De Cuong Thuc Tap

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

ĐỀ CƯƠNG
XÂY DỰNG HỆ THỐNG

THƯƠNG MẠI HƯỚNG DỊCH VỤ
THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
NĂM 2011
MỤC LỤC
Chương 1 MỞ ĐẦU 11
1.1 Lý do chọn đề tài ................................................................................................11
2 Luận văn: Xây dựng hệ thống Thương mại Điện tử hướng dịch vụ GVHD: Ngô Huy Biên
1.2 Mục đích ............................................................................................................12

1.3 Đối tượng ...........................................................................................................13
1.4 Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................13
Chương 2 TỔNG QUAN ...........................................................................................14
2.1 Tình hình TMĐT và phần mềm hướng dịch vụ (SaaS) trên thế giới và ở Việt
Nam 14
2.1.1 Thế giới ........................................................................................................14
2.1.2 Việt Nam.......................................................................................................16
2.2 Thuận lợi và khó khăn cho TMĐT ở Việt Nam .................................................17
2.2.1 Thuận lợi:......................................................................................................17
2.2.2 Khó khăn ......................................................................................................17
2.3 Hướng tiếp cận....................................................................................................18
Chương 3 KIẾN THỨC NỀN TẢNG ........................................................................19
3.1 Thương mại điện tử (EC)....................................................................................19
3.1.1 Định nghĩa EC (*).........................................................................................19
3.1.1.1 E-Commerce........................................................................................19
3.1.1.2 E- Business...........................................................................................19
3.1.2 Một số khái niệm EC (**).............................................................................20
3.1.2.1 Mô hình EC..........................................................................................20
3.1.2.2 Thị trường điện tử (Electronic Market)................................................20
3.1.2.3 Sàn giao dịch........................................................................................20
3.1.2.4 Thanh toán điện tử ..............................................................................20
3.1.2.5 Trao đổi dữ liệu điện tử tài chính ........................................................20
3.1.2.6 Tiền mặt Internet (Internet Cash).........................................................20
3.1.2.7 Túi tiền điện tử (Electronic Purseb).....................................................21
3.1.2.8 Giao dịch ngân hàng số hóa (digital banking), giao dịch chứng khoán số
hóa (digital securities trading)..........................................................................21
3.1.3 Khung hoạt động ..........................................................................................22
Trang 2
3.1.4 Các thành phần tham gia...............................................................................24

3.1.5 Phân loại EC.................................................................................................25
3.1.5.1 Phân loại theo mô hình thương mại .....................................................25
3.1.5.1.1 Đưa ra giá của bạn cần .................................................................25
3.1.5.1.2 Tìm giá tốt nhất.............................................................................25
3.1.5.1.3 Môi giới........................................................................................26
3.1.5.1.4 Chi nhánh tiếp thị .........................................................................26
3.1.5.1.5 Hệ thống đề nghị điện tử...............................................................26
3.1.5.1.6 Bán đấu giá trực tuyến..................................................................26
3.1.5.1.7 Sản xuất theo yêu cầu khách hàng và cá nhân hóa........................26
3.1.5.2 Phân loại theo bản chất của giao dịch ..................................................26
3.1.6 Hệ thống EC..................................................................................................28
3.1.7 Thuận lợi của EC..........................................................................................28
3.1.7.1 Đối với doanh nghiệp...........................................................................28
3.1.7.2 Đối với người dùng (đầu cuối).............................................................29
3.1.7.3 Đối với xã hội .....................................................................................29
3.1.8 Hạn chế của EC ............................................................................................30
3.1.8.1 Về mặt công nghệ................................................................................30
3.1.8.2 Các hạn chế khác .................................................................................30
3.1.9 Một số vấn đề cần lưu ý................................................................................30
3.1.9.1 Bảo mật trong EC.................................................................................30
3.1.9.1.1 Một số vấn đề bảo mật .................................................................30
3.1.9.1.2 Qui trình bảo mật .........................................................................32
3.1.9.1.3 Một số loại tấn công .....................................................................32
3.1.9.1.4 Chống lại tấn công .......................................................................33
3.1.9.2 Xử lý tự động ......................................................................................33
3.1.9.3 Thanh toán điện tử...............................................................................33
Trang 3
3.1.9.3.1 Paypal...........................................................................................33
3.1.9.3.2 OnLink..........................................................................................34
3.1.9.3.3 PayNet..........................................................................................38
3.1.9.3.4 Google Checkout .........................................................................39
3.1.9.3.5 So sánh giữa Google Checkout và Paypal ....................................39
3.2 Phần mềm hướng dịch vụ(Saas) .........................................................................41
3.2.1 Ví dụ mở đầu - Google Docs........................................................................41
3.2.2 Thế nào là một phần mềm hướng dịch vụ?...................................................41
3.2.3 Đặc trưng của phần mềm hướng dịch vụ.......................................................42
3.2.4 Phân biệt phần mềm hướng dịch vụ với các hình thức phân phối phần mềm
khác 43
3.2.5 Những thuận lợi của phần mềm hướng dịch vụ............................................44
3.2.5.1 Chi phí triển khai thấp, thời gian triển khai nhanh...............................44
3.2.5.2 Không cần nhiều sự hỗ trợ kĩ thuật......................................................44
3.2.5.3 Nâng cấp chương trình mà không tốn thêm chi phí..............................44
3.2.5.4 Truy cập không giới hạn không gian và thời gian................................44
3.2.6 So sánh mô hình phần mềm SaaS và phần mềm truyền thống......................45
3.2.7 Khó khăn của phần mềm SaaS......................................................................45
3.2.7.1 Đối với người dùng(doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân)..........................46
3.2.7.2 Đối với nhà cung cấp dịch vụ...............................................................46
3.2.7.3 Vấn đề bảo mật....................................................................................46
3.2.7.4 Vấn đề bảo đảm truy cập đồng thời......................................................47
Chương 4 PHÂN TÍCH – THIẾT KẾ..........................................................................47
4.1 Yêu cầu thiết kế .................................................................................................48
4.2 Phương pháp thiết kế và môi trường phát triển...................................................48
4.2.1 Mô hình 3 lớp................................................................................................48
4.2.2 Ích lợi của mô hình 3 lớp..............................................................................51
Trang 4
4.2.3 Môi trường phát triển....................................................................................51

4.3 Thiết kế hệ thống................................................................................................52
4.3.1 Sơ đồ tổng quan hệ thống .............................................................................52
4.3.2 Người dùng và chức năng của hệ thống........................................................54
4.3.2.1 Người dùng hệ thống............................................................................54
4.3.2.1.1 Người dùng trên hệ thống cha ......................................................54
4.3.2.1.2 Người dùng trên hệ thống con ......................................................54
4.3.2.2 Chức năng hệ thống.............................................................................55
4.3.2.2.1 Yêu cầu chức năng:.......................................................................55
4.3.2.2.2 Yêu cầu phi chức năng: ................................................................55
4.3.3 Danh sách các Actor.....................................................................................56
4.3.4 Use - case cho đối tượng SaaSAdmin ..........................................................57
4.3.4.1 Danh sách các Use-case.......................................................................57
4.3.4.2 Mô tả Use-case.....................................................................................60
4.3.5 Use – case cho đối tượng SaaSCustomer .....................................................61
4.3.5.1 Danh sách các Use-case ......................................................................61
4.3.5.2 Mô tả các Use-case ..............................................................................65
4.3.6 Use-case cho đối tượng ClientCustomer ......................................................67
4.3.6.1 Danh sách các use-case........................................................................67
4.3.6.2 Mô tả các use-case...............................................................................67
4.4 Thiết kế database................................................................................................68
4.4.1 Lược đồ cơ sở dữ liệu...................................................................................68
4.4.2 Danh sách các bảng cơ sở dữ liệu.................................................................70
4.5 Thiết kế xử lý .....................................................................................................72
4.5.1 Giải quyết vấn đề đường dẫn tới website thành viên – kỹ thuật URL Friendly
72
4.5.2 Sơ đồ lớp ......................................................................................................74
Trang 5
4.5.3 Luồng xử lý...................................................................................................78

4.5.3.1 Flowchart cho đối tượng SaaSAdmin...................................................78
4.5.3.2 Flowchart cho đối tượng SaaSCustomer .............................................79
4.5.3.3 Flowchart cho đối tượng ClientCustomer............................................80
4.6 Thiết kế giao diện ...............................................................................................81
4.6.1 Giao diện ứng dụng SaaSSystem - ứng dụng cha .........................................81
4.6.1.1 Màn hình trang chủ (front-end)............................................................82
4.6.1.2 Màn hình đăng ký................................................................................83
4.6.1.3 Màn hình trang chủ (back-end)............................................................84
4.6.2 Giao diện ứng dụng SaaSCustomer - ứng dụng con .....................................85
4.6.2.1 Màn hình trang chủ (front-end)............................................................85
4.6.2.2 Màn hình trang chủ (back–end)............................................................88
4.6.2.3 Hệ thống menu (back-end)...................................................................89
Chương 5 KIỂM TRA HỆ THỐNG.............................................................................89
5.1 Kiến thức nền tảng, mục tiêu của việc kiểm tra hệ thống....................................90
5.2 Cách thức kiểm tra .............................................................................................90
5.3 Môi trường và công cụ giả định..........................................................................91
5.4 Kết quả ...............................................................................................................91
5.4.1 Kiểm chứng giao diện (GUI Test).................................................................91
5.4.2 Kiểm chứng chức năng.................................................................................92
Chương 6 CÀI ĐẶT – TRIỂN KHAI..........................................................................92
6.1 Mục tiêu triển khai..............................................................................................92
6.2 Yêu cầu triển khai ..............................................................................................92
6.2.1 Yêu cầu về phần cứng...................................................................................92
6.2.2 Yêu cầu về phần mềm...................................................................................93
6.2.3 Yêu cầu về con người...................................................................................93
6.3 Chi phí triển khai................................................................................................94
Trang 6
6.3.1 Chi phí phần cứng.........................................................................................94

