so XAY DllNG

CAP THOA NU'O'C

ft.'

GIAo TRINH
,

NHA XUAT SAN XAY DllNG

BQX..\VDl/NG

CAP TDOAT NlJ6C

(Dung cho hoc sinh chuyen nganh xdy dung dan dung , va cong nghi~p trong cae truang THXD)

A'

GIAOTRINH ,

"

'"

"

NHA XUAT BAN X..\V Dl}NG

HA N(n

- 2005

Nh6m tae gia bien soan : 1. Xi su DJ Trong Mien 2. Ki su Vu Dinh Diu

LOINOIDAU
Giao trinh "clip thoat Dwe" dUQCbien soan bid tren eo sa giao trinh " C~p thoat nuoc trong nha " ella Vien DaD tao b6i du6ng can bO cong nhan ~ BO Xay dung - 1979 nh~m dip trng nhu diu hoe t~p ella hoe sinh chuyen nganh Xay dung Dan dung va C6ng nghiep trong cac tnnmg Trung hoe xav dung. Giao trinh g6rn 7 chuung nnu sau: ChU'O'IlgI Churrng II Chuong III
Chuong IV : Nhfrng khai niern eo ban v~ he th6ng dp runrc.

...

... ,.

: Mang luUi d.p mroc. : He th6ng cip nuOe cho cong tnrong xay dung. : H~ th6ng cap mroc trong nha, : Knai niem chung v~ he th6ng thoat mroc :

ChU'O'IlgV Cturong VI Chuong VII

He th6ng

thoat mroc trong nha,

: Thi cong duOng 6ng.

Trong khi bien soan, chiing Wi da nh~n dUC1c nhfrng y ki6n dong gop quy bau ciia cac dang nghiep ocic truUng ban, song do kha nang va trinh do co han nen kh6ng trann khoi nhfrng sai sot. Rit mong co su dong gop y ki~n ciia ban doc.

the

T~p tbd tac giii

ChU'011g I NHlJNG KHAI NIEM

co BAN vE HE THONG .

CAP NTJ(1c

1.1. CAC H~ THONG CAP NUaC VA TIEU CHUAN DUNG NUaC 1.1.1. Cac
H~ thbng dp chuyen, dieu

h~

thBng

clip mroc

va tieu

e hu a'n

dung n mrc
Ii mnrc, v~n

nu6e lit t6 hop nhfmg cong trinh eo crnrc nang thu nurrc, xu

hoa va phan phbi nurrc.

H~ th5ng cftp rnrrrc eo th~ phan I09.i nhu sau: 1. Theo d5i tU'(JI1gphuc vu: He thbng cftp nuUc d6 thi, cdng nghiep, dtnmg sdt... 2. Theo chirc nang phuc vu : he thong 3 Thea phuong nong nghiep,

d.p

mroc sinh hoat, san

xUilt, chua chay.

phap su dung nuoc: H~ thring tnrc ti~p, h~ th6ng tu~n hoan.

4. Theo nguon nuoc: H~ thong nuoc ngjm. mnrc m~t. ..

5. Theo

nguyen

t~c

lam

viec: He thang

M6i loai he thang nhu yay

khac nhau, nhung Ia hai Ioai

du co

co ban:

thi so d6 ciia n6 tuu trung cling co the so db he thOng eAp nu6c true tiep (hlnh 1.1) va so db M~thOng eftp
phan ehia thea each nao

ve y~u diu,

co

ap, kh6ng ap tu chay ...

quy mo, tinh ehftt va thanh ph!n cong

trinh eo

mroc tuan hoan (hinh 1.2)

Hinh 1.1. Sa d6 h~ (heing cip msic trvt· tiip. 1. Ngu6n nuuc ; 2. Cong cn'nh thu; 3. Trsm bom cjp I; 4. Kim Ii; 5. Be' cinin: 6. TT{I1nbam dp II; 7. H~ thdng dAn nuuc: 8. DiU su6t:; 9. Mj'lJJgllRn cip nuU"

xu

1. Ngu6n nuU(: 2. ('ong trinh Elm J. Ttum botu 4.

dp I

Ong din num: tho d.1n sunrc th6

5. Ttnui bam tiing .1p 6. Ong v,) (ing tu/w holm

7. Dc'fi tinmg dlmg tunrc 8. nill.!! dlin nUlrc thAi

9. Kim xU-If 10. ('{ing

xa lll1trC /11.1i hllil

Hinh J.2. Sir J(} h~ th6IJg c;lp n 11th: twln bosn

Qua hai so db hinh 1.1. 1.2 ta thiy : cung. trinh thu d"on nhan mnrc tu chay 1U ngu6n van. tram born cip I hut phan ph5i.

mnrc tir cung trinh thu born len khu xii li fbi du trfr tT b~ chira. tram bum c~p II ham mroc tu h~ chira van h~ thbng dan d"~n dai va he thong rnang luai

y~ ch~ d¢ c6ng tole thi hb thu, tram bum dp I va khu xu li Him vice di~u hoa trong ngay. Hi chua co chirc nang di~u hoa, chinh hru hnmg giira khu xii li va yeu diu ciiu mang hnri then th(ri gian. Dai nuoc dung d8 d"i6u hoa ap luc va m¢t phan hru lmrng.
Tuy

thco eh~t hmng mroc yeu d.u. d"i6u kic;n

11,l

nhien, nhilt 1<\nguo n ruroc va cac

SCY

chi ticu kinh t~ ki thuat c6 the' them hoac bot cac cong trinh trong cac th0' kGt hop cnng trinh hinh eho phcp.

d6 tren. C6

thu va tram ham efip I van m¢t cong trinh khi dia chftt va dia

NGu khu xu Ii d~t

a do

cao d"am bao duqc up luc phfin ph6i. thi khong cip mnrc lo n. nguen

din tram born cUp II va dai runrc. Khi e6ng sufit cila h~ th6ng
CUll

g eJ. p dien d~im b,i o. trong tram born

tl,l

eli p

II d~ t may born Ii tam va d mrc co giui din err:

hoa hay

dOng hoa thi co the~ khong

d.n dai nuric. din

Dr{ chon

sa d6 cho mot he thftng

d.p runrc

- f)i~u kien ur nhien : ngulin mnrc, dia hinh, khi hall ... - Y0u cau cua cac d6i uroug dung mnrc, Thong thunng d.n nghicn ciru cac mat : hru thco yell

call l.:hfrtluqng
6

lmrng, chUt hrong. ...

tinh lien tuc, day chuycn

xii li, ap lire. phan ph6i d6i tunng

- v~kha
Di

nang thirc thi, din nghien

ciru : kh6i hrong x§.y dung va thi~t hi ki thuat, tho;

kinh t~ ki thujlt nhieu phuung an. Phai tit~n

gian, gia thanh xay dung va quart li. co mOt sa d6 t6i uu ta phai so sinh hanh so sanh toan bO cling nhu tirug b(i ph~n ciia nuoc hop

Ii se dern IQ.i hieu qua kinh t~ cao, bai th~ dOi hoi clning ta phai co ki~n thirc

sa

d6. Chon dU'Q'csa d6 he thBng d.p

chuyen rnon sau cilng nhir nhiiug ki~n tlnrc tOng hop v~.cae chuyen rnon khac,

1.1.2. Tteu chuii'n dung nwc

Tieu chuan dung rnroc lil.luong mroc trung binh tinh cho mot dan vi lieu thu trong
mot dan Mu6n

vi

thai

gian

(thtnrng

la trong

mot

ngay)

hay eho

mot

dan

vi

san ph:lm

(lit/ngtnri/ngay.

lit/don

vi

san pharn). xac dinh t6ng luu lirong then

thift k~ mot he th6ng cfip runrc dn

tieu chuan

cua umg nhu ciu dung nooc. Cac nhu du

thuong g~p Ia : ngay dem, thea quy dinh trong tieu chuan clip

1. Nmfc sinh hoet

Tinh hinh quan diu nguoi, litlngum/

mroc hicn hanh (bang 1.1) TCXD 33-85 Tieu chuan (1 bang 1.1 dung cho cac nh u cau an u6ng sinh hoat trong cac nha
va cac di6u kien co an h huong khac cua m6i dia phuong.

a, phu

tnuoc vao mire dO trang bi ki thuat v~ sinh trong nha, di6u ki~n khi h~u. t~p quan sinb hoat

Bang 1.1
Tieu chuan dung Trang bi ti~n nghi trong cac ngoi nha H~

s6

nwc trung binh (flngtrOi ,nga y

dem)

khong di~u hoa

gia (Kg)

LOiJ.i 1. Cac nha ben trong khong co h~

thong d.p 40 - 60 80 - 100 120 - 150 150 - 200 2,5 - 2,0

2 - 1,8

thoat rnnrc va dung ClJ v~ sinh. Nurre dung thmmg ngay lay ur voi nooc cong cong ngoai ph6.
LO(Ji II. Cac nha ben trong chi c6 voi l~y mxrc khong

co dung ClJ v~ sinh. Losi III. Cac nha ben trong co h~ th6ng cap tnoat nuoc, co dung ClJ ve sinh nhung khong e6 thi~t bi tAm.
LO(Ji IV. Cac nha hen trong co he thbng dp thoat mnrc,

1,8 - 1,5 1,7 - 1,4

co dung ClJ v~ sinb va c6 thi~t bi t1m th6ng thmmg. Losi V. Cac nha ben trong e6 h~ th6ng dp thoat nurrc,
co dung cu v~ sinh co chau nong cue bo t1m va cap thoat nurrc

200 - 300

1,5 - 1,3 7

Nurre

cap tieu

dung trong sinh hoat, an u6ng la kh6ng d6ng d~u theo thOi gian.

Di

phan anh ch~ dO tam viec ciia cac hang muc cong trinh trong he thong d.p nurrc theo thai gian. nhilt la tram bam II, rna kh6ng lam tang hay giam cong suit ciia he thong, ngixri ta
dira
fa

he th6ng kh6ng dieu hoa gia (Kg)- III ti s6 giira hru luqng t6i da va hru lirong trung

binh gia trong ngay

l)~

dp

mrrrc t6i da,

phan anh cong suit ciia he th6ng trong ngay dung nuoc t6i da, thuong la v~ mua

n6ng, voi cong sulit dung rnnrc trong ngay trung binh (tinh trong nam) ngufri ta dira ra h~ s6 khong di~u hoa ngay (Kng), thea TCXD 33-85, Kng Khi chon ticu chuan clip nuoc sinh hoat dn hru vu ciia h0 thong it nhlit la 5 ..;. 10 nam sau, 2. Nmfc cong nghifp Tieu chuan nuoc cong nghiep phai duoc xac dinh trcn co s{Yday chuyen cong nghe

1,35 -;- 1,5.

vung khi h~u va xet kha nang phuc

cua xi nghiep do co quan thi~l k~ hay quan li cap. Tieu chuan mnrc cong nghiep duoc tinh thea dan vi san pham, Cung mot loai XI nghiep, nhimg do day chuyen cong nghe va trang thi~t hi khac nhau, luong nurrc dung cho nhu diu san xuiit co th~ chenh lech nhau. Bang (l.2) nell VI du v@ticu chuan nurrc dung cho nhu diu san xuat, Bang 1.2 TH~u ehuin eho Cac IO:J.i nwe Nu6c Nu6c NuUc Nurre Nurre Nurre Nurre Nurre Nurre Nu6c Nuoc Nurre Nuoc Nurre Nurre Nurre trong nha may nhiet dien. d.p ndi hcri nha may nhi~t dien. lam ngUQi dOng co d6t trong. khai thac than. lam giau than v~n chuyen than thea rnang lam nguoi 10 luyen gang lam nguoi 10 Mac tanh cho xurmg can 6ng cho xutmg duc thep d6 xay cac loai gach nra soi di d6 be tong nla cat di d6 h~ tong phuc VI) di do' 1m3 b~ tong di san xufit cac loai gach di san xutlt ng6i D01l vi do
1000kW/h

mQt don vi do (m3/1dv do) 160 - 400 3-5 0.015 - 0,04 0,2 - 0,5 0,3 - 0,7 1,5 - 3 24- 42 13 - 43 9 - 25 6 - 20 0.09 - 0,21 I - 1.5 1,2 - 1,5 2,2:- 3,0 0,7 - 1,0 0,8 - 1.2

Chu thich Tri cho s5 eong

lam lanh

1000kW/h 1 ngua/h 1 tAn than I tin than I tAn than I tin gang I Uln thep I tin I tan 1000' vien 1m3 1m3 1m3 1000 vien 1000 vien

nho dung suit nhiet dien km.

B6
cho thong

sung he

tuftn hoan

Nurre cap cho cong nghiep dia phirong: tnrong hQ'P(1 phan tan va khong tinh CIJ thi duoc, cho phep lfry bang 5 + 10% (theo TCXD 33-85) hn:;rng nuoc an ubng va sinh hOM uong ngay dung rnnrc t5i da ciia diim dan cu, Tieu chuan dung mroc cho nhu c~u an u5ng va sinh heat cua cong nhan san xuat tai cac xi nghiep cong nghiep l~y thea hang (1.3)
Bang 1.3

Loal phan xmrng

Tieu chuan (£Jngwi cal

35 25

H~

sb khong
2,5 3,0

di~u

hoa gill' (Kg)

- Phan XlJ(1ngnong toa nhiet Ian hun 20 Kcalo- ImJ/h - Phan xm1ng khac

Luong mnrc tarn ciia cong nhftn sau gia lam viec tinh theo kip dang nhat voi tieu chuUn 40 nguai mcjt voi tarn 500 £lh vlri thoi gian tdm ta 45 phiit.
3. Nllffc turfi ciiy. turfi dmrng...

Tieu chuan mroc dung di tOOi cay, vmrn hoa, quang truong. dmmg ph6 trong cac do thi, thi tuy thea loai mat dmmg, loai cay trong, dif:u kien khi hau ... di chon. N6i chung co thi l~y tu 0,5 -i- 1 £/rn2 dien tich diroc tuai.
4. Nurfc dung trong cac nha cong ct}ng Tieu chuan mroc dung trong cac nha c6ng cong l~y thea quy djnh cho tung loai (TCXD 33-85).

5. NuOr ro ri cua m~ng lu6i phiin ph6i

Luong mroc nay khbng co tieu ehu~n r5 r~t, tuy theo tinh trang ciia mang hroi rna co

e6ng suilt cua he thbng. Thee t~ IUQng ruroc ro ri cua rnang hroi I phan phoi co khi len tai 15 + 20%. . thi lily
"

tu 5 + 10% tang

6. Nurfc dung trong khu xif Ii

cong sufit ciia tram xu Ii (tri s6 nho dung cho cong suit 100 hem 20.000rn3/ngay dem). LUQTlg nuoc nay dung cho nhu e~u ki thuat cua tram, phu thuoc vao tirng loai cong trlnh: hi llng 1,5+3%; b81Qc 3+5%; hi ti~p xuc 8+10%.
5+ 10%

Di tinh toan sa hi) co thB chon ti Ie

7. Nurfc chiia chliy

Iuong mnrc, s6 dam chay d6ng thai, thcli gian chay, ap lire mnrc de chua chay cho m¢t diim dan ClI phu thuoc vao quy rn6 dan s6, sb t~ng cao, h~e chiu lua va rnang lu6i dUlrng bng mnrc chua chay da quy dinh trong TCVN 33-85.
LUll

1.2. LUU LUQNG V A

Ap

LlJC TRONG MANG LUOI CAP NUOC

1.2.1. Xac d{nh hru lwrng nurrc tinh toan I.UQ'ngrunrc tinh toan eho khu dan cu eo thi xac dinh thea cong thuc : qtb N Qmax..ngaydem = - - Kng : 1000
(1)

(2) Qmax.h 1000. qmax.s = -_._.. , _ 3600 Trong do: Qmax.ng.d. , Qmax.h , qrnax.s - Luu IUQ'ngrunrc Ian nhit ngay dem, gi<1va giay: Kng, Kh - He s5 kh6ng dieu hoa ngay dern, gio: qtb - Tieu chuan dung mroc trung binh (ilnguai ngay dcm):
N - Dan s6 tinn toan ella khu dan cu (ngmn) Luu lirong nuoc twi dtnmg, tuCri cay co thi tinh thea cong thirc sau:
(3)

Qunax.ng
Q

10000 Fq{ 1000

10.F.q{; m3/h

(4)
(5)

t.max.h -

~ Qt.max.llg. T '

_ gt.max.ng 1000. qt.max..s, 3600

Trong

£Is

(6)

do: cay xanh hoac mat duOng dn twi, ha;

Qt.max.ng: QUnax.h ; qt.max.s : Liru lirong nmrc t..roi 16n nhat ngay dern, gia va giay :
f : Dien tich

qt : Tieu chuan runrc uroi, (£1m2 ngay dem): T : Tho; gian t..roi trang ngay, (gur):
Ltru luong nuoc dung cho san xu§t thuong ngurri ta coi nhu pnsn

h6 d6u trong qua

trinn san xuat va deoc xac dinh theo tieu chuan tinn tren dcm vi san ph§m. 1.2.2. Ap hrc nwe trong m1)nghr6i e~p owe

Muon dira nuoc t6i cac noi lieu dung thi ty.i m6i dii€m cila mang lwi mroc ben ngoai pbai co mot ap lire tv do din thi~t. Ap h,l'Cnay do may born noac dai nuoc tao ra. 10

cap

Muan viec cfip nuoc duoc lien tuc thi ap h,JCciia may born ho~c chi~u cao ciia dai mroc phai dAy du d€ dam bao dtra nuoc toi nhimg vi tri hdt lqi nhfit ciia mang luai, tuc 1ft diim dua mroc tai ng6i nha n~m

a vi let cao

nhdt, xa nhit so voi tram born hp~c dai nooc, d6ng

thai tai die'm d6 phai c6 mot ap lire tv' do

sinh di_ita V! tri b§.t Ioi nhat ben trong nha. goi

d.n thiit

de' dua mr6c toi cac thiet hi dung cu ve

Ia ap luc dm

A.p hrc nr do din thiet tai vi tri bftt loi nh§.t tren mang looi dp mroc ben ngcai, con thi6t ciia ngoi nha, co thi lay
SlY

ho nhu sau: nha mo: tang 10m: nha hai

tlng 12m, nha 3 dng 16m ... ctr nhu vay khi tang them mot tang thi ap IIlC din thi~t tang them 4m. Trong h~ thnng cip rnnic chua chay up hrc th~p, ap hrc can thiet & cac cot lay rnnrc chua chay hit l(yi nhit tai thiiu phai vii gai chua chay

Ia 10m. Con

trong truong hop chua chay ap luc cao,

up hIe din thi~t ciia cot lay mnrc chua chay hit IQ'i nhdt phai dam bao dtra mnrc qua 6ng

(£ =

507 1OOm) d~n vi tri hit lei nhit ciia ng6i nha co chay va tai do

ding phiii co up h,rc dfty du lAi thi011

la

10m.

ni€ d6

then dOi m5i lien h~ v~ phinrng dien ap file gifra cac ding trinh cftp nurrc co
fhlong do ap
Thung chua dai nucc

the" xem so d6 giai thi~u & hinh 1.3.

Duong do ap

z.,

Sa d61icn h¢ v~ plunmg dien

ap lvc giiia

Rinll 1.3 cae ding trinb ella h¢ t/ui1Jg dip nu6c

Tir so
may hom:

d6

tren CO thi tinh durrc chieu cao d~t dai nmrc Hd va ap hrc cnng tac cua
Hd + Zd = Znh + H~~ + hi Hd = Znh - Zt.\ + H~~ (7)

+ hi

Hh + Zh H,

= Hd + hJ + Zd + h2 = Zd - Zh + H, + h2 + hd

(8)
11

Trong d6 :

H~r A.p hrc din -

Zb, Zd, Znh - cat mat dilt tai tram born, !.Iai mnrc va ng6i nha bilt loi nhat;

thi~t ciia ng6i nha bit IQ'inhat ;

Hd, Hb - DQ cao dai nu6c

va ap hrc cong tac ciia may born:

hd - Chieu cao ciia thung chtra mroc tren dai; hI~ Tang sa t6n thit ap luc tren dinmg ang d§.n nuoc til dili dan ngoi nha hit loi nhit; hz - T6ng sG t6n thit ap luc tren duemg Gng d§n runrc til tram hom d~n dai.

12

Chmmg II

~G
2.1.

Ll!C11 CAP Nl!C1c

"

sa DO VA
.....

NGUYf~N TAc V~CH TUYEN MANG LUCH cAp NUOC hnn c§p mroc

"

2.1.1. Sa

d6 mang

Mang lmri d_p nuoc la m¢t hO ph~n cua he th5ng clip nuoc. Gift thanh xay dung rnang lwi thm"rng chiern khoang 50770% gift thanh cua toan he thong. Boi v~y dn duqc nghien ciru ki va thi6t k~ tat tnroc khi xay dung. Quy hoach rnang hroi duong bng Quy hoach

d.p

nuoc Ia tao nen m¢t sa db hinh hoc tren mat

bang quy hoach kit3n true, gam ang chinh, dng nhanh va xac dinh duUng kinh cua chiing.

do

phu thuoc van tinh chit ciia quy hoach ki~n true va dia hinh C\I thi. Khi

quy hoach rnang Iwi dn c6 nhirng titi lieu: - Ban d6 dia hinh khu vue bao gbm d§.n nuoc. - Ban db quy hoach chung va sd lieu quy hoach. - Ban d6 quy hoach cong trinh ngam. - M~Hdt ngang cac duang phd. - Tai li~u dja chAt cong trlnh va dia chIll thuy van, Mang hrOi d.p nuoc dliQ'Cchiara lam ba loai: 1. MI/ng lurH ellt : lit mang lu6i. dmmg bng (hinh 2.1 a) chi c6 thi d.p rnnrc eho cac di8m theo mOt hu6ng. Mang luoi cut d8 tinh toan, kinh phi dau tu it, co tci'ng chi~u dai dmmg dng ngin, nhung .kh6ng dim bao an toan nan chi dung eho cac thanh phd nho, cac tbi xii thi td.n noi khong c6 cong nghiep boac chi c6 cac d6i tuong tieu thu mroc kh6ng yeu diu d.p lien tuc. 2. MI/ng lurii Yong: thi cap n u6c

vi

tri thanh phd, ngubn mroc va cac tuy~n dng

tu hai hay n hi8u phia,

la rnang

lu6i. duUng dng khep kin rna tren do tai moi diim c6 (hinh 2.1 b)
Ull

3. MI/ng lurfi h6n hqp: Mang Iwi duqc dung ph6 bi~n nhat ket hop diroc

diim

cua ca hai Ioai tren. Trong do rnang luOi vong thuong dung cho cac 6ng truyen din va cho

13

nhirng d6i tlJ'(1I1g tieu thu ruxrc quan trong, con mang tum cut dung di€ phan ph6i cho

nhfrng diifm khac it quan trong han.

