Tiết : LUYỆN TẬP ( Hàm số liên tục)

I)Mục tiêu :1)Thực hành luyện tập các kĩ năng :

-Chứng minh hàm số liên tục hoặc gián đoạn tại 1 điểm .
-Chứng minh hàm số liên tục trên 1 khoảng, 1đoạn, nửa khoảng.
-Chứng minh phương trình f(x) = 0 có nghiệm nhờ tính liên tục của hàm số .
2) Tư duy, thái độ :Tích cực tư duy, vận dụng tốt lí thuyết vào bài học, tích cực tham gia
xây dựng bài học. .
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
1) Giáo viên : Kế hoạch giảng dạy, máy tính và máy chiếu (nếu dạy bằng Powerpoint)
2) Học sinh : Thuộc bài cũ, chuẩn bị bài tập ở nhà , sách giáo khoa .
3) Ôn định tổ chức :
4) Kiểm tra bài cũ (HOẠT ĐỘNG 1) :Giáo viên kiểm tra toàn thể lớp, yêu cầu cá nhân
hoặc đại diện nhóm trả lời .
a) Định nghĩa hàm số y = f(x) liên tục tại điểm x0 .
b) Định nghĩa hàm số y = f(x) liên tục trên khoảng (a;b), trên đoạn [a;b] .
c)Nếu f(x) liên tục trên đoạn [a;b] và f(a).f(b) <0 thì ta kết luận điều gì ?
d) Các hàm đa thức, phân thức hữu tỉ liên tục trên tập hợp nào ?
e)Các hàm số lượng giác y=sinx, y=cosx, y=tanx, y=cotx liên tục trên tập nào ?
f) Sự liên tục của các hàm số tổng, hiệu, tích, thương ? Phát biểu ?
5)Phương pháp dạy học : đàm thoại, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.
III)Tiến hành bài dạy :

*HOẠT ĐỘNG 2 : Luyện tập loại bài tập chứng minh hàm số lên tục hay gián đoạn tại 1
điểm, liên tục trên tập xác định của nó.

Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng (hoặc trình chiếu)

4 Hs đại diện cho 4 * f(0) = ? ( x + 1) 2 khi x ≤ 0

nhóm lên bảng Bài50a) f(x) =  2
 x + 1 khi x > 0
trình bày *Tính giới hạn của hàm số
khi x→0 ? (lưu ý giới hạn
* f(0) = 1
bên phải, bên trái 0)
* lim+ f ( x) = lim+ ( x 2 + 2) = 2 .
x →0 x →0

* xlim−
f ( x) = lim ( x + 1) 2 = 1
−
→0 x →0
* Các nhóm quan * GV tổng kết đánh giá * xlim f ( x) ≠ lim f ( x) nên hàm số gián
+ −
→0 x →0
sát đánh giá bài
đoạn tại x = 0
giải lẩn nhau.

* Hai học sinh TB *Hãy tìm tập xác định của 50b) g ( x) = x − 3
lên bảng trình bày hàm số ?
lời giải. * TXĐ : [3; +∞)
* g(x) có liên tục trên [3;+
Cả lớp theo giỏi, ∞) hay không ? Hãy chứng * Với mọi x0 thuộc (3; +∞) ta có :
nhận xét, đánh giá, minh cụ thể ?
bổ sung, ... lim x − 3 = x 0 − 3 = g(x0) .
x → x0

Tại x = 3, xlim+
g ( x) = 0 = g (3)
→3

Kết luận : g(x) liên tục trên [3.+∞)

*Cả 4 nhóm đều * TXĐ ?  1

làm việc  x − 2 khi x ≤ 1
*Hãy khảo sát sự liên tục * h(x) = 
của h(x) trên hai khoảng − 1 khi x > 1
 x
(-∞;1) và (1;+∞)
* TXĐ : D= IR
*Tại x= 1 ?
* Trên (-∞;1) : hàm số liên tục vì h(x)
là hàm số phân thức xác định trên
(-∞;1)

* Tương tự, trên (1;+∞) : hàm số liên

tục.