6.3.2 Chi phí phần mềm.........................................................................................94
6.3.3 Chi phí đào tạo & chuyển giao .....................................................................94
6.4 Các bước triển khai.............................................................................................94
6.4.1 Tiếp nhận & phân tích yêu cầu triển khai......................................................94
6.4.2 Triển khai ứng dụng......................................................................................95
Chương 7 NHẬN XÉT - ĐÁNH GIÁ..........................................................................95
7.1 Kết quả đạt được.................................................................................................95
7.1.1 Về mặt lý thuyết ...........................................................................................95
7.1.1.1 Lý thuyết về TMĐT.............................................................................95
7.1.1.2 Lý thuyết SaaS ....................................................................................96
7.1.2 Về mặt ứng dụng ..........................................................................................97
7.1.2.1 Giao diện..............................................................................................97
7.1.2.2 Tính năng ............................................................................................97
7.1.3 So sánh kết quả đặt được với các hệ thống SaaS sẵn có ở VN .....................98
7.2 Hạn chế luận văn ................................................................................................99
7.2.1 Về mặt lý thuyết: ..........................................................................................99
7.2.2 Về mặt ứng dụng: .......................................................................................100
7.3 Hướng phát triển ..............................................................................................100
7.3.1 Về mặt giao diện.........................................................................................100
7.3.2 Về tính năng ...............................................................................................101
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................102
Sách, Ebooks..........................................................................................................102
Luận văn, luận án...................................................................................................103
Websites, Blog chuyên gia.....................................................................................103
PHỤ LỤC..............................................................................................................105
Phụ lục A. Giao diện ứng dụng SaaSSystem ........................................................105
Trang 7
Giao diện ứng dụng SaaSSystem - ứng dụng cha...................................................105

Giao diện ứng dụng SaaSCustomer – ví dụ về ứng dụng con ...............................110
Phụ lục B. Mô tả thuộc tính các bảng cơ sở dữ liệu...............................................125
Phụ lục C. Đặc tả các Use-case..............................................................................133
Đặc tả các Use-case của SaaSAdmin ....................................................................133
Đặc tả các Use-case của SaaSCustomer ................................................................135
Đặc tả các Use-case của đối tượng ClientCustomer...............................................144
Phụ lục D. Các phần mềm hỗ trợ và bộ thư viện sử dụng trong luận văn..............147
Phụ lục F. Danh mục các test case đã thực hiện được............................................148
Phụ lục G. Cấu hình IIS và tập tin Web.config......................................................162
7.4 Kiến thức xây dựng phần mềm.........................................................................166
7.4.1 Qui trình phát triển phần mềm....................................................................166
7.4.2 Kiến thức lập trình .....................................................................................166
7.4.2.1 Lập trình hướng đối tượng.................................................................166
7.4.2.2 Ích lợi của lập trình hướng đối tượng ................................................166
7.4.2.3 Lập trình với mô hình 3 lớp ..............................................................166
7.4.2.4 Ích lợi của mô hình 3 lớp ..................................................................166
7.4.3 Kiến thức phân tích - thiết kế .....................................................................166
7.4.3.1 Kiến trúc phần mềm ..........................................................................166
7.4.3.2 Các qui tắc thiết kế dữ liệu.................................................................166
Danh sách các hình
Danh sách bảng biểu
Bảng 1 Thống kê tỉ lệ người dùng internet trên thế giới (tính đến 31/12/2008)...........14
Trang 8
Bảng 2 Thống kê số lượng người dùng internet theo các vùng miền trên thế giới năm
2008 15
Danh sách các thuật ngữ sử dụng*
B2C (Business to Consumer): là những giao dịch trực tuyến giữa các doanh nghiệp và
người tiêu thụ riêng biệt.
B2B (Business to Business): là các giao dịch giữa các doanh nghiệp với nhau.
B2E (business-to-employee): là trường hợp con của intrabusiness. Trong đó, công ty
cung cấp dịch vụ, thông tin hay sản phẩm đến các nhân viên.
Back-end: là công cụ quản lý dành cho các nhà quản trị website.Phần hệ thống này chỉ
có những nhà quản trị website mới được đăng nhập và sử dụng.
Banner: là các khung hình thể hiện thông tin quảng cáo hoặc cổ động.
C2B (Consumer to Business): C2B là mô hình TMĐT trong đó mỗi cá nhân sử dụng
Internet để bán sản phẩm hay dịch vụ tới các tổ chức, hay là các tổ chức tìm kiếm
những người tiêu dùng và bán sản phẩm cho họ.
C2C (Consumer-to-Consumer): C2C là mô hình TMĐT trong đó người tiêu thụ bán
trực tiếp cho một người tiêu thụ khác.
ClientCustomer: Tên tự đặt – khách hàng đầu cuối - là đối tượng khách hàng của
website thành viên (SaaSCustomer).
CRM (Customer Relationship Management): quản trị mối quan hệ khách hàng.
DoS: Viết tắt của từ Denial of Service - là kiểu tấn công làm cho các dịch vụ mạng bị
tê liệt và không còn khả năng đáp ứng được yêu cầu nữa. Loại tấn công này ảnh hưởng
đến nhiều hệ thống, rất dễ thực hiện và lại khó bảo vệ hệ thống khỏi bị tấn công1.
DDoS: Viết tắt của từ Distributed Denial of Service – đây cũng là phương pháp tấn
công từ chối dịch vụ nhưng không giống như DoS mà gọi là DDos (từ chối dịch vụ
phân tán), nghĩa là cùng một lúc nhiều máy tính sẽ được huy động để gởi gói tin đến
máy chủ đích, đến một lúc nào đó sẽ làm máy chủ đích bị quá tải và không thể hồi đáp
các yêu cầu khác, dẫn đến làm tê liệt hệ thống2.
Trang 9
EDI: Viết tắt của từ Electronic Data Interchange – dịch vụ trao đổi dữ liệu điện tử -
tiền thân của thương mại điện tử hiện nay.
E-tailing: E-tailing là bán lẻ trực tuyến, thường là B2C.
E-Commerce: Thương mại điện tử.
E-Gorvernment: Chính phủ điện tử. Chính phủ mua/cung cấp hàng hóa, dịch vụ hay
thông tin từ/đến các doanh nghiệp (G2B) hoăc cá nhân (G2C).
E-Marketing: Tiếp thị điện tử.
E-Mobile: Các giao dịch hay hoạt động được thực hiện ở môi trường không dây.
E-Payment: Thanh toán điện tử.
ERP (Enterprise Resource Planning): Hệ thống chương trình hoạch định tài nguyên
doanh nghiệp.
Front-end: là phần thấy được bên ngoài của website dành cho khách viếng thăm.
P2P (Peer-to-Peer): là công nghệ sử dụng khả năng của mạng máy tính đơn lẻ chia sẽ
dữ liệu và xử lý với những máy khác một cách trực tiếp; có thể được dùng trong mô
hình C2C, B2B, và B2C.
PaaS: Viết tắt của từ Platform as a Service – cung cấp nền tảng để xây dựng ứng dụng.
Các nhà phát triển PaaS mong muốn cung cấp một nền tảng để các nhà lập trình có thể
phát triển chương trình của họ một cách nhanh chóng và dễ dàng.
SaaS: Viết tắt của từ Software as a Service – phần mềm hướng dịch vụ - Theo định
nghĩa của hãng nghiên cứu toàn cầu IDC thì SaaS là: "Phần mềm hoạt động trên web,
được quản lý bởi nhà cung cấp và cho phép người sử dụng truy cập từ xa". Về cơ bản
các thuật ngữ SaaS và On-Demand Software được hiểu như nhau.
SSO: Viết tắt của từ Single Sign On – đăng nhập một lần cho nhiều ứng dụng. Giả sử
bạn có một tài khoản Gmail, sau khi bạn đăng nhập vào hộp mail của mình thì bạn có
thể sử dụng Google Docs, Picasaweb Album … mà không cần phải đăng nhập lại vào
các ứng dụng này một lần nữa vì tất cả các ứng dụng trên đều sử dụng dữ liệu người
dùng chung.
Trang 10
SaaSSystem: Tên tự đặt – hệ thống website SaaSSystem – cho phép thành viên đăng
ký trên đó. Sau khi đăng ký, thành viên (SaaSCustomer) có một website riêng cho
mình.
SaaSCustomer: Tên tự đặt – thành viên đăng ký trên website SaaSSystem. Đồng thời
đóng vai trò là quản trị hệ thống đối với website họ có được
Chú thích:
*
Một số thuật ngữ có tham khảo từ Giáo trình Thương Mại điện tử, tác giả Lê Thị Nhàn, giảng
viên khoa CNTT, trường ĐH KHTN Tp HCM.
1, 2
Luận văn Nghiên cứu một số vấn đề về bảo mật- SVTH: Nguyễn Duy Thăng – Nguyễn
Minh Thu – GVHD: Th.S Mai Văn Cường, trang 117.
Chương 1 MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Ngày nay Thương Mại Điện Tử (TMĐT) đã trở thành một công cụ thương mại phổ
biến trên thế giới và Việt Nam. Ở VN, điển hình có các trang: www.gophatdat.com,
www.timnhanh.com, www.vietnamworks.com.vn, www.travel.com.vn … đang có tình
hình phát triển tốt. Tuy nhiên, để hình thành nên những trang TMĐT khá nổi tiếng đó
là cả một quá trình. Thời gian, tiền bạc và công sức bỏ ra không ít.
Trong thời đại thông tin bùng nổ, các doanh nghiệp đã dần ý thức được tác dụng của
kênh thông tin Internet. Các cơ hội kinh doanh và hợp tác làm ăn có thể nảy sinh từ
Internet. Trong khi đó, hiện nay, để một doanh nghiệp triển khai được ý định kinh
doanh của mình trên môi trường mạng Internet là một vấn đề không hề đơn giản. Vấn
Trang 11
đề đó chính là chi phí, thời gian triển khai và bảo trì hệ thống. Theo mô hình truyền
thống, để triển khai một phần mềm cần phải có các giai đoạn sau đây:
• Doanh nghiệp xác định yêu cầu hệ thống cần triển khai
• Thuê một công ty tư vấn để tư vấn về vấn đề kĩ thuật
• Thuê một công ty phần mềm để phát triển hệ thống
• Triển khai hệ thống
• Bảo trì hệ thống
Chính vì có quá nhiều giai đoạn nên chi phí của một phần mềm rất cao. Hơn nữa thời
gian phát triển phần mềm kéo dài, có thể lên đến vài năm nếu hệ thống lớn. Sau khi hệ
thống đã đi vào hoạt động doanh nghiệp phải trả tiền thuê nhân viên kĩ thuật, tiền bản
quyền phần mềm để duy trì hệ thống. Đây chính là vấn đề nan giải đối với doanh
nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.Điều này khiến việc đầu tư
kinh doanh qua môi trường mạng Internet của nhiều doanh nghiệp Việt Nam gặp nhiều
khó khăn. Một câu hỏi đặt ra là: Có giải pháp nào giúp doanh nghiệp và người dùng có
thể tiếp cận với TMĐT dễ dàng hơn, có thể tiếp cận TMĐT với chi phí thấp nhất, thời
gian triển khai nhanh nhất và duy trì, bảo trì hệ thống dễ dàng?
Đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi trên cũng chính là lý do chọn đề tài “Xây dựng hệ
thống TMĐT hướng dịch vụ”.
1.2 Mục đích