a)

~~~~~~~~~L

TB

--~~~~~~~
TB

Khunhaa

l1li Khu cong nghi~p

Hinh 2.1.
M1'Ulg Imn c.fp

~
~

Khu cay xanh

nwc

a) Mung IwYi qJt: b) M(mg hsri v('mg

2.1.2. Nguyen

tAe vach

tuy~n mang Im:i'i cAp

owe

Sau khi tinh toan dU'Q'ccong su~t cua he th6ng d.p nuoc, chon diroc nguon mroc thi

ti~n hanh quy noach rnang lu6'i dp OlJ\JC. Nguyen tic quy hoach phiii dam bao cac yeu cau sau: 1. Mang looi phai baa trurn duoc cac di~m lieu thu nu6c. 2. Cac tuyen 6ng chinh nen d~t thea cac dmmg ph6 1&0,co hixmg di ur ngu6n marc va chay doc thanh phb thea huring ehuyi€n nuoc chu y@u. Knoang each giua cac tUY6n chinh, pnu thuQc vao quy mo tnanh phb, trunmg liy lu 3007600m. Mot rnang luoi it nhAt phai co 2 tuyen chinh, doong kinh bng d.n chon urong dinmg di co thif lam viec thay th~ Iftn nhau, khi m{,ittuyen co su cb. 3. Tuyen Gng chinh duoc n6i voi nhau bhng cac bng nhanh vo; khoang each 4007900m.
Cac tuyen phai vacn thea dm'ing ngin nhit. cAp nuoc dUQt v~ hai phia.

No phai

tranh

cac ao h6, dmmg tau va xa cac nghia dja ... din dat 6ng 0- nhfrng di~m cao d@ban than bng chiu ap hrc it rna yin baa dam dmrng muc nu6c thea yeu ciu. 4. Vi tri d~t Bng tren mat cdt ngang doong ph6 do quy hoach xac dinh, tbt nhit Iil d~t tren via he hay trong cac tuynen ki tnuat. Khoang each nhc. nhit tren m~t bhng tinh tu thanh bng d@ncac cong trinh duqc quy dinh nhu sau : - D@nrnong nha va cong trinh 3m - Den chan taluy duVng sit 5m - Den rnep muong hay mep duong () to 1,5 7 2m - D@n mep dtnmg ray xe di~n 1,5 f- 2m - D@ndu&ng day dien thoai O,5m - D@ndmmg dien cao the 1m 14

1.5m - D~n mat ngoai bng thoat 1,5m ,- D~n chan cot dien dirong ph6 3,0 m - D~n rncp cot dien cao th~ - DBn cac IO~l unrng rao l,5m - DGn trung tam hang cay I .Sm+ 2m Khi muon nit ng~n knoang each tren din co hicn phap ki thu~t d~c biet d~ dam hao Gng kh6ng hi hin gay va thuan ticn trong qua trinh sua chua cai tao,

tl~t them mot bng phan phbi mroc song song vai no. Nhir th~ bng chinh chi lam chirc nang chuyen runrc, Ngoai yeu du ncu tren, khi quy hoach rnang imri d.n hru

5. Khi bng chinh co dmmg kinh

Ian thi nen

y:

- Quy hoach rnang 100i hien t1.11 hai quan tam d~n kha nang phat tric'n tnanh ph6 va p mang hroi trong urong lai. - cAn chon tliim cao d~ di;it dai nuoc n~u dieu kien ki~n true cho pnep. Dai ninrc do vUy co the d~t 0- dAu. (j giira hoac cuoi mang hnri. - Khi quy hoach cai tao rnang lwi ein nghien ciru so dB rnang luui hien trang : v~t lieu. tlm'Tng kinh bng, tinh hinn thu hep duUng kinh long 6ng ... - Cung mot d6i urong tieu thu nuoc co th~ quy hoach thea nhieu sa dt) mang luOi co dang khac nhau rna v~n thoa man duoc cac yen du tren, nhung phai co mot mung lu6'i t6i iru va hop Ji hun ca. n6 lil rnang Imri dOl h6i chung ta phii lua chon dua tren co sO-cac chi ticu kinh t~ ki thuat cac phmrng an quy hoach rnang da neu ra,

2.2. TINH TOAN M~NG uror CAP NUDe 2.2.1. Cac truong hqp tinh toan m{mg llrOi dich chinh ella viec tinh toan mang lum cftp mnrc la xac dinh hru hrong tinh toan cua cac doan bng. trcn en sO-do chon duUng kinh Bng hop li va kinh t~, xac dinh t6n that ap luc tren cue doan bng va tren tuy~n bat loi d~ xac dinh chieu cao xuy dung dai mnrc va ap lire cong tac cua may hum.
MI)C

* Khi
sau day:

tinh toan mang lu6i clip mnic thmrng phai tinh cho cac tnnrng hop co han

l. Tnnmg hop gin dung mnrc lrm nhat 2. Tnnmg hop co chay trong gi(r dung mroc 16n nhat
3. Dbi vrri rnang luUi co tll:lidbi di~n (dai nuoc do cu6i rnang lutri) con phai tinh toan

ki6m tra cho tnrong hop v~n chuyen nuoc lrrn nh;1t - ttrc Ii tnrong hop ticu thu it. mang ilJlli c6 them chirc nang v~n chuyen nuoc len dai, 15

2.2.2. M~t

sa

gia thi~t

de· tinh

to an

Trang giai doan tinh toan, viec xac dinh chinh xac s5 di~m Ifty nuoc (fen cac dean bng, khoang each giira cac di~m hly nuoc va luong nuoc Ifty ra tai tirng di~m Ii rilt kho, Han mra, n~u

cb dinh

duqc cac s5 lieu do thi sa

d~ dan gian hoa bai toan, nguUi ta dua ra mQt sb

toan lai qua phirc tap ; do do, gia thi~t sau:

db tinh

1. Cac hQ Lieu thu nuoc Ian nhu: Cac xi nghiep cong nghiep, bi boi.; diroc coi Ia cac diim Ifty nuoc t~p trung, va cac di~m do dllQ'c goi Ia cac di~m nut. 2. Cac hQ tieu thu nuoc nho, Hly nuoc sinh hoat vao nha coi nhu Ifty mroc d6u doc , , tuyen ong.
3. Doan bng nao chi co hru luong t~p trung (7 cu6i doan bng thi luu hrong cda doan

bng do

khong dOi.

4. Dean bng nao chi co hru luong phan phbi doc tuyen thi gia thiit la diroc phan

phbi d~u.

Tren co

sa do nginri

ta thanh I~p cac cong thire tinh sau day:

- Luu hrong doc dtnmg ciia roan mang luOi

(£/s) Trang do: Qdd: Luu luong doc duUng ciia toan mang lum (£/s) QI: : TOng hru luong vao mang lum tmg voi tnnrng hop tinh toan (£/s) ~qt.tr : Tang luu luong t~p trung ciia toan mang luUi (fls) - Luu luong doc duong dan vi
qdv

= r.f
It

~d

(£/s/m)

Trong do: qdv : Liru luong doc duang dan vi (EJslm) r£u: T5ng chi~u dai tinh toan, tfrc la t5ng chi~u dai cac doan bng co phan phbi mroc doc dirong cua rnang looi (tinh b~ng m)

Luu hrong doc duang cua cac doan

(£/s) Trang do: qdd: LIJU hrong doc dmmg ciia doan (fls)

£tl : Chi~u
16

dai tinh toan ella doan (m).

- D~ d~ dang trong tinh toan, ngooi ta thinmg dira hru Iuong doc dtnmg v~ cac nut tfrc la v~ cac diim dau va diim eu6i ella d01;1n6ng.

Luu luong nut bfug nira tdng 56 luu hnrng doc duong ella cac dean bng dAu vao nut do
(£/s) itt : Chieu dhi tinh loan ciia cac dean 6ng lien he voi nut - Sau khi dil co gia tri hru luong nut, ta tinh diroc hru luong tinh loan ciia cac d01;1n

bng bang phU'(JI1g trinh Eqnut hrong ra khoi nut do.

= 0,

nrc

ta Iuu Iuong mnrc di vao mot nut phai bang tang Ian
cap nuoc

2.2.3. Tinh toan tlniy IlfC mang hl61

C1}t

L Xac dinh lci'ng luu luong vao mang luoi theo cac tnnmg hop can tinh. 2. Quy hoach rnang hroi va ehia mang II1{ri thanh cac doan tinh roan, ghi tri

s5 chieu

dai cac doan 6ng, ghi cac luu lirong t~p trung va danh s6 cac diGm nut len sa db. Dean Bng tinh toan la doan 6ng narn gifra hai giao ditfm ella duO-ng bng hay gifra giao di~m do
voi

mot

nut lily rnnrc t~p trung,

va

tren doan do dmrng kinh 6ng khong d6i.

3. Xac dinh t6'ng chi~u dili 4. Xac dinh luu leong

tinh roan ella marig luCri Litt

doc dmmg don

vi, Ian

Iuong doc duO-ng ciia cac doan va dira

SlY

v~ Ian hrong nut. Ghi k~t qua tinh luu hrong nut len

dB mang Imri.

Gang tinh luu hnrngdQc durrng clia cac doan 6ng

DOfJn 6ng

ft. (rn)

qdv

(f/s/m)

Cong :

Bang tinh luu lUVng mit

Nut 1

Cac doan dau V80 mit

2

~cng

= b9d~! (£is)
2 3

q~p.rung (PIs)

qmit chung

= q~eng
5

+ qttr

Co ng

Qdd

= Eqttr

= QI:
17

S. Xac dinh luu luong tinh toan ciia doan 6ng Lim hrong tinh toan ciia mot doan 6ng thuoc mang hroi cut b~ng tclng s6 luu luong chay xuycn qua no va mOLnira luu luong doc duong ciia ban than dean 6ng do. Tire b~ng tbOngcac hru luong nut kri' tu nut cu6i doan 6ng d6 tra di.
6. Chon tuy6n chinh de' tinh thuy hrc tnroc :

Tuy~n chinh ta tuyen dai nh~t va co diGm cubi d' c6t cao nhtit so vo i di6m dau
mang lucri.

7. Lap bang tang hop k~t qua tinh qu - D - V - i -h ella cac doan thuoc tUY6n ehinh. Trong do: qu : Liru hrong tinh toan cua doan 6ng (Els)
D : Duong

kinh 6ng (rum)

V : V~n t6c nurrc ehay trong dng (m/s)

i :T6n thUt up Iuc tren 1m chieu dai dtnmg 6ng (rn) - t5n thUt ap luc dan vi

h : T5n that

ap luc

tren doan 6ng (m)

* Cach

tra

bang xac dinh durmg kinh 6ng hop li :

Biit v~t lieu lam 6ng. hru lmmg tinh toan ciia dean dng, dung bang tinh loan thuy Iuc dung cho mang hroi dp mroc ciia ct>.AXe-ve-rep di tim dwng kinh ang sao eho v~n t6c nuoc chay trong 6ng n~m trong gioi han v~n tac kinh t8 (Vkt)
Gia tri

Vkt co the' tham khao bang sau:

Vkt(m/s) D (mm) Vkt(m/s)

D (mm)

100 150 200 250 300

O,IS + 0,86 0.28

-j-

350 400 450 500 ~ 600

0,47 -:- I.S8 O.SO -:- 1,78 0,60 -:- 1,94 0,70
-i-

1,15

0,38 -:- 1,15 0,38 -:- 1,48 0,41 -:- 1,52

2,10

0,95 -:-2,6

Lou f: Khi tinh toan kiem tra MLCN trong nmg tnnmg hop co chay trong girr dung nuoc i<J? nhftt thi van tdc len d0n gfin gi&i han tren quy dinh cho timg loai ring. c)ng gang V < 2 -:- 3m/s :
Ong thep V < 3 -:-4 m/s.

• Khi da chon dmrc D hop li, hang nay cung eho bi~t luon gia tri ciia V vai (ghi du6i
dang 1OOOi) " Tinh h = 18

i.£

Mftu hang ghi kt~t qua tinh qtt - D - V - i - h ciia cac dean thuoc tuyen chinh
Dnan 1

6ng

E (m) 2

qu (£.ts) 3

D (01/01)
4

(m/s)

lOOOi (m)

h=i.E(m) 7

MQt s6 can bQ dSu nganh eo kinh nghiern trong Iinh virc mroc d' Vi<;t Nam dil dira ra mQt giai phap chon dm'rng kinh 6ng tren co sa van t6c thi~l k~ va khong ch~ t6n thftt ap luc tren I km duong 6ng 8. Tinh cdt ap lire (c6t mile nurrc) (Hz), ap hrc til do (Htd) tai cac nut ciia tuyen chinh, - Chon dung die~mhit lrri nh~t (DLN). - Tai di~m BLN, ap IIlC til do lily thea chieu cao ting nha,
- Tinh c6t ap lire tai di6m BLN : H~LN
HBLN z

cap

HBLN + ZBLN
td

(m)

Trang do :
HPJ-N : ZBLN :

Ap

1l)"C nr do tai dic?m hilt loi nhal (m)

c6t mat dUt tai di~m h~t loi nhat (m) - Bi~t cdt ap II,l'C die'm hal loi nhat, t6n that ap II,l'C tai tren cac doan dng h (muc 7) ta lin hnrt tinh diroc cdt ap hrc tai cac doan dng khac thuoc luy~n chinh.
H
z "lIt tn"Yc

mit
Z

S'Ul

ke no + h <1011nnOJ gura "....,

-Z

hal nut

(m)

- Cudi cung : ap IIlC til do ciia cac nut tinh theo cong thlTC
Htd

= Hz

(m)

Miu bang ghi kit qua ti'nh Hz, Hld t~i cac nut thuQc tuyii'n chinh Nut
1

Do an
2 x

Z(m)
3

h (01)
4

Hz (m) 5
x

Htd (m)

Ghi ch u
7

6 x
x

x
x

x
x x

BLN

9. Tinh toan thuy IIlC tuy~n nhanh - T6n thal ap lire cho phep cua tuyen nhanh Iii hieu s6 gifra c6t ap II)'Cciia nut dliu va cat ap II)'Cnut cuai nhanh : ~h - Co hru hrong tinh toan trcn cac doan thuoc tuy~n nhanh, dung "bang tinh toan thuy lire mang luai cap rnnrc <l>A Xe-ve-rep "chon dm'rng kinh cac dean ang, tinh 16n that ap lire tren cac doan 6ng va toan tuy~n nhanh :Ehmy~nnhanh . 19

- So sinh N8u

~h va l:htuy~n nhanh

LhtuY~1lnhanh < Ah : chftp nhan D da chon

N8u l:hluy~n nhanh

,

> ~h : chon lai D cac dean Bng.

,

2.3. CAU TAO MANG

LUCll CAP NUOC

2.3.1. Cac loqi bng dung tr o n g m an g hrcti e§p mroc

Trang mang lu6i cUp nuoc dtroc dung cac Ioai

khac nhau. Chon loai ang hay v~t IH~u nao tuy thea ap lire cong tac, dieu kien dia chit. phuong phap lip d~t, cac chi ticu kinh t8 ki thuat va cac di~u kien C1,1 the khac, Kinh phi
dlu ur vao mang looi thuong kinh ang hop chiern 50
-t-

Bng

khac nhau va bang cac v~t lieu

70% kinh phi toan

he thang.

Vi th8 chon duong

Ii mang lai hieu qua kinh H~cao. Hien nay trong mang hroi d.p nmrc nguoi ta thuong su dung cac loai ang sau : bng gang, Bng thep, ang nhua, bog be tong va 6ng xi mang amiang.
- Ong gang duoc si.'rdung rQng rai trong mang hnri truyen d§n va phan ph6i ncoc. No co uu diem: hrong ~&n - Ong

va chiu

b&n, khong

hi xarn thirc, chiu ap 11,fC kha cao, nhung

co

nhuoc

diem trong

tiii trong dong kern.

trong noi bO tram xu li

thep duqe dung kha ph6 bi8n trong mang luUi d.p nuoc. No trunmg dUQ'c dung nuoc, dftu bng day,- 6ng hut may bam, 6ng qua durrng 6t6, duang

tau, qua cau, qua song, qua n~n dat y8u ... Ong thep co uu diem : di~ cong cac phu tung, gia
d~ nbi, nhe han 5ng gang, chin tac dOng

co hoc

t5t. Nhuoc di~m ciia bng thep la d~ bi

xarn thy-c duOi tac dong ciia moi truong, - Ong be tong va xi mang arniang dUQc sir dung vao viec truyen d§n mxrc tho, voi ruroc W chay la chinh. No co IlU diim chinh Ia chang dUQ'Cxfun thee, gia thanh ha, nbi
bng bAng bog 16ng xiim day va xi mang amiang (hinh 2-2).

Hinb 2.2 1- Ong _: - Ong Jring; 3- X.im day Vii xi mling amiling; 4- Vong cao su : 2 5- Mr1t bien ; 6- Tr,ir VU<:I xi miing ; 7- Ong be t6ng ap JI,lC CIlO

20

~ Dng nhua ngay cang dUQ'csu dung nhieu trong ki thu~t dp mroc. No co

\JU

diim

nhe, d~ n6L to'n th~t ap luc nho, NhU\lC diem ciia 6ng nhua khi chiu anh huang cua nhiet do d~ bi lao hoi. {] rnnrc ta hien nay da san xuit dllQ"ebng gang EU dtnrng kinh dtSn600mm. Ong thep tai die cry S{J lien doanh da san xu~t dinrc cac loai bng thep trang kern < 100, bng thep den duo-ng kinh 200+400. Gng nhua ta da san xufit dU'Q'c cac loai vtri dirong kinh s 200mm Dng gang dung trong

dp

mnrc thmmg dtn;JCche tao m(H dau tron, mot dau loc (EU)

tron co cac loai duang kinh 50, 75, 100, 150, 200, 250, 300, ... 600 voi chieu dai 3~6 m mot bng. De giarn t6n that ap h,n:: ngmri ta trang trong long bng mot 16p xi mang ho~c nhua. N5i 6ng gang co hai each : - Xarn day day va vua xi mang amiang - Dung vong gioang cao su
a) b)
c)

Hinh 2.3.
a) M6i n6i xam day va xi miing smiting b) M6i n6i b5ng vbng cao S{i dt'mg cho 6ug lJ1J6
e)

M6i nb; b§ng yang cao su tiel di~n dife bi?l

1. Ong gang; 2.:<am day; 3. Xarn xi mung amiang ; 4. Yang eao su 5. M~l bich : 6. Bulong d~e biet ; 7. Yang eao su ti~t dien d~e bi~t

2.3.2. Nguyen

tic btl tr i dlfung

ang cii'p mrdc

Dng eftp mnrc d~t ngoai duong phb phai dam bao cac dieu kien sau dlly: - Khdng nong qua d~ tranh tac dung dong hrc (xe co di Iai lam va bng) va tranh anh
hurrng cua thai li@t.

- Khong sau qua d~ tranh dao d'p dat nhieu, Trang di~u ki~n cila ta co thi l~y dO sau chan bng Ong

cap nu6c thuUng d~t song song v6i c5t m~t d§t thi~t k~, co thi
dp thuirng

tu m;,it dat

d~n dinh 6ng khoang 0,8 + 1,Om.

d~t iJ via he, mep dM tren bng thoat,

duOng, each mong nha va cay xanh tbi thiiu 3 + Sm. Ong theo chieu ngang tbi thi€u Iii 1,5 + 3m.

khoiing each gifra no vci cac duong 6ng khac co the lay thea chieu dfrng t6i thi~u Iii 0, l rn, Trong cac xi nghiep hoac thanh phblan, neu co nhieu 10~i 6ng khac nhau (cap, thoat, nuoc nong hoi dtk dien, dien thoai ... ) ngutri ta thuUng b6 tri chung chung trong mOt h§m ng§m hay can goi Iii tuy ncn, tlunrng xay b~ng be tong c5t thep, B5 tri nhu vay gon gang,

21

choan it dien tich, d~ dang tharn nom sua chua, it hi nuoc ng~m xarn thuc, nhung v6n d~u ur dot d~u qua krn, nen khi c6 di~u kien moi ap dung. Khi 6ng di qua song hay vung d~ l~y ngtroi ta tbuong lam mOt d.u can cho Bng di qua hoac cho 6ng di duoi long song, vung l~y goi la diu-kc, thunng lam l6i thi~u hai bng song song de d@ phong Sl,l' cb, hai ben bo song co b6 tri gi~ng tham, kh6a dong mroc va van xa khi dn thiet, Khi 6ng di qua duong 0 to, duong xc lira thi pha: diH no trong tuy-nen hoac cac vo hao h~ng kim loai (bng 16ng) ngoai d~ tranh tac dQng co hoc. Hai ben durrng cung b6 [[1 gi~ng tham, khoa va van xa nuoc.

2.3.3. Cac thi~t b]

va

co n g trinh

tre n m q ng hnYi ciip mrdc

De' ph1JC VI,! cho quan Ii va dam hao S1,I tam viec binh thuong ciia rnang tum cap mnrc, lfen mang lu{ri d.p mnrc thuong b6 tri cac thi~t bi va cong trinh co ban sau day:
a)

Khoa

Dung de dong rna mroc trong tirng doan 6ng; khi c~n sua chua. d6i chicu nutrc chay, thay d6i luu hrong ... Kboa, thuong dat tnnrc, sau mlii nut ciia mang hroi, truce sau may hom ... co dirong kinh b~ng duong kinh 6ng. C6 th~ lam btlng gang hay thep (ap 11,I'c hiu c deoc nr 16 at tra len) hinh 2.4.

a) V:UJ c.1nh hinh JJ&n

b) V;UJ conn SOllg song Hinh 1-4

b) Van m()f chidu (hinh 2-5) :

C6 lac dung chi cho nuoc chay thee mot chieu nh~t dinh thuong d~t sau may berm (tranh nu6c quay lai dbn banh xc cong tac lam dOng

a duUng
22

CfT

bng d~n nurrc van nha, tren dlJllng d~n runrc

tu kCl xuong.

quay ngunc chieu chong hong),

2 Hin112.S I. Nip V.1n nu)t cllieu 2. Cf1l1h I'an : 3. Tluu: ".1n c)

.1) Thih

mnh2.6

hi thu va xa

khi ; h)

S(I

dB hip riip

1. Van: 2, Duong 6ng

Van xii klii:

Dung d@ xii khong khi trong dirong bng ra ngoai, thuong d~t (l)' nhirng vi tri cao cua rnang lucri (hinh 2.6) d) Hong lily nuoc chua chliy: Dat tren rnang hnri doc thea duang phb (khoang 100m root chay, eo thi d~t ngiro (hinh 2,7) hoac nBi tren mat dat.
o L()

can de lAy

nuoc chfra

5:

®
Hinh2.7

vlu he; 2. Colie giii6lJg; J. Gi1Jg cufmg be tong s6i tnsc 100 .4. Gd; da cut dy b5ng g~ch 330 x 220; 5. Be tong gflch va vim xi mang 50 6. Ttu d{j cing 220 x220,. 7. 1 6 thoiu nurJc muu 100 x 130 __
1. Riinb

e)

VOiliy nwc cong cong:

D~t (] ngli ha, ngji ur dufrng hoac doc thea dmmg ph6 each nhau 200m trong cac khu Vl!C khong ;r.:!y dirng dip mxrc ben trong nha (hinh 2.8).

23

1) G6i

tva:

Dung di kh~c phuc IIJ'C xung kich khi nnoc d6i chi~u chuyen dOng gay ra, d~t & die 5ng ubn cong (cut), cu5i 6ng CIJt.··

g) Gieng Cham :
De bb tri cac thicit bi, phu tung trong do. the? x1l.y b~ng gach hoac bang 2.3.4. Chi tifit m~ng

u~de

dang

2 Hinh2.8 1. Vcii c{mg q'iJJg : 2.

(~JJg nutyc

tharn nom, sua chua va thao tac trong khi quan 11. Gieng co

be tong.
hr6i dip mroc

tlulnh phr'i

3. Un[!,nhtinh

Dc3 phuc V~I cho viec thi cong va quan li mang hnri eJp rnnrc. nginri ta
thuong phai thi~t ke chi ti~t mang hnri. nrc la dung cac ki hieu the hien tren mat bJng cac dmmg bng. thiel bi, phu lung, each n5i chung voi nhau ...Vi du chi ti6.t mang irnJi (xern d' hinh 2.9). Bang 2.1. The hien ki hieu m(jt

s5

phu tung, thi~t bi, duOng bng tren mang

hroi

dp nuoc.
Hinh2.9
S(T d6

chi

ritillll{J1J~1!

lutTi c,1p nutY(_'

Bang

2.1. The~ hi~n

k i hi~u

mQt s6 p h u tung, IlJ'oi cifp mroc

thie"t b] dlJ'&ng 6ng

tr e n m~ng

86
1
i

Ph~

tung

Ki h i~u
)--

Ten Ong EU

gQi

1IE==3-

2
3 4

&

24

• •

..,I,

re

HH (nOi 3 nhanh BH)

}:L{
)-Lc

T6 EE (n5i 3 nhanh EE) Tc EB (n5i 3 nharih EB)

Ti~p bang 2.1

s6
5
6

Ph ... tung

X
9 10 11 12 13 14 15 16 17

V
~ ~

-.
4f&
#
~

-++-+-

Ki hi~u

T@n g ql
Croa BB (nBi 4 nhanh BB) Croa EE (n6i 4 nhanh EE) Croa EM (n6i 4 nhanh EB) Te xii BB (n6i xii BB)

* *
T
}-y{

Te xii EB

(n6i xii EB)

_c1

Cut BB 90" (nat g6e BB 90°)

Cut EU 90° (nbi g6c EU 90°) Cut EU 90" (nbi goc EU 90")

r0

r-r-<
;--<
~ ~

C(1t EE <90° (n6i gee EE <90°) Cut EU < 90° (nbi g6e EU < 90°) Con MB Con EB
,

~ ~

1----1
~
)::::(

OngBB C6n EE BuBE BuBU

IX
19

20

----fj::3--

r-

25

Tiep hang 2.1

s6
21 22 23 24 25 26 27 28 29
30 31

PhI} tung

Ki hi~u

Ten gQi Bich d~c Dai lay nuoc

[=:~

A _,
....

A
-¢
-}-

'-ml--'
__ JL __

Nbi lang
Bftu xi khi

--1JD=:l
1_1

Nbi mieng bat N5i bich MGi nbi rnern Van Van mot chieu Mbi co dan Hong ciru hoa V6i cong cong

~-tm--·
1___ 1__

dt:J

--II--

/"'..

'-"

tfu
t2l ~tl

---I [XU-U... -1f~

o--J
~

c-e

32

26

Chmmg III

CAP Nl1dc

CHO CONG TRI1C1NG xAY Dl/NG XA Y DlJNG

3.l. Ml)C BicR DUNG NUOC TREN CONG TRUONG

cong nhan (J lim trai, cling nhu dung di phuc

Tren cong truong xay dung, mnrc diroc dung di cung dp cho nhu ciu sinh hoat ciia
VI,I

cho thi cong va chira chay.

Viec cap nuoc chira chay eho cong truong rat quan trong, nhat 13.a nhfrng noi d~ nguy hi~m v~ chay nhir : xurmg moe, vim khu6n, kho v.v ... Nunc dung cho thi cong su dung vao nhieu muc dich khac nhau nhu : phuc
Vi)

cho

cong tac xay trat (tron vfra, nhung gach, tu6i tuong, quet voi): eho cong tac be tong (rrra da dam. soi, cat, tron va tU'lJi be t6ng ...): cho cac loai may m6e thi e6ng va cong cu v~n chuyen khac nhau (lam nguci dong eo ciia cac may ep khi, may dao dat, rna 0 to, cung eap eho die d~u may xe lUa... ). Ngoai fa ruroc eon phuc vu eho cong tac nhir : san, each thuy, nnao tron dat set cho cac xuong phu ... (gia c6ng du kien kim loai, cacchi tiit bt! tOng e6t tnep). Khi xay dung l~p ghep cang phat min thi s6 hrong nuoc dung cho c6ng truong cang giarn b6t di, LUQ'Ilgnuoc phuc vu cho thi cong xac dinh phu thuQc vao ti~n dQ, thai gian, dae diim va tinh chat thi cong (Uip trung hay phan tan, l~p ghep hay d6 toan kh6i v.v ...) Khi tinh toan he thOng cap nuoc cho c6ng tnnrng, din phai dam bao sao cho nhfrng hie thi cong dbn d~p nhat va.n c6 du nwe dung.
,.. ,..?" " ...... ..... ,...

3.2. TIEU CHUAN DUNG NUOC CHO CONG TRUONG XAY DlJNG
Tieu chuan dung mroc tren cong tnnrng .xay dung theo nhu d.u va phu thuQc vao thirc t~.

Co

th~ tham khao s6 lieu ciia cac cong tnrong cotinh chit va quy rno tuung 11;r.

Trong m(H s6 tnnmg hop tieu chuan dung nuoc cho tirng loai cong tac thi e6ng tham khao bang dooi d§.y (bang 3.1).

co thi
27

Chuong III

CAP Nudc

CHO CONG TRUCfNG xA.Y nt1NG • XA Y

DlJNG

3.1. MlJC BICH DUNG NUOC TREN CONG TRUONG

Tren cong tnrong xay dung, nuoc diroc dung d~ cung cap cho nhu diu sinh hoat ella

cong nhan <"1 lan trai, ciing nhir dung di phuc vu cho thi cong va chira chay, Viec cip nucrc chira chay cho cong truong rit quan trong, nhih la & nhfrng noi d~ nguy hiim v~ chay nhu : xinmg moe, van khuon. kha v.v ...
Ninrc dung cho thi cong

su dung

vao nhieu rnuc dich khac nhau nhir : phuc vu cho

cong tac xay trat (trqn vira, nhung gach, tuci nrong, quet voi): cho cong tac be tang (nra da dam. soi. cat. tron va tuai be tong ...); cho cac 10<;1i may moe thi cong va cong
C1,l

van

chuycn khac nhau (lam nguoi dong co ciia cac may ep khi, may dao dfit, rib a t6. cung

