Professional Documents
Culture Documents
BÀI 1. BÀI TẬP SỬ DỤNG CÔNG THỨC NGUYÊN HÀM, TÍCH PHÂN
dx 1 1
ax b a ln ax b c c sin ax b dx a
cos ax b c
1 ax b 1
e tg ax b dx a ln cos ax b
ax b
dx e c c
a
1 1
m cotg ax b dx a ln sin ax b
ax b
dx m ax b c c
a ln m
dx 1 x dx 1
a 2
x 2
arctg c
a a sin 2
cotg ax b c
ax b a
dx 1 ax dx 1
a 2
x 2
ln
2a a x
c cos 2
ax b
a
tg ax b c
ln x x 2 a 2 c
dx x x
2
x a 2 arcsin a dx x arcsin a a2 x2 c
dx x x x
2
a x 2
arcsin
a
c
arccos a dx x arccos a a2 x2 c
dx 1 x x x a
x arccos c
arctg a dx x arctg a 2 ln a x2 c
2
x a2 2 a a
dx 1 a x2 a2 x x a
arc cotg a dx x arc cotg a 2 ln a x2 c
2
ln c
x x2 a 2 a x
b dx 1 ax b
ln ax b dx x a ln ax b x c sin ax b a ln tg 2
c
x a2 x2 a2 x dx 1 ax b
a 2 x 2 dx
2
arcsin c
2 a
sin ax b a ln tg 2
c
1
II. NHỮNG CHÚ Ý KHI SỬ DỤNG CÔNG THỨC KHÔNG CÓ TRONG SGK 12
Các công thức có mặt trong II. mà không có trong SGK 12 khi sử dụng phải chứng minh lại
bằng cách trình bày dưới dạng bổ đề. Có nhiều cách chứng minh bổ đề nhưng cách đơn giản
nhất là chứng minh bằng cách lấy đạo hàm
dx 1 xa dx 1 ax
1. Ví dụ 1: Chứng minh: x 2
a 2
ln
2a x a
c; a 2
x 2
ln
2a a x
c
dx 1 1 1 1 dx dx 1 x a
Chứng minh: x 2
a 2
dx
2a x a x a 2a x a
ln
x a 2a x a
c
dx 1 1 1 1 dx d a x 1 ax
a 2
x 2
dx
2a a x a x
2a a x
ln
a x 2a a x
c
ln x x 2 a 2
dx
2. Ví dụ 2: Chứng minh rằng: x a2 2
c
2
Chứng minh: Lấy đạo hàm ta có: ln x x 2 a 2 c 1 x a
2
x x2 a2
1 x 1 x x2 a2 1
1
2 2
x x a x2 a 2 x x2 a2 x2 a 2 x2 a2
dx 1 x
3. Ví dụ 3: Chứng minh rằng: a 2
x 2
a
u c (với tg u )
a
d a tg u
Đặt tg u
x
a
, u ,
2 2 a 2
dx
x 2
2 2
1
a 1 tg u a du a u c
1
dx
4. Ví dụ 4: Chứng minh rằng: u c (với sin u x , a > 0)
2 2
a x a
x dx d a sin u
Đặt sin u
a
,u ,
2 2 a2 x2
a 2 1 sin 2 u
du u c
Bình luận: Trước năm 2001, SGK12 có cho sử dụng công thức nguyên hàm
dx 1 x dx x
a 2
x
arctg c và
a2
a
a x2 2
arcsin
a
c (a > 0) nhưng sau đó không giống bất cứ
nước nào trên thế giới, họ lại cấm không cho sử dụng khái niệm hàm ngược arctg x, arcsin x. Cách
trình bày trên để khắc phục lệnh cấm này.
2
1 m m
x xn ;
n n k
n
xm x n ; x m x nk
1 1 m 1 m
1 n 1 x nk
x ; x n
; x n
;
xn n
x n
xm n k
xm
2. Biến đổi vi phân:
dx d(x ± 1) d(x ± 2) … d(x ± p)
adx d(ax ± 1) d(ax ± 2) … d(ax ± p)
1
a
dx d x 1 d x 2 d
a a
x p
a
III.2. CÁC BÀI TẬP MẪU MINH HOẠ
x3 x 3 1 1 2 1
1. x 1 dx x 1 dx x x 1 x 1 dx
d x 1
x 1 1
2
x 1 dx x 3 x 2 x ln x 1 c
x 1 3 2
1
x 4 x 7 7 4 x 7 dx
4
2. 4 x 7 dx =
1 3 1
1 2 5 2 3
4 x 7 2 7 4 x 7 2 d 4 x 7 4 x 7 2 7 4 x 7 2 c
16 16 5 3
dx 1 d 2 x 1 10
3. I 17 2x 2 5 arctg x c
2 x 5
2 2
2 10 5
dx 1 d 2x 1 1 1 2x
4. 2 x + 5 ln 2 2 x 2 x 5 5 ln 2 2 x 2 x 5
d 2 x
1
ln
5ln 2 2 x 5
c
cos 5 x
5. 1 sin x dx cos
3
x 1 sin x dx 1 sin 2 x cos x cos 3 x sin x dx
sin 3 x cos 4 x
1 sin 2 x d sin x cos 3 xd cos x sin x c
3 4
3
x 2 3x 5
4
J12 2x 2 3 . 5 x 1 dx ; J13
3
dx ; J14 x 4 . 9 2x 5 3 dx
7
2x 1 4
x9 x x3
J15 dx ; J16 dx ; J17 dx
2 3x
4
5 10 x x2 1 x x2 1
dx dx dx
J18 ; J19 2 ; J 20 2
x 2 x 5 2
x 2 x 6
x 2 x2 3
x dx dx dx
J 21 ; J 22 ; J 23
x 2
3 x 7 2
3x 2
7 x 2 2
2x 2
5 x2 3
ln 2 ln 2 ln 2 ln 2
dx e2x dx 1 ex
J 24 ex 1
; J 25 ex 1
; J 26 e x 1 dx ; J 27 1 ex
dx
1 0 0 0
x 2
2
1 1 1 e dx 1 1 1 ex
e x dx dx
J 28 x
; J 29 ; J 30 2x ; J 31 dx
0 1 e 0 1 e 2x 0 e ex 0 e3x
ln 2 ln 4 1 e
dx dx e 3x dx 1 ln x
J 32 e x 3
; J 33 x
e 4e x
; J 34 x
; J 35 dx
0 1 e
0 0 1
x
3 1 1
6
J 36 x 5 1 x 2 dx ; J 37 x 5 1 x 3 dx ; J 38 x 3 1 x 2 dx
0 0 0
2
1 1 1 2 x 1 dx 1
dx dx
J 39 x ; J 40 x x
; J 41 4 x ; J 42 e 1 e dx
2x x
0 4 3 0 4 2 0 0
BÀI 2. TÍCH PHÂN CÁC HÀM SỐ CÓ MẪU SỐ CHỨA TAM THỨC BẬC 2
du 1 ua du u
c a 0
2. u 2
a 2
ln
2a u a
c 5.