Tìm hiểu và làm rõ các khái niệm về TMĐT, phần mềm hướng dịch vụ (SaaS), kĩ thuật
lập trình trên môi trường mạng internet. Trên cơ sở đó xây dựng hệ thống TMĐT
hướng dịch vụ với các mục đích sau:
Cung cấp một giải pháp toàn diện về TMĐT cho người dùng là doanh nghiệp, tổ chức
hay cá nhân. Việc cung cấp giải pháp TMĐT này phải thỏa các tiêu chí sau:
 Có đầy đủ các tính năng như một website TMĐT bình thường.
 Chi phí triển khai thấp.
 Thời gian triển khai nhanh.
Trang 12
 Chi phí duy trì, bảo trì hệ thống thấp.
 An toàn, ổn định và bảo mật dữ liệu.
1.3 Đối tượng

Đối tượng mà đề tài phục vụ đó chính là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cá nhân và
người sử dụng mạng internet.
Với đối tượng người dùng là doanh nghiệp vừa và nhỏ, luận văn sẽ nghiên cứu và cung
cấp cho đối tượng này giải pháp TMĐT toàn diện với chi phí thấp nhất, thời gian triển
khai nhanh nhất và bảo trì hệ thống dễ dàng nhất có thể.
Với đối tượng là các cá nhân muốn kinh doanh qua môi trường mạng internet, họ có
thể sử dụng kết quả luận văn với tư cách là một doanh nghiệp hoặc với tư cách là một
người dùng mạng.
Với đối tượng là người sử dụng mạng internet, họ có thể là người dùng đầu cuối của
các hệ thống TMĐT của những doanh nghiệp ở trên hoặc họ đơn thuần chỉ là tìm kiếm
thông tin để phục vụ nhu cầu của mình, kết quả của luận văn cũng cung cấp cho họ một
nơi tập trung thông tin của một lĩnh vực nào đó – như ta vẫn thườg gọi bằng từ “cộng
đồng” – để họ có thể dễ dàng trong việc tìm kiếm thông tin.
1.4 Phạm vi nghiên cứu

TMĐT là một lĩnh vực rộng cả về nghiệp vụ chuyên môn lẫn lý thuyết ứng dụng.
Doanh nghiệp muốn hoạt động trong lĩnh vực này đòi hỏi phải có thời gian để tiếp cận
và hiểu nó. Với một khoảng thời gian có hạn, đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu trong một
phạm vi có thể:
- Tìm hiểu lý thuyết về TMĐT.
- Tìm hiểu lý thuyết về phần mềm hướng dịch vụ (Software as a Service).
- Triển khai thử nghiệm một hệ thống TMĐT theo mô hình phần mềm hướng
dịch vụ.
Trang 13
Chương 2 TỔNG QUAN

2.1 Tình hình TMĐT và phần mềm hướng dịch vụ
(SaaS) trên thế giới và ở Việt Nam
2.1.1 Thế giới
Về tình hình TMĐT
Theo thống kê của website www.internetworldstats.com thì tổng số người truy cập
internet trên thế giới tính đến ngày 31/12/2008 là 1.581.571.589 người chiếm 23.6%
dân số toàn cầu.
Chi tiết bảng thống kê người dùng internet trên thế giới như sau:
Vùng Dân số Người dùng Người dùng % dân Tăng so Tỉ lệ

internet internet số với năm (%)
( 31/12/2000) (số liệu mới 2000 (%)
nhất)
Châu Phi 975.330.899 4.514.400 54.171.500 5,6 % 1.100,0 % 3,4 %
Châu Á 3.780.819.792 114.304.000 650.361.843 17,2 % 469,0 % 41,1 %
Châu Âu 803.903.540 105.096.093 390.141.073 48,5 % 271,2 % 24,7 %
Trung 196.767.614 3.284.800 45.861.346 23,3 % 1.296,2 % 2,9 %

Đông
Bắc Mĩ 337.572.949 108,096,800 246.822.936 73,1 % 128,3 % 15,6 %
Mĩ La- 581.249.892 18,068,919 173.619.140 29,9 % 860,9 % 11,0 %

tinh
Châu Úc 34.384.384 7,620,480 20.593.751 59,9 % 170,2 % 1,3 %
Tổng cộng 6.710.029.070 360.985.492 1.581.571.589 23,6 % 338,1 % 100,0 %

Bảng 1 Thống kê tỉ lệ người dùng internet trên thế giới (tính đến 31/12/2008)
Nguồn: Internet World Stats
Theo thống kê ở bảng trên ta thấy Châu Á là khu vực có tổng số người truy cập internet
cao nhất thế giới là 650,4 triệu người (41,1%), vị trí tiếp theo là Châu Âu với 390,1
triệu người (24,7%) và Bắc Mĩ 246,8 triệu người (15,6%), cuối cùng thấp nhất là châu
Trang 14
Úc với chỉ 20,6 triệu người (1,3%). Hình vẽ sau thể hiện cái nhìn trực quan hơn về
bảng số liệu thống kê ở trên:
Bảng 2 Thống kê số lượng người dùng internet theo các vùng miền trên thế giới năm 2008
Nguồn: Internet World Stats
Theo thống kê của hãng nghiên cứu Forrester Research, doanh số bán hàng trực tuyến
trên toàn thế giới trong năm 2006 ước đạt khoảng gần 2.500 tỷ USD, với tốc độ tăng
trưởng trung bình trên dưới 7% năm, và dự kiến trong năm 2007, tỷ lệ tăng trưởng sẽ là
8%.
Tóm lại: tình hình thương mại điện tử trên thế giới đang ngày một phát triển trong đó
khu vực châu Mĩ đang có chiều hướng giảm lại nhường chỗ cho các nước đang phát
triển đặc biệt là khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam.
Về tình hình phần mềm hướng dịch vụ (SaaS)
Ở phần này, chúng ta khoan hãy đề cập đến phần mềm SaaS là gì, có ích lợi như thế
nào, có khác gì với phần mềm truyền thống … mà hãy hiểu nôm na: Phần mềm hướng
dịch vụ là phần mềm cho phép nhiều người cùng sử dụng và được truy cập qua môi
trường mạng internet. Những đặc điểm và vai trò của phần mềm này trong xu thế ngày
này thế nào thì chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn ở những chương sau.
Trang 15
Xu hướng cung cấp phần mềm dạng hướng dịch vụ đang ngày càng được chú trọng và
phát triển trên thế giới. Điển hình là một số hãng phần mềm nổi tiếng đã cho ra đời
nhiều ứng dụng dạng SaaS như Google với Google Docs (một dạng ứng dụng thay thế
Excel và Word nhưng chạy qua môi trường mạng), Google Apps, Gmail ...; Microsoft
thì có Online Office, Microsoft Dynamics CRM ...; SalesFoce thì có website
www.salesfoce.com – một website nổi tiếng về cung cấp các ứng dụng SaaS; Amazon
thì nổi tiếng với website www.amazon.com; Ebay – hãng mua bán trực tiếp lớn nhất
thế giới hiện nay- thì nổi tiếng với website www.ebay.com Đặc điểm chung các
website dạng này là đều cung cấp ứng dụng dạng SaaS cho người sử dụng. Có thể là
miễn phí hoặc có thể là thu phí định kì. Các phần mềm dạng SaaS hiện rất đa dạng: từ
phần mềm ứng dụng phục vụ nhu cầu đại chúng như email, Word, Excel, Access đến
các phần mềm cao cấp thuộc các lĩnh vực như CRM, ERP... thì SaaS đều góp mặt. Ứng
dụng dạng SaaS có thể cung cấp miễn phí tới người dùng như Gmail, Google Docs...
hoặc có tính phí với người sử dụng như Office Online, các ứng dụng trong lĩnh vực
CRM, ERP …
2.1.2 Việt Nam