cap cho cac diu may xe lUa... ). Ngoai fa nuoc con phuc vu cho cong tac nhu : san, each
thuy, nhao tr(m dit set cho cac xuUng phu ... (gia cong d.u kien kim Ioai, cac chi tHh be tong e5t thcp). Khi xay dung Idp ghep ding phat tri~n thi s5 hrong neoc dung cho cong
tnrong cang giarn bot di. Ll1Q'J1g nu6c phuc
V1,l

cho thi cong xac dinh phu thuoc vao ti@n

dq, thrri gian, d~c di8m va tinh chih thi cong (tap trung hay phan tan, Idp ghep hay d6 toan kh5i v,v ...) Khi tinh toan he thOng cap mrcc cho cong tnnmg, cAn phai dam bao sao cho nhfrng hlc thi cong d6n d~p nhit vin

co dii nuoc
xuoc

dung.

3.2. TIEU CHU AN DUNG thuc t~.

CHO CONG TRUONG

XA Y DlJNG

TH~u chuan dung mroc tren cong tnnmg xuy dung thea nhu d.u va phu thuoc vao

Co th~ tham

khao s5 lieu ciia cac cong tnrong cotinh chill va quy rna tuong til.

Trong mot s5 truimg hQ"Ptieu chuan dung runrc cho tirng loai cong tac thi c6ng eo th~ tham khao bang duoi day (bang 3.1). 27

Bang 3.1. Lmrng mroc so bQ dung cho thi cong Muc dich dung fllroC
1
J-

DO'n vi do loong 2

LUlI1mrng don vi (£) 3

Ctmg me dit
1- Cho mot may dao dit chay bAng hoi lam viec : Trong d~t cat Trang d~t set' Trong dit da 2- Cho mOl may dao dit chay b1ng dong co dbt n6ng ben trong, lam viec l may/! gia 1m3 dit nguyen tho
'I

9 - 17
16 - 30 35 - 60 10 - 15

II- Cong me be tong va be tong edt thip

1- Rua cuoi soi va da darn Khi do Ian trung binh, nra b1ng tay (trong mang) Khi Khi Im3/vijt lieu rua 1000 - 1500 2000 - 3000 (trong chau rira) 500 - 1000 1250 - 1500 1500 - 2000 lrrr' be tong 225 - 275 250 - 300 275 - 325 300 - 400 1m be tong trong ngay dem
3

rna b~ng co gim

eo b~n nhi~u

2- Riia cat trong cac chau rua cat 3- Rua cat Ian da dam, trung binh 4- Tren be tong ctmg Tron be tong dec Tron be tHng duc Tron be tong n6ng 5- TOOi be tang va van khucn trong di~u kien kni hau trung binh lll- C6ng

200 - 400

tae xay tret

1 - Xay gach b~ng vUa xi rnang k~ knong tiroi gach 2- Xay vila xi mang n6ng 3- TOOi gach xay 4- Xay da hoc : b~ng vira xi mang bAng vira tam nop

ca. trQn vila va

1000 vien gach

90 - 180 . 115 - 230 200 - 250 60 - 100 150 - 200

1m da xay
3

IV- C6ng tHe vlin chuyln ben trong 1. Trong gara (d~ ri'ra va tu sua)

-6 t6 du
28

ljch

1 ngay dern

300 - 400

aep
1
- 1 <1 to v~n tai - 1 may kco - 1 d~u may xe lua banh rong - 1 dfru may xe lua banh hep -1

bang 3-1

3
400 - 600 300 - 500 11000 - 20000 4000 - 8000 50 - 60

rna lire
nang Illf!ng ttjlm thui YBkhf nen
ngimg tu cho dong 1m2 b~ mat dbt nong trong 1 c ho cac nbi hoi khong

v- Csic tram
Cung dp

20 - 30 20 - 40 1- 2 25 - 40

co dbt uong (di- e- zen). - H~ th6ng eip mnic chay thing - H~ th6ng dp - Cho cac may
,

I gia
I gia

rna ll,lcl

nuoc chay vong

- Cho cac may ep khi

ep khi
,

1m2 kh6ng NUDe

khi

5 - 10

3.3. YEU CAU CHAT LUONG

Tuy theo muc dich

su dung

ruroe rna chilt hrong mroc cung c~p cho cong tnnrng

xay

dung c6 nhiing yeu c~u khac nhau. Nuoc dung cho yell diu sinh heat (an. u6ng, nra, dm, giat...) ciia cong nhan & Ian trai hay trcn cong tnnrng phai dam bao ch:lt luong nhu mroc sinh hoat (T thi xli, th] tran. Tuy theo m6i loai cong viec rna chit ltrong ntnrc co yell diu khac nhau: vi du mxrc dung d~ leQn va tu6'i be tang phai co dO pH Khong cho phep dung

< 4 va ham hrong sunfat S04 _.:;; 1500mglE. Nmrc dung d€ leQn M tong phai co ham luong mu6i NaCI < 35gl£ va sunfat < 2,7g/£.

mroc

h6 ao bi nhi~m bin di u·On be tong (vi mnrc thoat co chira

nhieu rna, d~u thao moe, axit...). N~u khii nghi chit hrong

ngudn nu6c thi phai ti~n hanh thi nghiern mau.

TREN CONG TRUONG XAY Dl,JNG

3.4. He THONG

CAP NUaC

3.4.1. Ngu6n eung clip nwe

Nguon cung runrc ciia khu
VI,lC

d.p

runrc cho c6ng tnrong xay dung hop li nh~t

ta

su- dung he thong dp

Ian can. N~u lirong mnrc sgn co khong d~y du thi chi dung cho sinh heat

eon nurrc cho thi cong co th~ l~y

a mot

nglibn khac. cho thi cong vii sinh hoar, tnroc

N~u cong tnrong narn dOc li}.pta phai tim ngudn nwc

h~t Ia phjii di Y d~n nguon mroc ngam. Neu mroc ngfrm it hoac sau qua, kho Hiy, ta co th@ Slr dung ngubn O1n1e mat iT g~n corig tnrong nhir rnroc s6ng. Co th@lQ'i dung cac hb ao g~n cong tnnmg lam nguon nuoc du trir chua chay.

29

3.4.2. H~ th6ng c§p mroc H~ thong dip nmrc tren cong tnnmg xay dung thinmg chi dung tarn thoi trong th(ri

gian thi congo sau nay se dO' di. Do do. phai thiGt kG sao cho chi phi .diy dung va quan 11 tiGt kit; m nhat,
N~u tren khu vue cong tnnrng trong urong lai co he thang c~p ruroc, thi tnnrc h~t nen

thi congo Co the' xay dung hoan loan ho~c mOt phan h~ th6ng cap mnrc unmg lui dB dung cho thi congo Lam nhu v~y d(r tbo kern, giiii phong dinrc m{Lt hhng, dam hao duqc nguyen uk dmri tnnrc trcn sau, Nlnmg von diu tu dqt d~u nhieu, tht"'ri gian chuan bi khiYi cong keo dai va pnai co thi~t k~ tip nmrc sKn. Trcn cong tnnrng ngutri ta thinmg xay dung mot h~ th6ng dp mnrc chung cho moi dBi urong: sinh hO<).1, cong, thi chira chay ... Tuy nhien, trong nhimg tnnrng nop d;}c hiet c6 the' xay dung cac h~ thang
VI,l

loi dung no k~t h(Yp phuc

d.p mxrc rieng (nhieu nguon mnrc). 3.4.3. Cac bQ ph~n ella h~ thang edp mr6'e Cung nhu h~ thong dp runrc trong thanh phO, xi nghiep, he thong cip ruroc cho cong tnnrng din c6 dfiy dd cac thanh phfl.n ciia n6: cong trinh thu nunc. tram lam sach, tram
born, hif

chua, dai runrc va he thBng duimg 5ng dKn nurrc dGn Cal: noi lieu dung.

Do ch~ dO tieu thu nunc tren cong tnrong thay d6i nhi~u va phfin tan, nen ngmri ta thmmg xay dl,TTlg nhi8u bi chua mroc nho n~m

rai ric

trong cac lim 11"<;I.i nhan cong

va cac

khu V\,l'C thi congo Cac bi chua runrc nay thtnrng xay hhng gach lang vtra xi mango Niroc chua chay co th6 k~t nop di trong cac h~ cnrra tren hoac dao hb co day hhng dilt set, thanh bang da dam d~ du trfr ruroc. M6i h6 e6 dung tich h~ng linmg mnrc crnra chay trong 3 gi(r va hun kinn phuc vu til 150 -:- 250m.
Cac llai ruroc tarn th(n co thi lam h~ng cac thung ton d~t trcn cac giim the.p.

Khi chfilluqng ngu6n nuoc xftu thI phai ti~n hanh lam sacb ninrc. Co th~' xay cac h~' Icing loc S(J hO noac danh pnen trong die hi crura cho mroc trong. Khi din thiGt co the' si.'r dung cac tf<).ITI sach nuac leu dong dem toi cong tnnmg. lam
Dmrng bng dan nuoe c6 thG d~t ngam noac n6i tren mat dftt hay dat tren cac du vuot
tarn thoi.

Can chu y neu bng d~t nci'i tren m~t d:lt tni sao cho ngan, gon, khong gay can tnr trcn mat h1ng thi congo (}ng dan mroc co thi dung bng thep, gang, cao su co kll(rp nBi voi nhau nhanh chong. f)mrng kinh bng din cu theo tinh toan d2 chon eho hqp li,
Mung lmri cUp runrc cho cong tnnrng xay dlJTlg thmrng dung t"UTIh(ri trong th(ri gian t tbi cong nen ap dung ki2u cut la hop li. Vicc tinn loan maug lu6i dp mnrc cho cflng

tnnmg xay dung tuung ur nhu tinh wan mang hnri cut c~p runrc ngoai nha. 30

8M vi du
Tinh thuy luc rnang

lu6i cut, cUp mnrc cho mOt cong tnrong xay dung, Cac diim lay

runrc diroc xac dinh nhu tren so

14m Rlta cuci soi erada 100 m3Jca

d6

(hinh 3.1).
Lim trai cho 500 c6ng nhan

13m

10m 250m

Hinh

J. 1. Sa de} cip IJIJf.Y(.· cbo

C(}Jlf',

Irm'lllf',

X.1y

U!fJlf!

40E!ngmri-ngay. tren cong tnrtrng e6 20() cong nhan, lieu chuan dung nurrc 10£lnguai-klp, tieu chuan ruxrc thi cong dua vao b6 tri ciia hinh ve J;iy trong bang 3.1.
dung mnrc

Lim trai cho SOO cong nhan. lieu chuan

la

Tinh ap lire yeu diu tai diim dftu mang ilnri (di&m A) d~ dam biio l§ y rnnrc it vi tri Bai giiii:

up luc

tu do tai noi

bU t

kji n hft t Hl 1Om.

1. Tim luu luong ~p trung lI!i ciic die"m liy mnic : 1.2.3.4.5. 6 df/ thi congo sinh hOi)t iT ltin tmi va cong tnnmg. - Diem 1 : Rira 10 6t6 tiii trong 1 ngay, m6i 6 t6 can SOO Ht n u{rc. Vay 106 t6 se din : 500 x 10 = SOOO £tngay = 0,06 £ Is - Di~m 2: + Xay gach SOOOO vien trong 1 ea (R gin) :
1000 vien dn ISO lit mnrc. SOOOO vien din SOOO_Q.IS0 1000 + Turri SOOOO vie n trong J ea : 1000 vien dn 200 lit. SOOOO vien dtn :~Q<)Q() . 200 = 10000 lit 1000 ~ ---_:_-PI V ay 1<.11 /t';" 2 can 7S00 + 10000 = 0,6 (. s litem R x 3600
A •

7S00 lit

31

- Diem 3 : Tron 80m3 b~ tong 1 ea : 1m3

be t6ng

din 250 lit; 80m3

be tong

se din: 80x250

= 20000

flea

= 0,7

f/s.

- Diim 4 : Rua eUQi soi : 100m3/ea ; 1m3 d.n 1300 lit: 100m3 d.n 1300x 100 130000 flea = 4,5 fts

- Diem 5 : eho lin trai 500 e6ng nnan : m6i e6ng nhan e~n 40 lit nuoc/ ngay : 500

cong nhan din: 500x40 = 20000 ftngay = 0,23 f Is

- Diem 6 : Twi 80 m3 betong va van khu6n : 1m3 dn 300 f, HOm3ekn : 300xSO = 24000 f/ngay = 0,2S f Is. Liru hrong sinh heat ciia cong nhan tren cong tnnrng co thi phan

b6

deu (] 6 noi

Uly ruroc.
Luu hrong nu6c sinh hoat ciia cong nhan tren cong tnnmg : 200.15

= 3000

flea phan b6 d~u

a 6 noi. m6i

noi _" 3009 _ == 0,02 ~~ S x3600 x6

2. Tinh luu lurrng tinh loan t.mg do~n 6ng (hinn 3.2)

Dean I - 2 co hru IU'Q'ngq 1 = O,OSf/s Doan 2 - 3 co hru 1l1Q11g2 = 0,62 + 0,3 + O,OS = I f/s q Doan 3 - 4 co hru hrong q3 = 1 + 0,72 + 0,25 = 1,97 f/s
Doan 4 - A co hru lUQ11g qa Doan 3 - 5

co hru luong

qs

Doan 2 - 6 co hru luqng q6

= 0,3 fts

= 0,25

= 1,97 + 4,52 = 6,49

f/s

f/s

0,25 Us

A 0----

0,72 Us

4,52 Us

1
0,08 Us 6 0,3 Us

3. Lijp bang tinh thuy /1fC di tim D, V, h cbo t.mg do:Jn dng va Ilf th6ng H~ th6ng c§p mxrc cho cong tnrong dung 6ng gang mieng bat 32

Dang 3.2. Tinh thuj II}'C h~th6ng Doan ong

,

crip nwc cho cong trmrug T6n thrit .dQc C6tap II}'C~i cae di€m
Hz (m)

LlnJ hrqng tinh

Dwng
kinh

T6cdc) trong 6ng

1000i

Chi~u dai dean

(01)

C6t mijt dilt

,iP

6ng D (mm) 50 50

toan
(£/s) (OIls)

I
1,23 13,4 4,45 J4.0 ],23 3,2]

ur do . I

I'1
!i I I

dng L [ durrng 350 270 LU

! h = iL

(m)

HIt! (m)j

1-2
I

O.OX
1

(),22 0,48 0.36 0.80 (),22 0.22

2n 1,62 1.25 3,50

126,110

10

10

:2 - 3 2 3-4 3 4-A 4 3-5 5 2-6

()

1.97 6.49 0.25 0.3

xo
100 50 50

2XIl 250 230

120

I
1

21.1J

11 12
I

I
I

iO.n

I
I

24,75

i 12.75

11

1.l.0
112.!)1 i i I (),74 ! 155
~~.~
___J

0.74
().Jt)

I 24,0 I

11 i,
I

I
I
1

i2().74
29.5

In 14

Kit lujin: Ap hrc dn lhiGll',li uftUI1l<.lIlg ilnyi (uie'm A) u6' dua rnnrc uJy uu cho rnang
lu6i

dip runrc cong tnnrng uGn ui6'm IUy runrc 11 vi tri hilt lqi nhi1t (uiG'1ll I) ui'ull han up hrc
I urn

ur do Ii

phii i I~l I 5,5111 ~ 16m. :

- Ttlng tri'n thUt

nhftt) I:) : ') .51lm

ap 1l!C U()C umrng

Ill'

uiGm A uGn uij'm I (tinh thco con ulnmg hUt lqi

4.

86 Iri

plll.1 Illng cho

luyin 6ng: (hinh 3.3)

~yO

Or----_L",...2_;_5_;_Om __ 0100

Jj~f_)

L 280m 080

:H~[)ltl4t--J....t.e)'nQ_
D~ So

.c X

~,l...._jfrlMH
X

Hinh.U

-».
o ~

L 350m }-II

D50

33

5. Th6ng

ke

y~t /ifu

Bang 3.3 STT I

,

Ten - quy each

Ki hi~u
"
u

Doon vi s6 hJQ'ng
In

Ghi chii

()ng gang EU 0 I 00
DXO 1)50

I
,

250 2Sn

970

2 ~
I

Con EB 100 x SO BB SO x 50 Te BB so x 50 50 x 50

LA
I-r'
"

cai
"

I 1 1
1

di
cai

4 5

Van khoa DXO

D50

--M"
I--

I i

1
4

Bu BU J)XO
D50

d.i

1
I I 4

"

EB

nxo

)-----1

D50 6

"

Bich ili).c hit ilfru (ing

C(ll BU 135" D50 CUl BB 135" ))50

I
h..
I-y

dli
cal "

1 1
1

II

I
_)

34

Chmmg IV

Ht

THONG

CAP N11{1c BEN TRONG NHA

4.1. NHI(~M VV V A.CAC B(j PHl\N CVA H(-:TH{)NC; CAP NU(JC TRONe; NHA.

lh6ng dip nmrc hen trong nhii dung J"6 dua mrov nr mang lurri cap I1U(YC hen ngoai nha uGn moi thith hi, dung C\I v~ sinh hoac may moe san xufrt ben trong nha.
Hi; Hi;

th6ng hun g6m cue he) phan :

1. Dmrng 6ng uan runrc vao nha n6i liGn J'urmg 5ng hen ngoai voi nut d6ng h6 do nuoc. 2. N6t uOng h6 do nmrc g611lco u(1ng h(1 3. Mang lmri cUp runrc trong nha: - Cac urnyng 5ng chinh n5i til J'6ng h6 do runrc J'5n mnrc uen cac 5ng uung - Cac dng dimg dan nixie len cac ding nha,
- Cac

va cac

thiGt hi kern theo.

5ng nhanh phan ph5i rnnrc tir 6ng u(mg u6n cac dung cu v~ sinh.

- Cac dung cu Hly nuoc (cac loai voi mnrc), cac thi@t hi J'ong. nur, ui~u chinh. xii

. mnrc ... ud quan li mang lurri, cho chira chay, h~ th6ng dp runrc trong nha con e6 cat voi phun chira chay: neu ap I\JC J'myng 5ng hen ngoai khong ull J'am han dua nmrc t6i moi dung cu vI; sinh trong nha thi eo them cac cong trinh khac nhir : kct runrc, tram hom, hG chira. ulii nuoc ...
VI)

N0u phuc

4.2. PHAN LOAl v); so

»o Hf~ THONG

CAP NU(JC BEN TRONG NHA.

S0

Khi thiGt k@ he thang cip nm'Ychen trong nha co the' c6 nhieu phtrong an. nhieu kluic nhau, Cac y6u t6 anh hutmg u6n viec chon so d6 til :
- Crurc

u(1

nang cua ng6i nha.

- Tri s6 ap lire hao uam 0- uoong Gng mnrc ngoai nha.

- Ap I\JC yeu diu ciia ngoi nha: J'am hao Ull dua nuoc uGn cac dung cu v~ sinh trong nha.
- Chieu cao hinh hoc ciia ngoi nha (s5 tftng nha),

- Mire J'Q trang hi tien nghi

vc sinh

ciia ngoi nha.

- S\r philo h6 cac lhi~t hi v~ sinh (t1.ir trung hay phan tan). 35

_~~_

ong rurcc di n6i

Voi crura chay

Ong nucc di ngam Voi Mae eho cac chau nra, giat .............. Kh6ng gian ' , . "b~ ~Van dong ruroc ang j Khong gian ' M~t bang
,

vol tron ruroc nong lanh

Nhanh lay mrcc

~M9t

Dong hO do
Voi xa ruroc

Mae

-0-------t..--1---

>

Van 1 ehieu

Kh6ng gian ~ , _ ~Bam nUDe M~t bang J

Vol ruroc au tieu

B9 voi tam hl1O'ngsen

Wnh 4./

Ok ki

lJjfu

I'd h¢ dJling

c:ip

msic

trong JUJ.}

v~

co

ban he th6ng

cftp runrc trong nha co thli chia ra cac loai sau (lay:

1. Theo chirc nang + H~ th6ng cUp runrc sinh hoar + He th6ng cap mroc san xuJe + H~ thong cftp mnrc chua chay. + Hi; th6ng d.p runrc k~t hop cac hi; th6ng tren. He th6ng cap ntnrc san xuat chung voi sinh hoar khi ycu du
1111'O-C

an u6ng.

chilt hnrng can (nhtr

sinh hoat) hay kh6i hrong yeu H~ th6ng

du it.

Con nGu ycu ell! chill hrong ninrc san xu5t thftp

nhung kh6i hrong nhi6u hay yell diu (l~c hit;l (lam mcm runrc) th] phai xay dung ricng.

cap rnroc

chua chay ttunrng chung v6i sinh hoat. chi thiet kG ricng (lI1i voi

nha cao tfing (» 16m). 2. Theo ap IIfC dtnhlg

6ng mroc ngoai Dha

- Hf

IMing cip nurfc dun giaJ1 :

He th(ing nay diroc slr dung khi ap hrc (1 dmrng 611g mnrc ngoai nha luon luon (lam
hao e6 thi dira mnrc dGn moi dung cu v~ sinh hen trnng nha,

k6 cit

nhfrng dung cu v~ sinh

(1 vi tri cao, xa nhftt cua ngui nha (hinh 4.2) 36

- Hf

th6ng

cAp mnic co ket

nUYfc tren

rna; :

He thong nay duoc ap dung khi ap lire dinmg

5ng nuoc ngoai nha khong bao dam thuong xuyen dua nmrc d~n cac dung Cl.1 ve sinh trong ng6i nha. Nghia la, trong cac gia dung it mr6c (ban dern), nmrc co thi cung dp day du d~n cac dung cu ve sinh hen trong nha, con trong nhimg gia cao di€m dung nhieu nuoc thi mroc kh6ng len drroc cac I1ng tren. Khi d6
ket nuoc tren rnai Hun nhiern
V1,l

du trll

l1uUC

khi thira

Sa

eTa h~

Hinh 4.2. th611J!e,1p dan ghm.

mr&e

(ap II,J'C ngoai ph6 cao), va tao ap luc eung dip mroc cho toan hO ngoi nha trong nhirng gia cao diim (ap luc ngoai ph5 thap). Thong thuong, thi~t k~ dinmg 6ng len xuong ket chung lam mot, duong kinh bng
pha: chon voi tnrong hop luu hrong I(m nhat, Tren dmmg 6n g dan n myc tfr ke t xu Bng

mot chieu, chi cho nmrc xuong rna kh6ng cho ruroc van day ket, VI no se xao tron cac can ri!u 6' day ket, lam cho nmrc h~n (hinh 4.3).

eo h 6

tri van

- Hf

th6ng cip

mnic

Ap dung trong tnrong hop ap IIlC 6ng ngoai nha kh6ng baa dam thuong xuyen hoac hoan toano Tnnmg hop khong bao dam thirong xuyen, may bam lam nhicrn vu thay cho ket nuoc. May hum rna then ehu ki hing ray hay tv dong nho cac rule ap lire (khi ap IIlC hen ngoai h~ thap, may born sc til dong rna dun nuoc toi cac dung cu ve sinh ben trong nha). Tnnrng hop nay khong kinh t~ h~ng ket runrc VI tbn thi~t hi dien va ngmn quan Ii. Trong tnnrng hop ap lire ben ngoai hoan toan kh6ng baa darn thi may hom phai tang ap lien tuc,
- H~ th6ng

co trqm bum:

Hinh 4.3 S(J d{; h¢ th6ng c.1p tunn: ket lip lVC lren IniH

en

Hinh 4.4 SO' d6 h~ thang eli kt;( tunrc va may bom

co ket

nwc

J'Btrl)m bum:

dung khi ap luc ben ngoai hoan toan khong baD dam. May barn lam viec thea chu ky, chi md' trong nhtrng gia cao diem de dua mxrc tai cac thiit b] ve sinh va h6 sung cho ket mroc. Trang cac gia khac, ket mnrc se cung cap nuUc cho ngoi nha, May born co thri' mo' b~ng tay hay tv dOng (hinh 4.4)

Ap

37

~ Hf th6ng

clp nwc co

ket nwc

trem bom VBbi chUa nmic ng~m :

Ap dung eho tnnrng dang hQ'P ap hrc ben dfty dii ngoai hoan toan khong hao dam va qua thfip. thai luu hrong eGng khong (dutlng kinh Bng ngoai nha qua nho). Nell bum tnrc ti~p tir dirong bng ruroc ben ngoai thi se anh hutrng d~n vice dung nurrc ciia cac khu vue xung quanh (muong xfty ra voi cac
nha cao ling moi xay dung trong cac thanh

phb cii). Thco TCVN 4513-HH quy dinh khi flp hrc hen ngoai thip hon 51n thi phai xay hi crura nuftc l1g~m.

DiS chira

thm'mg d~t

dum

Hinh 4.5 thlfll_!? clp /llIIrc c6 ket mnrc. trtun bam, be" cinm Sa

lI6 Jl~

dit dung d~ du lru mnrc, may ham se born nmrc tir do vao nha (hinh 4.5). (dai Ngoai ra. ngmlj ta con dung he thong
V\I

co nhiem

cap mire

co tram khi ep: h~ thong co dii runic

nhieu llgbi nha

thay 1h@cho nhi~tJ ket) dung

cftp nurrc cho

co ch6

dO tieu

co di] cho

thu nuric gi6ng nhuu: hO thong dp ruroc phan vung (t~n dung ap hrc dmrng dng hen ngoai

die tflng dmri, con cac lftng tren phai dung hom dira mnrc len).

Tren day Iii mot

s6 h~

thong

dp

mnrc hen trong nha. Khi lhi~l

k6 M

1hbng

HaO

din

nghien cuu ki, so sanh kinh t~. ki thtl~t v:v ... d~ chon cbo hop li nh£l baa dam nguyen - Sir dung 16i da ap h,rc ngoai ph5. - Trinh

dc:

Slr

dung nhi~u

may born

- Ban dam mi quan ki~n true eho ngoi nha.

4.3. Ap Ll)C TRONG He TH6NG CAP NU{Jc DEN TRONG NHA

Ap luc nuoc dn thi~t cho ng6i nha Ul ap luc cftn thi@t ciia dm'mg bng ngoai phb t<.1i di~m trich ninrc vao nha dam baa dua nuoc t6i rnoi lhi~t hj

ve sinh

trong ng6i nha do.

Khi xac dinh S(J h(j ap hrc dn thiit ciia ngoi nha Hml co the I~y nhu sau : - f)6i vai nha mot t~ng Hml :: 8 -10 m - D6i voi nha bai tling H~\l:: 12 m - D6i vai nha ha ting Hfi\l = 16 m - Dbi vrri nha > :1 ding cu lang 16n mot ding thi Hfill cOng them 4 m

Ap
38

lire din thi~t cua ng6i nha H~\l co the xac dinh thea cong there sau :

H~~ Trang do:

= hhh + hdh

+ htd + ~h + heh

(m)

(9)

hhh : DO cao hinh hoc dira mroc tinh

lu true

duUng 6ng d_p mroc hen ngoai d~n dung

cu v~ sinh h5.t loi nh5.t (xa nMit va cao nh~t so voi di6m 15y nurrc vao nha) (rn) hdh : T6n thit ap lire qua d6ng h6 do mnrc (m) hld :

fi..p

11,fC do dn thi6t & cac dung U,I'

Ct,I

vc sinh hoac cac may moe dung mroc diroc la

chon theo tieu chuiin TCVN

18-64. Vi du : voi mnrc va du ng cu ve sinh thong thuong

2 m, 16i thieu ta 1m ; voi ri.'ra h6 xi t6i thi~u lit 3 m ; voi t~m huang sen t6i thic'u lit 3 m ~h : T6ng t6n thfit ap 11[Cdo rna sat theo chieu dai eila mang lrnTi ctlp mroc trong nha theo tuy&n hat loi nh~t (m) heb: T6ng to~n th~t ap h,rc CI,lC h(> theo tuy~n bfit lqi nhat ciia rnang hnri
trong nha (m)

dp

mnrc hen

Sty ho co thi lay nhir sau : - Trong h~ thong - Trong

dp

nuoc sinh hoat : heb chua chay

he thong d.p nuoc

d.p mr6c
heb

= 20 - 30% Lh : heb = 1O%Lh khi chua

chay

- Trong he th6ng

chung sinh hoat + chua chay :

15 - 20%Lh khi co chay

"

(Tri s6 diu cho nha san xuat, tri s6 thfr hai eho nha sinh hoat, nha & cong cong) 4.4. CAU TAO Hf~ THONG
,

CAP Nunc

BEN TRONG

NHA

4.4.1. Dtnmg 6ng dAn owe vao nha Durmg 6ng dan mroc vao nha lit dmmg d§.n mroc mi nut d6ng h6 do ruroc.

tu durrng

6ng

dp

ruroc ben ngoai

DOOng 6ng dan mroc vito thuong di;it voi dQ dbc 0,003 huong v~ phia ben ngoai d6 dISc sach nuoc trong he th6ng trong nha khi din thiet va thurrng dat thing goc voi urong nha va duUng 6ng ben ngoai. Duong bng dan runrc vao nha phai co chi~u dai ng~n nhat d~ do t6n v~t lieu, giarn khbi luong dao d~t va giam t6n that ap lire tren duong 6ng. Duong bng d~n nurrc vao nha phai d~t

a vi tri trich
rna nuoc,

ruroc

a 5ng

ngoai phb thuan 101 va

dn ket hop v6i viec chon vi tri d~t d6ng h6 do ruroc va tram born sao cho thich hop, Thong thuong tai vi tri din mnrc vao nbi voi duUng 6ng c§.p mroc ben ngoai d.n phai b6 tri mot gieng tham trong do co h6 tri cac van dong thiet. Khi dwng van mot chieu, van xii nurrc khi din xay gieng. kinh d :::;;40 mm co th6 chi dn van mot chieu rna kh6ng dn

Tuy theo chirc nang va ki~n true ciia ngoi nha rna duong dan nu6c vao c6 the' b6 tri nhu sau : - Dan vao mot ben: Thong dung nhilt (hinh 4-6a) - Dan van hai ben thuong ap dung cho cac nha cong cOng quan trong doi hoi d.p nurrc lien tuc. Khi d6 mot hen dung d~ du phong (hinh 4-6b) - Dan nurrc vao bang nhibu duUng : ap dung cho cac ngoi nha dai e6 nhieu khu ve sinh phan ran (hinh 4-6e).
b)

,
c)

Hinh 4.6 : SIr dd duimg 6ng

dIm nwc vao nhii

