Số 43 Tháng 02/2011

Thanh niên
&
Đất nước

Mùa Xuân mới, hi vọng mới

Mùa Xuân, chọn biểu tượng dân chủ

Sinh viên Ai Cập: Các cuộc biểu

tình là kết quả của sự áp bức!

‘Cuộc đời và thuyết giáo vẫn

còn là một khoảng cách quá xa!’
Quý độc giả thân mến,

T ạp chí Thanh niên PHÍA TRƯỚC số 43 chủ đề Thanh

niên & Đất nước gửi đến quý bạn đọc các bài viết
về thanh niên cũng như những trăn trở của họ về nước
Việt ngày nay.

Còn nhớ khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton thăm

Việt Nam vào tháng 10/2010, bà đã liên tục đánh giá cao
tiềm lực của nước Việt. Một trong những lý do của những
lời nói ấy là vì Việt Nam có đông dân số thanh niên.

Thanh niên luôn được cho là rường cột của đất nước. Họ
có thể tiếp thu cái hay của thế giới, có thể sống hết mình
và đúng nghĩa với cuộc đời và có thể tạo ra những thay
TẠP CHÍ THANH NIÊN PHÍA TRƯỚC
đổi lớn cho đất nước. Tuy vậy, cũng như rừng vàng biển
Web : phiatruoc.info
bạc, nhân tố con người dồi dào để được phát triển đúng
Blog : phiatruoc.wordpress.com
mức cần có một kế sách định hướng và phát triển toàn
Facebook: facebook.com/phiatruoc
vẹn. Đó không chỉ là những chính sách giáo dục, mà còn Email : contact.phiatruoc@gmail.com
hơn thế nữa, là những cơ chế chính trị, xã hội tự do và
thông thoáng để thanh niên có thể phát huy sức sáng tạo BAN BIÊN TẬP
và tiềm năng của họ.
Võ Thụy Nhu-Khương Duy -
Có tin tưởng vào thế hệ trẻ trong các trọng trách gánh Nguyên Ân-Đông A-Việt Quốc
vác tương lai đất nước, mới có thể nâng đỡ và rộng mở
tầm nhìn, rộng mở cánh cửa tri thức, cơ hội để họ chắp THIẾT KẾ TRÌNH BÀY
cánh bay xa và đưa Việt Nam đến những chân trời mới, Hậu Phú-Thanh Phong-
sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới. Tín Nghĩa-Mai Khôi-Thanh Nguyên

Bạn hài lòng với khuôn mẫu được áp đặt từ khi bé hay CỘNG TÁC VIÊN
muốn được đột phá, dám vượt qua những định kiến xã Hồng Phúc-Elbi-Tín Nghĩa-DBTT
hội và cách nhìn cổ hủ? Ngọc Cầm-Miên Thy-Khuê Đăng-
Đặng Khương-Định Tường-
Bạn muốn thay đổi đất nước từ bên trong hệ thống, hay Hiền Lương-Huỳnh Thục Vy
muốn là tiếng nói tự do lên tiếng trước những bất công
của cơ chế hiện thời? QUẢNG CÁO-AUDIO
Quốc Bình-Chinh Nhân-Tâm Kiên
Hãy suy nghĩ và chia sẻ với PHÍA TRƯỚC những trăn trở,
những ước mơ của bạn!
WEBSITE
Ban Biên Tập Kế Vũ
Tạp chí Thanh niên PHÍA TRƯỚC
Châu Mỹ
Tháng 2/2011 Tap Chi Phia Truoc
PO Box 462220 Escondido, CA
92046 USA
Châu Âu, Châu Á
10 rue Louis Rossel
Ảnh bìa : flickr.com
35000 Rennes FRANCE
 Mục lục
Dân chủ xảy đến theo làn sóng...
4
Cuộc cách mạng Internet của Tunisia sẻ chịu
đựng như thế nào?
Chính trị 6

Sinh viên Ai Cập: Các cuộc biểu tình là

kết quả của sự áp bức
Xã hội 8

10
Lý do nào để họ tiếp tục ở lại? Kinh tế
12
Việt Nam: Những bất ổn sau Đại hội

Thế giới có thật sự hoà bình? 14

Mùa xuân mới, hi vọng mới

16
Mùa Xuân, chọn biểu tượng dân chủ

Quyền lựa chọn và quyết định của thanh Tiêu điểm 18

niên Việt Nam 20

‘Cuộc đời và thuyết giáo vẫn còn là một
23
khoảng cách quá xa’

Tự do kinh tế tại Việt Nam 26

Tại sao Việt Nam cần sửa đổi căn bản và
29
toàn diện Hiến pháp?

Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật

Tính tẩu
Chuyên 33

Hà Nội: 7 triệu người phải dùng nước mục 35

ô nhiểm
36
Tin Việt Nam

Tin Quốc tế 38

 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 43 - Tháng 02/2011

Dân chủ xảy đến theo làn sóng và

cách mạng hoa nhài của Tunisia
đến lượt thế giới Ả-Rập
Sự nổi lên của các nền dân chủ kể từ Đệ nhị Thế chiến kết thúc dường như lan đến từng
khu vực theo vùng, từ châu Phi đến châu Mỹ Latin đến châu Á. Phải chăng các quốc gia
Ả rập ở Bắc Phi và Trung Đông sẽ là làn sóng kế tiếp?
Miên Thy chuyển ngữ

S
ố lượng gia tăng về các chay chế độ độc tài và nhường lan đến từng khu vực theo
nền dân chủ đầu từ sau đường cho thể chế dân chủ? những đợt sóng...
Đệ nhị Thế chiến dường
Và quan trọng hơn hết, cuộc Châu Phi đã chứng kiến thời kỳ
như đã bị đình trệ trong những
cách mạng Tunisia có thật sự lâu dài, khó khăn đối với phong
năm gần đây – điều mà làm cho
truyền cảm hứng cho cuộc nổi trào tự do trong những năm
"cuộc cách mạng hoa nhài" hiện
dậy cho phần còn lại của các 1950 và những năm 60, khi các
vẫn chưa được giải quyết xong,
chế độ độc đoán tại vùng Ả Rập, cường quốc châu Âu đã bị buộc
rất đáng để chúng ta theo dõi.
Bắc Phi và Trung Đông? phải để cho các thuộc địa của
Trong đó có hai lý do chính:
họ trở nên độc lập.
Sự gia tăng của nền dân chủ
Phải chăng đây là một cuộc cách
trong thế kỷ 20 đã dường như Tại Mỹ Latinh, nhiều chế độ độc
mạng thực sự, vững chắc để tảy

Trang 4
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
tài cánh hữu đã giảm trong
những năm 1980, phần lớn vì
khu vực này gặp cuộc khủng
hoảng ngập trong nợ nần.
Tại châu Á, “quyền lực nhân
dân" tại Philippines đã dẫn đến
cuộc cách mạng năm 1986
chống lại chế độ độc tài Marcos.
Sự kiện này đã giúp dẫn đến
thể chế dân chủ ở Hàn Quốc,
Đài Loan và Indonesia (và một
nỗ lực không thành công ở Miến
Điện).
Trong những năm 1990, sự sụp
đổ của cộng sản trong khối Xô-
viết đã mang lại dân chủ cho
miền Đông và Trung Âu. (Nga
và phần lớn khu vực Trung Á,
tuy nhiên, vẫn chưa có dân chủ
một cách đúng nghĩa.)
Các quốc gia Ả rập hiện nay
đang bị trượt lại phía sau quá
lâu trong việc gia nhập xu
hướng toàn cầu. Tổng thống
George W. Bush đã cố gắng
thiết lập Iraq như một mô hình
dân chủ cho khu vực, nhưng
công trình này hiện vẫn còn
đang thử nghiệm. Nhưng sự
quan tâm của Hoa Kỳ khi làm
việc với những kẻ chuyên quyền
Người đàn ông đi lại ở trung tâm thủ đô Tunis ngày
21 tháng 1, một tuần sau khi dân chúng lật đổ nhà
lãnh đạo độc tài Zine El Abidine Ben Ali. Bức tường
bên lề đường được viết lên hai từ Dân chủ, và hai từ
này xuất hiện khắp nơi trên đường phố. Ảnh: Martin
Bureau/AFP/Getty Images/Newscom
Số 43 - Tháng 02/2011
chủ. Các nhóm dân quân Hamas
giành chiến thắng năm 2006
trong cuộc bầu cử Palestine đã
dẫn đến cuộc xung đột dân sự.
Trong năm 2005, "cuộc cách
mạng tuyết tùng" của Lebanon
buộc quân đội Syria phải ra khỏi
nước, nhưng chính trị của quốc
gia này vẫn còn chịu sự ảnh
hưởng các nhóm cực đoan
Shiite là Hezbollah.
Tunisia lật đổ chế độ độc tài
Ben Ali có thể là một sự kiện cô
lập, hoặc nó có thể thiết lập
một cuộc chuyển động cho
Ảnh: libcom.org phong trào dân chủ giữa các
quốc gia Ả Rập khác, tương tự
Ả Rập nhằm ngăn chặn khủng
như sự ra đời của phong trào
bố được hỗ trợ bởi các nhóm
Công đoàn Đoàn kết của Ba Lan
Hồi giáo chỉ có tác động ngược
vào năm 1980.
lại với vai trò lịch sử của họ
trong việc thúc đẩy dân chủ. Đó Ngày càng có nhiều quốc gia trở
là thái độ mâu thuẫn đáng chú mình sang thể chế dân chủ,
ý nhất khi Mỹ hỗ trợ các nhà cuộc sống có thể trở nên khó
lãnh đạo Ai Cập là Hosni khăn hơn cho các lực lượng trên
Mubarak hay Yemen là ông Ali thế giới hiện đang ra sức chống
Abdullah Saleh, hoặc các chế độ dân chủ - như các nước cộng
quân chủ Saudi. sản ở Trung Quốc, Việt Nam,
Cuba, và Bắc Triều Tiên, hay
Bầu cử ở Trung Đông cũng có
các nhóm khủng bố như Al
thể phản tác nếu họ tăng cường
Qaeda, hoặc các nhóm chuyên
các nhóm Hồi giáo không thực
quyền cố bám lấy quyền lực
sự cam kết những lý tưởng dân
như các lãnh đạo ở Venezuela,
Iran, Miến Điện, và Cộng hòa
Belarus.
Các vòng cung của lịch sử là có
dân chủ nhiều hơn chứ không ít
hơn.
Các chương tiếp theo có thể đã
bắt đầu tại Tunisia.
Theo Christian Science Monitor
Trang 5
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
"Cuộc cách mạng Internet" của Tunisia sẽ
chịu đựng như thế nào?
Đã có rất nhiều văn bản trực
tuyến phân tích về vai trò tích
cực của Internet trong sự kiện
gần đây ở Tunisia. Theo Tổ chức
bảo vệ phóng viên, câu hỏi của
chúng tôi hơi khác hơn các bài
trước đây: Làm thế nào mà sự
đàn áp Internet cản trở khả năng
tập hợp thông tin một cách an
toàn, báo cáo và phân tích các
sự kiện như vậy? Phải chăng đàn
áp đã phát triển tồi tệ hơn trong
những ngày hấp hối của chính
phủ Zine El Abidine Ben Ali? Nó
sẽ cải thiện trong tương lai?
Tìm kiếm để trả lời những câu
hỏi này không tương tự như điều
tra làm thế nào Internet có thể
đã giúp một cuộc cách mạng
thành công. Nhưng những câu
Nguyên Ân chuyển ngữ
trả lời sẽ giải thích cụ thể hơn về
sự nghiêm túc của chế độ Ben Ali
trong mối đe dọa từ Internet, và
quốc gia này đã thực sự trải qua
một cuộc cách mạng Internet
như thế nào.
Các bài báo cáo trực tuyến và
bình luận bị đàn áp tại Tunisia
thật sự không có gì mới. Một
thập kỷ trước, blogger người
Tunisia là Zouhair Yahyaoui bị
bắt và bị tra tấn trong vì công
việc trực tuyến và bình luận của
ông. Tòa án Tunisia cuối cùng đã
kết án ông hai năm đối với tội
"truyền bá tin tức sai lầm”. Ông
qua vì một cơn đau tim ngay sau
khi được phóng thích vào năm
2005. Yahyaoui là một trong một
trong hàng loạt các bloggers và
Số 43 - Tháng 02/2011
phóng viên trực tuyến bị tấn
công tại Tunisia. Chính phủ nỗ
lực hết mình để đánh cắp các
chứng minh thư và mật khẩu từ
các trang e-mail của người sử
dụng Internet tại Tunisia, ít nhất
là từ giữa năm 2010.
Tuy nhiên, chế độ Ben Ali đã gia
tăng các cuộc tấn công nhắm
vào truyền thông trực tuyến
trong vài tuần trước khi bị sụp
đổ. Đánh cắp mật khẩu đã được
tăng cường liên tục. Các tên
người dùng và mật khẩu được
chính phủ thu gom hàng ngày
nhằm xóa các tài khoản e-mail,
các nhóm Facebook, và phá vỡ
sự phân bố của các video cũng
như các báo cáo về tình trạng
bất ổn chính trị. Chính phủ đã
Trang 6
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 43 - Tháng 02/2011
trấn áp thẳng tay và bắt giữ các
blogger nổi tiếng mà không cần
có lệnh tòa án hay xét xử công
bằng. Ngay cả trong những ngày
“sắp chết”, chính quyền của Ben
Ali đã ném không ít sức người
sức của nhằm thắt chặt kiểm
soát Internet, vì họ hiểu rằng
việc phổ biến tin tức như là một
mối đe dọa chết sống.

Tuy nhiên chính phủ đã bị hút ra

khỏi các phản ứng rõ ràng nhất -
tắt Internet hoàn toàn. Nhưng
dường như Internet đã trở nên
quá quan trọng trong các sinh
hoạt của xã hội mà đơn giản loại
bỏ nó được xem như một bước
quá xa. Nhìn lại lịch sử của tự do
phải đối phó với tình trạng thất chặn các trang web khủng bố.
báo chí trên toàn thế giới, đây
nghiệp và giá lương thực tăng Rằng ông đã làm như vậy thông
không phải là điều bất thường:
cao, nó không phải là dấu hiệu qua tài khoản trên Twitter có thể
Trong khi nhiều chế độ thẳng tay
quan trọng nhất của một chính được xem là yên tâm cho một số
đàn áp chắc chắn sẽ hạnh phúc
phủ chuẩn bị “chết”. Nhưng khi người. Đáng lo ngại hơn là chính
hơn mà không cần bất kỳ hình
người dân Tunisia phản đối lãnh phủ này đã không hoàn toàn
thức tự do báo chí nào, nhưng
đạo của họ trên quy mô lớn và tháo dỡ các công cụ đàn áp trực
rất ít chính phủ sẵn sàng chấp
rộng, chính phủ đã sai lầm sử tuyến do chính quyền Ben Ali để
nhận hậu quả xã hội và kinh tế
dụng sự tự do thông tin để kiểm lại. Có thể đến một thời gian nào
nếu dập tắt hoàn toàn các
soát các báo đài nhằm chống lại đó khi chính phủ lâm thời Tunisia
phương tiện thông tin.
người dân. “Twitter” ít hơn và sẽ kiểm duyệt
Cuối cùng, khi Ben Ali đã buộc nhiều hơn nữa. Cho đến nay,
Hiện tại thì tự do báo chí trực
phải đưa ra trên truyền hình một chính phủ lâm thời Tunisia đã nổ
tuyến tại Tunisia như thế nào?
loạt những nhượng bộ trong một lực rất ít trong việc bảo vệ báo
Các hệ thống kiểm duyệt được
nỗ lực để ngăn chặn sự sụp đổ chí trực tuyến và các độc giả của
khởi xướng nhiều năm trước và
chính quyền của ông, ông đã bao họ nhằm tình trạng tương tự xảy
gia tăng trong tháng vừa qua đã
gồm (cùng với giảm giá cho thực ra trong tương lai.
bắt đầu bị vô hiệu, nhưng chính
phẩm, và hứa hẹn rằng ông sẽ
quyền lâm thời của Tunisia có vẻ Danny O’Brien
rút lui vào năm 2014) một thông
miễn cưỡng không muốn từ bỏ CPJ Internet
báo rằng tất cả các kiểm duyệt
quyền lực tiềm ẩn đó. Chính Advocacy
trực tuyến và không trực tuyến
quyền mới của Tunisia công bố Coordinator
sẽ chấm dứt. Từ một nhà lãnh
vào hôm 22/1 rằng họ sẽ tiếp
đạo đã từng tuyên bố "tôn trọng
tục chặn các trang web có nội Nguồn: Committee to Protect
tự do bày tỏ và quan điểm," tiếp
dung "chống lại các khuôn phép Journalists
nhận sự kiểm duyệt này là một
lễ nghi, có các yếu tố bạo lực
bước đột phá và rõ ràng đã cho
hoặc kích động thù hận".
thấy quyền tự do quan trọng như
thế nào đối với người Tunisians. Khi được hỏi về điều này, Bộ
trưởng Bộ Ngoại giao chịu trách
Đàn áp báo chí tự do, bao gồm
nhiệm về sự ngăn chặn này,
cả các báo chí trực tuyến, là dấu
ông Sami Zaoui, nói rằng thậm
chỉ của một xã hội không tự do.
chí các quốc gia "có nhiều tiến
Đối với phần lớn ở Tunisia, khi
triển trong vấn đề tự do" cũng

Trang 7
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 43 - Tháng 02/2011

Sinh viên Ai Cập: Các cuộc biểu tình

là kết quả của sự áp bức
T hời gian đầu năm 2011, cuộc ‘cách mạng hoa lài’ tại
Tunisia là nguồn cảm hứng cho sự đổi mới của người dân
trong vùng Bắc Phi. Làn sóng đòi hỏi cải cách xã hội đã lan rộng
trong khu vực, kêu gọi chấm dứt tham nhũng và độc quyền
chính trị. Ngoài các cuộc nổi dậy tại Yemen, Jordan, Bahrain và
Syria, các cuộc biểu tình tại Ai Cập đã buộc Tổng thống Hosni
Mubarak phải từ chức sau 18 ngày đêm. Lịch sử Ai Cập đã bước
sang trang mới, người dân Ai Cập đã chiến thắng vẻ vang.

Andrew Sabet — Photo courtesy of
Andrew Sabet Facebook
Cộng tác viên An Nam đã có cuộc trò chuyện về sự kiện này với
sinh viên Ai Cập Andrew Sabet, hiện đang theo học chương
trình bác sĩ dược khoa tại Hoa Kỳ. Andrew Sabet cho biết anh
sẵn sàng ‘xuống đường’ cùng với người dân tại Cairo để ủng hộ
cho các giá trị tự do và tinh thần dân tộc của người Ai Cập. Mời
quý độc giả theo dõi cuộc trao đổi như sau.

„Kết quả của sự áp bức‟ Ai Cập. Ai Cập bị mất hàng tỷ đô la hiện đang biểu tình ở Tahrir. Chúng
là một kết quả của một chế độ tôi chia sẻ hầu hết các quan điểm
Là một người Ai
tham nhũng. về sự kiện này.
Cập, bạn nghĩ thế nào về cuộc biểu
tình hiện nay ở các thành phố như Nếu bạn có mặt ở Các blogger nổi tiếng tôi biết là
Cairo, Alexandria hay Suez? Và về Cairo trong lúc tất cả các sự kiện Amr Salama, Wael Abbas, và Wael
chính phủ Mubarak? này xảy ra thì bạn sẽ làm gì? Bạn Ghonim. Vì nhiều lý do nên hầu hết
có biết ai trong số hàng nghìn các gia đình và bạn bè của tôi
Cá nhân tôi thì rất ủng hộ các cuộc
người biểu tình ở Cairo không, và không ai tham gia cuộc biểu tình
biểu tình vì nó mang tinh thần
họ nghĩ thế nào về sự kiện này? trong các ngày qua. Nhưng tôi biết
chống tham nhũng cũng như
hầu hết các bạn của tôi đều ủng hộ
khuyến khích, ủng hộ các giá trị tự Nếu tôi ở Cairo thì ngay bây giờ tôi
các giá trị mà những người biểu
do của nhân dân Ai Cập. Các cuộc sẽ có mặt tại Quảng trường Tự do
tình cố gắng mang lại.
biểu tình là kết quả của sự áp bức (El Tahrir) với tất cả những người
mà người Ai Cập phải sống trong biểu tình khác. Các cuộc biểu tình Nhiều người - từ
nhiều năm qua. Cũng đã có nhiều đã phần nào dịu xuống sau khi bạo tất cả các góc độ khác nhau - đã
cuộc biểu tình nhỏ hơn xảy ra trong lực đã diễn ra cách đây vài hôm. Cá nhận xét rằng cuộc nổi dậy ở Tuni-
suốt thập kỷ qua, nhưng hầu hết nhân tôi đã giữ được liên lạc với sia là chìa khóa dẫn đến các cuộc
trong số họ đã không đủ lớn để gây một số blogger người Ai Cập, và họ biểu tình tại Ai Cập, Yemen, Jordan
tiếng vang trong truyền thông của cũng là một trong những số người và Syria. Bạn nghĩ thế nào về các
Hoa Kỳ. sự kiện này, đặc biệt là
khi các quốc gia này
Mubarak là một người độc đoán rất
chia sẻ nhiều điểm
thông minh, ông rất biểt hành xử
chung và trong cùng
như thế nào để lấy lòng Hoa Kỳ và
một khu vực?
cộng đồng quốc tế, trong khi ông
tiến hành cuộc bầu cử gian lận Tunisia đã mang đến
trong nội bộ. Ngoài tham nhũng, cho Ai Cập và các nước
chính phủ của Mubarak đã dành Ả Rập khác niềm hy
độc quyền chính trị, và kinh doanh vọng và sự tự tin cần
trên các chi phí của các thường dân thiết để lật các đổ chế

Trang 8
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
Wael Ghonim—người ‘khởi xướng’ cuộc
biểu tình trên Facebook. Ảnh: AP
độ độc đoán ở nước họ. Tôi nghĩ
rằng điều này sẽ phần nào thay đổi
thế giới Ả Rập trong khu vực. Tôi
hy vọng sự thay đổi sẽ theo hướng
tự do và chủ nghĩa dân sự, chứ
không phải theo hướng tôn giáo
tuyệt đối. Nhưng tôi thà có một chế
độ tham nhũng hơn là có một chế
độ tôn giáo độc đoán.
Internet đã thay đổi tất cả
Bạn có giữ liên lạc
với bạn bè ở Ai Cập thông qua
Facebook hay Twitter không? Face-
book và Twitter có phổ biến ở Ai
Cập không?
Facebook, Twitter và YouTube rất
phổ biến tại Ai Cập. Tôi giữ liên lạc
với tất cả bạn bè của tôi tại Ai Cập
thông qua Facebook. Chính phủ Ai Đã đến lúc để thực hiện điều này.
Cập đã ra tay chặn Internet trong
lúc cuộc nổi dậy đang diễn ra,
nhưng hiện tại Internet đã được nối
kết trở lại. Thật là đáng khinh khi
chính phủ ra tay ngăn chặn Inter-
net!
Bạn có thể chia sẻ
với độc giả Phía Trước là Internet
đã giúp thay đổi cuộc sống của
người Tunisia và Ai Cập như thế
nào trong những sự kiện này? Bạn
có nghĩ rằng cuộc cách mạng Inter-
net sẽ tiếp tục thay đổi lối sống ở
những nước này trong tương lai
không?
Internet là viên đạn gây nhức nhối
trong hệ thống truyền thông do
chính phủ kiểm soát. YouTube đã
giúp phơi bày sự thật về chính phủ
Ai Cập trong vòng 5 năm qua. Rất
nhiều các video đã giúp người Ai
Cập nhìn thấy sự tàn bạo của cảnh
sát, gian lận bầu cử và tham nhũng
diễn ra trong nhiều năm nhưng
không được báo cáo.
Các cuộc biểu tình ở Ai Cập được tổ
chức bởi một nhóm Facebook. Tôi
đã có thể theo kịp với những tin tức
của cuộc cách mạng bằng cách đọc
những „status‟ của các bạn bè trên
Facebook và Twitter. Rõ ràng
Internet đang thay đổi cách mọi
người sống và l àm vi ệc.
Cảm ơn bạn rất nhiều đã dành
thời gian cho buổi nói chuyện
Trong vài ngày
ngày hôm nay.
qua, nhiều quốc gia phương Tây và
người Ai Cập kêu gọi chính phủ
Mubarak cải cách, bạn nghĩ thế nào
về điều này?
Số 43 - Tháng 02/2011
Khi bạn sống trong tự do, bạn
không bị giới hạn với những gì bạn
có thể thực hiện hoặc tạo ra. Và
ngược lại. Tôi thực sự cảm thấy
rằng Ai Cập đang thay đổi. Ai Cập
đang hợp nhất với một mục tiêu
chung. Là người dân Ai Cập, đây là
niềm tự hào lần đầu tiên trong một
thời gian khá dài. Tôi thấy điều này
trong mắt của họ khi tôi xem video
YouTube của người biểu tình tại
quảng trường El Tahrir.
Hy vọng của bạn
về tương lai Ai Cập là gì?
Tôi hy vọng Ai Cập sẽ có một chính
phủ dân chủ, tôn trọng các ý
nguyện của người dân và không sử
dụng các phương tiện truyền thông
hay tôn giáo để kiểm soát tâm trí
của người Ai Cập. Và tôi chắc chắn
rằng thành công kinh tế sẽ nối
bước theo sau... Tôi muốn Ai Cập là
một đất nước được sự mến mộ của
thế giới, không chỉ đối với một bề
dày lịch sử tuyệt vời, mà còn vì
những người dân tuyệt vời tại đất
nước Ai Cập.
An Nam thực hiện
02/09/2011
© Tạp chí Thanh niên
PHÍA TRƯỚC
Trang 9
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 43 - Tháng 02/2011

H
iến pháp chính là một bản cam kết, một hợp đồng giữa người dân với chính
phủ mà họ trao quyền. Theo nghĩa này, những mối quan hệ mà Hiến pháp
và luật pháp điểu chỉnh và bảo vệ có tính chất hai chiều tương tác: Nhà
nước bảo vệ, chịu trách nhiệm và bị kiểm soát bởi nhân dân. Ngược lại, nhân dân
nuôi sống và tuân thủ nghĩa vụ của mình đối với toàn xã hội và đối với Nhà nước.
Nhưng ở trường học, chúng tôi chỉ được dạy Hiến pháp là Đạo luật cơ bản và cao
nhất chứ không được biết gì về đặc tính quan trọng này của Hiến pháp.

Ai đi mọi nơi trên khắp Việt Nam đều có thể nhìn thấy những tấm bảng chữ đỏ chói: ―Sống và làm
việc theo Hiến pháp và pháp luật‖. Thế nhưng mối quan hệ này lại là một mối quan hệ một chiều bất
công: người dân phải khuất phục vô điều kiện ―nền luật pháp‖ ấy nhưng ngược lại không được luật
pháp bảo vệ một cách nghiêm túc và hữu hiệu. Khi nhắc đến luật pháp ở Việt Nam, người ta thường
nghĩ ngay đến sự chế tài của chính quyền đối với người dân bằng những văn bản và thủ tục luật
pháp, ít khi nào có một ai đó nghĩ rằng một cuộc sống an ninh, được bảo vệ khỏi những nguy cơ nhỏ
nhặt nhất trong cuộc sống thường nhật của người dân là trách nhiệm và nguyên nhân tồn tại của
Nhà nước.
Huỳnh Thục Vy

Lý do nào để họ tiếp tục ở lại ?

Từ hàng độc…
Hôm giúp người cô dọn dẹp của
hàng bán lẻ, vô tình tôi thấy
trên báo Tuổi trẻ với hàng tựa
gây sốc „Cốc thủy tinh độc‟ của
nhà báo Lan Anh (Tuổi trẻ thứ 6
ngày 14/1/2011). Bài báo có
đoạn: “Tổng cục tiêu chuẩn đo
lường chất lượng có mười mẫu
cốc ly nhựa, bình nhựa nhập
khẩu từ Trung Quốc, mẫu lấy từ
An Giang có hàm lượng chì cao
hơn 1.2 đến 2.192 lần tiêu
chuẩn Việt Nam, chưa kể các
chất độc hại khác . Điều nguy
hiểm là sản phẩm có in hình các
nhân vật hoạt hình hấp dẫn trẻ
em nhưng lại có khả năng làm
giảm chỉ số thông minh của trẻ
do lượng chất độc hại tồn dư rất
cao trong sản phẩm.”
Những năm gần đây dư luận Mỹ
xôn xao vì vụ đồ chơi trẻ em
nhập vào Mỹ có hàm lượng chì
và các độc tố khác cao quá mức
cho phép. Gần đây nhất có sữa
nhiễm độc melamine hay bánh
bao nhân carton đã gây không …qua hàng giả
ít phẫn nộ trong dân chúng.
Chú N. – một người hàng xóm
Những hàng hóa sản xuất từ
của tôi về quê thăm ông anh
Trung Quốc đang làm cả thế
thứ hai hiện là giáo viên và là
giới bất an, trong đó Việt Nam
đảng viên. Nhà ông khá giả nên
là nạn nhân “gần gũi” nhất của
Tết đến mua toàn „đồ xịn‟. Ngày
anh hàng xóm khổng lồ. Hiện
Tết có chú em đến thăm cùng
Trung Quốc đang trên đà phát
với mấy người bạn giáo chức,
triển “bằng mọi giá” để đuổi kịp
ông khui chai rượu sâm giá bạc
Mỹ…rồi bỏ qua Mỹ... Tuần qua
triệu – củ sâm to bằng ngón tay
Trung Quốc cũng đã chính thức
cái, có hình thù của một phụ nữ
vượt qua để trở thành thị
trường lớn thứ nhìn trên thế
giới.
Người Việt Nam vẫn sống, vẫn
yêu, vẫn làm việc, vẫn hướng
tới tương lai trong nỗi phập
phồng lo sợ nhưng không làm gì
được… Bất lực trước cảnh trên
nên nhắm mắt phó mặt cho số
mệnh. Tôi chưa thấy nhưng “nổi
gai ốc” khi chung quanh tôi
người ta đồn rầm lên về nạn
trứng gà giả, gạo giả, thuốc tây
giả, tiền giả… và rất nhiều đồ
giả khác từ anh bạn láng giềng Trứng gà giả Trung Quốc làm ra từ
phương Bắc này. cacbonat canxi, tinh bột, nhựa, gelatin,
phèn . Ảnh: Blog Ngạo Nghễ

Trang 10
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
rất quyến rũ đám mày
râu. Khi rượu đã hết
ông dùng đũa gắp củ
nhân sâm ra, lấy dao
cắt chia cho năm người
“nhai cho mát”…
Mọi người vừa nhai vào
một lát rồi trố mắt nhả
miếng “sâm” ra bàn
tay: “Trời ơi! Sâm làm
bằng cao su tổng hợp!”
Ông anh của chú N.
vừa ngượng vừa tức vì mất gần
triệu đồng!
…đến hàng lạ!
Khi người ta bất mãn trước hiện
tình đất nước, muốn tìm một
con đường sáng sủa hơn cho
tương lai dân tộc; boăn khoăn,
ao ước một chế độ dân chủ tự
do cho Tổ quốc thì chính họ lại
chạm mặt ngay với một nỗi lo
sợ phải đối đầu với cả một
guồng máy chính quyền to lớn
có khả năng đè bẹp dũng khí
của những người chưa từng
trải, đày đọa tương lai của cả
một gia đình… Ví như hôm nay
viết một bài nảy lửa đưa lên
mạng là cứ như ngay lập tức
ngày hôm sau có người đến
“hỏi thăm”.
Nhưng khi phải khổ sở loay
hoay với hàng loạt điều rắc rối,
đôi khi là tại họa xảy ra trong
cuộc sống hằng ngày từ những
việc rất buồn cười! Nh mua phải
một cái nồi cơm điện Trung
Quốc giả hàng chính hãng mới
mua về đã hỏng, tiền mất tật
mang vì uống phải thuốc kháng
sinh giả, vào bệnh viện chữa
bệnh bằng bảo hiểm y tế bị cho
uống và tiêm thuốc hết hạn sử
dụng, đi xuất khẩu lao động bị
ngược đãi đến việc chưa có tiền
chạy chọt cho bác sĩ nên bệnh
tình nguy cấp không kịp thời
cứu chữa dẫn đến mất mạng….
Lúc này thì lại không thấy bóng
dáng chính quyền, Nhà nước ở
đâu cả! Chẳng thể hi vọng gì ở
những “đầy tớ tận tụy của nhân
dân” thời thiên đường ngày
nay! Người dân Việt Nam hôm
nay như những đứa trẻ bị đem
ra bỏ giữa chợ đời.
Một trong những nạn nhân thê
thảm nhất đã bị nền luật pháp
cộng sản này bỏ rơi là những
ngư dân Việt Nam.
Những người như gia đình tôi
còn may mắn hơn những gia
đình ngư dân rất nhiều. Ngư
dân luôn trước thảm cảnh bị
người láng giềng „mười sáu chữ
vàng‟ tấn công, khi thì bị bắt để
đòi tiền chuộc, khi bị đâm chìm
tàu, khi thì bị cảnh sát biển
Trung Quốc bắn chết thê thảm.
Ngư dân Việt Nam đời đời làm
nghề đánh bắt cá để nuôi sống
gia đình, nuôi sống xã hội.
Quan trọng hơn, thông qua việc
đánh bắt cá, ngư dân chúng ta
góp phần gìn giữ biển đảo mà
cha ông để lại.
Qua việc đánh bắt cá, họ khẳng
định chủ quyền của dân tộc
Việt Nam trên vùng biển Việt
Nam. Vậy mà họ đơn độc và cô
Số 43 - Tháng 02/2011
thế quá khi bị kẻ thù tấn công,
đuổi ngư dân chúng ta ra khỏi
vùng biển khai thác truyền
thống của ông cha. Kẻ thù đang
từng bước hợp thức hóa sự ăn
cướp của họ. Ngư dân của
chúng ta là những người giữ
nước cần được luật pháp bảo vệ
- bảo vệ ngư dân chúng ta và
bảo vệ chủ quyền đất nước.
Nhưng khi ngư dân lầm nạn,
Nhà nước CHXHCN Việt Nam
chỉ nói xa nói gần tàu lạ tấn
công hay nước lạ tấn công.
Tôi man mán thấy trong việc
“cốc thủy tinh độc” này ẩn chứa
một âm mưu thâm hiểm: muốn
triệt hạ một dân tộc không gì
tốt hơn là tấn công vào thế hệ
trẻ. Hằng ngày tôi thấy các vị
lãnh đạo của Đảng, Nhà nước
vẫn gọi Trung Quốc là đồng chí
ngon ngọt. Đồng chí là những
người có cùng giá trị, quyền lợi,
lý tưởng, mục tiêu, hoài bão...
Phải chăng những người cộng
sản Việt Nam lại có cùng lý
tưởng, mục tiêu hoài bão, cùng
quyền lợi và cùng chia sẻ một
giá trị với Trung Quốc?!
Nguyên nhân duy nhất và khả
dĩ nhất để một Nhà nước tồn tại
là để quản lý, phát triển xã hội,
bảo vệ quyền lợi đất nước và
người dân, phát huy các giá trị
của dân tộc…. Nếu chính quyền
Việt Nam không cùng chia sẻ
quyền lợi và giá trị với dân tộc
Việt Nam thì có lý do nào để họ
tiếp tục tồn tại?!
H.T.V.
Tam Kỳ
Ngày 19 tháng 2 năm 2011
T/g gửi cho PHÍA TRƯỚC
Bài viết là ý kiến của tác giả, không
nhất thiết phản ánh quan điểm của
Phía Trước.
Trang 11
 KINH TẾ
Một số nhà đầu tư tin rằng sau khi
Đại hội Đảng Cộng sản lần thứ XI
và những tranh giành chính trị bên
trong nối bộ kết thúc, Việt Nam sẽ
tập trung nhiều hơn để giải quyết
triệt để tình trạng bất ổn kinh tế vĩ
mô.
Nhưng các ngân hàng đầu tư quốc
tế vẫn còn bi quan, dự báo rằng
lạm phát có thể sẽ tiếp tục tăng
cao và chính phủ sẽ „đấu tranh‟ để
đáp ứng mục tiêu tăng trưởng 7%
trong năm nay. Theo số liệu sơ bộ
vừa công bố hôm 17/1, mức lạm
phát trong nước đã tăng lên 12,2%
vào tháng 1/2011, cao nhất trong
vòng 2 năm qua.
Johanna Chua và Ben Wei của
Citigroup cho rằng họ “thất vọng
với các chính sách từ các đại hội
đảng." Họ viết:
“Thứ nhất, lãi suất sẽ trở nên tiêu
cực và sẽ cao hơn, tăng trưởng
GDP (ít nhất là tạm thời) và chắc
chắn sẽ lạm phát sẽ chấp cánh
tăng vụt. Tiền đồng sẽ phải mất
giá với tốc độ nhanh hơn bao giờ
hết. Quan trọng nhất, lạm phát leo
thang sẽ dẫn đến mất lòng tin vào
đồng nội tệ và chuyển dịch từ tài
sản bằng tiền đồng sang đô la Mỹ
và vàng. Điều này sẽ gây áp lực
nhiều hơn vào các loại tiền tệ vì dự
trữ của Việt Nam quá ít ỏi nên
không thể tài trợ một sự thay đổi
rộng rãi trong tiền đồng.”
Nhưng đó không hẳn bức tranh
kinh tế vĩ mô ở Việt Nam sẽ trở
nên tối tăm. Yougesh Khatri và
Euben Paracuelles của Nomura có
niềm tin hơn trong sự sẵn sàng
của chính phủ để ổn định nền kinh
tế và đảm bảo rằng Việt Nam
mang về "tiềm năng khổng lồ", mà
xuất phát từ các điểm thuận lợi,
kích thước, vị trí và tài nguyên
thiên nhiên. Họ đã viết:
“Chúng tôi tin rằng có một nhu cầu
cho chính sách chặt chẽ hơn và
tiếp tục cải cách doanh nghiệp nhà
nước và các ngân hàng. Tiến bộ
trong việc cung cấp nguyên tắc cơ
bản – chúng tôi hy vọng trong nửa
đầu năm 2011 – sẽ thu hút đầu tư
nước ngoài, tăng cường khả năng
cạnh tranh và sẽ có triển vọng dài
hạn.”
Một môi giới địa phương, những
Số 43 - Tháng 02/2011
Những
Việt Nam:
bất ổn
sau
Đại
hội
Hồng Phúc chuyển ngữ
người có một số vị thế - không
giống như Hong Kong và các đối
tác tại Singapore - thậm chí còn
lạc quan hơn.
Peter Pham, người đứng đầu tổ
chức bán hàng và giao dịch tại
VinaSecurities tại TP Hồ Chí Minh,
dự kiến ngân hàng trung ương của
Việt Nam tiếp tục thắt chặt chính
sách tiền tệ và sẽ phá giá tiền
đồng, các biện pháp mà ông tin
rằng sẽ nhìn thấy Việt Nam đạt hai
con số tăng trưởng GDP năm
2012.
"Lạm phát sẽ giảm dần vì chính
sách thắt chặt", ông nói.
Ông cũng dự kiến luồng vốn ròng
đầu tư nước ngoài sẽ bắt đầu tăng
thêm do Đại hội Đảng đã hoàn tất
và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
trông có khả năng ở lại thêm một
nhiệm kỳ.
Ông Peter thừa nhận rằng triển
vọng kinh tế vĩ mô của Việt Nam là
"không đẹp", nhưng cho rằng nước
này hiện tại là một "điểm mấu
chốt" và đây là thời gian tốt nhất
cho các nhà đầu tư nước ngoài bắt
tay vào cuộc.
Ben Bland
Theo Financial Times
Trang 12
Thanh niên
&
Đất nước
 TIÊU ĐIỂM Số 43 - Tháng 02/2011

Hòa bình là khao khát muôn đời của nhân loại, bởi lẽ con người luôn
mong ước được sống trong một không gian đảm bảo cho sự sinh tồn
và phát triển của họ. Ngược lại, lịch sử nhân loại lại được viết nên
bởi vô vàn những cuộc chiến tranh và bạo loạn đẫm máu. Nguyên
nhân cụ thể có nhiều lý do, nhưng sự khác biệt về quyền lợi và giá
trị của các nước khác nhau là điều thể tránh khỏi.

Photo :Pink Sherbet Photography

Vật cùng tất phản… tin, chúng ta có thể đạt được tài ở thế giới Ả Rập cho đến
nền hòa bình ấy không?! Hỏi chính quyền cộng sản tại Việt
Từ sau Đệ nhị Thế chiến, tuy
cũng chính là đã trả lời. Nam… đều thích hô to khẩu
nhân loại chưa phải kinh qua
hiệu “hòa bình và ổn định”. Bởi
một cuộc chiến nào có tầm vóc Một minh chứng gần đây nhất
lẽ nếu thế giới còn ổn định,
tương đương nhưng cũng chưa cho những mối bất ổn, sự sục
người dân sống ở những nơi
bao giờ ngưng những chết chóc sôi của lòng người, sự mất cân
này còn cam chịu, an phận thì
vì bạo loạn. Nếu không phải là bằng của xã hội tồn tại tiềm
họ - những phe nhóm lãnh đạo
Chiến tranh Lạnh Mỹ - Xô thì tàng trên khắp các vùng đất
độc tài sẽ tiếp tục hưởng vinh
cũng là cuộc Chiến vùng Vịnh; khác nhau trên thế giới, đó là
hoa phú quý trên sự đau khổ
nếu không phải là cuộc tấn hai cuộc nổi dậy của người dân
và tủi nhục của nhân dân, và
công khủng bố Ngày 11/9 chấn chống chính quyền độc tài ở
việc này vẫn tiếp diễn hết thế
động thế giới thì cũng là bạo Tunisia và Ai Cập. Vậy mới rõ
hệ này sang thế hệ khác. Họ
loạn vùng Tân Cương, làm tổn rằng thế giới này chưa hề thực
(những nhà độc tài) tuyệt
thương lương tâm nhân loại. sự hòa bình, ổn định.
nhiên không muốn có sự xáo
Chúng ta cổ vũ cho nền hòa Hầu như tất cả các chế độ độc trộn chính trị nào. Còn người
bình thế giới như là sự nhân tài trên thế giới từ cộng sản ở dân thì lại sợ hãi khi nghĩ đến
danh và bênh vực cho lẽ phải Trung Quốc, chính quyền quân “sự lật đổ chính quyền”.
và đạo đức. Nhưng chỉ với niềm phiệt Miến Điện, các chế độ độc

Thế giới có thật sự hòa bình?

Trang 14
 TIÊU ĐIỂM Số 43 - Tháng 02/2011
Người Trung Hoa cổ đã nói: sử dụng vũ lực nhằm
“Vật cùng tất phản, sự cùng tất chống lại các công
biến”. Mọi thứ luôn có một cái dân của chính nó”.
mốc, cái đỉnh điểm của nó. Và
Tôi vẫn nhớ mãi câu

Ảnh: searchforpeaceart.org
khi mọi đàn áp của chính quyền
nói nổi tiếng này của
và sự sục sôi, bất bình của
Ayn Rand trong
người dân đã lên đến đỉnh điểm
Nguồn gốc của chiến
thì…
tranh. Bà nói điều
Hòa bình ổn định chẳng thể giữ này trong thời kỳ
được nếu chỉ hô to khẩu hiệu Chiến tranh Lạnh
“bình ổn”, mặt khác dùng sức nhưng đến hôm nay,
mạnh quyền lực và lực lượng tác phẩm của bà vẫn
quân đội, công ai để đàn áp. Sự còn nguyên giá trị
ổn định của một nhà nước và xã thực tiễn.
đó là điều không bao giờ có
hội không phải được xây dựng
trong tâm thức những nhà lãnh Thế giới ngày hôm nay vẫn tiếp
dựa trên nền tảng độc quyền
đạo ở các nước tự do dân chủ. tục cổ vũ cho hòa bình theo
chính trị và sự sợ hãi không
Các nước dân chủ tiến bộ chỉ có cách thiếu suy nghĩ như trên.
dám đối kháng của người dân.
thể có những cuộc khủng hoảng Thế giới sẽ mãi mãi không bao
Kẻ nào có những suy nghĩ táo
chính phủ, không liên quan gì giờ ngưng tiếng súng nếu ở đó
bạo ấy tất sẽ gánh lấy hậu quả
đến cả một chế độ và tất nhiên vẫn còn có những phe nhóm
của chính sự ngu dốt mình gây
nó không làm suy suyển bất cứ muốn đi ngược chiều lịch sử
ra.
giềng mối nào của xã hội. Bản hoặc muốn chống lại luật tự
Chế độ độc tài – mùa hạ đã thân chế độ dân chủ vốn có nhiên, hay muốn ngăn cản sự
qua… những đặc tính tạo ra sự ổn tiến bộ của nhân loại.
định và hài hòa một cách tự
Sự khao khát mang tính bản nhiên nhất. Như một ý rất hay trong một
năng của con người chính là bài viết của ông Hà Sĩ Phu, rằng
hướng đến một cuộc sống tốt Còn ở các chế độ độc tài, nếu ngoài kia một chiếc lá ngô đồng
đẹp hơn cho cá nhân mình và không giữ được ổn định nữa thì lìa cành, khắp nhân gian biết
cộng đồng. Nó là luật tự nhiên, mọi thứ sẽ đổ ụp xuống trong rằng mùa thu đã về (Ngô đồng
mọi ràng buộc có chủ ý của con phút chốc. Và hậu quả của việc nhất diệp lạc - Thiên hạ cộng tri
người trái với luật tự nhiên sẽ này không chỉ có các chế độ độc thu). Hôm nay khắp thế giới
dẫn đến thất bại. Lịch sử nhân tài phải gánh chịu mà nó còn chứng kiến thêm hai cuộc nổi
loại đẫm máu nhưng cũng chính ảnh hưởng nặng nề lên toàn xã dậy chống độc tài, lòng người
là những trang sử hào hùng ghi hội trong một khoảng thời gian hân hoan và hi vọng.
lại những cuộc đấu tranh không nhất định. Đó là điều chúng ta
Những người cộng sản Việt Nam
ngừng cho tự do. Con người không bao giờ mong muốn. Tại
nghĩ gì, hay họ vẫn muốn níu
muốn có các quyền tự do. Đơn sao chúng ta không thể làm
kéo mùa hạ đã qua không gì
giản vì tự do sẽ chu cấp mọi khác đi? Tại sao chúng ta không
giữ nổi?!
phương tiện để họ sống một tạo dựng một xã hội mà ở đó
cuộc đời xứng đáng với phẩm mọi sự đổi thay diễn ra trong
giá của họ. Mọi sự tước đoạt hòa bình? Huỳnh Thục Vy
quyền tự do sẽ là lời tuyên Tam Kỳ,
Chúng ta ngợi ca hòa bình,
chiến với lương tri nhân loại và Việt Nam
chúng ta “chống lại việc dân tộc
quy luật của Tạo Hóa.
này sử dụng vũ lực chống lại
Bài viết là ý kiến của tác giả, không
Các chế độ độc tài luôn sợ hãi dân tộc khác chứ không chống nhất thiết phản ánh quan điểm của
một cuộc khủng hoảng chế độ - lại việc chính phủ của một nước Phía Trước.

