Tai Lieu TTHCM 8049

CHƯƠNG MỞ ĐẦU vọng của một giai cấp, mạng Việt Nam; tài sản mạng Việt Nam
Nam; tài sản mạng Việt Nam trong

ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG một dân tộc, được hình tinh thần to lớn của Đảng dòng chảy của thời đại
PHÁP NGHIÊN CỨU thành trên cơ sở thực tiễn và của dân tộc. mới mà cốt lõi là tư tưởng
VÀ Ý NGHĨA HỌC TẬP nhất định. Từ kết quả nghiên cứu đã về độc lập dân tộc gắn
MÔN TƯ TƯỞNG HỒ b. Khái niệm tư tưởng đạt được, năm 2003 trong liền với chủ nghĩa xã hội.
CHÍ MINH Hồ Chí Minh . giáo trình tư tưởng Hồ Các quan điểm cơ bản của
Chủ tịch Hồ Chí Minh là Qua quá trình nghiên cứu Chí Minh các nhà khoa hệ thống tư tưởng Hồ Chí
vị lãnh tụ thiên tài của lâu dài, qua nhiều cuộc học đã nêu ra khái niệm tư Minh không chỉ được
cách mạng Việt Nam, hội thảo đã có rất nhiều ý tưởng Hồ Chí Minh có nội phản ánh trong bài nói,
danh nhân văn hoá kiệt kiến khác nhau về khái dung như sau: Tư tưởng bài viết mà được thể hiện
xuất. Cuộc đời và sự niệm tư tưởng Hồ Chí Hồ Chí Minh là một hệ trong quá trình chỉ đạo
nghiệp của Người là đề tài Minh. thống quan điểm toàn thực tiễn cách mạng
được rất nhiều học giả Đại hội IX Đảng Cộng diện và sâu sắc về những phong phú của Người;
quan tâm nghiên cứu. sản Việt Nam đã nêu ra vấn đề cơ bản của cách được Đảng Cộng sản Việt
Điều đó được thể hiện nhận thức cơ bản của mạng Việt Nam từ cách Nam vận dụng và phát
trong các bài viết về Đảng về tư tưởng Hồ Chí mạng dân tộc dân chủ triển sáng tạo qua các giai
Người ngay từ khi Người Minh làm định hướng cho nhân dân đến cách mạng đoạn cách mạng.
còn sống. Đảng Cộng sản việc nghiên cứu và giảng xã hội chủ nghĩa; là kết b. Nhiệm vụ nghiên cứu
Việt Nam từ Đại hội lần dạy tư tưởng của Người. quả của sự vận dụng sáng - Cơ sở hình thành tư
thứ II đến nay đã liên tục Đại hội IX nêu rõ: ...“ tư tạo và phát triển chủ tưởng Hồ Chí Minh nhằm
khẳng định vai trò, ý tưởng Hồ Chí Minh là nghĩa Mác - Lênin vào khẳng định sự ra đời của
nghĩa, tác dụng của đường một hệ thống quan điểm điều kiện cụ thể của nước tư tưởng Hồ Chí Minh là
lối chính trị, tư tưởng, đạo toàn diện và sâu sắc về ta đồng thời là sự kết tinh một tất yếu khách quan;
đức, phong cách, phương những vấn đề cơ bản của tinh hoa dân tộc và trí tuệ -Các giai đoạn hình thành,
pháp, Hồ Chí Minh đối cách mạng Việt Nam, là thời đại nhằm giải phóng phát triển tư tưởng Hồ Chí
với cách mạng Việt Nam. kết quả của sự vận dụng dân tộc, giải phóng giai Minh;
Đặc biệt, từ sau khi Hồ và phát triển sáng tạo chủ cấp và giải phóng con -Nội dung, bản chất cách
Chí Minh qua đời, việc nghĩa Mác - Lênin vào người. mạng, khoa học, đặc điểm
nghiên cứu, học tập tư điều kiện cụ thể nước ta, Như vây: của các quan điểm trong
tưởng của Người được kế thừa và phát triển các Tư tưởng Hồ Chí Minh hệ thống tư tưởng Hồ Chí
quan tâm và diễn ra mạnh giá trị truyền thống tốt được nhận diện như một Minh;
mẽ. Nhân dịp kỷ niệm 90, đẹp của dân tộc, tiếp thu hệ thống tri thức tổng hợp, -Vai trò nền tảng tư
100 và 110 năm ngày sinh tinh hoa văn hoá nhân bao gồm: tư tưởng triết tưởng, kim chỉ nam hành
của Người đã diễn ra loại. Đó là tư tưởng giải học, tư tưởng kinh tế, tư động của tư tưởng Hồ Chí
những cuộc hội thảo lớn. phóng dân tộc, giải phóng tưởng chính trị, tư tưởng Minh đối với cách mạng
Các đồng chí lãnh đạo giai cấp, giải phóng con quân sự, tư tưởng văn hóa, Việt Nam;
Đảng, Nhà nước như người, về độc lập dân tộc đạo đức và nhân văn. -Quá trình nhận thức, vận
Trường Chinh, Võ gắn liền với CNXH. Tư Tư tưởng Hồ Chí Minh là dụng và phát triển tư
Nguyên Giáp, Phạm Văn tưởng Hồ Chí Minh soi hệ thống các quan điểm tưởng Hồ Chí Minh qua
Đồng, Lê Duẩn ... đã có đường cho cuộc đấu tranh về cách mạng Việt Nam, các giai đoạn cách mạng
các tác phẩm nghiên cứu của nhân dân ta giành bao gồm tư tưởng về vấn của Đảng và Nhà nước ta;
về tư tưởng của Người. thắng lợi, là tài sản tinh đề dân tộc và cách mạng -Các giá trị tư tưởng lý
Đại hội VII của Đảng ta thần vô giá của Đảng và giải phóng dân tộc; tư luận của Hồ Chí Minh đối
đã xác định: “ Đảng lấy dân tộc...”. tưởng về chủ nghĩa xã hội với kho tàng tư tưởng, lý
chủ nghĩa Mác -Lênin, tư Trong khái niệm này và con đường đi lên chủ luận cách mạng thế giới.
tưởng Hồ Chí Minh làm Đảng ta bước đầu làm rõ nghĩa xã hội; về Đảng 3. Mối quan hệ giữa môn
nền tảng tư tưởng, kim chỉ được: Cộng sản Việt Nam; về học này với môn học :
nam cho hành động”. Một là, bản chất cách đại đoàn kết dân tộc và những nguyên lý cơ bản
Trên cơ sở đó Đảng ta chỉ mạng và khoa học của tư đoàn kết quốc tế; về dân của chủ nghĩa Mác - Lê
rõ cần tổ chức học tập, tưởng Hồ Chí Minh: Đó là chủ, nhà nước của dân, do nin và Đường lối cách
nghiên cứu một cách có hệ thống các quan điểm lý dân và vì dân; về văn hóa, mạng của Đảng Cộng
hệ thống tư tưởng Hồ Chí luận, phản ánh những vấn đạo đức... sản Việt Nam.
Minh nhằm quán triệt và đề có tính qui luật của Như vậy, tư tưởng Hồ Chí a. Mối quan hệ giữa môn
vận dụng tư tưởng của cách mạng Việt Nam; tư Minh là một khái niệm học tư tưởng Hồ Chí
Người trong sự nghiệp đổi tưởng Hồ Chí Minh cùng khoa học phản ánh được Minh với môn học Những
mới. với chủ nghĩa Mác - Lê bản chất của vấn đề. Tư nguyên lý cơ bản của chủ
I ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN nin là nền tảng tư tưởng, tưởng đó đã trở thành nghĩa Mác - Lê nin.
CỨU. kim chỉ nam cho hành ngọn cờ thắng lợi của Môn học tư tưởng Hồ Chí
1Khái niệm tư tưởng và động của Đảng và dân tộc cách mạng Việt Nam Minh với môn học
tư tưởng Hồ Chí Minh. Việt Nam. trong suốt hơn 75 năm Những nguyên lý cơ bản
a. Khái niệm tư tưởng. Hai là, nguồn gốc tư qua và tiếp tục soi sáng của chủ nghĩa Mác- Lê
Theo nghĩa phổ thông tưởng lý luận của tư tưởng con đường chúng ta tiến nin có mối quan hệ biện
nhất, tư tưởng là sự phản Hồ Chí Minh là chủ nghĩa lên xây dựng một nước chứng chặt chẽ, thống
ánh hiện thực trong ý Mác - Lê nin; giá trị văn Việt Nam hoà bình, độc nhất. Muốn nghiên cứu
thức, là biểu hiện mối hóa dân tộc, tinh hoa văn lập thống nhất và CNXH tốt, giảng dạy và học tập
quan hệ của con người với hóa nhân loại. dưới sự lãnh đạo của tốt môn tư tưởng Hồ Chí
thế giới xung quanh. Ba là, nội dung cơ bản Đảng Cộng sản Việt Nam. Minh phải nắm vững kiến
Khái niệm tư tưởng trong nhất của tư tưởng Hồ Chí 2.Đối tượng và nhiệm vụ thức của môn học Những
tư tưởng Hồ Chí Minh Minh bao gồm những vấn của môn học tư tưởng nguyên lý cơ bản của chủ
được dùng với nghĩa là hệ đề liên quan trực tiếp đến Hồ Chí Minh. nghĩa Mác - Lê nin.
thống những quan điểm, cách mạng Việt Nam. a Đối tượng nghiên cứu b. Mối quan hệ giữa môn
quan niệm, luận điểm Bốn là, giá trị, ý nghĩa, Đối tượng nghiên cứu tư học này với môn học:
được xây dựng trên nền sức hấp dẫn, sức sống lâu tưởng Hồ Chí Minh là: hệ Đường lối cách mạng của
tảng triết học nhất quán, bền của tư tưởng Hồ Chí thống quan điểm, quan Đảng Cộng sản Việt Nam.
đại biểu cho ý chí nguyện Minh: soi đường cho cách niệm, lý luận về cách
1
Môn học tư tưởng Hồ Chí điểm cách mạng trên nền xâm lược nước ta, nhân nhất của một tổ chức cách
Minh có mối quan hệ gắn tảng chủ nghĩa Mác- Lê dân ta đã anh dũng đứng mạng la quốc tế cộng sản.
bó chặt chẽ với môn học nin, tư tưởng Hồ Chí lên chống lại bọn cướp Quốc tế cộng sản có ảnh
Đường lối cách mạng của Minh; kiên định mục tiêu nước và bè lũ bán nước. hưởng rất to lớn phong
Đảng Cộng sản Việt Nam. độc lập dân tộc gắn liền Phong trào diễn ra theo trào cách mạng thuộc địa.
Nghiên cứu, học tập môn với chủ nghĩa xã hội; chủ hai khuynh hướng cơ bản: Đây là nơi cung cấp lý
tư tưởng Hồ Chí Minh động đấu tranh chống + Thứ nhất: Theo hệ tư luận, nguồn tài chính, đào
trang bị cơ sở thế giới những quan điểm sai trái tưởng phong kiến bao tạo cán bộ .v.v. cho các
quan và phương pháp luận bảo vệ chủ nghĩa Mác- lê gồm phong trào của nước thuộc địa. Tạo ra
khoa học để nắm vững nin và tư tưởng Hồ Chí Trương Cộng Định, những hạt giống đầu tiên
kiến thức về đường lối Minh, chủ trương, đường Nguyễn Trung Trực ở cho cách mạng thuộc địa.
cách mạng của Đảng lối của Đảng, pháp luật Nam bộ, phong trào Cần Tóm lại, trong những điều
Cộng sản Việt Nam. của nhà nước; biết vận Vương 1885-1895, phong kiện lịch sử như vậy, Hồ
II. PHƯƠNG PHÁP dụng tư tưởng Hồ Chí trào khởi nghĩa nông dân Chí Minh đã xuất hiện,
NGHIÊN CỨU Minh vào giải quyết các Yên Thế 1883-1913... Trên hành trình tìm đường
1. Cơ sở phương pháp vấn đề của cuộc sống. + Thứ hai: Theo hệ tư cứu nước Người đã đến
luận. Bồi dưỡng phẩm chất tưởng tư sản bao gồm với chủ nghĩa Mác -
Nghiên cứu, giảng dạy, đạo đức cách mạng và phong trào Duy Tân của Lênin, nhận thức được xu
học tập môn tư tưởng Hồ rèn luyện bản lĩnh chính cụ Phan Chu Trinh, phong thế phát triển của thời đại
Chí Minh phải trên cơ sở trị. trào Đông Du của cụ Phan mới và tìm ra con đường
thế giới quan và phương Thứ nhất: Học tập tư Bội Châu ... cứu nước đúng đắn cho
pháp luận của chủ nghĩa tưởng Hồ Chí Minh giúp Nhưng các phong trào đó cách mạng Việt Nam -
Mác Lê nin và các quan nâng cao lòng tự hào về dù diễn ra dưới ngọn cờ con đường cứu nước theo
điểm có giá trị phương Người, về Đảng Cộng sản nào đều đi đến kết cục cách mạng vô sản. Từ
pháp luận của Hồ Chí Việt Nam, về Tổ quốc thất bại. Nguyên nhân là người tìm đường, Hồ Chí
Minh. Việt Nam, tự nguyện do thiếu một đường lối Minh trở thành người dẫn
a. Đảm bảo nguyên tắc “sống, chiến đấu, lao cứu nước đung đắn, thiếu đường cho dân tộc. Người
thống nhất tính Đảng và động, học tập theo gương một phương pháp cách sáng lập ra Đảng Cộng
tính khoa học. Bác Hồ vĩ đại”. mạng khoa học, không sản Việt Nam, cùng với
b. Quan điểm thực tiễn và Thứ hai: Trên cơ sở nhận thức được thời đại Đảng đưa dân tộc thoát
nguyên tắc lý luận gắn những kiến thức đã được mới.. Phong trào giải khỏi xiềng xích nô lệ.
liền với thực tiễn. học, sinh viên vận dụng phóng dân tộc trở nên hết Tiến hành thắng lợi sự
c. Quan điểm lịch sử- cụ vào cuộc sống, tu dưỡng, sức bế tắc. Nguyễn Tất nghiệp bảo vệ và kiến
thể. rèn luyện bản thân, hoàn Thành sinh ra và lớn lên thiết đất nước theo con
d. Quan điểm toàn diện và thành tốt chức trách của trong hoàn cảnh đó Người đường xã hội chủ nghĩa.
hệ thống. mình, đóng góp tích cực đã ra đi tìm con đường Trong quá trình đó, Người
e. Quan điểm kế thừa và và hiệu quả cho sự nghiệp mới để cứu nước, cứu đã để lại cho dân tộc và
phát triển. cách mạng theo con dân. nhân loại tài sản tinh thần
g. Kết hợp nghiên cứu các đường mà Hồ Chí Minh b.Bối cảnh thời đại to lớn là tư tưởng Hồ Chí
tác phẩm với thực tiễn chỉ và Đảng ta đã lựa chọn. -Cuối thế kỉ XIX đầu thế Minh.
đạo cách mạng của chủ kỉ XX CNTB đã chuyển 2. Những tiền đề tư
tịch Hồ Chí Minh. CHƯƠNG I từ giai đoạn tự do cạnh tưởng - lý luận
2. Các phương pháp cụ CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH tranh sang giai đoạn độc a. Tư tưởng và văn hoá
thể. HÌNH THÀNH VÀ quyền. Các nước đế quốc truyền thống Việt Nam
Muốn nghiên cứu, học tập PHÁT TRIỂN CỦA TƯ đẩy mạnh việc xâm lược - Dân tộc Việt Nam trong
tư tưởng Hồ Chí Minh đạt TƯỞNG HỒ CHÍ MINH thuộc địa. Mâu thuẫn giữa hàng nghìn năm dựng
kết quả cao chúng ta cần I.CƠ SỞ HÌNH các dân tộc thuộc địa với nước và giữ nước đã tạo
nắm vững một số vấn đề THÀNH TƯ TƯỞNG các nước đế quốc trở nên lập cho mình một nền văn
về phương pháp đó là: HỒ CHÍ MINH gay gắt. hoá riêng bền vững và
-Sự thống nhất giữa 1. Bối cảnh lịch sử hình - Phong trào giải phóng phong phú với những
phương pháp lịch sử và thành tư tưởng Hồ Chí dân tộc phát triển mạnh truyền thống tốt đẹp và
logic. Minh. mẽ ở các nước châu Á, cao quí. Trong đó nổi bật
-Kết hợp với các thao tác a.Bối cảnh lịch sử Việt châu Phi và Mỹ la tinh. lên một số truyền thống
tư duy khác như phân tích Nam cuối thế kỉ XIX đầu Nhưng tất cả đều thất bại, sau:
tổng hợp, trừu tượng hoá, thế kỉ XX điều đó đặt ra yêu cầu + Chủ nghĩa yêu nước và
khái quát hoá... -Năm 1858 thực dân Pháp phải có một con đường ý chí bất khuất đấu tranh
III. Ý NGHĨA CỦA VIỆC xâm lược nước ta, sau một đấu tranh mới cho các dân để dựng nước và giữ
HỌC TẬP MÔN HỌC thời gian kháng cự yếu ớt tộc thuộc địa. nước.
ĐỐI VỚI SINH VIÊN đến năm 1884 triều đình -Năm 1917 cách mạng + Tinh thần nhân nghĩa,
1.Nâng cao năng lực tư nhà Nguyễn đã ký với tháng 10 Nga thành công truyền thống đoàn kết,
duy lý luận và phương Pháp điều ước Patơnốt rực rỡ đã mở ra một thời tương thân tương ái, lá
pháp công tác. thừa nhận quyền thống trị đại mới- thời đại quá độ lành đùm lá rách trong
Thứ nhất: Thông qua việc của đế quốc Pháp trên đất từ CNTB lên CNXH trên hoạn nạn khó khăn.
học tập môn tư tưởng Hồ nước ta. phạm vi toàn thế giới. + Dân tộc Việt Nam có
Chí Minh làm cho sinh -Dưới ách thống trị của Cách mạng tháng 10 Nga truyền thống lạc quan yêu
viên nhận thức rõ về vai thực dân Pháp xã hội Việt đã ảnh hưởng sâu sắc đến đời.
trò, vị trí của tư tưởng Hồ Nam có sự chuyển biến phong trào giải phóng dân +Dân tộc Việt Nam có
Chí Minh đối với cách sâu sắc. Tính chất xã hội tộc trên thế giới. Nó lôi truyền thống cần cù, thông
mạng Việt Nam; làm cho thay đổi từ một quốc gia cuốn các nước đi theo con minh, sáng tạo và ham
tư tưởng Hồ Chí Minh phong kiến độc lập, Việt đường cách mạng vô sản. học hỏi.
ngày càng giữ vai trò chủ Nam trở thành một xã hội -Tháng 3/1919 tai Dân tộc Việt Nam có
đạo trong đời sống tinh thuộc địa nửa phong kiến. Mátxcơva quốc tế III ra truyền thống hiếu học, có
thần của thế hệ trẻ. -Với truyền thống yêu đời, từ đây phong trào tinh thần cầu thị, sẵn sàng
Thứ hai: Bồi dưỡng cho nước nồng nàn, ngay từ cách mạng thế giới có sự đón nhận và tiếp biến
sinh viên lập trường quan khi thực dân Pháp nổ súng lãnh đạo tập trung, thống những giá trị mới của tinh
2
hoa văn hoá nhân loại làm + Trên bước đường cứu nin để giải quyết những được những yêu cầu bức
giàu thêm vốn văn hoá nước, qua các trung tâm vấn đề của cách mạng xúc của thực tiễn cách
của dân tộc mình. văn minh ở châu Âu, Hồ Việt Nam, chứ không đi mạng Việt Nam góp phần
Những truyền thống nêu Chí Minh còn tiếp thu tìm những kết luận có sẵn đưa tư tưởng và văn hoá
trên trong đó tiêu biểu nhiều tư tưởng, văn hoá trong sách vở. truyền thống dân tộc, tinh
nhất là chủ nghĩa yêu phương Tây khác cần thiết Chủ nghĩa Mác - Lênin là hoa văn hoá nhân loại,
nước đã tác động sâu sắc cho sự nghiệp cách mạng nguồn gốc lý luận trực chủ nghĩa Mác - Lênin lên
đến Hồ Chí Minh, là cội của mình như tư tưởng tiếp nhất quyết định sự một tầm cao mới.
rễ sâu xa bền chặt nhất để dân chủ, phong cách dân hình thành và phát triển tư II. QUÁ TRÌNH HÌNH
hình thành tư tưởng Hồ chủ, cách làm việc dân tưởng Hồ Chí Minh. THÀNH VÀ PHÁT
Chí Minh. chủ, tinh thần dám nghĩ, 3.Nhân tố chủ quan TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ
b.Tinh hoa văn hoá nhân dám làm. tư tưởng dân - Khả năng tư duy và trí CHÍ MINH
loại. chủ, nhân quyền của cách tuệ Hồ Chí Minh.
