các vi sinh vұt sҧn xuҩt kháng sinh và phương pháp sҧn xuҩt kháng sinh á R nicillin là kháng sinh đưӧc tìm ra đҫu tiên và đưӧc sҧn xuҩt sӟm nhҩt dùng đӇ chӳa mӝt sӕ bӋnh nhiӉm khuҭn vào nhӳng năm đҫu cӫa ThӃ chiӃn thӭ 2.
Nhӳng vi sinh vұt sinh p nicillin thuӝc các giӕng nҩm mӕc R nicillum và Asp rgillus. Nhưng các chӫng cӫa R nicillum notatum và R n. chrysog num có hoҥt lӵc cao và đưӧc dùng trong công nghiӋp kháng sinh. Tuy nhiên, nhӳng chӫng R nicillum có hoҥt lӵc cao lҥi thưӡng kém әn đӏnh. Ngày nay, nhӡ kӻ thuұt di truyӅn hӑc ngưӡi ta đã tҥo đưӧc nhӳng giӕng әn đӏnh, ít nhҩt sau sáu thӃ hӋ vүn không giҧm hoҥt tính kháng sinh. uá trình lên m n p nicillin thuӝc vào loҥi lên m n hai pha: pha sinh trưӣng và pha sinh p nicillin. Trong pha lên m n thӭ nhҩt giӕng phát triӇn mҥnh, sӱ dөng glucos và lactic acid cӫa cao ngô. Sau đó, lactos mӟi đưӧc sӱ dөng. Khi trong môi trưӡng cҥn lactos và không bә sung các chҩt dinh dưӥng, hӋ sӧi nҩm sӁ bҳt đҫu tӵ phân, nӃu tiӃp tөc lên m n nӗng đӝ p nicillin sӁ giҧm. b. Rhương pháp sҧn xuҩt p nicillin. Sҧn xuҩt p nicillin dӵa trên cơ sӣ nuôi cҩy vi sinh trên môi trưӡng rҳn hoһc lӓng. Trong quá trình nuôi cҩy, giӕng vi sinh vұt phát triӇn sӁ tích tө các sҧn phҭm trao đәi chҩt trong môi trưӡng hoһc trong sinh khӕi. uy trình công nghiӋp sҧn xuҩt p nicillin dӵa trên nҩm mӕc R n. chrysog num có khҧ năng sinh p nicillin cao, th o hai phương pháp là lên m n bӅ mһt và lên m n chìm. Ô Lên m n bӅ mһt: môi trưӡng nuôi cҩy có thӇ là cơ chҩt rҳn hoһc lӓng. - Cơ chҩt rҳn: có thӇ là cám hoһc các loҥi hҥt, cám đưӧc làm ưӟt rӗi trҧi lên khay mӝt lӟp dày khoҧng 2 cm, giӕng nҩm mӕc đưӧc trӝn vào môi trưӡng có đӝ 50-60% đã vô trùng đӇ nguӝi tӟi 30oC ҭm 50- 24--28oC trong các Thӡi gian lên m n 66--7 ngày ӣ 24 buӗng đưӧc điӅu chӍnh nhiӋt đӝ, đӝ ҭm và thông gió. - Cơ chҩt lӓng: dùng nguӗn carbon là lactos , cao ngô và mӝt sӕ nguyên tӕ khoáng. Giӕng đưӧc cҩy vào môi trưӡng rӗi lên m n ӣ 24oC khoҧng 6- 6-7 ngày đҥt hiӋu suҩt khoҧng 193 unit/mL p nicillin Ô Lên m n chìm: Thành phҫn môi trưӡng gӗm có cao ngô, glucos , lactos và các muӕi khoáng. Giӕng dùng trong công nghiӋp thưӡng ӣ dҥng bào tӱ. uá trình lên m n p nicillin bҵng nҩm mӕc R n. chrysog num ӣ 26 V1oC trong khoҧng 120- 26V 120-125 giӡ. Ô pha thӭ nhҩt: nҩm phát triӇn mҥnh, sinh khӕi tăng nhanh, nguӗn C và N hao nhanh, pH tăng, p nicillin tҥo ra ít. Ô pha thӭ hai: nҩm phát triӇn chұm, pH tӯ 7- 7-7,5 , lactos đưӧc tiêu hao dҫn, p nicillin đưӧc tҥo ra chӫ yӃu ӣ pha này.