Trang 15
 TIÊU ĐIỂM Số 43 - Tháng 02/2011

Mùa
xuân
mới,
hi
vọng
mới
Photo :harold.lloyd

Nhưng Chủ tịch nước… được nghe mọi người bàn tán về lá qua có vẻ hơi…buồn!
lại buồn! thư chúc tết của Chủ tịch Nguyễn
Minh Triết năm nay có vẻ buồn. Nghe xong – tôi chợt thầm nghĩ –

N
ăm nay, người dân
quê tôi ăn Tết vui
hơn và to hơn mọi
năm. Những ngày
này nhìn đâu cũng thấy hoa lá
xanh tươi, người người mặt mày
rạng rỡ du xuân và thăm hỏi nhau
theo cái cung cách truyền thống
của dân tộc. Trong những câu
chuyện “trà dư tửu hậu” ấy, tôi
Các chú bác đều đồng ý với nhau
rằng, có thể vì ông Nguyễn Minh
Triết không được ở lại trong Bộ
Chính trị khóa XI (cơ quan quyền
lực tối cao của Đảng Cộng sản Việt
nam, và do đó cũng là trung tâm
quyền lực của cả Việt Nam), và
ông sẽ kết thúc nhiệm kỳ để về
„vui thú điền viên‟ trong vài tháng
tới nên giọng văn chúc Tết vừa
ông là chủ tịch nước, tức là
nguyên thủ quốc gia theo Hiến
định, ở đỉnh cao quyền lực trong
một thời gian khá lâu. Theo quy
định của Đảng Cộng sản Việt Nam
thì những ai quá 65 tuổi thì phải
ra đi, để phù hợp với chủ trương
“trẻ hóa” nội bộ lãnh đạo Đảng.
Điều này đối với ông Nguyễn Minh
Triết đâu phải ngoại lệ. Hơn nữa,
ông là người lãnh đạo quốc gia (dù

Trang 16
 TIÊU ĐIỂM
có đúng nghĩa hay không), thì ít
nhất cũng phải biết vui cho cái vui
của người dân, lo cho cái lo chung
của dân tộc.
Gần chín mười triệu người dân Việt
Nam đang đón một mùa xuân mới,
theo truyền thống và luân lý cổ
truyền, trong những ngày này dù
cho ai đó có hoàn cảnh buồn riêng
tư thì cũng tạm quên để cũng chia
sẻ niềm vui với mọi người. Đó
chính là phong thái đáng có của
một nhà lãnh đạo, ít nhất là trong
những ngày Tết. Thêm vào đó, dù
ông có rời khỏi chiếc ghế Chủ tịch
nước thì con cháu, những thân hữu
của ông vẫn tiếp tục hưởng vinh
hoa phú quý – có ai mất mát gì
đâu?!
Vậy thì sao ông phải đọc lá thư
chúc Tết ngắn hơn lệ thường với
cái giọng buồn buồn ấy? Thiển
nghĩ chắc phải có một nguyên
nhân tiềm ẩn phía sau, nghiêm
Khi nào „cách mạng
hoa lài‟ lan tới Á châu?
trọng hơn nhiều.
Từ những ngày đầu năm 2011,
bạo động đã làm chấn động quốc
gia Bắc Phi –Tunisia với những
cuộc xuống đường chống chính
phủ độc tài Zine El Abidine Ben
Ali. Hàng ngàn người dân nước này
phẩn nộ do tình trạng thất nghiệp
và giá lương thực tăng cao, mở
đầu cho làn sóng chống chính phủ
độc tài của nhiều quốc gia thuộc
thế giới Ả Rập khác. Đó cũng biểu
hiện cho sự bất bình của người
dân dâng lên đến mức cao nhất
đối với sự cai trị độc tài về chính
trị và quản lý yếu kém về kinh tế
của các chính quyền sở tại. Những
cuộc phản kháng bắt đầu và thành
công ở Tunisia đã buộc nhà độc tài
Ben Ali và gia đình phải đi lưu
vong.
Rồi cuộc „cách mạng hoa lài‟ đã
khởi nguồn cho một làn sóng đòi
Số 43 - Tháng 02/2011
tự do dân chủ lan sang cả Ai Cập, cho tương lai dân tộc – có lý do để
Syria, Jordan, Yemen với “hiêu hi vọng.
ứng domino”, đã làm cho cả một
chính quyền độc tài cộng sản và Mùa xuân là mùa của tình yêu
lớn mạnh nhất thế giới như Trung thương và tuổi trẻ, của nhiêt huyết
và hi vọng. Tôi thương dân tộc tôi
Quốc cũng phải lo sợ và tìm cách
đối phó. Trung Quốc ra lệnh các – dân tộc anh hùng có hơn bốn
báo chí đưa thông tin bạo động mà ngàn năm văn hiến, đã và đang gò
không giải thích các lý do vì sao lưng nuôi cả một chế độ bất công…
người dân nổi dậy, và khóa luôn cả Mặt khác lại bị tước hết các quyền
các từ „Ai Cập‟ hay „Tunisia‟ trên tự do được sống như những con
Internet. người chân chính và có ý chí.
Cổ nhân có câu “đồng bệnh tương Trong tình yêu thương ấy, với
nhiệt huyết trào dâng trong lòng
lân”, ông Triết lo buồn cũng có lý.
Căn bệnh căm ghét tự do dân chủ, một cô gái trẻ, tôi đang mơ một
sợ phản kháng là căn bệnh chung ngày cả nước Việt Nam từ Hà Nội,
Đà Nẵng, Sài Gòn, tất cả chúng ta
của mọi nhà độc tài khắp thế giới.
Chắc không chỉ riêng ông Triết lo – những người Việt Nam không
cho tương lai của con cháu mình, phân biệt tuổi tác, nam nữ, tôn
giáo… cùng xuống đường trong
mà những người cộng sản cũng
hoang mang không kém cho cái những khẩu hiệu chống độc tài,
tham những, dành lại các quyền tự
tương lai không xác định của chế
độ. do dân chủ cho chính mình. Và rồi
sẽ cùng nhau kiến tạo một Việt
“Quan nhất thời, dân vạn đại” – Nam với diện mạo mới…
những người lãnh đạo có thể thay
Huỳnh Thục Vy
nhau nắm quyền, lần lượt rời khỏi
Tam Kỳ, Việt Nam
ghế quyền lực,…rồi cả một chế độ
cũ có thể bị thay thế bằng một chế 09/02/2011
T/g gửi cho PHÍA TRƯỚC
độ mới. Nhưng dân chúng mới
chính là những người nuôi sống
chính quyền. Người dân cuối cùng
Bài viết là ý kiến của tác giả, không
là những người sẽ phải chịu tai nhất thiết phản ánh quan điểm của
họa vì những hiểu biết có „giới hạn‟ Phía Trước.
của nhà cầm quyền, và vì thế là
những người chủ
thực sự của quốc
gia từ thời đại này
đến thời đại khác.
Ngàn đời sự thật
này không thay đổi.
Ông Nguyễn Minh
Triết và những
người cộng sản
ngày hôm nay có lý
do chính đáng để
buồn vì tình hình
quốc tế bất lợi cho
họ, thì chúng ta –
những “phó thường
dân”, nhưng chính
là những người sẽ
chịu trách nhiệm Photo :Pink Sherbet Photography
Trang 17
 TIÊU ĐIỂM
Mùa xuân, chọn
biểu tượng dân chủ
Cũng như nhiều dân tộc khác, con dân nước Việt đang khát
khao có được biểu tượng văn hóa đặc trưng cho dân tộc mình.
Có dân tộc đã chọn hoa, nhưng cũng có dân tộc đã chọn con
vật cưng, hoặc hình ảnh (logo) làm biểu tượng.
Quốc hoa
Ở châu Âu, nhiều nước dùng
biểu tượng dạng hình ảnh
(logo), huy hiệu, hay cờ hiệu. Nước
Đức, ngoài cấp quốc gia, mỗi tỉnh,
thành đều có logo riêng. Một số
nước chọn con vật làm biểu tượng
văn hóa, như Úc chọn con kanga-
roo (chuột túi), Singapore chọn con
sư tử.
Nhưng đáng chú ý, có nhiều dân
tộc đã quyết định chọn hoa làm
biểu tượng văn hóa xứ sở mình với
khái niệm “quốc hoa” - đưa hoa lên
làm sứ giả văn hóa của đất nước.
Như Hồng-Kông, họ công bố chọn
hoa Tử kinh làm quốc hoa và ngoài
việc trồng hoa này khắp thành phố,
còn dựng cả một tượng đài hoa tử
kinh bằng vàng để tôn vinh loài
hoa này. Nhật Bản ca tụng hoa anh
đào đến mức thành danh “xứ hoa
anh đào”. Thái Lan chọn hoa phong
lan tím như một biểu tượng chính,
vẽ lên thân máy bay Hãng hàng
không Thái và trên các bàn tiệc
ngoại giao, trên thực đơn du lịch
nơi nào cũng thấp thoáng hình ảnh
phong lan tím. Tiểu bang và quần
đảo du lịch nổi tiếng của Hoa Kỳ là
Hawaii chọn loài hoa mang tên flet,
có cánh dày màu trắng hồng hơi
giống hoa sứ, các cô gái Hawaii đều
cài hoa này trên mái tóc.
Photo: HMLinh
Hiền Lương Cũng như những con dân nước
Việt Nam chưa công bố biểu tượng
vì đang trong giai đoạn thăm dò ý
kiến các tầng lớp nhân dân. Có ý
kiến đề cử cây tre, cũng có ý kiến
nên chọn con trâu (Tễu), nhưng số
ý kiến chọn hoa làm biểu tượng
gần như áp đảo. Tại Việt Nam,
xuân về, hoa lan, hoa đào và hoa
mai những loại hoa chúng ta
thường gặp nhất – đặc biệt vào các
dịp Tết cổ truyền.
Trong những giây phút thiêng liêng
đất trời ngày tết, ngắm mai, ngắm
đào, hầu hết con dân nước Việt đều
nghĩ về một loài hoa đặc trưng cho
bản sắc dân tộc Việt: tinh khiết,
thủy chung, ý chí tự lập tư cường.
Đó là Hoa Sen. Một loài hoa đều có
ở ba miền của đất nước. Mặc dù,
chưa được chính thức vinh danh là
“quốc hoa”, nhưng bông sen trắng
vẽ trên nền xanh thân máy bay
Việt Nam Airlines tung bay khắp
nơi trên thế giới được con dân nước
Việt trong cũng như ngoài nước
hân hoan chào đón, mặc nhiên trở
thành biểu tượng văn hóa của dân
tộc Việt.
„Cách mạng Hoa Lài‟
Ngày xuân, theo truyền thống, dân
tộc Việt thưởng ngoạn hoa mai,
hoa đào, nhưng không quên được
Hoa Sen và ước nguyện sự an lành
cá nhân, phồn thịnh của đất nước.
Vì lẽ đó, đón xuân Tân Mão năm
Số 43 - Tháng 02/2011
nay, trong mỗi chúng ta không thể
không nghĩ về một cuộc cách mạng
dân chủ mang tên một loài hoa đã,
đang bùng phát vào những ngày
cuối tháng một năm 2011 ở Tunisia
theo cách riêng của mình. Đó là
cuộc cách mạng mang tên Hoa Lài.
Hoa Lài, còn có tên khác là hoa
Nhài, được ai đó xướng lên tại Tu-
nisia xa xôi, nhưng rất đỗi gần gũi
với dân tộc Việt chúng ta. Hương
Lài từ Tunisia đã đến Ai Cập và
đang lan tỏa sang nhiều nước Bắc
Phi khác, tin rằng nó đang phảng
phất trong tâm trí những ai khát
khao dân chủ Việt Nam.
Việt, tác giả đã dạo khắp cư dân
mạng để cảm nhận hương Nhài,
chia sẻ với mọi người khát khao
dân chủ Việt Nam, về sự kỳ diệu
của một cuộc cách mạng dân chủ
được khởi nguồn từ hành động tự
kết liễu cuộc sống thanh xuân của
một thanh niên Mohamed Bouazizi
26 tuổi. Cái chết của anh đã làm
mọi người thức tỉnh đứng lên lật đổ
chế độ độc tài, tham nhũng.
Khi thân xác thanh niên này biến
thành ngọn đuốc cũng là lúc cộng
đồng mạng xã hội Facebook, nhật
ký điện tử (blog, multiply, twitter),
thư điện tử (Gmail, Yahoo mail) tại
Tunisia lên tiếng, hẹn nhau xuống
đường và đã lật đổ chế độ Ben Ali.
Cách mạng Hoa Sen?
Cộng đồng mạng Tunisia đã thành
công, thế hệ trẻ của đất nước Bắc
Phi trên 10 triệu dân đã thành
công, Việt Nam thì sao? Bài viết
của Kami trên blog cùng tên có tựa
đề “Vì sao chưa thể có một biến cố
như Tunisia ở Việt Nam” đã thôi
thúc tôi nghĩ nhiều về việc hãy lên
tiếng chọn Hoa Sen làm biểu tượng
cho dân tộc Việt nói chung và
phong trào dân chủ Việt Nam nói
riêng.
Kami thật tinh tế khi lấy nước Lào
anh em để nhận định về thực trạng
dân chủ Việt Nam. Anh viết, “dù có
được một môi trường thông tin
hoàn toàn tự do (không cố ý) như ở
Trang 18
 TIÊU ĐIỂM
thách thức của dân chúng
đối với nhà cầm quyền là
nhu cầu cần thiết và bức
bách, thì đại bộ phận dân
chúng sẽ chấp nhận sống
chung với “lũ”, điều đó sẽ
khó hình thành được một sự
đòi hỏi cải cách ở mức cao
của dân chúng để rồi mọi
ngưòi đồng lòng cùng xuống
đường”.
Tôi cho rằng, Việt Nam là một
trong những quốc gia được thế giới
đánh giá về sự bùng phát Internet
và thế hệ trẻ Việt Nam là lực lượng
tiên phong. Mặc dù nhà cầm quyền
cố tình bưng bít, nhưng cộng đồng
mạng Việt Nam dư khả năng để
nắm bắt thông tin nhanh, phơi bày
hầu hết những thông tin được ví là
“vùng cấm”, hoặc “nhạy cảm” đến
các tầng lớp nhân dân, đặc biệt thế
hệ trẻ. Thế nhưng, cuối năm 2007,
khi Trung Quốc quyết định thành
lập thành phố hành chính cấp
huyện Tam Sa thuộc tỉnh Hải Nam,
bao gồm quần đảo Trường Sa và
Hoàng Sa của Việt Nam, diễn đàn
X-café đã kêu gọi học sinh và sinh
viên ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí
Minh xuống đường biểu tình chống
Trung Quốc, nhưng kết cục chỉ
mang tính cảnh tỉnh, chưa tạo được
áp lực đáng kể với Hà Nội. Hay gần
đây là sự kiện Bắc Giang lôi cuốn
hàng ngàn người công khai phản
kháng chính quyền mà Kami đã đề
cập trong bài viết nêu trên cũng đã
sớm bị khoanh lại.
Trong cùng thời kỳ, tôi đã từng
thất vọng với thủ lĩnh “Tập hợp
thanh niên dân chủ”, lúc đó đang ở
Sài Gòn, nhưng không xuất hiện
trước đám đông. Gần đây, nữ luật
sư Lê Thị Công Nhân, một bông
hoa đẹp của phong trào dân chủ
Việt Nam đã làm say mê lớp trẻ
qua những kỳ trò chuyện trên diễn
đàn X-café. Nhưng gần đây nhiều
người vừa lo vừa mừng – mừng
cho sự kết hợp Nhân Quyền, lo chị
sẽ vướng bận việc riêng mà quên
đi lời hứa dân chủ.
“Vì sao chưa có biến cố Tunisia ở
Việt Nam” mà Kami chọn làm tựa
đề cho bài viết của mình là câu hỏi
đáng được quan tâm.
Tác giả đồng ý với nhận định của
Kami về nguyên nhân “Quan trọng
hơn cả là đa số người dân, kể cả
các tầng lớp trí thức, sinh viên học
sinh cũng chưa hiểu giá trị thực
chất của một xã hội dân sự, một
nhà nước pháp quyền đang tồn tại
ở các nước phát triển khác, mà họ
có một quan niệm chung rằng các
hành xử của Đảng CSVN hay chính
quyền hiện nay kể cả việc độc
đoán hay tham nhũng là chuyện
đương nhiên của bất kỳ nhà cầm
quyền ở mọi quốc gia. Chính vì
nguyên nhân này mà đa số dân,
đặc biệt là tầng lớp khá giả, trung
lưu hay viên chức nhà nước kể cả
công an và quân đội thường có
quan niệm dùng tiền để đổi lấy các
sự thuận tiện cho bản thân và gia
đình họ trong cuộc sống đời thường
như trong các dịch vụ xã hội, kể cả
vấn đề pháp lý cũng vậy. Những
suy nghĩ kiểu này đang trở thành
trào lưu khiến đa số dân chúng có
xu hướng quan tâm nhiều vào việc
kiếm tiền mà ít để ý tới chuyện
chính trị, vì họ không nghĩ giải
quyết bằng chính trị là cách làm
hiệu quả nhất trên phạm vi cải
thiện cho toàn xã hội”.
Kami đã thực sự thu hút sự chú ý
của tôi khi cho rằng phong trào
dân chủ Việt Nam chưa có được
một lãnh tụ xứng tầm. Mặc dù, anh
ấy không bàn về biểu tượng của
dân tộc và không hề đề cập đến
Hoa Sen trong bài viết của mình,
nhưng lời kết của trong bài viết
mong muốn phong trào dân chủ
Việt Nam có những thủ lãnh có
Số 43 - Tháng 02/2011
phẩm chất tinh khiết, kiên cường,
đa dụng của Hoa Sen.
Tuy nhiên, tôi không nhất trí với
Kami về vai trò của những nhân
vật Nguyễn Văn An, Vũ Khoan, Lê
Mai, Nguyễn Quang A, Cù Huy Hà
Vũ v.v… Bởi họ đã từng sống với
“bùn” và đã từng “hôi tanh mùi
bùn”. Về hưu, không còn “bùn” nên
đành giảng giải những gì được cho
là thanh tao, kiên cường của Hoa
Sen. Thực ra, có chăng, họ chỉ giữ
vai trò cố vấn cho dân chủ, chứ họ
không đủ phẩm chất lãnh tụ cách
mạng dân chủ trong tương lai.
Khác với Kami, tôi cho rằng phong
trào dân chủ Việt Nam cần lắm
những minh quân đang sống chung
với “bùn”, vì lợi sự phồn vinh của
dân tộc dũng cảm rũ sạch “bùn”
đứng về phía quảng đại quần
chúng, đổi mới đất nước. Và phong
trào dân chủ Việt Nam cũng đang
cần lắm những Hoa Sen thắm từ
các bạn trẻ Việt Nam.
Tôi luôn tin tưởng sâu sắc rằng
hương Nhài Tunisia của hôm nay sẽ
là hương Sen của Việt Nam ngày
mai. Thế hệ trẻ, cộng đồng mạng
Việt Nam sẽ tiếp nối truyền thống
cha ông, chắc chắn sẽ làm nên
cuộc cách mạng dân chủ diệu kỳ
như Tunisia.
Và cũng như hoa Nhài của Tunisia,
Hoa Sen sẽ là biểu tượng đẹp của
dân tộc Việt Nam.
H.L.
Sài Gòn, những ngày đầu
Xuân Tân Mão
© 2011 Tạp chí Thanh niên
PHÍA TRƯỚC
Bài viết là ý kiến của tác giả, không
nhất thiết phản ánh quan điểm của
Phía Trước.
Trang 19
 TIÊU ĐIỂM
Từ ngày rời quê hương đến nay đã
hơn sáu năm, tôi có thói quen
―nghiện‖ đọc tin tức đăng tải trên
báo điện tử trong và ngoài nước
mỗi ngày hai lần – dù tiếng Việt,
Anh, Hoa hay Pháp ngữ. Mục đích
chính là cập nhật thông tin, không
để mình trở thành một người lạc
hậu giữa một xã hội hiện đại đầy
rẫy phương tiện truyền thông.
Ngoài ra, với một người sống xa tổ
quốc, gia đình và bạn bè…, đây
cũng là một biện pháp để vơi bớt
nỗi cô đơn và trống trải.
Mùa xuân năm nay, riêng đối với
bản thân tôi có hai sự kiện nổi bật
và rất đáng quan tâm. Sự kiện thứ
nhất là Đại hội Đảng Cộng sản Việt
Nam (ĐCSVN) lần thứ XI diễn ra
trong nước vào tháng 1 vừa qua.
Sự kiện thứ hai chính là những cuộc
biểu tình, nổi dậy với quy mô to lớn
của nhân dân các quốc gia Bắc Phi,
nhằm phản đối sự bất lực và độc tài
trong cách điều hành của một số
người hay của cả một chính phủ.
Từ độc tài…
Tại sao tôi quan tâm đến sự kiện
đại hội ĐCSVN, mặc dù tôi chưa và
sẽ không bao giờ là một đảng viên
ĐCSVN? Lí do rất giản dị. Bởi tôi là
người Việt Nam. Tôi có quyền và
nghĩa vụ quan tâm đến vận mệnh
tổ quốc. Hơn nữa vận mệnh tổ
quốc tôi hiện đang bị chi phối bởi
ĐCSVN với tuyên bố : « ĐCSVN,
đội tiên phong của giai cấp công
nhân Việt Nam, đại biểu trung
thành quyền lợi của giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và của cả
dân tộc, theo chủ nghĩa Mác – Lê-
nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là lực
lượng lãnh đạo nhà nước và xã
hội » (1).
Mục đích chính của bài viết này
không phải để bàn luận công tội
của ĐCSVN hay phân tích đường lối
chính trị của họ. Tuy nhiên vẫn
phải thẳng thắn nói lên rằng từ khi
ĐCSVN nắm quyền lãnh đạo đất
nước Việt Nam một cách độc đoán
đến nay, những mặt tích cực mà họ
làm được cho dân tộc, cho tổ quốc
Số 43 - Tháng 02/2011
quá ít mà tiêu cực lại quá nhiều. Cứ
5 năm họ tổ chức đại hội lẽ ra chỉ
dành riêng cho họ. Tuy nhiên, thật
trớ trêu là họ biến nó thành một sự
kiện mang tính trọng đại của dân
tộc và bắt nhân dân Việt Nam phải
tung hô, ủng hộ bởi vì cũng chính
họ tự nhận rằng : « ĐCSVN là đảng
của giai cấp công nhân, đồng thời
là Đảng của dân tộc Việt Nam.
Ngay từ khi ra đời đến nay, ĐCSVN
luôn là người đại diện xứng đáng
cho lợi ích của giai cấp công nhân,
nhân dân lao động và cả dân
tộc » (2).
Tôi không biết họ dựa vào đâu mà
đưa ra một phát biểu hùng hồn như
QUYỀN vậy? Tuyên bố nhưng lại không có
bất kì luận điểm nào để chứng
minh, và tệ hơn nữa là họ bắt buộc
LỰA CHỌN mọi người phải đồng ý, không được
phản đối. Phải chăng đây chính là
sự công bằng, tự do và dân chủ
VÀ như họ vẫn hằng tuyên truyền?
Là người yêu chuộng sự công bằng
QUYẾT ĐỊNH và lẽ phải, tôi không phản đối niềm
tin của bất kì ai. Tuy nhiên, tôi
tuyệt đối không thể tán đồng việc
CỦA cưỡng ép, bắt buộc niềm tin nơi
người khác. Khi còn sống tại quê
nhà, tôi đã từng phải hòa cùng toàn
THANH NIÊN dân Việt Nam tham gia cái gọi là
bầu cử « đảng cử, dân bầu » chỉ để
ĐCSVN tuyên bố hùng hồn khắp
VIỆT NAM thế giới rằng: « Theo các con số
thống kê đến 22 giờ tối qua, hầu
hết các tỉnh có tỉ lệ cử tri đi bầu đạt
trên 99%, trong đó riêng tỉnh Vĩnh
Long đạt tỉ lệ 100%. Địa phương có
tỉ lệ cử tri đi bầu thấp nhất cũng
đạt 97% » (3). Con số ấn tượng
này quả thật có thể làm cho những
quốc gia tiên tiến như Hoa Kì,
Canada, Úc, Pháp, Anh, Đức… phải
phục sát đất nhưng đáng tiếc nó chỉ
« có tiếng mà không có miếng ».
Đọc trên các báo mạng trong nước,
ngày nào tôi cũng thấy xuất hiện
trên các trang báo điện tử dẫn rằng
Việt Nam chúng ta đang trên con
đường đổi mới, phát triển, đời sống
được cải thiện, thu nhập bình quân
đầu người tăng liên tục. Tuy nhiên,
Trang 20
 TIÊU ĐIỂM
Khai mạc Đại hội ĐCSVN lâần thứ 11
tại Hà Nội hôm 12/01/2011.
Ảnh: Vietnamnet.vn
thực tế thì lại hoàn toàn trái ngược
khi mà lạm phát không thể kiểm
soát, giá cả tăng chóng mặt, thuế
khóa nặng nề và còn nhiều hơn cả
thời kì Pháp thuộc trước 1945,
doanh nghiệp nhà nước làm ăn
hoàn toàn thua lỗ và để lại những
món nợ khổng lồ bắt toàn dân phải
ghánh chịu.
Mặc dù không thể theo dõi tường
tận và toàn bộ Đại hội ĐCSVN lần
XI, nhưng những diễn biến chính
thì tôi tin tưởng là không hề bỏ sót.
Quả nhiên kết quả bầu cử, tình
hình nhân sự diễn ra hoàn toàn
đúng như các diễn đàn chính trị đã
công bố từ trước đó hàng tháng.
Đường lối lãnh đạo vẫn chẳng hề
thay đổi, chỉ là một sự lặp đi lặp lại
những lời lẽ, những ý tưởng đã cổ
lỗ sĩ đến mức có thể rao bán đấu
giá tại những cuộc triển lãm, trưng
bày đồ cổ được.
Trong xu thế toàn cầu hóa, mọi
quốc gia đều phải xích lại gần nhau
và cần có những chính sách hết sức
linh hoạt nhằm đảm bảo cho sự ổn
định và phát triển. Thế nhưng
ĐCSVN lại vẫn kiên trì kiểu đổi mới
nửa vời « kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa, » không
chấp nhận « đa nguyên, đa đảng »
và những mục tiêu phi thực tế của
riêng họ cũng nhằm để phục vụ
cho chính họ thay vì cho đất nước
và nhân dân Việt Nam. Vậy nên
không có gì khó hiểu khi chứng
kiến Việt Nam thua kém quá nhiều
quốc gia khác dù điểm xuất phát
gần như tương đồng với nhau.
Điều đặc biệt nguy hiểm ở đây
chính là chính sách phát triển của
Việt Nam do ĐCSVN đề ra nhưng
lại có sự chỉ đạo của Trung Quốc
(4), đất nước khổng lồ lúc nào
cũng lăm le muốn thôn tính nước
ta. Như vậy phải chăng dân tộc
chúng ta không phải chỉ đối diện
với nghèo đói, tụt hậu mà hiểm họa
mất nước lúc nào cũng rình rập
quanh mình chẳng khác gì sợi dây
thòng lọng đang trong vào cổ chỉ
chờ ngày siết chặt? Đã qua 11 lần
đại hội trong vòng 81 năm (1930-
2011) mà ĐCSVN chẳng hề rút ra
được chút kinh nghiệm gì, vẫn chìm
đắm trong hoang tưởng và lạc hậu
chẳng khác gì châu Âu thời kì
« đêm trường Trung Cổ ». Vậy họ
có xứng đáng với những lời tự ca
tụng như thế này hay không?
Đảng ta vĩ đại như biển rộng, như
núi cao
Ba mươi năm phấn đấu và thắng lợi
biết bao nhiêu tình
Đảng ta là đạo đức, là văn minh
Là thống nhất độc lập, là hòa bình
ấm no
Công ơn đảng thật là to
Ba mươi năm lịch sử đảng là cả
một pho lịch sử bằng vàng./. (5)
…đến chống độc tài
Những năm 60 thế kỉ trước, Việt sự giận dữ, sự đồng tâm nhất trí
Nam đã từng được coi là lá cờ đầu
Người dân Ai Cập biểu tình chống chế độ độc tài
Mubarak. Ảnh: Associate Press.
Số 43 - Tháng 02/2011
cho phong trào đấu giải phóng dân
tộc chống chủ nghĩa thực dân, đặc
biệt là ở các quốc gia châu Phi. Trớ
trêu thay sau nửa thế kỉ, giờ đây
phong trào đấu tranh giải phóng
dân tộc chống chủ nghĩa độc tài, áp
bức và toàn trị đang bùng lên dữ
dội cũng tại các quốc gia châu Phi
nhưng lá cờ đầu giờ đây lại là
Tunisia thay vì đất nước chúng ta.
Những làn sóng người triều dâng
trên khắp các nẻo đường Tunisia, Ai
Cập, Yemen, Algeria, Jordania,
Syria… hô vang những khẩu hiệu,
giương cao những biểu ngữ phản
đối sự độc tài, sự tham nhũng, sự
thối nát của những tập đoàn hay
những cá nhân nhân danh lãnh đạo
đất nước nhưng thực tế đang đục
khoét, làm nghèo đất nước. Quân
đội và cảnh sát đã được điều động
để trấn áp, súng đã nổ, máu đã
chảy và rất nhiều người đã ngã
xuống.
Làn sóng cách mạng này tuy vậy
vẫn không hề lụi tàn hay bị dập tắt
mà nó đang lan truyền với tốc độ
nhanh chóng và được dự báo sẽ
biến thành một ngọn đuốc khổng lồ
thiêu rụi hết các chế độ độc tài phi
chính nghĩa vẫn còn đang tồn tại
giữa lòng thế kỉ XXI.
Từ những trích đoạn phim được
quay vội vã tại các địa điểm diễn ra
biểu tình được đăng tải trên các
mạng lưới như Youtube,
Dailymotion… hay những phóng sự
truyền hình, tôi đã nhìn thấy được
nơi từng con người tham
gia biểu tình. Từng ngôn
từ thốt ra từ đáy lòng
họ đã biến thành « suối
lửa reo », thành « niềm
tin yêu » để « người
người vươn theo, mắt
sáng lên công nhân bên
cạnh dân nghèo » và
« khắp núi sông tương
lai hi vọng dâng
trào » (6).
Sự phản ứng, sự đứng
lên và sự hi sinh của họ
Trang 21
 TIÊU ĐIỂM Số 43 - Tháng 02/2011
đã không uổng phí khi cựu Tổng vậy, tôi hoàn toàn tin tưởng rằng Những người con ưu tú của dân tộc
thống độc tài tại Tunisia Zin el- biết bao thanh niên Việt Nam cũng Việt Nam đang bị đọa đày trong
Abidine Ben Ali đã phải cuốn gói đang ôm ấp những hoài bão về một chốn lao tù! Các anh chị em sẽ
trốn chạy khỏi cơn thịnh nộ của dân tương lai tươi sáng hơn cho dân tộc không bao giờ cô đơn trong cuộc
chúng Tunisia. Tương tự, ngày Việt Nam cũng như bản thân tôi. đấu tranh vì dân tộc chống lại áp
11/2/2011, Tổng thống Ai Cập bức, bất công, vì có chúng tôi luôn
Hosni Mubarak đã phải từ chức và Đã có những con người trực diện ủng hộ và sát cánh cùng mọi người.
cùng gia đình rời khỏi thủ đô Cairo đương đầu với gian khổ, hiểm nguy Nhân dịp xuân về xin được gửi
– dù rằng chỉ mới trước đó một như Nguyễn Tiến Trung, Lê Thị những tình cảm chân thành nhất,
ngày ông vẫn còn tuyên bố sẽ Công Nhân, Mẹ Nấm… và còn biết những lời chúc tốt đẹp nhất đến các
không rời bỏ ngôi vị tổng thống. bao nhiêu những con người đang anh chị em và gia đình. Mong rằng
Chắc chắn số phận những kẻ độc âm thầm đóng góp bằng cách này những nỗ lực không ngừng nghỉ
tài khác rồi đây sẽ chẳng khấm khá hay cách khác vào công cuộc đấu của anh chị em nói riêng và của
gì hơn. tranh chống độc tài, toàn trị, đòi lại toàn dân tộc chúng ta nói chung sẽ
những quyền lợi cơ bản của con được đền đáp xứng đáng. Đất nước
người cho nhân chúng ta rồi đây sẽ được hưởng
dân Việt Nam, những mùa xuân thật sự, những
cũng như bảo vệ mùa xuân Việt Nam :
tổ quốc Việt Nam
…Đêm nay ta hát lên bài ca
trước những âm
Việt Nam
mưu đến từ bên
Như ta đang cất cao tiếng hát giữa
ngoài.
những trại giam
Tuy nhiên, phải Bên nhau vai sát vai, cùng hát
chăng chúng ta chung lời nước non
vẫn còn thiếu đôi Dù cho máu đổ quyết tâm giữ vững
chút dũng khí để lòng son…(7)
có thể hành động
mạnh mẽ hơn như DBTT
thanh niên tại các 20h10’ ngày 11/02/2011
© 2011 Tạp chí Thanh niên
Con số người biểu tình tại Quảng trường Tự do lên đến quốc gia Bắc Phi
hàng triệu người. Ảnh: Associate Press kể trên? Chỉ có PHÍA TRƯỚC
những hành động Tham khảo :
Thanh niên là tương lai! mạnh mẽ, cương quyết và đoàn kết
http://lichsuvn.info/forum/
ở mức độ cao nhất mới có thể thay showthread.php?t=10515
Ngoài ra thật hết sức thú vị khi đổi được vận mệnh nước nhà mà lẽ
http://tintuc.xalo.vn/00-2085656974/
nhận thấy điểm nổi bật của những ra quyền làm chủ phải thuộc về
bai_1_dang_csvn_la_dang_cua_giai_ca
cuộc cách mạng này chính là sự nhân dân Việt Nam nói chung và
p_cong_nhan_dong_thoi_la_dang_cua_
tham gia hết sức nhiệt tình của thanh niên Việt Nam nói riêng, dan_toc.html
tầng lớp thanh niên, đặc biệt là đội những người giàu lòng yêu nước
ngũ trí thức. Họ đã mạnh dạn đứng thương nòi thay vì phó mặc cho http://vietbao.vn/Xa-hoi/Ti-le-cu-tri-di-
bau-cu-dat-tren-99/30179900/157/
lên bảo vệ quyền lợi cho nhân dân, ĐCSVN tha hồ thao túng, lạm
đất nước họ và ngay cả cho bản dụng. Mong rằng sẽ có nhiều thật http://www.tapchicongsan.org.vn/
thân họ. Chính họ là người đã châm nhiều các bạn trẻ Việt Nam trong d e t a i l s . a s p ?
lửa cho ngọn đuốc đấu tranh bùng cũng như ngoài nước cùng chia sẻ Object=17134728&News_ID=2215088
5
cháy và ngọn đuốc chính nghĩa này quan điểm này với tôi.
đã được truyền đi rộng rãi để soi tỏ http://chupah.gialai.gov.vn/index.php?
con đường hạnh phúc cho các dân Thanh niên Việt Nam phải có quyền option=com_content&view=article&id=
tộc còn đang bị áp bức, nghèo đói, lựa chọn và quyết định của mình! 92:ng-ta-la-o-c-la-vn-minh&catid=hc-
thống khổ cùng nhau đi. Sự dũng Tổ quốc ủng hộ chúng ta, anh linh tp-tm-gng-o-c-hcm
cảm đương đầu với hiểm nguy, sự tổ tiên và các anh hùng dân tộc Cây đàn ghi ta của Victor Hara - Nhạc :
nhiệt tình, tình yêu thương chân chứng giám cho lòng thành của Phan Nhân, lời phỏng thơ Felix Pita
thành và tha thiết cũng như tinh chúng ta cũng như toàn dân tộc Rodriguez
thần trách nhiệm chính là những Việt Nam sát cánh cùng chúng ta Tiếng hát những đêm không ngủ -
phẩm chất cao quý của tuổi trẻ dù cho công cuộc đấu tranh cho quyền Nhạc : Phạm Tuyên
ở bất kì nơi đâu trên thế giới. Do lợi của nước nhà.

