You are on page 1of 202

Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô

baûn

04/09/06
Tieát 1,2

TOÅNG QUAN VAÊN HOÏC VIEÄT NAM

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV
_Troïng taâm :
+Theå loïai cuûa VHVN
+Con ngöôøi VN trong vhoïc.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV
_Thieát keá baøi hoïc
_1 soá sô ñoà, bieåu baûng
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ Phương phaùp : diễn dòch vaø quy naïp
_ Tích hôïp vôùi Tiếng Vieät, Lịch söû, chöông trình ngöõ vaên THCS
_Reøn luyeän kó naêng heä thoáng, khaùi quaùt…
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :khoâng
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
Lòch söû vaên hoïc cuûa baát kì daân toäc naøo ñeàu laø lòch söû taâm hoàn cuûa
daân toäc aáy. Ñeå cung caáp cho caùc em nhaän thöùc nhöõng neùt lôùn veà vaên
hoïc nöôùc nhaø, chúng ta tìm hieåu veà toång quan văn hoïc Việt Nam.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Giáo viên höôùng daãn học sinh tìm
hieåu caáu truùc baøi hoïc nhằm xác ñònh troïng taâm.
Gv yeâu caàu Hs quan saùt caùc muïc lôùn trong sgk töø
trang 5 ñeán trang 13 vaø ñaët caâu hoûi :
1.VHVN ñöïôc khaùi quaùt treân nhöõng maët naøo ?
thöû xác ñònh troïng taâm vaø lyù giaûi?
2.Hs laøm vieäc vôùi sgk vaø traû lôøi
3.Gv ñònh höôùng : sử duïng baûng phuï
baøi hoïc coù caáu truùc 3 phaàn
_Caùc boä phaän hôïp thaønh VHVN (1)
_Quaù trình ptrieån cuûa VH vieát VN (2)
_Con ngöøôi VN trong VH (3)
 (2) & (3) laø troïng taâm. I.Caùc boä phaän hôïp thaønh cuûa VHVN
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn Hs tìm hieåu phaàn I ôû _VHVN : caùc saùng taùc ngoân töø cuûa ngöøôi
sgk. Ñaët caâu hoûi: Việt Nam töø xöa  nay
VHVN bao goàm maáy boä phaän lôùn? Ñoù laø nhöõng _2 boä phaän chuû yeáu hôïp thaønh : VHDG vaø
boä phaän naøo? VH vieát
Thao taùc 1: tìm hieåu & oân laïi kieán thöùc veà 1.Vhoïc daân gian
VHDG _Laø nhöõng saùng taùc taäp theå vaø truyeàn
1.Ai laø tgæa VHDG? VHDG löu truyeàn baèng caùch thoáng cuûa nhaân daân lao ñoäng
naøo? Vì sao? Coù khi naøo ngöôøi trí thöùc tham gia _Trí thöùc ñoâi khi cuõng coù saùng taùc nhöng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
saùng taùc VHDG? Thöû tìm vaøi vd? tuaân thuû theo nhöõng ñặc tröng cuûa VHDG
2.Keå teân caùc theå loïai chuû yeáu cuûa VHDG maø _Theå loïai : thaàn thoaïi, söû thi, truyeàn thuyeát,
em ñaõ hoïc ôû THCS? coå tích, nguï ngoân, truyeän cöôøi, ca dao, caâu
3.VHDG coù ñtröng gì? em hieåu ntn veà tính thöïc ñoá, veø, cheøo, truyeän thô…
haønh trong sinh hoïat khaùc nhau cuûa VHDG? Vd? _Ñaëc tröng : truyeàn mieäng vaø tính taäp theå,
Thao taùc 2 :Tìm hieåu VH vieát. Hs so saùnh vôùi tính thöïc haønh…
VHDG vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau : 2.Vaên hoïc vieát
1.Taùc giaû Vh vieát laø ai ? Coù khaùc gì vôùi VHDG? _Taùc giaû : trí thöùc VN
2.VH vieát ñöïôc vieát baèng chöõ gì? neâu cuï theå? _Hình thöùc saùng taùc vaø löu truyeàn : chöõ vieát
3.Heä thoáng nhöõng theå loïai cuûa VH vieát maø em – văn baûn – ñoïc
ñaõ hoïc ôû THCS? _Mang daáu aán caù nhaân, saùng taïo cuûa caù
 hs laøm vieäc theo nhoùm, töøng nhoùm trình baøy nhaân
keát quaû. _Chöõ vieát : 3 thöù chöõ : Haùn, Noâm, Chöõ
quoác ngöõ
_Theå loïai : vaên xuoâi töï söï, tröõ tình, vaên
*Hoaït ñoäng 3 : höôùng daãn tìm hieåu quùa trình bieàn ngaãu, kòch vaø nhieàu theå loïai.
phaùt trieån cuûa Vaên hoïc vieát VN : HS ñoïc sgk trang  gv coù theå sử duïng baûng heä thoáng kiến
6-7, pbieåu veà caùch phaân kì toång quaùt cuûa VHVN thöùc
nhìn töø goác ñoä thôøi gian vaø quan heä ; II.Quaù trình phaùt trieån cuûa VH vieát Vn
1.1Chöõ Haùn du nhaäp vaøo VN vaøo thôøi gian naøo? 1.VH trung ñaïi ( TK X – heát TK XIX)
Taïi sao ñeán tk X, vhoïc VN môùi thöïc söï hình a.Chöõ Haùn vaø thô vaên chöõ Haùn cuûa
thaønh ? ngöøôi Vieät
chöõ Haùn ñoùng vai troø gì ñvôùi neàn VHVN trung _Chöõ Haùn du nhaäp vaøo VN töø ñaàu coâng
ñaïi? Keå teân nhöõng taùc giaû, taùc phaåm lôùn vieát nguyeân nhöng ñeán Thế kỉ X, khi dân toäc VN
baèng chöõ Haùn maø em ñaõ ñöïôc hoïc ôû THCS? giaønh ñöïôc ñoäc laäp cho ñaát nöôùc thì văn hoïc
 HS chia nhoùm vaø traû lôøi theo nhoùm vieát VN môùi thöïc söï hình thaønh
1.2Chöõ Noâm ra ñôøi töø thế kỉ naøo, trong văn baûn _CHöõ Haùn laø caàu noái ñeå dân toäc ta tieáp
naøo? Ñaït ñeán ñænh cao vaøo thôøi kì naøo vôùi nhaän caùc hoïc thuyeát Nho – Phaät – Laõo, saùng
nhöõng tác giaû, tác phaåm naøo? Vieäc saùng taïo ra taïo caùc theå loïai treân cô sôû aûnh höôûng caùc
chöõ Noâm vaø duøng chöõ Noâm ñeå saùng taùc Văn theå loïai Văn học Trung Quoác
học chöùng toû ñieàu gì? _Thô vaên yeâu nöôùc ( Lí – Traàn – Leâ –
 hs chia nhoùm thaûo luaän, traû lôøi Nguyeãn) thô thieàn ( Lí – Traàn), vaên xuoâi chöõ
Hán ( Truyeän truyeàn kì, tác phaåm chöông hoài,
kí söï…)
_Thô vaên cuûa caùc thieàn sö ñôøi Lí, Traàn, caùc
töôùng lónh, nhaø thô…
b.Chöõ Noâm vaø vaên thô chöõ Noâm vaø Vieät
_Ra ñôøi töø thế kỉ XII, ñöôïc saùng taùc Văn học
töø TK XV vôùi taäp “Quoác aâm thi taäp”
( Nguyeãn Traõi) vaø “Hoàng Ñöùc quoác aâm thi
taäp” ( Leâ Thaùnh Toâng)
Heát tieát 1, chuyeån tieát 2 _Phaùt trieån ñeán ñænh cao ôû cuoái TK XVII
2.HS ñoïc sgk, gv hoûi ñaàu TK XIX vôùi Nguyễn Du, Hồ Xuân
a.Keå teân 1 soá tgiaû, tác phaåm tieâu bieåu trong töøng Höông,Đoàn Thị Ñiểm…
giai ñoaïn maø em ñaõ hoïc ôû THCS? _Chöõ Noâm phát trieån laø baèng chöùng huøng
b.Vai troø cuûa CMT8 ñoái vôùi söï phát trieån cuûa hoàn cho yù chí xây döïng 1 neàn ñoäc laäp; aûnh
VHVN hieän ñaïi? höôûng VHDG saâu saéc; gaén vôùi söï tröôûng
c.Vai troø cuûa ñaïi thaéng muøa xuaân 1975 vaø söï thaønh cuûa nhöõng truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø
nghieäp ñoåi môùi do Ñaûng laõnh ñaïo ñaõ coù aûnh nhaân ñaïo vaø tính hieän thöïc; ñoàng thôøi phaûn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
höôûng ntn ñeán söï nghieäp phát trieån cuûa VHVN aùnh quaù trình ñoäc laäp hoùa vaø daân toäc hoùa
ñöông ñaïi? cuûa VHVNTÑ
 hs thaûo luaän, pbieåu yù kieán 2.Vaên hoïc hieän ñaïi ( töø ñaàu XX – heát XX)
d.Keát tinh tinh hoa VHVN coù bao nhieâu danh nhaân VHVN böùôc vaøo thôøi kì hieän ñaïi hoùa, chuû
văn hoùa theá giôùi ?(Nguyễn Traõi, Nguyễn Du, Hồ Chí yeáu laø neàn Văn học Tieáng Vieät vieát baèng
Minh) Chöõ quoác ngöõ
 giáo viên treo baûng heä thoáng VHHÑ _Tác phẩm, tác giaû tieâu bieåu trong 2 giai ñoaïn
XX – 1930 vaø 1930 – 19454 :
+Vaên xuoâi, thô, kòch, lyù luaän pheâ bình : Tàn
Đà, Hoàng Ngọc Phách , Hồ Biểu Chánh, Phạm
Duy Tốn , Nguyễn Tuân, Thạch Lam, Xuân Diệu,
Thế Lữ, NgôTất Tố , Nam Cao, Vũ Trọng Phụng ,
Tố Hữu…
_CMT8 – 1945, söï kieän vó ñaïi, môû ra giai ñoaïn
*Hoaït ñoäng 4 : Tìm hieåu con ngöøôi VN qua Vh. Gv môùi trong lịch söû văn học VN TKXX
hoûi _Văn học 30 naêm chieán tranh cöùu nöôùc vì ñoäc
1.VH theå hieän mqh giöõa con ngöôøi vôùi theá giôùi laäp töï do : văn học yeâu nöùôc Cách mạng vôùi
töï nhieân, tröôùc heát laø theå hieän quaù trình tö söï xuaát hieän cuûa nhöõng ñoäi nguõ, theá heä
töôûng, tình caûm naøo? Daãn chöùng minh hoïa. nhaø vaên – chieán só môùi cuøng vòeâc phaùt
trieån heä thoáng theå loïai ñaït ñöïôc nhieàu thaønh
töïu : Nguyễn Ñình Thi, Nam Cao, Hoàng Trung
Thông …
_VH sau giaûi phoùng, ñoåi môùi maïnh meõ vaø
toaøn dieän vôùi 2 maûng ñeà taøi lôùn :
2.Taïo s ao chuû nghóa yeâu nöùôc laïi trôû thaønh 1 +Lòch söû chieán tranh – caùch maïng
trong nhöõng ndung quan troïng vaø noåi baät nhaát cuûa +Cuïoâc soáng vaø con ngöøôi VN ñöông ñaïi
VHVN? III.Con ngöôøi VN qua Văn hoïc
1.Con ngöôøi VN trong quan heä vôùi theá giôùi
töï nhieân
_Nhaän thöùc, caûi taïo, chinh phuïc theá giôùi töï
Nhöõng ññieåm noäi dung cuûa Chuû nghóa yeâu nöùôc nhieân ( thaàn thoïai, truyeàn thuyeát)
trong VHVN laø gì? _Thieân nhieân laø ngöôøi baïn tri aâm tri kæ ( caây
ña, beán nöùôc, vaàng traêng, caùnh ñoàng, doøng
soâng…)
_Thieân nhieân gaén vôùi ññieåm thaåm mó cuûa
nhaø thô ( tuøng, cuùc, truùc, mai…)
_Tình yeâu thieân nhieân laø moät nội dung quan
troïng
3.Nhöõng bieåu hieän nội dung cuûa mqh với XH trong 2.Con ngöøôi VN trong quan heä quoác gia, daân
văn học laø gì? toäc
GV phân tích moät vaøi dẫn chöùng minh hoïa _Sôùm yù thöùc xây döïng quoác gia, daân toäc
ñlaäp, töï chuû
_Do v ò trí ñòa lyù ñặc bieät maø ñất nöùôc ta phaûi
nhieàu laàn ñaáu tranh vôùi ngoïai xaâm vaø giöõ
vöõng ñộc laäp töï chuû ñoù
VH yeâu nöùôc noåi baät vaø xuyeân suùoât
trong VHVN
4.Vñeà naøy khoù ñvôùi hs, gv dieãn giaûi 1 soá yù cô _Ñặc ñieåm noäi dung yeâu nöùôc trong VHVN
baûn nhaát? +VHDG : tình yeâu laøng xoùm queâ höông
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+VH vieát : yù thöùc saâu saéc veà quoác gia, daân
toäc, truyeàn thoáng vaên hieán laâu ñôøi
+Tinh thaàn xaû thaân vì ñoäc laäp , töï do toå
quoác
+Tinh thaàn tieân phong choáng ñeá quoác cuûa
Văn học CM VN TK XX
Chuû nghóa yeâu nöùôc laø nội dung tieâu bieåu,
quan troïng…
3.Con ngöøôi VN trong quan heä xaõ hoäi
_Toá caùo, pheâ phaùn caùc theá löïc chuyeân
quyeàn, baøy toû söï thoâng caûm vôùi nhöõng
ngöøôi daân bò aùp böùc
_Mô öùôc veà 1 xã hoäi coâng baèng, toát ñeïp
-Nhaän thöùc, pheâ phaùn, caûi taïo xã hội.
_Chuû nghóa nhaân ñaïo – caûm höùng xã hoäi
*Hoaït ñoäng 5 : toång keát baøi hoïc. Gv sduïng sô ñoà tieàn ñeà hình thaønh chuû nghóa hieän thöïc
heä thoáng hoùa vaø treo leân baûng. _Phaûn aùnh coâng cuộc xây dựng xã hội môùi,
cuoäc soáng môùi sau 1954, 1975.
4.Con ngöøôi VN vaø yù thöùc baûn thaân
_VHVN ghi laïi quaù trình löïa choïn, ñaáu tranh
ñeå khaúng ñònh ñaïo lí laøm ngöøôi cuûa con
ngöôøi VN trong söï keát hôïp haøi hoøa 2 phöông
dieän caù nhaân vaø yù thöùc coäng ñoàng.
_Trong hoaøn caûnh ñaáu tranh choáng xaâm löïôc,
caûi taïo töï nhieân khaéc nghieät, con ngöøôi VN
thöøông ñeà cao yù thöùc coäng ñoàng maø xem
nheï caù nhaân, nhaân vaät trung taâm thöôøng noåi
baät yù thöùc traùch nhieäm xã hội , hi sinh caùi
toâi caù nhaân.
_Trong hoaøn caûnh khaùc, caùi toâi caù nhaân
ñöïôc ñeà cao ( TKXVIII, 1930 –1945). Con ngöøôi
nghó ñeán quyeàn soáng caù nhaân, quyeàn höôûng
töï do, haïnh phuùc…
_Xu theá chung cuûa VH nöùôc ta laø xây dựng
ñaïo lí laøm ngöøôi vôùi nhöõng phaåm chaát toát
ñeïp : nhaân aùi, thuûy chung, tình nghóa, vò tha,
ñöùc hy sinh, ñeà cao quyeàn soáng caù nhaân…
IV.Ghi nhôù : SGK / 13

4. Cuûng coá
_Baèng sô ñoà heä thoáng hoùa :VH Vieät nam”
_Höôùng daãn luyeän taäp : trình baøy quaù trình ptrieån cuûa Vh vieát VN. Keå teân 5 tgiaû tbieåu
cuûa VHTÑ vaø 5 tgiaû tbieåu cuûa VHHÑ? Haõy laøm saùng toû nhaän ñònh : vhoïc vn ñaõ theå
hieän chaân thöïc, saâu saéc ñôøi soáng tö töôûng tình caûm cuûa con ngöôøi VN trong nhieàu moái
quan heä ña daïng
5. Daën doø
_Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp
_Ñoïc kó baøi TV “Hñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ”
RUÙT KINH NGHIEÄM
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

04/09/06
Tieát 3

HOAÏT ÑOÄNG GIAO TIEÁP BAÈNG NGOÂN NGÖÕ

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV
_Troïng taâm : naém ñöôïc kieán thöùc cô baûn veà hoaït ñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ,
naâng cao kó naêng phaân tích, lónh hoäi, taïo laäp vaên baûn giao tieáp.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ phaùp vaán
_trao ñoåi, thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :khoâng
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
Trong cuoäc soáng haèng ngaøy, con ngöøôi giao tieáp vôùi nhau baèng phöông tieän
voâ cuøng quan troïng, ñoù laø ngoân ngöõ. Khoâng coù ngoân ngöõ thì khoâng theå
coù keát quaû cao cuûa baát cöù hoøan caûnh giao tieáp naøo. Bôûi vì giao tieáp luoân
luoân phuï thuoäc vaøo hoøan caûnh vaø nhaân vaät giao tieáp. Ñeå thaáy ñöïôc ñieàu
ñoù, chuùng ta tìm hieåu baøi “ hoïat ñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ngöõ lieäu A.Lyù thuyeát
Gv yeâu caàu hs ñoïc kó vbaûn ôû muïc I. 1 trong sgk I.Tìm hieåu ngöõ lieäu :
vaø traû lôøi caâu hoûi : 1.Hoïat ñoäng giao tieáp dieãn ra giöõa :
1.Hñoäng giao tieáp ñöôïc vbaûn treân ghi laïi dieãn ra _Nhaân vaät giao tieáp : Vua Traàn vaø caùc boâ laõo
giöõa caùc nhaân vaät giao tieáp naøo? Hai beân coù _Cöông vò : vua laø ngöøôi ñöùng ñaàu trieàu ñình,
cöông vò nhö theá naøo? beà treân; boâ laõo : thaàn daân, beà döôùi.
2.Caùc nvaät gtieáp laàn löôïc ñoåi vai ntn? Ngöôøi noùi 2.Ngöøôi ñoái thoïai chuù yù laéng nghe vaø “xoân
tieán haønh nhöõng haønh ñoäng cuï theå naøo? Coøn xao tranh nhau noùi”. Hoï ñoåi vai :
ngöôøi nghe thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng cuï theå _Löôït 1 : Vua noùi _ boâ laõo nghe.
töông öùng naøo? _Löôït 2 : boâ laõo noùi _ vua nghe.

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Löôït 3 : vua hoûi _ boâ laõo nghe.
_Löôït 4 : boâ laõo traû lôøi _ vua nghe.
3.Hoøan caûnh giao tieáp :
3.Hoïat ñoäng giao tieáp dieãn ra trong hoaøn caûnh _Ñòa ñieåm : ñieän Dieân Hoàng.
naøo? ( ôû ñaâu? Vaøo luùc naøo? Khi ñoù nöôùc ta coù _Thôøi ñieåm : quaân Nguyeân xaâm löôïc laàn 2
söï kieän lòch söû?) (1285).
4.Muïc ñích – noäi dung
4.Hoïat ñoäng giao tieáp höôùng vaøo noäi dung gì? _Baøn veà nguy cô cuûa 1 cuoäc chieán tranh xaâm
löôïc ôû tình traïng khaån caáp.
_Ñeà caäp vaán ñeà : hoøa hay ñaùnh.
5.Muïc ñích :
5.Muïc ñích cuûa cuoäc giao tieáp laø gì? cuoäc giao Nhaèm “thoáng nhaát yù chí vaø hoïat ñoäng” ñeå
tieáp coù ñaït muïc ñích ñoù khoâng? chieán ñaáu baûo veä Toå quoác. Muïc ñích aáy
 gv gôïi daãn ñeå hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû thaønh coâng toát ñeïp baèng quyeát taâm “muoân
lôøi. mieäng 1 lôøi : ñaùnh ! ñaùnh !”.
II.Vaän duïng keát quaû cuûa HÑ 1 :
*Hoaït ñoäng 2 : vaän duïng keát quaû cuûa hñoäng 1 1.Hoïat ñoäng giao tieáp dieãn ra :
Gv yeâu caàu hs döïa vaøo keát quaû ñaõ hoïc ôû phaàn _Nhaân vaät giao tieáp :
Vaên vaø ôû hñ 1 ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi sau : +Ngöôøi vieát : taùc giaû Traàn Nho Thìn.
1.Trong vbaûn ñaõ hoïc ôû phaàn Vaên, hdgt dieãn ra +Ngöôøi ñoïc : hs lớp 10 noùi rieâng vaø nhöõng
giöõa caùc nvaät giao tieáp naøo? ( Ai vieát? Ai ñoïc? ngöøoi quan taâm ñeán vaên hoïc noùi chung.
Ññieåm cuûa caùc nvaät ñoù veà löùa tuoåi, voán soáng, +Ñaëc ñieåm:
trình ñoä hieåu bieát, ngheà nghieäp…?) .Caùc nhaân vaät giao tieáp laø taùc giaû vaø nhöõng
ngöøoi cuøng theá heä taùc giaû : töông ñöông veà
tuoåi, voán soáng, trình ñoä, gioáng hoïat khaùc veà
ngheà nghieäp.
.Caùc nhaân vaät giao tieáp laø hs : tuoåi treû thuïoâc
theá heä sau so vôùi taùc giaû, caùc maët voán soáng,
2.Hñgt ñoù ñöôïc tieán haønh trong hoaøn caûnh naøo? trình ñoä…coù haïn.
( hcaûnh coù toå chöùc, keá hoaïch hay ngaãu nhieân, töï 2.Hoaøn caûnh giao tieáp : “quy phaïm” : coù toå
phaùt haønh ngaøy…?) chöùc, muïc ñích, noäi dung, theo chöông trình mang
3.Noäi dung giao tieáp ( thoâng qua vbaûn ñoù) thuïoâc tính phaùp lí trong nhaø tröôøng.
lónh vöïc naøo? Veà ñeà taøi gì? bao goàm maáy vñeà cô 3.Noäi dung giao tieáp cuûa vaên baûn thuïoâc lónh
baûn? vöïc “Lòch söû vaên hoïc”, ñeà taøi “ Toång quan
vaên hoïc VN” bao goàm caùc vaán ñeà cô baûn :
caùc boä phaän hôïp thaønh, quaù trình phaùt trieån,
con ngöôøi trong vaên hoïc.
4.Hñoäng giao tieáp thoâng qua vbaûn ñoù nhằm mục 4.Muïc ñích giao tieáp
đích gì?( xeùt veà phía ngöôøi ñoïc, ngöôøi vieát?) _Ngöøôi vieát : cung caáp cho ngöôøi ñoïc 1 caùi
nhìn toång quaùt veà VHVN.
_Ngöøôi ñoïc : lónh hoäi 1 caùch toång quaùt veà
caùc boä phaän vaø tieán trình lòch söû cuûa VHVN.
5.Phöông tieän ngoân ngöõ vaø caùch toå chöùc vbaûn 5.Phöông tieän ngoân ngöõ vaø caùch toå chöùc
coù ññieåm gì noåi baät?( duøng nhieàu töø ngöõ thuoäc vaên baûn
ngaønh khoa hoïc naøo? Vbaûn coù keát caáu roõ ràng _Duøng nhieàu töø ngöõ thuoäc ngaønh KHXH,
vôùi caùc ñeà muïc lôùn nhoû theå hieän tính maïch laïc, chuyeân ngaønh ngöõ vaên : VH, VHDG,VH vieát,
chaët cheõ ra sao?) VHTÑ…
_Vaên baûn coù keát caáu roõ raøng vôùi caùc ñeà
muïc lôùn nhoû theå hieän :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Tính maïch laïc.
*Hoaït ñoäng 3 : heä thoáng kieán thöùc +Tính chaët cheõ.
III.Ghi nhôù : sgk/ 15.

4. Cuûng coá :Gv yeâu caàu hs döïaa vaøo keát quaû cuûa hñ 1 – hñ 2 traû lôøi caùc caâu hoûi sau –
gv choát laïi :
_Theá naøo laø hoạt động giao tieáp baèng ngoân ngöõ?
_Caùc quaù trình cuûa hñgt?
_Caùc nhaân toá cuûa hñgt?
5. Daën doø
_BT : ptích caùc nhaân toá giao tieáp trong hñgt mua baùn giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ôû
chôï.
RUÙT KINH NGHIEÄM

04/09/06
Tieát 4

KHAÙI QUAÙT VAÊN HOÏC DAÂN GIAN VIEÄT NAM

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK – SGV.
_Troïng taâm :
+Ñaët tröng cô baûn cuûa vhdg, khaùi nieäm veà caùc theå loïai vhdg.
+Hieåu ñöïôc vò trí, vai troø vaø nhöõng giaù trò to lôùn cuûa vhdg trong mqh vôùi vhoïc vieát
vaø ñôøi soáng haøng ngaøy.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc – sô ñoà.
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ traû lôøi caâu hoûi.
_trao ñoåi, thaûo luaän.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ : Vhdg coøn coù teân goïi naøo khaùc khoâng? Vì sao? Vhoïc
vieát ñöôïc vieát baèng nhöõng loïai chöõ naøo? Tìm nhöõng caâu tuïc ngöõ theå
hieän ñaïo lí laøm ngöøôi cuûa ngöôøi daân VN?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
VHDG laø 1 boä phaän vh quan troïng trong neàn VHVN. Ñeå hieåu roõ theâm veà
boä phaän vhoïc naøy, chuùng ta cuøng tìm hieåu vbaûn “ khaùi quaùt vh dgian VN”.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu khaùi quaùt vhdg I.Khaùi nieäm VHDG : laø nhöõng taùc phaåm
Vaên hoïc dgian laø gì? ngheä thuaät ngoân töø truyeàn mieäng, saûn phaåm
cuûa quaù trình saùng taùc taäp theå nhằm muïc ñích
phuïc vuï tröïc tieáp cho caùc sinh hoïat khaùc nhau
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn hs tìm hieåu nhöõng trong ñôøi soáng coäng ñoàng.
ñtröng cô baûn cuûa vhdg. II.Ñaët tröng cô baûn cuûa VHDG :
Thao taùc 1 : tính truyeàn mieäng. 1.laø nhöõng tphaåm ngheä thuaät ngoân töø
1.Em hieåu ntn veà tphaåm ngoân töø ngheä thuaät? Cho truyeàn mieäng( tính truyeàn mieäng)
ví duï? _Laø taùc phaåm xaâydöïng baèng chaát lieäu ngoân
 hs traû lôøi vaø cho ví duï töø ngheä thuaät. Vd : ca dao, truyeän coå tích…
2.Moät böùc tranh Ñoâng Hoà gaø lôïn, ñaùnh vaät; 1 _Truyeàn mieäng laø ñtröng cô baûn haøng ñaàu cuûa
böùc phuø ñieâu treân xaø ñình laøng, 1 laøn ñòeâu VHDG. Truyeàn mieäng khi saùng taùc, khi löu
cheøo em thöôøng nghe coù phaûi laø vhdg khoâng? Vì truyeàn, trong thôøi gian vaø trong khoâng gian töø
sao? ( khoâng, vì ñoù khoâng phaûi laø tphaåm ngheä ñôøi naøy ñeán ñôøi khaùc. Khi chöa coù chöõ vieát,
thuaät ngoân từ maø laø tranh, ñieâu khaéc, daân ca, aâm phöông thöùc saùng taùc vaø löu truyeàn baèng
nhaïc daân gian. Vì khaùc veà chaát lieäu) mieäng laø duy nhaát vaø taát yeáu.
3.Em hieåu ntn veà tính truyeàn mieäng, taïi sao vhdg löu _Vì löu truyeàn baèng mieäng n eân VHDG coøn coù
truyeàn baèng mieäng vaø taïi sao noù coøn ñöôc goïi tính dò baûn.
laø vh truyeàn mieäng? _Khi coù chöõ vieát, VHDG ñaõ ñöïôc söu taàm ghi
 hs thaûo luaän vaø traû lôøi cheùp vaø tính truyeàn mieäng vaãn coøn.
4.Khi löu truyeàn baèng mieäng thì vñeà gì seõ xaûy ra? _Hình thöùc truyeàn mieäng : trong quaù trình dieãn
Ñaëc tính aáy laø gì? cho ví duï? xöôùng : noùi, keå, ngaâm, haùt, dieãn…
5.Khi coù chöõ vieát roài vhdg coù coøn toàn taïi, tính 2.Laø saûn phaåm cuûa quaù trình saùng taùc
truyeàn mieäng coøn khoâng? taäp theå ( tính taäp theå)
6.Ngöøoi xöa ñaõ truyeàn mieäng vhdg baèng nhöõng _Laø saûn phaåm saùng taïo cuûa nhieàu ngöôøi,
hình thöùc naøo? khoâng theå bieát ai laø taùc giaû.
Thao taùc 2 : tính taäp theå. _Caù nhaân khôûi xöôùng, taäp theå höôûng öùng
1.Theá naøo laø saùng taùc taäp theå? tham gia, truyeàn mieäng trong dgian. Quaù trình
2.Quaù trình saùng taùc taäp theå dieãn ra ntn? truyeàn mieäng laïi ñöôïc tu boå, söõa chöõa, theâm
Gv giaûng theâm : 1 soá nhaø vaên coù nhöõng staùc bôùt cho hoaøn chænh. Vì vaäy vhdg mang tính taäp
nhöng ñöôïc nhaân daân lñoäng tham gia ñoùng goùp  theå.
tsaûn chung  queân taùc giả như : Baûo Ñònh Giang,
Baøng Baù Laân…
Thao taùc 3 : Tính thöïc haønh.
1.Ñôøi soáng coäng ñoàng goàm caùc sinh hoïat chuû 3.Văn học gắn bó và phục vụ trực tiếp cho các sinh
yeáu naøo? Ví duï? hoạt khác nhau của đời sống cộng đồng
(sh lñoäng, gñình, nghi leã, giaûi trí…) _Nhöõng saùng taùc dgian phuïc vuï tröïc tieáp cho
2.Em hieåu ntn veà tính thöïc haønh cuûa vhdg? töøng ngaønh, töøng ngheà.
_Vduï :caùc baøi ca ngheà nghieäp, caùc baøi quan
*Hoaït ñoäng 3 : gv höôùng daãn hs laäp baûng heä hoï, haùt ru, ñoàng dao, nghi leã thôø cuùng…
thoáng vhdg, ñieàn ndung thích hôïp vaøo töøng oâ, III.Heä thoáng theå loïai cuûa VHDG
töøng coät. GV höôùng daãn : sgk / 17 – 18
Thao taùc 1 : giaù trò lòch söû – nhaän thöùc. IV. Nhöõng giaù trò cô baûn cuûa VHDGVN
1.Ñoïc kó phaàn III, sgk/ 18 – 19, caùc em haõy phaân 1.laø kho tri thöùc voâ cuøng phong phuù veà ñôøi
loaïi tri thöùc phong phuù cuûa vhdg? soáng caùc daân toäc ( giaù trò lòch söû – nhaän
 hs phaân loaïi vaø phaùt bieåu thöùc)
2.VHDG theå hieän trình ñoä nhaän thöùc vaø quan _VHDG laø kho tri thöùc phong phuù trong moïi lónh
ñieåm cuûa ai? Ñieàu ñoù khaùc gì vôùi giai caáp thoáng vöïc cuûa ñôøi soáng : töï nhieân, xhoäi, con ngöôøi.
trò cuøng thôøi? Vduï? vd : tuïc ngöõ, truyeän dgian, ca dao…
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
3.Taïi sao vhdg laø kho tri thöùc? _Trình ñoä nhaän thöùc, quan ñieåm, tö töôûng cuûa
4. Cho 1 vaøi vduï veà tri thöùc dgian ?( tuïc ngöõ, nguï
nhaân daân lñoäng neân thöôøng khaùc bieät thaäm
ngoân) chí ñoái laäp vôùi quan ñieåm tö töôûng cuûa gia caáp
5.Coù phaûi tri thöùc dgian bao giôø cuõng ñuùng? thoáng trò cuøng thôøi.
( khoâng) _Tri thöùc dgian phaàn lôùn ñöôïc ñuùc keát töø kinh
nghieäm thöïc tieãn nhieàu ñôøi, nhieàu nôi laïi
thöôøng trình baøy ngaén goïn baèng nhöõng ngoân
ngöõ ngheä thaäut giaûn dò,s aâu saéc vì theá haáp
Thao taùc 2 : giaù trò gduïc. daãn vaø coù söùc soáng laâu beàn.
1.Tính giaùo duïc cuûa vhdg ñöïôc theå hieän ntn? 2.Giaù trò giaùo duïc saâu saéc veà ñaïo lí laøm
2.Truyeän “Taám Caùm”, “Thaïch Sanh” ñeå laïi cho em ngöôøi :
nhöõng baøi hoïc saâu saéc gì? ( hs töï do phaùt bieåu, _Tinh thaàn nhaân ñaïo : toân vinh giaù trò con
lieân heä baûn thaân) ngöôøi, tình yeâu thöông con ngöôøi, ñaáu tranh baûo
veä con ngöôøi.
Thao taùc 3 : giaù trò thaåm mó. _Hình thaønh nhöõng phaåm chaát toát ñeïp tinh
1.VHDG coù giaù trò ngheä thuaät ntn? thaàn yeâu nöôùc – choáng ngoïai xaâm, loøng vò tha,
2.VHDG coù vai troø ntn ñoái vôùi vh vieát? tính caàn kieäm, oùc thöïc tieãn,…
3.Caùc nhaø vaên – thô hoïc ñöôïc gì töø vhdg? 3.Giaù trò thaåm mó :
GV gôïi môû cho hs neâu 1 vaøi vduï veà caùc nhaø vaên _Nhieàu tphaåm trôû thaønh maãu möïc ngheä thuaät
– thô lôùn ñaõ hoïc taäp vhdg. ñoäc ñaùo ñeå ngöôøi ñôøi hoïc taäp, yeâu quyù…
_Ñoùng vai troø chuû ñaïo trong gñ lsöû dtoäc chöa
coù chöõ vieát
_Khi coù Vh vieát, vhdg trôû thaønh nguoàn nuoâi
döôõng vaø cô sởø cuûa vh vieát, ptrieån song song
vôùi vh vieát, laøm cho vh dtoäc phong phuù, ñaäm
ñaø baûn saéc dtoäc…
_Caùc nhaø vaên, nhaø thô hoïc ñöïôc nhieàu töø
vhdg nhö : Nguyễn Du, Nguyễn Traõi, Hồ Xuân
Hương , Hồ Chí Minh ,Toá Höõu…
V.Ghi nhôù : sgk / trang 19
Gv goïi hs ñoïc

4. Cuûng coá :Gv hdaãn toång keát baøi hoïc baèng sô ñoà.
_Khaùi nieäm vhdg.
_Ñaët tröng vhdg : 3 ñtröng.
_Theå loaïi vhdg : 12 theå loïai.
_Giaù trò vhdg : 3 giaù trò cô baûn.
5. Daën doø
_Laøm btaäp btaäp.
_Soaïn baøi “ Hoïat ñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ”.
RUÙT KINH NGHIEÄM

07/09/06
Tieát 5

HOÏAT ÑOÄNG GIAO TIEÁP BAÈNG NGOÂN NGÖÕ (Tieáp theo)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thoáng nhaát theo SGK - SGV
_Troïng taâm : cuûng coá khaùi nieäm veà hñgt vaø caùc nhaân toá cuûa hñgt
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ traû lôøi caâu hoûi
_trao ñoåi, thaûo luaän
_Tích hôïp vôùi Vaên qua vbaûn “Khaùi quaùt VHDG VN”, vôùi baøi tlv ôû baøi “Vieát baøi
laøm vaên soá 1 “
Vaän duïng lyù thuyeát veà hñgt vaøo vieäc phaân tích caùc tình huoáng giao tieáp cuï theå.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Theá naøo laø hñgt baèng ngoân ngöõ?
_Quaù trình cuûa hñgt dieãn ra ntn?
_Nhöõng nhaân toá chuû yeáu trong hñgt ?
_Ktra baøi taäp hs.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Reøn luyeän kó naêng ptích caùc tình B.Thöïc haønh
huoáng giao tieáp. 1.Phaân tích caùc nhaân toá giao tieáp theå hieän
trong caâu ca dao : “ Ñeâm…chaêng?”
1.Nhaân vaät gt laø nhöõng ngöøoi theá naøo? ( veà löùa a.Nvaät giao tieáp
tuoåi, giôùi tính) _Chaøng trai : “anh” ñoä thanh xuaân.
_Coâ gaùi : naøng
2.Thôøi ñieåm giao tieáp? Thôøi ñieåm ñoù thích hôïp b.Thôøi gian giao tieáp : buoåi toái, cuï theå laø “
vôùi nhöõng cuïoâc troø chuyeän ntn? ñeâm traêng thanh”  thôøi gian lí töôûng cho vieäc
taâm tình löùa ñoâi, noùi chuyeän tình caûm.
3.Nvaät “anh” noùi ñieàu gì? muïc ñích gì? c.Nhaân vaät “ anh” öôùm thöû nvaät “naøng” 1
thoâng tin teá nhò:
_Hieån ngoân : “tre…chaêng?”
_Haøm ngoân : gaù nghóa traêm naêm, cöôùi xin.
_Muïc ñích : öôùm thöû ,gôïi yù traû lôøi : coù öng
thuaän cho anh cöôùi luoân khoâng?
4.Caùch noùi cuûa “anh” coù phuø hôïp vôùi noäi dung d.Caùch noùi raát phuø hôïp :
vaø muïc ñích giao tieáp khoâng? _Kín ñaùo, teá nhò.
_Giuùp chaøng trai coù theå “töï baûo veä mình” trong
tröôøng hôïp bò töø choái, phaûn öùng.
*Hoaït ñoäng 2 : Reøn luyeän kó naêng phaân tích caùc 2.Ñoïc ñoaïn vaên vaø traû lôøi caâu hoûi :
tình huoáng giao tieáp a.Caùc nhaân vaät giao tieáp ñaõ thöïc hieän caùc
1.Trong cuoäc giao tieáp trong sgk/ 20 (BT2), caùc haønh ñoäng noùi sau :
nhaân vaät ñaõ thöïc hieän baèng nhöõng haønh hñoäng _ A Coå : chaøo ( mñích).
cuï theå naøo? Nhằm mục ñích gì? _Oâng :
+Chaøo ñaùp laïi ( duø laø caâu hoûi).
+Khen ( duø laø caâu hoûi).
+Hoûi ( boá chaùu…khoâng?)
_A Coå ñaùp lôøi.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.Trong lôøi oâng giaø, caû 3 caâu ñeàu coù hình thöùc b.Caû 3 caâu cuûa oâng giaø ñeàu coù hình thöùc
hoûi nhöng caû 3 caâu coù phaûi dùng ñeå hoûi khoâng? hoûi nhöng khoâng phaûi ñeå hoûi khoâng maø coøn
chaøo ñaùp laïi, khen + hoûi.
c.Lôøi noùi caùc nhaân vaät :
3.Lôøi noùi cuûa caùc nhaân vaät ñaõ boäc loä tình caûm _Coù tình caûm chaân thaønh, gaén boù.
thaùi ñoä vaø quan heä trong giao tieáp ntn? _Coù thaùi ñoä toân troïng theo ñuùng cöông vò “ vai”
 hs thaûo luaän nhoùm giao tieáp cuûa mình .
_Coù quan heä giao tieáp thaân maät, gaàn guõi.
3.Ñoïc “Baùnh troâi nöôùc “ (HXH) vaø traû lôøi :
*Hoaït ñoäng 3 : Ñoïc baøi thô “ Baùnh troâi nöôùc” a.Khi laøm baøi thô naøy, tgiaû muoán “ giao tieáp”
cuûa HXH vaø traû lôøi caùc caâu hoûi vôùi ngöôøi ñoïc veà :
1.Khi laøm baøi naøy HXH muoán giao tieáp vôùi _Vaán ñeà “veû ñeïp vaøthaân phaän cuûa ngöøoi phuï
ngöôøi ñoïc veà vñeà gì? Muïc ñích giao tieáp aáy? nöõ”.
Phöông tiện töø ngöõ, hình aûnh ñöôïc söû duïng ntn? _Muïc ñích : chia sẻ vôùi ngöôøi phuï nöõ vaø nhaéc
nhôû ngöôøi khaùc giôùi  leân aùn xhoäi baát coâng
vôùi ngöôøi pn.
_Phöông tieän töø ngöõ, hình aûnh : traéng, troøn, 3
2.Ngöøôi ñoïc c aên cöù vaøo ñaâu ñeå lónh hoäi ñöïôc chìm 7 noåi, raén naùt, loøng son…
vbaûn ( baøi thô)? b.Ngöøôi ñoïc döïa vaøo ñaâu ñeå hieåu baøi thô :
_Voán soáng :
+Tröïc tieáp : tuoåi ñôøi _ hoøan caûnh soáng.
+Giaùn tieáp : tích luõy khi hoïc, ñoïc…
_Tri thöùc .
*Hoaït ñoäng 4 : Taïo laäp vbaûn. Gv yeâu caàu hs tìm _Naêng khieáu .
hieåu tình huoáng giao tieáp ñaõ cho trong sgk (BT4) : 4.Taïo laäp v aên baûn:
vieát 1 thoâng baùo ngaén cho caùc baïn hs toaøn Gv höôùng daãn hs về nhaø laøm baøi tieát sau ktrabaøi
tröôøng bieát veà hñoäng laøm saïch moâi tröôøng nhaân naøy
ngaøy Moâi tröôøng theá giôùi
*Gv gôïi daãn hs xaùc ñònh töøng döõ lieäu
1.Ngaøy mtröôøng theá giôùi laø ngaøy naøo? (5/6/1972)
2.Hình thöùc giao tieáp laø gì? ( vieát 1 thoâng baùo
ngaén)
3.Noäi dung giao tieáp laø gì ? ( thoâng tin về nhöõng
hñoäng laøm saïch môi tröôøng cuûa hs trong nhaø
tröôøng noùi rieâng vaø xhoäi noùi chung)
4.Muïc ñích giao tieáp laø gì? ( nhaän thöùc laïi taàm
quan troïng cuûa moâi tröôøng soáng con ngöôøi  yù
thöùc bveä mtröôøng)
5.Hoaøn caûnh giao tieáp laø gì : ( khoâng gian nhaø
tröôøng vaø moâi tröôøng theá giôùi)
6.Nhaân vaät giao tieáp laø nhöõng ai? ( hs – coâng
daân)
*Hoaït ñoäng 5 : phaânt ích tình huống giao tieáp 5.Phaân tích 1 tình huoáng giao tieáp
Gv yeâu caàu hs tìm hieåu böùc thô BH göûi hs ca a.Thö vieát cho hs, ngöôøi vieát laø 1 nguyeân thuû
ûnöôùc nhaân ngaøy khai giaûng naêm hoïc ñaàu tieân quoác qia
cuûa nöôùc VNDCCH thaùng 9/ 1945 vaø traû lôøi caùc b.Hoaøn caûnh cuï theå : ngaøy khai giaûng naêm
caâu hoûi hoïc ñaàu tieân cuûa 1 theå cheá môùi.
1.Thö víeât cho ai, ngöôøi vieát coù quan heä ntn vôùi c.Vieát veà ch/khai giaûng naêm hoïc, veà yùnghóa
ngöôøi nhaän? cuûa ngaøy kg ñaàu tieân
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.Hoaøn caûnh cuï theå cuûa ngöôøi vieát vaø ngöôøi d.Ñeå giao löu vaø ñoäng vieân khích leä hs
nhaän thö khi ñoù ntn? e.Giaûn dò, deã hieåu, söùc thuyeát phuïc cao
3.Thö vieát veà vaán ñeà gì?
4.Thö vieát ñeå laøm gì?
5.Neân vieát nhö theá naøo? 6.Cuûng coá : ghi nhôù sgk/ 15 : khi tham gia baát cöù
*Hoaït ñoäng 6 : cuûng coá hñoäng gtieáp naøo ( noùi vaø vieát) ta caàn löu yù :
Qua 5 baøi taäp chuùng ta ruùt ra ñöïôc nhöõng gì khi _Nvaät – ñoái töôïng giao tieáp ( noùi – vieát cho ai?)
thöïc hieän giao tieáp _Mñích giao tieáp ( noùi – vieát ñeå laøm gì?)
_Noäi dung giao tieáp ( vieát – noùi caùi gì?)
_Giao tieáp baèng caùch naøo ( vieát noùi ntn? – caùch
thöùc giao tieáp)

4. Cuûng coá : hoạt động 6.


5. Daën doø :
_Hoïc baøi – laøm btaäp soá 04/ 21.
_Chuaån bò tieát 6 “Vaên baûn”.
RUÙT KINH NGHIEÄM

12/09/06
Tieát 6

VAÊN BAÛN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV .
_Troïng taâm : +Naém ñöợc khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa vbaûn.
+Naâng cao naêng löïc phaân tích vaø taïo laäp vbaûn.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc .
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ traû lôøi caâu hoûi.
_trao ñoåi, thaûo luaän.
_Tích hôïp vôùi Vaên qua vbaûn “Khaùi quaùt VHDG VN.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Goïi hs laøm BT cho veà nhaø : ptích hñoäng giao tieáp mua baùn vaø kieåm tra BT 4/
21
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Vbaûn laø gì? laø saûn phaåm ñöôïc taïo ra trong hñoäng giao tieáp baèng ngoân
ngöõ vaø thöôøng coù nhieàu caâu. Ñeå hieåu roõ theá naøo laø vbaûn vaø ññieåm
cuûa vbaûn, hoâmnay ta tìm hieåu baøi Tvieät “Vbaûn”.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Hình thaønh khaùi nieäm vbaûn I.Hình thaønh khaùi nieäm vaên baûn :
Gv yeâu caàu hs tìm hieåu 3 vbaûn trong sgk vaø traû
lôøi caâu hoûi
1.Moãi vbaûn treân ñöïôc ngöôøi noùi ( ngöôøi vieát) 1.Moãi vaên baûn ñöôïc taïo ra :
taïo ra trong loïai hñoäng naøo? Ñeå ñaùp öùng nhu caàu _Trong Hñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ.
gì? dung löôïng moãi vbaûn ntn? _Ñeå ñaùp öùng nhu caàu trao ñoåi kinh nghieäm
soáng, tình caûm, thoâng tin chính trò, xhoäi.
_Dung löôïng : 1 hoïaêc hôn 1 caâu, hoaëc 1 soá
löôïng caâu khaù lôùn.
2.Moãi vbaûn ñeà caäp ñeán vñeà gì? vñeà ñoù coù ñöôïc 2.Moãi vaên baûn ñeà caäp ñeán :
trieån khai nhaát quaùn trong toøan boä vbaûn khoâng? _Vbaûn 1 : Hình aûnh coù theå taùc ñoäng ñeán
nhaân caùch con ngöôøi ( tích cöïc hoaëc tieâu cöïc).
_Vbaûn 2 : thaân phaän ñaùng thöông cuûa ngöøôi
phuï nöõ trong xh cuõ.
_Vbaûn 3 : keâu goïi caû coäng ñoàng thoáng nhaát
yù chí vaø hñoäng ñeå chieán ñaáu baûo veä Toå
quoác.
3.ÔÛ nhöõng vbaûn coù nhieàu caâu (vbaû 2 vaø 3 ),  Trieån khai nhaát quaùn trong vbaûn.
ndung vbaûn ñöïôc trieån khai maïch laïc qua töøng caâu, 3.Phaân tích boå sung vbaûn 3 : 3 phaàn.
ñoaïn ntn? Ñbieät ôû vbaûn 3, vbaûn coøn ñöïôc toå _Môû baøi ( töø ñaàu  nhaát ñònh…noâ leä) 
chöùc theo keát caáu 3 phaàn ntn? neâu lí do keâu goïi.
_Thaân baøi ( Tieáp theo  ra söùc…cöùu nöôùc :
neâu nhieäm vuï cuï theå cuûa moãi coâng daân.
_Keát baøi ( coøn laïi) : khaúng ñònh quyeát taâm vaø
4.Veà hình thöùc, vbaûn 3 coù daáu hieäu môû ñaàu vaø söï taát thaéng cuûa cuoäc chieán ñaàu chính nghóa.
keát thuùc ntn? 4.Veà hình thöùc vbaûn 3 :
_Môû ñaàu : tieâu ñeà “ lôøi keâu goïi…khaùng
chieán”.
5.Muïc ñích cuûa moãi vbaûn laø gì? _Keát thuùc : daáu ngaét caâu (!).
Qua caùc vbaûn treân chuùng ta ruùt ra keát luaän ntn 5.Muïc ñích cuûa moãi vaên baûn :
veà ññieåm cuûa vbaûn. _VB1 : nhaéc nhôû 1 kinh nghieäm soáng.
_VB2 : neâu 1 hñoäng trong ñsoáng đeå moïi ngöôøi
suy ngaãm.
_VB 3 : keâu goïi thoáng nhaát yù chí vaø hñoäng
cuûa coäng ñoàng ñeå baûo veä TQ.
*Hoaït ñoäng 2 : Caùc loïai vbaûn, gv yeâu caàu hs  Gv chæ ñònh 3 hs laàn löôït ñoïc chaäm, roõ Ghi
sduïng keát quaû ôû hñ 1 ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi nhôù sgk/ 24.
1.So saùnh vb1 vaø 2 vôùi vb3: II.Caùc loïai vbaûn :
_Vaán ñeà ñeà caäp ñeánt rong moãi vbaûn laø vñeà gì? 1.So saùnh VB1, VB2 vôùi VB3 :
thuoäc lónh vöïc naøo trong ñôøi soáng? _Vb 1&2 thuïoâc pcnn ngheä thuaät. Coøn Vb3
_Töø ngöõ ñöôïc söû duïng trong moãi vaên baûn thuoäc thuoäc pcnn chính luaän.
baøi naøo? (Thoâng thöôøng hay chính trò)? _Vb 1, 2 chuû yeáu laø töø ngöõ thoâng thöôøng ( töø
_Caùch thöùc theå hieän noäi dung ntn? ngöõ Gôïi yù traû lôøi giao tieáp xh, phoå caäp).
Vbaûn 3 laø lôùp töø ngöõ chính trò, xaõ hoäi.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.So saùnh vbaûn 2, 3 vôùi : _Vb 1&2 : mieâu taû qua hình aûnh, hình töôïng. Vb
_Moät baøi hoïc ôû sgk thuoäc caùc moân Toùan – Lí – 3 : laäp luaän.
Hoùa…? 2.So saùnh caùac vbaûn 2, 3 vôùi :
_1 ñôn xin nghæ hoïc hoaëc 1 giaáy khai sinh? _1 baøi hoïc ôû sgk : T L – H…laø vbaûn khoa hoïc
 töø söï ssaùnh treân haõy ruùt ra nhaän xeùt veà caùc  thuaät ngöõ kh.
phöông dieän sau : _Ñôn xin nghæ hoïc hoïaêc giaáy khai sinh laø vbaûn
_Phaïm vi sduïng cuûa moãi loïai vban û trong hñgt xaõ haønh chính  maãu saün.
hoäi? _Coøn Vb2 : vbaûn ngheä thuaät, vb3 : chính luaän.
_Muïc ñích gtieáp cô baûn cuûa moãi loïai vbaûn laø gì? Nhö vaäy :
_Lôùp töø ngöõ sd trong moãi loïai vbaûn laø nhöõng _Vbaûn 2 : lónh vöïc gtieáp coù tính ngheä thuaät.
lôùp töø naøo? Vbaûn 3 trong lvöïc giao tieáp chính trò – xaõ hoäi
_Keát caáu trình baøy cuûa moãi loïai vbaûn? coøn caùc vbaûn trong Toaùn – Lí… giao tíeâp khoa
hoïc ; ñôn töø, giaáy khai sinh trong lónh vöïc haønh
chính.
_Vbaûn 2 : boäc loä caûm xuùc  bieåu caûm. Vb 3 :
keâu goïi  thuyeát phuïc. Vbaûn Toaùn – Lí…cung
caáp tri thöùc  môû roäng vaø naâng cao hieåu bieát
cho ngöôøi hoïc. Coøn ñôn töø, ksinh ñeà ñaït
nguyeän voïng hoaëc xaùc nhận  trình baøy hoïaêc
thöøa nhaän 1 söï thaät.
_Vbaûn 2 : töø ngöõ giao tieáp xh. Vb3 : töø ngöõ
giao tieáp chính trò – xhoäi. Vbaûn Toùan – Lí…lôùp
thuaät ngöõ; ñôn giaáy ks : töø haønh chính .
_Vb2 : keát caáu cd, theå luïc baùt. Vbaûn 3 : keát
caáu vb quy phaïm trong tröôøng : 3 phaàn. Vbaûn
Toùan – Lí..keát caáu ñhình ( 3 phaàn) hoaëc bieán
GV chæ ñònh 3 hs laàn löôït ñoïc chaäm, roõ phaàn ghi theå chæ goàm 2 phaàn ( tb-kb). Ñôn töø, giaáy ks :
nhôù trong sgk/ 25 vbaûn coù maãu in saün chæ caàn ñieàn ndung cuï
theå.
*Ghi nhôù : sgk/ trang 25

4. Cuûng coá :
_Theá naøo laø vaên baûn?
_Coù nhöõng loïai vaên baûn naøo?
5. Daën doø
_Hoïc caùc phaàn ghi nhôù ôû sgk
_Chuaån bò tieát 7 laøm baøi soá 1
RUÙT KINH NGHIEÄM

12/09/06
Tieát 7

BAØI VIEÁT SOÁ 1

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Cuûng coá kieán thöùc vaø kó naêng laøm vaên, ñbieät laø vềø vaên bieåu caûm ,vaên nghò
luaän
_Vaän duïng nhöõng hieåu bieát ñoù ñeå vieát 1 baøi vaên nhaèm boäc loä caûm nghó veà 1 söï
vaät, vieäc, hieän töôïng gaàn guõi trong thöïc teá hoaëc veà 1 tphaåm vhoïc quen thuoäc.
_Thaáy roõ trình ñoä làm vaên cuûa baûn thaân, RKN cho baøi sau.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc .
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ Daën tröôùc hs 1 tuaàn.
_Löu yù ndung vaø daïng ñeà tröôùc cho hs chuaån bò.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Ñeà : Haõy phaùt bieåu caûm nghó cuûa em veà nhaân vaät Phöông Ñònh trong truyeän ngaén “
Nhöõng ngoâi s ao xa xoâi” cuûa nhaø vaên Leâ Minh Khueâ.
A.Daøn yù sô löôïc :
I.Ñaët vaán ñeà :
_Giôùi thieäu taùc giaû – taùc phaåm
_Giôùi thieäu nhaân vaät Phöông Ñònh
_Neâu aán töôïng chung veà nhaân vaät
II.Giaûi quyeát vaán ñeà : laàn löôït neâu caùc aán töôïng, nhöõng suy nghó vaø tình caûm cuûa
mình veà caùc ñieåm sau cuûa nhaân vaät :
_Tính hoàn nhieân, ngaây thô, tinh nghòch cuûa PÑ thôøi laø hsinh
_Tính nhaïy caûm, mô moäng, yeâu ca haùt töø thuôû coøn ñi hoïc ñeán khi vaøo chieán tröôøng
_Neùt xinh xaén vaø hôi ñieäu ñieäu ñöôïc caùnh phaùo thuû vaø laùi xe quan taâm
_Chaát anh huøng trong coâng vieäc thöôøng ngaøy cuûa coâ
_Tinh thaàn duõng caûm trong cuoäc phaù bom ñaày nguy hieåm
III.Keát thuùc vaán ñeà
_Caûm nghó chung veà nhaân vaät
_lieân töôûng, lieân heä, môû roäng suy nghó
B.Bieåu ñieåm
_8 – 10 ñ : baøi vieát toát, ñaày ñuû ndung – khoâng sai sót coù trình baøy nhöõng caûm xuùc chaân
thaät veà nhaân vaät
_7 ñ : baøi víeât khaù được.Mắc vaøi sai soùt nhoû, trình baøy ñoâi choã coøn luùng tuùng
_6 – 5 ñ : baøi vieát trình baøy ñöôïc ndung cô baûn. Ñoâi luùc coøn sô saøi chöa ñi saâu vaøo vaán
ñeà
_4 – 3 ñ : baøi vieát vuïng veà, ndung sô saøi, chung chung, chieáu leä
_ 2- 0 ñ : laïc ñeà. Löôøi
4. Cuûng coá :
Quaù trình laøm baøi : ngieâm tuùc
5. Daën doø
Tieát sau hoïc vhoïc “ Chieán thaéng Mtao Mxaây”
Chuaån bò baøi cuõ, xem baøi môùi.
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

12/09/06
Tieát 8-9

CHIEÁN THAÉNG MTAO MXAÂY


(Trích söû thi “ Ñaêm Saên”)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV .
_Troïng taâm : +Nhaän thöùc ñöôïc leõ soáng vaø nieàm vui cuûa ngöôøi anh huøng söû thi
+Ññieåm ngheä thuaät söû thi anh huøng.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc .
C.Caùch thöùc tieán haønh : _ Ñoïc saùng taïo gôïi tìm.
_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
_Tích hôïp vôùi lvaên “ Vbaûn”.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Toùm taét ñnghóa caùc theå loïai töï söï dgian? Ôû chöông trình THCS theå loïai naøo
em chöa ñöôïc hoïc?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
Nhöõng ngaøy cuoái thaùng 3/2006, caùc daân toäc thieåu soá Taây nguyeân voâ
cuøng phaán khôûi ñöôïc Unescoâ coâng nhaän “ Di saûn Coàng chieâng” laø “Di
saûn vaên hoùa theá giôùi”. Nhöng Taây Nguyeân khoâng chæ coù coàng chieâng
maø coøn noåi tieáng veà nhöõng tröôøng ca – söû thi ngheä thuaät maø söû thi
“Ñaêm Saên” cuûa dtoäc EÂÑeâ laø tieâu bieåu nhaát .Đeå thaáy roõ söû thi “Ñaêm
Saên” ntn, chuùng ta tìm hieåu ñoaïn trích “ Chíeân thaéng Mtao Mxaây”.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv yeâu caàu hs : I.Giôùi thieäu chung veà söû thi vaø söû thi “Ñaêm
1.Ñoïc tieåu daãn vaø nhaéc laïi ñnghóa veà söû thi? Saên”
2.Haõy toùm taét noäi dung cuûa söû thi Ñsaên? 1.Söû thi : sgk / trang 17.
*Hoaït ñoäng 2 : Hs ñoïc phaân vai. 2.Söû thi “Ñaêm Saên” : sgk / trang 30.
Gv nhaän xeùt caùch ñoïc, löu yù töø khoù. a.Toùm taét : sgk / Trang 30.
1.Trình baøy vò trí cuûa ñoaïn trích? b.Vò trí ñoaïn trích : ñoïan giöõa taùc phaåm, tieâu
2.Cho bieát ñaïi yù cuûa ñoaïn trích? ñeà do ngöøôi bieân soaïn ñaët.
c.Ñaïi yù : Mieâu taû cuoäc ñoï söùc giöõa Ñaêm
Saên vôùi keû thuø ñòch Mtao Mxaây vaø cuoái
cuøng ÑS ñaõ thaéng. Ñoàng thôøi theå hòeân nieàm
*Hoaït ñoäng 3 :Ñoïc hieåu vbaûn. töï haøo cuûa luõ laøng veà ngöôøi anh huøng cuûa
1.Trong traän ñaùnh nhau vôùi tuø tröôûng Saét, nhaân mình.
vaät tuø tröôûng Ñ ñöôïc keå – taû qua nhöõng chaëng II.Ñoïc hieåu :
böôùc naøo? 1.Hình töôïng cuûa Ñămsaên trong cuoäc chieán
2.Nhöõng lôøi Ñ noùi döôùi chaân caàu thang nhaàm ñaáu vôùi Mtao Mxaây

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
muïc ñích gì? chöùng toû ñieàu gì? Ñaêm Saên Mtao Mxaây
3.Taïi sao ngöôøi saùng taùc khoâng taû chaân dung a.Döôùi caàu thang :
Ñsaên maø laïi taû M tröôùc? _Ñ noùi khích, duï M ra khoûi _Bò ñoäng sôï haõi,
4.Qua nhöõng haønh ñoäng cuûa Mtao, em thaáy haén do döï
laø tuø tröôûng ntn? nhaø . khoâng daùm xuoáng
nhöng
treâu töùc Ñ.
5.Caûnh 2 ngöøôi muùa khieân ñoái laäp ntn? Vì sao Ñ _Duï döôïc keû thuø quyeát ñaáu _Sôï Ñ ñaùnh baát
khoâng muùa tröôùc maø cöù khích M muùa tröùôc? ngôø, buoäc
Taøi ngheä cuûa M coù ñuùng nhö haén khoe khoang vôùi mình . phaûi ñi ra ( M : döõ
khoâng? tôïn vaø
do döï).
b.Vaøo cuoäc chieán
_Hieäp 1 :
+Khích M muùa khieân tröôùc. +M muùa khieân
tröùôc vì bò
6.Chi tieát mieáng traàu HNhò neùm cho M nhöng laïi khích vaø quaù töï tin.
loït vaøo tay Ñ noùi leân ñieàu gì? +Nhìn roõ taøi ngheä keû thuø +Muùa nhö troø
chôi, töï
7.Sau khi aên traàu söùc khoûe cuûa Ñ caøng taêng. vaø töï tin vaøo taøi naêng vaø kieâu, chuû quan,
Chaøng muùa khieân caøng ñeïp, maïnh…nhöng khoâng ngaïo maïn
ñaâm thủng ñöôïc keû thuø noùi leân ñieàu gì? yùnghóa? söùc khoûe cuûa mình .  keùm coûi
8.Chi tieát oâng Trôøi maùch keá cho ÑS noùi leân ñieàu nhöng heânh
gì?  baûn lónh Ñ hoang.
_Hieäp 2
+Ñ muùa tröôùc vöøa khoûe +Böùôc cao thaáp
chém tröôït
9.Haõy neâu nhaän xeùt cuûa em veà cuïoâc chieán vöøa ñeïp . Ñ vöøa chaïy vöøa
naøy? Coù caûm giaùc gheâ rôïn khoâng? Sau khi g ieát ñôõ.
cheát M, Ñ coù taøn saùt toâi tôù y khoâng? Coù ñoát +Nhai ñöôïc traàu cuûa vôï, +Caàu cöùu HNhò
phaù, giaøy xeùo nhaø cöûa, ñaát ñai cuûa y khoâng? quaêng traàu.
Vaäy chaøng chieán ñaáu nhaèm muïc ñích gì? khoûe taêng, muùa nhanh,
Heát tieát 7 maïnh, ñeïp.
_Hieäp 3 :
+Muùa ñuoåi theo M raát ñeïp +Boû chaïy.
vaø duõng maõnh.
+Ñaâm truùng M nhöng aùo
laïi khoâng thuûng.
+Vöøa chaïy vöøa ngã, caàu
*Hoaït ñoäng 4 : Hs tìm hieåu cöùu oâng Trôøi.
1.Trong lôøi ñoái thoïai giöõa ÑS vaø daân laøng em _Hieäp 4 :
thaáy coù gì ñaëc bieät? +Ñöïôc thaàn linh giuùp söùc, +Giaùp saét voâ
2.Coù maáy laàn hoûi ñaùp? Ý nghóa cuûa con soá 3? duïng, chaøy
3.Ñ goõ cöûa maáy laàn? Moãi laàn goõ coù khaùc böøng tænh ñuoåi theo M doàn moøn ñaâm truùng
nhau? Söï laäp laïi coù yù nghóa gì? choå hieåm.
4.Vò trí cuûa ngöøoi anh huøng söû thi trong loøng cuûa M ngaõ ra ñaát. Vuøng chaïy cuøng
coäng ñoàng laø vò trí ntn? ñöôøng,
5.Taïi sao daân laøng cuûa M laïi theo Ñ nhö vaäy sau ngaõ ra ñaát.
khi tuø tröôûng cuûa hoï bò Ñ gieát cheát? +Hoûi toäi cöôùp vôï vaø gieát +Giaû doái van
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
xin.
cheát M . +Bò gieát cheát.
 Ñ laø ngöôøi chieán thaéng.
2.Hình töôïng Ñămsaên sau chieán thaéng : qua
cuoäc ñoái thoïai giöõa Ñsaên vôùi daân laøng
cuûa Mtao Mxây
*Hoaït ñoäng 5 : tìm hieåu Ñsaên trong tieäc möøng _Soá laàn ñoái ñaùp : 3 nhòp hoûi ñaùp. Con soá 3
chieán thaéng? coù yù nghóa bieåu töôïng cho soá nhieàu tính khoâng
1.Trong lôøi noùi cuûa Ñ vôùi toâi tôù, ta thaáy chaøng xueå  loøng meán phuïc, thaùi ñoä höôûng öùng
laø tuø tröôõng ntn? tuyeät ñoái cuûa moïi ngöøôi giaønh cho Ñsaên.
2.Taïi sao chaøng laïi ra leänh ñaùnh leân nhieàu loïai _Moãi laàn ñoái ñaùp coù söï khaùc nhau.
chieâng coàng? Vai troø cuûa tieáng chieâng coàng ñối +Laàn 1 : Ñsaên goõ vaøo maùi nhaø.
vôùi ngöøoi EÂÑeâ? +Laàn 2 : Ñsaên goõ vaøo taát caû caùc nhaø.
3.Söùc maïnh vaø veû ñeïp duõng maõnh cuûa Ñ ñöôïc +Laàn 3 : Ñsaên goõ vaøo moãi nhaø trong laøng.
mieâu taû cuï theå qua nhöõng chi tieát, hình aûnh cuï Söï laëp laïi coù bieán ñoåi, phaùt trieån  3 laàn
theå naøo? hoûi ñaùp coù yù nghóa khaúng ñònh loøng trung
4.Hình aûnh Ñ coøn theå hieän söï khaùi quaùt naøo cao thaønh tuyeät ñoái giaønh cho Ñsaên
roäng hôn?  Söï thoáng nhaát cao ñoä giöõa ngöôøi anh huøng
söû thi vaø coäng ñoàng  loøng yeâu meán vaø
*Hoaït ñoäng 6 : Hs tìm hieåu ngheä thuaät cuûa ñoaïn tuaân phuïc cuûa coäng ñoàng ñvôùi caù nhaân anh
trích? huøng. Anh huøng söû thi ñöïôc suy toân tuyeät ñoái.
1.Trong söû thi ngheä thuaät naøo ñöïôc söû duïng chuû 3.Ñaêm Saên trong tieäc möøng chieán thaéng :
yeáu? Vì sao? _Töï haøo, töï tin vì söùc maïnh vaø söï giaøu coù
2.Haõy tìm nhöõng dchöùng cuï theå cho thaáy ñoù laø cuûa thò toäc mình.
taùc giaû dgian ñang söû duïng bptt ssaùnh? _Ra leänh noåi nhieàu loïai chieâng, môû tieäc to cho
taát caû moïi ngöôøi aên uoáng vui chôi.
 laø 1 tuø tröôûng giaøu maïnh, sang troïng
+Veû ñeïp cuûa Ñsaên laø veû ñeïp cuûa caû coäng
*Hoaït ñoäng 7 : goïi hs ñoïc phaàn ghi nhôù. ñoàng. Theå hieän söùc maïnh, söï thoáng nhaát vaø
nieàm tin cuûa caû coäng ñoàng
+Ñoù laø söùc maïnh, veû ñeïp coå sô, hoang daõ,
moäc maïc, giaûn dò, gaàn guõi vôùi nuùi röøng vôùi
tieáng chieâng coàng EÂÑeâ coå ñaïi.
4.Ngheä thuaät ñoïan trích :
_Phoùng ñaïi qua vieäc mieâu taû hình aûnh cuûa
ngöôøi anh huøng söû thi.
_Söû duïng bieän phaùp tu töø ssaùnh töông ñoàng, so
sánh taêng caáp, ssaùnh töông phaûn ( ssaùnh ñoøn
baåy).
_Caùc hình aûnh ssaùnh ñeàu laáy töø theá giôùi
thieân nhieân, vuõ truï.
_Gioïng vaên trang troïng, haøo huøng.
III.Ghi nhôù : sgk / trang 36

4. Cuûng coá :
_Hình töôïng Ñsaên trong cuoäc chieán vôùi Mtao Mxaây.
_Ýnghĩa chieán thaéng cuûa Ñsaên.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Ngheä thuaät ñoaïn trích/ söû thi.
5. Daën doø
_Tieát sau hoïc vbaûn ( tt )
RUÙT KINH NGHIEÄM
23/09/06
Tieát 10

VAÊN BAÛN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK – SGV.
_Cuûng coá kieán thöùc veà khaùi nieäm vaên baûn vaø ññieåm cuûa vbaûn.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc – baûng phuï.
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ : Theá naøo laø vaên baûn? Vbaûn coù ññieåm naøo? Coù
nhöõng loïai vbaûn naøo? Cho vduï cuï theå?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Phaân tích vbaûn III.Luyeän taäp :
Gv yeâu caàu hs ñoïc kó ñoïan vaên vaø traû lôøi caâu 1/37 : Phaân tích vaên baûn:
hoûi: a.Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà th/ hieän:
1.Phaân tích tính thoáng nhaát ceà chuû ñeà cuûa ñoïan _ÔÛ caâu môû ñoaïn : “giöõa cô…nhau”.
vaên? _Caùc caâu trieån khai :
+Caâu 1 : vai troø cuûa moâi tröôøng ñvôùi cô thể .
+Caâu 2 : laäp luaän so saùnh.
+Caâu 3 : daãn chöùng thöïc teá.
+Caâu 4 : daãn chöùng thöïc teá.
b.Söï phaùt trieån cuûa chuû ñeà:
_Caâu chuû ñeà mang yù nghóa khaùi quaùt caû ñoaïn (
2.Söï phaùt trieån cuûa chuû ñeà trong ñoaïn vaên ñöôïc yù chung cuûa caû ñoïan).
theå hieän ntn? ( thaûo luaän nhoùm) _Caùc caâu khai trieån : taäp trung höôùng veà chuû
ñeà, cuï theå hoùa yù nghóa cho caâu chuû ñeà.
c.Ñaët nhan ñeà :
_Moâi tröôøng vaø cô theå.
3.Thöû ñaët nhan ñeà cho ñoaïn vaên? ( thaûo luaän _Moái quan heä giöõa moâi tröôøng vaø cô theå.
nhoùm) _Moâi tröôøng vaø söï soáng.
2/38.Taïo lieân keát vaên baûn coù theå coù 2 caùch
saép xeáp sau :
_Caùch 1 : 1-3-5-2-4.
*Hoaït ñoäng 2 : taïo lieân keát vaên baûn. _Caùch 2 : 1-3-4-5-2.
gv höôùng daãn hs : *Maïng löôùi lieân keát:
1.Coù maáy caùch lieân keát vaên baûn töø caùc yeáu toá _Caâu 1 : caâu chuû ñeà baäc 1, neâu 1 söï kieän lòch
treân? söû, mang yù nghóa bao truøm caû ñoaïn vaên.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.Haõy phaân tích maïng löoùi lieân keát trong vaên _Caâu 2 : trieån khai baäc 1, ñoàng thôøi cuõng laø caâu
baûn? chuû ñeà baäc 2, tröïc tieáp boå sung yù nghóa cho caâu
chuû ñeà baäc 1, neâu vai troø cuûa söï kieän lsöû ñöôïc
neâu ôû caâu chuû ñeà ñoái vôùi vieäc Toá Höõu saùng
taùc baøi thô “Vieät Baéc”.
_Caâu 3 : khai trieån baäc 2, tröïc tieáp boå sung yù
nghóa cho caâu 2 .
_Caâu 4 :caâu khai trieån baäc 2, tröïc tieáp boå sung yù
nghóa cho caâu 2.
_Caâu 5 : caâu trieån khai baäc 2, tröïc tieáp boå sung
yù nghóa cho caâu 2.
3/28 Hoøan thieän vaên baûn :
Gv ñònh höôùng vbaûn baèng baûng phuï sau : Moâi
tröôøng soáng keâu cöùu
*Hoaït ñoäng 3 : hoøan thieän vaên baûn. Moâi tröôøng soáng cuûa loøai ngöôøi hieän nay ñang
Gv söû duïng baûng phuï boå sung 1 soá yù vaø yeâu bò huûy hoaïi nghieâm troïng. Ñieàu ñoù coù theå thaáy
caàu hs hoøan thieän vbaûn. Baûng phuï : qua vieäc röøng ñaàu nguoàn ñang bò chaët phaù, khai
_Moâi tröôøng soáng cuûa loøai ngöoøi hieän nay ñang thaùc böøa baõi. Ñoù laø nguyeân nhaân gaây ra naïn
bò huûy hoïai nghieâm troïng : luït lôû, haïn haùn keùo daøi. Caùc soâng suoái, nguoàn
+Röøng ñaàu nguoàn ñang bò chaët, phaù, khai thaùc nöôùc ngaøy caøng caïn kieät vaø bò oâ nhieãm
böøa baõi laø nguyeân nhaân gaây ra luït, lôû, haïn haùn nghieâm troïng do caùc chaát thaûi cuûa caùc nhaø
keùo daøi. maùy caùc khu coâng nghieäp. Caùc chaát thaûi nhaát
+Caùc soâng suoái, nguoàn nöùôc ngaøy caøng bò caïn laø bao nilon vöùt böøa baõi trong khi ta chöa coù quy
kieät vaø bò oâ nhieãm do caùc chaát thaûi cuûa caùc hoïach xöû lyù haøng ngaøy phaân boùn, thuoác tröø
khu coâng nghieäp, cuûa caùc nhaø maùy. saâu, tröø coû, söû duïng khoâng ñuùng quy hoaïch…
+Caùc chaát thaûi nhaát laø bao nilon vöùt böøa baõi Taát caû ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng, con ngöøoi
trong khi ta chöa coù quy hoaïch xöû lí haøng ngaøy. chuùng ta caàn phaûi nhìn laïi, neáu khoâng chuùng ta
+Phaân boùn, thuoác tröø saâu, tröø coû sduïng khoâng seõ töï huûy hoïai chính mình.
theo quy hoaïch. 4/28 Taïo laäp vaên baûn : vieát ñôn xin pheùp nghæ
+Taát caû ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng veà moâi tröôøng hoïc
soáng cuûa loøai ngöôøi. _Ñôn göûi cho thaày coâ giaùo ( chủ nhiệm). Ngöôøi
Sau khi hoøan thieän, gv yeâu caàu hs ñaët tieâu ñeà cho vieát laø hoïc troø.
vbaûn. _Xin pheùp nghæ hoïc.
*Hoaït ñoäng 4 : taïo laäp vaên baûn. _Neâu roõ hoï, teân, queâ, lí do, thôøi gian xin nghæ,
Gv yeâu caàu hs traû lôøi caùc caâu hoûi sau : lôøi höùa.
1.Coù maáy loïai ñôn thöôøng gaëp trong ñôøi soáng? _Ngaén goïn, suùc tích, hoaøn chænh veà noäi dung vaø
Laø nhöõng loïai naøo? ( 2 loaïi : ñôn theo maãu coù hình thöùc.
saün vaø ñôn töï vieát)
2.Nhöõng yeâu caàu naøo laø caàn thieát khi töï vieát 1
ñôn xin nghæ hoïc? ( gv höôùng daãn hs)
3.Ñôn xin pheùp nghæ hoïc laø 1 vaên baûn haønh chính.
Em haõy xaùc ñònh :
a.Ñôn göûi cho ai? Ngöôøi vieát ôû cöông vò naøo?
b.Muïc ñích vieát ñôn laø gì?
c.Noäi dung cô baûn?
d.Keát caáu ñôn ntn?
Sau khi höôùng daãn xong. Gv yeâu caàu hs thöïc haønh
theo nhoùm vaø ñònh höôùng baèng baûng phuï 1 laù
ñôn hoøan chænh.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

4. Cuûng coá :
_Phaân tích ñöôïc vaên baûn
_Taïo ñöïôc lieân keát trong vaên baûn
_Hoøan thieän vaên baûn
_Taïo laäp vaên baûn
5. Daën doø
_Tieát sau hoïc ñoïc vaên “Truyeän An Döông Vöông & Mî Chaâu – Troïng Thuûy”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Baûng phuï :
Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam
Ñoäc laäp – Töï do – Haïnh phuùc
ÑÔN XIN PHEÙP NGHÆ HOÏC

Kính göûi : BGH tröôøng THPT Hoøa Ña


Coâ giaùo chæ nhieäm lôùp
Em teân laø : Hoïc sinh lôùp : Tröôøng :
Nay em laøm ñôn naøy xin trình baøy vôùi thaày coâ moät vieäc nhö sau :
Hoâm qua trôøi möa raát to, em ñi hoïc veà bò öôùt möa neân saùng nay em bò soát noùng khoâng ñi
hoïc ñöôïc. Vì vaäy em vieát ñôn naøy xin pheùp cho em ñöôïc nghæ hoïc moät buoåi saùng.
Em xin höùa seõ cheùp baøi ñaày ñuû cuõng nhö laøm baøi ñaày ñuû caùc baøi taäp maø thaày coâ
giao cho.
Em thaønh thaät caûm ôn.
Phan Rí Cöûa, ngaøy thaùng naêm
Ngöôøi vieát ñôn
Kí teân
Hoï vaø teân

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Tieát 11, 12
TRUYEÄN AN DÖÔNG VÖÔNG & MÎ CHAÂU – TROÏNG THUÛY

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV .
_Troïng taâm :
+Naém ñöôïc ñtröng truyeàn thuyeát qua caâu chuyeän naøy.
+Nhaän thöùc ñöïôc baøi hoïc giöõ nöôùc trong caâu chuyeän tình yeâu.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc.
C.Caùch thöùc tieán haønh :
_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
_Pphaùp ñoïc saùng taïo, gôïi tìm.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ : Neâu ññieåm chuû yeáu cuûa truyeàn thuyeát? Neâu 1 vaøi ví
duï cuï theå?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Ca dao coå Haø Noäi coù caâu “
“Ai veà qua laïi huyeän Ñoâng Anh
Gheù thaêm phong caûnh Loa Thaønh, Thuïc Vöông”
Trải qua bao naêm thaùng thaêng traàm cuûa lòch söû, vaãn coøn ñaây, söøng söõng
nhöõng daáu tích cuûa 1 trieàu ñaïi, 1 giai ñoaïn lsöû bi huøng. Ñoù laø Ñeàn
Thöôïng, Am Baø Chuùa, Gieáng Ngoïc, nhöõng ñoaïn thaønh oác. Nhöõng daáu tích
aáy gaén lieàn vôùi truyeàn thuyeát maø moãi ngöôøi VNam chuùng ta ñeàu bieát
ñeán. Ñoù laø truyeàn thuyeát ADV & MC - TT
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Ñoïc hieåu khaùi quaùt I.Giôùi thieäu chung bveà truyeàn thuyeát vaø
1.Haõy neâu ñònh nghóa veà truyeàn thuyeát? truyeàn thuyeát “ADV & MC – TT”
1 Truyeàn thuyeát :
1.1 Khái niệm : laø nhöõng tphaåm töï söï dgian keå
veà söï kieän vaø nhaân vaät lsöû theo xu höôùng lí
töôûng hoùa, qua ñoù theå hieän söï ngöôõng moä vaø
toân vinh cuûa nhaân daân ñoái vôùi nhöõng ngöôøi
2.Truyeàn thuyeát coù ññieåm ntn? coù coâng ñoái vôùi ñaát nöôùc, dtoäc hoaëc coäng
ñoàng daân cö cuûa 1 vuøng.
1.2 Ñaëc ñieåm cuûa truyeàn thuyeát:
_Yeáu toá lsöû, yeáu toá thaàn kì, yeáu toá töôûng
töôïng hoøa quyeän vaøo nhau.
_Khoâng chuù troïng tính chaân thöïc, chính xaùc,
khaùch quan cuûa lsöû.
3.Haõy cho bieát ñoâi neùt veà Coå Loa vaø quaàn theå _Löu truyeàn trong k/gian, t/gian l/söû, v/hoùa, trong
di tích naøy? s/hoïat vaø leã hoäi, trong taâm thöùc cuûa ngöôøi
Vieät.
2.Coå Loa – Ñoâng Anh – Haø NOÄi : laø moät
4.Haõy trình baøy xuaát xöù cuûa vaên baûn? quaàn theå di tích lsöû vaên hoùa laâu ñôøi  laø
minh chöùng lsöû cho söï saùng taïo vaø löu truyeàn
chuoãi truyeàn thuyeát veà söï ra ñôøi – suy vong
5.Ñoïc vaên baûn vaø cho bieát coù theå chia laø maáy cuûa nhaø nöùôc Aâu Laïc
phaàn? Noäi dung cuûa töøng phaàn aáy? Gv sduïng 3.Truyeàn thuyeát An Döông Vöông & MC – TT :
baûng phuï ñònh höôùng. 3.1 Xuaát xöù : trích “ Ruøa vaøng” trong “Lónh
_Ñ1 : ADV xaây thaønh vaø baûo veä ñaát nöùôc. Nam chích quaùi” – 1 söu taäp truyeän dgian ra ñôøi
_Ñ2 : nöôùc maét nhaø tan. cuoái tk XV.
_Ñ3 : thaùi ñoä dgian vôùi töøng nhaân vaät. 3.2 Vaên baûn vaø boá cuïc : 3 ñoaïn.
6.Hãy cho biết chủ đề của tác phẩm ? _Ñoaïn 1 : töø ñaàu  beøn xin hoøa.
_Ñoaïn 2 : Khoâng bao laâu  xuoáng bieån.
*Hoaït ñoäng 2 : ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn. _Ñoaïn 3 : coøn laïi.
1.Tìm hieåu ADV. 3.3 Chuû ñeà : mieâu taû quaù trình xaây thaønh,
a.Trong ñoïan 1 cuûa truyeän, em thaáy nhaø vua ADV cheá noû baûo veä ñ/nöôùc cuûa ADV vaø bi kòch
ñaõ laøm ñöïôc nhöõng coâng vieäc gì vaø keát quaû ra nöôùc maát nhaø tan. Ñoàng thôøi theå hieän thaùi
sao? ñoä, tình caûm cuûa taùc giaû daân gian ñoái vôùi
 hs lieät keâ phaùt bieåu, gv ñònh höôùng. töøng nhaân vaät.
II.Ñoïc hieåu :
1.Hình töôïng cuûa An Döông Vöông:
2.Vì sao ADV thaønh coâng vaø chieán thaéng? a.An Döông Vöông xaây thaønh, cheá noû vaø
Qua ñoù chöùng toû oâng, tö caùch laø ngöôøi laõnh ñaùnh thaéng Trieäu Ñaø:
ñaïo cao nhaát, nhaø vau Aâu Laïc, coù nhöõng phaåm _Laøm ñöôïc nhöõng vieäc troïng ñaïi : xaây thaønh,
chaát gì? cheá noû vaø chieán thaéng cuoäc xaâm löôïc cuûa
Hình töôïng Söù Thanh Giang vôùi caùi laãy noû kì vua Nam Vieät Trieäu Ñaø xaây döïng vaø baûo
dieäu noùi leân ñieàu gì? veä trieàu ñaïi vaø ñaát nöùôc.
 hs ptích, thaûo luaän nhoùm vaø khaùi quaùt phaùt _Thaønh coâng : vì kieân trì quyeát taâm khoâng sô
bieåu. Gv ñònh höôùng. khoù, khoâng naûn chí tröôùc thaát baïi taïm thôøi.
c.Yeáu toá thaàn kì cuûa vbaûn ôû ñaâu? Söï trôï giuùp cuûa Thaàn Kim Quy ñaõ khaúng ñònh
YÙ nghóa yeáu toá thaàn kì? ( kì aûo hoùa söï chính söï lôùn maïnh vaø quyeát taâm giöõ nöôùc cuûa
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
nghóa) nhaân daân Aâu Laïc.
_Chieán thaéng : vì coù thaønh oác kieân coá, noû
thaàn kì dieäu vaø ñbieät laø tinh thaàn caûnh giaùc
cao cuûa vò anh huøng saün saøng ñaùnh giaëc.
d.Vì sao ADV nhanh chóng thaát baïi khi TÑ xaâm löôïc  An Döông Vöông : nhaø vua anh huøng, anh minh,
laàn 2? Haønh ñoäng vaãn chôi côø ung dung vaø cöôøi saùng suoát,caûnh giaùc vaø traùch nhieäm ñöôïc
noùi leân ñieàu gì? Baøi hoïc ruùt ra maø nhaø Vua coù nhaân daân vaø thaàn linh giuùp ñôõ toân vinh.
ñöïôc laø gì? bieåu hieän cuûa nhaø vua? Haønh ñoäng Heát tieát 11
cheùm con yeâu cuûa nhaø Vua noùi leân ñieàu gì? b.Cô ñoà ñaém bieån saâu:
 hs laàn löôït thaûo luïaân, suy ngaãm ptích vaø neâu _Sau chieán thaéng vaø thaønh coâng ban ñaàu, ADV
yù kieán cuûa mình chuû quan, lô laø, maát caûnh giaùc vôùi keû thuø
( daõ taâm, quyû quyeät)  sai laàm, nöôùc maát
nhaø tan.
+Nhaän lôøi caàu hoøa vôùi Trieäu Ñaø.
+Nhaän lôøi caàu hoân vaø cho pheùp TT trôû veà.
e.Chi tieát naøo theå hieän thaùi ñoä cuûa tgiaû dgian +Ñeå TT töï do, khoâng quan saùt, ñeà phoøng.
ñvôùi ADV? Theo em vì sao hoï laïi coù thaùi ñoä ñoù? +Khoâng g/duïc con gaùi.
f.Theo em trong truyeän naøy coù phaûi chæ coù ADV s +Lô laø phoøng thuû.
ai laàm khoâng? Coøn coù ai sai laàm nöõa? +Chuû quan khinh ñòch.
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu Mò Chaâu.  ADV : töï ñaùnh maát mình, töï chuoác laáy thaát
a.Nhaän xeùt veà con ngöôøi, haønh ñoäng vaø traùch baïi
nhieäm cuûa MChaâu? _Tieáng theùt cuûa Kim Quy  tænh ngoä, cheùm
b.Chi tieát naøo cho thaáy MC caû tin, ngaây thô? ( laáy con gaùi  tröøng phaït nghieâm khaéc, ñích ñaùng
bí maät quoác gia cho tình rieâng, ñaùnh daáu ñöôøng vaø voâ cuøng ñau ñôùn cuûa ADV
cho TT)  Cô ñoà ñaém bieån saâu nhöng nhaân daân Aâu
c.Sai laàm lôùn nhaát cuûa naøng laø gì? vì s ao? Khi Laïc vaãn heát söùc kính troïng vaø bíeât ôn oâng
ñöa TT ñeán xem ñaøi noû thaàn, MC coù hieåu naøg 2.HÌnh töôïng nhaân vaät Mò Chaâu:
ñang töï laøm loä bí maät qgia khoâng? Vaø khi naøng Trong traéng, khoâng moät chuùt yù thöùc traùch
raéc loâng ngoãng sau chaân ngöïa naøg coù hieåu raèng nhieäm coâng daân; yù thöùc chính trò, chæ bieát
mình ñang ñöa cha mình ñeán caùi cheát? ñaém mình trong tình yeâu, tình vôï choàng.
 hs thaûo luaän töï do, phaùt bieåu. +Laøm loä bí maät quoác gia.
d.Nhöõng lôøi noùi cuoái cuûa MC tröùôc khi cheát vaø +Ñaùnh daáu ñöôøng cho TT ñuoåi theo.
hình aûnh ngoïc trai sau khi naøg cheát coù yùnghóa gì? _Bò keát toäi laø ñích ñáng, ngöôøi ra tay chính laø
 hs thaûo luaän nhoùm, ñaïi dieän, phaùt bieåu gv cha ñeû cuûa naøng.
ñònh höôùng.  Traû giaù baèng tình yeâu tan vôõ vaø caùi cheát
cuûa chính mình
*Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu TT. _Mò Chaâu thaät ñaùng thöông bôi û nhöõng sai laàm
a.Gv sduïng baûng phuï – yeâu caàu hs neâu quan ñieåm cuûa naøng ñeàu xuaát phaùt töø söï voâ tình, ngaây
cuûa mình veà 3 yù kieán. thô, muø quaùng.
+TT : teân giaùn ñieäp, ngöôøi choàng naëng tình. _Naøng MC ñöôïc thôø trong am Baø Chuùa.
+TT : vöøa laø keû thuø – naïn nhaân.  Thaùi ñoä bao dung, ñoä löôïng vaø nhaân haäu
+TT : ngöôøi con baát hieáu, ngöôøi choàng löøa doái, cuûa nhaân daân Aâu Laïc
ngöôøi reå phaûn boäi, keû thuø Aâu Laïc. 3.Nhaân vaät Troïng Thuûy :
 Hs trao ñoåi thaûo luaän, phaùt bieåu, phaûn baùc, _YÙ kieán thöù 2 laø hôïp lyù : TT 1 nhaân vaät
chöùng minh yù kieán. Gv ñònh höôùng. truyeàn thuyeát vôùi maâu thuaãn phöùc taïp nhöng
b.Caùi cheát TT noùi leân bi kòch gì trong tình yeâu? Y thoáng nhaát vöøa laø keû thuø vöøa laø naïn nhaân.
cheát vì sao? Y laø naïn nhaân cuûa ai? +Buoåi ñaàu : giaùn ñieäp.
c.Coù yù kieán cho raèng, hình aûnh ngoïc trai – nöôùc +ÔÛ Loa Thaønh : khoâng queân nhieäm vuï –
gieáng laø bieåu hieän töôïng tröng cuûa 1 t/yeâu chung thaønh coâng nhöng maët khaùc TT yeâu MC thaät
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
thuûy. Ý kieán cuûa em ntn? söï.
 hs thaûo luaän, phaùt bieåu. +Ñuoåi kòp : oâm xaùc MC, khoùc thöông  töï töû.
(Khoâng phaûi! Chæ töôïng tröng cho söï bao dung, _Caùi cheát cuûa TT : söï beá taéc, aân haän muoän
minh oan cuûa nhaân daân ñvôùi Mc. Coøn nöùôc gieáng maøng .
coù hoàn TT chæ laø chöùng nhaän cho mong muoán  bi kòch : naïn nhaân cuûa 1 aâm möu chính trò
hoùa giải toäi loãi cuûa y) >< vaø beá taéc trong vaø sau 1 cuoäc chieán tranh
*Hoaït ñoäng 3 : toång keát vaø luyeän taäp. xaâm löôïc
1.Em phaân bieät yeáu toá lsöû vaø yeáu toá thaàn kì III.Ghi nhôù : sgk/ 43
trong truyeän khoâng? Neâu cuï theå?
2.Coù nhöõng baøi hoïc naøo ñöôïc ruùt ra trong truyeàn
thuyeát naøy?
_Tinh thaàn caûnh giaùc.
_Traùch nhieäm ngöôøi laõnh ñaïo : caûnh giaùc, nhìn xa
troâng roäng, quyeát saùch ñuùng ñaén.
_Moái quan heä rieâng chung –nhaø – nöôùc.

