Luan Van Thanh Toan Dien Tu

Lê Duy H ng –K48 KT T
i c Kinh t – H Qu c Gia Hà N i
C C
DANH CM TS T VI T T T........................................................... 4
L IM U................................................................................................... 5
CH NG I : QUY TRÌNH THANH TOÁN TH NG I I NT
I. T NG QUAN V THANH TOÁN N T ................................................ 6
1. nh ngh a thanh toán i n t ......................................................................... 6
2. L i ích a thanh toán i n t ........................................................................ 6
3. n ch c a thanh toán i n t ..................................................................... 10
4. Yêu c u i v i thanh toán n t ............................................................... 12
5. Các bên tham gia trong thanh toán n t .................................................... 13
6. R i ro trong thanh toán n t ..................................................................... 14
7. C s v t ch t k thu t cho thanh toán n t ............................................. 16
II. V N THANH TOÁN TRONG CÁC MÔ HÌNH TH NG I I N
T … … … … .................................................................................................... 17
1. Thanh toán i n t gi a doanh nghi p –ng i tiêu dùng (B2C) .................. 17
2. Thanh toán i n t gi a doanh nghi p –doanh nghi p (B2B) ...................... 23
CH NG II : V N THANH TOÁN I N T T I VI T NAM
I. CÁC V N N PHÁP QUI LIÊN QUAN N THANH TOÁN I N T
1. Lu t Giao ch i n t .................................................................................. 28
2. Ngh nh Th ng i i n t ..................................................................... 29
3. Ngh nh quy nh chi ti t thi hành Lu t Giao d ch n t v Ch ký s và
ch v ch ng th c ch ký s .......................................................................... 31
4. Ngh nh v Giao ch i n t trong nh v c tài chính ............................... 32
5. Ngh nh v Giao ch i n t trong nh v c ngân hàng............................. 35
II. CÁC PH NG PHÁP THANH TOÁN I N T T I VI T NAM.......... 36
Brought to you by http://eac.vn

1
Where technology means business
1. Trao i d li u tài chính n t .................................................................. 36

2. Thanh toán ngo i tuy n ( Thanh toán b ng th t i các m bán hàng/d ) .. 37
3. Thanh toán tr c tuy n (Thanh toán trên môi tr ng Internet) ....................... 42
4. Thanh toán qua n tho i di ng, PDA và các thi t b di ng khác ......... 49
III. THANH TOÁN I N T T I M T S T CH C KINH DOANH VI T
NAM ................................................................................................................ 51
1. M t s liên minh th t i Vi t Nam hi n nay ................................................. 51
2. Ngân hàng Á Châu ACB .............................................................................. 56
3. Ngân hàng ngo i th ng Vi t Nam (Vietcombank)...................................... 60
4. Techcombank .............................................................................................. 61
5. ng i Phòng ........................................................................................... 63
CH NG III : M T S GI I PHÁP PHÁT TRI N THANH TOÁN
I NT T I VI T NAM
I. I V I CÁC C QUAN QU N LÝ NHÀ N C ................................... 66
1. Nhanh chóng tri n khai các ch ng trình, d án c ra trong. K ho ch
t ng th phát tri n th ng i i n t giai n 2006 –2010 .......................... 66
2. y nh ho t ng ph bi n và tuyên truy n v th ng i i n t nói
chung và thanh toán i n t nói riêng............................................................... 67
3. Hoàn thi n h th ng pháp lu t, o hành lang pháp lý cho thanh toán i n t
phát tri n .......................................................................................................... 67
4. ào t o ngu n nhân l c và nâng cao nh n th c xã h i ................................. 68
5. Phát tri n các công ngh h tr thanh toán i n t trên c s khuy n khích
chuy n giao công ngh t n c ngoài .............................................................. 69
6. H p tác qu c t v th ng i i n t nói chung và thanh toán i n t nói
riêng ................................................................................................................. 70

2
II. I V I CÁC T CH C KINH DOANH................................................. 71

1. V i các Ngân hàng nói riêng : Hình thành liên minh ch t ch cho th tr ng
th c ng nh th tr ng thanh toán n t ....................................................... 71
2. Ch ng tìm hi u l i ích a th ng i i n t nói chung và thanh toán
i n t nói riêng ............................................................................................... 72
3. Xác nh ph ng th c thanh toán i n t phù h p và có chính sách ut m t
cách h p lý ....................................................................................................... 73
4. Ch ng góp ý các chính sách và pháp lu t, góp ph n hoàn thi n hành lang
pháp lý cho thanh toán i n t .......................................................................... 73
K T LU N..................................................................................................... 74
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ....................................................... 75

3
DANH CM TS T VI T T T
B2B Business to Business

B2C Business to Customer
SWIFT Society for world interbank financial telecommunication
CHIPS Clearing house for interbank payment system
ACH Automated clearing house (Trung tâm thanh toán t ng)
CA Certification authority (Ch ng ch s )
EDI Electronic data interchange
EFT Electronic fund transfer
VAN Value added network
ATM Automatic teller machine
POS Point of sales
EFTPOS Electronic Funds Tranfer at Point of Sale
UCP the Uniform Customs and Practice for Documentary Credits
TM T Th ng i i nt
NH Ngân hàng
NHPH Ngân hàng phát hành
CSCNT C s ch p nh n th
NHTT Ngân hàng thanh toán

4
L I NÓI U
Trong nh ng n m g n ây, s phát tri n nh c a th ng i i nt

trên th gi i ã góp ph n thay i cách th c kinh doanh, giao ch truy n th ng
và em i nh ng l i ích to l n cho xã h i. S ra i a th ng i i nt ã
ánh d u s b t u a m t h th ng o ra a i v t ch t m i, là h i
th ng m i tuy t v i phát tri n kinh t . Nh chúng ta ã bi t, m t trong
nh ng i u ki n c n và có ý ngh a quy t nh trong vi c phát tri n th ng
i i n t là vi c hoàn thi n các ch thanh toán i n t . Th c t ã ch ng
minh thanh toán i n t là m t trong nh ng i u ki n c t lõi phát tri n th ng
i i n t , v i vai trò là m t khâu không th tách r i a quy trình giao ch và
trong nhi u tr ng h p còn là bi n pháp xác th c vi c ký k t h p ng gi a
ng i bán và ng i mua trong m t giao ch th ng i i n t trên môi tr ng
Internet . Vi c hoàn thi n h th ng thanh toán i n t có ý ngh a to l n và có tác
ng sâu r ng t i r t nhi u it ng: góp ph n gi m chi phí, nâng cao hi u qu
kinh doanh a các doanh nghi p, ti t ki m th i gian, chi phí cho khách hàng...t
ó hoàn thi n và phát tri n th ng i i nt .

5
N THANH TOÁN TRONG

TH NG M I NT VI T NAM
CH NG I: QUY TRÌNH THANH TOÁN TH NG M I NT

I. T NG QUAN V THANH TOÁN NT
1. nh ngh a thanh toán nt
- Theo ngh a r ng : Thanh toán n t là vi c thanh toán ti n thông qua các
thông p n t thay cho vi c trao tay ti n m t (Theo báo cáo qu c gia v k
thu t Th ng m i n t c a B th ng m i).
- Theo ngh a h p : Thanh toán trong th ng m i n t có th hi u là vi c tr
ti n và nh n ti n hàng cho các hàng hoá và d ch v c mua bán trên Internet.
2. i ích c a thanh toán nt
2.1 M t s l i ích chung c a Th ng m i nt
- Hoàn thi n và phát tri n th ng m i nt
Xét trên nhi u ph ng di n, thanh toán tr c tuy n là n n t ng c a các h
th ng th ng m i n t . S khác bi t c b n gi a th ng m i n t v i các
ng d ng khác cung c p trên Internet chính là nh kh n ng thanh toán tr c
tuy n này. Do v y, vi c phát tri n thanh toán tr c tuy n s hoàn thi n hóa
th ng m i nt , th ng m i nt c theo úng ngh a c a nó – các
giao d ch hoàn toàn qua m ng, ng i mua ch c n thao tác trên máy tính cá nhân
a mình mua hàng, các doanh nghi p có nh ng h th ng x lý ti n s t
ng. M t khi thanh toán trong th ng m i n t an toàn, ti n l i, vi c phát
tri n th ng m i n t trên toàn c u là m t u t t y u v i dân s ông o và
không ng ng t ng c a m ng Internet.

6
- T ng quá trình l u thông ti n t và hàng hóa

Thanh toán trong th ng m i nt v i u m y m nh quá trình l u
thông ti n t và hàng hóa. Ng i bán hàng có th nh n ti n thanh toán qua m ng
c thì, do ó có th yên tâm ti n hành giao hàng m t cách s m nh t, s m thu
iv n u t ti p t c s n xu t, nhanh, an toàn… Thanh toán n t giúp
th c hi n thanh toán nhanh, an toàn, m b o quy n l i cho các bên tham gia
thanh toán, h n ch r i ro so v i thanh toán b ng ti n m t, m r ng thanh toán
không dùng ti n m t, t o l p thói quen m i trong dân chúng v thanh toán hi n
i.
- Hi n i hoá h th ng thanh toán
Ti n cao h n m t b c, thanh toán n t t o ra m t lo i ti n m i, ti n s
hóa, không ch th a mãn các tài kho n t i ngân hàng mà hoàn toàn có th dùng
mua hàng hóa thông th ng. Quá trình giao d ch c n gi n và nhanh
chóng, chi phí giao d ch gi m b t áng k và giao d ch s tr nên an toàn h n.
Ti n s hóa không chi m m t không gian h u hình nào mà có th chuy n m t
a vòng trái t ch trong ch p m t b ng th i gian c a ánh sáng. ây s là m t
c u ti n t m i, m t m ng tài chính hi n i g n li n v i m ng Internet.
2.2 M t s l i ích i v i ngân hàng
- Gi m chi phí t ng hi u qu kinh doanh
+ Gi m chi phí v n phòng: Giao d ch qua m ng giúp rút ng n th i gian tác
nghi p, chu n hóa các th t c, quy trình, nâng cao hi u qu tìm ki m và x lý
ch ng t .
+ Gi m chi phí nhân viên: M t máy rút ti n t ng có th làm vi c 24 trên 24
gi và t ng ng m t chi nhánh ngân hàng truy n th ng.
+ Cung c p d ch v thu n ti n cho khách hàng: Thông qua Internet/Web Ngân

7
hàng có kh n ng cung c p d ch v m i (internet banking) và thu hút thêm nhi u

khách hàng giao d ch th ng xuyên h n, gi m chi phí bán hàng và ti p th
+ M r ng th tr ng thông qua Internet, ngân hàng thay vì m nhi u chi nhánh
các n c khác nhau có th cung c p d ch v Internet banking m r ng
ph m vi cung c p d ch v .
- a d ng hoá d ch v và s n ph m
Ngày nay, d ch v ngân hàng ang v n t i t ng ng i dân. ó là d ch v
ngân hàng tiêu dùng và bán l . "Ngân hàng n t ", v i s tr giúp c a công
ngh thông tin cho phép ti n hành các giao d ch bán l v i t c c cao và liên
c. Các ngân hàng có th cung c p thêm các d ch v m i cho khách hàng nh
"phone banking", “home banking”, “Internet banking", chuy n, rút ti n, thanh
toán t ng...
- Nâng cao n ng l c c nh tranh và t o nét riêng trong kinh doanh
"Ngân hàng n t " giúp các ngân hàng t o và duy trì m t h th ng
khách hàng r ng rãi và b n v ng. Thay vì ph i x p hàng r t lâu ch rút ti n t i
chi nhánh m t ngân khách hàng có th i t i m t máy rút ti n t ng c a m t
ngân hàng khác và th c hi n giao d ch trong vài phút. Th m nh v d ch v ngân
hàng n t c ng là m t c m các ngân hàng hi n i t o d ng nét riêng
a mình.
- Th c hi n chi n l c toàn c u hóa
M t l i ích quan tr ng khác mà ngân hàng nt em l i cho ngân hàng,
ó là vi c ngân hàng có th th c hi n chi n l c “toàn c u hoá”, chi n l c
“bành tr ng”mà không c n ph i m thêm chi nhánh. Ngân hàng có th v a ti t
ki m chi phí do không ph i thi t l p quá nhi u các tr s ho c v n phòng, nhân
g n nh h n, ng th i l i có th ph c v m t kh i l ng khách hàng l n

8
n. Internet m t ph ng ti n có tính kinh t cao các ngân hàng có th m

ng ho t ng kinh doanh c a mình ra các qu c gia khác mà không c n ut
vào tr s ho c c s h t ng. Theo cách này, các ngân hàng l n ang v n cánh
tay kh ng l và d n d n thi t l p c s c a mình, thâu tóm d n n n tài chính toàn
u.
- Xúc ti n th ng m i, qu ng bá th ng hi u toàn c u
Thông qua Internet, ngân hàng có th ng t i t t c nh ng thông tin tài
chính, t ng giá tr tài s n, các d ch v c a ngân hàng mình, ph c v cho m c
ích xúc ti n qu ng cáo. Có th ngân hàng ch a th ti n hành các giao d ch tài
chính tr c tuy n, song b ng cách thi t l p các trang web c a riêng mình v i ch c
ng ban u là cung c p thông tin và gi i áp ý ki n th c m c c a khách hàng
qua m ng, ngân hàng c ng c coi là ã b c u tham gia áp d ng d ch v
ngân hàng n t và hoà mình vào xu th chung
2.3 M t s l i ích i v i khách hàng
- Khách hàng có th ti t ki m c chi phí
Phí giao d ch ngân hàng n t hi n c ánh giá là m c th p nh t so
i các ph ng ti n giao d ch khác. u này hoàn toàn có th lý gi i cb i
t khi các ngân hàng có th ti t ki m c chi phí khi tri n khai ngân hàng
n t nh t là v i các ngân hàng o (ch ho t ng trên Internet mà không c n
i v n phòng, tr s ), các chi phí mà khách hàng ph i tr c ng theo ó mà gi m
i r t nhi u.
- Khách hàng ti t ki m th i gian
i v i các giao d ch ngân hàng t Internet c th c hi n và x lý m t
cách nhanh chóng và h t s c chính xác. Khách hàng không c n ph i t i t n v n
phòng giao d ch c a ngân hàng, không ph i m t th i gian i l i ho c nhi u khi

9
ph i x p hàng ch t i l t mình. Gi ây, v i d ch v ngân hàng nt ,h

có th ti p c n v i b t c m t giao d ch nào c a ngân hàng vào b t c th i m
nào ho c b tc âu h mu n.
- Thông tin liên l c v i ngân hàng nhanh h n và hi u qu h n
Khi khách hàng s d ng ngân hàng nt ,h s n m c nhanh chóng,
p th i nh ng thông tin v tài kho n, t giá, lãi su t. Ch trong ch c lát, qua
máy vi tính c n i m ng v i ngân hàng, khách hàng có th giao d ch tr c ti p
i ngân hàng ki m tra s d tài kho n, chuy n ti n, thanh toán hóa n d ch
công c ng, thanh toán th tín d ng, mua séc du l ch, kinh doanh ngo i h i,
vay n , m và u ch nh, thanh toán th tín d ng và k c kinh doanh ch ng
khoán v i ngân hàng.
3. n ch c a thanh toán nt
- Gian l n th tín d ng
+ i ro i v i ch th
Do tính ch t c a th tín d ng là không bi t c ng i rút ti n có ph i là
ch th hay không mà ch y u d a vào vi c ki m tra s PIN trên th nên các
ch th d b l a n c p th cùng v i s PIN. Vi c l s PIN có th là do ch
th vô tình l ho c b n c p m t cách tinh vi. Bên c nh ó ch th còn g p
ph i tình tr ng làm gi th tín d ng ngày càng tinh vi.
+ i ro i v i ngân hàng phát hành
R i ro th nh t là vi c ch th l a d i s d ng th t i nhi u m thanh
toán th khác nhau v i m c thanh toán th p h n h n m c thanh toán nh ng t ng
ti n thanh toán l i cao h n h n m c thanh toán trong th .
M t hình th c l a d i khác t phía ch th là do vi c l i d ng tính ch t
thanh toán qu c t c a th thông ng v i ng i khác chuy n th ra n c

10
khác thanh toán ngoài qu c gia ch th c trú.

+ i ro i v i ngân hàng thanh toán
Tuy ch là n v trung gian trong ho t ng thanh toán th song các ngân
hàng thanh toán c ng có th g p r i ro n u h có sai sót trong vi c c p phép cho
các kho n thanh toán có giá tr l n h n h n m c qui nh. Bên c nh ó, n u
không k p th i cung c p cho các n v ch p nh n th danh sách các th b m t
ho c b vô hi u mà trong th i gian ó các th này v n c s d ng thì các ngân
hàng phát hành s t ch i thanh toán cho nh ng kho n này.
+ R i ro cho các n v ch p nh n th
i ro cho các n v ch p nh n th ch y u là b t ch i thanh toán cho
hàng hoá cung ng ra vì các lý do liên quan n th . ó là vi c th b h t hi u
c nh ng các n v ch p nh n th không phát hi n ra m c dù ã c thông
báo. T ý s a i các hoá n (vô tình ho c c ý) và b các ngân hàng phát hi n
ra thì c ng s không c thanh toán.
- n b o m t thông tin
Vi c m b o an toàn thông tin ti n g i và tài s n g i c a khách hàng là
ngh a v c a các ngân hàng th ng m i. Tuy nhiên, trong u ki n hi n nay, v i
trình khoa h c r t phát tri n, s l ng các v xâm nh p trái phép vào h
th ng ngân hàng qua m ng Internet ngày càng phát tri n và tinh vi thì vi c l u
chuy n thông tin c a khách hàng qua m ng Internet không còn th c s an toàn.
Có th k n m t s nguyên nhân d n n tình tr ng ph bi n không an toàn
i v i các giao d ch qua m ng:
- Thông tin b truy c p trái phép trên ng truy n Internet
- t c n c a các nhân viên ngân hàng khi th c hi n các yêu c u b o m t.
- t c n t chính khách hàng l thông tin trong các giao d ch ngân hàng

11
- th ng máy tính c a ngân hàng ho t ng kém hi u qu ho c l i t các

ph n m m
4. Yêu c u i v i thanh toán nt
- Kh n ng có th ch p nh n c
c thành công thì c s h t ng c a vi c thanh toán ph i c công
nh n r ng h n, môi tr ng pháp lý y , b o m quy n l i cho c khách
hàng và doanh nghi p, công ngh áp d ng ng b các ngân hàng c ng nh t i
các t ch c thanh toán.
- An toàn và b o m t
Cho các giao d ch tài chính qua các m ng m nh Internet vì ây s là
c tiêu cho các t i ph m, các k s d ng th tín d ng trái phép, các hacker…
do các d ch v trên Internet hi n nay c cung c p toàn c u v i m i ti n ích
ph c v cho m i khách hàng, m i thành ph n trong xã h i. Chính vì v y ph i
m b o kh d ng nh ng ch ng l i c s t n công tìm ki m thông tin m t,
thông tin cá nhân ho c u ch nh thông tin, thông p c truy n g i.
- Gi u tên (n c danh)
N u nh c khách hàng yêu c u thì c m nh n d ng c a h ph i
c gi kín dù khách hàng ã cung c p y các thông tin ng i bán c
thanh toán. Ph i m b o không làm l các thông tin các nhân c a khách hàng.
- Kh n ng có th hoán i
Ti n s có th chuy n thành các ki u lo i qu khác. Có th d dàng
chuy n t ti n n t sang ti n m t hay chuy n ti n t qu ti n n t v tài
kho n c a cá nhân. T ti n n t có th phát hành séc n t , séc th t. Ti n s
ng ngo i t này có th d dàng chuy n sang ngo i t khác v i t giá t t nh t.

12
- Hi u qu
Chi phí cho m i giao d ch nên ch là m t con s r t nh (g n b ng 0), c
bi t v i nh ng giao d ch giá tr th p.
- Tính linh ho t
Nên cung c p nhi u ph ng th c thanh toán, ti n l i cho m i it ng.
- Tính h p nh t
h tr cho s t n t i c a các ng d ng này thì giao di n nên ct o
ra theo s th ng nh t c a t ng ng d ng. Khi mua hàng trên b t c trang web
nào c ng c n có nh ng giao di n v i nh ng b c gi ng nhau.
- Tính tin c y
th ng thanh toán ph i luôn thích ng, tránh nh ng sai sót không áng
có, tránh cho nó không ph i là m c tiêu c a s phá ho i.
- Có tính co dãn
Cho phép khách hàng và nh ng nhà kinh doanh có th tham gia vào h
th ng mà không làm h ng c c u h t ng, m b o x lý t t dù khi nhu c u
thanh toán trong Th ng m i n t t ng.
- Ti n l i, d s d ng
Nên t o s thu n l i cho vi c thanh toán trên m ng nh trong th c t .
5. Các bên tham gia trong thanh toán nt
- Ng i bán/ C s ch p nh n th
- Ng i mua/ Ch s h u th
- Ngân hàng c a ng i bán
- Ngân hàng c a ng i mua
- T ch c th

13
6. R i ro trong thanh toán nt

- Nh ng r i ro liên quan n quá trình thanh toán
+ Sao ch p thi t b
+S a i ho c sao chép d li u ho c ph n m m
+ L y tr m thi t b
+ Không ghi l i giao d ch
+ S c ho t ng
- R i ro i v i ng i tiêu dùng tham gia thanh toán trong th ng m i nt
Ngoài nh ng r i ro m t an toàn nh ph n trên, ng i tiêu dùng có th g p
nh ng lo i r i ro khác nh : chi ti t giao d ch c ghi nh n l i không y
có th giúp gi i quy t khi có tranh ch p ho c sai sót; r i ro n u nhà phát hành
ti n n t lâm vào t nh tr ng ph s n ho c m t kh n ng chi tr .
H c ng có th g p r i ro khi không th hoàn t t m t kho n thanh toán m c dù
có ti n th c hi n vi c thanh toán, ví d khi th tín d ng h t h n hi u l c,
p tr c tr c khi v n hành thi t b ngo i vi ho c th ...
- i ro i v i các t ch c cung ng ph ng ti n thanh toán nt
Nhà phát hành c ng có th ph i ch u các r i ro l a o, v n hành sai, b i
th ng ti n n t gi m o khi nó c ng i bán ho c khách hàng ch p nh n.
- i ro do các ho t ng gian l n và phi pháp
L i d ng s ch a hoàn h o trong các h th ng b o m t, các d li u v th
thanh toán có th b ánh c p và s d ng b t h p pháp.
- Th m t c p, th t l c (Lost-Stolen Card)
Ch th b m t c p, th t l c th và b ng i khác s d ng tr c khi ch th
p thông báo cho NHPH có các bi n pháp h n ch s d ng ho c thu h i th .
Th này có th b các t ch c t i ph m l i d ng in n i và mã hoá l i th

14
th c hi n các giao d ch gi m o. R i ro này có th d n n t n th t cho c ch

th và NHPH, th ng chi m t l l n nh t.
- Th gi (Counterfeit Card)
Th do các t ch c t i ph m làm gi c n c vào các thông tin có ct
các giao d ch th ho c thông tin c a th b m t c p. Th gi c s d ng t o ra
các giao d ch gi m o, gây t n th t cho các Ngân hàng mà ch y u là NHPH vì
theo quy nh c a T ch c th qu c t , NHPH ch u hoàn toàn trách nhi m v i
i giao d ch th gi m o có mã s c a NHPH. ây là lo i r i ro nguy hi m và
khó qu n lý vì có liên quan n nhi u ngu n thông tin và n m ngoài kh n ng
ki m soát c a NHPH.
- n xin phát hành th v i thông tin gi m o (Fraudulent Application)
Do không th m nh k h s , Ngân hàng phát hành th cho khách hàng
mà không bi t r ng thông tin trên d n xin phát hành là gi m o. Tr ng h p này
d n n r i ro tín d ng cho NHPH khi n h n thanh toán ch th không ho c
không có kh n ng thanh toán.
- Tài kho n c a ch th b l i d ng (Account takeover)
n k phát hành l i th , NHPH nh n c thông báo thay i a ch c a
ch th . Do không ki m tra tính xác th c c a thông báo ó, th cg iv a
ch m i không ph i là a ch c a ch th ích th c, d n n tài kho n c a ch
th b l i d ng.
- Th b gi m o thanh toán qua th , n tho i (Mail, telephone order)
CSCNT cung c p d ch v , hàng hoá theo yêu c u c a ch th qua th ho c
n tho i d a vào các thông tin v ch th : lo i th , s th , ngày hi u l c, tên
ch th … mà không bi t r ng khách hàng ó có th không ph i là ch th chính
th c. Khi giao d ch ó b NHPH t ch i thanh toán thì CSCNT ph i ch u r i ro.

15
- Nhân viên CSCNT gi m o hoá n thanh toán th : (Multiple Imprints)

Khi th c hi n giao d ch, nhân viên CSCNT c tình in ra nhi u b hoá n
thanh toán cho m t giao d ch nh ng ch a cho ch th ký vào m t b hoá n.
Các hoá n còn l i s b gi m o ch ký c a ch th thu òi ti n t Ngân
hàng thanh toán.
- o b ng t gi (Skimming)
i ro x y ra là do các t ch c t i ph m dùng các thi t b chuyên d ng thu
th p thông tin th trên b ng t c a th th t. Sau ó, chúng s d ng các thi t b
riêng mã hoá và in t o các b ng t trên th gi và th c hi n các giao d ch gi
o. Lo i gi m o d a vào k thu t cao này r t ang phát tri n t i các n c tiên
ti n gây ra thi t h i cho ch th , NHPH, NHTT.
7. C s v t ch t k thu t cho thanh toán nt
- H th ng m ng gi a ngân hàng và các c s ch p nh n t
- H th ng m ng vi n thông (internet...)
- C s v t ch t c a ngân hàng ph c v thanh toán nt
- C s v t ch t c a các c s ch p nh n th

16
II. V N THANH TOÁN TRONG M T S HÌNH TH C C A

TH NG M I NT
1. Thanh toán i n t gi a doanh nghi p –ng i tiêu dùng (B2C)
1.1 Quy trình thanh toán
1.1.1 Các b c c b n trong quy trình thanh toán n t khi giao d ch qua
ng
ng 1 : Mô hình thanh toán qua Internet
- Khách hàng l a ch n các s n ph m trên website c a ng i bán

- Ph n m m e-cart t ng tính toán giá tr và hi n th hóa n/chi ti t n hàng
trong quá trình khách hàng l a ch n
- Khách hàng n thông tin thanh toán (ví d s th tín d ng, tên ch th , ngày
p, ngày h t h n...)
- E-cart hi n th hóa n khách hàng xác nh n
- Thông tin thanh toán c mã hóa, g i n ngân hàng phát hành th ki m
tra tính xác th c và kh n ng thanh toán. N u kh n ng thanh toán s x lý
tr ti n trên tài kho n c a ng i mua và chuy n ti n sang tài kho n c a c a
ng i bán t i ngân hàng c a ng i bán.

17
- K t qu c g i v cho máy ch c a ng i bán x lý ch p nh n n hàng

hay không
+ N u không kh n ng thanh toán, e-cart hi n th thông báo không ch p
nh n
+N u kh n ng thanh toán, e-cart hi n th xác nh n n hàng khách
hàng l u l i ho c in ra làm b ng ch ng sau này
- Sau ó ng i bán ti n hành th c hi n giao hàng
1.1.2 Các b c ng i bán mu n ch p nh n thanh toán qua m ng
- Khi xây d ng website bán hàng trên m ng, ng i bán hàng ph i có m t tài
kho n t i ngân hàng hay m t t ch c tín d ng nào ó. Tài kho n này c g i là
Merchant account, là lo i tài kho n c bi t cho phép b n kinh doanh có th
ch p nh n thanh toán thông qua các ph ng ti n n t nh ti n m t n t hay
th tín d ng.
- Ng i bán hàng c ng ph i thi t l p m t d ch v h tr thanh toán tr c tuy n
ngay t i website c a mình thông qua các ngân hàng cung c p d ch v này. ây là
t ch ng trình ph n m m “c ng thanh toán” (payment gateway). Payment
gate way có ch c n ng th c hi n các giao d ch nh trong quy trình nêu trên.
1.2 Các d ch v NH c s d ng trong thanh toán B2C
1.2.1 D ch v ATM
V i các máy rút ti n t ng ATM, có th c tìm th y h u h t các
siêu th , c a hàng, các trung tâm du ch... ch ATM ã cung c p cho khách
hàng m t cách th c nhanh, n gi n và thu n ti n có th ti p c n v i tài
kho n a mình thay vì ph i g p tr c ti p nhân viên ngân hàng.
Th ATM là m t lo i th ISO 7810 dùng rút ti n t máy rút ti n t
ng(ATM) t m t tài kho n ngân hàng.

18
1.2.2 D ch v ngân hàng qua n tho i (Tel Banking)

Telephone banking là m t ti n ích ngân hàng mà khi s d ng nó khách
hàng ch c n dùng h th ng n tho i thông th ng. ây là h th ng tr l i t
ng, ho t ng 24/24 gi trong ngày, 7 ngày trong m t tu n, 365 ngày trong
t n m nên khách hàng hoàn toàn ch ng s d ng khi c n thi t.
Khách hàng c c p m t m t kh u và s PIN có th truy c p ki m tra tài
kho n, xem báo cáo các kho n chi tiêu ch n gi n thông qua các phím trên
n tho i. Các chi phí cho d ch v này s cg i n cho khách hàng thông
qua các hoá n n tho i thông th ng
Khi s d ng telephone banking, khách hàng có th :
+ Ki m tra các thông tin v tài kho n
+ Chuy n ti n gi a các tài kho n
+ Thanh toán các hoá n nh k
+ Yêu c u Thanh toán nh k
+ ...
1.2.3 D ch v ngân hàng t i ch (PC / Home banking)
D ch v ngân hàng t i nhà là m t lo i d ch v ngân hàng n t cho phép
khách hàng có th ch ng ki m soát ho t ng giao d ch ngân hàng t v n
phòng c a h . H th ng này giúp khách hàng ti t ki m c r t nhi u th i gian
và ti n b c vì h không c n ph i n giao d ch tr c ti p t i ngân hàng.
Thông th ng, d ch v ngân hàng t i nhà có th cho phép th c hi n 3 ch c n ng
chính sau:
+ Chuy n ti n
+ Th tín d ng
+ Xem s d và các giao d ch trên tài kho n

19
1.2.4 D ch v ngân hàng qua Internet (Internet banking)

Internet banking là m t lo i hình d ch v ngân hàng hi n i và còn khá m i
. Nó cho phép khách hàng có th giao d ch ngân hàng thông qua m ng
Internet vào b t c lúc nào, b tc âu mà khách hàng cho là phù h p nh t.
V i internet banking khách hàng có th :
+ Xem thông tin v các giao d ch ã th c hi n trên tài kho n
+ Ki m tra s d
+ Chuy n ti n gi a các tài kho n trong cùng h th ng ngân hàng
+…
1.2.5 D ch EFTPOS
EFTPOS ( vi t t t a Electronic Funds Tranfer at Point of Sale) : Là
m t thi t c s d ng mà thông qua ó, các giao ch bán hàng có th c
ghi n tr c ti p vào tài kho n a khách hàng ngay i i m bán thông qua vi c
s d ng m t th ghi n ôi khi gi ng v i th c s d ng v i máy rút ti n t
ng ATM).
M t trong nh ng thi t ch y u a ch này là máy c p phép t ng
POS. ây là m t thi t b ct c liên k t n i v i m ng ngân hàng ch p nh n
th và các ngân hàng phát hành th trên th gi i. Nó cho phép c và truy n các
thông tin c a ch s h u th v t i các ngân hàng phát hành th . Các giao d ch
tài chính nh v y mà c th c hi n ghi l i trên tài kho n ch s h u th t i các
ngân hàng phát hành th .
1.2.6 M t s d ch v khác: D ch v ngân hàng qua m ng n tho i di ng
(Mobile Banking), Interactive TV, Wireless banking...
C ng nh quan ni m i v i m ng n tho i gia ình, v i s l ng
ng i s d ng n tho i di ng vào kho ng trên 1 t ng i (cu i 2002) thì th

20
tr ng n tho i di ng qu là m t th tr ng y ti m n ng cho lo i hình d ch

này. i v i lo i hình này, th thông minh óng m t vai trò h t s c quan
tr ng, l u tr m i thông thông tin liên quan n ng i s d ng và tình hình tài
chính c a h . Th thông minh trong n tho i di ng th ng c bi t n
i cái tên vi t t t SIM (Subscriber Identity Module). H th ng m ng n
tho i di ng s d ng giao th c không dây (WAP – Wireless Applications
Protocol) và vi c ki m soát b o m t thông tin s ti n hành trên th thông minh
(s SIM).
1.3 Các lo i th s d ng trong thanh toán
1.3.1 Th tín d ng (Credit card)
Là lo i th c s d ng ph bi n nh t, theo ó ng i ch th cs
ng m t h n m c tín d ng tu n hoàn mua s m hàng hoá, d ch v t i nh ng
s ch p nh n lo i th này.
1.3.2 Th ghi n (Debit card)
V i lo i th này, ch th có th chi tr ti n hàng hoá, d ch v d a trên s
tài kho n ti n g i ho c tài kho n ti n g i thanh toán c a mình t i Ngân hàng
phát hành th . Th thanh toán không có h n m c tín d ng vì nó ph thu c vào s
hi n h u trên tài kho n c a ch th . S ti n ch th chi tiêu s c kh u tr
ngay vào tài kho n c a ch th thông qua nh ng thi t b nt tt ic s
ch p nh n th .
1.3.3 Ti n n t (E-cash/Digital cash)
Ti n n t (e-money hay còn c g i là digital cash) là m t h th ng
cho phép ng i s d ng cho có th thanh toán khi mua hàng ho c s d ng các
ch v nh truy n i các con s t máy tính này t i máy tính khác.
Gi ng nh serial trên ti n gi y, s serial c a ti n n t là duy nh t. M i

21
"t " ti n nt c phát hành b i m t ngân hàng và c bi u di n cho m t

ng ti n th t nào ó.
1.3.4 Các ph ng th c thanh toán khác: smart card; virtual cash; electronic
wallets...
- Th thông minh là lo i th có kích th c nh m t chi c th tín d ng thông
th ng nh ng trên ó có g n m t con chip – vi m ch n t . Vi m ch nt
này bao g m m t thi t b ra vào c tr ng, m t b vi x lý, m t b nh . T t c
nh ng thi t b này s giúp l u tr r t nhi u nh ng lo i thông tin khác nhau t các
thông tin nh s th tín d ng, h s s c kho cá nhân, b o hi m y t , h s công
tác, b ng lái xe… v i dung l ng l n g p 100 l n so v i dung l ng c a các
thông tin có th l u tr trên m t th tín d ng thông th ng. Th thông minh có
kh n ng l u tr và x lý thông tin v i an toàn cao nên c s d ng trong
t nhi u ngành nh ngân hàng, tài chính, y t hay b u chính vi n thông.
- M t ví ti n s hoá c thi t k c g ng mô ph ng l i các ch c n ng c a m t
ví ti n truy n th ng. Nh ó nói trên ây là n i t p trung t t c ti n nt
ph c v cho vi c giao d ch c a khách hàng trên m ng. Các ch c n ng quan tr ng
nh t c a ví ti n s hoá ó là:
+ Ch ng minh tính xác th c khách hàng thông qua vi c s d ng các ch ng nh n
hoá ho c b ng các ph ng pháp mã hóa thông tin khác
+ L u tr và chuy n các giá tr
+ m b o an toàn cho quá trình thanh toán gi a ng i mua và ng i bán trong
các giao d ch th ng m i nt .

