3.ngu Van 7 - HK2 (3 Cot) (Moi)

Ngµy so¹n:..........................
Ngµy d¹y:............................
TiÕt 73 – V¨n b¶n.
Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao ®éng s¶n xuÊt
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®îc s¬ lîc kh¸i niÖm vÒ tôc ng÷, néi dung tõ mét sè h×nh
thøc nghÖ thuËt vµ ý nghÜa cña 8 c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.
Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho häc sinh ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp, cã
th¸i ®é ®óng ®¾n vÒ nh÷ng kinh nghiÖm cña cha «ng.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch vµ n¾m ®îc néi dung ý nghÜa
cña mçi c©u tôc ng÷.
B. KiÕn thøc träng t©m:
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- Nªu vÊn ®Ò,vÊn ®¸p, gi¶ng b×nh vµ th¶o luËn nhãm.
D. ThiÕt bÞ d¹y häc:
- GV: B¶ng phô.
- HS: §äc v¨n b¶n vµ so¹n bµi ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái ®äc hiÓu.
E. Ho¹t ®éng d¹y - häc:
1. Tæ chøc: SÜ sè:
...................................................................
2. KiÓm tra:
(KiÓm tra s¸ch vë cho häc kú II)
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Tôc ng÷ lµ mét thÓ lo¹i v¨n ho¸ d©n gian. Nã ®îc vÝ
lµ kho b¸u cña KN vµ trÝ tuÖ d©n gian, lµ “ Tói kh«ng d©n gian v«
tËn”. Tôc ng÷ lµ thÓ lo¹i triÕt lý, nhng ®ång thêi còng lµ c©y ®êi
xanh t¬i. Tôc ng÷ cã nhiÒu chñ ®Ò. TiÕt häc nµy gi¶i thÝch 8 c©u
tôc ng÷ cho chñ ®Ò vÒ thiªn nhiªn vµ lao ®éng s¶n xuÊt.
HĐ của thầy HĐ của trò ND cần đạt
GV: gọi HS đọc v¨n b¶n I- TiÕp xóc v¨n
SGK. b¶n:
GV nêu y/c đọc: chậm rãi, - N1: Thiên nhiên (1, 2, 3, 4) 1. §äc v¨n b¶n:
ngắt nhịp ở vế đối. Đọc - N2: LĐSX (5, 6, 7, 8)
mẫu, gọi HS đọc - Là 1 câu nói ngắn gọn, có
(?) Về mặt HT tục ngữ có kết cấu bền vững, có h/a,
1
đặc điểm gì? nhịp điệu -> dễ nhớ, dễ 2. Khái niệm tục ngữ:
thuộc *. Kh¸i niÖm vÒ tôc
- Kinh nghiệm về mọi mặt ng÷:
(?) Về ND TN thể hiện (TN, LĐ, SX, XH) - Tôc ng÷ lµ 1 c©u
những kinh nghiệm gì của nãi cã ®Æc ®iÓm:
nhân dân ta? g¾n gän, bÒn
GV: Có những câu TN chỉ v÷ng, cã h/¶ vµ
có nghĩa đen (nghĩa cụ
nhÞp ®iÖu vµ dÔ
thể, trực tiếp) có những
nhí.
câu có cả nghĩa bóng
(gián tiếp, biểu tượng). - DiÔn ®¹t nh÷ng
VD: Gần mực... - Vào mọi HĐ ĐS để nhìn kinh nghiÖm cña ND
(?) TN được nhân dân ta nhận, ứng xử để lời nói thêm - Tôc ng÷ thêng cã
SD vào những lĩnh vực hay, thêm sinh động sâu sắc nghÜa ®en, hoÆc
nào? cã c¶ nghÜa bãng.
- HS dùa vµo SGK.
GV: Y/c HS giải nghĩa 1

số từ khó.
(?) Có thể chia 8 câu TN
này mấy nhóm? Mỗi
nhóm gồm những câu 3. Tõ khã:
nào? Đặt tên cho mỗi
nhóm.
GV: Y/c HS chú ý vào câu - Tháng 5 (ÂL) đêm ngắn,
1 tháng 10 ngày ngắn
(?) Nghĩa của câu TN này - Rút ra từ sự quan sát II- Phân tích văn bản:
là gì? 1. Tục ngữ về thiên
(?) Vì sao nhân dân ta có nhiên:
được kinh nghiệm này? Câu 1:
GV: Giải thích sự vận
động của trái đất
(?) Chỉ ra các BPNT và
cho biết TD của các
BPNT đó.
(?) Câu TN này có TD gì?
GV: TD của câu tục ngữ - NT:
này là chúng ta có thể áp + Vần lưng, nói quá ->
dụng bố trí lịch làm việc, Đặc điểm của đêm tháng
học tập giữa mùa đông, năm, ngày tháng mười
mùa hè + Phép đối -> Sự trái
(?) Giải nghĩa từ "mau" và - Mau: dày, nhiều ngược đêm và ngày giữa
từ "vắng". - Vắng: ít, thưa mùa hạ với mùa đông
2
(?) Câu TN này cho chúng - Đêm hôm trước vắng sao => Cách SD thời gian
ta biết điều gì? trời sẽ mưa, còn nhiều sao
trời sẽ nắng
GV: Đọc 1 số câu TN dự Câu 2:
đoán về thời tiết mưa,
nắng:
- Quạ tắm thì ráo...
- Chuồn chuồn bay
thấp ... - Liên quan đến được mùa
(?) Vì sao người nông dân hay mất mùa, ấm no hay đói
xưa thường hay quan tâm kém
đến mưa, nắng
(?) Vậy câu TN này có giá
trị gì?
GV: Gọi HS đọc câu 3 - Phần chú thích
(?) Em hiểu "ráng" và
"ráng mỡ gà" nghĩa là gì? -> Ý thức nhìn sao, sắp
(?) Vậy câu TN này cho - Khi trên trời xuất hiện ráng xếp công việc
chúng ta biết điều gì? có sắc màu vàng mỡ gà là
GV: Đọc 1 số câu TN dự sắp có bão Câu 3:
đoán bão:
- Tháng bảy heo may
chuồn chuồn bay thì
bão...
(?) Đối với 1 nước thường
xuyên bị bão thì câu TN
này có TD gì?
GV: Đọc câu 4 - Tháng 7 kiến bò lên cao sẽ
(?) Câu TN này cho ta biết có lụt
điều gì?
GV: Kiến là 1 loại côn -> Ý thức phòng chống
trùng rất nhạy cảm với bão.
những thay đổi của thời
tiết do cơ thể có những TB Câu 4:
cảm biến chuyên biệt...
câu TN còn có 1 dị bản
khác: t 7 kiến đàn đại hàn
hồng thuỷ.
(?) Nạn lũ lụt thường xảy
ra ở nước ta. Vậy câu TN
này có TD gì?
(?) Dựa vào đâu mà nhân - Quan sát, trải nghiệm
dân ta có được những câu
3
TN dự đoán về thiên
nhiên như trên? ->Ý thức đề phòng lũ lụt.
(?) Những kinh nghiệm dự - ở những vùng sâu, xa,
đoán thời tiết của dân gian phương tiện thông tin hạn
hiện nay còn có giá trị nữa chế, những kinh nghiệm này
không? vẫn còn giá trị
GV: Chuyển ý
GV: Đọc câu 5
GV: "Tấc" là đơn vị đo
lường trong dân gian =
1/10 thước. Đất là đất đai
để trồng trọt, chăn nuôi.
Vàng là kim loại quý 2. Tục ngữ về lao
thường được đo = cân déng s¶n xuÊt:
tiểu li. Câu 5:
(?) Vậy em hiểu "tấc đất" - Tấc đất: mảnh đất nhỏ
là gì? "Tấc vàng" là gì? - Tấc vàng: 1 lượng vàng lớn
(?) BPNT nào đã được SD
ở đây? TD? - Đất nuôi sống con người, là
(?) Tại sao "đất" được coi nơi người ở, con người phải
như "vàng"? bỏ mồ hôi, xương máu mới
có được đất
- Đề cao giá trị của đất, phê
phán hiện tượng lãng phí đất - NT: so sánh, phóng đại
(?) Người ta SD câu TN - Khuyên con người nên quý -> Đất quý như vàng,
này trong những trường trong, giữ gìn đất được coi như vàng
hợp nào? - Ai ơi đừng bỏ ...
(?) Câu TN này có giá trị
gì?
(?) Để nói về gí trị của đất - Thứ nhất nuôi cá, thứ nhì
còn có câu CD nào? làm vườn, thứ 3 làm ruộng
GV: Đọc câu 6 - Dùng từ HV
(?) Chuyển lời câu TN này
sang TV. - Không
(?) Câu TN này có gì khác

so với các câu TN trên?
(?) Liệu kinh nghiệm này Câu 6:
có đúng hoàn toàn không?
(?) Câu TN này giúp cho
con người điều gì?
GV: Đọc câu 7 - Thứ tự quan trọng của 4
yếu tố: nước, phân, LĐ,
4
(?) Câu TN này KĐ điều giống
gì? - 1 lượt tát, 1 bát cơm
- Người đẹp vì...
(?) Để nghề làm ruộng đạt - Chuyên cần, cần cù, chăm
năng suất cao nhân dân ta chỉ -> Biết khai thác tốt điều
còn có câu TN nào khác? - Giống tốt, tốt lúa, tốt má, kiện, h/c tự nhiên sẽ tạo
tốt mạ, tốt giống được nhiều của cải, vật
chất
(?) Nước ta có nền SX Câu 7:
nông nghiệp phát triển, là
nước xuất khẩu goá lớn.
Vậy câu TN này có giá trị
gì?
GV: Đọc câu 8
(?) Câu TN này KĐ điều - Rút gọn cực ngắn -> dễ
gì? nghe, đễ nhớ
(?) Về hình thức câu TN
này có gì đặc biệt? -> Tầm quan trọng và mqh
(?) Kinh nghiệm này đã đi của 4 yếu tố: nước, phân,
vào thực tế nông nghiệp LĐ, giống
nước ta ntn?
(?) Dựa vào đâu mà nhân
dân ta có được những kinh Câu 8:
nghiệm này? -> Tầm quan trọng của
GV: Hướng dẫn HS làm thời vụ, đất đai
rõ các đặc điểm hình thức
của các câu TN
- Gọi HS đọc ghi nhớ
_ Hướng dẫn HS làm BT
phần LT: chia 2 nhóm
III- Tổng kết:
*. Ghi nhớ: SGK.

IV- Luyện tập:
4. Củng cố:
(?) Cho biết các đặc điểm HT NT của TN?
5. Hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài:
- Học thuộc 8 câu TN
- Phân tích giá trị ND và NT của các câu TN đó
5
- Làm hết bài tập
- Soạn: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN.
./.
Ngµy so¹n: .............................……………

Ngµy d¹y: ..............................
TiÕt 74.
Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n
1. VÒ kiÕn thøc:
- Häc sinh su tÇm nh÷ng c©u ca dao, d©n ca, tôc ng÷ lu hµnh ë
®Þa ph¬ng m×nh, nhÊt lµ nh÷ng c©u ®Æc s¾c mang tÝnh ®Þa
ph¬ng ( mang tªn riªng ®Þa ph¬ng, nãi vÒ s¶n vËt, di tÝch th¾ng
c¶nh.
- T¨ng thªm hiÓu biÕt vµ t×nh c¶m g¾n bã víi ®Þa ph¬ng quª h-
¬ng m×nh.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp vµ cã ý
thøc sö dông vµ lµm giµu ®Ñp tiÕng ViÖt trong viÖc su tÇm çc thÓ
lo¹i v¨n häc d©n gian.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng su tÇm, tËp hîp tµi liÖu.
- Ho¹t ®éng: 2.
C. Ph¬ng ph¸p:
- Nªu vÊn ®Ò.
- GV: TiÕn tr×nh su tÇm.
- HS: §äc bµi vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ.
1. Tæ chøc: SÜ
sè:..............................................................
2. KiÓm tra:
3. Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 1: gi¸o viªn nãi râ yªu cÇu ®Ó häc sinh su tÇm ca
dao, d©n ca, tôc ng÷ lu hµnh ë ®Þa ph¬ng ®Æc biÖt lµ nh÷ng
c©u nãi vÒ ®Þa ph¬ng m×nh. Mçi em su tÇm 20 c©u trong mét
tuÇn.
* Ho¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh ®èi tîng su tÇm
Bíc 1: gi¸o viªn cho häc sinh «n l¹i ca dao, d©n ca, tôc ng÷ lµ g×?
6
Bíc 2 : gi¸o viªn cho häc sinh x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ c©u ca dao, su
tÇm çc dÞ b¶n ®îc phÐp tÝnh lµ mét c©u.
Bíc 3: T×m nguån su tÇm
- Hái cha mÑ, ngêi ®Þa ph¬ng, ngêi giµ, nghÖ nh©n nhµ v¨n
- Lôc t×m trong s¸ch b¸o ë ®Þa ph¬ng
* Ho¹t ®éng 3: Çch su tÇm
- Mçi häc sinh cã sæ tay su tÇm
- Sau khi su tÇm ®ñ vÒ sè lîng yªu cÇu th× ph©n lo¹i ca dao, d©n
ca chÐp riªng.
- Çc c©u cïng lo¹i s¾p xÕp theo thø tù A,B,C cña ch÷ çi ®Çu.
4. LuyÖn tËp - cñng cè:
- TËp hîp tµi liÖu su tÇm.
5. Híng dÉn vÒ nhµ:
- VÒ nhµ s¾p xÕp çc tµi liÖu su tÇm ®îc cña tæ thµnh quyÓn sæ tay
vÒ çc thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian.
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.
./.
Ngµy so¹n:.............................. ……………
Ngµy d¹y: .............................
TiÕt 75 – TËp lµm v¨n
T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (TiÕt 1)
1. VÒ kiÕn thøc:
- Bíc ®Çu lµm quen víi kiÓu v¨n b¶n m¬Ý
- HiÓu ®îc yªu cÇu NL trong ®/s lµ phæ biÕn vµ rÊt cÇn n¾m ®îc
®Æc ®iÓm chung cña v¨n nghÞ luËn
2. VÒ t tëng:
thøc sö dông vµ lµm giµu ®Ñp tiÕng ViÖt.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- NhËn biÕt v¨n b¶n nghÞ luËn khi ®äc s¸ch, b¸o, chuÈn bÞ ®Ó
t×m hiÓu kü h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy.
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- Nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn nhãm, thuyÕt tr×nh.
- GV: B¶ng phô.
7
1. Tæ chøc: SÜ
sè:...............................................................
2. KiÓm tra:
?Trong ch¬ng tr×nh líp 6 vµ häc kú I líp 7 çc em ®· ®îc häc çc ph-
¬ng thøc biÓu ®¹t nµo trong ph©n m«n tËp lµm v¨n?
- §A: Tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong cuéc sèng h»ng ngµy nhu cÇu tù sù, miªu t¶,
biÓu c¶m thêng xuyªn ®îc sö dông. Nhng cßn mét thÓ lo¹i mµ chóng
ta ph¶i sö dông rÊt nhiÒu trong h»ng ngµ kh¸c n÷a ®ã lµ v¨n nghÞ
luËn. VËy v¨n nghÞ luËn cã nh÷ng lo¹i nµo? nã cã nhu cÇu sö dông vµ
®Æc ®iÓm g× ta vµo bµi h«m nay.
GV giải thích: NL nghĩa I. Nhu cầu nghị luận và VB
là bàn luận - Đọc nghị luận:
GV: Gọi HS đọc mục a 1. Nhu cầu nghị luận:
SGK
(?) Trong ĐS các em có - Có, rất thường gặp
hay gặp các kiểu câu hỏi
như vậy không?
(?) Hãy nêu các câu hỏi + Tại sao phải học ngoại
khác về những vấn đề ngữ? * Nghị luận là đưa ra những
tương tự. + Tại sao phải chống tệ nhận định, suy nghĩ quan
nạn ma tuý? điểm, thái độ của mình trước
(?) Gặp các vấn đề và câu - Không, vì đòi hỏi phải 1 vấn đề đặt ra.
hỏi loại đó. Em có thể trả có những lý lẽ xác đáng,
lời bằng các kiểu VB đã có sức thuyết phục phải
học như kể chuyện, miêu sử dụng khái niệm thì
tả biểu cảm hay không? người nghe mới hiểu và
giải thích? tin được
GV: Chúng ta sẽ trả lời
các câu hỏi này bằng
cách nào? Tất nhiên câu
trả lời phải là văn NL.
Nhưng vì sao? Đây là câu
hỏi có ý nghĩa quan trọng.
Bản thân câu hỏi buộc
người ta phải trả lời bằng
lí lẽ, phải SD bằng khái
niệm thì mới trả lời thông
suốt.
8
(?) VD: 1 người trả lời hút
thuốc lá là có hại, rồi kể
chuyện 1 người hút thuốc - Chưa mang tính thuyết
lá bị ho lao ... thì câu trả phục
lời này đã mang tính
thuyết phục chưa? - Không
(?) Cái hại của hút thuốc
lá có thấy ngay trước mắt
không? - Phải PT, cung cấp
(?) Vậy để người nghe tin những số liệu cụ thể
hút thuốc lá là có hại thì
người trả lời phải làm gì?
(?) Với các câu hỏi này - Không vì câu hỏi buộc
các em có thể trả lời = các người ta phải trả lời = lí
VB đã học như kể chuyện, lẽ có lí, phải quan tâm
miêu tả hay BC không? Vì SD các khái niệm
sao?
GV: Tương tự như vậy.
Để trả lời câu hỏi "Vì sao
phải học ngoại ngữ?" ta
có thể giải quyết như sau:
Trong TG rộng mở giao
lưu VH, trí thức ngày nay
việc học ngoại ngữ là để
tiếp nhận những tinh hoa
của các nước, tăng cường
những quan hệ giao lưu
để ĐS vật chất và tinh
thần được nâng cao.
Chẳng hạn học Tiếng Anh
để tiếp thu vi tính dễ hơn.
(?) Hàng ngày trên báo - Các ý kiến nào ra trong - VB nghị luận tồn tại khắp
chí, đài phát thanh truyền cuộc họp. nơi trong cuộc sống.
hình em thường gặp - Bài xã luận, bình luận.
những kiểu VBNL nào? - Bài phát biểu trên báo
GV: Dẫn chứng cụ thể = chí.
1, 2 chương trình thời sự
bình luận trên ti vi
-> VBNL tồn tại khắp nơi
trong CS.
2. Thế nào là văn bản nghị
luận?
GV: Gọi HS đọc VB SGK - Đọc văn bản a) Ngữ liệu: (SGK)
9
(?) VB hướng tới ai? Nói - Hướng và nói với b) Phân tích:
với ai? những người dân VN
(?) Bác Hồ viết bài này - Kêu gọi nhân dân đi - Mục đích: kêu gọi nhân dân
nhằm mục đích gì? học. đi học
(?) Để thực hiện mục đích - ý kiến:
ấy, bài viết nêu ra những ý + TD Pháp ngu dân để cai trị
kiến nào? nhân dân ta
+ Hầu hết người VN mù chữ
+ Những cách thức để thực
hiện chống thất học
- Luận điểm:
(?) Những ý kiến ấy được + 1 trong những ... nâng cao
diễn đạt = những luận dân trí
điểm nào? Tìm các câu + Mọi người dân VN phải biết
mang luận điểm. (Câu chữ Quốc ngữ
mang luận điểm là câu thể
hiện quan điểm của tác
giả)
GV: Với các luận điểm đó
tác giả bài viết đã đề ra
nhiệm vụ cho mọi người.
(?) Vậy câu mang luận - Đó là những câu KĐ 1
điểm có đặc điểm gì? ý kiến, 1 tư tưởng
(?) Để ý kiến có sức - Lí lẽ:
thuyết phục bài viết nêu + Tình trạng thất học, lạc hậu
lên những lí lẽ nào? trước CM T8
+ Những ĐK cần phải có để
người dân tham gia XD nước
nhà
+ Những khả năng thực tế
trong việc chống nạn thất học
(?) Trong ĐS ta thường - Ghi nhớ ý 1
gặp văn NL dưới dạng
nào?
(?) Thế nào là văn NL? - Ghi nhớ ý 2
Văn NL cần phải đảm bảo
những y/c gì?
(?) Việc thể hiện những - Ghi nhớ ý 3
quan điểm, tư tưởng trong
bài văn NL muốn có ý
nghĩa thì phải hướng tới
giải quyết những vấn đề
gì?
10
GV: Gọi HS đọc ghi nhớ 2. Ghi nhớ (SGK - 9)
- ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? V¨n nghÞ luËn cã ®Æc ®iÓm g×?
- Häc bµi vµ chuÈn bÞ cho phÇn luyÖn tËp ®Ó tiÕt sau häc tiÕp.
./.
Ngµy so¹n: ...............................……………

Ngµy d¹y: ...............................
TiÕt 76- TËp lµm v¨n.
T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (TiÕt 2)
1. VÒ kiÕn thøc:
- TiÕp tôc gióp HS n¾m ®îc ph¬ng thøc nghÞ luËn th«ng qua phÇn
luÖn.
- HiÓu ®îc yªu cÇu NL trong ®/s lµ phæ biÕn vµ rÊt cÇn n¾m ®îc
®Æc ®iÓm chung cña v¨n nghÞ luËn
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- NhËn biÕt v¨n b¶n nghÞ luËn khi ®äc s¸ch, b¸o, chuÈn bÞ ®Ó
t×m hiÓu kü h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. Tæ chøc: SÜ
sè:.................................................................
2. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn?
- §A:
V¨n b¶n nghÞ luËn lµ mét v¨n b¶n ®îc nãi (viÕt) nh»m nªu ra vµ
x¸c lËp cho ngêi ®äc, ngêi nghe mét t tëng, mét vÊn ®Ò nµo ®ã.
V¨n nghÞ luËn ph¶i cã luËn ®iÓm râ rµng, lý lÏ vµ dÉn chøng x¸c
thùc.
3. Bµi míi:
11
Giíi thiÖu: Giê tríc çc em ®· ®îc t×m hiÓu vµ n¾m ®îc ph¬ng
thøc nghÞ luËn. §Ó râ h¬n n÷a vÒ thÓ lo¹i nµy chóng ta vµo bµi h«m
nay.
GV: Tổ chức hướng dẫn - Đọc II- Luyện tập:
HS làm BT - Mặc dù TB kể lại 1 số 1. Bài tập 1:
- BT 1: Phát vấn thói quen xấu nhưng
GV: gọi HS đọc đoạn văn cách trình bày ý kiến nêu
"Cần tạo thói quen tốt trong ra có lí lẽ, dẫn chứng vấn - Đây là bài văn NL
ĐS XH" đề trình bày rất rõ ràng
(?) Đây có phải bài văn NL
không? Vì sao?
(?) Tác giả đã đề xuất ý - ý kiến đề xuất: Cần tạo thói
kiến gì? quen tốt trong ĐS XH
(?) Những câu, những dòng - Câu, dòng thể hiện ý kiến
nào thể hiện ý kiến đó? + Tên bài
+ Phần mở đầu với 2 câu có
từ là
+ Phần kết thúc
(?) Để thuyết phục người - Dẫn chứng
đọc, tác giả đã nêu ra + Gạt tàn thuốc lá bừa bãi
những dẫn chứng và lí lẽ + Vứt vỏ chuối ra đường
nào? + Rác ùn lên cả con mương
nhỏ
+ Ném chai, cốc vỡ ra đường
(?) Bài NL này có nhằm

- Bài viết nhằm giải quyết
giải quyết vấn đè có trong
vấn đề giao tiếp trong đời
thực tế hay không? Em có
thường. Những ý kiến của
tán thành ý kiến của bài
bài viết rất gọn, rất chặt chẽ
viết không? Vì sao?
GV: Gợi dẫn cho Hs làm 2. Bài tập 2:
BT 2
(?) XĐ bố cục của bài văn. a) Mở bài: Giới thiệu thói
ND của từng phân là gì? quen tốt, xấu
b) Thân bài: Trình bày
những thói quen xấu cần loại
bỏ
c) Kết bài: Đề xuất hướng
phấn đấu tự giác của mọi
người đẻ có nếp sống đẹp
GV: Y/c HS thảo luận - thảo luận nhóm 3. Bài tập 4:
12
nhóm BT 4
(?) Bài vắn trên là nghị - Bài văn đã kể chuyện để
luận hay tự sự? Vì sao em Nl. Hai cái hồ có ý nghĩa
lại KĐ như vậy? tượng trưng, từ đây mà
- BT 3: Về nhà người ta nghĩ ra 2 cách sống
- Gi¸o viªn kiÓm tra l¹i kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn vµ ®Æc ®iÓm v¨n
b¶n nghÞ luËn
- Häc sinh ®äc l¹i hai nghi nhí
- Häc sinh lµm çc bµi tËp cßn l¹i
- So¹n bµi tiÕp theo: Bµi 19.
./.
TuÇn 21.
Ngµy so¹n:.............................
Ngµy d¹y:...............................
TiÕt 77 – V¨n b¶n.
Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh hiÓu râ:
Néi dung, ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc diÔn ®¹t ( so s¸nh, Èn dô,
nghÜa ®en vµ nghÜa bãng ) cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi
häc. Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.
2. VÒ t tëng:
Gi¸o dôc cho çc em ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp, sö dông
tôc ng÷ thµnh th¹o vµ phï hîp trong nãi viÕt.
3. VÒ kÜ n¨ng:
RÌn cho çc em kü n¨ng t×m hiÓu néi dung ý nghÜa mµ c©u tôc ng÷
muèn diÔn ®¹t.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
13
1. Tæ chøc: SÜ
sè:...................................................................
2. KiÓm tra:
? §äc thuéc lßng çc c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao ®éng s¶n
xuÊt? C©u nµo em vËn dông nhiÒu nhÊt trong cuéc sèng?
- §A: (HS béc lé)
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Tôc ng÷ lµ nh÷ng lêi vµng ý ngäc lµ sù kÕt tinh kinh
nghiÖm, trÝ tuÖ cña nh©n d©n qua bao ®êi. Ngoµi nh÷ng kinh
nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt. Tôc ng÷ cßn lµ kho b¸u
nh÷ng kinh nghiÖm d©n gian vÒ con ngêi vµ x· héi. Díi h×nh thøc
nh÷ng nhËn xÐt, lêi khuyªn nhñ, rÊt nhiÒu bµi häc bæ Ých, v« gi¸
trong çch nh×n nhËn gi¸ trÞ con ngêi , trong çch häc çch sèng,
øng xö hµng ngµy.
GV nêu y/c đọc: rõ ràng, chậm. - Đọc, nhận xét I- TiÕp xóc v¨n
Đọc mẫu, gọi HS đọc b¶n:
1. Đọc v¨n b¶n:
- 3 nhóm: 2. T×m hiÓu chó
? Về ND, có thể chia VB tục + TN về phẩm chất con thÝch:
ngữ thành mấy nhóm? Đặt tên người
cho mỗi nhóm? + Về học tập, tu dưỡng
+ Về quan hệ ứng xử
GV: y/c HS giải thích 1 số từ 3. Tõ khã:
khó trong SGK
II- Phân tích văn bản:
1. Tục ngữ về phẩm
GV: Gọi HS đọc 3 câu TN đầu - Đọc
chất con người:
Câu 1:
- Hoán dụ, so sánh đối lập
? Câu TN có cách diễn đạt ntn?
1>< 10.
? Từ đó em hiểu câu tục ngữ có - "Người làm ra của chứ -> Đề cao giá trị con
ý nghĩa gì? Tìm các câu TN của không làm ra người." người: con người quý
khác cũng đề cao giá trị con - "Người sống hơn đống giá hơn của cải.
người. vàng"
- "Lấy của che thân,
không ai lấy thân che
của".
? Câu tục ngữ có thể sử dụng - Phê phá những trường
trong những tình huống giao hợp coi người hơn của.
tiếp nào? - An ủi động viên những
14
người không gặp may.
- Nói về tư tưởng, đạo lý
sống của nhân dân.
?"Góc con người, được hiểu Câu 2:
theo nghĩa nào? - 1 phần cơ thể con người.
- Dáng vẻ, đường nét con
? "Răng và tóc" trong câu tục người
ngữ được xét trên phương diện - Thể hiện tình trạng sức
nào? khoẻ con người:
+ Răng trắng, tóc đen: trẻ
khoẻ
+ Răng rụng, tóc bạc: tuổi
già
+ Tóc bù xù, nhuộm: đua -> Mọi biểu hiện của
? Câu tục ngữ có ý nghĩa gì? đòi con người đều phản ánh
vẻ đẹp, tư cách của
người đó.
? Câu tục ngữ khuyên nhủ - Nhắc nhở con người
chúng ta điều gì? Nó thể hiện phải biết giữ gìn răng và
điều gì? tóc cho sạch đẹp.
- Thể hiện cách nhìn
nhận, đánh giá, bình phẩm
con người của nhân dân.
? Tìm hiểu về cách diễn đạt của - Tiểu đối, ngắn gọn, dễ Câu 3:
tục ngữ. hiểu, ẩn dụ.
- Đói rách: sự khó khăn,
thiếu thốn về vật chất.
?" Đói - rách" thể hiện điều gì?
- Sạch thơm: Những điều
con ngươì cần phải đạt,
phải giữ gìn, vợt lên hoàn
cảnh.
? Tìm hiểu nghĩa đen, nghĩa
- Đen: dù đói, vẫn phải ăn
bóng của câu tục ngữ.
uống sạch dù rách vẫn -> Dù nghèo khổ thiếu
phải ăn mặc thơm tho. thốn vẫn phải sống
? ý nghĩa giáo dục của câu tục
trong sạch, không vì
ngữ.
- Giáo dục con người phải nghèo khổ và làm điều
có lòng tự trọng. xấu xa tội lỗi.
2. Tục ngữ vè học tập
GV: Gọi HS đọc câu 4, 5, 6
- Học đọc 4,5,6. tu dưỡng :
? Câu tục ngữ này có mấy vế? - 4 vế có quan hệ đẳng lập Câu 4:
Mỗi vế có quan hệ với nhau bổ sung ý nghĩa cho nhau.
ntn? - Nhấn mạnh việc học
?Từ học lặp lại nhiều lần có tác phải toàn diện, tỉ mỉ.
15
dụng?
? Nghĩa của câu tục ngữ?
? Câu tục ngữ khuyên điều gì? - Con người cần phải học -> Con người cần phải
từ những việc đơn giản học để thành mọi thành
nhất để chứng tỏ mình là thạo mọi việc, khéo léo
ngời lịch sự tế nhị, thành trong giao tiếp.
thạo giao tiếp, thành ngời
có văn hoá.
? Hãy giải thích các từ: Thầy, - Thầy: Người truyền thụ Câu 5:
mày , làm nên. kiến thức về mọi mặt
trong cuộc sống
- Mày: Người tiếp nhận
kiến thức.
- Làm nên: Thành công
trong mọi việc
? Câu tục ngữ có nội dung gì? - Nội dung có ý nghĩa -> Khẳng định vai trò,
thách đố công ơn của người
thầy.
? Theo em, những điều khuyên H - Thảo luận:

căn trong 2 câu tục ngữ trên - 2 câu tục ngữ bổ sung ý
mâu thuẫn hay bổ sung cho nghĩa cho nhau.
nhau? Vì sao - Học thầy và học bạn
cùng phải kết hợp song
song thì thành công hơn
?Câu TN này khuyên chúng ta Câu 6:
điều gì? -> Đề cao ý nghĩa vai
trò của việc học bạn.
? Câu TN này không chỉ là bài Tục ngữ không chỉ là kinh Câu 7:
học về kinh nghiệm tri thức mà nghiệm về tri thức về ứng -> Khuyên con người
còn là bài học về điều gì? xử mà còn là bài học về thương yêu người khác
? Câu TN khuyên nhủ chúng ta tình cảm như chính bản thân
điều gì? mình.
GV: Gọi HS đọc câu 7, 8, 9 H -7,8,9 3. Tục ngữ về quan hệ
ứng xử:
Câu 8:
? Nghĩa đen của câu tục ngữ. - ẩn dụ -> Khi hưởng thành quả
? Câu tục ngữ sử dụng NT gì? thì phải nhớ đến người
? Nghĩa bóng? đã có công gây dựng
nên, phải biết ơn người
đã giúp mình.
? Về cách diễn đạt, câu tục ngữ - Cùng dùng ẩn dụ Câu 9:
có gì giống với câu 8? -> Khẳng định sức
16
mạnh của tình đoàn kết.
? Câu tục ngữ cho ta lời khuyên - Cần có tinh thần tập thể
bổ ích nào? trong lối sống và làm
việc.
? Từ những câu tục ngữ trên, - Đề cao tôn vinh giá trị III- Tổng kết:
em hiểu những quan điểm và của con ngngười.
thái độ sâu sắc nào của nội - Mong muốn con người
dung? hoàn thiện.
? Qua 2 bài em thấy về hình - Đòi hỏi cao về cách
thức tục ngữ ththường chọn sống, làm người.
những cách diễn đạt nào? - So sánh, ẩn dụ, ngắn
? Với thời gian, theo em bài học gọn.
những câu tục ngữ đa ra có
đúng không ? Vì sao? - Văn là những bài học bổ
ích để con người tự hoàn
thiện mình về đạo đức và
trí tuệ.
H - đọc ghi nhớ SGK (Ghi nhớ SGK)
H - Tìm những câu tục IV- Luyện tập:
ngữ đồng nghĩa và trái
nghĩa.
Tõ nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn em hiÓu nh÷ng quan ®iÓm nµo cña
nh©n d©n
- §ßi hái cao vÒ çch sèng çch lµm ngêi
- Mong muèn con ngêi hoµn thiÖn.
- §Ò cao t«n vinh gi¸ trÞ lµm ngêi
? VÒ h×nh thøc v¨n b¶n tôc ng÷ nµy cã g× ®Æc biÖt ? V× sao
nh©n d©n chän h×nh thøc Êy
- dïng çc h×nh ¶nh so s¸nh Èn dô.
- Tù nhiªn gÇn gòi dÔ nhí.
C¶m nghÜ cña em vÒ søc sèng cña nh÷ng c©u tôc ng÷ nµy
Em thÊm thÝa nhÊt lµ c©u tôc ng÷ nµo? V× sao?
- Häc sinh ®äc bµi ®äc thªm vµ lµm bµi tËp
./.
Ngµy so¹n:...............................
Ngµy d¹y:................................
17
TiÕt 78 - TiÕng ViÖt.
Rót gän c©u

1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh: N¾m ®îc çch rót gän c©u
HiÓu ®îc t¸c dông cña c©u rót gän
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng rót gän c©u thµnh th¹o, phï hîp víi néi dung trong sö
dông.
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. Tæ chøc: SÜ sè:.....................................................
2. KiÓm tra:
? H·y cho biÕt çc thµnh phÇn cña c©u?
- §A: Chñ ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷, bæ ng÷, ...
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: C©u kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®Çy ®ñ thµnh phÇn, cã
nh÷ng khi do hoµn c¶nh giao tiÕp mµ ngêi ta dïng nh÷ng c©u kh«ng
cã sù tham gia ®Çy ®ñ çc thµnh phÇn chÝnh.
H§ cña thÇy H§ cña trß ND cÇn ®¹t
GV: Treo b¶ng phô ghi I-ThÕ nµo lµ rót
hai c©u a1, b1 môc 1.I. gän c©u:
Gäi häc sinh - §äc VD 1. Ng÷ liÖu:
®äc. 2. Ph©n tÝch:
HS: CÊu t¹o cña hai - a1 thiÕu CN - a1 thiÕu CN
c©u (a1) vµ (b1) cã g× - b1 cã CN - b1 cã CN
kh¸c nhau? - Chóng ta, chóng - Tõ ng÷ cã thÓ lµm
(?) T×m nh÷ng tõ ng÷ em CN: chóng ta, chóng
cã thÓ lµm chñ ng÷ em, mäi ngêi, ngêi
trong c©u (a1). - V× tôc ng÷ lµ lêi ViÖt Nam...
(?) V× sao chñ ng÷ khuyªn chung cho
18
trong c©u (a1) ®îc lîc tÊt c¶ mäi ngêi ViÖt
bá. Nam, lµ lêi nh¾c
nhë mang tÝnh ®¹o
lÝ truyÒn thèng cña
d©n téc ViÖt Nam.
- §äc VD
GV: Treo b¶ng phô cã

ghi hai c©u a2, b2. Gäi - a2 chñ ng÷ - a2 lîc bá VN
häc sinh ®äc. -b2 C¶ CN vµ VN - b2 lîc bá c¶ CN vµ
(?) Trong nh÷ng c©u - Lµm cho c©u gän VN
in ®Ëm, thµnh phÇn h¬n, nhng vÉn hiÓu
nµo cña c©u ®îc lîc ®îc.
bá? Lîc bá nh vËy
nh»m môc ®Ých g×?
H·y kh«i phôc.
(?) ThÕ nµo lµ c©u rót - §äc ghi nhí 1 *. Ghi nhí 1: (SGK)
gän? ViÖc lîc bá mét II. Çch dïng c©u
sè thµnh phÇn c©u - BT1: 3 c©u rót rót gän:
nh»m môc ®Ých g×? gän chñ ng÷ 1. Ng÷ liÖu:
GV: Gäi häc sinh ®äc 2. Ph©n tÝch:
ghi nhí 1 - Kh«ng nªn rót gän - NL1: 3 c©u rót gän
GV: Treo b¶ng phô BT nh vËy v× çc c©u chñ ng÷
1+2 trë nªn khã hiÓu
- NL 2 thªm: Tha - NL2 thªm: Tha mÑ,

(?) NL 1 cã mÊy c©u mÑ, bµi kiÓm tra bµi kiÓm tra to¸n ¹.
®îc rót gän? Rót gän to¸n ¹.
thµnh phÇn nµo cña -Tr¶ lêi nh ghi nhí2.
c©u? Cã nªn rót gän
nh vËy kh«ng? V×
sao? - §äc ghi nhí 2 *. Ghi nhí 2: (SGK)
(?) CÇn thªm nh÷ng tõ III- LuyÖn tËp:
ng÷ nµo vµo c©u rót 1. Bµi tËp 1:
gän ë NL 2, ®Ó thªt - C©u b, c©u c rót
hiÖn th¸i ®é lÔ phÐp. gän CN nh»m lµm cho
(?) Tõ 2 NL trªn h·y cho c©u trë nªn gän h¬n.
biÕt khi rót gän c©u 2. Bµi tËp 3:
cÇn chó ý ®Õn ®iÒu - Khi tr¶ lêi cËu bÐ
g×? dïng 3 c©u rót gän
GV: Gäi häc sinh ®äc khiÕn ngêi kh¸ch
ghi nhí 2. hiÓu sai ý nghÜa.
19
- Ph¶i thËn träng
GV: Gäi häc sinh lªn khi dïng c©u rót
b¶ng lµm bµi tËp 1 gän tr¸nh g©y hiÓu 3. Bµi tËp 4:
lÇm.
- V× anh ta m¶i ¨n
(?) V× sao cËu bÐ vµ
vÞ kh¸ch hiÓu lÇm - ViÖc dïng c©u rót
nhau? gän cña anh chµng
phµm ¨n ®Òu cã
t¸c dông g©y cêi vµ
(?) Qua c©u chuyÖn phª ph¸n, v× rót
nµy, em rót ra bµi häc gän ®Õn møc
g× vÒ çch nãi n¨ng? kh«ng hiÓu ®îc vµ
(?) V× sao anh chµng rÊt th« lç.
l¹i tr¶ lêi céc lèc nh
vËy?
(?) Chi tiÕt nµo trong
truyÖn cã t¸c dông
g©y cêi vµ phª ph¸n?
4. LuyÖn tËp - Cñng cè:
- ThÕ nµo lµ rót gän c©u? T¸c dông?
- Häc bµi vµ n¾m ®îc néi dung bµi häc
- Hoµn thµnh çc bµi tËp cßn l¹i.
- Xem bµi: “§Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn ”
./.
Ngµy so¹n: ..............................……………

Ngµy d¹y: .............................
TiÕt 79 - TËp lµm v¨n.
§Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn
1. VÒ kiÕn thøc:
- Qua ph©n tÝch ng÷ liÖu, gióp Hs nhËn biÕt râ çc yÕu tè c¬ b¶n
cña bµi v¨n nghÞ luËn. §ã lµ: LuËn ®iÓm, luËn cø, lËp
- NhËn râ mèi quan hÖ gi÷a chóng víi nhau
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn cho Hs kü n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn
20
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. Tæ chøc: SÜ
sè:..................................................................
2. KiÓm tra:
?ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn?
-§A:
V¨n b¶n nghÞ luËn lµ mét v¨n b¶n ®îc nãi (viÕt) nh»m nªu ra vµ
x¸c lËp cho ngêi ®äc, ngêi nghe mét t tëng, mét vÊn ®Ò nµo ®ã.
V¨n nghÞ luËn ph¶i cã luËn ®iÓm râ rµng, lý lÏ vµ dÉn chøng x¸c
thùc.
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Çc em ®· n¾m ®îc kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn. V¨n
nghÞ luËn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo? Bµi h«m nay.....
GV:. Gäi HS ®äc l¹i -§äc v¨n b¶n I - LuËn ®iÓm, luËn
v¨n b¶n : Chèng n¹n cø, vµ lËp luËn :
thÊt häc 1. LuËn ®iÓm:
Gv : LuËn ®iÓm víi
t çch lµ mét t tëng,
quan ®iÓm. - LuËn ®iÓm chÝnh:
? LuËn ®iÓm chÝnh Chèng n¹n thÊt häc->
cña bµi viÕt lµ g× ? díi d¹ng 1 khÈu hiÖu.
- LuËn ®iÓm thÓ
? LuËn ®iÓm ®ã ®- hiÖn ngay trong nhan
îc nªu ra díi d¹ng ®Ò bµi viÕt. - §îc nªu trong c©u: “
nµo ? - §îc nªu trong c©u: “ Mäi ngêi VIÖt Nam..
Mäi ngêi VIÖt Nam.. ch÷ Quèc ng÷”
? LuËn ®iÓm ®ã ®- ch÷ Quèc ng÷” - Vai trß: thÓ hiÖn
îc cô thÓ ho¸ trong - Vai trß thÓ hiÖn quan ®iÓm cña ngêi
c©u v¨n nµo ? quan ®iÓm cña ngêi viÕt.
? LuËn ®iÓm ®ãng viÕt.
vai trß g× trong v¨n
nghÞ luËn ?
GV :Cã luËn ®iÓm
chÝnh vµ luËn
®iÓm phô. LuËn
21
®iÓm chÝnh nªu ra
nhiÖm vô chung, -Nh÷ng ngêi ®· biÕt
luËn ®iÓm phô nªu ch÷ h·y d¹y nh÷ng
ra nh÷ng nhiÖm vô ngêi cha biÕt ch÷.
cô thÓ. -Nh÷ng ngêi cha biÕt
? LuËn ®iÓm chÝnh ch÷ h·y g¾ng søc mµ
®ã triÓn khai thµnh häc cho biÕt ch÷.
çc luËn ®iÓm cô -Phô n÷ h·y cÇn ph¶i -Yªu cÇu : ®óng ®¾n ,
thÓ nµo? häc. ch©n thùc, ph¶i ®¸p
øng nhu cÇu thùc tÕ.
2. LuËn cø :
- LÝ lÏ :
+ Do chÝnh s¸ch ngu
? Muèn cã søc d©n... kh«ng tiÕn bé
thuyÕt phôc th× ®îc
luËn ®iÓm ph¶i ®¹t + Nay chóng ta ®·
yªu cÇu g×? giµnh ®îc ®éc lËp..
®Ó x©y dùng ®Êt níc.
? ChØ ra lÝ lÏ trong -Mäi c«ng d©n ViÖt
bµi v¨n trªn? Nam ph¶i biÕt ®äc,
biÕt viÕt ch÷ Quèc
ng÷ tøc lµ chèng n¹n
thÊt häc.
- Nh÷ng ngêi cha biÕt
? Víi 2 lÝ do ®ã t¸c ch÷ ...mµ häc cho
gi¶ ®· ®Ò ra nhiÖm biÕt ch÷
vô g×? - Vî cha biÕt....
- Vai trß : Lµm s¸ng tá

? B¸c ®· ®a viÖc luËn ®iÓm.
chèng n¹n thÊt häc
b»ng çch nµo? -V× sao ph¶i chèng
? TiÕp ®ã B¸c ®· n¹n thÊt häc?
®a ra 1 lo¹t vÝ dô, -Lµm çch nµo ®Ó
dÉn chøng nµo? chèng n¹n thÊt häc? - Yªu cÇu : ChÆt chÏ,
? VËy luËn cø ®ãng - Yªu cÇu : ChÆt chÏ, sinh ®éng .
vai trß g×? sinh ®éng .
? VËy luËn cø ®·
tr¶ lêi cho c©u hái -7 ®o¹n vµ 1 c©u kÕt
22
nµo?
- §o¹n 1,2,3.
? Muèn cã søc
thuyÕt phôc luËn cø - Chèng n¹n thÊt häc
ph¶i ®¹t yªu cÇu ®Ó lµm g× .
g×? - Chèng n¹n thÊt häc 3. LËp luËn :
? Bµi v¨n nµy gåm b»ng çch nµo? - Tr×nh tù:
mÊy ®o¹n? - Tríc ®©y vµ h«m + LÝ do ph¶i chèng n¹n
? Nh÷ng ®o¹n nµo nay. thÊt häc.
lªn lÝ do v× sao - C«ng viÖc cña ngêi + Chèng n¹n thÊt häc
ph¶i chèng n¹n thÊt ®· biÕt ch÷, cha biÕt ®Ó lµm g× .
häc? ch÷ cña phô n÷. + Chèng n¹n thÊt häc
? Néi dung cña b»ng çch nµo
®o¹n 4 lµ g×? - ¦u ®iÓm : ChÆt chÏ,
(?) Néi dung cña râ ý.
®o¹n 5,6,7 lµ g×?
? H·y chØ ra tr×nh
tù lËp luËn cña v¨n
b¶n “ Chèng thÊt *. Ghi nhí : (SGK)
häc”Theo thø tù II- LuyÖn tËp :
nµo? - §äc ghi nhí. - Bµi tËp : CÇn t¹o ra
thãi quen tèt trong ®êi
sèng, x· héi .
- LuËn ®iÓm : CÇn t¹o
? Çch lËp luËn nh ra thãi quen ....
vËy cã u ®iÓm g×? - LuËn cø : Cã thãi
? Trong mçi bµi v¨n quen tèt, cã thãi quen
NghÞ luËn cÇn cã xÊu.
nh÷ng yÕu tè nµo? + Thãi quen tèt : DËy
GV: Gäi häc sinh sím lu«n ®óng hÑn,
®äc ghi nhí. gi÷ lêi høa, ®äc s¸ch...
+ Thãi quen xÊu: Hót
thuèc l¸, mÊt trËt tù ,
vøt r¸c bõa b·i...
- LËp luËn: ph©n tÝch
? LuËn ®iÓm cña t¸c h¹i cña thãi quen
bµi v¨n. xÊu-> Nh¾c nhë mäi
? ChØ ra luËn cø? -TÊt c¶ ®Õu t¹o cho ngêi t¹o ra thãi quen
bµi v¨n ng¾n gän, tèt.
gi¶n dÞ, cã søc
thuyÕt phôc.
23
? Çch lËp luËn ?
? Søc thuyÕt phôc
cña bµi v¨n lµ nhê
vµo ®©u?
- V¨n nghÞ luËn cã ®Æc ®iÓm g×?
- Häc bµi vµ n¾m ®îc néi dung bµi häc.
- Xem bµi: “§Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn”
./.
Ngµy so¹n:................................... ……………

Ngµy d¹y: ..................................
TiÕt 80 - TËp lµm v¨n.
§Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp HS
- NhËn biÕt çc ®Ò v¨n nghÞ luËn
- Híng dÉn Hs çch t×m hiÓu vÒ çch lËp cho bµi v¨n nghÞ luËn
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn cho Hs kü n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn.
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. Tæ chøc: SÜ
sè:...............................................................
2. KiÓm tra:
24
-LËp luËn lµ g×?
- §A: - LËp luËn lµ çch nªu luËn cø ®Ó dÉn ®Õn luËn ®iÓm. LËp luËn
ph¶i chÆt chÏ, hîp lÝ th× bµi v¨n míi cã søc thuyÕt phôc.
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Mçi bµi v¨n gnhÞ luËn ®Òu cã luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp
luËn. VËy viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn ntn vµ t×m hiÓu ®Ò ra
sao. H«m nay....
I- T×m hiÓu ®Ò v¨n
nghÞ luËn:
1. Néi dung vµ tÝnh
-Gäi häc sinh ®äc -§äc chÊt cña ®Ò v¨n
nghÞ luËn:
a. Néi dung:
? Çc ®Ò v¨n trªn - §Ò v¨n nghÞ luËn
cã thÓ xem lµ ®Ò cung cÊp ®Ò bµi cho
bµi, ®Çu ®Ò ®îc bµi v¨n nªn cã thÓ
kh«ng? dïng ®Ò ra lµm ®Ò
? NÕu dïng lµm ®Ò bµi, th«ng thêng ®Ò
bµi s¾p viÕt cã ®îc bµi cña mét bµi v¨n
kh«ng? thÓ hiÖn chñ ®Ò cña
bµi v¨n, do vËy ®Ò ra
nh trªn hoµn toµn cã
thÓ lµm ®Ò bµi cho
bµi v¨n viÕt.
- C¨n cø vµo mçi ®Ò - §Ò v¨n nghÞ luËn nªu
®Òu nªu ra 1 sè kh¸i ra mét kh¸i niÖm, mét
? C¨n cø vµo ®©u niÖm, 1 vÊn ®Ò lÝ vÊn ®Ò lý luËn.
®Ó nhËn ra çc ®Ò luËn .VD: Lèi sèng
trªn lµ ®Ò v¨n gi¶n dÞ, TiÕng ViÖt
nghÞ luËn ? giµu vµ ®Ñp...Thùc
GV: ChØ cã chøng chÊt lµ nh÷ng nhËn
minh, ph©n tÝch ®Þnh , nh÷ng quan
th× míi gi¶i quyÕt ®iÓm , luËn ®iÓm
®îc çc ®Ò trªn. .thuèc ®¾ng d· tËt lµ
1 t tëng, h·y biÕt gi÷
thêi gian lµ lêi kªu gäi
mang mét t tëng.
- Kh«ng cã lÖnh.
25
? §iÓm chung
nhÊt cña çc ®Ò
trªn lµ g×?
GV:§Ò kh«ng cã
lÖnh nhng ®èi víi
çc ®Ò nªu lªn 1 t
tëng, 1 quan ®iÓm - Nh lêi khuyªn b. TÝnh chÊt:
th× ngêi häc sinh - Nh lêi khuyªn, tranh
cã thÓ cã hai th¸i luËn, gi¶i thÝch ...cã
®é, hoÆc ®ång tÝnh ®Þnh híng cho
t×nh hoÆc lµ ph¶n bµi viÕt, chuÈn bÞ cho
®èi. NÕu ®ång häc sinh 1 th¸i ®é,
t×nh th× tr×nh - Ghi nhí ý 1. giäng ®iÖu .
bµy ý kiÕn , nÕu
ph¶n ®èi h·y phª 2. T×m hiÓu ®Ò v¨n
ph¸n nã lµ sai tr¸i. nghÞ luËn:
? TÝnh chÊt cña -Tù phô - T×m hiÓu ®Ò v¨n “
®Ò v¨n cã ý nghÜa Chí nªn tù phô”
g× ®èi víi viÖc lµm + §èi tîng, ph¹m vi :
v¨n? Ph©n tÝch khuyªn nhñ
? Néi dung vµ tÝnh -Phñ ®Þnh kh«ng nªn tù phô
chÊt cña ®Ò v¨n + Khuynh híng phñ
nghÞ luËn? ®Þnh
+ Th¸i ®é ngêi viÕt:

?§Ò nªu lªn vÊn ®Ò - Ghi nhí 2 Phª ph¸n thãi tù phô ,
g×? kh¼ng ®Þnh sù khiªm
tèn.
? §èi tîng vµ ph¹m
vi nghÞ luËn ë
®©y lµ g×?
? Khuynh híng t t- II. LËp dµn ý cho v¨n
ëng cña ®Ò lµ - LuËn ®iÓm chÝnh nghÞ luËn:
kh¼ng ®Þnh hay + Tù phô lµ mét thãi §Ò : “Chí nªn tù phô"
phñ ®Þnh? xÊu 1. X¸c lËp luËn
? §Ò bµi ®ßi hái ng- + Khiªm tèn t¹o nªn ®iÓm:
êi viÕt ph¶i cã th¸i çi ®Ñp cho nh©n + LuËn ®iÓm
®é nh thÕ nµo? çch th× tù phô l¹i b«i LuËn ®iÓm chÝnh: Tù
? Yªu cÇu cña viÖc xÊu nh©n çch phô lµ th¸i ®é xÊu cña
t×m hiÓu ®Ò lµ -LuËn ®iÓm phô con ngêi. §øc khiªm
chóng ta cÇn ph¶i + Tù phô khiÕn cho tèn t¹o nªn çi ®Ñp
x¸c ®Þnh ®iÒu b¶n th©n ç nh©n nh©n çch cho con ng-
26
g×? kh«ng biÕt m×nh lµ êi bao nhiªu th× tù
ai +Tù phô lu«n kÌm phô l¹i b«i xÊu nh©n
theo th¸i ®é khing bØ çch bÊy nhiªu.
mäi ngêi chª tr¸ch, xa +LuËn ®iÓm phô:
l¸nh. - Tù phô khiÕn cho ç
? H·y lËp luËn cho +Tù ®¸nh gi¸ qua nh©n kh«ng biÕt
luËn ®iÓm” Chí cao tµi n¨ng, thµnh m×nh lµ ai
nªn tù phô” tÝch cña m×nh , coi - Tù phô lu«n kÌm
thêng mäi ngêi, kÓ c¶ theo th¸i ®é khinh bØ,
ngêi trªn m×nh. thiÕu t«n träng nh÷ng
- Cho ç nh©n ngêi tù ngêi kh¸c.
phô . Cho mäi ngêi. - Tù phô lu«n khiÕn
- LÊy tõ thùc tÕ cuéc cho b¶n th©n bÞ chª
? H·y cô thÓ ho¸ sèng tr¸ch bÞ mäi ngêi xa
luËn ®iÓm chÝnh - Cã lóc m×nh ®· tù l¸nh.
b»ng çc luËn phô
®iÓm phô? - DÉn chøng qua s¸ch
b¸o.
- Gi¶i thÝch thÕ nµo 2. T×m luËn cø:
lµ tù phô + LuËn cø :
- Liªn hÖ víi cuéc Tr¶ lêi:
sèng. - Tù phô lµ g×? Lµ tù
- Kh¼ng ®Þnh : Tù ®¸nh gi¸ cao tµi n¨ng
phô lµ mét thãi xÊu c¶u m×nh -> Coi th-
cÇn ph¶i tr¸nh. êng ngêi kh¸c ->
Khuyªn chí nªn tù
- V× sao khuyªn chí
? Tù phô cã h¹i nh nªn tù phô? V×: Kiªu
thÕ nµo ? c¨ng, ng¹o m¹n bÞ ngêi
? H·y t×m çc dÉn kh¸c khinh ghÐ
chøng? - Tù phô cã h¹i ntn?
. C« lËp m×nh víi
ngêi kh¸c
. G©y nçi buån cho
m×nh, tù ti
? §Ó bµy tá çc ý
kiÕn nªu trong ®Ò 3. X©y dùng lËp
bµi” Chí nªn tù luËn:
phô” cã thÓ lËp - Ghi nhí ý3. Tõ ®Þnh nghÜa “Tù
luËn theo trËt tù - §äc ghi nhí. phô lµ g×” -> næi bËt
nµo? - Th¶o luËn nhãm. mét sè nÐt tÝnh çch
c¬ b¶n c¶u kÎ tù phô
27
-> t¸c h¹i
=> Tãm l¹i, muèn lËp ý
? Muèn lËp ý cho cho bµi v¨n nghÞ luËn
bµi v¨n NL ta cÇn ta ph¶i:
ph¶i lµm g×? - X¸c ®Þnh luËn ®iÓm
chÝnh
- Cô thÓ ho¸ luËn
®iÓm chÝnh, luËn
®iÓm phô
- T×m luËn cø
- X©y dùng ph¬ng
ph¸p lËp luËn
*. Ghi nhí: (SGK - 23)
III- LuyÖn tËp:

GV:Gäi häc sinh T×m hiÓu ®Ò vµ lËp ý
®äc toµn bé ghi cho ®Ò “ S¸ch lµ ngêi
nhí. b¹n lín cña con ngêi”
- Híng dÉn häc sinh T×m hiÓu ®Ò
luyÖn tËp.( Th¶o VÊn ®Ò: S¸ch lµ ngêi
luËn nhãm) b¹n lín cña con ngêi
- §èi tîng ph¹m vi §èi tîng- ph¹m vi: réng
Nl? víi tÊt c¶ mäi ngêi.
Khuynh híng: Kh¼ng
- Khuynh híng t t- ®Þnh
ëng? Ngêi viÕt ph¶i gi¶i
- §Ò nµy ®ßi hái thÝch, ph©n tÝch
ngêi viÕt ph¶i lµm thuyÕt phôc ngêi ®äc
g×? ®ång t×nh víi m×nh.
LËp ý
LuËn ®iÓm chÝnh:
- Nªu çch lËp ý S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña
- T×m luËn ®iÓm. con ngêi.
LuËn cø: S¸ch lµgì ?
B¹n lµ g×?
T¹i sao sách cã thÓ lµ
ngêi b¹n lín cña con
ngêi? Nh÷ng lîi Ých
cña viÖc ®äc s¸ch?
+ LËp luËn
§äc bµi v¨n tham kh¶o
4. Cñng cè:
28
- Muèn lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn ta ph¶i lµm g×?
- Xem bµi: “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta”
./.
TiÕt 81: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta

(Hå ChÝ Minh)
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp HS
- HiÓu ®îc tinh thÇn yªu níc lµ mét truyÒn thèng quÝ b¸u cña d©n téc
ta. N¾m ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn chÆt chÏ cã tÝnh mÉu mùc cña bµi
v¨n.
- Nhí ®îc c©u chñ ®Ò cña bµi vµ nh÷ng c©u cã h×nh ¶nh so s¸nh
trong bµi.
2. VÒ t tëng:
- Båi dìng n¨ng lùc t duy l«gic khoa häc
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ luËn
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra ba× cò
- Đäc thuéc lßng 9 c©u tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. §Æc ®iÓm cña
çc c©u tôc ng÷ nµy?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Tr¶i qua mÊy ngh×n n¨m lÞch sö, d©n téc VN ta lu«n
giµnh ®îc th¾ng lîi vÎ vang. §ã chÝnh lµ do tinh thÇn yªu níc cña
nh©n d©n ta. Sau chiÕn th¾ng biªn giíi vµ trung du, ®¹i héi ®¶ng
lÇn thø 2 ®· diÔn ra t¹i chiÕn khu viÖt b¾c vµo th¸ng 2 - 1951. Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh ®· tr×nh bµy tríc ®¹i héi ®¶ng b¸o ço chÝnh trÞ
v¨n b¶n “ tinh ....nh©n d©n ta” lµ mét phÇn nhá trong b¶n b¸o ço
chÝnh trÞ Êy. V¨n b¶n nµy ®îc xem nh mét kiÓu mÉu vÒ v¨n b¶n
chøng minh, tiªu biÓu cho phong çch chÝnh luËn cña HCM ng¾n
29
gän Xóc tÝch çch lËp luËn chÆt chÏ, lý lÏ hïng hån, dÉn chøng võa
cô thÓ, kh¸i qu¸t.
GV: Nªu yªu cÇu I- TiÕp xóc v¨n b¶n:
®äc cña t¸c phÈm: 1. §äc v¨n b¶n:
M¹ch l¹c, râ rµng,
døt kho¸t
GV ®äc mÉu
GV : gäi 3 häc sinh
®äc 3 ®o¹n tiÕp
theo - SGK 2. T×m hiÓu chó
thÝch:
? Nh¾c l¹i nh÷ng a. T¸c gi¶:
nÐt chÝnh vÒ t¸c - Sinh n¨m 1890-1969.
gi¶ Hå ChÝ Minh? - Lµ nhµ v¨n, nhµ th¬ lín
vµ lµ vÞ l·nh tô vÜ ®¹i
cña d©n téc ViÖt Nam.
b. V¨n b¶n:
? XuÊt xø cña v¨n - TrÝch trong v¨n b¶n
b¶n? chÝnh trÞ t¹i ®¹i héi §¶ng
lÇn thø II th¸ng 2-1951.
- §Ó c. Tõ khã:
- Hßm gç ®ùng ®å
. dïng
? §Æng lµ g×? - Lßng yªu níc cña
? R¬ng lµ g×? nh©n d©n ta.
? V¨n b¶n nµy nghÞ - 2 c©u ®Çu.
luËn vÊn ®Ò g×?
? T×m c©u chèt
th©u tãm néi dung
vÊn ®Ò nghÞ luËn
trong bµi ?
GV: Lßng yªu níc
cña nh©n d©n ta
cã rÊt nhiÒu biÓu
hiÖn ®a d¹ng c¶
trong sù nghiÖp
x©y dùng vµ trong
c«ng cuéc chiÕn
®Êu chèng kÎ thï
x©m lîc nhng bµi
viÕt nµy trong lóc
30
kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p ®ang diÔn ra
¸c liÖt v× vËy chñ
tÞch HCM chØ nhÊn
m¹nh vµ biÓu d¬ng - Më bµi : Tõ ®Çu:
3. Bè côc- Ph¬ng
nh÷ng biÓu hiÖn lò cuíp níc-> nªu lªn
thøc:
cña tinh thÇn yªu n- vÊn ®Ò nghÞ luËn:
- Bè côc: 3 phÇn .
íc trong c«ng cuéc Tinh thÇn yªu níc lµ
- Më bµi : Tõ ®Çu: lò
kh¸ng chiÕn chèng mét truyÒn thèngcuíp níc-> nªu lªn vÊn
ngo¹i x©m cu¶ quý b¸u cña nh©n®Ò nghÞ luËn: Tinh thÇn
d©n téc. d©n ta. yªu níc lµ mét truyÒn
? T×m hiÓu bè cña - Th©n bµi: Nångthèng quý b¸u cña nh©n
bµi v¨n vµ lËp dµn ý nµn yªu níc -> d©n ta.
cho bµi v¨n? Chøng minh tinh - Th©n bµi: Nång nµn
thÇn yªu níc trong
yªu níc -> Chøng minh
lÞch sö vµ trongtinh thÇn yªu níc trong
cuéc kh¸ng chiÕnlÞch sö vµ trong cuéc
hiÖn t¹i kh¸ng chiÕn hiÖn t¹i
- KÕt bµi: Cßn l¹i ->
- KÕt bµi: Cßn l¹i ->
NhiÖm vô ph¸t huy
NhiÖm vô ph¸t huy tinh
tinh thÇn yªu níc
thÇn yªu níc táng c«ng
táng c«ng cuéc
cuéc kh¸ng chiÕn chèng
kh¸ng chiÕn chèng
thùc d©n Ph¸p.
thùc d©n Ph¸p. - Ph¬ng thøc: NghÞ luËn
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1. NhËn ®Þnh chung
vÒ lßng yªu níc:
- §äc ®o¹n më bµi. - Nång nµn yªu níc ->
? VB ®îc viÕt theo T×nh yªu níc ë ®é m·nh
PT nµo? - Tr¹ng th¸i t×nh liÖt, s«i næi, ch©n
c¶m s«i næi m·nh thµnh-> So s¸nh lßng
Gv: Gäi häc sinh liÖt cña t©m hån yªu níc b»ng h×nh ¶nh “
®äc ®o¹n v¨n më Lµn sãng”
bµi.
? Em hiÓu nång nµn - §Êu tranh chèng
nghÜa lµ g×? giÆc ngo¹i x©m
? VËy t×nh c¶m
nh thÕ nµo ®îc gäi
lµ “ Nång nµn yªu - D©n téc ta lu«n
níc” cã giÆc ngo¹i x©m
? Lßng yªu níc nång nªn lu«n cÇn ®Õn
nµn cña nh©n d©n lßng yªu nø¬c nç
31
ta ®îc t¸c gi¶ nhÊn lùc thi ®ua yªu níc.
m¹nh trªn lÜnh vùc - Nã kÕt thµnh lµn - LÆp l¹i ®¹i tõ “ nã”,
nµo? sãng .. ®éng tõ m¹nh
? T¹i sao ë lÜnh vùc
®ã, lßng yªu níc -> Gîi t¶ søc m¹nh cña
cña nh©n d©n ta l¹i - §¹i tõ nã. lßng yªu níc.
®îc béc lé m¹nh mÏ, - §éng tõ: kÕt
to lín nhÊt? thµnh, lít qua, nhÊn
? HCM ®· so s¸nh ch×m.
lßng yªu níc cña
nh©n d©n ta b»ng
h×nh ¶nh nµo?
? NghÖ thuËt nµo
®· ®îc t¸c gi¶ 2. Nh÷ng biÓu hiÖn
nhÊn m¹nh khi t¹o cña lßng yªu níc:
h×nh ¶nh nµy?
? T¸c dông cña
h×nh ¶nh vµ nghÖ
thuËt nµy lµ g×?
GV gi¶ng: Çch nªu - Lßng yªu níc trong qu¸
vÊn ®Ò cña t¸c gi¶ - Trong lÞch sö khø: Bµ Trng , Bµ TriÖu,
thËt ng¾n gän,sinh chèng giÆc ngo¹i TrÇn Hng §¹o...
®éng, hÊp dÉn x©m .
theo lèi trùc tiÕp, -Trong cuéc kh¸ng
kh¼ng ®Þnh , so chiÕn hiÖn t¹i .
s¸nh cô thÓ vµ më - Tiªu biÓu liÖt kª
réng 1 çch nªu theo tr×nh tù thêi - Lßng yªu níc trong cuéc
vÊn ®Ò mÉu mùc. gian. kh¸ng chiÕn hiÖn t¹i :
GV: Gäi häc sinh - Dïng dÉn chøng + TÊt c¶ mäi ngêi.
®äc phÇn th©n ®Ó chøng minh 1 + Tõ tiÒn tuyÕn ®Õn
bµi. çch thuyÕt phôc hËu ph¬ng
? PhÇn th©n bµi cho lßng yªu níc + Mäi nghÒ nghiÖp tÇng
chñ tÞch HCM ®· trong lÞch sö d©n líp-> ®Òu cã lßng yªu n-
chøng minh ®iÒu téc. íc
g×? Trong thêi k× - Tõ cô giµ tãc - NghÖ thuËt: LiÖt kª, m«
nµo? b¹c ... h×nh liªn kÕt: Tõ... ®Õn.
? Trong qu¸ khø - Tõ nh÷ng chiÕn
HCM ®· ®a ra sÜ...
nh÷ng dÉn chøng - Tõ nh÷ng nam n÷
nµo vÒ lßng yªu n- c«ng nh©n....
íc?
? Em cã nhËn xÐt
32
g× vÒ çch ®a dÉn
chøng trong ®o¹n
v¨n nµy? 3. NhiÖm vô cña
? §Ó chøng minh - Cïng liªn kÕt lµm chóng ta:
cho lßng yªu níc cña s¸ng tá chñ ®Ò. - Tinh thÇn yªu níc nh
®ång bµo ta trong çc cña quý.
cuéc kh¸ng chiÕn + Cã thÓ nh×n thÊy
hiÖn t¹i t¸c gi¶ ®· + Cã thÓ kh«ng nh×n
®a ra nh÷ng biÓu thÊy.
hiÖn nµo cña lßng - C¶m phôc ngìng -> C¶ 2 ®Òu ®¸ng quý
yªu níc? mé lßng yªu níc cña -> 2 tr¹ng th¸i cña tinh
®ång bµo ta trong thÇn yªu níc.
cuéc kh¸ng chiÕn
chèng Ph¸p.
? DÉn chøng ë ®©y
®îc s¾p xÕp theo ->NhiÖm vô cña §¶ng ->
m« h×nh nµo? Ph¸t huy tinh thÇn yªu n-
? CÊu tróc , dÉn íc trong mäi c«ng viÖc
chøng Êy cã quan kh¸ng chiÕn.
hÖ cíi nhau nh thÕ
nµo? III- Tæng kÕt:
? §o¹n v¨n nµy ®îc
viÕt b»ng c¶m xuc
nµo cña t¸c gi¶?
GV: y/c HS chó ý

vµo ®o¹n cuèi cña
VB
? Tinh thÇn yªu níc
cña nh©n d©n ta
®îc HCT so s¸nh nh
thÕ nµo? *. Ghi nhí: (SGK - 27)
- Bè côc chÆt chÏ,
? Em hiÓu nh thÕ lËp luËn m¹ch l¹c. IV- LuyÖn tËp:
nµo vÒ lßng yªu n- - LÝ lÏ thèng nhÊt
íc” trng bµy” vµ víi dÉn chøng, dÉn
lßng yªu níc “ GiÊu chøng phong phó,
kÝn” trong ®o¹n lÝ lÏ ®îc diÔn ®¹t díi
v¨n nµy? d¹ng h×nh ¶nh so
? Tãm t¾t l¹i phÇn s¸nh nªn sinh ®éng
kÕt bµi nªu lªn vµ dÔ hiÓu .
nhiÖm vô cña ai? - Giäng v¨n tha
33
thiÕt giµu c¶m xóc.
- §äc ghi nhí.
? Theo em nghÖ
thuËt nghÞ luËn ë
®©y cã g× ®Æc
s¾c?
GV gäi häc sinh

®äc ghi nhí
GV: Híng dÉn HS
lµm BT phÇn LT
3. Cñng cè:
? Theo em v¨n b¶n nµy cã søc thuyÕt phôc kh«ng.? V× sao
-häc sinh n¾m gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi
-Lµm bµi tËp trang 27
Tiªt 82: C©u ®Æc biÖt

1. VÒ kiÕn thøc:
- N¾m ®îc kinh nghiÖm c©u ®Æc biÖt
- HiÓu ®îc t¸c dông c©u ®Æc biÖt
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng biÕt sö dông c©u ®Æc biÖt khi nãi vµ viÕt
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
34
1. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ rót gän ? - Cho vÝ dô?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong cuéc ssèng çc em ®îc gÆp nhiÒu lo¹i c©u
tiÕng ViÖt kh¸c nhau.Vµ h«m nay thÇy gi¸o cïng çc em ®i t×m hiÓu
mét lo¹i c©u míi ®ã lµ c©u ®Æc biÖt.
GV: treo b¶ng phô gäi I. ThÕ nµo lµ c©u ®Æc
HS ®äc ng÷ liÖu biÖt?:
(?) NL trªn n»m trong - Cæng trêng... 1. Ng÷ liËu: (SGK - t27)
VB nµo? 2. Ph©n tÝch:
GV: Y/c HS th¶o luËn - §¸p ¸n c - ¤I, em Thuû! -> C©u
c©u hái trong SGK kh«ng thÓ cã CN vµ VN
(?) C©u nµy ®îc gäi lµ -> C©u ®Æc biÖt
c©u §B. VËy em hiÓu
thÕ nµo lµ c©u §B?
GV: Gäi HS ®äc ghi - §äc ghi nhí *. Ghi nhí 1: (SGK - t28)
nhí 1 - Gièng nhau lµ
(?) So s¸nh h×nh thøc cã cÊu t¹o kh«ng
cÊu t¹o cña c©u §B vµ ®ñ c¶ 2 Tp CN
c©u RG. vµ VN
GV: Cho HS ph©n biÖt

c©u b×nh thêng, c©u
§B vµ c©u RG. - Cã ®ñ CN vµ
(?) C©u BT lµ c©u VN. VD: T«i ®i
ntn? Cho VD. häc
(?) C©u RG lµ c©u - Lµ c©u bÞ rót
ntn? Cho VD. gän CN hoÆc VN.
VD:
- Bao giê anh ®i
(?) C©u RG vµ c©u §B HN?
kh¸c nhau ë ®iÓm - Ngµy mai.
nµo? - C©u RG c¨n cø
vµo t×nh huèng II. T¸c dông cña c©u
cô thÓ cã thÓ ®Æc biÖt:
kh«i phôc l¹i TP 1.Ng÷ liÖu: (SGK-t28)
bÞ rót gän, cßn 2. Ph©n tÝch:
GV: Dïng b¶ng phô cã c©u §B kh«ng - Dïng ®Ó béc lé c¶m
néi dung trong SGK - thÓ kh«i phôc xóc.
35
28. Y/c HS ®¸nh dÊu VD: - Trêi ¬i!
(X) vµo « trèng thÝch - §Ñp qu¸!
hîp.
(?) C©u nµo cã TD béc
lé c¶mxóc?
GV: Ngêi nãi trùc tiÕp
béc lé c¶m xóc cña
m×nh ®èi víi hiÖn
thùc, ®èi víi 1 ý nghÜ
võa s¶y ra hay ph¶n
øng víi c©u nãi cña - Dïng ®Ó gäi ®¸p.
ngêi kh¸c: VD: - S¬n! em S¬n! S¬n
+ thêng chøa çc th¸n ¬i!
tõ - ChÞ An ¬i!
+ Tõ ®¸nh gi¸ mang - Cã!
tÝnh BC; qu¸, l¾m...
(?) C©u nµo cã TD

dïng ®Ó gäi ®¸p?
GV: Ngêi nãi híng
®Õn ngêi nghe kªu - Dïng ®Ó liÖt kª, th«ng
gäi sù chó ý cña ngêi b¸o vÒ sù tån t¹i cña SV,
nghe: HT.
+ Tõ h« gäi (®¹i tõ VD: - §oµn ngêi nhèn
nh©n xng, tªn riªng, nh¸o
tªn chøc vô ...) - Ma. Giã. RÐt
+ T×nh th¸i tõ (¹, ¬i, - Dïng ®Ó X§ thêi gian,
nhØ, nµy, µ, hìi, íi...) n¬i chèn
(?) C©u nµo cã TD VD: - Mét ®ªm mïa
dïng ®Ó liÖt kª, th«ng xu©n.
b¸o vÒ sù tån t¹i cña - Hµ Néi. Mïa thu
SV, HT? n¨m 1975.
*. Ghi nhí 2: (SGK-t29)

(?) C©u nµo cã TD X§ III- LuyÖn tËp
thêi gian, n¬i chèn? 1. Bµi tËp 1:
GV: D¹ng c©u nµy th- a) - Kh«ng cã c©u §B
êng gÆp trong v¨n - HS ®äc ghi nhí. - C©u rót gän:
miªu t¶, kÓ chuyÖn + Cã khi ®îc trng bµy ...
(?) C©u ®Æc biÖt ®îc trong hßm.
dïng ®Ó lµm g×? + NghÜa lµ ph¶i ...
36
GV: Gäi HS ®äc ghi kh¸ng chiÕn.
nhí b) - C©u ®Æc biÖt: Ba
GV: Tæ chøc, híng dÉn gi©y...Bèn gi©y...N¨m
HS lµm BT gi©y...L©u qu¸!
- BT 1: Gäi 2 HS lªn - Kh«ng cã c©u rót
b¶ng - Lªn b¶ng lµm gän
BT c) - C©u §B: Mét håi cßi
- Kh«ng cã c©u RG
d) - C©u §B: L¸ ¬i!
- C©u RG:
+ H·y kÓ chuyÖn cuéc
®êi b¹n cho t«i nghe ®i!
+ B×nh thêng l¾m,
ch¼ng cã g× ®¸ng kÓ
®©u.
2. Bµi tËp 2:
- C©u §B cã TD:
+ X§ thêi gian (3 c©u
®Çu trong b)
+ Béc lé c¶m xóc (c©u
thø t trong b)
+ LiÖt kª, th«ng b¸o...
(c©u c)
+ Gäi ®¸p (c©u d)
- BT 2: th¶o luËn theo - C©u rót gän cã TD:
2 nhãm - Th¶o luËn nhãm + Lµm cho c©u gän
h¬n, tr¸nh lÆp nh÷ng tõ
ng÷ ®· xuÊt hiÖn trong
c©u ®øng tríc (çc c©u
trong a)
+ Lµm cho c©u gän
h¬n- c©u mÖnh lÖnh th-
êng rót gän CN (c©u thø
nhÊt trong d)
+ Lµm cho c©u gän
h¬n, tr¸nh lÆp tõ ng÷
®· xuÊt hiÖn ë trong
c©u ®øng tríc (c©u thø
2 trong d)
3. Cñng cè:
- ThÕ nµo lµ c©u ®Æc biÖt?
4. DÆn dß:
37
- Häc thuéc ghi nhí
- Lµm çc bµi tËp cßn l¹i.
- So¹n bµi tiÕp theo.
Tiªt 83: Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn

1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
+ BiÕt çch lËp bè côc vµ lËp luËn trong bµi v¨n NL
+ N¾m ®îc mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn cña bµi
v¨n NL
2. VÒ t tëng:
- Båi dìng kh¶ n¨ng lËp luËn trong nãi vµ viÕt
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng lËp bè côc
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- §Ò v¨n nghÞ luËn thêng cã çc tÝnh chÊt nµo?
- §A:
+ Gi¶i thÝch, ca ngîi.
+ Khuyªn nhñ, ph©n tÝch.
+ Suy nghÜ, bµn luËn.
+ Tranh luËn, ph¶n b¸c, lËt ngîc vÊn ®Ò.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Mçi v¨n b¶n thêng cã bè côc 3 phÇn. VB nghÞ luËn cã bè
côc n.t.n vµ lËp luËn ra sao?
I. Mèi quan hÖ gi÷a
bè côc vµ lËp luËn:
1. Ng÷ liÖu:(SGK-t30)
GV: Yªu cÇu häc sinh - Hs ®äc v¨n b¶n V¨n b¶n: “Tinh thÇn
®äc l¹i v¨n b¶n: “Tinh yªu níc cña nh©n
thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta”
38
d©n ta” - Lµ ý kiÕn thÓ 2. Ph©n tÝch:
? Nh¾c l¹i luËn ®iÓm lµ hiÖn t tëng, quan
g×? ®iÓm cña bµi
v¨n.
GV: LuËn ®iÓm chÝnh

lµ ®iÓm quan träng, ý
chÝnh ®îc nªu ra ®Ó
bµn luËn. Mçi 1 luËn
®iÓm ®Òu cã 1 sè ý - Thèng nhÊt çc
phô, lÝ le xoay quanh. ®o¹n v¨n thµnh 1
? Môc ®Ých cña luËn khèi
®iÓm lµ g×?
GV: Trong bµi v¨n NL
chóng ta cÇn ph©n
biÖt luËn ®iÓm xuÊt
ph¸t vµ luËn ®iÓm
kÕt luËn. LuËn ®iÓm
xuÊt ph¸t ®ãng vai * Bè côc:
trß lÝ lÏ. LuËn ®iÓm
kÕt luËn lµ çi ®Ých - 3 phÇn: Më bµi,
híng tíi. th©n bµi, kÕt bµi.
? V¨n b¶n “ Tinh thÇn - PhÇn më bµi cã
yªu níc cña nh©n d©n 1 ®o¹n v¨n
ta” cã mÊy phÇn? Mçi - PhÇn th©n bµi
phÇn cã mÊy ®o¹n cã 2 ®o¹n v¨n.
v¨n? - PhÇn kÕt bµi cã
1 ®o¹n v¨n
- HS: Tr¶ lêi nh ghi
nhí ý 1.
? PhÇn më bµi cã luËn

®iÓm chÝnh xuÊt ph¸t
lµ g×?
? §o¹n 1,2 cu¶ phÇn
th©n bµi cã luËn
®iÓm phô nµo?
? PhÇn kÕt luËn rót ra - Hs ®äc.
bæn phËn g×? cña ai?
? Bè côc bµi v¨n nghÞ
luËn gåm mÊy phÇn? - Më bµi:
NhiÖm vô cña mçi + LuËn ®iÓm chÝnh
39
phÇn lµ g×? - Hµng ngang 1: xuÊt ph¸t : D©n ta cã
GV : Yªu cÇu hs ®äc quan hÖ nh©n - mét lßng nång nµn yªu
thÇm s¬ ®å trong qña. níc. §ã lµ truyÒn thèng
SGK trang 30. quý b¸u.
GV: Treo b¶ng phô s¬ - Th©n bµi :
®å trong SGK trang + §o¹n 1: LuËn ®iÓm
30. Yªu cÇu HS quan - Hµng ngang 2: phô: Lßng yªu níc trong
s¸t lªn b¶ng phô. LËp luËn theo qu¸ khø .
? Hµng ngang 1 ®îc quan hÖ: nh©n- + §o¹n 2: LuËn ®iÓm
lËp quan hÖ g×? qu¶ phô: Lßng yªu níc trong
GV: Cã lßng nång nµn cuéc kh¸ng chiÕn hiÖn
yªu níc-> trë thµnh t¹i.
truyÒn thèng -> NhÊn - KÕt bµi: KÕt luËn vÒ
ch×m.... bæn phËn, tr¸ch nhiÖm
? Hµng ngang 2: LËp - Hµng ngang 3 cña chóng ta ®èi víi
luËn theo quan hÖ lËp luËn theo viÖc ph¸t huy lßng yªu
g×? quan hÖ: Tæng – níc.
GV: Lich sö cã nhiÒu ph©n – hîp.
cuéc kh¸ng chiÕn vÜ
®¹i nh Bµ Trng, Bµ
TriÖu ...chóng ta ph¶i * Ph¬ng ph¸p lËp luËn :
ghi nhí.
? Hµng ngang 3 lËp - HS béc lé. - Hµng ngang 1: quan
luËn theo quan hÖ hÖ nh©n - qu¶
g×? - Hµng ngang 2: quan
GV: §a ra 1 nhËn hÖ: nh©n- qu¶ .
®Þnh chung råi dÉn - Hµng ngang 3: quan
chøng b»ng çc trêng hÖ Tæng - ph©n - hîp.
hîp cô thÓ ®Ó cuèi - Hµng ngang 4: Suy
cïng kÕt luËn lµ mäi luËn t¬ng ®ång
ngêi ®Òu cã lßng yªu
níc. - Hµng däc 1 :Suy luËn
? Tõ hµng ngang 1 t¬ng ®ång theo dßng
®Õn 4 lËp luËn theo thêi gian.
quan hÖ g×? - Ghi nhí ý2.
GV: Tõ truyÒn thèng
mµ suy ra bæn phËn
cña chóng ta lµ ph¸t - §äc ghi nhí. *. Ghi nhí: (SGK - t31)
huy lßng yªu níc. §ã lµ II- LuyÖn tËp:
kÕt luËn. NÕu chØ K§
d©n ta cã lßng nång
nµn yªu níc mµ kh«ng - T tëng ë tªn bµi
40
®i tíi kÕt luËn ®ã th× viÕt
ch¼ng cÇn nghÞ luËn - C©u ®Çu vµ
®Ó lµm g×. ®o¹n cuèi -> lµ
c©u mang luËn
? Hµng däc 1? ®iÓm
? Trong bµi v¨n nghÞ

luËn ta cã thÓ sö - MB: Lèi lËp luËn
dông çc ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu, so
lËp luËn nµo? s¸nh ®Ó nªu lªn
GV: Gäi HS ®äc ghi luËn ®iÓm: Ýt ai
nhí biÕt häc cho
thµnh tµi.
Gv: Híng dÉn HS lµm - TB: kÓ chuyÖn
BT phÇn LT (Th¶o luËn danh ho¹ häc vÏ
nhãm) trøng -> çch häc
? Bµi v¨n nªu lªn t t- c¬ b¶n th«ng qua
ëng g×? sù d¹y dç KH vµ
sù kiªn tr× cña
? T tëng nµy ®îc s¸ng thÇy vµ trß.
tá ë c©u v¨n nµo? - KB: LËp luËn
T×m c©u mang luËn theo mqh nh©n
®iÓm. qu¶
? Bµi v¨n cã bè côc - Nhê chÞu khã
mÊy phÇn? häc tËp ®éng t¸c
? MB t¸c gi¶ dïng lèi c¬ b¶n tèt/ nªn
lËp luËn nµo? §Ó nªu míi cã tiÒn ®å
lªn luËn ®iÓm nµo? - Nhê nh÷ng «ng
thÇy lín/ nªn míi
? TB kÓ l¹i chuyÖn d¹y häc trß ®îc
g×? nh÷ng ®iÒu c¬
b¶n nhÊt
- ChØ cã thÇy
giái/ míi t¹o ®îc
trß giái.
? KB ®îc lËp luËn theo

quan hÖ nµo?
? H·y chØ ra ®©u lµ
nh©n ®©u lµ qu¶
trong lËp luËn ë ®o¹n
41
KB.
3. Cñng cè:
? §Ó x¸c lËp luËn ®iÓm trong tõng phÇn vµ mèi quan hÖ gi÷a çc
phÇn, ngêi ta cã thÓ sö dông çc ph¬ng ph¸p lËp luËn nµo?
4. DÆn dß:
- Häc thuéc ghi nhí
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo
./.
Tiªt 84: LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong

v¨n b¶n nghÞ luËn
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh
- HiÓu râ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong ®êi sèng
- NhËn diÖn lËp luËn trong ®êi sèng
- X¸c ®Þnh râ luËn cø vµ kÕt luËn trong lËp luËn
- Ph©n biÖt kÕt luËn trong v¨n nghÞ luËn vµ kÕt luËn cã tÝnh kh¸i
qu¸t cña luËn ®iÓm
- TËp nªu luËn ®iÓm vµ lËp luËn cho 1 vÊn ®Ò TLV
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng lËp luËn, luËn ®iÓm, luËn cø lËp luËn.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Bµi v¨n nghÞ luËn gåm mÊy phÇn
- Nªu ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong ®êi sèng còng nh trong v¨n nghÞ luËn th× viÖc
lËp luËn lµ v« cïng quan träng. VËy ta cÇn ®¹t ®îc vÒ lËp luËn nh thÕ
nµo ta vµo tiÕt luyÖn tËp h«m nay.
42
Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña Néi dung cÇn ®¹t
trß
3. Cñng cè: - §äc vÝ dô I- LËp luËn trong ®êi
sèng:
1. Ng÷ liÖu:(SGK-t32,
33)
- GV: Treo b¶ng phô NL 2. Ph©n tÝch:
môc1.Gäi häc sinh *. NL 1: LuËn cø vµ kÕt
®äc. luËn
? C¶ 3 c©u trªn cã mÊy - LuËn cø bªn tr¸i - C¶ 3 c©u cã:
vÕ? dÊu phÈy. + VÕ ®Çu lµ luËn cø
? Trong çc c©u trªn, - KÕt luËn bªn + VÕ sau lµ kÕt luËn
bé phËn nµo lµ luËn cø, ph¶i dÊu phÈy. - Mèi quan hÖ :Nh©n-
bé phËn nµo lµ kÕt - Quan hÖ: nh©n qña
luËn thÓ hiÖn t tëng, ý qña - VÞ trÝ cã thÓ thay thÕ
®Þnh cña ngêi nãi? cho nhau.
? Mèi quan hÖ gi÷a - Thö ®¶o vÞ trÝ
luËn cø, vµ kÕt luËn cña luËn cø vµ *. NL 2: Bæ sung luËn
nh thÕ nµo? kÕt luËn: §îc , néi cø cho kÕt luËn:
? VÞ trÝ cña luËn cø vµ dung kh«ng thay a. ...v× n¬i Êy ®· g¾n
kÕt luËn cã thÓ thay ®æi. bã víi em nhiÒu kû
thÕ cho nhau kh«ng? niÖm
b. ...bëi mäi ngêi kh«n
GV: Yªu cÇu häc sinh tin m×nh n÷a
bæ sung thªm luËn cø c. MÖt qu¸...
cho bµi tËp 2 d. V× cßn Ýt tuæi nªn...
GV: Ghi kÕt luËn lªn e. V× k× nghØ hÌ cßn
b¶ng kÐo dµi nhiÒu ngµy
GV: 1 kÕt luËn cã nªn...
nhiÒu luËn cø kh¸c *. NL 3: Nªu kÕt luËn
nhau miÔn lµ hîp lÝ cho luËn cø
a. ..., ph¶i sang nhµ b¹n
ch¬i th«i.
b. ... m×nh ph¶i tËp
trung häc th«i.
GV: ghi luËn cø lªn c. ...m×nh ph¶i gãp ý
b¶ng cho çc b¹n Êy vµo buæi
? Nªu kÕt luËn cho çc SH líp míi ®îc.
luËn cø d. ... m×nh ph¶i g¬ng
mÉu.
e. ... ch¾c sÏ lµ cÇu thñ
giái
II- LËp luËn trong v¨n
nghÞ luËn:
1. Ng÷ liÖu:(SGK-t33, 43
34)
2. Ph©n tÝch:
*. NL 1: So s¸nh luËn
Bµi tËp 1: X¸c ®Þnh luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn cña chuyÖn ngô
ng«n “ Õch ngåi ®¸y giÕng”
1. LuËn ®iÓm: Çi gi¸ ph¶i tr¶ cho nh÷ng kÎ dèt n¸t, kiªu ng¹o
2. LuËn cø:
- Õch ngåi l©u ngµy trong giÕng, bªn c¹nh nh÷ng con vËt bÐ nhá.
- Çi loµi vËt nµy rÊt sî tiÕng kªu vang ®éng cña Õch
- Õch tëng m×nh ghª gím nh mét vÞ chóa tÓ
- Trêi ma to, níc dÒnh lªn ®a Õch ra ngoµi
- Quen thãi cò Õch nghªnh ngang ®i l¹i kh¾p n¬i, ch¼ng thÌm ®Ó
ý ®Õn xung quanh.
- Õch bÞ tr©u giÉm bÑp
3. LËp luËn
Theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian b»ng nghÖ thuËt mét c©u
chuyÖn kÓ víi nh÷ng chi tiÕt sù viÖc cô thÓ vµ chän läc ®Ó rót ra
kÕt luËn ( luËn ®iÓm) mét çch kÝn ®¸o.
§©y lµ lËp luËn ®éc ®¸o cña truyÖn ngô ng«n : LËp luËn giao
tiÕp b»ng c©u chuyÖn. LuËn ®iÓm ( kÕt luËn) sÏ ®îc rót ra tõ ®ã
mét çch th©m trÇm, s©u s¾c thó vÞ.
Bµi tËp 2: Häc sinh lµm bµi ë nhµ:
Çch lµm bµi t¬ng tù nh bµi tËp 1 ®èi víi chuyÖn “ thÇy bãi xem
voi”
4. DÆn dß:
- Häc bµi vµ tiÕp bµi tËp cßn l¹i.
- So¹n bµi míi tiÕp theo.
Tiªt 85: Sù giµu ®Ñp cña tiÕng viÖt

(§Æng Thai Mai)
1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®îc trªn nh÷ng nÐt chung sù giµu ®Ñp cña tiÕng viÖt qua sù
ph©n tÝch chøng minh cña t¸c gi¶.
- N¾m ®îc nh÷ng ®iÓm næi bËt trong nghÖ thuËt nghÞ luËn
2. VÒ t tëng:
- Båi dìng t duy l«gÝc, khoa häc, lßng tù hµo tiÕng nãi d©n téc.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- Kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm nghÞ luËn
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
44
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- §Ó chøng minh cho luËn ®iÓm ( vÊn ®Ò): Tinh thÇn yªu níc cña
nh©n d©n ta t¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng luËn chøng nµo? T¸c dông cña
çc luËn chøng ®ã
- Em hiÓu ý cña B¸c “ T×nh yªu níc còng nh çc thø cña quý tron
hßm” nh thÕ nµo?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: TiÕng viÖt tiÕng mÑ ®Î cña chóng ta lµ mét ng«n ng÷
nh thÕ nµo, cã nh÷ng phÈmchÊt g×? Çc em cã thÓ t×m thÊy c©u
tr¶ lêi ®Ých ®¸ng vµ s©u s¾c qua mét ®o¹n trÝch cña Gi¸o s §Æng
Thai Mai
Ho¹t ®éng cña Ho¹t ®éng cña
Néi dung cÇn ®¹t
thÇy trß
GV Nªu yªu cÇu I- TÕp xóc v¨n b¶n:
®äc: To , râ rµng, 1. §äc v¨n b¶n:
- Hs ®äc
ngõng nghØ giäng ë
phÇn më réng . 2. T×m hiÓu chó
- HS Tr¶ lêi theo sù
- Gäi häc sinh ®äc thÝch:
hiÓu biÕt
? Tr×nh bµy vµi nÐt a. T¸c gi¶:
vÒ t¸c gi¶ §Æng - 1902-1984. lµ nhµ v¨n ,
Thai Mai? nhµ nghiªn cøu v¨n häc
næi tiÕng.
- N¨m 1996 ®îc trao
tÆng Gi¶i thëng Hå ChÝ
- TrÝch ë phÇn ®Çu
Minh vÒ v¨n ho¸ vµ nghÖ
cña bµi ngiªn cøu
thuËt.
dµi: “ TiÕng ViÖt,
b. V¨n b¶n:
? Em biÕt g× vÒ mét biÓu hiªn hïng
- TrÝch ë phÇn ®Çu cña
v¨n b¶n: Sù giµu hån cña søc sèng
bµi ngiªn cøu dµi: “
®Ñp cña TiÕng d©n téc.”
TiÕng ViÖt, mét biÓu
ViÖt?
45
? T¸c gi¶ ®· dïng - Ph¬ng thøc: NghÞ hiªn hïng hån cña søc
ph¬ng thøc nµo ®Ó luËn sèng d©n téc.”
t¹o v¨n b¶n nµy? - V× v¨n b¶n chñ - Ph¬ng thøc: NghÞ luËn
? V× sao em x¸c yÕu dïng lÝ lÏ vµ
®Þnh ®îc nh vËy? dÉn chøng.
? Môc ®Ých nghÞ - Kh¼ng ®Þnh sù
luËn cña t¸c gi¶ giµu ®Ñp cña tiÕng
trong v¨n b¶n nµy lµ viÖt ®Ó mäi ngêi
g×? tù hµo vµ tin tëng
vµo t¬ng lai cña c. Tõ khã:(SGK-t/36)
tiÕng viÖt.
? Gi¶i thÝch nghÜa:
- Thanh huyÒn,
©m b×nh vµ d¬ng
thanh ngang. 3. Bè côc:
b×nh?
- Toµn bé çc tõ V¨n b¶n chØ lµ ®o¹n
? Tõ vùng?
cña 1 ng«n ng÷. trÝch nªn kh«ng cã ®Çy
? T×m hiÓu bè côc 1-NhËn ®Þnh ®ñ çc phÇn thêng cã
cña bµi v¨n vµ nªu ý chung vÒ phÈm trong 1 bµi v¨n:
chÝnh cña mçi chÊt giµu ®Ñp cña 1-NhËn ®Þnh chung vÒ
®o¹n? tiÕng viÖt phÈm chÊt giµu ®Ñp cña
GV: V¨n b¶n chØ lµ 2-Lµm râ phÈm tiÕng viÖt
®o¹n trÝch nªn chÊt giµu ®Ñp cña 2-Lµm râ phÈm chÊt
kh«ng cã ®Çy ®ñ tiÕng viÖt. giµu ®Ñp cña tiÕng viÖt.
çc phÇn thêng cã II- Ph©n tÝch v¨n b¶n:
trong 1 bµi v¨n. Nh- 1. NhËn ®Þnh vÒ
ng vÉn rÊt chÆt chÏ phÈm chÊt cña tiÕng
trong lËp luËn vµ cã viÖt:
- §äc
bè côc râ rµng, hîp - TiÕng viÖt ®Ñp:
lÝ. - TiÕng viÖt lµ mét + NhÞp ®iÖu
GV: Gäi häc sinh thø tiÕng ®Ñp vµ + Có ph¸p.
®äc ®o¹n 1 hay.
? T¸c gi¶ cho ta biÕt
46
®iÒu g× vÒ phÈm - TiÕng viÖt cã
chÊt cña TiÕng nh÷ng ®Æc s¾c ...
- TiÕng viÖt hay:
ViÖt? - Hµi hoµ vÒ mÆt
+ Cã kh¸i niÖm diÔn ®¹t
? C©u v¨n nµo kh¸i ©m hëng, thanh
t×nh c¶m, t tëng
qu¸t phÈm chÊt ®ã? ®iÖu.
+Tho¶ m·n yªu cÇu ®êi
? VÎ ®Ñp cña TiÕng - TÕ nhÞ uyÓn
sèng. V¨n ho¸.
ViÖt ®îc gi¶i thÝch chuyÓn trong çch
trªn nh÷ng yÕu tè ®Æt c©u.
nµo?
? Dùa trªn c¨n cø

nµo ®Ó t¸c
gi¶ -3 c©u
nhËn xÐt tiÕng viÖt 1. Kh¸i qu¸t vÒ
lµ mét thø tiÕng phÈm chÊt tiÕng
2. BiÓu hiÖn giµu
hay? viÖt ®Ñp cña tiÕng viÖt:
? §o¹n v¨n nµy cã 2. Gi¶i thÝch caÝ
a. TiÕng ViÖt ®Ñp:
mÊy c©u? Çc c©u ®Ñp
- ý kiÕn ngêi níc ngoµi
liªn kÕt víi
nhau 3. Gi¶i thÝch çi
- HÖ thèng nguyªn ©m,
b»ng néi dung nµo? hay
phô ©m phong phó, giµu
- Ng¾n gän, râ thanh ®iÖu.
? Qua ®ã , em thÊy rµng , rµnh m¹ch. - Có ph¸p: C©n ®èi,
çch lËp luËn cña - §i tõ kh¸i qu¸t uyÓn chuyÓn, nhÞp
t¸c gi¶ cã g× ®Æc ®Õn cô thÓ. nhµng.
biÖt? T¸c dông cña - Ngêi ®äc dÔ theo - Tõ vùng: dåi dµo gi¸ trÞ
çch lËp luËn nµy? dâi, dÔ hiÓu. th¬ nh¹c.
- §äc.
GV: Gäi häc sinh

®äc ®o¹n 2.
? TiÕng ViÖt ®Ñp - ý kiÕn ngêi níc
nh thÕ nµo? ngoµi b. TiÕng ViÖt hay:
- HÖ thèng nguyªn
47
? Qua lêi nhËn xÐt ©m, phô ©m - Dåi dµo vÒ cÊu t¹o tõ
cña ai? phong phó, giµu ng÷ .. vÒ h×nh thøc
VÒ hÖ thèng nguyªn thanh ®iÖu. diÔn ®¹.
©m, phô ©m, vµ - Có ph¸p: C©n - Tõ vùng ..t¨ng
thanh ®iÖu? ®èi, uyÓn chuyÓn, - Ng÷ ph¸p ... uyÓn
nhÞp nhµng. chuyÓn, chÝnh x¸c h¬n.
? VÒ mÆt có ph¸p? - Tõ vùng: dåi dµo - Kh«ng ngõng ®Æt ra
gi¸ trÞ th¬ nh¹c. nh÷ng tõ ng÷ míi.
? VÒ mÆt tõ vùng?
- Chó bÐ lo¾t
? H·y t×m 1 vµi c©u cho¾t...
th¬ hoÆc ca dao - Em ¬i Ba Lan...
mµ em cho lµ giµu - Trªn trêi m©y
chÊt nh¹c? tr¾ng...
GV LÊy thªm vÝ dô. - §a ngêi ta...
? Dù¹ trªn çc chøng
-> Çi ®Ñp ph¶n ¸nh çi
cø nµo ®Ó t¸c gi¶
hay çi hay t¹o ra vÎ ®Ñp
chøng minh cho çc
cña ng«n ng÷
kh¸i niÖm hay cña
tiÕng viÖt?
GV: HiÖn nay chóng
ta thÊy xuÊt hiÖn
nh÷ng tõ ng÷ míi
trong lÜnh vùc kinh
- §Ñp -> PhÈm chÊt
tÕ , khoa häc kÜ
h×nh thøc.
thuËt nh:
- Hay-> PhÈm chÊt
Makettinh, internet,
néi dung.
trang web ®ã lµ
kh¸i niÖm s¸ng t¹o
tõ ng÷ míi, phï hîp
víi sù ph¸t triÓn.
? Theo em trong çc
48
phÈm chÊt ®Ñp vµ - NghÞ luËn b»ng
hay cña tiÕng viÖt çch kÕt hîp gi¶i III- Tæng kÕt:
mµ t¸c gi¶ võa thÝch, chøng minh *. Ghi nhí: (SGK - t/37)
ph©n tÝch, phÈm vµ b×nh luËn. IV- LuyÖn tËp:
chÊt nµo thuéc vÒ
h×nh phÈm - LËp luËn chÆt chÏ.
thøc,
chÊt nµo thuéc vÒ - DÉn chøng toµn
néi dung? diÖn, bao qu¸t.
? Hai chÊt - Sö dông biªn ph¸p
phÈm
®Ñp vµ hay cã mèi ,më réng c©u.
quan hÖ nh thÕ
- Hs tù t×m
nµo?
? NghÖ thuËt nghÞ
luËn cña bµi v¨n
nµy cã g× ®Æc
biÖt?
GV:
- Bé phËn më réng
- §äc ghi nhí.
c©u nh»m gi¶i
thÝch râ h¬n çc tõ
ë vÞ trÝ tríc ®ã.
- DÊu hiÖu ®Ó t¸ch
bé phËn më réng:
ngoÆc ®¬n , g¹ch
ngang, dÊu phÈy.
? ChØ ra çc c©u
v¨n cã bé ph©n më
réng c©u ?
? T¸c gi¶ ®· dïng
nh÷ng lÝ lÏ, dÉn
chøng nh thÕ nµo
49
®Ó chøng minh trªn
nh÷ng ph¬ng diÖn
nµo?
? T¸c gi¶ ®· nhËn
®Þnh nh thÕ nµo
vÒ phÈm chÊt cña
tiÕng viÖt?
GV: Gäi häc sinh
®äc ghi nhí.
GV: Yªu cÇu häc
sinh vÒ nhµ lµm bµi
tËp phÇn luyÖn tËp.
3. Cñng cè:
- Trong häc tËp vµ giao tiÕp em ®· lµm g× cho sù giµu ®Ñp cña tiÕng
viÖt?
4. DÆn dß:
- Häc sinh lµm bµi tËp 1 SGK
- ®äc bµi ®äc thªm: TiÕng viÖt giµu vµ ®Ñp
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo
./.
Tiªt 86: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u

1. VÒ kiÕn thøc:
gióp häc sinh
- n¾m ®îc kh¸i niÖm tr¹ng ng÷ trong c©u
- «n l¹i çc lo¹i tr¹ng ng÷ ®· häc ë tiÓu häc
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kü n¨ng thªm TPTRN cho c©u vµo çc vÞ trÝ kh¸c nhau
B, thiÕt kÕ bµi d¹y häc
- PhÇn I
C. Ph¬ng ph¸p:
50
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
(?) C©u ®Æc biÖt lµ c©u nh thÕ nµo?Cho vÝ dô? T¸c dông cña
c©u dÆc biÖt?
- Đáp án: Ghi nhớ SGK - 28+29
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu:
XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o, gåm 2 thµnh phÇn chÝnh lµ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷.
Tuy vËy kh«ng ph¶i lóc nµo c©u còng chØ cã 2 thµnh phÇn chÝnh mµ
c©u cßn cã nh÷ng thµnh phÇn phô quan träng cña c©u lµ tr¹ng ng÷.
Ho¹t ®éng cña
Ho¹t ®éng cña trß Néi dung cÇn ®¹t
thÇy
Gv Treo b¶ng phô I. §Æc ®iÓm cña tr¹ng
Gäi häc sinh ®äc - §äc ng÷:
? §o¹n v¨n nµy n»m - C©y tre ViÖt Nam 1. Ng÷ liÖu: ( SGK-
trong v¨n b¶n nµo? t/39)
? X¸c ®Þnh tr¹ng 2. Ph©n tÝch:
ng÷ trong c©u trªn? ?1. X¸c ®Þnh tr¹ng
ng÷:
- Bæ sung th«ng tin - Díi bãng tre xanh.
? Çc tr¹ng ng÷ võa vÒ ®Þa ®iÓm( N¬i - §· tõ l©u ®êi .
t×m ®îc bæ sung chèn) vµ thêi gian. - §êi ®êi, kiÕp kiÕp.
cho nh÷ng néi dung - Tõ ngh×n ®êi nay.
g×? (thuéc tr¹ng ?2. Néi dung mµ tr¹ng
ng÷ g×?) ng÷ bæ sung:
- N¬i chèn
- Thêi gian
? Cã thÓ chuyÓn çc - Thêi gian
tr¹ng ng÷ nãi trªn - Thêi gian.
51
sang nh÷ng vÞ trÝ ?3. VÞ trÝ cña tr¹ng ng÷
nµo trong c©u? trong c©u:
GV: Chó ý x¾p ®Æt - 3 vÞ trÝ: §Çu, gi÷a
vÞ trÝ tr¹ng ng÷ sao hoÆc cuèi c©u.
cho phï hîp víi liªn
kÕt m¹ch l¹c c¶u v¨n
b¶n còng nh t×nh
huèng giao tiÕp cô
- Çch 2.
thÓ .
VD: So s¸nh 2 c©u
tr¶ lêi sau:
Hái: Em ®Õn ®©y
®Ó lµm g×?
Tr¶ lêi: 1. §Ó trao th
nµy cho chÞ , em
®Õn ®©y. - 1 qu·ng nghØ khi
2. Em ®Õn ®©y nãi hoÆc 1 dÊu
®Ó trao th nµy cho phÈy khi viÕt.
chÞ.
? Çch tr¶ lêi nµo phï
hîp víi t×nh huèng
giao tiÕo h¬n?
GV: Cã nh÷ng trêng
- Tr¹ng ng÷ chØ n¬i
hîp tr¹ng ng÷ kh«ng
chèn ( ë ®©u? )
thÓ æ cuèi c©u.
- Thêi gian( Khi
VD: - Cã thÓ nãi:
nµo?)
§ªm, An ngñ víi bè.
- Kh«ng thÓ nãi: An - Nguyªn nh©n(v×
ngñ víi bè, ®ªm. sao? )
? Gi÷a tr¹ng ng÷ vµ
thµnh phÇn chÝnh - Môc ®Ých( §Ó lµm
52
cña c©u thêng ®îc g×?)
t¸ch biÖt bëi dÊu - Ph¬ng tiÖn( B»ng
hiÖu g×? g×?)
GV: Cho vÝ dô vµ yªu
cÇu chØ ra çc lo¹i
- Çch thøc( nh thÕ
tr¹ng ng÷.
nµo? )
? Tr¹ng ng÷ ®ã tr¶
- §iÒu kiÖn( víi ®iÒu
lêi cho c©u hái nµo?
kiÖn g×?)
1. ë trong líp, Hs
®ang häc bµi.
2. S¸ng nay, giã
thæi m¹nh.
3. V× bÞ c¶m mµ
*. Ghi nhí: ( SGK-t/39)
t«i kh«ng ®i
häc ®îc.
II- Luyªn tËp:
4. T«i ®Õn ®©y
1. Bµi tËp1:
®Ó häc. - §äc ghi nhí.
a) Chñ ng÷.
5. Víi chiÕc bót bi
H×nh thøc: §øng ë b) Tr¹ng ng÷.
trªn tay , Lan
®Çu c©u, ng¨n çch c) Phô ng÷ cho ®éng
ch¨m chØ häc
víi chñ ng÷ b»ng tõ” Chuéng”( Bæ ng÷)
bµi.
dÊu phÈy. d) C©u ®Æc biÖt.
6. Sét so¹t giã trªu
- Néi dung ý nghÜa : 2. Bµi tËp 2:
tµ ¸o biÕc.
X¸c ®Þnh thêi gian a) Khi ®i qua...xanh.
7. NÕu ®¹t HS
cho sù viÖc ®îc nªu - Trong çi vá xanh kia
giái, em sÏ ®îc
ra ë trong c©u . - Díi ¸nh n¾ng..
nhµ trêng khen
b) Víi kh¸i niÖm.. trªn
thëng.
- Lµm bµi tËp 2. ®©y.
? VÒ ý nghÜa thªm
- Th¶o luËn nhãm. 3. Bµi tËp 3:
tr¹ng ng÷ vµo c©u
a) - Thêi gian( Khi nµo)
®Ó x¸c ®Þnh ®iÒu
- N¬i chèn( ë ®©u)
g×?
- N¬i chèn( ë ®©u)
53
? Tr¹ng ng÷ thêng - §iÒu kiÖn
®øng ë vÞ trÝ nµo? b) VÒ nhµ.
? Gi÷a tr¹ng ng÷ vµ
thµnh phÇn chÝnh
cña c©u thêng ®îc
t¸ch biÖt bëi dÊu
hiÖu g×?
Gv: Gäi häc sinh ®äc
ghi nhí.
GV: Híng dÉn HS lµm
BT phÇn LT
-BT 1: Th¶o luËn
nhãm.
? C¨n cø vµo ®©u
mµ em x¸c ®Þnh ®-
îc côm tõ:” Mïa
xu©n”trong c©u b
lµ tr¹ng ng÷.
- BT 2: Gäi HS lªn
b¶ng.
Gv: Yªu cÇu th¶o

luËn nhãm bµi tËp 3
phÇn a.
3. Cñng cè:
- Em h·y cho biÕt tr¹ng ng÷ ®îc thªm vµo c©u víi nh÷ng ý nghÜa
g× ?
- Lµm bµi tËp 3b.
54
- Häc thuéc ghi nhí.
- So¹n bµi tiÕp theo.
./.
Tiªt 87: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh (TiÕt 1)
1. VÒ kiÕn thøc:
- Bíc ®Çu n¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña mét bµi v¨n nghÞ luËn chøng
minh vµ yªu cÇu c¬ b¶n cña luËn ®iÓm, luËn cø vµ ph¬ng ph¸p lËp
luËn chøng minh.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch mét ®Ò, mét v¨n b¶n nghÞ luËn chøng
minh.
- PhÇn I.1.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Bè côc cña bµi v¨n nghÞ luËn ?
- Ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn?
§A: - Bè côc 3 phÇn.
- PP LL trong v¨n nghÞ luËn gåm çc pp sau: Suy luËn nh©n-
qu¶; suy luËn t¬ng ®ång; suy luËn tæng-ph©n-hîp.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu:
? Trong ®êi sèng ngêi ta dïng sù thËt ®Ó chøng tá 1 sù vËt, sù viÖc lµ
thËt hay gi¶ th× viÖc ®ã ®îc gäi lµ g×?
VËy ®Ó chøng minh trong ®êi sèng vµ trong v¨n häc cã g× gièng
vµ kh¸c nhau. Môc ®Ých vµ tÝnh chÊt vµ çc yÕu tè cña phÐp lËp
luËn chøng minh lµ g×? Bµi häc h«m nay sÏ tr¶ lêi cho c©u hái ®ã.
Ho¹t ®éng cña Ho¹t ®éng cña
Néi dung cÇn ®¹t
thÇy trß
I. Môc ®Ých vµ ph¬ng
55
ph¸p chøng minh:
?1. Nhu cÇu chøng
? Trong ®êi sèng - Khi bÞ hoµi nghi minh trong ®êi sèng:
khi nµo ngêi ta cÇn vÒ 1 viÖc nµo ®ã,
chøng minh? ngêi ta cÇn ph¶i
chøng minh ®Ó
lµm râ sù thËt
? Muèn chøng minh
-Chøng minh th
mét ngêi cã t çch
nh©n d©n
c«ng d©n th× ph¶i
®a ra b»ng chøng
g×? -GiÊy khai sinh.
? Muèn mäi ngêi
biÕt ngµy th¸ng
n¨m sinh cña m×nh -B»ng chøng ,
th× ph¶i ®a ra nh©n chøng , vËt
b»ng chøng g×? chøng .VÝ dô: Ph¸t
? Trong toµ ¸n ngêi hiÖn v©n tay ®Ó
ta dïng nh÷ng g× chøng minh ®ã ®·
®Ó chøng minh ai vµo nhµ më khãa
®ã ph¹m téi hay ¨n trém .
kh«ng ph¹m t«i? -Ph¶i dÉn ra sù viÖc
Êy, dÉn ra ngêi
? VËy khi cÇn chøng
chøng kiÕn sù viÖc -> Chøng minh lµ ®a ra
minh cho ai ®ã tin
Êy, ®a ra ®îc çc b»ng chøng ®Ó chøng
lêi nãi cña em lµ
lÝ lÏ hîp lÝ, dÉn minh 1 ý kiÕn (vÊn ®Ò)
thËt em ph¶i lµm
chøng lµm s¸ng tá nµo ®ã lµ sù thËt.
g×?
vÊn ®Ò. ?2. T×m hiÓu chøng
Gv: LÊy vÝ dô minh minh trong v¨n b¶n
ho¹. nghÞ luËn:
- Khi em bÞ nghi -> Dïng lÝ lÏ , dÉn
56
ngê lµ ¨n trém . -> HS béc lé. chøng , lËp luËn ®Ó
- Khi nãi 1 b¹n häc chøng minh 1 nhËn
giái nhÊt líp. ®Þnh nµo ®ã lµ ®óng
? Qua ®©y em hiÓu ®¾n ®¸ng tin cËy.
thÕ nµo lµ chøng
minh mét vÊn ®Ò -> Dïng lÝ lÏ , dÉn
trong cuéc sèng? chøng , lËp luËn
?3. PhÐp lËp luËn
®Ó chøng minh 1
chøng minh:
nhËn ®Þnh nµo ®ã
* Bµi v¨n : “§õng sî vÊp
lµ ®óng ®¾n
? Trong v¨n b¶n ng·”
®¸ng tin cËy.
nghÞ luËn, khi ngêi - LuËn ®iÓm thÓ hiÖn
ta chØ sö dông lêi trong nhan ®Ò
v¨n( Kh«ng ®îc dïng - C©u mang luËn ®iÓm .
nh©n chøng, vËt VËy xin b¹n chí lo thÊt
chøng) Th×
ph¶i -§äc häc
lµm thÕ nµo ®Ó - Çch lËp luËn :
chøng tá 1 ý kiÕn - §õng sî vÊp ng·. + VÊp ng· lµ chuyÖn
nµo ®ã lµ ®óng sù b×nh thêng
- C©u mang luËn
thËt vµ ®¸ng tin +NhiÒu ngêi næi tiÕng
®iÓm: VËy xin b¹n
cËy? còng tõng vÊp ng· , nh-
chí lo thÊt häc
ng hä vÉn trë thµnh næi
GV: Gäi sinh -Çch lËp luËn :
häc tiÕng.
®äc bµi v¨n:”§õng +VÊp ng· lµ chuyÖn
+ §iÒu ®¸ng sî nhÊt lµ
sî vÊp ng·”. b×nh thêng
sù thiÕu cè g¾ng.
? LuËn ®iÓm c¬ +NhiÒu ngêi næi
- Sù thËt dÉn ra rÊt ®¸ng
b¶n cña bµi v¨n nµy tiÕng còng tõng
tin cËy v× næi tiÕng ai
lµ g×? vÊp ng· , nhng hä
còng biÕt.
? C©u mang luËn vÉn trë thµnh næi
®iÓm? tiÕng.
+ §iÒu ®¸ng sî
nhÊt lµ sù thiÕu cè
? Cho biÕt çch lËp
57
luËn? g¾ng.
*. Ghi nhí: (SGK-t42 )
-Tr¶ lêi nh ghi nhí

SGK.
-Tr¶ lêi nh ghi nhí

? Çc sù thËt dÉn ra SGK.
cã ®¸ng tin cËy
kh«ng ?V× sao?
- §äc
? Qua ®©y em hiÓu
phÐp lËp luËn
chøng minh lµ g×?
? Ta cÇn chó ý ®iÒu
g× khi sö dông çc
lÝ lÏ, b»ng chøng
trong phÐp lËp luËn
chøng minh?
GV: Gäi häc sinh
®äc ghi nhí.
3. Cñng cè:
- Nh÷ng v¨n b¶n nghÞ luËn võa häc, v¨n b¶n nµo thuéc lËp luËn
chøng minh?
- ThÕ nµo lµ lËp luËn chøng minh
- Lµm BT
- So¹n tiÕp bµi tiÕt 2.
./.
Tiªt 88: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh (TiÕt 2)

1. VÒ kiÕn thøc:
58
- HS luyÖn tËp: qua bµi v¨n mÉu hiÓu kÜ h¬n vÒ môc ®Ých, tÝnh
chÊt, çc yÕu tè cña phÐp lËp luËn chøng minh.
2. VÒ t tëng:
thøc luyÖn tËp ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n mÉu
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. Tæ chøc: SÜ
sè:...................................................................
2. KiÓm tra:
- PhÐp lËp luËn chøng minh lµ g×?
§A: Lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, b»ng chøng ch©n thùc, ®·
®îc thõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi (CÇn ®îc chøng minh) lµ
®¸ng tin cËy.
3. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Giê tríc çc em ®· ®îc ®i t×m hiÓu phÐp lËp luËn
chøng minh. Giê nµy thÇy gi¸o cïng çc em tiÕp tôc ®i häc ph©ng
luÖn tËp ®Ó mét lÇn n÷a t¹o cho çc em kü n¨ng c¬ b¶n khi lµm v¨n
chøng minh.
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ND cần đạt
GV: Gọi HS đọc Y/c bài - Đọc II- Luyện tập:
tập phần luyện tập
GV:
- Chia lớp làm 3 nhóm, - Thảo luận nhóm
cho HS thảo luận theo
nhóm.
- Cử đại diện trình bày - Đại diện trình bày
- Yêu cầu các nhóm khác - Bổ sung
nhận xét bổ sung.
GV: Nhận xét, đánh giá - Luận điểm không sợ sai lầm.
? Cho biết luận điểm của - Câu mang luận điểm:
bài văn? + Tiêu đề bài viết
? Những câu nào là câu - Câu mang luận điểm: + Những người sáng suốt...làm
mang luận điểm? + Tiêu đề bài viết như số phận của mình.
59
+ Những người sáng
suốt...làm như số phận - Những luận cứ:
của mình + Nếu suốt đời không phạm
? Để chứng minh cho bài - Trả lời như ghi bảng sai lầm, thì hoặc là ảo tưởng,
viết của mình, tác giả đã hoặc là hèn nhát.
nêu lên luận cứ nào? + Người sợ sai lầm là người sợ
hãi thực tế, không bao giờ có
thể tự lập.
+ Không chịu mất gì sẽ không
được gì.
+ Sai lầm cũng có hai mặt.
Tuy nó đem lại tổn thất, nhưng
nó cũng đem đến bài học cho
đời.
+ Người khác bảo sai chữa
chắc đã sai, vì tiêu chuẩn đánh
giá khác nhau.
+ Thất bại là mẹ thành công ->
Luận cứ hiển nhiên, có sức
thuyết phục.
- Bài này dùng lý lẽ và sự
? Những luận cứ ấy có phân tích lý lẽ để chứng minh.
hiển nhiên, có sức thuyết
phục hay không?
? Cách lập luận chứng - Bài này dùng lý lẽ và

