On - Thi - DHCD 2011 Mon Toan

http://ebooktoan.
com
Chuyªn ®Ò : Ph−¬ng tr×nh, hÖ ph−¬ng tr×nh, bÊt ph−¬ng

tr×nh Vµ hÖ bÊt ph−¬ng tr×nh ®¹i sè
§1. HÖ ph−¬ng tr×nh ph−¬ng tr×nh ®¹i sè
Mét sè d¹ng hÖ ph−¬ng tr×nh th−êng gÆp
1) HÖ ph−¬ng tr×nh bËc nhÊt: Çch tÝnh ®Þnh thøc
2) HÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 1: HÖ kh«ng thay ®æi khi ta thay x bëi y vµ ng−îc l¹i
3) HÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 2: NÕu ®æi vai trß cña x vµ y th× ph−¬ng tr×nh nµy trë thµnh ph−¬ng tr×nh
kia vµ ng−îc l¹i
4) HÖ ph−¬ng tr×nh ®¼ng cÊp bËc 2: XÐt 2 tr−êng hîp, sau ®ã ®Æt x = ty
5) Mét sè hÖ ph−¬ng tr×nh kh¸c
Çc vÝ dô
VÝ dô 1. Mét sè hÖ d¹ng c¬ b¶n
 xy ( x + 1)( y + 1) = m
1) Cho hÖ ph−¬ng tr×nh 
x + y + x + y = 8
2 2
a) Gi¶i hÖ khi m = 12
b) T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm
1 1
 + =a
2) Cho hÖ ph−¬ng tr×nh  x y
 x2 + y 2 = a 2 + 2

T×m a ®Ó hÖ ph−¬ng tr×nh cã ®óng 2 nghiÖm ph©n biÖt
 x 2 − xy + y 2 = 1
3) Cho hÖ ph−¬ng tr×nh  2 T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm
 x − 3 xy + 2 y = m
2
x + y = a
4) Cho hÖ ph−¬ng tr×nh  2
x + y = 6 − a
2 2
a) Gi¶i hÖ khi a = 2
b) T×m GTNN cña F = xy + 2(x + y) biÕt (x, y) lµ nghiÖm cña hÖ
( y + 1) 2 = m + x
5) Cho hÖ ph−¬ng tr×nh  T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt
( x + 1) 2 = m + y
 x + 2 − y = 2
6) Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: 
 y + 2 − x = 2
 x + 1 + y + 1 = 3
7) Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: 
 x y + 1 + y x + 1 + x + 1 + y + 1 = m
a) Gi¶i hÖ khi m = 6
b) T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm
 y2 + 2
 3 y =
 x2
VÝ dô 2. Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh:  (KB 2003)
3 x = x 2
+ 2
 y2
HD: TH1 x = y suy ra x = y = 1
TH2 chó ý: x>0, y> 0 suy ra v« nghiÖm
2 x 2 y + xy 2 = 15
VÝ dô 3. Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh:  3
8 x + y 3 = 35
1
http://ebooktoan.com
HD: Nhãm nh©n tö chung sau ®ã ®Æt S = 2x + y vµ P = 2x. y ⇒ §s: (1, 3) vµ (3/2, 2)
 x 3 − 3 x = y 3 − 3 y (1)

VÝ dô 4. Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: 
 x 6 + y 6 = 1 (2)

HD: tõ (2) : - 1 ≤ x, y ≤ 1 hµm sè: f (t ) = t 3 − 3t trªn [-1;1] ¸p dông vµo ph−¬ng tr×nh (1)
 2 a2
2 x = y +
 y
VÝ dô 5. CMR hÖ ph−¬ng tr×nh sau cã nghiÖm duy nhÊt: 
 2 a2
2 y = x +
x
x = y
HD:  3 ; xÐt f ( x) = 2 x 3 − x 2 , lËp BBT suy ra KQ
2 x − x = a
2 2
 x + 2 − y = 2
 y + 2 − x = 2
HD B×nh ph−¬ng 2 vÕ, ®ãi xøng lo¹i 2
 xy + x 2 = a ( y − 1)
VÝ dô 7.  x¸c ®Þnh a ®Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt
 xy + y 2 = a ( x − 1)
HD sö dông §K cÇn vµ ®ñ ⇒ a = 8
 xy − 10 = 20 − x (1)
2

 xy = 5 + y 2 (2)
5 + y2 5 5
HD: Rót ra x = = + y ; C« si x = + y ≥ 2 5 ; x 2 ≥ 20 theo (1)⇒ x 2 ≤ 20 suy ra x, y
y y y
3 x − y = x − y (1)

VÝ dô 9.  (KB 2002) HD: tõ (1) ®Æt c¨n nhá lµm nh©n tö chung ⇒ (1;1) (3/2;1/2)
 x + y = x + y + 2
 x + 1 − y + 2 = a
VÝ dô 10.  T×m a ®Ó hÖ cã nghiÖm
 x + y = 3a
HD: Tõ (1) ®Æt u = x + 1, v = y + 2 ®−îc hÖ dèi xøng víi u, -v
ChØ ra hÖ cã nghiÖm th× ph−¬ng tr×nh bËc hai t−¬ng øng cã 2 nghiÖm tr¸i dÊu
Bµi tËp ¸p dông
6 x 2 − xy − 2 y 2 = 56
1)  2
5 x − xy − y = 49
2
 x 2 + x = y 2 + y
2)  2 2 KD 2003
 x + y = 3( x + y )
( x 2 + 2 x)(3 x + y ) = 18
3)  2
 x + 5 x + y − 9 = 0
 x 3 − y 3 = 7( x − y )
4)  2 HD: t¸ch thµnh nh©n tö ⇒ 4 nghiÖm
 x + y 2 = x + y + 2
2
 xy − y 2 = 12
5)  2 T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm
 x − xy = 26 + m
( x − y ) 2 . y = 2
6)  3 §Æt t = x/y ⇒ HÖ pt cã 2 nghiÖm
 x − y 3 = 19
 x( x + 2)(2 x + y ) = 9
7)  §Æt X = x(x + 2) vµ Y = 2x + y
x + 4x + y = 6
2
 x+ y − x− y =2 (1)
8)  HD: §æi biÕn theo v, u tõ ph−¬ng tr×nh (1)
 x + y + x − y = 4
2 2 2 2
1 + x 3 y 3 = 19 x 3
9)  HD: §Æt x = 1/z thay vµo ®−îc hÖ y, z §S ( - 1/2, 3) (1/3, - 2)
 y + xy 2 = −6 x 2
 1 1
x − x = y − y
10)  (KA 2003)
2 y = x 3 + 1

HD: x = y V xy = - 1
CM x 4 + x + 2 = 0 v« nghiÖm b»ng çch t¸ch hµm sè ⇒ kq: 3 nghiÖm
( x + 1) 2 = y + a
11)  x¸c ®Þnh a ®Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt HD sö dông §K cÇn vµ ®ñ
( y + 1) 2 = x + a
 2x 2y
 + =3
12)  y x HD b×nh ph−¬ng 2 vÕ
 x − y + xy = 3

 x y 7
 + = +1
13)  y x xy HD nh©n 2 vÕ cña (1) víi xy

 x xy + y xy = 78
§2. Ph−¬ng tr×nh vµ bÊt ph−¬ng tr×nh ph−¬ng tr×nh ®¹i sè
Mét sè d¹ng ph−¬ng tr×nh vµ bÊt ph−¬ng tr×nh th−êng gÆp
1) BÊt ph−¬ng tr×nh bËc hai
§Þnh lý vÒ dÊu cña tam thøc bËc hai
Ph−¬ng ph¸p hµm sè
2) Ph−¬ng tr×nh, bÊt ph−¬ng tr×nh chøa gi¸ trÞ tuyÖt ®èi
A < B ⇔ A2 < B 2
A > B
A >B⇔ ( B ≥ 0)
 A < −B
A < B ⇔ − B < A < B ( B > 0)
3) Ph−¬ng tr×nh, bÊt ph−¬ng tr×nh chøa c¨n thøc
Mét sè vÝ dô
VÝ dô 1. T×m m ®Ó ( x + 1)( x + 3)( x 2 + 4 x + 6) ≥ m nghiÖm ®óng víi mäi x
HD: sö dông hµm sè hoÆc tam thøc: m ≤ - 2
3
 x + y ≤ 2
VÝ dô 2. T×m a ®Ó hÖ sau cã nghiÖm 
 y + x + 2 x( y − 1) + a = 2
HD:  x + y ≤ 2 (1 )

 ( x − 1) + ( y − 2 ) = a + 1
2 2
(2)
TH1: a + 1 ≤ 0 HÖ v« nghiÖm
TH2: a + 1>0. VÏ ®å thÞ (2) lµ ®−êng trßn cßn (1) lµ miÒn g¹ch chÐo: a ≥ - 1/2
VÝ dô 3. Gi¶i çc ph−¬ng tr×nh, bÊt ph−¬ng tr×nh sau
1) 8x 2 − 6 x + 1 − 4 x + 1 ≤ 0
2) x + 4 − 1 − x = 1 − 2x : x = 0
3) 2( x 2 − 2 x ) + x 2 − 2 x − 3 − 9 = 0 x =1± 5
4) x − x2 −1 + x + x2 −1 = 2 HD: TÝch 2 nh©n tö b»ng 1 suy ra çch gi¶i

5) ( x 2 − 3 x) x 2 − 3 x − 2 ≥ 0 KD 2002
 x 2 + 10 x + 9 ≤ 0
VÝ dô 4. T×m m ®Ó hÖ sau cã nghiÖm  2 §S: m≥4
 x − 2 x + 1 − m ≤ 0
VÝ dô 5. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh 2 x − 1 − 2 + x > x − 2
HD + / Nh©n 2 vÕ víi biÓu thøc liªn hîp cña VT
+ / BiÕn ®æi vÒ BPT tÝch chó ý §K
3 1
VÝ dô 6. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh: 3 x + < 2x + −7
2 x 2x
1
HD §Æt t = x + , t ≥ 2 , AD B§T c« si suy ra §K
2 x
x2
VÝ dô 7. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh: > x−4
(1 + x + 1) 2
HD: + / XÐt 2 tr−êng hîp chó y DK x> = - 1
+ / Trong tr−êng hîp x ≥ 4, tiÕn hµnh nh©n vµ chia cho biÓu thøc liªn hîp ë mÉu ë VT
VÝ dô 8. Cho ph−¬ng tr×nh: x + 9 − x = − x 2 + 9 x + m . T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm
HD: + / B×nh ph−¬ng 2 vÕ chó ý §K
+ / §Æt t = tÝch 2 c¨n thøc, T×m §K cña t
+ / Sö dông BBT suy ra KQ
2( x 2 − 16) 7−x
VÝ dô 9. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh (KA 2004) : + x−3 >
x−3 x−3
Bµi tËp ¸p dông
x 2 + y 2 + 2x ≤ 1
1)  T×m a ®Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt. T×m nghiÖm duy nhÊt ®ã.
x − y + a = 0
§S a = - 1 vµ a = 3
2) T×m m ®Ó bÊt ph−¬ng tr×nh sau cã nghiÖm: 4 x − 2 + 16 − 4 x ≤ m
3) x + 4 + x − 4 = 2 x − 12 + 2 x 2 − 16
4) x + 12 ≥ x − 3 + 2 x + 1
5) 2(1 − x) x 2 + 2 x − 1 = x 2 − 2 x − 1 HD: §Æt t = x 2 + 2 x − 1 , coi lµ ph−¬ng tr×nh bËc hai Èn t
4
6) ( x − 1) x + (2 + x) x = 2 x 2
x+3
7) x + 2 x − 1 + ( x − 2) x − 1 =
2
8) Cho ph−¬ng tr×nh: x + 4 x − 4 + x + x − 4+ = m
a) Gi¶i ph−¬ng tr×nh khi m = 6
b) T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm
51 − 2 x − x 2
9) <1
1− x
10) x 2 + 3x − 4 − 2 x + 3 + 2 = 0
11) T×m a ®Ó víi mäi x: f ( x) = ( x − 2) 2 + 2 x − a ≥ 3 §S a≥ 4 ; a≤ 0
5
Chuyªn ®Ò : L−îng gi¸c

§1. Ph−¬ng tr×nh vµ hÖ ph−¬ng tr×nh l−îng gi¸c
Mét sè kiÕn thøc cÇn nhí
• Çc c«ng thøc biÕn ®æi l−îng gi¸c
• Mét sè d¹ng ph−¬ng tr×nh c¬ b¶n
Ph−¬ng tr×nh bËc 2, bËc 3 theo mét hµm sè l−îng gi¸c
Ph−¬ng tr×nh ®¼ng cÊp bËc nhÊt víi sinx, cosx: asinx + bcosx = c
Ph−¬ng tr×nh ®¼ng cÊp bËc 2 víi sinx, cosx: a. sin2x + b. sinx. cosx + c. cos2x + d = 0
Ph−¬ng tr×nh ®¼ng cÊp bËc 3 víi sinx, cosx:
a. sin3x + b. sin2x. cosx +
c. sinx. cos2x + d. cos3x = 0
a. sin3x + b. sin2x. cosx +
c. sinx. cos2x + d. cos3x + m = 0
Ph−¬ng tr×nh ®èi xøng víi sinx, cosx a: (sinx±cosx) + b. sinx. cosx + c = 0
Ph−¬ng tr×nh ®èi xøng víi tgx, cotgx
Ph−¬ng tr×nh ®èi xøng víi sin2nx, cos2nx
Çc vÝ dô
2.cos 4 x
VÝ dô 1. cot x = tan x + HD: ®Æt §K x = ± π/3 + k.π
sin 2 x
 π  2π  1
VÝ dô 2. cos 2  x +  + cos 2  x +  = (sin x + 1)
 3  3  2
π
HD: Sö dông c«ng thøc h¹ bËc 1 + 2. cos(2 x + π ). cos = sin x §S 3 hä nghiÖm
3
sin 2 x sin 2 2 x
VÝ dô 3. + =2 HD: Nhãm, nh©n lªn vµ t¸ch 2 thµnh 2 nhãm
sin 2 2 x sin 2 x
sin 3 x.sin 3 x + cos3 x.cos 3 x 1
VÝ dô 4. =−
 π  π 8
tan  x −  . tan  x + 
 6  3
HD: §Æt §K rót gän MS = 1; AD c«ng thøc nh©n 3; §S x = - π/6 + kπ
VÝ dô 5. 3 − tan x (tan x + 2.sin x) + 6.cos x = 0
HD: BiÕn ®æi theo sin vµ cos ®−îc 3. cos 2 x(1 + 2 cos x) − sin 2 x(1 + 2 cos x) = 0 §S x = ±π/3 + kπ
 y
3.tan 2 + 6sin x = 2sin( y − x)
VÝ dô 6. 
 tan y − 2sin x = 6sin( y + x)
 2
y  y
HD: nh©n (1) víi (2) rót gän tan 2 = 4sin 2 y ®Æt t = tan 2   ; t = 0, t = ± 3
2 2
1
VÝ dô 7. cos 3 x. sin 2 x − cos 4 x. sin x = . sin 3 x + 1 + cos x HD: B§ tÝch thµnh tæng rót gän
2
1
VÝ dô 8. cos x + cos 2 x + cos 3 x + cos 4 x + cos 5 x = −
2
HD: nh©n 2 vÕ víi 2. sin(x/2) chó y xet tr−êng hîp b»ng 0
T = cos x + cos 2 x + .. + cos nx
NX: Trong bµi to¸n chøa tæng  thùc hiÖn rót gän b»ng çch trªn
T = sin x + sin 2 x + .. + sin nx
VÝ dô 9. tan x.sin 2 x − 2.sin 2 x = 3(cos 2 x + sin x.cos x ) HD: B§ sau ®ã ®Æt t = tg(x/2)
6
VÝ dô 10. log  9π 
.4. log sin 2 x 2 = 4 HD: 2 log .2 .
log sin x 2
= 4
cos −x sin x
log (sin x ) 2
 2  sin x
§2. Gi¸ trÞ lín nhÊt nhá nhÊt, ph−¬ng tr×nh cã tham sè
Ph−¬ng ph¸p hµm sè: Bµi to¸n Max, Min trªn 1 kho¶ng vµ mét ®o¹n.
Ph−¬ng ph¸p bÊt ®¼ng thøc, nhËn xÐt ®¸nh gi¸.
Çc vÝ dô
3. cos 4 x + 4 sin 2 x
VÝ dô 1. T×m GTLN, GTNN: y =
3. sin 4 x + 2 cos 2 x
HD: t = cos2x, t×m Max, Min trªn 1 ®o¹n⇒ M = 8/5 m = 4/3
VÝ dô 2. Cho ph−¬ng tr×nh: cos 2 x = m. cos 2 x 1 + tgx
1) Gi¶i ph−¬ng tr×nh khi m = 1
2) T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖn thuéc ®o¹n [0; π/3]
HD: t = tgx, t ∈ 0; 3  ; LËp BBT f(t)⇒ §S: m ∈ (1 − 3) 1 + 3 ;1
 
VÝ dô 3. : T×m GTLN, GTNN: y = 2. sin x + cos 2 x8 4
HD: t = cos2x, - 1≤t≤1 t×m Max, Min trªn 1 ®o¹n f , (t ) = 0 ⇔ 8t 3 = −(t − 1) 3 ⇒ §S:M = 3, m = 1/27
VÝ dô 4. T×m GTLN, GTNN: y = cos 4 x + sin 4 x + sin x. cos x + 1
VÝ dô 5. Cho ph−¬ng tr×nh: 2.(sin 4 x + cos 4 x) + cos 4 x + 2 sin 2 x + m = 0
T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh cã Ýt nhÊt mét nghiÖn thuéc ®o¹n [0; π/2] §S: [ -10/3; -2]
2 sin x + cos x + 1
VÝ dô 6. Cho ph−¬ng tr×nh a =
sin x − 2 cos x + 3
1) Gi¶i ph−¬ng tr×nh khi a = 1/3
2) T×m a ®Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm
HD: §−a vÒ d¹ng: (2 - a) sinx + (2a + 1) cosx = 3a + 1 §S [ -1/2, 2]
x  3π 
VÝ dô 7. T×m nghiÖm cña pt sau trong kho¶ng (0, π) : 4 sin 2 − 3. cos 2 x = 1 + 2 cos 2  x − 
2  4 
Bµi tËp ¸p dông
1
1) cos x. cos 2 x. cos 3x − sin x. sin 2 x. sin 3 x =
2
2) sin x + 3. cos x + sin x + 3. cos x = 2
3) 3sin 2 (3π − x) + 2sin  5π + x  .cos  π + x  − 5sin 2  3π + x  = 0
     
 2  
2  2 
1 1
4) 2. sin 3 x − = 2. cos 3x +
sin x cos x
1 − cos 2 x
5) 1 + cot 2 x = HD: Chó ý §K ⇒ §S: x = - π/4 + kπ/2
sin 2 2 x
6) cos 2 x + cos x (2.tan 2 x − 1) = 2
7) 3 cos 4 x − 8 cos 6 x + 2 cos 2 + 3 = 0
x π 
(2 − 3 ) cos x − 2 sin 2  −  + sin 3 x
8) 2 4 =1
2 cos x − 1
9) 1 + sin x + cos x + sin 2 x + cos 2 x = 0
7
Mét sè ®Ò thi tõ n¨m 2002