Duong kinh ciia 6ng dan mnrc vao nha chon thea hru luong tinh toan ciia ngoi nha. Khi chua tinh duqc luu hrong cu the' c6 the' chon so bo dirong kinh bng dan nurrc vao nha thea kinh nghiern nmr sau : - Voi cac ngoi nha it tdng d = 25 - 32 mm - Voi cac ngoi nha co khBi tich trung binh d = 50 mm - Vai cac ngoi nha eo hru luong > 100 m3t ngay dem: d = 75 - 100 mm Trong cac nha san xuit duong kinh Bng dan runic vao co the toi 200 - 300 mm va Ian han. dan nu6c vao ciing chon stiu nhu duong Bng ngoai phB (O,8-I,Om). Khi d:-S;70mmco th~ dung clng thep trang kern. Khi d > 70 mm eo th~ dung Bng gang. Ngoai
Duong

ra c6 the' sil dung clng nhJ.T3.. Khi ap IIJC rnnrc > 10 atm va d~ 100 mm thi phai dung bng thep nhung phai c6 bien phap chbng an mono NBi duong 6ng dan nu6e van nna v&i duang Bng ben ngoai c6 the' bang cac each sau:
- Dung, \e, th~p da lip s~n "khi -xa)' d\lt\g dm.'mg 5ng, ben ngoa\. 'Phmmg TlhaTlna)' \.\~n IQi. dun gUm, kh6ng phai cit nuac (hlnh 4-7 a)

phap nay dan toi mot doan bng ciia rnang lum bi ngirng nay phien phuc, khong tien loi nen it dung.

- L~p them te van dinmg Cng ben ngoai : Phai cua durrng ang d~ Hip

cap rnroc mot thai

tc vao,

Phuong

gian do d6 each

- Dung nhanh lay nuoc (dai khdi thuy) (hinh 4-7b) ChVP ngih 0), duqe ap van dut'mg 6ng d.p mroc ben ngoai (3) bang e eu. May khoan (6), khoan 16 cho nuoc chay fa. Gifra chup ng6i va Bng ruroc ben ngoai co t~m dern can 40

su (4) hinh vanh khan d~t xung quanh 16 khoan d8 chong ro ri. La khoan co duorig kinh < 113 dmmg kinh bng cftp mnrc ben ngoai, ChlJP ng6i co thi ch~ tao thea kieu ren,
rnieng loe, hoac m~t bich (hinh 4-7c).

su dung

Phuong phap nay co nhieu rong rai.

Uti

di@m: thi cong nhanh, khong phai c~t mroc do d6 duoc

Te c6 san
<1)

a dLtdng ong ngoai

ph6

!><II-I ~_;W~W;';"5"$J'-"I.@3~ }
3. mroc ngoai pho

\.. dim vao Ong

4. Tam 6em cao su , Kh6a d6ng rnroc

b)

2. V6ng

e6 ngva
6. May khoan

c)

Ren

M~I bich

Mif1tng loe

Chi tiat n6i rJwng 6ng dan llUUC

"'ao nh,j vcri duimg

Hinh 4.7

6ng

dp mnrc

ben 11goai

Khi Bng qua nnrng m6ng nha phai d~ phong nha bi hin keo theo Bng Him x6 tech

va

Bng hoac rn6i nBi do do phai cho 6ng chui qua mot 16 h6ng ho~c mot ang baa bang kim
100 200
pQ'i gal tarn bitum

VU'a )(imang

MOi han

a) Trong dal kh6

b) Trang da:1 am

HinlJ 4.8. Chi ail duimg fing

dp I1WC qua

tuimg I1hii

41

loai e6 dutmg kinh Ian han duong kinh ang 200 mm. Khe ho- gifra 16 va ang pnai nhet dfty
bang v~t li~u

dan h6i : nhtr soi gai tim bi tum, d~t set nhao, vira xi mang (hinh 4-8a).

Trang tnrong hop d~t fun uot boac (hinh 4-8b). 4.4.2. D6ng h6 do nuoc

co mnrc

ng~m nen d~t ang trong Bng bao kim loai

D6ng h6 do nuoc l~ mot thi~t bi mac

1. Nhj~m vlJ cii» d6ng h6 do mnic

a d~u

he thang cftp mroc ben trong nha

- Xac dinh rmrc mroc tieu thIJ 1'0 ri, bi

de tinh

tien nuoc.

- Xac dinh hrong mnrc m~t mat hao hut tren duong ang d~ phat hien cac eh6 6ng hi

va...

- Nghien

ciru di~u tra h~ thong e~p nuoc hien hanh d~ xac dinh
V1,l

tieu chuan dung mroc

va eh@ dO dung mroc phuc

cho thi~t k~.

2. Cec lOl;li d6ng h6 do mnrc D~ tinh IUQ1lg mroc tieu thu eho tirng ngoi nha, hien nay ngiroi ta SITdung thong dung
nh~l

do mroc hru tac, lam viec tren nguyen de ltru luong nuoc lll~ voi tae dOchuyen dong ella dong nuoc qua d6ng h6 (hinh 4.9)

loai d6ng

h6

,1)

Hinh 4.9. EJ6Ilg Losi csnh;

h6 do mroc 11111 t6c

b) l.osi tu6c bin

1. Yo; 2. BO phan co khi truyen dong; 3. May tinh 4. M~t d6ng lI6; 5. N~p; 6. Canh quat hay tucie bill 7. Lu61; 8. Bo phan lnrong dong nuoc

D6ng h6 luu ufc cbie ra cae /Ol;li ssu

a) D6ng h6 do nu6c JOfJi cion qust. (true dimg - ki hieu ella Lien X6 - BK) dung d~
tinh hrrmg rnroc nho, co duUng kinh d= 10 - 40mm ..

Vo dang

halam

b~ng kim Ioai (gang)

hay chit deo. Ben trong vo la mot true dtmgco g~n cac canh quat lam b~ng xen-luy-Io hoac ehJ.t deo (dung eho nuoc Iann); hay b~ng kim loai (dung eho nuoc nong), Khi rurcc
42

d~p vao canh quat Him quay true dCrngrai truyen dong qua cac banh xe ding khia vao bo phan may tinh, cu6i cung cac chi s6 v~ hru hrong nuoc se thi hien tren mat dang h6. Loai d6ng ha true dimg dung di do hru IUQ'ng mroc nho hon 10m3/gia. Dang h6 do mnrc hru t6c 10<;1.1 canh quat con ehia ra lam hai 10<;1.i : LO<;1.i chay kh6 va
cnuyen dong 10<;1.i chay

uot.
roi khoi mrcc bang mot mang ngan, LOC;li chay

LOC;li chay khn c6 bO phan tinh tach

trOt c6 may tinh va (tang h6 d~ll & trong nuoc, khi d6 mat dang ha phai d~y bAng mot t§.m kinh day d@c6 thi chiu duoc ap luc ciia nuoc. Loai UC:rt c6 iru diim Hi k~t cftu dan gian, tinh nurrc chinh xac han loai kho, tuy nhien no chi dung diroc khi nuoc sach va mern.
h) Dang 1](3 do tunrc luu 16c Iosi tutic-bin: (true ngang - ki hieu cua Lien X6-BB) dung d@ tinh luong mroc 16n han 10 m3rh, co cac duong kinh t11 50-200mm. Khac v6i 10C;li

canh quat, loai rucc-bin c6 cac canh quat Iii cac ban xo~n 6e h~ng kim loai g~n vao mot true nam ngang (do d6 goi HI.tuBe-bin). Khi tuae-bin quay nrc la khi true ngang quay, nhrr cac ba nh xe ding khia truyen chuyen dong quay sang true dung, rai len bo phan may tinh va mat dang h6. 6 mot d~u clang h6 c6 b6 tri ho phan huang th~og dong mroc. Ngoai ra, ngiroi ta con dung d6ng h6 Iiru laC loai ph6i hop va clang h6 tv ghi. Hai d~u dang h6 c6 lhi ch@tao thea mieng loc, ren hoac mat , bich de n6i voi dirong 6ng va cac lhi~t hi phu tung khac, Trcn m~t dang h6 do mnrc co cac chir s6 ghi cac trj hru hrong khac nhau t11 0,0 I d~n lOOOm3 (gip nhau 10 lfin mot) thi hien tren cac mlH d6ng h6 con hoac cac Hinh 4.J(} khung chfr nhat (hinh 4.10). 3. B6 tri mit dfmg Ju5 do tunic

sa

Nut dang h6 do mnrc g6m d6ng h6 do mroc va cac thiet bi phu tung khac nhtr : cac IOQ.i van dong
a)

rna mroc,

van xlt nunc, cac bO phan n6i 6ng (hinh 4.11).

Cat 2·2
100

C~1 1-1
Vao m.;lng h.r6"idip nLlOCtrang nha

120

DLlang d.in rurcc vao

120

Hlnh 4.1b. Sa d6 btl tri nut d6ng

fl6 do runic

n) KIJ6ng vong : h) Diit voog

43

Nut dang h6 do mr6c thinrng bG tri tren duUng dan mr6c vao nha sau khi di qua tuong
nha khoang 1 - 2m 1 (co thi

va d~t a nhUng ch6

cao rio, d~ xem xet, Thong thirong ngmri ta 'hay

bG tri nut d6ng h6 do nuoc & du6i lang cau thang trong ml}t h5 nong dOOi n~n nha tang

& hanh lang nhimg kh6ng qua phong &) co n~p de? rna ra day vao dune.

Trong truUng hop ca hiet cting co the?b6 tri nut d6ng ha trong do.

a ngoai

unrng nha.

Di

viec thi c6ng durrc

d~ dang nhanh cho ng, ng uoi ta c6 thi ch~ tao sin cac hl} p bang be tong d~ t tea n be> Nut d6ng h6 do mroc c6 thi b6 tri thea kiiu vong hoac khong vong. D~t kh6ng vong
thuong chi ap dung trong truUng hop ngoi nha din luong mxrc nho ho~c co nhieu duUng

d~n nOOcvao (hinh 4.11 a). D~t vong trong tnmng hop ngoi nha din hrong nurrc Ion, yeu du d.p nurrc lien duUng dan nuoc
t\,1C,

muc dich

a de khi d6ng

h6 hu hong hoac din sua chua thi v~n co

V30

nha cung cap cho tieu dung (hinh 4.11 b).

Dang h6 do mroc 10<.1icanh quat phai dat narn ngang, loai tuck-bin co thi d~t xien, n~m ngang hay thing dUng. Tru6c va sau dang ha do mnrc phai co van di d6ng mnrc khi din thi~t. Lien ngay sau dang ha thuong b6 tri van xii mnrc bin khi khir trung, tiy nra duOng Gng hoac kiim tra do chinh xac cua d6ng h6.
4. Chon d6ng h6 do nang van chuyen

mnic
biiu thi b}tng hru

Khi chon dang h6 do mnrc din phai xet d~n kha nang v~n chuyen mnrc qua no. Kha rnnrc ciia m6i 10<.11 d6ng ha se khac nhau va thuong d6ng h6 Ia 10m. hrong d~e tnrng ella d6ng h6, nrc la hru hrong mroc chay qua d6ng h6 tinh bang m3/h khi t6n th~t

ap hrc qua

QWgd $. 2Qdlr
Q1~~d.luu IUQ'ngmnrc ngay dern cua ngtSi nha m3/ngd

Qdlr : hru hnrng mroc d~e trung cua d6ng h6 do mnrc m3/h
Nguiri ta con dua vao luu hrong mnrc tinh toan Qtt (PIs hay m)/h) ella ngoi nha dc' chon d6ng h6. LUll ltrong mroc tinh toan phai n~m gifra giai han Ion nh~t va nho nhat cua m6i 10<.1idang ha. Gi&i han nho nhAt (khoang 6 - 8% luong nooc trung binh) hay la dO nhay ciia dang h6, nghia la n8u IUQTlg mroc chay qua d6ng h6 nho hem luu hrong ~y thi d6ng h6 se khong chay, Gioi han Ian nhat ia luu leong nu6c Ian nhilt eho phep di qua dang h6 ma khong

lam

cho dang h6 hu hong va tan th~t qua krn, gim han nay khoang

chirng 45-50% hru hrong dije tnrng ciia d6ng h6. Dieu kicn nay c6 thi biiu di~n:

o.,

$.

Qt1 $. Qnwx

Qll : luu hrong rinb toan ella ngtSi nha (iJs) Eli chon dang h6 ta si'r dung bang 4. I 44

Bang 4.1.

err, hm

hn:rng va dil-e tinh cua d6ng h6 do nuoc cl6ng h6 LlJU ltnrng clil-ctnmg
(m3fb)

elY

LlJU hrq'ng cho phep (f/s)

D(mm)

l.oai canh qU<.H (true dung)

10 15 20 25 30 40

2 3 5 7 10 20 ?O 25()
440
Ii

O.2H ()AO 0.70 LOn lAO 2JW 6 22

39
I

I
I I I

0.03
OJJ4

0,1)55

o.n?
0.14 0.1)
3,0

I .oai t uyec-hin

(true ngang)

50
XO 100

I
,

i
!

I
i

In.?
4.4

l~~_._~~ ~_j__~_~;'_);_:::~----,--~_2_1 __~~L__~_~_~:_: ~_:~~_.J..._~~._; ~

150 1000 1no

Sau khi chon dm!c efr d6ng h(\ (drnTng kinh) thich hop, ta din kiGm tra lai di~u ki~n
v~ t6n that ap hrc qua dang h6
Xl!ITI

pham, 16'11 thit

ap lire

co

VUI)t

qua tri sO cho phep hay khong. Then guy

qua d6ng h6 do nuoc guy djnh nhtr sau:

- N6u dbng h6 canh quat (U'~IC d(mg):

Khi sinh hoat hinh thtrrrng Khi co chay - N~u d6ng h6 loai tuoc-bm (true ngang):
Khi sinh hoat hinh th lIung Khi co chay TOn that

: Huh :-; 205m:

: Huh:-; Sm. : Hdb:-; 1 - 1.5m

: Hdb

< 205m
(10)

ap hrc qua d6ng h6 Hdh do nuoc xac dinh thea cong thirc sau :
Hdh = SQ211

Qtt: hru linmg mroc tinh roan (£is)

S : sue khang

cua d6ng h6 do mroc. liy then hang sau (theo don vi Qtt la lis)

45

'-'

e s
.=

Bang 4.2.Stic khang cda d60g h6 do owc

!
10 15 20 25 30 40 50 80 106 150 200
)

,<0

,,0 "0

250

~~

S 32,X 14,4 5,18 2,65 1,3 0,32 0,0265 0,0021 0,00067 0,00013 0,000045
Vi dIJ :

O,O()()O2

mot ng6i nha tap lhG g6m 600 ngurri d', luu hnmg mnrc su dung ciia ng,6i nha nay, tinh toan dU'(Yc 5 tis. Chon d6ng h6 do mnrc cho ngoi nha do. HI.
BM giai: Dua van bang 4-1, ta chon dm:!c d6ng hb true ngang, co D = 50 mm Qmin

= 0,9 £Is ~

Qu

= 5 tis ~

{hnax

= 6 £Is

Thea bang 9, d6ng hb true ngang D = 50mm co strc knang S = 0,0265. Tan th~t ap hrc qua dtSng h6 la :

Nhu

= Sx Q1 = O,0265x 52 = O,66m v~y chon dang htS D = 50mm Ia hop li.

Hdh

1- 1.5m

4.4.3.CAu tJ}om,ng hn5i cip nwc trong nha Mang luoi e~p nuUC ben trong nha Ia Slf hop thanh ciia cac dm:rng 6ng, cac bQ phan nbi 6ng (phu tung), cac thi~t hj e~p mxrc (van khoa, voi. ..).
1.

Ongcip nooc

Yeu d.u d6i voi dp ruroc hen trong nba la : Den, chang an rnon, ch6ng tac dung co

hoc, trong luong nho d~ t5n it v~t lieu, ehi~u d~ii Ian di giam mBi nBi. Lip rap dG dang nhanh c~6ng, m6i n6i kin. Co kha nang uGn eong, due, han duoc de dang. a) (Jng lhep : Trong s5 cac 100;ti 6ng cap mroc ben trong nha co Gng thep Iii thong dung non ca. - Ngtnri ta thucrng dung Gng thep trang kern c6 chieu dai ti'r 478 m, dinmg kinn ttr 10-;-70 mm, lap kern phil cii hen trong va ngoai, co tac dung bao v~ cho Bng khoi hi an mon, nuoc kh6i bi hin vi gi sit. cftp mnrc cho san xuftt ben trong nna, co th~ dung Gng thep den kh6ng trang kern) co chieu dai til 4-;-12 m va dirong kinh tii 70-;-125mm. 46

- ni

- ong thep han cling dung trong he thbng dp runrc (ring quan tron, han thea duong sinh cua bng). Ong thep ch~ tao trong xUllng co ap luc cong tac :-s:; 10 atm (loai thong thinmg) hoac ap II!Ccong tac tu 10725 atm (loai tang cuong).
f)~

ndi ring thep voi nhau ngmri ta thuong dung phuong phap : ren, han, nBi mat bich

b~ng bu long (hinh 4-12).

1)

2)

Bu long

Hinh 4·12. nie kieil dIlg IMp I. RCII : 2. Him 3: Nefi m(il bich
h) (Jng gnng :

dung 6ng gang dG'd~n ninrc co [Ip lire. {)ng nay khac voi ring gang dan mnrc ban. Ong gang thl~rng eh~ tao thco ki~u lO¢t d~u loe (rnieng bat) va mot d&u trim hay hai dau co mlj.t hich. {lng gang co durrng kinh > 40 mm (hinh 4.lJ).
Thirong

Vi tri st'r dung ring gang i1 cac dlItrng bng chinh chon ngam dinr! mat dilt.
hI

I. f);j u utm : 2.

{).ill

HillIJ 4-lJ. ('fie Je'I,i i;;II~f! mg p lot' : 3.. <"(ri 1wi l:fm bi rum; 4. VIhl xi mlin/! ;unii7.1lg : 5. K he I/lr

47

~ c) ()ng nhu«

Ong nhua dmrc chG tao h~ng hai loai v~t li~u chinh lit Polietilen
ap II)C cong tac tu 2 - 10 at, dtnrng

va policlo vinhin v(ri

kinh ting d

=6

- 300 mrn. Cfic phu tung nt1i ting h~ng

nhua, Dc' n5i 5ng h~ng nhira e6 lh~ dung cac bien phap sal! duy : Dan hhng keo hoa hoc,

han liGp xuc, reno mat hich, dung ting 16ng veri vong d~m can su ... N0i h&ng ren thmrng veri Gng kim IO(Li. N6i hhng keo dan diroc siI dung phl) hi~n nhit.
Ong nhua co nhicu
1..nJ

duoc

sir dung han ch~, nh~lla

tlng co h~ day thanh mong.

hoac dung de' n0i Gng nhira

N6i hhng mat hich khi din co the' thao O(Ynhanh chong

diim

: DO hGn can. re. nhe. tron do d6 kha nang vfln chuycn

xarn thuc

can (lang lt! X-I Wit, so vrri cac loai Gng khac), ch0ng gia cong , d~ n6i,
Ong nhua c{) nhinrc di~m IiI

va lac

O~lI1gen hoc ttlt. oG

& hi lao hoi do

1~

anh hinmg cua nhiet d(). Khong dllllg

ting nlura dG' dan rnnrc co nhiet dO

d) Cae lou! ling klJae - Ong phi broximang duoc

30°C

Sli- dung lam ting ehinh cap rnnrc eh6n ng~m ouOi dill co

dUtrng ~inh 0 ~ 70 rnrn - ()ng thuy tinh, bng d6ng thau, (1ng nh6m dmrc Ollllg trong cac phong thi nghiern,
trong ki ngh~ tlnrc pharn, nrou hill.

2. P11l} lung n6i 6ng

n~ntii

cac ting lai v6i nhau ngtnrj ta san XUal phu tung n6i ang co cac e(Y dinmg kinh

khac nhau. Cac phu tung thUlTng

lam hang

thep. gang

den (c6 th~

khoan, due, ren) lhmrng

dung voi dtnmg bng co ap sufit lon hem 1Oar. Ph~1 tung dmle rcn rang hen trong 2 dUu ting c6 ren rang ngoai, co 2 kiiiu ren chen sau oay (hinh 4.14):
,

va

dti' 11(1iveri

rcn th~ng. Co cac phu tung nGi (1ng

- Ong 16ng (rnang-sdng) : d~ nai 2 Bng lh~ng voi nhau co dmmg kinh h{lI1g nhau. Phiii

v.;tn mallg-song
- CClI1:

cho ng3m h0t rang ella 2 dliu 6ng khi obi

hai ('~ng thang

06 han

dam kin.

t)~' neli

hang co durmg kinh khac nhau.

loai (ing thang trong tnnrng hop thi eong kho khan

- Rtfe-eo
(vmrng k0t

(h(\ na) : De" neli de

crill

nha, khong xoay dmrc Gng van ren, khi

(C()1l

sira chua ting v .v ... ).

g oc voi nhanh

- Thong tam

gqi Iii tc): Dc' n(1i 1 uhanh <ing (nhanh ri! vu6ng

chinh). l)tnYllg k inh .1 nhanh co the' h&ng nhau hoac khac nhau. Nhanh r6 han gi(r dmmg

kinh cling hing h()~c nho hun nhanh chinh.

48

a)

Ii 2m'
d,
3)

3)

13

b)

-~-

<)It)
<.I)

IDr .-t
d
6)
.

<)~ -$i1

7)

d~ ~ 9)

m
I I

2)~

e
10)

rn
I I

•
,,'

Hinh

4. 14. Oil' Ix) ph[ill Jl(1i6ng

LO,1i Ming gang; b) Los! b/Illg tMp

1. Mang-song:

2. Con chuyeu: 1. Cut 90" ; 4.TC (thong tam) ; 5. T~ (co nhanh re uho hou):

6. Thftp (thong nr): 7. Nut; 8. Thong tfr co 4 nhanh bAng nhau; 9. Ong nhanh Ten rang trong: 1I). Ong nhanh ren rang ngoai

- Thong tu (thap): Dung dti' nth 2 bng cit nhau vuong goc (thanh 4 nhanh). B6n nhanh

ciia thong
- Cut:

tu co

dmrng kinh b~ng nhau, hoac 2 nhanh th~ng b~ng nhau tirng d6i mot.

Di n,6i 2 dftu Bng g~p nhau 90°

co dmmg

kinh h~ng nhau.

- Nut (bu-song):

La mot phu tung dung d~ hit kin tarn thCri mot dftu dng rna sau nay

. dng co th~ ndi dai them. 3. Cae thiit b] e§p nmfe ben trong nhs Thea chirc nang Thi6t hi

co lh@ehia
tunic:

ra cac thi6t hi Hly rnnrc, dong

rna rnnrc,

di~u chinh, phong

ngira va thiGt hi d~c bi~t khac ...

8.

l<fy

V6i Hly mxrc la bo phan uip tren duong dng ngay tai cac dung cu tay. ch~u rira m~t, eh~u gii).t, chau voi thmrng eh~ tao

tu 10 -:- 15

thrn

ve sinh:

chau nla

v. v ... hay ngay t<;l.i ch6 dn

lay mnrc. Dmmg kinh ciia dung cu

-:- 20mm va lam bang d6ng, gang. Hinb thirc ben ngoai c6

nhieu Ioai, hinh dang theo yeu (hinh 4-15). luUi gil.. Voi bret-xi-ong

d.u

urng loai va tinh chih

su dung

ve sinh

BO phan chinh ciia cac voi nu6c la cac c61u6i ga ~n cung

ilJ Tal' quay

/1)

Tayquay

b~ng mot tim dem cao su ; voi e6n co luUi ga hlnh con, giiia c616 thong subt. Khi quay tay quay mot goc 90° thlluUi ga se nhm doc hay ngang dd cho ruroc chay qua hay dong ruxrc lai. V~ hinh thuc, cac voi nuoc kh6ng nhimg chi c6 tac dung si'r dung

y d~n

rna

mat trang tri trong phong

ve sinh.

con chii

Hinh

4. 15.

ctiu

t~10e,1c lo\'li

voi

nUtlc

,1) Voi kieu

eon

b) Voi kieu mit

49

b. Thiel hi d6ng mer nuue (Cae Iosi van, khmi) La thi~ t b] dung di dong

rna khi

can thi~t.

d ~ SOmm goi ta van thuong duqc n6i vrri 6ng b'&.ngren d > SOmm goi Iii khoa tmnmg n6i voi Bng h~ng mat bien. C6 2 loai : Van nut (con goi 1ft van bret-xi-ong, runrc lanh (hlnh 4.16). - Van ciia con goi HI.van hi chin (hinh 4.17).
~) b) Tay quay

van quay) laIoai van dung trong h\! thong

dp

~~/~

5__

~~1

llJm g8
a) TrI,Ic ClUng b) Truc nghiElng

Hinh 4.16. Van nut

Hinh 4.17. V<w cUn

- Van con (hinh 4.18) c6 In) xoay hinh can due 16. Thi~t bi dong

rna nurrc tmnrng

dmrc b6 tri (r nmrng vi tri sau:

- f)§.u cac duong 6ng d(mg, bng nnanh cdp nuric. - () duOng bng din nuoc vao truoc va sau d6ng h6 do mnrc, may bnTI1,tren dtnrng ang din mnrc, len ket nurrc tren mai, van tnung rira hci xi he) lieu ... - Trong mang hn'ri vong dB dong kin 112 vong mot. - Tnroc cac voi nroi, cac lhj~t bi dung cu d~e biet trong truong hoc, bcnh vien ...

Hinh

4.18: Vun

COil

Hinb 4.19: Van mQl chit:u

50

c. Thiit b] dieu chinh

* Van mot cnieu : chi

cho mnrc di thea mot chieu nhat djnh (hinh 4-19) : trunrng d~t
C(J

sau may bam (dt€ tranh mroc nguoc lai Hun uong

quay ngiroc chico chong hong).

dm'mg 6ng dftn mnrc vao nha, du6ng bng dan mroc tu ket xuong.

Van pbeo

ninn cOu:

(hinh 4-20a) dung dt€ til dong dong

rna mnrc,

trurong d~t trong

h6 crura, kct mroc,

nunc d~y phao

ket xi, khi

neli len va dong

chat ltnri gao cit nuoc. Phao co th6 lam bang u6ng, sat, t6n trang
kern, cao
SU,

a~=f:l:m:"';"71

nhira ..

* Vim an
phong

wiln: con goi la van hqp ap IIJCciia

khi tang, khi
:1)

ngua (giam ap 4U11 thrri) Trong truong

nuric trong

giarn va co thi vmrt qua mot rrure

M th6ng

Viln pbeo: b) Vall.w toim kilu 16 xo

C1,l

gi6i han nao do d~ lam cho bng bi va hoi;j.c mot s5 phu tung thifl hi, dung hu hong: VI vay phai dnt mot thi~t hi goi la van an toano (hinn 4-20b)

v~ sinh hi

4.4.4. Thitft k~ mang hr6i

dp

nuric trong Dha

1. NguJ'en tic bb tri duri'ng bng cifp tunic ben trong nba - f)tn.'rng bng pniii di tai moi dung cu - Chi~u dai dmrng ring Ia ngin nhftt.
- I)~

vc: sinh

trong nha

g~n chat 5ng vui cac k~t d.ll cua nha congo d~ quan H.

- 1)6 thi

- Dam hao rni quan cho ngoi nha Mucin chieu dai uuUng bng ng~n nhftt thi khi vach tuyen phiii nghien ciru so sanh cac
phirong

an

khac nhau ut€ chon uUQ'e tuyen Bng (;0 lo: nhUt. Mu6n g~n chic III bng nen u~t song song

veri cac kcit d.u

VI keo •...

cua nha thi t5t nhit ngua,

veri unmg

nha, dfim, td.n nha,

DG

giin chhc 6ng vtli cac k8t du

nha co thi dung cac ho phan gin d{15ng nhir moe, vong e6

dai trco, gii u(r ... Khoang

each khe h()' gifra 5ng va hlp trat unmg,

tr~n nha ur

1+- J .Scm. Khi co nhieu 10<).1m':rng ring dUQ'c hb tri chung canh nhau nen son cac m~u cho u
dln.'rng 6ng: bng cftp nuoc lanh sun mao xanh. bng clip nlnlC nang mall uo, thoat ruroc mall den. bng hoi mau Yang. 5ng hoa cbat mati bac, Ngoai ra khi thi~t k~ din chu y mOL s6 dit~m sau day: - Khong d~t 5ng qua cac phong (1. han ch~ dal trong u1it vi no gay tnT ng ai cho sinh
hoat, kho khan khi sihl. chira.

de hi xam

thirc.

51

- Cac 6ng nhanb dira niroc t&i moi thiet

hi

l~y nuoc nen d~t vo; dO d6c i :::;0,00270,005

v~ phia 6ng d(mg d~ d8 dang xii mnrc khi thau rira, D~ phan ph5i nuoc eho d6u thi m6i Bng nhanh kh6ng nen phuc V1,l qua 5 voi mroc va chieu dai kh6ng qua 3-:-5m
- Cac 6ng dimg tluxrng Ion nhit. - Kh6ng duqe n5i d~t (j goc urong nha, (j g~n thi~t b] co hru lirong dung mnrc

mang luai d.p mnrc sinh heat voi mang lum kh6ng co chit hnrng
tinh toan

nhu mnrc sinh hoat an u6ng.

2. Xac djnh luu lU'Q'ngnwe

D8 xac h6 tri

dinh luu hrong nuoc tinh loan sat voi thuc ~ va bao dam eung d.p nmrc duoc

d~y du thi hru hmng nuoc tinh toan phai xac dinh theo s5 hrong cac thi@t trong ng6i

hi v~

sinh dutlc

nna.

bi vO sinh lieu thu mOt hrong nmrc khac nhau, do d6 di dB dang tinh toan ngurri ta thtnrng dua t~t d. cac ltru luong nurrc ciia die thicit hi vQ sinh vG dang luu luong don vi urong ducmg va goi tit Iii.dinmg hnmg don vi. MOt dunng luong don vi tLnmg ung voi hru I uong Ia 0,2 lis cua m Q t voi n uae ITchau nra co dmmg kinh (1) 15m m. I"uu Iixrng n we tinh roan va tf! s6 dirong Imrng cua cac lhi~l hi v~ sinh co th0 I~y theo hang (4 . .1).
M6i ~hi8l

Blmg 4.3. Luu luqng nuoc tinh toan

va dwng

kinh

eua cac thi~t b] v~ sinh, 6ng n6i vc:ri thi~t b] v~ sinh

Tr]

tr]

s6 duong

Imrng

s6

Luu hl'Q'ng tinh toan

(£1m)

Dwng

Leal d~ng ell v~ sinh - Voi mrrrc. eh~u nru nha hep, chau gi~l - Voi mnrc, chau n}a m~t - V()i mrrrc au lieu
- Dug nooc nra mang tiiu eho 1 m

dtnmg
lUV'ng

kinh
,

6ng

not, mm
15 10 -

0,2 0,07 0,035 0,06 0,1

0,33
0,17
0,30

15

10 - 15 10 - 15 15