minh của bài này có gì sự phân tích lý lẽ để
khác so với bài “Đừng sợ chứng minh.
vấp ngã”.
4. Cñng cè:
- Nh÷ng v¨n b¶n nghÞ luËn võa häc Vb nµo thuéc lËp luËn chøng
minh? v× sao?
VB “ Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta”
“ TiÕng viÖt giµu ®Ñp”
Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn chøng minh v×: Ngêi viÕt ®· ®a ra nh÷ng b»ng
chøng lÝ lÏ...
- Xem bµi: “Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp)”
./.
Tiªt 89: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp)
60
1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp häc sinh n¾m ®îc c«ng dông cña tr¹ng ng÷: b«e sung nh÷ng
th«ngt in t×nh hèng vµ liªn kÕt çc c©u, çc ®o¹n trong bµi .
- N¾m ®îc viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng( nhÊn m¹nh, chuyÓn
ý) hoÆc béc lé c¶m xóc
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- Kü n¨ng t¸ch tr¹ng ng÷
- PhÇn I. 1,2.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- H·y nªu ý nghÜa, vÞ trÝ, vai trß cña tr¹ng ng÷ trong c©u?
- §A: (SGK T39)
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Giê tríc çc em ®· ®îc t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña tr¹ng
ng÷. VËy tr¹ng ng÷ cßn cã c«ng dông vµ çch t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh
c©u riªng nh thÕ nµo ta vµo bµi h«m nay.
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung cÇn ®¹t
I. Công dụng của trạng ngữ:
GV: Treo bảng phụ NL a, b. 1. Ngữ liệu: (Sgk-t/45, 46)
Gọi HS đọc - Đọc 2. Phân tích:
? Xác định và gọi tên các - NL a có 5 TN - NL1: Các trạng ngữ:
trạng ngữ trong hai NL a và - NL b có 1 TN a.
b? + Thường thường, vào khoảng
đó -> thời gian
+ Sáng dậy -> thời gian
+ Tren giàn hoa lí -> địa điểm
+ Chỉ độ tám chín giờ sáng ->
thời gian
+ Trên nền trời trong trong ->
thời gian
b.
+ Về mùa đông
-> thời gian
61
? Có nên lược bỏ các trạng - Không có trạng
ngữ trong hai NL trên ngữ câu vẫn hiểu
không? Vì sao? được nhưng không
nên lược bỏ TN đó
vì nhờ TN mà ND
câu, các điều nêu
trong câu đầy đủ,
GV: Trong nhiều trường chính xác hơn.
hợp, nếu không có phần bổ
sung ở TN thì ND của câu
thiếu chính xác.
VD Về mùa đông, lá bàng
đỏ như màu đồng hun.
- Nhiều trường hợp không
thể bỏ TN được. VD: Trên
giàn hoa lí...chỉ độ tám chín - NL 2:
giờ sáng. + Nhờ trạng ngữ mà câu văn
? Trong VB NL, TN có vai - Nhờ trạng ngữ mà được nối kết giúp cho đoạn văn,
trò gì đối với việc thể hiện câu văn được nối kết bài văn được mạch lạc.
trình tự lập luận. giúp cho đoạn văn, + Giúp cho việc sắp xếp các
bài văn được mạch luận cứ theo những trình tự nhất
lạc. định về thời gian, không gian,
- Giúp cho việc sắp huọăc các quan hệ nguyên nhân
xếp các luận cứ theo - kết quả, suy lý...
những trình tự nhất
định về thời gian,
không gian, huọăc
các quan hệ nguyên
nhân - kết quả, suy
lý...
H: Vậy trạng ngữ có công - Đọc ghi nhớ *. Ghi nhớ 1: (Sgk-t46)
dụng gì?
GV: Treo bảng phụ. Gọi HS - Đọc II. Tách trạng ngữ thành câu
đọc riêng:
? VD trên có mấy câu văn 1. Ngữ liệu:
H: Hãy chỉ ra TN của câu 1? 2. Phân tích:
- NL 1:
? So sánh TN này với câu - Hai câu Và để...của nó -> TN được tách
đứng sau xem xét điều gì - Để tự hào với tiếng thành câu riêng
giống và khác nhau? nói của mình
- Giống: Về ý nghĩa
đều có quan hệ như
62
nhau với CN và VN.
- Khác: TN được
tách thành câu riêng
? Có thể ghép 2 câu thành 1 - Gộp được bằng
câu duy nhất có hai TN được cách bỏ dấu chấm
không? Gộp bằng cách nào?
? Việc tách TN thành câu - Nhấn mạnh vào ý - NL 2:
riêng như trên có TD gì? của TN đứng sau. -> Nhấn mạnh vào ý của TN
đứng sau.
GV; Gọi HS đọc ghi nhớ 2 - Đọc *. Ghi nhớ 2: (Sgk-t47)
II- Luyện tập:
GV: Chia hai dãy bàn cho 1. Bài tập 1:
HS thảo luận theo nhóm a) Trạng ngữ
BT1 - Ở loại bài thứ nhất
- Nhóm 1: phần a - Ở loại bài thứ hai
- Nhóm 2: phần b - Lần đầu tiên chập chững bước
đi
- Lần đầu tiên tập bơi
- Lần đầu tiên chơi bóng bàn
- Lúc còn học phổ thông
b) Công dụng
Vừa có tác dụng bổ sung các
thông tin tình huống vùa có tác
dụng liên kết các luận cứ trong
bài trở nên rõ ràng, dễ hiểu.
2. Bài tập 2:
a) Năm 72 nhấn mạnh thời
điểm hi sinh của nhân vật.
GV: Gọi 2 HS lên bảng làm - Làm BT2 b) Trong lúc nhấn mạnh
bài tập 2 TT ở nòng cốt câu
3. Bài tập 3 (Về nhà)
3. Cñng cè:
- Tr¹ng ng÷ cã nh÷ng c«ng dông g×? T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh nh÷ng
c©u riªng cã t¸c dông g×?
4. DÆn dß:
- ¤n bµi phÇn TiÕng ViÖt giê sau lµm bµi kiÓm tra 1 tiÕt.
./.
Tiªt 90: KiÓm tra tiÕng viÖt
63
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cñng cè kiÕn thøc lµm bµi tiÕng viÖt qua mét sè ®¬n vÞ kiÕn thøc
võa häc: C©u ®Æc biÖt, c©u rót gän, thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.
2. VÒ t tëng:
- GD ý «n tËp, tù gi¸c khi lµm bµi.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: §Ò bµi.
- HS: §äc, häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ.
1. KiÓm tra:
- ViÖc chuÈn bÞ giÊy bót cña häc sinh.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: §Ó kh¾c s©u kiÕn thøc còng nh n¾m ®îc viÖc häc
cña m×nh ®Õn ®©u chóng ta ®i lµm bµi kiÓm tra 1 ttiÕt tiÕng ViÖt
®Ó tõ ®ã chóng ta cã ph¬ng ph¸p häc tËp tèt h¬n.
I. §Ò bµi :
A. Tr¾c nghiÖm : ( 8 c©u, mçi c©u 0,25 ®iÓm )
C©u 1. C©u rót gän lµ c©u ?
A. ChØ cã thÓ v¾ng chñ ng÷ B. ChØ cã thÓ v¾ng vÞ ng÷
C. Cã thÓ v¾ng chñ ng÷ vµ vÞ ng÷D. ChØ cã thÓ v¾ng çc
thµnh phÇn phô
C©u 2. C©u nµo trong çc c©u sau ®©y lµ c©u rót gän ?
A. Ai cóng ph¶i häc ®i ®«i víi hµnh
B. Anh trai t«i häc ®i ®«i víi hµnh
C. Häc ®i ®«i víi hµnh
D. RÊt nhiÒu ngêi häc ®i ®«i víi hµnh
C©u 3. C©u ®Æc biÖt lµ g× ?
A. Lµ c©u cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷
B. Lµ c©u chØ cã chñ ng÷
C. Lµ c©u kh«ng cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷
D. Lµ c©u chØ cã vÞ ng÷
C©u 4. Trong çc lo¹i tõ sau, tõ nµo kh«ng ®îc dïng trong c©u ®Æc
biÖt ®Ó béc lé c¶m xóc?
A. Tõ h« gäi C. Quan hÖ tõ
B. Tõ h×nh th¸i D. Sè tõ
C©u 5. Tr¹ng ng÷ lµ ?
A. thµnh phÇn chÝnh cña c©u B. Thµnh phÇn phô cña c©u
64
C. BiÖn ph¸p tu tõ trong c©u D. Lµ mét trong sè çc tõ lo¹i cña
tiÕng ViÖt
C©u 6. Cã thÓ ph©n lo¹i tr¹ng ng÷ theo c¬ së nµo ?
A. Theo çc néi dung mµ chóng biÓu thÞ
B. Theo vÞ trÝ cña chóng trong c©u
C. Theo thµnh phÇn chÝnh nµo mµ chóng ®íng liÒn tríc hay liÒn
sau
D. Theo môc ®Ých nãi cña c©u
C©u 7. Trong c©u, tr¹ng ng÷ thêng ®îc ng¨n çch víi çc thµnh phÇn
chÝnh b»ng dÊu phÈy, ®óng hay sai ?
A. §óng B. Sai
C©u 8. T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng, ngêi nãi, ngêi viÕt nh»m
môc ®Ých g×?
A. Lµm cho c©u ng¾n gän h¬n
B. §Ó nhÊn m¹nh, chuyÓn ý hoÆc thÓ hiÖn nh÷ng c¶m xóc nhÊt
®Þnh
C. Lµm cho nßng cèt c©u ®îc chÆt chÏ
D. Lµm cho néi dung cña c©u dÔ hiÓu h¬n
B. Tù luËn : (8 ®iÓm )
C©u 1. ( 4 ®iÓm ) ViÕt ®o¹n v¨n biÓu c¶m ( tõ 5 ®Õn 7 dßng )
Cã sö dông c©u rót gän vµ c©u ®Æc biÖt, g¹ch ch©n díi nh÷ng c©u
®ã.
C©u 2. ( 4 ®iÓm ) ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn ( tõ 5 ®Õn 7 dßng )
Cã sö dông tr¹ng ng÷, g¹ch ch©n díi nh÷ng c©u ®ã.
II. §¸p ¸n chÊm :
A. PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ( 3 ®iÓm - mçi c©u 0,25
®iÓm )
C©u 1 2 3 4 5 6 7 8
§¸p
C C C D B A A B
¸n
B. PhÇn tù luËn :
C©u 1.
- ViÕt ®o¹n v¨n cã chñ ®Ò râ rµng, m¹ch l¹c ( 1 ®iÓm )
- Cã söa dông c©u ®Æc biÖt vµ rót gän ®óng, phï hîp víi néi dung
®o¹n v¨n ( 3 ®iÓm )
C©u 2.
- ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn m¹ch l¹c ( 1 ®iÓm )
- Cã söa dông mét sè c©u cã tr¹ng ng÷ ®óng, phï hîp ( 3 ®iÓm )
3. Cñng cè:
65
- Thu bµi vµ nhËn xÐt giê lµm bµi.
- Häc bµi có vµ chuÈn bÞ bµi míi “Çch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng
minh”
./.
TiÕt 91: Çch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh
1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp häc sinh «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt( vÒ t¹o lËp v¨n b¶n
vÒ v¨n b¶n lËp luËn chøng minh......). §Ó viÖc häc çch lµm bµi cã c¬
së v÷ng ch¾c h¬n.
- Bíc ®Çu n¾m ®îc çch thøc cô thÓ trong viÖc lµm mét bµi v¨n lËp
luËn chøng minh, nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong
lóc lµm bµi.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- KÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò, lËp dµn ý, viÕt ®o¹n v¨n.
- PhÇn: I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh?
- §A: Lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, b»ng chøng ch©n thùc,
®· ®îc thõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi (CÇn ®îc chøng minh)
lµ ®¸ng tin cËy.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Chóng ta ®· n¾m ®îc thÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng
minh. VËy ®Ó lµm ®îc bµi v¨n lËp luËn chøng minh chóng ta ph¶i
n¾m ®îc çc çch nµo? Ta vµo bµi h«m nay.
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bài giảng
I- Các bước làm bài văn lập
luận chứng minh:
GV: Chép đề lên bảng A. Ng÷ liÖu: (Sgk-t/48)
Đề: Nhân dân ta thường nói
“Có chí thì nên”. Hãy chứng
66
minh tính đúng đắn của câu tục
? Đề bài có y/c ta phân - Không ngữ đó.
tích ND câu tục ngữ như B. Ph©n tÝch:
VH không? 1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
? Vậy với đề bài này đòi - Nhận thức chính xác a. Xác định y/c chung của đề.
hỏi người viết cần phải th«ng tin trong câu TN
làm gì? và chøng minh rằng
th«ng tin đó là đúng
đắn. b. Xác định vấn đề cần CM.
? Câu tục ngữ KĐ điều - Vai trò, ý nghĩa của
gì? “chí”
? Em hiểu “chí” là gì? - Lµ hoài bão, ý chí,
nghị lực và lòng kiên
trì
? Chí giúp gì cho con - Ai có nó sẽ thành
người? công trong cuộc sống c. Chứng minh:
? Trong hai cách lập luận - Ý 1 lý lẽ Muốn viết được bài văn chứng
ở mục c, lập luận nào là - Ý 2 dẫn chứng xác minh, người viết phải tìm hiểu
nêu dẫn chứng xác thực, thực kỹ đề bài, nắm chắc nhiệm vụ
lập luận nào nêu lý lẽ nghị luận đặt ra trong đề bài đó
? Cần lấy dẫn chứng ở - Tấm gương có thật,
đâu để chứng minh? tiêu biểu trong cuộc 2. Lập dàn bài:
sống
? Một bài văn nghị luận - Ba phần: MB, TB,
gồm mấy phần đó là KB
những phần nào?
? Bài văn chứng minh có
nên đi ngược quy luật - Phải đi đúng trình tự a. Mở bài:
chung đó không?
? MB chúng ta cần nêu - Nêu luận điểm cần
lên vấn đề gì? chứng minh b. Thân bài:
? Phần thân bài chúng ta - Nêu dẫn chứng, lý lẽ,
cần phải làm gì tức là xét về lý và xét c. Kết bài:
về thực tế.
? Nhiệm vụ của phần KB - Nêu ý nghĩa của luận
là gì? điểm đã được chứng 3. Viết bài:
minh
GV: Gọi HS đọc 3 đoạn - Đọc
MB
? Khi MB có cần lập luận - Cần:
không? Ba cách MB đó có (1) Chí là điều không
khác nhau về cách lập thể thiếu cho những ai
luận đó như thế nào? muốn thành đạt.
67
(2) Không có chí thì
không thành đạt
(3) Ai cũng muốn
thành đạt, nhưng
không phải ai cũng có
chí để dẫn đến thành
công.
? Làm thế nào để đoạn - Các từ nối tiếp: Thật
đầu tiên của TB liên kết vậy; đúng như vậy
với phần mở bài?
GV: Ngoài cách nói như
vậy còn có cách nói:
trước tiên chúng ta thấy,
có thể nói...
? Nên viết đoạn phân tích - Nêu lý lẽ trước, phân
lý lẽ ntn? tích sau
? Nên đưa dẫn chứng ntn? - Dẫn chứng tiêu biểu
GV: Yêu cầu HS viết - Viết KB
đoạn KB
? KB ấy đã tương ứng với
phần MB chưa
GV: Lưu ý HS đây là 4. Đọc lại và sửa chữa:
khâu quan trọng không
nên bỏ qua
? Muốn làm bài văn lập - Ghi nhớ ý 1
luận CM ta cần phải thực
hiện mấy bước đó là
những bước nào?
? Dẫn bài của một bài văn - Ghi nhớ ý 2
gnhị luận gồm mấy phần?
Nhiệm vụ của từng phần
là gì?
? Để các phần, các đoạn - Ghi nhớ ý 3
trong bài văn có sự liên
kết ta cần phải làm gì? *. Ghi nhớ: (Sgk-t50)
GV: Gọi HS đọc ghi nhớ II- Luyện tập:
GV: Hướng dẫn HS luyện
tập
3. Cñng cè:
- Bµi tËp 1,2: Häc sinh tù lµm
- VÒ ý nghÜa, c©u tr¹ng ng÷ vµ ®o¹n th¬ gièng nh c©u tr¹ng ng÷ ë
môc I
68
4. DÆn dß:
- Hoµn thµnh çc phÇn bµi tËp cßn l¹i.
- Xem bµi: “LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh”
./.
TiÕt 92: LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh

1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi v¨n lËp luËn Cm. VËn
dông nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm mét bµi v¨n Cm cho mét nhËn
®Þnh mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò XH gÇn gòi, quen thuéc.
2. VÒ t tëng:
thøc tÝch cùc lµm bµi lËp luËn chøng minh.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- KÜ n¨ng thùc hµnh çc bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn.
- PhÇn:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Çc bíc lµm bµi v¨n lËp luËn Cm.
- Nªu néi dung têng bíc lËp dµn bµi.
- §A: - Gåm 4 bíc. (Néi dung TiÕt 91).
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Chóng ta ®· n¾m ®îc thÕ nµo lµ lËp luËn chøng minh,
n¾m ®îc çch lËp luËn chøng minh. §Ó mét lÇn n÷a kh¾c s©u kü
n¨ng nµy chóng ta vµo tiÕt luyÖn tËp h«m nay.
GV: Chép đề bài lên bảng Đề bµi: (SGK-t/51)
(?) Nêu các bước làm 1 bài - 4 bước 1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
văn NL a. Tìm hiểu đề
(?) Đề bài y/c chúng ta CM - Vấn đề cần CM: biết ơn
vấn đề gì? những người tạo thành quả cho
mình được hưởng
(?) Y/c lập luận CM ở đây - Lập luận CM
®òi hỏi ta phải làm ntn? + Giải thích ngắn gọn 2 câu TN
69
+ Đưa ra các luận điểm phụ
+ Rút ra bài học
(?) Em hãy diễn giải xem - Là biểu hiện của b. Tìm ý

đạo lí "ăn quả..." có ND lòng biết ơn - Những biểu hiện;
ntn? + Lễ hội tưởng nhớ tổ tiên
(?) Em sẽ đưa ra những + Truyền thống thờ cúng tổ tiên
biểu hiện nào trong thực tế- Giỗ tổ HV, THĐ + Ngày thương binh liệt sĩ
để chứng minh cho đạo lí - Thắp hương ngày + Ngày nhà giáo VN
trên? giỗ, mùng 1... + Ngày quốc tế phụ nữ
- 27/7 + Ngày thầy thuốc VN
- 20/11
- 8/3
- 27/2
(?) Những ngày này có ý - Là những hành động -> ghi nhớ công ơn cha mẹ
nghĩa ntn? phù hợp với truyền + Biết ơn Đảng, BH, CM
thống, đạo lí + Tham gia các phong trào đền
(?) Đạo lí trên gợi cho em ơn đáp nghĩa
suy nghĩ gì? 2. Lập dàn bài:
GV: Y/c HS xem lại dàn

bài đã lập trong tiết trước
a, Më bµi :
DÉn d¾t- nªu luËn ®iÓm trÝch dÉn
b, Th©n bµi :
+ Gi¶i thÝch:
NghÜa ®en: ®îc ¨n mét qu¶ ngon ngät lµ ta ph¶i nhí ®Õn ngêi
trång c©y.
NghÜa bãng: ¨n qu¶ ë ®©y chØ sö dông thµnh qu¶ lao ®éng c¶u kÎ
kh¸c( Kh«ng h¼n lµ ¨n hoa qu¶), ph¶i nhí ®Õn ngêi lµm ra thµnh
qu¶ ®ã.
+ Chøng minh:
LËp luËn b»ng lÝ lÏ: “ ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y” vµ “ Uèng níc nhí
nguån” lµ biÓu hiÖn c¶u lßng biÕt ¬n, biÓu hiÖn ©n nghÜa thuû
chung cña con ngêi VN giµu t/c
> §îc thõa hëng nhiÒu VC vµ tinh thÇn ngµy nay chóng ta ph¶i biÕt
¬n líp ngêi ®i tríc
LËp luËn b»ng dÉn chøng
Giç tæ Hv 10/3 ©m lÞch
LÔ héi lµng Giãng ( Gia l©m- Hn)
LÔ héi mïa xu©n- ®Òn mÉu ©u c¬
70
Nhí tíi «ng bµ tæ tiªn ngêi ®· khuÊt
Nhí tíi c«ng ¬n sinh thµnh x©y ®¾p cho gia ®×nh ®Ó con ch¸u ®-
îc thõa hëng.
27/7 : ngµy th¬ng binh liÖt sÜ, nhí tíi nh÷ng ngêi ®· hi sinh ®êi
m×nh, hi sinh 1 phÇn c¬ thÓ.
20/11: ngµy nhµ gi¸o Vn, t«n vinh ®Î häc trß ®îc biÕt ¬n c«ng lao
thÇy c«.
8/3: BiÕt ¬n nh÷ng ngêi phô n÷ cã vai trß to lín víi XH vµ CS h«m
nay.
> §ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng phï hîp víi t tëng, ®¹o lÝ cña DT
c, KÕt luËn :
§¹o lÝ trªn cho em nh÷ng suy nghÜ s©u s¾c vÒ lßng biÕt ¬n- lµ
nÐt ®Ñp trong nh©n çch lµm ngêi.
GV: Y/c HS viết đoạn MB, 3. Viết đoạn văn:
KB và 1 đoạn phần TB,
triển khai theo luận điểm
"học trò biết ơn thầy cô
giáo"
- Giao nhiệm vụ cho 3 - Viết đoạn văn
nhóm
- Gọi HS đọc, NX, cho 4. Kiểm tra và sửa chữa:
điểm
3. Cñng cè:
- TiÕp cho HS ®äc bµi lµm vµ nhËn xÐt.
- Hoµn thµnh tiÕp bµi tËp cßn l¹i.
- Xem bµi: “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå”
./.
TiÕt 93: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå

(Ph¹m V¨n §ång)
1. VÒ kiÕn thøc:
- C¶m nhËn ®îc, qua bµi v¨n, mét trong nh÷ng phong çch cao ®Ñp
cña BHå lµ ®øc tÝnh gi¶n dÞ, gi¶n dÞ trong lèi sèng, trong quan hÖ víi
mäi ngêi, trong viÖc lµm, lêi nãi, bµi viÕt.
- NhËn ra vµ hiÓu ®îc NT nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong bµi, ®Æc biÖt lµ
çch nªu dÉn chøng cô thÓ, toµn diÖn, kÕt hîp víi gi¶i thÝch, b×nh
luËn ng¾n gän mµ s©u s¾c.
- Nhí vµ häc thuéc ®îc mét sè c©u v¨n hay, tiªu biÓu trong bµi
71
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ®øc tÝnh gi¶n dÞ, gi¶n dÞ trong lèi sèng, trong
quan hÖ víi mäi ngêi, trong viÖc lµm, lêi nãi, bµi viÕt.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng ®äc, hiÓu TP NL.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
(?) Tác giả ĐTM đã nhận định ntn về phẩm chất của TV? Điểm nổi bật trong NT NL ở
bài văn này là gì?
- Đáp án: Vở ghi mục b.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: : ë bµi th¬ “ ®ªm nay B¸c kh«ng ngñ” cña Minh HuÖ
chóng ta ®· rÊt xóc ®éng tríc h×nh ¶nh gi¶n dÞ cña ngêi cha m¸i tãc
b¹c, suèt ®ªm kh«ng ngñ.... Cßn h«m nay, chóng ta l¹i thªm mét lÇn
n÷a nhËn râ thªm phÈm chÊt cao ®Ñp nµy cña Ct HCM qua mét ®o¹n
v¨n xu«i NL ®Æc s¾c cña cè thñ tíng Ph¹m V¨n §ång- ngêi häc trß
xuÊt s¾c- ngêi céng sù gÇn gòi nhiÒu n¨m v¬Ý B¸c Hå.
GV nêu y/c đọc: vừa I. TiÕp xóc v¨n b¶n:
mạch lạc vừa sôi nổi cảm 1. §äc v¨n b¶n:
xúc, nhấn mạnh vào câu
cảm, câu KĐ 2. T×m hiÓu chó
thÝch:
(?) Em đã thu nhận được - Trình bày theo sự hiểu a. Tác giả:
những thông tin nào về tác biết - Là học trò xuất sắc, cộng
giả PVĐ? sự gần gũi nhiều năm với
Bác
(?) Cho biết xuất xứ của - Tr¶ lêi theo chó b. V¨n b¶n:
VB. thÝch SGK. TrÝch “ Chñ tÞch HCM
tinh hoa khÝ ph¸ch cña
dt, l¬ng t©m cña thêi
®¹i” (1970)
ND: §øc tÝnh gi¶n dÞ
cña BH trong ®êi
sèng, trong quan hÖ
72
víi mäi ngêi, trong lêi
(?) VB viết theo thể loại - Thể loại: Nghị luận nãi vµ trong bµi viÕt.
gì? Vì sao em biết được CM - Thể loại: Nghị luận CM
điều đó?
(?) MĐ NL của VB này là - Giúp mọi người hiểu
gì? về đức tính giản dị của
Bác
- Gi¶i thÝch tõ khã. - HS dùa sgk tr¶ lêi. c. Tõ khã: (SGK-t/54)
3. Bè côc:
- Nªu luËn ®iÓm - 1... tuyệt đẹp: Nhận Kh«ng cã kÕt
chÝnh cña bµi? định về đức tính giản dị luËn( ®©y lµ ®o¹n
- Bè côc bµi viÕt cã củ Bác trÝch)
g× ®¸ng lu ý? v× 2. Còn lại: Biểu hiện + 2 ®o¹n:
sao? về đức tính gián dị §o¹n 1(®1,2): Nªu L§,
- Không có phần KB sù nhÊt qu¸n gi÷a
cuéc ®êi CM vµ cuéc
sèng thanh lÞch cña
BH
§o¹n 2( ®3,4,5) Cm sù
gi¶n dÞ c¶u BH
II- Phân tích văn bản:
GV: Y/c HS quan sát vào 1. Nhận định về đức tính
câu mở đầu giản dị của Bác:
(?) Ở câu văn này t¸c giả - Đời:
đã đề cập đến điều gì + HĐ chính trị.
trong phẩm chất của Bác? + sống bình thường
Điều đó được thể hiện ở => Nhất quán
đâu?
(?) Ngoµi nhận định tgiả - Qua thời gian vẫn giữ
còn ca ngợi phẩm chất nguyên phẩm chất cao
giản dị ntn? quý này: trong sáng,
thanh bạch, thanh đạm
(?) Để ca ngợi tgiả đã - Tính từ ca ngợi phẩm
dùng những từ thuộc từ chất
loại gì?
(?) Ngoa× NL tgiả còn - BC trực tiếp
SD phương thức gì để ca
ngợi?
(?) Căn cứ vào đâu mà - Nhiều năm sống cạnh
tgiả có thể KĐ chắc chắn Bác
như vậy?
(?) Câu nhận định này - MB
73
nằm ở phần nào của VB?
GV bình: Sự nghiệp vì
dân. vì nước
(?) Trọng t©m NL nằm ở - TB 2. Biểu hiện về đức tính
phần nào của VB? giản dị của Bác:
(?) ĐS GD của Bác được - Trong lối sống
thể hiện trên những - Trong cách nói và viết
phương diện nào? * Trong lối sống
(?) Tính giản dị của Bác - Không để rơi vãi 1 hạt
được thể hiện trong bữa cơm
cơn ntn? - Ăn xong bát úp gọn
gàng
(?) Em có NX gì về bữa ăn - Bữa ăn: đạm bạc, dân dã,
của 1 vị CT nước? đời thường
GV dẫn câu thơ:
- Bác thường để lại đĩa
thịt gà mà ăn trọn mấy
quả cà xứ Nghệ
- Tránh nói to và đi rất
nhẹ ở trong vườn.
(?) Tác giả đã bình về bữa - Ở việc làm nhỏ đó ...
ăn của Bác bằng câu văn người phục vụ
nào?
(?) Lời bình luận đó chứng - thành quả của người
tỏ Bác quý trọng điều gì? LĐ
(?) Bác GD trong cách ở
ntn? - Cách ở: nhà sàn
(?) Vì sao với cương vị 1 - Giữ nét đẹp truyền
CT nước Bác lại ở nhà thống
sàn? Em có NX gì về cách => Thanh bạch, tao nhã
ở của Bác?
GV dẫn câu thơ: Nơi Bác
ở sàn mây, vách gió
Sớm nghe chim rừng hót
quanh nhà
(?) Tác giả đã bình và ca - câu cảm
ngơị cách ở của Bác = dấu
hiệu NT gì?
(?) Câu cảm giúp tác giả - Kính trọng, cảm phục,
bộc lộ cảm xúc gì? ngưỡng mộ
(?) Tác giả CM cách LV - Cách LV: suốt đời, suốt
của Bác GD ntn? ngày
GV dẫn câu thơ: BH đó
74
chiếc ...
(?) Để CM cách LV GD - NT: liệt kê -> Cần mẫn,
của Bác tgiả đã SD BPNT chu đáo
nào? BPNT đó cho thấy
trong công việc Bác là
người ntn?
(?) Những chứng cứ tgiả - Chọn lọc. tiêu biểu
đưa ra để CM có tính
thuyết phục không? Vì
sao?
GV: y/c HS lấy dẫn chứng
trong thơ, văn, trong ĐS
để CM đức tính GD của
Bác
- SD tranh minh hoạ thêm
GV: y/c HS quan sát đoạn
văn thứ 2
(?) Tác giả đã giải thích lí - Lí do: hoà mình với cuộc
do Bác sống GD = những đấu tranh gian khổ của nhân
lí lẽ nào? dân
GV bình
(?) Theo tgiả thì ĐS VC - Hoà hợp
và ĐS tâm hồn phong phú
của Bác có mqh với nhau
ntn?
(?) Vì sao tgiả nói đó là - ĐS cao đẹp về tinh => ĐS văn minh
ĐS văn minh? thần, không màng đến
VC
(?) Ở đoạn văn này, để - Không có gì... * trong cách nói và viết
làm sáng tỏ sự GD của - Nước VN...
Bác trong cách nói và viết
tgiả đã dẫn ra câu nói nào
của Bác?
(?) Vì sao tgiả lại dùng - Là câu nói nôpỉ tiếng, - Nói và viết ngắn gọn, dễ
những câu nói đó để CM dễ thuộc, dễ nhớ hiểu
cho sự GD trong cách nói
vad viết của Bác?
(?) Lí do gì khiến Bác GD - Muốn nhân dân hiểu
trong cách nói và viết? được, làm được, nói
được
(?) Lời nói và cách viết dó -> Lôi cuốn, cảm hoá lòng
TĐ đến mọi người ntn? người và khơi dậy lòng yêu
nước
75
GV giảng: BH GD trong
lời nói:
- Tôi nói...
- Viết cho ai?...
(?) Để làm sáng tỏ luận - Dẫn chứng cụ thể, toàn
điểm "Đức tính..." tác giả diện
đã CM đức tính GD = - Lí lẽ chặt chẽ
cách nào?
(?) Qua VB em hiểu thêm
điều gì về Bác?
(?) Là HS chúng ta cần - Tự bộc lộ
GD ntn?
(?) Qua VB em học tập - Lập luận chặt chẽ III- Tổng kết:
được điều gì ở PP NL của - Dẫn chứng toàn diện,
tgiả PVĐ? thực tế...
- Gäi HS ®äc ghi nhí. - HS ®äc. *. Ghi nhí: (SGK-t/55)
- Y/c HS về nhà làm BT IV- Luyện tập:
phần LT
3. Cñng cè:
- Em h·y nªu mét biÓu hiÖn cña em vÒ lèi sèng gi¶n dÞ?
4. Cñng cè:
- T×m hiÓu nh÷ng c©u v¨n, th¬ ca ngîi ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå
- So¹n bµi : ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.
./.
TiÕt 94: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
1. VÒ kiÕn thøc:
- HS n¾m ®îc kh¸i niÖm c©u chñ ®éng, c©u bÞ ®éng, n¾m ®îc
môc ®Ých cña viÖc chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh chuyÓn ®æi.
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
76
1. KiÓm tra:
- Tr¹ng ng÷ cña c©u chóng thêng ®îc n»m ë çc vÞ trÝ nµo trong
c©u?
- §A: Tr¹ng ng÷ cña c©u chóng thêng n»m ë çc vÞ trÝ: §Çu c©u, gi÷a
c©u, cuèi c©u.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong cuéc sèng cã nh÷ng lóc chóng ta tr×nh bµy mét
®iÒu nµo ®ã nhng chñ thÓ cã thÓ bÞ thay ®æi tõ ®ã lµm cho c©u
nãi gi¶m ®i vÒ ý nghÜa biÓu ®¹t. §ã lµ hai lo¹i c©u chñ ®éng vµ bÞ
®éng vµ ®Ó chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng, ta
ph¶I lµm nh thÕ nµo. Ta vµo bµi h«m nay.
I. Câu chủ động và câu bị
động :
GV: Gọi HS đọc ngữ liệu - Đọc 1. Ngữ liệu : (SGK-t/57)
trên bảng phụ 2. Phân tích ngữ liệu :
(?) Ý nghĩa của CN trong 2 - NLa. CN: Mọi người -> chủ
câu trên khác nhau ntn? thể của hđ
(Chỉ ra chủ thể và đối - NLb. CN: Em ->đối tượng
tượng của hành động) của hành động
(?) Câu mà có CN chỉ - C©u chñ ®éng.
người thực hiện 1 hđ
hướng vào người khác gọi
là câu gì?
(?) Câu có CN chỉ người - C©u bÞ ®éng.
được hđ của người khác
hướng đến gọi là câu gì?
(?) Tham gia cấu tạo câu bị - Bị, được
động thường chứa những
từ nào?
(?) Vậy qua đây em hiểu
thế nào là câu CĐ? Thế
nào là câu BĐ?
GV: Gọi HS đọc ghi nhớ - Đọc ghi nhớ *. Ghi nhớ 1: (SGK-t/57)
GV: y/c HS lấy VD - Lấy VD
- Giảng thêm về câu bị
động không chứa từ "bị",
"được": Xe bị hết xăng ->
xe hết xăng (nghĩ không
thay đổi)
77
GV cho HS làm BT nhanh:
Tìm câu BĐ tương ứng với
câu CĐ sau:
- Mẹ rửa tay cho em bé. -> Em be được mẹ rửa
tay,
- Mọi người tin yêu Nam. -> Nam được mọi
người tin yêu.
II. Mục đích của việc chuyển
đổi câu CĐ thành câu BĐ:
1. Ngữ liệu: (SGK-t57)
GV: Gọi HS đọc phần ngữ 2. Phân tích:
liệu
(?) Em sẽ chọn câu nào để - NL1. Chọn câu b -> Liên kết
điền vào chỗ trống? Vì sao các câu trong đoạn tốt hơn
em chọn như vậy?
GV giảng: Câu trước đã - Câu trước đã nói về - NL2.
nói về Thuỷ (thông qua CN Thuỷ (thông qua CN Câu trước đã nói về Thuỷ
"em tôi") vì vậy sẽ là hợp "em tôi") vì vậy sẽ là (thông qua CN "em tôi") vì vậy
lí, lô gíc hơn nếu câu sau hợp lí, lô gíc hơn nếu sẽ là hợp lí, lô gíc hơn nếu câu
tiếp tục nói về Thuỷ (thông câu sau tiếp tục nói về sau tiếp tục nói về Thuỷ (thông
qua CN "em tôi") Thuỷ (thông qua CN qua CN "em tôi")
"em tôi")
(?) Vậy việc chuyển đổi
câu CĐ sang câu BĐ nhằm
mục đích gì?
GV: Gọi HS đọc ghi nhớ *. Ghi nhớ 2: (SGK-t58)
GV: Tổ chức, hướng dẫn III- Luyện tập:
HS làm BT
- Y/c HS thảo luận nhóm - Câu BĐ:
+ Có khi...
+ Nhưng...
+ Tác giả...
- Tác dụng:
+ Tạo sự đa dạng trong các kiểu
GV: Ra thêm 1 số BT câu, tránh sự trùng lặp
(chuyển đổi từ câu CĐ -> + Tạo sự liên kết giữa các câu
câu BĐ)
3. Cñng cè:
- ViÖc chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng vµ ngîc l¹i lµ
nh»m môc ®Ých g×?
4. DÆn dß:
- Häc sinh ®äc thuéc ghi nhí
78
- §Æt 5 c©u chñ ®éng. T×m c©u bÞ ®éng t¬ng øng víi çc c©u chñ
®éng ®· t×m ®îc
./.
TiÕt 95-96: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 taÞ líp

nghÞ luËn chøng minh
1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp Hs «n tËp vÒ çch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh còng nh vÒ
çc kiÕn thøc v¨n vµ Tv cã liªn quan ®Õn bµi lµm ®Ó cã thÓ vËn
dông kiÓn thøc ®ã vµo viÖc tËp lµm mét bµi v¨n lËp luËn Cm cô thÓ.
2. VÒ t tëng:
- GD ý thøc tù gi¸c, ch¨m chØ viÕt bµi..
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng cã thÓ tù ®¸nh gÝa chÝnh x¸c h«n tr×nh
®é tËp viÕt v¨n nghÞ luËn cña m×nh.
- PhÇn .
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: §Ò bµi, ®¸p ¸n.
- HS: Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ.
1. KiÓm tra:
- ChÈu bÞ giÊy bót cho bµi kiÓm tra cña häc sinh.
2. Bµi míi:
I. §Ò bµi:
B»ng nh÷ng hiÓu biÕt c¶u m×nh, em h·y chøng minh: “ §êi sèng
cña chóng ta sÏ bÞ tæn h¹i rÊt lín, nÕu chóng ta kh«ng cã ý thøc b¶o
vÖ m«i trêng”
II. §¸p ¸n :
- KiÓu bµi: NghÞ luËn CM.
- VÊn ®Ò Cm: “ §êi sèng........m«i trêng”
+ Më bµi ( 2 ®)
DÉn d¾t vÊn ®Ò
TrÝch dÉn “ §êi sèng........”
+ Th©n bµi : ( 5 ®iÓm )
Gi¶i thÝch ng¾n
79
M«i trêng lµ g×? bao gåm nh÷ng g×? tÇm quan träng cña con ngêi víi
m«i trêng sèng cña con ngêi?
ý thøc b¶o vÖ m«i trêng lµ g×?
Chøng minh
Chøng cø vÒ ph¸ huû rõng cua con ngêi, hËu qu¶ vÒ lò lôt...
NÕu c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, chÊt th¶i CN g©y « nhiÔm m«t trêng
Sù v« ý thøc cña con ngêi -> m«i trêng kh«ng trong s¹ch
VD: S«ng hång
S«ng T« lÞch -> Níc r¸c th¶i
Hå G¬m
-> HËu qu¶: M«i trêng « nhiÔm ->tæn h¹i ®Õn ®/s con ngêi
+ KÕt bµi : ( 3 ®iÓm )
Kh¼ng ®Þnh m«i trêng cÇn thiÕt cho sù sèng con ngêi -> ý thøc b¶o
vÖ nã
- H×nh Thøc: céng trõ 1 ®
3. Cñng cè:
- Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi.
4. DÆn dß:
- Häc bµi cò vµ so¹n bµi “ ý nghÜa v¨n ch¬ng”.
./.
TiÕt 97: ý nghÜa v¨n ch¬ng

(Hoµi Thanh)
1. VÒ kiÕn thøc:
- Häc sinh hiÓu ®îc quan niÖm cña Hoµi Thanh vÒ nguån gèc cèt yÕu,
nhiÖm vô vµ c«ng dông cña v¨n ch¬ng trong lÞch sö loµi ngêi. Tõ ®ã
bíc ®Çu hiÓu ®îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ phong çch nghÞ luËn v¨n ch-
¬ng cña Hoµi Thanh .
2. VÒ t tëng:
- Cã th¸i ®é ®óng ®¾n víi sù ph¸t triÓn cña v¨n ch¬ng níc nhµ.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng ph©n tÝch bè côc, dÉn chøng lý lÏ vµ lêi v¨n, tr×nh bµy
cã c¶m xóc, cã h×nh ¶nh trong v¨n b¶n.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
80
1. KiÓm tra:
? Em hiÓu c©u nãi : “ Víi B¸c Hå ®êi sèng vËt chÊt gi¶n dÞ ......... nh-
ng cao ®Ñp” nh thÕ nµo?
- §A: §ã lµ mét ch©n lý, lµ tÝnh çch, lµ phÈm chÊt, lµ con ngêi Hå ChÝ
Minh.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: V¨n häc lµ p¶hn ¸nh thùc tÕ c/s, ë mçi thêi ®iÓm lÞch
sö ®Òu cã phÇn v¨n häc ph¶n ¸nh thêi k× ®ã. ChÝnh v× vËy mµ Hoµi
Thanh ®· viÕt bµi......
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS ND cÇn ®¹t
- Híng dÉn HS ®äc - Nghe híng dÉn vµ I. TiÕp xóc v¨n b¶n:
v¨n b¶n. §äc rµnh ®äc mÉu 1. §äc v¨n b¶n:
m¹ch, râ rµng thÓ - H1: V¨n ch¬ng ->
hiÖn ®îc c¶m xóc mu«n loµi
cña ngêi viÕt - H2: §o¹n cßn l¹i
- GV ®äc mÉu ®o¹n - C¶ líp theo dâi
1 nhËn xÐt
- Gäi 2 HS ®äc tiÕp
v¨n b¶n
- NhËn xÐt, söa 2. T×m hiÓu chó
ch÷a çch ®äc cña thÝch:
HS a. T¸c gi¶:
- Híng dÉn HS thùc - Tr×nh bµy theo sgk Hoµi Thanh (1909 -
hiÖn phÇn chó ( chó thÝch */61 ). 1982)
thÝch. - Gi¶i thÝch nghÜa b. V¨n b¶n:
? Dùa vµo chó cña çc tø khã trong - Bµi viÕt trÝch trong “
thÝch * ( sgk/61) v¨n b¶n theo chó V¨n ch¬ng vµ hµnh
tr×nh bµy nh÷ng thÝch sgk. ®éng” viÕt 1936
hiÓu biÕt cña em - Néi dung: Bµn vÒ
vÒ t¸c gi¶, t¸c nguån gèc, nhiÖm vô,
phÈm. c«ng dông cña v¨n ch-
? Bµi v¨n viÕt theo ¬ng.
ph¬ng thøc biÓu - Ph¬ng thøc nghÞ luËn
®¹t nµo? - ý nghÜa cña v¨n ch-
? VÊn ®Ò nghÞ luËn ¬ng
ë v¨nb¶n nµy lµ vÊn c. Tõ khã:
®Ò g×? - Bè côc 2 phÇn: 3. Bè côc: 2 phÇn
- Yªu cÇu HS gi¶i + P1: Tõ ®Çu -> - Bè côc 2 phÇn:
nghÜa çc tõ khã mu«n loµi + P1: Tõ ®Çu -> mu«n
trong v¨n b¶n, lu ý + P2: §o¹n cßn l¹i loµi
çc chó thÝch + P2: §o¹n cßn l¹i
81
1,2,3,4,5,6,7,10,11.
? T×m bè côc cña
v¨nb¶n?
II. Ph©n tÝch v¨n
- Gäi HS ®äc phÇn - §äc v¨n b¶n ( Tõ b¶n:
1 cña v¨n b¶n ®Çu -> mu«n loµi ) 1. Nguån gèc cèt yÕu
? ChØ râ luËn ®iÓm + Nguån gèc cèt cña v¨n ch¬ng:
phÇn em võa ®äc? yÕu cña v¨n ch¬ng.
? Më ®Çu v¨n b¶n -KÓ chuyÖn 1 thi sÜ
t¸c gi¶ ®· kÓ Ên §é khãc nøc në
chuyÖn g×? KÓ nh khi thÊy mét con
vËy nh»m môc chim bÞ th¬ng r¬i
®Ých g×? xuèng ch©n m×nh.
- Môc ®Ých: DÉn
d¾t tíi luËn ®iÓm
mét çch bÊt ngê, tù
nhiªn, hÊp dÉn. => Lßng th¬ng ngêi lµ
? Theo lËp luËn cña - Nguån gèc cèt yÕu t×nh th¬ng c¶ mu«n
Hoµi Thanh, nguån cña v¨n ch¬ng lµ vËt, mu«n loµi.
gèc cèt yÕu cña v¨n lßng th¬ng ngêi vµ
ch¬ng lµ g×? réng ra lµ t×nh th-
- T¸c gi¸ nãi cèt yÕu ¬ng c¶ mu«n vËt,
lµ nãi tíi çi chÝnh, mu«n loµi.
çi qt nhÊt chø cha
ph¶i lµ tÊt c¶.
? Theo em, quan
niÖm vÒ nguån gèc - Quan niÖm rÊt
cèt yÕu cña v¨n ch- ®óng ®¾n vµ s©u
¬ng nh vËy ®· s¾c. Nã ®· ®îc
®óng cha? chøng minh trong
thùc tÕ v¨n ch¬ng
GV lÊy VD: NguyÔn §«ng T©y kim cæ
Du viÕt TK dùa trªn - Nghe, ghi nhí
c¶m høng “ Nh÷ng - HS trao ®æi
®iÒu tr«ng thÊy mµ
®au ®ín lßng”, Bµ
huyÖn Thanh Quan
viÕt “ Qua ®Ìo
ngang” bëi : “
Nhí....gia2”
Qu¶ thËt, céi nguån
cña t¸c phÈm v¨n
82
ch¬ng ch©n chÝnh
®Òu xuÊt ph¸t tõ
t×nh th¬ng, lßng + Quan niÖm trªn lµ
nh©n ¸i cña t¸c gi¶. ®óng nhng cha ®Çy 2. ý nghÜa , c«ng
? Nhng theo em, ®ñ. Trong thùc tÕ dông cña v¨n ch¬ng:
quan niÖm trªn ®· vÉ cã thÓ b¾t nguån a. ý nghÜa:
®Çy ®ñ cha? V× tõ lao ®éng, tõ
sao? nh÷ng nhu cÇu gi¶i
trÝ.
+ §äc, tr¶ lêi c©u
+ Gäi HS ®äc phÇn hái
2 cña v¨n b¶n
? §o¹n v¨n nghÞ - ý nghÜa vµ c«ng
luËn vÒ vÊn ®Ò dông cña v¨n ch¬ng.
g×? LuËn ®iÓm ®ã + C©u v¨n thÓ hiÖn
thÓ hiÖn râ nhÊt ë luËn ®iÓm
c©u v¨n nµo? “ V¨n ch¬ng sÏ lµ
h×nh dïng cña sù
sèng mu«n h×nh v¹n
tr¹ng....v¨n ch¬ng
cßn s¸ng t¹o ra sù
sèng”.
? Em hiÓu h×nh - Lµ h×nh ¶nh lµ kÕt
dung ë ®©y cã qu¶ cña sù ph¶n
nghÜa lµ g×? ¸nh.
GV: §èi tîng cña v¨n - HS nghe - Ph¶n ¸nh cuéc sèng.
ch¬ng chÝnh lµ
thiªn nhiªn, v¹n vËt
vµ chñ yÕu lµ cuéc
sèng cña con ngêi,
thÕ giíi néi t©m
cña con ngêi. Qua
c¶m nhËn cña nhµ
v¨n ®· ®îc t¸i hiÖn
trªn trang giÊy. - Ph¶n ¸nh cuéc sèng
? Theo lËp luËn cña
t¸c gi¶ th× tríc hÕt
v¨n ch¬ng cã ý - VD: Ca dao ph¶n
nghÜa g×? ¸nh cuéc sèng vÊt v¶ - S¸ng t¹o ra sù sèng.
? Em h·y t×m dÉn lam lò cña ngêi d©n
chøng ®Ó chøng ( nh÷ng c©u h¸t
minh ®iÒu ®ã ( lÊy than th©n ).
83
çc t¸c phÈm v¨n V¨n b¶n: “ Tinh thÇn
häc ®· häc trong yªu níc cña nh©n
ch¬ng tr×nh ). d©n ta” ph¸n ¸nh
tinh thÇn yªu níc,
chèng gi¾c ngo¹i
x©m cña d©n téc,
nh©n d©n VN.
- S¸ng t¹o ra sù sèng.
? Ngoµi ra -> theo - dÉn chøng: thÕ giíi
Hoµi Thanh v¨n ch- loµi vËt trong DÕ
¬ng cßn cã ý nghÜa mÌn phu lu kÝ, thÕ
g×? giíi loµi chim trong: “ b. C«ng dông:
Em h·y t×m dÉn Lao xao”
chøng ®Ó lµm s¸ng => Gióp cho ngêi ®äc
tá ý nghÜa Êy cña - Nghe. cã t×nh c¶m, cã lßng
v¨n ch¬ng? vÞ tha
GV gi¶i thÝch: V¨n
ch¬ng s¸ng t¹o ra
sù sèng cã nghÜa lµ
v¨n ch¬ng dùng lªn
nh÷ng h×nh ¶nh
®a ra nh÷ng ý tëng
mµ cuéc sèng hiÖn
t¹i cha cã, hoÆc cha
®ñ møc cÇn cã ®Ó - V¨n ch¬ng gióp cho
mäi ngêi phÊn ®Êu ngêi ®äc, cã t×nh
x©y dùng, biÕn c¶m, cã lßng vÞ tha:
chóng thµnh t¬ng “ ....gÇy....cã”, biÕt
l¹i. çi ®Ñp, çi hay cña
? Theo dâi v¨n b¶n c¶nh vËt, cña thiªn
em thÊy theo Hoµi nhiªn....
Thanh c«ng dông + HS nghe
cña v¨n ch¬ng lµ
g×?
III. Tæng kÕt:

GV: V¨n ch¬ng xuÊt
ph¸t tõ t×nh c¶m
v× vËy t¸c dông
cña v¨n ch¬ng + §äc v¨n, suy nghÜ,
còng chñ yÕu híng th¶o luËn
vµo t×nh c¶m cña - T¸c gi¶ lËp luËn * Ghi nhí: (SGK-t63)
84
ngêi ®äc mµ v¨n b»ng çch suy tëng
ch¬ng ch©n chÝnh gi¶ ®Þnh nh»m lµm
lµ lßng nh©n ¸i vÞ næi bËt t¸c dông cña
tha cao c¶. v¨n ch¬ng. Nhê v¨n
? §äc ®o¹n v¨n cuèi ch¬ng mµ con ngêi
cïng vµ cho biÕt, míi c¶m nhËn ®îc çi
kÕt thóc bµi v¨n t¸c ®Ñp, çi hay cña
gi¶ ®· chän çch thÕ giíi con ngêi vµ
lËp luËn nµo? T¸c chÝnh b¶n th©n
dông cña çch viÕt m×nh.
Êy? + HS kh¸i qu¸t:
- GV: theo çch lËp - NT: Bµi v¨n võa cã
luËn cña t¸c gi¶ th× lÝ lÏ võa cã h×nh
v¨n ch¬ng chÝnh lµ ¶nh, c¶m xóc
mãn ¨n tinh thÇn - ND: V¨n ch¬ng cã ý
kh«ng thÓ thiÕu nghÜa vµ c«ng dông
cña con ngêi. to lín trong ®êi sèng
? Qua t×m hiÓu bµi con ngêi.
v¨n theo em nÐt + §äc ghi nhí ( SGK )
®Æc s¾c trong
nghÖ thuËt nghÞ
luËn cña bµi v¨n
nµy lµ g×?
? §iÒu t¸c gi¶
kh¼ng ®Þnh ë v¨n
b¶n nµy lµ ®iÒu
g×?
3. LuyÖn tËp – cñng cè:
? §Æc s¾c nghÖ thuËt nghÞ luËn cña Hoµi Thanh ë bµi nµy lµ g×?
( võa cã lý lÏ, võa cã c¶m xóc, h×nh ¶nh)
? H·y dùa vµo kiÕn thøc v¨n häc ®· häc, gi¶i thÝch vµ t×m dÉn chøng
®Ó chøng minh cho c©u nãi : “ V¨n ch¬ng………. s½n cã”
- So¹n bµi : “ Sèng chÕt mÆc bay”
- ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra v¨n häc .
./.
85
TiÕt 98: KiÓm tra v¨N
I. Môc tiªu cÇn ®¹t :
1. KiÕn Thøc
Gióp Hs «n tËp, cñng cè kiÕn thøc vÒ tôc ng÷ vµ v¨n nghÞ luËn( mét
sè v¨n b¶n chøng minh)
2. KÜ n¨ng:
RÌn kÜ n¨ng lµm bµi, tr¶ lêi c©u hái còng nh häc tËp nghÖ thuËt ghÞ
luËn cña çc t¸c gi¶ ®Ó tr×nh bµy bµi viÕt.
3. Th¸i ®é:
- GD ý thøc «n tËp, tù gi¸c lµm bµi.
B. Çc bíc lªn líp:
1. KiÓm tra:
- GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS cho tiÕt kiÓm tra ( giÊy kiÓm tra,
bót...)
I. §Ò bµi :
A. Tr¾c nghiÖm: (2 ®iÓm)
C©u 1 : Nèi néi dung c«t A víi néi dung cét B ®Ó ®îc mét nhËn ®Þnh
®óng.
A B
(1) nh×n nhËn çc quan hÖ víi con
Díi h×nh thøc nhËn xÐt, ngêi víi giíi tù nhiªn.
khuyªn nhñ, tôc ng÷ vÒ (2) nh×n nhËn gi¸ trÞ con ngêi,
con ngêi vµ x· héi trong çch häc, çch sèng vµ çch
truyÒn ®¹t rÊt nhiÒu bµi øng xö h»ng ngµy.
häc bæ Ých vÒ çch : (3) nhËn biÕt çc hiÖn tîng thêi tiÕt.
(4) khai th¸c tèt ®iÒu kiÖn, hoµn
c¶nh tù nhiªn ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt
chÊt.
C©u 2: Nèi mét néi dung ë cét A víi mét néi dung thÝch hîp ë cét B
®Ó ®îc 2 c©u v¨n ®óng víi néi dung cña bµi “ Tinh thÇn yªu níc cña
nh©n d©n ta” ( HCM)
A B
a. Thñ ph¸p liÖt kª sö dông 1. ThÓ hiÖn søc m¹nh cña lßng
thÝch hîp cã t¸c dông yªu níc víi nhiÒu s¾c th¸i kh¸c
nhau
b. Çc ®éng tõ: kÕt thµnh , 2. ThÓ hiÖn sù phong phó víi
lít qua, nhÊn ch×m ®îc nhiÒu biÓu hiÖn ®a d¹ng cña
chän läc tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n
ë mäi tÇng líp, giai cÊp, løa tuæi,
®Þa ph¬ng.
B. Tù luËn : (8 ®iÓm)
86
C©u 1: Nªu hÖ thèng luËn cø mµ t¸c gi¶ ®· sö dông ®Ó lµm râ luËn
®iÓm cña bµi v¨n “ §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå” ( Ph¹m V¨n §ång)
C©u 2: Ngoµi sù thÓ hiÖn trong çc cuéc kh¸ng chiÕn, tinh thÇn yªu
níc cßn thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc, nhÊt
lµ ë thêi kú hiÖn nay?
II. §¸p ¸n :
A. Tr¾c nghiÖm: (2®iÓm)
C©u 1 : A- > (2)
C©u 2 : a -> 2
b -> 1
B. Tù luËn : ( 7 ®)
C©u 1( 4 ®iÓm). hÖ thèng luËn cø ®Ó lµm râ B¸c gi¶n dÞ
Trong ®êi sèng hµng ngµy: B÷a ¨n, ®å dïng, çi nhµ..
Trong c«ng viÖc: lèi sèng
§êi sèng vËt chÊt lµm næi bËt ®êi sèng tinh thÇn phong phó
Gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt
-> DÉn chøng cô thÓ
C©u 2 : ( 4 ®iÓm) Tinh thÇn yªu níc cßn thÓ hiÖn trong lao ®éng ->
lµm giµu cho ®Êt níc. §a ®Êt níc tho¸t khái ®ãi nghÌo l¹c hËu, gi÷
g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, tiÕp thu cã chän läc gi¸ trÞ cña v¨n
ho¸ thÕ giíi...
Lu ý: H×nh thøc tr×nh bµy
2. Cñng cè:
- Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi.
- Häc bµi cò vµ so¹n bµi “ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ
®éng ( tiÕp)”.
./.
TiÕt99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng ( tiÕp)
1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs n¾m ®îc nh÷ng çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ
®éng.
- Ph©n biÖt c©u cã tõ “bÞ, ®îc” b×nh thêng víi c©u bÞ ®éng cã tõ “
bÞ, ®îc”.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng chuyÓn ®æi c©u, sö dông c©u chñ ®éng vµ c©u bÞ
®éng.
87
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
E. Ho¹t ®éng d¹y – häc:
1. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng, bÞ ®éng cho Vd?
- §A: Ghi nhí SGK (T57)
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Çc em ®· n¾m ®îc thÕ nµo c©u chñ ®éng vµ c©u
bÞ ®éng. VËy Çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
nh thÕ nµo ta vµo bµi h«m nay.
I. Çch chuyÓn c©u
chñ ®éng thµnh c©u
bÞ ®éng:
- Cho HS quan s¸t - §äc NL, so s¸nh, 1. ng÷ liÖu:
NL môc 1 nhËn xÐt (SGK-t64)
- Gäi 1 HS ®äc NL. 2. Ph©n tÝch:
- NL 1.
? T×m ®iÓm gièng + 2 c©u ®Òu miªu 2 c©u ®Òu miªu t¶ mét
nhau vµ kh¸c nhau t¶ mét sù viÖc nhng sù viÖc nhng kh¸c nhau
gi÷a 2 c©u trªn. kh¸c nhau ë chç: ë chç: c©u a cã dïng tõ
c©u a cã dïng tõ bÞ , bÞ , ®îc, c©u b th×
? Theo em c©u : “ ®îc, c©u b th× kh«ng.
Ngêi ta ®· h¹ çnh kh«ng.
mµn ®iÒu treo ë - cã cïng ND víi c©u
®Çu bµn thê «ng a,b
v¶i xuèng.....” cã
cïng ND víi c©u trªn
kh«ng?
? H·y x¸c ®Þnh c©u
C§ vµ c©u bÞ ®éng - C©u 1,2 lµ c©u bÞ - NL 2:
trong 3 c©u trªn? ®éng Çch chuyÓn ®æi:
? Qua NL em h·y - C©u 3 lµ c©u chñ ChuyÓn tõ chØ ®èi tîng
tr×nh bµy ý em ®éng cña ho¹t ®éng ë c©u
hiÓu vÒ quy t¾c chñ ®éng lªn ®Çu c©u
chuyÓn ®æi c©u - ChuyÓn tõ ( côm tõ lµm chñ ng÷ vµ thªm
chñ ®éng thµnh ) chØ ®èi tîng cña bÞ ®îc vµo sau nã.
88
mçi kiÓu c©u bÞ ho¹t ®éng lªn ®Çu §a tõ chØ chñ thÓ
®éng? c©u vµ thªm çc tõ ( hoÆc lîc bá nã) thµnh
bÞ hoÆc ®îc v¸oau mét bé phËn kh«ng b¾t
côm tõ Êy. buéc trong c©u.
- ChuyÓn tõ ( côm tõ Kh«ng ph¶i c©u bÞ
) chØ ®èi tîng cña ®éng, v× chñ ng÷
ho¹t ®éng lªn ®Çu kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng
c©u, lîc bá tõ côm tõ cña ngêi, vËt kh¸c t¸c
chØ chñ thÓ cña ho¹t ®éng vµo.
®éng. - NL 3:
- Cho HS quan s¸t

NL 3. Gäi 1 HS ®äc + Çc c©u trªn kh«ng
? Theo em çc c©u ph¶i c©u bÞ ®ång v×
trªn cã ph¶i lµ c©u
- §äc NL, suy nghÜ, nã kh«ng cã nh÷ng
bÞ ®éng kh«ng? V× nhËn xÐt c©u chñ ®éng t¬ng
sao? Qua ®©y em + Çc c©u trªn øng
rót ra kÕt luËn g×kh«ng ph¶i c©u bÞ => Kh«ng ph¶i c©u
GV nhÊn m¹nh vµ ®ång v× nã kh«ng nµo cã tõ bÞ, ®îc còng
chèt kiÕn thøc cã nh÷ng c©u chñ lµ c©u bÞ ®éng.
®éng t¬ng øng *. Ghi nhí : (SGK-t/64)
=> Kh«ng ph¶i c©u
nµo cã tõ bÞ, ®îc
- Gäi HS ®äc ®iÓm còng lµ c©u bÞ
1 môc ghi nhí. ®éng.
+ §äc to ghi nhí
- Gäi HS ®äc bµi + HS lµm bµi ®éc II. LuyÖn tËp:

tËp sè 1 lËp Bµi 1 ( sgk/65 )
? Yªu cÇu cña bµi + 4 HS lµm bµi trªn a. Ng«i chïa Êy ®îc x©y
tËp? b¶ng tõ TK XVII.
? h·y chuyÓn ®æi H1: ý a b. TÊt c¶ çnh cöa chïa
mçi c©u chñ ®éng H2: ý b ®îc ngêi ta lµm b»ng gç
thµnh c©u bÞ ®éng H3: ý c lim
b»ng 2 çch> H4: ý d - TÊt c¶ çnh cöa chïa
- Gäi 4 HS lªn b¶ng lµm b»ng gç lim.
( mçi HS mét c©u ) c. Con ngùa b¹ch ®îc
- NhËn xÐt söa chµng vÖ sÜ buéc lªn
ch÷a gèc ®µo...
Bµi 2 (sgk/65 )
89
- S¾c th¸i ý nghÜa cña
c©u bÞ ®éng dïng tõ “
- Lµm bµi tËp theo bÞ” cã ý nghÜa tiªu cùc,
nhãm, cö ®¹i diÖn cßn tõ “ ®îc” cã ý
+ Gäi HS ®äc yªu tr×nh bµy. nghÜa tÝch cùc
cÇu bµi tËp 2 + ViÕt ®o¹n v¨n
- Yªu cÇu HS trao ( bµi 3)
®æi theo çc nhãm - ND: Lßng say mª
- Gäi 1,2 HS tr×nh VH
bµy, nhËn xÐt - HT: §o¹n v¨n, cã sö
dông c©u bÞ ®éng
3. LuyÖn tËp – Cñng cè:
- Qui t¾c chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng -> c©u bÞ ®éng
- Xem bµi: “LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh ”
./.
TiÕt 100: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh

1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs ®îc cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi
v¨n lËp luËn chøng minh.
- V©n dông nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc viÕt mét ®o¹n v¨n chøng
minh.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng viÕt mét ®o¹n diÔn dÞch, quy n¹p.
- PhÇn II:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- ViÖc so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt luyÖn tËp.
2. Bµi míi:
90
Giíi thiÖu: Çc em ®· ®îc t×m hiÓu phÐp lËp luËn chøng minh ë
çc tiÕt tríc. H«m nay trªn c¬ së çc kiÕn thøc ®· häc çc em ®i vµo
luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh ®Ó rÌn kü n¨ng viÕt v¨n chøng
minh cho linh ho¹t vµ chÆt chÏ khi ®i chøng minh mét vÊn ®Ò trong
v¨n nghÞ luËn.
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña ND cÇn ®¹t
HS
? Em h·y nh¾c l¹i - Tr¶ lêi c©u hái I. yªu cÇu ®èi víi ®o¹n
nh÷ng yªu cÇu ®èi theo yªu cÇu GV. v¨n chøng minh:
víi 1 ®o¹n v¨n chøng + §o¹n v¨n em cÇn
minh? ®¶m b¶o çc yªu
( Gîi ý: Qua çc v¨n cÇu sau:
b¶n ®· häc ) - Cã c©u chñ ®Ò
nªu râ luËn ®iÓm
cña ®v .
- Çc c©u çc ý
kiÕn trong ®o¹n
ph¶i lµm s¸ng tá
luËn ®iÓm.
- Çc lÝ lÏ vµ dÉn
chøng ph¶i ®îc
s¾p xÕp hîp lÝ.
- LËp luËn râ rµng,
m¹ch l¹c.
- Tæ chøc cho HS + Ho¹t ®éng II. Thùc hµnh luyÖn
ngåi theo nhãm ( mçi nhãm theo híng tËp theo nhãm trªn l-
nhãm gån 2 bµn ) dÉn cña GV. íp:
- Yªu cÇu HS cø - Cö ®¹i diÖn
nhãm trëng ®iÖu nhãm
hµnh ho¹t ®éng ( nhãm trëng)
nhãm - §äc ®o¹n v¨n tríc
- Trªn c¬ së ®o¹n nhãm
v¨n cm ®· ®îc viÕt ë ( lÇn lît tõng HS ).
nhµ, gv tæ chøc cho - C¶ nhãm nhËn
HS lÇn lît tr×nh bµy xÐt, gãp ý bµi lµm
®o¹n v¨n cña m×nh cña b¹n theo yªu
tríc nhãm. cÇu vµ híng dÉn
- Híng dÉn HS gãp ý cña GV.
cho b¹n cÇn lu ý c¨n
cø vµo lÝ thuyÕt võa
nh¾c l¹i ë phÇn trªn
- NhËn xÐt ho¹t
91
®éng cña nhãm
? Qua giê luyÖn tËp em rót ra ®îc bµi häc KN g× khi viÕt ®o¹n v¨n
cm?
=> Mçi luËn ®iÓm viÕt t¸ch thµnh 1 ®o¹n v¨n .
- Çc ®o¹n v¨n ph¶i cã c©u chñ ®Ò, nªu râ luËn®iÓm cña ®o¹n.
- Çc dÉn chøng ph¶i tiªu biÓu toµn diÖn. DÉn chøng vµ lÝ lÏ ®îc s¾p
xÕp hîp lÝ. LËp luËn m¹ch l¹c, râ rµng.
- Hoµn thµnh ®o¹n v¨n( chó ý kÜ n¨ng ®a dÉn chøng, ph©n tÝch
dÉn chøng) «n tËp v¨n nghÞ luËn
./.
TiÕt 101: ¤n tËp v¨n nghÞ luËn
1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp hs n¾m ®îc luËn ®iÓm c¬ b¶n vµ çc ph¬ng ph¸p lËp luËn
c¶u çc bµi v¨n nghÞ luËn ®· häc.
- ChØ ra ®îc nh÷ng nÐt riªng, ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt nghÞ luËn
ë mçi bµi ®· häc.
- N¾m ®îc ®Æc trng chung cña v¨n nghÞ luËn qua sù ph©n biÖt
víiçc thÓ v¨n kh¸c.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng tæng hîp so s¸nh.
- PhÇn I:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
(KÕt hîp trong giê)
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Çc em ®· t×m hiÓu kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn, ®Æc
®iÓm çc bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn. ®Ó cñng cè nh÷ng kiÕn thøc ®ã
giê häc nµy sÏ «n tËp l¹i.
I. Híng dÉn HS hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc çc bµi v¨n NL
®· häc:
T Tªn T¸c §Ò tµi Lô©n P.P NghÖ thuËt
92
nghÞ LËp
T bµi gi¶ ®iÓm ®Æc s¾c
luËn luËn
TT yªu Hå Tinh Dt ta cã Chøng - Bè côc chÆt
níc cña ChÝ ThÇn yªu mét lßng minh chÏ, dÉn chøng
ND ta Minh níc cña yªu níc chän läc, toµn
1 d©n téc nång diÖn, s¾p sÐp
nµn. ®ã hîp lÝ, h×nh
lµ...... ¶nh so s¸nh
®Æc s¾c
Sù §Æng Sù giµu TiÕng Chøng -Bè côc m¹ch
giµu Thai ®Ñp cña viÖt cã minh l¹c, kÕt hîp gi¶i
®Ñp Mai tiÕng nh÷ng kÕt hîp thÝch chøng
cña TV viÖt ®Æc s¾c gi¶i minh, luËn cø
2 cña thø thÝch x¸c ®¸ng, toµn
tiÕng diÖn, chÆt chÏ
®Ñp vµ
thø tiÕng
hay
§øc Ph¹m §øc tÝnh B¸c gi¶n Chøng - DÉn chøng cô
tÝnh v¨n gi¶n dÞ dÞ trong minh thÓ, x¸c thùc,
g¶in §ång cña B¸c mäi ph- kÕt hîp toµn diÖn. kÕt
dÞ c¶u Hå ¬ng gaØi hîp chøng minh
3
B¸c Hå diÖn: ®êi thÝch gi¶i thÝch,
sèng, lêi b×nh b×nh luËn, lêi
nãi, bµi luËn v¨n gi¶n dÞ,
viÕt giµu c¶m xóc
ý Hoµi VC vµ ý Nguån Gi¶i - Tr×nh bµy
nghÜa THan nghÜa gèc cña thÝch nh÷ng vÊn ®Ò
v¨n ch- h c¶u nã VC kÕt hîp phøc t¹p, tr×u
¬ng ®èi víi nhiÖm vô b×nh tîng 1 çch
4
con ngêi vµ c«ng luËn ng¾n gän, gi¶n
dông cña dÞ, s¸ng sña
VC v¨n giµu h×nh
¶nh
II. LuyÖn tËp:
Ph©n biÖt mét sè 1.Çc thÓ lo¹i tù sù( truyÖn kÓ) :
v¨n b¶n ®· häc? Chñ yÕu dïng ph¬ng thøc miªu t¶ vµ kÓ nh»m
t¸i hiÖn sù vËt, hiÖn tîng con ngêi, c©u
chuyÖn
2. Çc thÓ lo¹i tr÷ t×nh :( th¬ tr÷ t×nh, tuú
bót....) chñ yÕu dïng ph¬ng thøc biÓu c¶m
93
®Ó biÓu hiÖn t/ c¶m c¶m xóc qua çc h×nh
¶nh, nhÞp ®iÖu, vÇn.....
3. V¨n b¶n nghÞ luËn: Chñ yÕu dïng ph¬ng
thøc lËp luËn b»ng lÝ lÏ, dÉn chøng ®Ó tr×nh
bµy ý kiÕn t tëng nh»m thuyÕt phôc ngêi ®äc,
ngêi nghe vÒ nhËn thøc
- V¨n nghÞ luËn còng cã h×nh ¶nh, c¶m xóc
- Nh÷ng c©u tôc nhng ®iÒu cèt yÕu lµ lËp luËn víi hÖ thèng
ng÷ ®· häc trong çc luËn ®iÓm. luËn cø chÆt chÏ, x¸c ®¸ng
bµi 18-19 cã thÓ coi 4. Tôc ng÷ : cã thÓ coi lµ mét lo¹i Vb nghÞ
lµ lo¹i v¨n b¶n nghÞ luËn ®Æc biÖt ng¾n gän
luËn ®Æc biÖt ko? V×: Néi dung lµ nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt,
T¹i sao? ®¸nh gi¸ vÒ çc hiÖn tîng tù nhiªn- Xh
- §äc ghi nhí - H×nh thøc dïng ph¬ng ph¸p suy luËn cña t
duy l«gÝc, khoa häc hîp lÝ
* Ghi nhí: (sgk/67)
3. Cñng cè:
? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc trng ®Ó ph©n biÖt v¨n nghÞ luËn víi thÓ v¨n
kh¸c?
- Häc bµi cò, tr¶ lêi hoµn chØnh c©o hái 3.
- So¹n bµi míi “Dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©u”
./.
TiÕt 102: Dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©u

1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs hiÓu ®îc thÕ nµo lµ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u tøc lµ dïng
côm C-V ®Ó lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn cña côm tõ.
- N¾m ®îc çc trêng hîp dïng côm C-V ®Ó më réng c©u.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng sö dông linh ho¹t viÖc sö dông côm c – v ®Ó më réng
c©u.
- PhÇn
C. Ph¬ng ph¸p:
94
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng ->c©u bÞ ®éng?
- §A: SGK - T64
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Côm C-V ®ãng vai trß lµm thµnh phÇn nßng cèt trong
c©u. Khi muèn ph¸t triÓn ý cña c©u ®îc më réng h¬n ngêi ta dïng
côm C-V ®Ó më réng c©u.
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t®éng cña HS ND cÇn ®¹t
- Cho HS ®äc ng÷ liÖu - C¶ líp quan s¸t b¶ng I. ThÕ nµo lµ dïng
( sgk/68 ) phô ghi NL. côm chñ - vÞ ®Ó
- 1 HS ®äc to VD më réng c©u?:
? H·y t×m çc côm - X¸c ®Þnh côm danh 1.Ng÷ liÖu: (SGK-
danh tõ co trong c©u tõ t/68)
v¨n trªn? + Nh÷ng t×nh c¶m ta 2.Ph©n tÝch:
kh«ng cã - Nh÷ng t×nh c¶m ta
+ Nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã
CDT C V
? Em h·y ph©n tÝch s½n cã
- Nh÷ng t×nh c¶m ta
cÊu t¹o cña côm danh - Ph©n tÝch cÊu t¹o
s½n cã
tõ vµ cÊu t¹o cña phô + Nh÷ng t×nh c¶m ta
CDT C
ng÷ trong côm danh kh«ng cã V
tõ? + Nh÷ng t×nh c¶m ta Ph
?Em cã nhËn xÐt g× s½n cã ô sau
vÒ h×nh thøc cña - PhÇn phô sau cã cÊu -> phô ng÷ sau lµ
phÇn phô sau ë 2 côm t¹o lµ 1 côm C - V. côm chñ vÞ
danh tõ trªn?
? Qua ph©n tÝch VD, - Dïng nh÷ng côm tõ
em hiÓu thÕ nµo lµ cã cÊu t¹o lµ 1 côm C
dïng côm C -V ®Ó më - V lµm TP cña c©u
réng c©u? hoÆc cña côm tõ ®Ó
- Gäi HS ®äc ghi nhí 1 më réng c©u.
( sgk/68 ) - §äc ghi nhí ( sgk/68 ) *. Ghi nhí: ( sgk/68
)
II. Çc trêng hîp
- Cho HS quan s¸t NL dïng côm chñ - vÞ
trªn b¶ng phô. - §äc NL. ®Ó më réng c©u.
-Gäi 1 HS ®äc to NL. - Quan s¸t, ph¸t hiÖn 1.Ng÷ liÖu: (SGK-
? H·y x¸c ®Þnh côm C - Ph©n tÝch: t/68)
95
- V lµm nßng cèt trong a, ChÞ Ba ®Õn ( CN ) 2.Ph©n tÝch:
çc c©u trªn? - T«i rÊt vui ( phô ng÷
? H·y t×m côm C - V C§T ) a, ChÞ Ba ®Õn ( CN
lµm TP c©u hoÆc TP b. Tinh thÇn rÊt h¨ng )
côm tõ trong çc c©u h¸i ( VN ) - T«i rÊt vui ( phô
trªn? Cho biÕt trong c. Trêi sinh lµ sen...l¸ ng÷ C§T )
mçi c©u, côm C - V sen b. Tinh thÇn rÊt
lµm TP g×? d. Çch m¹ng th¸ng h¨ng h¸i ( VN )
t¸m thµnh c«ng (PN c. Trêi sinh lµ
? Qua ph©n tÝch çc trong CDT) sen...l¸ sen
VD, em h·y cho biÕt + Tù rót ra KL: d. Çch m¹ng th¸ng
ngêi ta cã thÓ dïng - CN t¸m thµnh c«ng (PN
côm C - V ®Ó më réng -VN trong CDT)
c©u trong çc trêng - Phô ng÷ trong C§T,
hîp nµo? CDT, CTT
- Cho HS ®äc ghi nhí 2 + §äc ghi nhí 2 ( sgk)
( sgk/69 ) * Ghi nhí 2:
+ Yªu cÇu HS lµm bµi + Lµm bµi ra giÊy (sgk/69)
tËp nhanh: nh¸p bµi tËp nhanh
? X¸c ®Þnh vµ gäi tªn theo yªu cÇu cña GV.
côm C - V lµm TP c©u 1 -Lan tiÕn bé -> côm
trong VD sau: C -V lµm CN
-Lan tiÕn bé khiÕn c¶ C¶ líp vui mõng: lµm
líp vui PN C§T
- M×nh ®äc quyÓn 2. CËu cho mîn: côm
s¸ch mµ cËu cho mîn. CV lµm PN trong côm
DT.
- Y/c HS ®äc y/c bµi + §äc vµ nªu y/c bµi III. LuyÖn tËp:
tËp 1 tËp Bµi tËp 1:
- Y/c HS lµm bt ra giÊy - Lµm viÖc ç nh©n a. Ngêi chuyªn m«n
nh¸p + H1: ý a míi ®Þnh ®îc:
- Gäi 4 HS lµm bµi trªn + H2: ý b => Côm C - V lµm
b¶ng + H3: ý c phô ng÷ trong C§T
- y/c Hs nhËn xÐt bæ + H4: ý d b. Khu«n mÆt ®Çy
sung - C¶ líp lµm ra giÊy ®Æn
- NhËn xÐt, söa ch÷a nh¸p => Côm C - V lµm
- NhËn xÐt, bæ sung vÞ ng÷
- Ghi vµo vë theo híng c. Çc c« g¸i Vßng
dÉn sgk ®ç g¸nh: PN trong
C§T - thêng lµ
cèm.....nµo ( PN C§T
).
96
d. mét bµn tay ®Ëp
vµo vai: côm C - V
lµm CN.
- h¾n giËt m×nh:
côm C - V lµ PN
trong côm §T
3. Cñng cè:
- ThÕ nµo lµ dïng côm tõ C-V ®Ó më réng c©u? çc trêng hîp
dïng?
- Häc bµi cò, lµm bµi tËp cßn l¹i, n¾m l¹i yªu cÇu ®Ò bµi kiÓm
tra v¨n-tv-tlv.
./.
TiÕt 103: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5,
Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt,
Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n.

1. VÒ kiÕn thøc:
- §¸nh gi¸: NhËn thøc cña häc sinh qua chÊm bµi
- Ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh 1 vÊn ®Ò x· héi
- NhËn thøc vÒ c©u ®Æc biÖt, tr¹ng ng÷, c©u rót gänn
- Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a tô ng÷ vµ ca dao, v¨n nghÞ luËn.
2. VÒ t tëng:
- GD Hs ý thøc tù söa lçi: ViÕt v¨n, lçi chÝnh t¶
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn cho Hs kÜ n¨ng lµm bµi v¨n NL chøng minh
- PhÇn
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: Çc bµi ®· chÊm, ch÷a vµ nhËn xÐt ®Çy ®ñ.
1. KiÓm tra:
(KÕt hîp trong giê)
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong ®Çu häc k× II chóng ta ®· kiÓm tra ba bµi
thuéc ba ph©n m«n cña m«n Ng÷ v¨n. H«m nay thÇy gi¸o tr¶ bµi
kiÓm tra cho çc em ®Ó çc em ®äc laÞ vµ söa ch÷a nh÷ng h¹n chÕ
mµ çc em cßn m¾c ph¶i.
97
I, Tr¶ bµi tËp lµm v¨n :
1. Yªu cÇu cña ®Ò: GV nh¾c l¹i yªu cÇu cña ®Ò theo ®¸p ¸n
chÊm T95-96.
2. NhËn xÐt :
- u ®iÓm:
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
- Tån t¹i:
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
II, Tr¶ bµi TiÕng ViÖt:
1, Yªu cÇu cña ®Ò: GV nªu ®¸p ¸n T90.
2, NhËn xÐt :
- ¦u
®iÓm: ....................................................................................................
..........................................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
- Tån
t¹i: ........................................................................................................
......................................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
98
................................................................................................................
..............................
III, Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n:
1. Yªu cÇu cña ®Ò vµ ®¸p ¸n : TiÕt 98.
2. NhËn xÐt :
- ¦u
®iÓm: ....................................................................................................
..........................................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
- Tån
t¹i: ........................................................................................................
......................................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
3. Cñng cè:
- Ch÷a lçi : (Cho HS ®äc çc bµi m¾c lçi nhiÒu, ®iÓn h×nh)
GV híng dÉn häc sinh ch÷a lçi.
- NhËn xÐt ý thøc lµm bµi vµ ch÷a bµi.
- Yªu cÇu ®äc mét sè bµi ®iÓm tèt.
- Gäi ®iÓm ghi sæ.
- Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ míi: “T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn
gi¶i thÝch”.
./.
TiÕt 104: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch
1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs n¾m ®îc môc ®Ých, tÝnh chÊt vµ çc yÕu tè cña phÐp lËp luËn
gi¶i thÝch.
- NhËn diÖn vµ ph©n tÝch çc ®Ò bµi nghÞ luËn gi¶i thÝch, so s¸nh víi
çc ®Ò nghÞ luËn chøng minh.
2. VÒ t tëng:
99
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng t×n hiÓu, h×nh thµnh kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n gi¶i thÝch.
- PhÇn I. 2:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Nªu çc yÕu tè c¬ b¶n cÇn ph¶i cã cu¶ bµi v¨n nghÞ luËn?
- §A: LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Çc giê tríc çc em ®· ®îc n¾m kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i
v¨n nghÞ luËn, trong ®ã cã kiÓu lo¹i nghÞ luËn chøng minh. H«m nay
thÇy gi¸o cïng çc em tiÕp tôc ®i t×m hiÓu mét kiÓu lo¹i n÷a cña
nghÞ luËn ®ã lµ nghÞ luËn gi¶i thÝch.
? Trong ®êi sèng, tr- - Tr¶ lêi c©u hái theo I. Môc ®Ých vµ ph-
íc mét hiÖn tîng míi yªu cÇu cña GV ¬ng ph¸p gi¶i
l¹ hoÆc mét ®iÒu + N¶y sinh nhu cÇu thÝch:
g× ®ã mµ ngêi ta gi¶i thÝch 1. Nhu cÇu gi¶i
cha biÕt sÏ n¶y sinh thÝch trong ®êi
®iÒu g×? - HS tù ®Æt çc c©u sèng:
? Em h·y nªu 1 sè hái vÒ nhu cÇu gi¶i
c©u hái ®Ó ®îc gi¶i thÝch?
thÝch? + V× sao cã ma?
+ V× sao mïa ®«ng l¹i
cã tuyÕt r¬i?
-> Nhu cÇu gi¶i thÝch
? Qua rÊt nhiÒu c©u trong ®êi sèng lµ rÊt - Nhu cÇu gi¶i thÝch
hái çc em võa ®Æt lín. trong ®êi sèng lµ rÊt
ra, em cã KL g× vÒ lín.
nhu cÇu gi¶i thÝch
trong ®êi sèng. -> Ph¶i hiÓu, ph¶i cã
? Theo em ®Ó tr¶ lêi kiÕn thøc nhiÒu mÆt -Muèn gi¶i thÝch ®îc
®îc çc c©u hái nh míi cã thÓ gi¶i thÝch çc vÊn ®Ò trong
trªn ( vÝ dô gi¶i ®îc cuéc sèng cÇn ph¶i
thÝch v× sao cã ma ) hiÓu,ph¶i cã tri thøc
®ßi hái ®iÒu g×? -> Gi¶i thÝch lµ lµm
100
? VËy môc ®Ých cña cho hiÓu râ nh÷ng
gi¶i thÝch lµ g×? ®iÒu cha biÕt trong
mäi lÜnh vùc
2. PhÐp lËp luËn
gi¶i thÝch:
- yªu cÇu HS ®äc - §äc v¨n b¶n ( sgk/70 ) a. Ng÷ liÖu:
v¨n b¶n: “ Lßng + Suy nghÜ, th¶o luËn v¨n b¶n: “ Lßng
khiªm tèn” c©u hái khiªm tèn” (sgk/70)
? Bµi v¨n gi¶i thÝch - VÊn ®Ò gi¶i thÝch: b. Ph©n tÝch:
vÊn ®Ò g×? gi¶i lßng khiªm tèn - VÊn ®Ò gi¶i thÝch:
thÝch ntn? - Gi¶i thÝch khiÕm tèn lßng khiªm tèn
? H·y t×m nh÷ng lµ g×? Lîi? BiÓu hiÖn? - Gi¶i thÝch khiÕm
c©u v¨n trong bµi + HS dïng bót ch× tèn lµ g×? Lîi? BiÓu
dïng ®Ó gi¶i thÝch g¹ch ch©n çc c©u hiÖn?
lßng khiªm tèn? v¨n gi¶i thÝch.
+ C©u ®Þnh nghÜa
? Quan s¸t çc c©u - §èi lËp ngêi khiªm tèn
gi¶i thÝch em võa vµ ngêi kh«ng khiªm
t×m trong v¨n b¶n tèn
kiÓu “ Khiªm tèn lµ - LiÖt kª çc biÓu hiÖn
tÝnh nh· nhÆn...” h·y cña khiªm tèn.
cho biÕt ®©y lµ -T×m lÝ do v× sao con
kiÓu c©u g× em ®· ngêi ph¶i khiªm tèn
häc líp 6? + Tù rót ra kÕt luËn
? Ngoµi çch ®Þnh - Gi¶i thÝch trong

nghÜa ®Ó gi¶i thÝch v¨n NL lµ lµm cho
vÒ lßng khiªm tèn, - Gi¶i thÝch trong v¨n ngêi ®äc hiÓu râ çc
bµi v¨n cßn gi¶i NL lµ lµm cho ngêi t tëng, ®¹o lÝ, phÈm
thÝch b»ng çch ®äc hiÓu râ çc t tëng, chÊt, quan hÖ ...cÇn
nµo? ®¹o lÝ, phÈm chÊt, ®îc gi¶i thÝch nh»m
? Bµi v¨n ®· dïng quan hÖ ...cÇn ®îc gi¶i n©ng cao nhËn thøc,
çch gi¶i thÝch ®Ó thÝch nh»m n©ng cao trÝ tuÖ, båi dìng t t-
lµm cho ngêi ®äc nhËn thøc, trÝ tuÖ, båi ëng, t×nh c¶m cho
hiÓu râ vÒ lßng dìng t tëng, t×nh c¶m con ngêi.
khiªm tèn ®ã lµ ®øc cho con ngêi.
tÝnh rÊt ®¸ng quý - Çc çch gi¶i thÝch:
cña con ngêi. §©y lµ - Çc çch gi¶i thÝch: Nªu ®Þnh nghÜa, kÓ
bµi tËp luËn gi¶i Nªu ®Þnh nghÜa, kÓ ra çc biÓu hiÖn, so
thÝch. VËy em hiÓu ra çc biÓu hiÖn, so s¸nh ®èi chiÕu víi
thÕ nµo lµ lËp luËn s¸nh ®èi chiÕu víi hµnh ®éng kh¸c,
gi¶i thÝch? hµnh ®éng kh¸c, chØ chØ ra çc mÆt lîi,
101
? Qua t×m hiÓu çch ra çc mÆt lîi, h¹i, h¹i, nguyªn nh©n,
gi¶i thÝch cña t¸c gi¶ nguyªn nh©n, hËu hËu qu¶, çch ®Ò
trong bµi v¨n, em qu¶, çch ®Ò phßng phßng hoÆc noi theo
thÊy ngêi ta thêng hoÆc noi theo -Bè côc 3 phÇn.
gi¶i thÝch b»ng -Bè côc 3 phÇn.
nh÷ng çch nµo? - P1: Lßng.....sù vËt:
Giíi thiÖu vÊn ®Ò sÏ
gi¶i thÝch: Lßng khiªm
? Em h·y chØ râ bè tèn
côc cña bµi? chØ ra - P2: §iÒu.....mäi ngêi:
mèi liªn hÖ gi÷a çc Gi¶i thÝch vÒ lßng
phÇn trong bè côc khiªm tèn ( ®Þnh
bµi v¨n? nghÜa, çc biÓu hiÖn )
+ P3: Cßn l¹i : ý nghÜa
cña khiªm tèn
=> Çc phÇn liªn kÕt
chÆt chÏ víi nhau
+ Tù rót ra KL: Bµi v¨n
gi¶i thÝch ph¶i cã
m¹ch l¹c, líp l¹ng..... *. Ghi nhí: ( sgk/71 )
- §äc ghi nhí ( sgk/71)

? Qua bµi v¨n em rót
ra kÕt luËn g×?
- Gäi HS ®äc ghi nhí
+ Chia líp thµnh 3 + Trao ®æi, th¶o II. LuyÖn tËp:
nhãm luËntheo nhãm - Ph¬ng ph¸p gi¶i
+ Giao viÖc cho çc + Cö ®¹i diÖn tr×nh thÝch: Nªu ®Þnh
nhãm: bµy kÕt qu¶ theo luËn nghÜa, ®èi chiÕu,
- N1: v¨n b¶n “Lßng Nhãm 1: nªu çc biÓu hiÖn.
nh©n ®¹o”. - VÊn ®Ò gi¶i thÝch:
- N2: “ ãc ph¸n ®o¸n lßng nh©n ®¹o
vµ ãc thÈm mÜ”. - PPGT: Nªu ®Þnh
- N3: “Tù do vµ n« nghÜa ( lßng nh©n
lÖ”. ®¹o tøc lµ lßng biÕt th-
? T×m hiÓu vÊn ®Ò ¬ng ngêi)
gi¶i thÝch vµ çch §Æt c©u hái, kÓ ra
gi¶i thÝch ë mçi v¨n nh÷ng biÓu hiÖn, ®èi
b¶n. chiÕu lËp luËn b»ng
+ yªu cÇu HS th¶o çch ®a ra c©u nãi
luËn theo nhãm, cö cña Th¸nh G¨ng - ®i.
102
®¹i diÖn tr×nh bµy Nhãm 2:
- Gäi HS nhËn xÐt, -VÊn ®Ò gt: ãc ph¸n
bæ sung ®o¸n vµ ãc thÈm mÜ
+ GV nhËn xÐt, bæ - PPGT: Nªu ®Þnh
sung söa ch÷a nghÜa, so s¸nh, ®èi
- Híng dÉn HS ghi chiÕu
vµo vë Nhãm 3:
+ GV nhÊn m¹nh: cã - VÊn ®Ò gt: tù do vµ
nhiÒu çch gi¶i n« lÖ
thÝch....
- ThÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch?
- Xem bµi: “Sèng chÕt mÆc bay”
./.
TiÕt 105: Sèng chÕt mÆc bay (TiÕt 1)

(Ph¹m Duy Tèn)
1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®îc gi¸ trÞ hiÖn thùc, nh©n ®¹o vµ nh÷ng thµnh c«ng nghÖ
thuËt cña T¸c phÈm
- Mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n ®îc coi lµ më ®Çu cho thÓ lo¹i
truyÖn ng¾n hiÖn ®aÞ ë ViÖt Nam ®Çu thÕ kû XX.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý biÕt lªn ¸n thÕ lùc bÊt c«ng, b¶o vÖ ngêi d©n
l¬ng thiÖn trong x· héi xa vµ nay.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kü n¨ng: §äc, kÓ tãm t¾t truyÖn, ph©n tÝch nh©n vËt
qua çc c¶nh ®èi lËp- t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp.
- PhÇn II.1.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
103
? Qua v¨n b¶n “ý nghÜa v¨n ch¬ng” cña Hoµi Thanh. Em hiÓu t¸c gi¶
muèn nãi lªn ®iÒu g×? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn?
- §A:
+ Nguån gèc cña v¨n ch¬ng lµ t×nh c¶m nh©n ¸i. v¨n ch¬ng cã
c«ng dông võa lµm giµu t×nh c¶m con ngêi, võa lµm ®Ñp cuéc
sèng.
+ LËp luËn võa cã lÝ lÏ, võa cã c¶m xóc vµ h×nh ¶nh cuèn hót
ngêi ®äc. T¸c gi¶ lµ ngêi am hiÓu v¨n ch¬ng tr©n träng ®Ò cao
v¨n ch¬ng.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Thuû – Ho¶ - §ao – TÆc. Trong 4 thø giÆc Êy nh©n
d©n xÕp giÆc níc, lôt lªn hµng ®Çu. Cho ®Õn nay ®· hµng bao thÕ
kû, ngõ¬i d©n vïng ch©u thæ s«ng hång ®· ph¶i ®¬ng ®Çu víi c¶nh
“ Thuû thÇn næi giËn = lò lôt , vì ®ª , nhµ tr«i ngßi chÕt ….HÖ thèng
®ª ®iÒu, dï ®· ®îc gia cè hµng n¨m nhng nhiÒu ®o¹n nhiÒu chç vÉn
kh«ng chèng næi søc níc hung b¹o. l¹i thªm sù v« tr¸ch nhiÖm sèng
chÕt mÆc bay cña kh«ng Ýt tªn quan l¹i cÇm quyÒn, thiªn n¹n Êy l¹i
cµng thª th¶m. truyÖn ng¾n cña Ph¹m Duy Tèn ®· dùng l¹i bøc tranh
®au lßng vµ ®¸ng giËn Êy.
- Híng dÉn ®äc: Chó ý - Nghe I. TiÕp xóc v¨n
ph©n biÖt giäng kÓ - §äc v¨n b¶n: b¶n:
cña t¸c gi¶ vµ giäng + H1: Tõ ®Çu -> háng 1. §äc v¨n b¶n:
cña çc nh©n vËt. mÊt
+ Giäng t¸c gi¶: Kh¸ch + H2: TiÕp -> ®iÕu
quan mµy
+ Giäng quan: H¸ch + H3: §o¹n cßn l¹i
dÞch, hèng h¸ch. - KÓ tãm t¾t truyÖn
+ ThÇy ®Ò: Khóm ( 2HS )
nóm sî sÖt
+ Giäng cña nh©n
d©n: lo sî, khÈn thiÕt.
- Gäi HS ®äc v¨n b¶n
- Y/c HS nhËn xÐt
- GV nhËn xÐt, söa
ch÷a
- Y/c 1,2 HS tãm t¾t
ng¾n gän néi dung 2. T×m hiÓu chó
truyÖn thÝch:
- GV nhËn xÐt, bæ a. T¸c gi¶:
sung: Ph¹m Duy Tèn
- Híng dÉn HS t×m - Tr×nh bµy theo chó ( 1883-1924) lµ
104
hiÓu chó thÝch. thÝch dÊu * ( sgk/79 ) mét trong sè Ýt ng-
? Dùa vµo sgk, tr×nh - Nghe êi cã thµnh tùu
bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n - Dùa vµo sgk -> gi¶i ®Çu tiªn vÒ thÓ
vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? thÝch tõ khã theo yªu lo¹i truyÖn hiÖn
- GV lu ý: TruyÖn cÇu cña GV ®¹i
ng¾n : “ Sèng chÕt b. V¨n b¶n:
mÆc bay” ®îc goi lµ Lµ mét trong
b«ng hoa ®Çu mïa cña nh÷ng t¸c phÈm
truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i truyÖn ng¾n hiÖn
ViÖt Nam. ( ViÕt bëi ®¹i thµnh c«ng
tiÕng viÖt hiÖn ®¹i). ®Çu thÕ kØ XX
( ®îc coi lµ thµnh
c«ng nhÊt) cña
Ph¹m Duy Tèn: in
trong Nam Phong
sè 18 ( T12-1918)
- §¹i ý: kÓ vÒ c¶nh
hé ®i cña lµng X
vµ quan phô mÉu
cïng nha l¹i trÞ v×
- Yªu cÇu HS gi¶i n¬i ®©y.
nghÜa 1 sè tõ khã: çc c. Tõ khã:
chó thÝch + Bè côc 3 ®o¹n:
1,2,3,4,8,9,27,29,36,3 - §1: Gåm 1 giê -> 3. Bè côc:
7,38,39,40. háng mÊt - §1: Tõ ®Çu ->
? TruyÖn cã thÓ chia - §2: TiÕp -> §iÕu mµy
Khóc ®ª nµy háng
lµm mÊy phÇn? - §3: Cßn l¹i mÊt: Nguy c¬ vì
H·y chØ râ ranh giíi vµ ®ª va sù chèng ®ì
n«i dung chÝnh cña cña ngêi d©n.
tõng phÇn. -§ 2: TiÕp -> ®iÕu
mµy: C¶nh quan
phñ cïng nha l¹i
®¸nh tæ t«m trong
khi “ ®i hé ®ª”
- §3: Cßn l¹i: C¶nh
vì ®ª
- Cho HS ®äc ®o¹n 1 - §äc, tãm t¾t néi II. Ph©n tÝch v¨n
cña v¨n b¶n dung b¶n:
? §o¹n truyÖn kÓ vÒ 1. C¶nh ®ª s¾p
c¶nh g×? + §o¹n 1: C¶nh ®ª vì:
? T×m çc chi tiÕt s¾p vì => §ªm tèi, ma to,
miªu t¶ c¶nh ®ª s¾p - Chi tiÕt: níc s«ng d©ng to,
105
vì? Çc chi tiÕt Êy gîi 1 + Thêi gian: gåm 1 ®ª cã nguy c¬ bÞ
c¶nh tîng ntn? ®ªm vì
+ Kh«ng gian: Trêi ma
tÇm t·, níc s«ng nhÞ
Hµ nªn to
+ §Þa ®iÓm: KHóc
? Chi tiÕt “ gÇn 1 giê s«ng lµng X thuéc phñ
®ªm” cã ý nghÜa ntn? X, hai ba ®o¹n ®·
thÈm l©u
- Çc chi tiÕt ®ã gîi
mét c¶m tîng: §ªm tèi,
? Em cã suy nghÜ g× ma to kh«ng ngít, níc
vÒ çc ®Þa danh trong s«ng d©ng to, co nguy
truyÖn ®Òu ®îc ghi c¬ lµm vì ®ª.
b»ng kÝ hiÖu X? => T×nh tr¹ng rÊt
( ThÓ hiÖn dông ý g× khÈn cÊp
cña t¸c gi¶ ) - Tr×nh bµy suy nghÜ
cña ç nhËn
- T¸c gi¶ muèn b¹n
? PhÇn më ®Çu ®äc hiÓu c©u chuyÖn
truyÖn lµ c¶nh ®ª s¨p nµy kh«ng chØ x¶y ra
vì. Theo em ®iÒu ®ã ë 1 n¬i mµ cã thÓ lµ
cã ý nghÜa , t¸c dông phæ biÕn ë nhiÒu n¬i 2. C¶nh trªn ®ª
g×? trªn níc ta lóc Êy. vµ trong ®×nh
- T¹o 1 t×nh huèng cã tríc khi ®ª vì:
? Quan s¸t phÇn 2 cña vÊn ®Ò ( ®ª s¾p vì ) a. C¶nh trªn ®ª:
v¨n b¶n vµ cho biÕt ®Ó tõ ®ã, çc sù viÖc - Kh«ng khÝ nhèn
®o¹n v¨n kÓ chuyÖn kÕ tiÕp sÏ x¶y ra. nh¸o, hèi h¶, chen
g×? chóc, th¶m h¹i,
? T×m ®äc ®o¹n v¨n c¨ng th¾ng
miªu t¶ c¶nh tîng trªn - Quan s¸t,tãm t¾t - Ngêi d©n ho¶ng
®ª tríc khi ®ª vì? + C¶nh trªn ®ª vµ hèt, lo sî, bÊt lùc.
? C¶nh trªn ®ª ®îc trong ®×nh tríc khi ®ª
miªu t¶ b»ng chi tiÕt vì
nµo? NhËn xÐt vÒ - §äc: “ D©n
ng«n ng÷ miªu t¶? phu.....háng mÊt”
- Tr¶ lêi c©u hái
? Em h×nh dung nh + H/a: KÎ th× thuæng,
thÕ nµo vÒ c¶nh tîng ngêi th× cuèc kÎ ®éi
trªn ®ª qua ®o¹n v¨n ®Êt, kÎ v¸c tre....lít thít
miªu t¶ trªn ®ª cña t¸c nh chuét lét, mÖ lö.
gi¶? + ¢m thanh: TiÕng
106
? §Æt trong néi dung ®¸nh liªn thanh èc
truyÖn ®o¹n v¨n t¶ thæi v« håi, tiÕng ngêi
c¶nh trªn ®ª tríc khi xao x¸c gäi nhau
®ª vì cã ý nghÜa g×? => Ng«n ng÷ miªu t¶:
GV: Thiªm tai ®ang Sö dông nhiÒu tõ l¸y t-
tõng lóc gi¸ng xuèng, îng h×nh kÕt hîp ng«n
®e do¹ cuèc sèng cña ng÷ biÓu c¶m ( Than
ngêi d©n . ë ngay «i, lao thay, nguy thay)
®oan nµy ®· thÊy ®îc - Trao ®æi, th¶o luËn
sù bÊt lùc cña søc ngêi - Dùng c¶nh d©n dang
tríc søc trêi, sù yÕu lo chèng chäi víi níc
kÐm cña thÕ ®ª tríc ®Ó cøu ®ª, sù bÊt lùc
thÕ níc? cña con ngêi
+ ChuÈn bÞ cho sù
xuÊthiÖn c¶nh tîng
kh¸c sÏ diÔn ra ë 1 n¬i
kh¸c

- Theo em v× sao mäi d©n phu lµng X kh«ng bá ch¹y hoÆc tô
häp n¬i ®×nh?
- Häc bµi vµ so¹n bµi tiÕp tiÕt 2.
./.
Sèng chÕt mÆc bay (TiÕt 2)

(Ph¹m Duy Tèn)
1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp Hs hiÓu ®îc gi¸ trÞ hiÖn thùc, nh©n ®¹o vµ nh÷ng thµnh c«ng
nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n “ sèng chÕt mÆc bay”.
2. VÒ t tëng:
- Båi dìng t×nh c¶m nh©n ®¹o.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- Kü n¨ng t×m hiÓu truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i ( Kh¸c truyÖn trung ®¹i).
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
107
1. KiÓm tra:
- Nªu Ên tîng cña em vÒ c¶nh hé ®ª cña d©n lµng X?
- §A : thiªn tai tõng lóc gi¸ng xuèng ®e do¹n cuéc sèng cña
d©n phu vµ c¶nh d©n phu nheo nhãc lo sî kh«ng d¸m ¨n ngñ,
cuèng cuång v« väng chèng ®ì víi søc trêi thËt ®¸ng th¬ng.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Giê tríc çc em ®· t×m hiÓu vµ ®ùoc chøng kiÕn c¶nh
d©n phu lµng X t¾m giã géi ma ®Ó gi÷ khóc ®ª lµng. Cßn çc quan
l¹i ®i hé ®ª cã lo l¾ng kh«ng?
b¶n:
2. C¶nh trªn ®ª
vµ trong ®×nh tr-
íc khi ®ª vì:
a. C¶nh trªn ®ª:
? Theo dâi ®o¹n v¨n + ChuyÖn quan phñ b. C¶nh trong
kÕt chuyÖn trong ®îc hËu h¹ ®×nh:
®×nh, h·y cho biÕt t¸c + ChuyÖn quan phñ - Trang nghiªm,
gi¶ ®· chó ý kÓ vµ t¶ ch¬i tæ t«m tÜnh mÞch
nh÷ng chuyÖn g×? + ChuyÖn quan phñ - Quan l¹i ch¬i tæ
nghe tin ®ª vì t«m b×nh th¶n, v«
+ T©m ®iÓm thuéc t
? Nh vËy , t©m ®iÓm vÒ tªn quan phñ v× => V« tr¸ch nhiÖm
cña c©u chuyÖn trong ®©y lµ «ng quan ®i v« l¬ng t©m tríc
®×nh lµ ai? V× sao? hé ®ª tÝnh m¹ng cña ngêi
? h·y t×m vµ ph©n + Chi tiÕt: Quan vµ d©n.
tÝch çc chi tiÕt miªu nha l¹i ch¬i bµi
t¶ kh«ng khÝ ë trong
®×nh? - Kh«ng khÝ trang
NhËn xÐt, so s¸nh víi nghiªm, trÔ mÞch,
kh«ng khÝ ë trªn ®ª? nhµn nh·, tr¸i ngîc
? H×nh ¶nh tªn quan h¼n víi c¶nh nhèn
phñ ®i hé ®ª ®îc t¸c nh¸o, c¨ng th¼ng ë
gi¶ kh¾c ho¹ ntn? H·y trªn ®ª
ph©n tÝch? - Ph©n tÝch
+ §i ®èc thóc viÖc hé
®ª nhng:
- Chç ë: trong ®×nh
v÷ng ch·i.
- §å dïng SH: sang
108
träng
- Ngåi chÔm chÖn
trªn sËp, xung quanh
kÎ hÇu ngêi h¹
- Giäng ®iÖu: h¸ch
? çc chi tiÕt ®ã t¹o1 dÞch.
h×nh ¶nh ntn vÒ viªn - ViÖc lµm: ®¸nh
quan phô mÉu. Nã tr¸i bµi: ....
ngîc víi h×nh ¶nh nµo => V« tr¸ch nhiÖm,
ë ngoµi ®ª? thÝch hëng l¹c, h¸ch
dÞch tr¸i ngíc víi
h×nh ¶nh d©n phu
? Trong nt, ®Æt 2 rèi r¾t, tr¨m hä ®ang
c¶nh tr¸i ngîc nh thÕ vÊt v¨ lÊm l¸p -> giéi
gäi lµ biÖn ph¸n t¬ng giã t¾m ma ë trªn
ph¶n. h·y ph©n tÝch ®ª.
t/d cña phÐp t¬ng - t¸c dông cña phÐp t-
ph¶n trong ®o¹n ¬ng ph¶n: Lµm nçi râ
truyÖn? Ngoµi ra nt tÝnh chÊt cña quan 3. C¶nh ®ª vì:
t¨ng cÊp còng ®îc sd? phñ vµ th¶m c¶nh - Ng«n ng÷ miªu t¶
H·y cm cña ngêi d©n, gãp kÕt hîp víi ng«n
? Theo dâi ®o¹n v¨n phÇn thÓ hiÖn ý ng÷ biÓu c¶m
kÓ chuyÖn quan phñ nghÜa phª ph¸n cña - T¸c dông: Gîi t¶
khi nghe tin ®ª vì vµ truyÖn. c¶nh tîng lôt léi do
cho biÕt ë ®o¹n nµy ®ª vì võa tá lßng
cã g× ®Æc biÖt trong- Ng«n ng÷ ®èi tho¹i c¶m th¬ng ai o¸n
ng«n ng÷ kÓ chuyÖn - “ §ª vì råi, thêi «ng cña t¸c gi¶.
T/d? C©u ®èi tho¹i çch cæ.... cã biÕt
nµo thÓ hiÖn râ nhÊtkh«ng? lµ c©u ®èi
tÝnh chÊt cña quan tho¹i ®¾t nhÊt
phô mÉu? - T/d: Kh¾c ho¹ thªm
? §äc ®o¹n cuèi cña tÝnh chÊt v« l¬ng
v¨n b¶n. NhËn xÐt vÒt©m, v« tr¸ch nhiÖm
ng«n ng÷ cña t¸c gi¶ ë
víi tÝnh m¹ngcon ngêi
®o¹n truyÖn nµy?
cña quan phô mÉu.
Ph©n tÝch t¸c dông? - §äc - nhËn xÐt
+ Ng«n ng÷ miªu t¶
kÕt hîp víi ng«n ng÷
biÓu c¶m
? §Æt trong toµn bé + T¸c dông: Gîi t¶
truyÖn, ®o¹n truyÖn c¶nh tîng lôt léi do ®ª III. Tæng kÕt:
nµy cã vai trß vµ ý vì võa tá lßng c¶m th-
109
nghÜa g×? ¬ng ai o¸n cña t¸c
híng dÉn HS thùc hiÖn gi¶.
phÇn GN - §o¹n truyÖn cã vai
? Theo em nÐt ®Æc trß më nót.
s¾c nhÊt vÒ nghÖ - ý nghÜa : ThÓ hiÖn
thuËt kÓ chuyÖn cña t×nh c¶m nh©n ®¹o
t¸c gi¶ trong truyÖn lµ cña t¸c gi¶.
g×? + Trao ®æi theo
? c¶m nhËn cña em vÒ nhãm.
néi dung ph¶n ¸nh cña - NT: X©y dùng, kh¾c
truyÖn? ho¹ t×nh c¶m nh©n
? Néi dung t tëng cña vËt b»ng nhiÒu h×nh
truyÖn cho em hiÓu thøc ng«n ng÷, nhÊt
g× vÒ nhµ v¨n Ph¹m lµ ®èi tho¹i.
Duy Tèn. - Dïng biÖn ph¸p t¬ng
ph¶n ®Ó kh¾c ho¹
nh©n vËt lµm næi
bËt tinh thÇn cña t¸c * Ghi nhí: (SGK-
phÈm. t/83)
- ND: Ph¶n ¶nh cuéc
sèng ¨n ch¬i hëng l¹c
v« tr¸ch nhiÖm cña kÎ
cÇm quyÒn vµ c¶nh
sèng c¬ cùc thª th¶m
cña ngêi d©n trong
XH xa.
- Lªn ¸n kÎ cÇm quyÒn
thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm
- Gäi HS ®äc ghi nhí víi tÝnh m¹ng d©n th-
(sgk ) êng.
=> T¸c gi¶ lµ ngêi am
hiÓu hiÖn thùc ®êi
sèng, cã t×nh c¶m
yªu ghÐt ph©n minh,
cã tinh thÇn nh©n
®¹o
- HS ®äc ghi nhí.
- Cho HS ®iÒn vµo + HS ®iÒn b¶ng TK ë IV. LuyÖn tËp
b¶ng thèng kÕ ë bµi bµi tËp 1( sgk/83 )
tËp 1 ( 83 ) + HS tù nhËn xÐt
? Qua ng«n ng÷ ®èi - T« ®Ëm b¶n chÊt vµ
tho¹i cña quan phñ, em th¸i ®é cña lò quan l¹i
110
thÊy tÝnh chÊt cña ®èi víi m¹ng sèng cña
nh÷ng ngêi ®ã ntn? nd, thÓ hiÖn râ nhÊt
NhËn xÐt vÒ mqh gi÷a sù v« tr¸ch nhiÖm
ng«n ng÷ vµ tÝnh çch ®Õn mÊt hÕt nh©n
nh©n vËt? tÝnh cña bän quan l¹i
? Em cã suy nghÜ g× ngµy xa...
vÒ tªn truyÖn : “ Sèng
chÕt mÆc bay”?
3. Cñng cè:
? C¶m nhËn cña em vÒ gi¸ trÞ cña truyÖn “ sèng chÕt mÆc bay” trªn
çc diÖn: ND ph¶n ¸nh hiÖn thùc, ND nh©n ®¹o, ®Æc s¾c NT?
a. ND ph¶n ¸nh hiÖn thùc: Ph¶n ¸nh cuéc sèng ¨n ch¬i hëng l¹c vé
tr¸ch nhiÖm cña kÎ cÇm quyÒn vµ c¶nh sèng c¬ cùc thª th¶m cña ng-
êi d©n trong x· héi cò. Gi¸ trÞ Êy ®îc lµm râ sù t¬ng ph¶n, ®éc lËp
hoµn toµn gi÷a cuéc sèng, tÝnh m¹ng cña ngêi d©n víi cuéc sèng ¨n
ch¬i xa ®o¹ cña bän quan l¹i mµ kÎ ®øng ®Çu ë ®©y lµ tªn quan phñ
“lßng lang d¹ thó”.
b. Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: t¸c phÈm thÓ hiÖn niÒm sãt th¬ng cña t¸c gi¶
tríc cuéc sèng lÇm than, c¬ cùc cña ngêi d©n vµ chÕ ®é phong kiÕn,
tè ço ®èi víi th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm cña bän quan l¹i víi tÝnh mÖnh
cña d©n thêng.
- VÒ nhµ tr¶ lêi c©u hái: H·y gi¶i thÝch v× sao Ph¹m Duy Tèn l¹i lÊy
nhan ®Ò truyÖn lµ “ sèng chÕt mÆc bay”?
- Häc bµi vµ so¹n bµi “Çch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch”
./.
TiÕt 107: Çch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc çch thøc cô thÓ trong viÖc lµm bµi LL gi¶i thÝch.
- BiÕt ®îc nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm
bµi.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- TiÕp tôc rÌn kü n¨ng t×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn ý, viÕt bµi v¨n.
- PhÇn:
111
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch?
- §A: Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn lµ lµm cho ngêi ®äc
hiÓu râ t tëng, ®¹o lÝ, phÈm chÊt, quan hÖ, ... cÇn ®îc gi¶i
thÝch nh»m n©ng cao nhËn thøc, trÝ tuÖ, båi dìng t tëng,
t×nh c¶m cho can ngêi.
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Còng nh lËp luËn chøng minh. §Ó lÇm ®îc bµi v¨n
nghÞ luËn gi¶i thÝch th× chóng ta còng ph¶i n¾m ®îc çc çch c¬
b¶n ®Ó lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch. Bµi h«m nay chóng ta sÏ
n¾m ®îc kü n¨ng nµy.
- Gäi HS ®äc ®Ò bµi + HS ®äc ®Ò bµi: Nd I. Çc bíc lµm bµi
(sgk/84) ta cã c©u tôc ng÷ : “ lËp luËn gi¶i
§i mét ngµy ®µng häc thÝch:
mét sµng kh«n”. h·y 1. T×m hiÓu ®Ò
gi¶i thÝch néi dung vµ t×m ý :
c©u TN ®ã. * §Ò bµi (sgk/84 )
- Suy nghÜ, tr¶ lêi c©u - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch
? §Ò bµi ®Æt ra yªu hái theo yªu cÇu cña - ND: C©u tôc ng÷ :
cÇu g×? GV. “ §i 1 ngµy ®µng häc
+ Yªu cÇu gi¶i thÝch mét sµng kh«n”.
? Theo em ngêi lµm ND c©u TN.
bµi cã cÇn gi¶i thÝch Ngêi lµm bµi cÇn gi¶i
t¹i sao ®i 1 ngµy thÝch nghÜa ®en,
®µng häc 1 sµng nghÜa bãng vµ ý
kh«n kh«ng? V× nghÜa s©u xa cña
sao? c©u TN.
? VËy lµm thÕ nµo
®Ó t×m ®îc ý - Tra tõ ®iÓn, hái ngêi
nghÜa chÝnh x¸c vµ hiÓu biÕt h¬n, ®äc
®Çy ®ñ cña cÇu s¸ch b¸o, suy nghÜ liªn
TN? hÖ víi ¸c c©u CD, TN t-
¬ng tù.
? Qua ®©y em cã -T×m hiÓu nghÜa tõng
thÓ rót ra kÕt luËn tõ ng÷, tõng vÕ
112
g× vÒ viÖc t×m c©u( nghÜa ®en,
hiÓu ®Ò vµ t×m ý nghÜa bãng, nghÜa
cho mét bµi v¨n lËp më réng)
luËn gi¶i thÝch?
- GV nhÊn m¹nh tÇm
quan träng cña bíc
t×m hiÓu ®Ò vµ
t×m ý cho mét bµi
v¨n lËp luËn gi¶i
thÝch.
- GV tæ chøc cho HS + Trao ®æi, th¶o luËn 2. LËp dµn bµi:
th¶o luËn nhanh çc nhãm nhá ( 2, 3 HS ).
c©u hái t×m hiÓu
çch lËp dµn bµi cho
bµi GT. - Bµi v¨n gi¶i thÝch
? Theo em bµi v¨n còng cÇn bè côc theo
gi¶i thÝch cã nªn 3 phÇn chÝnh v× nh
gåm 3 phÇn chÝnh vËy bµi v¨n míi râ a. Më bµi:
gièng nh bµi v¨n rµng, m¹ch l¹c. - Giíi thiÖu c©u TN
chøng minh kh«ng? vµ ph¬ng híng gi¶i
V× sao? -PhÇn më bµi cÇn giíi thÝch ( C©u TN ®óc
? PhÇn më bµi trong thiÖu ®iÒu cÇn gi¶i kÕt KN, thÓ hiÖn
bµi tËp luËn GT cÇn thÝch vµ p2 gîi nhu kh¸t väng ®i nhiÒu
ph¶i ®¹t yªu cÇu cÇu ®îc hiÓu ( ph¬ng n¬i ®Ó më réng
g×? híng gi¶i thÝch ). hiÓu biÕt ).
- PhÇn th©n bµi lµm b. Th©n bµi:
? PhÇn th©n bµi nhiÖm vô GT nghÜa Gi¶i thÝch
ph¶i lµm nh÷ng ®en, nghÜa bãng, - NghÜa ®en
nhiÖm vô g×? §Ó nghÜa sau cña c©u - nghÜa bãng
lµm cho ý nghÜa TN. - NghÜa më réng
c©u TN trªn trë nªn + NghÜa ®en: §i 1
dÔ hiÓu ®èi víi ngêi ngµy ®µng nghÜa lµ
®äc, ngêi nghe th× g×? Mét sµng kh«n lµ
theo em nªn s¾p g×?
xÕp nh÷ng ý ®· Çch ®o kh«ng gian,
t×m ®îc theo thø tù thêi gian vµ ®o trÝ
nµo? kh«n, kiÕn thøc b»ng “
ngµy” b»ng “ sµng” cã
g× ®Æc biÖt?
+ NghÜa bãng” §i
®©y ®ã sÏ më réng
®îc tÇm hiÓu biÕt sÏ
113
kh«n ngoan tõng tr¶i
h¬n. Cau TN ®óc kÕt
1 KN: NÕu muèn hiÓu
biÕt réng cÇn ph¶i
giao lùc, häc hái.
+ NghÜa s©u: C©u TN c. KÕt bµi:
kh«ng chØ ®óc kÕt 1 - ý nghÜa cña vÊn
kinh nghiÖm mµ cßn ®Ò gi¶i thÝch.
thÓ hiÖn çi khao kh¸t
l©u ®êi cña ngêi n«ng
? PhÇn kÕt bµi trong d©n xa muèn ®îc ®i
bµi v¨n lËp luËn gi¶i ra khái nhµ, khái lµng
thÝch ph¶i lµm ®Ó më réng tÇm hiÓu
nhiÖm vô g×? biÕt.
- PhÇn kÕt bµi ph¶i
? Em cã thÓ rót ra nªu ®îc ý nghÜa cña
kÕt luËn g× vÒ viÖc c©u TN ®èi víi mäi ng-
lËp dµn bµi cho mét êi ngµy xa còng nh
bµi v¨n lËp luËn gi¶i ngµy nay.
thÝch? - Rót ra kÕt luËn
( theo ®iÓm 2 phÇn
ghi nhí )
sgk/86.
- Cho HS ®äc çc + HS ®äc sgk ( 3 ®o¹n 3. ViÕt bµi:
®o¹n më bµi trong më bµi/85 ) a. ViÕt phÇn më bµi.
sgk/85 +Çc ®o¹n v¨n ®Òu b. ViÕt ®o¹n phÇn
? Theo em çc ®o¹n ®¸p øng ®îc yªu cÇu th©n bµi.
më bµi nµy cã ®¸p cña ®Ò bµi lËp luËn c. ViÕt kÕt bµi.
øng yªu cÇu cña ®Ò GT ( ®Òu giíi thiÖu ®-
bµi lËp luËn GT îc ®iÒu cÇn gt vµ
kh«ng? ®Þnh híng gi¶i thÝch ).
+ Cã nhiÒu çch më
? Nh vËy ®èi víi mçi bµi cho bµi lËp luËn gt.
bµi v¨n cã ph¶i chØ . §i th¼ng vµo vÊn ®Ò
cã 1 çch më bµi duy . §èi lËp hoµn c¶nh víi
nhÊt kh«ng? ý thøc.
- GV lu ý: Çc em cã . Nh×n tõ chung ®Õn
thÓ thùc hiÖn phÇn riªng
më bµi b»ng nhiÒu
çch. Nhng ph¶i
®¶m b¶o nªu ®îc
®iÒu cÇn gi¶i thÝch + HS viÕt vµ tr×nh
114
vµ ®Þnh híng GT. bµy
? ngoµi 3 çch trªn
em cã thÓ viÕt ®o¹n
më bµi theo çch - §äc sgk( trang 85,
nµo kh¸c? 86 ) 3 ®o¹n TB, tr¶ lêi
- Cho HS ®äc çc c©u hái theo hd cña
®o¹n th©n bµi kh¸c GV.
nhau trong sgk vµ -Dïng çc ph¬ng tiÖn
nªu c©u hái. liªn kÕt ( çc tõ ng÷
? Lµm thÕ nµo ®Ó liªn kÕt ). ThËt vËy,
®o¹n ®Çu tiªn cña ®óng vËy...
TB liªn kÕt ®îc víi + Rót ra kÕt luËn
®o¹n tríc ®ã? Ngoµi
nh÷ng çch nãi nh “
ThËt vËy” cã çch - Gi¶i thÝch nghÜa
nµo kh¸c n÷a ®en: GT nghÜa
kh«ng? cñatõng tõ ng÷ råi gi¶i
? Qua çc ®o¹n v¨n thÝch nghÜa ®en cña
em thÊy nªn viÕt c¶ c©u cña toµn nhËn
®o¹n gt nghÜa ®en, ®Þnh.
nghÜa bãng, nghÜa - Gi¶i thÝch nghÜa
më réng ntn? bãng, GT nghÜa bãng
-> liªn hÖ.
- Gi¶i thÝch nghÜa
s©u:
? NÕu sö dông mét - Kh«ng, v× ®o¹n cña
çch më bµi kh¸c phÇn TB cßn ph¶i phï
th× cã thÓ viÕt çc hîp víi ®o¹n phÇn më
®o¹n cña phÇn b¶i ®Ó bµi v¨n thµnh
Th©n bµi y nh trong 1 thÓ thèng nhÊt =>
sgk kh«ng? V× sao? Mçi çch më bµi sÏ cã
Qua ®ã em rót ra KL phÇn TB thÝch hîp.
g×? + §äc, tr¶ lêi c©u hái. 4. §äc - söa ch÷a:
+ Cho HS ®äc phÇn - PhÇn kÕt bµi trªn ®·
kÕt bµi cho thÊy vÊn ®Ò ®·
? Theo em phÇn kÕt ®îc gi¶i thÝch xong.
bµi trªn ®· cho thÊy
râ lµ vÊn ®Ò ®· ®îc - Cã thÓ cã nhiÒu çch
gi¶i thÝch xong cha? kÕt bµi kh¸c nhau nh- * Ghi nhí: ( sgk/86 )
? Ngoµi çch kÕt ng cÇn chó ý thÝch hîp
theo sgk víi ®Ò bµi víi phÇn MB vµ th©n
trªn cßn cã thÓ kÕt bµi.
115
bµi b»ng çch nµo?
Qua ®ã em rót ra + §äc l¹i vµ nhËn xÐt
kÕt luËng×?
? §äc l¹i vµ cho biÕt - Sö dông çc çc lËp
3 phÇn ®· phï hîp? luËn gi¶i thÝch phï hîp,
? Nh vËy khi viÕt bµi lêi v¨n gt cÇn s¸ng
v¨n lËp luËn gt cÇn sña, gi÷a çc phÇn,
ph¶i lu ý ®iÒu g×? çc ®o¹n cÇn cã liªn
kÕt.
- Cho HS ®äc ghi nhí - §äc ghi nhí.
( sgk/86)
- GV nªu yªu cÇu cña + HS viÕt ®o¹n v¨n ra II. LuyÖn tËp:
phÇn LT vë
? h·y viÕt 1 ®o¹nv¨n VD: §i .....kh«n lµ 1
phÇn kÕt bµi cho ch©n lÝ kh«ng bao giê
®Ò bµi trªn? cò. Ngµy xa, con ngêi
( Kh¸c víi phÇn kÕt ®· cÇn ®i ®Ó häc.
trong sgk). Ngµy nay, trong 1 XH
-Gäi 1,2 HS tr×nh ®ang ph¸t triÓn m¹nh
bµy ®o¹n v¨n. mÏ, con ngêi l¹i cµng
- Cho HS nhËn xÐt, cÇn ph¶i ®i nhiÒu h¬n
bæ sung n÷a ®Ó häc nhiÒu
- GV nhËn xÐt, söa h¬n n÷a, nªu kh«ng
chöa. muèn ®Êt níc m×nh,
b¶n th©n m×nh bÞ bá
r¬i l¹i phÝa sau.
3. Cñng cè:
- Çc bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn gi¶ thÝch,em thÊy cã çc bíc nµo lµ
quan trong? V× sao?
- Häc bµi vµ hoµn thiÖn viÕt bµi theo ®Ò bµi trªn.
- So¹n bµi “LuÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch”.
./.
TiÕt 108: LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch.

ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 – v¨n lËp luËn gi¶i thÝch(Lµm ë nhµ)
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh;
- Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi v¨n LL gi¶i thÝch.
116
- Cñng cè ®îc nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm 1 bµi v¨n gi¶i thÝch
cho 1 nhËn ®Þnh, 1 ý kiÕn vÒ 1 vÊn ®Ò quen thuéc víi ®êi sèng çc
em .
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- ThÓ hiÖn n¨ng lùc lµm v¨n lËp luËn gi¶i thÝch qua viÖc tËp lµm bµi
v¨n cô thÓ ( ë nhµ ).
- PhÇn:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Khi lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ph¶i qua nh÷ng bíc nµo?
- §A: Gåm 4 bíc: 1) Tìm hieåu ñeà vaø tìm yù;2) Laäp daøn baøi; 3)
Vieát baøi; 4) §äc vµ söa bµi.
2. Bµi míi:
A. LuÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch:
Giíi thiÖu: Treân cô sôû ñaõ chuaån bò baøi kyõ ôû nhaø, baây
giôø caùc em phaûi vaän duïng nhöõng hieåu bieát ñaõ hoïc veà laäp
luaän giaûi thích ñeå coá gaéng laøm saùng toû noäi dung caàn noùi
sau : “ Saùch laø ngoïn ñeøn saùng baát dieät cuûa con ngöôøi”
+ GV chÐp ®Ò bµi + §äc ®Ò bµi. §Ò bµi: Mét nhµ
( b¶ng phô ) v¨n cã nãi: “ S¸ch lµ
+ Cho HS ®äc ®Ò bµi ngän ®Ìn s¸ng bÊt
? h·y nh¾c l¹i yªu cÇu + Nh¾c l¹i lÝ thuyÕt: diÖt cña trÝ tuÖ con
cña bíc t×m hiÓu ®Ò t×m hiÓu ®Ò (t×m ngêi”.
bµi v¨n lËp luËn gi¶i hiÓu vÊn ®Ò gt....) h·y gi¶i thÝch ND
thÝch c©u nãi ®ã.
? §Ò bµi yªu cÇu gi¶i - §Ò yªu cÇu gi¶i thÝch I. T×m hiÓu ®Ò,
thÝch vÊn ®Ò g×? 1 c©u nãi ( trùc tiÕp ) t×m ý :
Lµm thÕ nµo em nhËn vµ g¸n tiÕp gi¶i thÝch
ra ®iÒu ®ã? vai trß cña s¸ch ®èi víi
trÝ tuÖ con ngêi.
- C¨n cø vµo mÖnh
lÖnh cña ®Ò, tõ ng÷
117
trong ®Ó ®Ó nhËn ra
yªu cÇu ( h·y gi¶i
thÝch, s¸ch lµ ngän
? Em hiÓu g× vÒ h×nh ®Ìn bÊt diÖt cña trÝ
¶nh “ ngän ®Ìn s¸ng tuÖ con ngêi).
bÊt diÖt” - Ngän ®Ìn s¸ng kh«ng
? VËy nghÜa bãng cña bao giê t¾t.
h×nh ¶nh nµy lµ g×? - S¸ch lµ nguån s¸ng
? §Ó ®¹t ®îc yªu cÇu bÊt diÖt cña trÝ tuÖ
gi¶i thÝch ®· nªu trªn, con ngêi.
bµi lµm ngoµi nh÷ng ý -V× sao trÝ tuÖ con
trªn em cã híng t×m ý ngêi khi ®a ®a vµo
kh¸c n÷a kh«ng? trang s¸ch l¹i trë thµnh
nguån ¸nh s¸ng kh«ng
bao giê t¾t?
? Nh¾c l¹i bè côc cña + HS th¶o luËn nhãm II. LËp dµn ý:
bµi v¨n lËp luËn GT? nhá( 2,3 HS) dùa trªn 1. Më bµi:
ND ®· chuÈn bÞ. 2. Th©n bµi:
? Víi ®Ò bµi trªn em + Tr×nh bµy ý kiÕn. - Gi¶i thÝch ý
thÊy cÇn ph¶i s¾p xÕp a. Më bµi: - Giíi thiÖu nghÜa c©u nãi.
çc ý ntn ®Ó viÖc gi¶i vÊn ®Ò gi¶i thÝch - Gi¶i thÝch c¬ së
thÝch trë nªn hîp lÝ, ( c©u nãi ) . cña c©u nãi.
chÆt chÏ vµ dÔ hiÓu - Vai trß cña s¸ch. - Gi¶i thÝch sù vËn
®èi víi ngêi ®äc, ngêi b. Th©n bµi dông ch©n lÝ ®îc
nghe? * Gi¶i thÝch ý nghÜa nªu trong c©u nãi.
+Tæ chøc cho HS trao cña c©u nãi 3. kÕt bµi:
®æi vµ tr×nh bµy. - S¸ch chøa ®ùng trÝ
+ Cho HS nhËn xÐt, tuÖ cña con ngêi.
bæ sung ( TrÝ tuÖ: Tinh tuý,
+ GV bæ sung, nhËn tinh hoa cña hiÓu
xÐt. biÕt ).
- S¸ch lµ ngän ®Ìn
s¸ng: Ngän ®Ìn räi
chiÕu soi ®êng, ®a
con ngêi ra khái tèi
t¨m cña sù kh«ng hiÓu
biÕt
- S¸ch lµ ngän ®Ìn
s¸ng bÊt diÖt: Ngän
®Ìn s¸ng kh«ng bao
giê t¾t.
* Gi¶i thÝch c¬ së cña
118
c©u nãi:
- Kh«ng thÓ nãi mäi
cuèn s¸ch ®Òu lµ
ngän ®Ìn s¸ng bÊt
diÖt cña trÝ tuÖ con
ngêi nhng nh÷ng cuèn
s¸ch cã gi¸ trÞ th×
®óng nhthÕ v×:
+ §ã lµ nh÷ng cuèn
s¸ch ghi l¹i nh÷ng hiÓu
biÕt quý gi¸ nhÊt mµ
con ngêi th©u tãm ®îc
trong mäi lÜnh vùc.
+ Nh÷ng hiÓu biÕt ®-
îc s¸ch ghi l¹i cã Ých
cho mäi thêi ®¹i. Nhê
cã s¸ch, ¸nh s¸ng Êy
cña trÝ tuÖ sÏ ®îc
truyÒn l¹i cho ®êi sau.
+ §ã lµ ®iÒu ®îc
nhiÒu ngêi thõa nhËn
*Gi¶i thÝch sù vËn
dông ch©n lÝ ®îc nªu
trong c©u nãi:
- CÇn ph¶i ch¨m ®äc
s¸ch ®Ó hiÓu biÕt
nhiÒu h¬n, sèng tèt
h¬n.
- CÇn chän s¸ch tèt,
s¸ch hay ®Ó häc
- CÇn tiÕp nhËn ¸nh
s¸ng trÝ tuÖ, hiÓu vµ
lµm theo s¸ch.
=> kÕt bµi
- ý nghÜa cña vÊn ®Ò
gi¶i thÝch.
? Nh¾c l¹i çc çch më - Nh¾c l¹i 3 çch më III. ViÕt ®o¹n v¨n:
b¶i cña bµi lËp luËn bµi
gi¶i thÝch? + Chän lùa 1 çch më
? h·y viÕt ®o¹n më bµi bµi, viÕt ®o¹n më bµi
cho ®Ò v¨n trªn? theo yªu cÇu cña GV. IV. §äc vµ söa
- Gäi 2 ,3 HS ®äc ®o¹n - §äc ®o¹n v¨n tù viÕt. bµi:
119
v¨n - NhËn xÐt bµi lµm cña
- Tæ chøc cho HS nhËn b¹n.
xÐt, bæ sung.
- GV nhËn xÐt, bæ
sung söa ch÷a.
B. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 – v¨n lËp luËn gi¶i thÝch:
(Lµm ë nhµ)
I Muïc tieâu caàn ñaït:
Giuùp hoïc sinh vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc truyeàn
ñaït veà theå loaïi vaên giaûi thích. Böôùc ñaàu bieát vaän duïng
nhöõng lyù leõ trong ñôøi soáng ñeå trình baøy moät vaán ñeà.
II . Trieån khai ñeà :
( Vì laø baøi laøm ôû nhaø neân giaùo vieân caàn giaûi thích , höôùng
daãn tröôùc )
Ñeà bµi: Em h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: “tèt gç h¬n tèt níc s¬n”
Gîi ý: Dµn ý:
- Tèt gç lµ g×?
- Tèt níc s¬n lµ g×?
- V× sao tèt gç h¬n tèt níc s¬n?
- Lµm thÕ nµo ®Ó tèt gç vµ tèt c¶ níc s¬n?
- V× sao cã tèt gç råi th× kh«ng cÇn níc s¬n tèt n÷a?
(noäp sau 1 tuaàn)
Yªu cÇu:
Häc sinh c¬ b¶n gi¶i thÝch ®îc çc ý.
- Thùc hiÖn ®îc çc bíc t¹o lËp v¨n b¶n. VËn dông tèt çc çch lËp luËn
gi¶i thÝch. Lµm v¨n cã m¹ch l¹c, liªn kÕt. ViÕt ®óng chÝnh t¶, ng÷
ph¸p.
3. Cñng cè:
- Khi lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ngoµi n¾m ®îc çc bíc th×
chuÝng ta cµn ph¶i lµm giµ ®Ó bµi v¨n ®îc ngêi ®äc, ngêi nghe chÊp
nhËn?
- Häc bµi vµ n¾m ®îc néi dung bµi häc. So¹n bµi : “Nh÷ng trß lè ...
Phan Béi Ch©u”.
./.
TIẾT 109: NH÷ng trß lè hay lµ Va-Ren vµ Phan Béi Ch©u (TiÕt 1)
(NguyÕn ¸i Quèc)
1. VÒ kiÕn thøc:
120
- Gióp Hs hiÓu ®îc gi¸ trÞ cña ®o¹n v¨n trong viÖc kh¾c ho¹ s¾c nÐt
hai nh©n vËt Va ren vµ Phan Béi Ch©u víi hai tÝnh çch, ®¹i diÖn cho
hai lùc lîng x· héi: phi nghÜa vµ chÝnh nghÜa, thùc d©n Ph¸p vµ
nh©n d©n ViÖt Nam hoµn toµn ®èi lËp nhau trªn ®Êt níc ta thêi Ph¸p
thuéc.
- HiÓu ®îc lßng yªu níc, tÝnh chiÕn ®Êu m¹nh mÏ cña ngßi bót
NguyÔn ¸i Quèc
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em cã th¸i ®é ®óng ®¾n víi viÖc mµ B¸c thÓ hiÖn
trong v¨n b¶n, biÕt lªn ¸n th¸i ®é cña Varen, cña thùc d©n Ph¸p vµ
tinh thÇn kh©m phôc nhµ yªu níc Phan Béi Ch©u ë thêi k× nµy nãi
riªng vµ trong cuéc sèng ngµy nay nãi chung.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng ®äc vµ ph©n tÝch thÓ lo¹i v¨n nghÞ luËn.
- PhÇn II.1.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra 15 phót :
ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n chøng minh r»ng “ tªn quan phô mÉu trong
“ sèng chÕt mÆc bay” (Ph¹m Duy Tèn) Lµ mét tªn quan v« tr¸ch
nhiÖm, t¸ng tËn l¬ng t©m.
- Yªu cÇu:- Chøng minh: -Quan ®i hé ®ª -> Ch¬i bµi
- §å dïng sang träng-> kÎ hÇu ngêi h¹
- Say mª®¸nh bµi...( dÉn chøng)
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Gi¸o viªn tãm t¾t sù kiÖn PBC bÞ b¾t-> Va-ren vèn lµ
1 ®¶ng viªn § XH Ph¸p, ®îc cö sang lµm toµn quyÒn §D nhËn chøc cã
tuyªn bè sÏ quan t©m tíi vô PBC vµ ngay lËp tøc NAQ viÕt t¸c phÈm
nµy ®Ó gîi bµy thùc chÊt dèi tr¸, lè bÞch cña varen.
- Híng dÉn ®äc v¨n - Nghe I. TiÕp xóc v¨n
b¶n. Chó ý lêi kÓ võa - §äc v¨n b¶n b¶n:
b×nh th¶n võa dÝ dám H1: Do søc Ðp -> rªn 1. §äc v¨n b¶n:
hµi híc, nhÊn m¹nh mét xiÕt
sè c©u c¶m th¸n, thÓ H2: «i thËt lµ -> b¶n
hiÖn râ tÝnh çch nh©n th©n «ng.
vËt qua ng«n ng÷ ®èi H3: VÒ chuyÖn.... ->
121
tho¹i. hÕt
- Gäi 2,3 HS ®äc - Theo dâi, nhËn xÐt
v¨nb¶n. - Tãm t¾t ng¾n gän
- Cho HS nhËn xÐt. ND v¨n b¶n.
- GV nhËn xÐt, söa - Tr×nh bµy theo sgk
ch÷a nh÷ng ®o¹n, c©u ( trang 92 phÇn chó 2. T×m hiÓu chó
HS ®äc cha chuÈn x¸c. thÝch * ). thÝch:
? Tãm t¾t v¨n b¶n? T¸c gi¶ NAQ ( tªn gäi a. T¸c gi¶:
- Híng dÉn HS t×m cña HCM tõ 1919 -> NguyÔn AÝ Quèc
hiÓuCT? 1945 (1890- 1969)
? Dùa vµo chó thÝch * - HS dùa vµo chó b.V¨n b¶n:
vµ hiÓu biÕt cña b¶n thÝch a vµ 2 sgk/92 - ViÕt sau khi PBC
th©n h·y nªu nh÷ng ®Ó tr¶ lêi . bÞ b¾at cãc ngµy
nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ t¸c 18 /06/1925 ë TQ...
gi¶ vµ t¸c phÈm? - Ph¬ng thøc tù sù. - Ph¬ng thøc tù sù.
? Em biÕt g× vÒ 2 - H×nh thøc gièng
nh©n vËt ®îc nãi ®Õn nh mét bµi kÝ sù nh-
trong v¨n b¶n? ng thùc tÕ lµ 1 c©u c. Tõ khã:
? V¨n b¶n ®îc viÕt theo chuyÖn tëng tîng
ph¬ng thøc biÓu ®¹t 3. Bè côc : 2 phÇn
chÝnh nµo? H×nh thøc - Tõ ®Çu -> “ Trong
truyÖn ng¾n nµy cã g× - Gi¶i thÝch çc tõ tï”: Giíi thiÖu vÒ Va
®Æc biÖt? khã: Ren vµ Phan Béi
- Yªu cÇu Hs gi¶i nghÜa 3,8,9,10,13,15,16,19 Ch©u
1 sè tõ khã theo SGK. . - Cßn l¹i: Cuéc gÆp
? TruyÖn chia lµm mÊy + T×m bè côc cña gì gi÷a Va ren vµ
phÇn? T×m néi dung v¨n b¶n: PB Ch©u
chÝnh cña mçi phÇn? - Tõ ®Çu -> “ Trong
tï”: Giíi thiÖu vÒ Va
Ren vµ Phan Béi
Ch©u
- Cßn l¹i: Cuéc gÆp
gì gi÷a Va ren vµ PB
Ch©u
- Cho HS ®äc thÇm - §äc thÇm, tãm t¾t b¶n:
®o¹n 1 cña v¨n b¶n ®o¹n ®Çu cña v¨n 1. ViÖc Va - ren
? Tãm t¾t ND chÝnh b¶n. sang VN:
cña ®o¹n v¨n b¶n em - Va - ren lµ toµn - Va - ren lµ toµn
võa ®äc quyÒn Ph¸p t¹i §«ng quyÒn Ph¸p t¹i §«ng
? PhÇn ®Çu cña VB ®· D¬ng tõ 1925 D¬ng tõ 1925
giíi thiÖu ntn vÒ 2 - Phan Béi Ch©u lµ - Phan Béi Ch©u lµ
122
nh©n vËt trong truyÖn? l·nh tô pt yªu níc VN l·nh tô pt yªu níc VN
Em nhËn ra ®iÒu g× ®Çu thÕ kØ XX ®Çu thÕ kØ XX
gi÷a 2 nh©n vËt ngay -> 2 nh©n vËt ®èi -> 2 nh©n vËt ®èi
tõ ®Çu v¨n b¶n? lËp nhau vÒ ®Þa vÞ lËp nhau vÒ ®Þa vÞ
x· héi. x· héi.
? LÝ do g× khiÕn Va - - C«ng luËn Ph¸p ®ßi - C«ng luËn Ph¸p
ren høa sang VN ch¨m hái Va - ren míi nhËn ®ßi hái Va - ren míi
sãc PBC? thøc, muèn lÊy lßng nhËn thøc, muèn
d luËn. lÊy lßng d luËn.
? T¸c gi¶ ®· b×nh luËn - “«ng høa.....lµm - “«ng høa.....lµm
ntn vÒ viÖc nµy? Em sao” sao”
hiÓu g× vÒ th¸i ®éc -> th¸i ®é ngê vùc -> th¸i ®é ngê vùc
cña t¸c gi¶ qua çch kh«ng tim vê thiÖn kh«ng tim vê thiÖn
b×nh luËn Êy? NhËn chÝ cña Va - ren chÝ cña Va - ren
xÐt giäng kÓ ( giong mØa mai ) ( giong mØa mai )
? Nh vËy, ®o¹n më ®Çu - Th«ng b¸o vÒ viÖc => Lµ trã lè thø
truyÖn theo em cã ý Va - ren sang VN nhÊt nh»m kiÕm
nghÜa g×? cïng lêi høa cña chót c¶m t×nh cña
GV: Qua 1 sè chi tiÕt ë «ng....Gieo th¸i ®é d luËn tríc lóc nhËn
phÇn ®Çu ta thÊy tªn ngê vùc vÒ lêi høa chøc.
toµn quyÒn ®· thùc ®ã.
hiÖn trß lè ®Çu tiªn tríc
d luËn réng r·i ë Ph¸p
®Ó kiÕm thªm chót
c¶m t×nh cña Ph¸p tríc
khi sang nhËn chøc.
3. Cñng cè:
- Em thö h×nh dung vµ miªu t¶ diÖn m¹o nh©n vËt nµy?
- Häc bµi vµ so¹n tiÕp bµi tiÕt 2.
./.
TIẾT 112: Nh÷ng trß lè hay lµ Va-Ren vµ Phan Béi Ch©u (TiÕt 2)
(NguyÕn ¸i Quèc)
1. VÒ kiÕn thøc:
- TiÕp tôc gióp Hs hiÓu ®îc gi¸ trÞ cña ®o¹n v¨n trong viÖc kh¾c ho¹
s¾c nÐt hai nh©n vËt Va ren vµ Phan Béi Ch©u víi hai tÝnh çch, ®¹i
diÖn cho hai lùc lîng x· héi: phi nghÜa vµ chÝnh nghÜa, thùc d©n
Ph¸p vµ nh©n d©n ViÖt Nam hoµn toµn ®èi lËp nhau trªn ®Êt níc ta
thêi Ph¸p thuéc.
123
- HiÓu ®îc lßng yªu níc, tÝnh chiÕn ®Êu m¹nh mÏ cña ngßi bót
NguyÔn ¸i Quèc
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em cã th¸i ®é ®óng ®¾n víi viÖc mµ B¸c thÓ hiÖn
trong v¨n b¶n, biÕt lªn ¸n th¸i ®é cña Varen, cña thùc d©n Ph¸p vµ
tinh thÇn kh©m phôc nhµ yªu níc Phan Béi Ch©u ë thêi k× nµy nãi
riªng vµ trong cuéc sèng ngµy nay nãi chung.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng ®äc vµ ph©n tÝch thÓ lo¹i v¨n nghÞ luËn.
- PhÇn II.2.3.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Em biÕt nh÷ng g× vÒ tªn toµn quyÒn Va-ren trø¬c khi sang
§«ng D¬ng?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: - Giê tríc çc em ®· n¾m ®ù¬c nh÷ng nÐt nµo vÒ lai
lÞch cña Varen vµ th¸i ®é cña h¾n khi sang ViÖt Nam. Th× h«m nay
ta tiÕp tôc....
b¶n:
1. ViÖc Va - ren
- Cho HS ®äc phÇn 2 + §äc, tr¶ lêi c©u hái. sang VN:
cña v¨n b¶n 2. Cuéc gÆp gì
? §o¹n v¨n kÓ vÒ - KÓ chuyÖn gÆp gì cña Va - ren vµ
chuyÖn g×? gi÷a PBC:
? §©y lµ c©u chuyÖn Va - ren vµ PBC. a. Va - ren:
cã thËt hay do tëng t- - §©y lµ chuyÖn tëng t-
îng cña t¸c gi¶? V× îng. C¨n cø vµo lêi v¨n
sao? cña t¸c gi¶ “ Nhng
chung ta h·y theo dâi,
theo dâi b»ng ®«i çnh
? Trong phÇn 2 t¸c cña trÝ tëng tîng.
gi¶ tiÕp tôc x©y - Qua lêi kÓ vµ b×nh
dùng 2 nh©n vËt luËn cña t¸c gi¶.
theo mqh t¬ng ph¶, + Va - ren: lµ kÎ ph¶n
124
®èi lËp. Em h·y t×m béi gia cÊp kÎ ruång bá
nh÷ng chi tiÕt trong qu¸ khø, ruång bá lßng
truyÖn chøng tá tin, kÎ ph¶n béi nhôc
®iÒu ®ã? t¸c dông nh·.
cña çch x©y dùng + PBC: Con ngêi ®· hi
theo çch ®èi lËp, t- sinh c¶ gia ®×nh vµ
¬ng ph¶n? Thùc cña c¶i v× ®Êt níc lµ
ch©t cña cuéc trß bËc anh hïng, vÞ thiªn
chuyÖn gi÷a 2 nh©n sø ®Êng x¶ th©n v×
vËt nµy lµ g×? ®éc lËp.
- Qua cuéc ®èi tho¹i
+ Va -ren thao thao
®éc tho¹i.
+ PBC im lÆng.
=> Thùc chÊt lµ cuéc
? Theo dâi nh÷ng lêi ®éc tho¹i cña Va - ren
®éc tho¹i cña Va - tríc PBC.
ren h·y cho biÕt Va + Va - ren tuyªn bè th¶
-ren ®· tuyªn bè vµ PBC ( t«i ®em tù do
khuyªn Phan Béi ®Õn cho «ng ®©y ) víi
Ch©u nh÷ng ®iÒu çc ®iÒu kiÖn ( trung
g×? thµnh víi níc Ph¸p, céng
t¸c, hîp lùc víi níc Ph¸p,
chí xói giôc ®ång bµo
næi lªn, h·y b¶o hä hîp
t¸c víi ngêi Ph¸p.
+ Va - ren khuyÖn PBC
tõ bá lÝ tëng chung
( ®Ó mÆc ®Êy nh÷ng
ý nghÜ phôc thï ), b¾t
tay víi Va - ren ( ¤ng vµ
t«i, tay n»m chÆt tay)
chØ nªn v× quyÒn lêi
ç nh©n gièng nh
? b»ng chÝnh nh÷ng Varen ( ®èt ch¸y
lêi kÓ cña m×nh Va - nh÷ng çi minh t«n thê
ren ®· tù béc lé vµ t«n thê nh÷ng çi
nh©n çch b¶n chÊt mµ m×nh tõng ®èt
cña y. ? Em nhËn ch¸y ).
thÊy Va - ren thùc - Varen lµ kÎ thùc dông,
chÊt lµ kÎ ntn? ®ª tiÖn s½n sµng lµm
? Cïng b»ng nh÷ng lêi mäi thø v× quyÒn lîi ç
125
lÏ ®éc tho¹i ®ã em nh©n.
thÊy Va -ren ®· béc
lé râ thùc chÊt cña lêi => BÞp bîm, dèi tr¸
høa ch¨m sãc PBC - Lêi høa ch¨m sãc PBC hÌn h¹, v« liªm sØ,
ntn? thùc chÊt kh«ng ph¶i lµ lè bÞch ®¹i diÖn
sù gióp ®ì gãp phÇn cña TDP ph¶n ®éng
PBC mµ lµ Ðp buéc PBC ë §D.
tõ bá lÝ tëng tõ bá d©n
? Qua cuéc trß téc m×nh. KH«ng ph¶i b. Phan Béi
chuyÖn mµ thùc chÊt v× tù do cña PBC mµ Ch©u:
lµ ®éc tho¹i gi÷a Va - v× quyÒn lîi cña níc
ren vµ PBC em thÊy Ph¸p -> trùc tiÕp lµ
Va - ren ®· diÔn trß danh lêi cña Varen.
lè cuèi cïng cña + KÎ ph¶n béi lÝ tëng
m×nh ntn? ®ª tiÖn ®i khuyªn b¶o
§iÒu mµ t¸c gi¶ muèn kÎ trung thµnh víi lÝ t-
giÔu cî, mØa mai ë ëng cao c¶ nhÊt.
®©y lµ g×? + Lêi høa ch¨m sãc PBC
kh«ng chØ lµ lêi høa
? Trong khi Va-ren cø su«ng, 1 trß kÞp bîm
thao thao bÊt tuyÖt, mµ cßn lµ trß lè ®¸ng
ta thÊy PBC chØ : cêi.
“nh×n Va-ren.....vµ
im lÆng döng dng”, + T×m chi tiÕt - ph©n
råi tiÕp ®ã hµng tÝch
hµng lo¹t nh÷ng biÓu - Nh×n Va-ren, im lÆng
hiÖn th¸i ®é. döng dng.
Em h·y t×m çc chi - §«i ngän r©u mÐp ng-
tiÕt ®ã vµ cho biÕt êi tï nhÕch lªn 1 chót
th¸i ®é cña PBC lµ råi l¹i h¹ xuèng ngay.
th¸i ®é g×? - MØm cêi mét çch kÝn
®¸o......
? T¸c gi¶ ®· b×nh - Nhæ vµo mÆt Va-ren
luËn ntn vÒ sù im => Th¸i ®é khinh bØ
lÆng cña PBC? NhËn + T¸c gi¶ b×nh luËn:
xÐt? Nhng, l¹ cha ! nh÷ng lêi
nãi.....nh “ níc” ®æ l¸
khoai....lµm cho Va-ren
söng sèt...v×.....kh«ng
hiÓu n©u”
? Qua sù im lÆng cña -> Giäng ®iÖu hãm
PBC vµ lêi b×nh cña hØnh, mØa mai.
126
t¸c gi¶ vÒ sù im lÆng - §ã lµ b¶n lÜnh cña 1
®ã em thÊy g× vÒ ngêi cm: kiªn cêng bÊt
khÝ ph¸ch t thÓ cña khuÊt, kh«ng chÞu
PBC tríc Varen? khuÊt phôc vµ hÕt søc
? Trong khi thuyÕt kiªu h·nh.
gi¸o víi PBC vÒ çch
sèng cña m×nh,Va- - Trao ®æi nhãm nhá
ren rÊt kiªu h·nh. ®Ó tr¶ lêi:
Trong khi kh«ng nghe +ë Varen: Kiªu h·nh v×
Va-ren thuyÕt gi¸o ta danh väng cña kÎ ®ª
thÊy PBC còng v« tiÖn, ®¸ng ®Ó cêi. => B¶n lÜnh kiªn c-
cïng kiªu h·nh. Em + ë PBC: Kiªu h·nh v× êng, bÊt khuÊt tríc
thÊy sù kh¸c nhau kiªn ®Þnh lÝ tëng yªu kÎ thï, tiªu biÓu cho
gi÷a 2 niÒm kiªu níc, ®ã lµ niÒm kiªu khÝ ph¸c d©n téc
h·nh Êy lµ g×? h·nh ®¸ng kh©m phôc. ViÖt Nam.
+ TruyÖn cã thÓ dõng III. Tæng kÕt:
l¹i ë ®ã song cã thªm
? Gi¶ sö truyÖn dõng ®o¹n kÕt, gi¸ trÞ cña
l¹i ë c©u: “ Kh«ng t¸c phÈm ®· ®îc n©ng
hiÓu PBC” th× cã ®îc lªn v× nã tiÕp tôc
kh«ng? Vai trß cña n©ng cao tÝnh çch,
®o¹n kÕt lµ g×? th¸i ®é cña PBC tríc kÎ
- GV híng dÉn HS kh¸ thï.
giái + HS kh¸ giái suy
? ë cuèi truyÖn t¸c nghÜa, tr¶ lêi:
gi¶ ghi thªm phÇn t¸i - Gi¸ trÞ cña lêi t¸i bót:
bót em h·y ®äc vµ Lêi t¸i bót nh bæ sung
cho biÕt gi¸ trÞ cña çch thÓ hiÖn th¸i ®é
lêi t¸i bót? Cã ®iÒu cña PBC: Nhæ vµo mÆt
g× thó vÞ trong sù kÎ thï.
phèi hîp gi÷a lêi kÕt - Çch dÉn chuyÖn nh * Ghi nhí: (Sgk/95)
vµ lêi t¸i bót? thÓ thËt hãm hØnh thó
vÞ, lµm t¨ng thªm ý
nghÜa cña vÊn ®Ò.
- Híng dÉn HS tæng + Tù kh¸i qu¸t gi¸ trÞ
kÕt gi¸ trÞ cña v¨n ND - NT.
b¶n - NT: ViÕt truyÖn b»ng
? Qua t×m hiÓu h cÊu, tëng tîng trªn c¬
truyÖn em h·y kh¸i së sù thËt. Sö dông
qu¸t nh÷ng gt h×nh biÖn ph¸p t¬ng ph¶n
thøc ®Æc s¾c vµ néi ®èi lËp ®Ó kh¾c ho¹
dung næi bËt cña VB? tÝnh çch nh©n vËt
127
- Gäi HS ®äc ghi nhí: lµm næi chñ ®Ò t¸c
phÈm.KÕt hîp ng«n
ng÷ n.vËt víi ng«n ng÷
ngêi kÓ. Giäng v¨n hãm
hØnh, mØa mai.
-ND: Ca ngîi nh©n çch
ca quý cña Phan Béi
Ch©u,®¶ kÝch viªn
toµn quyÒn Va-ren víi
çc hµnh ®éng lè bÞch
cña h¾n.
§äc ghi nhí (sgk/95)
? Gi¶i thÝch nghÜa + Trao ®æi nhãm nhá, IV. LuyÖn tËp:
côm tõ “Nh÷ng trß tr¶ lêi c©u hái.
lè” trong nhan ®Ò t¸c - Nh÷ng trß lè trong
phÈm nhan ®Ò cña t¸c phÈm
? C©u chuyÖn ®îc t- chÝnh lµ nh÷ng hµnh
ëng tîng dùa trªn ®éng lè l¨ng, bÞp bîm
nh÷ng yÕu tè cã b¶n chÊt xÊu xa cña
thùc. h·y chØ râ yªu Varen.
tè cã thË vµ yÕu tè t- - yÕu tè thùc: - Nh©n
ëng tîng trong v¨n vËt Varen - Toµn
b¶n. quyÒn.
- PBC nhµ yªu níc ®ang
bÞ Ph¸p b¾t giam t¹i hµ
Néi.
- PT§T ®ßi th¶ PBC
- ChuyÖn tëng tîng:
Cuéc tiÕp kiÕn gi÷a
Varen vµ PBC.
3. Cñng cè:
- Gi¶i thÝch nghÜa côm tõ “ nh÷ng trß lè” trong nhan ®Ò t¸c phÈm?
-> Hµnh ®éng lè l¨ng, b¶n chÊt xÊu xa cña Varen ®îc che ®Ëy b»ng
bé mÆt gi¶ t¹o.
- Häc bµi vµ so¹n bµi: Dïng côm chñ – vÞ ®Ó më réng c©u. LuyÖn tËp
(TiÕp).
./.
TIẾT 111: Dïng côm chñ- vÞ ®Ó më réng c©u:

LuyÖn tËp (TiÕp theo)
128
1. VÒ kiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
- Cñng cè kiÕn thøc vÒ viÖc dïng côm chñ, vÞ ®Ó më réng c©u.
- Bíc ®Çu biÕt çch më réng c©u b»ng côm chñ, vÞ.
2. VÒ t tëng:
- GD ý thøc vËn dông kiÕn thøc vµo bµi tËp.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kü n¨ng nhËn diÖn, ph©n tÝch çc côm chñ vÞ trong c©u vµ
dïng c©u cã côm c-v.
- PhÇn B.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- ThÕ nµo lµ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u?
- Çc trêng hîp dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Giê tríc çc em ®· ®îc häc tiÕt 102 vÒ: ... h«m nay
thÇy gi¸o cïng çc em mét lÇn n÷a ®i kh¾c s©u l¹i kiÕn thøc ®ã
b»ng tiÕt Dïng côm chñ- vÞ ®Ó më réng c©u
LuyÖn tËp (TiÕp theo)
Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña ND cÇn ®¹t
trß
- yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i - Nh¾c l¹i kiÕn I. Lý thuyÕt:
niÖm vµ çc trêng hîp dïng thøc ®· häc theo 1. Dïng côm C-V
côm CV ®Ó më réng c©u. yªu cÇu cña GV ®Ó më réng c©u
- GV nhÊn m¹nh çc trêng - Nghe, ghi nhí. lµ:
hîp dïng côm CV ®Ó më Khi nãi vµ viÕt cã
réng c©u. thÓ dïng nh÷ng
+ côm CV lµm CN côm tõ cã h×nh
+ Côm CN lµm VN thøc gièng c©u
+ Côm CV lµm phu ng÷ ®¬n b×nh thêng
côm DT, côm TT, côm §T gäi lµ côm C-V lµm
thµnh phÇn c©u
129
hoÆc cña côm tõ
®Ó më réng c©u.
2. Çc trêng hîp
dïng côm C-V ®Ó
më réng c©u:
CN, VN, çc phô
ng÷ trong côm §T,
DT, TT ®Òu cã thÓ
®îc cÊu t¹o b»ng
côm C-V
- Cho HS ®äc vµ nªu yªu - §äc vµ t×m hiÓu II. Bµi tËp
cÇu bµi tËp 1 ( sgk/96 ) yªu cÇu cña bµi - Bµi tËp 1:
- Gäi 3 HS lµm bµi tËp trªn
tËp ( Sgk/96 )
b¶ng ( mçi HS 1 ý ) +T×m côm CV lµm a. KhÝ hËu níc ta
- yªu cÇu HS c¶ líp lµm bµi
TP c©u hoÆc Êm ¸p ( CN ).
tËp ra giÊynh¸p thµnh phÇn côm tõ - Ta quanh n¨m
- Gäi HS nhËn xÐt bæ sung + ChØ râ trong trångträt ( phô
bµi lµm trªn b¶ng mçi c©u côm CV ng÷ trong côm §T
? V× sao em x¸c ®Þnh çc lµm thµnh cho phÐp ta....)
c©u trªn ®Òu dïng côm phÇng×? b. - Çc thi sÜ ca
CV ®Ó më réng c©u? - H1: lµm ý a tông c¶nh.....
? ë bµi tËp 1, côm CV ®· - H2: lµm ý b - Cã ngêi lÊy
®îc dïng ®Ó më réng TP - H3: lµm ýc tiÕng....
nµo trong c©u? + c¶ líp lµm bµi ( Phô ng÷ cho DT “
tËp ra giÊy nh¸p khi”)
+ Theo dâi, nhËn - TiÕng chim, tiÕng
xÐt bæ sung bµi suèi nghe míi hay (
lµm cña b¹n phô ng÷ cho ®éng
+ Gi¶i thÝch: tõ “ nãi” ).
Ngoµi côm CV lµm c. - Nh÷ng tôc lÖ
nßng cèt c©u, cßn tèt ®Ñp Êy mÊt
çc côm CV kh¸c dÇn.
-yªu cÇu HS ®äc bµi tËp 2 lµm TP c©u. - Nh÷ng thøc quý
? h·y gép çc c©u cïng - MP chñ ng÷, phô cña ®Êt m×nh
cÆp thµnh 1 c©u cã côm ng÷ cña côm DT thay dÇn b»ng.....
CV lµm TP c©u hoÆc vµ C§T. ( Phô ng÷ cho
thµnh phÇn côm tõ mµ ®éng tõ thÊy)
kh«ng thay ®æi nghÜa + §äc bµi tËp 2 Bµi tËp 2:
cña chóng? ( sgk/97 ) ( sgk/97 )
- yªu cÇu ®¹i diÖn nhãm + Lµm bµi tËp Gép çc c©u
TB theo nhãm nhá. a. Chóng em häc
- NhËn xÐt, söa ch÷a? + Tr×nh bµy bµi giái lµm cho cha
130
- cho HS ®äc bµi tËp tËp theo yªu cÇu mÑ vµ thÇy c« rÊt
? h·y gép mçi cÆp c©u cña GV. vui lßng.
hoÆc vÕ c©u ( in ®Ëm ) + NhËn xÐt, bæ b. Nhµ v¨n Hoµi
thµnh 1 c©u cã côm CV sung. Thanh kh¼ng
lµm thµnh phÇn c©u hoÆc - §äc vµ t×m hiÓu ®Þnh r»ng çi
TP côm tõ? yªu cÇu bµi tËp. ®Ñp lµ çi cãÝch.
- Chia líp thµnh 2 nhãm, - Ho¹t ®éng nhãm. c. TiÕng ViÖt rÊt
yªu cÇu çc nhãm trao - Cö ®¹i diÖn - giµu thµnh ®iÖu
®æi, thèng nhÊt, cö tr×nh bµy. khiÕn lêinãi cña
®¹idiÖn tr×nh bµy. - NhËn xÐt, bæ ngêi VN ta du d-
- Tæ chøc cho HS c¶ líp sung. ¬ng, trÇm bæng
cïng nhËn xÐt söa ch÷a, nh 1 b¶n nh¹c.
bæ sung. d. Çch m¹ng th¸ng
8 thµnh c«ng ®·
khiÕn cho TV cã
mét bíc ph¸t triÓn
míi, 1 sè phËn míi.
Bµi tËp 3 ( sgk/97 )
a. Anh em hoµ
thuËn khiÕn hai
th©n vui vÇy
b. §©y lµ c¶nh mét
rõng th«ng ngµy
ngµy biÕt bao
nhiªu ngêi qua l¹i
c. Hµng lo¹t vë
kÞch nh “ tay ngêi
®µn bµ”, “ gi¸c
ngé”, “ Bªn kia
- Gép mçi c©u hoÆc vÕ sèng §uèng”.... ra
c©u thµnh c©u cã côm C- ®êi ®· sëi Êm cho
V më réng - HS thùc hiÖn. ¸nh ®Ìn s©n khÊu
ë kh¾p mäi miÒn
®Êt níc.
Bµi 3
a, Anh em hoµ
thuËn khiÕn hai
th©n vui mõng
b, §©y lµ c¶nh mét
rõng th«ng ngµy
ngµy biÕt bao
nhiªu ngêi qua l¹i
131
c, Hµng lo¹t vë
kÞch nh “ ngêi
®µn bµ”, “ Gi¸c
ngé”, “ Bªn kia
s«ng ®uèng”...ra
®êi ®· sëi Êm cho
¸nh ®Ìn s©n khÊu
ë kh¾p mäi n¬i
miÒn ®Êt níc.
3. Cñng cè:
? Qua viÖc gi¶i bµi tËp em rót ra nhËn xÐt g× khi nhËn diÖn çc côm
chñ vÞ trong TP c©u vµ çch dïng côm C-V ®Ó më réng c©u?
- Häc kÜ lÝ thuyÕt
- Hoµn thµnh Bt, chuÈn bÞ tiÕt 112.
./.
TIẾT 112: LuyÖn nãi: bµi v¨n gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò
1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs n¾m v÷ng vµ vËn dông thµnh th¹o kÜ n¨ng lµm kiÓm bµi NL gi¶i
thÝch ®ång thêi nhËn thøc s©u s¾c h¬n nh÷ng kiÕn thøc Xh vµ v¨n
häc cã liªn quan ®Õn çc vÊn ®Ò luyÖn tËp lËp luËn.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý thøc tÝch cùc chñ ®éng trong häc tËp vµ kÜ
n¨ng gi¶i thÝch thµnh th¹o mét vÊn ®Ò.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn cho Hs kÜ n¨ng th¸i ®é m¹nh r¹n, tù tin khi nãi tríc ®¸m ®«ng.
- PhÇn:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra 15 phót
§Ò bµi:
A, Tr¾c nghiÖm lùa chän ph¬ng ¸n ®óng
1- cã ngêi quan niÖm: Gi¶i thÝch chØ lµ viÖc vËn dông lÝ lÏ, chøng
minh chØ lµ viÖc vËn dông dÉn chøng ®iÒu ®ã ®óng hay sai?
A- §óng B- Sai
132
2- PhÐp lËp luËn gi¶i thÝch cã thÓ kÕt hîp víi çc phÐp lËp luËn kh¸c
nh chøng minh b×nh luËn, ph©n tÝch kh«ng?
A- Kh«ng B- Cã
3- Vai trß cña dÉn chøng trong phÐp lËp luËn gi¶i thÝch vµ phÐp lËp
luËn chøng minh gièng hay kh¸c nhau?
A- Kh¸c nhau B- Gièng nhau
B, Tù luËn
Em h·y viÕt ®o¹n v¨n cho phÇn më bµi víi ®Ò bµi
“ h·y gi¶i thÝch néi dung lêi khuyªn cña Lªnin “ Häc häc n÷a häc m·i”
§¸p ¸n:
A, tr¾c nghiÖm: 0,5 ®
C©u 1: B
2: B
3: 3
B, Tù luËn: - DÉn d¾t vÊn ®Ò -> tíi luËn ®iÓm
- TrÝch dÉn vÊn ®Ò
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Çc bµi tríc çc em ®· ®îc häc phÇn lý thuyÕt vÒ v¨n
lËp luËn gi¶i thÝch. §Ó kh¾c s©u kiÕn thøc vµ h×nh thµnh kÜ n¨ng
gi¶i thÝch thµnh th¹o còng nh kÜ n¨ng nãi chóng ta vµo tiÕt ngµy h«m
nay.
I. GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS: ( 5’ )
- GV yªu cÇu líp phã häc tËp b¸oço kÕt qu¶ chuÈn bÞ bµi cña líp
- GV kiÓm tra x¸c xuÊt 3 - 4 HS
- NhËn xÐt vÒ tinh thÇn chuÈn bÞ bµi cña c¶ líp.
II. GV nªu yªu cÇu cña tiÕt luyÖn nãi: ( 2’)
- Lêi nãi râ nghÜa, râ ý.
- Giäng nãi võa nghe, chó ý ph¶i truyÒn c¶m.
- T thÕ nãi: M¹nh d¹n, tù nhiªn.
III. Híng dÉn HS thùc hµnh luyÖn nãi: ( 30’ )
+ yªu cÇu HS x¸c ®Þnh - X¸c ®Þnh yªu cÇu * §Ò bµi:
nhanh yªu cÇu cña ®Ò cña ®Ò H·y gi¶i thÝch c©u
bµi - Çc nhãm cö nhãm TN:
+ §a ra 1 dµn ý chi tiÕt trëng vµ th ký. “ ¨n qu¶ nhí kÎ
trªn b¶ng phô. - Nghe híng dÉn. trång c©y”.
+ Chia líp lµm 4 nhãm - LuyÖn nâi theo 1. LuyÖn nãi theo
yªu cÇu çc nhãm cö nhãm. nhãm .( 15’ )
nhãm trëng, th kÝ, ph¸t 2. LuyÖn nãi tríc
biÓu vµ híng dÉn HS líp ( 15’ )
çch chÊm ®iÓm theo
çc mÆt: chuÈn bÞ, t¸c
133
phong, lêi nãi, giäng
nãi, ND bµi nãi.
+ Yªu cÇu HS lÇn lît nãi
trong nhãm díi sù ®iÒu
khiÓn cña nhãm trëng.
+ GV theo dâi ®Ó nhËn
xÐt ho¹t ®éng cña çc
nhãm + Tr×nh bµy miÖng
- Gäi 2 HS tr×nh bµy phÇn më bµi ( 2 Hs
miÖng phÇn më bµi. tr×nh bµy 2 më bµi
? Më bµi cña b¹n ®· ®¹t kh¸c nhau ).
yªu cÇu cha? B¹n ®· + NhËn xÐt ND, çch
tr×nh bµy phÇn më bµi nãi çch më bµi: Trùc
theo çch nµo? tiÕp? ®èi lËp hoµn
c¶nh ý thøc? tõ chung
®Õn riªng.
- Gäi 1 HS tr×nh bµy + Tr×nh bµy miÖng
®o¹n gi¶i thÝch nghÜa ®o¹n GT nghÜa ®en
®en cña c©u TN. c©u TN.
? NhËn xÐt b¹n gi¶i + NhËn xÐt vÒ ND vµ
thÝch nghÜa ®en cña phong th¸i tr×nh bµy
c©u TN ®· ®¹t cha. cña b¹n em.
Phong th¸i TP ntn? - NhËn xÐt phÇn nãi
-GV nhËn xÐt, söa, cña b¹n theo yªu cÇu
tuyªn d¬ng HS nãi tèt. cña GV.
+ Gäi 1 Hs nãi phÇn GT
nghÜa bãng. Cho HS - Ngµy giç tæ vua
nhËn xÐt Hïng vµ ngµy ®Êt níc
? Ngµy 10 - 3 ; 30 - 04 hoµn toµn gi¶i phãng.
lµ ngµy g×?Nh÷ng Ngµy ®ãi gîi nhí c«ng
ngµy ®ã gîi cho em lao dùng níc vµ gi÷ n-
®iÒu g×? íc cña «ng cha ta.
+ yªu cÇu HS tr×nh bµy + Tr×nh bµy ®o¹n
miÖng ®o¹n v¨n thÓ v¨n theo yªu cÇu cña
hiÖn lßng biÕt ¬n cña GV.
chóng ta . - TËp nãi phÇn kÕt
- GV nhËn xÐt vÒ giäng bµi.
noi, nd nãi cña HS. - Lßng biÕt ¬n.
+ Yªu cÇu 1 HS nãi -1 sè c©u kh¸c: “
phÇn kÕt bµi. uèng níc nhí nguån”.
? PhÇn KB cña b¹n ®·
co thÊy bµi GT xong ch-
134
a? NhËn xÐt?
? h·y cho biÕt c©u TN
thuéc chñ ®Ò nµo. t×m
nh÷ng c©u Tn cã Nd t-
¬ng tù?
- yªu cÇu 1 HS giái nãi
hoµn chØnh bµi v¨n. - HS tù rót ra KL: Bè
? Qua giê luyÖn nãi em côc, çch ®a d©n
rót ra ®îc bµi häc g× chøng, lÝ lÏ, bµi míi cã
khi t. hiÖn bµi GT? thÓ thªm çc tõ ng÷
- GV nhËn xÐt tiÕt häc. mang tÝnh chÊt khÈu
ng÷.
3. Cñng cè:
- Qua tiÕt luyÖn nãi çc em tù thÊy m×nh ®· rót ra ®îc kinh nghiÖm
g× khi thuyÕt minh mét vÊn ®Ò?
- So¹n bµi: Ca huÕ trªn s«ng h¬ng.
./.
TIẾT 113: Ca huÕ trªn s«ng h¬ng

- Hµ ¸nh Minh-
1. VÒ kiÕn thøc:
- VBND thÓ lo¹i bót ký, giíi thiÖu vÎ ®Ñp cña 1 sinh ho¹t v¨n ho¸ ë cè
®« HuÕ, mét vïng d©n ca, ph¶ng phÊt vÒ néi dung, giµu cã vÒ lµn
®iÖu, tinh tÕ vµ ®éc ®¸o trong çch biÓu diÔn vµ thëng thøc vµ
nh÷ng nghÖ sÜ chuyªn nghiÖp vµ d©n gian… rÊt ®çi tµi hoa.
2. VÒ t tëng:
- Gi¸o dôc cho çc em ý thøc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ nh÷ng di s¶n v¨n
ho¸.
3. VÒ kÜ n¨ng:
- §äc, t×m hiÓu vµ ph©n tÝch VBND: bót kÝ, giíi thiÖu mét sinh ho¹t
v¨n ho¸ ë mét vïng ®Êt níc.
- PhÇn II.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
135
1. KiÓm tra:
? Tãm t¾t nh÷ng trß lè c¶u Va-ren khi gÆp cô Phan. Tõ ®ã rót ra
nhËn xÐt vÒ nh©n vËt nµy?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: - Cho HS xem tranh phong c¶nh vÒ cè ®« HuÕ ®Ó
dÉn vµo bµi .
Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña Néi dung cÇn ®¹t
trß
- Gióp häc sinh ®äc diÔn - §äc v¨n b¶n theo I. TiÕp xóc v¨n
c¶m bµi v¨n yªu cÇu cña GV b¶n:
- GV nhËn xÐt , söa ch÷a - Cho häc sinh nhËn 1. §äc v¨n b¶n:
nh÷ng chç ®äc cha xÐt phÇn ®äc .
chuÈn x¸c
- Nªu nh÷ng nÐt chÝnh - Tr×nh bµy theo 2. T×m hiÓu chó
vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm? chó thÝch *(sgk) thÝch:
? V¨n b¶n Ca HuÕ trªn - Ph¬ng thøc : a. T¸c gi¶: Hµ ¸nh
s«ng H¬ng ®îc viÕt theo NghÞ luËn , miªu t¶ Minh
ph¬ng thøc biÓu ®¹t , biÓu c¶m b. V¨n b¶n:
nµo? - Bót kÝ, ®¨ng trªn
b¸o Ngêi Hµ Néi.
? Dùa vµo chó thÝch(sgk) - Ph¬ng thøc : NghÞ
h·y gi¶i thÝch mét sè tõ luËn , miªu t¶ , biÓu
khã trong v¨n b¶n: Ca c¶m
HuÕ , hoµi väng , nh· nh¹c - Bè côc hai phÇn. c. Tõ khã:
, nh¹c cung ®×nh … 3. Bè côc: 2 phÇn
? V¨n b¶n cã bè côc nh - P1: Tõ ®Çu -> LÝ
thÕ nµo ? hoµi nam: Giíi thiÖu
HuÕ- çi n«i cña
d©n ca
- P2: Cßn l¹i: Nh÷ng
®Æc s¾c c¶u ca
HuÕ.
- P1: NL chøng
minh
- P2: kÕt hîp miªu
t¶ + biÓu c¶m
-> 2 bøc ¶nh minh
ho¹ cho 2 nÐt ®Ñp
cña VH HuÕ
- Cho häc sinh quan s¸t - Quan s¸t ®äc II. Ph©n tÝch v¨n
®o¹n v¨n b¶n tõ ®Çu thÇm , suy nghÜ vµ b¶n:
®Õn “ lÝ hoµi nam” tr¶ lêi c©u hái:
136
- D©n ca HuÕ:
? Xø HuÕ næi tiÕng víi rÊt - D©n ca HuÕ
nhiÒu thø. Nhng ë ®o¹n mang ®Ëm b¶n
v¨n nµy t¸c gi¶ ®· ®Ò s¾c t©m hån vµ
cËp ®Õn sù næi tiÕng tµi hoa cña mét
nµo cña HuÕ ?V× sao t¸c vïng ®Êt , HuÕ lµ 1. HuÕ çi n«i cña
gi¶ l¹i quan t©m ®Õn çi n«i cña d©n ca. d©n ca:
®iÒu ®ã? - Ch¬i trß tiÕp søc + Çc ®iÖu hß.
(2 ®éi). + Çc ®iÖu chÌo.
? Dùa vµo v¨n b¶n vµ sù §1: Ghi nhanh tªn + Çc ®iÖu lÝ.
hiÓu biÕt cña b¶n th©n çc lµn ®iÖu ca + Çc ®iÖu nam.
em, h·y liÖt kª çc lµn HuÕ.
®iÖu ca HuÕ vµ tªn çc §2: Ghi nhanh tªn
nh¹c cô biÓu diÔn ca HuÕ çc nh¹c cô biÓu
? diÔn ca HuÕ.
- Tæ chøc trß ch¬i tiÕp - Kh«ng thÓ nhí hÕt
søc ®Ó häc sinh thùc çc lµn ®iÖu ca
hiÖn yªu cÇu cña c©u hái HuÕ , nh÷ng nh¹c
trªn. (3’) cô biÓu diÔn ca
?Em cã thÓ nhí hÕt tªn HuÕ v× d©n ca - PhÐp liÖt kª kÕt
çc lµn ®iÖu ca HuÕ çc HuÕ rÊt phong phó hîp gi¶i thÝch b×nh
nh¹c cô ®Ó biÓu diÔn Ca vµ ®a d¹ng. luËn .
HuÕ kh«ng? V× sao ? - LiÖt kª , kÕt hîp
gi¶i thÝch, b×nh
luËn chøng minh.
? §Ó cho ngêi ®äc hiÓu
®îc sù ®a d¹ng , phong + Mçi c©u hß ®Òu
phó cña ca HuÕ t¸c gi¶ göi g¾m mét ý
®É sö dông bót ph¸p t×nh trän vÑn:
nghÖ thuËt g×? - ChÌo c¹n , bµi thai,
? §Æc ®iÓm næi bËt cña hß ®a linh buån b·
ca HuÕ lµ g×? H·y t×m - Hß gi· g¹o, ru em,
trong v¨n b¶n nh÷ng dÉn bµi chßi….
chøng ®Ó chøng minh? - Hß l¬ , hß « , xay
lóa , hß nÖn thÓ
hiÖn lßng khao
kh¸t nçi mong chê
hoµi väng thiÕt tha
cña t©m hån HuÕ .
- Nam ai , nam -> Ca HuÕ phong
b×nh, qu¶ phô… phó vÒ lµn ®iÖu ,
buån man m¸c, th- s©u s¾c thÊm thÝa
137
¬ng c¶m bi ai v- vÒ néi dung t×nh
¬ng vÊn. c¶m .
-> T×nh yªu quª h-
¬ng ®Êt níc, t×nh
? Mçi lµn ®iÖu d©n ca nh©n hËu , thñy
HuÕ mang mét ©m s¾c, chung lµ nh÷ng 2.Nh÷ng nÐt
tiÕt tÊu kh¸c nhau t¹o lªn kh¸t väng vÒ cuéc ®Æc s¾c cña ca
nh÷ng ®Æc s¾c riªng s«ng ®îc Êm no, HuÕ:
song d©n ca xø HuÕ h¹nh phóc.
chÝnh lµ t©m hån t×nh a. Sù h×nh thµnh:
c¶m cña ngêi d©n xø - Ca HuÕ ®îc b¾t
HuÕ . VËy theo em t©m nguån tõ nh¹c d©n
hån ,t×nh c¶m Êy lµ g× ? gian vµ nh¹c cung
- Cho häc sinh ®äc phÇn - Ca HuÕ ®îc b¾t ®×nh nh· nh¹c .
2 cña v¨n b¶n ®Çu tõ nh¹c d©n
? Theo çch tr×nh bµy gian, nh¹c cung
cña t¸c gi¶ em ®îc biÕt ®×nh vµ nh· nh¹c.
ca HuÕ ®îc h×nh thµnh + Nh¹c d©n gian :
tõ ®©u? Çc lµn ®iÖu d©n
? Em hiÓu biÕt g× vÒ ca, nhiÒu ®iÖu hß
nh¹c d©n gian? Nh¹c thêng s«i næi, l¹c
cung ®×nh? Nh· nh¹c? quan vui t¬i.
+ Nh¹c cung ®×nh
nh· nh¹c lµ nh¹c
dïng trong buæi lÔ
t«n nghi trong cung
®×nh cña vua
chóa …cã s¾c th¸i
trang trong, uy
? Sù h×nh thµnh nguån nghi.
gèc cña ca HuÕ ®· lµm - Ca HuÕ võa s«i b. Çch thøc biÓu
nªn tÝch chÊt næi bËt cña næi, võa vui t¬i diÔn:
ca HuÕ. §ã lµ tÝch chÊt võa tr¹ng träng , uy - Dµn nh¹c.
g× ? nghi . - Nh¹c c«ng.
- GV: Ca HuÕ lµ sù hßa
quÖn gi÷a chÊt d©n gian
méc m¹c, vµ chÊt b¸c häc
trau chuèt ®¹t tíi ®é
hoµn mÜ .
? Trong v¨n b¶n nµy , t¸c - Dµn nh¹c bao gåm
gi¶ cßn cho ngêi ®äc biÕt rÊt nhiÒu nh¹c cô :
®îc çch thøc biÓu diÔn §µn tranh , ®µn
138
ca HuÕ. H·y t×m çc chi bÇu , s¸o, ®µn
tiÕt miªu t¶ çch thøc nguyÖt t× bµ , cÆp
biÓu diÔn ca HuÕ vµ sanh ®Ó gç nhÞp.
nhËn xÐt vÒ dµn nh¹c ? - Çc ca c«ng ®Òu
Nh¹c c«ng? lµ nh÷ng nam
thanh mÜ tó rÊt => Çch diÔn ca
trÎ , nam mÆc ¸o HuÕ rÊt phong phó,
dµi tho, quÇn nh¹c c«ng tinh tÕ,
thông, ®Çu ®éi thanh lÞch , ®iªu
kh¨n xÕp , n÷ mÆc luyÖn tµi hoa.
¸o dµi duyªn d¸ng .
- Nh¹c c«ng dïng
çc ngãn ®µn trau
chuèt nh ngãn c. Çch thëng thøc:
nhÊn , mæ, vç ,
?- Em cã nhËn xÐt g× vÒ v¶ , ngãn bÊm ,
nghÖ thuËt sö dông ng«n day, chíp, bóng
ng÷ cña t¸c gi¶ trong ngãn phi ngãn r·i
®o¹n v¨n ? Tõ ®ã em + NT: - LiÖt kª çc
thÊy nÐt ®Æc s¾c nµo lo¹i nh¹c cô ®Ó chØ - Thëng thøc ca
cña ca HuÕ ®îc nhÊn râ sù p2 cña çch HuÕ vµo ban ®ªm,
m¹nh? diÔn ca HuÕ trªn thuyÒn rång,
- LiÖt kª çc ho¹t kh¸n gi¶ vµ ca c«ng
®éng cña nh¹c cËn kÒ bªn nhau
GV: Ngoµi sù h×nh thµnh c«ng , nhÊn m¹nh nh ngêi nhµ .
vµ çch biÓu diÔn cña ca sù ®iªu luyÖn tµi
HuÕ t¸c gi¶ Hµ ¸nh Minh hoa cña çc nh¹c
cßn gt nÐt ®Æc s¾c cña c«ng.
ca HuÕ qua viÖc thëng
thøc
? Çch thëng ca HuÕ cã
g× ®éc ®¸o ? Em h·y
ph©n tÝch ®Ó thÊy ®îc
sù kh¸c biÖt v¬i çch - Çch thëng thøc
nghe qua b¨ng ghi ©m vµ ca HuÕ.
xem b¨ng h×nh? + Ph¸t hiÖn +
( Gîi ý : Thêi gian? Kh«ng Ph©n tÝch :
gian thëng thøc ca HuÕ ) - Thêi gian : ban
®ªm
- §Þa ®iÓm : Trªn
thuyÒn Rång.
- Kh¸n gi¶ vµ ngêi
139
biÓu diÔn cËn kÒ
bªn nhau nh ngêi
nhµ.
- Nghe ca HuÕ
trong 1 quang c¶nh
? NhËn xÐt cña em vÒ s«ng níc t¬i ®Ñp,
çch sö dông tõ ng÷ huyÒn ¶o vµ th¬
trong ®o¹n v¨n cña t¸c méng.
gi¶ ? - Nghe, nh×n trùc
- GV: Sinh ho¹t v¨n hãa tiÕp çc ca c«ng
d©n gian thêng chØ thùc çch ¨n mÆc çch
sù sèng ®éng trong çc ch¬i ®µn
kh«ng khÝ thËt cña nã. §ã -> Miªu t¶ kÕt hîp
lµ sù hßa ®ång mµ ë ®ã biÓu c¶m . Dïng tõ
kh«ng gian ngêi diÔn, ngng÷ gîi t¶ biÓu
êi xem ®ång hiÖn g¾n c¶m .
bã. Thëng thøc ca HuÕ - Nghe.
nh trªn ®óng lµ mét sinh
ho¹t v¨n hãa d©n gian
kh¸c h¼n víi nghe nh¹c
trong r¹p hoÆc xem b¨ng
®Üa ë gia ®×nh.
? Em cã thÓ cho mét vµi
lêi b×nh luËn vÒ çch th-
ëng thøc ca HuÕ?
- HS1: Çch thëng

thøc ca HuÕ nh thÕ
mµ d©n d· l¹i võa
sang träng
- HS2 : Thëng thøc
ca HuÕ nh thÕ lµ 1
nÐt sinh ho¹t v¨n
hãa thanh cao, lÞch
sù, dÔ g©y ®îc
c¶m t×nh vµ lßng
yªu mÕn gi÷a con
ngêi víi con ngêi,
gi÷a con ngêi víi
? Theo em t¹i sao cã thÓ thiªn nhiªn .
nãi : Nghe ca HuÕ lµ mét - HS1: Thëng thøc
140
thó vui tao nh·? ca HuÕ trong c¶nh
thiªn nhiªn t¬i ®Ñp
th¬ méng, ®îc
nh×n, nghe trùc
tiÕp nh÷ng lµn
®iÖu s©u l¾ng
ngät ngµo cña mét
thó vui tao nh·.
+ HS trao ®æi, nªu
ý kiÕn III. Tæng kÕt:
? C¶m xóc cña em sau khi - V× sao ca HuÕ
t×m hiÓu v¨n b¶n lµ g× ? thanh cao, nh·
nhÆn, sang träng
vµ duyªn d¸ng tõ
? Nh phÇn ®Çu ®· giíi néi dung ®Õn
thiÖu: Ca HuÕ trªn s«ng nghÖ thuËt tõ ca
H¬ng lµ mét v¨n b¶n c«ng ®Õn nh¹c
nhËt dông. VËy qua t×m c«ng, tõ çch thøc
hiÓu v¨n b¶n em h·y cho biÓu diÔn ®Õn *. Ghi nhí: (SGK-
biÕt ®©u lµ néi dung v¨n çch thëng thøc, tõ t/104)
b¶n nhËt dông cña v¨n giäng ca ®Õn çch
b¶n nµy? trang ®iÓm, ¨n
? Ngoµi ca HuÕ, em cßn mÆc.
biÕt lµn ®iÖu d©n ca - Tù hµo vÒ HuÕ ,
nµo? muèn ®îc mét lÇn
®Õn HuÕ thëng
thøc mét ®ªm ca
? Theo em, vÎ ®Ñp cña ca HuÕ trªn s«ng H-
HuÕ trªn s«ng H¬ng xÐt ¬ng.
vÒ mÆt nghÖ thuËt lµ - Ph¶n ¸nh mét
g×? trong nh÷ng nÐt
? V¨n b¶n ca HuÕ trªn ®Ñp cña v¨n hãa
s«ng H¬ng ®· gióp em truyÒn thèng ca
hiÓu g× vÒ HuÕ ? ngîi, tuyªn truyÒn
cho nÐt ®Ñp v¨n
hãa nµy .
- Gäi häc sinh ®äc ghi nhí - D©n ca qu©n hä

b¾c ninh d©n ca
NghÖ TÜnh, d©n
ca nam bé, nam
trung bé.
141
- KÕt hîp nhiÒu ph-
¬ng thøc biÓu ®¹t,
liÖt kª…
+ HuÕ næi tiÕng

vÒ ©m nh¹c d©n
gian vµ nh¹c cung
®×nh. Qua ©m
nh¹c, con ngêi xø
HuÕ cµng thªm
thanh lÞch, tinh tÕ.
- §äc ghi nhí( sgk)
- Cho HS lµm bµi tËp TN IV. LuyÖn tËp:
- Bµi 1: V¨n b¶n ca HuÕ Lµm bµi tËp TN
trªn s«ng H¬ng thuéc theo yªu cÇu cña
thÓ lo¹i nµo? GV.
A TruyÖn ng¾n +Bµi 1: Y’D
C. Tïy bót + Bµi 2: Y’D
B. KÝ sù D.
Bót kÝ
Bµi 2: Néi dung chÝnh cña
v¨n b¶n lµ g×?
A. VÎ ®Ñp cña c¶nh ca
HuÕ trªn s«ng H¬ng.
B. Nguån gèc cña çc lµn
®iÖu ca HuÕ.
C. Sù phong phó cña çc
lµn ®iÖu ca HuÕ. - 1 – 2 HS h¸t
D. C¶ 3 néi dung trªn.
- GVnhËn sÐt, söa, bæ
sung.
- ? H·y chän h¸t mét lµn
®iÖu d©n ca mµ em
biÕt? á ®Þa ph¬ng em
cã lµn ®iÖu d©n ca
nµo?
3. Cñng cè:
- KÓ tªn mét vµi lµn ®iÖu dan ca quª em hoÆc vïng kh¸c mµ em biÕt?
- Qua bµi v¨n em hiÓu g× vÒ con ngêi xø HuÕ? xem tranh.
- TËp mét lµn ®iÖu d©n ca.
- So¹n bµi: ChÌo quan ©m thÞ kÝnh.
142
./.
TIẾT 114: LiÖt kª

1. VÒ kiÕn thøc:
- Hs hiÓu thÕ nµo lµ phÐp liÖt kª, t¸c dông cña phÐp liÖt kª.
- Ph©n biÖt ®îc çc kiÓu liÖt kª theo cÊu t¹o xÐt theo ý nghÜa.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- KÜ n¨ng vËn dông phÐp liÖt kª trong khi nãi vµ viÕt.
- PhÇn I.
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- H·y nªu çc trêng hîp dïng côm chñ – vÞ ®Ó më réng c©u?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong çc VBNL çc t¸c gi¶ muèn cho ngêi ®äc tiÕp
nhËn sù ®Çy ®ñ chÝnh x¸c nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña thùc tÕ
hay cña t tëng t×nh c¶m ngêi ta thêng sö dông phÐp liÖt kª.
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Néi dung cÇn
®¹t
I. ThÕ nµo lµ
- Cho häc sinh ®äc NL - Quan s¸t b¶ng phô phÐp liÖt kª?
môc I - §äc NL. 1.Ng÷ liÖu: (sgk-
( sgk/ 104) - Tr¶ lêi çc c©u hái t/104)
? §o¹n v¨n trªn ®îc theo yªu cÇu cña gi¸o 2. Ph©n tÝch:
trÝch tõ v¨n b¶n nµo? viªn - CÊu t¹o: lµ çc
cña ai? + §o¹n v¨n trÝch “ tõ, côm tõ
? Quan s¸t vµ nhËn xÐt Sèng chÕt mÆc bay” - ý nghÜa: giíi
vÒ cÊu t¹o, ý nghÜa cña ( Ph¹m Duy Tèn) thiÖu miªu t¶
çc bé phËn in ®Ëm? + Sù gièng nhau: Çc nh÷ng ®å vËt cña
Sù gièng nhau vÒ cÊu biÖn ph¸p in ®Ëm «ng quan mang
t¹o vµ ý nghÜa cña çc ®Òu cã cÊu t¹o lµ tõ, theo khi ®i hé ®ª(
bé phËn in ®Ëm ®ã lµ côm tõ ®îc ng¨n çch nhiÒu, phong phó,
143
g× b»ng dÊu (,) dÊu(;), t- bÒ bén, ngæn
¬ng tù nhau vÒ có ngang)
ph¸p, cïng nãi vÒ çc - NÕu chØ dïng
®å vËt ®îc bµy biÖn mét tõ, mét côm
xung quanh quan phô tõ th× kh«ng thÓ
? Em cã nhËn xÐt g× mÉu? nãi hÕt ®îc sù
vÒ çch s¾p xÕp çc bé - S¾p xÕp nèi tiÕp chuÈn bÞ “chu
phËn cã cÊu t¹o, ý tõng lo¹t ®¸o”, cuéc sèng
nghÜa cïng lo¹i trong xa hoa cña quan
c©u? phô mÉu ( tr¸i ng-
? ViÖc nªu ra nèi tiÕp îc víi c¶nh sèng
hµng lo¹t çc ®å vËt - Lµm næi bËt thãi xa lÇn than ®ãi khæ
b»ng nh÷ng kÕt cÊu t- hoa hëng l¹c cña tªn cña nh©n d©n)
¬ng tù nh trªn cã t¸c quan phô mÉu, ®ång -> ý nghÜa tè ço
dông g×? thêi diÔn t¶ sù phong s©u s¾c -> lµ
? Çch dïng hµng lo¹t phó cña sù vËt. phÐp liÖt kª.
çc tõ, côm tõ cïng lo¹i - Tù rót ra kÕt luËn:
®Ó diÔn t¶ ®µy ®ñ Kh¸i niÖm vÒ phÐp
h¬n s©u s¾c h¬n çc liÖt kª.
khÝa c¹nh kh¸c nhau
cña thùc tÕ hay t tëng
t×nh c¶m ngêi ta gäi lµ
phÐp liÖt kª .VËy em *. Ghi nhí1:
hiÓu liÖt kª lµ g×? (sgk-t/105)
- Cho häc sinh ®äc ghi - §äc râ rµng ghi nhí 1
nhí 1(sgk). (sgk/105).
+Y/c häc sinh lµm bµi - HS t×m trong v¨n
tËp 1(sgk trang 106) b¶n “ Tinh thÇn yªu níc
cña nh©n d©n ta”,
t×m phÐp liÖt kª .
+ §o¹n1: C©u 3 (søc
m¹nh cña tinh thÇn yªu
níc).
+ §o¹n 2: C©u 2 (Lßng
tù hµo vÒ lÞch sö)
+ §o¹n 3: C©u 2, 3, 4
? VËy v¨n b¶n trªn dïng (Sù ®ång t©m ®ång
mÊy lÇn phÐp liÖt kª lßng cña nh©n d©n
ph¹m vi liÖt kª ë çc lÇn chèng Ph¸p).
quan s¸t cã gièng nhau - Çc lÇn sö dông phÐp
kh«ng . liÖt kª kh«ng gièng
GV:Quan s¸t vÝ dô 1,t¸c nhau v× kh«ng chØ
144
gi¶ cã dïng thªm trî tõ liÖt kª trong mét c©u
“nµo” tríc biÖn ph¸p mµ cßn trong mét
liÖt kª ®Ó thùc hiÖn tèt ®o¹n.
h¬n hiÖu qu¶ phÐp tu
tõ => cã thÓ thªm tõ
(nµo, c¶, tÊt c¶).
- Yªu HS quan s¸t NL - §äc vÝ dô, quan s¸t, II. Çc kiÓu liÖt
sgk. ph¸t hiÖn, tr¶ lêi kª:
- Gäi 1 HS ®äc NL. c©u hái theo yªu 1.Ng÷ liÖu: (sgk-
cÇu cña gi¸o viªn. t/105)
? Theo em 2 NL môc (1) - C¶ 2 vÝ dô ®Òu sö 2. Ph©n tÝch:
cã dïng phÐp liÖt kª dông phÐp liÖt kª. - NL1. C¶ 2 vÝ dô
kh«ng? Em h·y chØ râ VDa:Tinh thÇn, lùc l- ®Òu sö dông
phÐp liÖt trong tõng vÝ îng, tÝnh m¹ng, cña phÐp liÖt kª.
dô ? c¶i VDa:Tinh thÇn, lùc
VDb: Tinh thÇn vµ lùc lîng, tÝnh m¹ng,
lîng, tÝnh m¹ng vµ cña c¶i
? XÐt vÒ cÊu t¹o, 2 cña c¶i VDb: Tinh thÇn vµ
phÐp liÖt kª trªn cã g× Kh¸c nhau: lùc lîng, tÝnh
kh¸c nhau? C©u a: biªn ph¸p liÖt m¹ng vµ cña c¶i
? Nh vËy xÐt vÒ cÊu kª ®èi lËp . Kh¸c nhau:
t¹o, cã nh÷ng kiÓu liÖt C©u b: biªn ph¸p liÖt C©u a: biªn ph¸p
kª nµo? LÊy thªm vÝ dô kª ®îc nèi b»ng liÖt kª ®èi lËp .
minh häa? quan hÖ tõ thµnh C©u b: biªn ph¸p
tõng cÆp. liÖt kª ®îc nèi
b»ng quan hÖ tõ
thµnh tõng cÆp.
-> LiÖt kª theo
cÆp vµ kh«ng
theo cÆp (cÊu
? T¬ng tù nh vËy, 2 VD VD: ThÕ ®iÖu ca HuÕ t¹o).
môc (2) cã dïng phÐp cã s«i næi vui t¬i, - NL2. Çc bé phËn
liÖt kª kh«ng? X¸c cã buån th¼m in ®Ëm ë 2 vÝ dô
®Þnh phÐp liÖt kª b©ng kh©ng, cã lµ phÐp liªn kÕt .
trong tõng c©u? tiÕc th¬ng ai o¸n. + VÝ dô a2: Cã
? Thö ®¶o trËt tù cña - Çc bé phËn in ®Ëm thÓ ®¶o ®îc
çc bé phËn liÖt kª ë 2 vÝ dô lµ phÐp (mçi yÕu tè liÖt
trong 2 vÝ dô vµ nhËn liªn kÕt . kª ®øng ®éc
xÐt tõng trêng hîp nµo + VÝ dô a2: Cã thÓ lËp).
cã thÓ ®¶o, trêng hîp ®¶o ®îc (mçi yÕu + VÝ dô b2: Kh«ng
nµo kh«ng? V× sao? tè liÖt kª ®øng ®éc ®¶o ®îc vÞ trÝ
145
- GV lu ý: Khi liÖt kª vÒ lËp). v× çc yÕu tè
ngêi cÇn chó ý ®Õn t«n + VÝ dô b2: Kh«ng liÖt kª cã yÕu
ti, tuæi t¸c ®¶o ®îc vÞ trÝ v× tè t¨ng tiÕn .
? Qua çc vÝ dô trªn em çc yÕu tè liÖt kª cã
rót ra bµi häc g×? yÕu tè t¨ng tiÕn . -> LiÖt kª t¨ng
- LiÖt kª cã nhiÒu tiÕn vµ kh«ng
- Cho häc sinh ®äc ghi kiÓu: Theo cÆp t¨ng t¨ng tiÕn (ý
nhí 2. tiÕn vµ kh«ng t¨ng nghÜa).
tiÕn *. Ghi nhí 2:
? §äc bµi tËp 2, x¸c - §äc ghi nhí 2. (sgk/105)
®Þnh yªu cÇu cña bµi III. LuyÖn tËp:
tËp + §äc vµ nªu yªu cÇu Bµi 2 (sgk/106).
- NhËn xÐt bµi lµm cña bµi tËp a)- Díi lßng ®êng,
häc sinh. - X¸c ®Þnh phÐp liÖt trªn vØa hÌ, trong
kª cöa tiÖm
- Nh÷ng cu li
- HS viÕt ®o¹n v¨n ra xe….nh÷ng qu¶
giÊy nh¸p. ®a
- Cho HS viÕt ®o¹n v¨n - 1,2 HS tr×nh bµy b) §iÖn giËt, dïi
t¶ c¶nh vên trêng cã sö. - Cã líp nhËn xÐt bæ ®©m, dao c¾t,
dông phÐp liÖt kª? xung. löa nung.
- GV cïng HS nhËn xÐt Bµi 3 (sgk/106).
bæ sung. - ViÕt c©u cã sö dông VD: N¾ng lªn, c¶
- Cßn thêi gian gi¸o viªn phÐp liªn kÕt khu rõng bõng
tæ trøc cho häc sinh tØnh. Hoa cóc,
ch¬i chß tiÕp søc. hoa hång, thîc dîc,
®ång tiÒn ®ua
nhau kheo s¾c.
Mµu xanh cña l¸,
mµu ®á cña hoa,
mµu vµng cña
çnh bím ®Çu hÌ
lµm cho c¶nh vên
mu«n phÇn ®Ñp
®Ï.
3. Cñng cè:
- LiÖt kª lµ g×? Çc kiÓu liÖt kª?
- Häc bµi, lµm bµi tËp cßn l¹i, so¹n bµi T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n
hµnh chÝnh.
./.
146
TIẾT 115:T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh
1. VÒ kiÕn thøc:
- Häc sinh n¨m ®îc nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh :
môc ®Ých, néi dung , yªu cÇu vµ çc lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh thêng
gÆp trong cuéc sèng .
- Tæ chøc cho häc sinh ®äc, t×m hiÓu trao ®æi…. Tõ ®ã tù rót ra
nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ VBHC.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- BiÕt vËn dông kiÕn thøc ®· häc vÒ VBHC trong nh÷ng trêng hîp,
hµnh chÝn cô thÓ.
- PhÇn:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- Líp 6 çc em ®· häc lo¹i VBHC nµo?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: Trong cuéc sèng chóng ta gÆp vµ sö dông nhiÒu çc
lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau. Trong ®ã cã mét lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh. Vëy
v¨n b¶n hµnh chÝnh lµ g×? Ta vµo bµi h«m nay.
147
Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß ND cÇn ®¹t
- Giao viÖc cho häc - §äc thÇm çc v¨n b¶n I. ThÕ nµo lµ
sinh : Quan s¸t vµ theo yªu cÇu cña gi¸o v¨n b¶n hµnh
®äc thÇm 3 bµi v¨n viªn. chÝnh:
(sgk/ 107, 108). - Quan s¸t, suy nghÜ tr¶ 1. Ng÷ liÖu:
- lêi c©u hái cña gi¸o (sgk-t107)
? Em h·y cho biÕt mçi viªn. §äc çc v¨n b¶n.
v¨n b¶n trªn viÕt ra + V¨n b¶n 1: Nh»m 2. Ph©n tÝch:
nh»m môc ®Ých g× . phæ biÕn néi dung vÒ
kÕ ho¹ch trång c©y Khi cÇn truyÒn
+ V¨n b¨n2: Nh»m dÒ ®¹t mét vÊn ®Ò
xuÊt nguyÖn väng ®îc xuèng cÊp thÊp
chuyÓn thêi gian sinh h¬n hoÆc muèn
ho¹t tËp thÓ . cho ngêi biÕt ->
+ V¨n b¶n 3: Nh»m dïng th«ng b¸o.
? C¨n cø vµo tªn (tiªu tæng kÕt l¹i pt “ V× Khi ®Ò ®¹t
®Ò) cña 3 v¨n b¶n, kÕt mét m«i trêng sanh nguyÖn väng ( ç
hîp víi tõng môc ®Ých s¹ch ®Ñp”. nh©n, tËp thÓ)
cña tõng v¨n b¶n em + Ph¸t hiÖn , suy nghÜ, ®Õn ç nh©n
h·y cho biÕt: Khi nµo nªu ý kiÕn: hoÆc tæ chøc,
ngêi ta viÕt çc lo¹i v¨n - Khi cÇn truyÒn ®¹t 1 c¬ quan cã thÈm
b¶n th«ng b¸o, ®Ò vÊn ®Ò g× ®ã (thêng quyÒn -> ®Ò
nghÞ b¸o ço? lµ quan träng) xuèng nghÞ
cÊp díi hoÆc muèn cho Khi cÇn th«ng
nhiÒu ngêi biÕt b¸o mét vÊn ®Ò
(VBTB) . g× ®ã lªn cÊp
- Khi cÇn chuyÒn ®¹t 1 cao h¬n -> dïng
nguyÖn väng chÝnh b¸o ço.
®¸ng nµo ®ã cña ç
nh©n hay tËp thÓ
(VB§N).
? Dùa vµo néi dung cña - Khi cÇn th«ng b¸o mét
tõng v¨n b¶n, cô thÓ lµ vÊn ®Ò g× ®ã lªn cÊp
ngêi viÕt v¨n b¶n vµ cao h¬n ngêi ta dïng
ngêi nhËn v¨n b¶n em v¨n b¶n b¸o ço.
cã thÓ rót ra nhËn xÐt - Rót ra nhËn xÐt:
g×? + CÊp trªn kh«ng bao
- GV: Tïy tõng t×nh giê dïng b¸o ço víi cÊp
huèng mµ sö dông tõng díi (kÓ c¶ ®Ò nghÞ)
lo¹i v¨n b¶n cho phï hîp ®iÒu nµy chØ cã cÊp d-
(GV cho vÝ dô ). íi ®èi víi cÊp trªn.
- C¶ 3 v¨n b¶n trªn + CÊp díi kh«ng th«ng
®Òu lµ v¨n b¶n hµnh b¸o ®èi víi cÊp trªn .
chÝnh.
? Quan s¸t 3 v¨n b¶n vµ
148
t×m hiÓu néi dung,
môc ®Ých cña çc v¨n + HS tù rót ra kÕt luËn
b¶n, em hiÓu thÕ nµo vÒ kh¸i niÖm v¨n b¶n *.Ghi nhí ý 1:
- V¨n b¶n hµnh chÝnh lµ g×?
- Thèng kª çc VB HC mµ em biÕt.
- Su tÇm 3 mÉu v¨n b¶n kh¸c nhau.
./.
TIẾT 116: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6

1. VÒ kiÕn thøc:
- Gióp Hs cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®· häc vÒ çch lµm v¨n lËp
luËn gi¶i thÝch vÒ çch t¹o lËp Vb, vÒ çch sö dông tõ ng÷ ®Æt c©u.
2. VÒ t tëng:
3. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng tù ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng lµm bµi cña m×nh, vÒ tr×nh
®é tËp lµm v¨n cña b¶n th©n. Tõ ®ã cã kinh nghiÖm ®Ó lµm bµi tèt
- PhÇn:
C. Ph¬ng ph¸p:
- GV: B¶ng phô.
1. KiÓm tra:
- KÕt hîp trong giê?
2. Bµi míi:
Giíi thiÖu: ë tiÕt 108 chóng ta ®· lµm bµi TLV sè 6. §Ó nh×n l¹i
bµi lµm vµ tõ ®ã söa ch÷a cho çc bµi sau lµm ®îc tèt h¬n ta vµo bµi
tr¶ bµi h«m nay.
I. Nªu l¹i ®Ò bµi vµ yªu cÇu:
Ñeà bµi: Em h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: “tèt gç h¬n tèt níc s¬n”
Gîi ý: Dµn ý:
- Tèt gç lµ g×?
- Tèt níc s¬n lµ g×?
- V× sao tèt gç h¬n tèt níc s¬n?
- Lµm thÕ nµo ®Ó tèt gç vµ tèt c¶ níc s¬n?
- V× sao cã tèt gç råi th× kh«ng cÇn níc s¬n tèt n÷a?
(noäp sau 1 tuaàn)
Yªu cÇu:
Häc sinh c¬ b¶n gi¶i thÝch ®îc çc ý.
149
- VÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch: ND c©u tôc ng÷ : “ Tèt gç h¬n tèt níc s¬n”
-> Coi träng phÈm chÊt bªn trong cña mét sù vËt.
- Dµn ý; Häc sinh ph¶i lËp luËn vµ tr¶ lêi ®îc çc c©u hái
+ Tèt gç lµ g×?
+ Tèt níc s¬n lµ g× ?
+ V× sao tèt gç h¬n tèt níc s¬n?
+ Lµm thÕ nµo ®Ó tè gç h¬n tèt níc s¬n?
+ V× sao cã gç tèt råi kh«ng cÇn níc s¬n tèt n÷a?
+ Liªn hÖ b¶n th©n.
- Thùc hiÖn ®îc çc bíc t¹o lËp v¨n b¶n. VËn dông tèt çc çch lËp luËn
gi¶i thÝch. Lµm v¨n cã m¹ch l¹c, liªn kÕt. ViÕt ®óng chÝnh t¶, ng÷
ph¸p.
II. NhËn xÐt:
1. ¦u ®iÓm:
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
2. Nhîc ®iÓm:
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
................................................................................................................
..............................
III. Tæ chøc ch÷a bµi trªn líp:
1. Tr¶ bµi.
150
2.Gi¸o viªn chia líp thµnh tõng cÆp –nhãm. Häc sinh ®æi bµi cho
nhau, cïng ®äc bµi vµ suy nghÜ vÒ nhËn xÐt cña gi¸o viªn ,ch÷a bµi
cho nhau
3.Gi¸o viªn ch÷a mét sè lçi vÒ diÔn ®¹t :Dïng tõ , ®Æt c©u , nèi ®o¹n
,bè côc .
4.Chän 3 bµi kh¸ nhÊt líp ®äc ®Ó c¶ líp nghe chung vµ b×nh gi¸ .
Häc sinh tiÕp tôc söa ch÷a bµi cho ®Õn hoµn chØnh.
3. Cñng cè:
- Tr¶ lêi th¾c m¾c.
- Khi lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ngoµi n¾m ®îc çc bíc th×
chuÝng ta cµn ph¶i lµm g× ®Ó bµi v¨n ®îc ngêi ®äc, ngêi nghe chÊp
nhËn?
- Gäi tªn ghi ®iÓm.
- Häc bµi vµ n¾m ®îc néi dung bµi häc. Häc sinh tiÕp tôc söa ch÷a
bµi cho ®Õn hoµn chØnh.
- So¹n bµi míi: Quan ©m ThÞ KÝnh
./.
151
TuÇn 31.
152
153
154
155
Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - Häc kú II N¨m häc: 2009 - 2010
156 Hµ ChÝ C«ng - Trêng PTCS Th¾ng Mè

3.ngu Van 7 - HK2 (3 Cot) (Moi)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3.ngu Van 7 - HK2 (3 Cot) (Moi)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ngµy so¹n:..........................

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

GV: Y/c HS giải nghĩa 1

(?) Câu TN này có gì khác

III- Tổng kết:

*. Ghi nhớ: SGK.

Ngµy so¹n: .............................……………

Ngµy so¹n: ...............................……………

(?) Bài NL này có nhằm

? Theo em, những điều khuyên H - Thảo luận:

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

GV: Treo b¶ng phô cã

- NL 2 thªm: Tha - NL2 thªm: Tha mÑ,

Ngµy so¹n: ..............................……………

- Vai trß : Lµm s¸ng tá

Ngµy so¹n:................................... ……………

+ Th¸i ®é ngêi viÕt:

III- LuyÖn tËp:

TiÕt 81: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta

GV: y/c HS chó ý

GV gäi häc sinh

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

GV: Cho HS ph©n biÖt

(?) C©u nµo cã TD

*. Ghi nhí 2: (SGK-t29)

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

GV: LuËn ®iÓm chÝnh

? PhÇn më bµi cã luËn

? Trong bµi v¨n nghÞ

? KB ®îc lËp luËn theo

Tiªt 84: LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong

Tiªt 85: Sù giµu ®Ñp cña tiÕng viÖt

? Dùa trªn c¨n cø

GV: Gäi häc sinh

Tiªt 86: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u

Gv: Yªu cÇu th¶o

-Tr¶ lêi nh ghi nhí

-Tr¶ lêi nh ghi nhí

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

? Cách lập luận chứng - Bài này dùng lý lẽ và

Tiªt 90: KiÓm tra tiÕng viÖt

TiÕt 92: LuyÖn tËp lËp luËn chøng minh

(?) Em hãy diễn giải xem - Là biểu hiện của b. Tìm ý

GV: Y/c HS xem lại dàn

TiÕt 93: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå

TiÕt 95-96: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 taÞ líp

TiÕt 97: ý nghÜa v¨n ch¬ng

III. Tæng kÕt:

- Cho HS quan s¸t

+ §äc to ghi nhí

- Gäi HS ®äc bµi + HS lµm bµi ®éc II. LuyÖn tËp:

TiÕt 100: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh

TiÕt 102: Dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©u

A. Môc tiªu cÇn ®¹t:

? Ngoµi c¸ch ®Þnh - Gi¶i thÝch trong

- §äc ghi nhí ( sgk/71)

TiÕt 105: Sèng chÕt mÆc bay (TiÕt 1)

3. LuyÖn tËp – cñng cè:

Sèng chÕt mÆc bay (TiÕt 2)

TiÕt 108: LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch.

TIẾT 111: Dïng côm chñ- vÞ ®Ó më réng c©u:

TIẾT 113: Ca huÕ trªn s«ng h¬ng

- HS1: C¸ch thëng