You are on page 1of 3

Ph?n I: C?M BI?N ĐO NHI?T Đ?.

Nhi?t đ? t? môi trư?ng s? đư?c c?m bi?n h?p thu, t?i đây tùy theo cơ c?u c?a c?m bi?n s? bi
g nhi?t này thành m?t đ?i lư?ng đi?n nào đó. Như th? m?t y?u t? h?t s?c quan tr?ng đó là “
?n đo” và “nhi?t đ? c?m nh?n c?a c?m bi?n”. C? th? đi?u này là: Các lo?i c?m bi?n mà các b?
là cái v? b?o v?, ph?n t? c?m bi?n n?m bên trong cái v? này ( bán d?n, lư?ng kim….) do đó
h xác hay không tùy thu?c vào vi?c truy?n nhi?t t? môi trư?ng vào đ?n ph?n t? c?m bi?n t?n
bao nhiêu ( 1 trong nh?ng y?u t? quy?t đ?nh giá c?m bi?n nhi?t ).
- M?t nguyên t?c đ?t ra là: Tăng cư?ng trao đ?i nhi?t gi?a c?m bi?n và môi trư?ng c?n đo.
A. PHÂN LO?I C?M BI?N NHI?T.
- C?p nhi?t đi?n ( Thermocouple ).
- Nhi?t đi?n tr? ( RTD-resitance temperature detector ).
- Thermistor.
- Bán d?n ( Diode, IC ,….).
- Ngoài ra c?n có lo?i đo nhi?t không ti?p xúc ( h?a k?- Pyrometer ). Dùng h?ng ngo?i hay l
zer.
A.1. C?P NHI?T ĐI?N ( Thermocouples ).
- C?u t?o: G?m 2 ch?t li?u kim lo?i khác nhau, hàn dính m?t đ?u.
- Nguyên l?: Nhi?t đ? thay đ?i cho ra s?c đi?n đ?ng thay đ?i ( mV).
- Ưu đi?m: B?n, đo nhi?t đ? cao.
- Khuy?t đi?m: Nhi?u y?u t? ?nh hư?ng làm sai s?. Đ? nh?y không cao.
- Thư?ng dùng: L? nhi?t, môi trư?ng kh?t nghi?t, đo nhi?t nh?t máy nén,…
- T?m đo: -100 D.C <1400 D.C
- G?m 2 dây kim lo?i khác nhau đư?c hàn dính 1 đ?u g?i là đ?u nóng ( hay đ?u đo), hai đ?u c
?nh ( hay là đ?u chu?n ). Khi có s? chênh l?ch nhi?t đ? gi?a đ?u nóng và đ?u l?nh th? s? ph
s?c đi?n đ?ng V t?i đ?u l?nh. M?t v?n đ? đ?t ra là ph?i ?n đ?nh và đo đư?c nhi?t đ? ? đ?u
u?c r?t l?n vào ch?t li?u. Do v?y m?i cho ra các ch?ng lo?i c?p nhi?t đ?, m?i lo?i cho
ra 1 s?c đi?n đ?ng khác nhau: E, J, K, R, S, T. Các b?n lưu ? đi?u này đ? ch?n đ?u d? và b
n cho thích h?p.
- Dây c?a c?p nhi?t đi?n th? không dài đ? n?i đ?n b? đi?u khi?n, y?u t? d?n đ?n không chính
, đ? gi?i quy?t đi?u này chúng ta ph?i bù tr? cho nó ( offset trên b? đi?u khi?n ).
Lưu ? khi s? d?ng:
- T? nh?ng y?u t? trên khi s? d?ng lo?i c?m bi?n này chúng ta lưu ? là không nên n?i thêm d
tín hi?u cho ra là mV n?i s? suy hao r?t nhi?u ). C?ng dây c?a c?m bi?n nên đ? thông thoán
đ?ng cho c?ng dây này dính vào môi trư?ng đo ). Cu?i cùng là nên ki?m tra c?n th?n vi?c Of
b?.
- Lưu ?: V? tín hi?u cho ra là đi?n áp ( có c?c âm và dương ) do v?y c?n chú ? kí hi?u đ? l
h đ?i cho đúng.
A.2. NHI?T ĐI?N Tr?.
- C?u t?o: G?m 2 ch?t li?u kim lo?i khác nhau, hàn dính m?t đ?u.
- Nguyên l?: Nhi?t đ? thay đ?i cho ra s?c đi?n đ?ng thay đ?i ( mV).
- Ưu đi?m: B?n, đo nhi?t đ? cao.
- Khuy?t đi?m: Nhi?u y?u t? ?nh hư?ng làm sai s?. Đ? nh?y không cao.
- Thư?ng dùng: L? nhi?t, môi trư?ng kh?t nghi?t, đo nhi?t nh?t máy nén,…
- T?m đo: -100 D.C <1400 D.C
- C?u t?o c?a RTD g?m có dây kim lo?i làm t?: Đ?ng, Nikel, Platinum,…đư?c qu?n tùy theo h?n
c?a đ?u đo. Khi nhi?t đ? thay đ?i đi?n tr? gi?a hai đ?u dây kim lo?i này s? thay đ?i, và tù
kim lo?i s? có đ? tuy?n tính trong m?t kho?ng nhi?t đ? nh?t đ?nh.Ph? bi?n nh?t c?a RTD là
o?i c?m bi?n Pt, đư?c làm t? Platinum. Platinum có đi?n tr? su?t cao, ch?ng oxy hóa, đ? nh?
ao, d?i nhi?t đo đư?c dài. Thư?ng có các lo?i: 100, 200, 500, 1000 ohm t?i 0 D.C. Đi?n tr?
o th? đ? nh?y nhi?t càng cao.
- RTD thư?ng có lo?i 2 dây, 3 dây và 4 dây.
Lưu ? khi s? d?ng:
- Lo?i RTD 4 dây gi?m đi?n tr? dây d?n đi 1/2, giúp h?n ch? sai s?.
- Cách s? d?ng c?a RTD khá d? ch?u hơn so v?i Thermocouple. Chúng ta có th? n?i thêm dây ch
o?i c?m bi?n này ( hàn k?, ch?t lư?ng dây t?t, có ch?ng nhi?u ) và có th? đo test b?ng VOM
- V? là bi?n thiên đi?n tr? nên không quan tâm đ?n chi?u đ?u dây.
A.3. THERMISTOR
- C?u t?o: Làm t? h?n h?p các oxid kim lo?i: mangan, nickel, cobalt,…
- Nguyên l?: Thay đ?i đi?n tr? khi nhi?t đ? thay đ?i.
- Ưu đi?m: B?n, r? ti?n, d? ch? t?o.
- Khuy?t đi?m: D?y tuy?n tính h?p.
- Thư?ng dùng: Làm các ch?c năng b?o v?, ép vào cu?n dây đ?ng cơ, m?ch đi?n t?.
- T?m đo: 50 <150 D.C.
- Thermistor đư?c c?u t?o t? h?n h?p các b?t ocid. Các b?t này đư?c h?a tr?n theo t? l? và
lư?ng nh?t đ?nh sau đó đư?c nén ch?t và nung ? nhi?t đ? cao. Và m?c đ? d?n đi?n c?a h?n h?p
khi nhi?t đ? thay đ?i.
- Có hai lo?i thermistor: H? s? nhi?t dương PTC- đi?n tr? tăng theo nhi?t đ?; H? s? nhi?t â
TC – đi?n tr? gi?m theo nhi?t đ?. Thư?ng dùng nh?t là lo?i NTC.
- Thermistor ch? tuy?n tính trong kho?ng nhi?t đ? nh?t đ?nh 50-150D.C do v?y ngư?i ta ít dù
g đ? dùng làm c?m bi?n đo nhi?t. Ch? s? d?ng trong các m?c đích b?o v?, ng?t nhi?t, các bác
hư?ng g?i là T?t-mít. Cái Block l?nh nào c?ng có m?t vài b? g?n ch?t vào cu?n dây đ?ng cơ.
Lưu ? khi s? d?ng:
- Tùy vào nhi?t đ? môi trư?ng nào mà ch?n Thermistor cho thích h?p, lưu ? hai lo?i PTC và N
nôm na là thư?ng đóng/ thư?ng h? ) Có th? test d? dàng v?i đ?ng h? VOM.
- Nên ép ch?t vào b? m?t c?n đo.
- Tránh làm h?ng v? b?o v?.
- V? bi?n thiên đi?n tr? nên không quan tâm chi?u đ?u dây.
A.4. BÁN D?N
- C?u t?o: Làm t? các lo?i ch?t bán d?n.
- Nguyên l?: S? phân c?c c?a các ch?t bán d?n b? ?nh hư?ng b?i nhi?t đ?.
- Ưu đi?m: R? ti?n, d? ch? t?o, đ? nh?y cao, ch?ng nhi?u t?t, m?ch x? l? đơn gi?n.
- Khuy?t đi?m: Không ch?u nhi?t đ? cao, kém b?n.
- Thư?ng dùng: Đo nhi?t đ? không khí, dùng trong các thi?t b? đo, b?o v? các m?ch đi?n t?.
- T?m đo: -50 <150 D.C.
- C?m bi?n nhi?t Bán D?n là nh?ng lo?i c?m bi?n đư?c ch? t?o t? nh?ng ch?t bán d?n. Có các
i như Diode, Transistor, IC. Nguyên l? c?a chúng là d?a trên m?c đ? phân c?c c?a các l?p P-
?n tính v?i nhi?t đ? môi trư?ng. Ngày nay v?i s? phát tri?n c?a ngành công ngh? bán d?n đ?
r?t nhi?u lo?i c?m bi?n nhi?t v?i s? tích h?p c?a nhi?u ưu đi?m: Đ? chính xác cao, ch?ng nh
?u t?t, ho?t đ?ng ?n đ?nh, m?ch đi?n x? l? đơn gi?n, r? ti?n,….
- Ta d? dàng b?t g?p các c?m bi?n lo?i này dư?i d?ng diode ( h?nh dáng tương t? Pt100), các
IC như: LM35, LM335, LM45. Nguyên l? c?a chúng là nhi?t đ? thay đ?i s? cho ra đi?n áp thay
n áp này đư?c phân áp t? m?t đi?n áp chu?n có trong m?ch.
G?n đây có cho ra đ?i IC c?m bi?n nhi?t cao c?p, chúng h? tr? luôn c? chu?n truy?n thông I2
DS18B20 ) m? ra m?t xu hư?ng m?i trong “ th? gi?i c?m bi?n”.
Lưu ? khi s? d?ng:
- V? đư?c ch? t?o t? các thành ph?n bán d?n nên c?m bi?n nhi?t Bán D?n kém b?n, không ch?u
cao. N?u vư?t ngư?ng b?o v? có th? làm h?ng c?m bi?n.
- C?m bi?n bán d?n m?i lo?i ch? tuy?n tính trong m?t gi?i h?n nào đó, ngoài d?i này c?m bi?
? m?t tác d?ng. H?t s?c quan tâm đ?n t?m đo c?a lo?i c?m bi?n này đ? đ?t đư?c s? chính xác.
- Lo?i c?m bi?n này kém ch?u đ?ng trong môi trư?ng kh?c nghi?t: ?m cao, hóa ch?t có tính ăn
ung s?c va ch?m m?nh.
A.5. NHI?T K? B?C X? ( c?n g?i là h?a k?- pyrometer ).
- C?u t?o: Làm t? m?ch đi?n t?, quang h?c.
- Nguyên l?: Đo tính ch?t b?c x? năng lư?ng c?a môi trư?ng mang nhi?t.
- Ưu đi?m: Dùng trong môi trư?ng kh?c nghi?t, không c?n ti?p xúc v?i môi trư?ng đo.
- Khuy?t đi?m: Đ? chính xác không cao, đ?t ti?n.
- Thư?ng dùng: Làm các thi?t b? đo cho l? nung.
- T?m đo: -54 <1000 D.F.
- Nhi?t k? b?c x? ( h?a k? ) là lo?i thi?t b? chuyên d?ng dùng đ? đo nhi?t đ? c?a nh?ng môi
ng mà các c?m bi?n thông thư?ng không th? ti?p xúc đư?c ( l? nung thép, hóa ch?t ăn m?n m?n
bi?n).
- G?m có các lo?i: H?a k? b?c x?, h?a k? cư?ng đ? sáng, h?a k? màu s?c. Chúng ho?t đ?ng d?a
guyên t?c các v?t mang nhi?t s? có hi?n tư?ng b?c x? năng lư?ng. Và năng lư?ng b?c x? s? có
g nh?t đ?nh. H?a k? s? thu nh?n bư?c sóng này và phân tích đ? cho ra nhi?t đ? c?a v?t c?n đ
Lưu ? khi s? d?ng:
- Tùy theo thông s? c?a nhà s?n xu?t mà h?a k? có các t?m đo khác nhau, tuy nhiên đa s? h?a
o?ng nhi?t đ? cao. Và v? đ?c đi?m không ti?p xúc tr?c ti?p v?i v?t c?n đo nên m?c đ? chính
k? không cao, ch?u nhi?u ?nh hư?ng c?a môi trư?ng xung quanh ( góc đ? đo, rung tay, ánh sá
ng ).

You might also like