Là kháng sinh dùng phә biӃn trong y hӑc, thú y và bҧo vӋ thӵc vұt. vi sinh vұt Khi nuôi cҩy chìm, giӕng xҥ khuҭn sinh str ptomycin phát triӇn thành 2 pha: Ô pha thӭ nhҩt (pha sinh trưӣng mҥnh): các bào tӱ này chӗi, mӑc thành sӧi sau 6- 6-8 giӡ. Mӛi bào tӯ mӑc thành 1 chӗi, khuҭn ti thưӡng thҷng, tӃ bào chҩt ưa kiӅm. Ô pha thӭ hai (khuҭn ti không phát triӇn): đӃn ngày thӭ ba thì sӧi xҥ khuҭn bӏ chia nhӓ và bҳt đҫu tӵ phân. Rhương pháp sҧn xuҩt str ptomycin: lên m n str ptomycin đưӧc thӵc hiӋn th o phương pháp nuôi cҩy chìm, bao gӗm hai giai đoҥn là nhân giӕng và lên m n chính. Ô Nhân giӕng: Giӕng xҥ khuҭn đưӧc bҧo quҧn ӣ dҥng bào tӱ. Cҩy bào tӱ vào môi trưӡng nhân giӕng trong bình tam giác lҳc 180- 180-220 vòng/phút ӣ 26-26-28oC/30 C/30--70 giӡ, sau đó cho tiӃp vào các bình nhân giӕng (có sөc khí và khuҩy), nuôi tiӃp cho phát triӇn sinh khӕi 20- 20-40 giӡ. Ô Lên m n chính: Lên m n str ptomycin là quá trình lên m n hai pha điӇn hình. NhiӋt đӝ lên m n khoҧng 26- 26-28oC, thӡi gian lên m n 96 giӡ. p
Là mӝt dãy các chҩt kháng sinh có cùng mӝt nhân chung t tracyclin và mӝt sӕ nhóm chung có trong phân tӱ. T tracyclin đưӧc dùng trong thú y, y hӑc. Đưӧc sҧn xuҩt bҵng lên m n xҥ khuҭn Str ptomyc s aur ofaci nt. Giӕng Str p. aur ofaci nt có thӇ tәng hӧp t tracyclin và chlot tracyclin , nguӗn C cho nhiӅu t tracyclin là glucos . Giӕng Str p. Rimosus có khҧ năng tәng hӧp oxyt tracyclin , nguӗn C cho nhiӅu t tracyclin là maltos . Trong quá trình lên m n, pha thӭ nhҩt các chҩt dinh dưӥng tiêu hao nhanh. Sang pha thӭ hai thì các giӕng xҥ khuҭn này phát triӇn chұm lҥi, tӕc đӝ sӱ dөng các chҩt dinh dưӥng giҧm đi nhiӅu, khuҭn ti phát triӇn chұm lҥi, đҥt mӭc tӕi đa, әn đӏnh, bưӟc vào giai đoҥn tӵ phân. Kháng sinh tích tө tӕi đa ӣ 110- 110-120 giӡ. Rhương pháp sҧn xuҩt t tracyclin . Lên m n t tracyclin th o phương pháp nuôi cҩy chìm, gӗm hai giai đoҥn là nhân giӕng và lên m n. Giӕng Str p. aur ofaci nt dùng trong lên m n t tracyclin và chlot tracyclin hoһc các halog nt tracyclin khác. Cҩy bào tӱ vào môi trưӡng nhân giӕng trong bình tam giác pH 6,8- 6,8-7 lҳc 220- 220-250 vòng/phút khoҧng 24- 24-40 giӡ. Sau đó, đưӧc tiӃp tөc nhân giӕng trong nӗi nhӓ rӗi chuyӇn vào môi trưӡng lên m n. Giӕng Str p. rimosus đưӧc nhân giӕng ӣ bình tam giác lҳc 220- 220-250 vòng/phút ӣ 27-27-28oC/48 C/48--72 giӡ, sau đó nhân tiӃp tөc trong nӗi có sөc khí và khuҩy rӗi chuyӇn sang môi trưӡng lên m n có điӅu kiӋn tương tӵ nhưng kéo dài tӯ 5- 5 -7 ngày. IV. Sҧn xuҩt acid hӳu cơ. á
