Giai Bai Tap Thau Kinh

PHƯƠNG PHÁP GIҦI BÀI TҰP ĐӎNH LƯӦNG PHҪN THҨU KÍNH
I/ MӢ ĐҪU
Trong phҫn Quang hӑc ӣ chương trình vұt lý lӟp 11, hӑc sinh đưӧc hӑc
chương ³Mҳt và các dөng cө quang´. Chương này có 8 bài hӑc trong đó bài thҩu kính
là cơ sӣ đӇ hӑc sinh giҧi quyӃt các bài vӅ dөng cө quang hӑc. NӃu hӑc sinh không
giҧi quyӃt mӝt cách triӋt đӇ bài toán vӅ thҩu kính thì hҫu như không giҧi đưӧc các bài
tұp vӅ dөng cө quang hӑc bә trӧ cho mҳt.
Khi hӑc bài này yêu cҫu hӑc sinh phҧi nҳm vӳng các kiӃn thӭc vӅ thҩu
kính, bao gӗm đưӡng đi cӫa tia sáng qua thҩu kính, cách dӵng hình, c ác công thӭc
cӫa thҩu kính, cách nhұn biӃt loҥi thҩu kính, tính chҩt vұt ҧnh cho bӣi tӯng loҥi thҩu
kính...đӇ giҧi bài toán mӝt cách nhanh chóng. Tuy nhiên qua thӵc tӃ giҧng dҥy, tôi
nhұn thҩy hӑc sinh khi hӑc bài này thưӡng rҩt khó khăn, chұm nҳm bҳt đưӧc thông
tin, lúng túng khi giҧi bài tұp, không xác đӏnh đưӧc hưӟng giҧi quyӃt bài toán. Trong
khi đó thӡi lưӧng cho bài này trong chương trình kӇ cҧ phҫn giҧi bài tұp cũng chӍ có
hai tiӃt hӑc. Do đó làm thӃ nào đӇ giҧng dҥy tӕt bài này và giúp hӑc sinh nҳm bҳt
đưӧc kiӃn thӭc là mӝt vҩn đӅ khó, đòi hӓi ngưӡi thҫy phҧi có kinh nghiӋm và sӵ tích
cӵc hӑc tұp cӫa hӑc sinh trong thӡi gian ӣ nhà mӟi giҧi quyӃt đưӧc.
Vì vұy đӇ giúp hӑc sinh có thӇ hӑc tӕt bài thҩu kính, cũng như làm bài
tұp ӣ nhà, tôi đã sҳp xӃp và phân loҥi kiӃn thӭc cũng như dҥng bài tұp đӇ các em có
thӇ hӋ thӕng đưӧc kiӃn thӭc và nҳm chҳc kiӃn thӭc cҫn lĩnh hӝi. Qua thӵc tӃ áp dөng
ӣ các lӟp đã dҥy, tôi thҩy có hiӋu quҧ rõ rӋt.
Trong bài viӃt ӣ năm trưӟc tôi đã đӅ cұp đӃn mӝt dҥng bài tұp c ơ bҧn
cӫa phҫn thҩu kính là bài tұp đӏnh tính: vӁ hình, xác đӏnh loҥi thҩu kính, tính chҩt vұt
ҧnh......, đӇ hoàn thiӋn bài viӃt cӫa mình, năm hӑc này tôi tiӃp tөc vӟi phҫn bài tұp
đӏnh lưӧng.
Trưӟc khi giҧi bài tұp đӏnh lưӧng, cҫn yêu cҫu hӑc sinh nҳm thұt kӻ mӝt
sӕ thuұt ngӳ dùng trong bài tұp và các quy ưӟc vӅ dҩu khi sӱ dөng:
1 1 1
+ Công thӭc Descartes: /
í
/ /
.í .í .
/
, /
, í /
í í
/
+ Công thӭc tìm sӕ phóng đҥi ҧnh:
+ Vұt thұt: là vұt sáng, đoҥn thҷng AB... chùm sáng đӃn quang cө là chùm
phân kǤ; d > 0.
+ Ҧnh thұt chùm sáng ló ra khӓi thҩu kính là chùm hӝi tө , ҧnh nҵm khác
phía thҩu kính so vӟi vұt; d / > 0
+ Ҧnh ҧo chùm sáng ló ra khӓi thҩu kính là chùm phân kǤ, ҧnh nҵm cùng
phía thҩu kính so vӟi vұt; d / < 0
+ Thҩu kính hӝi tө f > 0, thҩu kính phân kǤ f < 0
+ Vұt ҧnh cùng chiӅu ( vұt thұt, ҧnh ҧo): k > 0
NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 1

+ Vұt ҧnh ngưӧc chiӅu ( vұt thұt, ҧnh thұt): k < 0

ĐӇ giҧi đưӧc bài tұp đӏnh lưӧng, đòi hӓi hӑc sinh phҧi nҳm đưӧc hiӋn tưӧng
vұt lý xҧy ra; đӗng thӡi cҫn phҧi có kӻ năng giҧi toán. Do vұy hӑc sinh cҫn phҧi đưӧc
rèn luyӋn thұt kӻ vӅ kӻ năng giҧi toán như giҧi phương trình, hӋ phương trình...Mӝt
sӕ công thӭc toán hӑc, các phép biӃn đәi, cách giҧi... cҫn phҧi đưӧc nҳm vӳng.
Mӝt vҩn đӅ cӕt lõi nӳa là hӑc sinh phҧi biӃt phân tích đӅ đӇ xác đӏnh phương
pháp giҧi toán. Vì vұy cҫn phҧi hưӟng dүn các em cách phân tích mӝt đӅ bài toán.
Bҧn thân tôi viӃt bài này vӟi mong muӕn đӇ trao đәi cùng vӟi các đӗng nghiӋp,
đӇ cùng nhau góp ý sao cho viӋc giҧng dҥy cӫa chúng ta ngày càng có chҩt lưӧng và
hӑc sinh hӑc tұp ngày càng tӕt hơn

II/ PHÂN LOҤI BÀI TҰP ĐӎNH LƯӦNG THEO DҤNG CӪA TӮNG NHÓM
BÀI TҰP THҨU KÍNH:
1. BÀI TOÁN THUҰN: Xác đӏnh ҧnh cӫa vұt sáng cho bӟi thҩu kính Í Xác đӏnh d /
, k, chiӅu cӫa ҧnh so vӟi chiӅu cӫa vұt
Æ Dҥng cӫa đӅ bài toán:
Cho biӃt tiêu cӵ f cӫa thҩu kính và khoҧng cách tӯ vұt thұt đӃn thҩu kính d , xác
đӏnh vӏ trí, tính chҩt ҧnh và sӕ phóng đҥi ҧnh k.
Æ

- Xác đӏnh vӏ trí ҧnh, tính chҩt ҧnh và sӕ phóng đҥi ҧnh là xác đӏnh d / , k. Tӯ
giá trӏ cӫa d / , k đӇ suy ra tính chҩt ҧnh và chiӅu cӫa ҧnh
- Giҧi hӋ hai phương trình:
/ .í

í
/

Bài toán 1.1: Cho thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 10cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính, cách thҩu kính 30cm. Hãy xác đӏnh vӏ trí ҧnh,
tính chҩt ҧnh và sӕ phóng đҥi ҧnh. VӁ hình đúng tӹ lӋ.
Giҧi:
Giҧi hӋ hai phương trình vӟi d = 30cm, thҩu kính hӝi tө f > 0 f = 10cm:
/ .í

í
/

ta có: d / = 15cm > 0 : Ҧnh thұt

k = ņ ½ < 0: Ҧnh ngưӧc chiӅu vұt, cao bҵng nӱa vұt.
KӃt luұn: Ҧnh thu đưӧc là mӝt ҧnh thұt, ngưӧc chiӅu vұt, cao bҵng mӝt nӱa vұt và
nҵm cách thҩu kính 15cm
VӁ hình:
B
A/
F/
A F O
B/
Bài toán 1.2: Cho thҩu kính phân kǤ có tiêu cӵ 10cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn
thҷng đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính, cách thҩu kính 20cm. Hãy xác đӏnh vӏ
trí ҧnh, tính chҩt ҧnh và sӕ phóng đҥi ҧnh.
Giҧi hӋ hai phương trình vӟi d = 20cm, Thҩu kính phân kǤ f < 0 f = ņ10cm:

/ .í

í
/

ta có: d / = ņ (20/3) cm < 0 : Ҧnh ҧo

k = 1/3 > 0: Ҧnh cùng chiӅu vұt, cao bҵng 1/3 vұt.
KӃt luұn: Ҧnh thu đưӧc là mӝt ҧnh ҧo, cùng chiӅu vұt, cao bҵng mӝt phҫn ba vұt và
nҵm cách thҩu kính 20/3 cm.
Kinh nghiӋm:
Khi giҧi loҥi bài tұp dҥng này thông thưӡng hӑc sinh mҳc phҧi sai lҫm là thay sӕ
nhưng không chú ý đӃn dҩu cӫa các đҥi lưӧng đҥi sӕ nên kӃt quҧ thu đưӧc thưӡng là
sai. Mӝt sai lҫm nӳa cӫa hӑc sinh là thay sӕ trӵc tiӃp vào biӇu thӭc Descartes
1 1 1
/ làm cho phép tính rҳc rӕi hơn đӕi vӟi các em.
í
Do vұy, khi giҧng dҥy cҫn phҧi nhҳc nhӣ các em chú ý đӃn dҩu cӫa f ӭng vӟi
tӯng loҥi thҩu kính và biӇu thӭc biӃn đәi đӇ phép tính đơn giҧn hơn. NӃu bài tұp ӣ
dҥng tӵ luұn thì nhҩt thiӃt phҧi có kӃt luұn cuӕi bài giҧi.
2. BÀI TOÁN NGƯӦC:
Đӕi vӟi bài toán ngưӧc (là bài toán cho kӃt quҧ d /, k hoһc f, k..., xác đӏnh d,f
hoһc d, d /...) thì có nhiӅu dҥng hơn. Và đây cũng là các dҥng toán khó đӕi vӟi hӑc
sinh. Cө thӇ:
2.1. Dҥng 1: Cho biӃt tiêu cӵ f cӫa thҩu kính và sӕ phóng đҥi ҧnh k, xác đӏnh
khoҧng cách tӯ vұt thұt đӃn thҩu kính d, xác đӏnh vӏ trí ҧnh, tính chҩt ҧnh.
Bài toán 2.1.a. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cao gҩp hai lҫn vұt. Xác đӏnh vӏ trí
vұt và ҧnh.
Æ

Vӟi giҧ thiӃt ҧnh cao gҩp hai lҫn vұt , ta phҧi lưu ý cho hӑc sinh rҵng ҧnh thұt
và ҧnh ҧo cӫa vұt thұt cho bӣi thҩu kính hӝi tө đӅu có thӇ cao hơn vұt. Do đó giá trӏ
cӫa sӕ phóng đҥi k trong trưӡng hӧp này là giá trӏ tuyӋt đӕi = 2 Í k = 2
.í
+ Giҧi hӋ hai phương trình: /

í
/
= 2

Cũng bài toán như trên nhưng nӃu có thêm giҧ thiӃt ҧnh ngưӧc chiӅu vұt thì
xác đӏnh ngay đó là ҧnh thұt : k = ņ 2, còn nӃu ҧnh cùng chiӅu vұt thì đó là ҧnh ҧo k
= +2.
Bài toán 2.1.b. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cao bҵng nӱa vұt. Xác đӏnh vӏ trí vұt
và ҧnh.
Æ

Vӟi giҧ thiӃt ҧnh ҧnh cao bҵng nӱa vұt thұt, thì đӕi vӟi thҩu kính hӝi tө đây
phҧi là ҧnh thұt, ngưӧc chiӅu vӟi vұt. Nghĩa là k < 0 k = ņ ½
.í
+ Giҧi hӋ phương trình: /

í
/
=ņ½
Bài toán 2.1.c . Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cao bҵng vұt. Xác đӏnh vӏ trí vұt và
ҧnh.
Æ

Vӟi giҧ thiӃt ҧnh ҧnh cao bҵng vұt thұt, thì đӕi vӟi t hҩu kính hӝi tө đây phҧi là ҧnh
thұt, ngưӧc chiӅu vӟi vұt. Nghĩa là k < 0 k = ņ 1
.í

í
/
=ņ1
Bài toán 2.1.d. Mӝt thҩu kính phân kǤ có tiêu cӵ 20cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn
thҷng đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cao bҵng nӱa vұt. Xác đӏnh vӏ
trí vұt và ҧnh.
Æ

Đӕi vӟi thҩu kính phân kǤ, vұt thұt luôn luôn cho ҧnh thұt cùng chiӅu và nhӓ hơn vұt
k>0k= ½
.í

í
/
=+½

2.2. Dҥng 2: Cho biӃt tiêu cӵ f cӫa thҩu kính và khoҧng cách giӳa vұt và ҧnh Ö,
xác đӏnh khoҧng cách tӯ vұt thұt đӃn thҩu kính d, xác đӏnh vӏ trí ҧnh, tính chҩt
ҧnh.
B
Các trưӡng hӧp có thӇ xҧy ra đӕi vӟi vұt sáng:
/
a. Thҩu kính hӝi tө, vұt sáng cho ҧnh thұt d > 0, /A
/ F
d > 0:
A F O
Ö = d +d/
d d/ B/
b. Thҩu kính hӝi tө, vұt sáng cho ҧnh ҧo , d > 0,

/
d < 0: d
B/
B
A/ A O
Ö = ņ (d / + d )
d/
c. Thҩu kính phân kǤ, vұt sáng cho ҧnh ҧo , d > 0,

/
d > 0: A A/ O F/
Ö=d/ +d B/
Tәng quát cho các trưӡng hӧp, khoҧng cách vұt ҧnh là d /¶
B
Ö = d / + d d
Tùy tӯng trưӡng hӧp giҧ thiӃt cӫa bài toán đӇ lӵa chӑn công thӭc phù hӧp.
Bài toán 2.2.a. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 6cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cách vұt 25cm. Xác đӏnh vӏ trí vұt và
ҧnh.
Æ

Đây là bài toán tәng quát, ҧnh cӫa vұt sáng có thӇ là ҧnh thұt d / > 0 hoһc ҧnh
ҧo
d / < 0. Do đó có hai khҧ năng sӁ xҧy ra:
.í
- ҧnh thұt d / > 0 Giҧi hӋ phương trình: /

í
Ö = d +d/

.í
- ҧnh ҧo d / < 0 Giҧi hӋ phương trình: /

í
Ö = ņ (d + d /)
Bài toán 2.2.b. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 6cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh ӣ trên màn cách vұt 25cm. Xác đӏnh
vӏ trí vұt và ҧnh.
Æ

Ҧnh cӫa vұt ӣ trên màn cho nên đó là ҧnh thұt d / > 0. Giҧi hӋ phương trình:
/ .í

í
Ö = d +d/
Bài toán có cách giҧi tương tӵ nӃu có giҧ thiӃt:Vұt sáng cho ҧnh ngưӧc chiӅu hoһc
ҧnh nhӓ hơn vұt đӅu là ҧnh thұt .
Bài toán 2.2.c. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 6cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn thҷng
đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh cùng chiӅu vұt cách vұt 25cm. Xác
đӏnh vӏ trí vұt và ҧnh.
Æ

/
Ҧnh cӫa vұt sáng cùng chiӅu vӟi vұt, cho nên đó là ҧnh ҧo d < 0. Giҧi hӋ phương
.í
trình: /

í
Ö = ņ(d + d /)
Bài toán 2.2.d. Mӝt thҩu kính phân kǤ có tiêu cӵ 30cm. Vұt sáng AB là mӝt đoҥn
thҷng đһt vuông góc trөc chính cӫa thҩu kính cho ҧnh vұt 25cm. Xác đӏnh vӏ trí vұt và
ҧnh.
Æ

Ҧnh cӫa vұt sáng cho bӣi thҩu kính phân kǤ luôn luôn là ҧnh ҧo d / < 0.
.í
Giҧi hӋ phương trình: /

í
Ö = d +d/

2.3. Dҥng 3: Cho khoҧng cách giӳa vұt và màn ҧnh L, xác đӏnh mӕi liên hӋ giӳa
L và f đӇ có vӏ trí đһt thҩu kính hӝi tө cho ҧnh rõ nét trên màn.
Bài toán 2.3: Mӝt màn ҧnh đһt song song vӟi vұt sáng AB và cách AB mӝt đoҥn L.
Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ f đһt trong khoҧng giӳa vұt và màn sao cho AB vuông
góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính. Tìm mӕi liên hӋ giӳa L & f đӇ
a. có 2 vӏ trí cӫa TK cho ҧnh rõ nét trên màn.
b. có 1 vӏ trí cӫa TK cho ҧnh rõ nét trên màn.
a. không có vӏ trí cӫa TK cho ҧnh rõ nét trên màn.
Æ

Vұt thұt cho ҧnh thҩt trên màn nên cҧ d & d / đӅu có giá trӏ dương. Vì vұy ta có
phương trình thӭ nhҩt: d + d / = L.
.í
KӃt hӧp vӟi công thӭc: /

í
Ta có phương trình bұc hai: d 2 + Ld + Lf = 0
Sau khi có phương trình này cҫn phҧi yêu cҫu hӑc sinh nhҳc lҥi điӅu kiӋn đӇ
phương trình bұc hai có nghiӋm mà các em đã hӑc ӣ lӟp dưӟi. ĐiӅu này chҳc chҳn
rҵng sӁ có nhiӅu hӑc sinh quên do lên lӟp trên chӍ giҧi phương trình bұc 2 bҵng máy
tính.
+ Lұp biӋt sӕ: = b 2 ņ 4ac = L 2 ņ 4Lf.
a. ĐӇ có hai vӏ trí cӫa thҩu kính cho ҧnh rõ nét trên màn thì phương trình bұc 2 phҧi
có 2 nghiӋm phân biӋt d 1 & d2, khi đó: > 0 Í L > 4f.
b. ĐӇ có mӝt vӏ trí cӫa thҩu kính cho ҧnh rõ nét trên màn thì phương trình bұc 2 phҧi
có nghiӋm kép, khi đó = 0 Í L = 4f.
c. ĐӇ không vӏ trí cӫa thҩu kính cho ҧnh rõ nét trên màn thì phương trình bұc 2 phҧi
vô nghiӋm, khi đó < 0 Í L < 4f.
2.4. Dҥng 4: Cho khoҧng cách giӳa vұt và màn ҧnh L, cho biӃt khoҧng cách giӳa
hai vӏ trí đһt thҩu kính hӝi tө cho ҧnh rõ nét trên màn là Ö . Tìm tiêu cӵ f.
Đây là phương pháp đo tiêu cӵ thҩu kính hӝi tө ( phương pháp Bes sel) đưӧc áp
dөng cho bài thӵc hành. Vì vұy giáo viên cҫn phân tích kӻ hiӋn tưӧng vұt lý đӇ giúp
cho hӑc sinh hình dung đưӧc cách giҧi bài toán. Đông thӡi kӃt hӧp vӟi bài toán 2.3 đӇ
nҳm đưӧc điӅu kiӋn có hai ҧnh.
Bài toán 2.4. Mӝt màn ҧnh đһt song song vӟi vұt sáng AB và cách AB mӝt đoҥn L =
72cm. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ f đһt trong khoҧng giӳa vұt và màn sao cho AB
vuông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính, ngưӡi ta tìm đưӧc hai vӏ trí cӫa TKcho ҧnh rõ
nét trên màn. Hai vӏ trí này cách nhau Ö = 48cm. Tính tiêu cӵ thҩu kính.
Æ
í
ÇÇ / /
Vӏ trí 1: d1 = d , d 1/ = d /

Vӏ trí 2: d2 , d 2/
- Vì lý do đӕi xӭng nên vұt và ҧnh có thӇ đ әi chә cho nhau đưӧc, nên:
d2 = d 1/ = d /
d 2/ = d1 = d
Do đó, ta có:
d+d/= L
d/ = d + Ö
Giҧi hӋ phương trình ta có: d = ½ ( L ± Ö, d / = ½ ( L + Ö)
/
. 2 l 2
Thay d & d / vào công thӭc tính tiêu cӵ í /
, ta đưӧc : í = 10cm.
4
Trong phҥm vi có hҥn cӫa bài viӃt, chúng tôi chӍ lӵa chӑn các dҥng toán
đơn giҧn mà hӑc sinh thưӡng hay gһp mà không phân tích các bài toán phӭc tҥp và
khó đӕi vӟi hӑc sinh.

III/ PHҪN KӂT:
Trên đây là các đúc kӃt rút ra tӯ thӵc tiӉn giҧng dҥy cӫa cá nhân. Khi cho các
đӕi tưӧng hӑc sinh có hӑc lӵc khác nhau giҧi quyӃt các ví dө này thì tҩt cҧ các hӑc
sinh tӯ trung bình khá trӣ lên đӅu vұn d өng đưӧc mӝt cách nhanh chóng. Bên cҥnh đó
còn không ít hӑc sinh lưӡi hӑc, quen thói nhìn thҫy cô viӃt vӁ gì trên bҧng thì cӭ thӃ
mà chép nguyên xi vào vӣ. Do vұy, đӕi vӟi các đӕi tưӧng này cҫn phҧi buӝc các em
làm thҩt nhiӅu ví dө, bài tұp mӟi mong khҳc sâu đưӧc phương pháp giҧi bài tұp thҩu
kính cho hӑc sinh.
Mһc dù đã có thӱ nghiӋm nhưng cũng không thӇ tránh khӓi các thiӃu sót, nên
chúng tôi rҩt mong đưӧc sӵ đóng góp ý kiӃn đӇ sӱa sai và ngày càng hoàn thiӋn mình
hơn trong cҧ chuyên môn và tay nghӅ.
Ngưӡi viӃt
NguyӉn Văn Dũng

m

?

!" #$

% & '

( )*# Ö + !,

$ $

# -
+

(
??

. /0
1
2 3 !" #$
' 45 2

4656 +
, 6( 7' !" #$
+ ,
% 8

9
!" #$
+ ,
+
, Ö :(

)$ !,

# 8 ; <

: =
< 2
>
3
1
í (1 )

' í (1 )
.' '#3
'í ( ) í 1
]1 1 1 ' í í í (1 )

í '
.
?
# ( )í
' í
' í (1 )

í '
í


m !" !" #$
1
í (1 ) (1)
1
' (1 1 ) (2)
m #" @ !" #$
1
í (1 ) (3)
2
' (1 2 ) (4)
m $" A
9

. B ; C ;
9
D6 E F D: E G

9

# H ; 2(
I !" "#$%&$'()*)"&$$&$$$+,
!-
I J; ' !" Ö, -

3 K L
I J; ' !" /
3 M L
I N 2
'
Ö=
! #$
O

?

Ö=
3 r %&
???
'
m !" 7'
45 2

' 8 +
, 6 !" '
/
+ ,
9
+
, :( .
? P
(

.
1
ý í (1 )
1 Ý1 1
@# 3 í í 1 2
1 1 2
2 1
ý (1 )
2
: !. 7'
45 2

' Q
: Ö-
'( ' !
#$
-

? 6L
' Q
F Ö-
'( .
?

(

% ÖR S $ 2
>
Ö / "
T

ý (Ö P +
,( J
# 3 6 U :V : U FV U 6L(
(2)(3)
N H3 í ( 10) 60
3 2
m #" 7'
45 W " 6

' 8 +
, 6( N"

/ + ,
9
!" + ,
( 5; Ö

8( .
? P
(

.B 3 6 K LV M L
?
3
1
ý í (1 )
1 Ý1 1
í (1)
1 1 2
ý (1 )
2

ý í (1 1 )
í ( 2 1 ) 2 1 (2)
ý í (1 2 ) í
.B D6 D: H
Ý
1 1
í í

1 1 1 ( 1 í )
í
1 12 í í
1 í ( 12 )
1
í D

12
m $" 7'
45 2

45 !" ' Ö, -

+
,
9
!" + ,
;

# :X Ö-

8

# O

( .
? P
(

1
í (1 )
1 ' í (1 1 )
7 D

1 ' í (1 2 )
(1 )
2
.
2 2,51 ! 3
2 ] Ý 2 1 ] 3
í (1 ) í í 10
51
51 1
Í 51 í 9
' í (1 2,51 )
í 1 2,51
í ( 1,51 )
.1
2
# Ö?
3
2 .1 D M L 9 3
] Ý 1 ] í Ý1
ý í 1 1
1
1
ý 1
1 í1 1
Ý1 .
í2 .(1 ) í D

1
J; M 63 1 1
J; K 63 1 1
:!.7' ' 2

' ' ! #$

?
6L
! #$
H :L ;
' ÖT Q
: Ö-

' ÖT
-( .
? P
(

. 3 U :V U 6L V U :L # =
< ?
H
2.10.20
í 20
1
m )" 7'
45 2

45 +
, Ö !"

/ ' + ,
9 Y

+
, Ö ( N"

1
/ ? + ,
9
+
, Ö ( .
? P

C (

N !" #$

=
1 + Ö8
#
# 1

?
3
1
í (1 ) (1)

1
(1 ) (2)

d a b (1 k) (3)
2í
.B D6 D:

1
.B D: DF í ( )

N H3
Ý2 í 2 2
í í2
2í
4 4
2
í 1
2
? m *+ "
m !" 7' 45
+ S + ,
FL (
4 656 Ö
'( N
#$
' ;
" 9 H +
O
+ Ö8

:L (
.? P
Ö3
4( 6L 5( 6X Z( :L N( :X
m #" [+ '
45 2
+ S
' 4 656 : ( N
#$
45 Ö, -

GX 9 H +
' 6L Ö-

8

8 6\ ( ? P
Ö3
4( X 5( 6L Z( 6X N( :L
m $" ) ' 45 8
*
] H
45( ) ' /

? FL 9
"
;
6(
8 6: Ö-

( .?
P
Ö
4( 6L 5( :L Z( FL N( GL
m )" ) ' 45 =
8 S
P +
*
] H

4656( ) ' -

? ^L 9
4:5: =

8
8 :L ( .? P
Q

4( XL 5( GL Z( _L N( \L
m ," [+ '
45 2
+ S
' 4 656 Q
'( N
#$
45 /
6L 9
!" + ,
X( ? P

Ö3
4( X 5( 6L Z( 6X N( :L
THҨU KÍNH MӒNG

I. LÍ THUYӂT
1. Khái niӋm vӅ vұt và ҧnh:

R : chùm tӟi là chùm phân

kì
Vұt: Là giao cӫa chùm tia tӟi, chiӃu tӟi dөng cө
R : chùm tӟi là chùm hӝi tө
: chùm ló là chùm hӝi tө

Ҧnh: Là giao cӫa chùm tia ló khӓi dөng cө
Ҧnh: chùm ló là chùm phân kì
2. Tính chҩt ҧnh cӫa mӝt vұt qua thҩu kính (ã )
Vӟi thҩu kính hӝi tө: NӃu cho ҧnh thұt: - ҧnh thұt ngưӧc chiӅu vұt (hӭng
đưӧc trên màn)
- ҧnh thұt:

NӃu cho ҧnh ҧo: ҧnh ҧo luôn cùng chiӅu vұt và lӟn hơn vұt.
Vӟi thҩu kính phân kì: Ҧnh luôn là ҧnh ҧo, cùng chiӅu vұt và nhӓ hơn vұt.
3. Các công thӭc vӅ thҩu kính:

a. Tiêu cӵ - Đӝ tө
- Tiêu cӵ là trӏ sӕ đҥi sӕ f cӫa khoҧng cách tӯ quang tâm O đӃn các tiêu điӇm chính vӟi quy
ưӟc:
f > 0 vӟi thҩu kính hӝi tө.
f < 0 vӟi thҩu kính phân kì. (|f| = OF = OF¶)
- Khҧ năng hӝi tө hay phân kì chùm tia sáng cӫa thҩu kính đưӧc đһc trưng bӣi đӝ tө D xác
đӏnh bӣi :
1 1 1
( 1)( )
í Ò1 Ò2
(f : mét (m); D: điӕp (dp))
(R > 0 : mһt lӗi./ R < 0 : mһt lõm. /R = =: mһt phҷng ) f : mét (m); D: điӕp (dp))
b. Công thӭc thҩu kính

Công thӭc vӅ vӏ trí ҧnh - vұt:
1 1 1

' í
d > 0 nӃu vұt thұt
d < 0 nӃu vұt ҧo
d¶ > 0 nӃu ҧnh thұt
d < 0 nӃu ҧnh ҧo
c. Công thӭc vӅ hӋ sӕ phóng đҥi ҧnh:

' ' '

;

(k > 0: ҧnh, vұt cùng chiӅu; k < 0: ҧnh, vұt ngưӧc chiӅu.)
( | k | > 1: ҧnh cao hơn vұt, | k | < 1: ҧnh thҩp hơn vұt )
d. HӋ quҧ:
.í '. í . ' í í '
' ; í ;
í ' í ' í í
4. Cách vӁ đưӡng đi cӫa tia sáng

dөng các tia đһc biӋt sau:
- Tia tӟi đi song song vӟi trөc chính thì tia ló ( ý ) sӁ đi qua tiêu điӇm
ҧnh chính.
- Tia tӟi ( ý ) đi qua tiêu điӇm vұt chính thì tia ló sӁ song song vӟi
trөc chính.
- Tia tӟi đi qua quang tâm O thì tia ló sӁ truyӅn thҷng (
B ).
B
B¶
O F¶ A¶ F
A F A
F¶ A¶ O
B¶
î Trưӡng hӧp tia sáng SI bҩt kì: Cách xác đӏnh tia ló
þ Dӵng trөc phө // vӟi tia tӟi.
þ Tӯ F¶ dӵng đưӡng thҷng vuông góc vӟi trөc chính, cҳt trөc phө tҥi Ê1'
þ Nӕi điӇm tӟi I và Ê1 đưӧc giá cӫa tia tӟi
î Chú ý: Đӕi vӟi thҩu kính giӳ cӕ đӏnh thì vұt và ҧnh luôn di chuyӇn cùng chiӅu.
DҤNG 1. TOÁN VӀ ĐӔI VӞI THҨU KÍNH

Phương pháp:
- ×
! " # $%
- R$ & ' ( & ' ) ý
*%
- | " +
,# -, %
- . / 0
- . - " $ 1, -,
Bài 1. VӁ ҧnh cӫa mӝt vұt qua thҩu kính hӝi tө và phân kì trong nhӳng trưӡng hӧp sau:
- Vұt có vӏ trí: d > 2f - Vұt có vӏ trí: d = f
- Vұt có vӏ trí: d = 2f - Vұt có vӏ trí: 0 < d < f.
- Vұt có vӏ trí: f < d < 2f
Bài 2. VӁ ҧnh cӫa điӇm sáng S trong các trưӡng hӧp sau:
S F O Ê

F S O
Ê

S O F
Ê

Bài 3. Trong các hình xy là trөc chính O là qung tâm, A là vұt, A¶là ҧnh. Xác đӏnh: tính chҩt
ҧnh, loҥi thҩu kính, vӏ trí các tiêu điӇmAchính? A

x A O ' y
x y x y
Bài 4. Xác đӏnh loҥi thҩu kính, O và các tiêu điӇm chính?
x y x y
DҤNG 2. TÍNH TIÊU CӴ VÀ ĐӜ TӨ

1 1 1
Phương pháp: - Áp dөng công thӭc: ( 1)( )

í Ò1 Ò2
- Chú ý giá trӏ đҥi sӕ cӫa bán kính mһt cҫu: R > 0 nӃu mһt cҫu lӗi; R <
0 nӃu lõm.
Bài 1. Thӫy tinh làm thҩu kính có chiӃt suҩt n = 1,5.

a) Tìm tiêu cӵ cӫa các thҩu kính khi đһt trong không khí. NӃu:
- Hai mһt lӗi có bán kính 10cm, 30 cm ĐA: a)15 cm;
30 cm
- Mһt lӗi có bán kính 10cm, mһt lõm có bán kính 30cm. b)60 cm;
120 cm
b) Tính lҥi tiêu cӵ cӫa thҩu kính trên khi chúng đưӧc dìm vào trong nӭơc có chiӃt suҩt n ¶=
4/3?
Bài 2. Mӝt thҩu kính có dҥng phҷng cҫu, làm bҵng thӫy tinh có chiӃt suҩt n= 1,5. Đһt trong
không khí. Mӝt chùm tia sáng tӟi song song vӟi trөc chính cho chùm tia ló hӝi tө tҥi điӇm
phía sau thҩu kính, cách thҩu kính 12 cm.
a) Thҩu kính thuӝc loҥi lӗi hay lõm?
b) Tính bán kính mһt cҫu?
Bài 3. Mӝt thҩu kính hai mһt lӗi. Khi đһt trong không khí có đӝ tө D 1 ,khi đһt trong chҩt
lӓng có chiӃt suҩt n¶= 1,68 thҩu kính lҥi có đӝ tө D 2 = -(D1/5).
a) Tính chiӃt suҩt n cӫa thҩu kính?
b) Cho D1 =2,5 dp và biӃt rҵng mӝt mһt có bán kính cong gҩp 4 lҫn bán kính cong cӫa mһt
kia. Tính bán kính cong cӫa hai mһt này?
ĐA: 1,5; 25cm; 100 cm.
Bài 4. Mӝt thҩu kính thӫy tinh có chiӃt suҩt n = 1,5. Khi đһt trong không khí nó có đӝ tө 5
dp. Dìm thҩu kính vào chҩt lӓng có chiӃt suҩt n¶ thì thҩu kính có tiêu cӵ f¶ = -1m. Tìm chiӃt
suҩt cӫa thҩu kính?
ĐA: 1,67
Bài 5. Mӝt thҩu kính thӫy tinh có chiӃt suҩt n = 1,5 có mӝt mһt phҷng và 1 mһt lӗi có bán
kính R = 25 cm. Tính tiêu cӵc cӫa thҩu kính trong 2 trưӡng hӧp:
a. Thҩu kính đһt trong không khí?
b. Thҩu kính đһt trong nưӟc có chiӃt suҩt 4/3? ĐA: 50 cm; 200
cm
Bài 6. Mӝt thҩu kính phҷng - lӗi có n = 1,6 và bán kính mһt cong là R = 10 cm.
a. Tính f và D? ĐA: 16,7 cm; 6dp
b. ĐiӇm sáng S nҵm trên trөc chính cách thҩu 1m. Xác đӏnh tính chҩt ҧnh, vӁ hình?
ĐA: 20 cm

Bài 7. Mӝt thҩu kính phҷng ± lõm có n = 1,5 và bán kính mһt lõm là R = 15 cm. Vұt AB
vuông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính và trưӟc thҩu kính. Ҧnh qua thҩu kính là ҧnh ҧo
cách thҩu kính 15 cm và cao 3 cm. Xác đӏnh vӏ trí vұt và đӝ cao cӫa vұt?
ĐA: 30 cm; 6 cm
Bài 8. Mӝt thҩu kính phҷng - lӗi có chiӃt suҩt n = 1,5 và tiêu cӵ 40 cm. Đһt mҳt sau thҩu
kính quan sát, ta thҩy có mӝt ҧnh cùng chiӅu vұt và có đӝ lӟn bҵng nӱa vұt. Xác đӏnh vӏ trí
ҧnh, vұt, và bán kính cӫa mһt cҫu?
ĐA: 40 cm; -20 cm; -20 cm.
Bài 9. Cho mӝt thҩu kính thuӹ tinh hai mһt lӗi vӟi bán kính cong là 30cm và 20cm. Hãy
tính đӝ tө và tiêu cӵ cӫa thҩu kính khi nó đһt trong không khí, trong nưӟc có chiӃt suҩt
n2=4/3 và trong chҩt lӓng có chiӃt suҩt n3=1,64. Cho biӃt chiӃt suҩt cӫa thuӹ tinh n1 = 1,5
Bài 10. Mӝt thҩu kính thuӹ tính (chiӃt suҩt n=1,5) giӟi hҥn bӣi mӝt mһt lӗi bán kính 20cm
và mӝt mһt lõm bán kính 10cm. Tính tiêu cӵ và đӝ tө cӫa thҩu kính khi nó đһt trong không
khí, trong nưӟc và trong chҩt lӓng có chiӃt suҩt n¶ = 1,8
Bài 11. Mӝt thҩu kính bҵng thuӹ tinh (chiӃt suҩt n =1,5) đһt trong không khí có đӝ tө 8điôp.
Khi nhúng thҩu kính vào mӝt chҩt lӓng nó trӣ thành mӝt thҩu kính phân kì có tiêu cӵ 1m.
Tính chiӃt suҩt cӫa chҩt lӓng.(XEM LAI R=?)
Bài 12. Mӝt thҩu kính hai mһt lӗi cùng bán kính R, khi đһt trong không khí có tiêu cӵ f
=30cm. Nhúng chìm thҩu kính vào mӝt bӇ nưӟc, cho trөc chính cӫa nó thҷng đӭng, rӗi cho
mӝt chùm sáng song song rӑi thҷng đӭng tӯ trên xuӕng thì thҩy điӇm hӝi tө cách thҩu kính
80cm. Tính R, cho biӃt chiӃt suҩt cӫa nưӟc bҵng 4/3
DҤNG 3. XÁC ĐӎNH TÍNH CHҨT ҦNH - MӔI QUAN Hӊ ҦNH VÀ VҰT
*234| 25: - Áp dөng công thӭc xác đӏnh vӏ trí ҧnh, đӝ phóng đҥi:
' '
ýÖ í í í
ý ;
ýÖ í í í
- Tính chҩt ҧnh qua thҩu kính.
- Khoҧng cách giӳa vұt và ҧnh L = '
BÀI TҰP
Bài 1. Vұt thұt đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính sӁ cho ҧnh như thӃ nào, nӃu thҩu
kính là a) Thҩu kính hӝi tө.
b) Thҩu kính phân kì.
Bài 2. Mӝt thҩu kính phân kì có đӝ tө 1(dp) .Tìm tiêu cӵ cӫa thҩu kính ?
Bài 3. Đһt mӝt thҩu kính cách mӝt trang sách 20 cm, nhìn qua thҩu kính thҩy ҧnh cӫa dòng
chӳ cùng chiӅu vӟi dòng chӳ nhưng cao bҵng mӝt nӱa dòng chӳ thұt. Tìm tiêu cӵ cӫa thҩu
kính , suy ra thҩu kính loҥi gì?
Bài 4. Cho mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ f.
a) Xác đӏnh vӏ trí vұt đӇ ҧnh tҥo bӣi thҩu kính là ҧnh thұt.
b) Chӭng tӓ rҵng khoҧng cách giӳa vұt thұt và ҧnh thұt có mӝt giá trӏ cӵc tiӇu. Tính khoҧng
cách cӵc tiӇu này. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt lúc đó?
Bài 5. Đһt mӝt vұt cách thҩu kính hӝi tө 12 (cm) , ta thu đưӧc ҧnh cao gҩp 3 lҫn vұt Tính
tiêu cӵ cӫa thҩu kính?

Bài 6. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20 (cm). Vұt sáng AB cao 2m cho ҧnh A ¶ B¶ cao 1
(cm) . Xác đӏnh vӏ trí vұt?
Bài 7. Chӭng minh rҵng thҩu kính tҥo đưӧc :
* ҧnh thұt cho vұt thұt
hoһc Thì phҧi là thҩu kính hӝi tө.
* ҧnh ҧo lӟn hơn vұt thұt
Bài 8. Vұt sáng AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20 cm.
Xác đӏnh tính chҩt ҧnh cӫa vұt qua thҩu kính và vӁ hình trong nhӳng trưӡng hӧp sau:
a) Vұt cách thҩu kính 30 cm. b) Vұt cách thҩu kính 20 cm. c) Vұt cách thҩu kính
10 cm.
Bài 9. Vұt sáng AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө và cách thҩu kính
10 cm. Nhìn qua thҩu kính thҩy 1 ҧnh cùng chiӅu và cao gҩp 3 lҫn vұt. Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa
thҩu kính, vӁ hình?
ĐA: 15 cm.
Bài 10. Ngưӡi ta dung mӝt thҩu kính hӝi tө đӇ thu ҧnh cӫa mӝt ngӑn nӃn trên mӝt màn ҧnh.
Hӓi phҧi đһt ngӑnh nӃn cách thҩu kính bao nhiêu và màn cách thҩu kính bao nhiêu đӇ có thӇ
thu đưӧc ҧnh cӫa ngӑn nӃn cao gҩp 5 lҫn ngӑn nӃn. BiӃt tiêu cӵ thҩu kính là 10cm, nӃn
vuông góc vӟi trөc chính, vӁ hình?
ĐA: 12cm; 60
cm.
Bài11. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 30 cm. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt thұt đӇ ҧnh qua thҩu
kính lӟn gҩp 5 làn vұt? VӁ hình?
Bài 12. Vұt sáng AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20 cm.
Ҧnh A1B1 cách vұt 18 cm. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt và đӝ phóng đҥi ҧnh?
ĐA: 12 cm; 2,5.
Bài 13. Cho mӝt thҩu kính làm bҵng thuӹ tinh (n=1,5), mӝt mһt lӗi bán kính 10cm, mӝt mһt
lõm bán kính 20cm. Mӝt vұt sáng AB =2cm đһt thҷng góc vӟi trөc chính và cách thҩu kính
mӝt khoҧng d. Xác đӏnh vӏ trí, tính chҩt, đӝ lӟn và vӁ ҧnh trong các trưӡng hӧp:
a) d=60cm b) d=40cm c) d=20cm
Tӯ đó nêu ra sӵ nhұn xét vӅ sӵ di chuyӇn cӫa ҧnh khi vұt tiӃn lҥi gҫn thҩu kính.
Bài 14. Mӝt vұt ҧo AB=2cm, đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phân kǤ tiêu cӵ
30cm, ӣ phía sau thҩu kính mӝt khoҧng x. Hãy xác đӏnh vӏ trí, tính chҩt, đӝ lӟn cӫa ҧnh và
vӁ ҧnh trong các trưӡng hӧp sau: x=15cm, x=30cm, x=60cm
Bài 15. Mӝt vұt sáng AB=1cm đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө tiêu cӵ
f =20cm cho ҧnh A¶B¶=2cm. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt và ҧnh. ҧnh đó là thұt hay ҧo vӁ hình.
Bài 16. Mӝt vұt sáng AB đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính phân kǤ có tiêu cӵ bҵng
12cm, cho ҧnh cao bҵng nӱa vұt. Tìm vӏ trí cӫa vұt và ҧnh.
Bài 17. Mӝt vұt AB =4cm đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 30cm,
cho ҧnh A¶B¶=2cm. Xác đӏnh vӏ trí, tính chҩt cӫa vұt và ҧnh. VӁ ҧnh.

Bài 18. Mӝt vұt sáng AB đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө (tiêu cӵ
20cm) có ҧnh cách vұt 90cm. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt, vӏ trí và tính chҩt cӫa ҧnh.
Bài 19. Mӝt điӇm sáng nҵm trên trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phân kǤ(tiêu cӵ bҵng 15cm)
cho ҧnh cách vұt 7,5cm. Xác đӏnh tính chҩt, vӏ trí cӫa vұt, vӏ trí và tính chҩt cӫa ҧnh.
Bài 20. Mӝt vұt sáng AB =4mm đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө (có
tiêu cӵ 40cm), cho ҧnh cách vұt 36cm. Xác đӏnh vӏ trí, tính chҩt và đӝ lӟn cӫa ҧnh, và vӏ trí
cӫa vұt.
Bài 21. Vұt sáng AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phҷng lӗi bҵng thuӹ
tinh chiӃt suҩt n=1,5, bán kính mһt lӗi bҵng 10cm, cho ҧnh rõ nét trên màn đһt cách vұt mӝt
khoҧng L
a) Xác đӏnh khoҧng cách ngҳn nhҩt cӫa L
b) Xác đӏnh các vӏ trí cӫa thҩu kính trong trưӡng hӧp L=90cm. So sánh đӝ phóng đҥi cӫa
ҧnh thu đưӧc trong các trưӡng hӧp này?
Bài 22. Mӝt vұt sáng AB cho ҧnh thұt qua mӝt thҩu kính hӝi tө L, ҧnh này hӭng trên mӝt
màn E đһt cách vұt mӝt khoҧng 1,8m, ҧnh thu đưӧc cao bҵng 1/5 vұt.
a) Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính
b) Giӳa nguyên vӏ trí cӫa AB và màn E. Dӏch chuyӇn thҩu kính trong khoҧng AB và màn.
Có vӏ trí nào khác cӫa thҩu kính đӇ ҧnh lҥi xuҩt hiӋn trên màn E không?
Bài 23. Vұt sáng AB đһt vông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ f =10cm,
cho ҧnh thұt lӟn hơn vұt và cách vұt 45cm
a) Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt, ҧnh. VӁ hình
b) Vұt cӕ đӏnh. Thҩu kính dӏch chuyӇn ra xa vұt hơn nӳa. Hӓi ҧnh dӏch chuyӇn theo chiӅu
nào?
Bài 24. Mӝt thҩu kính phân kǤ có tiêu cӵ f =-25cm cho ҧnh cách vұt 56,25cm. Xác đӏnh vӏ
trí, tính chҩt cӫa vұt và ҧnh. Tính đӝ phóng đҥi trong mӛi trưӡng hӧp.
Bài 25. Mӝt vұt ҧo AB = 5mm đһt thҷng góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu
cӵ 20cm, vұt ӣ sau thҩu cách thҩu kính 20cm. Xác đӏnh vӏ trí, tính chҩt, đӝ cao cӫa ҧnh và
vӁ ҧnh.

