Bộ môn Hệ Thống Thông Tin - Khoa Công Nghệ Thông Tin

Trường ĐHKHTN – tp HCM

Đề cương môn học

CÁC HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU NÂNG CAO

Advanced Database Systems

PGS TS Đồng Thị Bích Thủy

Số tiết: 60 (44t LT, 30t tự học, 16t bài đọc thêm & kiểm tra thường xuyên có chấm điểm)

Tóm tắt môn học: Cung cấp cho học viên những kiến thức nâng cao về hệ cơ sở dữ liệu
quan hệ và hướng đối tượng. Môn học đặc biệt chú ý đến những vấn đề đảm bảo tính
nhất quán toàn cục đối với các phụ thuộc dữ liệu trong mọi kiểu lược đồ CSDL quan hệ.
Sau khi học xong, học viên sẽ biết cách khai thác tốt một cơ sở dữ liệu quan hệ, đặc biệt
những CSDL thường đặt ra vấn đề nhất quán toàn cục, và CSDL hướng đối tượng, qua
các câu lệnh SQL-99 và OQL (ODMG 3.0) ở trình độ nâng cao.

Tóm tắt môn học bằng tiếng Anh: Advanced knowledge on relational and obect-oriented
database systems. Global consistency with respect to data dependencies in relational
databases is presented in deep. Upon completion of the course, students know how to
explore efficiently relational database, especially regarding to global consistency
satisfaction, and to querying on universal instances, and object-oriented datbase, and this
through advanced queries in SQL-99 and OQL (ODMG 3.0).

Các môn học trước: Không

Yêu cầu: bắt buộc đối với ngành Khoa Học Máy Tính và ngành Hệ Thống Thông Tin

Nội dung môn học:

Phần I: CSDL quan hệ

Chương 1: Dẫn nhập các hệ cơ sở dữ liệu
1.1 Khái niệm CSDL
1.2 Mục tiêu của các hệ CSDL
1.3 Kiến trúc và chức năng của một hệ quản trị CSDL
1.4 Lịch sử phát triển các mô hình dữ liệu
1.5 Nhắc lại các khái niệm cơ bản của mô hình quan hệ, Phụ thuộc hàm và các cơ
chế kiểm tra
1.6 Các tiêu chuẩn chất lượng của một lược đồ CSDL quan hệ (dạng chuẩn, bảo
toàn phụ thuộc hàm, bảo toàn thông tin)
1.7 Nhắc lại hai cách tiếp cận tổng hợp và phân rã để thiết kế một lược đồ CSDL
quan hệ đạt tiêu chuẩn chất lượng tốt nhất

(Đọc thêm: Chương1,7, sách #1; Chương 1,2,5,6,10,11, sách #2)

Chương 2: Một số vấn đề liên quan đến thiết kế và khai thác CSDL quan hệ
Vấn đề nhất quán và đầy đủ toàn cục trong CSDL quan hệ:
- Khái niệm “cửa sổ toàn cục” và thể hiện tiêu biểu
- Điều kiện duy nhất và cơ chế ràng buộc khóa ngoại sửa đổi

cập nhật 3/2010 1

Đồng Thị Bích Thủy
 Bộ môn Hệ Thống Thông Tin - Khoa Công Nghệ Thông Tin
Trường ĐHKHTN – tp HCM

- Vùng ảnh hưởng duy nhất của tập thuộc tính X và cơ chế kiểm tra khi
thêm/xóa/sửa liên quan đến X
- Phụ thuộc hàm có nguy cơ dẫn đến mâu thuẫn và cơ chế kiểm tra

(Đọc thêm: một số bài báo trên tạp chí ACM và hội nghị quốc tế: sẽ cung cấp trực tiếp
cho học viên)

Chương 3: Xử lý và tối ưu hóa câu truy vấn

3.1 Nhắc lại các ngôn ngữ truy vấn:
- Đại số quan hệ
- Ngôn ngữ tân từ quan hệ
- SQL, chuẩn 99
3.2 Cây truy vấn trong đại số quan hệ và các phép biến đổi cây để định trị truy vấn
3.3 Đồ thị quan hệ liên thông trong ngôn ngữ tân từ quan hệ và vấn đề phân rã đồ
thị để định trị truy vấn
3.4 Về vấn đề tối ưu hóa truy vấn

(Đọc thêm: Chương 11, sách #1; Chương 8,9, sách #2; Sách #3; và các bài báo chọn
lọc sẽ cung cấp cho học viên)

Phần II: CSDL hướng đối tượng

Chương 4: Mô hình CSDL hướng đối tượng và chuẩn ODMG 3.0
4.1 Từ CSDL quan hệ sang CSDL hướng đối tượng
4.2 Hệ quản trị CSDL hướng đối tượng: các đặc trưng
4.3 Mô hình đối tượng và ngôn ngữ mô tả ODL

(Đọc thêm:Chương 2, sách #4; Chương 20, 22, sách #2; và các bài báo chọn lọc sẽ
cung cấp cho học viên)

Chương 5: Ngôn ngữ truy vấn đối tượng

5.1 Nguyên tắc của ngôn ngữ OQL
5.2 Một số điểm cần chú ý
5.3 Các cách phát biểu câu truy vấn

(Đọc thêm: Chương 3,4, sách #4; Chương 21, sách #2; và các bài báo chọn lọc sẽ cung
cấp cho học viên)

Chương 6: Vấn đề toàn vẹn dữ liệu

6.1 Phân loại các ràng buộc toàn vẹn
6.2 Các cách tích hợp RBTV trong mô hình đối tượng:
• Hàm kiểm tra trong lớp đối tượng
• Hệ thống phân cấp các RBTV đi kèm hệ thống phân cấp các lớp đối tượng
• Lồng việc kiểm tra RBTV trong các phương pháp cơ sở
• Một số phương pháp khác

(Đọc thêm: các bài báo chọn lọc sẽ cung cấp cho học viên)

cập nhật 3/2010 2

Đồng Thị Bích Thủy
 Bộ môn Hệ Thống Thông Tin - Khoa Công Nghệ Thông Tin
Trường ĐHKHTN – tp HCM

Tài liệu đọc thêm:

1. J.F. Ullman:
Principles of Database and Knowledge-base Systems.
Vol I. Computer Science Press, 1998.
2. Ramez Elmasri, Shamkant B. Navathe :
Fundamentals of database systems.
Addison Wesley - 4th edition, 2003.
3. Jim Melton, Alan R. Simon:
Understanding the New SQL: a complete guide.
Morgan Kauffmann, 1993.
4. R.G.G. Cattell, D. Barry, et al:
The Object Data Standard: ODMG 3.0
Morgan Kauffmann, 2000.
5. Các bài báo/báo cáo khoa học chọn lọc

Thang điểm đánh giá môn học:

a) kiểm tra kiến thức nâng cao từ bài báo KH đọc thêm.......................................: 2 đ
b) kiểm tra thường xuyên kiến thức đọc thêm từ sách và bài tập chấm điểm.......: 3 đ
c) thi cuối môn ..............……………………………………….………………...: 5 đ

cập nhật 3/2010 3

Đồng Thị Bích Thủy