(Onbai VN) - ( (HoaHoc10) BaiTap

Ch¬ng I: Çc halogen
A. Tãm t¾t lý thuyÕt:

Nhãm halogen gåm flo (F), clo (Cl), brom (Br) vµ iot (I). §Æc ®iÓm chung cña nhãm lµ ë vÞ trÝ nhãm VIIA
trong b¶ng tuÇn hoµn, cã cÊu h×nh electron líp ngoµi cïng lµ ns2np5. Çc halogen thiÕu mét electron n÷a lµ b·o hßa líp
electron ngoµi cïng, do ®ã chóng cã xu híng nhËn electron, thÓ hiÖn tÝnh oxi hãa m¹nh. Trõ flo, çc nguyªn tö
halogen kh¸c ®Òu cã çc obitan d trèng, ®iÒu nµy gióp gi¶i thÝch çc sè oxi hãa +1, +3, + 5, +7 cña çc halogen.
Nguyªn tè ®iÓn h×nh, cã nhiÒu øng dông nhÊt cña nhãm VIIA lµ clo.
I- Clo
a. TÝnh chÊt vËt lÝ Lµ chÊt khÝ mµu vµng lôc, Ýt tan trong níc.
b. TÝnh chÊt ho¸ häc: Clo lµ mét chÊt oxi ho¸ m¹nh thÓ hiÖn ë çc ph¶n øng sau:
1- T¸c dông víi kim lo¹i Kim lo¹i m¹nh: 2Na + Cl2  2NaCl
Kim lo¹i trung b×nh: 2Fe + 3Cl2  2FeCl3
Kim lo¹i yÕu: Cu + Cl2  CuCl2
2- T¸c dông víi phi kim Cl2 + H2 
as
 2HCl
3- T¸c dông víi níc Cl2 + H2O  HCl + HClO
NÕu ®Ó dung dÞch níc clo ngoµi ¸nh s¸ng, HClO kh«ng bÒn ph©n huû theo ph¬ng tr×nh:
HClO  HCl + O
Sù t¹o thµnh oxi nguyªn tö lµm cho níc clo cã tÝnh tÈy mµu vµ diÖt trïng.
0
4- T¸c dông víi dung dÞch kiÒm: Cl2 + 2KOH 
t th êng
 KCl + KClO + H2O
0
 75 C
3Cl2 + 6KOH   5KCl + KClO3 + 3H2O
2Cl2 + 2Ca(OH)2 lo·ng  CaCl2 + Ca(OCl)2 + 2H2O Cl2 + Ca(OH)2 huyÒn phï  CaOCl2 + H2O
5- T¸c dông víi dung dÞch muèi cña halogen ®øng sau:
Cl2 + 2NaBr  2NaCl + Br2 Cl2 + 2NaI  2NaCl + I2
6- T¸c dông víi hîp chÊt: 2FeCl2 + Cl2  2FeCl3 6FeSO4 + 3Cl2  2Fe2(SO4)3 + 2FeCl3
SO2 + Cl2 + 2H2O  H2SO4+ 2HCl H2S + 4Cl2 + 4H2O  H2SO4+ 8HCl
c. §iÒu chÕ Nguyªn t¾c: Oxi ho¸ 2Cl  Cl2 b»ng çc chÊt oxi ho¸ m¹nh, ch¼ng h¹n nh:
-
0
MnO2 + 4HCl ®Æc 
t
 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
2KMnO4 + 16HCl  2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O
2NaCl + 2H2O 
®pdd
mnx
 2NaOH + Cl2  + H2 
II- Axit HCl
1- T¸c dông víi kim lo¹i (®øng tríc H): 2Al + 6HCl  2AlCl3 +3 H2  Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 
2- T¸c dông víi baz¬: HCl + NaOH  NaCl + H2O 2HCl + Mg(OH)2  MgCl2 + H2O
3- T¸c dông víi oxit baz¬ Al2O3 + 6HCl  2AlCl3 + 3H2O CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O
4- T¸c dông víi muèi (t¹o kÕt tña hoÆc chÊt bay h¬i) CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + CO2  + H2O
FeS + 2HCl  FeCl2 + H2S  Na2SO3 + 2HCl  2NaCl + SO2  + H2O
AgNO3 + HCl  AgCl  + HNO3
0
5- §iÒu chÕ H2 + Cl2 
as
 2HCl NaCl tinh thÓ + H2SO4 ®Æc 
t
 NaHSO4 + HCl 
0
(hoÆc 2NaCl tinh thÓ + H2SO4 ®Æc 
t
 2Na2SO4 + HCl  )
III. Níc Giaven Cl2 + 2KOH  KCl + KClO + H2O Cl2 + 2NaOH  NaCl + NaClO + H2O
(Dung dÞch KCl + KClO + H2O hoÆc NaCl + NaClO+ H2O ®îc gäi lµ níc Giaven)
IV. Clorua v«I - §iÒu chÕ: Cl2 + Ca(OH)2 s÷a v«i  CaOCl2 + 2H2O
(Hîp chÊt CaOCl2 ®îc gäi lµ clorua v«i)
www.onbai.vn 3
B. Bµi tËp cã lêi gi¶i:
®Ò bµi
1. G©y næ hçn hîp gåm ba khÝ trong b×nh kÝn. Mét khÝ ®îc ®iÒu chÕ b»ng çch cho axit clohi®ric cã d t¸c dông víi
21,45g Zn. KhÝ thø hai thu ®îc khi ph©n huû 25,5g natri nitrat, ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2NaNO3 
0
t
2NaNO2 + O2
KhÝ thø ba thu ®îc do axit clohi®ric ®Æc, cã d t¸c dông víi 2,61g mangan ®ioxit.
TÝnh nång ®é phÇn tr¨m (%) cña chÊt trong dung dÞch thu ®îc sau khi g©y ra næ.
2. Khi cho 20m3 kh«ng khÝ cã chøa khÝ clo ®i qua mét èng ®ùng muèi KBr, khèi lîng cña muèi ®ã gi¶m bít 178 mg.
X¸c ®Þnh hµm lîng cña khÝ clo (mg/m3) trong kh«ng khÝ.
3. Hçn hîp A gåm hai kim lo¹i Mg vµ Zn. Dung dÞch B lµ dung dÞch HCl nång ®é a mol/lÝt.
ThÝ nghiÖm 1: Cho 8,9g hçn hîp A vµo 2 lÝt dung dÞch B, kÕt thóc ph¶n øng thu ®îc 4,48lÝt H2 (®ktc).
ThÝ nghiÖm 2: Cho 8,9g hçn hîp A vµo 3 lÝt dung dÞch B, kÕt thóc ph¶n øng còng thu ®îc 4,48lÝt H2 (®ktc).
TÝnh a vµ phÇn tr¨m khèi lîng mçi kim lo¹i trong A? Cho: Mg = 24, Zn = 65, H = 1, Cl = 35,5.
4. Hçn hîp A gåm KClO3, Ca(ClO3)2, Ca(ClO)2, CaCl2 vµ KCl nÆng 83,68 gam. NhiÖt ph©n hoµn toµn A ta thu ®îc
chÊt r¾n B gåm CaCl2, KCl vµ mét thÓ tÝch O2 võa ®ñ oxi ho¸ SO2 thµnh SO3 ®Ó ®iÒu chÕ 191,1 gam dung dÞch H2SO4
80%. Cho chÊt r¾n B t¸c dông víi 360 ml dung dÞch K2CO3 0,5M (võa ®ñ) thu ®îc kÕt tña C vµ dung dÞch D. Lîng
KCl trong dung dÞch D nhiÒu gÊp 22/3 lÇn lîng KCl cã trong A.
 TÝnh khèi lîng kÕt tña A.  TÝnh % khèi lîng cña KClO3 trong A.
5. Hoµ tan 1,74g MnO2 trong 200ml axit clohi®ric 2M. TÝnh nång ®é (mol/l) cña HCl vµ MnCl2 trong dung dÞch sau
khi ph¶n øng kÕt thóc. Gi¶ thiÕt khÝ clo tho¸t hoµn toµn khái dung dÞch vµ thÓ tÝch cña dung dÞch kh«ng biÕn ®æi.
6. Khi ®un nãng muèi kali clorat, kh«ng cã xóc t¸c, th× muèi nµy bÞ ph©n huû ®ång thêi theo hai ph¬ng tr×nh hãa häc
sau: 2 KClO3  2 KCl + 3 O2 (a) 4 KClO3  3 KClO4 + KCl (b)
H·y tÝnh:
PhÇn tr¨m khèi lîng KClO3 bÞ ph©n huû theo (a)? PhÇn tr¨m khèi lîng KClO3 bÞ ph©n huû theo (b)?
BiÕt r»ng khi ph©n huû hoµn toµn 73,5g kali clorat th× thu ®îc 33,5g kali clorua.
t0
KClO 3  A  B
A  MnO 2  H 2 SO 4  C  D  E  F
§ pnc
A  G  C
t0
7. Hoµn thµnh s¬ ®å biÕn ho¸ sau : G  H 2 O  L  M vµ C  L  KClO 3  A  F
8. Cho axit clohi®ric, thu ®îc khi chÕ hãa 200g muèi ¨n c«ng nghiÖp (cßn chøa mét lîng ®¸ng kÓ t¹p chÊt), t¸c dông
víi d MnO2 ®Ó cã mét lîng khÝ clo ®ñ ph¶n øng víi 22,4g s¾t kim lo¹i.
X¸c ®Þnh hµm lîng % cña NaCl trong muèi ¨n c«ng nghiÖp.
9. CÇn bao nhiªu gam KMnO4 vµ bao nhiªu ml dung dÞch axit clohi®ric 1M ®Ó cã ®ñ khÝ clo t¸c dông víi s¾t t¹o nªn
16,25g FeCl3 ?
10. Nung mA gam hçn hîp A gåm KMnO4 vµ KClO3 ta thu ®îc chÊt r¾n A1 vµ khÝ O2. BiÕt KClO3 bÞ ph©n huû hoµn
toµn theo ph¶n øng : 2KClO3  2KCl + 3O2 (1)
cßn KMnO4 bÞ ph©n huû mét phÇn theo ph¶n øng : 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 (2)
Trong A1 cã 0,894 gam KCl chiÕm 8,132% khèi lîng. Trén lîng O2 thu ®îc ë trªn víi kh«ng khÝ theo tØ lÖ thÓ tÝch
V o 2 : Vkk = 1:3 trong mét b×nh kÝn ta ®îc hçn hîp khÝ A2.
Cho vµo b×nh 0,528 gam cacbon råi ®èt ch¸y hÕt cacbon thu ®îc hçn hîp khÝ A3 gåm ba khÝ, trong ®ã CO2 chiÕm
22,92% thÓ tÝch. a. TÝnh khèi lîng mA. b. TÝnh % khèi lîng cña çc chÊt trong hçn hîp A.
Cho biÕt: Kh«ng khÝ chøa 80% N2 vµ 20% O2 vÒ thÓ tÝch.
www.onbai.vn 4
11. §iÖn ph©n nãng ch¶y a gam muèi A t¹o bëi kim lo¹i M vµ halogen X ta thu ®îc 0,96g kim lo¹i M ë catèt vµ
0,896 lÝt khÝ (®ktc) ë anèt. MÆt kh¸c hoµ tan a gam muèi A vµo níc, sau ®ã cho t¸c dông víi AgNO3 d th× thu ®îc
11,48 gam kÕt tña.
1. Hái X lµ halogen nµo ?
2. Trén 0,96 gam kim lo¹i M víi 2,242 gam kim lo¹i M’ cã cïng ho¸ trÞ duy nhÊt, råi ®èt hÕt hçn hîp b»ng oxi
th× thu ®îc 4,162 gam hçn hîp hai oxit. §Ó hoµ tan hoµn toµn hçn hîp oxit nµy cÇn 500ml dung dÞch H2SO4 nång ®é
C (mol/l).
a. TÝnh % sè mol cña çc oxit trong hçn hîp cña chóng.
b. TÝnh tû lÖ khèi lîng nguyªn tö cña M vµ M’.
c. TÝnh C (nång ®é dung dÞch H2SO4). Cho: F = 19; Cl = 35,5 ; Br = 80 ; I = 127 ; Ag = 108 ; O = 16.
12. A, B lµ çc dung dÞch HCl cã nång ®é kh¸c nhau. LÊy V lÝt dung dÞch A cho t¸c dông víi AgNO3 d th× t¹o thµnh
35,875 gam kÕt tña. §Ó trung hoµ V’ lÝt dung dÞch B cÇn dïng 500 ml dung dÞch NaOH 0,3 M.
1. Trén V lÝt dung dÞch A víi V’ lÝt dung dÞch B ta ®îc 2 lÝt dung dÞch C (cho V + V’ = 2 lÝt). TÝnh nång ®é
mol/l cña dung dÞch C.
2. LÊy 100 ml dung dÞch A vµ 100 ml dung dÞch B cho t¸c dông hÕt víi Fe th× lîng H2 tho¸t ra tõ hai dung dÞch
chªnh lÖch nhau 0,448 lÝt (®ktc). TÝnh nång ®é mol/l cña çc dung dÞch A, B.
Cho: Cl = 35,5 ; Ag = 108.
13. Cho khÝ HI vµo mét b×nh kÝn råi ®un nãng ®Õn nhiÖt ®é x¸c ®Þnh ®Ó x¶y ra ph¶n øng sau: 2 HI (k)  H2 (k) + I2
(k) H = - 52 kJ.
1. TÝnh n¨ng lîng liªn kÕt H - I, biÕt r»ng n¨ng lîng liªn kÕt H - H vµ I - I t¬ng øng b»ng 435,9 kJ/mol vµ
151 kJ/mol.
2. TÝnh phÇn tr¨m sè mol HI bÞ ph©n ly thµnh H2 vµ I2 khi ph¶n øng ®¹t tíi tr¹ng th¸i c©n b»ng, biÕt r»ng tèc ®é
ph¶n øng thuËn (vt) vµ nghÞch (vn) ®îc tÝnh theo c«ng thøc: vt = kt [HI]2 vµ vn = kn [H2][I2] vµ kn = 64 kt.
3. NÕu lîng HI cho vµo ban ®Çu lµ 0,5 mol vµ dung tÝch b×nh ph¶n øng lµ 5 lÝt th× khi ë tr¹ng th¸i c©n b»ng
nång ®é mol/l cña çc chÊt trong ph¶n øng lµ bao nhiªu?
4. NhiÖt ®é, ¸p suÊt vµ chÊt xóc t¸c cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn sù chuyÓn dÞch c©n b»ng cña ph¶n øng trªn ?
Dùa vµo nguyªn lý L¬sat¬lie h·y gi¶i thÝch ?
14. §un 8,601 gam hçn hîp A cña natri clorua, kali clorua vµ amoni clorua ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi. ChÊt r¾n cßn l¹i
nÆng 7,561 gam, ®îc hoµ tan trong níc thµnh mét lÝt dung dÞch. Ngêi ta thÊy 2 ml dung dÞch ph¶n øng võa ®ñ víi
15,11 ml dung dÞch b¹c nitrat 0,2 M. TÝnh % khèi lîng cña Na, K, N, H vµ Cl trong hçn hîp.
15. 1. Ngêi ta cã thÓ ®iÒu chÕ Cl2 b»ng çch cho HCl ®Æc, d t¸c dông víi m1 gam MnO2, m2 gam KMnO4, m3 gam
KClO3, m4 gam K2Cr2O7.
a. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
b. §Ó lîng Cl2 thu ®îc ë çc trêng hîp ®Òu b»ng nhau th× tû lÖ: m1 : m2 : m3 : m4 sÏ ph¶i nh thÕ nµo ?.
c. NÕu m1 = m2 = m3 = m4 th× trêng hîp nµo thu ®îc nhiÒu Cl2 nhÊt, trêng hîp nµo thu ®îc Cl2 Ýt nhÊt (kh«ng
cÇn tÝnh to¸n, sö dung kÕt qu¶ ë c©u b).
2. Nªn dïng amoniac hay níc v«i trong ®Ó lo¹i khÝ ®éc Cl2 trong phßng thÝ nghiÖm, t¹i sao ?
Híng dÉn gi¶i
1. Zn + 2 HCl  ZnCl2 + H2
65g 1 mol
21,45g x = 0,33mol
2 NaNO3 
0
t
2 NaNO2 + O2
2.85g 1mol
25,5g y = 0,15mol
MnO2 + 4 HCl  MnCl2 + Cl2 + 2 H2O
87g 1mol
2,61g 0,03mol
5
Ph¶n øng x¶y ra gi÷a çc khÝ theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
2H2 + O2  2H2O
0,3mol  0,15mol  0,3mol
H2 + Cl2  2HCl
0,03mol  0,03mol  0,06mol
Nh vËy, çc khÝ t¸c dông víi nhau võa ®ñ, ph¶n øng t¹o thµnh 0,3mol níc hay 0,3 . 18 = 5,4 (g) níc ; 0,06mol
hi®ro clorua, hay 0,06 . 36,5 = 2,19 (g) HCl. KhÝ HCl tan trong níc t¹o thµnh axit clohi®ric
2,19
C% HCl  .100%  28,85%
5,4  2,19
2. Cl2 + 2KBr  2KCl + Br2
Sau khi ®· ph¶n øng, muèi KBr gi¶m khèi lîng lµ v× clo ®· thay thÕ brom. Mét mol Br2 cã khèi lîng lín h¬n mét
0,178
 0,002 (mol)
mol Cl2 lµ: 160g  71g = 89g. Sè mol Cl2 ®· ph¶n øng lµ: 89
3
Lîng khÝ clo cã trong 20m kh«ng khÝ lµ : 71g  0,002 = 0,0142g hay 14,2 mg
14,2 mg
 7,1mg / m 3
Hµm lîng cña khÝ clo trong kh«ng khÝ lµ : 20
3. Tõ d÷ kiÖn cña bµi to¸n nhËn thÊy lîng HCl ®· dïng trong thÝ nghiÖm 1 lµ võa ®ñ ®Ó hoµ tan hÕt hçn hîp kim lo¹i.
4, 48
Nªn sè mol HCl cã trong 2 lÝt dung dÞch B lµ: .2  0, 4 (mol)  nång ®é HCl trong dung dÞch B lµ: a = 0,2
22, 4
(mol/l).
24x  65y  8, 9
Gäi sè mol Mg, Zn trong 8,9 gam hçn hîp lÇn lît lµ x vµ y. Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh to¸n häc:  (0,2
x  y  0, 2
lµ tæng sè mol H2 ®· tho¸t ra)
0,1.24
Gi¶i ra ta ®îc x = 0,1 vµ y = 0,1. VËy %mMg = .100%  26, 97% vµ %mZn = 100% - 26,97% = 73,03%.
8, 9
4. Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, tæng sè mol KCl trong B = x + y =
83,68  0,78 . 32  0,18 . 111
  0,52
74,5 (trong ®ã 32 vµ 111 lµ KLPT cña O2 vµ cña CaCl2). MÆt kh¸c :
22
x  y  0,18 . 2  y
3 Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh, ta cã: x = 0,4
0,4 . 122,5 . 100
VËy % KClO 3   58,55%
83,68
5. MnO2 + 4HCl  MnCl2 + Cl2 + 2H2O
1 mol 4 mol 1 mol
0,02mol 0,08 mol 0,03mol
1,74
 0,02 ( mol )
Sè mol MnO2 ®· ®îc hßa tan trong axit clohi®ric lµ : 87
2  200
Sè mol HCl cã trong dung dÞch lµ :  0,4( mol )
1000
Nh×n vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng, ta thÊy 1 mol MnO2 t¸c dông víi 4 mol HCl t¹o nªn 1 mol MnCl2. VËy 0,02 mol
MnO2 ®· t¸c dông víi 0,08 mol HCl t¹o nªn 0,02 mol MnCl2.
Sè mol HCl cßn l¹i trong dung dÞch lµ : 0,4 mol  0,08mol = 0,32 mol
0,32  1000
 1,6( mol / l)
Nång ®é cña HCl cßn l¹i trong dung dÞch lµ : 200
6
0,02  1000
 0,1 (mol/l)
Nång ®é cña MnCl2 trong dung dÞch lµ : 200
6. Gäi x lµ sè mol KClO3, bÞ ph©n huû thµnh O2 y lµ sè mol KClO3, bÞ ph©n huû thµnh KClO4
2KClO3  2KCl + 3O2    a)
x x
4KClO3  3KClO4 + KCl (b)
y y/ 4
73,5 
xy   0,6 
122,5  x  0,4
 
y 33,5 y  0,2
x   0,45
4 74,5 
Theo bµi ra :
0,4
.100%  66,66%
Muèi bÞ ph©n hñy theo a) : 0,6
0,2
.100%  33,33%
Muèi bÞ ph©n hñy theo b) : 0,6
7. Çc ph¬ng tr×nh hãa häc: 2KClO3  2KCl + 3O2
2KCl + MnO2 + 2H2SO4  Cl2 + K2SO4 + MnSO4 + 2H2O 2KCl 
®pnc
 2 K + Cl2
0
2K + 2H2O  2KOH + H2 3Cl2 + 6 KOH 
t
 5KCl + KClO3 + 3H2O
8. Çc ph¶n øng cÇn thiÕt ®Ó biÕn hãa NaCl thµnh FeCl3 lµ : NaCl + H2SO4  NaHSO4 + HCl (1)
4HCl + MnO2  MnCl2 + Cl2 + 2H2O (2) 3Cl2 + 2Fe  2FeCl3 (3)
22,4
 0,4 (mol)
Sè mol Fe cÇn t¸c dông víi clo lµ: 56
Tõ ba ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1), (2), (3) trªn ta thÊy 2 mol Fe ph¶n øng víi 3 mol Cl2 ; 1 mol Cl2 ®îc t¹o nªn tõ 4
mol HCl vµ 1 mol HCl ®îc t¹o nªn tõ 1 mol NaCl. VËy 0,4 mol Fe ph¶n øng víi 0,6 mol Cl2 ; 0,6 mol Cl2 ®îc t¹o
nªn tõ 2,4 mol HCl vµ 2,4 mol HCl ®îc t¹o nªn tõ 2,4 mol NaCl.
Khèi lîng NaCl cã trong muèi ¨n c«ng nghiÖp lµ : 58,5g  2,4 = 140,4g
Hµm lîng phÇn tr¨m cña NaCl trong muèi ¨n c«ng nghiÖp lµ :
140,4  100
 70,2%
200
9.
2KMnO4 + 16HCl  2MnCl2 + 2KCl + 5Cl2 + 8H2O (1) 3Cl2 + 2 Fe  2FeCl3 (2)
Sè mol FeCl3 ®îc t¹o nªn lµ:
16,25
 0,1 (mol)
162,5
Nh×n vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (2) ta thÊy 3 mol Cl2 t¹o nªn 2 mol FeCl3. VËy sè mol Cl2 ®· ph¶n øng víi Fe lµ:
3  0,1
 0,15 ( mol )
2
Nh×n vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) ta thÊy 2 mol KMnO4 t¸c dông víi 16 mol HCl t¹o nªn 5 mol Cl2. VËy sè mol
KMnO4 cÇn dïng lµ :
2  0,15
 0,06 ( mol )
5
16  0,15
 0,48 ( mol )
Vµ sè mol HCl ®· ph¶n øng lµ: 5
Khèi lîng KMnO4 cÇn dïng lµ: 158g  0,06 = 9,48g ThÓ tÝch dung dÞch HCl 1 M cÇn dïng lµ:
7
0, 48.1
 0, 48 (lÝt) hay 480 ml.
1
10.a. 2KClO3  2KCl + 3O2 (1) 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 (2)
3n
Gäi n lµ tæng sè mol O2 tho¸t ra tõ (1) vµ (2). Sau khi trén n mol O2 víi 3n mol kh«ng khÝ (trong ®ã cã  0, 6n
5
4 0, 528
mol O2 vµ .3n  2, 4n mol N2) ta thÊy tæng sè mol O2 b»ng (1 + 0,6) n = 1,6n. V× sè mol cacbon =  0, 044 ,
5 12
vµ v× theo ®iÒu kiÖn bµi to¸n, sau khi ®èt ch¸y thu ®îc hçn hîp 3 khÝ, nªn ta cã 2 trêng hîp:
Trêng hîp 1: NÕu oxi d, tøc 1,6n > 0,044, th× cacbon chØ ch¸y theo ph¶n øng
C + O2  CO2 (3)
0,044 . 100
lóc nµy tæng sè mol khÝ sau ph¶ n øng b»ng  0,192
22,92
Çc khÝ gåm:
oxi d + nit¬ + CO2 (1,6 n  0,044) + 2,4n + 0,044 = 0,192
Khèi lîng mA = khèi lîng chÊt r¾n cßn l¹i + khèi lîng oxi tho¸t ra.
0,894 . 100
mA   32 . 0,048  12,53 (g)
8,132
Trêng hîp 2: NÕu oxi thiÕu, tøc 1,6 < 0,044, th× cacbon ch¸y theo 2 çch:
C + O2  CO2 (3)
2C + O2  2CO (4)
Çc khÝ trong hçn hîp cã N2 (2,4n), CO2 (n') vµ CO (0,044  n'). Nh vËy tæng sè mol khÝ = 2,4n + 0,044. Theo çc
ph¶n øng (3,4) th× sè mol O2 b»ng:
( 0,044  n' )
1,6 n  n'
2
22,92
 n'  3,2 n  0,044  (2,4 n  0,044 )
100
Gi¶i ra cã n = 0,0204
0,894 . 100
VËy m' A   0,0204 . 32  11,647(g)
8,132
b. TÝnh % khèi lîng çc chÊt trong A.
Theo ph¶ n øng (1) : n KClO 3  122,5 . 0,012  1,47(g)
1,47.100
%KClO 3   11,7%
12,53
§èi víi trêng hîp a) :
 %KMnO 4  100  11,7  88,3%
1,47.100
%KClO   12,6%
11,647
§èi víi trêng hîp b)
 %KMnO 4  100  12,6  87,4%
11. 1.Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2 MXn 
®pnc
 2 M + n X2 (1) (n lµ ho¸ trÞ cña kim lo¹i M)
MXn + n AgNO3  n AgX + M(NO3)n (2)
0,896
Sè mol X2 =  0, 04 , do ®ã sè mol X = 0,08.
22, 4
11, 48
Theo (2)  0, 08 . Suy ra X = 35,5. VËy X lµ clo.
108  X
8
2. §Ó ®¬n gi¶n, kÝ hiÖu c«ng thøc ph©n tö cña çc oxit lµ M2On vµ M’2On:
n n
2M+ O2  M2On (3) 2 M’ + O2  M’2On (4)
2 2
V× clo ho¸ trÞ I, cßn oxiho¸ trÞ II, do ®ã 0,96 gam kim lo¹i M ho¸ hîp víi 0,08 mol Cl hoÆc 0,04 mol O, tøc lµ 0,04 . 16
= 0,64 (g) oxi.
VËy khèi lîng oxi trong M’2On= 4,162–0,96 – 2,242 – 0,64= 0,32(g), tøc lµ 0,02 mol O.
Gäi x, y lµ sè mol cña M2On vµ M’2On ta cã:
nx  0, 04 
  x = 2y, tøc M2On chiÕm 66,7% vµ M’2On chiÕm 33,3%.
ny  0, 02 
2x.M  0, 96 M'
3. Theo khèi lîng çc kim lo¹i cã:  vµ v× x = 2y nªn:  4, 66 .
2y.M '  2, 242 M
4. Çc ph¶n øng:
M2On + n H2SO4  M2(SO4)n + n H2O (5)
M’2On + n H2SO4  M’2(SO4)n + n H2O (6)
ThÊy oxi ho¸ trÞ II vµ gèc SO42- còng cã hãa trÞ II.
Do ®ã sè mol SO42- = sè mol O = sè mol H2SO4 = 0,04 + 0,02 = 0,06.
VËy nång ®é H2SO4 = 0,06 : 0,5 = 0,12 (mol/l).
12. 1. Gäi n, P vµ m, Q lµ ho¸ trÞ vµ KLNT cña kim lo¹i X vµ Y. Çc ph¬ng tr×nh hãa häc:
2X + n Cu(NO3)2  2X(NO3)n + n Cu (1)
2Y + m Pb(NO3)2  2Y(NO3)m + m Pb (2)
2X + 2n HCl  XCln + n H2 (3)
Y2Om + 2m HCl  2YClm + m H2O (4)
Gäi a lµ khèi lîng ban ®Çu cña mçi thanh kim lo¹i vµ x lµ sè mol cña mçi kim lo¹i ®· tham gia ph¶n øng (1) vµ (2).
n 1.a
§èi víi thanh kim lo¹i X, cã: (P - .64 ).x = (5)
2 100
m 152.a
§èi víi thanh kim lo¹i Y, cã: ( .207  Q).x  (6)
2 100
Tõ (5) vµ (6) cã: 152.(2P – 64n) = 207m – 2Q (7)
2 n
Theo ph¶n øng (3), cã tû lÖ:   2P = 65n (8)
3, 9 1,344
P 22, 4
1 2m 2m 2m
Theo ph¶n øng (4), cã tû lÖ:   
4, 25 n HCl 2n H2 2.0, 06
2Q  16m
Suy ra 2Q = 55m. (9)
Tõ çc ph¬ng tr×nh (7), (8), (9) ta cã n = m, nghÜa lµ X vµ Y cïng ho¸ trÞ.
2. V× n = m vµ v× sè mol 2 kimlo¹i X, Y tham gia ph¶n øng nh nhau, nªn sè mol Cu(NO3)2 vµ Pb(NO3)2 gi¶m
nh÷ng lîng nh nhau.
13. 1. Ph¶n øng: 2 HI (k)  H2 (k) + I2 (k) H = - 52 kJ
N¨ng lîng ®Ó ph¸ vì liªn kÕt chÊt tham gia ph¶n øng lµ 2E (H  I) . N¨ng lîng to¶ ra khi t¹o thµnh liªn kÕt trong H2 vµ
trong I2 lµ: 435,9 + 151 = 586,9 (kJ).
Ph¶n øng trªn to¶ nhiÖt, nghÜa lµ: 586,9 – 2E (H  I) = 52, suy ra E (H  I) = 267,45 (kJ/mol).
2. Ph¶n øng: 2 HI (k)  H2 (k) + I2 (k)
Ban ®Çu: a mol/l 0 0
Khi CB: (a – 2x) x x
9
Nªn: vt = kt (a - 2x)2 vµ vn = kn x2. Khi ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, cã vt = vn :
x2 k 1
kt (a - 2x)2 = kn x2   t 
(a  2x) 2
k n 64
x 1 a
v× vËy:   x   2x = 20%.a
(a  2x) 8 10
VËy ë trang th¸i c©n b»ng 20% HI bÞ ph©n hñy.
0,5
3. Cã a =  0,1(mol / l)  x = 0,01 (mol/l)
5
ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, cã: [HI] = 0,1 – 0,02 = 0,08 (mol/l)
[H2] = [I2] = 0,01 (mol/l).
4. Lµ ph¶n øng to¶ nhiÖt, nªn khi t¨ng nhiÖt ®é, c©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch sang phÝa thu nhiÖt (sang phÝa t¹o ra
HI), vµ ngîc l¹i.
- ¸p suÊt kh«ng ¶nh hëng ®Õn sù chuyÓn dÞch c©n b»ng v× ë ph¶n øng nµy sè mol çc ph©n tö khÝ kh«ng thay
®æi.
- ChÊt xóc t¸c ¶nh hëng nh nhau ®Õn tèc ®é ph¶n øng thuËn vµ nghÞch mµ kh«ng lµm chuyÓn dÞch c©n
b»ng,
0
14. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: NH4Cl 
t
 NH3 + HCl Ag+ + Cl-  AgCl
Lîng amoni clorua lµ: 8,601 – 7,561 = 1,04 (g)
§Æt lîng NaCl lµ x, th× lîng KCl lµ 7,561 – x.
0, 2.15,11
Cã sè mol clorua trong 1 lÝt dung dÞch lµ: = 0,1208  0,121 (mol)
25
x 7,561  x
Cã ph¬ng tr×nh:   0,121
58,5 74,5
Gi¶i ra cã: x = 5,32 (g) = mNaCl Lîng KCl = 7,561 – 5,32 = 2,24 (g)
Tõ çc lîng muèi ®· biÕt, dùa vµo hµm lîng cña tõng nguyªn tè theo çc c«ng thøc ph©n tö sÏ tÝnh ®îc khèi lîng
cña tõng nguyªn tè trong hçn hîp.
15. 1. a. Çc ph¶n øng:
MnO2 + 4 HCl  MnCl2 + Cl2 + 2 H2O (1)
2 KMnO4 + 16 HCl  2 KCl + 2 MnCl2 + 5 Cl2 + 8 H2O (2)
KClO3 + 6 HCl  KCl + 3 Cl2 + 3 H2O (3)
K2Cr2O7 + 14 HCl  2 KCl + 2 CrCl3 + 3 Cl2 + 7 H2O (4)
b. TÝnh khèi lîng ph©n tö:
M MnO2 = M1 = 87 ; M M KMnO4 = M2 = 158
M M KClO3 = M3 = 122,5 ; M M K2 Cr2 O7 = M4 = 294
Gi¶ sö trong çc trêng hîp ®Òu cã 1 mol Cl2 tho¸t ra, ta cã tû lÖ:
2 1 1
m1 : m2 : m3 : m4 = M1 :
M2 : M3 : M4
5 3 3
2 1 1
= 87 : .158 : .122,5 : .294 = 87 : 63,2 : 40,83 : 97,67.
5 3 3
c. NÕu m1 = m2 = m3 = m4 th× trêng hîp KClO3 cho nhiÒu Cl2 nhÊt vµ K2Cr2O7 cho Ýt Cl2 nhÊt.
2. MÆc dï Cl2 t¸c dông ®îc víi dung dÞch Ca(OH)2 theo ph¶n øng:
2 Cl2 + 2 Ca(OH)2  CaCl2 + Ca(ClO)2 + 2 H2O
Nhng ph¶n øng x¶y ra gi÷a chÊt khÝ vµ chÊt láng sÏ kh«ng thÓ triÖt ®Ó b»ng ph¶n øng gi÷a hai chÊt khÝ víi nhau. H¬n
n÷a, khÝ amoniac ph¶n øng víi khÝ clo sinh ra s¶n phÈm kh«ng ®éc: N2 vµ NH4Cl.
Ph¶n øng ®ã lµ: 3 Cl2 + 2 NH3  N2 + 6 HCl vµ HCl + NH3  NH4Cl
10
C. Bµi tËp tù gi¶i:
16. a. Hoµ tan hÕt 12 gam hçn hîp A gåm Fe vµ kim lo¹i R (hãa trÞ 2 kh«ng ®æi) vµo 200ml dung dÞch HCl 3,5M thu
®îc 6,72 lÝt khÝ (ë ®ktc) vµ dung dÞch B.
MÆt kh¸c nÕu cho 3,6 gam kim lo¹i R tan hÕt vµo 400 ml dung dÞch H2SO4 1M th× H2SO4 cßn d.
X¸c ®Þnh : Kim lo¹i R vµ thµnh phÇn phÇn tr¨m theo khèi lîng cña Fe, R trong hçn hîp A.
b. Cho toµn bé dung dÞch B ë trªn t¸c dông víi 300ml dung dÞch NaOH 4M th× thu ®îc kÕt tña C vµ dung dÞch
D. Nung kÕt tña C ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc chÊt r¾n E.
TÝnh : Khèi lîng chÊt r¾n E, nång ®é mol/l cña çc chÊt trong dung dÞch D.
BiÕt : Çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, thÓ tÝch dung dÞch thu ®îc sau ph¶n øng b»ng tæng thÓ tÝch hai dung dÞch
ban ®Çu, thÓ tÝch chÊt r¾n kh«ng ®¸ng kÓ.Cho: Be = 9 ; Ca = 40 ; Fe = 56 ; Mg = 24 ; Na = 23.
§¸p sè: a. R lµ Mg ; %mFe = 70% ; %mMg = 30%
b. ChÊt r¾n E gåm Fe2O3 vµ MgO cã khèi lîng lµ mE = 18 gam ;
CM (NaCl) = 1,4 M ; CM (NaOH) = 1 M
17. Mét hçn hîp A gåm ba muèi BaCl2, KCl, MgCl2. Cho 54,7 gam hçn hîp A t¸c dông víi 600ml dung dÞch AgNO3
2M sau khi ph¶n øng kÕt thóc thu ®îc dung dÞch D vµ kÕt tña B. Läc lÊy kÕt tña B, cho 22,4 gam bét s¾t vµo dung
dÞch D, sau khi ph¶n øng kÕt thóc thu ®îc chÊt r¾n F vµ dung dÞch E. Cho F vµo dung dÞch HCl d thu ®îc 4,48 lÝt
khÝ H2. Cho NaOH d vµo dung dÞch E thu ®îc kÕt tña, nung kÕt tña trong kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é cao thu ®îc 24 gam
chÊt r¾n.a. TÝnh thµnh phÇn % khèi lîng çc chÊt trong hçn hîp A ?
b. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng, tÝnh lîng kÕt tña B, chÊt r¾n F. ( Fe + AgNO3 t¹o ra Fe(NO3)2)
§¸p sè: a. Sau khi cho s¾t vµo dung dÞch D thu ®îc chÊt r¾n F, nªn dung dÞch D cßn d Ag+.
%mBaCl2 = 38,03% ; %mKCl = 27,24% ; %mMgCl2 = 34,73%
b. mB = 14,8 gam ; mF = 54,4 gam
18. Cho 1,52 gam hçn hîp gÇm s¾t vµ mét kim lo¹i A thuéc nhãm IIA hßa tan hoµn toµn trong dung dÞch HCl d thÊy
t¹o ra 0,672 lÝt khÝ (®o ë ®ktc). MÆt kh¸c 0,95 gam kim lo¹i A nãi trªn kh«ng khö hÕt 2 gam CuO ë nhiÖt ®é cao.
a. H·y x¸c ®Þnh kim lo¹i A.
b. TÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng mçi kim lo¹i trong hçn hîp.
Cho Mg = 24 ; Ca = 40 ; Zn = 65 ; Sr = 88 ; Ba = 137.
§¸p sè: a. A lµ canxi b. %mFe = 73,68% ; %mCa = 26,32%
19. §Ó khö hoµn toµn 8 gam oxit cña mét kim lo¹i cÇn dïng hÕt 3,36 lÝt hi®ro. Hßa tan hÕt lîng kim lo¹i thu ®îc vµo
dung dÞch axit clohi®ric thÊy tho¸t ra 2,24 lÝt khÝ hi®ro (çc khÝ ®Òu ®o ë ®ktc).
H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña oxit kim lo¹i nãi trªn.
§¸p sè: Gäi c«ng thøc cña oxit cÇn t×m lµ MxOy, kim lo¹i cã ho¸ trÞ k khi t¸c dông víi axit HCl. Dùa vµo çc d÷
kiÖn cña bµi to¸n t×m ®îc khèi lîng mol nguyªn tö cña M b»ng 56  M lµ Fe  c«ng thøc cña oxit lµ Fe2O3
20. Cho 45 gam CaCO3 t¸c dông víi dung dÞch HCl d. Toµn bé lîng khÝ sinh ra ®îc hÊp thô trong mét cèc cã chøa
500ml dung dÞch NaOH 1,5M t¹o thµnh dung dÞch X.
a. TÝnh khèi lîng tõng muèi cã trong dung dÞch X ?
b. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch H2SO4 1M cÇn thiÕt ®Ó t¸c dông víi çc chÊt cã trong dung dÞch X t¹o ra çc muèi
trung hoµ.
§¸p sè: a. Trong dung dÞch X cã 31,8 gam Na2CO3 vµ 12,6 gam NaHCO3.
b. ThÓ tÝch dung dÞch axit cÇn dïng lµ 375 ml.
21. Hoµ tan hoµn toµn 4,82 gam hçn hîp ba muèi NaF, NaCl, NaBr trong níc ®îc dung dÞch A. Sôc khÝ clo d vµo
dung dÞch A råi c« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 3,93 gam muèi khan. LÊy mét nöa lîng muèi khan nµy hoµ
11
tan vµo níc råi cho ph¶n øng víi dung dÞch AgNO3 d th× thu ®îc 4,305 gam kÕt tña. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n
øng x¶y ra vµ tÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng mçi muèi trong hçn hîp ban ®Çu.
§¸p sè: %mNaF = 8,71% ; %mNaCl = 48,55% ; %mNaBr = 42,74%
22. Cho 31,84 gam hçn hîp NaX, NaY (X, Y lµ hai halogen ë hai chu k× liªn tiÕp) vµo dung dÞch AgNO3 d, thu ®îc
57,34 gam kÕt tña. T×m c«ng thøc cña NaX, NaY vµ tÝnh khèi lîng cña mçi muèi.
§¸p sè: Hai muèi lµ NaBr vµ NaI ; %mNaBr = 90,58% ; %mNaI = 9,42%
23. Hoµ tan 3,28 gam hçn hîp X gåm Al vµ Fe trong 500 ml dung dÞch HCl 1M ®îc dung dÞch Y. Thªm 200 gam
dung dÞch NaOH 12% vµo dung dÞch Y, ph¶n øng xong ®em thu lÊy kÕt tña, lµm kh« råi ®em nung ngoµi kh«ng khÝ
®Õn khèi lîng kh«ng ®æi th× ®îc 1,6 gam chÊt r¾n (çc ph¶n øng ®Òu x¶y ra hoµn toµn). H·y tÝnh thµnh phÇn phÇn
tr¨m theo khèi lîng mçi kim lo¹i cã trong 3,28 gam hçn hîp X.§¸p sè: %mAl = 65,85% ; %mFe = 34,15%
24. A vµ B lµ hai kim lo¹i thuéc nhãm IIA. Hoµ tan hoµn toµn 15,05 gam hçn hîp X gåm 2 muèi clorua cña A vµ B vµo níc
thu ®îc 100gam dung dÞch Y. §Ó kÕt tña hÕt ion Cl- cã trong 40 gam dung dÞch Y ph¶i dïng võa ®ñ 77,22 gam dung dÞch
AgNO3, thu ®îc 17,22 gam kÕt tña vµ dung dÞch Z.
a. C« c¹n dung dÞch Z th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
b. X¸c ®Þnh tªn hai kim lo¹i A vµ B. BiÕt tû sè khèi lîng nguyªn tö cña A vµ B lµ 5/3 vµ trong hçn hîp X sè mol muèi
clorua cña B gÊp ®«i sè mol muèi clorua cña A.
c. TÝnh nång ®é % çc muèi trong dung dÞch Y vµ dung dÞch Z.
§¸p sè: a. mZ = 9,2 gam b. A lµ Canxi ; B lµ Magie.
c. Trong dung dÞch Y: C% (CaCl2) = 5,55% ; C% (MgCl2) = 9,5%
Trong dung dÞch Z: C% (Ca(NO3)2) = 3,28% ; C% (Mg(NO3)2) = 5,92%
25. NÕu cho 18 gam hçn hîp A gåm Mg, Al vµ Al2O3 t¸c dông víi dung dÞch NaOH d th× sinh ra 3,36 lÝt khÝ H2 (ë
®ktc). NÕu còng cho cïng lîng hçn hîp nh trªn t¸c dông víi dung dÞch HCl d th× sinh ra 13,44 lÝt khÝ H2 (ë ®ktc).
a. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
b. TÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng cña tõng chÊt trong hçn hîp ban ®Çu. Mg = 24 ; Al = 27 ; O = 16.
§¸p sè: a. Lu ý: Mg kh«ng ph¶n øng víi dd NaOH
b. %mAl = 15% ; %mMg = 60% ; %mAl2O3 = 25%
26. Cho 500ml dung dÞch A (gåm BaCl2 vµ MgCl2 trong níc) ph¶n øng víi 120ml dung dÞch Na2SO4 0,5M (d), th×
thu ®îc 11,65 gam kÕt tña. §em phÇn dung dÞch c« c¹n th× thu ®îc 16,77 gam hçn hîp muèi khan. X¸c ®Þnh nång
®é mol/lÝt cña çc chÊt trong dung dÞch A.
§¸p sè: CM(BaCl2) = 0,1M vµ CM (MgCl2) = 0,2M
27. Hßa tan hoµn toµn 4,24 gam Na2CO3 vµo níc thu ®îc dung dÞch A. Cho tõ tõ tõng giät ®Õn hÕt 20 gam dung dÞch HCl
nång ®é 9,125% vµo A vµ khuÊy m¹nh. TiÕp theo cho thªm vµo ®ã dung dÞch chøa 0,02 mol Ca(OH)2.
1. H·y cho biÕt nh÷ng chÊt g× ®îc h×nh thµnh vµ lîng çc chÊt ®ã.
2. NÕu cho tõ tõ tõng giät dung dich A vµo 20,00 gam dung dÞch HCl nång ®é 9,125% vµ khuÊy m¹nh, sau ®ã cho thªm
dung dÞch chøa 0,02 mol Ca(OH)2 vµo dung dÞch trªn. H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng x¶y ra vµ tÝnh khèi lîng çc chÊt t¹o thµnh
sau ph¶n øng. Gi¶ thiÕt çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn. Cho Ca = 40 ; O = 16 ; H = 1 ; Cl = 35,5 ; Na = 23 ; C = 12.
§¸p sè: 1. ThiÕu H+ nªn ban ®Çu t¹o ra HCO3-; 0,02mol CaCO3, trong dung dÞch cã: 0,01mol NaOH, 0,01mol
NaCl vµ 0,01mol Na2CO3.
2. D H+ nªn khÝ CO2 tho¸t ra ngay tõ ®Çu; 0,015mol CaCO3, trong dung dÞch cã: 0,03mol NaOH,
0,05mol NaCl vµ 0,005mol Ca(OH)2.
28. 4,875 gam kÏm t¸c dông võa ®ñ víi 75 gam dung dÞch HCl thu ®îc dung dÞch A vµ khÝ H2. TÝnh nång ®é phÇn
tr¨m cña dung dÞch HCl vµ dung dÞch A. §¸p sè: C% (dd HCl) = 7,3% ; C% (dd A)  12,82%
12
29. Cho 33,55g hçn hîp AClOx vµ AClOy vµo b×nh kÝn cã thÓ tÝch 5,6 lÝt. Nung b×nh ®Ó cho ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn
thu ®îc chÊt r¾n B (chØ cã muèi ACl) vµ mét khÝ duy nhÊt, sau khi ®a vÒ 00C th× P = 3 atm.
Hoµ tan hÕt B vµo níc ®îc dung dÞch C. Cho dung dÞch C t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d t¹o ®îc 43,05g kÕt tña.
X¸c ®Þnh kim lo¹i A . §¸p sè: Kim lo¹i A lµ Na
30. Hçn hîp A gåm NaI, NaCl ®Æt vµo èng sø råi ®èt nãng. Cho mét luång h¬i brom ®i qua èng mét thêi gian ®îc
hçn hîp muèi B, trong ®ã khèi lîng muèi clorua nÆng gÊp 3,9 lÇn khèi lîng muèi io®ua. Cho tiÕp mét luång khÝ
clo d qua èng ®Õn ph¶n øng hoµn toµn ®îc chÊt r¾n C. NÕu thay Cl2 b»ng F2 d ®îc chÊt r¾n D, khèi lîng D gi¶m
2 lÇn so víi khèi lîng C gi¶m (®èi chiÕu víi hçn hîp B). ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ tÝnh phÇn tr¨m khèi
lîng hçn hîp A. §¸p sè: %mNaI = 67,57% ; %mNaCl = 32,43%
31. Mét hçn hîp X gåm ba muèi halogenua cña natri, trong ®ã ®· x¸c ®Þnh ®îc hai muèi lµ NaBr, NaI. Hßa tan hoµn
toµn 6,23g trong níc ®îc dung dÞch A. Sôc khÝ clo d vµo dung dÞch A råi c« c¹n hoµn toµn dung dÞch sau ph¶n øng
®îc 3,0525g muèi khan B. LÊy mét nöa lîng muèi nµy hßa tan vµo níc råi cho ph¶n øng víi dung dÞch AgNO3 d
th× thu ®îc 3,22875g kÕt tña. T×m c«ng thøc cña muèi cßn l¹i vµ tÝnh % theo khèi lîng mçi muèi trong X.
§¸p sè: Tæng sè mol Cl- cã trong B = 2. 0,0225 = 0,045  khèi lîng muèi NaCl cã trong B lµ 2,6325 gam
 trong B cã 0,42 gam NaF (®©y còng lµ lîng cã trong X). KÕt hîp víi çc d÷ kiÖn kh¸c cña bµi to¸n
 %mNaF = 6,74% ; %mNaBr = 33,07% ; %mNaI = 60,19%.
32. Hçn hîp A gåm : Al, Mg, Fe . NÕu cho 18,2 gam A t¸c dông hÕt víi dung dÞch NaOH d th× thu ®îc 6,72l H2 (
®ktc). NÕu cho 18,2 gam A t¸c dung hÕt víi 4,6 l dung dÞch HCl th× thu ®îc dung dÞch B vµ 15,68 lÝt H2 (®ktc).
Ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn. 1. TÝnh khèi lîng mçi kim lo¹i trong hçn hîp A.
2. Chia dung dÞch B thµnh hai phÇn b»ng nhau.
a. PhÇn 1 cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d thu ®îc 115,5175 gam kÕt tña. TÝnh nång ®é mol/ l cña dung
dÞch HCl.
b. PhÇn 2 cho t¸c dông víi dung dÞch NaOH d , läc lÊy kÕt tña sÊy kh« vµ nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi
lîng kh«ng ®æi thu ®îc chÊt r¾n D, hoµ tan D trong 1 lÝt dung dÞch HCl trªn th× cßn l¹i bao nhiªu gam D kh«ng tan?
§¸p sè: 1. mAl = 5,7 gam; mMg = 7,2 gam; mFe = 5,6 gam.
2. a. CM (HCl) = 0,35M b. mD cßn l¹i = 13 gam.
33. Hoµ tan hoµn toµn 6,3425 gam hçn hîp muèi NaCl, KCl vµo níc råi thªm vµo ®ã 100ml dung dÞch AgNO3 1,2 M.
Sau ph¶n øng läc t¸ch kÕt tña A vµ dung dÞch B. Cho 2 gam Mg vµo dung dÞch B, sau ph¶n øng kÕt thóc, läc
t¸ch riªng kÕt tña C vµ dung dÞch D. Cho kÕt tña C vµo dung dÞch HCl lo·ng d . Sau ph¶n øng thÊy khèi lîng cña C
bÞ gi¶m. Thªm NaOH d vµo dung dÞch D, läc lÊy kÕt tña , nung ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc 0,3 gam chÊt r¾n
E. a. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÈy ra. b. TÝnh khèi lîng çc kÕt tña A , C.
c. TÝnh % khèi lîng çc muèi trong hçn hîp ban ®Çu. Mg = 24 ; Na = 23 ; K = 39 ; Cl = 35,5 ; Ag = 108.
§¸p sè:b. Trong dung dÞch B cã Ag . Trong kÕt tña C cã Mg  lîng Ag+ cña dung dÞch B ®· ph¶n øng hÕt. ChÊt
+
r¾n E lµ MgO  nMg ®· ph¶n øng víi dung dÞch B lµ 0,0075 mol  nAg+ trong dung dÞch B lµ 2. 0,0075 =
0,015 mol  nAg+ ®· ph¶n øng víi hçn hîp muèi lµ 0,1 . 1,2 – 0,015 = 0,105 (mol)  kÕt tña A lµ AgCl
cã khèi lîng 0,105.143,5 = 15,0675(gam). KÕt tña C gåm Ag vµ Mg d víi khèi lîng = 0,015.108 + (2
– 0,0075. 24) = 3,44(gam).
c. % mNaCl = 85,32% ; %mKCl = 14,68%
34. Th¶ mét viªn bi s¾t nÆng 5,6 gam vµo 200ml dung dÞch HCl cha biÕt nång ®é. Sau khi ®êng kÝnh viªn bi chØ cßn
l¹i 1 th× thÊy khÝ ngõng tho¸t ra. a. TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch axit.
2
b. CÇn thªm tiÕp bao nhiªu ml dung dÞch axit nãi trªn ®Ó cho ®êng kÝnh cña viªn bi cßn l¹i 1 .
4
Cho r»ng viªn bi bÞ ¨n mßn vÒ mäi híng lµ ®Òu nhau. §¸p sè: a. CM (HCl) = 0,875M. b. Vdd HCl cÇn thªm = 40ml.
13
35. 1. Th¶ mét viªn bi b»ng s¾t kim lo¹i nÆng 7 gam vµo 250 ml dung dÞch HCl (dung dÞch B). Sau khi kÕt thóc ph¶n
øng, thÊy cßn l¹i m gam s¾t kh«ng tan.
a. NÕu cho m gam s¾t trªn vµo dung dÞch H2SO4 cã khèi lîng lµ 122,5 gam nång ®é 20%, sau mét lóc khi dung dÞch
H2SO4 cßn nång ®é lµ 15,2% th× lÊy miÕng s¾t ra, lau kh« c©n nÆng 1,4 gam. T×m nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch B ?
b. NÕu ®Ó m gam s¾t trªn trong kh«ng khÝ Èm th× sau mét lóc c©n l¹i thÊy khèi lîng cña nã t¨ng thªm 0,024 gam.
TÝnh phÇn tr¨m khèi lîng s¾t cßn l¹i kh«ng bÞ oxi hãa thµnh oxit ?
2. Th¶ mét viªn bi b»ng s¾t nÆng 5,6 gam vµo 164,3 ml dung dÞch HCl 1M. Hái sau khi khÝ ngõng tho¸t ra, th×
b¸n kÝnh viªn bi cßn l¹i b»ng bao nhiªu phÇn tr¨m b¸n kÝnh viªn bi lóc ®Çu.
Gi¶ sö viªn bi bÞ mßn ®Òu ë mäi phÝa. Cho: Fe = 56 ; O = 16.
§¸p sè: 1. a. CM (HCl) = 0,32M
b. Khèi lîng s¾t kh«ng tan sau khi cho ph¶n øng víi dung dÞch HCl lµ m = 4,76 gam. Khèi lîng
m t¨ng thªm 0,024 gam chÝnh lµ khèi lîng oxi trong oxit s¾t tõ ®· ®îc t¹o thµnh  mFe ®· bÞ oxi ho¸ =
0, 024 3 4, 76  0, 063
. .56  0, 063 (gam)  %mFe kh«ng bÞ oxi ho¸ = .100%  98, 68% .
16 4 4, 76
4
2. Gi¶ sö khèi lîng riªng cña s¾t lµ d. Viªn bi d¹ng cÇu vµ ®ång ®Òu ë mäi ®iÓm  V = ..r 3 . Dùa
3
r
vµo d÷ kiÖn cña bµi to¸n  .100%  56, 30% (r0 lµ b¸n kÝnh viªn bi ban ®Çu, r lµ b¸n kÝnh viªn bi cßn l¹i).
r0
36. Cho vµo níc d 3 gam oxit cña mét kim lo¹i hãa trÞ 1, ta ®îc dung dÞch kiÒm, chia dung dÞch nµy thµnh 2 phÇn
b»ng nhau :
- PhÇn I cho t¸c dông víi 90 ml dung dÞch HCl 1M, sau ph¶n øng dung dÞch lµm quú tÝm  xanh.
- PhÇn II cho t¸c dông víi V(ml) dung dÞch HCl 1M sau ph¶n øng dung dÞch kh«ng lµm ®æi mµu giÊy quú.
a. T×m c«ng thøc ph©n tö oxÝt ®ã ? b. TÝnh thÓ tÝch V ? §¸p sè: a. Li2O b. V = 100ml
37. 3,28g hçn hîp 3 kim lo¹i X, Y, Z cã tØ sè nguyªn tö X : Y : Z lµ 4 : 3 : 2, tØ sè nguyªn tö lîng lµ 3 : 5 :7. Hoµ tan
hoµn toµn hçn hîp trong axit clohi®ric th× thu ®îc 2,0161Ýt khÝ ë ®ktc vµ dung dÞch (A).
a. X¸c ®Þnh 3 kim lo¹i ®ã, biÕt r»ng khi chóng t¸c dông víi axit ®Òu cho muèi kim lo¹i hãa trÞ 2.
b. Cho dung dÞch xót d vµo dd(A), ®un nãng trong kh«ng khÝ cho ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn. TÝnh lîng kÕt tña thu
®îc, biÕt r»ng chØ 50% muèi cña kim lo¹i Y kÕt tña víi xót.
§¸p sè: a. X lµ Mg; Y lµ Ca vµ Z lµ Fe
b. m = 0,04 mol Mg(OH)2 + 0,015mol Ca(OH)2 + 0,02mol Fe(OH)3 = 5,57 gam.
38. Hçn hîp A gåm KClO3, Ca(ClO3)2, Ca(ClO)2, CaCl2, KCl nÆng 83,68g. NhiÖt ph©n hoµn toµn A ta thu ®îc chÊt
r¾n B gåm CaCl2, KCl vµ mét thÓ tÝch oxi võa ®ñ oxi hãa SO2 thµnh SO3 ®Ó ®iÒu chÕ 191,1g dung dÞch H2SO4 80%.
Cho chÊt r¾n B t¸c dông víi 360ml dung dÞch K2CO3 0,5M (võa ®ñ) thu ®îc kÕt tña C vµ dung dÞch D. Lîng KCl
trong dung dÞch D nhiÒu gÊp 22/3 lÇn lîng KCl cã trong A.
a. TÝnh lîng kÕt tña C. b. TÝnh % khèi lîng cña KClO3 trong A. C = 12 ; O = 16 ; Cl = 35,5 ; K = 39 ; Ca = 40
§¸p sè: a. mC = 0,36 x 0,5 x 100 = 18 gam b. %m (KClO3 trong A) = 58,56%
39. Trén V1 (lÝt) dung dÞch HCl (A) chøa 9,125g vµ V2 (lÝt) dung dÞch HCl (B) chøa 5,475g ®îc dung dÞch HCl (C)
0,2M. a. TÝnh nång ®é CM cña dung dÞch A vµ dung dÞch B ? BiÕt r»ng hiÖu sè cña hai nång ®é lµ 0,4 mol/lÝt.
b. LÊy 1/10 dung dÞch C cho t¸c dông víi AgNO3(d) tÝnh lîng kÕt tña thu ®îc ?
§¸p sè: a. CM (A) = 0,5M ; CM (B) = 0,1M b. Khèi lîng kÕt tña = 5,74 gam
40. Hßa tan 43,71g hçn hîp muèi cacbonat, hi®rocacbonat vµ clorua cña kim lo¹i kiÒm víi mét thÓ tÝch dung dÞch HCl
10,52% (d = 1.05) lÊy d, thu ®îc dung dÞch A vµ 8,96 lÝt khÝ B (®ktc). Chia A thµnh hai phÇn b»ng nhau :
PhÇn 1 : T¸c dông víi dung dÞch AgNO3 (d) cã 68,88g kÕt tña.
PhÇn 2 : Dïng 125ml dung dÞch KOH 0,8M trung hßa võa ®ñ.
Sau ph¶n øng, c« c¹n thu ®îc 29,68g hçn hîp muèi khan.
a. X¸c ®Þnh c«ng thøc çc muèi trong hçn hîp. b. TÝnh thµnh phÇn % hçn hîp.
c. X¸c ®Þnh thÓ tÝch dung dÞch HCl ®· dïng. §¸p sè: a. Na2CO3 ; NaHCO3 ; NaCl
b. %mNa2CO3 = 72,7% ; %mNaHCO3 = 19,2% ; %mNaCl = 8,1% c. VddHCl = 297,4 ml
14
Ch¬ng II: Oxi – Lu huúnh
A. Tãm T¾t lý thuyÕt:
Nhãm VIA gåm oxi (O), lu huúnh (S), selen (Se) vµ telu (Te). CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng lµ ns2np4, thiÕu hai
electron n÷a lµ b·o hßa. Oxi vµ lu huúnh ®Òu thÓ hiÖn tÝnh oxi hãa m¹nh, tÝnh oxi hãa gi¶m dÇn tõ oxi ®Õn telu. Trong
nhãm VIA hai nguyªn tè oxi vµ lu huúnh cã nhiÒu øng dông nhÊt trong c«ng nghiÖp vµ ®êi sèng con ngêi.
I- Oxi – ozon:
1- T¸c dông víi kim lo¹i  oxit
2Mg + O2  2MgO
3Fe + 2O2 kh«ng khÝ  Fe3O4
2Cu + O2  2CuO
2- T¸c dông víi phi kim  oxit
- T¸c dông víi hidro:
2H2 + O2  2H2O
- T¸c dông víi cacbon:
C + O2  CO2
2C + O2  2CO
- T¸c dông víi lu huúnh:
S + O2  SO2
3- T¸c dông víi hîp chÊt:
2H2S + 3O2  2SO2 + 2H2O
2CO + O2  2CO2
4- §iÒu chÕ oxi trong PTN:
NhiÖt ph©n çc hîp chÊt giµu oxi vµ kÐm bÒn nhiÖt.
2KClO3   2KCl + 3O2
MnO
ThÝ dô: t0
2
5. Ozon: TÝnh oxiho© m¹nh

- T¸c dông víi dung dÞch KI:
O3 + 2KI + H2O  O2 + 2KOH + I2
I2 t¹o thµnh lµm xanh hå tinh bét, ph¶n øng trªn dïng nhËn biÕt O3.
II- Lu huúnh vµ hîp chÊt:

1- T¸c dông víi kim lo¹i  muèi sunfua
0
Fe + S 
t
 FeS
0
Zn + S 
t
 ZnS
§èi víi riªng thñy ng©n, ph¶n øng cã thÓ x¶y ra ngay ë nhiÖt ®é phßng: Hg + S  HgS.
V× vËy, ngêi ta cã thÓ dïng bét lu huúnh ®Ó xö lý thñy ng©n r¬i v·i.
2- T¸c dông víi phi kim:
0
- T¸c dông víi hi®ro: H2 + S 
t
 H2S
0
- T¸c dông víi oxi: S + O2 t
 SO2
Víi çc phi kim kh¸c, ph¶n øng x¶y ra khã kh¨n h¬n.
III. Hi®rosunfua:
1- TÝnh axit yÕu:
- T¸c dông víi dung dÞch kiÒm:
15
H2S + 2NaOH  Na2S + 2H2O
H2S + NaOH  NaHS + H2O
- T¸c dông víi dung dÞch muèi (ph¶n øng nhËn biÕt khÝ H2S)
H2S + Pb(NO3)2  PbS  ®en + 2HNO3
H2S + Cu(NO3)2  CuS  ®en + 2HNO3

2- TÝnh khö m¹nh
0
- T¸c dông víi oxi: 2 H2S + 3 O2 
t
 2 SO2 + 2 H2O
0
2 H2S + O2 oxi ho¸ chËm 
t
 2 S + 2 H2O
- T¸c dông dung dÞch níc Cl2:
H2S + 4Cl2 + 4H2O  H2SO4 + 8HCl
3- §iÒu chÕ
FeS + 2HCl  FeCl2 + H2S 
ZnS + H2SO4 lo·ng  ZnSO4 + H2S 
IV- Lu huúnh ®ioxit (khÝ sunfur¬)

1- TÝnh oxit axit
- T¸c dông víi níc  axit sunfur¬:
SO2 + H2O  H2SO3
- T¸c dông víi dung dÞch baz¬  Muèi + H2O:
SO2 + 2NaOH  Na2SO3 + H2O
SO2 + NaOH  NaHSO3
n NaOH
- NÕu  2 : T¹o muèi Na2SO3
n SO 2
n NaOH
- NÕu 1   2 : T¹o 2 muèi NaHSO3 + Na2SO3
n SO 2
SO2 + Ca(OH)2  CaSO3  + H2O (SO2 lµm vÈn ®ôc níc v«i trong)
- T¸c dông víi oxit baz¬ tan  muèi sunfit
Na2O + SO2  Na2SO3
CaO + SO2  CaSO3
2- TÝnh khö V2O5
- T¸c dông víi oxi: 2SO2 + O2 2SO3
to
- T¸c dông víi dung dÞch níc clo, brom:

SO2 + Cl2 + 2H2O  H2SO4 + 2HCl
SO2 + Br2 + 2H2O  H2SO4 + 2HBr (ph¶n øng lµm mÊt mµu dung dÞch brom)
3- TÝnh oxi hãa

-2 0 +4 +6
- T¸c dông víi H2S: SO2 + 2H2S  3S  + 2H2O
4- §iÒu chÕ:
16
- §èt quÆng sunfua:
2FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2
2ZnS + 3O2  2ZnO + 3SO2
- Cho muèi sunfit, hidrosunfit t¸c dông víi dung dÞch axit m¹nh:
Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + SO2  + H2O
0
- §èt ch¸y lu huúnh: S + O2  t
 SO2
- Cho kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 ®Æc, nãng:
0
Cu + 2H2SO4 ®Æc 
t
 CuSO4 + SO2 + 2H2O
V. Lu huúnh trioxit:

1- TÝnh oxit axit:
- T¸c dông víi níc  axit sunfuric:
SO2 + H2O  H2SO4
- T¸c dông víi dung dÞch baz¬  Muèi + H2O:
SO3 + 2NaOH  Na2SO4 + H2O
SO3 + NaOH  NaHSO4
- T¸c dông víi oxit baz¬ tan  muèi sunfat
Na2O + SO3  Na2SO4
BaO + SO3  BaSO4
2- §iÒu chÕ:
o
SO2 + O2 V2O5, t 2SO3
VI. Axit Sunfuric:

a- Dung dÞch H2SO4 lo·ng (thÓ hiÖn tÝnh axit m¹nh)
1- T¸c dông víi kim lo¹i (®øng tríc H)  Muèi + H2:

Fe + H2SO4  FeSO4+ H2 
2Al + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2 
2- T¸c dông víi baz¬ (tan vµ kh«ng tan)  Muèi + H2O
H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O
H2SO4 + Mg(OH)2  MgSO4 + 2H2O
3- T¸c dông víi oxit baz¬  Muèi + H2O
Al2O3 + 3H2SO4  Al2(SO4)3 + 3H2O
CuO + H2SO4  CuSO4 + H2O
4- T¸c dông víi muèi (t¹o kÕt tña hoÆc chÊt bay h¬i)
MgCO3 + H2SO4  MgSO4 + CO2  + H2O
Na2CO3 + H2SO4  Na2SO4 + CO2  + H2O
FeS + H2SO4  FeSO4 + H2S 
K2SO3 + H2SO4  K2SO4 + SO2  + H2O
BaCl2 + H2SO4  BaSO4  + 2HCl
b- Dung dÞch H2SO4 ®Æc:
17
1- TÝnh axit m¹nh
- T¸c dông víi hidroxit (tan vµ kh«ng tan)  Muèi + H2O
H2SO4 ®Æc + NaOH  Na2SO4 + H2O
H2SO4 ®Æc + Mg(OH)2  MgSO4 + H2O
- T¸c dông víi oxit baz¬  Muèi + H2O
Al2O3 + 3H2SO4 ®Æc  Al2(SO4)3 + 3H2O
CuO + H2SO4 ®Æc  CuSO4 + H2O
- §Èy çc axit dÔ bay h¬i ra khái muèi
H2SO4 ®Æc + NaCl tinh thÓ  NaHSO4 + HCl 
H2SO4 ®Æc + CaF2 tinh thÓ  CaSO4 + 2HF 
H2SO4 ®Æc + NaNO3 tinh thÓ  NaHSO4 + HNO3 
2- TÝnh oxi ho¸ m¹nh

-2 0 +4 +6
- T¸c dông víi nhiÒu kim lo¹i, kÓ c¶ mét sè kim lo¹i ®øng sau H nh Cu, Ag:
0
2Fe + 6H2SO4 ®Æc 
t
 Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
0
Cu + 2H2SO4 ®Æc 
t
 CuSO4 + SO2 + H2O
0
2Ag + 2H2SO4 ®Æc 
t
 Ag2SO4 + SO2 + 2H2O
Mét sè kim lo¹i m¹nh nh Mg, Zn cã thÓ khö H2SO4 ®Æc ®Õn S hoÆc H2S:
0
3Zn + 4H2SO4 ®Æc 
t
 3ZnSO4 + S + 4H2O
0
4Zn + 5H2SO4 ®Æc 
t
 4ZnSO4 + H2S + 4H2O
Çc kim lo¹i Al, Fe kh«ng tan trong dung dÞch H2SO4 ®Æc nguéi!
- T¸c dông víi phi kim:
C + 2H2SO4 ®Æc  CO2 + 2SO2 + 2H2O
0
S + 2H2SO4 ®Æc 
t
 3SO2 + 2H2O
- T¸c dông víi hîp chÊt cã tÝnh khö (ë tr¹ng th¸i oxi ho¸ thÊp)
2FeO + 4H2SO4 ®Æc  Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O
2FeCO3 + 4H2SO4 ®Æc  Fe2(SO4)3 + SO2 + 2CO2 + 4H2O
2Fe3O4 + 10H2SO4 ®Æc  3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10H2O
2FeSO4 + 2H2SO4 ®Æc  Fe2(SO4)3 + SO2 + 2H2O
c- §iÒu chÕ H2SO4
S¬ ®å ®iÒu chÕ:
QuÆng prit s¾t FeS2 hoÆc S  SO2  SO3  H2SO4.
2-
d. NhËn biÕt: Gèc SO 4 ®îc nhËn biÕt b»ng ion Ba2+, v× t¹o kÕt tña tr¾ng BaSO4 kh«ng tan trong çc axit HNO3, HCl.
18
®Ò bµi
41. Tõ 800 tÊn quÆng pirit s¾t (FeS2) chøa 25% t¹p chÊt kh«ng ch¸y, cã thÓ s¶n xuÊt ®îc bao nhiªu m3 dung dÞch
H2SO4 93% (d = 1,83) ? Gi¶ thiÕt tØ lÖ hao hôt lµ 5%.
42. Oleum lµ g× ? Cã hiÖn tîng g× xÈy ra khi pha lo·ng oleum ? C«ng thøc cña oleum lµ H2SO4.nSO3. H·y viÕt c«ng
thøc cña axit cã trong oleum øng víi gi¸ trÞ n = 1.
43. Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn biÕt tõng khÝ H2, H2S, CO2, CO trong hçn hîp cña chóng b»ng ph¬ng ph¸p ho¸ häc.
44. TÝnh lîng FeS2 cÇn dïng ®Ó ®iÒu chÕ mét lîng SO3 ®ñ ®Ó tan vµo 100g H2SO4 91% thµnh oleum chøa 12,5% SO3.
Gi¶ thiÕt çc ph¶n øng ®îc thùc hiÖn hoµn toµn.
45. Cho ba khÝ A', B', C'. §èt ch¸y 1V khÝ A' t¹o ra 1V khÝ B' vµ 2V khÝ C'. Ph©n tö A' kh«ng chøa oxi. KhÝ C' lµ s¶n
phÈm khi ®un nãng lu huúnh víi H2SO4 ®Æc. KhÝ B' lµ oxit trong ®ã khèi lîng oxi gÊp 2,67 lÇn khèi lîng cña
nguyªn tè t¹o oxit.
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng khi :
 §èt ch¸y hçn hîp ba khÝ trªn trong kh«ng khÝ.
 §èt ch¸y hoµn toµn A' vµ cho s¶n phÈm qua dung dÞch NaOH, H2SO4 ®Æc nãng, HNO3 ®Æc nãng.
 Cho B', C' tõng khÝ qua dung dÞch Na2CO3 (biÕt r»ng axit t¬ng øng cña SO2 m¹nh h¬n axit t¬ng øng cña CO2).
46. Hai b×nh kÝn A, B ®Òu cã dung tÝch kh«ng ®æi 9,96 lÝt chøa kh«ng khÝ (21% oxi vµ 79% nit¬ vÒ thÓ tÝch) ë 27,30C
vµ 752,4 mmHg. Cho vµo c¶ 2 b×nh nh÷ng lîng nh nhau hçn hîp ZnS vµ FeS2. Trong b×nh B cßn thªm mét Ýt bét lu
huúnh (kh«ng d). Sau khi nung b×nh ®Ó ®èt ch¸y hÕt hçn hîp sunfua vµ lu huúnh, ®a nhiÖt ®é b×nh vÒ 136,50C, lóc
®ã trong b×nh A ¸p suÊt lµ pA vµ oxi chiÕm 3,68% thÓ tÝch, trong b×nh B ¸p suÊt lµ pB vµ nit¬ chiÕm 83,16% thÓ tÝch.
1. TÝnh % thÓ tÝch çc khÝ trong b×nh A.
2. NÕu lîng lu huúnh trong b×nh B thay ®æi th× % thÓ tÝch çc khÝ trong b×nh B thay ®æi nh thÕ nµo ?
3. ¸p suÊt pA vµ pB.
4. TÝnh khèi lîng hçn hîp ZnS vµ FeS2 ®· cho vµo trong mçi b×nh.Cho: O = 16, S = 32, Zn = 65, Fe = 56.
47. Trén m gam bét s¾t víi p gam bét lu huúnh råi nung ë nhiÖt ®é cao (kh«ng cã mÆt oxi) thu ®îc hçn hîp A. Hoµ
tan hçn hîp A b»ng dung dÞch HCl d ta thu ®îc 0,8 gam chÊt r¾n B, dung dÞch C vµ khÝ D. Cho khÝ D (cã tû khèi so
víi H2 b»ng 9) sôc rÊt tõ tõ qua dung dÞch CuCl2 (d) thÊy t¹o thµnh 9,6 gam kÕt tña ®en.
1. TÝnh khèi lîng m, p.
2. Cho dung dÞch C t¸c dông víi NaOH d trong kh«ng khÝ råi lÊy kÕt tña nung ë nhiÖt ®é cao tíi khèi lîng
kh«ng ®æi th× thu ®îc bao nhiªu gam chÊt r¾n ?
3. NÕu lÊy hçn hîp A cho vµo b×nh kÝn dung tÝch kh«ng ®æi, chøa O2 d ë t0C vµ nung b×nh ë nhiÖt ®é cao cho
tíi khi chÊt r¾n trong b×nh lµ mét oxit s¾t duy nhÊt, sau ®ã lµm nguéi b×nh tíi t0C ban ®Çu th× thÊy ¸p suÊt trong b×nh
chØ b»ng 95% ¸p suÊt ban ®Çu. BiÕt r»ng thÓ tÝch cña chÊt r¾n lµ kh«ng ®¸ng kÓ. TÝnh sè mol oxi ban ®Çu trong b×nh.
48. Nung m gam hçn hîp A gåm FeS vµ FeS2 trong mét b×nh kÝn chøa kh«ng khÝ (gåm 20% thÓ tÝch oxi vµ 80% thÓ
tÝch nit¬) ®Õn khi ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, thu ®îc chÊt r¾n B vµ hçn hîp khÝ C cã thµnh phÇn thÓ tÝch N2 =
84,77%; SO2 = 10,6% cßn l¹i lµ oxi.
Hoµ tan chÊt r¾n B b»ng dung dÞch H2SO4 võa ®ñ, dung dÞch thu ®îc cho t¸c dông víi Ba(OH)2 d. Läc lÊy kÕt tña,
lµm kh«, nung ë nhiÖt ®é cao ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi, thu ®îc 12,885 gam chÊt r¾n.
1. TÝnh % khèi lîng çc chÊt trong A.
2. TÝnh m.
3. Gi¶ sö dung tÝch cña b×nh lµ 1,232 lÝt ë nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt ban ®Çu lµ 27,30C vµ 1 atm, sau khi nung chÊt A
ë t0 cao, ®a b×nh vÒ nhiÖt ®é ban ®Çu, ¸p suÊt trong b×nh lµ p.
TÝnh ¸p suÊt g©y ra trong b×nh bëi mçi khÝ cã trong hçn hîp C.
49. Axit H2SO4 100% hÊp thô SO3 t¹o ra oleum theo ph¬ng tr×nh:H2SO4 + nSO3  H2SO4.nSO3
Hoµ tan 6,76 gam oleum vµo níc thµnh 200 ml dung dÞch H2SO4 ; 10 ml dung dÞch nµy trung hoµ võa hÕt 16 ml dung
dÞch NaOH 0,5 M. 1. TÝnh n. 2. TÝnh hµm lîng % cña SO3 cã trong olªum trªn.
3. CÇn bao nhiªu gam olªum cã hµm lîng SO3 nh trªn ®Ó pha vµo 100 ml H2SO4 40% (d= 1,31 g/ml) ®Ó t¹o
ra olªum cã hµm lîng SO3 lµ 10%.
19
50. Hçn hîp A gåm KClO3, Ca(ClO3)2, Ca(ClO)2, CaCl2 vµ KCl nÆng 83,68 gam. NhiÖt ph©n hoµn toµn A ta thu ®îc
chÊt r¾n B gåm CaCl2, KCl vµ mét thÓ tÝch oxi võa ®ñ oxiho¸ SO2 thµnh SO3 ®Ó ®iÒu chÕ 191,1 gam dung dÞch H2SO4
80%. Cho chÊt r¾n B t¸c dông víi 360 ml dung dÞch K2CO3 0,5M (võa ®ñ) thu ®îc kÕt tña C vµ dung dÞch D. Lîng
22
KCl trong dung dÞch D nhiÒu gÊp lÇn lîng KCl cã trong A.
3
a. TÝnh khèi l- îng kÕt tña C. b. TÝnh % khèi l- îng cña KClO3 trong A.
Híng dÉn gi¶i
41. Ph¶n øng ®èt ch¸y pirit s¾t: 4 Fe + 11 O2  2 Fe2O3 + 8 SO2

4 mol (4.120g) 8 mol
Çc ph¶n øng chuyÓn SO2 thµnh H2SO4: 2 SO2 + O2  2 SO3 SO3 + H2O  H2SO4
Lîng FeS cã trong 800 tÊn quÆng: 800  (800  0,25) = 600 (tÊn)
600.000
Sè kilomol FeS2 =  5.000 (kmol)
120
Sè kilomol FeS2 thùc tÕ chuyÓn thµnh SO2: 5000  (5000  0,05) = 4750 (kmol)
Sè kilomol SO2 vµ lµ sè kilomol H2SO4 ®îc t¹o thµnh: 4750  2 = 9500 (kmol)
Lîng H2SO4 ®îc t¹o thµnh : 98  9500 = 931.000 (kg)
931000
ThÓ tÝch dung dÞch H2SO4 93% lµ:  547 (m3)
1,83.0, 93
42.a) Oleum lµ s¶n phÈm cña ph¶n øng khi cho SO3 tan trong H2SO4 100%:
H2SO4 + nSO3  H2SO4 . nSO3.
Khi hoµ tan oleum trong níc cã hiÖn tîng ph¸t nhiÖt m¹nh.
b) H2SO4 . nSO3 khi n = 1 cã axit H2S2O7 .
43.Cho hçn hîp khÝ sôc tõ tõ qua dung dÞch Pb(NO3)2 hoÆc Cu(NO3)2 d: H2S + Pb(NO3)2  PbS  + HNO3
hçn hîp khÝ cßn l¹i cho qua níc v«i trong d: CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
KhÝ cßn l¹i (gåm H2, CO vµ cã lÉn h¬i H2O) cho qua H2SO4 ®Æc (hoÆc P2O5) ®Ó lo¹i hÕt h¬i H2O. §èt ch¸y hçn hîp khÝ
H2 vµ CO, lµm l¹nh ®Ó h¬i níc ngng tô vµ l¹i cho CO2 t¹o thµnh qua níc v«i trong.
2CO + O2  2CO2 2H2 + O2  2H2O
44.Çc ph¶n øng trong qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ H2SO4 tõ FeS2:
0
4FeS2 + 11O2 
t
 2Fe2O3 + 8SO2 (1)
4 mol (4.120g) 8 mol
0
2SO2 + O2 
t
 2SO3 (2)
2 mol 2 mol
SO3 + H2O  H2SO4 (3)
1 mol (80g) 1 mol (18g) 1 mol (98g)
Trong 100g H2SO4 91% cã 91g H2SO4 vµ (100 - 91)g H2O, tøc lµ 0,5 mol H2O. §Ó chuyÓn 100g H2SO4 91% thµnh
H2SO4 100% cÇn dïng 0,5 mol SO3, tøc lµ 80  0,5 = 40g SO3 vµ lîng H2SO4 100% ®îc t¹o thµnh lµ 100 + 40 =
140g
Oleum lµ dung dÞch SO3 trong axit sunfuric khan (100%). Trong oleum 12,5% cã 12,5% SO3 vµ 87,5% H2SO4. VËy l-
îng SO3 cÇn dïng ®Ó hoµ tan vµo 140g H2SO4 thµnh oleum 12,5% lµ:
12,5  140
 20g
87,5
Lîng SO3 cÇn dïng ®Ó hoµ tan vµo 100g H2SO4 91% thµnh oleum 12,5%:
60
40  20  60g hay  0,75 mol
80
20
Nh×n vµo çc ph¶n øng (1) vµ (2), ta thÊy 1 mol FeS2 sÏ t¹o nªn 2 mol SO3. VËy lîng FeS2 cÇn dïng ®Ó t¹o nªn 60g
SO3 lµ:
120  0,75
 45 (g)
2
0
245. S + 2H2SO4 
t
 3SO2 + 2H2O (C’ lµ SO2)
§Æt B' lµ oxit cã d¹ng X2Om trong ®ã 16m = 2,67 . 2x  x = 3m . X2Om lµ chÊt khÝ nªn nã lµ oxit phi kim.
Ta cã: 16m = 2,67 . 2x x = 3m
Khi m = 1,2 ....8 th× x = 3,6...24, trong ®ã chØ cã gi¸ trÞ m = 4, x = 12 lµ phï hîp víi khèi lîng nguyªn tö cña C. VËy
B' lµ CO2 .
t0
Khi ®èt ch¸y A' : A  O2  CO2  2SO2
1V 1V 2V
VËy A' lµ CS2.
a) Khi ®èt ch¸y hçn hîp:
t0
CS 2  3O 2  CO 2  2SO 2 CO2 + O2  kh«ng ph¶n øng SO2 + O2  kh«ng ph¶n øng
b) S¶n phÈm ®èt ch¸y A' lµ CO2 vµ SO2.
Víi NaOH: CO2 + NaOH  NaHCO3 CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
SO2 + NaOH  NaHSO3 SO2 + 2NaOH  Na2SO3 + H2O
Víi H2SO4 ®Æc nãng: CO2 + H2SO4  kh«ng ph¶n øng. SO2 + H2SO4  kh«ng ph¶n øng.
0
Víi HNO3 ®Æc nãng: CO2 + HNO3  kh«ng ph¶n øng. SO2 + 2HNO3 ® 
t
 H2SO4 + 2NO2
c) Khi cho CO2, SO2 qua dung dÞch Na2CO3 : CO2 + H2O + Na2CO3  2NaHCO3. SO2 + Na2CO3  Na2CO3 + CO2
46.
0
Çc ph¶n øng: 2ZnS + 3 O2 
t
 2ZnO + 2SO2 (1)
t0 0
4FeS2 + 11 O2 
 2Fe2O3 + 8SO2 (2) S + O2 
t
 SO2 (3)
1. Theo (3) cø 1mol O2 (k) mÊt ®i l¹i sinh ra 1mol SO2 (k), nghÜa lµ tæng sè mol khÝ trong hai b×nh nh nhau, do ®ã
%V cña N2 trong 2 b×nh nh nhau = 83,16% vµ % SO2 = 100% - 83,16% - 3,68% = 13,16%.
2. Do tæng sè mol khÝ kh«ng ®æi, nªn % N2 lu«n b»ng 83,16%, cßn tuú thuéc vµo lîng S mµ %O2 hoÆc b»ng trong
b×nh A (nÕu kh«ng cã S) hoÆc hÕt (nÕu nhiÒu S), tøc 0% ≤ %O2 ≤ 3,68%, cßn % SO2 th× hoÆc b»ng trong b×nh A (nÕu
kh«ng cã S) hoÆc thªm SO2 do ®èt S; tøc lµ: 13,16% ≤ % SO2 ≤ 13,16 + 3,68 = 16,84%.
3. ThÓ tÝch vµ nhiÖt ®é nh nhau, tæng sè mol b»ng nhau, nªn PA = PB.
Gäi tæng sè mol kh«ng khÝ ban ®Çu lµ n0, cã:
760.n 0 .22, 4 752, 4.9, 96
  n0 = 0,4
273 273  27, 3
trong ®ã cã: 0,4 . 21% = 0,084 (mol) O2 vµ 0,4 . 79% = 0,316 (mol) N2. V× %V tØ lÖ víi sè mol khÝ nªn ta cã:
sè mol SO 2 x 13,16 sè mol O 2 y 3, 68
   x = 0,05    y = 0,014
sè mol N 2 0, 316 83,16 sè mol N 2 0,316 83,16
1.0, 38.22, 4 PA .9, 96
Tæng sè mol khÝ trong A = 0,316 + 0,014 + 0,05 = 0,38 VËy:   PA = 1,282 (atm) = PB
273 273  136, 5
4. Sè mol O2 tham gia ph¶n øng (1) vµ (2) = 0,084 – 0,014 = 0,07.
Gäi sè mol ZnS vµ FeS2 lÇn lît lµ: a vµ b, ta cã:
3 11
Sè mol SO2 = a + 2b = 0,05 vµ sè mol O2 ph¶n øng = .a  .b  0, 07 .
2 4
21
Gi¶i ra ®îc: a = 0,01 vµ b = 0,02 VËy khèi lîng hçn hîp = 97 . 0,01 + 120 . 0,02 = 3,37 (g).
47.
0
1. Çc ph¶n øng: Fe + S 
t
 FeS (1) FeS + 2HCl  FeCl2 + H2S (2)
Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 (3) S + HCl  kh«ng ph¶n øng
H2S + CuCl2  CuS + 2HCl (4) FeCl2 + 2 NaOH  Fe(OH)2 + 2NaCl (5)
0
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3 (6) 2Fe(OH)3 
t
 Fe2O3 + 3H2O (7)
9, 6
Theo (1), (2) vµ (4) nFeS = n H2 S = nCuS =  0,1 (mol)
96
§èi víi khÝ D: gäi x lµ %V cña H2S, ta cã:
M D = 9 . 2 = 18 = 34x + 2(1-x)  x = 0,5 = 50%. Do ®ã n H2 = n H2S = 0,1 = nFe cßn l¹i.
VËy tæng khèi lîng Fe ban ®Çu lµ m = (0,1 + 0,1) . 56 = 11,2 (g) vµ khèi lîng S ban ®Çu p = 0,8 + 0,1 . 32 = 4 (g).
1 0, 2
2. Theo çc ph¶n øng tõ (1) ®Õn (7) ta cã: n Fe2 O3  nFe ban ®Çu = = 0,1.
2 2
Khèi lîng Fe2O3 = 0,1 . 160 = 16 (g).
0 3 0
3. Theo bµi ra cã çc ph¶n øng: S + O2 
t
 SO2 (8) 2 Fe + O2 
t
 Fe2O3 (9)
2
7 0
2 FeS + O2 
t
 Fe2O3 + 2 SO2 (10)
2
Tæng sè mol O2 tham gia ph¶n øng (8), (9), (10) lµ:
3 4 3 1,1
n O2  n S  .n Fe   .0, 2 
4 32 4 4
Sè mol SO2 t¹o ra: nS + nFeS = 0,025 + 0,1 = 0,125 (mol)
Gäi sè mol oxi cßn l¹i lµ n’ O2 , cã tØ lÖ sè mol tríc vµ sau ph¶n øng:
1,1
n ' O2 
4  100  n’ = 2,725.
O2
n ' O2 95
VËy sè mol O2 ban ®Çu = 2,725 + 0,275 = 3 (mol).
48. §Æt x, y lÇn lît lµ sè mol cña FeS vµ FeS2 trong A. §Æt a lµ sè mol cña khÝ trong b×nh tríc khi nung.
7 0 0
Khi nung, çc ph¶n øng: 2FeS + O2 
t
 Fe2O3 + 2SO2 4FeS2 + 11 O2 
t
 2Fe2O3 + 8SO2
2
Tríc khi nung, sè mol khÝ lµ: N2 = 0,8a vµ O2 = 0,2a
Sau khi nung, sè mol khÝ lµ: N2 = 0,8a vµ SO2 = (x + 2y)
VËy sè mol O2 d lµ: 0,2a – 1,75x – 2,75y  tæng sè mol khÝ = a – 0,75.(x+y).
0, 8a 84, 77
Cã: % VN 2    a = 13,33. (x+y)
a  0, 75.(x  y) 100
x  2y 10, 6
% VSO2    a = 10,184x + 19,618y
a  0, 75.(x  y) 100
x 2
Tõ hai gi¸ trÞ trªn cña a suy ra: 
y 1
1. TØ lÖ vÒ khèi lîng:
x 2
V× tØ lÖ vÒ sè mol  , nªn tØ lÖ vÒ khèi lîng sÏ lµ:
y 1
22
2.88
%FeS = .100  59, 46%
(2.88  1.120)
%FeS2 = 100% - 59,46% = 40,54%
2. ChÊt r¾n B lµ Fe2O3 chøa 0,5.(x + y) mol.
Çc ph¶n øng x¶y ra: Fe2O3 + 3 H2SO4  Fe2(SO4)3 + 3 H2O
Fe2(SO4)3 + 3 Ba(OH)2  2 Fe(OH)3 + 3 BaSO4
Khi nung kÕt tña:
0
BaSO4 
t
 kh«ng thay ®æi
0
2 Fe(OH)3  t
 Fe2O3 + 3 H2O
Tõ çc ph¶n øng trªn cã ph¬ng tr×nh: 233 . 1,5 .(x + y) + 160 .0,5 .(x + y) = 12,885
Hay: x + y = 0,03
x 2
MÆt kh¸c cã:  , nªn x = 0,02 vµ y = 0,01
y 1
VËy m = 88 . 0,02 + 120 . 0,01 = 2,96 (g).
3. Sè mol khÝ tríc ph¶n øng (a mol):
1, 232.1 V .1 1,12
 0  V0 = 1,12 (lÝt)  a = = 0,05 (mol)
273  27,3 273 22, 4
ThÓ tÝch hçn hîp C tÝnh theo ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn = 22,4 .[0,05 – 0,75 .(x + y)] = 0,616
(V× x + y = 0,03)
1, 232.p 0, 616.1
¸p suÊt g©y ra bëi hçn hîp C:   p = 0,55 (atm).
273  27,3 273
V× tØ lÖ thÓ tÝch cña çc khÝ trong hçn hîp còng chÝnh b»ng tØ lÖ vÒ ¸p suÊt cña chóng, nªn:
pN2 = 84,77% . 0,55 = 0,466 (atm)
pSO2 = 10,6% . 0,55 = 0,058 (atm)
pO2 = 4,63% . 0,55 = 0,025 (atm)
49. Khi hoµ tan oleum vµo níc, cã ph¶n øng: H2SO4.nSO3 + n H2O  (n + 1) H2SO4
6, 76.(n  1)
 sè mol H2SO4 t¹o thµnh lµ: x = (1)
98  80n
Tõ ph¶n øng trung hoµ: H2SO4 + 2 NaOH  Na2SO4 + 2H2O
0,5.0, 016
suy ra sè mol axit H2SO4 cã trong 10 ml dung dÞch lµ:  0, 004 (mol), vËy sè mol H2SO4 ®îc t¹o ra tõ
2
0, 004.200
oleum lµ: x =  0, 08 (mol) (2)
10
Tõ (1) vµ (2) suy ra n = 3  c«ng thøc cña oleum: H2SO4.3SO3
2. Hµm lîng SO3 tù do trong oleum lµ:
240.100
%SO3 =  71%
338
3. §Æt y lµ sè gam H2SO4.3H2O cÇn hoµ tan: Trong 131 g H2SO4 40% cã 52,4 g H2SO4 vµ 78,6 g H2O.
VËy khi hoµ tan: SO3 + H2O  H2SO4
y1 78,6 y2
78, 6.80
y1 =  349,3 (g) SO3
18
78, 6.98
y2 =  427, 9 (g) H2SO4
18
V× trong oleum cã 10% lµ SO3, nªn:
23
Khèi lîng SO3 10

Khèi lîng H 2 SO 4 90
240y
 khèi lîng SO3 d =  349,3  (0, 71y  349,3) (g)
338
98y
Vµ khèi lîng H2SO4 = 427,9 + 52,4 +  (480,3  0, 29y) (g)
338
Dùa vµo tØ lÖ vÒ khèi lîng gi÷a SO3 vµ H2SO4 ë trªn suy ra y = 594,1 (gam).
50.
0 0
Çc ph¶n øng: 2KClO3 
t
 2KCl + 3 O2 (1) Ca(ClO3)2 
t
 CaCl2 + 3O2 (2)
0
Ca(ClO)2 
t
 CaCl2 + O2 (3) (CaCl2 vµ KCl kh«ng bÞ nhiÖt ph©n ë ®iÒu kiÖn nµy)
2SO2 + O2  2SO3 (4) SO3 + H2O  H2SO4 (5) CaCl2 + K2CO3  CaCO3 + 2KCl (6)
VËy sè mol çc chÊt lµ:
191,1.80 1
n SO3  n H2 SO4   1,56 (mol)  n O2  .1,56  0, 78 (mol)
100.98 2
n CaCl2  n K2CO3  n CaCO3  0,36.0,5  0,18 (mol)
a. Khèi lîng kÕt tña C lµ: 0,18 . 100 = 18 (g)
b. §Æt x vµ y lÇn lît lµ sè mol cña KClO3 vµ KCl cã trong A, theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, cã:
83, 68  0, 78.32  0,18.111
Tæng sè mol KCl trong B = x + y =  0,52 .
74,5
22
.y
MÆt kh¸c: x + y + 0,18 . 2 = Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh cã x = 0,4.
3
0, 4.122,5.100
VËy %KClO3 =  58,55% C. Bµi tËp tù gi¶i :
83, 68
51. Nung mA gam hçn hîp KClO3 vµ KMnO4 thu ®îc chÊt B vµ khÝ O2 (lóc ®ã KClO3 bÞ ph©n hñy hoµn toµn cßn
KMnO4 bÞ ph©n huû kh«ng hoµn toµn). Trong B cã 0,894g KCl chiÕm 8,312% vÒ khèi lîng. Trén lîng oxi thu ®îc
ë trªn víi kh«ng khÝ (chØ chøa O2 vµ N2) theo tØ lÖ thÓ tÝch 1: 3 trong mét b×nh kÝn thu ®îc hçn hîp khÝ C. Cho vµo
b×nh 0,528g cacbon råi ®èt ch¸y hÕt cacbon thu ®îc hçn hîp khÝ D gåm 3 khÝ, trong ®ã CO2 chiÕm 22,92% vÒ thÓ
tÝch. a. TÝnh mA ?
b. TÝnh % khèi lîng mçi chÊt trong hçn hîp A ?
Cho biÕt: - Kh«ng khÝ chøa 80% nit¬ vµ 20% oxi vÒ thÓ tÝch.
§¸p sè: a. Trêng hîp 1: NÕu d oxi: Ba khÝ ®ã lµ O2, N2 vµ CO2  mA = 12,53 gam.
Trêng hîp 2: NÕu thiÕu oxi: Ba khÝ ®ã lµ N2, CO2 vµ CO  mA = 11,647 gam.
b. %m (KClO3) = 12,6%; %m (KMnO4) = 87,4%
52. H·y x¸c ®Þnh nång ®é % cña dung dÞch H2SO4 . BiÕt r»ng khi lÊy mét lîng dung dÞch ®ã cho t¸c dông víi natri d
th× lîng khÝ hi®ro tho¸t ra b»ng 5% khèi lîng dung dÞch H2SO4 .§¸p sè: C% (H2SO4)  67,38%
53. Hßa tan hoµn toµn hçn hîp A gåm Mg, Cu vµo mét lîng võa ®ñ dung dÞch H2SO4 70% (®Æc, nãng), thu ®îc 1,12
lÝt khÝ SO2 (®o ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn) vµ dung dÞch B. Cho dung dÞch B t¸c dông víi NaOH d, ®îc kÕt tña C; nung C
®Õn khèi lîng kh«ng ®æi, ®îc hçn hîp chÊt r¾n E. Cho E t¸c dông víi lîng d H2 (nung nãng) thu ®îc 2,72g hçn
hîp chÊt r¾n F. a. TÝnh sè gam Mg, Cu cã trong hçn hîp A.
b. Cho thªm 6,8g níc vµo dung dÞch B ®îc dung dÞch B'. TÝnh nång ®é % çc chÊt trong B' (xem nh lîng
níc bay h¬i kh«ng ®¸ng kÓ). Cho: Cu = 64, Mg = 24, H = 1, O = 16, §¸p sè: a. mMg = 0,48 gam; mCu = 1,92 gam.
b. Dung dÞch B’ cã: 6 + 6,8 = 12,8 (gam) H2O, m(MgSO4) = 0,02 x 120 = 2,4 (gam), m(CuSO4) = 0,03 x
160 = 4,8 (gam)  C% (MgSO4) = 12% vµ C% (CuSO4) = 24%.
24
54. Na2SO4 ®îc dïng trong s¶n xuÊt giÊy, thuû tinh, chÊt tÈy röa. Trong c«ng nghiÖp nã ®îc s¶n xuÊt b»ng çch ®un
H2SO4 víi NaCl. Ngêi ta dïng mét lîng H2SO4 kh«ng d nång ®é 75% ®un víi NaCl. Sau ph¶n øng thu ®îc hçn
hîp r¾n chøa 91,48% Na2SO4 ; 4,79% NaHSO4 ; 1,98% NaCl ; 1,35% H2O vµ 0,40% HCl.
1. ViÕt ph¶n øng hãa häc x¶y ra.
2. TÝnh tØ lÖ % NaCl chuyÓn hãa thµnh Na2SO4.
3. TÝnh khèi lîng hçn hîp r¾n thu ®îc nÕu dïng mét tÊn NaCl.
4. Khèi lîng khÝ vµ h¬i tho¸t ra khi s¶n xuÊt ®îc 1 tÊn hçn hîp r¾n.
§¸p sè: 2. %m cña NaCl ®· chuyÓn ho¸ thµnh Na2SO4 = 94,58%.
3. m hçn hîp r¾n = 1,343 tÊn.
4. mHCl = 0,2457 tÊn; mH2O = 0,2098 tÊn.
55. Chia 59,2 gam hçn hîp gåm kim lo¹i M, oxit vµ muèi sunfat cña cïng kim lo¹i M (cã hãa trÞ 2 kh«ng ®æi) thµnh
hai phÇn b»ng nhau :
- PhÇn 1 hßa tan hÕt trong dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ®îc dung dÞch A vµ khÝ B. Lîng khÝ B nµy t¸c dông võa
®ñ víi 32 gam CuO. Cho tiÕp dung dÞch KOH (d) vµo dung dÞch A, khi ph¶n øng kÕt thóc läc lÊy kÕt tña, nung ®Õn
khi lîng kh«ng ®æi ®îc 28 gam chÊt r¾n.
- PhÇn 2 cho t¸c dông víi 500ml dung dÞch CuSO4 1,2M, sau khi ph¶n øng kÕt thóc läc bá chÊt r¾n, ®em phÇn
dung dÞch c« c¹n, lµm kh« thu ®îc 92 gam chÊt r¾n.
a. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra, x¸c ®Þnh M ?
b. TÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m theo khèi lîng cña çc chÊt trong hçn hîp ban ®Çu ? BiÕt çc ph¶n øng x¶y ra
hoµn toµn.
§¸p sè: a. MM = 24  M lµ Mg.
b. %mMg = 32,43% ; %mMgO = 27,03% ; %mMgSO4 = 40,54%
56. §èt ch¸y trong oxi 8,4 gam hçn hîp A gåm FeS2 vµ Cu2S thu ®îc khÝ X vµ chÊt r¾n B gåm Fe2O3 vµ Cu2O. Lîng
khÝ X nµy lµm mÊt mµu võa hÕt dung dÞch chøa 14,4gam brom. Cho chÊt r¾n B t¸c dông víi 600ml dung dÞch H2SO4
0,15M ®Õn khi ph¶n øng kÕt thóc thu ®îc m gam chÊt r¾n vµ dung dÞch C. Pha lo·ng dung dÞch C b»ng níc ®Ó ®îc
3 lÝt dung dÞch D.
BiÕt r»ng khi hßa tan Cu2O vµo H2SO4 lo·ng thu ®îc CuSO4, Cu vµ H2O.
1. TÝnh thµnh phÇn % khèi lîng mçi chÊt trong hçn hîp A ? 2. TÝnh m ? 3. TÝnh pH cña dung dÞch D ?
§¸p sè: 1. %mFeS2 = 42,86% ; %mCu2S = 57,14%
2. Trong B cã 0,015mol Fe2O3 vµ 0,03mol Cu2O  lîng axit H2SO4 d sau khi ph¶n øng víi B = 0,09
– (0,045 + 0,03) = 0,015 (mol). ChÊt r¾n C lµ Cu víi m = 1,92 gam.
3. Dung dÞch D cã pH = 2.
57. Cho 3,0 gam hçn hîp A (gåm Al vµ Mg) hßa tan hoµn toµn b»ng H2SO4 lo·ng, gi¶i phãng 3,36 lÝt khÝ H2 ë ®ktc vµ
dung dÞch B. Cho B vµo NaOH d, lÊy kÕt tña s¹ch nung tíi khèi lîng kh«ng ®æi ®îc m gam chÊt r¾n. Cho 1,5 gam
A t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d, cuèi cïng thu chÊt r¾n t¹o thµnh cho t¸c dông víi HNO3 ®Æc gi¶i phãng V lÝt khÝ
mµu n©u ë ®ktc. 1. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
2. TÝnh m vµ V. TÝnh thµnh phÇn % (theo khèi lîng) mçi chÊt trong A.
§¸p sè: 2. m = 2 gam; V = 3,36 lÝt ; %mAl = 60% vµ %mMg = 40%
58. Cho 1,68 gam hîp kim Ag-Cu t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 ®Æc, nãng. KhÝ thu ®îc t¸c dông víi níc clo d,
ph¶n øng xÈy ra theo ph¬ng tr×nh; SO2 + Cl2 + 2 H2O = 2 HCl + H2SO4
Dung dÞch thu ®îc sau khi ph¶n øng víi clo cho t¸c dông hÕt víi dung dÞch BaCl2 0,15M thu ®îc 2,796 gam
kÕt tña. a. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch BaCl2 cÇn dïng. b. TÝnh thµnh phÇn %m cña hîp kim.
25
§¸p sè: a. Vdd (BaCl2) = 0,8 lÝt
b. %mAg = 77% ; %mCu = 23%
59. X lµ hçn hîp hai kim lo¹i Mg vµ Zn. Y lµ dung dÞch H2SO4 lo·ng cha râ nång ®é.
ThÝ nghiÖm 1 : Cho 24,3 gam X vµo 2 lÝt Y, sinh ra 8,96 lÝt khÝ H2.
ThÝ nghiÖm 2 : Cho 24,3 gam X vµo 3 lÝt Y, sinh ra 11,2 lÝt khÝ H2.
BiÕt r»ng: trong thÝ nghiÖm 1, X cha tan hÕt ; trong thÝ nghiÖm 2, X ®· tan hÕt.
TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch Y vµ khèi lîng mçi kim lo¹i trong X.(ThÓ tÝch khÝ ®îc ®o ë ®ktc)
§¸p sè: CM (dd Y) = 0,1M ; mMg = 0,2 x 24 = 4,8(gam) vµ mZn = 0,3 x 65 = 19,5(gam)
60. TØ khèi cña hçn hîp X gåm CO2 vµ SO2 so víi khÝ nit¬ b»ng 2. Cho 0,112 lit (ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn) cña X léi
chËm qua 500ml dung dÞch Ba(OH)2. Sau thÝ nghiÖm ph¶i dïng 25,00ml HCl 0,200 M ®Ó trung hoµ lîng Ba(OH)2
thõa. a. TÝnh % sè mol cña mçi khÝ trong hçn hîp X.
b. TÝnh nång ®é dung dÞch Ba(OH)2 tríc thÝ nghiÖm.
c. H·y t×m çch nhËn biÕt mçi khÝ cã trong hçn hîp X, viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
§¸p sè: a. %nCO2 = 40% ; %nSO2 = 60%
b. CM dd Ba(OH)2 = 0,015M.
c. Sôc hçn hîp khÝ qua níc Brom d, SO2 sÏ lµm mÊt mµu Brom. KhÝ cßn l¹i sôc qua níc v«i trong,
CO2 lµm vÉn ®ôc.
61. Hoµ tan 88,2 gam hçn hîp A gåm Cu, Al, FeCO3 trong 250 ml dung dÞch H2SO4 98% (d = 1,84 g/ml) khi ®un nãng
®îc dung dÞch B vµ hçn hîp khÝ. Cho hçn hîp khÝ nµy ®i qua dung dÞch brom (d) sau ph¶n øng ®îc dung dÞch C.
KhÝ tho¸t ra khái b×nh níc brom cho hÊp thô hoµn toµn vµo b×nh ®ùng dung dÞch Ba(OH)2 ®îc 39,4 gam kÕt tña ; läc
t¸ch kÕt tña råi thªm dung dÞch NaOH d vµo l¹i thu ®îc 19,7 gam kÕt tña. Cho dung dÞch BaCl2 d vµo dung dÞch C
®îc 349,5 gam kÕt tña.
1. TÝnh khèi lîng tõng chÊt cã trong hçn hîp A.
2. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch NaOH 2M cÇn cho vµo dung dÞch B ®Ó t¸ch riªng ion Al3+ ra khái çc ion kim lo¹i kh¸c.
§¸p sè: 1. mCu = 25,6 gam ; mAl = 16,2 gam ; mFeCO3 = 46,4 gam.
2. VddNaOH = 2,05 lÝt
62. Mét nguyªn tè phi kim R t¹o víi oxi hai lo¹i oxit RaOx vµ RbOy víi a  1 vµ b  2. TØ sè ph©n tö khèi cña hai
oxit lµ 1,25 vµ tØ sè %m cña oxi trong hai oxÝt lµ 1,2. Gi¶ sö x > y.
a. X¸c ®Þnh nguyªn tè R.
b. Hßa tan mét lîng oxÝt RaOx vµo H2O, ®îc dung dÞch D. Cho D t¸c dông võa ®ñ víi 1,76g oxÝt M2Oz cña
kim lo¹i M, thu ®îc 1 lÝt dung dÞch E cã nång ®é mol/l cña chÊt tan lµ 0,011M. X¸c ®Þnh nguyªn tè M ?
§¸p sè: a. MR = 32  A lµ S b. MM = 56  M lµ Fe
63. Trong b×nh kÝn dung tÝch kh«ng ®æi chøa 35,2x(g) oxi vµ 160x(g) khÝ SO2, ë 136,5C cã xóc t¸c V2O5. §un nãng
b×nh mét thêi gian, ®a vÒ nhiÖt ®é ban ®Çu, ¸p suÊt b×nh lµ P'. BiÕt ¸p suÊt b×nh ban ®Çu lµ 4,5 atm vµ hiÖu suÊt ph¶n
øng lµ H%.
a. LËp biÓu thøc tÝnh ¸p suÊt sau ph¶n øng P' vµ tØ khèi h¬i d cña hçn hîp khÝ sau ph¶n øng so víi kh«ng khÝ
theo H (coi M kk = 28,8).
b. T×m kho¶ng x¸c ®Þnh P', d ?
c. TÝnh dung tÝch b×nh trong trêng hîp x = 0,25 ?
P ' n ' 3, 6x  1,1x.H%
§¸p sè: a. B×nh kÝn, nhiÖt ®é kh«ng ®æi, nªn    Khi P0 = 4,5 atm, th× P’ = 4,5 –
P0 n 0 3, 6x
195, 2
1,375. H% (atm). TØ khèi dhh sau P¦/kk = .
(3, 6  1,1.H%).28,8
b. Kho¶ng x¸c ®Þnh: 3,125 ≤ P’ ≤ 4,5 ; 1,88 ≤ d ≤ 2,71.
26
V
c. Tõ d÷ kiÖn cña P0   26,88  khi x = 0,25 th× V = 6,72 lÝt.
x
64. Cho hçn hîp A gåm Al, Zn vµ S díi d¹ng bét mÞn. Sau khi nung 33,02 gam hçn hîp A (kh«ng cã kh«ng khÝ) mét
thêi gian nhËn ®îc hçn hîp B. NÕu thªm 8,296 gam bét Zn vµo B th× hµm lîng ®¬n chÊt Zn trong hçn hîp nµy b»ng
1 hµm lîng Zn trong A.
2
- LÊy 1 lîng hçn hîp B hßa tan trong dung dÞch H2SO4 lo·ng d, sau khi ph¶n øng kÕt thóc, thu ®îc 0,48
2
gam chÊt r¾n nguyªn chÊt.
- LÊy
1 lîng hçn hîp B, thªm mét thÓ tÝch kh«ng khÝ thÝch hîp. Sau khi ®èt ch¸y hoµn toµn ®îc hçn hîp
2
khÝ C. Trong hçn hîp khÝ C, nit¬ chiÕm 85,5% thÓ tÝch vµ chÊt r¾n D. Cho hçn hîp khÝ C qua dung dÞch NaOH ®Ëm
®Æc, dïng d th× thÓ tÝch gi¶m ®i 5,04 lÝt (ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn).
1. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
2. TÝnh thÓ tÝch kh«ng khÝ ®· dïng.
3. TÝnh thµnh phÇn % theo khèi lîng çc chÊt trong hçn hîp B.
65. A lµ dung dÞch H2SO4, B lµ dung dÞch NaOH. Trén 0,3 lÝt B víi 0,2 lÝt A ta ®îc 0,5 lÝt dung dÞch C. LÊy 20 ml
dung dÞch C, thªm mét Ýt quú tÝm vµo thÊy cã mµu xanh. Sau ®ã thªm tõ tõ dung dÞch HCl 0,05M tíi khi quú tÝm
®æi thµnh mµu tÝm thÊy hÕt 40ml axit.
Trén 0,2 lÝt B víi 0,3 lÝt A ta ®îc 0,5 lÝt D. LÊy 20 ml dung dÞch D, thªm 1 Ýt quú tÝm vµo thÊy cã mµu ®á. Sau ®ã
thªm tõ tõ dung dÞch NaOH 0,1M tíi khi quú tÝm ®æi thµnh mµu tÝm thÊy hÕt 80ml xót.
1. TÝnh nång ®é mol cña çc dung dÞch A vµ B.
2. Trén VB lÝt NaOH vµo VA lÝt H2SO4 ë trªn ta thu ®îc dung dÞch E. LÊy V mol dung dÞch cho t¸c dông víi
100ml dung dÞch BaCl2 0,15M ®îc kÕt tña F. MÆt kh¸c, lÊy V ml dung dÞch E cho t¸c dông víi 100ml dung dÞch
AlCl3 1M ®îc kÕt tña G. Nung E hoÆc G ë nhiÖt ®é cao ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi th× ®Òu thu ®îc 3,262 gam chÊt
r¾n. TÝnh tØ lÖ VB : VA.
27
Ch¬ng III: Nit¬ - Photpho
A. Tãm T¾t lý thuyÕt:

Nit¬ vµ photpho thuéc nhãm VA cña b¶ng tuÇn hoµn. CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng cña chóng lµ
2 3
ns np . MÆc dï nit¬ cã tÝnh chÊt phi kim m¹nh h¬n photpho, tuy nhiªn, ®¬n chÊt photpho ho¹t ®éng hãa häc
víi oxi m¹nh h¬n nit¬. TÝnh chÊt kÐm ho¹t ®éng hãa häc cña nit¬ ®îc lÝ gi¶i bëi liªn kÕt ba bÒn v÷ng gi÷a hai
nguyªn tö nit¬: N  N . Nit¬ chiÕm kho¶ng 78% thÓ tÝch kh«ng khÝ, kh«ng ®éc, nhng kh«ng duy tr× sù sèng.
Nguyªn tè N cã vai trß rÊt quan träng trong cuéc sèng, lµ thµnh phÇn hãa häc kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña çc
chÊt protit.
I- Nit¬:1- T¸c dông víi hidro:
xt, to
N2 + 3H2 2NH3
2- T¸c dông víi oxi: o
3000 C
N2 + O2 2NO
0
3- §iÒu chÕ: - Trong phßng thÝ nghiÖm: NH4NO2  t
 N2 + 2H2O
- Trong c«ng nghiÖp: Chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng thu ®îc N2 vµ O2.
II- Amoniac: a- KhÝ amoniac
1- TÝnh baz¬: NH3 + HCl  NH4Cl 2 NH3 + H2SO4  (NH4)2SO4
0 0
2- TÝnh khö: - T¸c dông víi oxi: 4NH3 + 3O2 
t
 2N2 + 6H2O 4NH3 + 5O2 
850 C
Pt
 4NO + 6H2O
- T¸c dông víi clo: 2NH3 + 3Cl2  N2 + 6HCl
- Khö mét sè oxit kim lo¹i: 3CuO + 2NH3  3Cu + N2 + 3H2O
b- Dung dÞch amoniac
1- T¸c dông cña NH3 víi H2O: NH3 + H2O  NH4+ + OH-
2- TÝnh chÊt cña dung dÞch NH3: - TÝnh baz¬: t¸c dông víi axit t¹o ra muèi amoni NH3 + H+  NH4+
- Lµm ®æi mµu chØ thÞ: qu× tÝm  xanh ; phenolphtalein  hång.
- T¸c dông víi dung dÞch muèi  hi®roxit kÕt tña, thÝ dô: AlCl3 + 3NH3 + 3H2O  Al(OH)3  + 3NH4Cl
Hay: Al3+ + 3NH3 + 3H2O  Al(OH)3  + 3NH4+
Ph¶n øng còng x¶y ra t¬ng tù víi çc dung dÞch muèi FeCl3 ; FeSO4…
- Kh¶ n¨ng t¹o phøc (ThÓ hiÖn tÝnh baz¬ theo Liuyt): Amoniac cã kh¶ n¨ng t¹o phøc víi nhiÒu cation kim lo¹i, ®Æc biÖt
cation cña çc nguyªn tè nhãm phô. Ch¼ng h¹n:
Cu(OH)2 + 4 NH3 (dd)  [Cu(NH3)4]2+ (dd) + 2OH- (dd)
HoÆc: AgCl + 2 NH3 (dd)  [Ag(NH3)2]+ (dd) + Cl- (dd)
c- §iÒu chÕ amoniac: * Trong phßng thÝ nghiÖm: NH4+ + OH- 
KiÒm(r¾n)
 NH3 +H2O
2NH4Cl (r) + CaO   2NH3 + CaCl2

0
t
Hay
* Trong c«ng nghiÖp: - Nguyªn liÖu: N2 ®îc ®iÒu chÕ b»ng ph¬ng ph¸p chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng.
CH4   C + 2H2
0
t
H2 ®îc ®iÒu chÕ b»ng çch nhiÖt ph©n metan kh«ng cã kh«ng khÝ:
0
450 500( C)
- Ph¶n øng tæng hîp: N2 + 3H2 
 

 2NH3
300 1000(atm),Fe
(Xóc t¸c Fe ®îc ho¹t ho¸ bëi hçn hîp oxit Al2O3 vµ K2O)
III- Muèi amoni: 1- Ph¶n øng trao ®æi ion:
NH4Cl + NaOH  NaCl + NH3  + H2O (ph¶n øng nhËn biÕt muèi amoni)
Hay: NH4+ + OH-  NH3  + H2O
2- Ph¶n øng ph©n huû (thÓ hiÖn tÝnh kÐm bÒn nhiÖt):
Ph¶n øng tæng qu¸t: (NH4)nX  NH3  + HnX (trong ®ã X lµ gèc axit cã ho¸ trÞ n)
28
0 0
ThÝ dô: NH4Cl 
t
 NH3 + HCl NH4HCO3 
t
 NH3 + CO2 + H2O
Nhng víi muèi t¹o bëi axit cã tÝnh oxi ho¸ th×: Do NH3 thÓ hiÖn tÝnh khö m¹nh, nªn s¶n phÈm cña ph¶n øng sÏ
kh«ng dõng l¹i ë giai ®o¹n trªn.
0 0
ThÝ dô: NH4NO2 
t
 N2 + 2 H2O HoÆc: NH4NO3 
t
 N2O + 2 H2O
IV- Axit nitric: 1- TÝnh axit m¹nh - T¸c dông víi hidroxit (tan vµ kh«ng tan)  Muèi + H2O
HNO3 + NaOH  NaNO3 + H2O 2HNO3 + Mg(OH)2  Mg(NO3)2 + 2H2O
- T¸c dông víi oxit baz¬  Muèi + H2O Fe2O3 + 6 HNO3  2 Fe(NO3)3 + 3 H2O
CuO + 2 HNO3 Cu(NO3)2 + H2O
2- TÝnh oxi ho¸ m¹nh:
-3 0 +1 +2 +4 +5
NH4NO3 N2 N2O NO NO2 HNO3
- T¸c dông víi hÇu hÕt kim lo¹i, kÓ c¶ mét sè kim lo¹i ®øng sau H nh Cu, Ag:
0
Fe + 6HNO3 ®Æc 
t
 Fe(NO3)3 + 3NO2  + 3H2O Fe + 4HNO3 lo·ng  Fe(NO3)3 + NO  + 2H2O
Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Ag + 2HNO3  AgNO3 + NO2 + H2O
Lu ý: + S¶n phÈm cña ph¶n øng thô thuéc vµo:
B¶n chÊt kim lo¹i; Nång ®é axit: axit ®Æc, chñ yÕu  NO2 ; axit lo·ng, chñ yÕu  NO; NhiÖt ®é ph¶n øng.
+ Mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch HNO3 t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm khÝ, mçi s¶n phÈm viÕt 1 ph¬ng tr×nh ph¶n
øng, thÝ dô: 10Al + 36HNO3  10Al(NO3)3 + 3N2  + 18H2O
8Al + 30HNO3  8Al(NO3)3 + 3N2O  + 15H2O
+ Çc kim lo¹i m¹nh cã thÓ khö HNO3 thµnh NH3 vµ sau ®ã NH3 + HNO3  NH4NO3, cã nghÜa lµ trong dung
dÞch tån t¹i NH4+ vµ NO3-. Ch¼ng h¹n nh: 4Mg + 10HNO3  4Mg(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
+ Çc kim lo¹i Al, Fe bÞ thô ®éng trong dung dÞch HNO3 ®Æc nguéi!
+ Dung dÞch chøa muèi nitrat (KNO3) trong m«i trêng axit còng cã tÝnh chÊt t¬ng tù nh dung dÞch HNO3, v×
trong dung dÞch tån t¹i H+ vµ NO3-. Çch gi¶i:
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ®iÖn li cña muèi nitrat vµ axit. ViÕt ph¬ng tr×nh d¹ng ion: M + H+ + NO3-  s¶n phÈm
ThÝ dô: Cho Cu vµo dung dÞch chøa KNO3 vµ H2SO4 lo·ng:
Ph¬ng tr×nh ®iÖn li: KNO3  K+ + NO3- vµ H2SO4  2H+ + SO42-
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: 3Cu + 2NO3- + 8H+  3Cu2+ + 2NO  + 4H2O
- T¸c dông víi phi kim: C + 4HNO3  CO2 + 4NO2 + 2H2O S + 6HNO3  H2SO4 + 6NO2 + 2H2O
- T¸c dông víi hîp chÊt cã tÝnh khö (ë tr¹ng th¸i oxi ho¸ thÊp): 3FeO + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
Fe3O4 + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO2 + 5H2O FeCO3 + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO2 + CO2 + 2H2O
3Fe + NO + 4H  3Fe + NO + 2H2O
2+
3
- + 3+
FeS2 + 18HNO3  Fe(NO3)3 + 2H2SO4 + 15NO2 + 7H2O
3- §iÒu chÕ - Trong PTN: NaNO3 tinh thÓ + H2SO4 ®Æc  NaHSO4 + HNO3 
- Trong c«ng nghiÖp: S¬ ®å ®iÒu chÕ: Kh«ng khÝ  N2  NH3  NO  NO2  HNO3.
0
4NH3 + 5O2 
850 C
Pt
 4 NO + 6H2O 2NO + O2 2NO2 4NO2 + O2 + 2H2O  4HNO3
V- Muèi nitrat 1- TÝnh tan: TÊt c¶ çc muèi nitrat ®Òu tan trong níc.
2- Ph¶n øng nhiÖt ph©n (thÓ hiÖn tÝnh kÐm bÒn nhiÖt):
- Muèi nitrat cña kim lo¹i ho¹t ®éng m¹nh (thêng lµ çc kim lo¹i tõ Mg trë vÒ tríc trong d·y ho¹t ®éng ho¸ häc) bÞ
0
ph©n huû bëi nhiÖt tao ra muèi nitrit vµ oxi: ThÝ dô: 2KNO3  t
 2KNO2 + O2
- Muèi nitrat cña çc kim lo¹i ho¹t ®éng trung b×nh (sau Mg ®Õn Cu) bÞ ph©n huû bëi nhiÖt t¹o ra oxit, nit¬ ®ioxit vµ
0 0
oxi: ThÝ dô: 2Pb(NO3)2  t
 2PbO + 4NO2 + O2 2Cu(NO3)2  t
 2CuO + 4NO2 + O2
- Muèi nitrat cña çc kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng (sau Cu) bÞ ph©n huû bëi nhiÖt t¹o ra kim lo¹i, nit¬ ®ioxit vµ oxi.
0
ThÝ dô: 2AgNO3 
t
 2Ag + 2NO2 + O2
29
®Ò bµi
66. Cho 1,5 lÝt NH3 (®o ë ®ktc) ®i qua èng ®ùng 16g CuO nung nãng, thu ®îc mét chÊt r¾n X.
1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng gi÷a NH3 vµ CuO, biÕt r»ng trong ph¶n øng oxi ho¸ cña nit¬ t¨ng lªn b»ng 0.
2. TÝnh khèi lîng CuO ®· bÞ khö. 3. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HCl 2M ®ñ ®Ó t¸c dông víi X.
67. DÉn 1,344 lÝt NH3 vµo b×nh cã chøa 0,672 lÝt Cl2 (thÓ tÝch çc khÝ ®îc ®o ë ®ktc)
1. TÝnh thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña hçn hîp khÝ sau ph¶n øng.
2. TÝnh khèi lîng cña muèi NH4Cl ®îc t¹o ra.
68. Hçn hîp A gåm ba khÝ NH3, N2 vµ H2. DÉn A vµo b×nh cã nhiÖt ®é cao. Sau ph¶n øng ph©n huû NH3 (coi nh hoµn
toµn) thu ®îc hçn hîp B cã thÓ tÝch t¨ng 25% so víi A. DÉn B ®i qua èng ®ùng CuO nung nãng sau ®ã lo¹i níc th×
chØ cßn l¹i mét chÊt khÝ cã thÓ tÝch gi¶m 75% so víi B.
TÝnh thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña çc khÝ trong hçn hîp A.
69. BiÕt r»ng cã 9,03.1022 ph©n tö H2 tham gia ph¶n øng víi 3,01.1022 ph©n tö N2 (sè Avoga®ro b»ng 6,02.1023). Lîng
amoniac t¹o thµnh ®îc hoµ tan vµo mét lîng níc võa ®ñ 0,4 lÝt dung dÞch (khèi lîng riªng ®îc coi b»ng d =
1g/ml) 1. TÝnh sè mol, sè gam vµ sè ph©n tö NH3 t¹o thµnh.
2. TÝnh nång ®é % vµ nång ®é mol/l cña dung dÞch amoniac.
70. Cho dung dÞch NH3 ®Õn d vµo 20ml dung dÞch Al2(SO4)3. Läc lÊy chÊt kÕt tña vµ cho vµo 10 ml dung dÞch NaOH
2M th× kÕt tña võa tan hÕt.
1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph©n tö vµ ph¬ng tr×nh ion rót gän cña çc ph¶n øng x¶y ra.
2. TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch Al2(SO4)3.
71. Cho dung dÞch Ba(OH)2 ®Õn d vµo 50 ml dung dÞch A cã chøa çc ion NH4+, SO42- vµ NO3-. Cã 11,65g mét chÊt
kÕt tña ®îc t¹o ra vµ ®un nãng th× cã 4,48 lÝt (®o ë ®ktc) mét chÊt khÝ bay ra.
1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph©n tö vµ ph¬ng tr×nh ion cña çc ph¶n øng x¶y ra.
2. TÝnh nång ®é mol/l cña mçi muèi trong dung dÞch A.
72. §un nãng hçn hîp gåm 200g NH4Cl vµ 200g CaO. Tõ lîng khÝ NH3 t¹o ra, ®iÒu chÕ ®îc 224 ml dung dÞch NH3
30% (khèi lîng riªng d = 0,892 g/ml). TÝnh hiÖu suÊt cña ph¶n øng.
73. Trong b×nh ph¶n øng cã 100 mol N2 vµ H2 theo tû lÖ 1 : 3. ¸p suÊt cña hçn hîp khÝ lóc ®Çu lµ 300 atm vµ cña hçn
hîp khÝ sau ph¶n øng lµ 285 atm. NhiÖt ®é trong b×nh ®îc gi÷ kh«ng ®æi.
1. TÝnh sè mol çc khÝ trong hçn hîp sau ph¶n øng. 2. TÝnh hiÖu suÊt cña ph¶n øng tæng hîp.
74. Trong b×nh ph¶n øng cã 40 mol N2 vµ 160 mol H2. ¸p suÊt cña hçn hîp khÝ lóc ®Çu lµ 400 atm, nhiÖt ®é trong b×nh
®îc gi÷ kh«ng ®æi. BiÕt r»ng khi ph¶n øng ®¹t tíi tr¹ng th¸i c©n b»ng th× tû lÖ N2 ®· ph¶n øng lµ 25% (hiÖu suÊt cña
ph¶n øng tæng hîp). 1. TÝnh sè mol çc khÝ trong hçn hîp sau ph¶n øng.
2. TÝnh ¸p suÊt cña hçn hîp khÝ sau ph¶n øng.
75. Mét hçn hîp N2 vµ H2 ®îc lÊy vµo b×nh ph¶n øng cã nhiÖt ®é ®îc gi÷ kh«ng ®æi. Sau thêi gian ph¶n øng, ¸p suÊt
cña çc khÝ trong b×nh gi¶m 5% so víi ¸p suÊt lóc ®Çu. BiÕt r»ng tû lÖ sè mol N2 ®· ph¶n øng lµ 10%.
TÝnh thµnh phÇn % sè mol N2 vµ H2 trong hçn hîp ®Çu.
76. Cho biÕt A lµ mét hîp chÊt v« c¬ :
1. Hoµn thµnh s¬ ®å biÕn hãa sau, viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
2. Cho CO2 t¸c dông víi dung dÞch A thu ®îc hçn hîp gåm 2 muèi X vµ Y. §un nãng hçn hîp X, Y ®Ó ph©n huû hÕt
muèi, thu ®îc hçn hîp khÝ vµ h¬i H2O, trong ®ã CO2 chiÕm 30% thÓ tÝch. TÝnh tØ lÖ sè mol cña X vµ Y trong hçn hîp.
77. Khi nung hçn hîp muèi nitrat cña ch× vµ b¹c, thu ®îc 12,32 lÝt (®iÒu kiÖn tiªu chuÈn) hçn hîp hai khÝ. Hçn hîp
khÝ khi ®îc lµm l¹nh b»ng hçn hîp níc ®¸ vµ muèi ¨n cßn l¹i 3,36 lÝt (®iÒu kiÖn tiªu chuÈn).
X¸c ®Þnh thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng cña hçn hîp muèi.
78. Dung dÞch A chøa hai axit HCl vµ HNO3 cã nång ®é t¬ng øng lµ a mol/l vµ b mol/l.
1. §Ó trung hoµ 20 ml dung dÞch A cÇn dïng 300 ml dung dÞch NaOH 0,1M. MÆt kh¸c lÊy 20 ml dung dÞch A cho t¸c
dông víi AgNO3 d thÊy t¹o thµnh 2,87 gam kÕt tña. TÝnh çc gi¸ trÞ cña a vµ b.
30
2. Thªm tõ tõ Mg kim lo¹i vµo 100 ml dung dÞch A cho tíi khi khÝ ngõng tho¸t ra, thu ®îc dung dÞch B (thÓ tÝch vÉn
100 ml) chØ chøa çc muèi cña Mg vµ 0,963 lÝt hçn hîp D gåm ba khÝ kh«ng mµu c©n nÆng 0,772 gam. Trén khÝ D víi
1 lÝt O2, sau khi ph¶n øng hoµn toµn, cho khÝ cßn l¹i ®i tõ tõ qua dung dÞch NaOH d th× thÓ tÝch hçn hîp khÝ cßn l¹i
1,291 lÝt.
a. Hái hçn hîp khÝ D gåm çc khÝ g× ? BiÕt r»ng trong khÝ D cã hai khÝ chiÕm % thÓ tÝch nh nhau, çc thÓ tÝch khÝ ®o
ë ®ktc.
b. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng hßa tan Mg díi d¹ng ion.
c. TÝnh nång ®é çc ion trong dung dÞch B vµ tÝnh khèi lîng Mg ®· bÞ tan.
79. §èt ch¸y a gam photpho ta ®îc chÊt A, cho a t¸c dông víi dung dÞch chøa b gam NaOH. Hái thu ®îc nh÷ng chÊt
g× ? Bao nhiªu mol ?
80. Hoµ tan 20g hçn hîp gåm bari sunfat, canxi photphat, natri photphat vµ canxi cacbonat vµo níc. PhÇn kh«ng tan
cã khèi lîng b»ng 18g ®îc läc riªng vµ cho vµo dung dÞch HCl lÊy d th× tan ®îc 15g vµ cã 2,24 lÝt (®o ë ®ktc) mét
chÊt khÝ bay ra. TÝnh khèi lîng cña mçi muèi trong hçn hîp.
81. §èt ch¸y hoµn toµn 6,8 g mét hîp chÊt cña photpho thu ®îc 14,2g P2O5 vµ 5,4g níc. Cho çc s¶n phÈm vµo 50g
dung dÞch NaOH 32%
 X¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt.  TÝnh nång ®é % cña dung dÞch muèi thu ®îc.
82. CÇn lÊy bao nhiªu tÊn quÆng photphorit lo¹i cã chøa 65% Ca3(PO4)2 ®Ó ®iÒu chÕ ®îc 150 kg photpho, biÕt r»ng
lîng photpho hao hôt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ 3%.
83. Hoµ tan 22 gam hçn hîp A (Fe, FeCO3, Fe3O4) vµo 0,896 lÝt dung dÞch HNO3 1 M thu ®îc dung dÞch B vµ hçn
hîp khÝ C (gåm CO2 vµ NO). Lîng HNO3 d trong B ph¶n øng võa ®ñ víi 5,516 gam BaCO3. Cã mét b×nh kÝn dung
tÝch 8,96 lÝt chøa kh«ng khÝ (chØ gåm N2 vµ O2 theo tØ lÖ thÓ tÝch lµ 4:1) cã ¸p suÊt 0,375 atm, nhiÖt ®é 00C. N¹p hçn
hîp khÝ C vµo b×nh gi÷ nhiÖt ®é ë 00C th× trong b×nh kh«ng cßn O2 vµ ¸p suÊt trong b×nh cuèi cïng lµ 0,6 atm.
1. TÝnh % khèi lîng çc chÊt trong hçn hîp A. 2.TÝnh %V hçn hîp khÝ C
84. Hoµ tan hoµn toµn 0,368 gam hçn hîp Al vµ Zn cÇn võa ®ñ 25 lÝt dung dÞch HNO3 cã pH=3. Sau ph¶n øng thu
®îc dung dÞch A chøa 3 muèi (kh«ng cã khÝ tho¸t ra).
1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra. 2. TÝnh khèi lîng cña mçi kim lo¹i trong hçn hîp.
3. Thªm vµo dung dÞch A mét lîng d dung dÞch NH3. TÝnh khèi lîng kÕt tña thu ®îc.
85. Cho x mol Fe t¸c dông víi dung dÞch chøa y mol HNO3 thu ®îc khÝ NO duy nhÊt vµ dung dÞch B. Dung dÞch B
tån t¹i nh÷ng ion nµo? Bao nhiªu mol? BiÖn luËn quan hÖ gi÷a x vµ y ®Ó trong dd B tån t¹i çc ion ®ã.
Híng dÉn gi¶i
66. 1. 3 CuO + 2 NH3  N2 + 3 Cu
3.80 (g) 2.22,4 (l)
x(g) 1,5 (l)
2. Khèi lîng CuO bÞ khö:
1,5 . 3 . 80
x  8 (g)
2 . 22,4
Khèi lîng CuO cßn thõa: m CuO  16  8  8 (g )

3. X gåm cã CuO vµ Cu. ChØ CuO cã t¸c dông víi dung dÞch HCl. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
CuO + 2 HCl  CuCl2 + H2O
ThÓ tÝch dung dÞch HCl cÇn lÊy: Vdd HCl = 0,2 : 2 = 0,1 (lÝt)
67.
n NH3  1,344 : 22,4  0,06 (mol)
n Cl2  0,672 : 22,4  0,03 (mol)
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: 2 NH3 + 3 Cl2  6 HCl + N2
NH 3 cßn d: n NH 3  0,06  0,02  0,04 ( mol )
31
Do ®ã: NH3 + HCl  NH4Cl
KhÝ HCl cßn l¹i : n HCl  0,06  0,04  0,02 ( mol )
1. Hçn hîp khÝ sau ph¶n øng gåm 0,01 mol N2 vµ 0,02 mol HCl. Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña hai khÝ b»ng thµnh
phÇn % theo sè mol vµ b»ng.
0,01
% N2  .100  33,3 (%)
0,03
0,02
% HCl  .100  66,7 (%)
0,03
m NH 4Cl  0,04 . 53,5  2,14 (g)
2. Khèi lîng cña NH4Cl b»ng:
68. Gäi x, y vµ z lµ thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña ba khÝ NH3, H2 vµ N2 trong hçn hîp A. Ta cã:
x+y+z=1 (1)
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ph©n huû NH3: 2 NH3  N2 + 3 H2
x 3x
x
2 2
Sau ph¶n øng hçn hîp B gåm (y + 1,5x) hi®ro vµ (z + 0,5x) nit¬. B cã thÓ tÝch t¨ng 25% so víi A tøc lµ b»ng 125/ 100,
do ®ã:
y  1,5x   z  0,5x   2x  y  z  125  1,25 (2)

100
Tõ (1) vµ (2), rót ra : x = 0,25
Khi hçn hîp B ®i qua èng ®ùng CuO nung nãng th× H2 bÞ oxi ho¸ : CuO + H2  Cu + H2O
Lo¹i níc th× chÊt khÝ cßn l¹i lµ N2. ThÓ tÝch gi¶m 75% so víi B tøc lµ cßn b»ng 25% cña B, do ®ã:
25 125 5
z  0,5x  .   0,3125
100 100 16
Rót ra: z = 0,3125 - (0,5 . 0,25) = 0,1875
Thay çc gi¸ trÞ cña x vµ z vµo (1), ta ®îc: 0,25 + y + 0,1875 = 1, rót ra y = 0,5625
Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña çc khÝ trong hçn hîp A:
% NH 3  25%
% H 2  56,25%
% N 2  18,75%
n H2  (9,03.1022 ) : (6,02.1023 )  0,15 (mol) n N 2  (3,01.10 22 ) : (6,02.10 23 )  0,05 (mol)

69.1.
N2 + 3 H2  2 NH3
0,05mol 0,15mol 0,1mol
n NH 3  0,1 ( mol ), m NH 3  0,1.17  1,7 (g) 
Sè phan tö NH 3  0,1 . 6,02.10 23  6,02.10 22
1,7.100
C%( ddNH3 )   0,42(%)
2. Nång ®é % cña dung dÞch NH3: 400  1,7
C M ( ddNH 3 )  0,1 : 0,4  0,25 ( M )

Nång ®é mol/l cña dung dÞch NH3:
70. 1. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
6 NH3 + 6 H2O + Al2(SO4)3  2 Al(OH)3 + 3 (NH4)2SO4
3 NH3 + 3 H2O + Al3+  Al(OH)3 + 3 NH4+
xmol x mol
Al(OH)3 + NaOH  NaAlO2 + 2 H2O
Al(OH)3 + OH-  AlO2- + 2 H2O
32
xmol x mol
2. Trong 10ml dung dÞch NaOH 2M cã: nNaOH = 0,01.2 = 0,02 (mol), do ®ã:
n OH   0,02 ( mol )
Sè mol Al 3 b»ng : x  n OH   0,02 (mol )

Sè mol Al2(SO4)3 b»ng:
1
n Al 2 (SO 4 )3  n 3  0,5 . 0,02  0,01 ( mol )
2 Al
Nång ®é mol/l cña dung dÞch Al2(SO4)3:
C M Al 2 ( SO 4 )3  0,01 : 0,02  0,5 ( M )
Chó thÝch: Al(OH)3 kh«ng tan trong dung dÞch NH3 d v× ®©y lµ dung dÞch baz¬ yÕu.
71. 1. Ba2+ + SO42-  BaSO4

x mol x mol
NH + OH  NH3 + H2O
4
+ -
y mol y mol
2. Sè mol SO42- cã trong dung dÞch:
x  11,65 : 233  0,05 (mol)
Sè mol NH4+ cã trong dung dÞch: y = 4,48 : 22,4 = 0,2 (mol). Sè mol muèi (NH4)2SO4 b»ng sè mol : SO42- = 0,05 mol
Do ®ã:
C M ( NH 4 )2 SO 4  0,05 : 0,05  1 ( M )
Sè mol NH4+ cña muèi nitrat: 0,2 - (0,05 . 2) = 0,1 (mol)
n
NH 4 NO 3  0,1 mol vµ : C M ( NH 4 NO 3 )  0,1 : 0,05  2 ( M )
Do ®ã:
72.
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2 NH4Cl + CaO  2 NH3 + CaCl2 + H2O
Theo ph¶n øng: 2. 53,5g 56g 2. 17g
Theo bµi ra: 200g 200g xg
Lîng CaO cã d vµ NH4Cl cã thÓ ph¶n øng hÕt, nÕu hiÖu suÊt 100% th× sÏ thu ®îc:
200.2.17
m NH3  x   63,55 (g)
2.53,5
Khèi lîng NH3 thùc tÕ thu ®îc: 224 . 0,892 . 0,3  59,94 (%)
59,94
.100  94,3 (%)
HiÖu suÊt cña ph¶n øng: 63,55
73. 1. Tæng sè mol çc khÝ trong hçn hîp sau ph¶n øng:
p2 285 .100
n2  .n 1   95 ( mol )
p1 300
2. n N 2  100 : 4  25(mol); n H2  100  25  75(mol)
V× çc khÝ lÊy theo ®óng tû lÖ trong ph¶n øng nªn theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
N2 + 3H2 2NH3
x mol 3x mol 2x mol
Sè mol N 2 cßn l¹i : n N 2  (25  x ) mol Sè mol H 2 cßn l¹i : n H 2  (75  3x ) mol
Sè mol NH 3 t¹o thµnh : n NH 3  2 x ( mol )
Tæng sè mol çc khÝ: (25  x) + (75  3x) + 2x = 95 (mol)
33
2,5
.100  10 (%)
Gi¶i ra ®îc: x = 2,5 mol HiÖu suÊt cña ph¶n øng tæng hîp: 25
N2n H2:n  40 : 160  1 : 4
74. Tû lÖ mol lóc ®Çu:
H2 ®· lÊy cã d, do ®ã theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
N2 + 3H2 2NH3
1 mol 3 mol 2 mol
40.0,25 mol x mol y mol
1. Sè mol N2 cßn l¹i lµ: 40 - (40.0,25) = 30 (mol) Sè mol H2 ®· ph¶n øng: x = 3. 40. 0,25 = 30 (mol)
Sè mol H 2 cßn l¹i : n H 2  160  30  130 ( mol )
Sè mol NH3 t¹o thµnh: y = 2. 40. 0,25 = 20 (mol)
Tæng sè mol çc khÝ trong hçn hîp sau ph¶n øng. n 2  30  130  20  180 ( mol )
2. Khi nhiÖt ®é kh«ng ®æi th× ¸p suÊt cña çc khÝ trong b×nh kÝn tû lÖ thuËn víi sè mol chÊt khÝ:
p1 n1

p2 n2 n2 180.400
¸p suÊt cña hçn hîp khÝ sau ph¶n øng b»ng: p2 = .p1   360 (atm)
n1 40  160
75. Gäi x lµ sè mol N2 vµ y lµ sè mol H2 cã lóc ®Çu. Sè mol N2 ®· ph¶n øng lµ 0,1x. Theo ph¬ng tr×nh ph¶n
øng: 0,1x mol N2 t¸c dông víi 0,3x mol H2 t¹o ra 0,2x mol NH3.
Sau ph¶n øng cßn l¹i: (1  0,1x) mol N2, (y  0,3x) mol H2
Tæng sè mol çc khÝ trong hçn hîp sau ph¶n øng: 0,9 x  (y  0,3x)  0,2 x  y  0,8x
¸p suÊt cña çc khÝ trong b×nh gi¶m 5% so víi ¸p suÊt lóc ®Çu, tøc lµ b»ng 95% lóc ®Çu, do ®ã ta cã:
P2 y  0,8x 95
   0,95
P1 xy 100
hay lµ: y + 0,8x = 0,95(x + y), rót ra x : y = 1 : 3 Thµnh phÇn % sè mol trong hçn hîp ®Çu:
1 3
% N2  .100  25(%) ; % H 2  .100  75(%)
4 4
76. 1. Hoµn thµnh s¬ ®å : A chØ cã thÓ lµ NH3, do vËy:
NH3 + HCl  NH4Cl (1) NH4Cl + NaOH  NH3 + NaCl + H2O (2)
0
NH3 + HNO3  NH4NO3 (3) NH4NO3 
t
 N2O + 2 H2O (4)
2. CO2 + NH3 + H2O  NH4HCO3 (5) CO2 + 2NH3 + H2O  (NH4)2CO3 (6)
t0 t0
NH4HCO3   CO2 + H2O + NH3 (7) (NH4)2CO3 
 CO2 + H2O + 2 NH3 (8)
Gäi x vµ y lµ sè mol NH4HCO3 vµ (NH4)2CO3, theo (7), (8) ta cã:
nCO2 = x + y = 0,3 nhh = 3x + 4y = 1 Tõ ®ã rót ra : x = 2y
77. Muèi Pb(NO3)2 vµ muèi AgNO3 bÞ nhiÖt ph©n theo çc ph¶n øng:
0
2Pb(NO3)2  t
 2PbO + 4NO2 + O2 (1)
2mol (2.232g) 4mol (4.22,4l) 1mol (22,4l)
0
2AgNO3  t
 2Ag + 2NO2 + O2 (2)
2mol (2.170g) 2mol (2.22,4l) 1mol (22,4l)
Hçn hîp khÝ thu ®îc lµ NO2 vµ O2, khi ®îc lµm l¹nh NO2 ho¸ láng cßn l¹i O2.
12,32 3,36
Sè mol hçn hîp khÝ  0,55 (mol) Sè mol O 2 cßn l¹i  0,15 (mol)
22,4 22,4
Gäi x lµ sè mol Pb(NO3)2 vµ y lµ sè mol AgNO3 cã trong hçn hîp muèi.
Theo ph¶n øng (1), x mol Pb(NO3)2 ph©n huû t¹o nªn 2x mol NO2 vµ 0,5x mol O2.
Theo ph¶n øng (2), y mol AgNO3 ph©n huû t¹o nªn y mol NO2 vµ 0,5y mol O2. Ta cã çc ph¬ng tr×nh:
34
2,5x + 1,5y = 0,55 0,5x + 0,5y = 0,15
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh, t×m ®îc x = 0,1 vµ y = 0,2.
Thµnh phÇn cña hçn hîp muèi ®· nung:
332  0,1 = 33,2g Pb(NO3)2 vµ 170  0,2 = 34g AgNO3
Thµnh phÇn phÇn tr¨m cña hçn hîp muèi:
33,2 34
 100  49,5% ;  100  50,5%
33,2  34 33,2  34
78. 1. Çc ph¶n øng: HCl + NaOH  NaCl + H2O (1) HNO3 + NaOH  NaNO3 + H2O (2)
HCl + AgNO3  AgCl  + HNO3 (3)
2,87
Theo (3) : n HCl  n AgNO3  a . 0,02   0,02
143,5 a=1
Theo (1) vµ (2) nHCl + nHNO3 = nNaOH = 0,02. (1 + b) = 0,3 . 0,1  b = 0,5
2. a. Khi hßa tan Mg vµo A cã thÓ cho çc khÝ kh«ng mµu lµ : H2, NO, N2O, N2.
0,963 0,772
Ta cã : n D   0,043 mol Vi M D   17,95
22,4 0,043
Do ®ã mét khÝ ph¶i lµ H2. Khi trén khÝ D víi O2, thÓ tÝch khÝ bÞ hôt do cã çc ph¶n øng:
2NO + O2  2NO2 (4)
vµ 2NO2 + 2NaOH  NaNO2 + NaNO3 + H2O (5)
VËy khÝ thø hai lµ NO.
ThÓ tÝch khÝ bÞ hôt = 0,963 + 1  1,291 = 0,672 lÝt
2 2 0,672
Nh vËy theo (4) : n NO  n khÝ hôt  .  0,02
3 3 22,4
Gäi M lµ KLPT cña khÝ thø 3  XÐt 3 trêng hîp:
Th1. H2 vµ NO cã thÓ tÝch nh nhau: 2 . 0,02 + 30 . 0,02 + M(0,043  0,04) = 0,772
 M = 44 ®ã lµ khÝ N2O
Th2. NO vµ khÝ thø 3 cã thÓ tÝch nh nhau : 30 . 0,02 + M . 0,02 + 2 . 0,003 = 0,772
 M = 8,3 : lo¹i
Th3. H2 vµ khÝ thø 3 cã thÓ tÝch nh nhau:
0,043  0,02 0,043  0,02
30 . 0,02  2 . M.  0,772
2 2  = 12,95: lo¹i
+ 2+
b. Mg + 2H  Mg + H2 (6)
+  2+
3Mg + 8H + 2NO3  3Mg + 2NO + 4H2O (7)
+ 2+
-
4Mg + 10H + 2NO3  4Mg + N2O + 5H2O (8)
c. Ion Cl- kh«ng tham gia ph¶n øng nªn [Cl-] = 1 mol/l
0,5.0,1  0, 02  0, 003.2
Theo (7), (8) [NO3-] cßn l¹i =  0, 24(mol / l)
0,1
V× dung dÞch trung hßa ®iÖn nªn:
 
 
Cl    NO3  1  0, 24 

[Mg2+] =    0, 62(mol / l)
2 2
Khèi lîng Mg tan vµo dung dÞch: 0,62 . 0,1.24 = 1,488 (g)
2+
(cã thÓ tÝnh sè mol Mg (x) theo sù b¶o toµn electron: 2x = 0,02 . 3 + 0,02 . 2 + 0,003 . 8  x = 0,062)
35
5
79. Çc ph¶n øng: 2P+ O 2  P2O5 (1)
2
P2O5 + 3 H2O  2 H3PO4 (2) H3PO4 + NaOH  NaH2PO4 + H2O (3)
NaH2PO4 + NaOH  Na2HPO4 + H2O (4) Na2HPO4 + NaOH  Na3PO4 + H2O (5)
Theo (1, 2)
a
n H3PO 4  n p  mol  a ' mol
31
b
n NaOH   b' mol
40
Ta xÐt çc trêng hîp:
b' < a' : ph¶n øng (3) cha hÕt, ta cã b' mol NaH2PO4 vµ cßn (a'  b') mol H3PO4
b' = a' : võa hÕt ph¶n øng (3)  Ta cã: a' = b' mol NaH2PO4 a' < b' < 2a' : ph¶n øng (3) kÕt thóc vµ cã mét phÇn ph¶n
øng (4) Ta cã: (2a'  b) mol NaH2PO4 vµ (b'- a') mol Na2HPO4 b' = 2a' : võa hÕt ph¶n øng (3) vµ (4)  Ta cã: a' mol
Na2HPO4 2a' < b' < 3a' : ph¶n øng (3, 4) kÕt thóc vµ mét phÇn ph¶n øng (5)  Ta cã:
(3a'  b) mol Na2HPO4 vµ (b'-2a') mol Na3PO4 b' = 3a': võa kÕt thóc c¶ 3 ph¶n øng (3, 4, 5)  Ta cã : a' mol Na3PO4
b' > 3a' : sau ph¶n øng (5) cßn d NaOH  Ta cã: a' mol Na3PO4 vµ (b'  3a') mol NaOH.
80. ChØ cã Na3PO4 tan trong níc, khèi lîng cña Na3PO4 = 20  18 = 2 (g). Bari sunfat kh«ng tan trong dung dÞch
HCl, cã khèi lîng b»ng 18  15 = 3 (g). Çc muèi Ca3(PO4)2 vµ CaCO3 tan trong dung dÞch HCl, ph¬ng tr×nh ph¶n
øng: Ca3(PO4)2 + 6 HCl  3 CaCl2 + 2 H3PO4 (1) CaCO3 + 2 HCl  CaCl2 + CO2 + H2O (2)
Theo ph¶n øng (2), khèi lîng CaCO3 = nCaCO3 . 100 = nCO2 . 100 = 10 (g) Khèi lîng Ca3(PO4)2 = 15  10 = 5 (g)
81. 1. Tæng khèi lîng cña P vµ H: 6,2 + 0,6 = 6,8 (g) b»ng khèi lîng cña chÊt bÞ ®èt ch¸y, hîp chÊt kh«ng cã O.
6,2 0,6
x:y  :  0,2 : 0,6  1 : 3
C«ng thøc cã d¹ng PxHy, ta cã tû lÖ: 31 1
LÊy tû lÖ ®¬n gi¶n nhÊt ta cã c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt: PH3
n P2O5  14,2 : 142  0,1 ( mol )
2. Sè mol P2O5 thu ®îc:
50.32
n NaOH   0,4 ( mol )
Sè mol NaOH cã trong dung dÞch: 100 .40
Çc ph¶n øng cã thÓ x¶y ra gi÷a P2O5 vµ NaOH: P2O5 + 2 NaOH + H2O  2 NaH2PO4 (1)
P2O5 + 4 NaOH  2 Na2HPO4 + H2O (2) P2O5 + 6 NaOH  2 Na3PO4 + 3 H2O (3)
Theo (2), tõ 1 mol P2O5 vµ 4 mol NaOH t¹o ra 2 mol Na2HPO4.
VËy: tõ 0,1 mol P2O5 vµ 0,4 mol NaOH t¹o ra 0,2 mol Na2HPO4.
m Na 2 HPO 4  0,2 . 142  28,4 (g)
Khèi lîng cña Na2HPO4:
Khèi lîng cña dung dÞch: m dd  50  14,2  5,4  69,6 (g)

28,4.100
C% ( Na 2 HPO 4 )   41 (%)
Nång ®é % cña dung dÞch: 69.6
82. Theo s¬ ®å hîp thøc: Ca 3 ( PO 4 ) 2  2P

310 g 2.31 g
x  750 kg 150 kg
750.100
 773 ( kg )
Khèi lîng Ca3(PO4)2 thùc tÕ cÇn cã: 65
773.100
 1189 ( kg)  1,189 ( tÊn )
Khèi lîng quÆng photphorit: 65
83.1. Gäi sè mol Fe, FeCO3, Fe3O4 trong hçn hîp A lµ x, y, z mol. Ta cã çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
36
Fe + 4 HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2 H2O (1) 3 FeCO3 + 10 HNO3  3 Fe(NO3)3 + NO + 5 H2O + 3 CO2 (2)
3 Fe3O4 + 28 HNO3  9 HNO3 + NO + 14 H2O (3) BaCO3 + 2 HNO3  Ba(NO3)2 + H2O (4)
Theo çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1), (2), (3) ta cã: Sè mol NO: a = x + y/3 + z/3 mol
Sè mol CO2: y mol Theo çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1), (2), (3), (4) ta cã:
Sè mol HNO3: 4x + 10y/3 + 28z/3 + 5,516/197 = 0,896.1 = 0,896 (mol)  12x + 10y + 28z = 2,52 (I)
Khèi lîng hçn hîp r¾n ban ®Çu: 56x + 116y + 232z = 22 gam (II)
Sè mol khÝ cã s½n trong b×nh: n = PV/RT = 0,15 (mol)
Trong ®ã N2 cã 0,12 mol, O2 cã 0,03 mol. Khi n¹p NO vµ CO2 vµo cã ph¶n øng: 2 NO + O2  2 NO2 (5)
Theo bµi ra ta thÊy hÕt O2 nªn NO cã thÓ d, vµ theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (5) th× sè mol NO2 b»ng hai lÇn sè mol O2,
mÆt kh¸c tæng sè mol NO vµ NO2 vÉn b»ng sè mol NO ban ®Çu. Do ®ã:
4y z PV
n hh  n NO  n CO 2  n N 2  a  y  0,12  x    0,12   0,24 mol
3 3 RT
 4x + 4y + z = 0,36 mol (III)
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: (I), (II), (III) thu ®îc: x = 0,02 mol; y = 0,06 mol; z = 0,06 mol;
56 x.100% 56.0,02.100%
%m Fe    5,091%
22 22
116 y.100% 116.0,06.100%
%m FeCO 3    31,636%
22 22
232 z.100% 232.0,06.100%
%m Fe3O 4    63,273%
22 22
y z
2. Sè mol NO sinh ra: a = x + + = 0,06 mol
3 3
Sè mol NO2 sinh ra: b = 2.nO2 = 0,06 mol  Trong hçn hîp cuèi cïng kh«ng cßn NO, chØ cßn: NO2 0,06 mol, N2 0,12
mol, CO2 0,06 mol. Tæng sè mol hçn hîp: 0,24 mol. % sè mol b»ng % thÓ tÝch hçn hîp:
0,06.100%
%V NO2   25%
0,24
0,12.100%
%V N 2   50%%
0,24
0,06.100%
VCO2   25%
0,24
84. 1. Al, Zn t¸c dông dung dÞch HNO3 kh«ng cã khÝ tho¸t ra, dung dÞch chøa ba muèi  s¶n phÈm cã NH4NO3.
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: 8 Al + 30 HNO3  8 Al(NO3)3 + 3 NH4NO3 + 9 H2O (1)
4 Zn + 10 HNO3  4 Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3 H2O (2)
2. Dung dÞch HNO3:  nång ®é HNO 3  [H  ]  10 -pH  10 -3 M

3
 sè mol HNO3 = CM.V = 25.10 = 0,025 (mol)
Gäi sè mol Al, Zn trong 0,368 gam hçn hîp lÇn lît lµ x, y mol.
Theo çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) vµ (2) ta cã: 27x + 65y = 0,368 vµ 30x/8 + 10y/4 = 0,025
 x  4.10 3 mol, y  4.10 3 mol
m Al  27x  0,108 gam, m Zn  65y  0,260 gam
3. Dung dÞch A chøa Al(NO3)3; Zn(NO3)2 cho t¸c dông víi dung dÞch NH3 d:
Al(NO3)3 + 3 NH3 + 3 H2O  Al(OH)3 + 3 NH4NO3 (3)
Zn(NO3)2 + 2 NH3 + 2 H2O  Zn(OH)2 + 2 NH4NO3 (4)
Zn(OH)2 + 4 NH3  Zn(NH ) + 2 OH
3 4
2+ -
(5)
Khèi lîng kÕt tña thu ®îc m = 78x = 0,312 (gam)
37
85. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: Fe + 4 HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2 H2O (1)
NÕu d Fe sÏ x¶y ra ph¶n øng: Fe + Fe(NO3)3  Fe(NO3)2 (2)
+ - 2+ 3+
Gäi sè mol Fe lµ x, sè mol axit HNO3 lµ y. Trong dung dÞch cã thÓ cã çc ion: H , NO3 , Fe , Fe , cô thÓ nh sau:
Trêng hîp 1: NÕu d hoÆc võa ®ñ HNO3, tøc lµ: y  4x  ph¶n øng (1) x¶y ra hÕt Fe nªn kh«ng cã ph¶n øng (2).
+ 
Dung dÞch chøa HNO3 (y  4x) mol vµ Fe(NO3)3 x mol: H (y  4x) mol; Fe3+ x mol; NO3 (y  x) mol
Trêng hîp 2: thiÕu HNO3, tøc lµ: y < 4x  ph¶n øng (1) x¶y ra hÕt HNO3, d Fe nªn cã ph¶n øng 2 x¶y ra. Sè mol
Fe(NO3)3 sinh ra tõ ph¶n øng (1) lµ y/4 mol lîng Fe cßn l¹i sau ph¶n øng (1) lµ (x  y/4).
NÕu: (x  y/4)  y/8 th× ph¶n øng (2) x¶y ra cßn d Fe(NO3)3 th× dung dÞch chøa:
Fe(NO3)3 : y/4  2(x  y/4) = (3y/4  2x) mol vµ Fe(NO3)2 : 3(x  y/4) mol;
 y y
Fe3+ : (3y/4  2x) mol; Fe2+ : (3x  3y/4) mol; NO3 : 3y/4 molNÕu: (x  ) > ph¶n øng (2) x¶y ra hÕt
4 8
y y 3y 3y
Fe(NO3)3 vµ Fe d. Dung dÞch chøa: Fe(NO3)2 cã ( + ) = mol. Dung dÞch chøa Fe2+ : mol,
4 8 8 8
3y
NO3 : mol.
4
86. a. Cã hai khÝ A vµ B:- NÕu trén cïng sè mol A, B th× thu ®îc hçn hîp X cã dX/He = 7,5
- NÕu trén cïng khèi lîng A, B th× thu ®îc hçn hîp Y cã dY/O2 = 11/15 T×m khèi lîng mol cña A vµ B.
b. Mét hçn hîp khÝ gåm N2 vµ H2 cã tØ khèi ®èi víi H2 b»ng 3,6. Sau khi nung nãng mét thêi gian ®Ó ®¹t hÖ c©n b»ng th× tØ khèi
cña hçn hîp sau ph¶n øng ®èi víi H2 b»ng 4,5.
X¸c ®Þnh % theo thÓ tÝch cña çc hçn hîp tríc vµ sau ph¶n øng. TÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng.
§¸p sè: a. MA = 44 ; MB = 16 b. %VN2 = 12,5% ; %VH2 = 62,5% ; %VNH3 = 25% ; HiÖu suÊt = 50%
87. a. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ NH3 trong phßng thÝ nghiÖm vµ trong c«ng nghiÖp.
b. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ axit nitric tõ amoniac.
c. Cho 3 m¶nh kim lo¹i Al, Fe, Cu vµo ba cèc ®ùng dung dÞch axit nitric cã nång ®é kh¸c nhau vµ thÊy:
- Cèc cã Al: Kh«ng cã khÝ tho¸t ra, nhng nÕu lÊy dung dÞch sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch NaOH thÊy
khÝ cã mïi khai bay ra.
- Cèc cã Fe: Cã khÝ kh«ng mµu bay ra vµ ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
- Cèc cã Cu: Cã khÝ mµu n©u bay ra.
H·y viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÈy ra.
0
§¸p sè: a. NH4+ + OH- 
t
 NH3 + H2O
hoÆc dïng NaOH r¾n hót níc cña dung dÞch NH3 ®Ëm ®Æc ®Ó thu khÝ NH3.
b. SGK
c. Cèc cã Al: t¹o ra muèi amoni. Cèc cã Fe: t¹o ra khÝ NO. Cèc cã Cu: t¹o ra khÝ NO2.
88. a. Baz¬ Bronstet lµ g× ? Nh÷ng baz¬ nµo ®îc gäi lµ kiÒm ?
b. H·y gi¶i thÝch t¹i sao amoniac vµ anilin ®Òu cã tÝnh baz¬ ?
c. Dung dÞch NH3 1M cã  = 0,43 %. TÝnh h»ng sè KB vµ pH cña dung dÞch ®ã.
d. Nªu nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ sù ph©n li cña baz¬ trong dung dÞch níc.
§¸p sè: a. SGK
b. C¶ hai ®Òu lµ baz¬ v× ®Òu cã kh¶ n¨ng nhËn H+ (do trªn nguyªn tö nit¬ ®Òu cßn ®«i electron cha
tham gia liªn kÕt). c. Kb = 1, 86 .10-5 ; pH = 11,633
38
89.a. Nh«m vµ magie t¸c dông víi HNO3 lo·ng, nãng ®Òu sinh ra NO, N2O vµ NH4NO3 .
ViÕt ph¬ng tr×nh ion thu gän cña çc ph¶n øng x¶y ra.
b. Khi hßa tan hoµn toµn 1,575 gam hçn hîp A gåm bét nh«m vµ magie trong HNO3 th× cã 60% A ph¶n øng t¹o
ra 0,728 lÝt khÝ NO (®ktc).
TÝnh phÇn tr¨m khèi lîng cña Mg vµ Al trong hçn hîp.
§¸p sè: a. ViÕt 3 PTP¦ cho mçi cÆp.
b. %mMg = 71,43% ; %mAl = 28,57%.
90. a. H·y viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc thùc hiÖn d·y biÕn ho¸ sau:
t0 O2 O2 H2O Cu 0
t
A1  N2  A2  A3  A4  0
A5  A3
t
b. ChØ dïng quú tÝm, h·y ph©n biÖt çc dung dÞch ®ùng trong çc lä mÊt nh·n sau:
BaCl2 ; NH4Cl ; (NH4)2SO4 ; NaOH ; Na2CO3.
§¸p sè: a. A1 lµ NH4NO2 ; A2 lµ NO ; A3 lµ NO2 ; A4 lµ HNO3 ; A5 lµ Cu(NO3)2.
b. Lu ý NH4+ lµ mét axit yÕu lµm ®æi mµu qu× tÝm thµnh hång.
91. ViÕt çc ph¶n øng nhiÖt ph©n muèi amoni sau ®©y:
NH4Cl, NH4HCO3, (NH4)2CO3, NH4NO2, NH4NO3, (NH4)3PO4, (NH4)2SO4, (NH4)2Cr2O7
0 0
§¸p sè: a. NH4Cl 
t
 NH3 + HCl NH4HCO3 
t
 NH3 + CO2 + H2O
0 0
(NH4)2CO3 
t
 2 NH3 + CO2 + H2O NH4NO2 
t
 N2 + 2 H2O
0 0
NH4NO3 
t
 N2O + 2 H2O (NH4)3PO4 
t
 3 NH3 + H3PO4
0
(NH4)2SO4 
t
 2 NH3 +H2SO4 (nÕu tiÕp tôc nung nãng th× cuèi cïng sÏ thu ®îc N2 + SO2 + H2O)
0
(NH4)2Cr2O7 
t
 N2 + Cr2O3 + 4 H2O
92. a. Çc chÊt: NO, NO2, SO2, H2O2 võa cã tÝnh oxi hãa võa cã tÝnh khö. ViÕt çc ph¶n øng chøng minh mçi tÝnh chÊt
®ã cho mçi chÊt ®· nªu trªn mµ kh«ng ®îc cho çc chÊt ®ã t¸c dông lÉn nhau (tÊt c¶ 8 ph¶n øng).
b. Tõ quÆng photphorit vµ çc chÊt kh¸c, viÕt çc ph¶n øng ®iÒu chÕ photpho, supephotphat ®¬n, supephotphat kÐp.
0 0
(Lu ý: §iÒu chÕ phèt pho: 2 Ca3(PO4)2 + 6 SiO2 
t
 6 CaSiO3 + P4O10 P4O10 + 10 C 
t
 P4 + 10 CO)
93. Hîp chÊt MX2 kh¸ phæ biÕn trong tù nhiªn. Hßa tan MX2 b»ng dung dÞch HNO3 ®Æc nãng, d ta thu ®îc dung
dÞch A. Cho A t¸c dông víi BaCl2 thÊy t¹o thµnh kÕt tña tr¾ng, cßn khi cho A t¸c dông víi NH3 d thÊy t¹o thµnh kÕt
tña n©u ®á. a. Hái MX2 lµ chÊt g× ? Gäi tªn nã. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.
b. ViÕt cÊu h×nh electron cña M vµ cña çc ion thêng gÆp cña kim lo¹i M.
§¸p sè: a. MX2 lµ FeS2 (QuÆng pirit s¾t) b. Fe: 1s22s22p63s23p63d64s2; Fe2+: 1s22s22p63s23p63d6 ;
Fe3+: 1s22s22p63s23p63d5
94. a. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra trong quy tr×nh ®iÒu chÕ axit nitric tõ khÝ NH3 vµ oxi kh«ng khÝ.
b. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch axit nitric 50% (cã d = 1,31 g/ml) t¹o thµnh khi dïng hÕt 1m3 khÝ NH3 (ë ®iÒu kiÖn tiªu
chuÈn). BiÕt r»ng chØ cã 98,56% NH3 chuyÓn thµnh axit nitric. §¸p sè: b. V = 4,232 lÝt dung dÞch HNO3
95. Cho bét Zn vµo dung dÞch hçn hîp NaNO3 vµ NaOH, kÕt thóc ph¶n øng thu ®îc 8,96 lÝt (®ktc) hçn hîp khÝ NH3
vµ H2. Cho hçn hîp nµy vµo mét b×nh kÝn nung nãng ®Ó nhiÖt ph©n NH3, sau ph¶n øng thu ®îc V lÝt hçn hîp khÝ trong
1 8
®ã N2 chiÕm thÓ tÝch V, H2 chiÕm thÓ tÝch V, cßn l¹i lµ NH3.
12 12
a. TÝnh thÓ tÝch V ë ®ktc.
b. TÝnh tØ khèi cña hçn hîp tríc vµ sau ph¶n øng so víi H2, gi¶i thÝch sù thay ®æi cña tØ khèi nµy.
c. Sôc hçn hîp khÝ A vµo dung dÞch HCl võa ®ñ. Sau ph¶n øng cho thªm níc cÊt vµo thµnh 1 lÝt dung dÞch. TÝnh pH
cña dung dÞch muèi t¹o thµnh, biÕt pK NH = 4,75.
3
39
§¸p sè: a. V = 10,752 lÝt
95
b. dhh trícP¦/H2 = 4,75 vµ dhh sau P¦/H2 =  3,96 ; Do khèi lîng hçn hîp khÝ kh«ng ®æi, nhng tæng sè
24
mol khÝ sau ph¶n øng t¨ng.
c. pH = 5,09
96. B×nh kÝn cã V = 0,5 lÝt chøa 0,5 mol H2 vµ 0,5 mol N2 (ë toC) khi ®¹t ®Õn tr¹ng th¸i c©n b»ng cã 0,2 mol NH3 t¹o
thµnh.
a. TÝnh h»ng sè c©n b»ng Kc (ë toC)
b. TÝnh hiÖu suÊt t¹o thµnh NH3. Muèn hiÖu suÊt ®¹t 90% cÇn ph¶i thªm vµo b×nh bao nhiªu mol N2 ?
c. NÕu thªm vµo b×nh 1 mol H2 vµ 2 mol NH3 th× c©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch vÒ phÝa nµo ? T¹i sao ?
d. NÕu thªm vµo b×nh 1 mol heli, c©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch vÒ phÝa nµo ? T¹i sao ?
§¸p sè: a. Kc = 3,125
b. HiÖu suÊt = 60% ; §Ó ®¹t hiÖu suÊt 90% th× cÇn thªm vµo b×nh 57,25 mol N2.
c. C©n b»ng sÏ chuyÓn dÞch theo chiÒu nghÞch (Dùa vµo gi¸ trÞ cña Kc ë trªn ®Ó xÐt)
d. Theo chiÒu thuËn, ph¶n øng lµm gi¶m sè mol khÝ, tøc lµ lµm gi¶m ¸p suÊt chung cña hÖ (do ph¶n
øng thùc hiÖn trong b×nh kÝn). V× vËy, khi thªm khÝ He sÏ lµm cho ¸p suÊt chung cña hÖ t¨ng, nªn c©n
b»ng bÞ dÞch chuyÓn theo chiÒu thuËn (nguyªn lý L¬sat¬lie).
97. Mét hçn hîp X gåm 2 kim lo¹i Al vµ Cu. Cho 18,20 gam X vµo 100ml dung dÞch Y chøa H2SO4 12M vµ HNO3
2M, ®un nãng cho ra dung dÞch Z vµ 8,96 lÝt (®ktc) hçn hîp khÝ J gåm NO vµ khÝ D kh«ng mµu. BiÕt hçn hîp khÝ J cã
tØ khèi ®èi víi H2 = 23,5.
a. TÝnh sè mol khÝ D vµ khÝ NO trong hçn hîp khÝ J.
b. TÝnh khèi lîng mçi kim lo¹i trong hçn hîp ®Çu. TÝnh khèi lîng mçi muèi trong dung dÞch Z.
c. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch NaOH 2M thªm vµo dung dÞch Z ®Ó b¾t ®Çu cã kÕt tña, kÕt tña cùc ®¹i, kÕt tña cùc tiÓu. TÝnh
khèi lîng kÕt tña cùc ®¹i, cùc tiÓu.
§¸p sè: a. KhÝ D lµ SO2 cã sè mol lµ 0,2 ; sè mol khÝ NO lµ 0,2.
b. mAl = 5,4 gam ; mCu = 12,8 gam ; Dung dÞch Z gåm: Al2(SO4)3 cã m = 34,2 gam vµ CuSO4 cã m =
32 gam.
c. B¾t ®Çu kÕt tña, VddNaOH = 0,5 lÝt ; §Ó ®îc lîng kÕt tña cùc ®¹i, cÇn thªm 0,9 lÝt dung dÞch NaOH ;
§Ó ®îc lîng kÕt tña cùc tiÓu, cÇn thªm 1 lÝt dung dÞch NaOH ; Khèi lîng kÕt tña cùc ®¹i lµ 35,2 gam ; Khèi lîng
kÕt tña cù tiÓu lµ 19,6 gam.
98. Cho 200ml dung dÞch A chøa HNO3 1M vµ H2SO4 0,2M trung hßa víi dung dÞch B chøa NaOH 2M vµ Ba(OH)2
1M. 1. T×m thÓ tÝch dung dÞch B cÇn dïng ?
2. Dïng 200ml dung dÞch A t¸c dông võa ®ñ víi 11,28(g) hçn hîp kim lo¹i Cu, Ag. Sau ph¶n øng thu ®îc dung dÞch
C vµ khÝ D, kh«ng mµu, hãa n©u trong kh«ng khÝ.
a. T×m thÓ tÝch khÝ D ë 27,3C; 1atm.
b. T×m nång ®é mol/l cña çc ion cã trong C ? (Gi¶ sö çc chÊt ®iÖn li hoµn toµn).
§¸p sè: 1. ThÓ tÝch dung dÞch B cÇn dïng lµ 0,07 lÝt.
2. a. KhÝ D lµ NO cã thÓ tÝch lµ 1,7248 lÝt.
b. C Ag  0,3M ; C Cu2  0,375M ; C NO  0, 65M ; C SO2  0, 2M
3 4
99. Hßa tan a g hçn hîp kim lo¹i Cu, Fe (trong ®ã Fe chiÕm 30% vÒ khèi lîng) b»ng 50ml dung dÞch HNO3 63% (d =
1,38g/ml) khuÊy ®Òu hçn hîp cho ®Õn khi çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, thu ®îc chÊt r¾n A c©n nÆng 0,75 a gam,
dung dÞch B vµ 7,3248 lÝt hçn hîp khÝ NO2 vµ NO ë 54,6C, 1atm. Hái c« c¹n dung dÞch B th× thu ®îc bao nhiªu gam
muèi khan ?
40
§¸p sè: Do khèi lîng hçn hîp kim lo¹i d vît qu¸ khèi lîng Cu cã trong hçn hîp ban ®Çu (= 0,7a gam),
nªn kh«ng cã muèi ®ång trong dung dÞch B. Dung dÞch B chØ chøa muèi s¾t(II) nitrat, sau khi c« c¹n
thu ®îc 37,575 gam muèi khan.
100. Hßa tan 48,8 gam hçn hîp gåm Cu vµ mét oxit s¾t trong lîng d dung dÞch HNO3 thu ®îc dung dÞch A vµ
6,72 lÝt khÝ NO (ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn). C« c¹n dung dÞch A thu ®îc 147,8 gam chÊt r¾n khan.
a. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t.
b. Cho cïng lîng hçn hîp trªn ph¶n øng víi 400ml dung dÞch HCl 2M cho ®Õn khi ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, thu
®îc dung dÞch B vµ chÊt r¾n D. Cho dung dÞch B ph¶n øng víi lîng d dung dÞch AgNO3 t¹o thµnh kÕt tña. H·y tÝnh
lîng kÕt tña thu ®îc.
c. Cho D ph¶n øng víi dung dÞch HNO3. H·y tÝnh thÓ tÝch khÝ NO thu ®îc t¹i 27,3OC vµ 1,1 atm.
§¸p sè: a. C«ng thøc oxit s¾t cÇn t×m lµ Fe3O4
b. ChÊt r¾n D chØ cßn Cu, nªn mAgCl = 0,8 . 143,5 = 114,8 (gam)
c. Sè mol Cu trong D = 0,4. VNO  5,97 lÝt.
101. Cho 2,16 gam hçn hîp gåm Al vµ Mg tan hÕt trong dung dÞch axit HNO3 lo·ng, ®un nãng nhÑ t¹o ra dung dÞch
A vµ 448 ml ( ®o ë 354,9 K vµ 988 mmHg) hçn hîp khÝ B kh« gåm hai khÝ kh«ng mµu, kh«ng ®æi mµu trong kh«ng
khÝ. Tû khèi cña B so víi oxi b»ng 0,716 lÇn tû khèi cña CO2 so víi nit¬. Lµm khan A mét çch cÈn thÈn thu ®îc chÊt
r¾n D, nung D ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc 3,84 gam chÊt r¾n E. ViÕt ph¬ng tr×nh hãa häc, tÝnh lîng chÊt D
vµ % lîng mçi kim lo¹i trong hçn hîp ban ®Çu.
 Çc ph¬ng tr×nh hãa häc : KhÝ B theo gi¶ thiÕt chøa N2 vµ N2O.
5 Mg + 12 H+ + 2 NO 3  5 Mg2+ +

N2  + 6 H2O (1)
4 Mg + 10 H+ + 2 NO 3  4 Mg2+ +

N2O  + 5 H2O (2)
10 Al + 36 H+ + 6 NO 3  10 Al3+ +

3 N2  + 18 H2O (3)
8 Al + 30 H+ + 6 NO  8 Al3+ +

3 3 N2O  + 15 H2O (4)
4Al(NO3)3  2Al2O3 + 12 NO2  + 3O2  (5)
2Mg(NO3)2  2MgO + 4 NO2  + O2  (6)
4Mg + 10 H+ + NO 3  4 Mg2+ + NH 4 + 3 H2O

 
(7)
8 Al + 30 H+ +3 NO 3  8 Al3+ + 3 NH 4 + 9 H2O
 
(8)
2NH4NO3  N2  + O2  + 4 H2O  (9)
§¸p s«: chÊt D gåm : Al(NO3)3 (8,52 gam) ; Mg(NO3)2 (6,66 gam) ; NH4NO3 (2,4 gam) cã lîng = 17,58 gam. Hçn
hîp ban ®Çu cã 50% lîng mçi kim lo¹i.
102. Dung dÞch B chøa hai chÊt tan lµ H2SO4 vµ Cu(NO3)2, 50ml dung dÞch B ph¶n øng võa ®ñ víi 31,25 ml dung dÞch
NaOH 16%, d = 1,12 g/ml. Läc lÊy kÕt tña sau ph¶n øng, ®em nung ë nhiÖt ®é cao ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi, ®îc 1,6
gam chÊt r¾n.
a. T×m nång ®é mol/l cña dung dÞch B.
b. Cho 2,4g ®ång vµo 50ml dung dÞch B (chØ cã khÝ NO bay ra). H·y tÝnh thÓ tÝch NO thu ®îc ë ®ktc (çc ph¶n øng
x¶y ra hoµn toµn).
§¸p sè: a. CM(dung dÞch H2SO4) = 1 mol/l ; CM(dung dÞch Cu(NO3)2) = 0,4 mol/l. b. VNO = 0,56 lÝt
41
103. Kim lo¹i M trong d·y Beketop cã hãa trÞ biÕn ®æi x vµ y (víi y > x). Kim lo¹i t¹o ra hai muèi clorua vµ hai oxit.
Hµm lîng % clo trong çc muèi clorua tØ lÖ víi nhau lµ 1 : 1,172.
Hµm lîng % oxi trong çc oxit tû lÖ víi nhau lµ 1 : 1,35.
a. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i M.
b. Cho kim lo¹i M t¸c dông víi 100ml dung dÞch A gåm AgNO3 1M vµ Hg(NO3)2 1,5M thu ®îc hçn hîp kim
lo¹i X vµ dung dÞch B chØ chøa mét muèi duy nhÊt. Hßa tan hçn hîp kim lo¹i X trong axit HNO3 ®Ëm ®Æc, nãng thÊy
tho¸t ra 15,68 lÝt khÝ (®ktc). TÝnh khèi lîng hçn hîp kim lo¹i X.
BiÕt: Hg = 200 , Ag = 108.
§¸p sè: a. S¾t (Fe = 56)
b. Khèi lîng hçn hîp kim lo¹i X = 46,4 (g) (gåm: 0,1 mol b¹c, 0,15 mol thñy ng©n, 0,1 mol s¾t)
104. L¾c m gam bét s¾t víi dung dÞch A gåm AgNO3 vµ Cu(NO3)2, ®Õn khi ph¶n øng kÕt thóc, thu ®îc x gam chÊt
r¾n B. T¸ch chÊt r¾n B, thu ®îc níc läc C.
Cho níc läc C t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, thu ®îc a gam kÕt tña cña hai hi®roxit kim lo¹i. Nung kÕt tña trong
kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc b gam chÊt r¾n.
Cho chÊt r¾n B t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO3 lo·ng thu ®îc V lÝt khÝ NO (®ktc).
1. LËp biÓu thøc tÝnh m theo a vµ b.
2. Cho a = 36,8 ; b = 32 ; x = 34,4.
a. TÝnh gi¸ trÞ cña m.
b. TÝnh sè mol cña mçi muèi trong dung dÞch A ban ®Çu.
c. TÝnh thÓ tÝch V cña khÝ NO. Cho: Cu = 64, Ag = 108, Fe = 56.
§¸p sè: 1. m = 8,575b – 7a
2. a. m = 16,8 gam
b. Dung dÞch A ban ®Çu chøa: 0,2 mol AgNO3 vµ 0,3 mol Cu(NO3)2.
c. ThÓ tÝch V cña khÝ NO = 4,48 lÝt.
105. Mét miÕng Mg bÞ oxi hãa mét phÇn thµnh oxit, chia miÕng ®ã lµm hai phÇn b»ng nhau.
- PhÇn I cho hßa tan hÕt trong dung dÞch HCl th× ®îc 3,136 lÝt khÝ. C« c¹n thu ®îc 14,25g chÊt r¾n A.
- PhÇn II, cho hßa tan hÕt trong dung dÞch HNO3 th× thu ®îc 0,448 lÝt khÝ X nguyªn chÊt, phÇn dung dÞch c« c¹n ®îc
23g chÊt r¾n B.
a. TÝnh hµm lîng Mg nguyªn chÊt trong mÉu ®· sö dông.
b. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö khÝ X (çc thÓ tÝch khÝ ®o ë ®ktc).
Cho: Mg = 24 ; H = 1 ; Cl = 35,5 ; N = 14 ; O = 16.
§¸p sè: a. %mMg(nguyªn chÊt) = 89,36%, %mMgO = 100% - 89,36% = 10,36%.
b. KhÝ X lµ N2 (gi¶i theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, cã mét phÇn sinh ra muèi amoni)
106. Mét oxit (A) cña nit¬ cã chøa 30,43% N vÒ khèi lîng. Tû khèi (h¬i) cña A so víi kh«ng khÝ lµ 1,59.
1. T×m c«ng thøc cña A.
2. §Ó ®iÒu chÕ 1 lÝt khÝ A (1340C vµ 1 atm) cÇn Ýt nhÊt lµ bao nhiªu gam dung dÞch HNO3 40% t¸c dông víi Cu
(víi gi¶ thiÕt chØ cã khÝ A tho¸t ra duy nhÊt).
3. BiÕt r»ng 2 ph©n tö A cã thÓ kÕt hîp víi nhau thµnh mét ph©n tö oxit B. ë 250C, 1atm, hçn hîp khÝ (A+B) cã tû
khèi so víi kh«ng khÝ lµ 1,752.
TÝnh % thÓ tÝch cña A, B trong hçn hîp.
4. Khi ®un nãng 5 lÝt hçn hîp (A + B) ë 250C, 1 atm ®Õn 1340C, tÊt c¶ B ®· chuyÓn hÕt thµnh A. Cho A tan vµo
níc t¹o thµnh 5 lÝt dung dÞch D. H·y tÝnh nång ®é cña dung dÞch D.
42
(HiÖu suÊt çc ph¶n øng lµ 100%).
§¸p sè: 1. Oxit A cña nit¬ lµ NO2

2. Khèi lîng dung dÞch HNO3 40% cÇn lÊy lµ 9,45 gam
3. %VA = 89,13% vµ %VB = 10,87%
4. Nång ®é HNO3 trong dung dÞch D lµ 0,03M
107. §èt ch¸y 5,6 gam bét Fe nung ®á trong b×nh oxy thu ®îc 7,36g hçn hîp A gåm Fe2O3, Fe3O4 vµ mét phÇn Fe
cßn l¹i. Hßa tan hoµn toµn hçn hîp A b»ng dung dÞch HNO3 thu ®îc V (lÝt) hçn hîp khÝ B gåm NO2 vµ NO cã tû
khèi so víi H2 b»ng 19.
1. TÝnh thÓ tÝch V (ë ®kc).
2. Cho mét b×nh kÝn dung tÝch 4 lÝt kh«ng ®æi chøa 640ml H2O, phÇn cßn l¹i chøa kh«ng khÝ ë ®ktc (cã tØ lÖ
thÓ tÝch gi÷a N2 : O2 = 4 : 1). B¬m tÊt c¶ khÝ B vµo b×nh vµ l¾c kü ®îc dung dÞch X trong b×nh.
Gi¶ sö ¸p suÊt h¬i H2O trong b×nh kh«ng ®¸ng kÓ. TÝnh nång ®é % cña dung dÞch X.
§¸p sè: 1. V(®ktc)  963 ml

2. Lîng oxi trong kh«ng khÝ d ®Ó thùc hiÖn çc ph¶n øng víi NO vµ NO2, v× vËy lîng NO2 vµ NO
®îc chuyÓn ho¸ hoµn toµn thµnh axit HNO3, nªn nång ®é cña dung dÞch X (chÝnh lµ dung dÞch HNO3)
 0,067M.
108. Nung 37,6 gam muèi nitrat cña kim lo¹i M ®Õn khèi luîng kh«ng ®æi thu ®îc 16 gam chÊt r¾n lµ oxit duy nhÊt
vµ hçn hîp khÝ cã tØ khèi h¬i so víi H2 b»ng 21,6.
a. X¸c ®Þnh muèi nitrat .
b. LÊy 12,8 g kim lo¹i M t¸c dông víi 100ml hçn hîp HNO31M , HCl 2M, H2SO4 1M th× thu ®îc bao nhiªu
lÝt NO (®ktc).
§¸p sè: a. Muèi nitrat cÇn t×m lµ Cu(NO3)2.

b. ë ®©y chØ cã ph¶n øng cña Cu víi NO3- trong m«i trêng axit sinh ra khÝ NO. Lîng Cu ®· cho lµ d
so víi lîng HNO3, v× vËy sè mol NO = sè mol cña NO3- (do m«i trêng cßn d nhiÒu H+, nªn NO3-
bÞ khö hoµn toµn) = 0,1.1 = 0,1 (mol)  VNO(®ktc) = 2,24 lÝt.
109. Hçn hîp X gåm Fe, Cu cã khèi lîng 6 gam. TØ lÖ khèi lîng gi÷a Fe vµ Cu lµ 7: 8. Cho lîng X trªn vµo mét
lîng dung dÞch HNO31M , khuÊy ®Òu cho ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn th× thu ®îc 1 phÇn r¾n A nÆng 4,32 gam, dung
dÞch B vµ khÝ NO duy nhÊt.
a. TÝnh thÓ tÝch khÝ NO t¹o thµnh (®o ë ®ktc)
b. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HNO3 ®· dïng.
c.TÝnh lîng muèi t¹o thµnh trong dung dÞch B .
Cho Fe = 56 , Cu = 64 , N = 14 , O = 16.
§¸p sè: a. Khèi lîng chÊt r¾n d lín h¬n khèi lîng Cu cã trong hçn hîp ®Çu, nªn s¾t cßn d vµ coi nh chØ
cã 6 – 4,32 = 1,68 (gam) (= 0,03 mol) s¾t tham gia ph¶n øng víi dung dÞch HNO3 t¹o ra Fe2+ vµ khÝ
NO. TÝnh theo b¶o toµn electron  nNO = 0,02 mol  VNO = 448 ml.
b. nHNO3 ®· dïng = 0,02 . 4 = 0,08 (mol)  Vdd = 80 ml
c. Dung dÞch B chøa muèi duy nhÊt lµ Fe(NO3)2 cã khèi lîng m = 0,03.180 = 5,4 (gam)
43
110. 34,8g mét oxit kim lo¹i t¸c dông võa ®ñ víi 1,2 lÝt dung dÞch HCl 1M. Còng víi lîng oxit nµy hoµ tan trong axit
HNO3 ®Ëm ®Æc, d th× lîng HNO3 ®· ph¶n øng võa ®ñ lµ 1,5mol. Hái c«ng thøc cña oxit lµ g×? ( BiÕt kim lo¹i cã thÓ
cã hãa trÞ II vµ III).
§¸p sè: BiÖn luËn sÏ thÊy trong oxit cã c¶ kim lo¹i ë tr¹ng th¸i ho¸ trÞ (II) vµ (III). Gäi phÇn cã ho¸ trÞ (II) lµ x
mol, phÇn cã ho¸ trÞ (III) lµ y mol. Tõ çc d÷ kiÖn cña bµi to¸n sÏ tÝnh ®îc x = y = 0,15 (mol) vµ khèi
lîng kim lo¹i trong oxit lµ 25,2 gam  Mkim lo¹i = 56  oxit cÇn t×m lµ FeO.Fe2O3 hay Fe3O4.
44
Ch¬ng IV: Cacbon vµ silic
A. Tãm t¾t lý thuyÕt:

Cacbon - silic thuéc nhãm IVA cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn. Trong nhãm cã çc nguyªn tè cacbon C, silic Si,
gemani Ge, thiÕc Sn vµ ch× Pb. Nguyªn tö cña çc nguyªn tè nµy cã 4 electron líp ngoµi cïng, cã cÊu h×nh ns2np2.
Theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n, tÝnh chÊt cña çc nguyªn tè biÕn ®æi nh sau: cacbon C vµ silic Si lµ çc phi
kim râ rÖt, thiÕc Sn vµ ch× Pb lµ çc kim lo¹i, gemani Ge lµ nguyªn tè trung gian.
Ta chØ t×m hiÓu hai nguyªn tè cã nhiÒu øng dông nhÊt lµ cacbon C, silic Si.
I. §¬n chÊt cacbon:
1. TÝnh chÊt vËt lÝ:
Cacbon lµ chÊt r¾n, tån t¹i ë nhiÒu d¹ng thï h×nh:
- Kim c¬ng: tinh thÓ trong suèt, lµ vËt liÖu cøng nhÊt trong tù nhiªn, dÉn nhiÖt kÐm, kh«ng dÉn ®iÖn.
- Than ch×: mµu x¸m, cã ¸nh kim, mÒm, dÉn ®iÖn tèt thêng ®îc dïng lµm ®iÖn cùc.
- Than v« ®Þnh h×nh: than ®¸, than gç, må hãng.
2. TÝnh chÊt hãa häc:

ë ®iÒu kiÖn thêng, cacbon lµ phi kim ho¹t ®éng ho¸ häc kÐm. Nhng khi ®un nãng, ®¬n chÊt cacbon kh¸ ho¹t ®éng.
a. ThÓ hiÖn tÝnh khö ®èi víi çc chÊt oxi ho¸, ch¼ng h¹n:
- Ch¸y víi oxi: ë nhiÖt ®é cao (trªn 9000C) th× s¶n phÈm t¹o thµnh chñ yÕu lµ CO. ë nhiÖt ®é thÊp h¬n (díi 5000C) th×
s¶n phÈm t¹o thµnh chñ yÕu lµ CO2:
C + O2  CO2
2C + O2  2 CO
Ngoµi ra thÓ cßn cã ph¶n øng: C + CO2  2 CO
- Ph¶n øng víi chÊt oxi ho¸ kh¸c:
0
3 C + 2KClO3 
t
 2KCl + 3CO2
0
C + 2CuO 
t
 2Cu + CO2
0
C + ZnO  t
 Zn + CO
b. ThÓ hiÖn tÝnh oxi hãa víi çc chÊt khö kh¸c, ch¼ng h¹n:
Ph¶n øng víi kim lo¹i m¹nh ë nhiÖt ®é cao t¹o thµnh cacbua kim lo¹i:
0
Ca + 2 C 
t
 CaC2
0
4 Al + 3 C t
 Al4C3
Çc cacbua kim lo¹i nµy t¸c dông víi níc hoÆc axit t¹o ra hi®rocacbon vµ hi®roxit kim lo¹i, ch¼ng h¹n: Al4C3 +
12H2O  4Al(OH)3 + 3CH4.
II. Hîp chÊt:
1. Cacbon oxit (CO): lµ khÝ ®éc, thÓ hiÖn tÝnh khö m¹nh.
0
- Ch¸y víi oxi: 2 CO + O2  t
 2 CO2
0
- KÕt hîp víi clo (500 C vµ trong bãng tèi), t¹o thµnh photgen:
0
CO + Cl2  t
 COCl2
NÕu ®îc chiÕu s¸ng, ph¶n øng cã thÓ x¶y ra ë nhiÖt ®é thêng.
(Photgen lµ chÊt rÊt ®éc, trong chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt ®· ®îc dïng ®Ó lµm bom h¬i ng¹t. Ngµy nay, ngêi ta
dïng nã trong çc ph¶n øng tæng hîp h÷u c¬).
- Khö oxit kim lo¹i ë nhiÖt ®é cao:
45
0
3CO + Fe2O3 
t
 3 CO2 + 2 Fe
- Trong dung dÞch, CO còng cã thÓ khö ®îc mét sè muèi cña kim lo¹i quÝ, nh vµng, platin, paladi ®Õn kim lo¹i tù do:
PdCl2 + H2O + CO  Pd + 2 HCl + CO2
- Ph¶n øng víi kiÒm (®un nãng): t¹o thµnh fomiat.
CO + NaOH  HCOONa
2. Cacbon ®ioxit (CO2): khÝ kh«ng mµu, kh«ng duy tr× sù ch¸y.
- Tan trong níc t¹o thµnh axit cacbonic, lµ mét axit yÕu hai lÇn axit.
 H3O+ + HCO3-

CO2 + 2H2O 
- Lµ mét oxit axit, nªn t¸c dông ®îc víi baz¬ vµ oxit baz¬:
NÕu d kiÒm: CO2 + 2 NaOH  Na2CO3 + H2O
NÕu thiÕu kiÒm: Na2CO3 + CO2 + H2O  NaHCO3
- §iÒu chÕ: CO2 ®îc ®iÒu chÕ b»ng çch ®èt than hoÆc ®i tõ muèi cacbonat:
0
CaCO3 
1000 C
 CaO + CO2
Trong phßng thÝ nghiÖm: CaCO3 + 2 HCl  CaCl2 + CO2 + H2O
3. Muèi cacbonat: Axit cacbonic t¹o ra hai muèi lµ cacbonat vµ hi®rocacbonat.
- Muèi cacbonat: chØ cã çc muèi cña kim lo¹i kiÒm vµ amoni lµ tan tèt trong níc (riªng Li2CO3 tan võa ph¶i trong
níc nguéi vµ tan Ýt h¬n trong níc nãng). Dung dÞch cña çc muèi nµy trong níc cã x¶y ra qu¸ tr×nh thñy ph©n, nªn
m«i trêng cã tÝnh kiÒm (®èi víi muèi amoni cacbonat còng vËy).

 HCO3- + OH-
CO32- + H2O 

- Muèi hi®rocacbonat: §a sè çc muèi nµy tan ®îc kh¸ nhiÒu trong níc, nhng kÐm bÒn, cã thÓ bÞ ph©n hñy ngay c¶
khi ®un nãng dung dÞch:
0
2 NaHCO3 
t
 Na2CO3 + CO2 + H2O

 CaCO3 + CO2 + H2O
Ca(HCO3)2 

III. Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn:
Cacbon tån t¹i ë c¶ d¹ng ®¬n chÊt vµ hîp chÊt trong tù nhiªn.
§¬n chÊt nh: than ®¸, kim c¬ng, than ch×.
Hîp chÊt nh: CaCO3 (®¸ v«i, ®¸ phÊn, ®¸ hoa), MgCO3 (manhªzit), CaCO3.MgCO3 (®«l«mit), FeCO3 (xi®ªrit),
CuCO3.Cu(OH)2 (malakit).
Ngoµi ra cacbon cßn tån t¹i mét lîng lín trong çc hîp chÊt h÷u c¬ (dÇu má, khÝ ®èt, ...)
IV. Silic vµ c«ng nghiÖp silicat
1. Silic lµ mét trong nh÷ng nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong vá Tr¸i ®Êt (®øng hµng thø hai sau nguyªn tè oxi)
Silic cã hai d¹ng thï h×nh, d¹ng v« ®Þnh h×nh vµ d¹ng tinh thÓ. D¹ng tinh thÓ cã cÊu tróc t¬ng tù kim c¬ng, gißn
vµ cøng, cã ¸nh kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm.
Silic lµ nguyªn tè Ýt ho¹t ®éng ho¸ häc.
Si + F2  SiF4
Si + O2   SiO2
o
t
Si + 2NaOH + H2O   Na2SiO3 + 2H2

o
t
§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:
2Mg + SiO2   Si + 2MgO

o
t
46
§iÒu chÕ Si trong c«ng nghiÖp:
2C + SiO2   Si + 2CO
o
t
2. Hîp chÊt cña silic

a. Silic ®ioxit (SiO2)
SiO2 lµ chÊt r¾n kh«ng tan trong níc, khã nãng ch¶y (16100), cã tªn gäi lµ th¹ch anh. Çt tr¾ng lµ nh÷ng h¹t th¹ch
anh nhá.
SiO2 lµ oxit axit. ë nhiÖt ®é cao, SiO2 t¸c dông víi oxit baz¬, kiÒm, cacbonat kim lo¹i kiÒm t¹o ra silicat:
 
o
t
SiO2 + CaO CaSiO3 (canxi silicat)
 
o
t
SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O
 
o
SiO2 + K2CO3 t
K2SiO3 + CO2
SiO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng lµ tan ®îc trong dung dÞch axit flohi®ric HF:
SiO2 + 4HF  SiF4 + H2O
V× vËy ngêi ta dïng axit flohi®ric ®Ó kh¾c h×nh trªn thuû tinh.
SiO2 ®îc dïng réng r·i trong x©y dùng, s¶n xuÊt thuû tinh, ®¸ mµi...
b. Axit silicic vµ muèi silicat
Axit silicic cã c«ng thøc ho¸ häc lµ H2SiO3, lµ axit yÕu, Ýt tan trong níc.
§iÒu chÕ axit silicic b»ng çch cho axit clohi®ric t¸c dông víi dung dÞch silicat, ®îc dung dÞch H2SiO3 díi d¹ng keo:
2HCl + Na2SiO3  H2SiO3 + 2NaCl
Muèi cña axit silicic cã tªn lµ silicat. Natri vµ kali silicat tr«ng bÒ ngoµi gièng thuû tinh, nhng tan ®îc trong níc, v×
vËy chóng cã tªn lµ thuû tinh tan. Dung dÞch cña chóng tan trong níc gäi lµ thuû tinh láng.
Thuû tinh tan dïng ®Ó chÕ t¹o xi m¨ng vµ bªt«ng chÞu axit, dïng lµm líp b¶o vÖ gç kh«ng ch¸y, s¶n xuÊt silicagen.
Silicagen lµ mét polime v« c¬ cã c«ng thøc (SiO2)n lµ mét chÊt chèng Èm rÊt tèt, dïng trong b¶o qu¶n phim ¶nh, b¨ng
®Üa h×nh, thùc phÈm cao cÊp ...
3. C«ng nghiÖp silicat
a. S¶n xuÊt thñy tinh: kÝnh, chai lä, cèc, chÐn …
b. S¶n xuÊt ®å gèm: g¹ch, ngãi, chum, v¹i, b¸t ®Üa...
c. S¶n xuÊt xi m¨ng
§Ò bµi
111. Cã 1 lÝt dung dÞch hçn hîp Na2CO3 0,1 M vµ (NH4)2CO3 0,25 M. Cho 43 g hçn hîp BaCl2 vµ CaCl2 vµo dung dÞch
®ã. Sau khi çc ph¶n øng kÕt thóc thu ®îc 39,7 g kÕt tña A vµ dung dÞch B.
1. TÝnh % khèi lîng çc chÊt cã trong A.
2. Chia dung dÞch B thµnh 2 phÇn b»ng nhau:
a. Cho axit HCl vµo mét phÇn, c« c¹n dung dÞch vµ nung chÊt r¾n cßn l¹i tíi khèi lîng kh«ng ®æi ®îc chÊt
r¾n X. TÝnh % khèi lîng çc chÊt trong X.
b. §un nãng phÇn thø hai råi thªm tõ tõ 270 ml dung dÞchBa(OH)2 0,2 M vµo. Hái tæng khèi lîng cña 2 dung
dÞch gi¶m tèi ®a bao nhiªu gam ? Gi¶ sö níc bay h¬i kh«ng ®¸ng kÓ.
Cho C = 12; O = 16; Cl = 35,5 ; Ca = 40; Ba = 137.
112. 1. Cho a mol CO2 t¸c dông víi b mol Ba(OH)2.

a. H·y gi¶i thÝch sù phô thuéc gi÷a a vµ b theo çc ®iÒu kiÖn sau:
47
b ≤ a ≤ 2b ; 2b ≤ a vµ b > a.
b. Khi thay Ba(OH)2 b»ng NaOH th× çc bÊt ®¼ng thøc trªn cßn ®óng hay kh«ng?
c. ¸p dông a = 0,15 mol, b = 0,18 mol øng víi çc ®iÒu kiÖn nµo trong çc ®iÒu kiÖn trªn.
2. Hoµ tan 22,95 g BaO vµo níc ®îc dung dÞch A. Cho 18,4 g hçn hîp CaCO3 vµ MgCO3 hoµ tan hÕt trong dung
dÞch HCl thu ®îc khÝ B. NÕu cho dung dÞch A hÊp thô hÕt khÝ B th× cã kÕt tña t¹o thµnh hay kh«ng ?
3. NÕu 14,2 g hçn hîp hai muèi trªn trong ®ã cã a% MgCO3 t¸c dông víi dung dÞch A th× a cã gi¸ trÞ b»ng bao
nhiªu ®Ó cho lîng kÕt tña cã trong dung dÞch lµ cao nhÊt, thÊp nhÊt ?
113. Cho rÊt tõ tõ dung dÞch A chøa x mol HCl vµo dung dÞch B chøa y mol Na2CO3. Sau khi cho hÕt A vµo B ta ®îc
dung dÞch C. Hái trong dung dÞch C cã nh÷ng chÊt g×, bao nhiªu mol (tÝnh theo x vµ y).
NÕu x = 2y th× pH cña dung dÞch C lµ bao nhiªu sau khi ®un nhÑ ®Ó ®uæi hÕt khÝ.
114. Hoµ tan hoµn toµn 11,2 g CaO vµo níc ta ®îc dung dÞch A.
1. NÕu cho khÝ CO2 sôc qua dung dÞch A vµ sau khi kÕt thóc thÝ nghiÖm thÊy cã 2,5g kÕt tña th× cã bao nhiªu
lÝt CO2 ®· tham gia ph¶n øng ?
2. NÕu hoµ tan hoµn toµn 28,1 g hçn hîp MgCO3 vµ BaCO3 cã thµnh phÇn kh«ng ®æi trong ®ã chøa a% MgCO3
b»ng dung dÞch HCl vµ cho tÊt c¶ khÝ tho¸t ra hÊp thô hÕt vµo dung dÞch A th× thu ®îc kÕt tña D. Hái khi a cã gi¸ trÞ
bao nhiªu th× lîng kÕt tña D nhiÒu nhÊt vµ Ýt nhÊt.
Cho: C = 12 ; O = 16 ; Mg = 24 ; Ca = 40 ; Ba = 137.
115. Mét lo¹i ®¸ v«i chøa 80% CaCO3, 10,2% Al2O3 vµ 9,8% Fe2O3. Nung ®¸ ë nhiÖt ®é cao (12000C) ta thu ®îc chÊt
r¾n cã khèi lîng b»ng 78% khèi lîng ®¸ trîc khi nung.
a. TÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng ph©n huû CaCO3 vµ % khèi lîng CaO trong ®¸ sau khi nung.
b. §Ó hoµ tan 10 g hçn hîp sau khi nung cÇn tiªu tèn bao nhiªu ml dung dÞch HCl 0,5M, gi¶ sö çc ph¶n øng
x¶y ra hoµn toµn.
c. Hoµ tan 26 g hçn hîp sau khi nung b»ng dung dÞch HCl d vµ cho tÊt c¶ khÝ tho¸t ra hÊp thô vµo 400ml
dung dÞch NaOH nång ®é a% (d = 1,18 g/ml) sau ®ã thªm lîng d BaCl2 thÊy t¹o thµnh 18,715 g kÕt tña. TÝnh a.
Cho: H = 1; C = 12 ; O = 16 ; Al = 27 ; Ca = 40 ; Fe = 56 ; Ba = 137.
116. Hoµ tan 55 gam hçn hîp Na2CO3 vµ Na2SO3 b»ng 500ml dung dÞch H2SO4 1M (lîng axit võa ®ñ) ta thu ®îc hçn
hîp khÝ A vµ dung dÞch chøa mét muèi trung hoµ duy nhÊt.
a. Cho hçn hîp khÝ A vµo b×nh kÝn dung tÝch 5 lÝt cã mét Ýt bét xóc t¸c V2O5 (thÓ tÝch kh«ng ®¸ng kÓ). TÝnh ¸p
suÊt trong b×nh, biÕt nhiÖt ®é b×nh lµ 27,30C.
b. B¬m tiÕp oxi vµo b×nh ta thu ®îc hçn hîp khÝ B cã tû khèi so víi hi®ro lµ 21,27. TÝnh sè mol oxi ®· b¬m
vµo b×nh.
c. Nung nãng b×nh mét thêi gian ta thu ®îc hçn hîp khÝ C, cã tû khèi so víi hi®ro lµ 22,35. TÝnh % thÓ tÝch
cña çc khÝ trong hçn hîp C.
Cho: H = 1, O = 16, C = 12, Na = 23, S = 32.
117. Nung 58 gam hçn hîp A gåm A1 (FeCO3 + t¹p chÊt tr¬) vµ A2 (FeS2 + t¹p chÊt tr¬) víi lîng kh«ng khÝ (gåm
20% oxi vµ 80% nit¬ theo thÓ tÝch) võa ®ñ trong b×nh kÝn dung tÝch 10 lÝt. Sau khi çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, thu
®îc hçn hîp chÊt r¾n A3 vµ hçn hîp khÝ B. Trong A3 chØ chøa mét s¾t oxit duy nhÊt vµ lîng t¹p chÊt tr¬ ban ®Çu.
Hçn hîp B cã tû khèi so víi kh«ng khÝ cã thµnh phÇn cho trªn lµ 1,181.
a. TÝnh khèi lîng cña A1 vµ A2 ban ®Çu, biÕt r»ng % khèi lîng t¹p chÊt trong A1 vµ A2 b»ng nhau.
b. TÝnh ¸p suÊt cña khÝ trong b×nh sau khi nung ®· ®a vÒ nhiÖt ®é 136,50C, gi¶ sö dung tÝch cña b×nh kh«ng
®æi.
c. NÕu cho B ph¶n øng víi oxi d (cã xóc t¸c V2O5), sau khi ph¶n øng hoµn toµn, hoµ tan khÝ vµo 600 gam H2O
®îc dung dÞch axit cã khèi lîng riªng lµ 1,02 gam/ml.
TÝnh nång ®é mol/l cña axit trong dung dÞch.
Cho: Fe = 56, S = 32, C = 12, O = 16, N = 14.
48
118. Cho luång h¬i níc qua than nãng ®á, sau khi lo¹i hÕt h¬i níc thu ®îc hçn hîp khÝ X gåm CO, H2 vµ CO2.
Trén hçn hîp khÝ X víi oxi d vµo b×nh kÝn dung tÝch kh«ng ®æi ®îc hçn hîp khÝ A ë nhiÖt ®é 00C vµ ¸p suÊt p1. §èt
ch¸y hoµn toµn hçn hîp khÝ A råi ®a vÒ nhiÖt ®é 00C th× ¸p suÊt cña khÝ trong b×nh (hçn hîp B) lµ p2 = 0,5 p1.
NÕu cho NaOH r¾n vµo b×nh ®Ó hÊp thô hÕt khÝ CO2, cßn l¹i mét khÝ duy nhÊt, nhiÖt ®é trong b×nh lµ 00C th× ¸p
suÊt ®o ®îc lµ p3 = 0,3 p1.
a. TÝnh % thÓ tÝch çc khÝ trong A.
b. CÇn bao nhiªu kg than cã chøa 4% t¹p chÊt tr¬ ®Ó thu ®îc 1000 m3 hçn hîp X ®o ë 136,50C vµ 2,24 atm.
BiÕt r»ng cã 9% cacbon ®· bÞ ®èt ch¸y.
Cho: H = 1, C = 12, O = 16.
119. Cã 600ml dung dÞch hçn hîp Na2CO3 vµ NaHCO3. Thªm 5,64 gam hçn hîp K2CO3 vµ KHCO3 vµo dung dÞch trªn,
th× ®îc dung dÞch A (gi¶ sö thÓ tÝch dung dÞch A vÉn lµ 600ml). Chia dung dÞch A thµnh 3 phÇn b»ng nhau:
- Cho rÊt tõ tõ 100ml dung dÞch HCl vµo phÇn thø nhÊt, thu ®îc dung dÞch B vµ 448ml khÝ (®o ë ®ktc) bay ra.
Thªm níc v«i trong (d) vµo dung dÞch B thÊy t¹o thµnh 2,5 gam kÕt tña.
- PhÇn thø hai t¸c dông võa ®ñ víi 150ml dung dÞch NaOH 0,1M.
- Cho khÝ HBr (d) ®i qua phÇn thø ba, sau ®ã c« c¹n th× thu ®îc 8,125 gam muèi khan.
a. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng díi d¹ng ion.
b. TÝnh nång ®é mol cña çc muèi trong dÞch A vµ cña dung dÞch HCl ®· dïng.
Cho: H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23, K = 39, Br = 80, Ca = 40.
120. Hoµ tan 2,84 gam hçn hîp hai muèi cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp nhau trong ph©n nhãm IIA b»ng
120ml dung dÞch HCl 0,5M thu ®îc 0,896 lÝt khÝ CO2 (®o ë 54,60C vµ 0,9 atm) vµ dung dÞch X.
1. a. TÝnh khèi lîng mol nguyªn tö cña A vµ B.
b. TÝnh khèi lîng muèi t¹o thµnh trong dung dÞch X.
2. TÝnh % khèi lîng cña mçi muèi trong hçn hîp ban ®Çu.
3. NÕu cho toµn bé khÝ CO2 hÊp thô bëi 200ml dung dÞch Ba(OH)2 th× nång ®é cña Ba(OH)2 lµ bao nhiªu ®Ó
thu ®îc 3,94 gam kÕt tña ?
4. Pha lo·ng dung dÞch X thµnh 200ml, sau ®ã cho thªm 200ml dung dÞch Na2SO4 0,1M. BiÕt r»ng khi lîng
kÕt tña BSO4 kh«ngt¨ng thªm n÷a th× tÝch sè nång ®é cña çc ion B2+ vµ SO42- trong dung dÞch b»ng: [B2+][SO42-] =
2,5.10-5. H·y tÝnh lîng kÕt tña thùc tÕ ®îc t¹o ra.
Cho: Be = 9, Mg = 24, Ca = 40, Sr = 88, Ba = 137.
Híng dÉn gi¶i
111.
2
1. Na2CO3  2Na+ + CO 3
 2
(NH4)2CO3  2 NH 4 + CO 3
BaCl2  Ba2+ + 2Cl-
CaCl2  Ca2+ + 2Cl-
2
Çc ph¶n øng: Ba2+ + CO 3  BaCO3 
2
Ca2+ + CO 3  CaCO3 
Cø 1 mol BaCl2 hoÆc CaCl2 biÕn thµnh BaCO3 hoÆc CaCO3, khèi lîng gi¶m 71 - 60 = 11 (g). VËy tæng sè mol BaCO3 +
43  39, 7 2
CaCO3 b»ng  0 , 3 . VËy tæng sè mol CO32- = 0,1 + 0,25 = 0,35. §iÒu ®ã chøng tá d CO 3 .
11
Gäi x, y lµ sè mol BaCO3 vµ CaCO3 trong A ta cã :
49
x y  0 ,3  x = 0,1 mol
  y = 0,2 mol
197 x  100 y  39 , 7 
Thµnh phÇn cña A:
0 ,1  197
% BaCO3 = . 100  49 , 62 %
39 , 7
% CaCO3 = 100 - 49,62 = 50,38%
1  2
2. a) Trong dung dÞch b cã: Na+, Cl-, NH 4 , CO 3
2
2
Khi cho HCl vµo ph¶n øng: CO 3 + 2H+  H2O + CO2 
Nh vËy khi c« c¹n ta thu ®îc 2 muèi Nacl vµ NH4Cl. Khi nung hçn hîp muèi nµy chØ cã NH4Cl bÞ ph©n huû:
0
NH4Cl 
t
 NH3  + HCl 
VËy chÊt r¾n X chøa 100% NaCl.
1 2 
b) Trong dung dÞch B cã: Na+ , Cl- , CO 3 , NH 4 . Ta cã:
2
2 1
Sè mol CO 3 = (0,35 - 0,30) = 0,025
2
 1
Sè mol NH 4 = . 0 , 25 . 2  0 , 25
2
Sè mol Ba(OH)2 = 0,27 . 0,2 = 0,054 vµ v×:
Ba(OH)2  Ba2+ + 2 OH-
nªn sè mol Ba2+ = 0,054 vµ sè mol OH- = 2 . 0,054 = 0,108 (mol)
Khi cho Ba(OH)2 vµo, cã çc ph¶n øng:
2
Ba2+ + CO 3  BaCO3

NH 4 + OH- = NH3  + H2O
2
- V× sè mol CO 3 (0,025) < sè mol Ba 2 + (0,054) nªn sè mol BaCO 3 = 0,025 tøc 0,025 . 197
= 4,925 ( g).

- V× sè mol OH- (0,108) < sè mol NH 4 (0,25) nªn sè mol NH3 bay ra lµ 0,108 tøc 0,108 . 17 = 1,836g. VËy
tæng khèi lîng hai dung dÞch gi¶m tèi ®a 4,925 + 1,836 = 6,761 (g).
112. 1. a. Cã ptp: 2 CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 (1)

CO2 + Ba(OH)2  BaCO3  + H2O (2)
Cã hai trêng hîp:
- NÕu b  a  2b th× cã c¶ hai muèi.
- NÕu 2b  a vµ a  b th× xÐt hai trêng hîp sau:
* a  2b: t¹o thµnh Ba(HCO3)2
* a  b: t¹o thµnh BaCO3
b. Khi thay Ba(OH)2 b»ng NaOH th× còng xÐt víi 2 ptp t¹o thµnh NaHCO3, Na2CO3. T¬ng tù trªn:
+ b  a  2b th× t¹o ra c¶ 2 muèi.
+ 2b  a vµ b  a th×:
* a  b th× t¹o ra Na2CO3
* a  b th× cã NaHCO3
a
c. Víi a = 0,15 mol; b = 0,18 mol th×  1 nªn t¹o ra BaCO3 lµ 0,15 mol.
b
50
22 , 95
2. Sè mol BaO lµ  10 ,15 nªn t¹o ra 0,15 mol Ba(OH)2
153
KhÝ CO2 ®îc t¹o thµnh khi dd HCl t¸c dông víi CaCO3, MgCO3. Gi¶ thiÕt chØ cã CaCO3 th× nCO2 (min) =
0,184 mol
HoÆc gi¶ thiÕt chØ cã MgCO3 th× nCO2 (max) = 0,219 mol
BiÓu diÔn trªn trôc sè:
nCO2 1,0 1,46 2,0
nBa(OH)2 BaCO3 Ba(HCO3)2
Kho¶ng cã kÕt tña Kho¶ng kh«ng cã kÕt tña
n CO
2 0, 184
Trêng hîp chØ cã CaCO3    1, 266
n Ba(OH ) 0, 15
2
n CO 0,219
Trêng hîp chØ cã MgCO3  2
  1, 4 6
n B a ( O H )2 0,1 5
Quan s¸t trªn trôc sè ta thÊy râ çc trêng hîp trªn:
14 , 2
3. Gi¶ thiÕt a = 100% th× nCO2 (max) =  0 ,169
84
n CO2 0 ,1 6 9
  1, 1 2 7
n B a (O H ) 2 0 ,1 5 0
Gi¶ thiÕt a = 0% th× chØ cã CaCO3 nCO2 (min) = 0,142
n 0 ,1 4 2
  0,946
CO 2
n B a (O H ) 2 0 ,1 5
n
Dïng trôc sè nh trªn. Ta thÊy:  CO 2
 1 , 1 2 7 øng víi a = 100% chØ cã MgCO3 th× lîng kÕt tña
n B a (O H ) 2
BaCO3 lµ nhá nhÊt.

n
§Ó cã kÕt tña lín nhÊt chØ cÇn  = 1  Sè mol CO2 b»ng sè mol Ba(OH)2 vµ b»ng 0,15 mol.
C O 2
n B a (O H )2
x + y = 0,15
100x + 84y = 14,2
Gi¶i hÖ ®ã ®îc x = 0,1; y = 0,05 nªn lîng MgCO3 lµ 4,2 g
VËy 29,48%  a  100%
113.
Çc ph¶n øng: HCl + Na2CO3  NaHCO3 + NaCl (1)
NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2 (2)
- Khi x = y, chØ x¶y ra ph¶n øng (1), trong dung dÞch cã x mol NaHCO3 vµ x mol NaCl.
- Khi x < y, ph¶n øng (1) cha kÕt thóc, trong dung dÞch cã: x mol NaHCO3, x mol NaCl vµ cßn (y – x) mol Na2CO3.
- Khi x > y: ph¶n øng (1) kÕt thóc vµ x¶y ra c¶ ph¶n øng (2), lóc ®ã lîng HCl d sau ph¶n øng (1) lµ (x – y) vµ y mol
NaHCO3, nªn:
+ Khi x – y = y, tøc lµ x = 2y, ph¶n øng (2) võa hÕt, nªn trong dung dÞch cã x mol NaCl.
+ Khi x – y < y, trong dung dÞch cã x mol NaCl vµ y – (x – y) = 2y – x mol NaHCO3.
+ Khi x – y > y, trong dung dÞch cã 2y mol NaCl vµ (x – y) – y = (x – 2y) mol HCl.
Khi x = 2y, trong dung dÞch chØ cã NaCl nªn pH = 7.
114,
51
1. Ph¶n øng hoµ tan:
CaO + H2O  Ca(OH)2 (1)
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (2)
CaCO3 + H2O + CO2  Ca(HCO3)2 (3)
11, 2 2,5
Theo (1) nCaO = nCa(OH)2 =  0, 2 vµ nCaCO3 =  0, 025 , cã hai trêng hîp x¶y ra:
56 100
a. CO2 thiÕu: nCO2 = nCaCO3  VCO2 = 0,025 . 22,4 = 0,56 (lÝt).
b. CO2 d: kÕt tña cùc ®¹i khi CO2 võa ®ñ, tøc nCO2 = nCa(OH)2 = nCaCO3 = 0,2. Do ®ã lîng kÕt tña ®· tan =
lîng CO2 d = 0,2 – 0,025 = 0,175.
VËy tæng khèi lîng CO2 = 0,2 + 0,175 = 0,375 (mol), tøc lµ: V = 0,375 . 22,4 = 8,4 (lÝt).
2. MgCO3 + 2 HCl  MgCl2 + H2O + CO2 (4)
BaCO3 + 2 HCl  BaCl2 + H2O + CO2 (5)
Lîng kÕt tña cùc ®¹i khi nCO2 = 0,2 ; nªn ta cã:
28,1.a 28,1.(100  a)
nCO2 = nMgCO3 = nBaCO3 =   0, 2
100.84 100.197
Gi¶i ra cã a = 29,89%.
28,1
Theo (4), (5), lîng CO2 lín nhÊt khi a = 100%, tøc lµ nCO2 =  0,33 vµ bÐ nhÊt khi a = 0%, tøc lµ nCO2 =
84
28,1
 0,14 .
197
Tãm l¹i: 0,14 ≤ nCO2 ≤ 0,33.
- NÕu nCO2 = 0,14 < nCa(OH)2, tøc lµ kh«ng cã ph¶n øng (3) vµ nCaCO3 = nCO2 = 0,14.
- NÕu nCO2 = 0,33 > nCa(OH)2, tøc lµ x¶y ra ph¶n øng (2) vµ (3) nªn lîng kÕt tña b»ng: nCaCO3 = 0,2 - (0,33 –
0,2) = 0,07 (mol).
VËy khi a = 100% th× lîng kÕt tña bÐ nhÊt.
115.
1. Ph¶n øng x¶y ra khi nung:
CaCO3  CaO + CO2 (1)
Gi¶ sö nung 100g ®¸ trong ®ã cã 80g CaCO3 . Nh vËy khèi lîng hôt khi nung chÝnh lµ khèi lîng CO2 = 100
22
- 78 = 22 (g) hay  0 , 5 mol, tøc cã 0,5 mol hay: 0,5.100 = 50 (g) CaCO3 bÞ ph©n huû, do ®ã hiÖu suÊt:
44
50 . 100 50 . 56 . 100
h   62 , 5 % vµ %CaO   35 , 9 %
80 78
2. Çc ph¶n øng hoµ tan:
CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + H2O + CO2  (2)
CaO + 2HCl  CaCl2 + H2O (3)
Al2O3 + 6 HCl  2 AlCl3 + 3 H2O (4)
Fe2O3 + 6 HCl  2 FeCl3 + 3 H2O (5)
§Ó ®¬n gi¶n, tríc hÕt gi¶ sö hoµ tan tÊt c¶ ®¸ sau khi nung.
80
Theo (2, 3) sè mol HCl = 2 sè mol (CaCO3 + CaO) = 2 sè mol CaCO3 ban ®Çu  2 .  1 , 6 (mol).
100
Theo (4, 5) sè mol HCl = 6 (sè mol Al2O3 + sè mol Fe2O3)
 10 , 2 9 ,8 
 6    0 , 9675
 102 160 
VËy sè mol HCl cÇn ®Ó hoµ tan 10 gam chÊt r¾n sau khi nung:
52
n  1 , 6  0 , 9675  . 10  0 , 329 (mol)
78
do ®ã thÓ tÝch axit HCl:
0 , 329 . 1000
V   658 (ml)
0 ,5
3. Ngoµi çc ph¶n øng ë phÇn 2, cßn:

CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O (6)
cã thÓ CO2 + NaOH  NaHCO3 (7)
Na2CO3 + BaCl2  BaCO3  + 2 NaCl (8)
Cø 78g ®¸ sau khi nung cã: 

80
.
100  62 , 5 
 0 , 3 (mol) CO2
100 100
0 , 3 . 26
Nªn sè mol CO2 tho¸t ra theo (2)   0 ,1 (mol). Theo (6, 7) sè mol Na2CO3 = Sè mol BaCO3
78
18 , 715
  0 , 095 (mol). Nh vËy ngoµi ph¶n øng (6), CO2 cßn tham gia ph¶n øng (7), vµ sè mol CO2 = 0,1 -
197
0,095 = 0,005 (mol).
VËy tæng sè mol NaOH ë c¶ 2 ph¶n øng (6, 7)
= 2 . 0,095 + 0,005 = 0,195
Theo c«ng thøc tÝnh nång ®é ta cã:
400 . 1,18 .a
 0 ,195  a = 1,65%
100 . 40
116.
a. Çc ph¶n øng:
Na2CO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + CO2 (1)
Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + SO2 (2)
Theo çc ph¶n øng trªn vµ bµi ra, cã: sè mol cña A = sè mol H2SO4 = 0,5 . 1 = 0,5 mol.
P0 V0 PV 1.0,5.22, 4 P.5
¸p suÊt P trong b×nh lµ:  hay 
T0 T 273 273  27,3
Suy ra: P = 2,464 atm.
b. Gäi n lµ sè mol cña Na2CO3 vµ còng lµ sè mol cña CO2, m lµ sè mol cña Na2SO3 vµ còng lµ sè mol cña SO2, ta cã:
n  m  0,5 
  n = 0,4 vµ m = 0,1
106n  126m  55 
Gäi sè mol O2 ®· b¬m vµo b×nh lµ a, ta cã:
0, 4.44  0,1.64  a.32
M D = 21,71 . 2 = suy ra a = 0,2 (mol).
0,5  a
c. Ph¶n øng x¶y ra khi nung nãng b×nh:
2 SO2 + O2   2 SO3
VO
2 5
t0
(3)
Gäi x lµ sè mol O2 cßn l¹i sau ph¶n øng (3), vËy sè mol oxi ®· ph¶n øng = 0,2 – x; sè mol SO2 cßn l¹i = 0,1 – 2. (0,2
– x) vµ sè mol SO3 t¹o thµnh = 2. (0,2 – x) ; sè mol CO2 kh«ng ®æi = 0,4 nªn tæng sè mol khÝ sau ph¶n øng (3) lµ:
0,1 – 2. (0,2 – x) + x + 2. (0,2 – x) + 0,4 = 0,5 + x
VËy:
53
khèi lîng khÝ C khèi lîng (SO 2  CO 2  O 2 ) 0,1.64  0, 4.44  0, 2.32
M C=  
sè mol khÝ C 0,5  x 0,5  x
M C = 22,35 . 2 = 44,7
Tõ çc d÷ kiÖn trªn suy ra x = 0,18 (mol)
Tæng sè mol khÝ trong C = 0,5 + x = 0,5 + 0,18 = 0,68.
0,18.100
%VO2 =  26,5%
0, 68
0, 4.100
%VCO2 =  58,8%
0, 68
0, 04.100
Sè mol SO3 = 2. (0,2 – x) = 0,04 suy ra %VSO3 =  5,89%
0, 68
%VSO2 = 100% – 26,5% - 58,8% - 5,89% = 8,81%.
117.
Çc ph¶n øng:
0
4FeS2 + 11 O2 
t
 2 Fe2O3 + 8 SO2 (1)
0
FeCO3 
t
 FeO + CO2 (2)
1 t0
2FeO + O2   Fe2O3 (3)
2
§Æt sè mol cña FeS2 vµ FeCO3 lÇn lît lµ x vµ y, ta cã:
Sè mol O2 ®· ph¶n øng = sè mol O2 ban ®Çu.
11x  y
Tõ (1), (3) cã: sè mol O2 =
4
 11x  y 
Sè mol N2 = 4    (11x  y)
 4 
VËy:
Trong chÊt r¾n A3 cã: Fe2O3 = 0,5. (x+y) mol.
Hçn hîp B cã: N2 = (11x + y) mol
SO2 = 2x mol
CO2 = y mol
M kk = 32 . 20% + 28 . 80% = 28,8
M B 28(11x  y)  64.2x  44y
d=   1,181  y = 1,5x (4)
M kk 28,8(11x  y  2x  y)
Khi nung A3 víi CO d cã ph¶n øng:
0
Fe2O3 + 3CO 
t
 2Fe + 3CO2
14.96
Khèi lîng Fe cã trong èng =  0, 24 (mol).
100.56
0, 24.100
V× hiÖu suÊt lµ 80%, nªn: x + y =  0,3 (5)
80
Tõ (4) vµ (5) cã: x = 0,12 ; y = 0,18
a. Tæng khèi lîng FeS2 + FeCO3 = 0,12 . 120 + 0,18 + 116 = 35,28 (g)
Do % t¹p chÊt nh nhau, nªn % nguyªn chÊt còng b»ng nhau, v× vËy sÏ cã tØ lÖ:
0,12.120 35, 28
  a = 23,68 (g) vµ b = 58 – 23,68 = 34,32 (g).
a 58
54
b. Sè mol khÝ B = 13 . 0,12 + 2 . 0,18 = 1,92 (mol)
10.p (22, 4  1, 92).1
vµ   p = 6,45 atm
273  136,5 273
c. KhÝ B gåm: N2, SO2, CO2
2 SO2 + O2   2 SO3
2 5 VO
t0
SO3 + H2O  H2SO4


CO2 + H2O 
(H )
 (kh«ng ph¶n øng)
80.0, 24  600
ThÓ tÝch dung dÞch axit H2SO4 lµ:  607 (ml)
1, 02
0, 24
Nång ®é dung dÞch H2SO4 lµ:  0,39 (mol/l)
0, 607
118.
a. Çc ph¶n øng:
C + H2O  CO + H2 (1)
C + 2 H2O  CO2 + 2H2 (2)
2CO + O2  2CO2 (3)
2 H2 + O2  2 H2O (4)
CO2 + 2 NaOH  Na2CO3 + H2O (5)
Gi¶ sö tæng sè mol trong hçn hîp A lµ 1 mol, gäi sè mol CO lµ x, y lµ sè mol cña CO2 vµ (x + 2y) lµ sè mol cña H2. V×
1
p2 = 0,5 p1, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ sè mol khÝ gi¶m , tøc lµ 0,5 mol do çc ph¶n øng (3), (4) g©y ra, ta cã:
2
x 3
 (x  2y)  0,5 hay 2x + 3y = 0,5
2 2
MÆt kh¸c s« mol CO2 bÞ hÊp thô = 0,5 – 0,3 (sè mol O2 d, ®îc tÝnh tõ p3 = 0,3p1) = 0,2 = x + y.
Tõ çc ph¬ng tr×nh to¸n häc trªn rót ra x = 0,1 vµ y = 0,1
VËy %VCO = %VCO2 = 0,1.100% = 10 % ; %VH2 = 10% + 2. 10% = 30% vµ %VO2 lµ: 100% - 10% - 10% -30% = 50%.
b. Gäi n lµ sè mol khÝ cã trong 1000 m3 X ë 136,5 0C vµ 2,24 atm, ta cã:
1.n.22, 4 22, 4.103.103 2
  n = .105 (mol)
273 273  136,5 3
2
20 4
Trong ®ã cã: nCO + nCO2 = 2. .105.  2. .10 4 (mol).
3
100 3
4 100 100
VËy lîng than cÇn = 2. .10 4.12. .  370.103 (g) hay 370 kg.
3 90 100  4
119.
a. Trong dung dÞch A cã:
x mol K2CO3  2 K+ + CO32-
y mol KHCO3  K+ + HCO3-
z mol Na2CO3  2 Na+ + CO32-
t mol NaHCO3  Na+ + HCO3-
PhÇn thø nhÊt:
HCl  H+ + Cl-
Ca(OH)2  Ca2+ + 2 OH-
CO32- + H+  HCO3- (1)
HCO + H  H2O + CO2
3
- +
(2)
55
HCO3- + OH- + Ca2+  CaCO3 + H2O (3)
PhÇn thø hai:
NaOH  Na+ + OH-
OH- + HCO3-  CO32- + H2O (4)
PhÇn thø ba:
HBr  H+ + Br-
CO32- + 2 H+  H2O + CO2 (5)
HCO + H  H2O + CO2
3
- +
(6)
0, 448
b. Theo çc ph¶n øng (1, 2, 3) tÊt c¶ çc CO32- vµ HCO3- ®Òu chuyÓn thµnh CO2 (  0, 02 mol) hoÆc CaCO3
22, 4
2, 5
(  0, 25 mol), do ®ã ta cã:
100
x + y + z + t = 0,02 + 0,025 = 0,045 (a)
Theo (4), y + t = 0,015 (= sè mol NaOH) (b)
Theo (5, 6), tÊt c¶ çc muèi cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kali vµ natri ®Òu chuyÓn thµnh muèi bromua, nªn ta cã: (2x
+ y). 119 + (2z + t). 103 = 8,125 (c)
5, 64
L¹i cã: 138x + 100y =  1,88 (d)
3
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh (a, b, c, d) thu ®îc:
0, 01
x = 0,01  CK2CO3 =  0, 05 M
0, 2
0, 005
y = 0,005  CKHCO3 =  0, 025 M
0, 2
0, 02
z = 0,02  CNa2CO3 =  0,1 M
0, 2
t = 0,01  CNaHCO3 = 0,005 M
TÝnh nång ®é HCl: V× H tham gia ph¶n øng (1) vµ ph¶n øng (2), nªn tæng sè mol H+ lµ:
+
n = x + z + nCO2 = 0,01 + 0,02 + 0,02 = 0,05

0, 05
VËy CHCl =  0,5 M.
0,1
120.
§Æt x vµ y lÇn lît lµ sè mol cña ACO3 vµ BCO3.
Sè mol CO2 lµ:
0,896.0, 9 v 0 .1 v
  0  0, 03 (mol).
273.1, 2 273 22, 4
Çc ph¶n øng: ACO3 + 2 HCl  ACl2 + CO2 + H2O
BCO3 + 2 HCl  BCl2 + CO2 + H2O
a. Khèi lîng nguyªn tö trung b×nh cña A vµ B:
2,84
M =  60  34, 66 . VËy A lµ Mg (24 ®vc) vµ B lµ Ca (40 ®vc).
0, 03
Ta cã: 2,84 + 36,5 . 0,03 . 2 = m + 44 . 0,03 + 18. 0,03
Khèi lîng muèi = m = 3,17 (gam).
84x  100y  2,84 
b. Gi¶i hÖ:   x = 0,01 vµ y = 0,02.
x  y  0, 03 
56
mMgCO3 = 84 . 0,01 = 0,84 (g)  %m = 29,58%
mCaCO3 = 100 . 0,02 = 2 (g)  %m = 70,42%
c. Khi Ba(OH)2 hÊp thô CO2 x¶y ra çc ph¶n øng:
CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O
Mol: a a a
BaCO3 + H2O + CO2  Ba(HCO3)2
HoÆc viÕt: 2CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2
Mol: b 0,5b 0,5b
Ta cã: a + b = 0,03
3, 94
V× a =  0, 02 nªn b = 0,01
197
Sè mol Ba(OH)2 = a + 0,5b = 0,025 (mol)
0, 025
Nång ®é Ba(OH)2 trong dung dÞch lµ:  0,125 (mol/l)
0, 2
d. Sè mol HCl ®· ph¶n øng: 2. (x + y) = 0,06 (mol), do ®ã trong X chØ cã: MgCl2 (0,01 mol) vµ CaCl2 (0,02 mol). Sau
khi pha lo·ng X vµ thªm Na2SO4 th×:
0, 02
Nång ®é cña ion Ca2+ =  0, 05 (mol/l)
0, 4
0,1.0, 2
Nång ®é cña ion SO42- =  0, 05 (mol/l)
0, 4
Ta cã ph¶n øng: Ca2+ + SO42-  CaSO4
Tríc ph¶n øng: (mol): 0,05 0,05
KÕt tña: x x
Sau kÕt tña: (0,05 – x) (0,05 – x) x
 (0,05 – x) . (0,05 – x) = 2,5 . 10  x = 0,045 (mol/l)
-5
0, 045.400
VËy sè mol CaSO4 ®· kÕt tña lµ:  0, 018 (mol), hay 0,018 . 136 = 2,448 (g).
1000
57
121. 1. §Æt hai cèc A, B cã khèi lîng b»ng nhau lªn hai ®Üa c©n: c©n th¨ng b»ng. Cho 10,6 g Na2CO3 vµo cèc A vµ
11,82 g BaCO3 vµo cèc B sau ®ã thªm 12 g dung dÞch H2SO4 98% vµo cèc A, c©n mÊt th¨ng b»ng. NÕu thªm tõ tõ dung
dÞch HCl 14,6% vµo cèc B cho tíi khi c©n trë l¹i th¨ng b»ng th× tèn hÕt bao nhiªu gam dung dÞch HCl ? (Gi¶ sö H2O
vµ axit bay h¬i kh«ng ®¸ng kÓ)
1
2. Sau khi c©n th¨ng b»ng, lÊy lîng çc chÊt trong cèc B vµo cèc A: c©n mÊt th¨ng b»ng:
2
a. Hái ph¶i thªm bao nhiªu gam níc vµo cèc B ®Ócho c©n trë l¹i th¨ng b»ng ?
b. NÕu kh«ng dïng níc mµ dïng dung dÞch HCl 14,6% th× ph¶i thªm bao nhiªu gam dung dÞch axit ?
Cho: H = 1 ;C = 12 ; O = 16 ; Na = 23 ; S = 32 ; Cl = 35,5 ; Ba = 137.
§¸p sè: 1. Khèi lîng dung dÞch HCl 14,6% cÇn thªm lµ 6,996 gam.
2. a. Lîng níc thªm vµo cèc B lµ: 17,32 gam.
b. Khèi lîng dung dÞch HCl 14,6% cÇn thªm lµ 18,332 gam.
122. Cho h¬i níc qua than nung ®á thu ®îc 2,24 lÝt hçn hîp khÝ A (®ktc) gåm CO, H2, CO2. cho hçn hîp A khö
40,14 g PbO d nung nãng (hiÖu suÊt 100%) thu ®îc hçn hîp khÝ B vµ hçn hîp chÊt r¾n C.
Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp C trong HNO3 2M thu ®îc 1,344 lÝt khÝ NO (®ktc) vµ dung dÞch D.
KhÝ B ®îc hÊp thô bëi dung dÞch níc v«i trong, thu ®îc 1,4 g kÕt tña E; Läc kÕt tña, ®un nãng dung dÞch níc läc
l¹i t¹o ra m gam kÕt tña E.
Cho dung dÞch D t¸c dông víi lîng d K2SO4 vµ Na2SO4 t¹o ra kÕt tña tr¾ng G.
1. TÝnh % theo thÓ tÝch çc khÝ trong A.
2. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HNO3 tèi thiÓu ®Ó hoµ tan hoµn toµn hçn hîp C.
3. TÝnh khèi lîng m.
4. TÝnh khèi lîng kÕt tña G. Gi¶ thiÕt çc ph¶n øng t¹o thµnh kÕt tña E vµ G x¶y ra hoµn toµn.
Cho: Pb = 207 ;Ca = 40 ; C = 12 ; O = 16 ; S = 32.
§¸p sè: 1. %VCO = 35%; %VCO2 = 10%; %VH2 = 55%

2. VddHNO3 = 0,21 lÝt
3. m = 1,55 gam
4. mG (PbSO4) = 54,54 gam
123. Cho 8,8 gam hçn hîp A gåm FeCO3 vµ CaCO3 vµo b×nh kÝn dung tÝch lµ 1,2 lÝt chøa kh«ng khÝ (cã tû lÖ VO2 : VN2
= 1 : 4) ë 19,50C vµ 1 atm. Nung b×nh ®Õn nhiÖt ®é cao ®Ó ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, ®îc hçn hîp chÊt r¾n B vµ hçn
hîp khÝ C, sau ®ã ®a b×nh vÒ nhiÖt ®é 682,5 K, ¸p suÊt trong b×nh lµ p. Lîng hçn hîp B ph¶n øng võa ®ñ víi HNO3
cã trong 200 g dung dÞch HNO3 6,72% thu ®îc dung dÞch D vµ khÝ NO.
a. TÝnh % vÒ khèi lîng çc chÊt trong A.
b. TÝnh p.
c. TÝnh lîng muèi t¹o thµnh trong dung dÞch D vµ thÓ tÝch khÝ NO (®ktc).
Cho: Fe = 56 ; Ca = 40 ; O = 16 ; C = 12 ; N = 14 ; H = 1.
§¸p sè: a. %mFeCO3 = 65,9% ; %mCaCO3 = 34,1%

b. p = 5,6 atm
c. Lîng muèi t¹o thµnh trong dung dÞch D = 17,02 gam; VNO(®ktc) = 0,0746 lÝt.
58
124. Cho 7,2 g hçn hîp A gåm hai muèi cacbonat cña 2 kim ,lo¹i kÕ tiÕp nhau trong nhãm kim lo¹i kiÒm thæ. Cho A
hoµ tan hÕt trong dung dÞch H2SO4 lo·ng, thu ®îc khÝ B. Cho toµn bé B hÊp thô hÕt bëi 450 ml dung dÞch Ba(OH)2 0,2
M thu ®îc 15,76 g kÕt tña.
a. X¸c ®Þnh hai muèi cacbonat vµ tÝnh % theo khèi lîng cña chóng trong A.
b. MÆt kh¸c, cho 7,2 g A vµ 11,6 g Fe2O3 vµo b×nh kÝn dung tÝch 10 lÝt (gi¶ sö thÓ tÝch chÊt r¾n kh«ng ®¸ng kÓ
vµ dung tÝch b×nh kh«ng ®æi). B¬m kh«ng khÝ (chøa 20% O2 vµ 80% N2 theo thÓ tÝch) vµo b×nh ë 27,30C ®Õn khi ¸p
suÊt trong b×nh lµ p1 = 1,232 atm. Nung b×nh ë nhiÖt ®é cao ®Ó çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, råi ®a vÒ nhiÖt ®é ban
®Çu, ¸p suÊt khÝ trong b×nh lµ p2.
TÝnh ¸p suÊt p2.
c. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HCl 4 M Ýt nhÊt ph¶i dïng ®Ó hoµn tan hÕt hçn hîp r¾n sau khi nung.
Cho: Be = 9 ; Ca = 40 ; Mg = 24 ; Sr = 88 ; ba = 137.
§¸p sè: a. Trêng hîp 1: MgCO3 58,33% vµ CaCO3 41,67%.

Trêng hîp 2: BeCO3 76,67% vµ MgCO3 23,33%.
b. Trêng hîp 1: MgCO3 vµ CaCO3 th× p2 = 1,614 atm.
Trêng hîp 2: BeCO3 vµ MgCO3 th× p2 = 1,663 atm.
c. Trêng hîp 1: MgCO3 vµ CaCO3 th× VddHCl = 115 ml.
Trêng hîp 2: BeCO3 vµ MgCO3 th× p2 = 125 ml.
125. §èt ch¸y hoµn toµn 3,0 g mét mÉu than chØ cã chøa t¹p chÊt lu huúnh, khÝ thu ®îc cho hÊp thô hoµn toµn bëi
0,5 lÝt dung dÞch NaOH 1,5M ®îc dung dÞch A chøa hai muèi.
Cho khÝ clo t¸c dông víi A, sau khi ph¶n øng xong thu ®îc dung dÞch B. Cho dung dÞch B t¸c dông víi BaCl2 d thu
®îc a gam kÕt tña gåm BaCO3 vµ BaSO4, nÕu hoµ tan lîng kÕt tña nµy trong HCl d cßn l¹i 3,495 g chÊt kh«ng tan.
a. TÝnh thµnh phÇn % khèi lîng cña C vµ S trong mÉu than vµ gi¸ trÞ cña a.
b. TÝnh nång ®é çcion trong dung dÞch A.
c. TÝnh thÓ tÝch khÝ Cl2 (®ktc) ®· ph¶n øng.
d. TÝnh lîng nhiÖt to¶ ra (kJ) khi ®èt ch¸y 30 gam lo¹i than trªn (cho nhiÖt t¹o thµnh cña CO2 b»ng 448,7
kJ/mol, cña SO2 b»ng 289,9 kJ/mol).
Cho: Ba = 137 ; S = 32 ; O = 16 ; C = 12.
§¸p sè: a. %C = 84%; %S = 16%

b. [OH-] = 0,6M; [CO32-] = 0,42M; [SO32-] = 0,03M; [Na+] = 1,5M
c. VCl2 = 3,36 lÝt
d. Q = 1.069,7 kJ.
59
Chu¬ng V bµi tËp tæng hîp
A. §Ò bµi cã lêi gi¶i

§Ò bµi
126. §Ó trung hoµ 3,38g mét oleum cÇn dïng 25,60ml dung dÞch KOH 14% ( d = 1,25g/ml)
a, X¸c ®Þnh c«ng thøc oleum. b, TÝnh C% SO3 trong oleum.
c, TÝnh m Oleum trªn cÇn lÊy ®Ó pha vµo 500ml dung dÞch H2SO4 49% ( d = 1,25ml) cã thÓ ®iÒu chÕ ®îc oleum 15%.
127. Khö 3,48g mét oxit cña kim lo¹i M cÇn dïng 1,344 lÝt khÝ H2 ë (®ktc). Toµn bé lîng kim lo¹i M thu ®îc cho
t¸c dông víi dung dÞch HCl d cho 1,088 lÝt H2 ( ®ktc). T×m kim lo¹i M vµ oxit cña M.
128. Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe2O3 vµ CuO råi tiÕn hµnh ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan hoµn
toµn A trong dung dÞch HNO3 ®îc hçn hîp khÝ gåm NO vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3. ThÓ tÝch (®ktc) khÝ
NO vµ NO2 lµ bao nhiªu lÝt?
129. Trén CuO víi mét oxit kim lo¹i chØ cã ho¸ trÞ II theo tû lÖ mol 1 : 2 ®îc hçn hîp A. Cho mét luång H2 d ®i qua
2,4g A nung nãng thu ®îc hçn hîp B. §Ó hoµ tan B hÕt cÇn 40 ml dung dÞch HNO3 2,5M vµ thu ®îc Vlit NO duy
nhÊt ( ®ktc). X¸c ®Þnh kim lo¹i ho¸ trÞ II trªn vµ tÝnh V?
130. Nhóng hai tÊm kÏm, mçi tÊm cã khèi lîng 10,00 gam vµo hai dung dÞch muèi kim lo¹i ho¸ trÞ hai. Sau mét thêi
gian x¸c ®Þnh, lÊy hai tÊm kÏm ra khái dung dÞch, röa s¹ch, lµm kh« råi c©n l¹i. KÕt qu¶ cho thÊy mét tÊm cã khèi
lîng 9,5235 gam, tÊm kia cã khèi lîng 17,091 gam. Cho biÕt: Mét trong hai dung dÞch muèi kim lo¹i ho¸ trÞ hai lµ
muèi s¾t (II); lîng kÏm tham gia ph¶n øng ë hai dung dÞch lµ nh nhau, khèi lîng mol trung b×nh cña kÏm, Zn =
65,38 gam.
1. Gi¶i thÝch hiÖn tîng x¶y ra ë mçi dung dÞch.
2. Cho biÕt kim lo¹i nµo tham gia vµo thµnh phÇn dung dÞch muèi thø hai.
131. Cho 19,2 g Cu t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO3. TÊt c¶ lîng khÝ NO sinh ra ®em oxi ho¸ thµnh NO2 råi sôc vµo
níc cïng víi dßng khÝ oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh HNO3. TÝnh thÓ tÝch oxi (®ktc) ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn.
132. Cho ag hçn hîp A gåm FeO, CuO, Fe3O4 (cã sè mol b»ng nhau) t¸c dông võa ®ñ víi 250ml dung dÞch HNO3 thu
®îc dung dÞch B vµ 3,136l hçn hîp NO2 vµ NO cã tØ khèi so víi hi®ro lµ 20,143. TÝnh a vµ CM cña HNO3.
133. §Ó m g phoi bµo s¾t (A) ngoµi kh«ng khÝ sau mét thêi gian biÕn thµnh hçn hîp (B) cã khèi lîng 30g gåm Fe vµ
çc oxit FeO, Fe3O4, Fe2O3. Cho B t¸c dông hoµn toµn víi axit nitric thÊy gi¶i phãng ra 5,6 lit khÝ NO duy nhÊt
(®ktc).TÝnh m?
134. Hoµ tan hÕt 4,431g hçn hîp Al vµ Mg trong HNO3 lo·ng thu ®îc dung dÞch A vµ 1,568lit (®ktc) hçn hîp hai khÝ
(®Òu kh«ng mµu) cã khèi lîng 2,59g, trong ®ã mét khÝ bÞ ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
1. TÝnh thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch mçi khÝ trong hçn hîp.
2. TÝnh sè mol HNO3 ®· tham gia ph¶n øng.
3. C« c¹n dung dÞch A thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
135. §iÖn ph©n dung dÞch chøa 0,2 mol FeSO4 vµ 0,06mol HCl víi dßng ®iÖn 1,34 A trong 2 giê (®iÖn cùc tr¬, cã
mµng ng¨n). TÝnh khèi lîng kim lo¹i tho¸t ra ë katot vµ thÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë anot(®ktc). Bá qua sù hoµ tan cña clo
trong níc vµ hiÖu suÊt ®iÖn ph©n lµ 100%.
137. §iÖn ph©n 200ml dung dÞch hçn hîp Cu(NO3)2 vµ AgNO3 trong 4 giê víi dßng ®iÖn 0.402A th× kim lo¹i trong
dung dÞch tho¸t ra hÕt (kh«ng cã khÝ hi®ro bay ra) . X¸c ®inh CM cña mçi muèi, biÕt khèi lîng kim lo¹i thu ®îc lµ
3,44g.
138. Dung dÞch X chøa HCl, CuSO4, Fe2(SO4)3. LÊy 400ml dung dÞch X ®em ®iÖn ph©n b»ng ®iÖn cùc tr¬, cêng ®é
dßng ®iÖn 7,72A, ®Õn khi ë katot thu ®îc 5,12g Cu th× dõng l¹i. Khi ®ã ë anot cã 2,24 lit mét chÊt khÝ bay ra (®ktc).
Dung dÞch sau ®iÖn ph©n t¸c dông võa ®ñ víi 1,25 lit dung dÞch Ba(OH)2 0,2M vµ ®un nãng dung dÞch trong kh«ng khÝ
cho çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn th× thu ®îc 56,76g kÕt tña.
1. TÝnh thêi gian ®iÖn ph©n. TÝnh CM cña çc chÊt trong dung dÞch ban ®Çu.
60
139. Møc tèi ®a cho phÐp cña H2S trong kh«ng khÝ lµ 0,01 mg /l. §Ó ®¸nh gi¸ sù nhiÔm bÈn cña kh«ng khÝ ë mét nhµ
m¸y ngêi ta lµm nh sau :
§iÖn ph©n dung dÞch KI trong 2 phót , I = 2mA. Sau ®ã cho 2 lÝt kh«ng khÝ léi tõ tõ qua dung dÞch ®iÖn ph©n
trªn cho ®Õn khi iot hoµn toµn mÊt mµu . Thªm hå tinh bét vµo b×nh vµ tiÕp tôc ®iÖn ph©n 35 gi©y n÷a víi dßng ®iÖn
trªn th× dung dÞch b¾t ®Çu xuÊt hiÖn mµu xanh. Gi¶i thÝch thÝ nghiÖm vµ cho biÕt sù nhiÔm bÈn kh«ng khÝ ë nhµ m¸y ®·
vît qu¸ møc cho phÐp cha ?
140. §iÖn ph©n dung dÞch hçn hîp HCl 0,01M + CuCl2 0,1M + NaCl 0,1M (®iÖn cùc tr¬ cã mµng ng¨n).
VÏ ®å thÞ biÓu diÔn sù biÕn thiªn pH cña dung dÞch theo qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n
Híng dÉn gi¶i
126. Gi¶i
25, 6  1, 25  14
a) n KOH = = 0,08 (mol)
100  56
H2SO4.nSO3 + ( 2n + 2) KOH  (n +1) K2SO4 + (n + 2) H2O
1 mol  (2n +2) mol
3 , 38
 0,08  n = 3  H2SO4. 3SO3
98  80 n
3  80
b) C%SO3 = 100% = 71%
98  (80  3)
c) Khèi lîng mol cña H2SO4.3SO3 = 338 (g) Gäi x lµ sè gam H2SO4.3SO3 cÇn t×m.
Trong 338g H2SO4.3SO3 cã 98g H2SO4 vµ 240g 3SO3
98x 240x
xg H2SO4.3SO3 cã g H2SO4 vµ g 3SO3
338 338
mdd = 500. 1,25 = 625g trong 625g H2SO4 49% cã 306,25g H2SO4 vµ 318,75g 3SO3
Khi hoµ tan: SO3 + H2O  H2SO4
80g 18g 98g
y1  318,75g  y2 rót ra: y1 = 1416,67g SO3; y2 = 1735,42g H2SO4
mSO3 15 3
V× oleum cã 15% SO3 nªn: = =
mH 2 SO4 85 7
Ta cã:
240x
 1416, 67
338 3
= Gi¶i ra ta ®îc x = 2696,8 hay  2,7 kg
98x 17
306, 25   1735, 42
338

0
t
127. Gi¶I MxOy + yH2 xM + yH2O (1)
1, 344
nO trong oxit = nH = = 0,06. mkim lo¹i = 3,48- (16. 0,06) = 2,52g
2
22, 4
2M + 2nHCl  2MCln + nH2 

2M(g)  n(mol)
1, 088
2,52(g)  = 0,045(mol) M = 28n  n = 2  M = 56  Fe
22, 4
61
FexOy + yH2  xFe + yH2O
y  x mol
2, 52 x 3
0,06 mol  = 0,045  =  Fe3O4
56 y 4
128. Gi¶I ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã:

0, 54
Tæng sè mol electron cho =  3 = 0,06 (mol) = Tæng sè mol electron nhËn
27
§Æt x lµ sè mol NO th× sè mol NO2 lµ 3x.
Tõ N+5 xuèng N+2 nhËn 3electron, cßn tõ N+5 xuèng N+4 nhËn 1electron, do ®ã
tæng sè mol electron nhËn = 3x + 3x = 0,06 (mol) hay x = 0,01
ThÓ tÝch cña hai oxit ë ®ktc lµ (0,01 + 0,03)22,4 = 0,896 (lÝt)
129. Gi¶I Gäi sè mol CuO lµ x th× sè MO sÏ lµ 2x. Cã hai trêng hîp:
a) M ®øng sau Al trong d·y ®iÖn ho¸, c¶ hai oxit ®Òu t¸c dông víi hi®ro.

0
t
CuO + H2 Cu + H2O (1)
x mol x mol

 M
0
t
MO + H2 + H2O (2)
2x 2x
3Cu + 8HNO3 
 3 Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O (3)
x 8 x
3
3M + 8HNO3  3M(NO3)2 + 2NO + 4H2O (4)

16x
2x
3
Ta cã: 80x + (M + 16). 2x = 2,4 gi¶i ra x = 0, 0125
8 x 16x
+ = 0,04. 2,5 = 0,1 M = 40  Ca ( lo¹i)
3 3
b) M ®øng tríc Al trong d·y ®iÖn ho¸.

0
t
CuO + H2 Cu + H2O
x mol x mol
3Cu + 8HNO3 
 3 Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
8x 2x
x
3 3
3MO + 2HNO3  M(NO3)2 + NO + 4H2O

2x 4x
80x + (M + 16). 2x = 2,4 gi¶i ra x = 0, 015
8x 20,015
+ 4x = 0,04. 2,5 = 0,1 M = 24  Mg VNO = .22,4 = 0,224 lÝt
3 3
62
130. Gi¶i
1. Khi nhóng tÊm kÏm vµo dung dÞch muèi Fe(II): Zn + Fe2  Zn2+ + Fe (1)
V×: MFe < MZn nªn khèi lîng tÊm kÏm gi¶m ®i.
Khi nhóng tÊm kÏm vµo dung dÞch muèi thø hai X2+ Zn + X2+  Zn2+ + X (2)
V×: MZn < MX nªn khèi lîng tÊm kÏm t¨ng lªn.
2. Gäi x lµ sè mol Zn ®· ph¶n øng, theo (1) ta cã: (10,00  65,38 x) + 55,85 x = 9,5235  x = 0,05 (mol)
V× lîng Zn tham gia ph¶n øng ë hai trêng hîp lµ nh nhau, theo (2) ta cã:
(10,00  65,38  0,05) + MX  0,05 = 17,091  MX = 207,2.
2+
VËy X lµ Pb , X lµ Pb2+
Zn + Pb 2+
 Zn 2+
+ Pb
131. Çch gi¶i 1: TÝnh theo ph¬ng tr×nh
3Cu + 8HNO3  3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O (1)
0,3mol 0,2mol
2NO + O2  2 NO2 (2)
0,2mol 0,1mol
4NO2 + 2H2O + O2  4HNO3 (3)
0,2 mol 0,05mol
VO2 = 22,4(0,1 + 0,05) = 3,36lit
Çch gi¶i 2: Ph¬ng ph¸p b¶o toµn e
Cu – 2e  Cu+2 4x = 0,6
0,3 0,6 x = 0,15 VO2 = 0,15 x 22,4 = 3,36 lit
-2
O2 + 4e = 2O
x 4x
132. Çch gi¶i 1: TÝnh theo ph¬ng tr×nh
§Æt sè mol NO2 vµ NO lµ x vµ y. Ta cã x + y = 3,136: 22,4 = 0,14 (I)
M trung b×nh cña hçn hîp = (46x + 30y): (x + y) = 20,143 x 2= 40,286(II)
Gi¶i hÖ ta ®îc x = 0,09 y = 0,05 x : y = 9 : 5 ta sö dông tû sè nµy ®ª viÕt ph¬ng tr×nh tæng céng t¹o ra
NO vµ NO2
CuO + 2HNO3  Cu(NO3)2 + H2O (1)
24FeO + 86 HNO3  24Fe(NO3)3 + 9 NO2 + 5NO +43H2O (2)
9N+5 + 9e  9 N+4
5N+5 + 15e  5 N+2 24e x1
Fe +2
-1e Fe +3
x 24
T¬ng tù ta cã:
24Fe3O4 + 230HNO3 = 72 Fe(NO3)3 + 9NO2 + 5 NO + 115H2O (3)
Theo (2) vµ (3) th× cø 24 mol FeO (hoÆc Fe3O4) t¹o ra 14 mol hçn hîp khÝ
(FeO, CuO, Fe3O4)
z z z VËy 2z 0,14mol
z = 0,12 a = 80 x 0,12 + 72 x 0,12 + 232 x 0,12 = 46,08g
Sè mol HNO3 = 0,24 + (0,12 x 86): 24 + (0,12 x 230): 24 = 1,82 mol
VËy CM HNO3 lµ 1,82 : 0,25 = 7,28M.
63
Sè mol e cho = sè mol e nhËn = 0,09 + (0,05 x3) = 0,24 mol
Sè mol Fe +2 = 0,24 mÆt kh¸c sè mol FeO = sè mol Fe3O4 = 0,12
A = 0,12(80 + 72 + 232) = 46,08
Sè mol HNO3 = n NO +n NO2 +3nFe + 2nCu ) = 0,14 + 3(0,12x4) + 2x0,12=1,82 (mol)
VËy CM HNO3 lµ 1,82 : 0,25 = 7,28M.
133. Çch gi¶i 1: Ph¬ng ph¸p ®¹i sè
Çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc:
Fe + 1/2O2  FeO (1) 3Fe + 2O2  Fe3O4 (2)
2Fe + 3/2O2  Fe2O3 (3) Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + H2O (4)
3FeO +10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O (5) 3Fe3O4 +28HNO3 9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O (6)
Fe2O3 +6HNO3  2Fe(NO3)3 + 3H2O (7)
Cã thÓ coi Fe3O4 lµ FeO.Fe2O3 nªn khi ®ã cã thÓ coi lîng B (30g) chØ gåm
Fe, FeO, Fe2O3 víi sè mol t¬ng øng lµ x, y, z > 0.Ta cã : 56x + 72y + 160z = 30 (I)
y
Sè mol NO = x + = 0,25 hay 3x + y = 0,75 (II)
3
Sè mol cña Fe ban ®Çu lµ x + y + 2z , ta lµm xuÊt hiÖn biÓu thøc b»ng çch nh©n (II) víi 8 råi céng víi (I) ta ®îc 80(x
+ y + 2z) = 36 VËy sè mol Fe = 36: 80 = 0,45 mA = 0,45 x56 = 25,2g.
7 ph¬ng tr×nh hãa häc trªn ®îc biÓu diÔn b»ng çc qu¸ tr×nh oxi ho¸ khö tæng qu¸t sau:
Fe –3e = Fe+3 O + 2e = O-2
N+5 + 3e = N+2 Do sè mol NO = 0,25 (theo gi¶ thiÕt), sè mol Fe lµ x vµ sè mol nguyªn tö oxi lµ y, theo qui t¾c
b¶o toµn e ta cã: 3x = 2y + 0,75(I) MÆt kh¸c B chØ gåm Fe vµ O nªn ta cßn cã 56x + 16y = 30 (II) gi¶i hÖ ta ®îc
x = 0,45 vµ m = 0,45 x 56 = 25,2g.
134. 1. TÝnh % vÒ thÓ tÝch cña hçn hîp khÝ theo ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
Hai khÝ ®Òu kh«ng mµu lµ çc oxit cña nit¬, trong ®ã khÝ bÞ ho¸ n©u trong kh«ng khÝ chÝnh lµ NO (30) , M trung b×nh
cña hçn hîp khÝ lµ 2,59 : 0,07= 37 VËy khÝ thø hai cã M > 37 lµ N2O cã M = 44.
Ta thiÕt lËp ®êng chÐo N2O M = 44 7
M =37
NO M = 30 7
VN2O : V NO = 1:1 %N2O = 50% % NO = 50%
2. TÝnh sè mol HNO3 ®· ph¶n øng theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron:
Çc qu¸ tr×nh oxi ho¸ khö: Mg –2e = Mg+2 Al - 3e = Al+3 2N+5+ 8e = 2N+1 N+5 + 3e = N+2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn e ta cã sè mol e nhêng = sè mol e nhËn. NÕu gäi n1 n2 lµ sè mol Mg vµ Al ta cã 2 n1 + 3 n2 =
(8 x 0,035 ) + (3 x 0,035) = 11 x 0,035 (mol)
BiÓu thøc 2n1 + 3n2 còng chÝnh lµ sè mol HNO3 t¹o thµnh muèi, ngoµi ra, sè mol HNO3 chuyÓn thµnh N2O vµ NO lµ 3
x 0,035. VËy tæng sè mol HNO3 lµ 14 x 0,035 = 0,49mol
3. TÝnh khèi lîng muèi theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng
m muèi = m kim lo¹i + m NO3- trao ®æi = 4,431 + (11 x 0,035x 62) =28,301g
135. Çch gi¶i 1: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng
1
Çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÖn ph©n: 2HCl  H2 + Cl2 (1) FeSO4 + H2O  Fe + O2 + H2SO4 (2)
2
64
mH2 = 0,06g = (1,34 .t1) : 26,8  t1 = 1,2 giê t2 = 2,0 – 1,2 = 0,8 giê
mFe = (56 : 2)x(1,34x0,8) : 26,8 = 1,12g Sè mol Clo = 0,03, sè mol oxi = 1/2 nFe = 0,01
V khÝ ë anot = 0,04 x22,4 = 0,896 lit.
Çch gi¶i 2: Ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron - §iÖn lîng Q = It = 1,34 x 2 = 2,68A.h
- ne = It/F = 2,68 : 26,8 = 0,1 mol Thø tù ®iÖn ph©n ë katot
H+ + 1e = 1/2 H2
0,06 0,06mol
Fe+2 + 2e = Fe
0,02 (0,1 - 0,06)mol  mFe = 0,02 x 56 = 1,12g
- Thø tù ®iÖn ph©n ë anot
-
Cl - 1e = 1/2 Cl2
0,06 0,06 0,03mol
H2O - 2e = 1/2O2 + 2H+
(0,1 - 0,06)mol 0,01mol  n hçn hîp khÝ = 0,03 +0,01 = 0,04
VkhÝ = 0,04 x 22,4 = 0,896 lit.
137. Çch gi¶i 1: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng
Çc ph¬ng tr×nh ®iÖn ph©n: 2Cu(NO3)2 + 2H2O  O2 +2Cu + 2HNO3 (1)
2AgNO3 + H2O  1/2O2 +2Ag + 2HNO3 (2)
®Æt x,y lÇn lît lµ sè mol cña Cu vµ Ag, ta cã 64x + 108y = 3,44 (I)
MÆt kh¸c theo ph¬ng tr×nh Faraday ta cã 64x = (64:2) It1: 26,8 (II)
108y = 108 x I(4 – t1):26,8(III)
Gi¶i ra ta ®îc x = 0,02; y =0,02 CM Cu(NO3)2 = 0,1 M
CM AgNO3 = 0,1 M
Çch gi¶i 2: Ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron
- §iÖn lîng Q = It = 0,402 x 4 = 1,608 (A.h)
- Sè mol e nhËn lµ 2x + y = 1,608: 26,8 = 0,06(I)
MÆt kh¸c, khèi lîng hai kim lo¹i 64x + 108y = 3,44 (II)
Gi¶i ra ta ®îc x = 0,02; y =0,02  CM Cu(NO3)2 = 0,1 M CM AgNO3 = 0,1 M
138. Gi¶i
- Qu¸ tr×nh ®iÖn li: Fe2(SO4)3  2Fe3+ + 3SO42-
xmol 2xmol 3xmol
CuSO4  Cu2+ + SO42-
ymol ymol ymol
HCl  H+ + Cl-
zmol zmol zmol
- Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n:
Katot Anot
2Fe3+ + 2e = 2Fe2+ 2Cl- - 2e = Cl2
Cu2+ + 2e = Cu
Cu tho¸t ra ë katot, chøng tá Fe3+ ®· bÞ ®iÖn ph©n hÕt. nCu= 5,12 : 64 = 0,08(mol)
nClo = 2,24: 22,4 = 0,1(mol), nBa(OH)2 = 0,2 x 1,25 = 0,25.
65
- Sau khi ®iÖn ph©n x¶y ra çc ph¶n øng:
- Ba(OH)2 + SO42-  BaSO4  + 2OH- (1)
(3x +y) (3x +y) (3x +y)
- Ba(OH)2 + 2HCl BaCl2 + H2O (2)
(0,25- 3x- y) 2(0,25- 3x- y)
- Fe2+ + 2OH-  Fe(OH)2 (3)
2x 2x 2x
- Cu 2+
+ 2OH Cu(OH)2 (4)
-
(y – 0,08) (y – 0,08)
4Fe(OH)2 + O2 + H2O  4Fe(OH)3 (5)
2x 2x
AIt
1. TÝnh thêi gian ®iÖn ph©n theo c«ng thøc m = (m = 7,1g, n = 2)
nF
m  n  F 7,1 2  96500
t= = = 2500(s)
AI 71 7, 72
2. TÝnh CM cña çc chÊt trong dung dÞch ®Çu, ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn e:
- Sè mol e thu ë katot = Sè mol e nhêng ë anot x + 0,08 = 0,1mol (I)
Theo çc ph¶n øng (1,3, 4,5): m kÕt tña = m BaSO4 + mCu(OH)2 + mFe(OH)3 = 56,76
233(3x + y) + 98(y – 0,08) + 107 .2x = 56,76 (II)
Gi¶i ra ta ®îc x = 0,02, y = 0,14  nHCl = 0,1.2 + 2(0,25 – 3x -y) = 0,3
CM HCl = 0,3 : 0,4 = 0,75 M, CM CuSO4 = 0,14 : 0,4 = 0,35M
139. Gi¶I Gi¶i thÝch thÝ nghiÖm 2KI + 2H2O 
dpdung dich
 2KOH + I2 + H2 (1)
Sôc 2lÝt kh«ng khÝ vµo dung dÞch sau khi ®iÖn ph©n: H2S + I2  S + 2HI (2)
It 0,002×120
n I2 = = = 0,12. 10-5mol I2 = n H2S
nF 2×96500
Dung dÞch sau ph¶n øng cßn d H2S (K2S), KI, ®iÖn ph©n theo thø tù: S2- > I- > Br- > Cl- > OH-
Khi ®iÖn ph©n, qu¸ tr×nh anot: S2- -2e  S (3)
2I- -2e I2 (4) I2 lµm tinh bét hãa xanh.
B¾t ®Çu x¶y ra (4) th× (3) ®· xong
0,002×35
n S2- = = 0,36.10-6mol
2×96500
VËy tæng sè mol H2S lµ (1,2 + 0,36 ).10-6mol.
Tæng sè mg H2S = 1,56 x 10-6x 34 x 103 = 53,04 . 10-3 mg.
53, 04
Sè mg H2S trong 1 lÝt kh«ng khÝ cña nhµ m¸y =  103 mg = 26,5.10-3mg = 0,0265mg  0,01mg (theo tiªu
2
chuÈn cho phÐp).
KÕt luËn : Kh«ng khÝ ë nhµ m¸y ®· bÞ « nhiÔm H2S nghiªm träng.
140. Gi¶I Çc ph¶n øng ®iÖn ph©n lÇn lît x¶y ra nh sau: CuCl2 
dien phan
 Cu + Cl2 (1)
Trong khi x¶y ra (1), pH kh«ng thay ®æi, b»ng 2. 2HCl 
dien phan
 H2 + Cl2 (2)
Khi x¶y ra (2) pH t¨ng dÇn tõ 2 lªn 7.
66
dien phan
2NaCl + 2H2O 
mang ngan
 2NaOH + Cl2 + H2 (3)
0,1M 0,1M
Khi x¶y ra (3) pH t¨ng dÇn tõ 7 ®Õn 13. Nếu tiÕp tôc ®iÖn ph©n, níc bÞ ®iÖn ph©n
2H2O 
dien phan
 2H2 + O2 (4)
Khèi lîng dung m«i gi¶m lµm pH t¨ng, nhng rÊt chËm, ®Õn díi 14.
§å thÞ biÓu diÔn sù thay ®æi pH
13
CuCl2 HCl NaCl H2O Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n
B. Bµi tËp tù gi¶i

141. Hçn hîp A gåm Na2CO3 vµ BaCO3. Hoµ tan A trong 500ml dung dÞch Ba(HCO3)2 ®îc dung dÞch C vµ phÇn
kh«ng tan B. Chia dung dÞch C thµnh hai phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 cho t¸c dông víi lîng d dung dÞch CaCl2 ®îc 2gam kÕt tña.
- PhÇn 2 t¸c dông võa hÕt víi 40ml dung dÞch KOH 0,5M
Cho phÇn kh«ng tan B t¸c dông víi dung dÞch HCl d. Toµn bé khÝ tho¸t ra ®îc hÊp thô hÕt vµo 200ml dung dÞch
Ba(OH)2 0,25M. Sau ph¶n øng läc t¸ch kÕt tña, cho dung dÞch cßn l¹i t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, thu ®îc
1,97 gam kÕt tña. TÝnh khèi lîng tõng chÊt trong hçn hîp A vµ tÝnh nång ®é M cña dung dÞch Ba(HCO3)2
142. a. Ph©n biÖt sù ®iÖn li vµ sù ®iÖn ph©n.
b. Hoµ tan hoµn toµn 30,4 gam FeSO4 vµo 54,75 gam dung dÞch HCl 4% thu ®îc dung dÞch A. §iÖn ph©n
dung dÞch A víi ®iÖn cùc tr¬ cã mµng ng¨n víi cêng ®é dßng ®iÖn I = 1,34 A trong 2 giê. TÝnh khèi lîng kim lo¹i
tho¸t ra ë K vµ thÓ tÝch khÝ tho¸t ra t¹i A(®ktc). Gi¶ thiÕt r»ng hiÖu suÊt ®iÖn ph©n lµ 100% vµ bá qua sù hoµ tan vµo
dung dÞch cña chÊt khÝ tho¸t ra ë A.
143. Cho 0,08mol FexOy t¸c dông víi dung dÞch HNO3 thu ®îc 0,44gam oxit NO. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö çc
oxit vµ tÝnh khèi lîng s¾t oxit hoµ tan. Cho biÕt ph¬ng tr×nh hãa häc tæng qu¸t cña ph¶n øng x¶y ra nh sau:
(5 - 2)FexOy + (18x - 6x - 2y)HNO3  (5 - 2)xFe(NO3)3 + (3x – 2y)NO + (9x - 3x - y)H2O
143. Hßa tan hoµn toµn mét Ýt bét Fe3O4 vµo mét lîng axit HNO3 võa ®ñ, thu ®îc 0,336 lÝt NxOy (®ktc) c« c¹n dung
dÞch sau ph¶n øng ®îc 32,67 gam muèi khan. X¸c ®Þnh c«ng thøc oxit vµ tÝnh khèi lîng Fe3O4 bÞ hßa tan
144. a)Mét oxit cña nit¬ cã c«ng thøc NOx, trong ®ã N chiÕm 30,43% vÒ khèi lîng. X¸c ®Þnh NOx. ViÕt ph¬ng tr×nh
hãa häc cña NOx víi dung dÞch NaOH ë d¹ng ph©n tö vµ ion.
b) NOx nhÞ hîp theo ph¬ng tr×nh hãa häc : 2NOx (k)  N2O2x(k)
NOx lµ khÝ mµu n©u, N2O2x lµ khÝ kh«ng mµu.
- Khi gi¶m ¸p suÊt cña hÖ ph¶n øng, c©n b»ng hãa häc trªn sÏ chuyÓn dÞch theo chiÒu nµo?
- Khi ng©m b×nh chøa NOx trong níc ®¸, thÊy mµu n©u nh¹t dÇn. Cho biÕt ph¶n øng thuËn lµ táa nhiÖt hay thu
nhiÖt.
67
145. a) Cho Vml dung dÞch NH3 2M vµo 300ml dung dÞch CuCl2 0,3M th× thu ®îc 3,92 gam kÕt tña. TÝnh V?
b) Tr×nh bµy nh÷ng hiÖn tîng cã thÓ x¶y ra vµ viÕt ph¬ng tr×nh hãa häc cho tõng trêng hîp sau:
- Nhá tõ tõ dung dÞch NH3 vµo dung dÞch CuSO4 cho ®Õn d.
- Nhá tõ tõ dung dÞch NH3 vµo dung dÞch Al2(SO4)3 cho ®Õn d.
- Nhá tõ tõ dung dÞch CuSO4 vµo dung dÞch NH3 cho ®Õn d.
146. Hçn hîp X gåm mét kim lo¹i M ( cã gi¸ trÞ 2 vµ 3) vµ MxOy. Khèi lîng cña X lµ 80,8g. Hoµ tan hÕt X bëi dung
dÞch HCl thu ®îc 4,48l H2 ( ®ktc) cßn nÕu hoµ tan hÕt X bëi HNO3 thu ®îc 6,72l NO ( ®ktc). BiÕt r»ng mét chÊt cã
sè mol gÊp 1,5 lÇn sè mol chÊt kia. X¸c ®Þnh M vµ MxOy.
147. Hoµ tan a gam CuSO4-5H2O vµo dung dÞch HCl ®îc 500ml dung dÞch A .
a. LÊy100ml dung dÞch A ®iÖn ph©n b»ng dßng ®iÖn 5A , ®iÖn cùc tr¬ , sau 6 phót 26 gi©y ngõng ®iÖn ph©n
®îc dung dÞch B . Thªm 3,288 gam Ba vµo dung dÞch B, sau khi ph¶n øng xong läc lÊy kÕt tña, nung ®Õn
khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc 4,834 gam chÊt r¾n C gåm hai chÊt. PhÇn níc läc cã m«i trêng trung tÝnh,
®em lµm kh« c©n nÆng m gam mét muèi khan. TÝnh khèi lîng çc chÊt sinh ra trªn 2 ®iÖn cùc . TÝnh a , CM
HCl trong dung dÞch A , m .
b. LÊy 100ml dung dÞch A ®iÖn ph©n b»ng dßng ®iÖn 6,4A, ®iÖn cùc tr¬ , sau t phót th× trªn anot thu ®îc
0,4704 lÝt khÝ (®ktc). TÝnh t ?
c. Thªm tõ tõ dung dÞch NaOH 1M vµo 100 ml dung dÞch A ®Õn khi khèi lîng kÕt tña b¾t ®Çu kh«ng ®æi th×
hÕt V ml. TÝnh V vµ khèi lîng kÕt tña.
148. NhiÖt ph©n hoµn toµn (ë 500oC) hçn hîp M gåm NaNO3 vµ Cu(NO3)2 thu ®îc 21,8 gam chÊt r¾n A vµ V lÝt khÝ
C. MÆt kh¸c, cho mét b×nh kÝn chøa 500 gam níc vµ 11,2 lÝt kh«ng khÝ ë 00C , 2 atm . B¬m tÊt c¶ khÝ C vµo b×nh , sau
®ã l¾c kÜ ®Ó ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn thu ®îc dung dÞch D. NhiÖt ®é, ¸p suÊt trong b×nh sau ph¶n øng lµ 00C ; 2,2
atm . BiÕt kh«ng khÝ trong b×nh tríc vµ sau ph¶n øng chØ cã N2 vµ 02.
a. TÝnh phÇn tr¨m khèi lîng mçi muèi trong M.
b. TÝnh nång ®é phÇn tr¨m(khèi lîng )cña dung dÞch D.
Cho biÕt çc muèi nitrat cña çc kim lo¹i m¹nh nh Na, K, Ca… khi nhiÖt ph©n t¹o thµnh khÝ oxi vµ muèi nitrit.
NhiÖt ph©n çc muèi nitrat cña çc kim lo¹i trung b×nh nh Fe, Cu… khi nhiÖt ph©n t¹o thµnh khÝ oxi, NO2 vµ
oxit kim lo¹i.
149. a. Do nhiÒu nguån « nhiÔm, trong khÝ quyÓn thêng tån t¹i çc khÝ SO2, NO, CO2. Cã mét phÇn NO vµ SO2 bÞ oxi
ho¸. §ã lµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµm níc ma cã pH thÊp h¬n nhiÒu so víi níc nguyªn chÊt (ma axit). ViÕt çc
ph¬ng tr×nh ph¶n øng diÔn t¶ çc qu¸ tr×nh ho¸ häc ®· x¶y ra.
b. Thªm tõ tõ níc brom cho ®Õn d vµo 100ml níc cã hoµ tan 0,672lit SO2 (®ktc) viÕt ph¬ng tr×nh hãa häc x¶y ra.
H·y chØ râ chÊt oxi ho¸, chÊt khö vµ çc cÆp oxi ho¸ khö liªn quan ®Õn ph¶n øng.
c. Sôc khÝ nit¬ vµo dung dÞch trªn ®Ó ®uæi hÕt brom d. TÝnh thÓ tÝch dung dÞch NaOH 0,48M cÇn ®Ó trung hoµ hoµn
toµn dung dÞch thu ®îc.
(TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh vµo trêng §¹i häc s ph¹m Hµ Néi, n¨m 2000).
150. NhiÖt ph©n hoµn toµn 12,95g mét muèi hi®rocacbonat cña kim lo¹i R cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi ®îc chÊt r¾n A, hçn
hîp khÝ vµ h¬i B. Cho B tõ tõ qua dung dÞch chøa 0,07 mol Ca(OH)2 thÊy khèi lîng b×nh t¨ng 5,3g ®ång thêi cã 4g
kÕt tña.
a. X¸c ®Þnh c«ng thøc muèi hi®rocacbonat.
b. Cho ch¸t r¾n A vµo 100 ml dung dÞch H2SO4 0,2M(d= 1,2g/ml). TÝnh C% cña dung dÞch thu ®îc.
68
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu..................................................... Error! Bookmark not defined.
Ch¬ng I: Çc halogen .......................................................................... 3
A. Tãm t¾t lý thuyÕt: ........................................................................... 3
B. Bµi tËp cã lêi gi¶i: ............................................................................. 4
C. Bµi tËp tù gi¶i: ................................................................................... 11
Ch¬ng II: Oxi – Lu huúnh ................................................................. 15
A. Tãm T¾t lý thuyÕt: ......................................................................... 15
B. Bµi tËp cã lêi gi¶i: ........................................................................... 19
C. Bµi tËp tù gi¶i : .................................................................................. 24
Ch¬ng III: Nit¬ - Photpho ..................................................................... 28
A. Tãm T¾t lý thuyÕt: ......................................................................... 28
C. Bµi tËp tù gi¶i: ................................................................................... 38
Ch¬ng IV: Cacbon vµ silic.................................................................. 45
A. Tãm t¾t lý thuyÕt: ......................................................................... 45
C. Bµi tËp tù gi¶i: ................................................................................... 58
Chu¬ng V bµi tËp tæng hîp ................................................................ 60
A. §Ò bµi cã lêi gi¶i .............................................................................. 60
B. Bµi tËp tù gi¶i..................................................................................... 67
Môc lôc......................................................................................................... 69
www.onbai.vn
69

(Onbai VN) - ( (HoaHoc10) BaiTap

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(Onbai VN) - ( (HoaHoc10) BaiTap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ch­¬ng I: C¸c halogen

A. Tãm t¾t lý thuyÕt:

5. Ozon: TÝnh oxiho© m¹nh

II- L­u huúnh vµ hîp chÊt:

H2S + Pb(NO3)2  PbS  ®en + 2HNO3

H2S + Cu(NO3)2  CuS  ®en + 2HNO3

FeS + 2HCl  FeCl2 + H2S 

ZnS + H2SO4 lo·ng  ZnSO4 + H2S 

IV- L­u huúnh ®ioxit (khÝ sunfur¬)

- T¸c dông víi dung dÞch n­íc clo, brom:

3- TÝnh oxi hãa

- T¸c dông víi H2S: SO2 + 2H2S  3S  + 2H2O

V. L­u huúnh trioxit:

VI. Axit Sunfuric:

1- T¸c dông víi kim lo¹i (®øng tr­íc H)  Muèi + H2:

2- TÝnh oxi ho¸ m¹nh

41. Ph¶n øng ®èt ch¸y pirit s¾t: 4 Fe + 11 O2  2 Fe2O3 + 8 SO2

A. Tãm T¾t lý thuyÕt:

2NH4Cl (r) + CaO   2NH3 + CaCl2

Khèi l­îng CuO cßn thõa: m CuO  16  8  8 (g )

y  1,5x   z  0,5x   2x  y  z  125  1,25 (2)

n H2  (9,03.1022 ) : (6,02.1023 )  0,15 (mol) n N 2  (3,01.10 22 ) : (6,02.10 23 )  0,05 (mol)

C M ( ddNH 3 )  0,1 : 0,4  0,25 ( M )

Sè mol Al 3 b»ng : x  n OH   0,02 (mol )

71. 1. Ba2+ + SO42-  BaSO4

Khèi l­îng cña dung dÞch: m dd  50  14,2  5,4  69,6 (g)

82. Theo s¬ ®å hîp thøc: Ca 3 ( PO 4 ) 2  2P

2. Dung dÞch HNO3:  nång ®é HNO 3  [H  ]  10 -pH  10 -3 M

4Mg + 10 H+ + NO 3  4 Mg2+ + NH 4 + 3 H2O

2NH4NO3  N2  + O2  + 4 H2O  (9)

§¸p sè: 1. Oxit A cña nit¬ lµ NO2

§¸p sè: 1. V(®ktc)  963 ml

§¸p sè: a. Muèi nitrat cÇn t×m lµ Cu(NO3)2.

A. Tãm t¾t lý thuyÕt:

2. TÝnh chÊt hãa häc:

II. Hîp chÊt:

 H3O+ + HCO3-

Si + 2NaOH + H2O   Na2SiO3 + 2H2

§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:

2Mg + SiO2   Si + 2MgO

2. Hîp chÊt cña silic

B. Bµi tËp cã lêi gi¶i:

112. 1. Cho a mol CO2 t¸c dông víi b mol Ba(OH)2.

H­íng dÉn gi¶i

112. 1. a. Cã ptp­: 2 CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 (1)

BaCO3 lµ nhá nhÊt.

3. Ngoµi c¸c ph¶n øng ë phÇn 2, cßn:

Cø 78g ®¸ sau khi nung cã: 

SO3 + H2O  H2SO4

n = x + z + nCO2 = 0,01 + 0,02 + 0,02 = 0,05

§¸p sè: 1. %VCO = 35%; %VCO2 = 10%; %VH2 = 55%

§¸p sè: a. %mFeCO3 = 65,9% ; %mCaCO3 = 34,1%

§¸p sè: a. Tr­êng hîp 1: MgCO3 58,33% vµ CaCO3 41,67%.

§¸p sè: a. %C = 84%; %S = 16%

A. §Ò bµi cã lêi gi¶i

2M + 2nHCl  2MCln + nH2 

128. Gi¶I ¸p dông ph­¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã:

3M + 8HNO3  3M(NO3)2 + 2NO + 4H2O (4)

3MO + 2HNO3  M(NO3)2 + NO + 4H2O

CuCl2 HCl NaCl H2O Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n

B. Bµi tËp tù gi¶i

You might also like

Ch¬ng I: C¸c halogen

II- Lu huúnh vµ hîp chÊt:

IV- Lu huúnh ®ioxit (khÝ sunfur¬)

- T¸c dông víi dung dÞch níc clo, brom:

V. Lu huúnh trioxit:

1- T¸c dông víi kim lo¹i (®øng tríc H)  Muèi + H2:

Khèi lîng CuO cßn thõa: m CuO  16  8  8 (g )

Khèi lîng cña dung dÞch: m dd  50  14,2  5,4  69,6 (g)

Híng dÉn gi¶i

112. 1. a. Cã ptp: 2 CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 (1)

§¸p sè: a. Trêng hîp 1: MgCO3 58,33% vµ CaCO3 41,67%.

128. Gi¶I ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã: