You are on page 1of 8

TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ

BÁT ĐẲNG THỨC CÔ SI Bài 2:


VÀ CỰC TRỊ HÌNH HỌC C là vị trí thành phố. A và B là 2 điểm dân cư.
* Hãy mở con đường qua thành phố C sao cho
(Tài liệu tham khảo: Phương pháp giải các bài toán tổng khoảng cách từ B và C tới con đường đó
cực trị trong hình học – NGUY6ẼN HỮU ĐIỀN) ngắn nhất.
D
A. BÀI TOÁN CÓ LỜI GIẢI:
Bài 1
Ba con đường cắt nhau tạo thành tam giác. D
C
Trong tam giác hoặc trên cạnh của nó, đặt xí
nghiệp ở đâu để tổng khoảng cách từ xí nghiệp
raCcác con đườngA'là ngắn nhất. B
B
M A E

B' C'
A

Giả sử CA≥CB.
Gọi D là đối xứng của B qua C.
Giả sử BC ≥ CA ≥ AB Con đường ta (t) cần tìm phải cắt AB (tại E) hoặc AD
S ( ABC ) = S ( MAB ) + S ( MBC ) + S ( MCA) (tại F).
Đặt x=d(A,t) và y=d(B,t)
1
S ( ABC ) = ( MA '.BC + MB '.CA + MC '. AB )
2 Nếu (t) cắt AB tại E:
1 2S(CAB)=2S(CAE)+2S(CBE)=(x+y)CE
S ( ABC ) ≤ ( MA '+ MB '+ MC ') BC
2
2 S ( ABC ) Nếu (t) cắt AD tại E:
MA '+ MB '+ MC ' ≥ 2S(CAD)=2S(CAF)+2S(CDF)=(x+y)CF
BC
Tổng khoảng cách nhỏ nhất khi dấu đẳng thức xảy ra.
có các trường hợp sau: Vậy x+y nhỏ nhất khi mà CE hoặc CF lớn nhất.
a)Nếu BC>CA: thì chọn MA’=MB’=0, M trùng C Điều này xảy ra khi E hay F trùng với A (địa điểm
(đỉnh đối diện cạnh ngắn nhất) dân cư xa nhất đối với C).
b)Nếu BC=CA>AB: thì chon MC’=0, M thuộc AB
(cạnh ngắn nhất) Bài 3: (bài toán đẳng chu)
c)Nếu BC=CA=AB: thì M chọn bất kỳ trong tam giác Trong tất cả các hình chữ nhật có chu vi cho
ABC hoặc trên cạnh của nó. trước thì hình vuông có diện tích lớn nhất..

Hệ quả: Gọi 2a là chu vi và kích thước hình chữ nhật là x và y


Trong hoặc trên cạnh của tam giác đều, tổng thì a=x+y
khoảng cách từ điểm M đến các đường thẳng Diện tích hình chữ nhật là S=xy.
qua các cạnh không đổi.  x+ y
2
a2
Ta có S = xy ≤   =
 2  4
Dấu đẳng thức xảy ra khi x=y=a/2.
Bài toán được chứng minh.

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ
Bài 4: (bài toán cổ)
Bên cạnh một con sông (đường thẳng), người Bài 6:
ta làm một khu vườn hình chữ nhật có diện Chứng minh hình trụ nội tiếp mặt cầu cho
tích cho trước là S. Người ta muốn rào khu trước có Sxq lớn nhất khi chiều cao hình trụ
vườn bằng hàng rào ngắn nhất là bao nhiêu? gấp đôi bán kính đáy của nó.
Biết rằng về phí sông thì không rào.

Gọi x là chiều dài cạnh khu vườn vuông góc với con R
sông thì cạnh kia là S/x và độ dài hàng rào P của khu
vườn là: h
S
P = 2 x + ≥ 2 2S R
x
S 2r
Dấu đẳng thức xảy ra khi x = , suy ra cạnh còn
2
lại.
Giá trị nhỏ nhất của P là 2 2S .

Bài 5: Gọi r và h là độ dài bán kính đáy và chiều cao hình


trụ.
Chứng minh rằng hình trụ nội tiếp trong hình Gọi R là bán kính mặt cầu.
nón có Sxq lớn nhất khi chiều cao hình trụ Ta có Sxq = 2π rh , 4r 2 + h 2 = 4 R 2
bằng nửa chiều cao hình nón.
2 Sxq
Suy ra 4 R ≥ 2 4r h = 4rh =
2 2 2

π
Sxq ≤ 2 R π
2

H-h
Max ( Sxq ) = 2 R 2π
r Khi 4r2=h2 tức là h=2r. Bài toán được chứng minh.

h Bài 7:
Trong các hình chữ nhật có đường chéo d cho
trước. Tìm hình chữ nhật có diện tích lớn nhất..
R-r r
Gọi các kích thước hình chữ nhật là x và y.
Gọi S là diện tích hình chữ nhật.
d 2 = x 2 + y 2 ≥ 2 xy = 2 S
Gọi r và h là bán kính đáy và chiều cao hình trụ. d2 d
Max ( S ) = khi x = y =
Gọi R và H là bán kính đáy và chiều cao hình nón. 2 2
R H d
Ta có = Khi đó ta có hình vuông cạnh x = y =
r H −h 2
R
Suy ra r = ( H − h)
H Bài 8:
Sxq của hình trụ là: Trong các hình chữ nhật có đường chéo d cho
R trước. Tìm hình chữ nhật có chu vi lớn nhất..
Sxq = 2π rh = 2π h( H − h)
H
2
R  h+H −h Gọi các kích thước hình chữ nhật là x và y.
Sxq ≤ 2π   = 2π RH
H 2  Gọi P là chu vi hình chữ nhật.
Max ( Sxq ) = 2π RH khi h=H-h ( x + y)2
d =x +y ≥
2 2 2

Tức là h=H/2. Bài toán được chứng minh. 2

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ
P = 2( x + y ) ≤ 2 2d 2 = 2d 2
Gọi x=AC, BC=k−x, góc ACB=t.
d 2 Chu vi P=2p=k+AB.
Max ( P ) = 2d 2 khi x = y =
2 Ta có AB 2 = AC 2 + BC 2 − 2 AC.BC.cos t
d 2 AB 2 = x 2 + (k − x ) 2 − 2 x.(k − x).cos t
Khi đó ta có hình vuông cạnh x = y =
2 AB 2 = 2 x 2 + k 2 − 2kx − 2kx cos t + 2 x 2 cos t
Bài 9: AB 2 = k 2 − 2 x (k − x)(1 + cos t )
Tìm khối nón có thể tích nhỏ nhất ngoại tiếp
hình cầu bán kính r cho trước. P = k + k 2 − 2 x( k − x)(1 + cos t )
P đạt nhỏ nhất khi tích x(k-x) lớn nhất
2
 x+k −x k2
x(k − x) ≤   =
 2  4
Khi dấu đẳng thức xảy ra thì x=k/2, tức là
h-r
AC=BC=k/2, AB=k.sin(t/2)
r r Bài 11:
Trong tất cả tam giác vuông có cạnh huyền c
r cho trước, hãy tìm tam giác vuông có bán kính
2t đường tròn nội tiếp lớn nhất..
R R
C
r
r
r r
Gọi R và h là bán kính và chiều cao hình nón. x y
Gọi 2t là góc giữa đường sinh và đáy hình nón. r
t là góc nhọn nhỏ hơn 450. A x y B
K
1 x+y=c
Thể tích khối nón là: V = π R h
2

3
r
r = R. tan t ⇒ R =
tan t
r.tan2t 2r
h = R tan 2t= =
tant 1 − tan 2 t
2π r 3 1 Giả sử cạnh huyền AB tiếp xúc đường tròn nội tiếp tại
Suy ra: V =
3 tan t (1 − tan 2 t )
2
K.
2π r 3 
2 Đặt AK=x, BK=y.
 8π r
3
2
V≥   = Ta có AC=x+r, AB=y+r
3  tan 2 t + 1 − tan 2 t  3 Mà AB2=CA2+CB2 ta có:
8π r 3 1 c 2 = ( x + y)2 = ( x + r )2 + ( y + r )2
Min(V ) = khi tan t =
3 2 Suy ra 2 xy = 2r 2 + 2r ( x + y )
2r
h= = 4r  x+ y c2
2
Suy ra R = r 2 và 1 Suy ra r + rc = xy ≤ 
2
 =
1−  2  4
2
2
Bài 10: r lớn nhất khi r +rc lớn nhất khi x=y=c/2
Nếu tổng 2 cạnh của một tam giác là k và góc c2
Giải phương trình r 2 + rc == ta có
giữa 2 cạnh đó là t, hãy tìm độ dài các cạnh sao 4
cho tam giác có chu vi nhỏ nhất.. 2 −1
max(r ) = c.
2
Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)
TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ
t 2S
Bài 12: Min(c) = 2 S tan , x=
2 sin t
Trong một hình tứ diện có đáy là tam giác đều c)
cạnh a, các cạnh bên bằng b, tổng bình Chu vi tam giác là P=x+b+c
phương các cạnh bằng Q. Hãy tìm giá trị lớn
2S
nhất của Sxq của tứ diện. Vì x+b và c cùng nhỏ nhất khi x = nên P cũng
sin t
2S t
đạt nhỏ nhất tại đó P = 2 + 2 S tan
sin t 2
Ta có Q=3a2+3b2.
3 a 2 3 Q − 3a 2 a 2 Bài 14:
Sxq = a b 2 − = a −
2 4 2 3 4 Từ những hình hộp chữ nhật với diện tích đáy
bằng Q và chiều cao hình hộp bằng đường
3 1
Sxq = 15a 2 (4Q − 15a 2 ) chéo mặt đáy, hãy tìm giá trị nhỏ nhất của diện
4 15 tích xung quanh.
3  15a 2 + 4Q − 15a 2  Q
Sxq ≤  =
4 15  2  2 5
Q 2Q Q
Max ( Sxq ) = khi a = b= Gọi x là một cạnh đáy, cạnh còn lại là Q/x.
2 5 15 5
Q2
Chiều cao hình hộp là h = x 2 + 2
Bài 13: x
2
Cho diện tích S và góc A=t (cho trước) của  Q  Q Q
Sxq = 2  x +  h = 2  x +  x 2 + 2
tam giác ABC. Tìm giá trị lớn nhất của:  x  x x
a) AB+AC.
 Q 2  Q2 
b) BC Sxq = 2  x 2 + 2  x 2 + 2 + 2Q 
c) Chu vi tam giác  x  x 
Q2
Sxq đạt nhỏ nhất khi x + 2 đạt nhỏ nhất
2

x
2 2
Q Q
x 2 + 2 ≥ 2 x 2 . 2 = 2Q
2S x x
Đặt AB=x thì 2S=x.AC.sint ⇒ b = AC = Min( Sxq ) = 4Q 2 khi x = Q
x sin t
Và c = BC = AB + AC − 2 AB. AC.cos t
2 2 2 2
Nghĩa là đáy hình hộp là hình vuông.
4.S 2
c 2 = x 2 + 2 2 − 4 S .cot t Bài 15:
x sin t
a) Đặt Q=AB+AC=x+b ta được: Hãy tìm đoạn thẳng ngắn nhất chia một tam
giác thành 2 phần có diện tích bằng nhau.
2S 2S
Q = x+ ≥2
x sin t sin t
2S 2S
Suy ra Min(Q) = 2 , x=b=
sin t sin t

b)
4.S 2
c2 = x2 + − 4 S .cot t
x 2 sin 2 t
4S  1 − cos t  t
c2 ≥ − 4 S .cot t = 4 S   = 4 S tan
sin t  sin t  2

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂMCGIA SƯ ĐỨC TRÍ
Tam giác vuông ABC có A là góc vuông,
B' BC+AB=k (cho trước). Hãy xác định góc B
của tam giác ABC để diện tích ABC lớn nhất.
x m
A B
y C' x=AB thì cạnh huyền BC=k−x.
Suy ra AC = ( k − x) 2 − x 2 = k ( k − 2 x)
1 k
Diện tích S = x k (k − 2 x) = xx (k − 2 x)
2 2
3
k x + x + k − 2x  k2
Đoạn thẳng định thành tam giác AC’B’. S≤   =
AB’=x, AC’=y, B’C’=m, S là diện tích ABC. 2  3  6 3
2
m 2 = x 2 + y 2 − 2 xy cos A k k
Max ( S ) = khi x =
Theo giả thiết S(ABC)=2S(AB’C’) 6 3 3
S = xy sin A AB x 1
(khi đó cos B = = = ⇒ B = 600 )
2S (1 − cos A) BC k − x 2
Suy ra m ≥ 2 xy (1 − cos A) =
2

sin A
2S (1 − cos A) Bài 17:
m ngắn nhất là m =
sin A Tam giác vuông ABC có chu vi 2p (cho trước).
Hãy xác định các cạnh của tam giác ABC để
S
khi x = y = diện tích ABC lớn nhất.
sin A

Bài 16:
S= p( p − a )( p − b)( p − c)
(Bất đẳng thức Minkovski). Cho các điểm liên 3
 3p − a − b − c 
2
tiếp O,A,B,C,…,Q,M. Độ dài đường gấp khúc S p3
= ( p − a)( p − b)( p − c) ≤   =
OA+AB+BC+…+QM ≥ OM. Hãy đặt tọa độ p  3  27
các điểm O và A,B,C,…,Q,M để có bất đẳng p2
thức số. Vậy S lớn nhất là khi a=b=c=2p/3
3 3
Bài 18:
Trên nửa đường tròn đường kính AB=2R, hãy
Xét trong mặt phẳng: với O(0;0), A(a1,a2), tìm điểm C của sao cho AC.CD đạt lớn nhất.
B(a1+b1;a2+b2), …,M(a1+b1+…+m1;a2+b2+…+m2) (CD vuông góc AB tại D).
Ta có:
a12 + a22 + b12 + b22 + ... + m12 + m22 ≥
Tam giác ABC vuông tại B có CD là đường cao.
(a1 + b1 + ... + m1 ) + (a2 + b2 + ... + m2 )
2 2
Đặt AD=x, ta có AC2=AD.AB=x.2R.
Mở rộng cho không gian n chiều: CB2=4R2−2Rx.
CD.AB=CA.CB
a12 + a 22 ... + n a +2 b12+ b 22... n + b 2 ... + +m 12 m+ 22... +n m 2 + + + ≥
2 Rx(4 R 2 − 2 Rx )
(a1 + b1 + ... 2 m+1 ) (a 2 + b 2 ...+ n2 m 2 )n + ... + (an b ⇒
+ ... m+ )
2
CD =
+ + + = x(2 R − x )
2R
Ghi chú: có thể hiểu trên ý nghĩa của véc tơ: AC.CD = Rx.x(4 R − 2 x)
ur uu r uu
r ur uu r uu
r 3/ 2
a1 + a2 + ... + an ≥ a1 + a2 + ... + an  x + x + 4R − 2 x  8R 2 3
AC.CD ≤ R   =
 3  9
2
8R 3
Bài 16: Max ( AC .CD ) =
9

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ
Khi x=4R/3. S = 2( x − a ) r 2 − x 2
Bài 19: S2
= ( x − a)( x − a )(r − x)(r + x)
Tam giác ABC có chu vi 2p và BC=a. Định độ 4
dài 2 cạnh AB và AC để ABC có diện tích lờn Ta thêm vào 2 biến tham số u,v:
nhất. Với giá trị nào của a thì diện tích đó lớn S2
= ( x − a)( x − a)(ur − ux)(vr + vx)
nhất. 4uv
4
S 2  x(2 − u + v ) − 2a + ur + vr 
≤ 
4uv  4 
Ta chọn u,v sao cho:
Đặt AB=x thì cạnh AC=2p−a−x 2 − u + v = 0
S (a ) = p( p − a )( p − x)(a + x − p ) 
 x − a = u (r − x ) = v(r + x)
p − x + a + x − p a p( p − a) v = u − 2
S (a ) ≤ p ( p − a ). = ⇔
2 2
 x − a = u (r − x) = (u − 2)(r + x)
a p( p − a) p
Max ( S (a )) = khi x = v = u − 2
2 2 
 x−a
a p( p − a) ⇔ u =
Khi có S (a ) =  r−x
2  x − a = (u − 2)(r + x )
3/ 2
p p  a + a + 2 p − 2a 
S (a) = aa(2 p − 2a ) ≤   
2 2 2 2 3  v = u − 2
p 2p 2p p2 
S (a) ≤ =  x−a
2 2 3 3 3 3 ⇔ u =
p 2
 r−x
Max (S (a )) khi a=2p/3 
3 3  x−a 
x − a =  − 2  (r + x)
 r−x 
Bài 20: v = u − 2
Trong một mảnh của hình tròn cắt bởi một dây  x−a

cung. Hãy dựng một hình chữ nhật nội tiếp ⇔ u =
 r−x
mảnh này mà nó có diện tích lớn nhất.
2 x 2 − ax − r 2 = 0
a ± a 2 + 8r 2
M Giải ra x =
E y F 4
K
x-a a + a 2 + 8r 2
A
C H D
B Ta chỉ nhận x>0 nên x =
r
4
a
a + a + 8r 2
2
O Ta kiểm tra x<r ⇔ <r
4
⇔ a 2 + 8r 2 < 4r − a ⇔ 8r (r − a ) > 0 (đúng)
K1 Có x=OK dựng được CDFE.

Bài 21:
Trong các hình hộp chữ nhật không có nắp và
Đặt OE=r, OH=a, OK=x, KF=y (như hình vẽ) tổng diện tích các mặt là S (cho trước), hãy tìm
Suy ra y = r 2 − x 2 (0<x<r) khối hộp có thể tích lớn nhất.
Diện tích hình chữ nhật CDFE là :

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ
Gọi 3 kích thước là x,y,z (z là chiều cao)
S=2(x+y)z+xy=2xz+2yz+xy Bài 26:
S ≥ 3 3 4( xyz ) 2 ⇒ S 3 ≥ 27.4V 2 Cho 2 điểm A,B ở 2 phía của mp(P). Qua A,B
3 hãy dựng mặt cầu cắt (P) theo thiết diện có
S
V2 ≤ diện tích nhỏ nhất.
108
S S
V đạt lớn nhất là V = khi:
6 3 Bài 27:
 S Trong tam giác ABC (AB=c, BC=a, CA=b)
x = y = cho điểm X và với x,y,z là khoảng cách từ X
 3
2 xz = 2 yz = xy ⇔  tới BC,CA,AB. Gọi ha, hb, hc là độ dài các
z = y = 1 S đường cao kẻ từ A,B,C. Tìm vị trí X sao cho:
 2 2 3 a b c
a) + + nhỏ nhất
x y z
ha hb hc
B. BÀI LÀM THÊM: b) + + nhỏ nhất
x y z
Bài 22:
Một bình hình bán cầu, có bán kính R chứa
đầy nước. Nhúng hẳn vào bình nước một hình
hộp chữ nhật có kích thước cạnh đáy là a,b và
chiều cao x. Định các kích thước ấy để thể tích
nước tràn ra là nhiều nhất?

Bài 28:
Với một điểm bất kỳ M trong tứ diện ABCD,
Bài 23: với h1,h2,h3,h4 là khoảng cách từ X tới các mặt
Cho tứ diện DABC và điểm M trên đáy ABC. của tứ diện. Với vị trí nào của X thì tích số 4
Gọi P,Q,R là các hình chiếu vuông góc của M khoảng cách đó lớn nhất.
trên các mặt bên của tứ diện. Định vị trí M để
tứ diện MPQR có thể tích lớn nhất.

Bài 29:
Cho góc tam diện đỉnh O và số a. Hãy tìm các
Bài 24: điểm A,B,C trên các cạnh của tam diện sao cho
CMR trong các hình hộp có cùng thể tích V thì OA+OB+OC=a và thể tích OABC lớn nhất.
hình lập phương có diện tích toàn phần nhỏ
nhất.
Bài 30:
Trong các khối trụ có thể tích V cho trước,
Bài 25: hãy tìm kích thước của khối trụ để diện tích
Trong tất cả các tứ diện đỉnh S mà tổng độ dài toàn phần đạt nhỏ nhất.
6 cạnh bằng k (cho trước) và 3 góc đỉnh S của
các mặt bên đều vuông, hãy tìm khối tứ diện
có thể tích lớn nhất.

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)


TRUNG TÂM GIA SƯ ĐỨC TRÍ

Website: www.giasuductri.com ĐT: 08.66517867-66518976-0983404261(Thầy Tài)

You might also like