- VOi nuric thung n"ra h6 XI - V oi tron i'r eh~u tim dun nu6e nang cue hO - Voi tron eh~u tim (J noi co h~ thBng dp - Voi n}a h5 xi (khong co thung nra) - Chau v~ sinh nfr cit voi phun
- MOt voi dm hurmg sen d~t thea nhorn - MOt voi t~m huong S0n d~t trong phong rieng ciia tirng din nha iJ - Voi nl1{1L' chau rib tay pbong thi nghiern (1 nurrc nong t~p trung

05
1 1,5
6-7 0,35

0,2 0,3
1,2 - 1.4

15

I
I

25 - 32
15 15 10 - I)
1)

1
0,67

0,2
0,14 0,1

0,5
1

- Voi mnrc ITeh~u fila phong thi nghiern 52

0,2

Trong thuc te thi khong phiii Ul tAt

ca cac

dung cu v~ sinh deu lam viee dang thai, rna

CI)

no phu thuoc vao chirc nang ciia ngl5i nha, VaG s6 luong dung toan va rmrc do trang hi ki thuat v~ sinh cho ngoi nha,

ve sinh trong doan tinh

Vi vay de xac dinh luu IlJ(1Jlg mnrc tinh loan nguoi ta thurrng Slr dung cac e6ng thirc co dang phu thuQc vao s6 hrong thi@l bi vC sinh va ap dung eho timg loai nha khac nhau. Cac cong thirc nay thanh I~p tren co str di~u tra thee nghiern v~ Sll heat dong dang thai ciia cac dung cu vi; sinh trong cac ngoi nha khac nhau. a) Nha

a gia dinh

q Trang do :

= 0,2 !fN+ KN

(11)

q : Luu IUQng ruxrc tinh toan cho urng doan 6ng, f.ts

a : Dai luong phu thuoc VaG tieu chuan dung nuoc l§.y theo bang 4.4

Bang 4.4. Cac tr] Tieu chuiin dung nwc Tr]

s6 d~i hnrng
100 2,2 125 2,16

a ph~ thuQc
150 2,15

V30

tleu chuiin dung nwc

250 2,05 300 2 350 1.9 400 1,85

200 2.14

s6 a

K - He s6 phu thu¢c VaG tci'ng

s5 duong

luong N ldy thea bang (4.5)

N - Tang s6 dmmg lUQ11gcua ngoi nha hay dean Bng tinh loan

Bang 4.5. Tr]

s6 h~ s6 K ph\,
301-500 0,003

thuQc vao tr]

501-HOO 0,004

s6 N
>1200 0,006 0,005

se dmmg
Tr~ s6 K

hrqng

300 0,002

800-1200

Cong thirc (11) cung co th6 ap dung de tinh toan eho ti~u khu nha b) Nhli coug cQng

a.

Gam benh vien, nha t~p thi, khach san, nha an dmmg, dieu dl16'ng, nha gill tre, nha m§.u giao, lIoong hQC va nha co quan hanh chinh ...

(l0,21N

(12)

a : he s6 phu thuQc VaG chirc nang ciia ngoi nha, lAy thea bang (4.6); cac chi s6 q, N nrong tv' nhu 0- cong thfrc (11).
c) Cae niJa d;Jc bii;! khac

G6m cac phong khan gia, luyen t~p the' thao, nha an t~p th~, clra nang an u6ng, xi nghiep che bien thlre ~n, t~m cong cong, cac phong sinh heat ciia xi nghiep, 53

(13)

Trong d6 :

q : LUll IUQ'ng nurrc tinh toan fts qo : LUll luong rnnrc tinh toan cho mot dung
Cl,1 v~

sinh.

n:
(l

v~ sinh cung loai : He s5 hoat 110nglIang th(1i cua cac dung

Cl,1

S6 dung

CI)

ve sinh, Ifty thea bang (4.7)

Bang 4.6. H~ s6 u Cac Ioal nha Khaeh Nhagm CO'quan Truong hoc, B~nh vi~n, B~nh nha an duiYng, san, nha tre, mau vi~n da hanh chinh, cO'quan khoa cm. hang giao giao due di~u dtr&ng rr ti)p thi
H~ s6
(1

1,2

1,4

1,5

1,X

2,5

Bang 4.7. H~ s6 u tinh bftng % cho cac phong khan gia, thl! thao, an u6ng, nha sinh hoat xi nghi~p (TC 18-64)
RIiIP

Loai dung cu v~ sinh

chiiu bong, hQi truong, cau lac bi}, cung thli thao

Raw hat,

r~p xiec

Nha an ti)p thli, cua himg ~ an uong, XI nghi~p chi bi~n thm: an
XO

Phong sinh hoat coa xi nghi~p

- Chau fila mat, nra tay - H5 xi thung nra

co

- Au tieu - Voi tiim huung sen - Chfiu rua trong cang tin - Mang tieu - Chau rua ba t - Chau tim

80 70 100 100 100 100

-

60 50 80 100 100 100

-

60 50 100
-

)0 40
25

100
-

100 30
-

100
-

50

3. Tfnh tosiu ttniy IIfC mlJng Iliff;

Viec xac dinh thiiy II,lCmang ltr6'i d_p nmrc ben trong nna nham rnuc dich chon dmrng
kinh ang. dang thd'i xac dinh duoc t<in thjt

ap

hrc trong cac doan 6ng di tinh Hb va

H~P

mot each hop 11 va kinh t@.

54

Trinh tv tinh tmin nhu sau : a) tinh.

xsc

dinh dmmg kinh bng cho tUng dean tren co

sa hru
CI,I

hrong nuoc tinh toan da

b) Xac dinh t6n that ap luc cho timg doan bng cung nhu cho toan the rnang duong bat lei nhat, ciia ngjii nha.

urc la

tu d1.Il'rng dan nuoc vao d~n dung

ve

sinh

a vi tri caa,

lum thea
xa nhat

CGng nhu mang lu6i ben ngoai drn'mg kinh dUQ'Cchon voi tbc dO kinh te, t6c dO do
thuong lay tu 0,5 + Im/s.

Trong tnnmg hop chua chay tac dO tai da co thi lay tai 2,5m/s. Khi tang s6 dirong luong N S 20 co thi chon durmg kinh bng thea bang kinh nghiern (4.8). Bang 4.8. Dwng kinh aog theo s5 lllQ'ng dung ell v~ sinh quy ra t{)og s6 dm:mg lllQ'ng Tang s6 duung IU'Q'ng N Duemg kinh 6ng (rnm) c) Tren co ngoi nha 4. Ve SU' I 10 3 15 6 20 12 25 20 32

sa t6'ng

t6n that ap lire da hi~t ta d~ dang tim dlIQ'c ap hrc din thi6t ciia c5.p nu6c ciing nhu chon bam khi d.n thiet.

(fc' chon sa dB

th6ng

ke yijt lifU.

d6 kh6ng

gian m1Jng luVi cOp mnic, b6 tri phI} tung, thilt hi, Jijp bang
Bng, ve ph6i canh, thBng ke v~t lieu rnang Imn cftp nuoc cho mot

Vi du:

B6 tri drn'mg

khu vi; sinh nhu hinh ve (hinh 4.21 a va 4.21 b)

a) -+--

8
CD

:r-

€j ....
<ftn

b)

X[xom

..... Huang sen t~m

Tieu nam

e
~_,-_....:.1.:.>.:.50~O~_---+-ll

n) Mlft Mng bel durmg 6ng cip nude trollg Mil b) Plujj t'iiJJh ~'lJJg JuUi cAp nu6t: trong nhil

Hinb4.21

Bang 4.9. Th6ng ke vfj.t Ii~u s6 TT 1

,

Ten quy each viIit li~u

Ki hi~u

DO'I1vi
m m m

s6 hl'Q'ng 3,0 0,5 3,7

I I

Ghi ehu

Ong trang kern <1) 25

cI) 20 <ll 15

C6 0,8 m <ll 15 due

16

Te tbep trang kern 25 x 20 20 x 15

~ ~

cai cai
cai
cai

Con thep trang kern 25 x 15

20 x 15 4
Van khoa <1) 20

cc~ ~
-1\1-

1 1
I

cai
d.i cai
hi) hi) hi)

<1) 15 5 6 7 R~c co (1)20

Ket mroc xi

2 1 1 1 1 ,
I

~ ~ ~

Hoa sen dm

Xi x6m

4.4.5. Cac cong trinh ciia h~ th6ng cAp owe trong nha I. May bum VB trem bum
a) Cdng dvng Dung drS tang ap

luc dtra runrc van trong nha khi

(thftp): ham ntnrc chua chay eho ngoi nha va tang Thufrng

ap luc

up

luc mnrc ngnai

nha hj thiGu

cho cac nha cao dng.

eo may born dtr trir, Muan chon may ham phai hi0t hai chi tieu err han 1ft hru IUQ'ng mnrc hum Qb tinh hling m3/h va do cao hom runrc Hb hay ci)t nutrc cua may ham iinh hAng rn.
dung cac loai may horn li tam, khi thiet k~ din Luu lurmg nurrc born h~ng hru hmng mnrc tinh toan 100nnh~t ciia ng6i nha, Khi co chay, luu hrong hum h&ng hru hrong nmrc sinh hoat va chua chay, b) f)(j cao bmn tunrc :

Neu ham mnrc

tu h@chira

thi d(\ cao hum ruroc

ella may ham:

(m) (14)

Hb ::; Hh + Hd + Hdd + Hdu + HCb

56

Hh : chieu cao hut mroc ciia ham (chi~u cao hinh hoc tll m~t nu6c thap nhat din true

may bam) Hd : Chieu cao day mroc (chieu cao hinh hoc tll true bam d@n dung C1J. e sinh v btlt lrri nhat).
Hdd: t6'n thtlt ap lire doc duong trong ang hut va ang diy.
Heb : tdn

a di~m

that ap 11,l'C C1J.cbO qua cac phu tung thi@t hi tren bng hut va ang d§y Trong he thong c§.p nu6c sinh heat Hcb Trang he thang dp nu6c Trong he thang cap ruxrc

= 20 - 30%Hdd chua chay Hcb = lO%Hdd h6n hop Hcb = 1S - 20%Hdd se la

Hdtr: ap lire dir 0- dflu voi tai diem hilt lei

NGu ham ruxrc true ti@p tu dwng

Bng cap mnrc hen ngoai nha co ap hrc dam bao :

(m) (15)

thutrng xuyen la Hbd thi do cao ham nuoc

Hb Trong do :

= H~il- Hhd

Hgh : Ap

lI,C d.n thiGt cua ngoi nha

Hb - Hct nil Hillin ng (16)

NGu ap hrc dmrng ang c~p ruroc hen ngoai dao .dong th IdO cao ham mxrc cua may ham:
(m)

Khi hiGt hru hnmg bam Qb va do cao born mxrc HI) ta co the chon may born then bieu dt1 dmmg d~c tinh ciia may ham
c) lJ(i

ui

trein

hom

Tram hum co the h6 tri d'16ng cflu thang hoac ben ngoai nha va (y tflng hflm. Gian d~t born pbai sang sua, kho rao, thong gio, xay h~ng vtit lii~u khong chay hoac it chay, phiii co kicb thurrc du dri' Hip d~t db dang va quan li thuan tien, Tren 6ng dclY ciia may ham d.n h6 tri van khoa, van mQt chieu, va ap lire k~. Tren 6ng hut h6 tri khoa, Khi born ninrc true ti~p thi dwng 6ng d6 cting dn h6 tri khoa, van mot chieu, Cac may born co thG d~t nBi ti~p ho~c song song thea thi~t k~ tuy thuoc ap lire. hru hnrng ciia tirng may hum va ap hrc cling nhtr luong ruroc yeu cflu ciia ngoi nha. Viec than
uic van hanh tram hom co the h~ng thu cong, han tl,TdOng hoac tl).'dong hoa.

Bng

dp

mnrc hen ngoai vao nha

c5.n d~t them mot duong Bng vong de lay mxrc true ti~p vao nba khi cfln thiet, tren dm'mg

nti'

giai quy~t vin de til dong hoa cua tram horn nguoi ta thmrng dung cac tbiet phao ap dung khi ngoi nha c6 ket mroc tren mai

hi sau day: - Rule - Ro le ap lire hay con goi 1ft ap hrc k& tiGp xuc, ap dung khi kh6ng co ket nu6c.

57

- Ro le tia hoat dOng dira tren nguyen horn chfra chay (d~t

t~c khi t6c dO chuy8n dOng ciia nuoc trong Bng

thay dbi se tu dOng d6ng, ng~t di~n d~ rna va dung may bam, thmmg ap dung d6 rna may

a diu

m6i 6ng dirng chfra chay) baa dam thuong xuyen hoac hoan

2. Ket mnic Trong c6 nhiern

ap hrc
cip mroc
ben trong nha thuong xay dung cac ket runrc. Ket mxrc hoa nuoc trong nha, urc

tnrong hop ap IQ'c nurrc ngoai nha kh6ng

VI)

toan, thi trong h~ thbng dieu

la du

tru nuUc khi thira va cung

cap mxrc

khi

thieu, d6ng thai tao ap lire di dira mnrc den cac noi tieu dung. Ket nuoc con lam nhiern
vu du tri! mot phan nurrc chira chay ben trong nha, Ket ruroc phlin nhieu

dat chung

voi may bam,

dt It tnnmg hop dat kct ruroc rna

kh6ng co may born, chi khi n~1Ofip IQ'Crunrc cua h~ th6ng ngoai nha tang len mOt each chu ki mai dat ket mxrc rieng.
Hinh dang ket eo thi Hi hinh tron, chi! nhat, vuong. V~t li~u lam ket hang gach, thcp

tam han. he tong, be tong C61 thep, Vi tri & trong nha, ket ruxrc ap h,rc thuong dM hen trong, -

tren maio san lhUQ11g, tren bu6ng

thang (noi cao nhat) ...
Khoang each tu thanh ket
ci
C\I

e-.!'--pbong, nhlH
E

mxrc neu

den

unrng

gian

ket mxrc hinh chi!

~ll~~~~~~ir=
Ph~LJIran eng

khong nen nho qua 0,7m, hinh

tron > O,5m, llr n~p ket nha > O,6m: phong clin sang va thoang khi,

u~nmai

c6 d~t ket

Day ket co mot ban day d8 lnrng nuoc tran,

ra ri. Ban day

g6 vuong.

13.

trim

Ong

bun

thep tam quct scm, day ket dinrc

ke tren nhimg t~m + Cac thiet

runic: (hinh 4.22) ,

bi cho ket
Hinh 4.12. Kef Illltrc

- Ong dftn mroc len ket (CO

thi chia nhieu dinmg), co hb tri van khoa, van phao hinh du each n~p ket 0.15--;- 0,20m. l-)myng, kinh then tinh toan van phao co 0 :;: SOmm. - Ong dftn nurrc xuong d~l cao hem day ket 0,05+0,1 m va co h6 tri van I chieu (chi cho nmrc xuong) va khoa. - Ong tran d6 than mroc khi ket day qua (van phao hi hong), Micng 6ng co dang hinh phGu each niip ket 10+ l Scrn. 58

- ()ng xii bun dQ_t a~ day kct va nbi voi bng s

dong ml)- khi don thi@t. Ong co D

- ()ng tin hieu c6 D e6 nguoi thuong may hom. 3. Bt clui» awe

= lS--;-20mm

= 40 --;-SOmm.

tnao

ruroc tran. Tren bng co l~p van chan,

chi mire runrc trong ket nbi tu bng tran d~n chau rira

tnrc hay den tram ham d~ hiet khi nao ket diiy qua thi khoa lai hay dt

Theo quy pham ella ta n@u ap II,l'Cmnrc ngoai nho han 6m thi phai xay dung b~ chua
mnrc. Dung tich bi chua mroc c6 lh~ lf1y tir 114 - 2 Iiin hru hmng rnxrc tinh toan

ca ngay

cho ngoi nha rna he chua phuc tuc hay khong. Truong phai dir In] them luong
trong 3 gi« li~n ngoai

V1,l

tuy theo ngoi nha Ian hay nho. yeu d.u cip mroc lien

hop trong nha c6 he thbng cfip runrc chua chay thi h~ chua din mnrc chua chay hi. Khi thi@t ke hi

chua phai co may bam kern theo. Be' xay h5ng gach, be tong, be tong c6t
thep nhat, co dang hinh

troll, vuong

hay chu

dM trong

hay ngoai nha, d~t chirn

dtrfri dftt, nira chirn, hay tren ffiM dllt, co Hinh 4.23. Blchu-a nuoc diip dit cho mat va d~u phai co bien phap 1. Ong JJUUC v;io be; 2. Ollg nllf.Yc tntn; chong thim tbt. Cac thi~t bi cho b8 clura 3. ~ng nlJf.Yc ..4. 6ng thao riia; 5. Tlumg len xu6ng; ra gam co : (hinh 4.23) 6. 6ng thOng boi ; 7. Chop th6ng hCJi - Ong nu6e vao

bi, co

van phao hinh

duo
co dung tich chet trong b~.

- Ong nu6c ra nbi vo; cac may barn, co corepin d~t each day ran b~ O,SD (D Hi duOng kinh bng hut cua may born). Gng van - Gng nu6e tran co xiphong trong b~.

va

ra d~t the nao dikhong

(bng cong giu rnrrrc) d~t ngang mire mroc Ian nhit

- <?ng thao rna bi tu r5n bi fa ngoai, tren bng kiy co bilt van khoa.

- Ong thong hoi

bi co

IOOmm va Ion han.

- Cira len xuong co nra bi va khi sua chua co D = 500mm. - Thurrc bao rmrc mroc trong hi. - Rbn bi phai dU'Qc lam Lh&ng voi elm len xuorig dB d~ quan sat, trong be' c6 cac b~c thang len xuong. 4. Trsm khi Trong tnrong

ep
hop khong the' xay dung ke[ nuric hen trong nha vi li do nao d6 nhu

dung tich ket runrc qua Ion (phuc vu cho chira chay, nhu diu san xu5.t...)v.v ... thi nguoi ta thuong xay dung cac tram khi ep lam nhiern vu rJi~u hoa va tao ap hrc thay cho ket nuoc.
59

Sa d6 tram khi ep

a hinh

4-24.

Tram khi ep g6m hai thung b~ng thep (co thi chi c~n mot thung khi dung tich yeu c~u be)
mot thung chua mnrc va mot thung chira khong khi, Khi

mnrc thira thi no VaG thung, mnrc d6n

runrc thi

khong khi sang thung khong khi va ep chat lai.

Khi mroc len d~y thung khi se Iii Ian nhit (Prriax)' Khithieu cung kh6ng mnrc, runrc

ap lee kh6ng

5 Hinh 4.24. TfIlIIl khi ep

tir thung mnrc chay fa

khi lai tIT thung

1. T__hung hong khi : 2. Thiing JJuUC,k 3. Ong dan khong kbi : 4. M.1y ep khi:

cip

eho ticu dung. Khong

khi dan sang thung rnxrc va gian ra. Khi

mroc thi ap IIJ'Ckhong

5, 6.6ng d5n msrc ; 7. K116a dong nvoc ; 8. Lwi ga. de'ngiin nu6c khd; h~j thJp v,1mHlll
cho knong khi di yilo In!'l1lg lurri ;

ruxrc can tai day thung khi la nho nhit Pmin.

9.

Lum

ga ng/IJ.Jkho1Jg cbo nuac

YilO Ullin}!

khong khi.

D~ tao ap IIJC c~n thiet cua khong kh6ng khi hao hut trong qua Tram khi ep co thi d~t cac ro Ie ap IIJC dij.t
i

khi thi tram khi ep thmrng phai b6 tri them mot

may ep khi bam kh6ng khi VaG thung kh6ng khi khi bAt d~u su dung hoac b6 sung them

trinh sil dung (tu 1 - 2 tuin mot Ian).

a ting

cip niroc phan vung), Viee d6ng

a thung

rna may

hAm, t~ng mot hoac l\1I1g chirng nha (trong bam khi co tram khi ep c6

h~ lhbng

thi til

dong hoa nho

chua nuoc.

4.5. CAP NUDC CHUA CHAY

4.5.1. Nguyen tic chung

D~ bao

ve tinh

mang va tai san cua nhan dan, cac kho v~t t11ciia nha khu xi nghiep c6ng nghiep,

mroc, trong cac

khu nha dan dung,

cac kho tang, e~n thi~t phai thiet k~

he

thong cip nuoc chira chay ben trong cac cong trinh.

1. Hf th6ng clp nu6c chUa chB! co th~ xay dung chung voi he th6ng c§.p mxrc cho
sinh hoat va san xuat trong cong trinh, hoac co th~ xay dung theo ph1I011g an nao c~n phai so sanh v~ mat kinh t~ ki thu~t

ciia timg phuung an iy.

ve va cac ct5ng trinh dieu kien khac, N~u doong 6ng chua

2. Dwng 6ng clip mnic chUa ebB! c6 thi III dmmg bng c6 ap IIJC cao hay ap hrc
thip tuy thuoc vao yeu

du bao

chay co ap hrc eao thi ap IQ'Cc~n thi~t ~ chua chay la do cac may bam chua chay d1.itc6 dinh tai cac c6ng trinh tao nen. Cac may bam nay phai duoc thi6t k~ bo phan khoi dong may kh6ng cham qua 3 phut sau khi e6 tin hieu bao chay. Trong dinmg 6ng cip mnrc chua chay co ap IIJC thip thi ap IIJ'Cd.n thi~t d~ chrra chay ill do may bam hru dong ho~c xe bam chua chay, Hly nuoc

tir cac tru mroc chua chay

a ngoai

nha,

60

Ap lire t\l do din thi~t trong duong 6ng chua chay co ap hrc th~p khong duoc nho han 10m tin h til m;)t d~t. D6i vrri duo-ng 6ng chua chay co ap lire cao, thi ap hrc tir do rnieng phun ciia hong chua chay d;)t nho han 10m. 3. Th6'i gian cAn thilt did¥P tit mi)tdam chaytrong l~y hhng 3 gia. Viec cung e~p nurrc can thi~t d~ chua chay phai bao darn ca luong nurrc Ian nh~t dung cho cac nhu eflu khac, nhung kh6ng tinh hrong nuoc dung dG tlJ(n duong, tu6i cay trong khu vue hay luqng mnrc dung d6lau chui san nha, may moe. Con luu hrong nuoc khu dan dung va cong nghiep

a vi

a dflu

tri cao, xa nh~t ciia ngoi nha cao nh~t khong duoc

dm nra tinh hhng 15% lmmg mnrc tinh roan.

4. Truting hQ'pkh6ng thi Ii), tunic trr.rc tilp til ngu6n cung cap nurn, d1I\re, hoac
neu lay d1I\rc nh1111gkh6ng eo l(J'i v~ mat kinh

t6 thi

phai xct d~n vier dir trir ruroc d~ chua

chay. Khai luong mroc d.n du u·u dG chua chay phiii d1J'(lCtinh toan, din elr vao hrong mnrc chira chay trong 3 girr va neu luong nmrc fry Jan hon IOOOm3 thi phai d~r trir trong 2 h~ chua. l.mrng mroc chua chay co thG chira chung voi neoc sinh hoat va san thai gian dap
XU~L

Khi tinh dung

tich h0 ch lrd d 1,1' trir n mrc chua chay, eha phep tinh IlJQ'l1gnurrc h6 sung vao b~ trong khoang

t~hdam

chay lien tuc trong 3 giCr, n~u hrong mnrc h6 sung duoc lien tuc,

Trang tnnrng hop luong mnrc chfra chay ben ngoai l~y (1 h6 chua, rna ben trong nha - din thi~t phai eo h~ thang duo-ng 6ng

dp

mnrc sinh hoat va chua chay, th11h6 tich ella h~ hop nay hrong nuoc

chua nmrc du trfr e~n dam bao lmrng mnrc dung trong mN thrri gian cho mOL hong chua chay trong mot gitr va cac nhu cflu dung mrrrc khac. Trong truong kh6ng tinh d~n. 5. Nhling dai mmc fa hi chrm ap /1fC phai cfin thi@t dung d~ tAm nra tinh 1Stx-, luong mnrc tinh toan, luong mroc lau chin san nha

co thi

tich dl dam bsio di~u hoa nmfc

sinh hC»Jt, an xuit fa pbuc f,! cbo chiia chay; tinh niur sau: s a) D[,i VlJixi nglli~p c6ng nghj~p 11J'()'I1g 1J'(lCdu uil dG chua chay phiii tinh thea n hrong mnrc dn thi~t eho hong chua chay trong nha va thi~t bi phun runrc tv dong trong th(ri gian 10 ptnit dau khi xay fa chay. b) fJ6i voi kbu dan dung, hrong mnrc d~r tru phiH dam bao eung

dp

cho m(ll dam

chay hen trang va mot darn cbay hen ngoai, trong thai gian 10 phut vai hru lutrng ticu chuan, d6ng thai v§n dam biio cii khai hnrng mnrc dung vao nhu cau khac. 61

c) Dtii tinh du

chay trong 10 phut voi hru hnrng Ian nhftt, d5ng thCyiciing pnai dam bao hru luong nuoc dung van nhu du khac.
Bi chua va dai mroc de' chua chay ph~H dtnrc trang bi thuoc do muc mnrc, thi~t bi

de chua

vm nhiing

ngOi nha x/iy rieng biot, co ket rnnrc rieng, 11JQTIg uoc dir tru phai n

tin hieu mire nuoc cho noi quiin 11. D~t ca-re-pin ciia hom rnroc sinh hoat va chua chay (y hai c5t khac nhau la hien phap tich cue dam bao nuoc du trfr chira chay khong bi tieu hao nhung nuoc vin duoc tuan hoan. N~u rnang IOOi co dai va horn tang ap chua chay, can co thi~t bi til dong dt nuoc len dai khi may bam hoat dong. H~ th5ng dirong dng din nmrc hen ngoai ph iii thi~t k~ mang yang c6 th~ d~t cac dng nhanh d~n cac nha rieng Ie ui dp mxic chu-a chay, khi chi~u dai dui'mg ring nhanh khoug tan qua 200m. N~u uuang 6ng nhanh cut dai qua 200m dn Him bi clura hay h() ruroc chua chay. Duong kinh 6ng chua chay ben ngoai nha be nhftt la I nOm. 6. Oic IOi}i cong trinb dan d'lng Y8 cong nghifp sau day chn thilt phsi d~t hf thling duitng ling chii'a chEiy ben trong,
a) Trong t5.t cii cac loai nha san xuftl tnr nhirng nha san xuat mit khi ti~p xuc v(rj runrc

c6 th~ sinh ra ti~ng n6, ch ay tam lira Ian fa. nha xay d ung hUng v~t lieu khong chi y. cac thi~t bi ben trong lam b~ng v~t lieu khong chay, kho lang re tien, kho kim loai. phong thtnrng true. nha t~m ... b) Trong t~t lfing ln1 len.

ca cac

nha

a gia dinh

di.ng trrr Icn va nha ('1khach

S"U1.

tiern

an cao .'i

c) Trong cac co quan hanh chinh va tnnmg hoc cao 3 L:~ngtn1 len. d) Trong cac nba ga, kho hang hoa, cong trinh cong cQng, cac nha phu cua xi nghiep cong nghiep, nha giu tre, yuan u'e khi khai tich m6i nha 5000 1ll3. e) Trong cac nhit hat. rap chieu bong, diu lac bQ. n~a van hoi. hoi tnnrng c6 30() ch6 ng(1i. Trong cac ngoi nha ua c6 h~ thl1ng d~n rnnrc sinh heat va san xuat thi dmlng dng mnrc chua chay phai chung vai mOL trong hai uuung d6.
7. Tieu chua/J 1ll1JIlIf!'lJg nutic chii'a chay:

cap
v{ri

a) Tieu chuan hru hrong runic ehl"rachay ben trong nhirng nha sail xuUt phai tinh 2 voi chua chay d5ng thai. luu lmmg m6i viIi Hl 2.5 f/s.
h)

Tieu chuan liru luong mire chira chay v~ s() voi chua chay d5ng lhd'i ben trong cac nha ('Y. nha cong cong, cac phu thuoc dmlc quy djnh d' bang (4.10).
62

Bang 4.10 Tinh chilt cda ngoi nha va cong - Nha

trinh
CfT

86 cQt
chua

nwc

LU'Q'ng nwc cho m6i cQt (£is)

chay

a gia

dinh can 9 di.ng tr& len. nha

quan hanh chinh, nha

a t~p the,

khach S9-n, J 2,5

nha an t~p thii', tnnmg hoc kho chira hang, nha sinh hoat cong crmg, nha ga, nha chua bcnh. vtron tre va nha giu
XI

lrC. nha phu ella

nghiep co kh6i tich

< 25000m-'

- Cac nha cong cong (1 tren co kh6i tich > 25000m3 va cite rap hat, rap chien hong,

diu lac hi), nha van hoa

< 300 ch6 ng6i. d' trcn >300

25

- Cac nha sinh heat van hoa eh6 ng6i

5,0

S. Ap /1fC tir do tiusrng xuyen ciia cac hong chua chay hen trong nha phai duoc bao
dam co 1 cot

mroc day d~c voi chieu cao din thi6t Sk:

phap chua chay

_?-:

6m cho cac loai nha.

4.5.2. Phuong

Tuy trinh d9 khoa hoc ki thuat, nguyen

vat lieu chay rna siI dung cac phuong phap

chua chay co han nhu chua chay bhng rnroc, b~ng cat. bang khi C02 va tUY~1 C02.

Da sci tnrOng hqp c6 thi ap dung phuong phap chua chay bang nuoc. Vi v~y, dbi voi

sau nghien ctru cac hinh thtrc chua chay b~ng mnrc, toy thea tam quan trong ciia khu VI)C hoac conJl trinh, tuy theo trang bi chua chay quan trong cua khu vue hoac cong trinh, tllY theo trang bi chua chay rna ap dung cho thich hQP.
