ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN HÓA TỈNH LẠNG SƠN LỚP 11-2011

Biên soạn,sưu tầm:Phạm Bá Lịch

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
LẠNG SƠN LỚP 11 THPT NĂM HỌC 2010-2011
ĐỀ CHÍNH THỨC
Môn thi:Hóa học (Chuyên)
Ngày thi: 29/03/2011
Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm có 07 câu, 02 trang)
Câu 1(4 điểm):
a.Nhận xét sự biến đổi năng lượng liên kết giữa các nguyên tử trong các đơn chất
halogen.Giải thích tại sao lại có sự biến đổi đó.
Halogen F-F Cl-Cl Br- Br I–I
Năng lượng liên kết X-X 159 243 192 151
(25oC,1 atm)(kJ/mol)
b. Tại sao nước đá cứng và nhẹ hơn nước lỏng,khi nước đá nóng chảy thì có hiện tượng
co thể tích.
c. Cho biết trạng thái lai hóa của nguyên tố trung tâm,viết công thức cấu tạo và cho biết
cấu trúc không gian của các phân tử SiO2,BeH2,SeCl2,SO3,NCl3,NO2.
d. Hợp chất đinitơ ddifflo (N2F2) có hai đồng phân (A) và (B).Trong đó (A) là phân tử
phân cực ,(B) là phân tử không phân cực.
Hãy viết công thức cấu tạo của A và B,chỉ rõ các góc liên kết và giải thích.

Câu 2(3,75 điểm):

1.Hoàn thành các phương trình hóa học sau:
a.OF2 + Cu → b. HCl + O3 →
c. FeSO4 + H2O2 + H2SO4.→ d. FeCl3 + H2S →
e. SO3 + NH3 → f. (NH4)2SO4 + NaNO3 to→
g.CaOCl2 + CO2 + H2O→ h.NaSiO3 + HF →
i.K2SO3 + KMnO4 +KHSO4 → k.Ca3(PO4)2 + SiO2 + C to→

2. Chỉ dùng chất chỉ thị phenolphtalein , hãy phân biệt các dung dịch NaHSO4,Na2CO3
,AlCl3,Fe(NO3)3 , NaCl,Ca(NO3)2.

3.Có 2 dung dịch A và B. Mỗi dung dịch chỉ chứa 2 cation và 2 anion trong số các ion
sau:
Ion: K+ Mg2+ NH4+ H+ Cl- SO42- NO3- CO32-.
Mol: 0,15 0,10 0,25 0,20 0,10 0,075 0,25 0,15
Xác định các ion trong từng dung dịch.Tính khối lượng chất tan trong mỗi dung dịch và
khối lượng sản phẩm thu được khi cho dung dịch A tác dụng với dung dịch B.

Câu 3(3 điểm):

1.Đốt cháy hoàn toàn 1,6 gam kim loại M thuộc nhóm IIA trong lượng dư không khí(giả
thiết chỉ có oxi và nitơ) được chất rắn A(không có peoxit).Hòa tan hoàn toàn A vào nước
được dung dịch B và 448 ml khí D(đktc).Thổi CO2 dư vào dung dịch B được 6,48 gam
muối.Viết các phương trình hóa học xảy ra,xác định kim loại M và khối lượng chất rắn
A.
2.Cho cân bằng: N2O4(k) ↔ 2NO2(k) ở pha khí.

Page 1
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN HÓA TỈNH LẠNG SƠN LỚP 11-2011
Biên soạn,sưu tầm:Phạm Bá Lịch
Trong một bình chân không thể tích 0,5 lít,được duy trì ở 45oC,có 3.10-3 mol N2O4
nguyên chất.Khi cân bằng được thiết lập,áp suất trong bình là 0,255 atm.Xác định đọ
phân hủy của N2O4 ở nhiệt độ này và hằng số cân bằng KP.
-Tính biến thiên entropi của phản ứng biết biến thiên entanpi của phản ứng phân hủy
N2O4 là 72,8 kJ.mol-1.

Câu 4(3 điểm):

1.Viết cơ chế của các phản ứng sau
a. Cho propen tác dụng với hidro bromua trong điều kiện có oxi không khí và chiếu sáng.
Gọi tên sản phẩm chính của phản ứng.
b.Phản ứng este hóa giữa axit axetic và ancol etylic.

2. Viết các phương trình hóa học xảy ra( ứng với trường hợp tạo ra sản phẩm chính)
a/Cộng đóng vòng Đinxơ –Anđơ giữa cloropren và anđehit acrylic
b. Đồng trùng hợp giữa buta-1,3-ddien và acrylonitrin
c. Chiếu sáng hỗn hợp etylbezen và N-bromsucxinimit.
d. 2-metylpentan-2,3-điol tác dụng với axit periođic(có mặt THF).
e. Nhiệt phân canxi axetat.

3. Viết công thức cấu tạo các chất trong sơ đồ chuyển hóa sau đây
(1) (2) (3) (4) (5) (6)
butan-2-on → A → B→ C → D → E → F.Với các tác nhân
(1) H2( Ni,to) ; (2) +HBr ; (3) Mg,ete ; (4) +HCHO ; (5) H3O+ ; ( 6) PCl3.

Câu 5(2,5 điểm):

Axit xitric hay axit limonic có công thức cấu tạo
HOOC-CH2-C(OH)(COOH)-CH2-COOH
Có các giá trị pKa là 4,76; 3,13 ; 6,4.
a/ Hãy gọi tên axit này theo danh pháp IUPAC và ghi từng giá trị pKa vào từng nhóm
chức thích hợp( giải thích ngắn gọn)
b/ Đung nóng axit xitric tới 170oC thu được axit aconitic(C6H6O6).Khử axit aconitic sinh
ra axit tricacbalylic( axit propan-1,2,3 –tricacboxylic).Nếu tiếp tục đun nóng axit aconitic
sẽ thu được hỗn hợp axit itaconic(C5H6O4, không có đồng phân hình học) và axit
xitraconic (C5H6O4, có đồng phân hình học).Hai hợp chất này chuyển hóa ngay thành các
hợp chất mạch vòng có cùng công thức phân tử C5H4O3.Hãy viết sơ đồ các phản ứng xảy
ra dưới dạng công thức cấu tạo và cho biết axit aconitic có đồng phân hình học hay
không.
c/Viết sơ đồ các phản ứng tổng hợp axit xitric từ axeton và các chất vô cơ cần thiết.
(quốc gia 2000)
Cách giải:
3,13
1) COOH COOH ë C3 cã pKa nhá
nhÊt v×
HOOC - CH2 - C - CH2 - COOH chÞu ¶nh hëng -I m¹nh nhÊt
cña
4,76 OH 6,40 2 COOH vµ OH .

Page 2
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN HÓA TỈNH LẠNG SƠN LỚP 11-2011
Biên soạn,sưu tầm:Phạm Bá Lịch
(6,40) (4,76)
Axit 2-hi®roxipropan-1,2,3-tricacboxylic
2) COOH 170oC COOH [H+] COOH
HOOC-CH2C-CH-COOH HOOC-CH2C=CH-COOH HOOC-CH2CHCH2-
COOH
HO H -H2O ( C6H6O6)
( C6H8O7) Axit aconitic ( C6H8O6)
Axit xitric Axit tricacbalylic
to - CO2

HOOC-CH2-CH=CH-COOH HOOC-CH2-C=CH2
COOH
( C5H6O4) ( C5H6O4)
Axit xitraconic Axit itaconic
to - H2O to - H 2 O
CH2

( C5H4O3 ) ( C5H4O3 )
Axit aconitic cã ®ång ph©n h×nh häc v× cã ®ñ c¶ hai ®iÒu kiÖn cÇn vµ
®ñ .
3)
O Cl2 O HC N CN
CH3-C-CH3 Cl-CH2-C-CH2-Cl Cl-CH2-C-
CH2-Cl
xt OH

2 KCN - 2 KCl

COOH H 2O
CN
HOOC-CH2-C-CH2-COOH NC-CH2-C-CH2-
CN
OH H+ OH

Câu 6( 1,5 điểm):

a.Trình bày phương pháp làm sạch khí etilen có lẫn khí etan,axetilen,sunfurơ,hidro,nitơ.
b. Khi chưng cất gỗ trong nồi kín ở 400-500oC thu được hỗn hợp lỏng gồm
CH3COOH,CH3OCH3,CH3OH.Hãy trình bày phương pháp tách riêng từng chất ở dạng
tinh khiết.

Page 3
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH MÔN HÓA TỈNH LẠNG SƠN LỚP 11-2011
Biên soạn,sưu tầm:Phạm Bá Lịch
Câu 7(2,25 điểm):
Oxi hóa m gam ancol đơn chức,bậc 1(A) bằng CuO, ở nhiệt độ cao được anđehit B.Hỗn
hợp khí và hơi sau phản ứng được chia thành 3 phần bằng nhau: Phần 1 cho tác dụng với
Na dư thu được 5,6 lít H2(đktc). Phần 2 cho tác dụng với AgNO3/NH3 dư thu được 64,8
gam Ag.Đốt cháy hoàn toàn phần 3 thu được 33,6 lít CO2(đktc) và 27gam H2O.Xác định
công thức cấu tạo của A,B và tính hiệu suất phản ứng oxi hóa A thành B.

Cho: Mg =24; K=39; S= 32;N=14; C=12; O =16;

H =1; Ag =108; Ca =40; Cl =35,5 .

__________________HẾT_______________________

Page 4