-Tư tưởng và văn hoá mạng Mỹ.... Hồ Chí Minh là một 1.Thời kỳ hình thành tư
phương Đông Như vậy, tư tưởng và văn người có năng lực đặc tưởng yêu nước và chí
+Nho Giáo hoá nhân loại là nguồn biệt, đó là tư chất thông hướng cứu nước: Trước
Dấu ấn đầu tiên của văn gốc quan trọng góp phần minh hơn người, tư duy năm 1911
hoá phương Đông trong tư hình thành nên tư tưởng độc lập tự chủ và sáng tạo +Đây là giai đoạn Nguyễn
tưởng Hồ Chí Minh là nho Hồ Chí Minh. cộng với đầu óc phê phán Sinh Cung tiếp nhận
giáo, Hồ Chí Minh đã tiếp c.Chủ nghĩa Mác - Lênin tinh tường sáng suốt. Nhờ truyền thống yêu nước,
thu mặt tích cực của Nho Chủ nghĩa Mác- Lênin là các khả năng đó trong quá nhân nghĩa của quê hương
giáo đó là tinh thần nhân cơ sở thế giới quan và trình tìm đường cứu nước, và gia đình, dân tộc.
nghĩa đạo tu thân, sự ham phương pháp luận của tư Hồ Chí Minh đã khám Người hấp thụ vốn văn
học hỏi, đức tính khiêm tưởng Hồ Chí Minh. phá các qui luật vận động hoá Quốc học, Hán học,
tốn ôn hoà... - Nguồn tư tưởng, lý luận xã hội, đời sống văn hóa tiếp xúc với văn hoá
Đồng thời Hồ Chí Minh quyết định bước phát triển và cuộc đấu tranh của các phương Tây. Chứng kiến
cũng phê phán lọc bỏ mặt về chất trong tư tưởng Hồ dân tộc trong hoàn cảnh sự cai trị tàn bạo của thực
hạn chế của học thuyết Chí Minh là chủ nghĩa cụ thể để khái quát thành dân Pháp, cuộc sống khổ
này đó là tư tưởng phân Mác - Lênin. Chỉ khi đến lý luận, đem lý luận chỉ ải và tinh thần đấu tranh
biệt đẳng cấp giới tính với chủ nghĩa Mác - đạo hoạt động thực tiễn và bất khuất của cha anh,
giáo điều cực đoan... Lênin, Hồ Chí Minh mới được kiểm nghiệm trong đồng thời chứng kiến sự
+Phật Giáo tìm thấy con đường cứu thực tiễn. Nhờ vào con thất bại của các phong
Phật giáo cũng có ảnh nước đúng đắn cho dân đường nhận thức chân lý trào đó.
hưởng lớn đến Hồ Chí tộc - con đường cứu nước, như vậy mà lý luận của +Nguyễn Tất Thành tham
Minh, Người đã tiếp thu giải phóng dân tộc theo Hồ Chí Minh mang tính gia một số phong trào yêu
những yếu tố hợp lý của cách mạng vô sản. Cũng khách quan, cách mạng và nước và phê phán con
Phật giáo đó là tinh thần từ đó trên cơ sở lý luận và khoa học. đường đấu tranh của các
từ bi, bác ái cứu khổ, cứu phương pháp luận của chủ - Phẩm chất đạo đức và bậc tiền bối, từ đó lựa
nạn, thương người như thể nghĩa Mác - Lênin, Hồ năng lực hoạt động thực chọn cho mình hướng đi
thương thân đề cao lao Chí Minh đã từng bước tiễn. mới.
động, nếp sống giản dị, xây dựng nên hệ thống Hồ Chí Minh có những 2.Thời kỳ tìm kiếm và
thanh bạch, tinh thần bình quan điểm toàn diện và phẩm chất cá nhân hết sức xác định con đường cứu
đẳng, dân chủ, chất phác... sâu sắc của mình về tiêu biểu, đó là tâm hồn nước, giải phóng dân
và Người cũng phê phán những vấn đề cơ bản của của một nhà yêu nước lớn, tộc. ( 1911- 1920)
mặt duy tâm của Phật cách mạng Việt Nam để một chiến sỹ cộng sản -Đây là thời kì Người bôn
giáo. tạo nên tư tưởng Hồ Chí nhiệt thành cách mạng sẵn ba khắp các châu lục để
+ Ngoài ra Hồ Chí Minh Minh. sàng chịu đựng hi sinh cao tìm hiểu các cuộc cách
còn tiếp thu tư tưởng của - Nhờ đứng trên lập nhất vì độc lập, tự do của mạng lớn trên thế giới và
nhiều nhà tư tưởng trường, quan điểm, thế tổ quốc, hạnh phúc của khảo sát cuộc sống của
phương Đông khác như giới quan và phương pháp nhân dân. Hồ Chí Minh có nhân dân các thuộc địa.
Lão Tử, Mặc Tử, Quản luận của chủ nghĩa Mác - niềm tin mãnh liệt vào Người nghiên cứu cách
Trọng... và đặc biệt là tư Lênin, đã giúp Hồ Chí nhân dân, có tác phong mạng Pháp, cách mạng
tưởng “Tam dân” của Tôn Minh hấp thụ được những bình dị, chân thành, khiêm Mỹ, tìm hiểu cách mạng
Trung Sơn. nhân tố tiến bộ và tích cực tốn, hoà mình với quần tháng 10 Nga vĩ đại, học
Tóm lại: Là một nhà của truyền thống văn hoá chúng. tập và tìm đến với chủ
Mácxít chân chính, Hồ dân tộc cũng như tư tưởng Những phẩm chất và năng nghĩa Mác - Lênin.
Chí Minh đã khai thác và văn hoá nhân loại, lực đó được rèn luyện và Người tham gia Đảng xã
được những yếu tố tích phân tích và tổng kết thực phát huy trong suốt cuộc hội Pháp, tham dự Đại hội
cực của tư tưởng và văn tiễn một cách khoa học, đời hoạt động của cách Tour và bỏ phiếu tán
hoá phương Đông để phục đúng đắn từ đó góp phần mạng Người. Vì vậy, giữa thành gia nhập quốc tế
vụ cho sự nghiệp cách xây dựng nên hệ thống tư thực tiễn phong phú và cộng sản trở thành một
mạng. tưởng Hồ Chí Minh. sinh động, giữa biết bao trong những người sáng
Tư tưởng và văn hoá Hồ Chí Minh tiếp thu lý tình huống phức tạp khác lập Đảng Cộng sản Pháp.
phương Tây. luận Mác- Lê nin một nhau, giữa nhiều học -Thời kỳ này, Hồ Chí
Hồ Chí Minh sớm nghiên cách có chọn lọc, không thuyết, tư tưởng lý luận, Minh có sự chuyển biến
cứu và chịu ảnh hưởng rập khuôn máy móc, Hồ Chí Minh có thể phân vượt bậc về tư tưởng; từ
của tư tưởng, văn hóa không sao chép giáo điều. tích một cách đúng đắn, giác ngộ chủ nghĩa dân
phương Tây. Người tiếp thu lý luận có thể xử lý, chuyển hoá tộc lên giác ngộ chủ nghĩa
+ Những nguồn tư tưởng Mác- Lê nin theo phương hình thành nên tư tưởng Mác - Lênin, từ một người
và văn hóa phương Tây pháp Macxit, nắm lấy cái của mình. yêu nước phát triển thành
đầu tiên ảnh hưởng đến tinh thần, cái bản chất. Như vậy, tư tưởng Hồ Chí một chiến sĩ cộng sản Việt
Hồ Chí Minh là tư tưởng Người vận dụng lập Minh được hình thành từ Nam. Đây là bước chuyển
tự do - bình đẳng - bác ái trường, quan điểm, những nguồn gốc trên. biến cơ bản về tư tưởng
của cách mạng Pháp. phương pháp biện chứng Sau khi ra đời, tư tưởng cứu nước của Hồ Chí
của chủ nghĩa Mác- Lê Hồ Chí Minh đã đáp ứng Minh “muốn cứu nước,
3
giải phóng dân tộc không Như vậy, đây là thời kì tư đường lối của Đảng là Trong bối cảnh hiện nay,
có con đường nào khác tưởng Hồ Chí Minh có thống nhất, đồng thời có tư tưởng Hồ Chí Minh
con đường cách mạng vô bước phát triển về chất bước phát triển mới trên giúp chúng ta nhận thức
sản”. đánh dấu sự hình thành cơ một số lĩnh vực như: đúng những vấn đề lớn
3. Thời kỳ hình thành bản tư tưởng cách mạng + Tư tưởng kết hợp kháng liên quan đến việc bảo vệ
cơ bản tư tưởng về cách Việt Nam. chiến với kiến quốc. độc lập dân tộc, phát triển
mạng Việt Nam. (1921- 4. Thời kỳ vượt qua thử + Tư tưởng chiến tranh xã hội và đảm bảo quyền
1930) thách, kiên trì con nhân dân, toàn dân, toàn con người.
-Đây là thời kì hoạt động đường đã xác định, tiến diện, lâu dài và dựa vào Tư tưởng Hồ Chí Minh là
lý luận và thực tiễn cực kỳ tới giành thắng lợi đầu sức mình là chính. nền tảng vững chắc để
sôi nổi của Hồ Chí Minh tiên cho cách mạng Việt + Tư tưởng về xây dựng Đảng ta vạch ra đường lối
trên địa bàn Pháp, Trung Nam. (1930- 1945) Đảng trong điều kiện cách mạng đúng đắn, là
Quốc, Nga, Thái Lan ... - Sau khi thành lập Đảng Đảng cầm quyền... sợi chỉ đỏ dẫn đường cho
tiến tới thành lập chính Cộng sản Việt Nam, Hồ Người để lại Di chúc toàn Đảng, toàn quân và
đảng cách mạng ở Việt Chí Minh tiếp tục hoạt thiêng liêng cho dân tộc. toàn dân ta đi tới thắng
Nam. Hồ Chí Minh đã động trong quốc tế cộng Tóm lại, tư tưởng Hồ Chí lợi.
nghiên cứu, tuyên truyền sản. Tuy nhiên, thời gian Minh trải qua hơn nủa thế 2. Tư tưởng Hồ Chí
chủ nghĩa Mác - Lênin kết này do không nắm được kỷ hình thành và phát Minh đối với sự phát
hợp với hoạt động thực tình hình cụ thể của triển, là kết quả tất yếu triển thế giới.
tiễn, chuẩn bị về chính trị, phương Đông và bị chi của cách mạng Việt Nam a. Phản ánh khát vọng
tư tưởng và tổ chức cho phối bởi quan điểm “tả” trong thời đại mới, là thời đại.
sự ra đời của Đảng Cộng khuynh trong quốc tế ngọn cờ thắng lợi của dân Cốt lõi của tư tưởng Hồ
sản Việt Nam. cộng sản cho nên Nguyễn tộc Việt Nam trong cuộc Chí Minh là độc lập dân
- Tháng 2 - 1930, Người Ái Quốc đã bị phê phán đấu tranh vì độc lập, tự do tộc gắn liền với chủ nghĩa
chủ trì hội nghị hợp nhất gay gắt nhất là đường lối và CNXH. xã hội. Đây chính là khát
các tổ chức cộng sản trong cách mạng Việt Nam do III. GIÁ TRỊ CỦA TƯ vọng, là mong muốn cháy
nước sáng lập ra Đảng Người chỉ ra trong hội TƯỞNG HỒ CHÍ MINH bỏng của loài người.
Cộng sản Việt Nam và nghị thành lập Đảng. 1. Tư tưởng Hồ Chí Đồng thời nó cũng là con
trực tiếp soạn thảo các văn - Sau một thời gian kiên Minh soi sáng con đường phát triển tất yếu
kiện: chánh cương vắn tắt, trì đấu tranh, lịch sử cách đường giải phóng và của nhân loại. Hồ Chí
sách lược vắn tắt và điều mạng đã chứng minh phát triển dân tộc. Minh đã sớm nắm bắt
lệ vắn tắt. đường lối của Nguyễn Ái a. Tài sản tinh thần vô chính xác được xu thế tất
Các văn kiện này cùng với Quốc là đúng đắn và phù giá của dân tộc Việt yếu đó và hướng cách
hai tác phẩm hoàn thành hợp với tình hình thực tiễn Nam. mạng Việt Nam đi theo xu
và xuất bản trước đó là cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh là thế chung của thời đại.
Bản án chế độ thực dân - Đầu năm 1941 Hồ Chí sản phẩm của dân tộc và b. Tìm ra giải pháp đấu
Pháp và Đường Kách Minh trở về trực tiếp lãnh thời đại, nó trường tồn, tranh giải phóng loài
Mệnh đã đánh dấu sự hình đạo cách mạng Việt Nam, bất diệt và là tài sản tinh người.
thành cơ bản tư tưởng Hồ Người chủ trì hội nghị thần vô giá của dân tộc ta Có thể nói, đóng góp lớn
Chí Minh về cách mạng BCH TW Đảng lần thứ 8 vì: nhất của Hồ Chí Minh với
Việt Nam. (khoá I). Hoàn chỉnh sự Tư tưởng Hồ Chí Minh thời đại là từ việc xác định
-Nội dung chính của con chỉ đạo chuyển hướng không chỉ tiếp thu, kế con đường cứu nước đúng
đường đó là: chiến lược cho cách mạng thừa những giá trị, tinh đắn cho dân tộc đến việc
+Cách mạng giải phóng Việt Nam. Đưa vấn đề hoa văn hóa, tư tưởng vĩ xác định một con đường
dân tộc trong thời đại mới giải phóng dân tộc lên đại của loài người trong cách mạng, một hướng đi
phải đi theo con đường hàng đầu, tạm gác cách đó chủ yếu là chủ nghĩa và tiếp theo đó là một
cách mạng vô sản. mạng ruộng đất, thành lập Mác- Lê nin mà còn đáp phương pháp để thức tỉnh
+Cách mạng thuộc địa và mặt trận Việt Minh. ứng nhiều vấn đề của thời hàng trăm triệu người bị
cách mạng vô sản ở chính - Cách mạng tháng 8 đại. áp bức trong các nước
quốc có mối quan hệ mật thành công, Hồ Chí Minh Tư tưởng Hồ Chí Minh là thuộc địa lạc hậu.
thiết với nhau. thay mặt chính phủ lâm mẫu mực của tinh thần Ngoài ra Hồ Chí Minh
+Cách mạng thuộc địa thời đọc bản tuyên ngôn sáng tạo trong vận dụng còn là người đặt cách
trước hết là một cuộc “dân độc lập khai sinh ra Nhà và phát triển chủ nghĩa mạng giải phóng dân tộc
tộc cách mệnh” đánh đuổi nước Việt Nam Dân Chủ Mác- Lê nin trong điều thuộc địa vào phạm trù
đế quốc xâm lược giành Cộng Hoà, khẳng định kiện một nước thuộc địa. cách mạng vô sản; Người
độc lập, tự do. quyền tự do, độc lập của Nhạy bén, linh hoạt và cương quyết bảo vệ và
+Giải phóng dân tộc là dân tộc Việt Nam và nêu sáng tạo trong việc giải phát triển quan điểm của
việc chung của cả dân cao tư tưởng về quyền tự quyết những vấn đề mới Lê nin về khả năng to lớn
chúng; phải tập hợp lực do bình đẳng của các dân của thực tiễn cuộc sống và vai trò chiến lược của
lượng dân tộc thành một tộc trên thế giới. một cách có hiệu quả. cách mạng giải phóng dân
sức mạnh lớn để chống lại 5. Thời kỳ tư tưởng Hồ Tư tưởng đó đã được tộc ở thuộc địa đối với
đế quốc và tay sai. Chí Minh tiếp tục phát kiểm nghiệm trong hoạt cách mạng vô sản.
+Phải liên minh với các triển và hoàn thiện. động thực tiễn với những c. Cổ vũ các dân tộc đấu
lực lượng cách mạng quốc (1945- 1969) hoạt động cách mạng của tranh vì những mục tiêu
tế , song phải nêu cao tinh - Sau cách mạng tháng 8, Người. Ngày nay, tư cao cả.
thần tự lực, tự cường. trên cương vị đứng đầu tưởng đó vẫn tiếp tục soi Hồ Chí Minh được coi là
+Cách mạng là sự nghiệp Đảng và Nhà nước, Hồ sáng cho chúng ta để hiện biểu tượng của cuộc đấu
của quần chúng, của cả Chí Minh đã lãnh đạo thực hóa lý tưởng chủ tranh giải phóng dân tộc
dân tộc đại đoàn kết. nhân dân ta đứng lên tiến nghĩa xã hội trên đất nước trên thế giới. Người còn là
+Cách mạng muốn thành hành hai cuộc kháng chiến ta. một người cộng sản kiên
công trước hết phải có chống xâm lược và bước b. Nền tảng tư tưởng và cường đấu tranh không
đảng cách mạng lãnh đạo đầu xây dựng chế độ dân kim chỉ nam cho hành mệt mỏi vì độc lập dân
và vận động, tổ chức quần chủ nhân dân, CNXH. động của cách mạng Việt tộc, dân chủ, hòa bình và
chúng đấu tranh. Trong thời gian này tư Nam. chủ nghĩa xã hội. Trong
tưởng Hồ Chí Minh và lòng nhân dân thế giới,
4
hình ảnh Hồ Chí Minh là + Theo Hồ Chí Minh một nước với chủ nghĩa quốc + Đối với Hồ Chí Minh,
bất diệt. nền độc lập, tự do hoàn toàn tế. độc lập dân tộc là mục
CHƯƠNG II và thực sự của dân tộc phải a. Vấn đề dân tộc và vấn tiêu trực tiếp, trước hết là
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ gắn liền với việc chăm lo đề giai cấp có mối quan cơ sở để tiến lên xây dựng
MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN đời sống ấm no, tự do, hạnh hệ chặt chẽ với nhau CNXH.
