Professional Documents
Culture Documents
lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu (nvl) - c«ng cô
dông cô trong c¸c doanh nghiÖp
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt NVL lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng,thÓ
hiÖn díi d¹ng vËt ho¸ lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ
c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm.
Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh, NVL chØ tham gia
vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, NVL bÞ tiªu hao toµn bé vµ kh«ng gi÷
nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu mµ gi¸ trÞ cña NVL ®îc chuyÓn toµn bé
mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm míi lµm ra.
2 - §Æc ®iÓm vµ vai trß cña NVL trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
Trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt (c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n) vËt
liÖu lµ mét bé phËn cña hµng tån kho thuéc TSC§ cña Doanh nghiÖp. MÆt
kh¸c, nã cßn lµ nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, lµ c¬ së vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn
®Ó h×nh thµnh nªn s¶n phÈm.
Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu thêng chiÕm mét tØ träng lín trong toµn bé
chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Do
®ã vËt liÖu kh«ng chØ quyÕt ®Þnh ®Õn mÆt sè lîng cña s¶n phÈm, mµ nã
cßn ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm t¹o ra. NVL cã ®¶m b¶o ®óng
quy c¸ch, chñng lo¹i, sù ®a d¹ng th× s¶n phÈm s¶n xuÊt míi ®¹t ®îc yªu cÇu vµ
phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao cña X· héi.
1
Nh ta ®· biÕt, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt liÖu bÞ tiªu hao toµn bé
kh«ng gi÷ nguyªn ®îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã chuyÓn mét
lÇn toµn bé vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra. Do ®ã, t¨ng cêng qu¶n lý c«ng t¸c
kÕ to¸n NVL ®¶m b¶o viÖc sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ nh»m h¹ thÊp chi
phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp cho Doanh nghiÖp cã ý
nghÜa rÊt quan träng. ViÖc qu¶n lý vËt liÖu ph¶i bao gåm c¸c mÆt nh: sè lîng
cung cÊp, chÊt lîng chñng lo¹i vµ gi¸ trÞ. Bëi vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n NVL lµ
®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ tµi
chÝnh cña Nhµ níc nh»m cung cÊp kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ ®ång bé nh÷ng vËt
liÖu cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, kiÓm tra ®îc c¸c ®Þnh møc dù tr÷, tiÕt kiÖm vËt
liÖu trong s¶n xuÊt, ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ mÊt m¸t, h háng, l·ng phÝ trong tÊt
c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Æc biÖt lµ cung cÊp th«ng tin cho c¸c bé
phËn kÕ to¸n nh»m hoµn thµnh tèt nhiÖm vô kÕ to¸n qu¶n trÞ.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i víi c¸c
néi dung kinh tÕ, c«ng dông vµ tÝnh n¨ng lý – ho¸ häc kh¸c nhau vµ thêng
xuyªn cã sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó
thuËn lîi cho qu¸ tr×nh qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n tíi chi
tiÕt tõng lo¹i vËt liÖu ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dônh trong s¶n xuÊt th× Doanh
nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu. Ph©n lo¹i vËt liÖu lµ qu¸ tr×nh
s¾p xÕp vËt liÖu theo tõng lo¹i, tõng nhãm trªn mét c¨n cø nhÊt ®Þnh nhng tuú
thuéc vµo tõng lo¹I h×nh cô thÓ cña tõng Doanh nghiÖp theo tõng lo¹i h×nh s¶n
xuÊt, theo néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh. HiÖn nay c¸c Doanh nghiÖp thêng c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ
c«ng dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ph©n chia vËt
liÖu thµnh c¸c lo¹i sau:
2
* Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu cña C«ng
ty vµ lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña
s¶n phÈm nh: xi m¨ng, s¾t thÐp trong x©y dùng c¬ b¶n, v¶i trong may mÆc....
NVL chÝnh dïng vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm h×nh thµnh nªn chi phÝ NVL trùc
tiÕp.
* VËt liÖu phô: còng lµ ®èi tîng lao ®éng, chØ cã t¸c dông phô trî trong
s¶n xuÊt ®îc dïng víi vËt liÖu chÝnh lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, nh h×nh
d¸ng mµu s¾c hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n lý s¶n
xuÊt. VËt liÖu phô bao gåm: thuèc nhuém, thuèc tÈy, s¬n c¸c lo¹i, c¸c lo¹i phô
gia bªt«ng, dÇu mì b«i tr¬n, x¨ng ch¹y m¸y....
* Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng vËt liÖu ®îc sö dông ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ
s¶n xuÊt s¶n phÈm, kinh doanh nh ph¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t
®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhiªn liÖu bao gåm c¸c lo¹i nh: x¨ng dÇu ch¹y
m¸y, than cñi, khÝ ga...
* Phô tïng thay thÕ: lµ c¸c chi tiÕt phô tïng, sö dông ®Ó thay thÕ söa
ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i.
* VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu vµ
thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña Doanh
nghiÖp x©y l¾p.
* VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu cßn ®îc xÐt vµo c¸c lo¹i kÓ trªn nh
phÕ liÖu thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, tõ s¶n xuÊt kinh doanh nh bao
b×, vËt ®ãng gãi…
* PhÕ liÖu: lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
thanh lý tµi s¶n cã thÓ sö dông hay b¸n ra ngoµi.( ph«i bµo, v¶i vôn…)
3
V× vËy c¨n cø vµo môc ®Ých vµ n¬i sö dông NVL th× toµn bé NVL cña
Doanh nghiÖp ®îc chia thµnh NVL dïng trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ
NVL dïng vµo c¸c nhu cÇu kh¸c.
Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt cña tõng Doanh
nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng
quy c¸ch tõng lo¹i mét c¸ch chi tiÕt h¬n.
II- C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ NVL vµ nghiÖp vô kÕ to¸n NVL
§¸nh gi¸ NVL lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo mét nguyªn t¾c nhÊt
®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÕ to¸n nhËp xuÊt tån kho NVL ph¶i ph¶n
¸nh theo gi¸ thùc tÕ, khi xuÊt kho còng ph¶i x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho
theo ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh. Tuy nhiªn trong kh«ng Ýt Doanh nghiÖp ®Ó
®¬n gi¶n vµ gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp, tÝnh to¸n hµng ngµy cã thÓ sö dông
gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu.
Nh vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ vËt liÖu c¸c Doanh nghiÖp thêng dïng tiÒn ®Ó
biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt
th× vËt liÖu ®îc ®¸nh gi¸ theo hai ph¬ng ph¸p chÝnh:
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt - x©y dùng c¬ b¶n, vËt liÖu ®îc nhËp
tõ nhiÒu nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña chóng trong tõng lÇn nhËp ®îc x¸c
®Þnh cô thÓ nh sau:
4
- §èi víi vËt liÖu mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ mua
ghi trªn ho¸ ®¬n céng víi c¸c chi phÝ thu mua thùc tÕ (bao gåm chi phÝ vËn
chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o hiÓm...) céng thuÕ nhËp khÈu
(nÕu cã) trõ c¸c kho¶n gi¶m gi¸ triÕt khÊu (nÕu cã). Gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n
nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× b»ng gi¸ cha thuÕ, nÕu
tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× b»ng gi¸ cã thuÕ.
- §èi víi vËt liÖu Doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn vËt liÖu: TrÞ gi¸
vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt ®em
gia c«ng chÕ biÕn céng c¸c chi phÝ gia c«ng, chÕ biÕn vµ chi phÝ vËn
chuyÓn, bèc dì (nÕu cã).
- §èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn gi¸ thùc tÕ gåm: TrÞ gi¸
thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn céng
víi c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì ®Õn n¬i thuª chÕ biÕn vÒ Doanh nghiÖp
céng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi nhËn gia c«ng chÕ biÕn.
- Trêng hîp Doanh nghiÖp nhËn vèn gãp vèn liªn doanh cña c¸c ®¬n vÞ
kh¸c b»ng vËt liÖu th× gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh thèng nhÊt
®Þnh gi¸. Céng víi chi phÝ kh¸c (nÕu cã)
- PhÕ liÖu thu håi nhËp kho: TrÞ gi¸ thùc tÕ nhËp kho chÝnh lµ gi¸ íc
tÝnh thùc tÕ cã thÓ b¸n ®îc.
- §èi víi vËt liÖu ®îc tÆng thëng: th× gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng
t¬ng ®¬ng. Céng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn
VËt liÖu ®îc thu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau,
do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau.
§Æc biÖt, ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng
ph¸p khÊu trõ thuÕ hay theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT vµ c¸c Doanh
5
nghiÖp kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT th× gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu
thùc tÕ nhËp kho l¹i cµng cã sù kh¸c nhau trong tõng lÇn nhËp. V× thÕ mçi khi
xuÊt kho, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c
nhu cÇu, ®èi tîng sö dông kh¸c nhau theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho
®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n.
§Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong nh÷ng ph¬ng
ph¸p sau:
a>TÝnh theo gi¸ ph¬ng ph¸p ®¬n vÞ b×nh qu©n: theo ph¬ng ph¸p nµy,
gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh trªn c¬ së sè lîng vËt liÖu
xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ, vËt liÖu tån ®Çu kú.
6
+) TÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn: theo ph¬ng ph¸p nµy
gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho trong kú vµ ®¬n
gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n ®Ó tÝnh.
+ Theo dâi ®îc sè lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng thø vËt liÖu nhËp, xuÊt kho.
Theo ph¬ng ph¸p nµy ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho
cña tõng lÇn nhËp vµ gi¶ thiÕt tµi s¶n nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, hµng nµo
nhËp sau th× xuÊt sau. Sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc
tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng
xuÊt kho ®èi víi lÇn nhËp tríc, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn
nhËp tiÕp theo. Nh vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc
tÕ cña vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c lÇn mua vµo sau cïng.
+ ChØ dïng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó theo dâi chi tiÕt vÒ sè lîng vµ ®¬n gi¸
cña tõng lÇn nhËp - xuÊt kho.
7
+ Khi gi¸ vËt liÖu trªn thÞ trêng cã biÕn ®éng chØ dïng gi¸ thùc tÕ ®Ó
ghi vµo sæ.
Theo ph¬ng ph¸p nµy nh÷ng vËt liÖu nhËp kho sau th× xuÊt tríc vµ khi
tÝnh to¸n mua thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho theo nguyªn t¾c: tÝnh theo ®¬n
gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp sau cïng ®èi víi sè lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau
cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn nhËp tríc ®ã. Nh
vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu thuéc
c¸c lÇn nhËp ®Çu kú.
§iÒu kiÖn ¸p dông: gièng nh ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc.
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao, c¸c
lo¹i vËt liÖu ®Æc chñng. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo sè lîng
xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho (mua) thùc tÕ cña tõng hµng, tõng lÇn nhËp
tõng l« hµng vµ sè lîng xuÊt kho theo tõng lÇn nhËp. Hay nãi c¸ch kh¸c, vËt
liÖu nhËp kho theo gi¸ nµo th× khi xuÊt kho ghi theo gi¸ ®Êy.
- Theo dâi chi tiÕt vÒ sè lîng vµ ®¬n gi¸ cña tõng lÇn nhËp - xuÊt theo
tõng ho¸ ®¬n mua riªng biÖt.
- Trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n ë kho th× ph©n biÖt theo tõng l« hµng nhËp -
xuÊt.
8
§iÒu kiÖn ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i hµng,
mÉu m· kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp thêng xuyªn xuÊt kho. Ph¬ng ph¸p nµy cã u
®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm nhng ®é chÝnh x¸c l¹i kh«ng cao
= + -
Trong ®ã:
= x
Do NVL cã nhiÒu lo¹i, thêng t¨ng gi¶m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mµ yªu
cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng vµ
sè liÖu cã cña NVL nªn trong c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch
to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt NVL hµng ngµy.
Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®îc
tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ to¸n hay mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong kú). Hµng
ngµy kÕ to¸n sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp
xuÊt. Cuèi kú ph¶i tÝnh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú
theo c¸c ®èi tîng theo gi¸ mua thùc tÕ b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ gi÷a gi¸
mua thùc tÕ vµ gi¸ mua h¹ch to¸n cña vËt liÖu lu©n chuyÓn trong kú.
- Tríc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu
Gi¸ thùc tÕ VL tån Tæng gi¸ thùc tÕ VL
®Çu kú + nhËp trong kú
HÖ sè =
gi¸ Gi¸ VL tån ®Çu Tæng gi¸ h¹ch to¸n
kú h¹ch to¸n + VL nhËp trong kú
- Sau ®ã tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho trong kú, c¨n cø vµo gi¸
h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸.
9
Ph¬ng ph¸p nµy sö dông trong ®iÒu kiÖn:
- Doanh nghiÖp dïng hai lo¹i gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n.
VËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc tµi s¶n lu ®éng, th-
êng xuyªn biÕn ®éng. §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra b×nh thêng,
c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i thêng xuyªn mua NVL vµ xuÊt dïng cho s¶n
xuÊt. Mçi lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ®îc sö dông tõ nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i vËt liÖu
kh¸c nhau, ®îc nhËp vÒ tõ nhiÒu nguån vµ gi¸ c¶ cña vËt liÖu thêng xuyªn
biÕn ®éng trªn thÞ trêng. Bëi vËy ®Ó t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý, vËt liÖu ph¶i
®îc theo dâi chÆt chÏ tÊt c¶ c¸c kh©u tõ kh©u thu mua b¶o qu¶n, sö dông tíi
kh©u dù tr÷. Trong qu¸ tr×nh nµy nÕu qu¶n lý kh«ng tèt sÏ ¶nh hëng ®Õn chÊt
lîng, gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Do ®ã yªu cÇu qu¶n lý c«ng t¸c NVL ®îc
thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau:
Trong kh©u thu mua: §ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi lîng, chÊt lîng, quy
c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua còng nh kÕ ho¹ch mua theo ®óng
tiÕn ®é, thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp.
Trong kh©u b¶o qu¶n: §Ó tr¸nh mÊt m¸t, h háng, hao hôt, ®¶m b¶o an
toµn vËt liÖu, th× viÖc tæ chøc tèt kho tµng, bÕn b·i, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é
qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu còng ¶nh hëng kh«ng nhá tíi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
10
Trong kh©u sö dông: §ßi hái ph¶i thùc hiÖn sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm
trªn cë së c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ nh»m h¹ thÊp møc tiªu hao vËt liÖu
trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, tÝch luü cho Doanh nghiÖp. V× vËy,
trong kh©u nµy cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng
vµ sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong kh©u dù tr÷: Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a,
tèi thiÓu cho tõng lo¹i vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®-
îc b×nh thêng, kh«ng bÞ ngng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng kh«ng kÞp thêi
hoÆc g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu.
Tãm l¹i vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm.
Muèn s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn, chÊt lîng cao vµ ®¹t ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng
nhÊt thiÕt ph¶i tæ chøc viÖc qu¶n lý vËt liÖu. §©y lµ mét trong nh÷ng néi
dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n ë Doanh nghiÖp.
Khi tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong Doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ
x©y dùng c¬ b¶n kÕ to¸n cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- Thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i vËt liÖu phï hîp víi nguyªn t¾c, yªu
cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña Doanh nghiÖp.
- Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp víi ph¬ng ph¸p
kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong Doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i
tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt
liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp sè liÖu kÞp thêi
®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Tham gia vµo viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch
mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông
vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
11
Iii – kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
1. Chøng tõ sö dông.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý Doanh nghiÖp, kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
ph¶i ®îc thùc hiÖn theo tõng kho, tõng lo¹i, nhãm vËt liÖu vµ ®îc tiÕn hµnh
®ång thêi ë kkho vµ phßng kÕ to¸n trªn cïng mét c¬ së chøng tõ.
Bªn c¹nh ®ã, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng
Doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau
mµ kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ kh¸c nhau.
§èi víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n thèng nhÊt, b¾t buéc ph¶i ®îc lËp kÞp thêi,
®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung ph¬ng ph¸p lËp vµ ph¶i
®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh tù thêi gian do KÕ to¸n trëng quy ®Þnh,
phôc vô cho viÖc ghi chÐp kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c bé phËn liªn quan. §ång
12
thêi ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña
chøng tõ vÒ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.
§Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu, tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ¸p dông
trong Doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ thÎ chi tiÕt sau:
- Sæ sè d.
Sæ (thÎ) kho ®îc sö dông ®Ó theo dâi sè lîng nhËp xuÊt tån kho cña tõng
lo¹i vËt liÖu theo tõng kho. ThÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp vµ ghi c¸c chØ tiªu
®ã lµ: tªn, nh·n hiÖu quy c¸ch, ®¬n vÞ tÝnh, m· sè vËt liÖu, sau ®ã giao cho
thñ kho ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho, kh«ng ph©n biÖt h¹ch to¸n chi tiÕt vËt
liÖu theo ph¬ng ph¸p nµo.
ë phßng kÕ to¸n tuú theo tõng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu mµ
sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt, sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, sæ sè d ®Ó h¹ch
to¸n nhËp xuÊt tån kho vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ.
Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn c¸c Doanh nghiÖp cßn cã thÓ më
thªm c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng kª luü kÕ tæng hîp nhËp xuÊt tån
kho vËt t phôc vô cho h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ m×nh.
ViÖc ghi chÐp ph¶n ¸nh cña thñ kho vµ kÕ to¸n còng nh kiÓm tra ®èi
chiÕu sè liÖu gi÷a h¹ch to¸n nghiÖp vô kho vµ ë phßng kÕ to¸n ®îc tiÕn hµnh
theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:
13
- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ ®¬n vÞ chän mét trong ba ph¬ng ph¸p
trªn ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô.
- ë kho: viÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho hµng ngµy do thñ
kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho vµ chØ ghi theo chØ tiªu sè lîng.
- ë kho: khi nhËn ®îc c¸c chøng tõ nhËp xuÊt vËt liÖu, c«ng cô dông cô
thñ kho ph¶i kiÓm tra t×nh hîp lý hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp
sæ thùc nhËp, thùc xuÊt vµo chøng tõ vµ vµo thÎ kho. Cuèi ngµy thñ kho t×nh
ra sè tån kho ghi lu«n vµo thÎ kho. §Þnh kú thñ kho göi vÒ phßng kÕ to¸n hoÆc
kÕ to¸n xuèng tËn kho nhËn chøng tõ (c¸c chøng tõ nhËp xuÊt vËt t ®· ®îc
ph©n lo¹i).
Thñ kho ph¶i thêng xuyªn ®èi chiÕu sè tån kho víi sè vËt liÖu thùc tÕ
tån kho, thêng xuyªn ®èi chiÕu sè d vËt liÖu víi ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu vµ
cung cÊp t×nh h×nh nµy cho bé phËn qu¶n lý vËt liÖu ®îc biÕt ®Ó cã quyÕt
®Þnh xö lý.
- ë phßng kÕ to¸n: phßng kÕ to¸n më sæ (thÎ) chi tiÕt vËt liÖu cã kÕt
cÊu gièng nh thÎ kho nhng thªm c¸c cét ®Ó theo dâi c¶ chØ tiªu gi¸ trÞ. Khi
14
nhËn ®îc chøng tõ nhËp xuÊt do thñ kho göi lªn, kÕ to¸n vËt liÖu ph¶i kiÓm
tra chøng tõ, ghi ®¬n gi¸ vµ tÝnh thµnh tiÒn trªn c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho
vËt liÖu sau ®ã ghi vµo sæ (thÎ) hoÆc sæ chi tiÕt vËt liÖu liªn quan.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n vËt liÖu céng sæ (thÎ) chi tiÕt ®Ó tÝnh ra tæng sè
nhËp xuÊt tån kho cña tõng thø vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ (thÎ) kho cña thñ kho.
Ngoµi ra ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp th× cÇn ph¶i tæng hîp
sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt tõ c¸c sæ chi tiÕt vµo b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån theo
tõng nhãm, tõng lo¹i vËt t.
Cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng
ph¸p thÎ song song b»ng s¬ ®å sau:
ThÎ kho
B¶ng
Ghi hµng kª tæng hîp nhËp
ngµy.
xuÊt tån kho
Ghi cuèi ngµy.
§èi chiÕu kiÓm tra.
15
- Ph¹m vÞ ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp cã Ýt
chñng lo¹i vËt t, khèi lîng nghiÖp vô nhËp xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh
®é chuyªn m«n cña c¸n bé cßn h¹n chÕ .
3.2 - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
* Nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
- ë kho: viÖc ghi chÐp ë kho cña thñ kho còng ®îc thùc hiÖn trªn thÎ kho
vµ chØ ghi chÐp vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu vÒ mÆt sè lîng.
- ë phßng kÕ to¸n: sö dông sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi tæng hîp
vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i vËt liÖu nhËp xuÊt tån kho trong th¸ng.
* Tr×nh tù ghi chÐp:
- ë kho: theo ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn th× viÖc ghi chÐp cña
thñ kho còng ®îc tiÕn hµnh trªn thÎ kho nh ph¬ng ph¸p thÎ song song.
- ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp
t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho cña tõng lo¹i vËt t ë tõng kho. Sæ ®îc më cho c¶
n¨m nhng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ
®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt trªn c¬ së
c¸c chøng tõ nhËp xuÊt thñ kho göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®îc
theo dâi c¶ vÒ chØ tiªu khèi lîng vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm
tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ víi sè liÖu
cña sæ kÕ to¸n tæng hîp.
Néi dung vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
ThÎ kho
16
Ghi hµng ngµy.
Ghi cuèi ngµy.
§èi chiÕu kiÓm tra.
* ¦u nhîc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông:
- ¦u ®iÓm: khèi lîng ph¹m vi ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m bít do chØ
ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng.
- Nhîc ®iÓm: viÖc ghi sæ vÉn trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ
chØ tiªu hiÖn vËt vµ phßng kÕ to¸n còng chØ tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu
vµo cuèi th¸ng do ®ã h¹n chÕ t¸c dông cña kiÓm tra.
- Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp cã kh«ng
nhiÒu nghiÖp vô nhËp xuÊt, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n vËt liÖu do
®ã kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt hµng ngµy.
3.3 - Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
* Nguyªn t¾c h¹ch to¸n:
- ë kho: thñ kho chØ theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu theo chØ tiªu
hiÖn vËt.
- ë phßng kÕ to¸n: theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu theo tõng
nhãm, tõng lo¹i vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ.
* Tr×nh tù ghi chÐp:
- ë kho: thñ kho còng ghi thÎ kho gièng nh c¸c trêng hîp trªn. Nhng cuèi
th¸ng ph¶i tÝnh ra sè tån kho råi ghi vµo cét sè lîng cña sæ sè d.
- ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ sè d theo tõng kho. Sæ dïng cho c¶ n¨m
®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt. Tõ c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt kÕ to¸n
lËp b¶ng luü kÕ nhËp, luü kÕ xuÊt, råi tõ c¸c b¶ng luü kÕ lËp b¶ng tæng hîp
nhËp xuÊt tån theo tõng nhãm tõng lo¹i vËt t theo chØ tiªu gi¸ trÞ.
Cuèi th¸ng, khi nhËn sæ sè d do thñ kho göi lªn kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån
cuèi th¸ng, ¸p gi¸ h¹ch to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ tån kho ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn trªn
sæ sè d.
17
ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu ®îc c¨n cø vµo cét sè tiÒn tån kho trªn sæ sè d
vµ b¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt tån (cét sè tiÒn) vµ ®èi chiÕu vèi sæ kÕ to¸n
tæng hîp.
Néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt t theo ph¬ng ph¸p sæ sè d ®îc kh¸i
qu¸t b»ng s¬ ®å:
ThÎ kho
B¶ng kª xuÊt
B¶ng kª nhËp Sæ sè d
18
- Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp x¶n xuÊt
cã khèi lîng c¸c nghiÖp vô ghi chÐp nhËp xuÊt nhiÒu, thêng xuyªn, cã nhiÒu
chñng lo¹i vËt t vµ ¸p dông víi Doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®îc hÖ th«ng danh
®iÓm vËt t; tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n ®· v÷ng vµng.
19
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c Doanh nghiÖp cã quy m« lín chñ yÕu
lµ Doanh nghiÖp Nhµ níc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau víi sè lîng
lín, gi¸ trÞ cao.
§Ó h¹ch to¸n NVL kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau ®Ó h¹ch to¸n:
- Tµi kho¶n 152 – Nguyªn vËt liÖu.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m
NVL theo gi¸ thùc tÕ cã thÓ më chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø, kho tuú theo
ph¬ng diÖn qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cña tõng ®¬n vÞ.
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ lµm t¨ng NVL trong kú nh mua ngoµi, tù gia
c«ng chÕ biÕn, nhËn gãp vèn….
Bªn Cã: - Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ lµm gi¶m NVL trong kú nh xuÊt dïng,
xuÊt b¸n, xuÊt gãp vèn liªn doanh, thiÕu hôt, triÕt khÊu ®îc hëng…
Sè d Nî (®Çu kú hoÆc cuèi kú): Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL tån kho (®Çu kú
hoÆc cuèi kú)
Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2:
TK 1521: NVL chÝnh
TK 1522: VËt liÖu phô
TK 1523: Nhiªn liÖu
TK 1524: Phô tïng thay thÕ
TK 1525: VËt t, thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n
TK 1528: VËt liÖu kh¸c.