 cos 3 x + sin 3 x 
1) T×m nghiÖm thuéc kho¶ng ( 0; 2π ) cña ph−¬ng tr×nh 5 sin x +  = cos 2 x + 3 KA 2002
 1 + 2 sin 2 x 
(2 − sin 2 2 x)sin 3 x
2) Gi¶i ph−¬ng tr×nh 1 + tan 4 x = (DB 2002)
cos 4 x
2
3) T×m nghiÖm thuéc kho¶ng ( 0; 2π ) cña ph−¬ng tr×nh cot 2 x − tan x + 4sin 2 x = KB 2003
sin 2 x
4) T×m x nghiÖm ®óng thuéc kho¶ng [ 0;14] cña ph−¬ng tr×nh cos 3 x − 4 cos 2 x + 3cos x − 4 = 0 KB 2003
5) X¸c ®Þnh m ®Ó ph−¬ng tr×nh 2 ( sin 4 x + cos 4 x ) + cos 4 x + 2sin 2 x − m = 0 cã Ýt nhÊt mét nghiÖm thuéc ®o¹n
 π
0; 2  (DB 2002)
sin 4 x + cos 4 x 1 1
6) Gi¶i ph−¬ng tr×nh = cot 2 x − (DB 2002)
5sin 2 x 2 8sin 2 x
 x
7) Gi¶i ph−¬ng tr×nh tan x + cos x − cos 2 x = sin x 1 + tan x. tan  (DB 2002)
 2
2sin x + cos x + 1
8) Cho ph−¬ng tr×nh = a (1)
sin x − 2 cos x + 3
1
a) Gi¶i ph−¬ng tr×nh (2) khi a =
3
b) T×m a ®Ó ph−¬ng tr×nh cã nghiÖm
1
9) Gi¶i ph−¬ng tr×nh = sin x (DB 2002)
8cos 2 x
cos 2 x 1
10) Gi¶i ph−¬ng tr×nh cot x − 1 = + sin 2 x − sin 2 x (KA 2003)
1 + tan x 2
11) Gi¶i ph−¬ng tr×nh 3 − tan x ( tan x + 2sin x ) + 6 cos x = 0 (DBKA 2003)
12) Gi¶i ph−¬ng tr×nh cos 2 x = cos x ( 2 tan 2 x − 1) = 2 (DBKA 2003)
13) Gi¶i ph−¬ng tr×nh 3cos 4 x − 8cos 6 x + 2 cos 2 x + 3 = 0 (DBKB 2003)
x π
( )
2 − 3 cos x − 2sin 2  − 
 2 4  = 1 (DBKB 2003)
14) Gi¶i ph−¬ng tr×nh
2 cos x − 1
x π   x
15) Gi¶i ph−¬ng tr×nh sin 2  −  .tan 2 x − cos 2   = 0 (KD 2003)
2 4 2
cos x ( cos x − 1)
2
16) Gi¶i ph−¬ng tr×nh = 2 (1 + sin x ) (DBKD 2003)
cos x + sin x
2sin 4 x
17) Gi¶i ph−¬ng tr×nh cot x = tan x + (DBKD 2003)
sin 2 x
18) Gi¶i ph−¬ng tr×nh 5sin x − 2 = 3 (1 − sin x ) tan 2 x (KB 2004)
19) Gi¶i ph−¬ng tr×nh ( 2 cos x − 1)( 2sin x + cos x ) = sin 2 x − sin x (KB 2004)
8
Chuyªn ®Ò: Mò & L«garit

§1. Ph−¬ng tr×nh vµ hÖ ph−¬ng tr×nh Mò l«garit
Çc c«ng thøc vÒ mò vµ l«garit.
Giíi thiÖu mét sè ph−¬ng tr×nh c¬ b¶n.
Khi gi¶i ph−¬ng tr×nh vÒ logarit chó §K.
Çc vÝ dô
VÝ dô 1. Cho ph−¬ng tr×nh: log 32 x + log 32 x + 1 − 2m − 1 = 0
1) Gi¶i ph−¬ng tr×nh khi m = 2
2) T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh cã Ýt nhÊt mét nghiÖm thuéc 1;3 [ ] 3
HD: m ∈[0;2]
log ( x + y ) = 52 2
VÝ dô 2.  2 ®s (4, 4)
2 log 4 x + log 2 y = 4
1 1
VÝ dô 3. log 2 ( x + 3) + log 4 ( x − 1) 8 = log 2 (4 x) HD: §K x>0 Vµ x≠1; §S x = 2, x = 2 3 − 3
2 4
VÝ dô 4. log 5 x. log 3 x = log 5 x. + log 3 x HD: §æi c¬ sè ⇒ §S: x = 1 vµ x = 15
 9 log 2 ( xy ) = 3 ( xy ) log 2 3
VÝ dô 5.  2
 x + y 2 = 3 y + 3 x + 6
( x +1)
VÝ dô 6. 2
log 3
= x
HD: §K x> - 1 TH1: - 1<x ≤ 0 ph−¬ng tr×nh vn
y y
2 1
TH2: x>0, ®Æt y = log3(x + 1) Suy ra   +   = 1
 3   3
 x2 +1
VÝ dô 7. log 2   = 3x 2 − 2 x 3 HD: VP ≤ 1 víi x>0, BBT VT ≥ 1 ; C«si trong l«gagrit ⇒ §S x = 1
 x 
2 3 x = 5 y 2 − 4 y

VÝ dô 8.  4 x + 2 x +1 §S (0, 1) (2, 4)
 x =y
 2 +2
VÝ dô 9. T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh sau cã nghiÖm thuéc [32, + ∞) : (
log 22 x + log 1 x 2 − 3 = m log 4 x 2 − 3 )
2
m > 0, m ≠ 1

HD: t > = 5; 1 + 3m 2 ⇔1< m ≤ 3
 2 =t
 m −1
log y xy = log x y
VÝ dô 10. 
2 x + 2 y = 3
HD §K x, y>0 vµ kh¸c 1; B§ (1) ®−îc
TH1: y = x thay vµo (2) cã nghiÖm
1
TH2: x = 2 thay vµo (2) CM v« nghiÖm chia thµnh 2 miÒn y>1 vµ 0<y<1
y
§2. BÊt ph−¬ng tr×nh vµ hÖ bÊt ph−¬ng tr×nh Mò l«garit

9
Giíi thiÖu mét sè bÊt ph−¬ng tr×nh vÒ mò vµ logarit
Chó y §K
Çc vÝ dô
 x − 1 3 − 3x − k < 0

VÝ dô 1. T×m k ®Ó hÖ ph−¬ng tr×nh sau cã nghiÖm:  1 1
 log 2 x + log 2 ( x − 1) ≤ 1
2 3
2 3
BBT f ( x ) = ( x − 1)
3− 3 x
HD: §K x>1; Gi¶i (2) 1<x ≤2; ⇒ §S: k > - 5
VÝ dô 2. log 1 x + 2 log 1 ( x − 1) + log 2 6 ≤ 0
2 4
1 3
log x log x
≥ 2 .x
2 2
2 2
VÝ dô 3. 2 .x HD: LÊy logarit 2 vÕ theo c¬ sè 2
VÝ dô 4. log x (log 3 .( 9 x − 27 )) ≤ 1
VÝ dô 5. lo g π  lo g 2 ( x + 2 x2 − x ) < 0
4
 
VÝ dô 6. ( x + 1 ) log x + ( 2 x + 5 ) log x+6 ≥ 0
2
1 1
2 2
HD: §Æt t = log x , coi BPT ®j cho lµ Bpt bËc 2 Èn t; Chó ý so s¸nh 2 tr−êng hîp t1, t2
§S (0;2] v (x≥ 4)
1 3
log 2 x log 2 x
VÝ dô 7. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh 2 x 2 ≥ 22
log 1 ( x + 3) 2 − log 1 ( x + 3) 3
VÝ dô 8. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh: 2 3
>0
x +1
1 1
VÝ dô 9. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh: <
log 4 ( x + 3 x) log 2 (3 x − 1)
2
Bµi tËp ¸p dông

3  x3  1
1) log 3  . log 2 x − log 3   = + log 2 x
 x  3 2
2) 2(log 9 x ) = log 3 x. log 3 ( 2 x + 1 − 1)
2
2 x− x2
x 2 −2 x 1
3) 9 − 2  ≤3
3
 x − 4 y + 3 = 0
4)  §K x, y≥ 1 ⇒ §S: (1, 1) (9, 3)
 log 4 x − log 2 x = 0
log x ( x 3 + 2 x 2 − 3x − 5 y ) = 3
5) 
log y ( y + 2 y − 3 y − 5 x) = 3
3 2
 1
log 1 ( y − x) − log 4 ( y ) = 1
6)  4 KA 2004 §S: (3; 4)
 y 2 + x 2 = 25

7) log 2 (2 x + 1). log 2 (2 x +1 + 2) = 6 §S x = log23
10
2x−3
 2 log
 ( x − 2 x + 3 ) 0 , 5  x + 4  > 1
8) T×m a ®Ó hÖ sau cã nghiÖm:  HD: a>3/2
 x 2 − ( a + 1 ) x + a ≤ 0
9) lo g  lo g 3 ( 9 x − 6 )  = 1
x
10) Gi¶i ph−¬ng tr×nh log 3 ( x 2 + 2 x + 1) = log 2 ( x 2 + 2 x)

 x 2 + y = y 2 + x
11)  x + y
2 − 2 x −1 = x − y
( x 4 + y ).3 y − x = 1
4
12) 
8( x 4 + y ) − 6 x − y = 0
4
13) T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh 4 log 2 x ( )2

− log 1 x + m = 0 cã nghiÖm thuéc kho¶ng (0;1)
2
11
Chuyªn ®Ò 5. TÝch ph©n x¸c ®Þnh vµ øng dông

§1. Ph−¬ng ph¸p tÝnh tÝch ph©n
I. TÝch ph©n çc hµm sè h÷u tØ
VÝ dô : TÝnh çc tÝch ph©n sau
3 0 2 2
x 2 .dx dx dx dx
1) A = ∫ ; B = ∫ ; 5) A = ∫ ; B=∫ 4 ;
2 (1 − x ) −1 x − 3 x + 2 x + 2x + x 1 x + 4x + 3
9 2 3 2 2
1
( x + 2 x − 2.dx ( x 3 − x 2 − 4 x − 1).dx
2 4 2 1
2
x dx3
x 3 .dx
2) A = ∫ ; B=∫ ; 6) A = ∫ ; B = ∫0 ( x 8 − 4) 2 ;
1 x3 + 1 2 ( x − 1)
10
1 x4 + x3
(2 x 3 − 10 x 2 + 16 x − 1).dx (1 − x 4 ).dx
1 2 3
dx
A= ∫
−1 x 2 − 5x + 6
; 7) A = ∫
x( x 6 + 1) 2
; B = ∫1 x.( x 4 + 1) ;
3) 1
3
2 x 2 + 2 x + 13
1 4 1
dx x 5 dx
B=∫ ; 8) A = ∫ x6 − x3 − 2 ; B = ∫ dx ;
0 ( x + 3) ( x + 1)
2 2
3
3 0
( x − 2 )( x 2 + 1) 2
( x 3 − 3 x 2 + x + 6).dx (7 x − 4)dx
1 0
4) A = ∫−1 x 3 − 5 x 2 + 6 x ; B = −∫1 x 3 − 3x + 2 ;
Bµi tËp
3x 2 + 2
1
3
x 5 .dx
1) (C§SP HN 2000): I = ∫0 1 + x 2 .dx 9) (§HTM 1995) I = ∫
0 x +1
2
1
dx 10) (§H Th¸i Nguyªn 1997)
2) (§HNL TPHCM 1995) I = ∫ 2
(1 − x 2 ).dx 1
0 x + 5x + 6
2
I=∫ HD : t = + x
1 1 x +1
4
x
x
3) (§HKT TPHCM 1994) I = ∫ .dx 11) X¸c ®Þnh çc h»ng sè A,B ®Ó
0 (1 + 2 x)
3
x+2 A B
4) (§HNT HN 2000) = + TÝnh
( x + 1) 2
( x + 1) 2
x +1
( x 3 + 2 x 2 + 10 x + 1).dx
1
I=∫ 3
( x + 2)
x 2 + 2x + 9 I=∫ .dx
2 ( x + 1)
0 2
(4 x + 11).dx
1
5) (§HSP TPHCM 2000) I = ∫ 12) Cho hµm sè f ( x) =
x
0 x + 5x + 6
2
( x − 1) ( x + 1) 3
2
1
3.dx a) §Þnh çc hÖ sè A,B,C,D,E sao
6) (§HXD HN 2000) I = ∫ cho
0 x3 + 1
Ax 2 + Bx + C dx dx
∫ = = D∫ + E∫
1
dx f ( x ) dx
7) (§H M§C 1995 ) I = ∫ ( x − 1)( x + 2) 2
x −1 x +1
0 x + 4x + 3
2 4
8) (§HQG HN 1995). X¸c ®Þnh çc h»ng sè 3

A,B,C ®Ó b) TÝnh ∫ f ( x)dx
3x 2 + 3 x + 3 A B C 2
= + + TÝnh
x − 3 x + 2 ( x − 1)
3 2
x −1 x + 2
3x 2 + 3x + 3
I=∫ .dx
x 3 − 3x + 2
II TÝch ph©n çc hµm sè l−îng gi¸c
VÝ dô : TÝnh çc tÝch ph©n sau
12
π π π π
2
dx tan x.dx 3 4
( x + sin x)dx 2
1) A = ∫ ; B=∫ 3) A = ∫0 1 + cos x ; B = ∫0 sin x. cos 2 x.dx
2 2
0
1 + sin x + cos x π cos x − sin x.cos x
2
6 π
2
x. cos x.dx
3
π 4) A = ∫ 1 + sin 2
x
;
tan 4 x.dx 3 0
2) A = ∫ 0
cos 2 x
; B = ∫ ( cos x − sin x ).dx
π
6
Bµi tËp
1) (§HQG TPHCM 1998) TÝnh : π
π π
2
sin 3 x.dx
2
sin 2 x.dx 2
sin 2 x.dx
8) (§HQGHN Khèi A 1997) I = ∫0 1 + cos 2 x
I=
0
∫ 1 + sin 4
x
; va J = ∫
0 cos x + 1
4
9) (§HNN1 HN 1998) TÝnh
2) (§HSP TPHCM 1995) π
sin x
2
1 + sin 2 x + cos 2 x.
Cho f ( x) =
sin x + cos x
I= ∫
π sin x + cos x
.dx
a) T×m A,B sao cho 6

π
 cos x − sin x 
f ( x) = A + B  2
 cos x + sin x  10) (§HQG TPHCM 1998) I = ∫ cos 3 x. sin 2 x.dx

π 0
3 π
b) TÝnh I = ∫ f ( x).dx 4
sin 4 x.dx
0 11) (HVNH TPHCM 2000) I = ∫ 1 + cos
2
x
3) (§HGTVT TPHCM 1999) 0
π π 12) (§HBK HN 1999) Cho hµm sè

4
2
cos x.dx 2
sin 4 x.dx h( x ) =
sin 2 x
a) CMR ∫0 cos 4 x + sin 4 x ∫0 cos 4 x + sin 4 x
=
(2 + sin x) 2
π A. cos x B. cos x
a) T×m A,B ®Ó h( x) = +
cos 4 x.dx
2
(2 + sin x) 2
2 + sin x
∫0 cos 4 x + sin 4 x
b) TÝnh I =
0
4) (§HTS 1999) TÝnh : b) TÝnh I = ∫π h( x).dx

π −
2
2
I = ∫ sin x. cos x.(1 + cos x) .dx 2 13) (§HBK HN 1998)
π
0
2
π
4 I = ∫ cos 2 x.(cos 4 x + sin 4 x).dx
dx
5) (§HTM HN 1995) TÝnh I = ∫ 4
0
π
0 cos x
π
3
( x + sin x).dx
4 3
4. sin x.dx
14) (HVNH TPHCM 2000) I = ∫ cos 2 x
6) (HVKTQS 1999):TÝnh I = ∫ 0
0 1 + cos 4 x
π
2
cos 2 x.dx
7) (§HNN1 HN Khèi B 1998) I = ∫
0
1 + cos x
III. TÝch ph©n çc hµm sè v« tØ
VÝ dô : TÝnh çc tÝch ph©n sau :
1 2a
1) A = ∫ x15 . 1 + 3 x 8 .dx; B = ∫ x. 2a − x 2 .dx(a > 0)
0 0
13
2) −3
dx
3
( x + 1 − 2)dx
a 4
dx
7) A = ∫x 1− x
; (*)B = ∫
x + 2x + 1 + x + 1
2
A = ∫ x 2 . a 2 − x 2 .dx; B = ∫ (a > 0) −8 0
0 1 x(1 + x ) 0
x + 1 dx
8) (*) A = ∫
−1
3
x −1 x +1
;
0 2
dx dx
3) A = ∫ ; B=∫ 1 0
−1 x + x +1
2
1 ( x + 1)( x + 2) 9) A = ∫ 4 − x dx; B = 2
∫ x 2 + 2 x + 2 .dx
0 −1
1 − x 2 .dx
1 0
dx
4) A = ∫ ; B= ∫ x −1 1− x2
2 2 1
1 x 2
−1 x − 4 + x+2 10) A = ∫ dx; B = ∫ .dx
2 1
x 1 x2
2
2 2 2
dx
5) A = ∫ ; B= ∫ x x + 1.dx
2
1 x. x 2 + 1 0
7
1 2
x dx dx
6) A = ∫ ; B=∫3
0
4
x +1
3
0 2x + 1
Bµi tËp
1 2
x 3 .dx dx
1) (HVNH THCM 2000) I = ∫ 6) (§HSP2 HN 2000) I = ∫
0 x + x2 +1 1 x. x 3 + 1
( x 2 − 1).dx
2 1
dx
2) (§H BKHN 1995) I = ∫ 7) (§HXD HN 1996) I = ∫
2 x. x 2 − 1 0 x +1
3 7
x 3 .dx
1
dx 8) (§HTM 1997) I = ∫
3) (HVKTQS 1998) I = ∫1+ x +
−1 x +1
2
0
3
1+ x2
1
x.dx
4
dx 9) (§HQG TPHCM 1998) I = ∫
4) (§HAN 1999) I = ∫ x. x2 + 9
0 2x + 1
7
1
5) (§HQG HN 1998) I = ∫ x 3 . 1 + x 2 .dx
0
IV. Mét sè d¹ng tÝch ph©n ®Æc biÖt

VÝ dô1 :TÝnh çc tÝch ph©n sau :
π π π
4 6 1 x 4
sin xdx cos xdx e .dx
1) A = ∫0 sin x + cos x B = ∫0 sin x − cos x 2) A = ∫
0 e +e
x −x
B = ∫ cos 2 x. cos 2 x.dx
0
VÝ dô2 :TÝnh çc tÝch ph©n sau
π 1 1 π
1) A = ∫ x cos 2 x.dx; B = ∫ x e .dx
2
1 − x 
5 3 x 2 2
sin 3 x
2) A = ∫1  1 + x  = ∫π 1 + cos x .dx
2
−π −1
x . ln  .dx; B
− −
2 2
VÝ dô 3 :TÝnh çc tÝch ph©n sau
π π π π
x. sin x x. sin x
2
sin 2 x 2
cos x 2004
2) A = ∫ .dx; B = ∫ .dx
1) A = ∫ 1 + sin .dx; B = ∫ 0 3 + cos x 0 1 + cos x
2 2
.dx
0
4
x 0 cos x + sin 2004 x
2004
Bµi tËp
14
π
1− x2 sin 2 x
1
1) (§HPCCC 2000) TÝnh I = ∫ .dx 4) (§HNT TPHCM 1994)TÝnh I = ∫ x .dx
−1 1+ 2x −π 3 + 1
π 1
x4
2
x + cos x 5) (HVBCVTHN 1999)TÝnh I = ∫ x .dx
2) (§HGT 2000 )TÝnh I = ∫π 4 − sin 2 x
.dx −1 1 + 2
−
2
π
3) (§HQG HN 1994) TÝnh I = ∫ x. sin 3 x.dx
0
§2. øng dông cña tÝch ph©n x¸c ®Þnh

Néi dung çc bµi to¸n vÒ diÖn tÝch h×nh ph¼ng: 3 bµi to¸n c¬ b¶n.
Bµi to¸n vÒ thÓ tÝch trßn xoay.
Çc vÝ dô
Bµi 1. TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay sinh ra bëi phÐp quay xung quanh trôc ox cña h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi
trôc ox vµ ®−êng y = 2 sin x(0 ≤ x ≤ π ) .
Bµi 2. TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi çc ®−êng: y = x 2 − 4 x + 3 , y = x + 3 .
x2 x2
Bµi 3. TÝnh diÖn tÝc h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi çc ®−êng: y = 4 − ,y = .
4 4 2
Bµi 4. TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (P) y2 = 16x vµ çc tiÕp tuyÕn t¹i A(1;4) B(4; - 8).
Bµi 1 DiÖn tÝch ph¼ng
π
1) (§HBKHN 2000): TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = sin 2 x. cos 3 x; y = 0 va x = 0; x =
2
−x
2) (§HTCKT 2000): TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = e ; y = e va x = 1
x
3x 12 x π
3) (HVBCVT 2000) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = 1 − 2 sin 2 ; y = 1+ va x = 0; x =
2 π 2
4) (HVBCVT 1997) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = − x + 2 x; y = −3 x
2
5) (§HTM 1996) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = x 2 ; x = −y2