TỘC VÀ phúc của nhân dân. Trước Hồ Chí Minh các +CNXH là con đường duy
CÁCH MẠNG GIẢI ''Chúng ta tranh được tự nhà kinh điển sáng lập nhất đúng đắn để củng cố
PHÓNG DÂN TỘC do, độc lập mà dân cứ chủ nghĩa Mác - Lênin đã vững chắc độc lập dân
Tư tưởng Hồ Chí Minh chết đói, chết rét thì tự do, nêu ra mối quan hệ biện tộc, giải phóng dân tộc
về vấn đề dân tộc và cách độc lập cũng không làm chứng giữa vấn đề dân tộc một cách hoàn toàn và
mạng giải phóng dân tộc gì. Dân chỉ hiểu được giá và vấn đề giai cấp. Tuy triệt để.
là một trong những nội trị của độc lập, tự do khi nhiên xuất phát từ yêu Như vậy, độc lập dân tộc
dung cốt lõi của hệ thống mà dân được ăn no mặc cầu, mục đích của cách gắn liền với CNXH là vấn
tư tưởng Hồ Chí Minh. đủ'' mạng châu Âu các ông đề trọng tâm xuyên suốt
Đó là kết quả của sự kế - Độc lập, tự do là quyền vẫn tập trung vào vấn đề toàn bộ hệ thống tư tưởng
thừa truyền thống dựng thiêng liêng vô giá của các giai cấp, xem việc giải Hồ Chí Minh. Đây cũng là
nước và giữ nước của dân dân tộc cho nên bằng bất quyết vấn đề dân tộc điểm khác biệt giữa con
tộc, từ kinh nghiệm của cứ giá nào các dân tộc thuộc địa phụ thuộc vào đường cứu nước của Hồ
các nhà cách mạng trên cũng phải giành lại và bảo việc giải quyết vấn đề giai Chí Minh với con đường
thế giới, đặc biệt là xuất vệ các quyền ấy. cấp ở chính quốc. cứu nước của các nhà yêu
phát từ quan điểm của chủ Như vậy, độc lập cho dân - Vận dụng quan điểm nước khác.
nghĩa Mác - Lênin về vấn tộc, hạnh phúc cho nhân của chủ nghĩa Mác - c. Độc lập cho dân tộc
đề dân tộc và cách mạng dân là mục đích và là lý Lênin về mối quan hệ mình đồng thời độc lập
giải phóng dân tộc đã do chiến đấu trong toàn giữa vấn đề dân tộc và cho các dân tộc khác
được Hồ Chí Minh nhận bộ sự nghiệp cách mạng giai cấp vào các dân tộc Hồ Chí Minh khẳng định
thức và vận dụng vào thực của Hồ Chí Minh. thuộc địa. Hồ Chí Minh rằng quyền tự do, độc lập
tiễn cách mạng Việt Nam. 2.Chủ nghĩa dân tộc - cũng cho rằng phải có sự là quyền bất khả xâm
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ một động lực lớn của đất kết hợp hài hoà giữa hai phạm của các dân tộc ''dân
MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN nước vấn đề này. Tuy nhiên, do tộc nào cũng có quyền
TỘC - Chủ nghĩa dân tộc trong ở các nước thuộc địa mâu sống, quyền sung sướng
tư tưởng Hồ Chí Minh là thuẫn dân tộc là mâu và quyền tự do''. Là một
* TTHCM về vấn chủ nghĩa yêu nước và thuẫn hàng đầu cho nên chiến sĩ quốc tế cộng sản
đề dân tộc thực chất là tinh thần dân tộc chân theo Người, vấn đề dân chân chính, Hồ Chí Minh
vấn đề dân tộc thuộc địa, chính. tộc phải ưu tiên giải quyết không chỉ đấu tranh cho
đó là lý luận về quyền cơ - Xuất phát từ sự phân trước vấn đề giai cấp. Có độc lập, tự do của dân tộc
bản của các dân tộc, về tích quan hệ giai cấp trong giải phóng được dân tộc mình mà Người còn đấu
động lực sức mạnh của xã hội thuộc địa, từ vị trí mới giải phóng được giai tranh cho độc lập, tự do
các dân tộc; về giải quyết của một người dân mất cấp công nhân, nhân dân của các dân tộc khác trên
mối quan hệ giữa vấn đề nước, từ truyền thống của lao động, có độc lập dân thế giới. Người ủng hộ
dân tộc với giai cấp. Bao dân tộc Việt Nam, Hồ Chí tộc mới có địa bàn để tiến nước Anh trong chiến tranh
gồm những nội dung cơ Minh đánh giá cao sức lên CNXH. thế giới thứ nhất, cách
bản sau đây: mạnh của chủ nghĩa dân - Hồ Chí Minh rất coi mạng Trung Quốc, giúp đỡ
1) Độc lập, tự do là tộc và coi đó là một trong trọng vấn đề dân tộc, đề cách mạng Lào,
quyền cơ bản bất khả những động lực lớn mà cao sức mạnh của chủ CamPuChia.v.v. Hồ Chí
xâm phạm của các dân những người cộng sản nghĩa yêu nước nhưng Minh thường nói: '' giúp
tộc phải nắm lấy và phát huy, Người luôn đứng trên bạn là tự giúp mình''.
không để ngọn cờ dân tộc quan điểm giai cấp để Tóm lại: Tư tưởng Hồ
Độc lập dân tộc là khát rơi vào tay giai cấp khác nhận thức và giải quyết Chí Minh về vấn đề dân
vọng lớn nhất của các dân và Người coi đó là “một vấn đề dân tộc. Người tộc vừa mang tính khoa
tộc thuộc địa. Đó cũng là chính sách mang tính hiện khẳng định vai trò lịch sử học đúng đắn, vừa có tính
mong muốn cháy bỏng thực tuyệt vời”. của giai cấp công nhân và cách mạng sâu sắc, triệt
của Hồ Chí Minh. Người Từ sự phân tích nguyên quyền lãnh đạo duy nhất để. Thể hiện ở sự kết hợp
nói “ tự do cho đồng bào nhân kinh tế cũng như trải của Đảng Cộng sản trong nhuần nhuyễn giữa vấn đề
tôi, độc lập cho Tổ quốc nghiệm thực tế các thuộc quá trình cách mạng Việt giai cấp với vấn đề dân
tôi, đấy là tất cả những địa, Hồ Chí Minh đã Nam; chủ trương đoàn kết tộc, độc lập dân tộc gắn
điều tôi muốn, đấy là tất khẳng định vai trò to lớn dân tộc rộng rãi trên cơ sở liền với CNXH, chủ nghĩa
cả những điều tôi hiểu”. của chủ nghĩa yêu nước liên minh công nhân, yêu nước chân chính với
Có thể nói, độc lập cho và tinh thần dân tộc coi đó nông dân và tầng lớp trí chủ nghĩa quốc tế trong
dân tộc, tự do cho đồng là ''động lực duy nhất và thức dưới sự lãnh đạo của sáng.
bào là tư tưởng cốt lõi chi vĩ đại'' để giải phóng các Đảng... II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
phối mọi suy nghĩ và hành dân tộc thuộc địa. Vì vậy, b. Giải phóng dân tộc là MINH VỀ CÁCH MẠNG
động của Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh kiến nghị về vấn đề trên hết; độc lập GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
- Hồ Chí Minh xác định cương lĩnh hành động của dân tộc gắn liền với chủ Tư tưởng Hồ Chí Minh về
độc lập cho dân tộc, tự do quốc tế cộng sản '' phát nghĩa xã hội cách mạng giải phóng dân
cho đồng bào phải là một động chủ nghĩa dân tộc +Từ khi gặp được luận tộc được hình thành từ
nền độc lập, tự do hoàn bản xứ nhân danh quốc tế cương của Lênin về vấn quá trình tìm hiểu thực
toàn và thực sự. cộng sản ... khi chủ nghĩa đề dân tộc và thuộc địa, tiễn cách mạng thế giới, từ
+ Hồ Chí Minh cho rằng, dân tộc của họ thắng lợi ... hình thành đường lối cứu nhiều nguồn gốc lý luận
một nền độc lập tự do nhất định chủ nghĩa dân nước, giải phóng dân tộc đặc biệt là từ lý luận của
hoàn toàn và thực sự phải tộc ấy sẽ biến thành chủ theo con đường cách chủ nghĩa Mác - Lênin về
được thể hiện ở chủ quyền nghĩa quốc tế." mạng vô sản. Ở Hồ Chí cuộc đấu tranh giải phóng
quốc gia, toàn vẹn lãnh Minh đã có sự thống nhất các dân tộc thuộc địa. Tư
3. Mối quan hệ giữa vấn giữa độc lập dân tộc và tưởng đó bao gồm một số
thổ và trên tất cả các mặt đề dân tộc và vấn đề giai
kinh tế, chính trị, ngoại CNXH. vấn đề sau:
cấp, độc lập dân tộc với
giao... CNXH, chủ nghĩa yêu
5
1. Cách mạng giải phóng con đường cách mạng vô Việt Nam đã qui tụ được mạng vô sản ở chính
dân tộc muốn thắng lợi sản của Hồ Chí Minh đã lực lượng và sức mạnh quốc.
phải đi theo con đường đáp ứng được yêu cầu, đòi của toàn bộ giai cấp công + Trong phong trào cộng
cách mạng vô sản hỏi bức xúc của lịch sử nhân và dân tộc Việt sản và công nhân quốc tế
a. Rút bài học từ sự thất dân tộc là giải quyết được Nam. Nhờ đó, ngay từ khi đã từng tồn tại quan điểm
bại của các con đường mâu thuẫn dân tộc, mâu mới ra đời, Đảng đã nắm xem thắng lợi của cách
cứu nước trước đó thuẫn giai cấp để đưa dân ngọn cờ lãnh đạo duy nhất mạng thuộc địa phụ thuộc
Sinh ra và lớn lên trong tộc thoát khỏi xiềng xích đối với cách mạng Việt vào thắng lợi của cách
bối cảnh đất nước bị biến nô lệ, đưa người dân ra Nam và trở thành nhân tố mạng vô sản ở chính
thành thuộc địa, nhân dân khỏi mọi ách áp bức. hàng đầu đảm bảo thắng quốc. Quan điểm này vô
phải chịu cảnh lầm than. 2. Cách mạng giải phóng lợi của cách mạng Việt hình chung đã làm mất đi
Hồ Chí Minh được chứng dân tộc trong thời đại Nam. tính chủ động sáng tạo của
kiến các phong trào cứu mới phải do Đảng Cộng 3. Lực lượng của cách phong trào cách mạng
nước của các bậc tiền bối. sản lãnh đạo mạng giải phóng dân tộc thuộc địa.
Người đánh giá cao tấm a. Cách mạng trước hết bao gồm toàn bộ dân + Nguyễn ái Quốc đã phê
lòng yêu nước của họ phải có Đảng tộc. phán mạnh mẽ quan điểm
nhưng cũng sớm nhận Hồ Chí Minh khẳng định - Cách mạng là sự nghiệp này. Phát biểu tại Đại hội
thấy những hạn chế của cách mạng là sự nghiệp của dân chúng bị áp bức. V quốc tế cộng sản Người
các cuộc đấu tranh đó. Hồ của nhân dân, muốn nhân Theo Hồ Chí Minh sức đã phân tích. “vận mệnh
Chí Minh quyết tâm ra đi dân làm cách mạng thì mạnh vĩ đại và năng lực của giai cấp vô sản thế
tìm con đường mới để cứu phải tổ chức tuyên truyền, sáng tạo vô tận của nhân giới và đặc biệt là vận
nước, cứu dân. giác ngộ cho dân hiểu dân là yếu tố then chốt mệnh của giai cấp vô sản
b. Cách mạng tư sản là đường lối cách mạng. Vì đảm bảo thắng lợi của ở các nước đi xâm lược
không triệt để thế Hồ Chí Minh cho rằng cách mạng. Người khẳng thuộc địa gắn chặt với vận
Không thoả mãn với con muốn giải phóng dân tộc định “dân khí mạnh thì mệnh của giai cấp bị áp
đường giải phóng dân tộc thành công trước hết phải quân lính nào, súng ống bức ở các thuộc địa ... nọc
của các bậc tiền bối, có Đảng cách mệnh. Đảng nào cũng không chống lại độc và sức sống của con
Nguyễn Tất Thành đã ra có vững cách mạng mới nổi”. “Phải dựa vào dân, rắn độc TBCN đang tập
đi tìm đường cứu nước, thành công cũng như dựa chắc vào dân thì kẻ trung ở các thuộc địa. Nếu
trên hành trình bôn ba người cầm lái có vững địch không thể nào tiêu khinh thường cách mạng
khắp các châu lục, Người thuyền mới chạy. diệt được”. Cách mạng thuộc địa tức là muốn
đã nghiên cứu nhiều cuộc b. Đảng Cộng sản Việt chính là sự nghiệp của đánh chết rắn đằng đuôi”.
cách mạng lớn như: cách Nam là người lãnh đạo nhân dân các dân tộc bị áp - Từ sự phân tích đặc
mạng Mỹ, cách mạng duy nhất. bức. điểm kinh tế- xã hội của
Pháp, cách mạng Anh -Theo Hồ Chí Minh, Đảng - Chiến lược tập hợp lực các nước thuộc địa, Hồ
.v.v. Người khâm phục Cộng sản Việt Nam là lượng cách mạng. Chí Minh khẳng định
tinh thần cách mạng của đảng của giai cấp công Theo Hồ Chí Minh, lực công cuộc giải phóng
nhân dân Pháp, nhân dân nhân, của nhân dân lao lượng của cách mạng là nhân dân các thuộc địa chỉ
Mỹ nhưng cũng sớm nhận động và của dân tộc Việt toàn thể dân tộc, tất cả có thể thực hiện được
thấy những cuộc cách Nam. Trong một số mọi giai cấp, tầng lớp bằng sự nỗ lực tự giải
mạng này là những cuộc trường hợp khác, Người trong nhân dân đều là lực phóng; “Công cuộc giải
cách mạng không triệt để. cũng khẳng định Đảng lượng cách mạng trừ bọn phóng anh em chỉ có thể
Bởi vì các cuộc cách Cộng sản Việt Nam là việt gian bán nước. Người thực hiện được bằng sự nỗ
mạng đó “...tiếng là cộng “Đảng của giai cấp vô cho rằng: Đảng phải tập lực của bản thân anh em”.
hòa dân chủ, kì thực trong sản”, đồng thời là “Đảng hợp đại bộ phận giai cấp - Người yêu cầu
thì nó tước lục công nhân, của dân tộc Việt Nam”. công nhân, tập hợp đại bộ các dân tộc thuộc địa cần
ngoài thì nó áp bức thuộc - Khi khẳng định Đảng phận nông dân và phải chủ động, sáng tạo trong
địa”. Do đó người không Cộng sản Việt Nam là dựa vững vào hạng dân cuộc đấu tranh tự giải
đi theo con đường cách đảng của giai cấp công cày nghèo... lôi kéo tiểu tư phóng, không ỉ lại, trông
mạng tư sản. nhân và của dân tộc Việt sản, trung nông, trí chờ vào cách mạng vô sản
c. Con đường giải phóng Nam, Hồ Chí Minh đã nêu thức...đi vào phe vô sản ở chính quốc.
dân tộc ra một luận điểm quan giai cấp... - Hồ Chí Minh còn cho
- Tháng10/1917 trọng bổ sung thêm cho lý -Trong lực lượng toàn dân rằng cách mạng thuộc địa
cách mạng Nga bùng nổ luận của chủ nghĩa Mác- tộc đó, Hồ Chí Minh chỉ không những không phụ
và giành thắng lợi, Hồ Chí Lê nin về đảng cộng sản, rõ Công - Nông là gốc thuộc vào cách mạng vô
Minh đã giành tình cảm định hướng cho việc xây cách mạng, sau này Người sản ở chính quốc mà có
đặc biệt cho cuộc cách dựng Đảng Cộng sản Việt khẳng định rõ hơn là liên thể giành thắng lợi trước
mạng này. Nam trở thành một đảng minh Công - Nông, lao và trông khi thủ tiêu một
Tháng 7/1920, Hồ Chí có sự gắn bó chặt chẽ với động trí óc là nền tảng của trong nhưng điều kiện tồn
Minh đọc sơ thảo lần thứ giai cấp công nhân, nhân khối đại đoàn kết toàn tại của CNTB là chủ nghĩa
nhất những luận cương về dân lao động và cả dân tộc dân. Ngoài ra Hồ Chí đế quốc, họ có thể giúp đỡ
vấn đề dân tộc và thuộc trong mọi thời kì của Minh còn coi tiểu tư sản, anh em mình ở phương
đia của Lênin. Từ những cách mạng Việt Nam. Mọi tư sản dân tộc và một bộ Tây trong nhiệm vụ giải
tư liệu thực tiễn và lý luận người Việt Nam yêu nước phận của giai cấp địa chủ, phóng hoàn toàn.
đó, Hồ Chí Minh đã tìm dù là đảng viên hay chưa phong kiến là bạn đồng -Đây là luận điểm sáng
thấy con đường cứu nước phải là đảng viên dù thuộc minh của cách mạng. tạo có giá trị lý luận và
đúng đắn cho dân tộc - giai tầng nào đều cảm 4.Cách mạng giải phóng thực tiễn sâu sắc, một
con đường cứu nước và thấy Đảng Cộng sản Việt dân tộc cần được tiến hành cống hiến quan trọng vào
giải phóng dân tộc theo Nam là đảng của mình, tự chủ động, sáng tạo và có kho tàng lý luận chủ nghĩa
cách mạng vô sản, gắn hào với niềm tự hào của khả năng giành thắng lợi Mác - Lênin của Hồ Chí
liền giải phóng dân tộc Đảng, lo lắng mỗi khi trước cách mạng vô sản ở Minh đã được thắng lợi
với giải phóng giai cấp và đảng gặp khó khăn và chính quốc của cách mạng Việt Nam
giải phóng con người. thấy mình có trách nhiệm - Quan hệ giữa cách chứng minh là hoàn toàn
Như vậy, luận điểm về xây dựng Đảng. Ngay từ mạng thuộc địa với cách đúng đắn.
giải phóng dân tộc theo khi ra đời, Đảng Cộng sản
6
5.Cách mạng giải phóng tranh nhân dân, dựa vào hoá quí trọng hiền tài, con
dân tộc phải được tiến lực lượng toàn dân, có lực người Việt Nam có tâm
hành bằng con đường lượng vũ trang làm nòng CHƯƠNG III hồn trong sáng giàu lòng
cách mạng bạo lực cốt, đấu tranh toàn diện TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ vị tha yêu thương đồng
a. Tính tất yếu của cách với kẻ thù đế quốc, với tư MINH VỀ CHỦ NGHĨA loại, kết hợp được cái
mạng bạo lực tưởng chiến lược tiến XÃ HỘI VÀ CON chung với cái riêng, gia
-Trên cơ sở nhận thức rõ công, phương châm chiến ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN đình với tổ quốc, dân tộc
bản chất tàn bạo của chủ lược đánh lâu dài, dựa vào CHỦ NGHĨA XÃ HỘI và nhân loại. Chính những
nghĩa thực dân và chứng sức mình là chính. Ở VIỆT NAM truyền thống tốt đẹp của
kiến sự thất bại liên tiếp KẾT LUẬN I.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ văn hoá Việt Nam là một
của phương pháp cải Làm phong phú học MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ trong những cơ sở dẫn dắt
lương không dùng vũ lực thuyết Mác- Lê nin về HỘI Ở VIỆT NAM Hồ Chí Minh đến với
để giải phóng dân tộc. cách mạng thuộc địa. 1. Tính tất yếu của chủ CNXH.
Ngay từ đầu những năm Về lý luận cách mạng giải nghĩa xã hội ở Việt Nam Tóm lại, cách tiếp cận
20 của thế kỉ XX, Hồ Chí phóng dân tộc - Sự phát triển của xã hội CNXH của Hồ Chí Minh
Minh đã lựa chọn phương Lý luận cách mạng giải loài người trải qua các là sự thống nhất biện
pháp bạo lực cho cách phóng dân tộc của Hồ Chí HTKTXH từ thấp đến cao chứng giữa các nhân tố
mạng giải phóng dân tộc Minh bao gồm những luận là quá trình lịch sử tự kinh tế, chính trị, xã hội
Việt Nam. Theo Hồ Chí điểm sáng tạo, độc đáo. nhiên. CNTB đã tạo ra với các nhân tố nhân văn,
Minh “ trong cuộc đấu Lý luận đó đã trải qua những tiền đề tự phủ định đạo đức, văn hoá.
tranh gian khổ chống kẻ những thử thách hết sức nó. Sự ra đời của chủ b. Bản chất và đặc trưng
thù của giai cấp và và dân gay gắt. Nhưng thực tiễn nghĩa xã hội là bước phát tổng quát của chủ nghĩa
tộc, cần dùng bạo lực cách cách mạng đã chứng minh triển tất yếu . xã hội
mạng chống lại bạo lực lý luận đó của Người là - Thực tiễn lịch sử VN đã - CNXH là một chế độ do
phản cách mạng, giành đúng đắn. đi theo các con đường nhân dân làm chủ. Nhà
lấy chính quyền và bảo vệ Hồ Chí Minh đã phát triển khác nhau nhưng không nước phải phát huy quyền
chính quyền”. Hình thức học thuyết của Lênin về thành công làm chủ của nhân dân để
của bạo lực cách mạng cách mạng thuộc địa huy động được tính tích
bao gồm cả đấu tranh thành một hệ thống luận - HCM lực chọn con cực và sáng tạo của nhân
chính trị và đấu tranh vũ điểm mới mẻ bao gồm cả đường CMVS, mục tiêu dân vào sự nghiệp xây
trang. Nhưng tuỳ tình hình đường lối chiến lược, sách ĐLDT găn liền với dựng CNXH.
cụ thể mà quyết định hình lược và phương pháp tiến CNXH đã thành công. - CNXH có nền kinh tế
thức đấu tranh vũ trang và hành cách mạng giải Con đường đó là sự lựa phát triển cao gắn liền với
đấu tranh chính trị cho phóng dân tộc ở thuộc địa. chon sàng lọc của chính sự phát triển của khoa học
phù hợp, sử dụng đúng và Những luận điểm đó góp lịch sử dân tộc. và kĩ thuật.
khéo kết hợp các hình phần làm phong phú thêm - Xây dựng chủ nghĩa xã - Chủ nghĩa xã hội là chế
thức này để giành thắng chủ nghĩa Mác- Lê nin về hội là nhằm giải phóng độ không con người bóc
lợi cho cách mạng. cách mạng thuộc địa. con người một cách triệt lột người.
b. Tư tưởng bạo lực gắn - Về phương pháp tiến để. Nếu nước độc lập mà - CNXH là một xã hội
bó hữu cơ với tư tưởng hành cách mạng giải dân ko hạnh phúc thì độc phát triển cao về văn hoá
nhân đạo và hòa bình phóng dân tộc. lập ấy cũng ko co ý nghĩa; và đạo đức.
