You are on page 1of 18

Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá

Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN



Toùm taét lyù thuyeát
1. Hai phöông trình goïi laø töông ñöông vôùi nhau khi chuùng coù chung taäp hôïp nghieäm. Khi
noùi hai phöông trình töông ñöông vôùi nhau ta phaûi chuù yù raèng caùc phöông trình ñoù ñöôïc
xeùt treân taäp hôïp soá naøo, coù khi treân taäp naøy thì töông ñöông nhöng treân taäp khaùc thì
laïi khoâng.
2. Phöông trình baäc nhaát moät aån laø phöông trình coù daïng ax + b = 0 (a  0). Thoâng
thöôøng ñeå giaûi phöông trình naøy ta chuyeån nhöõng ñôn thöùc coù chöùa bieán veà moät veá,
nhöõng ñôn thöùc khoâng chöùa bieán veà moät veá.
3. Phöông trình quy veà phöông trình baäc nhaát
 Duøng caùc pheùp bieán ñoåi nhö: nhaân ña thöùc, quy ñoàng maãu soá, chuyeån veá…ñeå
ñöa phöông trình ñaõ cho veà daïng ax + b = 0.
4. Phöông trình tích laø nhöõng phöông trình sau khi bieán ñoåi coù daïng:
A(x) . B(x) = 0  A(x) = 0 hoaëc B(x) = 0
5. Phöông trình chöùa aån ôû maãu: ngoaøi nhöõng phöông trình coù caùch giaûi ñaëc bieät, ña soá
caùc phöông trình ñeàu giaûi theo caùc böôùc sau:
 Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh (ÑKXÑ).
 Quy ñoàng maãu thöùc vaø boû maãu.
 Giaûi phöông trình sau khi boû maãu.
 Kieåm tra xem caùc nghieäm vöøa tìm ñöôïc coù thoûa ÑKXÑ khoâng. Chuù yù chæ roõ
nghieäm naøo thoûa, nghieäm naøo khoâng thoûa.
 Keát luaän soá nghieäm cuûa phöông trình ñaõ cho laø nhöõng giaù trò thoûa ÑKXÑ.
6. Giaûi toaùn baèng caùch laäp phöông trình:
 Böôùc 1: Laäp phöông trình:
 Choïn aån soá vaø ñaët ñieàu kieän thích hôïp cho aån soá.
 Bieåu dieãn caùc ñaïi löôïng chöa bieát theo aån vaø caùc ñaïi löôïng ñaõ bieát.
 Laäp phöông trình beåu thò moái quan heä giöõa caùc ñaïn löôïng.
 Böôùc 2: Giaûi phöông trình.
 Böôùc 3: Traû lôøi: Kieåm tra xem trong caùc nghieäm cuûa phöông trình, nghieäm
naøo thoûa maõn ñieàu kieän cuûa aån, nghieäm naøo khoâng thoûa, roài keát
luaän.
 Chuù yù:
 Soá coù hai, chöõ soá ñöôïc kyù hieäu laø ab
Giaù trò cuûa soá ñoù laø: ab = 10a + b; (Ñk: 1  a  9 vaø 0  b  9, a, b  N)
 Soá coù ba, chöõ soá ñöôïc kyù hieäu laø abc
abc = 100a + 10b + c, (Ñk: 1  a  9 vaø 0  b  9, 0  c  9; a, b, c  N)
 Toaùn chuyeån ñoäng: Quaõng ñöôøng = vaän toác x thôøi gian
Hay S = v . t
BAØI TAÄP
Baøi 1.Haõy chæ ra caùc phöông trình baäc nhaát trong caùc phöông trình sau:
a) 1 + x = 0 b) x + x2 = 0 c) 1 – 2t = 0 d) 3y = 0
e) 0x – 3 = 0 f) (x2 + 1)(x – 1) = 0 g) 0,5x – 3,5x = 0 h) – 2x2 + 5x = 0
Baøi 2.Cho hai phöông trình: x2 – 5x + 6 = 0 (1)
x + (x – 2)(2x + 1) = 2. (2)
a) Chöùng minh hai phöông trình coù nghieäm chung laø x = 2.
b) Chöùng minh: x = 3 laø nghieäm cuûa (1) nhöng khoâng laø nghieäm cuûa (2).
c) Hai phöông trình ñaõ cho coù töông ñöông vôùi nhau khoâng, vì sao ?
Baøi 3.Giaûi caùc phöông trình sau:
1. a) 7x + 12 = 0 b) 5x – 2 = 0 c) 12 – 6x = 0 d) – 2x + 14 = 0
2. a) 3x + 1 = 7x – 11 b) 2x + x + 12 = 0 c) x – 5 = 3 – x d) 7 – 3x = 9 – x
e) 5 – 3x = 6x + 7 f) 11 – 2x = x – 1 g) 15 – 8x = 9 – 5x h) 3 + 2x = 5 + 2x
Gv: Trương Đức Tường Trang 1
Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
4 5 1
3. a) 0,25x + 1,5 = 0 b) 6,36 – 5,2x = 0 c) x  d)
3 6 2
5 2
 x  1  x  10
9 3
Baøi 4.Chöùng toû raèng caùc phöông trình sau ñaây voâ nghieäm:
a) 2(x + 1) = 3 + 2x b) 2(1 – 1,5x) + 3x = 0 c) | x | = –1 d) x2 + 1 = 0
Baøi 5.Giaûi caùc phöông trình sau, vieát soá gaàn ñuùng cuûa nghieäm ôû daïng soá thaäp phaân
baèng caùch laøm troøn ñeán haøng phaàn traêm:
a) 3x – 11 = 0 b) 12 + 7x = 0 c) 10 – 4x = 2x – 3 e) 5x + 3 = 2 – x
Baøi 6.Xeùt tính töông ñöông cuûa caùc phöông trình:
(1 – x)(x + 2) = 0 (1)
(2x – 2)(6 + 3x)(3x + 2) = 0 (2)
(5x – 5)(3x + 2)(8x + 4)(x2 – 5) = 0 (3)
Khi a) AÅn soá x chæ nhaän nhöõng giaù trò treân taäp N.
b) AÅn soá x chæ nhaän nhöõng giaù trò treân taäp Z.
c) AÅn soá x chæ nhaän nhöõng giaù trò treân taäp Q.
d) AÅn soá x chæ nhaän nhöõng giaù trò treân taäp R.
Baøi 7.Trong caùc caëp phöông trình sau haõy chæ ra caùc caëp phöông trình töông ñöông, khoâng
töông ñöông. Vì sao ?
2
a) 3x + 2 = 1 vaø x+1=
3
b) x + 2 = 0 vaø (x + 2)(x – 1) = 0
c) x + 2 = 0 vaø (x + 2)(x2 + 1) = 0
1 1
d) x2 – 4 +  vaø x2 – 4 = 0
x2 2
1 1
e) 2x + 3 = x + 5 vaø 2x + 3 + =x+5+
x 1 x 1
1 1
f) 2x + 3 = x + 5 vaø 2x + 3 + =x+5+
x2 x2
g) x + 7 = 9 vaø x2 + x + 7 = 9 + x2
h) (x + 3)3 = 9(x + 3) vaø (x + 3)3 – 9(x + 3) = 0
i) 0,5x2 – 7,5x + 28 = 0 vaø x2 – 15x + 56 = 0
j) 2x – 1 = 3 vaø x(2x – 1) = 3x

Baøi 8.Tìm giaù trò cuûa k sao cho:


