CÁC CÔNG THỨC GIẢI NHANH BTTN HOÁ

I. HỮU CƠ:

1) Tính số đồng phân của:

-Ancol no, đơn chức (CnH2n+2O): 2n-2 (1<n<6)
-Anđehit đơn chức, no (CnH2nO) : 2n-3 (2<n<7)

-AxitCacboxylic đơn chức, no (C H O ): 2n-3 (2<n<7)

-Este no, đơn chức (CnH2nO2): n 2n 2 2n-2 (1<n<5)
1
-Ete đơn chức, no (CnH2n+2O): (n-1)(n-2) (2<n<6)
2
1
-Xeton đơn chức, no (CnH2nO): (n-2)(n-3) (2<n<7)
2
-Amin đơn chức, no (CnH2n+3N): 2n-1 (n<5)

2) Tính số C của ancol no hoặc ankan dựa vào pư cháy:

nCO 2
Số C = n −n
H 2O CO2

3) Đốt cháy hoàn toàn 1 mol ancol no, mạch hở A (CnH2n+2Ox) cần k mol O2 thì:
2k −1 + x
n=
3
4) Đốt cháy ancol đơn chức, no (hoặc hh ancol đơn chức, no) tạo thành CO2 và H2O thì:
mCO 2
mancol = m H O -
2
11
5) Tính số đi, tri, tetra, ….., n peptit tối đa tạo bởi hh gồm x amino axit khác nhau
Số n peptitmax = xn
6) Tính số triglixerit tạo bởi glixerol và các axit cacboxylic béo:
n 2 ( n +1)
Số trieste =
2
7) Tính số ete tạo bởi hh n ancol đơn chức:
n(n +1)
Số ete =
2
8) Tính khối lượng amino axit A (chứa n nhóm NH2 và m nhóm COOH) khi cho amino
axit này vào dd chứa a mol HCl, sau đó cho dd sau pư tác dụng vđủ với b mol NaOH:
b −a
mA = MA
m
9) Tính số liên kết π theo số mol CO2 và H2O thu đc khi đốt cháy:
A là CxHy hoặc CxHyOz mạch hở, cháy cho n CO 2 - n H 2O = k nA thì A có số π = (k+1)
10)* Cho hỗn hợp gồm anken CnH2n và H2 có PTK là M1, sau khi cho đi qua bột Ni nung
nóng tạo ra hh không làm mất màu dd Br2 và có PTK là M2 thì:
( M 2 − 2) M 1
n=
14 ( M 2 − M 1 )
Chú ý: Dùng khi H2 dư hoặc M2<28 đvC

1
 2( M 2 − 2) M 1
*Đối với ankin: n =
14 ( M 2 − M 1 )
II. VÔ CƠ:
1)Khi hấp thụ hết 1 lượng CO2 vào dd Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2 thì:
nkết tủa = nOH − nCO
− (nkết tủa ≤ nCO2 )
2

Chú ý: Chỉ áp dụng khi biết được bazơ pư hết hoặc tạo 2 muối
2) Khi hấp thụ hết 1 lượng CO2 vào dd chứa hh gồm NaOH và Ca(OH)2 hoặc Ba)OH)2
thì: Tính nCO − nCO , sau đó so sánh với nCa xem chất nào pư hết và tính kết tủa
2−
3 2 2+

theo chất đó
3) Tính thể tích CO2 cần hấp thụ vào dd Ca(OH)2 để thu đc lượng kết tủa theo yêu cầu :

 nC 2 O= n↓

 nC 2 O= nO − H− n↓
4)Tính thể tích dd NaOH cần cho vào dd Al3+ để xuát hiện lượng kết tủa theo yêu cầu:

 nO − H= 3n↓

 nO − H= 4nA 3+ l − n↓
5) Tính thể tích dd HCl cần cho vào dd NaAlO2 để xuất hiện 1 lượng kết tủa theo yêu cầu

 nH + = n↓

 nH + = 4nA 2−l O− 3n↓
6) Tính thể tích dd NaOH cần cho vào dd Zn2+ để thu đc lượng kết tủa theo yêu cầu:

2
  nO − H= 2n↓

 nO − H= 4nZ 2+n − 2n↓
7) Tính khối lượng muối thu được khi hoà tan hết hỗn hợp kim loại bằng:

* Dung dịch H2SO4 tạo khí H2: mmuối sunfat = mhỗn hợp kim loại + 96 n H 2

* Dung dịch HCl tạo khí H2: mmuối clorua = mhỗn hợp kim loại + 71 n H 2

8) Tính khối lượng muối thu được khi hoà tan hết hỗn hợp oxit kim loại bằng:

* Dung dịch H2SO4 loãng: mmuối sunfat = mhỗn hợp oxit kim loại + 80 n H 2 SO 4

* Dung dịch HCl : : mmuối clorua = mhỗn hợp oxit kim loại + 27,5 n HCl

9) Tính khối lượng muối nitrat thu được khi cho hỗn hợp kim loại tác dụng với HNO3 dư

(không có sự tạo thành NH4NO3):

mmuối nitrat = mkim loại + 62.( 3n NO + n NO + 8n N O + 10 n N )

2 2 2

Không tạo khí nào thì số mol khí đó bằng 0

10)Tính số mol HNO3 cần dùng để hoà tan hỗn hợp các kim loại (HNO3 phải dư để nếu

có Fe thì sẽ ko tạo muối Fe2+):

n HNO 3 = 4n NO + 2n NO2 + 12 n N 2 + 10 n N 2O + 10 n NH 4 NO3

11) Tính khối lượng muối sunfat thu được khi cho hỗn hợp các kim loại pư với H2SO4đ,n

tạo khí SO2:

mmuối = mkim loại + 96 n SO 2

12) Tính số mol H2SO4đ,n cần dùng để hoà tan hỗn hợp kim loại tạo ra SO2:

3
 n H 2 SO4 = 2n SO2

Chú ý: Nếu có Fe dư, Fe có thể pư với Fe3+

13) Tính khối lượng muối thu được khi cho hh Fe và các oxit sắt (dù hỗn hợp có bao

nhiêu chất cũng cho 1 kết quả) tác dụng với HNO3 dư:

242
* Tạo khí NO: mmuối = 80
(mhỗn hợp + 24nNO)

242
* Tạo khí NO2: mmuối = 80
(mhỗn hợp + 8 n NO ) 2

242
* Tạo cả NO và NO2: mmuối = 80
(mhỗn hợp + 8 n NO + 24nNO)
2

14) Tính khối lượng muối thu được khi cho hh Fe và các oxit sắt (dù hỗn hợp có bao
nhiêu chất cũng cho 1 kết quả) tác dụng với H2SO4đ,n dư, giải phóng khí SO2:
400
mmuối = 160
(mhỗn hợp + 16 n SO ) 2

15) Tính khối lượng Fe đã dùng ban đầu khi oxi hoá lượng sắt này bằng oxi  hh rắn X,
nếu:
56
* Hoà tan X bằng HNO3 loãng, dư  NO: mFe = 80
( mhỗn hợp + 24nNO)
56
* Hoà tan X bằng HNO3 đặc, nóng, dư  NO2: mFe = 80 ( mhỗn hợp + 8 n NO 2 )
16) Tính thể tích NO hoặc NO2 thu được khí cho hh sản phẩm sau pư nhiệt nhôm (hoàn
toàn hoặc ko hoàn toàn) tác dụng với HNO3:
1
* nNO = 3
[3nAl + (3x-2y) n Fe xOy ]
* n NO 2 = 3nAl + (3x-2y) n Fe x O y
17) Tính pH của dd axit yếu HA:
1
pH = − (log Kaxit + log Caxit = -log (α.Caxit)
2
18) Tính pH của dd bazơ yếu BOH:
1
pH = 14+ 2 (log Kbazơ + log Cbazơ )
19) Tính pH của dd gồm axit yếu HA và muối NaA:
Ca
pH = -(log Kaxit + log C )
m

20) *Tính hiệu suất tổng hợp NH3: Tiến hành tổng hợp từ hh X (N2 và H2) có tỉ lệ mol
tương ứng là 1:3, sau pư tạo hh Y

4
 MX
H% = 2 -2 M
Y

*Tính hiệu suất pư hiđro hoá anken: tiến hành pư hiđro hoá hh X (CnH2n và H2 có tỉ
lệ mol 1:1), sau pư tạo hh Y thì:
MX
H% = 2 -2 M
Y

MX
*Tính hiệu suất pư hiđro hoá anđehit đơn chức, no: H% = 2 -2
MY
21) Tính % ankan A tham gia pư tách (gồm tách nước và cracking): tách ankan A, tạo hh
MA
X thì: %Apư = −1
MX
V'
22) Tách V(lít) ankan A  V’ (lít) hh X thì: MA = MX
V
−
23) Cho kim loại M (có hoá trị n) có hiđroxit lưỡng tính, số mol OH dùng để kết tủa
hoàn toàn ion Mn+ sau đó tan hết kết tủa là:
nOH = 4 n M =4 n M
− n+