Về tình hình TMĐT
Cùng với xu hướng phát triển thương mại điện tử trên thế giới, thương mại điện tử ở
Việt Nam đang có những bước chuyển mình tích cực. Theo khảo sát mới nhất của Cục
Thương mại điện tử và CNTT Bộ công thương, 45% doanh nghiệp trên cả nước đã có
website riêng. Trong số đó, 35% doanh nghiệp có doanh thu trên 15% nhờ thương mại
điện tử. Bên cạnh đó, 88% doanh nghiệp đã chấp nhận việc nhận đơn hàng bằng
phương tiện điện tử. Về phía người tiêu dùng, cũng có những tín hiệu khả quan khi 65
% người tìm hiểu thông tin trên mạng trước khi mua sắm.
Tuy nhiên, đa số website kinh doanh ở VN vẫn còn tồn tại khá nhiều bất cập như: nội
dung có vấn đề, thiết kế chưa phù hợp làm rối mắt người xem, cập nhật kém, lượng
truy cập thấp, tốc độ chậm...
Theo ông Trần Hữu Linh, Phó cục trưởng Cục thương mại điện tử và CNTT, Bộ Công
thương, hạn chế lớn nhất hiện nay là thói quen mua hàng của người VN dẫn đến tỷ lệ
người dùng các loại thẻ ngân hàng có khả năng thanh toán quốc tế, trực tuyến chưa đại
trà. Bên cạnh đó, loại hình này cũng cần sự hỗ trợ từ các chính sách mở rộng của ngân
hàng.
Trang 16
Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh nhân tố trước mắt để thúc đẩy thương mại điện tử tại
VN là các trang web phải tạo ra mô hình mua bán có độ an toàn cao, các dịch vụ theo
sau phải chu đáo. Đây không phải là hình thức mua bán "cao siêu" mà phải tạo nên sự
thân thiện và dễ dàng cho người tiêu dùng.
Về phần mềm hướng dịch vụ (SaaS)
Theo khảo sát của nhóm thực hiện, số lượng phần mềm hướng dịch vụ ở Việt Nam
hiện rất ít so với số lượng phần mềm truyền thống. Điều đó cho thấy, phần mềm hướng
dịch vụ ở Việt Nam mới chỉ trong giai đoạn đầu. Một vài website TMĐT ở VN đã
cung cấp phần mềm theo hướng dịch vụ dưới dạng cho phép người dùng đăng ký thành
viên và có một website riêng. Điển hình là một số trang như: www.gophatdat.com,
www.1001shoppings.com, www.vietmy.vn, www.dava.vn... Trong số những trang trên
thì trang www.gophatdat.com và trang www.dava.vn có mô hình phần mềm hướng
dịch vụ tương đối rõ nét. Tuy nhiên, cũng như những trang TMĐT truyền thống, đa
phần các trang này vẫn vướng phải các hạn chế khách quan và chủ quan như đã nêu
trên. Vì thế để các site này phát triển và thành công một cách toàn diện thì vẫn cần phải
có thời gian.
Hướng đi phát triển phần mềm TMĐT theo mô hình SaaS là một lựa chọn phù hợp với
tình hình thế giới và Việt Nam hiện nay. Để hỏi rõ tại sao mô hình phần mềm này lại
phù hợp với tình hình Việt Nam và thế giới trong tương lai, chúng ta thử phân tích một
số thuận lợi và khó khăn của TMĐT và mô hình cung cấp phần mềm truyền thống ở
Việt Nam để có câu trả lời thích đáng nhất.
2.2 Thuận lợi và khó khăn cho TMĐT ở Việt Nam

2.2.1 Thuận lợi:
Những ứng dụng TMĐT nói chung đang nhận được những thuận lợi như sau:
- Số người truy cập internet tăng nhanh (hơn 20 triệu người/90 triệu dân).
- Các chính sách ưu đãi của nhà nước về công nghệ thống tin.
- Thói quen mua hàng qua mạng đang được người tiêu dùng chú ý.
2.2.2 Khó khăn

Khó khăn có thể gặp phải khi triển khai 1 hệ thống phần mềm TMĐT:
Trang 17
- Thói quen và lòng tin của người dùng vào các phần mềm TMĐT chưa cao.
- Các ngân hàng còn khó khăn trong việc liên kết với các doanh nghiệp kinh
doanh trực tuyến để cho ra đời các sản phẩm thanh toán trực tuyến.
- Tính bảo mật thông tin còn kém trên các website TMĐT ở VN.
- Chi phí phát triển & bảo trì một website TMĐT ở VN vẫn còn cao.
- Thời gian phát một ứng dụng TMĐT hoàn chỉnh khá lâu.
- Chính sách hỗ trợ khách hàng sau khi mua sản phẩm hầu như không được các
doanh nghiệp chú trọng.
2.3 Hướng tiếp cận

Theo tìm hiểu của nhóm thực hiện, các ứng dụng dạng SaaS có thể chia làm 2 loại:
1. Cung cấp nền tảng để xây dựng ứng dụng (PaaS – Platform as a Service)
2. Cung cấp phần mềm trọn gói để sử dụng (SaaS – Software as a Service)
Với dạng 1, đối tượng người dùng mà ứng dụng SaaS muốn nhắm tới là các nhà phát
triển phần mềm, các công ty phần mềm hay các lập trình viên (developer). Mục tiêu
của các phần mềm SaaS dạng này là cung cấp nền tảng chuẩn để hỗ trợ phát triển ứng
dụng một cách nhanh chóng, dễ dàng.
Ưu điểm của ứng dụng SaaS dạng này là cung cấp nền tảng cơ bản để phát triển ứng
dụng, dựa trên nền tảng đó, các nhà phát triển hay các lập trình viên có thể tùy biến các
ứng dụng nhằm tạo ra một sản phẩm vừa ý và phục vụ hữu ích cho nhu cầu của khách
hàng của họ.
Nhược điểm của ứng dụng dạng này là đòi hỏi người sử dụng phải có am hiểu kĩ thuật,
có trình độ tin học nhất định mới có thể sử dụng. Do vậy, ứng dụng SaaS dạng này ít
phổ biến trên thực tế hiện nay.
Với dạng 2, đối tượng mà các ứng dụng SaaS muốn nhắm đến là các người sử dụng
đầu cuối, các doanh nghiệp và các cá nhân muốn sử dụng Internet làm môi trường kinh
doanh.
Trang 18
Ưu điểm của ứng dụng SaaS dạng này là không đòi hỏi người dùng phải có trình độ tin
học cao, triển khai dễ dàng và nhanh chóng.
Nhược điểm của ứng dụng SaaS dạng này là độ tùy biến của ứng dụng không cao.
Người dùng vẫn có thể tùy biến cho ứng dụng của họ, nhưng có giới hạn. Bởi không
nhà phát triển phần mềm nào có thể viết ra một phần mềm mà thỏa tất cả các yêu cầu
của tất cả mọi người.
Dựa vào những phân tích về ưu và khuyết của từng giải pháp và tình hình thực tế của
TMĐT VN, chúng em quyết định chọn hướng tiếp cận là theo mô hình cung cấp phần
mềm trọn gói hướng dịch vụ (SaaS) vì các lí do sau:
1. Phù hợp với nhu cầu thực tế hiện nay ở Việt Nam.
2. Có thể kết hợp giữa mô hình SaaS và PaaS để cho ra đời một ứng dụng hướng
dịch vụ toàn diện về sau này.
Chương 3 KIẾN THỨC NỀN TẢNG
3.1 Thương mại điện tử (EC)

3.1.1 Định nghĩa EC (*)
3.1.1.1 E-Commerce
Là khái niệm chỉ quá trình mua, bán, hay trao đổi các sản phẩm, dịch vụ, thông tin qua
mạng máy tính, đặc biệt mạng internet.
Hầu hết các ứng dụng EC được thực hiện thông qua môi trường mạng internet. Tuy
nhiên, quá trình mua bán này có thể thông qua mạng WAN, LAN hay thậm chí là máy
tính đơn. Khi đó, việc mua bán hàng hóa giữa một máy bán hàng và một thẻ thông
minh có thể coi là một EC.
3.1.1.2 E- Business
Hoạt động thương mại sử dụng các phương tiện và công nghệ xử lý thông tin số hóa
• Mua, bán, trao đổi hàng hóa/dịch vụ/ thông tin.
Trang 19
• Dịch vụ khách hàng (customer service)
• Hợp tác thiết kế và sản xuất với đối tác (collaborative)
• Đào tạo từ xa (e-learning)
• Giao dịch điện tử nội bộ trong công ty (intrabusiness)
3.1.2 Một số khái niệm EC (**)

3.1.2.1 Mô hình EC
Là phương thức kinh doanh của công ty để phát sinh lợi nhuận cho công ty. Mô hình
EC giải thích một công ty đóng vai trò như thế nào trong một dây chuyền. Một đặc
điểm của EC là có thể tạo ra các mô hình thương mại mới.
3.1.2.2 Thị trường điện tử (Electronic Market)

Người bán và người mua gặp nhau trực tuyến để trao đổi hàng hóa, dịch vụ, thông tin
và tiền tệ.
3.1.2.3 Sàn giao dịch

Là một loại đặc biệt của thị trường điện tử. Giá cả trong thị trường có thể qui định và
giá cả có thể thay đổi sao cho phù hợp giữa cung và cầu.
3.1.2.4 Thanh toán điện tử

Thanh toán điện tử (Electronic payment) là việc thanh toán tiền thông qua thông điệp
điện tử (Electronic Message) thay cho việc giao dịch dùng tiền mặt.Ví dụ: trả lương
bằng chuyển khoản, trả tiền mua hàng bằng thẻ mua hàng, thẻ tín dụng … thực chất
đều là dạng thanh toán điện tử.
3.1.2.5 Trao đổi dữ liệu điện tử tài chính

Financial Electronic Data Interchange – gọi tắt là FEDI - chuyên phục vụ cho việc
thanh toán điện tử giữa các công ty giao dịch điện tử với nhau.
3.1.2.6 Tiền mặt Internet (Internet Cash)

Là tiền mặt được mua từ một nơi phát hành (ngân hàng hoặc một tổ chức tín dụng nào
đó), sau đó được chuyển đổi tự do sang các đồng tiền khác thông quan Internet, áp
dụng cho phạm vi một nước cũng như giữa các quốc gia với nhau. Tất cả đều được
Trang 20
thực hiện bằng kỹ thuật số hóa. Vì thế tiền mặt này còn có tên gọi là “tiền mặt số hóa”
(digital cash). Loại tiền này có công nghệ đặc thù đảm bảo được mọi yêu cầu của người
bán và người mua theo luật quốc tế. Tiền mặt internet được người mua hàng mua bằng
đồng nội tệ, rồi dùng mạng internet để chuyển cho người bán hàng. Thanh toán bằng
tiền internet đang trên đà phát triển nhanh, nó có ưu điểm nổi bật sau:
• Có thể dùng thanh toán những món hàng có giá trị nhỏ, thậm chí ngay cả tiền
mua báo (vì phí giao địch mua hàng và chuyển tiền rất thấp không đáng kể).
• Không đòi hỏi phải có ngay một qui chế được thỏa thuận từ trước, có thể tiến
hành giữa 2 người hoặc 2 công ty bất kỳ. Các thanh toán là vô danh.
• Tiền mặt nhận được đảm bảo là tiền thật, tránh được tiền giả.
3.1.2.7 Túi tiền điện tử (Electronic Purseb)