. DӠI VҰT, DӠI THҨU KÍNH THEO PHƯƠNG CӪA TRӨC CHÍNH
234| 25 |
- Khi thҩu kính giӳ cӕ đӏnh thì ҧnh và vұt luôn di chuyӇn cùng chiӅu.
- Khi di chuyӇn vұt hoһc ҧnh thì d và d¶ liên hӋ vӟi nhau bӣi:
/ d = d2 - d1 hoһc / d = d 1 ± d2
khi đó:
1 1 1 1 1
Ö Ö
í ý 1 ý1 ý 1 ý ý 1 ý Ö

ý1Ö í í ý 1Ö
1
ý1 í ý1 í
ý 2Ö í í ý 2Ö
2
ý2 í ý2 í
- Khi vұt giӳ cӕ đӏnh mà rӡi thҩu kính thì khҧo sát khoҧng cách vұt -
ҧnh đӇ xác đӏnh chiӅu chuyӇn đӝng cӫa ҧnh:
L = ý ýÖ
BÀI TҰP (đáp án chӍ ghi đӝ lӟn cӫa đҥi lưӧng)
Bài 1. Mӝt vұt thұt AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính. Ban đҫu ҧnh cӫa vұt
qua thҩu kính là ҧnh ҧo và bҵng nӱa vұt. Giӳ thҩu kính cӕ đӏnh di chuyӇn vұt dӑc trөc chính
100 cm. Ҧnh cӫa vұt vүn là ҧnh ҧo và cao bҵng 1/3 vұt. Xác đӏnh chiӅu dӡi cӫa vұt, vӏ trí
ban đҫu cӫa vұt và tiêu cӵ cӫa thҩu kính?
ĐA: 100 cm;
100cm.
Bài 2. Mӝt vұt thұt AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính. Ban đҫu ҧnh cӫa vұt
qua thҩu kính A1B1 là ҧnh thұt. Giӳ thҩu kính cӕ đӏnh di chuyӇn vұt dӑc trөc chính lҥi gҫn
thҩu kính 2 cm thì thu đưӧc ҧnh cӫa vұt là A2B2 vүn là ҧnh thұt và cách A1B1 mӝt đoҥn 30
m2 5
cm. BiӃt ҧnh sau và ҧnh trưӟc có chiӅu dài lұp theo tӍ sӕ 2
.
1 m1 3
a. Xác đӏnh loҥi thҩu kính, chiӅu dӏch chuyӇn cӫa ҧnh?
b. Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa thҩu kính? ĐA: 15 cm.
Bài 3. Đһt vұt sáng AB vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính. Qua thҩu kính cho ҧnh
A1B1 cùng chiӅu và nhӓ hơn vұt. NӃu tӏnh tiӃn vұt dӑc trөc chính mӝt đoҥn 30 cm thì ҧnh
tӏnh tiӃn 1 cm. BiӃt ҧnh lúc đàu bҵng 1,2 lҫn ҧnh lúc sau. Tìm tiêu cӵc cӫa thҩu kính?
ĐA: 30 cm
Bài 4. Đһt vұt sáng AB vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө và cách thҩu kính
30 cm. Qua thҩu kính cho ҧnh A1B1 thu đưӧc trên màn sau thҩu kính. NӃu tӏnh tiӃn vұt dӑc
trөc chính lҥi gҫn thҩu kính mӝt đoҥn 10 cm thì phҧi dӏch chuyӇn màn ra xa thҩu kính đӇ lҥi
thu đưӧc ҧnh A2B2 . BiӃt ҧnh lúc sau bҵng 2 lҫn ҧnh lúc đҫu.
a. Tìm tiêu cӵc cӫa thҩu kính?
b. Tìm đӝ phóng đҥi ҧnh lúc đҫu và lúc sau? ĐA:
10cm; 0,5; 1.
20 cm. Qua thҩu kính cho ҧnh thұt A1B1 . NӃu tӏnh tiӃn vұt dӑc trөc chính ra xa thҩu kính
mӝt đoҥn 4 cm lҥi thu đưӧc ҧnh A2B2 . BiӃt ҧnh lúc sau bҵng 1/3 lҫn ҧnh lúc đҫu.
a. Tìm tiêu cӵc cӫa thҩu kính?
b. Tìm đӝ phóng đҥi ҧnh lúc đҫu và lúc sau? ĐA: 18cm; 9; 3
Bài 6. Mӝt thҩu kính phân kì có tiêu cӵ 10 cm. đһt vұt AB vuông góc vӟi trөc chính cho ҧnh
ҧo A1B1. Dӏch chuyӇn vұt sáng lҥi gҫn thҩu kính 15 cm thì ҧnh dӏch chuyӇn 1,5 cm. Xác
đӏnh vӏ trí vұt và ҧnh trưӟc khi di chuyӇn vұt?
ĐA: 30cm; 7,5 cm
mӝt khoҧng nào đó cho ҧnh thұt gҩp 4 lҫn vұt. NӃu tӏnh tiӃn vұt dӑc trөc chính lҥi gҫn thҩu
kính mӝt đoҥn 4 cm thì ҧnh thu đưӧc trên màn bҵng vӟi ҧnh khi ta dӏch chuyӇn vұt tӯ vӏ trí
ban đҫu đӃn gҫn thҩu kính 6 cm. Tìm khoҧng cách ban đҫu cӫa vұt.
ĐA: 20 cm
Bài 8. Đһt vұt sáng AB vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө. Qua thҩu kính
cho ҧnh A1B1 thu đưӧc trên màn sau thҩu kính, lӟn hơn vұt và cao 4 cm. Giӳ vұt cӕ đӏnh,
tӏnh tiӃn thҩu kính dӑc trөc chính 5cm vӅ phía màn thì phҧi dӏch chuyӇn màn dӑc trөc chính
35 cm lҥi thu đưӧc ҧnh A2B2 cao 2cm. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính và chiӅu cao cӫa vұt?
ĐA: 20 cm;
1cm.
Bài 9.Đһt vұt sáng AB vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө. Qua thҩu kính
cho ҧnh thұt A1B1 . NӃu tӏnh tiӃn vұt dӑc trөc chính lҥi gҫn thҩu kính thêm mӝt đoҥn 30 cm
lҥi thu đưӧc ҧnh A2B2 vүn là ҧnh thұt và cách vұt AB mӝt khoҧng như cũ. BiӃt ҧnh lúc sau
bҵng 4 lҫn ҧnh lúc đҫu.
b. Tìm tiêu cӵc cӫa thҩu kính và vӏ trí ban đҫu? ĐA:
20cm; 60 cm
b. đӇ ҧnh cao bҵng vұt thì phҧi dӏch chuyӇn vұt tӯ vӏ trí ban đҫu mӝt khoҧng bҵng bao
nhiêu, theo chiӅu nào?
ĐA: 20 cm; 60 cm.
Bài 10. Mӝt điӇm sáng S đһt trưӟc mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ f =40cm. Di chuyӇn S
mӝt khoҧng 20cm lҥi gҫn thҩu kính ngưӡi ta thҩy ҧnh S¶ di chuyӇn mӝt khoҧng 40cm. Tìm
vӏ trí cӫa vұt và ҧnh lúc đҫu và lúc sau khi di chuyӇn.
Bài 11. Đһt mӝt điӇm sáng S trên trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phân kǤ (tiêu cӵ bҵng 10cm)
ta thu đưӧc ҧnh S¶. Di chuyӇn S mӝt khoҧng 15cm lҥi gҫn thҩu kính ta thҩy ҧnh S¶ di
chuyӇn mӝt khoҧng 1,5cm. Tìm vӏ trí cӫa vұt và ҧnh lúc đҫu và lúc sau khi di chuyӇn.
Bài 12. Mӝt vұt sáng AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө và cách thҩu
kính 36cm (A nҵm trên trөc chính) ta thu đưӧc ҧnh A1B1 trên màn E đһt vuông góc vӟi trөc
chính. Tӏnh tiӃn AB vӅ phía thҩu kính 6cm theo phương vuông góc vӟi trөc ch ính thì phҧi
dӏch chuyӇn màn E như thӃ nào đӇ thu đưӧc ҧnh A 2 B2 ? Cho biӃt A 2 B2 1, 6A1B1 . Tính tiêu cӵ
cӫa thҩu kính và đӝ phóng đҥi cӫa các ҧnh 1 1 và 2 2 .

