CHÖÔNG 6: HIÑROCACBON KHOÂNG NO

BAØI 29: ANKEN

Tuaàn Tieát 1 Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
22 42 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC. ( H’D’ TR147)
HS bieát: Caáu taïo danh phaùp, ñoàng phaân, tính chaát cuûa anken; Phaân bieät anken vôùi ankan baèng
phöông phaùp hoaù hoïc.
HS hieåu: Vì sao anken coù nhieàu ñoàng phaân hôn ankan töông öùng; Vì sao anken coù phaûn öùng taïo
polime.
HS vaän duïng:
- Vieát ñöôïc caùc ñoàng phaân ( ñoàng phaân maïch C, ñoàng phaân vò trí lieân keát ñoâi), caùc PTHH
theå hieän tính chaát hoaù hoïc caûu anken.
- Vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå laøm baøi taäp nhaän bieát.
II/ CHUAÅN BÒ.
- OÁng nghieäm, caëp oáng nghieäm, giaù ñôõ.
- Khí etilen ( ñieàu cheá saün ñöïng trong tuùi polietilen), dung dòch brom, dung dòch thuoác tím.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:5’
a/ Neâu caùc khaí nieäm cuûa H.C no, ankan?
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HÑ CUÛA HS tg NOÄI DUNG
HOAÏT ÑOÄNG 1:I. ÑOÀNG ÑAÚNG, ÑOÀNG PHAÂN, DANH PHAÙP.
GV giôùi thieäu chaát ñôn giaûn HS nhaän xeùt ñaëc 5’ 1. Daõy ñoàng ñaúng anken.
nhaát cuûa daõy ñoàng ñaúng ñieåm caáu taïo cuûa Etilen C2H4 vaø caùc chaát C3H6, C4H8…
anken laø etilen C2H4 (CH2 = etilen, töø ñoù ruùt ra coù tính chaát töôïng töï etilen laäp thaønh
CH2). khaùi nieäm vaø coâng daõy ñoàng ñaúng etilen coù coâng thöùc
thöùc chung. toång quaùt CnH2n ( n  2).
HS vaän duïng khaùi 10 2. Ñoàng phaân.
nieäm ñoàng ñaúng a) Ñoàng phaân caáu taïo.
GV yeâu caàu HS vieát caùc vieát CTPT cuûa etilen. Töø C4H8 xuaát hieän ñoàng phaân an ken
caáu taïo veà ñoàng phaân C4H8
GV cho HS vieát caáu caùc HS vieát caáu caùc CH2 = CH – CH – CH3
ñoàng phaân cuûa C4H10 vaø ñoàng phaân cuûa C4H10 CH3 – CH = CH – CH3
C4H8 ruùt ra nhaän xeùt: vaø C4H8 ruùt ra nhaän CH2 = C CH3
GV nhaán maïnh Ankan chæ xeùt. CH3
coù ñoàng phaân maïch C.
Anken coù ñoàng phaân maïch C vaø
ñoàng phaân vò trí noái ñoâi.
GV vieát CTCT cuûa but-2-en b) Ñoàng phaân hình hoïc.
döôùi daïng cis vaø daïng trans. -Trong phaân töû anken, maïch chính laø maïch
chöùa nhieàu C nhaát vaø coù chöùa lieân keát ñoâi
C=C.
Söï phaân boá khaùc nhau cuûa
hai nhoùm nguyeân töû khaùc
nhau lieân keát ôû hai C noái
ñoâi taïo ra ñoàng phaân vò trí
khoâng gian cuûa caùc nhoùm
nguyeân töû goïi laø ñoàng
phaân hình hoïc. cis-but-2-en trans-but-2-en
Chuù yù: cis- vaø trans- HS nhaän xeùt ruùt ra - Neáu hai ñaàu maïch chính cuøng naèm veà
khoâng vieát hoa keát luaän veà ñoàng moät phía so vôùi lieân keát ñoâi C= C laø ñoàng
phaân hình hoïc phaân cis-.
- Neáu hai ñaàu maïch chính naèm ôû hai phía
khaùc nhau so vôùi lieân keát ñoâi C = C laø
ñoàng phaân trans-

Trang 1
HOAÏT ÑOÄNG 2
GV cho thí duï cuï theå: 15 3. Danh phaùp.
C2H6 etan  C2H4 etilen a/ Teân thoâng thöôøng.
C3H8 propan  C3H6 propilen - Ñoåi ñuoâi cuûa an cuûa ankan thaønh
ñuoâi ilen cuûa anken ( cuøng soá
nguyeân töû cacbon vôùi ankan).
- C2H4 etilen, C3H6 propilen…
b/ Teân thay theá.
- Xuaát phaùt töø teân ankan töông öùng
baèng caùch ñoåi ñuoâi –an thaønh –en.
Tieáp ñaàu ngöõ nhö trong - Hai ñoàng ñaúng ñaàu daõy vaãn goïi:
ankan töông öùng: but, pent, C2H4 eten, C3H6 propen.
hex… - Anken khoâng nhaùnh: Tieáp ñaàu ngöõ
– ví trí C baét ñaàu coù noái ñoâi – en
HS vaän duïng goïi teân ( Xem SGKtr 127)
GV boå sung theâm: coù söû moät soá anken khaùc. - Caùc anken coù nhaùnh khaùc goïi qui
duïng theâm moät soá caùch taéc sau:
goïi teân töông töï ankan: Nhö 1 2 3 4 5 1. Choïn maïch C daøi nhaát
duøng ñi, tri hoaëc goïi theo CH3 CH = C CH2 CH3 chöùa noái ñoâi laøm maïch chính.
vaàn A, B, C neáu coù nhieàu CH3 2. Ñaùnh soá thöù töï caùc
nhaùnh. nguyeân töû C trong maïch chính, öu
3-metylpent-2-en tieân baét ñaàu ñaùnh töø phía naøo coù
lieân keát ñoâi gaàn nhaát.
3. Goïi teân:
Soá chæ vò trí nhaùnh – teân nhaùnh (yl)
tieáp ñaàu ngöõ maïch chính – soá chæ
vò trí C baét ñaàu coù noái ñoâi – en.
Thí duï:
4 3 2 1
CH3 CH = C CH3
CH3
2-metylbut-2-en
HOAÏT ÑOÄNG 3: II. TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ (SGK trang127 -128)
- Nhöõng aken naøo toàn taïi ôû HS xem SGK vaø traû 5’ - Traïng thaùi: C2H4  C4H8 : chaát khí
traïng thaùi khí, loûng, raén? lôøi caâu hoûi lieân Töø C5H10 Z laø chaát loûng
- Qui luaät bieán ñoåi nhieät ñoä quan ñeán tính chaát hoaëc raén.
noùng chaûy, nhieät ñoä soâi ñöôïc vaät lí: - Khi phaân töû khoái caøng taêng thì
theå hieän nhö theá naøo?
nhieät ñoä noùng chaûy vaø nhieät ñoä
- Söï bieán ñoåi veà khoái löôïng
rieâng nhö theá naøo?
soâi caøng taêng.
- Tính tan caùc anken theå hieän - Khi M taêng thì khoái löôïng rieâng
nhö theá naøo? taêng, chuùng ñeàu nheï hôn nöôùc vì (D<
1g/l). Caùc anken ñeàu khoâng tan trong
nöôùc.
4/ Cuûng coá: 5’ Naém tính chaát vaø teân goïi caùc anken vaø daõy ñoàng ñaúng
5/ Baøi taäp veà nhaø: 1,2 trang 132 SGK. Ngaøy /01/2010
CH3 CH = C CH3 TT kí duyeät
C2H5

Nguyeãn Vaên Huøng

BAØI 29: ANKEN
Tuaàn Tieát 2 Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
23 43 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC. ( H’D’ TR147)

Trang 2
 HS bieát: Caáu taïo danh phaùp, ñoàng phaân, tính chaát cuûa anken; Phaân bieät anken vôùi ankan baèng
phöông phaùp hoaù hoïc.
HS hieåu: Vì sao anken coù nhieàu ñoàng phaân hôn ankan töông öùng; Vì sao anken coù phaûn öùng taïo
polime.
HS vaän duïng:
- Vieát ñöôïc caùc ñoàng phaân ( ñoàng phaân maïch C, ñoàng phaân vò trí lieân keát ñoâi), caùc PTHH
theå hieän tính chaát hoaù hoïc caûu anken.
- Vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå laøm baøi taäp nhaän bieát.
II/ CHUAÅN BÒ.
- OÁng nghieäm, caëp oáng nghieäm, giaù ñôõ.
- Khí etilen ( ñieàu cheá saün ñöïng trong tuùi polietilen), dung dòch brom, dung dòch thuoâc
tím.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:
a/ Neâu caùch goïi teân caùc anken? Ví duï minh hoïa?
c/ Baøi taäp SGK trang
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG TG NOÄI DUNG
CUÛA HS
HOAÏT ÑOÄNG 4: III. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC
GV döïa vaøo ñaëc ñieåm caáu taïo 5’ 1. Phaûn öùng coäng
cuûa phaân töû anken: coù 1 lieân a) Coäng hiñro.
keát p keùm beàn, deã bò phaân
caét, gaây neân tính chaát hoaù hoïc Thí duï:
ñaëc tröng cuûa anken: deã tham CH2=CH2+ H2 Ni  CH3-CH3
0
,t

gia phaûn öùng coäng taïo thaønh

HS chuù yù theo doõi Eten etan
hôïp chaát no töông öùng.
GV ñaët vaán ñeà: Phaûn öùng vaø vieát PTHH daïng Toång quaùt:
coäng vaøo anken noùi rieâng toång quaùt. CnH2n + H2 Ni  CnH2n + 2
0
,t

cuõng nhö hiñrocacbon khoâng no Anken ankan

noùi chung ñöôïc xeùt vôùi moät
soá taùc nhaân: H2, halogen (X2),
vaø HX…
GV laøm thí nghieäm daãn khí HS quan saùt neâu hieän 5’ b/ Coäng halogen.
C2H4 töø töø ñi qua dung dòch töôïng vaø vieát PTHH
brom. cuûa phaûn öùng anken Thí duï:
GV boå sung: phaûn öùng coäng Br2 CH2= CH2 +Br2 CH2Br – CH2Br
Maøu ñoû khoâng maøu
coäng brom cuûa anken duøng
1,2- ñi brometan
ñeå phaân bieät anken vôùi
ankan. - Duøng dung dòch brom ñeå phaân
1ml C2H5OH C2H4
bieät anken vôùi ankan (1).
+ vaøihaït caù
t
laéc nheï+ 3ml
H2SO4 ñaëc

dd Br2

GV yeâu caàu HS vieát PTHH HS vieát PTHH cuûa 5’ c) Coäng HX ( X laø OH, Cl, Br…)
cuûa phaûn öùng coäng cuûa phaûn öùng coäng cuûa * Anken ñoái xöùng.
C2H4 vôùi taùc nhaân HX C2H4 vôùi taùc nhaân HX H
+

GV Vieát PTHH cuûa phaûn CH2 = CH2+ H-OH CH3 – CH2 - O CH2
= CH2+ H- Br  CH3 – CH2 - Br
öùng propen vôùi HBr. Yeâu
** Anken baát ñoái xöùng.
caàu HS xaùc ñònh baäc C. Saûn
phaåm chính ñöôïc xaùc ñònh
theo qui taéc coäng Mac – coâp

Trang 3
– nhi – coâp. (SGK tr129) HS tham khaûo SGK veà CH3 C H C H3

GV ñöa ra moät soá ví duï ñeå noäi dung qui taéc: Br

2 brompropan
HS vaän duïng qui taéc. CH3 - CH = CH2 + HBr
(SPC)
CH3 CH2 CH2Br
R CH CH3 1 brompropan
2 1 + -
R CH = CH2 HX X (SPC) (SPP)
R CH2 CH2 X Qui taéc Mac – coâp- nhi- coâp (1838 -1904):
(SPP) Trong phaûn öùng coäng HX vaøo lieân keát ñoâi, nguyeân töû H ( hay phaàn
mang ñieän tích döông) chuû yeáu coäng vaøo nguyeân töû cacbon baäc thaáp
( hay coù nhieàu H hôn) coøn nguyeân töû hay nhoùm nguyeân töû X ( phaàn
mang ñieän tích aâm) coäng vaøo nguyeân töû cac bon baäc cao hôn ( c où ít H
hôn).
HOAÏT ÑOÄNG 6
GV caùc anken coøn coù theå tham gia HS neâu khaùi nieäm 5’ 2. Phaûn öùng truøng hôïp.
phaûn öùng coäng hôïp lieân tieáp vôùi phaûn öùng truøng hôïp ( * Ñieàu kieän: ÔÛ nhieät ñoä cao,
nhau taïo thaønh nhöõng phaân töû coù
maïch daøi vaø phaân töû khoái lôùn.
SGK trang 130), ñieàu aùp suaát cao vaø xuùc taùc thích
GV löu yù cho HS caùc khaùi nieäm kieän cuûa phaûn öùng hôïp:
môùi: polime, monome, maét xích truøng hôïp. Thí duï:
polime, heä soá truøng hôïp. t0,p,xt
- Phaân töû anken tham ban ñaàu goïi … CH2=CH2+CH2=CH2+CH2=CH2+…
laø monome. … -CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-…
- Saûn phaåm truøng hôïp goïi laø Vieát goïn:
polime.
- n Goïi laø heä soá truøng hôïp. t0,p,xt
n CH2 = CH2 CH2 CH2
- Phaàn trong daáu ngoaëc goïi laø n
maét xích cuûa phaân töû polime. * Khaùi nieäm: Phaûn öùng truøng hôïp (
GV Nhaán maïnh: Ñeå coù theå truøng thuoäc loaïi phaûn öùng polime hoaù) laø
hôïp taïo phaân töû polime thì caùc quaù trình keát hôïp lieân tieáp nhieàu
monome phaûi chöùa lieân keát boäi. phaân töû nhoû gioáng nhau hoaëc töông
GV khaùi quaùt: töï nhau thaønh nhöõng phaân töû raát
t0 ,p lôùn ( goïi laø polime)
nA A'
xt
HOAÏT ÑOÄNG 7
GV gôïi yù HS vieát PTHH cuï HS töï vieát PTHH daïng 5’ 3. Phaûn öùng oxi hoaù.
theå: toång quaùt, nhaän xeùt a) Phaûn öùng oxi hoaù hoaøn
soá mol CO2 vaø soá mol toaøn.
H2O. 3n
1ml C2H5OH C2H4 CnH2n + O2 nCO2+ nH2O
+ vaøi haït caù
t
2
laéc nheï+ 3ml nCO2 = nH2O b) Phaûn öùng oxi hoaù khoâng
H2SO4 ñaëc
hoaøn toaøn.
- C2H4 laøm maát maøu dd KMnO4
3CH2=CH2 +4H2O + 2KMnO4 2HO-CH2 -CH2-OH + 2MnO2 +2KOH
dd KMnO4 Phaûn öùng naøy duøng ñeå phaân bieät anken vôùi ankan (2)
10%

HOAÏT ÑOÄNG 8 IV. ÑIEÀU CHEÁ

Trang 4
GV giôùi thieäu phöông phaùp 10 1. Trong phoøng thí nghieäm.
ñieàu cheá etilen trong phoøng HS nhaän xeùt ñieàu ’ Hoãn hôïp
thí nghieäm ( hình 6.3 SGK). kieän phaûn öùng vaø 2 ml C 2H5OH, C2H4
4 ml H2SO4 ñaëc
caùch thu khí etilen. + ñaùboït
+ Ñaù boït muïc ñích ñeå hoãn
hôïp soâi ñeàu, khoâng baén ra H2O

khoûi mieäng oáng nghieäm,

gaây nguy hieåm.
GV laáy thí duï: H2SO4 ñaëc,1700C
0
t , p, xt HS khaùi quaùt vieát C2H5OH CH2= CH2 + H2O
CH3-CH3 CH2= CH2 +H2 2. Trong coângnghieäp.
CH CH
PTHH chung:
2 6 2 4
0 + Anken ñöôïc laáy töø saûn phaåm
t , p, xt
CH3-CH2- CH3 CH3-CH= CH2 +H2 taùch H2.
C3H8 C 3H 6 0
t , p, xt
… CnH2n +2 CnH2n + H2
ankan anken

V. ÖÙNG DUÏNG
GV Yeâu caàu HS khai thaùc HS nghieân cöùu SGK 5’ * Laø nguyeân lieäu cho quaù trình
SGK. ruùt ra nhöõng öùng SX hoaù hoïc.
GV boå sung moät soá öùng duïng cuûa anken: * Caùc anken ñaàu daõy duøng ñeå
duïng khaùc: Nhö toång hôïp toång hôïp polime coù nhieàu öùng
röôïu, caùc daãn xuaát halogen, duïng trong ñôøi soáng.
axit axetic, etilen duøng ñeå kích
thích quaû mau chín ( giaám
quaû xanh)…
HOAÏT ÑOÄNG 9 CUÛNG COÁ BAØI
4/ Cuûng coá: 5’ Kieán thöùc troïng taâm: Caáu taïo cuûa anken, phaûn öùng coäng cuûa anken.
5/ Baøi taäp veà nhaø: 1-6 trang 132 SGK.

BAØI 30 ANKAÑIEN
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
23 44 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.

Trang 5
1. Kieán thöùc:
HS bieát:
-Khaùi nieäm veà ankanñien: Coâng thöùc chung, ñaëc ñieåm caáu taïo, phaân loaïi, ñoàng ñaúng, ñoàng
phaân, danh phaùp.
- Tính chaát cuûa moät soá ankañien tieâu bieåu: buta-1,3-ñien vaø isopren.
- Phöông phaùp ñieàu cheá ankañien vaø öùng duïng cuûa ankañien.
HS hieåu:
- Vì sao phaûn öùng cuûa anakañien xaûy ra theo nhieàu höôùng hôn so vôùi anken.
HS vaän duïng:
- Vieát ñöôïc moät soá PTHH cuûa caùc phaûn öùng lieân quan ñeán ankañien.
2. Kó naêng:
II/ CHUAÅN BÒ. * GV: Giaùo aùn , heä thoáng baøi taäp.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: 3’ Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:5’
a/ Neâu tính chaát hoùa hoïc cuûa anken Vieát caùc pthh minh hoïa?
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG TG NOÄI DUNG
CUÛA HS
HOAÏT ÑOÄNG 1: I. ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI
GV laáy ví duï moät soá HS khaùi quaùt ñöa ra 5’ 1. Ñònh nghóa.
ankañen. coâng thöùc chung vaø Ankañien laø hiñrocacbon maïch
( Nhö SGK tr133) sau ñoù ñieàu kieän chæ soá n hôû coù hai noái ñoâi C = C trong
höôùng daãn HS ruùt ra: phaân töû.
 Khaùi nieäm hôïp chaát Coâng thöùc phaân töû chung cuûa
ñien. caùc ankañien laø CnH2n -2 ( ñieàu
 CTTQ cuûa ñien. kieän
 Phaân loaïi ñien. n ³ 3)
 Danh phaùp ñien.
GV yeâu caàu HS vieát caùc HS vieát caùc CTCT 5’ 2. Phaân loaïi.
CTCT cuûa caùc ankañien coù cuûa caùc ankañien coù Döïa vaøo vò trí töông ñoái cuûa hai
CTPT C5H8. CTPT C5H8 lieân keát ñoâi, chia ankañien thaønh
Caên cöù vaøo vò trí töông ñoái 3 loaïi:
giöõa 2 lieân keát ñoâi ñeå phaân
loaïi ankañien.
GV löu yù cho HS: Trong caùc CH2 = C= CH CH2 CH3 (1) * Hai lieân keát ñôn lieàn nhau.
loaïi ankañien thì ankañien coù CH2=C= CH - CH2 -CH3
(2)
hai lieân keát ñoâi caùch nhau CH2 = CH CH = CH CH3 * Hai lieân keát ñoâi caùch nhau
moät lieân keát ñôn ( ankañien CH2 = CH CH2 CH = CH2 (3) moät lieân keát ñôn (ankañien lieân
lieân hôïp) coù nhieàu öùng CH CH= C = CH CH (4) hôïp hay ñien lieân hôïp).
3 3
duïng trong kó thuaät , tieâu CH2 = CH – CH = CH2
bieåu laø buta -1,3 – ñien CH3 C= C = CH2 (5) * Hai lieân keát ñoâi caùch nhau töø
( ñvinyl) vaø isoprren. CH3 hai lieân keát ñôn trôû leân.
- Ta nghieân cöùu loaïi naøy: CH2 = C C = CH2 (6) CH2 = CH – CH2 – CH = CH2
Cuï theå: laø buta-1,3-ñien vaø CH3
isopren
HOAÏT ÑOÄNG 2: II. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC
GV yeâu caàu HS so saùnh HS so saùnh vaø nhaän 7’
nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc xeùt khaû naêng phaûn
nhau veà caáu taïo cuûa anken öùng cuûa anken vaø 1. Phaûn öùng coäng.
vaø ankañien, töø ñoù nhaän ankañien. a) Coäng hiñro.
xeùt khaû naêng phaûn öùng. - Cuøng tham gia phaûn Thí duï:
GV neâu vaán ñeà: Tuyø theo öùng coäng.
ñieàu kieän veà tæ leä mol, veà - HS vaän duïng vieát
nhieät ñoä, phaûn öùng coäng PTHH caùc phaûn öùng:
coù theå xaûy ra: Tæ leä 1:2: Coäng vaøo 2 noái ñoâi:

Trang 6
  Tæ leä 1:1 Coäng CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2 Ni  CH3 – CH2 – CH2 – CH3
0
,t

kieåu 1,2 hoaëc 1,4. - Tæ leä 1:1

 Tæ leä 1:2 coäng
ñoàng thôøi vaøo hai
lieân keát ñoâi.
Löu yù khaùi nieäm 1,2 vaø 1,4
cho HS…
CH3 CH2 CH= CH2
Coäng 1,2
Coäng 1,4
CH3 CH = CH CH3
HOAÏT ÑOÄNG 3
GV yeâu caàu HS nhaéc laïi 5’
khaùi nieäm phaûn öùng truøng
hôïp, ñieàu kieän ñeå coù phaûn
öùng truøng hôïp.
GV höôùng daãn HS vieát
PTHH cuûa phaûn öùng truøng
hôïp: 1,4 (sp beàn)
GV cho HS töï vieát PTHH cuûa 5’
phaûn öùng chaùy.
GV thoâng baùo buta -1,3-ñien
vaø isopren cuõng laøm maát
maøu dd brom vaø thuoác tím
töông töï anken ( khoâng vieát
PTHH).
HOAÏT ÑOÄNG 4: III. ÑIEÀU CHEÁ.
GV cho HS xem SGK trang 135 HS vieát PTHH cuûa phaûn öùng:
vaø vieát PTHH.
Coäng 1,2 vaø 1,4.
CH2 = CH–CH = CH2 +H2 Ni  CH3–CH2 –CH=CH2 (coäng 1.2)
0
,t
CH2 = CH – CH = CH2 + H2 Ni  CH3 -CH =CH-CH3 (coäng 1.4)
0
,t
b) Coäng brom
- Tæ leä 1:2: Coäng vaøo 2 noái ñoâi.
CH2 = CH – CH = CH2 + 2Br2  CH2Br –CHBr –CHBr–CH2Br
- Tæ leä 1:1
Coäng 1,2 (-800C) taïo SPC laø:
CH2 = CH – CH = CH2 + Br2  CH2 = CH – CHBr – CH2Br
Coäng 1,4 ( 400C) taïo SPC laø:
CH2 = CH – CH = CH2 + Br2  CH2Br – CH = CH – CH2Br
c) Coäng hiñro halogenua.
- Tæ leä 1:1
Coäng 1,2 (-800C) taïo SPC laø:
CH2 = CH – CH = CH2 + HBr  CH2 = CH – CHBr – CH3
Coäng 1,4 ( 400C) taïo SPC Laø:
CH2 = CH – CH = CH2 + HBr  CH3 – CH = CH – CH2Br
2. Phaûn öùng truøng hôïp.
Quan troïng laø truøng hôïp buta – 1,3-
ñien, vôùi ñieàu kieän xt Na, t0, p thích
hôïp taïo ra cao su buna ( polibutañien)
t0,p
nCH 2 = CH - CH = CH 2 CH2 CH = CH CH2
Na
polibutañien
3. Phaûn öùng oxi hoaù.
a) Oxi hoaù hoaøn toaøn:
2C4H6 + 11O2  8CO2 + 6H2O
b) Oxi hoaù khoâng hoaøn toaøn:
Buta -1,3-ñien vaø isopren cuõng laøm
maát maøu dd brom vaø thuoác tím töông
töï anken
* Ñieàu cheá buta- 1,3-ñien.
- Töø butan hoaëc buten baèng caùch ñeâhiñro hoaù.
t0,xt
CH3 – CH2 – CH2 – CH3 CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2
** Ñieàu cheá isopren baèng caùch taùch hidro isopentan ( laáy töø
daàu moû).

HOAÏT ÑOÄNG 5: CUÛNG COÁ BAØI

GV Nhắc lại kiến thức trọng HS nhaéc laïi phaûn öùng   Coäng 1, 2 ( ñieàu kieän)
taâm cần củng cố: coäng cuûa ankañien. …
+ Phản ứng cộng vaø kĩ năng  Coäng 1,4 ( ñieàu kieän)
viết PTHH. …
IV. ÖÙNG DUÏNG ( SGK)
GV cho HS nghieân cöùu SGK HS nghieân cöùu SGK 5’ * Saûn phaåm truøng hôïp cuûa buta
ruùt ra moät soá öùng duïng ruùt ra moät soá öùng -1,3-ñen hoaëc töø isopren ñieàu
quan troïng cuûa ankañien. duïng quan troïng cuûa cheá ñöôïc polibutañien hoaëc poli
ankañien. isopren coù tính ñaøn hoài cao
duøng ñeå saûn xuaát cao su ( cao su

Trang 7
 buna, cao su isopren…)
4/ Cuûng coá: 5’ Laøm baøi taäp SGK trang
a) Khi cho isopren tác dụng với brôm theo tỉ lệ 1:1 thì só sản phẩm tối đa thu được là:
A. 2 B. 3 C.4 D.5
CHBr CBr CH = CH2 CHBr C CH CHBr CH2 = C CHBr CHBr
CH3 CH3 CH3
, vaø
b) Vieát PTHH ñieàu cheá buta-1,3 – ñien töø but- 1-en
t0,xt
CH2 = CH – CH2 – CH3 CH2 = CH – CH = CH2 + H2
5/ Baøi taäp veà nhaø: 1, 2, 3, 4 trang 135 SGK vaø SBT 6. 14 ñeán 6.24.

Ngaøy 07/02/2009
TT kí duyeät

Nguyeãn Vaên Huøng

BAØI 31
LUYEÄN TAÄP: ANKEN VAØ ANKANÑIEN
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
24 45 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.
1. Kieán thöùc:
- Cuûng coá veà tính chaát hoaù hoïc cuûa anken vaø ankañien.
- HS bieùt caùch phaân bieät ankan, anken, ankañien baèng phöông phaùp hoaù hoïc.
2. Kó naêng:
- Reøn luyeän kó naêng vieát PTHH minh hoaï tính chaát hoaù hoïc cuûa anken, ankañien.
II/ CHUAÅN BÒ.
GV: Baûng sô ñoà chuyeån hoaù giöõa ankan, anken vaø ankañien.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TG NOÄI DUNG
HS
HOAÏT ÑOÄNG 1: I. KIEÁN THÖÙC CAÀN NAÉM VÖÕNG
GV höôùng daãn HS keû baûng HS keû baûng kieán thöùc
kieán thöùc caàn naém vöõng caàn naém vöõng, sau ñoù
nhö sau: ñieàn noäi dung kieán thöùc
vaøo.
ANKEN ANKANÑIEN

Trang 8
1. Coâng CnH2n, n  2 CnH2n -2, n  3
thöùc phaân
töû chung
2. Ñaëc Maïch hôû, chöùa moät lieân keát ñoâi trong Maïch hôû, chöùa hai lieân keát
ñieåm caáu phaân töû, trong ñoù chöùa moät lieân keát pi ( ñoâi trong phaân töû, trong ñoù
taïo p ). chöùa hai lieân keát pi ( p ).
+ Coù ñoàng phaân maïch C vaø ñoàng phaân vò trí + Coù ñoàng phaân maïch C vaø
lieân keát ñoâi. ñoàng phaân vò trí lieân keát ñoâi.
+ Moät soá coù ñoàng phaân hình hoïc ( cis vaø + Moät soá coù ñoàng phaân hình
trans) hoïc ( cis vaø trans)
3. Tính chaát 1. Phaûn öùng coäng hôïp: H2, HX, Br2 ( dd). 1. Phaûn öùng coäng hôïp: H2,
hoaù hoïc 2. Phaûn öùng truøng hôïp. HX, Br2 ( dd).
ñaëc tröng 2. Phaûn öùng truøng hôïp.
4. Söï
chuyeån hoaù
giöõa ankan,
anken vaø
ankañien

HOAÏT ÑOÄNG 2 II. BAØI TAÄP ( SGK tr 138)

1. Vieát caùc PTHH minh hoaï:
a) Ñeå taùch metan töø hoãn hôïp vôùi moät löôïng nhoû etilen, ngöôøi ta daãn hoãn hôïp khí ñi qua dung dòch brom
dö.
b) Suïc khí propilen vaøo dung dòch KMnO4, thaáy maøu cuûa dung dòch nhaït daàn, coù keát tuûa naâu ñen xuaát
hieän.

Giaûi a) CH2 = CH2 + Br2  CH2Br – CH2Br

b) 3CH3 - CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O  3CH3-CH2OH–CH2OH + 2MnO2 + 2KOH

2, Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc nhaän bieát 3 bình ñöïng 3 khí rieâng bieät laø metan, etilen, vaø
cacbonic. Vieát PTHHH minh hoaï.
Gôïi yù:
Caùch 1: Daãn laàn löôït töøng khí ñi qua dd nöôùc voâi trong Ca(OH)2 dö, khí naøo phaûn öùng cho keát tuûa
traéng ñoù laø khí CO2. CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 traéng + H2O. Hai khí coøn laïi daãn qua dung dòch brom
loaõng, khí naøo phaûn öùng laøm maát maøu dung dòch brom laø khí etilen, coøn laïi laø khí metan.
CH2= CH2 + Br2  CH2Br – CH2Br
Caùch 2: Daãn laàn löôït töøng khí qua bình ñöïng dung dòch KMnO4, khí naøo laøm maát maøu dung dòch
thuoác tím laø khí etilen. 3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O  3CH2OH–CH2OH + 2MnO2 + 2KOH
Hai khí coøn laïi daãn laàn löôït qua nöôùc voâi trong dö, khí naøo cho keát tuûa traéng laø khí CO 2, khí coøn laïi
laø metan CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 traéng + H2O.
---------------------------------------------------
3. Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng thöïc hieän sô ñoà chuyeån hoaù sau:
CH4  C2H2C2H4C2H6C2H5Cl
Gôïi yù:
2CH4 1500    C2H2 + H2
0
 C laømlaïnhnhanh Pb
C2H2 + H2 PbCO
3  C2H4
C2H4+ H2 Ni  C2H6 C2H6 + Cl2 askt C2H5Cl + HCl
0
,t

---------------------------------------------------
4. Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng ñieàu cheá caùc chaát sau:1,2 – ñicloetan; 1,1- ñicloetan töø etan vaø caùc
chaát voâ cô caàn thieát.
Gôïi yù:
CH3 – CH3 500  CH2 = CH2 + H2 CH2 = CH2 + Cl2  CH2Cl – CH2Cl
0
 C , xt

CH3 – CH3 + Cl2 askt CH3- CHCl2 + 2HCl

-----------------------------------------

Trang 9
5, Cho 4,48 lít hoãn hôïp khí goàm metan vaø etilen ñi qua dung dòch brom dö, thaáy dung dòch nhaït maøu vaø
coøn1,12 lit khí thoaùt ra. caùc theå tích ño ôû ñieàu kieän tieâu chuaån. Thaønh phaàn phaàn traêm cuûa khí
metan trong hoãn hôïp laø:
A. 25,00% B. 50,00% C. 60,00% D. 37,50%
Haõy choïn ñaùp aùn ñuùng.
Traû lôøi: Ñaùp aùn ñuùng: A.
------------------------------------------------
6. Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng ñieàu cheá polibut -1,3-ñien töø but-1-en.
Giaûi
CH2 = CH – CH2 – CH3  CH2 = CH – CH = CH2 + H2
CH2 = CH – CH = CH2  ( - CH2 – CH = CH – CH2 - )n
------------------------------------------------------

7. Ñoát chaùy hoaøn 5,40 g ankañien lieân hôïp X thu ñöôïc 8,96 lít khí CO 2 ( ñktc). Coâng thöùc naøo sau ñaây
laø coâng thöùc caáu taïo cuûa x?
A. CH2 = CH – CH = CH2 B. CH2 = CH – CH = CH – CH3
C. CH2 = C (CH3) – CH2 – CH3 D. CH2 = C = CH – CH3
Giaûi:
2n  1 Þ 5,4n = (14n -2) .0,4  n = 4. CTPT cuûa X : C4H6
CnH2n – 2 + O2  nCO2 + (n-1) H2O Vì X laø ankañien lieân hôïp neân ñaùp aùn A ñuùng.
2
(14n-2)g  n mol
5,40 g  0,4 mol
4/ Baøi taäp veà nhaø: SBT trang 45 -46. Caùc baøi 6.20 ñeán 6.24.

BAØI 32 ANKIN
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
24 46 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.
HS bieát: Khaùi nieäm veø ankin; coângt höùc chung, ñaëc ñieåm caáu taïo, doàng ñaúng ñoàng phaân
vaø danh phaùp; tính chaát hoaù hoïc cuûa ankin vaø öùng duïng quan troïng cuûa axetilen.
HS hieåu: Ank-1-in coù phaûn öùng theá nghuyeân töû H ôû cacbon lieân keát ba bôie nguyeân töû kim
loaïi.
HS vaän duïng: Vieát caùc PTHH theå hieän tính chaát hoaù hoïc cuûa anakin; Giaûi ñöôïc moät soá baøi
taäp phaân bieät caùc chaát.
II/ CHUAÅN BÒ.
Hoaù chaát , duïng cuï thí nghieäm: khí C2H2, dung dòch AgNO3, dung dòch NH3,caëp oáng nghieäm,
oáng nghieäm.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ: khoâng
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TG NOÄI DUNG
HS
HOAÏT ÑOÄNG 1: I. ÑOÀNG ÑAÚNG, ÑOÀNG PHAÂN, DANH PHAÙP
GV Laáy thí duï moät soá coâng HS nhaän xeùt ruùt ra 5 1. Daõy ñoàng ñaúng ankin
thöùc caáu taïo cuûa ankin. khaùi nieäm ankin: coâng Axetilen (CH  CH) vaø caùc chaát ñoàng
CTPT CTCT Teân thöùc electron, coâng thöùc ñaúng (C3H4 , C4H6 ) coù tính chaát töông
TT caáu taïo vaø moâ hình töï axetilen laäp thaønh daõy ñoàng ñaúng
C2H2 CH  CH axetilen goïi laø ankin.
caáu taïo phaân tö û
C3H4 CH3- C  CH metylaxetilen CTTQ: CnH2n – 2, n  2
axetilen.
C4H6 CH3 –CH2- C  CH etylaxetilen Nhaän xeùt: Ankin laø hiñrocacbon
khoâng no, maïch hôû coù moät lieân
…. keát ba trong phaân töû.
Chaát tieâu bieåu: C2H 2
CT electron CTCT
H : C::C : H CH  CH
Trang 10
GV yeâu caàu HS döïa vaøo HS vieát CTCT cuûa caùc 5 2. Ñoàng phaân
kieán thöùc ñoàng phaân, vieát ankin coù coâng thöùc * Ankin töø C4 trôû ñi coù ñoàng
CTCT cuûa caùc ankin coù phaân töû: C4H6, C5H8,… phaân vò trí lieân keát ba ( noái boäi),
coâng thöùc phaân töû: C4H6, phaân loaïi caùc ñoàng töø C5 trôû coù theâm ñoàng phaân
C5H8,…Döïa vaøo maïch C vaø phaân vöøa vieát ñöôïc. maïch cacbon
vò trí noái boäi, phaân loaïi (töông töï anken).
caùc ñoàng phaân vöøa vieát * Thí duï:
ñöôïc. C4H6 CH  C–CH2–CH3 vaø
Caùc ñoàng phaân ankin C5H8 (hoïc sinh töï vieát) CH3 – C 
C – CH3
khoâng coù ñoàng phaân hình
hoïc nhö anken.
HOAÏT ÑOÄNG 2
GV cho HS phaân loaïi caùc HS nhaän xeùt caáu taïo 10 3. Danh phaùp.
ñoàng phaân ankin , so saùnh cuûa caùc ankin, ruùt ra a) Teân thoâng thöôøng.
Teân goác ankyl (neáu nhieàu goác khaùc
vôùi caùc ñoàng phaân anken nhaän xeùt veà caùc loaïi nhau thì ñoïc theo thöù töï A, B, C) lieân
vaø ruùt ra nhaä xeùt. ñoàng phaân cuûa ankin, so keát vôùi nguyeân töû C cuûa lieân keát ba
Töø caùc thí duï treân GV yeâu saùnh vôùi anken. + axetilen.
caàu HS ruùt caùch goïi teân Thí duï:
thoâng thöôøng. 
CH C–CH2–CH3 propylaxetilen

CH3–C C– CH3 ñimetylaxetilen
GV löùu cho HS: Caùc ankin 
CH3–C C–CH2 – CH3
Etylmetylaxetilen
khoâng coù ñoàng phaân hình
b) Teân thay theá ( Teân IUPAC).
hoïc nhö anken vaø ankañien. * Tieán haønh töông töï nhö ñoái vôùi anken,
nhöng duøng ñuoâi in ñeå chæ lieân keát ba.
* Caùc ankin coù lieân keát ba ôû ñaàu maïch
Theo IUPAC, quy tắc tên gọi (daïng R - C  CH) goïi chung laø caùc ank -1-in.
ankin tương tự như anken, Thí duï:
nhưng dùng đuôi in để chỉ liên 
CH C–CH2–CH3 but -1-in
kết ba. 
CH3–C C– CH3 but-2 -in

CH3–C C–CH2 – CH3 pent-2-in
HC C CH CH3
CH3
3-metylbut -1-in
HOAÏT ÑOÄNG 3 II. TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ (SGK)
GV höôùng daãn HS nghieân cöùu HS nghieân cöùu SGK
SGK vaø traû lôøi caâu hoûi lieân
quan ñeán tính chaát vaät lí
HOAÏT ÑOÄNG 4 III. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC
GV neâu vaán ñeà: Töø ñaëc Töø ñaëc ñieåm caáu taïo 10 1. Phaûn öùng coäng.
ñieåm caáu taïo cuûa anken vaø cuûa anken vaø ankin haõy a) Coäng H2 vôùi xuùc taùc Ni, t0.
ankin haõy döï ñoaùn veà tính döï ñoaùn veà tính chaát CH  CH + H2 Ni,t 0
 CH2=CH2
chaát hoaù hoïc cuûa ankin? hoaù hoïc cuûa ankin? 0
CH2=CH2+ H2 Ni,t
 CH3-CH3
GV höôùng daãn HS vieát PTHH Vôùi xuùc taùc Pd/PbCO3 hoaëc Pd/
HS vieát PTHH cuûa p/öù BaSO4 p/öù döøng laïi taïo anken.
cuûa p/öù coäng ankin vôùi caùc
taùc nhaân H2, X2, HX. Löu yù HS: coäng ankin vôùi caùc taùc CH  CH+H2  Pd/PbCO3 ,t 0
 CH2=CH2
p/öù xaûy ra theo hai giai ñoaïn nhaân H2, X2, HX ÖÙng duïng: phaûn öùng duøng ñeå
lieân tieáp vaø cuõng tuaân theo ñ/c anken töø ankin.
qui taéc Mac- coáp – nhi-coâp. b) Coäng brom, clo.
- Phaân tích kó phaûn öùng cuûa CH  CH + Br2  CHBr = CHBr
ankin vôùi HX veà ñieàu kieän 1,2 - ñibrometen
p/öù, söï hình thaønh saûn phaåm, CH2=CH2+ Br2 CH2Br-CH2Br
ñaây laø nhöõng phaûn öùng theå 1,1,2,2-tetrabrometan
hieän öùng duïng cuûa ankin. c) Coäng HX( X laø OH, Cl, Br,
HS vieát PTHH. CH3COO…)
+ Coäng lieân tieáp theo hai gai ñoaïn:
CH  CH + HCl  t 0 ,xt
 CH2=CHCl
Vinylclorua

Trang 11
 CH2=CHCl+ HCl   CH3-CHCl2
0
t ,xt

1,1- ñicloetan
Neáu (xt) thích hôïp p/öù döøng laïi ôû
saûn phaåm chöùa noái ñoâi ( daãn
monoclo cuûa anken).
CH  CH + HCl   CH2=CHCl
HgCl 2
0
150-200 C

Vinylclorua
Quan troïng laø: Phaûn öùng coäng H2O theo tæ leä: 1 : 1
CH  CH + H 2 O HgSO4
  CH 2 = CH - OH   CH 3 - CH = O
Nöôùc brom maát maøu. Khoâng beàn anñehit axetic

GV Cho HS xaùc ñònh baäc Vôùi ankin baát ñoái xöùng, phaûn öùng tuaân theo qui taéc Mac-coâp-nhi-
cacbon vaø vieát PTHH aùp coâp.
duïng qui taéc :laáy thí duï vaø HCl + HCl
Cl
+
CH C CH CH C = CH CH C CH
HS vieát PTHH. 3 3 2

Cl
3 3

Cl
2,2- ñclopropan

GV thoâng baùo: caùc phaûn d) Phaûn öùng ñime vaø trime hoaù:
öùng naøy coù öùng duïng trong ( Thuoäc daïng coäng HX)
thöïc tieãn. + Phaûn öùng ñime hoaù:
+ Toång hôïp cao su vaø ñieàu xt, t0
CH CH + CH CH CH C CH = CH2
cheá
benzen. vinyl axetilen
+ Phaûn öùng trime hoaù:
6000C
3CH CH hay
boä
tC
Bezen
GV laøm thí nghieäm ( nhö HS quan saùt, neâu 2. Phaûn öùng theá baèng ion kim loaïi.
hình veõ 6.1 trang161: GV vieát hieän töôïng a) Thí nghieäm:
Phaûn öùng:
PTHH. CH  CH+2AgNO3+2NH3  Ag – C  C – Ag +2NH4NO3
C 2H 2
Baïc axetilua (Ag2C2 maøu vaøng)
H 2O
b) Nhaän xeùt:
+ Nguyeân töû H lieân keát vôùi nguyeân töû C noái ba
CaC 2
linh ñoäng hôn caùc nguyeân töû H khaùc neân deã bò
Ag2C 2 thay theá baèng ion kim loaïi.
dd AgNO3 /NH3 + Phaûn öùng theá cuûa ank-1-in vôùi dung dòch
AgNO3/ NH3 giuùp phaân bieät ank-1-in vôùi caùc ankin
GV vieát PTHH khaùc.

HOAÏT ÑOÄNG 5
GV cho HS vieát PTHH daïng 5 3. Phaûn öùng oxi hoaù.
toång quaùt vaø thí duï cuï theå. a) Phaûn öùng oxi hoaù hoaøn
GV laøm thí nghieäm C2 H2 + HS vieát PTHH cuûa toaøn.
dd thuoác tím. phaûn öùng: 2CnH2n -2 + (3n-1)O2  2nCO2 +2(n-1)H2O
HS vieát thí duï: b) Phaûn öùng oxi hoaù khoâng
C2H2 + O2… hoaøn toaøn.
Caùc ankin deã laøm maát maøu dung
dòch brom vaø thuoác tím nhö caùc
anken.
HOAÏT ÑOÄNG 6 IV. ÑIEÀU CHEÁ
GV höôùng daãn HS vieát HS vieát PTHH cuûa 5 1. Trong PTN.
PTHH cuûa phaûn öùng ñieàu phaûn öùng ñieàu cheá CaC2 + 2H2O  C2H2 + Ca(OH)2
cheá axetilen trong PTN vaø axetilen trong PTN vaø Ñaát ñeøn ( Canxi cacbua).
trong CN. trong CN. 2. Trong CN. Töø metan.
1500 0 C
 
2CH4 LLN C2H2 + 3H2

Trang 12
 V. ÖÙNG DUÏNG
GV cho HS tìm hieåu SGK ruùt HS tìm hieåu SGK ruùt ra + Laøm nhieân lieäu: haøn caét, ñeøn
ra nhöõng öùng duïng cuûa nhöõng öùng duïng cuûa xì…
axetilen. axetilen. + Laøm nguyeân lieäu saûn xuaát
hoaù höõu cô: saûn xuaát PVC, tô sôïi
toång hôïp, axit höõu cô, este…
4/ Cuûng coá, daën doø: 5
GV nhaéc laïi nhöõng kieán thöùc caàn cuûng coá:
+ Phaûn öùng coäng cuûa ankin, phaûn öùng theá ion kim loaïi, kó naêng vieát PTHH troïng
taâm.
+ Theo IUPAC, quy tắc tên gọi ankin tương tự như anken, nhưng dùng đuôi in để chỉ liên kết
ba.
Baøi taäp veà nhaø: 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 145 SGK. Ngaøy /01/2010
TT kí duyeät

Nguyeãn Vaên Huøng

+ Môû roäng:
Trong moâi tröôøng dung dòch thuoác tím.
3C2H2 + 8KMnO4  3K2C2O4 + 8MnO2naâu ñen +2KOH + 2H2O
Muoái kali oxalat
Trong moâi tröôøng axit, phaûn öùng maõnh lieät.
C2H2 + 2KMnO4 + 3H2SO4  2CO2 + K2SO4 + 2MnSO4 + 4H2O
Etin
5CH3 - C  CH + 8KMnO4 + 12H2SO4  5CH3COOH+ 5CO2 + 4K2SO4 + 8MnSO4+12H2O
Propin axit axetic
Trong moâi tröôøng treân maøu tím cuûa dung dòch bò nhaït daàn, coù theå maát haún maøu tím.
5/ Baøi taäp veà nhaø: 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 145 SGK.
Höôùng daãn baøi taäp:
1. a) Vieát CTCT vaø goïi Höôùng daãn:
teân caùc ankin coù CTPT * C4H6: CH  C – CH2 – CH3 vaø CH3 – C  C- CH3
C4H6 vaø C5 H8: But- 1- in but- 2- in

* C5H8: CH  C – CH2 – CH2- CH3 , CH3 – C  C- CH2- CH3

Pent-1-in pent - 2-in
CH C CH CH3

CH3
3-metylbut-1-in
b) Vieát CTCT cuûa
pent-2-in CH3 – C  C- CH2- CH3 2,5-ñimetylhex-3-in
3-metylpent-1-in CH C CH CH2 CH3 CH3 CH C C CH CH3

CH3 CH3 CH3

2. Vieát PTHH cuûa phaûn öùng propin vôùi caùc chaát sau:
CH  C – CH3 + H2 
0
a) H2 coù xuùc taùc Pd/PbCO3 : Pd/PbCO ,t
3
 CH2=CH – CH3
b) dung dòch brom dö. CH  C – CH3 + Br2  CHBr2 – CBr2 – CH3
c) dd AgNO3/ NH3 CH  C – CH3 + AgNO3 + NH3  AgC  C – CH3 + NH4NO3
d) hiñro clorua coù xt HgCl2 CH  C – CH3 + HCl  HgCl2
 CH2 = CCl –CH3
-----------------------------------
3. Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc:
a) Phaân bieät axetilen vôùi etilen.
b) Phaân bieät ba bình khoâng daùn nhaõn chöùa moãi khí khoâng maøu sau: metan, etilen,
axetilen.
Höôùng daãn baøi 3 :

Trang 13
 a) Axetilen taïo keát tuûa vaøng vôùi dung dòch AgNO3 trong NH3
CH  CH + 2AgNO3 + 2NH3  AgC  CAg + 2NH4NO3
b) Phaân bieät axetilen theo caâu a.
Phaân bieät etilen, duøng dung dòch brom, etilen laøm maát maøu dung dòch brom theo phaûn
öùng: CH2 = CH2 + Br2  CH2 Br – CH2Br
Coøn laïi laø khí metan ( khoâng laøm maát maøu dung dòch brom)
--------------------------------
4. Cho caùc chaát sau: metan, etilen, but-2-in vaø axetilen. Keát luaän naøo sau ñaây laø ñuùng?
A. Caû 4 chaát ñeàu coù khaû naêng laøm maát maøu dung dòch brom.
B. Coù hai chaát taïo keát tuûa vôùi dung dòch baïc trong amoniac.
C. Coù ba chaát coù khaû naêng laøm maát maøu dung dòch brom.
D. Khoâng coù chaát naøo laøm nhaït maøu dung dòch kali pecmanganat

Ñaùp aùn C.
--------------------------------------
5. Daãn 3,36 lít hoãn hôïp A goàm propin vaø etilen ñi vaøo moät löôïng dö dung dòch AgNO3 trong
NH3 thaáy coøn 0,840 lit khí thoaùt ra vaø coù m gam keát tuûa. Caùc theå tích ño ôû ñktc.
a) Tính phaàn traêm theå tích etilen trong A.
b) Tính m.
Höôùng daãn:
3,36
a) - Toång soá mol hoãn hôïp khí: = 0,15mol . Khí thoaùt ra laø khí etilen coù soá mol laø:
22, 4
0840
= 0, 0375 mol . Soá mol propin = 0,15 – 0,0375 = 0,1125 mol. Vaäy %VC2H4 = 25,0% vaø %
22, 4
VC3H4 = 75,0%.
b) m = 0,1125 x 147,0 = 16,54 gam.

----------------------------
6. Trong soá caùc ankin coù coâng thöùc phaân töû C5H8 coù maáy chaát taùc duïng ñöôïc vôùi dung
dòch AgNO3 trong NH3 ?
A. 1 chaát
B. 2 chaát
C. 3 chaát
D. 4 chaát.
Ñaùp aùn B.

========================

Trang 14
 LUYEÄN TAÄP: ANKIN
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
25 47,* 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.
1. Kieán thöùc:
- Cuûng coá kieán thöùc veà tính chaát hoaù hoïc cuûa ankin.
- Phaân bieät ankan, anken, ankin baèng phöông phaùp hoaù hoïc.
2. Kó naêng:
- Reøn luyeän kó naêng vieát ñoàng phaân, goïi teân vaø vieát phöông trình hoaù hoïc minh hoaï
tính
chaát cuûa ankin.
- Kó naêng giaûi caùc baøi taäp veà hoãn hôïp hiñrocacbon.
II/ CHUAÅN BÒ. GV: Baøi oaïn lí thuyeát vaø baøi taäp coù noäi dung kieùn thöùc lieân quan
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:
Baøi taäp SGK trang
3/ Hoïc baøi môùi:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NOÄI DUNG
HS
I. KIEÁN THÖÙC CAÀN NAÉM VÖÕNG
HOAÏT ÑOÄNG 1:
GV keû baúng sau vôùi caùc oâ HS laàn löôït ñieàn caùc
troáng. HS laàn löôït ñieàn caùc thoâng tin theo ñeà muïc:
thoâng tin theo ñeà muïc:
ANKEN ANKIN
Coâng thöùc chung CnH2n (n  2) CnH2n-2 (n  2)
Ñaëc ñieåm caáu taïo Coù 1 lieân keát ñoâi C = C Coù 1 lieân keát ba C  C
Ñoàng phaân - Ñoàng phaân maïch cacbon. - Ñoàng phaân maïch cacbon.
- Ñoàng phaân vò trí lieân keát ñoâi - Ñoàng phaân vò trí lieân keát ba.
- Coù ñoàng phaân hình hoïc.
Tính chaát hoaù hoïc - Phaûn öùng coäng - Phaûn öùng coäng
- Phaûn öùng oxi hoaù khoâng - Phaûn öùng theá (ñoái vôùi ankin
hoaøn toaøn laøm maát maøu dung-1)
dòch KMnO4 - Phaûn öùng oxi hoaù khoâng
hoaøn toaøn laøm maát maøu dung
dòch KMnO4
ÖÙng duïng - Ñieàu cheá PE, PP vaø laø - Ñieàu cheá PVC, saûn xuaát cao su
nguyeân lieäu toång hôïp chaát buna, nguyeân lieäu toång hôïp chaát
höõu cô khaùc. höõu cô. C2H2 coøn duøng laøm nhieân
lieäu.

Trang 15
Söï chuyeån hoaù laãn nhau
giöõa ankan, anken vaø
ankin.

HOAÏT ÑOÄNG 2
Baøi taäp: HÖÔÙNG DAÃN
1.Dẫn hỗn hợp khí gồm metan , 1. C2H2 phaûn öùng taïo keát tuûa maøu vaøng nhaït vôùi dung
etilen, axetilen đñi vaøo một lượng dòch AgNO3 trong amoniac.
dư dung dịch bạc nitrat trong dung CH  CH + 2AgNO3 + 2NH3  AgC  CAg + 2NH4NO3
dịch amoniac. Khí coøn laïi ñöôïc C2H4 phaûn öùng vaø laøm nhaït maøu dung dòch brom.
daãn vaøo dung dòch brom (dö). CH2 = CH2 + Br2  CH2Br – CH2Br
Neâu vaø giaûi thích caùc hieän
töôïng xaûy ra trong thí nghieäm.
------------------------ ---------------------------------
2.Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa 2.
caùc phaûn öùng thöïc hieän sô ñoà (1) 2CH4  1500 0 C
 C2H2 + 3H2
chuyeån hoaù sau.
(2) 2CH  CH  CH2 = CH – C  CH
CuCl,NH 4 Cl
100 0 C
CH4  (1)
 C2H2  (2)
 C4H4 (3)

C4H6  polibutañien.
(4) (3) CH2 = CH–C  CH + H2  Pd/PbCO3 ,t 0
 CH2 = CH- CH= CH2
0
------------------------- 
t ,p
(4) nCH2 = CH - CH=CH2 xt ( - CH2 – CH = CH – CH2 -)
Polibutañien
3.Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa
Baøi 3:
caùc phaûn öùng töø axetilen vaø
caùc chaát vvoâ cô caàn thieát ñieàu a) CH  CH + H2  Pd/PbCO3 ,t 0
 CH2 = CH2
cheá caùc chaát sau. CH2= CH2 + Cl2  CH2Cl – CH2Cl ( 1,2 – ñicloetan)
a) 1,2-ñicloetan b) CH  CH + 2HCl  askt
CH3 – CHCl2 ( 1,1- ñicloetan)
b) 1,1- ñicloetan c) CH  CH+Br2  CHBr = CHBr (1,2–ñibrometen)
1 : 1

c) 1,2-ñibrometan d) 2CH  CH 

CuCl,NH 4 Cl
CH2 = CH – C  CH
100 0 C
d) buta-1,3-ñien
e) 1,1,2-tribrometan CH2 = CH–C  CH + H2  Pd/PbCO3 ,t 0
 CH2 = CH- CH= CH2
------------------------- e) ) CH  CH+Br2  CHBr = CHBr
1 : 1

CHBr = CHBr + HBr  CH2Br – CHBr2 ( 1,1,2- tribrometan)

-----------------------------------
4. Khi thöïc hieän phaûn öùng nhieät 4. 2CH4  1500 0 C
 C2H2 + 3H2
phaân ñieàu cheá axetilen thu ñöôïc Ban ñaàu n0 (mol) 1 0 0
hoãn hôïp X goàm axetilen, hiñro vaø n phaûn öùng (mol) 2a a 3a
metan chöa phaûn öùng heát. Tæ n sau phaûn öùng ( mol) 1-2a a 3a
khoái cuûa X so vôùi H2 baèng 4,44. AÙp duïng coâng thöùc tính phaân töû khoáitung bình:
Tính hieäu suaát cuat phaûn öùng. M CH4 .(1- 2a) + M C2 H2 .a + M H2 .3a 16(1- 2a) + 26.a + 2.3a
------------------------------- M= = =
1- 2a + a + 3a 1- 2a + 4a
16
Maët khaùc
1+ 2a
16
M = d X/H2 = 2x4, 44 . Suy ra = 8,88  a = 0,40. Soá mol CH4
1+ 2a
ban ñaàu laø 1 mol vaø soá mol CH 4 phaûn öùng laø 2a mol, neân
2 x 0, 40
hieäu suaát H= x100% = 80% .
1
5. Daãn 6,72 lít hoãn hôïp khí goàm
----------------------------------------
propan, etilen vaø axetilen qua dung
5. Baøi giaûi:
dòch brom dö, thaáy coøn 1,68 lít khí
a) Caùc phaûn öùng: C2H2 + Br2  C2H2Br2 (1)
khoâng bò haáp thuï. Neáu daãn 6,72
C2H2 + 2Br2  C2H2Br4 (2)
lít khí X treân qua dung dòch Baïc
Trang 16
nitrat trong amoniac thaáy coù 24,24 CH  CH + 2AgNO3 + 2NH3  AgC  CAg + 2NH4NO3 (3)
gam keát tuûa. Caùc theå tích khí ño b) Theo phöông trình (3) soá mol C2H2 laø:
ôû ñieàu kieän tieâu chuaån. m Ag2 C2 24,24
a) Vieát caùc phöông trình hoaù hoïc ñeå n C2 H2 = n Ag2 C2 = = = 0,1010 mol
giaûi thích quaù trình thí nghieäm treân. M Ag2 C2 240, 0
b) Tính thaønh phaàn phaàn traên 6, 72 -1,68
n = - 0,1010 = 0,124 (mol)
theo theå tích vaø theo khoái löôïng Soá mol C2H4 laø: C2 H4 22, 4
cuûa moãi khí trong hoãn hôïp. 1,68
Soá mol C3H8 laø: n C3H 8 = = 0, 0750 mol
22, 4
6, 72
Toång soá mol hoãn hôïp: n hoãn hôïp = = 0,300 mol
22, 4
Tính % theå tích.
0,1010
%VC2H2 = x100%  33, 7%
0,300
0,124
%VC2H4 = x100% = 41,3% ; %V C3H8 = 25,0%
0,300
Tính % khoái löôïng.
- Khoái löôïng cuûa hoãn hôïp: 26. 0,101 + 28. 0,124 + .
44. 0,075 = 2,628+ 3,472 + 3,3 = 9,40 (g)
- %m C2H2 = ( 2,628 x100% ) : 9,4 = 27,96%
- % m C2H4 = (3,472 x 100%) : 9,4 = 36,94
- %m C3H8 = 100% - ( 27,96 + 36,94) = 35,10%
------------------------

6. Ñoát chaùy hoaøn toaøn 2,24 lít 6. Ñaùp aùn C.

hiñrocacbon X thu ñöôïc 6,72 lít CO2 7. Ñaùp aùn A
( caùc theå tích ño ôû ñktc). X taùc
duïng vôùi dung dòch baïc nitrat
trong NH3 sinh ra keát tuûa Y. Coâng
thöùc caáu taïo cuûa X laø:
A. CH3 – CH = CH2
B. CH  CH
C. CH3 –C  CH
D. CH2 =CH- C  CH
----------------------
7. ÖÙng vôùi coâng thöùc phaân töû
C5H8 coù bao nhieâu ankin ñoàng
phaân cuûa nahu?
A. 3 B. 4 C. 2 D. 5
HOAÏT ÑOÄNG 3
4/ Baøi taäp veà nhaø: Nhaéc nhôû xem baøi thöùc haønh soá 4 trang 148 SGK vaø chuaån bò
baûng töôøng trình thí nghieäm.
Ngaøy thaùng 02 naêm
2010
TT kí duyeät

Nguyeãn Vaên Huøng

Trang 17
 BAØI 34: BAØI THÖÏC HAØNH 4:
ÑIEÀU CHEÁ VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA ETILEN, AXETILEN
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp
26 48 11(Ch/tr chuaån)
I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.
1. Kieán thöùc: Bieát kieåm chöùng, cuûng coá caùc kieán thöùc veà etilen vaø axetilen; caùch ñieøu cheá vaø
thöû tính chaát cuûa chuùng.
2. Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng thöïc hieän caùc thí nghieäm ñieà cheá chaát khí töø chaát loûng.
II/ CHUAÅN BÒ.
1. Duïng cuï:
- OÁng nghieäm - OÁng nghieäm coù nhaùnh - OÁng huùt nhoû gioït
- OÁng daãn khí - OÁng daãn cao su - OÁng thuyû tinh nhoïn
- Giaù thí nghieäm - Keïp oáng nghieäm baèng goã - Giaù ñeå oáng nghieäm
- Ñeøn coàn - Chaäu thuyû tinh.
2. Hoaù chaát:
- Etanol ( C2H5OH) khan - CaC2 - dd AgNO3 - dd NH3 -Nöôùc caát - dd H2SO4 ñaëc
- dd KMnO4 - Caùt mòn
3. Gv yeâu caàu HS oân taäp nhöõng kieùn thöùc coù lieân quan ñeán caùc thí nghieäm veà etilen, axetilen.
III/PHÖÔNG PHAÙP. Tröïc quan, ñaøm thoaïi, phaùt vaán.
IV/ CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN.
1/ OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá, naém tình hình lôùp.
2/ Kieåm tra baøi cuõ:Baøi taäp SGK trang
3/ Hoïc baøi môùi:

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG NOÄI DUNG

CUÛA HS
HOAÏT ÑOÄNG 1:
GV neâu muïc ñích caùc thí nghieäm trong baøi thöïc haønh, nhöõng yeâu caàu caàn ñaït ñöôïc. Löu
yù HS khi laøm thí nghieäm vôùi H2SO4 ñaëc, caùc thí nghieäm ñoát chaùy C2H4, C2H2.

GV bieåu dieãn caùch laép duïng cuï thí nghieäm ñeå ñoát chaùy C2H4, C2H2 vaø löu yù HS oân
luyeän moät soá noäi dung kieán thöùc lieân quan ñeán baøi thöïc haønh.
HOAÏT ÑOÄNG 2 Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá vaø thöû tính chaát cuûa etilen.
GV chuù yù quan saùt vaø höôùng daãn HS laøm thí nghieäm Caùch tieán haønh: Laép duïng
HS laøm thí nghieäm, caån thaän khi cuï nhö hình veõ:
ñun oáng nghieäm coù chöùa H2SO4 Hoaù chaát:
ñaëc, höôùng mieäng oáng nghieäm ra 2ml C2H5OH + 4ml H2SO4 ñaëc
phía khoâng coù ngöôøi… laéc ñeàu + vaøi vieân ñaù boït
GV ñun töø töø ñeán khi hoãn hôïp
chuyeån maøu
ñen ñoù laø daáu hieäu saép coù
(1A) khí etilen thoaùt ra. Boâng taåm
2ml C2H5OH NaOH ñaëc ñeå haáp thuï khí
4ml H2SO4 CO2, SO2 do phaûn öùng phuï
ñaäm ñaëc Boâng taåm C2H4 giöùa H2SO4 vôùi C2H5OH taïo
NaOH ñaëc ra.
Ñaùboït

Trang 18
 (1B) (1C)
2ml C 2H 5OH 2ml C 2H 5 OH
4ml H 2SO4 4ml H 2 SO4
ñaäm ñaëc ñaäm ñaëc

Ñaùboït Ñaùboït

dd Br 2 dd KMnO4

HOAÏT ÑOÄNG 3
Thí nghieäm 2. Ñieàu cheá vaø thöû tính chaát cuûa axetilen
GV hoaëc coù theå höôùng daãn HS HS laøm thí nghieäm Caùch tieán haønh:
thöïc hieän thí nghieäm coù nhaùnh nhö nhö höôùng daãn trong - Nöôùc khoaûng 1ml.
hình veõ 6.5 vaø hình 6.6 SGK trang SGK - CaC2 : maåu nhoû
170. (haït baép)
- Caùc dung dòch
brom hoaëc thuoác
2A tím phaûi loaõng.

2C

dd
KMnO4

2B

2D

Löu yù HS neân boû ñi löôïng khí ban dd

AgNO/NH 3 3
ñaàu, vì coøn chöùa khoâng khí.
- Caùc phaûn öùng cuûa C2H2 vôùi dd
brom vaø thuoác tím chaäm hôn so vôùi
C2H4.
GV höôùng daãn HS thu doïn duïng cuï, hoaù chaát , veä sinh phoøng thí nghieäm. GV nhaän xeùt
vaø ruùt kinh nghieäm buoåi thöïc haønh, giao nhieäm vuï cho HS chuaån bò tieát hoïc sau vaø
höôùng daãn HS vieát töôøng trình noäp.
4/ Veà nhaø: Xem baøi hoïc môùi:
Chuaån bò kieåm tra moät tieát
CHÖÔNG 7. hiñrocacbon thôm nguoàn hiñrocacbon trong thieân nhieân heä thoáng hoaù veà hiñrocacbon

KIEÅM TRA
45 PHUÙT
Tuaàn Tieát Ngöôøi soaïn Ngaøy soaïn Ngaøy leân lôùp Daïy lôùp

Trang 19
 28 49 Hoaøng Vaên Hoan 07/02/2008 10/3/2008 11(Ch/tr chuaån)

I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC.

- Nhaèm ñaùnh giaù chaát löôïng daïy vaø hoïc cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh vaø söï phoái
hôïp trong hoaït ñoäng daïy hoïc.
- Ñaùnh giaù tình hình ñoái töôïng hoïc sinh, ñeå coù bieän phaùp uoán naén kòp thôøi.
- Caûi tieán phöông phaùp daïy vaø hoïc cuûa giaùo vien vaø hoïc sinh.

II/ CHUAÅN BÒ. Noäi dung baøi kieåm tra.

III/PHÖÔNG PHAÙP. Traéc nghieäm vaø töï luaän.

IV/ HÌNH THÖÙC THÖÏC HIEÄN. Kieåm tra chung toaøn tröôøng

KIEÅM TRA 45 PHUÙT Hoï vaø teân:

MOÂN HOÙA HOÏC LÔÙP 11 Lôùp 11C
A.Phaàn traéc nghieäm (5 dieåm) :
I.Traû lôøi traéc nghieäm : Soá thöù töï caâu traû lôøi döôùi ñaây öùng vôùi soá thöù töï caâu traéc
nghieäm trong ñeà. Ñoái vôùi moãi caâu traéc nghieäm, hoïc sinh chæ choïn moät yù ñuùng trong
caùc yù A, B, C vaø D töông öùng moãi caâu.
Caâu 1 Caâu 2 Caâu 3 Caâu 4 Caâu 5 Caâu 6 Caâu 7 Caâu 8 Caâu 9 Caâu 10

II. Caâu hoûi traéc nghieäm:

Caâu 1. Coâng thöùc naøo sau ñaây töông öùng vôùi daõy ñoàng ñaúng ankan CnH2n + 2:

Trang 20
 A. C6H6, C4H4 B. C3H8, C4H6 C. C2H6, C3H8 D. C6H6, C6H12
Caâu 2. Hôïp chaát naøo thuoäc daõy ñoàng ñaúng ankin ?
A. C2H2 B. C8H8 C. C4H4 D.C6H6
CH3
Caâu 3. Cho moät ankan coùcoâng thöùc: CH3 - CH - CH .Teân goïi naøo sau ñaây ñuùng nhaát ?
CH3
C2H5
A. 2- etyl-3-metylbutan B. 2,3 – ñimetylpentan
C. 1-isopropyl-2-etyletan D. isoheptan
Caâu 4. Phaûn öùng ñaëc tröng cuûa hiñrocacbon no laø:
A. Phaûn öùng coäng B. Phaûn öùng taùch C. Phaûn öùng theá D. Phaûn öùng
phaân huyû
Caâu 5. Chaát naøo khoâng taùc duïng vôùi dung dòch AgNO3 trong amoniac ?
A. But–1-in B. But – 2- in C. Propin D. Etin
Caâu 6. Khi ñoát chaùy hoaøn toaøn ankin sinh ra CO2 vaø H2O thì:
A. n H2 O < n CO2 B. n H2 O > n CO2 C. n H2 O =2 n CO2 D. n H2 O = n CO2
Caâu 7. ÖÙng vôùi coâng thöùc phaân töû C4H8 coù bao nhieâu anken ñoàng phaân caáu taïo?
A. 4 B. 3 C. 5 D. 7
Caâu 8. Lieân keát ñoâi trong phaân töû anken goàm:
A. Hai lieân keát  B. Moät lieân keát  (xich ma) vaø moät lieân keát 
(pi).
C. Hai lieân keát  D. Lieân coäng hoaù trò.
Caâu 9. Ñeå phaân bieät etan vaø eten, duøng phaûn öùng naøo sau ñaây?
A. Phaûn öùng coäng brom B. Phaûn öùng coäng hiñro
C. Phaûn öùng ñoát chaùy D. Phaûn öùng truøng hôïp
Caâu 10. Oxi hoaù hoaøn toaøn 0,68 gam ankin X thu ñöôïc 1,12 lít CO2 ( ñktc). Vaäy coâng thöùc
phaân töû cuûa X laø: A. C3H4 B. C4H6 C. C5H8 D. C6H10

B.Phaàn töï luaän (5 dieåm) :

1. Coù ba chaát khí etan, eten vaø etin ñöïng rieâng bieät trong ba bình khoâng nhaõn. Haõy trình baøy
phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát töøng khí trong moãi bình. Vieát caùc phaûn öùng hoaù hoïc
minh hoaï.
2. Hoaøn thaønh chuoåi phaûn öùng sau. (ghi roõ ñieàu kieän neáu coù)
CH 4 

1
C 2H 2 

2
C 4H 4 

3
C 4H 6 

4
Polibutadien
3. Cho 6,72 lít hoãn hôïp A goàm propin vaø etilen vaøo dung dòch AgNO3 trong dung dòch NH3 dö thì
thaáy coù 1,68 lít moät chaát khí khoâng haáp thuï vaø m(g) chaát keát tuûa.
a/ Tính thaønh phaàn phaàn traêm theo theå tích caùc chaát trong hoãn hôïp A?
b/ Tính m?
cho Ag=108, H=1, C=12
Heát

Baøi giaûi:
1)………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Trang 21
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2)
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Trang 22
SÔÛGIAÙ O DUÏC & ÑAØ O TAÏO GIA LAI HOÏC KYØII - NAÊ
M HOÏC: 2 007 - 2008
Tröôøng THPT Baùn coân g Phan Boäi Chaâu KIEÅM TRA MOÂ N: HOAÙHOÏC. LÔÙ P 11.
--------------- THÔØ
I GIAN: 45 phuùt (Khoân g keåthôøigian phaùt ñeà)
Hoïvaøte ân ho ïc sinh:...................................... (Baøiso á1)
Lôùp : 11B....... Ngaøy ..... thaùn g 03 naêm 2008

Ñieåm Lôøi pheâcuûa Thaày, Coâgiaùo

A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :

I.Traû lôøi traéc nghieäm : Soá thöù töï caâu traû lôøi döôùi ñaây öùng vôùi soá thöù töï caâu traéc
nghieäm trong ñeà. Ñoái vôùi moãi caâu traéc nghieäm, hoïc sinh chæ choïn moät yù ñuùng trong
caùc yù A, B, C vaø D töông öùng moãi caâu.
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

II. Caâu hoûi traéc nghieäm:

Caâu 1. Moät ankan coù 28 nguyeân töû H. Soá nguyeân töû cacbon vaø coâng thöùc phaân töû ankan ñoù laø:
A. 15 vaø C15H28 B. 14 vaø C14H28 C.13 vaø C13H28 D. 16 vaø C16H28
Caâu 2. CnH2n -2 laø coâng thöùc chung cuûa:
A. Ankañien B. Ankan C. Anken D. Xicloankan
C2H5
Caâu 3. Hôïp chaát sau ñaây coù teân gì?
CH3
CH3

A. 1-etyl-4,5-ñimetylxiclohexan B. 1—etyl-3,4 – ñimetylxiclohexan

C. 1,2 – ñimetyl-4-etylxiclohexan D. 4-etyl-1,2-ñimetylxiclohexan
Caâu 4. Chaát naøo coù nhieät ñoä soâi cao nhaát ?
A. Eten B. But-1-en C. Pent -1-en D. Propen
Caâu 5. Hôïp chaát naøo sau ñaây coäng hôïp H2 taïo thaønh isopentan ?
A. CH2 = CH – CH = CH –CH3 B. CH2 = CH – CH2 – CH = CH2
C. CH2 = CH - C = CH2 D.
CH3
0
Caâu 6 . Cho phaûn öùng HC = CH + HCl t .Saûn phaåm naøo sau ñaây laøñuùng nhaát ?
1 mol 2 mol
A. CH2 = CH – Cl B. CH3 – CHCl2 C. CH2Cl – CH2Cl D. C2H3Cl
Caâu 7. Khi ñoát chaùy hoaøn toaøn anken vaø xicloankan thì:
A. n H2 O = n CO2 B. n H2 O > n CO2 C. n H2 O =2 n CO2 D. n H2 O < n CO2
Caâu 8. Ñun noùng hoaëc chieáu saùng hoãn hôïp propan vôùi hôi brom phaûn öùng xaûy ra theo chieàu höôùng
naøo sau ñaây laø ñuùng nhaát? CH3 – CH2 – CH3 + Br2 
A. CH3 – CH2 – CH2 –Br B. CH3 – CHBr – CH3
C. CH2Br – CH2 – CH3 D. CH3 – CH2 – CHBr2
Caâu 9. Vôùi ñieàu kieän nhieät ñoä, xuùc taùc thích hôïp ngöôøi ta coù theå ñieàu cheá buta-1,3-ñien vaø isopren
töø:
A. Khoâng khí vaø hôi nöôùc B. Xiclobutan vaø metylxiclopetan
C. Butan vaø isopentan D. Caû A, B vaø C.
Caâu 10. ÖÙng vôùi coâng thöùc phaân töû C5H10 coù bao nhieâu anken ñoàng phaân caáu taïo?
A. 4 B. 5 C. 3 D. 7
Caâu 11. Chaát naøo sau ñaây laøm maát maøu dung dòch brom?
A. butan B. cacbon ñioxit C. but -1- en D. metylpropan.
Caâu 12.Moät ankan coù thaønh phaàn %C = 81,81% coù coâng thöùc phaân töû naøo sau ?.
A. C2H6 B. C3H8 C. C4H10 D. C5H12

Trang 23
B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :
1. Coù ba chaát khí etan, eten vaø etin ñöïng rieâng bieät trong ba bình khoâng nhaõn. Haõy trình baøy
phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát töøng khí trong moãi bình. Vieát caùc phaûn öùng hoaù hoïc
minh hoaï ( neáu coù).
2. Ñoát chaùy hoaøn toaøn 4,0 g moät ankin Y thu ñöôïc 6,72 lít khí CO2 (ñktc).
a) Haõy xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû , coâng thöùc caáu taïo vaø goïi teân Y.
b) Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa Y vôùi dung dòch AgNO3 trong NH3.
c) Haõy ñeà xuaát phöông trình ñieàu cheá propen töø Y.
Heát
Baøi giaûi:
1)………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2)
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Trang 24
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

SÔÛGIAÙ O DUÏC & ÑAØ O TAÏO GIA LAI HOÏC KYØII - NAÊ
M HOÏC: 2 007 - 2008
Tröôøng THPT Baùn coân g Phan Boäi Chaâu KIEÅM TRA MOÂ N: HOAÙHOÏC. LÔÙ P 11.
--------------- THÔØ
I GIAN: 45 phuùt (Khoân g keåthôøigian phaùt ñeà)
Hoïvaøte ân ho ïc sinh:...................................... (Baøiso á1)
Lôùp : 11B....... Ngaøy ..... thaùn g 03 naêm 2008

Ñieåm Lôøi pheâcuûa Thaày, Coâgiaùo

A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :

I.Traû lôøi traéc nghieäm : Soá thöù töï caâu traû lôøi döôùi ñaây öùng vôùi soá thöù töï caâu traéc
nghieäm trong ñeà. Ñoái vôùi moãi caâu traéc nghieäm, hoïc sinh chæ choïn moät yù ñuùng trong
caùc yù A, B, C vaø D töông öùng moãi caâu.
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

II. Caâu hoûi traéc nghieäm:

Caâu 1. Caùc ankan khoâng tham gia loaïi phaûn öùng naøo ?
A. Phaûn öùng theá B. Phaûn öùng coäng C. Phaûn öùng taùch D. Phaûn öùng
chaùy.
Caâu 2. Goác naøo laø ankyl ?
A. – C3H5 B. – C6H5 C. – C2H3 D. – C2H5
Caâu 3. Cho moät anken CH3 - CH = C - CH3 coùteân goïi naøo sau ñaây ñuùng nhaát ?
CH3
A. isopenten B. 3–metylbut -2-en C. 2–metylbut-2-en D. isopentan
Caâu 4. Trong caùc chaát döôùi ñaây chaát naøo coù nhieät ñoä soâi thaáp nhaát :
A. Butan B. Etan C. Propan D. Metan
Caâu 5. Coâng thöùc phaân töû naøo phuø hôïp vôùi penten ?
A. C5H8 B. C5H10 C. C5H12 D. C3H6
Caâu 6. Coù 4 chaát: metan, etilen, but-1-in, vaø but-2-in. Trong 4 chaát ñoù, coù maáy chaát taùc duïng
ñöôïc vôùi dung dòch AgNO3 trong amoniac taïo thaønh keát tuûa ?
A. 4 chaát B. 3 chaát C. 2 chaát D. 1 chaát
Caâu 7. Khi ñoát chaùy hoaøn toaøn ankan thì:
Trang 25
 A. n H2 O = n CO2 B. n H2 O > n CO2 C. n H2 O =2 n CO2 D. n H2 O < n CO2
Caâu 8. Chaát naøo khoâng taùc duïng vôùi Br2 (tan trong CCl4).
A. But -1-in B. But- 1-en C. Xiclobutan D. Xiclopropan
Caâu 9. Ñeå ñieàu cheá khí axetilen trong phoøng thí nghieäm, ngöôøi ta tieán haønh:
A. Cho canxicacbua taùc duïng vôùi nöôùc B. Ñun noùng metan ôû 15000C vaø laøm laïnh
nhanh.
C. Tieán haønh taùch H2 töø khí etylen D. Cho cacbon taùc duïng vôùi hiñro.
Caâu 10. Xicloankan C5H10 coù bao nhieâu ñoàng phaân.
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
Caâu 11. Coâng thöùc caáu taïo cuûa moät xicloankan coù tæ khoái so vôùi hiñro laø d H2 = 21 coù daïng
naøo sau ñaây?
A. B. C. D.

Caâu 12. Caùc chi tieát maùy moùc hoaëc ñoà duøng bò dính baån daàu môõ ngöôøi ta duøng chaát naøo
sau ñaây ñeå röûa? A. Xaû nöôùc thaät nhieàu B. Duøng xaø phoøng
C. Duøng xaêng hoaëc daàu hoaû D. Duøng nöôùc muoái loaõng.
B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :
1. Coù ba chaát khí laø etan, but-1-en vaø but -1- in ñöïng rieâng bieät trong ba bình khoâng nhaõn. Haõy
trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát töøng khí trong moãi bình. Vieát caùc phaûn öùng
hoaù hoïc minh hoaï ( neáu coù).
2. Ñoát chaùy hoaøn toaøn 5,40 g moät ankañien lieân hôïp X thu ñöôïc 8,96 lít khí CO2 (ñktc).
a) Haõy xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû , coâng thöùc caáu taïo vaø goïi teân X.
b) Vieát phöông trình phaûn öùng truøng hôïp kieåu 1,4 cuûa X vôùi ñieàu kieän nhieät ñoä, aùp
suaát thích hôïp vaø xuùc taùc laø (Na).
c) Vieât phöông trình ñieàu cheá X töø ankan hoaëc anken töông öùng.
Heát
Baøi giaûi:
1)………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Trang 26
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2)
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

SÔÛGIAÙ O DUÏC & ÑAØ O TAÏO GIA LAI HOÏC KYØII - NAÊ
M HOÏC: 2 007 - 2008
Tröôøng THPT Baùn coân g Phan Boäi Chaâu KIEÅM TRA MOÂ N: HOAÙHOÏC. LÔÙ P 11.
--------------- THÔØ
I GIAN: 45 phuùt (Khoân g keåthôøigian phaùt ñeà)
Hoïvaøte ân ho ïc sinh:...................................... (Baøiso á1)
Lôùp : 11B....... Ngaøy ..... thaùn g 03 naêm 2008

Ñieåm Lôøi pheâcuûa Thaày, Coâgiaùo

A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :

I.Traû lôøi traéc nghieäm : Soá thöù töï caâu traû lôøi döôùi ñaây öùng vôùi soá thöù töï caâu traéc
nghieäm trong ñeà. Ñoái vôùi moãi caâu traéc nghieäm, hoïc sinh chæ choïn moät yù ñuùng trong
caùc yù A, B, C vaø D töông öùng moãi caâu.
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

II. Caâu hoûi traéc nghieäm:

Caâu 1. Daõy ñoàng ñaúng hiñrocacbon coù coâng thöùc chung CnH2n thuoäc veà:

Trang 27
 A. Daõy ñoàng ñaúng anken B. Daõy ñoàng ñaúng xicloankan
C. Daõy ñoàng ñaúng ankañien D. Caû A vaø B
Caâu 2. Cho caùc chaát sau:
A. CH2 = C - CH3 B. CH= C - CH - CH3 C.CH2 = CH - CH= CH2 D. CH2 = C - CH = CH2
CH3 CH3 Cl
Chaát naøo thuoäc daõy ñoàng ñaúng CnH2n -2 ( n  2) ?
Caâu 3. Choïn teân goïi ñuùng nhaát cuûa chaát sau ñaây: CH2 = C - CH = CH2
CH3
A. isopren B. penta -1,3- ñien C. 2 –metylbuta -1,3 -ñien D. A vaø C ñuùng.
Caâu 4. Chaát naøo coù nhieät ñoä soâi cao nhaát ?
A. Pent -1-en B. But-1-en C. Eten D. Propen
Caâu 5. Phaûn öùng hoaù hoïc ñaëc tröng cuûa anken laø:
a) Phaûn öùng coäng b) Phaûn öùng taùch c) Phaûn öùng oxi hoaù d) Phaûn öùng theá
e) Phaûn öùng truøng hôïp.
A. a, b, c B. c, d, e C. a, c, e D. a, b, d
Caâu 6. Trong soá caùc ankin coù coâng thöùc phaân töû C5H8 coù maáy chaát taùc duïng ñöôïc vôùi dung dòch
AgNO3 trong NH3? A. 1 chaát B. 2 chaát C. 3 chaát D. 4 chaát
Caâu 7. Khi ñoát chaùy hoaøn toaøn ankañien thì:
A. n H2 O = n CO2 B. n H2 O > n CO2 C. n H2 O < n CO2 D. n H2 O =2 n CO2
Caâu 8. Trong phoøng thí nghieäm, ñeå ñieàu cheá metan, ngöôøi phaûi duøng:
A. CaCO3, CH3COONa, ñeøn coàn. B. CH3COONa, NaOH, CaO, ñeøn coàn.
C. HCOONa, NaOH, CaO, ñeøn coàn. D. Na2CO3, NaOH, CaO, ñeøn coàn.
Caâu 9. Soá ñoàng phaân cuûa C6H14 laø:
A. 3 B. 4 C. 6 D. 5
Caâu 10. Chaát naøo khoâng taùc duïng vôùi Br2 (tan trong CCl4).
A. But -1-in B. But- 1-en C. Xiclobutan D. Xiclopropan
Caâu 11. Caùc chi tieát maùy moùc hoaëc ñoà duøng bò dính baån daàu môõ ngöôøi ta duøng chaát naøo sau ñaây
ñeå röûa?
A. Xaû nöôùc thaät nhieàu B. Duøng xaø phoøng
C. Duøng xaêng hoaëc daàu hoaû D. Duøng nöôùc muoái loaõng.
Caâu 12. Moät ankan coù tæ khoâí ñoái vôùi hiñro laø 15. Coâng thöùc phaân töû cuûa ankan ñoù laø:
A. C2H6 B. C3H8 C. C4H10 D. C5H12

B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :

1. Coù ba chaát khí laø butan, but-1-in vaø but -2- in ñöïng rieâng bieät trong ba bình khoâng nhaõn.
Haõy trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát töøng khí trong moãi bình. Vieát caùc phaûn
öùng hoaù hoïc minh hoaï ( neáu coù).
2. Ñoát chaùy hoaøn toaøn 4,0 g moät ankin Y thu ñöôïc 6,72 lít khí CO2 (ñktc).
a) Haõy xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû , coâng thöùc caáu taïo vaø goïi teân Y.
b) Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa Y vôùi dung dòch AgNO3 trong NH3.
c) Haõy ñeà xuaát phöông trình ñieàu cheá propen töø Y.

Heát
Baøi giaûi:
1)………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Trang 28
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2)
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ÑAÙP AÙN
ÑEÀ 1
A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :

Trang 29
 Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
C A B C C B A D C B A C
B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :
Baøi giaûi: (1,5 ñieåm)
1) propan : C3H8
propen : CH3 – CH= CH2
propin : CH3 – C  CH
- Tröôùc tieân, cho laàn löôït töøng khí ñi qua dung dòch AgNO3 trong NH3. Khí naøo taïo keát 0,25
tuûa maøu vaøng nhaït laø khí propin. Phaûn öùng:
CH3 – C  CH + AgNO3 + NH3  CH3 – C  CAg  + NH4NO3
maøu vaøng nhaït 0,5
- Hai khí coøn laïi, cho laàn löôït töøng khí ñi qua bình ñöïng nöôùc brom loaõng. Khí naøo laøm 0,25
maát maøu nöôùc brom laø khí propen. Phaûn öùng:
CH3 – CH= CH2 + Br2  CH3 –CHBr – CH2Br
- Khí coøn laïi laø propan. 0,5
2) ( 2,5 ñieåm)
a)Phaûn öùng ñoát chaùy hoaøn toaøn ankanñien X:
CH +
3n -1
O  nCO + ( n-1) H O 0,5
n 2n – 2 2 2 2
2
Theo phaûn öùng: (14n – 2) (g)  n (mol)
8,96
Theo baøi: 5,40 (g)  = 0, 4 (mol)
22, 4
14n - 2 n 0,5
Laäp tæ soá: =  n=4
5, 40 0, 4
Coâng thöùc phaân töû cuûa X: C4H6 0,5
Vì X laø ankañien lieân hôïp neân coâng thöùc caáu taïo laø: CH2 = CH – CH = CH2
Buta -1,3- ñien
b) Phaûn öùng truøng hôïp:
t0, xt
n CH2 = CH CH = CH2 CH2 CH = CH CH2 0,5
p n
polibutañien
0
c) Töø butan: CH3 –CH2 – CH2 – CH3 
t ,xt
 CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2 0,5
0
Hoaëc töø butilen: CH2 = CH – CH2 – CH3  t ,xt
 CH2 = CH – CH = CH2 + H2
( HS chæ caàn vieát 1 trong 2 phaûn öùng treân)

ÑAÙP AÙN
-- -- ÑEÀ 2-- --
A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
C A D C C B A B C B C B
B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :
Baøi giaûi: (1,5 ñieåm)

Trang 30
1) etan : C2H6
eten : H2C= CH2
etin : HC  CH
- Tröôùc tieân, cho laàn löôït töøng khí ñi qua dung dòch AgNO3 trong NH3. Khí naøo taïo keát 0,25
tuûa maøu vaøng nhaït laø khí etin. Phaûn öùng:
HC  CH + 2AgNO3 + 2NH3  AgC  CAg  + 2NH4NO3
maøu vaøng nhaït 0,5
- Hai khí coøn laïi, cho laàn löôït töøng khí ñi qua bình ñöïng nöôùc brom loaõng. Khí naøo laøm 0,25
maát maøu nöôùc brom laø khí eten. Phaûn öùng:
CH2 = CH2 + Br2  CH2Br – CH2Br
- Khí coøn laïi laø etan. 0,5
2) ( 2,5 ñieåm)
a)Phaûn öùng ñoát chaùy hoaøn toaøn ankanñien Y:
CH +
3n -1
O  nCO + ( n-1) H O 0,5
n 2n – 2 2 2 2
2
Theo phaûn öùng: (14n – 2) (g)  n (mol)
6, 72
Theo baøi: 4,0 (g)  = 0,3 (mol)
22, 4
14n - 2 n 0,5
Laäp tæ soá: =  n=3
4, 0 0,3
Coâng thöùc phaân töû cuûa X: C3H4 0,5
Vì X laø ankin neân oâng thöùc caáu taïo cuûa X laø: CH3 – CH  CH
(propin)
b)  
CH3 - C CH + AgNO3 + NH3  CH3 -C CAg  + NH4NO3 0,5
c) Phöông trình ñieàu cheá propen töø Y. 0,5
0
CH3 - C  CH + H2 
Pd/PbCO3 ,t
 CH3 – CH = CH2

ÑAÙP AÙN
-- -- -- ÑEÀ 3 -- -- --
A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
B D C D B D B C A C D C

Baøi giaûi:
1) etan : C2H6,
but -1 –en :CH3 – CH2 – CH= CH2
but -1 –in :CH3 – CH2 – C  CH
- Tröôùc tieân cho laàn löôït töøng khí ñi qua dung dòch AgNO3 trong NH3. Khí naøo taïo keát 0,25
tuûa maøu vaøng nhaït laø khí but -1-in. Phaûn öùng:
CH3 – CH2 – C  CH + AgNO3 + NH3  CH3 – CH2 – C  CAg  + NH4NO3
maøu vaøng nhaït 0,5

Trang 31
- Hai khí coøn laïi, cho laàn löôït töøng khí ñi qua bình ñöïng nöôùc brom loaõng. Khí naøo laøm 0,25
maát maøu nöôùc brom laø khí but-1-en. Phaûn öùng:
CH3 – CH2 – CH= CH2 + Br2  CH3 – CH2 – CHBr – CH2Br
- Khí coøn laïi laø etan. 0,5
2)
a)Phaûn öùng ñoát chaùy hoaøn toaøn ankanñien X:
3n -1 0,5
CnH2n – 2 + O2  nCO2 + ( n-1) H2O
2
Theo phaûn öùng: (14n – 2) (g)  n (mol)
8,96
Theo baøi: 5,40 (g)  = 0, 4 (mol)
22, 4
14n - 2 n 0,5
Laäp tæ soá: =  n=4
5, 40 0, 4
Coâng thöùc phaân töû cuûa X: C4H6 0,5
Vì X laø ankañien lieân hôïp neân coâng thöùc caáu taïo laø: CH2 = CH – CH = CH2
Buta -1,3- ñien
b) Phaûn öùng truøng hôïp:
t0, xt 0,5
n CH2 = CH CH = CH2 CH2 CH = CH CH2
p n
polibutañien

c) Töø butan: CH3 –CH2 – CH2 – CH3 

t ,xt 0
 CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2 0,5
0
Hoaëc töø butilen: CH2 = CH – CH2 – CH3  t ,xt
 CH2 = CH – CH = CH2 + H2
( HS chæ caàn vieát 1 trong 2 phaûn öùng treân)

ÑAÙP AÙN
ÑEÀ 4
Baøi giaûi:
A.Phaàn traéc nghieäm (6 dieåm) :
Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
D B D A C B C B D C C A
B.Phaàn töï luaän (4 dieåm) :
Baøi giaûi:
1) (1,5 ñieåm)
Butan : C4H10
But -1 -in : CH3 - CH2 - HC  CH
But -2 -in : CH3 - C  C - CH3
- Daãn laàn löôït töøng khí ñi qua dung dòch AgNO3 trong NH3. Khí naøo taïo keát tuûa maøu 0,25
vaøng nhaït laø khí but -1 -in . Phaûn öùng:
CH3 - CH2 - HC  CH + AgNO3 + NH3  CH3 - CH2 - HC  CAg  + NH4NO3 0,5
maøu vaøng nhaït
- Hai khí coøn laïi, cho laàn löôït töøng khí ñi qua bình ñöïng nöôùc brom loaõng. Khí naøo 0,25
laøm maát maøu nöôùc brom laø khí but -2 -in . Phaûn öùng:
CH3 - C  C - CH3 + Br2  CH3 – CBr=CBr - CH3
( hoaëc CH3 - C  C - CH3 + 2Br2  CH3 – CBr2 – CBr2 - CH3) 0,5
( chæ tính ñieåm cho 1 p/öù)
Trang 32
- Khí coøn laïi laø butan .
2) ( 2,5 ñieåm)
a)Phaûn öùng ñoát chaùy hoaøn toaøn ankanñien Y:
CnH2n – 2 +
3n -1
O2  nCO2 + ( n-1) H2O 0,5
2
Theo phaûn öùng: (14n – 2) (g)  n (mol)
6, 72
Theo baøi: 4,0 (g)  = 0,3 (mol)
22, 4
14n - 2 n 0,5
Laäp tæ soá: =  n=3
4, 0 0,3
Coâng thöùc phaân töû cuûa X: C3H4 0,5
Vì X laø ankin neân coâng thöùc caáu taïo X laø: CH3 – CH  CH
(propin)
b)  
CH3 - C CH + AgNO3 + NH3  CH3 -C CAg  + NH4NO3 0,5
c) Phöông trình ñieàu cheá propen töø Y. 0,5
0
CH3 - C  CH + H2 
Pd/PbCO3 ,t
 CH3 – CH = CH2

Trang 33