nganh ruxrc chi di

dp thoat

4.5.3. HIDh

thm: chiia

chay

- Hinh thlic chila chay tv d9ng : (kiiu huong sen tv dOng) khi c6 chay 'xAy ra, do
nhiet dO dam chay kich thich, huong sen chua chay 1ll dOng nuoc van eh6 chay,

rna va

quay v~ dam chay phun

- Hinh thlic chila chay ban tl/dl)ng: Thi~t bi ki~u chua chay tll dong nhung khi c6
chay pha! c6 ngooi di~u khi~n

rna van

eho nuoc phun van ch6 chay,

- Hinh tluic chUa chay thong thwng; Thi~t bi nhfrng hong chua chay ngoai san va trong nha (c6 voi rbng chua chay). Khi c6 dam chay xay ra, nguOi mang vac voi rGng chira chay,

rna van

cho phun nuoc vao dam chay.

63

+ Sau day ta di sau nghien ciru v~ hinh thirc chua chay thong thmmg.
a) Hong chiia chay ngoai san: Dat (1 ch6 quang dang, d~ thfty, nhieu nguUi qua lai, N~u ngoai dirong ph6 thi d~t

cac hong doc dirong xe chay. Khoang each giira cac tru kh6ng qua 150m, each nrong it nhftt la 5m va nen d~t
ha hay ngji nr dirong. Neu tIV d~t ra ngoai hai hen rnep duong each xa mep duang qua 25m. Can thi~t ki cac van chia dtnrng nhi~u qua 5 tru, xe chay thi khong

a nga

nen d~t

bng

cap nu6c chua chay thanh nhfrng doan, di ti?n tru nu6c chua chay tren m6i doan kh6ng d1J(Jc dai

cho viec sua chua va tinh toan sao cho

sb

Ban kinh hoat dOng ciia mlii tru nu6c chua chay ngoai nha phu thuoc vao chieu voi rang va ap h,1'C rnroc chua chay, chieu dai tinh toan ciia voi rang hang viii hat, he thong

ap hrc cao kh6ng diroc d ai qua 125m

cong nghiep,

va trong

he lhang

a p 11,l'Cthftp rna

lip trong

kh6ng

duoc

dai qua 150m.

Trong cac xi nghiep chay hen thanh ph6 hay khu cong nhan chua chay ben ngoai kh6ng Ian qua 20 fls thi khoang

hru hrong mnrc

each tinh toan giua hai tru runrc chua

»"
I
?

ngoai khong duoc dai qua 120m.

trong rnoi tnrong

Noi chung phai giao nhau,

hop, ban kinh

rnoi

_ ----_

......;;
'

---- _
T h-

..... ,
,

hoat dong cua cac tIV chua chay (R) ngoai nha
biio darn chua chay duoc

:
,
I I

u: y \
, \ »: \ Tn,! chua chay \
~ ~ \

~ I\

, 3

noi trong khu vue (hinh 4.25)

Tuy thea phuong tien chfra chay rna quyet

dinh vi tri ban kinh phuc

ruroc chua chay,

Vl,l

cua cac bi chira

'I.,.....

,-----~

......)~...

'

ru c L1ac ay

h'

"---~~

."......"

Hinh 4.25 Bim kinh hO!).t d('mg cu" 2 /nl chiia cMy ljJn nhau

Neu co xe born chua chay, ban kinh phuc

vu

la 200m N~u c6 may born di dOng thi

tiiy thea tung loai may born rna quyet dinh han kinh

phuc vu

tir IOO.;.-150m.

h) Hong chua chay trong nhA (tu pbong hoa) Khi co chay xiy fa irong nha can co nu6c ngay tai ch6 di dar tiit vi th~ mxrc phai duoc dua den cac hong nuoc chua chay d~t trong cac gian ciia c6ng trinh. - Nguyen ~c chon vi

tri va s6 hong chira chay hen trong cac cong trinh nhu sau:

Trong gian nha thuoc nganh san xuftth{lng A, B,trong gian nha v6i kh6i tich >1000m3 co nganh san xu§t hang C, trong cac gian ban hang va chua hang co kh6i tich > 25000 m3 va trong rap hat r{lp chieu bong. cau lac bO voi

s6 chb

ng5i > 300 thi tinh mbi di~m cua

gian nha phai duqc it nhit 2 hong chua chay phun d~n.

64

Trang gian nha kh6i tich ::;100m3 co hang san xuftt C, O. D khong phu thuoc vao kh6i tich, cac gian han hang va kho chua hang co khoi tich s 25000m3; rap hat, rap chieu bong, cau lac bQ, hOi truong co s6 ch6 ng6i ::; 300 thi m6i di~m cao xa nhftt ciia ng6i nha phai bao dam co 2 hong g§.n nhau phun mnrc d~n diroc. Trong nha & va nhfrng nha ki~u hanh lang giira, nhfrng err quan hanh chinh, nhfrng nha phu cua xi nghiep cong nghiep thl m6i gian rieng biet pbai co it nhilt 1 hong mnrc chua chay. Trong cac cong trinh tren, cac hong chua chay phai d~t ngay (] 16i ra ben trong cac gian hay (J chi~u nghi ciia c~u thang, hanh lang, hay

a 15i qua lai, d@thay

nhat.

Hong chua chay trong nha d~t cao 1,25m k~ tir m~t san d~n tam ciia hong chua chay ..

tu phong

c) Thitit bi ctia mOL hong chiia chay trong nha duoc dat vao trong mQt cai

tu - goi Ia

hoa (co khi con d~t trong mot h6c tuong) co kich ttuxrc khoang 850x600x250
1 320

(hinh 4.26)

~~90~~~2~45~~16~0~~80~=:7-r

<D

eo

""
1.

Ong dUng; 2. Van chiia chli.y.

4. Vo; pbun chiia ch8y

3. Khftpn6i;

5. M6c giii voi pbun; 6. Li5i cUQn 6ng viii gai; 7. Ong '1m g,1i; 8. Biin 1~xoay; 9. Te

Hinb 4026

TU chiia ch8y ben trong nh/J. 1. Van chtra chay nGi vo; Bng dUng. Khi d.n lhiit rna van, nuoc se chay ra voi voi rang, tuy thea ngoi nha Ion hay nho rna dung 6ng dUng va van co kich thiroc b~ng nhau (0 = 507 60mrn). 2. Voi rGng lam b1ng gai hay cao su, duoc cucn vao 1 banh xe quay quanh true c6 dinh trong tii phong hda. Voi rbng co chieu dai 10m hoac 20 m va co duang kinh D

- Cac thi~t bi gbm c6 :

= 50rnm

hoac 66 mm (bang 0 cua 6ng dung). 65

3. Diu phun mroc (con goi la sung phun mroc) bAng kim khi lAp li~n voi diu voi rang co dang hinh con dai khoang 50 cm. Diu Ian Hlp li~n veri diu voi nSng c6 duang kinh b~ng dmmg kinh voi rtSng ; diu nho thmmg co 4 co dmrng kinh : 13, 16, 19, 22 (rum). Khi co chay, I§.y voi nSng ra khoi tu mang din noi co chay, rna van fa, ta co mot dong nuoc phun ra til diu sung phun, vira day vira khoe co kha nang d~p tlit dam chay, Dong nuoc phun fa co 2 thanh phin (Hinh 4.27) :

Hinh 4.27. V()i

phOng hoii

- MOt phan cT ngay mieng sung phun tao thanh mot d6ng mroc day d~c, khoe co sue manh d~p t~t dam chay, chieu day dong phun day khoe do gQi la Sk. - MOt phan nira a ngoai xa han tao thanh mot dong nuoc phun tung toe nhu rrnra, it co tac dung. Toan bO chien dai ciia dong nuoc phun ra rnieng sung phun goi III SB.

Trong nha cT, nha cong cong, nha cong nghiep, ... Sk phai co mot dO dai do di co th6 phun tai rnoi diem trong cong trinh nhung khong duqc nho hem 6 m.
Noi chung Sk phai quyet dinh thee tinh toan, tren m~y di~u kien : - Vi

to d~t tii phong

hoa,

- Diim cao xa nhat (ban kinh hoat dong ciia tll phong hoa). - Chieu dai voi rBng hien co (tn] dO vBng ella voi rBng khi sil dung),

66

ChU'O'Dg V

KHAI
5.1. NHIJ;M
.....

N~M
............:.

CHUNG

vE THOAT
".,....."

Nlfdc
xuoc
;O?

vu CU A HJ; THONG

THOA T NUOC VA CAC DANG

THAI

Nurre sau khi su dung vao muc dich sinh hoat hay san xuat, nunc mua chay tren cac '
rnai nha, mat duong, mat dat, chtra nhi6u hop chat hfru co, v6

co d~

bi phan huy thai nra nhan

va chua nhieu vi trung gay benh f;it nguy hi~m eho ngmri va dong vat, Neu nhirng loai
mnrc thai nay xii fa mot each bira bai, thi khong nhirng la mOt trong nhfrng nguyen

chinh gay 6 nhiern moi tnnrng. nay sinh va truyen nhiern cac thfr benh biern ngheo, anh

hinmg d~n di@u kien

ve sinh,

sue khoe ciia nhan dan, rna v~ m~t khac con gay nen tinh

trang ngap lut trong thanh ph6, xi nghiep cong nghiep, kinh t~ quae dan khac nhu chan nu6i ca v.v ...

lam han

ch~ dftt dai xay dung, anh

hut'Tng den n8n m6ng c6ng trinh gay tra ngai cho giao thong va tac hai d~n mot s6 nganh VI v~y nhiern vu cua he thang thoat mnrc Hi v~n chuyen mot each nhanh chong cac loai ruroc thai ra khoi khu dan cir va san xuat, d6ng th(Ji lam sach va khu trung toi mire

do dn

thi~t tnroc khi xli vao nguon mnrc,

NuOC thai co cac loai khac nhau. Tuy theo ngu6n g6e va tinh chat cila nguon nuoc thai rna nguoi ta chi a fa ba loai chinh sau day: Nurre thai sinh hoat: Thoat ra tu cac chau nra, buong L<1m,xi, tiiu ... chua nhieu chat hin hiiu co va vi trung. Niroc thili san xuat: thai ra sau qua trinh san xuat. Thanh phdn va tinh Chftt phu thuoc vao tirng loai c6ng nghiep, nguyen lic,u tieu thu va qua trinh c6ng nghe nen khac nhau nhieu, (mnrc ban) va nmrc bi nhiem bin it (nuoc sach), Nurre rnua sau khi khu

nit

Nguoi ta thmmg phan biet mnrc thai san xuat thanh hai loai: mnrc bi nhiern bin nhieu

I'm xuong,

chay tren b~ m~t cac duOng ph6, cac khu dan

ell hay

cong nghiep bi nhiern bUn nhit la luong nu6c mua han dtlu. NBu trong cac thanh ph5, rnroc thai sinh heat va san xufit (dlJt7C phep xii van rnang

Iwi thoat mnrc sinh hoat) duoc dan chung thi h6n hop d6 duoc goi Ii nurrc thai do thi. 67

5.2. HE THONG THOA.T NUOC H~ thong thoat mnrc Ia

t6 hQ'Pnhfrng

cong trinh thi~t bi va cac giai phap ki thuat dmrc

t6 chirc

di thirc hien nhiern

VIJ thoat mnrc.

t~ Ian can thanh ph6, thi xa, thi tran ... do nhu d.u ki thuat ve sinh va viec xa cac IOQ.i nrc m thai vao rnang hroi thoat nuoc rna nguoi ta phan biet cac IOQ.ihe thong thoat rnrrrc : he thelng thoat nuoc chung, h~ thong thoat mnrc rieng, he thong thoat nuoc rieng mot nu-a va he th6ng han hop. He th6ng thoat nOOc Chung, hinh 5.1, Ia he thang rna lftl d. cac loai ruroc thai (sinh hoar, san xuat, mnrc rmra) diroc xii chung vao mot rnang IOOiva dan den cong trinh lam sach. Co truong hop nguoi La xay dung mot s6 rnieng xii nurrc rmra kiiu gi~ng tran, don nhan phdn Ion mroc mira ciia nhfrng trfin mira to keo dai, d6 ra song

Tuy thuoc vao muc dich yeu diu ~n dung nguon nu6c thai cua vung phat trien kinh

Hinh 5. 1. SadJh~ lhring (hoM IJutYC 1. Cong trinh Him s!,lch: 2. Trsm bam. 3. Giing

cJ1Wlg

xa nutYcJlJU<l: 4. C6ng gop chinh: 5. C6ng pop.

hb

canh d6 d~ giarn h6t hru

hrong

mroc kh6ng

can thiet len

ruroc

cong trinh lam sach, chung co lJU diim HI. bao dAm t6t nhat v6 phirong dicn ve sinh, vi toan hO phdn mrrrc hin deu diroc qua cong trinh lam sach tnroc khi xu ra song hb. Tuy nhien no
khorig kinh
t~, hOi kich

He thelng thoat

Hinh 5.2. Sa dJ h~ th6ng tho.1tnwc rieng. 1. Tram Ibm s{lch; 2. Tmm ixnn; 3. H~ lh6ng tho.1tnutYc JlJU<l: 4. H¢ Ih61Jgthoat
llWC

sinh hO{1l

thurrc

cua cac cong trinh thu dan va xu li deu Ion, dang thai quart li Cling plurc tap, He th6ng

nay thtnrng chi xay dung & nhirng thanh ph6 n~m canh con song lon hay trong thai ki xay dung khi chua co phmmg an thoat ruroc hop li.

He thong

thoat runrc rieng, hinh 5.2, co hai hay nhi~u mang lu6i e6ng rieng hiet : mot

dung d~ van chuyen nunc h~n nhieu (vi du mroc sinh hoat), tnroc khi xa vao ngubn cho qua xu li: mot dung de van chuyen nu6c it h~n hun (nmrc rrura) thi cho xi th5ng vao
68

nguon. Tuy thea dQ nhi~m ban rna mroc thai san xuit (n~u dO nhi@m Nin cao) xii chung
voi nu6c thai sinh hoat hoac (neu dO nhi8m b~n th~p) chung voi mnrc mua, Con niu trong

mnrc thai san xuit c6 chua chit dOc hai axit, kiem ... thi nh§.t thiet pnai xa vao mang lu6i rieng biet. Truong hop m6i loai mroc thai duoc v~n chuyen trong he thang mang lu6i rieng bi~t goi Ia h~ thong rieng biet hoan toan. Truong hop chi c6 he·thang cong ng~m d~ thoat nu6c bin sinh hoat va nuoc bin san xuit con nu6c rmra va nuoc thai san xu§.t quy u6c chay thea muong rnang

1a sach

10 thien

goi la h~ thong rieng khong hoan toano

So voi he th5ng chung thi he th6ng thoat nu6c rieng co IQ'i ve m~t xay dung va quan

li, Tuy
nbd ... )

v~

mat ve sinh co kern han (nhung van dam baa yell diu) song r§.t uu diim la giiim

dUQ'C van d~u nr xay dung ban d~u (kich thu6c cang, cong trlnh Hun sach va tram born Hi;!th6ng thoat nu6c rieng mot nira (hinh 5.3), thmrng co hai he thang cang ngsrn, trong do mOLmang lu6i di thoat runrc sinb hoat,
nurrc

./

-r

~ ~ ~ ~
~ ~ ~3 6

~ ~
3

san xuit

va

nuoc rmra ban, con rnang lu6i

khac d~ dan nu6-c mua sach xa true ti~p fa song h6 _
6

ehB giao nhau gifra hai

mang luoi xay dung gieng ngan nbi di thu nhan ph~n mroc mua trong thoi gian dau ciia tr!in .... rmra cung vci mroc sinh heat,

>-- .-/".\
/.~

_/-~,

.~;;fY
-';;---

6---

'

.,.._~

HIBh 5.3. S(I do h¢ thong /boat awe rieng mot nim. 1. M(IIlg lum nu6c bin; 2. Mfillg lum nrroc mun;

~ _,_Ng"".
K~

r. nOl;

4. ~4lm ut..TJl.; ""~

I: J.

~r(U1l anJ ~c b ;

6.

C6ng nwc thill sinh hO{lt, san xuit va num: mua b,lll.

san xuit d~ dan d~n cong trinh lam sach. Va khi mua to hay

a thai

gian cuai ciia cac tr~n

mua, hru luong nu6c mua Ion, co thi tran qua mieng xa ra song h6 canh do. He thong rieng mot rura v~ mat ve sinh cling t6t, nrnmg gia thanh xAy dung cao va
quan

11 rit phirc tap, nen it duoc sil dung,

He thbng h6n hQ'P 13. S\,T k~t hop cac loai he thbng ki tren, thmrng g~p phb eai tao.

a mot s6 thanh
u~, i k
thuat,

Viec Iva chon he thbng thoat mnrc phai din cu van nhieu yiu t6 : kinh v~ sinh va di~u kien dia phmrng. Trang cac thanh ph5 ciia ta hi~n nay ph~n 16n ra song hi) khong qua lam sach, din dUQ'c

caj tao l~i thea ki~u rieng

la h~ th6ng

thoat mroc chung, ninrc xa mOt niTa hoac han hop

69

di dam bao tririh

ve sinh

moi tnrong va mi quan cho thanh pha. Khi do ta xay dung them mot

rnang luUi c6ng don lAy cac ci'ra xii cua h~ thang thoat nuUc chung hien tai va dftn len cong

lam sach,

Tai ch6 giao nhau giiia cong xa ciia he th6ng chung (hi~n co) va rnang 1u6i se ha tri cang d~p tran xii nu6c mira. NUDe KHU DAN CU

c6ng xay dung rnoi 5.3. SO

DO THOAT

M6i mot he th6ng thoat nuOc duoc thuc hien b~ng nhiing bien phap ki thuat khac nhau, tily thee each ha tri rnang luCri duimg 6ng, do sau chon cang, s6 IUt]I1g tram bam, 56 IUQ'ng va vi tri cac cong trinh

lam sach .... Vi du,

co thanh ph6 ta d~t cong thoat ur chay va mOt tram

bam d(k nhilt, hie do d.n phal chon sau c6ng. NgUQ'Clai khi d~t c6ng nbng ta phai xay dung nhieu tram ham. Cling nhu vay co thi co mot ho~c nhieu tram xiI Ii (tram

lam sach),

Vi tri

ciia tram xir li gill' m(H vai tro quan trong trong viec chon sa d6 thoat nu6c. Nhu v~y sa d6 thoat nu6c (hay la giai phap thiit k8 h~ thdng thoat nu6c co can ell v@
phirong dien kinh

ti

ki thu~t, di@u kien dia phuong

cling nhu kha nang phat triin trong

nrong lai) ciing f~t khac nhau. Nhung bftt ki sa d6 he thong thoat mnrc nao cling bao g6m cac bO phan chinh sau day: 1. Thi~t b] thu

va

diin ben trong nha (hinh 5.4) ~ H~ thting thoat n.roc ben

trong nha '

Hin1_! 5.4. S(J d6 tf/ng quat eiia h~ lh6ng tnost nwc ben trong nha. 1. Ong thong boi; 2. Ong dUng thoat mnrc; 3.Ch{ju tim; 4. Ch{lu.nm; 5. Ket xi; 6.H6 xi (ehiiu xi); 7. Ong nhiinh; 8. Chfi.u tiiu: 9. Si phong; 10. kie"1Il tm; 11. Ong dfuJ nwc ra ngos! nhil ;. 12. Giing lhiIm; 13. Giing }dem tr«; 14. Giing thAm tien 1Il!1IJg JuUi ben ngoai niLi
J

La

Nu6c thai tiI cac thiit bi dung cu ve sinh chay qua dng nhanh toi ang dtrng va dU'Q'C d~n fa cang duong pha b~ng mang looi cong san nha hay tiiu khu.

70

Cac bng dimg thuong d~t dua theo tuong hoac g6c cac bubng ve sinh, c6 thi d~t ,nci'i

ben ngoai hoac chirn ssu trong nnrng hoac trong cac hOp b~ng g6, gach, be tong, Ong dtmg thuong dijt cao han rnai nha khoang 0,7m, phfrn them Ia phfrn thong hoi. Gitra rnang 1u6i bng va cac thiet bi ve sinh ngmri ta l~p d~t cacxiphong, khoa thuy

hrc d~ ngan ngira hoi khi doc xam thuc vao bu6ng ve sinh.
Nu6c thai thea cac 6ng d(mg ella mang lOOi ben trong va t~y

tm rnang loUi c6ng

dan ngoai nha.

a ebb giao nhau gifra

he thong ben trong va ben ngoai nha, xay d1J11g gieng tharn d~ theo doi eh~ d¢ lam viec

rna khi can

thi8t".

2. Mang ImYi thoat nwe ben ngoii_i nha

La he thong

c6ng ngam va

muong rnang l¢ thien dung d~ din mroc b~ng each til chay sang

tm

tram berm, tram lam sach hay

hb.

Tuy thea

vi

tri, quy
123 122 121 g 110-

rna va nhicm VlJ rna mang luoi thoat mnrc hen ngoai eo th~ la: - Mang lOOithoat mnrc san
nha (cho mot nha), Hinh 5-5. Sa

d6 mung JuUi lhoM nuac lieu khu.

- Mang luUi thoat nurrc

tiiu khu (hinh 5-5).

1. M{Jng Jurii tho.it nuric tieu kbu; 2. Giing tbiim: 3. Giing kie"m tra; 4. Nh ..nb n6i; 5. MfWg JrrVi ngoai ph6 i

- Mang luUi thoat nu6c trong cac xi nghiep cong nghiep. - Mang luUi thoat nu6c ngoai ph5.
Mang Iwi cong xay dung trong pham vi

tiiu khu, dung di thu nhan tat ca nuoc thai

tu cac nha trong tiiu khu va v~n chuyen ra rnang loUi ngoai phb goi la mang luoi thoat nuoc tieu khu.
" ?

Di di~u
kiim tra

lra ch~ do lam viec ciia rnang luoi san nha hay rnang lu6i. tiill khu thi & cu6i

mang lu6i nguUi ta xay dung mOt gi~ng tharn - gH~ngki~m tra, Doan bng nbi lien

tu gicng

to; c6ng

thoat ngoai ph5 goi la nhanh nbi.

VI)'C

Mang lu6i xay dung doc thea cac du&ng phb va khu lu6i trong san nha, tiiu khu goi nhanh, bao trurn nhimg luu
V1lC

la rnang

nhan nu6c thai tfr cac rnang

luCri thoat nu6c ngoai phB. N6 co r:it nhieu

rong 100 va thuong dAn nuoc b~ng each til chay,

V1lC

Nguoi ta con chia thanh phb thanh nhieu hru

thoat runrc rna gi6'i han la cac dmmg

phan thuy hay tu thuy. NoUC thai tren cac hru VIfC :ly t3.Ptrung

ve cac cbng

gop luu vue,

ebng thoat noUc chinh, cbng thoat mroc ngoai pharn vi thanh phb (khong c6 cong nhanh).

71

3. Tram born va 6ng din ap IlfC

Dung de van chuycn horn chinh. Tram
V1)C

nuoc thai khi vi li do kinh

t8 ki

thuat kh6ng the de ur chay durrc,

V1)C

Ngooi ta phan biet tram bam thea khai niern: tram bmn eve bO, tram bam khu bam eve bi) phuc VIJ. eho mOt hay

va tram

mot

vai cong trinh. Tram bum khu thoat rnnrc. Tram bam chinh

phuc Doan

VI,!

cho tirng vung rieng biet hay met vai hru

VIJ'C

dung de bam toan ht} rnnrc thai thanh phB len tram lam sach hoac xa van dau nguon.

Bng

dftn nutrc til tram bam d~n cBng nr chay hay d~n cong trinh

13m sach la

duUng Bng ap 11,TC. Khi e6ng chui qua sang h6 hay g~p chmmg ngai phai lu6n xuong thip goi Ia diuke (hay c6ng lu6n), lim viec voi eh~ dO ap h,rc hay mra ap IIlC.

4. Cong trinh lam sach

Bao g6m tit ca cac cong trinh lam sach nmrc thai va xu Ii c~n ba.

s. C6ng va

mieng xi owc vao nguan

nuoc thai til cong

Dung de v~n chuyen Hinh 5.6

trinh lam sach xii van song h6. Micng xa mnrc

thmrng xay dung co b(> phan de xao tron nurrc thai voi nmrc nguon.

gioi thieu sa d6 tang quit thoat nmrc ella khu dan cu.

Hinh 5.6. Sa

£16 long

quiit thoar nU'{1ckhu dim

cu.

1. Ranh gim thiinh pM): 2. R.1nhgifri 11m V(1C; .1. M1wg Juai ding ngoiH ph6:
4. Dismg 6ng fJp b,1C; 5. C6ng gop JIIU VIlt.'; 6. C6ng g6p chinh: 7. C6ng g6p ngoai ptuun vi thiinh ph6; 8. C6ng x.i tu song h6.

Viec thi~t l~p

sa d6 thoat nuoc trong mot thanh phiS hay mQt khu dan cir eftt kh6 khan,

vi no phu thuoc van nhicu y@u t6 nhu: dieu kien dia hinh, di~u kien dia chat, cong trinh

72

va dia ch~t thuy van, mire dO phat triin thanh ph6 giiii quy@t cho cac tnnrng hQ"P C1,l thi duqc.

a dQ't diu

va tuong lai, vi tri dat cong

trinh Him sach va cua xii mnrc thai ... VI v~y khong thi dua fa mOt sa d6 miu rmrc nao di

0 day

chi gi6i thieu mot s6 dang sa d6 khai

quat, phu thuQc chii y@u vao dia hinh (xern hinh 5.7).

c)

Hinh 5.7. Cac

SeT

d6 m{JIJg

JuUi thOlit n uric

."'(J dd
rna thong Sa

thing g6c (hinh 5.7 a): SIl dung khi dia hinh co dQ dac cin lam sach,

dB fa

song h6, chu y@u

dung d~ thoat runrc mira va ruroc thiii san xuat quy OOc la sach, runrc xii thAng vao ngu6n

dd

giao nhau (hinh 5.7b): di~u kien dia hinh giang nhu sa d6 thAng goc, nhimg

ruroc thai din phai Hun sach tnnrc khi xa vao nguon, nen co c6ng gop chinh chay song song voi dong song d6 din nmrc thai d6n cong trinh lam sach. So d6 phiin vung (hinh 5.7c) : SIl dung trong trueng hop thanh ph6 chia lam nhicu khu
VIlC

rieng biet hay trong tnnrng hop thanh pha co dia hinh dac 1611.NOOc thai tfr vung

th~p thi born tnrc ti@p d~n cong trinh lam sach hay bmn vao c6ng gop ciia vung cao va til chtly t6i cong trinh lam sach, Sa d6 kh6ng l~p truag (hinh 5.7 d) : SIl dung d6i voi thanh ph5 Ian hoac thanh ph6 nbieu tram lam sacb. 73

co

chenh l~ch 1611v~ cao dQ, dia hinh phec tap ho~c phat trit€n theo kieu hinh tron. Sa d6 co

NgUQ'c lai voi sa d6,khong tap trung Ia sa d6 tap trung, nghia Ia toan bo nu6c thai duoc tap trung v~ tram am sach chung (hinh S.7b. c) cin chu <; d~c diim xay dung dQ1dau cua thanh phfi co Anh huang nhieu d~n viec chon

sa

d6 thoat

nu6c. Vi viec xay dung h~ th5ng thoat rnroc rat d~t ti~n. nen nguoi ta phai chia N~u cac khu d6 nam each xa nhau thi co thi giai quy~t b~ng cac cong trinh

thanh tirng dQt. Trang dQ1dftu chi giai quyet thoat nuoc cho cac khu cong nghiep va cac khu nha

Hun sach rieng biet, khi do co dang sa

~p trung. Khi thanh ph5 rna rong, Li~pU,lC xay dung b6 sung them GuOng fing chinh, wi lai tID thanh sa d6 t~p trung.

a cao ting.

d6 kheng

74

ChU'O'Dg VI

H¥THONGTHOATNUdCTRONGNHA
6.1. NHIEM TRONG NHA H~ th5ng thoat mxrc trong nha c6 nhiern
VI).

vu

VA cAc

BO

PHAN

CVA

HE THONG

THOAT

NUDC

thu cit ca cac loai mxrc thai k~ ca rae

nghien va mxrc rmra tren mai nha di dua ra mang ra rnang looi thoat nuoc ben ngoai,

lum thoat

mnrc ben ngoai.

Trong tnnmg hop d.n thi~t c6 the phai xu Ii cue bO mxrc thiH trong nha truoc khi dua
Tuy thea tinh chilt va do bin ciia nuoc thai, nguUi ta thuong thi~t k~ cac he th6ng

, thoat mr6c ben trong nha sau day:

- He thang

thoat nuoc sinh heat: d~ dan mnrc M::nchay ra til cac thi~t bi ve sinh.

- He thong thoat nu6c san xuat : tuy theo thanh ph~n va s5 luong nu6c san xuat, he th6ng nay c6 th~ c6 mOt hoac c6 nhieu rnang

- He thong He thang