Bài 13. Mӝt vұt phҷng nhӓ AB, đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phân kǤ và
cách thҩu kính khoҧng d1 cho mӝt ҧnh A1B1 . Cho vұt tiӃn lҥi gҫn thҩu kính 40cm thì ҧnh bây
giӡ là A 2 B2 cách A1B1 5cm và có đӝ lӟn A 2 B2 =2 A1B1 . Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa thҩu kính, vӁ
hình.
Bài 14. Đһt mӝt vұt phҷng nhӓ AB vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính phҷng lӗi
bҵng thuӹ tinh, chiӃt suҩt n1=1,5, ta thu đưӧc mӝt ҧnh thұt nҵm cách thҩu kính 5cm. Khi
nhúng cҧ vұt và thҩu kính trong nưӟc chiӃt suҩt n2=4/3, ta vүn thu đưӧc ҧnh thұt, nhưng
cách vӏ trí ҧnh cũ 25cm ra xa thҩu kính. Khoҧng cách giӳa vұt và thҩu kính giӳ không đәi.
Tính bán kính mһt cҫu cӫa thҩu kính và tiêu cӵ cӫa nó khi đһt trong không khí và khi nhúng
trong nưӟc. Tính khoҧng cách tӯ vұt đӃn thҩu kính.
Bài 15. Mӝt thҩu kính hӝi tө cho ҧnh thұt S¶ cӫa điӇm sáng S đһt trên trөc chính.
-Khi dӡi S gҫn thҩu kính 5cm thì ҧnh dӡi 10cm.
-Khi dӡi S ra xa thҩu kính 40cm thì ҧnh dӡi 8cm.
(kӇ tӯ vӏ trí đҫu tiên)
Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính?
Bài 16. Mӝt thҩu kính hӝi tө có f =12cm. ĐiӇm sáng A trên trөc chính có ҧnh A¶. Dӡi A gҫn
thҩu kính thêm 6cm, A¶ dӡi 2cm (không đәi tính chҩt). Đӏnh vӏ trí vұt và ҧ nh lúc đҫu.
Bài 17. Thҩu kính phân kǤ có f =-10cm. Vұt AB trên trөc chính, vuông góc vӟi trөc chính,
có ҧnh A¶B¶. Dӏch chuyӇn AB lҥi gҫn thҩu kính thêm 15cm thì ҧnh dӏch chuyӇn 1,5cm.
Đӏnh vӏ trí vұt và ҧnh lúc đҫu.

Bài 18. Vұt đһt trưӟc thҩu kính, trên trөc chính và vuông góc vӟi trөc chính, ҧnh thұt lӟn
bҵng 3 lҫn vұt. Dӡi vұt xa thҩu kính thêm 3cm thì ҧnh vүn thұt và dӡi đi 18cm. Tính tiêu cӵ
cӫa thҩu kính.
Bài 19. Vұt AB đһt vuông góc vӟi trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө có ҧnh thұt A1B1 cao
2cm. Dӡi AB lҥi gҫn thҩu kính thêm 45cm thì ҧnh thұt A 2B 2 cao 20cm và cách A1B1 đoҥn
18cm. Hãy xác đӏnh:
a) Tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
b) Vӏ trí ban đҫu cӫa vұt.
Bài 20. Vұt cao 5cm. Thҩu kính tҥo ҧnh cao 15cm trên màn. Giӳ nguyên vӏ trí cӫa thҩu kính
nhưng dӡi vұt ra xa thҩu kính thêm 1,5cm. Sau khi dӡi màn đӇ hӭng ҧnh rõ cӫa vұt, ҧnh có
đӝ cao 10cm. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 21. Vұt AB đһt cách thҩu kính hӝi tө mӝt đoҥn 30cm, ҧnh A1B1 là ҧnh thұt. Dӡi vұt đӃn
vӏ trí khác, ҧnh cӫa vұt là ҧnh ҧo cách thҩu kính 20cm. Hai ҧnh có cùng đӝ lӟn. Tính tiêu cӵ
cӫa thҩu kính.
Bài 22. Thҩu kính hӝi tө có chiӃt suҩt n =1,5; R 1=10cm; R2=30cm. Vұt thұt đһt trên trөc
chính và vuông góc vӟi trөc chính tҥi A, ҧnh thұt tҥo bӣi thҩu kính hiӋn trên màn đһt cách
vұt mӝt đoҥn L =80cm, ҧnh lӟn hơn vұt. NӃu giӳ cӕ đӏnh vұt và màn thì phҧi dӏch chuyӇn
thҩu kính theo chiӅu nào mӝt khoҧng bao nhiêu, đӇ thu đưӧc ҧnh trên màn nhӓ hơn vұt.
Bài 23. A, B, C là 3 điӇm thҷng hàng. Đһt vұt ӣ A, mӝt thҩu kính ӣ B thì ҧnh thұt hiӋn ӣ C
vӟi đӝ phóng đҥi |k 1|=3. Dӏch thҩu kính ra xa vұt đoҥn l = 64cm thì ҧnh cӫa vұt vүn hiӋn ӣ C
vӟi đӝ phóng đҥi |k 2| =1/3. Tính f và đoҥn AC.
Dҥng 5. Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa thҩu kính
Bài 1. Vұt sáng AB đһt song song và cách màn ҧnh mӝt đoҥn L. Thҩu kính có thӇ đһt ӣ hai
vӏ trí trong khoҧng vұt và màn đӇ trên màn có ҧnh thұt rõ nét. Hai vӏ trí này cách nhau mӝt
đoҥn l. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính. Áp dөng sӕ: L=72cm; l=48cm
Bài 2. Mӝt vұt sáng AB qua thҩu kính cho ҧnh trên màn cao gҩp 3 lҫn vұt. Màn cách vұt L
=80cm. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 3. Vұt sáng AB đһt ӣ hai vӏ trí cách nhau a =4cm, thҩu kính đӅu cho ҧnh cao gҩp 5 lҫn
vұt. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 4. Vұt sáng AB cách màn mӝt đoҥn L =100cm. Thҩu kính đһt ӣ hai vӏ trí trong khoҧng
vұt và màn đӅu thu đưӧc ҧnh rõ nét. Hai vӏ trí này cách nhau l=20cm.
Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 5. Vұt sáng AB cách màn L =50cm. Trong khoҧng vұt và màn có hai vӏ trí cӫa thҩu kính
đӇ thu đưӧc ҧnh rõ nét. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính, biӃt ҧnh này cao gҩp 16 lҫn ҧnh kia.
Bài 6. Hai nguӗn sáng cao bҵng nhau và cách nhau mӝt đoҥn L =72cm. Mӝt TKHT đһt
trong khoҧng hai nguӗn ӣ vӏ trí thích hӧp sao cho ҧnh cӫa nguӗn này nҵm ӣ vӏ trí cӫa nguӗn
kia. BiӃt ҧnh này cao gҩp 25 lҫn ҧnh kia. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 7. Hai vұt sáng AB và CD cách nhau L =36cm, nҵm vӅ hai phía cӫa mӝt thҩu kính,
vuông góc vӟi trөc chính cӫa thҩu kính. Thҩu kính cho hai ҧnh A¶B¶ và C¶D¶ có vӏ trí trùng
nhau, ҧnh này cao gҩp 5 lҫn ҧnh kia. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 8. Vұt sáng AB và màn hӭng ҧnh cӕ đӏnh. Thҩu kính đһt trong khoҧng cách vұt và màn.
Ӣ vӏ trí 1, thҩu kính cho ҧnh có kích thưӟc a1; Ӣ vӏ trí 2 thҩu kính cho ҧnh có kích thưӟc a 2.
Hai vӏ trí thҩu kính cách nhau mӝt đoҥn l. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính. Áp dөng sӕ: a 1=4cm;
a2=1cm; l=30cm.
Bài 9. ĐiӇm sáng A trên trөc chính cӫa mӝt thҩu kính hӝi tө cho ҧnh thұt A¶. Khi dӏch A vӅ
phía thҩu kính mӝt đoҥn a =5cm thì ҧnh A¶ dӏch đi mӝt đoҥn b =10cm. Khi dӏch A ra xa

