Professional Documents
Culture Documents
á
Sӣ hӳu 1/3 tài sҧn cӫa thӃ giӟi, các công ty đa quӕc gia là mөc tiêu thu hút,
săn đuәi cӫa tҩt cҧ các quӕc gia trên thӃ giӟi. Theo thӕng kê cӫa UNCTAC (Hӝi
nghӏ vӅ thương mҥi và phát triӇn cӫa Liên HiӋp Quӕc) công bӕ vào tháng 9/2005,
tӯ năm 2004 đӃn nay, các công ty đa quӕc gia có xu hưӟng đҫu tư vào nhӳng nưӟc
đang phát triӇn trong đó các nưӟc thuӝc khu vӵc châu Á - Thái B.nh Dương là
trӑng tâm.
Theo thӕng kê cӫa Cөc Đҫu tư nưӟc ngoài (ĐTNN), tính đӃn hӃt ngày
30/4/2006 đ. có 106 trong t әng sӕ 500 công ty đa quӕc gia hàng đҫu thӃ giӟi (theo
xӃp hҥng cӫa tҥp chí nәi tiӃng Fortune) có mһt tҥi ViӋt Nam vӟi tәng vӕn đҫu tư
trên 11 tӍ USD, chiӃm 20% tәng vӕn ĐTNN đăng k. vào ViӋt Nam. Các công ty
này có mһt trong hҫu hӃt các lĩnh vӵc như dҫu khí, điӋn, năng lưӧng, điӋn tӱ, viӉn
thông, công nghiӋp thӵc phҭm, tài chính, ngân hàng, công nghӋ thông tin, giao
thông vұn tҧi...
Sӵ có mһt hiӋn nay tҥi VN cӫa 106 trong tәng sӕ 500 công ty đa quӕc gia
hàng đҫu thӃ giӟi, theo nhiӅu chuyên gia vӅ ĐTNN, là mӝt kӃt quҧ rҩt khҧ quan, là
bҵng chӭng thuyӃt phөc vӅ cơ hӝi và môi trưӡng đҫu tư ViӋt Nam đӕi vӟi các nhà
đҫu tư khác. Xu hưӟng đҫu tư này sӁ ngày càng gia tăng trong các năm tӟi tҥi khu
vӵc, do đó, các nưӟc Đông Nam Á, trong đó có ViӋt Nam phҧi nӛ lӵc cҧi thiӋn
môi trưӡng đҫu tư đӇ có thӇ hưӣng lӧi tӯ xu hưӟng này.
ĐӇ làm đưӧc điӅu này, trưӟc hӃt chúng ta phҧi nҳm bҳt đưӧc thӵc trҥng t.nh
h.nh đҫu tư cӫa các công ty đa quӕc gia vào ViӋt Nam hiӋn nay, tӯ đó đưa ra các
giҧi pháp cө thӇ cho viӋc thu hút vӕn đҫu tư tӯ phía các công ty này chӭ không chӍ
dӵa trên các l. thuyӃt suông vӅ các lӧi thӃ cӫa chúng ta là giá nhân công rҿ, hay
nguӗn lao đӝng dӗi dào.
1
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
Tӯ nhӳng yӃu tӕ trên đây, cho thҩy sӵ cҫn thiӃt cӫa nghiên cӭu và h.nh
thành nên đӅ tài³ !"#$%&"'( )
*%+,"$+-+./+0´ nhҵm nghiên cӭu t.nh h.nh thu hút vӕn đҫu tư tӯ
các công ty đa quӕc gia, nhӳng thành tӵu và nhӳng yӃu kém cӫa ViӋt Nam trong
viӋc thu hút và sӱ dөng nguӗn vӕn này và đӅ ra biӋn pháp.
1 2
34 3
5
1 67""
Nghiên cӭu t.nh h.nh thu hút đ ҫu tư tӯ các công ty đa quӕc gia cӫa ViӋt Nam tӯ
2006 đӃn 2009 tӯ đó đӅ ra biӋn pháp khҳc phөc nhӳng khó khăn hiӋn nay.
1 1 67"68
- Đánh giá chung thӵc trҥng cӫa viӋc thu hút đҫu tư tӯ các công ty đa
quӕc gia tҥi ViӋt Nam tӯ 2006 đӃn 2009.
- Phân tích lӧi thӃ và nhӳng khó khăn cӫa ViӋt Nam trong viӋc thu hút
đҫu tư tӯ các công ty đa quӕc gia.
- ĐӅ ra biӋn pháp đӇ khҳc phөc nhӳng khó khăn và thiӃu sót.