a. Phöông trình: 2x + k = x – 1 coù nghieäm x = – 2.
b. Phöông trình: (2x + 1)(9x + 2k) – 5(x + 2) = 40 coù nghieäm x = 2
c. Phöông trình: 2(2x + 1) + 18 = 3(x + 2)(2x + k) coù nghieäm x = 1
d. Phöông trình: 5(m + 3x)(x + 1) – 4(1 + 2x) = 80 coù nghieäm x = 2
Baøi 9.Tìm caùc giaù trò cuûa m, a vaø b ñeå caùc caëp phöông trình sau ñaây töông ñöông:
a. mx2 – (m + 1)x + 1 = 0 vaø (x – 1)(2x – 1) = 0
b. (x – 3)(ax + 2) = 0 vaø (2x + b)(x + 1) = 0
Baøi 10. Giaûi caùc phöông trình sau:
1. a) 3x – 2 = 2x – 3 b) 3 – 4y + 24 + 6y = y + 27 + 3y
c) 7 – 2x = 22 – 3x d) 8x – 3 = 5x + 12
e) x – 12 + 4x = 25 + 2x – 1 f) x + 2x + 3x – 19 = 3x + 5
g) 11 + 8x – 3 = 5x – 3 + x h) 4 – 2x + 15 = 9x + 4 – 2x
2. a) 5 – (x – 6) = 4(3 – 2x) b) 2x(x + 2)2 – 8x2 = 2(x – 2)(x2 + 2x + 4)
c) 7 – (2x + 4) = – (x + 4) d) (x – 2)3 + (3x – 1)(3x + 1) = (x + 1)3
e) (x + 1)(2x – 3) = (2x – 1)(x + 5) f) (x – 1)3 – x(x + 1)2 = 5x(2 – x) – 11(x + 2)
g) (x – 1) – (2x – 1) = 9 – x h) (x – 3)(x + 4) – 2(3x – 2) = (x – 4)2
i) x(x + 3)2 – 3x = (x + 2)3 + 1 j) (x + 1)(x2 – x + 1) – 2x = x(x + 1)(x – 1)
3. a) 1,2 – (x – 0,8) = –2(0,9 + x) b) 3,6 – 0,5(2x + 1) = x – 0,25(2 – 4x)
Gv: Trương Đức Tường Trang 2
Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
c) 2,3x – 2(0,7 + 2x) = 3,6 – 1,7x d) 0,1 – 2(0,5t – 0,1) = 2(t – 2,5) – 0,7
e) 3 + 2,25x +2,6 = 2x + 5 + 0,4x f) 5x + 3,48 – 2,35x = 5,38 – 2,9x + 10,42
5x  2 5  3x 10 x  3 6  8x
4. a)  b)  1
3 2 12 9
 3  13  7 20 x  1,5
c) 2 x    5    x  d) x  5(x  9) 
 5  5  8 6
7x  1 16  x 5x  6
e)  2x  f) 4(0,5  1,5x )  
6 5 3
3x  2 3x  1 5 x4 x x2
g)    2x h) x4 
2 6 3 5 3 2
4 x  3 6 x  2 5x  4 5x  2 8x  1 4 x  2
i)   3 k)   5
5 7 3 6 3 5
2x  1 x  2 x  7 1 1 1
m)   n) (x  3)  3  (x  1)  (x  2)
5 3 15 4 2 3
x 2x  1 x 2x 1  2x
p)   x q)  0,5x   0,25
3 6 6 5 4
3x  11 x 3x  5 5x  3
r)    s)
11 3 7 9
9 x  0,7 5x  1,5 7x  1,1 5(0,4  2 x )
  
4 7 6 6
2 x  8 3x  1 9 x  2 3x  1 x  5 2x  3 6x  1 2x  1
t)    u)   
6 4 8 12 4 3 3 12
4  3x x 3
5x  1 2 x  3 x  8 x 2x  7x 
v)    w) 5  2  x 1
10 6 15 30
15 5
5(x  1)  2 7x  1 2(2 x  1) 3( x  30 ) 1 7x 2(10 x  2)
5. a)    5 b) x  24  
6 4 7 15 2 10 5
1 2(x  3) 3x 2(x  7) x  1 3(2 x  1) 2 x  3( x  1) 7  12 x
c) 14    d)   
2 5 2 3 3 4 6 12
3(2 x  1) 3x  1 2(3x  2) 3 7 10 x  3
e)  1  f) x (2 x  1)  (1  2 x ) 
4 10 5 17 34 2
3(x  3) 4x  10,5 3(x  1) 2(3x  1)  1 2(3x  1) 3x  2
g)    6 h) 5 
4 10 5 4 5 10
Baøi 11. Tìm giaù trò cuûa x sao cho caùc bieåu thöùc A vaø B cho sau ñaây coù giaù trò baèng nhau:
a) A = (x – 3)(x + 4) – 2(3x – 2) vaø B = (x – 4)2
b) A = (x + 2)(x – 2) + 3x2 vaø B = (2x + 1)2 + 2x
2
c) A = (x – 1)(x + x + 1) – 2x vaø B = x(x – 1)(x + 1)
3 3
d) A = (x + 1) – (x – 2) vaø B = (3x –1)(3x +1).
Baøi 12. Giaûi caùc phöông trình sau:
(2 x  1) 2 ( x  1) 2 7x 2  14 x  5 (x  10)(x  4) (x  4)(2  x) (x  10)(x  2)
a)   b)  
5 3 15 12 4 3
( x  2) 2
(2x  3)(2x  3) (x  4) 2
c)   0
3 8 6
Baøi 13. Giaûi caùc phöông trình sau:
x 1 1  2x x 1 1  2 x 3x  1
2x  3x  3x  1  2x  6
a) 5  1 3 b) 2  3  2
x
3 5 3 2 5
Baøi 14. Giaûi caùc phöông trình sau:
x  23 x  23 x  23 x  23 x2  x3  x4  x5 
a)    b)   1    1    1    1
24 25 26 27  98   97   96   95 

Gv: Trương Đức Tường Trang 3


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
x 1 x  2 x  3 x  4 201  x 203  x 205  x
c)    d)   3  0
2004 2003 2002 2001 99 97 95
x  45 x  47 x  55 x  53 x 1 x  2 x  3 x  4
e)    f)   
55 53 45 47 9 8 7 6
x2 x4 x6 x8 2x 1 x x
g)    h) 1  
98 96 94 92 2002 2003 2004
x 2  10 x  29 x 2  10x  27 x 2  10x  1971 x 2  10 x  1973
i)   
1971 1973 29 27
j)
x  29 x  27 x  25 x  23 x  21 x  19 x  1970 x  1972 x  1974 x  1976 x  197
         
1970 1972 1974 1976 1978 1980 29 27 25 23 21
(Ñeà thi Hoïc sinh gioûi lôùp 8 toaøn quoác naêm 1978)
Baøi 15. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa caùc phöông trình sau:
1
a) 3x2 – 2x = 0 b) 3
x 1
2 x 2x 1
c)  d) 
x  1 2x  4 x 9 x3
2

1 1 2x
e) 2 x  f)  2
x  2x  1
2
x  2 x  5x  6
Baøi 16. Giaûi caùc phöông trình sau:
3x 2  7x  10 4 x  17
1. a)  0 b) 0 c)
x 2x 2  1
(x 2  2 x)  (3x  6)
0
x2
x2  x  6 2x  5
d) 0 e) 3 f)
x3 x5
5
 2x  1
3x  2
x2  6 3 4
g)  x  h) x2  0
x 2 x2
2x  1 1 1 3x
2. a) 1  b) 3
x 1 x 1 x2 x2
1 1 1 x 8
c) x   x2  2 d)  8
x x 7x x7
1 x3 5x 6
e) 3 f) 1  
x2 2x 2x  2 x 1
5x  2 2 x  1 x2  x  3 5  2 x (x  1)( x  1) (x  2)(1  3x)
i)   1 j)  
2  2x 2 1 x 3 3x  1 9x  3
2 x5 x3 x2
3. a)  1 b)  2
x  3 x 1 x 1 x
x6 x 2 x  5 3x  5
c)  d) 1   0
x4 x2 x2 x 1
x3 x2 1 x 3 x 2
e)  3 f)   1
x2 x4 5 x2 x4
3x  2 6 x  1 x  1 x  1 2( x 2  2 )
g)  h)   2
x7 2x  3 x2 x2 x 4
2 x  1 5( x  1) x 1 x 5x  2
i)  j)  
x 1 x 1 x  2 x  2 4  x2
x2 3 2( x  11) x 1 x 2  x  2 x 1
k)   2 l)   x2
2x x2 x 4 x 1 x 1 x 1

Gv: Trương Đức Tường Trang 4


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
x 1 x 1 4 3 15 7
m)   2 n)  
x 1 x 1 x 1 4(x  5) 50  2 x 2
6(x  5)
8x 2 2x 1  8x 13 1 6
o)   p)   2
3(1  4 x ) 6 x  3 4  8x
2
(x  3)(2 x  7) 2 x  7 x  9

1 5 15 x 5x 2
4. a)   b) 1   
x  1 x  2 (x  1)(2  x) 3  x (x  2)(3  x ) x  2
6 4 8 x2 1 2
c)   d)  
x  1 x  3 ( x  1)(3  x ) x  2 x x( x  2 )
1 3 5 x 3  ( x  1) 3 7x  1 x
e)   f)  
2 x  3 x(2 x  3) x ( 4 x  3)( x  5) 4 x  3 x  5
3x  1 2 x  5 4 13 1 6
g)   1 h)  
x 1 x3 ( x  1)( x  3) (x  3)(2 x  7) 2 x  7 (x  3)( x  3)
3x x 3x
i)   j)
x  2 x  5 ( x  2)(5  x )
3 2 1
 
(x  1)( x  2) ( x  3)( x  1) ( x  2)( x  3)
Baøi 17. Giaûi caùc phöông trình sau:
x 1 x 1 16 12 x 1 x  7
a)   2 b)   0
x 1 x 1 x 1 x 4 x2 x2
2

