Bất Đẳng Thức Bunhiacốpxki

Tröôøng THPT Chuyeân Tieàn Giang www.nguoithay.
org GV Ñoã Kim Sôn
I.Bất đẳng thức Bunhiacôpxki ( BCS ) :
Cho 2 bộ số thực ( a1 ; a2 ;...; an ) và ( b1 ; b2 ;...; bn ) , mỗi bộ gồm n số. Khi đó ta có:

( a1b1 + a2b2 + ... + anbn ) ≤ ( a12 + a2 2 + ... + an 2 )( b12 + b2 2 + ... + bn 2 )
2
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi:

a1 a2 a
= = ... = n với quy ước nếu mẫu bằng 0 thì tử phải bằng 0.
b1 b2 bn
II. Các hệ quả :

Hệ quả 1:
C
Nếu a1 x1 + ... + an xn = C (không đổi) thì min ( x12 + ... + xn2 ) =
a + ... + an2
2
1
x1 x
đạt được khi = ... = n
a1 an
Hệ quả 2:
www.nguoithay.org
Nếu x12 + ... + xn2 = C 2 (không đổi) thì max ( a1 x1 + ... + an xn ) = C a12 + ... + an2
x1 x
đạt được khi = ... = n ≥ 0
a1 an
min ( a1 x1 + ... + an xn ) = − C a12 + ... + an2
x1 x
Dấu “=” xảy ra ⇔ = ... = n ≤ 0
a1 an
III.Bất đẳng thức Bunhiacôpxki mở rộng:
• Mở rộng bất đẳng thức Bunhiacôpxki cho 3 dãy số thực không âm

( a1 ; a2 ;...; an ) ; ( b1 ; b2 ;...; bn ) ; ( c1 ; c2 ;...; cn ) ta luôn có :
( a1b1c1 + a2 b2 c2 + ... + an bn cn ) ≤ ( a13 + a23 + ... + an3 )( b13 + b23 + ... + bn3 )( c13 + c23 + ... + cn3 )
2
Chứng minh:
Đặt A = 3 a13 + a23 + ... + an3 , B = 3 b13 + b23 + ... + bn3 , C = 3 c13 + c23 + ... + cn3
Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 www.nguoithay.org Page 1
Tröôøng THPT Chuyeân Tieàn Giang www.nguoithay.org GV Ñoã Kim Sôn
Nếu A = 0 hoặc B = 0 hoặc C = 0 thì bất đẳng thức hiển nhiên đúng vì khi đó cả hai vế của bất đẳng thức
đều bằng 0.
Vậy ta chỉ xét trường hợp A > 0; B > 0; C > 0
a b c
Đặt xi = i ; yi = i ; zi = i với i = 1; 2;3
A B C
⎧ x1 + x2 + x3 = 1
3 3 3
⎪
Khi đó ta có: ⎨ y13 + y23 + y33 = 1 và bất đẳng thức cần chứng minh trở thành: x1 y1 z1 + x2 y2 z2 + x3 y3 z3 ≤ 1
⎪ 3
⎩ z1 + z2 + z3 = 1
3 3
⎧ x13 + x13 + x13

x y
⎪ 1 1 1z ≤
⎪ 3
⎪ x2 + x23 + x23
3
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho 3 số không âm: xi ; yi ; zi ( i = 1; 2;3) ta có: ⎨ x2 y2 z2 ≤
3 3 3
⎪ 3
⎪ x3 + x33 + x33
3
x y
⎪ 3 3 3z ≤
⎩ 3
Cộng các bất đẳng thức trên lại ta được: x1 y1 z1 + x2 y2 z2 + x3 y3 z3 ≤ 1 (đpcm)

⎧ a1 b1 c1
⎪A = B =C
⎧ x1 = y1 = z1 ⎪
⎪ ⎪ a2 b2 c2
Đẳng thức xảy ra ⇔ ⎨ x2 = y2 = z2 ⇔ ⎨ = =
⎪x = y = z ⎪ A B C
⎩ 3 3 3
⎪ 3
a b c
⎪A = B =C
3 3
⎩
Hay ai : bi : ci = A : B : C ( i = 1; 2;3) tức là: a1 : b1 : c1 = a2 : b2 : c2 = a3 : b3 : c3
• Tổng quát : bất đẳng thức Bunhiacôpxki mở rộng cho rộng cho m dãy số thực không âm:
Cho m dãy số thực không âm:
( a1 ; a2 ;...; an ) , ( b1 ; b2 ;...; bn ) , … , ( K1 ; K 2 ;...; K n )
Ta có:
( a1b1...K1 + a2b2 ...K 2 + ... + anbn ...K n ) ≤ ( a1m + a2m + ... + anm )( b1m + b2m + ... + bnm ) ... ( K1m + K 2m + ... + K nm )
m
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi:

a1 : b1 : ... : K1 = a2 : b2 : ... : K 2 = an : bn : ... : K n ( chứng minh tương tự như trên)
I- MỘT SỐ VÍ DỤ :
Bài 1: Cho x, y, z là ba số dương thỏa 4 x + 9 y + 16 z = 49 . Chứng minh rằng:
1 25 64
T= + + ≥ 49
x y z
Tröôøng THPT Chuyeân Tieàn Giang GV Ñoã Kim Sôn
Đẳng thức xảy ra khi nào?

Hướng dẫn giải
1 5 8
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho sáu số 2 x ;3 y ; 4 z và ; ; ta được:
x y z
⎛ 1 25 84 ⎞ ⎡ ⎡⎛ 1 ⎞ 2 ⎛ 5 ⎞ 2 ⎛ 8 ⎞ 2 ⎤
( ) + (3 y ) ( ⎤
)
2 2 2
49.T = ( 4 x + 9 y + 16 z ) ⎜ + + ⎟= 2 x + 4 z ⎢ + + ⎥
⎝x y z ⎠ ⎢⎣ ⎥⎦ ⎢⎜⎝ x ⎟⎠ ⎜⎜ y ⎟⎟ ⎜⎝ z ⎟⎠ ⎥
⎣ ⎝ ⎠ ⎦
2
⎛ 1 5 8 ⎞
≥ ⎜ 2 x. + 3 y. + 4 z. ⎟⎟ = 49
2
⎜ x y z⎠
⎝
1 25 64
⇒T = + + ≥ 49
x y z
⎧ 1
⎪x = 2
⎧1 5 8 ⎪
⎪ = = ⎪ 5
Đẳng thức xảy ra khi ⎨ 2 x 3 y 4 z ⇔ ⎨y =
⎪4 x + 9 y + 16 z = 49 ⎪ 3
⎩ ⎪z = 2
⎪
⎩
Bài 2 : Cho x > 0; y > 0 và x 2 + y 2 ≤ x + y .Chứng minh:

x + 3y ≤ 2 + 5
2 2
⎛ 1⎞ ⎛ 1⎞ 1
Giả thiết: x 2 + y 2 ≤ x + y ⇔ ⎜ x − ⎟ + ⎜ y − ⎟ ≤
⎝ 2⎠ ⎝ 2⎠ 2
⎛ 1 1⎞
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số: (1;3) ; ⎜ x − ; y − ⎟ ta có:
⎝ 2 2⎠
⎡ ⎛ 1⎞ ⎛ 1 ⎞⎤
2
⎡⎛ 2
1⎞ ⎛ 1⎞ ⎤
2
⎢1. ⎜ 1 − 2 ⎟ + 3. ⎜ y − 2 ⎟ ⎥ ≤ 10 ⎢⎜ x − 2 ⎟ + ⎜ y − 2 ⎟ ⎥ ≤ 5
⎣ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠⎦ ⎢⎣⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎥⎦
⇒ ( x + 3 y − 2) ≤ 5
2
⇒ x + 3y − 2 ≤ 5
⇒ x + 3y ≤ 2 + 5
⎧ 1 5
⎪x = +
⎪ 2 10
Đẳng thức xảy ra khi ⎨
⎪y = 1 + 3 5
⎪⎩ 2 10
Bài 3 : Cho a, b, c ≥ 0 ; a + b + c = 1 .Chứng minh:
1 1 1 1
+ + + ≥ 30
a +b +c
2 2 2
ab bc ac
1 1 1 1
Gọi A = + + +
a +b +c
22 2
ab bc ac
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số:
⎛ 1 1 1 1 ⎞
⎜ 2 ; ; ; ⎟
⎝ a +b +c
2 2
ab bc ca ⎠
( a 2 + b 2 + c 2 ;3 ab ;3 bc ;3 ca )
Ta có: (1 + 3 + 3 + 3) ≤ ( a 2 + b 2 + c 2 + 9ab + 9bc + 9ca ) A
2
⇒ 100 ≤ ⎡( a + b + c ) + 7 ( ab + bc + ca ) ⎤ A (*)
2
⎣ ⎦
1 1
Mà ab + bc + ca ≤ ( a + b + c ) = (do a + b + c = 1)
2
3 3
Do đó: (*) ⇒ A ≥ 30.
1
Đẳng thức xảy ra khi a = b = c =
3
1 1 1
Bài 4 : Cho x; y; z > 0 và thoả x + y + z ≤ 1 .Chứng minh : x2 + 2
+ y 2 + 2 + z 2 + 2 ≥ 82
x y z
1 1 1
Gọi S = x 2 + 2
+ y2 + 2 + z2 + 2
x y z
⎛ 1⎞
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số: (1;9 ) ; ⎜ x; ⎟
⎝ x⎠
9 1 1
Ta có: x + ≤ 1 + 81. x 2 + 2 = 82. x 2 + 2 (1)
x x x
9 1
y + ≤ 82. y 2 + 2
Tương tự: y y ` (2)
9 1
z+ ≤ 82. z 2 + 2 (3)
z z
⎛1 1 1⎞
Cộng (1),(2) và (3) theo vế ta được: S . 82 ≥ x + y + z + 9 ⎜ + + ⎟
⎝x y z⎠
⎛1 1 1⎞
S . 82 ≥ 81( x + y + z ) + 9 ⎜ + + ⎟ − 80 ( x + y + z )
Hay ⎝x y z⎠
⎛1 1 1⎞
≥ 2.9.3. ( x + y + z)⎜ + + ⎟ − 80 ≥ 162 − 80 = 82
⎝x y z⎠
1 1 1
Vậy x2 + 2
+ y 2 + 2 + z 2 + 2 ≥ 82
x y z
Bài 5 : Cho ba số thực dương a, b, c thoả ab + bc + ca = abc .Chứng minh rằng:

b 2 + 2a 2 c 2 + 2b 2 a 2 + 2c 2
+ + ≥ 3
ab bc ca
b 2 + 2a 2 b 2 + 2a 2 1 1
Ta có: = 2 2
= 2
+ 2 2 (do a, b dương)
ab ab a b
1 1 1
Đặt x = ; y = ; z = thì
a b c
⎧a, b, c > 0 ⎧ x; y; z > 0
giả thiết ⎨ ⇔⎨
⎩ab + bc + ca = abc ⎩x + y + z = 1
và (đpcm) ⇔ x 2 + 2 y 2 + y 2 + 2 z 2 + z 2 + 2 x 2 ≥ 3
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có:
3( x2 + 2 y2 ) = 3( x2 + y2 + y2 ) ≥ ( x + y + y )
2
1
⇒ x2 + 2 y 2 ≥ ( x + 2y)
3
1
Tương tự y2 + 2z2 ≥ ( y + 2z )
3
1
z 2 + 2 x2 ≥ ( z + 2x)
3
1
Vậy x2 + 2 y 2 + y 2 + 2 z 2 + z 2 + 2 x2 ≥ ( 3x + 3 y + 3z ) = 3
3
1
Đẳng thức xảy ra khi x = y = z =
3
1
Với x = y = z = thì a = b = c = 3
3
Bài 6 : Chứng minh: a − 1 + b − 1 + c − 1 ≤ c ( ab + 1) với mọi số thực dương a; b; c ≥ 1

Đặt a − 1 = x ; b − 1 = y ; c − 1 = z
2 2 2
Với x; y; z > 0. Bất đẳng thức cần chứng minh trở thành:
x+ y+z ≤ (z 2
+ 1) ⎡⎣( x 2 + 1)( y 2 + 1) + 1⎤⎦
x+ y≤ (x 2
+ 1)( y 2 + 1) ⇒ x + y + z ≤ (x 2
+ 1)( y 2 + 1) + z (1)
( x + 1)( y
2 2
+ 1) + z ≤ (x 2
+ 1)( y 2 + 1) + 1. z 2 + 1 (2)
Kết hợp (1) và (2) ta có x + y + z ≤ (z 2

