ĐỘ TUỔI THÍCH HỢP CHO CHỈNH NHA

“ Khi nào thì nên bắt đầu chỉnh nha? “ . Đây là câu hỏi mà rất nhiều người
quan tâm. Có nhiều sự nhầm lẫn cho rằng điều trị chỉnh nha chỉ được chỉ định trẻ
nhỏ và thanh thiếu niên. Sự thật là, dù có rất nhiều lợi ích khi điều trị bằng chỉnh
nha được thực hiện sớm, nhưng điều trị chỉnh nha vẫn đem lại lợi ích lớn cho bệnh
nhân ở độ tuổi trưởng thành. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra rằng bạn nên xem xét đến
điều trị chỉnh nha cho dù bạn đang ở độ tuổi nào.

ĐIỀU TRỊ CHỈNH NHA CHO TRẺ EM

Tuổi của trẻ không phải là yếu tố cơ bản để quyết định thời điểm can thiệp
chỉnh nha cho trẻ. Chỉ định điều trị còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể và
sự hợp tác của trẻ. Ví dụ các trường hợp khớp cắn ngược do răng thì cần điều trị
sớm nhất có thể để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của xương hàm và
khớp cắn, thậm chí can thiệp chỉnh nha còn được chỉ định khi trẻ chưa thay răng
sữa. Các thói quen xấu cũng cần phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Tuy nhiên độ
tuổi lý tưởng cho những đánh giá về chỉnh răng là khi trẻ được khoảng 7 tuổi. Các
can thiệp có thể không diễn ra ở thời điểm này, nhưng đây là thời điểm tốt để chẩn
đoán những vấn đề về lệch lạc răng có thể gặp ở trẻ. Ở tuổi này, trẻ thường đã mọc
bốn răng cửa vĩnh viễn hàm trên và hàm dưới. Khớp cắn của trẻ vẫn đang trong
quá trình phát triển, điều đó giúp những điều trị dự phòng hay những điều chỉnh
sắp xếp lại lại răng dễ dàng hơn. Phòng bệnh thì luôn tốt hơn chữa bệnh.

Nếu quyết định thực hiện chỉnh nha trong độ tuổi này, trẻ sẽ trải qua quá
trình điều trị chỉnh nha sớm gồm hai giai đoạn. Quá trình điều trị này được thực
hiện khi trẻ vẫn chưa thay hết răng sữa và chỉ có một số các răng vĩnh viễn đã phát
triển đầy đủ. Điều trị chỉnh nha sớm sẽ giúp trẻ tránh được những sai khớp cắn
trầm trọng sau này như khớp cắn chéo hay chen chúc vùng răng cửa hàm trên và
hàm dưới.

Pha thứ nhất : Dự phòng, Can Thiệp, Sửa chữa những sai lệch

Pha điều trị đầu tiên này thường được thực hiện khi trẻ từ 7 – 9 tuổi, mục
đích của giai đoạn này là tạo khoảng xương hàm phù hợp cho các răng vĩnh viễn
sắp mọc. Những vấn đề thường gặp như khớp cắn sâu, khớp cắn chéo hay lệch lạc
về xương hàm có thể được loại bỏ bằng các khí cụ định hướng và định hình răng.
 Sau các can thiệp dự phòng, các răng vĩnh viễn còn lại có thể mọc một cách
tự nhiên tại khoảng được tạo ra ở pha điều trị thứ nhất. Bệnh nhân được kiểm tra
hai lần/ năm, hàm duy trì có thể được chỉ định hoặc không.

Pha thứ hai : Di chuyển răng và duy trì.

Pha điều trị thứ hai được thực hiện khi bộ răng vĩnh viễn đã mọc đầy đủ. Pha
điều trị thứ nhất sẽ tạo khoảng cần cho sự sắp xếp các răng, nhưng các răng vẫn
cần được dàn đều và sắp thẳng ở pha điều trị thứ hai. Pha điều trị thứ hai sẽ diễn ra
trong 12 – 24 tháng, bắt đầu khi trẻ từ 12 – 13 tuổi.

Điều trị chỉnh nha được thực hiện sớm, đặc biệt là quá trình điều trị chỉnh
nha hai thì, nếu được thực hiện cho bệnh nhân sẽ đem lại lợi ích lớn. Đầu tiên, thời
gian điều trị sẽ được rút ngắn đáng kể. Điều trị chỉnh nha hai thì cũng cho phép đạt
được kết quả điều trị tốt nhất về thẩm mỹ cũng như duy trì hiệu quả điều trị lâu dài.
Quan trọng hơn, những điều trị sớm sẽ giúp trẻ tránh được việc phải nhổ răng hay
phẫu thuật xương hàm sau này, giúp xương hàm khỏe và ổn định hơn.

ĐIỀU TRỊ CHO NGƯỜI LỚN

Việc bệnh nhân ở độ tuổi trưởng thành chỉnh nha ngày càng trở nên phổ
biến. Với các kỹ thuật hiện nay, có rất nhiều giải pháp thích hợp và đem lại hiệu
quả thẩm mỹ cao cho điều trị chỉnh nha ở người lớn.

Khi xem xét đến điều trị chỉnh nha, bệnh nhân ở giai đoạn phát triển đầy đủ,
không thể thực hiện quá trình điều trị hai thì như ở trên. Điều này đồng nghĩa việc
di chuyển răng và tạo khoảng sẽ khó khăn hơn. Quá trình điều trị sẽ kéo dài hơn
một chút, răng của bạn sẽ di chuyển chậm hơn so với răng của trẻ chưa phát triển
đầy đủ. Quá trình điều trị thường kéo dài trong khoảng từ 20 – 30 tháng.

Bệnh nhân ở độ tuổi trưởng thành thường lo lắng về vấn đề nhổ răng trong
quá trình điều trị. Điều này có thể tránh được nếu có đủ các yếu tố để chỉ định kỹ
thuật mài kẽ. Bằng cách giảm độ rộng của các răng chen chúc, chúng ta có thể tạo
khoảng vừa đủ để dàn đều các răng cửa trên và dưới mà không cần nhổ răng. Kỹ
thuật này được áp dụng từ những năm 1940 và đã được kiểm chứng đem lại hiệu
quả và không có bất cứ di chứng lên men răng nào sau này nếu kỹ thuật được
chỉ định và thực hiện đúng. Tuy nhiên chúng ta hết sức lưu ý, kỹ thuật này rất ít
khi được chỉ định, phải hạn chế tối đa việc mài kẽ răng vì rất dễ để lại các hậu quả
xấu như: ê buốt răng, sâu răng, tái phát sau điều trị...Đừng ngần ngại nhổ răng nếu
có chỉ định đúng.

Điều trị chỉnh nha ở người lớn cũng có nhiều khác biệt so với chỉnh nha ở
trẻ em. Có rất nhiều kỹ thuật được áp dụng cho chỉnh nha ở người lớn bao gồm
mắc cài thẩm mỹ, hay khí cụ chỉnh răng bằng một loạt các máng nhựa trong đeo 22
tiếng một ngày giúp di chuyển răng nhẹ nhàng và định vị lại răng trong những
trường hợp đơn giản. Máng này có thể được tháo ra khi ăn và không được gắn chặt
vào răng. Tuy nhiên, chỉ định của các máng chỉnh răng cũng tương đối hiếm gặp,
nếu chỉ định không đúng sẽ để lại khá nhiều hậu quả đáng tiếc. Cần phải phân tích
nhiều yếu tố trước khi quyết định lựa chọn khí cụ chỉnh răng.