. Acid ac tic (CH3COOH)có thӇ thu đưӧc bҵng phương pháp lên m n vi khuҭn ac tic. Acid này đưӧc dùng trong chӃ biӃn thӵc phҭm, ưӟp chua rau quҧ. uá trình lên m n nhӡ vi khuҭn ac tic oxy hóa thanol thành acid ac tic. Có trên 20 loài vi khuҭn có khҧ năng lên m n ac tic, đưӧc gӑi tên chung là vi khuҭn ac tic. Trong môi trưӡng đӫ rưӧu (13- (13-15%) thì sҧn phҭm là acid ac tic, nӃu không đӫ rưӧu thì vi khuҭn ac tic sӁ chuyӇn hóa rưӧu thành CO2 H2O. Vi khuҭn ac tic là bӑn ưa ҩm và rҩt hiӃu khí, có tӕc đӝ sinh trưӣng rҩt nhanh. Trong quá trình sinh trưӣng và phát triӇn chúng tҥo thành ac tic acid và nӗng đӝ acid thҩp lҥi kích thích sӵ sinh trưӣng cӫa chúng. Vì vұy, trong sҧn xuҩt dҩm có thӇ dùng rưӧu không cҫn vô trùng đưӧc bә sung mӝt ít ac tic đӇ acid hóa môi trưӡng, nhiӋt đӝ lên m n khoҧng 25--32oC và sөc khí mҥnh. 25 Các loài vi khuҭn ac tic có giá trӏ như: Ac tobact r ac ti, Ac . past urianum, Ac . orl an us , Ac . xylium, Ac . schiitz nbachii, Ac . curvum, Ac . suboxydans.
Nguӗn cơ chҩt chӫ yӃu trong lên m n ac tic là thanol có bә sung thêm mӝt ít đưӡng, nguӗn nitrog n vô cơ hoһc hӳu cơ, và mӝt sӕ chҩt khoáng khác. Có ba phương pháp lên m n ac tic: phương pháp chұm còn gӑi là phương pháp Orl anhay phương pháp Rháp, dùng nưӟc hoa quҧ làm nguyên liӋu vӟi vi khuҭn Ac . orl an us Rhương pháp nhanh hay là phương pháp Đӭc, đưӧc sҧn xuҩt công nghiӋp giҩm ăn, vi khuҭn đưӧc sӱ dөng là Ac . schiitz nbachii hoһc Ac . curvum Rhương pháp lên m n chìm, đây là kiӇu lên m n bán liên tөc sӱ dөng các chӫng vi khuҭn cӫa loài Ac . suboxydans. 2. acid citric Citric acid hay limonic acid (C6H8O7) có thӇ đưӧc sҧn xuҩt ӣ quy mô công nghiӋp bҵng phương pháp lên m n, nҩm mӕc sӁ chuyӇn hóa đưӡng thành citric acid. Cơ chӃ sinh tәng hӧp citric acid ӣ vi sinh vұt có thӇ biӇu diӉn bҵng phương trình tәng quát như sau: 2C6H12O6 Ô 3O2 ĺ 2C6H8O7 Ô 4H2O Có hai phương pháp đưӧc dùng đӇ sҧn xuҩt citric acid là lên m n bӅ mһt (trên môi trưӡng lӓng hoһc rҳn) và lên m n chìm. - Rhương pháp lên m n bӅ mһt trên môi trưӡng lӓng. Rhương pháp này đưӧc dùng rӝng rãi trong công nghiӋp sҧn xuҩt citric acid. Lӟp váng nҩm phát triӇn trên các khay lên m n chӭa môi trưӡng dinh dưӥng là dӏch đưӡng sӁ chuyӇn hóa đưӡng thành citric acid. - Rhương pháp lên m n chìm. uá trình lên m n giӕng như sҧn xuҩt kháng sinh, đưӧc thӵc hiӋn trong các bình lên m n chӭa môi trưӡng dinh dưӥng và giӕng nҩm mӕc. Sau khi kӃt thúc lên m n dùng H2SO4 đӇ chuyӇn calcium citrat thành citric acid