6) (§HKT 1994) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = x 2 − 4 x + 3 ; y = 3 − x
x2 8
7) (§HC§ 1999) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = x 2 ; y = va y =
8 x
8) (§HSP1 HN 2000) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = x − 1 ; y = x + 5
2
9) (§HKTQD 1996) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi h×nh phÝa d−íi (P) : y=ax2 (a>0) vµ trªn y=ax+2a
10) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi ( P ) : y = − x 2 + 4 x − 3 vµ 2 tiÕp tuyÕn t¹i çc ®iÓm A(0;-3) vµ B(3;0)
11) (§H HuÕ 1999) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = ( x + 1) 5 x; y = e x va x = 1
π
12) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = sin 3 x; y = cos 3 x va truc Oy voi 0 ≤ x ≤
4
13) (HVQY 1997) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = 0; (C) : y = x 3 − 2 x 2 + 4 x − 3 vµ tiÕp tuyÕn víi ®−êng
cong (C) t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é x=2
4x
14) (§HKT 2000) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = 4 (C ) vµ Ox, hai ®−êng th¼ng cã ph−¬ng tr×nh x=1;
x +1
x=-1
*****Mét sè bµi tham kh¶o************
15
1) TÝnh diÖn tÝch S giíi h¹n bëi ®å thÞ (C ) : y = x 2 trôc Ox vµ ®−êng th¼ng cã ph−¬ng tr×nh x=2
1
2) TÝnh diÖn tÝch S giíi h¹n bëi ®å thÞ (C ) : y = .x 2 − 2 trôc Ox vµ 2 ®−êng th¼ng cã ph−¬ng tr×nh x=1 vµ
2
x=3
3) TÝnh diÖn tÝch S giíi h¹n bëi ®å thÞ (C ) : y = x 2 trôc Ox vµ ®−êng th¼ng cã ph−¬ng tr×nh x=2, y=x
4) TÝnh diÖn tÝch S giíi h¹n bëi ®å thÞ ( P ) : y 2 = 2 x vµ ®−êng th¼ng cã ph−¬ng tr×nh y=2x-2
5) TÝnh diÖn tÝch S giíi h¹n bëi ®å thÞ ( P1 ) : x = −2 y 2 va (P2 ) : x = 1 − 3 y 2
Bµi 2 ThÓ tÝch cña çc vËt thÓ
π
1) (§HNN1 HN 1997): Cho h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi D =  y = tgx; x = 0; x = ; y = 0
 3 
a) TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi D
b) TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay khi D quay quanh Ox
2) TÝnh thÓ tÝch cña vËt thÓ trßn xoay sinh ra bëi phÐp quay quanh Ox cña h×nh giíi h¹n bëi trôc Ox vµ (P)
y=x2-ax (a>0)
3) (§HXD 1997) TÝnh thÓ tÝch cña vËt thÓ trßn xoaydo h×nh ph¼ng S = {y = x. ln x; y = 0; x = 1; x = e}
x2 y2
4) (§HY 1999) TÝnh thÓ tÝch h×nh trßn xoay sinh ra bëi ( E ) : + = 1 khi nã quay quanh Ox
a2 b2
5) (§HTS TPHCM 2000): Cho h×nh ph¼ng G giíi h¹n bëi y= 4-x2; y=x2+2 .Quay h×nh ph¼ng (G) quanh Ox ta
®−îc mét vËt thÓ. TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ nµy
{ }
6) (HVQY 1997): Cho h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi D = y = x 2 ; y = x TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay khi D
quay quanh trôc Ox
π
7) (HVKTQS 1995) TÝnh thÓ tÝch do D quay quanh Ox D =  y = 0; y = 1 + cos 4 x + sin 4 x ; x = ; x = π 
 2 
8) TÝnh thÓ tÝch cña vËt thÓ trßn xoay sinh ra bëi phÐp quay quanh Ox cña h×nh ph¼ng S giíi h¹n bëi çc
®−êng
y=x.ex , x=1 , y=0 (0≤ x ≤ 1 )
( x − 4) 2 y 2
9) (§HXD 1998) TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ t¹o bëi h×nh ( E ) : + ≤ 1 quay quanh trôc Oy
4 16
 1 x2 
10) (§HNN1 1999): Cho h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi D =  y = 2 ; y = 
 x +1 2
b) TÝnh thÓ tÝch vËt trßn xoay khi D quay quanh Ox
11) {
(§HKT 1996) : Cho h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi D = y 2 = (4 − x) 3 ; y 2 = 4 x }
b) TÝnh thÓ tÝch vËt trßn xoay khi D quay quanh Ox
12) (§HPCCC 2000): Cho hµm sè (C ) : y = x.( x − 1) 2
a) Kh¶o s¸t vµ vÏ ®å thÞ hµm sè
b) ViÕt ph−¬ng tr×nh tiÕp tuyÕn kÎ tõ 0(0,0) ®Õn (C)
c) TÝnh thÓ tÝch giíi h¹n bëi (C) quay quanh Ox
13) Cho miÒn (H) giíi h¹n bëi ®−êng cong y=sinx vµ ®o¹n 0≤ x ≤ π cña trôc Ox . TÝnh thÓ tÝch khèi trßn
xoay khi (H) quay quanh
a) Trôc Ox
b) Trôc Oy
16
Chuyªn ®Ò: §¹i sè tæ hîp - NhÞ thøc newt¬n

§1. Mét sè Bµi to¸n ¸p dông quy t¾c nh©n, céng,
ho¸n vÞ, tæ hîp, chØnh hîp
1.1 Çc bµi to¸n chän sè:
* VÝ dô 1: Tõ çc ch÷ sè 0,1,2,3,4,5,6 cã thÓ lËp ®−îc:
a/ Bao nhiªu sè tù nhiªn gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau.
b/ Bao nhiªu sè tù nhiªn ch½n gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau.
c/ Bao nhiªu sè tù nhiªn gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau trong ®ã ph¶i cã mÆt cña sè 5.
* VÝ dô 2: Víi çc ch÷ sè 0,1,2,3,4,5 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè tù nhiªn tho¶:
a/ Gåm 8 ch÷ sè tõ çc sè trªn.
b/ Gåm 8 ch÷ sè trong ®ã ch÷ sè 1 cã mÆt 3 lÇn cßn çc ch÷ sè kh¸c cã mÆt ®óng 1 lÇn.
* VÝ dô 3: Víi çc ch÷ sè 1,2,3,4,5 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè tù nhiªn gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau, trong ®ã
cã hai ch÷ sè 1 vµ 2 kh«ng ®øng c¹nh nhau.
* VÝ dô 4:Tõ 10 ch÷ sè 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè gåm 6 ch÷ sè kh¸c nhau sao cho :
a/ Sè ®ã chia hÕt cho 5.
b/ Trong çc ch÷ sè ®ã cã mÆt cña ch÷ sè 0 vµ 1.
c/ Nhá h¬n 600000.
* VÝ dô 5: XÐt çc ho¸n vÞ cña 6 ch÷ sè 1,2,3,4,5,6. TÝnh tæng S cña tÊt c¶ çc sè t¹o thµnh bëi çc ho¸n vÞ
nµy.
* VÝ dô 6: Tõ çc ch÷ sè 1,2,3,4,5,6 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè gåm 6 ch÷ sè kh¸c nhau vµ trong ®ã tæng cña
3 ch÷ sè ®Çu nhá h¬n tæng cña 3 ch÷ sè cuèi 1 ®¬n vÞ.
Bµi tËp
* Bµi 1: Tõ çc ch÷ sè 1,2,5,6,7,8 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè gåm 3 ch÷ sè kh¸c nhau tõ 5 ch÷ sè trªn sao
cho:
a/ Sè t¹o thµnh lµ mét sè ch½n.
b/ Sè t¹o thµnh kh«ng cã mÆt cña ch÷ sè 7.
c/ Sè t¹o thµnh ph¶i cã mÆt cña ch÷ sè 1 vµ 5.
d/ Sè t¹o thµnh nhá h¬n 278.
*Bµi 2: Cho 8 ch÷ sè 0,1,2,3,4,5,6,7.
a/ Cã bao nhiªu sè tù nhiªn gåm 4 ch÷ sè kh¸c nhau.
b/ Cã bao nhiªu sè tù nhiªn ch½n gåm 4 ch÷ sè kh¸c nhau.
c/ Cã bao nhiªu sè tù nhiªn chia hÕt cho 3 gåm 4 ch÷ sè kh¸c nhau .
*Bµi 3: Cho tËp A = {1, 2,3, 4,5, 6, 7,8}
a/ Cã bao nhiªu tËp con X cña A tho¶ ®iÒu kiÖn chøa 1 vµ kh«ng chøa 2.
b/ Cã bao nhiªu sè tù nhiªn ch½n gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau lÊy tõ tËp A vµ kh«ng b¾t ®Çu bëi sè 123.
*Bµi 4: Cho tËp A = {0,1, 2,3, 4,5, 6, 7} cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè gåm 5 ch÷ sè kh¸c nhau lÊy tõ tËp A sao
cho: a/ Sè t¹o thµnh lµ mét sè ch½n.
b/ Mét trong 3 ch÷ sè ®Çu tiªn ph¶i b»ng 1.
*Bµi 5: XÐt nh÷ng sè gåm 9 ch÷ sè, trong ®ã cã 5 ch÷ sè 1 vµ 4 ch÷ sè cßn l¹i chän tõ 2,3,4,5. Hái cã bao
nhiªu sè nh− vËy nÕu
a/ 5 ch÷ sè 1 xÕp kÒ nhau.
b/ Çc ch÷ sè ®−îc xÕp tuú ý.
*Bµi 6: Cho 7 ch÷ sè 0,2,4,5,6,8,9.
a/ Cã bao nhiªu sè cã 3 ch÷ sè kh¸c nhau lËp tõ çc sè trªn.
b/ Cã bao nhiªu sè cã 4 ch÷ sè kh¸c nhau, trong ®ã nhÊt thiÕt ph¶i cã ch÷ sè 5.
*Bµi 7: Tõ 10 ch÷ sè 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè gåm 7 ch÷ sè a1a 2 ...a 7 tho¶ çc ®iÒu
kiÖn ch÷ sè a 3 lµ sè ch½n , a 7 kh«ng chia hÕt cho 5, çc ch÷ sè a 4 ;a 5 ;a 6 ®«i mét kh¸c nhau.
*Bµi 8: Víi çc ch÷ sè 0,1,2,3,4,5 ta cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu sè :
a/ Gåm 8 ch÷ sè, trong ®ã ch÷ sè 1 cã mÆt 3 lÇn, çc ch÷ sè kh¸c cã mÆt 1 lÇn.
17
b/ Gåm 6 ch÷ sè kh¸c nhau vµ ch÷ sè 2 ®øng c¹nh ch÷ sè 3.