12 1 x  25 x5 5x
c)  1 d)  2  2
8x 3
x2 2 x  50 x  5x 2 x  10 x
2

4 2x  5 2x 3 1 7
e)   f)  
x 2  2x  3 x  3 x  1 x  x  2 x 1 x  2
2

2 x 1 x  3 2 3 1
g)   h) 3 2  
 x  6x  8 x  2 x  4
2
x  x  x 1 1 x x 1 2

x2 2 1 5 x3
i)  2  j)  0
x  2 x  2x x  x  5x  6 2  x
2

x 2x x 1 3x 2 2x
k)  2  l)  3  2
2x  2 x  2x  3 6  2x x 1 x 1 x  x 1
m) n)
Baøi 18. Giaûi caùc phöông trình sau:
4 3 2 1 1 2
a)   b) 2  2  2
 25x  20 x  3 5x  1 5x  3
2
x  3x  2 x  5x  6 x  4 x  3
x 1 7 5x 1
c)    d)
2 x  4 x 8x 4 x  8x 8x  16
2 2

1 1 1 1
2
 2  2 
x  9 x  20 x  11x  30 x  13x  42 18
Baøi 19. Tìm caùc giaù trò cuûa a sao cho moãi bieåu thöùc sau coù giaù trò baèng 2.
2a 2  3a  2 3a  1 a  3
a) b) 
a 4
2 3a  1 a  3
10 3a  1 7a  2 2a  9 3a
c)   d) 
3 4a  12 6a  18 2a  5 3a  2
6x  1 2x  5
Baøi 20. Tìm x sao cho giaù trò cuûa hai bieåu thöùc vaø baèng nhau.
3x  2 x 3
y5 y 1 8
Baøi 21. Tìm y sao cho giaù trò cuûa hai bieåu thöùc y  1  y  3 vaø baèng nhau.
( y  1)( y  3)

x  a x  a a(3a  1)
Baøi 22. Cho phöông trình (aån x):  
a  x a  x a2  x2
a) Giaûi phöông trình vôùi a = – 3.

Gv: Trương Đức Tường Trang 5


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
b) Giaûi phöông trình vôùi a = 1.
c) Giaûi phöông trình vôùi a = 0.
1
d) Tìm caùc giaù trò cuûa a sao cho phöông trình nhaän x = laøm nghieäm.
2
Baøi 23. Giaûi caùc phöông trình sau:
1. a) (3x – 2)(4x + 5) = 0 b) (2,3x – 6,9)(0,1x + 2) = 0
c) (4x + 2)(x2 + 1) = 0 d) (2x + 7)(x – 5)(5x + 1) = 0
e) (x – 1)(2x + 7)(x2 + 2) = 0 f) (4x – 10)(24 + 5x) = 0
g) (3,5 – 7x)(0,1x + 2,3) = 0 h) (5x + 2)(x – 7) = 0
i) 15(x + 9)(x – 3) (x + 21) = 0 j) (x2 + 1)(x2 – 4x + 4) = 0
 2(x  3) 4 x  3   7x  2 2(1  3x 
k) (3x – 2)   = 0 l) (3,3 – 11x)   = 0
 7 5   5 3 
2. a) (3x + 2)(x2 – 1) = (9x2 – 4)(x + 1) b) x(x + 3)(x – 3) – (x + 2)(x2 – 2x + 4) = 0
c) 2x(x – 3) + 5(x – 3) = 0 d) (3x – 1)(x2 + 2) = (3x – 1)(7x – 10)
e) (x + 2)(3 – 4x) = x2 + 4x + 4 f) x(2x – 7) – 4x + 14 = 0
g) 3x – 15 = 2x(x – 5) h) (2x + 1)(3x – 2) = (5x – 8)(2x + 1)
i) 0,5x(x – 3) = (x – 3)(1,5x – 1) j) (2x2 + 1)(4x – 3) = (x – 12)(2x2 + 1)
k) x(2x – 9) = 3x(x – 5) l) (x – 1)(5x + 3) = (3x – 8)(x – 1)
m) 2x(x – 1) = x2 - 1 n) (2 – 3x)(x + 11) = (3x – 2)(2 – 5x)
3 1  3 
2
3  1
o) x 1  x(3x  7) p)  x     x   x    0
7 7  4  4  2
1 1   3x  8   3x  8 
q)  2    2 ( x 2  1) r) (2 x  3)  1  (x  5)  1
x x   2  7x   2  7x 
s) (x + 2)(x – 3)(17x2 – 17x + 8) = (x + 2)(x – 3)(x2 – 17x +33)
3. a) (2x – 5)2 – (x + 2)2 = 0 b) (3x2 + 10x – 8)2 = (5x2 – 2x + 10)2
c) (x2 – 2x + 1) – 4 = 0 d) 4x2 + 4x + 1 = x2
e) (x + 1)2 = 4(x2 – 2x + 1)2 f) (x2 – 9)2 – 9(x – 3)2 = 0
g) 9(x – 3)2 = 4(x + 2)2 h) (4x2 – 3x – 18)2 = (4x2 + 3x)2
i) (2x – 1)2 = 49 j) (5x – 3)2 – (4x – 7)2 = 0
k) (2x + 7)2 = 9(x + 2)2 l) 4(2x + 7)2 = 9(x + 3)2
m) (x2 – 16)2 – (x – 4)2 = 0 n) (5x2 – 2x + 10)2 = (3x2 + 10x – 8)2
2 2
1
o)  x  3 2  1  x  5 2  0 p) 
 3x 1  x 2
    
9 25  5 3 5 3
2 2 2 2
 2x   3x   1  1
q)   1    1 r) x 1   x 1 
 3   2   x  x

4. a) 3x2 + 2x – 1 = 0 b) x2 – 5x + 6 = 0
c) x2 – 3x + 2 = 0 d) 2x2 – 6x + 1 = 0
e) 4x2 – 12x + 5 = 0 f) 2x2 + 5x + 3 = 0
g) x2 + x – 2 = 0 h) x2 – 4x + 3 = 0
i) 2x2 + 5x – 3 = 0 j) x2 + 6x – 16 = 0
5. a) 3x2 + 12x – 66 = 0 b) 9x2 – 30x + 225 = 0
c) x2 + 3x – 10 = 0 d) 3x2 – 7x + 1 = 0
e) 3x2 – 7x + 8 = 0 f) 4x2 – 12x + 9 = 0
g) 3x2 + 7x + 2 = 0 h) x2 – 4x + 1 = 0
i) 2x2 – 6x + 1 = 0 j) 3x2 + 4x – 4 = 0
6. a) (x – 2 ) + 3(x2 – 2) = 0 b) x2 – 5 = (2x – 5 )(x + 5)

7. a) 2x3 + 5x2 – 3x = 0 b) 2x3 + 6x2 = x2 + 3x


c) x2 + (x + 2)(11x – 7) = 4 d) (x – 1)(x2 + 5x – 2) – (x3 – 1) = 0
e) x3 + 1 = x(x + 1) f) x3 + x2 + x + 1 = 0
g) x3 – 3x2 + 3x – 1 = 0 h) x3 – 7x + 6 = 0
i) x6 – x2 = 0 j) x3 – 12 = 13x
k) – x5 + 4x4 = – 12x3 l) x3 = 4x

