µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Phong cách giải quyết xung đột
Trong khi làm việc, không thể tránh khỏi đôi lúc
giữa bạn và đồng nghiệp nảy sinh xung đột. Khi
đó, bạn có xu hướng né tránh với hy vọng sẽ "giữ
được hoà bình", hay bạn sẽ quyết đụng độ, ganh
đua; hoặc bạn hòa giải, thoả hiệp và tích cực hợp
tác?
Né tránh. Một vài người có khuynh hướng phủ nhận,
lấp liếm hoặc gạt đi sự khác biệt. Phong cách tránh né
này nảy sinh từ mong muốn gìn giữ sự hoà thuận và ngăn việc tạo ra
những phản ứng tiêu cực. Mong ước này là chính đáng và hợp lý nếu
chúng ta không để hết vấn đề nọ đến vấn đề kia tích tụ lại. Sự bất đồng
và xung đột nếu cứ tích tụ lâu ngày sẽ dễ tạo ra sự bùng nổ.
Nếu bạn có xu hướng này, hãy nói chuyện một cách tôn trọng với đồng
nghiệp của mình về những điều làm bạn cảm thấy khó chịu hoặc về các
vấn đề có thể ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành mục tiêu của tổ
chức. Bạn có thể để cho người đang xung đột với bạn thấy bạn hiểu và
muốn hiểu anh ta/cô ta cảm thấy thế nào trong hoàn cảnh này. Sau đó
hãy giải quyết vấn đề từng bước một.
Cạnh tranh. Có một số người xem xung đột ở nơi làm việc là cơ hội để
"chiến thắng" và họ thấy rất hả hê. Họ xem cái giá người khác phải trả
là thắng lợi của mình. Sự xung đột cạnh tranh này có thể hình thành
nên một cuộc công kích.
Nếu bạn có xu hướng xem các mối quan hệ như một cuộc ganh đua,
bạn sẽ sa vào cái bẫy của một cuộc tranh giành quyền lực không bao
giờ chấm dứt. Thậm chí nếu bạn thắng và nhấn chìm ai đó, người đó
cũng sẽ coi thường bạn và sẽ tìm cơ hội để giành lại điểm của mình.
Nếu bạn là người có xu hướng tích luỹ sự tức giận và tìm cách để trả
đũa, điều này sẽ chỉ buộc chặt bạn với tình huống tiêu cực và trói buộc
sức lực và sự hiệu quả của bạn. Hãy học cách đương đầu trực tiếp với
các tình huống, giải quyết chúng và gạt bỏ hận thù vì rốt cuộc, ghét
người khác cũng giống như đốt nhà mình để giết chuột mà thôi.
Cách duy nhất để thực sự chiến thắng là rời bỏ cảm giác của người
chiến thắng khi có xung đột với ai đó. Phản ứng một cách lý trí và có
1 2
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
chừng mực khi đã bình tĩnh. Hãy trò chuyện với người đang xung đột
với mình theo lời khuyên thông minh của Steven Covey: "Đầu tiên là tìm
hiểu người, sau đó người sẽ hiểu mình".
Hoà giải. Khi hoà giải nghĩa là bạn nhân nhượng mối quan tâm riêng
của mình với những mối quan tâm của người khác. Cách này để tránh
xung đột, hoặc có thể để cho người đó dẹp bỏ suy nghĩ rằng quyền lợi,
cảm xúc hoặc mong ước của anh ta/cô ta không được coi trọng.
Thật là đáng ngưỡng mộ nếu bạn quan tâm đến những người khác. Sự
quan tâm đó phải đi kèm với sự tôn trọng quyền lợi, ý kiến và giới hạn
của một người. Nguyên tắc chính trở nên hiệu quả là sự cân bằng. Có
một câu cổ ngữ nói rằng: "Yêu hàng xóm của mình như yêu mình". Đây
là sự cân bằng mà sẽ giữ các thành viên trong tổ chức thực hiện chức
năng của mình mà không bị suy sụp sau xung đột.
Thoả hiệp. Thoả hiệp được xem là cách tích cực để giải quyết xung
đột. So sánh với sự tiêu cực của một số cách giải quyết xung đột, đây là
cách giải quyết đúng đắn. Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là cách tốt nhất.
Thoả hiệp - xác định cả hai bên và mỗi bên từ bỏ một số điều không
muốn và làm một số điều họ muốn. Nếu bạn sử dụng chiến lược "phân
loại sự khác biệt" thì đây là một ý định tích cực. Tuy nhiên, bạn có thể
trở nên hiệu quả hơn bằng việc trở thành một người hợp tác. Hợp tác
đòi hỏi nhiều thời gian, nhiều sự thoả hiệp và sáng tạo hơn.
Hợp tác. Khi bạn hợp tác, bạn cùng với với người khác giải quyết các
vấn đề theo cách thừa nhận và tôn trọng mục tiêu của nhau. Hãy trung
thực, thẳng thắn và tử tế. Chia sẻ trách nhiệm cho giải pháp. Lắng nghe
chủ động những điều mà người khác đánh giá và làm việc để giúp mọi
người giành được những điều này cũng như cố gắng để đáp ứng được
nhu cầu của bản thân. Khi hợp tác, xung đột sẽ được giải quyết.
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

5 câu hỏi cần biết cho một công việc mới 5) Một tuần lễ làm việc điển hình sẽ như thế nào?

Trước khi khởi đầu một công việc mới, bạn nên trả
lời 5 câu hỏi trọng yếu sau: 1) Điều gì khiến nhân
viên đến làm việc tại đây? Bạn có thể hỏi nhà
tuyển dụng trong lúc phỏng vấn. Nhưng nếu bạn
tình cờ hỏi các nhân viên thì bạn sẽ có được nhiều
câu trả lời hơn những gì bạn mong đợi.
Câu trả lời cho câu hỏi này sẽ cung cấp cho bạn những hiểu biết về mọi
thứ mà bạn phải đối mặt suốt một tuần làm việc dày đặc. Trong lúc trò
chuyện thân mật với đồng nghiệp, hãy đề cập đến câu hỏi trên và bạn
sẽ biết nhân viên trải qua các kỳ nghỉ có trọn vẹn hay không hoặc như
thế nào? Điều này sẽ giúp bạn biết rõ những áp lực công việc hàng
ngày của bạn.

2) Nhân viên ở đây được đối xử như thế nào?

Chỉ cần bạn quan sát cẩn thận ngay từ lần đầu tiên đặt chân đến công
ty thì bạn cũng có thể nhận ra điều đó. Khi bạn đến phỏng vấn, bạn ngồi
chờ rất lâu mà không ai cho bạn biết lý do vì sao? Người phỏng vấn bạn
đang bận điện thoại? Họ làm mất thời giờ của bạn! Phong cách làm việc
của công ty này không chuyên nghiệp, bạn cần xem xét lại.

3) Những điều nào không được phép nói?

Trong trường hợp này thì tốt nhất bạn hãy hỏi nhân viên nếu bạn có
điều gì đó thắc mắc. Bạn có 2 sự lựa chọn, thứ nhất, bạn tìm cách liên
hệ với các nhân viên làm việc trong công ty bằng network, nhưng nhớ là
đừng liên lạc nhầm với người thuê bạn nhé.

Cách 2, hỏi ngay người phỏng vấn bạn, nhưng chỉ khi nào bạn biết rõ
mình là ứng cử viên sáng giá trong mắt nhà tuyển dụng và bằng mọi
cách họ phải lôi bạn về công ty họ cho bằng được. Trong trường hợp đó
thì bạn có thể hỏi bất cứ điều gì bạn muốn!

4) Điều gì xảy ra khi ai đó phạm lỗi?

Điều này phụ thuộc vào sự hiểu biết của bạn về văn hóa tổ chức nơi
bạn làm việc. Bạn có thể hỏi người phỏng vấn bạn câu hỏi này sau khi
phỏng vấn hoặc hỏi những nhân viên làm việc tại đây. Để nhà tuyển
dụng không lầm tưởng bạn sẽ phạm rất nhiều sai lầm trong quá trình
làm việc, hãy sử dụng câu nói của mình một cách hài hước: “Có được
một công việc thật là mừng làm sao, tôi không muốn mắc sai lầm đâu
nhưng nếu không may thì chuyện gì sẽ xảy ra?”.

3 4
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Người thử việc được hưởng các chế độ tiền thưởng và phúc lợi
khác
Ngày 23-10-2006, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký ban hành
Nghị định số 121/2006/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 116/2003/NĐ-CP ngày 10-10-2003 của Chính phủ về
tuyển dụng, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức trong các đơn
vị sự nghiệp của Nhà nước.
Theo đó, sửa đổi, bổ sung: khoản 1 và 3 Điều 7; Điều 10; Điều 13; các
điểm a, b và c khoản 2 Điều 15; khoản 3 Điều 21; khoản 4 Điều 26; bổ
sung thêm Điều 26 a; khoản 2 Điều 29; Điều 30; Điều 33; Điều 41;
khoản 5 và 8 Điều 46; khoản 1, 2, 3 và 5 Điều 47; khoản 5 và 6 Điều 49;
khoản 1, 2, 3, 6 và 8 Điều 50; khoản 2, 4 và 5 Điều 51 của Nghị định số
116/2003/NĐ-CP.
Tại điều 15, Nghị định quy định rõ: Hợp đồng làm việc lần đầu áp dụng
đối với người được tuyển dụng trong thời gian thử việc. Hợp đồng làm
việc có thời hạn áp dụng đối với người đã đạt yêu cầu sau thời gian thử
việc. Hợp đồng làm việc không có thời hạn áp dụng đối với các trường
hợp đã có hai lần liên tiếp ký hợp đồng làm việc quy định tại điểm b,
khoản 1 điều 15.
Khoản 3 điều 21 cũng quy định: Người thử việc được hưởng các chế độ
tiền thưởng và phúc lợi khác như viên chức có cùng ngạch, bậc lương
đang làm việc tại đơn vị sự nghiệp.
Nghị định bổ sung thêm điều 26a “Chuyển loại viên chức”: Viên chức
loại B, loại C quy định tại khoản 1, điều 4 Nghị định này được cử đi đào
tạo và có bằng tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp
được cơ quan, đơn vị bố trí việc làm phù hợp với trình độ đào tạo
chuyên môn và nhu cầu sử dụng của cơ quan, đơn vị thì được xét
chuyển loại viên chức và bổ nhiệm vào ngạch tương ứng với trình độ
đào tạo.
Nghị định này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày kể từ ngày đăng Công
báo. Bãi bỏ các quy định trước đây trái với quy định tại nghị định này.
5 6
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ứng xử khi cho nhân viên thôi việc
Để cho một nhân viên thôi việc, không dễ
dàng là chỉ nói "Bạn bị sa thải". Bạn phải có kế
hoạch và dự kiến những tình huống có thể xảy
ra nhằm giúp bạn và nhân viên bị sa thải giảm
thiểu được tình trạng căng thẳng.
Những chỉ dẫn sau có thể giúp bạn tìm ra cách giải
quyết hữu hiệu mà bạn mong đợi.
Tuyệt đối giữ bí mật về việc cho thôi việc
Điều quan trọng là bạn không được nói quyết định này của bạn với bất
kỳ nhân viên nào. Chỉ người quản lý trực tiếp của nhân viên đó nên
được biết trước về quyết định này. Bất kỳ một sự rò rỉ thông tin nhân
viên bị sa thải có thể dẫn đến một tình huống xấu nhất. Giữ im lặng sẽ
giúp cho người nhân viên này tránh bị mất mặt.
Tôn trọng đời tư cá nhân và lịch sự
Hãy cân nhắc thật kỹ trước khi quyết định cho một ai đó rời khỏi vị trí
làm. Không bao giờ nói chuyện đời tư hay bình phẩm không hay về việc
tại sao họ bị sa thải. Họ có thể xem bạn là “kẻ thù” của họ nếu như họ
thật sự bị xâm phạm đời tư. Cách tốt nhất là mời nhân viên vào phòng
và nói cho họ biết nguyên nhân bị sa thải.
Lúc nào là thích hợp nhất để thông báo?
Các nhà quản lý thường cho thôi việc nhân viên của mình vào chiều
ngày thứ sáu. Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng nên thông báo “cái tin
xấu” này sớm hơn trong ngày.
Nhanh chóng và không làm tổn thương
Sau khi đã quyết định thời gian và địa điểm thích hợp, bạn mời nhân
viên cùng với người quản lý nhân sự đến thông báo. Giải thích thật
ngắn gọn với nhân viên rằng họ bị cho thôi việc. Nếu bạn cắt giảm
lương của anh ta thì phải có văn từ chứng minh cụ thể vì sao anh ta bị
cắt giảm lương.
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Lúc này là thời gian thích hợp để trả lời những câu hỏi nếu nhân viên
này có yêu cầu thậm chí là nếu họ cắt ngang lời bạn khi bạn đang nói.
Việc bị sa thải hoàn toàn dễ gây xúc động cho bất kỳ một nhân viên
nào, vì thế bạn đừng ngạc nhiên nếu họ không nghe những gì bạn nói
hoặc không hiểu vì sao lại bị cho thôi việc.
Có thể viết thư thông báo cho họ biết về việc họ sẽ bị thôi việc. Một số
ông chủ tỏ ý muốn nhân viên thu dọn sạch sẽ chỗ làm và văn phòng của
họ hoặc là bạn có thể gửi e-mail cho người thân của họ và phải đảm
bảo những người này nhận được e-mail của bạn.
Để những nhân viên này không mất đi sự tự chủ, hãy nói năng với họ
thật nhã nhặn và lịch sự để tạo cơ hội nói chia tay trong bầu không khí
thân thiện nhất có thể… Đối với một số người không thể kiềm chế bản
thân thì họ có thể trở nên thô lỗ, hãy yêu cầu họ đi ra ngay lập tức.
Đừng để xảy ra xung đột. Điều quan trọng là bạn phải làm chủ tình
huống trong mọi trường hợp đối với chính bạn và nhân viên bị nghỉ việc.
7 8
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 điều nhà lãnh đạo nên biết và làm
Trong phần giới thiệu cuốn sách "Nhà lãnh đạo tương lai" (The
Leader of the Future), tác giả Peter Drucker - người được xem là
nhà quản trị học quan trọng nhất thế kỷ XX đã liệt kê ra 10 điều mà
một nhà lãnh đạo hiệu quả nên biết và làm.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết rằng lãnh đạo là người có mọi người đi
theo. Không có nhân viên sẽ không có lãnh đạo.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết rằng là lãnh đạo không nhất thiết phải
là nổi tiếng và được ngưỡng mộ. Ông ta/ bà ta là người khiến những
người đi theo luôn làm những việc đúng. Sự nổi tiếng không phải là mục
đích của việc lãnh đạo, mà lãnh đạo là tạo ra kết quả.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết rằng lãnh đạo là những người hữu
hình, không phải vô hình. Mọi người sẽ nhìn vào con người hữu hình
đó. Do đó họ làm gương.
- Một nhà lãnh đạo biết rằng việc lãnh đạo không phải là địa vị, đặc
quyền đặc lợi, không phải danh hiệu cũng như tiền bạc. Đó là trách
nhiệm.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết phải hỏi: "Điều gì cần phải làm?" chứ
không hỏi "Bạn muốn gì?".
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết đặt và trả lời câu hỏi: "Tôi có thể làm gì
và nên làm gì để tạo ra sự khác biệt?".
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết thường xuyên hỏi: "Những nhiệm vụ và
mục tiêu của tổ chức là gì?", "Điều gì tạo nên hoạt động và kết quả
trong tổ chức".
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết cách dung hoà sự khác biệt trong mỗi
người và không mong đợi mọi người phải là bản sao của chính mình.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết rằng không nên sợ thế mạnh của
những người cộng sự của mình, không sợ cấp dưới sẽ giỏi hơn mình.
- Một nhà lãnh đạo hiệu quả biết tự soi gương để nhận ra chính mình.
Họ muốn chắc chắn rằng người mà họ thấy trong gương mỗi buổi sáng
là người mà họ muốn trở thành.
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Làm sếp tốt với 6 bí quyết
Những người giỏi chuyên môn không hẳn đã
quản lý tốt. Cần rất nhiều kỹ năng và kiến
thức để khuyến khích, đánh giá và điều hành
một tập thể. Một nhà lãnh đạo không chỉ nắm
rõ về công việc mà còn phải giao tiếp tốt -
một kỹ năng không phải đến một cách tự
nhiên.
Có những nguyên tắc cơ bản để trở thành một nhà quản lý hiệu quả,
Rich Moore, chuyên gia cấp cao tại Hiệp hội Quản lý AAIM ở Mỹ, nói.
"Nhà quản lý hiệu quả nhất là người biết được tài năng của từng đối
tượng và dành thời gian để tìm hiểu nhân viên của mình".
Sau đây là 6 cách để nâng cao kỹ năng quản lý.
1. Kiểm tra kiến thức bản thân
Đôi khi, biết được điều gì mình chưa biết là điểm tốt nhất để khởi hành.
Kiểm tra lại những gì mình biết và không biết về việc quản lý. Xem xét
lại những kinh nghiệm của mình và của những ông chủ trước đây. Điều
gì là có lợi và điều gì cần thay đổi? Bạn có thể sẽ tìm ra được những
tính cách tốt và xấu từ những ông chủ cũ và tận dụng kiến thức đó cho
mình.
2. Tìm một người cố vấn dày dặn kinh nghiệm
Một bước quan trọng khác là tìm một người lãnh đạo có uy tín trong chỗ
làm của mình. Theo dõi và cố gắng học hỏi những thói quen tốt từ
người này.
3. Đi học trở lại
Rất nhiều tổ chức cung cấp các khóa phát triển kỹ năng quản lý. Ngoài
ra, có thể tham dự các hội thảo về quản lý với nhiều chủ đề như: Vai trò
thay đổi thế nào khi trở thành nhà lãnh đạo? Làm thế nào để đàm phán?
Làm sao để huy động nhân viên?
9 10
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4. Đọc sách
Một cách khác để đưa việc phát triển kỹ năng quản lý vào trong tay
mình là đọc các cuốn sách về kỹ năng điều hành. Có một số cuốn tham
khảo như: First Break All the Rules: What the World's Greatest
Managers Do Differently, tác giả Marcus Buckingham và Curt Coffman,
Good to Great, tác giả Jim Collins, It's Your Ship: Management
Techniques from the Best Damn Ship in the Navy, tác giả D. Michael
Abrashoff, và One Minute Manager của Kenneth Blanchard.
5. Học cách lắng nghe và hiểu người khác
Bí quyết để thành công trong vai trò lãnh đạo là biết cách giao tiếp và
đánh giá chính xác nhân viên của mình. Đó là phần thách thức nhất
trong việc quản lý của nhiều nhà chuyên nghiệp khi ở trong tình thế
chuyển từ một người bạn sang vị trí điều khiển.
Khi thiết lập mối quan hệ với một tập thể mới, điều quan trọng là phải
thẳng thắn và trung thực. Ngoài ra, đánh giá thực tế về khả năng làm
việc của nhân viên và nói chuyện với họ về chất lượng công việc. Điều
đó có nghĩa là không chỉ chấp nhận công việc đã được thực hiện mà
yêu cầu nó phải được thực hiện tốt.
6. Đặt nhân viên của mình lên trên hết
Điều cuối cùng ở một nhà quản lý: nếu nhân viên của mình làm việc
không hiệu quả, tức là bạn làm việc không hiệu quả. Một người lãnh
đạo tốt là phải biết cách đào tạo, hỗ trợ và khích lệ nhân viên mình. Nếu
bạn không dành thời gian hỗ trợ nhân viên và đảm bảo rằng mọi nhu
cầu của họ được đáp ứng, tất cả công việc khác của bạn sẽ trở thành
vô ích. "Nếu bạn không phát triển được nhân viên của mình, bạn chẳng
có gì cả", Moore nói.
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Giúp người mới hoà nhập
Bạn đang cần tuyển dụng thêm một người cho vị
trí quản lý mới. Sẽ thật lý tưởng nếu ứng viên là
người có đủ năng lực và chính là người trong nội
bộ tổ chức. Nhưng lại chẳng có ai trong tổ chức
đáp ứng đủ yêu cầu, vì vậy bạn quyết định chọn
một người ở bên ngoài có đủ kiến thức, kỹ năng
và khả năng bạn cần, nói cách khác, đó là một
người phù hợp nhất với công việc.
Đây là một tình huống mà rất nhiều lãnh đạo các tổ chức đã trải qua và
nó mang lại cả mặt tích cực cũng như tiêu cực. Về mặt tích cực, những
người được thuê từ bên ngoài này là những người có đủ những đòi hỏi
mà bạn cần. Bạn có quyền hy vọng họ sẽ mang lại một viễn cảnh tươi
sáng cho tổ chức. Họ có thể sẽ có những tư tưởng phóng khoáng hơn
so với những người tiền nhiệm. Nhưng họ cũng có thể sẽ gặp phải một
số khó khăn bước đầu, ví như vẫn còn chưa quen với công việc, vẫn
quen với cách làm ở vị trí hoặc tổ chức nào khác trước đây, hoặc chưa
có được sự nể phục của nhân viên.
Về mặt tiêu cực, một số nhân viên - từng là ứng viên cho vị trí này có
thể cho rằng sếp chẳng ưu tiên "người nhà". Trong trường hợp đó, có
thể sẽ có một số nhân viên tin rằng họ chẳng thể có tương lai gì ở tổ
chức này hoặc cơ hội thăng tiến của họ rất ít. Những người trung thành
với tổ chức trước đây có thể thấy mình bị loại bỏ, cảm thấy giận dữ và
thất vọng. Họ có thể sẽ không ủng hộ người quản lý mới này.
Là lãnh đạo, khi đó trách nhiệm của bạn là giúp người quản lý mới của
mình nhanh chóng hoà nhập với môi trường và cách làm việc của tổ
chức.
- Giải thích văn hoá tổ chức cho người quản lý mới: bao gồm các
chuẩn mực, chế độ, quy định, cấu trúc, các quy tắc bất thành văn... Hãy
cẩn thận. Khi làm những điều này, cố gắng đừng hướng người quản lý
mới theo hình mẫu của người từng làm ở vị trí này trước đây, trừ khi đó
là mong muốn của bạn ngay khi tuyển ứng viên này.
- Giải thích các "khu vực nguy hiểm" mà những người tiền nhiệm
đã trải qua. Việc báo cho biết trước này không phải để khuyến khích
người mới tránh né mà để chỉ ra những cách làm hoặc hoạt động từng
11
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
bị vô hiệu hoá và không mang lại hiệu quả. Nếu người quản lý mới đó là
người thông minh và có kinh nghiệm, anh ta sẽ thấy được cách giải
quyết các vấn đề mà những người đi trước phải bó tay, chứ không phải
né tránh vấn đề đó.
- Nói về các thành công và thất bại trước đây trong tổ chức, đặc
biệt quan tâm đến cá nhân các nhân viên. Hãy cẩn thận đừng tạo ra
thành kiến cho người quản lý mới với bất cứ ai, bởi vì làm như vậy
nghĩa là bạn đang không khuyến khích họ xây dựng và cải thiện một
nguồn nhân lực tiềm năng. Tuy nhiên, sẽ công bằng và thích hợp nếu
nói với người quản lý mới này những cá nhân và đơn vị không thành
công như khả năng thực sự. Người quản lý hiệu quả sẽ phân tích tình
huống và tìm các cơ hội để cải thiện tình hình.
- Đảm bảo hoàn toàn rõ ràng về vai trò của người quản lý mới với
chính anh ta, đồng nghiệp của anh ta và các báo cáo viên trực tiếp.
- Làm cho người quản lý mới bớt căng thẳng với những trách
nhiệm mới. Đặc biệt, thêm dần trách nhiệm và quyền lực cho anh ta
căn cứ trên kết quả thu được sau một thời gian. Nếu giao cho người
quản lý này quá nhiều trách nhiệm ngay từ đầu thì đây là thử thách
nặng nề đối với họ.
- Trực tiếp giới thiệu người quản lý mới với đồng nghiệp, nhân
viên và các báo cáo viên. Giải thích cho mọi người vì sao lại thuê anh
ta và quyền hạn cũng như trách nhiệm của anh ta là gì.
- Khuyến khích những người khác chào đón nhân sự mới và đảm
bảo rằng họ hiểu người quản lý mới này có đầy đủ sự tự tin và sự hỗ
trợ. Quá trình này sẽ giúp người quản lý mới có được sự ủng hộ từ
đồng nghiệp và các báo cáo viên.
- Trở thành một người hướng dẫn cho người quản lý mới khi cần.
Trong giai đoạn đầu, khoảng 6 tháng đầu, hãy giúp người quản lý này
hoà nhập và thích nghi với điều kiện ở tổ chức. Nhắc nhở và hướng dẫn
anh ta khi cần.
Nhớ rằng chính bạn là người thuê người quản lý mới này, do đó thành
công của anh ta cũng là thành công của bạn. Do đó, hãy làm những
điều để cho việc tuyển dụng mới của bạn có hiệu quả.
12
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Vì sao nhân viên không chịu làm nhiều hơn?
Có phải hầu hết nhân viên đã làm hết khả năng
của mình? Những điều do chính nhân viên nói có
thể làm bạn ngạc nhiên! Theo nghiên cứu của
công ty William M. Mercer (Mỹ), 25% số nhân viên
được hỏi nói rằng họ có khả năng làm thêm 50%
công việc nữa. Trung bình, theo ước tính họ có thể
làm thêm được 26% so với công việc bình thường
họ vẫn làm. Vậy tại sao họ không làm?
làm việc. Vì thế, các nhà lãnh đạo hiệu quả biết cách tận dụng nguồn
nhân lực của mình để cải thiện "chất lượng" của các quyết định của họ.
Lý do thứ ba: không có cơ hội thăng tiến. Tưởng tượng rằng bạn có
một nhân viên nhiệt tình, và thực sự có mong muốn sẽ tiến đến một vị
trí cao hơn trong tổ chức. Anh ta được thừa nhận là một người làm việc
xuất sắc. Nhưng đùng một cái, vị trí mà anh ta mơ ước bấy lâu nay rơi
vào tay một người bên ngoài, tận đẩu tận đâu, lúc đó bạn có nghĩ đến
cảm xúc của anh ta? Thậm chí, tệ hơn, anh ta không được xem xét và
phỏng vấn cho vị trí đó.

Khoảng 33% đề cập đến việc thiếu đào tạo và giám sát tốt. Cũng có
khoảng 33% số người được hỏi đề cập cụ thể đến một hoặc hơn một
trong ba lý do sau đây, và những vấn đề này là hậu quả trực tiếp của
việc lãnh đạo yếu kém trong tổ chức.
Lý do thứ nhất: không khen thưởng cho những việc làm tốt. Khen
đúng người đúng việc là một nguồn động viên lớn. Nó thể hiện sự thừa
nhận và đánh giá cao với công việc. Ví dụ, thưởng cho tất cả mọi người
như nhau, người làm tốt cũng như người không làm tốt là không coi
trọng những người làm tốt. Gửi những lời khen đánh giá việc làm tốt
cũng ngang bằng với việc làm tồi cũng làm họ không bằng lòng.
Thật không may, điều này vẫn xảy ra hàng ngày ở nhiều tổ chức. Cái
giá mà nhiều tổ chức phải trả là các nhân viên giỏi sẽ từ bỏ việc và tìm
một nơi khác mà họ được đánh giá cao và có cơ hội thăng tiến. Là một
lãnh đạo, bạn cần phát hiện ra những nhân viên có mong muốn thăng
tiến cao và tìm cách để đáp ứng nhu cầu của họ. Thừa nhận và giữ
được người tài là điều kiện then chốt để đưa tổ chức đạt đến những
tầm nhìn và nhiệm vụ đã đặt ra.

Một nhà lãnh đạo thành công sẽ tìm các cách khác nhau để khen
thưởng cho những người xuất sắc và hiệu quả trong công việc. Hãy
nhớ rằng, không phải cứ thưởng là phải cần đến tiền.

Lý do thứ hai: không được liên quan đến việc ra quyết định. Đây là
một vấn đề phổ biến ở nơi làm việc. Nhân viên làm việc trực tiếp thì bị
phớt lờ, còn những người chẳng hề biết gì về công việc đó thì là người
ra quyết định. Đây là hậu quả của hệ thống quản lý thiếu hiệu quả.

Đúng là cần thời gian và sự kiên nhẫn để có được những ý kiến từ

những nhân viên khác nhau - những người không phải là quản lý, cũng
không phải là người có khả năng ăn nói lưu loát. Nhưng hiểu biết và
kinh nghiệm của những người làm việc trực tiếp này sẽ vô cùng quý giá
cho quá trình ra quyết định.

Khi nhân viên bị tách khỏi quá trình ra quyết định và luôn ở trong tình
thế bị động tiếp nhận, họ sẽ cảm thấy chán nản và không muốn cố gắng

13 14
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Giữ chân nhân viên giỏi
Ngoài mức lương cạnh tranh, các công ty còn
đưa ra các chính sách phúc lợi và đặc biệt là
những chương trình đào tạo để thu hút lao động.
Nhân viên là tài sản quan trọng nhất của doanh
nghiệp (DN). Ngay cả Bill Gates, nguyên chủ tịch tập
đoàn Microsoft, cũng đã từng tuyên bố: “Hãy lấy đi 20
nhân vật quan trọng nhất của chúng tôi thì Microsoft Làm việc trong
sẽ trở thành công ty bình thường”. Chính vì vậy, tìnhngân hàng - một
trạng tranh giành nhân lực - nhất là nhân lực ở vị trí trong những
quản lý, là vấn đề đang làm đau đầu nhiều DN trong ngành cần nhiều
và ngoài nước. nhân viên giỏi.
Trong ảnh: Nhân
Mất nhân lực: Tốn từ 150%-180% chi phí viên giao dịch
Ngân hàng Công
Một cuộc khảo sát của Hiệp hội DN TP.HCM trên thương (Chi
2.700 DN cho thấy, 100% DN đang gặp khó khăn về nhánh TP.HCM)
vấn đề nhân lực. Còn Công ty Bảo hiểm AIA và AIG
lại đưa ra một thông số: Việc biến động nhân sự làm cho công ty mất đi
từ 150%-180% chi phí. Ngoài ra, việc biến động nhân sự còn làm cho
các công ty mất đi lượng khách hàng từ 20%-50%.
Theo ông Lê Quý Đôn, Giám đốc nhân sự Công ty Bảo hiểm AIA: Chi
phí đó tập trung vào các khoản như phí quảng cáo, “săn đầu người”,
phỏng vấn, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ... Ngoài ra, việc giải quyết chế
độ cho nhân viên khi nghỉ việc hoặc giải quyết những tranh chấp (nếu
có) cũng không nằm ngoài chi phí cho nhân sự. “Do đó, để tiết kiệm chi
phí, không gì hơn công ty giữ chân nhân viên và khuyến khích nhân
viên đó “đa năng hóa” năng lực, thể hiện hết khả năng vốn có của
mình”- ông Đôn cho biết thế.
Thu hút qua phúc lợi và đào tạo
Ông Nguyễn Đức Phú, phụ trách nhân sự Công ty Aon, cho rằng hiện
nay, ngoài mức lương cạnh tranh, các chính sách phúc lợi hay chương
trình đào tạo là kênh giữ nhân viên hiệu quả. Và thực tế, mô hình này
được áp dụng khá thành công tại các công ty như Coca-Cola, Pepsico,
Unilever, P&G và những công ty hàng đầu của VN như Trung Nguyên,
Kinh Đô, Biti’s...
15
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ghi nhận tại Công ty Pepsico, để thu hút các vị trí quản lý, ngoài chính
sách hỗ trợ tiền mua nhà, công ty còn hỗ trợ xe hơi cho nhân viên làm
việc trên 5 năm. Ông Trần Trọng Gia Vinh, Giám đốc phát triển tổ chức
Công ty Pepsico, cho biết: Hằng năm, ngoài những ưu đãi trên, công ty
còn trích khoảng 15% trong tổng doanh thu cho đào tạo và phát triển
nguồn nhân lực. Với hình thức này, những năm qua, công ty có thể giữ
được những vị trí quản lý cao cấp.
Còn tại Công ty BAT với mô hình thử thách sáng kiến, công ty mở ra cơ
hội cho sinh viên và những người mới vào làm việc trở thành nhà quản
lý. Bà Phạm Vũ Minh Đan, Phó Giám đốc nguồn nhân lực Công ty BAT,
cho rằng: “Chương trình này giúp nhân viên mới bộc lộ khả năng sáng
tạo để từ đó, công ty chọn lựa, tiếp tục đưa đi đào tạo ở nước ngoài.
Mỗi năm công ty dành khoảng 200.000 USD cho chương trình”.
Xây dựng kế hoạch tài chính trọn đời
Năm 2005, Công ty Bảo hiểm AceLife xuất hiện tại thị trường VN. Đến
nay, sau hơn 1 năm hoạt động, công ty đã thu hút hơn 100 nhân viên
giỏi cho các bộ phận. Điều này được ông Nguyễn Hồng Sơn, giám đốc
tài chính công ty, lý giải: Đó là do công ty áp dụng chính sách thu hút
nhân viên không chỉ bằng vật chất mà còn chăm lo về tinh thần. Công ty
làm cho nhân viên hiểu rõ khi rời khỏi công ty, họ sẽ được gì và mất gì.
Trên bảng lương hằng tháng, ngoài mức lương, nhân viên còn biết rõ
những chi phí mà công ty đã dành cho việc đào tạo họ. Qua đó giúp
nhân viên thấy rằng công ty đã đầu tư cho họ rất nhiều.
Một “kế sách” khác để giữ chân người lao động của AceLife là xây dựng
kế hoạch tài chính trọn đời cho nhân viên thông qua việc mua bảo hiểm
hay cổ phiếu. Nếu nhân viên làm việc trên 5 năm, sẽ được công ty
chuyển quyền sở hữu cổ phiếu hoặc bảo hiểm. Lãnh đạo công ty cho
biết: Quy định thời gian như vậy, công ty cũng đã tính đến trường hợp,
nếu nhân viên đó không muốn làm việc lâu dài, công ty cũng có đủ thời
gian để đào tạo nhân sự thay thế.
16
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những nguồn tuyển dụng lao động ít được biết đến
Tìm được những người lao động tốt luôn là thách
thức lâu dài đối với các chủ doanh nghiệp. Các
phương pháp truyền thống như quảng cáo trên
báo và sự giới thiệu của những nhân viên cũ đôi
khi cũng đáp ứng đủ nhu cầu, song nếu các kênh
truyền thống này đã cạn, bạn hãy thử
những cách dưới đây:
Tờ tin tức của các trường cao đẳng và đại học
Rất nhiều trường học cung cấp danh sách việc làm cho các sinh viên
dưới dạng tờ tin tức hoặc một diễn đàn việc làm trực tuyến trên mạng.
Nếu bạn đang tìm kiếm những nhân viên cụ thể như một thạc sĩ quản trị
kinh doanh hoặc một nhân viên kỹ thuật, hãy chọn chính những trường
có thể giúp bạn tiếp cận với nhóm các ứng viên cần tìm này. Liên lạc
với phòng quản lý sinh viên và nhờ họ thông báo yêu cầu của bạn.
Những thông báo này thường miễn phí.
Các hiệp hội doanh nghiệp
Một số hiệp hội kinh doanh đưa các thông tin về việc làm lên các
phương tiện thông tin đến các thành viên của họ. Đây là cách khá rẻ để
liên hệ với những người hiểu biết về lĩnh vực kinh doanh của bạn.
Các giáo sư đại học
Các chủ doanh nghiệp năng động đã liên hệ với các giáo sư đại học để
nhờ họ giới thiệu cho các sinh viên giỏi sắp tốt nghiệp. Đây là một cách
tìm nhân viên tốn nhiều công sức nhưng nó có thể giúp bạn có được
những ứng viên có kỹ năng tốt.
Các nhà tuyển dụng
Rất nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ không dùng các nhà tuyển dụng vì quá
đắt. Tuy nhiên, mặc dù các nhà tuyển dụng sẽ tính phần trăm phí dịch
vụ vào năm lương đầu tiên của ứng viên, bạn có thể tiết kiệm được thời
gian cho quá trình tuyển dụng nếu thuê họ. Hãy đảm bảo là đã tính toán
khoảng thời gian cần cho việc tuyển dụng khi bạn xác định chi phí tuyển
dụng.
17
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những nghề "hái ra tiền" trong năm 2006
Theo khảo sát, những ngành nghề sau được nhiều người đánh giá
là thời thượng và có thu nhập “nặng túi”:
Truyền thông: Gồm phóng viên, biên tập viên và những chức danh
khác trong lĩnh vực báo in, truyền hình, phát thanh, báo điện tử… vốn
đang phát triển rất mạnh. Tuy đối mặt với áp lực cao và rủi ro trong tác
nghiệp, nhưng thu nhập của họ từ 4 triệu đồng/tháng trở lên. Một số
người có thu nhập trên 20 triệu đồng.
Quảng cáo: Giá trị thương hiệu và thị phần khiến các doanh nghiệp
không ngần ngại đổ tiền vào hoạt động quảng cáo sản phẩm. Nếu
nhanh nhạy, năng động và sáng tạo, bạn có thể trở thành chuyên viên
quảng cáo với mức lương 1.000 USD/tháng. Ngoài ra bạn có thể làm
copywriter với thu nhập trên 5 triệu đồng/tháng.
Chuyên viên thiết kế: Họ có mặt trong lĩnh vực thời trang, thiết kế
website, in ấn, tạo dáng sản phẩm… Thu nhập của chuyên viên từ 5-10
triệu đồng/tháng.
Marketing: Đây là một nghề không “sốt” nhưng trong những năm gần
đây, những người làm trong lĩnh vực marketing luôn duy trì mức thu
nhập cao. Với công việc này, phó tổng giám đốc của một công ty nước
giải khát có danh tiếng đã kiếm được 6.000 USD/tháng. Đây quả là mức
thu nhập đáng nể.
Quan hệ công chúng (PR): Nghề này đòi hỏi rất cao năng lực làm việc,
ý thức phấn đấu, sáng tạo tìm tòi cái mới. Ở VN, mức lương của người
làm PR trung bình khoảng 2,5-4 triệu đồng/tháng. Nếu bạn làm cho
công ty nước ngoài hoặc liên doanh, con số này có thể “leo” lên mức
300-500 USD/tháng. Riêng mức của trưởng phòng PR đạt tới 500-700
USD/tháng.
Bác sĩ: Đây là 1 nghề không mới nhưng luôn nhận được sự nể trọng
của phần đông dân chúng. Bên cạnh công việc trong giờ hành chính tại
bệnh viện, các bác sĩ có thể mở thêm phòng mạch tư, cửa hiệu thuốc
tây. Một bác sĩ giỏi có thể đạt thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng.
Tổ chức sự kiện: Làm nghề này, bạn sẽ phát triển được các mối quan
hệ vì khách hàng của công ty hoạt động ở nhiều lĩnh vực như điện tử,
18
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
công nghệ thông tin-viễn thông, dịch vụ y tế, sản phẩm tiêu dùng… Bạn
sẽ chuyên trách tổ chức các buổi giới thiệu sản phẩm mới, hội thảo,
khai trương… cho các công ty khách hàng. Thu nhập của nghề này
tương đương với nghề PR.
Phân tích tài chính: Chuyên viên phân tích tài chính đang là vị trí tuyển
dụng được nhiều công ty nước ngoài, tập đoàn, doanh nghiệp lớn chú
ý. Mức lương khởi điểm cho những chuyên viên này khoảng 500-900
USD/tháng.
19
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Phương pháp và bảng câu hỏi để đánh giá năng lực ứng viên
TTO - Hiện nay tôi đang làm giám đốc điều hành cho một công ty,
công việc của tôi yêu cầu phải tham gia tuyển dụng nhân sự. Tuy
vậy tôi gặp phải khó khăn để nhận biết người lao động có năng lực
làm việc và nhân cách tốt hay không. Tôi thật sự không biết nên
hỏi gì để nhận ra các phẩm chất đó của người lao động.
Kính xin tòa soạn gửi giúp tôi những câu hỏi phỏng vấn bằng tiếng
Anh dành cho những vị trí như kế toán, marketing, trưởng phòng
kinh doanh, nhân sự, thư ký, lễ tân... Xin cám ơn. (Một bạn đọc)
- Tư vấn của Ban tư vấn nghề nghiệp, Vietnamworks.com:
Theo các chuyên gia về tuyển dụng, các tiêu chuẩn để đánh giá
xem ứng viên có phù hợp với công ty của bạn hay không thông thường
phụ thuộc và 3 yếu tố sau đây:
- Kiến thức và kỹ năng của ứng viên
- Các giá trị nghề nghiệp mà ứng viên theo đuổi là gì? (có phù hợp với
công ty của bạn không?)
- Khả năng xử lí thông tin trong công việc của ứng viên (có đáp ứng
được yêu cầu công việc của bạn đưa ra hay không?)
Tự bản thân hai yếu tố đầu tiên đã nói lên khá rõ ràng các tiêu chuẩn để
đánh giá về nó, do đó có thể dễ dàng đo lường được. Riêng yếu tố thứ
3 (khả năng xử lí thông tin), chúng ta thường không hiểu đúng và đánh
giá thường dựa theo trực giác, cảm tính.
Để có thể hiểu được độ phức tạp của thông tin mà ứng viên được yêu
cầu phải xử lí ở từng cấp bậc/vị trí, người ta thường dựa vào bảng sau:
20
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Mức độ * Với yêu cầu của bạn về bảng câu hỏi tiếng Anh thường dùng khi
phức tạp Cấp Yêu cầu về độ phức tạp của phỏng vấn ứng viên, chúng tôi xin giúp bạn tham khảo như sau:
Vị trí/cấp bậc
của thông độ thông tin có thể xử lí được
tin Could you tell me a little about yourself?
Xây dựng và phát triển chiến lược Why did you leave your previous employer, or why are you leaving your
Phức tạp
8 phát triển toàn cầu ở mức độ tổng CEO cấp cao present job?
nhất
quát nhất
What are your greatest strengths?
Xây dựng và phát triển chiến lược
7 Corporate CEO
toàn cầu. Định vị công ty. What do you like most and least about your present job?
Quản lí các đơn vị kinh doanh Where do you hope to be in five years?
6 Corporate EVP
chiến lược
Do you have any questions? Can you think of anything else you'd like to
- Vice President
Tối ưu hóa hoạt động của đơn vị add?
5 - Business Unit
kinh doanh chiến lược phụ trách.
President What value can you add to my enterprise as an employee? How can
- Director you prove it?
Quản lí các dự án. Cân bằng
4 General Why do you want this job?
nguồn lực của các bộ phận.
- Manager
- Regional What forces -- positive and negative -- do you think were most
Lập kế hoạch và thực hiện các dự instrumental in shaping your style and your values?
Manager
án theo thứ tự ưu tiên hợp lí. Lập
3 - Unit Manager What are your life goals?
kế hoạch dự phòng và giải pháp
- Manager of
thay thế. Why are you interested in the [fill-in-the-blank] industry?
Managers
- District Which of your jobs was the least interesting? Why?
Thu thập/tích lũy thông tin để có
Manager Which of your past jobs did you like the most?
thể chẩn đoán và có giải pháp đề
2 - First Line
phòng khi có vấn đề xảy ra. Khả Describe your personality.
Manager
năng xử lí vấn đề linh hoạt.
- Supervisor Describe a situation when you felt you were unfairly criticized. What did
- Shop Floor you do?
Thực hiện theo các quy trình đã đề
Operator What are your weaknesses? What have you done to correct those
Ít phức tạp 1 ra. Nếu gặp trở ngại phải yêu cầu
- Clerk Cashier
giúp đỡ. Hạn chế tối đa các sự cố. weaknesses?
Teller
How do you normally handle failure?
Nguồn: www.peoplefit.com What did you like most about your last job? What do you like most about
your present job?
Tuy nhiên, tùy môi trường của từng công ty, các chức năng nói trên có
thể thay đổi chút ít. Quan trọng là chúng ta có thể thiết lập cho công ty What did you dislike the most about your last job? What do you dislike
mình khung khả năng xử lí thông tin của từng vị trí cấp bậc. most about your current job?
What are you looking for in your next job?