4. Cuûng coá :
_ôû hoïat ñoäng 3
5. Daën doø
_Laøm baøi taäp : sgk / 43
_Soaïn baøi Uylitxô trôû veà – hoïc baøi cuõ
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tieát 13
LAÄP DAØN YÙ BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoáng nhaát theo SGK - SGV .
_Troïng taâm : bieát caùch laäp daøn yù baøi vaên töï söï .
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc.
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ : khoâng.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Tröùôc khi noùi ñieàu gì, caùc cuï ngaøy xöa ñaõ
daïy “Aên coù nhai, noùi coù nghó”. Nghóa laø ñöøng voäi vaøng trong khi aên vaø
phaûi caân nhaéc kó tröôùc khi noùi. Laøm 1 baøi vaên cuõng vaäy phaûi coù daøn
yù, coù söï saép xeáp caùc yù, caùc söï kieän töông ñoái hoøan chænh. Ñeå roõ vai
troø cuûa daøn yù chuùng ta tìm hieåu baøi “ Laäp daøn yù baøi vaên töï söï”

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Yeâu caàu caàn ñaït
Troø
*Hoaït ñoäng 1 : gv yeâu caàu A.Tìm hieåu baøi :
hs tìm hieåu vaên baûn ôû phaàn I.Hình thaønh yù töôûng, döï kieán coát truyeän :
I trong sgk/ 44 vaø traû lôøi 1.Nhaø vaên Nguyeân Ngoïc noùi veà quaù trình “thai ngheùn” cho
caâu hoûi: truyeän ngaén “Röøng xaø nu” :
1.Trong phaàn trích treân, nhà _Hình thaønh yù töôûng töø 1 söï vieäc coù thaät, 1 nguyeân maãu coù thaät
vaên noùi veà vieäc gì? (anh Ñeà).
Gv gôïi yù : veà vieäc hình _Ñaët teân cho nhaân vaät cho coù khoâng khí cuûa Taây Nguyeân ( Tnuù).
thaønh yù töôûng, nhaân vaät, _Döï kieán coát truyeän : “Baét ñaàu baèng 1 khu röøng xaø nu” vaø “ keát
coát truyeän, tình huoáng, chi thuùc baèng 1 caûnh röøng xaø nu…”.
tieát…sau ñoù cho hs thaûo _Hö caáu caùc nhaân vaät : Dít, Mai, cuï Meát.
luaän nhoùm. Roài gv ñònh _Xaây döïng tình huoáng ñieån hình : moãi nhaân vaät “ phaûi coù 1 noãi
höôùng cho hs. ñau rieâng böùc baùch döõ doäi”.
_Xaây döïng chi tieát ñieån hình “ Ñöùa con bò ñaùnh cheát taøn baïo, Mai
guïc xuoáng ngay tröôùc maét Tnuù”.
2.Hoïc taäp cuûa hoïc sinh :
2.Qua lôøi keå cuûa nhaø vaên, _Vieát 1 vaên baûn töï söï caàn phaûi hình thaønh yù töôûng vaø döï kieán
em hoïc ñieàu gì veà caùch hình coát truyeän.
thaønh yù töôûng, döï kieán coát _Phaûi huy ñoäng trí töôûng töôïng ñeå hö caáu 1 soá nhaân vaät, söï vieäc,
truyeän ñeå chuaån bò laäp daøn ñaëc bieät laø moái quan heä giöõa caùc nhaân vaät vaø giöõa caùc söï vieäc
yù cho baøi vaên töï söï? aáy.
_Phaûi xaây döïng ñöôïc “ Tình huoáng ñieån hình” vaø “ chi tieát ñieån
hình” ñeå caâu chuyeän coù theã phaùt trieån 1 caùch logíc vaø giaøu kòch
*Hoaït ñoäng 2 : gv yeâu caàu tính.
hs tìm hieåu muïc II trong sgk. _Cuoái cuøng laø laäp daøn yù : môû baøi, thaân baøi, keát baøi.
1.Höôùng daãn hs laäp daøn yù II.Laäp daøn yù : theo boá cuïc ba phaàn :
cho 2 ñeà baøi trong sgk. Chia Cho baøi taäp 1/45
laøm 2 nhoùm thaûo luaän, cöû _Nhan ñeà : “ Sau caùi ñeâm ñen aáy…”
2 nhoùm tröôûng leân baûng “Ngöôøi ñaäy naép haàm bem”
laäp daøn yù. _Daøn yù :
2.Gv gôïi yù cho hs 2 daøn yù Boá cuïc Ñeà baøi 1 Ñeà baøi 2
( söû duïng baûng phuï) Môû baøi Sau khi chaïy ra khoûi Cuïoâc khaùng chieán
nhaø teân quan cuï, choáng thöïc daân
chò Daäu gaëp 1 caùn Phaùp noå ra. Tuy
boä CM. laøng Ñoâng Xaù bò
ñòch chieám nhöng
haèng ñeâm vaãn xuaát
hieän 2 caùn boä CM
hoaït ñoäng bí maät.
Thaân baøi _Cuoäc toång khôûi _Quaân Phaùp caøn
nghóa Thaùng 8 noå queùt, truy luøng caùn
ra, chò Daäu trôû veà boä.
laøng… _Khoâng khí trong
_Khí theá Caùch laøng caêng thaúng.
maïng soâi suïc, chò Nhieàu ngöôøi hoaûng
daãn ñaàu ñoaøn bieåu sôï. Chò Daäu vaãn
tình leân huyeän cöôùp bình tónh höôùng daãn
chính quyeàn phaù kho caùn boä xuoáng haàm
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Hoaït ñoäng 3 : gv höôùng thoùc cuûa Nhaät bí maät.
daãn hs caùch trình baøy caùch _… _…
laäp daøn yù baøi vaên töï söï. Keát baøi _… _…
1.Tröôùc khi laäp daøn yù em
phaûi döï kieán ñieàu gì? Baøi taäp 2/ 46 : caùch laäp daøn yù:
2.Töø ñeà taøi, chuû ñeà, ngöôøi 1.Suy nghó ñeå choïn ñeà taøi, chuû ñeà cuûa baøi vieát
vieát phaûi laøm ñieàu gì nöõa? 2.Töôûng töôïng vaø phaùc ra nhöõng neùt chính cuûa coát truyeän. Coát
3.Daøn yù caàn coù nhöõng truyeän neân döïa vaøo caáu truùc truyeàn thoáng cuûa taùc phaåm töï söï :
phaàn naøo? Noäi dung cuûa trình baøy – khai ñoaïn – phaùt trieån- ñænh ñieåm vaø keát thuùc.
moãi phaàn? 3.Daøn yù :
*Hoaït ñoäng 4 : kieåm tra – _Môû baøi : giôùi thieäu caâu chuyeän.
ñaùnh giaù. _Thaân baøi : nhöõng söï vieäc, chi tieát chính cuûa caâu chuyeän.
*Hoaït ñoäng 5 : gôïi yù giaûi _keát baøi: keát thuùc chuyeän.
baøi taäp / 46. B.Ghi nhôù : sgk/ 46
Gv seõ gôïi yù caùc muïc a, b. III.Luyeän taäp
Coøn muïc c, hs töï veà nhaø 1/46
laäp daøn yù. a.Ñeà taøi ñaõ ñöôïc xaùc ñònh : 1 hs coù baûn chaát toát  sai laàm
tænh ngoä vöôn leân.
b.Coát truyeän :
_Hs baûn chaát toát.
_Bò ngoä nhaän, sa ngaõ, laàm laïc ( tình huoáng).
Gv cuõng höôùng daãn ôû caùc _Ñau khoå, aân haän, daèn vaët.
muïc a, b. hs töï laäp daøn yù. _Töï ñaáu tranh hoaëc gaëp ngöôøi toát giuùp ñôõ vöôn leân ( chi tieát ñieån
hình).
c.Laäp daøn yù
2/46
a.Ñeà taøi : kæ nieäm veà 1 ngöøoi vôï lieät só giaøu yù chí vaø nghò löïc
trong cuoäc soáng.
b.DöïÏ kieán coát truyeän
_Ñeán thaêm 1 gñình lieät só – gaëp ngöôøi vôï lieät só ñaùng khaâm phuïc.
_Nhöõng vieäc laøm cuï theå cuûa ngöøôi vôï lieät só sau chieán tranh :
nuoâi con aên hoïc, hieáu thaûo vôùi boá meï choàng, tìm haøi coát
choàng…
_Tröôùc khi cheát ( do con oám ñau, kieät söùc, tai naïn…) vaãn chöa tìm
thaáy haøi coát cuûa choàng vaø hi voïng seõ gaëp laïi choàng ôû theá giôùi
beân kia…
c.Laäp daøn yù
4. Cuûng coá
_Laäp daøn yù cho baøi vaên töï söï?
Daøn yù chung cho 1 baøi vaên töï söï bao goàm nhöõng ñieàu gì?
Muoán laäp ñöôïc daøn yù, ngöôøi laäp phaûi coù nhöõng gì?
5. Daën doø
_hoïc baøi vaø laäp daøn yù cho btaäp 1, 2/46
_tieát sau hoïc Ñoïc vaên “Uylitxô trôû veà” (Hoâmerô)
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Tieát 14-15.
UYLITXÔ TRÔÛ VEÀ
(Trích Oâñixeâ – Söû thi Hi Laïp)
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoáng nhaát theo SGK - SGV .
_Troïng taâm : dieãn bieán taâm lí nhaân vaät  khaùt voïng, trí tueä U-P.
Ngheä thuaät söû thi Oâñixeâ.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGK, SGV.
_Thieát keá baøi hoïc.
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Haõy toùm taét laïi truyeàn thuyeát “ADV & MC _TT”.
b.Hình töôïng ADV ñöôïc mieâu taû laø 1 ngöôøi ntn? Vì sao ADV thaát baïi, cô ñoà
ñaém bieån saâu?
c.Caùc em ñaõ hoïc qua söû thi “Ñsaên”, vaäy haõy cho bieát theá naøo laø söû thi
anh huøng?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
“Oâñixeâ” laø 1 boä söû thi ra ñôøi noái tieáp vôùi baûn tröôøng ca “Iliaùt” cuûa nhaø
thô muø Hoâmerô. Neáu “Iliaùt” laø 1 baûn tröôøng ca chieán traän thì “Oâñixeâ” laø
1 baûn tröôøng ca veà hoøa bình. “Oâñixeâ” ra ñôøi khi ngöôøi Hi Laïp saép böôùc
vaøo ngöôõng cöûa cuûa cheá ñoä chieám höõu noâ leä. Luùc naøy ñôøi soáng thò
toäc, coäng ñoàng ñaõ ñöôïc thay theá baèng hoân nhaân gia ñình; vaø luùc naøy
loøng duõng caûm khoâng phaûi laø thöù yeáu, quan troïng maø thay vaøo ñoù laø söï
thoâng minh,saéc saûo vaø trí tueä. Hình töôïng nhaân vaät Uylitxô vaø Peâneâloâp
trong ñoaïn trích “U trôû veà” ( OÂ – Hoâmerô) ñaõ chöùng toû ñieàu ñoù.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv yeâu caàu hs ñoïc phaàn tieåu daãn I.Giôùi thieäu chung :
– ñaët caâu hoûi: 1.Taùc gæa Hoâmerô:
Thao taùc 1 : haõy cho bieát đôi neùt veà taùc giaû ? _Là cha ñeû cuûa neàn thi ca Hi Laïp.
GV boå sung 2 yù kieán khoâng thoáng nhaát. _Laø tgiaû 2 söû thi “I” vaø “O”.
+ Hoâmerô laø 1 nhaø thô muø coù thaät , 11 thaøng
phoá HL ñeàu nhaän laø queâ höông cuûa Hoâmerô.
+Hoâmerô chæ laø caùi teân do ngöôøi ñôøi sau töôûng
töôïng ra. Taùc giaû 2 boä söû thi laø toång theå nhaân
daân HL coå ñaïi. 2.Söû thi “Oâñixeâ”:
Thao taùc 2 : tröôùc khi giôùi thieäu söû thi “OÂñixeâ” a.Theå loïai : Söû thi anh huøng ca ( nhö
gv noùi ñoâi neùt veà sthi “Iliat” vì “OÂñixeâ” noái ÑamSaên), theå vaên : thô.
tieáp “Iliaùt” b.Toùm taét taùc phaåm : sgk/ 47.
1.Cho bieát theå loïai tphaåm? c.Chuû ñeà : “O” laø baûn tröôøng ca lao ñoäng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.Haõy toùm taét phaåm? , hoøa bình. Theå hieän cuoäc soáng vaø mô öôùc
3.Tö ø taùc phaåm haõy cho bieát chuû ñeà taùc phaåm cuûa ngöøôi HL coå ñaïi trong coâng cuoäc chinh
“OÂñixeâ”? phuïc thieân nhieân, môû ñaát, khaùm phaù bieån
caû, xaây döïng haïnh phuùc gia ñình.
3.Trích ñoaïn “Uylitxô trôû veà”:
a.Vò trí : chöông XXIII.
Thao taùc 3: goïi hs ñoïc – keå phaàn trích ñoaïn. Gv b.Ñaïi yù : keå laïi cuoäc gaëp gôõ giöõa U vaø P
phaân vai vaø löu yù caùch ñoïc. sau 20 naêm trôøi xa caùch.
1.Cho bieát vò trí trích ñoïan? II.Ñoïc – hieåu chi tieát vaên baûn :
2.Cho bieát ñaïi yù ñoaïn trích? 1.Nhaân vaät Peâneâloâp :
*Hoaït ñoäng 2 : gv höôùng daãn hs phaân tích ñoaïn a.Döôùi söï taùc ñoäng cuûa nhuõ maãu
trích theo höôùng ptích nhaân vaät. Ôricleâ :
Thao taùc 1 : tìm hieåu veà naøng Peâneâloâp. _Nhuõ maãu baùo tin U trôû veà  Peâneâloáp
1.Sau khi ñoïc ñoaïn trích, theo em ñaëc tính naøo seõ thaän troïng, khoân ngoan, tænh taùo, khoâng voäi
ñöôïc duøng ñeå chæ naøng P? (thaän troïng) vaøng, noân noùng tin ngay.
2.Taïi sao nhôù mong choàng nhieàu maø khi nhuõ _Nhuõ maãu noùng loøng ñaõ ñöa ra baèng
maãu baùo tin U trôû veà P laïi khoâng tin? chöùng laø veát seïo vaø theà thoát ñaùnh cuoäc
3.Khi P khoâng tin, nhuõ maãu ñaõ coù thaùi ñoä ntn? baèng tính maïng cuûa mình  Ôricleâ vaãn
Baø ta ñaõ tröng ra nhöõng gì ñeå chöùng minh ngöôøi khoâng lay chuyeån ñöïôc P, P vaãn khoâng tin.
haønh khaát ñoù laø U? _Keát quaû maø nhuõ maãu ñaït ñöôïc : P quyeát
4.Duø khoâng tin nhöng P ñaõ coù haønh ñoäng vaø ñònh xuoáng gaùc ñeå quan saùt vaø xem xeùt
quyeát ñònh gì? con ngöôøi vaø söï vieäc xaûy ra.
5.Sau khi P ñi xuoáng gaùc naøng ñaõ coù nhöõng haønh -Taâm traïng :
ñoäng naøo? Ñieàu ñoù cho thaáy trong loøng P ñang +Khoâng bieát ñeán gaàn hay ñöùng xa.
dieãn ra nhöõng ñieàu gì? +Ngoài laëng thinh, ñaêm ñaêm nhìn U nghi
Taïi sao naøg vaãn chöa coù thaùi ñoä roõ raøng vôùi hoaëc.
ngöôøi haønh khaát kia?  hs thaûo luaän vaø traû lôøi.  P : phaân vaân nhöng söï thaän troïng ñaõ
Heát tieát 14 khieán naøng chöa coù thaùi ñoä roõ raøng vôùi
6.Qua lôøi traùch meï vaø qua caâu traû lôøi cha, ta thaáy ngöoøi haønh khaát.
Teâleâmaùc laø ngöôøi ntn? Qua caâu traû lôøi cuûa P, ta b.Döôùi söï taùc ñoäng cuûa con trai
coøn thaáy theâm ñieàu gì trong tính caùch cuûa naøng? Teâleâmaùc:
7.Caâu noùi : “cha meï seõ nhaän ñöôïc nhau…daáu _Teâleâmaùc laø ñöùa con ngoan, chaøng trai
rieâng” cuûa P laø nhaèm vaøo ai? chöùng toû P coù duõng caûm, noùng naûy, boäc tröïc nhöng voâ
caùch noùi ntn? cuøng kính troïng meï cha.
Hs phaùt hieän, lyù giaûi vaø phaùt bieåu _Teâleâmaùc ñaõ traùch cöù meï ñoäc aùc, taøn
8.Taïi sao U töø phoøng taém ra ñeïp nhö 1 vò thaàn maø nhaãn nhöng P :
P cuõng khoâng nhaän ra choàng? Naøng tìm caùch thöû +Tieáp tuïc phaân vaân.
choàng ntn? +Xuùc ñoäng toät ñoä.
9.Taïi sao naøng thöû choàng baèng chieác giöôøng bí +Bình tónh giaûi thích vôùi con nhöng nhaèm
maät?( neáu laø U thì khoâng coù gì; khoâng laø U thì vaøo U.
moïi söï löøa doái seõ phôi baøy) khoân ngoan, kheùo leùo, thaän troïng cuûa P .
10.Töø taát caû caùc phaàn treân, em haõy duøng nhöõng c.Thöû thaùch Uylitxô :
töø ngöõ thaät chính xaùc ñeå chæ veà naøng P, naøng _Chieác giöôøng ñaëc bieät : laø baøi toùan thöû
laø 1 hình töôïng nhaân vaät ntn trong söû thi cuûa thaùch thoâng minh.
Hoâmerô? _U : giaûi ñöôïc baøi toaùn  P nhaän ra choàng :
Thao taùc 2 : Tìm hieåu nvaät Uylitxô. buûn ruûn tay chaân, chaïy laïi, nöôùc maét chan
1.Ñeå khaéc hoïa chaân dung vaø tính caùch nhaân vaät hoøa oâm hoân choàng, noùi trong nöôùc maét.
naøy, taùc giaû ñaõ duøng nhöõng cuïm töø naøo? ( cao  Naøng Peâneâloáp laø ngöôøi phuï nöõ Hi
quyù vaø nhaãn naïi) Laïp coå ñaïi thoâng minh, nghò löïc, thaän
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2.Vieäc U trôû veà sau 20 naêm trôøi xa caùch gia ñình troïng vaø khoân ngoan, chung thuûy vaø tình
vaø queâ höông chöùng toû chaøng laø con ngöôøi ntn? caûm trong vieäc gìn giöõ, baûo veä phaåm giaù
Vieäc ñaùnh baïi boïn caàu hoân  U laø ngöôøi ntn? vaø haïnh phuùc cuûa gia ñình mình.
3.Khi U taém xong, daùng hình thay ñoåi haún nhöng 2.Hình töôïng Uylitxô :
vaãn bò nghi ngôø, chaøng ñaõ toûø thaùi ñoä ntn trong _Trôû veà queâ höông sau 20 naêm xa caùch  U
caâu noùi vôùi P vaø nhuõ maãu ? laø ngöôøi raát chung thuûy.
4.Khi bieát P coù yù ñònh thöû thaùch mình , U coù töø _Ñaùnh baïi boïn caàu hoân  duõng caûm.
choái? Vì sao U giaûi maõ ñöôïc baøi toùan maø P ñöa _Khi vôï khoâng nhaän ra, U ñaõ toû ra traùch
ra? Vaät gì ñaõ laøm caàu noái cho tình yeâu cuûa U –P? moùc, giaän doãi.
yù nghóa chieác giöôøng? _P giaûi thích, U ñieàm tónh, nhaãn naïi khoâng
5.Em haõy keát luaän nhöõng ñaëc ñieåm tính caùch noân noùng vaø nhaän ra yù muoán thöû thaùch
cuûa ngöôøi anh huøng U? cuûa P  U chaáp nhaän.
Thao taùc 3 : Tìm hieåu ngheä thuaät. _U vöôït qua thöû thaùch nheï nhaøng bôûi
1.Nhöõng ngheä thuaät tieâu bieåu naøo ñöôïc söû duïng chaøng laø taùc giaû thieát keát chieác giöôøng
trong ñoaïn trích? vaø quan troïng hôn trong 20 naêm ñoù U chöa
2.Tìm daãn chöùng minh hoïa cho yù treân. bao giôø queân chuyeän ñoù vaø chöa bao giôø
queân P – ngöôøi vôï hieàn chung thuûy.
 U : ngöøoi choàng, ngöøôi cha bình tónh,
nhaãn naïi vaø cao quyù, heát loøng vì vôï con
3.Ngheä thuaät
_Ngheä thuaät mieâu taû cuï theå, chi tieát hình
aûnh chieác giöôøng.
_So saùnh coù ñuoâi daøi – trì hoõan söû thi trong
ñoaïn cuoái ñoaïn trích.
*Ghi nhôù : sgk / 52.

4. Cuûng coá :
_Veû ñeïp taâm hoàn vaø trí tueä cuûa nhaân vaät söû thi anh huøng.
-Cho hs nhaäp vai U hoïaêc P keå laïi caûnh nhaän maët.
5. Daën doø
_Tieát sau hoï chuaån baøi cuõ vaø chuaån bò hoïc Laøm vaên “ traû baøi soá 1”.
RUÙT KINH NGHIEÄM

0710/06
Tieát 16

TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 01

A.Muïc tieâu baøi hoïc:

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Oân taäp cuûng coá kieán thöùc, kó naêng vaø quy trình víeât 1 baøi laøm vaên noùi chung,
vaên nghò luaän vaø bieåu caûm noùi rieâng.
_Söõa chöõa, ruùt kinh nghieäm, chuaån bò cho baøi vieát sau.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Baøi vieát cuûa Hs.
_Baûng phuï ghi nhaän nhöõng thieáu soùt cuûa HS.
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: : Nhaéc laïi yeâu caàu cuûa baøi vieát I.Yeâu caàu cuûa baøi vieát :
soá 01 1.Noäi dung : xem laïi tieát 7, baøi Lvaên soá 01.
1.Em haõy nhaéc laïi yeâu caàu veà maët noäi dung cuûa 2.Hình thöùc:
baøi vieát naøy? _Naém ñöôïc kó naêng laøm baøi phaùt bieåu caûm
2.Veà maët hình thöùc, baøi vieát naøy coù nhöõng yeâu nghó.
caàu naøo? _Bieát xaây döïng boá cuïc baøi laøm, söï lieân keát
yù – ñoaïn phaûi baûo ñaûm.
_Khoâng maéc caùc loãi chính taû, söû duïng töø,
vieát caâu.
II.Hs phaùt bieåu töï do veà quaù trình laøm baøi
*Hoaït ñoäng 2 : Gv khuyeán khích Hs giaûi thích roõ vaø vaän duïng 2 yeâu caàu treân :
nguyeân nhaân vì sao vaän duïng toát hoaëc chöa toát _Thuaän lôïi?
caùc yeâu caàu cuûa baøi vieát. _Khoù khaên ?
III.Nhaän xeùt öu khuyeát ñieåm:
*Hoaït ñoäng 3 : Gv nhaän xeùt, ñaùnh giaù chung baøi - Gv caên cöù vaøo caùc yeâu caàu baøi vieát ñeå
laøm cuûa Hs. nhaän xeùt, ñaùnh giaù (Baûng phuï).
1.Sduïng baûng phuï ghi nhaän nhöõng khuyeát ñieåm - Caên cöù keát quaû cuï theå ñeå ñaùnh giaù.
cuûa Hs treo leân baûng vaø goïi hs söõa chöõa. - Choïn baøi khaù, gioûi ñeå ñoïc
2.Gv ñieåm qua soá baøi theo caùc möùc ñieåm ñeå IV.Traû baøi vaø daën doø chuaån bò cho baøi
nhaän xeùt. vieát soá 02 :
*Hoaït ñoäng 4 : traû baøi vaø daën do.ø _Baøi soá 2 : vaên töï söï .
1.Gv traû baøi, yeâu caàu hs ñoïc kó lôøi pheâ. _Xem laïi ñaëc ñieåm chung cuûa vaên töï söï .
2.Töï söûa caùc loãi maéc phaûi. _Oân laïi kieán thöùc ñaõ hoïc veà laäp daøn yù,
3.Veà nhaø chuaån bò ñeå laøm baøi vieát soá 02. choïn söï vieäc vaø chi tieát tieâu bieåu, keát hôïp
sduïng caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm trong
vaên töï söï .

4. Cuûng coá :
_Quaù trình laøm baøi.
5. Daën doø :
_Tieát sau hoïc Ñoïc vaên, soaïn “Rama buoäc toäi”.
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

0710/06
Tieát 17, 18

RAMA BUOÄC TOÄI


(Trích Ramayana)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv.
_Troïng taâm : taâm traïng Rama vaø Xita.Ngheä thuaät khaéc hoïa nhaân vaät.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv.
_Thieát keá baøi daïy.
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi.
_Phöông Phaùp ñoïc saùng taïo gôïi tìm.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Toùm taét s öû thi “Oâñixeâ” ?
b.Peâneâloáp laø 1 nhaân vaät ntn?
c.Uylitxô laø 1 nvaät ntn?
d.Giöõa P vaø U coù ñieåm gì chung?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Neáu ngöôøi Hi Laïp töï haøo veà 2 boä söû thi
“Iliat” vaø “OÂñixeâ” thì ngöôøi Aán Ñoä cuõng voâ cuøng kieâu haõnh veà 2 boä
söû thi anh huøng coå ñaïi “Ramayana” vaø “Mahabharata”. “Ramayana” khoâng chæ
aûnh höôûng ôû Aán Ñoä maø cuõng raát noåi tieáng ôû vuøng Ñoâng Nam AÙ.
“Ramayana” ca ngôïi ngöôøi anh huøng Rama vaø caâu chuyeän tình ñeïp giöõa
hoaøng töû Rama vaø naøng Xita xinh ñeïp. Ñeå hieåu theâm veà thieân söû naøy,
hoâm nay chuùng ta tìm hieåu ñoaïn trích “Rama buoäc toäi” trích söû thi anh huøng
“Ramayana”.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: : Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu chung I.Tìm hieåu vaên baûn:
veà vaên baûn. 1.Vaøi neùt veà söû thi Aán Ñoä:
1.Aán Ñoä coù maáy boä söû thi lôùn? Gv giôùi thieäu _Ra ñôøi trong xaõ hoäi Aán Ñoä coå ñaïi ñang phaùt
veà 2 boä söû thi : Ramayana vaø Mahabharata. trieån.
2.Cho bieát keát caáu cuûa söû thi Ramamyana? _Coù 2 boä söû thi lôùn “Ramayana”_
“Mahabharata”.
2.Söû thi “Ramayana”:
3.Goïi Hs ñoïc phaàn tieåu daãn toùm taét taùc phaåm a.Keát caáu : 24.000 caâu thô ñoâi, keát caáu maïch
vaø goïi Hs toùm taét laïi tphaåm? laïc, giaûn dò, chaët cheõ.

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
4.Cho bieát giaù trò noäi dung vaø giaù trò ngheä thuaät b.Toùm taét taùc phaåm : sgk/ 55.
cuûa tphaåm naøy? c.Giaù trò taùc phaåm:
_Noäi dung : laø böùc tranh roäng lôùn cuûa xhoäi
Aán Ñoä coå ñaïi. Taùc phaåm ca ngôïi chieán coâng
cuûa ngöôøi anh huøng Rama vaø loøng chung thuûy
cuûa Xita. Taùc phaåm coù söùc soáng tröôøng cöûu
vaø laø baøi ca cuûa moïi thôøi ñaïi.
5.Giôùi thieäu ñoaïn trích ôû vò trí khuùc ca VI, chöông _Ngheä thuaät : khai thaùc saâu theá giôùi taâm linh,
79 vaø giôùi thieäu vôùi chöông 78, 80. noäi taâm cuûa nhaân vaät. Duø mieâu taû thieân
6.Goïi Hs phaân tích boá cuïc ? nhieân hay tinh thaàn ñeàu ñöïôc ca ngôïi baèng
nhöõng hình töïông giaøu chaát thô.
3.Ñoaïn trích “Rama buoäc toäi”:
a.Vò trí : khuùc ca thöù VI, chöông 79.
7.Cho bieát ñaïi yù ñoaïn trích ? b.Boá cuïc : 3 phaàn.
_Lôøi buoäc toäi cuûa Rama.
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu vaên baûn. _Lôøi thanh minh vaø quyeát ñònh quyeân sinh cuûa
1.Sau chieán thaéng : Rama vaø Xita gaëp nhau trong Gianaki.
hoaøn caûnh cuï theå ntn? Hoaøn caûnh ñoù tñoäng ntn _Gianaki quyeát ñònh böôùc leân giaøn hoûa thieâu.
ñeán taâm traïng vaø lôøi noùi, haønh ñoäng cuûa 2 c.Ñaïi yù : Dieãn bieán taâm traïng cuûa Rama vaø
ngöôøi? Xita sau khi Rama cöùu Xita ra khoûi tay cuûa quyû
2.Rama ñaõ ôû trong nhöõng tö caùch naøo ñeå buoäc vöông.
toäi Xita? Lôøi buoäc toäi coù thöïc buïng chaøng II.Ñoïc hieåu chi tieát:
khoâng? 1.Hoaøn caûnh taùi hôïp cuûa Rama vaø Xita:
3.Xita coù nhöõng caûm giaùc gì tröôùc lôøi buoäc toäi _Gaëp nhau trong khoâng gian coâng coäng chöù
cuûa Rama? ñöùng tröôùc coäng ñoàng, nhöõng tö caùch khoâng phaûi khoâng gian rieâng tö.
naøo cuûa Xita bò sæ nhuïc? +Rama : loøng ñau nhö caét nhöng vì sôï tai tieáng,
Luùc ñaàu khi noùi vôùi Rama, Xita noùi vôùi tö caùch chaøng phaûi noùi nhöõng lôøi taøn nhaãn buoäc toäi
gì? sau chuyeån sang quan heä gì? roài tieáp tuïc noùi vôï  vì R vôùi tö caùch vöøa laø 1 ngöôøi choàng
vôùi nhöõng ai? vöøa laø 1 anh huøng, 1 ñöùc vua töông lai (tö caùch
4.Cuoäc taùi hôïp giöõa Rama vaø Xita coù theå xem laø keùp).
1 caùi côù ñeå caû 2 nhaân vaät tieán ñeán chieán thaéng +Xita : xaáu hoå, tuûi theïn, ñau khoå voâ bieân cuûa
tuyeät ñoái troïn veïn khoâng ? 1 ngöôøi bò sæ nhuïc, bò maát danh döï  tö caùch 1
5.Neáu Xita khoâng chöùng minh ñöïôc söï trong saïch con ngöoøi, 1 ngöôøi vôï, 1 hoaøng haäu töông lai.
cuûa mình thì chieán thaéng cuûa Rama coù coøn yù  Ñaây laø thöû thaùch cuoái cuøng R vaø X phaûi
nghóakhoâng? vöôït qua, ñeå ñaït ñöôïc chieán thaéng tuyeät ñoái,
6.Vaø neáu Rama khoâng chöùng minh ñöïôc yù thöùc troïn veïn ( X laø ngöøoi phuï nöõ lí töôûng, Rama :
danh döï thì chaøng coù xöùng ñaùng laø vò vua maãu anh huøng, vua maãu möïc).
möïc khoâng?
Heát tieát 17
Thao taùc 2. Phaân tích lôøi buoäc toäi cuûa Rama.
1.Rama chieán ñaáu vaø tieâu dieät quyû vöông Ravana
nhaèm muïc ñích gì? 2.Lôøi buoäc toäi cuûa Rama :
2.Vì sao Rama quyeát ñònh ruoàng boû ngöøoi vôï yeâu _Lôøi tuyeân boá cöùu Xita cuûa Rama chæ nhaán
quyù cuûa mình, coù phaûi Rama hoøan toaøn laøm theo maïnh danh döï vaø taøi ngheä ngöôøi anh huøng,
nghóa vuï cuûa 1 ñöùc vua anh minh vaø anh huøng? phuû nhaän tình vôï choàng.
3.Taâm traïng thöïc cuûa chaøng khi noùi lôøi buïoâc _Rama quyeát ñònh ruoàng boû X vì danh döï nhaø
toäi Xita laø gì ? vua khoâng cho pheùp chaáp nhaän ngöôøi vôï ñaõ
4.Trong taâm traïng luùc buoäc toäi Xita con ngöôøi töøng soáng trong nhaø cuûa ngöøoi khaùc laâu daøi
naøo trong chaøng ñaõ chieán thaéng? vaø söï ghen tuoâng cuûa ngöôøi choàng, ngöôøi ñaøn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
5.Khi Rama caøng nhaán maïnh traùch nhieäm, danh oâng khoâng chaáp nhaän ngöôøi vôï chung chaï vôùi
döï…trong chaøng xuaát hieän taâm traïng gì?(boái ngöôøi khaùc ( ghen tuoâng)  Rama ñau ñôùn
roái) nhöng vaãn coá kìm neùn tình caûm ñeå xuùc phaïm
6.Khi Xita böôùc leân giaøn hoûa thieâu, thaùi ñoä Rama Xita,anh em, ñoàng ñoäi.
ntn? _Rama ngoài, maét daùn xuoáng ñaát.
 Rama : ñau ñôùn nhöng vaãn ngoài im chaøng
ñaõ hy sinh haïnh phuùc caù nhaân vì nghóa vuï,
Thao taùc 3 : Phaân tích nhaân vaät Xita. traùch nhieäm, danh döï, boån phaän cuûa 1ñöùc vua
1.Xita coù thaùi ñoä ntn khi nghe lôøi buoäc toäti cuûa anh minh.
Rama? 3.Lôøi ñaùp vaø haønh ñoäng cuûa Xita :
2.Xita ñaõ thanh minh ntn? _Baát ngôø khi nghe lôøi caùo buoäc cuûa Rama, noåi
3.Naøng Xita coù taâm traïng ntn khi noùi vôùi Rama ñau khoå traøn ra, khoâng kìm cheá ñöïôc.
vaø moïi ngöøôi? _Khi caát tieáng Xita töï chuû, thanh minh thaáu tình
4.Taïi sao Xita choïn caùch cheát trong löûa? Caûnh Xita ñaït lí :
böùôc vaøo hoûa thieâu ntn? Coù theå duøng töø naøo +Khaúng ñònh tö caùch, phaåm haïnh traùch Rama.
ñeå dieãn taû? ( haøo huøng vaø bi thöông) +Phaân bieät giöõa ñieàu tuøy thuoäc vaøo soá maïng
naøng, vaøo quyeàn löïc keû khaùc vaø ñieàu trong
voøng kieånm soùat cuûa naøng ( thaân naøng – traùi
tim).
_Choïn caùch leân giaøn hoûa thieâu ñeå chöùng
*Hoaït ñoäng 3 : goïi 3 hs ñoïc phaàn ghi nhôù. minh phaåm chaát cao ñeïp cuûa mình.
 X : ngöôøi phuï nöõ lí töôûng choùi ngôøi khí tieát
vaø phaåm haïnh thuûy chung.
*Ghi nhôù : sgk/ 60

4. Cuûng coá :
_Rama : ngöøoi anh huøng, ñöùc vua maãu möïc
_Xita : ngöøoi phuï nöõ lí töûông
5. Daën doø
_Tieát sau hoïc Laøm vaên, hoïc baøi vaø soaïn baøi
RUÙT KINH NGHIEÄM

12/10/06
Tieát 19

CHOÏN SÖÏ VIEÄC, CHI TIEÁT TIEÂU BIEÅU TRONG BAØI VAÊN TÖÏ
SÖÏ

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : +s nhaän bieát ñöôïc söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu trong vbaûn tsöï
+Thöïc haønh vieát 1 baøi töï söï ñôn giaûn
B.Phöông tieän thöïc hieän :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy _ heä thoáng baûn phuï, so saùnh
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
_Tích hôïp “Rama buoäc toäi”, caùc baøi Tvieät tröôùc
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Laäp daøn yù baøi vaên töï söï tröôùc heát ta caàn coù nhöõng thao taùc gì?
b.Boá cuïc daøn yù 1 baøi vaên töï söï coù maáy phaàn?
c.Kieåm tra baøi taäp.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Ñoïc 1 baøi vaên töï söï bao giôù moãi ngöôøi
cuõng aán töôïng 1, 2 chi tieát trong vbaûn ñoù. Ñaây cuõng laø böôùc ñaàu trong
vieäc choïn chi tieát trong vbaûn töï söï. Chuùng ta hoâm nay seõ tìm hieåu baøi “…”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: : Gv höôùng daãn hs oân taäp veà
vbaûn töï söï?
1.Vaên töï söï laø gì?
2.Söï vieäc vaø nhaân vaät trong v aên töï söï laø gì?
3.Ngoâi keå vaø lôøi keå laø gì?
4.Thöù töï keå laø gì? I.Khaùi nieäm :
*Hoaït ñoäng 2 : hình thaønh khaùi nieäm söï vieäc, chi _Söï vieäc laø nhöõng caùi xaûy ra coù lieân quan ñeán
tieát tieâu bieåu con ngöôøi ( cuoäc soáng) hoaëc coù lieân quan ñeán
Thao taùc 1: gv yeâu caàu hs ñoïc kó phaàn I Thao taùc nhaân vaät (vbaûn töï söï)
rong sgk vaø traû lôøi caâu hoûi _Mmoãi söï vieäc thöôøng bao goàm 1 soá chi tieát
1.Söï vieäc laø gì? _Vai troø :daãn daét caâu chuyeän, toâ ñaäm ññieåm,
2.Chi tieát laø gì? cho vduï cuï theå ( söï hoùa thaân cuûa tính caùch nhaân vaät, taïo söï haáp daãn
Taám)  Choïn söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu laø khaâu quan
3.Vai troø cuûa söï vieäc vaø chi tieát tieâu bieåu? troïng trong quaù trình keå chuyeän hoaëc vieát vbaûn
töï söï
II.Caùch choïn söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu
*Hoaït ñoäng 3 : 1.Ñoïc laïi truyeän ADV & MC_TT
Thao taùc 1 : gv yeâu caàu hs tìm hieåu muïc II.1 trong a.Truyeänkeå veà coâng cuoäc xdöïng baûo veä ñnöôùc
sgk/62 vaø traû lôøi caâu hoûi cuûa cha oâng ta. Trong coâng cuoäc aáy coù soá phaän
a.Truyeän ADV&MC_TT ñaõ keå chuyeän gì? tình cha con ngöøoi, soá phaän tình yeâu  quanheä maät thieát
con? Tình vôï choàg chung thuûy? Veà coâng ñoaïn vôùi nhau, tñoäng laãn nhau
xdöïng vaø baûo veä ñnöôùc cuûa cha oâng ta xöa? b.Söï vieäc MC_TT chia tay nhau vöøa coù vai troø
b.Trong truyeän coù söï vieäc TT & MC chia tay nhau. daãn daét caâu chuyeän vöøa dieãn taû ñöôïc moái quan
TT hoûi MC : “…Ta laïi tìm naøg, laáy gì laøm daáu” heä rieâng cuûa 2 nhaân vaät naøy. Chi tieát loâng
( chi tieát 1). MC ñaùp: “… ñi ñeán ñaâu…laøm daáu” ngoãng vöøa coù vai troø duy trì logic coát truyeän
(chi tieát 2). coù theå coi söï vieäc vaø caùc chi tieát vöøa khaéc hoïa tính caùch MC vöøa laø caùi côù ñeå
tieâu bieåu ñöôïc khoâng? Vì sao? caâu chuyeän tieáp tuïc phaùt trieån theo höôùng cuûa 1
 gv gôïi daãn hs trao ñoåi thaûo luaän taán bi kòch
2.Töôûng töôïng ngöøoi con trai Laõo Haïc (Laõo
Thao taùc 2 : gv yeâu caàu hs tìm hieåu muïc II.2/ 62. Haïc) trôû veå laøng sau CMT8.1945
Gv gôïi daãn ñeå hs tìm hieåu traû lôøi Gv gôïi daãn vaø sau ñoù ñònh höôùng baèng baûng
Haõy choïn 1 söï vieäc roài keå laïi vôùi 1 soá chi tieát phuï caùc chi tieát sau vaø yeâu caàu hs veà nhaø vieát
tieâu bieåu +Buoåi chia tay giöõa 2 cha con khi anh con trai vaøo
Hs cuõng coù theå choïn 1 chi tieát töôûng töôïng : sau Nam laøm ñoàn ñieàn cao su…
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
khi gaëp oâng giaùo  keå chuyeän cha sau khi mình ra +Kæ nieäm veà con choù vaøng
ñi  thaêm moä cha khoùc cha töø bieät oâng giaùo +Kæ nieäm veà moái tình vôùi coâ gaùi xoùm beân khi
ñeå ra ñi 1 laàn nöõa nhöng laàn naøy anh ñi laø ñeå coâ aáy ñi laáy choàng
thöïc hieän nhieäm vuï CM giao cho…  Choïn chi tieát tieâu bieåu laø phaûi xdöïng coát
 Vaäy chuùng ta ruùt ra caùch choïn löïa chi tieát, söï truyeän, coát truyeän bao goàm coù heä thoáng nhaân
vieäc tieâu bieåu nnt? vaät, söï vieäc, tình tieát. Söï vieäc, tình tieát seõ goùp
phaàn cô baûn taïo neân coát truyeän
3.Caùch choïn söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu trong
Thao taùc 3: caùch choïn söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu vaên töï söï
trong baøi vaên töï söï Caàn löu yù :
a.Söï vieäc, chi tieát phaûi coù vai troø? _Söï vieäc, chi tieát phaûi coù vai troø daãn daét caâu
b.Goùp phaàn laøm neân ñieàu gieø? chuyeän
c.Taïi sao svieäc, chi tieát phaûi theå hieän chuû ñeà cuûa _Phaûi goùp phaàn khaéc hoïa saâu saéc tính caùch
vbaûn nhaân vaät
_Phaûi “hieän thöïc hoùa”chuû ñeà cuûa vbaûn
_Phaûi baát ngôø, haáp daãn
*Ghi nhôù ; sgk/ 62

4. Cuûng coá :Heä thoáng hoùa kieán thöùc :


a.Caùch choïn svieäc chi tieát tbieåu trong vaên töï söï
b.GV gôïi daãn hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi :
_Xaùc ñònh ñeà taøi vbaûn
_Döï kieán coát truyeän
_Phaân ñoaïn coát truyeän
5. Daën doø
_laøm baøi taäp : Sau caùi cheát cuûa cha con ADV, trong truyeàn thuyeát “ADV & MC _ TT”, em
coù theå döï kieán nhöõng svieäc, chi tieát vaø hình thaønh coát truyeän ntn?
Chuaån bò tieát sau hoïc Lvaên “Baøi vieát soá 02”
RUÙT KINH NGHIEÄM

1510/06
Tieát 20, 21

BAØI VIEÁT SOÁ 02

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Vieát vaên töï söï vôùi nhöõng söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu keát hôïp vôùi caùc
yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm
Boài döôõng yù thöùc vaø tình caûm laønh maïnh, ñuùng ñaén vôùi con ngöôøi vaø cuoäc soáng
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
C.Caùch thöùc tieán haønh Hs laøm baøi ôû lôùp
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :

3. Baøi môùi
a.Ñeà baøi : Haõy keå laïi 1 kæ nieäm saâu saéc cuûa em veà tình caûm gia ñình
hoaëc tình baïn, tình thaày troø theo ngoâi keå thöù nhaát
b.Yeâu caàu veà noäi dung :
_Keå laïi 1 kæ nieäm saâu saéc (1 caâu chuyeän)
_Phaïm vi : tình caûm gñình hoaëc tình baïn, tình thaày troø
_Baét buoäc : ngoâi keå phaûi laø ngoâi thöù nhaát
c.Yeâu caàu veà hình thöùc
_Hieåu kó yeâu caàu cuûa ñeà baøi
_Laäp yù : xñònh ndung seõ vieát, cuï theå laø xñònh nvaät, söï vieäc, dbieán, kquaû
vaø yùnghóa cuûa truyeän
_Laäp daøn yù : saép xeáp yù vieäc tröôùc keå tröôùc, vieäc sau keå sau ñeå ngöôøi
ñoïc theo doõi vaø hieåu ñöôïc yù ñònh ngöôøi vieát
_Hieän thöïc hoùa vbaûn : hoaøn chænh vbaûn theo 3 phaàn : MB _ TB_KL
_Trong quaù trình vieát : löu yù : loãi chính taû, sduïng töø, vieát caâu, xdöïng ñoaïn,
lkeát ñoaïn, boá cuïc baøi vieát
d.Bieåu ñieåm
_8  10 : baøi vieát toát, coù caûm xuùc, khoâg s ai soùt
_7 : baøi vieát khaù, coøn maéc 1 soá sai soùt nhoû veà hình thöùc vaø ndung
_5  6 : Trình baøy ñöïôc ndung cô baûn. Ñoâi choã sô saøi chöa ñi saâu veà vñeà.
Chöa loâi cuoán, haáp daãn ngöôøi ñoïc. Dñaït hôi vuïng veà
_43 : Ndung sô saøi, hình thöùc vuïng veà, chung chung, chieáu leä
_2 0 : laïc ñeà, löôøi

4. Cuûng coá :
Quaù trình laøm baøi nghieâm tuùc
5. Daën doø
_Tieát sau hoïc ñoïc vaên “Taám Caùm”
RUÙT KINH NGHIEÄM

15/10/06
Tieát 22, 23

TAÁM CAÙM (truyeän coå tích)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Troïng taâm : +Coù ñöôïc tình yeâu vôùi ngöôøi lao ñoäng, cuûng coá nieàm tin vaøo söï
chieán thaéng cuûa caùi thieän, chính nghóa trong csoáng
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
_ heä thoáng baûng phuï
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
_Pphaùp ñoïc saùng taïo
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Trong “Rama buoäc toäi”, nhaân daân Aán Ñoä xöa quan nieäm ntn veà nhaø vua –
anh huøng, veà ngöôøi phuï nöõ lí töôûng?
Hình töôïng Xita nhaûy vaøo löûa laøm cho em coù caûm töûông vaø suy nghó gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Truyeän coå tích thaàn kì “Taám Caùm” noùi
chung vaø hình töôïng nvaät Taám noùi rieâng ñaõ ñi saâu vaøo loøng ngöôøi Vn töø
bao ñôøi nay. Truyeän ñaõ ñöôïc chuyeån theå nhieàu laàn thaønh cheùo : Chò Taám
(Anh Dieàn), caûi löông, nhaïc kòch ñoàng thôøi cuõng laø nguoàn ñeà taøi cho thô
ca, nhaïc, hoïa. Hoâm nay, vieäc ñoïc – hieåu “Taám Caùm” 1 laàn nöõa giuùp chuùng
ta nhaän thöùc giaù trò tö töôûng ngheä thuaät cuûa truyeän naøy saâu saéc hôn.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: : Hs ñoïc tieåu daãn/ sgk/76 I.Tìm hieåu chung vaên baûn
Thao taùc 1 : 1.Theá naøo laø truyeän ct thaàn kì? 1.Truyeän coå tích thaàn kì :
2.Nvaät cuûa tct thaàn kì laø nhöõng ai? Keå 1 vaøi _Coù söï tham gia cuûa nhöõng yeáu toá thaàn kì
nhaân vaät cuï theå? _Keát caáu : nvaät chính laø ngöøoi bình thöôøng
3.Maâu thuaãn trong TCT thaàn kì thöôøng laø maâu hoaëc ngöôøi baát haïnh traûi qua hoaïn naïn, ñau
thuaãn gì? Tct thaàn kì coù nhöõng giaù trò gì? caùc khoå  haïnh phuùc
nhaân vaät thieän cuoái cuøng thöôøng haïnh phuùc, _Maâu thuaãn, xung ñoät gia ñình, xaõ hoäi theå
ñieàu naøy theå hieän öôùc mô gì cuûa nhaân daân lao hieän ñaáu tranh giöõa thieän – aùc, xaáu – toát.
ñoäng? Thieän thaéng aùc  neâu göông ñaïo ñöùc, giaùo
duïc con ngöøôi vaø theå hieän mô öôùc cuûa nhaân
Thao taùc 2: “Taám Caùm” thuoäc loïai TCT naøo? daân lao ñoäng vaà coâng baèng xaõ hoäi
Thao taùc 3: Ñoïc – keå : yeâu caàu hs ñoïc gôïi khoâng 2.Taám Caùm : laø 1 tct thaàn kì
khí coå tích, chuù yù caâu ñoái thoïai, vaên vaàn, keát 3.Ñoïc – keå
hôïp ñoïc – keå a.Giaûi thích töø khoù : sgk
a.Gv giaûi thích töø khoù b.Boá cuïc : 3 phaàn
b.Tct “TC” chia laøm maáy phaàn, ñaët tieâu ñeà cho _ “Ngaøy xöa…naëng” : giaûi thích caùc nvaät chính
töøng phaàn? vaø hoaøn caûnh truyeän
Gv ñònh höôùng baèng baûng phuï _ “Moät hoâm…veà cung” : dieãn bieán chuyeän
_phaàn coøn laïi : Taám trôû laïi laøm ngöôøi
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc – hieåu chi tieát II.Ñoïc – hieåu chi tieát vbaûn
Thao taùc 1 : nvaät – maâu thuaãn, xung ñoät 1.Nhaân vaät vaø maâu thuaãn xung ñoät chuû
*Theo doõi toøan truyeän, ta thaáy noåi baät leân söï yeáu
ñoái laäp vaø maâu thuaãn gì, giöõa nvaät naøo vôùi _Quan heä gia ñình : coù maâu thuaãn
nvaät naøo? Maâu thuaãn ñoù ptrieån ra s ao theo maïch +chò em cuøng cha khaùc meï (1)
coát truyeän? Maâu thuaãn naøo laø chuû yeáu? Vì sao? +Dì gheû con choàng (2)
(1) laø maâu thuaãn chuû yeáu  maâu thuaãn
Taám – Caùm vaø dì gheû
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Quan heä xaõ hoäi : thieän – aùc  Thieän thaéng
Thao taùc 2: phaân tích xung ñoät. Maâu thuaãn, xung aùc, theäin : haïnh phuùc, thoûa öùôc mô
doät giöõa T&C vaø meï gheû coù theå phaân thaønh 2.Dieãn tieán cuûa maâu thuaãn xung ñoät giöõa
maáy chaëng? Toùm taét söï vieäc chính töøng chaëng? Taám vaø meï con Caùm
Chaëng naøo caêng thaúng, quyeát lieät nhaát?
Gv hoûi hs thaûo luaän vaø ñònh höôùng baèng baûng
phuï : 3 chaëng chính
+baét cuachaên traâu xem hoäi hoaøng haäu
+Boán laàn bò gieát  4 laàn hoùa thaân
+Traû thuø
Sau ñ1o gv höôùng daãn hs phaân tích töøng chaëng
ñöôøng
a.Gv sduïng baûng phuï chaëng ñôøi 1 ôû saùch thieát a.Chaëng ñôøi baét cua, chaên traâu, xem hoäi vaø
keá baøi daïy thaønh hoaøng haäu cuûa Taám
_Töø nhöõng ñònh höôùng treân, em cho bieát Taám coù _Thaân phaän : ngheøo, baát haïnh, bò haét huûi
thaân phaän, tính caùch ntn? _Tính caùch : yeáu ñuoái, thuï ñoäng nhöng chaêm
_Maâu thuaãn ñaàu tieân xuaát phaùt töø vieäc gì? chæ, hieàn ngoan
_Taïi sao Caùm löøa doái chò mình? _Bò ñoái xöû : nhaãn taâm, haønh haï, cöùôp coâng
_Vai troø cuûa Buït ôû ñaây coù yù nghóa gì? lao vaø quyeàn lôïi vaät chaát vaø tinh thaàn
_HÌnh aûnh cuïc maùu noåi leân coù yù nghóa gì? _Ñöïôc giuùp ñôõ : oâng Buït  trôï giuùp giaûi
_Gieát boáng, meï con Caùm vì lí do gì? quyeát khoù khaên cho nhaân vaät
_meï con Caùm baøy keá khoâng cho Taám ñi xem hoäi _Haïnh phuùc ñaàu ñôøi : trôû thaønh hoaøng haäu
ntn? Daõ taâm cuûa chuùng? Buït laøm gì ñeå giuùp ( hình aûnh chieác giaày ñaùnh rôi)  (chi tieát ñoäc
Taám? ñaùo)
_Nhöõng hình aûnh boáng, con gaø, chim seû, chieác  Taám ñaõ cam chòu, nhaãn nhuïc vaø cuoái cuøng
giaøy coù yù nghóa gì ñoái vôùi Taám? ñaõ gaëp ñöôïc haïnh phuùc laø laøm hoaøng haäu.
_Vieäc Taám  hoøang haäu môû maøng cho nhöõng Nhöng chính ñieàu naøy seõ môû maøn cho haøng
ñieàu gì seõ xaûy ra? loïat toäi aùc cuûa meï con Caùm vaø maâu thuaãn x
b.Gv sduïng baûng phuï chaëng ñôøi 2 cuûa Taám khi ung ñoät ngaøy caøng gay gaét
coâ trôû thaønh hoaøng haäu b.Khi Taám trôû thaønh hoaøng haäu
_Maâu thuaãn giöõa Taám vaø meï con Caùm coù giaûm _Maâu thuaãn caøng quyeát lieät. Khoâng coøn laø
ñi khoâng khi Taám laøm hhaäu? maâu thuaãn gñình maø laø maâu thuaãn xaõ hoäi :
_Boán laàn gieát Taám 1 caùch quyeát lieät chöùng toû meï con Caùm truy cuøng gieát taän Taám hoøng
ñieàu gì ôû meï con Caùm? chieám ñoaït phuù quyù, vinh hoa
_Vì sao Taám khoâg cheát? Boán laàn hoùa thaân cuûa _Taám ngaøy caøng tröôûng thaønh hôn
Taám chöùng toû ñieàu gì? _Boán laàn hoùa thaân cuûa coâ chöùng minh cho
_Nhöõng caâu vaên vaàn ñoùng vai troø gì? söùc soáng maõnh lieät cuûa Taám  thuyeát luaân
_Taám trôû laïi laøm ngöøoi, veà ngoâi Hhaäu noùi leân hoài cuûa ñaïo Phaät ñoàng thôøi ñoù cuõng laø öùôc
ñieàu Gôïi yù traû lôøi ì? mô cuûa nhaân daân göûi qua nhaân vaät Taám
_Vì sao ôû chaëng naøy Buït khoâng xuaát hieän nöõa?
_Vì s ao 4 laàn vôï bò haïi, nhaø vua yeân laëng?
 Hs thaûo luaän, töï do phaùt bieåu yù kieán
c.Hs ñoïc ñoaïn keát, neâu caûm töôûng baûn thaân
_Theo yù em, Taám traû thuø nhö vaäy coù hôïp lí, ñích c.Taám traû thuø : gieát cheát Caùm
ñaùng khoâng?
+Ñoàng tình?
+Phaûn baùc?
Thao taùc 3: Tìm hieåu ngheä thuaät tct “Taám Caùm”
a.Cho bieát truîeân coù nhöõng chi tieát ngheä thuaät 3.Ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa truyeän
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñsaéc gì? _Coát truyeän li kì, haáp daãn, söï tham gia cuûa yeáu
b.Chuû ñeà truyeän noùi gì? toá thaàn kì
_Xem keõ caùc caâu vaên vaàn, khaéc hoïa hình
töôïng nvaät Taám : yeáu ñuoái  kieân quyeát ñaáu
tranh giaønh quyeàn soáng, haïnh phuùc cho mình
*Ghi nhôù : sgk/ 72

4. Cuûng coá :Söùc soáng maõnh lieät cuûa Taám – Thieän thaéng aùc
5. Daën doø : Tieát s au hoïc Lvaên, soaïn baøi, laøm baøi
RUÙT KINH NGHIEÄM

21/10/06
Tieát 24

MIEÂU TAÛ & BIEÅU CAÛM TRONG V AÊN TÖÏ SÖÏ

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Taàm quan troïng cuûa quan saùt, lieân töôûng vaø töôûng töôïng Thao taùc rong
mieâu taû vaø bieåu caûm
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy am3
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Neâu khaùi nieäm söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu?
b.Trình baøy caùch choïn söï vieäc vaø chi tieát tieâu bieåu?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Theá naøo laø mieâu taû? Theá naøo laø bieåu
caûm? Mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên töï söï coù khoâng? Ñeå traû lôøi nhöõng
caâu hoûi naøy, chuùng ta tìm hieåu baøi “…”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: : Mtaû & bcaûm/ töï söï : yeâu caàu hs I.Mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên töï söï
tìm hieåu muïc I/ sgk _Mieâu taû : duøng ngoân ngöõ hoaëc 1 phöông tieän
Thao taùc 1: theá naøo laø mieâu taû? Theá naøo laø ngheä thuaät khaùc laøm ngöôøi nghe, ngöôøi ñoïc,
bieåu caûm? ngöoøi xem coù theå thaáy söï vaät, hieän töôïng, con
ngöøoi ñang hieän ra tröôùc maét
_Bieåu caûm : boäc loä tình caûm chuû quan cuûa baûn
thaân tröùôc söï vaät, söïu vieäc, hieän töôïng, con
ngöôøi trong ñôøi soáng.
2.Phaân bieät : töï söï, mieâu taû, bieåu caûm khoâng
Thao taùc 2 : Ñieàu gì giuùp phaân bieät mtaû trong phaûi ôû soá löông caâu chöõ maø ôû muïc ñích
vaên mtaû, bcaûm trong vaên bcaûm vôùi mtaû trong _Töï söï : bieåu hieän con ngöøoi, quy luaät ñôøi soáng,
vaên tsöï? baøy toû thaùi ñoä tình caûm tröùôc con ngöôøi, ñôøi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Gv sduïng baûng ssaùnh vaên töï söïi, mtaû vaø bcaûm soáng
töø ñoù giuùp hs nhaän xeùt ñieåm khaùc nhau ñeå phaân _Mieâu taû : giuùp con ngöôøi caûm nhaän vaø hieåu
bieät 3 vbaûn treân ñöïôc nhöõng ñieàu maø taùc giaû muoán noùi ñeán
_Bieåu caûm : baøy toû caûm xuùc, khôi gôïi söï ñoàng
caûm
Thao taùc 3 : Caên cöù ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa 3.Caên cöù ñaùnh giaù : ôû choã mieâu taû vaø bieåu
mtaû vaø bcaûmtrong vbaûn töï söï? caûm ñaõ phuïc vuï ñaéc löïc cho muïc ñích töï söï
Vaên tsöï : coát truyeän, nvaät, svieäc  phaûi sduïng ñeán möùc ñoä naøo.
hôïp lí, coù hieäu quaû yeáu toá mieâu taû vaø bcaûm
ñeå sinh ñoäng hoùa 3 yeáu toá treân.
Cô sôû ñeå ñaùnh giaù söï thaønh coâng cuûa mieâu taû
bcaûm trong vaêntsöï chính laø hieäu quaû taùc ñoäng
cuûa vbaûn töï söï ñeán nhaän thöùc vaø caûm xuùc cuûa
ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe
Gv ñoïc 1 ñoaïn vaên töï söï ôû saùch thieát keá baøi
daïy hoaëc vieát ñoaïn vaên aáy vaøo baûng phuï ñeå hs
ñaùnh giaù  phaân tích ñaâu laø yeáu toá tsöï, mtaû,
bcaûm trong ñvaên *Taùc duïng cuûa yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm trong
Thao taùc 3.1.Töø vieäc ñgiaù treân, em thöû töôùc boû vaên töï söï : sinh ñoäng, haáp daãn vaø coù söùc
yeáu toá mtaû, bcaûm trong ñvaên xem? Gv ñònh truyeàn caûm
höôùng ñöa ra ñvaên ñaõ boû ñi mtaû, bcaûm
Thao taùc 3.2.Em cho bieát tduïng cuûa yeáu toá mtaû,
bcaûm trong vaên tsöï ?
Thao taùc 4 : Ñoïc ñvaên – giaûi thích 4.Ñoïc ñoaïn vaên – giaûi thích
4.1.Ñoaïn trích coù phaûi laø 1 trích ñoaïn töï söï a.Laø trích ñoaïn töï söï vì coù nhaân vaät, söï vieäc (1
khoâng? Vì sao? ñeâm thöùc traéng)
4.2.Tìm caùc yeáu toá bcaûm vaø mtaû trong ñoaïn trích? b.Tìm yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm
Gv sduïng baûng phuï
c.Nhaän xeùt
*Hoaït ñoäng 2 : Gv gôïi daãn, hs trao ñoåi, thaûo luaän II.Quan saùt, lieân töôûng, töôûng töôïng ñoái vôùi
vaø ñieàn vaøo choã troáng vieäc mieâu taû, bieåu caûm trong vaên töï söï
Thao taùc 1 : Ñieàn vaøo choã troáng 1.Choïn vaø ñieàn töø
a.Lieân töôûng
b.Quan saùt
Thao taùc 2 : Gv gôïi daãn hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø c.Töôûng töôïng
traû lôøi 2.Caàn phaûi thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng
a.Quan saùt môùi vieát ñöôïc caâu vaên
b.Töôûng töôïng
c.Lieân töôûng
Thao taùc 3 : hs suy nghó traû lôøi 3.Bieåu caûm laø : tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp baøy
3.1.Bcaûm laø gì? toû thaùi ñoä, tình caûm vaø söï ñaùnh giaù thoâng qua
3.2.Muoán bieåu caûm thì phaûi laøm gì? mieâu taû ñoái töôïng
3.3.Trong caùc yù treân, yù naøo khoâng chính xaùc, vì Muoán bieåu caûm phaûi quan saùt ñeå taû ñoái töôïng
sao? vaø vaän duïng voán tri thöùc, voán soáng  caûm
xuùc, rung ñoäng vôùi ñoái töôïng
Caùc yeáu toá coù vai troø quan troïng ñeå bieåu caûm
laø a, b,c. yeáu toá d khoâng chính xaùc vì :
+Muoán bieåu caûm phaûi coù ñoái töôïng mieâu taû
vaø thoâng qua mieâu taû môùi bcaûm ñöïôc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Neáu chæ töø trong traùi tim ngöøoi noùi, ngöoøi vieát
thì cuõng coù theå coù caûm xuùc, taâm traïng nhöng
noù seõ mô hoà, vu vô  khoù gôïi söï ñoàng caûm ôû
ngöôøi nghe – ñoïc
*Ghi nhôù : sgk/ 76

4. Cuûng coá :Mtaû – bcaûm laø 2 yeáu toá quan troïng trong vaên tsöï
5. Daën doø : Laøm btaäp 1, 2/ 76 vaø hoïc baøi cuõ. Tieát sau hoïc Ñoïc vaên. Soaïn baøi “Tam ñaïi
con gaû” vaø “Nhöng noù phaûi baèng hai maøy”
RUÙT KINH NGHIEÄM

26/10/06
Tieát 25

_TAM ÑAÏI CON GAØ


_NHÖNG NOÙ PHAÛI BAÈNG HAI MAØY
(Truyeän cöôøi)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : +caùi hay cuûa ngheä thuaät “töï boäc loä”
+Ngheä thuaät gaây cöôøi
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Neâu chuû ñeà maâu thuaãn gñình vaø maâu thuaãn xh ñöôïc theå hieän ntn trong
truyeän “Taám Caùm”
b.Coù yù kieán cho raèng, neân caét ñoaïn keát : Taám traû thuø ñeå ngöôøi nghe,
ngöôøi ñoïc ñôõ kinh rôïn. Yù kieán em ntn?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Truyeän cöôøi laø moät trong nhöõng theå loaïi
thoâng qua ñoù nhaân daân ta giaûi trí ñoàng thôøi pheâ phaùn nhöõng thoùi hö taät
xaáu cuûa con ngöôøi, ñeå hieåu roõ hôn vaà theå loïai naøy hoâm nay chuùng ta tìm
hieåu 2 caâu chuyeän “…” vaø “…”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu vbaû I.Tìm hieåu chung vaên baûn
Thao taùc 1: Theá naøo laø truyeän cöôøi? 1.Truyeän cöôøi : sgk/ 18
Thao taùc 2 : TC coù maáy loïai? 2.Phaân loaïi : tc khoâi haøi vaø tc traøo phuùng
Thao taùc 3 : Tìm hieåu chung “TÑCG”&”NNPBHM” 3.”Tam ñaïi con gaø” & “Nhöng noù phaûi baèng hai
a.2truyeän treân thuoäc loïai theå loaïi gì? maøy”
b.Ñaïi yù chung cho 2 truyeän naøy? a.Theå loïai : Tc traøo phuùng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
b.Ñaïi yù : pheâ phaùn thaày ñoà doát vaø quan laïi tham
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu chi tieát vbaûn nhuõng
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu hs tìm hieåu “TÑCG” II.Ñoïc- hieåu vaên baûn
a.Truyeän coù maáy nvaät? Ñaâu laø nvaät chính? Caùc 1.“Tam ñaïi con gaø”
nvaät ñoùng vai troø gì? a.Heä thoáng vaø vai troø cuûa nhaân vaät
_Thaày ñoà : nv chính
b.Caâu ñaàu tieân ñoùng vai troø môû truyeän coù _Hoïc troø, thoå coâng, oâng chuû : nvaät phuï
yùnghóa gì? Tieáng cöôøi ñaõ baät ra chöa? Vì sao? b.Giôùi thieäu maâu thuaãn töï nhieân
c.Tình huoáng ñaàu tieân anh thaày ñoà gaëp laø gì? anh _Doát >< khoe gioûi  tieáng cöôøi chöa baät ra
giaûi quyeát ra sao? Tieáng cöôøi baät ra chöa? Vì s ao? +Doát ñeán möùc chöõ toái thieåu trong saùch cuõng
Vì sao anh thaày ñoà laïi baét ñoïc nhoû? Sau khi xin khoâng bieát giaûi thích böøa 1 caâu chuyeän thuaän
ñaøi aâm döông anh laïi baét htroø ñoïc to? Qua chi tieát mieäng baét hs ñoïc nhoû  cöôøi baät ra vì söï lieàu
thoå coâng ñoàng tình vôùi thaày ñoà, tgiaû dgian coøn lónh doát naùt maø só dieän giaáu doát
duïng yù gì? +Khaán xin thoå coâng  ñaéc chí cho hs ñoïc to  doát
d.Tình huoáng thöù 2 xaûy ñeán vôùi thaày ñoà ntn? Coù maø töï cho laø mình gioûi  tieáng cöôøi baät ra caøng
yù kieán cho raèng thaày ñoà doát, meâ tín nhöng buø thuù vò : doát maø coøn meâ tín
laïi thaày cuõng khaù thoâng minh, nhanh trí khi bieän +Ñoái maët vôùi oâng chuû hay chöõ ñaùo ñeå  bieát
baïch, caùc emnghhó sao? Caùch giaûi thích cuûa thaày mình doát thì tìm caùch choáng cheá ( giaáu doát)  lí
coù gì phi lí, coù gì töùc cöôøi? söï cuøn, nguïy bieän, nguïy lí
e.Qua caâu chuyeän naøy, em hoïc taäp ñöôïc gì? doát c.YÙ nghóa pheâ phaùn cuûa truyeän : pheâ phaùn
vaø giaáu doát coù paûhi laø 1 thöïc traïng phoå bieán thoùi giaáu doát. Ñaèng sau coøn ngaàm yù khuyeân raên
trong 1 boä phaän hs khoâng? moïi ngöôøi chôù giaáu doát, maïnh daïn hoïc hoûi
khoâng ngöøng
Thao taùc 2 : Ngöôøi thay maët nhaø nöôùc xöû caùc 2.“Nhöng noù phaûi baèng hai maøy”
vuï kieän phaûi caên cöù vaøo ñaâu? Luaät phaùp caên
cöù vaøo ñaâu? Nhöng trong truyeän naøy chaân lí, leõ
phaûi laïi döïa vaøo ñaâu? Taïi sao laïi coù ñieàu voâ lí
nhö theá? Chuùng ta cuøgn tìm hieåu TC “NNPBHM”
a.Moät trong nhöõng ññieåm phoå bieán cuûa truyeän a.Tình huoáng truyeän :lí tröôûng xöû kieän gioûi seõ
cöôøi laø taïo maâu thuaãn gaây cöoøi baèng caùch ñaët xöû theá naøo trong tình huoáng nhaän cuûa ñuùt loùt töø
noù trong nhöõng tình huoáng truyeän ñeå chuaån bò cho 2 phía
>< ptrieån. Trong truyeän naøy, tình huoáng truyeän laø
gì?
b.Thaáy lí seõ xöû kieän ntn? Lôøi keát aùn gaây phaûn b.Quaù trình xöû kieän
öùng gí tôùi ai? Phaân tích mqh giöõa lí tröôûng vaø _Leõ phaûi cuûa Caûi = 5 ngoùn tay xoøe
Caûi theå hieän trong cöû chæ, haønh ñoäng vaø lôøi _Leõ phaûi cuûa Ngoâ = 5 ngoùn tay traùi uùp leân 5
noùi cuûa töøng ngöôøi? Ngoùn tay cuûa Caûi laø kí ngoùn tay phaûi
hieäu gì? (Tieàn teä) 2 baøn tay uùp laïi cuûa quan laø kí  Coù söï keát hôïp 2 thöù ngoân ngöõ : baèng lôøi noùi
hieäu gì? ( löôïng tieàn ñuùt loùt cuûa Ngoâ). Ngöôøi ( coâng khai) vaø ngoân ngöõ baèng ñoäng taùc, cöû chæ
ñoïc seõ hình dung ra ñöôïc ñieàu gì khi ñoïc xong caâu ( ngoân ngöõ maät)
chuyeän? Theo em nvaät naøo ôû theá chuû ñoäng?  Söï baát ñoàng ngoân ngöõ nhöng laïi thoáng nhaát
Nvaät naøo seõ rôi vaøo theá bò ñoäng trôû tay khoâng vôùi nhau, cuøng coù giaù trò ngang nhau  leõ phaûi =
kòp? tieàn
Gv sduïng baûng phuï ñònh höôùng cho hs.
Keát quaû cuoái cuøng ñaït ñöïôc laø gì? ruùt ra ñöôïc
baøi hoïc gì? (Tieàn maát taät mang  maát caû chì laãn
chaøi) c.Lôøi keát cuûa lí tröôûng : phaûi
c.Em coù nhaän xeùt gì veà lôøi keát cuûa lí tröôûng? phaûi phaûi baèng hai
Tieáng cöôøi baät ra ntn? Lí tröôûng laø 1 keû ntn?
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Ñieåm voâ lí theå hieän ôû ñaâu? Coù lí theå hieän ôû chaát löôïng soá löôïng
ñaâu?  vöøa coù lí vöøa voâ lí ( coù lí trong thöïc teá xöû
kieän 3 nvaät; voâ lí trong xöû kieän)
 Baûn chaát tham nhuõng, thoùi quen aên ñuùt loùt
cuûa y
d.Baøn luaän veà Ngoâ vaø Caûi : vöøa laø naïn nhaân –
thuû phaïm. Haønh vi tieâu cöïc laøm hoï trôû neân thaûm
haïi  vöøa ñaùng thöông vöøa ñaùng traùch
*Ghi nhôù : sgk/ 79-80

I4.Cuûng coá :a.Tìm nhöõng töø ngöõ khaùi quaùt taâm traïng cuûa thaày ñoà trong caùc haønh
ñoäng sau :
+Baûo htroø ñoïc kheõ  thaän troïng, sôï,lo l aéng
+Xin ñaøi aâm döông  thaän troïng, meâ tín
+giaûi thích vôùi chuû nhaø lieàu lónh
b.Bieän phaùp chôi chöõ cuûa truyeän “NNPBHM” theå hieän ôû caâu naøo?
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñoïc vaên “Cdao than thaân yeâu thöông tình nghóa”
RUÙT KINH NGHIEÄM

26/10/06
Tieát 26, 27

CA DAO THAN THAÂN, YEÂU THÖÔNG TÌNH NGHÓA

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Traû lôøi caâu hoûi baèng caùch ñieàn vaøo oâ troáng sau :
Noäi dung Tam ñaïi con gaø Nhöng noù phaûi baèng hai
maøy
Cöôøi ai?
Cöôøi caùi gì?
Giaûi quyeát ><
gaây cöôøi ntn?

b.Haitruyeän cöøoi ñaõ hoïc thuoäc theå loïai truyeän naøo trong caùc loïai truyeän
cöôøi sau?

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_truyeän haøi höôùc
_truyeän traøo phuùng
_truyeän ñaû kích
_truyeän tieáu laâm
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi : Cdao thanthaân, yeâu thöông tình nghóa laø boä
phaän phong phuù nhaát trong kho taøng ca dao tröõ tình VN. Noù phaûn aùnh höõng
bieán theå, nhöõng cung baäc khaùc nhau trong ñôøi soáng tình caûm cuûa ngöôøi
Vieät xöa vôùi nhöõng ñtröng ngheä thuaät raát ñaëc thuø. Hoâm nay chuùng ta tìm
hieåu veà “Cdao …”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung veà cadao I.Tìm hieåu chung veà ca dao
Thao taùc 1: cho bieát nd ung cô baûn cuûa cdao laø gì? 1.Noäi dung : ca dao dtaû ñôøi soáng taâm hoàn, tình
caûm c uûa nhaân daân lao ñoäng trong caùc quan heä
gñình, xhoäi, ñaát nöôùc
Thao taùc 2 : cdao coù nhöõng ññieåm ngheä thuaät gì? 2.Ngheä thuaät : laø saùng taùc taäp theå cuûa nhaân
Ca dao khaùc vôùi thô tröõ tình cuûa vhoïc vieät ôû daân, cdao coù nhöõng ññieåm ngheä thuaät rieâng
ñieåm naøo? ( cdao : tieáng noùi tình caûm coäng ñoàng khaùc vôùi thô cuûa vhoïc iveát, cdao laø tieáng noùi
coøn thô laø tieáng noùi cuûa caù theå ngheä só) cuûa coäng ñoàng
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát vbaûn
Thao taùc 1: hs ñoïc dcaûm vôùi gioïng ñieäu phuø II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
hôïp. Löu yù caùch ngaét nhòp, ñieäp töø, hoâ ngöõ… 1.Chuû ñeà chung
_Baøi 1, 2 : nhöõng caâu haùt than thaân
_Baøi 3,4,5 : nhöõng caâu haùt yeâu thöông tình nghóa
– tình yeâu, noãi nhôù thöông vaø mô öùôc cuûa ñoâi
Thao taùc 2 : gv nhaän xeùt caùch ñoïc vaø hoûi : coù löùa, tình nghóa vôï choàng
theå chia theo chuû ñeà caùc baøi ca dao treân ntn? 2.Phaân tích
Hs traû lôøi Gv ñònh höôùng baèng baûng phuï 2 chuû
ñeà
+Baøi 1, 2 : tt
+Baøi 3,4,5, 6 : Yeâu thöông tình nghóa
Thao taùc 3 : phaân tích töøng phaàn 2.1.Baøi 1, 2 : tieáng haùt than thaân
3.1.Hs ñoïc laïi caû 2 baøi cdao vôùi gioïng xoùt xa, _Ñieåm chung :
caûm thoâng vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau : +Moâ típ môû ñaàu “Thaân em”
_Em haõy tìm ñoïc vaø ñoïc theâm 1 soá baøi cdao coù +Than thôû veà noåi khoå, soá phaän
moâtip “thaân em” +Töï khaúng ñònh saéc ñeïp, phaåm haïnh
_Theá naøo laø “thaân em”? coù nhöõng caùch noùi +So saùnh – töôïng tröng
khaùckhoâng? _Neùt rieâng :
_2 caâu cdao treân c où bieän phaùp ngheä thuaät chung +Baøi 1 : yù thöùc saéc ñeïp, tuoåi xuaân, giaù trò cuûa
naøo? Hình aûnh vaø taâm traïng chung rieâng cuûa mình qua hình aûnh ssaùnh töôïng tröng  choâng
töøng caâu? cheânh, phaáp phoûng, troâng chôø may ruûi
_Hình aûnh “taám luïa ñaøo phaát phô giöõa chôï” vaø _Baøi 2 : khaúng ñònh gtrò thöïc beân trong,môøi goïi
hình aûnh “cuû aáu gai gôïi leân ñieàu gì? da dieát, ñaùng thöông  khaúng ñònh goïi môøi
_So vôùi caâu 1, caùch bieåu hieän taâm traïng ôû caâu 2 nhöng coù caû ngaäm nguøi, xoùt xa
coù gì khaùc?  cuoäc ñôøi, soá phaän cuûa ngöøoi phuï nöõ tröôùc
_Töø baøi 2, em lieân töôûng ñeán baøi thô naøo, cuûa ai xhpk
maø em ñaõ hoïc ôû THCS? (Baùnh troâi nöôùc – HXH) 2.2.Baøi 3, 4, 5, 6
3.2.Ñoïc dieãn caûm 4 baøi ca dao a.Baøi 3 : Duyeân khoâng thaønh nhöng tình nghóa saét
a.Baøi 3 : son
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Veà keát caáu, caùch dieãn ñaït, baøi cdao naøy coù gì _Khoâng duøng moâtip “Thaân em” maø duøng lôøi
khaùc laï so vôùi 2 baøi treân? ñöa ñaåy, gôïi caûm höùng “Treøo leân caây..” noãi
_Töø “ai” trong baøi naøy coù gì khaùc vôùi 2 baøi chua xoùt vì lôõ duyeân cuûa chaøng trai
treân? _Töø “ai” phieám chæ- yù xaùc ñònh ; XHPK ñaõ
_Caâu hoûi ôû caâu 6 coù yùnghóa gì? ngaên caùch, laøm tan naùt caùc moâi1 tình, ñoâi
_Hình aûnh ssaùnh ôû ñaây coù gì ñoäc ñaùo? löùa…
_Em nhaän ra veû ñeïp gì ôû 2 caâu cuoái? (aùnh saùng _Duø lôõ duyeân nhöng tình nghóa con ngöôøi vaãn
raát ñeïp vaø raát thô cuûa tình ngöôøi trong cdao xöa thuûy chung nhö thieân nhieân, vuõ truï vónh haèng,
khi noùi veà nhöõng moái tình lôõ laøng duyeân kieáp) hình aûnh so saùnh, aån duï : trôøi – traêng – sao ñaõ
noùi leân ñieàu ñoù
 Duyeân kieáp duø lôõ laøng, dôû dang nhöng tình
nghóa con ngöoøi tröùôc sau nhö 1, maõi laø aùnh
b.baøi 4 : Hs ñoïc dieãn caûm, chuù yw1 nhòp thô. Sau saùng raát ñeïp cuûa ngoâi sao vöôït chôø traêng giöõa
ñoù, Gv neâu caâu hoûi traû lôøi trôøi
_Baøi cdao treân, tgiaû dgina ñaõ duøng thuû phaùp gì b.baøi 4 : noãi nieàm nhôù ngöôøi yeâu da dieát
vaø thuû phaùp ñoù taïo ñöôïc hieäu quaû ngheä thuaät ra _Caùch noùi hình aûnh, bieåu töôïng : khaên, ñeøn,
sao? maét  dieãn taû noãi nieàm thöông nhôù ngöôøi yeâu
_nhöõng bieåu töôïng treân ñaõ dtaû cuï theå ttraïng cuûa cuûa coâ gaùi
coâ gaùi ra sao? “Khaên, ñeøn” ñöôïc sduïng ngheä _+Khaên, ñeøn ( nhaân hoùa), maét (hoaùn duï). Coâ
thuaät gì? rieâng “maét” ñöôïc sduïng ngheä thuaät gì? gaùi hoûi khaên, ñeøn, maét nhöng cuõng chính laø töï
coâ gaùi hoûi “khaên, ñeøn, maét” nhöng thöïc ra laø hoûi loøng mình  nhôù thöông boàn choàn laém neân
hoûi ai vaäy? môùi hoûi doàn daäp nhö vaäy?
+Khaên : thöôøng laø vaät trao duyeân, kæ nieäm gôïi
Heát tieát 1 nhôù; khaên laïi luoân quaán quyùt beân ngöøoi con
_Caùi khaên ñöïôc hoûi ñaàu tieân vaø nhieàu nhaát gaùi  nhaéc nhieàu nhö 1 ñieäp khuùc  noãi nhôù
trong 6 doøng thô, vì sao vaäy? trieàn mieân, da dieát,traøo daâng
_Ngoïn ñeøn chaùy trong ñeâm khoâng taét coù yù +Khaên : xuoáng, leân, rôi, vaét  taâm traïng ngoån
nghóa gì? ngang traêm moái tô voø, khoâng töï chuû ñöôïc vaø
_Ñoâi maét khoâng nguû chöùng toû ñieàu gì trong coâ coù luùc khoùc thaàm
gaùi? +6 caâu hoûi khaên, 24 chöõ, 16 thanh baèng noãi
_2 caâu cuoái coù gì khaùc laï vôùi 10 caâu treân? nhôù baâng khuaâng, da dieát
_Noãi nhôù cuûa coâ gaùi trong baøi thô coù mang maøu +Ngoïn ñeøn : ngoïn ñeøn khoâng taét  ngoïn löûa
saéc bi luïy khoâng? ( khoâng maø chan chöùa tình tình yeâu vaãnchaùy saùng trong timngöôøi con gaùi
ngöôøi nhö 1 veû ñeïp taâm hoàn cuûa caùc coâ gaùi +Ñoâi maét : khoâng kìm ñöôïc loøng, coâ gaùi hoûi
Vieät ôû laøng queâ xöa) tröïc tieáp loøng mình  noãi öu tö naëng tróu khoái
tình vaãn y nguyeân
_ “Ñeâm qua…moät beà” : 2 caâu luïc baùt noãi loøng
ñöôïc neùn chaët ñaõ traøo ra baèng 1 nieàm lo aâu
meânh moâng cho hphuùc löùa ñoâi cuûa chính mình
c.Baøi 5  Tieáng noùi yeâu thöông ñoøi hoûi ñöïôc yeâu
_Gv cho hs phaùt hieän veû ñeïp cuûa baøi ca dao : thöông
+Ñaây laø lôøi cuûa ai noùi vôùi ai? Vaø noùi veà ñieàu c.Baøi 5 : öôùc muoán maõnh lieät trong tình yeâu
gì? _Öôùc muoán cuûa coâ gaùi, cuõng laø lôøi coâ thaàm
+Ndung ñoù ñöôïc bieåu ñaït baèng 1 caùch noùni ñoäc noùi vôùi ngöoøi yeâu  yù töôûng ñoäc ñaùo,taùo
ñaùo ntn? baïo “ Baéc caàu…chôi”
_Gv höôùng daãn hs phaân tích laøm roõ veû ñeïp cuûa _Moâtíp “caùi caàu” coù thöïc : nôi gaëp gôõ, toû tình,
“chieác caàu – daûi yeám” trong caâu ca nôi chia tay cuûa löùa ñoâi. Chieác caàu heïp 1 gang –
+HÌnh aûnh “soâng heïp moät gang” vaø “chieác daûi yeám  öôùc mô taùo baïo, ñoäc ñaùo
caàubaèng daûi yeám” gôïi cho em caûm nhaän gì? _Doøng soâng – caùi caàu – daûi yùeâm ñöôïc taïo
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Chieác caàu – daûi yeám coùkhaùc gì vôùi nhöõng baèng chính cuoäc ñôøi, traùi tim raïo röïc cuûa ngöôøi
chieác caàu ñöôïc baéc baèng caønh hoàng, caønh traàm, con gaùi trong tyeâu
ngoïn moàng tôi khoâng? Vì sao?  Taâm hoàn ñeïp cuûa ngöøôi lñoäng trong tyeâu
d.Baøi 6
_Hsinh ñoïc baøi ca, nhaän xeùt veà theå thô vôùi
nhöõng bieán theå cuûa noù? d.Baøi 6 : nghóa tình thuûy chung cuûa vôï choàng
_HÌnh aûnh “göøng” vaø “muoái” ñöôïc sduïng trong _Theå thô : song thaát luïc baùt coù bieán theå saùng
baøi ca dao vôùi nghóa aån duï ntn? taïo ôû caâu 8, taêng 13 tieáng
“Göøng cay muoái maën” coù yù nghóa ntn? (bieåu _Muoái vaø göøng voán laø 2 gia vò quen thuoäc cuûa
töôïng) ngöôøi bình daân VN vaø noù ñöôïc duøng nhö 1 vò
_Em hieåu caùch noùi “ coù xa nhau ñi nöõa…môùi xa” thuoác tronrg luùc ñau oám  höông vò tình ngöôøi
ntn? trong cuoäc soáng ngöôøi lñoäng
_“Göøng cay, muoái maën” : bieåu töôïng cho söï gaén
boù thuûy chung cuûa con ngöôøi
_Caâu cuoái “ coù xa…môùi xa” ; ba vaïn…- 1 ñôøi
ngöoøi môùi xa nghóa laø khoâng bao giôø xa caû. Coù
cheát môùi chia læa
 Nghóa tình gaén boù thuûy chung
*Ghi nhôù : sgk/ 85

4.Cuûng coá :Qua chuøm ca dao vöøa hoïc, bpnt naøo ñöôïc sduïng?
NT ñoù coù gì khaùc so vôùi nt thô trong vhoïc vieát
Cho hs ñoïc 5 baøi ca dao motip “thaân em”
5. Daën doø : Hoïc baøi, laøm Btaäp 2/55. tieát sau hoïc “ “Ññieåm cuûa nn noùi vaø nn vieát”
RUÙT KINH NGHIEÄM

6/11/06
Tieát 28

ÑAËC ÑIEÅM CUÛA NGOÂN NGÖÕ NOÙI VAØ NGOÂN NGÖÕ VIEÁT

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : phaân bieät ñöôïc ngoân ngöõ noùi vaø ngoân ngöõ vieát
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Theá naøo laø vaên baûn? Coù maáy loïai vaên baûn?

