LUYỆN TẬP KHÁI NIỆM ĐẠO HÀM

Thời lượng : 1 tiết

A. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
− Nắm định nghĩa đạo hàm của hàm số tại một điểm, đạo hàm của hàm số trên
một khoảng.
− Ý nghĩa hình học và vật lý của đạo hàm.
2. Về kỹ năng:
− Nắm được các bước tính đạo hàm bằng định nghĩa và tính được đạo hàm của
một số hàm số đơn giản.
− Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại một điểm.
3. Về thái độ:
− Cẩn thận, tích cực tham gia trong các hoạt động.
− Biết vận dụng linh hoạt các kiến thức cơ bản vào giải các bài toán nâng cao.
B. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
− Giáo án bài tập
− Câu hỏi trắc nghiệm.
− Máy chiếu (nếu có).
2. Học sinh:
− Chuẩn bị bài tập ở nhà, nắm vững lý thuyết đã học.
− Đọc trước bài đọc thêm: “Đạo hàm một bên”.
− Bảng phụ.
C. Phương pháp:
− Gợi mở, vấn đáp.
− Làm việc theo nhóm.
D. Tiến trình dạy học:

* Hoạt động 1( 5 phút): Kiểm tra bài cũ.

Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung
− Nêu câu hỏi và gọi 2 − 2 HS trả lời. Câu 1: Nêu định nghĩa và các
HS lần lượt trả lời. bước tính đạo hàm bằng định
− Cho những HS còn − Các HS còn lại làm nghĩa?
lại theo dõi và nhận theo yêu cầu của GV Áp dụng: Tính đạo hàm bằng
xét. định nghĩa của hàm số y = x3 – 1
tại x0 = 1.
Câu 2: Nêu ý nghĩa của đạo hàm?
Phương trình tiếp tuyến tại 1
 điểm?
Áp dụng: Viết phương trình tiếp
tuyến với đồ thị hàm số y = x3 - 1
tại điểm M(1; 0).

* Hoạt động 2( 12 phút): Tính đạo hàm của các hàm số thường gặp tại
1 điểm (BT 10 SGK)
Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung
− Gọi 2 HS lên bảng − 2 HS giải bài tập. BT 10 /195 SGK
giải câu 10a và 10b a) Tính f’(3) và f’(-4) nếu
− Cho những HS dưới − Các HS còn lại theo f(x) = x3.
lớp theo dõi và nhận dõi và nhận xét. b) Tính f’(1) và f’(9) nếu
xét. f(x) = x .
- Đánh giá, bổ sung.
- Cho bài tập trắc
nghiệm (phiếu học tập 1)
và hướng dẫn học sinh
trả lời. Bài 1:
Cho hàm số
 x 5 khi x ≠ 0
f (x) = 
 1 khi x = 0
a. Tính đạo hàm tại x ≠ 0.
b. Hàm số có đạo hàm tại x=0
hay không?
* Hoạt động 3( 15 phút): Giải các bài toán liên quan đến tiếp tuyến của đồ thị
hàm số.
Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung
HĐTP1:GV nêu bài tập BT 11, 12 /195 SGK
11, 12 SGK.
− Cho HS làm việc − HS thảo luận theo
theo nhóm.
nhóm. − Đại diện nhóm trả lời.
− Gọi HS trả lời. − HS thảo luận và trả
− Đánh giá, nhận xét lời BT 13/ 195 SGK
HĐTP 2: GV gợi ý bài Giải:
tập 13 SGK. Điều kiện cần và đủ để y
− Điều kiện cần và đủ = ax + b là tiếp tuyến của đồ thị
để điểm M(xo;f(xo)) - Điểm M thuộc 2 đồ hàm số y = f(x) tại điểm M(xo;
thuộc đường thẳng và thị, tức là: f(xo)) là:
đồ thị hàm số trên là gì? f(xo) = axo + b - Điểm M thuộc 2 đồ thị, tức là:
f(xo) = axo + b (1)
 − - Hệ số góc của tiếp - Hệ số góc của tiếp tuyến tại
− Hệ số góc của tiếp tuyến tại M là : f’ (xo) điểm M bằng hệ số góc của
tuyến tại M? - Hệ số góc của đường đường thẳng, tức là:
thẳng y = ax + b là a a = f’ (xo) (2)
- Hệ số góc của đường Từ (1) và (2) => đpcm
thẳng y = ax + b? - Học sinh làm bài trắc
nghiệm tại chỗ bằng
HĐTP 3: Cho học sinh bảng con.
làm bài tập trắc nghiệm
(Phiếu học tập 2)
*Hoạt động 4( 10 phút):Giải bài tập liên quan giữa đạo hàm và liên tục (BT
14/195 SGK)
Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung
HĐTP 1: Đọc đề và cho BT 14 /195 SGK
HS theo dõi đề bài 14. Giải:
− Gọi 1 HS nêu định − 1 HS trả lời a. f(0) = 0
nghĩa hàm số liên tục và lim f ( x) = 0
x→ 0
cách chứng minh hàm
số liên tục tại điểm xo. => f(x) liên tục tại x = 0.
- Gọi 1 HS tính f’(0) và − HS tính f(0) và
lim f ( x) . lim f ( x) .
x→ 0 x→ 0
− Gọi 1 HS làm BT 14a − HS làm bài tập 14a.
- GV nêu gợi ý và gọi f ( x ) − f ( 0)
HS làm bài 14b. - HS làm bài tập 14b. b. lim+ =1
x→ 0 x− 0
f ( x ) − f (0)
lim− = −1
x→ 0 x− 0
=> Hàm số không có đạo hàm
− Gọi 1 HS nhận xét 2 − HS trả lời. c. Sai
bài tập trên và trả lời
BT 14c
HĐTP 2: GV cho HS - HS trả lời bài tập
đọc đề bài 15/195 SGK 15/195 SGK.
và yêu cầu HS trả lời tại
chỗ.

* Hoạt động 5( 3 phút): Củng cố - Dặn dò

− GV cho bài tập làm thêm.
 |x|
Chứng minh rằng hàm số y = liên tục nhưng không có đạo hàm tại x =
x+ 3
0
− Yêu cầu HS nắm được các dạng toán đã giải.
− Chuẩn bị trước bài sau.

Phiếu học tập 1:

Cho hàm số f(x) = x5. Khi đó f’(-2) bằng:
a) –32 b) –80 c) 80 d) 16
Phiếu học tập 2:
Cho hàm số y = x2006 có đồ thi (C). Phương trình tiếp tuyến với đồ thị (C) tại
điểm M ∈ (C) có hoành độ x0 = -1 là:
a) y = 2006x – 2005 b) y = -2006x –2005
c) y = 2006x – 2007 d) y = -2006x - 2007