Còn gọi là “ví tiền điện tử” – là nơi để gởi tiền mặt internet, chủ yếu thể hiện dưới dạng
thẻ thông minh (Smart Card). Tiền được trả cho bất kỳ ai đọc được thẻ đó. Kỹ thuật
của “túi tiền điện tử” tương tự như kĩ thuật áp dụng cho “tiền mặt internet”. Thẻ thông
minh nhìn bề ngoài như thẻ tín dụng, chỉ khác là mặt sau của thẻ, thay vì dải từ thì là
một chíp máy tính điện tử có bộ nhớ để lưu trữ tiền đã được số hóa. Tiền này chỉ được
chi trả khi có thư yêu cầu được xác nhận là “đúng”.
3.1.2.8 Giao dịch ngân hàng số hóa (digital banking), giao dịch
chứng khoán số hóa (digital securities trading)
Bao gồm các hình thức sau:
• Thanh toán giữa ngân hàng với khách hàng qua điện thoại, tại các điểm bán lẻ,
các kiot, giao dịch cá nhân tại các gia đình, giao dịch tại trụ sở khách hàng, giao
dịch qua internet, chuyển tiền điện tử, thẻ tín dụng, thông tin hỏi đáp...
• Thanh toán giữa ngân hàng với các đại lý thanh toán (nhà hàng, siêu thị...).
• Thanh toán nội bộ một hệ thống ngân hàng khác.
• Thanh toán giữa hệ thống ngân hàng này với hệ thống ngân hàng khác.
Ghi chú:
Trang 21
(*), (**): Giáo trình “Thương mại điện tử”, Lê Thị Nhàn – Giảng viên Khoa CNTT, ĐH
KHTN
3.1.3 Khung hoạt động
Hình 3-1 Khung hoạt động của EC
Có thể tưởng tượng khung hoạt động của EC giống như một ngôi nhà với 3 phần cơ
bản:
1. Cơ sở hạ tầng EC (nền móng ngôi nhà):
o (1): cơ sở hạ tầng cơ bản cho các dịch vụ kinh doanh thông thường, bao
gồm: vấn đề bảo mật, thẻ thông minh, chứng thực người dùng và thanh
toán điện tử.
o (2): Hạ tầng về truyền và phân phối thông tin (EDI, email, chat...).
Trang 22
o (3): Hạ tầng về truyền thông đa phương tiện và xuất bản thông tin qua
mạng.
o (4): Hạng tầng về mạng (các tổng đài, mạng không dây, mạng internet...).
o (5): Hạ tầng về giao diện đầu cuối (các ứng dụng của các đối tác kinh
doanh và dữ liệu của chúng. VD: Paypal cung cấp các hàm API để xử lý
thanh toán trực tuyến).
2. Hỗ trợ cho EC (giống như phần tường ngôi nhà): Các tác nhân sau đóng vai trò
rất quan trọng trong hoạt động của EC:
o Con người (người mua, người bán, trung gian...).
o Luật lệ (các luật ban hành, các qui định, nghị định của nhà nước, của thế
giới...)
o Tiếp thị và quảng cáo: nghiên cứu tiếp thị, quảng cáo và phát hành nội
dung qua web.
o Dịch vụ phụ trợ: hậu cần, thanh toán, hệ quản trị nội dung và các hệ
thống bảo mật.
o Đối tác kinh doanh: cổ đông, hội viên, sàn giao dịch, siêu thị…
3. Các ứng dụng EC (giống như nóc của ngôi nhà): các ứng dụng trong lĩnh vực
EC được phân chia trên nhiều lĩnh vực:
o Tiếp thị trực tiếp (Direct Marketing)
o Tìm việc (Search Jobs)
o Ngân hàng trực tuyến (Online Banking)
o Chính phủ điện tử (E-government)
o Quản lý thu-mua (E-purchasing)
o B2B Exchanges
o C-Commerce
Trang 23
o M-Commerce
o Đấu giá (Auctions)
o Du lịch (Travel)
o Xuất bản trực tuyến (Online Publishing)
o Dịch vụ chăm sóc khách hàng
3.1.4 Các thành phần tham gia

Hình vẽ sau mô tả các thành phần tham gia trong EC:
Hình 3-2 Các thành phần tham gia hệ thống EC
Nguồn: Lê Thị Nhàn, Giáo Trình Thương Mại điện tử, Phòng xuất bản Khoa Học Tự
Nhiên, 2006
Các cơ quan tài chính sẽ tham gia vào quá trình thanh toán điện tử.
Trang 24
Chính phủ sẽ tham gia với vai trò điều tiết và ban hành các qui định, nghị định liên
quan.
Cơ quan hành chính: tiếp nhận và xử lý các vấn đề về pháp lý.
Xí nghiệp & công ty: nơi trực tiếp sản xuất ra các mặt hàng.
Nhà phân phối đóng vài trò vận chuyển hàng hóa tới các đại lý tiêu thụ và người
dùng.
Thế giới kinh doanh thực tế: đóng vai trò như một đối trọng với thế giới kinh doanh
ảo. Cho phép người mua và người bán trong EC có thể đối chiếu so sánh các giá trị
thực của mặt hàng sản phẩm, dịch vụ với nhau.
Cửa hàng ảo thị trường điện tử: lả nơi diễn ra các hoạt động mua bán trong EC. Các
hoạt động này đều thông qua môi trường mạng để thực hiện.
3.1.5 Phân loại EC

3.1.5.1 Phân loại theo mô hình thương mại
Trong phần này, nhóm thực hiện xin trích dẫn một số khái niệm từ Giáo trình Thương
mại điện tử của Lê Thị Nhàn – giảng viên khoa CNTT, ĐH KHTN Tp Hồ Chí Minh
như sau:
3.1.5.1.1 Đưa ra giá của bạn cần

Mô hình kinh doanh này cho phép người mua đưa ra giá mà người đó đồng ý chi trả
cho một mặt hàng hay dịch vụ nào đó. Ví dụ điển hình cho mô hình hoạt động này là
website www.priceline.com. Website này tiếp nhận các yêu cầu của khách hàng và so
sánh chúng với nhưng dịch vụ mà các nhà cung cấp có được với giá phù hợp với yêu
cầu đó. Người dùng có thể dùng website www.priceline.com để xác định giá trị hàng
hóa.
3.1.5.1.2 Tìm giá tốt nhất

Trong mô hình này thì khách hàng cần xác định rõ nhu cầu của mình. Sau đó, công ty
sẽ xác định giá thấp nhất của dịch vụ và mặt hàng cần. Trang http://hotwire.com sử
dụng mô hình này: khách hàng ghi lại thông tin họ cần, http://hotwire.com sẽ đối chiếu
các thông tin này với thông tin trong cơ sở dữ liệu xác định giá thấp nhất và gởi cho
khách hàng. Khách hàng có 30 phút để quyết định chấp nhận hoặc hủy bỏ yêu cầu.
Trang 25
3.1.5.1.3 Môi giới

Trong mô hình này, nhà cung cấp dịch vụ sử dụng cách thức mời tự động đề đề nghị
khách hàng mua hàng. Các giá bán được đưa ra và chỉnh sửa, xem xét một cách tự
động. Khách hàng không cần nhập vào bất cứ thông tin gì. Trang www.getthere.com -
chuyên cung cấp các dịch vụ và mặt hàng du lịch – là một ví dụ.
3.1.5.1.4 Chi nhánh tiếp thị

Đây là một tổ chức mà ở đó người tiếp thị (các doanh nghiệp, các tổ chức, hoặc các cá
nhân) hợp tác với công ty để chuyển khách hàng đến website của công ty đó để mua
mặt hàng hay dịch vụ. Chi nhánh tiếp thị được nhận từ 3-15% hoa hồng trên giá trị mặt
hàng đặt mua. Ví dụ cho mô hình này là http://amazon.com hay http://cattoys.com.
3.1.5.1.5 Hệ thống đề nghị điện tử

Phần lớn người mua dù là cá nhân hay tập thể luôn luôn mua hàng hóa thông qua hệ
thống đề nghị. Hiện nay, việc đề nghị có thể thực hiện trực tuyến giúp tiết kiệm thời
gian và tiền bạc.
3.1.5.1.6 Bán đấu giá trực tuyến

Ngoài trang ebay.com – trang bán đấu giá lớn nhất thế giới – thì còn có hàng trăm
website thực hiện bán đấu giá trực tuyến như amazon.com, yahoo.com
3.1.5.1.7 Sản xuất theo yêu cầu khách hàng và cá nhân hóa
Đây không phải là một mô hình mới trong EC. Điểm chú ý của mô hình này là khả
năng chế tạo hàng hóa theo yêu cầu khách hàng nhưng chi phí không cao hơn so với
hàng hóa sản xuất hàng loạt là mấy. Ví dụ công ty Dell đã hoạt động sản xuất theo mô
hình này.
3.1.5.2 Phân loại theo bản chất của giao dịch
Trang 26
Hình 3-3 Mối liên hệ giữa các loại hình kinh doanh trong EC
Theo sơ đồ trên ta thấy, ba đối tượng tham gia vào quá trình kinh doanh trong EC:
khách hàng (consumer), chính phủ (gorvernment) và nhà kinh doanh (business) đều có
những loại hình giao dịch nội bộ trong mỗi loại đối tượng đó. VD: khác hàng thì có mô
hình kinh doanh nội bộ là C2C, nhà kinh doanh thì có mô hình kinh doanh nội bộ là
B2B, chính phủ thì có mô hình kinh doanh nội bộ là G2G. Bên cạnh đó, giữa các mô
hình nội bộ đó thì có những mô hình kinh doanh thể hình sự liên hệ giữa các đối tượng
với nhau (mỗi đối tượng có một mô hình kinh doanh (thể hiện mối quan hệ) với đối
tượng còn lại). Chẳng hạn, mối quan hệ thể hiện giữa khách hàng và nhà kinh doanh là
mô hình B2C, giữa nhà kinh doanh và chính phủ thì có G2B, giữa chính phủ và khách
hàng thì có G2C.
Trang 27
3.1.6 Hệ thống EC
Hình 3-4 Hệ thống EC
Nguồn: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
Nhìn hệ thống EC ở trên có thể nhận thấy vai trò quan trọng của mô hình kinh doanh
B2B. Tổ hợp B2B, bộ phần SCM (Supply Chain Management – Quản lý chuỗi cung
ứng), bộ phận kinh doanh & bán hàng, bộ phận tiếp thị (Marketing) và bộ phận CRM
(Customer Relatetionship Management – Quản lý mối quan hệ khách hàng) đã tạo nên
bộ khung cho ERP – Quản lý nguồn nhân lực cho doanh nghiệp.
3.1.7 Thuận lợi của EC