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Khoâng phaûi ngaãu nhieân ngöôøi ta chia PCNN thaønh ngoân ngöõ PCSH, PCNN
goït duõa. Ñeå thaáy ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta tìm hieåu ññieãm nn noùi vaø nn
vieát.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Gv d ieãn giaûng vaø ñaët caâu hoûi I.HÌnh thaønh khaùi nieäm ngoân ngöõ noùi vaø
Thao taùc 1 : hoûi hs khaùi nieäm ñi vaø chaïy ngoân ngöõ víeât
1.Phaân bieät ntn giöõa ñi vaø chaïy
_Ñi : haønh ñoäng rôøi choã baèng chaân, toác ñoä bình
thöôøng, tö theá bình thöôøng, hai baøn chaân khoâng
ñoàng thôøi nhaác khoûi maët ñaát…
_Chaïy : haønh ñoäng rôøi choã, baèng chaân, toác ñoä
khoâng bình thöôøng, 2 baøn chaân coù theå ñoàng thôøi
nhaác khoûi maët ñaát
2,Nxeùt söï gioáng vaø khaùc nhau giöõa ñi vaø chaïy
_Gioáng : haønh ñoäng rôøi choã baèng chaân
_Khaùc : toác ñoä vaø tö theá
Thao taùc 2 : hoûi hs khaùi nieäm “noùi” vaø “vieát” 1_.Ngoân ngöõ noùi : söû duïng voán ngoân ngöõ
1.Phaân bieät ntn giöõa noùi vaø vieát? chung cuûa coäng ñoàng, ñöôïc hieän thöïc hoùatrong
_Noùi : sduïng ngoân ngöõ coäng ñoàng, ñöôïc hieän giao tieáp döôùi daïng caùc bieán theå veà töø vöïng,
thöïc hoùa torng giao tieáp döôùi daïng bieán theå cuù phaùp, phong caùch, coù söï hoã trôï cuûa ñòeâu
_Vieát boä, cöû chæ
2.Nhaän xeùt söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa noùi _ Ngoân ngöõ vieát : sduïng voán ngoân ngöõ chung
vaø vieát? cuûa coäng ñoàng, ñöôïc hieän thöïc hoùa trong giao
_gioáng : sduïng ngoân ngöõ cuûa coäng ñoàng tieáp döôùi daïng caùc vaên baûn chuaån möïc veà töø
_khaùc : bieán theå vaø chuaån möïc vöïng, cuù phaùp, phong caùch khoâng coù söï hoã trôï
Thao taùc 3 : phaân loïai ngoân ngöõ noùi vaø vieát cuûa caùc yeáu toá phi ngoân ngöõ
 Phaân loaïi :
_ngoân ngöõ noùi
+Khaåu ngöõ
+hoäi thoaïi
_Ngoân ngöõ vieát
+khoa hoïc
+chính luaän
*Hoaït ñoäng 2 : xaùc ñònh ññieåm ngoân ngöõ noùi +haønh chính
Thao taùc 1 : gv yeâu caàu hs ñoïc kó phaàn I trong sgk _ngheä thuaät
Thao taùc 2 : ñaët caâu hoûi II.Ñaëc ñieåm cuûa ngoân ngöõ noùia
1.PHöông tieän chuû yeáu duøng ñeå noùi laø gì?
phöông tieän naøy ñöôïc hoã trôï baèng phöông tieän
naøo nöõa? (ñieäu boä, cöû chæ, aùnh maët…) coù theå 1.Phöông tieän ñeå noùi : laø noùi
nhaän bieát tieáng noùi baèng giaùc quan naøo? (thính
giaùc)
2.Khi noùi, ngöôøi noùi vaø ngöôøi nghe coù quan heä
vôùi nhau ntn? 2.Quan heä giöõa ngöoøi noùi – ngöôøinghe : quan
Quan heä tröïc tieáp vôùi nhau ntn? Neâu cuï theå heä tröïc tieáp. Cuï theå :
_Cuøng coù maët trong khoâng gian, thôøi gian
3.Töø ngöõ vaø caâu ñöôïc sduïng ñeå noùi coù gì _Luaân phieân ñoåi vai cho nhau
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñbieät? 3.Töø ngöõ vaø caâu noùi : thoùat li caùc chuaån möïc
ngoân ngöõ, töï do thoûai maùi khoâng baän taâm
Thao taùc 3: Gv sduïng baûng phuï cho ví duï ñeå hs ñuùng – sai
hieåu roõ veà töø ngöõ chuaån möïc – töø ngöõ noùi
*Hoaït ñoäng 3 : xñònh ngoân ngöõ vieát
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu hs ñoïc kó phaàn II. Sgk vaø III.Xaùc ñònh ññieåm ngoân ngöõ vieát
traû lôøi caâu hoûi
Thao taùc 2 : caâu hoûi
1.Phöông tieän chuû yeáu ñeå vieát laø gieø? Chöõ vieát
ñöôïc ñònh nghóa ntn ? ( laø heä thoáng kí hieäu) noù 1.Phöông tieän : chöõ vieát
ñöôïc nhaän bieát baèng giaùc quan naøo? (thò giaùc)
2.Ñieàu kieän ñeå giao tieáp baèng ngoân ngöõ vieát.
Cuï theå cuûa ñieàu kieän naøy ntn? 2.Ñieàu kieän giao tieáp : caû ngöôøi vieát – ngöôøi
Trình ñoä cuûa ngöôøi vieát seõ taïo neân ñieàu gì cho ñoïc ñeàu phaûi bieát chöõ
vbaûn? (ndung giao tieáp) _Ngöôøi víeât – ngöôøi ñoïc : coù trình ñoä chuyeân
moân nhaát ñònh veà 1 lónh vöïc naøo ñoù
_Ngöoøi vieát phaûi bieát toå chöùc Vbaûn duøng töø,
ñaët caâu
3.Töø ngöõ vaø caâu trong ngoân ngöõ vieát coù gì _Ngöôøi ñoïc phaûi bieát luaän giaûi nghóa cuûa vaên
ñaùng chuù yù? baûn theo ñaëc ñieåm cuûa töøng loïai vbaûn nhaát
ñònh
*Hoaït ñoäng 4 : Gv löu yù 2 tröôøng hôïp trong thöïc 3.Töø ngöõ vaø caâu : baùm saùt caùc chuaån möïc
teá sduïng ngoân ngöõ cuûa ngoân ngöõ coäng doàng
IV.Löu yù : thöïc teá söû dung ngoân ngöõ
*Hoaït ñoäng 5: goïi 3 hs ñoïc laàn löôït phaàn ghi _Ngöôøi noùi ñöôïc ghi laïi baèng chöõ víeât trong vaên
nhôù/ 88 baûn
_Ngöoøi vieát trong vbaûn ñöôïc trình baøy baèng lôøi
*Hoaït ñoäng 6 : höôùng daãn luyeän taäp noùi mieäng
V.Ghi nhôù ; sgk/ 28
VI.Luyeän taäp : Gv höôùng daãn hs v eà nhaø laøm
baøi

4.Cuûng coá :Hs phaân bieät ñöôïc ngoân ngöõ noùi vaø ngoân ngöõ vieát
5. Daën doø : Laøm btaäp 1,2,3 /sgk/88-89
Chuaån bò tieát sau hoïc Ñvaên “Cdao haøi höôùc”
RUÙT KINH NGHIEÄM

7/11/06
Tieát 29, 30

CA DAO HAØI HÖÔÙC


LÔØI TIEÃN DAËN (ñoïc theâm)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Caûm nhaän ñöôïc tieáng cöoøi laïc quan trong ca dao qua ngheä thuaät traøo
loäng cuûa ngöoøi bình daân cho duø cuoäc soáng cuûa hoï coøn nhieàu vaát vaû, lo toan
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caùc caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Ñoïc thuoäc loøng 6 baøi ca dao tình caûm maø em ñaõ hoïc vaø neâu caûm nhaän
cuûa em veà baøi ca dnao maø em thích nhaát?
b.Qua chuøm ca dao than thaân, tình nghóa, haõy cho bieát nhöõng bieän phaùp ngheä
thuaät naøo thöôøng ñöôïc duøng trong ca dao?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Ca dao laø nhöõng lôøi aên tieáng noùi caát leân töø ñoàng ruoäng. Noù döôøng nhö
laøm cho caây luùa xanh hôn, con ngöôøi soáng vôùi nhau giaøu nghóa hôn. Ñoâi khi
noù theå hieän noãi nieàm chua xoùt, ñaéng cay vaø caû tieáng cöoøi laïc quan, thoâng
minh, hoùm hænh. Ñeå thaáy ñöôïc tieáng cöôøi laïc quan aáy tn, chuùng ta tìm hieåu
veà “ca dao haøi höôùc”. Ñoàng thôøi qua ñoù, ñoïc theâm veà “Lôøi tieãn daën” trích
trong “Tieãn daën ngöoøi yeâu”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Höôùng daãn hs ñoïc, giaûi thích töø A.Tìm hieåu chung veà vaên baûn ca dao haøi höôùc
khoù vaø tìm hieåu theå loaïi I.Ca dao haøi höôùc
_Höôùng daãn ñoïc : baøi 1 : hình thöùc ñoái ñaùp nam 1.Noäi dung ca dao haøi höôùc : theå hieän tinh thaàn
nöõ, gioïng vui töôi, dí doûm, aâm höôûng ñuøa côït. laïc quan cuûa ngöoøi lao ñoäng
Baøi 2 : gioïng vui, dí doûm, cheá gieãu 2.Theå loïai : ca dao haøi höôùc. Cuï theå
_hs phaân loaïi cuï theå chuøm ca dao treân _Baøi 1 : ca dao töï traøo
_Baøi 2,3, 4 : ca dao haøi höôùc, chaâm bieám
*Hoaït ñoäng 2 :höôùng daãn ñoïc – hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
vaên baûn 1.Baøi 1 : ca dao haøi höôùc töï traøo
Thao taùc 1 : phaân tích baøi 1 _Töï traøo : töï cöôøi mình
1.Em hieåu ntn laø ca dao töï traøo? Veà hình thöùc keát _HÌnh thöùc keát caáu : ñoái ñaùp
caáu, baøi ca dao soá 1 coù gì ñbieät _Tieáng cöôøi töï traøo cuoäc soáng ngheøo khoå ñöïôc
2.Tieáng cöôùi trong baøi ca dao baät ra nhôø nhöõng bieåu hieän roõ nhaát trong caûnh daãn cöoùi vaø
bieän phaùp ngheä thuaät naøo trong lôøi chaøng trai vaø thaùch cöôùi qua loái noùi traøo loäng gaây cöøoi :
coâ gaùi? khoa tröông, phoùng ñaïi, loái noùi giaûm d aàn, ñoái
3.Vieäc d aãn cöôùi vaø thaùch cöôùi ôû ñaây coù gì laäp, sduïng nhöõng chi tieát hình aûnh haøi höôùc
khaùc thöôøng? +Lôøi daãn cöôùi cuûa chaøng trai khaùm phaù ra veû
4.Trong lôøi daãn cöôøi cuûa chaøng trai, ta ñoïc ñöôïc ñeïp taâm hoàn cuûa ngöoøi lao ñoäng : duø trong
ñieàu gì? ngay trong caûnh ngheøoheøn, ngöôøi bình caûnh ngheøo, vaãn luoân laïc quan, yeâu ñôøi ham
daân ñaõ tìm thaáy ñöôïc ñieàu gì? ñieàu ñoù coù ñaùng soáng. Ñaùm cöoùi ngheøo vaäy maø vui, vaãn coù
quyù khoâng? Theo em, chi tieát naøo laø coù thaät? theå cöôøi côït ñöïôc. Ngöoøi bình daân tìm thaáy
(Tình caûm cuûa chaøng tri,laø cuoäc soáng ngheøo, nieàm vui thanh cao ngay trong caûnh ngheøo heøn
taâm hoàn vui veû, phoùngkhoùan) +Lôøi thaùch cöoøi cuûa coâ gaùi thaät voâ tö, thanh
5.Coâ gaùi thaùch cöôùi baèng nhöõng fí? Ñieàu ñoù thaûn maø laïc quan yeâu ñôøi : thaùch cöôùi “ 1 nhaø
gaây suy nghó gì trong em? Taïi sao coâ gaùi laïi khoai lang”. Nhö vaäy laø ñuû laém roài, nhaø em
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
thaùch cöôùi theo traät töï giaûm daàn, tính caùch naøo ngheøo, nhaø anh cuõng ngheøo, khoâng maëc caûm
theå hieän ôû ñaây? ( ñaûm ñang, thaùo vaùt, tình caûm maø baèng loøng vôùi caûnh ngheøo, vui vaø thích thuù
ñaäm ñaø vôùi haøng xoùm, gñình…) trong lôøi thaùch cöùoi ñaõ khieán cho lôøi thaùch
6.Trong lôøi thaùch cöôùi coøn mang 1 trieát lí nhaân cöôùi trôû neân d í doûm, ñaùng yeâu vaø cao ñeïp. Hôn
sinh, ñoù laø trieát lí gì? nöõa lôøi thaùch cöôùi coøn theå hieän moät trieát lí
nhaân sinh cuûa ngöôøi lao ñoäng trong cuoäc soáng
thuôû xöa ñaët tình nghóa cao hôn cuûa caûi
2.Baøi 2,3,4 : ca dao haøi höôùc chaâm bieám
_Tieáng cöôøi chaâm bieám, pheâ phaùn trong noäi boä
Thao taùc 2 : phaân tích baøi 2, 3,4 nhaân daân vôùi thaùi ñoä nheï nhaøng, thaân tình mang
1.Ba baøi ca dao cheá Gôïi yù traû lôøi ieãu loïai ngöôøi tính giaùo duïc saâu saéc
naøo trong xhoäi? Möùc ñoä cheá gieãu ra sao? Thaùi *Baøi 2, 3 : cheá gieãu boïn ñaøn oâng yeáu ñuoái,
ñoä cuûa tgaûi dgain ñvôùi nhöõng ngöôøi ñoù ntn? löôøi nhaùc
Ñaây laø tieáng cöôøi gieø? +Baøi 2 : pheâ phaùn loïai ñaøn oâng yeáu ñuoái
2.Baøi 2, 3 cheá gieãu ai? Neâu cuï theå khoâng ñaùng söùc trai, khoâng ñaùng neân trai. Tieáng
a.Baøi soá 2 , tgiaû dgina ñaõ taïo neân tieáng cöoøi cöôøi baät ra nhôø ngheä thuaät phoùng ñaïi + thuû
nhôø vaøo thuû phaùp ngheä thuaät naøo? phaùp ñoái laäp  traøo loäng thoâng minh nhöng
_Tìm 1 caâu cdao töông töï nhö caâu treân? “ laøm trai khoâng ñaû kích maø chæ nhaéc nhôû
cho ñaùng neân trai. Moät traêm ñaùm coå chaúng sai +Baøi 3 : pheâ phaùn ñaøn oâng löôøi nhaùc, khoâng
ñaùm naøo” coù chí lôùn trong ngheä thuaät ñoái laäp  ngöoøi
_Theo em, baøi ca dao treân nhaèm ñeå ñaõ kích hay chæ ñaøn oâng vöøa haøi höôùc vöøa thaûm haïi ; eøo uoät,
nhaéc nhôû noäi boä? löôøi nhaùc, aên baùm vôï…chaúng khaùc gì con meøo,
b.Baøi soá 3 : baøi cdao chaâm bieám ai? Ngheä thuaät voâ tích söï  chaâm bieám, cheá gieãu
gì ñöôc sduïng? Hình aûnh ngöoøi ñaøn oâng nhö vaäy *Baøi 4 : cheá gieãu loïai phuï nöõ ñoûng ñaûnh, voâ
thöôøng ñöôïc duøng töø naøo ñeå chæ? Tgiaû dgianc où duyeân. Vôùi ngheä thuaät phoùng ñaïi cuøng trí töôûng
thaùi ñoä gì vôùi loïai ñaøn oâng ñoù? töôïng phong phuù, ngöôøi bình daân ñaõ ngaàm chaâm
c.Baøi 4 : cheá gieãu ñoái töôïng naøo? Ngheä thuaät gì bieám nhaéc nhôû nheï nhaøng vôùi nhöõng phuï nöõ
ñöôïc sduïng ôû ñaây? Theo em ngöoøi bình daân coù ñoûng ñaûnh, voâ duyeân
thaùi ñoä ntn? Caáu truùc ngheä thuaät naøo chöùng toû
thaùi ñoä ñoù cuûa ngöoøi bình daân?
Thao taùc 3 : tìm hieåu bieän phaùp ngheä thuaät chung 3.Bieän phaùp ngheä thuaät ñöôïc sduïng trong ca
cuûa chuøm ca dao haøi höôùc dao haøi höôùc
Gv ñaët caâu hoûi, Hs traû lôøi _Hö caáu, döïng caûnh taøi tình, khoa hoïc, nhaân vaät
Gvgoïi 3 Hs ñoïc phaàn ghi nhôù ôû sgk baèng nhöõng neùt ñieån hình coù tính khaùi quaùt cao
Heát tieát 1 _Cöôøng ñieäu, töông phaûn ñoái laäp
_Duøng ngoân ngöõ ñôøi thöôøng maø haøm chöùa yù
nghóa saâu saéc
*Ghi nhôù : sgk/ 12
*Hoaït ñoäng 1 : höôùng daãn ñoïc hieåu truyeän thô B.Tìm hieåu chung vbaûn “Tieãn daën ngöôøi yeâu”
vaø ñoaïn trích ñoïc theâm trích ñoaïn “Lôøi tieãn daën”
Thao taùc 1 : theá naøo laø truyeän thô? Truyeän thô I.Truyeän thô ; sgk/ 18
“Tieãn daën ngöôøi yeâu” coù vai troø ntn trong kho 1.Khaùi nieäm : sgk/18
taøng VHDG Thaùi 2.Toùm taét tphaåm : sgk/ 93  96
Thao taùc 2 : Toùm taét tphaåm “Tieãn daën ngöoøi II.Ñoïc hieåu ñoaïn trích
yeâu” 1.Taâm traïng cuûa ñoâi trai gaùi treân ñöôøng tieãn
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu ñoaïn trích daën
Thao taùc 1 : dieãn bieán taâm traïng cuûa chaøng trai _Caùch chaøng trai goïi coâ gaùi “ngöoøi ñeïp anh
vaø coâ gaùi treân ñöôøng tieãn daën ngöôøi yeâu veà yeâu”  khaúng ñònh tình yeâu thaém thieát cuûa
nhaø choàng ntn? chaøng trai duø ngöoøi yeâu ñaõ coù choàng – con
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
a.Chaøng trai coù haønh ñoäng, cöû chæ, caùch goïi ntn? _Cöû chæ, haønh ñoäng cuûa chaøng trai ñöôïc nhuû,
Taát caû ñeàu coù yù nghóa gì? ñöôïc daën…môùi ñaønh loøng quay veà… muoán
b.Coâ gaùi coù cuøng taâm traïng vôùi chaøng trai níu keùo thôøi gian ñöôïc ôû beân coâ gaùi
khoâng? Tìm nhöõng dchöùng cuï theå chöùng minh? _Chaøng trai caûm nhaän döôøng nhö coâ gaùi cuõng
c.Caû chaøng trai vaø coâ gaùi ñeàu coù chung ñieåm muoán níu keùo cho daøi ra nhöõng giaây phuùt cuoái
naøo? cuøng beân chaøng trai “ ngoaûnh laïi” “ngoùai troâng”
d.YÙ nghóa 2 caâu cuoái 23, 24 trong phaàn I  Caû 2 ñang soáng trong tình traïng day döùt, duøng
daèng, daèn vaët, ñau ñôùn
_2 caâu 23- 24 vöøa keát thuùc phaàn I nhöng cuõng
baùo hieäu söï ñoaøn tuï veà s au cuûa ñoâi trai gaùi
2.Cöû chæ, haønh ñoäng, taâm traïng cuûa chaøng
trai luùc ôû nhaø choàng cuûa ngöôøi yeâu
Thao taùc 2 : Cöû chæ, haønh ñoäng taâm traïng _Xoùt xa thöông caûm saâu saéc ñoái vôùi ngöoøi yeâu
chaøng trai khi ôû nhaø choàng coâ gaùi? khi bò choàng ñaùnh ñaïp khi môùi veà ( thöïc traïng
a.Chaøng trai coù thaùi ñoä cöû chæ ntn khi coâ gaùi bò ñau loøng cuûa ngöøôi phuï nöõ mieàn nuùi)
nhaø choàng ñaùnah daäp? Hình aûnh naøy gôïi suy _Vöøa xoùt xa vöøa quyeát taâm baèng moïi caùch
nghó gì trong em? ñoùn coâ gaùi veà ñoaøn tuï vôùi mình qua nhöõng töø
b.Töø söï xoùt xa cho ngöôøi yeâu chaøng trai ñaõ coù ñöôïc nhaéc ñi nhaéc laïi nhieàu laàn
quyeát ñònh gì? Ngheä thuaät gì chöùng toû ñieàu ñoù? 3.Ngheä thuaät :
_Söï keát hôïp taøi tình giöõa tröõ tình vaø töï söï
Thao taùc 3 : Qua trích ñoïan GV höôùng daãn hs tìm _Söï keá thöøa truyeàn thoáng ca dao tröõ tình
hieåu ngheä thuaät cuûa truyeän thô _Söû duïng moät caùch ngheä thuaät lôøi aên tieáng
noùi cuûa nhaân daân

4.Cuûng coá :_Noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa ca dao haøi höôùc. Yùnghóa tieáng cöôøi cuûa
ngöøoi bình daân
_Truyeän thô – vò trí cuûa truyeän thô
5. Daën doø : Laøm btaäp 1,2/sgk/92
Chuaån bò tieát sau hoïc Lvaên “Ltaäp vieát ñvaên tsöï”
RUÙT KINH NGHIEÄM

13/11/06
Tieát 31

LUYEÄN TAÄP VIEÁT ÑOAÏN VAÊN TÖÏ SÖÏ

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Bieát caùch vieát moät ñoaïn vaên, nhaát laø ñoaïn ôû phaàn thaân baøi ñeå goùp
phaàn thöïc hieän moät baøi vaên töï söï
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, thöïc haønh

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Mieâu taû vaø bieåu caûm laø 2 yeáu toá ntn trong vaên töï söï?
b.Muoán mieâu taû vaø bieåu caûm thaønh coâng. Ngöôøi vieát phaûi quan taâm
ñieàu gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Baát cöù moät vbaûn naøo cuõng coù theå bao goàm töø moät ñeán nhieàu ñoaïn vaên
hôïp thaønh ñeå theå hieän moät chuû ñeà naøo ñoù. Vbaûn töï söï cuõng vaäy. Vaäy
ñoaïn vaên trong vbaûn töï söï coù ññieåm ntn? Laøm theá naøo ñeå vieát toát nhöõng
ñoaïn vaên ñoù? Ñaáy laø ndung cuûa tieát hoïc hoâm nay

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Cuûng coá khaùi nieäm ñoaïn vaên vaø I.Ñoaïn vaên trong vaên baûn töï söï
caùc loïai ñoaïn vaên trong vbaûn töï söï _Ñoaïn vaên laø moät boä phaän cuûa vaên baûn
Thao taùc 1 : cho hs ñoïc phaàn I/SGK _Ñoaïn vaên ñöôïc sdöïng töø 1 soá caâu. Sxeáp theo 1
Thao taùc 2 : Ñaët caâu hoûi – hs traû lôøi. Gv ñònh traät töï nhaát ñònh nhaàm theå hòeân 1 yù khaùi quaùt
höôùng (chuû ñeà – caâu chuû ñeà)
1.Theá naøo laø ñoaïn vaên? Noù coù vai troø gì trong 1
vaên baûn?
2.Em ñaõ hoïc nhöõng loïai ñvaên naøo? Söï phaân loaïi
ñvaên aáy döïa treân cô sôû naøo?(theo caáu truùc vaø pp
tö duy : ddòch, qnaïp, sonh haønh, toång – phaân – hôïp) _Caùc loaïi ñoaïn vaên trong vbaûn töï söï : caùc ñoaïn
3.Trong vbaûn töï söï, coù caùc loïai ñvaên naøo? Söï vaên thuoäc phaàn môû baøi (truyeän), caùc ñoaïn vaên
phaân loïai döa treân cô sôû naøo? thuoäc phaàn thaân baøi(Truyeän) vaø caùc ñoaïn vaên
thuoäc phaàn keát baøi (truyeän)
_Noäi dung : vöøa giôùi thieäu nhaân vaät vöøa keå söï
4.Noäi dung cuûa ñoaïn vaên töï söï thöôøng laø nhöõng vieäc, coù ñoaïn mieâu taû taâm traïng nvaät vöøa keå
ndunggì? vöøa theå hieän taâm tö, tình caûm; taû caûnh, taû ngöôøi
5.Nhieäm vuï cuûa ñoaïn vaêntrong vbaûn töï söï coù gì _Nhieäm vuï : laøm noåi baät chuû ñeà, tö töôûng cuûa
khaùc vôùi caùc kieåu loaïi vbaûn khaùc? vbaûn
*Hoaït ñoäng 2 : Gv höôùng daãn HS caùch vieát ñoaïn II.Caùch vieát ñoaïn vaên trong baøi vaên töï söï
vaên trong vbaûn töï söï
Thao taùc 1 : goïi HS ñoïc phaàn II & 1/sgk
Thao taùc 2 : GV ñaët caâu hoûi 1/97 : ñoïc ñoaïn vaên cuûa nhaø vaên NN
1.Ñoaïn vaên noùi veà ñieàu gì? (döï kieán cuûa nhaø a._Theå hieän ñuùng döï kieán cuûa NN
vaên NN seõ vieát ñoaïn nôû ñaàu vaø ñoaïn keát thuùc) _Neùt gioáng nhau vaø khaùc nhau
 thaûo luaän +Gioáng :mtaû röøng xaø nu, taäp trung theå hieän chuû
2.Ñoaïn vaên coù theå hieän ñuùng döï kieän khoâng? ñeå tphaåm
Cho bieát neùt gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa ñoaïn +Khaùc :-Ñoaïn môû ñaàu ñöôïc dtaû chi tieát, taïo hình,
môû ñaáu vaø ñoaïn cuoái trong tphaåm “RXN” cuûa taïo khoâng khí loâi cuoán
NN -Ñoïan keát : caûnh röøng xaø nu môø daàn vaø baát taän
Sau khi thhieän xong  gv seõ ñònh höôùng baèng laøm ñoïng laïi trong loøng ngöôøi ñoïc nhöõng suy
baûng phuï ngaãm laéng saâu veà söï baát dieät cuûa röøng caây,
vuøng ñaát vaø söùc soáng con ngöoøi
b.Kinh nghieäm khi vieát ñoaïn vaên töï söï : dö kieán
ñvaên môû baøi vaø ñoaïn keát baøi. Ñoaïn môû vaø keát
3.Em hoïc ñöôïc ñieàu gì qua caùch vieát ñoaïn vaên coù theå gioáng nhau veà ñoái töôïng trình baøy hoïaêc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
cuûa nvaên NN? khaùc nhau. Duø gioáng hay khaùc thì ñoaïn môû baøi
Tröôùc khi vieát hoaëc keå chuyeän caàn suy nghó vaø vaø keát baøi phaûi hoâ öùng, taäp trung vaøo nhieäm vuï
döï kieán ñieàu gì? ñoaïn Mbaøi vaø Kbaøi coù theå daãn daét,laøm noåibaät tö töôûng, chuû ñeà baøi vaên
khaùc nhau hoaëc gioáng nhau taïi sao vaäy? Duø gioáng 2/98 : caâu chuyeän haäu thaân cuûa chò Daäu
hay khaùc thì caû 2 ñoaïn naøy phaûi thöïc hieän nvuï gì? a.Ñaây laø 1 ñoaïn vaên trong vaên baûn töï söï. Ñoaïn
Thao taùc 3 : Hs ñoïc BT 2/ 98. gv ñaët caâu hoûi naøy thuoäc phaàn thaân baøi – phaàn phaùt trieån cuûa
1.Coù theå coi ñaây laø ñoaïn vaên trong tsöï khoâng? “truyeän ngaén”
V2i sao? Ñoaïn naøy thuoäc phaàn naøo cuûa “truyeän b.Thaønh coâng trong keå laïi caâu chuyeän nhöng coøn
ngaén” maø hd ñònh vieát luùng tuùng ôû nhöõng ñoaïn taû caûnh (phaàn boû
2.Vieát ñoaïn vaên naøy, hs ñaõ thaønh coâng ôû ndung troáng)
naøo? Ndung naøo baïn coøn phaân vaân ñeå troáng?
Anh chò haõy vieát tieáp vaøo nhöõng choã ñeå troáng
ñeå hoøan chænh ñvaên ñònh vieát? GV gôïi yù HS vieát
tieáp phaàn boû troáng. Vduï : (1)…hình aûnh raëng tre, *Ghi nhôù : sgk/99
ao laøng, coång laøng trong naéng sôùm III.Baøi taäp/99
*Hoaït ñoäng 3 : Gv höôùng daãn HS laøm 2 btaäp 1/2 1/99
- sgk/99 a.Ñoaïn trích keå laïi söï vieäc :PÑònh – coâ TNXP thôøi
Hs laøm vieäc theo nhoùm, Gv ñònh höôùng. choáng Mó trong truyeän ngaén “Nhöõng…xoâi” cuûa
Leâ Minh Khueâ
b.Baïn hs ñaõ nhaàm ngoâi keå . trong truyeän, nvaên
duøng ngoâi thöù I.(PÑ xöng toâi, keå veà baûn thaân
mình). Ñtrích ñöôïc baïn Hs cheùp laïi thay ñoài töø toâi –
coâ hoaëc dtöø rieâng PÑònh. Caàn nhaát quaùn ngoâi
keå
c.Kinh nghieäm : tronrg vaên töï söï caàn nhaát quaùn
ngoâi keå
2/99
_Yeâu caàu ñoïc laïi 9 caâu ñaàu trong “tieãn daën ngöôøi
yeâu”
_Hình duïng cöû chæ, taâm traïng nhaân vaät
_Vieát ñoaïn vaên

4.Cuûng coá : Vieát ñoaïn vaên tsöï – kinh nghieäm


5. Daën doø : Laøm btaäp 2/sgk/99
Chuaån bò tieát sau hoïc Oân taäp VHDG
RUÙT KINH NGHIEÄM

14/11/06
Tieát 32

OÂN TAÄP VAÊN HOÏC DAÂN GIAN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Troïng taâm : Vaän duïng ñaëc tröng caùc theå loaïi VHDG ñeå phaân tích caùc tphaåm cuï
theå.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi daïy
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc baøi ca dao haøi höôùc soá 1 vaø cho bieát yù nghóa cuûa lôøi thaùch cöôùi vaø
daãn cöôùi?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Chuùng ta ñaõ hoïc baøi khaùi quaùt VHDG vaø tìm hieåu qua 1 soá theå loaïi
VHDG. Hoâm nay chuùng ta seõ tieán haønh oân taäo VHDG.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Oân taäp 4 caâu hoûi trong sgk/ 100 – I.Noäi dung oân taäp
101 1.Khaùi nieäm vaø ñaëc tröng cuûa VHDG
Thao taùc 1 : oân taäp ñònh nghóa VHDG vaø ñtröng cô _VHDG laø nhöïng saùng taùc ngheä thuaät ngoân
baûn cuûa VHDG töø truyeàn mieäng ñöôïc hình thaønh vaø toàn taïi,
1.Theá naøo laø VHDG phaùt trieån nhôø taäp theå vaø gaén boù, phuïc vuï
2.VHDG coù nhöõng ñtröng cô baûn? tröïc tieáp cho caùc hñoäng khaùc nhau trong ñsoáng
coäng ñoàng
_Ñaëc tröng
+Laø nhöõng tphaåm ngheä thuaät ngoân töø truyeàn
mieäng
+Ñöôïc saùng taùc taäp theå
Thao taùc 2 : oân taäp caùc theå loïai VHDG +Tính thöïc haønh
1.Vaên hoïc dg coù nhöõng theå loaïi gì? 2.Theå loïai vaø ñaëc tröng theå loïai ñaõ hoïc qua
2.Nhöõng theå loïai naøo maø em ñaõ hoïc? Haõy phaân baûng toång hôïp
loïai theå loaïi theo baûng toång hôïp sau: _VHDG coù 12 theå loïai/ sgk
Gv sduïng baûng phuï sau ñoù goïi Hs thoáng keâ theo
nhoùm vaø ñònh höôùng cho Hs
Thao taùc 3 : Laäp baûng toång hôïp ss theo theå loïai
Sau ñoù Gv toå chöùc cho HS xdöïng baûng toång hôïp. _Baûng toång hôïp nhöõng theå loaïi
Höôùng daãn moãi toå trình baøy 1 ndung ( theå loaïi)
ghi ndung vaøo caùc coät, sau ñoù caû lôùp trao ñoåi, Truyeän Caâu noùi Thô ca dg Saân
boå sung vaø choát laïi baèng baûng sau ñaây. dg dg khaáu dg
Thaàn Tuïc ngöõ, Ca dao, Cheøo.
thoaïi, söû caâu ñoá veø Tuoàng dg
thi, truyeàn
thuyeát,
tct, nguï
ngoân,
truyeän
cöoøi,
truyeän thô

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Thao taùc 4 : Noäi dung vaø ngheä thuaät ca dao 3.Laäp baûng toång hôïp so saùnh caùc theå loaïi
1.Ca dao than thaân thöôøng laø lôøi cuûa ai? Vì sao? truyeän dgian ñaõ hoïc (*)
Thaân phaän cuûa con ngöôøi aáy hieän leân ntn, baèng 4.Ca dao : noäi dung vaø ngheä thuaät
nhöõng ssaùnh, aån duï gì? a.Noâi dung
_Ca dao than thaân : thöôøng laø lôøi ngöoøi phuï nöõ
trong xh phong kieán, thaân phaän hoï phuï thuoäc
2.Cdao yeâu thöông tình nghóa ñeà caäp ñeán nhöõnh trong xhoäi, giaù trò cuûa hoï khoâng ai bieát ñeán,
tcảøm, phaåm chaát gì cuûa ngöôøi lao ñoäng? Vì sao thaân phaân aáy thöôøng ssaùnh vôùi luïa ñaøo, cuû
hoï hay nhaéc ñeán caùc bieåu töôïng caùi khaên, caùi aáu gai…
caàu ñeå boäc loä tyeâu; caùc bieåu töôïng caây ña, beán _Cdao yeâu thöông, tình nghóa : tình caûm, phaåm
nöôùc – con thuyeàn, göøng cay – muoái maën ñeå noùi chaát cuûa ngöôøi lao ñoäng : tbaïn – tyeâu – tình vôï
leân tình nghóa gì cuûa mình choàng chung thuyû thieát tha
3.Ssaùnh tieáng cöôøi töï traøo vaø tieáng cöôøi pheâ _Cdao haøi höôùc : noùi leân taâm hoàn laïc quan
phaùn trong cdao haøi höôùc neâu leân nhaän xeùt veà yeâu ñôøi cuûa ngöoøi lao ñoäng trong csoáng
taâm hoàn ngöoøi lao ñoäng trong cuoäc soáng coøn
nhieàu khoù khaên?
4.Ngheä thuaät ca dao?
b.Ngheä thuaät
_Cdao than thaân: ssaùnh – aån duï, moâtip – bieåu
töôïng
_Tình nghóa : khaên, ñeøn, con maét, doøng
*Hoaït ñoäng 2 : Btaäp/ gv höôùng daãn Hs laøm Baäp soâng,caùi caàu  hình aûnh bieåu töôïng
sgk/ 101 _Haøi höôùc : cöôøng ñieäu, phoùng ñaïi, ssaùnh,
Thao taùc 1 : BT 1 ñoái laäp…
1.Cho bieát neùt noåi baät trong ngheä thuaät anh huøng II.Baøi taäp vaän duïng
söû thi laø gì? (töø 3 ñoaïn vaên) 1.BT 1/ 101
2.Nhôø thuû phaùp ñoù, veû ñeïp AHST ñaõ ñöôïc lí a.Ngheä thuaät
töôûng hoùa ntn? _Thuû phaùp ssaùnh, phoùng ñaïi, truøng ñòeâp
Thao taùc 2 : BT 2 cuøng vôùi söï saùng taïo, trí töôûng töôïng…
Haõy laäp baûng vaø ghi ndung traû lôøi theo maãu. GV b.Hieäu quaû : toân cao veû ñeïp anh huøng sthi,veû
chuaån bò maãu saün vaø höôùng daãn HS ñeïp kì vó trong khung caûnh huøng traùng
Thao taùc 3 : BT 3/ Haõy ptichw1 laøm roõ Taám töø 2.BT 2/ 101 : laäp baûng (**)
yeáu ñuoái, thuï ñoäng  giaønh söï soáng, haïnh phuùc
Gv höôùng daãn Hs phaân tích
3.BT 3/ 101 : gôïi yù
_Gñoaïn ñaàu : yeáu ñuoái, thuï ñoäng nhôø Buït
giuùp ñôõ (dchöùng)
_Gñoaïn sau : kieân quyeát ñaáu tranh giaønh laïi
cuoäc soáng, haïnh phuùc; khoâng coøn coù söï
giuùp ñôõ cuûa Buït, Taám hoùa kieáp nhieàu laàn
ñeå soáng vaø cuoái cuøng trôû veà laïi kieáp ngöôøi
ñeå giaønh hphuùc (dchöùng)
 ñaàu tieân chöa roõ yù thöùc veà thaân phaän, ><
Thao taùc 4 : BT 4 / laäp baûng chöa caêng thaúng, laïi ñöôïc Buït giuùp neân Taám
thuï ñoäng. Veà sau >< quyeát lieät 1 maát 1 coøn 
kquyeát ñaáu tranh. Ñoù laø ssoáng troãi daäy cuûa 1
con ngöôøi bò vuøi daäp, laø söùc maïnh thieän
thaéng aùc…
4.BT 4/102 : laäp baûng 2 truyeän cöôøi ñaõ hoïc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
(***)
BT 5 – 6/ 102 : Hs veà nhaø laøm

4.Cuûng coá : Vaän duïng laøm Btaäp


5. Daën doø : Laøm btaäp
Tieát sau :Traû baøi soá 02
RUÙT KINH NGHIEÄM

(*)
Theå loaïi Muïc ñích saùng taùc Hình thöùc Noäi dung Kieåu Ñaëc ñieåm ngheä
löu truyeàn phaûn aùnh nhaân vaät thuaät
chính
Söû thi (anh Ghi laïi csoáng vaø Haùt – keû XH Ngöôøi anh Bphaùp ssaùnh, poùng
huøng) öôùc mô ptrieån coäng Tnguyeân huøng söû ñaïi,Thao taùc ruøng
ñoàng cuûa ngöôøi coå ñaïi thi cao ñeïp, ñieäp  hình töôïng
daân Tnguyeân xöa ñang ôû kì vó hoaønh traùng, haøo
thôøi kì (Ñsaên) huøng
coâng xaõ
thò toäc
Truyeàn thuyeát Theå hieän thaùi ñoä Haùt – dieãn Keå veà Nvaät lsöû Töø caùi coát loõi laø söï
vaø caùch ñaùnh giaù xöôùng caùc söï ñöôïc thaät lòch söû  hö caáu
cuûa nhaân daân ñvôùi kieän lsöû truyeàn  hoang ñöôøng, kì aûo
caùc söï kieän vaø coù thaät thuyeát hoùa
nhaân vaät lsöû nhöng ñöôïc (ADV –MC
khuùc xaï –TT)
qua 1 coát
truyeän hö
caáu
Truyeän coå tích Theå hieän öôùc mô, Keå Xung ñoät Ngöôøi con Hoaøn toøan hö caáu,
nguyeän voïng cuûa xhoäi, ñaáu rieâng khoâng coù thaät. Keát
nhaân daân lñoäng tranh giöõa (Taám), caáu theo ñöôøng
trong xhoäi coù giai thieän –aùc, ngöôøi con thaúng, nvaät chính traõi
caáp : chính nghóa chính nghóa uùt, ngöôøi qua 3 chaëng ñöôøng
thaéng gian taø – gian taø lao ñoäng
ngheøo,
ngöôøi baát
haïnh…
Truyeän cöôøi Mua vui, giaûi trí, Keå Nhöõng Kieåu nhaân Ngaén goïn, taïto tình
chaâmbieám, pheâ maâu thuaãn vaät coù huoáng baát ngôø, ><,
phaùn xhoäi (gduïc traùi töï thoùi hö taät ptrieån nhanh vaø keát
nhaân daân vaø leân nhieân, thoùi xaáu ( anh thuùc ñoät ngoät gaây
aùn toá caùo giai caáp hö taät xaáu hoïc troø, lí cöôøi
thoáng trò) ñaùng cöôøi tröôûng…)
trong xhoäi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
(**)
Caùi loõi cuûa söï thaät Bi kòch ñöôïc hö Bhi tieát Keát thuùc bi Baøi hoïc
lòch söû caáu hoang ñöôøng kòch
kì aûo
Xung ñoät giöõa ADV & Bi kòch tình yeâu Thaàn Kquy, Maát taát caû Caûnh giaùc giöõ nöôùc,
Tñaø thôøi kì Aâu Laïc ôû ( loàng vaøo bi kòch laãy noû thaàn, _Tình yeâu khoâng chuû quan nhö
nöôùc ta gñình, qgia) ngoïc trai, _Gñình – haïnh ADV, khoâng nheï daï caû
gieáng nöôùc, phuùc tin nhö MC
Ruøa vaøng reõ _Ñaát nöôùc
nöôùc…

(***)
Teân truyeän Ñoái töôïng Noäi dung Tình huoáng Cao traøo
cöôøi cöôøi cöôøi
Tam ñaïi con gaø Thaày ñoà doát Söï giaáu doát Luoáng cuoáng Khi thaày ñoà noùi “duû dæ
hay noùi chöõ cuûa con khi khoâng laø…”
ngöôøi bieát chöõ
“keâ”
Nhöng noù phaûi baèng hai Thaáy Lí vaø Taán bi haøi Ñaõ ñuùt loùt Khi thaày lí noùi “nhöng
maøy Caûi cuûa vieäc hoái maø vaãn bò noù phaûi…”
loä vaø aên ñaùnh
hoái loä

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

9/11/08
Tieát 33

TRAÛ BAØI SOÁ 02 – RA ÑEÀ BAØI SOÁ 03 ( VEÀ NHAØ LAØM)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Ruùt kinh nghieäm – yù thuù6c boài döôõing vieát vaên töï söï
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Baøi vieát cuûa hoïc sinh
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Nhaéc laïi yeâu caàu cuûa baøi vieát A.Traû baøi
soá 02 I.Ñeà baøi vaø yeâu caàu phaûi ñaït ñöôïc
Nhaéc laïi yeâu caàu cuûa baøi vieát 1.Ñeà baøi :
1.Em ñaõ choïn ñeà taøi gì? 2.Yeâu caàu ndung – hình thöùc : tieát 20 –21
2.Choïn söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu?
3.Xdöïng boá cuïc ra sao? II.Hs phaùt bieåu töï do veà quaù trình laøm baøi vaø
*Hoaït ñoäng 2 : HS phaùt bieåu veà baøi vieát vaän duïng 2 yeâu caàu treân
1.Thuaän lôïi gì khi em laøm baøi vieát naøy? 1.Thuaän lôïi
2.Gaëp khoù khaên gì khi laøm baøi vieát? _Kieåu vaên baûn quen thuoäc, thoâng duïng
_Töï do löïa choïn ñeà taøi, coát truyeän, söï kieän chi
tieát tieâu bieåu.
2.Khoù khaên
_Voán soáng coù haïn
_Trí töôûng töôïng vaø töø ngöõ coù haïn
III.Nhaä xeùt, ñaùnh giaù baøi laøm
*Hoaït ñoäng 3 : Nhaän xeùt, ñaùnh giaù baøi laøm 1.Öu ñieåm
cuûa hs a.Noäi dung : phong phuù, ña daïng
Thao taùc 1 : Gv nhaän xeùt öu ñieåm chung cuûa HS b.HÌnh thöùc : trình baøy goïn gaøng, boá cuïc ñaày ñuû
trong baøi vieát ( ndung, hình thöùc) 2.Khuyeát ñieåm
a.Noäi dung
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Thao taùc 2 : Gv nhaän xeùt nhöôïc ñieåm cuûa Hs _1 soá baøi vieát ndung sô saøi, chöa löu yù löa choïn
1.Noäi dung svieäc vaø chi tieát tieâu bieåu
2.Hình thöùc _Trí töôõng töôïng keùm – laäp luaän thieáu logíc, khoa
_Chính taû hoïc
_Vieát caâu _Maùy moùc trong löïa choïn ndung
_Sduïng töø b.HÌnh thöùc
_Taùch yù, taùch ñoaïn _Coøn maéc caùc loãi chính taû, vieát caâu, sduïng töø,
 GV thoáng keâ caùc loãi baèng baûng phuï sau ñoù xdöïng ñoaïn
goïi HS söõa chöõa loãi vaø d aên doø HS phaûi rkn caùc _Dñaït coøn luûng cuûng
loãi naøy ôû baøi vieát sa u _Coøn gaïch xoùa nhieàu ôû baøi laøm
3.Keát quaû cuï theå qua ñaùnh giaù
Thao taùc 3 : GV ñoïc keát quaû baøi cho HS nghe ñeå 4.Choïn 3 baøi thuoäc 3 loïai : Toát – khaù – keùm ñeå
nxeùt ñoïc vaø höôùng daãn hs töï ñaùnh giaù
Thao taùc 4 : Choïn 3 baøi thuoäc 3 loaïi toát – khaù – IV.Traû baøi vaø daën doø
keùm ñoïc  hs nhaän xeùt 1.Traû baøi
*Hoaït ñoäng 4 : traû baøi vaø daën doø 2.Daën doø laøm baøi soá 03
1.GV traû baøi vaø yeâu caàu hs ñoïc kó lôøi pheâ _Chuaån bò chu ñaùo moïi maët : naém ñtröng, taùc
2.Töï söûa loãi veà duøng töø, ñaët caâu,boá cuïc, lieân duïng cuûa Vbaûn töï söï, kó naêng vieát vaên töï söï, tích
keát luõy tö lieäu, taäp trung suy nghó choïn ñeà taøi, döï
3.Trao ñoåi baøi cho nhau ñeå RKN kieán coát truyeän, laäp daøn yù, vieát vaên
4 .Daên doø cho baøi soá 03 _Oân taâp caùc baøi : laäp daøn yù cho vaên töï söï,
mieâu taû vaø bieåu caûm trong vaên töï sö, luyeän taäp
vieát vaên töï sö
_Nghieân cöùu caùc vaên lieäu ñeå ghi nhôù vaø laøm
baøi
B.Baøi vieát soá 03 (veà nhaø laøm) : vieát vaên töï söï
coù moät soá yeáu toá hö caáu. (*)
4.Cuûng coá : Quaù trình traû baøi
5. Daën doø : Laøm baøi soá 03, tuaàn sau noäp
Tieát sau hoïc Ñoïc vaên, baøi khaùi quaùt
RUÙT KINH NGHIEÄM

(*)
I.Ñeà baøi 1 : Haõy quan saùt moät chieác voû lon nöôùc ngoït naèm choûng chô ôû goùc saân
tröôøng vaø theå nghieäm mình ôû trong ñoù.
II.Yeâu caàu veà noäi dung
1.Ñeà baøi 1 : HS phaûi theå nghieäm naêng löïc quan saùt vaø söï theå nghieäm töø moät vaät voâ
tri voâ giaùc trôû neân coù hoàn hôn
_Qsaùt phaûi thaáy ñöôïc
+Söï ñeïp ñeõ höõu ích khi chöa sduïng
+Söï co quaïnh, ñaùng thöông khi ñaõ qua sduïng
_Theå nghieäm : nhaäp thaân vaøo (ngoâi I)
+Söï boäi baïc cuûa ngöôøi sduïng
+Söï voâ tình cuûa ngöôøi qua laïi
+Söï tñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng
+Söï thieáu yù thöùc cuûa con ngöôøi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

2.Ñeà baøi 2
_Quan saùt thaáy ñöôïc
+Söï sung söôùng khi ñöôïc chaêm soùc trong chaäu ( loàng)
+Söï aám no khi ôû trong nhaø giaøu coù
_Theå nghieäm
+Söï maát töï do
+Mình chæ laø 1 thöù giaûi trí, ñoà chôi cuûa ngöôøi nhaø giaøu
+Khao khaùt töï do, vuøng vaãy
III.Yeâu caàu hình thöùc
_Vieát chöõ, chính taû, caâu, duøng töø
_Xaây döïng yù – ñoaïn – ñoä lieân keát
_Boá cuïc, trình baøy
_Khoâng ñöôïc vieát raûi raùc maø hoaøn thaønh baøi vieát trong tgian nhaát ñònh
19/11/06
Tieát 34, 35

Tuaàn 10. Ngaøy soaïn: 3/11/2008.


Tieát 34+35. Ngaøy daïy: 10/11/2008.

KHAÙI QUAÙT VHVN TÖØ TK X – ÑEÁN HEÁT TK XIX


Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Thaønh phaàn chuû yeáu , caùc gñoaïn vaên hoïc, ññieåm ngheä thuaät
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaänm traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Vhoïc vieát VN ñöïôc chia laøm maáy thôøi kì?
b.Con ngöoøi VN trong vhoïc ñöôïc theå hieän qua nhöõng mqheä naøo?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu khaùi nieäm : VHTÑ,
VHPK, VHPK trung ñaïi  laø khaùi nieäm chæ thôøi
kì VHVN töø TK X ñeán heát TK XIX, toàn taïi vaø
phaùt trieån trong xhoäi PKVN
*Hoaït ñoäng 2 : TÌm hieåu caùc thaønh phaân cuûa I.Caùc thaønh phaàn cuûa VH töø TK X ñeán heát
VH töø Tk X – heát TK XIX Tk XIX
Thao taùc 1 : tìm hieåu boä phaän vhoïc vieát baèng
chöõ Haùn 1.Vhoïc chöõ Haùn
1.Em hieåu ntn veà vhoïc chöõ Haùn? Neâu teân 1 soá _Laø bao goàn caùc saùng taùc baèng chöõ Haùn
tgiaû tphaåm ñaõ hoïc? cuûa ngöôøi Vieät, ra ñôøi, toàn taïi, ptrieån cuøng
vôùi quaù trình ptrieån cuûa VHTÑ
_Taùc phaåm : sgk/ 104
2.Caùc theå loïai naøo ñöïôc sduïng trong vh chöõ Haùn? _Theå loïai : thô vaø vaên xuoâi
Coù ñaït ñöôïc thaønh töïu gì khoâng? _Thaønh töïu : ngheä thuaät to lôùn
Löu yù : vhoïc vieát baèng chöõ Haùn nhöng ñoïc theo
aâm Vieät (Haùn Vieät)
Thao taùc 2 : Tìm hieåu Vhoïc chöõ Noâm 2.Vhoïc chöõ Noâm :
1.GV giaûi thích khaùi nieäm (Chöõ do ngöôøi Vieät coå _Laø caùc saùng taùc vhoïc baèng chöõ Noâm cuûa
ghi aâm döïa vaøo chöõ Haùn) ngöôøi Vieät
2.Ññieåmt heå loïai vhoïc chöõ Noâm khaùc vhoïc chöõ _Theå loïai : chuû yeáu laø thô. 1 soá loïai khaùc tieáp
Haùn ntn? thu töø Tquoác : phuù, vaên teá ; caùc theå loaïi daân
3.Trình baøy 1 soá tphaåm tieâu bieåu… toäc : ngaâm khuùc, truyeän thô, thô Ñöôøng luaät
4.Vhoïc chöõ Noâm coù ñaït ñöôïc thaønh töïu gì _Tphaåm : HS neâu
khoâng? _Thaønh töïu : ngheä thuaät to lôùn
Löu yù : hieän töôïng song ngöõ ôû VHTÑ khoâng d
9oáilaäp maø boå sung, hoã trôï nhau cuøng phaùt trieån
*Hoaït ñoäng 3 : caùc ñoaïn phaùt trieån cuûa VHTÑ II.Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa VHTÑ : 4
Thao taùc 1 : gñoaïn vhoïc töø tk X – heát XIV gñoïan
1.Hs döïa vaøo sgk toùm taét nhöõng ññieåm chính veà 1.Gñoaïn töø Tk X ñeán heát TK XIV
hcls – xhoäi Vn gñoaïn naøy? a.Hoaøn caûnh lòch söû
_Dtoäc giaønh ñöôïc chuû quyeàn ñoäc laäp töï chuû
(938)
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Laäp nhieàu chieán coâng chieán thaéng ngoïai xaâm
(Toáng, Nguyeân, Moâng)
2.Taïi sao ñeán gñoaïn naøy, vhVn taïo ra moät böôùc _Xdöïng ñnöôùc hoøa bình vöõng maïnh, cheá ñoä
ngoaët lôùn? phong kieán Vn phaùt trieån
b.Caùc boä phaän VH
3.Neâu 1 soá tphaåm vhoïc chöõ Haùn tieâu bieåu maø _Vhoïc vieát hình thaønh ( Haùn – Noâm)
em ñaõ hoïc. Chuû ñeà, aâm höôûng chuû ñaïo cuûa _VHDG phaùt trieån s ong song Vhoïc vieát
tphaåm laø gì? giaûi thích khaùi nieäm haøo khí Ñoâng c.Noäi dung
A? _Tphaåm : sgk/ 105
4.Vhoïc gñoaïn naøy ñaït ñöôïc thaønh töïu gì veà ngheä _Chuû ñeà yeâu nöôùc, aâm höôûng haøo huøng,
thuaät? Luùc naøy Vhoïc xaûy ra hieän töôïng gì? haøo khí ÑoângA
Thao taùc 2 : Tìm hieåu gñoaïn Vh XV – XVII d.Ngheä thuaät :
1.GV trình baøy nhanh HCLS- XH _Vaên nghò luaän, vaên xuoâi lòch söû, thô phaùt
trieån maïnh
_Vaên – Söû – Trieát baát phaân
2.Giai ñoïan Vhoïc töø Tk XV – heát TK XVII
a.Hoøan caûnh lòch söû – xaõ hoäi : chieán thaéng
giaëc Minh, trieàu Haäu Leâ thaønh laäp, cheá ñoä
2.GV trình baøy nhanh các bộ phận văn học phong kieán cöïc thònh ôû TK XV, noäi chieán
(Maïc- Leâ, Trònh – Nguyeãn) chia caét ñaát nöôùc
(TKXVI – XVII) nhöng nhìn chung, tình hình xaõ
hoäi vaãn chöa oån ñònh
3.Ndung, chuû ñeà caûm höùng gñoaïn naøy coù gì b.Caùc boä phaän vaên hoïc :
khaùc so vôùi gñoaïn tröôùc? Taïi sao? Thô ca NBK, ND _Vhoïc chöõ Haùn – chöõ Noâm phaùt trieån
luùc naøy ñaõ xuaát hieän ñeà taøi gì? _Hieän töôïng vaên – söû – trieát baát phaân nhaït
daàn  taùc phaåm giaøu hình töôïng, chaát vaên
chöông
4.Trình baøy nhöõng thaønh töïu veà ngheä thuaät cuûa c.Noäi dung
gñoaïn vhoïc naøy? _Chuû ñeà, caûm höùng aâm höôûng : tieáp tuïc chuû
ñeà yeâu nöôùc, haøo huøng cuûa vhoïc giai ñoaïn
Thao taùc 3 : gñoaïn vhoïc TK XIII – nöõa ñaàu XIX tröôùc
1.Trình baøy nhanh hoøan caûnh lòch söû theo sgk _Tphaåm : thô NBK, vaên xuoâi NDöõ  thaáy chuû
ñeà pheâ phaùn xhoäi, ñaïo ñöùc xhoäi ñöông thôøi
d.Ngheä thuaät
_Vaên chính luaän thaønh töïu vöôït baäc
_THô Noâm phaùt trieån maïnh
3.Giai ñoaïn vhoïc töø Tk XVIII – nöûa ñaàu XIX
a.Hoaøn caûnh lòch söû – xaõ hoäi
2.Neâu teân 1 soá tgiaû, tphaåm tieâu bieåu gñoaïn naøy _Noäi chieán keùo daøi gaây gaét, phong traøo khôûi
töø ñoù khaùi quaùt chuû ñeà vaø caûm höùng chuû ñaïo nghóa ndaân soâi suïc (Taây Sôn) dieät Trònh –
cuûa vhoïc gñ naøy? Ndung cuï theå cuûa chuû ñeà aáy? Nguyeãn, tröø Xuaân – Thanh thoáng nhaát ñaát
nöôùc
_TSôn thaát baïi, trieàu Nguyeãn thaønh laäp 
hieåm hoïa xlöôïc cuûa thöïc daân Phaùp
3.Vhoïc gñoaïn naøy theå loïai naøo ptrieån maïnh _Vhoïc phaùt trieån vöôït baäc, röïc rôõ
nhaát? Sduïng ngoân ngöõ naøo? Tphaåm naøo laø b.Noäi dung :
tphaåm ñaït ñænh cao nhaát cuûa vhoïc coå ñieån trung _Chuû nghóa nhaân ñaïo, caûm höùng nhaân ñaïo
ñaïi VN nhaân vaên
_Tieáng noùi ñoøi quyeàn soáng, quyeàn haïnh phuùc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñaáu tranh ñoøi giaûi phoùng con ngöôøi caù nhaân
Thao taùc 4 : tìm hieåu gñoaïn Vn nöõa cuoái XIX _Tphaåm : CPN, Cung oaùn ngaâm, Hoøang Leâ
1.Gv trình baøy nhanh hoaøn caûnh lòch söû xhoäi nhaát thoáng chí…
c.Ngheä thuaät
_Phaùt trieån maïnh vaø khaù toaøn dieän caû chöõ
Haùn laãn chöõ Noâm, vaên vaàn vaø vaên xuoâi.
Ñbieät chöõ Noâm caøng khaúng ñònh vaø ñaït tôùi
2.Chuû ñeà yeâu nöôùc chuû ñaïo nhöng gñ naøy coù ñænh cao
ññieåm gì khaùc gñoïan TK X – XV? Taïi sao? _Ñænh cao nhaát laø “Truyeän Kieàu” (Ndu)
Tgiaû tieâu bieåu nhaát cuûa gñ naøy? Vai troø cuûa NK, 4.Nöûa cuoái Tk XIX
TTX trong gñvhoïc naøy? a.Hoøan caûnh lòch söû – xhoäi
_Thöïc daân Phaùp xlöôïc Vn, trieàu Nguyeãn ñaàu
3.Vhoïc gñ naøy ñang coù maàm moáng ptrieån thoe xu haøng töøng böôùc, nhaân daân kieân cöôøng choáng
theá gì? (HÑH) vôùi nhöõng tgiaû naøo? giaëc
Heát Tieát 1 _Xhoäi  xhoäi : thöïc daân nöõa pkieán
*Hoaït ñoäng 3 : tìm hieåu ññieåm noäi dung vuûa Vh _Vhoùa phöông Taây baét ñaàu aûnh höôûng ñôøi
X – XIX soáng xhoäi
Thao taùc 1 : chuû nghóa yeâu nöôùc b.Vaên hoïc
1.Caûm höùng yeâu nöôùc VHTÑ gaén lieàn vôùi tö _Chuû ñeà yeâu nöôùc choáng ngoïai xaâm, caûm
töôûng gì? höùng bi traùng
2.Trong caùc gñ khaùc nhau cuûa lsöû, tö töôûng aáy coù _Taùc giaû : NÑC, Nguyeãn Thoâng, Nguyeãn
söï khaùc nhau ntn? Haõy cho 1 vaøi daãn chöùng ñeå Thöôïng Hieàn…(yeâu nöôùc); tröõ tình traøo phuùng
minh hoïa ( sgk/ 109) : Nguyeãn Khuyeán, Traàn Teá Xöông…
Thao taùc 2 : chuû nghóa nhaân ñaïo c.Ngheä thuaät
1.CH nhaân ñaïo baét nguoàn töø ñaâu? _Vaên thô chöõ Haùn – Noâm cuûa NÑC, NK, TTX
2.CNNÑ theå hieän ntn? Ôû nhöõng phöông dieän cuï _1 soá taùc phaåm vaên xuoâi chöõ quoác ngöõ :
theå ntn? Haõy chöùng minh baèng nhöõng tphaåm – Tröông Vónh Kí, Huyønh TÒnh Cuûa
daãn chöùng cuï theå trong gñ VHTÑ? III.Nhöõng ñaëc ñieåm lôùn veà noäi dung
1.Chuû nghóa yeâu nöôùc :
_Gaén lieàn vôùi tö töôûng trung quaân (nöôùc laø
vua, vua laø nöôùc)
_ÔÛ moãi giai ñoaïn khaùc nhau cuûa lòch söû, tö
Thao taùc 3 : Caûm höùng theá söï töôûng yeâu nöôùc coù nhöõng bieåu hieän khaùc
1.Caûm höùng theá söï bieåu hieän roõ neùt ôû gñ naøo? nhau
Taïi sao? 2.Chuû nghóa nhaân ñaïo : laø noäi dung lôùn vaø
2.Ndung cuûa caûm höùng naøy? Daãn chöùng baèng xuyeân suoát trong vhoïc trung ñaïi
tphaåm –tgiaû cuï theå? _baét nguoàn töø truyeàn thoáng (VHDG) trong
*Hoaït ñoäng 4 : Tim hieåu ññieåm ngheä thuaät VHTÑ nhöõng ñieåm tích cöïc cuûa Nho – Phaät – Laõo
Thao taùc 1 :tính quy phaïm vaø vieäc phaù vôõ tính _Theå hieän : phong phuù, ña daïng
quy phaïm… +Loøng thöông ngöôøi
1.Tính quy phaïm laø gì? +Leân aùn, toá caùo caùc theá löïc chaø ñaïp con
2.Ndung cuûa tính quy phaïm laø gì? cho ví duï minh ngöôøi
hoïc cuï theå? +Khaúng ñònh cao con ngöôøi
3.Taïi sao goïi laø söï phaù vôõ tính quy phaïm. Theo em +Ñeà cao quan heä ñaïo ñöùc, ñaïo lí toát ñeïp
nhöõng nhaø thô naøo tieâu bieåu cho quan ñieåm naøy? 3.CAÛm höùng theá söï
Söï phaù vôõ aáy laø veà maët hình thöùc hay ndung? _Noäi dung : phaûn aùnh hieän thöïc xhoäi, cuoäc
Cho vduï? soáng ñau khoå cuûa ñaát nöôùc
_Tphaåm : thô NBK, LHT, PÑH, NK…
IV.Nhöõng ññieåm lôùn veà ngheä thuaät
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
1.Tính quy phaïm vaø vieäc phaù vôõ tính quy
Thao taùc 2 : trang nhaõ vaø bình d ò? phaïm
1.Theá naøo laø trang nhaõ? Ñöôïc theå hieän ôûnhöõng _Laø söï quy ñònh chaët cheõ  khuoâng maãu
phöông dieän naøo? _Noäi dung :
Daãn chöùng +Vhoïc : coi troïng giaùo huaán
2.Theá naøo laø bình dò? Phöông dieäen theå hieän? _Ngheä thuaät : kieåu maãu ngheä thuaät coù s aün
Dchöùng tieâu bieåu? ñaõ thaønh coâng thöùc
Thao taùc 3 : tieáp thu vaø daân toäc hoùa Vh nöôùc +Theå loïai vhoïc : keát caáu, nieâm luaät
ngoaøi +Sduïng thi lieäu : ñieån tích, ñieån coá
1.VHTÑ ñaõ tieáp thu nhöõng yeáu toá naøo töø VHTQ? +Thieân veà öôùc leä, töôïng tröung
2.VHTÑ ñaõ daân toäc hoùa caùc tinh hoa VHNN ntn? _Söï phaù vôõ tính quy phaïm phaùt huy tính saùng
Haõy dchöùng minh hoïa cuï theå. taïo caù nhaân
2.Khuynh höôùng trang nhaõ vaø xu höôùng bình
daân
_Tính trang nhaõ ñöôïc theå hieän ôû : ñeà taøi, chuû
ñeà, hình töôïng ngheä thuaät, ngoân ngöõ ngheä
thuaät
_Xu höôùng bình dò : gaàn töï nhieân, hieän thöïc

3.Tieáp thu vaø daân toäc hoùa tinh hoa vhoïc


nöôùc ngoøai : ñaây laø quy luaät phaùt trieån
cuûa VHTÑ Vn
_Tieáp thu vhoïc Tquoác : ngoân ngöõ, theå loïai, thi
lieäu…
_Quaù trình daân toäc hoùa hình thöùc vhvoïc :
+Saùng taïo chöõ Noâm
+Vieät hoùa thô Ñöôøng luaät
+Saùng taïo caùc theå thô daân toäc
+Thi lieäu Vn
*Ghi nhôù : sgk/ 112

4.Cuûng coá : Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa VHTÑ


Caùc gñoaïn ptrieån cuûa VHTÑ
Caùc ññieåm lôùn veà ndung vaø ngheä thuaät cuûa VHTÑ
5. Daën doø : Laøm baøi taäp soá2/111
Tieát sau hoïc Tvieät “PCNN sinh hoïat”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn: 12. Ngaøy soaïn:3/11/2008.


Tieát 36 Ngaøy daïy: 10/11/2008.

PHONG CAÙCH NGOÂN NGÖÕ SINH HOÏAT

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Troïng taâm : PCNNSH vôùi caùc ñtröng cô baûn
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Trao ñoåi thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Theá naøo laø ngoân ngöõ noùi? Theá naøo laø ngoân ngöõ vieát?
b.Trình baøy ññieåm ngoân ngöõ noùi?
c.Trình baøy ññieåm ngoân ngöõ vieát?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: caùc em ñaõ hoïc 2 baøi “ Hoïat ñoäng giao tieáp
baèng ngoân ngöõ” vaø “Ññieåm ngoân ngöõ noùi vaø ngoân ngöõ vieát”, hoâm nay
caùc em hoïc tieáp “PCNNSH”. Caû 3 baøi naøy ñieàu coù mqh maät thieát vôùi
nhau.
Thöù nhaát, con ngöôøi giao tieáp baèng ngoân ngöõ ñeå trao ñoåi thoâng tin, tö
töôûng, tình caûm vaø taïo laäp quan heä vôùi nhau
Thöù 2, hình thöùc giao tieáp cuûa con ngöôøi laø noùi vaø vieát, trong ñoù noùi laø
phoå caäp nhaát vaø noùi chính laø PCNNSH, coøn goïi laø khaåu ngöõ, ngoân ngöõ
noùi hay hoäi thoaïi. Hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu PCNN naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu Vbaûn : ngoân ngöõ shoïat *Tìm hieåu vaên baûn
Thao taùc 1: nngöõ shoïat laø gì? I.Ngoân ngöõ sinh hoïat
1.Yeâu caàu Hs ñoïc to, roõ, chaäm vaø coù ngöõ ñieäu 1.Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoïat
phuø hôïp ñoaïn ghi cheùp ôû muïc I.1/ sgk – 113 vaø
traû lôøi caâu hoûi _Khoâng gian : khu taäp theå X
a.Cuoäc hoäi thoïai dieãn ra ôû ñaâu? (khoâng gian? Thôøi gian : buoåi tröa
Thôøi gian? _Nhaân vaät : Lan –Huøng – Höông (nvaät chính) 
b.Nvaät giao tieáp laø nhöõng ai? Quan heä giöõa hoï quan heä : baïn beø (bình ñaúng)
ntn? Nvaät phuï : ngöôøi ñaøn oâng, meï Höông (ruoät
thòt,xhoäi)  beà treân
_Noäi dung : bao giôø ñi hoïc
Hình thöùc : goïi ñaùp
c.Ndung vaø hình thöùc, muïc ñích cuûa cuoäc hoäi Muïc ñích : ñeán lôùp ñuùng giôø
thoaïi laø gì? _Sduïng töø hoâ goïi, tình thaùi : aø, ñi, ôi, vôùi,
gôùm, aáy, cheát thoâi…
Sduïng töø ngöõ thaân maät suoàng saõ, khaåu ngöõ :
chuùng maøy, laïch baø laïch baïch…
Sduïng caâu ngaén, tænh löôïc, ñbieät : Höông ôi!
Hoâm naøo cuõng chaäm…
 Ngoân ngöõ sinh hoïat laø lôøi aên tieáng noùi
d.Ngoân ngöõ cuoäc hoäi thoïai coù ññieåm gì? haøng ngaøy, duøng ñeå thoâng tin, trao ñoåi yù nghó,
2.Gv gôïi daãn hs trao ñoåi nhoùm tình caûm…ñaùp öùng nhöõng nhu caàu trong cuoäc
3.Caên cöù vaøo keát quaû phaân tích haõy cho bieát soáng
ngoân ngöõ sinh hoïat laø ngoân ngöõ gì? 2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh
Thao taùc 2 : caùc daïmg bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ hoïat
noùi _Daïng noùi (chuû yeáu) : ñoái thoaïi vaø ñoïc thoaïi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
1.Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.2 sgk/ 113 – 114 vaø coù daïng vieát : nhaät kí, thö töø…
vaø traû lôøi caâu hoûi _Daïng lôøi noùi taùi hieän ( kòch,truyeän)
a.Caên cöù vaøo caùc caâu traû lôøi treân, haõy cho bieát *Ghi nhôù : sgk/ 114
caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoïat *Luyeän taäp
*Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn laøm Baøi taäp 1/114 : phaùt bieåu yù kieán
Thao taùc 1 : BT 1/ 114 a. “Lôøi noùi…loøng nhau”
Gv höôùng daãn hs giaûi thích caùc caâu noùi vaø hs veà _Chaúng maát tieàn mua : tình caûm chung, ai cuõng
nhaø phat bieåu suy nghó cuûa mình thaønh moät ñoaïn coù quyeàn sduïng noù
vaên _”Löïa lôøi” : löïa choïn  s uy nghó, yù thöùc vaø
chòu traùch nhieäm lôøi noùi cuûa mình
_ “Vöøa loøng nhau” : toân troïng ngöôøi nghe,
khoâng xuùc phaïm ngöôøi khaùac
 noùi naêng thaän troïng vaø coù vaên hoùa
b. “Vaøng thì…thöû lôøi”
_ “Vaøng” : vaät chaát deã ktra  kluaän roõ raøng
_ “Chuoâng” : vchaát deã ktra  roõ raøng
_ “Ngöôøi ngoan” : phaåm chaát – naêng löïc 
ñbieät phaûi coù tgian vaø 1 trong nhöõng caùch ñoù
“thöû lôøi”
 qua “thöû lôøi”  trình ñoä, nhaân caùch, qheä
con ngöôøi
Thao taùc 2 : BT2/114 2/114. Nxeùt daïng ngoân ngöõ sinh hoïat vaø töø
Gv höôùng daãn Hs laøm baøi taäp ngöõ
_Tgiaû moâ phoûng ngoân ngöõ shoïat ôû Nam Boä.
Vbaûn mang ñaäm daáu aán ñòa phöông khaéc hoïa
ññieåm rieâng cuûa nvaät
_Duøng nhieàu töø ngöõ ñòa phöông : quôùi, ngaët,
ghe, röôït, lôïn…

4.Cuûng coá : NNSH vaø caùc daïng bieåu hieän


Thöïc haønh
5. Daën doø : Laøm baøi taäp
Tieát sau hoïc Ñoïc vaên, soaïn “Toû loøng” , “caûnh ngaøy heø”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn: 12. Ngaøy soaïn:10/11/2008.


Tieát 36 Ngaøy daïy: 17/11/2008.

TOÛ LOØNG
(THUAÄT HOØAI) Phaïm Nguõ Laõo

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Ptích haøo khí Ñoâng A  veû ñeïp con ngöôøi vaø thôøi ñaïi
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Ñoïc saùng taïo gôïi tìm, trao ñoåi thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
VHVN töø TK X – heát TK XIX chia laøm maáy giai ñoaïn? Trình baøy gñ töø TK
X – heát TK XIV?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: thô vaên ñaàu ñôøi Traàn cuûa caùc vua quan
töôùng só ñeàu toùat leân “Haøo khí Ñoâng A”. “Thuaät hoøai” cuûa PML – con reå
Traàn Höng Ñaïo – con reã Traàn Höng Ñaïo laø moät trong nhöõng baøi thô nhö
theá. Hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu baøi thô naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Höôùng daãn ñoïc, tìm hieåu theå thô, I.Tìm hieåu chung vaên baûn
giaûi thích töø khoù 1.Ñoïc
Thao taùc 1 : ñoïc Boå sung theâm phaàn giôùi taùc giaû
_Yeâu caàu ñoïc phieân aâm, dòch nghóa, thô
_Gioïng töï tin, huøng traùng, nhòp 4/3
_Gv nhaän xeùt caùch ñoïc
Thao taùc 2 : theå thô, boá cuïc. Hs nhaän xeùt 2.Theå thô : theå thaát ngoân töù tuyeät Ñöôøng luaät
_haõy nxeùt veà theå thô ( caû nguyeân vaên vaø baûn chöõ Haùn. Baûn dòch cuøng theo thô aáy
dòch thô)? *Boá cuïc :
_Boá cuïc baøi thô ñöôïc chia laøm maáy phaàn? _Hai caâu ñaàu : veû ñeïp con ngöôøi thôi Traàn
Haõyñaët tieâu ñeà cho töøng phaàn _Hai caâu sau : veû ñeïp taâm hoàn, nhaân caùch, lí
_Cuï theå : töôûng cuûa tgiaû
+Caâu 1 : hình töôïng con ngöôøi thôøi Traàn
+Caâu 2 : hình töôïng q uaân ñoäi nhaø Traàn
+Caâu 3 : tình hình tgiaû
+Caâu 4 : noãi hoå theïn cuûa tgiaû 3.Chuû ñeà : chí laøm trai vaø lí töôûng trung quaân aùi
Thao taùc 3 : tìm hieåu chuû ñeà quoác
Haõy cho bieát chuû ñeà cuûa baøi thô?
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : tìm hieåu 2 caâu ñaàu 1.Hình töôïng con ngöôøi thôøi Traàn
_Hs ñoïc laïi 2 caâu ñaàu _Haønh ñoäng : caàm khí giôùi kieân cöôøng, hieân
_haõy so saùnh vôùi nguyeân taùc, qua baûn phieân aâm ngang vôùi quan taâm gìn giöõ giang sôn doïc theo naêm
vaø baûn dòch em haõy nxeùt cuïm töø “ muùa giaùo” thaùng khaùng chieán
vaø “hoaønh s oùc”; “khí thoân Ngöu” vaø “nuoát troâi _Khí theá : duõng maõnh, hieân ngang mang taàm voùv
traâu”, “aùt sao Ngöu”? vuõ truï. Söùc maïnh cuûa ba quaân – quaân ñoäi nhaø
_Hs laøm vieäc vaø phaùt bieåu. Gv ñònh höôùng Traàn laø söùc maïnh cuûa toaøn daân vaø toaøn nöôùc
+Dòch chöa hoøan toaøn chuaån xaùc : “hoaønh s oùc” Thuû phaùp ngheä thuaät so saùnh vöøa cuï theå hoùa
khoâng phaûi laø caàm ngang ngoïn giaùo, coù baûn söùc maïnh vaät chaát cuûa ba quaân vöøa höôùng tôùi
dòch “ caép giaùo” söï khaùi quaùt hoùa söùc maïnh tinh thaàn cuûa ñoäi
+Caâu 2 coù 2 caùch hieåu ( con traâu vaø sao Ngöu). quaân mang “Haøo khí Ñoâng A”
Ñeàu coù lí :
.Khí theá haøo huøng cuûa ba quaân xoâng leân ñeán
trôøi, aùt, môø sao Ngöu
.Khí theá huøng maïnh cuûa ba quaân nhö hoå baùo coù
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
theå nuoát troâi caû traâu
_Gv hoûi : veû ñeïp cuûa vieân töôùng anh huøng thôøi
Traàn ñöôïc theå hieän ntn ôû caâu thô ñaàu?
_Em hieåu nt nveà töø “ba quaân”? ôû caâu thô thöù 2,
hình aûnh ba quaân laø hình aûnh cuûa ai? Töôïng tröng
cho ñieàu gì? ôû caâu thô thöù 2, tgiaû ñaõ sduïng ngheä 2.Veû ñeïp taâm hoàn, nhaân caùch lí töôûng cuûa
thuaät gì ñeå khaùi quaùt söùc maïnh vaät chaát vaø tinh ngöôøi anh huøng
thaàn cuûa ñoäi quaân? _ “Nôï coâng danh”
Thao taùc 2 : tìm hieåu 2 caâu sau _Chí laøm trai mang tinh thaàn, tö töôûng tích cöïc: laäp
_Hs ñoïc 2 caâu cuoái coâng, laäp danh, hoøan thaønh nghóa vuï vôùi ñôøi, vôùi
_Haõy giaûi thích cuïm töø “ coâng danh nam töø”, “ daân, vôùi nöôùc  coå vuõ con ngöoøi töø boû loái
coâng danh traùi”, ñoïc laïi nhöõng caâu thô ñaõ hoïc soáng taàm thöôøng, ích kæ, saün saøng hi sinh chieán
cuûa NCTröù noùi veà chí laøm trai? ñaáu cho söï nghieäp cöùu nöôùc cöùu daân
_Hs laøm vieäc , phaùt bieåu, Gv ñònh höôùng _Vaãn töï thaáy hoå theïn tröôùc taám göông taøi ñöùc
+Coâng danh nam töø : moùn nôï coâng danh lôùn lao cuûa Vuõ Haàu vì thaáy mình chöa traû ñöôïc nôï
+Qnieäm veà chí laøm trai coâng danh cho nöôùc cho ñôøi  caùc taám chaân
“Laøm trai ñöùng ôû trong trôøi ñaát thaønh vaø trong saùng cuûa ngöôøi anh huøng. Noãi hoå
Phaûi coù danh gì vôùi nuùi soâng”(NCT) theïn ñaày khieâm toán vaø cao caû
“Laøm trai cho ñaùng neân …yeân”(ca dao)
_Töø nhöõng ñieàu treân haõy cho bieát tgiaû ñaõ
qnieäm “nôï coâng danh” laø nôï gì? yù thô mang maøu
saéc tieâu cöïc hay tích cöïc?
( Gv lieân heä caâu chuyeän veà PNL ngoài ñan laùt,
maõi suy nghó khoâng traùnh ñöôøng khi TQT ñi qua,
lính laáy giaùo ñaâm vaøo ñuøi khoâng bieát TQT
caûm phuïc, thu nhaän)
_Coù quan nieäm veà “ nôï coâng danh” nhö theá, taïi
sao tgiaû laïi “theïn” khi nghe dgian keå chuyeän Vuõ
Haàu? Söï hoå theïn aáy coù yù nghóa gì? *Ghi nhôù : SGK/116
_HS suy luaän, lieân heä, trình baøy yù kieán. Gv keå
vaén taét veà Vuõ Haàu giuùp Löu Bò laäp neân nghieäp
lôùn. Gv noùi veà noãi theïn cuûa Nkhuyeán sau naøy
trong baøi thô “Thu vònh” “nhaân höùng…oâng Ñaøo”
Thao taùc 3 : goïi 3 hs ñoïc phaàn ghi nhôù

4.Cuûng coá : Hs phaùt bieåu caûm nhaän veà veû ñeïp cuûa con ngöôøi thôø Traàn
Tính chaát hsuùc coâ ñoäng, buùt phaùp ngheä thuaät hoaønh traùng, coù tính chaát söû thi, hình
aûnh giaøu söùc bieåu caûm
5. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò soaïn “Caûnh ngaøy heø”
RUÙT KINH NGHIEÄM

27/11/06
Tieát 38

CAÛNH NGAØY HEØ


Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
(BAÛO KÍNH CAÛNH GIÔÙI – 43) Nguyeãn Traõi

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Veû ñeïp thieân nhieân  veû ñeïp taâm hoàn cuûa NTraõi
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :_Ñoïc saùng taïo gôïi tìm, trao ñoåi thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Toû loøng” phaàn phieân aâm vaø cho bieát hình töôïng
con ngöôøi thôøi Traàn ñöôïc mieâu taû ntn? Vì sao noùi laø “Haøo khí Ñoâng A”
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: NT khoâng chæ laø tgiaû cuûa thieân coå huøng
vaên “BNÑC”, “Coân Sôn pcaûnh ca”, “Phuù nuùi Chí Linh” vieát baèng chöõ Haùn
maø coøn l aø moät trong nhöõng ngöoøi VN ñaàu tieân laøm thô baèng chöõ Noâm,
tieâu bieåu laø taäp “Quoác aâm thi taäp”. Baøi thô “Caûnh ngaøy heø” duø naèm
trong “BK caûnh giôùi” nhöng noù laø 1 khuùc taâm tình cuûa NT veà con ngöôøi,
cuoäc soáng vaø baûn thaân. Hoâm nay chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu baøi thô naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:ñoïc hieåu chung vbaûn I.Tìm hieåu chung vaên baûn
Thao taùc 1 : ñoïc phaàn tieåu daãn 1.Taùc giaû : (1380 – 1442)
_Giôùi thieäu ñoâi neùt veà Nguyễn Trãi _Laø baäc anh huøng daân toäc vaø laø moät nvaät toøan
taøi hieám coù cuûa lsöû VN trong thôøi ñaïi pkieán
_NT : nhaø chính trò, quaân söï, ngoïai giao, vaên hoùa,
nhaø vaên, nhaø thô kieät xuaát
_Laø ngöoøi chòu nhöõng oan khieân thaûm khoùc trong
lsöû
_Tìm hieåu baøi thô, cho bieát xuaát xöù cuûa baøi thô 2.Baøi thô ;
naøy? _Xuaát xöù : trích “Quoác aâm thi taäp” (4 phaàn : voâ
_Baøi thô coù boá cuïc ntn? Haõy ñaët tieâu ñeà cho ñeà, Moân thì leänh; Moân hoa moäc,moân caàm th1u).
töøng phaàn thô? “BKCG” ôû phaàn “voâ ñeà” : 61 baøi “Caûnh ngaøy
_Baøi thô thuoäc theå loaïi gì? em coù phaùt hieän ñieåm heø” laø baøi soá 43
ñbieät cuûa baøi thô naøy? Vì sao coù ñieåm ñbieät aáy? _Boá cuïc : phaân tích 2 noäi dung
+Ndung 1 : böùc tranh thieân nhieân
+Ndung 2 : böùc tranh taâm traïng
_Theå loaïi : thaát ngoân baùt cuù Ñluaät (Nt sduïng xen
keõ 1, 2 caâu 6 tieáng)  vieät hoùa thô Ñluaät cuûa NT
*Hoaït ñoäng 2 : ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : Ptích böùc tranh thieân nhieân 1.Böùc tranh thieân nhieân
_Gv dgiaûng : thi nhaân xöa ñeán vôùi thieân nhieân
thöôøng baèng buùt phaùp vònh, ôû ñaây NT thieân veà
buùt phaùp taû. Hieân leân tröùôc maét ngöôøi ñoïc laø
moät “ böùc tranh ngaøy heø” raát sinh ñoäng vaø ñaày
söùc soáng
_Gv ñoïc baøi thô vaø hoûi : tính sinh ñoäng cuûa böùc _Sinh ñoäng : ñöôøng neùt, maøu saéc, aâm thanh, con
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
tranh ñöôïc taïo neân bôûi nhöõng yeáu toá naøo trong ngöôøi vaø caûnh vaät ( giaûng cuï theå)
baøi thô?
_Gv gôïi yù : ñöôøng neùt? Maøu saéc? Aâm thanh? Con
ngöoøi? Caûnh vaät ra sao? +Thôøi gian : caûnh vaät ôû cuoái ngaøy nhöng söï soáng
_Gv hoûi : caûnh vaät ñöôïc mieâu taû vaøo thôøi ñieåm khoâng döøng laïi maø nhö coù 1 caùi gì thoâi thuùc beân
naøo? Yù nghóa cuûa thôøi ñieåm aáy? Hình aûnh naøo trong ñang öùa caêng,traøn ñaày khoâng kìm laïi ñöôïoc
chöùng toû thôøi ñieåm aáy söï soáng khoâng döøng laïi phaûi “giöông” leân, “ phun” ra heát lôùp naøy ñeán lôùp
maø ngöôïc laïi ñang traøn ñaây? Töø caâu thô “Thaïch khaùc
löïu…” em coù nhôù ñeán caâu thô naøo töông töï vaäy
khoâng? Ssaùng 2 caâu thô? Ñoù laø caâu thô cuûa Ndu
“Ñaàu töôøng löûa löïu laäp loøe ñôm boâng”  thieân + “Hoàng lieân…muøi höông” : hình aûnh ñtröng cuûa
veà maøu saéc coøn NT thieân veà söùc soáng caûnh heø : sen ñaõ ngaùt muøi höông
_Caûnh vaät ngaøy heø ñöôïc NT mieâu taû vôùi 1 hình  Thi nhaân ñaõ ñoùn nhaän caûnh vaät vôùi nhieàu
aûnh raát ñtröng, em haõy tìm caâu thô theå hieän neùt giaùc quan : thò giaùc, thính giaùc, khöùu giaùc vaø caû
ñtröng aáy? söï lieân töôûng. Qua böùc tranh tn sinh ñoäng ñaày söùc
_Qua böùc tranh tn, theo em nhaø thô ñaõ caûm nhaän tn soáng ta thaáy ñöïôc söï giao caûm maïnh meõ nhöng tinh
baèng nhöõng giaùc quan naøo? Söï giao caûm maïnh teá cuûa nhaø thô ñvôùi caûnh vaät
meõ coù laøm maát ñi veû tinh teá cuûa hoàn thô ÖÙc
Trai khoâng? Vì sao?
(Vì tgiaû ñaõ bíeât hoøa maøu saéc, aâm thanh, ñneùt
theo q luaät cuûa c aùi ñeïp trong hoäi hoïa, trong aâm
nhaïc  böùc tranh tn coù hình, coù hoàn, vöøa gôïi taû 2.Veû ñeïp taâm hoàn NguyeãnTraõi
vöøa saâu laéng) + “Roài hoùng..tröôøng” : caûnh vaät thanh bình, yeân
Thao taùc 2 : veû ñeïp taâm hoàn NT vui, ñaày söùc soáng  laøm thô, yeâu say caûnh ñeïp.
_Caâu thô naøo mieâu taû ÖÙc Trai laø nhaø thô cuûa + “Lao xao…daéng doûi…döông” : am thanh töø laøng
tn? chaøi  tieáng loøng roän raõ cuûa tgiaû. Tieáng caàm ve
_CAÂu thô naøo cho thaáy NT coøn laø ngöôøi yeâu daéng doûi cuõng laø khuùc nhaïc loøng cuû tgiaû ñöôïc
ñôøi yeâu cuoäc soáng? taáu leân  yeâu ñôøi, yeâu cuoäc soáng thieát tha
Nhöõng thöù aâm thanh kia coù theå giuùp ta hình dung _Taám loøng öu aùi vôùi daân, vôùi nöôùc : “Deõ coù…
ra ñieàu gì? ñoøi phöông”. Ñieåm keát tuï hoàn thô ÖÙc Trai laø con
_Ngoøai yeâu thieân nhieân, yeâu cuoäc soáng, NT coøn ngöôøi, ngöôøi daân : aám no, hphuùc cho taát caû moïi
tha thieát vôùi ñieàu gì? tieáng ñaøn töôïng tröng cho ngöôøi
ñieàu gì? mang taâm traïng gì cuûa tgiaû. Ñieåm keát tuï  lí töôûng mang tính nhaân vaên saâu saéc vaø coù giaù
cuûa hoàn thô ÖÙc Trai coù phaûi laø tn khoâng? Lí trò ñeán ngaøy nay
töôûng cuûa NT mang giaù trò gì? xhoäi ngaøy nay coù *Ghi nhôù : sgk/ 119
caàn ñieàu ñoù khoâng?
Thao taùc 3 : goïi 3 hs ñoïc “ghi nhôù”
4.Cuûng coá : Böùc trnh ngaøy heø s inh ñoägn, giaøu söùc soáng  baøi thô ngaén goïn, doàn neùn
caûm xuùc
5. Daën doø : Hoïc baøi, chuaån bò soaïn “Toùm taét vbaûn töï söï”
RUÙT KINH NGHIEÄM

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
05/12/06
Tieát 39

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
TOÙM TAÉT VAÊN BAÛN TÖÏ SÖÏ

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Toùm taét ñöôïc vbaûn tsöï phaûi döïatheo nhaân vaät chính vôùi toaøn boä dieãn
bieán cuûa coát truyeän. Xñònh ñöôïc söï vieäc tieâu bieåu lieân quan ñeán nhaân vaät ñoù…
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän , thöïc haønh
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Mieâu taû vaø bieåu caûm coù vai troø ntn trong vbaûn töï söï?
Yeáu toá naøy coù tduïng ntn trong caâu chuyeän?
_Muoán mieâu taû vaø bieåu caûm thaønh coâng, ngöôøi vieát phaûi quan taâm ñeán
ñieàu gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Toùm taét vbaûn töï söï laø moät hñoäng coù tính
phoå caäp cao trong ñôøi soáng con ngöôøi. Ôû baäc THCS chuùng ta ñaõ reøn
luyeän kó naêng toùm taét vbaûn töï söï theo coát truyeän, leân lôùp 10, chuùng ta seõ
reøn luyeän kó naêng toùm taét vbaûn töï söï döïa theo nhaân vaät.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Gv höôùng daãn hs tìm hieåu mñích – I.Muïc ñích, yeâu caàu toùm taét vbaûn töï söï döïa
yeâu caàu ttaét vbaûn tsöï/ nvaät chính theo nhaân vaät chính
_Ttaét vbaûn töï söï laø gì? _Toùm taét vbaûn töï söï döïa theo nvaät chính laø vieát
hoaëc keå laïi 1 caùch ngaén goïn nhöõng söï vieäc cô
baûn xaûy ra vôùi nvaät ñoù
_Mñích vaø yeâu caàu cuûa vieäc ttaét vbaûn tsöï? _Muïc ñích vaø yeâu caàu
+Muïc ñích : giuùp ngöôøi ñoïc naém ñöôïc ndung cuûa
tphaåm ( tính caùch, soá phaän nvaät)
+Yeâu caàu : phaûn aùnh trung thaønh ndung chính cuûa
vbaûn goác
_Ñeå ttaét vbaûn tsöï caàn phaûi laøm nhöõng vieäc gì? _Nhöõng vieäc vaàn laøm khi toùm taét vbaûn töï söï :
ñoïc kó vbaû  toùm taét ñuùng, ñuû vaø ñaûm baûo
tính logic cuûa söï vieäc, nvaät
*Hoaït ñoäng 2 : caùch toùm taét vbaûn tsöï döïa theo II.Caùch toùm taét vbaûn töï söï döïa theo nvaät chính
nvaät chính 1.Oân laïi kieán thöùc
Thao taùc 1 : GV höôùng daãn Hs oân laïi nhöõng kieán _Nhaân vaät vaên hoïc
thöùc lieân quan ñeán nvaät vaø nvaät chính trong vbaûn _Nhaân vaät chính
töï söï  gv nhaán maïnh ndung cô baûn
_Nvaät vhoïc laø gì? ( laø nhöõng con ngöoøi, con
vaät…)hieän dieän trong vhoïc
_Theá naøo laø nvaät chính? ( Vbaûn töï söï coù theå coù
töø 1 – 2 nvaät chính, laø nvaät xuaát hieän lieân tuïc
trong vbaûn, coù vai troø trung taâm trong vieäc taïo
neân caùc mqh giöõa nvaät aáy vôùi nvaät khaùc vaø
giöõa caùc nvaät vôùi caùc söï kieän, söï vieäc trong
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
vbaûn. Nvaät chính seõ laøm noåi baät tö töôûng chuû
ñeà, quan nieäm cuûa tgiaû) 2.Ñoïc laïi truyeän “ADV & MC_TT” vaø thöïc hieän
Thao taùc 2 : yeâu caàu hs ñoïc truyeän “ADV & nhöõng yeâu caàu sau
MC_TT” sau ñoù xñònh nvaät chính a.Caùc nhaân vaät cuûa truyeän : ADV, MC,TT,
Rvaøng…
_Truyeän coù nhöõng nvaät naøo? Nvaät chính laø ai? Nvaät chính laø : ADV
Taïi sao? b.TOÙm taét truyeän döïa theo nvaät chính laø ADV :
_Hoï Thuïc teân Phaùn, vua ADV, vua nöôùc Aâu Laïc
_Tìm hieåu vaø toùm taét truyeän döïa theo nvaät ADV? _Xaây thaønh nhöng khoâng ñöôïc  Ruøa vaøng giuùp
Gv laàn löôït cho HS thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa xaây thaønh, cho vuoát laøm laãy noû baén traêm phaùt
sgk sau ñoù choát laïi caùc dieãn bieán chính cuûa caâu traêm truùng
chuyeän. Cho HS thöïc haønh toùm taét 1 vbaûn troïn _Tñaø thua  caàu hoân cho TT cöôùi MC laø con gaùi
veïn döïa vaøo caùc yù chính ADV
_TT traùo noû veà nöôùc, TÑ caát quaân sang xlöôïc Aâu
Laïc
_Giaëc ñeán ADV cöôøi chuû quan khinh ñòch. Phaùt
hieän noû giaû khoâng ñaùnh ñöôïc giaëc, ADV leân
ngöïa cuøng MC chaïy veà phía bieån
_Vua caàu cöùu Ruøa vaøng, RV chæ roõ MC laø giaëc
 ruùt göôm cheùm MC vaø ñi xuoáng bieån
_Haõy tìm hieåu vaø toùm taét truyeän döïa theo nvaät c.Toùm taét truyeän döïa theo nvaät MC
MC? (Cho Hs xdöïng thaønh vbaûn hoaøn chænh) _MC : con gaùi ADV
_Khi cha xaây xong thaønh, coù laãy noû  MC ñöôïc
gaû cho TT, con trai Tñaø, keû bò ADV ñaùnh baïi
_Tin choàng vaø maát caûng giaùc, MC bò TT duï doã
vaø gaït ñaùnh traùo noû thaàn
_TÑ caát quaân ñaùnh Aâu Laïc, ADV thua boû chaïy
mang theo MC
_MC troán theo cha nhöng vöûa ñi vöøa raéc aùo loâng
ngoãng chæ ñöôøng cho choàng
_RV hieän ra baùo cho ADV bieát M C laø giaëc
_Tröôùc khi cheát MC khaán neáu mình coù loøng phaûn
nghòch seõ hoùa thaønh caùt buïi coøn neáu 1 loøng trung
maø bò löøa thì hoùa thaønh chaâu ngoïc
_MC cheát, maùu chaûy xuoáng nöôùc, trai soø aên phaûi
ñeàu bieán thaønh haït chaâu
_Töø Btaäp a &b, cho bieát caùch toùm vbaûn töï söï d.Caùch toùm taét vaên baûn töï söï döïa theo nvaät
döïa theo nvaät chính caàn nhöõng ñieàu gì? chính laø :
_Ñoïc kó vbaûn xñònh nvaät chính
_Choïn caùc söï vieäc vaø dieãn bieán söï vieäc xaûy ra
xung quanh nvaät chính
_Toùm taét haønh ñoäng, lôøi noùi, taâm traïng nvaät.
*Hoaït ñoäng 3 : ktra, ñaùnh gaùi, gôïi yù giaûi baøi III.Luyeän taäp
taäp 1/121 : Btaäp naøy giuùp HS nhaän bieát vieäc toùm taét
Thao taùc 1 : ktra, ñaùnh giaù ñöôïc tieán haønh ñoàng vbaûn töï söï nhaèm nhieàu muïc ñích khaùc nhau vaø coù
thôøi vôùi vieäc höôùng daãn hs thöïc hieän caùc yeâu nhieàu caùch toùm taét khaùc nhau
caàu ôû muïc II/sgk a.Xaùc ñònh phaàn toùm taét :
_Baûn toùm taét (1) toùm taét toøan boä caâu chuyeän
ñeå giuùp ngöôøi ñoïc hieåu, nhôù vaên baûn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Baûn toùmtaét (2) baét ñaàu “chaøng Tröông ñi ñaùnh
giaëc”  “thì khoâng kòp nöõa”. Ñoaïn naøy ñöôïc
duøng laøm daãn chöùng ñeå laøm saùng toû 1 yù kieán
b.Baûn toùm taét (1) toùm taét ñaày ñuû caâu chuyeän
Baûn toùm taét (2) chæ löïa choïn 1 soá söï vieäc, chi tieát
tieâu bieåu phuïc vuï cho vieäc laøm saùng toû yù kieán
Thao taùc 2 : Baøi taäp treân
Neáu coù thôøi gian, GV coù theå cho HS laøm Btaäp 1 BT2/122 : Caùch laøm gioáng nhö toùm taét truyeän döïa
ôû lôùp, caùc BT coøn laïi HS töï laøm ôû nhaø theo caùc nhaân vaät ADV vaø MC
Thao taùc 3 : goïi HS ñoïc phaàn ghi nhôù *Ghi nhôù : sgk/ 121