9 á :;4á <á4 3
5
9 á'= ">?$@/": thu thұp sӕ liӋu thӭ cҩp vӅ t.nh h.nh đҫu tư tӯ
các công ty đa quӕc gia dӵa trên sách, báo, tҥp chí kinh tӃ, internet.
9 1 á'= AB: phân tích dӵa trên các sӕ liӋu thu thұp đưӧc đӇ thҩy
đưӧc nhӳng yӃu kém và thành tӵu có đưӧc cӫa ViӋt Nam trong viӋc thu hút đҫu tư
tӯ các công ty đa quӕc gia. Dӵa vào nhӳng yӃu kém đó đưa ra giҧi pháp giúp làm
tăng nguӗn vӕn mà các công ty đa quӕc gia đҫu tư vào ViӋt Nam.
C á D.4 3
5
C E)+: tұp trung nghiên cӭu t.nh h.nh thu hút đҫu tư tӯ các công ty đa
quӕc gia trong cҧ nưӟc.
C 1 F+: sӕ liӋu, thông tin đưӧc đӅ cұp chӫ yӃu tӯ năm 2006 đӃn hӃt 2009.
2
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
C 9 GH": nghiên cӭu vӅ thӵc trҥng thu hút đҫu tư tӯ các công ty đa quӕc gia.
Trên cơ sӣ đó đӅ ra giҧi pháp nhҵm tăng nguӗn vӕn đҫu tư vào ViӋt Nam.
3
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
á I4
:;4
á :;4á <á
J
E /0)*%+,"$+KCông ty đa quӕc gia, viӃt tҳt là MNC
(i
) hoһc MNE (i
), là khái
niӋm
đӇ chӍ các công ty sҧn xuҩt hay cung cҩp dӏch vө ӣ ít nhҩt hai quӕc gia.
L"#-+)*%+,"$+K
Công ty đa quӕc gia ³theo chiӅu ngang´ sҧn xuҩt các sҧn phҭm cùng loҥi
hoһc tương tӵ ӣ các quӕc gia khác nhau (ví dө: McDonalds).
Công ty đa quӕc gia ³theo chiӅu dӑc´ có các cơ sӣ sҧn xuҩt ӣ mӝt sӕ nưӟc
nào đó, sҧn xuҩt ra sҧn phҭm là đҫu vào cho sҧn xuҩt cӫa nó ӣ mӝt sӕ nưӟc
khác (ví dө: Adidas).
Công ty đa quӕc gia ³nhiӅu chiӅu´ có các cơ sӣ sҧn xuҩt ӣ các nưӟc khác
nhau mà chúng hӧp tác theo cҧ chiӅu ngang và chiӅu dӑc (ví dө:
Microsoft).
G?$)*%+,"$+M./+0K
Siemmens AG: có 6 lĩnh vӵc kinh doanh: tӵ đӝng hóa & điӅu khiӇn, điӋn
lӵc, vұn tҧi, y tӃ, thông tin và liên lҥc và chiӃu sáng.
Honda : đӝng cơ ,xe máy.
Toyota Motor Corporation: sҧn xuҩt ô tô.
Unilever : sҧn xuҩt các mһt hàng tiêu dùng như mӻ phҭm, hóa chҩt giһt tҭy,
kem đánh răng, dҫu gӝi,thӵc phҭm....
Toshiba: sҧn xuҩt sҧn phҭm dҥng sӕ, điӋn thoҥi dҥng sӕ, thiӃt bӏ và thành
phҫn điӋn tӱ, dөng cө điӋn dùng trong nhà, «
Sony: Mһt hàng: tivi, máy ҧnh, máy tính xách tay và mӝt sӕ đӗ điӋn và đӗ
dân dөng khác.
4
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
Intel: sҧn phҭm như chip vi xӱ l. cho máy tính, bo mҥch chӫ, ә nhӟ flash,
cҥc mҥng và các thiӃt bӏ máy tính khác.
Google: Internet, phҫn mӅm máy tính.
%G-+
%$NOPQ
Các công ty đa quӕc gia sӱ dөng khoҧng 90 triӋu lao đӝng (trong đó khoҧng
20 triӋu lao đӝng ӣ các nưӟc đang phát triӇn) tҥo ra đӃn 25% tәng sҧn phҭm cӫa
thӃ giӟi, riêng 1.000 công ty hàng đҫu đ. chiӃm đӃn 80% sҧn lưӧng công nghiӋp
cӫa thӃ giӟi.
Vӟi nhӳng đһc điӇm vӅ qui mô hoҥt đӝng, lưӧng vӕn mà các MNC nҳm giӳ
th. các MNC này có mӝt vai tr. và ҧnh hưӣng lӟn đӃn kinh tӃ, văn hóa và chính trӏ
cӫa các quӕc gia. Lĩnh vӵc văn hóa là lĩnh vӵc mà thӇ hiӋn sӵ ҧnh hưӣng r. sӭc
ҧnh hưӣng cӫa các MNC, v. các MNC thӕng lĩnh hoҥt đӝng sҧn xuҩt và phân phӕi
sҧn phҭm truyӅn thông (chӍ có 6 công ty bán đӃn 80% tәng sӕ băng đĩa nhҥc trên
toàn thӃ giӟi). Hӑ du nhұp nhӳng . tưӣng và h.nh ҧnh khiӃn cho mӝt sӕ chính phӫ
và tôn giáo lo ngҥi vӅ sӵ bҩt әn cho x. hӝi.
Bên cҥnh nhӳng ҧnh hưӣng không tӕt th. các công ty đa quӕc gia lҥi mang
lҥi mӝt lӧi ích to lӟn cho các quӕc gia sӣ tҥi như đóng thuӃ, tҥo công ăn viӋc làm,
cung cҩp sҧn phҭm và dӏch vө mà trưӟc đó không có, trên hӃt là nguӗn vӕn, công
nghӋ và kiӃn thӭc. Vӟi vai tr. cung ӭng vӕn cho nӅn kinh tӃ th. các MNC càng thӇ
hiӋn sӵ ҧnh hưӣng cӫa nó đӕi vӟi nӅn kinh tӃ các quӕc gia mà nó có trө sӣ. Chính
sӵ quӕc tӃ hóa hoҥt đӝng kinh doanh cӫa các công ty đa quӕc gia mà nguyên nhân
chӫ yӃu tác đӝng đӃn sӵ h.nh thành và phát triӇn cӫa các luӗng vӕn đҫu tư trӵc
tiӃp nưӟc ngoài (FDI - Forgeign Direct Invesment).
Đҫu tư trӵc tiӃp nưӟc ngoài là h.nh thӭc đҫu tư mà chӫ sӣ hӳu vӕn đҫu tư
sӁ trӵc tiӃp quҧn l. và điӅu hành vӕn đҫu tư. Trong các chӫ thӇ cӫa đҫu tư trӵc tiӃp
nưӟc ngoài th. các công ty đa quӕc gia chiӃm tӹ trӑng cao nhҩt rӗi mӟi đӃn các tә
5
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
chӭc chính phӫ và phi chính phӫ khác. Theo sӕ liӋu thông kê cho thҩy, có hơn
90% vӕn đҫu tư nưӟc ngoài trên thӃ giӟi là do các công ty đa quӕc gia. Trong bӕi
cҧnh kinh tӃ hiӋn nay, FDI đưӧc xem là giҧi pháp hӛ trӧ vӕn cho các nưӟc nghèo
và là mӝt trong nhӳng thành phҫn không thӇ thiӃu cӫa nӅn kinh tӃ hiӋn đҥi. Thông
qua h.nh thӭc đҫu tư FDI đ. chuyӇn cho nưӟc tiӃp nhұn đҫu tư kӻ thuұt, công
nghӋ, bí quyӃt công nghӋ mӟi, năng lӵc quҧn l. marketing, kinh nghiӋm quҧn l.
và điӅu hành, nguӗn nhân sӵ vӟi tr.nh đӝ cao... thông qua các hӧp đӗng kinh tӃ,
các hӧp đӗng liên doanh, liên kӃt hay các hӧp đӗng chuyӇn giao công nghӋ.
Thông qua cách thӭc đҫu tư cӫa các MNC mà FDI sӁ có các h.nh thӭc biӇu hiӋn
như sau:
1 -Thành lұp công ty 100% vӕn nưӟc ngoài: đây là h.nh thӭc các MNC đҫu
tư vӕn vào nӅn kinh tӃ cӫa mӝt nưӟc đӇ lұp công ty 100% vӕn nưӟc ngoài. Các
công ty này thuӝc quyӅn sӣ hӳu và chӏu sӵ quҧn l. điӅu hành cӫa chӫ thӃ là cá
nhân hay tә chӭc nưӟc ngoài. Các công ty này tӵ chӏu trách nhiӋm vӅ kӃt quҧ hoҥt
đӝng sҧn xuҩt kinh doanh cӫa m.nh trưӟc pháp luұt cӫa nưӟc sӣ tҥi.
2 -Tham gia các hӧp đӗng kinh tӃ, hӧp đӗng kinh doanh: là h.nh thӭc mà mӝt
chӫ đҫu tư nưӟc ngoài liên kӃt mӝt mӝt chӫ đҫu tư trong nưӟc sӣ tҥi đӇ thӵc hiӋn
mӝt hay nhiӅu hoҥt đӝng kinh doanh ӣ nưӟc sӣ tҥi trên cơ sӣ qui đӏnh r. vӅ trách
nhiӋm cӫa tӯng bên cũng như quyӅn lӧi trong viӋc phân chia lӧi nhuұn. Đӕi vӟi
h.nh thӭc này th. không cҫn thành lұp công ty hay xí nghiӋp hay nói cách khác là
không ra đӡi mӝt tư cách pháp nhân khác tҥi nưӟc tiӃp nhұn đҫu tư.
3 -Mua lҥi mӝt phҫn hay toàn bӝ mӝt doanh nghiӋp đang hoҥt đӝng tҥi nưӟc
tiӃp nhұn đҫu tư.
-Góp vӕn liên doanh liên kӃt vӟi nưӟc chӫ nhà: các bên tham gia góp vӕn
liên doanh phҧi có trách nhiӋm góp vӕn liên doanh, đӗng thӡi phân chia lӧi nhuұn
và rӫi ro theo tӹ lӋ góp vӕn.
6
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
:;41
á RS
T
UD4 V.WX
<
XY
1ZZ[\1ZZ]
^_.`_
1 "O"#%&"'(
K
Tӯ khi thӵc hiӋn mӣ cӱa nӅn kinh tӃ th. luӗng vӕn FDI đә vào nưӟc ta ngày
càng nhiӅu, kӇ cҧ vӅ mһt sӕ lưӧng cũng như chҩt lưӧng. Cө thӇ là năm 2007, ViӋt
Nam đ. thu hút đưӧc mӝt lưӧng FDI kӹ lөc là 20,3 tӹ USD và trong năm 2008 là
64 tӹ USD. Đây là mӝt kӃt quҧ ngoài sӵ mong đӧi. Vӟi sӵ có mһt cӫa nhiӅu công
ty đa quӕc gia tҥi ViӋt Nam như Coca Cola, Pepsi, Intel, Microsoft, Unilever,
P&G, Nestle, Metro, PWC, Kao, Avon, Mercedes Benz« cùng vӟi sӵ bành
trưӟng ra khӓi phҥm vi chính quӕc (Home Country) bҵng nguӗn vӕn FDI.
NӃu năm 2007, ViӋt Nam thu hút đưӧc 20,3 tӹ USD tӯ FDI và đưӧc coi là
mӭc kӹ lөc tӯ khi mӣ cӫa thu hút vӕn đҫu tư năm 1988 đӃn năm 2006. Trong năm
2008, lưӧng vӕn đҫu tư trӵc tiӃp nưӟc ngoài đ. nâng lên gҩp 3 lҫn năm 2007 và lұp
mӕc kӹ lөc mӟi là 64 tӹ USD. Trong đó đáng chú . là các dӵ án dҫu khí có tәng giá
trӏ trên 10 tӹ USD và dӵ án cӫa Formosa vӟi 7,8 tӹ USD.
Trong các quӕc gia đҫu tư vào ViӋt Nam trong năm 2008 th. Malaysia là
quӕc gia dүn đҫu vӟi 14,9 tӹ USD vӟi 55 dӵ án . KӃ tiӃp là các quӕc gia Đài Loan
(8,64 tӹ USD) vӟi 132 dӵ án, Nhұt Bҧn (7,28 tӹUSD) vӟi 105 dӵ án, Singapore
( 4,46 tӹ USD) vӟi 101 dӵ án, Brunei (4,4 tӹ USD) vӟi 19 dӵ án.
Các đӏa phương thu hút vӕn đҫu tư trӵc tiӃp nưӟc ngoài nhiӅu nhҩt trong
năm 2008 là Ninh Thuұn do có dӵ án liên doanh sҧn xuҩt thép vӟi tұp đoàn Lion
Malaysia vӟi tұp đoàn Vinashin có tәng mӭc đҫu tư đăng k. là 9,79 t ӹ USD. Đӭng
thӭ hai là tӍnh Bà Rӏa- Vũng Tàu có 4 dӵ án vӟi tәng mӭc vӕn đăng k. lên đӃn 9,35
tӹ USD, TP.HCM, Hà Tĩnh và Thanh Hóa. Như vұy chúng ta có thӇ thҩy cơ cҩu
các tӍnh thành dүn đҫu trong viӋc thu hút vӕn đҫu tư có thay đәi và các tӍnh MiӅn
Trung đ. có nhӳng bưӟc tiӃn đáng chú .. Trong đó đáng chú . là t Ӎnh Bà Rӏa ±
7
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
Vũng tàu thu hút đӃn 9,35 tӹ USD (gҫn bҵng cҧ năm 2006 thu hút vӕn đҫu tư cӫa
cҧ nưӟc 10,2 tӹ).
)
Năm 2006 2007 2008
TriӋu USD 10.2 20.3 64
(theo Vietpartners)
Giai đoҥn tӯ năm 2006 đӃn 2008 là giai đoҥn phөc hӗi và tăng tӕc mӝt cách nhanh
chóng cӫa viӋc thu hút vӕn FDI. Sau khi cơn b.o tài chính qua đi, kinh t Ӄ cӫa các
nưӟc Châu Á đ. vӵc dұy và phát triӇn nhanh chóng. NӅn kinh tӃ ViӋt Nam cũng
không là ngoҥi lӋ. ViӋt Nam và Trung Quӕc trӣ thành nhӳng quӕc gia có sӭc hút
mҥnh đӕi vӟi đҫu tư trӵc tiӃp nưӟc ngoài, và luôn nҵm trong danh sách các quӕc
gia dүn đҫu thu hút FDI. Năm 2006, Lu ұt Đҫu Tư và Luұt Doanh NghiӋp mӟi ra
đӡi đánh dҩu mӝt bưӟc ngoһc mӟi và mӝt bưӟc tiӃn quan trӑng trên lӝ tr.nh hӝi
nhұp kinh tӃ quӕc tӃ trong lĩnh vӵc luұt pháp. Chính phӫ đ. phân cҩp cho chính
quyӅn tӍnh, thành phӕ viӋc thҭm đӏnh và cҩp phép. ViӋc này đ. tҥo ra sӵ chӫ đӝng
trong viӋc quҧn l. nguӗn vӕn FDI tҥi các đӏa phương và quan trӑng hơn là tҥo ra
mӝt cuӝc thi đua giӳa các đӏa phương thӵc hiӋn viӋc cҧi cách hành chính thông
thoáng, tҥo ra điӅu kiӋn tӕt cho môi trưӡng đҫu tư. Tӯ đó tăng cưӡng viӋc thu hút
đҫu tư và tҥo cho các nhà đҫu tư cҧm thҩy thuұn tiӋn. KӃt quҧ cӫa viӋc cҧi cách
hành chính cӫa các đӏa phương cho ta kӃt quҧ hӃt sӭc khҧ quan là năm 2006 đҥt
mӭc thu hút vӕn FDI là 10,2 tӹ USD vưӧt qua mӭc kӹ lөc năm 1996. TiӃp tөc năm
2007, viӋc thu hút FDI lҥi lұp ra mӝt kӹ lөc mӟi ӣ mӭc 20,3 tӹ USD. Năm 2008,
mһt dù tính h.nh kinh t Ӄ thӃ giӟi khó khăn, giá dҫu và lҥm phát tăng cao nhưng viӋc
thu hút FDI cӫa ViӋt Nam vүn tăng rҩt cao và tiӃp tөc tҥo ra mӝt kӹ lөc mӟi tҥi mӭc
64 tӹ USD. ĐiӅu này chӭng tӓ ViӋt Nam là đang là nơi l. tưӣng đӇ thu hút vӕn đҫu
tư, và là môi trưӡng đҫu tư cҥnh tranh.
8
GVGD: cô HuǤnh Thӏ Đan Xuân SVTH: Nhóm 9
Bҧng 1.ZT<a
b cY1ZZd
Dӵ án Vӕn đăng k. (tӹ USD)
Thép cӫa Lion và Vinashin 9,8
Dӵ án thép cӫa Formosa 7,8
Nhà máy lӑc dҫu Nghi Sơn 6,2
Dӵ án bҩt đӝng sҧn New City 4,3
Khu du lӏch Hӗ Tràm 4,2
Tә hӧp hóa dҫu Long Sơn 3,7
Đô thӏ đҥi hӑc quӕc tӃ Berjaya 3,5
Liên doanh Gtel Mobile 1,8
Tә hӧp nghӍ dưӥng Starbay 1,6
Khu khách sҥn, giҧi trí Good Choice 1,3
( Nguӗn: Cөc Đҫu tư Nưӟc ngoài)
:;49