3.1.7.1 Đối với doanh nghiệp
• Mở rộng thị trường nội địa và quốc tế
• Tăng sức cạnh tranh, làm bình đẳng quá trình cạnh tranh giữa những doanh
nghiệp
• Giảm chi phí lưu trữ, tìm kiếm, phân phối, xử lý thông tin (trên giấy)
Trang 28
• Cải thiện qui trình và tổ chức:
o Mô hình kinh doanh mới đem lại nhiều lợi nhuận
o Dây chuyền cung ứng
o Mối quan hệ với khách hàng
• Mở rộng thời gian giao dịch (24/7/365), không giới hạn không gian và thời gian
• Các doanh nghiệp tương tác với nhau kịp thời
3.1.7.2 Đối với người dùng (đầu cuối)

• Sự thuận tiện:
o Có thể truy cập ứng dụng mọi lúc mọi nơi
o Liên lạc, trao đổi thông tin liên lạc và kinh nghiệm với những nhà tiêu
thụ khác
• Nhanh chóng có được những thông tin cần thiết về sản phẩm
• Có nhiều chọn lựa về giá cả
o Chọn lựa và so sánh nhiều hàng hóa từ nhiều nhà cung cấp
o Mua được các hàng hóa hay dịch vụ rất rẻ
3.1.7.3 Đối với xã hội

• Giảm sự đi lại
• Tăng tiêu chuẩn cuộc sống
• Một số sản phẩm có thể đến được với những người ở vùng nông thôn và các
nước nghèo
• Những dịch vụ công như chăm sóc sức khỏe, giáo dục cộng đồng được phân bố
rộng rãi với chi phí thấp
Trang 29
3.1.8 Hạn chế của EC

3.1.8.1 Về mặt công nghệ
• Các chuẩn về chất lượng, bảo mật, độ tin cậy vẫn đang còn trong quá trình phát
triển.
• Băng thông (bandwidth) chưa đủ rộng, đặc biệt là m-commerce.
• Các công cụ phát triển phần mềm EC chưa ổn định.
• Khó tích hợp mạng Internet và phần mềm EC vào các hệ thống cũ.
• Cần có những web server đặc thù (tốn nhiều tiền).
• Việc truy cập Internet còn khá mắc với 1 số khách hàng.
3.1.8.2 Các hạn chế khác

• Chi phí phát triển EC cao (in-house).
• Luật và các chính sách chưa rõ ràng:
o Khó thuyết phục khách hàng về bảo mật thông tin cá nhân
o Khách hàng chưa tin tưởng các giao dịch không có chứng từ, giao dịch
không gặp gỡ trực tiếp
• Khách hàng thích nhìn thấy sản phẩm trực tiếp.
• Lỗi, gian lận trong EC ngày một nhiều.
3.1.9 Một số vấn đề cần lưu ý

3.1.9.1 Bảo mật trong EC
3.1.9.1.1 Một số vấn đề bảo mật
Khi tham gia vào thương mại điện tử nghĩa là hệ thống được kết nối vào mạng toàn
cầu. Do đó, hệ thống có thể bị tấn công bất cứ khi nào nếu không có một cơ chế bảo
mật chặt chẽ.
Trang 30
Ngoài ra thông tin được truyền trên internet rất khó kiểm soát và dễ tấn công từ bên
ngoài. Vì vậy, cần có giải pháp bảo mật để đảm bảo an toàn thông tin trong quá trình
truyền dữ liệu.
Ngoài những vấn đề bảo mật cơ bản cho một ứng dụng web như chống lừa đảo trực
tuyến (Phising), thư rác (spam email)... thì các ứng dụng EC còn phải quan tâm đến các
vấn đề bảo mật sau:
• Authentication – Chứng thực người dùng
• Sự ủy quyền thông qua mật mã, thẻ thông minh, chữ ký
• Authorization – Chứng thực quyền sử dụng
• Auditing – Theo dõi hoạt động
• Confidentiality (Privacy) – Giữ bí mật nội dung thông tin
o Mã hóa thông tin trước khi truyền đi qua Internet
• Integrity – Toàn vẹn thông tin
• Availability – Khả năng sẳn sàng đáp ứng
• Nonrepudiation – Không thể từ chối trách nhiệm
o Sử dụng chữ ký điện tử
Trang 31
3.1.9.1.2 Qui trình bảo mật
Hình 3-5 Qui trình bảo mật trên một hệ thống website thông thường
Nguồn: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban.
Trên đây là một qui trình bảo mật cơ bản đối với một ứng dụng trên website. Tùy tính
chất từng loại ứng dụng mà có những mô hình bảo mật phức tạp và bảo mật hơn. Nhìn
chung một qui trình bảo mật cơ bản có những bước như sau:
1. Bảo mật giữa máy client và môi trường mạng internet: chứng thực người dùng.
2. Bảo mật trên môi trường mạng internet: mã hóa dữ liệu.
3. Bảo mật phía server: chứng thực người dùng hệ thống, chứng thực quyền hạn.
4. Bảo mật trên cơ sở dữ liệu: tính riêng tư, tính toàn vẹn dữ liệu.
3.1.9.1.3 Một số loại tấn công

• Không sử dụng chuyên môn
o Lợi dụng sức ép, tâm lý để đánh lừa người dùng và làm tổn hại đến mạng
máy tính.
o Hình thức: gọi điện thoại, gửi mail, phát tán links.
• Sử dụng chuyên môn
o Các phần mềm, kiến thức hệ thống, sự thành thạo của người tấn công.
Trang 32
o Hình thức:
 DoS, DDoS.
 Virus, worm, trojan horse.
3.1.9.1.4 Chống lại tấn công
3.1.9.2 Xử lý tự động
Cần phải chú ý đến khâu xử lý tự động các thao tác lặp đi lặp lại để tiết kiệm thời gian
và chi phí.
Cần phân chia công việc cần xử lý tự động thành các giai đoạn xử lý sao cho phù hợp.
Các giai đoạn cần phải độc lập, tuần tự và dễ dàng trao đổi dữ liệu giữa các giai đoạn.
3.1.9.3 Thanh toán điện tử

Trong thương mại điện tử, vấn đề thanh toán là rất quan trọng. Do đó, cần phải có
phương thức thanh toán phù hợp, hiệu quả, khách hàng tin cậy và hài lòng vào phương
thức thanh toán. Đồng thời cần phải bảo mật tối đa các thông tin thanh toán của khách
hàng. Hình thức thanh toán cũng tùy thuộc vào đối tượng thanh toán: hình thức thanh
toán giữa cá nhân – cá nhân sẽ khác hình thức thanh toán giữa công ty – công ty.
Nhóm thử tiến hành tìm hiểu thử một số cách thức thanh toán điện tử sử dụng để thanh
toán trên website của họ:
3.1.9.3.1 Paypal
Paypal là một công cụ thanh toán phổ biến trên thế giới hiện nay. Ưu điểm lớn nhất của
Paypal là đơn giản cho phía nhà phát triển. Chỉ cần thêm một form theo qui ước của
Paypal vào màn hình thanh toán của bạn thì mọi chuyện coi như xong. Khuyết điểm
lớn nhất của Paypal là chưa hỗ trợ thanh toán nhiều loại tiền trong đó có tiền Việt, chưa
hỗ trợ thanh toán cho các tài khoản ở Viêt Nam
Các bước cơ bản khi thanh toán bằng Paypal:
• Bước 1: Đăng ký tài khoản trên Paypal. Mỗi tài khoản có một email đi kèm.
• Bước 2: Login vào Paypal
Trang 33
• Bước 3: Nhập thông tin tài khoản trên webiste mua hàng, thông tin đơn hàng sẽ
được chuyển qua trang paypal
• Bước 4: Chọn nút nhấn [Buy Now] để thực hiện thanh toán
3.1.9.3.2 OnLink
OnLink là một giải pháp thanh toán trực tuyến mới ra đời tại Việt Nam với mục tiêu
trở thành Cổng thanh toán điện tử có lượng giao dịch nhiều, chất lượng và uy tín
nhất Việt Nam
Hình 3- 6 Giải pháp thanh toán trực tuyến OnLink
Mô hình giải pháp thanh toán trực tuyến của OnLink:
Hình 3-7 Mô hình OnLink
Qui trình thanh toán của OnLink:
Trang 34
Hình 3-8 Qui trình thanh toán của OnLink
Đối tác chiến lược trong vấn đề kĩ thuật của OnLink chính là PaymenAsia
Hình 3- 9 PaymentAsia
Một công ty hàng đầu về lĩnh vực thanh toán điện tử tại Hồng Kông. Đối tác của
PaymentAsia là những nhà cung cấp các giải pháp thanh toán điện tử nổi tiếng trên thế
giới:
• WorldPay (www.worldpay.com): cung cấp giải pháp thanh toán trực tuyến trên
toàn thế giới như: Mỹ, Anh, Đức, Hồng Kông, Singapore, Úc, Tây Ban Nha…
• ePayLink (www.epaylink.com): cung cấp giải pháp thanh toán trực tuyến giá
cạnh tranh trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
• Thawte (www.thawte.com): cung cấp một trong những giải pháp bảo mật dữ
liệu trên internet hàng đầu thế giới.
• CompuSource (www.compusource.net): công ty giải pháp thương mại điện tử

hàng đầu ở Trung Quốc.
Trang 35
• CommuniLink (www.communilink.net): một trong những công ty hàng đầu về

giải pháp tên miền, cho thuê server, mail server ở Trung Quốc.
PaymentAsia đang hỗ trợ, cung cấp giải pháp, phần mềm cho OnLink để triển khai hệ
thống cổng thanh toán điện tử cho thị trường Việt Nam.
Các đặc tính nổi bật của sản phẩm cổng thanh toán của PaymentAsia:
• Phần mềm sẵn sàng kết nối để chấp nhận các loại thẻ quốc tế như: Visa,
Mastercard, JCB, AMEX…
• Áp dụng các giải pháp bảo mật của Visa (Verified by Visa) và Mastercard
(SecureCode).
• Áp dụng các chính sách về bảo mật theo chuẩn quốc tế trong giao dịch thương
mại điện tử trong các quy trình xử lý và truyền tải dữ liệu:
o 128 bit SSL tại tầng mạng (network).
o 1024sbit RSA, 168sbit TriplesDES tại tầng ứng dụng (application).
• Các giá trị cộng thêm: trả tiền định kỳ, quản lý các đơn hàng đặt qua email,
điện thoại, fax…
• Hỗ trợ các platform như: Linux, Solaris, Windows…
• Đơn giản hóa việc thiết lập kết nối, không cần phải nâng cấp phần cứng, thời
gian triển khai kỹ thuật cho các merchant không quá 1 tuần.
• Sử dụng chương trình Administrator Tool giúp merchant có thể quản lý dễ

dàng các giao dịch và thống kê doanh số theo thời gian thực.
• Giúp các merchant mở rộng việc kinh doanh trên toàn cầu.
• Hệ thống đánh giá rủi ro Fraud Away giúp các merchant đánh giá, giảm tối
thiểu các rủi ro khi kinh doanh thương mại điện tử.
Các đối tác khác của OnLink:
Trang 36
Hình 3-10 Đối tác của OnLink
Verisign: Cung cấp giải pháp mã hóa, bảo đảm tính toàn vẹn dữ liệu trong giao dịch
thương mại điện tử của OnLink theo các tiêu chuẩn cao nhất trên thế giới hiện nay.
Các giải pháp mã hóa, SSL Certificate được sử dụng tại OnLink do VeriSign xác thực.
IBM: Cung cấp và hỗ trợ kỹ thuật cho các giải pháp về server, lưu trữ, backup dữ liệu,
dịch vụ ảo hóa… cho trung tâm tích hợp dữ liệu (datacenter) của OnLink.
Sun Microsystems: Cung cấp và hỗ trợ kỹ thuật các giải pháp về hệ thống máy chủ
chuyên dùng dành cho cơ sở dữ liệu dựa trên nền bộ vi xử lý SPARC nổi tiếng của Sun
Microsystems và hệ điều hành Sun Solaris.
Cisco: Hệ thống hạ tầng mạng, tường lửa (firewall) của OnLink được sử dụng hầu hết
của Cisco để đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục với độ ổn định cao.
WatchGuard: Hệ thống tường lửa của WatchGuard hoạt động phối hợp với hệ thống
tường lửa của Cisco nhằm cung cấp khả năng bảo mật tốt nhất cho các giao dịch
thương mại điện tử khi qua cổng thanh toán OnLink (OnLink Payment Gateway).
APC: Cung cấp giải pháp về hệ thống quản lý nguồn điện, hệ thống lạnh cho trung tâm
tích hợp dữ liệu của OnLink.
Các ngân hàng liên kết với OnLink:
Hình 3-11 Các ngân hàng liên kết với OnLink
Các khách hàng của OnLink:
Trang 37
Hình 3-12 Khách hàng đang triển khai của OnLink
3.1.9.3.3 PayNet
Cổng thanh toán trực tuyến PayNet cung cấp hệ thống tài khoản trực tuyến cho phép
các chủ tài khoản có thể đặt hàng trực tuyến, yêu cầu thanh toán, chuyển khoản, nạp
tiền, rút tiền, vấn tin, sao kê, quản lý giao dịch, theo dõi lịch sử giao dịch, đơn hàng.
Việc đăng ký tham gia cổng này có thể thực hiện qua mạng hoặc tại các đại lý của
Paynet.
Hình 3- 13 http://netcash.paynet.vn
Các tài khoản có thể nạp tiền bằng cách mua thẻ netCASH trả trước do Paynet phát
hành, nạp trực tiếp tại hơn 2.000 đại lý của Paynet hoặc có thể chuyển tiền từ tài khoản
ngân hàng sang tài khoản trên cổng thanh toán này. Toàn bộ số tiền nạp vào tài khoản
Trang 38
trên cổng này được quản lý và lưu ký tại ngân hàng trước khi chuyển cho người bán
nhằm bảo vệ quyền lợi cả bên mua và bên bán.
3.1.9.3.4 Google Checkout
Hình 3- 14 Thanh toán đơn giản với Google Checkout
Qui trình thanh toán với Google Checkout rất đơn giản:
• Bước 1: Tìm kiếm sản phẩm thông qua Google Search
• Bước 2: Thêm sản phẩm vào giỏ hàng
• Bước 3: Thanh toán với Google Checkout
Một số khách hàng của Google Checkout:
Hình 3-15 Một số khách hàng của Google Checkout
3.1.9.3.5 So sánh giữa Google Checkout và Paypal

Google Checkout đã thực hiện bảng so sánh sau với đối thủ của họ là Paypal:
Trang 39
Tiêu chí Paypal Google Checkout
Khách hàng eBay và hàng ngàn nhà bán Hàng trăm nhà bán lẻ bao
lẻ gồm Buy.com
Hỗ trợ thanh toán các Credit card, Debit card, Credit hoặc debit card
loại thẻ hoặc Bank account
Tính quốc tế 55 quốc gia và 6 loại tiền tệ Hiện tại chỉ có ở Mĩ và chỉ
(EU, CA, pound, US, yen, sử dụng USD
Australian)
Ẩn email của bạn từ phía Không Có

khách hàng
Thanh toán dạng peer-to- Có Không

peer
Bảo mật SSL, kĩ thuật tương tự dùng SSL, áp dụng kĩ thuật

trong ngân hàng tương tự của ngân hàng
Chống gian lận 100% các giao dịch có giá 100% các giao dịch có hiệu
trị trên 50$ được bảo vệ lực giao dịch trong vòng 60
ngày được bảo vệ
Phí sử dụng trên hệ 1.9 đến 2.9% doanh thu 2% doanh thu cộng với 20
thống của bạn cộng với 30 cent/giao dịch cent/giao dịch
Hàng hóa nào được phép Sản phẩm hợp pháp, hàng Sản phẩm hợp pháp, hàng
thanh toán hóa dành cho người lớn, hóa dành cho người lớp,
các sản phẩm truyển thông các sản phẩm truyển thông
có bản quyền có bản quyền
Phí vận chuyển Có Không
Trang 40
Số lượng người dùng Trên 100 triệu Trên 100 triệu
3.2 Phần mềm hướng dịch vụ(Saas)
3.2.1 Ví dụ mở đầu - Google Docs

Google có thế mạnh về lĩnh vực này. Có thể thấy nhiều ứng dụng dạng phần mềm SaaS
của Google như Google Docs, Google Apps, Gmail...
Với những ứng dụng này của Google, người sử dụng có thể sử dụng miễn phí. Khi nhu
cầu phát triển lên thì người sử dụng có thể trả phí để Google đáp ứng nhu cầu đó.
Ví dụ: Hiện tại Google có ứng dụng Google Apps for Education dành cho lĩnh vực đào
tạo. Với phần mềm này, các tổ chức giáo dục trên thế giới có thể nhờ Google làm nhiều
thứ: từ website, tin tức, email, văn bản. Đặc biệt là họ có thể sử dụng email với đuôi
email là tên miền mình có dạng như: ten@tenmien.com. Chẳng hạn, bạn hiện giờ đang
sở hữu tên miền: thptchonthanh.com.vn, sau khi đăng kí sử dụng dịch vụ Google Apps
for Education với Google thì bạn hoàn toàn có thể tạo và sử dụng tài khoản email miễn
phí dạng: tên@thptchonthanh.com.vn với số lượng email miễn phí tới 2000 account.
Nếu trường bạn có nhiều hơn 2000 account thì bạn vẫn có thể tạo thêm email account
với số lượng tùy ý. Tuy nhiên, lúc này Google đòi hỏi bạn phải đóng một khoản phí
nhất định. Thế nhưng, khoản phí này thì nhỏ và không đáng kể với một tổ chức như
một trường học ở trên.
3.2.2 Thế nào là một phần mềm hướng dịch vụ?

Công nghệ thông tin ngày càng đóng vai trò quan trọng trong xã hội. Từ các doanh
nghiệp, các đơn vị , tổ chức đến các cá nhân riêng lẻ đều cần sử dụng phần mềm để
phục vụ cho hoạt động của mình. Tuy nhiên để triển khai một phần mềm là cả một vấn
đề đối với người dùng. Vấn đề đó chính là chi phí và thời gian để triển khai phần mềm.
Theo mô hình truyền thống, để triển khai một phần mềm cần phải có các giai đoạn sau
đây:
Trang 41
• Xác định yêu cầu hệ thống cần triển khai
• Thuê một công ty tư vấn để tư vấn về vấn đề kĩ thuật
• Thuê một công ty phần mềm để phát triển hệ thống
• Triển khai hệ thống
• Bảo trì hệ thống
Chính vì có quá nhiều giai đoạn nên chi phí của một phần mềm rất cao. Hơn nữa thời
gian phát triển phần mềm kéo dài, có thể lên đến vài năm nếu hệ thống lớn. Sau khi hệ
thống đã đi vào hoạt động doanh nghiệp phải trả tiền thuê nhân viên kĩ thuật, tiền bản
quyền phần mềm để duy trì hệ thống. Đây chính là vấn đề nan giải đối với doanh
nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.Điều này khiến việc đầu tư vào
Công nghệ thông tin của các doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Xu hướng của ngành
Công nghệ thông tin ngày nay là đưa tất cả lên môi trường web nhằm tìm cách giảm
thiểu chi phí đầu tư vào phần mềm cho người sử dụng. SaaS là một hình thức như vậy.
SaaS là viết tắt của từ Software as a Services, SaaS là một khái niệm về một hình thức
phân phối phần mềm mới. Với hình thức này người dùng không phải tốn nhiều thời
gian và chi phí đầu tư cho việc phát triển phần mềm như mô hình truyền thống nữa. Tất
cả đã có sẵn trên máy chủ của nhà cung cấp dịch vụ, người dùng chỉ cần đăng kí với
nhà cung cấp là có thể sử dụng được ngay mà không cần đòi hỏi về phần cứng, phần
mềm đi kèm, cũng không cần cài đặt trên máy tính của mình, máy tính của người dùng
chỉ cần một trình duyệt web để kết nối tới ứng dụng trên server nhà cung cấp. (Software-as-
a-Service;
A Comprehensive Look at the Total Cost of
Ownership of Software Applications, September 2006)
Thông thường các phần mềm Saas được áp dụng chủ yếu trong các lĩnh vực như: quản trị quan hệ khách hàng(CRM), thương
mại điện tử, tài chính, …
SaaS – A revolutionary approach for building web applications
3.2.3 Đặc trưng của phần mềm hướng dịch vụ