Trang 22
 TIÊU ĐIỂM Số 43 - Tháng 02/2011

Lời nhắn gửi các bạn trẻ Việt Nam:

“Cuộc đời và thuyết giáo vẫn là
một khoảng cách quá xa!”
Trung Lương

T
ôi bắt đầu quan tâm đến
chính trị kể từ sự kiện
tiến sĩ Đỗ Xuân Thọ, vào
tháng 3 năm 2010 khi
ông viết thư ngỏ gửi Ban chấp
hành Trung ương Đảng Cộng sản
Việt Nam yêu cầu “loại bỏ chủ
nghĩa Mác – Lê-nin ra khỏi nền
tảng tư tưởng của Đảng và
thay vào đó là Chủ nghĩa dân
tộc”.

Ông là một cựu chiến binh, đảng

viên 30 năm tuổi đảng. Gia đình
ông từng nuôi các lãnh đạo cộng
sản tiền bối như Trường Chinh,
Hoàng Văn Thụ, v.v. Khi đọc bức
thư dài của TS. Thọ đăng trên
blog của ông, tôi đang là sinh viên
năm nhất và đang học môn chính
trị bắt buộc “Những nguyên lý cơ

bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin”.
Sự kiện này tác động đến tôi rất
nhiều. Đặt trường hợp những đòi
hỏi của ông là đúng thì bộ môn
lúc bấy giờ tôi đang học trở thành
phí thời gian!
Lỗi hệ thống và nguyên
nhân sâu xa – chủ nghĩa
Mác – Lênin
Trong bức thư trên, không dưới 6
lần sau khi lập luận TS.Thọ đã
khẳng định “Chủ nghĩa Mác – Lê-
nin là sai!”. Không những sai mà
còn “sai lầm ở cấp độ các tiền
đề, sai lầm ở mức hệ thống”. Vì
sao một đảng viên kỳ cựu như
ông lại đòi từ bỏ cái chủ nghĩa mà
Đảng Cộng Sản (ĐCS) tuyên bố
lấy làm “nền tảng tư tưởng”, là
“kim chỉ nam cho mọi hành
động”?
Ông cho rằng vào thời bao cấp,
ĐCS đã tiến hành xây dựng đất
nước theo mô hình của chủ nghĩa
Mác- Lênin một cách chính xác,
không chê vào đâu được... Và
chính vì thế nên họ đã kéo lùi lịch
Photo : ipstao
sử của dân tộc lại 20 năm. Và vì
ĐCS đã “phản bội” lại chủ nghĩa
Mác-Lênin nên đất nước mới được
như bây giờ. Ông đưa ra hàng
loạt dẫn chứng như: chủ nghĩa
Mác – Lênin là chủ nghĩa “vô
thần”, thời bao cấp từng phá bỏ
các đền chùa, trong nhà đảng
viên không có bàn thờ tổ tiên…,
nhưng hôm nay, ĐCS còn kết nạp
cả người có đạo vào đảng, thiết
lập quan hệ ngoại giao với các
nước tư bản, đế quốc như Mỹ,