Tư tưởng bạo lực trong tư Phương pháp tiến hành Xây dựng CNXH để giải * Tóm lại, trong tư duy
tưởng Hồ Chí Minh khác cách mạng giải phóng dân phóng giai cấp, làm cho Hồ Chí Minh, CNXH là
hẳn với tư tưởng hiếu tộc thuộc địa của Hồ Chí nhân dân thực sự ấm no một xã hội dân giàu nước
chiến của các thế lực đế Minh hết sức độc đáo, hạnh phúc… mạnh, xã hội công bằng,
quốc xâm lược. Xuất phát sáng tạo và thấm nhuần 2. Đặc trưng của chủ dân chủ, văn minh. Một
từ tình yêu thương con tính nhân văn. nghĩa xã hội ở Việt Nam chế độ xã hội ưu việt nhất
người, quí trọng sinh 2. Soi sáng cho thắng lợi a. Cách tiếp cận của trong lịch sử. Một xã hội
mạng con người, Hồ Chí của cách mạng giải CNXH khoa học của Hồ tư do và nhân đạo phản
Minh luôn tranh thủ khả phóng dân tộc ở Việt Chí Minh ánh được khát vọng thiết
năng giành và giữ chính Nam. - Hồ Chí Minh tiếp cận tha của con người.
quyền ít đổ máu, tìm mọi - Cách mạng tháng Tám CNXH từ khát vọng giải 3. Động lực của chủ
cách để ngăn chặn xung năm 1945 phóng dân tộc Việt Nam. nghĩa xã hội ở Việt Nam
đột vũ trang. Tận dụng -Thắng lợi của 30 năm Người thấy rằng chỉ có - Trong tư tưởng
mọi khả năng giải quyết chiến tranh cách mạng CNXH mới giải phóng Hồ Chí Minh hệ thống
xung đột bằng biện pháp 1945 -1954. được nhân loại, mới thực động lực của CNXH rất
hoà bình, chủ động đàm sự đem lại độc lập, tự do, phong phú và đa dạng
phán và thương lượng bình đẳng cho các dân tộc. được thể hiện ở các
chấp nhận những nhượng - Hồ Chí Minh phương diện: vật chất và
bộ có nguyên tắc. Việc tiếp cận CNXH từ phương tinh thần, nội sinh và
tiến hành chiến tranh chỉ diện đạo đức hướng tới ngoại sinh. Nhưng các
là giải pháp bắt buộc cuối giá trị nhân đạo, nhân văn động lực muốn phát huy
cùng khi không còn khả macxit. Đối với Hồ Chí tác dụng đều phải thông
năng hòa hoãn. Minh đạo đức cao cả nhất qua con người. Do đó, bao
c. Hình thái bạo lực cách là đạo đức cách mạng, đạo trùm lên tất cả là động lực
mạng đức giải phóng dân tộc và con người - con người
Bạo lực cách mạng là sức giải phóng loài người. trên cả hai bình diện cộng
mạnh tổng hợp của toàn - Hồ Chí Minh đồng và cá nhân.
dân, bao gồm sức mạnh tiếp cận CNXH từ văn - Hồ Chí Minh rất coi
tổng hợp của hai yếu tố hoá. trọng động lực kinh tế,
chính trị và quân sự, hai Văn hoá Việt Nam lấy phát triển kinh tế, giải
lực lượng - lực lượng nhân nghĩa làm gốc có phóng mọi năng lực sản
chính trị và lực lượng vũ truyền thống khoan dung, xuất, làm cho mọi người,
trang. Hồ Chí Minh chủ hoà mục để hoà đồng. mội nhà trở nên giàu có,
trương phát động chiến Văn hoá Việt Nam là văn
7
gắn kinh tế với kĩ thuật, Theo Hồ Chí Minh khi Một là, xây dựng chủ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
kinh tế với văn hóa. bước vào thời kỳ quá độ nghĩa xã hội là một hiện MINH VỀ ĐẢNG CỘNG
- Văn hóa, khoa học, giáo lên CNXH, nước ta có đặc tượng phổ biến mang tính SẢN
dục cũng được Hồ Chí điểm lớn nhất là từ một quốc tế, cần quán triệt các VIỆT NAM
Minh coi là những động nước nông nghiệp lạc hậu nguyên tắc cơ bản của chủ
lực tinh thần không thể tiến lên CNXH không nghĩa Mác- Lê nin về xây I.QUAN NIỆM CỦA HỒ
thiếu trong xây dựng chủ phải kinh qua giai đoạn dựng chế độ mới. Có thể CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ
nghĩa xã hội. phát triển tư bản chủ tham khảo kinh nghiệm VÀ BẢN CHẤT CỦA
Tất cả những yếu tố đó nghĩa. của các nước anh em, học ĐẢNG CỘNG SẢN
chính là nội lực. Bên cạnh Mâu thuẫn cơ bản của tập kinh nghiệm của các VIỆT NAM
nội lực, theo Hồ Chí Minh thời kỳ quá độ là mâu nước tiên tiến, nhưng 1. Về sự ra đời của Đảng
phải kết hợp với sức mạnh thuẫn giữa yêu cầu phát không được sao chép máy Cộng sản Việt Nam
thời đại, tăng cường đoàn triển cao của đất nước có móc, giáo điều. -Xuất phát từ tình hình ở
kết quốc tế, chủ nghĩa yêu kinh tế công nghiệp, nông Hai là, Xác định bước đi các nước tư bản, Lênin đã
nước gắn với chủ nghĩa nghiệp hiện đại, văn hoá, và biện pháp xây dựng nêu ra quan điểm: Đảng
quốc tế của giai cấp công khoa học tiên tiến với xuất chủ nghĩa xã hội chủ yếu cộng sản là sự kết hợp
nhân. Phải sử dụng tốt phát lạc hậu kém phát triển xuất phát từ điều kiện giữa chủ nghĩa Mác với
những thành quả của khoa của nền kinh tế nước ta. thực tế, đặc điểm dân tộc, phong trào công nhân. Sau
học- kĩ thuật thế giới ... b. Nhiệm vụ lịch sử của nhu cầu và khả năng thực khi Lênin mất những
Giữa nội lực và ngoại lực, thời kì quá độ lên chủ tế của nhân dân. người cộng sản kế tục đã
Hồ Chí Minh luôn coi nội nghĩa xã hội ở Việt Nam. b.Biện pháp xây dựng khái quát qui luật ra đời
lực là yếu tố quyết định, -Hồ Chí Minh xác định chủ nghĩa xã hội trong của các Đảng cộng sản là
ngoại lực là yếu tố quan thời kỳ quá độ lên CNXH thời kì quá độ sự kết hợp giữa chủ nghĩa
trọng. ở nước ta là một thời kỳ Bước đi trong xây dựng Mác - Lênin với phong
-Khắc phục các trở lực đầy khó khăn và phức tạp. chủ nghĩa xã hội theo Hồ trào công nhân.
kìm hãm sự phát triển của Vì chúng ta phải cải tạo Chí Minh là: Dần dần, -Trên cơ sở qui luật ra đời
CNXH. xã hội cũ, xây dựng xã hội thận trọng, từng bước chung của các Đảng cộng
+Phải đấu tranh chống mới, phải thay đổi những một, từ thấp đến cao, sản, căn cứ vào diễn biến
chủ nghĩa cá nhân, căn nếp sống, thói quen, thành không chủ quan nôn nóng cụ thể của tình hình cách
bệnh mẹ đẻ ra trăm thứ kiến có nguồn gốc sâu xa và việc xác định bước đi mạng Việt Nam, Hồ Chí
bệnh nguy hiểm. hàng ngàn năm, phải thay phải luôn luôn căn cứ vào Minh đã khái quát qui luật
+Phải đấu tranh chống đổi quan hệ sản xuất cũ điều kiện khách quan qui ra đời đặc thù của Đảng
quan liêu tham nhũng và bằng quan hệ sản xuất định. Cộng sản Việt Nam là sự
lãng phí bạn đồng minh mới... Về biện pháp xây dựng kết hợp giữa chủ nghĩa
của thực dân phong kiến. - Theo Hồ Chí Minh chủ nghĩa xã hội: Mác - Lênin với phong
+Chống chia rẽ, bè phái nhiệm vụ lịch sử của thời Thứ nhất: thực hiện cải trào công nhân và phong
mất đoàn kết, vô kỷ luật. kỳ quá độ là: tạo xã hội cũ, xây dựng xã trào yêu nước. Điều này
+ Chống chủ quan, giáo + Xây dựng nền tảng vật hội mới, kết hợp cải tạo hoàn toàn không mâu
điều, lười biếng không chất kỹ thuật, các tiền đề với xây dựng, lấy xây thuẫn với quan điểm của
chịu học tập cái mới. về kinh tế, chính trị, văn dựng làm chính. quốc tế cộng sản mà là sự
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ hoá, tư tưởng cho chủ Thứ hai: Kết hợp xây vận dụng sáng tạo quan
MINH VỀ THỜI KÌ QUÁ nghĩa xã hội. dựng với bảo vệ, đồng điểm của quốc tế cộng sản
ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA + Cải tạo xã hội cũ, xây thời tiến hành hai nhiệm vào điều kiện cụ thể Việt
XÃ HỘI Ở VIỆT NAM dựng xã hội mới, kết hợp vụ ở hai miền Nam- Bắc Nam. Sở dĩ phong trào
1.Con đường quá độ lên chủ xây dựng với cải tạo, khác nhau trong phạm vi yêu nước Việt Nam có thể
nghĩa xã hội trong đó xây dựng làm một quốc gia. trở thành một trong ba yếu
Thực chất, loại hình và trọng tâm, chủ chốt, lâu Thứ ba: xây dựng chủ tố dẫn đến sự ra đời của
đặc điểm của thời kì quá dài. nghĩa xã hội phải có kế Đảng Cộng sản Việt Nam
độ -Những nhân khó khăn hoạch, biện pháp, quyết là vì:
-Các nhà kinh điển của thử thách trong quá trình tâm để thực hiện thắng lợi Thứ nhất: Phong trào yêu
chủ nghĩa Mác - Lênin đã xây dựng chủ nghĩa xã hội kế hoạch. nước có vị trí vai trò cực
đề cập đến tính tất yếu của ở Việt Nam. Thứ tư: trong điều kiện kì to lớn trong quá trình
thời kì quá độ lên CNXH. Thứ nhất: Đây là cuộc nước ta, biện pháp cơ bản phát triển của dân tộc Việt
Theo các ông có hai con cách mạng đảo lộn mọi quyết định, lâu dài trong Nam. Là sợi chỉ đỏ xuyên
đường quá độ lên CNXH. mặt đời sống xã hội. xây dựng chủ nghĩa xã hội suốt chiều dài lịch sử Việt
Đó là con đường quá độ Thứ hai: trong sự nghiệp là đem tài dân, của dân, Nam.
trực tiếp lên CNXH từ các xây dựng chủ nghĩa xã hội sức dân làm lợi cho dân Thứ hai: Phong trào công
nước tư bản chủ nghĩa Nhà nước và nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của nhân kết hợp được với
phát triển cao. Con đường còn thiếu kinh nghiệm Đảng Cộng sản. phong trào yêu nước vì cả
quá độ gián tiếp lên nhất là trong lĩnh vực kinh KẾT LUẬN hai phong trào đó đều có
CNXH bỏ qua giai đoạn tế. 1. Giữ vững mục tiêu mục tiêu chung.
phát triển ở những nước Thứ ba: Sự chống phá của độc lập dân tộc gắn liền Thứ ba: Phong trào nông
tiền tư bản. các thế lực thù địch. với chủ nghĩa xã hội. dân- một lực lượng chủ
-Tiếp thu quan điểm của Do đó khi xây dựng chủ 2. Phát huy quyền làm yếu của phong trào yêu
các nhà kinh điển chủ nghĩa xã hội cán bộ và chủ của nhân dân, khơi nước, kết hợp với phong
nghĩa Mác - Lênin, Hồ nhân dân ta cần tránh nôn dậy mạnh mẽ các nguồn trào công nhân. Công
Chí Minh cũng khẳng nóng, chủ quan, đốt cháy lực, trước hết là nội lực nhân Việt Nam có nguồn
định tính tất yếu của thời giai đoạn. Phải xác định để đẩy mạnh CNH, gốc từ nông dân.
kỳ quá độ lên CNXH và đúng hình thức và bước HĐH đất nước gắn liền Thứ tư: phong trào yêu
hai hình thức quá độ lên đi. với phát triển kinh tế tri nước của trí thức Việt
CNXH. Hồ Chí Minh đã Biện pháp xây dựng chủ thức. Nam là nhân tố quan trọng
lựa chọn hình thức quá độ nghĩa xã hội trong thời 3. Kết hợp sức mạnh thúc đẩy sự kết hợp các
lên CNXH ở Việt Nam là kì quá độ dân tộc với sức mạnh yếu tố cho sự ra đời của
quá độ gián tiếp. a. Phương châm thời đại Đảng Cộng sản Việt Nam.
CHƯƠNG IV
8
- Thực tiễn phong trào 3. Bản chất của Đảng để lãnh đạo cách mạng tin, dân phục để dân theo.
cách mạng Việt Nam cũng Cộng sản Việt Nam Việt Nam. Người đã tích Đảng lãnh đạo nhưng
như phong trào cách mạng - Hồ Chí Minh khẳng cực chuẩn bị về chính trị, quyền hành và lực lượng
thế giới đã kiểm nghiệm định: Đảng Cộng sản Việt tư tưởng và tổ chức cho ở nhân dân cho nên Đảng
và chứng minh luận điểm Nam là Đảng của giai cấp sự ra đời của Đảng Cộng “phải đi đường lối quần
của Hồ Chí Minh gắn chủ công nhân, đội tiên phong sản Việt Nam. chúng, không được quan
nghĩa Mác - Lênin với của giai cấp công nhân, Sau khi ra đời, với đường liêu mệnh lệnh gò ép nhân
phong trào công nhân và mang bản chất giai cấp lối chính trị đúng đắn, tổ dân” mà phải tuyên
phong trào yêu nước dẫn công nhân - giai cấp duy chức chặt chẽ, Đảng đã truyền, giáo dục dân
đến sự ra đời của Đảng nhất gánh vác sứ mệnh lãnh đạo toàn thể dân tộc chúng để thức tỉnh họ.
cộng sản Việt Nam là lịch sử lãnh đạo cách giành chính quyền, thành Đảng phải sâu sát gắn bó
hoàn toàn đúng đắn mạng đến thắng lợi cuối lập nước Việt Nam dân mật thiết với nhân dân
2. Vai trò của Đảng cùng. chủ cộng hòa. Đó cũng là lắng nghe ý kiến của nhân
Cộng sản Việt Nam - Cái quyết định bản chất thời điểm Đảng Cộng sản dân, khiêm tốn học hỏi
- Hồ Chí Minh nhận thức giai cấp công nhân của Việt Nam trở thành Đảng nhân dân và phải chịu sự
cách mạng là sự nghiệp Đảng không phải chỉ là số cầm quyền. kiểm soát của nhân dân.
của quần chúng nhân dân. lượng đảng viên xuất thân b. Quan niệm của Hồ + Với tư cách là người
Nhưng nhân dân phải từ giai cấp công nhân, mà Chí Minh về Đảng cầm lãnh đạo, theo Hồ Chí
được giác ngộ, được tổ cơ bản là ở nền tảng tư quyền Minh Đảng cũng có nghĩa
chức, lãnh đạo theo một tưởng của Đảng, là chủ - Theo các nhà chính trị bao hàm trách nhiệm của
đường lối đúng đắn thì nghĩa Mác-Lênin. Mục học “đảng cầm quyền” là “người đầy tớ” của dân.
mới trở thành lực lượng to tiêu của Đảng là độc lập khái niệm dùng để chỉ Đảng phải tận tâm, tận lực
lớn. Vì vậy, Hồ Chí Minh dân tộc và CNXH; ở vấn một đảng chính trị đại phụng sự nhân dân nhằm
đặt vấn đề: đề Đảng nghiêm túc tuân diện cho một giai cấp đem lại các quyền và lợi
-Cách mạng trước hết thủ những nguyên tắc XD đang nắm giữ và lãnh đạo ích cho nhân dân. Muốn
''phải có Đảng cách mạng, Đảng kiểu mới của giai chính quyền để điều hành, làm “đầy tớ” tốt của nhân
để trong thì tập hợp và tổ cấp công nhân. Mặc dù quản lý đất nước nhằm dân, theo Hồ Chí Minh
chức dân chúng, ngoài thì tên gọi khác nhau nhưng thực hiện lợi ích của giai đảng viên và cán bộ phải
liên lạc với các dân tộc bị Đảng ta chỉ có bản chất cấp mình. có tri thức khoa học, giỏi
áp bức và vô sản giai cấp giai cấp công nhân. - Trong tư tưởng Hồ Chí chuyên môn nghiệp vụ,
mọi nơi. Đảng có vững - Đảng cộng sản Việt Minh Đảng cầm quyền là thực sự thấm nhuần đạo
cách mạng mới thành Nam mang bản chất giai Đảng tiếp lãnh đạo sự đức cách mạng “cần kiệm,
công cũng như người cầm cấp công nhân nhưng nghiệp cách mạng trong liêm, chính, chí công vô
lái có vững thuyền mới không chỉ đại diện cho lợi điều kiện Đảng đã lãnh tư”.
chạy''. ích của giai cấp công nhân đạo quần chúng nhân dân + Tóm lại, Hồ Chí Minh
-Để đảm đương được vai mà còn đại diện cho lợi giành được quyền lực nhà đã sử dụng phương pháp
trò lãnh đạo cách mạng ích toàn dân tộc. Do đó nước và Đảng trực tiếp biện chứng để nói lên vị
Việt Nam, theo Hồ Chí Đảng gắn bó máu thịt với lãnh đạo bộ máy nhà trí, vai trò của Đảng cầm
Minh: ''Đảng phải là đội giai cấp công nhân, nhân nước đó để tiếp tục hoàn quyền trong việc lãnh đạo
tiền phong, là bộ tham dân lao động và của cả thành sự nghiệp độc lập nhân dân.
mưu chiến đấu của giai dân tộc trong mọi giai dân tộc, dân chủ và chủ - Đảng cầm quyền dân là
cấp vô sản, của nhân dân đoạn, mọi thời kỳ phát nghĩa xã hội. chủ.
lao động và của cả dân triển của cách mạng Việt - Mục đích, lý tưởng của Theo Hồ Chí Minh, khi
tộc'' Bao giờ Đảng cũng Nam. Trong thành phần Đảng cầm quyền. cách mạng thành công thì
tận tâm, tận lực phụng sự của Đảng ngoài giai cấp Theo Hồ Chí Minh, Đảng quyền lực phải thuộc về
tổ quốc, phục vụ nhân công nhân còn có những ta không có lợi ích nào nhân dân, nhà nước đó
dân, trung thành tuyệt đối người ưu tú của giai cấp khác ngoài lợi ích của Tổ phải của dân, do dân và vì
với lợi ích của giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức quốc và của nhân dân. Đó dân. Đảng lãnh đạo cách
công nhân, và của dân tộc. và các giai tầng khác. là mục đích, lý tưởng cao mạng là để thiết lập và
-Thực tiễn cách mạng Tuyệt đại đa số những cả không bao giờ thay đổi củng cố quyền làm chủ
Việt Nam gần 80 năm người dân Việt Nam dù là trong suốt quá trình lãnh của nhân dân. Quyền lực
qua đã chứng minh dưới đảng viên, hay không phải đạo cách mạng Việt Nam. thuộc về nhân dân là bản
sự lãnh đạo của Đảng là đảng viên, dù thuộc giai Khi đã trở thành Đảng chất, là nguyên tắc của
cách mạng nước ta đã tầng nào, đều cảm thấy cầm quyền, mục đích, lý chế độ mới, một khi xa rời
giành được những thắng ĐCSVN là Đảng của Bác tưởng đó không những nguyên tắc này, Đảng sẽ
lợi to lớn, vĩ đại. Hồ, là Đảng của mình, tự không thay đổi mà còn có trở thành đối lập với nhân
Trong giai đoạn hiện nay, hào với niềm tự hào của thêm những điều kiện và dân.
khi chúng ta đang ra sức Đảng và thấy mình có sức mạnh nhằm hiện thực II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
xây dựng đất nước ngày trách nhiệm xây dựng hóa mục tiêu, lý tưởng đó. MINH VỀ XÂY DỰNG
càng giàu mạnh theo con Đảng. - Đảng cầm quyền vừa là ĐẢNG CỘNG SẢN
đường xã hội chủ nghĩa. 4. Quan niệm của Hồ người lãnh đạo, vừa là VIỆT NAM TRONG
Kẻ thù đang tìm mọi cách Chí Minh về Đảng Cộng người đầy tớ trung thành SẠCH, VỮNG MẠNH
để chống phá cách mạng sản cầm quyền của nhân dân. 1. Xây dựng Đảng - Qui
nước ta chúng coi việc a. Đảng lãnh đạo nhân + Trong tư tưởng Hồ Chí luật tồn tại và phát triển
xoá bỏ vai trò lãnh đạo dân giành chính quyền Minh khi xác định “người của Đảng
của Đảng Cộng sản Việt trở thành Đảng cầm lãnh đạo” là xác định - Hồ Chí Minh đặc biệt
Nam là một khâu then quyền quyền lãnh đạo duy nhất quan tâm đến công tác xây
chốt. Tuy nhiên mọi hành Ngay sau khi đến với chủ của Đảng đối với toàn xã dựng Đảng, trong tư
động chống phá của nghĩa Mác- Lê nin, lựa hội, khi đã có chính quyền tưởng của Người, xây
chúng không thể đi ngược chọn con đường cứu nước thì Đảng lãnh đạo chính dựng chỉnh đốn Đảng gắn
lại lịch sử, không thể làm giải phóng dân tộc theo quyền. liền với sự tồn tại của
thay đổi được thực tiễn là cách mạng vô sản, Hồ Chí + Với tư cách là “người Đảng, Đảng còn hoạt
cách mạng Việt Nam rất Minh đã thấy sự cần thiết lãnh đạo” Đảng phải giáo động còn phải tổ chức xây
cần có sự lãnh đạo của phải xây dựng một chính dục, thuyết phục, nghĩa là dựng và chỉnh đốn. Tính
Đảng Cộng sản Việt Nam. đảng của giai cấp vô sản Đảng phải làm cho dân tất yếu khách quan của
9
công tác xây dựng và Hai là, Việc vận dụng chủ đoán, chủ quan. Kết quả rộng rãi, thường xuyên và
chỉnh đốn Đảng được Hồ nghĩa Mác - Lê nin phải là hỏng việc. nghiêm chỉnh tự phê bình
Chí Minh lý giải hết sức phù hợp với từng hoàn Phụ trách mà không do cá và phê bình, thường
thuyết phục ở các căn cứ cảnh. nhân, thì sẽ dẫn đến tệ bừa xuyên tu dưỡng đạo đức
sau đây: Ba là, trong quá trình hoạt bãi, lộn xộn, vô chính cách mạng, chống chủ
+ Xây dựng và chỉnh đốn động, Đảng chú ý học tập, phủ. Kết quả cũng hỏng nghĩa cá nhân và các biểu
Đảng bị qui định bởi quá kế thừa kinh nghiệm của việc. Tập thể lãnh đạo, cá hiện tiêu cực khác. Phải
trình phát triển liên tục các đảng cộng sản khác, nhân phụ trách phải luôn “sống với nhau có nghĩa,
của sự nghiệp cách mạng đồng thời Đảng ta phải đi đôi với nhau. có tình”.
do Đảng lãnh đạo. tổng kết kinh nghiệm của Ba là, Tự phê bình và phê - Cán bộ và công tác cán
+ Đảng là một bộ phận mình để bổ sung, phát bình: Hồ Chí Minh rất coi bộ của Đảng.
cấu thành xã hội, mỗi cán triển chủ nghĩa Mác- Lê trọng nguyên tắc này, + Hồ Chí Minh đã đề ra
bộ, đảng viên đều chịu nin. Người coi đây là nguyên một hệ thống các quan
ảnh hưởng, tác động của Bốn là, Đảng phải đấu tắc sinh hoạt của Đảng, là điểm về cán bộ và công
môi trường xã hội, cả cái tranh để bảo vệ sự trong luật phát triển của Đảng. tác cán bộ. Người nhận
tốt và cái xấu. Do đó, mỗi sáng của chủ nghĩa Mác - + Hồ Chí Minh xem tự thức rõ vai trò của cán bộ
cán bộ, đảng viên phải Lê nin. phê bình và phê bình là vũ trong sự nghiệp cách
thường xuyên rèn luyện, b. Xây dựng Đảng về khí để rèn luyện đảng viên mạng. cán bộ là cái dây
Đảng phải thường xuyên chính trị. nhằm làm cho mỗi người chuyền của bộ máy, là
tự chỉnh đốn và đổi mới. Trong tư tưởng Hồ Chí tốt hơn, tiến bộ hơn và mắt khâu nối liền Đảng,
+ Xây dựng, chỉnh đốn Minh, xây dựng Đảng về tăng cường đoàn kết nội Nhà nước với nhân dân.
Đảng là cơ hội để mỗi cán chính trị có nhiều nội bộ hơn. Đó cũng là vũ khí + Hồ Chí Minh cho rằng
bộ, đảng viên tự rèn dung, bao gồm: xây dựng để nâng cao trình độ lãnh công tác cán bộ là công
luyện, tu dưỡng tốt hơn, đường lối chính trị, bảo vệ đạo của Đảng. Để Đảng tác gốc của Đảng. nội
hoàn thành các nhiệm vụ chính trị, xây dựng và làm tròn sứ mệnh lãnh dung của nó bao hàm các
mà Đảng và nhân dân thực hiện nghị quyết, xây đạo, làm tròn trách nhiệm mắt khâu liên hoàn, có
giao phó. Đặc biệt là giữ dựng và phát triển hệ tư trước giai cấp, dân tộc. quan hệ chặt chẽ với
được phẩm chất đạo đức tưởng chính trị, củng cố + Thực hiện tự phê bình nhau: tuyển chọn cán bộ,
cách mạng tiêu biểu. lập trường chính trị, nâng và phê bình đúng đắn đào tạo, huấn luyện, bồi
+ Trong điều kiện Đảng cao bản lĩnh chính trị... không phải là việc dễ dưỡng cán bộ; đánh giá
cầm quyền, Hồ Chí Minh Trong đó, đường lối chính dàng. Vì vậy, Hồ Chí đúng cán bộ; tuyển dụng,
nhấn mạnh, việc xây dựng trị là một vấn đề cốt tử Minh lưu ý cán bộ, đảng bố trí, sắp xếp cán bộ,
chỉnh đốn Đảng lại càng trong sự tồn tại và phát viên và các cấp uỷ Đảng thực hiện chính sách đối
phải tiến hành thường triển của Đảng. Xây dựng từ trên xuống dưới không với cán bộ.
xuyên hơn để ngăn chặn đường lối chính trị trở những phải dùng thường d. Xây dựng Đảng về đạo
sự tha hóa của quyền lực. thành một trong những xuyên mà còn phải khéo đức.
Nhìn chung, theo Hồ Chí vấn đề cực kì quan trọng dùng cách tự phê bình và - Hồ Chí Minh coi đạo đức là
Minh, xây dựng, chỉnh trong xây dựng Đảng ta. phê bình. nền tảng của mỗi con người.
đốn Đảng mang tính qui c. Xây dựng Đảng về tổ Bốn là, Kỷ luật nghiêm Đối với đảng viên, nền tảng đó
luật và là nhu cầu tồn tại, chức, bộ máy và công tác minh và tự giác. càng quan trọng và cần thiết.
phát triển của Đảng. cán bộ + Sức mạnh của một tổ - Một Đảng chân chính, cách
Chỉnh đốn và đổi mới - Xây dựng hệ thống tổ chức cộng sản và mỗi mạng phải có đạo đức. Đạo đức
Đảng là nhằm làm cho chức Đảng. đảng viên bắt nguồn từ ý tạo nên uy tín, sức mạnh của
Đảng thật sự trong sạch Theo Hồ Chí Minh hệ thức tổ chức kỷ luật Đảng, giúp Đảng đủ tư cách
vững mạnh về chính trị, tư thống tổ chức của Đảng từ nghiêm minh và tự giác. lãnh đạo, tổ chức dân chúng.
tưởng và tổ chức; làm cho trung ương đến cơ sở phải Cho nên Hồ Chí Minh Đạo đức của Đảng là đạo đức
đội ngũ cán bộ, đảng viên thật chặt chẽ, có tính kỉ luôn coi trọng việc xây cộng sản mà nội dung cốt lõi là
không ngừng nâng cao luật cao. Các nguyên tắc dựng kỷ luật nghiêm minh chủ nghĩa nhân đạo chiến đấu.
phẩm chất và năng lực tổ chức, sinh hoạt Đảng. và tự giác trong Đảng để - Giáo dục đạo đức cách mạng
đáp ứng yêu cầu ngày Một là, tập tạo nên sức mạnh to lớn là một nội dung quan trọng
càng cao của nhiệm vụ trung dân chủ. Hồ Chí của Đảng. trong việc tu dưỡng, rèn luyện
cách mạng. Minh coi đây là nguyên + Yêu cầu cao nhất của kỷ cán bộ của đảng viên. Nó gắn
2. Nội dung công tác xây tắc tổ chức của Đảng. luật Đảng là chấp hành chặt với cuộc đấu tranh chống
dựng Đảng Cộng sản Theo Hồ Chí các chủ trương, nghị chủ nghĩa cá nhân nhằm làm
Việt Nam Minh, dân chủ và tập quyết của Đảng. Tuân thủ cho Đảng thật sự trong sạch,
a. Xây dựng Đảng về tư trung là hai mặt gắn bó các nguyên tắc tổ chức, vững mạnh.
tưởng, lý luận với nhau trong một lãnh đạo và sinh hoạt KẾT LUẬN
Trọng tâm của công tác nguyên tắc. Dân chủ để đi Đảng. CHƯƠNG V
xây dựng Đảng về tư đến tập trung cơ sở của Năm là, Đoàn kết, thống TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
tưởng, lý luận là phải làm tập trung, chứ không phải nhất trong Đảng. MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN
cho lý luận của chủ nghĩa là dân chủ theo kiểu phân + Hồ Chí Minh đặc biệt KẾT DÂN TỘC VÀ
Mác - Lê nin trở thành tán, tuỳ tiện, vô tổ chức. quan tâm đến sự đoàn kết ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
nền tảng tư tưởng, kim chỉ Tập trung là tập trung trên và thống nhất trong Đảng.
nam cho hành động của cơ sở dân chủ, chứ không Người khẳng định: “Đoàn Trong quá trình lãnh đạo
Đảng Cộng sản Việt Nam. phải tập trung quan liệu kết là một truyền thống cách mạng Việt Nam, Hồ
Trong việc tiếp nhận chủ theo kiểu độc đoán, cực kỳ quý báu của Đảng Chí Minh đã để lại cho
nghĩa Mác- Lê nin, Hồ chuyên quyền. và của dân ta. Các đồng chúng ta tư tưởng ngoại
Chí Minh lưu ý chúng ta Hai là, tập thể chí từ TW đến chi bộ cần giao mẫu mực, mãi mãi soi
một số điểm sau đây: lãnh đạo, cá nhân phụ giữ gìn sự đoàn kết nhất sáng hoạt động của Đảng
Một là, Việc nghiên cứu, trách. Hồ Chí Minh coi trí của Đảng như giữ gìn ta và cho nhà nước ta. Tư
học tập, tuyên truyền chủ đây là nguyên tắc lãnh con ngươi của mắt mình”. tưởng về kết hợp sức mạnh
nghĩa Mác - Lê nin phải đạo của Đảng. Để đảm bảo sự đoàn kết, dân tộc với sức mạnh thời
luôn phù hợp với từng đối Theo Hồ Chí Minh: Lãnh thống nhất trong Đảng đại là một vấn đề cơ bản
tượng. đạo mà không tập thể thì theo Hồ Chí Minh Đảng của cách mạng Việt Nam
đi đến các tệ bao biện, độc phải: Thực hành dân chủ được Hồ Chí Minh bàn
đến toàn diện và sâu sắc.
10
Đại đoàn kết dân tộc là nội lượng cho phù hợp với tranh vì độc lập cho dân minh công-nông và lao
dung xuyên suốt trong tư từng đối tượng, nhưng đại tộc, hạnh phúc cho nhân động trí óc làm nền tảng
tưởng Hồ Chí Minh cũng đoàn kết dân tộc phải luôn dân. Hồ Chí Minh cho của khối đại đoàn kết toàn
như trong hoạt động thực được coi là vấn đề sống rằng yêu nước phải thể dân”. “Trong bầu trời
tiễn của Người. Trong các còn của cách mạng. Hồ hiện ở thương dân, không không có gì quý bằng dân,
bài viết, nói, vấn đề đại Chí Minh đã nêu: thương dân thì không có trong thế giới không có gì
đoàn kết dân tộc được Bác tinh thần yêu nước. mạnh bằng lực lượng
Hồ đề cập đến chiếm tỷ lệ Hồ Chí Minh khẳng định: đoàn kết của nhân dân”.
40%. Trong tác phẩm “Sửa “Đoàn kết là sức mạnh, 2. Nội dung của đại đoàn
đổi lối làm việc” Bác nhắc đoàn kết là thắng lợi”, kết. Tư tưởng Hồ Chí Minh về
tới 16 lần đại đoàn kết. Tại “đoàn kết là then chốt của đại đoàn kết có lập trường
thành công”. “Đoàn kết là a. Đại đoàn kết dân tộc giai cấp rõ ràng, đó là
buổi khai mạc đại hội là đại đoàn kết toàn dân
thống nhất Việt minh- Liên điểm mẹ, điểm này mà đoàn kết trên nền tảng liên
việt, Bác nhắc tới 17 lần. thực hiện tốt đẻ ra con - Dân và nhân dân là khái minh công - nông - trí
Trong diễn văn kỷ niệm cháu đều tốt”. “Đoàn kết, niệm có nội hàm rộng, chỉ thức do Đảng lãnh đạo.
quốc khánh 1957, Bác đoàn kết, đại đoàn kết, toàn bộ con dân nước
Thành công, thành công, b. Cơ sở tiến hành đại
nhắc tới 19 lần. Việt, “con Lạc, cháu đoàn kết toàn dân
đại thành công”. Hồng”, “con Rồng, cháu
Tư tưởng Hồ Tiên”. Tư tưởng đại đoàn - Phải kế thừa truyền
Chí Minh về đại đoàn kết b. Đại đoàn kết dân tộc
là mục tiêu, nhiệm vụ kết toàn dân là đoàn kết thống yêu nước - nhân
dân tộc được hình thành với tất cả nhân dân không nghĩa - đoàn kết của dân
từ những nguồn gốc sau: hàng đầu của Đảng, của
dân tộc phân biệt: dân tộc thiểu số tộc. Đây là những truyền
Thứ nhất: Tinh thần yêu hay đa số, tín ngưỡng, già, thống có giá trị bền vững,
nước, nhân ái, tinh thần Tư tưởng đại đoàn kết dân trẻ, gái, trai, giàu, thấm sâu vào tư tưởng,
cố kết cộng đồng dân tộc tộc được quán triệt trong nghèo… Đoàn kết với tình cảm, tâm hồn của mỗi
của dân tộc Việt Nam. mọi đường lối, chính sách mỗi người dân cụ thể, với con người Việt Nam,
của Đảng là lực lượng toàn thể đông đảo quần được lưu truyền từ thế hệ
Thứ hai: quan điểm của lãnh đạo duy nhất của chúng và cả hai đối tượng này sang thế hệ khác…
chủ nghĩa Mác-Lênin: coi cách mạng Việt Nam. trên đều là chủ thể của Truyền thống đó là cội
cách mạng là sự nghiệp Trong lời kết thúc buổi ra khối đại đoàn kết dân tộc. nguồn, là sức mạnh vô
của quần chúng, nhân dân mắt của Đảng Lao động địch để cả dân tộc chiến
là người sáng tạo ra lịch Việt Nam năm 1951, Hồ - Theo Hồ Chí Minh “Ta đấu và chiến thắng mọi
sử, giai cấp vô sản là lực Chí Minh nêu mục đích đoàn kết là để đấu tranh thiên tai, địch họa, làm
lượng lãnh đạo cách mạng của Đảng Lao động Việt thống nhất và độc lập Tổ cho đất nước được trường
phải trở thành giai cấp dân Nam gồm 8 chữ: “đoàn quốc, ta còn phải đoàn kết tồn, bản sắc dân tộc được
tộc. kết toàn dân, phụng sự tổ là để xây dựng nước nhà. giữ vững.
quốc”. Trước Cách mạng Vậy ai có tài, có đức, có
Thứ ba: tổng kết kinh tháng 8 và trong kháng sức, có lòng phụng sự tổ - Phải có lòng khoan
nghiệm thành công và chiến nhiệm vụ của tuyên quốc và phục vụ nhân dân dung, độ lượng với con
thất bại của các phong huấn là làm sao cho đồng thì ta đều đoàn kết với người. Đó không phải là
trào yêu nước, phong trào bào hiểu được mấy điều: họ”. Trong khi xây dựng một thủ đoạn chính trị
cách mạng Việt Nam và một là, đoàn kết, hai là, khối đại đoàn kết dân tộc nhất thời mà là sự tiếp nối
thế giới. làm cách mạng đòi độc phải tin vào dân, dựa vào truyền thống nhân ái, bao
lập dân tộc. Sau kháng dân và phấn đấu vì quyền dung của dân tộc, xuất
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ lợi của nhân dân. Mỗi phát từ mục tiêu của cuộc
MINH ĐẠI ĐOÀN KẾT chiến Bác lại nêu nhiệm
vụ của tuyên huấn là để người “ai cũng ít hay cách mạng mà Người suốt
DÂN TỘC nhiều có tấm lòng yêu đời theo đuổi. Nó cũng là
dân hiểu: một là, đoàn kết,
1. Vai trò của đại đoàn hai là, xây dựng chủ nghĩa nước” tiềm ẩn. Cần thức một tư tưởng nhất quán
kết trong sự nghiệp cách xã hội, ba là, đấu tranh tỉnh lương tri của mỗi con trong đường lối, chính
mạng thống nhất nước nhà. người thì lòng yêu nước sách của Đảng đối với
sẽ bộc lộ. Điểm chung để những người làm việc
a. Đại đoàn kết dân tộc là Như vậy, đại đoàn kết quy tụ khối đại đoàn kết dưới chế độ cũ và những
vấn đề có ý nghĩa chiến không đơn thuần là dân tộc là nền độc dân người nhất thời lầm lạc
lược, quyết định thành phương pháp tập hợp lực tộc, là cuộc sống ấm no, biết hối cải.
công của cách mạng lượng cách mạng, mà đó hạnh phúc của nhân dân.
là mục tiêu, nhiệm vụ - Phải có niềm tin vào
Trong tư tưởng Hồ Chí hàng đầu của cách mạng. - Đại đoàn kết dân tộc là nhân dân. Yêu dân, tin
Minh, đại đoàn kết dân Vì vấn đề cơ bản của cách nền tảng là gốc rễ là dân, phấn đấu vì hạnh
tộc cơ bản, lâu dài, nhất mạng suy cho cùng là nguồn sức mạnh vô địch, phúc của nhân dân là
quán, xuyên suốt toàn bộ phải có bộ tham mưu đưa quyết định thắng lợi của nguyên tắc tối cao của Hồ
tiến trình cách mạng Việt ra đường lối tập hợp sức cách mạng Việt Nam. Chí Minh. Đó vừa là sản
Nam. Đó là chiến lược tập mạnh toàn dân đánh giặc. Trong khi tập hợp khối phẩm của sự kế thừa
hợp lực lượng nhằm hình Vấn đề đại đoàn kết dân đại đoàn kết thì “lực truyền thống dân tộc vừa
thành sức mạnh to lớn của tộc phải xuất phát từ đòi lượng chủ yếu của khối là sự quán triệt sâu sắc
dân tộc chống kẻ thù của hỏi khách quan của cách đại đoàn kết dân tộc là quan điểm của chủ nghĩa
dân tộc, của giai cấp. Do mạng do quần chúng tiến liên minh công-nông, cho Mác - Lênin coi “cách
đó đoàn kết trở thành vấn hành. Đại đoàn kết dân tộc nên liên minh công-nông mạng là sự nghiệp của
đề chiến lược lâu dài của là một chính sách chứ là nền tảng của mặt trận quần chúng”.
cách mạng, nhân tố bảo không thể là một thủ đoạn dân tộc thống nhất”. “đại
đảm cho thắng lợi của đoàn kết trước hết là đoàn 3. Hình thức tổ chức của
chính trị. Đảng phải có sứ khối đại đoàn kết dân
cách mạng. mệnh thức tỉnh, tập hợp, kết đại đa số nhân dân, mà
đa số nhân dân ta là công tộc
Trong từng thời kỳ của hướng dẫn, chuyển những
đòi hỏi khách quan, tự phát nhân, nông dân và các a. Hình thức tổ chức của
cách mạng, có thể phải tầng lớp nhân dân lao
điều chỉnh chính sách và của quần chúng thành hiện khối đại đoàn kết dân tộc
thực có tổ chức, thành sức động khác”. Về sau Hồ là Mặt trận dân tộc thống
phương pháp tập hợp lực Chí Minh mở rộng, liên
mạnh vô địch của cuộc đấu nhất
11
Trong tư tưởng Hồ Chí giáo dục, thuyết phục, nêu thức về chủ quyền dân 2. Nội dung cơ bản trong
Minh, Đại đoàn kết dân gương, lấy lòng nhân ái để tộc, chống ngoại xâm, TTHCM về đoàn kết
tộc không thể chỉ dừng lại cảm hoá khơi dậy tinh chống thiên tai. Đồng thời quốc tế
ở quan điểm, tư tưởng, thần tự giác, tự nguyện, Người cũng lạc quan tin
những lời kêu gọi hay không gò ép quan liêu tưởng vào sức mạnh dân a. Đặt cách mạng Việt
những lời hiệu triệu mà mệnh lệnh. tộc; “Sự đầu độc có hệ Nam trong sự gắn bó với
phải biến thành sức mạnh thống của bọn thực dân cách mạng vô sản thế
vật chất, thành lực lượng Từ đoàn kết dân tộc đến không thể làm tê liệt sức giới. Theo Lênin phải
vật chất có tổ chức thể đoàn kết quốc tế, tư tưởng sống,…tư tưởng cách “nhận thức rõ thời đại mà
hiện khối đại đoàn kết dân đại đoàn kết của Hồ Chí mạng của người Đông ta đang sống”… “giai cấp
tộc là Mặt trận dân tộc Minh là kết tinh mối quan Dương… Đằng sau sự nào đang là giai cấp trung
thống nhất dưới sự lãnh hệ biện chứng giữa dân phục tùng tiêu cực, người tâm của thời đại”… “xây
đạo của Đảng. tộc với giai cấp, nhân loại. Đông Dương giấu một cái dựng nội dung căn bản
Mở rộng khối đại đoàn kết gì đang sục sôi, đang gào của thời đại, phương
Mặt trận dân tộc thống đến đâu thì giải quyết thét và sẽ bùng nổ một hướng phát triển chính
nhất là nơi qui tụ mọi tổ đúng đắn mối quan hệ dân cách ghê gớm khi thời cơ của thời đại, những đặc
chức và cá nhân yêu nước. tộc, giai cấp, nhân loại đến”. điểm chủ yếu của bối cảnh
Trong từng thời kỳ mặt đến đó. Quyền lợi của lịch sử thời đại ấy”.
trận có tên gọi khác nhau nhân dân lao động luôn Sức mạnh dân tộc còn
nhưng đó phải là mặt trận gắn với quyền lợi tối cao gắn với yếu tố địa lý, Thời đại mà Hồ Chí Minh
chính trị rộng rãi tập hợp của dân tộc. chính trị. Bác nêu 3 yếu hoạt động chính trị đã có
đông đảo các lực lượng tố: thiên thời- địa lợi- nhiều đổi thay, nổi bật hai
phấn đấu vì hoà bình, vì II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ nhân hoà, trong đó nhân sự kiện quan trọng là:
mục tiêu của dân tộc. MINH VỀ ĐOÀN KẾT hoà là yếu tố quan trọng
QUỐC TẾ Một là, chủ nghĩa tư bản
và quyết định. “Nước ta ở từ tự do cạnh tranh bước
Nguyên tắc xây dựng mặt vào xứ nóng, khí hậu tốt,
trận dân tộc thống nhất: 1. Sự cần thiết xây dựng sang độc quyền đã phát
đoàn kết quốc tế rừng vàng, biển bạc, nhân triển thành hệ thống và
Một là, Đoàn kết phải dân ta dũng cảm và cần làm xuất hiện hệ thống
xuất phát từ mục tiêu vì a) Cơ sở khách quan kiệm. Các nước anh em thuộc địa.
nước, vì dân, trên cơ sở lại giúp đỡ nhiều. Thế là
- Xuất phát từ mục tiêu ta đã có 3 điều kiện: thiên Hai là, thắng lợi của Cách
yêu nước, thương dân, chung, lợi ích chung, giải
chống áp bức bóc lột, thời, địa lợi, nhân hoà.” mạng tháng mười Nga đã
phóng giai cấp vô sản, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ
chống nghèo nàn lạc hậu. giải phóng các dân tộc Sống trong môi trường nguyên quá độ lên chủ
Hai là, tư tưởng, chiến thuộc địa bị áp bức, hoạt động của giai cấp nghĩa xã hội trên phạm vi
lược đại đoàn kết dân tộc những người lao động công nhân, Hồ Chí Minh toàn thế giới. Thời đại mở
dựa trên nền tảng liên cùng khổ, vì hoà bình dân đã chứng kiến cuộc sống ra mối quan hệ quốc tế
minh công - nông, trí thức, chủ và tiến bộ trên thế khổ cực của nhân dân các giữa các dân tộc làm cho
dưới sự lãnh đạo của Đảng giới. nước thuộc địa, Người vận mệnh của mỗi dân tộc
thành một khối vững chắc. phát hiện ra mối tương không tách rời vận mệnh
b) Kết hợp sức mạnh dân đồng giữa các dân tộc bị
tộc với sức mạnh thời đại chung của thế giới. “Thời
Ba là, Mặt trận dân tộc áp bức: “Dù màu da có đại mà một nhóm nước
thống nhất hoạt động theo a. Hồ Chí Minh nhận thức khác nhau, trên đời này lớn do bọn tư bản tài
nguyên tắc hiệp thương về sức mạnh dân tộc. Hồ chỉ có hai giống người: chính cầm đầu thống trị
dân chủ. Lấy việc thống Chí Minh là một nhà yêu giống người bóc lột và các nước phụ thuộc và
nhất lợi ích tối cao của nước vĩ đại, Người rời Tổ giống người bị bóc lột”. nửa phụ thuộc, bởi vậy
dân tộc, của các tầng lớp quốc mang theo nhận thức Và tình hữu ái vô sản là công cuộc giải phóng các
nhân dân làm cơ sở củng và niềm tin vào sức mạnh thật mà thôi, đó là cơ sở nước và các dân tộc bị áp
cố và không ngừng mở dân tộc: đó là chủ nghĩa hình thành nhận thức: bức là bộ phận khăng khít
rộng mặt trận. yêu nước, tinh thần đoàn muốn cứu nước cần phải của cách mạng vô sản”.
kết, ý thức về độc lập, chủ đoàn kết cùng dân tộc Tất yếu khách quan “phải
Bốn là, đoàn kết lâu dài, khác cùng chung cảnh
chặt chẽ, chân thành, thân quyền quốc gia. Người đề liên minh chiến đấu chặt
cao sức mạnh của lòng ngộ. Sau khi tiếp xúc luận chẽ giữa các nước thuộc
ái, giúp đỡ nhau cùng tiến cương của Lênin, Người
bộ. Đoàn kết phải gắn với yêu nước “dân ta có một địa với giai cấp vô sản ở
lòng nồng nàn yêu càng chú ý mối quan hệ các nước đế quốc để chiến
đấu tranh, đấu tranh để mật thiết giữa cách mạng
tăng cường đoàn kết. nước...” khơi dậy ý thức thắng kẻ thù chung”.
về độc lập, chủ quyền thuộc địa và cách mạng
Phương châm là “cầu vô sản. Hồ Chí Minh kêu “Cách mạng An-nam là
đồng tồn dị” lấy cái chung “trên đời có nghìn vạn
điều cay đắng, cay đắng gọi hãy vì nền hoà bình bộ phận của cách mạng
để hạn chế cái riêng. thế giới, vì tự do và ấm thế giới. Ai làm cách
Trong đoàn kết phải luôn chi bằng mất tự do”, hoặc
“Dù có phải đốt cháy cả no, những người bị bóc lột mạng trong thế giới đều là
đấu tranh chống khuynh thuộc mọi chủng tộc cần đồng chí của nhân dân
hướng cô độc, hẹp hòi, dãy Trường sơn, cũng
quyết giành cho bằng đoàn kết lại và chống áp An-nam cả”. Tại Đại hội
đồng thời chống khuynh bức. Tua năm 1920, Hồ Chí
hướng đoàn kết một được nền độc lập”, hoặc
“chúng ta thà hy sinh tất Minh đã phát biểu: “Hôm
chiều. Qua khảo sát thực tế, Hồ nay tôi đến đây góp phần
cả chứ nhất định không Chí Minh cho rằng: chủ
- Hồ Chí Minh nhấn mạnh chịu mất nước nhất định cùng các đồng chí vào
nghĩa đế quốc là lực cách mạng thế giới”.
Đảng cộng sản vừa là không chịu làm nô lệ”; Hồ lượng phản động quốc tế,
thành viên, vừa là người Chí Minh cũng đề cao ý là kẻ thù chung của nhân Bác chú ý mối quan hệ
lãnh đạo mặt trận dân tộc. thức của khối đại đoàn kết dân lao động ở cả chính giữa cách mạng phương
Đảng lãnh đạo bằng việc để khắc phục địch hoạ, quốc và thuộc địa. Muốn Đông và phương Tây.
xác định chính sách mặt thiên tai trong lao động thắng lợi, phải thực hiện Người chỉ ra sự cách biệt
trận đúng đắn, phù hợp sản xuất... Ba truyền liên minh chiến đấu giữa của các dân tộc phương
với từng thời kỳ của cách thuyết: Thánh Gióng, lao động thuộc địa với vô Đông, do “họ thiếu sự tin
mạng. Đảng phải dùng Trăm trứng, Sơn tinh sản chính quốc. cậy lẫn nhau, thiếu sự
phương pháp vận động, Thuỷ tinh, phản ánh ý
12
phối hợp hành động và cả chủng tộc cần đoàn kết lại không tự lực cánh sinh mà đa phương hoá, đa dạng
sự cổ vũ lẫn nhau”. Hồ và chống bọn áp bức”. cứ ngồi chờ dân tộc khác hoá các quan hệ đối ngoại
Chí Minh kiến nghị ban giúp đỡ thì không xứng “tiến bộ chung phụ thuộc
phương Đông của Quốc tế Sau cách mạng giải phóng đáng được hưởng độc lập”. vào việc phát triển chủ
Cộng sản “làm cho các dân tộc giành độc lập, các Với tư tưởng này khi nghĩa quốc tế và văn minh
dân tộc hiểu biết nhau hơn dân tộc thuộc địa tất yếu Người gửi lời kêu gọi tới chỉ có lợi khi các quan hệ
và đoàn kết lại để đặt cơ đi theo cách mạng xã hội anh em ở thuộc địa có viết; quốc tế được mở rộng và
sở cho một liên minh chủ nghĩa. Hồ Chí Minh “Anh em phải làm thế nào tăng cường”.
phương Đông tương lai, viết: “trong thời đại ngày để được giải phóng? Vận
khối liên minh này chắc nay, cách mạng giải dụng công thức của Mác, Đối với Pháp: Hồ Chí
chắn sẽ là một trong phóng dân tộc là bộ phận chúng tôi xin nói với anh Minh nêu “Việt Nam sẵn
những cái cánh của cách khăng khít của cách mạng em rằng, công cuộc giải sàng cộng tác thân thiện
mạng vô sản”. Tại đại hội vô sản trong phạm vi toàn phóng anh em chỉ có thể với nhân dân Pháp.
V Quốc tế cộng sản, Hồ thế giới; cách mạng giải thực hiện được bằng sự nỗ Những người Pháp, tư bản
Chí Minh đã phê phán gay phóng dân tộc phải phát lực của bản thân anh em”. hay công nhân, thương gia
gắt giai cấp công nhân và triển thành cách mạng xã Người còn nói “đem sức hay trí thức, nếu họ muốn
đảng cộng sản ở chính hội chủ nghĩa thì mới ta mà giải phóng cho ta, thật thà cộng tác với Việt
quốc thờ ơ với cách mạng giành được thắng lợi hoàn … họ còn giúp đỡ những Nam thì sẽ được nhân dân
thuộc địa. “Tôi rất buồn toàn.” Phải biến chủ nghĩa người anh em mình ở Việt Nam hoan nghênh họ
vì điều này, giai cấp tư yêu nước truyền thống phương Tây trong sự như những anh em bầu
sản đã tiến hơn một thành chủ nghĩa nghĩa yêu nghiệp giải phóng hoàn bạn”.
bước so với giai cấp vô nước xã hội chủ nghĩa, toàn”. Tự giải phóng là tư
yêu Tổ quốc gắn liền với Hồ Chí Minh dành ưu tiên
sản. Có thể nói Đảng tưởng, quan điểm lớn của cho quan hệ với các nước
Cộng sản Pháp làm rất yêu chủ nghĩa xã hội, nhờ Hồ Chí Minh. Nhờ vậy,
đó chủ nghĩa yêu nước có láng giềng châu á. Láng
ít cho thuộc địa”. Do Người đã có quan điểm giềng gần (Trung quốc,
đánh giá thấp vị trí của thêm sức mạnh và phát “cách mạng thuộc địa
triển thành chủ nghĩa anh Lào, Campuchia), láng
cách mạng thuộc địa và không phụ thuộc vào cách giềng xa và các nước
Đảng cộng sản chưa làm hùng cách mạng trong mạng vô sản chính quốc,
thời đại mới. Đông Nam á.
gì để giáo dục giai cấp mà còn có thể giúp đỡ
công nhân nước mình tinh Hệ thống xã hội chủ nghĩa người anh em ở phương “Trong chính sách đối
thần quốc tế chủ nghĩa ngày càng lớn mạnh, lực Tây…”. ngoại của mình, nhân dân
chân chính, Hồ Chí Minh lượng hoà bình hơn hẳn Việt Nam sẽ tuân thủ
nói “Tôi sẽ thức tỉnh các Muốn tranh thủ sức mạnh những nguyên tắc sau:
lực lượng chiến tranh thì thời đại cần phải có một
đồng chí…” Hồ Chí Minh chủ nghĩa xã hội là nhân tố
cho rằng nền tảng sức đường lối độc lập tự chủ (1) Đối với Lào và Miên,
quyết định đời sống xã hội đúng đắn. Kết hợp chặt Việt Nam tôn trọng nền
mạnh là ở nhân dân thuộc loài người. Các Đảng Cộng
địa, chủ nghĩa đế quốc tập chẽ mục tiêu đấu tranh độc lập của hai nước đó
sản dù lớn hay nhỏ đều cho độc lập dân tộc mình và bày tỏ lòng mong
trung nọc độc ở thuộc địa, bình đẳng và độc lập.
nhân dân thuộc địa là với bốn mục tiêu của thời muốn hợp tác trên cơ sở
người thủ tiêu chủ nghĩa Hồ Chí Minh là người có đại: hoà bình, độc lập dân bình đẳng tuyệt đối giữa
thực dân. Hồ Chí Minh đã đóng góp to lớn vào lý tộc, dân chủ, chủ nghĩa xã các nước có chủ quyền.
phát triển và vượt xa so luận của chủ nghĩa Mác – hội. (liên hệ thực tiễn của
Việt Nam.) (2) Đối với các nước dân
với Mác. Nhờ nắm bắt đặc Lênin về kết hợp chặt chẽ chủ, nước Việt Nam sẵn
điểm và xu thế của thời giữa chủ nghĩa yêu nước Kết hợp chủ nghĩa yêu sàng thực thi chính sách
đại Nguyễn ái Quốc đã và chủ nghĩa quốc tế, kết nước và chủ nghĩa quốc tế, mở cửa và hợp tác trên
xác định đường lối chiến hợp sức mạnh dân tộc với tranh thủ sự ủng hộ của mọi lĩnh vực:
lược và phương pháp cách sức mạnh thời đại. Luận nhân loại tiến bộ, nhân dân
mạng đúng đắn cho sự điểm “con đỉa 2 vòi”, “liên ta không quên nghĩa vụ - Việt nam dành sự tiếp
nghiệp cứu nước, giải minh các dân tộc phương quốc tế cao cả. Bác thường nhận thuận lợi cho đầu tư
phóng dân tộc Việt Nam Đông là một trong những nói: “phải coi cuộc đấu của các nhà tư bản, nhà kỹ
theo con đường vô sản. cái cánh của cách mạng vô tranh của bạn như cuộc thuật nước ngoài trong tất
sản”, khẳng định chủ nghĩa đấu tranh của ta”. cả các ngành kỹ nghệ của
b. Kết hợp chặt chẽ chủ xã hội có thể áp dụng ở mình.
nghĩa yêu nước chân phương Đông…chính là sự d. Mở rộng tối đa quan hệ
chính với chủ nghĩa quốc phát triển sáng tạo chủ hữu nghị, hợp tác, sẵn - Nước Việt Nam sẵn sàng
tế trong sáng nghĩa Mác-Lênin của Hồ sàng “làm bạn với tất cả mở rộng các cảng, sân bay
Chí Minh. Đoàn kết quốc mọi nước dân chủ” và đường sá giao thông
Để kết hợp sức mạnh dân cho việc buôn bán và quá
tộc với sức mạnh thời đại, tế là nhân tố đảm bảo cho
thắng lợi của cách mạng Trong quá trình tìm đường cảnh quốc tế.
các Đảng Cộng sản kiên trì cứu nước Bác là người
đấu tranh chống lại mọi Việt Nam. - Nước Việt Nam chấp
đầu tiên đặt nền móng cho
khuynh hướng sai lầm làm c. Giữ vững độc lập tự tình hữu nghị giữa nhân nhận sự tham gia của mọi
suy yếu khối đại đoàn kết chủ, dựa vào sức mình là dân Việt Nam với nhân tổ chức hợp tác kinh tế
để thống nhất các lực chính, tranh thủ sự giúp dân các nước trên thế giới. quốc tế dưới sự lãnh đạo
lượng cách mạng thế giới. đỡ của các nước XHCN, Bác nói: “Chính sách của Liên hợp quốc.
Các đảng cộng sản phải sự ủng hộ của nhân loại ngoại giao của Chính - Nước Việt Nam sẵn sàng
giáo dục chủ nghĩa yêu tiến bộ, đồng thời không phủ Việt Nam thì chỉ có ký kết với các lực lượng
nước và chủ nghĩa quốc tế quên nghĩa vụ quốc tế cao một điều tức là thân hải quân, lục quân trong
vô sản cho nhân dân lao cả của mình thiện với tất cả các nước khuôn khổ của Liên hợp
động nước mình, làm cho dân chủ trên thế giới để
Hồ Chí Minh nêu cao tinh quốc những hiệp định an
tinh thần yêu nước là một giữ gìn hoà bình”, “thái
thần “tự lực cánh sinh, dựa ninh đặc biệt và những
bộ phận của tinh thần quốc độ của Việt Nam đối với
vào sức mình là chính”, hiệp ước liên quan đến
tế. Nguyễn ái Quốc kêu gọi những nước á châu là
“muốn người ta giúp cho, việc sử dụng một vài căn
“vì nền hoà bình thế giới, thái độ anh em, đối với
thì trước hết phải tự giúp cứ hải quân và không
vì tự do và ấm no, những ngũ cường là thái độ bạn
mình đã”, “một dân tộc quân”.
người bị bóc lột thuộc mọi bè”. Bác sớm có tư tưởng
13
Với trí tuệ thiên tài, với nhất, nổi bật nhất và được biểu quốc hội, đại biểu hội + Đảng lãnh đạo Nhà
tinh thần quốc tế trong hiện tập trung ở hoạt động của đồng nhân dân các cấp nước bằng chủ trương,
sáng, với đức độ khiêm Nhà nước, bởi vì quyền lực của nếu những đại biểu đó tỏ đường lối quan điểm về
nhường và thái độ thiện nhân dân thể hiện trong hoạt ra không xứng đáng với Nhà nước thể thế hoá
chí, Hồ Chí Minh vượt động của Nhà nước với tư cách sự tín nhiệm của nhân thành pháp luật, chính
qua mọi trở ngại, từ trong nhân dân có quyền lực tối cao. dân. sách, kế hoạch.
mối quan hệ chồng chéo, Nhân dân vừa là người nắm b. Nhà nước do dân. + Đảng lãnh đạo Nhà
phức tạp của thời đại đề ra quyền hành và lực lượng trong - Nhà nước do nhân dân nước bằng hoạt động của
đường lối cách mạng đúng xã hội vừa là nguồn gốc tạo ra bầu ra, nhân dân lựa chọn các tổ chức Đảng và đảng
đắn,phương pháp ứng xử quyền hành và lực lượng đó. đại biểu và uỷ quyền cho viên của mình trong bộ
sáng tạo phù hợp với từng 1. Thực hành dân các đại biểu thay mặt máy cơ quan Nhà nước.
giai đoạn của cách mạng chủ mình quản lý đất nước. + Đảng lãnh đạo Nhà
phát huy tối đa sức mạnh a. Xây dựng và - Nhà nước đó được nhân nước bằng công tác kiểm
thời đại và sức mạnh dân hoàn thiện chế độ dân chủ rộng dân ủng hộ, giúp đỡ và tra.
tộc đưa cách mạng Việt rãi. đóng thuế để Nhà nước - Bản chất giai cấp công
Nam đến thắng lợi trọn Hồ Chí Minh luôn có đóng góp chi tiêu, hoạt động. nhân của Nhà nước thể
vẹn. to lớn trong việc xây dựng và - Nhà nước do dân còn hiện ở tính định hướng
hoàn thiện chế độ dân chủ. được thể hiện ở chỗ dân XHCN của sự phát triển
KẾT LUẬN Ngay từ thời kỳ đấu tranh giành cú quyền bãi miễn, kiểm của đất nước.
chính quyền Người đã ý thức soát, giám sát hoạt động - Bản chất giai cấp công
- Sáng tạo lý luận của Hồ về việc xây dựng chế độ dân của các đại biểu. nhân của Nhà nước ta thể
Chí Minh chủ cho nước ta sau này. c. Nhà nước vì dân. hiện ở nguyên tắc tổ chức
Với thắng lợi của - Nhà nước phục vụ quyền và hoạt động cơ bản của
+ Quan niệm rộng rãi, có cách mạng Tháng Tám, một lợi của nhân dân không có Nhà nước là nguyên tắc
nguyên tắc về đại đoàn tuyên bố về chế độ dân chủ đã đặc quyền, đặc lợi thực sự tập trung dân chủ.
kết dân tộc và đoàn kết được Người nêu lên trong bản trong sạch, cần, kiệm, b. Bản chất giai cấp công
quốc tế Tuyên ngôn độc lập khai sinh liêm, chính.. nhân thống nhất với tính
+ Quan niệm về đại đoàn ra nhà nước Việt Nam dân chủ, - Theo Hồ Chí Minh, việc nhân dân và tính dân tộc
kết có tổ chức, có lãnh cộng hòa. gì có lợi cho dân thì Nhà của Nhà nước.