22
2. Thanh toán i n t gi a doanh nghi p –doanh nghi p (B2B)

2.1 Trao i d li u n t (Electronic Data Interchange)
2.1.1 T ng quan v EDI
EDI có ý ngh a quy t nh i v i giao d ch th ng m i n t quy mô
n gi a doanh nghi p v i doanh nghi p. Trao i d li u n t (electronic
data interchange, vi t t t là EDI) là vi c trao i các d li u d i d ng “có c u
trúc”(stuctured form), (có c u trúc ngh a là các thông tin trao i c v i các
i tác th a thu n v i nhau tuân th theo m t khuôn d ng nào ó) t máy tính
n t này sang máy tính n t khác, gi a các công ty ho c nv ã th a
thu n buôn bán v i nhau, theo cách này s t ng hóa hoàn toàn không c n có
can thi p c a con ng i. Theo y ban liên h p qu c v lu t th ng m i qu c
(UNCITRAL), vi c trao i d li u nt c xác nh nh sau: “Trao i
li u n t (EDI) là vi c chuy n giao thông tin t máy tính n t này sang
máy tính n t khác b ng ph ng ti n n t , có s d ng m t tiêu chu n ã
c th a thu n c u trúc thông tin”. TM T có c tính phi biên gi i (Cross -
border electronic commerce), v b n ch t phi biên gi i là trao i d li u nt
(EDI) gi a các doanh nghi p các qu c gia khác nhau, công vi c trao i EDI
th ng là các n i dung sau:
- Giao d ch k t n i
- t hàng
- Giao d ch g i hàng
- Thanh toán
EDI là hình th c ph bi n nh t trao i d li u có c u trúc gi a h
th ng máy tính c a các doanh nghi p. S d ng EDI, doanh nghi p s gi m c
i sai sót do con ng i gây nên, gi m th i gian x lý thông tin trong các giao

23
ch kinh doanh, ti t ki m th i gian và chi phí so v i trao i d li u phi c u

trúc.
2.1.2 Quy trình thanh toán dùng EDI
ng 2 : Qui trình thanh toán dùng EDI
Có 5 b c c b n ho c quy trình trong m t giao d ch EDI n hình.

- Chu n b tài li u nt :B c u tiên trong trình t c a EDI là t p h p
thông tin và d li u. Cách thu th p thông tin c n thi t c ng gi ng nh trong h
th ng truy n th ng. Tuy nhiên thay vì in d li u ra gi y, h th ng ph i xây d ng
tt p n t ho c CSDL l u các d li u này. Khi ã có t p d li u ho c
CSDL r i, có th chuy n sang b c sau.
- D ch d li u chuy n i : B c ti p theo là d ch t p ho c CSDL sang nh

ng tiêu chu n theo c t c a tài li u t ng ng. T p d li u k t qu , ph i
ch a m t chu i các giao d ch có c u trúc liên quan n, ch ng h n, phi u t
mua hàng. N u nhi u công ty tham gia vào m t giao d ch c th , c n t o ra t ng
p riêng cho m i công ty.
- Truy n thông : Sau ó máy tính ph i n i và chuy n t ng các t p d li u ó

24
n m t m ng giá tr gia t ng (VAN) ã thu x p tr c. VAN ph i x lý t ng t p

và chuy n t i h p th nt t ng ng v i các a ch n i nh n ã c ghi
trong t p.
- D ch d li u n : Công ty nh n c d li u ph i nh k l y t p d li u t
p th n t c a h và d ch ng c file t nh d ng tiêu chu n sang nh d ng
c thù theo yêu c u c a ph n m m ng d ng c a công ty.
- X lý tài li u nt : n ây thì h th ng ng d ng n i b c a công ty nh n

tài li u ã có th x lý tài li u nh n c. M i tài li u là k t qu x lý t ng ng
i giao d ch nh n c c ng ph i dùng cùng nh ng quy trình ho c nh ng b c
nh v y chuy n l i cho n i kh i ng giao d ch. Khi ó có th k t thúc vòng
th c hi n trao i d li u nt .
2.2 Thanh toán n t trong ngo i th ng
2.2.1 Gi i thi u v eUCP
Trong th ng m i qu c t , ho t ng thanh toán qu c t ph bi n c

a trên c s xu t trình b ch ng t thanh toán b ng gi y. Thông th ng, ng i
mua th ng ch th cho Ngân hàng Phát hành phát hành th tín d ng, sau ó
Ngân hàng Phát hành ti p t c ch th cho Ngân hàng Thông báo thông báo hay
xác nh n th tín d ng, v i m c ích thông qua th tín d ng m b o r ng ng i
bán s c thanh toán khi xu t trình b ch ng t thanh toán úng nh các quy
nh trong th tín d ng. Quá trình này có kh n ng phát sinh nhi u sai sót v
ch ng t và m t nhi u công s c, th i gian c a các nhà kinh doanh. S ra ic a
eUCP (Quy t c và th c hành th ng nh t v tín d ng ch ng t nt ) u ch nh
vi c xu t trình ch ng t thanh toán nt ã a ho t ng thanh toán qu c t
vào m t giai n m i v i các giao d ch thanh toán qu c t c th c hi n c n

25
vào vi c xu t trình các ch ng t n t qua m ng (Internet).
ng 3 : Quy trình xu t trình ch ng t truy n th ng trong TTQT
Xu t trình ch ng t (truy n th ng)
Ngân hàng thông báo Ngân hàng phát hành
UCP
Ng i Bán Ng i Mua
L/C
Xu t trình
ch ng t
Hàng hoá
i v i ph ng th c xu t trình ch ng t truy n th ng, ng i bán sau khi

giao hàng xu t trình b ch ng t theo yêu c u trong L/C lên ngân hàng thông
báo. Ngân hàng thông báo s ki m tra b ch ng t và n u ch p nh n cs
chuy n b ch ng t cho ngân hàng phát hành. Ng i mua thanh toán cho ngân
hàng phát hành và nh n b ch ng t nh n hàng.
ng 4 : Quy trình xu t trình ch ng t n t trong TTQT
Xu t trình ch ng t n t (theo eUCP)

Ngân hàng Ngân hàng
Thông báo phát hành
eUCP
Ng i Bán L/C Ng i Mua
PDF
Xu t trình b or
ch ng t nt xxxxx
Hàng hoá

26
Trong th tín d ng cho phép xu t trình b ch ng t n t , bên c nh a

ch ngân hàng xu t trình ch ng t truy n th ng b ng gi y có th a ch e-
mail g i b ch ng t n t . Vi c phát hành và xu t trình c th c hi n ch
n thông qua m t ngân hàng là ngân hàng phát hành thay vì vi c b ch ng t
(b ng gi y) tr c ây ph i luân chuy n t n c này sang n c khác. D ng
ch ng t n t ph bi n có th c s d ng là PDF (portable document file).
2.2.2 SWIFT
Vi t t t a the Society for Worldwide Interbank Financial

Telecommunication , là m t h th ng toàn c u thông qua ó, các thông tin liên
quan n các giao d ch tài chính c chuy n i gi a các ngân hàng và các t
ch c tài chính. Tính n tháng 10/2005 SWIFT ã liên k t n h n 7800 t ch c
tài chính t i 202 qu c gia, và theo th ng kê, nó mang l i các thông tin thanh toán
có giá tr trung bình h n 6000 t USD m i ngày.

27
CH NG II: V N THANH TOÁN NT T I VI T NAM

I. CÁC V N N PHÁP QUI LIÊN QUAN N THANH TOÁN
I NT
1. Lu t Giao ch i n t
B c vào th k 21, cùng v i m t s ngành công ngh cao, cu c cách
ng v công ngh thông tin ang ti n tri n v i t c nh y t, tr thành m t
trong nh ng ng l c quan tr ng nh t a s phát tri n, làm bi n i sâu s c i
s ng kinh t , v n hoá, xã h i a toàn th gi i. Ho t ng trên n n ng công
ngh thông tin, giao ch i n t c ng phát tri n nhanh chóng góp ph n quan
tr ng làm thay i ph ng th c qu n lý, cách th c kinh doanh, giao ch truy n
th ng, phong cách s ng, c t p, làm vi c a con ng i; th c y nh s
ng tr ng kinh t , t ng c ng hi u qu công tác qu n lý c a các c quan qu n
lý nhà n c, ho t ng kinh doanh a các doanh nghi p và m r ng ch t i
c ng ng c dân. Cùng v i vi c u t xây d ng t ng thu t công ngh ,
ào o ngu n nhân l c, m t nhu c u ngày càng b c thi t phát tri n giao ch
i n t là c n o l p và hoàn thi n môi tr ng pháp lý. Nhu c u này càng b c
xúc h n khi Vi t Nam ã ký k t Hi p nh khung ASEAN i n t , cam k t tri n
khai th ng i i n t và chính ph i nt ng b v i các n c ASEAN.
Lu t Giao d ch n t s 51/2005/QH11 ã c Qu c h i Khoá XI,
p th 8 thông qua ngày 29 tháng 11 n m 2005 và có hi u l c t 01/03/2006 ã
áp ng các yêu c u pháp lý nêu trên.
Lu t g m 8 ch ng, 54 i u v i các n i dung chính nh sau:
- Ch ng I : Nh ng qui nh chung (t i u1 n i u 9) nêu lên ph m
vi u ch nh, i t ng áp d ng, gi i thích m t s thu t ng , các
nguyên t c chung ti n hành giao ch i n t , chính sách phát tri n và

28
ng ng giao ch i n t , n i dung và trách nhi m qu n lý c a nhà

n c v h at ng giao ch i n t , các hành vi c m trong giao ch
i nt .
- Ch ng II : Thông i p d li u (t i u 10 – i u 20) nêu lên giá tr
pháp lý c a thông i p gi li u và làm rõ các n i dung liên quan n
vi c g i, nh n thông i p d li u (ng i kh i o, th i gian, a i m
g i/nh n thông i p d li u...)
- Ch ng III : Ch ký i n t và ch ng th c ch k i n t (t i u 21 –
i u 27 ) nêu lên Giá tr pháp lý c a ch ng th c ch ký i n t , d ch
ch ng th c ch ký i n t (n i dung ch , các t ch c cung c p d ch
ch ng th c ch ký n t , Quy n và ngh a v ...) và vi c qu n lý
ch ch ng th c ch ký i n t .
- Ch ng IV : Giao k t và th c hi n h p ng i n t i u 33 – i u
38)
- Ch ng V : Giao ch i n t c a c quan nhà n c ( i u 39 – i u
43)
- Ch ng VI : An ninh, an toàn, ov , o m t trong giao ch i n t
i u 44 - i u 49)
- Ch ng VII : Gi i quy t tranh ch p và x lý vi ph m trong giao ch
i nt t i u 50 – i u 52)
- Ch ng VIII : i u kho n thi hành ( i u 53, 54)
2. Ngh nh Th ng i i nt
c ban hành vào ngày 9/6/2006.
i dung c b n c a Ngh nh v Th ng m i n t là ch ng t nt
có giá tr pháp lý t ng ng ch ng t truy n th ng trong m i ho t ng

29
th ng m i, t chào hàng, ch p nh n chào hàng, giao k t h p ng, th c hi n

p ng, v.v... Ngh nh v Th ng m i nt ánh d u m t b c ti n l n
trong vi c t o hành lang pháp l các doanh nghi p yên tâm ti n hành giao
ch th ng m i n t , khuy n khích th ng m i n t phát tri n, b o v
quy n và l i ích c a các bên tham gia, ng th i c ng là c n c pháp l xét
khi có tranh ch p liên quan n ho t ng th ng m i nt .
Ngh nh v Th ng m i nt c xây d ng d a trên m t s quan
m và m c tiêu: bám sát các quy nh t i Lu t Th ng m i, B lu t Dân s và
Lu t Giao d ch n t ; h tr t i a ho t ng kinh doanh h p pháp c a doanh
nghi p và cá nhân trong x h i; bao quát các lo i hình th ng m i n t di n ra
trong th c t , ng th i có tính n s thay i, phát tri n nhanh chóng c a
nh ng lo i hình giao d ch m i. Ngh nh c ng mb os t ng thích v i lu t
pháp qu c t , ng th i phù h p v i u ki n c a Vi t Nam.
Ngh nh g m 5 ch ng, 19 u v i nh ng n i dung chính nh sau:
- Ch ng I: Nh ng quy nh chung (t u1 n u 6) nêu lên ph m
vi u ch nh, it ng áp d ng, gi i thích m t s thu t ng , xác nh n i dung
qu n l nhà n c v th ng m i n t và c quan th c hi n nhi m v này.
- Ch ng II: Giá tr pháp lý c a ch ng t n t (t u7 n u 10)
kh ng nh nguyên t c c b n v th a nh n giá tr pháp l c a ch ng t nt
trong ho t ng th ng m i.
- Ch ng III: Ch ng t n t trong ho t ng th ng m i (t u 11
n u 15) quy nh chi ti t m t s u kho n v s d ng ch ng t nt
trong ho t ng th ng m i nh th i m, a m nh n và g i ch ng t n
, thông báo v ngh giao k t h p ng, s d ng h th ng thông tin t ng
giao k t h p ng, l i nh p thông tin trong ch ng t nt .

