Saûn xuaát : coâ ng cuï , maùy moùc, phaâ n boùn…
Æ Taát caû caùc nhu caàu ñeàu ñöôï c thoûa maõ n, giai caáp naø y tieáp tuï c hoaï t ñoä ng.
* Giai caáp sôû höõ u : Soáng döï a vaø o giai caáp saûn xuaát , coù 2 tyû ñòa toâ do giai caáp saûn xuaát
noä p.
_ Nhaä n 2 tyû : 1 tyû do giai caáp saûn xuaát
1 tyû do giai caáp sôû höõ u
Duø ng 2 tyû naø y trao ñoå i vôùi giai caáp saûn xuaát ñeå laáy noâ ng saûn, löông thöï c thöï c phaå m,
nguyeâ n lieä u.
Æ Nhu caàu ñöôï c thoûa maõ n Æ tieáp tuï c toàn taï i hoaï t ñoä ng.
Caùc giai caáp gaén lieàn vôùi nhau trong moä t voøng luaâ n chuyeå n ñi töø saûn xuaát ñeán phaâ n
phoái thu nhaä p vaø tieâ u duø ng.
Chu trình kinh teá treâ n tuaâ n theo nhöõ ng ñònh luaä t töï nhieâ n vaø khaùch quan gioáng nhö söï
tuaàn hoaø n maùu trong cô theå con ngöôø i. Moã i giai caáp gioáng nhö cô quan trong cô theå .
Keát luaä n : Do ñoù phaûi xoaù boû moï i söï haï n cheá, ngaên caûn töø beâ n ngoaø i ñeå cho cuûa caûi
löu thoâ ng töï do giöõ a caùc giai caáp gioáng nhö maùu khaép cô theå .
* Thuyeát traä t töï thieâ n ñònh :
Quesney cho raèng xaõ hoä i laø moä t boä phaä n cuûa giôùi töï nhieâ n, ñoàng nhaát cuûa giôùi töï
nhieâ n, traä t töï xaõ hoä i naèm trong traä t töï chung cuûa vuõ truï vaø nhöõ ng ñònh luaä t chi phoái töï
nhieâ n, chi phoái xaõ hoä i . Do thöôï ng ñeá taï o ra, saép ñaë t.
Nhöõ ng ñònh luaä t do thöôï ng ñeá saùng taï o laø baát di baát dòch baát khaû cöï tuyeä t laø nhöõ ng
ñieàu coù lôï i nhaát cho con ngöôø i.
Traùch nhieä m con ngöôø i chæ khaùm phaù, thöï c hieä n.
Phaûi laø traä t töï thieâ n ñònh, phaùp luaä t qui ñònh xaõ hoä i laø moä t heä thoáng ñieàu khoûa thích
hôï p nhaát ñeå höôùng tôùi thöï c hieä n traä t töï thieâ n ñònh. Nhaø nöôùc khoâ ng neâ n, khoâ ng ñöôï c
pheùp can thieä p vaø o caùc hoaï t ñoä ng kinh teá , vì söï can thieä p naø y laø m sai leä ch traä t töï
thieâ n ñònh.
3/ Nhaä n xeùt ñaùnh giaù veà CNTN:
Thaø nh töï u : Laø moä t böôùc tieán lôùn so vôùi CNTT
_ Caùc nhaø troï ng noâ ng ñaõ chuyeå n ñoái töôï ng nghieâ n cöùu töø löu thoâ ng Æ saûn xuaát
_ Nguoàn goác cuûa söï giaø u coù trong lónh vöï c saûn xuaát, löu thoâ ng khoâ ng taï o ra cuûa caûi vaø
giaù trò.
_ Cuoä c caùch maï ng trong lòch söû kinh teá cuûa nhaâ n loaï i.
_ Caùc nhaø troï ng noâ ng laàn ñaàu tieâ n neâ u leâ n tö töôûng caùc quy luaä t khaùch quan chi phoái
ñôø i soáng sinh hoaï t kinh teá Æ ñöa ñeán tính khoa, ñoàng nhaát khaùch quan vôùi thöôï ng ñeá
Æ maø u saéc duy taâ m.
Laàn ñaàu tieâ n nghieâ n cöùu vaán ñeà löu thoâ ng cuûa caûi ñeå taùi saûn xuaát treâ n phaï m vi toaø n
xaõ hoä i , ñaë t cô sôû cho vieä c nghieâ n cöùu caùc moái quan heä baûn chaát cuûa neàn saûn xuaát tö
baûn.
Haï n cheá : 3 ñieå m chính.
_ Saûn xuaát cuûa caùc nhaø troï ng noâ ng coø n heï p hoø i cöùng nhaéc, coø n mang tính maùy moùc
sieâ u hình.
_ Saûn xuaát khoâ ng chæ gia taêng veà soá löôï ng cuûa caûi maø coø n gia taêng veà giaù trò cuûa caûi.
_ Caùc nhaø troï ng noâ ng khoâ ng thaáy ñöôï c vai troø cuûa löu thoâ ng vaø phuû nhaä n moï i cô sôû
phaùt sinh lôïi nhuaä n trong löu thoâ ng.
Caùc nhaø troïng noâ ng ñaõ coá gaéng nghieâ n cöùu moái lieâ n heä baûn chaát cuûa neàn saûn xuaát tö
baûn trong khi chöa phaâ n tích ñöôï c nhöõ ng khaùi nieä m cô sôû.
C – HOÏ C THUYEÁ T KINH TEÁ CUÛA ADAM SMITH
1/ Laä p tröôø ng cô baûn :
_ Caùc nhaø coå ñieå n cho raèng söï giaø u coù cuûa moä t quoác gia khoâ ng bieå u hieä n ôû khoái
löôï ng vaø ng, khoái löôï ng noâ ng saûn maø bieå u hieä n ôû toaø n boä caùc loaï i kinh teá ñaùp öùng nhu
caàu cuûa con ngöôø i.
_ Lao ñoä ng cuûa con ngöôø i laø nguoàn duy nhaát taïo ra moï i cuûa caûi vaä t chaát Æ nguoàn goác
duy nhaát cuûa söï giaø u coù.
_ Nhaø nöôùc, chính phuû phaûi toâ n troïng söï töï do cuûa con ngöôø i . Toâ n troïng caùc quy luaä t
khaùch quan , nhaø nöôùc khoâ ng neâ n can thieä p vaø o caùc hoaï t ñoäng kinh teá.
Adam Smith nhaø kinh teá ngöôø i Anh (5/6/1723)
_ Theá giôùi quan vaø phöông phaùp luaä n cuûa Adam Smith
+ Theá giôùi quan : coù 2 ñieå m noå i baät
Chuû nghóa duy vaä t : Adam Smith luoâ n luoâ n tin töôûng TGVC bò chi phoái bôûi caùc quy
luaä t khaùch quan khoâ ng tuø y thuoä c vaø o yù muoán cuûa con ngöôø i, coø n mang tính sieâ u hình
xa laï vôùi pheùp bieä n chöùng.
Adam Smith luoâ n luoâ n choáng laï i cheá ñoä phong kieán, uûng hoä caùc tö töôûng töï do daâ n
chuû. OÂ ng luoâ n coi CNTB laø moä t xaõ hoä i hôï p lyù duy nhaát vaø vónh cöûu Æ Adam Smith
theo chuû nghóa töï do tö saûn.
Adam Smith ca ngôï i CNTB trung thöï c chính xaùc.
+ Nhaâ n sinh quan :
Chuû nghóa caù nhaâ n, tö saûn : Con ngöôø i cuø ng luùc bò chi phoái bôûi 2 söùc maï nh baûn naêng.
Baûn naêng vò kyû, thuùc ñaå y lôï i ích caù nhaâ n phaùt trieå n tinh thaàn chieám höõ u.
Baûn naêng vò tha : Thuùc ñaå y tính coä ng ñoàng khuyeán khích hôï p taùc.
Hai baûn naêng naø y ñoái laä p, thoáng nhaát taï o thaø nh löï c ñaå y löï c huùt.
Phaâ n bieä t 2 lónh vöï c cuûa ñôø i soáng : Lónh vöï c kinh teá , lónh vöï c ñaï o ñöùc.
Lónh vöï c kinh teá : Con ngöôø i bò chi phoái bôûi baûn naêng vò kyû haø nh ñoä ng theo nguyeâ n
taéc ích kyû, tham lam caïnh tranh.
Lónh vöï c ñaïo ñöùc : Phaûi haø nh ñoä ng theo nguyeâ n taéc vò tha phaûi coù tính ñoàng loaï i.
Khaùi nieä m veà con ngöôø i trong lónh vöï c kinh teá :
Con ngöôø i luoâ n theo ñuoå i lôï i ích caù nhaâ n chæ bieát chæ thaáy lôï i ích caù nhaâ n, haø nh ñoä ng
theo lôï i ích caù nhaâ n. Cô sôû laä p luaä n trong toaø n boä hoï c thuyeát cuûa Adam Smith mang
tính 2 maë t : Ñi saâ u phaâ n tích baûn chaát beâ n trong
Moâ taû caùc hieä n töôïng kinh teá theo bieå u hieä n beà ngoaø i
OÂ ng quan nieä m baûn chaát hieä n töôï ng ñoàng nhaát
2/ Noä i dung cô baûn hoï c thuyeát : 3 lyù thuyeát
a/ Lyù thuyeát veà neàn kinh teá haø ng hoùa :
+ Lyù luaä n veà söï phaâ n coâ ng lao ñoä ng :
Tö töôûng cô baûn : Phaâ n coâ ng lao ñoä ng söï tieán boä heát söùc vó ñaï i trong vieä c phaùt trieå n
söùc saûn xuaát cuûa lao ñoä ng , laø nguoàn goác cuûa söï giaø u coù.
Noä i dung : Khoâ ng phaûi laø vaø ng baïc maø laø khoái löôï ng cuûa caûi vaä t duï ng caàn thieát laø
bieå u hieä n cuûa söï giaø u coù, vaø tuø y theo keát quaû lao ñoä ng cuûa moã i quoác gia coù ñöôï c
nhieàu hay ít caùc vaä t duï ng naø y. Do ñoù möùc ñoä giaø u coù cuûa moä t quoác gia ñöôï c phaûn aùnh
baèng moä t tyû leä .
Keát quaû lao ñoä ng ;
Nhu caàu tieâ u duø ng
Tyû leä naø y tuø y thuoä c 2 nhaâ n toá : Tyû troï ng soá löôï ng chieám tyû troï ng bao nhieâ u trong
daâ n soá
Naêng suaát cuûa lao ñoä ng (A.S nhaâ n toá thöù 2 quan
troï ng )
Adam Smith naêng suaát lao ñoä ng caø ng cao möùc ñoä giaø u coù taêng, naêng suaát quyeát ñònh
giaø u coù.
Nguyeâ n nhaâ n : Daã n ñeán naêng suaát lao ñoä ng cao nhôø phaân coâ ng lao ñoä ng , phaâ n coâ ng
lao ñoä ng coù 3 taùc duï ng :
+ Taêng theâ m taø i kheùo leùo cuûa ngöôø i lao ñoä ng .
+ Tieát kieä m soá thôø i gian thöôø ng bò maát maùt khi thay ñoå i coâng vieä c.
+ Giuùp ngöôø i lao ñoä ng caûi tieán phaùt minh ra caùc coâ ng cuï tinh xaûo.
Adam Smith khaúng ñònh : _ moä t quoác gia caø ng tieâ n tieán trình ñoä phaân coâ ng caø ng cao
_ phaâ n coâ ng lao ñoä ng laø baét nguoàn töø thieâ n höôùng trao ñoå i
cuûa con ngöôø i , thieâ n höôùng trao ñoå i laø moä t ñaë c tröng cuûa loaø i ngöôø i keát quaû cuûa khaû
naêng suy luaä n vaø tieáng noùi.
Adam Smith suy luaä n : Neáu coù thieâ n höôùng trao ñoå i moï i ngöôø i töï cung caáp thuû tuïc caàn
thieát. Do vaä y khoâ ng taï o neâ n söï khaùc bieä t veà taø i naêng.
Chính thieâ n höôùng trao ñoå i ñaõ thuùc ñaå y moã i ngöôø i hieán daâ n caû ñôø i mình cho moä t coâ ng
vieä c chuyeâ n moâ n nhaát ñònh vaø phaùt trieå n ñeán möùc hoaø n haûo nhöõ ng naêng khieáu baå m
sinh cuûa mình trong lónh vöï c chuyeâ n moâ n.
Ñieàu kieä n ñeå phaùt trieå n phaâ n coâ ng lao ñoä ng : ñoù laø söï phaùt trieå n thò tröôø ng , söï phaùt
trieå n cuûa thò tröôø ng tuø y thuoä c söï phaùt trieå n cuûa giao thoâ ng vaä n taûi.
A.S : “phaâ n coâ ng lao ñoä ng laø nguyeâ n nhaâ n ñöa tôùi söï giaø u coù cuûa moä t quoác gia, moä t
daâ n toä c caø ng giaø u coù khi noù caø ng laø m chuyeâ n moâ n hoùa taø i naêng cuûa caùc thaø nh vieâ n
vaø ñaï t tôùi moä t naêng suaát cao hôn”
+ Lyù luaä n veà tieàn teä :
Tieàn teä chính laø phöông tieä n trong trao ñoå i laø 1 baùnh xe vó ñaï i cuûa löu thoâ ng.
A.S cho raèng : “khi phaâ n coâ ng lao ñoä ng hình thaø nh moã i ngöôø i seõ soáng vaø trao ñoå i vaø
xaõ hoä i töï noù seõ trôû thaø nh moä t lieâ n minh trao ñoå i. Do nhöõ ng khoù khaên trong vieä c trao
ñoå i tröï c tieáp. Ngöôø i ta ñaõ söû duï ng moä t loaï i haø ng hoùa laø phöông tieä n trung gian trao
ñoå i”
Luùc ñaàu coù nhieàu haø ng hoùa duø ng laø m phöông tieä n trao ñoå i chung daàn daàn thích duø ng
kim loaï i hôn baát kyø haøng hoùa naø o khaùc.
Vieä c söû duïng kim loaï i daï ng thoâ gaâ y ra nhieàu phieàn toaùi Æ cheá taï o ra tieàn ñuùc, thay
tieàn ñuùc baèng tieàn giaáy laø hoaø n toaø n hôï p lyù, vì treâ n giaáy cho ta coâ ng cuï reû hôn , thuaä n
tieä n hôn.
Keát luaä n :
Söï giaø u coù khoâ ng bieå u hieä n laø tieàn maø bieå u hieä n ôû khoái löôïng cuûa caûi mua ñöôï c baèng
tieàn.