21 22
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Why did you stay with one company for so long?
Do you consider yourself a loyal employee?
How do you feel about further training?
How do you normally handle change?
Would you like to have your boss's job?
Do you consider yourself a success?
Why aren't you earning more money at your age?
Do you consider yourself promotable?
How would you describe your current boss's style?
How would you describe your relationship with your boss?
What have you learned from your boss?
When you are supervising people, how do you motivate them?
What do you look for in an employee?
Do you prefer to work alone or with others?
Do you consider yourself a team player?
Describe your style as a team player.
Do you consider yourself self-motivated? Describe a time when you took
the initiative to accomplish something.
Name three personal characteristics that best describe you.
What motivates you?
What kind of people do you prefer to work with?
What did you like the most about your last employer? What do you like
the most about your current employer?
If you could change one thing about your last (or current) employer, what
would it be?
Were you satisfied with your performance at your last company? Have
you been satisfied with your performance at your current company?
Tell me about a time when you failed personally.
How would you describe your attitude toward risk?
23
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
What kinds of decisions are most difficult for you?
Why does this job interest you?
How is this job different from the other positions you have interviewed for?
What kind of contribution do you think you could make to our
organization?
What part of this job interests you the most?
What part of this job interests you the least?
What makes you different from other candidates?
Is there anything that I have forgotten to ask you?
Why did you leave your last job? Why do you want to leave your current
job?
If you could do anything in your career differently what would it be?
What would your former (or current) boss say about you?
What would your colleagues say about you?
Can we check your references?
Tell me about a time when you worked effectively under pressure.
Tell me about a time when you handled a difficult situation with a co-
worker.
Tell me about a time when you were creative in solving a problem.
Tell me about a time when you were unable to complete a project on time.
Tell me about a time when you had to make an important decision with
limited facts.
Tell me about a time when you had to deal with an irate customer.
Tell me about a time when you lost (or won) an important contract.
Tell me about a time when you made a bad decision.
What are people's greatest misperceptions about you?
If I were to call your manager, what would he or she say is the one thing
that you're relied on for the most?
How would people describe you?
24
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
DN phần mềm quy mô nhỏ và mối lo "mất
người"
Hệ quả của tình trạng thiếu nhân lực trong
ngành phần mềm ở VN là hiện tượng “mất
người” của các doanh nghiệp phần mềm quy
mô nhỏ. Với những đơn vị chỉ có khoảng 20
nhân viên IT trở xuống thì khả năng “mất
người” lại càng lớn.
Nhiều doanh
Theo ông Trương Chí Dũng, đại diện Công ty IT nghiệp phần mềm
Solution, hiện nhiều doanh nghiệp phần mềm quy quy mô nhỏ đang là
mô nhỏ đang là “bãi đáp” tạm của SV ngành công “bãi đáp” tạm của
nghệ thông tin sau khi ra trường. SV ngành công
nghệ thông tin sau
Doanh nghiệp nhỏ - “bãi đáp” cho SV khi ra trường
Từ môi trường làm việc ở những doanh nghiệp này, họ đã trưởng thành
và sẽ rời bỏ cái nôi ban đầu này để đến với các “đại gia” là những công
ty lớn. Thậm chí đó còn là lộ trình đầy bài bản của họ trong quá trình
thăng tiến. Đáng nói là tình trạng thiếu và mất nhân lực IT có trình độ
cao ở những đơn vị này trở nên ngày càng nghiêm trọng.
Cũng theo ông Dũng, một xu hướng ngược lại là người giỏi, sau một
thời gian mệt mỏi trong môi trường làm việc đầy áp lực sẽ ngãng ra một
bên. Hoặc họ sẽ tự xây dựng lấy một doanh nghiệp riêng nho nhỏ của
mình, hay tham gia các nhóm phụ trợ - “outsourcing” tại gia và cảm thấy
tự do hơn nhiều.
Thực tế, đằng sau những xu hướng này xuất hiện một nghịch lý. Các
nhân viên làm việc trong doanh nghiệp phần mềm họ phải phủ định họ
từng ngày để tồn tại.
Nguyên nhân bởi, do công nghệ phát triển quá nhanh, một hành trang
các kiến thức, kỹ năng của ngày rời trường đại học giờ đây đã lụi tàn
theo dòng công nghệ phát triển. Người lập trình Foxpro trở nên “lạc
hậu” bởi nhân viên lập trình Visual Basic.
Tương tự, nhân viên lập trình Visual Basic lại bị “phế” bởi nhân viên
khác sử dụng “dotnet”. Theo các chuyên viên IT, đó mới chỉ là những ví
dụ đối với dòng công nghệ Microsoft. Đối với những dòng công nghệ
25
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
khác, cứ thức dậy sau sau một đêm là giá trị của mình bị hao mòn một
cách vô hình. Chính vì thế, ước vọng thăng tiến trong nghề nghiệp luôn
luôn thôi thúc những nhân viên này phải vươn tới cái mới, công nghệ
mới, công cụ mới. Và điều này chỉ có các công ty lớn mới đáp ứng
được.
Tăng năng suất - ngăn chặn xu hướng “mất người”
Vậy có cách nào đảo ngược xu hướng này? Thực tế, doanh nghiệp
phần mềm dù lớn hay nhỏ đều quyết định sự đãi ngộ nhân viên qua
năng suất. Từng năng suất riêng của từng người ở mọi bộ phận, góp
thành năng suất chung toàn doanh nghiệp. Rồi từ đó, hình thành khung
lương và lượng hoá sự đãi ngộ của doanh nghiệp cho nhân viên mình.
Ông Dũng đưa ra một ví dụ. Lấy năng suất bình quân (tổng doanh thu
năm chia đều cho mọi vị trí trong doanh nghiệp) là 4.000 USD/năm.
Khoảng 60% sẽ vào lương nhân viên. Như vậy lương bình quân của
nhân viên nơi đó khoảng 2.400 USD/năm. Mức lương này nhỏ nhưng
việc nỗ lực đạt được năng suất này với thị trường trong nước lại là điều
đáng bàn.
Một hướng ra cho các doanh nghiệp phần mềm có quy mô nhỏ đối với
việc giữ nhân viên là họ phải tăng được năng suất ngang ngửa với
doanh nghiệp lớn. Có hai giải pháp để thực hiện điều này.
Thứ nhất, doanh nghiệp nhỏ bắt chước doanh nghiệp lớn tìm khách
hàng nước ngoài để có một giá hợp đồng cao, nghĩa là năng suất bình
quân toàn doanh nghiệp cao.
Thứ hai, doanh nghiệp quy mô nhỏ xây dựng chính sách nghiên cứu
phát triển (R&D) cho toàn doanh nghiệp. Và nội dung R&D phải được
điều khiển trong khuôn khổ một kế hoạch tổng thể để nó đáp ứng sản
xuất của doanh nghiệp theo hướng làm tăng năng suất lao động ở mọi
vị trí công tác. Tuy nhiên, làm R&D theo lĩnh vực nào đang là vấn đề
của nhiều doanh nghiệp băn khoăn.
Theo công ty IT Solution, doanh nghiệp cần làm R&D ngay lĩnh vực mà
nhân viên được phân công trong doanh nghiệp và ngay trong giờ sản
xuất. Giả sử, giờ làm việc của doanh nghiệp là 8 giờ/ngày và doanh
nghiệp chọn một tỷ lệ là cứ 6 giờ làm việc thì nhân viên sẽ có 2 giờ làm
26
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
R&D theo kế hoạch. Kết quả R&D này thực sự làm tăng kho kinh
nghiệm chất xám cho doanh nghiệp phần mềm.
Riêng bản thân từng nhân viên, họ thực ra đang được hưởng thụ một
đãi ngộ không tính ra thành tiền, nhưng cao hơn giá trị tiền lương. Họ
được doanh nghiệp hướng vào lộ trình tự đào tạo. Như vậy công việc
của doanh nghiệp sẽ kéo dài ra thêm 25% so với kế hoạch và năng suất
giảm nhưng chất lượng nhân viên tăng, doanh nghiệp theo kịp các dòng
công nghệ mới.
27
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Thêm 4 bệnh nghề nghiệp được hưởng bảo hiểm
Bộ Y tế vừa có quyết định bổ sung 4 bệnh nghề nghiệp vào danh
mục các bệnh nghề nghiệp được bảo hiểm. Theo đó, 4 bệnh nghề
nghiệp mới sẽ được bảo hiểm là: hen phế quản nghề nghiệp; bệnh
nhiễm độc cacbonmonoxit nghề nghiệp; bệnh nốt dầu nghề
nghiệp; bệnh viêm loét da, viêm móng và xung quanh móng nghề
nghiệp.
Theo quyết định này, người lao động đã được giám định là mắc các
bệnh trên sẽ được hưởng các chế độ quy định tại Bộ luật Lao động và
các văn bản hướng dẫn thi hành Bộ luật Lao động. Cùng với quyết định
này, Bộ Y tế cũng ban hành tiêu chuẩn chẩn đoán và giám định các
bệnh trên.
28
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những câu phỏng vấn tuyển dụng khó
Đối với không ít người, đi phỏng vấn xin việc
căng thẳng hơn cả bước vào trường đấu.
Tuy nhiên, dù có xuất phát từ bao nhiêu
người phỏng vấn khác nhau từ nhiều vị trí, ở
nhiều công ty, nhiều ngành khác nhau,
những câu hỏi phỏng vấn bao giờ cũng có
một số mẫu số chung.
Đọc kỹ những câu hỏi sau và tìm cách trả lời hoàn hảo nhất các câu hỏi
chính là cách chuẩn bị tốt nhất cho buổi phỏng vấn xin việc của bạn.
Tại sao chúng tôi phải nhận anh (chị)?
Câu hỏi này thực chất là cơ hội để bạn có cơ hội quảng bá cho chính
bạn. Chính vì thế hãy nói một cách ngắn gọn nhất, súc tích nhất và ấn
tượng nhất về năng lực, bằng cấp và khả năng của bạn trong công việc
đó.
Tuy nhiên nên nhớ đừng trả lời quá chung chung khái quát. Gần như tất
cả mọi người khi nhận được câu hỏi này đều trả lời rằng họ rất chăm
chỉ và tích cực. Đừng tự đơn giản mình đi. Hãy tạo ra dấu ấn của riêng
mình bằng cách chỉ ra những ưu điểm đặc trưng của bạn.
Tại sao anh (chị) muốn làm việc ở đây?
Câu hỏi này thực ra là một công cụ để nhà tuyển dụng kiểm tra bạn đã
tìm hiểu được gì về đơn vị của họ trước khi đến tham gia phỏng vấn.
Nếu bạn không biết chắc chắn về công ty, về tiêu chí mục đích và vị trí
của nó trong ngành nghề mà nó tham gia, tốt nhất là bạn không nên trả
lời câu hỏi này.
Trong trường hợp bạn đã nghiên cứu kỹ tất cả những yếu tố trên, thì
đây chính là cơ hội để bạn "trình diễn" kinh nghiệm và trình độ của bạn
với nhà tuyển dụng đấy.
Điểm yếu lớn nhất của anh (chị) là gì?
Cách hay nhất để trả lời câu hỏi này là hãy chỉ ra một cách thành thật
nhất điểm yếu của bạn và đồng thời chỉ ra luôn cách thức mà bạn đã
biến điểm yếu đó thành điểm mạnh của mình.
29
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Chẳng hạn nếu bạn từng yếu trong khâu tổ chức, lập kế hoạch, hãy chỉ
ra cách mà bạn đã khắc phục nó, lập kế hoạch và kiểm soát thời gian
của mình. Điều này thường chỉ cho nhà tuyển dụng thấy khả năng biết
mình biết người cũng như năng lực của bạn trong việc cải thiện bản
thân.
Tại sao anh (chị) lại không tiếp tục công việc cũ?
Phải cực kỳ cẩn thận khi trả lời câu hỏi này, dù công việc cũ trong mắt
bạn có tồi tệ đến đâu. Hãy khôn khéo nhất trong khả năng bạn có thể.
Nếu bạn tìm thấy những điểm tiêu cực trong công việc cũ, hãy nêu luôn
cả những điểm tích cực của nó. Nên nhớ, phàn nàn không ngớt về công
việc cũ không làm tăng điểm cho bạn trong mắt nhà tuyển dụng.
Hãy mô tả một tình huống khó khăn nhất của anh (chị) và cách
thức anh (chị) giải quyết nó?
Thông thường các ứng cử viên thường rất "dị ứng" với câu hỏi này,
nhất là với các ứng viên vừa rời ghế giảng đường và chưa có kinh
nghiệm trong công việc. Thực chất câu hỏi này là để kiểm tra khả năng
giải quyết một cách sâu sắc và thấu đáo vấn đề của bạn, bất kể đó là
vấn đề gì. Thậm chí nếu như bạn chưa có đủ thời gian để giải quyết vấn
đề đó, hãy vạch ra các bước, các thao tác mà bạn giải quyết vấn đề đó.
Điều này chỉ ra rằng bạn là người đầy trách nhiệm và có khả năng giải
quyết rắc rối của chính mình.
Nhiệm vụ nào mà anh (chị) cho là thực hiện thành công nhất?
Bí quyết để trả lời câu hỏi này là nhấn mạnh vào những phần công việc
mà bạn làm thành công nhất có liên quan đến vị trí mà bạn đang ứng
tuyển. Hãy luôn tâp trung vào những phần công việc mà công ty tuyển
dụng đang cần và chỉ ra bạn có thể đáp ứng nó tốt đến mức nào.
Anh (chị) muốn nhận bao nhiêu tiền lương một tháng?
Đây là câu hỏi khó nhất trong tất cả các câu hỏi, đặc biệt với những
người ít kinh nghiệm. Để trả lời tốt câu hỏi này, trước khi đi phỏng vấn,
bạn hãy tìm hiểu kỹ các thang bậc lương tương xứng với trình độ và kỹ
năng của bạn để có thể đưa ra câu trả lời thích hợp nhất. Tốt nhất là
làm sao để nhà tuyển dụng thấy được thiện chí của bạn, biết rằng bạn
sẵn sàng đàm phán mức lương vào thời điểm hợp lý. Nếu như buộc
30
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
phải đưa ra một câu trả lời chắc chắn, hãy đưa ra theo kiểu "khoảng"
hơn là đưa ra một con số chính xác.
“Phút 89” của quá trình phỏng vấn
Mọi việc diễn ra thật suôn sẻ và nằm trong
tầm kiểm soát, bạn gần như chỉ còn đợi việc
ký hợp đồng nữa thôi là bắt đầu một công
việc mới.
Thế nhưng, đừng chủ quan và thiếu tính toán
sáng suốt vào những giây phút quyết định Ảnh: D.Đ.M
này.
Hằng - trưởng bộ phận dịch vụ khách hàng bắt tay tạm biệt Tiên với nụ
cười thân thiện và hẹn sẽ gặp lại. Cô khá hài lòng với khả năng và kinh
nghiệm của Tiên. Bước kế tiếp là chuyển hồ sơ về phòng nhân sự để
hoàn tất các thủ tục hành chính và xác nhận ngày nhận việc.
Tuy nhiên, sau hai ngày, phòng nhân sự gặp lại cô để yêu cầu từ chối
tuyển dụng Tiên và đề xuất một số ứng cử viên khác. Hỏi ra mới biết,
sau khi thông báo cụ thể về các chế độ phúc lợi của công ty dành cho
nhân viên, trưởng phòng nhân sự hỏi Tiên có câu hỏi gì không. Không
biết có phải sắp là…người nhà với nhau hay không, bỗng nhiên, Tiên
thật tình chia sẻ: Tiên có bệnh bướu cổ, viêm xoang và một số bệnh di
truyền khác cho nên không thể làm việc nặng và áp lực cao. Nghe đến
đây, trưởng phòng… phát hoảng và đề xuất ngay ứng cử viên thay thế
vì không muốn tuyển vào công ty một… bệnh nhân thay vì một nhân
viên làm việc.
Quân lại vào một trường hợp khác. Sau một buổi phỏng vấn kéo dài
hơn một giờ đồng hồ với trưởng bộ phận, giám đốc công ty muốn gặp
anh để đưa ra quyết định cuối cùng vì nhu cầu tuyển dụng khá gấp. Có
thể cùng quan điểm phỏng vấn nên giám đốc lại đặt ra các câu hỏi trùng
lắp tất cả các câu hỏi của trưởng phòng. Mệt mỏi khi phải… nhai lại các
câu trả lời, Quân trả lời khá chậm chạp vjà uể oải. Cho đến những câu
hỏi cuối cùng, Quân "thẳng thắn" trả lời với giám đốc: “Thật ra em đã trả
lời các câu hỏi này với trưởng phòng rồi, vậy giám đốc muốn biết gì
thêm ngoài các câu hỏi đó không?”.
31
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Dĩ nhiên là giám đốc không có nhu cầu biết thêm và cũng không đặt
thêm bất cứ câu hỏi nào. Ông chia sẻ với trưởng phòng: “Với tư cách là
một nhân viên kinh doanh, kiên nhẫn và khéo léo là những tố chất đặc
biệt quan trọng. Nếu cậu ta không thể chịu được áp lực để bán sản
phẩm là bản thân mình, thử hỏi làm sao câụ ta có thể đại diện công ty
để thuyết phục đối tác, chưa kể trường hợp các đối tác cực kỳ khó
tính?”.
Với “kinh nghiệm chiến trường” qua nhiều cuộc phỏng vấn trong 4 năm
đi làm của mình, Uyên chia sẻ một kinh nghiệm khác trong việc thương
lượng lương và chế độ đãi ngộ. Từng là nhân viên làm việc cho một
trong những công ty đa quốc gia tầm cỡ, Uyên muốn thử sức mình
trong một công ty quy mô nhỏ hơn nhưng có nhiều cơ hội phát triển để
cô có thể thể hiện hết khả năng bản thân mình. Cuộc phỏng vấn diễn ra
khá suôn sẻ với thịnh tình của ban giám đốc ngỏ ý muốn được có cô
trong kế hoạch phát triển lớn của công ty trong thời gian sắp tới.
Khi đến phần thoả thuận lương, công ty đề xuất mức lương thấp hơn
mức lương mong đợi của Uyên một ít (mặc dù đã khá hơn mức lương
của cô ở công ty cũ). Vì đây là giai đoạn khởi đầu nên công ty hứa sẽ
tăng lương cho cô sau nửa năm khi kế hoạch sắp tới của công ty thu
được kết quả khả quan. Vốn thấy được thế mạnh của mình, Uyên vẫn
giữ nguyên mức lương đề xuất của mình vì cô nghĩ “công ty đang rất
cần mình”.
Sau vài lần thuyết phục không thành, công ty đành để cô ra đi với phản
hồi “Chúng tôi đang ở cột mốc rất quan trọng nên cần người thật sự tâm
huyết và có tầm nhìn về sự gắn bó lâu dài với công ty. Nếu cô ấy rất
quan trọng về những lợi ích trước mắt, ai dám đảm bảo cô ấy không bỏ
chúng tôi mà đi đến những công ty tầm cỡ lớn và đãi ngộ nhiều hơn
giữa lúc chúng tôi đang triển khai những kế hoạch quan trọng?”.
Cẩn trọng, khéo léo kết thúc tốt đẹp cuộc phỏng vấn cũng như linh động
trong việc thương lượng để có được công việc mới. Hãy để nhà tuyển
dụng tin chắc rằng bạn là sự lựa chọn đúng đắn nhất của họ sau
khoảng thời gian dài phỏng vấn mà hai bên đã cùng nỗ lực để tìm hiểu
nhau.
32
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Phỏng vấn qua điện thoại: Nhà tuyển dụng
muốn gì?
Nhiều người đi xin việc mắc một sai lầm lớn
khi cho rằng các cuộc phỏng vấn qua điện
thoại không quan trọng bằng phỏng vấn trực
tiếp. Chính điều này khiến họ sớm gặp thất
bại trong quá trình tìm việc.
Trên thực tế, phỏng vấn qua điện thoại rất quan Nhiều người đi xin
trọng. Đối với các ứng viên, thành công của cuộc việc mắc một sai lầm
phỏng vấn qua điện thoại sẽ đảm bảo một cuộc lớn khi cho rằng các
phỏng vấn trực tiếp. Đối với các nhà tuyển dụng, cuộc phỏng vấn qua
phỏng vấn qua điện thoại giúp họ rút ngắn danh điện thoại không quan
sách các ứng cử viên. Vì vậy, những lời khuyên trọng bằng phỏng vấn
sau đây, do chính các nhà tuyển dụng cung cấp, trực tiếp - Ảnh minh
sẽ rất bổ ích cho bạn: họa
Giảm thiểu các yếu tố gây phân tán
Các nhà tuyển dụng cho biết, không ít các cuộc phỏng vấn qua điện
thoại đã bị một số âm thanh “nhạy cảm” như tiếng bát đũa, tiếng chó
sủa, thậm chí cả tiếng xả nước trong nhà vệ sinh, cản trở. Bởi vậy, nếu
bạn biết trước khi nào bạn sẽ được phỏng vấn, hãy chọn trước một địa
điểm yên tĩnh. Còn nếu bạn bị phỏng vấn một cách bất ngờ, tốt hơn hết
là bạn hãy đề nghị được hẹn phỏng vấn vào một dịp khác.
Nếu có thể, bạn hãy tránh sử dụng điện thoại di động vì nếu chẳng may
tín hiệu bị trục trặc, nhà tuyển dụng sẽ không thể nghe thấy bạn nói gì
và cuộc phỏng vấn sẽ bị ngắt quãng giữa chừng.
Tăng cường khả năng giao tiếp bằng lời nói
Do không có sự tiếp xúc trực tiếp giữa người tìm việc và nhà tuyển
dụng, ngôn ngữ cơ thể không được sử dụng trong phỏng vấn qua điện
thoại. Bởi thế, nhà tuyển dụng sẽ đánh giá bạn qua những gì bạn nói và
cách trình bày của bạn. Những nhà tuyển dụng tinh ý sẽ nhìn nhận
chính xác mức độ chuyên nghiệp, mức độ yêu thích của bạn đối với
công việc cũng như cách ứng xử của bạn và cả nhiều yếu tố khác dù
không gặp mặt trực tiếp với bạn.
33
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
B là một trong số các ứng viên cho vị trí copywriter tại một công ty
truyền thông lớn. Sau cuộc phỏng vấn qua điện thoại, nhận xét của nhà
tuyển dụng về anh là “không biết cách gây ấn tượng”. Người quản lý đã
trực tiếp phỏng vấn B cho biết: “Nếu B được tuyển dụng thì anh ta khó
có thể thu hút sự chú ý của khách hàng khi trình bày một ý tưởng. Lẽ ra,
anh ta nên thể hiện sự sôi nổi, nhiệt tình trong lời nói và nói một cách có
ngữ điệu linh hoạt hơn”.
Khả năng bị loại đối với các ứng viên có cách nói năng suồng sã cũng
rất cao. Từ lóng hay những cách xưng hô quá thân mật đều không nên
được sử dụng trong phỏng vấn qua điện thoại. Người được phỏng vấn
cũng tuyệt đối không nên nhai kẹo cao su, hút thuốc hay ăn uống trong
khi đang được phỏng vấn.
Có sự chuẩn bị trước
Nếu bạn đã được hẹn trước hoặc đoán được thời gian nào bạn sẽ
được phỏng vấn qua điện thoại, hãy ghi sẵn ra giấy một số điều mà bạn
dự định sẽ trình bày cũng như cầm sẵn lý lịch của bạn trên tay. Sự
chuẩn bị trước sẽ giúp bạn rất nhiều.
Việc đề cập đến một vài thông tin mới về công ty đang phỏng vấn bạn
sẽ giúp bạn gây ấn tượng với nhà tuyển dụng. Thậm chí, nếu có thể,
trước khi diễn ra cuộc phỏng vấn, bạn hãy gửi cho nhà tuyển dụng một
số ý tưởng cho công việc của bạn và trong cuộc phỏng vấn, hãy thảo
luận thêm với nhà tuyển dụng về các ý tưởng đó.
Làm gì sau khi được phỏng vấn?
Sau khi được phỏng vấn, bạn nên gửi một lá thư cảm ơn tới nhà tuyển
dụng trong đó bạn có thể tóm tắt những gì đã thảo luận trong cuộc
phỏng vấn cũng như những điểm mạnh của bạn mà bạn muốn nói
nhưng chưa được trình bày hết, qua đó chứng tỏ với nhà tuyển dụng
bạn coi trọng cuộc phỏng vấn qua điện thoại.
Hãy nhớ, bạn sẽ không bao giờ được phỏng vấn trực tiếp nếu bạn
không coi phỏng vấn qua điện thoại có tầm quan trọng tương đương
như vậy.
34
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
7 chủ đề nên đề cập trong một cuộc phỏng
vấn
Trên thực tế, một cuộc phỏng vấn không phải
là một cuộc tra hỏi, mà giống một cuộc hội
thoại hơn. Để có một cuộc hội thoại hấp dẫn,
cách tốt nhất là bạn cần có sự chuẩn bị kỹ
lưỡng những thông tin về công việc cũng
như đời sống riêng tư của bạn.
Điều gì được coi là cần thiết cho một cuộc phỏng vấn? Nếu bạn đọc
những cuốn sách tư vấn phỏng vấn xin việc, bạn sẽ thấy các nhà tuyển
dụng sẽ chỉ đưa cho bạn một list dài những câu hỏi và câu trả lời phỏng
vấn.
Trong khi đó, trên thực tế, một cuộc phỏng vấn không phải là một cuộc
tra hỏi, mà giống một cuộc hội thoại hơn. Và để có một cuộc hội thoại
hấp dẫn, cách tốt nhất là bạn cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng những thông
tin về công việc cũng như đời sống riêng tư của bạn.
Khi bạn đi phỏng vấn, hãy để sự hồi hộp ở bên ngoài và quên phắt nó.
Sự chuẩn bị tốt nhất là hãy thể hiện chính bản thân mình và cách tốt
nhất để thể hiện cái tôi của bạn chính là những câu chuyện của bạn.
Ngày nay các cuộc phỏng vấn kỹ năng cơ bản thường sử dụng rộng rãi
cách đó. Thế nhưng trong các cuộc phỏng vấn truyền thống, nhà tuyển
dụng sẽ tập trung vào các câu hỏi để xem bạn có kỹ năng hay hiểu biết
cần cho công việc đó hay không. Còn ngày nay, nhà tuyển dụng sẽ
dành một nửa thời gian hỏi bạn về kỹ năng nghề nghiệp và một nửa cho
khả năng ứng xử của bạn. Dựa vào đó, các phỏng vấn viên sẽ tìm ra
những "bằng chứng" xem bạn thực sự có tài trong những tình huống
thật như thế nào.
Họ muốn biết bạn là người có khả năng hay có trách nhiệm, nói cách
khác bạn sẽ tạo ra tiền hay sẽ tiết kiệm tiền cho công ty; họ cũng muốn
biết bạn có khả năng làm việc theo nhóm hay không, bạn sẽ phù hợp
trong tập đoàn liên thông hay giống như một hạt cát trong dây chuyền
tập thể và liệu bạn có thể đưa ra những đề nghị thích hợp hay không.
Tất nhiên họ cũng muốn biết liệu bạn có khả năng phù hợp với môi
trường của công ty hay không, bởi chẳng ai tuyển dụng bạn lại muốn
bạn tách biệt với những người còn lại trong công ty cả.
35
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Vì vậy, để thể hiện bạn là người có khả năng, hãy tạo ra những câu
chuyện trong khoảng từ 30 đến 90 giây mỗi phần. Và hãy bắt đầu câu
chuyện của bạn bằng cách phát triển 7 ý cơ bản sau:
1. Số lần mà bạn làm ra tiền hoặc tiết kiệm tiền cho công ty cũ của bạn.
2. Một bước ngoặt trong cuộc đời hay nghề nghiệp của bạn và bạn đã
vượt qua nó như thế nào?
3. Khoảng thời gian mà bạn làm việc trong một nhóm và những đóng
góp của bạn đối với nhóm.
4. Khoảng thời gian trong nghề nghiệp hay công việc mà bạn gặp phải
những khó khăn vất vả và bạn đã vượt qua những căng thẳng đó như
thế nào?
5. Một khoảng thời gian trong công việc mà bạn đã đạt những thành
công với vai trò là người lãnh đạo hay người hướng dẫn
6. Một thất bại mà bạn từng vấp phải trong công việc và cách mà bạn đã
vượt qua nó.
7. Một vài sự kiên quan trọng đã xảy ra trong suốt nghề nghiệp của bạn
đã tạo ra cho bạn những thay đổi đáng kể...
Hãy nhớ, một cuộc phỏng vấn không phải một cuộc tra hỏi. Nó là một
cuộc đối thoại giữa hai người ngang bằng nhau. Vì vậy khi bạn thực
hiện những điều trên, bạn sẽ từng bước tiến gần đến mục tiêu công việc
của bạn, cái mà bạn thực sự muốn, bởi vì nó là một cuộc hội thoại
thành công, một cuộc hội thoại mang công việc đến cho bạn.
"Đối đầu" với những câu hỏi phỏng vấn khó
Những câu hỏi gợi ý dưới đây sẽ giúp cho
bạn bình tĩnh, tự tin và chuẩn bị tốt hơn khi
bước vào cuộc phỏng vấn quan trọng...
Hãy cho tôi biết về anh/chị?
Chỉ trả lời trong vòng một hoặc hai phút; đừng
36
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

nói lan man. Sử dụng phần tóm tắt trong đơn xin việc của bạn làm nền Nên ngắn gọn - đưa ra một định nghĩa tập trung vào hành động và kết
tảng để bắt đầu. quả.

Anh/chị biết gì về công ty của chúng tôi?
Chuẩn bị sẵn ở nhà trước buổi phỏng vấn! Dành ít thời gian để lên
mạng hoặc vào thư viện để tìm hiểu càng nhiều thông tin về công ty
càng tốt, bao gồm sản phẩm, kích cỡ, thu nhập, danh tiếng, hình ảnh,
tài quản lý, con người, kỹ năng, lịch sử và triết lý của công ty. Thể hiện
sự quan tâm một cách có hiểu biết; đề nghị cán bộ phỏng vấn nói cho
bạn biết về công ty.
Tại sao anh/chị muốn làm việc cho chúng tôi?
Anh/chị cần bao lâu mới có thể đóng góp đáng kể cho công ty
chúng tôi?
Hoàn toàn không mất nhiều thời gian - bạn chỉ mong đợi một khoảng
thời gian ngắn để thích nghi với quỹ đạo của công ty.
Anh/chị sẽ ở lại với chúng tôi trong bao lâu?
Miễn là chúng ta đều cảm thấy tôi còn đóng góp, đạt thành tựu, trưởng
thành...

Đừng nói những gì bạn muốn; đầu tiên, hãy nói về nhu cầu của họ. Bạn
muốn trở thành một phần của một dự án cụ thể của công ty; bạn muốn
cùng giải quyết một vấn đề của công ty; bạn cũng có thể đóng góp vào
các mục tiêu cụ thể của công ty.

Anh/chị muốn làm gì cho chúng tôi? Những gì anh/chị có thể làm
mà người khác không thể?

Liên hệ với kinh nghiệm trong quá khứ cho thấy bạn đã thành công
trong việc giải quyết các vấn đề ở công ty cũ, mà những kinh nghiệm
này có lẽ tương tự với công ty tương lai.

Thế còn công việc đề nghị mà anh/chị cho là hấp dẫn nhất? Ít hấp
dẫn nhất?

Liệt kê ra ba hoặc nhiều hơn các nhân tố hấp dẫn và chỉ một nhân tố
kém hấp dẫn không đáng kể.

Tại sao chúng tôi nên thuê anh/chị?

Bởi kiến thức, kinh nghiệm, khả năng và kỹ năng của bạn.

Anh/chị tìm kiếm điều gì trong công việc?

Cơ hội sử dụng kỹ năng của bạn, để thể hiện và được công nhận.

Xin hãy cho tôi định nghĩa của một… (vị trí mà bạn đang được
phỏng vấn).
37 38
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Các câu hỏi có thể gặp khi đàm phán về
lương
Lương trước đây của bạn? Trong thời gian
từ 5 đến 10 năm, bạn muốn kiếm được bao
nhiêu tiền?... đó là những câu hỏi có thể gặp
khi đàm phán về lương. Bạn sẽ trả lời thế
nào?
1. Bạn hãy nói về lương trước đây của bạn? Ảnh minh họa
Bạn có thể trả lời: Những xét duyệt lương tạo nên sự tăng lương cùng
với những đóng góp của bạn. Điều đó, có nghĩa bạn chưa bao giờ bị từ
chối tăng lương vì cách làm việc không phù hợp.
7. Bạn có muốn trở thành một thành viên cho kế hoạch lương của
chúng tôi không?
Câu trả lời: Bạn rất vui nếu được tham gia kế hoạch này và bạn sẽ xem
xét cẩn thận về tổ chức kế hoạch và sự cạnh tranh trên thị trường tài
chính.

Câu trả lời: Bạn rất sẵn lòng cho nhà tuyển dụng biết con số, tiền lương
tăng đều. Trong công việc, tiền bạc với bạn không quan trọng bằng cơ
hội học hỏi và làm việc.
2. Bạn có giá trị lương bao nhiêu?
8. Bạn mong muốn mức lương là bao nhiêu?
Câu trả lời: Lương căn cứ vào nhiều yếu tố: Điều kiện làm việc, triển
vọng tương lai và cơ hội thăng tiến. Tuy nhiên, khó chấp nhận một mức
lương thấp hơn mức lương hiện tại, bởi nó là sự thành công của bạn.

Câu trả lời: Phương châm của bạn là làm việc và đóng góp với khả
năng tốt nhất của mình. Vì vậy, bạn luôn nỗ lực để đạt kết quả và được
người chủ thừa nhận và công bằng đặt bạn đúng giá trị của bạn.
3. Lương hiện tại của bạn là bao nhiêu?
Câu trả lời: Bạn nên nêu rõ tiền lương, thưởng, làm thêm giờ, những
phúc lợi mà bạn hưởng ở công ty cũ.
9. Bạn có thể hạ mức lương thấp nhất mà bạn chấp nhận nếu làm
công việc này?
Câu trả lời: Có thể bạn đang bị cạnh tranh bởi những người đưa ra mức
lương thấp hơn. Trong câu trả lời bạn nên nêu những mức trách nhiệm
của công việc và thành quả đạt được.

4. Trong thời gian từ 5 đến 10 năm, bạn muốn kiếm được bao
nhiêu tiền?

Câu trả lời: Bạn mong tiền lương phản ánh nỗ lực của bạn và phù
hợp với những vị trí được trả lương tương đương.

5. Bạn nghĩ mọi người cùng nghề với bạn được trả lương tương
xứng?

Câu trả lời: Hãy cẩn thận. Một số người được trả lương quá thấp. Nếu
bạn là một trong số đó, bạn hãy giữ điều đó cho riêng bạn. Đừng thể
hiện sự giận dữ hay chống đối của bạn. Bạn chẳng đạt được điều gì khi
nói lên như vậy, nhưng lại có nhiều thứ để mất.

6. Bạn có bao giờ bị từ chối tăng lương không?

39 40
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Để viết một hồ sơ hay
Viết một hồ sơ hay chính là bước quan trọng
đầu tiên để có một công việc tốt. Hồ sơ sẽ
cho nhà tuyển dụng có được ấn tượng đầu
tiên về bạn.
Có thể nó sẽ quyết định bạn có được nhà
tuyển dụng mời tham gia cuộc phỏng vấn hay không. Vì thế bạn
hãy dành thời gian tìm hiểu và viết cho mình một hồ sơ thật ấn
tượng.
đưa những thông tin thật ấn tượng về bản thân. Khi lựa chọn nội dung
bạn cần lưu ý:
- Nội dung ngắn gọn và súc tích.
- Hãy xem xét kỹ mọi chi tiết bạn sẽ đưa vào hồ sơ. Bạn hãy tự hỏi tại
sao lại đưa chi tiết đó vào, nếu bạn không tìm ra lý do gì thì hãy loại bỏ
ý đó ra khỏi hồ sơ.
- Bạn đừng đưa những thông tin của hơn 10 năm trước vào hồ sơ, nếu
nó không liên quan tới công việc mà bạn sắp nộp đơn xin.

Một hồ sơ ấn tượng sẽ cho nhà tuyển dụng thấy được rằng bạn là Những chi tiết không thể thiếu trong hồ sơ:
người thích hợp cho vị trí họ đang tuyển dụng như thế nào.
+ Họ tên và địa chỉ liên lạc.
Đầu tiên bạn nên xác định 3 yếu tố: Bạn sẽ dùng kiểu hồ sơ nào? Bạn
sẽ viết gì? Bạn trình bày nội dung như thế nào? + Bản định hư ớng nghề nghiệp.

Chọn kiểu hồ sơ phù hợp: Chúng ta có hai kiểu hồ sơ cơ bản: + Bằng cấp.

1. Hồ sơ viết theo thời gian. Mọi thông tin về học tập và kinh nghiệm + Tóm tắt kinh nghiệm làm việc.
làm việc sẽ được liệt kê theo thời gian. Hầu hết các ứng viên đều chọn + Sự quan tâm, các hoạt động và thành công đạt được có liên quan tới
kiểu hồ sơ này.
công việc bạn đang nộp đơn xin.
2. Hồ sơ nhấn mạnh những kỹ năng và thành quả bạn đạt được
+ Thông tin chi tiết về người chứng nhận nếu nhà tuyển dụng yêu cầu.
trong quá trình làm việc. Bạn có thể nhấn mạnh những kỹ năng và
tiềm lực của bản thân. Nếu bạn thiếu kinh nghiệm và có khoảng thời Cách trình bày
gian thất nghiệp thì cũng không cần đề cập tới trong kiểu hồ sơ này.
Cách trình bày hồ sơ của bạn sẽ tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng. Vì
Căn cứ vào kiến thức, kinh nghiệm làm việc và sự phán đoán của bạn thế, bạn nên trình bày sạch sẽ, rõ ràng và chính xác theo một số yêu
về nhà tuyển dụng, bạn hãy chọn một kiểu hồ sơ phù hợp. Việc kết hợp cầu sau:
hai kiểu trên để thật sự phù hợp với bạn cũng là một cách rất tốt. Bạn
dùng hồ sơ viết theo thời gian để nhấn mạnh những kỹ năng mà bạn - Đánh máy hồ sơ của bạn, chọn font chữ đen và nền trắng.
đạt được là rất tốt. Việc dùng kiểu hồ sơ thứ hai đôi khi khiến nhà tuyển - In một mặt
dụng nghĩ rằng bạn muốn giấu khoảng thời gian bạn thất nghiệp. Để - Dùng font chữ đơn giản.
thuyết phục nhà tuyển dụng, bạn nên gửi kèm theo bản tóm tắt quá trình - Để lề rộng và cách dòng, như thế sẽ khiến nội dung bạn trình bày rõ
làm việc và học tập. ràng hơn.
Nội dung là yếu tố quyết định Sau khi đã hoàn thành hồ sơ, bạn nên nhờ một người xem và góp ý cho
bạn. Nếu sau khi đọc mà người đó biết về công việc bạn sắp nộp đơn
Một trong những thuận lợi khi bạn viết hồ sơ là bạn có thể chọn và xin thì bạn đã thành công rồi đấy.
quyết định sẽ đưa nội dung gì vào. Bạn hãy tận dụng thuận lợi này để
41 42
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Mẫu thư xin việc (tiếng Việt) - Cho sinh viên mới tốt nghiệp
>> CV mẫu bằng tiếng Việt- Dành cho người mới tốt nghiệp
>> Bí quyết với CV (dành cho SV mới ra trường)
Những sinh viên mới ra trường thường
gặp khó khăn trong việc viết thư xin
việc và lý lịch trích ngang. Dưới đây là
một mẫu hướng dẫn có tính gợi ý cho các
bạn. Trong thư xin việc này, ứng viên đã
nêu được rất rõ thế mạnh của mình:
Ảnh minh họa
Tôi sẽ trở về California vào cuối tháng này và tôi rất muốn trao đổi
thêm với ông về công việc tại California Investments. Sau khi gửi
thư này, tôi sẽ gọi điện cho ông để xem chúng ta có thể sắp xếp thời
gian gặp gỡ.
Cảm ơn ông đã dành thời gian và xem xét.
Kính thư,
John Oakley

-----------------------------------------------------

(Phần viết địa chỉ liên lạc của ứng viên)

(Phần viết tên người tiếp nhận tuyển dụng

Địa chỉ nhà tuyển dụng)

Thưa ông/bà...,

Tính cách hướng ngoại, kinh nghiệm bán hàng và bằng cấp tôi mới
đạt được gần đây là những lý do tại sao tôi là ứng viên tiềm năng
cho vị trí môi giới bảo hiểm trong công ty California Investments, Inc.

Tôi mới tốt nghiệp chuyên ngành marketing trường Đại học Oregon
và tôi cũng là chủ tích Hiệp hội Lãnh đạo Tương lai Hoa Kỳ và Hiệp
hội Marketing Hoa Kỳ tại trường.

Dù mới tốt nghiệp, tôi không giống các sinh viên mới ra trường khác.
Tôi đã từng học tại các trường ở bang Michigan, Arizona, and
Oregon. Và tôi trang trải chi phí học tập tại các trường này bằng các
công việc làm thêm như bán quảng cáo trên radio, bán đăng ký mua
báo dài hạn và làm nhân viên phục vụ quầy bar.

Tôi có tính cách trưởng thành cũng như các kỹ năng, năng lực để
bắt đầu công việc môi giới bảo hiểm và tôi muốn làm công việc này
tại California, quê hương tôi.
43 44
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

CV mẫu bằng tiếng Việt - Dành cho người mới tốt nghiệp KỸ NĂNG:

Khi mới tốt nghiệp, bạn chưa có nhiều kinh nghiệm nghề nghiệp - Sử dụng thành thạo Microsoft Word, Excel, Power Point
để đề cập đến trong CV (lý lịch trích ngang). Hãy sử dụng các thế
mạnh khác để làm cho CV của mình thật ấn tượng với nhà tuyển - Giao tiếp tiếng Anh thuần thục
dụng. Dưới đây là 1 CV mẫu để bạn tham khảo:
- Có kỹ năng giao tiếp, trình bày tốt
LÊ THU THẢO
- Chăm chỉ, biết tổ chức sắp xếp công việc và có tinh thần trách nhiệm
Địa chỉ: 20 Nguyễn Công Hoan, Hà Nội
- Dễ dàng thích nghi với môi trường mới
Di động: 0908 123 456
KINH NGHIỆM LÀM VIỆC:
E mai l: lttt@yahoo.com
2003 - 2005: Gia sư Toán cho học sinh lớp 8, 9
HỌC VẤN:
2002 - 2003: Phục vụ bàn tại Quán cà phê Liễu Giai
- Kỹ sư Quản trị Công nghiệp, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội (2006)
SỞ THÍCH:
- Bằng: Khá (Điểm trung bình: 7.8)
Giao tiếp với mọi người, đọc sách và chơi cầu lông.
- Học bổng:

+ Học bổng cho sinh viên xuất sắc của trường năm 2004 và 2005.
+ Học bổng cho sinh viên xuất sắc của Công ty Cáp quang Fujikura
+ Học bổng tiếng Anh thương mại của công ty Dầu khí Petronas -
Malaysia

HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA:

- Dự án xây dựng nhà hàng phục vụ thức ăn dinh dưỡng (Bài tập nhóm)

+ Nghiên cứu và khảo sát các nhu cầu của người tiêu dùng về các bữa
ăn dinh dưỡng
+ Thu thập và phân tích các thông tin khảo sát
+ Cùng với các thành viên trong nhóm viết kế hoạch dự án

- Tham gia Chương trình “Mùa hè xanh” năm 2003 và 2004

+ Dạy toán cho các em học sinh

+ Tham gia dựng nhà giúp người nghèo

- Thành viên Câu lạc bộ Anh văn của trường

45 46
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Bí quyết với CV
Ngày nay, để xin việc, một trong những việc đầu
tiên mà bạn phải làm, đó là viết một C.V (lý lịch tự
thuật). Chỉ tóm tắt trong 1-2 trang A4, nhưng cái
CV này sẽ giúp nhà tuyển dụng hiểu được khả
năng, trình độ của bạn, và từ đó, quan tâm đặc biệt
đến bạn trong một đống các hồ sơ ứng tuyển.
chọn một hai công việc có giá nhất và thành tựu lớn nhất đạt được là
đủ.
Hoạt động ngoại khóa:
Ðây là phần quan trọng không kém, nó thể hiện cá tính và năng lực của
bạn. Có thể trình bày cả sở thích của bạn trong phần này. Thành tích
hoạt động càng nhiều càng có cơ hội việc làm.

Dưới đây là những hướng dẫn cơ bản để làm một CV
dành cho các bạn trẻ, nhất là sinh viên mới ra trường.
Thông tin cá nhân:
Người ta không cần quan tâm bạn sinh ở đâu và bố mẹ bạn làm gì đâu,
điều quan trọng là chính bạn. Phần thông tin cá nhân cơ bản chỉ cần ghi
rõ họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ và số điện thoại liên lạc là đủ.
Sếp tuyển dụng chỉ cần biết bấy nhiêu đó để liên lạc với bạn hẹn phỏng
vấn mà thôi.
Ngày tháng tốt nghiệp đại học:
Đây là phần kết thúc cái CV hiện đại của bạn.
Ðừng che dấu cá tính của mình trong CV. Bây giờ nó không khô khan
như trước kia nữa, CV đi tiền trạm cho bạn và nó quyết định tương lai
của bạn! Đây là CV của một ứng viên chuẩn bị tốt nghiệp đại học. Và tôi
chắc, CV của bạn sẽ có thể hoàn toàn ấn tượng và thu hút hơn nhiều!
* Thông tin cá nhân:

Quan điểm - nguyện vọng nghề nghiệp: Ðỗ Khoa Hồng An

Phải nêu rõ ràng và nổi bật công việc bạn thích, phù hợp khả năng, kể 08/09/1982
cả môi trường làm việc mà bạn yêu cầu. Khi xin vào làm việc tại một
207/13 đường 3/2 P.11, Q.10, TPHCM
công ty hiện đại thì đây là phần ăn điểm vì chúng ta dám yêu cầu, đòi
hỏi và hoàn toàn tự tin khi đề nghị công việc cho chính mình. * Quan điểm nghề nghiệp:
Khả năng và bằng cấp: Thích hợp với những vị trí ngoại giao, thương thuyết. Những công việc
đòi hỏi về khả năng ứng xử giao tiếp tốt. Rất mong được làm việc trong
Một cái CV tốt là phải phản ánh được khả năng, sở trường của bạn, kể
một môi trường hiện đại, cạnh tranh lành mạnh và có cơ hội thăng tiến.
cả những thành tựu đã đạt được. Viết thật đơn giản, tránh khoa trương
nhưng phải đảm bảo chỉ ra được bạn làm được những gì. Bằng cấp thì * Khả năng và bằng cấp:
chỉ nên nêu những bằng có giá trị và có liên quan đến công việc đang
xin. + Giao tiếp tốt
Kinh nghiệm làm việc: + Thông thạo tiếng Anh và tiếng Pháp
Nhiều bạn trẻ VN, nhất là những sinh viên mới ra trường hơi yếu về + Có năng khiếu viết.
khoản này. Vì vậy ngay bây giờ, các bạn phải gấp rút lăn xả vào thực tế,
để làm dày thêm cho phần kinh nghiệm của mình. Không cần phải liệt + Nhạy cảm cao đối với nghề giao tiếp.
kê tất tần tật những công việc lớn nhỏ mà bạn đã kinh qua. Chỉ cần lựa

47 48
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

+ Tốt nghiệp đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, khoa ngữ văn Anh
loại giỏi.
+ Ðạt IELTS 7.0
* Kinh nghiệm làm việc:
+ Cộng tác với các báo
+ Cộng tác với Ðài truyền hình TPHCM 8 năm trong vai trò MC.
+ Thực hiện vài quảng cáo cho một số sản phẩm của Pepsi và Uniliver.
* Hoạt động ngoại khoá:
+ Tham dự và đoạt giải các cuộc thi hát đơn ca của SVHS hàng năm.
+ Tham gia 5 kịch truyền hình và 3 phim
+ Làm ngừơi mẫu quảng cáo và mẫu ảnh.
+ Lồng tiếng quảng cáo.
+ Dẫn chương trình cho Ðài và các lễ hội của sinh viên
* Thời gian tốt nghiệp: X/Y/Z loại: ưu
Những câu hỏi chung quanh bản lý lịch chuyên môn
Lý lịch chuyên môn (LLCM) là một trong những giấy tờ bạn cần
chuẩn bị khi đi xin việc. Xung quanh tờ giấy này có nhiều điều mà
bạn chưa biết. Chúng tôi xin liệt kê một số thắc mắc và giải đáp
của các chuyên gia tư vấn việc làm về LLCM.
Tại sao một LLCM "không đầu" lại ít được trân trọng hơn, và
người xin việc phải làm gì để tránh một LLCM như thế?
- Kinh nghiệm cho thấy có nhiều người (đặc biệt là những nhà tuyển
dụng quá bận rộn) khó có thể tự mình tóm tắt thông tin. Do đó, bạn cần
phải trình bày bản tóm tắt một cách tập trung và thuyết phục nếu bạn
không muốn mất cơ hội để tự quảng cáo cho mình. Không nên để cho
người đọc (người tuyển dụng bạn) tự mình tạo lập một ấn tượng toàn
diện về những khả năng của bạn.
Làm gì để tăng tính tập trung của LLCM?
- Nên nhớ các nhà tuyển dụng chỉ dành từ 2,5 đến 20 giây để lướt qua
tờ LLCM của bạn. Bạn phải giúp họ thấy ngay bạn muốn làm gì và bạn
có thế mạnh về việc gì. Một trong những cách để tăng tính tập trung của
tờ LLCM của bạn là câu trình bày mục đích. Câu trình bày này phải đơn
giản và thẳng thắn, nó có thể là vị trí mà bạn muốn làm, hoặc diễn tả
bạn sẽ làm lợi cho công ty bạn nhắm tới như thế nào. Đại loại như:
"Mục tiêu: Để đóng góp khả năng và kinh nghiệm nào đó của tôi cho
công ty".

Cách trình bày LLCM như thế nào là hiệu quả?

- Nên sử dụng cách trình bày theo từng nhóm khả năng. Cách này đặc
biệt thích hợp cho những người thay đổi công việc, sinh viên và những
người thiếu kinh nghiệm cũng như những người tái gia nhập lực lượng
lao động. Chỉ nên trình bày quá trình làm việc của mình (nếu có) sau khi
liệt kê ra khoảng ba hay bốn nhóm khả năng và cách thức bạn thực
hiện những khả năng này. Có người còn kết hợp cả hai cách trình bày
(theo thời gian và theo cụm khả năng), điều này tùy thuộc vào vị trí bạn
ứng tuyển.

49 50
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những điều cần tránh khi viết LLCM?
- Không nên gộp trong LLCM của bạn các chi tiết như chiều cao, cân
nặng, tuổi, ngày sinh, nơi sinh, tình trạng hôn nhân, giới tính, dân tộc,
tình trạng sức khỏe, lý do rời bỏ công việc trước đó, địa chỉ và số điện
thoại của chủ sử dụng lao động trước đây... Ngoài ra, các chi tiết về sở
thích và các thông tin linh tinh khác cũng cần tránh đưa vào LLCM. Còn
một điểm nhỏ đáng chú ý nữa là không nên viết LLCM quá hai trang,
nhớ sửa lỗi chính tả nếu có, và đặc biệt là không nên viết những gì
mình không hoặc chưa biết.
51
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
20 cách cải thiện hồ sơ trực tuyến
>> 7 lời khuyên bổ ích khi viết lý lịch điện tử
>> Săn việc trực tuyến: Cơ hội không như nhau
>> Bí quyết tìm việc online
Hoàn cảnh người khôn việc khó hiện nay đòi hỏi
mỗi người phải có một hồ sơ rất hiệu quả mới có
thể thu hút được sự chú ý của các công ty. Theo
một cuộc điều tra trên hơn 600 nhà tuyển dụng do
Mỹ thực hiện, có 20 cách dưới đây giúp người tìm
việc có thể cải thiện hồ sơ trực tuyến của mình.
Từ khóa!
Vì các công ty hay nhà tuyển dụng phân loại hồ sơ
bằng phương pháp điện tử nên các từ khóa và các từ cụ thể mô tả năng
lực, thành tích và kinh nghiệm làm việc của bạn rất quan trọng trong
việc thu hút sự chú ý của họ.
Tự tiếp thị hiệu quả
Bắt đầu với bản tóm tắt các năng lực trong đó đưa ra các kỹ năng và
kinh nghiệm của bạn trong vòng từ 6-8 dòng.
Phô trương kết quả
Các công ty muốn có bằng chứng bạn có thể đảm nhiệm vị trí họ đang
tuyển. Tóm tắt việc bạn đã làm và kết luận bằng kết quả đạt được, lưu ý
những lợi ích mà công ty bạn đã/đang làm thu được từ đó. Dùng các
con số và tỷ lệ phần trăm để phản ánh số tiền và thời gian tiết kiệm
được. Ví dụ: Điều phối cuộc hội nghị hàng năm, bổ sung các chương
trình mới. Kết quả đã tăng thêm 17% số người tham dự và 18% doanh
số.
Ngắn gọn, súc tích
Một trang ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề là hiệu quả nhất. Hãy là một
biên tập viên có kinh nghiệm, vứt bỏ mọi phần không liên quan hoặc
không hữu ích cho công việc đang nhắm tới. Nhấn mạnh vào các kinh
nghiệm gần nhất - trong khoảng từ 5-7 năm. Mô tả chi tiết các nhiệm vụ
chính từng thực hiện.
52
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Đúng mục tiêu
Tập trung nội dung của các hồ sơ theo đúng tên công việc đang ứng
tuyển. Sẽ hiệu quả hơn nếu mỗi chức danh công việc có một hồ sơ (ví
dụ, một hồ sơ cho vị trí “Chuyên viên đào tạo”, một cái khác cho “Giám
đốc chương trình”) và chỉ đưa vào các thông tin phù hợp với công việc
đó.
Dễ nhìn, dễ đọc
Định dạng của một hồ sơ trực tuyến cần phải dễ đọc, rõ ràng và chuyên
nghiệp. Đảm bảo các câu đều cô đọng và có đủ khoảng cách cần thiết
giữa các ý. Tránh dùng các font chữ điệu đà, in nghiêng hay in đậm. Tốt
nhất là sử dụng font Times New Roman hay Arial với cỡ chữ từ 12-14.
Nhớ gạch đầu dòng cho mỗi ý quan trọng.
Rõ ràng
Không nói chung chung. Nói chính xác điều bạn định nói, dùng càng ít
từ càng tốt để diễn đạt một vấn đề.
Chính xác
Trình bày các kỹ năng, bằng cấp và kinh nghiệm một cách tích cực mà
không thổi phồng hay nói sai sự thật. Nếu các trách nhiệm công việc
không được mô tả đầy đủ bằng chức danh công việc, hãy chỉ ra các khả
năng của bạn với các thuật ngữ phù hợp (ví dụ: điều phối sự kiện thay
vì điều phối nhân viên). Liệt kê công việc, công ty và ngày tháng làm
việc ở từng nơi.
Dùng động từ
Bắt đầu mỗi câu bằng một động từ để tăng thêm sức mạnh cho câu đó.
Không dùng dấu /, chỉ dùng các câu ngắn. Ví dụ: Thiết kế tờ rơi quảng
cáo mới cho công ty.
Đầy đủ
Viết đầy đủ tên trường, thành phố, các chức danh vì không phải ai cũng
luận được các chữ viết tắt.
53
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ý ngắn gọn
Viết hồ sơ không đòi hỏi các câu đầy đủ ngữ pháp; tốt nhất là sử dụng
các cụm, ngữ mang tính mô tả để nêu vấn đề. Lưu ý nếu có dùng các
thuật ngữ thì một người không trong ngành cũng có thể hiểu được.
Thì quá khứ
Nếu dùng tiếng Anh, sử dụng thì quá khứ trong mọi câu vì điều đó hàm
nghĩa bạn đã làm việc đó trước đây. Điều này khẳng định với công ty
bạn có thể đảm đương những công việc đó.
Hoàn hảo
Hồ sơ của bạn đăng lên phải thật hoản hảo. Không lỗi chính tả, lỗi đánh
máy, đặc biệt trong email. Lỗi đánh máy là lỗi mà nhiều giám đốc nhân
sự và nhà tuyển dụng phàn nàn nhất và những người mắc lỗi sẽ không
có cơ hội được xem xét.
Đọc dò cẩn thận
Đừng tin chức năng kiểm tra lỗi chính tả của máy tính. Đọc to mọi chữ
lên để đảm bảo tính chính xác.
Giúp nhà tuyển dụng đọc được hồ sơ
Những hồ sơ dài dòng, dày đặc chữ sẽ không thể đọc được. Hãy mạnh
dạn xóa bỏ nếu cần để có một hồ sơ tốt. Sử dụng các khoảng trống,
nhấn mạnh các ý quan trọng bằng gạch đầu dòng và loại bỏ những từ, ý
thừa.
Không dùng đồ họa
Các thiết kế phức tạp sẽ làm cho người đọc bị sao nhãng. Không dùng
các đường gạch, hình hộp, các đường viền hay các hình họa vì chúng
sẽ gây ra lỗi khi gửi bằng phương tiện điện tử.
Không đưa các thông tin cá nhân
Hồ sơ của bạn sẽ không được coi là chuyên nghiệp hay khôn ngoan
nếu bạn đưa các thông tin về tình trạng hôn nhân, giới tính, chiều cao,
cân nặng, sức khỏe hay đưa ảnh vào hồ sơ.
54
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Không đưa thông tin bất lợi
Hồ sơ không phải là nơi bạn thông báo bạn bị đuổi việc hay đã từng bị
bệnh lâu dài. Đừng bao giờ nêu lý do vì sao bạn bỏ một chỗ làm; chỉ
đưa ra thời gian làm việc. Không nên đề cập mức lương bạn muốn lĩnh
trừ phi được yêu cầu.
Hãy cập nhật
Cập nhật các thông tin định kỳ ít nhất là ba tháng.
Kiểm tra
Hồ sơ của bạn có hiệu quả không? Nó có cho công ty thấy nhanh chóng
và rõ ràng bạn có thể đảm nhiệm được công việc đó không? Các điểm
bạn đưa ra có hỗ trợ cho công việc đó không? Có cần phải bỏ thông tin
gì không? Các công ty có gọi bạn không?
Nếu câu trả lời là không, hãy nhờ ai đó có kinh nghiệm xem giúp và
nghiên cứu thêm các ví dụ và hướng dẫn trên mạng để cải thiện hồ sơ.
55
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
7 lời khuyên bổ ích khi viết lý lịch điện tử
Trong vòng một vài năm trở lại đây, việc
tuyển dụng nhân viên qua mạng đã trở thành
một xu thế phổ biến trên thế giới, đặc biệt tại
các nước phát triển như Mỹ. Ở VN, lý lịch
điện tử (e-resume) đã bắt đầu được các nhà
tuyển dụng cũng như những người tìm việc
sử dụng.
Có tới 70% các công ty ở Mỹ sử dụng Internet để đăng tải thông tin về
cơ hội việc làm và nhận hồ sơ của ứng viên. Trong tương lai sẽ có
nhiều người sử dụng nó giống như thư điện tử (e-mail) hiện nay. Để
giúp các bạn biết cách thảo ra một bản lý lịch điện tử làm hài lòng nhà
tuyển dụng, các chuyên gia trong lĩnh vực này ở Mỹ có 7 lời khuyên như
sau:
1. Trước tiên, bạn hãy dành thời gian để đọc thật kỹ thông báo tuyển
dụng nhân viên của công ty. Lưu ý những yêu cầu của công việc bạn
muốn xin và suy nghĩ xem chúng phù hợp với tính cách của bạn ở
những điểm nào.
2. Ngoài phần chính giống như lý lịch thường, trong lý lịch điện tử, bạn
phải có thêm một phần phụ gọi là thư giải thích (cover letter) để giới
thiệu bạn là ai; cho biết vì sao bạn muốn làm công việc này và nghĩ là
nó thích hợp với bạn. Nếu thiếu mất phần này, cơ hội thành công của
bạn sẽ giảm đi đáng kể.
3. Trong thư giải thích, bạn nên thể hiện mình là người quan tâm đến
công ty và biết rõ về nơi bạn muốn xin vào làm. Muốn thế, cách tốt nhất
là bạn nên viếng thăm trang web của công ty thường xuyên để có đầy
đủ thông tin về bộ máy tổ chức, hoạt động kinh doanh và những người
lãnh đạo trong công ty.
4. Thư giải thích nên có độ dài vừa phải. Viết quá dài, bạn dễ sa vào
viết lan man còn viết quá ngắn thì bạn lại không thể cung cấp đủ thông
tin cần thiết về bạn cho nhà tuyển dụng.
5. Tránh tối đa việc mắc lỗi ngữ pháp và chính tả khi làm lý lịch. Một bản
lý lịch hoàn hảo cho thấy bạn là người kỹ lưỡng, chú ý đến từng chi tiết
và có khả năng diễn đạt ý tưởng tốt.
56
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
6. Đừng bao giờ gửi lý lịch điện tử dưới dạng tập tin đính kèm thư điện
tử (attachment file). Nếu bạn làm như vậy, nhà tuyển dụng sẽ mất thêm
một khoảng thời gian nữa để mở tập tin. Bạn nên gởi lý lịch của bạn
dưới dạng một e-mail. Khi đó, nhà tuyển dụng chỉ cần một cái nhấp
chuột là có được thông tin về bạn.
7. Đặc biệt lưu ý đến vị trí địa chỉ e-mail và số điện thoại trong lý lịch của
bạn. Chúng phải nằm ở chỗ dễ thấy nhất. Nếu bạn bắt nhà tuyển dụng
phải “căng” mắt ra để tìm những thông tin đó thì cơ hội có việc làm của
bạn sẽ còn lại rất ít.
57
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Săn việc trực tuyến: Cơ hội không như nhau
TT - Không phải nhờ vả chỗ thân thích, bí quyết
tìm việc của nhiều thanh niên hiện nay là kết
hợp thực lực của mình với các website tuyển
dụng. Nhưng mức độ thành công lệ thuộc rất
nhiều vào nỗ lực của “thợ săn”.
Người được, kẻ không
Năm 2004, tốt nghiệp khoa công nghệ thông tin ĐH
Bách khoa Hà Nội, Nguyễn Thành Trung nộp đơn Tìm việc làm trên
xin việc hết nơi này đến nơi khác, đến vài địa chỉ trang web
nhưng người ta nói đã tuyển xong. Cứ thế đi vòng www.kiemviec.com -
vòng, tiền chỉ mất ít nhưng mất nhiều thời gian và Ảnh: T.T.D.
công sức.
Sau đó, nhờ bạn bè giới thiệu, Trung lên mạng tìm thông tin tuyển dụng
và chỉ hai tuần sau trở thành nhân viên của Công ty cổ phần tin học
Sáng Tạo. Nhận xét về hình thức tuyển dụng qua mạng, Trung nói:
“Đáng tin cậy hơn nhiều so với các dịch vụ giới thiệu việc làm, nhanh và
hoàn toàn miễn phí!”.
Bình, một chuyên gia phát triển ứng dụng web có thâm niên, tỏ ra dè
dặt: “Nói chung, tìm việc bây giờ dễ hơn ngày xưa nhiều rồi, nhất là tìm
trên các website tuyển dụng. Tuy nhiên, hầu hết các vị trí được tuyển
qua mạng thường có mức lương không cao. Vì thế, cách tìm việc này
chỉ có ưu điểm nhanh, giúp mình “chống cháy” lúc thất nghiệp. Còn nếu
muốn tìm được việc làm phù hợp, vừa thú vị, vừa có thu nhập cao thì
phải tìm đến... sói trán”.
Bình tiết lộ sau hơn ba năm “nhảy” khắp các công ty trong nước với
mức lương “không đâu vượt quá 5 triệu”, anh đã “săn” được một công
việc qua mạng và đang làm việc tại nhà, nhận các hợp đồng gia công
của một số công ty nước ngoài với thu nhập mỗi tháng trên 1.000 USD.
Bình phân tích: “Các website tuyển dụng ở VN hiện nay chỉ dừng lại ở
mức đăng thông tin về vị trí cần tuyển hoặc hồ sơ ứng viên. Thông tin
ấy rất tốt nhưng chưa đủ. Đơn cử, hầu hết hồ sơ nộp qua mạng đều
khai là đã có kinh nghiệm đi làm một vài năm nhưng biết lấy gì để kiểm
chứng!”. Còn Đỗ Thế Phong, cử nhân ngành thư viện, tỏ ra nghi ngờ về
58
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
tính hiệu quả của hình thức tuyển dụng trực tuyến. Anh kể: “Thấy bạn
bè mách, tôi cũng thử qua, nhưng gửi hơn chục hồ sơ, qua mấy tháng
rồi có thấy ai hỏi đến đâu!”.
Hãy chuẩn bị cho tốt Một số địa chỉ tuyển dụng qua
Theo ông Phan Minh Tâm - chủ tịch mạng:
hội đồng quản trị trang web Mục Việc làm Online trên Tuổi Trẻ
24h.com.vn, một trong những Online
website mạnh về mảng việc làm, www.vietnamworks.com
những trường hợp như bạn Phong www.hrvietnam.com
không ít, nhưng lỗi chủ yếu thuộc về www.kiemviec.com
ứng viên. www.tuyendung.com
Ông phân tích: “Nhiều bạn trẻ xem www.hoichovieclam.com
việc nộp hồ sơ qua mạng chỉ là biện www.thegioivieclam.com
pháp bổ sung cho hồ sơ “cứng”, vì www.laodongvieclam.vacs.com.vn
vậy họ thường làm rất sơ sài, thậm www.firstalliances.net
chí gõ chữ không dấu với nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp và kết quả là nhà
tuyển dụng gạt bỏ ngay những hồ sơ cẩu thả, thiếu thông tin ấy”.
Ông Tâm khuyên để săn việc online thật sự hiệu quả, người tìm việc
nên đầu tư thời gian để khai thật cẩn thận và nghiêm túc, bắt đầu với
một hồ sơ càng chi tiết và trung thực càng tốt. Ngoài ra, do cấu trúc của
website, những hồ sơ mới bổ sung được xếp lên trên, nên sau một thời
gian nhất định mà chưa nhận được đề nghị nào, ứng viên nên gửi lại hồ
sơ.
Ông Tâm nhận định rằng trong tương lai cơ hội dành cho mọi người sẽ
còn nhiều hơn khi loại hình này hoàn thiện dần từ cả ba phía: người tìm
việc cung cấp hồ sơ với thông tin chi tiết hơn, nghiêm túc hơn, bao gồm
cả ảnh, giấy khám sức khỏe, kinh nghiệm, các vị trí đã đảm nhận trong
quá khứ, người xác nhận (reference)...; nhà tuyển dụng đưa ra yêu cầu
tuyển dụng, chế độ lương bổng... rõ ràng hơn; nhà cung cấp dịch vụ
chuyên nghiệp hơn.
Ông Đặng Đình Trí, nguyên cán bộ nhân sự của Ngân hàng Đông Á,
cho biết việc tuyển dụng của cơ quan này kết hợp giữa tuyển dụng trực
tuyến và các hình thức truyền thống, trong đó tuyển dụng trực tuyến tỏ
ra ưu thế hơn.
59
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ông Trí so sánh: “Nếu đăng tin tuyển dụng trên các phương tiện thông
tin đại chúng, mình phải bị động chờ đợi các ứng viên mang hồ sơ đến,
sau đó phải lọc và lưu hồ sơ mất khá nhiều thời gian. Còn với tuyển
dụng trực tuyến, cán bộ nhân sự chỉ việc duyệt trên các trang web việc
làm, tìm trong số lượng đông đảo hồ sơ có sẵn để chọn ra ứng viên phù
hợp”.
Ông Trí cho hay rất nhiều vị trí ở Ngân hàng Đông Á được tuyển với sự
hỗ trợ của hình thức tuyển dụng này, đáng kể nhất là các công việc kế
toán, tín dụng và thanh toán quốc
Những sai lầm của người tìm việc
Công việc và sự nghiệp rất quan trọng trong đời mỗi người. Nếu
không muốn chọn nhầm việc "không dành cho mình" thì bạn cần
tránh những sai lầm mà các chuyên gia việc làm đã thống kê:
Tìm việc không phù hợp: Không gì tệ hơn là hàng ngày phải làm một
việc không hợp với mình. Chẳng mấy chốc bạn sẽ không chịu nổi và
muốn "chạy trốn" nó. Đương nhiên phải bắt đầu lại, mất rất nhiều thời
gian, tiền bạc, công sức và cả cơ hội nữa. Ngay từ đầu, hãy tự đánh giá
bản thân để có được công việc phù hợp nhất.
Tìm công việc "hot": Không nên ép mình phải mặc bộ cánh không
hợp, dù nó là thời trang thịnh hành nhất. Thấy thiên hạ đổ xô làm IT, ca
sĩ, diễn viên, bạn cũng hăm hở làm theo mà không hiểu rằng nó chẳng
hề hợp với mình. Bạn sẽ thất bại hay "lờ mờ" giữa muôn trùng người
khác, chẳng bao giờ nổi lên được.
Tìm công việc người khác làm rất tốt: Bạn của bạn làm tốt việc đó
không có nghĩa là bạn cũng sẽ thành công. Mỗi người có năng lực, sở
trường, đam mê riêng. Ý kiến của bạn bè chỉ để tham khảo thôi.
Quá trung thành với lĩnh vực bạn am hiểu: Hãy mở rộng kiến thức,
sự am hiểu của bạn. Lỡ bạn có khả năng "thần kỳ" ở lĩnh vực khác thì
sao, đâu nhất thiết phải trung thành với những gì bạn đã làm tốt.
Coi tiền lương là yếu tố quyết định: Dù nhiều tiền đến đâu cũng
không thể làm bạn vui nếu công việc không phù hợp, chỗ làm không
ưng ý, áp lực công việc cao, quá vất vả hoặc đồng nghiệp khó chịu.
60
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Một mình hành động: Bạn bè, người thân có thể cho bạn những lời
khuyên, góp ý chân tình, có ích và sáng suốt. Đừng hành động một
mình, khi trong đầu bạn đang cuống lên tìm việc thì làm sao còn sáng
suốt nữa?
Quá tin vào dịch vụ hỗ trợ việc làm: Nhiều trung tâm giới thiệu việc
làm rất vô trách nhiệm, chẳng phải là nơi bạn hoàn toàn có thể yên tâm
để "dựa dẫm". Có thể họ sẽ cho bạn một công việc không ưng ý, sẽ
lãng quên hồ sơ của bạn trong hàng vạn hồ sơ khác, cũng có thể bạn
chỉ là một con mồi của những trung tâm lừa thôi. Hãy chú ý đến những
trung tâm giới thiệu việc làm có uy tín.
Làm theo lời người tư vấn một cách máy móc: Họ thực sự chẳng
hiểu gì về bạn cả mà chỉ biết sơ sơ qua vài lời giới thiệu. Có nên giao
số phận và sự nghiệp của mình cho một người như thế không? Chỉ nên
tìm lời khuyên của họ để suy nghĩ thôi.
Mong tìm việc trong "một sớm một chiều": Đừng quá sốt ruột. Công
việc là một phần đời bạn cơ mà. Để được ưng ý, bạn có thể mất nửa
năm, một năm, hay lâu hơn. Hãy kiên trì phấn đấu và trau dồi kiến thức
trong khi chờ đợi.
61
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Người lao động được trả lương khi nào?
TT - * Chúng tôi là tập thể người lao động (LĐ) thuộc một công ty
nhà nước tại Qui Nhơn. Cho đến nay chúng tôi vẫn chưa được trả
đồng lương nào của tháng 7 và 8-2006. Theo hợp đồng lao động đã
ký thì chúng tôi được trả lương 2 lần/tháng vào giữa và cuối tháng.
Xin hỏi công ty có vi phạm pháp luật LĐ hay không? (Tập thể
người lao động)
- Pháp luật hiện hành qui định người LĐ phải được trả lương trực tiếp,
đầy đủ, đúng thời hạn và tại nơi làm việc. Người sử dụng LĐ được phép
trả lương chậm trong trường hợp đặc biệt (thiên tai, hỏa hoạn hoặc lý
do bất khả kháng khác theo qui định mà người sử dụng LĐ đã tìm mọi
biện pháp nhưng không khắc phục được), nhưng không được chậm
quá một tháng. Nếu thời gian trả lương chậm từ 15 ngày trở lên, người
sử dụng LĐ phải đền bù cho người LĐ một khoản tiền ít nhất bằng số
tiền trả chậm nhân với lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn của ngân
hàng tại thời điểm trả lương.
Như vậy, việc trả lương chậm quá hai tháng của công ty như phản ảnh
là sai luật. Tập thể người LĐ có thể gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh
chấp LĐ về tiền lương đến hội đồng hòa giải LĐ cơ sở của công ty.
Trường hợp công ty không có hội đồng hòa giải LĐ thì gửi đơn đến hòa
giải viên LĐ của cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp huyện để
yêu cầu giải quyết.
Thử việc không hưởng lương có đúng không?
TT - * Tôi có thỏa thuận với một công ty là sau thời gian thử việc,
công ty sẽ nhận tôi vào làm việc, thời gian thử việc là ba tháng
không trả lương. Thế nhưng sau ba tháng thử việc, công ty không
nhận tôi vào làm việc với lý do tôi không đạt yêu cầu thử việc.
Công ty làm như vậy có đúng hay không? (Đ.H.D. - Q. Bình Tân,
TP.HCM)
- Điều 32 của Bộ luật lao động qui định: tiền lương của người lao động
trong thời gian thử việc ít nhất phải bằng 70% tiền lương cấp bậc của
công việc đó. Thời gian thử việc không được quá 60 ngày đối với lao
động chuyên môn kỹ thuật cao và không được quá 30 ngày đối với lao
động khác. Như vậy công ty đã vi phạm về thời hạn thử việc và không
trả lương cho bạn là không đúng.
62
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Còn về việc nhận vào làm việc, bạn phải nêu rõ thỏa thuận thử việc có
đặt ra điều kiện đạt yêu cầu thử việc hay không. Nếu có đặt ra và bạn
không đạt yêu cầu thì theo điều 32 Bộ luật lao động, công ty có quyền
không nhận bạn vào làm việc. Các trường hợp còn lại công ty đều phải
nhận bạn vào làm việc.
63
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
"Nghệ thuật" xin thôi việc
Chỉ cần một chút sơ suất, đơn xin thôi việc của bạn có thể gây ra
muôn ngàn rắc rối cho chính bạn. Vì vậy, trước khi gửi lá đơn xin
thôi việc, hãy cân nhắc kỹ các yếu tố liên quan đến công việc, các
mối quan hệ... Sau đây là vài mách nhỏ nếu bạn có ý định xin nghỉ
việc.
Sẵn sàng trước "giờ G"
Một vài công ty có "luật", hễ nhân viên gửi đơn xin thôi việc là họ phải
rời nơi làm việc ngay lập tức. Không có sự trì hoãn. Điều này rất đáng
để bạn cân nhắc trước khi gửi đơn.
Hãy tự đặt câu hỏi: Mình đã lấy hết các tài liệu cá nhân trong máy tính ở
công ty chưa? Mình đã xoá sạch các dữ liệu trong máy tính và trên bàn
làm việc - những thứ có thể là vũ khí để sếp cũ chống lại mình chưa?
Cũng cần đặt câu hỏi, nếu mình phải rời công ty ngay lúc này, liệu rằng
có khả năng mình sẽ không nhận được thanh toán ngay trong vài tuần
tới không?... Do đó hãy nghĩ đến tất cả những việc bạn chưa giải quyết
và cần giải quyết ngay trước khi gửi đi lá đơn thôi việc.
Không đùa với luật
Đầu tiên, bạn phải chắc rằng tất cả những thứ mà bạn viết trong đơn xin
thôi việc phải đúng và hợp pháp, thậm chí cả về ngày bạn viết đơn,
ngày cuối cùng bạn ở công ty. Điều này thực sự rất quan trọng.
Vì sao ư? Điều đó có nghĩa là bạn sẽ không phải có trách nhiệm pháp lý
với bất cứ nhiệm vụ nào sau khi bạn xin thôi việc. Tuy nhiên, bạn cũng
nên lịch sự tạo cơ hội để công ty của bạn có một khoảng thời gian để
chuẩn bị cho sự ra đi của bạn. Ít nhất là 2 tuần.
Thân thiện, hoà nhã đến phút chót
Bạn đang cáu giận? Bạn thực sự muốn viết những lời lẽ gay gắt, cay
độc trong lá đơn thôi việc để làm cho sếp cũ choáng váng? Rất sai lầm.
Bạn có thể thể hiện bạn ghét công việc hiện tại, bạn ghét ông sếp hiện
tại. Nhưng bạn sẽ được gì ngoài việc làm cho không khí càng thêm
căng thẳng?
64
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Sẽ có vô cùng nhiều rắc rối nếu bạn làm cho những người ở lại giận dữ.
Chẳng hạn, bạn sẽ bị "cố tình quên" được thanh toán một số khoản
hoặc có thể gặp rắc rối trong chuyện thanh toán những khoản tiền còn
lại trước khi ra đi. Đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh của lời nói. Và
trong nhiều trường hợp, đôi khi ông chủ cũ lại trở thành đồng minh cao
nhất của bạn, chỉ cần bạn biết sử dụng sức mạnh của ngôn từ.
Giải thích lý do ra đi - cần không?
Bạn quyết định ra đi bởi vì có nhiều chuyện xảy ra. Tuy nhiên ngay cả
khi bạn đã có công việc mới hay bạn chưa ra đi nhưng không thể tiếp
tục làm việc được, bạn cũng không nên nói ra lý do mình ra đi.
Hãy tự đặt câu hỏi: liệu rằng việc giải thích lý do từ chức hoặc bỏ việc
có ích lợi gì cho mình hay không? Thông thường, xét về lâu về dài, câu
trả lời sẽ là không. Hãy cân nhắc mối quan hệ của bạn với ông chủ cũ.
Và tùy vào mức độ thân thiết của mối quan hệ này mà bạn tự quyết định
có nên nói ra lý do ra đi hay không.
Nhận xét của sếp cũ
Trước khi chuyển công tác, bạn thường mong nhận được những lời
nhận xét tốt nhất. Để có được điều này, bạn cần có mối quan hệ tốt với
sếp cũng như các đồng nghiệp cũ. Tất nhiên nó phụ thuộc vào thái độ
của bạn với những người xung quanh trong suốt thời gian bạn làm việc.
Hãy nhớ, nếu như hồ sơ xin việc của bạn có những lời nhận xét tốt và
tích cực từ phía đơn vị cũ, cơ quan cũ, bạn sẽ có nhiều cơ hội nhận
được thiện cảm cũng như công việc tốt ở công ty mới.
Khi có quá nhiều sếp
Bất kể ở cương vị nào, mỗi người đều có ít nhất là một sếp. Trong
một tập đoàn, Tổng giám đốc điều hành (CEO) là người cao nhất
trong bộ máy quản trị, điều hành. Dù ở cương vị cao như vậy, họ
vẫn có “sếp” của mình, đó là... các cổ đông.
Khái niệm sếp rất đa dạng, bao gồm cả một số nhóm người như sau:
- Người giám sát (supervisor): Là người giao cho bạn nhiệm vụ, xem lại
công việc của bạn và đánh giá bạn. Đây có thể là nhóm trưởng hoặc
trưởng phòng, thường thì đây chính là sếp thực sự của bạn.
65
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
- Cố vấn (mentor): Thỉnh thoảng, một người trong số những “sếp” của
bạn sẽ hỗ trợ bạn trong công việc và đưa ra những lời khuyên bổ ích.
Đây chính là cố vấn của bạn. Đôi khi họ cũng chính là giám sát trực tiếp
của bạn bởi vì một cố vấn thường là một người có thâm niên cao.
- Người hướng dẫn (role-model): Thường là người truyền cảm hứng làm
việc cho bạn. Người hướng dẫn có thể là một người có chức danh thấp
hoặc cao hơn giám sát của bạn. Tuy nhiên, đây cũng có thể là một
người có thâm niên công tác tại một nơi khác trong hệ thống như ở một
chi nhánh, bộ phận, hoặc ở một văn phòng khác.
- Người có quyền liên quan (the related power): Là những người có thể
có chức danh tương đương hoặc cao hơn giám sát của bạn, chẳng hạn
như trưởng phòng ban khác, phó giám đốc… Tuy nhiên, người có
quyền liên quan không phải là giám sát của bạn và cũng không trực tiếp
phụ trách lĩnh vực mà bạn đang đảm trách.
Trong môi trường doanh nghiệp, chắc chắn mỗi chúng ta sẽ phải làm
việc với hai, ba, thậm chí là với cả bốn sếp. Và họ đều có mức độ ảnh
hưởng nhất định đến công việc của chúng ta. Có một điều chắc chắn là
không một ai có được tất cả vai trò của những người nêu trên.
Chắc chắn sẽ có một ngày bạn nhận ra những mâu thuẫn trong chỉ đạo
của các sếp. Giả sử bạn nhận được yêu cầu của người giám sát mà
yêu cầu này lại mâu thuẫn với một yêu cầu của người có quyền liên
quan, bạn sẽ làm theo yêu cầu của ai?
Giả sử rằng bạn nhận được sự chỉ đạo đầy cảm hứng của người hướng
dẫn nhưng nó lại làm cho giám sát của bạn phát cáu, bạn sẽ làm vừa
lòng ai?
Giả sử cố vấn của bạn đề ra những nguyên tắc mà những nguyên tắc
này lại mâu thuẫn với những ý tưởng của người hướng dẫn, ai là người
bạn phải theo?
Theo sơ đồ quản trị thì câu trả lời ở đây là chỉ một trong số bốn người
trên có thẩm quyền định kỳ đánh giá quá trình làm việc của bạn, tham
gia xét duyệt sự thăng tiến, những phần thưởng, tiền thưởng và sự
thuyên chuyển công tác của bạn. Người đó chính là sếp giám sát trực
tiếp của bạn.
66
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Vì vậy, cho dù có những lúc bạn muốn tuân theo sự chỉ đạo của những
sếp khác như thế nào đi nữa, thì đừng quên sếp thực sự của bạn luôn
là người giám sát. Đây chính là người mà bạn có nghĩa vụ phải tuân thủ
những yêu cầu liên quan đến công việc trong công ty. Tuy vậy, khó
khăn lớn nhất mà mỗi người phải đối đầu trong hoàn cảnh này là chọn
cách ứng xử sao cho vẹn toàn.
Trong cuộc đời làm việc, sự phát triển, thăng tiến và thành công của mỗi
cá nhân thường gắn liền với một người, đó là người hướng dẫn. Vì thế,
trong nhiều trường hợp, bạn nên tham khảo ý kiến của người thầy thực
tế này. Tuy vậy, sẽ không có một công thức chung nào áp dụng cho mọi
trường hợp. Chính bạn là người phải tìm cho mình những giải pháp,
ngay cả việc có nên tham khảo ý kiến người hướng dẫn hay không.
Để làm được điều này, không có gì khác hơn là bạn phải hiểu rõ sơ đồ
quản trị trong công ty, quy trình làm việc, tính chất của từng công việc
mà bạn được phân công và cả phương cách quản lý của từng sếp để
chọn ra những giải pháp tối ưu cho từng tình huống
67
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những "cái bẫy" khi lãnh đạo
Trong quá trình lãnh đạo một công việc đầy
thử thách, có thể có những "cái bẫy" mà bạn
không nhận ra, chính vì thế mà bạn lại sa vào
lúc nào không hay.
Không dẫn dắt bằng cách làm gương. Nhân
viên của bạn nhìn vào bạn như một nhà lãnh đạo
và một người hướng dẫn. Do đó, bạn nên cẩn thận về cách bạn hành
động cũng như cư xử trong tổ chức.
Lắng nghe một cách tôn trọng, truyền đạt rõ ràng và cởi mở trước ý kiến
và câu hỏi của người khác là những điều bạn muốn nhân viên của mình
sẽ thực hiện, vậy thì chính bạn phải làm gương trước. Khi bạn lãnh đạo,
nhân viên của bạn sẽ đi theo, vì thế hãy chắc chắn rằng mình xử sự một
cách chững chạc nếu bạn muốn nhân viên của mình cũng xử sự tương
tự. Nếu không, bạn dễ dàng bị coi là ông sếp cư xử chẳng ra gì.
Chất đống công việc thay vì giao phó
Tránh cho nhân viên ấn tượng rằng bạn cứ chồng chất công việc lên họ.
Thay vì điều đó, khi tiến hành một dự án, hãy cho phép những người
tham gia đặt câu hỏi về mục tiêu và mục đích của họ.
Hãy rõ ràng tại sao họ lại thích hợp với công việc này và tại sao bạn lại
muốn họ đảm nhận công việc đó, ví dụ, "cách nói chuyện điện thoại của
cậu rất chuyên nghiệp, vì thế cậu sẽ phù hợp với công việc nghe điện
thoại và trả lời khách hàng".
Họ sẽ biết bạn đang giao phó cho họ vì đánh giá cao cách làm việc của
họ. Đó cũng sẽ là động lực để họ làm việc tốt hơn.
Quên khuyến khích những tài năng trẻ
Bạn có thể bồi đắp những tài năng trẻ, bắt đầu bằng việc nói chuyện
trực tiếp với họ và tìm hiểu những mục tiêu nghề nghiệp của nhân viên
trẻ đó. Thông qua trò chuyện, bạn sẽ biết được nhiều điều giá trị về mục
tiêu nghề nghiệp của họ.
68
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nhân viên trẻ thường rất thích những cơ hội và thách thức mới, vì thế
hãy tận dụng điều này bằng việc tìm hiểu xem họ háo hức khi được
đảm nhận một công việc như thế nào.
Phớt lờ những nhân viên lớn tuổi
Đôi khi những nhân viên dày dạn trong tổ chức làm việc rất thầm lặng.
Tuy họ làm việc rất tốt nhưng họ không đòi hỏi phải được chú ý. Nhưng
điều này cũng có thể khiến những nhân viên này không được coi trọng.
Không để cho bất kỳ ai trong tổ chức có suy nghĩ như vậy bằng cách
khuyến khích những nhân viên lớn tuổi này nhận những công việc mà
họ thích thú, đồng thời họ có thể nâng cao hơn kỹ năng hiện có.
Ra lệnh, không gợi ý
Không ai thích bị ra lệnh cả. Do đó, thay vì nói với nhân viên phải làm
gì, hãy gợi ý và khuyến khích họ chia sẻ ý kiến về cách tốt nhất để thực
hiện công việc. Nhân viên của bạn sẽ có cảm giác được đánh giá cao,
và bạn sẽ giống một nhà lãnh đạo hơn là một kẻ bề trên.
Không khuyến khích sự sáng tạo
Trách nhiệm của bạn là làm cho mọi thứ luôn mới mẻ. Để làm được
điều này, hãy chắc rằng bạn thu hút được ý kiến mới từ nhân viên. Hãy
lập một hòm thư góp ý sau đó đưa ra một số ý kiến đáng giá ở buổi họp.
Tổ chức sẽ phát triển hơn nếu có được những suy nghĩ sáng tạo, mới
mẻ và bạn phải coi trọng và thưởng cho những suy nghĩ như thế này
69
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Làm thế nào để mời gọi người tài mà không bị
phá sản?
Bạn muốn làm việc với những người giỏi nhất?
Nhưng làm thế nào để có thể mời gọi được
những người tài giỏi nhất mà vẫn không khiến
cho tình hình tài chính của bạn trở nên lao đao?
Trả lương cho nhân viên đúng với mức họ đáng được hưởng có thể là
một thử thách đối với bất kỳ một công ty nhỏ nào. Với một vài sự điều
tra và chuẩn bị, bạn sẽ biết thị trường trả như thế nào và có thể sẵn
sàng trả một cách cạnh tranh mà không ảnh hưởng đến ví tiền của bạn.
Miêu tả chi tiết công việc
Trước khi quyết định mức lương cho một nhân viên hay một vị trí, bạn
cần dành thời gian để gạch ra những trách nhiệm của công việc đó.
Điều này có nghĩa viết một bảng miêu tả công việc chi tiết để bạn không
bị rơi vào tình trạng đưa cho một nhân viên quản lý với mức lương của
một trợ lý.
Tìm kiếm nguồn dữ liệu thị trường
Một khi bạn đã có một ý tưởng rõ ràng về trách nhiệm mà nhân viên
phải đảm nhiệm, bạn nên nghiên cứu xem những doanh nghiệp khác
đang trả cho vị trí tương tự như thế là bao nhiêu. Bạn có thể biết được
số tiền chính xác thông qua nhiều nguồn tin khác nhau. Điều đặc biệt
quan trọng là lần theo dấu vết của thông tin trọng tâm nhất mà bạn tìm
thấy.
Luôn luôn tìm kiếm những cuộc thăm dò trọng tâm. Nếu tương lai của
công ty cần có một trong những người giỏi nhất trong đội ngũ của mình,
bạn có thể tham khảo mức lương ở cấp quốc gia.
Sau khi đã có những con số thống kê trong tay, hãy so sánh chúng với
những gì bạn đang trả cho nhân viên. Nếu bạn trả trong khoảng này,
bạn đang đúng. Bạn không cần phải đưa ra một con số ở hàng đầu, đặc
biệt nếu bạn không tin là bạn có thể duy trì được nó.
70
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Tăng mức lương cơ bản
Những phương pháp khen thưởng khác như khích lệ, phần thưởng và
phân chia lợi nhuận cũng có thể được sử dụng để lôi kéo và giữ chân
nhân viên. Những chương trình này có thể đặc biệt quan trọng đối với
các công ty nhỏ - nơi không thể trả mức lương ở hàng cao nhất. Và bạn
cần có chìa khoá để sử dụng chúng một cách hiệu quả.
Phần thưởng và khích lệ có thể được trả vào cùng thời điểm hàng năm,
bất chấp nhân viên có xứng đáng hay không có thể biến thành sự trông
chờ nhiều hơn là sự thưởng công. Theo nghĩa này, chúng trở thành một
phần thưởng cơ bản nhiều hơn là tính khích lệ.
Điều này có nghĩa là bạn cần chắc chắn rằng khoản thưởng thêm phải
được trả đúng người xứng đáng. Giữ bảng công việc của nhân viên mà
với nó bạn có thể đánh giá năng lực của họ. Hệ thống này sẽ làm cho
việc tính lương trở nên rất rõ ràng đối với bạn và cả nhân viên: họ đã
làm được bao nhiêu cho công ty thì được hưởng đúng như thế.
Đừng bỏ sót những khoản thưởng phi tài chính
Có nhiều cách khác nhau để khen thưởng một nhân viên mà không cần
phải trả tiền. Những công ty nhỏ có thể trao cho nhân viên trách nhiệm
cao hơn và thăng tiến nhanh hơn. Đối với một số nhân viên, sự gia tăng
trách nhiệm có thể cũng giá trị như tăng lương vậy.
Trong những công ty nhỏ, việc tham gia vào những quyết định chiến
lược thường đơn giản hơn vì tất cả mọi việc, trong nhiều trường hợp chỉ
diễn ra trong một căn phòng. Quyết định quan trọng được đưa ra với sự
tham gia của mọi người. Và điều đó là có giá trị, đặc biệt đối với người
mới vào bởi đó là điều chứng minh họ được công ty coi trọng.
Một khía cạnh khác để tạo ra lợi thế là sự linh động. Không chỉ nhân
viên có thể thăng chức nhanh trong một công ty nhỏ mà họ còn có thể
tìm thấy sự cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống bằng cách
tạo cho họ điều kiện làm việc tốt nhất, phù hợp tối đa đối với từng nhân
viên.
Bạn phải trả một mức lương xứng đáng, bạn có thể biến công ty mình
thành một nơi lý tưởng để làm việc bằng cách đảm bảo rằng những
cách khen thưởng là theo hướng tích cực, công bằng đối với mọi nhân
viên
71
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ghi điểm trong một cuộc trò chuyện
Trong cuộc sống và công việc, nghệ thuật
giao tiếp liên quan rất lớn đến sự thành bại
của bạn. Một cuộc nói chuyện với đối tác tại
một bữa tiệc, ngoài những kỹ năng sẵn có,
bạn cần tham khảo thêm những mẹo vặt dưới
đây, nó sẽ giúp cho bạn thành công hơn
trong cuộc trò chuyện.
- Khi bạn chuẩn bị cho một hoạt động chuyên môn nào đó và gặp gỡ đối
tác của mình, bạn nên thiết lập trước những vấn đề chủ chốt cho
cuộc trò chuyện và những câu hỏi có thể xảy ra trong lúc trò
chuyện. Khi gặp đối tác, nếu là người mà bạn đã từng gặp hãy cố gắng
tìm cách nhớ lại tên và những dấu ấn tốt đẹp của cuộc gặp gỡ trước đó.
- Khi gặp một đối tác bất kể quen hay lạ, câu nói đầu tiên phải là
“Xin chào”. Nếu bạn không chắc chắn người đó nhớ bạn, hãy gợi ý
bằng cách nêu ra tên của mình. Cuời thân thiện và chủ động bắt tay đầu
tiên.
- Hãy chú ý nhiều vào thời gian đầu của cuộc trò chuyện để tạo ấn
tượng tốt sau đó. Cố gắng nhớ tên của đối tác, chủ đề của cuộc nói
chuyện và sử dụng chúng thường xuyên.
- Hãy dẫn dắt người đối thoại vào những câu chuyện, những sự
kiện mà trong lúc nói chuyện cũng như khi mở đầu câu hỏi và kết thúc
câu hỏi đều có liên quan với nhau. Chẳng hạn như: “Năm nay mọi
người tham gia đông hơn năm ngoái nhỉ! Anh đã quen với cuộc sống ở
đây chưa?…” hoặc bạn cũng có thể hỏi về chuyến đi của họ và làm thế
nào mà họ biết vị chủ nhân của bữa tiệc này.
- Khi cuộc trò chuyện đi vào những vấn đề trọng điểm, bạn đừng lơ là
mà càng thể hiện sự chăm chú lắng nghe và đưa ra một vài phản
ứng. Đôi mắt phải chăm chú vào câu chuyện, đừng bao giờ liếc mắt
nhìn xung quanh phòng tiệc trong lúc người ta đang nói chuyện với bạn.
- Đôi khi bạn cũng nên góp vào một vài điều thú vị. Giữ cho cuộc trò
chuyện theo xu hướng của những sự kiện, văn hóa chung. Tránh xa
những chủ đề mang tính tranh luận, những câu chuyện dài dòng, đừng
đưa ra nhiều chi tiết cho một đoạn hội thoại sơ sài.
72
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
- Nếu có những người mà bạn đặc biệt muốn gặp và trò chuyện để tạo
mối quan hệ, một trong những cách tốt nhất là chủ động tiếp cận, giới
thiệu về mình và tỏ ra quí mến họ. Tìm hiểu họ từ những người bạn
khác. Nếu họ đưa cho bạn danh thiếp của họ, hãy nhận nó như một
món quà. Cầm lấy bằng hai tay và xem qua những gì trong đó viết rồi
mới cẩn thận cất vào túi áo để thể hiện sự trân trọng.
- Hãy luôn chú ý đến tác phong cũng như điệu bộ của bạn, đừng để
người ta nhìn vào cảm thấy không được thoải mái. Nên giữ cử chỉ nhã
nhặn và lịch sự ngay cả khi bạn không muốn.
- Để cuộc trò chuyện tiến triển tốt đẹp, hãy luôn chú ý và lắng nghe.
Dù bạn không muốn tiếp tục cuộc trò chuyện thì cũng phải tỏ ra chăm
chú vào câu chuyện. Có một vài cách để bạn giải thoát ra khỏi cuộc trò
chuyện đó một cách khéo léo và từ tốn. Chẳng hạn như: “Tôi xin lỗi, tôi
cần đi gặp một vị khách khác"; "Tôi đã quên mất bữa trưa hôm nay với
đối tác rồi" hoặc bạn có thể đề nghị họ đi uống một thứ gì đó để họ tươi
tỉnh lại
73
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Mô hình làm việc đội nhóm - những điều cần
biết
Thế giới của con người bắt đầu với chỉ một
cá nhân, một vài người và rồi họ tụ họp cùng
nhau thành một nhóm. Tuy nhiên, việc hoạt
động theo nhóm lại thường dẫn tới sự xung
đột và kết quả là nhiều nhóm đã tan rã.
Thực tế cho thấy đã có những vấn đề nảy sinh trong mô hình làm việc
theo nhóm thường liên quan đến nhiệm vụ được giao và quá trình triển
khai công việc và bản thân quy trình làm việc đội nhóm.
Nếu không có sự chú ý đầy đủ đến quy trình này, hiệu quả của nhóm sẽ
không được phát huy, và ngược lại, nếu có sự quản lý phù hợp, mô
hình làm việc theo nhóm sẽ đạt hiệu quả gấp nhiều lần so với những gì
một cá nhân riêng lẻ có thể làm được. Đây chính là lý do giải thích việc
tại sao đội nhóm lại có sức hấp dẫn đến vậy, mặc dù quá trình hình
thành nhóm luôn gặp nhiều khó khăn và đòi hỏi không ít thời gian.
Mô hình làm việc theo nhóm có thể thúc đẩy tinh thần hợp tác, sự phối
hợp, hiểu biết và hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên, từ đó tạo ra
những giải pháp mới cho mọi vấn đề khó khăn. Những kỹ năng và sự
hiểu biết của cả nhóm có ích lợi lớn đối với từng cá nhân. Tuy nhiên, lợi
ích lớn nhất của mô hình đội nhóm là tận dụng mọi nguồn lực chung
của nhóm.
Kỹ năng của mỗi cá nhân và sự tự giám sát của nhóm sẽ tạo điều kiện
cho việc hoàn thành mục tiêu một cách tốt nhất. Thậm chí, với những
vấn đề có thể được xử lý bởi một cá nhân thì việc giao cho đội nhóm
giải quyết vẫn có những ích lợi riêng: thứ nhất là việc tham gia của
nhóm sẽ tăng khả năng quyết định và thực hiện, thứ hai là có những
vấn đề mà nhóm sẽ có khả năng phân tích rõ hơn chỉ một cá nhân riêng
lẻ.
Ích lợi của mô hình đội nhóm còn được thể hiện qua sự hoàn thiện bản
thân của mỗi thành viên tham gia. Qua việc tham gia thảo luận về quyết
định của nhóm, qua việc tham gia tìm hiểu mục đích và văn hoá nhóm,
mỗi người sẽ có khả năng giải quyết những vấn đề liên quan đến công
việc. Từ góc độ cá nhân, mỗi người có thể phát huy được khả năng
tiềm tàng của mình. Bởi vì nhóm có thể tạo môi trường làm việc tập thể
74
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
- Nơi mỗi cá nhân đều được giao trách nhiệm và có quyền hạn, nơi mà
sự tin tưởng và sẻ chia được đặt lên hàng đầu - nên có thể khuyến
khích mọi người làm việc nhiệt tình hơn.
Vì những lợi ích như vậy, nên việc xây dựng và phát triển nhóm là một
nhiệm vụ rất quan trọng. Thông thường, quá trình phát triển của một
nhóm trải qua các giai đoạn: hình thành, xung đột, bình thường hoá và
cuối cùng là thực hiện.
Giai đoạn thứ nhất là khi mọi người tập hợp thành một nhóm. Trong
giai đoạn này, các thành viên tỏ ra giữ ý, khiêm nhường và có phần hơi
lạnh nhạt. Mâu thuẫn hiếm khi bùng phát do chủ yếu mọi hoạt động còn
mang tính chất cá nhân. Mỗi cá nhân sẽ đều có ý kiến riêng và nhìn
chung đều dè dặt. Dường như không ai chứng tỏ được khả năng làm
lãnh đạo của nhóm.
Giai đoạn tiếp theo là giai đoạn làm đau đầu các cấp lãnh đạo. Đây là
thời kỳ bắt đầu hình thành bè cánh, có sự xung đột giữa các tính cách
trái ngược nhau, không ai chấp nhận ý kiến của người khác mà chưa có
cuộc tranh cãi gay gắt trước đó. Đặc biệt là có rất ít sự giao tiếp giữa
các thành viên, vì không ai sẵn sàng nghe người khác nói cũng như
không chịu mở lòng với người khác. Cuộc "chiến tranh ngầm" này mang
tính cực đoan với những lời châm chọc, công kích có ý nghĩa sâu xa.
Giai đoạn thứ ba là bình thường hoá. Các tiểu nhóm bắt đầu nhận ra
giá trị của mô hình làm việc hợp tác, do đó sự xung đột dần lắng xuống.
Vì tinh thần hợp tác đã rõ ràng hơn nên mỗi thành viên cảm thấy an
toàn để phát biểu ý kiến của mình và mọi vấn đề bắt đầu được thảo
luận cởi mở với toàn nhóm. Đặc biệt là mọi người đã lắng nghe lẫn
nhau. Phương pháp làm việc nhóm bắt đầu được thiết lập và được mọi
thành viên thừa nhận.
Giai đoạn cuối cùng là thực hiện nhiệm vụ của nhóm. Đây là giai đoạn
nhóm làm việc nhiệt tình, tích cực và hiệu quả nhất. Nhóm ổn định
thành một hệ thống có tổ chức, nền tảng của việc trao đổi ý kiến một
cách tự do và thẳng thắn. Đây cũng là giai đoạn nhóm đạt được những
mục tiêu chủ yếu và là công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho tổ chức.
75
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những kỹ năng cần thiết của nhóm
Một nhóm cần bao gồm hai kỹ năng là kỹ năng quản lý và kỹ năng
tương tác cá nhân. Để phát huy hiệu quả làm việc theo nhóm, bạn cần
tập hợp được cả hai kỹ năng này.
Một nhóm phải thực hiện hầu hết các nhiệm vụ như tổ chức các cuộc
họp, quyết định ngân sách, lập các kế hoạch chiến lược, các mục tiêu
và giám sát việc thực hiện. Sẽ là điều không tưởng khi hi vọng một cá
nhân đảm nhận mọi trách nhiệm quản lý nhóm mà không có sự hỗ trợ
nào từ các thành viên khác. Là một tập hợp các cá nhân khác nhau,
nhóm còn cần phải học các cách ứng xử và các kỹ năng quản lý con
người.
Để nhóm có thể phát triển tốt và phát huy tác dụng của nó, bạn có thể
tham khảo một số gợi ý sau đây:
Trước hết, nhóm cần có tâm điểm. Hai tâm điểm chính là nhóm và
nhiệm vụ được giao. Nếu cần quyết định một vấn đề, nhóm sẽ quyết
định. Nếu có vướng mắc, nhóm sẽ giải quyết. Nếu một thành viên
không đủ năng lực hoàn thành nhiệm vụ, nhóm sẽ yêu cầu thay thế. Khi
mâu thuẫn cá nhân tăng lên, nhóm cần xem xét vấn đề từ khía cạnh
ảnh hưởng của mâu thuẫn đó tới những nhiệm vụ được giao cho mỗi cá
nhân. Nhưng nếu nhóm thiếu sự tổ chức và mục đích cụ thể, khi đó
trách nhiệm lại thuộc về cấp lãnh đạo và chủ đầu tư.
Thứ hai là cần có sự minh bạch rõ ràng về mục tiêu chính của dự án.
Trong bất kỳ trường hợp nào, nhóm cũng phải giải thích rõ ràng và cụ
thể nhằm đảm bảo mọi người đều hiểu rõ về điều đó.
Tiếp theo, nhóm cần có những cách tác động khác nhau lên các
loại người khác nhau trong nhóm. Trách nhiệm của trưởng nhóm là
khuyến khích các cá nhân ít nói bộc bạch ý kiến của mình và tham gia
vào các cuộc thảo luận và hoạt động của nhóm. Ngược lại, những
người sôi nổi trong nhóm thường có xu thế nổi bật và chiếm ưu thế ở
trong các thảo luận nhóm. Trách nhiệm của trưởng nhóm là theo dõi họ,
khuyến khích họ đóng góp ý kiến, đồng thời nhắc nhở họ phải biết lắng
nghe ý kiến người khác.
Mặt khác, nhóm cũng cần có sự phản hồi trong mọi hoạt động của
các cá nhân. Mọi sự phê bình phải mang tính công bằng và khách
76
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
quan, tập trung vào nhiệm vụ mà họ thực hiện chứ không phải cá nhân
họ. Những sai phạm cần được chỉ ra rõ ràng và kịp thời. Sẽ rất có ích
nếu trưởng nhóm đưa ra sự phản hồi một cách thường xuyên, đặc biệt
đối với lỗi lầm, dù là nhỏ nhất. Điều này sẽ làm giảm đi những tác động
tiêu cực của sự sai lầm khi mọi việc đã trở nên quá muộn. Còn với các
trường hợp làm việc tốt, trưởng nhóm nên khen ngợi và đánh giá cao.
Điều đó sẽ khuyến khích mọi người làm việc tốt hơn.
Một điều cũng rất cần thiết khi làm việc trong nhóm là chủ động giao
tiếp với mọi người. Giao tiếp là trách nhiệm của cả người nói lẫn
người nghe. Người nói phải chủ động tìm cách diễn đạt ý kiến một cách
ngắn gọn và dễ hiểu nhất, còn người nghe thì chủ động tìm cách hiểu ý
của người nói và nếu có thắc mắc thì nên hỏi lại kỹ hơn. Tóm lại, cả hai
cần đảm bảo ý kiến sẽ được diễn đạt một cách đầy đủ và chính xác.
Mô hình đội nhóm mang lại nhiều ích lợi, nhưng cũng là phong cách làm
việc khó khăn đối với mọi người. Đội nhóm là một mối quan hệ, vì vậy
bạn cần phải gìn giữ và củng cố nó. Một khi mọi người trong nhóm có
trách nhiệm với mục tiêu chung, họ sẽ tạo thành một động lực lớn cho
sự phát triển. Bên cạnh đó, thời gian và nguồn lực cần được phân bổ
hợp lý trong nhóm, quy trình thực hiện của nhóm cần được thiết lập,
giám sát và xem xét cụ
77
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Truyền thông cho kế hoạch cải tổ
Tiến hành một số thay đổi vì mục đích duy trì và phát triển công
việc chung ở mỗi tổ chức là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên
sự thành bại của kế hoạch một phần sẽ bị tác động bởi cách thức
mà người lãnh đạo truyền đạt, thông báo những thay đổi sắp diễn
ra tới nhân viên của mình.
Bởi vậy, ngay khi lên kế hoạch cải tổ, nhà lãnh đạo nên lưu ý một số
điều quan trọng trong việc thông báo, truyền đạt kế hoạch tới các nhân
viên.
- Không phải lúc nào cũng chỉ có duy nhất một phương thức truyền đạt
hiệu quả tới các nhân viên. Các nhà lãnh đạo nên biết rằng mỗi sự thay
đổi đều mang lại cảm giác không thoải mái chút nào cho nhân viên của
họ, và việc thích nghi với điều kiện, môi trường mới cũng khá khó khăn.
Bởi vậy, bạn nên thu thập và khai thác thêm những thông tin “bên lề”,
dẫn ra những viễn cảnh thật thuyết phục cũng như phổ biến các cách
thích nghi với sự thay đổi tới nhân viên.
- Trước khi truyền đạt tới nhân viên, lãnh đạo hãy tự hỏi mình một cách
chính xác những gì sẽ thay đổi và tại sao lại phải thực hiện kế hoạch
này. Hãy làm cho bản kế hoạch của bạn thêm sinh động và hiệu quả, đề
cập trực tiếp tới những điều bạn muốn tạo nên sự khác biệt rõ rệt trong
tổ chức mình. Chẳng hạn như bạn muốn bộ máy tổ chức của mình phải
năng động và phản ứng nhanh nhạy hơn, vậy đâu là những biểu hiện cụ
thể?
- Viện đến sự giúp đỡ và tham gia của các chuyên gia trong lĩnh vực
giao tiếp ngay khi lập kế hoạch. Thông thường các luật sư hay chuyên
gia trong những lĩnh vực khác chỉ quan tâm đến việc làm sao cho công
việc cải tổ được tiến hành hợp lệ và tiết kiệm. Tuy nhiên, kế hoạch có
thể sẽ phải đối mặt với những lời đàm tiếu và phản ứng gay gắt của các
nhân viên, và những lúc như thế thì chính những người có chuyên môn
trong lĩnh vực giao tiếp mới thực sự nắm bắt được những phản ứng của
người lao động và hiểu được họ cần gì ở nhà lãnh đạo.
- Nên thông báo kế hoạch cải tổ tới nhân viên càng sớm càng tốt. Không
nên để tình trạng bắt đầu đến ngày thực hiện kế hoạch cải tổ rồi nhân
viên mới được biết.
78
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

- Cân nhắc giữa chất lượng và số lượng thông tin truyền đạt cho nhân
viên. Rất nhiều lãnh đạo các tổ chức cho rằng họ không nên truyền đạt
quá nhiều thông tin về kế hoạch cải tổ trong tổ chức của mình. Tuy
nhiên, bạn cũng đừng nên tập trung vào việc truyền đạt nhiều thông tin
chắc nịch và mang nặng tính cam kết tới nhân viên.
- Chú ý tới khoảng thời gian cần thiết cho mọi sự thay đổi. Một số lãnh
đạo không dự trù được khoảng thời gian cần thiết cho kế hoạch cải tổ
trong tổ chức của mình. Hãy nhận thức công việc của bạn là đang nỗ
lực để thay đổi những thói quen đã ăn sâu vào mỗi con người trong tổ
chức, điều này không dễ diễn ra trong một tuần hay thậm chí một năm.
- Sử dụng đa dạng các phương thức truyền đạt thông tin tới nhân viên.
Không nên thông báo kế hoạch thay đổi tới nhân viên của bạn chỉ thông
qua email hoặc trang web riêng của công ty. Sử dụng càng nhiều tài liệu
và thông báo lặp đi lặp lại càng nhiều, hiệu quả của việc tuyên truyền sẽ
càng cao.
Môi trường nhóm phù hợp với bạn
Để có một nhóm hiệu quả, người lãnh đạo
nhóm đóng vai trò rất quan trọng. Vậy môi
trường nhóm như thế nào sẽ giúp người lãnh
đạo phát huy được nhiều ưu điểm nhất? Hãy
tự khám phá bản thân và tìm ra một môi
trường phù hợp với bạn.
1. Tôi thích nhất khi tôi:
A. Có thể giúp nhóm bằng cách tạo cho họ không gian để sáng tạo.
B. Bắt người khác làm những điều tôi muốn.
C. Có thể làm điều tôi muốn mà không quan tâm đến người khác.
D. Có thể giúp những người khác làm những điều họ muốn.
2. Mọi người có xu hướng nghĩ tôi là người:

- Tạo cơ hội cho các nhân viên được tham gia đóng góp, bày tỏ ý kiến A. Vui vẻ và cởi mở.
xung quanh kế hoạch cải tổ. Với việc tạo nên không gian giao tiếp cởi B. Quyết đoán.
mở với nhân viên, biến họ thành một phần quan trọng trong toàn bộ quá C. Có kỷ luật và dè dặt.
trình, bạn sẽ bớt lo ngại hơn về những mối nguy hiểm tiềm tàng ngay D. Dễ chấp nhận mọi thứ.
bên trong nội bộ tổ chức, chẳng hạn như những kẻ có mưu đồ phá hoại
3. Tôi có cảm giác mình giành được cái gì đó khi:
kế ho
A. Được khen ngợi công khai.
B. Đạt được kết quả mà tôi đặt ra.
C. Chắc chắn rằng công việc được hoàn thành một cách chính xác.
D. Cảm thấy mình là một phần của nhóm.

4. Vào những thời điểm xấu nhất, tôi thường:

A. Mất tập trung.

B. Không nhạy cảm.
C. Không thân thiện và linh hoạt.
D. Ngần ngại và hay do dự.

5. Nếu nhóm của tôi bắt đầu gặp khó khăn trong một dự án, tôi sẽ:

A. Tìm nguyên nhân của vấn đề.

B. Nhận trách nhiệm và nói với mọi người nên làm gì.
C. Tự giải quyết một mình.
79 80
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
D. Nghe ý kiến của các thành viên khác trong nhóm xem giải pháp nào
là tốt nhất.
6. Hầu hết mọi lúc tôi thấy tôi:
A. Nhiệt tình và truyền cảm hứng cho những người khác.
B. Mạnh mẽ và hướng dẫn người khác.
C. Luôn nghiên cứu mọi thứ thật kỹ trước khi hành động.
D. Những người khác có thể nhờ tôi giúp đỡ một tay khi cần.
Kết quả
Nếu hầu hết là lựa chọn A: Bạn là một người sáng tạo, nhiệt tình,
truyền cảm hứng và thuyết phục được người khác. Bạn là một tài sản
lớn với bất kỳ nhóm nào. Trong một số trường hợp bạn có thể dễ xúc
động và thích tranh luận. Bạn sẽ phù hợp với những môi trường không
quá cứng nhắc, gò bó và được thử thách, mạo hiểm.
Nếu hầu hết là lựa chọn B: Bạn quyết đoán, độc lập, hiệu quả và thực
tế. Bạn là nhà lãnh đạo mạnh mẽ của bất kỳ nhóm nào. Đôi khi, bạn có
thể hơi áp đặt và thiếu kiên nhẫn. Bạn phù hợp với môi trường cạnh
tranh và biến động.
Nếu hầu hết là lựa chọn C: Bạn chính xác, có lí trí, nghiêm túc và thấu
đáo. Bạn là nhà tư tưởng quan trọng cho bất kỳ nhóm nào. Khi gặp phải
tình huống xấu nhất, bạn khách quan và cẩn trọng. Bạn phù hợp với
những môi trường có trật tự.
Hầu hết là lựa chọn D: Bạn hoà nhã, hỗ trợ mọi người, được kính
trọng. Mọi người đều là bạn của bạn. Nhưng bạn không phải là người
dám làm mọi thứ. Một môi trường thân thiện, cởi mở, hỗ trợ sẽ phù hợp
với bạn
81
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
"Bí quyết" để có được một chỗ làm như ý muốn
Có được một chỗ làm thích hợp, ổn định, thu nhập
cao luôn là mơ ước của bất kỳ SV mới ra trường
nào. Có những SV thành công ngay trong lần xin
việc đầu tiên, nhưng cũng có những SV qua rất
nhiều lần phỏng vấn vẫn không thể tìm cho mình
được một chỗ làm như ý muốn.
Dưới đây là một số "bí quyết" hữu ích giúp bạn tìm được chỗ làm
như mong muốn.
Đừng vội nghĩ đến quyền lợi của mình, đừng vội đòi hỏi lợi nhuận
lương bổng ngay tức thì để sớm hưởng thụ. Tiền bạc, lương bổng
không phải là do sự ban phát, mà cũng chưa hẳn là do kinh nghiệm học
hỏi của bạn hay tài năng của bạn, mà đích thực là do kết quả của công
việc bạn làm. Bằng mọi cách, bạn bày tỏ cho người tuyển dụng thấy rõ
sở trường, sở đoản của bạn và bạn cũng phải bày tỏ quyết tâm làm tốt
công việc mà người ta có thể giao phó cho bạn.
Đừng đi xin việc với tâm trạng rằng bạn có thể làm bất cứ công
việc gì. Không ai tin một người nói vu vơ, không rành một thứ nào hết.
Tốt nhất là bạn phải nói bạn chắc chắn làm một công việc và đã có kinh
nghiệm thế nào với công việc đó. Nói chung là bạn đừng ứng tuyển vào
những công việc có tính cách chung chung bởi bạn sẽ có đông đối thủ
cạnh tranh, mà bạn cũng đừng bày tỏ năng lực chung chung của bạn, vì
bạn sẽ chìm trong số đông người và bị sàng lọc tàn nhẫn mà sau cùng
chỉ thấy thất bại chua cay.
Khi đi xin việc bạn đừng bao giờ oán thán về hoàn cảnh bi đát của
bạn, vì trong xã hội bây giờ cũng có biết bao người cần công ăn việc
làm. Và bạn hãy nhớ rằng chỗ tuyển dụng là nơi người ta cần người
chứ không phải là một tổ chức "từ thiện". Họ cũng cần bạn, cần một
người đáp ứng được yêu cầu và có khả năng điều hành công việc tốt.
Như vậy cách tốt nhất là bạn hãy tỏ rõ bản lĩnh của mình: có năng lực
khá, chuyên biệt và có thể áp dụng những năng lực đó để làm tốt các
công việc được yêu cầu.
Phải có lòng kiên nhẫn và ý chí.
Phải quả quyết dấn thân vào nghiệp vụ.
82
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Phải biết nghĩ ngợi tìm cho ra một công việc mà mình có thể làm
tốt mà nhiều người khác không thể làm được. Nên nhớ là một công
việc bị nhiều người chê không chịu làm là công việc hái ra tiền và khởi
điểm của nhiều thành công lớn.
Phải đáp ứng đúng lúc những yêu cầu cấp bách của người cần
tuyển dụng nhân công, phải biết gợi ý cho những chủ nhân biết rõ
những việc làm mà ông ta chưa nghĩ ra kịp. Đây là một sáng ý thường
thành công và làm đẹp lòng, tin tưởng của chủ nhân hay cấp trên.
Phải đặt quyền lợi của cơ sở lên trên hết, chớ không phải quan trọng
hóa công sức của mình. Phải sáng ý đáp ứng những yêu cầu của quyền
lợi đó của cơ sở, hãng xưởng, của chủ nhân hay cấp trên.
Đừng nề hà công việc: Đừng ngại việc khó. Chính việc khó mới tới tay
mình. Việc dễ nhiều người giành hết. Việc dễ có nhiều người làm
thường ít tiền, trái lại việc khó mới sinh lợi nhuận, thù lao cao.
Phải có lòng yêu thích công việc. Lòng yêu thích công việc là căn bản
đưa tới thành công cũng như đức tính nhẫn nại, kiên trì. "Người ta
thường thành công khi làm những việc mà mình yêu thích" và "khi
người ta cho công việc mang lại sự khuây khỏa thì nó chẳng còn là
gánh nặng nữa".
Phải tinh ý tìm cơ hội, nắm bắt lấy cơ hội để san bằng trở ngại, tiến
tới. Không nên đợi cơ hội lớn, mối lợi lớn mới nắm lấy, vì đó là điều rất
hiếm và cũng không thường đến với những người ít may nhiều rủi. Cơ
hội là "kẻ ranh mãnh" thường thử thách lòng người và chỉ hỗ trợ giúp
đỡ đem lại những may mắn cho những người có thiện chí và chịu khó
làm việc. Những cơ hội nhỏ là những thử thách trước khi những cơ hội
lớn xuất đầu lộ diện. Điều này cũng chẳng khác nào "lính đi trước, quan
trọng đi sau".
Nên nắm ngay những việc nhỏ, vừa sức, có khi phải cam chịu với
những việc không ra gì, những công việc có tính cách thấp hèn. Thực
tế, người làm công việc thấp hèn mà giữ cho mình được có bản lĩnh thì
chẳng phải là người thấp hèn chút nào. Đó chẳng qua là một công việc
tạm để chờ cơ hội khác để tiến thân. Cái khôn khéo của một người cầu
tiến, có bản năng tranh đấu đáng phục là ở chỗ đó
83
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ngăn ngừa gian lận nội bộ
Một trong những mối đe doạ nghiêm trọng nhất cho thành công
của tổ chức là có những nhân viên gian lận. Đặt nhầm niềm tin,
giám sát lỏng lẻo và những sai lầm trong việc kiểm soát tài chính
có thể tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ biển thủ này.
Hiệp hội đánh giá mức độ gian lận của Mỹ ước tính các các tổ chức
kinh doanh lớn mất khoảng 6% tổng thu nhập hàng năm vì những tên
trộm - nhân viên. Khảo sát của Phòng Thương mại Mỹ cũng chỉ ra rằng
1/3 số vụ phá sản của các doanh nghiệp là do nhân viên gian lận.
Tuy nhiên, lãnh đạo các tổ chức vẫn có thể ngăn chặn những "tên trộm
nội bộ" này bằng các gợi ý sau đây:
Tạo ra một môi trường làm việc tích cực
Một môi trường làm việc tích cực khuyến khích nhân viên tuân thủ các
chính sách và quy định đã được tổ chức xác lập. Các cuộc tuyển dụng
công bằng, cấu trúc tổ chức rõ ràng, chính sách và thủ tục dễ hiểu, các
kênh liên lạc cởi mở, các đường dây nóng hiệu quả giữa lãnh đạo và
nhân viên, các chính sách thừa nhận đóng góp của nhân viên... sẽ góp
phần vào việc hạn chế kẻ cắp và gian lận nội bộ.
Kiểm soát nội bộ
Đánh giá mức độ tuân thủ luật lệ và quy định, bảo vệ tài sản chung và
đánh giá mức độ chính xác của các báo cáo tài chính sẽ giảm cơ hội
cho những kẻ gian lận. Muốn vậy, phải lưu ý:
- Phân chia nhiệm vụ: Không giao cho một nhân viên duy nhất kiểm soát
giao dịch tài chính.
- Kiểm soát mức độ tiếp cận: Chỉ những nhân viên có trách nhiệm mới
được tiếp cận với hệ thống tài chính.
- Kiểm soát quyền lực: Phát triển và thực thi các chính sách xác định
giới hạn mức độ tài chính như thế nào thì được phép và được phê
duyệt.
84
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Tuyển dụng những người trung thực nhất Làm gương cho nhân viên

Tất nhiên đây là mục đích của mọi tổ chức, nhưng nói thì dễ còn làm
được thì khó hơn nhiều. Có được những nhân viên trung thực còn quan
trọng hơn việc kiểm soát mức độ gian lận. Những nhân viên không
trung thực sẽ phớt lờ nỗ lực tạo ra một môi trường làm việc tích cực của
bạn và tìm cách để phá hoại.
Do đó, kiểm tra hồ sơ lý lịch trước khi tuyển dụng nhân viên là một cách
thông minh để giảm bớt các nhân viên không trung thực. Cầm xem xét
lý lịch của người đó có liên quan đến các hành vi phạm tội, trộm cắp hay
gian lận hay không, nhân viên đó có dính líu đến việc kiện cáo về thu
thập và gian lận hay không. Cũng nên tìm hiểu các vị trí trước đây nhân
viên từng làm, thời gian làm việc và lý do rời bỏ các công việc đó.
Nhân viên luôn trông vào gương lãnh đạo. Nếu lãnh đạo tỏ ra coi
thường những quy định và thủ tục thì nhân viên cũng chẳng coi các nội
quy đó ra gì. Điều đó sẽ phải trả giá bằng tổn thất của tổ chức.
Thực thi những gợi ý trên có thể sẽ giúp giảm bớt cơ hội của những kẻ
có ý đồ gian lận và bảo vệ được tài sản của tổ chức. Nếu bạn nghi ngờ
một nhân viên gian lận, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ để tiến hành điều tra và
xác định điều gì cần làm để bảo vệ tổ chức và ngăn ngừa việc này tái
diễn.

Thông báo các chính sách

Bạn cần thông báo với nhân viên về chính sách và thủ tục đối với
những hành vi gian lận nội bộ, những nguyên tắc đạo đức và mức độ vi
phạm nào sẽ bị kỷ luật. Mọi nhân viên nên ký vào giấy cam kết không vi
phạm những quy định này. Hàng năm, họ cần được đào tạo lại về
những quy định này và phải ký xác nhận sau mỗi lần đào tạo.

Xây dựng hệ thống báo cáo ngầm

Mọi tổ chức nên xây dựng một hệ thống báo cáo ngầm cho nhân viên,
khách hàng để báo cáo ngầm về bất kỳ vi phạm nào với chính sách và
thủ tục của tổ chức. Tiến hành và khuyến khích việc sử dụng hệ thống
báo cáo này bất cứ khi nào có thể.

Những lần kiểm toán không báo trước

Nên kiểm toán sổ sách thường xuyên nhưng không nên báo trước. Điều
đó có thể giúp xác định chính xác những tổn hại và đánh giá hiệu quả
của hoạt động kiểm toán. Nó cũng để cho nhân viên thấy rằng ngăn
chặn gian lận là ưu tiên lớn trong tổ chức.

Điều tra mọi biến cố

Điều tra toàn bộ và nhanh chóng về mức độ vi phạm chính sách và thủ
tục của tổ chức, những luận điệu gian lận và những dấu hiệu gian lận
sẽ giúp bạn đưa ra quyết định và giảm tổn thất.
85 86
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nghệ thuật trò chuyện với đối tác
Trong thực tế, cơ hội lúc nào cũng sẵn sàng
với bạn. Nhưng bạn có chủ động đón nhận
cơ hội đó hay không mới là điều quan trọng.
Bạn cho rằng mình hoàn toàn có khả năng
giao tiếp? Nhưng giao tiếp như thế nào để
nắm được cơ hội đó thì lại là cả một nghệ
thuật!
Bạn đang tìm kiếm một công việc hay một nghề nào đó, nếu muốn
thành công, bạn hãy cố gắng tham dự càng nhiều cuộc gặp mặt càng
tốt, đặc biệt là các cuộc gặp đông người tham gia. Bởi nơi đó sẽ là nơi
tốt nhất bạn có thể làm quen được với nhiều ngườ và đấy sẽ là "đất" để
bạn có thể bộc lộ ưu thế của mình và cơ hội sẽ mở rộng cửa đón bạn.
Tuy nhiên, làm được điều này hay không lại phụ thuộc vào kỹ năng giao
tiếp của bạn. Cách đơn giản nhất là chủ động nói chuyện với người
khác. Thực sự điều này không hề khó như bạn nghĩ. Điều cốt yếu là
bạn phải tự tin và thực hiện theo các bước sau:
Phá vỡ sự im lặng
Đừng sợ phải nói chuyện "sáo". Hãy nói và hỏi về những vấn đề như
thời tiết, phim ảnh, vật nuôi, trẻ em, thể thao, hay những sở thích
chung… Đó là cách tốt nhất để mọi người có một bắt đầu thoải mái, dễ
dàng. Tất cả đều là những chủ đề mà ai cũng có thể nói được, và từ đó
sẽ dễ dàng dẫn đến chủ đề khác mà bạn đang muốn đề cập.
"Giải quyết" cơn bối rối
Trung thực luôn là sách lược hữu hiệu nhất trong trường hợp này. Nếu
như trong khi nói chuyện, bạn cảm thấy không tự tin và thoải mái cho
lắm, bạn có thể nói thật, nhưng phải khéo léo và tế nhị, kiểu như: "Đây
là lần đâu tiên tôi tham dự những buổi gặp như thế này. Và quả thực tôi
cảm thấy hơi bối rối, không biết nói gì cả". Hoặc nếu như bạn lỡ bỏ qua
một phần nào đó của câu chuyện, bạn có thể nói: "Lúc nãy tôi không
chú ý lắm nên giờ không hiểu lắm. Có thể gợi ý cho tôi một chút được
không?".
87
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Thông thường những cuộc như thế này sẽ tạo nên sự gần gũi, và đó
cũng là cách để bạn cảm thấy tự tin hơn. Điều này rất hữu dụng bởi khi
bạn đã tự tin và có đủ chuyên môn thì khi đi phỏng vấn xin việc, bạn sẽ
không bị căng thẳng quá và hoàn toàn có thể thành công.
Tích cực hỏi, không phải tích cực nói
Thông thường, một cuộc trò chuyện tuyệt vời nhất là khi bạn ít nói về
mình nhất và hỏi về người đối diện nhiều nhất. Bằng cách này, người
đối diện với bạn có cơ hội nói về bản thân họ, về những gì họ quan tâm
và đó là cách tốt nhất để bạn có thể bắt đầu và tiếp tục câu chuyện
thành công.
Khi ai đó đang tự "thể hiện" mình bạn có thể hỏi về nghề nghiệp, công ty
hay công việc của họ. Điều này thường mang đến cơ hội cho bạn thể
hiện lại mình.
Tuy nhiên, để thực sự có đựợc những thông tin như ý muốn, và cuộc
gặp gỡ này được kéo dài, bạn nên hỏi những câu hỏi mở như: "Tại
sao?", "Cái gì?", "Quan điểm của anh chị về vấn đề này như thế
nào"…Hoặc đơn giản chỉ là một câu phụ hoạ: "Thật tuyệt. Hãy kế tiếp
chuyện này đi".
Thân thiện
Nếu bạn hỏi mà sau đó lại không chú ý lắng nghe hoặc lơ đãng, bạn sẽ
mất đi cơ hội tạo lập mối quan hệ riêng tư cũng như trong công việc.
Hãy đưa ra những cử chỉ đáp lại và bàn luận về những câu hỏi tiếp theo
để cho thấy bạn rất quan tâm đến câu chuyện hoặc vấn đề mà người ta
nói. Sau khi nói xong vấn đề bạn mới đi đến kết luận. Đừng ngắt quãng
và hãy bắt đầu chủ đề mới ngay lập tức. Nếu bạn tỏ ra gần gũi và chú ý
nghe họ nói, họ sẽ rất quý, tôn trọng và tất nhiên sẽ "để ý" đế bạn.
Hiểu biết
Để đảm bảo không bị lạc hậu, hãy cập nhật liên tục các sự kiện, các vấn
đề trên thế giới, các công nghệ mới và khái niệm mới. Đọc, đọc, đọc...
và trau dồi thêm kiến thức. Tầm hiểu biết của bạn sẽ làm cho đề tài
cuộc nói chuyện thêm phong phú và nâng cao kỹ năng giao tiếp của
bạn.
88
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Kéo dài câu chuyện
Nếu như bạn nhanh chóng đưa ra kết luận về cá nhân, nghề nghiệp
cũng như công ty của người đối diện, bạn có thể mất đi cơ hội để có
những người bạn thực sự, cơ hội học hỏi về công việc, và cơ hội nghề
nghiệp và đơn giản là mất đi một khoảng thời gian thư giãn.
Vì vậy, hãy tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người khác sau đó bàn
luận và đưa ra những ý kiến của bạn để tranh luận. Hãy nhớ, luôn luôn
tìm kiếm, học hỏi càng nhiều càng tốt từ mọi người.
Chủ động kéo cơ hội về mình
Sau khi bạn đã tìm thấy ở họ sự tương đồng thực sự và bạn nghĩ mối
quan hệ này cần được bồi đắp thêm, bạn nên chỉ ra rằng bạn rất muốn
nói chuyện và gặp lại họ một lần nữa để thảo luận về công việc và muốn
giúp họ bất kể việc gì. Bạn hãy xin một tấm card của họ đồng thời đưa
card của mình cho họ.
Vài ngày sau bạn có thể gửi thư hoặc tốt hơn hết là gọi điện và mời họ
đi ăn, bữa sáng chẳng hạn, nhằm tạo cơ hội gắn bó với nhau hơn. Nếu
như bạn không hỏi hay không chủ động trước, chắc chắn sẽ chẳng có
chuyện gì xảy ra cả.
Kết thúc hoàn hảo
Kết thúc cuộc hội thoại phải làm sao cho thật khéo. Thậm chí khéo léo
hơn khi mới gặp. Vì nó thật sự quan trọng. Đó là cách để bạn gây cảm
tình với đối tác, để lần sau họ còn muốn liên lạc với bạn.
Trong khi nói chuyện, bạn hãy linh hoạt câu chuyện của mình vì có rất
nhiều chủ đề mà bạn có thể nói. Nhưng phải để ý xem đối tượng của
bạn có muốn nghe nó nữa hay không, đừng có thao thao bất tuyệt. Một
trong những lỗi nặng nhất cần tránh là nói quá nhiều mà không cần biết
đến những người xung quanh.
Có rất nhiều cơ hội và cách thức để bạn có thể thiết lập được mối quan
hệ với người khác. Tuy nhiên bảo đảm rằng nếu như bạn làm theo
những cách trên từng bước một, bạn sẽ tìm được công việc như mong
muốn mà lại ít tốn công sức
89
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Loại bỏ những phiền nhiễu cho khách hàng
Bạn đang phải “vật lộn” với những khách
hàng lập dị, các sản phẩm kém sức sống,
dịch vụ rối rắm và nhiều vấn đề đau đầu
khác? Bạn không biết làm cách nào để thoát
khỏi chúng? Nếu vậy thì điều quan trọng
trước tiên là bạn hãy tìm hiểu xem tại sao
những vấn đề như vậy lại xuất hiện.
Một trong những lý do chủ yếu là khách hàng luôn mong đợi những sản
phẩm/dịch vụ của bạn đạt chất lượng đúng như quảng cáo, kèm theo đó
là một dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo. Rất dễ hiểu tại sao
nguyên nhân của những mong đợi như vậy, bởi vì bản thân chúng ta
cũng là những khách hàng. Nếu được lựa chọn giữa một vật dụng có
thể sử dụng và vận hành đơn giản, hiệu quả, với một vật “không thể
hiểu nổi” mà lại luôn hỏng hóc, đương nhiên chúng ta sẽ lựa chọn cái
đầu tiên.
Khi khách hàng không cảm thấy thỏa mãn với chất lượng sản
phẩm/dịch vụ, họ sẽ làm gì? Trừ khi đó là một tình huống hết sức tồi tệ,
liệu họ có liên lạc với bạn để trình bày, giải thích hay phàn nàn, đề nghị
bạn giúp họ khắc phục vấn đề không? Có lẽ một vài người sẽ làm như
vậy để “trút giận” về những gì họ trải qua. Nhưng một số nghiên cứu
cho thấy, phần đông khách hàng chỉ lẳng lặng chuyển sang các đối thủ
cạnh tranh khác, còn bạn sẽ không bao giờ biết được lý do tại sao.
Điều gì khiến khách hàng bực bội?
Có thể bạn nghĩ rằng tất cả các công ty đang cung cấp sản phẩm/dịch
vụ đều đã nghiên cứu kỹ lưỡng và quan tâm chu đáo tới các khách
hàng, và họ luôn đưa ra những sản phẩm/dịch vụ tốt nhất mà họ có.
Không hẳn bao giờ cũng vậy, đặc biệt là khi thị trường không có sự
cạnh tranh gay gắt. Thậm chí cả khi các nhà cung cấp đã nỗ lực tối đa,
các vấn đề khúc mắc vẫn có khả năng xuất hiện.
Bất kỳ sản phẩm (như các loại dụng cụ, đồ dùng, phần mềm…) hay dịch
vụ (như sửa chữa, vận chuyển…) nào cũng đều có thể gây phiền hà
cho khách hàng bằng việc tạo ra nhiều yêu cầu, điều kiện phức tạp cho
sản phẩm/dịch vụ của họ. Đó có thể là thời gian xếp hàng, thời gian chờ
đợi, cài đặt hay cập nhập một thông tin gì đó, thiết lập hệ thống vận
90
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
hành, lập trình, hướng dẫn đào tạo, bảo dưỡng, những chi tiết kỹ thuật,
trả lời thắc mắc, chờ đợi những trợ giúp khách hàng... Tất cả đều là
những nguyên nhân dẫn tới cơn đau đầu của khách hàng.
Khi những yêu cầu, điều kiện như vậy được “đính kèm” sản phẩm, thì
bất luận chất lượng sản phẩm của bạn tốt đến đâu, sự phiền nhiễu vẫn
có thể ảnh hưởng tiêu cực tới suy nghĩ và tình cảm của khách hàng đối
với những gì bạn đang chào bán. Sự phiền nhiễu có thể xuất hiện từ
những điều rất nhỏ nhặt như đôi chút tác động khiến sản phẩm/dịch vụ
vận hành khó khăn hơn. Chúng có thể khiến khách hàng bực mình, hay
làm cho họ cảm thấy giận dữ. Trong trường hợp xấu nhất, cơn đau đầu
có thể gây nên những ảnh hưởng lớn hơn. Không một sự bồi thường,
bù đắp nào có thể xoa dịu những khách hàng bất mãn!
Vậy phương thuốc là gì?
Bạn muốn nhìn thấy điều gì? Bạn muốn có những khách hàng trung
thành? Chắc chắn là thế rồi! Vậy thì để có được các khách hàng trung
thành, bạn phải loại bỏ những cơn đau đầu của họ, cũng như cần tạo ra
những trải nghiệm thoải mái cho khách hàng trong mọi tình huống. Dưới
đây là bốn cách giúp bạn tìm hiểu những gì khiến khách hàng nói
“không” với sản phẩm của bạn.
1. Thông qua trang web, thư, email, hay các cuộc điện thoại trợ giúp để
thăm dò khách hàng. Bạn có thể hỏi khách hàng thích và không thích
những gì liên quan tới sản phẩm/dịch vụ của bạn, và họ có đề xuất gì để
cải thiện không. Bạn thậm chí có thể mở rộng phạm vi của các cuộc
điện thoại trợ giúp bằng cách hỏi khách hàng: “Theo ý kiến của quý vị,
chúng tôi có thể làm điều gì để hoàn thiện sản phẩm/dịch vụ nhằm đáp
ứng tốt hơn nhu cầu của quý vị?”. Khách hàng sẽ rất thoải mái bộc lộ
tâm sự và suy nghĩ của họ với bạn, và sau đó họ sẽ không còn cảm
thấy bực bội nữa.
2. Nghiên cứu các bản giải thích phần trợ giúp kỹ thuật của công ty để
xác định từng loại thắc mắc của khách hàng. Điều gì thật sự gây khó
chịu cho khách hàng, hay khiến cho sản phẩm/dịch vụ không phát huy
hiệu quả như mong đợi? Bạn hãy xem xét từng chi tiết mà bạn tìm thấy.
Ví dụ, có phải đa số các cuộc gọi đến bộ phận kỹ thuật đều là để hỏi về
cách sử dụng sản phẩm/dịch vụ? Liệu chúng có lỗi cài đặt, thiết kế hay
vận hành nào không? Bản hướng dẫn sử dụng có khó hiểu hay thiếu
sót không? Một cách khác để tìm hiểu về các thiếu sót là đặt câu hỏi
91
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
“Tại sao hệ thống của bạn vẫn chưa rõ ràng và dễ hiểu nhằm giúp đỡ
khách hàng đạt được mục tiêu thực tế của họ?”.
3. Quan sát cách khách hàng của bạn sử dụng sản phẩm. Đây có thể là
một cách thức hiệu quả giúp bạn tìm hiểu về khách hàng, khi bạn chịu
bỏ thời gian để xem khách hàng nỗ lực cài đặt, thiết lập, tìm hiểu và sửa
chữa sản phẩm của bạn như thế nào. Nếu bạn có ý định để các sản
phẩm được dễ hiểu và dễ sử dụng, biện pháp này có thể làm rõ một vài
khía cạnh bạn còn chưa biết.
4. Ưu tiên sử dụng quy tắc 80:20. 20% sự phiền nhiễu được xem là đem
lại cho các khách hàng 80% nỗi bực tức, vì vậy, bạn hãy bằng mọi cách
loại bỏ những tác nhân gây ảnh hưởng tiêu cực, cho đến khi khách
hàng cảm thấy hài lòng. Điều này nói có vẻ dễ hơn làm, tuy nhiên, về
lâu dài, khách hàng sẽ thật sự cảm kích bạn.
Tóm lại, việc tìm hiểu và làm giảm bớt sự phiền nhiễu có thể ngăn chặn
“cuộc di cư” của những khách hàng khó tính, đồng thời giúp đỡ bạn
từng bước thu hút ngày một nhiều khách hàng trung thành cho công ty
Xoá bỏ khoảng cách với nhân viên
Trong một tổ chức, việc nhân viên không biết mặt, thậm chí không
biết tên tổng giám đốc hay những vị lãnh đạo cao nhất có lẽ chẳng
có gì là lạ. Vì thế, có một thực tế là những người có ảnh hưởng lên
họ nhiều nhất lại chính là các vị sếp nhỏ - những người quản lý và
giám sát họ hàng ngày.
Vài năm trước, một cơ quan đã tiến hành cuộc thăm dò với hai câu hỏi:
"Ai là người bạn ngưỡng mộ nhất trong cuộc sống?" và "Người nào
trong tổ chức được bạn ngưỡng mộ như một nhà lãnh đạo?".
Người ta đoán trước rằng, với câu hỏi đầu tiên, đa số câu trả lời là giáo
viên, huấn luyện viên, những nhà lãnh đạo quân sự và kinh tế nổi
tiếng... Còn câu trả lời cho câu hỏi thứ hai sẽ là những vị lãnh đạo cao
cấp, những vị chủ tịch, giám đốc điều hành, ông chủ...
Nhưng câu trả lời lại khá mới mẻ và thú vị.
Hơn một nửa số người tham gia trả lời câu hỏi đầu tiên rằng, cha mẹ
chính là những người họ ngưỡng mộ trong cuộc sống. Còn với câu trả
92
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

lời thứ hai, 20% cho rằng không có ai cả, gần 50% cho rằng người họ
ngưỡng mộ là người giám sát hiện tại hoặc trước đây của họ. Không
phải là những vị chủ tịch, giám đốc điều hành, cũng không phải những
lãnh đạo cao cấp khác mà là những người gần gũi với họ nhất.
Điều đó có nghĩa là gì? Nghĩa là, cha mẹ chính là tấm gương và là lãnh
đạo trong lòng con cái họ. Gia đình chính là cái nôi mà từ đó sản sinh ra
những nhà lãnh đạo cho các tổ chức mai sau.
Cũng đừng quên rằng những vị sếp trực tiếp có ảnh hưởng như thế nào
tới nhân viên. Với đa số họ, không phải những vị tổng giám đốc hay chủ
tịch ở trên cao được xem là thần tượng mà những vị sếp gần gũi họ
nhất sẽ mang đến cho họ những minh chứng về cách lãnh đạo. Có lẽ
ngay những sếp nhỏ cũng không biết được rằng họ có ảnh hưởng hơn
nhiều so với mức lương mà họ nhận được.
Vậy, bạn có cảm thấy nhân viên xa lạ với mình? Nếu chính bạn còn
cảm thấy thế thì không thể tránh khỏi nhân viên có cảm giác tương tự.
Bạn có xem việc gần gũi hơn với nhân viên thực sự quan trọng với
mình? Có thể nhiều lãnh đạo sẽ bào chữa rằng họ không có thời gian,
họ bù đầu vì hàng trăm thứ việc phải nghĩ và không thể gần gũi hơn với
nhân viên.
Bí quyết để xoá bỏ khoảng cách là tận dụng hết thời gian quý báu bạn
có để hoà hợp với nhân viên. Chú ý đến mong muốn, nhu cầu, hay
những lo lắng của họ. Điều đó cũng nghĩa là bạn phải chuyển từ vị trí
người nói sang người lắng nghe và hiểu họ. Nghĩa là bạn cần phải trở
thành một con người có cảm xúc và biết quan tâm trong mắt nhân viên
của mình

Vậy thì, lý do nào khiến nhân viên ít ngưỡng mộ những lãnh đạo hàng
đầu của họ? Đó chính là khoảng cách.

Cha mẹ và những giám sát, những ông sếp trực tiếp có một số điểm
chung: đó là cả hai đều rất gần gũi và thân mật với nhân viên. Trong khi
đó, nhân viên lại ít có mối liên hệ với những người lãnh đạo ở vị trí cao
trong tổ chức. Nhân viên không có cơ hội biết về những vị lãnh đạo này.
Dường như họ khá xa xôi và nhân viên chỉ biết đến họ thông qua lời của
người khác. Nhân viên không hề biết liệu họ có thực sự đáng tin cậy, có
khả năng lãnh đạo hoặc thậm chí có quan tâm đến sức khoẻ, hạnh phúc
của mọi người hay không. Nhân viên chỉ thấy họ là những người xa lạ,
thậm chí chưa từng được biết đến.

Hãy thử nghĩ mà xem, với một người lạ, chúng ta có dễ dàng tin tưởng
hay không? Nhân viên có dám đưa ra những nghi ngờ hay phản đối về
những quyết định mà họ không hiểu hay không? Và như vậy, nhân viên
có bị ảnh hưởng và đi theo những người mà họ thấy xa lạ hay không?

Khoảng cách làm cho việc lãnh đạo trở nên khó khăn hơn. Nhưng vẫn
có một số người tham gia cuộc khảo sát cho rằng họ cảm thấy gần gũi
với nhiều người ở vị trí lãnh đạo cao cấp vì những người này luôn cố
gắng để thường xuyên liên hệ với họ, luôn gần gũi và quan tâm đến
nhân viên.

93 94
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nghệ thuật quản lý thời gian
Điện thoại reo trong khi bạn đang trả lời thư
điện tử và đúng lúc đó có một nhân viên
đang lại gần bàn làm việc của bạn. Bạn sẽ
làm gì trong trường hợp đó?
a. Trả lời điện thoại trong khi đọc thư.
b. Dừng tất cả mọi việc lại để nói chuyện với
nhân viên Người lãnh đạo biết
c. Phớt lờ điện thoại và nhân viên và tiếp tục gửi quản lý thời gian sẽ
thư luôn giải quyết tốt
d. Không câu trả lời nào ở trên là đúng. công việc ngay cả khi
bận rộn nhất - Ảnh
Câu trả lời d sẽ là câu trả lời đúng nhất. Tại sao minh họa
vậy? Bởi vì đây chỉ là một câu hỏi mẹo, đáp án là luôn luôn có hàng
trăm cách để quản lý thời gian và mỗi người sẽ có câu trả lời đúng nhất
cho riêng mình.
Tuy nhiên, chúng ta có thể "lên dây cót" cho kỹ năng quản lý thời gian
bằng cách đặt câu hỏi:
+ Điều gì quan trọng nhất cần làm ngay bây giờ?
+ Thời hạn cuối cùng là khi nào?
+ Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta không làm được gì cả?
Với câu hỏi đầu tiên, "điều gì là quan trọng nhất?", thì câu trả lời là: mối
quan hệ tốt với nhân viên. Các nhà lãnh đạo hiệu quả luôn dành thời
gian cho nhân viên bởi họ biết cách đó sẽ mang lại lợi ích gấp nhiều lần.
Câu hỏi thứ hai: "Thời hạn cuối cùng là khi nào?": Trước khi đảm nhận
một dự án hay kế hoạch nào đó, hãy xét xem bạn có thể thương lượng
được về thời hạn hoàn thành hay không? Nếu như không thể thương
lượng được, hãy thôi than vãn và làm ngay lập tức.
Câu hỏi thứ ba: "Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta không làm việc này?":
Thử nghĩ xem tổ chức của bạn sẽ thiệt hại những gì nếu bạn không đưa
ra một quyết định kịp thời, không hoàn thành đúng kế hoạch? Đó sẽ là
động lực thôi thúc bạn bắt tay ngay vào những việc cần giải quyết.
95
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Chỉ sắp xếp thời gian hợp lý thôi thì vẫn chưa đủ. Biết cần phải làm
việc gì trước cũng là cách vừa tiết kiệm thời gian, vừa đạt được
hiệu quả tốt nhất. Có một câu chuyện kể rằng: Trong một buổi nói
chuyện với một nhóm sinh viên, một chuyên gia trong lĩnh vực quản lý
thời gian bảo rằng: “Chúng ta sẽ dành thời gian giải một câu đố”. Ông
mang ra một cái lọ khoảng 5 lít, rộng miệng và đặt nó lên bàn. Ông đổ
ra hơn chục viên đá và cẩn thận đặt từng viên một vào cái lọ. Khi cái lọ
đã đầy và không đặt được thêm viên nào nữa, ông hỏi: "Cái lọ đã đầy
chưa? Các sinh viên đồng thanh trả lời: “Rồi ạ”.
- “Thật chứ?” Chuyên gia hỏi. Ông ta cúi xuống gầm bàn và kéo ra một
xô sỏi. Sau đó ông ta nhặt vài viên sỏi cho vào cái lọ và lắc cho nó lọt
vào kẽ giữa những viên đá lớn.
Ông hỏi các sinh viên 1 lần nữa: “Cái lọ đã đầy chưa?”. Lần này cả lớp
đã thận trọng hơn. Một sinh viên nói: “Có thể nó vẫn chưa đầy”. "Tốt
lắm” - Chuyên gia trả lời, cúi xuống gầm bàn, lôi ra một túi cát và bắt
đầu đổ cát vào trong cái lọ cho đến khi cát lấp đầy mọi lỗ hổng giữa
những viên đá và những viên sỏi. Một lần nữa ông hỏi: “Cái lọ đã đầy
chưa?”. “Chưa ạ”. Một lần nữa chuyên gia nói: “Tốt lắm”.
Sau đó ông ta mang ra một chai nước và bắt đầu đổ nước vào lọ cho
đến khi nước đầy đến miệng. Sau đó ông nhìn cả lớp và hỏi: “Ví dụ này
cho thấy điều gì?”. Một sinh viên nhanh nhảu: “Ví dụ này có nghĩa là, dù
thời gian biểu có kín như thế nào, nếu biết cách sắp xếp thời gian,
chúng ta vẫn có thể làm thêm một số việc nữa”. “Không, không phải là
điều đó”. Chuyên gia trả lời.
“Sự thực là ví dụ này khuyên chúng ta rằng, nếu chúng ta không đặt
viên đá to vào trước, chúng ta sẽ không bao giờ cho nó vào được. Viên
đá lớn của cuộc đời các bạn là gì? Hãy đặt những viên đá lớn của cuộc
đời bạn vào trước hoặc bạn sẽ không bao giờ đặt được. Nếu bạn chỉ cố
nhồi nhét những chuyện chi li, cuộc sống của bạn sẽ rặt những chuyện
chi li và bạn sẽ không bao giờ có thời gian thực sự bổ ích để dành cho
những việc lớn".
Do vậy, nếu bạn cần thời gian và việc quản lý thời gian quan trọng với
bạn, cho dù bạn là lãnh đạo hay nhân viên, hãy tự lên kế hoạch quản lý
thời gian một cách khôn ngoan
96
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 sai lầm phổ biến nhất trong hoạt động bán hàng
Bất kể “cựu binh” nào trên thương trường cũng
đều có thể kể cho bạn nghe một câu chuyện về
những sai lầm khiến họ phải trả giá đắt.
Và họ không bao giờ lặp lại những sai lầm đó lần
thứ hai. Còn bạn, một “tân binh”, liệu bạn có biết
rút kinh nghiệm từ những sai lầm của người khác
để bản thân sẽ không phải kể lại nhiều câu chuyện
với phần kết đáng tiếc?
Bán hàng là cả
Dưới đây là 10 sai lầm phổ biến nhất trong hoạt động một nghệ thuật
bán hàng và hướng khắc phục: mà không phải
ai cũng nắm bắt
Sai lầm 1: Thiếu một hình ảnh chuyên nghiệp. Nếu được
bạn muốn mọi người lắng nghe bạn và chú ý tới
những gì bạn nói về sản phẩm hay dịch vụ, bạn phải thể hiện được một
hình ảnh chuyên nghiệp thực thụ - từ hình thức đến thái độ, nghĩa là
bạn cần ăn mặc chỉnh tề, dáng đứng thẳng, nói năng tự tin. Mọi người
sẽ mua sắm sản phẩm/dịch vụ tại công ty bạn nhờ lòng nhiệt tình và
khả năng thuyết phục của bạn đối với họ hơn là kiến thức của bạn về
sản phẩm.
Sai lầm 2: Nói quá nhiều. Khi bạn nói nhiều, bạn cho rằng mình đang
trình bày những thông tin cần thiết, trong khi khách hàng lại chỉ cảm
thấy rằng bạn đang lải nhải về những gì họ không quan tâm. Vậy thì
bạn hãy hỏi khách hàng về nhu cầu của họ, tức là bạn đang bán hàng;
bạn đang tìm kiếm những gì khách hàng thực sự muốn có. Sau đó, bạn
mới bắt đầu dẫn dắt họ tới một sản phẩm hay dịch vụ thích hợp.
Sai lầm 3: Từ vựng của bạn. Từ ngữ tạo ra hình ảnh trong tâm trí con
người. Có một số từ ngữ luôn khiến cho khách hàng bỏ đi. Ví dụ, bạn
cần tránh sử dụng từ “hợp đồng” trong bán hàng. Tất cả chúng ta đều
biết rằng các hợp đồng là văn bản pháp lý ràng buộc và sẽ cần đến một
số trình tự theo luật định để chấm dứt mối quan hệ hợp đồng. Bạn có
thể thay bằng một số từ khác thích hợp hơn - hãy gọi bản hợp đồng của
bạn là “thoả thuận ghi nhớ”, “đơn đặt hàng” hay “biên bản”... Hãy lưu ý
các từ ngữ bạn sử dụng và thay thế bất cứ từ ngữ nào không phù hợp
bằng một từ ngữ mới lịch thiệp và tích cực hơn.
97
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Sai lầm 4: Không xây dựng mối quan hệ. Một mối quan hệ tốt sẽ tạo
nên sự tin tưởng. Không ai muốn giao dịch mua sắm với người mà họ
không ưa thích và tin cậy. Bên cạnh việc giới thiệu về sản phẩm hay
dịch vụ, bạn hãy dành chút thời gian tìm hiểu và trò chuyện thân tình với
khách hàng.
Sai lầm 5: Thiếu một hệ thống phân loại. Có một tỷ lệ phần trăm nhất
định những người mà bạn tiếp xúc sẽ không mua sản phẩm/dịch vụ của
bạn. Nếu họ không có nhu cầu hay tiền bạc để mua sắm sản phẩm/dịch
vụ của bạn, thì sẽ không có giao dịch mua bán nào cả. Điều quan trọng
đối với bạn là nhanh chóng xác định những người như thế trong cuộc
trò chuyện. Hãy hỏi họ ít nhất là 3-4 câu hỏi và các câu trả lời sẽ nói với
bạn liệu họ phải là các khách hàng tiềm năng của bạn hay không.
Sai lầm 6: Không biết khi nào phải ngừng giới thiệu. Nhiều nhân
viên bán háng nghĩ rằng họ phải nói với các khách hàng tiềm năng tất
cả mọi thông tin mà họ biết về sản phẩm/dịch vụ. Thậm chí cả sau khi
khách hàng ám chỉ rằng sản phẩm này hoàn toàn thích hợp với họ,
nhân viên bán hàng vẫn tiếp tục trình bày. Làm như vậy rất dễ dàng
khiến khách hàng cảm thấy bực bội và quay đi ngay.
Sai lầm 7: Cái tôi cá nhân. Bán hàng thực chất là một hoạt động dịch
vụ. Bạn phải đặt sang bên cạnh những mong muốn và nhu cầu của bạn
để phục vụ những mong muốn và nhu cầu của người khác. Hãy loại bỏ
khỏi tâm trí hình bóng của đồng tiền lợi nhuận khi giao tiếp với khách
hàng. Nếu các khách hàng ngờ vực bạn đang muốn bán hàng vì những
lợi ích gì đó dành cho bạn, thay vì những lợi ích dành cho nhu cầu của
họ, họ sẽ tìm đến một công ty khác.
Sai lầm 8: Không biết phải kết thúc như thế nào. Trong nhiều trường
hợp, bạn chỉ cần đặt một câu hỏi trực tiếp để kết thúc giao dịch bán
hàng:
- Nếu tôi có sản phẩm màu đỏ như theo ý của quý vị, quý vị có muốn
mua ngay bây giờ hay tôi sẽ gửi tới sau?
- Quý vị sẽ thanh toán bằng tiền mặt, thẻ tín dụng hay chuyển khoản?
Sai lầm 9: Không chú ý tới các chi tiết. Nếu bạn chỉ lướt qua hay nói
quá vắn tắt về sản phẩm/dịch vụ, bởi bạn đã nhắc lại những câu đó quá
nhiều lần đến nỗi phát ngán, thì bạn sẽ đánh mất các giao dịch bán
98
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
hàng mới. Hãy nhớ rằng: Mỗi một lời giới thiệu về sản phẩm/dịch vụ
đều hoàn toàn mới đối với khách hàng của bạn. Vì vậy bạn cần thể hiện
một thái độ nhiệt tình, chu đáo và không nên bỏ qua bất cứ thông tin
nào, trừ khi các khách hàng nói rõ rằng một chi tiết nào đó sẽ không cần
thiết đối với họ.
Việc chú ý tới các chi tiết cũng cần thể hiện trong công việc giấy tờ của
bạn và khả năng xử lý máy tính, nếu các đơn đặt hàng của bạn được
xử lý theo cách này. Bất kỳ thông tin bị bỏ sót nào cũng đều có thể
khiến khách hàng xem xét lại quyết định mua sắm của họ.
Sai lầm 10: Không đáp ứng các mong đợi của khách hàng. Ở đây
đòi hỏi sự tập trung và chú ý vào các chi tiết. Nếu bạn hay công ty của
bạn không có các chính sách, quy trình bán hàng phù hợp đáp ứng sự
mong đợi của khách hàng, bạn sẽ thấy thật khó khăn để có thu hút một
khách hàng mới. Hãy đầu tư thời gian và công sức vào các quy trình,
thủ tục kinh doanh mới chuẩn mực hơn, đồng thời yêu cầu tất cả nhân
viên đều thực hiện đúng như vậy. Các nhân viên bán hàng không nên
hứa bất cứ điều gì ngoài chuẩn mực quy định của công ty. Mọi yêu cầu
của khách hàng cần được đáp ứng đầy đủ, thậm chí còn vượt xa những
mong đợi của họ.
99
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ra quyết định theo hướng thích nghi
Ra quyết định là một kỹ năng chủ chốt của
lãnh đạo. Tuy nhiên, không phải lúc nào họ
cũng có thể quyết định nên chọn cách nào
hoặc phải làm thế nào để phù hợp với hoàn
cảnh.
Trong trường hợp này, lãnh đạo có thể chọn
cho mình một giải pháp khéo léo và linh hoạt hơn: ra quyết định
theo hướng thích nghi.
Các kỹ năng mang tính thích nghi thực chất là sự kết hợp giữa logic và
nhận thức chung của bạn về vấn đề cần giải quyết, mặc dù không chính
xác hoàn toàn nhưng cũng có thể dẫn đến những kết quả khả quan hơn
là lâm vào tình trạng bế tắc. Sau đây là một số gợi ý khi bạn cần giải
quyết vấn đề bằng việc ra quyết định theo hướng thích nghi:
Sắp xếp lại việc quyết định: Trước khi phải ra quyết định một vấn đề
lớn nào đó mà bạn thấy chưa đủ điều kiện, hãy thử đem ra những quyết
định nhỏ hơn, mang tính phụ trợ nhưng vẫn đạt được mục đích. Chẳng
hạn như tổ chức của bạn dự định lắp đặt mới hoàn toàn hệ thống điều
hòa không khí. Khó khăn là vì tổ chức sẽ cần đến một số tiền lớn. Tuy
nhiên, hãy thử viện đến các phương pháp phụ khác như lắp rèm, màn,
quạt điện… ít nhất thì các phòng làm việc cũng sẽ bớt nóng bức hơn
trước khi công ty bạn đủ điều kiện lắp đặt hệ thống điều hoà.
Khám phá vấn đề: Bạn hãy sử dụng các thông tin sẵn có để tìm kiếm
giải pháp và đưa ra quyết định. Thực ra, khám phá là cách nói khác của
việc tiếp cận và thử nghiệm quyết định theo nhiều trường hợp, nhằm dự
trù và phòng tránh rủi ro. Tuy nhiên, khác với việc tung ra một viên xúc
xắc, việc khám phá đòi hỏi một mục đích và hướng đi rõ ràng cho quyết
định bạn đem ra.
Sử dụng kỹ năng này sẽ giúp bạn có những bước đi thận trọng trong
việc đưa ra một quyết định nhằm giải quyết vấn đề. Điều này cũng giống
như khi các bác sĩ khám bệnh, họ luôn tránh chẩn đoán một bệnh duy
nhất cho bệnh nhân của mình. Tiến hành thăm dò thận trọng, chậm mà
chắc, sau đó bác sĩ mới tìm chính xác bệnh và cách chữa cho bệnh
nhân.
100
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Quản lý bằng việc phân loại vấn đề: Bạn nên tập trung vào những
vấn đề quan trọng và để lại những vấn đề ít quan trọng hơn. Lập kế
hoạch và làm việc theo hướng cái nào quan trọng hơn thì làm trước, cái
nào ít quan trọng bằng thì làm sau.
Tỏ ra thận trọng: Hãy chia nhỏ những rủi ro có thể xảy đến với bạn
bằng cách tránh đưa ra các quyết định dồn bạn vào hoàn cảnh chỉ có
một sự lựa chọn duy nhất, nhất là khi bạn chưa chuẩn bị đủ tinh thần.
Chẳng hạn như khi tổ chức của bạn dự định đầu tư vào một lĩnh vực
đầy mạo hiểm, hãy giảm thiểu và chia nhỏ các khả năng rủi ro bằng
cách quyết định một tỷ lệ cân bằng giữa cổ phiếu, số nợ và tiền mặt.
Rõ ràng, việc giải quyết vấn đề bằng những quyết định mang tính thích
nghi vừa hiệu quả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất định, những
đòi hỏi bạn mạo hiểm và chấp nhận rủi ro. Tuy nhiên, bạn có thể hạn
chế tối đa những rủi ro này, bằng cách tránh những thói quen và phong
cách làm việc không tốt như:
- Tính không quyết đoán (bạn không dám quyết định vì sợ rủi ro hoặc
thất bại).
- Trì trệ (không dám đối mặt với vấn đề chính, mà chỉ giải quyết những
vấn đề không đâu).

Đánh giá vấn đề theo trực giác: Đôi khi bạn cần đến sự đánh giá chủ - Mất kiểm soát vấn đề hay để cho cảm xúc cá nhân chi phối quá nhiều
quan của bản thân, ví dụ như dựa vào kinh nghiệm hay cảm xúc của vào công việc.
bạn. Mặc dù điều này có thể giúp bạn giải quyết được vấn đề nhưng
đừng quá lạm dụng tính chủ quan. Lý do là những đánh giá chủ quan - Do dự, chần chừ, không có lập trường rõ ràng, không nhiệt thành với
đôi lúc dẫn đến phán quyết hoặc quyết định sai lầm. Hãy sử dụng tính quyết định hay sự lựa chọn của mình.
logic của vấn đề trước, sau đó dùng đánh giá chủ quan để có được cảm
- Làm việc nửa vời: Bạn tỏ ra lẫn lộn, lung tung trong công việc. Bạn
giác xem mình đã quyết định đúng chưa. đưa ra các quyết định không hiệu quả, rút cục chỉ để tránh tranh cãi mà
Trì hoãn vấn đề nếu cần thiết: Nếu bạn thấy chưa cần đưa ra quyết cũng không giải quyết được vấn đề
định ngay tức khắc và có đủ thời gian đưa ra những giải pháp tối ưu
hơn, hãy bình tĩnh và việc chờ đợi nhiều khi lại tỏ ra có hiệu quả vì có
lúc không làm gì cả lại là biện pháp tốt nhất, có thể vấn đề sẽ tự biến
mất, hoặc hoàn cảnh sẽ thay đổi và giải quyết được vấn đề đó.

Chuyển giao nhiệm vụ: Khi bạn nhận ra một người khác (cổ đông,
hoặc một quản lý cấp dưới) có khả năng giải quyết vấn đề tốt hơn, hoặc
nếu ngay từ đầu bạn thấy đây không phải là trách nhiệm của bạn, hoặc
khả năng (về phương diện tiền bạc, thời gian…) của bạn không cho
phép, hãy chuyển giao nhiệm vụ quyết định. Quyết định chuyển giao, ủy
thác nhiệm vụ cho người khác cũng là một quyết định thể hiện đầu óc
sáng suốt của nhà lãnh đạo.

Nhận biết về tầm nhìn, cơ hội và các lựa chọn: Bạn cũng nên tìm
kiếm cơ hội và các sự lựa chọn mới trong tương lai. Hãy nghĩ xem, nếu
bạn có nhiều sự lựa chọn thì bạn có thể đưa ra quyết định tốt hơn. Nếu
không có nhiều sự lựa chọn thay thế thì quyết định sẽ mang tính ép
buộc và không thỏa mãn yêu cầu giải quyết vấn đề. Bằng cách tìm kiếm
những cơ hội và tạo dựng nhiều lựa chọn khác nhau, quyết định sau
cùng của bạn sẽ có chất lượng hơn rất nhiều.
101 102
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nhà lãnh đạo biết cảm thông
Người ta thường nói là lãnh đạo nghĩa là phải
dẫn dắt bằng đầu óc chứ không phải bằng
trái tim. Lãnh đạo được mong đợi sẽ là người
cứng rắn và sắt đá. Nhưng suy nghĩ này đang
dần dần thay đổi. Trong kỷ nguyên mới sẽ có
thêm nhiều nhà lãnh đạo biết cảm thông, họ
là những người "anh hùng" của xã hội hiện
đại.
Sự thay đổi này khiến chúng ta suy ngẫm và tự hỏi: Phải làm gì để trở
thành nhà lãnh đạo biết cảm thông? Chúng ta có thể trao quyền cho các
nhóm và nhân viên như thế nào để trở thành nhà lãnh đạo biết quan
tâm?
Sự cảm thông xuất phát từ sâu thẳm bên trong tâm hồn mỗi người và
có thể chúng ta không có nhiều cơ hội để thể hiện nó trong môi trường
làm việc. Một định nghĩa đơn giản của sự "thông cảm" là thấu hiểu nhu
cầu của người khác và đặt nhu cầu của họ lên trên nhu cầu bản thân.
Một người lãnh đạo hướng tới kết quả - người quen đưa ra những
quyết định dựa trên lý trí và những con số thực tế - có thể cảm thấy bị
cô lập trong cuộc hành trình tiến vào vùng đất chưa ai biết đến có tên
gọi là "thông cảm".
Vậy thế nào là một người lãnh đạo biết cảm thông?
Câu trả lời là, người lãnh đạo biết cảm thông là người luôn giao tiếp
một cách cởi mở. Họ sẵn sàng trò chuyện với người khác. Trước đây,
nhiều lãnh đạo và nhân viên dù đã làm việc với nhau nhiều năm trời
nhưng số lần trò chuyện cùng nhau chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nếu
muốn trở thành người lãnh đạo biết cảm thông, lãnh đạo phải chia sẻ
suy nghĩ và cảm xúc với nhân viên của mình.
Hỏi những câu hỏi chân thành và lắng nghe theo cách làm cho người
nói phấn chấn. Trong tổ chức, người lãnh đạo phải luôn khuyến khích
các nhóm và nhân viên trao đổi với nhau. Họ cũng phải thường xuyên
hỏi ý kiến nhân viên, khuyến khích nhân viên tham gia các hoạt động xã
hội như hiến máu hoặc làm từ thiện.
103
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Người lãnh đạo biết cảm thông là người linh hoạt. Họ sẵn sàng gạt bỏ
các luật lệ và thủ tục khắt khe để có được những điều tốt cho mọi
người. Khi chúng ta hiểu và tạo điều kiện cho nhân viên, họ sẽ không
bao giờ quên, và kết quả là chúng ta sẽ có thêm những nhân viên trung
thành. Họ muốn làm việc cho chúng ta vì sự quan tâm của chúng ta. Đã
hứa là phải giữ lời và không đổ lỗi vô căn cứ. Làm vậy, chúng ta sẽ
chứng tỏ mình thực sự biết quan tâm đến mọi người.
Người lãnh đạo biết cảm thông còn là người không ngại bày tỏ cảm
xúc. Tất nhiên cũng có cơ sở khi tin rằng nếu chúng ta thể hiện cảm
xúc ở môi trường làm việc, mọi người sẽ nghĩ chúng ta là người yếu
đuối. Đó là trước đây, còn ngày nay, nhận thức này đã thay đổi.
Hai thập kỷ trước, nếu ai đó khóc một cách ngon lành trước nhân viên,
họ sẽ trở thành trò cười. Người ta sẽ nói người này không có nghị lực
và quá mẫn cảm. Nhưng những nhà lãnh đạo ngày nay không ngại bày
tỏ cảm xúc. Những người này sẽ được xem là người sâu sắc và không
bị những lời đồn thổi "lãng nhách" làm mất đi cảm xúc thực của mình.
Người lãnh đạo biết cảm thông là người dẫn dắt bằng cách làm
gương. Hành động của một người cố tỏ ra cảm thông để giành được
nhiều người ủng hộ hoặc nhằm "đánh vào tâm lý" người khác là không
trung thực và sẽ nhanh chóng bị phát hiện. Thực tế xã hội sẽ kiểm tra ý
nghĩa đích thực của từ "anh hùng". Chúng ta biết rằng một anh hùng
không phải là người được tôn sùng vì vị trí, biểu tượng hay thu nhập mà
là một người làm gương cho những người khác vì sự trung thực, khiêm
nhường, đặt quyền lợi của người khác lên trên quyền lợi của mình.
Môi trường làm việc khắc nghiệt ngày nay có phải là chỗ dành cho
những nhà lãnh đạo biết cảm thông? Chắc chắn rồi. Chúng ta đã mất
hàng thập kỷ để trở nên chuyên nghiệp hơn, và trong quá trình này,
chúng ta đã xây dựng một cái vỏ bọc cứng nhắc và không thể xuyên
thủng bao quanh chúng ta.
Đã đến lúc phải "trả lại tự do" cho chúng ta, thoát khỏi vỏ bọc đó để trở
thành người lãnh đạo tình cảm và đạo đức hơn. Người lãnh đạo biết
cảm thông sẽ mang lại cảm giác cân bằng và mới mẻ cho nhân viên.
Nếu trước đây luôn có những nhà lãnh đạo mang trái tim sắt đá thì
trong kỷ nguyên mới này, người lãnh đạo biết cảm thông sẽ là người
giải quyết khủng hoảng tốt hơn, truyền đạt một cách hiệu quả hơn và tất
nhiên, sẽ được nhân viên kính trọng hơn
104
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Giúp nhân viên bỏ thói quen chần chừ - Bạn có lẫn lộn các chi tiết và cảm thấy khó khăn để hoàn thành nhiệm
vụ hay không?
"Chần chừ là kẻ đánh cắp thời gian". Những nhân viên có tính - Bạn có để công việc đến phút chót với hy vọng áp lực thời gian sẽ làm
chần chừ có thể sẽ biết điều đó, nhưng họ lại không biết cách bạn cố gắng hơn không?
thoát khỏi thói quen bị tên "kẻ cắp" đó khống chế. Tổ chức của - Bạn có nhận quá nhiều nhiệm vụ đến nỗi bạn không thể biết cái gì cần
bạn có thể sẽ có những nhân viên như thế này. Làm sao để nhận làm trước?
ra họ? - Có phải bạn có không muốn làm vì bực tức điều gì đó hay không?
Các biểu hiện dễ thấy: Lắng nghe gợi ý của nhân viên xem họ có gặp phải vấn đề cá nhân về
gia đình, mất khả năng tập trung hay không. Sau đó có thể gợi ý họ nên
- Những người khi được hỏi "Công việc tiến hành thế nào rồi?" luôn trả liên hệ với chương trình hỗ trợ nhân viên của tổ chức. Kết thúc cuộc
lời rằng: "Tôi vẫn đang làm" và chẳng đưa ra được thêm thông tin nào gặp bằng việc động viên và thể hiện sự tin tưởng vào những sự thay đổi
nữa. của họ trong thời gian sắp tới
- Những nhân viên luôn "vắt chân lên cổ" khi đến hạn hoàn thành công
việc hoặc dự án.
- Những nhân viên hoàn thành công việc nhưng kết quả có vẻ không
đúng với năng lực làm việc.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thói quen chần chừ:

- Đó có thể là do người đó quá cầu toàn và viển vông - muốn làm được
những kế hoạch to lớn nhưng không gắn liền với thực tế, muốn có được
hết thứ này đến thức khác, rốt cuộc lại không làm được gì cả.
- Hoặc người đó luôn lưỡng lự không biết bắt đầu như thế nào. Nguyên
nhân là vì họ tin rằng để công việc đến nước rút sẽ có động cơ làm việc
tốt hơn, rồi đến nước rút lại "vắt chân lên cổ".

Cách giải quyết

Đầu tiên, hãy quan sát và ghi chép những biểu hiện làm việc của nhân
viên. Sau đó, tổ chức một cuộc gặp riêng và đưa ra những quan sát của
bạn, hỏi xem nhân viên có đồng tình trước những nhận xét này không.

Hãy để ý phản ứng của nhân viên, xem họ có cố tình phớt lờ, đổ lỗi cho
người khác hay không. Nếu nhân viên cố tình đổ lỗi cho những người
khác hoặc cho tổ chức, hãy giúp họ tập trung vào những điều họ có thể
thay đổi.

Hãy giúp họ nhận ra vấn đề bằng cách đặt những câu hỏi:

- Bạn có đặt ra những tiêu chuẩn quá cao và khó thực hiện khiến bạn
cảm thấy khó khăn khi bắt đầu nhiệm vụ hay không?
105 106
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Kỹ năng thương lượng mức lương
Cho dù bạn đang theo đuổi một công việc có
thu nhập cao hơn hoặc chỉ muốn tăng mức
lương hiện tại thì đề nghị tăng lương cũng là
một dịp để ứng dụng kỹ năng thương lượng.
Và bước đầu tiên là biết được mình muốn gì.
>> Thỏa thuận mức lương với nhà tuyển dụng
>> 10 bí quyết thoả thuận lương trong cuộc phỏng vấn tuyển dụng
>> Bốn bước thỏa thuận để tăng lương
>> Nên thương lượng lương như thế nào?
>> Các câu hỏi có thể gặp khi đàm phán về lương
Yêu cầu
Bạn đã từng nghe nói đến quy luật: “Không hỏi thì không nói". Vâng,
quy luật đầu tiên của quá trình thương lượng mức lương là “Không yêu
cầu thì không nhận được”. Bạn sẽ chẳng bao giờ có được cơ hội điều
chỉnh mức lương trừ phi bạn có can đảm đòi hỏi được nhiều hơn. Do
vậy, hãy chuẩn bị sẵn lý lẽ, lên dây cót tinh thần và tiến hành.
Chuẩn bị trước ở nhà
Tìm hiểu xem những người khác ở cùng vị trí của bạn nhận được bao
nhiêu. Do vậy, hãy kiểm tra ở các hiệp hội nghề nghiệp, hỏi các nhà
tuyển dụng xem những người làm công việc của bạn kiếm được bao
nhiêu và xem qua các thông báo tuyển dụng để so sánh mức lương
hiện thời của bạn và mức lương được đề nghị cho nhân viên mới.
Biết giá trị thực của bạn
Bạn đã từng tiết kiệm tiền cho công ty, cải thiện một quy trình hoặc đạt
được hạn ngạch dành cho mình? Nếu bạn đã tác động được đến bảng
kết toán lời lỗ của công ty, nên biết được con số cụ thể. Bạn thậm chí
có thể gợi ý rằng bạn xứng đáng nhận được mức lương bằng 5% con
số đó. Đề nghị công ty có thể tính lương của bạn dựa trên bảng kết toán
lời lỗ đó. Nếu vị trí của bạn không dính líu gì đến chuyện ngân sách, hãy
sẵn sàng để chứng tỏ rằng công việc của bạn đã giúp cải thiện tinh thần
làm việc hoặc giữ chân nhân viên. Vấn đề then chốt là cung cấp dữ liệu
chứng tỏ giá trị của bạn đối với công ty.
107
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Hãy tự làm luật sư bào chữa cho mình
Hãy chắc rằng việc bạn thu hút được sự chú ý của sếp đã được đưa
vào danh sách thành tích của mình. Bạn chính là nguồn cung cấp thông
tin tốt nhất về bản thân và phải sẵn lòng bước lên để chứng minh năng
lực của mình. Đừng trông chờ sếp của bạn sẽ tự động tăng lương hoặc
nhận thấy trong mười năm qua bạn chưa hề được tăng lương. Trong
trường hợp này bạn cần phải phô trương tài năng của mình.
Lập trước kế hoạch
Nếu bạn muốn tăng lương sớm, hãy cho sếp biết rằng bạn muốn bàn
bạc về vấn đề này để bạn có thể cho họ thấy bạn muốn gì trong lần
nâng lương tới. Hãy đề nghị một buổi gặp sếp để bàn bạc trước.
Chẳng bao giờ quá trễ đến nỗi không thể đề nghị tăng thêm
Nếu bạn đã có được đánh giá biểu hiện trong công việc, hãy đề nghị
một hình thức tăng lương khác - có thể là tăng lương nhờ vào công lao
đóng góp cho công ty hoặc một bảng đánh giá biểu hiện công tác sớm
có hiệu lực từ trước dựa trên việc bạn đã đạt được những mục tiêu đề
ra.
Đợi đến lượt của bạn
Đừng bao giờ nghĩ đến chuyện là người đầu tiên hỏi về chuyện tiền
nong trong buổi phỏng vấn. Hãy đợi cho người phỏng vấn đặt tờ đề
nghị việc làm lên bàn. Bạn nên làm gì trong trường hợp buộc phải đưa
ra mức lương? Hãy đưa ra một khoản nào đấy hoặc một câu trả lời mơ
hồ, chẳng hạn “Mức lương tôi mong chờ tùy thuộc vào chi tiết công
việc. Ông/bà có thể nói rõ hơn cho tôi về điều đó được không?”.
Biết được khi nào thì kết thúc
Hãy cân nhắc cơ hội nghề nghiệp khác và sẵn sàng rời bỏ công việc cũ
nếu như bạn không nhận được mức lương xứng đáng. Chẳng có gì
khiến nhân viên tự tin hơn trong khi đề nghị tăng lương bằng việc có
sẵn một đề nghị công việc khác. Mặt khác, nếu bạn xem xét đánh giá
biểu hiện trong công tác của mình và không được nâng lương như
mong muốn, đừng bao giờ bỏ việc ngay lúc ấy. Bạn sẽ dễ dàng tìm việc
mới khi đang đi làm hơn là khi thất nghiệp.
108
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Mọi thứ đều có ý nghĩa
Khi ngồi tính lương, bạn nên nhớ bao gồm cả các khoản phúc lợi như
tiền thưởng, hoa hồng, bảo hiểm y tế, tài khoản chi dùng linh động,
khoản chia lợi nhuận, kỳ nghỉ được trả lương và đề nghị mua cổ phần.
Nếu nhà tuyển dụng mới hỏi rằng bạn kiếm được bao nhiêu ở vị trí hiện
tại, bạn có thể thành thật trả lời thế này: “Tổng cộng thu nhập của tôi
là…” và đưa ra con số bao hàm mọi thứ.
Đừng đánh giá thấp giá trị của hạnh phúc
Nếu bạn cảm thấy hạnh phúc với công việc và điều duy nhất bạn không
có được là nhiều tiền hơn, có lẽ đấy chưa phải là lúc để ra đi. Chẳng thể
nào ra giá được cho niềm vui thích trong công việc đâu.
109
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Thỏa thuận mức lương với nhà tuyển dụng
Nếu như bạn cảm thấy rằng tương lai
của mình phụ thuộc nhiều vào những buổi
phỏng vấn thì bạn phải hết sức bình tĩnh,
chuẩn bị kỹ càng để có thể đối phó với các
tình huống mà nhà tuyển dụng có thể sẽ áp
dụng để "xoay" bạn, đặc biệt là đối với vấn
đề thỏa thuận mức lương - một việc rất tế nhị
nhưng cũng vô cùng quan trọng.
Bạn muốn nhận mức lương nào?
Trong nhiều cuộc phỏng vấn, dù dưới hình thức này hay hình thức
khác, câu hỏi này thường được các nhà tuyển dụng đưa ra. Vấn đề thật
là tế nhị, nhưng gần như là điều quan trọng nhất đối với các ứng viên
khi đưa ra quyết định.
Tuy nhiên, đối với nhà tuyển dụng, nếu như bạn chỉ quan tâm tới mức
lương và đòi hỏi hơi thái quá về chuyện này thì có thể bạn đã đánh mất
cơ hội của mình rồi. Trong những trường hợp này, bạn nên khéo léo
tránh trả lời trực tiếp, ví dụ bạn có thể nói: "Mức lương, dĩ nhiên đối với
tôi là quan trọng, nhưng có lẽ tôi phải tìm hiểu một cách chi tiết xem thử
trách nhiệm của tôi gồm những gì, nột dung khối lượng công việc ra
sao".
Như vậy, bạn có thể tạo cho nhà tuyển dụng một cảm giác rằng bạn là
người quan tâm đến công việc và kết quả công việc, là con người của
công việc, chuyện lương bổng đối với bạn chỉ là chuyện phụ.
Thực tế đã cho thấy rằng, hầu như các nhân viên phỏng vấn đều
chuyển sang hỏi câu hỏi khác và không quay lại vấn đề lương bổng
nữa. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nhân viên phỏng vấn sẽ
chờ bạn trả lời xong câu hỏi này, vậy bạn sẽ định làm gì với tình huống
này?
Tốt nhất, đừng nên chơi trò ú tim với nhà tuyển dụng, kết quả có thể sẽ
rất có hại cho bạn. Bạn phải cố gắng trả lời được một điều gì đó,
không quá dài dòng, nhưng phải tạo ra một khoảng cần thiết cho
hai bên trong việc thỏa thuận mức lương.
110
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Bạn cần phải xác định được ranh giới mức lương mà bạn muốn, nghĩa
là thấp hơn mức đó bạn sẽ không chấp nhận được, dù trong điều kiện
nào. Nhưng đừng bao giờ nói một con số vô thưởng vô phạt,
chung chung, không rõ ràng, hãy nêu ra một con số cụ thể, tương đối
chuẩn so với mức thị trường lao động cũng như so với kiến thức và khả
năng của bạn.
Ví dụ bạn có thể nói: "Tôi muốn mức lương không dưới 300$", như vậy
nhà tuyển dụng sẽ tiên lượng được mức lương của bạn mong muốn.
Hoặc cũng có thể nói "Tôi cảm thấy mức lương 300$ là chấp nhận
được, tuy nhiên, chúng ta sẽ bàn bạc cụ thể vấn đề này khi tôi vào làm
việc".
Nhân viên phỏng vấn cũng có thể hỏi lại bạn: tại sao Anh (Chị) lại muốn
mức lương đó? Đừng mất bình tĩnh, bạn có thể nói rằng hiện tại bạn
đang hưởng mức lương đó, hoặc cũng có thể nói một cách tự tin rằng
"Tôi cho rằng kiến thức và kinh nghiệm làm việc của tôi hoàn toàn xứng
đáng với mức lương đó".
Mặc cả về lương bổng là không có gì phải xấu hổ cả
Bạn là người muốn tìm việc, còn nhà tuyển dụng thì muốn tìm nhân
viên. Nói theo cách khác, trên thị trường (bao gồm thị trường hàng hóa,
nhân lực) cả hai bên cung và cầu cần phải được cân bằng và được đo
bằng giá cả, mà giá cả được xác định bằng chất lượng hàng hoá và dĩ
nhiên là khả năng bán hàng cũng như việc thương lượng. Tìm được
việc làm, có nghĩa là bạn đang thực hiện hợp đồng mua-bán trên thị
trường lao động. Như vậy, việc thỏa thuận giá cả là chuyện hoàn toàn
hợp lẽ, hợp tình.
công việc và trách nhiệm của bạn, lúc đó có thể bạn mới nên nói ra
điều này.
Nếu như bạn tin tưởng vào khả năng và kiến thức, bạn có thể dũng cảm
vứt bỏ cái vẻ ngoài khiêm tốn tội nghiệp kia đi và mạnh dạn đề cập đến
chuyện lương bổng và các khoản đãi ngộ khác. Bạn phải tỏ ra mạnh
mẽ, tự tin, năng động, thực tế cho thấy, nếu nhà tuyển dụng thấy rằng
bạn chính là ứng viên nặng ký nhất họ sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của
bạn (dĩ nhiên, các yêu cầu này phải tương đối chứ không nên thái quá).
Một nguyên tắc quan trọng cho bất cứ một cuộc thương lượng, mặc cả
nào: ưu thế sẽ thuộc về người nào có khả năng làm cho đối
phương phát giá đầu tiên. Bạn có nghĩ đến trường hợp khi phỏng vấn,
bạn mạnh mẽ, tự tin, khảng khái nói: "Công việc này thật sự hấp dẫn đối
với tôi, và tôi nghĩ rằng tôi có thể đảm đương được công việc đó.
Vậy Ông (Bà) có thể cho tôi biết chi tiết hơn không và đề nghị củaÔng
(Bà) về việc này như thế nào?".
Có thể sau khi nghe những lời mềm mỏng nhưng có lý và thật thuyết
phục của bạn, nhà tuyển dụng sẽ nêu ra mức lương trước. Và lúc đó thì
bạn hoàn toàn có thể bước những bước tiếp theo một cách tự tin hơn.
Đấy chính là cách mặc cả hay nhất, lịch sự nhất. Chúc bạn thành công!

Tuy nhiên, trong trường hợp ngược lại, nếu như bạn không hề quan
tâm đến chuyện lương bổng hoặc không muốn thỏa thuận mức lương
khi dự phỏng vấn, cơ hội của bạn có thể bị tuột mất không chừng! Nhà
tuyển dụng có thể cho rằng bạn đang ở thế không có lối thoát, thế nào
cũng được, đi làm là để có công việc mà không cần biết đến mức lương
như thế nào.

Cũng có những trường hợp nhà tuyển dụng sẽ cho phép bạn tự đặt câu
hỏi trước. Đầu tiên, tuyệt đối nên tránh nói đến chuyện lương bổng,
chỉ khi nào câu chuyện xoay quanh nội dung công việc, khối lượng

111 112
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Các dấu hiệu bạn bị stress trong công việc Thấy mệt lả mọi lúc mọi nơiθ
TTO - Bạn làm việc 60 giờ một tuần. Bạn làm Nổi nhiều mụn nhọtθ
việc gấp đôi từ khi đồng nghiệp đi khỏi. Công
ty bạn đang trong giai đoạn hợp nhất và để Có vấn đề về tim mạchθ
mặc công việc cho bạn. Bạn trở nên kiệt sức.
Bạn có dấu hiệu nào sau đây: Cách tính điểm:

Công việc không còn thách thức bạn như 1-5 câu chọn: Môi trường làm việc không có stress. Nhưng bạn có dấu
trướcθ hiệu của sự căng thẳng. Nên dành nhiều thời gian thư giãn.

Gần như không tự chủ công việc hàng ngày của mìnhθ 6-10 câu chọn: Bạn đang bị stress nhẹ, vẫn còn có hy vọng. Hãy làm
giảm căng thẳng bằng một kỳ nghỉ, trò chuyện với gia đình, bạn bè hoặc
Sự lãnh đạm đã thay thế sự nhiệt tìnhθ đơn giản dành một ít thời gian cho mình mỗi ngày.

Luôn lo lắng về áp lực thời gianθ 11-15 câu chọn: Bạn đang trải qua stress khá nghiêm trọng. Đề nghị
giám đốc xem xét bố trí công việc giảm căng thẳng. Nếu điều đó không
Đến sở làm trễ và tranh thủ về sớmθ thể được, hãy đổi sang vị trí khác.

Trì hoãn công việc cho đến phút cuốiθ 16-20 câu chọn: Bạn bị stress rất nặng, có thể gây hại về mặt thể xác và
tinh thần. Bạn nên từng bước cắt giảm căng thẳng ở nơi làm việc.
Không hài lòng với công việcθ Những kỳ nghỉ, thay đổi cách sống hay tìm kiếm chỗ làm mới là lựa
chọn hoàn hảo. Sẽ thật khôn ngoan nếu bạn tìm đến các chuyên gia để
Mất thiện cảm với cấp trênθ xác định nguyên nhân gây ra stress và tìm cách chữa trị.

Hoài nghi về kết quả công việc vừa làmθ

Các đồng nghiệp luôn luôn dè dặt với bạnθ

Kế hoạch làm việc của bạn gây trở ngại cho gia đình, bạn bèθ

Dần cách ly khỏi gia đình, bạn bèθ

Gặp vấn đề về giấc ngủθ

Hút thuốc, uống rượu và cà phê nhiều hơn trướcθ

Mắc chứng hoang tưởngθ

Đề cao những chuyện vụn vặtθ

Nhức đầu, cảm lạnh thường xuyênθ

113 114
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 bí quyết thoả thuận lương trong cuộc
phỏng vấn tuyển dụng
Thông thường, thỏa thuận lương chỉ kéo dài
trong một khoảnh khắc ngắn nhưng lại ảnh
hưởng đến tinh thần và năng lực cả quá trình
làm việc lâu dài.
Trong những giây phút đầy căng thẳng này,
chỉ một sự sơ suất hoặc thiếu sự chuẩn bị là bạn có thể tuột mất
nhiều quyền lợi.
1. Luôn cập nhật thông tin liên quan đến bậc lương
Nghe có vẻ hơi lạ lẫm với bạn, nhưng điều này là cần thiết. Trong thực
tế, đã có nhiều ứng viên đi đến buổi phỏng vấn trong khi vẫn còn mơ hồ
về những con số ảnh hưởng đến tương lai của mình. Biết rõ quyền lợi
của mình, bạn sẽ có thêm nhiều lý lẽ và tự tin hơn để nói chuyện tiền
bạc.
2. Biết rõ giá trị của mình
Bạn có bao giờ thử nghĩ xem mình giá trị đến mức nào. Một lần, hãy
viết ra ra giấy những mặt ưu điểm của bạn: kỹ năng, năng lực, kiến
thức, kinh nghiệm, khả năng nổi bật… Động tác tưởng chừng đơn giản
này sẽ giúp bạn có cái nhìn tích cực hơn về bản thân mình. Nhờ thế, khi
các nhà tuyển dụng cố làm bạn thiếu tự tin về giá trị của mình trong lúc
thương lượng, bạn vẫn có cơ sở quật ngã những lời nhận xét cố làm
bạn mất phương hướng.
3. Đừng hé lộ mức lương hiện tại
Tránh tiết lộ vội vàng với nhà quản lý tương lai về mức lương hiện tại
hoặc đưa ra đề nghị quá sớm về con số bạn mong muốn kiếm được
trong tương lai. Khi viết thư xin việc hay resume, bạn tránh đưa các con
số vào, thay vào đó hãy ghi là “thương lượng”. Tại sao cần phải cẩn
trọng như thế? Bởi vì, một khi bạn phô bày những thông tin cực kỳ nhạy
cảm này bạn sẽ có nguy cơ bị thiệt thòi trong quá trình thương lượng về
lương. Nhà tuyển dụng có thể căn cứ vào đó trả cho bạn số tiền không
tương đương với mức họ dự định.
115
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4. Tránh đề xuất mức lương mong muốn quá chi tiết, cụ thể
Bí quyết này sẽ giúp bạn tận dụng và tìm kiếm thêm nhiều lợi thế hơn
nữa. Nếu bạn đưa ra thông tin chi tiết về mức lương, bạn sẽ có nguy cơ
hưởng ít hơn số tiền mà công ty dự định chi trả cho bạn. Thêm vào đó,
nếu bạn chọn mức lương không phù hợp với năng lực bản thân bạn sẽ
tự mang thêm rắc rối vào mình. Vì thế nên linh động và nhạy bén, tùy
theo diễn biến câu chuyện mà phất cờ.
5. Đừng dè dặt khi nói chuyện lương bổng
Chẳng có gì xấu hổ khi định giá sức lao động của mình cả. Để bảo đảm
lợi nhuận, nhà tuyển dụng sẽ cố ép bạn xuống mức tối thiểu, sự dè dặt
của bạn sẽ tạo thêm cơ hội cho họ. Hãy tự tin khi và thẳng thắn đòi hỏi
quyền lợi cho chính mình, bạn bán sức lao động để kiếm cơm chứ
không ngồi chơi chờ hưởng lợi.
6. Tận dụng thời cơ
Lúc nào là thời điểm quan trọng. Một qui luật cốt yếu cần ghi nhớ là
đừng vội vàng nhanh nhảu đoảng. Tuyệt đối không nên thoả thuận qua
điện thoại, tốt nhất là mặt đối mặt. Nếu như cái giá họ đưa ra không làm
bạn vừa ý thì cố giữ bình tĩnh và thể hiện sự không hài lòng của mình
một cách khéo léo rõ ràng. Như thế, bạn có thể tác động nhà tuyển
dụng nâng cao mức lương. Nếu tình thế có vẻ khó khăn, người phỏng
vấn không thể quyết định nhanh chóng, hãy đề nghị một cuộc hẹn khác.
Hãy tỏ ra nhiệt tình và sẵn sàng hợp tác.
7. Lưu tâm đến các quyền lợi khác
Nếu nhà tuyển dụng dứt khoát không thay đổi con số đã đưa ra, bạn có
thể yêu cầu được biết về những khoản khác như: tiền trợ cấp, tiền
thưởng, lợi ích từ lợi nhuận, tiền thưởng cho thành tích vượt trội… Bạn
yêu cầu nhà tuyển dụng cam kết về thời hạn tăng lương, các khoản thu
nhập khác được hưởng trong hợp đồng rõ ràng. Nếu nhà tuyển dụng tỏ
ra cứng rắn, bạn có thể hỏi họ về các hình thức làm việc khác như bán
thời gian hay tư vấn…
116
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
8. Định rõ giới hạn chấp nhận được
Đây là điều bạn cần phải luôn lưu tâm và suy nghĩ nghiêm túc tường tận
trước mỗi buổi phỏng vấn. Hãy vạch ra giới hạn rõ ràng, con số tối đa
mà bạn có thể đạt được, con số tối thiểu mà bạn chấp nhận được.
9. Đừng quên những bài học quá khứ
Nhớ lại những lần thương lượng về lương trước đây mà bạn đã trải
qua, cho dù đó là những sai lầm thì vẫn là những bài học quý giá giúp
bạn thêm kinh nghiệm trong “cuộc chiến” giành quyền lợi cho chính
mình.
10. Tiền không phải là tất cả
Chúng ta luôn muốn được trả công xứng đáng, nhưng nên nhớ tiền
không phải là tất cả. Tiền lương cần nhưng đừng để nó chi phối mọi
hành động của bạn. Đừng để đồng tiền ép bạn vào những công việc
không yêu thích hoặc từ bỏ những cơ hội lớn của tương
117
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bốn bước thỏa thuận để tăng lương
Sau một thời gian làm việc hiệu quả, bạn cảm
thấy mình cần phải được tăng lương. Nhưng
lời đề nghị tăng lương của người lao động
nhiều khi không được đáp ứng vì họ chưa
nắm được các bước thỏa thuận cơ bản.
Vì thế, những lời khuyên sau đây có thể sẽ
giúp được bạn.
Các bước quan trọng
Khi gặp chủ doanh nghiệp (DN) để trình bày vấn đề tăng lương, nếu
không chuẩn bị kỹ thì lời đề nghị của bạn sẽ kém thuyết phục và dễ
dàng đi đến thất bại trong thương lượng. Những bước chuẩn bị dưới
đây được tổng hợp từ kinh nghiệm của nhiều chuyên gia việc làm, các
chủ DN.
“Ðo lường” thời gian: Phải nắm được khoảng thời gian mình đã làm
việc cho công ty để biết lời đề nghị của mình có trùng khớp với chu kỳ
đánh giá lương của công ty hay không. Bạn cũng biết được với khoảng
thời gian ấy, có nên đề nghị nâng lương hay chưa.
Trình bảng tổng kết: Ðể cụ thể hóa những gì mình đã làm, tốt nhất là
nên lập một bảng tổng kết (review) về những công việc đã thực hiện,
hiệu quả ra sao, triển vọng sắp tới... Một bảng tổng kết tốt có sức thuyết
phục cao sẽ làm tăng khả năng bạn sẽ được tăng lương.
Ðưa ra một vài so sánh: Nên đưa ra nhận định về “tầm vóc” của công
ty trên thị trường trước, sau đó trao đổi với sếp rằng với công việc và vị
trí hiện tại, các công ty khác có chế độ trả lương cho nhân viên thỏa
đáng hơn, DN chúng ta cũng cần nên xem xét điều này là hợp lý.
Những cam kết cho tương lai: Sau khi đề nghị một mức lương cụ thể
nào đó, dĩ nhiên là sếp chưa quyết định ngay là có đồng ý hay không.
Ðể lời đề nghị có thêm sức thuyết phục, bạn cần đưa ra những lời cam
kết về sự gắn bó lâu dài và sự đóng góp liên tục của mình với công ty.
5 điều cấm kỵ khi thỏa thuận tăng lương
118
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
1. Than vãn rằng mức lương hiện tại không giải quyết các nhu cầu cơ
bản của cuộc sống.
2. So bì mức lương của mình với mức lương của các đồng nghiệp
khác, thậm chí với những người có chức vụ cao hơn.
3. So sánh thu nhập hiện tại với thu nhập trước đây khi còn làm cho
công ty khác.
4. Chỉ trích những người khác trong công ty là họ không xứng đáng
được hưởng một mức lương nào đó.
5. “Hăm dọa” chủ DN rằng bạn sẽ nghỉ việc nếu như đề nghị tăng
lương không được đáp ứng.
119
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nên thương lượng lương như thế nào?
TTO - Khi nhà tuyển dụng hỏi , “mức lương công
ty của tôi sẽ trả hàng tháng là bao nhiêu theo như
năng lực của bạn” thì tôi sẽ trả lời như thế nào ?
(Trương Tuấn Anh, world_of_wonder_3000@)
- Trả lời của ông Huỳnh Văn Thôi, Trưởng phòng
Tư vấn Nhân sự, Công ty HR Việt Nam
Theo Jack Chapman, tác giả của quyển sách thương
lượng về lương: Làm sao để có được 1000USD trong
một phút,” thì ứng viên nên tránh việc trở thành người đưa ra mức
lương đề nghị trong buổi thương lượng, phỏng vấn. Vì thế, thay vì đắn
đo, bạn hãy hỏi chi tiết về công việc và chứng minh năng lực của mình
xứng đáng được đánh giá cao.
Nhà tuyển dụng có thể hỏi bạn mức lương mong muốn khi bắt đầu cuộc
phỏng vấn. Trong trường hợp này, Bạn có thể trả lời họ: “ Chúng ta có
thể bàn đến vấn đề này sau khi tôi biết được một số thông tin về công
việc mình sẽ đảm nhận”.
Thông thường, các nhà tuyển dụng làm ứng viên mất định hướng. Họ
giữ thông tin bí mật này và bạn cứ thế nhảy vào cuộc mặc cả không
công bằng. Vì thế, hãy tìm hiểu kỹ về khung lương trước khi đưa ra
mức lương yêu cầu. Bạn có thể liên lạc với các tổ chức nghề nghiệp để
có được bảng điều tra lương hàng năm hay tìm kiếm thông tin này trên
internet. Ngoài ra bạn có thể thăm dò mức lương của những người
quen có cùng ngành nghề hay vị trí tương tự với công việc bạn đang tìm
kiếm
120
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Các câu hỏi có thể gặp khi đàm phán về
lương
Lương trước đây của bạn? Trong thời gian
từ 5 đến 10 năm, bạn muốn kiếm được bao
nhiêu tiền?... đó là những câu hỏi có thể gặp
khi đàm phán về lương. Bạn sẽ trả lời thế
nào?
1. Bạn hãy nói về lương trước đây của bạn? Ảnh minh họa
Bạn có thể trả lời: Những xét duyệt lương tạo nên sự tăng lương cùng
với những đóng góp của bạn. Điều đó, có nghĩa bạn chưa bao giờ bị từ
chối tăng lương vì cách làm việc không phù hợp.
7. Bạn có muốn trở thành một thành viên cho kế hoạch lương của
chúng tôi không?
Câu trả lời: Bạn rất vui nếu được tham gia kế hoạch này và bạn sẽ xem
xét cẩn thận về tổ chức kế hoạch và sự cạnh tranh trên thị trường tài
chính.

Câu trả lời: Bạn rất sẵn lòng cho nhà tuyển dụng biết con số, tiền lương
tăng đều. Trong công việc, tiền bạc với bạn không quan trọng bằng cơ
hội học hỏi và làm việc.
2. Bạn có giá trị lương bao nhiêu?
8. Bạn mong muốn mức lương là bao nhiêu?
Câu trả lời: Lương căn cứ vào nhiều yếu tố: Điều kiện làm việc, triển
vọng tương lai và cơ hội thăng tiến. Tuy nhiên, khó chấp nhận một mức
lương thấp hơn mức lương hiện tại, bởi nó là sự thành công của bạn.

Câu trả lời: Phương châm của bạn là làm việc và đóng góp với khả
năng tốt nhất của mình. Vì vậy, bạn luôn nỗ lực để đạt kết quả và được
người chủ thừa nhận và công bằng đặt bạn đúng giá trị của bạn.
3. Lương hiện tại của bạn là bao nhiêu?
Câu trả lời: Bạn nên nêu rõ tiền lương, thưởng, làm thêm giờ, những
phúc lợi mà bạn hưởng ở công ty cũ.
9. Bạn có thể hạ mức lương thấp nhất mà bạn chấp nhận nếu làm
công việc này?
Câu trả lời: Có thể bạn đang bị cạnh tranh bởi những người đưa ra mức
lương thấp hơn. Trong câu trả lời bạn nên nêu những mức trách nhiệm
của công việc và thành quả đạt được

4. Trong thời gian từ 5 đến 10 năm, bạn muốn kiếm được bao
nhiêu tiền?

Câu trả lời: Bạn mong tiền lương phản ánh nỗ lực của bạn và phù
hợp với những vị trí được trả lương tương đương.

5. Bạn nghĩ mọi người cùng nghề với bạn được trả lương tương
xứng?

Câu trả lời: Hãy cẩn thận. Một số người được trả lương quá thấp. Nếu
bạn là một trong số đó, bạn hãy giữ điều đó cho riêng bạn. Đừng thể
hiện sự giận dữ hay chống đối của bạn. Bạn chẳng đạt được điều gì khi
nói lên như vậy, nhưng lại có nhiều thứ để mất.

6. Bạn có bao giờ bị từ chối tăng lương không?

121 122
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Phỏng vấn cũng phải có nghề Các câu nên hỏi

Chúng ta đã thấy nhiều lời khuyên dành cho Các câu nên hỏi là các câu thật cụ thể, đi vào những tình huống buộc
người đi phỏng vấn xin việc, nhưng hiếm thấy ai ứng viên phải nhớ lại chuyện đã qua và kể chi tiết. Như thế họ sẽ không
bày kinh nghiệm dành cho người thực hiện cuộc có thời gian trả lời theo kiểu "phải đạo" và người phỏng vấn có thể đánh
phỏng vấn tìm nhân sự cho công ty. giá năng lực ứng viên.

Những câu không nên hỏi Loại này rất đa dạng, ở đây chỉ nêu một số ví dụ:

Có những câu hỏi nghĩ kỹ thật ngớ ngẩn, thế mà vẫn Ảnh minh họa
được nhiều giám đốc bắt chước nhau hỏi ứng viên. Chẳng hạn: "Ưu
điểm và nhược điểm lớn nhất của bạn là gì?". Có người xin việc nào
chịu nói thẳng nhược điểm của họ - trừ những nhược điểm vô hại,
chung chung.
- "Hãy kể về một kinh nghiệm làm việc khi gặp một thành viên chung
nhóm không chịu hợp tác, gây khó dễ. Bạn đã ứng xử như thế nào?".
- "Hãy nhớ lại những lần áp lực công việc thật nặng nề. Hãy kể một hai
tình huống đó".

Sau đây là một số câu hỏi loại đó và lý do vì sao không nên hỏi:
Câu hỏi ngớ ngẩn
Năm năm nữa bạn hình dung
mình sẽ là ai?
Vì sao công ty nên tuyển dụng
anh?
Hãy nói về bản thân bạn
Bạn có kế hoạch học thêm
không?
Quan hệ với sếp cũ của bạn
như thế nào?
Bạn thích làm gì trong thời gian Chắc chắn ông này hết câu hỏi rồi, chỉ
rảnh rỗi?
Nếu chúng tôi tuyển bạn, chúng Sao lại hỏi thế nhỉ. "Dạ, nỗ lực hết
tôi có thể trông đợi gì ở bạn?
Bạn sẽ làm gì nếu...
- "Công việc nào bạn từng làm một cách thích thú nhất, công việc nào
bạn xem là tệ hại nhất, công việc hấp dẫn nhất theo bạn là loại việc
Phản ứng đương nhiên gì?".
Chà, chắc họ muốn mình gắn bó lâu
- "Hãy kể về một lần nào đó bạn không làm tròn nhiệm vụ được giao.
dài, "Tôi sẽ trưởng thành cùng sự
Giả sử gặp lại loại công việc tương tự, bạn có cách giải quyết nào mới
phát triển của công ty".
Thì còn gì nữa, "Tôi là người công ty không?"...
có thể tin tưởng, giao việc".
Ông này không biết phải hỏi gì. Mình
nên bắt đầu như thế nào đây. Im lặng
kéo dài.
A ha, hỏi như thế chắc công ty đặt
nặng chuyện đào tạo. "Dạ, học nữa,
học mãi là tham vọng của tôi".
Làm sao nói thật đây, thôi đành nói
theo kiểu ngoại giao cho chắc ăn. "Rất
tốt...".
muốn hỏi cho có chuyện...
mình vì sự nghiệp công ty".
Với loại câu hỏi giả định này, ông ấy
muốn nghe gì, mình sẽ nói như thế
đấy.

123 124
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Trang phục của thành công
“Quần áo vừa che đậy, vừa bóc trần con người”.
Việc chăm sóc vẻ bề ngoài của một người cũng
giống như việc trang trí một cửa hàng, làm sao
cho hút khách. Đối với một doanh nhân, việc ăn
mặc càng quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp
đến việc thành bại trong kinh doanh.
Bộ quần áo của doanh nhân phải đáp ứng được ít
nhất 3 chức năng: giới thiệu, điều tiết, thông tin.
- Giới thiệu: trang phục sẽ giới thiệu người mặc với cả thế giới xung
quanh, đúng hơn là bạn sẽ tự bộc lộ bản thân thông qua trang phục
đang mặc trên người.
- Điều tiết: nghĩa là quần áo sẽ ảnh hưởng (thậm chí có thể làm thay
đổi) sự liên hệ tương hỗ giữa các thành viên trong hoạt động kinh
doanh. Ví dụ khi người phụ nữ đến công sở với chiếc áo trắng và váy
ngắn (mà không phải đồng phục như quy định), cô ta có thể khiến cho
một vài nam đồng nghiệp tỏ ý theo đuổi, chứ không tạo ra mối quan hệ
công tác đơn thuần.
- Thông tin: thể hiện ở việc bộ quần áo có thể chuyển tải các thông tin
rất khác nhau về người đang mặc, kể cả những thông tin không nên tiết
lộ: người này là ai, anh ta muốn biểu lộ tính cách bản thân như thế nào,
anh ta nghĩ thế nào về sức thu hút của mình, cá tính của anh ta, gu
thẩm mỹ, thu nhập cá nhân, văn hóa…
Vậy trong trang phục của mình, các doanh nhân nên lưu ý đến điều gì
nhất?
- Giá trị: Thông thường, giá trị bộ quần áo bạn đang mặc càng cao thì vị
trí của bạn cũng cao tương xứng trong mắt người đối diện. Người ta
tính giá trị dựa trên chất liệu, tần số xuất hiện (độ hiếm) của kiểu dáng
và mối liên hệ với thời trang (tính hợp mốt) của trang phục.
- Kiểu dáng: Kiểu được coi là chỉ dành cho giới thượng lưu là hơi ôm
vào thân và nhấn mạnh các góc, còn kiểu dành cho “thường dân” sẽ có
nhiều đường cong hơn.
125
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
- Màu sắc: Dấu hiệu của VIP là trang phục ít màu sắc và gam màu đen
- trắng luôn được coi là sang trọng. Màu xám tro và tất cả các sắc độ
của màu xanh dương đậm cũng gây được thiện cảm. Nếu có sọc thì
phải mảnh, nhỏ và không tương phản. Tóm lại tránh sự thu hút không
cần thiết về màu sắc.
Có 3 sai lầm trong cách ăn mặc mà bạn, với tư cách là doanh nhân,
không bao giờ được phép mắc phải: Chạy theo thời trang một cách quá
nhiệt tình; Tự đề cao sự hấp dẫn của bản thân; Cho phép nguồn gốc
xuất thân ảnh hưởng đến phong cách ăn mặc. Đây chính là những lực
đẩy gián tiếp đưa bạn đến với thất bại trong việc tạo lập các mối quan
hệ kinh doanh.
Riêng với nữ doanh nhân, trang phục phải toát lên vẻ cổ điển, mang
phong cách riêng. Về màu sắc, đừng mặc một bộ trang phục có nhiều
quá 3 màu nếu không muốn trở thành một bó hoa ngày tết. Các màu có
thể tạo ấn tượng tốt là xanh dương, màu ô-liu, nâu, các gam màu nhạt,
màu trung gian, các màu gợi sắc thiên nhiên (cát, đá, nước, cỏ cây…).
Những màu chói và rực rỡ đều không phù hợp.
“Người được coi là ăn mặc đẹp là người biết ăn mặc phù hợp, hài hòa
với chính mình và với mọi người xung quanh”. Vẫn biết “Cái áo không
làm nên thầy tu” và bộ quần áo bạn đang mặc không thể biến bạn trở
thành một doanh nhân thành đạt nhưng chắc chắn nó sẽ giúp bạn rất
nhiều trong sự nghiệp.
126
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Quản lý nhân viên đi làm muộn
Tại Nhật Bản, một số khảo sát gần đây cho
thấy nền kinh tế nước này đã mất khoảng 30
tỷ USD mỗi năm vì nhân viên ngủ gật trong
giờ làm việc! Tuy chưa có thống kê cụ thể
nào về những thiệt hại cho doanh nghiệp do
việc đi làm muộn của nhân viên, nhưng chắc
chắn sẽ là con số rất lớn. Hạn chế đến mức
thấp nhất việc nhân viên đi làm không đúng giờ quy định luôn là
vấn đề đáng quan tâm của các nhà quản lý.
Đi muộn: phong cách thiếu chuyên nghiệp
"Ở các nước Tây Âu, ví dụ như ở Đức, nơi tôi đã có dịp đến, thái độ làm
việc của nhân viên trong các văn phòng, doanh nghiệp là cực kỳ chuyên
nghiệp. Buổi sáng, họ ăn nhẹ và luôn đến nơi làm việc đúng giờ, làm
đến tận chiều và hầu như rất ít người ăn trưa. Niềm vui của họ chính là
ở hiệu quả công việc. Còn ở ta, không thể vơ đũa cả nắm nhưng ở
nhiều doanh nghiệp, người lao động vẫn làm theo kiểu đối phó, được
chăng hay chớ, nhất là đi muộn. Liên tục đi muộn là điều khó có thể
chấp nhận trong môi trường lao động ngày càng hướng tới sự chuyên
nghiệp như hiện nay" - chị Đoàn Thu Ba, Giám đốc Công ty Thanh Bắc
Đông Dương đã cho biết như vậy khi chúng tôi hỏi về cảm nhận của chị
qua những chuyến đi ra nước ngoài xúc tiến thương mại.
Đồng tình với quan điểm của chị Thu Ba, anh Nguyễn Thành Nam,
Giám đốc Công ty phần mềm FPT (Fsoft) nói: “Đi làm không đúng giờ
không những thể hiện thái độ thiếu chuyên nghiệp mà còn trực tiếp ảnh
hưởng tới năng suất và hiệu quả lao động. Tiến độ công việc bị chậm lại
sẽ kéo theo những thiệt hại mà nhiều khi doanh nghiệp khó nhìn thấy".
Anh Hồ Hoàng Hải, Giám đốc Công ty Phú Thành thì nhận xét: "Nhân
viên họ hoàn toàn hiểu được là đi làm muộn sẽ ảnh hưởng như thế nào
đối với công việc chung, nhưng không phải ai cũng có thái độ tích cực
trong việc này. Ở Công ty Phú Thành, nếu nhân viên nào đi muộn nhiều
quá, tôi sẵn sàng cho thôi việc".
Những thiệt hại khó đong đếm
127
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Thử làm một phép tính đơn giản: cứ mỗi năm nhân viên đi muộn, doanh
nghiệp thại hại 10.000đ thì với những doanh nghiệp khoảng 1.000
người, thiệt hại sẽ lên tới 10.000.000đ. Nếu như tình trạng nhân viên đi
làm muộn diễn ra triền miên, ai có thể thống kê nổi con số thiệt hại này?
Đó là chưa kể đến uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp sẽ trở nên "mất
điểm” trong con mắt của khách hàng.
Chẳng hạn như việc một doanh nghiệp hẹn giao hàng sau 3 ngày.
Nhưng do nhiều nhân viên đi làm muộn, không làm đúng tiến độ, việc
giao hàng phải lùi lại 3 ngày nữa. Nếu cứ để tình trạng đó diễn ra ngày
này qua ngày khác, ai còn dám đến doanh nghiệp đó để tiếp tục đặt
hàng? Trong khi trên thương trường, có hàng trăm các doanh ngiệp
cùng lĩnh vực có thể giao hàng chỉ trong 2 ngày, thay vì 6 ngày như đã
nói ở trên.
Quản lý bằng cách nào?
"Tôi cho thôi việc ngay lập tức. Cơ quan thì phải có kỷ luật, và nó không
gống như cái chợ, muốn đến lúc nào cũng được” - anh Nguyễn Văn Hà,
Giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển công nghệ Hoàng Hà bức xúc. Có
khá nhiều doanh nhân cùng chung quan điểm này với anh Nguyễn Văn
Hà.
Tuy nhiên, vẫn có một số người có cách "xử lý" mềm dẻo hơn. Chị
Nguyễn Thị Minh Hoà, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Miền Bắc nói:
“Trên thực tế thì không phải ngẫu nhiên mà nhân viên lại thường xuyên
đi làm muộn. Cần phải tìm hiểu nguyên nhân vì sao. Có thể do nhân
viên đó không mấy hứng thú với công việc đang làm, không tìm thấy
niềm vui với vị trí mà mình đang đảm nhận. Hoặc cũng có thể nhân viên
đó nghĩ rằng, công việc mình đang chịu trách nhiệm không cần thiết
phải đến đúng giờ mà vẫn có thể hoàn thành bằng những giờ làm thêm
vào buổi tối".
Giám đốc Công ty Alphanam Nguyễn Tuấn Hải lại cho biết: "Nếu cho
thôi việc hoặc phạt tiền thì đơn giản quá, ai mà chẳng làm được! Nên
trực tiếp gặp và nói chuyện với những nhân viên đó, để tìm hiểu xem họ
muốn gì, cần gì để có thể tự chấm dứt tình trạng đi muộn
128
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Hãy để nhân viên lên tiếng
Thông tin và giao tiếp nội bộ luôn được coi là yếu
tố sống còn của bất kỳ tổ chức nào mà không phụ
thuộc vào quy mô, lĩnh vực hoạt động hay vị trí địa
lý của tổ chức đó.
Nếu công ty bạn có hệ thống thông tin tích cực và hiệu
quả giữa người lao động và người sử dụng lao động,
nhân viên sẽ cảm thấy an tâm và thoải mái với vị trí
làm việc của mình, bởi vì họ luôn biết rõ mọi việc xảy
ra trong công ty. Mọi người sẽ có xu hướng năng động hơn, quan tâm
nhiều hơn đến công việc của bản thân và các hoạt động chung của
công ty, từ đó sẽ làm việc năng suất hơn. Và năng suất được nâng cao
sẽ làm cho người lao động thỏa mãn hơn và gắn bó với doanh nghiệp
hơn.
Ngược lại, khi các kênh giao tiếp và thông tin nội bộ bị “nghẽn mạch”,
nhân viên luôn cảm thấy họ dường như bị bỏ rơi, bị coi thường, bị đẩy
ra ngoài dòng chảy của các hoạt động chung. Họ không còn cảm thấy
hứng thú với công việc của mình, kéo theo năng suất làm việc cũng suy
giảm. Dần dần, họ sẽ đánh mất niềm tin vào doanh nghiệp, thậm chí
bạn có thể phải chuẩn bị đối phó với những cuộc bãi công, đình công
của các nhân viên bất mãn với lý do không nhận được thông tin đầy đủ
từ phía lãnh đạo, hoặc không được tạo cơ hội để họ nói lên tâm tư,
nguyện vọng của mình.
Nhiều chủ doanh nghiệp tin rằng họ sẵn sàng tiếp thu ý tưởng và những
lời phàn nàn từ phía nhân viên. Lại có những vị lãnh đạo đề ra cái gọi là
“chính sách mở cửa” cho phép và khuyến khích nhân viên gặp gỡ, nói
chuyện, chia sẻ khúc mắc hoặc tìm kiếm thông tin. Liệu những điều đó
có thực sự phát huy tác dụng? Vậy bạn có thể làm gì để đảm bảo cho
thông tin nội bộ được xuyên suốt và hiệu quả?
Trước tiên, hãy tự hỏi rằng liệu nhân viên của bạn có cảm thấy thoải
mái khi nói chuyện với bạn không? Cách tốt nhất để xác minh điều này
là nhìn vào số người dừng lại ở cửa văn phòng của bạn. Họ là những
nhân viên thuộc đủ mọi cấp bậc trong công ty? Họ đến văn phòng của
bạn thường xuyên không? Có phải chỉ những nhân viên trụ cột hoặc các
giám đốc mới “dám” xuất đầu lộ diện để nói chuyện với bạn không? Nếu
đúng như vậy thì quả thực đã có điều gì đó không ổn - bằng cách này
129
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
hay cách khác, bạn đã gửi đi một thông điệp rằng bạn chỉ muốn tiếp đón
một số người nhất định.
Sau đó, trong trường hợp chỉ có một nhóm người được ưu tiên ghé
thăm, bạn hãy nhìn vào tỷ lệ của những đánh giá tích cực và tiêu cực,
vào những câu hỏi mà họ đặt ra. Nếu như tất cả, hoặc hầu hết, những
cuộc trao đổi đều là tích cực, bạn phải tự hỏi mình và những người khác
xem liệu môi trường làm việc và văn hoá công ty có cho phép tồn tại
những thắc mắc hay ý kiến bất đồng không. Liệu những người ghé
thăm có tin rằng họ sẽ không phải nhận lãnh hậu quả xấu, nếu họ đặt ra
những câu hỏi cứng rắn và thảo luận những vấn đề mang tính thách
thức hay không? Có lẽ là không.
Hãng tư vấn nguồn nhân lực Rightcoutts đã đưa ra một kết quả đáng
ngạc nhiên về mức độ ít tiếp xúc giữa cấp trên và cấp dưới ở nơi làm
việc. Theo một khảo sát do hãng này tiến hành thì trong số 2.000 nhân
viên làm việc tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có đến gần 1/2 chưa
từng một lần tiếp xúc với giám đốc điều hành.
Đôi khi nhà lãnh đạo tưởng rằng chính sách nhân sự của mình có thể
khuyến khích các nhân viên bày tỏ ý kiến, và khi nhân viên im lặng thì
họ coi đó là biểu hiện của sự đồng tình. Tuy nhiên, có một hiện tượng
gọi là “group think” (tạm dịch là suy nghĩ của tập thể) xảy ra khi các
nhân viên không bày tỏ thái độ phản ứng. Lãnh đạo cho rằng mọi thứ
đều ổn, mặc dù thực tế không phải như vậy. Hiện tượng này làm tăng
tính tự tôn của nhà lãnh đạo, những người luôn tự hào về phong cách
lãnh đạo của mình. Khi không nhận thấy những “lời đáp” tiêu cực từ
phía nhân viên, nhà lãnh đạo sẽ cho rằng đường lối của mình được mọi
người ủng hộ, rằng mình luôn luôn đúng.
Bạn thấy đấy, dù vô tình hay cố ý thì nhà lãnh đạo vẫn bị hạn chế trong
việc giao tiếp cởi mở với nhân viên. Vậy bạn nên làm gì để có thể giao
tiếp nhiều hơn với nhân viên, và quan trọng hơn cả là bạn làm cho nhân
viên tin rằng cả thông điệp tích cực lẫn tiêu cực đều được phép trao
đổi?
Bạn hãy mời ngẫu nhiên một nhóm người thuộc các phòng ban khác
nhau và ở những cấp bậc khác nhau đến văn phòng của bạn, phòng
họp hay một không gian rộng rãi nào đó. Bạn hoặc có thể tự đề ra
những nội dung chính cho những buổi họp này và đề nghị những người
được mời đóng góp thông tin. Bạn cũng có thể tổ chức các buổi họp mở
130
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
để cho nhân viên thảo luận những chủ đề mà họ lựa chọn và đặt câu
hỏi cho bạn.
Hoặc bạn hãy hướng chủ đề chính của các buổi họp vào những vấn đề
quen thuộc như tinh thần làm việc, lương bổng, năng suất, lợi ích, cơ
hội nghề nghiệp và những điều tương tự như vậy. Cho dù với chủ đề
nào và lối tiếp cận nào, bạn cũng đừng quên phục vụ một cái gì đó (đơn
giản thôi) để… ăn và uống. Chi tiết này không chỉ tạo ra sự thân mật và
cởi mở, mà còn làm cho nhân viên hiểu rằng họ luôn được bạn chào
đón.
Một ý tưởng khác là tổ chức những buổi gặp mặt lớn hơn vào mỗi tháng
hay mỗi quý và bạn hãy mời toàn bộ nhân viên trong công ty tham gia.
Các câu hỏi được đặt trực tiếp hoặc viết ra giấy và gửi trước (dạng câu
hỏi này có thể được ưu tiên khi nhân viên muốn giấu tên). Tuy hình thức
mở rộng này không mang lại cho bạn cơ hội tiếp xúc nhân viên trong
một không khí thân tình, nhưng ít nhất nó có thể làm cho nhân viên tiếp
nhận bạn trong hình ảnh mà bạn muốn họ chấp nhận.
Chỉ cần bỏ chút thời gian để thường xuyên gặp gỡ nhân viên, lắng nghe
thắc mắc và đánh giá của họ, sau đó đáp lại với một sự trân trọng, bạn
sẽ xây dựng được một không khí thân thiện mà bạn đang nỗ lực để tạo
ra, một không khí mang thông điệp: “Tôi thích thú với những gì các bạn
nói” và “Bạn có thể tin rằng tôi là một nhà quản lý luôn biết lắng nghe
những mối bận tâm của các bạn và sẽ giải quyết chúng đến nơi đến
chốn
131
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
5 cách đối phó với đồng nghiệp đố kỵ
Hàng ngày phải đối mặt với một đồng nghiệp
hay ghen ghét đố kỵ quả là không dễ chịu
chút nào. Cứ đến công ty là gặp ngay "cái
bản mặt" ấy, chịu đựng đủ những lời nói xấu
sau lưng... Phải làm gì đây?
1. Thể hiện mình là một thành viên của tập
thể
Quá mải mê công việc, đôi khi ta quên mất việc hòa nhập với môi
trường xung quanh, quên không giao lưu với đồng nghiệp. Hãy sửa sai
bằng cách dùng ngôi "chúng ta" trong các cuộc họp, hỏi ý kiến đồng
nghiệp trong khi thực hiện các kế hoạch lớn. Dù bạn có thực sự là "sao"
đi chăng nữa, cũng nên khẳng định mọi thành công đều nhờ vào công
sức của tập thể. Chắc chắn, đồng nghiệp đố kỵ nhất cũng không thể
ghét bỏ bạn được.
2. Tranh thủ sự giúp đỡ
Không có điều lệ nào nói là bạn phải một mình đương đầu với mọi khó
khăn. Nếu bạn cảm thấy không thoải mái vì những hành động ghen
ghét, đố kỵ của đồng nghiệp, hãy nói với sếp nhưng đừng chỉ trích. Có
khi sếp hiểu nguyên nhân đấy (chẳng hạn như cô ta thích sếp, nhưng
sếp lại tỏ ra ưu ái bạn). Và chính sếp sẽ biết phải làm gì để "điều hòa"
lại mọi mối quan hệ.
Hoặc đôi khi, nếu bạn có tài thuyết phục, sao không trao đổi thẳng với
cô đồng nghiệp hay nói xấu sau lưng. Thẳng thắn và chân thành, kết
quả đạt được sẽ không tệ đâu.
3. Đứng ngoài lề mọi cuộc đàm tiếu
Những đồng nghiệp hay đố kỵ thường buôn chuyện về những người mà
họ cho là gây nguy hiểm đối với họ. Bạn có thể lắng nghe nhưng đừng
bị lôi cuốn tham gia vào những trò không hay này. Nếu có muốn góp lời
thì cũng chỉ nói những câu mang tính xây dựng thôi.
132
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cũng đừng tham gia vào những chuyện chính trị trong công ty. Chuyện
sếp này sếp nọ không giúp bạn thăng tiến nhanh hơn. Tốt nhất là nên
sống hiền hòa và tập trung cho công việc.
4. Tự bảo vệ mình
Một số đồng nghiệp đố kỵ có thể không chỉ nói xấu mà còn sẵn sàng
làm điều xấu, phá hoại sự nghiệp thành công của bạn. Hãy đề phòng,
chắc chắn rằng mình không có sơ hở nào để họ có thể lợi dụng.
Mong rằng sếp của bạn đủ sáng suốt để nhận ra ai đúng ai sai. Trong
trường hợp xấu hơn, tốt nhất bạn nên chuẩn bị sẵn những vũ khí cần
thiết để tự bảo vệ mình.
5. Thể hiện trình độ nghiệp vụ
Trong khi đồng nghiệp đang mải mê với trò đố kỵ thì bạn hãy tập trung
cho chuyên môn. Hãy dùng kết quả để trả lời mọi bóng gió. Đừng mất
thời gian vào những trò vô bổ bởi đa số trong công ty đều hiểu rõ bạn là
người thế nào. Hãy tỏ ra mình là người không quan tâm đến những lời
nói sau lưng.
Thành công trong sự nghiệp chính là vũ khí lợi hại nhất giúp bạn chiến
thắng
133
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cư xử với đồng nghiệp khi mới đi làm
Từ giã những tháng ngày SV, bạn sẽ
bước chân vào một môi trường hoàn toàn
mới lạ: nơi làm việc của bạn. Để hòa nhập
được với cuộc sống mới, với mọi người
và giành được thiện cảm của các đồng
nghiệp, điều trước tiên bạn phải có sự
quan sát tinh tế, nhạy cảm trong cuộc
sống hằng ngày và luôn phải ghi nhớ những điều sau:
- Đừng luôn nghĩ rằng mình là người trẻ tuổi có học thức cao, rộng
cho dù bạn có tốt nghiệp loại ưu của một trường đại học có tiếng
trong nước hay nước ngoài. Phải luôn luôn biết tôn trọng những
đồng nghiệp khác cho dù bằng cấp, học vị của họ không bằng mình.
- Hãy vui vẻ tiếp nhận sự chỉ đạo trong công việc của các đồng
nghiệp vì họ là những người đã có kinh nghiệm làm việc lâu năm.
Câu thành ngữ ''Trăm hay không bằng tay quen'' là điều bạn nên ghi
nhớ.
- Khiêm tốn đón nhận sự dạy bảo của các đồng nghiệp trong việc
đối nhân xử thế vì hơn ai hết họ là những người hiểu được tính nết
của mỗi người ở cơ quan như thế nào, sở thích, cuộc sống gia đình,
chuyện riêng tư của mọi người ra sao.
Đừng vô ý mà hỏi chuyện chồng, con (hoặc vợ con), bố mẹ của ai
đó khi mình chưa hiểu gì về đời tư của họ. Đôi lúc vì muốn thân tình,
muốn chia sẻ mà vô tình bạn lại biến mình trở thành người vô duyên
đấy.
Cũng đừng bao giờ làm phiền đồng nghiệp quá nhiều trong sinh
hoạt như đi, đứng, nói, cười, vay mượn hay trong công việc hằng
ngày. Bạn nên nhớ mọi sự cố gắng tự lực của bản thân bao giờ
cũng được đền bù xứng đáng, dẫu có muộn.
- Nếu bị ai đó trách móc, chê bai điều gì không đúng thì bạn đừng
vội có thái độ ''ăn miếng trả miếng''. Hãy nhẫn nại, dịu dàng trình bày
ý kiến của mình vào những lúc thích hợp.
- Không nên quá tỏ ra mình là người giỏi giang, sắc sảo, cái gì cũng
biết, cũng làm được và sẵn sàng giải quyết được mọi công việc hiệu
134
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
quả ngay tức thì. Hãy bình tĩnh, khiêm nhường và biết chờ đợi. Nếu
bạn thực sự là người có năng lực chuyên môn thì sau một thời gian
làm việc không lâu, những ưu điểm của bạn sẽ được bộc lộ một
cách tự nhiên. Lúc đó người ta sẽ yêu mến, quý trọng và thán phục
bạn rất nhiều.
- Không bao giờ đùn đẩy tất cả những công việc khó khăn cho các
đồng nghiệp bởi làm như vậy người ta sẽ nghĩ rằng bạn là người ích
kỷ, cá nhân, không chịu khó, chịu khổ. Khi thấy những đồng nghiệp
làm những việc vặt như thu dọn, lau chùi phòng làm việc thì bạn
đừng khoanh tay đứng nhìn mà phải xắn tay vào cùng làm với họ.
- Nói chuyện trao đổi với đồng nghiệp bạn nên lựa lời nhẹ nhàng,
không thể nói một cách tùy tiện như nói với bạn cũ. Nếu ra vào cơ
quan gặp đồng nghiệp bạn nên tiến lại và cất lời chào trước.
- Ai đó thành thật quan tâm khuyên bảo những điều tốt đẹp bạn nên
đón nhận một cách biết ơn. Đừng cho rằng sự giúp đỡ, góp ý của họ
là "lắm điều" là ''rách việc"...
- Trước khi quyết định làm một việc gì, bạn nên hỏi ý kiến những
người đồng nghiệp có kinh nghiệm. Điều này sẽ giúp bạn thu được
kết quả tốt đẹp hơn trong công việc.
Ngoài những điều kiện cần thiết trên, điều mà bạn phải luôn ghi nhớ
và tâm niệm là sống trung thực, chân thành thì cho dù ở môi trường
công tác mới lạ bạn cũng sẽ nhận được sự giúp đỡ ưu ái từ phía
những người đồng nghiệp, cộng sự của mình
135
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
"Cẩm nang" thành công cho người trẻ
Người đạt được thành công khi tuổi đời còn trẻ
thường rất tự mãn. Họ không bao giờ tự nhận ra
khuyết điểm, thói xấu của mình. Hãy tự xem xét
mình có "lọt" vào một trong những thói xấu dưới
đây không nhé!
Nhanh nhảu đoảng
Sự nhanh nhẹn được đánh giá cao trong công việc.
Thế nhưng, nhanh nhẹn mà không suy nghĩ kỹ thì chỉ là người "hữu
dũng vô mưu".
Bạn hãy tập suy nghĩ và chín chắn trước khi bắt tay vào làm bất cứ việc
gì. Chậm mà chắc vẫn hơn nhanh mà đoảng, đúng không?
Đam mê kiếm tiền
Rất nhiều bạn trẻ quan niệm: "Có tiền là có tất cả". Dù chưa có nhiều
kinh nghiệm, họ cũng sẵn sàng lao vào các phi vụ làm ăn mà không biết
mình đang là "con cờ". Kết quả, họ rất dễ vấp phải thất bại vì quá đặt
nặng vấn đề tiền bạc.
Thiếu ý chí
Sự thành công nào cũng gặp không ít trở ngại. Chính trở ngại sẽ giúp
bạn có thêm kinh nghiệm. Tuy nhiên, một số người gặp chút khó khăn là
đã nản chí và cho rằng mình không thích hợp với công việc nữa.
Bạn chỉ cần chuyên tâm, cố gắng, mọi chuyện đều có thể vượt qua.
Thất bại cũng rất cần thiết vì từ đó bạn sẽ rút kinh nghiệm và thành
công ở lần sau.
Kiêu ngạo và sĩ diện
Bạn vừa mới lập thành tích và được khen thưởng. Đó chỉ là phần khởi
đầu của sự thành công. Đừng ngủ quên trên chiến thắng và kiêu ngạo.
Tính kiêu ngạo sẽ khiến bạn dễ làm mất lòng đồng nghiệp. Không chỉ
thế, tính tự ái, sĩ diện khiến nhiều bạn trẻ không chịu tiếp thu ý kiến của
người đi trước.
136
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Thật ra, kiến thức, kinh nghiệm của người cũ là một kho báu cho người
mới đấy!
Xem thường sức khỏe của mình
Không ít bạn trẻ đang lãng quên sức khỏe vì quá tham việc để sớm
khẳng định mình.
Họ làm ngày làm đêm, bỏ ăn bỏ ngủ. Đến khi gục ngã, nằm bệnh một
chỗ mới hối hận. Bạn nên làm việc vừa sức và giữ gìn sức khỏe.
Không có mục tiêu rõ ràng
Tương lai bạn sẽ làm gì? Kế hoạch sắp tới của bạn là gì? Đứng trước
câu hỏi này, không ít bạn trẻ đã ấp úng.
Sự thành công của một số người có thể mang tính may mắn, nhất thời.
Khi đạt kết quả, họ lại không thể tìm thấy mục tiêu kế tiếp.
Nếu muốn giữ vững thành công lâu dài, bạn phải có những hoạch định.
Như thế, bạn sẽ không vấp phải giai đoạn chững lại trong công việc
137
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
"Đối phó" với nhân viên xin thôi việc
Ai nghỉ việc cũng có lý do, có khi có cả "nỗi niềm".
Để tránh những rắc rối không đáng có khi một
ngày đẹp trời bất ngờ nhận được đơn xin nghỉ
việc của một nhân viên mà mình đang kỳ vọng,
nhà quản trị cần tiếp cận sâu, nhiều góc cạnh đời
sống nhân viên để chủ động hóa giải trước.
Điều này có vẻ như một đòi hỏi quá đáng bởi công
việc chuyên môn đã quá bận rộn còn đâu thời gian mà
quan tâm đến đời sống muôn mặt của nhân viên? Nhưng bạn có biết,
nhiều khi các nhà quản lý hơn thua nhau ở những điều đơn giản nhất.
Những người lao động có trình độ và phẩm chất tốt thường “đòi hỏi
cao”. Tuy họ không lên tiếng đòi hỏi quyền lợi, nhưng lại muốn người sử
dụng lao động đánh giá đúng năng lực của họ thông qua mức lương và
cách đối xử. Một khi không đáp ứng được điều này, họ thường có cảm
giác bị ép.
Có hai điều mà doanh nghiệp cần lưu ý. Đó là đừng giữ cách hành xử
theo kiểu “mẹ đông con, đứa nào khóc cho bú trước”, tức ai đòi hỏi thì
sẽ giải quyết, và đừng bao giờ suy nghĩ theo kiểu “dù tôi không tăng
lương anh cũng vẫn ở lại làm”.
Một khi nhân viên cảm thấy mình bị bắt chẹt thì sự gắn bó của họ với
công ty sẽ không còn và quyết định xin thôi việc chỉ còn là vấn đề thời
gian. Khi tìm được cơ hội mới sẽ là lúc họ hát câu “người đã đi rồi khôn
níu lại” vì e ngại phải gặp một sự bắt chẹt kế tiếp trong tương lai.
Những người lao động giỏi thường là những người rất dễ tìm được chỗ
làm tốt và thường được nhiều nơi dòm ngó, chiêu dụ. Vì vậy đối tượng
này cần được ưu tiên quan tâm. Để giữ được người giỏi, song song với
việc hoạch định một con đường sự nghiệp của họ trong công ty, các
ông chủ cũng đừng quên tăng lương cho họ.
Nhưng giả sử điều không muốn vẫn xảy ra, nhân viên giỏi vẫn xin thôi
việc, điều nhà quản lý cần làm nhất lúc này là kiềm chế cảm xúc tức
giận. Đừng bao giờ đối xử với người ra đi như đối xử với người phản
bội. Bạn hãy nghĩ rằng đối với người lao động, xin nghỉ việc là điều bất
đắc dĩ, là việc chẳng đặng đừng.
138
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Một người lao động được “đưa tiễn” vui vẻ đến chỗ làm mới, trong thâm
tâm họ vẫn ít nhiều vương vấn, có khi là niềm hối tiếc, dù cho quyết
định ra đi là đúng đắn. Tương lai còn dài, ai dám chắc mai này hai bên
sẽ không gặp lại nhau với vị trí và tư cách khác. Cách đối xử cao
thượng với người ra đi, nếu không gieo trồng kết quả tốt đẹp cho mai
sau, thì ít nhất cũng là điều nên làm trong xử sự
139
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bảo mật cá nhân tại nơi làm việc
Nếu bạn sử dụng hệ thống tin học nội bộ của
công ty có nghĩa là bạn cũng nằm trong “tầm
ngắm” của các nhà quản lý. Người quản trị
mạng có thể theo dõi các hoạt động cá nhân
của bạn như gửi và nhận thư điện tử, truy
cập vào các trang web, các tập tài liệu trong
máy tính, thậm chí ghi âm các cuộc gọi và
theo dõi qua camera.
Bạn nên biết cách để bảo vệ sự riêng tư và tránh sự “soi mói” không
cần thiết của những người không ưa bạn
Xem lại sổ tay công ty
Tất cả công ty đều có sổ tay quy định điều lệ của công ty dành cho nhân
viên. Khi bạn nhận một công việc mới, phòng nhân sự có thể nhắc nhở
bạn về những điều này. Bạn nên ghi nhớ những điều quan trọng nhất
để biết giới hạn những điều bạn được làm và không được làm trong nội
bộ công ty.
Đừng dùng hòm thư công ty để viết thư cá nhân
Bạn phải nhớ rằng, dù bạn có xoá thư đi, người quản trị mạng vẫn có
thể đọc tất cả các thư gửi và nhận trong hòm thư của bạn từ máy chủ.
Do đó, bạn tuyệt đối không dùng hòm thư công ty để viết các bức thư
ngoài nội dung công việc. Đơn giản như khi bạn chuyển đi những câu
chuyện hài, hơi “bậy” một chút cho chính những đồng nghiệp của bạn
thì bạn cũng có thể bị các nhà quản lý đánh giá không hay.
Hạn chế gửi thư điện tử các nội dung riêng tư
Các loại thư điện tử thường dễ dàng được sử dụng lại và chuyển
(forward) cho người khác. Do đó, nếu nội dung thư có hàm ý kín đáo, tốt
hơn hết là bạn hãy thận trọng dùng máy điện thoại cầm tay để liên hệ
hoặc gặp trực tiếp.
Giữ mật khẩu cá nhân
Nếu bạn không muốn người khác truy cập vào máy tính khi bạn không
có ở văn phòng, hãy tạo mật khẩu riêng cho máy tính. Nếu ai đó muốn
140
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
mượn tạm máy của bạn, hãy tạo một tài khoản khác cho họ. Đừng bao
giờ tiết lộ mật khẩu của bạn. Hãy nhớ mật khẩu cho riêng mình hoặt đặt
ở một nơi an toàn trong máy mà chỉ mình bạn có thể tìm thấy.
Đừng vào các trang web “nhạy cảm” tại nơi làm việc
Có thể bạn nghĩ rằng bạn đang lướt net một cách kín đáo, nhưng bạn
vào bất cứ một trang web nào đều để lại “dấu vết”. Những người khác đi
lại trong công ty cũng có thể vô tình nhìn màn hình máy tính của bạn Do
đó, bạn đừng vào những trang web có thể gây hiểu lầm như là bạn
muốn mua “nội y” chẳng hạn.
Tắt hẳn máy tính
Khi bạn rời khỏi máy tính, hãy khoá máy tính hoặc tốt hơn hết là tắt hẳn
đi. Nếu không, bất cứ ai cũng có thể lục tìm tài liệu trong máy của bạn.
Hoặc khi bạn đang để email mở, một người khác có thể đọc nội dung
thư, thậm chí gửi email với tài khoản của bạn
Thanh toán hoá đơn tại nhà
Nếu bạn không muốn các đồng nghiệp biết bạn có bao nhiêu trong tài
khoản hay hoạt động mua sắm cá nhân của bạn, tốt hơn hết đừng để
đồng nghiệp và người quản lý biết những thông tin đó qua các thư từ,
hoá đơn gửi đến công ty.
Cẩn thận với thẻ ra vào và camera tại công ty
Thẻ ra vào là biện pháp để các nhà quản lý biết được giờ giấc đi và đến
công ty của bạn. Do đó, họ có thể nhắc nhở khi bạn thường xuyên
không đúng giờ. Máy camera cũng dùng để theo dõi mọi hoạt động của
cá nhân. Vì vậy, hãy giữ đúng giờ giấc và có phong cách đúng đắn tại
công ty.
Đừng dùng thẻ của công ty để mua đồ cá nhân
Cũng giống như việc thanh toán hoá đơn tại công ty, việc dùng thẻ công
ty có thể khiến cho những người khác biết mọi hoạt động mua sắm cá
nhân của bạn
141
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4 kỹ năng của nhà đàm phán giỏi
Sự thành bại trong công việc ký kết hợp đồng rất
quan trọng đối với hoạt động doanh nghiệp. Khéo
nói, gặp may và có duyên chưa hẳn làm nên một
nhà đàm phán giỏi. Xin gợi ý một số kỹ năng
“vàng” để ứng dụng khi đàm phán ký kết hợp
đồng.
Liệt kê lợi ích khách hàng được hưởng
Khi đàm phán hợp đồng, bạn phải luôn nhấn mạnh
đối tác sẽ được lợi gì sau khi ký kết.
Liệt kê thành danh sách các lợi ích như tiền hoa hồng, chiết khấu,
phương thức thanh toán, hậu mãi... Trình bày rõ ràng, không bỏ sót để
gây ấn tượng mạnh cho đối tác.
Sử dụng bảng biểu, mô hình, con số
Ngày nay, người ta không có thời gian để đọc những trang báo cáo đặc
kín chữ. Lập luận trong đàm phán của bạn cần phải trình bày dưới dạng
bảng biểu, con số, mô hình, nhất là khi gửi báo cáo qua email, fax hay
thư tín. Khi phải trình bày trước cử tọa đông người, bảng biểu và mô
hình lại càng không thể thiếu.
Bạn nên sử dụng Power Point, phần mềm tuyệt vời để mô tả vấn đề
bằng ngôn ngữ bảng biểu. Hãy đầu tư thời gian học phần mềm này.
Khoản tiền đó sẽ sinh lãi lớn đấy!
Phải biết cách nhượng bộ đối tác dần dần
Nhà đàm phán kinh nghiệm chỉ nhượng bộ dần dần và bạn phải tạo ấn
tượng với đối tác rằng đã nhượng bộ nhiều lần.
Giao hàng ngay hay sau 5 ngày, 10 ngày rồi 15 ngày; thanh toán ngay
hay thanh toán trước 80% là sự nhượng bộ về điều kiện giao hàng và
điều khoản thanh toán.
Bất kỳ điểm nào trong hợp đồng cần đàm phán, bạn phải có phương án,
đưa ra nhiều nấc thang nhượng bộ để đạt hiệu quả cao.
142
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Phải nói nhiều trong buổi đàm phán
Nói nhiều sẽ đạt hiệu quả cao hơn nói ít. Điều này càng đúng khi bạn và
đối tác chưa biết nhiều về nhau, chưa có thời gian dài hợp tác. Trong
trường hợp này, nói ít sẽ cầm chắc thất bại.
Tất nhiên, bạn phải nói những điều có lý và lập luận chính xác. Nói
nhiều có giá trị thuyết phục người nghe và điều này ảnh hưởng đến
quyết định ký kết hợp đồng của
143
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
5 cách để tự tin nơi công sở
Những nhiệm vụ mới, những đồng nghiệp khó
tính, những vướng mắc trong công việc… đang
hàng ngày thử thách nhiệt huyết và lòng can
đảm của bạn. Làm sao để luôn giữ được sự tự
tin bên mình?
Quẳng những thất bại lại phía sau
Đừng day đi day lại những thất bại trong quá khứ
và quá ám ảnh về những lỗi lầm của mình. Sau một thời gian dài cố
gắng để sáng chế ra bóng đèn chiếu sáng, Thomas Edison đã nói
với các cộng sự của mình: “Tôi không thất bại, tôi đã tìm ra 1.200
nguyên liêụ không hoạt đông”. Phải biết rằng thất bại là điều hết sức
bình thường trong cuộc sống và chỉ nhắc lại những thất bại như là
những kinh nghiệm cần học hỏi mà thôi.
Nhớ rằng, không phải mọi thứ đều liên quan đến bạn
Theo ông Roger Elliott, người giảng dạy các khoá học về sự tự tin:
Lòng tự trọng thấp thường đi kèm với cái tôi quá cao. Những người
tự tin ít khi mất tự nhiên, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Khi phải thuyết trình, bạn hãy tập trung vào khán giả và thông điệp
mình cần trao gửi. Đừng quá để ý và lo lắng đến vẻ ngoài và cách
nói của mình. Khi bạn đang bực mình vì những cạnh tranh không
đáng có, tốt hơn hết là hãy nghĩ xem cuối tuần này mình sẽ đi chơi
ở đâu, còn hơn là ngồi cáu kỉnh và phán xét đối thủ.
Thể hiện tự tin ngay cả khi bạn không có nó
Thể hiện các tư thế, ngôn ngữ, cử chỉ của sự tự tin. Đi ngẩng cao
đầu, miệng cười và luôn tạo ra đôi mắt biết giao tiếp. Xuất hiện với
tư thế điềm đạm, bình tĩnh. Thay thế bất cứ sự hoài nghi, những suy
nghĩ thiếu tích cực bằng câu “thần chú”: “Tôi có thể làm được việc
này!”. Thuyết phục bản thân rằng bạn thật tự tin và thật kỳ lạ, bạn sẽ
tự tin lúc nào không biết. Chẳng mấy chốc, những điệu bộ giả vờ sẽ
trở thành tài sản của bạn.
Thư giãn
144
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Đừng thực hiện những lời khuyên trên khi bạn đang căng thẳng. Cố
tỏ ra tự tin khi tâm lý đang nặng nề, bạn sẽ vô tình trở nên xông xáo
quá mức. Hãy tập cho mình được thư giãn và tính điềm đạm, bình
ổn trước mọi lời nói và thái độ của người khác.
Đánh dấu thành công
Không ai khác ngoài bạn sẽ đem lại uy tín danh tiếng cho mình. Việc
dành chút thời gian để tận hưởng sự thành công không những khiến
bạn thấy thoải mái, mà còn giúp bạn phát huy lòng tự trọng của
mình để đủ tự tin vượt qua mọi khó khăn trước
145
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 cách tồn tại trong môi trường "xì trét"
Sau một cuộc cãi vã, hay đơn giản là bất
đồng ý kiến với đồng nghiệp trong một ngày
việc bù đầu, bạn ngẫm lại và nhận thấy mình
đã cư xử quá kỳ cục, bạn đang bị stress tấn
công... Hãy học cách chế ngự nó một cách
thông minh.
Tự cho mình một lời cổ vũ: “Hãy cố gắng lên”, “Cười lên nào”, “Hôm
nay trông mình thật quyến rũ”… Những lời “tự thưởng” như thế chẳng
làm hại đến ai nhưng lại rất có lợi cho cái đầu đang sắp nổ tung của bạn
đấy.
Hít thở: Khi bị stress, chúng ta thường nín thở nhiều giây một cách vô
thức. Những cảm xúc lo lắng, giận dữ và thất vọng làm chúng ta mất
tầm nhìn và phản ứng quá dữ dội. Thở đều bằng mũi là một trong
những cách dễ nhất để giữ bình tĩnh.
Sắp xếp lại khu vực làm việc: Dành vài phút để sắp xếp và lau dọn
bàn trước khi ra về để hôm sau bạn bắt đầu mỗi ngày với một cái bàn
sạch sẽ. Điều đó làm bạn cảm thấy tập trung và sảng khoái hơn.
Suy nghĩ tích cực và đáng yêu: Những người có cảm xúc yêu thương
và lòng trắc ẩn thì não của họ hành động, kết nối và xây dựng hoạt
động hiệu quả và tốt hơn khi đương đầu với khủng hoảng.
Ngủ đủ giấc: Ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi ngày, nếu được hơn thế thì càng
tốt. Tất nhiên, ngủ quá nhiều sẽ gây những hậu quả ngược đấy.
Nếu bạn làm việc với máy tính: Để được an toàn, nên sao chép dự
phòng những bản copy, đề phòng máy bị cháy hay bị virus. Công việc
không gặp sự cố giúp tinh thần bạn thoải mái.
Có đức tin: Các nghiên cứu cho thấy rằng người có đức tin vào một tôn
giáo nào đó hay một niềm tin vào lý tưởng thì có khả năng đương đầu
với thử thách và ít bị stress hơn.
Thấy ánh sáng: 5 phút dưới ánh nắng mặt trời có thể “làm sạch” cái
đầu của bạn và làm cho cuộc cãi nhau với đồng nghiệp giảm trầm trọng
hơn.
146
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Hoạt động: Tập thể dục thường xuyên giúp tạo ra những chất nuôi não,
cải thiện hoạt động và duy trì trí nhớ.
Hãy bỏ qua: Đừng nghĩ mọi sự thất bại là một thảm họa và cứ suy
ngẫm lo lắng về việc đã xảy ra. Hãy chấp nhận mọi thứ và tập trung cố
gắng hơn. Bằng cách tập trung chú ý vào hoàn cảnh hiện tại, bạn sẽ
cảm thấy thư giãn và tự chủ hơn. Mọi việc đều ở phía trước
147
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Để luôn đứng vững trên nấc thang sự nghiệp
Bị hất chân ra khỏi con đường hướng đến đỉnh
cao là cơn ác mộng luôn ám ảnh những người
đạt thành tích cao. Làm sao bạn biết được điều
này sẽ không bao giờ xảy đến với mình?
Bất đồng với ban quản lý cấp cao
Rõ ràng, đây là tình huống hoàn toàn không được
xảy ra, ngay cả khi quan điểm của bạn hoàn toàn
đúng. Những người thà đúng chứ không thăng tiến
hầu như lúc nào cũng đạt được mong muốn của họ.
Rắc rối trong việc xây dựng đội ngũ
Bạn cần phải có tài phát hiện tài năng. Xây dựng sự đa dạng, phát
triển tài năng và giúp người của mình làm việc chung một cách hiệu
quả cũng là những khả năng quan trọng mà bạn không thể thiếu khi
làm việc lâu dài.
Khó khăn trong việc phát triển mối quan hệ làm việc
Nếu người ta không thích đến gần bạn thì sự nghiệp của bạn sẽ gặp
rắc rối. Ưa bắt nạt, cô lập và tách biệt bằng cách này hay cách khác
hoàn toàn gây hại cho những công việc mang tính tập thể.
Không hoàn tất công việc
Nếu bạn thường xuyên quên thực hiện lời hứa và không chú ý đến
những chi tiết quan trọng, người ta sẽ để ý và nghi ngờ liệu có khôn
ngoan không khi giao việc cho bạn để rồi bạn lại bỏ quên.
Rắc rối khi chuyển từ cấp kỹ thuật sang chiến lược
Đây là bước mà những kỹ sư và người làm trong ngành công nghệ
cao có thể vấp phải và thường nhận thấy mình không có khả năng đi
xa hơn những gì họ biết nhằm hình thành những chiến thuật phức
tạp hơn. Nếu bạn đang thăng tiến từ vai trò kỹ thuật cao lên vai trò
nặng tính quản lý hơn, hãy hỏi sếp để biết được liệu các kỹ năng lập
chiến lược của mình có cần mài giũa.
148
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cho rằng những điều khác, ngoài làm việc chăm chỉ, có thể đưa
bạn đến nơi bạn muốn
Quá lệ thuộc vào cấp trên quyền năng hoặc một vài sự hậu thuẫn
của người khác, hoặc thậm chí là tài năng bẩm sinh, đôi khi khiến
những người giàu tiềm năng trở nên khá lười biếng. Một ngôi sao
trẻ đang tỏa sáng nói: “Tôi biết mình sẽ trở thành phó giám đốc vào
mùa Xuân này vì tất cả những nhân vật quan trọng đều đứng về
phía tôi”. Sai lầm - anh ta đã thất bại trước một người chỉ biết thể
hiện tốt với viên phó giám đốc thâm niên. Người duy nhất có thể
khiến bạn được chú ý và thăng tiến là bản thân bạn.
Có mục nào trong danh sách này quen thuộc với bạn không? Nếu
không, hãy xem lại hoặc tham khảo ý kiến của bạn bè. Các nhà tâm
lý học cho chúng ta biết tự đánh giá là thước đo biểu hiện tệ hại vô
cùng. Để an toàn, hãy hỏi ý người nào bạn biết rõ (và sẽ nói cho bạn
biết sự thật) để xem qua danh sách này và cho bạn ý kiến phản hồi
khách quan. Khi cần phải bảo vệ chỗ đứng của mình, những gì bạn
không biết về bản thân có thể gây hại cho bạn
149
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Lỗi cần tránh trong hồ sơ xin việc
Đối với người đi xin việc, bộ hồ sơ được coi như
tấm giấy thông hành vào thế giới việc làm, đồng
thời cũng là một công cụ marketing cho chính bản
thân mình. Một bộ hồ sơ xin việc hiệu quả sẽ
không mắc phải những lỗi dưới đây:
Một bản tóm tắt tiểu sử: không nên coi hồ sơ xin việc
là nơi trình bày đến những chi tiết nhỏ nhất của cuộc
đời bạn. Nhà tuyển dụng không cần biết bạn sinh ra và lớn lên hàng
ngày như thế nào mà chỉ cần thông tin đầy đủ về cá nhân bạn. Tất
nhiên, bạn có thể thêm vào một vài thông tin có lợi nhưng không quá vặt
vãnh.
Một danh sách những điều phóng đại về bản thân: điều này là tối kỵ
trong quá trình xin việc. Nhiều bạn khi giới thiệu về thành tích của mình
trong thư gửi nhà tuyển dụng đã tô vẽ thêm những thứ không hề có cho
hình ảnh của chính mình. Các bạn đừng quên, nhà tuyển dụng sẽ kiểm
tra thực tế qua phỏng vấn hoặc kiểm tra những thông tin đó dưới nhiều
hình thức khác. Và các bạn có thể tưởng tượng được điều gì sẽ xảy ra
khi họ biết là bạn đã nói dối không?
Bản miêu tả tỉ mỉ từng công việc đã làm: đừng coi hồ sơ xin việc là
một bản báo cáo cụ thể đến từng chi tiết về những công việc mà bạn đã
trải qua. Nhà tuyển dụng chỉ yêu cầu thông tin giới thiệu sơ bộ về thời
gian bạn đảm nhận công việc và những kết quả, thành tích nổi bật đạt
được hay những chức danh, vị trí mà bạn đã từng nắm giữ có liên quan
tới vị trí dự tuyển. Bạn cũng có thể nêu ra người sẵn sàng xác nhận cho
mình nếu nhà tuyển dụng yêu cầu.
Lỗi chính tả: năng lực về các kỹ năng mềm của người xin việc sẽ bị
nhà tuyển dụng đánh giá thấp nếu họ đọc thấy nhiều lỗi chính tả trong
đơn xin việc. Họ sẽ cho rằng khả năng giao tiếp (viết, nói) của bạn
không thạo, do đó, kỹ năng đàm phán, thuyết phục sẽ kém. Hơn nữa,
nhà tuyển dụng còn cho rằng bạn là người cẩu thả, khó có thể đảm
nhiệm công việc hoặc cương vị quan trọng. Và kết quả cuối cùng thì
chính bạn cũng sẽ tưởng tượng ra được rồi đấy.
Một văn bản toàn các số liệu khô cứng: đưa ra con số chứng minh
thực tế là điều cần thiết, nhưng nếu cả bộ hồ sơ chỉ toàn con số và số
150
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
liệu thì sẽ phản tác dụng. Ngoài những con số, nhà tuyển dụng còn cần
biết thêm quan điểm của bạn, suy nghĩ của bạn về công việc mà bạn dự
định ứng tuyển và kỹ năng nhìn nhận, tổng hợp, phân tích, giải trình vấn
đề của bạn.
Nói chung, một hồ sơ xin việc hiệu quả không chỉ hướng tới công việc
đang tìm kiếm, tập trung những ưu điểm, thành tích đã đạt được mà còn
phải rõ ràng, ngắn gọn, trung thực, súc tích, không mắc các lỗi cơ bản
151
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Viết một đơn xin việc thành công cho vị trí nhân
viên kinh doanh
Bạn thành thạo kỹ năng chào bán sản phẩm và
dịch vụ cho doanh nghiệp của mình, vậy thì tại sao
bạn lại thấy khó khăn khi giới thiệu mình thông
qua đơn xin việc? Đừng lo lắng, bởi vì bạn có thể
biến đơn xin việc thành một công cụ tiếp thị hữu
hiệu.
Mở đầu bằng một lời “rao hàng” ấn tượng trong
phần Tóm tắt
Đơn xin việc cho vị trí nhân viên kinh doanh cần chú trọng đến kết quả,
nhấn mạnh bạn đã đóng góp như thế nào cho những phần mấu chốt
trong doanh nghiệp? Bắt đầu bằng cách viết phần tóm tắt nghề nghiệp
làm nổi bật khả năng kinh doanh của bạn và có giá trị đối với người sử
dụng lao động trong tương lai. Liệt kê thêm những lý do chính tại sao họ
nên mời bạn đến phỏng vấn, đồng thời giới thiệu rõ ràng lĩnh vực
chuyên môn và kiến thức chuyên ngành của bạn.
Chẳng hạn, nếu bạn nộp đơn cho vị trí trình dược viên, những cụm từ
chính đó cũng như kiến thức hỗ trợ của bạn cũng cần được đưa vào
đơn xin việc. Đây là phần lý tưởng để trình bày động cơ, năng lực và sự
nhiệt tình vốn dĩ rất quan trọng đối với nghề bán hàng.
Biến phần Mô tả công việc của bạn thành bảng Thành tích hoạt
động
Đưa ra bảng thành tích kinh doanh của bạn trong phần kinh nghiệm làm
việc là rất quan trọng. Đối với mỗi chức vụ/công ty, viết một đoạn văn
ngắn mô tả trách nhiệm của bạn (như phụ trách phạm vi thị trường,
ngân sách, giám sát...). Sau đó đưa ra một danh sách gạch đầu dòng
những thành tích nổi bật của bạn; đảm bảo những thông tin này bao
gồm các số liệu cụ thể và rõ nghĩa đối với những người ở ngoài công ty.
Để tăng sức thuyết phục cho bảng thành tích của mình, bạn không chỉ
đưa ra kết quả làm việc mà còn trình bày bạn đạt được những kết quả
xuất sắc này như thế nào. Bạn hãy xem qua một số câu mô tả thành
tích có tác động mạnh:
152
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Xây dựng phòng kinh doanh từ con số không, vạch ra kế hoạch chiến
lược mang lại doanh thu 1 triệu đô-la từ việc kinh doanh phần mềm và
tư vấn chỉ trong một năm. Duy trì mức tăng doanh thu mặc dù thị trường
đang sụt giảm với sức cạnh tranh khốc liệt.
Nuôi dưỡng mối quan hệ với bạn hàng trong ngành công nghiệp chất
bán dẫn, tái thành lập công ty, sản phẩm và dịch vụ cũng như phát hiện
nhu cầu mới của khách hàng.
Đạt được sự công nhận 100% của bạn hàng gồm chín khách hàng sản
xuất chất bán dẫn, mà trước đây từng phàn nàn khâu dịch vụ khách
hàng của công ty. Xác định vấn đề và làm việc trực tiếp với giám đốc
điều hành để lấy lại lòng tin của họ và phát triển các giải pháp hai bên
cùng có lợi.
Những câu hỏi sau đây sẽ giúp bạn suy nghĩ về các thành tích của
mình:
Công ty của bạn đã được lợi gì từ năng lực bán hàng của bạn?
Biểu hiện trong công việc của bạn so với đồng nghiệp như thế nào?
Doanh số cụ thể bạn đạt được là bao nhiêu (viết ra số tiền cụ thể nếu
thông tin ấy không cần bảo mật, còn không thì ghi con số phần trăm).
Bạn đạt được hạn ngạch hoặc các mục tiêu kinh doanh khác tốt đến
mức nào?
Bạn có nhận được giải thưởng bán hàng nào không?
Bạn có nhận được phần thưởng là phân khu thị trường mới nhờ vào
biểu hiện trong công việc của mình không?
Bạn có giành được khách hàng khó tính nào không? Bạn có cứu vãn
được một mối hàng có nguy cơ bị mất không?
Bạn có tham gia phát triển sản phẩm hoặc tung sản phẩm mới ra thị
trường không?
Bạn có vượt qua thử thách nghiêm trọng nào chưa, như bán hàng trong
điều kiện thị trường khó khăn, vượt qua phản cảm ban đầu hoặc xâm
nhập vào thị trường mới?
153
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bạn có lập ra một chương trình huấn luyện bán hàng hoặc hướng dẫn
các chuyên viên bán hàng khác tiến bộ trong công việc?
Sự tận tâm của bạn đối với dịch vụ khách hàng, quá trình thực hiện giao
dịch và hỗ trợ hoàn hảo đối với khách hàng có dẫn đến các mối hàng
lâu dài hoặc thêm nhiều khách hàng được giới thiệu đến không?
Bạn có điều khiển các cuộc đàm phán hợp đồng mang lại những thỏa
thuận làm ăn có lợi cho công ty không?
Bạn có đàm phán với nhà bán lẻ hoặc nhà cung cấp để đảm bảo được
giá ưu đãi?
Bạn đã từng viết bài cho các ấn phẩm trong ngành hoặc nói chuyện tại
sự kiện hoặc hội nghị nào chưa?
Bạn có phục vụ trong một ủy ban hoặc hội đồng, hoặc tham gia vào dự
án đặc biệt nào không?
Yếu tố bảo mật
Luôn nhớ rằng nhiều công ty coi chiến lược bán hàng và kết quả kinh
doanh là thông tin cần bảo mật. Nguy cơ các đối thủ cạnh tranh phát
hiện chiến lược mang đến thành công cho công ty là có thật, do vậy bạn
cần chắc rằng mình đã không đưa vào bất cứ thông tin nào mà công ty
cũ cũng như công ty hiện tại của bạn cần bảo mật. Lẽ đương nhiên bạn
có thể đưa vào thông tin được công bố rộng rãi cho công chúng (ví dụ
như các số liệu trong bản báo cáo hàng năm hoặc trên trang web của
công ty).
Những cụm từ then chốt/từ chuyên môn
Đại diện kinh doanh, chuyên viên kinh doanh, trưởng phòng kinh doanh,
giám đốc kinh doanh khu vực, phó giám đốc kinh doanh, nhân viên
chăm sóc khách hàng, giám đốc bộ phận chăm sóc khách hàng, nhân
viên phòng kinh doanh, kỹ sư kinh doanh, giám đốc phòng kinh doanh,
giám đốc hỗ trợ kinh doanh, đại diện kinh doanh trong khu vực, giám
đốc khu vực, giám đốc kênh bán hàng, đại diện nhà sản xuất, nhân viên
kinh doanh phòng kỹ thuật, trình dược viên, nhân viên kinh doanh dược
phẩm, giám đốc kinh doanh qua mạng, đại diện đầu tư, nhân viên kinh
doanh ngành CNTT.
154
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bán giải pháp, xây dựng mối quan hệ, bán hàng thông qua các mối
quan hệ, quan hệ kinh doanh, dịch vụ khách hàng, quan hệ với khách
hàng, mở rộng thị trường, bán hàng kèm tư vấn sản phẩm/dịch vụ, tiếp
thị sản phẩm, đàm phán và đúc kết, kinh doanh theo kênh, doanh
nghiệp với doanh nghiệp/doanh nghiệp với khách hàng, thế hệ dẫn đầu,
nhà sản xuất thiết bị chính thức, kỹ năng giao tiếp, phát triển mới trong
kinh doanh, chào hàng, PowerPoint, đạt được và vượt quá hạn ngạch,
bán hàng ra bên ngoài, bán hàng trong nội bộ, mở rộng kinh doanh.
155
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Một cuộc phỏng vấn hoàn hảo
Tất cả công lao khó nhọc bỏ ra để viết bản lý
lịch và thư xin việc đã mang lại kết quả. Một
công ty đã mời bạn đến phỏng vấn cho vị trí
công việc mới. Còn chờ gì nữa, chuẩn bị
thôi!
Lý lịch và thư xin việc của bạn đã cho người sử
dụng lao động một hình ảnh chung về khả năng của bạn, bây giờ là lúc
cho họ thấy bạn là một người thực sự có thể đáp ứng yêu cầu đầy
thách thức của công việc trong công ty.
Phỏng vấn có thể là một thử thách thần kinh đối với bạn. Ðể tránh bị
thất thố trong cuộc phỏng vấn, bạn nên dành thời gian chuẩn bị trước
khi đến ngày đó.
Ðể bắt đầu, hãy làm một vài nghiên cứu cơ bản về công ty.
Tối thiểu thì bạn cũng nên biết về sản phẩm và dịch vụ của công ty, mục
đích hoạt động của công ty, trụ sở và hoạt động tại Việt Nam.
Phần lớn các thông tin này đều có thể tìm thấy trên web của các công ty
hoặc trong các tài liệu về quan hệ công cộng và tiếp thị. Tìm các bài báo
hoặc tạp chí về công ty trong thư viện. Cuối cùng, hãy hỏi bạn bè hoặc
họ hàng nếu họ biết ai đó đang làm việc ở công ty đó sẵn sàng cung
cấp cho bạn thông tin.
Thử một vài câu hỏi phỏng vấn trước với một người bạn không quen
lắm. Làm việc đó với một người lạ hoặc một người không quen biết
nhiều sẽ giúp bạn có trước kinh nghiệm phỏng vấn nhiều hơn nếu bạn
làm thử với bạn vè hoặc người trong gia đình vì với những người này
bạn sẽ có cảm giác thoải mái hơn.
Các câu phỏng vấn điển hình:
+ Hãy kể về bản thân mình
+ Vì sao anh/chị lại xin làm công việc này?
+ Anh/chị muốn biết gì về công ty?
+ Vì sao anh/chị lại muốn làm việc cho công ty chúng tôi?
+ Vì sao chúng tôi nên tuyển anh/chị làm công việc này?
156
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
+ Anh/chị mô tả về bản thân như thế nào?
+ Những ưu điểm của anh/chị là gì?
+ Nhược điểm lớn nhất của anh/chị là gì?
+ Anh/chị thích loại công việc nào nhất?
+ Anh/chị có mối quan tâm nào khác ngoài công việc?
+ Những thành tích nào khiến anh/chị hài lòng nhất?
+ Thiếu sót lớn nhất của anh/chị trong công việc trước đây là gì?
+ Vì sao anh/chị lại thôi việc ở cơ quan cũ?
+ Học vấn và kinh nghiệm của anh/chị liên quan thế nào đến công việc
này?
+ Mục tiêu nghề nghiệp của anh/chị là như thế nào trong năm năm tới?
+ Mục tiêu trong cuộc sống của anh/chị là gì?
+ Anh/chị được trả lương bao nhiêu tại cơ quan cũ?
Biểu hiện bên ngoài rất quan trọng trong một cuộc phỏng vấn
Hãy chú ý giữ quần áo sạch sẽ và được là cẩn thận. Tóc bạn phải được
chải và móng tay phải sạch. Khi phỏng vấn, không nên ngồi rũ trên ghế
hoặc dựa vào bàn, giật tóc hay nghịch bút một cách bồn chồn hoặc liên
tục tránh tiếp xúc bằng mắt với người phỏng vấn bạn.
Trả lời trực tiếp tất cả các câu hỏi, súc tích và chân thành
Không nên đánh giá thấp thành công của mình mà nên làm ngược lại,
không phóng đại công việc của bạn đã hoàn thành.
Một ý tưởng hay là bạn nên chuẩn bị sẵn một ít câu hỏi cho người
phỏng vấn
Các câu hỏi thích hợp:
+ Ðiều gì làm cho một người thành công ở công ty này?
+ Có những kênh giao tiếp nào giữa những người tập sự và những
người giám sát họ?
+ Xin hãy cho biết một số việc thường làm trong năm đầu tiên?
+ Xin hãy cho biết văn hoá tổ chức và phong cách quản lý của công ty?
+ Công ty có những kế hoạch gì cho phát triển trong tương lai?
+ Các hoạt động của công ty ở Việt Nam phù hợp thế nào với các
chương trình và phát triển trong khu vực và trên thế giới.
157
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Hãy mang danh sách các câu hỏi đến buổi phỏng vấn. Hãy tập trung
chú ý trong quá trình phỏng vấn vào bất kỳ lĩnh vực mở rộng nào mà
bạn muốn tìm hiểu.
Người sử dụng lao động muốn gì?
Công ty tư vấn quốc tế, Watson Wyatt liệt kê sau đây những phẩm chất
cần nhất của một nhân viên ngày nay:
+ Sẵn sàng chia sẻ thông tin và ý tưởng
+ Gắn bó với nhóm làm việc
+ Thích ứng với thay đổi
+ Có khả năng làm việc dưới áp lực
+ Có ý thức về quyền sở hữu công việc và ý tưởng
+ Sẵn sàng chấp nhận rủi ro tính trước và dám chấp nhận hậu quả
+ Kinh nghiệm đa văn hoá và khả năng nói nhiều ngôn ngữ
+ Khả năng giao tiếp rõ ràng và trung thực với đồng nghiệp, các cán bộ
lãnh đạo và khách hàng
+ Hiểu biết chiến lược kinh doanh
+ Có quyết tâm tiếp tục học hỏi và phát triển kỹ năng
Thư cám ơn
Sau bất kỳ một cuộc phỏng vấn nào bạn cũng nên gửi một thư cảm ơn
cho người bạn đã phỏng vấn. Cho dù kết quả phỏng vấn như thế nào,
hãy gửi một thư cảm ơn, danh thiếp hoặc thư điện tử ngay lập tức.
Thư cảm ơn nên là một sự bày tỏ ngắn gọn, chân tình biết ơn người
phỏng vấn đã dành thời gian tiếp và nếu có thể, nhắc lại quan tâm của
bạn về lĩnh vực đó. Một lá thư cảm ơn sẽ làm bạn khác hẳn những ứng
cử viên khác, giúp người sử dụng lao động ghi nhận lại một lần nữa
những khả năng của bạn và tăng cường quan hệ của bạn trên thị
trường việc làm
158
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Việc cần làm trước khi nộp hồ sơ xin việc
Bạn tìm thấy một danh sách công việc
trên báo chí, Internet… Ngay lập tức, bạn
chuẩn bị một bộ CV thật đầy đủ chi tiết, rõ
ràng và gửi đi. Và bạn nóng lòng chờ một
câu trả lời...
Nếu 6 tuần sau, bạn vẫn phải đợi, sự hăng
hái nhiệt tình của bạn đã giảm đi một nửa. Bạn tự kết luận: Hồ sơ
của mình không đạt yêu cầu.
Nhưng có thể lý do không hoàn toàn như vậy. Một bộ hồ sơ đẹp
hoàn toàn có thể bị loại nếu người ứng viên không biết cách tiếp cận
với vị trí dự tuyển và nhà tuyển dụng.
Hãy tiếp xúc trước khi gửi hồ sơ xin việc
nói như thế này: “Xin chào, tôi tên là… Tôi đã nộp hồ sơ xin việc tới
vị trí… Tôi vô cùng thích thú khi dự tuyển vào công việc đó. Và tôi
muốn tham dự buổi phỏng vấn để có thể trình bày chi tiết hơn về
những kinh nghiệm và khả năng của mình có thể đem lại lợi ích cho
công ty như thế nào?...”.
Nếu như bạn viết mail, có thể tham khảo mẫu sau: “…Gần đây, tôi
có nộp hồ sơ xin việc cho vị trí… Tôi viết lá thư này vì tôi muốn biết
chắc chắn là hồ sơ của tôi đã được gửi tới nơi chưa? Tôi nhận thấy
với kinh nghiệm và khả năng chuyên môn của mình có thể đáp ứng
đủ những điều kiện cho vị trí mà công ty bạn đang tìm kiếm. Và tôi
rất thích thú ứng tuyển vào vị trí này…”.
Hãy kết thúc đơn xin việc với một lời hứa là sẽ làm tốt công việc
được giao. Với cách “dò dẫm” trước như thế này, bạn có thể có
hướng đi cụ thể hơn cho bộ hồ sơ của

Trừ khi nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên không được liên hệ qua
điện thoại, còn không thì bạn cứ mạnh dạn gọi điện tiếp xúc với
trưởng phòng nhân sự trước khi bạn gửi hồ sơ đến. Thậm chí, nếu
bạn không biết được tên của người phụ trách việc tuyển dụng, bạn
có thể làm một cuộc điều tra bằng cách gọi điện thoại đến công ty và
hỏi đúng tên người phụ trách công việc này.

Khi bạn gọi điện thọai cho nhà tuyển dụng, hãy nói thật ngắn gọn.
Mục đích của việc gọi điện này là bạn muốn bày tỏ sự nhiệt tình của
mình cho cuộc phỏng vấn và bạn có thể có những đóng góp tích cực
cho công ty nếu được tuyển dụng. Hãy chuẩn bị một bản tóm tắt
ngắn gọn về năng lực và những lợi ích mà bạn có thể đem lại cho
công ty.

Trong trường hợp nếu như bạn không gặp được trưởng phòng nhân
sự thì bạn hãy tìm một người trong bộ phận nhân sự cũng có trách
nhiệm trong việc tuyển dụng này.

Khai thác thông tin liên quan đến vị trí dự tuyển

Hãy theo dõi những công việc này thật sát sao từ 3-5 ngày trước khi
gửi hồ sơ. Bạn có thể bám sát bằng cách gọi điện thoại, gửi mail…

Khi gọi điện thoại, hãy cố nói thật ngắn gọn và đầy đủ ý, bạn có thể
159 160
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Năm bước giúp bạn tìm công việc đầu tiên
Bạn đã hoàn thành chương trình học của mình.
Bạn đã có tấm bằng trong tay và bây giờ là thời
điểm bạn tìm kiếm một công việc. Có thể bạn sẽ
cảm thấy lo lắng, hồi hộp, lúng túng… Năm bước
sau đây sẽ giúp bạn tìm kiếm công việc đầu tiên
một cách thành công.
Bước 1: Định hướng
Sau 4 (5 hoặc 6) năm học, bạn đã hoàn toàn xác định được công việc
bạn muốn làm chưa? Nếu chưa, thì đây chính là thời điểm bạn tìm ra
ưu điểm của mình và xác định ngành nghề phù hợp với bạn.
Bạn có phải người thích giao lưu gặp gỡ không? Hay bạn thích tính
toán những con số hoặc thích viết chương trình máy tính? Khi bạn nghĩ
về kế hoạch nghề nghiệp cho tương lai, bạn hãy xem xét tất cả những
điểm mạnh, điểm yếu, những lĩnh vực bạn thích. Hãy đọc các tài liệu về
lĩnh vực mà bạn thích, nói chuyện với những người đang làm về lĩnh
vực đó. Bạn nên tập trung vào lĩnh vực cũng như các vị trí phù hợp với
sở thích và năng lực của mình.
Bước 2. Tìm kiếm thông tin
Việc tìm hiểu về công ty bạn thích rất quan trọng. Đồng thời bạn cũng
nên xem xét tới các cơ hội công việc khác. Bạn cũng có thể tìm hiểu về
các công ty hoặc các ngành nghề mà trước đây bạn chưa bao giờ nghĩ
tới. Khi đã tìm được công ty bạn thực sự muốn ứng tuyển, bạn nên vào
trang web của công ty đó để tìm hiểu thông tin. Tiếp cận với các nhân
viên của công ty đó để có thêm thông tin cũng là một cách rất tốt.
Bước 3: Tập trung những công cụ
Dùng một công cụ để giải quyết tất cả các nhiệm vụ là điều không thể.
Bạn cần công cụ gì để tìm kiếm một công việc? Cái quan trọng bạn cần
là một sơ yếu lý lịch, một lá thư xin việc và một hồ sơ. Bạn nên dành
thời gian chuẩn bị một sơ yếu lý lịch và lá thư xin việc nói về những
điểm mạnh và kinh nghiệm của mình. Khi viết những tài liệu đó, bạn cần
lưu ý:
161
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bạn nên chọn kiểu sơ yếu lý lịch. Với các bạn mới ra trường, chưa có
kinh nghiệm làm việc nên chọn kiểu sơ yếu lý lịch chức năng. Kiểu sơ
yếu lý lịch này nhấn mạnh vào khả năng của bạn hơn là về kinh nghiệm
làm việc.
Bạn không nên mô tả về nhưng việc bạn đã làm, mà hãy nhấn mạnh
vào những thành tích và kết quả mà bạn đạt được.
Nếu bạn không có kinh nghiệm làm việc, hãy viết về những hoạt động
bạn đã tham gia ở trường, những đợt tham gia tình nguyện hoặc những
công việc làm thêm của bạn. Hãy đánh giá cao những công việc bạn đã
làm và thuyết phục nhà tuyển dụng về khả năng áp dụng những kinh
nghiệm đó vào công việc bạn đang ứng tuyển.
Bước 4: Có một hệ thống tìm kiếm thông tin
Bạn nên tận dụng tất cả các nguồn thông tin để tìm kiếm việc làm như
phòng giới thiệu việc làm của nhà trường, những sinh viên tốt nghiệp
khóa trước hiện nay đã đi làm, giáo viên cũ của bạn hoặc những người
hàng xóm của bạn. Bạn hãy gửi email cho họ để hỏi về các cơ hội việc
làm mà họ biết. Bạn cũng có thể hỏi họ thông tin về công ty mà bạn
đang muốn ứng tuyển. Họ và những người xung quanh họ chính là
nguồn thông tin sống giúp bạn thành công.
Bước 5: Không bao giờ từ bỏ
Chắc chắn sẽ có rất nhiều thử thách trong thời gian bạn tìm kiếm công
việc đầu tiên. Bạn hãy sẵn sàng đón nhận thực tế rằng bạn sẽ phải bắt
đầu từ con số 0. Có thể bạn bị từ chối khi đi xin việc, những tất cả mọi
người đều trải qua chuyện đó. Bạn chỉ cần nhớ là luôn phải chủ động
giải quyết mọi khó khăn mà bạn dự đoán trước, kiên trì, và luôn tự tin
rằng có một công việc rất tuyệt vời đang chờ đón bạn
162
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Khi bạn là người... ra đi
Tài ngoại giao khéo léo không chỉ là chìa khóa
thành công trong các mối quan hệ cá nhân và
công việc mà còn đặc biệt quan trọng ngay cả
khi bạn chuẩn bị rời bỏ công việc mình đang
làm.
Trái đất tròn hơn chúng ta tưởng, biết đâu
trong tương lai bạn sẽ cần đến những quan hệ với sếp hay đồng
nghiệp cũ; do đó dù có “dứt áo” ra đi, bạn cũng đừng để lại ấn
tượng xấu và phá hỏng những quan hệ này.
Sau đây là một số đều nên và không nên làm vào những ngày cuối:
4. Dành thời gian hướng dẫn trực tiếp hay qua điện thoại về công
việc cho người thay thế vị trí của bạn nếu có thể.
Không nên gửi email khoe khoang hay kể lể với đồng nghiệp. Chỉ cần
thông báo ngắn gọn và để lại thông tin liên lạc khi cần.
5. Hãy dùng thời gian trò chuyện khôn ngoan với sếp và đồng
nghiệp. Nếu trước đây bạn chưa từng trao đổi những suy nghĩ, bận tâm
về các đồng sự thì đây là thời điểm nên chia sẻ một cách chân thành.
Không nên tranh cãi, mỉa mai hay tìm cơ hội trút bỏ những bực tức từ
trước đến giờ với sếp và đồng nghiệp dù có thể ai đó nói gì khiến bạn
phiền lòng

1. Hãy thể hiện sự chuyên nghiệp và nhã nhặn khi thông báo ý định
rời khỏi công ty, trước tiên là cho sếp trực tiếp giám sát bạn, rồi sau đó
đến các đồng nghiệp và nhân viên các bộ phận khác.

Không nên thông báo vào phút chót mà nên thông báo trước đó từ 2-4
tuần để sếp có đủ thời gian sắp xếp, tìm người thay thế vị trí của bạn.
Hãy sắp xếp thời gian với công ty cũ và công ty mới để chuyển giao
công việc thuận lợi cho cả hai bên.

2. Hãy viết một lá thư từ chức chuyên nghiệp, trong đó không cần
giải thích dài dòng, chỉ cần ngắn gọn, chân thành cho biết bạn rời bỏ vị
trí hiện thời để tìm kiếm, theo đuổi những cơ hội và mong muốn khác.

Không nên nói xấu công ty. Khi biết bạn ra đi, nhiều người vốn không
hài lòng với công ty sẽ xúm lại hỏi han và bày tỏ thái độ bất mãn cùng
với bạn. Đừng nên tham gia vào những cuộc nói chuyện như thế nếu
bạn muốn ra đi và mang theo những ấn tượng tốt.

3. Hãy làm việc đến phút chót, đừng để mọi chuyện dở dang bằng
cách lên danh sách những dự án phải hoàn thành trước khi ra đi. Luôn
tích cực, đóng góp cho công việc chung, nỗ lực tối đa để lưu lại ấn
tượng tốt đẹp trong mắt sếp và đồng nghiệp cũ.

Không nên để bàn làm việc bừa bộn. Nên dành một ngày để sắp xếp
các vật dụng, tài liệu lại cho người kế nhiệm. Ngay cả những vật dụng
nhỏ bạn tự tay mua như kẹp giấy, bút... cũng nên để lại như quà tặng.

163 164
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Nhân viên cãi cọ - làm sao đây?
Thỉnh thoảng, nhân viên của bạn cũng cãi cọ, gây
gổ với nhau. Là "trung gian hoà giải", bạn sẽ làm
gì để không bị xem là "ông sếp thiên vị" hoặc kẻ
"đổ dầu vào lửa"?
Có một câu chuyện ngụ ngôn của Lev Tolstoy kể rằng:
Hai đứa trẻ chơi đùa rồi cãi nhau. Bố mẹ chúng trông
thấy, nhập cuộc và mỗi người đứng về phía một đứa. Không lâu sau đó
cuộc cãi vã tạo thành một trận tuyến khổng lồ, càng về sau có thêm
nhiều người tham gia. Đến lúc gần như cả làng chia thành hai nhóm đối
đầu nhau.
Điều thú vị của câu chuyện là, trong khi mọi người xông vào hục hặc
nhau thì hai đứa trẻ - thủ phạm gây ra cuộc tranh cãi đã hoàn toàn quên
mất vụ đánh nhau của chúng mà lại tiếp tục chơi với nhau một cách vui
vẻ.
- Những người “thổi còi báo động” cũng nên công khai đàng hoàng.
Nếu một nhân viên nói cho sếp biết về một mâu thuẫn nào đó trong
phòng ban họ, bạn nên khuyến khích việc làm đó một cách công khai.
- Nên tỏ thái độ cảm thông với những nhân vật chính của cuộc cãi
vã. Ai chẳng có lúc nóng giận mất khôn, đừng làm họ cảm thấy xấu hổ
trước các đồng nghiệp.
- Nếu cuộc cãi vã đang ở cao trào, đừng nên tìm cách bắt bẻ xem lỗi
thuộc về nhân viên nào. Trước tiên là làm dịu cả hai, sau đó hỏi chuyện
một cách bình tĩnh, nói đến những phiền phức mà họ đã gây ra cho
những người xung quanh.
Ai có lỗi thật sự? Vấn đề này chỉ nên giải quyết riêng giữa những người
trong cuộc với nhau, không cần thiết có sự tham gia của những người
tò mò khác. Trừ những lỗi quá nặng, còn thì mọi cuộc cãi vã đều không
cần thiết phải đưa ra bàn tán trong cuộc họp

Những người quản lý có thể hoàn toàn trở thành những người lớn kém
suy nghĩ như trong câu chuyện kia. Họ bị kéo vào những cuộc cãi vã
giữa những nhân viên và quên mất mục đích chính của mình là hòa
giải.

Một ông sếp nhiều kinh nghiệm sẽ không bao giờ tham gia vào những
vụ cãi cọ vặt vãnh của nhân viên, mà chỉ giúp họ tìm ra một tiếng nói
chung.

- Hãy đứng ngoài cuộc xung đột. Đừng bênh vực bên nào hoặc cá
nhân nào nếu không bạn sẽ bị đánh giá là “ông sếp thiên vị”.

- Hãy huấn luyện nhân viên của bạn về cách xử lý xung đột. Giải
quyết xung đột không phải là kỹ thuật “dập lửa”; tốt nhất là phải biết
cách “phòng cháy”.

- Hãy đặt ra những phương án giúp nhân viên giải quyết xung đột
của họ. Cách cuối cùng mới là nhờ đến sự can thiệp của sếp.

- Tất cả nhân viên nên biết rõ những hành vi nào được chấp nhận trong
tổ chức. Tuy nhiên, nên diệt trừ xung đột tận gốc, đừng tảng lờ để
nó cháy âm ỉ, đến lúc nó bùng lên dữ dội thì khó chữa lắm.

165 166
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

3 bước đơn giản để "leo thang"
Chớ có ngồi một chỗ mà than vãn: “Sao mãi tôi
không được cất nhắc?”. Thành công chỉ đến khi
bạn thật sự cố gắng vươn tới nó. Có 3 cách rất
đơn giản để thành đạt trong mọi môi trường nghề
nghiệp, bạn đã biết chưa?
nghiệp nhờ vả. Nhanh nhẹn, năng động hoàn thành mọi công việc.
Không biết thì hỏi, chẳng ai cười đâu.
Làm sao để mọi người thấy bạn thực sự là nơi đáng tin cậy để giao
việc. Khi cơ hội thăng tiến tới, bạn sẽ là người đầu tiên được cất nhắc.
Và khi công ty gặp khó khăn, bạn sẽ không bao giờ có tên trong danh
sách “giảm biên chế”.

1. Hãy để cho mọi người thấy bạn Và tất nhiên, 1/3 cơ hội thăng tiến cuối cùng đã nằm gọn trong tay bạn.
Lúc này thì đừng ngạc nhiên “Sao mình “lên” nhanh thế nhỉ?” nhé
Có nhiều bạn lúc nào cũng như muốn giấu mình đi.
Bạn không muốn mọi người chú ý đến mình. Nếu có ai hỏi đến bạn lại
đỏ mặt bẽn lẽn. Bạn luôn nhận làm những việc “hậu trường”. Bạn thích
tận hưởng niềm vui công việc trong im lặng. Bạn rất sợ “bị” phát biểu
trong các buổi họp. Bạn e ngại điều gì vậy?

Hãy làm ngược lại, hãy cố gắng để tất cả mọi đồng nghiệp (tất nhiên kể
cả sếp) đều biết và nhớ tên bạn. Hãy tự nguyện tham gia các cuộc họp
có tầm vóc quan trọng. Cố gắng đưa ra những ý kiến, dù nó dở. Hãy
nhớ, chẳng ai trách móc khi thấy bạn đang cố gắng. Bạn cất lời và mọi
người đều nhìn bạn. Bạn đã thành công 1/3.

2. Trở thành chuyên gia “biết tuốt”

Đọc sách, học hỏi, tìm tòi kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực nghề nghiệp
của mình. Làm sao để khi đồng nghiệp vướng mắc, họ phải tìm đến hỏi
ý kiến bạn.

Kiến thức thật mênh mông! Đừng ôm một mớ lẫn lộn “nhét” vào đầu.
Hãy chọn lọc những gì có ích cho công việc. Tất nhiên, khi đã thừa khả
năng, những kiến thức khác cũng không thừa. “Biết tuốt” cơ mà!

Hãy chọn giải pháp: “học mà chơi”. Thay vì ngồi dán mắt vào màn hình
xem phim đã được dịch, bạn hãy mua các đĩa phim nguyên bản tiếng
Anh. Đây là một cách giải trí kiêm học ngoại ngữ rất hiệu quả. Bí quyết
thứ hai tặng bạn 1/3 thành công nữa.

3. Luôn sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp

Không gì tệ bằng câu rên rỉ “Đó không phải việc của tôi. Tôi không làm
được việc này”. Luôn sẵn sàng nhận bất cứ việc gì sếp giao, đồng

167 168
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Để không lãng phí thời gian nơi công sở
Chậm chạp, bê trễ, "mê" chuyện vặt... khiến bạn
không hoàn thành công việc đúng thời hạn.
Dưới đây là những giải pháp khắc phục sự lãng
phí thời gian tại công sở.
Bệnh chậm chạp kinh niên
buổi chiều. Nếu cảm thấy năng lượng của mình đang rò rỉ, đi lại vài
vòng để máu lưu thông tốt hơn.
Sức lôi cuốn của những câu chuyện vặt
5 phút trò chuyện với đồng nghiệp, ăn vặt và vài phút nghỉ giữa giờ sẽ
khiến bạn có nguy cơ trễ hẹn hoàn thành công việc. Và kết quả là suốt
ngày “vắt chân lên cổ" cho kịp thời hạn sếp giao.

Sống với khẩu hiệu “thà muộn còn hơn không”, bạn
luôn là người cuối cùng đến công ty và là người cuối
cùng xếp tài liệu ra về. Đồng nghiệp băn khoăn và cấp trên thắc mắc về
lòng yêu nghề của bạn. Ấn tượng duy nhất trong đầu họ là bạn không
tôn trọng tập thể dù bạn rất được việc. Hơn nữa, thức đêm làm việc chỉ
dẫn đến mệt mỏi và không tập trung vào buổi sáng hôm sau mà thôi.
Giải pháp: Hãy quên đi ý nghĩ "ngủ nướng” thêm chút mỗi sáng. Nếu
định đi làm lúc 7 giờ, hãy ra khỏi nhà trước 5-10 phút. Nếu có cô bạn
đến rủ đi làm cùng thì tuyệt. Cũng nên dành thêm chút ít thời gian
phòng hờ những việc đột ngột phát sinh.
Sự bê trễ thường trực
Cứ 15 phút “vô hại" bạn lại lê la đây một tí, kia một tẹo rồi tìm kiếm
thông tin trên mạng một chút và Email cho bạn bè một cái. Rồi cái icon
Yahoo Messenget cứ lồ lộ trên Desktop khiến bạn không thể không ghé
thăm để xem cô bạn lâu ngày không gặp đã sinh con hay chưa. Thế là
đến cuối ngày cũng chẳng xong việc.
Giải pháp: Cái bạn cần ưu tiên và phát lương cho bạn là công việc chứ
không phải mối quan hệ đồng nghiệp. Ngoài giờ làm, nán lại một chút
để "buôn" cũng chẳng hại gì.
Chỉ vì chuyện gia đình
Một người có thể cân bằng cuộc sống gia đình và công sở là rất đáng
khâm phục, nhưng không có nghĩa bạn có thể dùng giờ làm việc để giải
quyết việc nhà. Để việc riêng ảnh hưởng đến việc chung là một cách
đơn giản để phá hoại sự nghiệp.
Giải pháp: Đơn giản thôi, hãy tập trung vào công việc khi đang ở công
sở và dùng thời gian ở nhà để làm việc nhà trong trường hợp bất khả
kháng. Nếu phải nghỉ để đưa con đi tiêm phòng hoặc trông mẹ chồng
ốm trong viện, hãy trao đổi một cơ chế linh động tạm thời với sếp

Giải pháp: Chỉ có bạn mới có thể giữ được sự tập trung và nâng cao
chất lượng làm việc của mình. Cũng nên nhớ rằng cái máy ở công ty
bạn là tài sản công nên nó chỉ phục vụ cho công việc mà thôi.

Buồn ngủ sau bữa trưa

Bạn cảm thấy mệt mỏi và năng suất làm việc giảm không phanh sau
bữa trưa. Nói chung từ trưa đến 2 giờ chiều là thời điểm kém năng suất
nhất trong ngày. Các sếp biết điều này nhưng vẫn rất hay "soi”.