đạo Dân chủ của Nhà nước phải hết sức làm, - Nhà nước ta ra đời là kết
nước Việt Nam mới được thể việc gì có hại cho dân thì quả của cuộc đấu tranh lâu
- Ý nghĩa của việc học hiện và đảm bảo trong đạo luật Nhà nước phải hết sức dài, gian khổ của rất nhiều
tập. cơ bản nhất là hiến pháp do Hồ tránh, Nhà nước phải tập thế hệ người Việt Nam, từ
Chí Minh chủ trì xây dựng và trung chăm lo đời sống quá trình dựng nước và
+ Thấy rõ vai trò, sức được quốc hội thông qua vào của nhân dân, hạnh phúc giữ nước hàng nghìn năm
mạnh to lớn của đại đoàn các năm 1946 và 1959. của đồng bào và độc lập, của dân tộc.
kết; tin tưởng vào tiềm b. Xây dựng các tổ chức Đảng, tự do của dân tộc. - Tính thống nhất còn biểu
năng cách mạng của quần Nhà nước, Mặt trận, và các - HCM phân tích một hiện ở chỗ Nhà nước ta
chúng nhân dân đoàn thể chính trị - xã hội vững cách sâu sắc mối quan hệ bảo vệ lợi ích của nhân
+ Đóng góp sức mình vào mạnh để đảm bảo dân chủ giữa nhân dân và chính dân, lợi ích của dân tộc
xây dựng, củng cố khối trong xã hội. phủ. Dân là chủ, Chính làm cơ bản.
đại đoàn kết dân tộc, đoàn II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ phủ là đày tớ của nhân - Trong thực tế, Nhà nước
kết quốc tế; thật sự đoàn MINH VỀ XÂY DỰNG dân. ta đã đứng ra làm nhiệm
kết trong tập thể nhằm NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO 2. Quan điểm Hồ Chí vụ lịch sử của cả dân tộc
tương trợ, giúp đỡ lẫn DÂN VÀ VÌ DÂN Minh về sự thống nhất giao phó, đã lãnh đạo
nhau cùng tiến bộ. * Cơ sở hình tư tưởng Hồ giữa bản chất giai cấp nhân dân ta tiến hành các
Chí Minh về Nhà nước. công nhân với tính nhân cuộc kháng chiến bảo vệ
CHƯƠNG VI 1. Tư tưởng Hồ Chí dân và tính dân tộc của nền độc lập, tự do của tổ
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ Minh về xây dựng Nhà Nhà nước quốc xây dựng một nước
MINH VỀ DÂN CHỦ nước thể hiện quyền làm a.Về bản chất giai cấp Việt Nam hoà bình thống
VÀ XÂY DỰNG NHÀ chủ của nhân dân. công nhân của nhà nước nhất, giàu mạnh, góp phần
NƯỚC CỦA DÂN, DO a. Nhà nước của dân: - Trong tư tưởng Hồ tích cực vào sự phát triển
DÂN, VÌ DÂN - Theo quan điểm của Chí Minh, Nhà nước ta tiến bộ của thế giới.
I. QUAN ĐIỂM CỦA HỒ HCM, Nhà nước của dân là nhà nước của dân, do 3. Tư tưởng Hồ Chí
CHÍ MINH VỀ DÂN CHỦ là Nhà nước được tổ chức dân và vì dân, nhưng Minh về một Nhà nước
1. Quan niệm của Hồ Chí sao cho toàn bộ quyền lực bản chất giai cấp của pháp quyền có hiệu lực
Minh về dân chủ trong nước thuộc về nhân Nhà nước ta là bản chất pháp lý mạnh mẽ
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, dân. giai cấp công nhân. a. Thứ nhất: Xây dựng
dân chủ được biểu đạt qua hai - Quyền lực trong nước Điều đó thể hiện ở các một Nhà nước hợp pháp,
mệnh đề ngắn gọn: “dân là thuộc về nhân dân thể điểm sau: hợp hiến
chủ” và “dân làm chủ”. Dân là hiện ở chỗ: “Những việc Một là: Nhà nước ta do - Đối với Hồ Chí Minh,
chủ, nghĩa là đề cập vị thế của quan hệ đến vận mệnh Đảng Cộng sản Việt Nam vấn đề được Người quan
nhân dân; dân làm chủ, nghĩa là quốc gia sẽ đưa ra dân lãnh đạo. tâm sâu sắc nhất là xây
đề cập năng lực và trách nhiệm phúc quyết” - Đảng lãnh đạo Nhà nước dựng một Nhà nước hợp
của nhân dân. Cả hai vế này - Nhân dân có quyền làm giữ vững và tăng cường hiến. Trong điều kiện khó
luôn đi đôi với nhau, thể hiện vị bất cứ công việc gì mà bản chất giai cấp công khăn của nước ta lúc bấy
trí, vai trò, quyền và trách nhiệm pháp luật không cấm. nhân. giờ Hồ Chí Minh đã tập
của dân. Đồng thời nhân dân có - Đảng lãnh đạo Nhà nước trung lãnh đạo đất nước
2. Dân chủ trong các lĩnh vực nghĩa vụ phải tuân thủ bằng các phương thức tiến hành tổng tuyển cử
đời sống xã hội. pháp luật. thích hợp.Trong tư tưởng khoá I. Quốc hội đã thông
Theo Hồ Chí Minh, dân chủ - Sau khi giành chính Hồ Chí Minh phương thức qua bản hiến pháp đầu
được thể hiện trên tất cả các lĩnh quyền, dân uỷ quyền cho lãnh đạo của Đảng chung tiên của Nhà nước Việt
vực kinh tế, chính trị, văn hóa, các đại diện của mình bầu cho các thời kỳ về cơ bản Nam Dân Chủ Cộng hoà.
xã hội... Trong đó dân chủ trong ra, đồng thời dân có là: Giải quyết được vấn đề
lĩnh vực chính trị là quan trọng quyền bãi miễn đại biểu này là một thành công rất
14
lớn của chính phủ lâm Thứ nhất là: đặc quyền nêu 5 điểm lớn định + Kinh tế và
thời do Hồ Chí Minh đặc lợi. hướng cho việc xây dựng chính trị cũng phải có văn
đứng đầu. Thứ hai là: tham ô, lãng nền văn hóa dân tộc: hóa. Vận dụng sáng tạo tư
b. Hoạt động quản lý Nhà phí và bệnh quan liêu. “1. Xây dựng tâm lý: tinh tưởng Hồ Chí Minh, Đảng
nước bằng hiến pháp, Thứ ba là: ''tư túng'', ''chia thần độc lập, tự cường ta chủ trương gắn văn hóa
pháp luật và chú trọng rẽ'', ''kiêu ngạo'' 2. Xây dựng luân lý: biết với phát triển, chủ trương
đưa pháp luật vào cuộc b. Tăng cường pháp luật hy sinh mình, làm lợi cho đưa các giá trị văn hóa
sống. đi đôi với đẩy mạnh giáo quần chúng thấm sâu vào kinh tế và
- Trong suốt cuộc đời hoạt dục đạo đức, 3. Xây dựng xã hội: mọi chính trị, làm cho văn hóa
động của mình, HCM rất - Hồ Chí Minh là một mẫu sự nghiệp liên quan đến thực sự vừa là mục tiêu,
quan tâm xây dựng Nhà mực của sự kết hợp đạo phúc lợi của nhân dân vừa là động lực của công
nước Việt Nam Dân Chủ đức và pháp luật. Người trong xã hội cuộc xây dựng và phát
Cộng Hoà thành một Nhà luôn chú giáo dục đạo đức 4. Xây dựng chính trị: dân triển đất nước.
nước pháp quyền. Nhà đồng thời cũng không quyền b) Quan điểm về tính
nước đó phải có một bộ ngừng nâng cao vai trò 5. Xây dựng kinh tế”- chất của nền văn hóa
máy hành chính mạnh và của, sức mạnh của pháp HCM toàn tập, t3, tr 431 + Tính chất dân tộc:
được điều hành bằng pháp luật. 2. Quan điểm của Hồ Cốt cách dân tộc, tinh tuý
luật. Theo Hồ Chí Minh + Trước hết, chính trị của Chí Minh về các vấn đề bên trong, đặc trưng của
một xã hội có kỷ cương Hồ Chí Minh là một nền chung của văn hóa. văn học
là một xã hội mà pháp luật chính trị đạo đức và đạo a) Quan điểm về vị trí và + Tính khoa học:
được tôn trọng và có hiệu đức cao nhất là hết lòng vai trò của văn hóa Thuận theo trào lưu tiến
lực trên thực tế. Đó là một hết sức phục vụ nhân dân, trong đời sống xã hội hoá của tư tưởng hiện đại:
Nhà nước pháp quyền. vì Đảng, vì dân mà đấu -Một là, văn hóa Hoà bình, độc lập, dân
Trong Nhà nước đó dân tranh quên mình gương là đời sống tinh thấn của chủ, tiến bộ xã hội. Đấu
chủ và pháp luật đi đôi mẫu trong mọi việc. xã hội, thuộc kiến trúc tranh chống những gì trái
với nhau. + Đi đôi với giáo dục đạo thượng tầng với khoa học, phản tiến
Để có Nhà nước pháp đức, Hồ Chí Minh cũng Văn hóa ngang bộ, duy tâm, thần bí, mê
quyền, HCM một mặt rất đề cao việc ban hành hàng với chính trị, kinh tế, tín dị đoan, biết gạn đục
chăm lo xây dựng hệ pháp luật. Theo Người: xã hội, tạo thành bốn vấn khơi trong, kế thừa truyền
thống pháp luật, mặt khác ''trăm điều phải có thần đề chủ yếu của đời sống thống tốt đẹp của dân tộc,
người rất chăm lo đưa linh pháp quyền'' xã hội và các vấn đề này tiếp thu tinh hoa văn hóa
pháp luật vào cuộc sống, Kết luận có quan hệ mật thiết với nhân loại.
tạo ra một cơ chế đảm bảo CHƯƠNG VII nhau, được coi trọng như + Tính chất đại chúng:
cho pháp luật được thi TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ nhau. phục vụ nhân dân, hợp với
hành. MINH VỀ VĂN HOÁ, Trong quan hệ với nguyện vọng, đậm đà tính
c. Xây dựng đội ngũ cán ĐẠO ĐỨC VÀ XÂY chính trị: Chính trị, xã hội nhân văn, là nền văn hóa
bộ công chức đủ đức, đủ DỰNG CON NGƯỜI được giải phóng thì văn do quần chúng xây dựng
tài. MỚI hóa mới được giải phóng. c) Quan điểm về chức
Theo HCM, “cán bộ là Chính trị mở đường cho năng của văn hóa: văn
gốc cách mạng, công việc I. Những quan điểm cơ văn hóa phát triển hóa có ba chức năng chủ
tốt hay xấu đều do cán bản của Hồ Chí Minh về Trong quan hệ với yếu sau
bộ… Để xây dựng được văn hoá kinh tế: Kinh tế thuộc về - Một là, bồi dưỡng lý
một Nhà nước pháp quyền 1. Khái niệm văn hóa cơ sở hạ tầng, là nền tảng tưởng, tư tưởng đúng đắn,
thì phải đào tạo và bồi theo tư tưởng Hồ Chí của việc xây dựng văn tình cảm cao đẹp:
dưỡng cán bộ, viên chức Minh hóa. Phải chú trọng xây - Hai là, mở rộng hiểu
Nhà nước có trình độ văn a) Định nghĩa về văn hóa dựng kinh tế, xây dựng cơ biết, nâng cao dân trí.
hoá, thành thạo nghiệp vụ Tháng 8-1943, khi còn ở sở hạ tầng đề có điều kiện - Ba là, bồi dưỡng những
hành chính, có đạo đức trong nhà tù của Tưởng xây dựng và phát triển văn phẩm chất tốt đẹp, phong
cần, kiệm, liêm, chính…” Giới Thạch, Hồ Chí Minh hóa. cách lành mạnh, hướng
- Tuyệt đối trung thành đưa ra định nghĩa về văn -Hai là, văn hóa con người tới cái chân,
với cách mạng hoá: “Vì lẽ sinh tồn cũng không thể đứng ngoài thiện, mỹ để hoàn thiện
- Hăng hái, thành thạo như mục đích của cuộc mà phải ở trong kinh tế bản thân
công việc, giỏi chuyên sống, loài người mới sáng và chính trị, phải phục 3. Quan điểm của Hồ
môn nghiệp vụ tạo và phát minh ra ngôn vụ nhiệm vụ chính trị và Chí Minh về một số lĩnh
- Có mối liên hệ mật thiết ngữ, chữ viết, đạo đức, thúc đẩy sự phát triển vực chính của văn hóa
với nhân dân. pháp luật, khoa học, tôn của kinh tế a) Văn hóa giáo dục
- Dám phụ trách, dám giáo, văn học, nghệ thuật, - Văn hóa có tính - Phê phán nền văn hoá
quyết đoán, dám chịu những công cụ cho sinh tích cực, chủ động, đóng phong kiến (tầm chương,
trách nhiệm, nhất là trong hoạt hàng ngày về ăn mặc vai trò to lớn như một kinh viện, xa rời thực tế,
những tình huống khó ở và các phương thức sử động lực, thúc đẩy sự phát bất bình đẳng, trọng nam
khăn, thắng không kiêu, dụng. Toàn bộ những triển của kinh tế và chính khinh nữ) và nền văn hoá
bại không nản. sáng tạo và phát minh đó trị: thực dân ( ngu muội, đồi
- Thường xuyên tự phê tức là văn hoá. - Văn hóa phải ở bại, xảo trá)
bình và phê bình, luôn có Văn hoá là sự tổng hợp của trong kinh tế và chính trị - Đưa ra một hệ thống
ý thức và hành động vì sự mọi phương thức sinh hoạt có nghĩa là; quan điểm rất phong phú
lớn mạnh, trong sạch của cùng với biểu hiện của nó + Văn hóa phải tham và hoàn chỉnh về giáo
Nhà nước. mà loài người đã sản sinh ra gia thực hiện những dục, định hướng cho nền
4. Tư tưởng HCM về nhằm thích ứng những nhu nhiệm vụ chính trị, thúc giáo dục phát triển đúng
xây dựng Nhà nước cầu đời sống và đòi hỏi của đẩy xây dựng và phát đắn, góp phần quan trọng
trong sạch vững mạnh, sự sinh tồn. triển kinh tế. Quan điểm vào sự nghiệp xây dựng
hoạt động có hiệu quả b) Quan điểm về xây này định hướng cho việc CNXH và đấu tranh thống
a. Đề phòng và khắc phục dựng một nền văn hóa xây dựng một nền văn hóa nhất nước nhà
những tiêu cực trong hoạt mới mới ở Việt Nam, định b) Văn hóa văn nghệ
động của Nhà nước. - Cùng với định nghĩa về hướng cho mọi hoạt động Văn nghệ là văn hoá và
văn hóa, Hồ Chí Minh còn văn hóa. nghệ thuật, biểu hiện tập
15
trung nhất của nền văn a) Quan điểm về vai trò phương Đông, phản ánh lại hạnh phúc dân. Với ý
hoá, đỉnh cao của đời và sức mạnh của đạo mối quan hệ lớn nhất, nghĩa như vậy, đây là một
sống tinh thần, hình ảnh đức cũng là phẩm chất đạo biểu hiện cụ thể, một nội
của tâm hồn dân tộc. Có - Đạo đức là gốc đức bao trùm nhất: dung của phẩm
ba quan điểm chủ yếu: của cách mạng “Trung với vua, hiếu với chất“trung với nước, hiếu
- Một là, văn hóa - văn Đạo đức là nguồn nuôi cha mẹ „ với dân”
nghệ là một mặt trận, dưỡng và phát triển con HCM mượn khái - Cần: Siêng năng, chăm
nghệ sĩ là chiến sĩ, tác người, như gốc của cây, niệm đạo đức cũ và đưa chỉ, lao động có kế hoạch,
phẩm văn nghệ là vũ khí ngọn nguồn của sông vào đó một nội dung mới, có hiệu quả, có năng suất
sắc bén trong đấu tranh suối. tạo nên một cuộc cách với tinh thần tự lực cánh
cách mạng Làm cách mạng là để cải mạng, trong quan hệ về sinh
- Hai là, văn nghệ tạo xã hội cũ thành xã hội đạo đức, đó là “Trung với - Kiệm: Tiết kiệm (tiết
gắn với thực tiễn của đời mới là một sự nghiệp rất nước, hiếu với dân kiệm thời gian, công sức,
sống nhân dân vẻ vang, nhưng nó cũng là „ Người nói “Đạo đức cũ của cải của nước của dân);
- Ba là, phải có một nhiệm vụ rất nặng nề như người đầu ngược không xa xỉ, không hoang
những tác phẩm văn nghệ Trong điều kiện Đảng xuống đất chân chổng lên phí, phô trương, bừa bãi,
xứng đáng với thời đại cầm quyền, Người trăn trở trời. Đạo đức mới như liên hoan, chè chén lu bù.
mới của đất nước và dân với nguy cơ xa rời cuộc người hai chân đứng - Liêm: Tôn trọng của công, của
tộc sống, xa rời quần chúng, vững được dưới đất, đầu dân. Phải trong sạch, không
c) Văn hóa đời sống rơi vào thoái hóa biến chất ngửng lên trời“. Hồ Chí tham tiền của, địa vị, danh tiếng.
Thực chất của văn hoá đời của Đảng. Người yêu cầu Minh, toàn tập, t6, tr 320- - Chính: Không tà, thẳng
sống là đời sống mới với Đảng phải là “đạo đức, là 321 thắn, đứng đắn. Thể hiện
ba nội dung: Đạo đức văn minh „ Theo HCM, Trung qua 3 mối quan hệ: với
mới, lối sống mới, nếp Tư tưởng đạo đức Hồ Chí với nước phải gắn liền mình, với người, với việc.
sống mới. Ba nội dung có Minh là đạo đức hành với hiếu với dân, vì nước Cần, kiệm, liêm là
quan hệ mật thiết với động, lấy hiệu quả thực tế là của dân và dân là chủ gốc rễ của chính. Cần,
nhau, trong đó đạo đức làm thước đo, Hồ Chí của đất nước. Bao nhiêu kiệm, liêm, chính cần thiết
mới giữ vai trò chủ yếu Minh luôn đặt đạo đức quyền hành, lực lượng đối với tất cả mọi người,
+ Đạo đức mới: thực hành bên cạnh tài năng, gắn đều ở nơi dân, bao nhiêu Cần, Kiêm, Liêm, Chính
đạo đức cần, kiệm, liêm, đức với tài, lời nói đi đôi lợi ích đều vì dân, cán bộ là thước đo sự giàu có về
chính. Hồ Chí Minh nhiều với hành động và hiệu quả là đày tớ của dân chứ vật chất, vững mạnh về
lần khẳng định:“ Nếu trên thực tế không phải là “quan cách tinh thần, văn minh tiến
không giữ đúng Cần, Như vậy, trong tư tưởng mạng’’ bộ của dân tộc; Là nền
Kiệm, Liêm, Chính thì dễ đạo đức Hồ Chí Minh, Trung với nước là tuyệt tảng của đời sống mới,
trở nên hủ bại, biến thành đức và tài, hồng và đối trung thành với sự của thi đua yêu nước, là
sâu mọt của dân „, “ Nêu chuyên, phẩm chất và nghiệp dựng và giữ nước cái cần để “làm việc, làm
cao và thực hành Cần, năng lực thống nhất làm trung thành với con đường người, làm cán bộ, để
Kiệm, Liêm, Chính tức là một. Trong đó đức là gốc đi lên của đất nước, là phụng sự Tổ quốc
nhen lửa cho đời sống của tài, hồng là gốc của suốt đời phấn đấu cho - Chí công vô tư: là công
mới’’- Hồ Chí Minh: toàn chuyên, phẩm chất là gốc Đảng, cho cách mạng. bằng, công tâm, không
tập, t 5, tr 104, 110 của năng lực. Tài là thể Hiếu với dân là thể hiện ở thiên tư, thiên vị, làm việv
+ Lối sống mới: sống có hiện cụ thể của đức trong chỗ thương dân, tin dân, gì cũng không nghĩ đến
lý tưởng, có đạo đức, văn hiệu quả hành động. phục vụ nhân dân hết mình trước, chỉ biết vì
minh, tiên tiến, kết hợp - Đạo đức là nhân tố tạo lòng. Phải gần dân, kính Đảng, vì dân tộc, “lo
hài hoà, truyền thống dân nên sức hấp dẫn của chủ trọng và học tập nhân dân, trước thiên hạ, vui sau
tộc với tinh hoa văn hoá nghĩa xã hội phải dựa vào dân, lấy dân thiện hạ”. Thực hành chí
của nhân loại. Phải làm Sức hấp dẫn của làm gốc công vô tư là nêu chủ
sao cho mỗi hoạt động chủ nghĩa xã hội trước hết Yêu cầu cán bộ lãnh đạo nghĩa tập thể, trừ bỏ chủ
của con người đều mang ở những giá trị đạo đức phải nắm vững dân tình, nghĩa cá nhân.
tính văn hóa cao đẹp, ở phẩm chất của hiểu rõ dân tâm, cải thiện - Thương yêu con người,
+ Nếp sống mới: nếp sống những người cộng sản ưu dân sinh, nâng cao dân trí sống có tình, có nghĩa
văn minh, là quá trình làm tú, bằng tấm gương sống - Cần, kiệm, liêm, chính, Tình yêu thương con
cho lối sống mới dần dần và hành động của mình, chí công vô tư người là một tình cảm
trở thành thói quen, phong chiến đấu cho lý tưởng đó Là phẩm chất gắn liền rộng lớn, trước hết dành
tục tập quán tốt đẹp, kế trở thành hiện thực. với hoạt động hàng ngày cho những người nghèo
thừa và phát triển những Phong trào cộng của mỗi người, là đại khổ, những người bị áp
thuần phong mỹ tục lâu sản và công nhân quốc tế cương đạo đức Hồ Chí bức bóc lột, không phân
đời của dân tộc. Đời sống trở thành lực lượng quyết Minh. biệt màu da, dân tộc.
mới không phải cái gì cũ định vận mệnh của loài Cần, kiệm, liêm, Phải được xây dựng trên
cũng bỏ hết, không phải người không chỉ do chiến chính, chí công vô tư là lập trường GCCN, thể
cái gì cũng làm mới. Cái lược, sách lược thiên tài những khái niệm đạo đức hiện trong mối quan hệ
gì cũ mà xấu thì phải bỏ, của cách mạng vô sản, mà cũ, được HCM tiếp thu, hàng ngày ... Nó đòi hỏi
cái gì cũ mà không xấu, còn do những phẩm chất chọn lọc, đưa vào những mỗi người khác phải chặt
nhưng phiền phức thì sửa đạo đức cao quý làm cho yêu cầu và nội dung mới. chẽ, nghiêm khắc với
đổi. Cái gì cũ mà tốt thì CNCS trở thành sức mạnh Người chỉ ra rằng: ngày mình; rộng rãi, độ lượng,
phải phát triển thêm, Cái vô địch. xưa phong kiến nêu ra giàu lòng vị tha với người
gì mới mà hay thì phải b) Quan điểm về cần, kiệm, liêm, chính khác. Phải tôn trọng
làm, phải bổ sung. những chuẩn mực đạo nhưng không bao giờ những quyền của con
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ đức cách mạng thực hiện mà bắt nhân dân người, nâng con người
MINH VỀ ĐẠO ĐỨC - Trung với nước, hiếu tuân theo để phụng sự lên, kể cả những người
1. Nội dung cơ bản của với dân cho quyền lợi của chúng. lầm đường lạc lối, không
tư tưởng Hồ Chí Minh “Trung” và “hiếu” Ngày nay ta đề ra cần, phải là thái độ dĩ hòa vi
về đạo đức vốn là những khái niệm kiệm, liêm, chính cho cán quý, không phải hạ thấp
đạo đức cũ trong tư tưởng bộ thực hiện, làm gương con người, vùi dập con
đạo đức Việt Nam và cho nhân dân theo để đem người
16
- Có tinh thần quốc tế việc tốt trong mọi lĩnh việc, trong các mối quan khinh lao động, kiêu ngạo,
trong sáng vực, mọi đối tượng… hệ của mình, phải nhìn giả dối, khoa khoang…
-Tư tưởng HCM là sự Người nói:“Người tốt thẳng vào mình, không tự Phải trả lời được câu hỏi:
thống nhất, hoà quyện việc tốt nhiều lắm. Ở đâu lừa dối, huyễn hoặc; phải học để làm gì? Học để
giữa chủ nghĩa yêu nước cũng có. Ngành nào, giới thấy rõ cái hay, cái dở, cái phục vụ cho ai?
chân chính với chủ nghĩa nào, địa phương nào, lứa xấu, cái ác của mình để + Phải xác định rõ thế nào
quốc tế trong sáng. tuổi nào cũng có” khắc phục; phải kiên trì là tốt, thế nào là xấu? Ai
-Chủ nghĩa quốc tế là một - Xây đi đôi với chống rèn luyện, tu dưỡng suốt là bạn, ai là thù?
trong những đặc điểm Trong cuộc sống hàng đời như công việc rửa mặt b) Nội dung học tập
quan trọng nhất của đạo ngày, những hiện tượng hàng ngày theo tấm gương đạo đức
đức CSCN, bắt nguồn từ tốt- xấu, đúng-sai, cái đạo 2. Sinh viên học tập và Hồ Chí Minh
bản chất quốc tế của giai đức và cái vô thường đen làm theo tư tưởng, tấm - Thực trạng đạo đức lối
cấp công nhân và của xã xen nhau, đối chọi nhau gương đạo đức Hồ Chí sống trong sinh viên hiện
hội XHCN thông qua hành vi của con Minh nay
-Nội dung chủ nghĩa quốc người. Vì vậy, việc xây và a) Học tập và làm theo + Phần lớn sinh
tế trong tư tưởng Hồ Chí chống trong lĩnh vực đạo tư tưởng đạo đức Hồ viên, thanh niên vẫn giữ
Minh rất rộng lớn và sâu đức không rõ ràng. Xây Chí Minh được lối sống tình nghĩa,
sắc: phải đi đôi với chống, - Xác định đúng vị trí, trong sạch, lành mạnh,
+ Đó là sự tôn trọng và muốn xây phải chống, vai trò của đạo đức đối khiêm tốn, cần cù và sáng
thương yêu tất cả các dân chống nhằm mục đích xây với cá nhân: tạo, có bản lĩnh, có chí lập
tộc, nhân dân các nước, -Xây dựng đạo đức mới - Đạo đức, hiểu thân, lập nghiệp, năng
đoàn kết với giai cấp vô trước hết phải được tiến tổng quát là toàn bộ động nhạy bén, dám chịu
sản toàn thế giới, với tất hành bằng việc giáo dục những chuẩn mực, những trách nhiệm; gắn bó với
cả các dân tộc … những phẩm chất, những quy tắc, những quan niệm nhân dân, đồng hành cùng
+ Chống hằn thù, bất bình chuẩn mực đạo đức mới. về các giá trị thiện, ác, dân tộc, phấn đấu cho sự
đẳng dân tộc, phân biệt Việc giáo dục phải phù lương tâm, trách nhiệm, nghiệp dân giàu, nước
chủng tộc, chủ nghĩa dân hợp với từng giai đoạn, danh dự, hạnh phúc, công mạnh, xã hội công bằng,
tộc hẹp hòi, biệt lập, bành lứa tuổi, nghề nghiệp, giai bằng được xã hội thừa dân chủ, văn minh.
trướng bá quyền… cấp, môi trường . Phải nhận. Đạo đức là yếu tố + Do tác động của
+ Chủ trương giúp bạn là khơi dậy được ý thức đạo cơ bản của nhân cách tạo nền kinh tế thị trường, hội
tự giúp mình đức lành mạnh ở mỗi nên giá trị con người. nhập quốc tế, một bộ phận
- Đoàn kết quốc tế người - Hồ Chí Minh sinh viên phai nhạt niềm
nhằm thực hiện những “Mỗi con người đều có quan tâm đến việc giáo tin, lý tưởng, mất phương
mục tiêu lớn của thời đại cái thiện và cái ác ở trong dục đạo đức cho thanh hướng phấn đấu, không có
là hòa bình, độc lập dân lòng. Ta phải biết làm cho niên từ rất sớm, vì thanh chí lập thân, lập nghiệp,
tộc, dân chủ và tiến bộ xã phần tốt trong mỗi con niên là “người chủ tương chạy theo lối sống thực
hội, là hợp tác và hữu người nảy nở như hoa lai của nước nhà”- Sdd, t dụng, sống thử, sống dựa
nghị theo tinh thần: Bốn mùa xuân và phần xấu 5, tr 185. dẫm, thiếu trách nhiệm,
phương vô sản đều là anh mất dần đi, đó là thái độ -Thực hành đạo thờ ơ với gia đình và xã
em. của người cách mạng” đức trong đời sống hàng hội, sa vào nghiện ngập
c) Quan điểm về những Xây phải đi đôi ngày không chỉ có tác hút xách, thiếu trung thực,
nguyên tắc xây dựng đạo với chống, với việc loại dụng tôn vinh, nâng cao gian lận trong thi cử, chạy
đức mới. bỏ cái sai, xấu, vô đạo đức giá trị chính họ mà còn điểm, chạy thầy, chạy
- Nói đi đôi với trong đời sống hàng ngày. tạo sức mạnh nội sinh, trường, mua bằng cấp…
làm, phải nêu gương về Phải kiên trì mục tiêu giúp họ vượt qua khó Đây là những biểu hiện
đạo đức: chống chủ nghĩa đế quốc, khăn, thử thách . - không thể coi thường.
Là nguyên tắc chống những thói quen, Trong xã hội, mỗi người - Học tập và làm theo
quan trọng bậc nhất trong tập quán lạc hậu và loại có công việc, tài năng và tấm gương đạo đức Hồ
xây dựng một nền đạo đức trừ chủ nghĩa cá nhân. vị trí khác nhau, người Chí Minh
mới - Phải tu dưỡng đạo đức làm việc to, người làm + Một là, học
- Nói đi đôi với suốt đời việc nhỏ, nhưng ai giữ trung với nước, hiếu với
làm đối lập với thói đạo Một nền đạo đức được đạo đức cách mạng dân, suốt đời phấn đấu
đức giả của giai cấp bóc mới chỉ được xây dựng đều là người cao thượng. cho sự nghiệp giải phóng
lột, nói một đằng làm một trên cơ sở tự giác tu - Kiên trì, tu dưỡng theo dân tộc, giải phóng giai
nẻo, thậm chí nói mà dưỡng đạo đức của mỗi các phẩm chất đạo đức cấp, giải phóng con người
không làm. Cũng là biểu người. Hồ Chí Minh: + Hai là, học cần,
hiện của thói đạo đức giả Khổng tử nói:“chính tâm, - Sinh viên phải có “6 cái kiệm, liêm, chính, chí
ở một số cán bộ “ vác tu thân”. Hồ Chí Minh yêu”: Yêu Tổ quốc, yêu công vô tư, đời riêng
mặt làm quan cách chỉ rõ: “Chính tâm tu thân nhân dân, yêu chủ nghĩa trong sáng, nếp sống giản
mạng”… tức là cải tạo. Cải tạo xã hội, yêu lao động, yêu dị và đức tính khiêm tốn
- Nêu gương đạo đức là cũng phải trường kỳ gian khoa học và kỷ luật phi thường
một nét đẹp của truyền khổ, vì đó là cuộc cách - Sinh viên phải: + Ba là, học đức
thống văn hoá phương mạng trong bản thân mỗi + Rèn luyện cho mình tin tuyệt đối vào sức mạnh
Đông: “Nói chung thì các người. Bồi dưỡng tư những đức tính: trung của nhân dân, kính trọng
dân tộc phương Đông đều tưởng mới để đánh thắng thành, tận tụy, thật thà, nhân dân và hết lòng, hết
giàu tình cảm, và đối với tư tưởng cũ, để trở thành chính trực. sức phục vụ nhân dân,
họ một tấm gương sống con người mới không phải + Phải xác định rõ nhiệm luôn nhân ái, vị tha, khoan
còn có giá trị hơn một là một việc dễ dàng…Dù vụ của mình. dung và nhân hậu với con
trăm bài diễn văn tuyên khó khăn gian khổ nhưng + Trong học tập, phải kết người.
truyền” muốn cải tạo thì nhất định hợp lý luận và thực hành, + Bốn là, học tấm
- Đạo đức cách mạng phải thành công” học tập với lao động; phải gương về ý chí và nghị
đặc biệt chú trọng đến - Đạo đức cách mạng đòi chống mọi biểu hiện của lực tinh thần to lớn, quyết
“đạo làm gương” Phải chú hỏi mỗi người phải tự giác chủ nghĩa các nhân, chống tâm vượt qua mọi thử
ý phát hiện, xây dựng rèn luyện thông qua hoạt tư tưởng háo danh, hám thách, gian nguy để đạt
những điển hình người tốt động thực tiễn, trong công lợi, chống lười biếng, coi được mục đích cuộc sống.
17
III. Tư tưởng Hồ Chí của sự nghiệp cách Con người phải đó đã nâng Người lên vị
Minh về xây dựng con mạng. được đặt vào vị trí trung trí một nhà đạo đức học
người mới Trong bầu trời tâm của sự phát triển. Nó lỗi được thế giới thừa
1. Quan niệm của Hồ không có gì quý bằng vừa nằm trong chiến lược nhận.
Chí Minh về con người nhân dân, không có gì phát triển kinh tế- xã hội - Tư tưởng Hồ Chí
a) Con người được nhìn mạnh bằng lực lượng của đất nước,vừa nằm Minh về con người mới có
nhận như một chỉnh thể đoàn kết của nhân dân. trong chiến lược GD-ĐT giá trị lý luận và thực tiễn
- Hồ Chí Minh Nhân dân là người sáng “Muốn xây dựng CNXH, rất quan trọng:
xem xét con người như tạo ra mọi giá trị vật chất trước hết cần có những o Về lý luận: có nội
một chỉnh thể thống nhất và tinh thần. con người XHCN”. dung sâu sắc và mới mẻ,
về tâm lực, thể lực và các “Lòng yêu nước và sự - Chiến lược trồng có ý nghĩa rất quan trọng
hoạt động của nó. Con đoàn kết của nhân dân là người là một trọng tâm, đối với sự nghiệp GD, ĐT
người luôn có xu hướng một lực lượng hùng hậu, một bộ phận hợp thành con người Việt Nam. Trên
vươn lên cái Chân- Thiện- không ai thắng nối” – của chiến lược phát triển cơ sở quan triệt quan điểm
Mỹ. Sdd, t 6, tr 281. kinh tế- xã hội GD đạo lý để làm người,
Xem xét con - Con người vừa Để thực hiện coi con người là vốn quý
người trong tính đa dạng: là mục tiêu, vừa là động chiến lược “trồng người”, nhất, chăm lo hạnh phúc
trong quan hệ xã hội, lực của cách mạng, phải cần có nhiều biện pháp, của con người là mục tiêu
trong tính cách, khát coi trọng, chăm sóc, phát giáo dục là biện pháp phấn đấu cao nhất của chế
vọng, phẩm chất, khả huy nhân tố con người. quan trọng bậc nhất độ ta, con người vừa là
năng, trong hoàn cảnh Con người là mục Nội dung, phương mục tiêu, vừa là động lực
xuất thân, điều kiện, làm tiêu trong điều kiện cụ thể của pháp giáo dục phải toàn của sự nghiệp cách mạng
việc từng giai đoạn cách mạng: diện, cả đức, trí, thể , mỹ, XHCN. Đảng ta xác định
- Hồ Chí Minh Khi đất nước còn nô lệ , phải đặt đạo đức, lý tưởng GD và ĐT là quốc sách
xem xét con người trong mục tiêu là giải phóng và tình cảm cách mạng, hàng đầu.
sự thống nhất của hai mặt DT, giành độc lập dân tộc. lối sống XHCN lên hàng o Về thực tiễn: sự
đối lập: thiện và ác, hay Khi có chính quyền, mục đầu. Đức và tài thống nhất phát triển con người đã trở
và dở, tốt và xấu, hiền và tiêu là ăn, mặc, ở, đi lại, với nhau, kết hợp nhận thành tiêu chí ngày càng
dữ… bao gồm cả mặt xã học hành được ưu tiên. thức và hành động, lời nói quan trọng trong việc xếp
hội và mặt sinh học của Con người là mục và việc làm… Có như hạng các nước trên thế
con người. “dù là xấu, tốt, tiêu cách mạng thì mọi vậy mới có thể “ học làm giới. Dưới ánh sáng của tư
văn minh hay dã man đều chủ trương, đường lối, người” tưởng Hồ Chí Minh, Đảng
có tình” – Sdd, t 7, tr 60 chính sách của Đảng đều - Con người ta nhấn mạnh việc chăm
b) Con người cụ thể, lịch vì lợi ích chính đáng của XHCN có hai mặt gắn bó lo cho hạnh phúc của con
sử con người. chặt chẽ với nhau: kế thừa người là mục tiêu phấn
- Hồ Chí Minh - Con người là những giá trị truyền thống đấu cao nhất của chế độ
dùng khái niệm con người động lực của cách mạng, tốt đẹp, hình thành những ta.
theo nghĩa rộng trong một điều này có ý nghĩa to lớn phẩm chất mới: tư tưởng Tư tưởng về văn
số trường hợp ( phẩm giá trong sự nghiệp giải XHCN, có đạo đức cách hóa, đạo đức và xây dựng
con người, giải phóng con phóng dân tộc và xây mạng, có trí tuệ và bản con người mới là một bộ
người, người ta, con dựng CNXH lĩnh làm chủ, có lòng phận rất quan trọng trong
người, ai..) Không phải mọi nhân ái, vị tha độ lượng. hệ thống tư tưởng Hồ Chí
- Xem xét con người đều trở thành động Quan niệm: “Vì Minh. Nghiên cứu và học
người trong các mối quan lực, mà phải là những con lợi ích mười năm thì phải tập theo tấm gương đạo
hệ xã hội, giai cấp, giới người được thức tỉnh, giác trồng cây, vì lợi ích trăm đức Hồ Chí Minh không
tính, nghề nghiệp, trong ngộ, giáo dục, định hướng năm thì phải trồng chỉ đơn thuần là vấn đề
khối thống nhất của cộng và tổ chức. Họ phải có trí người”. nhận thức, mà còn là trách
đồng dân tộc và quan hệ tuệ và bản lĩnh, văn hoá, “ Việc học không nhiệm chính trị của các
quốc tế. Đó là con người đạo đức, được nuôi dưỡng bao giờ cùng, còn sống dân tộc, nhằm xây dựng
hiện thực, cụ thể, khách trên nền truyền thống lịch còn phải học” Việt Nam thành một quốc
quan sử văn hoá của dân tộc gia văn minh trong thời kỳ
c) Bản chất con người Con người là động KẾT LUẬN hội nhập quốc tế.
mang tính xã hội lực khi được hoạt động có Hồ Chí Minh được
-Để sinh tồn, con tổ chức, có lãnh đạo. Vì cả thế giới tôn vinh là nhà
người phải lao dộng sản vậy cần có sự lãnh đạo văn hóa kiệt xuất, không
xuất, xác lập các mối quan của Đảng cộng sản. chỉ vì Người đã sáng tạo
hệ giữa người với người - Phải thấy mối ra một thời đại mới và
- Con người là sản quan hệ biện chứng giữa một nền văn hóa mới ở
phẩm của xã hội, là tổng con người mục tiêu và con Việt Nam mà còn vì
thể các quan hệ xã hội từ người động lực. Chăm lo những sự đóng góp mới
hẹp đến rộng, chủ yếu bao cho con người mục tiêu của Người vào lý luận và
gồm các quan hệ: anh, tốt bao nhiêu thì sẽ phát sự phát triển chung của
em, họ hàng, bầu bạn, huy con người động lực văn hóa nhân loại
đồng bào, loài người. tốt bấy nhiêu. Ngược lại, - Trong lĩnh vực văn
2. Quan điểm của Hồ tăng cường được sức hóa, Hồ Chí Minh đã sớm
Chí Minh về vai trò của mạnh của con người động nhận thấy vai trò và sức
con người và chiến lược lực thì sẽ nhanh chóng đạt mạnh của văn hóa, đã sớm
trồng người được mục tiêu cách mạng đưa văn hóa vào chiến
a) Quan điểm của Hồ b) Quan điểm của Hồ lược phát triển của đất
Chí Minh về vai trò của Chí Minh về chiến lược nước.
con người “trồng người” - Trong lĩnh vực đạo
- Con người là - Trồng người đức, Hồ Chí Minh đã có
vốn quý nhất, nhân tố là yêu cầu khách quan, những đóng góp rất đặc
quyết định thành công vừa cấp bách, vừa lâu sắc vào tư tưởng đạo đức
dài của cách mạng macxit. Những đóng góp
18

Tai Lieu TTHCM 8049

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tai Lieu TTHCM 8049

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG MỞ ĐẦU vọng của một giai cấp, mạng Việt Nam; tài sản mạng Việt Nam

Nam; tài sản mạng Việt Nam trong

You might also like