tum rieng

biet. mua vao

on
8 "il
[E

Gi6ng !ham

thoat nu6c rmra : d~ dannuac

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

H6 xi kiiu ng61b~t H6 xi ki~u ngOix6m Au tl~u tr!n tlJ6'ng Ch~utAm Ch'_u rLI8:mij.t Ch!u rua luOi thu nuac Ong tay rua
..r "" .,.

-rnang lu6i thoat nuoc mua ngoai ph6. 'thoat nuoc trong nha c6 thi la he thang rieng hay chung tuong ling v6i mang lwi thoat mroc

G;;J

~ 0 1±1
1±1 )JJ(

~ ~ ~

ngoai ph6. Nurre thai san xuat c6 the chay chung vai
nuoc thoat sinh hoat hoac mnrc mua, tuy theo dl') bftn

cua n6 nhi~u hay it. Nu6c thai san xuiit c6 chAt dOc nhi~u dau rna, axit thi phai khii dOc, thu dau rna, trung
hoa axit

[t;J
o-,

tnroc

khi chay fa rnang

lum

ngoai ph5 hoac

vao mang luoi chung.

He thang
bQ phan :

thoat nuoc bAn ben trong nha bao g6m cac

r
~

€?

r+

Ong Idem Ira

- Cac thi~t bi thu mr6c ban: chau rua mat, chau giat, be xi, ilu ti~u, v.v ...

Hinh 6.1 Cae ki hi~u tren h¢ th6ng tho;it nu6c bin tsoag Mil.

75

· Mang lum dmmg 6ng : 6ng nhanh, ang dUng, bng thao mroc ra khoi nha (bng xa). · Cac thi~t bi tr~n duong bng : gieng tharn, 16 kiim tra t~y nia thong hoi. - Ngoai ra, trong tnrong hop din thi~t, h~ th5ng thoat mroc hen trong nha con co them

cac cong trinh xu Ii C\,lC bl') nhu : bi tll hoai, bi ling cit, hi thu d~u rna, bi I~ng bun, bi
trung hoa ... · Cac ki hieu tren he thong thoat nuoc bfin trong nha (hinh 6·1). 6.2. CAU TAO He THONG THOAT NUDC SINH HOAT TRONG NHA

6.2.1.Cac thi~t b] thu nwc biin

Di thu mroc

thoat sinh heat, ngooi ta thmrng dung cac thiet bi nlnr: be xi, au tiiu treo,

rnang tiiu, thiet bi ve sinh cho phu nfr, ch~u rila tay, rila mat, chau giat, chau rua nha hep,

chau t~m, ...Tuy thee tinh chftt ciia ngoi nha (nha &, nha t~p th~, nha cong cOng,.,)

rna ta

trang bi cac thi~t bi va dung cu ve sinh cho thich hop, Nu6c san xuftt co thi dung luoi thu, ph~u thu, chau rna. NOOc mira tren tr~n va rnai nha, dung cac rnang mroc (se no) va ph~u thu mrocrmra. Cac yeu c~u co ban dbi voi cac thiet b] thu
+

mroc

thoat Ill.:

Tftt ca cac thi~t bi (tnr au xi) d8u phai co lwi ch~n bao ve, d~ phong rae ruOi chui Tat ca cac thi~t bi deu phai co xi phong dat & dutri hoac ngay trong thi~t hi do, di trong thi~t bi phai tron, nh£n, it gfty goc de bao dam d~ dang

vao lam t~c 6ng.

+

d~ phong mui hoi thbi va hoi doc tir rnang lu6:i.bbc len bay vao phong 0-.
+ Mat +

lily rira va co

sach,

Vat lieu ch~ tao phai b~n, khong thfun nuoc, khong bi anh huong ciia hoa ch~t. V~t

lieu t6t nhat Ia SU, sanh va chat deo,

Ngoai ra, co the lam b~ng tOn va phll ngoai b~g mot lap men su mongo Hien nay ta con Hun cac chau nia, giat trong cac nha 0- gia dinh va tap the bang each xay gach, lang vfra xi rnang + K~t

a ngoai

hoac gra-ni-te, tuy khong mi quan nhung dan gian va reo dang thiet bi phai bao dam ve sinh, thujln tien cho su dung va an toan

d.u, hinh

khi quan li, co kich thurrc nhd, trong IUQ1lgnho. phii hop vai viec xay dung, l~p ghep.

+ Bao dam thai han phuc vu ciia cac chi tiet cua thi~t hi duoc d6ng nhftt, co thi thay
the d~ dang, nhanh chong cac chi tiit cila thi~t bi, I. Hb xi: g6m co be xi, thiet bi rira hb xi (ket nuoc hoac voi rira va cac bng dan rna) va cac dmmg bng dan nmrc phan vao mang 1u6i thoat mroc ben trong nha, a) Bfxi:

mroc

B~ xi ng6i bet. Thmmg lam bang SU, trong 10 co ba tri ea ring xi phong, loai nay hien
nay tren thi truOng qube ~ eo nhieu kiiu : hinh 76

rnam

va hinh pheu (xem hinh 6.2).

Be xi ducc d~t ngay tren n~n san chi~u cao til mat n~n d"~n mat au xi til 0,4+0,42 m d"bi vci nguOi Ion, trong truong hoc khoang 0,33 rn, nha tre khoang 0,26 m.
- B~ xi ng6i x6'm : la loai thong dung nhat dung

a nhirng

noi tap thi, cong cong, no Ia mOt loai hinh marn co b~ ng5i va nbi voi 6ng thoat bang xiph6ng. B~ xi lam bang gang, su, gra-ni-te, be tong lang vfra xi-mang, d"~t tren n~n nha cao khoang 20+40crn (xern hinh 6.3).
b) Thiit bi TUa h6 xi:

B~ XI ng5i x6rn va ng5i bet d"eudung ket nuoc sach d"anra, bb tri thea ki~u din giat hay tay keo (xern hinh 6.4 va 6.5).
Kct mroc fila co th~ dung loai tu d"i)ng hay gia.r d"~t thflp hoac trcn cao, each san khoang 0,6crn
600

Hinh 6.2

B¢ xi ng6i b¢t

va 2m

tinh d"~ntiim thung.

r
2
600 _ 1

75 a
a ..-

,~8~I~l ~t
a ~

Hinh (U B~ xi ng6i x{)ln

Hinh 6.4 B¢ xi ng6i x6m

a nmrc ta hay su dung loai tay giat d"attren cao: khi ta giat, don biy nang chuong
Thung

va ket nuUc rim xi

up

d"i nuoc thea bng chay xu6ng. 60g nu6c nia co d"wng kinh khoang 32mm b~ng thep trang kern; cubi 60g co dflu bet va ti~t dien thu hep cho nuoc phun mann va fong d8 fill b~ xi. rna co th8 ch~ tao bAng gang, sanh hoac chat deo. Dung tich ciia thimg 6-8 lit mnrc. Thoi gian nuoc trong thung chay h~t Ht 4-5 giay, Trang thung thuong b6 tri van phao hinh d.u d"i tl,I' d"Oogdong mroc khi d"ftythung (hinh 6.6a va hinh 6.6b).

77

Hinb6.5
B~ xi ng6i ~t co cAn d{in chan.

440

V9 tluutg ;
Van

Hinh 6.6a , Lo,1i

ket nwc nm xi (,IY giM

My

Hinh (i,6b. Losi ket nu6t.' rihl 1. q,1u

2. Chuang up: 3. cs. e6c.

4. Ong n6i veri 6ng rihl; 5. E-eu; 6. Don

tv dong Xi-phong; J.Ong nmYc vao; 4. Ong nmYe rim

co a6i tlIfl1lg; ?

7.

hinh du; 8. Phon c.1u; 9. Day gi{jt.

Kieu h6 xi ng6i x6m thtn'mg di.H thanh timg nhorn hai, ba

78

caj (hinh

6.7)

~~I
C\J

C\J

C')

II "0

450

450

Hioh 6.7. NMm xi ngdi x6m

2. H6 ti@u : g3m c6 cMu hoac rnang tiiu, thi~t bi d§n mroc tieu vao mang Iiroi thoat mroc. Chau tiiu co IOfJ.i lip d~t

rua va cac
b)

6ng dan mroc

a tren

nnrng

a)

hay tren san. Mang tieu c6 loai mang tieu

namc mr. e) Ch~utilu liip tr~nturrog

Thuong

13m bhng su hoac sit trang men;

C6 2Io~: rnieng tron va mieng nhon, Chau d~t cao each san O,6m d6i voi nguOi 16n va O,4-;.-0,5m d6i v6i

tre em trong

tnn'mg hoc, nha

Hinh 6.8. Ch~utilu tren tuimg a) Xi phOng tra

tre, Khoang each t6i thH~ugiira cac chau tiiu tren unrng O,7m; g~n chat vao tuong bhng 2-;.-4 bu-long (hinh 6.8).

ki~m

b) Xi phOng due UJn voi au tie"u

79

vao diu bng phia tren chau tiiu. Dng riia la mot vanh dai c6 cham nhi~u 16 nho nim xung quanh mep tren ciia chau ti~u, rnroc phun
d~u qua cac 16 d~ rua. Day chau ti~u c6 bng thao nmrc nra va nuoc tiiu nbi li~n veri bng thao nucc chung. Duong kinh ciia 16 thao ra va t6'ng dien tich ciia no dn phai bao dam cho mroc khoi tran ra ngoai chau. M6i mot chau ti~u d~u n6i voi mOt bng xi-phong gifr rnroc, dau tren nbi voi. day chau, diu duUi nbi veri bng thao, khi nBi xam b~ng sci gai tam biturn, Khi phan nh6m
b)

Rira ch~u ti~u bing cac voi

rna tay gdn

d~t chau tiiu

vach unrng,

khoang each true tim cua cac chau 0,6+0,7m.

Chiju tie'u d~t U m~t san:

each
Hinh 6.9

Chia lam nhieu ngan (700x345x1050mm), dat

nhau bang cac birc nrong gach S11 trang men. Chau ti€u

a mat

dit. khoang gifra duoi ria chau 120mm ldp

mot voi phun nuoc rna chau (hinh 6.9). Khi ch~u ti~u sue riia lien tuc din dung mOt I1JQngnuoc nho 0,035 £/s hoac t61 nhftt Ia dung phuung phap sue nia nr dOng, each 15+20 phiit sue rna mOt lin. e) Mling tilu nam: Day va thanh rnang c6 thi Hun bang gach men (tieu chuan cao) hay gra-ni-te, lang vira xi mang (tieu chuin thftp), cao 1,3+ 1,5m. Day mang co dO d6c t6i thi€u imin= 0,01. Mang co chi~u dai, rOng. sau tbi thi€ u tlIOT1gimg la 1800, 300, 50mm, Nuoc ti€u theo dO dbc chay qua 1u6i thu vao bng thoat. Nurre nla rnang thuUng

CiJ/i1l tiill tren s,1n

Hinb 6.10. Mfmg tilll tuun

dung cac 6ng d=15+25mm, d~t cao each san 1m, cham cac 16 1+2mm, each nhau 5+ lOcm dat sao cho tia nuoc phun ra nghieng mOt g6c 45° vao phia unmg (hinh 6.10) .. d) Mang Lilli nu: Cling chia ra nhi~u ngan nlur chau tiiu tren san. N~n va unmg lal gach men, gra-ni-t6. Turrng chi lang cao 1m. Day mbi ngan co be nhu h6 xi ki€u ng6i x6m, c6 ranh nuoc tiiu chay vao mang chung. Rira mang bing bng nu6c d~t trong b~ cho nuoc chay fa qua cac 16 cham kim hoac cac mai rua (bng bet, ti~t dien thu hep nhu cuoi bng rira cua hb xi) di,it nuoc tii u 0- m 6i ngan (hinh 6.11)

a cac ranh
80

4--t--1
Hinh 6.11.

Mang tieu nu

3. Chau

nm

m(it

nm tay
khac nhau. Theo k~t d.u, nia m~t lam

Cfing Thco v~t xi-mang

co nhieu loai lieu, co chau

(hinh 6.12). Cac chau flIa

co chau rna m~t eo hoac khong co hmg. bing 811, sanh, gang, chilt den va gach lang viia thunng co kich thuoc dai til 450+650mm, rong

300+550mm va sau 120+170mm.

200

165

428

560 22" 483 (19")

HJnh 6.12. Ok loei chjju.nm milt

81

Chau nra mat thmmg d11Q'etrang hi cac voi nuoc hay voi iron. Bng thoat nuec, xi phong loai hinh chif U va gift dO' (cong-xon) gin eh~t vao nnrng, co 2-4 dinh ae d€ gifr chau. Phia chau rUa ap vao unmg thuong e6 I den 3 16 vu6ng(28x28mm) bng n,OOedi qua. Gng thao mnrc 32mm, 16 thao nu6e de eho duang

a day

chau 8+ 12mm co nut hoac luoi chin rae.

Chau fila m~t thtnmg ba tri eao hem m~t san khoang 0,8m (tinh t61 mep chau): dGi vai tnrong hoc 0,65m~ nha tre 0,45+0,55m va each nhau khong nhe hem 0,65m. Trong cac nha t~p thif, doanh trai quan dOi, phong sinh hoat ella xi nghiep co dang nginri, dn bb tri eh~u rlla m~t t~p thi hoac cac nhorn chau rna mat lien ti~p. Chau rna mM t~p thi la loai chfr nhat dai tir 1,2+2,4m rong 0,6+ I ,2m, phuc VlJ. cho 4+8 nguci hay loai tron duong kinh 0,9+ 1,8m phuc vu cho 5+ 10 nguai cung mot luc. Khi pb tri chau nra m~t thanh nhom, khong nhit thiet m6i chau phai co mot xi-phong rieng, co thi dung mdt xi-phong chung eho cii nhom. 4. Chq.u

nm, giijt
an nha
b8p. Kich thuoc va hru luong dai tu 600+750mm, rong

Dung d€ gi~t quan ao, rna bat dia, rau va thuc 400+450mm, duoc

mnrc thoat ella loai nay Ian hem chau rill m~t, chieu

sau 150+200mm, rnep chau each m~t san khoang 0,8+1,10m. Chau rira nha co voi nuoc co th€ xoay ngan kia (hinh 6. 13).

bep d6i khi lim hai ngan m6i ngan co kich thuoc 500x450x180

tu ng an no sang

Chau rna co thi ch~ tao hinh chir nhat, nila hinh tron, lam b&ng gang, thcp trang men. chit deo hoac sanh, su, gach lang vua xi-rnang. Gng thao co duong kinh 50mm, gin voi xi-phong gifr nuoc de ngan chan hoi thai & trong h~ thbng thoat bac vao phong.

Hinh 6.13. eMu gitit, cht1u nm

s. Chij.u ojrn : Thmmg ba nha & gia dinh (hinh 6.14).

82

tn trong cac khach

san, benh vien, nha an duang, nha tre,

NguUi ta thuUng t~m ba.ng gang dai til 750mm, trang

hay dung loai chau men hinh chir nhat rong khoang (khong k~ chan), d~t

1510-;.-1800mm, sau 460mm

tren b6n chan cfing b~ng gang cao 150mm, g~n chat vao san nha. Dung 225-;.-325

tich ciia chau

tlim

khoang

lit mroc. Chau t~m con co

phi-bro-xi-mang, gach
2
3
4

Hinb tJ.U. Chfiu tim

loai lam h~ng thep, bang sanh S11(d~ vo), be t6ng, lang vira ximang (nang n~) hoac chat

dec, hi~n nay tren the gi&i con ehe tao cac chau tdm ng6i, t~m niia nguoi

Xi-phong

txea san

v.v ...
+ Cac trang bi ciia ch~u t~m gam
co (hinh 6.15) : - Voi nuoc hay voi tron d=15mm, di;it each san khoang san 2-;-2,2m - Ong thao nuoc 0= 40 chau.

C~~~hlt)
5 6 7 ~l' ~ t.f,w/m':ifh7/7.7.":.-7'??Jm/~1l

1-;.-, 1m. I
dM each

- Hirong sen d = I5mm,

Hinb 6.15. Xi-pnong tbu .... UfTc bin d' c_h{wtim

a day

1. Thiinh

ck!1u: 2. Gng J6ng; 3- E-cu; 4. Gng d=25mm;

5. CUt_; 6. (}llg d=25mm; Z Xi-phOng trin

san;

8.L6 tilo,it nUTTc; 9, L6 nuoc trim; 10. Chan dfi ch,1u

(,im

- La
buong

- Ong tran nurrc

<7 phia tren thanh -ch~u d = 25mm

thuong dung IOQ.i d~t tren san (khong narn thi~t

thao mnrc co nut d~y va xi-phong

trong k~t du cua san) de d8 dang tham nom va Uly nra, sua chua khi dn thi~l.
Ngoai viec thiet
ke t~m bang chau, con

ki

ki~>u

tim tung buong goi

la

tim huong sen, kich thutrc 0,90xO,90m cao 2m, trong bunng Hip hQ huang sen. De thu nuoc tim, trong buong t~m phai d~t cac ph8u thu va dan mnrc v@ 6ng dung thoat ruroc. Truong hqp c6 mot nh6m buang tim, co thi ba tri chung m.:)t ph~u thu
va khi d6 cac riinh ha dllQ'e thi~t k8 tren san de dan mroc v~ ph~u thu. San buorig tlim

phai lam bang vat li~u kh6ng tham ruroc va c6 dO d6c i = 0,01-;.-0,02 ve phia IOOi thu
hoac ranh ha. Ranh her co chieu rOng Ion han O,20m va c6 chieu sao ban dau la
O,05m, co duang kinh

dO

d6c 0,01 v8 phia ph80 tho. Tuy thea s6 hrong buang tam huang

tim,

lu&i thu c6

til' 50-;-1 OOmm. Chieu n')ng hanh lang gifra hai day buang
ngan.

tim huong sen

sen t~p thi hinh

t6i thi8u la 1,5m. Mot s6 mroc con xliy dung loai bu6ng tron cbia lam nhieu

83

6. ChQ.uv~ sinh mi (Bi-de) B6 tri trong cac buong khi din phuc 340mm.
V1J

vc

sinh ciia nha

a, co quan,
phu nu

phong chua benh, nha hO sinh, xi nghiep va cac phong khac v~ sinh cho phu nu. Chau

ve sinh

tam b~ng SU, rnep cao each m~t san 30cm, dai 720I11m, rong

6' giira

chan hoac tren thanh chau phia truce m~t co

Hl'nh 6.16
ClJ{iu v? sinb phl,l nii

voi phun qua IOOihirong sen de t1;10 thanh nhieu tia mroc nho va rnanh, ngoai ra con c6 cac voi nmrc hay voi tron (neu su 6.16). MQt s6 noi, ta khong dung chau

dung d. mnrc nong) h6 tri tren rnep chsu. Day chau co 16 thao mrrrc va xiph6ng (hinh

rna xay mang

nhir kieu rnang tieu rbi b6 tri voi phun

d~ rira, lam nhir vay ti~t kiern nhung kh6ng bao dam v~ sinh va tien nghi lim.

7. Ph~u thu mnrc (Lum thu nwc)

a cac rnang

B6 tri tren mat san khu

ve sinh

trong cac nha Cr, nha cong cong va nha san xu~t khac,

tieu. buang t~m huang sen de thu mrrrc t~m, mroc tieu, mrrrc rua san v. v... van

6ng dimg thoat mroc (hinh 6.17)

Hinh 6.17. C.ic toei phJu thu msrc

Ph~u thu gi6ng nhir mot xi-phong, ben (fen co IOOich~n (mQt tfing hoac hai t~ng luai ch~n) thuong duc h~ng gang xam, mat trong trang men, mat ngoai quet mot hlp nhira dmmg. Khi d{1tph~u thu van san nha phai co lap each thuy t6t de tranh nurrc thiim vao san nha. Kich thmrc ph~ll thu thuong che 11;10hir sau: n d = 100mm co kich thtnrc Ia 250)(250 sau 200mm. Duong kinh

v 6i

dtnmg kinh pheu thu d

= 50mm

co kich thuoc Ia 150x I50mm. sau l35mm: khi

16 hoac

chieu rong khe h(l

U IOOichin kh6ng nho hun lOmm. Ph~u thu thm'rng ch~ tao voi dinmg kinh 50, 100mm co 6ng thao nbi vai 6ng tboat ruroc nam ngang ho{ic nam nghieng mot goc 45°. Pheu thu khong duoc dl,it tren hanh lang va nha hep. San nha phai co do d6c i = 0,005
84
-i-

0,003

huong con d

v8 ph8u

thu. Ph8u thu d

SOmm co

thi phuc V\l eho 1 • 3 buong t~m huong sen,

100mm thi phuc VlJ khoang 4 - 8 bubng.

Ngay nay nguoi ta con san xuiit cac loai ph@u thu mroc bing nhom hoac chih deo,

6.2.2. Cftu tao m~ng tum thoat nuoc trong nha va cac phu tung nbi bng (trong d6 chia fa Bng nhanh, bng dUng, Bng thao rnnrc fa khoi nha cac thi8t bi xem xet tay
bng rna va thong hoi),

Mang hnri thoat mroc trong nha bao g6~ cac d~g

1. Dtnrng ling thoat nwc

,

va cae ph,!

tung n6i 6ng

Dng djn nuoc bin g6m cac loai sau day:

a) Ong gang: Thuong Dng gang eh~ tao thea kiiu L dung trong cac nha cong cong quan trong va nha cong nghiep, rnieng bat co D

= 50+150

mm, chieu day dng tu 4+5mm,

500mm

+ 4000 mm. Di dam bao eho

mroc khong thfun fa ngoai ngurri ta nbi 2/3

mroc chay, hilt.

rnieng bat nhet chat bing soi gai tarn bi tum sau d6 nhet vira xi rnang vao ph~n con lai.
Mi~ng hat ella bng baa gia cling d{it nguoc chieu vo; huang
,

b) Ong sanh : dtj b~n kern, d8 t~p

va, khong

bi xarn thuc ch~ tao thea ki~u rnieng

+ 1 m.

LOi;Li ang sanh dung de thoat nuoc ben trong nha va ngoai san ella cac nha & gia dinh va

thi co tieu chuan th~p. Deong kinh 6ng : 50 + 150 rnm, chieu dai 0,5 cling nhu bng gang
ubng ... d~n Bng dfin h~ng gang hoac sanh trong san nha co duong dai kinh

Cach nBi

~ c) Ong tiJep : Chi di dung dan nuoc thoat til cac chau rna, chsu thm, voi phun mnrc

< 50 mm, chieu

ngdn.
d) Ong phi bra xi mting : dwng
kinh tu 80 + 150 mm tra len, due theo kiiu rnieng

loe (d

nho) hoac hai dau tron (d Ion) co th~ Hun ang thoat trong nha. Gng nay kich thurrc

Ian chii yeu dung hen ngoai ~ e) Ong nhva : Trang nhirng narn g~n day (1 nuoc ta da ap dung ph6 bi8n dung Bng nhua san xufit (1 trong va ngoai nunc di Hip dat mang lu6i thoat runrc trong nha. Gng nbua thuong duqc san xufit h~ng po-ll - clo-ri-nhin nhau, duong kinh d eh~ tao vai ki8u rnieng loe vai nhieu kich phap n6i 6ng nhua

co khac
,-

= 50

+ 150 mm.

Cac phu tung n6i bng cling duoc san xuiit b~ng nhua, Phuong thoat nuoc b~ng ren, bing ghep 16ng, bhng dan

keo.

Ong nhira dung lam rnang Iwi thoat nuoc ben trong nha dam bao di~u kii:n rni thuat, khong nen dung di dfin mroc nong vi d~ hi Uio hoi do nhiet dO.

f) Ong tron

be long

c6l1hep : Co duOng kinh d ~ 150 mm duoc ehe tao theo ki8u hai d~u

chii y~u dung d~ thoat mroc trong san nha.

85

nbi cac ehb ngoat, re, cong, ... nguoi ta thmrng dung cac phu tung nbi bng Mng gang, sanh, nh 1,f3 nhu sau : cu t (900, 110°, 135°, 150°), e on, U~,th~p thing ho~e cheo :(4S{) hoac 60°)

Cling nhu trong cAp nuae,di

co dinmg

kinh d6ng nhilt hoac tu to sang nho, bng eong

chii' S, bng ng!n ... Cac phu tung n6i 6ng cling eh~ tao theo kieu mieng bat (hinh 6.18).
C)'R a.) d) e)

b)

~lE-f--+-+

BL----ij----3-

ffi..
~

g)

/)mn
\111

nJ)W

1111 ljl

n)+
h)*
j)

k)~

1f.

ur

Hinh 6.18. Ciic 6ng

phl,J tung mii iing tholit

Khi dung cac phu tung d~ nbi bng & ehb gay g6c ta hru eho g6e nbi > 900d~ eho dong mxrc d~ chay it bi t~c. 2.0ngnhanh' Dung d~ din mnrc b~n dna vao bng dimg. N6 Ii doan bng n~m ngang & cac t~ng, nbi tu cac thiit bi thu mroc ba'n d~n 6ng dUng thoat nuoc.

y l~p n6i

cac phu tung riy sao

<:6

dQ dbl.: tbich hQ"Ptheo tinh

/.

toano Ong nhanh nbi lien voi cac

thi~t bi v~ sinh b~ng bng eong gifr nuOe (xi-phong) dci thu rnnrc bl1n tu cac thi@t bi v~ sinh chay ra (hinh 6.19). , Ong nhanh phuc VlJ tir 2-3 thiet
NbOm xi

bi v~ sinh tH1 len thi d~u tren cung

co l~p mot bng sue nra, {)ng nhanh

(ieu ng6i ~t n6i \1/51 (ing nhfmh

co duong kinh tbi thi~u Ii 50mm; n~u c6 dan phan thi dirong kinh khong dtrrrc nho hem 100mm, va b~ng nhau su6t tiI trong ra ngoai, Dng nhanh co thci d~t: a) Ben tren san nh'a : n~u t~ng duoi khong phai la phong v~ sinh va san nha mongo
b) D$,l

ttong bJ dJy eua san: Niu

be d~y ciia san du dat bng vrri chicu

dai va dQ dt)c

dn thiet, Tnnmg hop nay dung khi yeu d.u rni quan cao, nhirng kho thi cong va quiin li,

khong don mi quan cao. Gng nhanh dai qua 6m ngutri ta dat mot noi chung 6ug nhanh khong nen dai qua 10m.

ve sinh,

c)

Duoi san nb« (d(lng dng tr~o): San gac mong va ngay buong t~ng dmri Ia phong

15 ki~m

tra va

86

Trang cac nha & gia dinh va cong ceng khi yeu d.u mi quan khong cao lAm. co thi xay dung cac mang n5i

<Ii dan

nuoc

t1m, fila,

giat, ~n cac bng dimg, tnroc khi nuoc van

6ng dUng phai qua ph~U thu va xi-phong, Mang co thi xay b~ng gach hoac be tong, co chieu rong : 1007200mm va dO dt3c tbi thiiu la 0,01.

3.0ngdling
D~t th~ng dUng suot cac dng, dung di t~p trung mroc thoat til cac 6ng nhanh
d=15~

a cac

tftng

dua xuong 6ng xii di dua ra khoi cong trinh, _. Ong dtmg thuong b6 tri & goc tinmg, ranh tuong
hoac sat unmg gan noi co nhieu dung cu v~ sinh

ban nhat (nhir h5 xi) di tranh tam ttic bng (hinh 6.20). Dmmg kinh 6ng dUng tbi thiiu la 50mm; n~u 6ng dtmg co d§.n pharr du chi dan cho mOt xi th6i ciing phai tbi thiiu la IOOmm. Thong thinrng Bng dung dat thing dung tll

hb

" 't,.o:· --(

A

!
r'

d--50 i=O,03 1=2,50

tftng d OOi len tang tren va co dutmg b~ng nhau. N~u du

kinh
~

true ciia nha khong cho

phep lam th~ng dung thi co thi dat mOt dean ngang ng~n co hurmg dBc len. Truong hop

Hinh 6.20

Ong nhfmh n6i '161 6ng diing

chieu day nrong, rnong nha thay d5i thi dung 6ng cong chfr S. Khi teen bng dUng co dean

bng n~m ngang thi khong dIIQ'Cn5i 5ng nhanh vao bng n~m ngang nay.
Tren 6ng dirng, cu each m6i san nha 1m ngU&i ta dat 116 kiern

tra, Ong dirng nho len

"

cao thai mai nha 0,70m di lam bng thong hoi.

4.0ngxa

La bng

chuyin ti~p til cu6i bng dUng (du6i n~n nha tAng mOt hoac tftng ham) ra gi8ng d ::; I OOmm ~ d ::; 150mm ~ Lmu::; 15m Lmax::; 20m

tharn ngoai san nha, Chieu dai 6ng xa.liy nhu sau:

Tren du6ng bng xii, each m6ng nha til 3 + 5m ngooi ta thuong bb tri mOt gi~ng tharn, chtS dinmg bng xii gap duOng bng thoat nuoc ngoai san nha cling phai bb tri mor giing tharn (co th€ kBt hop 2 gi~ng Hun mot). Goc ngoat giifa bng xii va bng thoat nuoc ngoai san nha kh6ng dUQCnho hem 900 theo chieu ruroc chay.

Co

the nbi 1 hay 2, 3 bng xii chung trong mOt giing tharn, Dng xii co

dirong kinh b~ng hoac Ian hem du6ng kinh bng dUng nhung tbi thiiu phii b~ng 100mm. 87

Ch6 6ng xii xuyen qua tuong, rnong nha phiii chua mot 16 Ion han duang kinh Bng, t5i thi~u la 30cm. Khe

ha gifra

Bng va 16 phai bit kin b~ng dat set nhao (co th~ tron voi di

darn, gach va) niu la dat khc. Truong hop dat wt co nuoc ngam thi phai di,it trong Bng bao b~ng thep hay gang va nhet kin khe her b~ng soi gai tim bi-tum. Cho phep d~t Bng xii duoi mong nha, thi8t bi n~ng, nhimg dtr<'1ng Bng phai diroc baa v~ can than. tranh va. DO dBc ciia 6ng xa fa ngoai nha co th~ lay 1&0han tieu chuan thong thuong mOt cluit d~ dam bao nuoc chay fa khoi nha duoc nhanh chong, d~ dang, it bi DO sau d~t bng xa phu thuoc song h6 gan d6 thai ca.