+ 1) ⎡⎣( x 2 + 1)( y 2 + 1) + 1⎤⎦
Vậy a − 1 + b − 1 + c − 1 ≤ c ( ab + 1) (đpcm)
Bài 7 : Cho a; b; c > 0 và thoả abc = 1 .Chứng minh:

1 1 1 3
+ 3 + 3 ≥
a (b + c ) b ( c + a ) c ( a + b ) 2
3

1 1 1
Đặt x = ; y = ; z = ⇒ xyz = 1; x > 0; y > 0; z > 0
a b c
x2 y2 z2 3
Ta cần chứng minh bất đẳng thức sau : A= + + ≥
y+z z+x x+ y 2
⎛ x z ⎞
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số : ( y + z ; z + x; x + y ;⎜
y
)
⎜ y + z z + x x + y ⎟⎟
; ;
⎝ ⎠
Ta có: ( x + y + z ) ≤ ( y + z + z + x + x + y ) A
2
x+ y+z 3 3 3 3
⇒ A≥ ≥ . xyz = (do xyz = 1 ) ⇒ A≥
2 2 2 2
Đẳng thức xảy ra khi x = y = z = 1
Với x = y = z = 1 thì a = b = c = 1.
Bài 8 : Cho a; b; c > 0 .Chứng minh:

a b c
+ + ≤1
a+ ( a + b )( a + c ) b+ ( b + c )( b + a ) c+ ( c + a )( c + b )
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số: ( a; b ;)( c; a )

Ta có:
( )
2
ac + ab ≤ ( a + b )( c + a ) ⇒ ac + ab ≤ ( a + b )( c + a )
⇒ a + ac + ab ≤ a + ( a + b )( c + a )
a a a
⇒ ≤ = (1)
a+ ( a + b )( a + c ) a + ac + ab a+ b+ c
b b
Tương tự: ≤ (2)
b+ ( b + c )( b + a ) a+ b+ c
c c
≤ (3)
c+ ( c + a )( c + b ) a+ b+ c
Cộng (1),(2) và (3) theo vế ta được:
a b c
+ + ≤1
a+ ( a + b )( a + c ) b+ ( b + c )( b + a ) c+ ( c + a )( c + b )
Đẳng thức xảy ra khi a = b = c .
ab 3 2 −3
Bài 9 : Cho a; b > 0 và thoả a 2 + b 2 = 9 .Chứng minh : ≤
a+b+3 2
Ta có: a 2 + b 2 = 9
⇔ 2ab = ( a + b ) − 9
2
⇔ 2ab = ( a + b + 3)( a + b − 3)
2ab
⇔ = a +b−3
a+b+3
ab a+b 3
⇔ = −
a+b+3 2 2
Mà theo BĐT Bunhiacôpxki thì a + b ≤ 2. a 2 + b 2 = 3 2
ab 3 2 −3
Nên ≤
a+b+3 2
⎧a; b > 0
⎪
⎪ 3
Đẳng thức xảy ra khi ⎨a 2 + b 2 = 9 ⇔ a = b =
⎪ 2
⎪⎩a = b
1 1 1 p+q p+q p+q
Bài 10: Cho a; b; c; d dương tuỳ ý.Chứng minh : + + ≥ + +
a b c pa + qb pb + qc pc + qa
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có
2
⎛ p q ⎞ ⎛ p q⎞
( p + q) . qb ⎟⎟ ≤ ⎜ + ⎟ ( pa + qb )
2
= ⎜⎜ . pa +
⎝ a b ⎠ ⎝a b⎠
Tương tự ta chứng minh được
⎛ p q⎞ ⎛ p q⎞
( p + q)
≤ ⎜ + ⎟ ( pb + qc ) ; ( p + q) ≤ ⎜ + ⎟ ( pc + qa )
2 2
⎝b c⎠ ⎝ c a⎠
Cộng các vế tương ứng của ba bất đẳng thức ta có :
⎡ 1 1 1 ⎤ ⎛1 1 1⎞
( p + q) ⎢ pa + qb + pb + qc + pc + qa ⎥ ≤ ( p + q ) ⎜ a + b + c ⎟
2
⎣ ⎦ ⎝ ⎠
⎡ 1 1 1 ⎤ 1 1 1
Hay ( p + q) ⎢ + + ⎥≤ + +
⎣ pa + qb pb + qc pc + qa ⎦ a b c
1 1 1 p+q p+q p+q
Vậy + + ≥ + +
a b c pa + qb pb + qc pc + qa
Bài 11 : Cho 4 số dương a; b; c; d .Chứng minh:

a3 b3 c3 d3 a 2 + b2 + c2 + d 2
+ + + ≥
b+c+d c+d +a b+d +a a+b+c 3
3 3 3
a b c d3
Đặt P = + + +
b+c+d c+d +a b+d +a a+b+c
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số:
⎛ ⎞
⎜
a3
;
b3
;
c3
⎜ b+c+d c+d +a b+d +a a+b+c ⎟
;
d3
(
⎟ ; a (b + c + d ); b ( c + d + a ); c ( d + b + a ); d ( a + b + c ) )
⎝ ⎠
Ta có:
( a + b + c + d ) ≤ P ⎡⎣a ( b + c + d ) + b ( c + d + a ) + c ( d + a + b ) + d ( a + b + c )⎤⎦
2 2 2 2 2
⇔ ( a + b + c + d ) ≤ P ⎡( a + b + c + d ) − ( a + b + c + d ) ⎤
2 2
2 2 2 2 2 2 2 2
(1)
⎣ ⎦
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số: ( a; b; c; d ) ; (1;1;1;1) ta được:
(a + b + c + d ) ≤ 4 ( a 2 + b2 + c2 + d 2 )
2
(2)
(a + b 2 + c 2 + d 2 ) ≤ 3P ( a 2 + b 2 + c 2 + d 2 )
2 2
Từ (1) và (2) ta được

⇔ a 2 + b 2 + c 2 + d 2 ≤ 3P
a3 b3 c3 d3 a 2 + b2 + c2 + d 2
Vậy + + + ≥
b+c+d c+d +a b+d +a a+b+c 3
a b c
Bài 12 : Cho các số dương a; b; c thỏa a + b + c = 1 . Chứng minh : + + ≥1
1+ b − a 1+ c − b 1+ a − c
a b c a b c
Đặt A = + + = + +
1+ b − a 1+ c − b 1+ a − c 2b + c 2c + a 2a + b
2
⎡ a b c ⎤
(a + b + c) = ⎢ a ( 2b + c ) + b ( 2c + a ) + c ( 2a + b ) ⎥
2
⎣ 2b + c 2c + a 2a + b ⎦
⎡ a b c ⎤
≤⎢ + + ⎡⎣ a ( 2b + c ) + b ( 2c + a ) + c ( 2a + b ) ⎤⎦
⎣ 2b + c 2c + a 2a + b ⎥⎦
(a + b + c)
2
⇔ A≥
3 ( ab + bc + ca )
Ta lại có:
3 ( ab + bc + ca )
(a + b + c) ≥ 3 ( ab + bc + ca ) . Suy ra A ≥
2
=1
3 ( ab + bc + ca )
a b c
Vậy + + ≥1
1+ b − a 1+ c − b 1+ a − c
⎧2b + c = 2c + a = 2a + b
⎪ 1
Dấu đẳng thức xảy ra khi ⎨a = b = c ⇔a=b=c=
⎪a + b + c = 1 3
⎩
Bài 13 : Giả sử các số thực x; y; z; t thoả mãn điều kiện: a ( x 2 + y 2 ) + b ( z 2 + t 2 ) = 1 với a; b là hai số dương cho
a+b
trước. Chứng minh: ( x + z )( y + t ) ≤
ab
Do a; b > 0 nên từ giả thiết ta có:
x2 + y 2 z 2 + t 2 1
a(x + y ) + b(z + t ) = 1 ⇔
2 2 2 2
+ =
b a ab
2 2 2 2
x z y t 1
⇔ + + + =
b a b a ab
2
⎛ x z ⎞ ⎛ x2 z 2 ⎞
( ) ⎜ ⎟ ( )⎜ + ⎟
2
x + z = . b + . a ≤ b + a (1)
⎝ b a ⎠ ⎝ b a ⎠
⎛ y2 t 2 ⎞
( y + t ) ≤ (b + a ) ⎜ + ⎟
2
Tương tự : (2)
⎝ b a⎠
Cộng từng vế (1) và (2) ta được:
⎛ x2 z 2 y 2 t 2 ⎞ a + b
( x + z ) + ( y + t ) ≤ (b + a ) ⎜ + + + ⎟ =
2 2
(3)
⎝ b a b a⎠ ab
Mặt khác ( x + z ) + ( y + t ) ≥ 2 ( x + z )( y + t )
2 2
(4)
a+b
Do đó từ (3) và (4) suy ra: ( x + z )( y + t ) ≤
ab
⎧x z
⎪b = a
⎪ ⎧x = y
⎪y t ⎪
Dấu đẳng thức xảy ra ⇔ ⎨ = ⇔⎨ ax
⎪ b a ⎪⎩ z = t = b
⎪x + z = y + t
⎪
⎩
Bài 14 : Cho các số thực dương x; y; z; t thoả mãn xyzt = 1. Chứng minh:
1 1 1 1 4
+ 3 + 3 + 3 ≥
x ( yz + zt + ty ) y ( xz + zt + tx ) z ( xt + ty + yx ) t ( xy + yz + zx ) 3
3

1 1 1 1
Với x; y; z; t dặt a = ; b = ; c = ; d = (a; b; c; d > 0) và abcd = 1
x y z t
1 1 1 1
⇒ x = ; y = ; z = ;t =
a b c d
Bất đẳng thức cần chứng minh tương với:
1 1 1 1 4
+ + + ≥
1 ⎛ 1 1 1 ⎞ 1⎛ 1 1 1 ⎞ 1⎛ 1 1 1 ⎞ 1 ⎛ 1 1 1 ⎞ 3
3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟
a ⎝ bc cd bd ⎠ b ⎝ ac cd ad ⎠ c ⎝ ad bd ab ⎠ d ⎝ ab bc ac ⎠
a3 b3 c3 d3 4
⇔ + + + ≥
b+c+d c+d +a d +a+b a+b+c 3
bcd adc abd abc
3 3 3
a b c d3 4
⇔ + + + ≥ (vì abcd = 1 )
a (b + c + d ) b ( c + d + a ) c ( d + a + b) d ( a + b + c ) 3
a2 b2 c2 d2 4
⇔ + + + ≥
b+c+d c+d +a d +a+b a+b+c 3
a2 b2 c2 d2
Đặt S = + + +
b+c+d c+d +a d +a+b a+b+c
S . ⎡⎣( b + c + d ) + ( c + d + a ) + ( d + a + b ) + ( a + b + c ) ⎤⎦ ≥ ( a + b + c + d )
2
(a + b + c + d ) 1
2
⇒S≥ = (a + b + c + d ) (1)
3( a + b + c + d ) 3
Áp dụng BĐT Cauchy với 2 số dương:
a + b ≥ 2 ab ; c + d ≥ 2 cd
Suy ra a + b + c + d ≥ 2 ( ab + cd )
Lại áp dụng BĐT Cauchy cho 2 số dương ab ; cd ta có:
ab + cd ≥ 2 abcd = 2 4 abcd = 2 (vì abcd = 1 ) (2)
4
Từ (1) và (2) suy ra S ≥
3
1 1 1 1 4
Vậy + + + ≥
1 ⎛ 1 1 1 ⎞ 1⎛ 1 1 1 ⎞ 1⎛ 1 1 1 ⎞ 1 ⎛ 1 1 1 ⎞ 3
3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟ 3 ⎜
+ + ⎟
a ⎝ bc cd bd ⎠ b ⎝ ac cd ad ⎠ c ⎝ ad bd ab ⎠ d ⎝ ab bc ac ⎠
Dấu đẳng thức xảy ra khi a = b = c = d = 1 ⇔ x = y = z = t = 1 .
Bài 15 : Cho x1 ; x2 ; x3 ; x4 dương thoả điều kiện x1 + x2 + x3 + x4 = 1 .Chứng minh :

x14 + x24 + x34 + x44 1
≥
x13 + x23 + x33 + x43 4
1 = ( x1 + x2 + x3 + x4 ) ≤ 4 ( x12 + x22 + x32 + x42 )
2
1
⇒ x12 + x22 + x32 + x42 ≥ (1)
4
• (x 2
1 + x22 + x32 + x42 ) =
2
( x1 . x13 + x2 . x23 + x3 . x33 + x4 . x43 )
≤ ( x1 + x2 + x3 + x4 ) ( x13 + x23 + x33 + x43 )
= x13 + x23 + x33 + x43 (vì x1 + x2 + x3 + x4 = 1 )
x +x +x +x
3 3 3 3
⇔ 1
≥ x12 + x22 + x32 + x42
2 3 4
(2)
x +x +x +x
2
1
2
2
2
3 4
2
• (x + x + x + x )
3
1
3
2
3
3
3 2
4
= ( x .x + x .x + x .x + x .x )
1
2
1 2
2
2 3
2
3 4
2
4
≤ ( x + x + x + x )( x + x + x
2
1
2
2
2
3
2
4
4
1
4
2
4
3 + x44 )
x14 + x24 + x34 + x44 x13 + x23 + x33 + x43
⇒ 3 ≥ (3)
x1 + x23 + x33 + x43 x12 + x22 + x32 + x42
Từ (1);(2) và (3) suy ra:
x14 + x24 + x34 + x44 1
≥
x13 + x23 + x33 + x43 4
Bài 16 : Cho bốn số dương a; b; c; d .Chứng minh:

a4 b4 c4 d4 a+b+c+d
+ + + ≥
(a + b) (a 2
+b 2
) (b + c ) (b 2
+c 2
) (c + d ) (c 2
+d 2
) (d + a)(d 2
+a 2
) 4
( a + b ) ≤ 2 ( a 2 + b2 ) ⇔ ( a 2 + b2 ) ( a + b ) ≤ 2 ( a 2 + b2 ) ≤ 4 ( a 2 + b2 )
2 2
(1)
a 4 + b4 1
⇔ ≥ (a + b)
( a + b) ( a 2
+b 2
) 4
a −b
4 4
Mặt khác: = a −b
( a + b ) ( a 2 + b2 )
a4 b4 c4 d4
Đặt N = + + +
( a + b ) ( a 2 + b2 ) ( b + c ) ( b2 + c2 ) ( c + d ) ( c2 + d 2 ) ( d + a ) ( d 2 + a 2 )
Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 11
Ta có:
2N =
(a 4
− b4 ) + ( a 4 + b4 )
+
(b 4
− c 4 ) + ( b4 + c 4 )
+
(c 4
− d 4 ) + ( c4 + d 4 )
+
(d 4
− a4 ) + ( d 4 + a4 )
(1)
( a + b ) ( a 2 + b2 ) ( b + c ) ( b2 + c 2 ) ( c + d ) ( c2 + d 2 ) ( d + a ) ( d 2 + a2 )
1 1 1 1
⇔ 2N ≥ ( a + b) + a − b + (b + c ) + b − c + (c + d ) + c − d + ( d + a ) + d − a
4 4 4 4
1 1
⇔ 2 N ≥ ( a + b + b + c + c + d + d + a ) ⇔ N ≥ ( a + b + c + d ) ( đpcm )
4 4
a b c
Bài 17 : Cho a; b; c là các số thực dương.Chứng minh: + ≥1 +
a + 8bc 2
b + 8ac c + 8ab
2 2
(Trích đề thi Olympic Toán Quốc Tế lần thứ 42, năm 2001)
a b c
Đặt A = + +
a + 8bc 2
b + 8ac c + 8ab 2 2
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki hai lần ta được:

2
⎡ a b c ⎤
(a + b + c)
2
=⎢ . a . 4 a 2 + 8bc + . b . 4 b 2 + 8ac + . c . 4 c 2 + 8ab ⎥
⎣ a + 8bc b + 8ac c + 8ab
4 2 4 2 4 2
⎦
⎡ a b c ⎤⎡
≤⎢ + + ⎥ a. a 2 + 8bc + b b 2 + 8ac + c c 2 + 8ab ⎤
⎣ a + 8bc
2
b + 8ac
2
c + 8ab ⎦
2 ⎣ ⎦
= A. ⎡ a . a 3 + 8abc + b . b3 + 8abc + c . c3 + 8abc ⎤

⎣ ⎦
≤ A. ( a + b + c ) ( a3 + b3 + c3 + 24abc ) (1)
Mặt khác
( a + b + c ) = a3 + b3 + c3 + 3 ( a + b )( b + c )( a + c )
3
Áp dụng BĐT Cauchy với hai số dương ta có:

a + b ≥ 2 ab ; b + c ≥ 2 bc ; a + c ≥ 2 ac
Suy ra:
( a + b )( b + c )( a + c ) ≥ 8abc
⇒ ( a + b + c ) = a 3 + b3 + c3 + 3 ( a + b )( b + c )( a + c ) ≥ a 3 + b3 + c3 + 24abc
3
(2)
Từ (1) và (2) suy ra:
(a + b + c) ( a + b + c )( a + b + c ) = A. ( a + b + c )
2 3 2
≤ A.
a b c
Do đó A ≥ 1 , nghĩa là + + ≥1
a 2 + 8bc b 2 + 8ac c 2 + 8ab
Dấu đẳng thức xảy ra khi a = b = c .
+
Bài 18 : Cho x; y; z ∈ thoả xy + yz + zt + tx = 1 .Chứng minh:

x3 y3 z3 t3 1
+ + + ≥
y+ z+t x+ z+t x+ y+t x+ y+ z 3
( xy + yz + zt + tx ) ≤ ( x 2 + y 2 + z 2 + t 2 )( y 2 + z 2 + t 2 + x 2 )
2
⇔ 1 ≤ x2 + y 2 + z 2 + t 2 (1)
Đặt: X = y + z + t ; Y = x + z + t ; Z = x + y + t ; T = x + y + z
Không mất tính tổng quát giả sử: x ≥ y ≥ z ≥ t
⇒ x 2 ≥ y 2 ≥ z 2 ≥ t 2 và x3 ≥ y 3 ≥ z 3 ≥ t 3
1 1 1 1
và y + z + t ≤ x + z + t ≤ x + y + t ≤ x + y + z ⇔ X ≤ Y ≤ Z ≤ T ⇒ ≥ ≥ ≥
X Y Z T
Áp dụng BĐT Trê-bư-sếp cho hai dãy số sau:
⎧ x3 ≥ y 3 ≥ z 3 ≥ t 3
⎪
⎨1 1 1 1
⎪ ≥ ≥ ≥
⎩X Y Z T
x3 y 3 z 3 t 3 1 ⎛ 1 1 1 1 ⎞ 3
+ + + ≥ ⎜ + + + ⎟ ( x + y3 + z3 + t 3 ) (2)
X Y Z T 4⎝ X Y Z T ⎠
⎧x ≥ y ≥ z ≥ t
Áp dụng BĐT Trê-bư-sếp cho hai dãy ⎨ 2
⎩x ≥ y ≥ z ≥ t
2 2 2
( x3 + y3 + z 3 + t 3 ) ≥ 14 ( x + y + z + t ) ( x 2 + y 2 + z 2 + t 2 )
Mặt khác:
1 1
x + y + z + t = (x + y + z + x + y + t + x + z + t + y + z + t) = ( X + Y + Z + T )
3 3
1 1
⇒ ( x3 + y 3 + z 3 + t 3 ) ≥ ( x 2 + y 2 + z 2 + t 2 ) . ( X + Y + Z + T ) (3)
4 3
Từ (2) và (3) rút ra:
x3 y 3 z 3 t 3 1 2 ⎛ 1 1 1 1⎞
+
X Y
+ + ≥
Z T 48
( x + y2 + z2 + t 2 ) ( X + Y + Z + T ) ⎜ + + + ⎟
⎝X Y Z T⎠
Theo (1) ta lại có: 1 ≤ x + y + z + t
2 2 2 2
Áp dụng BĐT Cauchy cho X ; Y ; Z ; T > 0 ta có:

X + Y + Z + T ≥ 4 4 X .Y .Z .T
1 1 1 1 1
+ + + ≥ 44
X Y Z T X .Y .Z .T
⎛ 1 1 1 1⎞
⇒ ( X + Y + Z + T ) . ⎜ + + + ⎟ ≥ 16
⎝X Y Z T⎠

x3 y 3 z 3 t 3 1 1
Vậy + + + ≥ .1.16 =
X Y Z T 48 3
Thay X ; Y ; Z ; T ta được kết quả:
x3 y3 z3 t3 1
+ + + ≥
y+ z+t x+ z+t x+ y+t x+ y+ z 3
1
Dấu đẳng thức xảy ra khi x = y = z = t =
2
Bài 19 : Cho n là số tự nhiên.Chứng minh rằng:
Cn1 + Cn2 + ... + Cnn ≤ n ( 2n − 1)
(
Chọn hai dãy a1 = C ; a2 = C ;...; an = C
1
n
2
n
n
n ) ; (b = b
1 2 = ... = bn = 1)
( ) ≤ ( Cn1 + Cn2 + ... + Cnn ) (1 + 1 + ... + 1)

2
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có: Cn1 + Cn2 + ... + Cnn (1)
n
Theo nhị thức Newton ta có: ( a + b ) = ∑ Cnk a k b n − k
n
k =1
Cho a = b = 1 .Ta có:
2n = Cn0 + Cn1 + ... + Cnn ⇒ 2n − 1 = Cn1 + ... + Cnn
Vậy từ (1) ta có:
Cn1 + Cn2 + ... + Cnn ≤ n ( 2n − 1)
Dấu đẳng thức xảy ra khi Cn1 = Cn2 = ... = Cnn ⇔ n = 1 .
a b c d 2
Bài 20 : Cho a; b; c; d > 0 .Chứng minh : + + + ≥
b + 2c + 3d c + 2d + 3a d + 2a + 3b a + 2b + 3c 3
(Trích đề dự bị Quốc Tế Toán Mỹ năm 1993)
2
⎛ xi ⎞ ⎛
n n
⎞ ⎛ n ⎞
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có: ⎜ ∑ ⎟ ⎜ ∑ xi yi ⎟ ≥ ⎜ ∑ xi ⎟
⎝ i =1 yi ⎠ ⎝ i =1 ⎠ ⎝ i =1 ⎠
với n = 4; ( x1 ; x2 ; x3 ; x4 ) = ( a; b; c; d ) ; ( y1 ; y2 ; y3 ; y4 ) = ( b + 2c + 3d ; c + 2d + 3a; d + 2a + 3b; a + 2b + 3c )
(a + b + c + d )
2
⇒ VT ≥ (1)
4 ( ab + ac + ad + bc + bd + cd )
3
Mặt khác ( ab + ac + ad + bc + bd + cd ) ≤ (a + b + c + d )
2
(2)
8
2
Từ (1) và (2) ⇒ VT ≥ ( đpcm )
3
a4 b4 c4 a 3 + b3 + c 3
Bài 21 : Cho a > 0; b > 0; c > 0 .Chứng minh : + + ≥
b+c c+a a+b 2


4 4 4
a b c
và a ( b + c ) = y12 ; b 2 ( c + a ) = y22 ; c 2 ( a + b ) = y32
2
Đặt x12 = ; x22 = ; x32 =
b+c c+a a+b
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có cho các số x1 ; x2 ; x3 và y1 ; y2 ; y3 ta được:
⎛ a4 b4 c4 ⎞ ⎡ 2
⎟ ⎣ a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b ) ⎤⎦ ≥ ( a + b + c )
2
3 2
⎜ + + 2 2 3 3
⎝b+c c+a a+b⎠

( a 3 + b3 + c 3 )
2
a4 b4 c4
Nên + + ≥
b + c c + a a + b a 2 ( b + c ) + b2 ( c + a ) + c2 ( a + b )
Để chứng minh được bài toán ta cần chứng minh:
2 ( a 3 + b3 + c 3 ) ≥ a ( b + c ) + b 2 ( c + a ) + c 2 ( a + b )
2
(**)
(**) ⇔ a 3 + b3 − a 2 b − b 2 a + b3 + c3 − b 2 c − bc 2 + c3 + a 3 − c 2 a − ca 2 ≥ 0
⇔ ( a − b) ( a + b) + (b − c ) (b + c ) + ( c − a ) (c + a ) ≥ 0
2 2 2
(***)
Bất đẳng thức (***) là đúng ⇔ (**) là đúng – Bài toán đúng.
a4 b4 c4 a 3 + b3 + c3
Vậy + + ≥
b+c c+a a+b 2
Bài 22 : Cho xi > 0; i = 1; 2;...; n có x1 + x2 + ... + xn = 1 .Cho xi1 ; xi2 ;...; xin là hoán vị của x1 ; x2 ;...; xn .Chứng minh:
1 ⎞ ( n + 1)
2 2
n ⎛ 2
∑ ⎜ k
⎜
k =1 ⎝
x + ⎟
xik ⎟⎠
≥
n
2 2 2
⎛ n
1 ⎞ ⎡ n ⎛ 1 ⎞⎤ ⎛ n n
1 ⎞
Theo Bunhiacôpxki: n.∑ ⎜ xk + ⎟ ≥ ⎢ ∑ ⎜ xk + ⎟ ⎥ = ⎜ ∑ xk + ∑ ⎟
⎜
k =1 ⎝ xik ⎟⎠ ⎢⎣ k =1 ⎜⎝ xik ⎟⎥ ⎜ k =1 k =1 xik
⎟
⎠⎦ ⎝ ⎠
n
⎛ n ⎞⎛ n 1 ⎞ n
1 n2
Mà ∑ xk = 1 ⎜ ∑ ik ⎟ ⎜ ∑ x ⎟
x ⎜ ⎟ ≥ n 2
⇒ ∑ ≥ n
= n2
⎝ k =1 ⎠ ⎝ k =1 ik ⎠ k =1 xik
k =1
∑x
k =1
ik
1 ⎞ ( n + 1)
2 2
n⎛ 2
Vậy ∑ ⎜ xk + ⎟ ≥
⎜
k =1 ⎝ xik ⎟⎠ n
BÀI TẬP :
a 3 b3
Bài 1: Cho a; b; c; d > 0 và thỏa c 2 + d 2 = ( a 2 + b 2 ) .Chứng minh:
3
+ ≥1
c d

1 1 4 16 64
Bài 2: Cho a; b; c; d > 0 .Chứng minh: + + + ≥
a b c d a+b+c+d
a3 b3 c3 1
Bài 3: Cho a; b; c là 3 số dương và a 2 + b 2 + c 2 ≥ 1 .Chứng minh: + + ≥
b+c c+a a+b 2
Bài 4: Cho a + b + c = 1 .Chứng minh: a + b + c + ab + ac + bc ≤ 1 + 3
2 2 2
a4 b4 c4 a2 + b2 + c2
Bài 5: Cho a; b; c là các số dương.Chứng minh: 2 + + ≥
a + ba + b 2 b 2 + bc + c 2 c 2 + ac + a 2 3
4
Bài 6: Cho 3 số x; y; z thoả x ( x − 1) + y ( y − 1) + z ( z − 1) ≤ .Chứng minh: x + y + z ≤ 4
3
a + 2b b + 2c c + 2a
Bài 6: Cho a; b; c là 3 số không âm.Chứng minh: + + ≥ a+ b+ c
3 3 3
bc ca ab 3
Bài 7: Cho 3 số dương a; b; c có abc = 1 .Chứng minh: 2 + 2 + 2 ≥
a b+a c b c+b a c a+c b 2
2 2 2
1+ x 1+ y 1+ z 9 + 3 3
Bài 8: Cho 3 số dương x; y; z có x + y + z = 1 .Chứng minh: + + ≥
y+z z+x x+ y 2
a b c ( )
2
a+ b+ c
Bài 9: Chứng minh: + + ≥
x y z x+ y+z
x2 y y2 z z 2 x
≥ ( x2 + y2 + z 2 )
2
Bài 10: Cho x ≥ y ≥ z > 0 .Chứng minh: + +
z x y
⎛a+b⎞
Bài 11: Cho a ≥ 1; b ≥ 1 .Chứng minh: log 2 a + log 2 b ≤ 2 log 2 ⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠
⎛1 1 1⎞
Bài 12: Cho a; b; c > 0 .Chứng minh: ( a 3 + b3 + c3 ) ⎜ + + ⎟ ≥ ( a + b + c )
2
⎝a b c⎠
3 2
.Chứng minh: a 2 + (1 − b ) + b 2 + (1 − c ) + c 2 + (1 − a ) ≥
2 2 2
Bài 13: Cho a; b; c ∈
2
3 1 1 1 3
Bài 14: Cho x; y; z > 0 và x + y + z ≤ .Chứng minh: x 2 + 2 + y 2 + 2 + z 2 + 2 ≥ 17
2 x y z 2
Bài 15: Cho trước 2 số dương a; b và 2 số dương c; d thay đổi sao cho a + b < c + d .Chứng minh:
(a − c)
2
c2 a2
+ ≥ . Dấu “=” xảy ra khi nào?
c+d a+b−c−d a+b
a1 a2 a
Bài 16: Cho a1 ; a2 ;...; an là các số thực thoả mãn a12 + a22 + ... + an2 = 3 .Chứng minh: + + ... + n < 2
2 3 n +1
a b c 3
Bài 17: Cho a; b; c; p; q > 0 .Chứng minh: + + ≥
pb + qc pc + qa pa + qb p + q
Bài 18: Chứng minh rằng với mọi ai ∈ ( i = 1; 2;...; n ) ta có:
n
a12 + (1 − a2 ) + a22 + (1 − a3 ) + ... + an2 + (1 − a1 ) ≥
2 2 2
2
a3 b3 c3 2(a + b + c) 2
Bài 1: Cho ΔABC thoả mãn hệ thức: + + = (1).CM ΔABC đều
br + cR cr + aR ar + bR 9R
x = br + cR > 0
Để đơn giản ta đặt: y = cr + aR > 0 (2)
z = ar + bR > 0
a b c 3 2(a + b + c) 2
3 3
vậy (1) ⇔ + + =
x y z 9R
Từ (2) ta có:
ax + by + cz = (ab + bc + ca )(r + R) (3)
a 3 b3 c 3 y x z y x z
(ax + by + cz )( + + ) = a 4 + b 4 + c 4 + ab(a 2 + b 2 ) + bc(b 2 + c 2 ) + ca (c 2 + a 2 )
x y z x y y z z x
Theo BĐTCauchy,ta có:
a 3 b3 c 3
(ax + by + cz )( + + ) ≥ a 4 + b 4 + c 4 + 2ab.ab + bc.2bc + ca.2ca ≥ (a 2 + b 2 + c 2 ) 2
x y z
a 3 b3 c 3 (a 2 + b 2 + c 2 )
Suy ra : ( + + )≥ (theo 3) (4)
x y z ( ab + bc + ca ) (r + R)
mặt khác ta luôn có (Cauchy): a 2 + b 2 + c 2 ≥ ab + bc + ca
a 3 b3 c 3 (a 2 + b 2 + c 2 )2 a 2 + b2 + c2
nên (4): + + ≥ 2 =
x y z (a + b 2 + c 2 )(r + R) r+R
(a + b + c)2
≥ (theo BĐT BCS)
3(r + R)
R 9R
Mà R ≥ 2r ⇒ 3(r + R ) ≤ 3( + R) =
2 2
3
a b c3 3
2(a + b + c) 2
a3 b3 c3 2(a + b + c) 2
từ đó: + + ≥ ⇒ + + ≥
x y z 9R br + cR cr + aR ar + bR 9R

⎧
⎪a = b = c
⎪⎪
dấu “=” xảy ra khi ⎨ R = r ⇔ ΔABC đều
⎪ y y z y x z
⎪a 2 = b 2 , b 2 = c 2 , c 2 = a 2
⎩⎪ x z y z y x
Bài 2 : CM: 1 + cos A cos B cos C ≥ 3 sin A sin B sin C với A, B,C nhọn
A B B C C A
Do tgA>0,tagB>0,tgC>0 và tg tg + tg tg + tg tg = 1
2 2 2 2 2 2
A B B C C A 1
Áp dụng BCS ta có: tg 2 tg 2 + tg 2 tg 2 + tg 2 tg 2 ≥ (1)
2 2 2 2 2 2 3
Mặt khác theo BĐT Cauchy ta có:
A B B C C A A B C
tg tg + tg tg + tg tg ≥ 3 3 tg 2 tg 2 tg 2 (2)
2 2 2 2 2 2 2 2 2
A B C 1
⇔ 3tg tg tg ≤
2 2 2 3
từ (1)và(2):
A B B C C A 4 A B C
1 + tg 2 tg 2 + tg 2 tg 2 + tg 2 tg 2 ≥ ≥ 4 3tg tg tg
2 2 2 2 2 2 3 2 2 2
⎛ A ⎞⎛ B ⎞⎛ C⎞ ⎛ A ⎞⎛ B ⎞⎛ C⎞ A B C
⇔ ⎜ 1 + tg 2 ⎟ ⎜1 + tg 2 ⎟ ⎜1 + tg 2 ⎟ + ⎜1 − tg 2 ⎟ ⎜1 − tg 2 ⎟⎜1 − tg 2 ⎟ ≥ 8 3tg tg tg
⎝ 2 ⎠⎝ 2 ⎠⎝ 2⎠ ⎝ 2 ⎠⎝ 2 ⎠⎝ 2⎠ 2 2 2
A B C A B C
1 − tg 2 1 − tg 2 1 − tg 2 2tg 2tg 2tg
⇔ 1+ 2. 2. 2 ≥ 3 2 . 2 . 2
2 A 2 B 2 C 2 A 2 B 2 C
1 + tg 1 + tg 1 + tg 1 + tg 1 + tg 1 + tg
2 2 2 2 2 2
⇔ 1 + cos A cos B cos C ≥ 3 sin A sin B sin C
Dấu “=” xảy ra khi ΔABC đều
Bài 3 : Cho a, b, c, là số đo 3 cạnh Δ .chứng minh rằng

a b c
T= + + ≥1
2b + 2c − a 2c + 2a − b 2a + 2b − c
Áp dụng BĐT Bunhiacốpxki cho 6 số:
a b c
; ; ; a(2b + 2c − a ); b(2c + 2a − b ); c(2a + 2b − c )
2b + 2c − a 2c + 2a − b 2a + 2b − c
Ta có: T .[a (2b + 2c − a ) + b(2c + 2a − b ) + c(2a + 2b − c )] ≥ (a + b + c )
2
Sau đó dùng biến đổi tương đương chứng minh:

(a + b+ c)2 ≥ 4ab +4bc +4ca –a2 –b2 - c2
Từ đó suy ra đpcm.

Bài 4 : Cho ΔABC và đường tròn nội tiếp Δ , các tiếp tuyến của đường tròn song song với 3 cạnh của Δ nhỏ
S
và có diện tích S1; S2; S3. Gọi S là diện tích ΔABC . Chứng minh: S1 + S 2 + S 3 ≥
3
Giả sử S1= SAMN
ha − 2r
Ta có: ΔAMN đồng dạng ΔABC với tỉ số đồng dạng là: với r là bán kính đường tròn nội tiếp và ha là
ha
đường cao kẻ từ đỉnh A.
2 2
S ⎛ ha − 2r ⎞ ⎛ a ⎞
Ta có: 1 = ⎜ ⎟ = ⎜1 − ⎟⎟
S ⎝ ha ⎠ ⎜⎝ p⎠
1 2r a
(Vì S = aha = pr ⇒ = với p là nửa chu vi)
2 ha p
S1 a
Vậy: = 1−
S p
S2 b S3 c
Tương tự: = 1− ; = 1−
S S p p
S1 + S 2 + S 3 a+b+c
Do đó: = 3− =1
S p
Áp dụng BĐT Bun ta có:
(
S = 1. S1 + 1. S 2 + 1. S 3 ) ≤ (1
2 2
)
+ 12 + 12 (S1 + S 2 + S 3 )
S
⇒ S1 + S 2 + S3 ≥ (đpcm). Dấu “=” xảy ra khi ΔABC đều
3
Bài 5 : Cho ΔABC và 1 điểm Q nào đó ở trong Δ . Qua Q kẻ đường thẳng song song với AB cắt AC ở M và cắt
BC ở N. Qua điểm Q kẻ đường thẳng song song với AC cắt AB ở F; cắt BC ở E. Qua E kẻ đường thẳng song
song với BC cắt AC ở P, cắt AB ở R. Kí hiệu S1= dt(QMP); S2 = dt(QEN); S3 = dt(QFR) và S =
dt(ABC).Chứng minh:
( ) 1
2
a) S = S1 + S 2 + S3 b) S1 + S 2 + S3 ≥ S
3
MP
a) Ta có: ΔQMP đồng dạng ΔBAC (tỉ số ).
AC
2
S ⎛ MP ⎞ S1 MP
Suy ra 1 = ⎜ ⎟ ⇒ = .
S ⎝ AC ⎠ S AC
S2 PC S3 AM
Tương tự = ; =
S AC S AC
S1 + S2 + S3 MP + PC + AM AC
Do đó: = = =1
S AC AC

( )
2
Suy ra: S = S1 + S 2 + S3 ⇒ S = S1 + S 2 + S3
b) Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki ta có:
( ) ≤ (1 + 12 + 12 ) ( S1 + S 2 + S3 )
2
S = 1. S1 + 1. S2 + 1. S3 2
1
Suy ra S1 + S 2 + S3 ≥ S
3
Dấu “=” xảy ra khi S1 = S2 = S3 ⇔ Q là trọng tâm ΔABC
Bài 6 : Cho a , b , c là 3 cạnh của tam giác.Chứng minh:

a b c
+ + ≥ a+ b+ c
b+c−a c+a −b a+b−c
⎧b + c − a = x > 0
⎪
Đặt ⎨c + a − b = y > 0
⎪a + b − c = z > 0
⎩
Khi đó ta cần chứng minh:
y+z z+x x+ y y+z z+x x+ y
+ + ≥ + +
2 x 2 y 2 z 2 2 2
⇔ yz ( y + z ) + zx ( z + x ) + xy ( x + y ) ≥ 2 xyz ( x+ y + y+z + x+z ) (1)
Dễ thấy VT (1) ≥ 2 ( xy + yz + zx ) (2)
Theo BĐT Bunhiacôpxki ta có:
( )
2
x+ y + y+z + z+x ≤ 6( x + y + z)
⇒ x + y + y + z + z + x ≤ 6( x + y + z)
VT (2) ≤ 2 3xyz ( x + y + z ) (3)
Rõ ràng ta có
x 2 y 2 + x 2 y 2 + x 2 y 2 ≥ xyz ( x + y + z )
⇒ ( xy + yz + zx ) ≥ 3 xyz ( x + y + z )
2
⇒ xy + yz + zx ≥ 3xyz ( x + y + z ) (4)
Từ (1) (2) (3) (4) ⇒ đpcm. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c
Bài 7 : Cho ∆ABC. Chứng minh : a2b(a – b) +b2c(b – a) + c2a(c – a) ≥ 0

( Trích đề thi vô địch toán quốc tế 1983 )
Gọi A’; B’; C’ là các tiếp điểm:

⎧ AB ' = AC ' = x ⎧a = y + z
⎪ ⎪
Đặt: ⎨ BA ' = BC ' = Y => ⎨b = z + x
⎪CA ' = CB ' = Z ⎪c = x + y
⎩ ⎩
vậy: a2b(a – b) + b2c(b – c) + c2a(c – a) ≥0
<=> (y + z )2 (z + x) (y – x) + (z + x)2 (x + y) (x – y) + (x + y)2 (y + z) (x - z) ≥ 0
< => y3z + z3x + x3y – xyz(x+y+z) ≥0
<=> y3z + z3x + x3y ≥ xyz (x+y+z)
y 2 z 2 x2
⇔ + + ≥ x + y + z (*)
x y z
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki(biến dạng) ta có:
x2 y2 z 2 ( x + y + z )
2
+ + ≥ = x+ y+z
z x y x+ y+z
vậy (*) đúng ( đpcm ) .
4a 9b 16
Bài 8 : Với a; b; c là độ dài 3 cạnh của ∆. CMR : + + ≥ 26
b+c−a a +c −b a +b−c
4a 9b 16c
Đặt: P = + +
b+c −a a +c −b a +b−c
2a 2b 2c
Ta có: 2 P = 4. +9 + 16
b+c−a a +c−b a+b−c
⎛ a+b+c ⎞ ⎛ a+b+c ⎞ ⎛ a+b+c ⎞
= 4. ⎜ − 1⎟ + 9 ⎜ − 1⎟ + 16 ⎜ − 1⎟
⎝ b +c + a ⎠ ⎝ a +c −b ⎠ ⎝ a+b−c ⎠
⎛ 4 9 16 ⎞
= (a + b + c)⎜ + + ⎟ − 29
⎝ b+c −a a +c −b a +b−c ⎠
⎡ 4 9 16 ⎤
= ⎡⎣( b + c − a ) + ( a + c − b ) + ( a + b − c ) ⎤⎦ ⎢ + + − 29
⎣ b + c − a a + c − b a + b − c ⎥⎦
Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki, ta có:
2
⎡ 2 3 4 ⎤
81 = ( 2 + 3 + 4 )
2
=⎢ . b+c−a + . a +c −b + a +b−c⎥
⎣ b+c−a a +c−b a+b−c ⎦
⎡ 4 9 16 ⎤
≤ ⎡⎣( b + c − a ) + ( a + c − b ) + ( a + b − c ) ⎤⎦ ⎢ + +
⎣ b + c − a a + c − b a + b − c ⎥⎦

=> 2P ≥ 81 - 29
=> 2P ≥ 52 => P ≥ 26
Chọn a = 7; b = 6; c = 5 thì dấu đẳng thức xảy ra.
x2 y2
Bài 9 : Cho elip (E): + = 1 các điểm M; N chuyển động lần lượt trên, các tia Ox; Oy sao cho MN luôn
16 9
tiếp xúc với (E). Xác định toạ độ của M; N để đoạn MN có độ dài nhỏ nhất. Tìm giá trị nhỏ nhất đó.
C1: Gọi M(m;O) và N(O,r) với m; n>0 là 2 điểm C2 đường trên 2 tia Ox; Oy.
x y
Đường thẳng MN có pt: + −1 = 0
m n
2 2
⎛1⎞ ⎛1⎞
Đường thẳng này tx với (E) khi và chỉ khi: 16 ⎜ ⎟ + 9 ⎜ ⎟ = 1
⎝m⎠ ⎝n⎠
2
⎛ 16 9 ⎞ ⎛ 4 3⎞
Theo ĐBT Bunhiacôpxki. Ta có MN 2 = m 2 + n 2 = (m 2 + n 2 ) ⎜ 2 + 2 ⎟ ≥ ⎜ m. + n. ⎟ = 49
⎝m n ⎠ ⎝ m n⎠
=> MN ≥ 7
⎧ 4 3
⎪m : m = n : n
⎪
⎪ 16 9
Dấu “=” xảy ra <=> ⎨ 2 + 2 = 1 ⇔ m = 2 7;n = 21
⎪m n
⎪m > 0; n > 0
⎪
⎩
Vậy với M (2 7;0; N (0; 21) thì MN đạt GTNN và GTNN của Mn là 7
x.x0 y. y0
C2: Pt tiếp tuyến tại điểm (x0; y0) thuộc (E) là + =1
16 9
⎛ 16 ⎞ ⎛ 9 ⎞
Suy ra toạ độ của M và N là M ⎜ ;0 ⎟ và N ⎜ 0; ⎟
⎝ x0 ⎠ ⎝ y0 ⎠
162 92 ⎛ x02 y02 ⎞ ⎛ 162 9 ⎞

⇒ MN = 2 + 2 = ⎜ + ⎟ ⎜ 2 + 2 ⎟ ≥ ( 4 + 3) = 49
2 2
x0 y0 ⎝ 16 9 ⎠ ⎝ x0 y0 ⎠
( ) ( )
Khi đó M = 2 7;0 ; N 0; 21 và GTNN của MN là 7
P 2 q 2 r
Bài 10 : Cho ∆ABC. Cho p; q; r >0. CMR: a + b + c 2 ≥ 2s. 3
q+r r+ p p+q

(Trích tạp chí toán học và tuổi trẻ)

Trước hết ta chứng minh bài toán sau:
Trong ∆ABC ta có: a 2 + b 2 + c 2 ≥ 4s 3 + (a − b) 2 + (b − c) 2 + (c − a ) 2
Thật vậy:
(2) ⇔ ⎡⎣ a 2 − (b − c) 2 ⎤⎦ + ⎡⎣b 2 − (c − a ) 2 ⎤⎦ + ⎡⎣c 2 − (a − b) 2 ⎤⎦ ≥ 4 s 3
⇔ 4( p − a)( p − b) + 4( p − b)( p − c) + 4( p − c)( p − a ) ≥ 4 s 3
⎧x = p − a > 0
⎪
⇔ xy + yz + zx ≥ s 3 với ⎨ y = p − b > 0
⎪z = p − c > 0
⎩
⇔ xy + yz + xz ≥ 3( x + y + z ) xyz
(Vì theo công thức Hêrông: s = p ( p − a)( p − b)( p − c) = xyz ( x + y + z )
⇔ ( xy − yz ) 2 + ( yz − zx) 2 + ( zx − xy ) 2 ≥ 0
BĐT này đúng. vậy (2) đước chứng minh:
Mặt khác theo BĐT Bunhiacôpxki. Ta có:
2
⎛ a b c ⎞
(a + b + c) = ⎜
2
q+r + r+ p+ p+q⎟
⎜ q+r r+ p p+q ⎟
⎝ ⎠
⎛ a2 b2 c2 ⎞
≤ 2⎜ + + ⎟ ( p + q + r)
⎝ p+r r+ p p+q⎠
⎛ p 2 q 2 r ⎞
≤ 2⎜ a + b + c 2 ⎟ + 2(a 2 + b 2 + c 2 )
⎝q+r r+ p p+q ⎠
⎛ p 2 q 2 r ⎞
⇒ 2⎜ a + b + c 2 ⎟ ≥ (a + b + c) 2 − 2(a 2 + b 2 + c 2 ) 2
⎝q+r r+ p p+q ⎠
≥ a 2 + b 2 + c 2 − ⎡⎣(a − b) 2 + (b − c) 2 + (c − a) 2 ⎤⎦ ≥ 4 s 3
p 2 q 2 r
Vậy: a + b + c 2 ≥ 2s 3
q+r r+ p p+q
⎧a = b = c
Dấu “=” xảy ra khi ⎨
⎩p = q = r

Chú ý:
+ Qua phép chứng minh trên, ta có kết quả “đẹp” trong ∆ABC
a 2 + b 2 + c 2 ≥ 4s 3 + (a − b) 2 + (b − c) 2 + (c − a ) 2 ≥ 4s 3
+ Lấy p = q = r > 0 ta có BĐT quen thuộc
a 2 + b 2 + c 2 ≥ 4s 3 (Đề thi Olympic toán quốc tế lần 3)
+ Lấy a = b = c. ta có BĐT Nesbit:
p q r 3
+ + ≥ (3)
q+r r+ p p+q 2
Dấu “=” xảy ra khi p = q = r > 0
+ Nếu nhân 2 vế của (3) cho p + q + r > 0 ta được
p2 q2 r2 p+q+r
+ + ≥
q+r r+ p p+q 2
Bài 11 : Cho tứ diện ABCD có trọng tâm G, bán kính mặt cầu ngoại tiếp R. CMR
2
GA + GB + GC + GD + 4 R ≥ ( AB + AC + AD + BC + CD + DB )
6
( Trích tạp chí Toán học và Tuổi trẻ)
Ta có 2 bổ đề:
• Bổ đề 1: Nếu G là trọng tâm của tứ diện ABCD thì
3 ( AB 2 + AC 2 + AD 2 ) − ( CD 2 + DB 2 + BC 2 )
GA =2
16
Chứng minh:
Gọi Ga là trọng tâm của ΔBCD . Ta có:
9 1 uuur uuur uuur 2
9
(
GA2 = AGa2 = . AB + AC + AD
16 16 9
)
( )(
uuur 2 uuur 2 uuur 2 uuur uuur 2 uuur uuur 2 uuur uuur 2
) (
3 AB + AC + AD − AC − AD − AD − AB − AB − AC ) ( )
=
16
3 ( AB + AC + AD ) − ( CD + DB 2 + BC 2 )
2 2 2 2
=
16
• Bổ đề 2: Nếu O; G theo thứ tự là tâm mặt cầu ngoại tiếp và trọng tâm của tứ diện ABCD thì
GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2 AB 2 + AC 2 + AD 2 + CD 2 + DB 2 + BC 2
R 2 − OG 2 = =
4 4
Chứng minh:
Theo hệ thức Leibnitz, với mọi điểm M, ta có
MA2 + MB 2 + MC 2 + MD 2 = GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2 + 4MG 2
Từ đó, cho M trùng O, ta được
OA2 + OB 2 + OC 2 + OD 2 = GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2 + 4OG 2

GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2
Suy ra: R 2 − OG 2 = (1)
4
GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2 AB 2 + AC 2 + AD 2 + CD 2 + DB 2 + BC 2
Từ bổ đề 1 suy ra = (2)
4 4
Từ (1)(2) suy ra điều phải chứng minh
Trở lại việc giải bài toán trên
uuur uuur OA2 + GA2 − OG 2 GA2 + R 2 − OG 2
Ta có R.GA = OA.GA ≥ OA.GA = =
2 2
Từ đó theo các bổ đề 1 và 2, ta có
AB 2 + AC 2 + AD 2
R.GA ≥
8
Theo BĐT Cauchy và Bunhiacôpxki, ta có
6 ( R + GA ) ≥ 2 6 R.GA = 3 8 R.GA ≥ 3 ( AB 2 + AC 2 + AD 2 ) ≥ ( AB + AC + AD )
2
Suy ra 6 ( R + GA ) ≥ AB + AC + AD
⎧ 6 ( R + GB ) ≥ BC + BD + BA
⎪⎪
Tương tự ⎨ 6 ( R + GC ) ≥ CD + CA + CB
⎪
⎪⎩ 6 ( R + GD ) ≥ DA + DB + DC
2
Suy ra GA + GB + GC + GD + 4 R ≥ ( AB + AC + AD + BC + CD + DB )
6
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi tứ diện ABCD là đều
BÀI TẬP :
Bài 1 : Cho nửa đường tròn ( O; R ) đường kính AB, M là điểm chuyển động trên nửa đường tròn.Xác định vị trí
của M để MA + 3MB đạt giá trị lớn nhất.
Bài 2 : Cho ΔABC nội tiếp đường tròn bán kính R; BC = a; CA = b; AB = c .Gọi x;y;z lần lượt là khoảng cách từ
a 2 + b2 + c 2
M thuộc miền trong của ΔABC đến các cạnh BC;CA;AB.Chứng minh: x + y + z ≤
2R
2 2
a b c2
2
+ 2 + 2
Bài 3 : Cho a , b , c là 3 cạnh của tam giác.Hãy tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P = b c a
a b c
+ +
b c a
a+b+c 36 ⎛ abc ⎞
Bài 4 : Cho a , b , c là 3 cạnh của tam giác và p = .Chứng minh: a 2 + b 2 + c 2 ≥ ⎜ p 2 + ⎟
2 35 ⎝ p ⎠

Bài 5 : Điểm M nằm trong ΔABC .Hạ MA , MB , MC lần lượt vuông góc với BC;CA;AB.Xác định vị trí của M
BC CA AB
để + + đạt giá trị nhỏ nhất.
MA MB MC
Bài 6 : Cho tứ giác lồi ABCD.Cho M ∈ AC ; P ∈ BC ; Q ∈ AD; MP song song AB; MQ song song CD .
1 1 1
Chứng minh : ≤ + . Dấu “=” xảy ra khi nào?
MP + MQ
2 2
AB 2
CD 2
DẠNG 1: Bất đẳng thức Schwartz ( Svắcxơ )
Cho một số nguyên dương n ≥ 1 và hai dãy số thực a1 ; a2 ;...; an và b1 ; b2 ;...; bn , trong đó ai ≥ 0; bi > 0; ∀i = 1, n .
a 2 ( a + a + ... + an )
2
a12 a2 2
Khi đó ta có: + + ... + n ≥ 1 2
b1 b2 bn b1 + b2 + ... + bn
a1 a2 a
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi = = ... = n .
b1 b2 bn
Chứng minh:
BĐT cần chứng minh tương đương với:
⎛ a12 a2 2 a2⎞
+ ... + n ⎟ ( b1 + b2 + ... + bn ) ≥ ( a1 + a2 + ... + an )
2
⎜ +
⎝ b1 b2 bn ⎠
⎡⎛ a ⎞ 2 ⎛ a ⎞ 2 ⎛ an ⎞ ⎤ ⎡
2
( b ) +( b ) ( b ) ⎤⎥⎦
2 2 2
⎢⎜ 1
⎟ +⎜ 2
⎟ + ... + ⎜ ⎟ ⎥ + ... +
⎢⎜⎝ b1 ⎟⎠ ⎜⎝ b2 ⎟⎠ ⎜ b ⎟ ⎥ ⎢⎣ 1 2 n
⎣ ⎝ n ⎠ ⎦
Hay
2
⎡⎛ a ⎞ ⎛ a ⎞ ⎛ a ⎞ ⎤
≥ ⎢⎜ 1 ⎟ ( ) ( )
b1 + ⎜ 2 ⎟ b2 + ... + ⎜ n ⎟ bn ⎥
⎢⎣⎜⎝ b1 ⎟⎠ ⎜ b ⎟ ⎜ b ⎟ ⎥⎦
( )
⎝ 2⎠ ⎝ n ⎠
a a a
Áp dụng BĐT BCS cho hai dãy số thực: 1 ; 2 ;...; n và b1 ; b2 ;...; bn ta có BĐT trên. Từ đó ta có
b1 b2 bn
BĐT cần chứng minh.
a a a
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi 1 : b1 = 2 : b2 = ... = n : bn
b1 b2 bn

a1 a2 a
Hay = = ... = n
b1 b2 bn
DẠNG 2:
Cho 4 số a; b; c; d tuỳ ý ta có :
(a + c) + (b + d ) ≤ a 2 + b2 + c2 + d 2
2 2
(1)
Chứng minh:
Ta có: (1) ⇔ ( a + c ) + ( b + d ) ≤ a 2 + b 2 + 2
2 2
(a 2
+ b 2 )( c 2 + d 2 ) + c 2 + d 2
⇔ a 2 + 2ac + c 2 + b 2 + 2bd + d 2 ≤ a 2 + b 2 + 2 (a 2
+ b 2 )( c 2 + d 2 ) + c 2 + d 2
⇔ ac + bd ≤ (a 2
+ b 2 )( c 2 + d 2 )
Bất đẳng thức cuối cùng đúng theo BĐT Bunhiacôpxki.
VẬN DỤNG 2 DẠNG TRÊN:
1 1 4 1 1 1 9
Bài 1:Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh: 1) + ≥ 2) + + ≥
a b a+b a b c a+b+c
Áp dụng BĐT BCS ta có các BĐT sau:
1 1 12 12 (1 + 1)
2
4
+ = + ≥ =
a b a b a+b a+b
1 1 1 1 1 1 (1 + 1 + 1)
2 2 2 2
9
+ + = + + ≥ =
a b c a b c a+b+c a+b+c
a 2 b2 c2 a 3 b3 c 3
Bài 2 : Cho a, b, c dương . Chứng minh : 1) + + ≥ a+b+c 2) + + ≥ a2 + b2 + c2
b c a b c a
a 2 b2 c2 ( a + b + c )
2
1) Áp dụng BĐT BCS ta có: + + ≥ = a+b+c

b c a b+c+a
a 3 b3 c 3 a 4 b 4 c 4 ( a ) ( b ) ( c )
2 2 2 2 2 2
2) Ta có: + + = + + = + + .
b c a ab bc ca ab bc ca
( a ) + (b ) + (c ) ≥ ( a
2 2 2 2 2 2
+ b2 + c2 )
2 2
Áp dụng BĐT BCS ta có: .

ab bc ca ab + bc + ca
Mặt khác, ta đã biết: a + b + c ≥ ab + bc + ca > 0
2 2 2
Từ đó ta suy ra:

( a ) + (b ) + (c )
2 2 2 2 2 2
⎛ a 2 + b2 + c2 ⎞ 2
≥⎜ ⎟(a + b + c ) ≥ a + b + c .
2 2 2 2 2
ab bc ca ⎝ ab + bc + ca ⎠
Đến đây ta có đpcm.
Bài 3 : Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh:

1 1 1 1 1 1
+ + ≤ + +
a + 2b + 3c b + 2c + 3a c + 2a + 3b 6a 6b 6c
Áp dụng BĐT BCS ta có:

1 2 3 12 22 32 (1 + 2 + 3)
2
36
+ + = + + ≥ =
a b c a 2b 3c a + 2b + 3c a + 2b + 3c
1 2 3 36
Tương tự ta cũng chứng minh được: + + ≥
b c a b + 2c + 3a
1 2 3 36
+ + ≥
c a b c + 2a + 3b
Cộng the vế ba BĐT trên ta nhận được:
6 6 6 36 36 36
+ + ≥ + +
a b c a + 2b + 3c b + 2c + 3a c + 2a + 3b
1 1 1 1 1 1
Từ đó suy ra: + + ≤ + + .
a + 2b + 3c b + 2c + 3a c + 2a + 3b 6a 6b 6c
Bài 4 : Tìm GTNN của biểu thức

4a 9b 16c a b c a2 b2 c2
P= + + P= + + ≥ + + trong đó
b+c −a c + a −b a +b−c 2b + c 2c + a 2a + b a ( 2b + c ) b ( 2c + a ) c ( 2a + b )
a, b, c là độ dài 3 cạnh của một tam giác.
Do a, b, c là độ dài 3 cạnh của một tam giác nên b + c − a, c + a − b, a + b − c là các số thực dương.
⎛ a 1⎞ ⎛ b 1⎞ ⎛ c 1 ⎞ 29
Ta có: P = 4 ⎜ + ⎟ + 9⎜ + ⎟ + 16 ⎜ + ⎟−
⎝ b+c −a 2 ⎠ ⎝ c + a −b 2⎠ ⎝ a+b−c 2⎠ 2
2 ( a + b + c ) 9 ( a + b + c ) 16 ( a + b + c ) 29
= + + −
b+c−a 2 (c + a − b) a+b−c 2
⎛ a + b + c ⎞⎛ 4 9 16 ⎞ 29
=⎜ ⎟⎜ + + ⎟−
⎝ 2 ⎠⎝ b + c − a c + a − b a + b − c ⎠ 2
4 9 16 22 32 42
+ + = + +
b+c −a c + a −b a +b−c b+c −a c + a −b a +b−c
( 2 + 3 + 4)
2
81
≥ =
(b + c − a ) + (c + a − b ) + ( a + b − c ) a + b + c

⎛ a + b + c ⎞⎛ 4 9 16 ⎞ 81
Từ đó suy ra: ⎜ ⎟⎜ + + ⎟≥
⎝ 2 ⎠⎝ b + c − a c + a − b a + b − c ⎠ 2
Do đó:
⎛ a + b + C ⎞⎛ 4 9 16 ⎞ 29 81 29
P=⎜ ⎟⎜ + + ⎟− ≥ − = 26
⎝ 2 ⎠⎝ b + c − a c + a − b a + b − c ⎠ 2 2 2
2 3 4
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi = =
b+c−a c+ a −b a +b−c
5 7 6
Hay = =
2c 2a 2b
a b c
Vậy GTNN của biểu thức P là 26, đạt được khi = = > 0
7 6 5
a b c
Bài 5 : Tìm GTNN của biểu thức P = + + trong đó a,b,c là các số thực dương thỏa
1+ b − a 1+ c − b 1+ a − c
mãn a + b + c = 1
Vì a + b + c = 1 nên 1 + b − a = ( a + b + c ) + b − a = 2b + c
Tương tự ta cũng chứng minh được:
1 + c + b = 2c + a và 1 + a − c = 2a + b
Từ đó suy ra:
a b c a2 b2 c2
P= + + ≥ + +
2b + c 2c + a 2a + b a ( 2b + c ) b ( 2c + a ) c ( 2a + b )
(a + b + c)
2
a2 b2 c2
+ + ≥
a ( 2b + c ) b ( 2c + a ) c ( 2a + b ) a ( 2b + c ) b ( 2c + a ) c ( 2a + b )
(a + b + c) ≥ 1
2
=
3 ( ab + bc + ca )
(vì ( a + b + c ) + 2 ( ab + bc + ca ) ≥ 3 ( ab + bc + ca ) )
2
a b c
Do đó: P = + + ≥1
2b + c 2c + a 2a + b
Vậy GTNN của biểu thức P là 1
Bài 6 : Cho a, b, c là các số thực dương sao cho a 2 + b 2 + c 2 = 1
a3 b3 c3 1
Chứng minh: + + ≥ .
a + 2b + 3c b + 2c + 3a c + 2a + 3b 6
1
Đặt P là vế trái của BĐT cần chứng minh. Ta cần chứng minh: P ≥
6
P=
(a )
2 2
+
(b )
2 2
+
(c )
2 2
a ( a + 2b + 3c ) b ( b + 2c + 3a ) c ( c + 2a + 3b )

(a + b2 + c2 )
2 2
≥
a ( a + 2b + 3c ) + b ( b + 2c + 3a ) + c ( c + 2a + 3b )
(a + b2 + c 2 )
2 2
=
(a 2
+ b 2 + c 2 ) + 5 ( ab + bc + ca )
Mặt khác: a 2 + b 2 + c 2 ≥ ab + bc + ca > 0
Từ đó suy ra:
(a + b + c)
2
a2 b2 c2
P= + + ≥
a (b + c ) b ( c + a ) c ( a + b ) a (b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b )
=
(a 2
+ b 2 + c 2 ) + 2 ( ab + bc + ca )
=
a 2 + b2 + c2
+1 ≥
2 ( ab + bc + ca ) 2 ( ab + bc + ca )
(a + b2 + c2 ) (a + b + c ) = a
2 2 2 2 2 2 2
+ b2 + c 2
P≥ ≥
(a 2
+ b2 + c2 ) + 5 ( ab + bc + ca ) 6 ( a + b + c )2 2 2
6
Thay a 2 + b 2 + c 2 = 1 vào BĐT trên ta nhận được BĐT cần chứng minh.
Bài 7 : Cho a, b, c, d là các số thực dương. Chứng minh:

a b c 3 a b c d
1) + + ≥ ( BĐT Nesbit ) 2) + + + ≥2 ( BĐT Nesbit )
b+c c+a a+b 2 b+c c+d d +a a+b
3
1) Đặt P là vế trái của BĐT đã cho. Ta cần chứng minh P ≥
2
(a + b + c)
2
a2 b2 c2
P= + + ≥
a (b + c ) b ( c + a ) c ( a + b ) a (b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b )
=
(a 2
+ b 2 + c 2 ) + 2 ( ab + bc + ca )
=
a 2 + b2 + c2
+1 ≥
3
2 ( ab + bc + ca ) 2 ( ab + bc + ca ) 2
( do a 2 + b 2 + c 2 ≥ ab + bc + ca > 0 )
2) Đặt Q là vế trái của BĐT đã cho. Ta cần chứng minh Q ≥ 2 .
a2 b2 c2 d2
Q= + + +
a (b + c ) b ( c + d ) c ( d + a ) d ( a + b)
(a + b + c + d )
2
≥ ≥2
a (b + c ) + b (c + d ) + c ( d + a ) + d ( a + b)
( a+b+c+d)
2
( a + b + c + d ) ≥ 2 ( ab + bc + cd + da ) + 4 ( ac + bd ) ≥
2
.
a ( b + c ) + b ( c + d ) + c ( d + a ) + d ( a + b )
⇔ ( a − c ) + (b − d ) ≥ 0
2 2
Do đó BĐT đã cho đúng nếu ta chứng minh được:

(a + b + c + d )
2
≥2
a (b + c ) + b (c + d ) + c ( d + a ) + d ( a + b )
Hay ( a + b + c + d ) ≥ 2 ( ab + bc + cd + da ) + 4 ( ac + bd )
2
⇔ a 2 + b 2 + c 2 + d 2 ≥ 2 ( ac + bd )
⇔ ( a − c ) + ( b − d ) ≥ 0 : BĐT đúng.
2 2

a2 b2 c2 3 ( a 2 + b2 + c 2 )
+ + ≥
b+c c+a a+b 2
( a2 ) ( b2 ) ( c2 )
2 2 2
a2 b2 c2
+ + = + +
b + c c + a a + b a 2 ( b + c ) b2 ( c + a ) c2 ( a + b )
(a + b2 + c2 )
2 2
≥
a 2 (b + c ) + b2 ( c + a ) + c2 ( a + b )
(a + b2 + c2 )
2 2
≥ (1)
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
Áp dụng BĐT BCS dạng thông thường ta có:
⎡⎣ ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) ⎤⎦ ≤ ⎡( ab ) + ( bc ) + ( ca ) ⎤ ⎡( a + b ) + ( b + c ) + ( c + a ) ⎤
2 2 2 2 2 2 2
⎣ ⎦⎣ ⎦
Mặt khác, ta có các BĐT sau:
(a + b2 + c2 )
2 2
• ( ab ) + ( bc ) + ( ca )
2 2 2
≤
3
• ( a + b ) + (b + c ) + (c + a ) = 2 ( a 2 + b 2 + c 2 ) + 2 ( ab + bc + ca ) ≤ 4 ( a 2 + b 2 + c 2 )
2 2 2
(a + b2 + c2 )
2 2
4 2
.4 ( a 2 + b 2 + c 2 ) = ( a + b2 + c2 )
3
Từ đó suy ra : ⎡⎣ ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) ⎤⎦
2
≤
3 3
2 2
Hay ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) ≤
3
( a + b2 + c2 ) a 2 + b2 + c2
Kết hợp với (1) ta suy ra:

( a 2 + b2 + c2 )
2
a2 b2 c2
+ + ≥
b + c c + a a + b ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
(a + b2 + c2 ) 3 ( a 2 + b2 + c2 )
2 2
≥ =
2 2
3
( a + b2 + c2 ) a 2 + b2 + c2 2
25a 16b c
Bài 9 : Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh : + + >8
b+c c+a a+b
BĐT cần chứng minh tương đương với:
⎛ a ⎞ ⎛ b ⎞ ⎛ c ⎞
25 ⎜ + 1⎟ + 16 ⎜ + 1⎟ + ⎜ + 1⎟ > 8 + 25 + 16 + 1 = 50
⎝b+c ⎠ ⎝c+a ⎠ ⎝ a+b ⎠
25 16 1 50
Hay + + ≥ (1)
b+c c+a a+b a+b+c
Ký hiệu P là vế trái của (1). Áp dụng BĐT BCS ta có:
( 5 + 4 + 1)
2
52 42 12 50
P= + + ≥ =
b + c c + a a + b (b + c ) + ( c + a ) + ( a + b ) a + b + c
b+c c+a a+b
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi = =
5 4 1
b + c ( c + a ) + ( a + b ) b + c + 2a
Suy ra = = , hay a = 0 : trái với giả thiết a > 0
5 4 +1 5
50
Từ đó suy ra: P >
a+b+c
Do đó BĐT (1) đúng và ta có BĐT cần chứng minh.

a b c 3
+ + ≥ .
ab + b 2
bc + c 2
ca + a 2
2
Ký hiểu P là cế trái của BĐT cần chứng minh. Áp dụng BĐT BCS ta có:
2
⎛ a b c⎞
a b c ⎜ + + ⎟
P= b + c + a ≥ ⎝ b c a⎠
a b c a b c
+1 +1 +1 +1 + +1 + +1
b c a b c a
( )
2
x+ y+ z a b c
Hay P ≥ (1) với x = ,y = ,z =
x +1 + y +1 + z +1 b c a
( chú ý xyz = 1 ).
Sử dụng BĐT Cauchy cho ba số không âm ta có:
xy + yz + zx ≥ 3. 3 xy . yz . zx = 3. 3 xyz = 3.
Suy ra:
( ) ( )
2
x+ y+ z = (x + y + z) + 2 xy + yz + zx ≥ x + y + z + 6
Mặt khác, áp dụng BĐT BCS (dạng thông thường ta có):
x + 1 + y + 1 + z + 1 ≤ 3 ( x + y + z + 3)
Kết hợp hai BĐT vừa có với BĐT (1) ta nhận được:

x+ y_ z+6
P≥
3 ( x + y + z + 3)
S +3
Hay P ≥ với S = x + y + z + 3 ≥ 3. 3 xyz + 3 = 6
3S
S +3 3
Từ đó suy ra BĐT cần chứng minh đúng nếu ta có: ≥
3S 2
3 3 3
Hay S+ ≥ (2).
S 2
Chú ý: S ≥ 6 nên ta có các biến đổi như sau:
S ⎛ S 3 ⎞ 6 S 3 3 2 3 3
VT (2) = + ⎜⎜ +3 ⎟⎟ ≥ +2 . = + =
2 ⎝ 2 S⎠ 2 2 S 2 2 2
Từ đó suy ra BĐT (2) đúng và ta có BĐT cần chứng minh

a b2 c
+ ≥1 +
( IMO 2001 )
a 2 + 8bc
b 2 + 8ca c 2 + 8ab
a b2 c
Ký hiệu P là vế trái của BĐT BCS ta có: P = + +
a a + 8bc b b + 8ca c c + 8ab
2 2 2
(a + b + c)
2
≥
a a 2 + 8bc + b b 2 + 8ca + c c 2 + 8ab
Từ đó suy ra BĐT đã cho đúng nếu ta chứng minh được:
(a + b + c)
2
≥1
a a 2 + 8bc + b b 2 + 8ca + c c 2 + 8ab
Hay a a 2 + 8bc + b b 2 + 8ca + c c 2 + 8ab ≤ ( a + b + c )
2
(1)
Ký hiệu Q là vế trái của BĐT (1).
2
Q 2 = ⎡ a a ( a 2 + 8bc ) + b b ( b 2 + 8ca ) c c ( c 2 + 8ab ) ⎤
⎢⎣ ⎥⎦
≤ ( a + b + c ) ⎡⎣ a ( a 2 + 8bc ) + b ( b 2 + 8ca ) + c ( c 2 + 8ab ) ⎤⎦
= ( a + b + c ) ( a 3 + b3 + c 3 + 24abc )
Do đó BĐT (1) đúng nếu ta có: a 3 + b3 + c3 + 24abc ≤ ( a + b + c )
3
Ta đã biết:
( a + b + c ) = a3 + b3 + c3 + 3a ( b 2 + c 2 ) + 3b ( c 2 + a 2 ) + 3c ( a 2 + b 2 ) + 6abc.
3
Từ đó suy ra BĐT trên tương đương với:

a ( b 2 + c 2 ) + b ( c 2 + a 2 ) + c ( a 2 + b 2 ) ≥ 6abc.
Hay a ( b 2 + c 2 − 2bc ) + b ( c 2 + a 2 − 2ca ) + c ( a 2 + b 2 − 2ab ) ≥ 0

BĐT cuối cùng đúng vì nó tương đương với BĐT đúng:
a ( b − c ) + b ( c − a ) + c ( a − b ) ≥ 0 ⇒ đpcm
2 2 2
Bài 12 : Chứng minh bất đẳng thức sau đúng với mọi số thực dương a, b, c :
(a )3
+
(b ) 3
+
(c )
3
≥3
ab + bc + ca
b − bc + c
c − ca + a
2
a − ab + b
2 2 2 2 2
a+b+c
Ký hiệu P là vế trái của BĐT BCS ta có:
Áp dụng BĐT BCS ta có: P =

(a )
2 2
+
(b ) 2 2
+
(c ) 2
a ( b 2 − bc + c 2 ) b ( c 2 − ca + a 2 ) c ( a 2 − ab + b 2 )
≥
(a + b + c ) 2 2 2 2
a ( b − bc + c ) + b ( c − ca + a ) + c ( a
2 2 2 2 2
− ab + b 2 )
=
(a + b + c ) 2 2 2 2
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) − 3abc
Mặt khác, áp dụng BĐT: 3 ( xy + yz + zx ) ≤ ( x + y + z ) ta có:
2
ab + bc + ca
≤ a+b+c
3
a+b+c
Do đó để có BĐT đã cho ta chỉ cần chứng minh:
(a + b2 + c 2 )
2 2
≥ a+b+c
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) − 3abc
Hay
(a + b 2 + c 2 ) ≥ ⎡⎣ ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) − 3abc ⎤⎦ ( a + b + c )
2 2
⇔ ( a 4 + b 4 + c 4 ) + 2 ( a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 ) ≥
≥ ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) + abc ⎡⎣( a + b ) + ( b + c ) + ( c + a ) ⎤⎦ − 3abc ( a + b + c )
2 2 2
⇔ a 4 + b 4 + c 4 ≥ abc ( a + b + c ) ≥ a 3 ( b + c ) + b3 ( c + a ) + c 3 ( a + b )
a 2 ⎣⎡( a 2 + bc ) − a ( b + c ) ⎦⎤ + b 2 ⎣⎡( b 2 + ca ) − b ( c + a ) ⎦⎤ + c 2 ⎣⎡( c 2 + ab ) − a ( a + b ) ⎦⎤ ≥ 0
⇔ a 2 ( a − b )( a − c ) + b 2 ( b − c )( b − a ) + c 2 ( c − a )( c − b ) ≥ 0 (1)
Do vai trò của a, b, c trong BĐT (1) là như nhau nên không nhấn mất tính tổng quát ta có thể giả sử
a ≥ b ≥ c > 0 . Khi đó ta có:
VT (1) ≥ a 2 ( a − b )( a − c ) + b 2 ( b − c )( b − a )
= ( a − b ) ⎡⎣ a 2 ( a − c ) − b 2 ( b − c ) ⎤⎦
= ( a − b ) ⎡⎣( a 3 − b3 ) − ( a 2 c − b 2 c ) ⎤⎦

= ( a − b ) ( a 2 + b 2 + ab − ca − cb )
2
= ( a − b ) ⎡⎣ a ( a − c ) + b ( b − c ) + ab ⎤⎦ ≥ 0
2
Từ đó suy ra BĐT (1) đúng. Do đó ta có BĐT cần chứng minh.

a b c a+b b+c
+ + ≥ + +1
b c a b+c a+b
Ta chỉ cần chứng minh BĐT sau đúng:
(a + b + c)
2
a+b b+c
≥ + +1
ab + bc + ca b+c a+b
(a + b + c)
2
a+b b+c
Hay −3≥ + −2
ab + bc + ca b+c a+b
(a + b + c) − 3 ( ab + bc + ca ) ( a + b ) + ( b + c ) − 2 ( a + b )( b + c )
2 2 2
⇔ ≥
ab + bc + ca ( a + b )( b + c )
( a − b) + (b − c ) + (c − a ) ≥ (c − a )
2 2 2 2
⇔ (1)
2 ( ab + bc + ca ) ( a + b )( b + c )
Ta có: ( a − b ) + ( b − c ) = ⎡⎣( a − b ) + ( b − c ) ⎤⎦ − 2 ( a − b ) + ( b − c )
2 2 2
= ( c − a ) − 2 ( a − b) + (b − c )
2
Từ đó suy ra BĐT (1) tương đương với:

(c − a) − 2 ( a − b )( b − c ) + ( c − a ) (c − a)
2 2 2
≥
2 ( ab + bc + ca ) ( a + b )( b + c )
( c − a ) − ( a − b )( b − c ) ≥ (c − a)
2 2
Hay
ab + bc + ca ( a + b )( b + c )
⇔ ( c − a ) ( a + b )( b + c ) − ( a 2 − b 2 )( b 2 − c 2 ) ≥ ( c − a ) ( ab + bc + ca )
2 2
⇔ ( c − a ) b 2 − ( a 2 − b 2 )( b 2 − c 2 ) ≥ 0
2
⇔ b 4 + a 2 c 2 − 2b 2 ac ≥ 0 ⇔ ( b 2 − ac ) ≥ 0 : BĐT đúng.
2
Từ đó ta có BĐT cần chứng minh.
Bài 16 : Cho f : R + → R + là một hàm số thỏa mãn điều kiện:

f ( x) + f ( z) ≥ f ( y) với mọi x ≥ y ≥ z > 0
Chứng minh BĐT sau đúng với mọi số thực dương a, b, c :
f ( a )( a − b )( a − c ) + f ( b )( b − c )( b − a ) + f ( c )( c − a )( c − b ) ≥ 0 (1)

Không mất tính tổng quát ta có thể giả sử a ≥ b ≥ c > 0 . Theo giả thiết ta có:
f (a) + f (c) ≥ f (b) (2)
Dễ dàng chứng minh rằng nếu a = b hoặc b = c thì (1) đúng. Do đó ta chỉ cần xét trường hợp a > b > c > 0 .
Khi đó ta viết BĐT (1) dưới dạng:
f ( a )( a − b )( a − c ) + f ( c )( a − c )( b − c ) ≥ f ( b )( b − c )( a − b )
f ( a ) f ( c ) f (b)
Hay + ≥ (3) vì a − c > 0, a − b > 0, b − c > 0
b−c a −b a −c
f (a) f (c) ( ) +( ) ≥( (c) ) ( (c) )

2 2 2 2
f (a) f (c) f (a) + f (a) +
+ = =
b−c a −b b−c a −b b−c + a −b a−c
Kết hợp BĐT trên với BĐT (2) ta nhận được:
( (c) )
2
f (a) f (c) f (a) + f (b)

+ ≥ = ⇒ BĐT (3) đúng và ta có ĐPCM.
b−c a −b a−c a−c
Nhận xét:
Nếu hàm số f : R + → R + xác định bởi f ( x ) = x r với r là một số thực thì f thỏa mãn tính chất của bài toán.
Thật vậy, với x ≥ y ≥ z > 0 ta có:
i) Nếu r ≥ 0 thì x r ≥ y r nên x r + z r > x r ≥ y r
ii) Nếu r < 0 thì z r ≥ y r nên x r + z r > z r ≥ y r
Do đó trong cả hai trường hợp ta đều có: f ( x) + ( z) ≥ f ( y)
Khi đó ta có BĐT:
a r ( a − b )( a − c ) + b r ( b − c )( b − a ) + c r ( c − a )( c − b ) ≥ 0
với mọi số thực dương a, b, c
BÀI TẬP :
1 1 1 n2
Bài 1: Cho a1 , a2 ,..., an là các số thực dương. Chứng minh: + + ... + ≥
a1 a2 an a1 + a2 + ... + an
Bài 2: Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh;
a2 b2 c2 a+b+c a3 b3 c3 a 2 + b2 + c2
1) + + ≥ + + ≥
2)
b+c c+a a+b 2 b+c c+a a+b 2
1 1 1 1
Bài 3: Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh : + ≤ +
a + 2b b + 2a 3a 3b

Bài 4: Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn điều kiện a + b + c = 1 . Tìm GTNN của biểu thức
1 1 1 1
P= 2 + + +
a + b + c ab bc ca
2 2
Bài 5: Cho a, b, c, d , e, f là các số thực dương. Chứng minh:

a b c d e f
+ + + + + ≥3
b+c c+d d +e e+ f f +a a+b
a 2 b2
Bài 6: Cho a, b là các số thực dương. Chứng minh : + ≥ 2 ( a 2 + b2 )
b a
Bài 7: Cho a, b, c, x, y, z là các số thực dương. Chứng minh:
xa yb zc x+ y+z
+ + ≥ xy + yz + zx −
b+c c+a a+b 2
Bài 8: Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh
a b c
1) + + ≥1
a 2 + 3 ( b 2 + c 2 ) + 2bc b 2 + 3 ( c 2 + a 2 ) + 2ca c 2 + 3 ( a 2 + b 2 ) + 2ab
a b c 3( a + b + c)
2) + + ≥ với x ≥ 2
a + xb b + xc c + xa 1+ x

Bất Đẳng Thức Bunhiacốpxki

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bất Đẳng Thức Bunhiacốpxki

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tröôøng THPT Chuyeân Tieàn Giang www.nguoithay.

org GV Ñoã Kim Sôn

I.Bất đẳng thức Bunhiacôpxki ( BCS ) :

Cho 2 bộ số thực ( a1 ; a2 ;...; an ) và ( b1 ; b2 ;...; bn ) , mỗi bộ gồm n số. Khi đó ta có:

Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi:

II. Các hệ quả :

III.Bất đẳng thức Bunhiacôpxki mở rộng:

• Mở rộng bất đẳng thức Bunhiacôpxki cho 3 dãy số thực không âm

⎧ x13 + x13 + x13

Cộng các bất đẳng thức trên lại ta được: x1 y1 z1 + x2 y2 z2 + x3 y3 z3 ≤ 1 (đpcm)

Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi:

Đẳng thức xảy ra khi nào?

Bài 2 : Cho x > 0; y > 0 và x 2 + y 2 ≤ x + y .Chứng minh:

Bài 3 : Cho a, b, c ≥ 0 ; a + b + c = 1 .Chứng minh:

Bài 5 : Cho ba số thực dương a, b, c thoả ab + bc + ca = abc .Chứng minh rằng:

Bài 6 : Chứng minh: a − 1 + b − 1 + c − 1 ≤ c ( ab + 1) với mọi số thực dương a; b; c ≥ 1

Kết hợp (1) và (2) ta có x + y + z ≤ (z 2

Bài 7 : Cho a; b; c > 0 và thoả abc = 1 .Chứng minh:

Hướng dẫn giải

Bài 8 : Cho a; b; c > 0 .Chứng minh:

Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki cho 2 bộ số: ( a; b ;)( c; a )

Bài 11 : Cho 4 số dương a; b; c; d .Chứng minh:

Từ (1) và (2) ta được

Hướng dẫn giải

Bài 15 : Cho x1 ; x2 ; x3 ; x4 dương thoả điều kiện x1 + x2 + x3 + x4 = 1 .Chứng minh :

Bài 16 : Cho bốn số dương a; b; c; d .Chứng minh:

Áp dụng BĐT Bunhiacôpxki hai lần ta được:

= A. ⎡ a . a 3 + 8abc + b . b3 + 8abc + c . c3 + 8abc ⎤

Áp dụng BĐT Cauchy với hai số dương ta có:

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 12

Áp dụng BĐT Cauchy cho X ; Y ; Z ; T > 0 ta có:

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 13

( ) ≤ ( Cn1 + Cn2 + ... + Cnn ) (1 + 1 + ... + 1)

Dấu đẳng thức xảy ra khi Cn1 = Cn2 = ... = Cnn ⇔ n = 1 .

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 14

Hướng dẫn giải

⎝b+c c+a a+b⎠

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 15

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 17

Bài 3 : Cho a, b, c, là số đo 3 cạnh Δ .chứng minh rằng

Sau đó dùng biến đổi tương đương chứng minh:

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 18

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 19

Bài 6 : Cho a , b , c là 3 cạnh của tam giác.Chứng minh:

Bài 7 : Cho ∆ABC. Chứng minh : a2b(a – b) +b2c(b – a) + c2a(c – a) ≥ 0

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 20

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 21

162 92 ⎛ x02 y02 ⎞ ⎛ 162 9 ⎞

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 22

(Trích tạp chí toán học và tuổi trẻ)

⇔ 4( p − a)( p − b) + 4( p − b)( p − c) + 4( p − c)( p − a ) ≥ 4 s 3

(Vì theo công thức Hêrông: s = p ( p − a)( p − b)( p − c) = xyz ( x + y + z )

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 23

OA2 + OB 2 + OC 2 + OD 2 = GA2 + GB 2 + GC 2 + GD 2 + 4OG 2

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 25

DẠNG 1: Bất đẳng thức Schwartz ( Svắcxơ )

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 26

VẬN DỤNG 2 DẠNG TRÊN:

1) Áp dụng BĐT BCS ta có: + + ≥ = a+b+c

Áp dụng BĐT BCS ta có: .

Chuyeân ñeå boài döôõng hoïc sinh gioûi K10 Page 27

Bài 3 : Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh:

Áp dụng BĐT BCS ta có: