L.. ZfHIZ !"H !1!}11~:lU!,I1.I. ::!.1, HNI)I N::."M.I. .1.

yHd
.4UUlli lli1.'!!11,';}1 4U!'I 11UQ)U1~u~J. .~ [£] :u9n6N
.4UUlli ~U~1 d~!4~U ly4J. .17
.d~!4~U 4uuoP ;)!!J 1uoi {j'u1J4 ul1s 'Y4d .£ T%lf) ~Qli5
4U!4;) !1J1A1 ~U9J .~U1J4 uy~u ;)!!J 1nO[ ~u1J4 uJ:s Y4d .Z &T 91 9~ "'lH
lYOS lliy!'llli¥1 !1JO~U .4UntU ~u~1 !!!OP !,94 y!~ ~J. .1 {%90
:,9s lliu41lli~U n~;) U,';}Iq tt2!P 11ul;>.n4I1X rA I1n4u £8 II 9!,' 91 8ZZ I U!S;)UOPUI
11U9!11lli"iJ!P :1l1L)~);) ;)911() u1JH 1JA~!s:JU{)PUI .n!sAn[nw .unl ('>1:!89)
ry4J. ;)V)1u 17() 666 r -L66 I 11ul1O4 ilul.1q'l.,g14U!'11 i1lli ~ A It It l!!sAI!II!W
.[19.J1.9] aSf1 (%6~)
£l8.9 UQ;) Qsn 08£.11 )J1llil~!{j' !Q)111u I1¥P n!11 ;),9I1b dyqu W p 9~ 801 uul !yq.!,
nq1 .1J)6£ llil1!11.asn !S1L 1£ uQ;) !4;) lliJ:!il866 I lU~U .asn ~1 !I)O~U I!" ' ~UQ"
8l~ 1JI;),9n() u1JH n~:) n!11 ;),9nb dU4U n41 {j'U~)1.966 I lu~N U'!4uygu
[L] '[gG -~G'Jl ' ~t :u9n6N ..'rJ1l' 1II!'!i' !Uld li,oq
gs gu9.L
fl'lI,l"' {I ~UQ..' i qU!4.) 1"\.4 !4;) 4ull'
(,61.~..[f
9.',.8l1,!4 oq..'u!,q dy4Ud\,s IIl)q..'9"" !q8ul)q
)'8 !,"'l ti: 8'~- ~'~ I'L :J,911~Ul!H II,')P
lIl'8l1 !q 8ul)4 !q 81'1)4 !q 8uI)q U!,8u
~.t vOI ~.6 !'"'0- t!," 8'~ sau!dd!I!4d 96lil'rl
9s gll9J. u!,8u.QS U!!gu9s u!,8u.QS j .QS
L'll- ~'11 8'L l!!sauopuI 411!4"
0'1: o'L 1:'8 l!!s,{l!ll!~ S661.tlfU.""L661'FIJ)lqU!q;)!l)jl11\1N 11;IIII\1N )P.lIN
l'8- t'o- j L .9 lII!l !!!41:
,
866 L L661 )('('I 8(ml L661 9(161
IIDJII;) !~I .jfD~1I U!)jfu jfu,91l1 ;)II n~;)
d.jllj~uJyl/1 i)1 ( J!,).;)14U113uI.1J1.11"urJ. u!:!; ~lId ~A VI 1!11111jfunJIIlUll, :z :iD!:H
"('l iJu~H
4U!4:1 !,,} .,i!1 4U!)j :1U!:()4:lu!.14)j !4)j 'U!iJ ;),gnb ljU!lj;) !~1 .iJu~lj uyiJu .iu,9lj} 9lj UI.1;)iJuQJllj} 1,~q 9w
d\J!4:1u },U41"A ,i!} 4U!)j :1u~).nJI:lUI1J. :~ :lu!:g '\nb ~h 9p ;),9} !I)h U~S ];1ljd ~h 21 ul1lf1.i1s ~lljU!lj;) !~1- ,~1ljU!)j
.(V i,urg) 'IllS lUr!i, ~!i, ;),9\1b ,gl 4U!)f Eur;J1J1 i,UV11JA '4uEw
iJu~Olj iJul.1lj)j iJuUJ1ljUl1 u\:t;) !ulj ~llf} !1JoiJu u~q U~!lj n'Y!H
i,UVI d~!4i,u 1,l1411~y)1i,U,9s 1JI d,g!1 ;)ilJ1 ~\1b \1f}4 !~4 u,~p u¥p
[gG. ~G.J}'~)u9n6N
QS dg!4i,u 4unor 'EuV4 u~i,u InoI i,u1J4 1~1;\;)U~S ~4d :nS
[L] ~I\ [~] .u9n6N 8'O;69' OZ'ttR CISn/lioM ;)9"bu\!11
()()t'O; 8()f"E ([SI1/41!!d"~ \!fS;)UOPUI
" ," (L6l11l!li uVI , H.1:
d!!~)
, U!!S !14d d:;y!4i1l1 4l1l!()P ()()(}I:!,'
U!!S!!4ddi1!qiill4l11!()P()()(}tl 8661ll1t:N 88'\: ,I,"', Us! VI!i!i!U!~ e!s/.f:Iew
L661 IUt:N ;),9n~ Ut;H OO;'6\: 6i'9i dsrvOsad s;;)u!d!ljqd
-,-9'!.'z -
~u9p luoq
o;z'it asrvllle9 uI!'1 !!!11.1.
~U.l1iiu di1lq~u quuop JI,O8 i1U!!oq)J 8661 UlI1N ~!S;}UOPUI
L661 9661 uyllb-4iilq yi~-~j):->pj\N
(966i OSU¥II:(
i1ul(q) li!!S yqd di1!qiiu quuop 1:8!,'"9 L(,()11Ul!N L66r 1!A966r W!1Uuunh IJU!q !!mp ,-gIJ!I!jJ ~.L :r jJu!'g
U!!S yqd di1!qiiu qU1!Op 68t 9661 UI!1N 1!!SAUlUW
li!!S V4d lR!,' S)p;'1uo-,I.Ru9p
"' ~ "' . .,(~U ;)1)J1u
R661 !," u,"P ;)Y;) ~: 4U!4;) IIJl -,;)1 4uI" .,U!104 ;;U~14" 9u .,ui~4 J1Sn\:t;) ly4U
IUOq ~U)J~U di1!qiill 4l1110p 1961: R661.1 ~UY4,L UI!'II!!4.1.
,(,Y41ut4u i'P ~1JoiluU;)4 U~!4 ny!4 V[ ;)9no uVH 1J,\n!s:JuopuJ
---uV5 y4diJ~f41iu 4l1eop ,\.)S iiU!~!R4j, .)P.llN .u!s,(n[UW .s:Ju!dd!I!4d .uul !Y4.L U?!1 ji'u9P ilu.!}4U e\:t~
9~ ilU;)1 U)14:>9uI ,(nb !I)/\ 4ue4u Y!ji' I,YW i1s 19u ,941 9J
d~!q:lu quIJop ;)y;) IJ~;) u~!Oyqd ~A 2lIJnq} :lui1J} quu :[ :JU~8
.( I:: ~u~g) dg~4~u 4uuoP JYJ ul.1J ~U~)J1lJll,Yq 9p .lZvI.JI.IJ aSn/u°M.OOZ :>nI ~" IUp
J,glli1A gw Anb !PA uys Y4d li1A 21 Un41 jtS li114U!4;) ~IJl ,gl 4u~:Jj L661"ZI.£Z ,(~~N .!9U Y41 :>PJ1pUOM..~U9P L66I"ZI.vl ,(~~u
.aSf1/U°M. 8.v16 ~I L661.6.0£ ,(~~u :l41 aSnfU°M. Gvv8 ~I
~uyo4 ~uI.14:Jj ~ui)JI4Ull ul.1J uq J)41 ~li10~U ui)q u~~4 n'iJ~g
:>9no u~H u\:t:>uoM. ~u9P uynb 4ulq Y!~ ~1 .966I w~N
.4n!dn}J
N,,!HN N~IHl N~AnDN "SD
flu9P !9U !.141,94 u;),(m n!s:JuopuI .L661.H.P[ ,(~~N
\1!~~U!~ t1u9P !9U Y41 V[ ly4;) ;)i141) !YoP !94 flUQJ1JI!41 O~/\
'BA d~!41 un:> ~U94" 9q uv,(m n!s,(n[nw ' L66 I .8. I I ,(V~N
"
.os~d ~u9P !9U Y41,gqU~,(m s~u!dd!I!4d .L66I .L.I I ,(~~N
.aSf1/14u8 £!," :»)W 1Up !YoP !,94 Y!~ ~18661.1 ~UY4.L .'Jj)OZ
Y!~ 1,YW~P 9u .!9U Y41,9q u9,(m !q 14e8 ~u9P !4" ,(U~N
.[IZ.J1.11 19.!'"Z :9661luyu .61.!,"Z :!'"661 W~U .60.!'"Z :v661
lU~U .v!,".!,"Z:£661 Wl!U .Z£.!'"Z :Z66[ Wl!U .gr!,"z VI 1661 wl!u
:aSn/14e8 uYoP !,94 Y!~ ~.L .asn t1u9P !I)/\ os 4u!P ,9:>J14u
u~~ !YoP !,94 Y!~ ~I 9p ,v4;) lJI ,(np !VP ~" !Q4119W I))P w,Y4;)
'14ng flu9P !9U Y41.9q uv,(m unllY4.L flU~))l ~UnJI ~uV4 uY~N
qU!qJ J~+ 'iJ+ qupI .L66 I. L.Z ,(V~N .uul !Y4.L ;)IIY4d 1,YnX1-~4;)~)J1JIL66 I W~U
UJ 9u y ny4;) I;?4U!4:> !~1 --v1 4uI" t1u~o4 flu\:t4" ;)9nJ
V n!q3 31).nU 9s t9w I! 6661 .l661
~u~oq ~U~q}I qUJq3 !,t .,@t'qU!~ ~u,oq ~ul.'q~ e1.'3 qu, qulH 1
-
N3IH.1 .1VHd
.-. n1):>N~IHON
NGHI~N C(JU & PHAT TRIEN
Tuy nhien con mf)tso tham sokhac nhuchi sol~mphat,
dong von vao thucin, nQ' nu(jc ngoai,lai sua't cho vay, xua't
nh~p.kh~u, di~n bie'n (j cac nu(jc l~i c6 xu hu(jng khac nhau
[7, tr.lO].
". Khung hoang kinh te. tai chinh 1997 .1999
phan anh mqt s l,c h,u ye I.Y thuyetkinhteYimo
Cuf)c khung hoang kinh te' -tai chinh (j mf)t so nu(jc
chau A nam 1997- 1999kh6ng nhli'ng gay ra nhli'ng cha'n
<.1f)ngv~ kinh te', xa hf)i (j m6i nu(jc, anh hu(jng de'n cac nu(jc
khac (j khu \1\!c, ma con t~o ra mf)t cha'n <.1f)ngv~ ly lu~n kinh
te'. Tru(jc d6, gi(ji khoa h9C kinh tc'va chinh trj (j nhi~u nu(jc
va chuyen gia kinh te' a nhi~u t6 ch(tc quoc te' v~n coi sl.fphat
trie'n kinh te' .v(ji toc df) cao tu 7 de'n 9%/nam, keo dai hang
ch1,1cnam a Thai Lan, Indonesia, Malaysia, Han Quoc la sl.f
ky di~u cua chau A. f)e'n dciu nam 1997 kh6ng c6 dl.f bao,
canh bao di~u se xay ra sau sau thang va keo dai su6t \1ai
nam: d6ng Baht va rupiah, d6ng Ringgit, <.16ngWon bj phi
gia v(ji toc df) chLta tung c6; hang ch~lc ngan doanh nghi~p,
hang tram ngan hang, c6ng ty tai chinh bj pha san, dlnh chi
ho~t df)ng, sap nh~p; hang tri~u lao df)ng m(jibj tha't nghi~p;
(j Thai Lan, Indonesia, Philippines, Han Quoc phai bciu thu
tLt~ng hay t6ng thong m(ji. Tang tntang kinh te' tu 7 -
8%/nam tra thanh am 5 -13% (Bang 4).
Mf)t cha'n df)ng nhu v~y, mf)t qua born kinh te' n6 ra a
mf)t lo~t nu(jc ma gi(ji quan ly va khoa h<:>c v~ kinh te'da
kh6ng nh~n bie't va dl.f bao dLtQ'c.f)i~u d6 phan anh mf)t sl.f
l~c h~u v~ ly thllye't kinh te'vi m6. call hoi d~t ra v(ji ngu{ji
dan, nha doanhnghi~p, ngu{ji quan ly chinh quy~n va gi(ji
khoa h<:>cla t~i sao xay ra khung hoang dli' df)i nhu v~y, va
t~i sao n6 l~i c6 the' xay ra a nhli'ng nu(jc d6 ma kh6ng O
nu(jc khac?
C6 ngu{ji g<:>ila khung hoang ti~n t~, c6 ngu{ji g<:>id6la
khung hoang kinh te'. Ngu{ji ta muon tlm ra nguyen nhan,
mu6n tIm ra cac ly do A, B, c de" dIn kt C1,1C D (khung
hoang). Tren cd so nghien c((u dien tin cua n~n kinh t cac
nuoc truoc va trong khung hoang, chung toi da chQnmQt
cach tip c~n khac de" ly giai cuQc khung hoang nay. Chung
toi khong tIm ly do cua khung hoang theo kie"u logic ..nu A
thI B", ma coi khung hoang la ke't qua cua mQt qua trInh tich
lt1y cac ti~n d~ c6 the" gay khung hoang ti:t m((c thilp toi cao,
la mQt qua trInh chuye"n bin d6i lu<;>,ngthanh chilt. T((c la
qua trInh khung hoang c6 the" du<;>'ckhoi dQng ti:t rilt lau bOi
cac thay d6i c6 quy mo nho hang nam, c6 ve rilt khong nguy
hie"m, song du<;>,c tich lt1y dcin dcin va tin toi bung n6 do sI!
chin mu6i ben trong n~n kinh t ho~c tn!oc mQt s6 tac dQng
ben ngoai.
Theo huong d6, chung toi da xay dl!ng mo hInh ..cac
nguy cd khung hoang va cd ch phat sinh khung h.oang kinh
t -tai chinh" qua d6 chi r6 b6n yu t6 ti~n d~ cua nguy cd
khung hoang kinh t -tai chinh truoc khi xay ra kht'lng hoang
va b6n vong xoay khung hoang khi n6 ra khung hoang kinh
t -tai chinh. Vi~c xay dl!ng cac mo hInh nay dl!a tren sI!
phan tich cac quan h~ kinh t vi mo va vi mo, d6ng thoi v~n
d1,1ngphudng phap sd d6 kh6i, mo phong cua di~u khie"n hQc.
Vi~c kt h<;>,p nay khong lam cho vi~c ly giai qua trInh khung
hoang ph((c tc;JPhdn, ma lc;Jiddn gian va r6 rang hdn la chi
dung chti' va cong th((c, bang s6Ii~u, d6 thi.
Tren cd so phudng phap tip c~n nay, chung t6i da
phan tich C1,1the" qua trInh hInh thanh cac nguy cd khung
hoang va di~n bin cua khung hoang kinh t -tai chinh 0 b6n
nuoc Thai Lan, Indonesia, Malaysia va Han Qu6c, qua d6
chi r6 0 ba nuoc Thai Lan, Indonesia va Han Qu6c da xuilt
hi~n, tich lt1y ca b6n nguy cd khung hoang vao dciu va giti'a
nam 1997, con 0 Malaysia chi c6 mQt nguy cd khung hoang
du<;>,c
tich lt1y [7].
III. M6 hlnh "cac nguy co' khun~ hoang va co' che
phat sinh khung hoang kinh te .tai chinh"
Tren cd so nghien Ct'ttl, xay dl!ng mo hInh cac yu t6
nguy cd dfin dn khung hoang va phan tich thl!c tien dien
bin khung hoang 0 cac nuoc Th,li Lan, Han Qu6c chung toi
d~ xay dl!ng mo hInh ..cac nguy cd khung hoang va cd ch
phat sinh khung hoang kinh t -tai chinh" thco Sd d6 3.1. ..
Qua d6 ta thily, khung hoang chi C(Sthe" n6 ra khi ben
trong n~n kinh t qu6c gia da tichlt1y b6n nglly cd khung
hoang la:
-SI! kem hi~u qua cua cacdoanh nghi~p;
-Sl!kcm hi~u qua cua cac ngan hang, c6ng ty tai chinh;
-SI! len gia cua d6ng nQi t~;
-Nguy cd qu6c gia milt kha nang thanh toan;
va khi ben ngoai c6 mQt tac dQng quye't dinh la sI! n"it
v6n tai chinh cua cac nha dciu tu nuoc ngoai.
Khi d6ngnQi t~ bi len gia do qu6c gia duy trl ty gia h6i
doaig.1n nhuc6 dinh qua lau, yu kem v~ xuilt kh§u, giti' lai
suilt cho vay trong nuoc cao hdn lai suilt cac d6ng ti~n mc;Jnh
0 nuoc ngoai, thI truoc sati nguy cd milt kha nang thanh toan
se ngay cang Ion, kha nang giti' ty gia h6i doai c6 dinh se
ngay cang suy yu va vi~c phai tha n6i d6ng ti~n nQi dia -
t((c tang ty gia h6i doai chi con la vi\n d~ thoi gian.
Khi mQt s6nha d~u tunuoc ngoai tien doan chinh phu
nuoc so tc;Jis"p ht dl! trti' ngoc;Jit~ de" duy trl ty gia h6i doai
c6 dinh thl hQ se ban tai san hQ da d~u tl(, d6i lfiy ngoc;Jit~
i mang ra nuoc ngoai. Luc d~lI, chinh phu cac nl(Oc thuiJng
I'HA '1' 'l'Kll:;N KINH 'l'J:; 'l'h..,n~ MI1..'; H,,; 2CHI2
 NGHIEN C(JU & PHAT TRIEN
- ---
ban d1! trU' ngo~i t~ de' duy trl ty gia cti,song den mQt luc nao h6i doai ctia nl1(jc d6 tang m~nh. thI tinh c~nh tranh ctia hang
d6, kh6ng con dti kha nang ban nU'a thl se tha n6i ty gia h6i xuf{tkha'u tit nl1(jc d6 tang.lam cho xuf{t kha'u ctia cac nl1(jc
doai. Luc nay cac nha dfiu tl1nl1oc ngoai chl1a ban tai san (c6 c6 ty gia h6i doai 6n d~nh b~ anh hl1dng xf{u. E>i~u nay lam
phfin, trai phieu, tin phieu) thl se tlm cach ban th~t nhanh va cho can can thl1cfng m~i cua nl1(jc nay cang tham h1,1t.kha
d6i sang ngo~i t~ m~nh de' t6i thie'u h6a thi~t h~i ctia mlnh. nang thanh toan cua qu6c gia cang suy ye:u. E>ay la ap ll!c
Ap l1!c nay cang lam cho ty gia h6i doai tang vQt. E>61a vong bu9c cac nl1(jc nay phai pha gia d6ng n9i t~ de' da'y m~nh
xoay khting hoang thu I, tac dQng ra't nhanh toi ty gia h6i xuf{t kha'u. phong ngita mf{t khii nang thanh toan (Scf d6 3.l ).
doai (Sd d6 3.1 ). C6 the' g9i day la tac d9ng day chuy~n ctia vi~c pha gia n9i
Khi ty gia h6i doai tang vQt, thl nQ nl1oc ngoai ctia cac t~ ctia m9t nl1(jc t(ji cac nl1(jc khac (Scf d6 3.1 ).
ngan hang, c6ng ty tai chinh tinh b~ng d6ng ti~n nQi dia se T6m l~i. tit m6 HInh ..cac nguy ccf khung hoang va ccf
tang VQt theo, trong khi d6 ngl1oi dan I~i d6 x6 di n1t ti~n tiet che: phat sinh khting hoang kinh te: -tai chinh... chungta nh~n
ki~m ra khoi ngan hang. cac ngan hang, v6n lam an da kern thf{y khting hoang kinh te: -tai chinh .'kie'u chau A i997 -
hi~u qua, se nhanh ch6ng ma't kha nang chi tra, pha san (SC1 1999'. da n6 ra v(ji cac di~u ki~n ben trong la sJ..ttich lfiy 4
d63.1). nguy ccf khting hoang. v(ji sI! xuat hi~n va tac d9ng 1dn nhau
va vi~c chi vai ngan hang pha san, se gay tam tr~ng 10 ctia 4 vong xoay khting hoiing va dl1(1i tac d9ng day chuy~n
au cho ngl(oi dan gl(i tit:n tict ki~m O cac ngan hang khac, hQ ctia pha gia n9i t~ (Sd d6 3;1 ).
se I~i ch~y di rut ti~n tiet ki~m ra khoi ngan hang, din den Trlnh tl! xuat hit$nctia cac vohg xoay khung hoang d
vi~c ca cac ngan hang lam an hi~u qua cting c6 the' lam vao m6i nl1(jc. tie:n trlnh khung hoang d m6inl1(Jc c6 khac nhau.
ma't kha nang chi tra, pha san. E>61a vong xoay khting hoang tuy theo hoan canh C1,1the' (ml1'c d9 tich luy cac nguy ccf
thu 3, tac dQng nhanh (SC1d6 3.1 ). khting hoang) va chinh sach d6i ph6 cua m6i nl1(jc.
Khi ty gia h6i doai tang m~nh, nQ ngo~i t~ ctia cac Chung ta si1 d1,1ngthu~t ngu khung hoang kinh te: -tai
doanh nghi~p tinh b~ng ti~n nQi dia se tang VQt, cung voi chinh. vI:
vi~c cac ngan hang, c6ng ty taichinh pha san se kh6ng c6 -N61ien quan de:nye:ut6 n~n tang cua n~n kinh te: m6i
kha nang cung((ng tfn d1,1ngcho cac doanh nghi~p ho~t dQng qu6c gia la ho~ td9ng ctia cac doanh nghi~p. ngan hang va
nti'a. cac doanh nghi~p nao ho~t dQng v6n da ken'lhi~u quii, hi~u qua kinh te: cua chung (khia c~nh kinh te:).
thl gio day se kh6ng c6 dti v6n de' kinh doanh, cang som bi" -N6 lien quan de:n chinh sach ty gia h6i doai. de:n kha
d:Jy toi thua 16 va pha san. Khi doanh nghi~pthua 16 thl cac I nangthanh tban ctia qu6c gia va sI! d.1u tl1 tai chinh cua nl1(jc
, ngoai (khia c~nh tai chinh).
ngan hang, c6ng ty tai chinh l~ikh6ng doi dl1Qc nQ, se cang
pha san nhanh hC1n.E>6 la vong xoay khting hoang thu 4, tac -SI! tac d9ng ldn nhau giua cac ye:u t6 tren trong qua
dQng ch~m hC1ncac vong tntoc (SC1d6 3.1.). trInh khting hoang (kinh te: -tai chinh) .
.Khi mQt nl1(Jc bi khting hoang dfin t(Ji h~u qua la ty gia (Con ti~p)
Sd d6 3.1 M6 Hinh "cac nguy cd khung hoang va cd che phat sinh khung hoang kinh te -tai chfnh"

Tic" lily "~J(Jy CO kh,ing ho6ng 1- " l~ "'.L/'.\J ".."" '1;.f ---, I
J
,
, ,
SI/ kem hl~u qua CUll DoQnh nghi~p pha
cAc dcanh nghl~p .J,,/ ",' :c="~ sAn hang 16~t
T8c d.~l'g .~
r ch~m I
-I 0
51,1kem hi$u qua cua NgAn hang phi! san
cac ngfln h8nli1
hang lo~t

D6ng nOi t~ bj I~tt giA NQi 1$ ma:t

NgvOi dan rut
0 r!1c dQng nhal1t,

gi;1 nhanh.
l - ti~n lI~t kiem,
f I I (ty gi6 h6i
I Nguy co quoc gla mA:t i I I
(T1ua ngo(lll$. v6na
i i . dofii tAng)
I .~ l'llIng Ir,anh lo~n
i Tiic -,--~ (2) T!\cdf>ng nhanh

I i J.~C-
d~ng , 1-.~~~g--t,Q
r(\l nhonh ,
, ~--
Ir 'Clay

I chuVen , cac nhil dtill tu nudc

IlgoiJirljtvon(f'Jgi1nI
c<'1l\g IV Jilichinh do~\ A,ih hu6ng do c1ic nt,}I
Ph8 giQ I1C:>i
d6u III n\J6'c n9o9i vil c9c
I~
nl/6"c khung hoang g~y ra

CQc nuOc bj khtjng hoiJn!

.~-~--'.

, ...'
I'HA T TRII-:N KINH TI-: Th..n~ \Iliili H"i 211112
TONG KEy & Dl/ BAo

Viet N BID
.-
Gs. NGUVEN THII;;N NHAN

(Tie'p theo ky tr1f(jc) nam 1995.

Gia tri xufIt khffu theo d~u ngli(ji d~t 630 USD/ngli(ji
IV. Khung hoang kinh te. tai chinh cJ:Thai Lan nam 1991, da tang 1en 1.177 USD/ngli(ji nam 1996.
4.1. nnh hlnh kinh te: Thai Lan tr1ioc khung hoang Nhlivay, nhln vao m(fc d9 tangtrlidng GDP cua Thai
.GDP tang cao, lien t1,1C, xuilt khffu phat trie'n: Lan su6t hdn 3 thl}p ky tt)' 1961 de'n 1996, ta thfIy rfIt dang
Thai Lan b~t dftu
thoi ky cong nghi~p Bang4.1.S6li~u kinh tThai Lan (di~ntich 514.000
km2.dans661tri~u ngliili)
h6a dilt n\ioc ti1l961,
khi b~t dftu ke: hoach
phat trie'n nam lftn th11
nhilt. T6c d9 tang
tr1iong GDP trong th~p
nien 60 khoang
8%/nam, trong th~p
nien 70 khoang
7%/nam va trong th~p
nien 80 khoang
8%/nam. T6ng san
phffm n9i dia theo dftu
ng1ioitang ti1 m11c440
USD nam 1955 len
3.012 USD nam 1996
[7].
Nong .nghi~p
chie'm ty trQpg 39%
trong n~n kinh te' vao
nam 1961 giam xu6ng
con 26,7% nam 1976
va chi con 10,4% nam
1996.
Thai Lan da thl.tc
thi mQtchie'n 11.tQcph~t
trin dl.ta vao xua't
khffu tit th~p nien 80.
Nam 1986 -1990 t6c
dQ tang trl.tdng xua't
khffu blnh quan la
28%/nam. Nam 1992
va 1993 khoang
13%/nam. Nam 1994 Ngu6n [1, tr.21], [5, tr.710].
va 1995 khoang gehi chu (Bang 4;1 ): EJautIJ khac thuan: cho vay ngan h~n, tin dt.JngthIJdng m~i [5, xx].
20%/nam. Nam 1996, L -t6ng gia tri tu 1991 den 1996.
tang trl.tdng xua't kh:Ju 9~
hang h6a va dich VI;1 TB -gia tr! trung binh giai do~n 1991 den 1996.
chi con 3,4% so voi 91

26 ,
PHA T TI{II,N
...'
KINH TI-: Th"nl: (;ienl: 2(1113

yen tam, vI t6c dQ tang GDP blnh quan hang nam luon tu
7% de'n &%. Tuy nhien, chi tieu GDP m{ji phan anh dffu ra
cua nlo-nkinh te' ma chJja dlo-c~p de'n dffu vao. Dffu vao
chinh la dffu tJj.
Trong thoi ky 1991 -1996, dffu tJj cua Thai Lan ra't
cao, hang nam chie'm blnh quan 40% GDP (Bang 4.1).
Tang trJjdng cao, ma chi phi tang trJjdng thf{p thl m{ji blo-n
vi1ng. Tang trJjdng cao dl!a tren hi~u qua kinh te' cao cua
san xuf{t kinh doanh m{ji lau blo-n.Blnh quan tu 1991 t{ji
1996, h~ s6 ICOR cua kinh te'Thai Lap la 5,22 (Bang
4.1). Tuc la phai dffu tJj 5,22 Baht thl GDP m{ji tang 1
Baht.
.cac doanh nghi<;:p kinh doanh ngay cang kern
hi<;:uqua
Tang tr11dngGDP d muc cao, keo dai nhi~u th;\ip ky,
c9ng v(Ji lai su:;{t tie't ki<;:m trong n11(Jccao (blnh quan
16,3% nam, trong khi d My la 7,6), va ti gia h6i doai g~n
nh11c6 dtnh da t~o nen m9t moi tr11C1ng kinh doanh r:;{th:;{p
d§:n cac nha d~u t11n11(Jcngoai, d~c bi<;:t la d~u t11tai
chinh, cho vay ng~n h~n va tin dl,1ngth11dng m~i. Nh11
v;\iy, cac doanh nghi<;:p tron"g n11(Jc,ne'u vay von trl:!c tie'p
tu cac ngan hang, cong ty n11(Jcngoai nh11My thl chi chtu
lai su:;{tkhoang 1/2 lai su:;{tcho vay trong n11(Jc.Ne'u cac
doanh nghi<;:pt;\in dl,1ngkha nang su dl,1ngvon ben ngoai
nay khong quan tam tht!c st! de'n hi<;:uqua su dl,1ngv6n
vay thl hi<;:uqua kinh te'se giam, du t6ng gia trt san 111Qng
c6 the' tang.
M9t die'm d~c bi<;:t d Thai Lan la trong giai do~n
1991- 1996, d~u t11trl:!ctie'p cua n11(Jcngoai vao ThaiLan
chie'm ty trQng r:;{t nho so v(Ji d~u t11tai chin&(gian tie'p )
va su dl,1.ngv6n vay ng~n h~n cua n11(Jcngoai (Bang 4.1).
, ." .'
PHA T TRII';N KINH TI, ThanJ: (;i~nJ: 2(1113
TONG
-, KET & Dt! BAO
T6ng d.1u tu'trl:tc tie'p thoi ky nay la 11,70 1 ty USP, t6ng
d.1u tu' trl:tc tie'p cua Thai Lan ra nu'oc ngoai la 2,857 ti
USD, do v~y t6ng d.1u tu trl!c tie'p thu.1n la 8,844 ti USD
(Bang 4, 1).
Trong khi d6, t6ng d.1u tu'tai chinh thu.1n (c6 ph.1n,
trai phie'u) la 16.4 ti USD. va t6ng vay ngAn h~n thu.1n la
60,04 ti USD. Nhu' v~Y. trong t6ng s6 v6n nu'oc ngoai
thu.1n da d6 vao Thai Lan thoi ky 1991 -19961a 85,293 ti
USD thl d.1u tu' trl!c tie'p chi chie'm 10.36% (8.844 ti
USD), d.flu tu' gian tie'p 19,23% (16,404 ti USD) va tin
dl;lng, vay ngAn h~n toi 70.4% (60,045 ti USD) (Bang
4.1).
Vi~c si1 dl,lng de'n gfin 90% ngu6n v6n nu'oc ngoai d
d1;lngdfiu tu' tai chinh va tin dl,1ngng~n h1;lnse t1;lOap ll!c
tai chinh r:;{t lon len cac cong ty, vI phai tra lai thu'ong
xuyen va bAng ngo1;lit~ (voi tin dl,lng ng~n h1;ln).H~u qua,
la ne'u quan ly kinhdoanh khong t6t thl hi~u qua san xu:;{t
kinh doanh cua cac cong ty se th:;{p.
Nam 1991, t6ng dfiu tu'tai chinh thufu va tin dl,1ng
ng~n h1;lnla 9,913 ti USD, g:;{p5,361fu t6ng dfiu t1.ftrl!c
tie'p (1,847 ti USD), de'n nam 1996, la 18,079 ti USD, g:;{p
121fu t6ng dfiutu'trl!c tie'p thufu (1,405 ti USD).
The' nhu'ng, ti su:;{tthu h6i hay ti su:;{tlQi nhu~n tren
tai san (ROA) blnh quan cua cac doanh nghi~p da giam tu
8%/namvao nam 1991 xu6ng chicon 1%/nam vao nam
1996 [7]. Trong mQt n~n kinh te'ma lai su:;{t cho vay la
16,3%/nam, con hi~u qua kinh doanh cua doanh nghi~p
la 1%/nam thl r6 rang da dang tich lQy nguy cd khung
hoang "pha san doanh nghi~p " (Sd d6 3.1).
(Con tip)
27
NGHI~N cOO & PHAT TRIEN

USD, lam tang cfiu ngo<:litt;:d9t ng9t. Ke't qua la ti gia h6i doai
se tang, dl! trU'ngo<:litt;:c<:lnkit;:t, nguy cd ma't kha nang thanh
toan ctia qu6c gia se ngay cang cao. De'n thang 6. 1997, tntOc
khi n6 ra khting hoang, n9 nu'Ocngoai ng.!in h<:lnda b"tlng 1,5
lfin dl! trU'ngo<:litt;:ctia Thai Lan. .

T6m l<:li,cu6i nam 1996 va dfiu 1997, d Thai Lan da xua't

hit;:n dfiy dti 4 nguy cd khting hoang d m(]'c cao (Sd d6 4.1 va
Bang 4.1).
4.2. Di~n tie'n khUng hoang kinh te' -tai chinh lJ Thai
Nguyen nhiin, hi)u qua LaD
Khi da xua'thi~n 4 nguy cd khung hoang, nhU'ngnglioic6
v8 b8i hoe viii Viet Nam du thong tin v~ cac nguy cd nay ta't se 10l~ng. Lo s9 cac ngan
..
: A A hang va t6 ch(tc tai chinh pha san se thuc d~y h9 rut ti~n ra
Gs. NGUYEN THI~N NHAN
khoi cac t6 ch(tc nay. Lo s9 ti gia h6i doai tang, d6ng ti~n Baht
(1ie'p theo ky truoc) ma't gia se khie'n h9 d6 xo di mua USD, lam c~u USD tang.
Thl:tc te' a Thai Lan, ti1 d~u nam 1997 de'n thang 3.1997,
.Ngan hang kinh doanh ngay cang kern hi<i:uqua
nglioi dan va cac nha d~u tli b~t d~u rut v6n cua mlnh a d~ng
Tnfoc nhu c~u v6n ctia cac doanh nghi<i:pva do c6ph~n
ti~n m~t ra khoi cac ngan hang va cong ty tai chinh, bu9c
buong ldi vai tro giam sat hi<i:uqua kinh doanh ctia cac doanh
chinh phu phai d6ng clta thi tru'ong ch\1ng khoan m9t ngay
nghi<i:pdi vay nen cac ngan hang va cong ty tai chinh Thai
3.3.1997 va yeu c~u m9i t6 ch(tctai chinh phai tang them dl:t
Lan da ra't tichct!c vay n9 tu nl1oc ngoai de' tai tr9 cho doanh
trUti~n m~t,va cong b610 cong ty tai chinh dang a tr~ng thai
nghi<i:ptrong nl1Oc. khong blrih thliong (Unico Housing Co.Ltd; Thai -Fuji;
T6ng s6 n9 nl1ocngoai ctia h<i:th6ng ngan hang Thai Lan
Royallntemational; Sri Dhana; Eastern Finance; County ...).
so voi cung tii:.n M2 da tang tu 2,8% nam 1991len 28,,690/() Ngay 4 va 5.3.1997, hdn 21,4 tiBaht(820tri~u USD) da
nam 1996. T6ng s6 n9 nl1Ocngoai so voi t6ng s6 tai san nl1Oc
dli9c rut khoi cac ngan hang va cOngty tai chinh.
ngoai rna h<i:th6ng ngan hang c6 da tang tu 171% nam 1991
Sau d6 m9t thang, ngay 9.4.1997, ti gia h6i doai tang len
len 694% nam 1996 [5,tr.706]. Trongcung thC1igiannay, ti l<i:
26,08 Baht/USD, m(tc cao nha't ti11991.
19i nhu~n tren tai san (ROA) ctia h<i:th6ng ngan hang Thai
Ngay 25.6.1997, chinh phu da ra l~nh d6ng clta 16 cong
Lan da giam chicon 0,990/()/nam[7]. Ro rang, Thai Lan dang , ty tai chinh, nang t6ng s6 cong ty tai chinh bi d6ng clta len
tich 1Uy nguy cd khting hoang "pha san cac ngan hang " (Sd I
58/91 (64% ) toan qu6c. De' giu ti gia h6i doai trong di~u ki~n
d& 3.1). s6 lli9ng ngo~i t~ dli9c d~t mua tang v9t, chinh phll da phai
.Qu6c gia tie'n de'n bC1vt!c ma't kha nang thanh toan ban ngo~i tc;:,lam dl:t trU ngo~i t~ giam m~nh ti138, 78 ti USD
Trong su6t cac nam 1991- 1996, can can thl1dngm'i\i ctia
thang 6.1996 cbn 37,7 ti USD vao thang 12.1996 va cbn 31,4
Thai Lan luon bi tham h\1t, t6ng c9ng la 35,26 ti USD (Bang
ti USD vao 30.6.1997.
4.1). Tham h\1t tai khoan vang lai nam 19961oi 14,7 ti USD. Ne'u m(tc.d9 giam sutdl:ttrUqu6c gia cua qu<;2.1997 keo
M~tly doctia t1n~tr'i\n~ nay l~ ~o ~~a't~ffu,?i ki:.mha~ nh~p I diii them kh6ang 2 -3 qu<;nua thIluc d6 dl:t trU ngo~i t~ qu6c
khau dl1<;1c khuyen khich khi ti gla hOl doal danh nghla gan
gia chI cbnkhoang lOti USD, bl'lng 113m(tc dl:ttrUngo~i tc;:
nhl! c6 dinh (25 Baht/USD), l'i\m phat trong nl1occao hdn so nam 1996, va chinh phu se bu9c phai tha n6i ti gia h6i doai vI
voi d My (5% so vOi 30/() ), lam cho d&ng Baht bi len gia so voi ho~n toan khong cbn kha nang ban ngo~i t~ de' duy trI tI gia
d&ng USD. Nam 1996, st!len gia ctia d&ng Bahttoi 25%. De'
h6i do!i.
bu d~p khoan tham h\1tthl1dng m'i\i 35,26 ti USD va de' c6 v6n
c61e tha'y tru'oc nguy cd nay, ngay 2.7 .1997, chinh phu
d~\1tu' voi m(tc blnh quan 40% GDP m6i nam, thl con dl1C1ng Thai Lan tuyen b6 tha n6i d6ng Baht, ke't qua la ti gia tang ti1
khong tranh khoi la phai vay tii:.n nl1Ocngoai (tu cac ngan 25 Baht/USD vao thang 6.1997 len 53 Baht/USD vao thang
hang, doanh nghi<i:p, nha d~u tl1 tai chinh, chinh phti cac
1.1998 t(tc la tang 112% trong vbng 6 thang (}fmh 4.1).
nI1Oc...).Vl v;TIy,n9 nl1oc ngoai ctia Thai Lan khong ngi:fng Nhli v~y ,cu9c khung hoang a Thai Lan bung n6 do ho~t
tang, tU 35,99 ti USD nam 1991len 89 ti USD nam 1996, ga'p d9ng trJOc he't cua vbng xoay khung hoang s6 3 (Sd d6 4.1 ),
2,47l~n trong vong 5 nam va bhng 54% GDP. M~c du s6 n9 khi nglioi dan va nha d~u tli rUt v6n khoi cac ngan hang, lam
nay con dl1<;1c dung ca de' lang dt!tri1qu6c gia, tu 18,4 ti USD pha san hang lo~tngan hang va cac cong ty tai ch:inh, ke'd61a
nam 1991len 38,7 ti USD nam 1996, song dod~u tl.ttaichinh tac d9ng cua vbngxoay khung lioang s62 va 1 (Sdd64.1), khi
va tin d\1ngng~n h'i\n chie'm toi 90% t6ng v6n d~u tl1 tU nl1Oc h9 d6i d6ng Baht la'y ngo~i t~ USD, lam ti gia h6i doai tang
ngoai hang nam, nen s6 n9 ng~n h'i\n chie'm ti tr9ng toi 67% v9t. ChI trong nam 1997, hdn 22 ti USD cho vay ng~n h~n da
t6ng s6n9 nl1Ocngoai nam 1995 va 51% mam 1996, va n9
dliQc thu h6i va rutra khoi ThaiLan [6, tr.710]. Sl:tphasancua
ng~n h~ nam 1995 va nam 1996 ga'p g~n 1,18 l~n dt! tri1 cac ngan hang, cong ty tai chinh va sl:ttang v9t cua ti gia h6i
ngo'i\i t<i:ctia qu6c gia. T(tc la Thai Lan tht!c te' da ma't kha doai se lam cho cac doanh nghi~p v6n da kern hi~u qua bi
nang thanh toan n9 nl1Ocngoai tu 1995. Ne'u cac nha d~u tl.t 1 thua 16,pha san (Sd d6 3.5). Trong nam thang d~u 1998, g~n
Thai Lan cUng phai tha n6i d&ng n9i dia Baht, thl chfnh h9 se ! 4.000 doanh nghi~p a Thai Lanbi pha san (Bang 1.3), ~o nen
ban c6 phie'u, trai phie'u, doi n9 ngin h'i\n, d6i tU tii:.n Baht ra
I vbng xoaykhung hoang s64 (Sd d6 4.1).

I'HA T TRlf:N KJNH TI:; Th"n~ H,,; 2(1113

 NGHlf.N cUu & PHAT TRltN

SI,t pha san cua cac doanh nghi~p, tuy tac d9ng ch~rn , qua hai long thoa man trong thoi ky tang trttdng kinh te' nhanh
hdn, song se l<:li thuc dffy qua trlnh.pha san cac ngan hang, va quen di nhi~u nhi~m V\l quan trQng de' thich (J'ngv(ji moi
c6ng ty tai chinh, vong xoay khung hoang s64 (Sd d5 4.1). trttong toan c~u dang thay d5i. M~c du Thai Lan da thu hut
Trong t6ng s6 108 ngan hang, c6ng ty tai chinh cua Thai cac dong v6n to l(jn v(ji lai sua:ttha:p nh1.fngchung ta khong
Lan, tiJthang 4.1997 de:n thang 3.1998,64 ngan hang, c6ng ty dtt<;1cd~u ttt dung d.1n va v(ji sl,tth~n trQng c~n thie't... Ngttoi
tai chinh c6 va'n d~ ( chie:rn 59% ), trong d6 56 bj amh chi hO<:lt Thai da sao nhang trong vi~c nang cao kha nang c~nh tranh.
d9ng, 4 b~ qu6c hw h6a hoi;lc chinh ph.u giarn sat va 4 b~ ban va di~u quan tr9ng hdn la du da d~t dtt<;1c thanh t\fU kinh te',
cho cac c6ng ty ntfOC ngoai (Bang 1.2). Thai Lan da khong kie'm tra n~n tang chinh tri va quan ly nha
.Nhtf viity, tie:n trlnh bung n6 khung hoang kinh te: -tai ntt(jc cua mlnh, da khong thanh cong trong vi~c tifn cong cac
chinh O Thai Lan c6 the' dtf<;1cm6 ta nhtf Sd d5 4.1. Vi~c ghi va:n d~ nhtt sl,tphi hi~u qua cua h~ th6ng chinh quy~n, thie'u
rn(tc thoi gian chi c6 tinh tltdng d6i, vlcac qua trlnh dan xen minh b~ch va thie'u trachnhi~m [I, tr.3l8 -319]. TheoJinpyo
vao nhau va vi~c bi1t dfiu m6i vong xoay khung hoang d~u Yoon, sl,tph\lc h6i kinh te' Thai Lan doi hoi cai cach kinh te'
di~n ra O quy rn6 nho tiJ tru'OCcac rn& thOi gian. cu.ngcai cach chinh tri [I. tr.32l]. TniOc he't la cai cach linh
Dtf(ji tac d9ng cua vong xoay khung hoang s62 va 1, ti vl,tc tai chinh, vI v~y m9t lu~t pha san m(ji da di1<;1c Qu6c h9i
gia h6i doai da tang v9t tiJ khoang 25 Baht/USD vao thang Thai Lan thong qua; Uy ban qu6c gia tai cd ca:u tai chinh,
6.1997Ien 53 .Baht/USD vao 31.12.1997, sau d6 tuy c6 giarn cong ty quan ly n<;1 va Quy phat trie'n cac t5 ch(tc tai chinh da
song v~n O rn(tc tren 38 Baht/USD vao 30.4.1998 {hl h 4.1); dtt<;1ctl1anh l~p. va thang 12.1997, m9t hie'n phap m(ji cua
[5, tr.706], [7]. I Thai Lan da dtt<;1c Qu6c h9i thong qua, lam n~n tang cho cac
lfmh 4.1: Ti gia ho1doai tr\i{Jc va trong khUng hoang kinh te'tai cai cach chinh tri.
chinh lJ Thai Lan Trang tie'n trlnh
khung haang, sau khi
BahVUSD tha n5i d6ng Baht, ti gia
I Ti.gia
hoi doj
55 + 53 h6i daai da khong
ngiing tang len, tit
50 i\ 47.25 7.1997, i(ji 1.1998 da
I \
d;:1tm(fc 53 BahtJUSD,
45
/ \ 1"'-- bttng 212% m(fc
40
/
\
,46.1997. Chi luc nay,

35. 36.5J
\ 38.8
/ ~ 37 1.1998, khi ch1nh
cam ke't chinh phu se
phu

Jo tra ta't ca cac khaan n<;1

,-
.:> 7 25.1 25.2 cua ngan hang thlidng
25 t ~ ..-' 256 m;:1i, ke' ca cua nliOc
20 ; i / / ~ j i i i ,
ngaai, thl ti gia h6i.doai
I, I.
m(ji giam (ffinh 4i 1).
1 ?:.97 I 109'7 1198 30.498 1994 1995 1996 1997 1998 :;9;

4.3. Hftu qu3 cUa khimg hoang va cac df}i pho
H~u qua trl,tc tie'p cua khung hoang kinh te' -tai chinh (1
Thai Lan la:
-cac ngan hang, cong ty taichinh, d()anh nghi~p pha san
hAng lo~t, kinh te' qu& gia suy thoai. Tang tnt(1ng kinh te' tu
6,7% nam 1996 giam con 0,40/£< nam 1997, -8,3% n~m 1998
va 1% nam 1999.
-G~n 2 tri~u ngltC1ilao d9ng mf{t vi~c lam, mf{t thu nh~p
[I, tr.318].
-Cacnha d~u tlinl!& ngoai ma'tni~m tin, rUt v6n ra khoi
df{t nl!{jc, lam xf{u di moi tntong d~u tl!. N~m 1995, 1996, m6i
nam c6 khoang 20 ti USD v6n.dl!~ r6t vao Thai Lan, nhu'l1g
n~m 1997, 15,8 ti USD v6n dl!9c rUt ra khoi qu& gia, nam
1998,them 9,5 ti USD v6n ch~y ra nl!& ngoai (Bang4.1).
S1,i r6i lo~n v~ kinh te', mf{t ni~m tin cua dan chung tfit
ye'u lam rung chuye'n h~ th6ng chinh tri. B6n thang sau khi tha
n6i d6ng Baht, Thu tl!{jng Thai Lanxin ti:tchuc. M9i s1,ikhung
hoang suy cho cung la b~t ngu6n tu ye'u t6 con ngl!oi, ti:t s1,i
quan Iy cua doanh nghi~p, cua ngan hang, cua chinh phu.
Thu tl!{jng Chuan Lae Kpai cho rling "ngl!oi Thai da
..' .'
I'HA T TRIEN KINH T..; Th"ng H"i 21HIJ
V. Bai h9C dO,i v61 VN tu cu9c khUng hoang kinh te- tai
chinh chau A
Tren cd so phan tich khung hoang kinh te' -tai chinh 0
b6n nliOc ThairaLan,
ta c6 thf!: rUt 3 baiIndonesia, Malaysia
hQC v(ji VN [7]. va Han Qu6c, chung .
Baj h~ 1: Hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p va
hi~u qua kinh te' qu6c gia la cd so quan tr9ng nhfit dam bao chO
phat trif!:n IJe:n vftng va phai trO thanh m9t m1,lc tieu va chi tieu
cua quan ly kinh te' dfit nli&, quan ly nganh va Ii16i doanh
nghi~p.
Df!: kh.1c ph1,lc sl:i thie'u chu y dung m(fc de'n hi~u qua san
xufit kinh doanh va phat trif!:n, cAn dlia vao h~ th6ng chi tieu
kinh te' phai bao cao hang nam cua m5i dia phlidng, m6i
nganh va ca nliOc cac chi tieu nhli ti sufit 19'i nhu~n va ti sufit
gia trj gia tang tren v6n rieng cua doanh nghi~p theo cac
nganh, theo thanh ph~n kinh te' va theo cac dia phlidng trong
ca nliOc, d6ng thC1itheo doi ch~t che sl:i bie'n d9ng cua chi s6
ICOR v(ji m6i dia phlidng va ca nliOc.
(Xem tie'p trang 35)
15
 (Tie'p theo trang 15) cac ngan hang kem, thl de:uc6 t6c d9tang tru'(jng GDP blnh
quan tha'p hdn lai sua't tie:n gm blnh quan. Con My va
Singapore la hai nuOcc6 tie'ng la hi~u qua kinh te' cao, thl t6c
d9 tang tru'(jng GDP de:u cao hdn lai sua't tie:n gm. Ngay ca
Bai h9c 2: D'e'cac doanh nghi{:p va nf:n kinh te phat trien
Malaysia, tuy c6 m9t nguy cd khung hoang, song do hi~u qua
~n vU'ngthllai sua'tv6n vay de' d&u tu' phill tu'dng du'dng v{ji
kinh doanh cua cac doanh nghi~p va ngan hang vftn cao nen
ho~c nho hdn kha nang sinh loi cua doanh nghi{:p.
tang tru'(jng GDP vftn lOn hdn lai sua't tie:n gm (Bang 5.1).
Nhu' v~y, de' phat trie'n ~n vU'ng, lai sua't tin d1,lngchu
Bai hQc 3: C~n c6 m9t t5 chi1c chuyen trach cua Ch1nh
y~u phai ffinh thanh qua quan h{: cung c&u v6n tten ~
phu theo doi s1!bie'n d9ng cua l~m phat, ti gia h6i doai, lai sua't
tru'ong, ch(Jkhong phai dl:l'avao y chi cua Nha nu'{jc.N~u lai
tin d1,1ngtrong nuOcva qu6c te'; can can tai khoan vang lai, nc;J
sua'ttin 41,lngnho hdn kha nang sinh loi cua doanh nghi{:p va
qu6c gia, hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p df!:de:
san phgm cua doanh nghi{:p c6 tinh c~nh tranh cao, thl doanh
xua't cac ch1nhsach va die:u tie't c~n thie't, bao dam phat tJif!:n
qu6c gia be:n vUng
Bang 5.1: Tang tru'dng GDP b1nhquan va lai sua'tti~n gi1i b1nhquan 1991-1996 vOi tang tru'(jng
r="""C"~C"t~"~~0"~~:~~',"""~=~~=1 "'. .
I r. " tu'dng dOl cao
Th3 Malaysia ,
My ~l~~!!?:-.
~-'+B!:~U§£~!~~~e~-a T
7.721 7.421 7.2 J !\.75 5.32 --;:11.26
;;;11 Tai li~u tham khao:
~ ang tru(jng GlJP binh qufin 1991 1. ASEAN University
1996 (%/nam) - --Network, Economic
7,33 6,70 4.77 3,30 Crisis in Southeast
Lffi sua't ti~n gt'ti binh qufin 1991 - 10,26 !\,90

1996 (%/nam)
~-~""-c~~ """ O~C~~~~ ~~~ ~~~-~-i~~~ ~i~i~na~~dK~~~~;~~~
Publisher, Seoul, Ko-
Ngu6n: [5] rea, 2000.
2. Vi$n nghien ciJu
.thlldng m~i Khung
nghi~p c6 the' sc cang phal lrie'n nhanh va hi~u qua kinh hoang mi chinh -tien t$ O chAu A, NXB chinh tri quoc gia, Ha N9i,
doanh cao, ne'u cang vay du'Qcnhi~u y6n. T(J'cla vay v6n ma 1998.
3. "Fusion Confusion", The Economist, 4.4.1998, P87 .
l'ciliphat trie'n ~n vUng. 4. f)inh Thdm, Khung hoang mi chinh -tien t$ khu VI,fC,nguyen nh8n va
So sanh t6c d9 tang lru'dng GDP va lai sua:tti~n gm d m9t giai phap, NXB thOng tin KHXH, Ha N9i, 1998.
s6nu'& cho ta minh h9a kha thu v~ (Bang 5.1). 5. IMF, International Statistics, 1.1999.
6. Facts about Korea, Korean Information Service, Seoul, Korea,
Ba nu'Ocda tich lGy dll ca b6n nguy cd khlmg hoang kinh
2001.
te' -tai chinh la Thai Lan, Han Qu6c va Indonesia, lrong d6 c6 7. Nguy~n Thi$n NhAn, Khung hoang kinh te -tai chfnh O chAu A 1997
~ 1999, NXB f)~i hQc Quoc gia TP .HCM , 2002.
hai nguy cd, hi~u qua kinh doanh cua cac doanh nghi~p va

PHA T TRJI-:N KINH 11': Thang Hlli 2'"13 35