+ Lyù luaä n veà giaù trò haø ng hoùa :
Tö töôûng : lao ñoä ng laø thöôùc ño duy nhaát chính xaùc cuûa giaù trò haø ng hoùa laø tieâ u chuaå n
tuyeä t ñích cuûa giaù trò haø ng hoùa.
A.S laø cha ñeû cuûa thuyeát giaù trò lao ñoä ng.
Noä i dung : A.S phaâ n bieä t 2 loaï i giaù trò : giaù trò söû duï ng vaø giaù trò trao ñoå i
_ Giaù trò söû duï ng : laø coâng duï ng cuûa haø ng hoùa ñoù thoûa maõ n nhu caàu naø o ñoù
_ Giaù trò trao ñoå i : khaû naêng vaä t ñoù laáy caùc vaä t khaùc
+ Nhaä n ñònh :
+ Giaù trò söû duï ng khoâ ng quyeát ñònh giaù trò trao ñoå i
OÂ ng cho raèng caùi naø o maø giaù trò söû duï ng caø o giaù trò trao ñoå i thaáp
+ Cô sôû cuûa giaù trò trao ñoå i chính laø lao ñoä ng , lao ñoä ng laø tieâ u chuaå n thöï c teá cao nhaát
ñeå qua ñoù coù theå so saùnh vaø ñaùnh giaù, giaù trò cuûa moï i loaï i haø ng hoùa baát cöù ñaâ u vaø baát
cöù luùc naø o.
OÂ ng phaâ n bieä t giaù thöï c teá ( giaù trò haø ng hoùa ) giaù danh nghóa ( giaù tính baèng tieàn )
A.S neâ u ra 2 ñònh nghóa veà giaù trò :
• Giaù trò haø ng hoùa laø do soá löôï ng lao ñoä ng hao phí ñeå saûn xuaát ra haø ng hoùa ñoù
quyeát ñònh.
• Giaù trò baát cöù haø ng hoùa naø o cuõ ng ngang baèng vôùi soá löôï ng lao ñoä ng maø ngöôø i
ta coù theå mua ñöôï c chi phoái baèng haø ng hoùa ñoù.
A.S cho raèng lao ñoä ng hao phí mua ñöôï c nhö nhau Æ giaù trò haø ng hoùa = giaù trò lao
ñoä ng = tieàn löông ( khoâ ng chính xaùc )
A.S trình baø y veà caùc caáu phaàn cuûa giaù trò haø ng hoùa : 2 tröôø ng hôï p
 • Trong neàn saûn xuaát nguyeâ n thuûy chöa coù tích luõ y tö baûn chöa coù chieám höõ u ñaát
ñai . Do ñoù lao ñoä ng laø yeáu toá duy nhaát ñeå saûn xuaát ra haø ng hoùa , giaù trò haø ng
hoùa = lao ñoä ng = tieàn löông.
• Trong neàn saûn xuaát vaên minh coù tích luõ y tö baûn coù chieám höõ u ñaát ñai coù lao
ñoä ng laø m thueâ . Do ñoù tham gia vaø o saûn xuaát coù 3 yeáu toá : lao ñoä ng , tö baûn, ñaát
ñai .
Giaù trò haø ng hoùa seõ bao goàm : tieàn löông ñeå traû cho coâ ng nhaâ n
Lôï i nhuaä n traû cho tö baûn
Ñòa toâ traû cho ñòa chuû
Keát luaä n :
Trong xaõ hoä i vaên minh tieàn löông, lôï i nhuaä n, ñòa toâ laø 3 nguoàn goác ñaàu tieâ n cuûa moï i
thu nhaä p cuõng nhö cuûa moï i giaù trò trao ñoå i.
A.S phaâ n bieä t giaù caû töï nhieâ n vaø giaù caû thò tröôø ng :
Giaù caû töï nhieâ n Giaù caû thò tröôø ng

_ Bieå u hieä n cuûa giaù trò _ Giaù baùn thöï c teá cuûa haø ng hoùa treâ n thò
_ Laø giaù caû trung taâ m, coù tính khaùch quan, oå n tröôø ng
ñònh. _ Luoâ n bieán ñoä ng, do taùc ñoä ng cuûa
cung caàu.
_ Giaù caû thò tröôø ng dao ñoä ng quanh giaù
caû töï nhieâ n vaø seõ ngang baèng vôùi giaù
töï nhieâ n, khi ñöa haø ng hoùa ra thò
tröôø ng vôùi moä t löôï ng haø ng hoùa vöø a ñuû
thoûa maõ n nhu caàu thöï c teá.
Nhaä n xeùt :
+ Thaø nh töï u :
_ YÙ nghóa cuûa söï phaâ n coâ ng lao ñoä ng
_ Phaâ n bieä t giöõ a 2 thuoä c tính haø ng hoùa ( giaù trò söû duï ng , giaù trò trao ñoå i, khaúng ñònh
giaù trò söû duïng khoâ ng quyeát ñònh giaù trò trao ñoå i )
_ Phaâ n bieä t giöõ a giaù caû töï nhieâ n, giaù caû thò tröôø ng tìm ra quy luaä t kinh teá cuûa söï hình
thaø nh giaù caû treâ n thò tröôø ng .
_ Tieàn laø phöông tieä n phuï c vuï cho trao ñoå i haø ng hoùa noù khoâ ng phaûi laø cuûa caûi cuûa
bieå u hieä n söï giaø u coù.
_ Tieàn laø thöôùc ño danh nghóa.
_ Lao ñoä ng laø thöôùc ño duy nhaát chính caùc.
+ Haï n cheá :
A.S chöa nhaát quaùn trong vieä c ñònh nghóa giaù trò haø ng hoùa
A.S laã n loä n giöõ a quaù trình hình thaø nh giaù trò vaø phaâ n phoái giaù trò Æ bieán caùc boä phaä n
thu nhaä p töø giaù trò thaø nh nguoàn goác cuûa giaù trò.
A.S ñoàng nhaát kinh teá haø ng hoùa ñôn giaûn ñôn vôùi kinh teá haø ng hoùa TBCN Æ aùp duï ng
vaø o CNTB nhöõ ng ñieàu kieä n ñaë c tröng cuûa kinh teá haø ng hoùa giaûn ñôn
A.S khoâ ng thaáy ñöôï c raèng : trong neàn kinh teá haø ng hoùa ñôn giaûn ñôn chi phí saûn xuaát
ngang baèng vôùi giaù trò haø ng hoùa.
Trong neàn kinh teá haø ng hoùa tö baûn giaù trò saûn xuaát < giaù trò cuûa haø ng hoùa saûn xuaát ra.
b/ Lyù thuyeát phaâ n phoái thu nhaä p cuûa A.S ( Lyù luaä n tieàn löông, lôï i nhuaä n, ñòa toâ )
Laø ngöôø i ñaàu tieâ n chia xaõ hoä i tö baûn thaø nh 3 giai caáp töông öùng vôùi ba hình thöùc thu
nhaä p.
Giai caáp CN : Thu nhaä p laø tieàn löông.
Giai caáp tö baûn : Thu nhaä p laø lôïi nhuaä n
Giai caáp ñòa chuû : Thu nhaä p laø ñòa toâ .