Giải pháp: Ăn để nạp thêm năng lượng. Một bữa ăn trưa lành mạnh chứ
không phải một thanh kẹo, cốc soda hay túi khoai tây chiên - có thể giúp
bạn chống lại sự mệt mỏi vào buổi trưa và giúp bạn tập trung hơn trong
169 170
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Ra quyết định là một nghệ thuật
Ra những quyết định tốt, được mọi người
ủng hộ và thực thi là cả một nghệ thuật mà
tất cả các nhà lãnh đạo đều phải học. Điều
này lại càng có ý nghĩa quan trọng đối với
một doanh nhân.
Khi mới khởi nghiệp, bạn thường chỉ có một Để các quyết định
mình và phải tự quán xuyến mọi việc của doanh được mọi người tôn
nghiệp. Khi đó, bạn sẽ chịu trách nhiệm về mọi trọng và tuân theo, cần
quyết định của mình, cả về mặt chiến lược lẫn phải công khai quá
chiến thuật.
trình ra quyết định
Nhưng khi doanh nghiệp phát triển, để vận hành nó, bạn cần phải có sự
hợp sức của nhiều người khác. Lúc này, bạn đã cân nhắc đến ý kiến
của người khác khi ra quyết định hay chưa? Và bạn có nên làm điều
này hay không?
Sẽ không có một câu trả lời dứt khoát cho câu hỏi trên. Chính vì vậy mà
việc ra những quyết định tốt là cả một nghệ thuật. Tùy theo tình huống
mà việc ra quyết định có thể dựa trên sự độc đoán hay trên sự đồng
thuận của tất cả mọi người. Lúc nào cũng dựa trên sự độc đoán hay
luôn bao biện là một cách ra quyết định cực đoan và nguy hiểm. Những
người ra quyết định giỏi nhất là những người linh hoạt. Họ biết khi nào
phải độc đoán, khi nào phải đi tìm tiếng nói chung của mọi người trong
tổ chức và khi nào nên ở giũa hai cực này.
Để làm được điều trên, bạn có thể bắt đầu bằng việc tìm hiểu cách ra
quyết định của cá nhân mình. Hãy tự hỏi rằng khi phải ra một quyết
định, bạn sẽ có xu hướng dựa vào bản thân là chính hay đi tìm tiếng nói
chung của mọi người? Bạn có chọn một giải pháp trung hòa là tham
khảo ý kiến của những người khác, nhưng sẽ tự mình ra quyết định cuối
cùng không? Thông thường, nhà quản lý ra một quyết định theo một
trong 5 phong cách dưới đây:
1. Thực hiện vai trò của một giám đốc
Đây là cách ra quyết định độc đoán nhất. Người ra quyết định cho rằng
anh ta hiểu biết hết một vấn đề và tin rằng mình hoàn toàn có khả năng
ra mọi quyết định một mình.
171
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
2. Đi tìm thực tế
Đây cũng là một cách ra quyết định độc đoán. Người lãnh đạo không
chia sẻ vấn đề với người khác hay đi tìm lời khuyên từ người khác mà
tự mình đi tìm những thông tin cần thiết cho việc ra quyết định.
3. Điều tra
Đây là cách ra quyết định ít độc đoán hơn. Người lãnh đạo tham khảo ý
kiến của những người khác đẻ ra quyết định, nhưng anh ta cũng sẽ ra
quyết định một mình.
4. Đi tìm thỏa hiệp
Nhà quản lý chia sẻ vấn đề với những người khác, cân nhắc kỹ những ý
kiến đóng góp của họ và dựa trên đó để đưa ra quyết định cuối cùng.
5. Dựa vào tập thể
Nhà quản lý chỉ ra quyết định trên cơ sở đạt được sự đồng thuận của
tất cả mọi người.
Sau khi đã hiểu được phong cách ra quyết định của chính mình, bạn có
thể cân nhắc xem có nên linh hoạt theo từng tình huống thực tế hay
không. Muốn biết có nên thay đổi cách ra quyết định chính của mình
trong mỗi tình huống, bạn hãy tự hỏi và trả lời những câu hỏi sau:
1- Tôi đã thật sự hiểu biết rõ vấn đề cần giải quyết chưa?
2- Tôi đã có đủ những thông tin cần thiết để ra quyết định chưa? Nếu
chưa, tôi có biết tìm những thông tin đó ở đâu không?
3- Để thực hiện quyết định, tôi cần sự hỗ trợ của người khác ở mức độ
nào?
Càng hiểu biết vấn đề và càng có nhiều thông tin, bạn càng có nhiều
khả năng ra những quyết định độc đoán. Trong trường hợp ngược lại,
bạn phải ra một quyết định có cân nhắc đền ý kiến của người khác. Khi
cần nhiều sự hỗ trợ của những người khác trong quá trình thực hiện
quyết định thì bạn cũng không thế tự mình ra quyết định được.
172
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Đôi khi thời gian không cho phép bạn chọn lựa cách ra quyết định như
nói trên. Đó là khi bạn gặp phải nhưng tình huống khẩn cấp. Khi đó, bạn
phải tự mình ra những quyết định nhanh, không cần tham khảo ý kiến
của người khác.
Vì vậy, nên nhớ một nguyên tắc quan trọng sau: Để các quyết định
được mọi người tôn trọng và tuân theo, cần phải công khai quá trình ra
quyết định. Khi làm cho mọi người hiểu được tính hợp lý trong việc ra
quyết định của bạn, bạn sẽ xây dựng được lòng tin nơi họ. Tính minh
bạch trong quá trình ra quyết định sẽ tạo ra sự hiểu biết, thông cảm của
mọi người trong tổ chức và họ sẽ dễ dàng tuân theo quyết định ngay cả
khi họ không hoàn toàn đồng tình với nó
173
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những sai lầm ngớ ngẩn
Dù thận trọng trong cách cư xử với sếp và các
đồng nghiệp, thỉnh thoảng bạn cũng có thể mắc
một trong những sai lầm dưới đây. Hãy tham khảo
các tình huống và luôn tự nhắc mình đừng bao giờ
để rơi vào hoàn cảnh đó.
Tình huống 1: Khóc lu loa như trẻ con giữa công
sở
Đừng để những
Trước khi đi làm, bạn và chồng cãi nhau một trận tưng
cảm xúc riêng tư
bừng. Vừa đến công ty, nỗi buồn bực chưa kịp lắng
xen vào công
xuống thì bạn đã bị sếp mắng cho một trận.
việc, vì chúng dễ
Bao nhiêu nỗi ấm ức trong lòng vỡ òa thành tiếng. khiến bạn có
Bạn ôm mặt khóc như mưa rồi xô ghế bước ra ngoài, hành động
bỏ lại sếp phía sau với vẻ mặt chưng hửng. không hay, đôi
khi thái quá
Giải quyết: Đừng để những cảm xúc riêng tư xen vào công việc. Chúng
dễ khiến bạn có hành động không hay, đôi khi thái quá. Sếp sẽ đánh giá
bạn như thế nào sau khi chứng kiến cách cư xử yếu đuối và trẻ con ấy?
Tình huống 2: Cầm nhầm
Chẳng có gì tệ hại hơn khi đồng nghiệp phát hiện bạn đang “cầm nhầm”
ý tưởng hay tài sản cá nhân của họ. Không cần biết bạn sơ suất hay cố
ý, họ vẫn khăng khăng kết tội. Tình ngay lý gian, bạn khó có thể giải
thích và “sống sót” trước dư luận.
Giải quyết: Nên chân thành nhận lỗi trước, đợi sự việc lắng dịu mới giải
thích, thay vì gân cổ lên cải chính. Sau đó, bạn cần tỉnh táo, cảnh giác
và tránh lặp lại sai lầm ngớ ngẩn này.
Tình huống 3: Chiếc máy vi tính “phản chủ”
Bạn đang bực mình cách làm việc của sếp hoặc cảm thấy các đồng
nghiệp đối xử không “đẹp” với mình. Thế là bạn dùng máy vi tính của
công ty mail một bức thư dài ngoằng chứa chất đầy những lời lẽ bức
xúc, kể lể sự tình với cô bạn thân. Còn gì tệ hơn nếu tình cờ có ai đó
đọc được những dòng chữ ấy.
174
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Giải quyết: Chắc chắn “tin dữ” sẽ đến tai sếp trong thời gian ngắn nhất.
Nguy cơ bạn dọn đồ ra đường cũng rất cao. Đừng bao giờ sử dụng máy
tính của công ty cho những việc riêng tư là bài học bạn cần “khắc cốt
ghi tâm”.
Tình huống 4: Vô tư
Một người bạn thân gọi điện đến công ty hỏi thăm công việc, sức khỏe
của bạn. Như bắt được vàng, bạn hồ hởi khoe thành tích của mình và
“vô tư” than phiền về đồng nghiệp khác. “Tai vách mạch rừng”, bạn có
chắc chắn rằng không ai nghe ngóng được những lời bạn nói hay
không?
Giải quyết: Đây là một trong những hành động ngớ ngẩn nhất của bạn.
Đừng bao giờ quên câu “tai vách mạch rừng”, nhất là ở môi trường
công sở vốn nhiều ganh đua, cạnh tranh, hiềm khích.
Đó là chưa kể nội dung cuộc điện thoại của bạn được thêu dệt thêm
nhiều màu sắc khác. Tốt nhất là đừng “thao thao bất tuyệt” bất cứ
chuyện gì khi đang ở công
175
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
12 chướng ngại vật của sự thăng tiến
Thành công, thăng tiến là khát vọng chung của
mọi người. Song có nhiều người không thể “lên”
dù họ có thừa tài năng, học vấn hoàn chỉnh và
được lòng cấp trên. Điều gì cản trở bước đi của
họ?
Theo Chủ nhiệm Trung tâm phát triển MBA Học viện
thương nghiệp Havard, ông Horace, và tiến sĩ
Bartholy, mấu chốt vấn đề nằm ở chỗ cách thức hành
động của bạn. Hành vi (chứ không phải năng lực) kém cỏi sẽ gây trở
ngại lớn cho sự thăng tiến. Hai ông đã nghiên cứu, khảo sát và tổng kết
được 12 cách thức hành động không tốt cho sự phát triển sự nghiệp.
1. Luôn cảm thấy mình chưa đủ giỏi
Có những người mắc bệnh “sợ sự nghiệp”. Họ thông minh, có kinh
nghiệm, có năng lực, nhưng khi được cấp trên cất nhắc giao cho một
nhiệm vụ mới thì lại... từ chối, vì cho rằng công việc lớn lao, sức mình
nhỏ bé, không đảm đương nổi. Họ không muốn leo lên cao, thậm chí,
còn cho rằng vị trí hiện tại đã là quá mức kỳ vọng của họ rồi, đánh tụt đi
vài bậc nữa cũng không sao.
Loại hành vi này là tự mình phá hoại, cản trở bước tiến của mình,
thường là loại hành vi vô thức của người an phận và là người tốt, cầu
toàn.
2. Một lòng tiến đánh bức tường chắn
Trái ngược lại với hành vi trên, là những người quá tự tin, vội vã đi đến
thành công và nôn nóng muốn chứng tỏ mình. Họ đề nghị và đảm nhận
những việc lớn lao hơn sức mình và cùng lúc nhiều việc. Khi gặp thất
bại, họ lại khua môi múa mép biện hộ, thuyết phục, làm những việc khác
to lớn hơn để bù đắp.
Đây là những người thiếu thực tế và thường gây sự cảnh giác cho
những ai đã nếm trải qua nhân vật dũng sĩ từ sáng đến tối cứ tiến đánh
hòng làm sụp đổ bức tường chắn chỉ để lập công và khẳng định mình.
3. Nhìn thế giới không đen thì trắng
176
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Kiểu hành vi này phân biệt loài người và sự việc thành hai loại: tốt hoặc
xấu. Và họ xác định thái độ chỉ “dính dáng” đến những gì “trắng” còn
những gì “đen” thì loại bỏ khỏi thế giới quan hệ tình cảm lẫn làm ăn, xã
giao của mình.
Không chấp nhận tính hai mặt của vấn đề như của con người, đó là tự
mình hạn chế cơ hội của mình. Họ luôn một mình đánh trận và một
mình bại trận.
4. Làm quá nhiều, yêu cầu quá nghiêm khắc
Bản thân mình luôn nỗ lực, tự mình vắt kiệt sức mình cho công việc và
họ cũng yêu cầu như vậy với thuộc cấp. Nhân viên dưới quyền luôn bị
họ giao khối lượng công việc lớn đến độ không bao giờ họ không phải
làm thêm giờ, trong một sự nỗ lực tối đa mới có thể hoàn thành.
Tình trạng này kéo dài khiến thuộc cấp sợ hãi công việc và buộc họ phải
nghĩ đến một công việc khác, ở một nơi khác để bảo đảm sự cân bằng
trong đời sống của mình. Bạn cũng biết, nhân sự xáo trộn liên miên
không bao giờ là bạn đồng hành của thành công cả.
5. Hòa bình là trên hết
Loại người này sợ và né tránh xung đột. Nhưng phải biết rằng đối đầu
với xung đột và biết cách giải quyết nó là động lực để phát triển, kích
thích sức sáng tạo của tập thể. Né tránh xung đột với thuộc cấp trong
những tình huống cần thiết là tự mình làm suy giảm quyền lực của
mình.
6. Khống chế người phản đối
Nam giới thường có tính cách này. Họ thường có những lập luận đanh
thép, lời lẽ gay gắt hùng hồn, không đếm xỉa đến cảm giác của người bị
phản bác. Họ thường áp dụng đấu pháp tấn công người để người
không dám tấn công mình.
Vì sự đấu đá bừa bãi, tính công kích mạnh mẽ, không hiểu được kỹ xảo
đi đường vòng, họ như một cỗ xe tăng càn ngang mọi thứ, chỉ biết có
tiến công, nên họ thường gây nguy hại đến con đường công danh của
mình.
7. Sự phản nghịch trời sinh
177
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những người này có tính cách phản kháng quyết liệt và lật đổ cái cũ, tái
lập cái mới. Họ luôn cảm thấy thỏa hiệp là nhục nhã, nên hay có những
ý kiến phản nghịch. Họ như con tàu không chấp nhận có thuyền trưởng
và chỉ để cho chính nó điều khiển nó. Trong những tập thể coi trọng sự
tuân phục và ổn định, thì những nhân vật kiểu nổi loạn kiểu này khó có
đất sống chứ đừng nói đến sự thăng tiến.
8. Chủ nhân của sự sợ hãi
Đây là những người lo nghĩ quá nhiều, toàn những chuyện không đâu.
Khi được giao một công việc, họ cứ toàn lo đến rủi ro và nguy cơ cho
đến khi quyết định... không triển khai vì chắc chắn rằng làm sẽ thất bại!
Mỗi ông chủ đều được khuyên là không nên trao quyền lãnh đạo vào
tay những người này, vì nỗi sợ hãi đủ thứ của họ sẽ dẫn đến thái độ
chần chừ và không đưa ra được những quyết định đột phá đúng vào
thời điểm cần thiết.
9. Kẻ đần độn về tình cảm
Đây là những người không hiểu gì về nhân tính. Không ai có thể nói với
họ rằng: “Sự ra đi của anh ấy khiến tôi suy sụp nặng và tôi không thể
tập trung làm việc được, xin ông cho tôi nghỉ phép ít hôm”. Họ rất lấy
làm khó hiểu về những cảm xúc rất người như yêu thương, thất vọng...
Họ đặt nhân tố tình cảm ra ngoài công việc một cách triệt để, không có
khả năng dùng tấm lòng thu phục nhân tâm. Chính vì vậy mà họ gây
thất vọng nhân tâm, ít được sự ủng hộ của mọi người. Vị trí thích hợp
của họ là lãnh đạo một đoàn người máy!
10. Mắt cao tay thấp
Luôn chê công việc đó là tủn mủn, tẻ nhạt, không có tính thách thức,
không có yếu tố kích thích sáng tạo,… Nhưng kỳ thực là do họ không
làm được việc gì cho triệt để, đến cùng. Vì như vậy, họ thường im lặng
che dấu mọi khó khăn gặp phải, không đưa vấn đề ra bàn luận tìm giải
pháp, không xin ý kiến cấp trên khi cần vì sợ bị đánh giá thấp.
Họ có tham vọng về quyền hành chức tước nhưng lại không chịu học
hỏi, không nỗ lực phấn đấu, mà chọn đi đường tắt bằng quan hệ hoặc
chờ sống lâu lên lão làng. Đây là những người luôn thể hiện được sự có
178
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
mặt của mình ở tổ chức nhưng lại không giúp ích được gì cho tổ chức
cả.
11. Không hiểu chừng mực
Không biết điều gì có thể đưa ra bàn luận công khai, điều gì nên giữ kín,
người Việt chúng ta gọi là không biết giữ mồm giữ miệng. Họ thường là
người tốt, chân thật, không có mưu sâu kế hiểm, chiến lược lâu dài, ấp
ủ tham vọng. Và cũng chính vì thế mà khó có cơ hội thăng tiến.
12. Lạc hướng
Họ luôn hoài nghi về công việc mình đang làm, cuộc đời mình đang
sống với những câu hỏi kiểu như: công việc tôi đang làm có giúp ích gì
cho mục đích mà tôi đang theo đuổi không? Con đường tôi đang đi có
đúng không? Chính vì những câu hỏi này mà họ không chuyên chú vào
con đường thăng tiến trước mắt. Họ còn hay rời bỏ công việc đang làm,
dù rất tốt, để đi tìm một công việc khác mà theo họ là có ý nghĩa hơn.
Nếu bạn thuộc vào một trong 12 tuýp người trên, bây giờ thì bạn đã biết
mình phải làm gì để cải thiện sự nghiệp của mình rồi chứ?
179
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bí quyết tối ưu hóa tiềm năng của bạn
Bạn có đang làm tất cả để vận dụng hết những khả
năng của mình? Bạn có thể thẳng thắn không chút
do dự cho rằng mình yêu thích công việc hiện nay
và thật không ngờ mình được tưởng thưởng đến
thế?
Nếu bạn cũng là người như đa số mọi người, chắc
chắn bạn mong muốn sự thành công, tạo lập một cuộc
sống tuyệt vời và gặt hái những phần thưởng trong cuộc đời. Tóm lại,
bạn mong ước một cuộc sống phồn vinh. Và vì thế, bạn phải sống và
cống hiến hết mình để hiện thực hoá ước mơ đó.
Đó cũng là lý do vì sao, với rất nhiều người, kể cả những nhà quản trị
quyền lực, câu trả lời của họ cho một và thậm chí là cả hai câu hói trên
là "không". Điều này có liên quan gì với việc bạn không mang hết khả
năng sẵn có của mình vào công việc hay tệ hơn là bạn đang làm công
việc mà mình không hề yêu thích?
Tìm ra lĩnh vực sở trường của hạn
Hãy nghĩ về điều này: có phải mọi kế toán đều có lòng say mê vô hạn
với các con số? Có lẽ là không. Một số người thực ra chỉ là nạn nhân
của những bậc cha mẹ không ưa con mình theo nghiệp nghệ thuật,
hoặc của những sức ép khách quan tuân theo một thể thức định sẵn,
bảo đảm hơn, đáng tin hơn.
Bạn chỉ cần nhớ rằng lý do để Tiger Woods thành công như vậy là bởi
ông đã dành cả đời mình biến đam mê tuổi nhỏ thành một sự nghiệp
chuyên môn phát đạt.
Quan niệm rõ ràng về thành công
Dù là vì lý do gì, khá nhiều người thoả mãn được những ước mong
thầm kín và thiên hướng ẩn giấu trong họ ở những sự nghiệp được xã
hội chấp nhận cao, tin tưởng rằng một năng lực ưu tú và vòng quay tiền
mặt ổn định là đủ cho một người mãn nguyện.
Tất nhiên, bạn cũng có thể nghe rất nhiều lời chứng thực từ lớp người
này cho rằng họ hạnh phúc. Bởi rốt cuộc họ có rất nhiều tiền và một
180
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
cuộc sống tiện nghi chưng diện đầy thú vị. Nhưng những con người đó
có thực sự hài lòng? Họ đã làm tất cả những gì mình có thể chưa, hay
họ chỉ tin vào một niềm tin vô hạn là thành công được đánh giá bởi độ
dày của chiếc ví? Tưởng tượng xem bạn sẽ tiến bao xa khi theo đuổi
một điều gì bạn thực sự có khả năng? Nắm bắt được đúng những tài
năng của mình và hiện thực hoá những tiềm năng đó, bạn sẽ bay lên
những tầm cao mới.
Bạn thực sự giỏi lĩnh vực nào?
Ted Turner, nhân vật quyền lực của giới truyền thông, CEO của Turner
Broadcastlng System, có thể được xem là tấm gương mẫu mực cho
việc làm thế nào để tận dụng hết khả năng của bạn.
Ông nhận thấy cơ hội của mình và lấy đó để hiện thực hoá ước mơ
mang cả thế giới lại với nhau qua con đường viễn thông. Với bản năng
sắc bén và lương tri kinh doanh, ông đã làm tất cả những gì cần thiết để
đi tới thành công.
Nhưng quyết định theo nghiệp media của ông không phải chuyện chơi.
Ông đã rõ điểm mạnh của mình là gì, biết mình đam mê cái gì và khôn
ngoan xây dựng cho mình một sự nghiệp trên những điều đó để trở
thành một tỷ phú trong quá trình này. Và đó cũng là thông điệp trong bài
viết này: Bạn cần khám phá lại xem những đam mê và năng lực thiên
bẩm của bạn là gì và đưa chúng lên những cấp độ thành công cao hơn.
5 bước đơn giản dưới đây nhằm biến những mơ ước của bạn thành
hiện thực.
1) Phân tích điểm mạnh, điểm yếu
Một cách tuyệt vời để bắt đầu việc này là xác định xem đâu là những kỹ
năng trời phú cho bạn, và đâu là những năng lực bạn có học mãi cũng
không xong. Làm một danh sách những điểm mạnh và điểm yếu sẽ rất
có ích, bởi bạn sẽ dễ dàng nhìn nhận mình hơn khi đã viết được chúng
ra.
Hãy tự hỏi mình những câu hỏi thẳng thắn: Cái ý nghĩ rằng mình sẽ đi
làm vào buổi sáng làm bạn phải khom mình? Bạn có đang làm tất cả
những gì mình có thể? Bạn có đang làm cái mà bạn cho là vì những lý
do đúng? Còn điều gì khác bạn rất mong đạt được trong cuộc đời
mình?
181
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Nếu bạn luôn luôn quan tâm đến thị trường nhà đất mà chưa bao giờ
theo đuổi nó thì bạn còn chờ đợi gì nữa? Chọn được con đường sự
nghiệp đúng là đi theo lĩnh vực mà bạn giỏi giang chứ không phải
những gì bạn nghĩ mình nên làm.
Bạn cũng có thể rút kinh nghiệm từ quá khứ và thử lấy ý kiến từ những
người xung quanh xem sao, bởi những người biết rõ bạn có thể cung
cấp cho bạn một cái nhìn thấu đáo và năng lực thực sự của bạn.
Trên tất cả, bạn không được do dự. Hãy thẳng thắn và thậm chí tàn
nhẫn chừng nào bạn cần là chính mình. Bởi, cuối cùng thì đây là tương
lai của bạn kia mà.
2) Khởi xướng
Khi đã hình dung được những gì cần làm cũng là lúc cho bạn thực hiện
bước đầu tiên quan trọng. Hãy viết ra kế hoạch hành động của mình,
đặc biệt lưu ý bạn định đạt đến mục tiêu hạnh phúc tiềm năng đó như
thế nào. Hãy cho mình một khung thời gian nghiêm ngặt nhưng hợp lý
và nghiêm chỉnh tuân theo.
Đừng sợ lại phải bắt đầu một sự nghiệp mới, một nơi chốn mới hay bị
cắt lương. Như lời một ca sĩ thông thái: “Cuộc đời là một hành trình,
không phải một đích đến".
Hãy làm tốt kế hoạch của mình và liên hệ với những ai có thể giúp bạn.
3) Thực thi kế hoạch
Đúng là với một người vững vàng về kinh tế, việc bỏ dở giữa chừng một
công việc sẽ không là vấn đề gì lắm. Nhưng bắt đầu lại tất cả dường
như quá mạo hiểm với nhiều người, đặc biệt là những ai phía sau còn
cả một gia đình cần cung cấp. Sự khởi đầu lại vì vậy không phải là một
con đường êm ái, ít nhiều sẽ có những chướng ngại, thất vọng kéo
theo. Nhưng từ bỏ việc đó nghĩa là bạn sẽ tước đi của mình cơ hội có
được thành công cùng sự mãn nguyện cao hơn. Vì thế, hãy cố gắng tập
trung và tiếp tục con đường của bạn, nếu không tận tâm cho bất cứ việc
gì, kể như bạn làm điều đó chỉ mất công. Dù con đường đó có gian nan
đến đâu, bạn hãy nhớ phía cuối đường hầm là ánh sáng.
4) Tận dụng những nguồn lực sẵn có
182
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Hãy gặp gỡ những người thành công trong lĩnh vực bạn đang theo đuổi,
hỏi xin họ lời khuyên. Ghi chú lại những lần liên hệ này, chúng có thể rất
có ích với bạn, và nhớ là luôn có bên mình những con người có nhiều
ảnh hưởng. Ví dụ, nếu bạn đang nhằm vào ngành luật, thì cô kế toán
viên của bạn có thể biết một luật sư giỏi có thể giúp bạn.
Và tất nhiên, không ai khuyên bạn làm tất cả những chuyện này một
mình Trong một thế giới cạnh tranh như hiện nay, bạn tận dụng được
càng nhiều sự giúp đỡ càng tốt và hãy dẹp lòng kiêu hãnh của mình lại.
Bởi lòng kiêu hãnh chính là chỗ nương thân cho sự bấp bênh.
5) Luôn có một hệ thống hỗ trợ bên mình
Hãy tạo cho mình một mạng lưới những người có thể hướng dẫn, dạy
bảo và hỗ trợ bạn những khi cần thiết cả về luân lý lẫn tài chính. Đó có
thể là vị sếp cũ, người thầy thông thái hay ông bố già tốt bụng.
Bạn cũng có thể có bên mình một người bạn cùng hội cùng thuyền, và
việc biết rằng mình không cô độc sẽ đỡ đi phần nào gánh nặng trên vai
bạn cho một đổi thay hoàn toàn như thế này.
Và lòng tự tin cũng là một yếu tố không thể thiếu. Cho dù bạn có là CEO
của một tập đoàn khổng lồ, những động cơ cho con đường sự nghiệp
bạn chọn cũng có thể thấy qua lối cư xử của bạn. Nếu thực sự hài lòng
với công việc của mình sẽ khiến bạn trở nên một con người tích cực
hơn nhiều, và khiến những người xung quanh chắc chắn sẽ lấy đó làm
học tập.
Để thực sự thành công, bạn phải tận dụng được những khả năng của
bản thân để tìm cho mình một địa vị tốt trong xã hội. Những gì thuộc về
bạn là điều quan trọng duy nhất để xem xét khả năng thành đạt của
bạn. Cuối cùng: nếu bạn muốn có được những phần thưởng lớn, bạn
phải dám đón nhận những rủi ro cao. Sau đó, bạn có thể có tất cá, hay
ít ra cũng là một điều gần như thế.
183
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
6 bước giúp bạn thay đổi công việc thành
công
Khi công việc cũ gặp một lý do gì đó trục trặc
và bạn muốn tìm ngay một công việc mới?
Việc này nghe tưởng đơn giản nhưng thực ra
lại có rất nhiều vấn đề bạn phải tính toán và
suy nghĩ kỹ trước khi đưa đơn xin nghỉ việc.
Bởi vì, thay đổi công việc có nghĩa là bạn phải đầu tư cả tiền bạc và thời
gian. Do vậy, muốn có sự đầu tư này thì trước tiên bạn phải có sự hiểu
biết về nó. Trước khi bạn muốn thay đổi công việc, hãy tham khảo 6
bước dưới đây, có thể sẽ giúp bạn có được cái nhìn đúng đắn hơn khi
thay đổi công việc.
1. Hãy tự đánh giá mình một cách cẩn thận. Trong quá trình tự đánh
giá bản thân mình, bạn sẽ phải sử dụng những kết quả đánh giá đó.
Hãy tự đặt nhiều câu hỏi về năng lực, tính cách, lợi ích và những kỹ
năng để liệt kê danh sách việc làm đang tuyển dụng để có thể tìm được
một công việc phù hợp cho mình. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo
những bài test về nghề nghiệp hoặc những bài test tự đánh giá năng
lực bản thân.
2. Viết ra một danh sách về những công việc mà bạn đã tìm được.
Xem qua danh sách đó và đối chiếu với kết quả mà bạn đã tự đánh giá
bản thân mình. Nếu danh sách đó quá dài khiến cho bạn “bối rối” khó
chọn lựa thì hãy chọn khoảng 5-6 công việc tiêu biểu nhất trong số đó.
3. Sau khi tìm được những công việc ưng ý, bạn hãy bắt đầu
nghiên cứu chúng. Mỗi công việc, bạn nên tìm hiểu những yêu cầu,
bằng cấp và những đòi hỏi khác của công việc và hãy để ý đến cả
những cơ hội phát triển và mức lương được trả.
4. Tiếp tục nghiên cứu tỉ mỉ về những công việc khác trong danh
sách. Hãy loại bỏ những công việc mà bạn thấy không phù hợp ra khỏi
danh sách. Ví dụ, bạn không thể bỏ tiền bạc và công sức để chuẩn bị
cho một công việc mà đòi hỏi bằng cấp cao là tiêu chí quan trọng, hoặc
những công việc đặc biệt nhưng tiền lương lại không tương xứng. Như
vậy, ở bước này, bạn hãy đặt một câu hỏi: “Tôi có nên chọn công việc
này hay không?”.
184
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
5. Tìm những thông tin cho cuộc phỏng vấn. Trong danh sách những
việc làm mà bạn đã liệt kê, bạn hãy để lại trong danh sách từ 01 tới 03
công việc.Và để chọn được một trong số đó thì bạn nên thu thập thêm
nhiều thông tin hơn.
Thậm chí, nếu trong danh sách lúc này bạn chỉ để lại được một công
việc thì bạn không nên bỏ qua bước này bởi vì nó sẽ giúp cho bạn kiểm
tra lại sự chọn lựa của mình. Nguồn thông tin tốt nhất về công việc chỉ
dành cho những ai có khối lượng kiến thức đa dạng. Tiếp xúc với
những người làm việc trong cùng lĩnh vực để tìm những thông tin cho
cuộc phỏng vấn mà bạn thật sự quan tâm.
6. Đưa ra những mục tiêu và viết một bản kế hoạch cho sự nghiệp.
Bây giờ đã đến lúc bạn phải chọn một công việc mà bạn muốn để theo
đuổi. Hãy dành thời gian để viết kế hoạch cho vị trí mà bạn nhắm tới.
Trước tiên, bạn phải đưa ra những mục tiêu và sau đó dựa trên những
mục tiêu mà bạn đã đưa ra để viết một bản kế hoạch cụ thể cho công
việc cuối cùng bạn đã chọn để nộp đơn đến
185
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Khi cuộc phỏng vấn không như ý muốn!
Gửi resume đến một nơi nào đó, và bạn bắt đầu
hồi hộp, chờ đợi. Rồi đến ngày bạn nhận được thư
mời phỏng vấn. Nhưng đến ngay lúc quan trọng
nhất, mọi chuyện lại không như ý muốn của bạn...
Bạn bị kẹt xe dọc đường và đến nơi hẹn trễ mất mười
phút, hoặc cũng có thể đúng vào lúc người ta hỏi bạn
về một dự án nào đó mà bạn đã từng tham gia trước
đây, đột nhiên bạn quên khuấy mất tên dự án, hay
đang lúc trả lời nhà tuyển dụng, đột nhiên điện thoại di động của bạn
reng lên, và bạn phải trả lời cuộc điện thoại miễn cưỡng đó... Và rất
nhiều, rất nhiều các tình huống mà bạn không thể lường hết trước
được.
Một ví dụ cụ thể hơn: Ứng viên được mời đến phỏng vấn, anh ta đến
đúng hẹn và đang chờ đến lượt mình vào phỏng vấn, khi nhân viên
phỏng vấn bước vào phòng thì bắt gặp anh ta đang nói chuyện qua điện
thoại di động. Cuộc đàm thoại có lẽ là rất tế nhị, vì hình như tiếng người
phụ nữ nào đó phía dây nói bên kia hơi quá to nên vọng ra rất rõ.
Nhìn thấy nhân viên phỏng vấn, ứng viên gật đầu có ý chào nhưng vẫn
không thể dứt ra được khỏi cuộc đàm thoại - "Anh đừng nên lo lắng
quá" - giọng người phụ nữ vẫn tiếp tục. - "Anh đang cố gắng, nhưng
thật sự là anh cũng rất buồn và lo lắng" - ứng viên trả lời. Cuộc đàm
thoại đó kéo dài thêm mấy phút nữa. Sau đó mới vỡ lẽ ra rằng, ứng viên
này trên đường tới nơi phỏng vấn đã bị cướp và bị lột hết sạch cả tiền
bạc trong ví, dĩ nhiên anh ta đang phải trải qua những phút căng thẳng
về tâm lý.
Phải sau mấy phút trấn tĩnh lấy lại tinh thần, anh ta mới có thể trả lời
phỏng vấn được. Thật không may mắn cho những ứng viên như vậy,
bởi cái thảng thốt chưa hoàn hồn kia của ứng viên cũng đã đủ làm hỏng
tinh thần của buổi phỏng vấn.
Bạn thử nghĩ xem, trong trường hợp đó bạn sẽ làm gì? Bạn có thể vượt
qua được stress không? Bạn có dám cược rằng bạn sẽ vượt qua được
buổi phỏng vấn kể cả trong trường hợp nhân viên phỏng vấn có sử
dụng các kỹ thuật tâm lý để "xoay" bạn?
186
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Và như vậy, có thể cứu vãn được tình thế không? Có thể xoay chuyển
được tình huống không nếu như sự việc xảy ra ngoài sự mong đợi của
bạn?
Câu trả lời là: có thể. Theo kinh nghiệm của các nhà tuyển dụng thì đã
có nhiều trường hợp tương tự xảy ra, nhưng vẫn có thể cứu vãn được.
Ví dụ, cách bạn nói lời cảm ơn người phỏng vấn cho cuộc nói chuyện
với họ hoặc một lá thư cảm ơn gửi đến người phỏng vấn sau đó...
Đã có trường hợp một nữ ứng viên đến phỏng vấn tại công ty Pachter &
Associates, mọi việc diễn ra bình thường, đột nhiên điện thoại di động
của nữ ứng viên reo lên. Cô ta cầm điện thoại di động và bắt đầu một
tràng mắng té tát: "Chúng mày hư thế hả, đồ ngu thế, sao không bảo
thằng anh ở nhà mà cứ nhong nhong xuống đường làm gì". Giọng cô ta
ngày một gay gắt hơn, và khi quay trở lại phỏng vấn cô ta thản nhiên:
"Thật bực, lũ trẻ nhà tôi lúc nào cũng gọi điện quấy rầy tôi thế đấy". Cô
ta đã không bao giờ được mời đến làm việc và chính cô ta đã không
biết cách cứu vãn tình huống.
Vậy bạn sẽ làm gì để thể hiện sự hàm ơn một cách tế nhị và khéo
léo đối với người đối thoại và để lấy lại tinh thần cho bạn?
Trước tiên, để chuẩn bị đến một nơi phỏng vấn nào, bạn nên liệt kê ra
trên giấy những điều mà bạn nên tránh nói đến trong buổi phỏng vấn, ví
dụ như mối quan hệ không mấy thân thiện với sếp tại chỗ làm hiện tại,
việc hay thay đổi chỗ làm của bạn.
Nếu bạn đến muộn so với lịch hẹn phỏng vấn, bạn có thể nói lời xin lỗi
một cách lịch sự, đừng nên quá sợ hãi hay mất bình tĩnh. Với một cách
nói lịch sự, mềm mỏng, bạn có thể lấy lại được tinh thần, và trên thực tế
rất ít nhân viên phỏng vấn coi chuyện đó là một vấn đề lớn, thông
thường họ có thể bỏ qua chuyện đó và đi ngay vào trọng tâm câu
chuyện.
Trong khi trả lời phỏng vấn, tốt nhất bạn nên tắt điện thoại di động (nếu
có), và trong trường hợp bạn không tắt điện thoại di động, nếu có cuộc
gọi đến, tốt nhất là bạn tắt máy và không nói chuyện qua điện thoại
trước mặt nhân viên phỏng vấn, cho dù bạn chỉ nói ngắn gọn. Như vậy,
nhân viên phỏng vấn sẽ có cảm giác rằng bạn đang dành hết thì giờ và
tập trung cho câu chuyện với họ.
187
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Trên đây chỉ là một số lời khuyên nhỏ. Hy vọng rằng bạn sẽ luôn thành
công trong chặng đường tìm việc của mình
Bí quyết giúp bạn tìm công việc trong mơ
Bạn vừa tìm thấy một nghề mà bạn mơ ước từ lâu.
Nhưng trước khi bạn nộp đơn xin việc, ai đó đã nói với
bạn: "Cậu sẽ chẳng đi đến đâu với nghề trong mơ
đâu. Quá nhiều rủi ro...". Bạn nên làm gì?
Ông bà Tag và Catherine Goulet là những chuyên gia
hàng đầu về tư vấn việc làm ở Mỹ. Hai người là đồng
giám đốc điều hành (CEO) của FabJob.com - một tờ
chuyên san tư vấn tìm việc làm lý tưởng
(www.FabJob.com). Bài báo này cung cấp những lời Trước khi nộp
khuyên hữu ích của họ: đơn, thường có
điều gì đó ngăn
Hãy hình dung bạn vừa tìm thấy một nghề mà bạn mơ bạn lại...
ước từ lâu. Nhưng trước khi bạn nộp đơn xin việc, ai
đó đã nói với bạn: "Cậu sẽ chẳng đi đến đâu với nghề trong mơ đâu.
Quá nhiều rủi ro. Rồi sẽ xôi hỏng bỏng không cho mà coi. Ngoài ra, cậu
sẽ không đủ tiền mà sống nếu theo đuổi nó trong giai đoạn đầu. Cậu
không được giáo dục phù hợp. Cậu quá già (hoặc quá trẻ). Cậu không
đủ năng lực. Và một điều tế nhị là cậu không xứng đáng với công việc
đó”.
Bất kỳ ai cũng có thể nói với bạn những điều khủng khiếp như vậy. Mà
ngay cả khi không ai nói với bạn thì những điều tiêu cực trên là những
điều chính xác mà nhiều người xin việc cũng có khuynh hướng nghĩ
đến.
Sau đây là một số mặc cảm phổ biến nhất mà FabJob.com nhận thấy có
thể khiến bạn nhụt chí trước cơ hội có việc làm trong mơ:
188
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Tôi thiếu một thứ gì đó - Nếu tôi được tuyển, một ai đó cần nó hơn lại mất cơ hội.

- Tôi không đủ tiền để theo đuổi nghề trong Bạn có biết? - Tôi có thể không làm tốt công việc đó.
mơ.
J.K. Rowling trở thành - Rồi tôi cũng sẽ lại chán nó.
- Tôi không có kỹ năng thích hợp với nghề đó. tỉ phú sau các tập
- Nếu tôi thành công, người ta sẽ ghen tị.
- Tôi không có bằng cấp phù hợp. Harry Potter. Song bà
từng là một bà mẹ độc - Nếu tôi được tuyển, người ta sẽ yêu cầu ở tôi nhiều hơn.
- Tôi không quen biết đúng người. thân nghèo đến nỗi
không đủ tiền để bật lò - Nếu làm mãi công việc trong mơ, tôi sẽ không thể làm việc gì đó khác
- Tôi quá trẻ/ quá già. sưởi cả ngày, vì thế bà mà biết đâu tôi có thể thích hơn.
phải viết cuốn Harry
- Tôi không đủ thông minh. Potter đầu tiên trong Chỉ một mặc cảm sẽ không đủ ngăn cản bạn. Nhưng bạn có thể nghĩ
cá quán café để giữ thật mạo hiểm khi nhảy ra khỏi một chiếc máy bay và phụ thuộc vào
Tôi không có hình thức ưa nhìn. ấm cho mình và cô chiếc dù. Khi chúng ta để những mặc cảm của mình ảnh hưởng đến
con gái. Bản thảo viết hành vi, nó hoàn toàn có thể ngăn chúng ta làm những gì mình muốn.
- Tôi không đủ cởi mở.
tay của bà từng bị từ
chối nhiều lần trước Ví dụ, nếu Jane tin rằng việc làm "ngon lành" là luôn thiếu, thì suy nghĩ
- Tôi quá lười. đó có thể ảnh hưởng đến cách cô cư xử khi đi phỏng vấn. Thay vì nên
khi được xuất bản.
chân thành thì cô sẽ nói những gì cô nghĩ rằng nhà tuyển dụng muốn
- Tôi không xứng đáng với công việc.
Arnold nghe vì sợ mình sẽ nói ra điều gì đó "phốt". Cô sẽ không dám bắt tay
Tôi sợ rằng tôi sẽ thất bại Schwarzenegger từng chặt, không dám nhìn lâu vào mắt người hỏi, cô sẽ nhìn xuống nền nhà
mơ đến chức Thống và nói lý nhí.
- Tôi có thể chọn nhầm nghề. đốc bang California
cho dù ông sinh ra ở Rủi thay, việc quá bẽn lẽn và dễ đầu hàng trong tranh luận sẽ là hành
- Có quá nhiều ứng viên cạnh tranh. Áo và làm một số điều động tự sát với phần đa người xin việc. Kết quả thì sao? Nó sẽ tước đi
dại dột thời thanh niên, của cô cơ hội mà cô đáng ra đã có.
- Nếu tôi được phỏng vấn thì tôi cũng sẽ nói
khi ông còn là một
hoặc làm điều gì đó khiến mọi thứ rối tung. Trong trường hợp này, mặc cảm của người tìm
VĐV thể hình chuyên
việc (thiếu nghề "ngon lành") đã ảnh hưởng trực
nghiệp.
- Tôi thường bị từ chối. tiếp đến hành vi của cô (ít tự tin trong thể hiện
Peter Jennings từng là ngôn ngữ cơ thể hơn và nói ra những gì cô ấy
- Nếu không thành công tôi sẽ rất "quê". nghĩ là nhà tuyển dụng muốn nghe). Hành vi của
người dẫn chương
trình truyền hình hàng cô sau đó lại ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả
- Tôi sẽ không thể chịu nổi nếu không qua
đầu ở Hoa Kỳ trong (không được tuyển).
được. Hãy hình dung bạn có
nhiều năm cho dù ông cơ hội trở thành một Nhưng nó không dừng lại ở đó. Khi cô không xin
- Mất quá nhiều thời gian để đạt được. là một người Canada trong những CEO này, được việc mà cô muốn, mặc cảm của cô lại càng
chưa bao giờ tốt bạn sẽ quyết định ra được củng cố. ("Mình biết ngay mà. Luôn luôn
Tôi có thể được tuyển nghiệp trung học. sao? thiếu việc làm tốt. Sao họ lại phải chọn mình khi

189 190
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
có hàng tá người khác để chọn chứ? Lần tới chắc là mình phải chiếm
cảm tình nhiều hơn".)
Một khi bạn biết rõ những mặc cảm đó đang cản trở bạn, thì bạn sẽ thay
đổi chúng, đúng không nào? Thực ra, cách dễ nhất để phá vỡ cái vòng
luẩn quẩn đó là các hành vi mới chứ không phải thay đổi mặc cảm. Bạn
cũng có thể thay đổi mặc cảm nhưng sẽ mất nhiều thời gian bởi phần
đa mặc cảm đó đã “ăn vào máu”. Thậm chí một số mặc cảm đã hình
thành từ hồi bé và ngay cả khi chúng ta chưa có ý thức. Nhưng bất kể
mặc cảm thế nào, bạn có thể thay đổi kết quả bằng cách thay đổi hành
vi.
Bạn sẽ nghĩ làm gì có cách nào giúp bạn thành công bởi mặc cảm của
bạn là có thật. Bạn sẽ nghĩ: "Tóm lại thì luôn luôn thiếu việc tốt, trong khi
quá nhiều cạnh tranh".
Tuy nhiên, có một số ngoại lệ, dù rất ít, những trường hợp thành công
khi vận dụng rất linh hoạt các nguyên tắc (trên thực tế, hầu hết các
nguyên tắc mà bạn từng nghe về tìm việc đều phải vận dụng linh hoạt).
Văn sĩ J.K. Rowling hay người hùng cơ bắp Arnold Schwarzenegger
đều bắt tay vào hành động thay vì sợ hãi hoặc mặc cảm, biến cái ít khả
năng thành chiến thắng.
Vì thế hãy tự hỏi liệu có đáng phải nếm một ít vị đắng của cảm giác "bẽ
mặt" để có được nghề trong mơ. Nếu câu trả lời là "có" thì bạn hãy thử
một số kỹ thuật mà bạn tìm thấy trong các tài liệu tư vấn tìm việc - ngay
cả khi chúng không phải là cách mà bạn thường làm.
Thay đổi hành vi của bạn sẽ là không dễ dàng chút nào. Nhưng nếu
những điều mà bạn đang làm không phát huy tác dụng thì một số hành
vi mới có thể giúp bạn tìm được nghề nghiệp trong mơ của mình.
191
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bạn sẽ làm gì khi bị mất việc?
Nếu chẳng may bị sa thải, phản ứng đầu tiên của
bạn là sốc và tức giận? Nhưng “thành công chưa
phải là cuối cùng và thất bại không phải là số
mệnh”, vì thế, bạn đừng nên buồn chán mà hãy im
lặng và làm theo 5 bước sau đây để giảm bớt căng
thẳng trong thời điểm khó khăn này.
1. Đàm phán khoản lương trước khi nghỉ việc
Khi bạn nghỉ việc, nhiều công ty sẽ trả cho bạn khoản
tiền thất nghiệp ít nhất là hai tuần hoặc một năm. Điều đó phụ thuộc vào
việc bạn bị sa thải hay tự ý thôi việc. Bạn hãy liên hệ với những người
đã nghỉ việc ở công ty trước và hỏi xem họ nhận được bao nhiêu tiền
khi rời khỏi công ty. Bằng cách này, bạn sẽ biết được nơi bạn đang làm
việc có trả lương thoả đáng không?
Hơn nữa, bạn cũng phải được trả lương cho những ngày nghỉ mà bạn
không sử dụng. Nếu cảm thấy mình không được trả lương một cách
công bằng, bạn hãy hỏi ý kiến của các chuyên gia nhân sự để xem mình
có thuộc trường hợp này không.
2. Để công ty cũ có ấn tượng tốt về mình
Bạn cảm thấy như mình bị đối xử không công bằng và không xứng
đáng bị sa thải, nhưng không phải lúc nào cuộc sống cũng công bằng
đối với tất cả mọi người. Vì vậy, bạn hãy ngẩng cao đầu và luôn nở nụ
cười trên môi. Hãy cảm ơn ban giám đốc đã cho bạn cơ hội làm việc
trong công ty, nhờ đó, bạn sẽ nhận được sự tôn trọng từ phía ban giám
đốc cũ.
Hơn nữa, tâm lý dễ hiểu của con người là không muốn đối mặt với
những vụ tranh chấp và kiện tụng. Vì vậy, để tránh phiền phức, công ty
cũ của bạn thường có những nhận xét tốt về bạn trong thời gian làm
việc nếu như bạn không vi phạm quy định gì. Dù bị sa thải hay bạn tự
thôi việc, hãy cố gắng tạo ấn tượng tốt cho ban giám đốc cũ khi họ viết
nhận xét về bạn trước khi để bạn thôi việc. Nếu bạn để họ nghĩ rằng họ
đã mất đi một nhân viên tốt là bạn đang thành công rồi đó!
3. Nghỉ ngơi thoải mái
192
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Trước khi bạn muốn bắt đầu tìm một công việc mới, hãy nghỉ ngơi trong
vòng một vài tuần. Bạn có thể đi tham quan, du lịch hoặc sử dụng thời
gian rảnh rỗi để gặp gỡ mọi người và tìm hiểu công việc mà bạn đang
tìm kiếm. Bên cạnh đó, bạn cũng nên nói chuyện với bạn bè để họ đưa
ra những lời khuyên hợp lý và biết đâu họ lại có chỗ làm việc cho bạn.
4. Tìm kiếm cơ hội mới
Thế là phải làm lại C.V và bắt đầu đi tìm việc làm. Nào, hãy hăng hái lên
bạn! Ngoài việc gửi C.V theo cách truyền thống, bạn hãy đăng tin lên
các trang tuyển dụng để các nhà tuyển dụng biết đến bạn.
Trong trường hợp được mời đến phỏng vấn, bạn không nên nói với nhà
tuyển dụng về việc bạn đã bị sa thải hoặc bỏ công ty trước. Còn nếu
nhà tuyển dụng hỏi thì bạn hãy giải thích bằng những lý do như: “Công
ty của tôi đang cơ cấu lại” hay “Phòng ban của tôi vừa đóng cửa”.
5. Tranh thủ thời gian tự hoàn thiện mình
Trong khi bạn đang tìm một việc mới, hãy sử dụng thời gian rảnh rỗi này
để nâng cao kỹ năng và tự hoàn thiện bản thân chứ không nên lãng phí
thời gian vào những việc công việc vô bổ khác. Bạn có thể học thêm
một ngoại ngữ nữa hay tham gia một khoá học giao tiếp để nâng cao kỹ
năng diễn thuyết.
Để mở rộng thêm cơ hội tìm việc, hãy tích cực tham gia các sự kiện có
liên quan đến công việc mà bạn mong muốn trong tương lai, hoặc tình
nguyện tham gia vào hội từ thiện để gặp gỡ mọi người.
Bạn cũng đừng quên ăn uống điều độ và giữ gìn sức khỏe. Không nên
buồn hay suy nghĩ quá nhiều. Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp bạn
giảm stress, tinh thần thoải mái và tập trung hơn vào việc tìm kiếm việc
làm. Bạn sẽ cảm thấy tràn đầy khí thế và tự tin để bắt đầu tìm kiếm
công việc mới
193
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Trang phục khi đi phỏng vấn
TTO - Chuẩn bị trang phục chu đáo cho một buổi
phỏng vấn không chỉ tạo nên ấn tượng tốt cho nhà
tuyển dụng mà còn giúp bạn cảm thấy tự tin hơn.
Những nguyên tắc chung
Hãy mặc những trang phục đem đến cho bạn sự thoải
mái. Những bộ đồ không quá chật, không khiến bạn
phải mất thời gian đưa tay chỉnh sửa mỗi lần đứng lên
ngồi xuống sẽ đem đến cho bạn sự tự tin hơn. Chuẩn bị trang
phục chu đáo sẽ
Bạn nên tránh mặc những trang phục màu sắc nổi bật, giúp bạn tự tin
vải bóng hoặc hoa văn sặc sỡ. Xanh nhớt, xám sậm hơn trong cuộc
được khuyên nên dùng vì chúng khiến bạn trông phỏng vấn
chững chạc hơn (các sếp thường có cảm tình
với những nhân viên có phong thái chững chạc, tự tin).
Tránh xức quá nhiều nước hoa hoặc dùng nước hoa mùi mạnh. Nước
hoa có thể làm ảnh hưởng đến cảm xúc của người phỏng vấn, vì thế,
tốt nhất là bạn nên giữ cho mình một khoảng cách an toàn.
Mang theo giấy tờ (bản photo của sơ yếu lý lịch, thư giới thiệu...), cây
bút và một ít giấy trắng để sẵn trong bìa hồ sơ mỏng. Điều này sẽ giúp
bạn có thể ghi lại những điều cần thiết chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn.
Bí quyết về trang phục phỏng vấn dành cho phụ nữ
Mặc đầm khi đi phỏng vấn không phải là một ý kiến tốt. Các công sở
cũng không chấp nhận nhân viên mặc quần jean, vì chúng trông thiếu
nghiêm túc. Tốt nhất là bạn nên mặc sơ-mi và quần hoặc váy chữ A
ngang đầu gối. Nếu phỏng vấn xin vào những vị trí như nhân viên kinh
doanh, nhân viên chăm sóc khách hàng, bạn sẽ được hoan nghênh nếu
mặc vest màu xanh nhớt, xám, đen đi cùng với áo sơ mi trắng, hoặc
xanh.
Không nên mang giày quá cao. Những đôi giày cao khoảng 5cm có màu
hợp với trang phục sẽ giúp bạn vững tin hơn là những đôi giày cao lênh
khênh.
194
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Đừng quên mang thắt lưng trong trường hợp đóng thùng. Màu thắt lưng Chọn công việc phù hợp với tính cách
phải hợp với màu giày (ví dụ: đen đi với đen).
Nhiều chuyên gia tin rằng để tìm việc thành công,
Hãy chú ý đến tóc. Nếu tóc dài, bạn có thể cột chúng lại đằng sau cho và để có một sự nghiệp xứng thỏa mãn, bạn phải
gọn gàng. Tránh trường hợp bạn đi xe máy đến và tóc bạn rối bời xõa biết mình thích gì, phong cách làm việc của mình
ngang lưng. ra sao và những nhu cầu cá nhân nào cần được
đáp ứng cho bạn để hoạt động hết khả năng của
Mang càng ít trang sức càng tốt. Tránh mang những trang sức đong mình.
đưa hoặc tạo nên tiếng kêu mỗi khi bạn bước đi. Nếu bạn đeo hoa tay ở
mũi, lông mày, lưỡi, nhất định bạn phải tháo chúng trước khi đến buổi Những danh sách dưới đây sẽ cho bạn những ý
phỏng vấn. tưởng về một số nghề nghiệp có thể phù hợp nếu bạn
có sở thích và nguyện vọng phù hợp với từng đầu Nếu thích đọc
Hãy tạo một vẻ ngoài chu đáo cho bản thân: cắt tỉa mỏng tay cẩn thận, danh sách. sách, bạn có thể
tránh sơn móng tay với màu sặc sỡ (nếu đang sơn móng tay, tốt nhất là làm việc trong
bạn nên chùi sạch màu sơn). Những Công việc Phù hợp cho những người… thư viện
Chỉ trang điểm đơn giản, không dùng những màu nổi bật như: mắt Thích Học hỏi
xanh, môi tím. Không nên dùng mỹ phẩm có kim tuyến lấp lánh. 1. Chuyên viên Phần mềm
2. Nhà Vật lý Học
Bí quyết về trang phục phỏng vấn dành cho nam giới 3. Nhà Ngoại Giao
4. Phóng viên
Hãy chọn áo sơ-mi có màu sắc cổ điển như xanh đậm, xám nhạt, ghi... 5. Kiến Trúc Sư
để tạo cho mình một vẻ ngoài chững chạc. Nếu tham gia buổi phỏng 6. Bác Sĩ
vấn chọn nhân viên cao cấp (giám đốc, trưởng phòng...), bạn nên thắt 7. Chuyên viên Lập Trình Máy tính
cà vạt. Màu cà vạt phải hài hòa với màu áo sơ mi. Không nên chọn cà 8. Giáo Viên
vạt có màu sắc sặc sỡ. 9. Nhà văn
Cần kiếm càng nhiều Tiền nhanh càng tốt
Thắt lưng và giày phải có màu tệp với màu quần tây. Hãy chú ý đến đôi
1. Nhà Đầu tư Ngân hàng
giày của mình, không nên mang những đôi giày cũ kỹ, sờn da. Ít nhất,
2. Nhà Phân Tích Tài Chính
bạn cũng nên đánh xi giày cho mới.
3. Cố vấn Quản lý
Khi xin vào những vị trí đơn giản như nhân viên bình thường, bạn cũng 4. Nhân viên Bán hàng Hưởng Hoa Hồng
phải chú ý cách ăn mặc của mình. Bạn vẫn có thể mặc áo sơ-mi trắng 5. Chủ Ngân hàng
và quần tây, giày sandal, nhưng chú ý, mọi thứ phải trông sạch sẽ và 6. Người Mua bán Cổ phiếu
gọn gàng. 7. Nhân Viên Tiếp Thị
Không thể không diện thật bảnh
Bạn không nên đi phỏng vấn với mái tóc dài rủ xuống mặt, trừ khi bạn là 1. Chuyên viên Lập Trình Máy Tính
dân làm nghệ thuật và muốn xin vào một công ty quảng cáo 2. Nghệ sĩ
3. Nhà văn
4. Diễn viên
5. Nhà Triết học

195 196
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

6. Nhà Động vật học Bạn đã chuẩn bị gì cho công việc của mình?
7. Nhà Nhân loại học
8. Nhân viên Chăm sóc Trẻ em Những ai có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thường bắt đầu
Có Tính cách Rắn rỏi sắp đặt kế hoạch cho công việc đầu tiên sau khi ra
1. Luật Sư trường từ nhiều tháng trước khi tốt nghiệp. Và đôi
2. Nhà Đầu tư Ngân hàng khi chính điều này sẽ giúp ích bạn rất nhiều trong
3. Cố Vấn Quản lý việc có được công việc ưng ý như bạn từng mơ
4. Phi Công ước.
5. Sĩ quan Quân đội
6. Kiến Trúc Sư Bốn tháng trước khi tốt nghiệp
7. Huấn luyện viên Điền Kinh
Lúc này bạn cần có được cho mình một bản kế hoạch
8. Nhà buôn bán Chứng khoán
và đặt mục tiêu để quyết định bạn muốn làm công việc chuyên môn gì.
Những ngày không dự đoán trước được
Điều này sẽ góp phần định hướng nghề nghề của bạn một cách kỹ
1. Thám tử/Điều Tra Viên
lưỡng hơn.
2. Đại Diện Dịch vụ Khách hàng
3. Người Quản lý Khách Sạn Sau đó, bạn nên bắt đầu đọc các báo địa phương và các trang web việc
4. Nhân viên Chữa cháy làm để có hiểu biết căn bản về các loại công việc hiện có và những
5. Nhạc sĩ phẩm chất cần có cũng như xác định những công ty trong lĩnh vực bạn
6. Nhân viên Quảng Cáo hướng tới và bắt đầu việc nghiên cứu để tìm hiểu thêm về họ.
7. Nhà Tổ chức
8. Nhân viên Mật vụ Bạn cũng có thể liên lạc với các công ty để xin tài liệu thông tin. Khi đã
Yêu mến Con người có đủ thông tin và cùng với sự xem xét, phân tích của bạn, bạn hãy lập
1. Giáo viên danh sách các công ty bạn muốn làm việc và lý do.
2. Giám đốc Nhân sự
3. Nhân viên Tư vấn Cùng với đó, sẽ rất quan trọng cho bạn đối với công việc soạn thảo lý
4. Người Huấn luyện cho Công ty lịch của bạn. Bạn có thể nhờ một giáo viên hoặc một ai đó mà bạn biết
5. Nhân viên Chăm sóc Trẻ em đang làm việc trong lĩnh việc chuyên môn bạn đang tìm hiểu để góp ý
6. Giám đốc Nhà hàng cho bạn. Đồng thời, bạn nên đến các trung tâm hướng nghiệp của
7. Người lãnh xướng trong Nhà thờ trường hay Đoàn thanh niên để biết những dịch vụ của họ dành cho
Thích làm việc bằng tay người đi tìm việc.
1. Thợ mộc
2. Công nhân Cơ khí Ngoài ra, nếu không quá vướng bận chuyện học hành thì bạn có thể tìm
3. Nha sĩ một công việc thực tập hoặc tình nguyện để có những kinh nghiệm làm
4. Thợ máy việc cần thiết và mở rộng kinh nghiệm hiện có của bạn.
5. Nhà Động vật học
Ba tháng trước khi tốt nghiệp
6. Thợ in
7. Kỹ sư Máy móc Vào thời điểm này, bạn hãy tìm đến ba người biết rõ công việc mong
8. Bác sĩ muốn của bạn, đó là giáo viên, người sử dụng lao động, người giới
9. Đầu bếp

197 198
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

thiệu việc làm. Hãy cho họ biết bạn đang tìm việc làm và những người
sử dụng lao động có thể gọi bạn đến để phỏng vấn.
Sau khi thực hiện xong công việc trên, bạn nên gửi bản lý lịch kèm theo
một thư xin việc đến những công ty trong danh sách của bạn để hỏi về
những công việc đang cần người. Bạn cũng nên gửi lý lịch của bạn cho
các tổ chức giới thiệu việc làm có liên quan. Không dừng lại ở đây, bạn
hãy tiếp tục đọc sách báo và các trang web để tìm ra thêm các công
việc phù hợp với mình cũng như nói cho tất cả mọi người quen của bạn
rằng bạn đang tìm việc làm.
Không nên thất vọng nếu bạn thấy mình không có được một công việc
làm ngay sau khi tốt nghiệp, trên thực tế có rất nhiều người thành đạt
ngày nay đã phải mất nhiều thời gian để có được một công việc sau khi
ra trường. Lúc này, điều quan trong là bạn tiếp tục với những bước đi ở
trên và điều chỉnh theo tình hình thực tế.
Trong quá trình tìm việc, bạn nên định kỳ xem xét lại để đánh giá thư xin
việc, sơ yếu lý lịch, phương pháp tìm kiếm của bạn, các ngành và công
việc bạn đang xin vào làm. Việc này sẽ giúp bạn tiếp tục giữ đúng
hướng và giảm thiểu những cố gắng không cần thiết

Hai tháng trước khi tốt nghiệp

Công việc bạn nên làm lúc này là tiếp tục liên hệ với các công ty trong
tầm ngắm để kiểm tra xem họ đã nhận được bản lý lịch của bạn chưa
và có công việc nào cần người không. Đối với những công ty nào hiện
chưa có nhu cầu cần người, bạn hãy cố gắng tìm thêm những thông tin
của họ càng nhiều càng tốt.

Bên cạnh đó, bạn hãy tìm một người có thể giúp bạn thực hành việc
phỏng vấn - hãy nghĩ về lý do mà các công ty đó hấp dẫn bạn và những
kỹ năng hoặc phẩm chất đặc biệt mà bạn có.

Để tỏ rõ sự lịch sự, bạn cần gửi thư cảm ơn cho tất cả các đại diện
công ty mà bạn phỏng vấn. Nếu có thể, bạn hãy xin các thư giới thiệu
của những người chủ hiện tại và trước đây và các giáo viên không phải
là một trong số ba người giới thiệu bạn.

Một tháng trước khi tốt nghiệp

Đây là thời điểm quan trọng nhất. Bạn hãy bắt đầu phỏng vấn về các
công việc tiềm năng. Nếu bạn không được nhận vào làm việc sau khi
phỏng vấn, bạn hãy tìm nguyên nhân và đưa ra những giải pháp cho
chiến lược tìm việc của bạn. Bạn nên yêu cầu các công ty chưa cần
người hoặc người từ chối bạn hãy lưu giữ lý lịch của bạn để cân nhắc
trong tương lai.

Nếu bạn được nhận vào làm, bạn hãy thông báo cho các công ty khác
mà gửi đơn xin việc và yêu cầu họ gạch tên bạn khỏi danh sách những
người đang nộp hồ sơ xin việc.

199 200
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

7 “dấu nhớ” để được thăng tiến 7 - Tiên phong: xét lại quá trình làm việc và hỏi sếp về tương lai của
bạn ở công ty này. Cho sếp thấy rằng bạn thích thú với công việc và có
Hãy bắt đầu với thái độ đúng: đừng nhìn thể học hỏi nhiều ở công ty. Chứng minh rằng khả năng của bạn sẽ
công việc của bạn hiện nay chỉ là “một công thực hiện xuất sắc những trách nhiệm mới mà sếp giao
việc”. Hãy nghĩ nó như một “vị trí”. Hãy
tưởng tượng trong đầu, nó là “một vị trí có
thể dẫn đến một vị trí cao hơn”.

2 - Hãy làm nhiều hơn điều sếp mong đợi ở

bạn: thực hiện tốt công việc và nhiệm vụ hàng ngày. Làm càng nhiều
cho bạn càng nhiều hiểu biết về công ty và bạn có thể đương đầu với
mọi thử thách. Đặt hết tâm trí vào và đưa ra nhiều sáng kiến. Đừng
quên có những thói quen làm việc hiệu quả như lên kế họach cho một
ngày. Khi làm việc có tổ chức, bạn có thể làm hòan hảo hơn.

3 - Liên tục mở rộng kiến thức: theo kịp những công nghệ hiện đại, dù
là bạn tự học hay học thêm ban đêm. Đôi khi các công ty sẵn sàng
thanh toán tất cả chi phí đi học - hãy tận dụng lợi ích này! Nếu công ty
bạn không thanh toán chi phí đó và bạn phải trả bằng tiền túi thì hãy đến
thư viện hoặc lên Internet để nghiên cứu học hỏi. Có những lớp học,
sách, băng, các buổi hội thảo và hội nghị miễn phí hoặc rất rẻ! Tóm lại,
hãy đi đầu trong các khuynh hướng mới.

4 - Xác định và đạt được mục tiêu: bạn có biết rõ về vị trí mà bạn
muốn cất nhắc không? bạn cần quan tâm cái gì? Bạn có thể tranh luận
để có những cơ hội tập huấn với phòng nhân sự.

5 - Đánh giá công việc: những điều kiện tuyệt vời nào của công ty có
thể mang đến lợi ích cho bạn. Hãy nhớ những điều đó và hiểu được giá
trị của nó. Ghi lại chi tiết những thành tích đặc biệt, các bằng khen hoặc
thư khen của khách hàng... về bạn.

6 - Nhớ đến các quan hệ: những người có quyền lực sẽ giúp ta leo lên
bậc thang danh vọng, hãy nhận thức rõ điều này. Hiểu biết tất cả các
phòng ban và những mục tiêu của họ và điều bạn đang vươn đến là
những mục tiêu của họ. Hành động như là bạn là người thật phù hợp
với vị trí đó - từ áo quần, lời nói và tính chuyên nghiệp. Kể cả những
người tưởng chừng không có quyền lực gì nhưng họ làm ở những vị trí
quan trọng như: bảo vệ, lễ tân, tạp vụ... Một sếp tốt sẽ nhìn thái độ của
bạn khi đối xử với những người như thế.

201 202
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 điều gây khó chịu cho cấp trên
Ở đâu chúng ta cũng nghe thấy các nhân viên
phàn nàn về cấp trên của mình. Tuy nhiên, những
lời phàn nàn nơi công sở không chỉ xuất phát từ
phía nhân viên, mà các “ông sếp” cũng thường
xuyên kêu ca về nhân viên của mình.
John Putzier, một chuyên gia tuyển dụng nhân sự có
trên 10 năm kinh nghiệm, đã tiến hành điều tra tại
nhiều công ty và đưa ra bản kết luận đúc kết thái độ
và suy nghĩ của người quản lý đối với hành động Đừng để sếp
thường ngày của nhân viên. phải bực mình
Công trình nghiên cứu của John có tiêu đề “Sự lập dị trong công việc -
làm thế nào để cấp trên khỏi bực mình?” đã nêu lên 10 hành động của
các nhân viên khiến bất cứ vị sếp nào cũng cảm thấy khó chịu:
1. Lạm dụng việc nghỉ ốm
Vấn đề này luôn là chuyện đau đầu đối với người quản lý. Theo Putzier,
những nghiên cứu gần đây cho thấy, cứ ba nhân viên xin nghỉ ốm thì có
một là mượn cớ này để che đậy nguyên nhân thực. Điều này khiến các
ban giám đốc gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch, lập dự án cũng
như dự trù thời gian và chất lượng thực thi công việc.
2. Ý thức vệ sinh kém:
Một bánh xà phòng và một ống kem đánh răng có thể có tác dụng rất
lớn trong việc cải thiện các mối quan hệ tại nơi làm việc. Những nhân
viên biết giữ gìn vệ sinh luôn được đồng nghiệp và cấp trên quý mến.
Ngược lại, sếp cũng rất khó chịu với những nhân viên có tác phong
luộm thuộm và không biết giữ vệ sinh cá nhân.
3. Tự do quá trớn
Sẽ thật tuyệt vời nếu bạn có được sự tự do trong công việc, tuy nhiên,
nếu sự tự do này trở nên quá mức, thì đã đến lúc bạn cần điều chỉnh
giảm bớt xuống. Cấp trên không muốn thấy các nhân viên của mình tự
do đến mức “dọc ngang nào biết trên đầu có ai”, bởi họ cảm thấy như
vậy sẽ rất khó kiểm soát công việc trong công ty.
203
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4. Thông tấn xã vỉa hè
Những lời đồn đại luôn gây khó chịu cho người quản lý. Họ cho rằng
nguyên nhân của các lời đồn là do nhân viên không tập trung vào công
việc, mà chỉ để tâm vào những vấn đề khác. Công ty là nơi làm việc chứ
không phải để tán gẫu.
5. Sử dụng điện thoại di động quá nhiều trong giờ làm việc
Sẽ không thích hợp khi bạn nhận quá nhiều các cuộc điện thoại di động
tại nơi làm việc. Đừng buộc cấp trên phải nghe trộm các cuộc trò
chuyện qua điện thoại di động của bạn, chỉ để biết xem có liên quan đến
công việc hay không. Họ còn rất nhiều công việc khác cần thiết hơn để
làm.
6. Phá vỡ quy tắc cấm hút thuốc nơi công sở
Nếu việc vi phạm quy tắc “Cấm hút thuốc” diễn ra thường xuyên và kéo
dài, tức là bạn đã buộc cấp trên của mình dán tấm biển “Cấm hút thuốc”
lên trước bàn làm việc của bạn một cách khó coi. “Đây là nơi làm việc,
chứ không phải nơi giữ trẻ” - đó chính là suy nghĩ của lãnh đạo khi bạn
cố tình không tuân thủ những quy định được đặt ra.
7. Không để ý đến phép lịch sự trong ăn uống
Không có gì gây khó chịu cho các “ông sếp” hơn là việc bạn có lối hành
xử kém cỏi chỉ vì thiếu hiểu biết về những phép tắc ăn uống, nhất là nếu
điều này diễn ra trong bữa ăn trưa với khách hàng. Điều này sẽ khiến
họ cảm nhận thấy một sự nghèo nàn về văn hoá trong con người các
nhân viên đang làm việc tại công ty.
8. Bán hàng tại văn phòng
Mặc dù việc này khá vô tâm nhưng đôi khi lại gây ra sự khó chịu. Alice
mang một đơn đặt hàng sản phẩm bánh quy của hãng Suzy tới văn
phòng. Bill lại cho rằng giá họ chào hàng quá đắt và giới thiệu một
catalog của hãng Amway. Tiếp theo, đến lượt Maria giới thiệu đơn đặt
hàng sản phẩm xe đạp với nhiều khuyến mãi đặc biệt...
Trước khi bạn kịp nhận ra, phòng làm việc đã trở thành cái chợ với kiểu
chào hàng và khuyến mãi sản phẩm huyên náo.
204
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
9. Giải quyết mâu thuẫn cá nhân trong giờ làm việc
Người quản lý không mong muốn nơi làm việc của mình trở thành một
sân bóng, nơi mà hai đội kỳ phùng địch thủ trong màu áo đỏ và xanh
quyết đấu với nhau. Họ không muốn mình trở thành trọng tài bất đắc dĩ
đứng ra dàn xếp mâu thuẫn giữa các nhân viên.
10. Luôn miệng kêu ca phàn nàn
Không có gì dễ làm sếp bực mình bằng những lời phàn nàn, kêu ca của
nhân viên từ ngày này qua ngày khác. Công ty luôn đưa ra những phần
thưởng và quyền lợi để khuyến khích nhân viên làm việc, nhưng dường
như nó không bao giờ đầy đủ đối với những người hay phàn nàn.
Cũng may là những hành động khiến sếp khó chịu như trên có thể được
sửa đổi rất dễ dàng. Nếu bạn cảm thấy bản thân mình vướng phải một
trong số đó, đã đến lúc bạn nên tự sửa đổi để trở thành nhân viên mà
người quản lý mong muốn có được
205
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Năm bài học củng cố thương hiệu
TT - Trong khi nhiều thương hiệu hàng đầu
thế giới như Coca-Cola, Levi Strauss, Kodak,
Ford... đang lâm vào tình thế khó khăn vì
doanh thu giảm sút thì những nhãn hiệu
khác, đặc biệt là Procter & Gamble (P&G), lại
gặt hái từ thành công vì biết cách xây dựng
tên tuổi.
Hai sản phẩm mới
Cuối tháng trước, P&G công bố hợp đồng sáp Tide Coldwater và
nhập gây chấn động thế giới trị giá 54 tỉ USD với Tide Stain Brush của
hãng sản xuất lưỡi dao cạo Gillette. Trong lúc đó Hãng Procter &
sản phẩm bột giặt số một thế giới Tide đang Gamble gây nhiều
được P&G củng cố nghiên cứu thị trường, mở tiếng vang trong thị
rộng thương hiệu và tăng cường quảng cáo. trường hàng tiêu dùng
Sau đây là năm bài học xây dựng thương hiệu từ các công ty kỳ cựu
như P&G cũng như những tên tuổi mới nổi như iPod của Apple hay
Starbucks. Tấy cả đều quản lý thương hiệu một cách khác biệt so với
kiểu làm của những thập niên trước.
1. Đổi mới
P&G rất chú trọng củng cố Tide, thương hiệu bột giặt đứng đầu trong
một thời gian dài ở những thập niên 1960, 1970 và 1980. P&G đã kết
hợp công nghệ cao với chiến lược nghiên cứu thị trường để thúc đẩy
tăng trưởng doanh số bán của Tide thêm 2,6% trong năm ngoái (thị
trường bột giặt chỉ có mức tăng trưởng chung chưa đầy 1%). Bí quyết là
việc cho ra đời một "đại gia đình" bột giặt và thuốc tẩy rửa từ sản phẩm
bột giặt nước lạnh Tide Coldwater cho đến dụng cụ tẩy vết bẩn Tide
Kick đa năng.
Sự đổi mới không phải luôn bắt đầu từ vạch xuất phát. Hãy xem P&G
trở thành chuyên gia trong việc chuyển giao kỹ thuật từ nhãn hiệu này
sang nhãn hiệu khác như thế nào. Bàn chải điện khử vết dơ Tide Stain
Brush sử dụng cùng loại cơ chế như bàn chải đánh răng Crest
Spinbrush Pro cùng hãng.
Tương tự, Hãng Gillette cũng sở hữu sản phẩm máy cạo râu được ưa
chuộng M3Power vốn là sự kết hợp của lưỡi dao cạo Gillette, pin
206
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Duracell và các phần linh kiện nhỏ bé của sản phẩm Braun cùng hãng.
Mặc dù có giá đắt hơn 50% so với các sản phẩm cùng tính năng trước
đây nhưng M3Power chiếm đến 35% thị phần dao cạo tại Mỹ trong vòng
chỉ có bảy tháng.
2. Nhanh hoặc thua cuộc
Khách hàng không chỉ ham thích sự đổi mới, họ đang đòi hỏi có nó
nhanh chóng hơn. Nhà thiết kế túi xách Coach Inc. từng giới thiệu
những sản phẩm mới mỗi quí một lần nhưng giờ đây là mỗi tháng một
lần. Trên trang web của hãng này, các sản phẩm mới được thể hiện ở
những vị trí trang trọng nhất, dễ thấy nhất.
P&G cho biết rất khó để chuyển tải hết thông điệp chỉ trong 30 giây
ngắn ngủi trên truyền hình nên quảng cáo trên báo và web là điều tuyệt
vời.
5. Tư duy phổ quát
Thay vì chỉ định nghĩa về mình thông qua các sản phẩm, P&G đang
vươn rộng cánh tay để trở thành người giải quyết bất kỳ vấn đề gì phát
sinh trong mỗi ngôi nhà. Trong lúc đối thủ về kem đánh răng Colgate-
Palmolive tập trung vào các ống kem thì P&G chiếm lĩnh các thị phần
khác "liên quan đến răng miệng" như bàn chải điện giá rẻ và bộ dụng cụ
làm trắng răng Whitestrips.

"Nếu muốn cạnh tranh được, các nhãn hiệu phải luôn vận động. Tính tự
mãn không có chỗ đứng trong thị trường hiện nay" - ông Lew Frankfort,
giám đốc điều hành Coach Inc., nhận xét. Theo ông, trong mỗi tháng
các sản phẩm mới chiếm đến 30% lượng hàng bán ra ở các siêu thị hay
cửa hiệu tại Mỹ.
3. Không phải tiêu thụ nhiều ở siêu thị hàng đầu là tốt
Siêu thị Wal-Mart là khách hàng chủ chốt của bất kỳ sản phẩm tiêu dùng
nào ở Mỹ. Tuy nhiên việc cân bằng doanh số bán với các siêu thị, cửa
hiệu khác là điều quan trọng vì thống kê cho thấy nhãn hiệu nào càng
bán được cho Wal-Mart chừng nào thì càng ít có lãi chừng nấy. Một
cuộc nghiên cứu của nhà tư vấn Bain & Co. đối với 38 công ty bán trên
10% sản phẩm của mình thông qua Wal-Mart cho thấy rất ít công ty duy
trì được lợi nhuận trên mức trung bình. Nguyên nhân nằm phần lớn ở
chỗ: người tiêu dùng chú trọng sự thuận tiện bên cạnh giá cả. Nhiều
người có thói quen mua hàng ở những cửa hiệu nhỏ thuận đường thay
vì phải chạy xe đến Wal-Mart.
Một thí dụ khác đến từ hãng chế tạo máy tính lừng danh Apple đang
"thắng lớn" với máy chơi nhạc kỹ thuật số iPod nhờ vào sự kết hợp giữa
khả năng thiết kế tuyệt vời và đầu óc tiếp thị. Người tiêu dùng chấp
nhận một nhà chế tạo máy vi tính chuyển sang sản xuất hàng điện tử
gia dụng vì Apple đã thành công khi xây dựng thương hiệu của mình
như sự tưởng tượng phong phú và niềm vui trong cuộc sống.
Tương tự, Starbucks đang "ăn nên làm ra" với lợi nhuận trong những
ngày nghỉ tăng trên 31% vì đã biến các quán cà phê của mình không chỉ
là nơi để người ta đến nhấp từng ngụm cà phê mà là một nơi để "kết nối
với những người khác hay một nơi để thoát khỏi những bận rộn của
cuộc sống". Mỗi tuần có 30 triệu người đến với Starbucks

4. Tận dụng các kênh thông tin

Bên cạnh những mẩu quảng cáo 30 giây trên truyền hình rất hiệu quả
để một sản phẩm ghi vào óc người tiêu dùng thì vẫn còn những hình
thức thông tin hữu hiệu khác như báo chí, đài phát thanh hoặc trang
web. Sau khi Hãng P&G biết được rằng các khách hàng nữ muốn hiểu
rõ hơn về sản phẩm Tampax, hãng này bắt đầu bớt đi việc quảng cáo
trên truyền hình và đẩy mạnh quảng cáo trên báo đồng thời lập ra một
trang web riêng để giới thiệu. Phó giám đốc tiếp thị Ted Woehrle của
207 208
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
10 kỹ năng nghề nghiệp cần thiết
Mỗi người đã từng đi làm cuối cùng rồi
cũng nhận thấy tương lai nghề nghiệp
của mình còn tùy thuộc vào những kỹ
năng mà mình có để cung cấp cho nhà
tuyển dụng. Và những ai với các đơn xin
việc ghi rõ ràng những kỹ năng cần thiết
sẽ nhận được việc làm.
Ảnh minh họa
Những kỹ năng bạn nên phát triển còn tùy thuộc vào mối quan tâm,
khả năng, năng khiếu, nguồn lực và mục tiêu nghề nghiệp. Tuy
nhiên, với thời buổi kinh tế khó khăn trước mắt, điều quan trọng là
điểm lại những kỹ năng hữu dụng trong việc phát triển sự nghiệp.
Sau đây là 10 kỹ năng mà các nhà tuyển dụng mong muốn.
1. Kỹ năng giải quyết vấn đề
Nhiều công việc chúng ta gặp phải hàng ngày, trong kinh doanh lẫn
đời sống riêng, về bản chất rất phức tạp. Những người có khả năng
xác định vấn đề, nghiên cứu giải pháp và đưa ra những quyết định
hiệu quả đang ngày càng được ưa thích trong các ngành quản trị
kinh doanh, tư vấn quản lý, hành chính công cộng, khoa học, y dược
và kỹ thuật.
2. Kỹ năng về chuyên ngành kỹ thuật
Ngày nay, công nghệ phát triển trong mọi lĩnh vực của đời sống con
người. Lắp đặt, kiểm tra và sửa chữa hầu hết các thiết bị điện, điện
tử và cơ khí trong các lĩnh vực như khoa công trình, viễn thông, tự
động, vận chuyển và hàng không cần những người có kỹ năng
chuyên ngành kỹ thuật tiên tiến.
3. Kỹ năng quan hệ với người khác
Tất cả các công ty thuê mướn nhiều nhân công sẽ không tránh khỏi
những rắc rối nảy sinh trong quan hệ giữa người với người. Thông
thường, thành công của một công ty tùy thuộc vào việc mọi người
làm việc với nhau có tốt hay không. Nhiệm vụ của các trưởng phòng
nhân sự, cán bộ phòng nhân sự, trưởng phòng và ban quản trị là
hiểu được nhu cầu của nhân viên và tìm ra cách tốt nhất để đáp ứng
209
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
những nhu cầu đó trong phạm vi môi trường việc làm của họ.
4. Kỹ năng lập trình vi tính
Hiểu được cách chế ngự sức mạnh của máy tính và lập trình nó
nhằm đáp ứng nhu cầu cụ thể của một công ty cụ thể, có thể gia
tăng đáng kể cơ hội nghề nghiệp của bạn. Những ngôn ngữ lập trình
cụ thể đang có nhu cầu cao nhất hiện nay bao gồm C++, Java,
HTML, Visual Basic, Unix và SQL Server.
5. Kỹ năng huấn luyện
Xã hội đương đại đang phát triển và thu thập lượng thông tin mới
hàng ngày nhiều hơn trước rất nhiều. Kết quả là không ngừng xuất
hiện nhu cầu tìm người có kỹ năng huấn luyện trong các ngành giáo
dục, dịch vụ xã hội, tư vấn quản lý và thương mại.
6. Kỹ năng khoa học và toán học
Các lĩnh vực khoa học, y học và khoa công trình đều có những tiến
bộ vượt bậc từng ngày. Những chuyên viên trong ngành khoa học
và toán học đang được ưa chuộng để đáp ứng mọi thách thức trong
các lĩnh vực này.
7. Kỹ năng quản lý tiền bạc
Ngày nay người ta phải cẩn thận lên kế hoạch chi tiêu để đảm bảo
một cuộc sống hiện tại và về sau này. Thị trường lao động luôn cần
đến các nhà môi giới đầu tư, nhân viên bảo hiểm, người lập kế
hoạch hưu trí, nhân viên kế toán và CPA để đáp ứng nhu cầu này.
8. Kỹ năng quản lý thông tin
Trong thời đại thông tin, VN hiện đang phát triển thông tin thành nền
tảng của hệ thống kinh tế và những cá nhân sở hữu khả năng quản
lý thông tin giữ vai trò trọng yếu trong hầu hết các doanh nghiệp.
Chuyên viên phân tích hệ thống, chuyên viên công nghệ thông tin,
chuyên viên quản lý cơ sở dữ liệu và kỹ sư viễn thông là ví dụ về
những người có kỹ năng quản lý thông tin tiên tiến.
9. Kỹ năng ngoại ngữ
210
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
VN lệ thuộc rất nhiều vào các quốc gia khác về nguyên liệu và hàng
hóa thô, cũng như vào thị trường toàn cầu khi giới thiệu sản phẩm
và dịch vụ của chúng ta. Kỹ năng ngoại ngữ - những ngoại ngữ
đang có sức hút hiện nay như Anh, Nga, Nhật, Hoa và Đức - có thể
giúp nâng cao cơ hội nghề nghiệp và mức lương của bạn.
10. Kỹ năng quản lý kinh doanh
Hiểu được cách điều hành một công ty thành công là kỹ năng mà
nhiều nhà tuyển dụng đang có nhu cầu cao. Trong đó, kỹ năng cốt
lõi là khả năng quản lý con người, hệ thống, nguồn lực và tài chính;
hiểu được nhu cầu của khách hàng và chuyển những nhu cầu trên
thành cơ hội kinh doanh.
211
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Tìm việc khi có ít kinh nghiệm
Trên đường tìm việc, không ít bạn trẻ tỏ ra tự ti về
sự thiếu kinh nghiệm làm việc. Song, bạn đừng
ngại về điều đó, sẽ không thiếu những giải pháp
tốt cho bạn.
Mời bạn tham khảo ý kiến dưới đây của một chuyên gia việc làm
Úc.
Bạn có thể viết câu “Tôi là người có óc cầu thị” trong phần đơn xin việc
của mình, nhưng phần lớn các nhà tuyển dụng sẽ không chú ý lắm đến
những câu chữ diễn đạt theo kiểu dài dòng như thế.
Nhà tuyển dụng xét tuyển dựa trên những điều kiện cơ bản, đó là bản
tiêu chuẩn việc làm đòi hỏi, kèm theo một số yêu cầu cụ thể đối với các
ứng viên dự tuyển.
Nếu bạn không có đủ thâm niên kinh nghiệm như yêu cầu, bằng cấp
theo yêu cầu, cũng không có các kỹ năng cần thiết cho vị trí công việc
đang tìm, bạn hãy tự hiểu rằng nhà tuyển dụng sẽ không chọn những
ứng viên như thế.
Nếu cảm thấy ước muốn tìm việc của mình cứ hướng về một công ty cụ
thể nào đó, trong khi xét thấy khả năng của bạn KHÔNG đáp ứng cho vị
trí công việc, bạn có 2 chọn lựa:
1. Tiếp tục nộp đơn dù trước đó bạn đã gửi đến đây cả trăm bộ hồ sơ
xin việc. Trong thị trường việc làm hiện nay, khó có ứng viên nào làm
như vậy vì bạn buộc phải chờ đợi nhưng không biết sẽ chờ bao lâu.
2. Chuẩn bị tinh thần cho một vị trí công việc thấp hơn. Có lẽ đây là
một sự chọn lựa hợp lý nhất và bạn hãy đặt qua một bên cái tôi ngạo
mạn của mình để bắt đầu công việc. Đây là cách bạn tự tạo cho bản
thân một cơ hội nhằm chứng minh về “óc cầu thị” của bạn và bạn là
người làm việc chăm chỉ, sáng giá.
Lời khuyên này cũng dành cho những người đã rời công việc sau một
thời gian nghỉ khá lâu như nghỉ vì đau ốm, lý do gia đình hay nghỉ sinh.
Họ nên bắt đầu trở lại với một công việc, vị trí việc làm thấp hơn so với
những gì họ đảm đương ở thời điểm trước khi nghỉ, không phải vì sự
212
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
cam chịu mà vì nó tốt cho bản thân họ. Bắt tay vào một vị trí công việc
thấp hơn vẫn tốt hơn là không làm gì cả.
Một nhân viên với những thành tích được liên tục ghi nhận vẫn là một
“ứng viên sáng giá” cho một vị trí công việc cao hơn so với hàng trăm
“ứng viên sáng giá” khác đang nộp đơn xin vào vị trí này ở công ty.
Hơn nữa, khi từ đầu bạn tự xin vào một vị trí công việc thấp hơn, sẵn
sàng đáp ứng những công việc được giao phó khác, bạn chứng tỏ bản
thân mình có thể đảm đương những công việc nhiều thử thách khác,
vốn đòi hỏi sự nhanh nhạy và bản lĩnh. Tuy nhiên, bạn hãy cảnh giác
đừng để một ai đó lợi dụng sự nhiệt tình của bạn vào những mục đích
riêng của họ.
Chúc bạn may mắn tìm được việc làm như mong muốn
213
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4 lý do bạn không được thăng tiến và cách
khắc phục
TTO - Trách ai đây và trách điều gì đây nếu
bạn không được thăng tiến như bạn muốn và
như bạn nghĩ? Có nhiều nguyên nhân nhưng
có một điều chắc chắn, bạn và chỉ chính
bạn là nguyên nhân đầu tiên chịu trách
nhiệm về lý do mình không được đề bạt!
Hãy kiểm điểm lại 4 lý do thông thường nhất giải thích tại sao người ta
không được đề bạt và cách xử lý với những trường hợp đó.
1. Bạn không được đề bạt bởi vì bạn không đáp ứng yêu cầu để
đảm đương vị trí cao hơn. Có hai trường hợp xảy ra ở đây:
Thứ nhất: thực chất, bạn có đủ khả năng để thực hiện những công
việc, trách nhiệm mới, nhưng bạn chưa cố gắng hết sức để thể hiện hết
khả năng của mình.
Trong trường hợp này, hy vọng là công ty của bạn có một chương trình
đạo tạo. Nếu có, hãy lập tức tham gia mà không chần chừ nữa.
Nếu chưa có chương trình đào tạo nào như vậy, thì cơ hội là tùy vào
bạn có biết tìm cách học hỏi để xử lý những công việc quan trọng hơn
hay không? Hãy học và thực hành công việc theo thời gian riêng của
bạn. Hãy kiên nhẫn và bền bỉ. Hãy thuyết phục sếp là bạn đã sẵn sàng
và quyết tâm đảm nhận công việc mới!
Trường hợp thứ hai: có thể là công việc mà bạn đang nhắm tới đơn
giản là nằm ngoài khả năng của bạn! Bạn phải chấp nhận sự thật là bạn
cũng là một con người bình thường và có những giới hạn nhất định.
Ở trường hợp này, bạn sẽ có ít nhất hai lựa chọn: cố gắng hết sức mình
ở vị trí hiện tại của bạn; hoặc nỗ lực phấn đấu theo một định hướng
khác nhưng thực tế hơn, tận dụng tối đa những khả năng của mình.
2. Bạn không được thăng tiến bởi vì không có ai thay thế vị trí hiện
tại của bạn
Công ty của bạn lẽ ra phải có một kế hoạch đào tạo tạo nhân sự nối tiếp
nhau cho những vị trí quan trọng. Nhưng, nếu vị trí của bạn lại không
214
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
được chuẩn bị thay thế, bạn không thể trách phiền việc trì trệ thăng tiến
của mình cho một ai khác hoặc điều gì khác được!
Trường hợp này, bạn phải tự tìm cách bảo đảm ít nhất có một người
sẵn sàng thay vào vị trí của bạn. Hãy chọn một ứng viên phù hợp và
đào tạo cho người đó những công cụ cần có để thay bạn khi bạn lên vị
trí cao hơn.
3. “Họ” không biết bạn đang làm gì, bạn có thể làm được bao
nhiêu, bạn đã sẵn sàng như thế nào để được tiến cử...
Trong thế giới cạnh tranh việc làm mạnh mẽ như ngày nay, hãy nghĩ về
chính bạn như một món hàng và phải được bày bán để phát triển nghề
nghiệp của mình. Điều này có nghĩa là người mua (tức là người quản lý,
người quyết định về nghề nghiệp của bạn) cần phải nhìn nhận đầy đủ
về phẩm chất và khả năng phát triển của bạn. Hãy làm việc hết mình,
chuẩn bị cho việc thăng tiến và hãy truyền đạt cho người khác thấy thực
tế nguyện vọng và quyết tâm của bạn.
4. Bạn đã cố gắng không ngừng để được đề cử vị trí cao hơn.
Nhưng mọi việc vẫn trì trệ, không ai trong cơ quan bạn thay đổi
công việc, việc kinh doanh phát triển chậm chạp... Không còn chỗ
để mở rộng!
Cơ hội vẫn tùy vào bạn. Nếu bạn nhận ra đây chính là tình trạng đang
diễn ra với mình, sự nghiệp của bạn đã được xác định rất rõ ràng hơn
bao giờ hết. Có thể nói, con đường thăng tiến của bạn đã đi vào bế tắc.
Có hai cách giải tỏa bế tắc này:
Một là, hãy xem xét những lợi ích cộng thêm trong công việc hiện tại
của bạn. Chắc chắn là có một vài lợi ích. Chúng sẽ duy trì mức tối thiểu
hiện nay chứ? Còn lý do cá nhân nào khiến cho bạn ở lại tại vị trí này
không? (Hãy suy nghĩ kỹ để chắc chắn rằng chúng không bị lạm dụng
thành một cái cớ giữ chân bạn?) Những lợi ích này có xứng đáng với
cái giá mà bạn phải trả cho việc dậm chân tại chỗ ở mức dưới khả
năng của mình? Nếu có, bạn có thể ở lại và hy vọng mọi việc sẽ khá
dần lên.
Hai là, nếu những mong muốn không được đáp ứng đang thiêu đốt bạn,
thì hãy thuyên chuyển đến một công ty khác mà bạn có cơ hội phát
triển.
215
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bước đầu tiên để nhận được tiến cử chính là hiểu rõ sự thành bại trong
sự nghiệp của mình. Mà nguyên nhân của sự thành bại ấy hoàn
toàn xuất phát từ chính bản thân bạn
Làm thế nào để phục vụ tốt các khách hàng khó
tính?
Khả năng giao tiếp xuất sắc cũng như cách giải
quyết vấn đề ổn thỏa, hiệu quả của bạn trong cách
hành xử với những khách hàng sẽ quyết định đến
sự thành công hay thất bại của công ty.
* Phần lớn các bộ phận dịch vụ khách hàng tại các
công ty đều phải đương đầu với những tình huống
khách hàng tỏ ra cáu kỉnh, bực tức. Những tình huống
này có thể bao gồm:
- Một khách hàng tỏ ra tức giận về chất lượng hay việc giao nhận sản
phẩm/dịch vụ.
- Một sản phẩm được gửi trả lại hay một tuyên bố chấm dứt sử dụng
dịch vụ.
- Những thông tin không chính xác được chuyển tới cho khách hàng.
- Một khách hàng có thái độ tiêu cực với công ty bạn bởi những trải
nghiệm của họ trong quá khứ.
- Khách hàng xung đột hay sự đối chất gay gắt.
- Những khách hàng cáu giận.
- Khách hàng yêu cầu giải thích về một thủ tục hay chính sách của công
ty.
- Khách hàng yêu cầu được nói chuyện trực tiếp với nhà quản lý.
Mục tiêu cuối cùng trong những tình huống khó khăn này là nhằm đưa
ra một giải pháp hiệu quả nhất. Chúng ta đều muốn khách hàng rời khỏi
công ty với cảm giác họ đã được lắng nghe, được chăm sóc và được
đánh giá cao. Những suy nghĩ và nhìn nhận hướng tới khách hàng sẽ
có tác động khá lớn đến việc đạt được các mục tiêu này. Cùng với trọng
tâm hướng đến khách hàng, có một công cụ vô giá giúp bạn đương đầu
với những tình huống khó khăn trong dịch vụ khách hàng một cách hiệu
quả nhất, đó là Quy trình 5 bước (Five-Step Process):
* Quy trình 5 bước:
216
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Bạn đã từng bao giờ là một khách hàng cáu kỉnh, gọi điện cho nhà cung
cấp sản phẩm hay dịch vụ của bạn để thông báo một vấn đề nghiêm
trọng? Nếu bạn nhận được một câu trả lời thỏa mãn cùng một cảm giác
mình đã được lắng nghe, được chăm sóc chu đáo, và được đánh giá
đúng trong suốt thời gian giao dịch, liệu bạn có quan tâm đến việc sẽ
tiếp tục mua sắm sản phẩm dịch vụ của nhà cung cấp đó trong tương lai
không? Chắc chắn là có. Quy trình 5 bước sẽ giúp chúng ta tạo ra cho
các khách hàng một cảm giác thoải mái như vậy.
Bước 1 - Hoạch định chiến lược
- Xây dựng và phát triển một mục tiêu cho hoạt động giao tiếp trong
công ty. Bạn muốn những kết quả sau cùng như thế nào? (giữ chân các
khách hàng, giải quyết một vấn đề nào…).
- Nhận ra những giới hạn và khả năng của bạn: Bạn có thể làm được
hay cung cấp những gì cho các khách hàng của bạn? Bạn không thể
làm được những gì cho khách hàng bởi chính sách, quy định của công
ty hay các lý do kinh doanh khác?
- Chuẩn bị sẵn sàng bằng việc nhận ra những vấn đề chung và các giải
pháp thành công.
Bước 2 - Thể hiện sự cảm kích
Bạn hãy sử dụng các câu giao tiếp kiểu như “Tôi hiểu quý vị cảm nhận
như thế nào”, “Tôi hiểu”, “Tôi xin lỗi”, “Tôi rất lấy làm tiếc”, “Tôi có thể
hiểu cách mà quý vị cảm nhận” để các khách hàng cảm thấy họ được
lắng nghe và chúng ta đang tôn trọng họ. Thật hữu ích nếu chúng ta
chủ động tiến lên bằng việc giúp đỡ khách hàng giải toả sự cáu giận và
đặt bản thân chúng ta vào cương vị của khách hàng.
Bước 3 - Làm rõ vấn đề
Đôi khi chúng ta mắc sai lầm trong việc giải quyết các khó khăn vướng
mắc phát sinh bởi vì chúng ta dựa trên những gì bản thân suy nghĩ và
nhận xét lời nói của khách hàng. Bạn có thể làm rõ vấn đề theo một số
cách thức như:
- “Những gì tôi nghe và hiểu được từ phía anh là… không biết có đúng
vậy không?”
217
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
- “Anh có thể nói thêm cho tôi về việc…?”
- “Tôi có thể giúp anh như thế nào...?”
- “Anh mong đợi mọi chuyện sẽ như thế nào…?”.Việc làm rõ vấn đề sẽ
đưa chúng ta tới một giải pháp thích hợp theo một cách thức hiệu quả
hơn.
Bước 4 - Đưa ra một cách thức giải quyết vấn đề
Việc đưa ra cũng như giới thiệu một giải pháp không phải là một thách
thức khó khăn nếu bạn thực hiện chuẩn xác cả ba bước trên. Chúng ta
cũng có thể đưa ra một số giải pháp khác nhau cho khách hàng lựa
chọn. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ những giới hạn cũng như khả
năng của bạn - bạn có thể làm được những gì và không thể làm được
những gì cho các khách hàng.
Bước 5 - Kiểm tra
Việc kiểm tra chính là cơ hội của chúng ta nhằm đảm bảo rằng khách
hàng đã hoàn toàn thỏa mãn và cảm thấy vui vẻ với giải pháp đã được
đưa ra. Bạn có thể kiểm tra lại theo một số cách thức như:
- “Việc đó nghe như thế nào?”
- “Anh nghĩ gì về việc này?”
- “Anh có đồng ý với tôi?”
- “Việc đó có ý nghĩa với anh không?”
- “Việc đó có đúng với những gì anh yêu cầu không?”
- “Việc đó có khiến anh cảm thấy thoải mái không?”
* Ứng dụng Quy trình 5 bước
Bước 1: Hoạch định chiến lược: Chiến lược của chúng ta là nhằm giữ
chân các khách hàng bất cứ lúc nào có thể. Chúng ta muốn đưa ra cho
khách hàng những cảm giác thoải mái nhất trong khi vẫn cân bằng giữa
lợi ích kinh doanh và nhu cầu của khách hàng. Không ai muốn đánh mất
các khách hàng hiện đang có cả.
218
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Tình huống được đưa ra là một khách hàng gọi điện than phiền về chất
lượng sản phẩm mà anh ta mới mua cách đó không lâu:
Bước 2: Thể hiện sự cảm kích: “Tôi xin lỗi về việc sản phẩm đã không
có được chất lượng nhưng anh mong đợi. Tôi hiểu sự thất vọng của
anh. Tôi hoàn toàn có thể giúp anh” .
Bước 3: Làm rõ vấn đề: “Để chúng tôi có thể cải thiện chất lượng sản
phẩm - và giúp tôi có thể phục vụ anh tốt hơn, liêu tôi có thể hỏi anh
rằng bộ phận cụ thể nào có chất lượng tồi được không?”.
Bước 4: Đưa ra một giải pháp: “Chúng tôi sẽ rất sẵn lòng đổi cho anh
một sản phẩm tương tự khác với chất lượng tốt hơn”.
Bước 5: Kiểm tra lại: “Anh có bằng lòng với giải pháp đó không?”.
Tuỳ thuộc vào các phản ứng từ phía khách hàng, chúng ta có thể phải
thực sự lặp đi lặp lại nhiều lần cả 5 bước trên theo tuần tự từng bước
một trong quá trình giao tiếp với một khách hàng.
Bằng việc giảm bớt sự xung đột và cởi mở trong đối thoại với khách
hàng, quy trình 5 bước sẽ giúp bạn tránh khỏi rơi vào những cuộc cãi vã
không hiệu quả. Nó cũng sẽ trợ giúp bạn rất nhiều trong việc tạo ra cho
khách hàng những cảm giác và trải nghiệm thoải mái nhất khi giao dịch
mua bán với công ty bạn.
219
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
4 bí mật mà công ty không muốn nhân viên biết
Theo các tác giả, hầu như công ty nào trên thế
giới cũng giống nhau ở điểm chung này -
không cho nhân viên biết khoảng 3 - 4 loại
thông tin thông thường nhất. Rất nhiều người
ngạc nhiên cao độ khi được nghe nói về những
thông tin được liệt vào hàng mật này.
Vậy, đó là những thông tin gì?
Danh sách đen
Hầu như công ty nào, sau một quá trình hoạt động, cũng có một
danh sách những người không làm việc hiệu quả, không có thái độ
tốt hay nói đúng hơn, danh sách những người chuẩn bị phải sa thải,
hoặc được khuyến khích ra đi bất cứ lúc nào.
Đó là một danh sách mật. Điều đáng lưu ý là, ngay cả những người
phụ trách trực tiếp những người có tên trong danh sách đen, nhiều
khi cũng không được biết về bí mật đó.
Và một điều đáng lưu ý là, ngay cả những người làm ở những vị trí
cao cấp trong công ty, vốn luôn được trọng vọng, cũng có thể có tên
trong danh sách đen, và họ sẽ chẳng bao giờ ngờ tới được điều đó.
Nhưng điều đó cũng không quá ngạc nhiên, bởi khi cần cắt giảm chi
phí, chính sự ra đi của họ tạm thời gỡ đi được gánh nặng lương
đáng kể.
Danh sách danh giá
Trái với danh sách đen, danh sách danh giá là tập hợp tên của
những người thường xuyên làm việc hiệu quả, có thái độ tốt hay nói
đúng hơn, danh sách của những người chuẩn bị được tăng lương,
thăng tiến hay chuyển sang các công tác mới ở những vùng đất
mới.
Khác một trời một vực như vậy, song điểm chung giữa danh sách
này với danh sách đen là cả hai đều nằm trong ngăn kéo kín mít của
"đấng tối cao" trong công ty, hầu như không bao giờ được tiết lộ ra
ngoài.
220
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Người ta sợ những thông tin đồn đoán sẽ làm hỏng cả hạt giống đã
nhắm sẵn. Người ta cũng sợ khi biết mình trong diện được ưu ái, sẽ
xuất hiện những đòi hỏi quá đáng, ngay cả khi chưa được cất nhắc.
Điều cần lưu ý là, những người làm việc tốt nhất, mang lại hiệu quả
cao cho công ty trong thời điểm hiện tại chưa chắc đã có tên trong
danh sách danh giá này.
Có công bằng hay không
Có lẽ đây là loại thông tin mà nhiều người đồng ý là tuyệt mật. Hầu
như tất cả các ban Giám đốc đều tuyên bố trước nhân viên, trước
báo chí rằng họ không phân biệt đối xử với người làm chỉ vì họ có
khác biệt về màu da, tôn giáo hay giới tính... Song sự thật có công
bằng hay không thì chỉ có ban Giám đốc biết với nhau mà thôi. Nhân
viên nào cũng muốn biết đích xác điều đó, xem cam kết của họ có
đúng hay không.
Song có lẽ, họ chỉ được biết khi đã quá muộn và khi không còn cần
thiết phải biết nữa.
Giám đốc nhân sự - phe ta hay phe địch ?
Đó vẫn còn là câu hỏi chưa thể tìm nổi câu giải đáp ở rất nhiều công
ty ngày nay.
Trên nguyên tắc, Giám đốc nhân sự là người tham gia vào nhiều
quá trình trong cuộc sống tại nơi làm việc của nhân viên, từ tìm
kiếm, tuyển chọn, đào tạo, quan tâm và hỗ trợ cho tới cất nhắc họ.
Do vậy, cần phải coi họ là bạn, một loại bạn hiện diện nhiều trong
cuộc sống hàng ngày.
Có điều, họ lại là những người được chủ công ty tìm kiếm, tuyển
chọn, đào tạo, quan tâm và cất nhắc! Do vậy, cũng không có gì khó
hiểu nếu họ làm theo ý chỉ của chủ công ty, dù nó đi ngược lại mong
muốn của nhân viên.
Do vậy, Giám đốc nhân sự - bạn hay "kẻ địch" thì chỉ có chính người
đó biết, hoặc may ra là ban giám đốc và một vài nhân viên tinh ý
khác. Song đó thường được coi là một trong những bí ẩn nơi công
sở!
221
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
"Thuật" khen ngợi
Có thể có người cho rằng chúng ta hoàn toàn có
thể bày tỏ được ý muốn "lấy lòng" người khác
bằng thái độ và hành động cụ thể. Điều đó không
sai, nhưng chưa đủ. Bởi ngợi khen bằng lời vẫn là
phương pháp biểu đạt tốt nhất thiện ý của bạn với
đối phương.
Tuy nhiên, khi chúng ta muốn thể hiện "những lời có
cánh" đó tới đối phương cũng cần có nghệ thuật, cần
tế nhị chứ không nên thô cứng.
Trước hết hãy đề cập đến những gì liên quan đến anh ta bằng những
lời nói cung kính, trân trọng. Còn phần mình thì nên nói một cách vừa
phải, ý khiêm nhường, tránh tâng bốc, khoe khoang.
Bạn đừng cho rằng làm như vậy là tâng bốc người khác, nếu nó được
dùng một cách thích hợp, đúng lúc, đúng chỗ sẽ khiến đối phương cảm
thấy dễ chịu và thiện cảm với bạn.
Thường thì nhân viên trong công ty rất ít quan tâm đến việc cấp trên đi
công tác về. Kỳ thực đây chính là một cơ hội rất tốt. Một nhân viên lịch
thiệp, lúc này sẽ bước tới đón cấp trên, đồng thời không thể quên nói
những câu như: "Giám đốc (hoặc xưng theo chức vụ) anh đã về rồi!
Anh vẫn khỏe chứ? Chắc là mọi việc đều tốt đẹp cả chứ ạ?... Sau đó
xách đồ đạc giúp ông ta, và nhắc thư ký hoặc đích thân mình đi pha trà
mời ông ta. Lời nói và thái độ ân cần của bạn là một cách "lấy lòng" khá
hiệu quả đấy. Chẳng ai lại không hài lòng khi cấp dưới của mình quan
tâm, chu đáo với mình như vậy, phải không?
Những việc nhỏ như vậy thường khiến cấp trên nhớ lâu. "Người không
làm được việc nhỏ thì làm sao làm được việc lớn"- có lẽ đó là một tiêu
chuẩn mà đa số lãnh đạo dùng để đánh giá cấp dưới của mình.
Lại nữa, khi ăn cơm trưa, không nên lúc nào cũng chăm chú với các
đồng nghiệp của mình, hãy đánh tiếng chào mời cấp trên. Có thể cấp
trên còn bận những việc khác nên không đi ăn cùng được, nhưng một
tiếng chào sẽ để cho người ta cảm giác khác hẳn so với trường hợp mà
khi cấp trên còn ngồi đó, vừa tới giờ ăn trưa là râm ran cùng các đồng
nghiệp khác rời vị trí.
222
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Những người cấp trên ít nhiều đều có mong muốn được nói chuyện,
truyền kinh nghiệm, giáo huấn đối với cấp dưới, vậy bạn hãy là một
người nghe trung thực, lắng nghe những lời huấn dụ say sưa của ông
ta. Với những nhân viên chịu chăm chú lắng nghe những lời của mình
hơn những người khác, tất nhiên là cấp trên sẽ càng tín nhiệm và có
đánh giá cao hơn.
Thực tế, người ta sẽ có cảm tình hơn với những đối tượng chịu nghe
mình phát ngôn. Khi nghe cấp trên nói chuyện, thỉnh thoảng bạn hãy
bày tỏ tình cảm, sự đồng tình, cảm động, thỉnh thoảng nhắc lại lời cấp
trên; xin cho những giải thích tỉ mỉ hơn. Lúc đầu sẽ có chút gượng,
nhưng mấy lần sau tự nhiên sẽ quen.
Tóm lại, dù bạn có mệt mỏi, khó chịu, dù bạn ở đâu, làm gì cùng cấp
trên, xin đừng quên nói với cấp trên những lời "kính trọng" với thái độ
chân thành. Hãy chú ý lắng nghe và thực hiện những dặn dò của cấp
trên với thái độ "cung kính" và tác phong nhanh nhẹn
223
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cân nhắc trước khi nghỉ việc
Bất ổn xảy ra nơi công sở. Lập tức, trong đầu
bạn xuất hiện hai từ “nghỉ việc”. Đó chỉ là
tâm lý phản ứng bình thường nhưng chưa
hẳn đã hay. Nếu gặp khó khăn mà bạn lại
nhảy việc, cuối cùng, bạn sẽ không gắn kết
với công việc nào lâu dài. Một số tình huống
để bạn tham khảo xem trong trường hợp ấy
nên đi hay ở?
* Tình huống 1: Bạn gây ra một sai lầm rất lớn
Nhập số liệu kế toán không đúng, thông báo cuộc họp khách hàng sai
thời gian để công ty bị hủy hợp đồng...
-> Giải pháp: Đừng thôi việc
Cùng tập thể tìm cách tốt nhất để cứu vãn. Mạnh dạn đối diện với sếp:
“Nếu còn tin, hãy cho tôi cơ hội để chuộc lỗi”. Sau đó, đừng áy náy về
lỗi lầm cũ, tập trung làm việc để lấy lại phong độ.
* Tình huống 2: Tôi làm việc ở đây 5 năm mà không được thăng
tiến
Lương chẳng xê dịch là bao, vị trí cứ lẹt đẹt dù bạn có cống hiến đáng
kể cho công ty.
- > Giải pháp: Nên thôi việc sau khi đã hết sức
Mạnh dạn đề nghị tăng lương, tham gia các khóa học nâng cao nghiệp
vụ... Nếu vẫn không thay đổi, bạn nên viết đơn xin nghỉ việc. Môi trường
mới có thể hợp với bạn hơn.
* Tình huống 3: Không khí trong cơ quan hết thân ái
Thăng tiến, mức lương đánh giá theo năng lực... đã đẩy những đồng
nghiệp cạnh tranh với nhau khốc liệt.
-> Giải pháp: Không nghỉ việc
224
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cạnh tranh là chuyện tất yếu giúp công ty phát triển. Hãy hòa nhập với
môi trường và cách làm việc mới.
Tình huống 4: Bạn không được lòng sếp
Dù bạn có nhiều năng lực, nhưng ông ấy vẫn cứ “đì” bạn hết ga.
-> Giải pháp: Nên nghỉ việc
Xét lại mức độ “yêu ghét” ấy có đáng để bạn chịu đựng không? Vì lý do
gì mà sếp không thích. Nếu chỉ vì những điểm không thỏa đáng, bạn
nên mạnh dạn nghỉ việc. Nếu có khả năng, rất nhiều cơ hội đang chờ
bạn
225
µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH
Cẩm nang ứng xử trong đợt lễ tiệc cuối năm
Dịp cuối năm thường là thời điểm của những
cuộc vui: lễ tổng kết cuối năm, liên hoan
mừng giáng sinh và năm mới, họp mặt khách
hàng…
Tham dự những buổi tiệc này cũng chính là một
phần công việc của những người đã đi làm.
Không khí những buổi họp mặt sẽ giúp mọi nhân viên có thêm cơ hội trò
chuyện với các đồng nghiệp một cách cởi mở và chân tình hơn. Tuy
nhiên, để cuộc vui không chóng tàn, có vài điều mà chúng ta đều cần
ghi nhớ để tránh phải những lỗi đáng tiếc.
Đừng uống quá chén. Rượu có thể làm người ta mất nhận thức về
hành vi của mình. Nếu không uống được, bạn nên chọn một loại thức
uống khác để cụng ly với bạn bè thay vì cố tỏ ra sành điệu. Hãy nhớ
rằng, sự tỉnh táo chi phối tất cả cho dù bạn có tửu lượng khá cao thì
cũng nên hạn chế uống nhiều các loại nước có độ cồn cao nếu bạn
không muốn để lại hình ảnh xấu trong mắt đồng nghiệp.
Đừng cư xử như thể bạn đang ở hàng quán. Những buổi tiệc công ty
là những cơ hội tuyệt vời thắt chặt thêm mối quan hệ thân tình với các
đồng nghiệp. Tuy nhiên, chúng ta đừng nên vịn vào đó mà đi quá xa
giới hạn giao tiếp.
Tìm hiểu hỏi thăm cuộc sống gia đình khác hẳn với chuyện soi mói đời
tư, thoải mái chuyện trò không giống như cùng đám chiến hữu hội tụ
nhau ở hàng quán sau giờ làm. Điều đặc biệt mà các quý ông cần lưu ý
là đừng tỏ ra ve vãn săn đón với các nữ đồng nghiệp trong các dịp này.
Những cử chỉ, lời nói suồng sã sẽ chỉ làm hại chính bạn đầu tiên, cho dù
đó chỉ là những hành động vô tình nhưng cũng có thể làm mất lòng
những người xung quanh.
Đừng diện những trang phục quá khêu gợi. Dĩ nhiên, khi đi dự tiệc,
ai cũng muốn diện hơn ngày thường đi làm, tuy vậy các quý cô cần lưu
ý cũng đừng để mình bị lạc lõng giữa các đồng nghiệp vì những bộ
cánh hơi ít vải hay quá lòe loẹt.
226
 µ NGHỆ THUẬT KINH DOANH

Đừng đùa giỡn quá trớn. Mỗi khi tham gia một cuộc vui, hầu như mọi
người đều có chung tâm lý “chơi xả láng, sáng về sớm”. Chúng ta hay
dựa vào lý do xả stress mà vô tư đùa giỡn quá trớn. Đặc biệt, những lúc
quá chén, nhiều người thường cư xử đi quá giới hạn lịch sự mà không
nhận thức được để rồi phải “trả giá” đắt.

Đừng kể những câu chuyện cười dung tục. Đây là nguyên tắc bất cứ
một nhân viên nào cũng nên nhớ dù trong hay ngoài giờ làm việc. Khi
bạn chèn những câu chuyện dung tục vào những lúc nói chuyện với
đồng nghiệp kể cả lúc dự tiệc cũng có thể làm mọi người khó chịu và tỏ
ra thiếu thiện cảm với mình.

Đừng ăn nói thô lỗ. Không khí buổi tiệc có thể làm chúng ta cảm thấy
thoải mái và dễ nói chuyện với nhau hơn những lúc đối mặt hàng ngày
ở văn phòng. Tuy nhiên, không phải vì thế mà chúng ta không thận
trọng khi phát ngôn đặc biệt là khi đã ngấm hơi men. Chỉ vài phút hớ
hênh, tuôn ra vài từ thô lỗ sẽ làm ảnh hưởng đến hình ảnh của bạn
trong công ty lâu dài.

Đừng bình phẩm đồng nghiệp sau lưng. Một vài đồng nghiệp vì
những lý do bận đột xuất mà vắng mặt trong buổi tiệc, bạn đừng lợi
dụng dịp này để nói xấu. Nếu không, bạn đã tự phá hỏng cuộc vui của
mình và mọi người, và biết đâu trong số những người xung quanh sẽ
đem những chuyện này kể cho anh ta hay cô ta nghe sau buổi tiệc…
Lúc ấy, mối quan hệ của bạn với người đồng nghiệp này chắc chắn sẽ
xấu đi rất nhiều.

Đừng dẫn theo khách không được mời. Tiệc công ty thường dành
cho toàn thể nhân viên. Bạn đừng dẫn theo người quen hay bạn bè mà
không báo trước hoặc hỏi qua ý những người chịu trách nhiệm tổ chức.

Đừng xét nét hành vi ứng xử của mọi người. Tất cả những người có
mặt trong buổi tiệc đều là là những người đã đi làm và ít nhiều có kinh
nghiệm trong việc giao tiếp. Họ có thể dễ dàng thích ứng và biết cách
cư xử thích hợp trong buổi tiệc theo sự mong đợi của ban tổ chức. Bạn
đừng tỏ ra xét nét hay hành vi của mọi người theo quan điểm riêng của
mình mà làm ảnh hưởng đến không khí vui chung.

227