Trang 23
 TIÊU ĐIỂM
Pháp, Nhật… hơn nữa còn tạo điều
kiện cho các tập đoàn tư bản của
chúng vào đầu tư, bóc lột giai cấp
công nhân tại Việt Nam. Hay như
ông Kim Ngọc từng phải làm kiểm
điểm vì thực hành khoán hộ, giao
ruộng đất cho nông dân, trái
ngược với chủ trương làm kinh tế
tập trung theo dạng hợp tác xã,
nay lại được tung hô như vị anh
hùng .
Trong một bài phỏng vấn trên
Vietnamnet với nguyên ủy viên bộ
chính trị ĐCSVN, nguyên chủ tịch
quốc hội Nguyễn Văn An, ông gọi
cái mà VN đang mắc phải là “lỗi hệ
thống”:
“Lỗi hệ thống là lỗi từ gốc đến
ngọn, từ lý thuyết đến mô hình và
đã được cuộc sống kiểm nghiệm là
chưa phù hợp với thời đại ngày
nay”.
“…Chúng ta chuyển ngay sang
cách mạng xã hội chủ nghĩa là
theo lý thuyết có tính tiền đề rằng,
các nước kém phát triển có thể bỏ
qua giai đoạn phát triển tư bản
chủ nghĩa, tiến thẳng lên chủ
nghĩa xã hội, nếu được sự giúp đỡ
vô tư trên tinh thần anh em của
những nước xã hội chủ nghĩa hùng
cường.
Tiền đề quan trọng đó TRƯỚC ĐÂY
VÀ HIỆN HAY LÀ CHƯA CÓ THẬT.
Có lẽ đây chính là cái gốc ban đầu
dẫn đến cái LỖI HỆ THỐNG như tôi
vừa nói. Cái lỗi này là do nhận
thức không đúng về thời cơ Cách
mạng”.
Bài phỏng vấn này từng được đưa
lên trang nhất của báo Vietnam-
net, nhưng sau đó đã bị gỡ xuống
không rõ lý do nhưng các trang
mạng khác đã kịp dẫn lại trong đó
có trang mạng Pháp Lý – cơ quan
ngôn luận của hội luật gia Việt
Nam .
Cái sai lầm ở cấp độ “tiền đề” và
sai lầm mang tính “hệ thống” mà
ông An nhắc tới cũng chính là cái
mà TS. Thọ đã khẳng định. Nhưng
theo ông Thọ, cái nguyên nhân
sâu xa hơn dẫn tới các lỗi đó là do
áp dụng chủ nghĩa Mác – Lênin.
Cũng trong một bài phỏng vấn
khác với Vietnamnet, của một
đảng viên cấp cao từng là phó viện
trưởng viện triết học, Tổng Thư ký
Hội đồng lý luận TW – giáo sư
Dương Phú Hiệp, cho rằng:
“…những nội dung cơ bản của học
thuyết về thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội bao gồm: thực hiện
chuyên chính vô sản; tiến hành cải
tạo xã hội chủ nghĩa trên tất cả
các lĩnh vực của đời sống xã hội;
tiến hành đấu tranh giai cấp, đấu
tranh giữa hai con đường giữa chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản
để giải quyết vấn đề "ai thắng ai"
đều là những nội dung mà Đảng ta
không còn dùng nữa, không còn
nói nữa. Khi những nội dung cơ
bản đó chúng ta không dùng thì
tại sao ta vẫn dùng khái niệm thời
kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
Về vấn đề này, ta nên học tập
ĐCS Trung Quốc đã sớm từ bỏ
khái niệm thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội vì họ đã khốn khổ về
những nội dung nói trên” .
Một chủ nghĩa bị bác bỏ
bởi chính các đảng viên
trụ cột
Trong một diễn biến khác trước
thềm Đại hội Đảng XI, một hội
thảo quy tụ gần 20 trí thức, đảng
viên cao cấp từng giữ các chức vụ
chủ chốt trong hệ thống chính trị
đã lần lượt bác bỏ các văn kiện đại
hội XI:
Số 43 - Tháng 02/2011
Ông Nguyễn Trung – Cựu đại sứ
VN tại Thái Lan cho rằng văn kiện
nên bị bỏ đi vì các nhận định về
quốc tế, về các nước XHCN và tình
hình đất nước là sai.
Ông Vũ Quốc Tuấn – cựu thành
viên ban nghiên cứu, trợ lý cho
thủ tướng góp ý rằng văn kiện
không phản ánh được cuộc sống.
GS.Lê Du Phong - cựu Hiệu trưởng
trường Đại học Kinh tế Quốc dân
thì nói văn kiện tư duy lý luận lạc
hậu, mâu thuẫn, xa rời thực tiễn.
Và rằng lòng tin của dân đối với
Đảng, với chế độ đã giảm sút.
GS.Đào Xuân Sâm - cựu trưởng
khoa quản lý kinh tế Trường Đảng
cao cấp Nguyễn Ái Quốc tuyên bố
cương lĩnh thất bại, tuyên truyền
thất bại. Lý luận chính trị chưa
bao giờ suy đồi như bây giờ. Học
viên bây giờ phải học cưỡng bức
các môn chính trị.
GS.Vũ Huy Từ - Phó chủ tịch Hội
khoa học kinh tế Việt Nam thì nói
dân không còn tin Đảng như trước
nữa.
Ngay cả người đồng tác giả của
văn kiện đại hội, TS. Lưu Bích Hồ
đề nghị không thông qua dự thảo
cương lĩnh vì còn quá nhiều điểm
mâu thuẫn chưa được làm rõ.
Vậy thì chủ nghĩa xã hội
là gì?
Xin chớ tưởng rằng đây là câu hỏi
của một học sinh Việt Nam lớp 10
trong tiết Giáo dục Công dân học
về vật chất, ý thức và các phạm
trù cơ bản của triết học Mác - Lê-
nin, cũng xin chớ tưởng rằng đây
là câu hỏi của một sinh viên Việt
Nam đang mài đũng quần trên ghế
trường Trung cấp, Cao đẳng hay
Đại học trong tiết chính trị Mác –
Trang 24
 TIÊU ĐIỂM
Lê-nin! Thật bất ngờ, đây là câu
hỏi của Giáo sư kinh tế Trần
Phương, đảng viên cấp cao từng
có thâm niên nghiên cứu lý luận
chính trị Mác – Lê-nin, từng là Phó
Thủ tướng và cũng từng kinh qua
nhiều chức vụ cao cấp trong bộ
máy nhà nước.
Nghe câu hỏi này và nghe “lai lịch”
của người hỏi càng khiến tôi không
khỏi bất ngờ vì nếu một giáo sư,
đảng viên cấp cao mà các lãnh đạo
đảng và nhà nước đương nhiệm
phải kính cẩn gọi là “tiền bối” còn
phải đặt câu hỏi này, thì cái mà
Đảng cộng sản Việt Nam (ĐCSVN)
luôn tuyên truyền “kiên định con
đường CNXH mà dân tộc ta đã
chọn” nghe có vẻ hơi lố bịch. Bởi
lẽ, nếu một người học cao hiểu
rộng như ông GS. Phương còn
chưa biết CNXH là gì thì chẳng lẽ
86 triệu dân Việt Nam đều am
tường về cái gọi là CNXH để mà
“kiên định” đi theo?
Kết lại hội thảo, các vị trí thức
“học sâu, hiểu rộng” đã thống nhất
tán đồng ý kiến của nhau trong đó
có ý kiến cho rằng, “cái gọi là chủ
nghĩa cộng sản đã là ảo
tưởng!” (theo nguyên văn).
ăn kiện đại hội la liệt đủ thứ
không thể góp ý gì được. Tuyên bố
chung kết luận hội thảo này là dù
không được chấp nhận, nhưng ít
ra hậu thế sẽ biết rằng năm 2010
có một số nhà kinh tế đã nói như
vậy, để họ biết đất nước cũng còn
những trí thức không đến nỗi dốt
nát.
Mặc dù 700 tờ báo tại Việt Nam
tuyệt nhiên không có bất kỳ tờ nào
đăng tin tường thuật về hội thảo
quan trọng này nhưng một file ghi
âm các phát biểu trên được phát
tán trên mạng đã làm thay công
việc đó của báo chí.
Số 43 - Tháng 02/2011
Như vậy, một trong những tiền đề cách quá xa!
quan trọng mà ĐCS đang thi hành
là xây dựng “thời kỳ quá độ” để đi T.L.
lên xã hội XHCN, trong một văn Việt Nam
kiện được Đại hội XI thông qua © 2011 Tạp chí Thanh niên
thành nghị quyết, đã bị bác bỏ bởi PHÍA TRƯỚC
chính đảng viên “trụ cột” của ĐCS. 02/2011
Bài viết là ý kiến của tác giả, không
Lời nhắn cho các bạn trẻ - nhất thiết phản ánh quan điểm của
những người đang phải Phía Trước.
“học cưỡng bức” các môn
chính trị:
Dưới góc nhìn của một sinh viên
từng học các môn này, tôi không
thể không đặt ra những nghi vấn
về luận điểm cho rằng: “CNXH là
xã hội tương lai của loài người”. Vì
những vấn đề cốt lõi của CNXH mà
đến những nhà cao cấp lý luận
chính trị như đã dẫn ở trên đều
chưa thể giải quyết xong, vẫn còn
phải đang bàn cãi thế nhưng hằng
ngày ta vẫn thấy nhan nhản ngoài
đường phố, và cả trong sách vở vô
số các khẩu hiệu mang tính cổ
động “xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Trong khi một kiến trúc sư là
người biết chính xác cách thức và
diện mạo của ngôi nhà mà họ sẽ
xây dựng. ĐCS cũng tự cho mình
là “kiến trúc sư” xây dựng CNXH
nhưng cho đến tận bây giờ, những
câu hỏi mang tính cốt yếu về diện
mạo của CNXH vẫn chưa tìm được
câu trả lời mang tính khoa học thì
những lời tuyên truyền kiểu “tiến
lên CNXH” càng trở nên sáo rỗng.
Họ buộc các bạn phải tin những
điều mà ngay chính họ vẫn chưa
chứng minh được.
Tôi tặng bài viết này cho tất cả các
sinh viên đã – đang và sẽ học
những môn chính trị có liên quan
đến chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ
nghĩa xã hội, v.v...để hiểu được
rằng: bi kịch và hài kịch đều có
thể xảy ra khi mà giữa cuộc đời và
Photo : iZENstein
thuyết giáo vẫn là một khoảng
Trang 25
 KINH TẾ
TỰ DO KINH TẾ TẠI VIỆT NAM
T ự do kinh tế tại Việt Nam
theo Index of Economic Freedom
là 51,6 điểm trong năm 2011,
được xếp vào hạng thứ 139 trong
179 nước. Con số này được tăng
1.8 điểm so với năm ngoái, chủ
yếu phản ánh về tự do tiền tệ và
tự do kinh doanh. Việt Nam được
xếp thứ hạng 30 của 41 quốc gia
trong khu vực châu Á-Thái Bình
Dương, và điểm chung của Việt
Nam vẫn thấp hơn mức trung
bình thế giới và khu vực.
Tận dụng cơ hội hội nhập vào hệ
thống thương mại toàn cầu và
đầu tư, Việt Nam đã biến mình
thành một nền kinh tế định
hướng thị trường cởi mở hơn. Cải
cách đã bao gồm tư nhân
hóa một phần các doanh
nghiệp nhà nước, tự do hoá
chế độ thương mại, và công
nhận ngày càng tăng về
quyền sở hữu tư nhân. Mặc
dù kinh tế toàn vẫn còn
nhiều thách thức, kinh tế
Việt Nam đã có tỷ lệ tăng
trưởng hàng năm trung bình
khoảng 7% trong năm năm qua.
Tuy nhiên, tổng thể về tự do kinh
tế của Việt Nam vẫn còn giới hạn
bởi nhiều yếu tố thể chế quan
trọng. Mặc dù đã nỗ lực cải cách
liên tục, môi trường pháp lý tại
Việt Nam vẫn không đạt hiểu quả
hoặc vẫn còn thiếu minh bạch.
Đầu tư bị cản trở bởi nạn quan
liêu và hệ thống pháp lý không
đáng tin cậy. Doanh nghiệp nhà
nước vẫn còn chiếm khoảng 40%
GDP, cản trở sự tăng trưởng của
các doanh nghiệp tư nhân. Tư
pháp tại đây vẫn còn yếu và dễ
bị ảnh hưởng bởi chính trị, và
nạn tham nhũng vẫn tràn lan
khắp đất nước.
Thể chế
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt
Nam được lãnh đạo bởi một chế
độ độc đoán độc đảng, và phải tự
„đổi mới‟ năm 1986 để hoà nhập
vào con đường của tự do hóa
kinh tế. Trong năm 2007, Việt
Nam đã gia nhập Tổ chức
Số 43 - Tháng 02/2011
Ảnh: Heritage.org
Thương mại Thế giới. Việt Nam
hiện nay tự hào có một trong các
nền kinh tế phát triển nhanh
nhất tại Đông Nam Á, chủ yếu
nhờ vào du lịch và xuất khẩu.
Nhưng mặt khác, Việt Nam còn
gánh thêm vấn đề lạm phát
nghiêm trọng và hiện đang đấu
tranh để thu hút đầu tư nước
ngoài nhiều hơn nữa. Chính phủ
hiện đang tự do hóa dần các lĩnh
vực kinh tế trọng điểm, bao gồm
cả tổ chức tài chính, nhưng đàn
áp chính trị và thiếu tôn trọng
các quyền cơ bản của con người
vẫn là vấn đề rất nghiêm trọng.
Tự do kinh doanh - 61.6 +0.9

So với năm 2010, tự do kinh
doanh năm nay tăng 0.9
điểm. Gần đây Việt Nam có
đã tiến triển trong cải cách
doanh nghiệp và đã đạt
được những kết quả nhất
định. Thủ tục hành chính đã
được sắp xếp hợp lý, và các
khung khổ pháp lý cho các
doanh nghiệp nhỏ đã được
cải thiện đôi chút.
Tự do thương mại - 68.9 
Trung bình thuế quan của Việt
Trang 26
 KINH TẾ
10 nền kinh tế tự do nhất thế giới.
Ảnh: Heritage
Nam là 10,6% trong năm 2007.
Chính phủ đã đạt được một số
tiến bộ trong chế độ tự do hóa
thương mại kể từ khi gia nhập Tổ
chức Thương mại Thế giới vào
năm 2007, nhưng vẫn còn một
số lệnh cấm và hạn chế nhập
khẩu, vẫn còn các rào cản dịch
vụ truy cập thị trường, nhập
khẩu yêu cầu phải cấp phép, các
quy định không minh bạch, nhà
nước được quyền ưu tiên kinh
doanh một số hàng hóa, thực thi
yếu kém quyền sở hữu trí tuệ,
tham nhũng, và hải quan không
thống nhất thêm vào các chi phí
thương mại. Mười điểm bị trừ cho
chỉ số tự do thương mại của Việt
Nam vì các hàng rào phi thuế
quan.
Tự do thuế khoá - 75.9 -0.2
 Tự do đầu tư - 15.0 điểm
Việt Nam thực hiện cải cách thuế
vào tháng Giêng năm 2009. Các
Số 43 - Tháng 02/2011
mức thuế thu nhập
hiện nay là 35%, và
thuế doanh nghiệp là
25%. Dầu khí có đề án
đánh thuế riêng biệt
với mức giá khác nhau,
từ 32% đến 50%. Hiện
Việt Nam không áp
dụng các mức thuế ở
cấp địa phương. Các
loại thuế khác bao gồm
thuế giá trị gia tăng
(GTGT), thuế thừa kế,
và thuế tài sản. Trong Chỉ số của Việt Nam trong vòng 16 năm qua.
những năm gần đây, Ảnh: Heritage
tổng doanh thu thuế
theo phần trăm GDP là 23,6%. tư nước ngoài bị cấm hoặc yêu
cầu phải có chính phủ phê duyệt.
Chi tiêu của chính phủ - 75.1
Điều làm các nhà đầu tư nản lòng
+1.7 
bao gồm bộ máy quan liêu cồng
Trong những năm gần đây nhất, kềnh, quy định không minh bạch,
tổng số chi tiêu chính phủ – bao tham nhũng, và một hệ thống
gồm cả các khoản thanh toán pháp lý không đáng tin cậy và
tiêu thụ và chuyển giao – giảm phức tạp. Người cư trú và người
nhẹ xuống 28,8% GDP. Cuộc không cư trú có thể lập các tài
khủng hoảng toàn cầu vừa qua khoản ngoại tệ, dưới sự hạn chế
cho thấy một số lỗ hổng về cơ và chấp thuận của chính phủ.
cấu trong tài chính của chính phủ Thanh toán và chuyển tiền cũng
và chính quyền buộc phải xem bị hạn chế. Hầu hết các giao dịch
xét lại kế hoạch ngân sách để trong thị trường tiền tệ, các dẫn
cân bằng mức thâm hụt. Tiến bộ xuất, tín dụng thương mại và đầu
trong việc tư nhân hoặc cơ cấu tư trực tiếp đều phải được chính
lại các doanh nghiệp nhà nước là phủ phê duyệt. Tất cả đất đai
cần thiết để giúp tăng sự ổn định thuộc sở hữu của nhà nước.
tài chính.
Tự do tiền tệ - 79.1 điểm
+21.0 
Lạm phát đã tăng cao liên tục,
trung bình 10,9% từ năm 2007
đến 2009. Chính phủ đã điểu
chỉnh giá cả thông qua quy chế
bình ổn, trợ cấp, doanh nghiệp
nhà nước, ngân hàng, và các tiện
ích. Mười lăm điểm đã được khấu
trừ từ chỉ số tự do tiền tệ của
Việt Nam cho các biện pháp bóp
méo giá cả trong nước.
-5.0

Việt Nam so với khu vực và quốc
Trong nhiều lĩnh vực kinh tế, đầu tế. Ảnh: Heritage
Trang 27
 KINH TẾ
Chỉ số so sánh giữa Việt Nam, Hàn Quốc và Thái Lan trong 15 năm
Tự do tài chính - 30 điểm 
Hiện nhà nước vẫn còn tham gia
sâu vào lĩnh vực tài chính kém
phát triển. Ít hơn 20% dân số có
tài khoản ngân hàng. Các khoản
cho vay của ngân hàng nhà nước
là tập trung vào các doanh nghiệp
lớn của nhà nước, và lãi suất có
thể được trợ cấp. Mặc dù có số
lượng lớn các ngân hàng nhỏ
nhưng bốn ngân hàng chính nhà
nước kiểm soát cho vay nhiều
nhất. Quy chế, giám sát, và các
khoản vay không hoàn thành được
ước tính đến nay cao hơn mức báo
cáo khoảng 2%. Thị trường chứng
khoán đang dần mở rộng. Trong
năm 2008, bốn ngân hàng được
phép khởi động các công ty con
thuộc sở hữu 100% vốn nước
ngoài, và tư nhân hoá một phần
của nhà nước Vietin Bank đã được
hoàn thành trong năm 2009.
Quyền sở hữu tài sản - 15
điểm 
Việt Nam chỉ thành lập được
những nguyên tắc sơ đẳng trong
việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản.
Một trong ba nhánh quyền hành,
nhánh toà án hiện nay không phải
là cơ quan độc lập, và tham
nhũng thường rất phổ biến. Các 10 nền kinh tế tự do nhất khu vực
hợp đồng được thực thi một cách
Ảnh: Heritage
yếu ớt và giải quyết tranh chấp có trách nhiệm và các phương tiện
thể mất nhiều năm. Tất cả đất đai
thuộc sở hữu của nhà nước,
nhưng người nước ngoài có thể
thực hiện giao dịch bất động sản.
Đầu tư nước ngoài có thể thuê đất
trong thời gian 50 năm, hoặc lên
đến 70 năm ở một số vùng nghèo.
Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ Tự do lao động - 68.2 điểm -
0.2 
Đông Nam Á. Ảnh: Heritage
Số 43 - Tháng 02/2011
cũng rất phổ biến.
Tự do từ tham
nhũng - 27 điểm 
Tham nhũng được coi
là rất phổ biến tại
nước này. Việt Nam
đứng thứ 120 trong số
180 quốc gia về chỉ số
minh mạch trong năm
2 0 0 9 , t h e o
T r a n s p a r e n c y
International‟s
Corruption Perceptions
Index. Tham nhũng ở
qua.
Việt Nam phần lớn do
sự thiếu minh bạch,
truyền thông tự do, cũng như mức
lương quá thấp cho các quan chức
chính phủ và thiếu hệ thống tổ
chức. Một nhầm lẫn chồng chéo
của các điều luật quy định và thủ
tục hành chính đã tạo cơ hội cho
tham nhũng.
Thị trường lao động Việt Nam vẫn
còn tương đối cứng nhắc. Chi phí
không lương để nhận một công
nhân là vừa phải, nhưng sa thải
một nhân viên thường rất khó
khăn. Trong những năm gần đây,
chính phủ đã tăng mức lương tối
thiểu trong các doanh nghiệp
trong nước và doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài, một phần
để giảm bớt tình trạng bất ổn lao
động. Bắt đầu từ năm 2010, một
mức lương tối thiểu duy nhất trên
toàn quốc sẽ được áp dụng cho tất
cả các doanh nghiệp.
Hồng Phúc chuyển ngữ
Sài Gòn, 05/02/2011
Nguồn: 2011 Index of
Economic Freedom
Trang 28
 TÌM HIỂU LUẬT PHÁP Số 43 - Tháng 02/2011

ĐẢNG DÂN CHỦ VIỆT NAM: TẠI SAO VIỆT NAM CẦN
SỬA ĐỔI CĂN BẢN VÀ TOÀN DIỆN HIẾN PHÁP?
Nguyễn Sĩ Bình và Ban Nghiên cứu Hiến pháp

LTS: Ngày 31 tháng 12 năm 2010, Đảng Dân Chủ Việt Nam công bố hai văn bản về các đề xuất cho một Hiến
pháp của toàn dân. Văn bản thứ nhất là các phân tích về những thiếu sót của Hiến pháp 1992, từ các nhận
định của các chuyên gia và dư luận trong nước được tổng hợp lại, và từ góc nhìn của Ban nghiên cứu Hiến
pháp của Đảng Dân Chủ. Văn bản thứ hai đề xuất các nguyên tắc mà một bản Hiến pháp của toàn dân cần
phải có: một cơ chế tam quyền phân lập, sự phân quyền và kiểm soát giữa Trung ương và địa phương, các
điều khoản về quyền con người, và một Tòa án Hiến pháp. Với sự cố vấn của các chuyên gia về thiết kế Hiến
pháp dân chủ, các đề xuất này được thiết kế để phù hợp với tình hình hiện tại của Việt Nam, chọn lọc những
yếu tố có thể phát triển, và đề xuất cải cách lũy tiến những thiết chế và nguyên tắc không còn phù hợp. Phần
phụ lục của văn bản thứ hai là bản đề xuất các điều khoản nhân quyền chi tiết, dưới dạng song ngữ Anh-Việt,
để làm nền tảng cho các thảo luận và góp ý.
Tạp chí Thanh niên PHÍA TRƯỚC xin đăng tải các đề xuất Hiến pháp này để rộng đường dư luận trong các
cuộc thảo luận đa chiều. Tiếp theo trong bài Tại sao Việt Nam cần sửa đổi căn bản và toàn diện Hiến
pháp đã đăng trên số 42, PHÍA TRƯỚC tiếp tục gửi đến quý độc giả các nhận định của chuyên gia lý do vì
sao Hiến pháp 1992 không đáp ứng nhu cầu thời đại.

