ROA là tӹ sӕ lӧi nhuұn ròng trên tài sҧn (Return on total assets)

ROA đo lưӡng khҧ năng sinh lӧi trên mӛi đӗng tài sҧn cӫa công ty.

Công thӭc:

Lӧi nhuұn ròng dành cho cә đông thưӡng

ROA =
Tәng tài sҧn

ROA cung cҩp cho nhà đҫu tư thông tin vӅ các khoҧn lãi đưӧc tҥo ra tӯ lưӧng vӕn đҫu tư (hay
lưӧng tài sҧn). ROA đӕi vӟi các công ty cә phҫn có sӵ khác biӋt rҩt lӟn và phө thuӝc nhiӅu vào
ngành kinh doanh. Đó là lý do tҥi sao khi sӱ dөng ROA đӇ so sánh các công ty, tӕt hơn hӃt là nên
so sánh ROA cӫa mӛi công ty qua các năm và so giӳa các công ty tương đӗng nhau.

Tài sҧn cӫa mӝt công ty đưӧc hình thành tӯ vӕn vay và vӕn chӫ sӣ hӳu. Cҧ hai nguӗn vӕn này
đưӧc sӱ dөng đӇ tài trӧ cho các hoҥt đӝng cӫa công ty. HiӋu quҧ cӫa viӋc chuyӇn vӕn đҫu tư
thành lӧi nhuұn đưӧc thӇ hiӋn qua ROA. ROA càng cao thì càng tӕt vì công ty đang kiӃm đưӧc
nhiӅu tiӅn hơn trên lưӧng đҫu tư ít hơn.

Ví dө nӃu công ty A có thu nhұp ròng là 1 triӋu USD, tәng tài sҧn là 5 triӋu USD, khi đó ROA là
20%. Tuy nhiên nӃu công ty B cũng có khoҧn thu nhұp tương tӵ trên tәng tài sҧn là 10 triӋu
USD, ROA cӫa B sӁ là 10%. Như vұy công ty A hiӋu quҧ hơn trong viӋc biӃn đҫu tư thành lӧi
nhuұn.

Các nhà đҫu tư cũng nên chú ý tӟi tӹ lӋ lãi suҩt mà công ty phҧi trҧ cho các khoҧn vay nӧ. NӃu
mӝt công ty không kiӃm đưӧc nhiӅu hơn sӕ tiӅn mà chi cho các hoҥt đӝng đҫu tư, đó không phҧi
là mӝt dҩu hiӋu tӕt. Ngưӧc lҥi, nӃu ROA mà tӕt hơn chi phí vay thì có nghĩa là công ty đang bӓ
túi mӝt món hӡi.

ROE là tӹ sӕ lӧi nhuұn ròng trên vӕn chӫ sӣ hӳu (Return on common equyty)

ROE là tӹ sӕ quan trӑng nhҩt đӕi vӟi các cә đông, tӹ sӕ này đo lưӡng khҧ năng sinh lӧi trên mӛi
đӗng vӕn cӫa cә đông thưӡng.

Công thӭc:

Lӧi nhuұn ròng dành cho cә đông thưӡng

ROE =
Vӕn cә phҫn thưӡng

ChӍ sӕ này là thưӟc đo chính xác đӇ đánh giá mӝt đӗng vӕn bӓ ra và tích lũy tҥo ra bao nhiêu
đӗng lӡi. HӋ sӕ này thưӡng đưӧc các nhà đҫu tư phân tích đӇ so sánh vӟi các cә phiӃu cùng
ngành trên thӏ trưӡng, tӯ đó tham khҧo khi quyӃt đӏnh mua cә phiӃu cӫa công ty nào.

Tӹ lӋ ROE càng cao càng chӭng tӓ công ty sӱ dөng hiӋu quҧ đӗng vӕn cӫa cә đông, có nghĩa là
công ty đã cân đӕi mӝt cách hài hòa giӳa vӕn cә đông vӟi vӕn đi vay đӇ khai thác lӧi thӃ cҥnh
tranh cӫa mình trong quá trình huy đӝng vӕn, mӣ rӝng quy mô. Cho nên hӋ sӕ ROE càng cao thì
các cә phiӃu càng hҩp dүn các nhà đҫu tư hơn.

Khi tính toán đưӧc tӹ lӋ này, các nhà đҫu tư có thӇ đánh giá ӣ các góc đӝ cө thӇ như sau:

- ROE nhӓ hơn hoһc bҵng lãi vay ngân hàng, vұy nӃu công ty có khoҧn vay ngân hàng tương
đương hoһc cao hơn vӕn cә đông, thì lӧi nhuұn tҥo ra cũng chӍ đӇ trҧ lãi vay ngân hàng.

- ROE cao hơn lãi vay ngân hàng thì phҧi đánh giá xem công ty đã vay ngân hàng và khai thác
hӃt lӧi thӃ cҥnh tranh trên thӏ trưӡng chưa đӇ có thӇ đánh giá công ty này có thӇ tăng tӹ lӋ ROE
trong tương lai hay không.