thҩu kính mӝt đoҥn a µ =40cm thì ҧnh A¶ dӏch đi mӝt đoҥn b¶ = 8cm. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu
kính.
Bài 10. Vұt sáng AB qua thҩu kính cho ҧnh thұt vӟi đӝ phóng đҥi k1. Dӏch vұt ra xa thҩu
kính mӝt đoҥn a thì ҧnh có đӝ phóng đҥi k2, tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính. Áp dөng sӕ: k1=5,
k2=2, a=12cm.
Bài 11. Vұt sáng AB qua thҩu kính cho ҧnh thұt vӟi đӝ phóng đҥi k1. Dӏch vұt ra xa thҩu
kính mӝt đoҥn a thì ҧnh dӏch đi mӝt đoҥn b, tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính. Áp dөng sӕ: k1=2,
a=15cm, b=15cm.
Bài 12. Vұt sáng AB qua thҩu kính cho ҧnh A¶B¶. Dӏch vұt lҥi gҫn thҩu kính mӝt đoҥn a
=6cm thì ҧnh dӏch đi mӝt đoҥn b =60cm và không thay đәi tính chҩt. BiӃt ҧnh này cao gҩp
2,5 lҫn ҧnh kia. Tính tiêu cӵ cӫa thҩu kính.
Bài 13.Vұt sáng AB đưӧc đһt song song vӟi màn và cách màn mӝt khoҧng cӕ đӏnh L. Mӝt
thҩu kính hӝi tө có truc chính qua điӇm A và vuông góc vӟi màn đưӧc dӏch chuyӇn giӳa vұt
và màn .
a) Ngưӡi ta thҩy có mӝt vӏ trí L 1 cӫa thҩu kính tҥo ҧnh rõ nét cӫa vұt trên màn, ҧnh lӟn hơn
vұt. Chӭng tӓ còn có mӝt vӏ trí thӭ hai L2 cӫa thҩu kính trong khoҧng giӳa vұt và màn tҥo
đưӧc ҧnh rõ nét cӫa vұt trên màn.
b) Đһt là khoҧng cách giӳa hai vӏ trí L 1 và L2 cӫa thҩu kính. Lұp biӇu thӭc cӫ tiêu cӵ thҩu
kính f theo L và
c) Tìm điӅu kiӋn vӅ L đӇ có hai vӏ trí L 1 và L2 cӫa thҩu kính tҥo ҧnh rõ nét cӫa vұt trên màn
d) Tìm điӅu kiӋn vӅ L đӇ có hai vӏ trí L 1 và L2 này trùng nhau.
DҤNG 6. Hӊ THҨU KÍNH GHÉP ÁT
Bài 1. Mӝt thҩu kính mӓng có hai mһt lӗi giӕng nhau, bán kính R=20cm đưӧc đһt trên mӝt
gương phҷng nҵm ngang. Vұt AB đһt vuông góc vӟi trөc chính và cách thҩu kính 20cm, hӋ
cho ҧnh thұt bҵng vұt
1. Tính chiӃt suҩt cӫa thҩu kính
2. NӃu đә thêm mӝt lӟp nưӟc mӓng lên mһt gương trưӟc khi đһt thҩu kính thì phҧi đһt vұt
cách thҩu kính 30cm, ҧnh cuӕi cùng mӟi là ҧnh thұt bҵng vұt. Tính chiӃt suҩt cӫa nưӟc.
Bài 2. Mӝt thҩu kính mӓng phҷng lӗi O1 tiêu cӵ f1=60cm đưӧc ghép sát vӟi mӝt thҩu kính
phҷng lӗi O2 tiêu cӵ f2=30cm, mһt phҷng hai thҩu kính sát nhau và trөc chính hai thҩu kính
trùng nhau. Thҩu kính O1 có đưӡng kính cӫa đương rì a lӟn gҩp đôi đưӡng kính cӫa đưӡng
rìa thҩu kính O2. ĐiӇm sáng S nҵm trên trөc chính cӫa hӋ trưӟc O1.
1. CMR qua hӋ hai thҩu kính thu đưӧc hai ҧnh cӫa S
2. Tìm điӅu kiӋn vӅ vӏ trí cӫa S đӇ hai ҧnh đӅu là thұt, đӇ hai ҧnh đӅu là ҧo.
3. Bây giӡ hai thҩu kính vүn ghép sát nhưng quang tâm cӫa chúng lӋch nhau 0,6cm. ĐiӇm
sáng S nҵm trên trөc chính TKO1 trưӟc O1 mӝt khoҧng 90cm. Xác đӏnh vӏ trí cӫa hai ҧnh
cӫa S cho bӣi hӋ hai thҩu kính này.
Bài 3. Môt TK phҷng lӗi bҵng thuӹ tinh có mһt phҷng đưӧc mҥ mӝt lӟp bҥc mӓng sao cho:
NӃu có mӝt chùm sáng chiӃu tӟi lӟp mҥ thì mӝt phҫn bӏ phҧn xҥ còn mӝt phҫn truyӅn qua.
Đһt mӝt vұt phҷng AB trưӟc mһt phҷng vuông góc vӟi trөc chính cách thҩu kính 48cm, khi
đó ta thu đưӧc hai ҧnh(mӝt thұt, mӝt ҧo) cùng kích thưӟc và nҵm tro ng cùng mӝt mһt phҷng
vuông góc vӟi trөc chính
1. Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa thҩu kính.

2. Mӝt ngưӡi nhìn ҧnh cӫa mҳt mình qua lӟp mҥ nói trên đӇ soi gương và điӅu chӍnh sao
cho ҧnh này cách mҳt 32cm ӣ phía trưӟc. Tính khoҧng cách giӳa mҳt và thҩu kính và đӝ
phóng đҥi cӫa ҧnh trong các trưӡng hӧp:
a. Ngưӡi ҩy quay mһt phҷng cӫa thҩu kính vӅ phía mình
b. Ngưӡi ҩy quay mһt cҫu cӫa thҩu kính vӅ phía mình
Bài 4. Mӝt TKHT đưӧc ghép sát vӟi mӝt gương cҫu lõm như hình vӁ. ĐiӇm sáng S đһt trên
trөc chính cách thҩu kính mӝt đoҥn a, ta thҩy hӋ cho hai ҧnh S1 và S2 lҫn lưӧt cách thҩu
kính mӝt đoҥn là b1=30cm và b2=12cm
1. Tính tiêu cӵ f1 cӫa thҩu kính.
2. Tính tiêu cӵ f2 cҧu gương cҫu, biӃt chiӃt suҩt thҩu kính n=1,5
3. Tính khoҧng cách a tӯ vұt đӃn thҩu kính
Bài 5. Mӝt TK mҷng, phҷng lõm làm bҵng thuӹ tinh, chiӃt suҩt n=1,5 Mһt lõm có bán kính
R=10cm. TK đưӧc đһt sao cho trөc chính thҷng đӭng là mһt lõm hưӟng lên trên. Mӝt điӇm
sang S đһt trên trөc chính ӣ phía trên TK và cách nó mӝt khoҧng d
1. BiӃt rҵng ҧnh S¶ cӫa S cho bӣi TK nҵm cách TK mӝt khoҧng12cm. Tính d
2. Giӳ cӕ đӏnh S và TK. Đә mӝt lӟp chҩt lӓng vào mһt lõm. Bây giӡ ҧnh cuӕi cùng cӫa S
nҵm cách TK 20cm. Tính chiӃt suҩt n¶ cӫa chҩt lӓng, biӃt n¶ <2.
Bài 6: Có hai thҩu kính hӝi tө có cùng tiêu cӵ 30 cm ghép sát nha u. Xác đӏnh vӏ trí cӫa vұt
sao cho hai ҧnh ӫa vұt cho bӣi thҩu kính ghép có cùng đӝ lӟn. Tính đӝ phóng đҥi cӫa ҧnh.
Bài 7. Mӝt thҩu kính hӝi tө có tiêu cӵ 20cm. Thҩu kính đưӧc đһt sao cho trөc chính thҷng
đӭng, mһt lõm hưӟng lên trên.
a) Ҧnh S¶ cӫa S tҥo bӣi thҩu kính cách thҩu kính 12cm. Tính khoҧng cách tӯ S đӃn thҩu
kính.
b) Giӳ S và thҩu kính cӕ đӏnh. Đә mӝt lӟp chҩt lӓng trong suӕt vào mһt lõm. Bây giӡ
ҧnh S¶ cӫa S cách thҩu kính 20cm. Tính tiêu cӵ cӫa lӟp chҩt lӓng làm thҩu kính.

Giai Bai Tap Thau Kinh

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giai Bai Tap Thau Kinh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PHƯƠNG PHÁP GIҦI BÀI TҰP ĐӎNH LƯӦNG PHҪN THҨU KÍNH

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 1

+ Vұt ҧnh ngưӧc chiӅu ( vұt thұt, ҧnh thұt): k < 0

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 2

ta có: d / = 15cm > 0 : Ҧnh thұt

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 3

ta có: d / = ņ (20/3) cm < 0 : Ҧnh ҧo

2. BÀI TOÁN NGƯӦC:

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 4

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 5

b. Thҩu kính hӝi tө, vұt sáng cho ҧnh ҧo , d > 0,

c. Thҩu kính phân kǤ, vұt sáng cho ҧnh ҧo , d > 0,

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 6

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 7

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 8

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 9

III/ PHҪN KӂT:

NguyӉn Văn Dũng

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 10

m !"  !" #$

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 11

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 12

THҨU KÍNH MӒNG

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 13

R : chùm tӟi là chùm phân

 : chùm ló là chùm hӝi tө

3. Các công thӭc vӅ thҩu kính:

b. Công thӭc thҩu kính

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 14

' ' '

4. Cách vӁ đưӡng đi cӫa tia sáng

DҤNG 1. TOÁN VӀ ĐӔI VӞI THҨU KÍNH

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 15

DҤNG 2. TÍNH TIÊU CӴ VÀ ĐӜ TӨ

Bài 1. Thӫy tinh làm thҩu kính có chiӃt suҩt n = 1,5.

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 16

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 17

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 18

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 19

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 21

Dҥng 5. Xác đӏnh tiêu cӵ cӫa thҩu kính

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 22

DҤNG 6. Hӊ THҨU KÍNH GHÉP ÁT

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 23

NGUYӈN VĂN DŨNG ± THPT BÙI THӎ XUÂN - Trang 24

You might also like

m !" !" #$

: chùm ló là chùm hӝi tө