VaG

uie.

do sau cua c6ng thanh ph6 hay dO cao cua m~t mroc

5. 6ng thong luri (hinh 6.21)

La phan

Bng nbi ti~p bng dtmg di qua him mai va l~n cao han mai nha t5i thi@u la

0,7 m va each xa ci'ra s5, ban cong nha lang gieng t5i thiiu la 4 m di dlin cac khi dOc, cac hoi nguy hi~m c6 thi gay no' nhir : NH3, H2S, C2H2 , CH4, hcri dku ... fa khoi mang lu6i thoat nu6c ben trong nha,
Ong16n

W II

,/

G<;ICh Ia. nem

.'.

'ttiiii.' '.

" .... _.~ ~., .•_., '........ Belong ',- "-, Be 16ng cOt thep
Sqi gai tam bitum

Dai Neo Cing Hinb 6.21. Chi

s!t

ait cing thong

VaG

hoi

Viec thong hoi diroc thirc hien b~ng con duOng tl1 nhien do c6 luong khong khi lot
qua cac khe h& cua n~p gieng tham ngoai san nha di cac 6ng dimg thoat mnrc, Do co
SIJ khac nhau ve nhiet do va ap su:h giira khong khi ben trong bng va ngoai troi, no hay

len khoi rnai nha va keo thea cac hai doc d~ n6 . Tren n6e bng thong hoi c6 mot chop hinh n6n d@che rmra bang thep HI. ay 1- 1,5 mm va c6 ci'ra d~ thoat hoi. Theo quy pharn kh6ng d dinrc nBi bng dirng thoat nu6c voi bng thong kh6i ciia nhs. Trong tnnmg hop mai bing di di lai, phoi phong thi chi~u cao cua 6ng thong hoi phai > 3m. DuOng kinh cua

su dung

6ng th6ng hai co thi l~y bang hoac nho han duUng kinh bng thoat mroc mot cnut . Ch6 edt nhau gifra 6ng th6ng hoi va rnai nha phai c6 bien phap chang th~m t6t . Trang cac nha cao t~ng hoac cac nha da xay dung nay tang them thHh bi khong thay d6i bng dtrng duoc thi luong rnroc trong bng dirng rat Ion (van t6c

ve sinh

rna

v > 4 m/s,

BB

lap mroc chiem qua

tnnmg hop sau :

fllra dirong

kinh bng) khi khong kip thoat fa ngoai, khi

do phai

bb tri

die 6ng thong hai phu. Theo quy pham durmg bng thong hoi phu phai dat trong cac - Khi dirong bng dimg thoat mroc d - Khi duong cing dirng thoat mroc - Khi dutmg ang dimg thoat mnrc

= 50 mm rna hru hrong mroc 16'11 2 £/s han d = 100mrn rnahru hrong mnrc Ian han 9 f/s . d = 150 mm rna hru luong nuoc Ion han 20 £/s.

6. Ong cong (xi-ptiong) gi(i nurie (hinh 6.22)

Ul C\J

...

es Ul
a) ~

d)

e) Hinh 6.22.Cac 101);xi pbong

a) Xi

ph6ng dUng; b) Xi phOng xien;

c) Xi

phOng ngang;

d) Xi

phOng kie"m us; e) Xi pMng bint: chai

Xi-phong hay con goi hoi dQc

tu rnang

Ia khoa

thuy 1l!Cco nhiem VlJ ngan ngira mui hbi th6i va cac

luUi thoat nuoc bay vao phong. Xi-phong d~t du6i m6i thi~t b] thu rnroc

b~n hoac m(H nhorn thi~t bi thu rnxrc h~n. Xi-phong co thi che tao rieng re (chau nra, fila mat, ~m v.v ... ) hoac g~n li~n voi thiet bi thu mroc (~u xi, ph~u thu ..) Theo d_u 19-0, xi-phong chia fa cac 109-i sau day:

89

-Xi-phong uan khiic kieu thing d(mg, nlm ngang va nghieng 45° thinmg ap dung cho au xi.
- Xi-phong

kiem tra thmmg ap dung cho cac chau rna, au Lieu.

- Xi-ph6ng hinh chai thuong d~t dum cac chan rna mat, d6i khi ca chau Lieu tren unmg. - Xi-phong tren san: ap dung cho cac chau tam. - Xi-phong bng dung cho mOt au tieu. - Xi-phong thu mnrc san·xu§t.
7. Csic

thiit bj quan li
xem xet tinh hinh lam viec ciia duong bng, de thong bng khi bi tac va lay

a) L6 kit/m Ira (ring kilm tre)

Dung
VaG

di

rna sach bng khi d.n thiet. L5 kiem tra thinmg ba tri tren bng dtmg (ch5 co bng nhanh nbi bng dimg), each san nha 1 m cao han mep dung cu

ve sinh nbi vao bng

dirng tbi thieu

la 15 em. Trong cac nha cao tang (tir 5 ding tr&len) thi tbi thiiu 3 tang phai c6 I de thong Lie khi d.n (hinh 6.23). L5 ki6m .tra gin li~n vao mot

16 kiem

tra

doan bng, c6 n~p d~y, vit b1ng

bu-16ng co cao su dern. N~u bng Ian trong tinmg, san thi tai ch5
? .!:?

16
.Hinh 6..23.

kiern tra phai co gieng kiem tra kich thum: 70x70cm co n~p day.
b) Ong
~

sue nia: Sau khi thong

L6 kilm

tra

Hinh 6..24.

Ong sue nla

tlic, duUng ang nhanh phai d.n mot luong nuDe de sue nia nhiing ch~t ban con lai rna nhiing dean bng nlm ngang khac,
~

va sue

ang sue nia duoc d~t 0- dau cac ang nhanh, cao hoac sat mat san. No Ia mot doan bng cong 90°, thuong eo nut b1ng 'gang hay thep de day dau ang (hinh 6.24). Khi nut dau bng thl dung day gai di sue rua thi
mrcc chay vao.

rna nut,

uim nhua

duOng bit kin cac khe hO-.Khi su dung

n·bi mieng sue rila v6i ang cao su d~n voi mroc r6i van cho

Sau day la khoang each IOn nhilt giiia cac bng kiem tra, ang sue rila tren doan bng thdng nlm ngang (TC 19-64).

90

Bang 6.1. }(hoang each gilia cac 6ng ki@m tra, Khoang each gin Dwngkinh ang (mm) Nwc thoat san xu't khong bAn cac clng ki@m tra,

tAy rna

tiiy

rlia Loai thi~t bi

phil thuQc vao tinh chAt nwe Nwc thoat sinh hoat

thoat (m) Nwc thoat san xu't eo nhi~u chit 10'hing 10 6 Ong ki@m tra
Ong tiy

va san
12
8

xuAt

co dQ bin tU'O'llgtq

50 50 JOO-150 100-150 200

15 10 20 15 25

fila

15 10 20

12
8

(lng ki@m tra

On g
,-

,-

t~ Y

nra

15

Ong kiern tra

c) Gieng kiem trs : Con goi HI gi~ng tharn, thmmg xay tren du6ng thao mroc ngoai san (ehO n6i gifra 6ng thoat mroc ngoai san va Bng xii V~t lieu

lam bang

tu trong

nha fa).

gach, be tong due s~n, thuong xay hinh tron, hinh vuong, co dirong

kinh t6i thi~u 0,70m du cho mot cong nhan xuong Iarn viec d~ dang. Phan tren mieng gi~ng co xay

go dc?d~y

n~p be tong e6t thep, Trong nuoc bin co

rnang nhieu rae, c~n ba. cat, dn phai cho dong lai 0- day rai

Hh len.

Cho nen day gieng

phai lam sau hon day e6ng dif e6ng khong bi tile. Khi cBng duoc thHh k~ v6i tBc dO ur riTa thi day gi~ng bang day cBng. Nbi bng xii v6i bng thoat ngoai san tai gi~ng kiim tra theo 2 each Ii nbi dinh bng xii ngang v6i dinh bng cbng va nbi rmrc nu6c trong hai Bng ngang nhau (hinh 6.25). Khi nBi Bng theo 2 phuong phap tren thi goc nBi ti~p thee
J.I-

N6i ngang dinh 6ng Hinh 6.25.

b- N6i ngang b(j tri

moc msic

each

a gi~ng kHiin tra

chieu nooe chay ella dong thao nu6c ben ngoai khong duoc nho hem 90°. Vi n6u nho han

900 thi mroc chay trong Bng nguoc chieu v6i dong mnrc chay t~p trung ngoai nha, Him giam tBc dO va sinh ra dc bng. Can d~t gi6ng kiem Ira vao nhtmg noi : cac duong Bng g~p nhau, thay d6i dO dbc, thay d5i "duUng kinh Bng, Bng di cong, mat dat dae nhieu va tren dirong Bng th~ng, each khoing 30m.

xa

91

N~u 5ng ti~m tra ciia 6ng xii hay 6ng nhanh d~t ngam duUi dAt trong nha thi phai d~t trong gieng kiim tra, hinh tron ho~e vuong, kich thuoc m6i chieu thong nho han 700mm va co do d6c t5i thii'u 0,05 v~ rnieng kii'm tra (hinh 6.26).

a- Vuong

b-Trim
Hinh 6.26. Cric kufu giing kicrn tm

Khi

rmrc

chenh

leeh

giG'a e6t day Gng thao va 6ng san nha, tiiu khu, thanh ph6 ttl: O,Sm tra len thi phai xay cac gi~ng dong nhang ehuyin b~e

<Ii
nhip

nmrc ehlly duqc

va

gieng khoi bi pha b~c dan giOi

hoai. Gi~ng chuyen

gian dung cho cac 6ng duong kinh nho (d < 2S0mm) thicu

a hinh

6.27.

6.2.3. Cac cong trinh xu li cue bi) nwc thai sinh hoat
Bi tll hoai co nhiern vu lam sach sa bQ hoac hoan toan mxrc thai trong nha tnxrc khi thai ra song, ha hay rnang luOi thoat mnrc ben ngoai. B~ tv hoai thmrng dUQ'e su dung trong tnnrng hOV ngoi nha c6 h? thong thoat nurrc ben trong nhung ben ngoai a he th6ng thoat nuoc chung kh6ng co tram li t~p trung hay ng6i nha dimg dQc Uip rieng reo Bi ttr hoai thmrng chia ra cac loai sau day: - Bi til hoai kh6ng co ngan IQC : lam sach sa bQ

xu

- Bi tu hoai co ngan loc : Hun sach voi rmrc do cao hon ~ Hi tu hoai co thi phuc vu cho m(H khu 1.Bi

tv hlN!i khong co ngiin i{Jc

a hinh

ve sinh,

m(H nha hay mQt nhorn nha ...

Hi ur hoai kh6ng co ngan IQc la loai duoc SU dung rong rai hien nay. No gi5ng bi chua gam 1,2,3 ngan nhu girri thieu 92 6.28. Hi nay co thi

xu li roan

hQ rnnrc thai hay

xiI li mnrc phan, nuOc tiiu. Khi nuoc thai cnay van bi no diroc lam sach nho hai qua trlnh l~ng c~n va len men can lang. Do tac dO nuoc cnay qua bi rlit cham (thai gian hru lai ciia dong nuoc trong b~ tiI mot d~n ba ngay) nen qua trinh lAng can trong bi co thi xem nhu qua trinh lAng tinh : du6:i

tac dung trong IUVng ban than cac nat can (cat, bun, pnan) rot d~n xu6ng day b~ va nu6c
sau khi ra khoi b€ se trang. Tac do dong nuoc qua bi cang cham, dung tich b€ cang 100 thi hieu qua lam trong nuoc cang cao, tuy nhien gia thanh xay dung bi cang d~t.

1t-. U

eng thong hoi

J .. ,. +1 '1&r"1 +.,

Clla hut can

.

., • , ., • 7'"

"7#1" r

~r:'J"'";J

~I=~b~~~~
400'

rpOT)'"7T"

~1---jc~th6ngk~i

1~acra

~'.------t2dL.,,~:::.;-.j · ,,:.,=l"J
.•.• ·.c"
! ..•..• -, •.•

H ;00: 1,3m

Cua thong

rurcc

--·.--:~;i;- .•.

:7t~DJ"'
c6

eua

.,",~ ..

thong can

Hlnb

6.28.

Be'tv

hOjlj

khOng

ng/1n Ire

Cac hat can roi xuong day bi,

cua cac vi sinh v~t y~m khi. Can

se len

a dAy cac chit

hiru co se bi phan huy nhrr hoat dong

men, m:1t mui hoi va giam th~ tich, Tac do len

men ciia can nhanh hay cham phu thuoc vao nhiet dQ, dO pH ella mxrc thai, hrong vi sinh v~t trong lap can ... Nhiet dQ cang cao thi tac dQ len men can cang nhanh. Trang di~u kien khi M.u mnrc ta, thai gian (T) hoan tnanh len men tucri nhu sau :" T

= 62 ngay vao mila he (voi nhiet dO trung hinh t = 30,5° C) T = 115 ngay V1W rnua dong (vrri nhiet dO trung binh t = 13° C) .
Khi nong dO xa phong trang nu6c cao thi dO pH cang thap. DQ pH cang thip thi cac

vi sinh vat noat dong yiu va co thi hi tH~udiet. Vi v~y dai vai nha co nang do xa phong trang nuoc thai cao (nha

tim

cong cong, gi~t la...) thi khong nen dung bi tlJ hoai.

Khi bi ding sAu thl dO §'m We ciia can len men cang nhi) va do do thi tich phftn chua can cang giam, Khi chi@u sau bi H Khi chien sau DO sau

= 3m thi We = 98,5% b~ H = 10 m thi We = 83%

ciia h~

uh thieu

ia

1,3 m

93

Trong qua trinh lam viec thmmg xuyen b6 sung c~n tuoi vao b~, qua trinh phan gHH
cac hop ch~t htru co chira cacbon lam cham qua trinh H~nmen can. M~t khac cac khi va

bot khi (Cf4, COz, HzS) n6i l~n keo theo cac hat can len m~t be t\IOthanh esc lap vang can dfty d~c co chieu day til 0,2-70,4 m (co khi tai 1m). C~n nBi len va rei xuong lien tuc,

tir lap vang can nay lam cho mroc da Uing Iai due han. Th1,JCnghiern cho th~y di.ng n@u
thong hoi tat va mat thoang ciia bi cang rOng thi chieu day cac lap vang cang giarn, lam tang thi tich vung l~ng va gop phIln lam tang hieu qua lang trong nuoc. Bci vay chieu sau d(it ngtip 6ng chir T tu rnep duOi 6ng tm lap vang can thuong lay tir 0,4-70,7 m. K@tqua ciia qua trinh len men cftn la xii li duoc can tuoi, thu diroc can len men lam
phan hen rat tcit.

Bi

tl,l'hoai co thi xay dung hAng be tong, gach ... Theo quy pham :

- Khi the tich bi W duoi 1m3 lam mot ngan - Khi th~ tfch be W dum 10m3 lam hai ngan : mot ngan chua va mot ngan lang. - Khi th~ tich b~ W

Ian han

IOrrr'Tam ba ngan : mot ngan chua va hai ngan lang.

N6i chung cac ngan diu thuong co dung tich sau 25%).

Ian han

cac ngan sau vi 0 day c~n nhieu

han (voi bi hai ngan, dung tich ngan dftu 75°#" voi be ha ngan : ngan diu 50%, cac ngan B~ thuong duoc ba tri cac Bng sau : Bng nuoc vao ra khoi bi, 6ng thong hoi va 6ng tay rna, Bng rut can ... Nuoc vao ra khoi h~ thmrng qua mot t~ dS dB dang thong fila, cac

te nay thuong d~t du6i bng thong hoi, tay rib va dM sau du61 lap vang e~n chirng 0,57
0,6 m. Cua thong nu6c thuong b5 tri 0 gifra chieu sau bi (0,4-;- 0,6 H) va nen bb tri so Ie tren m~t bAng di nuoc chay quanh co Hun tang hi~u qua lAng. Co rut e~n 0 sat day

tir ngan lAng v~ ngan chua di viec lay can ra khOi hi d~ dang. Tren noc bi ngan chtra thmrng bB tri nAp dtiy D = 0,3-70,5 m gAn bAng vfra xi rnang hoac
mot m~t hicn di khi bom c~n tha bng hut cua bom can xuong day bi hut can di, chieu ro ng tai thiiu ciia bi la 0,75 m.

bi thu can

thi bb to

Bng hoac cira

Bi

tv hoa! co thi b5 tri trong nna, duOi khu ve sinh hay

a ngoai

nha (0 dftu hili hay

san nha each xa nha 3-75 m). Ba tri trong nha co uu diim la gia thanh xay dung re VI co thi loi dung duoc k@td.u unmg nna, mong nha, do t5n Bng va it bi tAC(do nuoc cnay tIl1C tiep xuong

hi, khong

phai di quanh co), di6u kien tarn viec t6t han (nhiet do mroc thai 6n

dinb va cao han nen hieu qua pnan huy e~n t5t han). Tuy nhien co nhiroc diim Ia khong

thuan tien cbo thi cong (phai xay dung xong bi moi xay tiep dmrc cac ting cao) va khi hi hin kbong d~u, urong, rnong nna Dung tich

hi

hi ra ri (do thi c6ng, kit cau khong t6t) se anh huang d~n tinh b~n vfrng cua ngoi nba (nha

hi tv

hi

lin man). (m3) (17)

hoai thmrng diroc xac dint. theo cong thirc sau : W

= Wn + We

94

W II : the tich nu6c cua b~ (m3) We: thi tich c~n ciia bi (m") Tri s5 Wn co thi Hly b~ng 1+3 lfin IUQ'ngmroc thai ngay (n~m tuy thuoc van yeu diu v~ sinh va li do kinh

t8.

Khi lily tri s6 16n thi di6u kicn ve sinh t6t hon, nurrc ra trong hon

nhirng gia thanh xay dung se cao.

Tri s6 We thuong duoc xac dinh then cong thtrc sau : [aT(lOO- Wdbc] We ==_-,.. N (rn ') [(100 - W2)·1000] Trong do: a - LU'QTJgan trung binh cu'a mot nguoi thai ra trong thoi gian mot ngay, c6 thi lily c 0,5 - O,SE/nguiri 1 ngay dem T - Thai gian gifta hai Ian lay can (ngay), WI, W 2 - Do am can nroi vao b~ va cua can khi len men, tuong tmg la .95% va 90%. bc(18)

He s6 ki

He s5 k8 d~n viec
rna

d~n do giiim thi tich cua c~n khi len men (giarn 30%) va lay b~ng 0,7 di lai mot ph§n can da len men khi hut can d~ gift lai vi sinh

v~t guip cho qua trinh len men c~n dUQ'C nhanh chong, de dang, di lai 20%, c == 1,2. N - Sb ngiroi bi phuc vu, Thai gian gifra hai Ian lay can T phu thuoc van di6u kien dam bao cho can l~n men hoan toan va di~u ki~n quan li (lay c~n) trong thuc

t8 co

thi lay T ==6 thang d5i v6i cac

nha d6ng ngum, T ==3 -5 nam dbi v6i biet thu it nguoi,

Bi nr hoai
khoi

khong ngan loc co uu diim Hi. hieu qua gift can cao, kit d.u dan giiin d~

quan li, gUi thamh reo NhUQc diim cila n6lA tam sach mroc thai khong hoan toan, mroc ra

ti van
2. Bi

con mang then can cua 16p vang can roi xu6ng vA chua khi - san pham len IQc

men tan trong nuoc nhuH2S,

tv hOl}i cO ngiin

a cu5i

B~ tll hoai co ngan loc (hinh 6.29) gibng nhtr bi khong ngan loc va co them ng:!in tQC

bi. Trong ngan loc bB tri tir tren xubng duOi nhtr hinh 6.29. vnt lieu loc, 0- day do
SQ'

Khi mroc chay qua ngan IOc, cac can nho con dong lai se duoc gift lai gifra cac khe

ha ciia

heat dong cua cac vi khuan hit!tI khi cac chat hfru co bi

oxy hoa, mroc thai dUQ'C Hun sach. Trong qua trinh heat dong, cac vi khuan hi~u khi doi hoi nhi~u oxy nen bi nay (ngiln loc) doi hoi phai thong hoi tBt, boi v3y ng:!in loc thuong lam ha di lay khnng khi ngoai troi. Khi dung bng thong hoi, n~u dien rich F < 3m2 dung m(H 6ng d=I 00 mm. F==3-5 m2 dung hai Bng d== 1OOmm. F > 5 m2 dung ba bng d==1OOmm.

Bi tll hoai

co ngan loc thich hop di xu Ii mnrc phan, tiiu hay xu li roan bf,lmroc thai

sinh heat cho cac nha nho, it ngmri, Uu diim cua bi nay

ia : mnrc

ra khoi

hi trong

han,
95

vi trung con Iai it han so vo; b~khong co ngan loco Tuy nhien c6 nhuoc di~m la gia thanh x1iy dung cao han (vi them ngan loc) quan li phirc tap hon (do phai dinh ki thau rna lap v~t lieu loc) va dO sau chon 6ng thoat nuoc sau bi
Ong thong hai_
LrT

Ian

(do nu6c thoat fa

a day

bi)

...

'"
'] 1--J
~
'J-

-T

T-,J
'V

b;:T~r.~:r-..y
HIj! thong f.- phan phoi

~
B~ ttl hoai
khong ngan loc

... .
-,

"..._".._

,0

o '•

.
0

•
C

,00

-Than cui Than

~Ngan

IQc

,.
,, "

.
--

..

. :~
,

000
_.O....._Q_

fl

xl

G<;lchva 2 + 4 cm

a G.ch va4

8 em

Hinb 6.29. Be" tv baiti

eo nglIn

loc

Ngan phan ph6i

Hinh 6.30 Mot kilu

bl tv bo;U
cae

san ;wit sin tiU PMp bAng cAn hQ dUng rieng Ie, khong cO

br tb6ng

cbiit deo dUVC siT dpng

tboat nwe 4lP

rOng riii trong

trung.

96

6.3. TINH TOAN M~NG LUCn THOAT NUOC TRONG NHA

Tinh toan mang hrOi thoat nuoc trong nha bao gam: thoat nuoc. xac dinh hru luqng nu6e thai. tinh toan thuy hrc d~ chon duong kinh Bng ciing nhu cac thong s6 lam viec ella duUng 6ng

6.3.1. Xac dinh hm hntng owc thai tinh toan

Luu luong nuoc thai trong cac nha 0- gia dinh, nha cong cong phu thuoc VaGs6 hrong thiet bi ve sinh b5 tri trong nha ciing nhir ch@dO lam viee ella chung. Trang cac nha san xuat, hru IUQ'ngnuoc thai phu thuoc VaGtieu chuan thai nuoc ella urng loai san xuat. Dti xac dinh duoc hru hrong mroc thai ciia tirng doan 6ng, din phai biet hru luong nu6c thai ella umg loai thiet bi nhit tinh toan cho thi~t b]

ve sinh

vI:

sinh chay VaG doan 6ng do. Ltru Iuong nuoc thai Ion

khac nhau

co th~ tham

khao [, bang 6.2.

Bang 6.2. Luu hnmg owc

thai tinh toan cua cac thi~t bi v~ sinh,

dmYng kinh bng din va dQ dbc nrong ung

s6
TT
1

Leu hlQ'ng LOQi thi~ t bi nwc Els Chau nra, gii}t Chau rna nha b~p m¢t ngan
Chau rna nha bep hai ngan

DmYng kinh 6ng ddn,mm 50 30 50 40 - 50 30 50 50 100 100 50 50 50

Dj} dbc bng din Thong thmmg 0,155 0,055 0,055 0,035 0,055 0,035 0,035 0,035 0,035 0,035 0,035 0,035 TOi thi@u 0,025 0,025 0,025 0,02 0,02 0.025 0.02 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02

thai

0,33 0,37 1,0 0,07 - 0,01 0,8 - 1,10 0,2 0,4 1,4 - 1,6
1 - 1,4

2 3 4 5 6 7 8 9
11

Chau rna m~t Cb~u tAm Tik h uong sen

Chau ve sinh nu

HB 'xi v&i thimg nia HB xi c6 voi nia Au tit~u treo

10 Ming tiiu eho 1m dai 12 Au ti~u nia tt! dOng LUQng nu6c tinh toan cac cong
dO(lI1

0,01 0,10 0,3 - 0,5

co thi

bng

thoat mxrc trong nba

cr

gia dinh, hoi,ic nha cong (19)

xac dinh thea cong thtrc sau :

qth = qc + qdcmax (E/s)

Trong d6 :

97

qtll :

ImJ IU'Q'ngmxrc thai tinh toan (EI s) qc : ltru hnrng mroc d.p tinh toan xac djnh theo die cong there d.p nuoc trong nha Qdcmax : ltru hrong nuoc thai ciia dung cu v.: sinh co hru hrong nuoc thai Ian nhrit ciia

doan 6ng tinh roan liy theo bang 6.2. Liru hIQ'ng mroc thili tinh toan trong die phan xu&ng, nha thm cong cong va phong sinh hoat cua cong nhan trong xi nghiep xac dinh theo cong thirc.
(£/s)

(20)

Trong do : qtll : hru luqng nurrc thai tinh toan qo : hru hrong niroc thai cua tirng thi~t bi ve sinh cling loai lily thea bang 6.2 n : s6 thi~t bi v¢ sinh cling loai rna dean 6ng phuc V\) B : h~ s6 hoat dOng dang thoi thai n1.1\1e cac thi~t bi v.: sinh co the lriy thea bang 6.3 ciia Bang 6.3. Tr] s6 f1 eho cac phong sinh hoat cua xi nghi~p va phan xmmg san xuAt tinh b~ng %

s6
TT
1

Ten thi~t h] v~ sinh Chau rna m~t tay Au ti~u nia ur dong Au tiiu treo tu&ng voi voi nia H6 XI co thung rna

s6 hlQ'ng thi~t bi v~ sinh tren doan 6ng

1
100 100
100 100 3 laO 6

10
100
40 40

20
100 15 35 15

40
100 10 30
10

60
100 10 30
10

100
100 10 25 10

200
100 10 25
5

100
60

2
3 4

100
70 30

50 25

20

6.3.2. Tinh toan thiiy IIf'C mang hnYith08t owe trong nha Tinh roan thiiy luc rnang looi vai muc dich di chon duO-ngkinh Bng, dO d6e. dO diy, tae do ruroc chay trong 6ng. Duong kinh Bng thoat ruxrc trong nha thuong chon thee luu 11JQ11g mxrc thai tinh toan va khii nang thoat ciia 6ng d(mg va cac bng din (Bng nhanh, 6ng d~n mxrc san nha) phu thuoc van do d6e. d() diy eho phcp va doong kinh 6ng co thi lily theo bang 6.4 va hang 6.5. Kha nang thoat nuoc cua 6ng dfrng phu thuoc vao duong kinh va goc n6i giira 6ng nhanh va Bng d(mg co the'lay thea bing 6.6. Khi chon duong kinh B ng thoa t nlIae trong n na va san nha ciri 1iru y : dc" dam bao eho dinrng Bng tt,r co sach thi tac dO t6i thiiu nuoc ehiiy trong 6ng v min kh6ng nhd hem 0.7 mfs con dbi voi cac mang h(y thi Vmin = 0,4 m/s.
98

T6e dO Ion nh§.t eho phep trong cac 6ng khong kim loai co th6 toi 4m/s va Bog kim loai la 8m/s. Tuy nhien voi 16c dO cao nhu vay Bng de hi phi hoai, khong an toano
Bang 6.4. DQ d6c va dQ diy cho phep cua ang thoat nwc sinh hoat

Doong kinh ang, mm 50 100 125 150 200

DQ ddy cho phep t6i da 0,5 d 0,5 d

DQd6c Tieu chuan 0,OJ5 0,020 0,015 0,019 0,008 T6i thiiu 0,025 0,012 0,010 0.007 0,005

o.s d
0,6 d 0,6 d

Ghi ciui : d - dU'tJng kinh 6ng. Voi Bng d == 50mm d~n ruxrc thai tu cac chau tlim ra
cho phcp liy dO d5.y b~l1g O,3d

Bang 6.5. Kha nang thoat nwc cua ang ddn khi HId = 0,5 DQ dbc i 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 d =50mm d = 100mm DQ d6c i 0,06 0,07 0,08 0,09 0,10 0,15 i 0.005 0,006 0,007 0,008 0,009 0,010 d = 12Smm 3,39 3,72 4,02 4,17 4.42 4,67 0,34 0,59 0.54 0.68 0,72 0,76 d = 1S0mm 5.39 5,92 6,90 6,82 1,29 1,62 0,67 0,37 0,72 0,77 0,82 0,86 i 0,025 0,05 0,075 0,40 0,15 d = 70mm q, £/s 1,00 L08 1.16 1,23 1.29 1,51 V. m/s d = 100m01

q, £Is
0,41 0,58 0,71 0,81 0.91

V, mls 0,42 0,59 0,72 0,83 0,93

q, £Is
2.63 3,72 4,55 5,26 5,88

V, mls 0,66 0,93 J,14 1.32 1,48

q, lIs
6.45 6,97 7,45 8,89 9,32 10, J

V, m/s 1,62

I 1,02
1,70 I,J 8 1,25 1,32 1.00

un
1.98 2,09 2.55

1.75

d = 12Smm 7,42 10,26 12,8 14.9 18,2 1.21 1,71 2,09 2.42 2,96

d = 1S0mm 12,6 17,1 20,9 24,4 29,5 1,36 1.96 2,28 2,72 3,34

99