Gv: Trương Đức Tường Trang 6


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
2 2
Baøi 24. Cho phöông trình (aån x): 4x – 25 + k + 4kx = 0
a) Giaûi phöông trình vôùi k = 0 b) Giaûi phöông trình vôùi k = – 3
c) Tìm caùc giaù trò cuûa k ñeå phöông trình nhaän x = – 2 laøm nghieäm.
Baøi 25. Cho phöông trình (aån x): x3 + ax2 – 4x – 4 = 0
a) Xaùc ñònh m ñeå phöông trình coù moät nghieäm x = 1.
b) Vôùi giaù trò m vöøa tìm ñöôïc, tìm caùc nghieäm coøn laïi cuûa phöông trình.
Baøi 26. Cho phöông trình (aån x): x3 – (m2 – m + 7)x – 3(m2 – m – 2) = 0
c) Xaùc ñònh a ñeå phöông trình coù moät nghieäm x = – 2.
d) Vôùi giaù trò a vöøa tìm ñöôïc, tìm caùc nghieäm coøn laïi cuûa phöông trình.
Baøi 27. Cho bieåu thöùc hai bieán: f(x, y) = (2x – 3y + 7)(3x + 2y – 1)
a) Tìm caùc giaù trò cuûa y sao cho phöông trình (aån x) f(x, y) = 0 nhaän x = – 3 laøm
nghieäm.
b) Tìm caùc giaù trò cuûa x sao cho phöông trình (aån y) f(x, y) = 0 nhaän y = 2 laøm
nghieäm.
5 4
Baøi 28. Cho 2 bieåu thöùc: A  vaø B  .
2m  1 2m  1
Haõy tìm caùc giaù trò cuûa m ñeå hai bieåu thöùc aáy coù giaù trò thoûa maõn heä thöùc:
a) 2A + 3B = 0 b) AB = A + B
Baøi 29. Duøng maùy tính boû tuùi ñeå tính giaù trò gaàn ñuùng caùc nghieäm phöông trình sau, laøm
troøn ñeán chöõ soá thaäp phaân thöù ba.
a) ( 3  x 5 )(2x 2  1)  0 b) (2 x  7 )( x 10  3)  0
c) (2  3x 5 )(2,5x  2 )  0 d) ( 13  5x )(3,4  4x 1,7 )  0
e) (x 13  5 )( 7  x 3 )  0 f) (x 2,7  1,54)( 1,02  x 3,1)  0
Baøi 30. Baøi toaùn coå: “ Ngöïa vaø La ñi caïnh nhau caøng chôû vaät naëng treân löng. Ngöïa than
thôû veà haønh lyù quaù naëng cuûa mình. La ñaùp: “Caäu than thôû noãi gì ? Neáu toâi laáy
cuûa caäu moät bao thì haønh lyù cuûa toâi naëng gaáp ñoâi cuûa caäu. Coøn neáu caäu laáy
cuûa toâi moät bao thì haønh lyù cuûa caäu môùi baèng cuûa toâi”. Hoûi Ngöïa vaø La moãi
con mang bao nhieâu bao ?
Baøi 31. Naêm 1999, boá 39 tuoåi, con 9 tuoåi. Hoûi naêm naøo thì tuoåi boá gaáp 3 laàn tuoåi con ?
Baøi 32. Naêm nay, tuoåi meï gaáp 3 laàn tuoåi Phöông. Phöông tính raèng 13 naêm nöõa thì tuoåi
meï chæ coøn gaáp 2 laàn tuoåi cuûa Phöông thoâi. Hoûi naêm nay Phöông bao nhieâu
tuoåi ?
Baøi 33. OÂng cuûa Bình hôn Bình 58 tuoåi. Neáu coäng tuoåi cuûa boá Bình vaø hai laàn tuoåi cuûa
Bình thì baèng tuoåi cuûa oâng vaø toång soá tuoåi cuûa caû ba ngöôøi laø 130. Haõy tính
tuoåi cuûa Bình.
Baøi 34. An hoûi Bình: “Naêm nay cha meï cuûa anh bao nhieâu tuoåi ?” Bình traû lôøi: “Cha toâi
hôn meï toâi 4 tuoåi. Tröôùc ñaây khi toång soá tuoåi cuûa boá vaø meï toâi laø 104 tuoåi thì
tuoåi cuûa 3 anh em chuùng toâi laø 14, 10 vaø 6. Hieän nay toång soá tuoåi cuûa cha meï
toâi gaáp 2 laàn toång soá tuoåi cuûa 3 anh em chuùng toâi”. Tính xem tuoåi cuûa cha vaø
meï Bình laø bao nhieâu ?
Baøi 35. Tìm hai soá, bieát toång cuûa hai soá baèng 65 vaø hieäu cuûa chuùng laø 11.
Baøi 36. Tìm hai soá, bieát toång cuûa hai soá baèng 75 vaø soá naøy gaáp ñoâi soá kia.
Baøi 37. Moät soá töï nhieân leû coù hai chöõ soá vaø chia heát cho 5. Hieäu cuûa soá ñoù vaø chöõ
soá haøng chuïc cuûa noù baèng 68. Tìm soá ñoù.
Baøi 38. Tìm moät phaân soá coù töû nhoû hôn maãu 22 ñôn vò, bieát raèng neáu theâm 5 ñôn vò
1
vaøo töû vaø bôùt 2 ñôn vò ôû maãu thì ñöôïc phaân soá môùi baèng phaân soá . Tìm
2
phaân soá ñaõ cho.

Gv: Trương Đức Tường Trang 7


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
Baøi 39. Tìm moät phaân soá coù töû nhoû hôn maãu 11 ñôn vò, bieát raèng neáu theâm 3 ñôn vò
3
vaøo töû vaø bôùt 4 ñôn vò ôû maãu thì ñöôïc phaân soá môùi baèng phaân soá . Tìm
4
phaân soá ñaõ cho.
Baøi 40. Maãu soá cuûa moät phaân soá lôùn hôn töû soá cuûa noù laø 3 ñôn vò. Neáu taêng caû töû
2
vaø maãu cuûa noù theâm 2 ñôn vò thì ñöôïc phaân soá môùi baèng phaân soá .
17
Baøi 41. Tìm moät phaân soá nhoû hôn 1 coù toång cuûa töû vaø maãu laø 32, bieát raèng neáu taêng
maãu theâm 10 ñôn vò vaø giaûm töû ñi moät nöûa thì ñöôïc phaân soá môùi baèng phaân
2
soá .
17
Baøi 42. Tìm 2 soá nguyeân, bieát hieäu cuûa 2 soá ñoù laø 99. Neáu chia soá beù cho 3 vaø soá lôùn
cho 11 thì thöông thöù nhaát hôn thöông thöù hai 7 ñôn vò. Bieát caùc pheùp chia noùi treân
laø caùc pheùp chia heát.
3
Baøi 43. Tìm 2 soá nguyeân, bieát tæ soá giöõa soá thöù nhaát vaø soá thöù hai baèng . Neáu chia
5
soá thöù nhaát cho 9 vaø chia soá thöù hai cho 6 thì thöông thöù nhaát beù hôn thöông thöù
hai laø 3 ñôn vò. Bieát raèng caùc pheùp chia noùi treân laø caùc pheùp chia heát.
Baøi 44. Tìm 4 soá töï nhieân coù toång 2007. Bieát raèng neáu soá I bôùt ñi 2, soá II theâm 2, soá III
chia cho 2 vaø soá IV nhaân vôùi 2 thì ñöôïc keát quaû baèng nhau. Tìm 4 soá ñoù.
Baøi 45. Tìm soá töï nhieân coù hai chöõ soá, bieát raèng neáu vieát theâm moät chöõ soá 2 vaøo beân
traùi vaø moät chöõ soá 2 vaøo beân phaûi soá ñoù thì ta ñöôïc moät soá lôùn gaáp 153 laàn
soá ban ñaàu.
Baøi 46. Tìm moät soá coù hai chöõ soá. Bieát toång hai chöõ soá laø 10 vaø neáu ñoåi choã hai chöõ
soá cho nhau thì ñöôïc moät soá môùi lôùn hôn soá caàn tìm laø 18 ñôn vò.
Baøi 47. Tìm moät soá coù hai chöõ soá. Neáu theâm chöõ soá 5 vaøo beân traùi soá ñoù thì ñöôïc
moät soá lôùn hôn 153 ñôn vò so vôùi khi theâm chöõ soá 5 ôû beân phaûi soá ñoù.
Baøi 48. Tìm moät soá coù hai chöõ soá. Chöõ soá haøng ñôn vò gaáp 2 laàn chöõ soá haøng chuïc.
Neáu vieát theâm chöõ soá 1 vaøo giöõa hai chöõ soá thì ñöôïc soá môùi lôùn hôn soá ñaõ
cho 370 ñôn vò.
Baøi 49. Chu vi moät mieáng ñaát hình chöõ nhaät coù chu vi baèng 80m. Neáu giaûm chieàu roäng
3m vaø taêng chieàu daøi 8m thì dieän tích taêng theâm 32m2. Tính kích thöôùc mieáng ñaát.
2
Baøi 50. Chu vi moät mieáng ñaát hình chöõ nhaät coù chieàu daøi baèng chieàu roäng. Neáu
3
giaûm moãi chieàu ñi 4m thì dieän tích taêng theâm 164m2. Tính kích thöôùc mieáng ñaát.
Baøi 51. Thuøng thöù nhaát chöùa 60 goùi keïo, thuøng thöù hai chöùa 80 goùi keïo. Ngöôøi ta laáy ra
töø thuøng thöù hai soá goùi keïo nhieàu gaáp ba laàn soá goùi keïo laáy ra töø thuøng thöù
nhaát. Hoûi coù bao nhieâu goùi keïo ñöôïc laáy ra töø thuøng thöù nhaát, bieát raèng soá
goùi keïo coøn laïi trong thuøng thöù nhaát nhieàu gaáp hai laàn soá goùi keïo coøn laïi trong
thuøng thöù hai ?
1
Baøi 52. Hoïc kì I, soá hoïc sinh gioûi cuûa lôùp 8A baèng soá hoïc sinh caû lôùp. Sang hoïc kì II,
8
coù theâm 3 baïn phaán ñaáu trôû thaønh hoïc sinh gioûi nöõa, do ñoù soá hoïc sinh gioûi
baèng 20% soá hoïc sinh caû lôùp. Hoûi lôùp 8A coù bao nhieâu hoïc sinh ?
Baøi 53. Trong moâït buoåi lao ñoäng, lôùp 8A goàm 40 hoïc sinh chia thaønh hai toáp: toáp thöù
nhaát troàng caây vaø toáp thöù hai laøm veä sinh. Toáp troàng caây ñoâng hôn toáp laøm
veä sinh laø 8 ngöôøi. Hoûi toáp troàng caây coù bao nhieâu hoïc sinh ?
Baøi 54. Hai chieác oâtoâ khôûi haønh töø hai tænh A vaø B, ngöôïc chieàu nhau. Chieác xe ñi töø A
coù vaän toác 40km/h, chieác xe ñi töø B vôùi vaän toác 30km/h. Neáu chieác xe ñi töø B
khôûi haønh sôùm hôn chieác xe ñi töø A laø 6 giôø thì 2 xe gaëp nhau ôû ñòa ñieåm caùch
ñeàu A vaø B. Tìm quaõng ñöôøng AB ?