30
- Ch ng IV: X l vi ph m ( u 16, 17) và Ch ng V: u kho n thi

hành ( u 18, 19) quy nh các hành vi b coi là vi ph m pháp lu t v th ng
i n t , nh th c x l vi ph m, th i m hi u l c c a Ngh nh và các c
quan ch u trách nhi m thi hành.
Ngh nh v th ng m i n t có th i vào cu c s ng, ng th i
ti p t c hoàn thi n khung pháp l cho ho t ng th ng m i n t t i Vi t
Nam, các c quan ch c n ng c n ti p t c nghiên c u xây d ng nh ng v n b n
ng d n chi ti t h n n a v vi c ng d ng th ng m i n t trong các l nh
c ho t ng c thù nh cung ng hàng hóa d ch v kinh doanh có u ki n,
qu ng cáo th ng m i qua ph ng ti n n t , s d ng ch ng t n t trong
ho t ng th ng m i tr c tuy n, b o v ng i tiêu dùng và các quy nh liên
quan khác.
3. Ngh nh quy nh chi ti t thi hành Lu t Giao d ch n t v Ch ký
và D ch v ch ng th c ch ký s
Ban hành ngày 15/02/2007 quy nh chi ti t thi hành Lu t Giao d ch n
v ch ký s và d ch v ch ng th c ch ký s . Ngh nh này có nêu, trong
tr ng h p pháp lu t quy nh v n b n c n có ch ký thì yêu c u iv im t
thông p d li u c xem là áp ng n u thông p d li u ó c ký b ng
ch ký s .
Trong tr ng h p pháp lu t quy nh v n b n c n c óng d u c a c
quan, t ch c thì yêu c u ó i v i m t thông p d li u c xem là áp ng
u thông p d li u ó c ký b i ch ký s c a ng i có th m quy n theo
quy nh c a pháp lu t v qu n lý và s d ng con d u và ch ký s ó cb o
m an toàn theo quy nh.
Ch ký s và ch ng th s n c ngoài c công nh n theo quy nh t i

31
Ngh nh này có giá tr pháp lý và hi u l c nh ch ký s và ch ng th do t

ch c cung c p d ch v ch ng th c ch ký s công c ng c a Vi t Nam c p.
Ngh nh g m 11 ch ng, 73 i u v i n i dung nh sau :
- Ch ng I : Nh ng qui nh chung ( i u 1 – i u 7)
- Ch ng II : Ch ký s và ch ng th s i u 8 – i u 12)
- Ch ng III : C p phép cung c p ch ch ng th c ch ký s công
c ng ( i u 13 – i u 20)
- Ch ng IV : Ho t ng c a t ch c cung c p ch ch ng th c ch
ký s công c ng ( i u 21 – i u 28)
- Ch ng V : Quy n và ngh a c a các bên tham gia cung c p và s
ng ch ch ng th c ch ký s công c ng ( i u 29 – i u 44)
- Ch ng VI : T ch c cung c p ch ch ng th c ch ký s công
c ng ( i u 45 – i u 51)
- Ch ng VII : Công nh n ch ký s , ch ng th s và h at ng cung
c p ch c a t ch c cung c p ch ch ng th c ch ký s n c
ngoài ( i u 52 - i u 55)
- Ch ng VIII : T ch c cung c p ch ch ng th c ch ký s qu c
gia ( i u 56 – i u 57)
- Ch ng IX : Tranh ch p, khi u i, t cáo và b i th ng ( i u 58 –
i u 60)
- Ch ng X : Thanh tra, ki m tra và x lý vi ph m ( i u 61 – i u 72)
- Ch ng XI : i u kho n thi hành ( i u 73)
4. Ngh nh v Giao ch i n t trong nh v c tài chính
Theo Ngh nh này, c quan tài chính và t ch c, cá nhân có tham gia
giao d ch n t trong ho t ng tài chính v i c quan tài chính ph i s d ng

32
ch ký s .
Giao d ch n t trong ho t ng tài chính gi a t ch c, cá nhân v i c
quan tài chính ph i s d ng ch ký s và ch ng th s do T ch c cung c p d ch
ch ng th c ch ký s công c ng cung c p.
Theo Ngh nh trên, ch ng t n t ch c h y khi có s ng ý và
xác nh n c a các bên tham gia giao d ch, tr tr ng h p pháp lu t chuyên ngành
có quy nh khác; vi c tiêu h y ch ng t n t có hi u l c theo úng th i h n
do các bên tham gia ã th a thu n. Ch ng t nt ã h y ph i c l u tr
ph c v vi c tra c u c a c quan nhà n c có th m quy n. Ch ng t nt ã
t th i h n l u tr theo quy nh, n u không có quy t nh khác c a c quan
nhà n c có th m quy n thì c phép tiêu h y. Vi c tiêu h y ch ng t nt
không c làm nh h ng n tính toàn v n c a các ch ng t n t ch a tiêu
y và ph i m b o s ho t ng bình th ng c a h th ng thông tin.
Ch ng t n t b niêm phong, t m gi , t ch thu ph i theo úng quy nh
a pháp lu t. Sau khi c quan nhà n c có th m quy n quy t nh và th c hi n
các bi n pháp niêm phong, t m gi , t ch thu ch ng t n t thì t ch c, cá nhân
không c phép khai thác, s d ng, s a i ch ng t n t này trong h th ng
thông tin c a mình giao d ch ho c s d ng cho m c ích khác.
Ch ng t nt c g i, nh n và x lý gi a cá nhân v i h th ng thông
tin t ng ho c gi a các h th ng thông tin t ng v i nhau không b ph nh n
giá tr pháp lý. T ch c, cá nhân ch u toàn b trách nhi m trong vi c s d ng h
th ng thông tin t ng trong các ho t ng tài chính c a mình. Khi c n thi t,
ch ng t n t có th chuy n sang ch ng t gi y và ng c l i nh ng ph i áp
ng các u ki n theo quy nh. B tr ng B Tài chính quy nh giá tr
pháp lý c a các ch ng t n t chuy n sang ch ng t gi y và ng c l i cho

33
ng lo i ho t ng tài chính.
Ngh nh nêu rõ, c quan nhà n c có th m quy n có trách nhi m thanh
tra, ki m tra, k p th i phát hi n và x lý theo quy nh c a pháp lu t các vi ph m
giao d ch n t trong ho t ng tài chính. Nhà n c khuy n khích các bên
có tranh ch p v giao d ch n t trong ho t ng tài chính gi i quy t thông qua
hòa gi i. Trong tr ng h p các bên không hòa gi i c thì th m quy n, trình t ,
th t c gi i quy t tranh ch p v giao d ch n t trong ho t ng tài chính c
th c hi n theo quy nh c a pháp lu t có liên quan.
ch c khi tham gia giao d ch n t trong ho t ng tài chính có hành
vi vi ph m pháp lu t thì tùy theo tính ch t, m c vi ph m mà b x ph t vi
ph m hành chính theo quy nh c a pháp lu t ho c b ình ch ho t ng giao
ch n t ; cá nhân vi ph m thì b x lý k lu t, x ph t vi ph m hành chính
ho c b truy c u trách nhi m hình s . T ch c, cá nhân gây thi t h i cho t ch c,
cá nhân khác khi tham gia giao d ch n t trong ho t ng tài chính ph i b i
th ng theo quy nh c a pháp lu t.
Ngh nh ban hành ngày 23/02/2007 bao g m 5 ch ng, 22 i u v i n i
dung chính sau :
- Ch ng I : Qui nh chung ( i u 1 – i u 4)
- Ch ng II : Ch ng t i nt i u 5 – i u 10)
- Ch ng III : Giao ch i n t trong at ng tài chính ( i u 11 – i u
16)
- Ch ng IV : Gi i quy t tranh ch p, khi u i, t cáo, thanh tra, ki m tra
và x lý vi ph m v giao ch i n t trong at ng tài chính ( i u 17 –
i u i u 20)
- Ch ng V : i u kho n thi hành ( i u 21, 22)

34
5. Ngh nh v Giao ch i n t trong nh v c ngân hàng

i v i h th ng Ngân hàng, m t trong nh ng n i uv ng ng
và phát tri n công ngh thông tin trong ho t ng nghi p , c bi t là l nh v c
thanh toán i n t , giao ch i n t ã c th c hi n t nh ng n m 1996 và
không ng ng phát tri n m r ng. Vào th i i m ó, c s pháp lý s d ng
ch ng t i n t và ch ký n t trong ho t ng nghi p v k toán và thanh
toán Ngân hàng là Quy t nh 196/TTg ngày 1/4/1997 và sau ó là Quy t nh
44/2002/Q -TTg ngày 21/03/2002 a Th t ng Chính ph . Tuy v y, trong
quá trình phát tri n m r ng giao ch i n t Ngân hàng, nh t là ho t ng
thanh toán i n t và m r ng ch ngân hàng i n t , còn g p nhi u n ch
do ch a có m t o lu t nào o m y giá tr pháp lý cho ch ng t i nt ,
ch ký i n t và nh ng y u t pháp lý khác trong các ho t ng giao ch i n
t Ngân hàng nói riêng và các l nh v c khác nói chung.
T th c t ó, cùng v i vi c ban hành Lu t Giao ch i n t , Qu c h i và
Chính ph ã giao Ngân hàng Nhà n c ch trì xây d ng Ngh nh v Giao
ch i n t trong ho t ng ngân hàng nh m h ng d n Lu t Giao ch i n t
áp ng vào các ho t ng ngân hàng c th , o m các i u ki n c n thi t v
môi tr ng pháp lý y cho vi c ng c , phát tri n các giao ch i n t an
toàn và hi u qu i v i h th ng ngân hàng Vi t Nam.
Ngh nh c ban hành ngày 8/3/2007 g m 5 ch ng, 30 i u v i các
n i dung chính :
- Ch ng I : Nh ng qui nh chung ( i u 1 – i u 3) nêu lên ph m vi u
ch nh, i t ng áp d ng, các nguyên t c giao d ch n t trong ho t
ng ngân hàng.
- Ch ng II : Giao ch i n t trong at ng ngân hàng ( i u 4 – i u 7)

35
qui nh các u ki n c quan, t ch c, cá nhân tham gia giao d ch n

trong ho t ng ngân hàng; các t ch c cung c p d ch v ch ng th c
ch ký n t và vi c s d ng ch ký n t trong ho t ng ngân hàng.
- Ch ng III : Ch ng t i n t trong at ng ngân hàng ( i u 8 – i u
24) làm rõ các v n liên quan n ch ng t trong ho t ng ngân hàng
nh n i dung, nguyên t c l p, ki m soát, các qui nh v n ng ch ng
t i n t ...
- Ch ng IV : Gi i quy t tranh ch p, khi u i, t cáo, tranh tra, ki m tra và
x lý vi ph m ( i u 25 – i u 28)
- Ch ng V : i u kho n thi hành ( i u 29, i u 30)
II. CÁC PH NG PHÁP THANH TOÁN NT T I VI T NAM
Theo th ng kê a Ngân hàng nhà n c, l ng ti n s d ng trong thanh
toán v n r t l n, chi m 20% - 30% t ng các ph ng ti n thanh toán, trong khi
thanh toán b ng th ch chi m 2% trong t ng các ph ng ti n thanh toán. Tuy
nhiên con s này ã là k t qu c a nhi u ti n b mang tính t bi n trong 3 n m
g n ây (t 2003) a th tr ng thanh toán th Vi t Nam. ng th i m t s
ph ng pháp thanh toán m i nh thanh toán qua i n tho i di ng ng b t u
xu t hi n. ây là tín hi u áng m ng v s phát tri n a ng a các hình th c
thanh toán i n t trong t ng lai.
1. Trao i d li u tài chính nt
ây là ph ng th c thanh toán gi a các doanh nghi p có quan h i tác
th ng xuyên, có k t n i h th ng trên c s chu n trao i d li u nt
(EDI),cho phép hai bên theo dõi giá tr các giao d ch c th c hi n và ti n hành
quy t toán nh k theo hình th c bù tr tài kho n i ng. Ph ng th c thanh
toán này òi h i doanh nghi p ph i có m t trình ng d ng công ngh thông

36
tin m c cao và m t mô hình t ch c kinh doanh t ng i hoàn thi n. Vi t

Nam hi n v n ch a h i u ki n phát tri n hình th c thanh toán này.
2. Thanh toán ngo i tuy n (Thanh toán b ng th t i các m bán hàng/dv )
ây là ph ng th c thanh toán n t B2C s ng nh t, t ti n quan
tr ng cho vi c phát tri n h th ng thanh toán tr c tuy n h tr TM T. M t khi
s h t ng và h th ng k t n i gi a ngân hàng v i các m bán hàng/d ch v
ã trình áp ng nh ng yêu c u c a vi c thanh toán b ng th , thì ch c n
hoàn thi n thêm m t b c khung kh pháp lý và h t ng an toàn b o m t cho
thanh toán tr c tuy n là có th tích h p h th ng thanh toán n t này v i môi
tr ng giao d ch TM T trên Internet.
Giai n t 2002 n nay ch ng ki n s phát tri n theo c p s nhân a
s l ng khách hàng s d ng th . Trong 3 n m liên ti p, t c ng tr ng bình
quân t kho ng 300%. n n m 2006 s l ng th phát hành i Vi t Nam c
tính t 4 tri u, trong ó có 3,6 tri u th n i a và 0,4 tri u th qu c t , t ng
150% so v i n m 2005.
ng 5 : Tình hình thanh toán th t i Vi t Nam
S l ng th phát hành 4 tri u
S ngân hàng phát hành th 17
S l ng máy ATM 2.500
S i m ch p nh n th 14.000
l thanh toán b ng th trong t ng các ph ng ti n thanh 2%
toán
(Ngu n : Báo cáo a Ngân hàng Nhà n c 12/2006)
S th phát hành gia t ng ng kéo theo vi c doanh s s d ng th ng
tr ng v i m c k l c. Ch tính riêng doanh s s d ng th qu c t trong giai

37
n 2002 – 2006, doanh s s d ng th c t ng 50 l n. c tính cu i n m

2006, doanh s s d ng th qu c t t 200 tri u USD.
Th tr ng thanh toán th c ng có nh ng b c phát tri n nhanh chóng
trong giai n 2002 –2006. ng l i ch p nh n th c m r ng t vài tr m
n lên t i 14.000 n . Không ch phát tri n v l ng, ng l i i m
ch p nh n th c ng phát tri n v ch t. N u nh tr c ây các n ch p
nh n th ch y u s d ng máy cà tay, thì n nay 80 - 90 % s n ch p nh n
th ã c trong máy ch p nh n th i n t (EDC).
Kênh giao ch t ng (ATM) ng c các ngân hàng chú tr ng phát
tri n. B t ut m 2002 khi m i ngân hàng m i ch có vài ch c máy, n nay
s l ng ATM trên th tr ng ã lên t i h n 2.500 máy it t các nh thành
trên n c. Riêng trong n m 2006, có thêm 600 máy cl p t thêm. Tuy
nhiên m c k tn i ng nh chia ngu n l c gi a các ngân hàng trong khi
phát tri n h th ng ATM còn r t th p, d n n s phân tán th tr ng và b t ti n
cho ng i s d ng khi th c a ngân hàng này không th s d ng i máy ATM
a ngân hàng khác.
2.1 Th tín d ng
Th tín d ng xu t hi n Vi t Nam t n m 1991 v i vi c Ngân hàng
Ngo i th ng Vi t Nam ch p nh n thanh toán m t s th tín d ng qu c t do các
ch c tài chính và ngân hàng n c ngoài phát hành. N m 1996, Ngân hàng này
ng l i là ng i i tiên phong phát hành th tín d ng u tiên c a Vi t Nam.
Cho n nay ã có 10 ngân hàng tham gia vào m ng l i thanh toán th c a
nh ng liên minh tín d ng qu c t nh Visa, MasterCard, American Express...,
trong ó có 4 ngân hàng là i lý phát hành – v i s l ng 125.000 th thanh
toán qu c t , tt c t ng tr ng 49% m i n m trong giai n 2000-2004.

38
Bi u 1 : Tình hình phát hành th tín d ng qu c t t i Vi t Nam
50000
§¬n vÞ thÎ
40000
Visa
30000
Mastercard
Amex
20000
10000
0
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
(Ngu n: Báo cáo t ng k t h i ngh các NHTT th t i VN t 1996-2003)

Bi u 2 : Tình hình phát hành th tín d ng qu c t t i các ngân hàng
§ ¬n vÞ: thÎ
50000
Vietcombank
40000
ACB
30000 Eximbank
20000
10000
0
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
(Ngu n: Báo cáo t ng k t h i ngh các NHTT th t i VN)

39
Bi u 3: Doanh s s d ng th tín d ng qu c t
800
790
§ vÞ:Tû VN§ 690
600
400 410
290
200
170
0
1999 2000 2001 2002 2003
(Ngu n: Báo cáo t ng k t h i ngh các NHTT th t i VN)

2.2 Th ghi n
Th ghi n và th rút ti n m t ATM chi m t tr ng r t l n trong th
tr ng th Vi t Nam. Tính n cu i n m 2003, ã có g n 300.000 th lo i này
c phát hành chi m 95% c a t ng s 314.000 th phát hành.Th ghi n n i a
ra i ch m h n, vào n m 2002, nh ng t c t ng tr ng cao h n r t nhi u,
trung bình trên 200%/n m. Do u ki n phát hành n gi n, d s d ng, phù
p v i tâm lý ng i tiêu dùng Vi t Nam, n nay ã có 760.000 th n i ac a
15 ngân hàng c phát hành. Ngoài ra, các ngân hàng v n ang ti p t c nghiên
u a ra gi i thi u nh ng lo i th khác phù h p v i nhu c u thanh toán
ngày càng a d ng c a ng i dân. Ví d th ti n m t (cash card) c a Ngân hàng
Công th ng Vi t Nam, th a n ng c a Ngân hàng ông Á, Sài Gòn Công
th ng Ngân hàng, v.v... Ngoài vi c dùng th thanh toán tr c ti p t i nh ng
m bán hàng/d ch v ch p nh n ph ng th c này, ch th còn có th thông qua
th ng máy ATM chuy n ti n thanh toán cho các công ty cung c p d ch v
b n( n, n c, n tho i) và th c hi n nh ng giao d ch chuy n kho n khác.