A.S ñaõ giaûi thích ñöôï c nhöõ ng vaán ñeà cô baûn cuûa xaõ hoä i tö baûn
3 lyù luaä n :
* Lyù luaä n tieàn löông :
Tieàn löông trong baát cöù xaõ hoä i naø o cuõ ng laø keát quaû cuûa lao ñoä ng
_ trong xaõ hoä i nguyeâ n thuûy : Toaø n boä saûn phaå m thuoä c veà ngöôø i lao ñoä ng
_ Trong xaõ hoä i vaên minh : Tieàn löông laø moä t boä phaä n trong giaù trò saûn phaå m do ngöôø i
coâ ng nhaâ n saûn xuaát ra .
Ñòa toâ laø khoaûn khaáu tröø thöù nhaát vaø o saûn phaå m cuûa lao ñoä ng .
Lôï i nhuaä n laø khoûa khaáu tröø thöù hai vaø o saûn phaå m cuûa lao ñoä ng .
A.S cho raèng coù söï ñoái laä p voâ ích trong tieàn löông coâ ng nhaâ n muoán caø ng nhieàu löông
caø ng toát, coø n chuû thì muoán traû caø ng ít.
+ Quan ñieå m cuûa A.S : tieàn löông phaûi traû ñuû ñeå coâ ng nhaâ n soáng, tieàn löông thaáp hôn
möùc toái thieå u laø thaûm hoaï cho söï toàn taï i cuûa moä t daâ n toä c.
Möùc löông cao töông ñoái seõ kích thích ngöôø i coâ ng nhaâ n laø m vieä c tích luõ y laø nhaâ n toá
khuyeán khích moï i söï phaùt trieå n .
Qui moâ , möùc tieàn löông tuø y thuoä c 2 nhaâ n toá : Giaù caû maë t haø ng thieát yeáu.
Nhu caàu veà lao ñoä ng treâ n thò tröôø ng
A.S cho raèng quy moâ cuûa tö baûn giöõ vai troø quyeát ñònh trong vieä c qui ñònh möùc tieàn
löông. Do ñoù coâ ng nhaâ n phaûi quan taâ m ñeán vieä c laø m taêng taø i saûn cho chuû.
A.S cho raèng bieán ñoä ng kinh teá cuûa moä t nöôùc seõ quyeát ñònh bieán ñoä ng cuûa tieàn löông.
Khoâ ng phaûi ôû caùc nöôùc giaø u coù nhaát maø ôû caùc nöôùc trôû neâ n giaø u coù nhanh nhaát tieàn
coâ ng lao ñoä ng seõ taêng leâ n nhanh nhaát.
Tieàn löông thaáp hôn möùc toái thieå u chæ coù ôû nhöõ ng nöôùc ñang dieã n ra suy thoaùi kinh teá .
Coø n ôû nhöõ ng nöôùc maø kinh teá phaùt trieå n maï nh tieàn löông > möùc toái thieå u Æ A.S phuû
nhaä n cuoä c ñaáu tranh cuûa coâ ng nhaâ n trong vieä c ñoø i taêng löông.
* Lyù luaä n veà lôï i nhuaä n :
Lôï i nhuaä n laø khoaûn tröø vaø o giaù trò saûn phaå m cuûa lao ñoä ng , laø keát quaû lao ñoä ng cuûa
coâ ng nhaâ n.
“Giaù trò maø coâ ng nhaâ n laø m taêng theâ m cho vaä t lieä u ñöôï c chia laø m 2 phaàn : Moä t phaàn
duø ng traû löông cho hoï , coø n phaàn kia laø lôï i nhuaä n cuûa kinh doanh tính treâ n toaø n boä tö
baûn”
Ñaâ y laø thaø nh töï u cao nhaát cuûa kinh teá tö saûn maàm moáng cuûa lyù luaä n giaù trò thaë ng dö.
Bieán ñoä ng cuûa lôï i nhuaä n ñoái laä p vôùi bieán ñoä ng cuûa tieàn löông nhaâ n toá laø m taêng tieàn
löông seõ laøm giaûm lôï i nhuaä n .
Tích luõ y tö baûn seõ laø m cho tieàn löông taêng nhöng laø m cho lôï i nhuaä n caø ng thaáp ñi
A.S phaâ n bieä t giöõ a nöôùc giaø u, ngheø o.
Nöôùc giaø u löông cao lôï i nhuaä n thaáp
Nöôùc ngheø o löông thaáp lôï i nhuaä n cao
Trong moä t nöôùc tieàn löông thaø nh thò > noâ ng thoâ n
Lôï i nhuaä n < noâ ng thoâ n
Lôï i töùc laø 1 phaàn cuûa lôï i nhuaä n vaø bieán ñoä ng cuûa lôï i töùc laø ñoàng nhaát vaø phaûn aùnh
bieán ñoä ng cuûa lôï i nhuaä n.
A.S chöa giaûi thích nguoàn goác cuûa lôï i nhuaä n treân cô sôû nguyeâ n taéc trao ñoå i ngang giaù.
Theo A.S : Lôï i nhuaä n laø khoaûn ñöôï c coä ng theâ m vaø o giaù trò ñeå traû cho söï maï o hieå m
cuûa doanh nghieä p Æ Lôïi nhuaä n laø keát quaû baùn giaù cao.
* Lyù luaä n ñòa toâ cuûa Adam Smith:
Ñòa toâ laø khoaûn khaáu tröø vaø o saûn phaå m cuûa ngöôø i lao ñoä ng , laø keát quaû cuûa ldd , ñoä c
quyeàn chieám höõ u ra ruoä ng ñaát laø ñieàu kieä n phaùt sinh ñòa toâ .
Ñòa toâ laø keát quaû chuù khoâ ng phaûi laø nguyeâ n nhaâ n.
A.S : Coù nhöõ ng saûn phaå m luoâ n coù khaû naêng traû ñöôï c ñòa toâ vaø cuõ ng coù loaï i saûn phaå m
coù theå hoaë c khoâ ng theå traû ñòa toâ , tuyø thuoä c nhu caàu thò tröôø ng .
A.S : Löông thöï c cho con ngöôø i laø saûn phaå m duy nhaát maø nhaát thieát vaø luoâ n mang laï i
tieàn thueâ cho ngöôø i chuû ñaát. Do daâ n soá taêng Æ cung < caàu Æ löông thöï c seõ ñöôï c baùn
ra cao hôn giaù trò keát quaû coù ñöôï c ñòa toâ traû cho chuû ñaát.
Ñòa toâ laø keát quaû cuûa vieä c baùn giaù cao.
A.S : Ñòa toâ laø baét nguoàn töø nhöõ ng ñieàu kieä n töï nhieâ n, lao ñoä ng trong noâ ng nghieä p
luoâ n coù naêng suaát cao hôn do ñoù coù söï hoã trôï cuûa töï nhieâ n vaø taï o ra nhieàu cuûa caûi giaù
trò cao hôn so vôùi trong coâ ng nghieä p.
Giaù trò saûn phaå m taï o ra trong coâ ng nghieä p chæ coù tieàn löông , lôï i nhuaä n.
Giaù trò saûn phaå m taï o ra trong noâ ng nghieä p ngoaø i tieàn löông , lôï i nhuaän, coø n coù ñòa toâ
ñeå traû cho chuû ñaát.