Gv: Trương Đức Tường Trang 8


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
Baøi 55. Moät oâtoâ ñi töø Haø Noäi ñeán Thanh Hoùa vôùi vaän toác 40km/h. Sau 2 giôø nghæ laïi
ôû Thanh hoùa, oâtoâ laïi töø Thanh Hoùa veà Haø Noäi vôùi vaän toác 30km/h. toång thôøi
gian caû ñi laãn veà laø 10 giôø 45 phuùt (keå caû thôøi gian nghæ). Tính quaõng ñöôøng
Haø Noäi – Thanh Hoùa.
Baøi 56. Moät oâtoâ phaûi ñi quaõng ñöôøng AB daøi 60km trong moät thôøi gian nhaát ñònh. OÂtoâ
ñi nöûa ñaàu quaõng ñöôøng vôùi vaän toác hôn döï ñònh 10km/h vaø ñi nöûa sau quaõng
ñöôøng vôùi vaän toác keùm hôn döï ñònh 6km/h. Bieát oâtoâ ñeán B ñuùng thôøi gian ñaõ
ñònh. Tính thôøi gian oâtoâ döï ñònh ñi quaõng ñöôøng AB.
3
Baøi 57. Hai oâtoâ khôûi haønh cuøng moät luùc töø A ñeán B. Vaän toác oâtoâ I baèng vaän toác
4
oâtoâ II. Neáu oâtoâ I taêng vaän toác 5km/h, coøn oâtoâ II giaûm vaän toác 5km/h thì sau 5
giôø quaõng ñöôøng oâtoâ I ñi ñöôïc ngaén hôn quaõng ñöôøng oâtoâ II ñaõ ñi laø 25km.
Tính vaän toác cuûa moãi oâtoâ.
Baøi 58. Moät oâtoâ ñi töø Haø Noäi luùc 8 giôø saùng, döï kieán ñeán Haûi Phoøng vaøo luùc 10
giôø 30 phuùt. Nhöng moãi giôø oâtoâ ñi chaäm hôn so vôùi döï kieán laø 10km neân maõi
ñeán 11 giôø 20 phuùt xe môùi tôùi Haûi Phoøng. Tính quaõng ñöôøng Haø Noäi – Haûi
Phoøng.
Baøi 59. Hai ngöôøi cuøng khôûi haønh moät luùc töø A ñeán B daøi 60 km. Vaän toác ngöôøi I laø
12km/h, vaän toác ngöôøi II laø 15km/h. Hoûi sau luùc khôûi haønh bao laâu thì ngöôøi I
caùch B moät quaõng ñöôøng gaáp ñoâi khoaûng caùch töø ngöôøi II ñeán B ?
Baøi 60. Moät taøu chôû haøng töø ga Vinh ñi Haø Noäi, sau ñoù 1,5 giôø, moät taøu chôû khaùch
xuaát phaùt töø ga Haø Noäi ñi Vinh vôùi vaän toác lôùn hôn vaän toác taøu chôû haøng laø
7km/h. Khi taøu khaùch ñi ñöôïc 4 giôø thì noù coøn caùch taøu haøng laø 25km. Tính vaän
toác moãi taøu, bieát raèng hai ga caùch nhau 319km.
Baøi 61. Moät ñoaøn taøu hoûa töø Haø Noäi ñi Tp. Hoà Chí Minh. 1 giôø 48 phuùt sau, moät ñoaøn
taøu khaùc khôûi haønh töø Nam Ñònh cuõng ñi Tp. Hoà Chí Minh vôùi vaän toác nhoû hôn
vaän toác cuûa ñoaøn taøu thöù nhaát laø 5km/h. Hai ñoaøn taøu gaëp nhau (taïi moät ga
naøo ñoù) sau 4 giôø 48 phuùt keå töø luùc ñoaøn taøu thöù nhaát khôûi haønh. Tính vaän
toác moãi ñoaøn taøu, bieát raèng ga Nam Ñònh naèm treân ñöôøng töø Haø Noäi ñi Tp. Hoà
Chí Minh vaø caùch ga Haø Noäi laø 87km.
Baøi 62. OÂtoâ I ñi töø A ñeán B. Nöûa giôø sau, oâtoâ II ñi töø B ñeán A vôùi vaän toác gaáp röôõi
vaän toác oâtoâ I. Sau ñoù 45 phuùt hai oâtoâ gaëp nhau. Tính vaän toác cuûa moãi oâtoâ,
bieát quaõng ñöôøng AB daøi 95km.
Baøi 63. OÂtoâ I ñi töø tænh A ñeán tænh B vôùi vaän toác 40km/h. Sau ñoù 1 giôø, oâtoâ II ñi töø
tænh B ñeán tænh A vôùi vaän toác 65km/h. Hai oâtoâ gaëp nhau khi oâtoâ I môùi ñi ñöôïc
2
quaõng ñöôøng AB. Tính quaõng ñöôøng AB.
5
Baøi 64. Luùc 6 giôø moät oâtoâ khôûi haønh töø A. Luùc 7 giôø 30 phuùt, oâtoâ II cuõng khôûi
haønh töø A vôùi vaän toác lôùn hôn vaän toác oâtoâ I laø 20km/h vaø gaëp oâtoâ I luùc 10
giôø 30 phuùt. Tính vaän toác moãi oâtoâ.
Baøi 65. Moät ngöôøi ñi xe daïp töø A ñeán B. Luùc ñaàu, treân ñoaïn ñöôøng ñaù, ngöôøi ñoù ñi vôùi
vaän toác 10km/h. Treân ñoaïn ñöôøng coøn laïi laø ñöôøng nhöïa, daøi gaáp röôõi ñoaïn
ñöôøng ñaù, ngöôøi ñoù ñi vôùi vaän toác 15km/h. Sau 4 giôø ngöôøi ñoù ñeán B. Tính ñoä
daøi quaõng ñöôøng AB.
Baøi 66. Hai oâtoâ cuøng khôûi haønh töø Laïng Sôn veà Haø Noäi, quaõng ñöôøng daøi 163km.
Trong 43km ñaàu, hai xe coù cuøng vaän toác. Nhöng sau ñoù chieác xe thöù nhaát taêng
vaän toác leân gaáp 1,2 laàn vaän toác ban ñaàu, trong khi chieác xe thöù hai vaãn duy trì
vaän toác cuõ. Do ñoù xe thöù nhaát ñaõ ñeán Haø Noäi sôùm hôn xe thöù hai 40 phuùt. Tính
vaän toác ban ñaàu cuûa hai xe.
Baøi 67. Moät xe taûi ñi töø A ñeán B vôùi vaän toác 50km/h. Ñi ñöôïc 24 phuùt thì gaëp ñöôøng
xaáu neân vaän toác treân quaõng ñöôøng coøn laïi giaûm coøn 40km/h. Vì vaäy ñaõ ñeán
nôi chaäm maát 18 phuùt. Tính quaõng ñöôøng AB.
Gv: Trương Đức Tường Trang 9
Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
Baøi 68. Anh Nam ñi xe ñaïp tôø A ñeán B vôùi vaän toác 12km/h. Ñi ñöôïc 6km, xe ñaïp hö, anh
Nam phaûi ñi baèng oâtoâ vaø ñaõ ñeán B sôùm hôn döï ñònh 45 phuùt. Tính quaõng ñöôøng
AB, bieát vaän toác cuûa oâtoâ laø 30km/h.
Baøi 69. Hai oâtoâ khôûi haønh cuøng luùc ngöôïc chieàu nhau vaø gaëp nhau sau 4 giôø. OÂtoâ I ñi
3
töø A vôùi vaän toác baèng vaän toác cuûa oâtoâ II ñi töø B. Hoûi moãi oâtoâ ñi caû
4
quaõng ñöôøng AB thì maát bao laâu ?
Baøi 70. Moät oâtoâ ñi töø A ñeán B vôùi vaän toác 60km/h vaø quay töø B veà A vôùi vaän toác
40km/h. Tính vaän toác trung bình cuûa oâtoâ.
Baøi 71. Moät oâtoâ ñi töø A ñeán B vôùi vaän toác 48km/h. Nhöng sau khi ñi ñöôïc moät giôø vôùi
vaän toác aáy, oâtoâ bò taøu hoûa chaén ñöôøng 10 phuùt. Do ñoù ñeå kòp ñeán B ñuùng
thôøi gian ñaõ ñònh, ngöôøi ñoù phaûi taêng vaän toác theâm 6km/h. Tính quaõng ñöôøng
AB.
Baøi 72. Moät ngöôøi ñi töø A ñeán B vôùi vaän toác 25km/h. Luùc veà ngöôøi ñoù ñi vôùi vaän toác
30km/h neân thôøi gian veà ít hôn thôøi gian ñi laø 20 phuùt. Tính quaõng ñöôøng AB.
Baøi 73. Moät canoâ xuoâi doøng töø A ñeán B maát 4 giôø vaø ngöôïc doøng töø B veà A maát 5
giôø. Tìm ñoaïn ñöôøng AB, bieát vaän toác cuûa doøng nöôùc laø 2km/h.
Baøi 74. Luùc 7 giôø saùng, moät canoâ xuoâi doøng töø A ñeán B caùch nhau 36km, roài ngay laäp
töùc quay trôû veà vaø ñeán A luùc 11 giôø 30 phuùt. Tính vaän toác cuûa canoâ khi xuoâi
daøng, bieát vaän toác cuûa doøng nöôùc laø 6km/h.
Baøi 75. Moät ñoäi thôï moû laäp keá hoaïch khai thaùc than, theo ñoù moãi ngaøy phaûi khai thaùc
ñöôïc 50 taán than. Khi thöïc hieän, moãi ngaøy ñoäi khai thaùc ñöôïc 57 taán than. Do ñoù,
ñoäi khoâng nhöõng ñaõ hoaøn thaønh keá hoaïch tröôùc moät ngaøy maø coøn vöôït möùc
13 taán than. Hoûi theo keá hoaïch, ñoäi phaûi khai thaùc bao nhieâu taán than ?
Baøi 76. Moät xí nghieäp kyù hôïp ñoàng deät moät soá taám thaûm len trong 20 ngaøy. Do caûi tieán
kó thuaät, naêng suaát deät cuûa xí nghieäp ñaõ taêng 20%. Bôûi vaäy, chæ trong 18 ngaøy,
khoâng nhöõng xí nghieäp ñaõ hoaøn thaønh soá thaûm caàn deät maø coøn deät theâm ñöôïc
24 taám nöõa. Tính soá taám thaûm len maø xí nghieäp phaûi deät theo hôïp ñoàng.
Baøi 77. Moät ñoäi saûn xuaát döï ñònh phaûi laøm moät soá duïng cuï trong 30 ngaøy. Do moãi
ngaøy ñaõ vöôït naêng suaát so vôùi döï ñònh 10 duïng cuï neân khoâng nhöõng ñaõ laøm
theâm ñöôïc 20 duïng cuï maø toå ñoù coøn laøm xong tröôùc thôøi haïn 7 ngaøy. Tính soá
duïng cuï maø toå saûn xuaát ñoù phaûi laøm theo keá hoaïch.
Baøi 78. Moät ñoäi saûn xuaát döï ñònh phaûi laøm 1500 saûn phaåm trong 30 ngaøy. Do moãi ngaøy
ñaõ vöôït naêng suaát so vôùi döï ñònh 15 saûn phaåm. Do ñoù ñoäi ñaõ khoâng nhöõng ñaõ
laøm theâm ñöôïc 255 saûn phaåm maø coøn laøm xong tröôùc thôøi haïn. Hoûi thöïc teá
ñoäi saûn xuaát ñaõ ruùt ngaén ñöôïc bao nhieâu ngaøy ?
Baøi 79. Hai voøi nöôùc cuøng chaûy vaøo moät beå thì sau 2 giôø beå ñaày. Moãi giôø löôïng nöôùc
3
voøi I chaûy ñöôïc baèng löôïng nöôùc chaûy ñöôïc cuûa voøi II. Hoûi moãi voøi chaûy
2
rieâng trong bao laâu thì ñaày beå?
Baøi 80. Moät voøi nöôùc chaûy vaøo beå khoâng coù nöôùc. Cuøng luùc ñoù, moät voøi chaûy töø
4
beå ra. Moãi giôø löôïng nöôùc chaûy ra baèng löôïng nöôùc chaûy vaøo. Sau 5 giôø,
5
1
nöôùc trong beå ñaït tôùi dung tích beå. Hoûi neáu beå khoâng coù nöôùc vaø chæ môû
8
voøi chaûy vaøo thì trong bao laâu thì ñaày beå ?
Baøi 81. Hai ngöôøi cuøng laøm moät coâng vieäc trong 3 giôø 20 phuùt thì xong. Neáu ngöôøi I
4
laøm 3 giôø vaø ngöôøi II laøm 2 giôø thì taát caû ñöôïc coâng vieäc. Hoûi moãi ngöôøi
5
laøm moät mình trong bao laâu thì xong coâng vieäc ñoù ?

Gv: Trương Đức Tường Trang 10


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
Baøi 82. Baøi toaùn coå: Moät ñaøn em nhoû ñöùng beân soâng
To nhoû baøn nhau chuyeän chia boøng
Moãi ngöôøi naêm quaû thöøa naêm quaû
Moãi ngöôøi saùu quaû moät ngöôøi khoâng
Hoûi ngöôøi baïn treû ñang döøng böôùc:
Coù maáy em thô, maáy quaû boøng ?
Baøi 83. Ñaàu naêm hoïc moät toå hoïc sinh ñöôïc mua moät soá saùch vôû, phaûi traû 72.000ñ. Neáu
bôùt ñi 3 ngöôøi thì moãi ngöôøi coøn laïi phaûi traû theâm 4000ñ. Hoûi toå coù bao nhieâu
ngöôøi ?
(Ñeà döï bò thi vaøo lôùp 8 chuyeân toaùn Haø Noäi naêm 1981)

Gv: Trương Đức Tường Trang 11


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá

CAÙC ÑEÀ OÂN TAÄP


ÑEÀ 1
A. LYÙ THUYEÁT
Caâu 1. Trong caùc caâu sau caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai ?
 Hai phöông trình voâ nghieäm thì töông ñöông nhau.
 Hai ph/trình töông ñöông nhau treân taäp hôïp soá Q thì cuõng töông ñöông nhau treân
taäp R.
 Giaù trò cuûa soá coù hai chöõ soá ab laø: ab = 10b + a.
 A(x) . B(x)  0  A(x)  0 hoaëc B(x)  0
 Khi chuyeån chia 2 veá cuûa moät phöông trình vôùi moät bieåu thöùc coù chöùa aån
thì ta ñöôïc moät phöông trình môùi töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
 Giaù trò cuûa moät phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh khi maãu thöùc khaùc 0 vaø töû thöùc
baèng 0.
Caâu 2. Choïn caâu ñuùng:
Moät phöông trình baäc nhaát coù theå:
 Voâ nghieäm.
 Luoân luoân coù moät nghieäm duy nhaát.
 Coù voâ soá nghieäm.
 Coù theå voâ nghieäm, coù theå coù moät nghieäm duy nhaát vaø cuõng coù theå
coù voâ soá nghieäm.
 Chæ coù moät nghieäm laø x = – 4.
B. BAØI TAÄP
Baøi 1. Giaûi caùc phöông trình sau:
x 5x  1 x  8 2 x  3
a) – 6(1,5 – 2x) = 3(–15 + 2x) b)   
30 10 15 6
x 1 1 1  6x 9x  4 x(3x  2)  1
c) 3 x  d)  
x2 x2 x2 x2 x2  4
d) (x2 – 4) + (x – 2)(3 – 2x) = 0
Baøi 2. Cho phöông trình: 3x2 + 7x + m = 0 coù moät trong caùc nghieäm baèng 1. Xaùc ñònh soá
m vaø tìm nghieäm coøn laïi.
Baøi 3. Tìm moät soá coù hai chöõ soá. Bieát tæ soá giöõa chöõ soá haøng ñôn vò vaø chöõ soá
2
haøng chuïc laø . Neáu vieát theâm chöõ soá 0 vaøo giöõa hai chöõ soá thì ñöôïc soá
3
môùi lôùn hôn soá ñaõ cho 540 ñôn vò.
ÑEÀ 2
A. LYÙ THUYEÁT
Caâu 1. Trong caùc caâu sau caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai ?
 Hai phöông trình töông ñöông nhau thì cuøng voâ nghieäm.
b
 Phöông trình ax = b luoân coù moät nghieäm duy nhaát laø  .
a
 Phöông trình 0x = 0 coù taäp hôïp nghieäm laø S = .
 Giaù trò cuûa soá coù hai chöõ soá ab laø: ab = 10a + b.
 Khi chuyeån veá moät haïng töû töø veá naøy sang veá kia thì ta ñöôïc moät phöông
trình môùi töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
 Moät phaân thöùc coù giaù trò baèng 0 khi töû thöùc baèng khoâng vaø maãu thöùc
khaùc 0.
Caâu 2. Choïn caâu ñuùng:
2 1 2x  1
Cho phöông trình: 2   . Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình naøy
x 1 x 1 x  2
laø:
 x  – 1 vaø x  1 vaø x  2.  x  – 1 hoaëc x  1 hoaëc x  2.
 x  1 hoaëc x  2.  x  1 vaø x  2.

Gv: Trương Đức Tường Trang 12


Baøi taäp Toaùn 8 – Chương 3 Phaàn Ñaïi soá
B. BAØI TAÄP
Baøi 1. Giaûi caùc phöông trình sau:
2(x  3) x  5 13x  4
a) 3 – 4x(25 – 2x) = 8x2 + x – 300 b)  
7 3 21
2x 2 4x 2 1 2x  5
2
4
c) 2x    d)  3  2
x3 x3 7 x 1 x 1 x  x 1
d) (2x – 1)2 + (2 – x)(2x – 1) = 0
Baøi 2. Cho phöông trình: 0,1x2 – x + k = 0 coù moät trong caùc nghieäm baèng – 1. Xaùc ñònh
soá k vaø tìm nghieäm coøn laïi.
Baøi 3. Chu vi hình vuoâng thöù I lôùn hôn chu vi hình vuoâng thöù II laø 12cm, coøn dieän tích
thì lôùn hôn 135m2. Tính caïnh cuûa moãi hình vuoâng.
ÑEÀ 3
A. LYÙ THUYEÁT
Caâu 1. Trong caùc caâu sau caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai ?
 Neáu phöông trình naøy coù nghieäm duy nhaát laø 1 coøn phöông trình kia coù moät
nghieäm laø 1 thì hai phöông trình ñoù töông ñöông nhau.
 A(x) . B(x)  0  A(x)  0 vaø B(x)  0
 Khi nhaân 2 veá cuûa moät phöông trình vôùi moät soá khaùc 0 thì ta ñöôïc moät
phöông trình môùi töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
 Moät phaân thöùc coù giaù trò baèng 0 khi töû thöùc baèng khoâng hoaëc maãu thöùc
khaùc 0.
 Giaù trò cuûa moät phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh khi maãu thöùc khaùc 0 vaø töû thöùc
khaùc 0.
 Phöông trình 0x = – 2 coù taäp hôïp nghieäm laø S = .
b
 Phöông trình ax + b = 0 (a  0) luoân coù moät nghieäm duy nhaát laø  .
a
Caâu 2. Choïn caâu ñuùng:
Cho phöông trình: (2x2 + 1)(4x – 3) = (x – 15)(2x2 + 1), nghieäm phöông trình naøy laø:
1
 x=  , x = – 4.
2
1 18
 x=  ,x= .
2 5
1
 x =  , x = 4.
2
 Keát quaû khaùc.

Gv: Trương Đức Tường Trang 13


B. BAØI TAÄP
Baøi 1. Giaûi caùc phöông trình sau:
2(1  3x ) 2  3x 3(2x  1)
a) 3(2,2 – 0,3x) = 2,6 + (0,1x – 4) b)   7
5 10 4
1 x 2x  3  7x  4
2
5 1
c) 3 d)  2 
x 1 x 1 x 1
3
x  x 1 1 x
e) 4x2 – 1 = (2x + 1)(3x – 5)
1
Baøi 2. Cho phöông trình: 15x2 + bx – 1 = 0 coù moät trong caùc nghieäm baèng . Xaùc ñònh
3
soá b vaø tìm nghieäm coøn laïi.
Baøi 3. Moät ñoäi maùy caøy döï ñònh moät ngaøy caøy 40 ha. Khi thöïc hieän, moãi ngaøy caøy
ñöôïc 52 ha. Vì vaäy, khoâng nhöõng ñaõ caøy xong tröôùc 2 ngaøy maø coøn caøy theâm
4 ha nöõa. Tính dieän tích ruoäng maø ñoäi phaûi caøy theo keá hoaïch ñaõ ñònh.
ÑEÀ 4
A. LYÙ THUYEÁT
Caâu 1. Trong caùc caâu sau caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai ?
 Hai phöông trình töông ñöông nhau treân taäp hôïp soá N thì cuõng töông ñöông nhau
treân caùc taäp Z, Q vaø R.
 Giaù trò cuûa moät phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh khi maãu thöùc khaùc 0.
 Moät phaân thöùc coù giaù trò baèng 0 khi töû thöùc baèng khoâng hoaëc maãu thöùc
baèng 0.
 Khi chuyeån chia 2 veá cuûa moät phöông trình vôùi moät soá khaùc 0 thì ta ñöôïc
moät phöông trình môùi töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
 A(x) . B(x) = 0  A(x) = 0 hoaëc B(x) = 0
 Phöông trình 0x = 0 coù taäp hôïp nghieäm laø S = R.
Caâu 2. Choïn caâu ñuùng:
Cho phöông trình: (x – 1)(x + 7)(x 2 + 2) = 0. Taäp hôïp nghieäm cuûa phöông trình naøy
laø:
 S = – 7; – 2; 1.
 S = – 2;– 1; 7 .
 S = – 2; 1; 7}.
 S = – 7; 1.

B. BAØI TAÄP
Baøi 1. Giaûi caùc phöông trình sau:
x  2 3(2 x  1) 5x  3 5
a) (x – 2)3 + (3x – 1)(3x + 1) = (x + 1)3 b)   x
3 4 6 12
x2 1 2 2x  3 (2x  1)(2 x  1)
c)   1  2x d)  2 
1 x x 1 x 1 x  x 1 x3  1
e) 3x(25x + 15) – 35(5x + 3) = 0
5 4
Baøi 2. Cho 2 bieåu thöùc: A  vaø B  .
2m  1 2m  1
Haõy tìm caùc giaù trò cuûa m ñeå toång hai bieåu thöùc baèng tích cuûa chuùng.
Baøi 3. Moät hoïc sinh mang moät soá tieàn ñi mua taäp. Neáu mua taäp loaïi 2 seõ mua ñöôïc 40
quyeån. Neáu mua taäp loaïi 1 thì mua ñöôïc ít hôn 10 quyeån vì moãi quyeån loaïi 1 ñaét
hôn moãi quyeån loaïi 2 laø 60 ñoàng. Tính xem hoïc sinh ñoù ñaõ mang ñi bao nhieâu
tieàn ?
ÑEÀ 5
A. LYÙ THUYEÁT
Caâu 1. Trong caùc caâu sau caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai ?
 Hai phöông trình töông ñöông nhau treân taäp hôïp soá Z thì cuõng töông ñöông nhau
treân caùc taäp Q vaø R.
b
 Phöông trình ax + b = 0 luoân coù moät nghieäm duy nhaát laø  .
a
 Phöông trình 0x = – 2 coù taäp hôïp nghieäm laø S = R.
 Khi chuyeån nhaân 2 veá cuûa moät phöông trình vôùi moät bieåu thöùc coù chöùa aån
thì ta ñöôïc moät phöông trình môùi töông ñöông vôùi phöông trình ñaõ cho.
 Moät phaân thöùc coù giaù trò baèng 0 khi töû thöùc baèng khoâng vaø maãu thöùc
baèng 0.
 A(x) . B(x) = 0  A(x) = 0 vaø B(x) = 0
Caâu 2. Choïn caâu ñuùng:
2
 3  3  1
Trong hai nghieäm cuûa phöông trình:  x     x   x    0 thì nghieäm nhoû laø:
 4  4  2
3 3
  
4 4
1 5
 
2 8
B. BAØI TAÄP
Baøi 1. Giaûi caùc phöông trình sau:
x  8 2x  5 x  1
a) 2(7x + 10) + 5 = 3(2x – 3) – 9x b)   7x
5 5 3
( x  2) 2 x 2  10 2 1 2x  1
c) 1  d)   3
2x  3 2x  3 x  x 1 x 1 x 1
2

e) (x + 2)(x2 – 3x + 5) = (x + 2)x2
Baøi 2. Tìm giaù trò cuûa m, bieát raèng moät trong hai phöông trình sau ñaây nhaän x = – 1 laøm
nghieäm, phöông trình coøn laïi nhaän x = 5 laøn nghieäm:
(1 – x)(x2 + 1) = 0 vaø (2x2 + 7)(8 – mx) = 0
2
Baøi 3. Soá saùch ôû ngaên I baèng soá saùch ôû ngaên thôù II. Neáu laáy bôùt 10 quyeån ôû
3
5
ngaên II vaø theâm 20 quyeån vaøo ngaên I thì soá saùch ôû ngaên II baèng soá saùch
6
ôû ngaên I. Hoûi ban ñaàu moãi ngaên coù bao nhieâu quyeån saùch ?