Tµi kho¶n 151: Hµng mua ®i ®êng.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi c¸c lo¹i NVL, CCDC, hµng ho¸ mµ
Doanh nghiÖp ®· mua hay chÊp nhËn mua, ®· thuéc quyÒn së h÷u cña Doanh
nghiÖp nhng cuèi th¸ng cha vÒ nhËp kho (kÓ c¶ sè göi ë kho ngêi kh¸c).
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh hµng ®ang ®i ®êng t¨ng.
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ®i ®êng kú tríc ®· nhËp kho hay chuyÓn
giao cho c¸c bé phËn sö dông hoÆc bµn giao cho kh¸ch hµng.
20
Sè d Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ®i ®êng (®Çy kú hoÆc cuèi kú).
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n
liªn quan kh¸c nh: TK 133, 331, 111, 112….
C¨n cø vµo giÊy nhËn hµng, nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt th× khi hµng vÒ
®Õn n¬I cã thÓ lËp ban kiÓm nhËn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng, quy c¸ch.
Ban kiÓm nhËn c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ ®Ó ghi vµo “BiÓn b¶n kiÓm kª
vËt t” sau ®ã bé phËn cung øng sÏ lËp “PhiÕu nhËp kho” vËt t trªn c¬ së ho¸
®¬n, giÊy b¸o nhËn hµng vµ biªn b¶n kiÓm nhËn råi giao cho thñ kho. Thñ kho
sÏ ghi sè thùc nhËp vµo phiÕu råi chuyÓn cho phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø ghi
sæ. Trêng hîp ph¸t hiÖn thõa thiÕu, sai quy c¸ch, thñ kho ph¶i b¸o cho bé phËn
cung øng biÕt vµ cïng ngêi giao lËp biªn b¶n.
C¸c chøng tõ ®îc sö dông trong h¹ch to¸n vËt liÖu ë Doanh nghiÖp thêng
bao gåm:
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng (nÕu tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp).
- Ho¸ ®¬n GTGT (nÕu tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
- PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, phiÕu xuÊt
vËt t theo h¹n møc, phiÕu xuÊt kho … tuú theo tõng néi dung chñ yÕu cña tõng
Doanh nghiÖp.
1.1 – H¹ch to¸n t¨ng NVL ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
§èi víi c¸c Doanh nghiÖp kinh doanh ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn tÝnh thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ (thùc hiÖn viÖc mua b¸n cã ho¸ ®¬n, chøng
tõ, ghi chÐp ho¸ ®¬n ®Çy ®ñ) thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc t¸ch riªng, kh«ng ghi
vµo gi¸ thùc tÕ cña VL. Nh vËy khi mua hµng trong tæng gi¸ thanh to¸n ph¶i tr¶
cho ngêi b¸n, phÇn gi¸ mua thùc tÕ ®îc ghi t¨ng VL, cßn phÇn thuÕ GTGT
®Çu vµo ®îc ghi vµo sè khÊu trõ cô thÓ.
a) Nguyªn vËt liÖu ph¸t triÓn do mua ngoµi
21
* Trêng hîp mua ngoµi hµng ho¸ vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ:
- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng, biªn b¶n kiÓm nhËn vµ phiÕu nhËp
kho, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu. Chi tiÕt tõng lo¹i s¶n phÈm
Nî TK 133 (1331) : ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ.
Cã TK 331, 111, 112 … : Tæng gi¸ thanh to¸n.
- Trêng hîp Doanh nghiÖp ®îc hëng triÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸
hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i (nÕu cã), kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 : Trõ vµo sè tiÒn ph¶i tr¶.
Nî TK 111, 112 : NÕu nhËn l¹i b»ng tiÒn.
Nî TK 138 (1381) : Sè ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn.
Cã TK 152 : Sè triÕt khÊu mua hµng, gi¶m gi¸ mua hµng ®îc hëng
gi¸ mua kh«ng cã thuÕ.
Cã TK 133 : a) ThuÕ GTGT ®Çu vµo
- NÕu ®îc hëng triÕt khÊu thanh to¸n:
Nî TK 111, 112, 331,138:
Cã TK 515: Sè triÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng tÝnh tæng trªn gi¸
thanh to¸n c¶ thuÕ
b) VËt liÖu (VT) mua ngoµi do hµng thõa so víi ho¸ ®¬n:
* NÕu nhËp kho toµn bé sè hµng:
Nî TK 152: Gi¸ thùc tÕ sè hµng( c¶ sè thõa)
Nî TK (1):
Cã TK331: Tæng gi¸ trÞ thùc tÕ ph¶i tr¶
Cã TK 338(1): TrÞ gi¸ hµng thõa( kh«ng VAT
* NÕu tr¶ l¹i sè thõa :
Nî TK 338(1)
Cã TK 152: (TrÞ gi¸ hµng thõa)
NÕu mua lu«n sè thõa:
22
Nî TK 338(1): TrÞ gi¸ hµng thõa kh«ng thuÕ
Nî TK133(1)
Cã TK 331: Tæng gi¸ thùc tÕ ph¶i tr¶ thªm
NÕu thõa kh«ng râ nguyªn nh©n, ghi ph¸t triÓn thu nhËp:
Nî TK 338(1)
Cã TK 711
* NÕu nhËp kho theo sè ghi trªn ho¸ ®¬n:
+ Khi nhËp kho ghi nhËn sè nhËp nh trêng hîp (1) ®ång thêi ghi ®¬n: Nî
TK 002.
+ Tr¶ l¹i sè thõa: Cã TK 002
+ NÕu mua tiÕp sè thõa: Nî TK 152
Nî TK133(1)
Cã TK 331
* Thõa kh«ng râ nguyªn nh©n:
Nî TK 152
Cã TK 711
b) Hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n
- Khi nhËp kho, ghi thªm sè thùc nhËp:
Nî TK 152: Gi¸ thùc tÕ VL thùc nhËp kho
Nî TK138(1): TrÞ gi¸ hµng thiÕu
Nî TK 133(1): VAT tÝnh theo sè trªn ho¸ ®¬n
Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n theo ho¸ ®¬n
- Khi sö lý sè thiÕu:
+) §ßi ngêi b¸n giao tiÕp sè hµng thiÕu:
Nî TK 152
Cã TK 138 (1)
+) NÕu ngêi b¸n kh«ng cßn hµng ®Ó giao tiÕp:
Nî TK 331: Gi¶m nî ph¶i tr¶
23
Cã TK138(1): TrÞ gi¸ hµng thiÕu
Cã TK 133(1)
+) NÕu c¸ nh©n lµm mÊt ph¶i båi thêng:
Nî TK 138(8), 334: §ßi, hay trõ l¬ng
Cã 138(1)
Cã TK 133(1)
b) VËt liÖu t¨ng do tù chÕ nhËp kho, gia c«ng chÕ biÕn nhËp l¹i:
Nî TK 152
Cã TK154
c) VËt liÖu ph¸t triÓn do c¸c nguyªn nh©n kh¸c:
Nî TK 152: Gi¸ thùc tÕ chi tiÕt lo¹i vËt liÖu
Cã 411: NhËn cÊp ph¸t, vèn gãp.
Cã 711: NhËn tÆng
Cã 336, 338(8): Do vay mîn t¹m thêi
Cã 632, 122, 222.
4.2. H¹ch to¸n NVL, c«ng cô , dông cô theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú.
C¸c TK sö dông:
TK 611 mua hµng: Lµ TK ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕvËt liÖu, c«ng cô dông cô
t¨ng ( ) ( ) gi¶m trong kú
Bªn nî: Gi¸ thùc tÕ VL, c«ng cô, dông cô tån ®Çu kú, t¨ng trong kú.
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ VL c«ng cô, dông cô tån cuèi kú do:
- Gi¸ thùc tÕ VL, c«ng cô, dông cô gi¶m do hµng bÞ tr¶ l¹i, chiÕt khÊu
th¬ng m¹i
- Tæng gi¸ thùc tÕ VL xuÊt dïng.
TK nµy kh«ng cã sè d vµ më chi tiÕt cho tõng lo¹i NVL, c«ng cô, dông
cô.
TK 152: ( nguyªn liÖu, VL) lµ TK theo dâi gi¸ thùc tÕ VL tån kho
24
Bªn nî: Gi¸ thùc tÕ VL tån kho cuèi kú ®îc kÕt chuyÓn sangtõ TK611
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ VL tån kho ®Çu kú sang TK 611.
TK nµy d nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ VL tån kho
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n NVL:
§Çu kú, kÕt chuyÓn gi¸ thùc tÕ VL( tån kho, ®ang ®i ®êng)
Nî TK 611: Gi¸ thùc tÕ
Cã TK 152: VL tån kho
Cã TK 151: VL ®ang ®i ®êng
Trong kú:
- VL mua ( vµo kho, ®· nhËp kho hoÆc ®ang ®i ®êng)
Nî TK 611
Nî TK133 (1)
Cã TK 112, 111, 141: … Tæng gi¸ thanh to¸n
- ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i:
Nî TK 111,112,331…
Cã TK 611: gi¶m trÞ gi¸ hµng
Cã 133 (1) gi¶m VAT t¬ng øng
- ChiÕt khÊu thanh to¸n:
Nî TK 111, 112, 138(8), 331
Cã TK 515.
- C¸c trêng hîp kh¸c lµm t¨ng VL:
Nî TK 611
Cã 411, 711.
Cã 336, 338: T¨ng do ®i vay
Cã 128, 122: T¨ng do nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh
Cã TK 631, 711.
Cuèi kú:
25
- C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª, VL tån kho, vµ ®ang ®i ®êng, kÕ to¸n
kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vËt liÖu tån cuèi kú:
Nî TK 152
Nî TK 151
Cã TK 611:
- C¨n cø vµo sö lý thiÕu hôt, mÊt m¸t…
Nî TK 138(1)
Nî TK 128(8), 334
Nî TK632
Cã TK 611
- §ång thêi x¸c ®Þnh tæng gi¸ thùc tÕ VL xuÊt dïng:
Nî TK 621, 627,641, 642
Cã TK 611
26
PhÇn 2
thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n nvl
t¹i c«ng ty x©y dùng hîp nhÊt
i. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty
x©y dùng Hîp NhÊt
C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt lµ mét doanh nghiÖp t nh©n ®îc thµnh lËp
theo quyÕt ®Þnh sè 00841 do träng tµi kinh tÕ Hµ Néi cÊp ngµy 9/9/1993 cña
UBNDTP Hµ Néi
C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt tõ khi thµnh lËp ®Õn nay ®· kh«ng ngõng
®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh , x©y dùng vµ hoµn thiÖn dÇn bé m¸y tæ chøc
qu¶n lý, trang bÞ thªm m¸y mãc thiÕt bÞ trong d©y chuyÒn thi c«ng x©y dùng,
®¶m b¶o n¨ng lùc vµ chÊt lîng thi c«ng c«ng tr×nh. V× vËy, C«ng ty ®· tróng
thÇu vµ ®îc chØ ®Þnh thÇu nhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng. §Þa bµn ho¹t ®éng
cña C«ng ty rÊt réng, r¶i r¸c ë c¸c tØnh phÝa b¾c tõ L¹ng S¬n, Hµ Giang, Lai
Ch©u , Lµo cai, Tuyªn Quang, Yªn B¸i…
C«ng ty cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chñ yÕu lµ nhËn thÇu thi c«ng x©y
dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp nhãm C,x©y
dùng c¸c lo¹i c«ng tr×nh giao th«ng nh: lµm nÒn, mÆt ®êng bé,c¸c c«ng tr×nh
tho¸t níc… §«ng thêi tiÕn hµnh qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ
ph¸t triÓn nguån vèn do ng©n hµng giao
27
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty cã c¸c nhiÖm vô cô thÓ
sau:
1 X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m ®Ó phï
hîp víi môc ®Ých ®· ®Æt ra vµ nhu cÇu cña thÞ trêng, ký kÕt vµ tæ chøc c¸c
hîp ®ång kinh tÕ ®· ký víi c¸c ®èi t¸c.
2. §æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ vµ ph¬ng thøc qu¶n lý, tiÒn thu tõ
chuyÓn nhîng tµi s¶n ph¶i ®îc dïng t¸i ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña
C«ng ty.
3.Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®èi víi ngêi lao ®éng, theo qui ®Þnh cña Bé
luËt lao ®éng, luËt c«ng ®oµn.
4. Thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh cña Nhµ níc vÒ b¶o vÖ tµi nguyªn m«i trêng,
quèc phßng vµ an ninh quèc gia.
5. Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª, kÕ to¸n, b¸o c¸o ®Þnh kú theo
qui ®Þnh cña C«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh x¸c thùc cña nã.