Ñaát ñai trong haàu heát caùc tình huoáng saûn sinh ra moä t soá löông thöï c nhieàu hôn vôùi soá
löôï ng vöø a ñuû ñeå duy trì söï sinh soáng cuûa ngöôø i lao ñoä ng . Soá löông thöï c dö thöø a cuõ ng
luoâ n nhieàu hôn so vôùi löôï ng ñuû ñeå hoaø n laï i soá tieàn voán boû ra ñeå thueâ möôùn ngöôø i lao
ñoä ng . Cuø ng vôùi lôï i nhuaä n cho vieä c kinh doanh ñoù. Vì vaä y moä t caùi gì ñoù luoâ n coøn laï i
ñoù laø tieàn thueâ traû cho chuû ñaát.
* Lyù thuyeát traä t töï töï nhieâ n (Thuyeát baø n tay voâ hình )
Noä i dung : Trong 1 xaõ hoä i vaên minh con ngöôø i luoâ n caàn phaûi hôï p taùc vaø trao ñoå i vôùi
nhau , trong khi trao ñoå i saûn phaå m cho nhau con ngöôø i luoâ n bò chi phoái bôûi lôï i ích caù
nhaâ n . Tuy nhieâ n, khi theo ñuoå i lôïi ích caù nhaâ n luoâ n coù moä t baø n tay voâ hình buoä c
ngöôø i ta phaûi ñaùp öùng lôï i ích chung cuûa xaõ hoä i , baø n tay voâ hình ñoù cuûa A.S laø caùc quy
luaä t kinh teá khaùch quan töï phaùt hoaï t ñoä ng chi phoái haø nh ñoä ng cuûa con ngöôø i .
Heä thoáng quy luaä t khaùch quan laø traä t töï töï nhieâ n cuûa xaõ hoä i.
Nhöõ ng ñieàu kieä n caàn thieát ñeå caùc quy luaä t khaùch quan haø nh ñoä ng :
+ Phaûi coù söï toàn taï i vaø phaùt trieå n neàn saûn xuaát trao ñoå i haø ng hoùa.
+ Neàn kinh teá phaûi döï a treâ n cô cheá töï do ( töï do saûn xuaát, kinh doanh, trao ñoå i)
+ Quan heä giöõ a nhöõ ng ngöôø i vôùi ngöôø i quan heä phuï thuoä c veà maë t kinh teá , nhöõ ng ñieàu
kieä n naø y chæ coù trong CNTB. Do ñoù CNTB laø 1 xaõ hoä i hôï p töï nhieâ n coø n caùc xaõ hoä i
khaùc laø traùi töï nhieâ n.
+ Nhaø nöôùc khoâ ng neâ n can thieä p vaøo caùc hoaï t ñoä ng kinh teá .
Cô cheá töï ñieàu tieát cuûa thò tröôø ng seõ giaûi quyeát moï i vaán ñeà 1 caùch toát nhaát. Nhaø nöôùc
phaûi laø toái thieå u, nhaø nöôùc coù 3 chöùc naêng : quoác phoø ng, cai quaûn coâ ng lyù, phaùt trieå n
caùc cuûa caûi coâ ng coä ng.
* Lyù thuyeát veà lôï i theá so saùnh ( Lyù thuyeát maä u dòch quoác teá )
Baét nguoàn töø lôï i theá tuyeä t ñoái cuûa A.S
A.S khaúng ñònh taàm quan troï ng cuûa thöông maï i quoác teá trong vieä c laø m giaø u coù caû 2
quoác gia . Töø ñoù bieä n minh cho CN töï do kinh teá vaø söï hoø a hôï p cuûa caùc daâ n toä c trong
quan heä giao thöông quoác teá.
Noä i dung ;
A.S cho raèng do phaâ n coâ ng lao ñoä ng , coù theå tieát kieä m ñöôï c chi phí taï o ra löôï ng cuûa
caûi lôùn hôn Æ söï phaâ n coâ ng lao ñoä ng
A.S cho raèng söï chuyeâ n moâ n hoùa caù nhaâ n coù theå môû roä ng cho caùc daâ n toä c treâ n theá
giôùi.
A.S cho raèng hoaø n caûnh töï nhieâ n luoâ n taï o khaû naêng cho söï chuyeâ n moâ n hoùa döï a treâ n
nhöõ ng lôï i theá tuyeä t ñoái cuûa caùc daâ n toä c.
Neáu caùc quoác gia ñi vaø o chuyeâ n moâ n hoaù maë t haø ng naø o maø mình coù lôï i theá tuyeä t ñoái.
Toå ng löï c cuûa caûi töø ng quoác gia cuõ ng nhö cuûa caû theá giôùi cuûa caûi seõ taêng leâ n, keát quaû
möùc soáng taêng nhu caàu caùc quoác gia ñöôï c thoaû maõ n toát hôn .
Lôï i theá tuyeä t ñoái bieå u hieä n ôû naêng suaát cao hôn chí phí thaáp hôn.
Keát luaä n: A.S Cho raèng thöông maï i quoác teá laø m cho theá giôùi söû duï ng caùc nguoàn löï c coù
hieä u quaû hôn, caùc quoác gia thu ñöôï c lôï i ích nhieàu hôn.
Döï a vaø o cô cheá töï do maä u dòch moã i quoác gia seõ nhaä n bieát lôï i theá cuûa mình. Baát cöù
moä t söï can thieä p vaø o tieán trình töï nhieâ n cuûa doø ng thöông maï i ñeàu seõ töø boû cô hoä i nhaä n
ñöôï c nhöõ ng lôï i ích tieàm taø ng töø thöông maï i.
Haï n cheá : moä t quoác gia maø vieä c saûn xuaát chæ caàn hao phí moä t löôï ng lao ñoä ng vaø tö
baûn töông ñoái ít hôn thì seõ khoâ ng caàn giao thöông vôùi nöôùc ngoaø i.
Keát luaä n: A.S laø moä t nhaø kinh ñieå n , moä t ñaï i bieå u xuaát saéc cuûa tröôø ng phaùi coå ñieån laø
cha ñeû cuûa kinh teá hoï c. HTKT cuûa A.S tuy coø n coù maâ u thuaã n vaø haï n cheá nhöng veà cô
baûn vaã n mang tính khaùch quan khoa hoï c.
D/ HOÏ C THUYEÁ T KINH TEÁ CUÛA RICARDO :
Ricardo laø nhaø kinh teá hoï c ngöôø i Anh (goác Do Thaùi) 19-4-1772 taï i Luaâ n Ñoâ n.
1823 oâ ng maát taï i Luaâ n Ñoâ n.
Theá giôùi quan cuûa oâ ng Ricardo: chuû nghóa duy vaä t sieâ u hình.
Nhaâ n sinh quan: chuû nghóa caù nhaâ n thöï c duï ng tö saûn.
Tö saûn moä t caùch trieä t ñeå .
Noä i dung hoï c thuyeát cuûa Ricardo:
* Lyù thuyeát veà giaù trò haø ng hoùa (thuyeát giaù trò lao ñoä ng)
Giaù trò haø ng hoùa tuø y thuoä c vaø o saûn löôï ng lao ñoä ng caàn thieát ñeå saûn xuaát ra haø ng hoùa
ñoù.
4 luaä n ñieå m chính:
Ricardo phaâ n bieä t 2 maë t cuûa giaù trò : Giaù trò söû duï ng
Giaù trò trao ñoå i.
OÂ ng khaúng ñònh tính höõ u ích (giaù trò söû duï ng) khoâ ng phaûi laø thöôùc ño cuûa giaù trò trao
ñoå i . Maë c duø vaä y noù laï i tuyeä t ñoái caàn thieát cho giaù trò trao ñoå i.