Thông thưӡng thì các nhà đҫu tư hay chú ý tӟi dòng tiӅn, thu nhұp ròng và doanh sӕ như là các
thưӟc đo cơ bҧn vӅ giá trӏ và sӭc mҥnh cӫa doanh nghiӋp. Tuy nhiên trong nhӳng năm gҫn đây
đã xuҩt hiӋn mӝt chӍ sӕ mӟi trong các báo cáo quý và báo cáo kӃ toán, đó chính là EBITDA.
Đây là mӝt chӍ sӕ thӇ hiӋn tình hình tài chính cӫa mӝt công ty, đưӧc tính bӣi công thӭc:

B

 

   

EBITDA có thӇ đưӧc sӱ dөng đӇ phân tích và so sánh mӭc lãi giӳa các công ty hoһc các
ngành bӣi chӍ sӕ này đã loҥi bӓ đưӧc ҧnh hưӣng do các quyӃt đӏnh vӅ mһt kӃ toán và tài chính
gây ra. EBITDA ban đҫu đưӧc sӱ dөng trong hoҥt đӝng sáp nhұp, thôn tính vào nhӳng năm 80,
khi đó chӍ sӕ này chӫ yӃu đưӧc dùng đӇ đánh giá khҧ năng thanh toán nӧ cӫa mӝt công ty. Sau
đó, nó trӣ nên phә biӃn hơn trong các ngành có tài sҧn giá trӏ lӟn, cҫn chiӃt khҩu trong thӡi
gian dài. Ngày nay thì EBITDA đưӧc sӱ dөng phә biӃn trong rҩt nhiӅu công ty, đһc biӋt là trong
lĩnh vӵc công nghӋ thông tin.

Mӝt nhҫm lүn thưӡng gһp vӟi EBITDA đó là ngưӡi ta nghĩ chӍ sӕ này thӇ hiӋn khҧ năng thu
tiӅn. EBITDA là mӝt chӍ sӕ tӕt đӇ đánh giá khҧ năng sinh lӧi nhưng không phҧi là thưӟc đo
đánh giá nguӗn tiӅn. EBITDA cũng không tính đӃn lưӧng tiӅn mһt cҫn thiӃt đӇ chi trҧ các chi
phí hoҥt đӝng cũng như thay thӃ các loҥi thiӃt bӏ cũ, mà khoҧn chi phí này là tương đӕi lӟn. Do
đó chӍ sӕ này thưӡng đưӧc các công ty sӱ dөng đӇ đánh bóng hình ҧnh cӫa mình, tҥo ra mӝt
con sӕ kӃ toán tương đӕi đҽp vӅ khҧ năng kiӃm lӡi. Các nhà đҫu tư cũng cҫn phҧi phân tích kĩ
các chӍ sӕ tài chính khác đӇ chҳc chҳn rҵng công ty không cӕ tình che giҩu sӵ thұt nào đó đҵng
sau EBITDA.

Nhӳng ngưӡi khӣi xưӟng ra EBITDA thì cho rҵng chӍ sӕ này phҧn ánh
mӝt cách rõ ràng hơn vӅ tình hình hoҥt đӝng cӫa công ty vì nó đã loҥi
bӓ các khoҧn chi phí có thӇ sӁ che đi nhӳng tiӃn bӝ thӵc sӵ. Lãi
suҩt_mӝt trong các nhân tӕ quan trӑng trong các quyӃt đӏnh tài chính
đã bӏ bӓ qua. ThuӃ cũng không đưӧc tính đӃn vì chúng có thӇ thay đәi
rҩt nhiӅu phө thuӝc vào các khoҧn lãi, lӛ trong các kì trưӟc, sӵ biӃn
đӝng này có thӇ bóp méo thu nhұp ròng thӵc tӃ. Cuӕi cùng, EBITDA
loҥi bӓ đi yӃu tӕ chӫ quan, tuǤ ý trong viӋc tính khҩu hao ví dө như thӡi
gian hӳu ích, giá trӏ thһng dư, và các phương pháp tính khҩu hao khác
nhau. Bҵng viӋc loҥi trӯ các yӃu tӕ này EBITDA khiӃn cho viӋc so sánh
năng lӵc tài chính giӳa các công ty dӉ dàng hơn. ChӍ sӕ này cũng rҩt hӳu dөng trong viӋc đánh
giá các công ty có cơ cҩu vӕn, mӭc thuӃ và chính sách khҩu hao khác nhau. Đӗng thӡi các nhà
đҫu tư cũng có thӇ xác đӏnh đưӧc lưӧng tiӅn mà mӝt công ty mӟi mӣ hoһc công ty vӯa cơ cҩu
lҥi có thӇ tҥo ra trưӟc khi thanh toán cho chӫ nӧ và cơ quan thuӃ. Lý do chính EBITDA' đưӧc
sӱ dөng phә biӃn là chӍ sӕ này cho thҩy mӭc lӧi nhuұn cao hơn thông thưӡng. Công ty sӁ
khiӃn cho bӭc tranh tài chính cӫa mình thêm sáng sӫa bҵng cách đưa thêm chӍ sӕ EBITDA,
đánh lҥc hưӟng chú ý cӫa các nhà đҫu tư khӓi tӍ lӋ nӧ và chi phí hoҥt đӝng cao.

EBITDA = lӧi nhuұn trưӟc khi trҧ tiӅn lãi, thuӃ và không bao gӗm chi phí khҩu hao.
EBIT = EBITDA - chi phí khҩu hao
EBT = EBIT - lãi vay
EAF = EBT - thuӃÊ