40
Các ngân hàng c ng ang c g ng m r ng ph m vi d ch v cung c p trên máy

ATM nó tr thành m t c ng thanh toán a ti n ích cho khách hàng.
ây là m t d u hi u kh i s c cho vi c phát tri n ph ng th c thanh toán
phi ti n m t Vi t Nam, phù h p v i trào l u chung c a th gi i. Nh ng th c
ti n tri n khai cho th y d ch v thanh toán n t này hi n nay ch a áp ng
nhu c u th tr ng. Hi n ch có kho ng 10.000 m ch p nh n th và 800 máy
ATM trên toàn qu c, a s t p trung nh ng thành ph l n, sân bay, khu du
ch. Vi c k t n i gi a các ngân hàng ch a c ng b nên m i máy ATM
ch có th truy c p d ch v c a m t s ngân hàng, và do s l ng máy còn ít nên
nhi u m giao d ch l n, tình tr ng quá t i th ng xuyên x y ra. Vi c thanh
toán b ng th c ng còn nhi u b t ti n. Các nhà cung c p hàng hoá/d ch v
th ng ch ch p nh nthanh toán b ng th v i m t kho n ti n t gi i h n nh t
nh, và vi c thu thêm phít khách hàng cho nh ng kho n thanh toán có giá tr
nh là m t hi n t ng th ng xuyên x y ra.
Bi u 4 : Th ph n phát hành th ghi n c a các ngân hàng n m 2003
EAB
12000; ICB;
5% 14400;
6%
ACB
16800;
7%
VBARD
36000
VCB
15%
160000
67%
(Ngu n: Báo cáo ho t ng thanh toán th t i NHNTVN n m 2003)

41
2.3 Th tr tr c
Do vi c m r ng ph m vi l a ch n v ph ng th c thanh toán c ng là m t trong
nh ng tiêu chí nâng cao tính c nh tranh c a d ch v bán hàng, m t s doanh
nghi p hi n ã liên k t v i ngân hàng t o ra m t ph ng ti n thanh toán m i
cho khách hàng – th ng th ng hi u. V ch c n ng s d ng, nh ng th này
ng t v i lo i th n p ti n tr c (prepaid card/stored value card), có tác d ng
thanh toán nh ti n m t i v i nh ng d ch v do công ty phát hành th cung
p.
p 1 : Quy trình thanh toán c a m t s th tr tr c do doanh nghi p phát hành
(Ngu n : http://vdc.com.vn/)
t s doanh nghi p ã th nghi m phát hành lo i th này là Công ty dul ch
Viet Travel, Saigontourist, Siêu th Citimart, Saigon Coop Mart, Hãng taxi Mai
Linh, Công ty Vera, và siêu th n t www.golmart.com.vn
3. Thanh toán tr c tuy n (Thanh toán trên môi tr ng Internet)
3.1 Giao d ch ngân hàng tr c tuy n
t s ngân hàng ang b t u tri n khai d ch v ngân hàng tr c tuy n,
cho phép khách hàng ti n hành qua m ng Internet nh ng giao d ch mang tính
nh k nh theo dõi s d tài kho n, chuy n kho n trong cùng h th ng ngân
hàng, ho c thanh toán hoá n d ch v c b n nh n, n c, n tho i. ó là
các ngân hàng:
- Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam (home banking và Internet banking)

42
- Ngân hàng Công th ng Vi t Nam (Internet banking)

- Ngân hàng C ph n K th ng (home banking)
- Ngân hàng Á Châu (home banking và Internet banking)
Tuy nhiên, n nay ph m vi áp d ng các d ch v này v n còn t ng i
n ch . a s ngân hàng m i tri n khai cung c p d ch v tr c tuy n cho khách
hàng là nh ng i tác l n, các t ch c tín d ng trong cùng h th ng, và i
ng doanh nghi p. Vi c phát l nh chuy n kho n qua Internet hi n m i ch th c
hi n c n u tài kho n nh n ti n thu c cùng h th ng ngân hàng. Vi c chuy n
kho n ho c thanh toán hoá n m c dù có th ti n hành tr c tuy n, nh ng ch ng
thanh toán v n òi h i gi y t có xác th c b ng ch ký th ng, do ó quy
trình thanh toán ch a ph i là m t quy trình hoàn toàn nt .
i ây là minh ho v d ch v ngân hàng tr c tuy n do Ngân hàng c ph n Á
Châu ACB cung c p, bao g m d ch v Home banking dành cho khách hàn doanh
nghi p và d ch v Internet banking dành cho khách hàng cá nhân.H
p 2 : D ch v Ngân hàng tr c tuy n c a Ngân hàng Á Châu ACB
(Ngu n : www.acb.com.vn)
th c hi n thanh toán qua website c a ngân hàng, sau khi ng ký tài
kho n và m t kh u trên website www.acb.com.vn, khách hàng s l p danh sách

43
t s tài kho n hàng tháng th ng phát sinh giao d ch, ví d nh tài kho n c a
công ty n, n c, n tho i, d ch v Internet, ho c m t s tài kho n i tác
trong cùng h th ng ACB, ra h n m c t i a cho kho n ti n có th t l nh
thanh toán qua Internet, và nh ng ch ký nt c n l nh thanh toán có hi u
c. Sau khi ngân hàng ã xác nh n nh ng chi ti t này, hàng tháng doanh nghi p
có th ng nh p vào tài kho n Internet và phát l nh chuy n ti n n nh ng tài
kho n nói trên.
n cu i tháng, ngân hàng s l p m t b n kê chung v các giao d ch phát
sinh trong tháng, l y ch ký c a khách hàng và l u làm ch ng t thanh toán.
m khác nhau gi a d ch v Home banking và Internet banking là d ch v
Home banking ch có th th c hi n trên m t s máy tính v i a ch IP nh t nh
ã ng ký tr c v i ngân hàng nh m t o m c b o m t cao h n cho khách hàng
là các doanh nghi p s d ng d ch v này.
3.2 Thanh toán mua hàng trên Internet b ng tài kho n t t i ngân hàng
ho c th do ngân hàng phát hành
Vi t Nam hi n nay, do thi u các quy nh v ch ng t n t nên
nh ng l nh thanh toán truy n qua ph ng ti n n t không có ch ký xác nh n
a ch tài kho n v n ch a có giá tr pháp lý và không c ngân hàng th a
nh n. Vì v y, th do các ngân hàng Vi t Nam phát hành hi n v n ch a th dùng
thanh toántr c tuy n. ây là c n tr l n cho vi c th c hi n tr n v n m t giao
ch mua hàng trên m ng Internet, khi toàn b t ng tác gi a ng i bán và
ng i mua u c ti n hành tr c tuy n và s d ng các ch ng t n t . Trong
l ct o u ki n t i a v thanh toán cho khách hàng, m t s nhà cung c p
hàng hoá/d ch v ph i tìm cách kh c ph c tr ng i này b ng nh ng gi i pháp
mang tính tình th . H àm phán v i t ng ngân hàng xây d ng các h th ng

44
thanh toán n t cho phép khách hàng c a nh ng ngân hàng này ti n hành
thanh toán cho giao d ch tr c tuy n trên website c a doanh nghi p. D i ây xin
minh h a m t nv i tiên phong trong l nh v c này là Công ty n toán và
truy n s li u (VDC) – nv ang qu n lý và v n hành m t s website kinh
doanh TM T.
p 3 : Mô hình thanh toán th cho giao d ch tr c tuy n
(Ngu n : http://vdc.com.vn/)
Ngoài vi c k t n i v i Ngân hàng Á Châu (ACB) t o u ki n cho
khách hàng có th tín d ng ACB thanh toán nh ng giao d ch mua hàng trên
website c a công ty, VDC c ng ang h p tác v i Ngân hàng Ngo i th ng xây
ng m t h th ng liên k t khác cho phép khách hàng có tài kho n t i ngân hàng
này ti n hành thanh toán tr c tuy n b ng cách kh u tr th ng vào tài kho n.
Khác v i mô hình trên, liên k t c a VDC và Ngân hàng Ngo i th ng òi h i ít

45
t ng tác gi a hai h th ng h n. N u khách hàng, sau khi mua hàng trên

website c a VDC, ch n ph ng th c thanh toán “kh u tr tài kho n”thì s c
a th ng sang trang web thanh toán c a Ngân hàng Ngo i th ng (v i c u trúc
ng t nh trang web dành cho d ch v ngân hàng tr c tuy n). T i ây, khách
hàng n các thông tin v tài kho n và thông tin xác nh n, r i phát l nh thanh
toán. Kho n ti n s c chuy n sang tài kho n c a VDC c ng t t i Ngân
hàng Ngo i th ng.
Gi i pháp t o l p nh ng liên k t riêng l gi a nhà cung c p hàng hoá/d ch
và ngân hàng ph c v thanh toán tr c tuy n nh trên, xét v m t hi u
qu kinh t toàn xã h i, là ch a th c s t i u. Thay vì thông qua m t c ng
thanh toán chung th c hi n ch c n ng u ph i giao d ch –trên n n t ng m t h
th ng ng b cho m i it ng tham gia, thì vi c dàn x p riêng r gi a t ng
ngân hàng v i t ng nhà cung c p s t o ra m t s l ng l n các h th ng thanh
toán v i nh ng c thù khác nhau, m i h th ng òi h i u t và nghiên c u l i
u.
B ng 6 : So sánh gi i pháp liên k t t p trung và liên k t riêng l cho h th ng
thanh toán th tr c tuy n

46
Nh ng h th ng thi t l p ch k tn iv im t it ng c th nh v y
d n n trùng l p và lãng phí ngu n l c, trong khi ti n ích th c t em l i cho
khách hàng c ng không cao. Quay tr l i ví d nêu trên, ch nh ng khách hàng
có th ACB, t c là m t t l nh nh ng ng i dùng th Vi t Nam, m i dùng
c d ch v thanh toán tr c tuy n mà VDC cung c p. Và ngay c trong tr ng
p này, do ch ng t giao hàng c n ph i có ch ký c a ng i t hàng làm
ng ch ng thanh toán, giao d ch s không th c hi n c n u ng i nh n hàng
không ph i là ng i t mua (nh tr ng h p g i quà hay mua h ). Và do ó,
các u th c a ph ng th c thanh toán b ng th nh không c n có s ti p xúc
tr c ti p gi a ng i mua và nhà cung c p, n gi n hoá th t c giao hàng, v.v...
ã không c phát huy.
y nâng cao vai trò c a th nh m t ph ng ti n c l c ph c v
thanh toán tr c tuy n, gi i pháp t i u là ph i thi t l p chu n giao ti p ng b
gi a các ngân hàng và xây d ng m t c ng thanh toán chung m nhi m ch c
ng u ph i thanh toán gi a toàn b h th ng ngân hàng v i các nhà cung
p. M t u ki n n a không kém ph n quan tr ng là giá tr pháp lý c a ch ng
và ch ký n t ph i c th a nh n.
3.3 H th ng l p và thanh toán hoá n n t (EBPP/Electronic Bill
payment and presentment)
nhi u n c phát tri n, các nhà cung c p d ch v c b n ( n, n c,
n tho i, Internet) th ng tích h p c s d li u khách hàng v i h th ng l p
hoá n trong n i b công ty và k t n i lên m ng Internet. Do ó, khách hàng có
th ng ký m t tài kho n cá nhân t i website công ty r i hàng tháng truy nh p
vào xem hoá n d ch v và ti n hành tr ti n tr c tuy n, dùng th tín d ng,
th ghi n , ho c tài kho n séc ngân hàng. Ti n ích này i v i khách hàng ng

47
th i còn giúp ti t ki m chi phí in và g i hoá n, rút ng n quy trình thanh toán,
ng nh t ng hi u chi m 70% t ng giá tr thanh toán cho d ch v n tho i t i
, 30% còn l i c ti n hành b ng séc và các ph ng ti n thanh toán khác.
Mô hình l p và thanh toán hoá n nt u tiên t i Vi t Nam c
tri n khai thí mt u n m 2004 b i Công ty Tin h c B u n Tp. H Chí
Minh (NetSoft) k t h p v i Trung tâm h tr khách hàng c a B u n thành
ph , t i a ch www.ebill.com.vn. M c tiêu dài h n c a h th ng là k t n i v i
các nhà cung c p d ch v khác nhau, t o u ki n khách hàng có th tra c u
thông tin v nhi u lo i hóa n( n, n c, n tho i, Internet) t i m t m
ng duy nh t. Tuy nhiên, th i m hi n t i, ch nh ng khách hàng thuê bao
ch v do B u n thành ph H Chí Minh cung c p ( n tho i, Internet) m i
có th xem hóa n trên eBILL, và h th ng v n ch a cho phép th c hi n thanh
toán tr c tuy n.
p 4 : Quy trình c p nh t d li u c c d ch v nh k trên h th ng eBILL
(Ngu n : www.ebill.com.vn)

48
- nh k b ph n qu n lý c c xu t d li u c c sang d ng file l u tr . D li u
bao g m c c phí và n c c c a t t c các thuê bao.
- File c c cg i n h th ng eBILL tuân theo quy trình chuy n giao d li u
gi a b ph n ph n lý c c và b ph n qu n tr h th ng.
- Toàn b d li u c c p nh t vào h th ng và phân b theo c u hình nh
tr c. ng th i c p nh t nh ng thông tin qu n lý s n sàng cho khách hàng
tra c u thông tin.
Sau khi xem thông tin v hóa n d ch v trong tháng, khách hàng có th
n các m thanh toán c a b u n th c hi n vi c thanh toán b ng ti n
t, ho c thông qua h th ng máy ATM th c hi n thanh toán chuy n kho n t
tài kho n cá nhân sang tài kho n c a B u n, v i u ki n hai tài kho n
trong cùng h th ng ngân hàng. Do ch a h tr c thanh toán tr c tuy n, ti n
ích c a eBILL ã b h n ch áng k . có th phát huy h t ch c n ng c a m t
công c thanh toán theo mô hình EBPP, òi h i ph i có s ph i h p c c k ch t
ch gi a nhà cung c p d ch v v i ngân hàng, u mà B u n thành ph d
nh tri n khai trong giai n ti p theo c a d án.
4. Thanh toán qua n tho i di ng, PDA và các thi t b di ng khác
(m-payment)
Thanh toán qua các thi t b di ng ang ngày càng tr nên ph bi n trên
th gi i, hoà nh p v i m t trào l u phát tri n m i c a th ng m i n t là
th ng m i di ng (m-commerce). Nh ng s n ph m phù h p v i ph ng th c
kinh doanh th ng m i di ng là ph n m m trò ch i, nh c, và các d ch v tin
nh n – nh ng s n ph m s hoá có th c t i v và tiêu th tr c ti p trên n n
thi t b di ng c a khách hàng mà không t n chi phí v n chuy n. Do c thù
này, c ng v i giá thành s n ph m th p và kh i l ng tiêu th l n, nhà cung c p

49
không th ch n ph ng th c thu ti n m t, tr th tín d ng, hay chuy n kho n

thu h i ti n bán s n ph m/d ch v . Ph ng th c thanh toán h p lý h n c là tr
tr c ti p vào phí n tho i c a khách hàng. th c hi n u ó, nhà cung c p
ch v ph i k t n i ch t v i h th ng d ch v vi n thông s t i.
Doanh nghi p i tiên phong cung c p lo i hình d ch v này Vi t Nam là
Công ty Ph n m m và truy n thông VASC, v i các d ch v giá tr gia t ng trên
n n tho i di ng. Khách hàng có th dùng mobile g i n các s t ng ài
ch v c a VASC nh n thông tin khuy n mãi, h i t s tr n u, ho c g i
nh c, nh n tin cho b n bè. Phí d ch v s c t ng tr tr c ti p vào tài
kho n n tho i m i khi ng i dùng g i n nh ng s t ng ài trên. thu h i
các kho n phí này, công ty VASC ã thi t l p k t n i h th ng v i Vinaphone,
MobiFone, Viettel, Sfone và các nhà cung c p d ch v n tho i di ng khác,
ng th i xây d ng m t c ch theo dõi và i chi u thu chi cho phép hai bên
phân b thu nh p t mô hình kinh doanh liên k t này.
Trong n m 2006, m t s gi i pháp thanh toán di ng ã c gi i thi u
nh mATM và mbay.
mATM
Tháng 4/2006, ch mATM c chính th c gi i thi u trong khuôn kh
h i th o toàn nh CNTT-TT 2006 và tri n lãm Vietnam Computer Electronics
World Expo 2006. mATM là mô hình h p tác liên k t gi a công ty qu c t Minh
Vi t v i Ngân hàng Á Châu (ACB), Vinaphone và eMobile – m t nhà cung c p
gi i pháp di ng a Singapore. Theo mô hình này, khách hàng a ACB có
dùng Vinaphone (b t tr tr c hay tr sau) u có th ki m tra tài kho n b ng
i n tho i di ng, ghi n tài kho n thanh toán ti n mua hàng ho c rút ti n
m t t tài kho n các i m bán , mua m t s d ch tr c tuy n hay không