a2 u 2
arcsin
a
du 1 au du
3. a 2
u 2
ln
2a a u
c 6. u p2
ln u u 2 p c
4
dx
I. Dạng 1: A = ax 2
+ bx + c
dx dx 1 mx n
1. Phương pháp: ax 2
bx c
mx n 2
p2
mp
arctg
p
c
dx dx 1 mx n p
ax 2
bx c
mx n 2
p 2
ln
2mp mx n p
c
dx dx 1 d 2x 2 1 2x 2 3
• A1 4 x 2 8x 1 2x 2 2 3 2 ln c
2x 2 3
2
2 4 3 2x 2 3
mx + n
II. Dạng 2: B = ax 2 + bx + c dx
1. Phương pháp: mx n
m 2ax b n mb
2a 2a
dx
B ax 2
bx c
dx 2
ax bx c
m
d ax 2 bx c n mb A m
ln ax 2 bx c n
mb
2a ax 2 bx c
2a 2a 2a
A
Cách 2: Phương pháp hệ số bất định (sử dụng khi mẫu có nghiệm)
mx n
thì ta giả sử: x
ax bx c x x0 x x0 2
2
mx n
x
ax bx c x x1 x x2
2
5
Quy đồng vế phải và đồng nhất hệ số ở hai vế để tìm , .
mx n
Với , vừa tìm ta có: B ax 2
bx c
dx ln x x1 ln x x2 c
2x + 3 1 18 x 6 11
• B1 = dx 9 2 3 d x 1 18 x 6 d x 11 dx
9x 2 6x + 1 9x 6x 1 2 2
9 9x 6x 1 3 9x 6x 1
1 d 9 x 2 6 x 1 11 d 3x 1 2 11
9 2
9x 6x 1
9 3x 1 2
ln 3 x 1
9 9 3 x 1
c
7 3x dx 3x 4 dx 2 7x dx
B1 2
; B2 2
; B3 ;
4x 6x 1 2x 7x 9 5x 2 8x 4
dx
III. Dạng 3: C = 2
ax + bx + c
du
1. Phương pháp: Bổ đề: u k2
ln u u 2 k c
2
dx 1 dx 5
C3 x 5 45 c
2
ln x
x 54
• 2
4 x 10 x 5 2
45 4 4 16
16
3. Các bài tập dành cho bạn đọc tự giải:
dx dx dx
C1 2
3x 8x 1
; C2 7 8x 10x 2
; C3 5 12x 4 2 x 2
mx + n dx
IV. Dạng 4: D = ax 2 + bx + c
1. Phương pháp:
m 2ax b dx mb dx
2
m d ax bx c mb
D
2a 2
ax bx c
2a 2
ax bx c 2a
2aC
ax 2 bx c
2. Các bài tập mẫu minh họa:
6
1
x 4 d x 1
x 2 d x 1
dx
• D1 = x 2 4x 5
x 2 4x 5
2
x 2 4x 5
0 0 0
1 d x 2 4 x 5
1 1 1
dx
2 x 2 4 x 5 2 ln x 2 x 2 4 x 5
2 0 x 2 4x 5 0 x 2 1
2 0
3 10
10 5 2 ln 3 10 2 ln 2 5 10 5 2 ln
2 5
dx
V. Dạng 5: E = px + q ax 2 + bx + c
1 dt 1 1
1. Phương pháp: Đặt px q p dx 2
; x q . Khi đó:
t t p t
dx dt pt 2 dt
E px q 2
ax bx c
1 a 1 b 1
2
2
t t
q q c
t p2 t pt
2. Các bài tập mẫu minh họa:
x 2 t 1
t 1 x 3 t 1
3
dx 1
• E1 = x - 1 x 2 - 2x + 2
. Đặt x 1
t
x
t
; 2
2
dx 2 dt
t
3 12
dx dt t 2
E1 x-1 1
t t 1 2 t t 1 2
Khi đó: x 2 2x 2 2
2 1
t
1 1
dt
t 12
ln t t 2 1
12
ln 1 2 ln 1 5
2
ln
22 2
1 5
12
7
m px q n mq
mx n dx p p
1. Phương pháp:
F dx
px q ax 2 bx c px q ax 2 bx c
m dx mq dx m mq
F
p n
ax bx c
2 p px q 2
ax bx c
p
C n
p
E
1 1 1
dx dx 2 5
ln x 1 x 1 1
2
I
0 x2 2 x 2 0 x 1 2 1
0
ln
1 2
x 0 t 1
1 x 1 t 1
1
dx
J x 1 x2 2x 2
. Đặt x 1
t
2 . Khi đó:
0 dx dt
t2
12 1
dt t 2 dt 1
22 2
J 1 ln t t 2 1 ln
1t 1 2 1t 1 2 1 5
2 2
1 12 t 1 12
t
2 5 22 2 2 9 4 5
F1 2I + J 2 ln ln ln
1 2 1 5 1 2 1 5
1 2 x 1 5
-3 2
x + 3 dx 3 2
2 2
• F2 =
-2
2x + 1 -x 2 - 4x - 3
2 2 x 1 x 4 x 3
2
dx
3 2 3 2
1 dx5 dx 1 5
2
2
x 4x 3 2
2 2x 1
2
2
x 4x 3
2
I J
2
3 2 3 2
dx dx 3 2
arcsin x 2
I
2 x2 4 x 3 2 1 x 2
2 2 6
x 2 t 1
3 2 3
dx 1 1 t 3
J 2 x 1 . Đặt 2 x 1 x ; x t 1
2
x 4x 3 t 2t 2 2
2 dt
2 dx 2
t
8