4.Cuûng coá : Caùch toùm taét vbaûn töï söï döïa theo nvaät chính
5. Daën doø : Laøm btaäp 2. 3/ 122
Tieát sau hoïc ñoïc vaên , soaïn baøi “ Nhaøn” -NBK
RUÙT KINH NGHIEÄM

05/12/06
Tieát 40

NHAØN
Nguyeãn Bænh Khieâm

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Baûn chaát chöõ “nhaøn” cuûa NBK
Veû ñeïp chaân dung NBK
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, gôïi tìm keát hôïp vôùi hình thöùc trao ñoåi thaûo
luaän vaø traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Caûnh ngaøy heø” cuûa NT vaø cho bieát baøi thô ñaõ
theå hieän ñöôïc veû ñeïp taâm hoàn Ntraõi ôû phöông dieän naøo?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Caùc em ñaõ töøng hoïc baøi “Coân Sôn pc ca”
cuûa NT vaø coù theå toùm taét baøi thô aáy baèng 1 chöõ, ñoù laø chöõ “ nhaøn”.
Chöõ aáy hôn 100 naêm sau laïi trôû thaønh moät phöông chaâm, moät leû soáng, 1
thi ñeà cuûa 1 lôùp nhaø nho maø NBK laø moät ñaïi bieåu tieâu bieåu. Ñeå hieåu
quan nieäm soáng nhaøn cuûa NGK ntn, ta tìm hieåu baøi thô “Nhaøn” cuûa oâng.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Gv höôùng daãn hs ñoïc phaàn tieåu I.Tìm hieåu chung vaên baûn
daãn trong sgk sau ñoù toùm taét söï nghieäp cuûa NBK 1.Taùc giaû : (1491 –1585)
(Thao taùc 1) _NBK, ñoã traïng nguyeân (1535) vaø laøm quan trieàu
maïc
_Töø quan – NBK  Baïch Vaân cö só  daïy hoïc ôû
BVAÂn am
_Aûnh höôûng to lôùn ñvôùi caùc trieàu ñaïi : Maïc –
Trònh –Nguyeãn
_Tphaåm tieâu bieåu : chöõ Haùn (Bvaân thi taäp), chöõ
Thao taùc 2 :Tìm hieåu chung veà baøi thô Noâm (Bvaân quoác aâm thi taäp)
_Höôùng daãn Hs ñoïc baøi thô vôùi yeâu caàu nhòp 2.Taùc phaåm “Nhaøn”
2/2/3 vaø 4/3 : chaäm raõi, ung dung, thanh thaûn, haøi a.Xuaát xöù : trích Bvaân quoác ngöõ thi
loøng. Gv nhaän xeùt b.Theå loïai : thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät chöõ
_Giaûi thích töø khoù theo chuù thích ôû sgk Noâm
_haõy cho bieát xuaát xöù cuûa baøi thô c.Chuû ñeà : ngôïi ca nhöõ “Nhaøn” trong csoáng aån
_haõy cho bieát theå loïai baøi thô daät nôi röøng nuùi khi chaùn caûnh quan tröôøng, trieàu
_haõy trình baøy chuû ñeà cuûa baøi thô “Nhaøn” ñình roái ren
*Hoaït ñoäng 2 : Höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát
vbaûn
Thao taùc 1 : TÌm hieåu veû ñeïp cuoäc soáng cuûa
NBK qua baøi thô? II.Ñoïc – hieåu chi tieát vbaûn
_haõy cho bieát veû ñeïp cuoäc soáng cuûa NBK qua 1.Veû ñeïp cuoäc soáng cuûa NBK
baøi thô ñöôïc theå hieän ôø nhöõng caâu thô naøo? _Csoáng thuaàn haäu theå hieän ôû 2 caâu thô ñaàu : “
(caâu 1-2 vaø caâu 5-6) moät mai…thuù naøo”
_Töø 2 caâu thô ñaàu, em haõy noùi veà cuoäc soáng khi +Lñoäng nhö 1 laõo noâng vôùi caùc coâng cuï : mai ,
caùo quan veà queâ ôû aån cuûa NBK? cuoác, caàn caâu.
_Ñieäp töø “moät” coù haøm yù gì? +Ñieäp töø “moät”  taát caû ñaõsaün saøng chu ñaùo
_Haõy ssaùnh cuoäc soáng naøy cuûa NBK vôùi csoáng  Caâu thô ñöa ta trôû laïi cuoäc soáng chaát phaùt
cuûa nguyeân sô cuûa cuï Traïng “ töï cung töï caáp”. Ñoù laø
cuoäc soáng thuaàn

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Ntraõikhi ôû Coân Sôn? (hoï coù csoáng gioáng nhau


duø caùch nhau 1 tkæ) haäu cuûa cha oâng truyeàn laïi; ñoù laø caùi thuù töï
_Töø 2 caâu 5-6, co 1yù kieán cho raèng csoáng aáy nhieân, töï trong loøng, maëc keä ngöôøi ñôøi, töï do tuøy
thaät khaéc khoå, eùp xaùc, em suy nghó ntn veà yù thích
kieán aáy? _Cuoäc soáng baäc ñaïi aån am Bvaân ñaïm baïc maø
Hs thaûo luaän nhoùm  ñöa ra yù kieán GV ñònh thanh cao : “Thu aên…taém ao”
höôùng cho HS +ñaïm baïc ôû : thöùc aên queâ muøa, daân daõ do mình
töï lo; sinh hoïat : taém hoà, taém ao nhö bao ngöôøi
khaùc
+Ñaïm baïc nhöng khoâng khaéc khoå maø laïi thanh cao
trong söï trôû veà vôùi thieân nhieân, muøa naøo thöùc
Thao taùc 2 :TÌm hieåu veû ñeïp nhaân caùch cuûa aáy
NBK?  2 caâu thô laø boä tranh töù bình boán muøa Xuaân –
_Hs ñoïc dcaûm 2 caâu 3-4 vaø 7-8 Haï – Thu – Ñoâng coù muøi vò, höông saéc khoâng
_Gv hoûi : tgiaû quan nieäm ntn veà leõ soáng maø choïn naëng neà, aûm ñaïm
csoáng nhö theá? (Tuyeát Giang Phu Töû veà vôùi tn, 2.Veû ñeïp nhaân caùch
soáng hoøa thuaät theo töï nhieân laø thoùat li ra ngoøai _Nhaân caùch ñoái laäp vôùi danh lôïi nhö nöôùc vôùi
voøng ganh ñua cuûa thoùi tuïc, laø khoâng bò cuoán löûa “Ta daïi …lao xao”
huùt bôûi tieàn taøi, ñòa vò, ñeå taâm hoàn an nhieân, +Ngheä thuaät ñoái laäp : vaéng veû >< lao xao, ta ><
khoaùng ñaït. Ñaây laø leã xuaát xöû, haønh taøng cuûa ngöôøi  ta tìm nôi vaéng veû khoâng ai caàu caïnh ta
nhaø nho thöùc thôøi, öu thôøi maõn theá) vaø ta cuõng khoâng caàu caïnh ngöôøi. Ñoù laø nôi tónh
_Nhaân caùch cuûa NBK ntn trong 2 caâu 3-4 taïi cuûa tn vaø thanh thaûn cuûa taâm hoàn. Ngöôøi ñeán
_Ngheä thuaät gì ñöôïc theå hieän qua 2 caâu naøy? choán lao xao laø ñeán choán cöûa quyeàn, ñöôøng hoaïn
_Nôi vaéng veû laø nôi naøo? loä, choán ñoù sang troïng, taáp naäp ,
_Choán lao xao laø choán ntn? thuû ñoïan, bon chen,saùt phaït
_Vaäy ta hieåu thöïc chaát quan nieäm soáng cuûa tgiaû +TÌm veà nôi vaéng veû laø tìm thaáy söï thö thaùi taâm
ntn? hoàn. Nieàm vui vaát thaønh lôøi “Thô thaån…thuù
HS thaûo luaän, phaân tích, traû lôøi naøo” nhö hieän leân trong böôùc ñi ung dung, nheï
_NHö vaäy thöïc chaát coù phaûi laø NBK “daïi” thaät nhaøng thanh thaûn cuûa thi nhaân
vaø ngöôøi ñôøi “khoân” thaät khoâng? _Veû ñeïp trí tueä cuûa NBK
_Caùch soáng aáy coøn chöùng toû ñieàu gì ôû Bvaân cö “Röôïu…chieâm bao”
só +Nhaø thô tìm ñeán “say” chæ ñeå “tænh”
GV dieãn giaûng : Traïng Trình vöøa thoâng tueä, vöøa +Cuoäc soáng nhaøn daät laø kquaû cuûa 1 nhaân caùch,
tænh taùo (Theå hieän trong caùch xuaát xöû vaø löïa trí tueä nhaän ra coâng danh, cuûa caûi, quyeàn quyù chæ
choïn leõ soáng). Oâng töï nguyeän laøm ngöôøi d aïi laø chieâm bao. Trí tueä naâng cao nhaân caùch ñeå nhaø
maëc keä ai khoân. Thöïc chaát khoân daïi nôi NBK thô töø boû choán lao xao  vaéng veû ñaïm baïc
xuaát phaùt töø trí tueä, trieát lí nhaân gian : “khoân  Veû ñeïp chaân dung NBK qua “nhaøn” :chaân dung
maøhieåm ñoäc laø khoân daïi. Daïi voán hieàn laønh cuoäc soáng, chaân dung nhaân caùch
aáy daïi khoân”  caùch noùi ngöôïc hoùm hænh trong
dgian
_Ñoïc 2 caâu 7 –8 vaø cho bieát caùi say vaø giaác
chieâm bao cuûa tgiaû theå hieän yù nghóa gì? quan
nieäm gì? *Ghi nhôù : sgk/ 130
Thao taùc 3 : goïi 3 HS ñoïc ghi nhôù / sgk

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

4.Cuûng coá : Chöõ “nhaøn” trong thô NBK laø cuøng doøng vôùi chöõ “nhaøn” cuûa Chu Vaên
An, Ntraõi. Nhöõng baäc ñaïi hieàn taøi naøy nhaøn thaân maø khoâng nhaøn taâm. Tuy veà nhaøn
maø caùc oâng vaãn öu aùi vôùi ñôøi. Noù khaùc xa loái soáng nhaøn “ ñoäc thieän kì thaân” (laøm
toát cho rieâng mình)
5. Daën doø : Tieát sau hoïc ñoïc vaên , soaïn baøi “ Ñoïc Tieåu Thanh kí” Ndu. Veà nhaø hoïc baøi
vaø laøm BT
RUÙT KINH NGHIEÄM
Tuaàn:14 Ngaøy soaïn:15/11/2008
Tieát :41 Ngaøy daïy:25/11/2008

ÑOÏC “TIEÅU THANH KÍ”


(Ñoäc Tieåu Thanh Kí”)
(Nguyeãn Du)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Naém ñöôïc suy nghó cuûa Ndu qua caâu chuyeän naøng TT, veà söï baát haïnh cuûa
nhöõng ngöôøi coù taøi vaên chöông, ngheä thuaät. Töø ñoù hieåu ñöôïc ñaây laø vaán ñeà maø Ndu
traên trôû trong suoát cuoäc ñôøi saùng taùc cuûa mình. Naøng TT coù nhieàu neùt töông ñoàng vôùi
naøg Kieàu
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, gôïi tìm keát hôïp vôùi hình thöùc trao ñoåi thaûo
luaän vaø traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Nhaøn” cuûa NBK vaø cho bieát veûd 9eïp cuoäc soáng
cuûa NBK ñöôïc khaéc hoïa ntn qua baøi thô?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Vieát “Tkieàu” Ndu noùi leân moái ñoàng caûm saâu xa vôùi
nhöõng ngöôøi pn hoàng nhan ña truaân, taøi hoa baïc meänh. Chuû ñeà naøy coøn nhieàu laàn trôû
ñi trôû laïi trong thô chöõ HAÙn cuûa oâng. “Ñoïc TT kí” laø moät trong nhöõng baøi thô chöõ Haùn
cuûa oâng theå hieän chuû ñeà treân. Hoâm nay chuùng ta cuøng 1 laàn nöõa vôùi Ndu ñoàng caûm
vôùi ngöôøi pn, ngöôøi pn aáy laø naøng TT.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv höôùng daãn Hs ñoïc hieåu khaùi I.Tìm hieåu chung vaên baûn
quaùt 1.Taùc gia Nguyeãn Du (1765-1820)
Thao taùc 1 : tìm hieåu vaø nhaéc laïi ñoâi neùt veà ñaïi _laø ñaïi thi haøo daân toäc Vn
thi haøo Ndu ñaõ hoïc ôû lôùp 9 THCS. Sau ñoù GV ruùt _Ngoøai caùc tphaåm chöõ Noâm, Ndu coù 3 taäp thô
laïi 1 vaøi neùt chuû yeáu chöõ Haùn
_Thô chöõ Haùn : Thanh Hieân thi taäp, Nam Trung taïp
ngaâm, Baéc haønh taïp luïc
_THô chöõ Noâm : Truyeän Kieàu, Vaên chieâu hoàn
Thao taùc 2 :Tìm hieåu baøi thô 2.Baøi thô “Ñoïc TT kí”
_Cho Hs ñoïc phaàn tieåu daãn a.Hoaøn caûnh saùng taùc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_haõy cho bieát baøi thô ñöôïc Ndu saùng taùc trong _Chuyeän cuûa naøng TT
hoøan caûnh naøo? _Chöa roõ tgiaû saùng taùc baøi thô trong hcaûnh cuï theå
Hs ñoïc vaø trình baøy toùm taét cuoäc ñôøi cuûa naøo ( ñi söù sang TQ, ñeán Taây Hoà, Coâ Sôn thaêm
naøng TT nhö trong phaàn tieåu daãn ôû sgk. Sau ñoù moät TT hay ôû Vn (Thaêng Long hoaëc Hueá hoaëc ôû
GV choát laïi baèng 2 yù ôû beân queâ nhaø) maø ñoïc phaàn dö ( nhöõng baøi thô coøn
soùt laïi) cuûa Ttmaø vieát baøi thô
Thao taùc 3 : Höôùng daãn HS ñoïc vaø nhaän xeùt b.Ñoïc
_Yeâu caàu ñoïc dieãn caûm caû 3 phaàn vôùi gioïng
buoàn thöông, caûm thoâng da dieát. 2 caâu cuoái ñoïc
gioïng ñau ñôùn, lo aâu, thaûng thoát
_Goïi 3 – 4 HS ñoïc  nhaän xeùt
_Gv ñoïc laïi
Thao taùc 4 : giaûi thích töø khoù c.Giaûi thích töø khoù
Thao taùc 5 : haõy cho bieát theå loïai cuûa baøi thô d.Theå loaïi : thaát ngoân baùt cuù Ñluaät
Thao taùc 6 : tìm hieåu boá cuïc baøi thô. Coù theå e.Boá cuïc : phaân tích thô thoe keát caáu Ñluaät
phaân tích baøi thô theo boá cuïc naøo? Coù 2 caùch
_6 caâu ñaàu : ND thöông xoùt TT
_2 caâu cuoái : ND baên khuaên cho soá phaän cuûa
mình
_Coù theå phaân tích theo boá cuïc cuûa keát caáu baøi
thô thaát ngoân baùt cuù Ñluaät : 2 caâu ñeà, 2 caâu
thöïc, 2 caâu luaän, 2 caâu keát II.Ñoïc hieåu chi tieát
*Hoaït ñoäng 2 : Gv höôùng daãn HS ñoïc hieåu chi 1.Hai caâu ñeà : khôi nguoàn caûmhöùng chuyeän TT
tieát _ “Taây Hoà… thaønh khö” : caûm nhaän tröïc tieáp veà
Thao taùc 1 : tìm hieåu 2 caâu ñeà caûnh vaät ôû Hoà Taây. Ôû ñaây coù söï ñoái laäp giöõa
_Hs ñoïc laïi 2 caâu ñaàu, caû phieân aâm chöõ Haùn, quaù khöù vaø hieän taïi  caûnh vaät hoang pheá, luïi
dòch nghóa, dòch thô taøn, theâ löôong. Söï thay ñoåi cuûa caûnh vaät nhoùi
_GV hoûi leân noãi buoàn thöông nhaân theá, söï bieán ñoåi cuûa
+Caâu thô ñaàu cho ngöôøi ñoïc bieát ñieàu gì? caûnh vaät trong doøng chaûy thôøi gian. Caâu thô mang
+Caûnh aáy coù ñôn thuaàn chæ laø caûnh vaät cuï theå maøu saéc trieàt lí
ôû Hoà Taây hoaëc Taây Hoà khoâng? _ “Ñoïc ñieáu…chæ thö” : tgiaû ñoïc laïi “nhaát chæ thö”
+yù nghóa trieát lí saâu xa vaø tình caûm gì ñaõ heù môû beân cöûa soå, vöøa ñoïc vöøa khoùc moät mình. Ngöôøi
ôû ñaây? nay khoùc ngöôøi xöa qua trang saùch coå  söï ñoàng
(NBK ñaõ töøng thoát leân : caûm saâu saéc cuûa Ndu
“Theá gian bieán caûi vuõngneân ñoài
Maên nhaït, chua cay, laãn ngoït buøi”
Hay Ndu cuõng töøng traõi nghieäm trong truyeän Kieàu
“Traõi qua moät …ñôùn loøng”
_Gv hoûi tieáp
+Caâu thô thöù 2 gôïi cho ta tö theá vaø caûm xuùc giaø
cuûa Ndu?
+Ssaùnh nguyeân taùc vaø baûn dòch nghóa, dòch thô
ñeå thaáy ñöôïc caùi hay, caùi khoù, caùi phaân vaân
trong vieäc huyeån ngöõ
+HS taäp phaân tích, ssaùnh, phaùt bieåu vaø trình baøy
yù kieán cuûa baûn thaân
(GV cung caáp caùc baûn dòch caâu 2 :
+ “Moät mình vieáng naøng qua 1 tôø giaùy cheùp
truyeän” (dòch nghóa)
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+ “Thoån thöùc beân song maûnh giaát taøn” (Vuõ Tam
Taäp)
+ “Cöûa heù trang thô chaïnh ñieáu naøng” (Quaùch
Taán)
+ “Tröùôc song giaáy möïc vieáng naøng”( Vuõ Hoaøng 2.Hai caâu thöïc : caûm luaän saéc taøi TT
Chöông) _ “Chi phoái …haäu” : nhan saéc cuûa TT. “Son phaán”
 caû 4 baûn dòch ñeàu thoáng nhaát ôû choå gôïi ra tö laø hình aûnh aån duï töôïng tröng cho saéc ñeïp cuûa
theá vaø xuùc caûm cuûa Ndu) ngöôøi pn. “Son phaán….vaãn haän” : haän ai? Ai haän”
Thao taùc 2 : Tìm hieåu 2 caâu thöïc : vì sao haän?  TT haän hay chính Ndu cuøng aân haän,
_Hs ñoïc dieãn caûm oùan haän vôùi ngöoøi tri kæ,ngöoøi ñeïp cheát treû,
_GV hoûi cheát ona?
+Giaûi nghóa töø “son phaán”, “Phaàn dö”, “voâ _ “Vaên chöông…dö” : taû caùi phaàn dö coøn soùt laïi
meänh”, “höõu thaàn”? taäp thp7 bò ñoát dôû vöøa noùi leân söï oan khoác, baïc
+Söï ñoái laäp giöõa caâu 3 vaø caâu 4 ntn vaø coù yù beõo, ñoaûn meänh cuûa taøi hoa
nghóa gì? Söï ñoái laäp giöõa taøi vaø saéc cuøng thoáng nhaát
Hs töï do tìm hieåu vaø suy nghó, trình baøy yù kieán trong ngöôøi ñeïp TT ñaõ gaây xuùc ñoäng trong loøng
(Ngöôøi taøi hoa thöôøng baïc meänh : thi nhaân
“Chöõ taøi lieàn vôùi chöõ ta moät vaàn” _Truyeän 3.Hai caâu luaän : caû, luaän veà phong vaän kì oan
Kieàu cuûa Ndu) _ “Coå kim…thieân nan vaán” : 1 caâu hoûi lôùn chöa
coù caâu traû lôøi : vì sao coù söï maâu thuaãn giöõa taøi
Thao taùc 3 : Tìm hieåu 2 caâu luaän vaø meänh? Taøi vaø saéc?  noãi baâng khuaên, baát
_HS ñoïc dieãn caûm löïc cuûa Ndu vaø caû theá heä, thôøi ñaïi oâng?
_GV neâu vaán ñeà : hai caâu thô naøy coù noái yù vôùi _ “Phong vaän…töï cö” : laø lôøi giaûi ñaùp cuûa ND cho
2 caâu treân khoâng? Coù khaùc gì vôùi 2 caâu treân? noãi oan cuûa TT, Tkieàu vaø cuûa caû oâng. Ñoù laø
_Em hieåu ntn veà töø “ngaõ”? ( laø toâi, chæ mình, chæ caùi aùn phong löu do chính ngöoøi mang noù laïi laø
baûn thaân, baûn theà töï xöng) ngöoøi töï laøm ra noù
(Hai caâu thô laø söï caûm thoâng cao ñoä cuûa Ndu,  Söï caûm thoâng cao ñoä cuûa Ndu
caûm thoâng ñeán möùc, nhaø thô coi chuyeän oan
khuaát cuûa TT cuõng nhö laø chính chuyeän cuûa baûn
thaân mình. Vaø laø chuyeän mình troùt sinh ra, troùt 4.Hai caâu keát : baên khuaên veà baûn thaân
mang laáy nghieäp vaøo thaân, troùt coù taøi tình, taøi _ “Baát tri…haäu” : con soá 300 naêm leû chaúng ñuùng
saéc thì ñaønh phaûi chòu ñeå trôøi ñaát ganh dheùt ñuøa vôùi khoaûng caùch thôøi gian naøo coù leõ chæ laø 1
côït, laøm cho khoán khoå) con soá ngaãu nhieân chæ thôøi gian daøi veà sau
Thao taùc 4 : hai caâu keát _ “Thieân haï…Toá Nhö” : nhaø thô khoâng duøng caùch
_HS ñoïc dieãn caûm xöng danh khaùc maø choïn ngay buùt hieäu Toá Nhö laø
_GV neâu vaán ñeà : con soá 300 naêm ôû ñaây coù yù phuø hôïp vôùi duïng yù taøi lieân taøi , tình thöông tình,
nghóa ntn? nghó thöôong taøi töû, cuøng hoäi cuøng thuyeàn
_Taïi sao nhaø thô laïi duøng buùt hieäu Toá Nhö  Noãi baên khuaên, lo aâu daèn vaët cuûa nhöõng
maøkhoângxöng danh kieåu khaùc? ngöôøi ngheä só chaân chính
_Caáu truùc phaàn keát baèng caâu hoûi töông laïi coù
tduïng gì?
(Töø chuyeän TT, tgiaû môû roäng ra ñeán chuyeän
chung cuûa moïi ngöôøi taøi saéc, taøi hoa, laïi chuyeån
veà lieân heä chuyeän baûn thaân nhaø thô laø raát töï
nhieân, hôïp lí ôû ñaây khoâng haún laø 2 caâu thô gheùp
vaøp. XD cuõng coù dòch 2 caâu cuoái nhö sau :
“Ba traêm naêm nöõa mô maøng *Ghi nhôù :sgk/ 134
Ai trong thieân haï khoùc chaøng Toá Nhö”
Sau naøy caùch 200 naêm, HC ñaõ coù baøi thô "kính
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
göûi cuï ND” (Ra traän – 1972)
Vieáng moä Ndu)
Thao taùc 5 : HS ñoïc phaàn ghi nhôù.
4.Cuûng coá : Caûm xuùc chuû ñaïo cuûa Ndu trong baøi thô laø gì?
TÖØ caûm xuùc veà TT, nhaø thô suy nghó, lo laéng, baên khoaên veà töông lai cuûa mình. Noãi lo
laéng baên khoaên cuûa ngöôøi ngheä só chaân chính. Ñoù laø noãi baên khoaên?
5. Daën doø : Laøm btaäp ôû nhaø phaàn Ltaäp/ sgk –134
Soïan baøi “Vaän nöôùc”, “Höùng trôû veà”, “Caùo beänh baûo moïi ngöôøi”
Soaïn baøi “ PCNN SH”. Tieát sau hoïc TV
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn:14 Ngaøy soaïn:15/11/2008


Tieát :42 Ngaøy daïy:25/11/2008

PHONG CAÙCH NGOÂN NGÖÕ SINH HOÏAT (tt)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Ñtröng cô baûn cuûa PCNNSH
Reøn luyeän, naâng cao naêng löïc giao tieáp trong Sh haèng ngaøy
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :nhö tieát 36
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Theá naøo laø NNSH? PCNNSH? Kieåm tra vieäc laøm BT ôû nhaø.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Hoâm tröôùc chuùng ta ñaõ tìm hieåu veà PCNNSH cuõng nhö caùc daïng bieåu hieän cuûa
PCNNSH. Hoâm nay, cta tieáp tuïc tìm hieåu veà caùc ñtröng cô baûn, tieâu bieåu cuûa PCNN naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv höôùng daãn HS xñònh ñtröng cuûa II.Phong caùch ngoân ngöõ sinh hoïat : coù 3 ñaëc
PCNNSH tröng cô baûn. Ñoù laø :
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II trong _Tính cuï theå
sgk vaø traû lôøi caâu hoûi _Tính caûm xuùc
_Caên cöù vaøo khaùi nieäm veà PCNNSH ñaõ hoïc ôû _Tính caù theå
tieát tröôùc, haõy cho bieát caùc ñtröng cô baûn cuûa
PCNNSH
_GV gôïi daãn HS trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi 1.Tính cuï theå
Thao taùc 2 : GV vaø HS cuøng tìm hieåu ñtröing thöù 1 _Coù ñòa ñieåm, thôøi gian cuï theå
cuûa PCNNSH _Coù nhaân vaät giao tieáp xaùc ñònh
_GV yeâu caàu HS nhaän xeùt nhöõng bieåu hieän cuï _Coù caùc vai giao tieáp xñònh
theå cuûa PCNNSH trong cuoäc ñoái thoïai ôû muïc I.1/ _Coù muïc ñích giao tieáp xñònh
113- sgk _Coù caùch dieãn ñaït baèng ngoân ngöõ xñònh
_GV coù theå môû roäng kieán thöùc cho HS baèng

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
caùch ñaët vaán ñeà : vì sao ngoân ngöõ trong PCNNSH
phaûi cuï theå? ( trong giao tieáp hoäi thoaïi, ngoân ngöõ
phaûi cuï theå, ngoân ngöõ caøng cuï theå thì ngöôøi
noùi, ngöôøi nghe caøng deã hieåu nhau, ngoân ngöõ 2.Tính caûm xuùc
caøng tröøu töôïng, saùch vôû thì caøng gaây khoù khaên a.Thaùi ñoä tình caûm :
cho giao tieáp) _Gioïng ñieäu thaân maät (gay gaét)
Thao taùc 3 : GVhöôùng daãn HS tìm hieåu ñtröng thöù _Ngöõ ñieäu bình thöôøng (bình thöôøn)
2 cuûa PCNNSH _Cöôøng ñoä, coa ñoä bình thöôøng ( quaù möùc)
_Baùm saùt ñoïan hoäi thoaïi muïc I.1/1113 cho HS _Coi thöôøng, thaân, sô…
nhaän bieát veà gioïng noùi, töø ngöõ, kieåu caâu giaøu b.Caùch duøng töø ngöõ : noâm na, giaûn dò, deã hieåu
caûm xuùc hay caàu kì, saùo roãng
_GV coù theå môû roäng theâm : c.Caùch duy trì hoäi thoaïi : goïi ñaùp, hoûi, traùch
+Tính caûm xuùc gaén vôùi ngöõ ñieäu( gioïng noùi) moùc…
voán laø bieåu hieän töï nhieân cuûa haønh vi noùi
naêng. Khoâng coù lôøi noùi naøo maø khoâng theå
hieän 1 thaùi ñoä, tình caûm, taâm traïng cuûa ngöôøi
noùi
+Tính caûm xuùc coøn theå hieän ôû haønh vi keøm lôøi
nhö veû maët, cöû chæ, ñieäu boä, vì vaäy, ngoân ngöõ 3.TÍnh caù theå : moãi nvaät giao tieáp khi noùi ñeàu
hoäi thoïai gaén vôùi phöôg tieän giao tieáp ña keânh “voâ tình” boäc loä khaù ñaày ñuû caùc neùt rieâng
+Ngöôøi tieáp nhaân nhôø nhöõng yeáu toá caûm xuùc ( khoâng gioáng ai) nhö sau :
maø hieåu nhanh hôn, cuï theå hôn nhöõng gì ñöôïc noùi _Trình ñoä hoïc vaán
ra _Phoâng vaên hoùa
Thao taùc 4 : Tìm hieåu tính caù theå _Giôùi tính
_GV yeâu caàu HS nhaän xeùt ngoân ngöõ cuûa caùc _Tuoåi taùc
baïn trong lôùp, vi duï nhö nhöõng khaùc bieät veà phaùt _Queâ höông
aâm, gioïng noùi, caùch duøng töø, choïn caâu _Hoaøn caûnh soáng
_Gv ñaët caâu hoûi : taïi sao khi noùi chuyeän qua _Sôû thích
ñthoaïi, ta coù theå ñoùan ñöôïc ngöôøi ôû ñaàu daây _Tính caùch
beân kia laø ngöoøi ntn? ( treû – giaø, nam – nöõ…)? _Voán töø ngöõ
Thao taùc 5: Gv cuõng coá vaø goïi HS ñoïc ghi nhôù _Khaû naêng coäng taùc ñoái thoïai
_PCNNSH laø pc mang nhöõng ñtröng cuûa ngoân ngöõ _Aâm saéc, aâm ñieäu….
duøng trong giao tieáp sh haèng ngaøy. Ba ñtröng tính *Ghi nhôù : sgk. 126
cuï theå, tính caù theå, tính caù theå theå hieän laëp ñi III.Luyeän taäp
laëp laïi trong ngoân ngöõ cuûa moïi ngöôøi, ôû moïi 1/127 : ñoïc ñoaïn nhaät kí
tình huoáng giao tieáp ngoân ngöõ trong Sh haèng ngaøy Ngoân ngöõ sduïng torng ñoaïn trích “Nhaät kí ÑTT”
 PCNNSH mang ñtröng cuûa PCNNSH
_Tính cuï theå : “nghó gì ñaáy Th ô?”, “nghó gì maø…”
Gọi 3 HS đọc phần ghi nhớ ở sgk. (phaân thaân ñoái thoaïi). Thôøi gian : ñeâm khuya.
*Hoaït ñoäng 2 : Kieåm tra ñaùnh giaù, gôïi yù giaûi Khoâng gian : röøng nuùi
baøi taäp _Tính caûm xuùc : gioïng ñieäu thaân maät, caâu nghi
Thao taùc 1 : BT 1/ 127 vaán, caûm thaùn ( “nghó gì ñaáy Th ôi?” “ñaùng traùch
GV höôùng daãn HS tìm hieåu caùc ñtröng cuûa quaù Th ôi?”), nhöõng töø ngöõ : “vieãn caûnh”, “caän
PCNNSH ñöôïc sduïng trong trích ñoaïn “Nhaät kí caûnh”, “caûnh chia li”, caûng ñau buoàn ñöôïc vieát theo
Ñaëng Thuøy Traâm” doøng taâm tö
_Tính caù theå : ngoân ngöõ cuûa 1 ngöôøi giaøu caûm
xuùc, coù ñôøi soáng noäi taâm phong phuù (“naèm thoa
thöùc khoâng nguû ñöôïc”, “nghó gì ñaáy…”, “Ñaùng
traùch quaù Th ôi”, “ Th coù nghe…?”)
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2/127 : 2 caâu ca dao
Daáu aán PCNNSH theå hieän ôû
_Xöng hoâ : mình – ta, coâ – anh
_Ngoân ngöõ ñoái thoïai : “coù nhôù ta chaêng?”, “Hôõi
coâ yeám traéng…”
_Lôøi noùi haèng ngaøy : “Mình veà”, “ta veà…”, “laïi
ñaáy ñaäp ñaát troàng caø vôùi anh”
Thao taùc 2 : BT 2/127 3/127 : “Chieán thaéng Mtao Mxaây “
GV höôùng daãn HS laøm BT _HÌnh thöùc ñoái thoïai : hoâ – ñaùp, luaân phieân löôït
lôøi, nhöng lôøi noùi ñöôïc xeáp ñaët thei kieåu :
+Coù ñoái choïi : “tuø tröôûng caùc ngöôi ñaõ cheát, luùa
caùc ngöôi ñaõ muïc”
+Coù ñieäp töø, ñieäp ngöõ : “Ai chaên ngöïa haõy ñi..”
Thao taùc 3 : BT 3/ 127 “ai giöõ voi…”, “ai giöõ traâu…”
GV höôùng daãn HS laøm +Coù nhòp ñieäu theo caùc caâu hay ngöõ ñoaïn
4.Cuûng coá : Caùc ñaëc tröng cô baûn cuûa PCNNSH
Caùc baøi taäp
5. Daën doø : Hoïc baøi vaø laøm btaäp ñaày ñuû
Tieát sau hoïc ñoïc vaên
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn:15 Ngaøy soaïn:26/11/2008


Tieát :43 Ngaøy daïy:1/12/2008

ÑOÏC VAÊN – ÑOÏC THEÂM


+VAÄN NÖÔÙC (Ñoã Phaùp Thuaän)
+CAÙO BEÄNH BAÛO MOÏI NGÖÔØI (Maõn Giaùc)
+HÖÙNG TRÔÛ VEÀ (Nguyeãn Trung Ngaïn)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Ñoïc thuoäc loøng baûn phieân aâm chöõ Haùn vaø baûn dòch thô maø em thích
nhaát baøi “Ñoïc Tieåu Thanh kí”
b.Vì sao Ndu thöông tieác TT roài laïi baên khoaên lo laéng cho chính töông lai cuûa
mình?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Nhöõng baøi thô chöõ Haùn thôøi Lí – Traàn laø nhöõng baøi thô ñaàu tieân goùp
phaàn xdöïng neàn moùng laøm neân neàn vaên hoïc vieát trung ñaïi VN. Ñoù laø
nhöõng baøi thô thieàn (thôøi Lí) vaø nhöõng baøi thô mang haøo khí Ñoâng A (thôøi
Traàn). 3 baøi thô “Vaän nöôùc” (ÑPT), “CAÙo beänh baûo moïi ngöôøi” (Mgiaùc)
vaø “Höùng trôû veà” (NTNgaïn) laø 3 baøi thô thuoäc veà neàn Vh giai ñoaïn naøy.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS töï ñoïc hieåu 3 baøi I.Ñoïc hieåu 3 baøi thô
thô 1.Vaän nöôùc (Quoác Toä) – thieàn sö Ñoã Phaùp
Thao taùc 1 : tìm hieåu taùc phaåm “Vaän nöôùc” Thuaän
(ÑPT) a.Taùc giaû : (915 –990)
_Hs ñoïc Tdaãn/ sgk ruùt ra vaøi neùt tieâu bieåu veà Laø nhaø sö töøng giöõ chöùc vuï coá vaán trong trieàu
tgiaû ñình nhaø Leâ (Leâ Hoaøn)
_Tgiaû laø ai? Soáng ôû thôøi naøo? b.Ñoïc hieåu baøi thô
_Ñoïc baûn dòch thô, phieân aâm vaø baûn dòch (gv _Hai caâu ñaàu möôïng hình töôïng thieân nhieân  vaän
yeâu caàu HS) nöôùc. Nt ssaùnh “vaän nöôùc nhö maây quaán” :söï beàn
_Tgiaû ssaùnh “vaän nöôùc nhö maây leo quaán quyùt” chaët, daøi laâu vaø söï ptrieån thònh vöôïng  khaúng
nhaèm dtaû ñieàu gì ôû 2 caâu ñaàu? ñònh vaän may cuûa ñaát nöôùc ñoàng thôøi noùi leân
_Qua 2 caâu thô ñaàu haõy neâu caûm nhaän cuûa em nieàm tin vaøo vaän nöôùc  phaûn aùnh moät taâm
veà hoøan caûnh ñaát nöôùc, taâm traïng cuûa tgiaû luùc traïng phôi phôùi nieàm vui, töï haøo, laïc quan
naøy _hai caâu cuoái noùi veà ñöôøng loái trò nöôùc “voâ vi”:
_Ñoïc phaàn tieåu daãn ñeå hieåu ndung 2 chöõ “voâ vi” khoâng haønh ñoäng, khoâng laøm gì chæ 1 thaùi ñoä
+“voâ vi” theo quan nieäm Ñaïo giaùo coù yù nghóa gì? soáng thuaän theo töï nhieân, khoâng laøm gì traùi töï
+“voâ vi” theo quan nieäm Nho giaùo coù yùnghóa gì? nhieân ( Ñaïo giaùo), theo Nho giaùo laø ñöôøng loái
 töø 2 quan nieäm treân theo em, baøi thô naøy theo ñöùc trò, duøng ñaïo ñöùc ñeå cai trò nhaân daân thì töï
quan nieäm naøo? (Nho) nhieân ñnöôùc ñöôïc thaùi bình  Khuyeân Vua neân
söûa ñöùc laøm göông ñeå daân tin phuïc, caûm hoùa
daân
*Chöõ “Thaùi bình” raát quan troïng, ñaây laø nguyeän
voïng cuûa toaøn daân toäc, ñaát nöùôc töø thôøi aáy vaø
_chöõ “thaùi bình” coù yù nghóa gì trong baøi thô naøy caû muoân ñôøi  noái 2 phaàn baøi thô vaø ñieåm quy
ôû thôøi naøy vaø thôøi xöa? (chöõ “thaùi bình” laø 1 tuï noäi tö duy tö töôûng tphaåm
tuyeân ngoân hoøa bình ngaén goïn cuûa baøi thô) 3.“Caùo beänh baûo moïi ngöôøi” (Caùo taät thò
chuùng) (Maõn Giaùc)
Thao taùc 2 : tìm hieåu baøi thô “Caùo beänh…moïi a.Taùc giaû (Lí Tröøông) : 1052 –1096
ngöôøi” Baøi thô laø 1 baøi keä
_HS ñoïc hieåu theo tieåu daãn trong sgk. Löu yù : keä b.Ñoïc hieåu baøi thô
thöôøng ñöïôc saùng taùc baèng thô 4 tieáng, 5 tieáng
hoaëc 7 tieáng cuõng coù khi luïc baùt hoaëc hôïp theå
_Hs töï do ñoïc caùc baûn phieân aâm, dòch nghóa, dòch _4 caâu ñaàu : quy luaän hoùasinh töï nhieân cuûa con
thô ngöôøi. Söï soáng laø moät voøng luaân hoài
_HS nhaän xeùt theå thô cuûa baøi keä (hôïp theå : 4 +Muøa xuaân qua traêm hoa ruïng, muøa xuaân tôùi
caâu ñaàu nguõ ngoân, 2 caäu cuoái : thaát ngoân) traêm hoa töôi. Tgiaû nhìn söï vaät theo quy luaät sinh
_Hai caâu ñaàu noùi leân quy luaät naøo cuûa töï nhieân? tröôûng, phaùt trieån. Neáu ñaûo caâu 2 leân vò trí caâu 1
Neáu ñaûo caâu 2 leân vò trí caâu ñaàu thì yù thô khaùc thì vaãn noùi leân ñöôïc quy luaät tuaàn hoaøn bieán ñoåi
nhau ntn? Ñaûo nhö theá, trong nhöõng quy luaät treân, nhöng ñoù seõ laø caùi nhìn söï vaät theo quy luaät xuaân
quy luaät naøo aûnh höôûng, vì sao? tôùi – qua, hoa töôi – ruïng
_Caâu 3, 4 noùi leân quy luaät gì trong cuoäc soáng? Em +Hoa ruïng – nôû : söï soáng tuaàn hoøan khoâng ngöøng
caûm nhaän ntn veà ttraïng cuûa tgiaû? chuyeån ñoäng
Nguyeân nhaân  taâm traïng ñoù? +Con ngöôøi cuøng thôøi gian troâi thì tuoåi treû qua
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
tuoåi giaø ñeán. Con ngöôøi vaø hoa coù söï nghòch ñoái
 cho thaáy trong söï voâ thuûy voâ chung cuûa thôøi
gian thì cuoäc ñôøi chæ laø khoaûnh cuûa aûo aûnh. Caâu
3,4 : quy luaät ñôøi ngöôøi : sinh – laõo - beänh – töû
(Phaät)
_2 caâu cuoái  quan nieäm trieát lí Phaät giaùo : khi con
ngöôøi ñaõ giaùc ngoä ñaïo thì coù söùc maïnh lôùn lao,
_Hai caâu cuoái coù phaûi laø thô taû tn khoâng? Caâu vöôït leân treân leõ hoùa sinh thoâng thöôøng. Thieàn sö
thô ñaàu khaúng ñònh “xuaân qua…ruïng” vaäy 2 caâu ñaéc ñaïo trôû veà vôùi baûn theå vónh haèng,khoâng
cuoái laïi noùi “xuaân taøn vaãn nôû caønh mai”. Nhö sinh, khoâng dieät nhö nhaùnh mai töôi baát chaáp xuaân
vaäy coù >< khoâng? Vì sao? Caûm nhaän gì veà caønh taøn
mai trong caâu cuoái?  Nieàm yeâu ñôøi, laïc quan töôi saùng cuûa nhaø thô
3.Höùng trôû veà (Quy höùng) –Nguyeãn Trung Ngaïn
Thao taùc 3 : Höùng trôû veà a.Taùc giaû (1289 – 1370)
_HS traûlôøi ñoâi neùt veà tgiaû vaø hoøan caûnh saùng b.Ñoïc hieåu baøi thô
taùc? *Noãi nhôù queâ höông chaân thöïcm bình dò theå hieän
_Hs ñoïc phieân aâm, dòch thô vaø dòch nghóa loøng yeâu nöôùc saâu saéc :
_Caây daâu giaø laù ruïng, nong taàm vöøa chín, luùa troå
boâng… hình aûnh daân daõ, quen thuoäc gôïi leân
_Noãi nhôù queâ höông ôû 2 caâu ñaàu coù gì ñaëc noãi nhôù tha thieát
saéc? _Cuoäc soáng sung söôùng ôû ñaát Giang Nam khoâng
laøm tgiaû queân hình aûnh queâ höôong  caøng nhôù
queâ nhaø ngheøo khoù
Hình aûnh daân daõ, quen thuoäc laøm xuùc ñoäng
loøng ngöôøi bôûi noù gaén boù maùu thòt vôùi moãi
cuoäc ñôøi, bôûi noù noùi leân 1 caùch heát söùc chaân
thöïc, töï nhieân
*Loøng yeâu nöôùc coøn theå hieän qua nieàm töï haøo
veà ñaát nöôùc
_Hai caâu ñaàu, loøng yeâu nöôùc ñöïôc theå hieän kín
_haõy phaân tích neùt rieâng cuûa loøng yeâu nöôùcvaø ñaùo qua noãi nhôù queâ höông
töï haøo daân toäc trongbaøi thô qua nhöõng hình töôïng _Hai caâu cuoái, theå hieän tröïc tieáp taâm traïng : soáng
thô ñoäc ñaùo? sung söôùng nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi khoâng baèng
soáng nôi queâ nhaø. Ñi söù beân nöôùc ngoøai, NTN
mong moûi ñöïôc trôû veà ñaát nöôùc, queâ höông
III.Toång keát
1.“Vaän nöôùc” trong hòeân taïi vaø töông lai laø neàn
thaùi bình muoân thöûô taïo neân bôûi ñöôøng loái voâ vi
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn toång keát ñöùc trò cho nhaân daân ñöïôc thaùi bình
_Em haõy taäp toång keát ndung cô baûn cuûa 3 baøi thô 2.“Caùo beänh baûo moïi ngöôøi” : trong luùc tuoåi giaø
baèng 1 caâu ngaén goïn thaân beänh vaãn thanh nhaøn vaø vui töôi nhö nhaønh
mai luùc xuaân taøn
3.“Höùng trôû veà” :khoâng ñaâu baèng queâ höông ñaát
nöôùc mình. Veà queâ laø caûm höùng thöôøng tröïc cuûa
ngöôøi xa queâ
IV.Neùt chung veà ngheä thuaät cuûa 3 baøi
_HÌnh aûnh mang yù nghóa taû thöïc – töôïng tröng
( chuû yeáu)
*Hoaït ñoäng 3 : neùt chung NT ôû 3 baøi _Bình dò, daân daõ
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Bieåu hieän saâu xa, kín ñaùo, noàng nhieätm tha thieát

4.Cuûng coá : ôû hñoäng 2 vaø 3


5. Daën doø : Hs hoïc baøi vaø soaïn baøi “Taïi laàu HH…QL” (Lbaïch)
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn:15 Ngaøy soaïn:26/11/2008


Tieát :44 Ngaøy daïy:01/11/2008

TAÏI LAÀU HOAØNG HAÏC TIEÃN MAÏNH HAÏO NHIEÂN ÑI QUAÛNG


LAÊNG (Lí Baïch)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Hs naém ñöôïc
+Söï haøm suùc, yùnghóa roäng lôùn saâu xa “yù taïi ngoân ngoaïi” cuûa thô Ñöôøng
+CAÛm nhaän ñöôïc chöõ “tình” trong baøi thô
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng 3 baøi thô “vaän nöôùc”, “caùo beänh baûo moïi ngöoøi” vaø
“höùng trôû veà” vaø cho bieát caûm nhaän chung cuûa em veà 3 baøi thô naøy?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Thô Lí Baïch voán thöôøng noùi nhieàu ñeán tình baïn beø tha thieát ñaäm saâu. Naøo
laø tieãn xaù thaân hoï Tröôong ñi Giang Ñoâng, tieãn Sôn nhaân hoï Döông veà nuùi
Tung, tieãn khaùch veà ñaát Ngoâ. Coù nhöõng lôøi thô ñöa tieãn giaûn dò maø rung
ñoäng xieát bao : “vaãy tay thoâi ñaõ rôøi xa
Nhôù nhau tieáng ngöïa nghe maø buoàn teo”
Nhöng ngöôøi ta vaãn khoâng queân ñöïôc baøi thô “Taïi laàu HH tieãn MHN ñi QL”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: höôùng daãn ñoïc, tìm hieåu khaùi I.Tìm hieåu chung vaên baûn
quaùt 1.Taùc giaû : (701 –726) ; sgk/ 143
Thao taùc 1 : goïi Hs ñoïc tieåu daãn. Gv nhaán maïnh
nhöõng ñieåm chính veà nhaø thô LB
_Thi tieân, kieám khaùch anh huøng
_Chuû ñeà thô : khaùt voïng giaûi phoùng caù nhaân,
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
vöôn tôùi lí töôûng cao caû…
_Hoàn thô : laõng maïn, bay boång… 2.Ñoïc
Thao taùc 2 : goïi hs ñoïc vbaûn : phieân aâm, dòch thô.
Nxeùt gioïng ñoïc 3.Theå loïai :
Thao taùc 3 : tìm hieåu theå thô, caû nguyeân taùc laãn _Nguyeân taùc : thaát ngoân töù tuyeät Ñl
baûn dòch _Baûn dòch cuûa NTT : luïc baùt
_Haõy cho bieát nguyeân taùc baøi thô thuoäc theå loïai
naøo? II.Ñoïc hieåu chi tieát vbaûn
_Baûn dòch baøi thô thuoäc theå loaïi naøo? 1.Hai caâu ñaàu :
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu 2 caâu ñaàu _Gôïi ra tröôùc ngöôøi ñoïc :
_Hs ñoïc laïi 2 caâu ñaàu, ssaùnh giöõa phieân aâm chöõ +Khoâng gian : laàu HH (phía taây), laø ñieåm xuaát
Haùn vaø baûn dòch thô treân cô sôû baûn dòch nghóa phaùt vaø ñieåm ñeán DC ôû phía ñoâng  1 khoûang
_Gv hoûi : 2 caâu ñaàu cho ta bieát nhöõng ñieàu gì veà khoâng gian roäng lôùn, 1 chuyeán ñi daøi
ngöôøi baïn cuûa LB? Khoâng gian? Thôøi gian? Caùch +Thôøi gian : thaùng 3, cuoái muøa xuaân hoa khoùi
ñi? Töø ñieåm xuaát phaùt vaø ñieåm ñeán haõy cho +Caùch ñi : ñi thuyeàn, xuoâi doøng TG
bieát em coù hình dung gì veà chuyeán ñi naøy? _“Coá nhaân “ : mqh gaén boù thaân thieát töø laâu cuûa
_GV hoûi : töø “coá nhaân” môû ñaàu baøi thô tieãn baïn LB vaø MHN (LB nhoû hôn MHN 10 tuoåi)
gôïi cho em ñieàu gì? 2.Hai caâu cuoái
_HS suy nghó vaø traû lôûi _Hình aûnh caùnh buoàm khuaát daàn, nhoû daàn vaø
Thao taùc 2 : tìm hieåu 2 caâu cuoái cuoái cuøng maát haún trong baàu kgian xanh bieác laø 1
_Hs ñoïc dieãn caûm 2 caâu cuoái hình aûnh thöïc, cuõng laø 1 hình aûnh bieåu töôïng theå
_GV neâu vaán ñeà : thaûo luaän nhoùm caûm nhaän vaø hieän caùi nhìn löu luyeán cuûa nhaø thô khi ñöùng treân
suy nghó veà nhöõng hình aûnh noåi baät ôû 2 caâu laàu HH troâng theo thuyeàn baïn xa daàn huùt taàm
cuoái : hình aûnh caùnh buoàm khuaát daàn trong baàu maét.
trôøi xanh bieác hay “ doøng soâng chaûy qua baàu _TRöôøng giang chaûy vaøo coõi trôøi, chaûy ngang baàu
trôøi” gôïi cho em suy nghó gì? trôøi  töôûng töôïng vaø bay boång laõng maïn coù
_Gv theo doõi giuùp ñôõ HS laøm vieäc khôûi saéc töø hieän thöïc : xanh nöùôc – xanh trôøi noái
_Caùc nhoùm cöû hs cöû ñaïi dieän phaùt bieåu lieàn nhau ; Hoaëc Lbaïch töôûng töôïng : soâng HH
_Gv ñònh höôùng cho HS tuoân nöôùc xuoáng töï trôøi xanh. Maët khaùc hình aûnh
thô gôïi tình caûm vaø töôûng töôïng veà ngöôøi ra ñi, ñi
vaøo coõi tieân
*Ghi nhôù : sgk/ 144
Thao taùc 3 : goïi 3 HS ñoïc ghi nhôù

4.Cuûng coá : _Vì sao baøi thô chæ coù 28 chöõ maø nhan ñeà tôùi 10 chöõ?
 thöïc teá, thoùi quen saùng taùc, 1 ññieåm thi phaùp cuûa thô Ñöôøng : thô coâ ñoäng, haøm suùc
nhöng nhan ñeà laïi daøi nhö thoâng baùo hình aûnh khôi gôïi caûm höùng hoaëc nhö 1 loái ghi
nhaät kí keå vieäc, keå chuyeän baèng thô
_Haõy ñaët laïi nhan ñeà baøi thô ? (Tieãn baïn)
_“YÙ taïi ngoân ngoïai torng baøi thô theå hieän ntn?
 trong töøng caâu chöõ, taû caûnh nguï tình : “coá nhaân”, “yeân hoa…”, “coâ phaøm” “bích
khoâng taän”, “tröôøng giang thieân teá löu”
_Chuû ñeà baøi thô ñöïôc tgaû theå hieän ntn?
 ca ngôïi tình baïn saâu saéc. Theå hieän qua cuoäc tieãn ñöa.
5. Daën doø : Hs hoïc baøi vaø soaïn baøi “Caûm xuùc muøa thu” (Ñoã Phuû)
Tieát sau hoïc TV, xem “Thöïc haønh pheùp tu töø…”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Tuaàn:15 Ngaøy soaïn:2711/2008


Tieát :45 Ngaøy daïy:02/11/2008

THÖÏC HAØNH PHEÙP TU TÖØ AÅN DUÏ & HOAÙN DUÏ.

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : nhaän dieän vaø phaân bieät 2 pheùp tu töø aån duï vaø hoùan duï
Ptích caùc pheùp tu töø noùi treân
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, thöïc haønh
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
PCNNSH coù maáy ñaëc tröng cô baûn? Trình baøy vaø neâu ví duï cuï theå veà caùc
ñtröng aáy?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
ÔÛ THCS caùc em ñaõ hoïc qua caùc BPTT aån duï vaø hoùan duï. Hoâm nay
chuùng ta seõ tieáp tuïc thöïc haønh nhaän bieát vaø phaân bieät 2 BP ngheä thuaät
naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: oân taäp kieán thöùc cuõ : aån duï I.Oân taäp aån duï
Thao taùc 1 : oân taäp veà BPTT aån duï : 1.Aån duï : laø goïi teân söï vaät, hieän töôïng naøy
_Aån duï laø gì? baèng teân söï vaät hieän töôïng khaùc coù neùt töông
_Coù maáy kieåu aån duï? ñoàng vôùi noù nhaèm taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm
_Phaânbieät ntn veà aån duï ngoân ngöõ vaø aån duï cho söï dieãn ñaït
ngheä thuaät? _Coù 4 kieåu aån duï : hình thöùc, caùch thöùc, phaåm
 GV gôïi daãn ñeå HS taùi hieän kieán thöùc ñaõ hoïc chaát, chuyeån ñoåi caûm giaùc
ôû lôùp 6 vaø traû lôøi caùc caâu hoûi _Phaân bieät : aån duï ngoân ngöõ vaø aån duï ngheä
GV sduïng baûng phuï ñeå HS phaân bieät aån duï ngoân thuaät
ngöõ vaø aån duï ngheä thuaät +Aån duï ngoân ngöõ : chuyeån ñoåi teân goïi cho söï
vaät hieän töôïng treân cô sôû so saùnh ngaàm
Thao taùc 2 : Thöïc haønh veå aån duï +Aån duï ngheä thuaät : xaây döïng hình töôïng thaåm mó
*BT 1/135 : 2.Thöïc haønh veà aån duï
_Gv hoûi : nhöõng töø thuyeàn, beán, caây ña, con ñoø BT 1/135
khoâng chæ laø thuyeàn beán, con ñoø maø coøn mang (1) “Thuyeàn ôi…ñôïi thuyeàn”
ndung yù nghóa gì? Taïi sao laïi coù söï ssaùnh aån duï _Thuyeàn :aån duï cho ngöôøi con trai trong xh xuõ
nhö theá? _Beán : aån duï chæ taám loøng chung thuûy son saét
_Gv hoûi :thuyeàn , beán ôû caâu (1) vôùi caây ña beán cuûa ngöôøi con gaùi
cuõ ôû caâu (2) coù gì khaùc nhau? ( caây ña beán cuõ (2) “Traêm naêm…khaùc ñöa”
chæ ngöôøi coù quan heä gaén boù nhöng phaûi xa nhau. _Caây ña beán cuõ : nôi 2 ngöôøi gaëp nhau heïn hoø,

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Thuyeàn vaø con ñoø veà baûn chaát ñeàu laø duïng cuï theà thoát, aån duï cho 1 kæ nieäm ñeïp
chuyeân chôû treân soâng. Beán vaø beán cuõ laø ñòa _Con ñoø khaùc ñöa :aån duï veà vieäc coâ gaùi laáy
ñieåm coá ñònh. Song chuùng khaùc nhau. Thuyeàn vaø ngöôøi khaùc laøm choàng
beán ôû (1) laø chæ 2 ñoái töôïng coøn beán vaø ñoø ôû
(2) laïi laø con ngöôøi coù quan heä gaén boù nhöng vì
ñkieän naøo ñoù phaûi xa nhau) BT2/ 135 –136
*BT2 / 135 : Gv gôïi yù HS tìmvaø phaân tích pheùp aån (1) “Döôùi traêng…ñaâm boâng”
duï trong nhöõng ñoaïn trích trong sgk _“Löûa löïu…loøe” :aån duï chæ muøa heø
Löu yù : caùc caùch hieåu chæ ôû möùc ñoä töông ñoái (2) “vöùt ñi…thaáp thoûang”
khoâng neân tuyeät ñoái hoùa cuõng khoâng neân baùc _“thöù vaên ngheä ngoøn ngoït”, “tình caûm gaày goø” :
boû nhöõng caùch hieåu khaùc cuûa HS aån duï chuyeån ñoåi caû giaùc thöù vchöông thoùat li
ñsoáng, voâ boå vaø thöù tình caûm caù nhaân nhoû beù,
ích kæ.
(3) “Ôi con chim…toâi höùng”
_“Con chim chieàn chieän” aån duï cho csoáng môùi
_“hoùt” aån duï cho tieáng reo vui con ngöôøi
_“gioït” aån duï cho thaønh quaû cuûa CM vaø coâng
cuoäc xdöïng ñnöôùc
_“Höùng” aån duï cho söï thöøa höôûng 1 caùch traân
troïng nhöõng thaønh quaû Cm
(4) “Thaùc bao nhieâu…treân ñôøi”
_Thaùc : aån duï nhöõng khoù khaên, gian khoå cuûa
nhaân daân trong cuoäc khaùng chieán choáng Mó
_Thuyøeân : aån duï chæ söï nghieäp CM cuûa nhaân
*Hoaït ñoäng 2 : oân taäp vaø thöïc haønh BPTT hoùan daân
duï II.Ôn tập hoán dụ :
Thao taùc 1 : khaùi nieäm 1.Hoán dụ : gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm của 1
_Hoùan duï laø gì? sự vật, hiện tượng, khái niệnm khác có quan hệ gần gũi
_Caùc kieåu hoùan duï? nhắm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
-Có 4 kiểu hoán dụ : Toàn thể, lấy vật chứa đựng để gọi
vật bị chứa đựng, lấy dấu hiệu của sự sự vật để gọi sự vật,
_Phaân bieät hoùan duï ngoân ngöõ vaø hoùan duï ngheä lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
thuaät? -Phân biệt hoán dụ ngôn ngữ với hoán dụ nghệ thuật :
 gv gôïi daãn HS traû lôøi +Hoán dụ ngôn ngữ : phương thức chỉ đổi tên gọi trên cơ
sở của mối quan hệ đi đôi giữa bộ phận và cơ thể…
+Hoán dụ nghệ thuật : chỉ đổi tên gọi theo quan hệ liên
tưởng đi đôi giữa…đồng thời với việc xây dựng hình
Thao taùc 2 : thöïc haønh : tượng thẩm mĩ về đối tượng đã được nhận thức.
*Bt 1/ 136 2.Thực hành hoán dụ :
_Duøng cuïm töø “ñaàu xanh, maù hoàng”, ND muoán BT1/136 :
noùi gì? aùm chæ nvaät naøo trong TK? (1) “Đầu xanh……chưa thôi”
_Duøng cuïm töø “aùo naâu, aùo xanh” TH muoán aùm -“Đầu xanh” : nghĩ đến tuổi trẻ.
chæ lôùp ngöôøi naøo trong xhoäi ta? -“Má hồng” : Người con gái đẹp
_Laøm theá naøo ñeå hieåu ñuùng ñoái töôïng khi nhaø Đây là phép hdụ lấy bộ phận để chỉ toàn thể.
thô thay ñoåi teân goïi cuûa ñoái töôïng ñoù? (2) “Áo nâu…..đứng lên”
–Áo nâu, áo xanh : hoán dụ lấy dấu hiệu hoặc đặc
điểm của sự vật để chỉ sự vật
–Nông thôn, thị thành : HDLấy vật chứa để chỉ vật bị
*BT 2/ 137 chứa .
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Caâu thô coù caû hoùan duï vaø aån duï, haõy tìm 2 cặp thường đi đôi với nhau : áo nâu-nông thôn(nd);
xem? áo xanh-thị thành(công nhân)
_Phaân bieät hoùan duï vaø aån duï (*) BT2/137 : “ thôn Đoài……thôn nào”
-Thôn Đoài,thôn Đông : là phép hoán dụ lấy vật chứa
chỉ vật bị chứa. Ý chỉ 2 người trong cuộc tình.
-Cau thôn Đoài- trầu không thôn nào là phép ẩn dụ chỉ
đôi lứa đã phải lòng nhau.

4.Cuûng coá : __Phaân bieät aån duï vaø hoùan duï


_Cho BT veà nhaø laøm : phaùt hieän ptích AD _HD neáu coù :
+“Chuoät chuø cheâ khæ raèng hoâi
Khæ môùi baûo raèng caû hoï maøy thôm”
+“Aùo chaøm ñöa buoåi phaân li
Caàm tay nhau bieát noùi gì hoâm nay”
5. Daën doø : LAØmBT veà nhaø
Hoïc baøi ñaày ñuû
Tieát sau hoïc LV “traû baøi soá 03”
RUÙT KINH NGHIEÄM

(*) Phaân bieät aån duï vaø hoùan duï


Aån duï : döïa treân lieân töôûng gioáng nhau = ssaùnh Hoùan duï : döïa treân söï lieân töôûng gaàn guõi, ñi
ngaàm ñoâi, khoâng ssaùnh
_Vd : Thuyeàn  con trai, beán  con gaùi, con coø  _Vduï : ñaàu xanh  ññieåm con ngöôøi, maù hoàng
nhaân daân…  ññieåm coâ gaùi, tay  boä phaän con ngöôøi, aùo
_Vì khoâng phaûi laø söï gioáng nhau hieån nhieân (baét chaøm  y phuïc, chaân  boä phaän cô theå con
buoäc) neân aån duï mang tính phaùt hieän vaø saùng taïo ngöôøi
cao. Ngöôøi ta coù theå ssaùnh ngaàm coâ gaùi : caùi beán,  khoâng coù söï thay ñoåi veà tröôøng nghóa
boâng hoa, vaàng traêng, con quaï, sö töû… Vduï :
 Khi thöïc hieän pheùp aån duï thöôøng keøm theo söï Ñaàu xanh, maù hoàng  vaãn chæ ngöôøi
chuyeån nghóa Aùo naâu, aùo xanh  y phuïc cuûa ngöôøi
Vduï : thuyeàn : phöông tieän gthoâng ñöôøng thuûy cô
ñoäng ngöôïc xuoâi 1 caùch töï do, chæ ngöôøi con trai
Beán : ñaàu moái giao thoâng  coá ñònh, ñôïi chôø thuï
ñoäng, chæ ngöôøi con gaùi
Rau raêm : loïai rau gia vò  hình aûnh soáng khaéc
nghieät cuûa ngöôøi ndaân
*BT 3 / 137 : vieát ñoïan vaên coù bieän phaùp aån duï vaø BT 3/ 137 : víeât ñoaïn vaên coù aån duï vaø hoùan duï
hoùan duï “Côn baõo soá 1 ñaõ ñi qua. Soùng ñaõ yeân, bieån ñaõ
GV cho saün 1 ñoaïn vaên hoaëc höôùng daãn HS veà nhaø laëng. Nhöng côn baõo trong cuoäc soáng haèng ngaøy
laøm. Sau ñoù yeâu caàu HS phaân tích BPTT aån duï vaø vaãn coøn tieáp dieãn. Ñaây laø caûnh meï maát con,
hoùan duï trong ñoaïn vaên vôï maát choàng, gñình tan naùt. Nhöõng ñoâi maét
treû thô ngô ngaùc nhìn quanh”
_Soùng vaø bieån : hình aûnh laáy laøm hoùan duï cho
cuoäc soáng trôû laïi yeân bình s au côn baõo.
_Côn baõo : aån duï chæ söï taøn phaù, maát maùc, ñau
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñôùn haøng ngaøy
_Ñoâi maét treû thô ngô ngaùc : hoùan duï chæ nhöõng
ñöùa treû chöa ñuû nhaän thöùc ñöôïc maát maùt, hi
sinh.

Tuaàn:16 Ngaøy soaïn:29/11/2008


Tieát :46 Ngaøy daïy:08/12/2008

TRAÛ BAØI LAØM VAÊN SOÁ 03

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : HS nghieâm tuùc töï ñaùnh giaù veà kieán thöùc, kó naêng cuûa mình, RKN cho
baøi ktra HKI
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Baøi vieát HS
C.Caùch thöùc tieán haønh : GV nhaän xeùt, ñaùnh giaù. HS töï nhaän xeùt, ñaùnh giaù
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Nhaéc laïi yeâu caàu baøi víeât I.Ñeà baøi vaø yeâu caàu ñaït ñöôïc
_Gv yeâu caàu Hs nhaéc laïi ñeà baøi, kieåu baøi, tính 1.Ñeà : xem tieát 33
chaát, ñeà taøi, ngöõ lieäu caàn thieát cho baøi laøm 2.Yeâu caàu noäi duïng – hình thöùc : xem tieát 33
*Hoaït ñoäng 2 : Nhaän xeùt, ñaùnh giaù II.Nhaän xeùt, ñaùnh giaù chung
GV trình baøy ngaén goïn nhaän xeùt veà 1.Kieåu baøi : 1 soá em thuaàn thuïc kó naêng vieát 1
_Kieåu baøi baøi vaên töï söï. Tuy nhieân coù 1 boä phaän HS chöa
bieát caùch vieát 1 baøi vaên töï söï. Coøn luùng tuùng,
khaäp khieãnn. Khaû naêng dieãn ñaït keùm.
_Tính chaát laøm baøi 2.Tính chaát :
_1 soá baøi vieát coù boäc loä ñöôïc neùt rieâng cuûa
ngöôøi vieát
_Soá ñoâng caùc em HS coøn maùy moùc raäp khuoân
_Khaû naêng vaän duïng voán vaên hoïc, voán soáng theo saùch. Chöa coù yù thöùc laøm baøi
vaøo baøi vieát 3.Khaû naêng vaän duïng kieán thöùc vaên vaø cuoäc
soáng chöa toát
4.Keát quaû chung
*Hoaït ñoäng 3 : traû baøi _Cho HS ñoïc 1 soá baøi vaø nhaän xeùt
_GV coù theå chuaån bò baûng phuï nhöõng loãi HS III.Traû baøi :
maéc paûhi : chính taû, töø, caâu, xdöïng ñoaïn… _Yeâu caàu Hs töï söûa loãi
_Gv gôïi HS söûa loãi _Ñoåi baøi cho nhau cuøng söûa loãi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

4.Cuûng coá : Quaù trình traû baøi


5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñvaên, soïan “Caûm xuùc muøa thu” (Ñphuû)
Hoïc baøi chuaån bò thi HK I
RUÙT KINH NGHIEÄM

18/12/06
Tieát 47

CAÛM XUÙC MUØA THU


(Ñoã Phuû)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
_Troïng taâm : Hieåu baøi thô 2 phaàn : caûnh thu – tình thu
Taâm hoàn thi thaùnh Ñoã Phuû
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi giaûng
C.Caùch thöùc tieán haønh : Ñoïc saùng taïo, gôïi tìm, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu
hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng vaø dieãn caûm baøi thô : “HHLTMHNCQL” vaø cho bieát
nhöõng hình aûnh naøo trong baøi thô coù yù nghóa laø “ yù taïi ngoân ngoaïi”
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Neáu LB ñöïôc goïi laø “ thi tieân” thì ÑP ñöôïc
xem laø “Thi thaùnh”- oâng thaùnh laøm thô. “Thu höùng” laø moät trong nhöõng
baøi thô ñaëc saéc cuûa oâng, ñöïôc vieát trong thôøi gian löu laïc xa queâ.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS ñoïc hieåu khaùi I.Tìm hieåu chung vaên baûn
quaùt 1.Taùc giaû (712 – 770) : sgk
Thao taùc 1 : tìm hieåu tgiaû
_Gv yeâu caàu Hs döïa vaøo tieåu daãn trong sgk, trình
baøy laïi cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp thô ca cuûa ÑP
_Gv ñònh höôùng :
+Cuoäc ñôøi ngheøo khoù
+Nhaø thô hieän thöïc vó ñaïi, danh nhaân TQ
+Söï aûnh höôûng cuûa nhaø thô ÑP  Vn 2.Vaên baûn :
Thao taùc 2 : HCST baøi thô _Hoøan caûnh saùng taùc : 766, ôû nôi nuùi non huøng
_Trình baøy HCST baøi thô khi döïa vaøo chuù thích vó, hieåm trôû, xa caùch queâ höông gñình maáy nghìn
trong sgk daëm ñaõ khôi nguoàn cho nhaø thô vieát chuøm thô
_Hs nhaän xeùt theå thô trong nguyeân taùc, trong baûn muøa thu goàm 8 baøi maø “Thu höùng” laø baøi ñaàu
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
dòch thô tieân
_Theå thô : thaát ngoân baùt cuù ÑL
_Coù theå chia boá cuïc baøi thô thaønh maáy phaàn? _Boá cuïc :
+Boán caâu ñaàu
+Boán caâu cuoái
*Hoaït ñoäng 2: ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : boán caâu ñaàu 1.Boán caâu ñaàu :
_HS ñoïc dieãn caûm 4 caâu ñaàu trong 3 vbaûn( phieân _Caûnh muøa thu ôû Quyø Chaâu
aâm, dòch nghóa, dòch thô) _Thieân nhieân döõ doäi, bí hieåm, aâm u
_GV hoûi : 4 caâu ñaàu taû caûnh muøa thu ôû ñaâu? _4 hình aûnh thieân nhieân coù trong caû 4 caâu 
Caûnh hieän ra tröôùc maét ngöôøi ñoïc ntn? caûnh thu khaùc xa caûnh thu nôi ñoàng baèng, thò
_Vì sao nhaän xeùt thieân nhieân döõ doäi, bí hieåm aâm thaønh, bôø bieån. Ñuùng laø caûnh thu mieàn nuùi
u? trong 4 caâu thô, thaáy xuaát hieän 4 hình aûnh thieân non bieân vieãn
nhieân muøa thu. Ñoù laø nhöõng hình aûnh naøo, caùch _Ñoù laø taâm traïng buoàn, lo. Khoâng gian muøa thu
taû cuûa tgiaû coù gì ñoäc ñaùo? nôi nuùi non doàn neùn, döõ doäi ngaàm theå hieän noãi
_Trong caûnh aáy vaãn ngaàm nguï tình. Ñoù laø caûm lo aâu nôi bieân giôùi chöa thaät söï bình yeân s au
xuùc gì? taâm traïng gì? nhöõng naêm chieán tranh, loaïn laïc (ALS)
_HS caên cöù vaøo caùc hình aûnh thô, caùch mieâu taû  Caûnh laán tình. Tình naèm saâu trong caûnh
ñeå suy ngaãm vaø suy luaän, phaùt bieåu
Thao taùc 2: boán caâu cuoái
_Hs ñoïc 2 caâu 5, 6 2.Boán caâu cuoái
_GV hoûi : 2 caâu 5-6 trong thô ÑL phaûi sduïng bieän _Hai caâu 5 – 6 : sduïng pheùp ñoái : yù, töø, thanh :
phaùp ngheä thuaät gì? khoùm cuùc….con thuyeàn… 2 hình aûnh khoâng
_Em seõ hieåu yù 2 caâu thô 5- 6 ntn? chæ tieâu bieåu cho muøa thu maø coøn haøm chöùa yù
_Haõy noùi laïi baèng vaên xuoâi giaûn dò? nghóa aån duï, töôïng tröng saâu saéc : cuùc  thu,
_Haõy phaùt hieän caùc ñoäng töø nhieàu haøm yù trong thuyeàn cuoäc ñôøi troâi noåi, löu laïc, con thuyeàn
2 caâu thô treân. Ñbieät trong caùch keát hôïp ngöõ mang chôû taâm tình con ngöôøi
phaùp thô ÑP ôû ñaây ntn Hss ptích suy luaän döïa
vaøo 3 baûn thô
(Ñtöø : khia ( môû), heä ( buoäc) + boå ngöõ ( tha nhaät
leä, coá vieãn taâm)
Löôõng : nôû 2 laàn  ra nöôùc maét
Nhaát : moät con thuyeàn buoäc maõi vaøo traùi tim
tróu naëng cuûa ngöôøi xa queâ.
 tình laán caûnh. Caûnh laø phöông tieän noùi leân
taâm traïng, caûm xuùc, noãi loøng.)
_Hs ñoïc 2 caâu caâu cuoái
_Hai caâu cuoái so vôùi 2 caâu treân coù gì ñbieät?
Nhaø thô quay ra taû caûnh chieàu beân soâng nôi thaønh _Hai caâu 7 –8 : trôøi daàn toái. Aâm thanh roän raøng
Baïch ñeá vôùi caûnh roän raøng dao thöôùc vaø tieáng tieáng dai thöôùc chuaån bò caét may aùo reùt, tieáng
chaøy ñaäp aùo vang vang ñeå laø gì? chaøy ñaäp vaûi, ñaäp aùo reùt vang vang doàn daäp
_Hs lieân töôûng, suy luaän, phaùt bieåu. beân bôø soâng laø taû caùi ñaëc tröng rieâng cuûa
cuïoâc soáng shoïat cuûa daân cö nôi ñaây moãi khi thu
*Hoaït ñoäng 3: Goïi 3 HS ñoïc ghi nhôù/ sgk qua, ñoâng tôùi. Maët khaùc nhaø thô höôùng ra beân
ngoøai nhöng laïi khôi gôïi noãi nhôù queâ, nhôù nhaø,
nhôù ngöôøi thaân caøng da dieát.
*Ghi nhôù : sgk/ 147

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
4.Cuûng coá : Thöïc chaát “Thu höùng” laø gì? (noãi buoàn nhôù queâ höông, nhôù ngöôøi thaân
khi muøa thu veà nôi ñaát khaùch)
Caûnh thu? (nuùi non, söông moác, saùng daäy, maây ñuøn…)
Tình thu? (hoa cuùc 2 laàn nôû ra nöôùc maét, con thuyeàn..)
5. Daën doø : Hoïc thuoäc baøi thô
Soaïn baøi Ñoïc theâm “Laàu HH”, “Noãi oùan ngöôøi Pkhueâ”, “khe chim keâu”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Ngaøy soaïn:10/12/08
Tieát 48
_LAÀU HOAØNG HAÏC (Thoâi Hieäu)
_NOÃI OAÙN CUÛA NGÖÔØI PHOØNG KHUEÂ (Vöông Duy)
_KHE CHIM KEÂU (Vöông Xöông Linh)
(Ñoã Phuû)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi giaûng
C.Caùch thöùc tieán haønh : Ñoïc saùng taïo, gôïi tìm, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu
hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Haõy ñoïc thuoäc baøi thô “Caûm xuùc muøa thu” cuûa ÑP vaø cho bieát khung
caûnh muøa thu ñöôïc tgiaû mieâu taû ntn? Em coù nhaän xeùt gì veà khung caûnh
aáy?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Ñaây laø 1 tieát ñoïc theâm 3 tphaåm : “Laàu HH”
(TH), “Noãi oaùn…” ((VD), “Khe chim keâu” (VXL). Ñaây laø 3 tphaåm raát ñsaéc
vaø tieâu bieåu cuûa thô Ñöôøng. Moãi baøi coù veû ñeïp vaø söï ñsaéc khaùc nhau.
Hoâm nay chuùng ta cuøng tìm hieåu veà 3 baøi thô naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn ñoïc hieåu baøi thô “Laàu I.Laàu Hoaøng Haïc :
HH” cuûa TH 1.Taùc giaû : (704- 75)
Thao taùc 1 : Gv hoûi : cho bieát teân tgiaû, teân ngöôøi
dòch, nhaän xeùt theå thô trong nguyeân taùc vaø trong
caùc baûn dòch
Hs traû lôøi – Gv ñònh höôùng nhöõng neùt chính
_Thoâi Hieäuc: nhaø thô Ñöôøng noåi tieáng cuøng thôøi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
vôùi LB 2.Hoøan caûnh saùng taùc : TH ñeán thaêm laàu HH
_Ngöôøi dòch :TÑ, KHD vaø caûm höùng ñeà thô
Thao taùc 2 : GV hoûi : em hieåu gì veà hcst baøi thô?
Coù theå keå laïi truyeàn thuyeát Phí Vaên Vi vaø chæ 3.Chuû ñeà : baøi thô laø caûm xuùc cuûa nhaø thô khi
roõ vò trí laàu HH? ñöùng tröôùc caûnh ñeïp laàu HH (Hoøai coå, nhôù queâ
Hs traû lôûi, keå laïi vò trí xa)
Thao taùc 3 : GV hoûi : theo em, chuû ñeà vaø caûm
höùng chuû ñaïo cuûa baøi thô laø gì? 4.Phaân tích
Hs suy nghó traûlôøi _Taùc giaû khoâng taû kó laàu HH maø chuû yeáu taû
Thao taùc 4 : höôùng daãn HS ñoïc laïi nguyeân taùc khung caûnh xung quanh  neùt rieâng, duïng yù cuûa
vaø caùc baûn d òch, töï laéng nghe vaø ngaãm nghó. Gv tgiaû
hoûi _Coù söï ñoái laäp veà thôøi gian : xöa – nay, veà caûnh
_Veà ngheä thuaät, tgiaû coù taû kó laàu HH khoâng? vaät : thöïc – aûo
Coù söï ñoái laäp naøo xuaát hieän trong baøi thô?  caûnh ñeïp nhöng loøng buoàn
_Hs suy nghó traû lôøi _Laàu HH keát ñoïng noãi “saàu” : chöõ naøo, caâu naøo
_Coù yù kieán cho raèng, chöõ “saàu” ôû cuoái baøi thô cuõng baâng khuaâng, man maùc TH ñöùng tröôùc laàu
ñaõ keát ñoäng caûm höùng baøi thô. Yù kieán em ntn? HH maø döïng leân 1 laàu HH trong taâm töôûng, ñeå
_Hs thaûo luaän roài caùi HH laâu aáy gôïi leân 1 söï ngôõ ngaøng, baâng
(Ñeà thô treân laàu nhöng yù khoâng ôû laàu maø ôû khuaâng, noãi nhôù moâng lung, saâu khoâng thaáy ñaùy.
“tích nhaân”, ôû “HH”, ôû “höông quan” laø nhöõng Caùi ñeïp coù theå coù khaû naêng thanh loïc taâm
thöù khoâng nhìn thaáy ñöïôc. Caâu töù, caùi thaàn cuûa hoàn con ngöôøi
baøi thô ôû ñaâu? Ñoù laø caùi caàn phaûi tìm)p II.“NOÃi oaùn cuûa ngöôøi phoøng khueâ”
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn HS ñoïc hieåu “Noãi 1.Taùc giaû : (698 – 757)
oaùn…”
Thao taùc 1 : Goïi HS giôùi thieäu ñoâi neùt veà nhaø
thô thôøi thònh Ñöôøng VXL. Gv ñònh höôùng
_VKL : nhaø thô thuoäc phaùi bieân taùi nhöng oâng 2.Theå loaïi
khoâng uûng hoä chieán tranh _Nguyeân taùc : thaát ngoân töù tuyeän Ñl
_Ñeà taøi : “noãi oaùn…” thuoäc ñeà taøi phaûn chieán _Baûn dòch : luïc baùt cuûa TD9, theo nguyeân taùc
Thao taùc 2 : Hdaãn hoïc sinh tìm hieåu theå loïai, ( theå loïai) : Nguyeãn Khaéc Phi
nhaän xeùt, ssaùnh giöõa theå loïai cuûa nguyeân taùc 3.Phaân tích
vaø baûn dòch. Hs suy ngaãm traû lôøi _Caâu 1 : ngöôøi thieáu phuï khoâng bieát buoàn, raát voâ
tö vì chung giaác moäng coâng dnah vôùi choàng, vì hi
Thao taùc 3 : phaân tích baøi thô voïng choàng seõ ñöôïc phong haàu ban töôùc sau naøy
_Gv hoûi : dieãn bieán taâm trang ngöôøi vô treû trong _Caâu 2 : ngöôøi thieáu phuï khoâng coøn hoøan toaøn
baøi thô ntn? Phaân tích roõ taâm traïng vaø chuyeån voâ tö nöõa ( leân laàu cao ñeå giaûi baøy, boäc baïch
ñoåi taâm traïng cuûa naøng trong töøng caâu thô? Vì sao taâm tö)
coù söï chuyeån ñoåi ñoù? _Caâu 3 : maøu xanh cuûa thieân nhieân töôïng tröng cho
muøa xuaân, tuoåi treû, cuõng laø maøu li bieät laø caùi
caàu, caùi côù, caùi baûnleà kheùp môû baát ngôø, töï
nhieân ñeå chuyeån ñoåi taâm traïng cuûa con ngöôøi
_Caâu 4 : hoái haän vì ñaõ xui, ñaõ ñeå choàng ra ñi toàng
quaân, laäp coâng, laøm quan, kieám aán, phong haàu.
_GV hoûi : em coù lieân heä ñeán ñoaïn thô naøo cuõng Vaø sau ñoù laø oùan, oùan caùi aán phong haàu, oaùn
vieát veà ñeà taøi naøy trong chöông trình ngöõ vaên chieán tranh phi nghóa ñaõ khieán vôï choàng naøng li
THCS? bieät khoâng bieát ñeán bao giôø
_Hs nhôù laïi, trình baøy  Taâm traïng thieáu phuï ñi töø : baát tri saàu  hoát
(“Chinh phuï ngaâm khuùc” cuûa ÑTC ( d òch : ÑTÑ),  hoái  oaùn maø nguyeân nhaân tröôùc maét laø “
ñoaïn trích “Sau phuùt chia li” : “Luùc ngoaûnh laïi maøu döông bieät” nguyeân nhaân saâu xa laø aán phong
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ngaém maøu döông lieãu. Thaø khuyeân chaøng ñöøng haàu, chieán tranh phi nghóa
chòu töôùc phong”) III.Khe chim keâu
1.Taùc giaû : (701 –761)

*Hoaït ñoäng 3 : tìm hieåu baøi thô “Khe chimkeâu”


(Vöông Duy)
Thao taùc 1 : Gv goïi Hs ñoïc phaàn tieåu daãn vaø
giôùi thieäu ñoâi neùt veà Vöông Duy? Gv ñònh höôùng 2.Theå loïai
_Nhaø thô xuùaât saéc thôøi thònh Ñöôøng _Nguyeân taùc : nguõ ngoân töù tuyeät
_THô VD : trang nhaõ, bình dò, trong thô coù hoïa _Baûn dòch : luïc baùt (NTT) vaø nhö nguyeân taùc cuûa
Thao taùc 2 : tìm hieåu theå loïai cuûa baûn dòch vaø Töông Nhö
nguyeân taùc? 3.Phaân tích : baøi thô taû caûnh ñeâm traêng trong khe
nuùi. Caùi ñsaéc laø laáy ñoäng taû tónh
_Caâu 1 : hoa queá nhoû li ti, rung khe kheõ maø ngöôøi
Thao taùc 3 : phaân tích baøi thô cuõng nghe ñöôïc chöùng toû ñeâm raát yeân tónh vaø
_Gv goïi HS ñoïc dieãn caûm caùc vbaûn phieân aâm loøng ngöôøi cuõng raát yeân tónh môùi coù theå nghe
vaø caùc baûn dòch ñöôïc aâm thanh cöïc nhoû aáy
_GV hoûi : baøi thô taû caûnh gì? neùt ñsaéc cuûa böùc _Caâu 2 : Tröïc tieáp taû ñeâm xuoáng trong nuùi
tranh phong caûnh trong baøi thô laø gì? traïng thaùi _Caâu 3 : Traêng leân laøm gì coù tieáng ñoäng theá maø
taâm hoàn nhaø thô khi aáy ra sao? chim nuùi sôï haõi. Cuõng vì ñeâm quaù yeân laëng
_Hs laéng nghe, suy nghó vaø laàn löôït traû lôøi _Caâu 4 : nhöõng tieáng keâu khe kheõ cuûa chim nuùi vì
_GV hoûi : emhaõy so saùnh caùch taû laáy ñoäng taû sôï haõi luùc traêng leân laïi caøng chöùng toû ñeâm yeân
tónh trong caùc baøi thô ñaõ hoïc laëng voâ cuøng
_Hs gôïi nhôù, phaùt bieåu  Söï tónh laëng cuûa ñeâm xuaân vaø söï bình yeân
(Baøi “Tónh daï töù” (Lí Baïch). “Thu ñieáu” (Nguyeãn thanh thaûn cuûa taâm hoàn con ngöôøi. Ñoù laø tieáng
Khuyeán) ñeâm xao ñoäng taâm hoàn bình yeân. Taùc phaåm laø
böùc tranh baèng aâm thanh ñoäc ñaùo
IV.Ñieåm ñoäc ñaùo veà ngheä thuaät
*Hoaït ñoäng 4 : Ngheä thuaät cuûa 3 baøi 1.Laàu HH : baøi thô coå luaät ñieån hình vöøa coù tính
chaát cuûa luaät thi vöøa coù tính chaát cuûa coå thi. Ôû
loaïi naøy, soá chöõ, soá caâu, caùch gieo vaàn vaø ñoái
ngaãu gioáng nhö thô luaät nhöng phoái thanh laïi gioáng
coå phong
2.Noãi oaùn ngöôøi phoøng khueâ : ñoäc ñaùo ôû caáu
töù, 4 caâu 28 chöõ nhöng nhaø thô ñaõ theå hieän ñöôïc
söï chuyeån bieán taâm traïng cuûa ngöôøi khueâ phuï
3.Khe chim keâu : tieâu bieåu cho ñaëc tröng thi phaùp
thô Ñöôøng : theå hieän baèng quan heä, göûi tình trong
caûnh. Tgiaû ñaõ veõ caûnh ñeâm, baèng aâm thanh

4.Cuûng coá : _Caùi ñeïp coù khaû naêng thanh loïc taâm hoàn con ngöôøi
_Baát tri saàu  hoát  hoái : taâm traïng khueâ phuï
_Caùi ñoäng kheõ khaøng cuûa ñeâm ñaõ theå hieän söï tónh laëng trong taâm hoàn con ngöôøi
5. Daën doø : _Veà nhaø hoïc baøi
_Chuaån bò soaïn baøi môi : LV : caùc hình thöùc keát caáu cuûa vbaûn thuyeát minh, laäp daøn yù
baøi vaên thuyeát minh.
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

01.01.07

BAØI LAØM VAÊN SOÁ 04


(THI HOÏC KÌ I)

Ñeà thi – ñaùp aùn cuûa Sôû ( nhaän töø chuyeân moân)

Tieát 52 Ngaøy soaïn:8/1/2008.

_CAÙC HÌNH THÖÙC KEÁT CAÁU CUÛA VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : hs naém ñöôïc caùc hình thöùc keát caáu cuûa vbaûn thuyeát minh theo trình töï
thôøi gian, khoâng gian, logic trong tö duy  thöïc haønh vaø luyeän taäp laäp daøn yù cho baøi
vaên thuyeát minh
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thieát keá baøi giaûng
C.Caùch thöùc tieán haønh :, trao ñoåi thaûo luaän, thöïc haønh, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ktra baøi taäp ôû vôû baøi taäp (BT veà toùm taét vbaûn töï söï). Haõy toùm taét laïi
vaên baûn töï söï Taám Caùm theo nhaân vaät chính laø Taám
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Moãi vaên baûn thuyeát minh ñeà phaûi vieát theo
moät boá cuïc nhaát ñònh. Nhöng cô sôû cuûa nhöõng boá cuïc aáy laø gì? coù phaûi
chæ coù 1 loïai boá cuïc duy nhaát hay coù theå coù nhöõng boá cuïc khaùc nhau?
Nguoàn goác cuûa söï khaùc nhau ñoù laø gì? ñoù chính laø noäi dung vaán ñeà
chuùng ta seõ tìm hieåu trong tieát hoïc naøy.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu veà caùc hình thöùc keát I.Caùc hình thöùc keát caáu cuûa vbaûn thuyeát minh
caáu cuûa vbaûn thuyeát minh 1.Khaùi nieäm keát caáu vaên baûn : söï saép xeáp
Thao taùc 1 : Khaùi nieäm keát caáu vbaûn caùc yeáu toá cuûa vbaûn thaønh 1 chænh theå thoáng
_Gv cho HS ñoïc muïc I/ sgk vaø trình baøy nhaän thöùc nhaát coù yù nghóa
cuûa baûn thaân veà khaùi nieäm keát caáu? Moãi kieåu loïai vbaûn ñoøi hoûi coù 1 keát caáu rieâng
_GV ñònh höôùng phuø hôïp vôùi moái lieân heä beân trong cuûa noù :
nghóa laø vôùi caùc ñoái töôïng, qheä qua laïi giöõa ñoái
töôïng vaø moâi tröôøng xung quanh vaø quaù trình
nhaän thöùc cuûa con ngöôøi
Thao taùc 2 : Tìm hieåu caùc hình thöùc keát caáu cuûa Boá cuïc cuûa vbaûn laø söï theå hieän beân ngoøai cuûa
vaên baûn thuyeát minh keát caáu beân trong
Thao taùc 2.1.Phaân tích keát caáu Vbaûn “Hoäi thoåi 2.Caùc hình thöùc keát caáu cô baûn cuûa VBTM
côm ôû ÑV” 2.1.Phaân tích keát caáu vbaûn “Hoäi thoåi côm…”
_GV giao nhieäm vuï : lôùp chia 4 nhoùm Caâu a : VbTM veà hoäi thoåi côm ôû ÑV nhaèm muïc
+Nhoùm 1 : traû lôøi caâu hoûi a ñích giôùi thieäu vôùi ngöôøi ñoïc veà thôøi gian, ñòa
+Nhoùm 2 : traû lôøi caâu hoûi b ñieåm vaø dbieán cuûa leã hoäi thoåi côm thi cuõng nhö
+Nhoùm 3 : traû lôøi caâu hoûi c yù nghóa cuûa leã hoäi naøy vôùi ñôøi soáng ngöôøi lao
+Nhoùm 4 : traû lôøi caâu hoûi d ñoäng ôû vuøng Baéc Boä
_Sau 6 phuùt trao ñoåi,nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy Caâu b : caùc yù chính taïo ndung vbaûn
_Gv boå sung, ñieàu chænh _Thôøi gian, ñòa ñieåm dieãn ra leã hoäi
_Dieãn bieán leã hoäi
+Thi naáu côm : laøm thuû tuïc baét ñaàu cuoäc thi, laáy
löûa beân ngoïn caây chuoái cao, naáu côm
+Chaám thi : tieâu chuaån vaø caùch chaám ñeå ñaûm
baûo söï chính xaùc, coâng baèng
_YÙ nghóa leã hoäi ñoái vôùi ñôøi soáng tinh thaàn
ngöôøi lao ñoäng
Caâu c : Caùc yù cuûa Vbaûn ñöôïc sxeáo theo
_Trình töï logic : gt thôøi gian, ñòa ñieåm, dbieán, yù
nghóa cuûa leã hoäi
Thao taùc 2.2.Phaân tích keát caáu cuûa vbaûn “Böôûi _Trình töï thôøi gian : phaàn keå veà dbieán cuûa leã hoäi
Phuùc Traïch” ñöôïc sxeáp theo trình töï thôøi gian : thuû tuïc baét ñaàu,
_HS ñoïc laïi vbaûn, tieáp tuïc thaûo luaän theo nhoùm dieãn bieán chaám
vaø trình baøy keát quaû trong 10 phuùt 2.2.Phaân tích keát caáu vaên baûn “Böôûi PT”
_Gv nhaän xeùt vaø ñònh höôùng boå sung, ñieàu chænh Caâu a : Vbaûn thuyeát minh veà 1 loïai traùi caây noåi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
tieáng ôû Haø Tónh. Qua vbaûn, ngöôøi ñoïc caûm nhaän
ñöôïc hình daùng maøu saéc, höông vò haáp daãn vaø söï
boå ích cuûa böôûi PT
Caâu b : Goàm caùc yù chính s au :
_HÌnh daùng beân ngoaøi cuûa böôûi PT
_höông vò ñaëc saéc cuûa böôûi PT
_Söï haáp daãn vaø boå döôõng cuûa böôûi PT
_Danh tieáng cuûa böôûi PT
Caâu c : caùc yù cuûa vbaûn ñöôïc sxeáp :
_Trình töï khoâng gian : töø ngoøai vaøo trong ( giöõa yù
1 vaø yù 2 )
Thao taùc 2.3.Khaùi quaùt vaø boå sung caùc hình thöùc _Trình töï logic : caùc phöông dieän khaùc nhau cuûa
keát caáu cuûa VBTM quaû böôûi ( hình daùng, maøu saéc, höông vò, söï boå
_Hs ñoïc ghi nhôù sgk vaø trình baøy laïi baèng lôøi döôõng), quanheä nhaân quaû ( töông quan giöõa yù 1
cuûa mình vaø yù 2 vôùi yù 3, yù 4, giöõa yù 3 vaø yù 4)
_Gv boå sung, nhaán maïnh 2.3.Keát luaän caùc hình thöùc keát caáu VBTM
*Ghi nhôù : SGK/ 168

Thao taùc 1 : daøn yù baøi vaên TM


_GV yeâu caàu HS haõy nhaéc laïi boá cuïc 3 phaàn
cuûa 1 baøi lvaên vaø nhieäm vuï cuûa moãi phaàn
III.Laäp daøn yù baøi vaên thuyeát minh
1.Daøn yù baøi vaên thuyeát minh
_GV hoûi : boá cuïc 3 phaàn cuûa 1 baøi laøm vaên coù 1.1.Boá cuïc baøi laøm vaên :
phuø hôïp vôùi ññieåm cuûa vaên thuyeát minh khoâng ? _Môû baøi : giôùi thieäu söï vaät, söï vieäc, ñôøi soáng
vì sao? cuï theå cuûa baøi vieát
_Thaân baøi : ndung chính cuûa baøi vieát
_So vôùi phaàn MB vaø KB cuûa 1 baøi vaên töï söï thì _Keát baøi : suy nghó, haønh ñoäng cuûa ngöôøi vieát
phaàn MB vaø KB cuûa 1 baøi vaên thuyeát minh coù 1.2.Boá cuïc baøi laøm vaên phuø hôïp vôùi VBTM
nhöõng ñieåm töông ñoàng vaø khaùc bieät naøo? Bôûi VBTM laø keát quaû cuûa thao taùc laøm vaên.
_ Cuõng coù luùc ngöôøi víeât phaûi mieâu taû, neâu caûm
xuùc, trình baøy söï vieäc
1.3.Söï töông ñoàng cuûa baøi vaên töï söï vaø VBTM
Caùc trình töï sxeáp sao cho phaàn TB keå döôùi daây ôû MB – KB. Vaø ñieåm khaùc bieät ôû phaàn keát baøi.
coù phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa baøi TM khoâng? Vbaûn töï söï chæ neâu caûm nghó cuûa ngöôøi vieát.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
 HS löïa choïn caét nghóa, traû lôøi, gv nhaän xeùt, VBTM phaûi trôû laïi ñeà taøi thuyeát minh, löu laïi
boåsung. nhöõng caûm xuùc laâu beàn trong loøng ñoäc giaû.
Ñieàu naøy vbaûn töï söï khoâng caàn
1.4.Caùc trình töï sxeáp cho Thaân baøi
Thao taùc 2 : höôùng daãn Luyeän taäp laäp daøn yù _Thôøi gian ( xöa  nay)
VBTM _Khoâng gian ( gaàn  xa, trong  ngoaøi)
_Gv goïi Sh ñoïc phaàn yeâu caàu cuûa ñeà baøi _Nhaän thöùc : tuøy vaøo töøng ñoái töôïng
_GV goïi HS xaùc ñònh caùc yeâu caàu. Sau ñoù GV _Chöùng minh : cuï theå, ngaén goïn, tieâu bieåu, khoâng
ñònh höôùng coù söï phaûn baùc trong vbtm
+Muïc ñích, ñoái töôïng 2.Höôùng daãn laäp daøn yù VBTM
+Löïa choïn keát caáu 2.1.Ñeà baøi : TM giôùi thieäu :
+Laäp daøn yù 3 phaàn 1 caùch chi tieát _Moät danh nhaân vaên hoùa
+Ruùt ra keát luaän caàn thieát _Moät tgiaû vhoïc noåi tieáng
_GV giao ñeà baøi vaø neâu yeâu caàu cho caùc nhoùm _Moät nhaø khoa hoïc noåi tieáng
HS ( 3 nhoùm) 2.2.Ñònh höôùng
_HS laøm vieäc theo nhoùm, saua 15p trình baøy _Xaùc ñònh muïc ñích, ñoái töôïng : vieát veà ñoái
_Gv quan saùt, theo doõi caùc nhoùm laøm vieäc, ñieàu töôïng X ñeå laøm gì? ñoái töôïng cuï theå naøo?
chænh, goùp yù, boå sung _Löïa choïn kieåu keát caáu naøo phuø hôïp vôùi ndung
_Gv hoûi : ñeå cho vieäc laäp daøn yù baøi vaên TM coù ñeà taøi?
keát quaû toát ta phaûi laøm gì? _Laäp daøn yù töø sô löôïc  chi tieát
+môû baøi : giôùi thieäu muïc ñích, lyù do, giôùi thieäu,
giôùi haïn, phaïm vi kieåu baøi TM
_Thaân baøi : löïa choïn keát caáu ( thôøi gian, khoâng
_HS ñoïc ghi nhôù : sgk/ 171 gian,logic,keát hôïp…), tích luõy caùc chi tieát chính
xaùc; tích luõy caùc yù kieán, nhaän xeùt, ñaùnh giaù,
trình baøy
_Keát baøi : trôû laïi phaàn môû baøi. Aán töôïng, suy
nghó caûm ñoäng vaø laâu beàn trong ngöôøi ñoïc
3.3.Ghi nhôù : sgk/ 171

4.Cuûng coá : _4 hình thöùc keát caáu cuûa VBTM : thôøi gian, khoâng gian, logic, hoãn hôïp
_Kieán thöùc vaø kó naêng laäp daøn yù VBTM
_BT : 1.2/168, 1,2,3,4/171
5. Daën doø : _Veà nhaø hoïc baøi vaø laøm baøi taäp ñaày ñuû
_Chuaån bò soaïn baøi môi : Thô Haikö cuûa BaSoâ
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Tuaàn:17 Ngaøy soaïn:13/12/08


Tieát 51 Ngaøy daïy: 16/12/08
THÔ HAIKÖ CUÛA BASOÂ
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm :
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_SGk – SGv
_Thieát keá baøi giaûng
C.Caùch thöùc tieán haønh :, trao ñoåi thaûo luaän, ñoïc saùng taïo
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ : Ñoïc thuoäc 1 trong 3 baøi thô phaàn dòch thô : HHL (TH),
Noãi
oaùn….(VXL), Khe chim keâu (VD) vaø cho bieát ndung cô baûn?
3. Baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn Hs töï hoïc vaø tìm hieåu I.Höôùng daãn HS töï hoïc
Thao taùc 1 : tìm hieåu veà tgiaû 1.Taùc giaû : (1644 – 1594)
_Hs töï ñoïc phaàn Tieåu daãn vaø cho bieát ñoâi neùt _Queâ Iga( nay tænh Mieâ)
veà thaân theá vaø söï nghieäp cuûa Basoâ _Gia ñình : voõ só caáp thaáp
 phaàn naøy GV coù theå khoâng caàn cho ghi maø Hs _30 tuoåi chuyeån ñoái Eâñoâ (Toâkioâ) soáng vaø saùng
seõ töï ruùt ra töø phaànTD/sgk/155 taùc thô Haikö vôùi buùt danh BaTieâu (Basoâ)
_10 naêm cuoái ñôøi ñi khaép nöôùc vieát du kí vaø laøm
thô Haikö
_Maát ôû Oâsaca naêm 50 tuoåi
Thao taùc 2 : tìm hieåu veà theå thô Haikö(Hs töï tìm 2.Theå thô Haikö : sgk/ 155
hieåu ôû sgk) 3.Ññieåm thô Haikö
Thao taùc 3 : tìm hieåu ññieåm thô Haikö _Quyù ngöõ : töø chæ muøa, baét buoäc trong moãi baøi
_Gv giaûng : thô  chæ thôøi ñieåm hieän taïi, söï gaén boù saâu saéc
+Quyù ngöõ : muøa, ví duï : muøa söông: chieàu thu, cuûa con ngöôøi vôùi thieân nhieân
gioù thu; muøa heø : chim ñoã quyeân, ve; muøa ñoâng : _Thuû phaùp töôïng tröng : choïn chi tieátm neùt ñaëc
caùnh ñoàng hoang khoâ; muøa xuaân : hoa anh ñaøo saéc nhaát ñeå bieåu hieän cho caùi toøan theå
+Töôïng tröng : 1 söï vieäc, chi tieát luoân bieåu hieän 1 _Moät khoaûnh khaéc cuûa caûnh vaät vaø ñænh ñieåm
caûm xuùc, suy tö naøo ñoù cuûa caûm xuùc
+Trieát lí thieân nhieân : vduï : Suoái reo gioù thoåi laø _Thieân nhieân vaø trieát lí veà thieân nhieân
aâm thanh cuûa taïo hoùa, tuøng xanh tuyeát traéng laø _Caûm thöùc thaåm mó : raát rieâng raát tinh teá
saéc maøu cuûa taïo hoùa, 1 caùnh hoa ñaøo moûng _Ngoân ngöõ : duøng raát ít tính töø, traïng töø cuï theå
manh coù theå laøm hoà noåi soùng hoùa söï vaät. Duøng nhieàu danh töø, ñoäng töø gôïi
+Thaåm mó : ñeà cao söï vaéng laëng, ñôn sô, u huyeàn, töôûng töôïng, suy ngaãm. Mô hoà laø ñaëc ñieåm ngoân
meàm maïi, nheï nhaøng… ngöõ quan troïng cuûa theå thô Haikö
+ngoân ngöõ : gôïi chöù khoâng taû, daønh 1 khoaûng
lôùn cho trí töôûng töôïng cuûa ngöôøi ñoïc. Mô hoà
khoâng phaûi laø nhöôïc ñieåm maø laø ññieåm vaø hôn
nöõa laø öu ñieåm cuûa thô Hai k ö
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu töøng baøi thô II.Ñoïc hieåu vaên baûn
Thao taùc 1 : tìm hieåu baøi soá 01 1.Baøi 1
_hs ñoïc dieãn caûm baûn dòch thô _Queâ Basoâ ôû Mieâ, oâng chæ ñeán soáng ôû Eâñoâ
_Gv hoûi : tìm quyù ngöõ trong baøi thô? Tgiaû coù (Toâkioâ) töø naêm 1672 ñeán thôøi ñieåm naøy laø 1682
caùch sduïng töø ntn? Baøi thô noùi leân caûm xuùc gì? (10 naêm) coù dòp veà laïi thaêm Mieâ
vì s ao coù caûm xuùc aáy? Baøi thô gôïi cho em suy _Quyù ngöõ : muøa söông – muøa thu
nghó vaø lieân töôûng gì? (lieân heä CLV) _Töù thô : ñaát khaùch  hoùa queâ höông sau 10 naêm
gaén boù
Thao taùc 2 : Baøi soá 2 2.Baøi 2 :
_Trình töï ñoïc – hieåu nhö baøi 1 _Basoâ ôû kinh ñoâ Kioâtoâ thôøi treû (1666 – 1672) khi
_Gv löu yù Hs : chim ñoã quyeân ( chim quoác) chæ coøn thanh nieân sau leân Eâñoâ. Hai möôi naêmcuoái
keâu, khoâng hoùt; chim tu huù cuõng chæ keâu, khoâng ñôøi oâng trôû laïi, nghe tieáng ñoã quyeân keâu vaø vieát
hoùt. Hoùt laø lôøi ngöôøi dòch theâm vaøo chöa haún baøi thô
ñaõ chính xaùc _Quyù ngöõ : chim ñoã quyeân – muøa heø
(Lieân heä thô baø Huyeän Thanh Quan) _Söï chuyeån ñoåi caûm giaùc : aâm thanh tieáng chim
gôïi nhôù kinh ñoâ. Ôû kinh ñoâ muøa heø hieän taïi maø
nhôù kinh ñoâ ngaøy xöa, kæ nieäm ñaõ qua. Ñoù laø
Thao taùc 3 : Baøi 3 tieáng chim hay tieáng ngöôøi? Ñieàu aáy mô hoà khoâng
_Hs ñoïc dieãn caûm baøi thô bieát ñöôïc, coù theå laø caû hai
_Baøi thô noùi leân tình caûm gì cuûa tgiaû tình caûm 3.Baøi 3
aáy gôïi leân töø cöû chæ, haønh ñoäng naøo? Haõy tìm _1684, basoâ 40 tuoåi. Töø xa veà thaêm nhaø. Veà ñeán
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
quyù ngöõ cuûa baøi thô? nôi hay tin meï maát. Ngöôøi anh ñöa cho em di vaät cuûa
_Hs suy luaän, caûm nhaän, trình baøy meï : maùi toùc baïc. Oâng vieát laïi baøi thô naøy
(lieân heä thô CPN, khoùc DK…) _Quyù ngöõ : laøn söông thu, laøn toùc meï, laøn söông
thu, cuoäc ñôøi ngaén nguûi, mong manh nhö laøn söông
Thao taùc 4 : tìm hieåu baøi soá 04 laø doøng nöôùc maét xoùt thöông cuûa ngöôøi con?
Lieân heä baøi : “Vaên chieâu hoàn” (Ndu) 4.Baøi 4
“Kìa nhöõng ñöùa tieåu nhi taám beù _1685, Basoâ coù laàn ñi qua 1 caùnh röøng, ngeh roõ
…noãi loøng” tieáng vöôïn huù, oâng vieát baøi thô naøy
_Thöïc teá ôû NB thôøi aáy vaøo nhöõng naêm maát
muøa ñoùi keùm, nhieàu gia ñình ngheøo tuùng quaù,
khoâng nuoâi noåi con ñaønh ñöa chuùng boû trong röøng
hoaëc thaäm chí gieát chuùng khi môùi sô sinh. Ñoù laø
nhöõng Makibu – nhöõng ñöùa treû bò traû bôùt
_Tieáng vöôïn huù hay tieáng treû con bò boû rôi than
khoùc trong gioù thu hay gioù thu cuõng ñang khoùc than
Thao tác 5 cho noãi ñau cuûa con ngöôøi
5.Baøi 5 :
_Ñöôïc saùng taùc khi Basoâ ñi ngang qua röøng nhìn
thaáy 1 chuù khæ con laïnh run trong côn möa muøa
ñoâng. Nhaø thô töôûng töôïng chuù khæ con thaàm öôùc
1 chieác aùo tôi
Thao taùc 6 : Baøi soá 06 _Ñoù laø öôùc mô cuûa tgiaû cho khæ con, treû em,
Lieân heä thô Nguyeãn Traõi trong “Thuaät höùng” : ngöôøi cô nhôõ, ngheøo khoù
“Khaùch laï ñeán ngaøn hoa chöûa ruïng/ ….daï nguyeät 6.Baøi 6 :
caøng cao” _Quyù ngöõ : hoa anh ñaøo – muøa xuaân
_Mieâu taû thieân nhieân mang moät trieát lí saâu saéc:
Thao taùc 7 : baøi soá 07 söï töông giao cuûa caùc söï vaät, hieän töôïng trong vuõ
Lieân heä thô Xdieäu truï
7.Baøi 7
_Ñöôïc vieát töø caûm höùng trong laàn ñi chuøa
Riusakujji
_Tieáng ve, aâm thanh, ñaù, söï vaät… coù thaät. Trong
Thao taùc 8 : baøi soá 08 caûnh u tòch, vaéng laëng ñeán tuyeät ñoái coù theå nghe
Lieân heä thô cuûa Lbaïch, Taûn Ñaø roõ tieáng ve reân ró nhö thaám vaøo ñaù. Söï chuyeån
ñoåi caûm giaùc vaø lieân töôûng thaät kì dieäu
8.Baøi 8
_Ñöôïc vieát ngaøy 08/10/1694 ôû Oâsaka. Ñaây laø baøi
thô töø theá cuûa oâng. Tröùôc ñoù oâng thaáy mình yeáu
laém nhö 1 caùnh chim bay khuaát vaøo maây trôøi.
Nhöng cuoäc ñôøi cuûa Basoâ laø cuoäc ñôøi lang thang,
phieâu boàng, laõng du. Vì theá ngay caû khi saép rôøi
boû coõi ñôøi oâng coøn löu luyeán laém, vaãn coøn
muoán tieáp tuïc cuoäc ñôøi, ñi baèng hoàn cuûa mình.
Vaø ta thaáy hoàn Basoâ lang thang treân khaép caùc
caùnh ñoàng hoang vu.
4.Cuûng coá : Thô Haikö – ññieåm thô Haikö
Taâm hoàn Basoâ qua 8 baøi thô
5. Daën doø : Hoïc baøi cuõ. Tieát sau traû baøi soá 04
RUÙT KINH NGHIEÄM
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

02/01/07
Tieát 54

TRAÛ BAØI SOÁ 04 (Thi hoïc kì I)


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Hs töï ñaùnh giaù öu- khuyeát ñieåm vaø RKN cho baøi vieát sau
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Baøi laøm cuûa hoïc sinh
_Ñaùp aùn –bieåu ñieåm
C.Caùch thöùc tieán haønh :, trao ñoåi thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv cuøng HS böôùc ñaàu tìm hieåu veà I.Ñeà thi : goàm 2 phaàn
keát caáu cuûa baøi thi 1.Traéc nghieäm : 4 ñieåm – 16 caâu – 0.25ñ /caâu
2.Töï luaän : 6 ñieåm
*Hoaït ñoäng 2 : GV vaø HS cuøng xaùc ñònh yeâu II.Xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi laøm
caàu cuûa baøi laøm 1.Traéc nghieäm : Hs löïa choïn vaø ñaùnh daáu X vaøo
Thao taùc 1 : traéc nghieäm caâu traû lôøi ñuùng yeâu caàu phaûi ñoïc kó vaø löïa
Thao taùc 2 : töï luaän choïn chính xaùc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Gv goïi HS xaùc ñònh kieán thöùc cuûa ñeà baøi 2.Töï luaän
_Hs traû lôøi a.Kieán thöùc :
_Gv ñònh höôùng cho HS b.Kó naêng
_Gv goïi Hs xaùc ñònh nhöõng yeâu caàu veà kó naêng _Boá cuïc roõ raøng
cuûa 1 baøi laøm _Laäp luaän chaët cheõ, lyù luaän saéc saûo
_Hs traû lôøi, GV ñònh höôùng laïi cho Hs naém _Naém ñöôïc ññieåm cuûa vaên töï söï vaø nhöõng hoäi
*Hoaït ñoäng 3 : GV tieán haønh nhaän xeùt chung baøi thoaïi
laøm cuûa HS _Ít maéc loãi chính taû vaø loái dieãn ñaït
Thao taùc 1 : Öu ñieåm III.Nhaän xeùt chung
_Gv nhaän xeùt öu ñieåm cuûa HS qua baøi laøm ôû caû 1.Öu ñieåm
2 phaàn TN vaø TL a.Traéc nghieäm : ña soá caùc em Hs coù löïa choïn roát,
Thao taùc 2 :Haïn cheá phaàn traéc nghieäm ñaït ñieåm cao : 3.5; 3,75  4ñ
_Gv nhaän xeùt cuï theå nhöõng loãi thöôøng maéc phaûi b.Töï luaän
cuûa HS khi löïa choïn caâu TN ( löu yù theâm : coù HS 2.Haïn cheá
khoâng choïn hoaëc choïn vaø boû roài choïn laïi khoâng a.Traéc nghieäm
phuø hôïp) b.Töï luaän
_Gv neâu nhöõng nxeùt cuï theå veà nhöõng loãi trong b.1.Kieán thöùc
baøi thi cuûa HS b.2.Kó naêng
+Loãi veà kieán thöùc
+Loãi veà kó naêng
_Gv trình baøy loãi cuï theå töø baøi víeât cuûa HS. Sau
ñoù goïi HS söûa chöõa
*Hoaït ñoäng 4 : Ñoïc baøi laøm toát
IV. Ñoïc baøi laøm toát : choïn caùc baøi laøm toát ñeå
ñoïc nhö :
*Hoaït ñoäng 5 : traû baøi, toång keát Sau ñoù Gv nhaän xeùt, khích leä, ñoäng vieân Hs trong
_Gv yeâu caàu Hs töï ñoïc, töï söûa chöõa baøi vieát vaø caû lôùp.
neâu thaéc maéc cuûa mình V.Traû baøi cho HS : sau ñoù thu baøi laïi noäp cho CM
_GV toång keát baøi hoïc, giuùp Hs töø nhöõng öu VI.Keát quaû
ñieåmvaø haïn cheá cuï theå treân ruùt ra baøi hoïc cho
caùc baøi vieát sau

4.Cuûng coá : Hoaït ñoäng 5


5. Daën doø : Tieát sau hoïc Lvaên, soaïn “Trình baøy 1 vaán ñeà”, “Laäp keá hoaïch caù nhaân”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Tuaàn 17 Ngaøy soaïn:10/12/08


Tieát 49 Ngaøy daïy:

TRÌNH BAØY MOÄT VAÁN ÑEÀ


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Taäp trung vaøo 2 phaàn sau cuûa baøi hoïc : coâng vieäc chuaån bò vaø trình baøy
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
C.Caùch thöùc tieán haønh :, trao ñoåi thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Ñeå laäp daøn yù cho 1 baøi vaên TM ñaït keát quaû toát ta phaûi laøm gì?
_Ktra vôû baøi taäp ôû nhaø cuûa HS
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Trong cuoäc soáng haèng ngaøy, giao tieáp laø
moät nhu caàu taát yeáu.t rong khi giao tieáp keå caû noùi vaø vieát, chuùng ta caàn
coù kó naêng trình baøy ñeå theå hieän roõ nhaän thöùc, tö töôûng tình caûm cuûa
mình. Vì vaäy, chuùng ta caàn coù hieåu bieát caùch trình baøy moät vaán ñeà.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Gv höôùng daãn hs xaùc ñònh taàm I.Taàm quan troïng cuûa vieäc trình baøy moät
quan troïng cuûa vieäc trình baøy moät vaán ñeà vaán ñeà
Thao taùc 1 : GV yeâu caàu Hs trao ñoåi, thaûo luaän 1
soá caâu hoûi sau :
1.Trong hñgt, thì hình thöùc giao tieáp naøo ñöôïc sduïng
vôùi soá cao nhaát? Vì sao? _Giao tieáp baèng lôøi ñöôïc söû duïng vôùi taàn soá
cao nhaát, vì ñöïôc sduïng ôû nhieàu phöông dieän
2.Trong cuoäc soáng haøng ngaøy, coù theå gaëp nhöõng cuoäc soáng : gia ñình ñeán tröôøng – cô quan, xaõ
hình thöùc giao tieáp baèng lôøi naøo? hoäi…
3.Caùc hình thöùc giao tieáp aáy coù gì gioáng vaø _Caùc hình thöùc giao tieáp baèng lôøi : giao tieáp töï
khaùc nhau? do, giao tieáp quy phaïm
4.Moãi ngöôøi ñeàu coù theå noùi ñuùng hay ñöôïc +Gioáng nhau : giao tieáp baèng lôøi
khoâng? Taïi sao? +Khaùc nhau : khaåu ngöõ thaân maät, suoàng saõ ><
Thao taùc 2 : Gv gôïi daãn HS traû lôøi quy phaïm
*Hoaït ñoäng 2: Xaùc laäp caùc thao taùc chuaån bò _Ai cuõng coù theå noùi ñuùng, noùi hay neáu quyeát
Thao taùc 1 : GV höôùng daãn HS thöïc hieän caùc thao taâm hoïc taäp, reøn luyeän
taùc. GV ñaët caùc caâu hoûi : II.Coâng vieäc chuaån bò
1.Choïn vaán ñeà trình baøy ta xaùc ñònh caùc thao taùc 1.Choïn 1 vaán ñeà trình baøy
naøo? a.Teân ñeà taøi
2.Cho bieát ñieàu kieän ñeå chuaån bò baøi noùi (am b.Ñìeâu kieän ñeå chuaån bò cho baøi noùi
hieåu, höùng thuù, soá lieäu, tö lieäu)? c.Xaùc ñònh ñoái töôïng nghe
3.Xaùc ñònh ñoái töôïng nghe ñeå laøm gì? cuõng nhö d.Xaùc ñònh mñích noùi
muïc ñích noùi? e.Xaùc ñònh caùch noùi
4.Coù nhöõng caùch noùi naøo? ( ñuùng, hay)
Thao taùc 2 : Gv höôùng daãn HS laäp daøn yù cho baøi
trình baøy. Gv höôùng daãn HS thöïc hieän caùc thao 2.Laäp daøn yù cho baøi trình baøy
taùc sau :
1.Choïn teân ñeà taøi a.Teân ñeà taøi : “Trang phuïc vôùi veû ñeïp truyeàn
thoáng cuûa ngöôøi Phuï nöõ”
2.Laäp ñeà cöông baøi trình baøy b.Daøn yù
_Trình baøy nhöõng yù gì? _Trang phuïc laø ngöôøi baïn ñoàng haønh thuûy
_Caùc yù ñoù ñöôïc sxeáp ntn? chung vôùi con ngöôøi, ñaëc bieät laø ngöôøi phuï
_Töø heä thoáng caùc yù laäp ñeà cöông (daøn yù) nöõ töø xöa ñeán nay
_HÌnh dung tröôùc caùc tình huoáng coù theå xaûy ra khi +Côm aên, aùo maëc laø nhu caàu thieát yeáu cuûa
trình baøy vaø caùch öùng phoù; chuaån bò moät soá con ngöôøi
caâu noùi ñeå hoûi, chuyeån yù, chuyeån ñoaïn, keát +Trang phuïc laøm ñeïp cho con ngöôøi, ñbieät laø
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
thuùc… ngöôøi phuï nöõ
_Toùm taét caùc coâng vieäc caàn phaûi chuaån bò +Veû ñeïp cuûa moãi ngöôøi laøm taêng veû ñeïp
cuûa caû coäng ñoàng
_Trang phuïc ñeïp khoâng theå thay theá ñöôïc veû
ñeïp veà tính chaát, taâm hoàn con ngöôøi
+“Caùi neát ñaùnh cheát caùi ñeïp”
+“Veû ñeïp veà trang phuïc laø veû ñeïp beân ngoøai
deã thaáy nhöng choùng phai. Veû ñeïp veà tính neát,
taâm hoàn laø veû ñeïp khoù thaáy nhöng caøng laâu
caøng ñaä, caøng saùng, laøm taêng giaù trò beân
ngoøai
+Caàn chuù yù vöøa ñeïp ngöôøi nhöng ñeïp neát
_Caùi ñeïp trang phuïc caù nhaân phaûi thoáng nhaát,
haøi hoøa vôùi caùi ñeïp cuûa caû coäng ñoàng
*Hoaït ñoäng 3 : GV höôùng daãn HS thöïc hieän vieäc +Caùi ñeïp khoâng phaûi laø laäp dò, taùch bieät
trình baøy +Caùi ñeïp phaûi haøi hoøa giöõa truyeàn thoáng vaø
_GV döïa vaøo ñeà cöông ñaõ ñöôïc laäp ôû treân vaø hieän ñaïi, beân trong vaø beân ngoøai
laàn löôït yeâu caàu 1 soá HS trình baøy töøng phaàn III.Trình baøy : döïa vaøo ñeà cöông ñaõ laäp ôû
moät phaàn II.2, GV yeâu caàu HS trình baøy töøng böôùc
+Chaøo hoûi khi xuaát hieän moät
+Giôùi thieäu noäi dung chính
+Trình baøy
+Keát thuùc baøi noùi
+Caûm ôn ngöôøi nghe
_Gv nhaän xeùt, goùp yù veà gioïng noùi, cöû chæ, ñieäu
boä cuûa HS
_Cuoái cuøng, moät ñaïi dieän trình baøy vaán ñeà
tröôùc lôùp
_Caên cöù keát quaû thöïc haønh, GV höôùng daãn Hs
khaùi quaùt vaø ruùt ra nhöõng löu yù khi tieán haønh *Ghi nhôù : SGK/ 150
trình baøy.

4.Cuûng coá : Laäp daøn yù vaø trình baøy 1 vaán ñeà


Hs laøm baøi taäp2/151 : töï choïn 1 trong 5 ñeà taøi
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Lvaên, soaïn baøi vaø hoïc baøi ñaày ñuû
RUÙT KINH NGHIEÄM

11/01/07
Tieát 56

LAÄP KEÁ HOAÏCH CAÙ NHAÂN


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Caùch laäp keá hoïach caù nhaân
B.Phöông tieän thöïc hieän :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Trình baøy moät vaán ñeà caàn phaûi coù nhöõng ñkieän gì?
_Kieåm tra BT ôû nhaø, HS trình baøy BT ñoù tröôùc lôùp 5p.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: laäp keá hoaïch caù nhaân vôùi moãi ngöôøi raát
quan troïng. Coù noù ta seõ hình dung ñöôïc nhöõng coâng vieäc caàn laøm, phaân
phoái thôøi gian hôïp lí, khoâng boû soùt coâng vieäc gì. Bieát caùch vaø coù thoùi
quen laäp KHCN, caùch laøm vieäc cuûa ta seõ khoa hoïc vaø chuû ñoäng hôn. Hoâm
nay chuùng ta seõ cuøng nhau tìm hieåu veà caùch laäp keá hoïach caù nhaân.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa vieäc I.Söï caàn thieát cuûa vieäc laäp keá hoïach caù nhaân
laäp keá hoaïch caù nhaân _KHCN giuùp con ngöôøi soáng vaø laøm vieäc yù
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu muïc I/SGk thöùc, khoa hoïc, hieäu quaû
vaø traû lôøi caâu hoûi _KHCN giuùp moãi con ngöôøi coù theå laøm ñeán nôi
1.Trong thöïc teá cuïoâc soáng haèng ngaøy, chuùng ta ñeán choán, trình töï
thöôøng ñöôïc nghe oâng baø, cha meï…nhaéc nhôû _KHCN giuùp con ngöôøi chuû ñoäng toå chöùc cuïoâc
ñieàu gì? nhöõng ñieàu nhaéc nhôû aáy lieân quan ñeán soáng khoa hoïc, thoûai maùi
vaán ñeà gì cuûa moãi caù nhaân vaø taäp theå?
2.Töø ñoù, chuùng ta coù nhaän xeùt gì veà vai troø cuûa
KHCN ñoái vôùi moãi ngöôøi?
Thao taùc 2 : GV gôïi daãn HS traû lôøi
*Hoaït ñoäng 2 : caùch xaây döïngKHCN II.Caùch laäp keá hoïach caù nhaân
Thao taùc 1: GV yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II/sgk 1.Caùc böôùc
vaø traû lôøi caâu hoûi
1.Caùc böôùc tieán haønh xaây döïng baûn keá hoaïch _Xaùc ñònh yeâu caàu noäi dung, quyõ thôøi gian coâng
caù nhaân? vieäc
_Xdöïng khoa hoïc cuï theå
2.Caùc phaàn vaø noäi dung cuûa moãi phaàn trong baûn 2.Caùc phaàn vaø noäi dung
KHCN? _Noäi dung coâng vieäc
_Caùch thöùc thöïc hieän
_Thôøi gian thöïc hieän
3.Ñaëc ñieåm ngoân ngöõ cuûa baûn KHCN? 3.Ngoân ngöõ : ngaén goïn, roõ raøng
4.GV cho HS xdöïng baûn KHCN oân taäp moân ngöõ 4.Ví duï : xaây döng khoa hoïc oân taäp moân ngöõ vaên
vaên ôû HKI HKI
Hoï vaø teân :
Toå : Lôùp :
a.Muïc tieâu caàn ñaït
_Kieán thöùc
_Kó naêng
b.Noäi dung vaø keá hoïach oân taäp
_Noäi dung : phaïm vi SGk NV10, taäp I
_Keá hoaïch : hoøan thaønh tröôùc thaùng 1 naêm 2007
(*)
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Hoaït ñoäng 3 : cuûng coá, luyeän taäp *Ghi nhôù :sgk/153
Thao taùc 1 : BT1/ sgk. Ñoïc vaø cho bieát ñieåm khaùc III.Luyeän taäp
bieät cuûa baûn KHCN BT1/ 153 : ñaây laø thôøi gian bieåu trong 1 ngaøy. Noù
khoâng phaûi laø baûn KHCN döï kieán laøm 1 vieäc gì
ñoù. Ñaây chæ coù söï sxeáp thôøi gian bieåu cho 1
ngaøy. Coâng vieäc chæ neâu chung, khoâng cuï theå,
Thao taùc 2 : BT 2/ 153. Cho hs ñoïc BT ôû sgk/ 153- khoâng coù phaàn döï kieán hoaøn thaønh coâng vieäc,
154 keát quaû caàn ñaït
Bt2/ 153- 154
_Ndung caàn phaûi boå sung
+Vieát döï thaûo baùo caùo, döï kieán noäi dung : kieåm
ñieåm quaù trình thöïc hieän nhieäm vuï cuûa chi ñoaøn
nhöõng vieäc ñaõ laøm ñöôïc, keát quaû cuï theå; nguyeân
nhaân. Nhöõng maët yeáu keùm- nguyeân nhaân. Phöông
höôùng coâng taùc trong nhieäm kì tôùi
+Caùch thöùc tieán haønh ñaïi hoäi : thôøi gian, ñòa
ñieåm, ai ñaûm nhaän coâng taùc toå chöùc ñaïi hoäi, bí
thö baùo caùo, ñeà cöû, öùng cöû vaøo BCH, baàu ban
kieåm phieáu
+Taát caû phaûi coù yù kieán tham gia cuûa GVCN vaø
BCH Ñoaøn tröôøng.

4.Cuûng coá : Hoaït ñoäng 3


5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñoïc vaên, soaïn “Phuù soâng Bñaèng”
RUÙT KINH NGHIEÄM
(*)

Noäi dung oân taäp Caùch thöùc tieán haønh Thôøi gian
1.Phaàn Vaên 1.Phoâtoâ muïc luïc Sgk 1.Tuaàn 1/12 : hoaøn
2.Phaàn Tieáng Vieät ngöõ vaên 10, taäp 1 thaønh muïc (1), (2)
3.Phaàn Laøm vaên 2.Heä thoán hoùa phaàn 2.Tuaàn 2/12 : hoøan
Vaên, TV, LV thaønh muïc (3)
3.Toùm taét kieán thöùc 3.Tuaàn 3/12 : hoøan
ñaõ hoïc baèng caùch hieåu thaønh muïc (4)
vaø lôøi vaên cuûa mình 4.Tuaàn 4/12 : hoaøn
4.Ñoái chieáu vôùi baøi thaønh muïc (5)
giaûng cuûa caùc thaày coâ
5.Ñoái chieáu vôùi muïc ghi
nhôù ôû SGk ñeå kieåm tra

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

11/01/07
Tieát 57
PHUÙ SOÂNG BAÏCH ÑAÈNG
Tröông Haùn Sieâu
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Tình yeâu queâ höông, nieàm töï haøo daân toäc cuûa taùc giaû
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Ñoïc thuoäc 4 baøi Haikö cuûa Basoâ vaø cho bieát noäi dung yù nghóa?
_Em coù caûm xuùc gì khi hoïc thô Basoâ?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Tröông Haùn Sieâu laø moät danh töôùng ñôøi
Traàn, oâng khoâng chæ noåi tieáng treân chieán tröôøng maø coøn trong vaên hoïc.
Taùc phaåm “Baïch Ñaèng giang phuù” cuûa oâng laø moät minh chöùng. Taùc
phaåm laø nhöõng doøng hoøai nieäm, suy ngaãm veà chieán coâng lòch söû oanh
lieät cuûa ngöôøi xöa treân soâng BÑ. Hoâm nay chuùng ta cuøng veà beân soâng BÑ,
cuøng hoøai nieäm vôùi THS qua tphaåm naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1:Ñoïc vaø tìm hieåu phaàn tieåu daãn ôû I.Tìm hieåu chung
sgk 1.Taùc giaû : (? – 1354)
Thao taùc 1 : goïi Hs ñoïc phaàn tieåu daãn / sgk vaø _Ngöôøi Ninh Bình
traû lôøi caâu hoûi : taùc giaû THS laø ai? Soáng ôû _Tham gia khaùng chieán choáng Nguyeân Moâng, laøm
thôøi kì naøo? (Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy quan 4 trieàu nhaø Traàn
tröôùc lôùp) 2.Theå loïai :
_Phuù : vaên hoïc coå, phaân bieät vôùi thô, hòch ,
Thao taùc 2: Gv hoûi HS : em hieåu gì veà theå phuù? caùo…
Baøi “Phuù soâng BÑ” ñöôïc ñaùnh giaù theá naøo? (Hs _“Phuù soâng Baïch Ñaèng” : phuù coå theå, baøi phuù
thaûo luaän nhoùm, cöû ñaïi dieän trình baøy tröôùc hay nhaát cuûa VHTÑ Vieät Nam
lôùp) II.Ñoïc hieåu chi tieát Vbaûn
1.Ñoaïn 1 : Nhaân vaät “khaùch”
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu chi tieát noäi dung cuûa vaên _Trong VHTÑ, tgiaû thöôøng töï xöng laø “khaùch”, laø
baûn “nhaân”,ôû ñaây “khaùch” vöøa laø töï xöng cuûa taùc
Thao taùc 1 : GV yeâu caàu Hs ñoïc ñoïan 1 vaø cho giaø, vöøa laø nhaân vaät
bieát : _“Khaùch” laø moät baäc haøo hoa, phoùng tuùng, thuoäc
1.Nhaân vaät “khaùch” laø ngöôøi ntn? Taïi sao laïi giôùi “Tao nhaân maëc khaùch”, ham thuù du ngoaïn,
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
muoán hoïc Töø tröôøng tieâu dao ñeán soâng BÑ? bieát roäng, mang traùng chí, laøm baïn gioù traêng…
Gv yeâu caàu Hs xem phaàn chuù thích ôû SGK _“Khaùch” tìm ñeán nhöõng ñòa danh lòch söû, hoïc TT
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröôùc lôùp nhöng thöïc chaát laø ñeå nghieân cöùu, tìm hieåu ñòa
danh lòch söû
_Tröôùc soâng BÑ, “khaùch” buoàn thöông vì nghó ñeán
caûnh “soâng chìm…xöông khoâ” bieát bao anh huøng
ñaõ khuaát… Nhöng ñaèng sau ñoù aån giaáu nieàm töï
haøo tröôùc lòch söû oai huøng cuûa daân toàc.
2.Tröôùc caûnh soâng nöôùc BÑ , khaùch ñbieät chuù yù 2.Ñoaïn 2 : Nhaân vaät boâ laõo vaø caâu chuyeän cuûa
ñeán nhöõng gì? taâm traïng cuûa “khaùch” ra sao? caùc boâ laõo
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröôùc lôùp _Boâ laõo : töôïng tröng cho tieáng noùi cuûa lòch söû,
töø ñoù döïng leân hoài öùc oanh lieät veà nhöõng traän
Thao taùc 2 : tìm hieåu veà nhaân vaät caùc boâ laõo thuûy chieán treân soâng Bñaèng  nhaân vaät noùi leân
vaø caâu chuyeän cuûa caùc boâ laõo tö töôûng taùc giaû
*GV yeâu caàu HS ñoïc sgk ñoïan 2 vaø traû lôøi caâu _Nhöõng kì tích treân soâng ñöôïc taùi hieän qua caùch
hoûi : lieät keâ söï kieän truøng ñieäpm hình aûnh ñoái laäp 
1.Taùc giaû taïo ra nhaân vaät boâ laõo nhằm muïc ñích traän chieán giaèng co, quyeát lieät, kinh thieân ñoäng
gì? ñòa; tgiaû ñaõ toâ ñaäm trang söû vaøng choùi loïi cuûa
daân toäc ta baèng nhöõn neùt veõ khoa tröông, thaàn
2.Qua lôøi thuaät cuûa caùc boâ laõo, nhöõng chieán tinh3
coâng treân soâng BÑ ñöïôc gôïi leân ntn? _Nhöõng ñieån tích, ñöôïc söû duïng 1 caùch choïn loïc,
phuø hôïp vôùi söï thaät lòch söû (Xích Bích, Hôïp
Phì…)  dieãn taû taøi ñöùc cuûa vua toâi nhaø Traàn
ñaäm chaát huøng ca.
3.Caùc hình aûnh ñieån tích ñöïôc sduïng coù hôïp vôùi _“Ñeán soâng…leä chan” : tgiaû vieát theá vì luùc naøy
söï thaät lòch söû khoâng? Chuùng ñaõ dieãn taû vaø nhaø Traàn coù daáu hieäu suy thoùai, tgiaû xoùt xa, hoå
khaúng ñònh taøi ñöùc cuûa vau toâi nhaø Traàn ra sao? theïn
4.Keát thuùc ñoaïn 2, vì sao tgiaû laïi vieát : “Ñeán beán
soâng chöø…leä chan” ? (Hs thaûo luaän nhoùm, cöû 3.Ñoïan 3 : lôøi bình cuûa taùc giaû
ñaïi dieän trình baøy) _Taùc giaû khaúng ñònh, nhaân toá quyeát ñònh söï
Thao taùc 3 : Ñoaïn thô thöù 3. gv hoûi nghieäp giöõ nöôùc ñoù laø chính nghóa vaø ñaïo ñöùc :
1.Trong ñoaïn 3, tgiaû töï haøo veà non soâng huøng vó, “giaëc tan…ñöùc cao”
gaén lieàn vôùi chieán coâng lòch söû nhöng khaúng _Trieát lí :
ñònh nhaân toá naøo quyeát ñònh thaéng lôïi cuûa coâng +ÔÛ ñôøi : “nhöõng ngöôøi baát nghóa…danh”
cuoäc giöõ nöôùc? +Ñaùnh giaëc : “giaëc tan…cao”
(HS thaûo luaän nhoùm, cöû ñaïi dieän trình baøy tröôùc III.Ngheä thuaät :
lôùp) _Chaát hoaønh traùng cuûa baøi phuù tröôùc heát ôû hình
2.Trình baøy trieát lí cuûa tgiaû veà chieán coâng lòch töôïng doøng soâng, 1 doøng soâng söû thi
söû? _Chaát hoaønh traùng coøn theå hieän ôû choã söû duïng
(Hs thaûo luaän nhoùm, trình baøy) ñieån coá, söï kieän lòch söû, nhaân vaät lòch söû daãn ra
*Hoaït ñoäng 3:Tìmhieåu ngheä thuaät raát phuø hôïp vôùi söï thaät lòch söû.
Haõy chæ ra chaát hoaønh traùng cuûa baøi phuù? *Ghi nhôù : sgk
Hs laøm vieäc caù nhaân, trình baøy tröôùc lôùp

Goïi 3 Hs ñoïc laïi ghi nhôù ôû sgk

4.Cuûng coá : Noäi dung vaø ngheä thuaät baøi phuù


Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
YÙ nghóa hieän taïi cuûa baøi phuù
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñoïc vaên, soaïn “Ñaïi caùo bình Ngoâ”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Ngaøy soaïn: 16/01/09


Tieát 58, 59, 60

ÑAÏI CAÙO BÌNH NGOÂ


Nguyeãn Traõi
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : _Phaàn 1 : neùt chính veà cuoäc ñôøi, con ngöôøi NT, giaù trò vaên chöông NT
_Phaàn 2 : tö töôûng nhaân nghóa gaén lieàn vôùi yeâu nöôùc, ñoäc laäp daân toäc
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh :ñoïc saùng taïo, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Ñoïc thuoäc loøng 4 baøi thô Haikö cuûa Basoâ maø em thích. Sau ñoù trình baøy
ndung, yù nghóa cuõng nhö suy nghó cuûa em veà 4 baøi thô treân.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Nguyeãn Traõi laø moät nhaân caùch lôùn, moät
nhaø vaên hoùa lôùn, nhaø tö töôûng lôùn cuûa daân toäc vaø laø danh nhaân vaên
hoùa theá giôùi. Oâng coù nhieàu ñoùng goùp treân caùc phöông dieän : vaên hoùa,
lòch söû, ñòa lí… vaø ñbieät laø vaên hoïc. Taùc phaåm “Ñaïi caùo bình Ngoâ” laø
moät baûn anh huøng ca baát huû, moät “aùng thieân coå huøng vaên”, baûn tuyeân

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ngoân ñoäc laäp cuûa daân toäc Vn. Hoâm nay, chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu veà
tgia cuõng nhö taùc phaåm naøy.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
A.Phaàn 1 : Taùc giaû
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp I.Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa NT
cuûaNT 1.Cuoäc ñôøi : (1380 – 1442)
Thao taùc 1 : Cuoäc ñôøi cuûa NT Sgk/ 8-9
_Höôùng daãn Hs ñoïc muïc I/sgk vaø cho bieát : cuoäc _NT, baäc anh huøng daân toäc, moät nhaân vaät toaøn
ñôøi cuûa NT coù nhöõng söï kieän quan troïng naøo? taøi hieám coù, danh nhaân vaên hoùa theá giôùi
HS laøm vieäc caù nhaân trình baøy _Moät con ngöôøi phaûi chòu nhöõng oan khieân thaûm
_Gv neâu vaán ñeà, Hs trình baøy kieán thöùc ñaõ khoác nhaát trong lòch söû cheá ñoä phong kieán VN
chuaån bò ôû nhaø, töø ñoù nhaán maïnh nhöõng ñieåm
cô baûn veà truyeàn thoáng gia ñình, caùc söï kieän 2.Söï nghieäp thô vaên cuûa NT
chính trong cuoäc ñôøi NT _Veà lòch söû : Lam Sôn thöïc luïc
Thao taùc 2 :Gv yeâu caàu Hs ñoïc muïc II. Sgk vaø _Veà ñòa lí : Dö ñòa chí
cho bieát: _Veà chính trò : Quaân trung töø meänh taäp
_Nhöõng tphaåm chính cuûa NT? _Veà vaên hoïc : ÖÙc Trai thi taäp (chöõ Haùn), Quoác
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröùôc lôùp aâm thi taäp(chöõ Noâm)
II.Giaù trò tö töôûng, ngheä thuaät trong caùc saùng
taùc cuûa NT
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu giaù trò tö töôûng, ngheä 1.Tö töôûng yeâu nöôùc, thöông daân, trieát lí vaø tình
thuaät trong saùng taùc cuûa NT yeâu thieân nhieân cuûa NT
Thao taùc 1 : tìm hieåu tö töôûng yeâu nöôùc, thöông _Yeâu nöôùc gaén vôùi xaây döïng vaø baûo veä neàn
daân, trieát lí vaø tình yeâu thieân nhieân cuûa NT vaên hieán (BÌnh Ngoâ ñaïi caùo)
_Tö töôûng yeâu nöôùc thöông daân cuûa NT ñöôïc theå +Yeâu nöôùc thöông daân luoân xuaát phaùt töø tö
hieän ntn? Trong tphaåm naøo? töôûng “laáy daân laøm goác” (vieäc nhaân nghóa…
Hs keát hôïp caùc baøi ñaõ hoïc ñeå traû lôøi caâu hoûi daân), toá caùo toäi aùc cuûa giaëc, quan taâm saâu saéc
ñeán ñôøi soáng thanh bình cuûa daân (Caûnh ngaøy heø)
_Trieát lí theá söï : ñeà cao vai troø cuûa “thôøi” vaø
“theá” (Thö duï Vöông Thoâng)
_Tính trieát lí theå hieän ntn trong thô cuûa NT? _Tình yeâu thieân nhieân saâu saéc, tha thieát, soáng hoøa
_Ñoái vôùi NT, thieân nhieân coù yù nghóa ntn trong mình vôùi thieân nhieân(Caûnh ngaøy heø)
ñôøi soáng cuûa oâng noùi rieâng vaø cuûa con ngöôøi 2.NT laø ngöôøi ñaët neàn moùng cho thô ca Tieáng
noùi chung? Vieät : vì thô Noâm cuûa oâng coù vò trí khai môû cho
neàn thô ca nöôùc nhaø
Thao taùc 2 :Taïi sao noùi NT laø ngöôøi ñaët neàn _“Quoác aâm thi taäp” laø taäp thô TVsôùm nhaát coøn
moùng cho thô ca TV? laïi ñeán ngaøy nay
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröôùc lôùp _Thô Noâm cuûa NT duøng nhieàu hình aûnh ñeïp mang
tính daân toäc (caây chuoái, caây xoan…)
_NT ñöa nhieàu töø thuaàn Vieät, töø laùy, nhieàu caâu ca
dao, tuïc ngöõ vaøo thô.
_NT saùng taïo theå thô thaát ngoân xen luïc ngoân, chöa
töøng coù tröôùc ñoù, coi nhö moät theå ñaët tröng cuûa
TV, phoå bieán trong tk XV, XVI
III.Toång keát : sgk
*Ghi nhôù : sgk/13

*Hoaït ñoäng 3 : toång keát. Gv hoûi


Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Döïa vaøo muïc III/ sgk. Em haõy khaùi quaùt cuïoâc B.Phaàn 2 : taùc phaåm
ñôøi vaø söï nghieäp cuûa NT I.Tìm hieåu chung vaên baûn
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröùôc lôùp
HEÁT TIEÁT 1 1.Hoøan caûnh saùng taùc : saùng taùc ngay sau thaéng
*Hoaït ñoäng 1 : tìm hieåu hoøan caûnh saùng taùc vaø lôïi cuûa cuoäc khaùng chieán choáng giaëc Minh cuoái
boá cuïc baøi caùo 1427, NT ñöôïc Llôïi giao soaïn thaûo baûn BNÑC
Thao taùc 1 : Gv höôùng daãn HS ñoïc muïc Tieåu nhaèm toång keát cuoäc khaùng chieán vaø tuyeân boá
daãn/ agk vaø cho bieát :BNÑC ñöôïc saùng taùc trong tröôùc thieân haï veà söï ra ñôøi cuûa 1 trieàu ñaïi môùi,
hoøan caûnh naøo? baét ñaàu 1 thôøi ñaïi môùi treân ñaát nöôùc Ñaïi Vieät
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröùôc lôùp 2.Boá cuïc : 4 phaàn
_Ñoaïn 1 “Töøng nghe…chöùng côù coøn ghi” : tö
töôûng nhaân nghóa vaø chaân lí ñoäc laäp daân toäc cuûa
Ñaïi Vieät
Thao taùc 2: Tìm hieåu boá cuïc baøi caùo _Ñoaïn 2 : “Vöøa roài…thaàn daân chòu ñöôïc” : toá caùo
Gv hoûi : baøi caùo coù maáy phaàn? Ndung cô baûn leân aùn toäi aùc cuûa giaëc
cuûa töøng phaàn laø gì? _Ñoïan 3 : “Ta ñaây…xöa nay” : keå laïi dieãn bieán
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröôùc lôùp. S cuoäc chieán töø môû ñaàu ñeán thaéng lôïi hoøan toøan,
au ñoù GV ñònh höôùng laïi baèng baûng phuï ñaõ neâu cao söùc maïnh cuûa tö töôûng nhaân nghóa vaø
chuaånaïi saün loøng yeâu nöôùc
_Ñoaïn 4 : “xaõ taéc…ñeàu hay” : tuyeân boá khaùng
chieán thaéng lôïi, ruùt ra baøi hoïc lòch söû
II.Tìm hieåu chi tieát vaên baûn

1.Ñoïc vaên baûn


*Hoaït ñoäng 2 : GV höôùng daãn HS phaân tích baøi
caùo theo keát caáu
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu HS ñoïc dieãn caûm vbaûn 2.Phaân tích vaên baûn
“ÑCBN”. Höôùng daãn Hs ñoïc laïi sau ñoù môùi phaân 2.1.Ñoaïn 1 : tö töôûng nhaân nghóa vaø chaân lí ñoäc
tích noäi dung vaø ngheä thuaät töøng phaàn laäp daân toäc cuûa Ñaïi Vieät
Thao taùc 2 : Gv höôùng daãn Hs phaân tích _“Nhaân nghóa” theo quan nieäm thoâng thöôøng laø
_Gv goïi HS ñoïc ñoaïn 1 ôû sgk töø “töøng nghe…coøn moái quan heä toát ñeïp giöõa ngöôøi vaø ngöôøi treân cô
ghi” sôû tình thöông vaø ñaïo lí
_Gv hoûi : theá naøo laø nhaân nghóa theo quan nieäm _“Nhaân nghóa” trong “BNÑC” laø “yeân daân tröø baïo”
thoâng thöôøng? Trong “BNÑC”, NT ñaõ quan nieäm : gaén lieàn vôùi choáng xaâm löôïc  boùc traàn luaän
nhaân nghóa phaûi ntn? ñieäu nhaân nghóa xaûo traù cuûa ñòch phaân bieät raïch
_Gv hoûi : quan nieäm nhaân nghóa + choáng xaâm löôïc roøi ta – ñòch, chính nghóa – phi nghóa
cuûa NT coù thöôøng thaáy trong noäi dung quan nieäm _Sau khi neâu tö töôûng nhaân nghóa, taùc giaû neâu
Khoång-Maïnh-Nho giaùo khoâng? chaân lí khaùch quan veà söï toàn taïi ñoäc laäp chuû
_Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy quyeàn cuûa nöôùc Ñaïi Vieät
_Gv hoûi : sau khi neâu tö töôûng nhaân nghóa tgiaû +Côû sôø chaéc chaén töø thöïc tieãn lòch söû hieån
coøn neâu ñieàu gì? Ñieàu ñoù ñöôïc chöùng minh baèng nhieân, voán coù, laâu ñôøi
nhöõng cô sôû, yeáu toá naøo? +Yeáu toá caên baûn xaùc ñònh ñoäc laäp – chuû quyeàn
_Trong quaù trình giaûng, Gv ssaùnh vôùi “NQSH”(LTJ) daân toäc laø : cöông vöïc laõnh thoå, phong tuïc taäp
ñeå thaáy ñöôïc yù thöùc ñoäc laäp ôû BNÑC toøan quaùn, neàn vaên hieán laâu ñôøi, lòch söû rieâng, cheá
dieän vaø saâu saéc hôn. Toaøn dieän vì yù thöùc chuû ñoä rieâng vôùi “haøo kieät ñôøi naøo cuõng coù”
quyeàn trong NQSH chæ ñöôïc xaây döïng treân 2 yeáu  Ñoäc laäp chuû quyeàn cuûa daân toäc laø döïa vaøo
toá : laõnh thoå vaø chuû quyeàn coøn “BNÑC” 1 soá lòch söû  tö töôûng thôøi ñaïi, taàm cao tö töôûng cuûa
yeáu toá ñöôïc boå sung vaên hieán, phong tuïc taäp NT
quaùn, lòch söï…Saâu saéc hôn vì trong quan nieäm veà
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
daân toäc NT yù thöùc ñöôïc vaên hieán, truyeàn thoáng 2.2.Ñoïan 2 : toá caùo toäi aùc cuûa giaëc Minh
lòch söû laø yeáu toá cô baûn nhaát, laø haït nhaân ñeå _NT chæ roõ aâm möu cöôùp nöôùc cuûa giaëc Minh,
xaùc ñònh daân toäc. Hôn nöõa “NQSH” khaúng ñònh vaïch traàn luaän ñieäu bòp bôïm “Phuø Traàn dieät Hoà”
ñoäc laäp – chuû quyeàn laø döïa vaøo “Thieân thö” cuûa chuùng
coøn “BNÑC” NT döïa vaøo lòch söû  taàm cao cuûa _Vaïch traàn aâm möu cuûa giaëc Minh, NT ñaõ ñöùng
tö töôûng ÖÙc Trai treân laäp tröôøng daân toäc nhöng khi toá caùo giaëc
_Hs ñoïc ñoïan 2 : GV hoûi (Chuû tröông cai trò vaø toäi aùc) thì NT ñöùng treân laäp
+NT ñaõ toá caùo nhöõng toäi aùc naøo cuûa giaëc Minh tröôøng nhaân baûn
? Treân laäp tröôøng naøo? Hình aûnh nhaân daân Ñaïi _NT toá caùo nhöõng chuû tröông cai trò phaûn nhaân
Vieät döôùi aùch thoáng trò cuûa giaëc Minh ñaõ ñöôïc ñaïo cuûa giaëc Minh
hình töôïng hoùa baèng nhöõng hình aûnh naøo? Hình +huûy hoaïi cuoäc soáng con ngöôøi baèng hoïat ñoäng
aûnh nhöõng teân giaëc Minh taøn baïo ñöôïc hình dieät chuûng, taøn saùt ngöôøi daân voâ toäi “nöôùng”,
töôïng hoùa baèng nhöõng hình aûnh naøo? “vuøi”
Hs thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy +Huûy hoïai moâi tröôøng soáng : “naëng…”, “taøn baïo”
_Gv dieãn giaûng :  Ngöôøi daân voâ toäi ôû trong tình caûnh bi ñaùt
+Tröôùc voâ soá toäi aùc cuûa giaëc Minh ñoái vôùi cuøng cöïc, khoâng coøn ñöôøng soáng
nhaân daân ta, NT ñaõ khaùi quaùt laïi trong 2 hình _Ngheä thuaät vieát caùo traïng
töôïng “nöôùng…” “vuøi con…”. Ñoái laäp vôùi daân +Duøng hình töôïng ñeå dieãn taû toäi aùc keû thuø “
voâ toäi laø hình aûnh keû thuø xaâm löôïc “Thaèng nöôùng…tai vaï”
haù…chöa chaùn”  caâu thô ñaõ khaéc hoïa boä maët  vöøa dieãn taû raát thöïc toäi aùc man rôï kieåu trung
quyû söù khaùt maùu cuûa quaân xlöôïc coå cuûa giaëc vöøa mang tính khaùi quaùt coù yù nghóa
+ÔÛ 2 caâu “Ñoäc aùc thay…muøi”, tgiaû laáy caùi côù khaéc vaøo bia caêm thuø ñeå muoân ñôøi nguyeàn ruûa
voâ haïn (truùc NS) noùi caùi voâ haïn (Toäi aùc), caùi quaân xaâm löôïc
voâ cuøng (nöôùc ÑH) ñeå noùi caùi voâ cuøng (söï nhô +Duøng hình töôïng “Ñoäc aùc…saïch muøi”  dieãn
baån cuûa keû thuø). Töø ñoù, ngöôøi ñoïc caûm nhaän taû toäi aùc chaát choàng, noùi leân khoái caêm hôøn
ñöôïc saâu saéc toäi aùc cuûa keû thuø “Leõ naøo…chòu chaát chöùa cuûa nhaân daân ta
ñöôïc”  Lôøi vaên ñanh theùp, thoáng thieát : uaát haän –
_Gv hoûi : em coù nhaän xeùt gì veà lôøi vaên cuûa tgiaû caûm thöông tha thieát, heùt thaät to – ngheïn ngaøo, taám
khi toá caùo toäi aùc cuûa giaëc Minh. Nhaän xeùt luoân töùc  dieãn taû nhöõng bieåu hieän khaùc nhau trong
caûm xuùc qua nhöõng lôøi vaên aáy caûm xuùc con ngöôøi. Ñöùng treân laäp tröôøng nhaân
Hs traû lôøi caù nhaân baûn, quyeàn soáng ngöôøi daân voâ toäi, taùc giaû toá
caùo, leân aùn giaëc Minh. “ÑCBN” chöùa ñöïng
nhöõng yeáu toá cuûa baûn tuyeân ngoân nhaân quyeàn
HEÁT TIEÁT 2
2.3.Ñoïan 3 :Möôøi naêm chieán ñaáu vaø chieán thaéng
a.Hình töôïng chuû töôùng Llôïi vaø nhöõng naêm
thaùng gian nan buoåi ñaàu cuoäckhôûi nghóa lòch
söû
_Hs ñoïc ñoïan 3 _Trong hình töôïng LL coù söï thoáng nhaát giöõa con
_Gv hoûi ngöôøi bình thöôøng vaø laõnh tuï cuoäc khôûi nghóa
+Tgiaû khaéc hoïc hình töôïng LL coù nhöõng phaåm +BÌnh thöôøng : töø nguoàn goác xuaát thaân “ choán”
chaát gì? caùch xöng hoâ khieâm nhöôøng “toâi – ta”
+Taám loøng vaø yù chí cuûa LL coù theå ssaùnh vôùi +Laõnh tuï : loøng caêm thuø saâu saéc, lí töôûng hoøan
taám loøng vaø taâmt raïng cuûa ai? Baøi vaên naøo? baõo lôùn, coù quyeát taâm thöïc hieän tö töôûng aáy
(Traàn Quoác Tuaán) Ngöôøi anh huøng aùo vaûi xuaát thaân töø noâng
Hs traû lôøi caù nhaân daân qua LL, tgiaû noùi leân ñöôïc tính chaát noâng daân
_Gv giaûng vaø nhaán maïnh : trong baûn tuyeân ngoân cuûa cuoäc khôûi nghóa lòch söû vöôït qua gian khoå,
ñoäc laäp lòch söû naøy, NT ñaõ tuyeân ngoân veà vai khoù khaên vaø söùc maïnh chieán thaéng “vöøa khi…”,
troø vaø söùc maïnh cuûa ngöôøi daân nhöõng ngöôûi thieáu nhaân taøi, quaân, löông nhöng nhôø coù “taám
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
“manh leä” (manh : ngöôøi daân caøy löu taùn; leä : loøng cöùu nöôùc” “gaéng chí” “nhaân daân” “töùông só
ngöôøi toâi tôù, ñi ôû) – phuï töû” cuoäc khôûi nghóa ñaõ vöôït qua khoù khaên
Qua 2 caâu “yeáu can vi lì, manh leä chi ñoà töù taäp; buoåi ñaàu ñi ñeán toång phaûn coâng giaønh thaéng lôïi
Ñaàu giao höôûng só, phuï töû chi binh nhaát taâm”. Ñoù b.Quaù trình phaûn coâng vaø chieán thaéng
laø tö töôûng lôùn. Maõi sau naøy NÑChieåu môùi laïi
thaáy daân aáp, daân laân trong “VTNSCG”

_Gioïng, nhòp thay ñoåi : nhanh, maïnh, gaáp gaùp, haøo


höùng vôùi caûm höùng anh huøng ca. Söû duïng nhieàu
_Phaûn aùnh giai ñoaïn 2 cuûa cuoäc khôûi nghóa, tgiaû hình aûnh khoa tröông, phoùng ñaïi, nhieàu daãn chöùng
ñaõ döïng leân böùc tranh toaøn caûnh cuoäc khôûi cuï theå teân ngöôøi, teân ñaát, teân chieán thaéng lieân
nghóa vôùi buùt phaùp ngheä thuaät ñaäm chaát anh tieáp noái nhau xuaát hieän töông phaûn ñoái laäp vôùi
huøng ca ( Lôøi chuyển cuûa gv) söï thaát baïi caøng nhieàu, caøng lôùn cuûa quaân töôùng
_Hs ñoïc ñoïan “Traän BÑ…xöa nay” giaëc caøng laøm nöùc loøng ngöôøi ñoïc :
_Gv hoûi : nhaän xeùt veà gioïng vaên, caùch söû duïng +Thöôïng thö, ñoâ ñoác, toång binh : ñieân cuoàng, nhuùt
hình aûnh cuûa ñoaïn vaên naøy coù yù gì khaùc so vôùi nhaùt, “leâ goái”, “troùi tay”, “töï vaãn”
ñoaïn treân +Vua Minh : “thaèng nhaõi con”
Hs nhaän xeùt, traû lôøi, neâu 1 vaøi daãn chöùng +Giaëc : “maùu troâi”, “thay chaát”
_Gv hoûi : ñoïc vaø neâu caûm nhaän 1 vaøi daãn +Theá giaëc : “toå kieán…vôõ”
chöùng noùi veà söï thaát baïi vaø hình aûnh theâ thaûm, Keû thuø heøn nhaùt, tham soáng sôï cheát
nhuïc nhaõ cuûa giaëc _Caûm höùng anh huøng ca ñöôïc theå hieän
Hs ñoïc, neâu caûm nhaän va øphaùt bieåu yù kieán +Söï ñoái laäp, töông phaûn giöõa ta vaø ñòch baèng
nhöõng so saùnh kì vó vôùi caùc hình aûnh : “Saám…”,
“truùc cheû…” “saïch…”, “tan taùc…” “queùt…” “saéc
phong…môø”
+caùc töø lieân keát nhau  nhöõng chuyeån ñoäng döõ
doäi, aùc lieät
_Gv neâu vaán ñeà : caûm höùng anh huøng ca trong +Caùc tính töø chæ möùc ñoä toái ña caøng laøm cho söï
ñoïan vaên coøn ñöôïc theå hieän ôû nhöõng buùt phaùp ñoái laäp theâm gay gaét, aán töôïng
naøo? Tìm vaø phaân tích 1 soá daãn chöùng tieâu bieåu +Caâu vaên daøi ngaén bieán hoùa lieân tuïc vôùi nhaïc
Hs laøm vieäc caù nhaân vaø phaùt bieåu ñieäu doàn daäp, saûng khoùai, bay boång
+aâm thanh gioøn giaõ, haøo huøng nhö soùng traøo,
baõo cuoán heát ñôït naøy ñeán ñôït khaùc, traän naøy
ñeán traän khaùc “Ngaøy…”, “ñaùnh moät…”
_Tö töôûng nhaân ñaïo :
+Thaát baïi – ñaàu haøng, tha cheát
+Caáp ngöïa, thuyeàn, löông aên  veà nöôùc Ñöùc
hieáu sinh, loøng nhaân ñaïo , tình yeâu hoøa bình cuûa
nhaân daân ta laøm saùng ngôøi tö töôûng coát loõi :
nhaân nghóa – yeân daân – tröø baïo – keá saùch laâu
_Gv neâu vaán ñeà : chuû tröông hoøa bình nhaân ñaïo daøi, beàn vöõng cho non soâng vaø muoân daân Ñaïi
cuûa LL vaø NT ñöôïc theå hieän ntn trong baøi caùo? Vieät
Hoaït ñoäng naøy, moät laàn nöõa laøm saùng toû tö 2.4.Ñoïan 4 : lôøi keát
töôûng coát loõi naøo ñaõ neâu trong ñaàu baøi _Tuyeân boá neàn Ñoäc laäp daân toäc ñaõ ñöôïc laäp laïi
_Hs thaûo luaän nhoùm phaùt bieåu yù kieán _Ruùt ra baøi hoïc lòch söû : söï thay ñoåi nhöng thöïc
chaát laø söï phuïc höng “bó – thaùi”, “hoâi – minh” laø
nguyeân nhaân, ñieàu kieän ñeå thieát laäp söï vöõng
_Hs đọc diễn cảm đoạn kết beàn. Söï vöõng beàn ñöôïc xdöïng treân cô sôû phuïc
Gv hoûi : NT tuyeân boá ñieàu gì tröôùc toaøn daân höng daân toäc cho neân vieãn caûnh ñaát nöôùc hieän ra
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
thieân haï vaø ruùt ra ñöôïc baøi hoïc lòch söû gì? hieän thaät töôi saùng, huy hoøang “Boán phöông…choán”
thöïc hoâm nay vaø töông lai sau naøy coù ñöôïc laø _Söï keát hôïp giöõa söùc maïnh truyeàn thoáng vaø söùc
nhôø ñaâu? maïnh cuûa thôøi ñaïi : coù hieän thöïc hoâm nay vaø
_Hs phaân tích,khaùi quaùt töông lai ngaøy mai laø bôûi “ nhôø trôøi ñaát..giuùp
ñôõ” vaø coù chieán coâng trong quaù khuù “ moät
coã…ngaøn naêm”
*Ghi nhôù : Sgk/ 23

*Hoaït ñoäng 3 : Gv goïi 3 hs ñoïc phaàn ghi nhôù ôû


SGk/ 23

4.Cuûng coá :
a.Baøi hoïc :
_“ÑCBN” laø baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp cuûa daân toäc ta theá kæ XV
_“ÑCBN” laø aùng “thieân coå huøng vaên” coù söï keát hôïp haøi hoøa giöõa yeáu toá chính luaän
vaø yeáu toá vaên chöông
b.Baøi taäp : Gv höôùng daãn HS
_Laäp sô ñoà keát caáu chính luaän cuûa baøi caùo :
Tieâu ñeà chính nghóa
Tö töôûng nhaân nghóa Chaân lí ñoäc laäp daân
toäc

Soi saùng tieàn ñeà vaøo thöïc tieãn


Keû thuø phi nghóa Ñaïi Vieät chính nghóa
(toá caùo toäi aùc giaëc Minh ) (ca ngôïi cuoäc khôûi nghóa
lòch söû)

Ruùt ra keát luaän


Chính nghóa chieán thaéng ( ñaát nöôùc ñoäc laäp, töông lai huy hoaøng. Baøi hoïc lòch
söû)

5. Daën doø : Hoïc thuïoâc baøi caùo


_Soaïn baøi LV “Tính chuaån xaùc, haáp daãn cuûa vbaûn thuyeát minh”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

1/02/2009
Tieát 60

TÍNH CHUAÅN XAÙC, HAÁP DAÃN CUÛA VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Trình baøy caùc böôùc laäp moät KHCN
Kieåm tra baøi taäp veà nhaø
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Vbaûn thuyeát minh laø kieåu vaên baûn thoâng
duïng trong moïi lónh vöïc ñôøi soáng, nhaèm cung caáp tri thöùc v eà ññieåm, tính
chaát, nguyeân nhaân…cuûa caùc hieän töïôgn vaø söï vaät trong töï nhieân, xhoäi
baèng phöông thöùc trình baøy, giôùi thieäu, giaûi thích. Tri thöùc trong vbtm ñoøi
hoûi khaùch quan, xaùc thöïc, höõu ích cho con ngöôøi. Vbtm caàn ñöôïc trình baøy
chính xaùc, roõ raøng, chaët cheõ vaø haáp daãn. Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu
veà tính chaát chuaån xaùc, haáp daãn cuûa VBTM.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: GV höôùng daãn HS tìm hieåu tính I.Tính chuaån xaùc trong VBTm
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
chuaån xaùc trong VBTm
Thao taùc 1 :Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.1/sgk 1.Tính chính xaùc vaø 1 soá bieän phaùp ñaûm baûo
vaø traû lôøi caâu hoûi : ñeå ñaûm baûo tính chuaån tính chuaån xaùc cuûa VBTM
xaùc trong VBTm, chuùng ta caàn löu yù nhöõng ñieåm _Tìm hieåu töôøng taän, thaáu ñaùo
gì? _Thu thaäp taøi lieäu tham khaûo
_Hs trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi 2.Luyeän taäp
Thao taùc 2 : GV höôùng daãn Hs thöïc haønh
Kieåm tra tính chuaån xaùc cuûa 1 VBTm ôû muïc a.Nhöõng ñieåm chöa chuaån xaùc laø :
I.2/sgk CTNV10 khoâng phaûi chæ coù VHDG. VHDG
a.Trong baøi Tm veà CT hoïc…? Vì sao? khoâng chæ coù ca dao, tuïc ngöõ. Ngöõ vaên 10
khoâng coù caâu ñoá
b.Caâu neâu ra chöa chuaån xaùc ôû choå
b.Trong caâu sau coù ñieåm naøo chöa chuaån xaùc : Thieân coå huøng vaên laø aùng vaên cuûa nghìn ñôøi
goïi “ÑCBN”…tröôùc ( töùc laø baát töû) chöù khoâng phaûi laø aùnh huøng
vaên vieát caùch ñaây moät nghìn naêm
c.Vbaûn trong sgk khoâng theå duøng ñeå thuyeát
c.Coù neân söû duïng vbaûn döôùi ñaây ñeå thuyeát minh veà thô NBK vì noù coù noùi ñeán thaân theá
minh veà NBK khoâng? Neáu khoâng thì vì lí do gì? nhöng khoâng heà noùi ñeán söï nghieäp thô cuûa NBK
( trích töø sgk/ 25)
_Gv hoûi : töø cô sôû traû lôøi nhöõng caâu hoûi treân,
haõy cho bieát : moät VBTM chuaån xaùc caàn ñaùp
öùng nhöõng yeâu caàu naøo? (tri thöùc phaûi khaùch
quan, khoa hoïc, ñaùng tin caäy) II.Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh
*Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu tính haáp daãn cuûa VBTm 1.Tính haáp daãn vaø 1 soá bieän phaùp taïo tính
Thao taùc 1 : Yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II.1/ sgk haáp daãn cuûa VBTM
vaø traû lôøi caâu hoûi _Söû duïng chi tieát cuï theå, sinh ñoäng, nhöõng con
Caùc bieän phaùp taïo neân söï haáp daãn cho VBTm soá chuaån xaùc ñeå baøi vaên khoâng tröøu töôïng, mô
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi hoà
_So saùnh, ñoái chieáu ñeå laøm noåi baät söï khaùc
bieät, khaéc saâu trí nhôù
_keát hôïp vaø söû duïng caùc kieåu caâu laøm cho baøi
TM bieán hoùa linh hoïat
_Phoái hôïp nhieàu loaïi kieán thöùc ñeå ñoái töôïng
caàn TM ñöôïc soi roïi nhieàu maët
Thao taùc 2 : GV höôùng daãn HS thöïc haønh muïc 2.Luyeän taäp
II.2/Sgk a.Vaên baûn (1) : “neáu bò töôùc…kìm haõm” laø 1
VB (1) GV cho HS ñoïc VB (1)/ SGk vaø goïi Hs phaân luaän ñieåm khaùi quaùt. Tgiaû ñöa ra haønh loïat
tích luaän ñieåm “neáu…haõm” trôû neân cuï theå, haáp nhöõng chi tieát cuï theå veà boä naõo cuûa ñöùa treû ít
daãn ñöïôc chôi ñuøa ít tieáp xuùc vaø boä naõo cuûa con
chuoät bò nhoát trong hoäp roãng…ñeå laøm saùng toû
luaän ñieåm. Luaän ñieåm khaùi quaùt ñaõ trôû neân cuï
theå, deã hieåu. Söï TM vì theá haáp daãn, sinh ñoäng
b.Vaên baûn (2) vieäc bieát söï tích vau Leâ traû
VB (2) GV cho HS ñoïc Vbaûn (2) vaø Hs cuøng thöïc kieám cho ruøa thaàn taïo thích thuù cho ta ñöùng
hieän theo yeâu caàu tröôùc Hoà Göôm, ta khoâng chæ thaáy phong caûnh
HG hoâm nay maø coøn hieåu saâu veà lòch söû, vaên
hoùa, ñôøi soáng taâm linh cuûa daân toäc. Chính vì
theá khi tham quan moät thaéng caûnh, 1 di tích naøo ta
cuõng muoán bieát nhöõng söï tích, truyeàn thuyeát
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
lieân quan ñeán thaéng caûnh, di tích ñoù. Baøi Tm veà
hoà Ba Beå seõ trôû neân haáp daãn hôn khi taùc giaû
noùi ñeán nhöõng söï tích, truyeàn thuyeát giuùp ta nhö
trôû veà moät thöûô xa xöa thaàn tieân, kì aûo. Ngaém
phong caûnh vôùi nhöõng caûm xuùc nhö theá, taâm
hoàn ta seõ giaøu coù hôn, saâu saéc hôn.
*Hoaït ñoäng 3 : Goïi 3 Hs ñoïc ghi nhôù sgk/ 27 *Ghi nhôù : SGK/ 27

4.Cuûng coá :
a.Chaát löôïng VBTM phuï thuïoâc vaøo tính chuaån xaùc nhöng VBTM phaûi haáp daãn môùi ñeán
ñöôïc ngöôøi ñoïc
b.Gôïi yù giaûi BT sgk/ 27. Ñoaïn vaên Tm cuûa Vb sinh ñoäng, haáp daãn vì :
_Sd linh hoïat caùc kieåu caâu : ñôn, gheùp, nghi vaán, caûm thaùn, khaúng ñònh
_Duøng nhieàu töø ngöõ giaøu hình töôïng, lieân töôûng : boù haønh hoa xanh nhö laù maï,..
_Boäc loä caûm xuùc tröïc tieáp : troâng maø theøm quaù !, coù ai laïi ñöøng vaøo aên cho ñöôïc…
5. Daën doø : Hoïc baøi, laøm BT
Soaïn Töïan”Trích dieãm thi taäp”
Ñoïc theâm “Hieàn taøi…quoác gia”
RUÙT KINH NGHIEÄM

3/2/2009
Tieát 61

TÖÏA “TRÍCH DIEÃM THI TAÄP” (Trích)


Hoaøng Ñöùc Löông
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : +nguyeân nhaân khieán thô ca Vn caùc thôøi ñaïi tröôùc Tk XV khoâng ñöôïc
truyeàn taûi ñaày ñuû
+Nieàm töï haøo vaø yù thöùc traùch nhieäm cuûa HÑL ñoái vôùi neàn thô ca daân toäc, yù
thöùc ñoäc laäp theå hieän qua coâng vieäc söu taàm gian khoå vaø cao ñeïp naøy
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Ñoïc thuoäc loøng vaø dieãn caûm 1 ñoïan tuøy choïn trong taùc phaåm “ÑCBN”
b.Tö töôûng hoøa bình, nhaân ñaïo vöøa theå hieän nguyeân lí nhaân nghóa – yeân
daân- tröø baïo vöøa cho thaáy roõ chieán löôïc ngoïai giao khoân kheùo cuûa LL vaø
NT. Em hieåu ntn veà nhaän xeùt treân?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Gv ñoïc noäi dung tieåu daãn/ sgk
_Gv noùi lôøi chuyeån vaøo Vb lôøi töïa : söu taàm, baûo toàn di saûn vaên hoùa tinh
thaàn cuûa toå tieân oâng cha laø 1 coâng vieäc raát quan troïng vaø caàn thieát nhöng
cuõng heát söùc khoù khaên; ñaët bieät laø nhöõng thôøi kì xa xöa, hoïaêc sau chieán
tranh. Tieán só HÑL laø 1 trong nhöõng trí thöùc thôøi Leâ ôû Tk XV ñaõ khoâng
tieác coâng söùc, thôøi gian ñeå laøm coâng vieäc ñoù. Sau khi hoaøn thaønh “Trích
dieãm thi taäp”, oâng laïi töï vieát 1 baøi töïa ñaët ôû ñaàu saùch noùi roõ quan ñieåm
vaø taâm söï cuûa mình vaø giôùi thieäu vôùi ngöôøi ñoïc.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: höôùng daãn Hs tìm hieåu chung vaên I.Ñoïc hieåu khaùi quaùt
baûn 1.Hoaøn caûnh saùng taùc : ra ñôøi 1497, do HÑL söu
Thao taùc 1 : tìm hieåu hcaûnh ra ñôøi cuûa tphaåm vaø taàm vaø tuyeån choïn. Lôøi töïa do oâng vieát ñeå trình
lôøi töïa baøy lí do, quaù trình hoaøn thaønh cuûa taäp saùch
_Gv goïi Hs ñoïc tieåu daãn/ sgk vaø cho bieát : saùch
“TDTT” ra ñôøi vaøo thôøi gian naøo? Do ai söu taàm
tuyeån choïn? Lôøi töïa ñöôïc vieát vôùi muïc ñích gì? 2.Ñoïc vaên baûn
_Hs laøm vieäc caù nhaân vaø trình baøy tröôùc lôùp
Thao taùc 2 : ñoïc vbaûn
_Gv löu yù caùch ñoïc chaäm raõi, roõ raøng caùc veá
caâu – luaän ñieåm – luaän cöù theå hieän caûm xuùc
tgiaû II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
_Hs ñoïc toaøn baøi. Gv nhaän xeùt caùch ñaët 1.Nguyeân nhaân laøm cho thô vaên khoâng löu
_Giaûi thích töø khoù truyeàn heát ôû ñôøi
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát vbaûn
Thao taùc 1 : Tìm hieåu nhöõng nguyeân nhaân laøm
cho thô vaên khoâng löu truyeàn heát ôû ñôøi
_Gv hoûi : luaän ñieåm ôû ñoaïn 1 tgiaû neâu laø gì?
tgiaû choïn caùch laäp luaän naøo ñeå luaän chöùng?
Tsao taùc giaû khoâng baét ñaàu baøi töïa baèng caùch
trình baøy nhöõng coâng vieäc söu taàm cuûa mình maø
laïi giaûi quyeát tröôùc heát luaän ñieåm aáy?
_Hs thaûo luaän, phaân tích, trình baøy
_GV ñònh höôùng
+Luaän ñieåm 1 : nguyeân nhaân…
+Laäp luaän : ptích nhöõng luaän cöù cuï theå veà caùc
maët khaùc nhau ñeå lí giaûi baûn chaát cuûa vaán ñeà
+Giaûi quyeát luaän ñieåm treân vì quan troïn nhaát
trong baøi töïa bôûi oâng muoán nhaán maïnh vieäc söu
taàm, bieân soaïn xuaát phaùt töø yeâu caàu thöïc teá
caáp thieát chöù khoâng töø sôû thích caù nhaân vaø ñoù a.Nguyeân nhaân chuû quan
laø coâng vieäc khoù khaên, vaát vaû nhöng nhaát ñònh _Chæ coù thi nhaân môùi thaáy ñöôïc caùi hay, caùi
phaûi laøm ñeïp cuûa thi ca ( ít ngöôøi am hieåu)
+Lieân heä haäu quaû cuûa chính saùch ñoàng hoùa cuûa _Ngöôøi coù hoïc thì baän roän choán quan tröôøng
nhaø Minh… hoaëc khoa cöû laän ñaän, ít ñeå yù ñeán thô ca (danh
_Sau ñoùGV hoûi : phaùt hieän vaø phaân loaïi caùc só baän roän)
luaän cöù tgiaû ñaõ chæ ra nhöõng nguyeân nhaân cô _coù ngöôøi quan taâm ñeán thô ca nhöng khoâng ñuû
baûn naøo khieán cho thô vaên thaát truyeàn? naêng löïc vaø kieân trì(Thieáu ngöôøi taâm huyeát)
_Hs heä thoáng – traû lôøi _Trieàu ñình chöa quan taâm (chöa coù leänh vua)
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
b.Nguyeân nhaân khaùch quan
_Söùc phaù huûy cuûa thôøi gian ñoái vôùi saùch vôû
_Chieán tranh, hoûa hoïan  phaù huûy vaên thô,
saùch vôû  qua caùch laäp luaän : duøng hình aûnh
caâu hoûi tu töø “tan naùt troâi chìm” “raùch naùt…”
“laøm sao”… “ñöôïc maø khoâng…”  TÌnh caûm
GV hoûi : yeâu quyù, traân troïng thô vaên oâng cha, xoùt xa,
_Beân caïnh luaän ñieåm, luaän cöù, laäp luaän chaët thöông tieác nhöõng di saûn quyù baùo bò taûn maùt,
cheõ, ñoïc ñoaïn vaên ta coøn thaáy heù môû ñieàu gì? huûy hoaïi
_Hs suy luaän, phaùt bieåu 2.Ñoäng cô söu taàm, tuyeån choïn
_Thöïc traïng tình hình saùch vôû veà thô ca Vn raát
hieám “khoâng khaûo cöùu vaøo ñaâu ñöôïc”. Ngöôøi
Thao taùc 2 : tìm hieåu ñoäng cô söu taàm, tuyeån choïn hoïc laøm thô nhö HÑL “chæ troâng vaøo thô baùch gia
_Gv hoûi : em haõy cho bieát ñoäng cô soaïn saùch.. ñôøi nhaø Ñöôøng”
HÑL ñaõ laøm gì ñeå hoaøn thaønh boä saùch? Thaùi _Nhu caàu böùc thieát phaûi bieân soaïn “TDTT” bôûi
ñoä cuûa taùc giaû ntn? “1 nöôùc vaên hieán, xdöïng ñaõ maáy…caên baûn”
_Hs laøm vieäc caù nhaân, trình baøy.  Thoâi thuùc bieân soaïn “TDTT”
+Ñeå hoaøn thaønh “
+“Tìm quanh hoûi khaép”
+“Thu löôïm…trong trieàu”
+“Choïn laáy baøi hay” “chia xeáp theo töøng loaïi”
+Ñaët teân “TDTT” : 6 quyeån
 Ñoøi hoûi thôøi gian, coâng söùc. Vieäc laøm lôùn
lao, coâng phu khoâng phaûi ai cuõng laøm ñöôïc
nhöng taùc giaûi laïi khieâm toán  thaùi ñoä thöôøng
thaáy cuûa ngöôøi phöông Ñoâng trung ñaïi “taøi heøn
söùc moïn” “maïn pheùp phuï theâm…”
3.Ngheä thuaät
_Laäp luaän chaët cheõ, chaát nghò luaän hoøa quyeän
vôùi chaát tröõ tình
Thao taùc 3 : tìm hieåu ngheä thuaät laäp luaän keát _luaän ñieåm ñöôïc trình baøy : roõ raøng, maïch laïc,
hôïp vôùi bieåu caûm cuûa tgiaû khuùc chieát. Loøng yeâu nöôùc ñöïôc theå hieän ôû
_Gvhoûi : ngheä thuaät laäp luaän cuûa tgiaû coù gì thaùi ñoä traân troïng vôùi di saûn vaên hoùa cha oâng
ñbieät? Em haõy nhaän xeùt veà caùch trình baøy caùc vaø nieàm ñau xoùt tröôùc thöïc traïng. Qua lôøi töïa,
luaän ñieåm cuûa taùc giaû? Theo em qua lôøi töïa, ngöôøi ñoïc coøn thaáy ñöôïc khoâng khí thôøi ñaïi luùc
ngöôøi ñoïc coøn thaáy ñöôïc ñieàu gì? baáy giôø
_Hs laøm vieäc nhoùm, cöûa ñaïi dieän trình baøy *Ghi nhôù : sgk.
Thao taùc 4 : Gv goïi 3 Hs ñoïc phaàn ghi nhôù sgk

4.Cuûng coá :
Nguyeân nhaân thô ca Vn khoâng ñöôïc löu truyeàn heát
Nieàm töï haøo – yù thöùc traùch nhieäm cuûa HÑL
5. Daën doø : Laøm BT sgk
Soaïn baøi “Hieàn taøi laø nguyeân khí cuûa quoác gia”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
6/2/2009
Tieát 62

Ñoïc theâm :HIEÀN TAØI LAØ NGUYEÂN KHÍ QUOÁC GIA


Thaân Nhaân Trung
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Trình baøy nguyeân nhaân khieán thô vaên khoâng ñöôïc löu truyeàn heát?
b.söï keát hôïp giöõa laäp luaän chaët cheõ vaø yeáu toá bieåu caûm ñöôïc theå hieän
ntn trong baøi hoïc?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Trong Vaên Mieáu _ Quoác Töû Giaùm HN, töø tk X (Trieàu Lí) ñaõ coù döïng
nhöõng haøng bia ñaù (ñaët treân löng ruøa ñaù) ghi hoï teân, naêm thi ñoã cuûa caùc
tieán só Ñaïi Vieät. Ñoù laø moät vieäc laøm ñoäc ñaùo, ñaày yù nghóa cuûa caùc
vöông trieàu pk Vn. Baøi ñoïc theâm naøy trích töø moät trong nhöõng vaên bia ñoù.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: höôùngdaãn hs ñoïc hieåu khaùi quaùt I.Ñoïc hieåu khaùi quaùt
Thao taùc 1 : tìm hieåu tgiaû 1.Taùc giaû : sgk/ TNT : phoù nguyeân soaùi trong
_Hd ñoïc tieåu daãn / sgk “tao ñaøn vhoïc” do Leâ Thaùnh Toâng saùng laäp
_Gv yeâu caàu trình baøy vaøi neùt chính veà TNT
Thao taùc 2 : vò trí baøi vaên bia 2.Vò trí baøi vaên hoïc : giöõ vai troø quan troïng nhö
_GV hoûi : döïa vaøo saùch gk em haõy cho bieát vò trí 1 lôøi töïa chung cho caû 82 taám bia tieán só ôû Vaên
baøi vaên bia Mieáu, HN
_Hs traû lôøi ( caù nhaân)
Thao taùc 3 : tìm hieåu theå loïai
_Gv hoûi : cho bieát theå loaïi baøi naøy? 3.Theå loïai: nghò luaän
_Hs traû lôøi ( caù nhaân)
Thao taùc 4 : Gv cho HS ñoïc 1 laàn toøan ñoaïn trích
vôùi gioïng ñónh ñaïc, trang troïng 4.Ñoïc
*Hoaït ñoäng 2 : Höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : tìm hieåu taàm quan troïng cuûa hieàn taøiII.Ñoïc – hieåu chi tieát
ñoái vôùi quoác gia 1.Taàm quan troïng cuûa hieàn taøi / quoác gia
_Gv hoûi : tgiaû ñaõ xaùc ñònh hieàn taøi coù taàm quan _“Hieàn taøi laø nguyeân khí cuûa quoác gia” : ngöôøi
troïng ntn ñoái vôùi quoác gia? taøi cao, hoïc roäng laø khí chaát ban ñaàu laøm neân
Nhaø nöùôc ñaõ laøm gì ñeå troïng ñaõi hieàn taøi? söï soáng coøn vaø phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, ñaát
Nhöõng vieäc ñoù coù xöùng vôùi vai troø, vò trí cuûa nöôùc. Hieàn taøi coù quan heä lôùn ñeán söï thònh suy
hieàn taøi khoâng? Lí dp khac bia löu danh hieàn taøi? cuûa ñaát nöôùc
_Hs thaûo luaän, cöû ñaïi dieän trình baøy _Nhaø nöôùc töøng troïng ñaõi hieàn taø, laøm ñeán
möùc cao nhaát ñeå khích leä nhaân taøi, ñeà cao danh
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
tieáng , phong chöùc töôùc, caáp baäc, ghi teân baûng
Thao taùc 2 : Tìm hieåu yù nghóa taùc duïng cuûa vieäc vaøng, ban yeán tieäc…
löu danh tieán só _Nhöõng vieäc ñaõ laøm chöa xöùng vôùi vai troø, vò
_Gv hoûi : vieäc khaéc bia löu danh tieán só seõ taïo trí cuûa hieàn taøi. Vì caàn phaûi khaéc bia tieán só ñeå
neân nhöõng ñoäng thaùi tích cöïc gì töø hieàn taøi, löu danh söû saùch
cuïoâc ñôøi? 2.YÙ nghóa, taùc duïng cuûa vieäc khaéc bia teân
_Hs traû lôøi (caù nhaân) tieán só
_Khuyeán khích nhaân taøi “ khieán cho keû só troâng
vaøo…söùc giuùp vua”
Thao taùc 3 : Baøi hoïc lòch söû _Noi göôong hieàn taø, ngaên ngöøa ñieàu aùc “keû
_Gv hoûi : nhöõng baøi hoïc lòch söû naøo ñöôïc ruùt ra aùc laáy ñoù…maø gaéng”
töø vieäc troïng duïgn hieàn taøi? Nhaø nöôùc ta ñaõ _Laøm cho ñaát nöôùc höng thònh, beàn vöõng
xem gduïc coù taàm quan troïng ntn? HCM ñaõ coù lôøi daøilaâu “ daãu vieäc dó vaõng…nhaø nöôùc”
noùi gì lieân quan ñeán vieäc troïng duïng hieàn taøi? 3.Baøi hoïc lòch söû ruùt ra
_Thôøi naøo hieàn taøi cuõng laø nguyeân khí cuûa
quoác gia, phaûi bieát quyù troïn ngöôøi taø
Thao taùc 4 : Goïi 3 Hs ñoïc ghi nhôù sgk _hieàn taøi coù moái quan heä soáng coøn ñoái vôùi söï
thònh suy cuûa ñaát nöùôc
 Thaám nhuaàn quan ñieåm cuûa nhaø nöôùc ta :
gduïc laø quoác saùch, troïng duïng nhaân taøi. Thaám
nhuaàn quan ñieåm cuûa HCm : 1 daân toäc doát laø 1
daân toäc yeáu
*Ghi nhôù : sgk
4.Cuûng coá :
_Taàm quan troïng ñbieät cuûa hieàn taøi
_Thaùi ñoä cuûa moïi ngöôùi, nhaø nöôùc ñoái vôùi hieàn taøi ôû moïi thôøi ñaïi
_Sô ñoà keát caáu baøi vaên bia cua TNT(baûng phuï)
Vai troø quan troïng cuûa hieàn taøi

Khuyeán khích hieàn taøi

Vieäc ñaõ laøm Vieäc tieáp tuïc laøm : khaéc vaên bia tieán só

YÙ nghóa chung, taùc duïng


5. Daën doø : Hoïc baøi vaø soaïn baøi : Khaùi quaùt lòch söû TV
Chuaån bò baøi soá 05. gv daën doø, gôïi yù ñeà vaên Tm
Chuaån bò Ktra 15p vaøo tuaàn 4
RUÙT KINH NGHIEÄM

10/25/2009
Tieát 63

BAØI VIEÁT SOÁ 05


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Sgk – Sgv
C.Caùch thöùc tieán haønh : Gv höôùng daãn Hs chuaån bò baøi, daën doø tröôùc ñoù
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Ra ñeà baøi :
Haõy giôùi thieäu moät danh lam thaéng caûnh cuûa queâ höông em.
Gôïi yù laøm baøi : Hs caàn coù söï chuaån bò veà noäi dung
a._Bieát quan saùt, tìm hieåu
_Thu thaäp tö lieäu
_Tham quan danh lam thaéng caûnh maø mình seõ giôùi thieäu
_Löïa choïn noäi dung thuyeát minh
_Caàn löu yù caùc maët sau : ñaëc ñieåm lòch söû, ñòa lí caûnh saéc, giaù trò thaåm

b.Yeâu caàu veà phöông phaùp
_Hs phaûi thöïc hieän ñuùng thao taùc thuyeát minh
_Baøi vieát daãn caùc tö lieäu phaûi ñuùng vôùi thöïc teá
_boá cuïc ñaày ñuû 3 phaàn
_Ñoaïn – baøi phaûi coù söï lieân keát
_Khoâng maéc caùc loãi duøng töø, chính taû, chöõ vieát
c.Thang ñieåm
10 – 8ñ : baøi vieát coù ñaày ñuû noäi dung – tö lieäu. Khoâng maéc caùc loãi veà
phöông phaùp
7 – 6ñ : baøi vieát khaù, coù 1 vaøi sai soùt veà noäi dung – tö lieäu cuõng nhö
phöông phaùp
5 – 4ñ : baøi vieát sô saøi, maéc nhieàu loãi phöông phaùp
3 – 2ñ : baøi vieát quaù sô saøi, chieáu leä
1 – 0 ñ: laïc ñeà
4.Cuûng coá :
hs bieát laøm 1 baøi Tm veà 1 ñoái töôïng, hieän töôïng…
5. Daën doø : Tieát sau hoïc TV, soaïn baøi “khaùi quaùt LSTV”
RUÙT KINH NGHIEÄM

7/2/2009
Tieát 64

KHAÙI QUAÙT LÒCH SÖÛ TIEÁNG VIEÄT


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Nhöõng böôùc phaùt trieån cuûa TV qua caùc giai ñoaïn lòch söû
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Kieåm tra 15p
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Tieáng Vieät laø tieáng noùi cuûa daân toäc Vieät, laø ngoân ngöõ chính thöùc cuûa
ngöôøi Vieät. Noù laø ngoân ngöõ chung trong giao tieáp xaõ hoäi. Chính vì theá,
chuùng ta phaûi tìm hieåu veà lòch söû TV

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu lòch söû I.lòch söû phaùt trieån cuûa TV
phaùt trieån TV 1.TV trong thôøi kì döïng nöôùc
Thao taùc 1 :yeâu caàu HS ñoïc phaàn Í/ sgk/ 33, 34 vaø a.Khaùi nieäm : TV laø ngoân ngöõ cuûa daân toäc
traû lôøi caâu hoûi Vieät vaø laø ngoân ngöõ quoác gia cuûa daân toäc VN
1.TV laø gì? em hieåu ntn veà nguoàn goác TV? b.Nguoàn goác :TV coù nguoàn goác baûn ñòa
2.Theo em, TV coù quan heä hoï haøng vôùi nhöõng c.Quan heä hoï haøng cuûa TV
ngoân ngöõ naøo? _TV thuoäc hoï Nam AÙ
GV cho ví duï baèng baûng phuï _Quan heä gaàn vôùi tieáng Möôøng vaø töông ñoái xa
vôùi tieáng Moân – Khôme
Thao taùc 2 : yeâu caàu Hs ñoïc phaàn II.2 vaø traû lôøi 2.TV trong thôøi kì Baéc thuïoâc vaø choáng Baéc
caâu hoûi thuïoâc
1.Trong thôøi kì Baéc thuïoâc, Tv ñoùng vai troø ntn? _Tieáng Haùn ñoùng vai troø chính thoáng. TV chæ
2.Ngöôøi vieát chuû yeáu söû duïng ngoân ngöõ naøo? duøng trong giao tieáp thoâng thöôøng
3.Ñeå giaønh laïi vò trí cuûa TV thì ngöôøi Vieät ta ñaõ _TV ñaáu tranh giaønh laïi vò trí thay tieáng Haùn
laøm nhö theá naøo? baèng caùch :
+Vay möôïn chöõ Haùn qua khaåu ngöõ
+Hình thaønh heä thoáng töø Haùn Vieät (ñoïc chöõ
Haùn theo ngöõ aâm TV)
+Vduï : sgk/ 35
Thao taùc 3 : yeâu caàu hs ñoïc phaàn I.3 vaø traû lôøi 3.TV döôùi thôøi kì ñoäc laäp – töï chuû
caâu hoûi _Chöõ Noâm xuùaât hieän vaø thònh haønh vaøo tk
1.Thôøi kì naøy xuaát hieän loïai chöõ naøo? Nguoàn XIII
goác ra ñôøi chöõ Noâm? _Vay möôïn yeáu toá vaên töï Haùn xaây döïng laïi 
2.Chöõ Noâm xuaát hieän coù vò trí ntn ñoái vôùi ngoân chöõ Noâm (töôïng hình)
ngöõ TV luùc baáy giôø? _Chöõ Noâm ra ñôøi – taïo dieän maïo môùi cho TV
vaên hoïc
_Chöõ Noâm ñöôïc söû duïng nhieàu trong caùc saùng
taùc thô vaên
_Ví duï : “Truyeän Kieàu” (Ndu)
Thao taùc 4 : yeâu caàu HS ñoïc I.4 vaø traû lôøi caâu “Chinh Phuï ngaâm” (ÑTC), thô HXH…
hoûi 4.TV trong thôøi kì Phaùp thuïoâc
TV coù vai troø vaø vò trí ntn trong thôøi kì Phaùp _Tieáp tuïc bò cheøn eùp, tuy nhieân vôùi söï thoâng
thuïoâc? duïng cuûa chöõ quoác ngöõ tieáp nhaân tích cöïc yeáu
(Ngoân ngöõ haønh chính, ngoaïi giao luùc baáy giôø laø toá cuûa ngoân ngöõ vaø vaên hoùa phöông Taây  TV
tieáng Phaùp chöõ quoác ngöõ ra ñôøi.) ñöôïc duøng trong moïi theå loaïi vaên hoïc
Vduï : sgk/ 37 _Nhieàu töø ngöõ, thuaät ngöõ môùi ñöôïc söû duïng 
TV ngaøy caøng phong phuù tinh teá vaø ña daïng
5.TV töø sau CMT8  nay :
Thao taùc 5 : yeâu caàu Hs ñoïc phaàn I.5 vaø traû lôøi TV ñoùng vai troø laø ngoân ngöõ quoác gai khoâng
caâu hoûi : TV giai ñoaïn naøy ñoùng vai troø vaø vò trí theå thieáu vaø giaønh laïi vò trí xöùng ñaùng cuûa
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ntn? mình trong söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc VN
Sau ñoù GV goïi 3 Hs ñoïc phaàn ghi nhôù sgk/ 38 XHCN
*Ghi nhôù : sgk/ 38
II.Chöõ vieát TV
*Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu chöõ vieát Tv/ yeâu caàu Hs 1.Vai troø cuûa chöõ vieát ñoái vôùi ngoân ngöõ :
ñoïc phaàn II/ sgk sgk
Thao taùc 1 : chöõ vieát coù vai troø gì ñoái vôùi ngoân
ngöõ? 2.Ngoân ngöõ chöõ Noâm
Thao taùc 2 : neâu quaù trình hình thaønh vaø phaùt _HÌnh thaønh VIII, IX  söû duïng X  XIII
trieån chöõ Noâm? Caáu taïo? _Caáu taïo :
+Möôïn nguyeân chöõ Haùn
+Laép gheùp chöõ Haùn – Noâm
3.Chöõ quoác ngöõ
Thao taùc 3 : trình baøy quaù trình hình thaønh chöõ _Ra ñôøi khoaûng Tk XVII
quoác ngöõ? _Ghi aâm baèng chöõ caùi La Tinh
*Ghi nhôù : sgk. 40
Sau ñoù GV goïi 3 Hs ñoïc phaàn ghi nhôù sgk/ 40

4.Cuûng coá :
Lòch söû phaùt trieån cuûa TV
TV qua caùc thôøi kì lòch söû
Chöõ vieát cuûa TV
5. Daën doø : Hoïc baøi laøm baøi taäp ôû sgk
Chuaån bò tieát sau hoïc ñoïc vaên “HÑÑV TQT” vaø ñoïc theâm “Thaùi sö TTÑ”
RUÙT KINH NGHIEÄM

10/2/2009
Tieát 65

HÖNG ÑAÏO ÑAÏI VÖÔNG TRAÀN QUOÁC TUAÁN


(Ngoâ Só Lieân)
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : phaåm chaát cuûa HÑÑV – TQT
Ngheä thuaät khaéc hoïa nhaân vaät lòch söû saéc neùt – soáng ñoäng
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi, ñoïc saùng
taïo
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Hieàn taøi coù yù nghóa ntn ñoái vôùi söï höng thònh cuûa 1 quoác gia? Yù nghóa
cuûa vieäc troïng duïng hieàn taøi?
3. Baøi môùi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
TQT laø 1 vò hieàn taøi ñaëc bieät, laø 1 anh huøng daân toäc, moät trong nhöõng
danh töôùng noåi tieáng toaøn theá giôùi bôûi 2 laàn chæ huy quaân ñoäi nhaø Traàn
chieán thaéng quaân Nguyeân Moâng xaâm löôïc. Chaân dung con ngöôøi aáy ntn?
Ngaøy nay, chuùng ta ñeàu phaûi döïa vaøo Ngoâ Só Lieân qua saùch “Ñaïi Vieät
söû kí toaøn thö”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hd ñoïc hieåu khaùi quaùt I.Ñoïc hieåu khaùi quaùt
Thao taùc 1 : Tìm hieåu veà tgiaû NSL 1.Taùc giaû :
_Gv cho Hs ñoïc tieåu daãn/ sgk _Tieán só NSL töøng laøm tö nghieäp quoác töû giaùm
_Gv hoûi Hs. Em haõy cho bieát ñoâi neùt veà NSl? (hieäu tröôûng). Laø nhaø söû hoïc noåi danh cuûa
nöôùc ta thôøi trung ñaïi, tieáp tuïc söï nghieäp laøm
Thao taùc 2 : tìm hieåu veà “ÑVSKTT” söû cuûa LVH, Phan Phu Tieân
_GV hoûi “ÑVSKTT” laø 1 cuoán saùch ghi cheùp 2.“ÑVSKTT” : do NSL vaâng leänh Leâ Thaùnh Toâng
nhöõng gì? yù nghóa cuûa vieäc bieân soaïn cuoán saùch bieân soaïn döïa treân 2 cuoán “ÑV söû kí” (LVH –
naøy? thôøi Traàn) vaø “Söû kí tuïc bieân” (PPT – thôøi
_Hs suy nghó traû lôøi Leâ). Ñoù laø cuoán bieân nieân söû (ghi cheùp naêm
thaùng) töø thôøi Hoàng Baøng ñeán 1328 – Llôïi leân
ngoâi vua. Cuoán söû vöøa coù giaù trò lòch söû vöøa
Thao taùc 3 : höôùng daãn Hs ñoïc coù giaù trò vaên hoïc, theå hieän maïnh meõ tinh thaàn
_Gv löu yù Hs : caùc ñoaïn ñoái thoaïi giöõa TQT vôùic Ñvieät
aùc nhaân vaät caàn ñoïc gioïng phuø hôïp; caùc lôøi 3.Ñoïc
bình cuûa tgiaû
_GV vaø hoïc sinh ñoïc 1 laàn. Hs toùm taét yù chính
Thao taùc 4 : giaûi thích töø khoù
Thao taùc 5 : tìm hieåu boá cuïc 4.Giaûi thích töø khoù : sgk
_Gv hoûi : coù theå chia trích ñoaïn naøy laøm maáy 5.Boá cuïc : 3 ñoaïn
phaàn? _…giöõ nöôùc vaây
_Quoác Tuaán laø con…vaøo vieáng
_phaàn coøn laïi
6.Vò trí trích ñoaïn : thuïoâc taäp 2, quyeån Vi, phaàn
Thao taùc 6 : tìm hieåu vò trí trích ñoaïn “baûn kæ”, kæ nhaø Traàn
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : tìm hieåu phaåm chaát cuûa HÑÑV TQT 1.Phaåm chaát cuûa HÑÑV TQT
1.1.Qua lôøi daën vau a.Qua lôøi daën vua Traân
_Gv hoûi : qua lôøi daën vua cuûa vò töôùng gaøi,em _Neân tuøy thôøi theá maø coù saùch löôïc phuø hôïp,
thaáy ôû TQTuuaán noåi baät leân phaåm chaát gì? binh phaùp choáng giaëc caàn vaän duïng linh hoïat,
(Trung quaân aùi quoác) khoâng khuoân maãu
_Gv hoûi : lôøi caên daën caën keõ, tæ mæ theå hieän _Ñieàu kieän quan troïng nhaát ñeå thaéng ñöôïc giaëc
ñìeâu gì (phaåm chaát gì ) cuûa TQT? (Trí thoâng minh laø toaøn daân ñoaøn keát moät loøng
uyeân baùc, lòch laõm, voán kinh nghieâm doài daøo – _Do ñoù phaûi “ khoan thö söùc daân” (giaûm thueá
taàm nhìn xa troâng roäng, loøng taän tuïy, bao dung khoùa, bôùt hình phaït, khoâng phieàn nhieãu daân,
ñeán cuoái ñôøi cuûa TQT) chaêm lo ñeå daân coù ñôøi soáng sung tuùc) ñoù chính
_Gv hoûi : yù nghóa lôøi daën cuûa TQT ( coù yùnghóa laø “thöôïng saùch giöõ nöôùc”
thôøi söï ñeán nay)  Vò töôùng taøi naêng, möu löôïc, coù loøng trung
1.2.Qua thöû loøng 2 gia noâ vaø 2 con : quaân maø coøn bieát thöông daân, troïng daân vaø lo
_Gv hoûi : Ñoái vôùi lôøi cha daën, TQT coù thaùi ñoä cho daân
ntn? b.Qua vieäc thöû loøng gia noâ vaø 2 con
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Haõy cho bieát thaùi ñoä cuûa TQT khi hoûi yù kieán _Ñoái vôùi lôøi cha daën : TQT coù suy nghó cuûa
thöû loøng 2 gia noâ vaø 2con? rieâng mình “ ñeå ñieàu ñoù trong loøng nhöng khoâng
+Tröôùc lôøi YK - DT oâng khoùc cho phaåm chaát gì cho laø phaûi”
ôû TQT? (nhaân caùch cao caû) _Hoûi yù kieán 2 gia noâ (thöû loøng) vaø 2 con
+Tröôùc 2 thaùi ñoä khaùc nhau cuûa 2 con TQT ñaõ +Tröôùc lôøi cuûa Yeát Kieâu vaø Daõ Töôïng, oâng
coù söï xöû söï ntn? Yù nghóa cuûa nhöõng thaùi ñoä “caûm phuïc ñeán khoùc, khen ngôïi 2 ngöôøi”
ñoù? (thaän troïng, trung nghóa vaø loái gduïc con caùi +Tröôùc lôøi cuûa Höng Vuõ Vöông, oâng “ngaàm cho
trong nhaø 1 caùch coâng baèng, nghieâm khaéc) laø phaûi”
_Hs suy nghó, thaûo luaän vaø traû lôøi theo nhoùm +Tröôùc lôøi cuûa Höng Nhöôïng Vöông TQTaûng,
_Gv hoûi : beân caïnh nhöõng chi tieát ñaõ keå, em coù oâng noåi giaän ruùt göôm ñònh trò toäi vaø sau naøy
phaùt hieän theâm chi tieát naøo khaùc noùi leân phaåm khoâng muoán QT nhìn maët oâng laàn cuoái
chaát cuûa TQT? “Thaùnh Toâng…truyeàn thö”  Laø 1 ngöôøi heát loøng trung nghóa vôùi vua, vôùi
_Töø nhöõng ñieàu treân, em haõy ñuùc keát 1 caâu veà nöôùc, khoâng maûy may tö lôïi. Oâng cuõng laø 1
HÑÑV TQT? (taám göông saùng veà ñaïo laøm ngöôøi) ngöôøi coù tình caûm chaân thaønh noàng nhieät,
Thao tác 2 : Tìm hieåu veà ngheä thuaät cuûa trích thaúng thaéng vaø raát nghieâm trong gduïc con caùi
ñoaïn
_Gv hoûi : Nhaân vaät TQt ñöôïc ñaët trong nhöõng mqh 2.Ngheä thuaät keå chuyeän vaø khaéc hoïa nhaân
vaø tình huoáng ntn? vaät lòch söû
_Hs suy nghó, traû lôøi _Ngheä thuaät khaéc hoïa nhaân vaät TQT ñöôïc xdöïng
_Gv hoûi : truyeän keå coù ñôn ñieäu theo trình töï thôøi trong nhieàu mqh vaø ñaët trong nhöõng tình huoáng
gian khoâng? Vì sao? (hình töôïng “Sao sa” – TQT coù thöû thaùch  ñaõ laøm noåi baät nhöõng phaåm
beänh, keå chuyeän 2 con vaøo thaêm, TQT maát…) chaát cao quyù ôû nhieàu phöông dieän. Nhaø vieát söû
_Gv hoûi : chi tieát veà loøng tin vaø söï hieån linh coù ñaõ thaønh coâng trong vieäc khaéc hoïa nhaân vaät
yù nghóa ntn? lòch söû soáng ñoäng baèng nhöõng chi tieát ñaëc saéc,
chaét loïc ñeå laïi aán töôïng saâu ñaäm
*Hoaït ñoäng 2 : goïi 3 HS ñoïc phaàn ghi nhôù sgk/ 45 _Ngheä thuaät keå chuyeän : ñieâu luyeän vaø ñaït
hieäu quaû cao giuùp ngöôøi ñoïc tieáp nhaän moät
caùch höùng thuù nhöõng gì maø nhaø vieát söû muoán
truyeàn taûi
*Ghi nhôù : sgk / 45
4.Cuûng coá :
__Nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa HÑÑV TQT
_THÑ ñaõ trôû thaønh Ñöùc Thaùnh thieâng lieâng phuø hoä cho con chaùu ñôøi sau.
Gv ñaët caâu hoûi : vieát söû, döïng chaân dung nhaân vaät lòch söû, tgiaû chuû yeáu nhaán maïnh
maët naøo?
a.Taøi naêng sieâu vieät
b.Trí tueä hôn ngöôøi
c.Coâng lao to lôùn
d.Nhaân caùch vó ñaïi
5. Daën doø : Hoïc baøi laøm baøi taäp
Soaïn baøi “Thaùi sö Traàn Thuû Ñoä”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
10/2/2009
Tieát 66
THAÙI SÖ TRAÀN THUÛ ÑOÄ
(Trích Ñaïi Vieät söû kí toaøn thö)
Ngoâ Só Lieân
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän, ñoïc saùng taïo, traû lôøi caâu
hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Haõy trình baøy nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa HÑÑV TQT
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Traàn Thuû Ñoä laø moät nhaân vaät lòch söû maø khi nhìn nhaän ñaùnh gaùi veà
oâng chuùng ta caàn phaûi coù söï coâng baèng, khaùch quan. Ñbieät laø ñeà cao
phaåm chaát moät vò quan ñaàu trieàu nghieâm minh, chí coâng voâ tö, lieâm khieát
vaø ñaày baûn lónh. Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu veà oâng qua taùc phaåm “Ñaïi
Vieät söû kí toaøn thö” cuûa nhaø vieát söû Ngoâ Só Lieân.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn I.Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn
Thao taùc 1 : ñoïc vbaûn 1.Ñoïc vaên baûn
Thao taùc 2 : giaûi thích töø khoù 2.Giaûi thích töø khoù
Thao taùc 3 : boá cuïc 3.Boá cuïc
_Gv goïi HS phaân tích boá cuïc : coù theå chia boá cuïc _Ñoaïn môû ñaàu : thôøi gian vaø söï kieän troïng ñaïi
baøi naøy ntn? Ñaët teân cho moãi phaàn _Ñoaïn tieáp theo : 4 caâu chuyeän veà TTÑ
_Hs traû lôøi caù nhaân II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : nhaân caùch cuûa TTÑ 1.Nhaân caùch cuûa TTÑ
_Gv hoûi : _Caâu chuyeän thöù nhaát : thaùi ñoä vôùi ngöôøi ñaõ
Nhaân caùch cuûa TTÑ ñöïôc theå hieän qua maáy caâu toá caùo toäi cuûa mình
chuyeän? Haõy ñaët teân cho töøng chuyeän? +Khaúng ñònh : söï thaät
_Hs suy nghó vaø traû lôøi +haønh ñoäng : khen thöôûng
_Gv chia thaønh 4 nhoùm Hs vaø toå chöùc thaûo luaän  laø ngöôøi phuïc thieän, coâng minh, ñoä löôïng vaø
+Nhoùm 1 : caâu chuyeän 1 coù baûn lónh
+Nhoùm 2 : caâu chuyeän 2 _Caâu chuyeän thöù 2 : teân lính quaân hieäu khoâng
+Nhoùm 3 : caâu chuyeän 3 cho vôï TTÑ qua theàm caám  khoâng trò toäi maø
+Nhoùm 4 : caâu chuyeän 4 coøn khen thöôûng  chí coâng voâ tö, toân troïng
_Gv yeâu caàu ôû moãi caâu chuyeän Hs neân ñuùc keát luaät phaùp, khoâng thieân vò ngöôøi thaân
luoân nhöõng phaåm chaát noåi baät ôû con ngöôøi thaùi _Caâu chuyeän thöù 3 : coù ngöôøi lôïi duïng quan heä
sö TTÑ? hoï haøng ñeå ñöôïc chöùc : chaáp nhaän nhöng laïi
phaït  gìn giöõ söï coâng baèng cuûa pheùp nöôùc,
baøi tröø teä naïn chaïy choïtm ñuùt loùtm döïa daãm

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
thaân theá
_Caâu chuyeän thöù 4 : trình baøy quan ñieåm vôùi vua
veà vieäc phong chöùc cho An Quoác  ñaët vieäc
coâng leân treân, khoâng tö lôïi, beø caùnh
 TTÑ laø ngöôøi thaúng thaén, caàu thò, ñoä löôïng,
nghieâm minh ñbieät laø chí coâng voâ tö. Oâng xöùng
ñaùng laø quan ñaàu trieàu göông maãu, laø choã döïa
Thao taùc 2 : Phaân tích ngheä thuaät keå chuyeän vaø cuûa quoác gia
khaéc hoïa nhaân vaät? 2.Ngheä thuaät keå chuyeän vaø khaéc hoïa chaân
_Gv hoûi : neùt ñaët saéc cuûa ngheä thuaät keå chuyeän dung nhaân vaät : neùt ñsaéc laø nhaø vieát söû ñaõ
laø gì? caùch giaûi quyeát moãi caâu chuyeän ntn? xdöïng nhöõng tình huoáng giaøu kòch tính vaø söï löïa
_Gv yeâu caàu Hs tìm ra tình huoáng giaøu kòch tính vaø choïn chi tieát ñaét giaù. Moãi caâu chuyeän duø ngaén
nhöõng chi tieát tieâu bieåu qua 4 maãu chuyeän. nhöng ñeàu coù xung ñoät, caùch giaûi quyeát baát
ngôø, thuù vò
_Tình huoáng 1 : xung ñoät ñeán cao traøo. Khi vua ñöa
ngöôøi haëc toäi keå toäi cho TTÑ nghe – TTñ khoâng
trò toäi cuõng khoâng bieän baïch phaân traàn maø
nhaän loãi  thöôûng
_Tình huoáng 2 : xung ñoät ñeán cao traøo khi vôï
khoùc vaø noùi khích – TTÑ sai baét ngöôøi quaân
hieäu – khen, thöôõng
_Tình huoáng 3 : TTÑ ñoàng yù cho ngöôøi hoï haøng
ñöôïc chöùc – phaït caûnh caùo
_Tình huoáng 4 : thaúng thaén trình baøy quan ñieåm
khoâng loâi beø keùo caùnh
4.Cuûng coá :
Phaåm chaát cuûa TTÑ
5. Daën doø : Soaïn baøi Lvaên “Phöông phaùp thuyeát minh”
Hoïc baøi vaø laøm baøi ñaày ñuû.
RUÙT KINH NGHIEÄM

14/2/2009
Tieát 67

PHÖÔNG PHAÙP THUYEÁT MINH


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : nhieäm vuï cung caáp nhöõng phöông höôùng vaø hieåu bieát cuï theå cho Hs coù
theå vaän duïng vaøo vieäc laøm baøi : moät soá pp thuyeát minh – v aän duïng pp thuyeát minh
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Haõy trình baøy tính chuaån xaùc vaø haáp daãn cuûa VBTM?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Ñeå laøm toát 1 baøi vaên TM thì ñieàu quan troïng nhaát laø phaûi hieåu bieát roõ
raøng, chính xaùc, ñaày ñuû veà söï vaät, hieän töôïng caàn ñöôïc TM, vaø ñeå
truyeàn ñaït toát ñeán ngöôøi nghe, chuùng ta caàn phaûi coù phöông phaùp thuyeát
minh. Hoâm nay, chuùng ta cuøng tìm hieåu veà pp TM

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu taàm quan troïng cuûa ppTM I.Taàm quan troïng cuûa pp TM
_GV yeâu caàu HS ñoïc muïc I/sgk vaø traû lôøi caâu 1.Yeâu caàu cuûa baøi vaên TM
hoûi _Phaûi cung caáp thoâng tin veà ñoái töôïng trung thöïc,
+Yeâu caàu ñeå vieát 1 baøi vaên TM laø gì? chính xaùc, khaùch quan
_Noäi dung chính xaùc, haáp daãn, sinh ñoäng
_Trình töï hôïp lí, khoa hoïc vaø nhaát quaùn
2.Ñieàu kieän khi vieát VBTM : tri thöùc, nhu caàu,
+Muoán vieát VBTM thì ngoøai tri thöùc vaø nhu caàu pp TM phuø hôïp
thì coøn ñkieän gì? 3.Mqh giöa pp vaø muïc ñích TM :
+Caàn ghi nhôù gì veà mqh giöõa ppTM vaø muïc ñích _Muïc ñích thöôøng ñöïôc hieän thöïc hoùa thaønh baøi
TM? vaên qua caùc pp Tm
_PP thuyeát minh bao giôø cuõng gaén vôùi 1 muïc
ñích thuyeát minh cuï theå
 PP TM coù vai troø quan troïng TM
II.Moät soá phöông phaùp thuyeát minh
1.Oân taäp caùc pp TM ñaõ hoïc : neâu ñònh nghóa,
*Hoaït ñoäng 2 : moät soá pp TM? lieät keâ, neâu ví duï, duøng soá lieäu, so saùnh, phaân
Thao taùc 1 : Oân taäp 1 soá ppTM loïai, phaân tích
_Gv yeâu caàu HS ñoïc muïc II.1/ sgk vaø traû lôøi caâu _Ñoaïn 1 :
hoûi : ôû THCS, em ñaõ hoïc nhöõng ppTM naøo? Em +Muïc ñích TM : coâng lao tieán cöû ngöôøi taøi gioûi
haõy cho bieát tgiaû ôû moãi ñoaïn trích ñaõ söû duïng cho ñaát nöôùc cuûa TQT
nhöõng pp naøo? +PP TM : lieät keâ, giaûi thích
Taùc duïng cuûa moãi pp aáy? +Taùc duïng : ñaûm baûo tính chính xaùc, thuyeát phuïc
_Gv gôïi daãn, Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi _Ñoaïn 2 :
+Muïc ñích TM : lí do thay ñoåi buùt danh cuûa Basoâ
+PP TM : phaân tích, giaûi thích
+Taùc duïng : cung caáp nhöõng hieåu bieát baát
ngôø, thuù vò
_Ñoaïn 3 :
+Muïc ñích thuyeát minh : giuùp ngöôøi ñoïc hieåu veà
caáu taïo cuûa teá baøo
+PP TM : neâu soá lieäu, so saùnh
+Taùc duïng : haáp daãn, gaây aán töôïng
_Ñoaïn 4 :
+Muïc ñích TM : giuùp ngöôøi ñoïc hieåu veà 1 loïai
hình ngheä thuaät dgian
+PPTM : phaân tích, giaûi thích
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Taùc duïng : cung caáp nhöõng hieåu bieát môùi, thuù

Thao taùc 2 : Tìm hieåu 1 soá ppTM 2.Tìm hieåu theâm 1 soá PPTM
_Gv yeâu caàu HS ñoïc muïc II.2 trong sgk vaø traû lôøi a.Thuyeát minh baèng chuù thích
caâu hoûi : ngoøai caùc ppTM ñaõ hoïc chuùng ta coøn _Vôùi caâu “Basoâ laø buùt danh” chuùng ta coù theå
coù theå coù nhöõng ppTM naøo? gaëp nhöõng caâu töông töï : “Basoâ laø teân hieäu,
_Gv gôïi daãn HS trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi Basoâ laø teân chöõ”… töùc tgiaû chuù thích cho danh
_Gv hoûi : vôùi caâu “ Basoâ laø buùt danh” vì sao coù xöng “Basoâ…”. Tröôøng hôïp naøy coù theå vieát nhö
theå cho raèng tgiaû thuyeát minh baèng pp ñònh nghóa? sau : “Basoâ laø buùt danh cuûa moät thi só noåi tieáng”
Theá naøo laø TM baèng caùch chuù thích? So saùnh? _Khi söû duïng pp ñònh nghóa, taùc giaû seõ víeât :
Gvsduïng baûng phuï ssaùnh 2 pp Tm : ñònh nghóa vaø Basoâ laø 1 thi só noåi tieáng. Tröôøng hôïp naøy
chuù thích vaø ruùt ra ñònh nghóa TM baèng chuù thích chuùng ta seõ phaân bieät ñöïôc Basoâ vôùi caùc nhaø
( baûng phuï) thô, nhaø vaên khaùc.
_Gv hoûi cho HS ñoïc ñv (b) b.TM baèng caùch giaûng giaûi nguyeân nhaân, keát
_Gv hoûi : trong 2 muïc ñích cuûa Basoâ, muïc ñích naøo quaû
laø chuû yeáu? _Trong 2 muïc ñích thì muïc ñích (1) laø chuû yeáu vì
Vì sao? Caùc yù trong ñoïan vaên coù quan heä nhaân ñaây môùi laø böùc “chaân dung taâm hoàn” cuûa
quaû ntn? Nguyeân nhaân? Keát quaû? Vì sao noùi mqh Basoâ
naøy hôïp lí, sinh ñoäng, haáp daãn? _Caùc yù trong ñoïan vaên coù mqh nhaân quaû vì töø
nhöõng say meâ “caây chuoái” (nguyeân nhaân) 
keát quaû ra ñôøi buùt danh “Basoâ”
*Ñònh nghóa
_TM chuù thích : neâu ra 1 teân goïi khaùc hoïaêc 1
caùch nhaän bieát khaùc, coù theå chöa phaûn aùnh
ñaày ñuû nhöõng thuoäc tính baûn chaát cuûa ñoái
*Hoaït ñoäng 3 : vaän duïng ppTM töôïng
_Gv yeâu caàu Hs ñoïc muïc III/ sgk vaø traû lôøi caâu _Tm giaûng giaûi nguyeân nhaân – keát quaû : theå
hoûi hieän mqh nhaân quaû cuûa söï vaät, hieän töôïng
+Caên cöù vaøo ñaâu ñeå löïa choïn ppTm? III.Yeâu caàu ñoái vôùi vieäc vaän duïng PPTM
+Muïc ñích cuûa vòeâc löïa choïn sduïng ppTM laø gì? _Caên cöù vaøo muïc ñích Tm ñeå löïa choïn PPTM
*Hoaït ñoäng 4 : Hs ñoïc ghi nhôù _Muïc ñích Tm : cung caáp ñaày ñuû thoâng tin, khaùch
*Hoaït ñoäng 5 : Luyeän taäp quan veà ñoái töôïng TM, goùp phaàn sinh ñoäng hoùa
_GV cuûng coá baèng BT 1 VBTM gaây höùng thuù cho ngöôøi ñoïc
_GV höôùng daãn HS veà nhaø laøm BT 2/ sgk *Ghi nhôù : sgk/ 51
IV.Luyeän taäp
1.BT 1 : caùc pp ñöïôc söû duïng laø :
a.Chuù thích : “Hoa lan ñaõ ñöïôc…vöông giaû”,
“coøn vôùi ngöôøi Ptaây…loøai hoa”
b.Phaân tích, giaûi thích : “Hoa lan thöôøng ñöïôc
chia laøm 2 nhoùm…”
c.PP soá lieäu : “chæ rieâng 10 loøai…nöõ”
2.BT : höôùng daãn HS laøm BT

4.Cuûng coá :
Moät soá ppTM
Vaän duïng ppTM
BTaäp
5. Daën doø : hoïc ñoïc vaên, soaïn :Chuyeän chöùc phaùn söï ñeàn Taûn Vieân
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Hoïc baøi vaø laøm baøi ñaà`y ñuû
RUÙT KINH NGHIEÄM

18/2/2009
Tieát 68+69

CHUYEÄN CHÖÙC PHAÙN SÖÏ ÑEÀN TAÛN VIEÂN


(Taûn Vieân töø phaùn söï luïc _ Trích “Truyeàn kì maïn luïc)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Söï kieân ñònh chính nghóa cuûa Ngoâ Töû Vaên
Nguï yù pheâ phaùn
Ngheä thuaät keå chuyeän
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : phaùt vaán, trao ñoåi thaûo luaän, ñoïc saùng taïo, traû lôøi caâu
hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
HÑÑV TQT coù nhöõng phaåm chaát cao quyù naøo?
Thaùi sö TTÑ laø moät con ngöôøi ntn?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
“Truyeàn kì maïn luïc” laø 1 taäp saùch theå hieän roõ 2 chuû ñeà chính : ca ngôïi vaø
caûm thoâng vôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ hieàn thuïc, baát haïnh; ca ngôïi nhöõng
nho só trí thöùc khaûng khaùi, chính tröïc vì nghóa lôùn choáng gian taø. Moät trong
nhöõng ñieàu ñoù seõ ñöôïc minh chöùng trong truyeän “Taûn Vieân töø phaùn s öï
luïc”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1: Gv höôùng daãn HS ñoïc hieåu khaùi I.Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn
quaùt 1.Taùc giaû : (? -?) : sgk/ 55
Thao taùc 1 : tìm hieåu veà tgiaû 2.Theå loïai truyeän truyeàn kì
Thao taùc 2 :tìm hieåu veà theå loaïi truyeän truyeàn kì +Chòu aûnh höôûng cuûa truyeän truyeàn kì TQ coù töø
_GV hoûi Hs : truyeän truyeàn kì aûnh höôûng truyeän ñôøi Ñöôøng
TK cuûa nöôùc naøo? Thôøi naøo? Noù coù ññieåm ntn> +Keå baèng vaên xuoâi chöõ Haùn coù xen thô ca, caùc
_Hs suy nghó vaø traû lôøi lôøi bình luaän cuûa taùc giaû hoaëc cuûa ngöôøi khaùc
_GV hoûi : “TKML” cuûa NDöõ goàm coù maáy ôû cuoái moãi truyeän
truyeän? Chuû yeáu ôø thôøi naøo? Noäi dung – chuû +Mang ñaäm yeáu toá kì aûo, hoang ñöôøng nhöng
ñeà cuûa “TKML”? cuõng ñaäm chaát hieän thöïc, phaûn aùnh khaùt voïng
_Hs suy nghó vaø traû lôøi caâu hoûi phaù boû baát coâng ngang traùi, vöôn leân tìm haïnh

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
 sau ñoù GC seõ ñònh höôùng vaø nhaán maïnh töøng phuùc cuûa con ngöôøi VN ñöông thôøi
yù. Hs hoïc töø sgk/ 55 _“TKML” : tinh thaàn daân toäc, nieàm töï haøo veà
vaên hieán Ñaïi Vieät, ñeà cao ñaïo ñöùc, nhaân haäu,
thuûy chung khaúng ñònh quan ñieåm soáng aån daät
cuûa loái trí thöùc ñöông thôøi. Coù giaù trò hieän thöïc
vaø nhaân ñaïo cao, ñöôïc Vuõ Khaâm Laâm khen taëng
laø “Thieân coå kì buùt” ñöôïc dòch ra nhieàu thöù
tieáng nöôùc ngoaøi
Thao taùc 3 : ñoïc – keå vaén taét, phaân tích boá cuïc 3.Ñoïc – keå – phaân tích boá cuïc
_Gv yeâu caàu Hs ñoïc, yeâu caàu toùm taét ngaén goïn a.Ñoïc – keå
_Gv hoûi : truyeän coù theå chia laøm maáy phaàn, neâu b.Boá cuïc :
noäi dung cô baûn töøng phaàn? _“NTV…khoâng caàn gì caû” : giôùi thieäu NTV
_Hs suy nghó traû lôøi _“Ñoát ñeàn xong…thoùat naïn” : NTV ñoát ñeàn, gaëp
baùch hoä Thoâi vaø Thoå Thaàn
_“TV vaâng lôøi…khoâng beänh maø maát “ : TV bò
baét, ñoái chaát ôû Minh Ti tröôùc DVöông, thaéng lôïi
trôû veà
_“Naêm giaùp ngoï…cöùng coûi” : cuoäc gaëp tình
Thao taùc 4 : Gv goïi hs ñoïc nhöõng töø khoù caàn côø giöõa quan phaùn söï vaø ngöôøi quen cuõ cuøng
giaûi thích ôû chaân moãi trang lôøi bình
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn 4.Giaûi thích töø khoù : sgk
Thao taùc 1 : Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu veà NTV II.Ñoïc – hieåu chi tieát Vbaûn
_GV hoûi : NTV ñöôïc giôùi thieäu ntn? Caùch giôùi 1.Söï kieân ñònh, chính nghóa cuûa NTV
thieäu nhö vaäy coù taùc duïng gì? ( ngöôøi ñoïc hoài _NTV ñöôïc giôùi thieäu laø 1 ngöôøi “khaúng khaùi,
hoäp ñôïi chôø) noùng naûy, thaáy söï taø gian thì khoâng theå chòu
_Hs suy nghó traû lôøi ñöôïc, vuøng Baéac ngöôøi ta vaãn khen laø 1 ngöôøi
_GV hoûi : tính caùch cuûa NTV ñöôïc theå hieän qua cöông tröïc”
nhöõng haønh ñoäng cuï theå naøo trong truyeän? Haäu _Tính caùch aáy theå hieän q ua
quaû cuûa vieäc ñoát ñeàn laø gì? em haõy phaân tích +Söï töùc giaän tröôùc vieäc “höng yeâu taùc quaùi”
hình aûnh vaø lôøi noùi cuûa cö só, phaân tích cöû chæ cuûa teân huy thaàn vaø haønh ñoäng ñoát ñeàn tröø
vaø thaùi ñoä cuûa Töû Vaên? haïi cho daân
_ Hs laàn löôït traû lôøi töøng yù +Thaùi ñoä ñieàm nhieân khoâng khieáp sôï tröôùc
HEÁT TIEÁT 1 nhöõng ñe doïa cuûa teân hung thaàn
_Gv hoûi HS : yù nghóa cuûa chuyeän NTV? Chieán +Söï gan daï tröôùc boïn quyû daï xoa vaø quang caûnh
thaéng cuûa NTV phaûi traõi qua nhieàu gian nguy thöû ñaùng sôï nôi coõi aâm
thaùch ñieàu naøy coù yù nghóa khaúng ñònh caùi gì? +Thaùi ñoä cöùng coõi, baát khuaát tröôùc DV ñaày
(chính thaéng taø) quyeàn löïc
Truyeän ñeà cao ai? Truyeän coøn coù yù nghóa gì? (tinh  Baèng chính nghóa vaø söï duõng caûm, cöông tröïc
thaàn daân toäc, söï ñaáu tranh trieät ñeå vôùi caùi xaáu, ñaáu tranh cho chính nghóa, TNV ñaõ chieán thaéng,
aùc ñeå baûo veä daân, baûo veä chính nghóa) ñaõ : giaûi tröø tai hoïa ñem an laønh cho daân dieät
tröø taän goác theá löïc xaâm löôïc taøn aùc, laøm
saùng toû noãi oan khuaát vaø phuïc hoài danh vò cho
Thao taùc 2 : Gv giuùp Hs tìm hieåu yù nghóa pheâ Thoå Thaàn nöôùc Vieät vaø ñöôïc tieán cöû vaøo
phaùn cuûa truyeän chöùc phaùn söï ñeàn Taûn Vieân, ñaûm ñöông nhieäm
_Gv hoûi : beân caïnh vieäc ñeà cao chaøng nho só kieân vuï gìn giöõ coâng lí
ñònh vì daân tröø taø, truyeän coøn coù nhöõng nguï yù 2.Truyeän nguï yù pheâ phaùn
pheâ phaùn nhöõng ai vaø nhöõng hieän töôïng, vaán ñeà _Ñoái töôïng pheâ phaùn : hoàn ma teân töôùng giaëc
gì trong xhoäi ñöông thôøi xaûo quyeät, giaû maïo thoå thaàn, tham lam, hung aùc
_Hs baøn luaän, neâu yù kieán rieâng, phaân tích bò vaïch maët vaø tröøng trò
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Gv hoûi Hs : qua truyeän,tgiaû nhaén nhuû vôùi chuùng _Phôi baøy hieän thöïc ñaày raãy nhöõng baát coâng töø
ta ñieàu gì? coõi traàn ñeán coõi aâm. Nhöõng hieän töôïng tieâu
_Hs thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi cöïc ôû coõi aâm chính laø hình chieáu nhöõng baát
coâng trong xaõ hoäi ñöông thôøi maø ñieàu nhöùc
nhoái nhaát laø boïn tham quan oâ laïi tieáp tay cho keû
Thao taùc 3 : Tìm hieåu ngheä thuaät keå chuyeän? aùc keû xaáu gaây bao ñau khoå cho ngöôøi daân löông
_Gv hoûi Hs : ngheä thuaät keå chuyeän keát hôïp chaân thieän
thaät vôùi caùc yeáu toá kì aûo ñöôïc bieåu hieän vaø coù _Lôøi nhaén nhuû cuûa taùc giaû : haõy ñaáu tranh ñeán
tduïng gì? caâu chuyeän ñöôïc thaét nuùt vaø môû nuùt cuøng choáng caùi aùc, caùi xaáu. Chæ coù ñaáu tranh
ôû nhöõng chi tieát naøo? duõng caûm môùi ñem laïi phaàn thaéng lôïi cho chính
nghóa
3.Ngheä thuaät keå chuyeän
_Chi tieát môû ñaàu truyeän TV “chaâm löûa ñoát
ñeàn…lo sô”  gaây chuù yù vaø döï baùo nhöõng
dieãn tieán tieáp theo seõ khaùc thöôøng, thu huùt
ngöôøi ñoïc ñi saâu vaøo truyeän
_Caâu chuyeän ñöïôc thaét nuùt daàn vôùi nhöõng xung
ñoät ngaøy caøng caêng thaúng, daãn ñeán cao traøo :
Thao taùc 4 : Gv goïi 3 HS ñoïc phaàn ghi nhôù TV bò teân hung thaàn haønh, traùch maéng, ñe doïa;
Thoå thaàn baùo tin; TV beänh naëng, bò giaûi gaëp
DVöông…
_Caâu chuyeän ñöôïc môû nuùt : lôøi TV ñöôïc minh
chöùng, keû aùc ñeàn toäi, ngöôøi löông thieän ñöôïc
phuïc hoài vaø ñeàn ñaùp
_Truyeän mang ñaäm yeáu toá kì aûo xen laãn vôùi
chuyeän ngöôøi, chuyeän thaàn…
*Ghi nhôù : sgk/ 61

4.Cuûng coá :
Söï kieân ñònh, chính nghóa cuûa NTV
Pheâ phaùn cuûa truyeän
Ngheä thuaät cuûa truyeân
5. Daën doø : BT 1, 2/ 61 : Hs veà nhaø laøm
Soaïn LV “Luyeän taäp vieát ñoïan vaên TM”
RUÙT KINH NGHIEÄM

20/2/2009.
Tieát 70+71

LUYEÄN TAÄP VIEÁT ÑOAÏN VAÊN THUYEÁT MINH


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : vaän duïng thöïc haønh vieát ñoaïn vaên Tm
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
C.Caùch thöùc tieán haønh : Gv höôùng daãn Hs caùch laäp daøn yù ñaïi cöông cho baøi TM
vaø caùch vieát ñoaïn vaên TM
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Haõy keå 1 vaøi ppTM?
_Theá naøo laø ppTm chuù thích? PpTM giaûng giaûi nguyeân nhaân- keát quaû?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :oân taäp veà ñoaïn vaên I.Ñoaïn vaên thuyeát minh
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu Hs oân laïi caùc caâu hoûi 1.Oân taäp veà ñoaïn vaên
_Theá naøo laø ñoaïn vaên? _Noäi dung : ñoaïn vaên coù theå hoøan chænh hoaëc
_Moät ñoaïn vaên caàn ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu khoâng hoaøn chænh
naøo trong caùc yeâu caàu? _Hình thöùc : ñoaïn vaên luoân luoân hoøan chænh.
 Gv cho Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi Tính hoøan chænh ñöôïc theå hieän ra baèng nhöõng
daáu hieäu : luøi ñaàu doøng, vieát hoa chöõ ñaàu
Thao taùc 2 : GV höôùng daãn HS so saùnh söï gioáng doøng, coù daáu keát ñoaïn
vaø khaùc nhau cuûa 2 ñvaên TM vaø töï söï 2.So saùnh ñoaïn vaên töï söï vaø Tm
_Gv hoûi : theo anh (chò), giöõa ñvaên Tm vaø töï söï a.Gioáng nhau
coù ñieåm naøo gioáng vaøkhaùc nhau? Vì sao coù söï _Baûo ñaûm caáu truùc thöôøng gaëp cuûa ñoaïn vaên
gioáng vaø khaùc nhau ñoù? _Ñeàu ñeà caäp ñeán vaán ñeà caàn noùi
_Gv treo baûng phuï trong ñoù coù 2 ñoaïn vaên cuøng 1 b.Ñieåm khaùc nhau
ñeà taøi vaø yeâu caàu HS cuøng thaûo luaän, so saùnh _Ñoaïn töï söï : sduïng yeáu toá mieâu taû vaø bieåu
vaø traû lôøi caâu hoûi caûm raát haáp daãn, xuùc ñoäng
_Ñoaïn Tm : giaûi thích, cung caáp tri thöùc, khoâng
Thao taùc 3 : Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu caáu truùc 1 coù caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm
ñoaïn vaên TM thöôøng gaëp 3.Caáu truùc ñoaïn vaên TM
_Gv hoûi : 1 ñoaïn vaên TM coù maáy phaàn chính? _Caâu môû ñoaïn : giôùi thieäu toùm taét
Caùc yù trong ñoaïn vaên TM coù theå ñöôïc sxeáp theo _Caùc caâu tieáp theo : TM cuï theå
trình töï thôøi gian, khoâng gian, nhaän thöùc, phaûn _Caâu keát ñoaïn : khaúng ñònh laïi vaán ñeà
baùc – chöùng minh khoâng? Vì sao?
_Hs suy nghó traû lôøi
*Hoaït ñoäng 2 : Gvhöôùng daãn Hs vieát ñoaïn vaên
Tm II.Vieát ñoaïn vaên TM :4 böôùc
_Gv yeâu caàu Hs ñoïc muïc II trong sgk vaøtraû lôøi 1.Xaùc ñònh ñoái töôïng caàn Tm
caâu hoûi 2.Phaùc thaûo daøn yù ñaïi cöông
_Gv hoûi : muoán vieát 1 ñoaïn vaên Tm, chuùng ta _Môû baøi : maáy ñoaïn, moãi ñoaïn noùi caùi gì?
phaûi coù maáy böôùc chuaån bò? Laø nhöõng böôùc _Thaân baøi : maáy ñoaïn? Moãi ñoaïn dieãn ñaït 1 yù
naøo? hay 2 yù?
_Gv gôïi daãn Hs trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi _Keát baøi : maáy ñoaïn? Moãi ñoaïn noùi gì?
3.Vieát töøng ñoaïn vaên theo daøn yù
4.laép raùp caùc ñoaïn vaên thaønh baøi vaø kieåm
tra, söûa chöõa
III.Tìm hieåu ñoaïn vaên trong sgk
*Hoaït ñoäng 3 : Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu ñoaïn vaên 1.Ñaây laø ñoaïn vaên Tmveà nghòch lí giöõa thôøi
trong sgk vaø traû lôøi gian vaø toác ñoä
_Hoïc taäp ñöôïc gì qua ñoaïn vaên ñoù? 2.PPTm : giaûi thích, so saùnh vaø neâu soá lieäu
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Hs ñoïc, suy nghó vaø traû lôøi 3.Nghóa boùng : khuyeân ta haõy taän duïng thôøi gian
ñeå laømvieäc coù naêng suaát vaø hieäu quaû, neáu
löôøi bieáng rong chôi seõ bò “laõo hoùa” vôùi toác ñoä
khuûng khieáp cuûa aùnh saùng
*Ghi nhôù : sgk/ 63
*Hoaït ñoäng 4 : Gv goïi Hs ñoïc ghi nhôù IV.Höôùng daãn Luyeän taäp
*Hoaït ñoäng 5 : GV höôùng daãn Hs luyeän taäp 2 baøi 1.Haõy vieát 1 ñoaïn vaên TM veà Nguyeãn Traõi :
taäp (*)
BT 1 : TM veà Nguyeãn Traõi 2.Vieát ñoaïn vaên giôùi thieäu veà 1 con ngöôøi
BT 2 : Giôùi thieäu veà 1 con ngöôøi

4.Cuûng coá :
Thöïc haønh vieát ñoaïn vaên
5. Daën doø : Laøm baøi taäp
Soaïn baøi TV “Nhöõng yeâu caàu veà sduïng TV”
RUÙT KINH NGHIEÄM

(*)
(a) Nhöng NT yeâu khoâng chæ yeâu tha thieát thieân nhieân cuûa queâ höông. Oâng coøn canh
caùnh nieàm tha thieát ñoái vôùi baø con thaân thuoäc ôû queâ nhaø. Thôøi coøn giaëc Minh,
nhieàu naêm oâng phaûi laãn troán khaép nôi, xa nhaø, beân ngoïn ñeøn khuya oâng day
döùt : “gioù thu ñeán, laù ruïng roài, mình vaãn laän ñaän queâ ngöôøi. Ñeâm möa, beân
ngoïn ñeøn leo leùt, hoàn moäng cöù vaãn vô nôi ñaát khaùch”. Tieát thanh minh ñeán, theo
tuïc, con chaùu phaûi veà thaêm moà maû oâng baø, söûa sang boài ñaép, thaép höông töôûng
nhôù cho ñuùng ñaïo laøm con chaùu, theá maø bao naêm oâng khoâng veà ñöôïc. Oâng chæ
naõo loøng : “Thaân mình ôû xa ngaøn daëm, moà maû oâng baø ôû queâ khoâng sao giaày
coû thaép höông. 10 naêm ñaõ qua, nhöõng ngöôøi ruoät thòt quen thaân cuõ chaúng coøn
ai…”
(b) Oâng maát meï khi môùi leân saùu. Loøng con thöông meï caøng noàng. Oâng baø ngoaïi
caäu dì ñeàu ôû Coân Sôn. Queâ noäi nhieàu ñôøi cuõng ôû ñoù. Moät laàn ñi thuyeàn veà thaêm,
oâng oân laïi bao cay ñaéng trong nhöõng ngaøy löu laïc, nghe sao maø tha thieát : “10 naêm roài
mình troâi daït nhö caùnh beøo. Ñeâm ngaøy noãi nhôù queâ cöù giaøy voø trong loøng. Bao laàn
ñaõ göûi hoàn tìm veà queâ cuõ. Nhöng roài ñaønh nhoû nöôùc maét thaám maùu maø goäi röûa
trong töôûng töôïng naám moà meï, moà maû oâng baø. Coøn xoùm laøng, baø con, trong luùc
giaëc giaøy xeùo thì traùch sao ñöôïc nhöõng haønh vi baïo taøn cuûa chuùng !

28/2/2009.
Tieát 72

TRAÛ BAØI SOÁ 05


RA ÑEÀ BAØI SOÁ 06
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Sgk – Sgv
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, ruùt kinh nghieäm
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Nhaéc laïi yeâu caàu cuûa baøi vieát I.Yeâu caàu cuûa baøi vieát
_Gv yeâu caàu Hs nhaéc laïi 1.Kieåu baøi : thuyeát minh
2.Tính chaát : mang daùng daáp laø 1 baøi giôùi thieäu
veà 1 danh lam thaéng caûnh hoaëc 1 di tích lòch söû
ôû Bthuaän
3.Ñeà taøi, ngöõ lieäu : tham quan thöïc teá vaø xaây
döïng baøi TM treân cô sôû coù saün caùc ngöõ lieäu
*Hoaït ñoäng 2 : Nhaän xeùt, ñaùnh giaù chung trong quaù trình tham quan laáy tö lieäu
Thao taùc 1 : öu ñieåm II.Nhaän xeùt, ñaùnh giaù chung
Thao taùc 2 : khuyeát ñieåm veà noäi dung vaø hình 1.Öu ñieåm
thöùc baøi vieát _Coù nhieàu baøi vieát toát
Thao taùc 3 : Gv baùo keát quaû chung _Söû duïng ñaày ñuû caùc soá lieäu giôùi thieäu,
Thao taùc 4 : Cho HS ñoïc chung baøi vaø nhaän xeùt chöùng minh
_Thu huùt ngöôøi ñoïc
2.Khuyeát ñieåm
a.Noäi dung :
_Moät soá baøi vieát chöa laøm ñuùng thao taùc thuyeát
minh, chöa taäp trung vaøo ñeà taøi maø ñeà baøi yeâu
caàu
_Thieáu söï cung caáp tri thöùc, döõ lieäu cho baøi vieát
_Thieáu söï thu huùt ngöôøi ñoïc qua 1 soá caâu
chuyeän thaàn thoïai, giai thoaïi, söï tích…
b.HÌnh thöùc :
_Chính taû, söû duïng töø, vieát caâu
_Xaây döïng ñoaïn. Lieân keát ñoaïn
_Ña soá caùc baøi vieát chöa taùch ñoaïn, yù
_Ña soá caùc baøi vieát khoâng ñaët teân tieâu ñeå cho
baøi thuyeát minh
*Hoaït ñoäng 3 : Traû baøi _Chöa coù söï haáp daãn ngöôøi ñoïc khi TM
_Yeâu caàu HS töï söõa loãi 3.Keát quaû :
_Ñoåi baøi cho nhau cuøng söûa 4.Cho HS ñoïc chung 1 soá baøi vaø nhaän xeùt
*Hoaït ñoäng 4 : ra baøi soá 06 ( veà nhaø, tuaàn sau thu III.Traû baøi
baøi)

IV.Baøi soá 06 (veà nhaø) : Thuyeát minh vaên hoïc


1.Ñeà : Haõy thuyeát minh veà cuoäc ñôøi vaø thô vaên
cuûa Nguyeãn Traõi
2.Daøn yù ñaïi cöông
_Cuoäc ñôøi NT
_Söï nghieäp thô vaên NT
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Caùc tphaåm chính
+NT-nhaø chính luaän kieät xuaát
+NT – nhaø thô tröõ tình saâu saéc
_Ñaùnh giaù chung veà cuoäc ñôøi thô vaên NT

4.Cuûng coá :
RKN veà theå loaïi TM ôû baøi soá 05. cho baøi soá 06 ôû nhaø
5. Daën doø : Laøm baøi soá 06 tuaàn sau noäp
Soaïn baøi TV :NHöõng yeâu caàu sduïng TV
RUÙT KINH NGHIEÄM

2/3/2009
Tieát 73

NHÖÕNG YEÂU CAÀU VEÀ SÖÛ DUÏNG TIEÁNG VIEÄT


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : phaân bieät caùi ñuùng sai, nhaän bieát caùi hay ñeå vöôn tôùi vieäc söû duïng
ñuùng TV
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : Trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Haõy trình baøy lòch söû phaùt trieån cuûa TV?
Chöõ vieát TV coù vai troø ntn?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Noùi ñöôïc, vieát ñöôïc TV khoâng chöa ñuû. Moãi ngöôøi Vieät chuùng ta caàn
phaûi noùi ñuùng vaø vieát ñuùng TV. Hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu nhöõng
yeâu caàu veà sduïng TV.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu caùch sduïng ñuùng theo I.Söû duïng ñuùng theo caùc chuaån möïc cuûa TV
caùc chuaån möïc cuûa TV
Thao taùc 1 :Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.1/sgk 1.Veà ngöõ aâm vaø chöõ vieát
vaø traû lôøi a.Phaùt hieän loãi veà phaùt aâm vaø chöõ vieát 
_Nhöõng caâu ôû muïc a maéc loãi gì? cho bieát caùch söûa cho ñuùng
söûa? _Caâu 1 : s ai caëp phuï aâm cuoái chính taû trong
tieáng “giaëc” “giaët”
_Caâu 2 : duøng sai caëp phuï aâm ñaàu d/r trong
_Xaùc ñònh caùc töø ngöõ ñòa phöông trong ñoaïn hoäi tieáng “daùo”  “raùo”
thoaïi ôû muïc b vaø tìm caùc töø ngöõ toaøn daân töông _Caâu thöù 3 : caëp thanh ñieäu hoûi/ ngaõ trong caùc
öùng vôùi caùc töø ngöõ ñòa phöông aáy? tieáng ‘ “leõ”, “ñoãi”  leû, ñoåi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi b.Töø ngöõ ñòa phöông
_Töø ngöõ ñòa phöông : Döng môø, baåu môø
_Töø ngöõ toøan daân töông öùng : döng môø = döng
maø, baåu = baûo, môø = maø
2.Veà töø ngöõ
Thao taùc 2 : Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.2/ sgk a.Phaùt hieän vaø söûa loãi veà töø ngöõ
vaø traû lôøi (1) : phuùt choùt loït  phuùt choùt
(2) :truyeàn tuïng  truyeàn ñaït
(3) : soá ngöôøi maéc beänh vaø cheát vì beänh
_Phaùt hieän vaø chöõa loãi veà töø ngöõ trong caùc truyeàn nhieãm ñaõ giaûm daàn
caâu ñaõ cho (4) : Nhöõng beänh nhaân khoâng coøn phaûi moå
_Hs traû lôøi sau khi thaûo luaän, trao ñoåi maét, maø seõ ñöôïc ñieàu trò baèng nhöõng
thöù thuoác ñaëc hieäu
b.Löïa choïn caâu duøng ñuùng
(1) : yeáu ñieåm : sai  nhöôïc ñieåm
(2) : ñuùng
(3) , (4) : ñuùng
(4) : linh ñoäng  sai  thöù tieáng raát sinh
ñoäng, phong phuù
3.Ngöõ phaùp
Thao taùc 3 :Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.3/ sgk (1) : Thöøa töø “qua”  Qua tphaåm “Taét
vaø traû lôøi caâu hoûi : ñeøn”,..Qua tphaåm “Tñeøn” cuûa NTT,…
_phaùt hieän vaø söûa loãi ngöõ phaùp trong caùc caâu (2) Thieáu vò ngöõ  loøng tin töôûng saâu saéc…
ñaõ cho ñaõ ñöôïc…cuï theå; hoaëc “coù ñöôïc ngoâi
_Xaùc ñònh nhöõng caâu ñuùng trong caùc caâu ñaõ cho nhaø, baø soáng haïnh phuùc hôn”
_saép xeáp caùc caâu ñaõ cho ñeå thaønh 1 ñoaïn vaên (3) : caùc caâu coøn laïi ñuùng
coù lieân keát (4) : Ñoaïn vaên veà TK – TV : söûa laïi : TK vaø
_Hs trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi TV…döôùi 1 maùi nhaø. Hoï ñeàu coù nhöõng
neùt xinh ñeïp tuyeät vôøi. TK laø 1 thieáu nöõ
taøi saéc veïn toaøn. Veû ñeïp cuûa naøng hoa
cuõng phaûi ghen…Coøn TV coù neùt ñeïp
ñoan trang, thuøy mò. Veà taøi thì TK hôn…
haïnh phuùc.
4.Phong caùch ngoân ngöõ
Thao taùc 4 : Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu muïc I.4/ sgk a.(1) : “hoaøng hoân” thöôøng ôû trong PCNN ngheä
vaø traû lôøi caâu hoûi thuaät. Khoâng duøng trong PCNN haønh chính 
_Chöõa loãi duøng töø khoâng ñuùng pc ñaõ cho “buoåi chieàu”
_Nhaän xeùt caùc töø ngöõ thuoäc ngoân ngöõ thuoäc (2): “heát söùc”  trong PCNN khaåu ngöõ, khoâng ôû
ngoân ngöõ noùi trong PCNN Shoïat ôû ñoaïn vaên ñaõ trong PCNN chính luaän  “raát”, “voâ cuøng”
cho b.Ñoaïn vaên “Chí Pheøo” (NC)
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi _Caùc töø xöng hoâ : “baåm”, “cuï”, “con”
_Thaønh ngöõ : “trôøi tru ñaát dieät”,
”moät thöùôc caém duøi khoâng coù”
_Caùc töø ngöõ mang saéc thaùi khaåu ngöõ : “sinh ra”
“coù daùm noùi gian”, “quaû”, “veà laøng veà nöôùc”,
“chaû laøm gì naáu aên”…
_Caùc töø ngöõ treân khoâng theå duøng trong 1 laù
ñôn ñeà nghò duø muïc ñích noùi cuûa CP laø khaån
caàu, gioáng muïc ñích noùi cuûa 1 ñôn ñeà nghò. Ñôn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñeà nghò thuoäc pcnn HC. Vì vaäy caùch duøng töø vaø
dieãn ñaït phaûi mang tính quy öôùc Xh. Chaúng haïn,
CP “Con coù daùm noùi gian thì trôøi tru ñaát dieät”
nhöng trong ñôn thì vieát : “Toâi xin cam ñoan nhöõng
_Gv goïi HS ñoïc ghi nhôù ôû sgk/ 67 ñieàu treân laø ñuùng”
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu hieäu quaû cuûa vieäc sduïng *Ghi nhôù : sgk/ 67
töø II.Söû duïng hay, ñaït hieäu quaû giao tieáp
_GV yeâu caàu HS ñoïc muïc II trong sgk vaø traû lôøi 1.Trong caâu tuïc ngöõ : “ñöùng” vaø “quyø” ñöôïc
caâu hoûi duøng vôùi nghóa chuyeån. Chuùng khoâng mieâu taû
+Phaân tích giaù trò bieåu caûm cuûa 2 töø “ ñöùng” tö theá cuï theå cuûa con ngöôøi maø chuyeån nghóa
vaø “quøy” trong caâu 1 theo phöông thöùc aån duï ñeå noùi ñeán “nhaân caùch,
+Ptích hieäu quaû bieåu ñaït cuûa aån duï trong caâu 2 phaåm giaù” con ngöôøi. Nhö vaäy, “cheát ñöùng” laø
+Ptích giaù trò ngheä thuaät cuûa pheùp ñieäp, pheùp caùi cheát hieân ngang cuûa ngöôøi coù lí töôûng, coøn
ñoái vaø nhòp ñieäu trong ñoaïn vaên “soáng quyø” laø caùi soáng heøn haï cuûa nhöõng keû
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi khoâng coù lí töôûng hoaëc maát nieàm tin trong cuoäc
soáng. 2 töø “ñöùng”, “quyø” vöøa coù chaát taïo hình
vöøa coù giaù trò bieåu caûm cao laø nhôø vaøo nghóa
chuyeån.
2.“Chieác noâi xanh”, “caùi maùy ñieàu hoøa khí
haäu” ñeàu laø nhöõng caùch goïi teân khaùc chæ caây
coái, nhöng ñaây laø cuïm töø mieâu taû coù tính hình
töôïng vaø giaù trò bieåu caûm
3.Ñoaïn vaên söû duïng pheùp ñieäp : “Ai coù söùc…
göôm”…ñoàng thôøi pheùp ñoái aáy goùp phaàn taïo
_Gv goïi Hs ñoïc phaàn ghi nhôù ôû sgk/ 68 neân tính nhòp ñieäu phuø hôïp vôùi khoâng khí khaån
*Hoaït ñoäng 3 : Höôùng daãn Hs luyeän taäp tröông cuûa vbaûn “Lôøi keâu goïi”
*Ghi nhôù : sgk/ 68
III.Luyeän taäp
BT 1/ 68 : caùch vieát töø ñuùng : baøy , hoaøng, chaát
phaùc, baøng quan, laõng maïn, höu trí, uoáng röôïu,
trau chuoát, noàng naøn, ñeïp ñeõ, chaët cheõ.
BT 2/ 68 : Ptích tính chính xaùc vaø tính bieåu caûm
cuûa töø
_Töø “lôùp” : phaân bieät ngöôøi theo tuoåi taùc, theá
heä, khoâng coù neùt nghóa xaáu, phuø hôïp vôùi caâu
vaên. Coøn töø “haïng” haøm yù xaáu, khoâng phuø
hôïp vôùi caâu vaên naøy
_Töø “phaûi” : yù nghóa “baét buoäc”, töø “seõ” giaûm
nheï möùc ñoä baét buoäc hôn phuø hôïp vôùi caâu
vaên naøy.

4.Cuûng coá :Thöïc haønh vieäc sduïng ñuùng chuaån möïc TV ñeå sduïng hay, ñaït hieäu quaû giao
tieáp cao.
5. Daën doø : Laøm baøi taäp 3, 4, 5/ sgk/ 68
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

TOÙM TAÉT VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : caùch toùm taét 1 vaên baûn Tm
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Kieåm tra baøi taäp ôû nhaø
_Ñeå vieát toát 1 ñoïan vaên Tm, caàn phaûi laøm gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Gv höôùng daãn HS tìm hieåu muïc I.Muïc ñích, yeâu caàu toùm taét VBTM
ñích, yeâu caàu cuûa vieäc toùm taét VBTM _Muïc ñích : hieåu vaø ghi nhôù nhöõng noäi dung cô
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu HS cho bieát muïc ñích vaø baûn cuûa baøi vaên
yeâu caàu ttaét vbaûn töï söï? _Yeâu caàu : caàn ngaén goïn, raønh maïch saùt vôùi
Thao taùc 2 : Gv yeâu caàu HS nhaéc laïi muïc ñích vaø thöïc teá
yeâu caàu toùm taét Vb töï söï. Sau ñoù ssaùnh söï
gioáng vaø khaùc nhau cuûa VBTS vaø VBTM
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Yeáu toá quan troïng cuûa vbaûn töï söï : söï vieäc,
nhaân vaät chính
_caùc yeáu toá khaùc : mieâu taû, bieåu caûm, tình
tieát…
_Caùch toùm taét : döïa vaøo nhaân vaät chính
_Muïc ñích : keå laïi 1 coát truyeän cho ngöôøi ñoïc,
ngöôøi nghe hieåu veà ndung cô baûn cuûa tphaåm aáy
+Quy trình : ñoïc kó vaên baûn, löïa choïn söï vieäc vaø
nhaân vaät chính, saép xeáp yù, vieát
*Hoaït ñoäng 2 : Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu caùch II.Caùch toùm taét 1 vbaûn TM
toùm taét 1 vbaûn thuyeát minh 1.Ñoïc VB “nhaø saøn” vaø thöïc hieän caùc böôùc
_Gvyeâu caàu HS ñoïc Vbaûn “nhaø saøn” ôû sgk toùm taét
_Gv hoûi Hs 2.Xaùc ñònh
+Vbaûn Thuyeát minh veà ñoái töôïng naøo? _Vbaûn TM veà nhaø saøn – moät coâng trình kieán
+Ñaïi yù cuûa vbaûn laø gì? truùc quen thuïoâc cuûa ngöôøi daân mieàn nuùi nöôùc
+Vieát baûn toùm taét vbaûn vaø cho bieát caùch laøm ta vaø 1 soá daân toäc ôû ÑNAÙ
_Hs trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi _Ñaïi yù : TM kieán truùc, nguoàn goác vaø nhöõng
_Sau khi HS traûlôøi, Gv ñònh höôùng vaø treo vaên tieän ích cuûa nhaø saøn
baûn ttaét baèng baûng phuï leân cho HS ñoïc qua 1 laàn _Boá cuïc
+Môû baøi ( töø ñaàu…vaên hoùa coäng ñoàng) : ñònh
nghóa vaø nhöõng tieän ích cuûa nhaø saøn
+Thaân baøi ( toaøn boä…nhaø saøn) : caáu taïo,
nguoàn goác, coâng duïng cuûa nhaø saøn
+Keát baøi (coøn laïi) : ñaùnh giaù, ca ngôïi veû ñeïp,
söï haáp daãn cuûa nhaø saøn ôû VN xöa vaø nay
_Coù theå toùm taét nhö sau : nhaø saøn laø coâng trình
kieán tröùc coù maùi che duøng ñeå sduïng vaøo 1 soá
muïc ñích khaùc. Toaøn boä nhaø saøn ñöôïc caáu taïo
baèng tre, giang, nöùa, goã; goàm nhieàu coät choáng,
maët saøn gaàm saøn, caùc khoang nhaø ñeå ôû hoaëc
röûa raùy. Hai ñaàu nhaø coù hai caàu thang. Nhaø saøn
xuaát hieän töø thôøi Ñaù môùi, toàn taïi vaø phoå
bieán ôû mieàn nuùi VN vaø ÑNA. Nhaø saøn coù
nhieàu tieän ích : vöøa phuø hôïp vôùi nôi cö truù mieàn
nuùi, ñaàm laày, vöøa taän duïng nguyeân lieäu taïi
choã, giöõ ñöôïc veä sinh vaø ñaûm baûo an toaøn cho
_Gv hoûi HS traû lôøi. Sau ñoù GV cuõng ñònh höôùng ngöôøi ôû. Nhaø saøn ôû 1 soá vuøng nuùi nöôùc ta ñaït
baèng baûng phuï tôùi trình ñoä kó thuaät vaø thaåm mó cao, ñaõ vaø
ñang haáp daãn khaùch du lòch.
3.Caùch laøm : 4 böôùc
_Xaùc ñònh muïc ñích, yeâu caàu
_Ñoïc vbaûn goác ñeå tìm döõ lieäu, coù theå gaïch
döôùi nhöõng yù quan troïng, löôùt qua nhöõng tö lieäu,
soá lieäu khoâng quan troïng
Goïi 3 Hs ñoïc phaàn ghi nhôù _Dieãn ñaït caùc noäi dung toùm taét thaønh caâu,
ñoaïn, baøi vaø ñaùp öùng yeâu caàu cuûa vbaûn
_Kieåm tra laïi
*Ghi nhôù : sgk/ 70

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

4.Cuûng coá :

BT : so saùnh söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa toùm taét VBTS vaø VBTM ? (GV ñònh
höôùng treo baûng phuï)
TT VB Töï s öï TT VB Thuyeát minh
*Gioáng nhau : ñeàu laø hình thöùc ruùt goïn Vb
*Khaùc nhau
_Muïc ñích : hieåu ñöôïc tphaåm _Hieåu ñöôïc ñoái töôïng
_Caùch thöùc : döïa vaøo söï vieäc chính _Döïa vaøo ñònh nghóa, döõ lieäu,
thoâng
vaø nhaân vaät chính soá, soá lieäu vaø nhaän ñònh
_Quy trình : 4 böôùc coù ndung cuï theå _Boán böôùc coù nndung cuï theå
khaùc vôùi
khoâng gioáng vôùi caùc ndung cuûa tt tt VBTSöï
VBTm

5. Daën doø : Tieát sau hoïc ñoïc vaên


Soaïn “Hoài troáng Coå Thaønh”, “Taøo Thaùo uoáng röôïu luaän anh huøng”
Laøm BT 1, 2/ sgk 71- 72
RUÙT KINH NGHIEÄM

10/03/07
Tieát 77

HOÀI TROÁNG COÅ THAØNH


(Trích “Tam quoác dieãn nghóa”)
La Quaùn Trung
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : aâm vang chieán traän thôøi coå
Tính caùch boäc tröïc, ngay thaúng cuûa Tröông Phi
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Haõy khaùi quaùt phaåm chaát tính caùch cuûa NTV qua haønh ñoäng phi thöôøng
cuûa chaøng trong truyeän “chuyeän chöùc phaùn söï ñeàn Taûn Vieân”
b/haõy keå toùm taét ndung truyeän :chuyeän chöùc phaùn söï ñeàn TV?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Treân ñôøi ñaõ coù ai rôi vaøo caûnh tình ngay lí gian. Khoâng bíeât thanh minh ntn
ñeå toû ñöôïc taám loøng cuûa mình, ñaõ coù ai trong hoøan caûnh ngaët ngheøo
thuùc baùch phaûi laáy maùu mình, maïng mình, laáy caùi soáng vaø caùi cheát ñeå
laøm tin…moãi laàn ñoïc “TQDN” haún chuùng ta phaûi giôû ñeán hoài thöù 28 ñeå
theâm 1 laàn ñöôïc nghe “aâm vang Hoài troáng Coå Thaønh”. Trong “HTCT”, ta
thaáy, vì söï an toøan cuûa 2 chò daâu, Quan Vuõ ñaønh chaáp nhaän haøng TT,
ñöôïc xöû cöïc haäu, duøng moïi caùch ñeå mua chuoäc nhöng vöøa bieát tin töùc LB,
QV ñaõ treo aán töø quan, hoä toáng 2 chò, qua 5 aûi cheùm 6 teân töôùng Taùo,
quyeát chí tìm anh. Ñeán Coå Thaønh, bieát töôùng traán thaønh laø TP, töôûng ñaâu
ñaõ gaëp ñöôïc anh em, ngôø daâu! Ñeå hieåu theâm söï vieäc, chuùng ta cuøng tìm
hieåu “HTCT”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Gv höôùng daãn HS tìm hieåu khaùi I.Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn
quaùt vbaûn 1.Taùc giaû : (1330 – 1400) : sgk
Thao taùc 1 : tìm hieåu tgiaû
_Hs ñoïc tieåu daãn / sgk/ 74
_Gv môû roäng theâm : LQT coøn laø 1 tgiaû 1 soá
tphaåm lòch söû nhö : “Ñeä nhaát taøi töû thö”, “ ñeä
nhaát kì thö” 2.Taùc phaåm
Thao taùc 2 : tìm hieåu tphaåm a.Nguoàn goác vaø quaù trình hình thaønh
_Hs ñoïc tieáp phaàn tieåu daãn _LQT caên cöù vaøo lòch söû, caùc truyeän keå daân
_GV ñaët caâu hoûi gian(thoïai baûn), kòch dgian ñeå saùng taïo tieåu
+haõy cho bieát nguoàn goác vaø quaù trình hoaøn thuyeát lòch söû huøng vó “TQDN”
thaønh cuûa tphaåm _Ñeán thôøi Minh, Mao Toân Cöông nhuaän saéc,
chænh lí, vieát caùc lôøi bình…thaønh 120 hoài vaø löu
truyeàn ñeán nay
+haõy ttaét ngaén goïn ndung truyeän? b.Toùm taét noäi dung truyeän : lòch söû TQ
khoaûng 100 naêm (1820 – 280) cuoái trieàu nhaø Haùn
: moät nöôùc chia 3 caùt cöù phaân tranh trieàn mieân,
phöùc taïp ñeå roài cuoái cuøng laïi thoáng nhaát veà
tay nhaø Taán (Tö Maõ Vieân) ( Ba nöùôc : Nguïy –
+Cho bieát giaù trò ndung vaø ngheä thuaät cuûa tp? Thuïc – Ngoâ)
Nguyeän voïng : tö töôûng uûng Löu phaûn Taøo; ñeá c.Giaù trò taùc phaåm
Thuïc khaáu Nguïy; göûi gaém vaøo 1 oâng vua lí _Noäi dung : phôi baøy cuïc dieän chính trò xhoäi
töôûng, 1 trieàu ñaïi lyù töôûng vôùi caùc quan töùông Trung Hoa coå ñaïi moät giai ñoaïn caùt cöù phaân
gioûi tranh, chieán tranh loïan laïc, ñaát nöôùc chia caét,
Nvaät : töù tuyeät (gian, nhaân, trí, nghóa) nhaân daân cöïc khoå ñieâu linh. Beân caïnh ñoù coøn
Traän Xích Bích, Quan Ñoä, Hoa Dung… theå hieän nguyeän voïng hoøa bình, oån ñònh cuûa
nhaân daân vaø taùc giaû
_Ngheä thuaät
+Giaù trò quaân söï
+Giaù trò vaên hoïc : ngheä thuaät keå chuyeän, xaây
döïng nhaân vaät, choïn loïc nhieàu chi tieát li kì, mieâu
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
taû caùc traän chieán ña daïng, phong phuù
Thao taùc 3 :Ñoïc – keå ñoaïn trích 3.Ñoaïn trích
_Gv hoûi HS a.Xuaát xöù : Tam quoác dieãn nghóa
+Cho bieát xuaát xöù vaø vò trí cuûa trích ñoaïn b.Vò trí : nöûa ñaàu hoài thöù 28
+Ndung cuûa trích ñoaïn laø gì? c.Noäi dung : cheùm SD anh em hoøa giaûi, hoài
troáng Coå Thaønh toâi chuùa ñoøan vieân
d.Giaûi nghóa töø khoù : sgk
*Hoaït ñoäng 2 : Gv höôùng daãn Hs ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát Vbaûn
vbaûn 1.Hình töôïng Tröông Phi
Thao taùc 1 : GV höôùng daãn HS phaân tích hình a.Moät duõng töôùng, anh huøng löøng laãy thôøi
töôïng Tröông Phi Tam Quoác : ngay thaúng, cöông tröïc vaø noùng naûy
_GV hoûi : Qua hieåu bieát veà Tphaåm vaø ñoïc ñoaïn _“Phi nghe xong…ñaâm QC” : nhòp vaên nhanh, gaáp
trích, em böôùc ñaàu hieåu tính caùch cuûa Tphi ntn? gaùp chöùa söùc noå  10 ñoäng töø, 10 haønh ñoäng
_Hs phaùt bieåu khaùi quaùt, chöa caàn phaûi chöùng lieân tieáp trong im laëng maø soâi suïc baõo taùp beân
minh trong  TP : ñoái xöû vôùi QC nhö vôùi keû thuø 
_Gv hoûi : nhöõng chi tieát naøo trong ñoaïn trích laø ngöôøi noùng naûy, boäc tröïc vôùi quan ñieåm baát
chöùng toû TP laø ngöôøi raát noùng naûy, cöông tröïc di baát dòch : trung thaàn khoâng thôø 2 chuû, thaø
vaø ngay thaúng? cheát khoâng chòu ñaàu haøng. Trong TP, QC laø keû
_GV gôïi yù ñoaïn vaên “Phi nghe xong…Quan Coâng” phaûn boäi
vaø hoûi : em coù nhaän xeùt gì veà caùc ñoäng töø trong _Khi QC traàn tình :
ñoaïn vaên treân? Tính caùch gì cuûa Tp ñöôïc theå +Caâu traû lôøi ñaàu tieân cuûa TP neùm vaøo maët QC
hieän? Vì sao Tp laïi coù nhöõng cöû chæ vaø haønh nhö 1 caùi taùt – laø 1 caâu hoûi laïi vaø khaúng ñònh “
ñoäng nhö vaäy? Maøy ñaõ boäi nghóa, coøn maët naøo ñeán gaëp tao
_GV neâu vaán ñeà : taïi sao Phi khoâng theøm ñeå yù nöõa?”
ñeán lôøi thanh minh cuûa QC, TC, lôøi 2 chò daâu maø Thay ñoåi caùch xöng hoâ nhö ngang haøng, vôùi keû
cöù 1 möïc ñoøi gieát QC? thuø
Haõy trình baøy nhöõng caâu chaát vaán cuûa TP vôùi +Caâu thöù 2 : giaûi thích caùi lí buoäc toäi thaät khoù
QC, TC vaø 2 chò daâu? choái caõi, thanh minh : QC ñaõ phaûn boäi : boû anh,
_Hs phaân tích vaø phaùt bieåu haøng TAØo, ñöôïc phong töùôc, laïi ñeán löøa em
_Gv neâu vaán ñeà : vieäc SDöông xuùaât hieän ñoùng Phi seõ quyeát lieàu soáng cheát chöù nhaát ñònh
vai troø gì? ñaây laø chi tieát tình côø, ngaãu nhieân hay khoâng chòu maéc löøa
coù söï saép ñaët cuûa tgiaû? (söï saép ñaët kín ñaùo vaø _Khi 2 chò vaø Toân Caøn thanh minh cho QC  ñoå
coâng phu cuûa tgiaû) theâm daàu vaøo löûa, TP tieáp tuïc khaúng ñònh QC
_GV hoûi : taïi sao ñaàu SD rôi maø TP vaãn coøn nghi laø thaèng phuï nghóa, löøa 2 chò, giôø ñeán COÅ
ngôø vaãn chöa chòu nhaän anh? Phi coøn laømnhöõng Thaønh ñònh baét TP
vieäc gì nöõa sau ñoù? Chi tíeât cuoái cuøng cuûa ñoaïn _Ñang luùc beá taéc, SD xuaát hieän  theâm 1 lí do
vaên : TP nghe heát chuyeän roû nöôùc maét khoùc, xaùc ñaùng chöùng toû : QC löøa doái ñeán ñeå duï baét
thuïp laïy VT cho ta bieát theâm ñieàu gì veà tính caùch TP ñeå quaân Taøo seõ ñeán sau. QC khoâng theå choái
cuûa TP? caõi  giaûi quyeát maâu thuaãn : cheùm SD ñeå toû
loøng trung thöïc cuûa mình
b.Thaän troïng, tinh teá, khoân ngoan vaø bieát
Thao taùc 2 :Tìm hieåu,phaân tích hình töôïng QC? phuïc thieän
_GV hoûi : QC rôi vaøo hoaøn caûnh baát ngôø vaø _Ñaàu SD rôi, Phi hoûi kó teân lính bò baét ôû Höùa
khoù khaên ntn? Vì sao noùi ñaây laø cöûa quan thöù 6 Ñoâ; ñöa 2 chò vaøo thaønh laéng nghe 2 chò keå; so
vôí vieân töùông thöù 7 ñbieät nhaát? Vì sao QC chæ 1 saùnh, ñoái chieáu tröôùc sau  tin QC 10 phaàn 
möïc neù traùnh muõi maâu vaø thanh minh luùng tuùng, thöïc tieãn kinh nghieäm chieán ñaáu ñaõ khieán TP
toäi nghieäp tröôùc TP? laøm theá
+Hs lí giaûi, traû lôøi _Khoùc, laïy QC  bieát loãi, nhaän loãi chaân thaønh
(Gôïi yù : Cöûa 1 : Ñoâng LÓnh cheùm Khoång Tuù;  TP : hình aûnh tuyeät ñeïp cuûa 1 hoå töôùng nöôùc
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
cöûa 2 : Laïc Döông cheùm Maïnh Thaûn vaø Haøn Thuïc
Phuùc; cöûa 3 : Nghi Thuûy cheùm Bieän Hæ; cöûa 4 : 2.Hình töôïng QC
Huøynh Döông cheùm Vöông Thöïc; cöûa 5 : Soâng _QC qua 5 aûi cheùm 6 töôùng Taøo khoâng heà baên
Hoaøng Haø : Taàn Kì; cöûa 6: “cöûa quan tình caûm” : khoaên, do döï. Theá nhöng ñeán Coå Thaønh gaëp laïi
cöûa aûi döïng leân söï nghi ngôø anh em vôùi nhau : söï em keát nghóa, QC khoâng ngôø ñeán… Ñaây laø cöûa
hieåu laàm gñình nhöng laïi giaûi quyeát baèng göôm aûi khoù nhaát vì ñoù laø cöûa aûi thöû thaùch loøng
giaùo vaø caùi ñaàu cuûa töùông gaëc SDöông) trung nghóa, baøy toû söï trong saùng , cöûa quan
_Vì sao QC chaúng noùi chaúng raèng xoâng vaøo khoâng dung keû tham vaøng phuï nghóa
ñaùnh, chöa heát 1 hoài troáng ñaõ cheùm rôi ñaàu cuûa _QC : khoâng coøn caùch naøo khaùc laø neù traùnh
SD? muõi baùt xaø maâu cuûa em noùng naûy vaø coá
_Hs lí giaûi, traû lôøi duøng lôøi leõ meàm moûng ñeå thanh minh  ñieàu
_Gv neâu vaán ñeà : Em haõy neâu vai troø cuûa QC chöa töøng thaáy ôû vieân töôùng kieâu huøng QC
trong ñoaïn trích “HTCT” _QC phaûi nhôø ñeán söï giuùp ñôõ cuûa 2 chò  voâ
_Hs nhaän xeùt, traû lôøi duïng tröôùc TP
_QC : khoâng noùi khoâng raèng, xoâng vaøo ñaùnh
vaø chöa heát 1 hoài troáng ñaõ cheùm rôi ñaàu cuûa
Saùi Döông  ñaây laø caùch thanh minh toát nhaát
vaø nhanh choáng, coù hòeâu quaû nhaát maø QC coù
theå laøm luùc aáy. QC thaéng caøng nhanh thì caøng
chöùng toû loøng trung thaønh cuûa mình tröùôc TP
 QC : trung duõng, giaøu nghóa khí, coù taám loøng
son saét vì lí töôûng. Laø hình aûnh soi chieáu, laøm
Thao taùc 3 : GV höôùng daãn Hs phaân tích aâm vang noåi baät hình aûnh TP
“HTCT” 3.Aâm vang hoài troáng Coå Thaønh
_GV hoûi : Tgiaû taû “HTCT” baèng maáy caâu? Nhaän _hoài troáng ñöôïc taû raát ngaén goïn chæ baèng 3
xeùt. Yù nghóa cuûa hoài troáng? Coù theå boû chi tieát caâu “QC chaúng noùi…döôùi ñaát”  loái vaên coâ
hoài troáng ñöôïc khoâng? Vì sao? ñoäng, haøm suùc, nhieàu yù nghóa khoâng theå boû
_Hs thaûo luaän nhoùm, ñaïi dieän trao ñoåi vôùi caùc qua chi tieát naøy ñöôïc vì ñoù laø :
nhoùm khaùc vaø traû lôøi tröôùc lôùp +Hoài troáng giaûi nghi vôùi TP
+Hoài troáng minh oan cho QC
+Pheâ phaùn caùi laäp lôø khoâng döùt khoùat, mang
maøu saéc cô hoäi, haøng Haùn khoâng haøng Taøo
cuûa QC
+Bieåu döông, ca ngôïi caùi cöông tröïc, döùt khoùat,
raønh maïch roõ raøng cuûa TP
+Laø ñieàu kieän vaø hôn theá laø quan toøa vôùi
quyeàn phaùn xeùt vôùi bò caùo QC.
+Trôû thaønh bieåu töôïng cuûa loøng trung nghóa, tinh
thaàn duõng caûm, coâng minh, chính nghóa
+Theå hieän roõ nhöõng neùt tính caùch cuûa 2 anh em,
nhaát laø TP
+Hoài troáng thöû thaùch, thaùch thöùc
+HOÀi troáng ñoøan tuï anh em
+Hoài troáng cuûa tình anh em keát nghóa cuøng chung
lí töôûng, qua thöû thaùch gian nguy laïi trong saùng
_Gv goïi 3 Hs ñoïc ghi nhôù ôû sgk +Taïo neân khoâng khí chieán traän haøo huøng, yù vò
haáp daãn ñaët bieät cuûa thôøi Tquoác
+Kheùp laïi cuûa quan thöùc 6 vaø cuoäc ñoái maët
vôùi vieân töôùng thöù 7 treân ñöôøng tìm anh cuûa QC
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Ghi nhôù

4.Cuûng coá :
Ssaùnh tính caùch TP –QC
YÙ nghóa hoài troáng CT
5. Daën doø : HOÏc baøi vaø soaïn :TT uoáng röôïu luaän anh huøng
RUÙT KINH NGHIEÄM

11/03/07
Tieát 78

Ñoïc theâm :
TAØO THAÙO UOÁNG RÖÔÏU LUAÄN ANH HUØNG
(Trích “Tam Quoác dieãn nghóa”)
La Quaùn Trung
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Tính caùch cuûa Tp?
TÍnh caùch cuûa QC?
Yùnghóa cuûa hoài troáng CT?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Bò Laõ BOÁ löøa ñaùnh chieám Töø Chaâu, 3 anh
em Löu – Quan _tröông ñaønh ñeán Höùa Ñoâ nöông nhôø Taøo Thaùo, taïm chôø cô
hoäi ñeå ra ñi möu ñoà nghieäp lôùn. “Luaän anh huøng thôøi cô” laø 1 hoài ñsaéc
cuûa “TQDN”. Chæ qua 1 tieäc röôïu nhoû vôùi mô, khi trôøi noåi gioâng gioù, 1
ngöôøi baøn luaän veà anh huøng trong thieân haï, ngöôøi ñoïc ñöôïc thöôûng thöùc
bao ñieàu thuù vò veà tính caùch con ngöôøi, quan nieäm cuûa nhöõng anh huøng vaø
gian huøng thôøi coå trung ñaïi Trung Hoa.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Khaùi quaùt vbaûn I.Khaùi quaùt vaên baûn
_GV hoûi Hs veà v ò trí vaø ndung cuûa Vbaûn 1.Vò trí : hoài 21, “TQDN”
_Hs suy nghó traû lôøi 2.Noäi dung : TT vaø LB uoáng röôïu taïi tieåu ñình
luaän anh huøng
*Hoaït ñoäng 2 :Ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát vbaûn
Thao taùc 1 : Taâm traïng vaø tính caùch Lbò 1.Taâm traïng vaø tính caùch Löu Bò
_GV hoûi : taâm traïng vaø tính caùch cuûa LB ñöôïc _Khi maát Töø Chaâu, 3 anh em nöông nhôø TT. Sôï TT
theå hieän qua nhöõng chi tieát ntn? nghi ngôø, haõm haïi, Löu Bò baøy keá che maét, laøm
_Hs thaûo luaän nhoùmv aø traû lôøi vöôøn chaêm chæ  coá toû ra ngöôøi taàm thöôøng,
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
baát taøi
_Tröôùc caâu hoûi cuûa TT veà anh huøng trong thieân
haï, Löu 1 möïc khoâng bieát, ñöa ngöôøi naøy ngöôøi
khaùc ñeå TT nhaän xeùt  coá giaáu tö töûông, tình
caûm thaät cuûa mình
_Khi TT chæ vaøo LB “anh huøng trong thieân haï baây
giôø chæ söù quaân vaø Thaùo maø thoâi”, LB giaät
mình, ruïng rôøi ñaùnh rôi thìa. May hay saám seùt noå
vang, Löu töø töø nhaët leân vaø noùi “gôùm gheâ, tieáng
seùt giöõ quaù!”
 sôï haõi nhöng khoân kheùo vaø tinh teá. Löu ñaõ
Thao taùc 2 : tính caùch cuûa TT dieãn 1 maøn kòch thaønh coâng tröôùc keû thuø suoát
_GV hoûi : theo em, taïi sao TT laïi cho 3 anh em LB ñôøi cuûa mình
nöông nhôø? Tính caùch gì ñöôïc theå hieän ôû TT?  LBò : traàm tónh, khoân ngoân, kieân trì, nhaãn naïi,
_Hs suy nghó traûlôøi coù chí lôùn. Ñoù laø tính caùch cuûa 1 anh huøng lí
_GV neâu vaán ñeà :qua caâu chuyeän luaän anh huøng, töôûng
theo em, TT laø ngöôøi ntn? Vieäc TT chôi baøi ngöûa 2.Tính caùch cuûa TT
vôùi LB coù yù nghóa gì? em coù keát luaän ntn veà _Cho anh em LBò ôû nhôø, ñoái ñaõi nhö khaùch  doø
nhaân vaät TT? xeùt, duï haøng, thu phuïc. Ñaây laø maøn kòch maø tt
LQT “vöøa khieån traùch vöøa ñuøa côït” vôùi TT chuû taâm ñaët ra ñeå doø taâm lí, tình caûm, tö töôûng
cuûa Lbò
_Qua caâu chuyeän luaän anh huøng : coù caùi nhìn s aéc
saûo, thoâng minh veà thôøi theá vaø con ngöôøi 
ñuùng vôùi hieän taïi vaø töông lai
_TT chôi baøi ngöûa vôùi LB coù leõ coù 2 duïng yù
+Naén gaân, doø xeùt taâm traïng thaät cuûa Löu ñeå
lieäu caùch ñoái xöû
+baûn lónh vaø söï ñaïi löôïng bao dung bieát ngöôøi
hieàn cuûa mình
Töï tin ñeán möùc töï cao töï ñaïi, chuû quan
TT : gian huøng, ñoù laø 1 nhaø chính trò, nhaø quaân
Thao taùc 3 :Ngheä thuaät ñoaïn trích söï taøi ba loãi laïc, thoâng minh cô trí, duõng caûm; laø
_Gv neâu vaán ñeà nhaø vaên thô, nhaø vaên hoùa xuaát saéc ñoàng thôøi
+Em hình dung caâu chuîeân naøy ntn? Coù theå goïi cuõng laø 1 teân truøm quaân phieät ña nghi, nham hieåm
ñoù laø troø chôi gì? Taøi naêng, baûn lónh vaø tính caùch phöùc taïp cuûa
_Nxeùt veà tình huoáng vaø hoøan caûnh cuûa ñoaïn ñaïi gian huøng ñeä nhaát TQ
trích? 3.Ngheä thuaät
+Caâu keát cuûa ñoaïn trích coù yù nghóa gì? _Keå chuyeän haáp daãn nhö 1 troø chôi trí tueä maø aån
_Hs suy nghó vaø traû lôøi chöùa ñaày hieåm nguy (TT-LB)
_Taïo hoaøn caûnh, tình huoáng raát kheùo leùo, töï
nhieân (mô chín, uoáng röôïu, luaän anh huøng)
_Daãn daét chuyeän giöõa 2 ngöôøi (1 ngöôøi hoûi – 1
ngöôøi traû lôøi)
_Caâu traû lôøi cuûa TT ñaõ ñöa cuoäc ñoái thoïai leân
ñeán ñænh ñieåm (LB rôi thìa) vaø tieáp theo laø tieáng
saám reàn vang, LB nhaët thìa, noùi taûng
_Caâu keát giaûn dò ngaén goïn ñaõ loän traùi taâm ñòa
vaø yù ñònh thöïc cuûa Taøo vôùi LBò ñoàng thôøi
ngaàmca ngôïi taøi trí cuûa Löu quaû coù phaàn cao hôn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Thaùo. Tieäc röôïu nhoû ñaõ thaønh coâng mó maõn
“Thaùo…nöõa”
4.Cuûng coá :
TÍnh caùch cuûa LB vaø TT
Ngheä thuaät keå chuyeän
5. Daën doø : Hoïc baøi vaø soaïn baøi “Tình caûnh leû loi…”
RUÙT KINH NGHIEÄM

18/03/07
Tieát 79, 80

TÌNH CAÛNH LEÛ LOI CUÛA NGÖÔØI CHINH PHUÏ


(Trích “Chinh phuï ngaâm” – Baûn dòch cuûa Ñoøan Thò Ñieåm)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : noãi ñau khoå cuûa ngöôøi chinh phuï
Ngheä thuaät mieâu taû noäi taâm nhaân vaät
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
a.Vì sao ñoaïn trích coù teân laø “Hoài troáng Coå Thaønh”?
b.Cho bieát nhöõng tính caùch noåi baät cuûa Tröông Phi (daãn chöùng minh hoïa)
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: “Chinh phuï ngaâm khuùc”, 1 saùng taùc cuûa
ÑTCoân, dieãn noâm ÑTÑ laø moät baøi ca daøi, laø lôøi thôû than cuûa ngöôøi
chinh phuï coù choàng ñi chinh chieán xa ñoàng thôøi cuõng laø nieàm khao khaùt
cuûa ngöôøi phuï nöõ veà cuoäc soáng löùa ñoâi trong hoøa bình yeân oån. Hoâm nay,
chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu taâm traïng cuûa ngöôøi chinh phuï aáy qua ñoaïn trích
“Tình caûnh leû loi cuûa ngöôøi chinh phuï”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Gv höôùng daãn Hs tìm hieåu khaùi I.Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn
quaùt vaên baûn 1.Taùc giaû vaø dòch giaû : sgk/ 86
Thao taùc 1 : Gv goïi Hs ñoïc phaàn tieåu daãn ñeå toùm
taét caùc yù chính veà taùc giaû vaø dòch giaû
Gv löu yù : coù yù kieán ñaây laø baûn dòch cuûa Phan
Huy Ích nhöng phoå bieán hôn vaãn nghieân veà ÑTÑ vì
baø coù choàng ñi TQ neân ñoàng caûm hôn vôùi nhaân
vaät 2.Taùc phaåm
Thao taùc 2 : tìm hieåu taùc phaåm töø nguyeân taùc  a.Nguyeân taùc : theå loïai ngaâm khuùc ( coù nguoàn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
baûn dòch goác töø TQ coå trung ñaïi), theå thô tröôøng ñoaûn cuù
_GV hoûi : haõy cho bíeât theå loïai vaø theå thô cuûa (daøi ngaén khoâng ñeàu)
nguyeân taùc laãn baûn dòch cuûa taùc phaåm b.Baûn dieãn Noâm: theå loïai ngaâm khuùc, theå thô
_Hs suy nghó vaø traû lôøi song thaát luïc baùt
3.Ñoïc ñoïan trích
Thao taùc 3 : Höôùng daãn ñoïc
_Gv höôùng daãn HS ñoïc gioïng buoàn, ñeàu, chaäm
raõi, chuù yù caùc ñòeâp töø, ñieäp ngöõ baéc caàu
_GV nhaän xeùt caùch ñoïc 4.Giaûi thích töø khoù
Thao taùc 4 : Gv höôùng daãn Hs giaûi thích töø khoù 5.Vò trí vaø boá cuïc ñoaïn trích
Thao taùc 5 : Tìm hieåu vò trí vaø boá cuïc ñoaïn trích a.Vò trí : töø caâu 193 – 216
_Gv hoûi b.Boá cuïc
+Haõy cho bieát boá cuïc cuõng nhö vò trí cuûa ñoaïn _16 caâu ñaàu : noãi coâ ñôn cuûa ngöôøi chinh phuï
trích trong caûnh 1 mình beân ñeøn, ngoøai hieân
_Hs suy nghó traû lôøi _8 caâu cuoái : nieàm thöông nhôù choàng ôû phöông xa
II.Ñoïc hieåu chi tieát
1.Taâm traïng cuûa ngöôøi chinh phuï khi moät mình
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn moät boùng beân ñeøn, ngoøai hieân
Thao taùc 1 : höôùng daãn Hs phaân tích taâm traïng _Ngoïai hình : daùng maët buoàn raàu, khoâng noùi neân
cuûa Cphuï beân ñeøn, ngoøai hieân lôøi. Soi göông nhìn khuoân maët mình maø ñaãm leä 
_Gv hoûi taû noäi taâm qua ngoaïi hình chinh phuï
+haõy tìm nhöõng chi tieát mieâu taû ngoïai hình chinh _Hoaït ñoäng : ngöôøi chinh phuï ruû reøm roài laïi cuoán
phuï? Cho bieát tgiaû mieâu taû ñieàu gì ôû chinh phuï reøm ñi ñi laïi laïi trong hieân vaéng nhö ñeå ñôïi chôø 1
qua ngoïai hình aáy? tin toát laønh baùo ngöôøi choàng saép trôû veà maø
+Haønh ñoäng laëp ñi laëp laïi cuûa chinh phuï mang yù khoâng nhaän ñöôïc tin töùc naøo.  haønh ñoäng laëp ñi
nghóa gì? laëp laïi. Caùch taû cho thaáy söï tuø tuùng beá taéc cuûa
HEÁT TIEÁT 1 ngöôøi chinh phuï
+Haõy ñoïc vaøi caâu ca dao noùi veà ngoïn ñeøn. Cho _Khoâng gian : ngöôøi chinh phuï coù ngöôøi baïn duy
bíeât tgiaû mieâu taû ngoïn ñeøn nhöng chuû yù laø taû nhaát laø ngoïn ñeøn voâ tri voâ giaùc. Taû ñeøn chính
caùi gì? nhöõng hình aûnh naøo caøng laøm taêng theâm laø taû khoâng gian meânh moâng vaø söï coâ ñôn cuûa
söï vaéng veû, tòch lieâu cuûa khoâng gian luùc naøy con ngöôøi. Vaø tieáng gaø gaùy caøng taêng theâm aán
+YÙ nghóa haønh ñoäng ñoát höông cuûa chinh phuï? töôïng vaéng veû, tòch mòch cuûa khoâng gian ñoù.
Taïi sao chinh phuï laïi sôï khi gaûy ñaøn caàm, ñaøn Boùng caây hoøe trong ñeâm gôïi caûm giaùc hoang
saét? vaéng vaø coâ ñôn ñaùng sôï  ngoïai caûnh taùc ñoäng
_Hs suy nghó, trao ñoåi vaø traû lôøi gheâ gôùm ñeán taâm traïng cuûa con ngöôøi
_Ngöôøi chinh phuï göôïng ñoát höông ñeå tìm söï thanh
thaûn, song taâm hoàn laïi nhö theâm meâ man; göôïng
soi göông ñeå trang ñieåm song nhìn thaáy khuoân maët
mình thì chinh phuï laïi öùa nöôùc maét. Nhöng ñieàu
ñaùng sôï hôn laø nhöõng nhaïc cuï gôïi ñeán söï gaén
boù löùa ñoâi nhö ñaøn saét, ñaøn caàm ngöôøi chinh
phuï laïi khoâng daùm gaûy vì sôï ñieàm gôõ  Noãi coâ
ñôn ñaùng sôï cuûa chinh phuï
Thao taùc 2 : nieàm thöông nhôù giaønh cho choàng 2.Nieàm nhôù thöông choàng nôi phöông xa
cuûa chinh phuï _Ngöøôi chinh phuï göûi taát caû noãi nieàm thöông nhôù
_Gv hoûi ñeán nôi choàng ñang ôù nôi maø naøng chæ coù theå
+Taâm traïng cuûa chinh phuï chuyeån bieán ntn? öôùc leä laø “non Yeân”, nôi ñoù caàn phaûi möôïn gioù
Nhöõng hình aûnh taû khoâng gian ôû ñaây coù gì ñaùng ñoâng môùi coù theå chuyeån ñöôïc taám loøng cuûa
chuù yù? naøng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Caâu thô “Caûnh buoàn ngöøoi thieát tha loøng” gôïi _Hình aûnh thieân nhieân gôïi ra mieàn khoâng gian voâ
cho em nhôù ñeán caâu thô noåi tieáng naøo cuûa taän baùt ngaùt, meânh moâng khoâng giôùi haïn 
Nguyeãn Du? khoâng gian vöøa ngaên caùch vöøa laø noãi nhôù khoâng
_Hs suy nghó, lieân heä vaø traû lôøi caâu hoûi nguoâi, khoâng tính ñeám ñöôïc cuûa chinh phuï giaønh
cho choàng
Lôøi thô ñoïc thoaïi noäi taâm, tröïc tieáp baøy toû
noãi loøng chinh phuï ñoái vôùi chinh phu
Thao taùc 3 : toång hôïp ngheä thuaät ñoaïn trích 3.Ngheä thuaät ñoaïn trích
Gv toång hôïp ngheä thuaät cuûa ñoïan trích vaø ñöa ra 1 _Caáu truùc ñaët bieät cuûa theå song thaát luïc baùt :
soá ví duï minh hoïa ñoái xöùng ôû 2 caâu thaát, tieåu ñoái trong caâu 6, 8
_Vaàn chaân vaø vaàn löng taïo neân nhaïc ñieäu doài
*Goïi 3 Hs ñoïc ghi nhôù/ sgk 88 daøo
 Phuø hôïp vôùi aâm ñieäu oaùn traùch, than vaõn, saàu
muoän
*Ghi nhôù : sgk/ 88
4.Cuûng coá :
Dieãn bieán taâmtraïng chinh phuï : coâ ñôn – buoàn – ñau nhôù – thöông – khao khaùt- coâ ñôn –
buoàn…
Ngheä thuaät ñoaïn trích
YÙ nghóa tö töôûng ñoïan trích ( ñoàng caûm. Leân aùn chieán tranh)
5. Daën doø : Hoïc baøi vaø soaïn baøi “laäp daøn yù cho baøi vaên nghò luaän”
RUÙT KINH NGHIEÄM

18/03/07
Tieát 81

LAÄP DAØN YÙ BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Caùch laäp daøn yù baøi vaên nghò luaän
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Kieåm tra baøi taäp toùm taét VBTM
Ñeå toùm taét 1 vbaûn Tm ta caàn phaûi laøm gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi:
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : gv dieãn giaûng veà tduïng cuûa vieäc I.Taùc duïng cuûa vieäc laäp daøn yù

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
laäp daøn yù _Laäp daøn yù : löïa choïn vaø s aép xeáp nhöõng noäi
_Laäp daøn yù laø khaâu quan troïng dung cô baûn ñöôïc trieån khai vaøo boá cuïc
_Moâ hình : Ñeà baøi – daøn yù – baøi vaên _Giuùp ngöôøi vieát bao quaùt noäi dung traùnh xa ñeà,
Trong ñoù : laïc ñeà, laëp yù, boû soùt hoaëc trieån khai yù khoâng
+Ñeà baøi : caùi cho tröôùc, baét buoäc caân xöùng
+Daøn yù : caùi töï xdöïng, saùng taïo _Giuùp phaân boá thôøi gian laøm baøi
+Baøi vieát : saûn phaåm ngoân ngöõ hoøan chænh
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu caùch laäp daøn yù baøi vaên
nghò luaän II.Caùch laäp daøn yù baøi vaên nghò luaän
_Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu muïc II/ sgk vaø gôïi daãn Ví duï : ñeà baøi sgk/ 89
caùc thao taùc
Thao taùc 1 : höôùng daãn tìm yù cho baøi vaên
_haõy cho bieát : baøi vaên laøm saùng toû vaán ñeà gì? 1.Tìm yù cho baøi vaên : laø tìm heä thoáng luaän
quan ñieåm chuùng ta veà vaán ñeà ñoù ntn? ñieåm, luaän cöù cho baøi vaên
_Hs suy nghó traû lôøi a.Xaùc ñònh luaän ñeà
_Gv hoûi : saùch laø gì? saùch vaø vieäc ñoïc saùch ntn? _Saùch laø phöông tieän cung caáp tri thöùc vaø giuùp
_Hs suy nghó traû lôøi cho con ngöôøi tröôûng thaønh veà nhaän thöùc
_Ñaây laø 1 vaán ñeà ñuùng ñaén
b.Xaùc ñònh luaän ñieåm
_Saùch laø saûn phaåm tinh thaàn kì dieäu cuûa con
ngöôøi ( ghi laïi nhöõng hieåu bieát veà theá giôùi töï
_GV hoûi : nhieân vaø xaõ hoäi)
+Ñoái vôùi luaän ñieåm 1, saùch laø saûn phaåm thuoäc _Saùch môû roäng nhöõng chaân trôøi môùi
lónh vöïc naøo cuûa con ngöôøi? Saùch phaûn aùnh, löu _Caàn coù thaùi ñoä ñuùng ñoái vôùi saùch vaø ñoïc
giöõ nhöõng thaønh töïu gì cuûa nhaân loaïi? Saùch coù saùch
chòu aûnh höôûng thôøi gian vaø khoâng gian khoâng? c.Tìm luaän cöù cho caùc luaän ñieåm
_Luaän ñieåm 1
+Ñoái vôùi luaän ñieåm 2 : saùch ñem laïi cho con +Saùch laø saûn phaåm tinh thaàn cuûa con ngöôøi
ngöôøi nhöõng hieåu bieát gì veà töï nhieân vaø xaõ +Saùch laø kho taøng tri thöùc
hoäi? Coù tduïng ntn ñoái vôùi cuoäc soáng rieâng tö vaø +Saùch giuùp ta vöôït thôøi gian vaø khoâng gian
quaù trình hoøan thieän mình? _Luaän ñieåm 2
+Ñoái vôùi luaän ñieåm 3 : thaùi ñoä cuûa anh ( chò) +Saùch giuùp ta hieåu bieát moïi lónh vöïc töï nhieân vaø
ñoái vôùi saùch? Ñoïc saùch ntn laø toát nhaát? xaõ hoäi
+Saùch laø ngöôøi baïn taâm tình gaàn guõi giuùp ta töï
hoaøn thieän veà nhaân caùch
_Luaän ñieåm 3
+Ñoïc vaø laøm theo saùch toát, pheâ phaùn saùch xaáu
Thao taùc 2 : tìm hieåu caùch laäp daøn yù +Taïo thoùi quen löïa choïn saùch, höùng thuù ñoïc saùch
Gv höôùng daãn Hs vaø hoïc theo caùc saùch coù noäi dung toát
+Hoïc nhöõng ñieàu hay trong saùch beân caïnh hoïc
trong thöïc teá cuoäc soáng
2.Laäp daøn yù
a.Môû baøi : neâu luaän ñeà (giaùn tieáp hoaëc tröïc
tieáp)
b.Thaân baøi
_Trình baøy luaän ñieåm 1
+Luaän cöù a
+Luaän cöù b…
*Hoaït ñoäng 3 : höôùng daãn luyeän taäp _Trình baøy luaän ñieåm 2 : luaän cöù a, ,b…
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
GV kieåm tra ñaùnh giaù Hs qua vieäc giaûi baøi taäp _Trình baøy luaän ñieåm 3 : luaän cöù a, b…
ôû sgk. c.Keát baøi : khaúng ñòng vai troø vaø taùc duïng cuûa
saùch ñoái vôùi con ngöôøi
*Ghi nhôù : sgk/ 91
III.Luyeän taäp
1.BT 1/ 91 : coù theå boå sung 1 vaøi yù
a._Ñöùc vaø taøi coù quan heä khaéng khít trong moãi
con ngöôøi
_Caàn phaûi thöôøng xuyeân reøn luyeän, phaán ñaáu
b.Laäp daøn yù cho baøi vaên : daøn yù ñaïi cöông
_Môû baøi
+giôùi thieäu lôøi daïy cuûa HCM
+Ñònh höôùng tö töôûng cuûa baøi vieát
_Thaân baøi
+giaûi thích caâu noùi cuûa HCM
+YÙ nghóa saâu saéc lôøi daïy cuûa HCM ñoái vôùi
moãi caù nhaân
_Keát baøi : thöôøng xuyeâni reøn luyeän phaán ñaáu caû
taøi laãn ñöùc
2.BT 2/ 91 : Daøn baøi gôïi yù
_Môû baøi :
+Nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng thöôøng haïn
cheá vieäc phaùt huy khaû naêng cuûa con ngöôøi. Töø
thöïc teá ñoù, caâu tuïc ngöõ coù caâu : “ caùi khoù boù
caùi khoân”
+Caâu tuïc ngöõ treân coù giaù trò ntn? Ta caàn tìm hieåu
vaø vaän duïng vaøo cuoäc soáng ntn cho ñuùng?
_Thaân baøi
+YÙùnghóa caâu tuïc ngöõ
. “Caùi khoù” : nhöõng khoù khaên trong thöïc teá cuoäc
soáng; “boù” laø söï troùi buoäc, “caùi khoân” laø khaû
naêng suy nghó, saùng taïo.
. Baøi hoïc : nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng haïn
cheá vieäc phaùt huy taøi naêng, söùc saùng taïo cuûa con
ngöôøi
+Baøi hoïc treânc où maët ñuùng vaø chöa ñuùng
. Ñuùng : söï phaùt trieån chuû quan bao giôø cuõng chòu
aûnh höôûng, taùc ñoäng cuûa hoøan caûnh khaùch quan :
ñieàu kieän thuaän lôïi  hoïc toát, ñieàu kieän xaáu 
bò haïn cheá
. Chöa ñuùng : chöa ñaùnh gaùi ñuùng möùc vai troø cuûa
söï noå löïc chuû quan cuûa con ngöôøi
+Baøi hoïc quyù
. Khi tính toaùn coâng vieäc, ñaët keá hoïach…caàn tính
ñeán nhöõng ñieàu kieän khaùch quan nhöng khoâng quaù
leä thuoäc vaøo nhöõng ñieàu kieän ñoù
. Trong hoaøn caûnh naøo cuõng ñaët leân haøng ñaàu söï
noå löïc chuû quan, laáy yù chí vaø nghò löïc vöôït qua
khoù khaên
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Keát baøi : khaúng ñònh : khoù khaên ta caøng quyeát
taâm khaéc phuïc. Khoù khaên chính laø moâi tröôøng
reøn luyeän baûn lónh, giuùp ta thaønh coâng trong cuoäc
soáng
“Gian nan reøn luyeän môùi thaønh coâng” (HCM)
“Caùi khoù loù caùi khoân” (tuïc ngöõ)P

4.Cuûng coá :
qua hoïat ñoäng 3
5. Daën doø : Hoïc baøi , laøm baøi taäp
Soaïn baøi :Truyeän Kieàu
RUÙT KINH NGHIEÄM

27/03/07
Tieát 82

TRUYEÄN KIEÀU (Phaàn I :Taùc giaû)

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : ñaëc ñieåm cuoäc ñôøi vaø ññieåm saùng taùc cuûa Nguyeãn Du
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Ñoïc thuoäc trích ñoaïn “Tình caûnh…”
_Haõy cho bieát ngöôøi chinh phuï coù taâm traïng ntn khi ôû ngoaøi hieân, ôû beân
ñeøn?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi: Cuoái naêm 1965, nhaân kæ nieäm 200 naêm ngaøy
sinh cuûa ñaïi thi haøo Ndu, nhaân dòp ñi coâng taùc qua queâ höông oâng, Toá höõu
ñaõ vieát baøi thô noåi tieáng “Kính göûi cuï Nguyeãn Du” trong ñoù coù ñoaïn ngôïi
ca ND vaø “Truyeän Kieàu” cuûa oâng :
“Tieáng thô ai…so daây cuøng ngöôøi”
Hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu veà cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa Ndu.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :GV höôùng daãn HS tìm hieåu tgia I.Cuoäc ñôøi : (1765 – 1820)
Ndu 1.Aûnh höôûng cuûa queâ höông, gia ñình vaø nhöõng
_Hs ñoïc sgk / 92- 92 vuøng vaên hoùa
_GV hoûi : cuoäc ñôøi Ndu coù theå chia maáy giai _Queâ cha : Haø Tónh, nuùi Hoàng, soâng Lam anh

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñoaïn chính? Nhaän xeùt töøng giai ñoïan vaø nhaän xeùt kieät, khoå ngheøo
chung veà cuïoâc ñôøi cuûa oâng? Nhöõng yeáu toá _Queâ meï : Kinh Baéc haøo hoa, caùi noâi cuûa daân ca
naøo ñaõ aûnh höôûng vaø aûnh höôûng ntn tôùi söï quan hoï
nghieäp saùng taùc cuûaNDu? _Nôi sinh vaø lôùn leân : Kinh thaønh Thaêng Long
_Hs laàn löôït thaûo luaän, traû lôøi nghìn naêm vaên hieán
_Queâ vôï : Thaùi BÌnh (queâ luùa)
_Gia ñình quan laïi coù danh voïng lôùn, hoïc vaán cao
(Gñình Ndu : “Bao giôø Ngaøn Hoáng heát caây, soâng noåi tieáng
Rum (Lam) heát nöôùc, hoï naøy heát quan) Taát caû ñaõ taïo neân con ngöôøi vaø thieân taøi
Nguyeãn Du
2.Thôøi ñaïi, xaõ hoäi : soáng vaøo cuoái TK XVIII.
Ñaàu TK XIX, xaõ hoäi phong kieán Vn khuûng hoûang
traàm troïng, loaïn laïc, khôûi nghóa noâng daân, kieâu
binh noåi loaïn, TAÂy Sôn thay ñoåi sôn haø, dieät
Nguyeãn, Trònh, dieät Xieâm, Thanh huy hoøang 1
thuôû. Nhaø Nguyeãn laäp laïi chính quyeàn chuyeân
“Moät phen thay ñoåi sôn haø cheá, thoáng nhaát ñaát nöôùc. Nguyeãn Du chöùng kieán
Maûnh thaân chieác laù bieát laø veà ñaâu” vaø traõi qua, soáng cuõng soáng giöõa söï thay ñoåi kinh
hoaøng aáy vaø nhöõng ñieàu naøy ñeàu aûnh höôûng
saâu naëng ñeán Ndu
3.Cuoäc ñôøi
_Thôøi thôo aáu vaø thanh nieân soáng sung tuùc vaø
haøo hoa ôû Thaêng Long trong nhaø anh trai Nguyeãn
Khaûo
_10 naêm gioù buïi lang thang ôû queâ vôï, roài quyeâ
höông trong ngheøo tuùng
_Töøng möu ñoà choáng Taây Sôn, nhöng thaát baïi, bò
baét ñöôïc tha, veà ôû aån daät ôû queâ noäi
_Laøm quan baát ñaéc dó vôùi trieàu Nguyeãn, oám, maát
*Hoaït ñoäng 2 : Gv höôùng daãn hs tìm hieåu söï taïi Hueá ngaøy 18 –9- 1820
nghieäp vhoïc cuûaNDu II.Söï nghieäp vaên hoïc :
Thao taùc 1 : tìm hieåu caùc tphaåm chính
_Hs döïa vaøo sgk 1.Caùc taùc phaåm chính
_Gv hoûi : haõy keå teân caùc taäp thô baèng chöõ Haùn, a.Saùng taùc baèng chöõ Haùn
toùm taét giaù trò thô chöõ Haùn cuûa Ndu _249 baøi, ba taäp : “Thanh Hieân thi taäp” (78 baøi)
_Hs döïa vaøo sgk vieát tröôùc khi laøm quan nhaø Nguyeãn ; “Nam trung
taïp ngaâm” (40 baøi) ; “Baéc haønh taïp luïc” ( 131 baøi)
trong thôøi gian ñi söù TQ
_Giaù trò : tö töôûng, tình caûm, nhaân caùch Ndu : pheâ
phaùn cheá ñoä PK Trung Hoa, ca ngôïi, ñoàng caûm vôùi
ngöôøi anh huøng, ngheä só taøi hoa, caûm thoâng vôùi
_Gv hoûi : haõy keå teân caùc saùng taùc baèng chöõ soá phaän nhöõng thaân phaän ngheøo khoå, ngöôøi phuï
Noâm vaø toùm taét giaù trò thô chöõ Noâm cuûa NDu? nöõ taøi hoa baïc meänh
_Gv nhaéc laïi nguoàn goác vaø toùm taét “Truyeän b.Saùng taùc baèng chöõ Noâm
Kieàu”? _“Truyeän Kieàu” (Ñoïan tröôøng taân thanh; 3254 caâu
“Ñau ñôùn thay phaän ñaøn baø thô luïc baùt), töø tieåu thuyeát chöông hoài baèng vaên
Kieáp sinh ra theá bieát laø taïi ñaâu? xuoâi chöõ Haùn Kim Vaân Kieàu truyeän cuûa Thanh
Tieát thaùng 7 möa daàm suøi suït Taâm Taøi Nhaân, Ndu ñaõ saùng taïo neân 1 kieät taùc
Toùat hôi may laïnh buoát xöông khoâ töï söï – tröõ tình ñoïc nhaát voâ nhò trong VHTÑ Vnam
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Naøo ngöôøi thay buoåi chieàu thu _“Vaên chieâu hoàn” ( “Vaên teá thaäp loaïi chuùng
Kìa nhöõng ñöùa tieåu nhi taám beù sinh”) vieát baèng theå song thaát luïc baùt theå hieän
Loãi giôø sinh lìa meï lìa cha taám loøng nhaân aùi meânh moâng cuûa ngöôøi ngheä só
Ñoøn gaùnh tre chín daïn 2 vai…” höôùng tôùi nhöõng linh hoàn bô vô khoâng nôi nöông
Thao taùc 2 : gv höôùng daãn Hs tìm hieåu ññieåm töïa, nhaát laø ngöôøi phuï nöõ vaø treû em trong
ndung ngheä thuaät cuûa thô vaên Ndu ngaøyleã Vu lan raèm thaùng 7 ôû VN
_Gv hoûi : coù theå khaùi quaùt baèng 1 töø theå hieän 2.MOÄt vaøi ññieåm noäi dung vaø ngheä thuaät thô
toaøn boä ndung thô vaên Ndu? Neâu 1 vaøi daãn vaên Ndu
chöùng chöùng minh a.Noäi dung
_Hs tìm töø, bieän luaän, daãn chöùng , phaùt bieåu _Ñeà cao caûm xuùc, ñeà cao chöõ tình
_Khoâng phaûi chæ noùi chí höôùng quaân töû maø coøn
theå hieän tình caûm chaân thaønh, caûm thoâng saâu
saéc cuûa taùc giaû ñoái vôùi cuoäc soáng vaø con ngöøôi
ñaët bieät laø con ngöøôi nhoû beù, soá phaän baát haïnh,
nhöõng phuï nöõ taøi hoa baïc meänh
_Trieát lí veà soá phaän ñaøn baø
_Khaùi quaùt baûn chaát taøn baïo cuûa cheá ñoä phong
kieán baát coâng chaø ñaïp quyeàn soáng con ngöôøi
_Ngöôøi ñaàu tieân ñaët vaán ñeà veà ngöôøi phuï nöõ
hoàng nhan ña truaân, taøi hoa baïc meänh vôùi taám
_Gv hoûi : thô vaên Ndu coù ñsaéc gì veà maët ngheä loøng vaø caùi nhìn nhaân ñaïo saâu saéc
thuaät? _Ñeà cao quyeàn soáng con ngöôøi, ca ngôïi tình yeâu
Cho daãn chöùng minh hoïa cuï theå? löùa ñoâi, khaùt voïng töï do vaø haïnh phuùc cuûa con
ngöôøi
b.Ngheä thuaät
_Hoïc vaán uyeân baùc, thaønh coâng trong nhieàu theå
loïai thô ca : nguõ – thaát ngoân, ca, haønh.
Goïi 3 hs ñoïc ghi nhôù/ sgk/ 96 _Thô luïc baùt, song thaát luïc baùt chöõ Noâm leân ñeán
tuyeät ñænh thi ca coå Trung ñaïi
_Tinh hoa ngoân ngöõ bình daân vaø ngoân ngöõ baùc
hoïc Vieät ñaõ keát tuï nôi thieân taøi Nguyeãn Du, nhaø
phaân tích trieát lí baäc nhaát, baäc ñaïi thaønh cuûa thô
luïc baùt vaø song thaát luïc baùt
*Ghi nhôù : sgk/ 96
4.Cuûng coá :
Vì sao Ndu ñöôïc goïi laø ñaïi thi haøo daân toäc, thieân taøi daân toäc ñöôïc phong danh nhaân vaên
hoùa theá giôùi ?
Caùc saùng taùc tieâu bieåu cuûa Ndu
Ññieåm noäi dung – ngheä thuaät thô vaên Ndu
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Tvieät, chuaån bò baøi
RUÙT KINH NGHIEÄM

27/03/07
Tieát 83, 84

PHONG CAÛNH NGOÂN NGÖÕ NGHEÄ THUAÄT


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : ngoân ngöõ ngheä thuaät vaø phong caùch ngoân ngöõ ngheä thuaät
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
_Söû duïng TV coù nhöõng yeâu caàu naøo?
_BT : cho caâu sau, chænh loãi chính töø :
+Vaán ñeà côm aên aùo maëc cuûa nhaân daân laø moät vaán ñeà quaãn baùch
+Ngöôøi Cm khoâng sôï gioù baõo möa phuøn
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :tìm hieåu chung veà ngoân ngöõ ngheä I.Ngoân ngöõ ngheä thuaät
thuaät _Ngoân ngöõ ngheä thuaät laø ngoân ngöõ gôïi hình, gôïi
_Gv yeâu caàu HS tìm hieåuu muïc I trong sgk vaø traû caûm ñöôïc duøng trong vaên baûn ngheä thuaät
lôøi caùc caâu hoûi _Coù 3 loïai :
+Ngoân ngöõ ngheä thuaät laø gì? +Ngoân töï söï trong truyeän, tieåu thuyeát, buùt kí…
+Coù maáy loïai ngoân ngöõ ngheä thuaät? +Ngoân ngöõ thô : ca dao, veø, thô…
+Ngoân ngöõ ngheä thuaät theå hieän chöùc naêng gì? +Ngoân ngheä thuaät khoâng chæ thöïc hieän chöùc
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi naêng thoâng tin maø ñieàu quan troïng laø noù thöïc
hieän chöùc naêng thaåm mó : bieåu hieän caùi ñeïp vaø
khôi gôïi nuoâi döôõng caûm xuùc ôû ngöôøi nghe,
ngöôøi ñoïc
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu caùc ñaëc tröng cuûa pc nn II.Phong caùch ngoân ngöõ ngheä thuaät
ngheä thuaät 1.Tính hình töôïng : thöïc hieän ôû caùch dieãn ñaït
_Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu caùc muïc II/1. 2. 3 vaø traû thoâng tin qua heä thoáng caùc hình aûnh maøu saéc,
lôøi caâu hoûi bieåu töôïng…ñeå ngöôøi ñoïc duøng tri thöùc, voán
+Tính hình töôïng laø gì? soáng cuûa mình ñeå lieân töôûng, suy nghó vaø ruùt ra
+Tính truyeàn caûm laø gì? nhöõng baøi hoïc nhaân sinh
+Tính caù theå hoùa laø gì? _Tính hình töôïng coù theå ñöïôc hieän thöïc hoùa qua
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi caùc BPTT : aån duï, hoaùn duï, so saùnh, ñieäp aâm…
Vduï : tính hình töôïng _Tình hình töôïng laøm cho nhöõng ngoân ngöõ ngheä
“Trong ñaàm gì ñeïp baèng…muøi buøn”  sen : baûn thuaät ña nghóa
lónh cuûa caùi ñeïp : ngay ôû moâi tröôøng xaáu noù _Tính ña nghóa cuûa ngoân ngöõ ngheä thuaät cuõng
cuõng khoâng bò tha hoaù quan heä maät thieát vôùi tính haøm suùc : lôøi ít maø yù
Vduï : “Gioù ñöa caây caûi veà trôøi saâu xa, roäng lôùn.
Rau raêm ôû laïi chòu lôøi ñaéng cay” (cdao) 2.Tính truyeàn caûm : laøm cho ngöôøi ñoïc cuøng vui
Vduï : Traêng buoàn, yeâu thích, caêm giaän, töï haøo…nhö chính
“Traêng saùng, traêng xa, traêng roäng quaù” (Xdieäu) ngöôøi vieát. Söùc maïnh cuûa ngoân ngöõ ngheä thuaät
“Vaàng traêng vaèng vaëc giöõa trôøi” (Ndu) gôïi ra söï ñoàng caûm aáy
Heát Tieát 1 _Naêng löïc caûm xuùc aáy coù ñöôïc nhôø vaøo söï löïa
choïn ngoân ngöõ mieâu taû, ñoái töôïng khaùch quan
vaø taâm traïng chuû quan
3.Tính caù theå hoùa : ôû khaû naêng vaän duïng caùc
phöông tieän dieãn ñaït chung : ngöõ aâm, töø vöïng, cuù
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
phaùp, tu töø…cuûa coäng ñoàng vaøo vieäc xaây döïng
hình töôïng ngheä thuaät cuûa nhaø vaên, thô
Chæ ñònh 2 HS ñoïc 2 phaàn ghi nhôù _Tính caù theå hoùa ñöôïc theå hieän ôû veû rieâng trong
lôøi noùi, neùt rieâng trong caùch dieãn ñaït töøng söï
*Hoaït ñoäng 3 : luyeän taäp vieäc, hình aûnh, tình huoáng khaùc nhau…
Gv höôùng daãn cho Hs veà nhaø laøm baøi, hoâm sau Saùng taïo, môùi laï, khoâng truøng laëp
seõ kieåm tra *Ghi nhôù sgk/ 98 - 101
III.Luyeän taäp
1.BT 1- 101 : Nhöõng pheùp tu töø thöôøng ñöôïc söû
duïng taïo ra tính hình töôïng : so saùnh, aån duï, hoaùn
duï
_Ví duï : so saùnh
“Aùo chaøng ñoû töïa raùng pha
Ngöïa chaøng saéc traéng nhö laø tuyeát in” (Ñoaøn Thò
Ñieåm)
“Soáng trong caùt…saùng ngôøi” (Toá Höõu)
“Treû em nhö buùp treân caønh
Bieát aên, bieát nguû, bieát hoïc haønh laø ngoan”(HCM)
_Ví duï : aån duï
“Chæ coù thuyeàn môùi hieåu…veà ñaâu” (Xuaân
Quyønh)
“Tieác thay haït gaïo traéng ngaàn
Ñaõ hoïc nöôùc ñuïc laïi vaàn than rôm” (ca dao)
_Ví duï : hoaùn duï
“Vì sao Traùi ñaát naëng aân tình?
Nhaéc maõi teân ngöôøi HCM” (Toá Höõu)
“Caàu naøy caàu …caàu naøy” (ca dao)
“Baøn tay ta …thaønh coâng” (HTThoâng)
2.BT 2/ 101 : trong 3 ñaëc tröng cuûa ngoân ngöõ ngheä
thuaät thì tính hình ñöôïc xem laø tieâu bieåu nhaát vì :
_Tính hình laø phöông tieän taùi hieän, taùi taïo cuoäc
soáng thoâng qua chuû theå saùng taïo laø nhaø vaên
_Tính hình töôïng laø muïc ñích saùng taïo ngheä thuaät
bôûi taùc phaåm ngheä thuaät ñöa ngöôøi ñoïc vaøo theá
giôùi cuûa caùi ñeïp, thoâng qua xuùc ñoäng xuùc ñoäng
höôùng thieän tröôùc thieân nhieân, cuoäc soáng con
ngöôøi coù theå hình thaønh nhöõng phaûn öùng taâm lí
tích cöïc  thay ñoåi caùch caûm, caùch nghó cuõ, thay
ñoåi nhöõng quan nieäm nhaân sinh vaø khaùt voïng
soáng toát, höõu ích hôn
_Tính hình töôïng ñöïôc hieän thöïc hoùa thoâng qua heä
thoáng ngoân ngöõ ngheä thuaät ( töø, caâu, ñoaïn, aâm
thanh, nhòp ñieäu, hình aûnh…)
_Tính hình töôïng theå hieän qua heä thoáng ngoân ngöõ
ngheä thuaät trong tphaåm maø heä thoáng ngoân ngöõ
ngheä thuaät aáy laø chính laø keát quaû vaän duïng
ngoân ngöõ cuûa coäng ñoàng cuûa töøng ngheä só, do
ñoù hình töôïng ngheä thuaät bao giôø cuõng mang daáu
aán caù tính saùng taïo ngheä thuaät.
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
3.BT 3/ 101
a.“NKTT” canh caùnh 1 taám loøng nhôù nöôùc
( canh caùnh : day döùt, traên trôû)
b.Ta tha thieát töï do daân toäc
Khoâng chæ vì 1 daûi ñaát rieâng
Keû ñaõ raéc treân mình ta thuoác ñoäc  Raéc : haønh
ñoäng ñaùng caêm giaän
Gieát maøu xanh caû traùi ñaát thieâng  Gieát : haønh
vi toäi aùc muø quaùng
 Duøng caùc töø treân khoâng chæ goïi ñuùng taâm
traïng, mieâu taû ñuùng haønh vi maø coøn baøy toû
ñöôïc thaùi ñoä, tình caûm cuûa ngöôøi vieát
4.BT 4/ 102 : so saùnh “hình töôïng muøa thu”
a.Gioáng : _Caûm höùng muøa thu
_xaây döïng thaønh coâng hình töôïng muøa thu
b.Khaùc : _Söû duïng töø ngöõ, hình aûnh
_Nhòp ñieäu
_Caùc taùc giaû ôû caùc thôøi ñaïi khaùc nhau  taâm
traïng daáu aán caù nhaân khaùc nhau

4.Cuûng coá :
Ngoân ngöõ ngheä thuaät
PC ngoân ngöõ ngheä thuaät
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñoïc vaên
Soaïn baøi : “Trao duyeân” – hoïc baøi cuõ
RUÙT KINH NGHIEÄM

02/04/07
Tieát 85

TRUYEÄN KIEÀU (phaàn 2)


TRAO DUYEÂN
Nguyeãn Du
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : neâu baät söï tha thieát cuûa Thuùy Kieàu vôùi tình yeâu boäc loä qua haønh ñoäng
trao duyeân, neâu baät söï thoáng nhaát cuûa 2 maët tình caûm : tình vaø nghóa nhö laø moät
ññieåm quan troïng cuûa quan nieäm truyeàn thoáng veà tình yeâu.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi, ñoïc saùng taïo, lieân
töôûng, töôûng töôïng
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Haõy trình baøy ñoâi neùt veà noäi dung trong caùc taùc phaåm cuûa Ndu?
“Truyeän Kieàu” coù nguoàn goác töø ñaâu? Em haõy keå toùm taét vaên baûn naøy?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Toøan boät “Truyeän Kieàu” laø moät bi kòch. Ñoaïn trích naøy laø 1 bi kòch nhoû
trong bi kòch lôùn aáy. Quyeát ñònh baùn mình cöùu cha trong ñeâm cuoái cuøng
tröôùc khi theo MGS, TK vaãn canh caùnh beân loøng moùn nôï tình vôùi KT. Thuùy
Vaân thöùc giaác, gheù ñeán aân caàn hoûi han, K naûy ra yù ñònh trao duyeân, trao
laïi moái tình ñaàu dang dôû cho em mình ñeå traû nghóa cho chaøng Kim. Ñoaïn thô
“Trao duyeân” taùi hieän laïi caâu chuyeän ñaëc bieät aáy.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :höôùng daãn Hs tìm hieåu khaùi quaùt I.Ñoïc hieåu khaùt quaùt vaên baûn
vaên baûn
Thao taùc 1 : trình baøy vò trí ñoaïn trích 1.Vò trí ñoaïn trích : töø caâu 723 ñeán caâu 756
Thao taùc 2 : tìm hieåu boá cuïc cuûa ñoaïn trích 2.Boá cuïc
_Nhan ñeà coù gì ñaëc bieät? Vì sao TK phaûi “Trao _8 caâu ñaàu : noãi baát haïnh cuûa TK
duyeân” _Phaàn coøn laïi : dieãn bieán taâm traïng TK
*Hoaït ñoäng 2 : ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
Thao taùc 1 : tìm hieåu noãi baát haïnh cuûa TK 1.Noãi baát haïnh cuûa Thuùy Kieàu
_Gv cho Hs ñoïc 8 caâu ñaàu _TK gaëp KT  haïnh phuùc tan vôõ ñoät ngoät
_Gv hoûi _Bieán coá döùt boû tình yeâu  giaõ töø KT  gaéng
+Kieàu phaûi döùt boû tình yeâu vì lí do gì? khi con göôïng tuyeät voïng ñeå chaám döùt 1 tình yeâu
ngöøôi ôû haïnh phuùc toät ñænh laïi rôi vaøo ñöôøng +“Caäy em…seõ thöa”  cöû chæ lôøi noùi baát ngôø,
cuøng seõ coù taâm traïng gì? baát bình thöôøng vôùi caû TK vaø TV
+Em haõy thaûo luaän veà caùc töø ngöõ trong 2 caâu +Nhöõng töø ngöõ naøy khoâng theå thay theá ñöïôc vì
thô “Caäy em…seõ thöa”. Em coù nhaän xeùt gì? neáu neáu thay theá seõ giaûm ñi söï ñau ñôùn, quaèn quaïi
thay vaøo ñoù baèng nhöõng töø ngöõ töông ñöông coù khoù noùi cuûa TK cuøng vôùi hi voïng tha thieát, 1 lôøi
ñöïôc khoâng? Vì sao? göûi gaém, traên troái cuûa TK cuõng khoâng coøn
+Ñoái vôùi TK, neáu TV nhaän lôøi K seõ coù caûm  Neáu em chaáp nhaän thì chò bieát ôn em voâ cuøng,
xuùc gì? em laø aân nhaân cuûa chò
2.Dieãn bieán taâm traïng khi trao duyeân
a.TK nhôø em thay mình
Thao taùc 2 : Ptích dieãn bieán taâm traïng TK khi trao _“Ngaøy xuaân em haõy…nöôùc non” : söï raøng buoäc
duyeân baèng caùch ñöa ra quan heä tình caûm chò em khieán TV
_GV hoûi : khi trao duyeân cho em, TK ñaõ raøng buïoâc maëc nhieân chaáp nhaän
TV baèng nhöõng lí do gì? ñöa ra lí do ñoù buoäc TV _“CHò duø…thôm laây” : thoûa nguyeän neáu TV ñoàng
phaûi laøm gì? yù
ÔÛ ñieåm naøy theo em, con ngöôøi naøo trong TK ñaõ Traàm tónh, töï kieàm cheá noãi ñau noùi lôøi taâm söï,
chieán thaéng?( lyù trí) ñuû tænh taùo ñeå thuyeát phuïc
_Khi trao kæ vaät TK ôû trong taâm traïng gì? taïi sao b.Trao kæ vaät
duyeân (giöõ) – vaät (cuûa chung)? Luùc naøy taâm lyù _“Chò duø…thôm laây” : ñau ñôùn vì naëng tình
cuûa Kieàu ntn? Ngoân ngöõ ôû ñaây laø ngoân ngöõ gì? _“Chieác vaønh….cuûa chung” : lyù trí vaø tình caûm
_Tki noùi raèng mình seõ cheát, trôû veà ñeå laøm gì? ñan xen nhau. Ñaây laø taâm lí raát thöïc,raát con ngöøôi
_TK ñaõ töï giaûi quyeát nhöng naøng coù ñöôïc giaûi _“Duø em…chaúng queân” : töï thöông xoùt mình meänh
thoùat khoûi hieän thöïc khoâng? Taïi sao? baïc  ngoân ngöõ ñoäc thoaïi
_Tgiaû mieâu taû taâm traïng cuûa Tk döïa vaøo pheùp _“mai sao…thaùc oan” : öôùc mong trôû veà gaëp laïi
mieâu taû gì? ngöôøi xöa ñeå coù theå nhaän ñöôïc söï caûm thoâng töø
(Pheùp bieän chöùng taâm hoàn theo thôøi gian) KT
_YÙ nghóa tieáng keâu vaø söï ngaát ñi cuûaTK ôû _Kieàu khoâng theå döùt boû tình yeâu, khoâng theå phuû
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
cuoái ñoaïn trích? nhaän hieän thöïc maø soá phaän naøng ñang theå
_Theo em, chöõ “phuï” ôû cuoái ñoaïn trích coù yù nghieäm. Tgaûi mieâu taû taâm traïng Tk theo thôøi
nghóa ntn? gian : quaù khöù  hieän taïi  töông lai; töø töông lai
Hs thaûo luaän, traû lôøi  hieän taïi
 Bi kòch cuûa Kieàu, laø söï yù thöùc veà soá phaän
cuõng nhö khaùt voïng cuûa con ngöôøi
c.Tieáng keâu xeù loøng
_Söï chaø ñaïp cuûa soá phaän
_Söï baát chaáp ñeå toàn taïi 1 tình yeâu vónh cöûu
 Ngoân ngöõ cuûa cuoäc soáng ñôøi thöôøng. Chöõ
“phuï” ôû cuoái ñoaïn trích ñaõ laøm saùng leân nhaân
caùch vaø khaùt voïng cuûa TK
_Goïi 3 Hs ñoïc ghi nhôù *Ghi nhôù : sgk/ 106

4.Cuûng coá :
Dieãn bieán taâm traïng cuûa TK khi trao duyeân
Haõy ñaët 1 caùi teân khaùc teân “trao duyeân”? (Tk daën doø TV; TSöï Kieàu + Vaân; Caâu
chuyeän trong ñeâm; nôï tình traû nöûa; Gaïn chuùt tô thöøa)
Caùi thaàn cuûa ñoaïn thô naèm ôû choå naøo? (trao duyeân maø chaúng trao ñöôïc tình : ñau khoå
voâ taän ! cao ñeïp voâ ngaàn ! )
5. Daën doø : Tieát sau hoïc Ñoïc vaên
Soaïn baøi : “NOÃi thöông mình” – hoïc baøi cuõ
RUÙT KINH NGHIEÄM

03/04/07
Tieát 86

NOÃI THÖÔNG MÌNH


(Trích “Truyeän Kieàu”) Nguyeãn Du
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : noãi xoùt phaän thöông thaân, yù thöùc cao veà phaåm giaù cuûa naøng Kieàu
giöõa caûnh tuûi nhuïc. Töø ñoù, naém vöõng moät phöông dieän cuûa chuû nghóa nhaân ñaïo
cuûaND : choïn nhaân vaät kó nöõ laøm nvaät chính dieän cho tphaåm cuûa mình
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng ñoaïn trích “trao duyeân”

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Cho bíeât tieáng noùi khi trao duyeân laø tieáng noùi gì? tieáng noùi khi trao kæ vaät
laø tieáng noùi gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Ñöông thôøi vaø nhieàu thaäp kæ sau khoâng phaûi ngöôøi ñoïc naøo cuõng ñoàng
caûm, thöông xoùt Tk, nhaát laø vôùi ñoaïn ñôøi naøng laøm kó nöõ. Nguyeãn Coâng
Tröù töøng leân aùn “Ñoaïn tröôøng cho ñaùng kieáp taø daâm!) Tñaø cuõng vieát :
“Ñoâi haøng nöôùc maét ñoâi laøn soùng – Nöõa ñaùm ma choàng, nöõa tieäc quan!”
Ñoïc kó vaø phaân tích ñoaïn trích, chuùng ta cuøng kieåm nghieäm yù kieán cuûa 2
nhaø thô treân
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :höôùng daãn Hs ñoïc hieåu khaùi quaùt I.Ñoïc hieåu khaùi quaùt
vaên baûn 1.Vò trí : töø caâu 1229  1248
Thao taùc 1 : tìm hieåu vò trí ñoïan trích
_Gv hoûi ñoaïn trích coù vò trí ntn?
_Hs traû lôøi
Thao taùc 2 : tìm hieåu boá cuïc ñoïan trích 2.Boá cuïc
_Gv hoûi : ñoaïn trích chia maáy ñoaïn? Ndung moãi _Caâu 1  4 : tình caûnh trôù treâu
ñoaïn laø gì? _caâu 5  12 : taâm traïng, noãi nieàm K
_Hs traû lôøi _Coøn laïi ( 13  21) : taû caûnh ñeå dieãn taû taâm tình
coâ ñôn, ñau khoå cuûa K
*Hoaït ñoäng 2 : höôùng daãn ñoïc hieåu chi tieát vbaûn II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
Thao taùc 1 : tình caûnh trôù treâu cuûa TK 1.Tình caûnh trôù treâu cuûa TK
_Gv hoûi : TK ñaõ rôi vaøo hoaøn caûnh ntn? Ndu ñaõ _“Böôùm”. “ong”, “cuoäc say”, “traän cöôøi” : buùt
möôïn hoøan caûnh aáy ra sao? Caùch mieâu taû aáy ñaït phaùp öôùc leä
ñöïôc hòeâu quaû gì? _“Toáng Ngoïc”, “Traøng Khanh” : ñieån tích, ñieån coá
_Hs suy nghó, thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi  giuùp tgiaû vöôït qua 1 vaán ñeà nan giaûi : 1 maët taû
thöïc soá phaän K maët khaùc vaãn giöõ ñöïôc nhaân
caùch, chaân dung TK, TK ñaõ rôi vaøo trong hoaøn
caûnh trôù treân, thaân phaän beõ baøng, xoùt xa “ böôùm
Thao taùc 2 : taâm traïng cuûa TK laû ong lôi”
_Gv : thôøi ñieåm TK thöông mình? 2.Taâm traïng vaø noãi nieàm cuûa TK
YÙ nghóa thôøi ñieåm aáy? a.Thôøi ñieåm : luùc taøn cuoäc chôi, giöõa ñeâm khuya,
_Hs traû loøi TK yù thöùc ñöôïc noãi coâ ñôn
_GV hoûi : taâm traïng cuûa TK ñöôïc Ndu mieâu taû b.Taâm traïng
ntn.? Ngheä thuaät gì ñöôïc sduïng trong thô? So saùnh, _“Giaät mình…xoùt xa” : nhòp 2/4/2 ñieäp töø “mình” 3
suy nghó veà 4 caâu thô “ khi sao….baáy thaân”? hieän laàn  töï daèn vaët, daøy voø xoùt xa, taâm hoàn ñau
taïi vaø quaù khöù ra sao? ñôùn quaù khi bieát mình ñang rôi vaøo 1 hoaøn caûnh
_Hs suy nghó traû lôøi quaù trôù treâu, bi ñaùt
_GV hoûi : soáng trong hoaøn caûnh laàu xanh, TK ñaõ _Khi sao caâu hoûi söï ñoái laäp
coù thaùi ñoä vaø taâm traïng ntn? giôø sao caâu caûm gay gaét giöõa
quaù
maët sao ñieäp töø khöù eâm ñeàm
_Hs ñoïc ghi nhôù sgk/ 78 haïnh
thaân sao ñoái xöùng phuùc vaø hieän
taïi nghieät ngaõ. Hieän taïi ñeø naëng, bao truøm quaù
khöù. TK ñau xoùt vaø tuûi nhuïc voâ cuøng.
_Maëc ngöôøi ñoái laäp taùch mình ra
khoûi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Rieâng mình giöõa ngöôøi ta cuoäc soáng hieän
taïi, khoâng hoøa nhaäp, coâ ñôn trong thuù vui, ñau ñôùn
xeù loøng : “caûnh naøo…bao giôø”
….vôùi ai”
*Ghi nhôù : sgk/ 108

4.Cuûng coá :
“NOÃi thöông mình” coù 1 yù nghóa saâu saéc xeùt veà yù thöùc con ngöôøi caù nhaân trong lòch
söû vhoïc trung ñaïi. Ngöôøi phuï nöõ xöa thöôøng ñöôïc giaùo duïc theo tinh thaàn an phaän thuû
thöôøng, cam chòu, nhaãn nhuïc. Khi nhaân vaät “ giaät mình….xoùt xa” thì ñaõ bao haøm yù
nghóa “ chöùng minh” trong söï töï yù thöùc veà phaåm giaù, nhaân caùch, quyeàn soáng baûn thaân
Ñoaïn trích laø taâm hoàn cao thöông, trong traéng cuûa K duø cho naøng soáng giöõa choán buøn
nhô.
5. Daën doø : Veà nhaø hoïc baøi – laøm BT sgk
Tieát sau hoïc LV, soaïn “Laäp luaän trong vaên NL”
RUÙT KINH NGHIEÄM

08/04/07
Tieát 87

LAÄP LUAÄN TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : caùch xaây döïng laäp luaän ( lí thuyeát + thöïc haønh)
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Trình baøy caùch toùm taét 1 VBTM?
Kieåm tra caùc BT ôû sgk/ 71 – 72 - 73
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu khaùi nieäm laäp luaän I.Khaùi nieäm veà laäp luaän trong vaên nghò luaän
trong vaên nghò luaän
Thao taùc 1 : Yeâu caàu Hs ñoïc ñoaïn vaên 1.Ñoïc ñoaïn vaên nghò luaän : sgk/ 109
Thao taùc 2 :Traû lôøi caùc caâu hoûi ôû sgk 2.Traû lôøi
_GV hoûi _Laäp luaän laø thuyeát phuïc ñoái phöông töø boû yù chí
+Laäp luaän laø gì? muïc ñích? xaâm löôïc. Muïc ñích aáy theå hieän qua caâu “ nay caùc
+Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù, tgaûi ñaõ ñöa ra nhöõng oâng…binh ñöôïc”
lí leõ, daãn chöùng, luaän cöù naøo? _Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù, tgiaû ñaõ söû duïng
+Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi +Lí leõ 1 : ngöôøi duøng binh gioûi laø ôû choã bieát
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Töø caùc phöông dieän treân, em haõy cho bieát : theá xeùt thôøi theá maø thoâi
naøo laø moät laäp luaän? +Lí leõ 2 : ñöôïc thôøi coù theá thì bieán maát laøm coøn,
hoùa nhoû thaønh lôùn
+Lí leõ 3 : maát thôøi khoâng theá thì maïnh quay thaønh
yeáu, yeáu chuyeån laøm nguy, chæ nhö khoaûng trôû
baøn tay maø thoâi
Cuoái cuøng laø keát luaän : “ nay caùc oâng…vieäc binh
ñöôïc”
Laäp luaän laø ñöa ra caùc lí leõ, baèng chöùng nhaèm
daãn daét ngöôøi ñoïc ( nghe) ñeán 1 keát luaän naøo ñoù
*Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu caùch xaây döïnh laäp luaän maø ngöôøi vieát ( noùi) muoán ñaït ñeán
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu HS ñoïc phaàn I.1/ sgk vaø II.Caùch xaây döïng laäp luaän
traû lôøi caâu hoûi tìm luaän ñieåm 1.Xaùc ñònh luaän ñieåm
_Gv hoûi : 1.1.Ñoïc vaên baûn sgk/ 110
+Vbaûn maãu trong sgk baøn veà vaán ñeà gì? quan 1.2.Traû lôøi
ñieåm cuûa tgiaû veà vñeà ñoù ntn? _VB baøn veà thaùi ñoä töï troïng trong vieäc söû duïng
tieáng meï ñeû ( chöõ ta)
Quan ñieåm cuûa tgiaû laø : khi naøo thaät caàn thieát
môùi duøng tieáng nöôùc ngoaøi coøn bình thöôøng thì
phaûi duøng tieáng meï ñeû  thaùi ñoä töï troïng, ñaûm
+Vbaûn coù maáy luaän ñieåm? Laø nhöõng luaän ñieåm baûo quyeàn ñöôïc thoâng tin cuûa ngöôøi ñoïc
naøo? _Vbaûn coù 2 luaän ñieåm
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän, traû lôøi +Tieáng nöôùc ngoaøi ñang laán löôùt tieáng Vieät trong
caùc baûng hieäu, quaûng caùo ôû VN
+1 soá tröôøng hôïp tieáng nöôùc ngoøai ñöôïc ñöa vaøo
baùo chí 1 caùch khoâng caàn thieát, gaây thieät thoøi cho
Thao taùc 2 : Hs ñoïc muïc II.2 trong sgk vaø tìm luaän ngöôøi ñoïc
cöù 2.Tìm luaän cöù
_GV hoûi a.VB I coù 3 luaän cöù laø lí leõ
+Moãi vbaûn ôû muïc I, II coù maáy luaän cöù? b.VB II coù 6 luaän cöù laø daãn chöùng thöïc teá
_Luaän ñieåm 1 : khaép nôi ñeàu coù quaûng caùo nhöng
khoâng bao giôø quaûng caùo thöông maïi ñöôïc ñaët ôû
nhöõng nôi coâng sôû, hoäi tröôøng lôùn…
+Xaùc ñònh caùc luaän cöù lí leõ vaø luaän cöù baèng +Luaän cöù
daãn chöùng thöïc teá . Chöõ nöùôc ngoøai, chuû yeáu Tieáng Anh, neáu coù thì
_Hs trao ñoåi, thaûo luaän, traû lôøi vieát nhoû ñaët döôùi chöõ Trieàu Tieân to hôn phía treân
. Ñi ñaâu, nhìn ñaâu cuõng thaáy noåi baät nhöõng baûng
hieäu chöõ Trieàu Tieân
. Trong khi ñoù thì ôû 1 vaøi thaønh phaàn ta…laïc sang
1nöôùc khaùc
_Luaän ñieåm 2 : toâi khoâng bieát chöõ Trieàu Tieân
nhöng cuõng xem qua khaù nhieàu tôø baùo
+Luaän cöù
. Coù 1 soá tôø baùo…raát ñeïp
. Nhöng caùc tôø baùo phaùt haønh trong nöôùc…nhöõng
baøi caàn ñoïc laïi
. Trong khi ñoù ôû ta…thoâng tin
Thao taùc 3 : Tìm hieåu caùch löïa choïn pp laäp luaän 3.Löïa choïn phöông phaùp laäp luaän
_Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II.3 vaø traû lôøi caâu a.Caùc pp laäp luaän ôû 2 vaên baûn maãu
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
hoûi _VB I laø theo pp dieãn dòch vaø quan heä nhaân quaû
+Xaùc ñònh caùc pp laäp luaän ñaõ ñöôïc vaän duïng _VB II theo pp quy naïp vaø so saùnh ñoái laäp
trong 2 maãu vbaûn b.Moät soá pp khaùc
+haõy keå theâm 1 soá pp laäp luïaân thöôøng gaëp _Pheùp loïai suy : so saùnh 2 hoaëc hôn 2 ñoái töôïng tìm
Vduï : pp loïai suy nhöõng thuoäc tính gioáng nhau naøo ñoù, töø ñoù suy ra
_Gaø laø gia caàm, coù loâng vuõ, ñeû tröùng… nhöõng thuoäc tính gioáng nhau khaùc
_Ngan….. coù theå bay ngaén treân maët ñaát _Pheùp phaûn ñeà : xuaát phaùt töø 1 keát luaän coù saün
Keát luaän : gaø cuõng coù theå bay ngaén treân maët ( sai hoaëc ñuùng) ñeå suy ra 1 keát luaän khaùc ( sai
ñaát hoaëc ñuùng). KL chung coù theå ñuùng cuõng coù theå
Vduï : pp phaûn ñeà sai
_caây naøo cuõng ra hoa ñeå keát traùi  keå caû hoa _Nguïy bieän : xuaát phaùt töø 1 thöïc teá hieån nhieân
ñaøo ngaøy Teát (sai) naøo ñoù ñeå suy ra nhöõng keát luaän chuû quan nhaèm
_Khoâng phaûi caây naøo cuõng ra hoa ñeå keát traùi  baùc boû yù kieán cuûa ñoái phöông. KL chung coù theå
taát caû caùc caây ñaøo ñeàu nhö vaäy ( sai) ñuùng khi chæ döøng laïi ôû beà maët hình töôïng, sai khi
Vduï : pp nguïy bieän xem xeùt 1 caùch toaøn dieän vaø baûn chaát
_1 haït caùt chöa phaûi laø sa maïc, nhieàu haït caùt…, *Ghi nhôù : sgk/ 111
voâ cuøng haït caùt…
 keát luaän : treân haønh tinh naøy khoâng heà coù sa
maïc
_1 ngöøôi noùi chöa phaûi laø dö luaän… keát luaän :
dö luaän chæ laø chuyeän bòa ñaët!
_Gv chæ ñònh Hs ñoïc ghi nhôù / 11

4.Cuûng coá :
Caùch xaây döïng laäp luaän
5. Daën doø : Hoïc baøi, laøm BT 1, 2/ sgk/ 11.
Tieát sau hoïc Ñoïc vaên
RUÙT KINH NGHIEÄM

08/04/07
Tieát 88

CHÍ ANH HUØNG


(Truyeän Kieàu)
Nguyeãn Du
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Lí töôûng anh huøng cuûa ND göûi gaém qua hình töôïng Töø Haûi, moät con
ngöôøi coù phaåm chaát vaø chí khí anh huøng. Taû ngöôøi anh huøng trong ñoaïn trích ñeå taû
ngöøôi anh huøng noùi chung trong VHTÑ
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc ñoaïn trích “Noãi thöông mình” vaø cho bieát dieãn bieán taâm traïng
cuûa TK khi ôû laàu xanh?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Neáu Töø Haûi cuûa Thanh Taâm Taøi Nhaân trong “Kim Vaân Kieàu truyeän” laø 1
nho sinh thi hoûng, 1 nhaø buoân , nhaø sö, 1 töôùng cöôùp thoâ baïo thì Töø HAÛi
cuûa Ndu laø 1 baäc ñaïi tröôïng phu anh huøng caùi theá, moät traùng só anh huøng
tung hoaønh thieân haï, vöøa coù chí khí phi thöôøng, vöøa coù taâm hoàn khoùang
ñaït. Moät phaàn chí khí anh huøng aáy ñöôïc theå hieän trong buoåi chia tay vôùi TK
ñeå chaøng ra ñi vì söï nghieäp lôùn. Ñaây laø ñoaïn thô Ndu hoøan toaøn saùng taïo
ra so vôùi “KVKT”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu khaùi quaùt vaên baûn I.Khaùi quaùt vaên baûn
Thao taùc 1 : cho HS ñoïc ñoaïn trích vaø xaùc ñònh vò 1.Vò trí ñoaïn trích :Töø caâu 2213  2230
trí ñoaïn trích
Thao taùc 2 : Tìm hieåu boá cuïc 2.Boá cuïc : 3 phaàn
_Gv hoûi : ñoaïn trích coù theå coù maáy phaàn vaø ñaët _4 caâu ñaàu : cuoäc chia tay sau nöõa naêm cuøng chung
noäi dung, tieâu ñeà cho töøng phaàn soáng cuûa TK vaø TH
_Hs traû lôøi caù nhaân _12 caâu tieáp : cuoäc ñoái thoïai giöõa TK vaø TH
_2 caâu cuoái : TH döùt aùo ra ñi
*Hoaït ñoäng 2 : Ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát vaên baûn
Thao taùc 1 : höôùngdaãn Hs phaân tích cuoäc chia tay 1.Cuoäc chia tay sau nửa naêm chung soáng
sau nöõa naêm chung soáng _Tính caùch vaø chí khí TH ñöôïc theå hieän qua caùc töø
_Gv hoûi : em haõy cho bieát ôû 2 caâu ñaàu, em thaáy +Tröôïng phu : ñaøn oâng coù chí khí, anh huøng ( khaâm
coù nhöõng töø naøo chæ tính caùch vaø chí khí cuûa phuïc, ca ngôïi)
TH? (Tröôïng phu, ñoäng loøng 4 phöông, thoùaêt). +“Ñoäng loøng 4 phöông”  öôùc leä chí khí anh huøng
Haõy giaûi thích caùc töø ñoù. tung hoaønh thieân haï  lí töôûng anh huøng trung ñaïi :
_Hs traû lôøi; töï phaân tích ñaùnh giaù caùc töø ngöõ khoâng bò raøng buoäc, quyeát taâm laøm vieäc lôùn
vöøa tìm +“Thoaét” : nhanh choùng trong khoaûnh khaéc baát
(Hoøai Thanh nhaän xeùt :TH laø con ngöôøi cuûa 4 ngôø  caùch xöû söï baát thöôøng, döùt khoùat 
phöông)  TH gioáng ngöôøi chinh phu ngöôøi anh huøng xuaát chuùng, phi phaøm ñoàng thôøi
_Gv hoûi : hình aûnh Th xuaát phaùt töø caûm höùng gì laø con ngöôøi cuûa vuõ truï chöù khoâng phaûi laø
khi mieâu taû ngöôøi anh huøng trung ñaïi? nhöõng con ngöôøi thöôøng  thaùi ñoä traân troïng vaø
Hoài Thanh nhận xét : Từ Hải là con người của bốn kính phuïc cuûaND
phương ( TH giống người chinh phu )
Thao taùc 2 : phaân tích cuïoâc ñôøi cuûa TK vaø TH 2.Cuoäc ñoái thoaïi cuûa TK vaø TH
_Gv cho Hs ñoïc tieáp ñoaïn trích töø caâu 5  17 a.Lôøi noùi cuûa Tk : theå hieän taâm traïng, taâm lí raát
_GV hoûi : em haõy ptích caâu noùi cuûa TK thöïc ñoái vôùi TH. TK khoâng chæ yeâu maø coøn hieåu,
_Hs phaân tích vaø traû lôøi khaâm phuïc, kính troïng
_GV hoûi : haõy ptích ndung vaø caùch noùi cuûa TH b.Lí töôûng anh huøng cuûa TH
trong ñoaïn traû lôøi Kieàu. Coù theå xem ñaây laø lôøi _Yeâu caàu chính ñaùng cuûa TK bò TH töø choái 
töï boäc loä chí khí ngöøôi anh huøng TH hay khoâng? ñieàu bình thöôøng cuûa ngöôøi anh huøng chaân chính
_Hs phaân tích, traû lôøi khoâng bò xieâu loøng tröôùc nöõ saéc, gia ñình , vôï con
_Lôøi noùi cuûa TH thaät lí thuù
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Hoûi laïi TK : sao laïi thöôøng tình nöõ nhi vaäy?
( trong khi trong loøng Töø, TK laø 1 ngöôøi taâm phuùc
töông tri, hôn haún ngöoøi vôï bình thöôøng, taàm
thöôøng)p
+Töø noùi leân nieàm tin saét ñaù vaøo töông lai, söï
nghòeâp, muïc ñích ra ñi cuûa chaøng : “ laøm cho roõ
maët phi thöôøng” nieàm tin thaønh coâng vaø lí
töôûng cuûa Töø
+Nhöõng caâu sau khoâng chæ noùi leân hoaøn caûnh
thöïc taïi cuûa ngöôøi anh huøng môùi baét ñaàu söï
nghieäp maø coøn noùi leân tính caùch döùt khoùat,
quyeát taâm ra ñi cuûa TH
+An uûi chaân tình cuûa ngöôøi choàng chí khí : “ñaønh
loøng…voäi gì”  taâm lí raát con ngöôøi
Thao taùc 3 : TH döùt khoùat ra ñi  con ngöôøi bình thöôøng, taâm lí saâu saéc, gaàn guõi,
_Gv hoûi : ñeán 2 caâu cuoái, hình aûnh TH laïi trôû veà chaân thöïc
vôùi caùch theå hieän quen thuïoâc ntn? 3.Döùt aùo ra ñi
_HS baøn luaän, suy töôûng, phaùt bieåu _Khoâng chaàn chöø, do döï, khoâng ñeå tình caûm yeáu
ñuoái lung laïc, caûn böôùc
_“chim baèng” : aån duï töôïng tröng veà ngöôøi anh
huøng lí töôûng cao ñeïp huøng traùng, phi thöôøng,
Goïi Hs ñoïc ghi nhôù sgk mang taàm voùc vuõ truï
 ÖÙôc mô ND : con ngöôøi vaø coâng lí göûi vaøo
nvaät laõng maïn TH
*Ghi nhôù : sgk/ 114

4.Cuûng coá :
Chí khí anh huøng cuûa TH
Buùt phaùp xdöïng TH : lí töôûng hoùa, laõng maïn hoùa
Quan nieäm, öôùc mô cuûa ND veà ngöôøi anh huøng lí töôûng
5. Daën doø : Hoïc baøi cuõ
Soaïn “Theà nguyeàn”
Tieát sau hoïc ñoïc vaên
RUÙT KINH NGHIEÄM

12/04/07
Tieát 89

THEÀ NGUYEÀN
(Truyeän Kieàu)
Nguyeãn Du
A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Ñoïc thuoäc loøng ñoaïn trích “Chí khí anh huøng” vaø haõy cho bieát lí töôûng anh
huøng cuûa TH ñöôïc theå hieän ntn?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Ñænh cao cuûa moái tình say ñaém vaø thuûy chung cuûa TK vaø KT chính laø ñoaïn
thô keå veà ñeâm theà nguyeàn cuûa 2 ngöôøi. Ñaây cuõng laø ñænh cao ngheä thuaät
taû caûnh taû tình cuûa ND.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :tìm hieåu khaùi quaùt I.Khaùi quaùt vaên baûn
Thao taùc 1 : vò trí ñoaïn trích 1.Vò trí : 431  452
Thao taùc 2 : Boá cuïc ñoaïn trích 2.BOÁ cuïc :
_GV hoûi : ñoaïn trích chia laøm maáy phaàn? Ñaët tieâu _1  4 : TK sang nhaø KT
ñeà cho moãi phaàn _5  10 : tö theá vaø caûm giaùc cuûa KT khi thaát K
_Hs suy nghó vaø traû lôøi böôùc vaøo
_11  14 : Kieàu giaûi thích lí do sang
_15  22 : caûnh theà nguyeàn
*Hoaït ñoäng 2: Ñoïc hieåu chi tieát II.Ñoïc hieåu chi tieát
Thao taùc 1 : tìm hieåu haønh ñoäng TK sang nhaø KT 1.Tk sang nhaø KT
_Gv hoûi : yù nghóa haønh ñoäng sanh nhaø KT cuûa _TK chuû ñoäng sang nhaø KT. Coù 2 lí do
TK? Lí do naøo khieán TK haønh ñoäng nhö vaäy? +Hieän thöïc :tình yeâu maõnh lieät ( töï nhieân)
_HS suy nghó vaø traû lôøi s au khi thaûo luaän +Taâm linh : Kieàu bò aùm aûnh bôûi ñònh meänh daønh
cho ngöôøi taøi saéc neân chuû ñoäng tìm ñeán ñeå
choáng laïi ñònh meänh
Thao taùc 2 : taâm traïng KT khi TK sang 2.Taâm traïng cuûa Ktroïng khi Kieàu sang
_Gv hoûi : caû TK vaø KT ñeàu coù taâm traïng ntn _KT thiu thiu nguû, mô maøng döôùi traêng  TK ñeán
trong hoaøn caûnh nhö vaäy?  KT baøng hoaøng, nöûa tænh, nöûa mô, khoù tin söï
_Hs suy nghó traû lôøi thöïc  caû TK cuõng vaäy trong phuùt giaây cöù ngôõ
Thao taùc 3 : lôøi giaûi thích cuûa TK nhö giaác mô
_GV hoûi : yù nghóa lôøi giaûi thích cuûa Tk 3.Tk giaûi thích lí do sang : Tk noùi vôùi KT nhö thanh
_Hs suy nghó vaø traû lôøi minh veà söï chuû ñoäng cuûa mình
Thao taùc 4 : lôøi theà nguyeàn
_GV hoûi : em suy nghó veà lôøi theà nguyeàn cuûa TK 4.Lôøi theà nguyeàn : dieãn ra choùng vaùnh nhöng raát
–KT trang nghieâm, thieâng lieâng
_Hs thaûo luaän vaø traû lôøi
Thao taùc 5 : ngheä thuaät ñoaïn trích 5.Ngheä thuaät : 2 loaïi hình ngoân ngöõ : ngoân ngöõ
_Gv hoûi : em haõy nhaän xeùt ngheä thuïaât ñoaïn mieâu taû, ngoân ngöõ keå cuûa taùc giaû vaø ngoân ngöõ
trích? nhaân vaät nhöng chuû yeáu laø ngoân ngöõ tgiaû. Tgiaû
_Hs traû lôøi ñaëc taû khoâng khí khaån tröông, gaáp gaùp, voäi vaõ
nhöng vaãn trang nghieâm, thieâng lieâng. Döôøng nhö
côn baõo toá saép traøn ñeán vuøi daäp tình yeâu cuûa hoï
neân moïi chuyeän raát voäi vaøng.
4.Cuûng coá :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Söï chuû ñoäng trong tình yeâu cuûa Tk
Ngheä thuaät ñoaïn trích
5. Daën doø : Hoïc thuoäc ñoaïn thô
Soaïn lí luaän Vhoïc “VBVH”
Tieát sau traû baøi soá 06
RUÙT KINH NGHIEÄM

13/04/07
Tieát 90

TRAÛ BAØI SOÁ O6


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : oân taäp – cuûng coá kieán thöùc vaø kó naêng noùi chung vaø thuyeát minh veà
vhoïc noùi rieâng
Ñaùnh giaù, ruùt kinh nghieäm cho baøi vieát sau

B.Phöông tieän thöïc hieän :


_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Nhaéc laïi ñeà baøi I.Ñeà baøi : Em haõy thuyeát minh veà 1 taùc phaåm
_GV vho Hs nhaéc laïi ñeà baøi vaên hoïc maø em thích nhaát trong chöông trình Ngöõ
*Hoaït ñoäng 2 : nhaéc laïi caùc yeâu caàu cuûa ñeà vaên 1 0
baøi II.Caùc yeâu caàu
Thao taùc 1 : xaùc ñònh yeâu caàu veà ndung baøi vieát 1.Noäi dung
_GV yeâu caàu Hs xaùc ñònh ñoái töôïng TM vaø caùc _Xaùc ñònh ñoái töôïng Tm : 1 taùc phaåm vaên hoïc
coâng vieäc chuaån bò _Coâng vieäc chuaån bò
_Hs suy nghó vaø traû lôøi +Ñoïc, tìm hieåu kó veà taùc phaåm
+Ñoïc, tìm hieåu caùc saùch baùo, taøi lieäu, caùc nhaän
Thao taùc 2 : Xaùc ñònh pp vieát ñònh cuûa ngöøôi noåi tieáng…coù lieân quan ñeán taùc
_Gv yeâu caàu HS xaùc ñònh kieåu baøi, caùch dieãn phaåm maø mình TM
ñaït cho baøi vieát 2.Phöông phaùp
_Hs suy nghó vaø traû lôøi _Kieåu baøi : TM 1 taùc phaåm vaên hoïc
_Vaän duïng thuaàn thuïc caùc kó naêng : chính taû, söû
*Hoaït ñoäng 3 : nhaän xeùt, ñaùnh giaù duïng töø, vieát caâu, xaây döïng ñoaïn, dieãn ñaït…
Thao taùc 1 : nhaän xeùt chung III.Nhaän xeùt, ñaùnh giaù
_Gv seõ töøng böôùc ñaùnh giaù öu ñieåm vaø khuyeát 1.Nhaän xeùt chung
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ñieåm cuûa caùc em. Gv seõ chuaån bò baûng phuï caùc a.Öu ñieåm
khuyeát ñieåm veà ndung vaø kó naêng maø baøi vieát _Baøi vieát ôû nhaø  thuaän lôïi
HS maéc phaûi. Treo leân baûng khi traû baøi vaø goïi _Caùch trình baøy, boá cuïc toát hôn caùc baøi vieát
HS söûa chöõa sao cho ñuùng tröôùc
_Gv pheâ bình soá Hs löôøi hoïc haønh qua loa, chieáu _Noäi dung phong phuù, ña daïng
leä _1 soá baøi vieát ñaït
b.Khuyeát ñieåm
_Coâng taùc chuaån bò chöa toát : 1 soá em ôû caû 2 lôùp
ñuùng thôøi gian nhöng khoâng noäp baøi
_Baøi vieát ôû 1 soá em sô saøi, chieáu leä
_Moät soá baøi vieát maùy moùc  raäp khuoân khoâng
coù söï saùng taïo
_Chöa ñaët tieâu ñeà cho baøi TM
Thao taùc 2 : baùo keát quaû chung 2.Keát quaû
*Hoaït ñoäng 4 : traû baøi vieát IV.Traû baøi :
1.Ñoïc baøi tieâu bieåu
2.Ñoåi baøi ñoïc cùng söûa loãi, ruùt kinh nghieäm
4.Cuûng coá :
RKN nhöõng loãi thöôøng maéc phaûi
5. Daën doø : Tieát sau hoïc LV, soaïn “VBVH”
RUÙT KINH NGHIEÄM

13/04/07
Tieát 91

VAÊN BAÛN VAÊN HOÏC


A.Muïc tieâu baøi hoïc:
_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : tieâu chí chuû yeáu cuûa VBVH
Caáu truùc cuûa VBVH
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Theá naøo laø laäp luaän, ñeå xaây döïng laäp luaän ta caàn laøm gì?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
VBVH laø gì? noù khaùc vôùi VB khoâng vhoïc ôû nhöõng ñieåm gì? baèng caùch
naøo ñeå nhaän thöùc ñuùng vaø saâu moät vaên baûn vhoïc? Ñoù laø nhöõng caâu
hoûi cô baûn caàn ñöôïc giaûi ñaùp. Baøi ñaàu tieân veà lí luaän vaên hoïc, chuùng ta
tìm hieåu 1 soá vaán ñeà veà “VBVH”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
*Hoaït ñoäng 1 :tìm hieåu tieâu chí chuû yeáu cuûa vaên I.Tieâu chí chuû yeáu cuûa vaên baûn vaên hoïc
baûn vaên hoïc 1.Xeùt ví duï : ôû baûng phuï
_Gv hoûi : trong nhöõng vb sau vb naøo thuoäc loïai _VBVH : 1, 2, 3, 4, 5
vaên baûn vhoïc, vbaûn naøo thuoäc vaøo loaïi vb phi _VBPVH : 6, 7, 8 ( Vb nhaät duïng)
vhoïc, vì sao? _Lí do : caùc vbaûn 1, 2 voán ñöôïc vieát nhaèm muïc
_Gv treo baûng phuï : chieáu dôøi ñoâ (1), Hòch töùông ñích chính trò nhöng vaãn laø VBVH vì quan nieäm
só (2), Beán queâ (3), Sang thu (4), Toâi vaø chuùng ta VHTÑ laø vaên – söû – trieát baát phaân
(5), Thoâng tin veà Ngaøy Traùi ñaát naêm 2000 (6), _Phaân bieät : ranh giôùi khoâng hoøan toaøn phaân ñònh
Baùo caùo chính trò cuûa BCHWÑaûng CSVN (7), moãi thôøi quan nieäm khaùc nhau
Ñoäng Phong Nha (8)…. 2.Ruùt ra tieâu chí
_Hs löïa choïn, traû lôøi, giaûi thích _VBVH coøn goïi laø vbaûn ngheä thuaät, vbaûn vaên
_Gv hoûi : muïc ñích cuûa “truyeän Kieàu”, cuûa truyeän chöông. VBVH phaûn aùnh vaø khaùm phaù cuoäc
ngaén “Laëng leõ Sapa” laø gì? soáng, boài döôõng tö töôûng, taâm hoàn, thoûa maõn
_Hs traû lôøi GV ruùt ra tieâu chí thöù 1 nhu caàu thaåm mó cuûa con ngöôøi
_Gv hoûi : nhaän xeùt baøi thô “Caûnh ngaøy heø” vaø _Ngoân töø cuûa VBVh coù nhieàu tìm toøi saùng taïo,
baøi Baøi toaùn daân soá, töø ñoù ruùt ra tieâu chí thöù coù tính hình töôïng, coù haøm nghóa saâu saéc, phong
2 cuûa vbvh phuù
_Hs so saùnh traû lôøi _Moãi VBVH ñeàu thuïoâc veà 1 theå loïai nhaát ñònh
_Gv hoûi : goïi teân theå loïai vhoïc ñaõ neâu ôû ví duï vôùi nhöõng quy öùôc thaåm mó rieâng
baûng phuï, töø ñoù khaùi quaùt tieâu chí thöù 3 cuûa II.Caáu truùc cuûa VBVH
vbvh 1.Taàng ngoân töø – töø ngöõ aâm ñeán ngöõ nghóa
_Hs phaùt bieåu _Ngoân töø laø böôùc thöù nhaát caàn hieåu ñuùng khi
*Hoaït ñoäng 2 : TÌm hieåu caáu truùc cuûa vbvh ñoïc tphaåm vhoïc
Thao taùc 1 : tìm hieåu taàng ngoân töø – töø ngöõ aâm _Hieåu ngoân töø laø hieåu caùc nghóa (Tminh, haøm
ñeán ngöõ nghóa aån) cuûa töø ngöõ, laø hieåu caùc aâm thanh khi ñoïc
_Gv hoûi : Ñoïc 1 vbaûnvh, ñaàu tieân chuùng ta tieáp ñöôïc phaùt aâm
xuùc caùi gì? “ca loâ”, “ñoû boà quaân” laø gì? nhöõng
aâm thanh trong caùc töø “ loaét choaét, xaéc, thoaên
thoaét, ngheânh ngheânh” trong “Löôïm” gôïi cho ngöôøi 2.Taàng hình töôïng
ñoïc caùi gì? _Tgiaû duøng ngoân töø ngheä thuaät ñeå xdöïng hình
_Hs thaûo luaän, traû lôøi töôïng vaên hoïc
Thao taùc 2 :tìm hieåu taàng hình töôïng _hình töôïng vhoc coù theå laø hình aûnh thieân nhieân,
_Gv yeâu caàu hs ñoïc baøi ca dao, 2 caâu thô cuûa töï nhieân, söï vaät, con ngöøôi…
Maõn Giaùc vaø khoå thô cuûa Nguyeãn Traõi roài traû _Hình töôïng vaên hoïc do tgiaû saùng taïo ra, khoâng
lôøi caâu hoûi : hoaøn toøan gioáng heät nhö söï thaät cuoäc ñôøi nhaèm
+Caùc taùc giaû ñaõ baèng ngoân töø ngheä thuaät xaây göûi gaém yù tình saâu kín cuûa mình vôùi ngöøôi ñoïc,
döïng nhöõng hình töôïng gì? vôùi cuoäc ñôøi
+Caùc hình töôïng aáy coù gioáng heät nhö s öï thaät
ngoøai ñôøi khoâng? Vì sao? 3.Taàng haøm nghóa
+Vaäy taàng thöù 2 cuûa vnvh laø gì? phaùt hieän noù _Khi ngöøôi ñoïc ñaõ khaùm phaù ñuùng taàng haøm
coù khoù khaên khoâng? nghóa cuûa VBVH, taâm hoàn vaø trí tueä cuûa ngöôøi
Thao taùc 3 : tìm hieåu taàng haøm nghóa ñoù seõ ñöôïc giaøu coù, phong phuù vaø yù nghóa hôn
_Gv hoûi : trôû laïi baøi ca dao “trong ñaàm…” vaø _Vaø ñaây laø 1 coâng vieäc khoâng ñôn giaûn
“Tuøng”, nhaø thô ñaõ ca ngôïi veû ñeïp cuûa sen trong
ñaàm cuûa caây tuøng choáng laïi gioù tuyeát muøa III.Töø Vb ñeán tphaåm vhoïc
ñoâng vaäy coøn nhaèm muïc ñích kín ñaùo naøo _VBVH cöù ñeå treân giaù saùch khoâng ai ñoïc  VB
khoâng? cheát vôùi nhöõng kí hieäu voâ hoàn, voâ ích
_HS suy nghó, baøn luaän vaø phaùt bieåu _VBVH ñöôïc con ngöôøi ñoïc – hieåu saâu xa  soáng
*Hoaït ñoäng 3 : Töø vbaûn  tphaåm vhoïc ñoäng, coù linh hoàn, coù ích
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Gv hoûi : khi naøo thì 1 vbvh trôû thaønh 1 tphaåm vh _Ngöôøi ñoïc muoán tieáp nhaän ñaày ñuû saâu saéc,
soáng ñoäng? Ngöôøi ñoïc phaûi ñoïc vbvh ntn môùi coù muoán caûm thoâng ñöôïc taâm tình vôùi nhaø vaên caàn
ích, coù yù nghóa phaûi hoïc taäp, suy nghó, naâng cao trình ñoä ñeå bieát
_HS traû lôøi theo kinh nghieäm cuûa baûn thaân caùch ñoïc hieåu, chuyeån VBTPVH thaønh voán lieáng
_Goïi Hs ñoïc ghi nhôù tinh thaàn cuûa baûn thaân mình
*Ghi nhôù : sgk / 121
IV.Luyeän taäp
1/121 (*)
*Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn luyeän taäp 2/122 (**)
_Gv laàn löôït höôùng daãn Hs laøm caùc baøi taäp ôû 3/123 (***)
sgk
_Hs veà nhaø laøm baøi. Gv seõ kieåm tra ôû tieát sau.

4.Cuûng coá :
Caáu truùc vaø tieâu chí cuûa VBVH
5. Daën doø : Tieát sau hoïc TV. Veà nhaø laøm BT : vieát laïi caûm nhaän veà baøi “Thôøi gian”
cuûa Vaên Cao
RUÙT KINH NGHIEÄM

(*) VB “Nôi döïa” (NÑT)


_Vaên baûn vaên xuoâi ( baøi thô) nghóa laø baøi coù thô, ngoân töø, nhòp ñieäu khaùc vaên xuoâi
thoâng thöôøng. Coù 2 ñoaïn ñoái xöùng nhau veà caùch caáu truùc caâu : caâu môû ñaàu – caâu
keát. Caùc nhaân vaät ñöôïc trình baøy phaûn nhau
_Thoâng thöôøng ngöøôi yeáu ñuoái tìm döïa ngöôøi vöõng maïnh. Ôû ñaây ngöôïc laïi. Ngöôøi meï
treû döïa vaøo ñöùa con chaäp chöõng ñi. Anh boä ñoäi daïn daøy chieán traän döïa cuï gaøi böôùc ñi
run raåy. Töø hình töôïng trong baøi gôïi suy nghó veà “nôi döïa” : nôi döïa tinh thaàn : nôi con
ngöôøi tìm thaáy nieàm vui vaø yù nghóa cuoäc soáng. Quaû vaäy, con ngöôøi phaûi soáng vôùi tình
yeâu. Roäng hôn laø nieàm hi voïng veà töông lai, loøng bieát ôn quaù khöù phaåm giaù nhaân
vaên cuûa con ngöôøi, giuùp con ngöôøi vöôït qua nhöõng trôû ngaïi
Taùc phaåm vaên hoïc : ngoân töø saùng taïo, xaây döïng hình töôïng, hình töôïng noùi leân
nhöõng theå nghieäm saâu saéc veà cuoäc soáng
(**) Baøi “thôøi gian” cuûa Vaên Cao
a.Baøi thô chia laøm 2 ñoaïn roõ raøng. Caâu 1, 2, 3, 4 noùi leân söùc taøn phaù cuûa thôøi gian.
Troâi chaûy töø töø, nheï im, töôûng nhö yeáu ôùt “ qua keõ tay” thôøi gian “ laøm khoâ nhöõng
chieác laù”. Chieác laù laø gì vaäy? Ta töôûng töôïng moãi ñôøi ngöôøi nhö nhöõng chieác laù.
Thôøi gian qua ñi, nhöõng chieác laù khoâ heùo ruïng daàn. Vaø nhöõng kæ nieäm cuûa ñôøi ngöôøi
cuõng rôi vaøo queân laõng, voâ taêm tích ( hoøn soûi rôi vaøo loøng gieáng buøn caùt laép ñi thì
chaúng coù tieáng vang gì) nhö theá cuoäc ñôøi vaø nhöõng kæ nieäm ñeàu taøn taï, ñeàu bò thôøi
gian xoùa nhoøa
Caùc caâu 5, 6, 7 noùi leân nhöõng ñieàu coù söùc soáng maõnh lieät, toàn taïi vôùi thôøi gian
“Rieâng nhöõng caâu thô…coøn xanh”
Ngheä thuaät ñaït ñeán ñoä tuyeät vôøi seõ töôi xanh maõi maõi, baát chaáp thôøi gian. Nhöõng
thaønh quaùch cung ñieän thôøi Lí –Traàn –Leâ ñaõ hö naùt thaønh pheá tích, di tích nhöng nhöõng
aùnh vaên nhö “Hòch töôùng só”, “Ñaïi caùo bình Ngoâ” “Phuù soâng Baïch Ñaèng”…vaãn toàn
taïi maõi
Caâu keát “vaø ñoâi maét em….gieáng nöôùc”

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
“Ñoâi maét em” : ñoâi maét ngöôøi yeâu ( kæ nieäm tình yeâu) : “gieáng nöôùc” : gieáng nöôùc
khoâng caïn, gôïi leân nhöõng ñieàu trong maùt ngoït laønh
b.Yùnghóa toaøn baøi thô : thôøi gian xoùa nhoøa taát caû, thôøi gian taøn phaù cuoäc ñôøi con
ngöôøi. Duy chæ coù ngheä thuaät vaø kæ nieäm veà tình yeâu laø coù söùc soáng laâu daøi.
(***) Baøi “Mình vaø ta” (Cheá Lan Vieân)
a.CLV thöôøng duøng thô ñeå noùi leân nhöõng quan nieäm cuûa mình veà vaên hoïc ngheä thuaät.
Ñaây laø nhöõng baøi thô thuoäc loïai aáy
“Mình laø ta…laïi laø ta ñaáy”
Caâu thô noùi mqh thaân thieát giöõa baïn ñoïc ( mình) vaø ngöôøi vieát ( ta). Choã saâu thaúm trong
taâm hoàn ngöôøi ñoïc cuõng laø choã saâu thaúm taâm hoàn maø ngöôøi vieát tìm ñeán khai thaùc,
dieãn taû. Vì mqh töông thoâng vaø töông ñoàng ñoù, ngöôøi vieát môùi coù theå tieâu bieåu cho
taâm hoàn daân toäc, coù theå saùng taùc nhöõng traùng ca cuûa Ñaát nöôùc
b.“Ta göûi tro…neân thaønh
CLV noùi leân quaù trình töø VB cuûa nhaø vaên ñeán taùc phaåm vhoïc trong taâm trí ngöôøi
ñoïc. Vieát khoâng phaûi laø noùi heát, caïn lôøi, caïn yù. Nhaø vaên caàn giaønh cho ngöøôi ñoïc
cô hoäi taùi taïo laïi, töôûng töôïng theâm. Suy nghó roäng hôn theá giôùi ngheä thuaät ñöôïc noùi
ñeán trong vaên baûn : Töø “tro” nhen leân thaønh “löûa”, töø vieân ñaù döïng leân “thaønh”.

13/04/07
Tieát 92

THÖÏC HAØNH CAÙC PHEÙP TU TÖØ : PHEÙP ÑIEÄP VAØ PHEÙP ÑOÁI

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : luyeän taäp veà pheùp ñieäp, pheùp ñoái
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Theá naøo laø pheùp ñieäp? Cho ví duï?
Theá naøo laø pheùp ñoái ? cho ví duï?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Luyeän taäp caùch nhaän bieát pheùp I.Luyeän taäp caùch nhaän bieát pheùp ñoái vaø
ñieäp vaø pheùp ñoái pheùp ñieäp
_GV luyeän taäp Hs nhaän bieát pheùp ñieäp vaø pheùp 1.Pheùp ñieäp
ñoái _Ñoïc – hieåu
_Moâ hình hoùa : neáu goïi a laø 1 nhaân toá cuûa pheùp
ñieäp trong chuoãi lôøi noùi ta coù theå ghi nhaän : a + a
+ b + c + d + c…
+Caùc ví duï ñöôïc vieát vaøo baûng phuï vaø treo leân Ví duï : Chieàu, chieàu roài….( Thaïch Lam)

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
töø ñoù goïi HS ghi nhaän moâ hình caáu truùc cuûa Moät buoåi chieàu, moät buoåi chieàu eâm nhö moät
töøng pheùp tu töø sau khi ñaõ baøn baïc thaûo luaän giaác mô…( Khaùi Höng)
theo nhoùm Hoaëc : a + b + c + a + d + e…
Ví du 5: “gioù ñaùnh caønh tre, gioù ñaäp caønh tre
Chieác thuyeàn anh vaãn le te ñôïi naøng” (Cadao)
2.Pheùp ñoái : cuõng theo traät töï treân
_Ñoái trong 1 caâu : A+ B + C / A’ + B’ + C’
ví du 5: “ laøn thu thuûy/ neùt xuaân sôon”…(Ndu)
_Ñoái giöõa hai caâu : A+ B + C…
A’ + B’ + C’….
Ví duï : “Soùng bieác theo…kheõ ñöa veøo” (Nkhuyeán)
II.Luyeän taäp veà pheùp ñieäp ( ñieäp ngöõ)
*Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp baèng baøi taäp thöïc 1.BT 1/ 124
haønh a.Neáu thay theá thì :
Thao taùc 1 : giaûi BT 1/ 124 _“Nuï” khaùc “ hoa” do ñoù “nuï taàm xuaân” seõ khaùc
_Gv yeâu caàu HS tìm hieåu ngöõ lieäu ôû muïc I.1/ sgk “hoa taàm xuaân”
vaø traû lôøi caâu hoûi _“Nuï taàm xuaân” vaø “hoa caây naøy” thì hoøan toaøn
xa laï
_Hình aûnh thay ñoåi thì yù nghóa seõ thay ñoåi; thanh
+ÔÛ (1) “nuï taàm xuaân” ñöôïc laäp nguyeân veïn. traéc “nuï” ñoåi thaønh thanh baèng “ hoa” thì aâm thanh
Neáu thöû thay theá baèng “hoa taàm xuaân” hay “ hoa nhòp ñieäu cuõng thay ñoåi
caây naøy”…thì caâu thô seõ ntn? (coù gì khaùc yù hình _Vieäc laäp laïi 2 caâu sau ñeå nhaán maïnh 1 thöïc traïng
aûnh, nhòp ñieäu? Coù gôïi ñöôïc hình aûnh ngöôøi con baát khaû khaùng
gaùi khoâng?) _Neáu khoâng laëp thì chöa roõ yù “ khoâng theå thoùat
+Trong caùc caâu ôû ngöõ lieäu (2), vieäc laäp töø coù ñöôïc”
phaûi laø pheùp ñieäp tu töø khoâng? Vieäc laëp töø ôû _Caùch laëp “nuï taàm xuaân” noùi ñeán söï phaùt trieån
nhöõng caâu ñoù coù taùc duïng gì? cuûa söï vaät, söï vieäc theo quy luaät; caùch laëp ôû 2
+haõy ñònh nghóa veà pheùp ñieäp caâu naøy toâ ñaäm tính bi kòch cuûa tình theá “maéc
_Hs suy nghó traû lôûi. caâu” vaø “vaøo loàng”
GV treo baûng phuï caùc ví duï veà caùc daïng pheùp b.Caùc caâu ôû (2) chæ laø hieän töôïng laëp töø,
ñieäp khoâng phaûi pheùp ñieäp tu töø. Vieäc laëp töø taïo neân
tính ñoái xöùng vaø tính nhòp ñieäu cho caâu noùi
c.Ñònh nghóa pheùp ñieäp : laø bieän phaùp laëp laïi
töø ngöõ hoaëc caû caâu ñeå laøm noåi baät yù, gaây
caûm xuùc maïnh. Caùch laëp laïi nhö vaäy goïi laø
pheùp ñieäp ngöõ, töø ngöõ ñöôïc laëp laïi goïi laø ñieäp
ngöõ. Ñieäp ngöõ coù nhieàu daïng : caùch quaõng noái
tieáp, chuyeån tieáp ( ñieäp voøng)
Thao taùc 2 : BT 2/ 125 2.BT 2/ 125 : gv höôùng daãn Hs veà nhaø laøm
*Hoaït ñoäng 3 : Luyeän taäp veà pheùp ñoái II.Luyeän taäp veà pheùp ñoái
Thao taùc 1 :BT 1/ 125 1.BT 1/ 125 – 126
_GV yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II.1/ sgk vaø traû lôøi a.Caùch saép xeáp töø ngöõ coù tính chaát ñoái xöùng
caâu hoûi haøi hoøa veà aâm thanh, nhòp ñieäu. Söï gaén keát giöõa
+ÔÛ ngöõ lieäu (1), (2), anh chò thaáy caùch saép xeáp 2 veá nhôø sduïng caùc töø traùi nghóa hoaëc caùc töø
töø ngöõ coù gì ñbieät khoâng? cuøng 1 tröôøng nghóa. Vì caùc danh töø, ñoäng töø,
Söï phaân chia thaønh 2 veá caâu ñoái ñöôïc gaén keát tính töø taïo ra söï caân ñoái khieán cho ngöôøi ñoïc
laïi nhôø nhöõng bieän phaùp gì? vò trí caùc danh töø khoâng chæ thoûa maõn veà thoâng tin maø coøn thoûa
( chim, ngöôøi, toå toâng…), caùc tính töø ( ñoùi, raùch, maõn veà caû thaåm mó
saïch, thôm…), caùc ñoäng töø ( coù, dieät, tröø…) taïo b.Ngöõ lieäu (3) söû duïng caùch ñoái boå sung
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
neân theá caân ñoái ntn? Ngöõ lieäu (4) sduïng caùch ñoái theo kieåu caân ñoái
+Trong caâu (3) vaø (4) coù nhöõng caùch ñoái khaùc c.Gv yeâu caàu Hs ñoïc vaø ñònh höôùng
nhau ntn? d.Ñònh nghóa : pheùp ñoái laø caùch söû duïng caùc töø
+Yeâu caàu ñoïc 1 soá caâu sduïng pheùp ñoái trong ngöõ töông ñoàng hoaëc töông phaûn veà yù nghóa söû
“HTSV”, “ÑCBN”… duïng aâm thanh, nhòp ñieäu…ñeå taïo ra nhöõng caâu
+Phaùt bieåu ñònh nghóa veà pheùp ñoái vaên coù söï caân xöùng veà caáu truùc, haøi hoøa aâm
Pheùp ñoái coù caùc daïng : ñoái thanh, ñoái nghóa, ñoái thanh vaø coäng höôûng veà yù nghóa
töø loïai
Vduï : Chim coù toå/ ngöôøi coù toâng ( thanh), “ gaàn
möïc thì ñen…saùng” ( nghóa), choù treo meøo ñaäy 2.BT 2/ 126 : phaân tích ngöõ lieäu
( töø loaïi ) a.Pheùp ñoái trong tuïc ngöõ taïo ra söï töông phaûn
Thao taùc 2 : BT 2/ 126 trong nhaän thöùc nhôø söï toå chöùc yù nghóa cuûa 2
Höôùng daãn HS veà nhaø laøm BT veá khoâng gioáng vôùi moâ hình maø chuùng ta quen
bieát ( neáu A thì B) : “neáu thuoác ñaéng chöõa ñöôïc
beänh thì…(söï thaät seõ ñöôïc loøng ngöôøi) maø ngöôïc
laïi laø “maát loøng”
b.Taïo ra söï thuù vò veà noäi dung thoâng baùo
Sau “baùn” vaø “mua”. Thoâng thöôøng chuùng ta baùn,
mua nhöõng haøng hoùa cuï theå nhöng ôû ñaây laø
chuyeän quan heä vaø tình nghóa. Ño ñoù caàn phaûi heát
söùc tænh taùo
Thao taùc 3 : BT 3/ 126. hs veà nhaø laøm 3.BT 3. 126 : veà nhaø laøm

4.Cuûng coá :
thöïc haønh pheùp ñieäp, pheùp ñoái
5. Daën doø : Tieát sau hoïc TV. Soaïn baøi vaø laøm baøi
RUÙT KINH NGHIEÄM

13/04/07
Tieát 93

NOÄI DUNG VAØ HÌNH THÖÙC CUÛA VAÊN BAÛN VAÊN HOÏC

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : caùc khaùi nieäm cuûa noäi dung vaø hình thöùc trong vbvh
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Ñoïc laïi vaø töï nhaän xeùt baøi vieát cuûa mình veà baøi “Thôøi gian” cuûa VAÊn
Cao? “Ta vaø mình” cuûa Cheá Lan Vieân?
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Theo “Töø ñieån thuaät ngöõ”. Tphaåm vbaûn laø coâng trình ngheä thuaät ngoân töø
do 1 caù nhaân hay taäp theå saùng taïo, nhaèm theå hieän nhöõng khaùi quaùt hình
töôïng veà cuoäc soáng con ngöôøi, bieåu hieän taâm tö, tình caûm, thaùi ñoä cuûa
chuû theå (taùc giaû) tröôùc thöïc taïi. Tpvh toàn taïi döôùi 2 hình thöùc truyeàn
mieäng hoaëc vbaûn ngheä thuaät. Coù 2 phöông dieän cô baûn thoáng nhaát khoâng
theå taùch rôøi trong tpvhoïc : noäi dung vaø hình thöùc cuûa vbaûn vhoïc. Vaäy
ndung laø gì? hình thöùc laø gì? chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu.
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Gv höôùng daãn HS tìm hieåu caùc I.Caùc khaùi nieäm cuûa noäi dung vaø hình thöùc
khaùi nieäm thuoäc ndung vaø hình thöùc vhoïc vbaûn vhoïc
Thao taùc 1 : khaùi nieäm thuoäc ndung cuûa vb tphaåm 1.Khaùi nieäm thuoäc noäi dung cuûa VBTPVH
vhoïc a.Ñeà taøi : laø lónh vöïc ñôøi soáng ñöôïc naøh vaên
_GV cho caùc vduï : laáy tphaåm “Taét ñeøn”, “Laõo nhaän thöùc, löïa choïn, khaùi quaùt, bgiaù, theå hieän
Haïc”, “NHöõng ngoâi sao xa xoâi”…sau ñoù yeâu caàu trong vbaûn
HS xñònh ñeà taøi cuûa caùc tphaåm aáy? _Löïa choïn ñeà taøi ñaõ böôùc ñaàu boäc loä khuynh
_Sau khi Hs xñònh ñöôïc ñeà taøi, Gv yeâu caàu Hs höôùng vaø yù ñoà saùng taùc cuûa tgiaû
ñònh nghóa veà ñeà taøi b.Chuû ñeà : laø vaán ñeà cô baûn neâu ra trong vbaûn.
_Gv hoûi : löïa choïn ñeà taøi coù yù nghóa ntn cho 1 Chuû ñeà theå hieän ñieàu quan taâm cuõng nhö chieàu
saùng taùc cuûa nhaø vaên? Hs suy nghó traû lôøi saâu nhaän thöùc cuûa nhaø vaên ñoái vôùi cuoäc soáng
_Gv hoûi : haõy chæ ra chuû ñeà cuûa taùc phaåm “Taét _Chuû ñeà khoâng phuï thuoäc vaøo dung löôïng cuûa
ñeøn”. Sau ñoù ñònh nghóa veà chuû ñeà? taùc phaåm
_Hs suy nghó traû lôøi c.Tö töôûng cuûa VBTPVH : laø yù kieán tgiaû tröôùc
_GV hoûi : chuû ñeà coù phuï thuoäc vaøo dung löôïng chuû ñeà : nghó a laø söï lí giaûi, nhaän thöùc, taâm söï,
caâu chöõ cuûa tphaåm khoâng? trao ñoåi, nhaén göûi cuûa tgiaû vôùi ngöôøi ñoïc veà
_Gv hoûi : haõy döïa vaøo sgk phaùt bieåu tö töôûng chuû ñeà. Ñaây laø linh hoàn cuûa tpvhoïc
cuûa “Taét ñeøn”, “Laõo Haïc”? töø ñoù neâu ñònh d.Caûm höùng ngheä thuaät : laø noäi dung tình caûm
nghóa veà tö töôûng cuûa tphaåm vhoïc? cuûa tphaåm vhoïc; laø traïng thaùi taâm hoàn caûm xuùc
_Hs suy nghó traû lôøi ñöôïc theå hieän saâu saéc, chaân thaät, maõnh lieät
_Gv yeâu caàu HS noùi laïi caûm höùng chuû ñaïo cuûa truyeàn caûm, haáp daãn ngöôøi ñoïc
caùc tphaåm “Laõo Haïc”, “Taét ñeøn”, “Nhöõng ngoâi  Caùc yeáu toá cuûa ndung theå hieän 1 caùch toång
sao …”… hôïp, thoáng nhaát trong vaên baûn. Ngöôøi ñoïc - hieåu
_Gv hoûi : caùc yeáu toá cuûa ndung vbvh coù mqheä phaûi ñoïc kó, suy nghó vaø phaân tích kó. Toång hôïp
ntn ? trong caùc yeáu toá aáy, yeáu toá naøo laø yeáu toá laïi caùc yeáu toá ñoù seõ coù cô sôû khoa hoïc ñaùnh
quan troïng nhaát? Vì sao? gaùi ndung tö töôûng cuûa tpvh
_Hs thaûo luaän vaø traû lôøi Tö töôûng : caûm höùng ngheä thuaät quan troïng nhaát
Thao taùc 2 : khaùi nieäm thuoäc hình thöùc cuûa 2.Caùc khaùi nieäm thuoäc veà hình thöùc VBVH
VBTPVH a.Ngoân töø
_Gv hoûi : coù nhöõng khaùi nieäm naøo thuoäc hình _Laø vaät lieäu, coâng cuï, lôùp voû ñaàu tieân cuûa tpvh
thöùc cuûa BVTPVH? _laø töø ngöõ, caâu , ñoaïn, hình aûnh, gioïng ñieäu cuûa
Trình baøy nhöõng khaùi nieäm ñoù? nhaø vaên trong tp
_HS traû lôøi nhanh, GV dgiaûng vaø ñònh höôùng laïi _Choïn loïc, bieåu caûm, haøm suùc, ña nghóa
Vduï : ngoân töø : phong phuù, dí doûm, tinh teá cuûa b.Keát caáu
Toâ Hoaøi; giaøu caûm xuùc, giaûn dò, tinh teá cuûa _Laø söï saép xeáp, toå chöùc caùc thaønh toá cuûa vbaûn
Thaïch Lam; taøi hoa vöøa hieän ñaïi vöøa caù tính thaønh 1 ñôn vò thoáng nhaát, chaët cheõ, hoøan chænh,
saùng taïo cuûa nhaø vaên NT coù yù nghóa
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Boá cuïc laø bieåu hieän beân ngoøai cuûa keát caáu
( chöông, ñoaïn, hoài, caûnh, phaàn, khoå…)
_Coù nhieàu kieåu keát caáu : thôøi gian, khoâng gian,
ñaàu cuoái töông öùng, theo doøng suy nghó, taâm lí, söï
vieäc…
c.Theå loïai
_Nhöõng nguyeân taéc toå chöùc hình thöùc vbaûn phuø
hôïp noäi dung
_Caùc theå loïai : töï söï, tröõ tình, kòch
_Caùc theå : thô , truyeän, kí, theå kòch…
*Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu yù nghóa quan troïng cuûa II.YÙ nghóa quan troïng cuûa noäi dung vaø hình
ndung vaø hình thöùc VBVH thöùc cuûa VBVH
_Gv hoûi : ndung vaø hình thöùc cuûa VBVH coù yù _Ndung coù giaù trò laø noäi dung tö töôûng nhaân vaên
nghóa ntn ñvôùi tpvh? saâu saéc höôùng con ngöôøi tôùi chaân thieän mó vaø
_HS suy nghó, thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi töï do daân chuû
_Hình thöùc coù giaù trò laø hình thöùc phuø hôïp vôùi
ndung. Hình thöùc caàn môùi meû, haáp daãn, coù tính
ngheä thuaät cao
_Ndung vaø hình thöùc khoâng theå taùch rôøi maø
thoáng nhaát chaët cheõ trong tpvh. Ndung tö töôûng cao
ñeïp bieåu hieän trong hình thöùc hoaøn mó. Nhöõng
tphaåm vaên hoïc öu tuù seõ ñaït ñöôïc söï thoáng nhaát
aáy
_Thöïc teá khoâng ít tphaåm vaãn coù söï khaäp khieãng
Goïi Hs ñoïc ghi nhôù sgk/ 129 giöõa ndung vaø hình thöùc
*Hoaït ñoäng 3 : höôùng daãn Hs luyeän taäp _Phaán ñaáu ñeå saùng taùc ñöôïc nhöõng tphaåm coù
Thao taùc 1 : höôùng daãn laøm BT 1/ 130 taïi lôùp giaù trò, haøi hoøa giöõa ndung vaø hình thöùc
*Ghi nhôù : s gk/ 129
III.Luyeän taäp
1.BT 1/ 130 : so saùnh ñeàtaøi cuûa “Taét ñeøn” vaø
“Böôùc ñöôøng cuøng”
_Caû 2 tphaåm ñeàu vieát veà cuoäc soáng bò boùc loät,
aùp böùc, raát cô cöïc cuûa ndaâm ôû noâng thoân tröôùc
CM.8.1945 vaø söï phaûn khaùng töï phaùt cuûa hoï
_Khaùc nhau :
+“Taét ñeøn” taû cuoäc soáng noâng thoân trong nhöõng
ngaøy söu thueá, ndaân bò aùp böùc boùc loät ñuû
ñöôøng buoäc phaûi vuøng leân phaûn khaùng
+“Böùôc ñöôøng cuøng” mieâu taû cuoäc soáng haøng
ngaøy laàm than, cô cöïc cuûa ndaân : bò aùp böùc boùc
Thao taùc 2 : BT 2/ 130 :laøm ôû nhaø loät, bò ñòa chuû duøng thuû ñoaïn cho vay naëng laõi
ñeå cöôùp luùa, cöôùp ñaát, bò ñaåy vaøo böôùc ñöôøng
cuøng khoâng coøn loái thoùat, ndaân phaûi ñöùng leân
choáng laïi
2/BT 2/ 130 : phaân tích tö töôûng baøi thô “Meï vaø
quaû” (NKÑ)
Hai khoå ñaàu noùi ñeán loøng mong moûi ñôïi chôø
cuõng nhö coâng phu khoù nhoïc cuûa ngöôøi meï khi
chaêm soùc caây traùi trong vöôøn :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
“Nhöõng…meï toâi”
Ñaây laø hình aûnh coù yù nghóa saâu saéc. Nhöõng quaû
bí xanh, quaû baàu ñuùng laø coù daùng gioït moà hoâi
meï – töôïng tröng cho coâng söùc cuûa ngöôøi vun
troàng. Töø chuyeän troàng caây chuyeån sang chuyeän
troàng ngöôøi
“Vaø chuùng toâi…non xanh”
Nhaø thô ví mình nhö 1 thöù quaû maø ngöôøi meï ñaõ
gieo troàng, phaûi coá gaéng hoïc taäp trau doài ñeå
xöùng ñaùng vôùi taám loøng ngöôøi meï ñaõ coù coâng
nuoâi naáng daïy doã, kì voïng vaøo töông lai cuûa con
mình
Söï lo laéng saâu saéc laø bieåu hieän cao cuûa yù
thöùc traùch nhieäm phaûi ñeàn ñaùp coâng ôn cuûa
ngöôøi ñaõ nuoâi döôõng daïy doã mình. Ñoù laø tö
töôûng cuûa baøi thô.

4.Cuûng coá :
Caùc khaùi nieäm veà ndung – hình thöùc cuûa VBTPVH
Mqheä giöõa ndung vaø hình thöùc
Söï haøi hoøa giöõa ndung – hình thöùc cuûa phaåm chaát cuûa tphaåm vhoïc öu tuù
5. Daën doø : Tieát sau hoïc LV, soaïn “Caùc thao taùc NL”
Hoïc baøi vaø laøm BT ôû nhaø
RUÙT KINH NGHIEÄM

16/04/07
Tieát 94

CAÙC THAO TAÙC NGHÒ LUAÄN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : giuùp HS nhaän bieát : baûn chaát cuûa caùc thao taùc NL : phaân tích, toång hôïp,
ddòch, quy naïp vaø moái quan heä cuûa caùc thao taùc NL treân; söùc maïnh rieâng vaø haïn
cheá töøng thao taùc ( kieán thöùc cuõ)
Giuùp HS hieåu baûn chaát cuûa caùc thao taùc so saùnh; caùc loïai so saùnh vaø 1 soá nguyeân
taéc so saùnh ( kieán thöùc môùi)
Giuùp HS vaän duïng caùc thao taùc treân.
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Haõy trình baøy caùc khaùi nieäm veà ndung vaø hình thöùc cuûa VBTPVH?
Kieåm tra vôû baøi taäp veà nhaø.
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Theá naøo laø thao taùc nghò luaän? Nghò luaän coù nhöõng thao taùc naøo? Sduïng
caùc thao taùc aáy ra sao? Ñoù laø nhöõng caâu hoûi maø chuùng ta seõ traû lôøi
trong baøi hoïc hoâm nay : “Caùc thao taùc nghò luaän”
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu khaùi nieäm thao taùc vaø I.Khaùi nieäm
thao taùc nghò luaän
Thao taùc 1 : Khaùi nieäm thao taùc laø gì? 1.Thao taùc : laø quaù trình thöïc hieän nhöõng ñoäng
_Gv cho HS ñoïc phaàn I.1/ sgk – 131 vaø hoûi : thao taùc theo 1 lòch trình töø nhaát ñònh vaø theo nhöõng
taùc laø gì? ví duï? yeâu caàu kó thuaät nhaát ñònh. Ví duï : môû vaø ñoùng
_Hs suy nghó traû lôøi maùy vi tính, baät vaø taét tivi, khôûi ñoäng xe maùy
Thao taùc 2 : khaùi nieäm thao taùc nghò luaän 2.Thao taùc nghò luaän : laø moät trong nhöõng thao
_Gv cho HS ñoïc phaàn II.2 vaø hoûi : Thao taùc nghò taùc maø con ngöôøi thöôøng tieán haønh trong ñôøi
luaän laø gì ? ví duï? soáng nhaèm muïc ñích thuyeát phuïc ngöôøi khaùc
_HS suy nghó, trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi ñoàng yù, ñoàng tình, ñoàng caûm vôùi nhöõng vaán ñeà
maø mình baøn baïc. Ñaây laø thao taùc gaén lieàn vôùi
töu duy vaø laäp luaän cuûa con ngöôøi, töùc laø tröøu
töôïng hôn nhöõng thao taùc cô hoïc nhö treân. Vduï :
baøn veà vñeà phoøng choáng ma tuùy, haïn cheá tai naïn
*Hoaït ñoäng 2 : tìm hieåu moät soá thao taùc nghò giao thoâng, moâi tröôøng, moát, öùng xöû vaên hoùa…
luaän cuï theå II.Moät soá thao taùc nghò luaän cuï theå
Thao taùc 1 : oân taäp kieán thöùc cuõ 1.Oân laïi caùc thao taùc phaân tích, toång hôïp, dieãn
_Gv cho HS ñoïc muïc II.1/ sgk – 131 vaø yeâu caàu HS dòch, quy naïp :
thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa sgk a.Ñieàn vaøo choã troáng
_Toång hôïp laø keát hôïp…
+Ñieàn caùc töø thích hôïp vaøo choã troáng? Nhaän _Phaân tích laø chia vaán ñeà…
xeùt caùc caëp thao taùc toång hôïp – phaân tích; ddòch _Quy naïp laø töø caùi rieâng…
– quy naïp coù mqh ntn? _DDòch laø töø tieàn ñeà…
*Ptích –toång hôïp; dieãn dòch – quy naïp; laø caùc caëp
+Trong töïa “TDTT” HÑL sduïng thao taùc gì? vì sao? thao taùc nghò luaän vöøa coù quan heä chaët cheõ vöøa
Töø ñoù suy nghó vaø nhaän xeùt veà “Baøi kí ñeà danh ñoái laäp nhau
tieán só…” tgiaû sduïng thao taùc gì? b.Töïa “Trích dieãm thi taäp” taùc giaû söû duïng thao
taùc phaân tích cuï theå laø taùch 1 nhaän ñònh chung
thaønh caùc maët rieâng bieät ñeå laøm roõ hôn nguyeân
nhaân khieán thô vaên xöa khoâng truyeàn laïi ñöôïc ñaày
ñuû ñeán thôøi ñieåm maø tgiaû ñang baøn veà vñeà ñoù
+Keát luaän trong töïa “TDTT” sduïng thao taùc gì? *Baøi “Kí ñeà danh….” : Hai caâu thô trong sgk sduïng
“Hòch Tsó” sduïng thao taùc gì? pheùp quy naïp, quan heä nhaân quaû
_Hs thaûo luaän vaø traû lôøi c.Töïa “TDTT” : tgiaû sduïng thao taùc toång hôïp
nhaèm toùm taét nhöõng yù boä phaän vaøo moät keát
luaän chung mang tính khaùi quaùt cao
*“Hòch töôùng só” : Taùc giaû sduïng thao taùc quy naïp
_GV cho HS ñoïc muïc II.1d/ sgk – 132 vaø yeâu caàu baèng caùch thoâng qua 1 loïat daãn chöùng ñeå ñi tôùi
Hs choïn nhaän ñònh ñuùng vaø khoâng ñuùng? Traû keát luaän “Töø xöa…khoâng coù”
lôøi vì sao nhö vaäy? d.Ruùt ra nhaän ñònh ñuùng vaø khoâng ñuùng
_Hs suy nghó vaø thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi _“Thao taùc ddòch…ñaõ bieát” : nhaän ñònh naøy ñuùng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Döõ lieäu : caùc maët rieâng, caùi rieâng cuûa vaán ñeà vôùi ñieàu kieän laø : tieàn ñeà ñeå ddòch laø phaûi chính
xaùc. Khi ñoù keát luaäni ruùt ra seõ mang tính taát yeáu,
khoâng theå baùc boû ñöôïc, cuõng khoâng caàn phaûi
chöùng minh
_“Thao taùc quy naïp…xaùc thöïc” : nhaän ñònh naøy
chöa thaät chính xaùc. Khi naøo söï quy naïp coøn chöa
ñaày ñuû thì khi ñoù moái lieân heä giöõa 1 soá döõ lieäu
vôùi keát luaäni coøn caàn phaûi ñöôïc kieåm chöùng
Thao taùc 2 : tìm hieåu thao taùc so saùnh trong thöïc teá môùi coù ñoä tin caäy
_Gv yeâu caàu Hs ñoïc muïc II.2/ sgk – 133 vaø hoûi _“Toång hôïp…phaân tích” : ñuùng vì keát quaû cuûa
+Muïc ñích cuûa thao taùc so saùnh? phaân tích laø toång hôïp, do ñoù toång hôïp chính laø
+Coù maáy caùch so saùnh? Xeùt 2 ví duï ôû sgk? So khaâu tieáp tuïc vaø hoaøn thieän cuûa phaân tích
saùnh naøo thaáy söï gioáng nhau? So saùnh naøo thaáy 2.Thao taùc so saùnh
söï khaùc nhau? a.Thöïc hieän thao taùc so saùnh nhaèm muïc ñích
+Haõy cho bieát caùc ñieàu kieän ñeå thöïc hieän thao thaáy ñöôïc söï gioáng nhau hoaëc khaùc nhau giöõa söï
taùc so saùnh? vaät, hieän töôïng nhaát ñònh
( xem caùc phöông aùn ôû sgk/ 133 – traû lôøi?) (Caâu vaên sgk : nhaán maïnh söï gioáng nhau)
_Hs suy nghó traû lôøi b.Coù 2 caùch so saùnh
_Gv chæ ñònh 1 HS ñoïc chaäm, roõ phaàn “ghi nhôù”/ _So saùnh ñeå thaáy ñöôïc söï gioáng nhau (Vduï 1)
sgk – 134 _So saùnh ñeå thaáy ñöôïc söï khaùc nhau ( vduï 2 )
c.Caùc ñieàu kieän thöïc hieän so saùnh
*Hoaït ñoäng 3 :höôùng daãn Hs luyeän taäp _“Nhöõng ñoái töôïng…naøo ñoù”
_Gv cho 1 Hs ñoïc BT 1/ sgk- 134 vaø yeâu caàu traû _“Söï so saùnh phaûi döïa…hieän töôïng”
lôøi caùc caâu hoûi _“NHöõng keát luaän…saâu saéc hôn”
+Tgiaû chöùng minh ñìeâu gì? *Ghi nhôù : sgk/ 134
+Thao taùc nghò luaän chuû yeáu? III.Luyeän taäp
+Ñieåm hay cuûa thao taùc nghò luaän 1.BT 1/ 134
_Hs suy nghó vaø traû lôøi _Chöùng minh “thô Noâm NT….VHDG”
_Thao taùc : phaân tích. Tgiaû ñaõ chia luaän ñieåm khaùi
quaùt thaønh nhöõng boä phaän nhoû laïi tieáp tuïc chia
thaønh nhöõng yù nhoû hôn. Nhôø theá luaän ñieåm cuûa
ñoaïn trích ñöôïc xem xeùt chi tieát, ñaày ñuû hôn
_Hs veà nhaø laøm BT soá 2 _Hay : caâu cuoái cuûa ñoaïn trích mang yù nghóa khaùi
quaùt töø 1 caùi ñaõ bieát (NT) suy ra caùi chöa bieát (söù
meänh cuûa vchöông ngheä thuaät)  pheùp quy naïp
2.BT 2/ 134 : veà nhaø laøm
GV gôïi yù ñeà taøi : “An toøan giao thoâng laø haïnh
phuùc cho moïi nhaø”

4.Cuûng coá :
caùc thao taùc nghò luaän, ñbieät laø so saùnh
BT vaän duïng
5. Daën doø : Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp
Tieát sau hoïc phaàn oân taäp : traû lôøi caùc caâu hoûi sgk
Thöù 4, thöù 7 seõ kieåm tra TN 15-20 caâu laáy ñieåm ñeå TKTBKT
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
16/04/07
Tieát 95, 96, 97

TOÅNG KEÁT PHAÀN VAÊN HOÏC


Chuaån bò kieåm tra cuoái naêm

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : VHDG : caùc ñaëc tröng cô baûn, heä thoáng theå loïai, nhöõng giaù trò chuû yeáu
VH vieát : khaùi quaùt quaù trình phaùt trieån cuûa VH vieát ( töø TK X – nöõa ñaàu TK XIX) :
caùc phaàn vhoïc, giai ñoaïn vaên hoïc, ññieåm lôùn ndung – ngheä thuaät, theå loïai, 2 tgiaû
tieâu bieåu laø Nguyeãn Traõi vaø Nguyeãn Du.
Vhoïc nöôùc ngoøai: söû thi Aán Ñoä, Vhoïc Trung Quoác
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi :
Gv kieåm tra söï chuaån bò cuûa HS ( caù nhaân, nhoùm, toå) theo caùc yeâu caàu ñaõ
ñònh
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi
Hoaït ñoäng cuûa Thaày Yeâu caàu caàn ñaït
vaø Troø
*Hoaït ñoäng 1 :GV I.Noäi dung oân taäp
höôùng daãn HS oân 1.Caâu 1 : Khaùi quaùt veà VHVN
taäp _VHVN : 2 boä phaän : VHDG vaø VH vieát
Thao taùc 1 : khaùi _Ññieåm chung : aûnh höôûng truyeàn thoáng daân toäc vaø tieáp thu tinh hoa vaên hoùa,
quaùt veà VHVN vaên hoïc nöôùc ngoøai; 2 ndung lôùn vaø xuyeân suoát laø yeâu nöôùc vaø nhaân ñaïo.
_Gv hoûi : VHVN bao _Ññieåm rieâng : laäp baûng so saùnh ( baûng phuï)
goàm maáy boä phaän?
Ñoù laø nhöõng boä Ññieåm Vh daân gian Vh vieát
phaän naøo? Khaùi Thôøi ñieåm ra ñôøi Ra ñôøi sôùm, töø khi chöa Ra ñôøi khi coù chöõ vieát
quaùt nhöõng ññieåm coù chöõ vieát
chính (truyeàn thoáng) Taùc giaû Saùng taùc taäp theå Saùng taùc caù nhaân
cuûa VHVN? Hình thöùc löu truyeàn Truyeàn mieäng Chöõ vieát
_So saùnh ñaëc ñieåm Hình thöùc toàn taïi Gaén vôùi nhöõng haønh Coá ñònh baèng vbaûn
rieâng khaùc nhau cô ñoäng khaùc nhau trong vieát, mang tính ñoäc laäp
baûn giöõa VHDG vaø ñôøi soáng coäng ñoàng cuûa 1 tphaåm vhoïc
VH vieát ( Hs leân Vai troø, vò trí Neàn taûng cuûa vhoïc Naâng cao vaø keát tinh
baûng, ñieàn noäi dung) daân toäc thaønh nhöõng thaønh töïu
ngheä thuaät

2.Vaên hoïc daân gian


_Ñaëc tröng :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Thao taùc 2 : toång keát +Laø nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät ngoân töø truyeàn mieäng
boä phaän VHDG +Laø saûn phaåm cuûa quaù trình saùng taùc taäp theå
_GV yeâu caàu HS nhôù _Heä thoáng theå loïai : thaàn thoïai, söû thi, truyeàn thuyeát, truyeän coå tích, truyeän
laïi kieán thöùc ñaõ hoïc nguï ngoân, truyeän cöôøi, tuïc ngöõ, caâu ñoá, ca dao, veø, truyeän thô, cheøo
vaø lí giaûi nguyeân _Giaù trò VHDG : nhaän thöùc, giaùo duïc, thaåm mó
nhaân daãn ñeán 2 ñaëc
tröng ñaõ neâu
_GV yeâu caàu Hs neâu
caùc theå loaïi VHDG.
Sau ñoù cho 1 loïat caùc
taùc phaåm VHDG yeâu
caàu HS neâu teân theå
loaïi phuø hôïp (Baûng
phuï)
_Gv yeâu caàu HS laøm
saùng toû nhöõng giaù
trò neâu beân baèng 3.Vhoïc vieát
vieäc phaân tích ngaén a.Ññieåm chung : vhoïc vieát phaûn aùnh 2 ndung lôùn laø yeâu nöôùc vaø nhaân ñaïo;
goïn 1 taùc phaåm theå hieän tö töôûng, tình caûm cuûa con ngöôøi Vn trong nhöõng mqheä ña daïnh nhö
VHDG maø Hs yeâu quan heä vôùi theá giôùi töï nhieân, vôùi quoác gia daân toäc, xaõ hoäi, yù thöùc baûn
thích thaân
Thao taùc 3 : Toång b.Ññieåm rieâng : baûng so saùnh ( baûng phuï)
keát boä phaän VH vieát Ñaëc ñieåm VhVN töø X – XIX Vh VN töø XX – nay
_GV yeâu caàu HS Chöõ vieát Chöõ Haùn – Noâm Chuû yeáu laø chöõ quoác
naém ñöôïc VH vieát ngöõ
VN coù 2 loïai hình VH Theå loaïi _Tieáp thu TQ : caùo, _Tieáp bieán töø VHTÑ
ñoù laø :VHTÑ vaø hòch, phuù, thô Ñöôøng :Ñöôøng luaät, caâu ñoái
VHHÑ vôùi nhöõng luaät, truyeàn kì, tieåu _Vh hieän ñaïi : thô töï do,
ññieåm chung vaø thuyeát chöông hoài truyeän ngaén, tieåu
rieâng _Saùng taùc treân cô sôû thuyeát, phoùng söï, kòch
+Ññieåm chung? tieáp thu : thô Ñluaät vieát noùi…
+Ññieåm rieâng? baèng chöõ Noâm…
 GV chuaån bò baûng _Vh daân toäc : truyeän
phuï vaø hoûi Hs sau thô, ngaâm khuùc, haùt
ñoù yeâu caàu Hs ñieàn noùi…
vaøo Tieáp thu töø nöôùc ngoøai Vaên hoùa vaên hoïc cuûa Beân caïnh aûnh höôûng
HEÁT TIEÁT 95 Trung Quoác Vh Tquoác, VHTÑ tieáp
thu vaên hoùa, vaên hoïc
Phöông Taây, Nga – Xoâ
Vieát, Mó – La tinh

4.Khaùi quaùt VHVN töø tk X – XIX


_Caùc thaønh phaàn Vh : Vh chöõ Haùn vaø chöõ Noâm
_4 giai ñoaïn vhoïc
+TK X – heát TK XIV
Thao taùc 4 : toång keát +TK XV – heát XVII
VHVN : töø TK X – +TK XVIII – ½ ñaàu XIX
XIX + ½ cuoái TK XIX
_GV hoûi : _Nhöõng ñaëc ñieåm lôùn veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa VHTÑ
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+Caùc thaønh phaàn VH +Noäi dung : yeâu nöôùc vaø nhaân ñaïo
töø TK X – heát TK .Yeâu nöôùc : vôùi nhöõng bieåu hieän phong phuù, ña daïng, vöøa phaûn aùnh truyeàn
XIX? thoáng yeâu nöôùc baát khuaát cuûa daân toäc vöøa chòu söï taùc ñoäng cuûa tö töôûng
+Caùc giai ñoaïn chính? “trung quaân aùi quoác”
 GV giuùp Hs naém .Neàn taûng cuûa noäi dung nhaân ñaïo vaãnlaø truyeàn thoáng nhaân ñaïo cuûa daân toäc
ñöôïc ññieåm lòch söû VN. Beân caïnh ñoù laø nhöõng aûnh höôûng tö töôûng tích cöïc voán coù cuûa Nho,
vaø vaên hoïc (ndung Phaät, Ñaïo ( Phaät : caùo beänh baûo moïi ngöôøi; Nho : vaän nöôùc, toû loøng, nhaøn)
vaø ngheä thuaät) töøng _Heä thoáng theå loïai, chöõ vieát, taùc giaû, taùc phaåm tieâu bieåu ( baûng phuï)
giai ñoaïn Vh
+Caùc ññieåm lôùn veà Tgiaû Taùc phaåm Theå loaïi Chöõ vieát Noäi dung Ngheä
noäi dung cuûa VHTÑ? thuaät
(Gv taäp trung vaøo Nguyeãn Ñaïi caùo Caùo Haùn Toång keát Aùng thieân
“Toû loøng”, “Phuù Traõi bình Ngoâ 10 naêm coå huøng
soâng BÑ”, “Ñaïi caùo choáng vaên
bình Ngoâ”) Minh, toång
Gv löu yù trích ñoaïn : keát hoøa
“Truyeän Kieàu”, bình
“Chinh phuï ngaâm”, Nguyeãn Baûo kính Thô Ñöôøng Noâm Caûnh ñeïp Vieät hoùa
“Ñoïc Tieåu Thanh kí” Traõi caûnh giôùi luaät thieân thô Ñöôøng
_Gv yeâu caàu Hs heä nhieân, luaät
thoáng theå loaïi, chöõ cuïoâc
vieát, taùc giaû, taùc soáng, mô
phaåm ñaõ hoïc öôùc…
HEÁT TIEÁT 96 Ngoâ Só Höng Ñaïo Söû bieân Haùn Ca ngôïi Keå chuyeän
Lieân Ñaïi Vöông nieân phaåm chaát lòch söû
TQT cao ñeïp chaân thaät,
giaûn dò
Nguyeãn Chuyeän Truyeàn kì Haùn Ca ngôïi Keå chuyeän
Döõ chöùc phaùn tính caùch yeáu toá
söï ñeàn con ngöôøi hoang
Taûn Vieân NTV ñöôøng kì
aûo
Nguyeãn Du Truyeän Truyeän thô Noâm Toá caùo Ñænh cao
Kieàu XHPK, cuûa thô
xhoäi ñoàng Noâm
tieàn chaø
ñaïp soá
phaän PN
Ñaëng Chinh phuï Ngaâm Haùn (NT) Toá caùo Song thaát
Traàn Coân ngaâm khuùc Noâm chieán tranh luïc baùt
(dòch) phi nghóa,
caûm thoâng
cho ngöôøi
Thao taùc 5 : GV phuï nöõ
höôùng daãn Hs veà
nhaø laøm BT soá 5/ 5.Höôùng daãn Hs tieáp tuïc phaân tích noäi dung yeâu nöôùc vaø noäi dung nhaân ñaïo
148 qua caùc taùc phaåm ñaõ hoïc : HS veà nhaø choïn 1 tphaåm ñeå vieát thaønh 1 baøi nghò
Thao taùc 6 : toång keát luaän
phaàn Vh nöôùc ngoaøi
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Gv yeâu caàu HS laäp 6.Vhoïc nöôùc ngoøai
baûng so saùnh veà söï a.So saùnh söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa 3 boä söû thi
gioáng nhau vaø khaùc
nhau giöõa caùc boä söû Söû thi Ñaëc ñieåm rieâng Ñaëc ñieåm chung
thi : Ñaêm Saên (VN), Ñaêm Saên ( VN) _Khaùt voïng chinh phuïc Chuû ñeà : höôùng tôùi
Oâñixeâ (HL), töï nhieân, xoùa boû taäp nhöõng vaán ñeà chung
Ramayana (Aán ñoä) tuïc laïc haäu vì söï huøng cuûa caû coäng ñoàng. Caû
_Gv yeâu caàu HS laäp maïnh cuûa boä toäc 3 boä söû thi ñeàu laø böùc
baûng so saùnh thô _Con ngöôøi haønh ñoäng tranh roäng lôùn phaûn
Ñöôøng vaø thô Hai cö aùnh hieän thöïc ñôøi soáng
_Gv höôùng daãn Hs vaø tö töôûng con ngöôøi
naém laïi nhöõng thôøi coå ñaïi
ññieåm chính cuûa taùc Oâñixeâ (Hi Laïp) _Bieåu töôïng söùc maïnh _Nhaân vaät : tieâu bieåu
phaåm veà loái keå trí tueä vaø tinh thaàn trong cho söùc maïnh, lí töôûng
chuîeân vaø khaéc hoïa chinh phuïc töï nhieân ñeå cuûa coäng ñoàng. Ca ngôïi
tính caùch nhaân vaät khai saùng vaên hoùa, môû nhöõng con ngöôøi vôùi
roäng giao löu vaên hoùa ñaïo ñöùc cao caû, vôùi
_Khaéc hoïa nhaân vaät söùc maïnh, taøi naêng, trí
qua haønh ñoäng thoâng minh, loøng quaû
caûm trong ñaáu tranh
chinh phuïc töï nhieân,
chieán thaéng caùi aùc vì
chaân, thieän, mó.
Ramayana (Aán Ñoä) _Chieán ñaáu choáng caùi Ngoân ngöõ : mang veû
aùc, xaáu, vì c aùi thieän ñeïp trang troïng. Hình
ñeïp; ñeà cao danh döï, töôïng ngheä thuaät vôùi
boån phaän, tha thieát vôùi veû ñeïp kì vó, mó leä,
con ngöôøi, cuoäc ñôøi, huyeàn aûo, vôùi trí töôûng
thieân nhieân töôïng phong phuù, bay
_Con ngöoøi ñöôïc mieâu boång.
taû veà taâm linh, tính
caùch

b.So saùnh thô Ñöôøng vaø Hai cö

Thô Ñöôøng Thô Hai cö


_Ndung : phong phuù, ña daïng, phaûn Ndung : ghi laïi phong caûnh vôùi vaøi söï
aùnh trung thöïc, toaøn dieän cuoäc soáng vaät cuï theå, ôû 1 thôøi ñieåm nhaát ñònh
xaõ hoäi vaø ñôøi soáng tình caûm cuûa trong hieän taïi, töø ñoù khôi gôïi 1 caûm
con ngöôøi; noåi baät laø ñeà taøi : thieân xuùc, suy tö saâu saéc naøo ñoù
nhieân, chieán tranh, tình yeâu, tình baïn,
ngöôøi phuï nöõ
Ngheä thuaät : hai theå chính laø coå Ngheä thuaät : gôïi laø chuû yeáu, söï mô
phong (coå theå), Ñöôøng luaät (caän theå) hoà daønh 1 khoaûnh khoâng to lôùn cho
vôùi ngoân ngöõ ñôn giaûn maø tinh trí töôûng töôïng cuûa con ngöôøi. Ngoân
luyeän thanh luaät haøi hoøa, caáu töù ngöõ raát coâ ñoäng, caû baøi chæ coù 17
ñoïc ñaùo,raát haøm suùc, giaøu söùc gôïi aâm tieát trong khoaûng maáy töø. Töù thô
haøm suùc vaø giaøu söùc gôïi.

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
c.Veà “Tam quoác dieãn nghóa” (La Quaùn Trung)
Thao taùc 7 : oân taäp _Khaùi quaùt chuû ñeà vaø giaù trò truyeän “TQDN”
phaàn lí luaän vaên hoïc _Tính caùch QC – TP  ca ngôïi tình baïn beø, anh em chung thuûy, soáng cheát vì lí
töôûng, leân aùn söï ñaàu haøng giaû traù
_Loái keå theo söï vieäc, khaéc hoïa nhaân vaät baèng haønh ñoäng, loái keát caáu chöông
hoài
*Hoaït ñoäng 2 : luyeän _YÙ vò “Tam Quoác” : moät caâu chuyeän daøi veà chieán tranh thôøi trung ñaïi vôùi
taäp toång hôïp aâm vang hoài troáng Coå Thaønh
7.Lí luaän vaên hoïc
_VBVH vaø nhöõng tieâu chí cuûa noù
_Ba taàng caáu truùc cuûa VBVH ( ngoân töø, hình töôïng, haøm yù)
_Noäi dung vaø hình thöùc vaø moái quan heä giöõa chuùng
_Phaân tích yeáu toá cuûa noäi dung vaø hình thöùc qua 1 VBVH
II.Luyeän taäp toång hôïp
1.Choïn laøm caùc ñeà TLV sau :
_TM giôùi thieäu 1 taùc giaû hoaëc 1 taùc phaåm trong chieán tröôøng maø em thích
_Trình baøy caûm nhaän rieâng veà 1 nhaân vaät vaên hoïc maø em thích (CT 10)
2.Hoïc thuoäc 100 caâu thô trong “Truyeän Kieàu”

4.Cuûng coá :
Toaøn boä kieán thöùc vaên hoïc lôùp 10
5. Daën doø : Hoïc baøi vaø chuaån bò oân taäp TV
RUÙT KINH NGHIEÄM

19/04/07
Tieát 98, 99

BAØI LAØM VAÊN SOÁ 07


(Kieåm tra hoïc kì – cuoái naêm)
19/04/07
Tieát 100. 101

OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Caùc kieán thöùc ñaõ hoïc
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Kieåm tra baøi taäp
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Yeâu caàu caàn ñaït


Troø
*Hoaït ñoäng 1 :oân taäp I.Khaùi nieäm
kieán thöùc 1.Caùc vaán ñeà giao tieáp
_Gv yeâu caàu Hs ñoïc caùc _Hoïat ñoäng giao tieáp : laø hoïat ñoäng tieáp xuùc, trao ñoåi thoâng tin giöõa moïi
muïc 1, 2, 3, 4, 5, 6/ sgk vaø ngöoøi trong xaõ hoäi, ñöôïc tieán haønh chuû yeáu baèng phöông tieän ngoân ngöõ
traû lôøi caùc caâu hoûi ( noùi hoaëc vieát) nhaémtheå hieän muïc ñích veà nhaän thöùc, tình caûm, haønh
sau : ñoäng….
+Trình baøy caùc vaán ñeà _Caùc nhaân toá giao tieáp
lieân quan ñeán hoïat ñoäng +Nhaân vaät giao tieáp : ngöôøi noùi ( vieát), ngöôøi nghe ( ñoïc)
giao tieáp? _Hoaøn caûnh giao tieáp
+Coù nhöõng nhaân toá +Noäi dung giao tieáp
naøo tham gia giao tieáp? +Muïc ñích giao tieáp
+Phöông tieän vaø caùch thöùc giao tieáp
+Trong giao tieáp coù _Caùc quaù trình giao tieáp
nhöõng quaù trình naøo +Taïo laäp vbaûn do ngöôøi noùi ( vieát) thöïc hieän töông
xaûy ra? +Lónh hoäi vbaûn do ngöôøi nghe ( ñoïc ) thöïc hieän taùc
_Hs thaûo luaän vaø traû 2.So saùnh ngoân ngöõ noùi vaø vieát
lôøi
_Gv yeâu caàu Hs laäp Ngoân ngöõ noùi Ngoân ngöõ vieát
baûng so saùnh ñaëc ñieåm 1.Ngoân ngöõ aâm thanh, duøng trong 1.Ngoân ngöõ baèng chöõ vieát – tieáp
ngoân ngöõ noùi vaø ngoân giao tieáp töï nhieân haøng ngaøy nhaän baèng thò giaùc
ngöõ vieát. Sau ñoù ñònh _Tieáp xuùc tröïc tieáp, thay vai  coù _Phaûi bieát vieát – ñoïc vbaûn  coù
höôùng baèng baûng phuï theå phaûn hoài; ñieàu chænh, söûa ñoåi. ñieàu kieän suy ngaãm, löïa choïn goït
Ít coù ñieàu kieän löïa choïn, goït giuõa; giuõa; phaân tích lónh hoäi thaáu
ít coù ñieàu kieän suy ngaãm, phaân tích ñaùo phaïm vi phoå bieán roäng lôùn
2.Ña daïng ngöõ ñieäu. Coù söï phoái 2.Coù söï hoã trôï cuûa heä thoáng
hôïp hoã trôï cuûa neùt maët, aùnh maét, caùc daáu caâu, kí hieäu vaên töï, hình
cöû chæ, ñieäu boä aûnh minh hoïa, sô ñoà, bieåu ñoà
3.Töø ngöõ ña daïng, töø ñòa 3.Töø ngöõ chính xaùc. Söû duïng töø
phöông,khaåu ngöõ, tieáng loùng, bieät hôïp Pcnn. Thöôøng coù caâu daøi…
ngöõ; caâu tænh löôïc, laëp…
3.Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán vaên baûn
_Khaùi nieäm : vaên baûn laø saûn phaåm ñöôïc taïo ra trong hoïat ñoäng giao tieáp
_Gv yeâu caàu Hs neâu cuï baèng ngoân ngöõ thöôøng goàm nhieàu caâu
theå caùc vaán ñeà lieân _Ñaëc ñieåm
quan ñeán vaên baûn +Moãi vaên baûn taäp trung nhaát quaùn vaøo 1 chuû ñeà vaø trieån khai chuû ñeà ñoù
_Hs thaûo luaän vaø trình 1 caùch troïn veïn
baøy +Caùc caâu trong vbaûn coù söï lieân keát chaët cheõ, ñoàng thôøi caû vbaûn ñöôïc
xaùc ñònh theo 1 keát caáu maïch laïc
+Moãi vaên baûn nhaèm theå hieän 1 muïc ñích giao tieáp nhaát ñònh
+Moãi vaên baûn coù daáu hieäu bieåu hieän tính hoøan chænh veà noäi dung
( thöôøng môû ñaàu baèng 1 tieâu ñeà vaø keát thuùc thích hôïp vôùi töøng loaïi vaên
baûn)
_Caùc loaïi vaên baûn phaân loaïi theo pcnn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
+PCNN SH : thö, nhaät kí…
+PCNN NT : thô, truyeän, kòch…
+PCNN KH : luaän vaên, luaän aùn, sgk…
+PCNN HC : ñôn töø, bieân baûn, nghò quyeát…
+PCNN CL : xaõ luaän, bình luaän, keâu goïi…
+PCNN BC : baûn tin, phoùng söï, phoûng vaán…
4.Laäp baûng ghi ñaëc ñieåm cô baûn cuûa PCNN SH – PCNN NT

_Gv yeâu caàu Hs laäp Phong caùch ngoân ngöõ sinh hoïat Phong caùch ngoân ngöõ ngheä thuaät
baûng ghi caùc ññieåm cuûa 1.Tính cuï theå : thôøi gian, ñòa ñieåm 1.Tính hình töôïng : söû duïng maät ñoä
PCNNSH vaø PCNNNT cuï theå; coù ngöôøi noùi – nghe cuï theå daøy, taàn soá cao caùc BPTT : so
_Hs laøm theo nhoùm, toå ñoàng hieän trong 1 ñôn vò khoâng gian; saùnh, aån duï, hoaùn duï… tính ña
_Gv ñònh höôùng laïi baèng coù noäi dung cuï theå; coù caùch noùi nghóa – quan heä maät thieát vôùi tính
baûng phuï naêng cuï theå, boäc loä ñaày ñuû caùc haøm suùc
ñaëc ñieåm cuûa caù nhaân ngöôøi noùi
2.Tính caûm xuùc : bieåu hieän qua
gioïng noùi : thaân maät, gaàn guõi, 2.Tính truyeàn caûm : vui, buoàn,
suoàng saõ…; ngöôøi noùi ngöôøi nghe yeâu, thích…cuûa ngöôøi vieát  giao
khoâng chæ coù nhu caàu thoâng tin caûm, cuoán huùt ngöôøi ñoïc ( nghe).
maø coøn cuûng coá quan heä caù nhaân Naêng löïc caûm xuùc nhôø vaøo söï löïa
ngaøy caøng toát ñeïp choïn ngoân ngöõ mieâu taû, bình giaù
ñoái töôïng vaø taâm traïng chuû quan
3.Tính caù theå : lôøi noùi  bieát 3.Tính caù theå hoùa : ngoân ngöõ laø
ñöôïc phaàn naøo trí tueä, taâm hoàn, phöông tieän dieãn ñaït cuûa coäng
thaùi ñoä soáng, ngheà nghieäp, nguoàn ñoàng ñöôïc nhaø vaên nhaø thô söû
goác, sôû thích moãi ngöôøi. Thaäm chí duïng  phong caùch rieâng cuûa töøng
caû nhaän bieát thieän –aùc, toát – nhaø vaên, thô trong saùng taïo ngheä
xaáu Lôøi noùi : phaân bieät ngöoøi thuaät  Ngoân ngöõ ngheä thuaät
naøy vôùi ngöôøi khaùc nhöõng saùng taïo môùi laï, khoâng
HEÁT TIEÁT 100 truøng laëp

_Gv yeâu caàu Hs trình 5.Nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán khaùi quaùt lòch söû Tieáng Vieät
baøy caùc yeâu caàu veà söû a.Lòch söû phaùt trieån cuûa TV
duïng TV
Thôøi döïng Baéc thuoäc Ñoäc laäp Phaùp thuoäc Sau CMT8 
nöôùc nay
a.Nguoàn
goác _Moät soá töø _Hoïc vaên töï _Tieáng Haùn _TV phaùt
_Laâu ñôøi goác Haùn du haùn ñaåy maát ñòa vò. trieån maïnh
_Hoï Nam AÙ nhaäp  boä maïnhVh Tv bò cheøn  xaây döïng
phaän TV chöõ Haùn eùp. Tieáng 1 heä thoáng
_vay möôïn _Döïa vaøo Phaùp chieám thuaät ngöõ
b.Quan heä Haùn baèng vieäc vay vò trí troïng khoa hoïc
hoï haøng : khaû naêng möôïn vaên töï yeáu _TV thaønh
ngoân ngöõ :Vieät hoùa Haùn, 1 heä _TV toû roõ ngoân ngöõ
Nam AÙ veà aâm, thoáng chöõ tính naêng quoác gia
ñöôïc phaân nghóa, phaïm vieát ñaõ ñoäng vaø tìm
chia thaønh 1 vi söû duïng ñöôïc xaùc caùch phaùt
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
soá doøng ñònh nhaèm trieån
trong ñoù coù ghi laïi TV.
doøng Moân – Nhôø coù
Khôme. Töø chöõ Noâm,
doøng naøy ngaøy nay, ta
taùch ra tieáng coù theå thaáy
Vieät Möôøng ñöôïc dieän
chung maïo cuûa
tieáng Vieät vhoïc TV töø
vaø tieáng TK XIII
Möôøng

b.Chöõ vieát :

Chöõ Vieät coå Chöõ Noâm Chöõ quoác ngöõ


Theo truyeàn thuyeát vaø Chöõ Noâm laø heä Vaøo nöõa ñaàu TK XVII
daõ söû, ngöôøi Vieät coå thoáng chöõ vieát ghi 1 soá giaùo só Phöông
ñaõ coù chöõ vieát rieâng. aâm,duøng chöõ Haùn Taây ñaõ döïa vaøo boä
Söû saùch TQ ñaõ moâ hoaëc boä phaän chöõ chöõ caùi La Tinh ñeå
taû hình daïng thöù chöõ Haùn ñöôïc caáu taïo laïi xaây döïng 1 thöù chöõ
naøy troâng nhö “ñaøn ñeå ghi TV theo nguyeân môùi ghi aâm TV nhaèm
noàng noïc dang bôi” taéc ghi aâm tieát, treân cô phuïc vuï cho vieäc
sôû caùch ñoïc chöõ Haùn giaûng daïy
cuûa ngöôøi Vieät (aâm
Haùn Vieät)

6.Caùc yeâu caàu veà söû duïng Tvieät :

Ngöõ aâm chöõ Töø ngöõ Ngöõ phaùp Phong caùch nn


vieát
_Traùnh nhaàm _Traùnh duøng töø _Traùnh duøng _Khoâng duøng
laãn caùc töø gaàn sai laïc nghóa caâu thieáu thaønh laãn loän PCNN
aâm, gaàn nghóa _Traùnh dieãn ñaït phaàn
*Hoaït ñoäng 2 : Baøi taäp vaø phaùt toái nghóa _Traùnh dieãn ñaït
thöïc haønh aâmkhoâng chuaån mô hoà
_Gv höôùng daãn HS laøm _Chuù yù khi
baøi taäp duøng töø ñòa
phöông

II.Baøi taäp
*BT 7/ sgk – 139
Caâu sai vaø söûa – chæ nguyeân nhaân :
(1)Muoán chieán thaéng ñoøi hoûi ta phaûi chuû ñoäng tieán coâng.
Söûa  Muoán chieán thaéng, ta phaûi chuû ñoäng tieán coâng
Nguyeân nhaân  thöøa töø “ñoøi hoûi”, thieáu phaåy ngaên caùch thaønh phaàn aâm
(2)Ñöôïc tham quan danh lam thaéng caûnh laøm chuùng ta theâm yeâu ñaát nöôùc
Söûa  Ñöïôc tham quan danh lam thaéng caûnh, chuùng ta caøng theâm yeâu ñaát
nöôùc
Nguyeân nhaân Thöøa töø “laøm”, thieáu phaåy
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
(3)Qua hoïat ñoäng thöïc tieãn neân ta ruùt ra ñöôïc nhöõng kinh nghieäm quyù baùo
Söûa Qua hoïat ñoäng thöïc tieãn, ta ruùt ra ñöôïc…
Nguyeân nhaân  thöøa töø “neân”, thieáu phaåy.

4.Cuûng coá :
Toaøn boä kíeân thöùc ñaõ oân taäp
5. Daën doø : Tieát sau hoïc LV, luyeän taäp vieát ñoaïn vaên NL
RUÙT KINH NGHIEÄM

20/04/07
Tieát 102

LUYEÄN TAÄP VIEÁT ÑOAÏN VAÊN NGHÒ LUAÄN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
Troïng taâm : Thöïc haønh vieát ñoaïn vaên nghò luaän
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : Gv lieân heä tíeât laäp daøn yù baøi vaên NL vaø höôùng daãn Hs
choïn 1 yù naøo ñoù ñeå vieát. Gv chaám vaø ruùt kinh nghieäm veà caùch vieát, söûa chöõa
caùc loãi phoå bieán cuûa HS
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
Khoâng ( söû duïng baøi thöïc haønh cuûa HS ñeå chaám ñieåm)
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu yeâu caàu cuûa tieát luyeän I.Tìm hieåu yeâu caàu cuûa tieát luyeän taäp
taäp 1.Ñeà baøi : sgk / 140
_Gv vieát ñeà baøi leân baûng 2.Daøn yù : sgk/ 140
_sau ñoù goïi Hs ñoïc daøn yù cuûa ñeà baøi vöøa vieát
treân baûng vaø thöïc hieän caùc thao taùc sau
+Choïn 1 muïc nhoû nhö trong daøn baøi ñeå vieát
thaønh 1, 2 ñoïan vaên ngaén
+Ñoåi baøi vieát cho nhau ñoïc, nhaän xeùt, ñaùnh giaù
+Caû lôùp choïn 1 baøi vieát tieâu bieåu ñeå ñaùnh
giaù, nhaän xeùt taäp theå II.Vieát ñoaïn vaên nghò luaän
*Hoaït ñoäng 2 : Höôùng daãn Hs vieát ñoaïn vaên 1.Choïn yù trong daøn ý : 2 caâu “ saùch giuùp con
Nghò luaän ngöôøi…khaùt voïng”
_Gv höôùng daãn HS choïn 2 caâu trong phaàn thaân 2.Laäp daøn yù
baøi ñeå vieát thaønh ñoaïn vaên : “Saùch giuùp con _Böùôc 1 : luaän ñieåm : “saùch khoâng nhöõng giuùp ta

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
ngöôøi töï khaùm phaù daân toäc mình…khaùt voïng” hieåu veà daân toäc mình maø coøn giuùp ta hieåu ñöôïc
+Böôùc 1 : vieát caâu môû ñoaïn mang yù nghóa khaùi caû baûn thaân mình”
quaùt ñoaïn vaên ( luaän ñieåm) _Böôùc 2 : luaän cöù
+Böôùc 2 : vieát caùc caâu khai trieån +Ñoïc saùch, chuùng ta môùi hieåu trong tröôøng kì lòch
+Böôùc 3 : laép raùp thaønh 1 ñoaïn vaên hoaøn söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa daân toäc ta coù
chænh bieát bao bieán coá thaêng traàm haøo huøng vaø bi traùng
+Ñoïc saùch, chuùng ta môùi thaám thía, beân caïnh
nhöõng teân tuoåi cuûa 1 soá vò anh huøng daân toäc coøn
löu danh trong söû saùch, coøn coù haøng trieäu trieäu
nhöõng anh huøng ñaõ boû mình vì nöôùc
+Ñoïc saùch, chuùng ta chôït hieåu ra raèng, nhöõng ngaøy
mình ñang soáng hoâm nay ñaõ ñöôïc caùc theá heä cha
oâng ta baûo veä vaø gìn giöõ baèng bao moà hoâi, xöông
maùu vaø nöôùc maét
+Ñoïc saùch, chuùng ta môùi ngoä ra raèng, tri thöùc cuûa
nhaân loaïi thì meânh moâng nhö ñaïi döông maø hieåu
bieát cuûa moãi chuùng ta chaúng qua chæ vaøi gioït
*Hoaït ñoäng 3 : luyeän taäp nöôùc nhoû maø thoâi
_Gv yeâu caàu Hs vieát 1 ñoaïn vaên, sau ñoù HS ñoåi _Böôùc 3 : laép raùp thaønh ñoaïn vaên hoaøn chænh
baøi vieát cho nhau cuøng söûa chöõa, trao ñoåi, ruùt III.Höôùng daãn luyeän taäp
kinh nghieäm _Hs baét ñaàu laép raùp thaønh ñoaïn vaên
_Hs coù theå choïn caùc yù trong daøn baøi ñeå vieát _Hs coù theå löïa choïn caùc yù khaùc ñeå vieát
ñoaïn vaên _Trao ñoåi baøi cuøng ñoïc vaø nhaän xeùt, söûa chöõa

4.Cuûng coá :
Luyeän taäp vieát ñoaïn vaên nghò luaän
5. Daën doø : Tieát sau hoïc LV “Vieát quaûng caùo”
RUÙT KINH NGHIEÄM

20/04/07
Tieát 103

VIEÁT QUAÛNG CAÙO

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi vaø thöïc haønh
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Kieåm tra baøi taäp
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi :
Trong cuoäc soáng, quaûng caùo luoân coù 2 maët. Moät maët noù taïo ñieàu kieän
cho khaùch haøng löïa choïn saûn phaåm coù chaát löôïng cao ( neáu quaûng caùo
trung thöïc), maët khaùc noù deã gaây nhieãu loaïn thò tröôøng khieán cho khaùch
haøng hoang mang ( quaûng caùo thieáu trung thöïc, löøa ñaûo). Vì vaäy, ngöôøi vieát
quaûng caùo vaø ngöôøi thöïc hieän quaûng caùo phaûi coù löông taâm traùch nhieäm
ñoái vôùi khaùch haøng. Hoâm nay, chuùng ta cuøng tìm hieåu veà “Vieát quaûng
caùo”

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Vai troø vaø yeâu caàu chung cuûa I.Vai troø vaø yeâu caàu chung cuûa vaên baûn quaûng
VBQC caùo
Thao taùc 1 : Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc I.1 1.Vaên baûn quaûng caùo trong ñôøi soáng
trong sgk vaø traû lôøi caâu hoûi a.Caùc vbaûn trong sgk : quaûng caùo veà saûn phaåm
_Caùc vb qcaùo veà saûn phaåm vaø dòch vuï gì? maùy vi tính vaø dòch vuï khaùm beänh
_Chuùng ta thöôøng gaëp caùc loïai vaên baûn ñoù ôû b.Chuùng ta thöôøng gaëp caùc vbaûn ñoù treân ti vi,
ñaâu? baùo chí, tôø rôi, pa noâ, aùp phích…
_keå theâm 1 soá vbaûn cuøng loaïi c.Caùc vaên baûn cuøng loaïi
_ HS trao ñoåi thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi Ví duï : coâng ti xi maêng Nam Sôn, xdöïng nhaø sieâu
nheï, coâng ngheä cao; gia sö; ñöôøng Rqual vôùi vò ngoït
töï nhieân vaø löôïng calorie raát thaáp töï tin theå hieän
nhöõng ñöôøng cong quyeán ruõ
2.Yeâu caàu chung cuûa vaên baûn quaûng caùo
Thao taùc 2 : Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu muïc I.2 / sgk Muoán quaûng caùo coù hieäu quaû, vbaûn quaûng caùo
vaø traû lôøi caâu hoûi : muoán quaûng caùo coù hieäu phaûi ñaûm baûo tính trung thöïc vaø dieãn ñaït phaûi
quaû, VBQC caàn ñaûm baûo yeâu caàu gì? ngaén goïn,roõ yù
_Hs trao ñoåi vaø thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi *Xeùt 2 ví duï : sgk/ 143
_Gv yeâu caàu Hs nhaän xeùt 2 vduï trong sgk +VBQC “nöôùc giaûi khaùt” daøi doøng nhöng laïi khoâng
_Nhaän xeùt caùch söû duïng töø ngöõ? laøm noåi baät ñöôïc tình öu vieäc cuûa loïai nöôùc giaûi
+Caùch vieát caâu trong caùc vaên baûn treân ñaït khaùt caàn QC
chöa? +VBQC cho 1 loaïi kem laøm traéng da laïi quaù cöôøng
ñieäu khieán khaùch haøng coù theå nghi ngôø hieäu quaû
ñích thöïc cuûa saûn phaåm
II.Caùch vieát VBQC
*Hoaït ñoäng 2 : Höôùng daãn HS tìm hieåu caùch 1.Ñeà baøi : QC cho saûn phaåm rau saïch
vieát BVQC 2.Caùc böôùc tieán haønh
_Gv yeâu caàu HS tìm hieåu muïc II.1-2 trong sgk/ gôïi 2.1.Xaùc ñònh noäi dung cho lôøi quaûng caùo
daãn : muoán vieát VBQC veà rau saïch caàn phaûi _Böôùc 1 : giaûi thích theá naøo laø rau saïch
tieán haønh caùc böôùc naøo? +Rau ñöôïc troàng treân ñaát rau truyeàn thoáng, khoâng bò
_Hs suy nghó vaø traû lôøi pha taïp caùc hoùa chaát ñoäc haïi
_HS thaûo luaän phöông phaùp trình baøy +Rau ñöôïc töôùi baèng nöôùc saïch, khoâng sduïng caùc
thuoác dieät coû, thuoác taêng tröôûng
+Rau ñöôïc baûo quaûn saïch baèng caùc phöông tieän
chuyeân duøng khoâng söû duïng caùc phöông tieän coù
phaân suùc vaät hay hoùa chaát ñoäc haïi
_Böôùc 2 : keå ra caùc phaåm chaát cuûa rau saïch
+Coù taùc duïng toát cho söùc khoûe : giaûi nhieät, ñieàu
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
hoøa tieâu hoùa, choáng taùo boùn, xô vöõa ñoäng maïch…
+Taïo caûm giaùc höng phaán cho böõa aên : maét nhìn, tai
nghe, mieäng nhai…
_Böôùc 3 : thoâng baùo caùc chuûng loaïi vaø giaù caû
+Chuûng loïai phong phuù, ñaùp öùng moïi khaåu vò
+Giaù caû hôïp lí, phuø hôïp vôùi söùc mua cuûa thò
tröôøng
2.2.Löïa choïn hình thöùc quaûng caùo : sgk/ 144
*Ghi nhôù : sgk/ 144
III.Luyeän taäp : nhaän xeùt 3 VBQC
Goïi 1 HS ñoïc phaàn ghi nhôù _Caû 3 VBQC ñeàu vieát raát ngaén goïn nhöng ñaày ñuû
*Hoaït ñoäng 3 :Höôùng daãn HS luyeän taäp ndung caàn QC
_Gv höôùng daãn HS laøm BT 1, BT 2 Hs veà nhaø _Töøng QC ñeàu neâu ñöôïc phaåm chaát vöôït troäi cuûa
laøm saûn phaåm
+Chieác xe khoâng nhöõng laø saûn phaåm vöôït troäi maø
coøn laø ngöôøi baïn ñaùng tin caäy
+Söõa taém ñbieät thôm ngaùt laø bí quyeát laøm ñeïp
+Söï thoâng minh, töï ñoäng hoùa laøm cho maùy aûnh voâ
cuøng tieän lôïi vaø deã söû duïng
_Caùch vieát raát haáp daãn
2.BT 2/ 145 : Hs veà nhaø laøm

4.Cuûng coá :
Caùch vieát 1 VBQC
5. Daën doø : Tieát sau hoïc LV “Oân taäp phaàn LV”
RUÙT KINH NGHIEÄM

20/04/07
Tieát 104

OÂN TAÄP LAØM VAÊN

A.Muïc tieâu baøi hoïc:


_Thoág nhaát Sgk – sgv
B.Phöông tieän thöïc hieän :
_Sgk – Sgv
_Thieát keá baøi hoïc
C.Caùch thöùc tieán haønh : heä thoáng kieán thöùc (GV –HS)
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :
3. Baøi môùi
Lôøi giôùi thieäu vaøo baøi môùi

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Yeâu caàu caàn ñaït
Troø

*Hoaït ñoäng 1 : oân taäp I.Oân taäp


veà lí thuyeát taäp laøm 1.Caâu 1 :
vaên a.Ñaëc ñieåm rieâng
_Gv yeâu caàu Hs tìm hieåu _Töï söï : trình baøy caùc söï vieäc coù quan heä nhaân quaû daãn ñeán keát cuïc,
muïc I/ sgk vaø traû lôøi bieåu loä yù nghóa
caâu hoûi Muïc ñích : bieåu hieän con ngöôøi, quy luaät cuoäc soáng baøy toû thaùi ñoä, tình
+Ññieåm rieâng vaø moái caûm
quan heä giöõa kieåu baøi _Thuyeát minh :trình baøy thuoäc tính, caáu taïo, nguyeân nhaân, keát quaû; tính coù
töï söï, thuyeát minh, nghò ích hoïaêc coù haïi cuûa söï vaät, hieän töôïng
luaän? Muïc ñích : giuùp ngöôøi ñoïc coù tri thöùc khaùch quan vaø thaùi ñoä ñuùng vôùi
+Söï vieäc vaø chi tieát chuùng
tieâu bieåu trong vaên baûn _Nghò luaän : trình baøy tö töôûng, quan ñieåm töï nhieân, xaõ hoäi, con ngöôøi vaø
töï söï laø gì? vaän duïng taùc phaåmvaên hoïc baèng caùc luaän ñieåm, luaän cöù vaø caùch laäp luaän
vaøo baøi vieát ntn? Muïc ñích : thuyeát phuïc moïi ngöôøi tin theo caùi ñuùng boû caùi xaáu, caùi sai
+Trình baøy caùch laäp yù, b.Moái quan heä
vieát ñoaïn vaên töï söï coù _Töï söï : söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm, thuyeát minh, nghò luaän.
söû duïng caùc yeáu toá Ngoøai ra coøn coù keát hôïp mieâu taû noäi taâm, ñoái thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi
mieâu taû vaø bieåu caûm? taâm
+Trình baøy caùc pp TM _Thuyeát minh : coù söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû, nghò luaän
phoå bieán nhaát _Nghò luaän : söû duïng caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm, thuyeát minh
+Yeâu caàu vieát 1 baøi 2.Caâu 2 :
vaên TM chính xaùc vaø a.Söï vieäc laø “Caùi xaûy ra ñöôïc nhaän thöùc coù ranh giôùi roõ raøng, phaân bieät
haáp daãn? vôùi nhöõng caùi xaûy ra khaùc”. Söï vieäc tieâu bieåu laø nhöõng söï vieäc quan
+Trình baøy caùch laäp troïng goùp phaàn laøm neân coát truyeän
daøn yù vaø vieát caùc b.Söï vieäc vaø chi tieát tieâu bieåu : coù vai troø daãn daét caâu chuyeän, toâ ñaäm
ñoaïn vaên TM ñaëc ñieåm tính caùch nhaân vaät, taïo söï haáp daãn, nhaán maïnh y ùnghóa cuûa
+Caáu taïo cuûa laäp luaän. vaên baûn. Vì vaäy löïa choïn söï vieäc vaø chi tieát tieâu bieåu laø khaâu quan troïng
Caùc thao taùc nghò luaän trong quaù trình vieát hoaëc keå laïi 1 caâu chuyeän
vaø laäp daøn yù cho baøi 3.Caâu 3
vaên nghò luaän? a.Caùch laäp daøn yù
+Yeâu caàu vaø caùch thöùc _Xaùc ñònh ñeà taøi : keå veà vieäc gì? chuyeän gì?
toùm taét vaên baûn töï söï, _Döï kieán coát truyeän : söï vòeâc 1, 2, 3
thuyeát minh _Daøn yù : môû – thaân – keát baøi
+Ñaëc ñieåm vaø caùch b.Trong 1 vaên baûn, caùc yeáu toá : töï söï, mieâu taû, bieåu caûm…luoân ñan xen,
vieát keá hoaïch caù nhaân hoã trôï nhau ñeå taäp trung laøm roõ chuû ñeà cuûa vaên baûn. Tuy nhieân
vaø quaûng caùo _Tìm hieåu vaên baûn töï söï thì löôùt qua caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm coøn
+Neâu caùch thöùc trình vaên baûn mieâu taû hoaëc bieåu caûm thì ngöôïc laïi
baøy moät vaán ñeà 4.Caâu 4 : caùc phöông phaùp phoå bieán : ñònh nghóa, chuù thích, phaân tích, phaân
_Gv gôïi daãn, Hs laäp loïai, lieät keâ, giaûng giaûi nguyeân nhaân – keát quaû neâu ví duï, so saùnh, duøng
baûng oân taäp soá lieäu…
5.Caâu 5
a. Yeâu caàu veà tính chuaån xaùc
_Tìm hieåu thaáu ñaùo tröôùc khi víeât
_Thu thaäp taøi lieäu, thoâng tin ñaùng ttin caäy
_Chuù yù thôøi ñieåm xuaát baûn caùc taøi lieäu ñeå caäp nhaät
b.Yeâu caàu cuûa tính haáp daãn
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Ñöa ra nhöõng chi tieát cuï theå, sinh ñoäng, nhöõng con soá chính xaùc ñeå baøi
vaên khoâng tröøu töôïng
_So saùnh ñeå laøm noåi baät söï khaùc bieät
_Phoái hôïp nhieàu loaïi kieán thöùc ñeå ñoái töôïng thuyeát minh ñöôïc soi roïi
nhieàu maët
6.Caâu 6
a.Yeâu caàu vieát 1 ñoaïn vaên Thuyeát minh
_Xaùc ñònh chuû ñeà ñoaïn vaên
_Söû duïng hôïp lí caùc phöông phaùp thuyeát minh
_Caùc caâu trong ñoaïn vaên phaûi ñaûm baûo tính lieân keát noäi dung – hình thöùc
_Caùc töø ngöõ trong saùng, caâu ñuùng ngöõ phaùp – phong caùch vieát
b.Yeâu caàu laäp daøn yù
_Môû baøi : giôùi thieäu ñoái töôïng thuyeát minh
_Thaân baøi : cung caáp caùc ñaëc ñieåm, tính chaát, soá lieäu, phaåm chaát….veà
ñoái töôïng
_Keát baøi : vai troø, yù nghóa cuûa ñoâí töôïng ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi
7.Caâu 7
a.Caáu taïo cuûa laäp luaän : luaän ñieåm, luaän cöù, caùc phöông phaùp laäp luaän
b.Caùc phöông phaùp laäp luaän : quy naïp, dieãn d òch, phaûn ñeà, loïai suy, nguïy
bieän….
8.Caâu 8
a.Toùm taét vaên baûn töï söï : 2 caùch
_Toùm taét theo coát truyeän Toân troïng noäi dung cô
_Toùm taét theo nhaân vaät chính baûn cuûa taùc phaåm, thoûa maõn nhöõng
yeâu caàu cô baûn vaø ñaùp öùng ñöôïc muïc ñích toùm taét
_Toùm taét vaên baûn töï söï theo nhaân vaät chính giuùp ta naém vöõng tính caùch
soá phaän cuûa nhaân vaät. Caàn toùm taét
+Xaùc ñònh muïc ñích toùm taét
+Ñoïc vaên baûn ñeå xaùc ñònh nhaân vaät chính, ñaët nhaân vaät chính vaøo moái
quan heä vôùi caùc nhaân vaät khaùc vaø dieãn bieán cuûa caùc söï vieäc trong coát
truyeän
+Vieát vaên baûn toùm taét baèng lôøi vaên cuûa mình
+Kieåm tra, söûa chöõa
b.Toùm taét VBTM : nhaèm hieåu vaø naém ñöôïc nhöõng noäi dung chính cuûa Vb
ñoù. Baûn TM phaûi roõ ràng, chính xaùc so vôùi vaên baûn goác. Caàn
+Xaùc ñònh muïc ñích, yeâu caàu TM
+Ñoïc vaên baûn goác ñeå naém vöõng ñoái töôïng TM
+Tìm boá cuïc VB
+Vieát toùm taét baèng lôøi vaên cuûa mình
9.Caâu 9
a.Laëp keá hoaïch caù nhaân : giuùp
_Chuû ñoäng tieán haønh coâng vieäc ñaït keát quaû
_Ñeå laäp KHCN caàn naém : yeâu caàu, noäi dung coâng vieäc, quyõ thôøi gian
hieän coù
_Baûn KHCN caàn theå hieän roõ muïc tieâu, noäi dung, caùch thöùc vaø thôøi gian
tieán haønh ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc
_Lôøi vaên caàn ngaén goïn, suùc tích, theå hieän döôùi daïng caùc ñeà muïc lôùn
nhoû khaùc nhau. Caàn thieát seõ keû baûng.
b.Quaûng caùo : laø loïai vaên baûn thoâng tin nhaèm thuyeát phuïc khaùch haøng
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
veà chaát löôïng, lôïi ích, söï tieän duïng….cuûa saûn phaåm, dòch vuï ñeå kích thích
nhu caàu mua haøng hoaëc söû duïng dòch vuï ñoù
_VBQC : ngaén goïn, suùc tích, haáp daãn, taïo aán töôïng, theå hieän tính öu vieäc
cuûa saûn phaåm, dòch vuï
_Trình baøy theo phöông phaùp: quy naïp hoaëc so saùnh, söû duïng nhöõng töø ngöõ
*Hoaït ñoäng 2 : luyeän khaúng ñònh,tuyeät ñoái
taäp 10.Caâu 10 : trình baøy 1 vaán ñeà
_Laø kó naêng giao tieáp quan troïng ñöôïc thöôøng xuyeân söû duïng trong nhaø
tröôøng vaø xaõ hoäi
_Tröôùc khi trình baøy caàn tìm hieåu, suy nghó, nghieàn ngaãm ñeå “thuoäc” ñoái
töôïng. Sau ñoù chuaån bò ñeà taøi, ñeà cöông cho baøi noùi. Khi trình baøy caàn
tuaân thuû trình töï sau khôûi ñaàu, dieãn bieán, keát thuùc
_Ñeå trình baøy ñaït hieäu quaû caàn ñaûm baûo caùc yeâu caàu cuûa giao tieáp khaåu
ngöõ veà noäi dung, aâm thanh,lôøi noùi, ngöõ ñieäu, cöû chæ, aùnh maét…loâi cuoán
ngöôøi nghe
II.Luyeän taäp : Gv höôùng daãn HS laøm BT ôû sgk (veà nhaø laøm)

4.Cuûng coá :
Quaù trình oân taäp
5. Daën doø : Tieát sau hoïc “Traû baøi soá 07”
RUÙT KINH NGHIEÄM

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Tieát:55
Ngaøy soaïn:

TRAÛ BAØI VIEÁT SOÁ 4 (KIEÅM TRA HOÏC KYØ)

A.Muïc tieâu caàn ñaït.


Tieáp tuïc cuûng coá kieán thöùc veà 3 phaân moân ñaõ ñöôïc hoïc trong hoïc kyø I.
Ñaùnh giaù laïi keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh, nhaèm giuùp HS töï nhaän ra nhöõng öu,
khuyeát ñieåm trong khi vieát baøi.
B.Phöông tieän daïy hoïc:Giaùo aùn, baøi kieåm tra cuûa hoïc sinh
C.tieán trình daïy hoïc.
D.Tieán trình daïy hoïc :
1. Oån ñònh lôùp : SS VS ÑP
2. Kieåm tra baøi cuõ :Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh.
3. Baøi môùi.

Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Yeâu caàu caàn ñaït
*Hoaït ñoäng 1 : Nhaéc laïi ñeà baøi I.Ñeà baøi :
_GV vho Hs nhaéc laïi ñeà baøi I/Phaàn lyù thuyeát.
*Hoaït ñoäng 2 : nhaéc laïi caùc yeâu caàu cuûa ñeà Choïn moät trong 2 ñeà sau:
baøi Ñeà 1: Haõy neâu toùm taét veà cuoäc ñôøi cuûa taùc
Thao taùc 1 : giaû Nguyeãn Ñình Chieåu?
A/ Lyù thuyeát. Ñeà 2: Neâu nhöõng yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi hoaït
Hs suy nghó vaø trình baøy phöông aùn cuûa mình, ñoäng phoûng vaán?
so saùnh ñaùp aùn maø GV ñònh höôùng. II/Laøm vaên:
B/Laøm vaên. Phaân tích taùc phaåm”Chöõ ngöôøi töû tuø” cuûa
xaùc ñònh yeâu caàu veà ndung baøi vieát Nguyeãn Tuaân.
_GV yeâu caàu Hs xaùc ñònh ñoái töôïng phaân tích vaø II.Caùc yeâu caàu
caùc coâng vieäc chuaån bò 1.Noäi dung.
_Hs suy nghó vaø traû lôøi A/Lyù thuyeát.
Xaù ñònh ñeà maø mình choïn, sau ñoù trình baøy
Thao taùc 2 : Xaùc ñònh pp vieát laïi ñaùp aùn ñaõ laøm.
_Gv yeâu caàu HS xaùc ñònh kieåu baøi, caùch dieãn B/Laøm vaên
ñaït cho baøi vieát _Xaùc ñònh ñoái töôïng phaân tích : 1 taùc phaåm vaên
_Hs suy nghó vaø traû lôøi hoïc
_Coâng vieäc chuaån bò
*Hoaït ñoäng 3 : nhaän xeùt, ñaùnh giaù +Ñoïc, tìm hieåu kó veà taùc phaåm
Thao taùc 1 : nhaän xeùt chung +Ñoïc, tìm hieåu caùc saùch baùo, taøi lieäu, caùc
_Gv seõ töøng böôùc ñaùnh giaù öu ñieåm vaø khuyeát nhaän ñònh cuûa ngöøôi noåi tieáng…coù lieân quan
ñieåm cuûa caùc em. Gv seõ chuaån bò baûng phuï caùc ñeán taùc phaåm.
khuyeát ñieåm veà ndung vaø kó naêng maø baøi vieát 2.Phöông phaùp
HS maéc phaûi. Treo leân baûng khi traû baøi vaø goïi _Kieåu baøi : Phaân tích 1 taùc phaåm vaên hoïc
HS söûa chöõa sao cho ñuùng _Vaän duïng thuaàn thuïc caùc kó naêng : chính taû, söû
_Gv pheâ bình soá Hs löôøi hoïc haønh qua loa, chieáu duïng töø, vieát caâu, xaây döïng ñoaïn, dieãn ñaït…
leä III.Nhaän xeùt, ñaùnh giaù
1.Nhaän xeùt chung
a.Öu ñieåm
Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät
Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn
_Caùch trình baøy, boá cuïc toát hôn caùc baøi vieát
tröôùc
_Noäi dung phong phuù, ña daïng
_1 soá baøi vieát ñaït
b.Khuyeát ñieåm
Thao taùc 2 : baùo keát quaû chung _Coâng taùc chuaån bò chöa toát : 1 soá em ôû caû 2
*Hoaït ñoäng 4 : traû baøi vieát lôùp ñuùng chöa thuoäc baøi thô neân khi vieát khoâng
ñaït
_Baøi vieát ôû 1 soá em sô saøi, chieáu leä
_Moät soá baøi vieát maùy moùc  raäp khuoân
khoâng coù söï saùng taïo.
2.Keát quaû
IV.Traû baøi :
1.Ñoïc baøi tieâu bieåu
2.Ñoåi baøi ñoïc cùng söûa loãi, ruùt kinh nghieäm

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät


Tröôøng THPT Tröôøng Chinh Giaùo aùn ngöõ vaên 10-ban cô
baûn

Giaùo Vieân: Hoaøng Quoác Vieät

You might also like