A/TRAÉC NGHIEÄM:Ñieàn daáu X vaøo oâ thích hôïp. (2.5ñ)


Caâu Noäi dung Ñ S
1 1
Phöông trình (x-3).(2x+1) = 0 coù nghieäm x1= 3; x2 =
2
2 Phöông trình 3x-5= 6x+7 laø phöông trình baäc nhaát moät aån
3 x 1 x  2
Phöông trình  = 0 coùÑKXÑ: x -2; x  -1
x  2 x 1
4 x 2
Phöông trình  coù keát quaû laø 1
x2 x2
5 Phöông trình –6x = 0 coù nghieäm x = 0
6 (x-1)(x+3)=2 laø phöông trình baäc nhaát moät aån
II/TÖÏ LUAÄN(7,0ñ)
1.Giaûi phöông trình
a/2x-3= 3x -7 (1 ñ)
b/ 4x-8x2= 0 (1 ñ)
1 3 x
c/ 3 (1 ñ)
x2 x2

2/Giaûi phöông trình :


x 1 x 1 4
  2 (1 ñ)
x 1 x 1 x 1
2/Tìm soá töï nhieân coù hai chöõ soá, toång caùc chöõ soá baèng 7. Neáu theâm chöõ soá 0 vaøo
giöõa hai chöõ soá thì ñöôïc soá lôùn hôn soá ñaõ cho laø 180 (3 ñ)

§Ò kiÓm tra ch¬ng 3 ®¹i sè 8


I Tr¾c nghiÖm :Khoanh trßn vµo kÕt qu¶ em chän :
Câu 1 : Trong c¸c kÕt luËn sau kÕt luËn nµo sai :
A. x =2 lµ mét nghiÖm cña PT x 3  x  3  3( x  1)
B. PT x 4  x 2  3  0 v« nghiÖm
C. PTr×nh 3(x - 1)= 3x -3 cã v« sè nghiÖm .
D. X = -1 lµ mét nghiÖm cña pt x 2  3  4 x
câu 2 : C¸c pt sau pt nµo lµ pt bËc nhÊt mét Èn :
1
A . 3x 2  2 x  5 B. 2  2  0 C. 3  2x  0 D. 0x +5=0
x
Câu 3 : Cho pt mx = n (1) . Kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y ®óng nhÊt :
A. pt (1) v« nghiÖm  m = 0 , n ≠ 0.
B. pt (1) cã nghiÖm duy nhÊt  m ≠ 0 vµ n ≠ 0.
C. pt (1) cã nghiÖm duy nhÊt  m = 0 , n = 0.
D. pt (1) v« sè nghiÖm  m = 0 , n ≠ 0.
Câu 4 : Kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y sai :
A. pt x 2  2  0  pt x 2  7
B . pt 3(x-5) -7 = 0  pt 3x – 15 = 7
C . pt 3x 2  1  2 x  pt 6 x 2  2  4 x
D. x + 3 = 4  pt x(x + 3 ) = 4x
II . Tù luËn :
Bài 1 : T×m m ®Ó pt (2m + 1 ) x 2 + ( m – 1)x +2m – 3 = 0 cã nghiÖm lµ x = -2

Bài 2 : Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp pt :


Mét ngêi c«ng nh©n ®îc giao lµm mét sè s¶n phÈm , dù ®Þnh mçi giê lµm 23 s¶n phÈm ®Ó
hoµn thµnh ®óng thêi gian ®îc giao . Do c¶i tiÕn kÜ thuËt mçi giê ®· lµm ®îc 31 s¶n phÈm . V×
vËy kh«ng nh÷ng hoµn thµnh sím h¬n dù ®Þnh 2 giê mµ cßn lµm vît 18 s¶n phÈm so víi tæng sè s¶n
phÈm ®îc giao . Hái ngêi c«ng nh©n ®ã ®îc giao lµm bao nhiªu s¶n phÈm ?
Bài 3 : gi¶i c¸c pt sau ;
3x  1 2 x  5 4
a)   1
x 1 x3 ( x  1).( x  3)
b) 3x ( x  2)  5 x( x  x  3)  6
2 2 2

TRAÉC NGHIEÄM . ( 2 ñieåm )


Choïn caâu traû lôøi ñuùng baèng caùch khoanh troøn chöõ caùi ñöùng
tröôùc caâu ñoù
1. Trong caùc phöông trình sau, phöông trình baäc nhaát moät aån laø:
A. x2 - 5x +4 = 0 B. - 0,3 x + 0,5 = 0
1
C. -2x + 3
y=0 D. ( 2y -1)( 2y +1) = 0
2. Cho phương trình: 3x - 6 = 0, trong các phương trình sau phương trình nào tương
tương với phương trình đã cho
A. x2 - 4 = 0 B. x2 - 2x = 0 C. x - 2 = 0 D. 3x = -6.
3. Phöông trình ( x – 3 ) ( 5 – 2x) = 0 coù taäp nghieäm S laø :
5 5   5 
A.  3 B.   C.  ;3 D. 0; ;3
2  2   2 
x 5x
4. Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình : 1 + = laø
3 x x2
A. x  3 B. x  – 2 C. x  3 vaø x  – 2 D. x  0
TÖÏ LUAÄN ( 8 ñieåm )
Baøi 1( 4,5 điểm): Giaûi caùc phöông trình sau :
a) 5( 2x -3) -2(3x -5) = 0 b) 9x2 - 1 - ( 3x -1)(4x+1)= 0

2x  3 x  3 4x  3 5 3 2 8  6x
c)    d)  
3 6 5 3 1  4 x 4 x  1 16 x 2  1

Baøi 2 (3điểm): Moät ñoäi thôï moû khai thaùc than, theo keá hoaïch moãi ngaøy
phaûi khai thaùc ñöôïc 55 taán than. Khi thöïc hieän, moãi ngaøy ñoäi khai thaùc
ñöôïc 60 taán than. Do ñoù, ñoäi ñaõ hoaøn thaønh keá hoaïch tröôùc 2 ngaøy maø
coøn vöôït möùc 14 taán than. Hoûi theo keá hoaïch, ñoäi phaûi khai thaùc bao
nhieâu taán than?
Bài 3 ( 0,5 điểm): Chöùng minh phöông trình sau voâ nghieäm:
4x  4x  5  x  2 = 0
2
Baøi 84. Ñeà traéc nghieäm
Baøi 85. Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát trong caùc caâu sau ñaây:
x 1 x  2 x 1
Baøi 86. Phöông trình x    4 coù nghieäm laø:
5 6 3
7 11
Baøi 87. A.x = B.x = C. x = 6 D. Voâ nghieäm
30 19

Baøi 88. Phöông trình: 3x – 1 = 2(x – 1) töông ñöông vôùi phöông trình naøo döôùi ñaây:
Baøi 89. A. x2 – 1 = 0 B. x(x – 1) = 0 C. x + 1 = 0
x3
D. 2
x 1
Baøi 90. Giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình (aån x): 2mx +1 + (1 – m)x + 2 = 0 coù nghieäm x =
1:
Baøi 91. A. m=1 B. m =  2 C. m =  3 D.
m=4
Baøi 92. Trong caùc phöông trình sau, phöông trình naøo laø phöông trình baäc nhaát moät aån soá ?
1 1  3x 2
Baøi 93. A. x+ =0 B. 0 C. = 0
x 2 x 1
D. x2 – 1 = 0
Baøi 94. Caâu traû lôøi naøo sai ?
Baøi 95. (1) Hai phöông trình goïi laø töông ñöông neáu
nghieäm cuûa phöông trình naøy cuõng laø nghieäm cuûa phöông trình kia.
Baøi 96. (2) Phöông trình x – 1 = x – 1 coù voâ soá
nghieäm.
Baøi 97. (3) Hai phöông trình x = 2 vaø x 2 = 4 khoâng
töông ñöông nhau.
Baøi 98. (4) Moät phöông trình baäc nhaát thì luoân
luoân coù moät nghieäm duy nhaát.
Baøi 99. A. (1) vaø (2) B. (2) vaø (3) C. (1) vaø (4)
D. (3) vaø (4).
x 1 x3 2
Baøi 100. Phöông trình x  2  x  4  (x  2)( 4  x) coù nghieäm laø:
Baøi 101. A. x = 0 B. x = 0 hay x = 2 C. x = 2 hay x = 1
D. Voâ nghieäm
x 2  3 x 2 x ( x  1)
Baøi 102. * Traû lôøi caâu 7 vaø 8 vôùi bieåu thöùc sau: A  
x 1 x2 1
Baøi 103. Giaù trò naøo cuûa x thì giaù trò cuûa bieåu thöùc A ñöôïc xaùc ñònh:
Baøi 104. A. x  0 B. x  1 C. x   1 D.
Moät giaù trò khaùc
Baøi 105.
Baøi 106. Hieän nay meï 33 tuoåi, con 4 tuoåi. Hoûi sau maáy naêm nöõa thì tuoåi meï gaáp 2
laàn tuoåi con ?
Baøi 107. A. 10 naêm B. 15 naêm C. 25 naêm D.
32 naêm
Baøi 108. Phöông trình  x + 2 = 2x + 4 coù nghieäm laø:
Baøi 109. A. x =  2 B. x = 2 C. x = 0 D. Voâ
soá nghieäm x   2

You might also like