Nhu cầu về cơ chế tam quyền
phân lập thay vì tập trung dân
chủ trong thời đại mới
Dư luận và chuyên gia hiện nay
cũng lên tiếng đòi hỏi một cơ chế
tam quyền phân lập thay vì phân
công phân nhiệm trong hệ thống
quyền lực tập trung. Nhưng liệu có
thể có tam quyền phân lập trong
khi vẫn lấy nguyên tắc tập trung
dân chủ làm nền tảng? Chúng tôi
cho rằng để đạt được ý nguyện về
một Nhà nước pháp trị với nguyên
tắc tam quyền phân lập để kiểm
soát và cân bằng quyền lực, cần
xem lại nguyên tắc tập trung dân
chủ. Nguyên tắc tập trung dân chủ
về bản chất ban đầu là nguyên tắc
tổ chức của một mô hình đảng
chính trị. Nhưng tổ chức Nhà nước
không phải là tổ chức đảng phái và
lịch sử đã chứng minh tổ chức Nhà
nước cần đảm bảo kiểm soát và
cân bằng quyền lực, để Nhà nước
không lấn lướt quyền làm chủ của
Nhân dân và không áp đặt kiểm
soát toàn trị lên đời sống kinh tế,
văn hóa, xã hội.
Nguyên tắc tập trung dân chủ – chức chính trị của đảng cộng sản,
nguyên tắc chính trị kế thừa từ mô nguyên tắc tập trung dân chủ này
hình Sô-viết
Về cấu trúc hệ thống chính quyền
mà bản Hiến pháp hiện nay quy
định, bản Hiến pháp hiện nay dựa
trên một mô hình không hề tương
thích với Nhà nước pháp trị và dân
chủ. Sự không tương thích này bắt
nguồn từ nguyên tắc nền tảng –
nguyên tắc tập trung dân chủ.
Nguyên thủy là một nguyên tắc tổ
đã được áp dụng vào tổ chức quyền
lực Nhà nước để tập trung quyền
lực vào tay Đảng Cộng Sản Việt
Nam, và biến đảng duy nhất này
trở thành quyền lực tối cao trên
thực tế, đứng trên cả các thiết chế
Nhà nước hiến định, kể cả Quốc
hội.
Kể từ Hiến pháp 1959, nguyên tắc
tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ
chức Nhà nước cơ bản của Nhà
nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.[xx] Điều 6 Hiến pháp
1992 quy định: “Quốc hội, Hội đồng
nhân dân và các cơ quan khác của
Nhà nước đều tổ chức và hoạt động
theo nguyên tắc tập trung dân
chủ.”
Thế nào là nguyên tắc tập trung
dân chủ? Trước tiên, cần khẳng
định rằng nguyên tắc dân chủ tập
trung là nguyên tắc tổ chức của
đảng cộng sản – Đảng Cộng Sản
Liên xô và được Đảng Cộng Sản
Việt Nam sao chép lại. Nguyên tắc
này tập trung quyền lực về Trung
ương, cụ thể là Bộ chính trị đảng
cộng sản: “Cá nhân đảng viên phải
phục tùng tổ chức và kỷ luật của
đảng, thiểu số phục tùng đa số, tổ
chức cấp dưới phục tùng tổ chức có
thẩm quyền cấp trên, toàn đảng

Trang 29
 TÌM HIỂU LUẬT PHÁP
phục tùng Trung ương.” Trên lý
thuyết, các đảng viên có quyền
“thảo luận một cách dân chủ thẳng
thắn các công việc của đảng”
nhưng phải chấp hành nghị quyết
của đảng ngay cả khi có điểm
không đồng ý. “Yếu tố “tập trung”
của nguyên tắc này đòi hỏi sự thực
thi không điều kiện các quyết định
của cấp trên bởi cấp dưới, và các
quyết định của đa số bởi thiểu số.
Yếu tố “dân chủ” là sự bầu cử các
lãnh đạo đảng ở mỗi cấp bởi đại hội
đại biểu. Tuy vậy, trên thực tế, mặt
“dân chủ” của tập trung dân chủ
chỉ là hình thức, trong đó quá trình
bầu cử chỉ là hợp thức hóa kết quả
đã rồi của sự cố vấn và thương
thuyết bởi các lãnh đạo hạt nhân
và các cấp lãnh đạo cao nhất của
đảng.”[xxi]
Nguyên tắc tập trung dân chủ đã
đặt đảng duy nhất lãnh đạo lên
trên các cơ quan Nhà nước Hiến
định. Thứ nhất, tập trung dân chủ
là sự phân nhiệm (phân công
nhiệm vụ) giữa ba nhánh lập pháp,
hành pháp, tòa án – cả ba nhánh
quyền lực đều hoạt động dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng Sản. Thứ
hai và quan trọng hơn cả, nguyên
tắc tập trung dân chủ được thực
hiện qua cơ chế song trùng – ở cả
trung ương và chính quyền địa
phương, mỗi cơ quan Nhà nước đều
có một đơn vị đảng với các đảng
viên nắm các vị trí then chốt của cơ
quan Nhà nước đó. Vì các đảng
viên này phải tuân thủ nguyên tắc
tập trung dân chủ và phục tùng cấp
trên và Trung ương, Đảng Cộng
Sản trở thành cơ quan quyền lực
của các cơ quan Nhà nước đó. Sự
mập mờ này dẫn đến hiện tượng
chồng tréo giữa trách nhiệm và
thẩm quyền của các cơ quan nhà
nước và cơ quan đảng, giữa các
văn bản pháp luật do các cơ quan
nhà nước ban hành và nghị quyết,
chỉ thị của Đảng Cộng Sản. Hiến
pháp quy định Quốc hội là cơ quan
quyền lực tối cao, có quyền sửa đổi
Hiến pháp, thế nhưng vấn đề sửa
đổi Hiến pháp phải chờ nghị quyết
của Đảng, như một giáo sư thuộc
Hội đồng lý luận Trung ương từng
phát biểu: “Về nguyên tắc, bổ sung
được cương lĩnh 1991 [của Đảng
Cộng Sản Việt Nam] thì sẽ mở
đường cho sửa đổi Hiến pháp và
những cải cách mạnh mẽ hơn về
thể chế.”[xxii] Rõ ràng, đảng lãnh
đạo đứng trên Hiến pháp và Quốc
hội.
Nhận xét này một lần nữa được
khẳng định bởi cựu Chủ tịch Quốc
Hội Nguyễn Văn An, một người đã
có nhiều kinh nghiệm thực tiễn
trong hệ thống: “Hiến pháp và
Pháp luật đã ghi rất rõ: Nhà nước
ta là Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa, pháp luật là tối thượng.
Song trong thực tiễn thì không ít
trường hợp chỉ thị, nghị quyết của
Đảng mới là tối thượng. Thực chất
chúng ta có hai hệ thống quyền lực
song song, đó là hệ thống của
Đảng và hệ thống Nhà nước đi kèm
theo là hai hệ thống tòa nhà của
hai cơ quan đảng và nhà nước cồng
kềnh chưa từng có. Đây là mô hình
của cộng hòa Xô Viết. Thông lệ
quốc tế không có như vậy. Quốc
hội là nhánh lập pháp có quyền lực
cao nhất, song cũng còn nhiều hình
thức, thực chất là Trung ương, Bộ
Chính trị quyết. Chính phủ là nhánh
hành pháp song cũng rất yếu, chủ
yếu là chấp hành chỉ thị nghị quyết
của Đảng. Chủ tịch nước từ chỗ tập
trung thực quyền như khi Bác Hồ
đảm nhận, ngày nay đã dần trở
thành hình thức, nghi lễ. Quyền
của nguyên thủ quốc gia bị phân
tán ra làm ba nơi, ba người nắm
giữ, đó là Tổng Bí thư thống lĩnh
lực lượng vũ trang, Thủ tướng đứng
đầu Chính phủ, Chủ tịch nước đại
diện cho Nhà nước về đối nội và đối
ngoại nhưng không thực quyền.
Tòa án là nhánh tư pháp lại càng
yếu thế. Cả ba nhánh quyền lực
đều đặt dưới sự lãnh đạo thống
nhất của Ban lãnh đạo Đảng (Bộ
Chính trị – Ban Chấp hành Trung
ương). Quyền lực nhà nước được
Số 43 - Tháng 02/2011
phân công ra làm ba nhánh song
lại thống nhất ở nơi Đảng. Vậy,
Đảng trở thành ông vua tập thể rồi.
Không phải dân chủ nữa mà là
đảng chủ rồi. Mô hình của cộng hòa
Xô Viết là như vậy.”[xxiii]
Sự lỗi thời của nguyên tắc tập
trung dân chủ trong nền kinh tế thị
trường và thời đại toàn cầu hóa
Bàn về sự “ưu việt,” đúng, sai của
nguyên tắc tập trung dân chủ như
là một nguyên tắc tổ chức chính trị
của một đảng phái không phải là
mục tiêu và cũng không nằm trong
khuôn khổ của bản đề xuất này.
Điều chúng tôi muốn nhấn mạnh là
nguyên tắc dân chủ tập trung
không thể là nguyên tắc tổ chức
nhà nước trong một nhà nước dân
chủ và pháp trị. Đảng Cộng Sản
Việt Nam có thể chọn bất kỳ
nguyên tắc nào họ muốn cho tổ
chức của họ. Thế nhưng, tổ chức
Nhà nước không phải là một tổ
chức đảng phái và nguyên tắc dân
chủ tập trung không thể được áp
đặt như nguyên tắc tổ chức Nhà
nước mà không được nhân dân
phúc quyết. Bản chất của cách tổ
chức này không khác gì cách tổ
chức của triều đình phong kiến –
thay vì quyền lực tập trung vào
một người là nhà vua, nay quyền
lực tập trung vào một nhóm người
là lãnh đạo đảng, để Đảng Cộng
Sản trở thành “ông vua tập thể”
như cựu chủ tịch Quốc hội Nguyễn
Văn An đã nêu.
Thế nhưng, theo chúng tôi, thứ
nhất, quyền lực Nhà nước cần được
phân tán để có kiểm soát và đối
trọng, thay vì tập trung vào bất kỳ
một cơ quan hay một nhóm người
nào. Thứ hai, mỗi nhánh quyền lực
Nhà nước phải chịu trách nhiệm
trước nhân dân hoặc đại biểu của
nhân dân, chứ không phải trước
bất kỳ một cơ quan chính trị “Trung
ương” nào. Đặc biệt, nền kinh tế
thị trường đòi hỏi cơ chế Nhà nước
phù hợp để vận hành lành mạnh và
phát triển thịnh vượng, như giảng
viên luật Bùi Ngọc Sơn đã viết:
Trang 30
 TÌM HIỂU LUẬT PHÁP
“Nhà nước pháp quyền và kinh tế
thị trường luôn song hành với nhau.
Chính quyền không thể điều hành
hiệu quả nền kinh tế thị trường nếu
chính quyền đó không tôn trọng
các chuẩn mực pháp quyền. Ngược
lại, một nhà nước cực quyền toàn
trị không thể chấp nhận kinh tế thị
trường. Vì vậy, để thúc đẩy cho
kinh tế thị trường phát triển, xã hội
thịnh vượng hơn, những sửa đổi
hiến pháp trong tương lai phải định
hướng chính quyền vào các chuẩn
mực pháp quyền [...]: tôn trọng
các quyền con người, phân công
quyền lực, tài phán hiến pháp, tư
pháp độc lập, chính quyền minh
bạch và trách nhiệm…”[xxiv] Các
chuẩn mực này rõ ràng không có
được trong một cơ chế tập trung
dân chủ.
Nhiều trí thức trong nước đã lên
tiếng thẳng thắn đòi thay đổi “cơ
chế” tập trung dân chủ này. Giáo
sư Trần Đình Bút[xxv] trong một
bài viết trên báo pháp luật thành
phố năm 2006, nhận định: “Bộ máy
quản lý nhà nước của nước ta hiện
nay chỉ là một bộ phận trong thể
chế quản lý của đất nước, đặt dưới
sự lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối
của Đảng Cộng Sản Việt Nam, như
điều 4 Hiến pháp đã quy định, coi
đó là một nguyên tắc cơ bản.
Nguyên tắc này hoàn toàn cần thiết
trong điều kiện những cuộc chiến
tranh quyết liệt một mất một còn
trước kẻ thù của dân tộc, nhưng
trong điều kiện xây dựng kinh tế,
chuyển sang kinh tế thị trường, hội
nhập kinh tế quốc tế cần phải xem
lại. Nếu tiếp tục vận dụng nguyên
tắc này như thời gian qua thì khó
có thể hy vọng đổi mới, hoàn thiện
tổ chức hoạt động của bộ máy Nhà
nước một cách có hiệu quả.”[xxvi]
Một chế độ dân chủ “của dân, do
dân, vì dân” phải lấy ý chí và
nguyện vọng của nhân dân làm nền
tảng, trong đó quyền lực Nhà nước
phải do nhân dân thỏa thuận trao
cho qua bầu cử tự do và công
bằng. Như giáo sư Trần Đình Bút
Số 43 - Tháng 02/2011
đã khẳng định: “đã là Nhà nước tư pháp Nguyễn Đình Lộc khẳng
pháp quyền thì pháp luật là trên định: “Khi phê phán tam quyền
hết. Nhà nước chịu sự chi phối của phân lập, ta không thấy được công
pháp luật, hoạt động của đảng lao của những người phát hiện ra
cũng chịu sự chi phối của pháp có ba thứ quyền trong một nhà
luật… Đảng không thể đặt mình nước. Chúng ta đã nhìn thuần túy
trên pháp luật vì đó là ý nguyện từ góc độ giai cấp mà không thấy
của nhân dân.”[xxvii] rằng đó là một hiện tượng xã hội có
tính khách quan. Nó tồn tại như thế
Tam quyền phân lập – cơ chế nhà
thì nó phải thể hiện dưới ba phương
nước tiến bộ của nhân loại bảo đảm
thức đó và phải có sự phân công thì
chủ quyền tối cao của Nhân dân
nó mới phát triển được.”[xxviii]
Các tư tưởng về một khế ước xã hội
Đến thời điểm này, nhận thức về
trong đó nhân dân trao quyền cho
nhu cầu phân công quyền lực để có
Nhà nước và hạn chế quyền lực
kiểm soát và đối trọng đã không
Nhà nước khởi nguồn từ Thomas
còn là một tư duy mới mẻ tại Việt
Hobbes, John Locke, Jean Jacques
Nam. Cựu chủ tịch Quốc hội
Rousseau – các nhà tư tưởng lỗi lạc
Nguyễn Văn An đã diễn tả nhu cầu
của châu Âu vào thế kỷ 17, 18.
tam quyền phân lập thật mạch lạc,
Nhưng Montesquieu mới chính là
thuyết phục khi bàn về việc sửa đổi
cha đẻ của lý thuyết tam quyền
Hiến pháp vào năm 2011. Một
phân lập. Trong tác phẩm Vạn pháp
trong ba nhu cầu cốt lõi của việc
tinh lý, kết quả của hai mươi năm
sửa đổi Hiến pháp, theo ông, là
trời đằng đẵng quan sát, nghiên
“vấn đề phân công và kiểm soát
cứu, suy ngẫm, ông đã mô tả và
quyền lực Nhà nước.” Ông phân
phân tích cách tổ chức chính quyền
tích tiếp: “Phân công phải hướng tới
nước Anh, sự phân chia quyền lực
cân bằng tương đối, phải rõ ràng,
Nhà nước vào các cơ quan khác
rành mạch; kiểm soát phải có chế
nhau, cũng như sự kiểm soát và đối
tài, phải chặt chẽ, hiệu lực. Phân
trọng giữa các cơ quan đó để làm
công phải cân bằng thì mới có khả
nên một cơ chế Nhà nước hiệu quả
năng kiểm soát hiệu lực, kiểm soát
nhưng tránh được lạm quyền. Công
hiệu lực nằm ngay trong sự phân
trình này xuất phát từ mối ưu tư về
công công bằng. Nhìn lại lịch sử của
sự tập quyền của chế độ quân chủ
thể chế quân chủ cho thấy, quyền
chuyên chế nước Pháp, đất nước
lực tập trung vào nhà Vua, mà
của ông, nơi cả ba quyền hành
quyền lực bao giờ cũng có xu
pháp, lập pháp, tòa án tập trung
hướng lạm quyền, thoái hóa… Do
vào tay nhà Vua. Thuyết tam quyền
đó mà triều đại nào lên, lúc đầu
phân lập của ông đã có ảnh hưởng
thường là được lòng người, sau lại
sâu rộng, đặc biệt là cuộc cách
thoái hóa, lại bị triều đại sau thay
mạng Mỹ, nơi bản Hiến pháp đầu
thế. Những sự thay thế đó thường
tiên trên thế giới được soạn thảo
diễn ra khi triều đại cũ đã quá thối
năm 1787 và thông qua năm 1788
nát, quá cản trở sự phát triển của
với nguyên tắc tam quyền phân lập
xã hội và thường bị thay thế bằng
là nền tảng của cấu trúc quyền lực
bạo lực. Chính vì thế mà thể chế
Nhà nước.
cộng hòa hay dân chủ cộng hòa đã
Nhận xét về xu hướng tiến gần đến áp dụng sự phân công cân bằng và
cách tổ chức Nhà nước tam quyền kiểm soát quyền lực để chống độc
phân lập trong một thập niên trở lại quyền, hạn chế sự lạm quyền và
đây và trả lời câu hỏi của báo chí khi cần thì thay thế ê kíp cầm
liệu điều này có mâu thuẫn với quyền một cách chủ động, kịp thời,
những chỉ trích lâu nay rằng đó chỉ thông qua tranh cử nghị viện.
là “một hình thức dân chủ giả hiệu Quyền lực dưới thể chế cộng hòa
của tư sản,” nguyên Bộ trưởng Bộ
Trang 31
 TÌM HIỂU LUẬT PHÁP
hay dân chủ cộng hòa không tập
trung vào một người hay một lực
lượng, cơ quan nào, mà phân công
tương đối cân bằng cho ba cơ
quan: Lập pháp, Hành pháp và Tư
pháp (Quốc hội – Chính phủ – Tòa
án): Quốc hội là cơ quan lập pháp
cao nhất, Chính phủ là cơ quan
hành pháp cao nhất, và Tòa án là
cơ quan xét xử cao nhất.”[xxix]
quan trọng trong Hiến pháp nhằm
tránh sự lạm quyền và thoái hóa
mà trong thể chế quân chủ chuyên
chế đã bất lực. Tất nhiên không thể
nói tuyệt đối được, vì thể chế nào
cũng phải thông qua con người cụ
thể. Nhưng có một cơ chế cân bằng
và kiểm soát quyền lực cho ba cơ
quan Nhà nước, sẽ tốt hơn rất
nhiều so với cơ chế tập trung quyền
Số 43 - Tháng 02/2011
TICS OF BUREAUCRATIC SOCIALISM 101-02
(Cornell University Press, 1993).
[xxii] VnExpress, Sửa Đổi Hiến Pháp – Hãy
Lắng Nghe Mệnh Lệnh Cuộc Sống,
17/10/2007 (phỏng vấn Giáo sư Hoàng Chí
bảo, Ủy viên thư ký thường trực, Hội đồng
Lý luận Trung ương – cơ quan thuộc Bộ
chính trị).
[xxiii] TuanVietnam – Vietnamnet, Nguyên
Chủ tịch Quốc hội khuyến nghị đổi mới hệ
thống chính trị, 2010.

Phân tích tiếp về nhu cầu hiện tại
của Việt Nam, ông cho rằng:
“Nghiên cứu kỹ các Hiến pháp sửa
đổi sau này (1959, 1980, 1992) thì
thấy rằng những quy định để cân
bằng và kiểm soát quyền lực lại
không được rõ ràng và cân bằng
như Hiến pháp 1946. Ví dụ, Quốc
hội có quyền lập Hiến, điều đó có
nghĩa rằng quyền lực của Quốc hội
vượt trội quá lớn so với các cơ quan
hành pháp và tư pháp. Quốc hội có
quyền phân công quyền lực cho cả
các cơ quan hành pháp và tư pháp,
và cho cả chính mình. Đúng ra,
quyền lập Hiến phải là quyền của
Dân chứ không phải của Quốc hội.
lực vào một ông vua, hoặc vào bất
kỳ một lực lượng, một cơ quan nào
khác. Cân bằng và kiềm soát quyền
lực là một sự tiến bộ về khoa học
và nghệ thuật cầm quyền, là một
bước tiến của văn minh nhân loại
về quyền lực nhà nước. Chính vì
vậy, sửa đổi bổ sung Hiến pháp lần
này phải quan tâm để làm rõ ràng
hơn, hoàn thiện tốt hơn sự phân
công cân bằng và kiểm soát quyền
lực Nhà nước.”[xxxi]
Cựu chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn
An, một cách thuyết phục, đã nói
thay rất nhiều người về nhu cầu
cần có cơ chế kiểm soát và cân
bằng quyền lực trong hoàn cảnh cụ
[xxiv] Bùi Ngọc Sơn, Một Hiến pháp hoàn
hảo hơn, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp,
2010.
[xxv] Giáo sư kinh tế Trần Đình Bút là phó
chủ tịch Hội khoa học Kinh tế và Quản lý
Thành phố Hồ Chí Minh, thành viên Ban
nghiên cứu của Thủ tướng chính phủ Việt
Nam,
[xxvi] BBC Việt ngữ, Cần Xem Lại Điều 4
Hiến pháp, 29/03/2006.
[xxvii] BBC Việt ngữ, Cần Xem Lại Điều 4
Hiến pháp, 29/03/2006.
[xxviii] SGTT, Phỏng vấn ông Nguyễn Đình
Lộc – Khi phê phán tam quyền phân lập:
đúng hay sai?, 2007.
[xxix] TuanVietnam, Cựu chủ tịch Quốc hội
bàn việc sửa Hiến pháp, 2010.
[xxx] Id.

Do đó mà quyền của Dân cũng bị
phân tán và yếu thế, không đúng
với quyền của người làm chủ. Hoặc
quyền của nguyên thủ quốc gia bị
phân tán ở ba nơi, điều đó cũng có
nghĩa là quyền lực của cơ quan
hành pháp quá yếu thế so với cơ
quan lập pháp. Còn quyền lực của
cơ quan tư pháp thì sao? Trong
thực tiễn thì nó yếu thế hơn các cơ
quan lập pháp và hành pháp và còn
bị chi phối trong xét xử. Chúng ta
dễ dàng nhận thấy rằng, phân công
quyền lực không cân bằng, không
rõ ràng thì sự kiểm soát sẽ không
có hiệu lực và hiệu quả. Tình trạng
tham ô, lãng phí, quan liêu, cơ hội
là những biểu hiện của sự lạm
quyền và thoái hóa quyền lực rõ
ràng nhất. Nó cũng là hậu quả của
sự phân công và kiểm soát quyền
lực chưa được cân bằng như quy
định của Hiến pháp 1946.”[xxx]
Từ nhận định thực tế đó, ông
khẳng định: “Cân bằng và kiểm
soát quyền lực là một cơ chế cực kỳ [xxi] GARETH PORTER, VIETNAM: THE POLI-
thể của Việt Nam hiện nay. [xxxi] Id.
Còn tiếp...
Ngày 31 tháng 12 năm 2010 Nguồn: Đảng Dân Chủ Việt Nam
www.ddcvn.info
Đảng Dân Chủ Việt Nam
Nguyễn Sĩ Bình và Ban Nghiên
cứu Hiến pháp Xem Phần II: Bản đề xuất
khung Hiến pháp của toàn dân
với các điều khoản về quyền
Ban Nghiên cứu Hiến pháp: Thạc
con người
sĩ Nguyễn Thị Hường, Luật sư
Nguyễn Tường Bá, Thạc sĩ Nguyễn
Quốc Ánh, Thạc sĩ Nguyễn Hùng Tải về máy bản PDF:
Việt, Luật sư Trần Minh Quốc, Luật
sư Nguyễn Xuân Phước, và các PHẦN I - TẠI SAO VIỆT NAM
cộng sự. CẦN SỬA ĐỔI CĂN BẢN VÀ
TOÀN DIỆN HIẾN PHÁP
PHẦN II - BẢN ĐỀ XUẤT KHUNG
[xx] Điều 4 Hiến pháp 1959: “Tất cả quyền
HIẾN PHÁP CỦA TOÀN DÂN VÀ
lực trong nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
đều thuộc về nhân dân. Nhân dân sử dụng CÁC ĐIỀU KHOẢN VỀ QUYỀN
quyền lực của mình thông qua Quốc hội và CON NGƯỜI
Hội đồng Nhân dân các cấp do nhân dân bầu
ra và chịu trách nhiệm trước nhân dân. Quốc
hội, Hội đồng Nhân dân các cấp và các cơ
quan Nhà nước khác đều thực hành nguyên
tắc tập trung dân chủ.”