6. ChÞu sù kiÓm tra cña Bé x©y dùng: tu©n thñ c¸c qui ®Þnh vÒ thanh
tra cña c¬ quan tµi chÝnh vµ cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn theo qui
®Þnh cña ph¸p luËt
§Ó tæ chøc tèt c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty cÇn thùc hiÖn c¸c
nhiÖm vô qu¶n lý sau:
1. Thùc hiÖn ®óng chÕ ®é c¸c qui ®Þnh vÒ qu¶n lý vèn, tµi s¶n,c¸c quÜ
kÕ to¸n, h¹ch to¸n, chÕ ®é kiÓm to¸n vµ c¸c chÕ ®é kh¸c do Nhµ níc qui ®Þnh
vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tÝnh x¸c thùc vÒ c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña C«ng ty.
2. C«ng bè b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m, c¸c th«ng tin ®¸nh gi¸ ®óng
®¾n vÒ ho¹t ®éng cña C«ng ty theo qui ®Þnh cña ChÝnh phñ.
28
3. ChÞu tr¸ch nhiÖm nép thuÕ vµ c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c(nÕu cã)
theo qui ®Þnh cña Ph¸p luËt.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ qui tr×nh c«ng nghÖ cña
c«ng ty
C¸c c«ng tr×nh cña c«ng ty ®îc tiÕn hµnh gåm c¶ ®Êu thÇu vµ chØ
®Þnh thÇu. Sau khi hîp ®ång kinh tÕ ®îc kÝ kÕt. C«ng ty thµnh lËp ban chØ
huy c«ng trêng giao nhiÖm vô cho c¸c phßng ban.
Chøc n¨ng ph¶i lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cô thÓ, tiÕn ®é vµ c¸c ph¬ng ¸n
®¶m b¶o cung cÊp vËt t, m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, tæ chøc thi c«ng hîp lý,
®¶m b¶o tiÕn ®é còng nh chÊt lîng cña hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt víi chñ
®Çu t hay víi C«ng ty.
ViÖc qu¶n lý vËt t c«ng ty chñ yÕu giao cho Phßng VËt t theo dâi t×nh
h×nh mua vËt t cho ®Õn khi xuÊt c«ng tr×nh. M¸y mãc thi c«ng chñ yÕu lµ
cña C«ng ty ngoµi ra C«ng ty cßn ph¶i ®i thuª ngoµi ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh thi
c«ng vµ do phßng vËt t chÞu tr¸ch nhiÖm vËn hµnh, qu¶n lý trong thêi gian
lµm ë c«ng trêng.
Lao ®éng ®îc sö dông chñ yÕu lµ c«ng nh©n cña C«ng ty, chØ thuª lao
®éng phæ th«ng ngoµi trong trêng hîp c«ng viÖc gÊp rót, cÇn ®¶m b¶o tiÕn
®é thi c«ng ®· ký kÕt trong hîp ®ång.
ChÊt lîng c«ng tr×nh do bªn A qui ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, nÕu
cã sù thay ®æi ph¶i bµn b¹c víi bªn A vµ ®îc bªn A cho phÐp b»ng v¨n b¶n nªn
tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt lîng c«ng tr×nh lu«n ®îc ®¶m b¶o.
Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, b»ng sù nç lùc cña b¶n th©n, céng
víi sù quan t©m cña c«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt, C«ng ty ®· kh«ng ngõng ph¸t
29
triÓn, më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, t¹o ®îc uy tÝn víi kh¸ch hµng vµ cã thÞ trêng
æn ®Þnh.
C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc x©y
dùng c¬ b¶n: nhËn thÇu, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh lµm ®êng. Do ®Æc ®iÓm lµ
x©y dùng c¬ b¶n nªn thêi gian hoµn thµnh mét s¶n phÈm dµi hay ng¾n tuú
thuéc vµo c«ng tr×nh cã quy m« lín hay nhá.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng lu«n cã sù gi¸m s¸t cña phßng kü thuËt vµ kiÓm
tra chÊt lîng cña bªn A vµ c¸c ®éi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ an toµn lao ®éng
vµ chÊt lîng c«ng tr×nh. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña
C«ng ty qua s¬ ®å sau:
30
S¶n phÈm chñ yÕu cña C«ng ty lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n nh
nhµ, ®êng. §ã lµ nh÷ng c«ng tr×nh s¶n xuÊt d©n dông, cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó
®a vµo s¶n xuÊt, sö dông vµ ph¸t huy t¸c dông. Nãi c¸ch kh¸c râ h¬n, nã lµ s¶n
phÈm cña c«ng nghÖ x©y dùng vµ g¾n liÒn trªn mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh,
®îc t¹o thµnh b»ng vËt liÖu x©y dùng, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ lao ®éng mang
nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh:
+ Cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian sö dông l©u dµi cã gi¸ trÞ
lín, mang tÝnh chÊt cè ®Þnh.
+ N¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm còng lµ n¬i s¶n phÈm hoµn thµnh, ®a vµo
sö dông vµ ph¸t huy t¸c dông.
+ S¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh tæng thÓ vÒ nhiÒu mÆt: kinh tÕ,
chÝnh trÞ, kü thuËt, nghÖ thuËt. Nã rÊt ®a d¹ng nhng l¹i mang tÝnh ®éc lËp.
Mçi mét c«ng tr×nh ®îc x©y theo mét thiÕt kÕ, kü thuËt riªng, cã gi¸ trÞ dù
to¸n riªng vµ t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy cã t¸c ®éng
lín tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty.
+ Qu¸ tr×nh tõ khi khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cho ®Õn khi c«ng
tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông thêng dµi. Nã phô thuéc vµo quy
m« vµ tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ kü thuËt cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh thi c«ng
nµy ®îc chia lµm nhiÒu giai ®o¹n: ChuÈn bÞ cho ®iÒu kiÖn thi c«ng, thi c«ng
mãng, trÇn, hoµn thiÖn. Mçi giai ®o¹n thi c«ng l¹i bao gåm nhiÒu c«ng viÖc
kh¸c nhau, c¸c c«ng viÖc chñ yÕu ®îc thùc hiÖn ë ngoµi trêi nªn nã chÞu ¶nh h-
ëng cña thêi tiÕt, thiªn nhiªn. Do ®ã qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã
tÝnh æn ®Þnh, nã lu«n lu«n biÕn ®éng theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ theo
tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh.
Víi ®µ ph¸t triÓn nh hiÖn nay, em thÊy r»ng C«ng ty x©y dùng Hîp
NhÊt lµ mét c«ng ty cã tÇm ph¸t triÓn kh¸ cao, phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn
trong níc, trong khu vùc. Trong t¬ng lai, nhu cÇu x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ
31
thèng c¬ së h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, d©n dông… cßn rÊt lín, ®ã lµ
nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n cho ngµnh x©y dùng nãi chung vµ C«ng ty x©y dùng
Hîp NhÊt nãi riªng. Tuy vËy, trong c¬ chÕ thÞ trêng ngµy nay còng ®ßi hái ban
l·nh ®¹o c«ng ty vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ph¶i kh«ng
ngõng n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ x©y dùng ®Ó c«ng ty ngµy v÷ng cµng
m¹nh h¬n.
I - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt.
1. §Æc ®iÓm vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt.
C«ng ty Hîp NhÊt lµ mét ®¬n vÞ x©y dùng c¬ b¶n nªn s¶n phÈm cña
C«ng ty s¶n xuÊt ra bao gåm nhiÒu lo¹i NVL hîp thµnh tõ nhiÒu nguån thu
kh¸c nhau. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã t¹o nªn sù phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng
lo¹i vËt liÖu ë ®©y.
Chi phÝ NVL ë C«ng ty chiÕm tíi kho¶ng 70 - 80% trong toµn bé chi
phÝ x©y dùng vµ trong tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Do ®ã yªu cÇu ®Æt ra cho
C«ng ty mét nhiÖm vô hÕt søc nÆng nÒ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n
c¸c qu¸ tr×nh thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông NVL. Do
®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã nhiÒu thuËn lîi trong viÖc thu mua c¸c
lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu mang tÝnh chÊt ®Æc thï cña C«ng ty vµ chÝnh x¸c
kho¸n s¶n phÈm ®Õn tõng tæ ®éi s¶n xuÊt, nªn t¹i C«ng ty kh«ng bè trÝ hÖ
thèng kho tµng nh thêi bao cÊp mµ chØ cã nh÷ng b·i dù tr÷ NVL phôc vô cho
nhu cÇu cña tõng c«ng tr×nh ®îc tæ chøc ngay díi ch©n cña tõng c«ng tr×nh vµ
chØ dù tr÷ mét lîng võa ®ñ cho c«ng tr×nh ®ã.
Bé phËn qu¶n lý vËt t lµ phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý
vËt t vµ lµm theo lÖnh cña Gi¸m ®èc. TiÕn hµnh nhËp - xuÊt vËt t trong
th¸ng. §Þnh kú, tiÕn hµnh kiÓm kª ®Ó tham mu cho Gi¸m ®èc nh÷ng chñng
lo¹i vËt t cÇn dïng cho s¶n xuÊt, nh÷ng lo¹i vËt t kÐm phÈm chÊt, nh÷ng lo¹i
vËt t cßn tån ®äng... ®Ó Gi¸m ®èc cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt hîp lý, tr¸nh
t×nh tr¹ng cung øng kh«ng kÞp thêi lµm gi¶m tiÕn ®é s¶n xuÊt thi c«ng hay
t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do vËt t tån ®äng qu¸ nhiÒu, kh«ng sö dông hÕt. Bªn
32
c¹nh c¸n bé cña phßng kÕ ho¹ch, thèng kª ®éi, thñ kho (cã tr¸ch nhiÖm nhËp -
xuÊt vËt t theo phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt ®ñ thñ tôc do C«ng ty quy ®Þnh hµng
th¸ng, hµng quý) kÕt hîp víi c¸n bé chuyªn m«n kh¸c tiÕn hµnh kiÓm kª nguyªn
liÖu, vËt liÖu (lµ ngêi lu«n theo dâi ®Ó tiÕn hµnh kiÓm kª nguyªn liÖu, vËt
liÖu), kÕt hîp víi phßng kÕ ho¹ch vµ thñ kho ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n ®èi
chiÕu, ghi sæ NVL cña C«ng ty.
b¶ng tæng hîp sè ps c¸c tµi b¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt vËt
kho¶n liÖu
33
b¸o c¸o tµi chÝnh
ghi hµng ngµy
II. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n NVL t¹i c«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt
Do ®Æc ®iÓm cña c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n vËt liÖu ph¶i ®îc cung
cÊp ®Õn ch©n c«ng tr×nh vµ ®îc cung cÊp tõ nguån mua ngoµi lµ chñ yÕu.
Sè lîng vµ ®¬n gi¸ NVL ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh ®îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ
dù to¸n. Gi¸ nµy ®îc C«ng ty kh¶o s¸t tríc t¹i c¸c C«ng ty gÇn c«ng tr×nh vµ ®îc
tho¶ thuËn tríc. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ bao giê gi¸ ghi trong thiÕt kÕ dù to¸n
34
còng cao h¬n ®«i chót so víi gi¸ thùc tÕ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng cã sù biÕn ®éng
vÒ gi¸ vËt liÖu C«ng ty cã thÓ bÞ lç. Khi nhËn thÇu c«ng tr×nh, C«ng ty thu
mua vËt liÖu trong giíi h¹n sao cho kh«ng qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn nhng
còng kh«ng qu¸ Ýt g©y ngõng s¶n xuÊt. §èi víi hÇu hÕt c¸c lo¹i NVL, th× th-
êng do ®éi tù mua. Nh÷ng hîp ®ång vËt t do ®éi ký trùc tiÕp ®èi víi ngêi cung
cÊp th× ph¶i cã x¸c nhËn cña Gi¸m ®èc C«ng ty th× míi cã hiÖu lùc vÒ mua
b¸n. NghiÖp vô thu mua NVL do kÕ to¸n ®éi kÕt hîp víi phßng kÕ ho¹ch cña
C«ng ty thùc hiÖn. Gi¸ cña vËt liÖu nhËp kho ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ trªn
ho¸ ®¬n hoÆc trªn hîp ®ång (th«ng thêng bao gåm c¶ chi phÝ vËn chuyÓn),
trong trêng hîp cã c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thu mua ®îc C«ng
ty cho phÐp h¹ch to¸n vµo chi phÝ cña chÝnh c«ng tr×nh ®ã.
KÕ to¸n h¹ch to¸n qu¸ tr×nh thu mua NVL ®îc kÕ to¸n ®éi theo dâi chi
tiÕt, kÕ to¸n v¨n phßng C«ng ty kh«ng theo dâi mµ chØ ghi sæ khi xuÊt vËt
liÖu.
Khi thu mua vËt liÖu nhËp kho thñ tôc ®îc tiÕn hµnh nh sau :
Khi vËt liÖu vÒ ®Õn ch©n c«ng tr×nh, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT cña
ngêi b¸n, kÕ to¸n ®éi tiÕn hµnh kiÓm tra khèi lîng vµ chÊt lîng vËt liÖu, ghi sè
lîng thùc nhËp vµ lËp “Biªn b¶n ®èi chiÕu thanh to¸n” cã x¸c nhËn cña hai bªn.
§Þnh kú theo tho¶ thuËn cña hai bªn, th«ng thêng lµ mét th¸ng, kÕ to¸n ®éi cïng
ngêi cung cÊp lËp “B¶ng kª ®èi chiÕu vËt liÖu thanh to¸n” cã x¸c nhËn cña hai
bªn cung cÊp vµ bªn nhËn vËt liÖu. NÕu ph¸t hiÖn thõa thiÕu kh«ng ®óng
phÈm chÊt, quy c¸ch ghi trªn chøng tõ, kÕ to¸n ®éi sÏ b¸o cho cÊp trªn biÕt
®ång thêi cïng ngêi giao hµng lËp biªn b¶n kiÓm kª ®Ó lµm c¨n cø gi¶i quyÕt
víi bªn cung cÊp.
B¶ng sè 1:
35
Ho¸ ®¬n (gtgt) MÉu sè: 01 - GTKT - 3LL
2 §¸ 1 x 2 m3 30 43.858 1.315.740
B¶ng sè 2:
36
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
---o0o---
biªn b¶n ®èi chiÕu thanh to¸n
H«m nay, ngµy 5 th¸ng 10 n¨m 2003. T¹i C¸t §»ng Y Yªn, Nam §Þnh
Cïng nhau thèng nhÊt ®èi chiÕu c¸c khèi lîng ®¸ héc vµ ®¸ 1 2 cung
cÊp tíi ch©n c«ng tr×nh §êng 10 - Nam §Þnh trong th¸ng 10 nh sau:
1. Khèi lîng ®¸ héc Tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn Hîp cung cÊp tíi ch©n c«ng
tr×nh:
70 m3 36.000 ®/m3 = 2.520.000 ®ång
2. Khèi lîng ®¸ 1 2 Tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn Hîp cung cÊp tíi ch©n c«ng
tr×nh:
30 m3 45.000 ®/3 = 1.350.000 ®ång
3. Gi¸ trÞ ®éi XDCT 1 - C«ng ty XD Hîp NhÊt ph¶i tr¶ cho Tæ hîp khai
th¸c ®¸ TiÕn Hîp lµ:
2.484.000 + 1.350.000 = 3.834.000 ®ång
<Ba triÖu t¸m tr¨m ba t ngµn ®ång>
®¹i diÖn bªn nhËn vËt liÖu tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn
Hîp
KÕ to¸n VËt t §éi trëng
37
B¶ng sè 3:
§Þa chØ: Tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn Hîp - ThÞ x· Ninh B×nh - TØnh NB
1. ¤ng Hoµng Anh - §éi trëng §éi XDCT 1 - C«ng ty XD Hîp NhÊt
®¹i diÖn bªn cung cÊp ®¹i diÖn bªn nhËn vËt liÖu
§éi trëng KÕ to¸n VËt t
38
B¶ng sè 4:
§Þa chØ: Tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn Hîp - ThÞ x· Ninh B×nh - TØnh
Ninh B×nh
1. ¤ng Hoµng Anh - §éi trëng §éi XDCT 1 - C«ng ty XD Hîp NhÊt
®¹i diÖn bªn cung cÊp ®¹i diÖn bªn nhËn vËt liÖu
§éi trëng KÕ to¸n VËt t
KÕ to¸n ®éi c¨n cø vµo “Biªn b¶n ®èi chiÕu thanh to¸n” vµ “B¶ng kª ®èi
chiÕu vËt liÖu thanh to¸n” ®· cã ch÷ ký cña hai bªn vµ c¨n cø vµo “Ho¸ ®¬n
GTGT” ®Ó lµm thñ tôc nhËp vËt t (PhiÕu nhËp kho).
39
PhiÕu nhËp kho ®îc lËp thµnh 3 liªn:
- Liªn 1: Lu ë phßng kÕ ho¹ch
- Liªn 2: ChuyÓn cho v¨n phßng kÕ to¸n C«ng ty ®Ó theo dâi.
- Liªn 3: §¬n vÞ gi÷.
B¶ng sè 5:
§¬n vÞ: §éi XDCT1 MÉu sè 03 - VT
C«ng ty XD Hîp NhÊt Q§ sè 1141 TC/ C§KT
Ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995 Cña
PhiÕu nhËp kho Bé Tµi chÝnh
Ngµy 3 th¸ng 10 n¨m 2003 QuyÓn sè: 4
Sè : 13
1.111.503
1.080.000
ViÕt b»ng ch÷: <Mét triÖu mét tr¨m mêi mét ngµn n¨m tr¨m linh ba ®ång>
NhËp ngµy 3 th¸ng 9 n¨m 2003
40
Phô tr¸ch cung tiªu KÐ to¸n trëng Ngêi giao hµng Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ
b- §èi víi c©c lo¹i vËt t kh¸c.
§èi víi c¸c lo¹i vËt t nµy th× chØ cÇn c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng,
kÕ to¸n ®éi lµm thñ tôc nhËp kho.
B¶ng sè 6:
41
ViÕt b»ng ch÷: Mét triÖu bÈy tr¨m linh t ngµn bèn tr¨m s¸u t ®ång
Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ
B¶ng sè 7:
Céng 1704464
ViÕt b»ng ch÷: <Mét triÖu bÈy tr¨m linh t ngµn bèn tr¨m s¸u bèn ®ång>
42
Phô tr¸ch cung tiªu KÕ to¸n trëng Ngêi giao hµng Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ
43
B¶ng sè 8
§¬n vÞ: §éi XDCT1 MÉu sè: 02 - VT
C«ng ty XD Hîp NhÊt Q§ sè 1141 TC/ C§KT
Ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 1995 Cña
PhiÕu xuÊt kho Bé Tµi chÝnh
Ngµy 3 th¸ng 10 n¨m 2003 QuyÓn sè: 4
Sè :2
1.058574
ViÕt b»ng ch÷: <Mét triÖu kh«ng tr¨m n¨m m¬i t¸m ngµn n¨m tr¨m bÈy t
®«ng>
44
Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n trëng Phô tr¸ch cung tiªu Ngêi nhËn hµng Thñ kho
Vi – kÕ to¸n chi tiÕt qu¸ tr×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu t¹I c«ng ty
x©y dùng miÒn t©y
H¹ch to¸n chi tiÕt NVL ë C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt thùc chÊt lµ theo
dâi mäi vÊn ®Ò vÒ quy c¸ch, chñng lo¹i, sè lîng, gi¸ trÞ vµ t×nh h×nh nhËp -
xuÊt - tån kho NVL. ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL t¹i C«ng ty x©y dùng Hîp
NhÊt ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p thÎ song song. T¹i v¨n phßng kÕ to¸n
C«ng ty khi nhËn ®îc “PhiÕu nhËp kho”, “PhiÕu xuÊt kho” do phßng kÕ
ho¹ch chuyÓn lªn, kÕ to¸n sÏ lËp “B¸o c¸o lu©n chuyÓn kho” cho tõng lo¹i vËt
liÖu, tõng ®éi, tõng c«ng tr×nh ®Ó theo dâi biÕn ®éng cña NVL c¶ vÒ mÆt
gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt.
45
B¶ng sè 9:
46
Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo c¸c b¶ng “B¸o c¸o lu©n chuyÓn kho” cña tõng lo¹i
vËt t, kÕ to¸n tæng hîp l¹i ®Ó lËp “B¸o c¸o lu©n chuyÓn kho vËt t” cho toµn
bé c«ng tr×nh
47
B¸o c¸o lu©n chuyÓn kho vËt lIÖu
Dïng cho c«ng tr×nh R4 – Quèc lé 10
Th¸ng 10 n¨m 2001
STT Chñng lo¹i §¬n gi¸ Tån ®Çu kú NhËp trong kú XuÊt trong kú Tån cuèi kú Phô ghi
§¬n
SL TT SL TT SL TT SL TT
vËt t
vÞ
1 ®¸ héc m3 34.286 69 2.365.714 69 2.365.714
2 ®¸ 12 m3 42.857 30 1.285.714 30 1.285.714
3 ®¸ 24 m3 42.857 85,6 3.668.571 85,6 3.668.571
4 Subbase m3 38.095,2 479,3 18.259.048 479,3 18.259.048
33.333,3 1.701,5 57.016.666 1.701,5 57.016.666
5 Xi m¨ng tÊn 668.182 3 2.004.546 10 6.681.818 13 8.686.364
tÊn 709.091 10 7.090.909 0 10 7.090.909
6 C¸t bªt«ng m3 15.714,3 50 785.715 50 785.715
7 Cäc tre m 1.000 2.700 2.619.000 2.700 2.619.000
8 Phªn nøa tÊm 6.790 200 1.358.000 200 1.358.000
9 Cét gç cét 14.550 20 291.000 20 291.000
10 èng cèng m 483.920 44 21.292.480 44 21.292.480
11 V¶i ®Þa m2 5.509 8.400 46.275.600 5.342 29.427.078 3.058 16.848.522
3.545 30.000 106.350.000 19.249 68.236.559 10.751 38.113.441
Céng 48.275.600 229.064.635 215.291.909 62.052.872
Ngµy 1 th¸ng 11 n¨m 2001
48
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng viÖc mua b¸n hµng ho¸ ®îc diÔn ra nhanh
gän trªn c¬ së thuËn mua võa b¸n. VËt t cña Doanh nghiÖp th«ng thêng ®îc
mua chÞu víi thêi h¹n tr¶ kho¶ng mét hoÆc hai th¸ng. Khi giao hµng bªn cung
cÊp ®ång thêi lËp ho¸ ®¬n (thêng lµ ho¸ ®¬n phô cßn ho¸ ®¬n ®á - ho¸ ®¬n
GTGT th× kho¶ng mét hoÆc hai th¸ng míi tæng hîp mét lÇn) do vËy kh«ng cã
trêng hîp hµng vÒ mµ kh«ng cã ho¸ ®¬n cha vÒ vµ ngîc l¹i. KÕ to¸n ghi sæ
mét trêng hîp duy nhÊt lµ hµng vÒ vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ. §Ó theo dâi quan hÖ
thanh to¸n víi ngêi b¸n C«ng ty sö dông sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n.
Trong th¸ng, dùa vµo c¸c “PhiÕu nhËp kho” vµ c¸c chøng tõ thanh to¸n nh:
GiÊy b¸o nî cña Ng©n hµng, PhiÕu chi, kÕ to¸n lËp sæ chi tiÕt thanh to¸n víi
ngêi b¸n. Sæ nµy ®îc më c¶ n¨m cho ngêi b¸n hay ®¬n vÞ b¸n vµ ®îc më riªng
cho tõng ®éi c«ng tr×nh vµ chi tiÕt ®èi víi tõng ngêi b¸n. Mçi ngêi cung cÊp
®îc më mét hoÆc mét vµi trang sæ tuú theo møc ®é ph¸t sinh nhiÒu hay Ýt.
ViÖc theo dâi ghi chÐp chi tiÕt trªn sæ chi tiÕt thanh to¸n ph¶i tr¶ ngêi b¸n (Tµi
kho¶n 331) ®îc thùc hiÖn theo dâi chi tiÕt cho tõng ho¸ ®¬n tõ khi ph¸t sinh
®Õn khi thanh to¸n xong.
- Sè d ®Çu n¨m: c¨n cø vµo sè d ®Çu n¨m trªn sæ nµy n¨m tríc ®Ó ghi sè
d Nî hoÆc Cã.
- Cét tµi kho¶n ®èi øng ®îc ghi c¸c Tµi kho¶n cã liªn quan ®Õn tµi
kho¶n 331- Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
+ Bªn Nî: c¨n cø vµo c¸c chøng tõ thanh to¸n (phiÕu chi tiÒn mÆt, giÊy
uû nhiÖm chi tiÒn vay, tiÒn göi Ng©n hµng….) kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt Tµi
49
kho¶n 331 (sè hiÖu, ngµy th¸ng cña chøng tõ) sè tiÒn thanh to¸n ®îc ghi vµo
cét ph¸t sinh Nî theo tõng chøng tõ.
+ Bªn Cã: c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n ghi vµo sæ chi tiÕt c¸c néi dung: sè hãa
®¬n, ngµy th¸ng trªn ho¸ ®¬n vµ ghi gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp vµ phÇn thuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ®îc khÊu trõ vµo cét ph¸t sinh Cã theo chøng tõ.
50
51
B¶ng sè 10: sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n
tµI kho¶n 331
®èi tîng: tæ hîp kinh doanh vlxd thi nga
th¸ng 10 n¨m 2001
§¬n vÞ: ViÖt Nam ®ång
Ngµy Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ Thêi h¹n Sè ph¸t sinh Sè d Ngµy th¸ng
ghi sæ ®îc triÕt ®· thanh
khÊu to¸n
SH Ngµy Nî Cã Nî Cã
Sè d ®Çu th¸ng
31/10 004124 15/10 Mua c¸t bªtt«ng 621 785.715
ThuÕ GTGT (5%) 133 39.285
004125 15/10 Mua ®¸ Subbase 621 18.259.048
ThuÕ GTGT (5%) 133 912.952
¤ng §øc tr¶ tiÒn mua VL 141 30.000.000
004159 30/10 Mua ®¸ Subbase 621 57.016.666
ThuÕ GTGT (5%) 133 2.850.834
Céng ph¸t sinh 30.000.000 79.864.500
Sè d cuèi th¸ng 49.864.500
52
Ho¸ ®¬n (gtgt) MÉu sè: 01 - GTKT - 3LL
53
(Liªn 2: giao kh¸ch hµng)
Ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 2001
No: 004125
§¬n vÞ b¸n hµng: Tæ hîp kinh doanh vËt liÖu x©y dùng S¬n Nga
§Þa chØ: Nam §Þnh Sè tµi kho¶n: ……
§iÖn tho¹i: ……………………. M· sè: 0700168262
Hä tªn ngêi mua hµng: Vò §×nh §øc
§¬n vÞ: C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt
§Þa chØ: 18 Hå §¾c Di- §èng §a- HN Sè tµi kho¶n: ……………..
H×nh thøc thanh to¸n:………………. M· sè: 01 0010908 9 -1
STT Tªn hµng ho¸ dÞch vô §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
A B C 1 2 3 = 1x2
1 §¸ Subbase m3 479,3 38.095,2 18.259.048
54
Ngµy 30 th¸ng 10 n¨m 2001 No: 004159
§¬n vÞ b¸n hµng: Tæ hîp kinh doanh vËt liÖu x©y dùng S¬n Nga
§Þa chØ: Nam §Þnh Sè tµi kho¶n: ……
§iÖn tho¹i: ……………………. M· sè: 0700168262
Hä tªn ngêi mua hµng: Vò §×nh §øc
§¬n vÞ: C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt
§Þa chØ: 18 Hå §¾c Di- §èng §a- HN Sè tµi kho¶n: ……………..
H×nh thøc thanh to¸n:………………. M· sè: 01 0010908 9 -1
STT Tªn hµng ho¸ dÞch vô §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
A B C 1 2 3 = 1x2
§¸ Subbase m3 1.710,5 33.333,3 57.016.666
§ång thêi, c¨n cø vµo “Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n”, kÕ to¸n lËp
“PhiÕu ph©n tÝch tµi kho¶n kÕ to¸n” chi tiÕt Tµi kho¶n 331 ®Ó theo dâi tæng
sè tiÒn ph¸t sinh khi mua chÞu vËt liÖu.
55
B¶ng sè 11:
Sè tiÒn b»ng ch÷: <Mét tr¨m hai t triÖu mét tr¨m b¶y chÝn ngµn kh«ng
tr¨m n¨m mèt ®ång>
****************************************
56
Tõ phiÕu ph©n tÝch tµi kho¶n kÕ to¸n Tµi kho¶n 331, kÕ to¸n tiÕn
hµnh lËp chøng tõ ghi sæ. Chøng tõ ghi sæ ®îc lËp ®Þnh kú mçi th¸ng mét lÇn,
c¸c sè liÖu trªn b¶ng tæng hîp ®îc tæng hîp theo tõng tµi kho¶n, mçi tµi kho¶n
®îc ghi trªn mét dßng trong chøng tõ ghi sæ. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n lªn chøng tõ
ghi sæ nh sau:
B¶ng sè 12:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 305
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2003
331 trõ 5
VËt liÖu nhËp kho cña c¸c ®éi chñ yÕu tõ nguån mua ngoµi lµ chÝnh,
cßn l¹i lµ do C«ng ty cung cÊp. §èi víi c¸c lo¹i vËt t mua ngoµi th× c¸c ®éi tù
t×m nguån vµ ký hîp ®ång mua, cã ý kiÕn cña Gi¸m ®èc. C¸c ®éi sau khi thu
mua nhËp kho vËt liÖu cã ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n chøng tõ hîp lÖ lµm giÊy vay
57
hoÆc giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n göi lªn v¨n phßng kÕ to¸n C«ng ty, c¨n cø vµo
Hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt vÒ thêi h¹n nî vµ ph¬ng thøc thanh to¸n, phßng kÕ
to¸n C«ng ty sÏ chuyÓn tr¶ theo giÊy vay hoÆc viÕt phiÕu chi cho ®éi.
H¹ch to¸n kÕ to¸n vËt liÖu ë C«ng ty chia lµm hai phÇn:
§èi víi vËt liÖu nhËp kho, c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ Ho¸ ®¬n
GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng mµ phßng kÕ ho¹ch vµ kÕ to¸n c¸c ®éi chuyÓn
®Õn, phßng kÕ to¸n lËp phiÕu ®Þnh kho¶n kÕ to¸n (ë C«ng ty x©y dùng Hîp
NhÊt phiÕu ®Þnh kho¶n kÕ to¸n kh«ng ®îc lËp chi tiÕt mµ ®îc lËp chung kÕt
hîp víi chøng tõ ghi sæ). C¨n cø vµo “phiÕu nhËp kho” kÕ to¸n ®éi göi lªn kÕ
to¸n C«ng ty tiÕn hµnh lËp “B¶ng kª nhËp kho vËt liÖu” ®Ó theo dâi vËt liÖu
nhËp trong th¸ng.
B¶ng sæ 13:
ST Ngµy Sè Néi dung Tæng tiÒn Hµng nhËp ngoµi Hµng c«ng ty Phô
T th¸ng P.N (®ång) Gi¸ gèc VAT Gi¸ gèc VAT ghi
1 3/10/01 VâH÷u Hîp 1.080.000 1.028.571 51.429
58
Céng 2520.000 2.365.714 118.286
PhÇn thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ hµng th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo
c¸c ho¸ ®¬n ®Çu vµo ®Ó kª khai thuÕ, hµng th¸ng b¸o c¸o cho c¬ quan thuÕ
chñ qu¶n theo “B¶ng kª thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ”
59
B¶ng sè 14:
C«ng ty XD Hîp NhÊt
§éi XDCT sè 1 B¶nG thuÕ gtgt ®Çu vµo ®îc khÊu trõ
C«ng tr×nh quèc lé - Sr4
Th¸ng 10 n¨m 2003
§¬n vÞ: ViÖt Nam ®ång
STT Ngµy Sè Tªn ngêi b¸n Sè H§ M· sè Doanh sè cha ThuÕ VAT Tæng tiÒn ThuÕ
th¸ng Ph thuÕ thuÕ suÊt
5/10 Doanh nghiÖp t nh©n Hîp ThÞnh 070096 1.951.640 60.360 2.012.000 3%
5/10 Tæ hîp khai th¸c ®¸ TiÕn Hîp 057445 3.785746 189.287 3.975.033 5%
15/10 Tæ hîp kinh doanh VLXD Nga S¬n 004124 785.700 39.285 825.985 5%
15/10 Tæ hîp kinh doanh VLXD Nga S¬n 004125 18.259.048 912.952 19.172.000 5%
24/10 Chi nh¸nh TB - PT c¬ ®iÖn Ninh 074357 1.453.060 44.940 1.498.000 3%
27/10 B×nh 010787 21.292.480 1.940.664 23.233.144 10%
30/10 C«ng ty bªt«ng vµ XD ThÞnh LiÖt 004139 56716099,5 2.835.805 59.551.905 5%
Tæ hîp kinh doanh VLXD Nga S¬n …… ……. ……. ……… ……
………………..
61
2- KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh xuÊt vËt liÖu.
VËt liÖu cña C«ng ty ®îc xuÊt dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ
khi xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n v¨n phßng C«ng ty ph¶i theo dâi chi tiÕt Tµi
kho¶n 621 - “Chi phÝ NVL trùc tiÕp” cho tõng c«ng tr×nh, nÕu xuÊt vËt liÖu cho
bé phËn qu¶n lý ®¬n vÞ th× h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 627 - “Chi phÝ s¶n xuÊt
chung”, nÕu xuÊt cho bé phËn qu¶n lý Doanh nghiÖp th× ®îc h¹ch to¸n vµo tµi
kho¶n 642 - “Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp”.
Nî TK 642 – (Chi phÝ vËt liÖu phôc vô v¨n phßng c«ng ty)
C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho do kÕ to¸n ®éi chuyÓn xuèng, phßng kÕ to¸n lËp
“B¶ng kª xuÊt vËt liÖu”
63
B¶ng sè 15:
ST Chøng tõ Néi dung Tæng tiÒn Ph©n lo¹i theo c¸c Phô
T (®ång) h¹ng môc ghi
Ngµy Sè
1 3/10/03 NguyÔn V¨n Ho·n 1.058.574
2 4/10/03 Vò §×nh Hïng 480.000
3 13/10/03 Ph¹m V¨n Phó 342.85
4 14/10/03 Ph¹m V¨n Phó 171.429
5 15/10/03 Ph¹m V¨n Phó 171.429
6 16/10/03 NguyÔn V¨n B¸u 171.429
Céng 2.365.714
Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sè vËt liÖu thùc xuÊt kÕ to¸n v¨n phßng C«ng ty tæng
hîp lËp b¶ng “Tæng hîp vËt liÖu sö dông thi c«ng” trong thi c«ng c«ng tr×nh ®Ó
lËp “B¸o c¸o sö dông vËt t kinh tÕ” lªn cÊp trªn, ®ång thêi theo dâi vËt liÖu xuÊt
dïng cho c«ng tr×nh c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ mÆt gi¸ trÞ. B¶ng “Tæng hîp vËt liÖu sö
dông thi c«ng” ®îc lËp riªng cho tõng th¸ng theo tõng c«ng tr×nh, tõng ®éi XDCT.
64
§éi XDCT Sè 1 Tæng hîp vËt liÖu sö dông thi c«ng
Dïng cho c«ng tr×nh R4 Th¸ng 10 n¨m 2003
TT VËt liÖu §¬n gi¸ NhËp XuÊt VAT Ghi
chó
SL thÞ trêng SL TT
1 §¸ héc 70 2.470.006 70 2.470.006 123.500
36.000 70 2.470.006 70 2.470.006 123.500
65
§éi trëng Ngêi tæng hîp
V – tæ chøc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp NVL
Cuèi mçi th¸ng sau khi lªn chøng tõ ghi sæ ë c¸c phÇn hµnh, chøng tõ ghi sæ
®îc chuyÓn ®Õn cho kÕ to¸n tæng hîp ®Ó ®¸nh sè chøng tõ ghi sæ vµ vµo “Sæ
®¨ng ký chøng tõ ghi sæ”. Sè hiÖu cña chøng tõ ghi sæ ®îc theo dâi liªn tôc vµ ®¸nh
sè thø tù tõ nhá ®Õn lín. “Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ” ®îc më cho c¶ n¨m vµ mçi
th¸ng ®îc bè trÝ trªn mét trang sæ. Cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp céng dßng tæng
céng ®Ó lÊy sè liÖu ®èi chiÕu víi “Sæ c¸i”
B¶ng sè 18:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 218
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2003
66
B¶ng sè 20:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 220
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2003
SHTK TrÝch yÕu Sè tiÒn
Nî Cã Nî Cã
621 Chi phÝ vÒ CCDC, vËt t kh¸c 14.319.280
133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu 528.220
336 tr 14.847.500
Chi quü tiÒn mÆt th¸ng 10/2001
C«ng tr×nh SR4. §éi XDCT 1
Céng 14.847.500 14.847.500
B¶ng sæ 21:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 221
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2003
SHTK TrÝch yÕu Sè tiÒn
Nî Cã Nî Cã
623 Chi phÝ m¸y 548.575
627 Chi phÝ qu¶n lý ®éi 8.077.650
334 X¸c ®Þnh l¬ng ph¶I tr¶ 148.567.329
336 Chi quü tiÒn mÆt th¸ng 10/2003 157.193.554
C«ng tr×nhSR4. §éi XDCT 1
Céng 157.193.554 157.193.554
67
Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng
B¶ng sè 22:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 222
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2001
B¶ng sè 23:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 223
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2001
68
Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng
B¶ng sè 24:
MÉu KT - 1
C«ng ty XD Hîp NhÊt Sè CT: 224
Chøng tõ ghi sæ
Ngµy 31 th¸ng 10 n¨m 2003
B¶ng sè 17
69
Céng 7.691.548.524
Chøng tõ ghi sæ sau khi ®· ®¨ng ký sè hiÖu ë “Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ”
®îc sö dông ®Ó ghi vµo “Sæ c¸i” c¸c tµi kho¶n
B¶ng sè 25:
C«ng ty XD Hîp NhÊt
§éi XDCT Sè 9 sæ c¸I N¨m 2003
Tªn tµi kho¶n: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Sè hiÖu: 331
Ngµy CTGS TK Sè tiÒn
Ngµy Sè Nî Cã
ghi TrÝch yÕu §¦
sæ
Sè d ®Çu th¸ng 55.234.000
31/10 219 - Mua VL trong th¸ng 621 118.923.466
- ThuÕ GTGT 133 5.255.585
- Thanh to¸n tiÒn mua 141 30.000.000
VL
Céng ph¸t sinh 30.000.000 124.179.051
Sè d cuèi th¸ng 149.413.051
B¶ng sè 26:
C«ng ty XD Hîp NhÊt
§éi XDCT Sè 1 sæ c¸I N¨m 2003
Tªn tµi kho¶n: Chi phÝ NVL trùc tiÕp
Sè hiÖu: 621
70
Ngµy CTGS TK§ Sè tiÒn
Ngµy Sè Nî Cã
ghi sæ TrÝch yÕu ¦
31/10 218 XuÊt VL cho c«ng tr×nh thi 336 96.368.443
219 c«ng 331 118623.626
223 XuÊt VL cho c«ng tr×nh thi 336 14.319.280
224 c«ng 154 229.306359
XuÊt CCDC, vËt t kh¸c
KÕt chuyÓn CPNVLTT sang
CP SXKD dë dang
Céng ph¸t sinh 229.306.359 229.306.359
Ngêi lËp b¶ng KÕ to¸n trëng
B¶ng sè 27:
71
Tõ “Sæ c¸i” c¸c tµi kho¶n, kÕ to¸n tæng hîp ®èi chiÕu víi c¸c b¶ng tæng hîp
chi tiÕt c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n vµ lªn “B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh”. Tõ ®ã cuèi kú
lªn “B¸o c¸o tµi chÝnh”
VI. kiÓm kª, ®¸nh gi¸ vËt t tån kho
T¹i C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt c«ng t¸c kiÓm kª ®¸nh gi¸ vËt t tån kho ®îc
tiÕn hµnh ®Þnh kú 6 th¸ng mét lÇn. C¸c nh©n viªn kÕ to¸n cña v¨n phßng C«ng ty
cïng víi c¸c nh©n viªn ë phßng kÕ ho¹ch xuèng híng dÉn c¸c ®éi c¸c kho kiÓm kª
vËt t vµ ghi kÕt qu¶ vµo biªn b¶n kiÓm kª. Do ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kh«ng cã
kho dù tr÷ vËt t mµ chØ cã c¸c bÔn b·i c«ng tr×nh vµ hÖ thèng nhµ kho lu ®éng nªn
khi kiªm kª chØ cã thÓ ¸p dông ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®anh thi c«ng dë dang. C«ng
tr×nh ®ang thi c«ng dë dang ®Õn kú kiÓm kª ®Þnh kú hoÆc Ban kiÓm tra cña
C«ng ty kiÓm tra ®ét xuÊt viÖc sö dông vËt t vµo c«ng tr×nh ®ã.
NÕu trong thêi ®iÓm kiÓm kª, vËt t ®· viÕt phiÕu xuÊt kho trªn phßng kÕ
ho¹ch nhng cha dïng hÕt mµ c«ng tr×nh cßn ®ang thi c«ng tiÕp th× Ban kiÓm kª
chØ x¸c ®Þnh sè vËt t cha dïng hÕt cã øng víi khèi lîng c«ng viÖc cßn l¹i ®Ó theo
dâi viÖc sö dông vËt t cho c«ng tr×nh ®ã cã ®óng h¹n møc kh«ng. NÕu kh«ng qu¸
h¹n møc th× th«ng b¸o cho ®éi tiÕp tôc sö dông sè vËt t ®· xuÊt vµo c«ng tr×nh mµ
kh«ng lµm thñ tôc nhËp l¹i kho theo d¹ng vËt t ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm kª. Biªn b¶n
kiªm kª cña C«ng ty ®îc lËp theo b¶ng sau:
B¶ng sè 28:
Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸
Thêi ®iÓm kiÓm kª 8 giê ngµy 01 th¸ng 07 n¨m 2003
72
4 - Bµ: Vò Thu Trang - Thñ kho ®éi - Uû viªn.
§· tiÕn hµnh kiÓm kª lîng vËt t tån kho t¹I §éi XDCT Sè 1- C«ng ty x©y
dùng Hîp NhÊt- ®ang thi c«ng c«ng tr×nh SR4 – Quèc lé 10. Cô thÓ ®îc ghi ë
biÓu díi ®©y:
ST Tªn vËt t §VT Sè lîng tån Sè lîng tån kho thùc tÕ §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
T kho theo sæ ChÊt lîng KÐm
s¸ch tèt phÈm chÊt
1 §¸ héc m3 79 79 36.000 2.844.000
2 §¸ 24 m3 36 110 45.000 4.950.000
3 C¸t bª t«ng m3 50 50 16.500 825.000
…..
Céng 16.248.400
73
PhÇn thø ba
Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ngt¸c
KÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt
I – nh÷ng nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë c«ng ty XD Hîp
NhÊt
Tr¶i qua 10 n¨m thµnh lËp vµ ph¸t triÓn, C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt ®· vµ
vÉn lu«n kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn Kinh tÕ quèc d©n. NhÊt lµ trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng më cöa nh hiÖn nay, C«ng ty ®· nhanh chãng tæ chøc l¹i s¶n
xuÊt vµ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu, kh«ng ngõng phÊn ®Êu, t¨ng cêng
liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c C«ng ty trong níc vµ c¸c C«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi
nh»m t¹o søc m¹nh trong viÖc tham gia ®Êu thÇu x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh vµ ®· gãp
phÇn rÊt lín vµo ngµnh x©y dùng trong níc.
§Ó ®øng v÷ng trªn thÞ trêng vµ t¹o lËp ®îc uy tÝn cña m×nh nh hiÖn nay
kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn sù chØ ®¹o cña Ban l·nh ®¹o C«ng ty vµ sù v¬n lªn cña
c¸c thµnh viªn trong C«ng ty. TËp thÓ l·nh ®¹o cña C«ng ty ®· nhËn ra nh÷ng mÆt
yÕu kÐm kh«ng phï hîp víi c¬ chÕ míi nªn ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p kinh tÕ hiÖu
qu¶, mäi s¸ng kiÕn lu«n ®îc ph¸t huy nh»m tõng bíc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®Ó
hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng. B¶n th©n C«ng ty lu«n ph¶i tù t×m ra c¸c nguån
vèn ®Ó s¶n xuÊt, tù m×nh t×m ra c¸c nguån NVL ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt,
®ång thêi lµ mét C«ng ty nh¹y bÐn víi sù thay ®æi vµ sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng,
C«ng ty lu«n chó träng tíi viÖc n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh vµ c«ng t¸c qu¶n lý
nãi chung vµ c«ng t¸c NVL nãi riªng. Mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng mµ C«ng
ty ®Ò ra lµ ph¶i tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë C«ng ty ®îc tiÕn hµnh dùa trªn c¨n cø khoa häc vµ
®Æc ®iÓm t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty vµ cã sù vËn dông s¸ng t¹o chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh. Do ®Æc ®iÓm kÕ to¸n NVL ë C«ng ty rÊt ®a d¹ng phong phó vÒ
74
chñng lo¹i, c¸c nghiÖp vô nhËp - xuÊt diÔn ra thêng xuyªn, do ®ã C«ng ty ®· sö
dông c¸ch tÝnh gi¸ vËt liÖu rÊt hîp lý vµ ®¬n gi¶n (§èi víi vËt liÖu nhËp kho ®îc
tÝnh theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ; §èi víi vËt liÖu xuÊt
kho ®îc tÝnh theo gi¸ nhËp tríc xuÊt tríc).
Nh ®· biÕt, vËt liÖu lµ kho¶n môc chi phÝ chiÕm tû träng lín trong gi¸
thµnh. Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vËt liÖu tèt sÏ gãp phÇn thùc hiÖn vµ
®ãng gãp tèt môc tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ C«ng ty ®· ®Ò ra. §iÒu nµy thÓ
hiÖn ë sù chó träng tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n cho ®Õn kh©u sö dông vËt liÖu.
Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c NVL ë C«ng ty XD Hîp NhÊt, t«i
nhËn thÊy c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ë C«ng ty cã nhiÒu u ®IÓm cÇn ph¸t huy,
cô thÓ nh sau:
1- ¦u ®iÓm.
- VÒ bé m¸y qu¶n lý: cïng víi sù lín m¹nh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty (sù lín
m¹nh kh«ng chØ thÓ hiÖn qua c¬ së vËt chÊt, kü thuËt mµ cßn thÓ hiÖn ë kh©u
qu¶n lý cã tr×nh ®é), ®ã lµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c NVL nãi riªng,
kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao. KÕ to¸n NVL ë C«ng ty ®· ph¶n ¸nh vµ
gi¸m ®èc chÆt chÏ vÒ tµi s¶n còng nh nguån cung øng vèn cña C«ng ty, ®ång thêi
cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c kÞp thêi cho Gi¸m ®èc, cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n
tÝch ®îc c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, thêng xuyªn gióp cho viÖc chØ ®¹o nhËp - xuÊt vËt
liÖu mét c¸ch æn ®Þnh vµ nhanh chãng.
Víi ®éi ngò kÕ to¸n ®îc ®µo t¹o kh¸ v÷ng vµ am hiÓu nh hiÖn nay lµ phï hîp
víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®· ®îc ph©n c«ng.
- VÒ t×nh h×nh h¹ch to¸n NVL ë C«ng ty: §©y lµ kh©u ®Æc biÖt ®îc C«ng
ty coi träng ngay tõ nh÷ng chøng tõ ban ®Çu còng nh nh÷ng quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ,
®îc lËp kÞp thêi, néi dung ghi ®Çy ®ñ râ rµng, sæ s¸ch ®îc lu chuyÓn theo dâi vµ
lu d÷ kh¸ hîp lý, kh«ng chång chÐo. Tæ chøc theo dâi vµ ghi chÐp thêng xuyªn, liªn
tôc th«ng qua c¸c chøng tõ nh: phiÕu nhËp kho, ho¸ ®¬n (GTGT) vµ c¸c lo¹i sæ s¸ch
75
®· ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng biÕn ®éng NVL ë C«ng ty. H¹ch to¸n vËt liÖu tæng hîp
còng ®îc chia lµm 2 phÇn: h¹ch to¸n vËt liÖu nhËp vµ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt.
Bªn c¹nh ®ã, viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song lµ
phï hîp víi C«ng ty, phï hîp víi tr×nh ®é cña kÕ to¸n viªn còng nh thñ kho, gióp cho
viÖc theo dâi, ®èi chiÕu gi÷a thñ kho víi phßng kÕt to¸n ®îc nhanh chãng, dÔ dµng
vµ thuËn lîi. §ång thêi ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi NVL cho s¶n xuÊt
®óng tiÕn ®é, ®óng kÕ ho¹ch.
- VÒ kh©u dù tr÷ b¶o qu¶n: C«ng ty lu«n ®¶m b¶o NVL dù tr÷ ë møc hîp lý
nh»m ®¸p øng cho viÖc x©y dùng ®îc liªn tôc mµ kh«ng g©y ø ®äng vèn, C«ng ty
thêng nhËp vËt liÖu vµ xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p xuÊt th¼ng v× thÕ mµ NVL tån
kho lµ kh«ng nhiÒu, ®Æc biÖt C«ng ty cã hÖ thèng bÕn b·i dù tr÷ réng, thuËn tiÖn
cho viÖc nhËp xuÊt NVL
- VÒ kh©u sö dông: mäi nhu cÇu sö dông NVL ®Òu ®îc ®a qua phßng vËt t
®Ó ®¸nh gi¸ vµ xem xÐt t×nh hîp lý, hîp lÖ, hîp ph¸p cña c¸c nhu cÇu tr íc khi cung
øng nh»m sö dông NVL
- VÒ viÖc sö dông hÖ thèng sæ kÕ to¸n: hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông hÖ
thèng Chøng tõ ghi sæ theo hÖ thèng tµi kho¶n thèng nhÊt, míi ban hµnh. Ph¬ng
ph¸p nµy kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt, tÊt c¶ c¸c sæ
s¸ch sö dông ®Òu ®îc lËp theo mÉu sæ quy ®Þnh.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng u ®IÓm cÇn ph¸t huy ë trªn th× c«ng t¸c NVL ë
C«ng ty cßn cã nh÷ng h¹n chÕ sau:
2- H¹n chÕ.
C«ng ty XD Hîp NhÊt lµ ®¬n vÞ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng vµ c¸c
c«ng tr×nh kh¸c trªn toµn quèc, do ®ã mµ NVL dïng vµo x©y dùng lµ rÊt phong phó
vµ ®a d¹ng, thêng ®îc C«ng ty mua víi khèi Iîng lín, c¸c ®¬n vÞ b¸n thêng xuyªn,
mét sè ®¬n vÞ b¸n l¹i ë rÊt xa c¸c c«ng trêng thi c«ng. Bëi vËy viÖc vËn chuyÓn
NVL tõ ngêi b¸n ®Õn ch©n c«ng tr×nh thêng chiÕm mét thêi gian dµi, qu¸ tr×nh
76
vËn chuyÓn phøc t¹p, do ®ã kh«ng tr¸nh khái mÊt m¸t h háng trong qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn.
Bªn c¹nh ®ã viÖc b¶o qu¶n vËt liÖu kh«ng ph¶i lµ dÔ, mét sè NVL kh«ng
®Ó ®îc ë ngoµi trêi, cã nh÷ng lo¹i vËt liÖu mua vÒ ph¶i dïng ngay, b¶o qu¶n tèt,
kh«ng ®îc ®Ó qu¸ thêi h¹n cho phÐp, nÕu kh«ng sÏ kÐm chÊt lîng h háng.
TÊt c¶ c¸c trêng hîp h háng vËt liÖu trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn võa g©y
mÊt m¸t ø ®äng vèn, võa g©y thiÖt h¹i vÒ kho¶n chi phÝ b¶o qu¶n lµm gi¶m lîi
nhuËn cña C«ng ty.
Trong c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë C«ng ty XD Hîp NhÊt sö dông ph¬ng ph¸p ghi
thÎ song song, ph¬ng ph¸p nµy ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu nhng
viÖc ghi chÐp gi÷a thñ kho vµ phßng kÕ to¸n l¹i trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng. MÆt
kh¸c do viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn ®· h¹n chÕ chøc
n¨ng kiÓm tra cña c«ng t¸c kÕ to¸n.
Ii – mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nvl ë c«ng ty XD Hîp NhÊt
Qua phÇn nhËn xÐt ®¸nh gi¸ chung vµ phÇn nhËn xÐt cô thÓ trªn ta cã thÓ
nhËn thÊy viÖc qu¶n lý vËt liÖu ë C«ng ty bªn c¹nh nh÷ng viÖc tÝch cùc trong qu¸
tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n NVL cßn cã mét sè vÊn ®Ò cha hîp lý. Do ®ã ®Ó hoµn
thiÖn nh÷ng vÊn ®Ò tha hîp lý nµy, t«i xin ®a ra mét sè ý kiÕn ®Ó viÖc h¹ch to¸n
qu¶n lý NVL ®îc tèt h¬n vµ phï hîp h¬n víi t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty nhng vÉn
®¶m b¶o ®óng chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông.
Ph¬ng híng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n NVL tríc hÕt ph¶i ®îc ®¸p øng c¸c
yªu cÇu sau:
- Hoµn thiÖn ph¶i dùa trªn c¬ së t«n träng c¬ chÕ tµi chÝnh kÕ toµn vµ t«n
träng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. KÕ to¸n kh«ng chØ lµ c«ng cô qu¶n lý nÒn kinh
tÕ cña Nhµ níc. ViÖc thùc hiÖn chÕ ®é c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®îc
phÐp vËn dông vµ c¶i biÕn sao cho phï hîp víi t×nh h×nh qu¶n lý t¹i ®¬n vÞ, kh«ng
b¾t buéc ph¶i dËp khu«n theo chÕ ®é nhng trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh vÉn ph¶i
t«n träng chÕ ®é míi vÒ qu¶n lý tµi chÝnh.
77
- Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¬ së ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña
Doanh nghiÖp, phï hîp víi ®Æc ®iÓm qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. HÖ thèng kÕ
to¸n ban hµnh buéc c¸c Doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông, nhng ®îc quyÒn vËn dông
trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña Doanh nghiÖp
nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ cao. C«ng t¸c kÕ to¸n lu«n ph¶i ®¸p øng c¸c th«ng tin kÞp
thêi, chÝnh x¸c, phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý.
- Hoµn thiÖn nhng ph¶i dùa trªn c¬ së tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ môc ®Ých kinh
doanh cña Doanh nghiÖp lµ ph¶i mang l¹i lîi nhuËn cao.
Trªn c¬ së nh÷ng yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn vµ t×nh tr¹ng cña viÖc qu¶n lý
NVL ë C«ng ty, t«i m¹nh d¹n ®a ra mét sè ý kiÕn gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i
trong c«ng viÖc qu¶n lý vËt liÖu ë C«ng ty: th«ng thêng chi phÝ NVL thêng chiÕm
tØ träng rÊt lín trong chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp,
do vËy viÖc phÊn ®Çu gi¶m thÊp chi phÝ NVL cã ý nghÜa lín ®èi víi viÖc h¹ thÊp
gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mµ chi phÝ NVL trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chñ yÕu phô thuéc
vµo hai yÕu tè, ®ã lµ: lîng NVL tiªu thô vµ gi¸ NVL. Tuy nhiªn chi phÝ vÒ NVL
kh«ng chØ phô thuéc vµo kh©u s¶n xuÊt mµ cßn liªn quan ®Õn c¸c kh©u kh¸c nh:
kh©u thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n.
§Ó gi¶m thÊp chi phÝ NVL trong ®iÒu kiÖn cho phÐp, C«ng ty cßn ph¶i
qu¶n lý tèt c¸c kh©u sau:
1- ý kiÕn thø nhÊt: VÒ qu¶n lý NVL:
- VÒ t×nh h×nh cung cÊp vËt t: C«ng ty nªn lùa chän vµ t×m ®Õn nh÷ng
kh¸ch hµng gÇn vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp vËt liÖu, tµi chÝnh lµnh m¹nh vµ
nh÷ng kh¸ch hµng cung cÊp thêng xuyªn tÝn nhiÖm.
V× vËy NVL cña C«ng ty sÏ rÊt nhiÒu chñng lo¹i, do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i
x©y dùng “Sæ danh ®iÓm vËt t”, nh vËy lóc cÇn ®Õn lo¹i vËt liÖu g× th× sÏ ®¸p
øng ®îc nhanh chãng vµ viÖc qu¶n lý sÏ chÆt chÏ, dÔ hiÓu dÔ t×m.
78
Ký hiÖu Tªn, nh·n hiÖu quy c¸ch §¬n vÞ §¬n gi¸ Ghi
Nhãm Danh ®iÓm
nguyªn liÖu, vËt liÖu chó
79
th¸ng. Do ®ã, ®Ó l·nh ®¹o C«ng ty n¾m ®îc t×nh h×nh t¨ng, gi¶m NVL, vèn lu
®éng mét c¸ch kÞp thêi, phßng kÕ to¸n nªn cËp nhËp hµng ngµy c¸c lo¹i phiÕu nhËp
vµ phiÕu xuÊt kho ®Ó kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt song cßn nªn b¶ng t×nh h×nh nhËp
xuÊt NVL. NÕu ®Ó ®Õn cuèi th¸ng míi h¹ch to¸n nh vËy sÏ g©y khã kh¨n trong
viÖc cung cÊp th«ng tin, b¸o c¸o quyÕt to¸n sÏ bÞ chËm.
3 – ý kiÕn 3: VÒ viÖc lËp b¸o c¸o vËt t cuèi kú.
ë C«ng ty trong kú sè liÖu vËt liÖu xuÊt dïng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
lµ theo kÕ ho¹ch, do vËy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i ®¬n vÞ thi c«ng vÉn cßn t×nh
tr¹ng lîng tiªu hao vËt liÖu thùc tÕ Ýt h¬n so víi kÕ ho¹ch dÉn ®Õn cuèi kú vÇn cßn
vËt liÖu ë ®¬n vÞ thi c«ng cha sö dông. C¸c ®¬n vÞ cßn tån vËt liÖu lËp phiÕu b¸o
c¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú göi cho phßng kÕ to¸n ®Ó theo dâi vËt t tån cuèi kú ®ång
thêi lµm c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn
®Þnh møc sö dông vËt liÖu.
Sau mçi h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c ®¬n vÞ thi c«ng ph¸t hiÖn thÊy sè vËt liÖu
cßn tån l¹i, c¨n cø vµo tõng lo¹i vËt liÖu vµ kh¶ n¨ng sö dông vËt liÖu ®Ó xuÊt dïng
ë c¸c kú tiÕp theo.
4 – ý kiÕn 4: VÒ viÖc ¸p dông kÕ to¸n m¸y vµo h¹ch to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n
vËt liÖu nãi riªng.
C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt lµ ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ,
h×nh thøc ghi sæ nµy cã nhiÒu thuËn lîi cho viÖc ¸p dông kÕ to¸n m¸y. Tuy nhiªn,
hiÖn nay C«ng ty vÉn ¸p dông kÕ to¸n thñ c«ng ®Ó theo dâi, h¹ch to¸n. ViÖc sö
dông h×nh thøc sæ nµy trong ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng ®· g©y ra sù ghi chÐp
trïng lÆp, lµm t¨ng khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n. Trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt
ngµy cµng ph¸t triÓn C«ng ty nªn ¸p dông kÕ to¸n m¸y vµo h¹ch to¸n gióp cho viÖc
tÝnh to¸n, ghi chÐp ®îc chÝnh x¸c vµ nhanh h¬n, phôc vô tèt cho yªu cÇu qu¶n lý.
Néi dung kÕ to¸n m¸y theo h×nh thøc “Chøng tõ ghi sæ” bao gåm:
* CËp nhËp sè liÖu
- Vµo chøng tõ
80
- Xem, hiÖu chØnh chøng tõ
- HÖ thèng danh môc tµi kho¶n
- HÖ thèng danh môc kh¸ch hµng, danh môc ngêi b¸n
- KÕt chuyÓn, ph©n bæ
- Kho¸ sæ, chuyÓn sè d sang n¨m sau
* Tæng hîp sè liÖu
- In, xem c¸c lo¹i sæ s¸ch: sæ chøng tõ ghi sæ, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n
- Xem sè liÖu ph¸t sinh, sè d tµi kho¶n
- In b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n
- Tæng hîp c¸c sè liÖu
*C¸c nhu cÇu kh¸c
- §Æt l¹i hÖ thèng
- Lu tr÷ sè liÖu
Xö lý nghiÖp vô
NhËp d÷ liÖu
sè liÖu vµo m¸y theo c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ theo ch¬ng tr×nh ®· cµi ®Æt råi m¸y
sÏ tù ®éng chuyÓn sè liÖu vµo c¸c sæ cã liªn quan vµ tËp hîp sè liÖu c©n ®èi mét
c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, ë ®©y ngoµi viÖc in ra sæ s¸ch lu gi÷ theo th¸ng,
81
quý, n¨m ngêi ta cã thÓ xem xÐt chi tiÕt vµo sè d cña c¸c tµi kho¶n bÊt kú lóc nµo.
Tuy nhiªn ®Ó cã ®îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®ßi hái ®èi víi c¸c nh©n viªn kÕ
to¸n trong xö lý c¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i thËt chÝnh x¸c vµ ph¶n ¸nh ®óng c¸c
nghiÖp cô ph¸t sinh.
82
PhÇn kÕt luËn
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh v« cïng gay g¾t, yªu cÇu ®Æt ra víi
Doanh nghiÖp lµ lµm thÕ nµo víi mét lîng tiÒn vèn nhÊt ®Þnh cã thÓ t¹o ra ®îc s¶n
phÈm cã chÊt lîng cao nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt.
Cã thÓ nãi, C«ng ty x©y dùng Hîp NhÊt lµ mét Doanh nghiÖp t nh©n ho¹t
®éng cã hiÖu qu¶ trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n. C«ng ty ®· tõng bíc kh¼ng
®Þnh uy tÝn cña m×nh b»ng chÊt lîng, tr×nh ®é kü thuËt, mü thuËt cña c¸c c«ng
tr×nh vµ cung c¸ch lµm ¨n ®óng ®¾n, cã hiÖu qu¶.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, ®îc sù gióp ®ì cña c¸c ®ång chÝ l·nh
®¹o vµ c¸n bé nh©n viªn trong C«ng ty, em ®· nhËn thøc ®îc c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n
trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña C«ng ty. Do thêi gian thùc tËp cã h¹n, kiÕn thøc cßn
h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ ®i s©u vµo c¸c vÊn ®Ò liªn quan, ®Õn c¶ hÖ thèng kÕ to¸n
cña C«ng ty mµ chØ giíi h¹n mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu bæ sung thùc tiÔn cho phÇn lý
thuyÕt ®· häc.
KÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o gãp ý, bæ xung thªm, gióp em n¾m v÷ng h¬n
n÷a lý thuyÕt còng nh thùc tiÔn ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh
trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
83
84