*Bµi 9: Ta viÕt çc sè cã 6 ch÷ sè b»ng çc ch÷ sè 1,2,3,4,5 . Trong ®ã mçi sè ®−îc viÕt cã mét ch÷ sè ®−îc
xuÊt hiÖn 2 lÇn cßn çc ch÷ sè cßn l¹i xuÊt hiÖn 1 lÇn. Hái cã bao nhiªu sè nh− vËy.
* Bµi 10: Cho 7 ch÷ sè 1,2,3,4,5,6,7. XÐt tËp E gåm 7 ch÷ sè kh¸c nhau viÕt tõ çc ch÷ sè ®y cho. Chøng minh
r»ng tæng S cña tÊt c¶ çc sè cña tËp E chia hÕt cho 9.
1.2 Çc bµi to¸n chän çc ®èi t−îng thùc tÕ:
• D¹ng 1: T×m sè çch chän çc ®èi t−îng tho¶ ®iÒu kiÖn cho tr−íc.
* VÝ dô 1: Cã 3 b«ng hång vµng, 3 b«ng hång tr¾ng vµ 4 b«ng hång ®á ( çc b«ng hoa xem nh− ®«i 1 kh¸c
nhau) ng−êi ta muèn chän ra mét bã hoa gåm 7 b«ng.
a/ Cã bao nhiªu çch chän çc b«ng hoa ®−îc chän tuú ý.
b/ Cã bao nhiªu çch chän sao cho cã ®óng 1 b«ng mµu ®á.
c/ Cã bao nhiªu çch chän sao cho cã Ýt nhÊt 3 b«ng hång vµng vµ Ýt nhÊt 3 b«ng hång ®á.
* VÝ dô 2: Mét cuéc khiªu vò cã 10 nam vµ 6 n÷, ng−êi ta chän cã thø tù 3 nam vµ 3 n÷ ®Ó ghÐp thµnh 3 cÆp.
Hái cã bao nhiªu çch chän.
* VÝ dô 3: Mét líp häc cã 30 häc sinh trong ®ã cã 3 çn sù líp.Çn chän 3 em trong 30 häc sinh trªn ®i trùc
tuÇn sao cho trong 3 em ®−îc chän lu«n cã 1 çn sù líp. Hái cã bao nhiªu çch chän.
* VÝ dô 4:Mét tr−êng tiÓu häc cã 50 häc sinh tiªn tiÕn, trong ®ã cã 4 c¹p anh em sinh ®«i. Ng−êi ta cÇn chän 3
häc sinh trong 50 häc sinh trªn ®i dù héi tr¹i cÊp thµnh phè sao cho kh«ng cã cÆp anh em sinh ®«i nµo ®−îc
chän. Hái cã bao nhiªu çch chän.
* VÝ dô 5:Trong mét m«n häc, gi¸o viªn cã 30 c©u hái kh¸c nhau gåm 5 c©u khã , 10 c©u trung b×nh vµ 15
c©u hái dÔ. Tõ 30 c©u hái ®ã cã thÓ lËp ®−îc bao nhiªu ®Ò kiÓm tra, mçi ®Ò gåm 5 c©u hái kh¸c nhau, sao cho
trong mçi ®Ò nhÊt thiÕt ph¶i cã ®ñ 3 lo¹i c©u (khã, trung b×nh vµ dÔ) ®ång thêi sè c©u dÔ kh«ng Ýt h¬n 2.
* VÝ dô 6: Trong mÆt ph¼ng cho ®a gi¸c ®Òu H cã 20 c¹nh. XÐt çc tam gi¸c cã 3 ®Ønh ®−îc lÊy tõ çc ®Ønh cña
H.
a/ Cã bao nhiªu tam gi¸c nh− vËy.
b/ Cã bao nhiªu tam gi¸c cã ®óng 2 c¹nh lµ c¹nh cña H.
c/ Cã bao nhiªu tam gi¸c cã ®óng 1 c¹nh lµ c¹nh cña H.
d/ Cã bao nhiªu tam gi¸c kh«ng cã c¹nh nµo lµ c¹nh cña H.
• D¹ng 2: XÕp vÞ trÝ çc ®èi t−îng tho¶ ®iÒu kiÖn cho tr−íc.
* VÝ dô 7: Cã bao nhiªu çch xÕp 5 b¹n A,B,C,D,E vµo mét ghÕ dµi sao cho
a/ B¹n C ngåi chÝnh gi÷a.
b/ B¹n A vµ E ngåi hai ®Çu ghÕ.
* VÝ dô 8: Trong mét phßng häc cã 2 dyy bµn dµi, mçi dyy cã 5 chç ngåi. Ng−êi ta muèn xÕp chç ngåi cho 10
häc sinh gåm 5 nam vµ 5 n÷. Hái cã bao nhiªu çch xÕp nÕu:
a/ Çc häc sinh ngåi tuú ý.
b/ Çc häc sinh nam ngåi mét bµn vµ n÷ ngåi mét bµn.
* VÝ dô 9: Mét héi nghÞ bµn trßn cã 4 ph¸i ®oµn çc n−íc : ViÖt Nam 3 ng−êi, Lµo 5 ng−êi, Th¸i Lan 3 ng−êi
vµ Trung Quèc 4 ng−êi. Hái cã bao nhiªu çch xÕp chç ngåi cho mäi thµnh viªn sao cho ng−êi cïng quèc tÞch
th× ngåi gÇn nhau.
* VÝ dô 10: Mét bµn dµi cã hai dyy ghÕ ®èi diÖn nhau, mçi dyy gåm 4 ghÕ. Ng−êi ta muèn s¾p xÕp chç ngåi
cho 4 häc sinh tr−êng A vµ 4 häc sinh tr−êng B vµo bµn nãi trªn . Hái cã bao nhiªu çch xÕp trong mçi tr−êng
hîp sau:
a/ BÊt cø hai häc sinh nµo ngåi c¹nh nhau hoÆc ®èi diÖn nhau còng kh¸c tr−êng víi nhau.
b/ BÊt cø hai häc sinh nµo ngåi ®èi diÖn nhau còng kh¸c tr−êng víi nhau.
Bµi tËp
* Bµi 1: Mét líp häc cã 40 häc sinh gåm 25 nam vµ 15 n÷. Cã bao nhiªu çch chän 4 häc sinh sao cho :
a/ Sè häc sinh nam hoÆc n÷ lµ tuú ý.
b/ Ph¶i cã 2 nam vµ 2 n÷.
c/ Ph¶i cã Ýt nhÊt 1 n÷.
d/ Sè häc sinh nam kh«ng v−ît qu¸ 2.
18
* Bµi 2: Mét líp häc cã 40 häc sinh cÇn cö ra 1 ban çn sù gåm 1 líp tr−ëng, 1 líp phã vµ 3 uû viªn . Hái cã
mÊy çch lËp ra ban çn sù líp.
* Bµi 3: Gia ®×nh «ng A cã 11 ng−êi b¹n trong ®ã cã 1 cÆp vî chång. «ng muèn mêi 5 ng−êi ®Õn dù tiÖc, trong
®ã cã cÆp vî chång cã thÓ cïng ®−îc mêi hoÆc kh«ng cïng ®−îc mêi. Hái «ng A cã bao nhiªu çch mêi.
* Bµi45:Mét ®éi thanh niªn t×nh nguyÖn cã 15 ng−êi, gåm 12 nam vµ 3 n÷. Hái cã bao nhiªu çch ph©n c«ng
®éi thanh niªn t×nh nguyÖn ®ã vÒ gióp ®ì 3 tØnh mÒn nói , sao cho mçi tØnh cã 4 nam vµ 1 n÷.
* Bµi 5: §éi tuyÓn häc sinh giái cña mét tr−êng gåm 18 em, trong ®ã cã 7 häc sinh khèi 12, 6 häc sinh khèi
11 vµ 5 häc sinh khèi 10. Hái cã bao nhiªu çch cö 8 häc sinh trong ®éi ®i dù tr¹i hÌ sao cho mçi khèi cã Ýt
nhÊt mét em ®−îc chän.
* Bµi 6: Cho hai ®−êng th¼ng song song. Trªn ®−êng thø nhÊt cã 10 ®iÓm ph©n biÖt vµ ®−êng th¼ng thø hai cã
20 ®iÓm ph©n biÖt. Cã bao nhiªu tam gi¸c ®−îc t¹o bëi çc ®iÓm ®y cho.
* Bµi 7: Cho ®a gi¸c ®Òu A1A 2 ...A 2n (n ≥ 2, n ∈ ¥ ) néi tiÕp ®−êng trßn t©m O. BiÕt r»ng sè çc tam gi¸c cã
çc ®Ønh lµ 3 trong 2n ®iÓm A1 ; A 2 ;...;A 2n nhiÒu gÊp 20 lÇn sè çc h×nh ch÷ nhËt cã çc ®Ønh lµ 4 trong 2n
®iÓm A1 ; A 2 ;...; A 2n . Hyy t×m n.
*Bµi 8 : Mét tæ gåm 6 häc sinh A,B,C,D,E,F ®−îc xÕp vµo 6 chç ngåi ®y ®−îc ghi sè thø tù trªn mét bµn dµi.
T×m sè çch xÕp çc häc sinh nµy sao cho:
a/ A vµ B ngåi chÝnh gi÷a çc häc sinh cßn l¹i.
b/ A vµ B kh«ng ngåi c¹nh nhau.
*Bµi 9 : Mét häc sinh cã 12 cuèn s¸ch ®«i mét kh¸c nhau trong ®ã cã 2 cuèn s¸ch m«n to¸n, 4 cuèn m«n v¨n,
6 cuèn m«n anh v¨n. Hái cã bao nhiªu çch xÕp tÊt c¶ çc cuèn s¸ch ®ã lªn mét kÖ dµi , nÕu mäi cuèn s¸ch
nµy ®−îc xÕp kÒ nhau vµ nh÷ng cuèn cïng m«n häc xÕp kÒ nhau.
* Bµi 10: Mét bµn dµi cã hai dyy ghÕ ®èi diÖn nhau, mçi dyy gåm 6 ghÕ. Ng−êi ta muèn s¾p xÕp chç ngåi cho
6 häc sinh tr−êng A vµ 6 häc sinh tr−êng B vµo bµn nãi trªn . Hái cã bao nhiªu çch xÕp trong mçi tr−êng hîp
sau: a/ BÊt cø hai häc sinh nµo ngåi c¹nh nhau hoÆc ®èi diÖn nhau còng kh¸c tr−êng víi nhau.
b/ BÊt cø hai häc sinh nµo ngåi ®èi diÖn nhau còng kh¸c tr−êng víi nhau.
§2. Çc bµi to¸n nhÞ thøc, ph−¬ng tr×nh bÊt ph−¬ng tr×nh
Ho¸n vÞ, tæ hîp & chØnh hîp
1. Hoán vị : Pn = n. ( n − 1) ...2.1
n!
2. Chỉnh hợp: Ank = n ( n − 1) ... ( n − k + 1) = O ! = 1, An0 = 1 0 ≤ k ≤ n
( n − k )!
n!
3. Tổ hợp: Cnk = CnO = 1 , 0 ≤ k ≤ n Cnk = Cnn −k Cnk+1 = Cnk + Cnk −1
k !. ( n − k ) !
k n
4. Nhị Thức nưu tơn: ( a + b ) = ∑ Cnk .a n − k .b k = ∑ Cnk .a k .b n − k
n
k =0 k =0
Tồng có n+1 số hạng .bậc của mỗi số hạng là n-k+k=n
Số hạng tổng quát Tk +1 = Cnk .a n − k .b k
Çc vÝ dô
I. Gi¶i pt, hÖ pt, bÊt ph−¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph−¬ng tr×nh vÒ ®¹i sè tæ hîp
*VÝ dô 1. Giải phương trình: a, C1x + 6.C x2 + 6.C x3 = 9 x 2 − 14 x b, C5x − 2 + C5x −1 + C5x = 25
5 2 14
*VÝ dô 2. Giải phương trình: x − x = x
C5 C6 C7
*VÝ dô 3. Hãy tìm số nguyên dưong thỏa mã phương trình
19
5 2
a, Cn4−1 − Cn3−1 − An −2 = 0 §S: n=11
4
b, Cn2 .Cnn − 2 + 2Cn2Cn3 + Cn3Cnn −3 = 100 c, Cn0 + 2Cn1 + 4Cn2 + ... + 2n Cnn = 243
(
*VÝ dô 4. Px Ax2 + 72 = 6 Ax2 + 2 Px )
2 A y + 5C xy = 90
*VÝ dô 5. Giải hệ phương trình  xy §S: x=5 ,y=2
5 Ax − 2C x = 80
y
C2 3 −2 7
*VÝ dô 6. Giải bpt: a) n +21 ≥ n b) An3+1 + Cnn+−11 < 14 ( n + 1) §S: a) ≤ n ≤ 5 b) − < n < 4
Cn 10 3 2
An4+ 4 143 A4 24
*VÝ dô 7. Giải bất phương trình: a) < b) 3 n n − 4 ≤
( n + 2 )! 4 Pn An +1 − Cn 23
§S: a) − 9,5 < n < 2, 5 b)1 ≤ n ≤ 5
5 1 6
*VÝ dô 8. Giải bất phương trình: a, C x4−1 − C x3−1 − Ax2− 2 ≤ 0 b, A22x − Ax2 ≤ C x3 + 10
4 2 x
§S: a, 5 ≤ x ≤ 11 b, x ≤ 4
Bµi tËp
1. Gi¶i çc ph−¬ng tr×nh sau:
1 1 1
1/ 2A 2x + 50 = A 22 x 2/ x
− x = x
C4 C5 C6
2. T×m k sao cho çc sè C7k ;C7k +1 ;C7k + 2 theo thø tù lËp thµnh mét cÊp sè céng.
3. Gi¶i çc bÊt ph−¬ng tr×nh sau:
5
1/ C4n −1 − C3n −1 − A n2 −2 < 0, n ∈ ¥ 2/ A 3n + 2Cnn − 2 ≤ 9n
4
4. Gi¶i çc hÖ ph−¬ng tr×nh sau:
2A yx + 5C xy = 90
1/  y 2/ C yx +1 : C xy +1 : C xy −1 = 6 : 5 : 2
5A x − 2C x = 80
y
5. Gi¶i çc ph−¬ng tr×nh sau:

1 2 14
1/ Px A 2x − 72 = 6(A 2x − 2Px ) 2/ x
− x = x
C5 C6 C7
3/ C 2n +1 + 2C 2n + 2 + 2C 2n +3 + C 2n + 4 = 149 4/ C1x + 6C 2x + 6C3x = 9x 2 − 14x
6. Gi¶i çc bÊt ph−¬ng tr×nh sau:

C xx−−31 1 5
1/ 4
< 2/ C 4x −1 − C 3x −1 − A 2x −2 < 0
A x +1 14P 3 4
1 2 6
3/ A 2 x − A 2x ≤ C 3x + 10 4/ C22x + C2x
4
+ ... + C2x
2x
≥ 22003 − 1
2 x
7. Gi¶i çc PT vµ hÖ PT sau:
C yx − C xy +1 = 0
1/  y 2/ C mn ++11 : C mn +1 : C nm+−11 = 5 : 5 : 3
4C x − 5C x = 0
y −1
Pn +5
8. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh ≤ 60 Ank++32 víi 2 Èn n, k thuéc N (TNPT 2003 - 2004)
(n − k )!
9. Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh C xy+1 : C xy +1 : C xy −1 = 6 : 5 : 2 (TNPT 2002 - 2003)
20
10. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh C 22x + C 24x + ...... + C 22xx ≥ 2 2003 − 1
11. T×m sè n nguyªn d−¬ng tho¶ myn bÊt ph−¬ng tr×nh An3 + 2.C nn− 2 ≤ 9n §S: n = 4, n = 3
n−2 n −3
12. T×m sè tù nhiªn n tho¶ myn: C .C 2
n n + 2C .C + C .C
2
n
3
n
3
n n = 100 .
T×m sè tù nhiªn n biÕt (KA 2005) C − 2.2C + 3.2 C
1
2 n +1
2
2 n +1
2 3
2 n +1 − 4.23 C24n +1 + ...( 2n + 1).2 2 n C22nn++11 = 2005
II. Tìm 1 số hạng hoặc hệ số của một số hạng
10
 1
*VÝ dô 1.Tìm hệ số của số hạng chứa x trong khai triển  x + 
4
 x
40
 1 
*VÝ dô 2. Tìm số hạng x , Trong khai triển  x + 2 
31
 x 
7
 1 
*VÝ dô 3. Tìm số hạng không chứa x trong khai triển  3 x + 4 
 x
−28 n
 3 
*VÝ dô 4. Trong khai triển  x x + x 15  Tìm số hạng không chứa x biết Cnn + Cnn −1 + Cnn −2 = 79
 
21
 1 
*VÝ dô 5. Tìm hệ số của số hạng chứa x trong khai triển  x5 +
43

3 2
 x 
n
 1
*VÝ dô 6. Biết trong khai triển  x −  Có hệ số của số hạng thứ 3 bằng 5. Hãy tính số hạng
 3
ñứng giữa trong khai triển
n
 3 
*VÝ dô 7. Cho khai triển  x3 +  . Biết tổng của ba số hạng ñầu itên trong khai triển bằng 631. Tìm hệ
3 2
 x 
số của số hạng có chứa x5
n
 1 
*VÝ dô 8. Biết tổng hệ số của ba số hạng ñầu tiên trong khai triển  x 3 x +  bằng 79 .Tìm số hạng
15 28
 x 
không chứa x
10
 x
*VÝ dô 9. tìm hệ số của x y trong khai triển  xy + 
6 2
 y
( )
12
*VÝ dô 10. Trong khai triển . 3
xy 2 + xy . Tìm số hạng chứa x và y sao cho số mũ của x và y là các số
nguyên dương.
( )
19
*VÝ dô 11. Tìm các hạng tử là số nguyên trong khai triển 3+ 3 2
*VÝ dô 12.
a, Cho khai triển (1 + x ) . Trong các hệ số của các số hạng .Tìm hệ số lớn nhất
101
b, Cho khai triển . (1 + 2x ) .Tìm hệ số lớn nhất trong các hệ số

30
Bµi tËp
1. BiÕt r»ng (2 + x)100 = a 0 + a1 x + ... + a100 x100
a) CMR: a2 < a3 .
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña k th× ak< ak + 1 (0≤k≤99)
2. T×m k thuéc {0, 1, …. 2005} sao cho: C 2005 k
®Æt GTLN.
3. T×m sè nguyªn n>1 tho¶ myn ®¼ng thøc: 2 Pn + 6 An2 − Pn An2 = 12 .
21
A 4n +1 + 3A 3n
4. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu th−c M = n lµ sè nguyªn d−¬ng BiÕt r»ng:
(n + 1)!
C n2+1 + 2C n2+ 2 + 2C n2+3 + C n2+ 4 = 149
5. T×m hÖ sè cña x7 trong khai triÓn thµnh ®a thøc cña (2 - 3x) 2n.
6. Gi¶ sö (1 + 2 x ) n = a 0 + a1 x + ... + a n x n vµ a 0 + a1 + ... + a n = 729 .
T×m n vµ sè lín nhÊt trong çc sè: a 0 , a1 ,..., a n
7. Gi¶ sö n lµ sè nguyªn d−¬ng vµ (1 + x) n = a0 + a1 + ... + a n x n
a k −1 a k a k +1
BiÕt r»ng k nguyªn (0<k<n) sao cho = = TÝnh n? §S: n = 10
2 9 24
8. Gi¶ sö n lµ sè nguyªn d−¬ng vµ (1 + x)10 ( x + 2) = x11 + a1 + a1 x10 + ...a11 . Hyy tÝnh hÖ sè a5 §S 672
9. T×m hÖ sè cña sè h¹ng chøa x8 trong khai triÓn nhÞ thøc. BiÕt: C nn++41 − C nn+3 = 7(n + 3) §S: 495
10. T×m hÖ sè cña sè h¹ng chøa x8 trong khai triÓn nhÞ thøc (1 + x 2 (1 − x) ) .
8
( )
124
11. Có bao nhiêu hạng tử là số nguyên trong khai triiển 3+4 5
( )
64
12. Có bao nhiêu hạng tử là số nguyện trong khai triển 4
7−33
13. Khai triển ña thức P ( x ) = (1 + x ) + (1 + x ) + ... + (1 + x ) = A0 + A1 x + ... + A14 x14 . Tính A9
9 10 14
−x n
 x2−1 
14. Cho khai triển :  2 + 2 3  . Biết Cn3 = 5Cn1 và số hạng thứ 4 bằng 20n .Tùm x và n
 
n
 a b 
15. Trong khai triển :  3
 + 3
 tìm số hạng chứa a,b có số mũ bằng nhau
 b a 
40
1 2 
16. Tìm hệ số lớn nhất trong các hệ số của khai triển  + x 
3 3 
17. Biết tổng các hệ số trong khai triển (1 + 2 x ) bằng 6561. Tìm hệ số của x4
n
18. Biết tổng các hệ số trong khai triển (1 + x 2 ) bằng 1024 .Tìm hệ số của x12
n
n
 1 
19. Tìm hệ số x trong khai triển :  3 + x5  Biết Cnn++41 − Cnn+3 = 7 ( n + 3)
8
x 
III. Chøng minh ®¼ng thøc
*VÝ dô 1.
a, (§HBK HN - 1998). Chøng minh r»ng: 316 C160 − 315 C161 + 316 C162 − ... + C1616 = 216
b, (§HYD TP HCM - 2000). Chøng minh r»ng:
b1, Cn0 + Cn1 + Cn2 + ... + Cnn = 2n
b2, C21n + C23n + C25n + ... + C22nn −1 = C20n + C22n + C24n + ... + C22nn
c, Chøng minh r»ng: 7 2005 C2005 0
− 7 2004.6.C2005
1
+ 7 2003.62.C2005
2
− 7 2002.63.C2005
3
+ ... − 62005 C2005
2005
=1
*VÝ dô 2.
a, (§HAN-CS khèi A - 1998). Chøng minh r»ng:
2.1.Cn2 + 3.2.Cn3 + 4.3.Cn4 + ... + n.(n + 1).Cnn = n(n − 1).2n− 2 , ∀n ∈ ¥ , n ≥ 2.
b, (§H H»ng H¶i - 1997). Chøng minh r»ng:
n.4n−1.Cn0 − (n − 1).4n − 2.Cn1 + (n − 2).4n−3.Cn2 + ... + (−1)n.Cnn −1 = Cn1 + 4Cn2 + 23 Cn3 + ... + n.2n−1 Cnn , ∀n ∈ ¥ , n > 1.
*VÝ dô 3.
22
2 2 1 23 2 2n +1 n 1 + (−1) n
a, (§H Giao th«ng vËn t¶i - 1996). Chøng minh r»ng: 2Cn0 − Cn + Cn − ... + (−1) n Cn =
2 3 n +1 n +1
n +1
1 1 1 1 2 −1
b, (§H Më Hµ Néi - 1999). CMR: Cn0 + Cn1 + Cn2 + ... + Cnn = , ∀n ∈ ¥ , n ≥ 2.
3 6 9 3n + 3 3(n + 1)
*VÝ dô 4.
m + 1 m +1
a, Chứng minh Cnm+ m = Cm + n
n
b, Cho n,m,k là các số nguyên dương và m ≤ n, k ≤ m Chứng minh: CnmCmk = Cnk Cnm−−kk
1
c, Cho n nguyên dương. Chứng minh rằng: C2nn + C2nn−1 = C2nn++12
2
d, Cho n≥2 và n nguyên . Chứng minh: Cn +1 = Cn + n
2 2
1 1 1 1
e, Cho n≥2 và n nguyên .Chứng minh: 2 + 2 + ... + 2 = 1 − =T
A2 A3 An n
( 2 − 2 )! ( 3 − 2 )! ( n − 2 )!
1 1   1 1   1 1 1
HD: T = + + .... +
, T =  −  +  −  + ... +  −  = 1−
2! 3! n! 1 2   2 3   n −1 n  n
k −1
*VÝ dô 5. (Sử dụng tính chất: Cn + Cn = Cn +1 )
k k
k −1 k −2 k −3
a, Chứng minh Cn + 3Cn + 3Cn + Cn = Cn + 3 3 ≤ k ≤ n
k k
b, Chứng minh : 2Cnk + 5Cnk +1 + 4Cnk + 2 + Cnk +3 = Cnk++22 + Cnk++33

c, Cho 4 ≤ k ≤ n .Chứng minh rằng Cnk + 4Cnk −1 + 6Cnk + 2 + 4Cnk −3 + Cnk − 4 = Cnk+ 4
d, .Cho 1 ≤ m ≤ n .Chứng minh rằng Cnm = Cnm−−11 + Cnm−−21 + ...Cmm −1 + Cmm−−11
*VÝ dô 6. (Khai triển một biểu thức hoặc, hai biểu thức bằng hai cách khác nhau sau ñó ñồng nhất hệ số )
a, Chứng minh rằng: C60 .Cnk + C61 .Cnk −1 + ... + C66 .Cnk −6 = Cnk+ 6
b, Chứng minh: ( Cn0 ) + ( Cn1 ) + ... + ( Cnn ) = C2nn
2 2 2
( ) − (C ) + ... + ( −1) Cnn ( ) = ( −1)

2 1 2 n 2 n
c, Chứng minh. Cn0 n C2nn
d, Chứng minh rằng: Cn0 .Cmp + Cn1 .Cmp −1 + ... + Cnp .Cm0 = Cnp+ m
HD: a, (1 + x ) . (1 + x ) = ! (1 + x )
n+6
= ! so sánh x k
6 n
 n  n 
b, (1 + x ) . (1 + x ) =  ∑ Cnk x k  ∑ Cnk x n −k  Hệ số của xn là ( Cn0 ) + ( Cn1 ) + ... + ( Cnn )
n n 2 2 2
 k =0  k =0 
2n
(1 + x ) = ∑ C2kn x k Hệ số xk là C2kn
2n
k =0
c, (1 + x ) . (1 − x ) ( )
2n
= 1 − x2
2n 2n
d, Xét (1 + x ) (1 + x ) =! ⇒ Hệ số của xp ,1≤p <n ,1≤p<m; Trong khai triển (1 + x )

n m m+ n
⇒ Hệ số của xp là
Bµi tËp
1. a, (§HQG Hµ Néi khèi D - 1997). Chøng minh r»ng: C100 + C101 + C102 + ... + C1010 = 210
b, Cho: 0 ≤ n ∈ ¢ . Chøng minh r»ng: Cn0 − Cn1 + Cn2 − ... + (−1)n Cnn = 0
2. . (§HTCKT - Hµ Néi - 2000).
Chøng minh r»ng: Cn1 + 2Cn2 + 3Cn3 + ... + nCnn = n.2n −1 , ∀n ∈ ¥ , n ≥ 1
3. (§HKTQD - 2000).
Chøng minh r»ng: 1.2n −1 Cn1 + 2.2n − 2 Cn2 + 3.2n −3 Cn3 + ... + nCnn = n.3n −1 , ∀n ∈ ¥ , n ≥ 1
23
4. (§H LuËt Hµ Néi - 1997).

1 1 1 1 1
Chøng minh r»ng: Cn0 − Cn1 + Cn2 + ... + (−1) n Cnn =
2 4 6 2n + 2 2n + 2
5. (§H §µ N½ng - 2001).
22 23 2n +1 n 3n +1 − 1
Chøng minh r»ng: 2Cn0 + Cn1 + Cn2 + ... + Cn = , ∀n ∈ ¥
2 3 n +1 n +1
6. (§H N«ng nghiÖp - 1999).
1 1 1 1 1
Chøng minh r»ng: C190 − C191 + C192 − ... − C1919 =
2 3 4 21 420
7. (Bé ®Ò tuyÓn sinh c©u IVa, ®Ò 81).
1 1 1 2 1 3 (−1) n n (2n)!!
Chøng minh r»ng: 1 − Cn + Cn − Cn + ... + Cn =
3 5 7 2n + 1 (2n + 1)!!
8. (§HQG Tp HCM khèi D - 1997).
4 ≤ k ≤ n
Cho:  . Chøng minh r»ng: Cnk + 4Cnk −1 + 6Cnk − 2 + 4Cnk −3 + Cnk − 4 = Cnk + 4
k , n ∈ ¢
9. Chøng minh r»ng: Cnk Cn0 + Cnk −1Cn1 + ... + Cn0 Cnk = C2kn
Tõ ®ã suy ra: ( C100 ) + ( C1001 ) + ( C1002 ) + ... + ( C100100 ) = C200
0 2 2 2 2 100
10. Chøng minh r»ng:

a, C109 + 4C108 + 6C107 + 4C106 + C105 = C149
b, ( C1999 ) − ( C1999 ) + ( C1999 ) − ... − ( C1999 ) =0
0 2 1 2 2 2 1999 2
24

On - Thi - DHCD 2011 Mon Toan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

On - Thi - DHCD 2011 Mon Toan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

http://ebooktoan.

Chuyªn ®Ò : Ph−¬ng tr×nh, hÖ ph−¬ng tr×nh, bÊt ph−¬ng

VÝ dô 8. Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: 

4) x − x2 −1 + x + x2 −1 = 2 HD: TÝch 2 nh©n tö b»ng 1 suy ra c¸ch gi¶i

11) T×m a ®Ó víi mäi x: f ( x) = ( x − 2) 2 + 2 x − a ≥ 3 §S a≥ 4 ; a≤ 0

Chuyªn ®Ò : L−îng gi¸c

Mét sè ®Ò thi tõ n¨m 2002

Chuyªn ®Ò: Mò & L«garit

§2. BÊt ph−¬ng tr×nh vµ hÖ bÊt ph−¬ng tr×nh Mò l«garit

Bµi tËp ¸p dông

10) Gi¶i ph−¬ng tr×nh log 3 ( x 2 + 2 x + 1) = log 2 ( x 2 + 2 x)

13) T×m m ®Ó ph−¬ng tr×nh 4 log 2 x ( )2

Chuyªn ®Ò 5. TÝch ph©n x¸c ®Þnh vµ øng dông

8) (§HQG HN 1995). X¸c ®Þnh c¸c h»ng sè 3

a) T×m A,B sao cho 6

 cos x + sin x  10) (§HQG TPHCM 1998) I = ∫ cos 3 x. sin 2 x.dx

π π 12) (§HBK HN 1999) Cho hµm sè

4) (§HTS 1999) TÝnh : b) TÝnh I = ∫π h( x).dx

IV. Mét sè d¹ng tÝch ph©n ®Æc biÖt

§2. øng dông cña tÝch ph©n x¸c ®Þnh

5) (§HTM 1996) TÝnh diÖn tÝch giíi h¹n bëi y = x 2 ; x = −y2

Chuyªn ®Ò: §¹i sè tæ hîp - NhÞ thøc newt¬n

b/ Gåm 6 ch÷ sè kh¸c nhau vµ ch÷ sè 2 ®øng c¹nh ch÷ sè 3.

5. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh sau:

6. Gi¶i c¸c bÊt ph−¬ng tr×nh sau:

b, Cho khai triển . (1 + 2x ) .Tìm hệ số lớn nhất trong các hệ số

b, Chứng minh : 2Cnk + 5Cnk +1 + 4Cnk + 2 + Cnk +3 = Cnk++22 + Cnk++33

( ) − (C ) + ... + ( −1) Cnn ( ) = ( −1)

d, Xét (1 + x ) (1 + x ) =! ⇒ Hệ số của xp ,1≤p <n ,1≤p<m; Trong khai triển (1 + x )

4. (§H LuËt Hµ Néi - 1997).

10. Chøng minh r»ng:

You might also like