Trang 32
 VĂN HÓA– NGHỆ THUẬT Số 43 - Tháng 02/2011

Đ
ã mười mấy năm nay,
nghệ nhân Nông Văn
Nhay được cộng đồng
người Thái Trắng ở Mường So,
Phong Thổ, Lai Châu gọi bằng
cái tên mộc mạc là “Ông Tính
tẩu”. Giới văn nghệ sĩ thì gọi
ông bằng một cái tên mĩ miều
hơn – “Người Giữ Hồn Tính
tẩu”. Quả thực, với nỗ lực
không ngừng, bằng một niềm
tâm huyết và khát khao phải
làm sao để cho cây Tính tẩu
của người Thái Trắng ở Mường
So không mất đi giá trị đích
thực của nó nên từ nhiều năm
nay, ông đã dành hầu hết thời
gian, sức lực cho “nhiệm vụ
cao cả” này.
Gặp nghệ nhân Nông Văn Nhay
vào trung tuần tháng bảy ở thị
trấn Phong Thổ – trong căn nhà
nhỏ nép bên góc chợ ồn ào với
bao cảnh mua bán. Ông đang
cặm cụi tỉa tót tỉ mỉ những thanh
gỗ dài. Cạnh đó là một đống ngổn
ngang nào vỏ bầu, dây cước; nào
hộp vecni và vài công cụ chế tác
đồ gỗ thô sơ. Ông tươi cười đón
tiếp chúng tôi mà vẫn không thu
dọn đống đồ nghề của mình.
Ông nói: “Bận quá các anh ạ!
đang vội làm đàn để chuẩn bị cho
khóa truyền dạy các bản nhạc
Tính tẩu cổ truyền của cha ông.
Chúng sắp mất rồi, may mà có tài
trợ”. Nhìn khuôn mặt nhễ nhại mồ
hôi với những vết nhăn hằn trên
trán, trên má mà vẫn tươi rói một
nụ cười rạng rỡ, chúng tôi biết
ông đang vui lắm.
Qua trò chuyện, chúng tôi được
biết, ông vừa được Quỹ Đan mạch
phê duyệt tài trợ dự án khôi phục
và bảo tồn các bản nhạc đàn tính
cổ truyền của người Thái Trắng ở
xã Mường So, số tiền không lớn
nhưng cũng đủ để ông trang trải
cho việc mua vật liệu làm đàn,
bồi dưỡng nghệ nhân và các học
viên tham gia khóa truyền dạy.
Vừa tiếp chúng tôi, ông vừa cặm
cụi làm tiếp công việc đang dở
dang. Ông tự hào nói với chúng
tôi: “với người Thái Trắng ở
Mường So, Tính tẩu có địa vị
“chúa tể” trong các sinh hoạt âm
nhạc dân gian và là vật tuỳ thân
của thanh niên xưa. Tính tẩu xuất
hiện trong hầu hết các thể loại
âm nhạc chỉ trừ hát đồng giao và
hát trong các nghi lễ toàn mường.
Toàn bộ cây đàn được làm từ
nguyên liệu có sẵn, dễ kiếm ở
ngay địa phương. Một cây đàn tốt
thì cần đàn phải được làm bằng
gỗ nhẹ, dẻo, thớ quánh, thường là
gỗ thừng mực, tiếng Thái gọi là
mạy măn hoặc mạy tin pết. Cần
đàn có chiều dài “9 nắm tay”. Bầu
cộng hưởng làm từ nửa dưới của
quả bầu hình be rượu, đã để khô
già, có đường kính từ 17 – 20 cm,
vỏ dày 2 – 3 mm. Mặt đàn không
quy định loại gỗ, nhưng phải chọn
thứ gỗ nhẹ, đều thớ, không có
mấu, sẹo và phải được làm thật
mỏng, bào thật nhẵn”.
Nét mặt ông trầm lại, ông nói: “ở
Mường So bây giờ hầu hết thanh
niên không biết chơi Tính tẩu.
Những người biết chơi đàn hầu
hết đều ở lứa tuổi cao niên và
trung niên, số người thạo chơi
đàn thì ngày càng vắng bóng.
Sinh hoạt văn hóa văn nghệ của
người Thái Trắng nơi đây ngày
càng vắng dần cây đàn này. Đau
đớn thay, ở các hội diễn văn nghệ
quần chúng, Tính tẩu cũng lên
sân khấu nhưng không phải với tư
cách là một nhạc cụ mà lại trở
thành một đạo cụ dùng cho múa”.

NHỮNG NỖ LỰC MỚI

TRONG VIỆC BẢO TỒN
VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ
NGHỆ THUẬT
TÍNH TẨU CỦA
NGHỆ NHÂN
NÔNG VĂN NHAY
Bài và ảnh: Tiểu Phong

Trang 33
 VĂN HÓA– NGHỆ THUẬT Số 43 - Tháng 02/2011
Để “cứu vãn” thực trạng này, từ lựa chọn ở mỗi bản từ một đến theo ông “không có hồi kết thúc”.
sau khi thôi đảm nhiệm vị trí Phó hai người đã biết chơi Tính tẩu để Hôm nay, nghệ nhân Nông Văn
Phòng Văn hóa – Thông tin huyện truyền lại cho họ bí quyết của Nhay gọi điện hồ hởi thông báo
Phong Thổ, nghệ nhân Nông Văn những ngón đàn và những bản với tôi lớp truyền dạy đã được tổ
Nhay đã nghiên cứu đóng mới nhạc cổ xưa, cả những bản nhạc chức trong thời gian 9 ngày tại
những cây Tính tẩu. Ông cho biết, mà theo ông thì từ sau giải phóng nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng
mới đầu việc làm Tính tẩu gặp đến nay không có ai chơi nữa. bản Vàng Pheo và đã thành công
nhiều khó khăn do ông chưa thạo Mong muốn của ông là sau khóa tốt đẹp, ông còn gửi tặng tôi cả
cách làm. Những cây Tính tẩu ban học này, mỗi bản ở Mường So đều một cuốn Photos album nhật ký
đầu tuy đúng về kiểu dáng, mẫu có những “nghệ nhân” biết chơi lớp học nữa.
mã nhưng âm thanh thì cái đục, và có thể chơi hay những bản
Chúc mừng nghệ nhân Nông Văn
cái đanh, cái thì đánh không ra nhạc Tính tẩu cổ truyền để họ
Nhay và chúng tôi hy vọng ông sẽ
tiếng. Nhưng “có công mài sắt, có truyền dạy lại cho thế hệ trẻ tiếp
có nhiều đóng góp hơn nữa cho
ngày nên kim”; và giờ đây những theo.
việc bảo tồn và phát huy giá trị di
cây đàn của ông đã là một sản
Chia tay nghệ nhân Nông Văn sản văn hóa, văn nghệ dân tộc
phẩm được ưa chuộng. Tiếng tăm
Nhay, chúng tôi vẫn không khỏi Thái.
về “Ông Tính Tẩu” đã nức tiếng
băn khoăn về những hoài bão, ấp
không chỉ với người Thái ở Mường T. P.
ủ tuy nhỏ nhoi nhưng đầy ý nghĩa
So mà còn vang đi khắp nơi, nhất © 2011 Tạp chí Thanh niên
của một người “Chiến sĩ văn hóa”
là ở các thành phố lớn, nơi có PHÍA TRƯỚC
đã cống hiến hết tuổi thanh xuân
những nhà khoa học về dân tộc
của mình cho ngành văn hóa của
học, văn hóa dân gian quan tâm
nước nhà. Và nay, khi đã bước
đến Di sản văn hóa Thái như Hà
vào tuổi Thất thập cổ lai hi, ông
Nội, Viên Chăn (Lào), Băng Cốc
vẫn miệt mài với công việc gìn
(Thái Lan)…
giữ vốn cổ. Một công việc mà
Với những cây đàn làm được, một
phần ông bán lấy tiền để tiếp tục
mua vật liệu làm ra những cây
đàn mới; nhưng phần lớn ông
dành để biếu, tặng, cho những ai
có tâm huyết với Di sản văn hóa
Thái và những ai biết yêu quí,
biết nâng niu “hồn Tính tẩu”.
Trở lại chuyện tài trợ cho lớp
truyền dạy các bản nhạc tính tẩu
cổ truyền của người Thái Trắng ở
Mường So, ông cho biết đây là
điều ông đã ấp ủ từ lâu, mong
muốn của ông là được truyền dạy
tất cả những gì mình hiểu biết
cho thế hệ trẻ để tạo ra một thế
lớp người cận nhằm bảo tồn sống
trong cộng đồng dân cư. Tuy
nhiên, do nguồn kinh phí tài trợ
eo hẹp nên ông chọn giải pháp Ảnh: Tiểu Phong—Phía Trước

 Một loại nhạc cụ phổ biến trong nhiều dân tộc nói ngôn ngữ Tày Thái và Môn Khơ Me ở miền núi phía Bắc. Có vùng
đàn có 3 dây, có vùng đàn chỉ có 2 dây.
 Quỹ Đan Mạch có tên gọi đầy đủ là Quỹ Đan Mạch phát triển, hợp tác và trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và
Đan Mạch. Tên giao dịch tiếng Anh là Danish fund for the promotion, co-operation and exchange of calture
between VietNam and Denmark
 Một đơn vị đo lường phổ biến ở nhiều dân tộc miền núi phía Bắc Việt Nam, thực hiện bằng cách nắm chặt hai bàn tay
rồi ướm vào vật cần đo theo phương thẳng hàng. Số nắm tay chính là kết quả đo. Cách đo này có thể đo đường
thẳng, tiết diện, chu vi của các vật thể nhỏ.

Trang 34
 BẠN CÓ BIẾT Số 43 - Tháng 02/2011

Hà Nội: 7 triệu người

phải dùng nước ô nhiễm!
Nước sinh hoạt chứa thạch tín và mangan. Các chuyên
gia nói rằng các chất độc này tồn động ở các tầng tạo
thủy sâu dưới lòng đất, nhưng chúng đã trồi lên bởi sự
sử dụng quá mức các giếng khoang tư nhân. Trong số
16,6 triệu người, hơn 11 triệu người không được tiếp
cận với nước sinh hoạt công cộng.
Bảo Quốc Thông chuyển ngữ
Hà Nội (Theo AsiaNews/Agencies)-Thạch tín, hiện. Trưởng nhóm nghiên cứu, ông Michael
mangan, selen, bari và càc chất độc hại khác Berg, giải thích rằng tình hình hiện nay rất
được phát hiện tại những giếng nước thuộc phức tạp vì “chất mangan xuất hiện khi không
đồng bằng sông Hồng, nguồn nước chính cung có thạch tín, và ngược lại. Cho nên rất khó mà
ứng cho cả thành phố Hà Nội. Kết quả từ một biết được giếng nào thật sự sạch.” Vùng đồng
cuộc nghiên cứu khoa học đã được công bố vào bằng sông Hồng là một trong những nơi đông
giữa tháng 1/2011 trong tạp chí Proceedings dân nhất thế giới, với khoảng 1.160 người
của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (Mỹ) cho trong mỗi kilomét vuông. Trong đó, hơn16,6
thấy rằng 65% các giếng nước tại đồng bằng triệu người sống tại vùng này và khoảng 11
sông Hồng bị ô nhiễm. Tâm điểm của bản báo triệu người không được tiếp cận với nước uống
cáo khoa học trên là đề nghị chính phủ tìm các
sạch. Ít nhất có trên 7 triệu người đang phải
nguồn nước khác, hoặc tích cực cải thiện đối diện với nguy cơ nhiễm độc thạch tín.
những cơ sở chống ô nhiễm hiện tại. Trong khi đó mangan làm ô nhiễm 44% các
giếng nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến
Cuộc nghiên cứu cho rằng việc khai thác nước
nguồn nước uống của 5 triệu người.
liên hồi từ các tầng tạo thủy, trong hơn một
thế kỷ qua, đã khiến chất thạch tín thiên nhiên Thạch tín có thể gây nôn mửa, các bệnh đường
trong nước ngầm ở các tầng trên thấm xuống. ruột, và có liên quan đến nhiều dạng ung thư
Từ 2005 đến 2007, 512 giếng nước tư nhân đã da, thận, và phổi. Nước với hàm lượng trên
được kiểm tra và cho thấy sự nhiễm độc thạch mười phần triệu gram (10 micrograms) thạch
tín ở tại 27% các giếng nước, và một triệu tín trong một lít nước được xem là không tốt
người đang phải sử dụng nước sinh hoạt với cho sức khoẻ. Trong nhiều năm qua, giới
hàm lượng thạch tín cao gấp năm lần so với chuyên gia e rằng các tầng tạo thủy tại các
giới hạng mà tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) ấn quốc gia Đông Nam Á chứa hàm lượng thạch
định. tín ở mức độ cao. Với thực trạng này, chính
phủ Việt Nam đã làm gì và cần phải làm gì
Cuộc nghiên cứu trên do Swiss Federal Insti-
trong tương lai?
tute of Aquatic Science and Technology (Viện
Khoa học Thủy lợi và Kỷ thuật Thụy Sĩ) thực Nguồn: Asia News