Ricardo: Neáu moä t vaä t khoâ ng coù moä t chuùt lôï i ích naø o thì vaä t ñoù hoaø n toaø n khoâ ng coù giaù
trò trao ñoå i. Duø cho noù laø khan hieám hoaë c phaûi boû nhieàu lao ñoä ng ñeå môùi coù ñöôïc .
Ricardo : Giaù trò trao ñoå i haø ng hoùa ñöôï c hình thaø nh töø 2 nguoàn: Tính chaát khan hieám.
Saûn löôï ng lao ñoä ng caàn thieát saûn xuaát ra chuùng.
Nhaä n ñònh : Giaù trò trao ñoå i cuûa 1 soá haø ng hoùa chæ do söï hieám coù quyeát ñònh vì khoâ ng
moä t lao ñoä ng naø o coù theå laø m taêng saûn löôï ng cuûa chuùng.
Ví duï : Böùc tranh quùy, ñoà coå …do söï hieám coù, tuy nhieâ n haø ng hoùa naø y chæ chieám tyû leä
raát nhoû. Vì vaä y khi noùi ñeán nhöõ ng quy luaä t ñieàu tieát giaù trò trao ñoå i phaûi noùi ñeán
nhöõ ng haø ng hoùa maø coâng nghieä p cuûa moï i ngöôø i coù theå nhaâ n leâ n tuø y yù muoán.
Löôï ng lao ñoä ng coá ñònh trong moä t vaä t phaå m qui ñònh giaù trò cuûa vaä t phaå m ñoù, phaâ n
bieä t khaùi nieä m giaù trò tuyeä t ñoái, giaù trò töông ñoái.
_ Giaù trò tuyeä t ñoái: laø saûn löôï ng lao ñoä ng keát tinh chính laø giaù trò cuûa vaä t phaå m.
_ Giaù trò töông ñoái: laø giaù trò ñöôï c bieå u hieä n ôû moä t löôï ng nhaát ñònh haø ng hoùa khaùc.
Giaù trò töông ñoái laø hình thöùc caàn thieát ñeå bieå u hieä n giaù trò tuyeä t ñoái.
R pheâ phaùn A.S : khoâ ng nhaát quaùn trong vieä c ñònh nghóa giaù trò haø ng hoùa.
R: chæ neâ n giöõ laï i ñònh nghóa giaù trò laø löôï ng lao ñoä ng hao phí.
R khaúng ñònh: löôï ng lao ñoä ng hao phí ñeå saûn xuaát ra moä t haø ng hoùa vaø löôï ng lao ñoä ng
maø ta coù theå duø ng haø ng hoùa ñoù ñoå i laáy treâ n thò tröôø ng laø nhöõ ng ñaïi löôï ng khaùc xa
nhau.
Giaù trò haø ng hoùa khoâ ng phuï thuoä c vaø o caùc khoaûn thu nhaä p giaù trò chæ phuï thuoä c vaøo soá
löôï ng thôø i gian hao phí khoâ ng nhöõ ng trong kinh teá haø ng hoùa giaûn ñôn maø caû trong xaõ
hoä i tö baûn giaù trò haø ng hoaù cuõ ng do lao ñoä ng hao phí quyeát ñònh.
R phaâ n tích cô caáu cuûa giaù trò haø ng hoùa, giaù trò haø ng hoùa goàm 2 thaø nh phaàn caáu taï o:
lao ñoä ng hieä n taï i (lao ñoä ng tröï c tieáp), lao ñoä ng quaù khöù (lao ñoä ng vaä t chaát hoùa).
_ R pheâ phaùn A.S : A.S töø boû giaù trò lao ñoä ng vì töø choã xaùc ñònh giaù trò = lao ñoä ng
A.S ñaõ ñi tôùi choã xaùc ñònh giaù trò = toå ng thu nhaä p.
Caàn phaâ n bieä t giöõ a thöï c theå vaø chöùc naêng cuûa giaù trò haø ng hoùa.
Laáy caùi sau thay cho caùi tröôùc.
Phaâ n bieä t giöõ a 2 khaùi nieä m giaù caû töï nhieâ n vaø giaù caû thò tröôø ng .
R cho raèng: giaù caû töï nhieâ n bieå u hieä n giaù trò tuyeä t ñoái, giaù caû töï nhieâ n do chi phí saûn
xuaát quyeát ñònh .
Giaù caû thò tröôø ng bieå u hieä n giaù trò töông ñoái giaù caû thò tröôø ng chòu taùc ñoä ng cuûa nhieàu
nhaâ n toá. Ngoaø i lao ñoä ng hao phí coø n chòu taùc ñoä ng söï khan hieám, bieán ñoä ng cuûa tieàn
teä …
R nhaä n ñònh : Giaù caû thò tröôø ng luoâ n coù söï cheâ nh leä ch so vôùi giaù caû töï nhieâ n. Vì khoâ ng
moä t haø ng hoùa naø o söï cung öùng treâ n thò tröôø ng luoâ n theo yeâ u caàu vaø yù muoán cuûa moï i
ngöôø i.
Tuy nhieâ n aûnh höôûng quan heä cung caàu giaù caû thò tröôø ng cuûa haø ng hoùa chæ laø nhaát thôø i
. Chính nhöõ ng chi phí saûn xuaát seõ ñieàu tieát giaù caû cuûa taát caû haø ng hoùa.
Nhaä n xeùt: R laø moä t nhaø lyù luaä n trieä t ñeå cuûa thuyeát giaù trò lao ñoä ng , thuyeát giaù trò lao
ñoä ng cuûa R coù tính nhaát quaùn kieâ n ñònh tính khoa hoï c. Tuy nhieâ n R ñaõ khoâ ng theå phaùt
trieå n lyù thuyeát naø y tôùi cuø ng (haï n cheá cuûa oâ ng)
Haï n cheá: Coi giaù trò haø ng hoùa laø phaï m truø vónh vieã n.
Chöa bieát tôùi tính 2 maë t cuûa lao ñoä ng saûn xuaát haø ng hoùa.
* Lyù thuyeát phaâ n phoái thu nhaä p:
Thaø nh töï u : ñöôï c xaâ y döïng treâ n cô sôû thuyeát giaù trò lao ñoä ng.
_ Lyù luaä n veà lôï i nhuaä n: 4 luaä n ñieå m sau:
+ Lôï i nhuaä n laø khoaûn trích ra.
+ Lôï i nhuaä n laø keát quaû cuûa lao ñoä ng .
R: giaù trò haø ng hoùa do coâ ng nhaâ n saûn xuaát bao giôø cuõ ng lôùn hôn soá tieàn coâ ng maø anh
ta ñöôï c traû, soá tieàn coø n laï i laø lôï i nhuaä n.
+ Lôï i nhuaä n = giaù trò coâ ng nhaâ n taï o ra – tieàn löông.
Marx: Ñaâ y laø chìa khoùa giaûi quyeát ñieàu bí aå n cuûa lôï i nhuaä n.
R cho raèng ñoù laø söï ñoái laä p giöõ a lôï i nhuaä n vaø tieàn löông.
Trong ñieàu kieä n giaù caû haø ng hoùa khoâ ng ñoå i lôï i nhuaä n cao hay thaáp tuø y theo tieàn coâ ng
cao hay thaáp. Vieä c taêng giaûm lôï i nhuaä n luoâ n ñem laï i keát quaû, khoâ ng laø nguyeâ n nhaâ n
cuûa vieä c ñoàng thôø i giaûm hay taêng tieàn löông.
Treâ n thöï c teá toàn taï i moä t tyû suaát lôïi nhuaä n chung giöõ a caùc ngaø nh khaùc nhau trong moä t
nöôùc do söï di chuyeå n tö baûn vaø lao ñoä ng giöõ a caùc ngaø nh.
Theo R tyû suaát lôï i nhuaä n coù xu höôùng ngaø y caø ng giaûm xuoáng.
Nguyeâ n nhaâ n thöï c söï vaø duy nhaát gaâ y ra xu höôùng giaûm do tieàn löông coù xu höôùng
taêng ( khoâ ng chính xaùc )
Marx: Nguyeâ n nhaâ n tyû suaát lôï i nhuaä n giaûm do caáu taï o höõ u cô cuûa tö baûn coù xu höôùng
taêng.
R moâ taû lôï i nhuaä n caên cöù vaø o vieä c naêng suaát lao ñoä ng cao . Do naêng suaát lao ñoä ng cao
giaù trò coâ ng nhaâ n saûn xuaát seõ lôùn hôn tieàn löông . Do ñoù coù ñöôï c lôïi nhuaä n trong tö
baûn.
+ Lôï i nhuaä n coù tính quy luaä t vónh vieã n.
Nhaä n xeùt: Theo R lôï i nhuaä n laø keát quaû traû coâ ng thaáp hôn giaù trò coâ ng nhaâ n taï o ra
(chöa giaûi thích ñöôï c maâ u thuaã n chung cuûa giai caáp tö baûn)
* Lyù luaä n veà tieàn löông : 4 luaä n ñieå m:
1. Tieàn löông laø giaù caû thò tröôø ng cuûa lao ñoä ng . Lao ñoä ng cuõ ng nhö haøng hoùa khaùc coù
giaù caû töï nhieâ n, giaù caû thò tröôø ng.
2. Giaù caû töï nhieâ n cuûa lao ñoä ng coù tuyø thuoä c vaø o giaù caû cuûa sinh hoaït caàn thieát, phuï
thuoä c vaø o taä p quaùn cuûa moã i daâ n toä c. Giaù caû ngaø y nay coù xu höôùng taêng do giaù caû
löông thöï c taêng do ñieàu kieä n saûn xuaát löông thöïc ngaø y caø ng khoù khaên.
3. Tieàn löông phuï thuoä c vaø o cung caàu lao ñoä ng .
Giaù caû thò tröôø ng lao ñoä ng do giaù caû töï nhieâ n cuûa lao ñoä ng quyeát ñònh coù xu höôùng
phuø hôï p vôùi giaù caû töï nhieâ n cuûa lao ñoä ng. Do söï bieán ñoä ng daâ n soá coù ñieàu tieát.
R neáu khoâ ng keå ñeán söï thay ñoå i cuûa tieàn thì bieán ñoä ng tieàn löông do 2 nguyeâ n nhaâ n:
_ Nhöõ ng thay ñoå i veà cung caàu trong lao ñoä ng , söï bieán ñoä ng giaù caû cuûa caùc tö lieä u sinh
hoaï t.
_ Tieàn löông, lôï i nhuaä n laø bieán ñoä ng ngöôï c chieàu trong ñoù lôï i nhuaä n bieán ñoä ng vôùi
naêng suaát lao ñoä ng.
R cho raèng tieàn löông khoâ ng taùc ñoä ng ñeán giaù caû haø ng hoùa vieä c haï thaáp tieàn löông
laø m cho lôï i nhuaä n taêng leâ n. Ngöôï c laï i tieàn löông taêng laø m cho lôï i nhuaä n giaûm giaù trò
haø ng hoùa khoâ ng bieán ñoå i.
R cho raèng tieàn löông vaä n ñoä ng theo 2 xu höôùng traùi ngöôï c:
+ Xu höôùng haï thaáp tieàn löông.
+ Xu höôùng taêng tieàn löông.
Do giaù noâ ng saûn ngaø y caø ng cao
R khaúng ñònh xu höôùng taêng tieàn löông seõ thaáp. Chæ coù nhöõ ng tieán boä veà naêng suaát
cuûa khu vöï c noâ ng nghieä p môùi quyeát ñònh giaù caû lao ñoä ng veà laâ u daø i.
4. R cho raèng quy luaä t chung, töï nhieâ n cho moï i xaõ hoä i laø tieàn löông phaûi ôû möùc toái
thieå u. Chæ trong ñieàu kieä n ñaë c bieä t thuaä n lôï i khi khaû naêng taêng naêng saûn xuaát vöôï t qua
söï gia taêng daâ n soá thì tieàn löông môùi cao hôn möùc toái thieûu coø n trong ñieàu kieä n bình
thöôø ng vôùi ñaát ñai haï n cheá vôùi söï giaûm suùt hieä u quaû cuûa ñaàu tö boå sung, cuûa caûi seõ
taêng chaä m hôn so vôùi taêng daâ n soá vaø tieàn löông phaûi thaáp hôn giaù caû töï nhieâ n cuûa lao
ñoä ng.
_ Lyù luaä n ñòa toâ cuûa Ricardo:
+ Ñòa toâ laø moä t saûn phaå m cuûa lao ñoä ng duø ng ñeå traû cho chuû ñaát ñeå coù quyeàn khai thaùc
nhöõ ng khaû naêng töï nhieâ n cuûa ñaát ñai. Vaø söï xuaát hieä n cuûa ñòa toâ gaén lieàn vôùi söï xaùc
laä p quyeàn tö höõ u cuûa ñaát ñai. Neáu ñaát ñai laø voâ haï n, chaát löôï ng nhö nhau seõ khoâ ng coù
ñòa toâ .
+ Ñòa toâ khoâ ng ñieàu tieát giaù trò noâ ng saûn maø phuï thuoä c vaø o giaù trò noâ ng saûn .
R giaù trò noâ ng saûn laø möùc lao ñoä ng treâ n ñaát xaáu nhaát vaø ñaát xaáu khoâ ng phaûi traû ñòa toâ ,
treâ n nhöõ ng loaï i ñaát trung bình vaø ñaát toát seõ thu ñöôï c khoaûn phuï troä i ñeå traû cho chuû
ñaát.
+ Cô cheá hình thaø nh ñòa toâ : luùc khôûi ñaàu bao giôø cuõ ng choï n ñaát toát nhaát ñeå canh taùc
vaø giaù trò cuûa noâ ng saûn ñöôï c xaùc ñònh treâ n ñaát loaï i 1, giaù trò ñoù giaû ñònh = a; do daâ n soá
taêng nhu caàu noâ ng saûn taêng Æ canh taùc sang ñaát xaáu hôn. Giaù trò noâ ng saûn ñöôï c xaùc
ñònh theo chi phí treâ n ñaát ñai loaï i 2 giaû ñònh = b. Do ñoù ngöôø i canh taùc ñaát loaï i 1 seõ
thu ñöôï c phuï troä i b-a , khoaûn phuï troä i naø y phaûi traû cho chuû ñaát. Ñoù laø ñòa toâ treâ n ñaát
loaï i 1.