1 2 1 3
dt 2t 2 dt
J
2 2
1 1 1 1 5t 6t 1
1 3
2 1 1 3 1 2
t 4 t t
1 3 1 3
1 dt 1 5t 3 1 2 1
arcsin arcsin arcsin
52 t 53
5 1 2
2 2 5 2 1 2 5 3 4
Vậy F2 1 I 5 J
2 2 12 2
5
arcsin 2 arcsin 1
3 4
3. Các bài tập dành cho bạn đọc tự giải:
1
4x 7 dx 1
6 7x dx 1
7 9x dx
F1 8 5x
0 3x 2 4x 2
; F2 2x 5
0 x2 x 4
; F3 4x 3
0 2x 2 x 1
xdx
VII. Dạng 7: G = ax 2
+ b cx 2 + d
t2 d t dt
1. Phương pháp: Đặt t cx 2 d t 2 cx 2 d x 2 ; x dx
c c
1 t dt 1 dt 1
Khi đó:
G
c a t2 d
2
c
at 2 bc ad c 2
A
b t
c
2. Các bài tập mẫu minh họa:
x 0 t 1
1
xdx
• G1 = 5 - 2x 2 2
6x + 1
. Đặt t 6 x 2
1 x 1 t 7 . Khi đó:
0
6 x dx t dt
1
7
t dt 1
7
dt 1 1 4 t
7
1 3 4 7
G1
6 16 t
2
2 ln
42 t 2 2 8 4 t 1
ln
16 5 4 7
1
3 t 1
3. Các bài tập dành cho bạn đọc tự giải:
2 2 1
x dx x dx x dx
G1 4x
1
2
3 5x 2
; G2 5x
1
2
11 7 3x 2
; G3 8 7x
0
2
2x 2 1
dx
VIII. Dạng 8: H = ax 2
+ b cx 2 + d
1. Phương pháp:
2 2 2 2 2 d td .dt
Đặt xt cx d x t cx d x xdx
2
t c t2 c 2
td .dt t 2 c
2
dx xdx dt
2 . Khi đó ta có:
2
cx d x xt 2
td t c t c
9
dx dt dt
H ax 2
b cx d2
ad b t 2 c
bt ad bc
2
A
2
t c
2. Các bài tập mẫu minh họa:
3 x 3 t 2
dx x 2
3
• H1 = . Đặt xt x 3 t
3 2
x 2 t 7
2 2
2 x -2 x +3 x
2
2 2 2 2 2 2
và x t x 3 t 1 x 3 x 2
3
t 1
x dx 3t dt
t 2 1 2
3t dt t 2 1
2
dx x dx dt
2 . Khi đó ta có:
x 3 x xt 3t t 1 t 1
2 2
2 2 15 14 2 5
2 3 2 3
dt 1 t 2 5 1
H1 ln ln
7 2
2
2t 5 2 10 t 2 5
7 2
2 10 2 2 15 14 2 5
3. Các bài tập dành cho bạn đọc tự giải:
2 2 2
dx dx x2 5
H1 ; H2 ; H3 dx
1 3x 2 1 5 x 2 2 1 x 2 3x 2 x 2 3 x 1 1 x2 2
mx + n dx
IX. Dạng 9: I = ax 2
+ b cx 2 + d
xdx dx
1. Phương pháp: I m ax 2
b cx d 2
n ax 2
b cx 2 d
mG nH
2
udu t2 2 tdt
Xét J u
1
2
5 3u 2 2
. Đặt t 3u 2 2 u 2
3
udu
3
14
2 14 14
udu tdt dt 1 t 17
J t 2 17 t t 2 17 2 ln
1 u 2 5 3u 2 2 5 5 17 t 17 5
1 17 14
ln
17 5 1 17 14 17 5
ln ln
2 17 17 14 17 5 2 17 17 14 17 5
10
2
du 2
Xét L u 2 2 2 2 2
. Đặt ut 3u 2 u t 3u 2 u
5 3u 2 2
2
1
2 t 3
2tdt t 2 3
2
2tdt du udu dt
udu . Khi đó:
t 2 3 u ut 2t t 2 3
2 2
3u 2 2 t 3
2 14 2 14 2
du dt dt
L u 2
5 3u 2 2
2 5 t 2 3
17 5t 2
1 2 2 2
t 3
1 1 17 t 5
14 2
1 70 2 17 2 5 17
ln ln
5 2 17 17 t 5 2
2 85 70 2 17 2 5 17
I1 4J 7L
4
ln
17 14 17 5 7
ln
70 2 17 2 5 17
2 17 17 14 17 5 2 85 70 2 17 2 5 17
6 -1
2x + 1 dx 6 1
2 x 1 1 dx
• I2 = x + 2x + 6 2x + 4x - 1
2 2
x 1 2 5 2 x 1 2 3
2 -1 2 1
6
2u 1 du 6
udu
6
du
u 2
5 2u 2 3
2 u 2
5 2u 2 3
u 2
5 2u 2 3
2J L
2 2 2
6
udu t2 3 tdt
Xét J u 2
5 2u 2 3
. Đặt t 2u 2 3 u 2
2
udu
2
2
6 3 3
udu tdt dt 2 3 1
J u 2
5 2u 3 2
t
1
2
13 t
t
1
2
13
arctg
13 13
arctg
13
2
6
du 3
u
2 2 2 2 2
Xét L . Đặt ut 2u 3 u t 2u 3 u
2
2
5 2u 2 3 2 t2
3tdt 2 t 2
2
3tdt duudu dt
udu . Khi đó:
2 t2 2 2
2u 3 u ut
3t 2 t 2
2 t2
6 3 6 3 6 3 6
du dt dt 1 dt
L u 5 2u 2 3