Trang 35
 TIN VIỆT NAM
TIN VIỆT NAM
20/01-20/02/2011
Chính trị
Biển Đông
Trước thông tin Đài phát thanh
quốc tế Trung Quốc đưa tin Hải
Quân Trung Quốc diễn tập quân
sự tại quần đảo Hoàng Sa ngày
3/2 vừa qua, Việt Nam đã lên
tiếng chính thức
phản đối.
Người phát ngôn Bộ
Ngoại giao, bà
Nguyễn Phương Nga,
nói: "Việc hạm đội
Nam Hải của hải
quân Trung Quốc
tiến hành diễn tập tại quần đảo
Hoàng Sa là vi phạm nghiêm
trọng chủ quyền của Việt Nam đối
với quần đảo này." Bà nói thêm
việc này "hoàn toàn trái với Tuyên
bố về cách ứng xử của các bên ở
Biển Đông (DOC) giữa ASEAN và
Trung Quốc, gây ảnh hưởng tiêu
cực đến hoà bình, ổn định ở khu
vực."
Trước đó, vào ngày 26/1, Việt
Nam cũng đã lên tiếng phản đối
Trung Quốc cung cấp dịch vụ bản
đồ trực tuyến “Map World”, trong
đó tiếp tục thể hiện đường yêu
sách 9 đoạn trên Biển Đông.
Cũng trong tháng 2 này, trước
thông tin Việt Nam tham gia tập
trận Hổ mang Vàng, Trung tướng
Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ
Quốc phòng bác bỏ thông tin trên
và cho hay Việt Nam sẽ không
tham gia.
Về đối nội
Trong tháng 1, Đại Hội XI của
Đảng Cộng sản Việt Nam đã kết
thúc và cơ cấu Bộ Chính Trị của
đảng này cũng đã
phân định xong.
Trước mắt đã có
một số thay đổi sau
khi ông Nguyễn
Phú Trọng lên nắm
chức Tổng Bí Thư.
Ông Đinh Thế
Huynh –Tổng Biên Tập báo Nhân
Dân - giữ chức Trưởng Ban Tuyên
Giáo Trung Ương, cơ quan quản lý
báo chí và kiểm soát thông tin
thay thế ông Tô Huy Rứa sau khi
ông này được bổ nhiệm làm
Trưởng Ban Kiểm Soát Trung
Ương.
Theo tin của Tân Hoa Xã và các
báo chí trong nước, sau khi kết
thúc Đại hội Đảng lần thứ 11, tân
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã
ký quyết định phân công 6 Ủy
viên Bộ chính trị vào Ban Bí thư
Trung ương, trong đó có Tổng bí
thư Nguyễn Phú Trọng, Thường
trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang,
Lê Hồng Anh phụ trách công tác
nội chính, Trưởng ban Tổ chức Tô
Huy Rứa, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm
tra Ngô Văn Dụ, và Trưởng ban
Tuyên giáo Đinh Thế Huynh. Trước
đó tại Hội nghị lần thứ nhất, Ban
chấp hành Trung ương khóa 11 đã
bầu 4 người vào Ban Bí thư, gồm
Ngô Xuân Lịch, Trương Hòa Bình,
và hai bà Hà Thị Khiết và Nguyễn
Thị Kim Ngân.
Bất đồng chính kiến
Vụ án Cù Huy Hà Vũ cho đến nay
Số 43 - Tháng 02/2011
vẫn còn nhiều điều chưa thuyết
phục dư luận. Trong khi đó, các
thư khiếu nại do luật sư Nguyễn
Thị Dương Hà gửi cho các cơ quan
Nhà nước vẫn không được hồi âm.
Vài ngày trước đây, Đài Á Châu Tự
Do (Radio Free Asia) đã gởi một lá
thư yêu cầu Việt Nam trả tự do
tức khắc cho tiến sĩ luật Cù Huy
Hà Vũ, vì cho rằng ông hành xử
đúng quyền tự do phát biểu của
công dân. Bà Liu, Tổng Giám đốc
đài RFA dẫn điều 19 của Công Ước
Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và
Chính Trị mà Việt Nam ký cam kết
tôn trọng từ năm 1982 rằng tất cả
mọi người có quyền tự do phát
biểu ý kiến và diễn đạt quan điểm,
quyền này bao gồm tự do bảo lưu
ý kiến mà không bị can thiệp,
cũng như tìm kiếm, thu nhận và
truyền đạt thông tin, ý kiến qua
mọi loại phương tiện truyền
thông, bất kể biên giới quốc gia.
Vào ngày 8/2 theo tin từ báo chí
trong nước hôm nay, cơ quan điều
tra an ninh của Bộ Công an đã
khởi tố ông Vũ Quang Thuận, vừa
bị bắt khi nhập cảnh Việt Nam. Tờ
Tuổi Trẻ cho biết là ông Vũ Quang
Thuận trước
đây đã cùng
với ông Lê
Thăng Long
thành lập
một câu lạc
bộ có tên là
Trang 36
 TIN VIỆT NAM
«Chấn hưng nước Việt», với hoạt
động bị coi là « tuyên tuyền
xuyên tạc, chống phá Nhà nước
».
Xã Hội
Mất tích tại Hoàng Sa
Theo thông tin báo chí trong nước
cho hay, hiện 6 ngư dân mất tích
tại Hoàng Sa đang được huy động
tìm kiếm. Cuối giờ chiều 19-2,
ông Trần Ngọc Nguyên, chủ tịch
UBND huyện Lý Sơn (Quảng
Ngãi), cho biết có 6 ngư dân của
địa phương đã mất tích hơn một
tháng nay tại vùng biển thuộc
quần đảo Hoàng Sa.
Đó là 6 ngư dân đi trên tàu cá
QNg-66192 của ông Lê Minh Tân,
xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn. Ông
Nguyên cho biết ngày 23-1, 6 ngư
dân trên tàu của ông Lê Minh Tân
có liên lạc với gia đình nhưng sau
lần đó thì biệt tích.
Đến ngày 21/2, UBND tỉnh Quảng
Ngãi cũng gửi công văn đến Cục
Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) đề nghị
hỗ trợ tìm kiếm.
Chìm tàu tại vịnh Hạ Long
Khoảng 3h sáng ngày 17/2, tàu
du lịch chở 21 du khách quốc tế
đang hoạt động ở khu vực đảo Ti
Tốp (vịnh Hạ Long, Quảng Ninh)
đã bị chìm. Lực lượng chức năng
cứu sống được 9 người, 12 người
còn lại đã tử nạn. Nguyên nhân
bước đầu xác định vỏ đáy tàu bị
bung khiến nước tràn vào.
Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết
tìm được 12 người chết, trong đó
gồm 2 người Mỹ, 2 người Nga, 2
người Thụy Điển, 1 người Anh, 1
người Nhật, 1 người Pháp và 1
Số 43 - Tháng 02/2011
người Thụy Sĩ. Được
biết, tỉnh Quảng
Chỉ số CPI
Ninh sẽ hỗ trợ kinh
tế lên đến 20 triệu
đồng VND để giúp
gia đình các nạn
nhân và 10 triệu
đồng VND cho
những người sống
sót. Nhà nước đã ra
lệnh tạm thời ngưng
tất cả các tàu du
lịch đêm tại thắng
cảnh vịnh Hạ Long, và ngưng mọi liệu kết quả thi về Vụ Giáo dục đại
hoạt động qua đêm để kiểm tra học.
sự an toàn của các con tàu thường
Trước ngày 5/8, các trường cao
đưa khách du hành buổi tối.
đẳng có tổ chức thi tuyển sinh
Giáo dục hoàn thành chấm thi, công bố
điểm thi của thí sinh trên phương
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công
tiện truyền thông đại chúng,
bố lịch hoạt động chi tiết trong
truyền và gửi đĩa dữ liệu kết quả
mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng
thi về Vụ Giáo dục đại học.
năm 2011. Theo đó, Từ ngày 14/3
đến 17h ngày 14/4, thí sinh nộp Từ ngày 15 đến 30/9, các trường
hồ sơ và lệ phí đăng ký dự thi tại đại học, cao đẳng nhận hồ sơ
các sở giáo dục đào tạo và trường đăng ký xét tuyển NV3 và công bố
THPT. điểm trúng tuyển, gửi giấy báo
trúng tuyển cho các Sở GD&ĐT
Từ ngày 15/4 đến 21/4, thí sinh
trước 5/10.
có thể nộp hồ sơ dự thi trực tiếp
tại các trường đại học, cao đẳng. Ngay sau khi xét tuyển và chậm
Trước ngày 30/5, trường gửi giấy nhất là trước ngày 15/10, các
báo dự thi về các sở. Từ ngày trường công bố trên Internet và
30/5 đến 5/6, các sở gửi giấy báo trên các phương tiện thông tin đại
dự thi cho thí sinh. chúng danh sách thí sinh trúng
tuyển, gửi kết quả tuyển sinh cho
Lịch thi đại học vẫn giữ nguyên
các Sở GD&ĐT.
như mọi năm. Đợt 1 diễn ra vào
hai ngày 4 và 5/7 dành cho thí Kinh Tế
sinh hai khối A, V. Đợt 2 vào ngày
Tỷ Giá
9-10/7 dành cho thí sinh khối B,
C, D, N, H, T, R, M, K. Ngày 15- Ngày 11/2 , Ngân Hàng NN VN đã
16/7 dành cho thí sinh thi cao chính thức phá giá tiền đồng lần
đẳng. Sau mỗi đợt thi, Bộ GD&ĐT thứ ba trong vòng một năm ( hai
sẽ công bố đề thi ĐH, lần trước là tháng 3
CĐ kèm đáp án, thang và tháng 8) ở mức
điểm. 9,3% đưa tỷ giá giao
dịch lên 20.693 đồng,
Trước ngày 1/8, các
tăng từ 18.932 đồng.
trường đại học có tổ
Đồng thời biên độ trao
chức thi tuyển sinh
đổi từ 3% bị co lại còn
hoàn thành việc chấm
1% tức từ nay, giá
thi, công bố điểm thi
biểu hối suất chính
của thí sinh trên
thức lên xuống do
phương tiện truyền
Ngân Hàng Nhà Nước
thông đại chúng,
ấn định bị khống chế
truyền và gửi đĩa dữ
Trang 37
 TIN VIỆT NAM
chặt chẽ hơn trước sau khi đã phá
giá.
Mặc dù vậy, diễn biến giá USD
trên thị trường tự do hết sức phức
tạp khi mà tỷ giá chợ đen tăng
liên tục, đến ngày 19/2, đã có lúc
tỷ giá leo lên mức 22.300. Trong
khi đó, giá USD tại các ngân hàng
thương mại sáng nay tuy vẫn
được niêm yết bán chạm kịch trần
20.905 đồng, nhưng một số do-
anh nghiệp vẫn phải mua với giá
thực tế cao hơn rất nhiều.
Việc phá giá VND lần này chỉ còn
mang tính thủ tục, không tác
động đáng kể lên thị trường bởi
trước đó cả tháng , giao dịch USD/
VND trên thị trường tự do đã ở
mức 21000. Điều bất ngờ là sự
phá giá lần này khá mạnh lên trên
9%. Rõ ràng Chính phủ đang
hướng về mục tiêu tăng trưởng
mạnh hơn so với kiềm chế lạm
phát. Phá giá mạnh vô tình đã bộc
lộ rõ nét mất cân đối cán cân
thương mại và dữ trữ ngoại hối.
Đây là hành động khá mạo hiểm
để thu hút đồng USD tăng thêm
dữ trữ. Ngược lại sự bộc lộ rõ sự
yếu kém sẽ trở thành con dao hai
lưỡi.
Cùng với sự leo thang của USD,
giá vàng trong nước cũng leo
thang lên mức kỷ lục mới. Đây là
một nghịch lý diễn ra tại VIệt Nam
khi cả giá USD và vàng cùng tăng
tốc.
Đến ngày 21/2 thì giá vàng SJC
đã lên hơn 38 triệu / lượng.
Sự phá giá
đông nội tệ sẽ
giảm đi ý nghĩa
khi lượng USD
vẫn chảy qua
biên giới để đổi lấy vàng nhập lậu.
Giá vàng trong nước vẫn chênh
lệch quá cao so với nước ngoài là
tác nhân góp phần chảy máu
USD. Nếu VN chỉ dựa vào duy
nhất đồng USD thì những khó
khăn vẫn còn tiếp diễn.
Công ty Moody‟s Investors Service
cho biết bước phá giá lần này
củng cố thêm đánh giá triển vọng
tiêu cực dành cho thị trường Việt
Nam của mình, bởi vì động thái
này sẽ càng làm tăng chi phí dịch
vụ nợ nước ngoài của Việt Nam.
Dự trữ ngoại hối
Bộ trưởng Kế hoạch-Đầu tư Võ
Hồng Phúc được trích lời nói dự
trữ ngoại hối của Việt Nam chỉ còn
khoảng 10 tỷ đôla cuối năm 2010
từ con số 16 tỷ một năm trước đó.
Hãng thông tấn Reuters dẫn
nguồn Thời báo Kinh tế Việt Nam
đưa ra con số này.
Theo đó, năm 2008 dự trữ ngoại
hối nước ta là 24 tỷ USD, đến
2009 còn 16 tỷ và
hết 2010 còn 10 tỷ.
Kinh tế gia kỳ cựu
Lê Đăng Doanh
nhận xét: "Dự trữ
ngoại tệ thấp như
vậy sẽ vô cùng
nguy hiểm vì chỉ
còn tương đương
khoảng 5-6 tuần
nhập khẩu, trong
khi mức tối thiểu
phải có là 12 tuần
theo Quỹ Tiền tệ
Quốc tế IMF".
Lạm Phát
Việc điều chỉnh tỷ giá lần này diễn
ra trong bối cảnh thâm hụt
thương mại của Việt Nam tiếp tục
ở mức cao, đạt 1 tỷ USD trong
tháng 1 vừa qua. Chỉ số giá tiêu
dùng (CPI) tháng 1 cũng tăng tới
Số 43 - Tháng 02/2011
12,17% so với cùng kỳ năm trước.
Dự bán CPI tháng 2 đạt tới 2% so
với tháng 1 khi giá cả các mặt
hàng liên tục tăng. Việc phá giá
VND càng khiến chi phí hàng hóa
nhập khẩu tăng lên khiến các mặt
hàng bị đội giá liên tục.
Đến ngày 1/3, Chính Phủ VN sẽ
tăng giá điện bán ra lên đến
15,28%, giá điện năm 2011 sẽ có
giá bình quân gần 1.220 đồng/
kWh, tăng xấp xỉ 160 đồng/kWh.
Căn cứ vào mức điều chỉnh đó thì
các hộ có mức tiêu thụ điện từ 50
kWh/tháng trở xuống chỉ phải trả
thêm khoảng 5.000 đồng/tháng,
các hộ có mức tiêu thụ điện trung
bình dưới 100 kWh/tháng sẽ trả
thêm khoảng 21.000 đồng/tháng.
Các hộ có mức tiêu thụ đến 200
kWh/tháng sẽ trả thêm trên
53.000 đồng/tháng, còn tiêu thụ
đến 400 kWh/tháng sẽ phải trả
thêm từ 100.000-135.000 đồng/
tháng.
Nhiều chuyên gia cho rằng việc
điều chỉnh giá điện là cần thiết,
tuy nhiên việc tăng giá phải tính
đến việc đảm bảo ổn định kinh tế
vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bởi
điện là nguyên liệu đầu vào của
tất cả các ngành kinh tế và ảnh
hưởng trực tiếp đến đời sống sinh
hoạt của người dân.
Yếu tố lạm phát do tăng giá điện
cũng có thể bị đẩy thêm từ 1%-
2%.
Chưa kể , hiện tại các nhà nhập
khẩu xăng dầu cũng than lỗ 2700/
lít xăng, và Quỹ bình ổn xăng dầu
đã cạn tiền, điều này báo hiệu cho
việc tăng mạnh giá xăng bán ra
trong tương lai, đẩy chi phí cho
nền kinh tế tăng thêm, qua đó
tăng chi phí đẩy cho lạm phát.
Việc kiểm soát lạm phát 2011
theo chỉ tiêu 7% đề ra đầu năm
càng khó khăn khi 2 tháng đầu
năm, dự báo lạm phát đã là 3,7%.
Cục Quản lý giá dự báo, giá thóc
gạo trong nước thời gian tới sẽ giữ
Trang 38
 TIN VIỆT NAM
ở mức cao như hiện nay hoặc tăng
nhẹ; các mặt hàng thực phẩm tươi
sống có thể tiếp tục tăng giá , giá
đường trong nước vẫn đứng ở mức
cao; giá thép thành phẩm trong
tháng 1/2011 và đầu tháng 2 tăng
do giá phôi thép tăng; giá xăng
dầu thế giới tiếp tục dao động ở
mức cao và khó có khả năng giảm
so với hiện tại
Cập nhật đến 21/2/2011 thì CPI
của TPHCM tăng 1,61%.
Tất cả nhóm hàng đều đắt đỏ hơn
tháng đầu năm, ít nhất 0,01% và
nhiều nhất là 3,45%, đẩy chỉ số
giá tiêu dùng tháng Tết ở TPHCM
lên 1,61%.
Sau 2 tháng, CPI Tp. HCM đã tăng
2,63% và nhìn về cùng tháng năm
trước vọt lên 9,22%.
Lãi suất
NHNN thông báo nâng lãi suất cho
vay qua đêm trong thanh toán liên
ngân hàng và cho vay bù đắp
thiếu hụt thêm 2% lên mức 11%.
Thời gian áp dụng từ 17/2.
NHNN vừa thông báo các hoạt
động diễn ra của ngành ngân hàng
trong tuần từ 8/2/2011-
11/2/2011. Theo đó, lãi suất giao
dịch bình quân trên thị trường liên
ngân hàng bằng VND kỳ này tăng
ở các kỳ hạn dưới 2 tuần; trong đó
lãi suất qua đêm tăng từ 12.73%
lên 13.23% (tăng 0.51%). Lãi
suất các kỳ hạn từ 2 tuần trở lên
có xu hướng giảm nhẹ với các mức
giảm từ 0.07% đến 0.3%. Riêng
lãi suất kỳ hạn 2 tuần và 6 tháng
không thay
đổi.
Lãi suất bình
quân VND
liên ngân
hàng của tất
cả các kỳ
hạn trong
tuần qua
đều dao
động quanh
các mức
13%-13.5%.
Số 43 - Tháng 02/2011
Đối với các giao dịch bằng USD, Xuất-Nhập khẩu
NHNN cho biết, lãi suất bình quân
Ngày 27/1 vừa qua,Tổng cục
tuần này có xu hướng giảm đối với
thống kê cho biết tổng kim ngạch
các kỳ hạn 2 tuần, 1 tháng và 12
xuất nhập khẩu của toàn nền kinh
tháng. Trong khi đó, lãi suất bình
tế trong tháng đầu năm 2011 đạt
quân các kỳ hạn còn lại tăng so
khoảng 13 tỷ USD, tăng gần 20%
tuần trước, với các mức tăng từ
so với cùng kỳ năm ngoái.
0.12% đến 0.47%. Lãi suất bình
quân qua đêm ở mức 0.46%/năm, Trong đó, giá trị xuất khẩu hàng
tăng 0.12%; lãi suất bình quân hóa của các doanh nghiệp Việt
các kỳ hạn còn lại dao động từ Nam ước khoảng 6 tỷ USD, nhập
0.49% đến 3.77%/năm. khẩu 7 tỷ USD. So với cùng kỳ
năm 2010, nhập siêu tháng 1 tăng
Tính đến ngày 9/02/2011, tổng
nhẹ, nhưng cả kim ngạch xuất
doanh số giao dịch trên thị trường
khẩu lẫn nhập khẩu đều tăng
liên ngân hàng đạt xấp xỉ 96,272
mạnh (xuất khẩu tăng 18%, nhập
tỷ VND và 3,341 triệu USD, bình
khẩu tăng 15%).
quân đạt khoảng 16,045 tỷ VND
và 557 triệu USD/ngày. Tổng cục Thống kê cũng vừa công
bố số liệu chính thức về số liệu
Các giao dịch VND vẫn tập trung
xuất nhập khẩu năm 2010. Theo
vào giao dịch qua đêm và 1 tuần
đó, kim ngạch xuất khẩu của toàn
với tổng doanh số hai kỳ hạn này
nền kinh tế đạt 71,4 tỷ USD, nhập
chiếm 60%
tổng doanh
số giao dịch
cả tuần. Các
giao dịch
bằng USD
cũng chủ
yếu phát
sinh ở kỳ
hạn qua
khẩu đạt 83,5 tỷ USD. Nhập siêu
đêm với tổng doanh số đạt 1,439
cả nước đạt 12,1 tỷ USD, thấp hơn
triệu USD, chiếm 43% tổng doanh
so với con số ước tính trước đó
số cả tuần.
khoảng 12,3 tỷ USD
Lãi suất huy động VND ở các ngân
Thị trường chứng khoán
hàng vẫn ở mức 14%, tuy nhiên,
theo ghi nhận thực tế thì đi kèm là Làn sóng bán tháo xuất hiện ngày
các khoản khuyến mại và lãi suất 21/2 khi hàng loạt thông tin tiêu
cho vay hiện nay vẫn tiếp tục ở cực cho nền kinh tế xuất hiện và
mức cao 18-20% / năm các dự báo khá xấu. Đến hết ngày
21/2, VN-index đã giảm còn , rơi
khỏi ngưỡng hỗ trợ 500 khi gần
như toàn bộ các mã cổ phiếu gia
tăng lượng bán sàn.
Elbi tổng hợp
21/02/2011
Trang 39
 TIN QUỐC TẾ
Người dân Ai Cập hân hoan
mừng chiến thắng
Ngày thứ sáu 18/2 vừa qua, người
dân Ai Cập đã ùa nhau ra Quảng
trường Tahrir để ăn mừng thành
quả của cuộc cách mạng. Pháo hoa
và cơ hoa đã tung bay suốt đêm,
thu hút hàng nghìn phóng viên
nước ngoài.
Sau khi Tổng thống Hosni Mubarak
chính thức ra đi, quân đội Ai Cập
đã giải tán quốc hội và đình chỉ
hiến pháp, đáp ứng 2 đòi hỏi chủ
yếu của những người biểu tình đòi
dân chủ, sau cuộc nổi dậy kéo dài
18 ngày. Hội đồng quân nhân tạm
thời sẽ cai trị đất nước trong vòng
6 tháng hoặc cho tới khi các cuộc
bầu cử tổng thống và quốc hội
được tổ chức vào tháng 9 năm
nay. Các thành viên trong hội đồng
quân sự cho biết sẽ tiến hành sửa
đổi hiến pháp trong vòng hai tháng
nữa. Hội đồng quân sự cấp cao
cũng thúc giục công nhân trở lại
làm việc và giúp phục hồi nền kinh
tế bị phá hủy do cuộc nổi dậy
chấm dứt 30 năm cầm quyền của
cựu Tổng thống Mubarak.
Cựu Tổng
T h ố n g
Tunisia Ben
Ali đang hôn
mê trên
giường bệnh
Một nguồn tin tại thủ đô Tunis tiết
lộ cho biết là cựu Tổng thống
Tunisia là Zine al-Abidine Ben Ali
Số 43 - Tháng 02/2011
Tin Thế Giới—World News
20/01/2011—20/02/2011
đang lâm bệnh nặng cuộc biểu tình đòi cải tổ chính trị
tại một bệnh viện ở cũng đã bắt đầu 16/2 và tiếp diễn
Saudi Arabia. Tin cho đến hôm nay. Quân đội đã điều
biết ông Ben Ali hiện động xe tăng vào trong nội thành
đang bị hôn mê trầm để trấn áp các người biểu tình.
trọng và có thể đang
Tại Yemen, ít nhất 3 người biểu
trãi qua cơn bệnh rất
tình đã bị thương 17/2 trong các
nguy kịch đến tính
vụ xung đột giữa sinh viên với phe
mạng. Lãnh tụ này đã
ủng hộ chính quyền, khi đoàn biểu
lưu vong sang Hồng
tình định tiến về hướng dinh tổng
Hải tại thành phố
thống. Đây là ngày thứ năm liên
Jeddah sau khi bị
tiếp sinh viên Yemen biểu tình
truất phế bằng „cuộc cách mạng
hoa lài‟, và đã phải đào thoát ra
khỏi Tunisia hôm 14 tháng Giêng
vừa qua.
Tổng thống Ben Ali lên cầm quyền
vào tháng 11 năm 1987, 6 tuần
sau khi lên nhậm chức Thủ tướng.
Lúc đó, ông đã giàn xếp cho các
phe cánh trong chính quyền ban
hành đạo luật cho phép quyền làm
Tổng thống vĩnh cửu và chê bai
lãnh tụ sáng lập đảng cấp tiến của chống chế độ của tổng thống Ali
Tunisia Habib Bourguiba là bất tài. Abdallah Saleh, cầm quyền từ 32
năm nay.
Biểu tình tiếp diễn ở Bắc Phi và
Trung Đông Riêng tại Algeria, chính phủ hứa sẽ
dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp kéo dài
Người biểu tình đòi giải tán chế
19 năm qua. Thủ tướng Ahmed
độc tài Moammar Gadhafi ở Libya
Ouyahia cho biết sẽ công bố một
đã không khuất phục trước cuộc
số biện pháp cải cách về gia cư,
đàn áp và tiếp tục xuống đường ở
việc làm và dịch vụ công ích. Ông
4 thành phố hôm 17/2. Hàng trăm
cũng kêu gọi các nhóm dự định tổ
người dân cũng xuống đường biểu
chức cuộc diễn hành vào 19/2 để
tình tại thủ đô Tripoli, ngăn cản
đòi hỏi cải cách dân chủ, là cần tôn
giao thông ở một số khu vực. Một
trọng pháp luật và tránh những sự
trang web của phía đối lập và một
việc dẫn tới hỗn loạn.
nhà tranh đấu chống Gadhafi cho
hay các vụ bạo động bùng ra trong Tại Trung Đông, tình hình ở Iran
khi có tuần hành qua 4 thành phố trở nên căng thẳng khi chính
ở Libya. Ban tổ chức đã dùng các quyền thẳng tay đàn áp các người
trang mạng xã hội như Facebook biểu tình đòi cải cách. Ngoại
và Twitter để trưởng Mỹ
kêu gọi mọi Hillary Clinton
người trên toàn hôm 17/2 tuyên
quốc tham dự b ố l à
biểu tình. Washington ủng
hộ những yêu
Trong khi đó tại
sách của người
Bahrain, một
biểu tình và
vương quốc nhỏ
cảnh báo chính
ở vùng Vịnh, các
quyền Teheran
Trang 40
 TIN QUỐC TẾ
về việc sử dụng bạo lực. Phát ngôn
viên bộ Ngoại giao Iran đã bác bỏ
lời tuyên bố của bà Clinton. Nước
Anh kêu gọi Iran tôn trọng quyền
tự do ngôn luận và lập hội, và nên
có thái độ kềm chế, dù chính
quyền Tehran đã cấm báo chí
ngoại quốc đến tại chỗ để đưa tin
về biểu tình.
Căng thẳng giữa
Thái Lan và Cam
Bốt
Vài tiếng đồng hồ
sau khi Hội đồng
Bảo an Liên Hiệp
Quốc kêu gọi hai
bên duy trì tình
trạng ngưng bắn thường trực, ngày
17/2 súng lại nổ ở khu vực đền
Preah Vihear. Đây là vùng biên giới
đang có tranh chấp giữa Thái Lan
và Cam Bốt. Từ khi giao tranh Thái
Lan và Cam Bốt bùng lên trở lại từ
ngày mùng 4 đến mùng 7 tháng 2
vừa qua đã có 10 người thiệt
mạng, trong đó có 7 người Cam
Bốt.
Bom nổ
tại phi
t r ư ờ n g
Mạc Tư
Khoa
Một vụ
khủng bố
tự sát đẫm máu đã xẩy ra tại phi
trường Domodedovo trong thủ đô
Mạc Tư Khoa của Nga, khiến ít nhất
35 người thiệt mạng và hơn 150
người khác bị thương, trong số này
có 20 người bị thương nặng. Sau
vụ khủng bố, cảnh sát Moscow đã
tăng cường các biện pháp an ninh
trên các phương tiện giao thông
công cộng ở thủ đô, đặc biệt là
trên các tuyến tàu điện ngầm. Nga
đang gặp khó khăn với tình trạng
gia tăng kháng chiến của nhóm Hồi
giáo cực đoan trong những nước
cộng hòa theo Hồi giáo ở phía Bắc
Caucasus. Các loạn quân ở trong
vùng đã từng lên tiếng hăm dọa
mở các cuộc tấn công các thành
phố lớn và các mục tiêu kinh tế
trọng yếu của nước Nga trước cuộc
bầu cử quốc hội vào tháng 12 và
cuộc bầu cử Tổng thống Nga vào
năm 2012.
Số 43 - Tháng 02/2011
Tin tặc Trung Quốc tấn công năm 2009, đã làm tổn thương đến
website Chính phủ Canada uy tín của hãng chế tạo xe hơi lớn
nhất thế giới này. Công ty Toyota
Các phương tiện truyền thông
cho biết sẽ thu hồi 1,2 triệu xe tại
Canada cho biết trong tháng giêng
Nhật Bản thuộc nhiều kiểu khác
vừa qua, ít nhất là hai cơ quan
nhau được chế tạo từ năm 2000
trọng yếu của chính phủ Canada đã
đến năm 2008. Cho tới nay, hãng
bị tin tặc thâm nhập, buộc họ phải
đã thu hồi tất cả hơn 12 triệu chiếc
cắt hẳn đường nối vào Internet. Dù
xe.
chính phủ Canada
đã thận trọng không Hoa Kỳ tăng cường đối thoại
nêu rõ thủ phạm là quốc phòng với Á châu
ai, nhưng một đài
Giới lãnh đạo quốc phòng Châu Á
truyền hình Canada
và Hoa Kỳ nên họp lại với nhau
đã chỉ đích danh
thường xuyên hơn để cải thiện
chính quyền Trung
thêm quan hệ sau khi khai trương
Quốc. Theo tiết lộ
Hội Nghị Các Bộ trưởng Quốc
của hãng tin Canada
phòng ASEAN Mở rộng gọi tắt là
CBC News, vụ đột nhập bị phát
ADMM cộng, vào năm ngoái tại Hà
hiện lần đầu tiên vào đầu tháng
Nội.
giêng, và tin tặc đã xâm nhập vào
hệ thống máy tính của Bộ Tài
chánh và Hội đồng Ngân khố
Canada. Một viên chức cao cấp
trong chính phủ đã tuyên bố với
đài CTV rằng nạn gián điệp từ
Trung Quốc đã trở thành vấn đề
chủ chốt đối với Canada và nhiều
nước khác. Trong thời gian qua,
một số chính phủ đã cảnh báo về
mối đe dọa ngày càng tăng của tin
tặc đến từ Trung Quốc.
Một viêm chức cao cấp thuộc Ngũ
Mới vào tuần trước, công ty bảo
Giác Đài là ông Robert Scher, cuộc
mật tin học Mỹ McAfee cho biết là
họp tại Hà Nội đã lấp đầy một
tin tặc từ Trung Quốc đã xâm nhập
khoảng trống quan trọng vào lúc
vào mạng máy tính của các tổ hợp
khu vực đang cần phải trao đổi ý
dầu khí đa quốc gia, đánh cắp tài
kiến với nhau nhiều hơn trên các
liệu tài chính về các kế hoạch đấu
vấn đề an ninh, kèm theo những
thầu cũng như các tin bí mật khác.
cuộc thảo luận thẳng thắn về
Toyota lại thu hồi xe trên toàn những vấn đề mà các bên có thể
thế giới không đồng ý với nhau. Cuộc họp
đã khai mạc vào thời điểm vùng
châu Á đang căng thẳng do việc
năng lực quân sự của Bắc Kinh
ngày càng tăng và bị các nước láng
giềng coi là mối đe dọa. Tổng
trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert
Gates vào khi ấy đã hội đàm với
đồng nhiệm Trung Quốc Lương
Quang Liệt sau gần một năm quan
hệ căng thẳng do vụ Hoa Kỳ bán
vũ khí cho Đài Loan.
Công ty sản xuất xe hơi Toyota đã
ra lệnh thu hồi 1,7 triệu chiếc xe Miên Thy tổng hợp
trên toàn cầu, do những lỗi về thiết
kế có thể khiến nhiên liệu bị rò rỉ.
Đây là đợt thu hồi xe mới nhất
trong một loạt vụ tương tự từ cuối
Trang 41