50
tr c tuy n ch p nh n mATM, th m chí cho pháp các i m bán th c hi n ch

chuy n và nh n ti n i n t cho khách hàng mà không nh t thi t ng i g i và
ng i nh n ph i có tài kho n i ngân hàng.
Website th ng i và thanh toán di ng mbay
Ngày 1/8/2006, công ty th ng i Evina ã chính th c khai tr ng h
th ng mua bán tr c tuy n và thanh toán di ng i www.mbay.com.vn. ây là
sàn giao ch cho phép các cá nhân, t ch c và doanh nghi p có th ng ky bán
n ph m và ng ký d ch hoàn toàn mi n phí. Ngoài ra, Mbay con t ch c
ch thu h qua công ngh thanh toán b ng tin nh n TD cho các doanh
nghi p và cá nhân bán hàng trên ng mBay.
Khi ng i dùng tham gia mBay s c t o thêm m t tài kho n mBay c
l p bên c nh tài kho n Vinaphone hay Mobifone ngay trên th sim trong TD
c a ng i dùng ó. Ch tài kho n mBay s n p ti n vào tài kho n thông qua các
i m p ti n mBay ng d ng ph n m m PC ATM c a eVina. V i l ng ti n
ó, các ch tài kho n có th mua bán các n ph m và d ch trên h th ng
mBay. m o giao ch, eVina gi u tên và a ch c a ng i bán. Khi ng i
dùng Internet quy t nh mua n ph m mbay tính phí giao ch ng th i
cung c p thông tin 2 bên trao i.
II. THANH TOÁN NT T IM T S T CH C KINH DOANH
VI T NAM
1. Các liên minh th t i Vi t Nam hi n nay
Nh m c tiêu k t n i m ng l i chung các h th ng thanh toán th c a
các Ngân hàng Vi t Nam và k t n i v i các t ch c th qu c t , ng th i
nh m áp ng mong mu n a công chúng v m t chi c th ATM có th ho t
ng i máy ATM ab t Ngân hàng nào, các liên minh th l n l t c

51
xây d ng. Hi n i, có 5 liên minh th t i Vi t Nam

ng 7 : Các liên minh th t i Vi t Nam hi n nay
H TH NG VNBC
1. NGÂN HÀNG PT NHÀ NG B NG
2. NGÂN HÀNG TMCP ÔNG Á
SÔNG C U LONG
3. NGÂN HÀNG TMCP NHÀ HÀ N I 4. NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN CÔNG TH NG
LIÊN MINH TH ANZ - SACOMBANK
1. NGÂN HÀNG ANZ 2. NGÂN HÀNG SÀI GÒN TH NG TÍN
LIÊN MINH TH BANK NET
1. NGÂN HÀNG LD LÀO VI T 2. NGÂN HÀNG LD SHINHAN VINA
3. NGÂN HÀNG TMCP K TH NG VN 4. NGÂN HÀNG TMCP PH NG ÔNG
5. NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I 6. NGÂN HÀNG TMCP QU C T
7. NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN 8. NGÂN HÀNG TMCP XU T NH P KH U VN
LIÊN MINH TH VCB
1. NGÂN HÀNG LD SHINHAN VINA 8. NGÂN HÀNG TMCP PH NG ÔNG
2. NGÂN HÀNG NGO I TH NG VI T NAM 9. NGÂN HÀNG TMCP PH NG NAM
3. NGÂN HÀNG TMCP B C Á 10. NGÂN HÀNG TMCP QUÂN I
4. NGÂN HÀNG TMCP HÀNG H I 11. NGÂN HÀNG TMCP QU C T
5. NGÂN HÀNG TMCP K TH NG VN 12. NGÂN HÀNG TMCP THÁI BÌNH D NG
6. NGÂN HÀNG TMCP NGOÀI QU CDOANH 13. NGÂN HÀNG TMCP VI T Á
7. NGÂN HÀNG TMCP NHÀ HÀ N I 14. NGÂN HÀNG TMCP XU T NH P KH U VN
NG THANH TOÁN PAYNET
1. NGÂN HÀNG AN BÌNH 3. NGÂN HÀNG TMCP K TH NG VN
4. NGÂN HÀNG TMCP CÁC DOANH NGHI P
2. NGÂN HÀNG TMCP NAM VI T
NGOÀI QU C DOANH VN
(Ngu n : www.yp.com.vn)
Hai i m sáng trong thanh toán i n t t i Vi t Nam trong nh ng tháng un m
2007 là s xu t hi n a ng thanh toán Paynet và L khai tr ng at ng
H th ng chuy n ch Banknetvn.
1.1 M ng thanh toán Paynet
ng thanh toán PayNet c thành l p tháng 11 n m 2006 b i m t nhóm

52
các chuyên gia giàu kinh nghi m trong l nh v c ngân hàng, vi n thông và công
ngh thông tin. PayNet là doanh nghi p tiên phong trong l nh v c thanh toán
n t th c hi n vi c k t n i các nhà cung c p d ch v n tho i di ng, n
tho i c nh, truy n hình, internet, game, n, n c, b o hi m, hàng không… .
i các ngân hàng nh m n gi n hoá vi c thanh toán i v i khách hàng s
ng các d ch v thanh toán c c phí, hoá n trên các thi t b n tho i, n
tho i di ng, máy tính ho c trên ATM, POS t t i chi nhánh ngân hàng, các
i lý thanh toán th và các chu i, c a hàng bán l r ng kh p…
Các i tác chi n l c v công ngh c a Paynet bao g m IBM “Nhà cung
p h th ng máy ch , sao l u và d phòng”; Oracle “Nhà cung c p H th ng
s d li u”; Openway “Nhà cung c p gi i pháp th và h th ng Billing”; FPT
“ Nhà k t n i các d ch v billing”; Intellect, Verifone/Tomcom “Nhà cung c p
các thi t b thanh toán POS, Kios”. Chúng tôi c ng ã l a ch n và ký k t h p
ng v i CFTD –IS là “Nhà cung c p và tích h p gi i pháp”.
i th i m này, PayNet b t u cung c p d ch v phân ph i n t mã
c di ng tr tr c. Theo ó, các khách hàng s d ng d ch v s có th thanh
toán n t m t cách thu n ti n nh t v i các m ng thông tin di ng t i Vi t
Nam nh Viettel, Vinaphone, EVN Telecom…
Tuy nhiên, h ng phát tri n toàn di n h n c a PayNet chính là tr thành
nhà x lý giao d ch thanh toán nt d n u trong vi c phân ph i n t mã
c các d ch v tr tr c và thanh toán n t cho các d ch v tr sau, phát
hành và thanh toán ch p nh n th và chuy n ti n nhanh theo hình th c i lý
ho c thuê ngoài cho các ngân hàng.
ng th i, PayNet c ng k t n i v i các ngân hàng nh Techcombank,
VPBank… tri n khai các phân ph i n t mã c c các d ch v tr tr c và

53
thanh toán hoá n n t cho các d ch v tr sau qua h th ng ngân hàng và

ng l i i lý r ng kh p.
Nh v y, các ngân hàng s khai thác t i a các h th ng công ngh Core-
banking và gi i pháp thanh toán th cho phép ng i tiêu dùng thanh toán các
ch v hàng hoá nh n tho i, n c s ch, b u chính… m t cách n gi n và
thu n ti n nh t.
1.2. H th ng chuy n ch Banknetvn
Ngày 21/4/2007, t i Hà N i, Công ty C ph n Chuy n m ch tài chính
Qu c gia Vi t Nam (Banknetvn) ã khai tr ng h th ng chuy n m ch
Banknetvn.
Công ty C ph n Chuy n m ch Tài chính Qu c gia Vi t Nam c thành
p ngày 09 tháng 07 n m 2004 v i s tham gia góp v n c a 8 c ông sáng l p
m:
1. Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam (VBARD)
2. Ngân hàng u t và Phát tri n Vi t Nam (BIDV)
3. Ngân hàng Công th ng Vi t Nam (ICB)
4. Công ty n toán và Truy n s li u (VDC)
5. Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB)
6. Ngân hàng TMCP Sài Gòn Th ng tín (SACOMBANK)
7. Ngân hàng TMCP ông Á (EAB)
8. Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công th ng (SAIGONBANK)
Banknetvn c thành l p v i m c tiêu chính là xây d ng h th ng
chuy n m ch tài chính qu c gia nh m k t n i các h th ng thanh toán th nói
chung, h th ng ATM/POS nói riêng c a các ngân hàng Vi t Nam. Vi c k t n i
này s t o u ki n cho các ngân hàng thành viên có kh n ng m r ng m ng

54
i d ch v c a mình v i u t h p lý, tránh c vi c u t trùng l p c a các

ngân hàng cho h th ng c s h t ng và m ng l i các thi t b u cu i trên
ph m vi toàn qu c.
c dù ch a ph i là h th ng có s l ng ngân hàng tham gia ông nh t
th i m hi n t i, nh ng Banknetvn là h th ng có s tham gia c a 3 ngân hàng
th ng m i Nhà n c l n nh t Vi t Nam (Ngân hàng u t và Phát tri n Vi t
Nam, Ngân hàng Công th ng Vi t Nam và Ngân hàng Th ng m i C ph n
Sài Gòn Công th ng) và t ng lai có th có s tham gia c a t t c các ngân
hàng th ng m i c a Vi t Nam, mang l i l i ích l n cho khách hàng dùng th
Vi t Nam. Bên c nh ó, Banknetvn s tri n khai m r ng k t n i v i các t ch c
th qu c t và các t ch c chuy n m ch tài chính qu c gia khác. Ngay trong l
khai tr ng ho t ng ngày 21/04/2007, Banknetvn ã ký k t th a thu n h p tác
i 2 t ch c là China Union Pay (Trung Qu c) và NETs (Singapore), trong ó
th a thu n v vi c k t n i thanh toán, trao i và chia s kinh nghi m và cu i
cùng là h p tác ào t o.
BankNet t o ra m t sân ch i c nh tranh bình ng, do ó t o u ki n cho
các ngân hàng tham gia có th phát tri n h th ng thanh toán th và các thi t b
u cu i theo chi n l c c a mình. V b n ch t, nó khác v i các liên minh th :
Trong liên minh th , 1 ngân hàng ng ra làm i tác chính, ch trì vi c cung
p d ch v th , các thông tin tài kho n ch th c chia s và t p trung t i h
th ng c a ngân hàng ch trì, còn các ngân hàng khác dù ít hay nhi u c ng ph i
ph thu c vào ngân hàng ch trì. Trong khi ó, Banknetvn không ph i là m t t
ch c tín d ng, không có các d ch v thu c v ngân hàng, Banknetvn không th c
hi n phát hành th , do ó Banknetvn không c nh tranh v i các ngân hàng trong
vi c kinh doanh d ch v th . Banknetvn a ra m t n n t ng h t ng k thu t k t

55
i, phát huy t i a hi u qu c a các thi t b u cu i c a m i thành viên; qua ó

các ngân hàng tham gia vào Banknetvn hoàn toàn bình ng v i nhau; m i ngân
hàng có th t p trung vào th m nh c a mình: ví d ngân hàng A th m nh các
khu công nghi p thì ti p t c phát tri n ó, t c là m i 1 ngân hàng t p trung vào
vi c phát tri n kinh doanh, phát tri n th tr ng chính c a mình; khi ó th
tr ng th , h th ng thi t b u cu i t i Vi t Nam c ng s r t phát tri n, t n
ng c th m nh c a t ng ngân hàng thành viên h p l i.
2. Ngân hàng Á Châu ACB
ây là m t trong nh ng ngân hàng cung c p a ng các hình th c thanh
toán i n t , có th li t kê ra ây các ch Home banking, Internet banking,
Phone banking, Mobile Banking...
2.1 Home Banking
Home Banking là kênh phân ph i dich c a ngân hàng i n t ACB,
cho phép khách hàng th c hi n h u h t các giao ch chuy n kho n v i ngân
hàng Á Châu i nhà, v n phòng, công ty. Kh i o và ra l nh th c hi n các l nh
chuy n ti n thanh toán ti n cho khách hàng i tác, thanh toán ti n i n, n c,
i n tho i...mà không c n dùng ti n m t ph c nhu c u thanh toán trong kinh
doanh a doanh nghi p, ngoài ra khách hàng còn có th tra c u s d tài kho n
a mình.
Các ti n ích:
- Chuy n kho n (Funds Tranfer) : Cho phép khách hàng chuy n ti n t tài kho n
ti n g i thanh toán n các tài kho n khác
- Thanh toán hóa n (Bill Payment) : Khách hàng thanh toán các hóa n thanh
toán c c phí i n, n c, Internet, i n tho i... ã c ng ký tr c v i ngân
hàng nhanh chóng, ti n l i.

56
- Chuy n ti n (Money Tranfer) : Khách hàng chuy n ti n t tài kho n ti n g i

thanh toán m t i ACB n các tài kho n khác m t i h th ng ACB ho c
chuy n ti n n ng i nh n ti n m t b ng ch ng minh nhân dân,
passport...trong ho c ngoài h th ng ACB.
- Chuy n i ngo i t (Foreign Exchange) : Khách hàng có th chuy n i ng i
t sang tài kho n ti n g i thanh toán Vi t Nam ng trong h th ng ACB.
Ngoài ra khách hàng có th tra c u thông tin nh xem s tài kho n, li t kê
các giao ch trên tài kho n...
Theo th ng kê (2003), có kho ng 140 doanh nghi p s d ng d ch v
Homebanking c a ACB thanh toán tr c tuy n cho các i tác trong n c
ng chuy n kho n, trong s ó có 50 doanh nghi p là khách hàng th ng
xuyên. Doanh s giao d ch t 2 n3t ng m t tu n. Chi phí cho m i giao
ch ch là 4.000 ng.
2.2 Internet Banking
Internet banking a ngân hàng Á Châu là m t kênh phân ph i các n
ph m ch ngân hàng, mang ngân hàng n nhà, v n phòng... a khách hàng.
V i máy tính k t n i Internet, khách hàng có th truy c p vào Internet Banking
b t c lúc nào và b t i âu c cung c p h ng d n y t t các
n ph m, ch c a Ngân hàng Á Châu. Khách hàng ng có th xem s
tài kho n a mình, li t kê phát sinh giao ch trên tài kho n a mình, có th
g it t các th c m c, góp ý v s n ph m, ch c a ngân hàng...
2.3 Mobile banking
Mobile - Banking là m t ph ng ti n m i phân ph i s n ph m d ch v
Ngân hàng ACB. Khách hàng dùng n tho i di ng nh n tin theo m u c a
Ngân hàng g i n s d ch v 997 yêu c u Ngân hàng tr l i thông tin Ngân

57
hàng, thông tin tài kho n cá nhân ho c th c hi n giao d ch thanh toán hóa n
ti n n, n c, n tho i, truy n hình cáp, b o hi m, trích ti n t tài kho n ti n
i thanh toán sang th (Visa Electron, Master Electronic, Citimart) v.v... ti n
mua s m hàng hoá d ch v t i các i lý. M - Banking không c n dùng ti n m t,
t l nh giao d ch ch ng khoán.
D ch v Mobile - Banking là ti n ích c a Ngân hàng Á Châu cung c p
cho khách hàng có tài kho n t i Ngân hàng Á Châu có th dùng ti n trên tài
kho n c a mình thanh toán hóa n d ch v , mua s m hàng hóa d ch v n
gi n, an toàn, m i lúc m i n i không dùng ti n m t. Khách hàng có th l a ch n
thêm các ti n ích nh thông báo s d tài kho n khi có phát sinh giao d ch giúp
khách hàng giám sát liên t c s d tình hình ho t ng trên tài kho n c a mình.
Tham gia giao d ch ch ng khoán thông qua h th ng Mobile - Banking khách
hàng có th t l nh mua bán ch ng khoán, theo dõi s d ch ng khoán t i công
ty ch ng khoán ACBS, tình hình bi n ng giá ch ng khoán.
2.4 Phone Banking
V i ch này, khách hàng có th m i lúc - m i n i dùng n tho i c
nh, di ng u có th nghe c các thông tin v s n ph m d ch v Ngân
Hàng, thông tin tài kho n cá nhân. Phone Banking là h th ng t ng tr l i
ho t ng 24/24h, khách hàng nh n vào các phím trên bàn phím n tho i theo
mã do Ngân Hàng quy nh yêu c u h th ng tr l i các thông tin c n thi t.
Khách hàng s ti t ki m c th i gian không c n n Ngân Hàng v n giám sát
c các giao d ch phát sinh trên tài kho n c a mình m i lúc k c ngoài gi
hành chính .

58
2.5 M t s th s d ng trong thanh toán i n t c a ACB

Th e.Card c a ACB ra i vào tháng 6/2003. M c dù ACB không ph i là
ngân hàng có s l ng th ghi n phát hành nhi u nh t, tuy nhiên ngân hàng này
i ang là ngân hàng m nh nh t toàn qu c v vi c phát tri n m ng l i ch p
nh n th v i h n 3.500 m trên toàn qu c, t p trung ch y u nh ng n i có
ng c nh tranh cao nh thành ph H Chí Minh,Hà N i. u áng nói là
ng l i các c s ch p nh n th ã c ACB m r ng không ch v m t s
ng mà m r ng các lo i hình ch p nh n th . M ng l i ch p nh n th c a
ACB r t a d ng, có th c nh t i các m rút ti n m t, khách s n nhà hàng,
các trung tâm th ng m i, siêu th ,... c ng có th l u ng trên các d ch v du
ch, v n t i nh taxi, tàu du l ch,... Tính n cu i n m 2003, ACB ã phát hành
c kho ng 8.000 th ACB e.Card.
Th ghi n qu c t ACB-Visa Electron c ngân hàng ACB phát hành
i u n m 2004 và ACB-MasterCard Electronic phát hành vào tháng 7/2004.
ây là l n u tiên có th ghi n qu c t b ng VND d a trên công ngh th
thông minh, m t th hoàn toàn ph ng, không in ch n i nh tr c ây. Có hai
lo i là th có m nh giá c nh và th ch a có m nh giá c nh (n p ti n theo
yêu c u c a khách hàng). Khách hàng s d ng ti n trong tài kho n VND c a
mình thanh toán các giao d ch b ng ngo i t khác nhau các qu c gia khác
nhau. Ngay khi s d ng, chi phí giao d ch s c tr tr c ti p và t c th i vào
tài kho n t i ngân hàng c a khách hàng, các th này c ch p nh n thanh toán
và ng ti n m t hàng tri u i lý, ATM và h th ng ngân hàng trên th gi i.
n nay, s l ng phát hành c a 2 lo i th này ã t t i 20.000 th . Vào tháng
10/2004, ACB ti p t c k ho ch phát tri n s n ph m th ghi n b ng cách k t
p v i Citimart phát hành th ghi n qu c t Citimart.

59
3. Ngân hàng ngo i th ng Vi t Nam (VietComBank)

Các ch thanh toán i n t c cung c p b i VietComBank g m :
- Phát hành th tín d ng Vietcombank - Visa Card, Vietcombank - Master Card,
Vietcombank - American Express (s d ng trong và ngoài n c, rút ti n m t trên
máy VCB-ATM) và th ATM-Connect 24 (Connect 24 là th ng hi u th ghi n
i a do Vietcombank phát hành t tháng 4/2003, c phát tri n t th rút
ti n m t VCB-ATM tr c ây. Theo H i th ngân hàng Vi t Nam, tính n
tháng 7 n m 2004, ngân hàng này ã phát hành kho ng 370.000 th VCB
connect 24 v i h th ng 4.000 m ch p nh n th trên toàn qu c, ã có h n 3
tri u giao d ch c th c hi n v i doanh s h n 1.500 t ng, chi m n 60 %
th ph n th trong n c. S p t i, khi Vietcombank k t n i h th ng máy ATM
a mình v i h th ng ATM trên th gi i, th Connect 24 s tr thành th ghi n
qu c t có th giao d ch t i h n 900.000 máy ATM và 32 tri u m ch p nh n
th trên toàn th gi i.).
- Làm i lý thanh toán các lo i th tín d ng qu c t nh : Visa, Master Card,
American Express, JCB và Diners Club.
- Th c hi n thanh toán qu c t thông qua h th ng SWIFT, Money Gram ...
- D ch v E-banking, Home Banking...
Vietcombank là ngân hàng u tiên t i Vi t Nam cung c p d ch v thanh
toán billing tr c tuy n. D ch v “Vietcombank Cyber Bill Payment” (V-CBP)
c khai tr ng t ngày 26/ 08/ 2003 t i Hà N i và sau ó c m r ng ra
thành ph H Chí Minh và m t s t nh, thành khác trong c n c. Th c ch t ây
là m t d ch v th ng m i n t c a ngân hàng. Quá trình thanh toán c
th c hi n thông qua s k t n i tr c tuy n gi a h th ng thanh toán ngân hàng
i các n v cung c p hàng hoá, d ch v b ng gi i pháp công ngh c a Trung

60
tâm công ngh thông tin CDIT (thu c T ng công ty B u chính vi n thông).
th c hi n c d ch v này, khách hàng có tài kho n t i Vietcombank s ng ký
i ngân hàng thông qua Internet (t i a ch ngân hàng tr c tuy n
www.vcb.com.vn) c cung c p mi n phí user name và m t kh u. B c u
i V-CBP, khách hàng có th thanh toán phí cho các nhà cung c p d ch v là
u n thành ph H Chí Minh, Công ty b o hi m nhân th Prudential, Công
ty b o hi m AIA.
Ngoài ra Vietcombank và Techcombank còn ph i h p cùng v i VASC cung c p
ch v thanh toán tr c tuy n hoá n thông qua c ng thanh toán
http://paygate.com.vn. Khách hàng có th ki m tra và thanh toán các lo i hoá
n ti n n, n c, n tho i, mua vé máy bay... tr c ti p t tài kho n t i hai
ngân hàng này.
Vietcombank cung c p d ch v v i tên g i VCBmoney. V i kh n ng x
lý thông tin tr c tuy n, VCBMoney cung c p các d ch v thanh toán và truy v n
online cho các khách hàng t ch c tín d ng và t ch c kinh t có quan h thanh
toán và tài kho n v i Ngân hàng ngo i th ng, khách hàng ch y u là các t
ch c tín d ng và m t s t ng công ty l n c a nhà n c nh T ng công ty d u
khí, T ng công ty b o hi m, Vi t Nam Airline... G n ây, Vietcombank chi
nhánh thành ph H Chí Minh ã tri n khai d ch v VCBmoney cho 4 doanh
nghi p trên a bàn thành ph . M i ngày, VCBmoney th c hi n kho ng 50 giao
ch chuy n kho n và chuy n l ng cho nhân viên các công ty. T t c các giao
ch này u c xác th c b ng ch ký n t do Vietcombank cung c p.
4. TechCombank
4.1 Homebanking
Techcombank Homebanking là c m các d ch v cho phép khách hàng

61
qu n lý thông tin tài kho n c a mình m t i b t k m giao d ch nào c a

Techcombank. G m 4 d ch :
- Techcombank Fast Access Internet (website techcombank) : D ch v cho phép
truy v n s d tài kho n và các giao d ch tài kho n ã th c hi n b ng cách truy
p vào trang ch c a Techcombank (www.techcombank.com.vn), m c: “Ki m
tra tài kho n”.
- Techcombank MailAccess (Mail) : Ch c n có a ch e-mail và các ch ng
trình nh n, g i e-mail, và ng ký s d ng d ch v v i Ngân hàng, khách hàng
nh n c thông tin v tài kho n c a mình thông qua e-mail m i khi tài kho n
a khách hàng phát sinh giao d ch.
- Techcombank Mobile Access : H th ng cung c p thông tin s d và giao d ch
a tài kho n khách hàng (hai chi u: t ng ho c theo yêu c u) vào n tho i
di ng c a khách hàng b ng tin nh n SMS.
+T ng: Khi tài kho n c a khách hàng phát sinh giao d ch, h th ng s t
ng g i tin nh n v giao d ch phát sinh và s d hi n t i vào n tho i di ng
a khách hàng.
+Theo yêu c u: Khách hàng c ng có th ch ng g i tin nh n SMS t i h
th ng Techcombank nh n c tin nh n ph n h i v s d tài kho n c a
mình, t giá, lãi su t.
- Techcombank VoiceAccess (VOCALY) ( n tho i c nh) : M i thông tin
s d và hai giao d ch tài kho n g n nh t c a khách hàng, thông tin v t giá,
lãi su t … s c cung c p qua T ng ài t ng khi quay s 19001590.
4.2 TeleBank :
TELEBANK là h th ng d ch v thanh toán tr c tuy n t xa cho phép
khách hàng doanh nghi p có tài kho n ti n g i t i Techcombank th c hi n thanh

62
toán n t v i ngân hàng. V i h th ng này, khách hàng không c n ph i n

Techcombank mà v n có th th c hi n giao d ch v i Ngân hàng t i n i làm vi c
a mình thông qua ph n m m Telebank do Techcombank cung c p.
Các doanh ngh êp ch c n ng i t i bàn làm vi c ng có th th c hi n các giao
ch thanh toán nh l nh chuy n ti n, ho c thanh toán, theo dõi tình tr ng c a
nh chuy n ti n, in gi y báo n / báo có, giúp ti t ki m th i gian, chi phí và t ng
thu n ti n khi giao d ch v i Ngân hàng.
5. ng i Phòng
6: th ng EDI t i c ng H i Phòng
(Ngu n : Phòng k ho ch th ng kê, C ng H i Phòng)

EDI v n ch a c ng ng ph bi n i Vi t Nam. M t s doanh nghi p
ho c t ch c có ho t ng nghi p òi i trao i kh i l ng thông tin l n ã
quan tâm n EDI, trong ó c ng i Phòng là m t n ng ng EDI có hi u

63
qu . ng i Phòng ã xây d ng ch ng trình EDI theo tiêu chu n qu c t

EDIFACT, ghép n i l y d li u qu n lý container t h th ng thông tin MIS hi n
i a ng t o l p các báo cáo i n t theo m u chu n EDI qu c t g i cho
hãng tàu. Qua ki m tra, h th ng t k t qu theo tiêu chu n qu c t , s li u c p
nh t nhanh, p th i, y và chính xác, ch t l ng i u hành, qu n lý và trình
nghi p c nâng cao rõ r t. Thông qua ch ng trình EDI, hãng tàu ã t n
ng và th a h ng c toàn b s li u khai thác container a ng, ti t ki m
c chi phí, th i gian và nhân l c, nâng cao hi u qu khai thác, i u hành, qu n
lý.

64
CH NG III: M T S GI I PHÁP PHÁT TRI N THANH TOÁN

NT T I VI T NAM
Th ng i i n t hình thành Vi t Nam vào nh ng n m cu i cùng a
th p tr c và phát tri n v i t c ngày càng nhanh. S hình thành và phát
tri n này ch y u là do nhu c u th ng i ng nh s ng ng am ts
doanh nghi p. ng vào th i i m này m t s c quan nhà n c ng nh các t
ch c kinh t , c bi t là b th ng i ã nh n th c c hi u qu to l n a
th ng i i n t và xu h ng phát tri n nh c a lo i hình th ng i
này nên ã ch ng thành l p các n nghiên c u và xây d ng chính sách
pháp lu t.
T m 2003 th ng i i n t phát tri n nhanh chóng nh ng môi
tr ng chính sách và pháp lu t ch a theo p c th c t . H n th n a, cho t i
h t n m 2004 ch a có chính sách t m mô nào v th ng i i nt c
ban hành.
N m 2005 ánh d u m t b c ngo t quan tr ng i v i s phát tri n th ng
i i nt Vi t Nam. M t m t th ng i i nt ã tr nên t ng i ph
bi n trên t t các lo i hình giao ch G2B, B2B, B2C, C2C, óng góp nh t
nh cho s phát tri n th ng i. M t khác, l n u tiên th ng i i nt
chính th c c pháp lu t th a nh n, ng th i th t ng chính ph ã ban hành
Quy t nh phê duy t k ho ch t ng th phát tri n th ng i i n t giai n
2006 –2010. Có th k t lu n là cho t i h t n m 2005 th ng i i nt n c
ta ã k t thúc giai n u tiên là giai n hình thành và chính th c c pháp
lu t th a nh n. V i s chu n ã chín mu i và n l c to l n a doanh
nghi p và các c quan nhà n c, có th d oán t m 2007 th ng i i nt
Vi t Nam b c sang giai n th hai là giai n phát tri n nh .

65
Xét trên nhi u ph ng di n, thanh toán tr c tuy n là n n t ng c a các h

th ng th ng m i n t , là m t khâu có ý ngh a quan tr ng và gi vai trò quy t
nh trong th ng i i n t , s phát tri n a nó hoàn thi n hóa th ng
i nt , th ng m i nt c theo úng ngh a c a nó –là các giao
ch hoàn toàn qua m ng. Nh v y có th có th tri n khai t t giai n hai
phát tri n th ng i i nt t m 2006, m t u t t y u là ph i phát tri n và
hoàn thi n h th ng thanh toán i n t t i Vi t Nam. làm c i u này, xin
c nêu ra m t s gi i pháp sau i v i các c quan qu n lý nhà n c và doanh
nghi p.
I. I V I CÁC C QUAN QU N LÝ NHÀ N C
1. Nhanh chóng tri n khai các ch ng trình, d án c ra trong
K ho ch t ng th phát tri n th ng i i n t giai n 2006 –2010
K ho ch t ng th phát tri n th ng i i n t giai n 2006 –2010 ã
xác nh c tiêu và nh ng gi i pháp l n phát tri n th ng i i n t trong
trung n, trong ó có các ch ng trình, d án nh m phát tri n thanh toán i n
t , tiêu bi u là d án " Hi n i hóa ngân hàng và h th ng thanh toán" do Ngân
hàng Nhà n c ch trì v i c tiêu cung c p các ch ngân hàng hi n i bao
g m thanh toán. Tuy nhiên vi c tri n khai ph thu c ph n l n vào n l c và
s ph i h p a nhi u c quan nhà n c, tr c h t là cán b ngành trung ng
và y ban nhân dân các nh, thành ph tr c thu c trung ng. tri n khai t t
các ch ng trình, d án này, các c quan nhà n c c giao nhi m ch trì
c n n m rõ n i dung, c ích và các gi i pháp a ra sau ó d a trên th c t
a ngành, a ph ng l p k ho ch tri n khai th cho n m 2006 và c giai
n 5 n m 2006 –2010.

66
2. y nh ho t ng ph bi n và tuyên truy n v th ng i i nt
nói chung và thanh toán i n t nói riêng
M c dù ho t ng ph bi n và tuyên truy n th ng i i nt b t u
di n ra sôi ng trong n m 2005 và thu hút c s quan tâm a nhi u doanh
nghi p và ng i tiêu dùng nh ng l các doanh nghi p nh n th c c l i ích
a th ng i i n t nói chung và thanh toán i n t nói riêng v n ch a
nhi u. Theo th ng kê a m t cu c i u tra nh m ánh giá th c tr ng ng ng
CNTT Vi t Nam, ti n hành trên 2233 doanh nghi p 5 thành ph l n (Hà N i,
i Phòng, à N ng, C n Th , TP H Chí Minh) cho th y h n 90% các doanh
nghi p th , không quan tâm t i vi c xây d ng Website t qu ng bá mình
trên Internet, m c dù có i u ki n. Nh v y ng ng ngh a v i vi c thanh
toán i n t không th có i u ki n phát tri n. Thêm vào ó, thói quen thanh
toán tr c ti p a ng i tiêu dùng Vi t Nam, và s b ng , nghi ng i khi áp
ng các hình th c thanh toán tr c tuy n ng là nh ng rào n trong vi c phát
tri n thanh toán i n t .
Nh v y, song song v i các ho t ng ào o chính qui, c n y nh
n n a ho t ng tuyên truy n, ph bi n v l i ích và các i u ki n c n thi t
ng ng th ng i i n t thông qua các hình th c di n àn, h i th o, t ch c
s ki n và c bi t là tuyên truy n trên các ph ng ti n thông tin i chúng.
Hình th c tuyên truy n c n c im i d hi u, d ti p xúc v i a s ng i
dân, ng th i có tính n t ng nhóm it ng th nh các cán b qu n lý,
doanh nhân, ng i tiêu dùng, gi i tr .
3. Hoàn thi n h th ng pháp lu t, o hành lang pháp lý cho thanh toán
i nt
Tính n n m 2007, hành lang pháp lý cho th ng i i n t nói chung

67
và thanh toán i n t nói riêng ã n c thi t l p v i hàng lo t các Lu t,

Pháp l nh, chính sách, các v n n pháp lý c ban hành trong các n m tr c
ây... c bi t g n ây là s thông qua Lu t th ng i (s a i) vào tháng
5/2005, Lu t giao ch i n t có hi u l c t 1/3/2006, Ngh nh s
57/2006/N -CP (ban hành 9/6/2006) v th ng i i n t , qui nh v ch ng
th c i n t . Nh v y thanh toán i n t ã có m t hành lang pháp lý n
có th hoàn thi n và ti p c phát tri n.
Tuy nhiên v n c n có m t s vi c c n làm tr c m t. Cùng v i vi c ti p
c ban hành các v n n qui ph m pháp lu t liên quan n th ng i i nt
hoàn thi n khung pháp lu t hi n có, các c quan nhà n c c n ti n hành rà
soát nh ng qui nh ã ban hành tìm ra nh ng i m không phù h p, nh m
lo i nh ng qui nh ch a h p lý, s a i, b sung nh ng qui nh c n thi t
theo h ng không phân bi t i x gi a giao ch thông th ng và giao ch
i nt .
4. ào t o ngu n nhân l c và nâng cao nh n th c xã h i
* ào t o ngu n nhân l c :
Phát tri n quy mô và t ng c ng ch t l ng ào t o ngu n nhân l c v
thanh toán n t , ch tr ng phát tri n nhanh l c l ng cán b chuyên sâu, c
bi t là i ng chuyên gia ph n m m và k thu t, áp ng k p th i và th ng
xuyên nhu c u c a th tr ng trong th i gian t i.
Tr c m t, b ng nh ng hình th c thích h p t ch c th c hi n vi c ào
o, b i d ng ki n th c v thanh toán n t cho nh ng ng i ã t t nghi p
các tr ng i h c, cao ng, và trung h c chuyên nghi p thu c các chuyên
ngành có liên quan.
u t tho áng cho công tác ào t o,nghiên c u v thanh toán nt ,

68
n ch t gi a ào t o, nghiên c u và s n xu t kinh doanh. Xây d ng và th c

hi n ch ng trình c giáo viên i ào t o, b i d ng trong và ngoài n c
ng cao trình gi ng d y, t o u ki n cho h c sinh, sinh viên, nghiên c u
sinh i h c, th c t p và nghiên c u v thanh toán n t , áp d ng nh ng chính
sách c bi t cho vi c ào t o, b i d ng chuyên gia gi i.
* Nh n th c xã h i :
Phát tri n th ng m i n t nói chung và thanh toán n t nói riêng
ph i có s nh n th c sâu s c c a chính ph ,các nhà qu n lý, các nhà ho ch nh
chi n l c và toàn xã h i v c h i phát tri n và nh ng l i ích mà nó mang l i.
Chính ph các nhà qu n lý, các nhà ho ch nh ph i nh n th c c c h i và
i ích mà th ng m i n t mang l i thi t l p môi tr ng, v ch các chi n
c phát tri n và ra gi i pháp thích h p.
chi n l c và gi i pháp ó mà có k ho ch phát tri n c s h t ng
công ngh có chính sách phát tri n. Toàn xã h i nh n th c c c h i và l i ích
a thanh toán nt tham gia vào ho t ng thanh toán n t v i t cách
là ch th c a quá trình.
5. Phát tri n các công ngh h tr thanh toán i n t trên c s khuy n
khích chuy n giao công ngh t n c ngoài
Ban hành và ph c p các chính sách, bi n pháp khuy n khích u t phát
tri n công ngh ph c cho ho t ng thanh toán i n t , các tiêu chu n chung
s d ng trong thanh toán i n t , c bi t là chu n d li u i n t (EDI và
ebXML). ây là các công quan tr ng c bi t cho vi c tri n khai giao ch
th ng i i n t qui mô l n. Trong khi các công này ã c ph bi n trên
th gi i thì th c t cho th y, tính n h t n m 2005 h u nh ch a có doanh
nghi p hay t ch c nào Vi t Nam ng ng vào ho t ng a mình (tr m t

69
n kinh doanh duy nh t ng ng thành công EDI là c n i Phòng).

Khuy n khích h tr các ngân hàng và các t ch c tín ng tri n khai ng ng
công ngh m i vào ho t ng ngân hàng cà các lo i hình ch ngân hàng, c
bi t là d ch thanh toán i n t .
6. H p tác qu c t v th ng i i n t nói chung và thanh toán
i n t nói riêng
u tiên h p tác a ph ng v i các t ch c kinh t - th ng i qu c t
và khu v c nh WTO, APEC, ASEAN, ASEM và các t ch c chuyên trách v
th ng i a Liên H p Qu c nh UNCTAD, UNCITRAL, UNCEFACT.
u tiên h p tác song ph ng v i các n c có trình tiên ti n v th ng i
i n t , trên c s ó ti p thu các kinh nghi m quí giá v nhân l c,
thu t...nh m phát tri n h th ng thanh toán i n t trong n c.
c bi t, n m 2006 Vi t Nam là n c ch nhà c a Di n àn H p tác kinh
t Châu Á - Thái Bình D ng (APEC). Th ng i i n t là m t trong nh ng
ch ã c th o lu n và ã có nh ng cam k t th , c bi t là v các n i
dung thanh toán i n t , bí m t thông tin cá nhân, an toàn và an ninh ng,
ch ng th rác. V i t cách là n c ch nhà, Vi t Nam ã t ch c t t các s ki n
liên quan t i th ng i i n t trong khuôn kh APEC. Các c quan nhà c
ng ã ph i h p t t v i các doanh nghi p, n m v ng các v n c th o lu n,
và ã ch ng a ra nh ng cam k t phù h p nh t v i tình hình th c ti n a
tn c, tranh th h c i nh ng kinh nghi m xây d ng và th c thi chính sách
pháp lu t liên quan n th ng i i n t nói chung và thanh toán i n t nói
riêng a nhi u n n kinh t tiên ti n trong APEC nh Hoa , Canada, Nh t n
và nh ng n n kinh t khác nh Trung Qu c, ài Loan, Hàn Qu c, Singapore.

70
II. I V I CÁC T CH C KINH DOANH

1. i các Ngân hàng nói riêng : Hình thành liên minh ch t ch cho
th tr ng th c ng nh th tr ng thanh toán nt
Hi n nay, ng i có th c a ngân hàng này v n ch a th s d ng máy
ATM, máy POS c a ngân hàng khác.
Các ngân hàng c n có m t m ng cung c p các d ch v thanh toán nt
có kh n ng k t n i v i các nhà cung c p d ch v ; và phát tri n m ng l i i lý
thanh toán r ng kh p là m t cách i t t i k p các n n kinh t khác. N u k t
i vào m t h th ng thanh toán trung gian duy nh t thay cho tình tr ng m i
ngân hàng m t h th ng riêng nh hi n nay, ngân hàng s có u ki n t p trung
vào các chi n l c tr ng m v phát tri n c s khách hàng, phát tri n s n
ph m m i, nâng cao ch t l ng d ch v và t ng hi u qu ho t ng.
Các ngân hàng th ng m i ã hi n i hoá công ngh thông qua vi c u
h th ng core- banking ( ph n m m ngân hàng lõi) và các gi i pháp thanh toán
ng th . K t n i các nhà cung c p d ch v v i ngân hàng qua ph ng th c
thanh toán n t , ngân hàng m i có th khai thác t i a hi u qu cho các h
th ng core-banking này và cho phép ng i tiêu dùng thanh toán các d ch v m t
cách n gi n và thu n ti n.
Trên th gi i vi c thanh toán qua th r t ph bi n, nh ng n c ta th
i ch c dùng rút ti n m t. Vi c rút ti n t máy ATM tiêu dùng v
n ch t v n là thanh toán b ng ti n m t.
Vì v y, vi c tri n khai các mô hình k t n i và cung c p các d ch v là b c i
t y u trong công cu c chuy n i t n n kinh t ti n m t sang kinh t nt .
u m c a ph ng th c này tr c tiên là giúp ng i tiêu dùng thu n l i trong
ho t ng giao d ch hàng ngày, giúp khai thác h th ng h t ng k thu t mà

71
ngành ngân hàng ã u t trang b , h n ch lãng phí và xây d ng thói quen tiêu
dùng v n minh.
2. Ch ng tìm hi u l i ích a th ng i i n t nói chung và
thanh toán i n t nói riêng
M c dù th ng i i nt Vi t Nam ã phát tri n khá r m r trong
nh ng n m g n ây, tuy nhiên r t nhi u doanh nghi p, trong ó có c các doanh
nghi p nhà n c có qui mô l n, v n ch a hi u rõ v l i ích a nó, mà m t trong
nh ng khâu quan tr ng nh t là thanh toán. H u h t các doanh nghi p u có r t
ít thông tin ng nh ít tìm hi u v các ph ng th c, cách th c ho t ng, ng
nh nh ng u i m a thanh toán i n t mang i. Trong khi ó h u h t các
doanh nghi p có v n n c ngoài ã n m b t c l i ích, ng nh bi t cách
ng ng th ng i i n t t lâu, ó là nguyên nhân vì sao thành ph n kinh t
có v n ut n c ngoài luôn có ng l c nh tranh khá cao và t tr ng xu t
kh u l n.
Các doanh nghi p, dù qui mô l n hay nh u nên ch ng tìm hi u
nh ng l i ích to l n a thanh toán i n t (ti t ki m th i gian, nhân l c, t ng
hi u qu kinh doanh...) coi nh ây là m t trong nh ng nhi m g n v i vi c
xây d ng chi n l c kinh doanh dài n. Trong b i nh ng ng thông tin có
tác ng to l n và toàn di n t i n ng l c nh tranh a t ng doanh nghi p và
Vi t Nam gia nh p t ch c Th ng i th gi i WTO, s c ép nh tranh t vi c
m c a th tr ng r t l n nên vi c tìm hi u l i ích và ng ng th ng i
i n t nói chung và thanh toán i n t nói riêng nâng cao s c nh tranh là
c p thi t.

72
3. Xác nh ph ng th c thanh toán i n t phù h p và có chính sách

u t m t cách h p lý
M t s doanh nghi p ã áp ng th ng i i n t và nh n th c cl i
ích ng nh t m quan tr ng a thanh toán i n t , tuy nhiên còn g p r t nhi u
b ng , khó kh n trong vi c tri n khai th . Trong r t nhi u các ph ng th c
thanh toán i n t hi n nay, doanh nghi p c n tìm hi u, nghiên c u và t ch n
cho mình ph ng th c thanh toán phù h p v i qui mô doanh nghi p, lo i hình
kinh doanh, trình cán b , c s h t ng, công ngh ... a mình.
Trên c s ã ch n l a c ph ng th c thanh toán phù h p, doanh nghi p
c n xây d ng k ho ch tri n khai th , bao g m k ho ch tài chính trên c s
u t vào thi t và công ngh , u t vào ngu n l c con ng i...C n ut
m t cách h p lý, không nên quá lãng phí, u t m t cách t, thi u tính toán.
4. Ch ng góp ý các chính sách và pháp lu t, góp ph n hoàn thi n
hành lang pháp lý cho thanh toán i n t
Th ng i i n t là m t nh v c r t m i và phát tri n c c mau
nên các c quan xây d ng chính sách, pháp lu t không ph i lúc nào ng a ra
c các chính sách hay pháp lu t phù h p v i qui lu t phát tri n a th ng
i i n t . H n th n a, các chính sách, pháp lu t liên quan n th ng i
i n t nói chung và thanh toán i n t nói riêng u có it ng là các doanh
nghi p kinh doanh. Trong quá trình ho t ng a mình, doanh nghi p có th
nh n ra c nh ng i m phù h p ng nh nh ng i m còn n ch trong các
chính sách, pháp lu t. Chính vì th các doanh nghi p c n có s ph i h p ch t ch
v i các c quan so n th o, ban hành lu t thông qua vi c óng góp các ý ki n,
tham gia các di n àn...nh m h tr cho các c quan nhà n c hoàn thành t t
nhi m xây d ng chính sách, pháp lu t liên quan n th ng i i nt .

73
K T LU N
Nh v y, qua quá trình tìm hi u, nghiên c u, chúng ta ã có c cái nhìn

rõ nét và sâu s c h n v v n thanh toán i n t , t nh ng l i ích mà nó mang
i, nh ng i ro có kh ng y ra , n các b c th c hi n trong m t quy trình
thanh toán i n t , hay v n thanh toán trong các hình th c B2B, B2C...t ó
kh ng nh m t i u r ng, thanh toán i n t m t trong nh ng i u ki n c n,
có ý ngh a quy t nh trong vi c hoàn thi n và phát tri n th ng i i nt .
Trên c s phân tích các s li u i u tra và ánh giá toàn di n v tình hình
phát tri n h th ng thanh toán i n t t i Vi t Nam, có th rút ra c nhi u k t
lu n l n. ó là chúng ta m i ch ph n nào áp ng c các i u ki n phát
tri n thanh toán i n t , còn r t nhi u các v n còn t n i nh h th ng thanh
toán ngân hàng còn ch a hoàn thi n, t ng thu t a xã h i ch a t c
trình cao, c s pháp lý c a thanh toán i n t ch a c thi t l p m t cách
ng b , v n còn nhi u i u khúc m c...
Nh v y, mu n hoàn thi n c h th ng các ch thanh toán i n t
t ó phát tri n th ng i i n t t i Vi t Nam, chúng ta còn r t nhi u i u
c n ph i rút kinh nghi m và gi i quy t. i u này òi i s ph i h p ch t ch và
s c g ng h n n a a r t nhi u it ng, không ch các c quan Nhà n c có
trách nhi m mà còn òi i s h p tác a các doanh nghi p kinh doanh và
ng i dân. Hi ng trong m t t ng lai g n ây, Vi t Nam có th có cm t
h th ng thanh toán i n t hoàn thi n, góp ph n vào s phát tri n a th ng
i i nt ang di n ra nh bão trên toàn th gi i.

74
DANH C TÀI LI U THAM KH O
1. Sách Th ng m i n t - B Th ng m i –Nhà xu t b n Th ng kê 1999

2. án qu c gia v k thu t TM T –B Th ng m i (Hà N i, 2005)
3. nguyên E-banking Vi t Nam n m 2002
4. Báo cáo Th ng m i n t Vi t Nam 2003, 2004, 2005, 2006 –B
Th ng m i
5. Tyree,A.(2000 ) Virtual Cash_ payment on the Internet
6. Legal and regulatory issues : the challenge to E-commerce and E-business
(Rodolfo Noel S. Quimbo)
7. The Microeconomics of E-Commerce (Sandeep Kapur)
8. The Economics of Electronic Commerce (2003. Choi, Stahl & Whinston)
9. UncTad( 2000 ) TRade Point Review
10.Adersen consulting ( 1996) Electronic Commerce : Asia's Emerging
Market, The economist Intelligence Unit
11.Website Tr ng i c Ngo i Th ng
http://www.ftu.edu.vn
12.Website B th ng i Vi t Nam
http://www.mot.gov.vn
13.Website Phòng Th ng i và công nghi p Vi t Nam
http://www.vcci.com.vn/
14.http://www.vecvn.com
15.Craig D.Mason ( 2000 ) Electronic Monet and its Legal applications
within the UK,Wired Magazinehttp://wikipedia.org
16.Website Ngân hàng Á Châu (ACB)
www.acbbank.com.vn

75
17.Website Ngân hàng ngo i th ng Vi t Nam (VietComBank)

http://www.vietcombank.com.vn
18.Website Techcombank
www.techcombank.com.vn
19.Website ng i Phòng
http://www.haiphongport.com.vn/

76

Luan Van Thanh Toan Dien Tu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Luan Van Thanh Toan Dien Tu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lê Duy H ng –K48 KT T

Brought to you by http://eac.vn

1. Trao i d li u tài chính n t .................................................................. 36

Brought to you by http://eac.vn

II. I V I CÁC T CH C KINH DOANH................................................. 71

Brought to you by http://eac.vn

B2B Business to Business

Brought to you by http://eac.vn

Trong nh ng n m g n ây, s phát tri n nh c a th ng i i nt

Brought to you by http://eac.vn

N THANH TOÁN TRONG

CH NG I: QUY TRÌNH THANH TOÁN TH NG M I NT

Brought to you by http://eac.vn

- T ng quá trình l u thông ti n t và hàng hóa

Brought to you by http://eac.vn

hàng có kh n ng cung c p d ch v m i (internet banking) và thu hút thêm nhi u

Brought to you by http://eac.vn

n. Internet m t ph ng ti n có tính kinh t cao các ngân hàng có th m

Brought to you by http://eac.vn

ph i x p hàng ch t i l t mình. Gi ây, v i d ch v ngân hàng nt ,h

Brought to you by http://eac.vn

khác thanh toán ngoài qu c gia ch th c trú.

Brought to you by http://eac.vn

- th ng máy tính c a ngân hàng ho t ng kém hi u qu ho c l i t các

Brought to you by http://eac.vn

Brought to you by http://eac.vn

6. R i ro trong thanh toán nt

Brought to you by http://eac.vn

th c hi n các giao d ch gi m o. R i ro này có th d n n t n th t cho c ch

Brought to you by http://eac.vn

- Nhân viên CSCNT gi m o hoá n thanh toán th : (Multiple Imprints)

Brought to you by http://eac.vn

II. V N THANH TOÁN TRONG M T S HÌNH TH C C A

- Khách hàng l a ch n các s n ph m trên website c a ng i bán

Brought to you by http://eac.vn

- K t qu c g i v cho máy ch c a ng i bán x lý ch p nh n n hàng

Brought to you by http://eac.vn

1.2.2 D ch v ngân hàng qua n tho i (Tel Banking)

Brought to you by http://eac.vn

1.2.4 D ch v ngân hàng qua Internet (Internet banking)

Brought to you by http://eac.vn

tr ng n tho i di ng qu là m t th tr ng y ti m n ng cho lo i hình d ch

Brought to you by http://eac.vn

"t " ti n nt c phát hành b i m t ngân hàng và c bi u di n cho m t

Brought to you by http://eac.vn

2. Thanh toán i n t gi a doanh nghi p –doanh nghi p (B2B)

Brought to you by http://eac.vn

ch kinh doanh, ti t ki m th i gian và chi phí so v i trao i d li u phi c u

Có 5 b c c b n ho c quy trình trong m t giao d ch EDI n hình.

- D ch d li u chuy n i : B c ti p theo là d ch t p ho c CSDL sang nh

- Truy n thông : Sau ó máy tính ph i n i và chuy n t ng các t p d li u ó

Brought to you by http://eac.vn

n m t m ng giá tr gia t ng (VAN) ã thu x p tr c. VAN ph i x lý t ng t p

- X lý tài li u nt : n ây thì h th ng ng d ng n i b c a công ty nh n

2.2 Thanh toán n t trong ngo i th ng

2.2.1 Gi i thi u v eUCP

Trong th ng m i qu c t , ho t ng thanh toán qu c t ph bi n c

Brought to you by http://eac.vn

vào vi c xu t trình các ch ng t n t qua m ng (Internet).

ng 3 : Quy trình xu t trình ch ng t truy n th ng trong TTQT

Xu t trình ch ng t (truy n th ng)

Ngân hàng thông báo Ngân hàng phát hành

i v i ph ng th c xu t trình ch ng t truy n th ng, ng i bán sau khi