3
13 5t 2
51 13 2
5 2 t2
2
2 1 2
1 2 2 t
2t 2
5
3 6
1 1 13 5 t
1 78 3 5 26 5
ln ln ln
5 2 13 5 13 5 t 2 65 78 3 5 26 5
1 2
4 3 1 1 78 3 5 26 5
I2 2J L arctg arctg ln
13 13 13 2 65 78 3 5 26 5
11
BÀI 3. BIẾN ĐỔI VÀ ĐỔI BIẾN NÂNG CAO
TÍCH PHÂN HÀM PHÂN THỨC HỮU TỈ
dx 1 x 5 x 2 1 1 1 1 x2
• A1 = x 2 x + 5
7 x 2 x 5
dx
7 x5 x 5
dx ln
7 x5
c
dx 1 x 4 x 5
A2 = x 5 x + 2 x + 4 9 x 5 x 2 x 4 dx
1 1 1 1 x 2 x 5 1 x 4 x 2
9 x5 x2
x2 x4 dx
63
x5 x2
dx
18 x 2 x 4
dx
1 1 1 1 1 1 1 x5 1 x4
dx
63 x 5 x 2
dx ln
18 x 4 x 2
ln
63 x 2 18 x 2
c
II. DẠNG 2: TÁCH CÁC MẪU SỐ CHỨA CÁC NHÂN TỬ KHÔNG ĐỒNG BẬC
dx dx 1 x 2 x 2 3 1 xdx dx
B1 = 3
x 3x
x x 3 3
2
x x 3
2
dx 2
3 x 3
x
1 1 d x 2 3 dx 1 1 1 x2 3
2
ln x 3 ln x c ln c
3 2 x2 3 x 3 2 6 x2
dx dx 1 x 4 x 4 10 1 xdx dx
• B2 = 7
x 10x 3
x x 10 10 x x 10
3 4 3 4
dx 4
10 x 10
3
x
1 1 d x2 dx 1 1 x 2 10 1
10 2 x 2 10
2
3
x 20 10
ln 2
x 10 x
2 c
dx dx dx dx dx
B1 x 3
5x
; B2 9
x 7x 4
; B3 11
x 8x 5
; B4 6
x 9x
; B5 7
x 13x
dx dx dx
B6 x 3 2
6x 19x 22
; B7 3 2
x 3x 14x 12
; B8 4
x 4x 6x 2 7x 4
3
III. DẠNG 3: KĨ THUẬT NHẢY TẦNG LẦU KHI MẪU SỐ LÀ HÀM ĐA THỨC BẬC 4
dx dx 1 x 2 1 x 2 1 1 x 1 1
C 1 = x 1
4
x 2
1 x 2 1
2 x 2 1 x 2 1 dx 4 ln x 1 2 arctgx c
12
xdx 1 d x2 1 1 1 2 1 x2 1
C 2 = 4
x 1 2 x 1 x 2 1
2
d x ln 2
4 x2 1 x2 1 4 x 1
c
x 2 dx 1 x 2 1 x 2 1 1 1 1
C 3 = x 4
1
2 x 2 1 x 2 1
dx
2 x 2
dx
1 x2 1
1 dx 1 dx 1 x 1 1
2 x 2
1 2 x 2
ln
1 4 x 1
arctgx c
2
x 3 dx 1 d x 4 1 1
• C4 =
x4 1 4 x4 1 4
ln x 4 1 c
x 4 dx x 4 1 1 dx 1 x 1 1
C5 = x 4
1
x 14
dx dx x 4
1
x C1 x ln arctgx c
4 x 1 2
xdx 1 d x2 1
C 6 = x arctg x 2 c
4
x +1 2 1 2
2
2
x dx 3
1 d x 4 1 1
C7 = x 4
+1 4 x 1 4 4
ln x 4 1 c
x2 1
1 2
x
1
d x 1
x 1
x 1 2
x
C 8 = dx
dx ln c
4
x +1 x2 2
x
1
x 1
x
2
2 2 2 2 x
x
1 2
x2 + 1
1 12
x
d x1
x 1 x2 1
• C9 = dx dx
arctg c
x4 + 1 x 2 12
2
2
1 2 2 x 2
x
x x
dx 1 x 2 1 x 2 1 1 x2 1 x2 1
C 10 = 4
x +1 2 x4 1
dx
2 x4 1
dx
dx
x4 1
1 1 1 x2 1 1 x2 x 2 1
C9 C8 arctg ln 2 c
2 2 2 x 2 2 2 x x 2 1
x 2 dx 1 x 2 1 x 2 1 1 x2 1 x2 1
C 11 =
x4 + 1 2 x4 1
dx 4
2 x 1 dx
dx
x4 1
1 1 1 x2 1 1 x2 x 2 1
C9 C8 arctg ln 2 c
2 2 2 x 2 2 2 x x 2 1
x 4 dx x 4 1 1 1 1 x2 1 1 x2 x 2 1
C 12 = x4 + 1
x4 1
dx x
2 2
arctg ln 2
x 2 2 2 x x 2 1
c
13
x 2 - 1 dx
1 1 dx
x2
d x 1
x
C 13 = 1
x 4 5x 3 4x 2 5x + 1 x 2 12 5 x 1 4
x x x x 5 x 1x 6
2
du du 1 1 1 1 x 2 6x 1
u 2
5u 6
u 6 u 1 7 u 6 u 1
du
7
ln 2
x x 1
c
dx 1 x 2 1 x 2 1 1 x2 1 x2 1
• C 14 = x 4
+ x2 + 1
2 x4 x2 1
dx 4 2
2 x x 1
dx 4 2
dx
x x 1
1
1 1 dx
2
x
1 1 dx
x2
1
d x1
x
d x 1
x
2 x2 1 1 x 2 1 1 4
2 2
x 1 3 x 1 1
x2 x 2 x x
1 x 1 1 x 1 1 1 x2 1 1 x2 x 1
arctg x ln x c arctg ln 2 c
2 3 3 4 x 1 1 2 3 x 3 4 x x 1
x
IV. DẠNG 4: KĨ THUẬT NHẢY TẦNG LẦU KHI MẪU SỐ LÀ HÀM ĐA THỨC BẬC 3
dx dx d x 1
• D1 = x 3
1
x 1 x x 1
2
x 1 x 1 2 3 x 1 3
dt 1 t 2 3t 3 t 2 3t 1 dt t 3 dt
t t 2
3t 3
3 t t 2 3t 3 dt
3 t t 2 3t 3
1 dt 1 2t 3 dt 3 dt 1 x 2 2x 1 1 2x 1
2
2 ln 2
3 t 2 t 3t 3 2 t 3t 3 6
x x 1 2 3
arctg 3
c
dx dx d x 1
• D2 = x 3
+1
x 1 x 2 x 1
x 1 x 1 2 3 x 1 3
dt 1 t 2 3t 3 t 2 3t 1 dt t 3 dt
t t 2
3t 3
3 t t 2 3t 3 dt 3 t t 2 3t 3
1 dt 1 d t 2 3t 3 3 dt
t 2 3t 3
t 32
2
3 t 2 2 3
4
11 t2 2t 3 1 x 2 2x 1 1 2x 1
ln 2
3arctg c ln 2 arctg c
3 2 t 3t 3 3 6 x x 1 2 3 3
xdx xdx 1 x 2 x 1 x 1 2
• D3 = 3
x 1
x 1 x x 1 3
2 x 1 x 2 x 1 dx
14
1 dx 1 2x 1 dx 3 dx
1 1
x 1
x 12
2 dx 3 x 1 2 x x 1 2
2
2
2
3
3 x 1 x x 1
2
1 1 2x 1
ln x 1 ln x 2 x 1 3arctg c
3 2 3
xdx xdx 1 x 2 x 1 x 1 2
• D4 = 3
x +1
x 1 x x 1 3
2 x 1 x 2 x 1 dx
1 1 x 1 1 dx 1 2x 1 dx 3 dx
2 dx
3 x 1 x x 1 3 x 1 2 x2 x 1 2 2
2
3
x1
2 2
1 1 2 2x 1 1 x 2 2x 1 1 2x 1
ln x 1 ln x x 1 3arctg c ln 2 arctg c
3 2 3 6 x x 1 3 3
V. DẠNG 5: KĨ THUẬT NHẢY TẦNG LẦU KHI MẪU LÀ HÀM ĐA THỨC BẬC 6
dx dx 1 dx dx 1
• E1 = x x
D1 D 2
6
1 3
1 x 1
3 3
2 x 1 x 1 2
3
1 1 x 2 2x 1 1 2x 1 1 x 2 2x 1 1 2x 1
ln 2 arctg ln 2 arctg
2 6 x x 1 2 3 3 6 x x 1 2 3 3
1 x 2 2x 1 x 2 x 1 1 2x 1 2x 1
ln arctg arctg c
12 x 2 2x 1 x 2 x 1 4 3 3 3
xdx 1 d x2 1 du 1
• E2 = 6
x 1 2 x 1
2 3
3
D1
2 u 1 2
1 1 u 2 2u 1 1 2u 1 1 x 4 2x 2 1 1 2x 2 1
ln 2 arctg c ln 4 arctg c
2 6 u u 1 2 3 3 12 x x2 1 2 3 3
x 2 dx 1 d x 3 1 1 x 3 1 1 x3 1
E3 = ln
x6 1 3 x6 1 3 2 x3 1
c ln
6 x3 1
c
x 3 dx 1 x 2 d x 2 1 udu 1 udu
• E4 = 6
x 1 2
6
x 1
2 u 1 2 u 1 u 2 u 1
3
1 u 1 2 1 2u 1 1 x 4 2x 2 1 1 2x 2 1
ln 2 arctg c ln 4 arctg c
12 u u 1 2 3 3 12 x x2 1 2 3 3
x 4 dx x 4 x 2 1 x 2 1 2 dx dx dx
E5 = x6 1
x 2 1 x 4 x 2 1 dx x 2 1 x 4 x 2 1 2 x 6 1
1 x 2 2x 1 x 2 x 1 1 2x 1 2x 1 x2 1
ln 2 arctg arctg arctg c
12 x 2x 1 x 2 x 1 2 3 3 3 x 3
15
x 5 dx 1 d x 6 1
• E6 =
x6 1 6 x6 1 6 ln x 6 1 c
x 6 dx x 6 1 1 dx
• E7 =
x6 1
6
x 1
dx dx x 6
1
x E1
1 x 2 2x 1 x 2 x 1 1 2x 1 2x 1
x ln 2 arctg arctg c
12 2
x 2x 1 x x 1 4 3 3 3
1
x4 1 x 2 1 x 2 1 dx x 2 1 dx 1 2 dx
x
• E8 = x6 + 1
dx x 2 1 x 4 x 2 1 x 4 x 2 1 x 2 1 1
x2
d x 1
x 1 x 1 3
x 1 x2 x 3 1
ln c ln c
1 3
2
2
x 1 3
2
2 3 x 2 3 x x 3 1
x x
x4 + 1 x 4 x 2 1 x 2 dx x 2 dx
• E9 = x6 + 1
dx x 2 1 x 4 x 2 1 x 2 1 x 6 1
dx
dx 1 d x3 1
2
6
arctgx arctg x 3 c
x 1 3 x 1 3
dx 1 x 4 1 x 4 1 1
E10 =
6
6 dx E 9 E8
x +1 2 x 1 2
1 1 1 x x 3 1
2
arctgx arctg x 3 ln 2 c
2 3 2 3 x x 3 1
x2 + x 1 d x3 1 d x 2 1 d x3 1
• E11 =
6
x +1
dx 6
6
3 x 1 2 x 1 3 x 1 2
6
D 2 (thay x2 vào D2)
1 1 1 x 4 2x 2 1 1 2x 2 1
arctg x 3 ln 4 arctg c
3 26 x x2 1 2 3 3
3x 4 5x 3 + 7x 8
• F1 = x + 2 50
dx . Đặt P4 x 3x 4 5x 3 7x 8
16
P4 2 P 2 P 3 2 P 4 2
P4 x P4 2 x 2 4 x 2 2 4 x 2 3 4 x 2 4
1! 2! 3! 4!