* Tại x = 1, ta có h(1) = -1
*Tát cả HS của lớp * GV minh hoạ đồ thị h(x) lim h( x) = −1 = h(1) và
x →1+
quan sát đồ thị trên qua phần mềm GSP dể cho
lim h( x) = −1 = h(1)
màn chiếu HS càng tin tưởng tại x=1, x →1−

hàm số liên tục

Suy ra h(x) liên tục tại x =1. Kết luận
h(x) liên tục trên IR .

*HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập : sự liên tục của tổng hiệu, tích , thương các hàm số.

Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng (hoặc trình chiếu)

1 HS lên bảng trình * Hãy vận dụng định lí nói 51a) f(x) = x2sinx-2cos2x+3 liên tục
bày. *x2, sinx, cosx, về sự liên tục của tổng, trên IR, Tại sao ?
2,3 là các hàm số liên hiệu, tích , thương các
tục trên IR. Suy ra f(x) hàm số ?
liên tục trên IR.

* Các nhóm làm việc. * Hãy tìm tập xác định x 3 + x cos x + sin x
của hàm số ? 51b) g(x)=
sin x + 3
* Vì sinx + 3 > 0 với
mọi x thuộc IR nên liên tục trên tập nào ? Tại sao ?
TXĐ là IR.

*x3, x, cosx, sinx, 2, 3

là các hàm liên tục trên
IR. Suy ra g(x) là tổng,
tích, thương của các
hàm liên tuc trên IR
nên nó liên tục trên IR

* Hàm số xác định khi * Tìm tập xác định của (2 x + 1) sin x − cos 3 x
x ≠ kπ (k là số nguyên) hàm số ? 51c) h(x) =
x sin x

*2x+1, sinx,cos3x liên

tục trên IR,do đó
(2x+1)sinx-cos3x liên
tục trên IR,
* x ,sinx liên tục trên 52) tương tự như bài 51
IR,do đó xsinx liên tục
trên IR.

*Suy ra hàm số liên

tục trên IR\{kπ} (k là
số nguyên)

* HOẠT ĐỘNG 4 : Lơị dụng tính liên tục của hàm số để chứng minh phương trình có
nghiệm.

Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng (hoặc trình chiếu)

Cho 1 hs khá lên * Ta đặt f(x) là hàm số như 53) x3+x+1 = 0 .

bảng trình bày. thế nào ?
Đặt f(x) = x3+x+1, rõ ràng f(x) liên tục
*Nghiệm âm lớn hơn -1 có trên IR nên liên tục trên đoạn [-1;0]
nghĩa là nghiệm đó nằm
trong khoảng nào ? * f(-1) = -1 <0 , f(0) = 1 >0

Do đó : f(-1).f(0) < 0 .

Suy ra có c thuộc (-1;0) sao cho f(c) =

0 hay phương trình trên có ít nhất 1
nghiệm âm lớn hơn -1

* Cả 4 nhóm làm * TXĐ ? 1

 khi x≠0
việc. 54) f(x) =  x
− 1 khi x=0

*TXĐ : D= IR

a) f(-1).f(2) = (-1).(1/2) = -1/2 <0

*Hãy lí luận phương trình
*Công việc chính f(x) = 0 không có nghiệm b) Vì f(x) ≠0 với mọi x thuộc IR
của các nhóm là thuộc khoảng (-1;2) ? ,suy ra phương trình f(x) = 0 vô
phải chứng minh nghiệm trên khoảng (-1;2).
cho được hàm số
không liên tục tại * f(x) có liên tục trên c) Không mâu thuẩn định lí vì f(x)
x= 0 thuộc (-1;2), khoảng (-1;2) hay không liên tục trên đoạn [-1;2]
do đó giả thiết f(x) không ? Tại sao ? (Bởi vì tại x=0,
liên tục trên đoạn lim f ( x) = +∞ ≠ f (0) = −1 nên
+
x →0
(-1;2) bị thiếu .
f(x) không liên tục tại x=0 )

*HOẠT ĐỘNG 5 : Củng cố :

Em nào có thể tóm tắt có bao nhiêu dạng toán chúng ta vừa giải ? Các định nghĩa,
định lí nào chúng ta có sử dụng.?

Cách giải quyết cho từng dạng ?

* HOẠT ĐỘNG 6 : Dặn dò : Tiếp tục làm bài tập ôn tập chương 4. Chuẩn bị kiểm tra 1
tiết