+ Daâ n soá tieáp tuï c taêng Æ canh taùc sang ñaát xaáu hôn, ñaát loaï i 3. Giaù trò cuûa noâ ng saûn
naø y ñöôï c xaùc ñònh theo chi phí ñaát loaï i 2 . Giaû ñònh = c. Luùc naø y xuaát hieä n 2 khoaûn
ñòa toâ :
Ñòa toâ treâ n ñaát loaïi 1 c-a
Ñòa toâ treâ n ñaát loaïi 2 c-b
Æ phaûi traû cho chuû ñaát.
R cho raèng ñòa toâ khoâ ng tyû leä vôùi möùc ñoä maøu môõ tuyeä t ñoái maø tyû leä vôùi möùc ñoä maø u
môõ töông ñoái. Moï i nguyeâ n nhaâ n thuùc ñaå y canh taùc ñaát xaáu seõ naâ ng cao ñòa toâ ñaát toát
leâ n.
R cho raèng ñòa toâ laø baèng chöùng cuûa söï baàn cuø ng baát lôï i, ñòa toâ caø ng cao Æ chöùng toû
xaõ hoä i caø ng thieáu noâ ng saûn.
Luùc khôûi ñaàu ñaát ñai raát toát raát nhieàu, khoâ ng mang laï i ñòa toâ chi khi trôû neâ n ngheø o naø n
cuø ng moä t loaï i lao ñoä ng , chi phí seõ cho moä t löôï ng saûn phaå m ít hôn vaø luùc ñoù môùi coù
ñòa toâ .
R söï caûi tieán trong moâ i tröôø ng seõ laøm giaûm ñòa toâ traùi laï i taêng tích luõ y voán taêng ñòa toâ .
Ñòa toâ taêng laø xu höôùng taát yeáu, lôï i ích cuûa giai caáp ñòa chuû laø maâ u thuaã n vôùi lôï i ích
chung cuûa xaõ hoä i .
R phuû nhaä n söï toàn taï i cuûa ñòa toâ tuyeä t ñoái, oâ ng cho raèng ñòa toâ tuyeä t ñoái maâ u thuaã n
vôùi giaù trò.
R coi ñòa toâ laø vónh vieã n.
Keát luaä n cuûa Ricardo veà phaâ n phoái thu nhaä p döôùi chuû nghóa tö baûn.
Trong quaù trình tích luyõ tö baûn vaø söï phaùt trieå n cuûa CNTB cuø ng luùc Æ tieàn löông coâ ng
nhaâ n vaø ñòa toâ cuûa ñòa chuû coù xu höôùng ngaø y caø ng taêng. Traùi laï i, lôï i nhuaä n cuûa tö baûn
coù xu höôùng ngaø y caø ng giaûm. Do ñoù caán phaûi baûo veä lôï i nhuaä n cuûa tö baûn choáng laï i
yeâ u saùch cuûa coâ ng nhaâ n. Choáng laï i tham voï ng cuûa ñòa chuû.
Nhaä n xeùt:
Lyù thuyeát phaâ n phoái thu nhaä p Ricardo coù 2 haïn cheá sau:
Theå hieä n tính giai caáp baûo veä cho lôïi ích cuûa giai caáp tö saûn.
Xuaát phaùt töø nhöõ ng yeáu toá töï nhieâ n ñeå lyù giaûi veà vaán ñeà xaõ hoä i.
_ Lyù thuyeát veà lôï i theá so saùnh ( lyù thuyeát maä u dòch quoác teá )
Baét nguoàn töø lôï i theá tuyeä t ñoái cuûa A.S
A.S khaúng ñònh taàm quan troï ng cuûa thöông maï i quoác teá trong vieä c laø m giaø u coù caû 2
quoác gia. Töø ñoù bieä n minh cho CN töï do kinh teá vaø söï hoø a hôï p cuûa caùc daâ n toä c trong
quan heä giao thöông quoác teá.
Noä i dung:
A.S cho raèng do phaâ n coâ ng lao ñoä ng, coù theå tieát kieä m ñöôï c chi phí taï o ra löôï ng cuûa
caûi lôùn hôn Æ söï phaâ n coâ ng lao ñoä ng.
A.S cho raèng söï chuyeâ n moâ n hoùa caù nhaâ n coù theå môû roä ng cho caùc daâ n toä c treâ n theá
giôùi.
A.S cho raèng hoaø n caûnh töï nhieâ n luoâ n taï o khaû naêng cho söï chuyeâ n moâ n hoùa döï a treâ n
nhöõ ng lôï i theá tuyeä t ñoái cuûa caùc daâ n toä c.
Neáu caùc quoác gia ñi vaø o chuyeâ n moâ n hoùa maë t haø ng naø o maø mình coù lôï i theá tuyeä t ñoái.
Toä ng löï c cuûa caûi töø ng quoác gia cuõ ng nhö cuûa caû theá giôùi cuûa caûi seõ taêng leâ n. Keát quaû
möùc soáng taêng nhu caàu caùc quoác gia ñöôï c thoûa maõ n toát hôn.
Lôï i theá tuyeä t ñoái bieå u hieä n ôû naêng suaát cao hôn chi phí thaáp hôn
Keát luaä n: A.S cho raèng thöông maï i quoác teá laø m cho theá giôùi söû duï ng caùc nguoàn löï c coù
hieä u quaû hôn, caùc quoác gia thu ñöôï c lôï i ích nhieàu hôn.
Döï a vaø o cô cheá töï do maä u dòch moã i quoác gia seõ nhaä n bieát lôï i theá cuûa mình . Baát cöù 1
söï can thieä p vaø o tieán trình töï nhieâ n cuûa doø ng thöông maïi ñeàu seõ töø boû cô hoä i nhaâ n
ñöôï c nhöõ ng lôï i ích tieàm taø ng töø thöông maï i.
Haï n cheá: moä t quoác gia maø vieä c saûn xuaát chæ caàn hao phí moä t löôï ng lao ñoä ng vaø tö baûn
töông ñoái ít hôn thì seõ khoâ ng caàn giao thöông vôùi nöôùc ngoaø i.
* Thuyeát lôï i theá so saùnh/ thuyeát töông ñoái:
R cho raèng thöông maï i quoác teá coù lôï i cho caû 2 quoác gia ngay caû trong tröôø ng hôïp 1
trong 2 quoác gia coù hieä u quaû saûn xuaát cao hôn trong taát caû caùc lónh vöï c.
Noä i dung: R cho raèng trong heä thoáng thöông maï i hoaø n toaø n töï do , do lôï i ích cuûa mình
moã i nöôùc seõ töï chuyeâ n moâ n hoùa vaø o lónh vöï c coù lôï i nhaát, baèng caùch töï chuyeâ n moâ n
hoùa moã i nöôùc seõ phaùt huy ñöôï c lôï i theá cuûa mình ñaï t hieä u quaû cao nhaát.
Chuyeâ n moân hoaù laø giaûi phaùp logic khi caù nhaâ n coù hieä u quaû hôn trong vieä c saûn xuaát
saûn phaå m A vaø moä t caù nhaâ n coù hieä u quaû hôn trong vieä c saûn xuaát saûn phaå m B. Nhöng
phaûi laø m theá naø o khi 1 trong 2 ngöôø i coù hieä u quaû hôn trong caû 2 lónh vöï c. Trong
tröôø ng hôï p naø y, ngöôø i gioûi nhaát seõ töï chuyeâ n moâ n hoùa vaø o lónh vöï c maø anh ta ñöôï c
ñaë t vaø o moä t caùch töông ñoái toát nhaát.