P4 x 66 149 x 2 48 x 2 29 x 2 3 x 2
2 3 4
66 149 x 2 48 x 2 29 x 2 3 x 2
2 3 4
F1 x 2 50
dx
66 x 2 149 x 2 48 x 2 29 x 2 3 x 2 dx
50 49 48 47 46
66 149 48 29 3
c
49 x 2 48 x 2 47 x 2 46 x 2 45 x 2
49 48 47 46 45
VII. DẠNG 7: KĨ THUẬT NHẢY TẦNG LẦU KHI MẪU LÀ HÀM ĐA THỨC BẬC CAO
1. Các bài tập mẫu minh họa:
dx dx 1 3 x99 5 3 x99 1 dx 3x 98 dx
• G1 =
3x 100 + 5x
x 3x 99 5 5
x 3 x 99 5
dx
5 x
3x99 5
1 dx 1 d 3x 99 5 1 1 1 x 99
99
ln x ln 3x 5 c ln c
5 x 99 3x 99 5 5 99 495 3x 99 5
dx 1 2x 50 7 2x 50 1 dx 2x 49 dx
G2 =
x 2x 50 + 7
2
7 x 2x 50 7
2 dx
7 x 2x 50 7
2x 50 7 2
1 1 2x 50 7 2x 50 2x 49 dx 1 dx 2x 49 dx 1 2x 49 dx
7 7 x 2x50 7 dx 2x50 7 2 49 x 2x50 7 7 2x50 7 2
1 dx 1 d 2x 50 7 1 d 2x 50 7
49 x 50
2x 50 7 350 2x 50 7 2
1 1 1 1 x 50 1
ln x ln 2x 50 7 ln 50 c
49 49.50 350 2x 7 49.50 2x 7 350 2x 50 7
50
dx 1 ax n b ax n 1 dx 1 d ax n b
G3 = x ax n
+ b
k
x ax n b k
b
dx
b x ax n b k 1 nb ax n b k
1 dx 1 d ax n b 1 d ax n b
b2 x ax n
b
k 2
2
nb ax n b k 1 nb ax n b k
1 1 1 1 1
ln x k 1 k ln ax n b c
bk n b k 1 ax n b k 1
b ax n
b b
1 xn 1 1 1
ln k 1 c
nb k
ax n b n b k 1 ax n b k 1
b ax n
b
17
1 x 2000 dx 1 x 2000 2x 2000 dx 2x1999 dx
G4 = x 1 + x 2000
x 1 x 2000
dx x
1 x 2000
dx 1 d 1 x 2000 1 x1000
ln x ln 1 x 2000
c ln c
x 1000 1 x 2000 1000 1 x 2000
1 d x10 3 d x10 3 1 3
10 3 x10
3 2
3 x
10
10
ln 3 x10
10 3 x10
c
x 99 dx x 50 .x 49 dx 1 2x 50 3 3
2x 2x 2x 50 3 7 d 2x 3
50
G6 =
3 3
7 7
50 50 200
1 d 2x 50 3 d 2x 50 3 1 1 1
200 2x 50 3 6
3 7
2x 50 3 200 5 2x 50 3 5
2 2x 50 3
6 c
1 2 2x 50 3 5 1 4x 50
c c
200 10 2x 50 3 6 2000 2x 50 3
6
x 2n-1 dx x n x n 1dx 1 ax n b b
ax ax ax n b k d ax b
n
• G7 =
+ b b
k k
n n na 2
1 d ax n b d ax n b 1 1 b
na 2
ax n b
k 1
b
ax n b k na 2
k 2 ax n
b k 2
k 1 ax n
b k 1
c
1 b k 2 k 1 ax n b kax n b
c c
na 2 k 1 k 2 ax n b k 1 na 2 k 1 k 2 ax n b
k 1
3x 5 10 3x 5 dx
10
• H1 = x + 2 12
dx
x 2 x 2 2
10 11
1 3x 5 3x 5 1 3x 5
11 x 2
d c
x 2 121 x 2
7x 1 99 7x 1
99
dx 1 7x 1 7x 1
99
• H2 = 2x + 1 101
dx
2x 1 2x 1 2
9 2x 1
d
2x 1
100 100
1 1 7x 1 1 7x 1
c c
9 100 2x 1 900 2x 1
18
dx dx 1 1 dx
H3 = x + 3
x + 5
x 5 x 5 2
5 3 5 5 6
• x3 x3
x 5 8
x5 x5
6
1 1 x 3 x 5 1 1
d x 3 7 u u 1 du
6
7
xx 53 x5 x 5
5 5
2 2
1
u 6 du
15 20 15 6 1
u u2 u3 u4 u5
27
1 u2
7
6u 15 ln u 20 152 23 1 4 c
2 2 u 2u u 4u
1 1 x 3
x3
2
6 x 3 15 ln
27 2 x 5 x 5 x 5
2 3 4
1 x 5 15 x 5
20 x 3 2 x 3 2 x 5 1 x 5 c
27 x3 4 x 3
k n!
trong đó Cn và m! 1.2.... m 1 m với qui ước 0! 1
k ! n k !
1 1
cos ax b dx a sin ax b c sin ax b dx a cos ax b c
dx 1 dx 1
cos 2
tg ax b c
ax b a sin 2
ax b
cotg ax b c
a
19
1. Công thức hạ bậc
1 cos 2 x 1 cos 2 x sin 3x 3 sin x cos 3x 3 cos x
sin 2 x ; cos 2 x ; sin3 x ; cos 3 x
2 2 4 4
2. Phương pháp
2.1. Nếu n chẵn thì sử dụng công thức hạ bậc
2.2. Nếu n 3 thì sử dụng công thức hạ bậc hoặc biến đổi theo 2.3.
2.3. Nếu 3 n lẻ (n 2p 1) thì thực hiện biến đổi:
0 1 1 1 k k 2k 1 1 p p 2p 1
C p cos x C p cos x
3
C p cos x C p cos x ... ... c
3 2k 1 2p 1
1 sin x d sin x
p
A1.2 = cosx dx = cosx
dx cos x cos xdx
n 2p+1 2p 2
1 1 k k 2k 1 1 p p 2p 1
C0p sin x C1p sin 3 x ... C p sin x ... C p sin x c
3 2k 1 2p 1
3
2 3 1 cos 2 x
• A1 = cos 6 xdx =
cos x dx
dx
2
sin
m
II. Dạng 2: B = x cos n x dx (m, nN)
1. Phương pháp:
1.1. Trường hợp 1: m, n là các số nguyên
a. Nếu m chẵn, n chẵn thì sử dụng công thức hạ bậc, biến đổi tích thành tổng.
20
b. Nếu m chẵn, n lẻ (n 2p 1) thì biến đổi:
sin x Cp C p sin x ... 1 C p sin x ... 1 C p sin x d sin x
m 0 k p
1 2 k k 2 p p 2
0 sin x m 1 1 sin x
m 3
k k sin x
2k 1 m
p p sin x
2p 1 m
Cp Cp ... 1 Cp ... 1 C p c
m 1 m3 2k 1 m 2p 1 m
c. Nếu m chẵn, n lẻ (n 2p 1) thì biến đổi:
cos x Cp C p cos x ... 1 C p cos x ... 1 C p cos x d cos x
n 0 k p
1 2 k k 2 p p 2
0 cos x n 1 1 cos x
n 3
k k cos x
2k 1 n
p p cos x
2p 1 n
Cp Cp ... 1 Cp ... 1 C p c
n 1 n3 2k 1 n 2p 1 n
d. Nếu m lẻ, n lẻ thì sử dụng biến đổi 1.2. hoặc 1.3. cho số mũ lẻ bé hơn.
1.2. Nếu m, n là các số hữu tỉ thì biến đổi và đặt u sinx ta có:
n 1 m 1
B sin m x cos n xdx sin x cos 2 x
cos xdx u m 1 u 2
m
2 2 du (*)
m 1 n 1 m k
• Tích phân (*) tính được 1 trong 3 số ; ; là số nguyên
2 2 2
2. Các bài tập mẫu minh họa
1
• B1 = sinx cosx dx
sin 2 x 2 cos x 2 dx
2 4
4
1
1 cos 4x 1 cos 2x dx 1 1 cos 2x cos 4x cos 2x cos 4x dx
16 16
1 1
16
1 cos 2x cos 4x cos 6x cos 2x dx
2
1
2 cos 2x 2 cos 4x cos 6x dx 2x sin 2x sin 4x sin 6x c
1
32 32 2 2 6
• B2 = sin5x cos5x
dx cos 5 x sin 5 x sin 5 x dx
9 111 111 8
1
cos 5x 111 1 cos 2 5x d cos 5x
4
5
1
cos 5x 111 1 4 cos 2 5x 6 cos 4 5x 4 cos 6 5x cos8 5x d cos 5x
5
1 cos 5x 4 cos 5x 6 cos 5x 4 cos 5x cos 5x 120
112 114 116 118
c
5 112 114 116 118 120
sin3x 7 4
1 4
cos3x 5 1 cos 2 3 x d cos3 x
3
dx cos3x 5 sin 3x sin 3 xdx
6
• B3 =
5
cos 4 3x 3
21
4
1
cos 3x 5 1 3cos 2 3x 3cos 4 3x cos 6 3x d cos 3x
3
1 1 15 11 15 21 5 31
5 cos 3x 5 cos 3x 5 cos 3x 5 cos 3x 5
c
3 11 21 31
3
dx dx 1 1 dx
B4 = sinx
• cosx 5
3 3
sin x tg 3 x cos 2 x cos 2 x
cos8 x
cos x
1 tg x
3
2 2 4 6
1 3 tg x 3 tg x tg x
d tg x d tg x
tg x 3 tg x
3
3 3 1 3 2 1 4
tg x
3
3 tg x tg x d tg x 2
3ln tg x tg x tg x c
tg x 2 tg x 2 4
d sinx
2
1 sin x 1 1 1 1 sin x
sin x
4
d sin x 1 sin 2
x
3 sin x
3
ln
sin x 2 1 sin x
c
5 1 5 4
dx
• B6 = 3
sin5 xcosx
sin x 3 cos x 3
dx sin x 3 cos x 3 cos x d x
2
5 2
3 1 u 3
5 4 2
sin x 3 cos x 3 d sin x u
3 1 u 2 3
du u 2 du
u
13 13
1 u2 1 u2 cos 2 x 2
tg x
3 3 2
Đặt v 2u du 3v dv ; v 2 3
u2 u
2
sin x
2
2
3 2
B u 3 1 u 3 3 3
dv v c tg x 3 c
6 2
u
du
2 2 2
5 2
1 dx 3
B7 tg x 3 d tg x tg x 3 c
2
Cách 2: sin x
5
cos x 2
3
cos x
tg x cotg x
n n
III. Dạng 3: C 3 . 1 = dx ; C 3 . 2 = dx (nN)
dx
1 cotg x dx sin x d cotg x cotg x c
2
• 2
sin x d cos x
• tg xdx cos x dx cos x
ln cos x c
22
cos x d sin x
• cotg xdx sin x dx sin x
ln sin x c
• C1 = tgx
2k
dx 1 tg 2 x tg x 2k 4 1 tg 2 x tg x 2k 6 1 tg 2 x
tg x
2k 2
tg x
2k 8
1 tg2 x ... 1 k 1 tg x 0 1 tg 2 x 1 k dx
tg x tg x tg x ... 1 tg x d tg x 1 dx
2k 2 2k 4 2k 6 k 1
0 k
tg x 2k 1
tg x 2k 3
tg x 2k 5
k 1 tg x
1 1 x c
k
2k 1 2k 3 2k 5 1
• C2 = tgx
2k+1
dx tg x
2 k 1
1 tg 2 x tg x 2k 3 1 tg 2 x
tg x
2k 5
1 tg 2 x ... 1 k 1 tg x 1 tg 2 x 1 k tg x dx
tg x tg x tg x ... 1 tg x d tg x 1 tg xdx
2k 1 2k 3 2k 5 k 1
k
tg x 2k tg x 2k 2 tg x 2k 4 k 1 tg x 2 k
1 1 ln cos x c
2k 2k 2 2k 4 2
• C3 = cotgx
2k
dx cotg x
2k 2
1 co tg 2 x cotg x 2k 4 1 co tg 2 x
cotg x
2k 6
1 co tg 2 x ... 1 k 1 cotg x 0 1 co tg 2 x 1 k dx
cotg x cotg x ... 1 cotg x d cotg x 1 dx
k 1
2k 2 2k 4 0 k
• C4 = cotgx
2k+1
dx 1 co tg2 x cotg x 2k 3 1 co tg 2 x
cotg x
2 k 1
cotg x
2k 5
1 co tg 2 x ... 1 k 1 cotg x 1 1 co tg 2 x 1 k cotg x dx
cotg x
cotg x ... 1 cotg x d cotg x 1 cotg x dx
2k 1 2k 3 k 1 k
2k 2k 2 2
23
tg x 1 tg 2 x 4 tg x 1 tg 2 x 6 tg x dx
3
tg x 4 cotg x 4
2 tg 2 x 6ln cos x 2cotg 2 x 6ln sin x c
4 4
tg x m
cotg x m
IV. Dạng 4: D 4 . 1 = cos x n
dx ; D4 . 2 = sin x n
dx
tg x m
1. Phương pháp: Xét đại diện D4.1 cos x n
dx
tg x m 1 tg x m 3 tg x m 2p 1 tg x m 2k 1
C0k 1 C1k 1 ... Ckp 1 ... Ckk 11 c
m 1 m3 m 2p 1 m 2k 1
1.2. Nếu m lẻ, n lẻ (m 2k 1, n 2h 1) thì biến đổi:
tgx 2k+1 2k 1
2h
tg x 1
2h
sin x
tg x
k
cosx tg x
2
D4 .1 = dx dx dx
2h+1
cos x cosx cos x cos 2 x
k 2h
1 1 1 1
u 1 u 2h du
k
2
1 d (ở đây u )
cos x cos x
2
cos x cos x
u 2k 2h 1 1 u
2k 2h 1
u 2k 2h 2p 1 k k u
2h 1
... 1 Ck ... 1 Ck
0 p p
Ck Ck c
2k 2h 1 2k 2h 1 2k 2h 2p 1 2h 1
1.3. Nếu m chẵn, n lẻ (m 2k, n 2h 1) thì sử dụng biến đổi:
tg x 2k sin x 2k cos x sin x 2k
D 4.1 cos x 2h 1
dx cos x 2 k h 1
dx 1 sin x 2 k h 1
d sin x ; u s inx
u 2k du u 2k 2 1 1 u 2 u 2k 2 du u 2k 2 du
D 4.1 1 u 2 k h 1
1 u 2 k h 1
du 1 u 2 k h 1
1 u 2 k h
Hệ thức trên là hệ thức truy hồi, kết hợp với bài tích phân hàm phân thức hữu tỉ ta có thể tính
được D4.1.
24
tg3x 7 7 1 dx
2
1
tg 3x 1 tg 3x
2
cos3x tg 3x d tg 3x
7 2
• D1 = dx 2
cos 3x cos 3x
6 2
3
cotg5x 10 1 dx
3
• D2 = dx cotg 5 x 10
2
sin5x 8 sin 5 x sin 5 x
2
1 3
cotg 5x 10 1 cotg 2 5x d cotg 5x
5
1 cotg 5x cotg 5x 13 cotg 5x 15 cotg 5x 17
11
3 3 c
5 11 13 15 17
tg4x 7 1
94
tg 4 x
cos4x tg 4 x
6
• D3 = dx dx
95
cos 4 x cos 4 x
3 94
1 1 1 1 1 94 2
u u 1 du
3
4 cos 4x 2
1
cos 4x
d
cos 4x 4
1 94 6 1 u101 u 99 u 97 u 95
u u 3u 4 3u 2 1 du
3 3 c
4 4 101 99 97 95
1 1 1 3 1
95
c
4 101 cos 4x 101
33 cos 4x
99
97 cos 4x
97
95 cos 4x
cotg3x 9 8 1
40
cotg 3x
• D4 = sin3x 41
dx cotg 3x sin
3x sin 3x
dx
4 40
1 1 1 1 1 40 2
u u 1 du
4
2 1 d
3 sin x sin 3x sin 3x 3
1 1 u 49 u 47 u 45 u 43 u 41
u 40 u 8 4u 6 6u 4 4u 2 1 du
4
3 3 49
4
47
6
45
4
43
41
c
1 1 4 2 4 1
41
c
3 49 sin 3x 49
47 sin 3x
47
15 sin 3x
45
43 sin 3x
43
41 sin 3x
25
tgx 4 sin x 4 cos xdx sin x 4
• D6 = cosx
dx cos x 4
cos x 2
1 sin 2
x
3
d sin x
u 4 du 1 1 u4 du 1 u2
1 u 2 3
1 u2
3
du 1 u 2 3
1 u
2 2
du I 2 I1
I1
1 u 2 du
1 1
u
2
du
d u1
u 1 u
c c
1 u2 2 u1
2 2
1 1 u2
u u1 u
u u
du 1 1 u 1 u
3 3
I2 1 u 2 3
8 1 u 1 u du
1 1
1
8 1 u 1 u
du
1 1 1 3 1 1
8 1 u 3
1 u 3
2
1 u 1 u 1 u
du
1 1 1 du 1 1 u 1 u
2 2
1 u2 1 u2
8 2 1 u 2 2 1 u 2
6
1 u 2 2 8 2 1 u 2 2
3 1 u2 2
du
u 3 1 u 2 du 3 du u 3 3 1 u
4 1 u
2 2
8 1 u 2 2
8 1 u2
4 1 u
2 2
I1
8 16
ln
1 u
c
u 3 3 1 u
D6 I2 I1 I1 ln I1
41 u 16 1 u
2 2 8
u 5 u 3 1 u 2u 5u 1 u 2 3 1 u
ln c ln c
4 1 u2 8 1 u 2 16 1 u 8 1 u2 16 1 u
2 2
tg 6x 20 cotg 3x 11 tg x 4 cotg 2x 6
D1 cos 6x 8
dx ; D 2 sin 3x 21
dx; D3 cos x 3
dx ; D 4 cos 2x 5
dx
1. Phương pháp:
26
2. Các bài tập mẫu minh họa:
1
• E1 = cos2x .cos5x .cos9x dx
2 cos 2 x cos 14 x cos 4 x
1
cos16x cos12x cos6x cos 2x dx 1 sin16x sin12x sin 6x sin 2x c
4 4 16 12 6 2
3 cos x cos 3 x
= cosx sin8x dx
3
• E2 sin 8 x dx
4
1
3 cos x sin 8x cos 3x sin 8x dx 1 3 sin 9x sin 7x 1 sin11x sin 5x dx
4 4 2 2
13 3 1 1
cos 9x cos 7x cos11x cos 5x c
89 7 11 5
1
• E 3 = sinx sin3x cos10x dx
1 cos 2 x 2 sin 13x sin 7 x dx
4
8
1
1 2 cos 2x cos 2 2x sin13x sin 7x dx
8
1 1 cos 4x
1 2 cos 2x
8 2
sin13x sin 7x dx
1
16 3 4 cos 2x cos 4x sin13x sin 7x dx
1
16 3 sin13x sin 7x 4 cos 2x sin13x sin 7x cos 4x sin13x sin 7x dx
1
16 3 sin13x sin 7x 2 sin15x sin11x sin 9x sin 5x
1
sin17x sin 9x sin11x sin 3x dx
2
1
32
sin17x 4sin15x 6sin13x 3sin11x 3sin9x 6sin 7x 4sin 5x sin3x dx
• E4 = cosx sin5x dx cosx cosx sin 5 x dx
5 3 2
1
8 cos 3x 3cos x sin 5x cos 3x 3cos x cos 2x sin 5x dx
1
cos 3x 3cos x sin 5x cos 3x 3cos x sin 7x sin 3x dx
8 2
1
16 2 sin 5x cos 3x 3cos x cos 3x 3cos x sin 7x sin 3x dx
27
1
32 2 sin 8x sin 2x 6 sin 6x sin 4x sin10x sin 4x
3 sin 8x sin 6x sin 6x 3 sin 4x sin 2x dx
1
32
sin10x 5sin 8x 10 sin 6x 10 sin 4x 5sin 2x dx
sin 8x 5 dx
E1 sin 3x cos 2x dx ; E 2 sin x cos 5x dx ; E 3
4 3 5 2
tg 3x tg 5x 2
28