- Sử dụng qua môi trường mạng, không cần cài đặt trên máy tính của khách hàng
(SaaS Software as a Service, Erica Brasher-Sims 5/22/2008)
- Phầm mềm và dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ của nhà cung cấp dịch vụ.
Trang 42
- Thay vì phải trả tiền một lần để sở hữu phần mềm vĩnh viễn thì khách hàng có
thể trả phí định để sử dụng phần mềm.( Software-as-a-Service; A Comprehensive Look at the
Total Cost of Ownership of Software Applications, September 2006)
- Các tính năng cải tiến được thực hiện bởi nhà cung cấp phần mềm và người sử
dụng hoàn toàn không phải trả thêm phí cho những cải tiến này.
- Tất cả những vấn đề khác như bảo mật, duy trì hệ thống, nâng cấp tính năng đều
do phía nhà cung cấp phần mềm SaaS thực hiện.( Software-as-a-Service; A Comprehensive
Look at the Total Cost of Ownership of Software Applications, September 2006)
- Kiến trúc phát triển một lần cho nhiều người dùng (Single-instance, multi-tenant
architecture): các nhà phát triển phần mềm chỉ phát triển một ứng dụng dùng
chung cho tất cả người dùng. (SaaS – A revolutionary approach for building web
applications, Wednesday, January 23, 2008)Do đó phần mềm hướng dịch vụ chỉ được áp
dụng chủ yếu trong các lĩnh vụ phần mềm có quy trình nghiệp vụ rõ rang, mang
tính đại chúng như quản trị quan hệ khách hàng(CMR), thương mại điện
tử(eCommerce), tài chính (Finance),…. (SaaS and BI - June 2008,Overview of On-
Demand BI and Its Key Characteristics by Diby Malakar Published: June 1, 2008)
- Khi nhà cung cấp cập nhật tính năng phần mềm, người dùng không cần
download và cập nhật mà vẫn nhìn thấy sự cập nhật đó.(
http://en.wikipedia.org/wiki/Software_as_a_service)
3.2.4 Phân biệt phần mềm hướng dịch vụ với các hình thức phân
phối phần mềm khác
Có 4 hình thức để một công ty phần mềm phân phối sản phẩm đến khách hàng
o Cung cấp dạng mã nguồn mở (Open Source): phần mềm được cung cấp miễn
phí hoặc có một ít phí tùy theo nhà cung cấp, có thể kèm theo đó là mã nguồn
để người dùng có thể tham gia phát triển phần mềm.
o Cung cấp theo bản quyền (License software): người dùng phải trả tiền để được
sở hữu phần mềm. Đây là cách phân phối phần mềm phổ biến hiện nay.
o Cung cấp dưới dạng phần mềm cho thuê(Leased Software)
o Cung cấp dưới dạng phần mềm hướng dịch vụ( Software As a Service):
o người sử dụng chỉ cần đăng kí với nhà cung cấp và sử dụng, không cần
phải cài đặt phần mềm trên máy tính của mình.
Trang 43
o Sử dụng thông qua môi trường mạng.
Với 3 hình thức phân phối đầu(Open Source, License software, Leased Software)
có một đặc điểm chung là để phần mềm chạy được thì phần mềm phải được cài đặt
trên máy tính của người dùng, tất cả dữ liệu đều được lưu trữ trên máy tính của
người dùng, nhưng với hình thức thứ 4(Saas) thì không cần cài đặt phần mềm trên
máy tính của người dùng, phần mềm và dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ của nhà
cung cấp. Người dùng chỉ cần có trình duyệt web là sử dụng được phần mềm.
3.2.5 Những thuận lợi của phần mềm hướng dịch vụ

3.2.5.1 Chi phí triển khai thấp, thời gian triển khai nhanh
Chi phí khởi tạo thấp. Tùy thuộc và tính năng yêu cầu và số lượng người dùng mà có
cách tính phí khác nhau.Đây chính là lợi điểm dễ thấy nhất của ứng dụng SaaS. Thay
vì bạn phải bỏ một núi tiền ra mua cả một hệ thống khổng lồ để chỉ sử dụng và tính
năng của chúng thì giờ đây bạn có thể tiết kiệm chi phí kiểu đó. Bạn cũng không phải
tốn nhiều cho việc triển khai, chi cần một thao tác đăng kí đơn giản với nhà cung cấp
dịch vụ là bạn đã có ngay phần mềm để sử dụng.
3.2.5.2 Không cần nhiều sự hỗ trợ kĩ thuật

Thay vì bạn phải bỏ tiền để thuê nhân viên kĩ thuật duy trì hệ thống của mình thì bây
giờ các nhà cung cấp ứng dụng SaaS đã làm thay bạn tất cả. Hầu như bạn không phải
đụng chạm gì đến vấn đề kĩ thuật. Chính vì thế chi phí thuê nhân viên kĩ thuật đã giảm
đáng kể.
3.2.5.3 Nâng cấp chương trình mà không tốn thêm chi phí
Thông thường những nhà cung cấp ứng dụng SaaS luôn tiến hành mở rộng tính năng
ứng dụng của họ. Vì thế, khách hàng cũng được hưởng lợi từ việc này mà không phải
trả thêm một đồng chi phí nào cả.
3.2.5.4 Truy cập không giới hạn không gian và thời gian
Bạn có thể truy cập ứng dụng SaaS bất cứ đâu, bất cứ nơi miễn là nơi đó có kết nói
internet. Đây cũng là một lợi điểm không hề nhỏ của các ứng dụng SaaS. Chính khả
năng này mang lại cho những ứng dụng SaaS có nhiều cơ hội trong tương lai.
Trang 44
3.2.6 So sánh mô hình phần mềm SaaS và phần mềm truyền thống
Hình 3-16. Mô hình hoạt động của ứng dụng SaaS
Dựa trên mô hình của SaaS, ta có thể thấy rõ ưu điểm của SaaS đối với các mô hình
phần mềm truyền thống đó chính là việc SaaS có thể chạy thông qua môi trường
mạng internet và đa người dùng. Chính vì thế nên SaaS có nhiều lợi thế hơn so với
các phần mềm truyền thống trước đây:
 Giảm thiểu chi phí triển khai ứng dụng
 Giảm thiểu chi phí bảo trì, nâng cấp hệ thống. Hệ thống sẽ chỉ cần nâng cấp một
lần trên máy chủ của ứng dụng và theo đó, người dùng sẽ được sử dụng miễn
phí những tính năng mới nâng cấp của hệ thống.
 Chia sẻ thông tin tức thì ( real-time) giữa những doanh nghiệp trong cùng một
cộng đồng.
 Tăng lợi nhuận cho cả phía nhà cung cấp và phía người dùng sử dụng dịch vụ.
3.2.7 Khó khăn của phần mềm SaaS

Đi kèm với những thuận lợi là những khó khăn không nhỏ khi áp dụng mô hình phần
mềm này:
Trang 45
3.2.7.1 Đối với người dùng(doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân)

• Vì phần mềm chạy thông qua môi trường mạng internet nên đường truyền ứng
dụng phải bảo đảm yêu cầu kĩ thuật cao và dẫn đến chi phí cao cho phần cơ sở
vật chất.
• Tất cả mọi thông tin của khách hàng đều được lưu trữ trên server của nhà cung
cấp dịch vụ, do đó việc bảo đảm an toàn thông tin là một vấn đề lớn.
• Phần mềm SaaS khó đáp đúng và đầy đủ quy trình nghiệp vụ của từng khách
hàng cụ thể. Do đó khách hàng khó tùy biến ứng dụng theo ý riêng của mình.
3.2.7.2 Đối với nhà cung cấp dịch vụ

• Vấn đề bảo mật thông tin cho những ứng dụng SaaS là quan tâm hàng đầu. Vì
thế, để tìm kiếm được một giải pháp bảo mật phù hợp là một vấn đề khó khăn.
• Do hệ thống phục vụ đa người dùng nên yêu cầu nhà cung cấp phải luôn đổi
mới, nâng cấp hệ thống nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
3.2.7.3 Vấn đề bảo mật

Như đã nói ở trên, vấn đề bảo mật trong ứng dụng TMĐT nói chung và TMĐT theo
mô hình SaaS nói riêng luôn được đặt lên hàng đầu. Vấn đề bảo mật thông tin liên
quan trực tiếp đến lòng tin của người tiêu dùng, của khách hàng tiềm năng. Đảm bảo về
bảo mật cũng chứng tỏ được khả năng của nhà cung cấp với khách hàng của mình.
Nhìn chung việc đảm bảo cho ứng dụng web nói chung có những khía cạnh sau:
1. Người dùng: người dùng đầu cuối của website. Phải có cơ chế xác định người
dùng đầu cuối là ai trước khi cho phép họ thao tác trên những vùng thông tin
nhạy cảm. Vấn đề chứng thực người dùng phải luôn có trong các ứng dụng
TMĐT.
2. Nhà phát triển. Các nhà phát triển cũng là một nhân tố quan trọng trong việc bảo
mật ứng dụng. Họ cần tìm hiểu những kiến thức cơ bản về bảo mật, về các cách
tấn công và phòng chống tấn công. Có vậy, ứng dụng do họ xây dựng nên mới
đảm bảo về khả năng bảo mật thông tin.
Trang 46
3. Cơ sở vật chất. Server lưu trữ ứng dụng cũng là một lưu ý quan trọng. Có một
số ứng dụng bảo mật tốt nhưng đặt trên server được cấu hình bảo mật kém thì
cũng trở thành nạn nhân của hacker.
4. Chính sách pháp lý của nhà nước, cơ quan có chủ quyền. Cần phải có chính sách
pháp lý thích hợp để răn đe những kẻ phá hoại.
3.2.7.4 Vấn đề bảo đảm truy cập đồng thời

Đặc tính của phần mềm SaaS đó là đa người dùng – tức ứng dụng có nhiều người dùng
truy cập một lúc. Vì vậy phải có cơ chế để đảm bảo truy vấn của người dùng sẽ được
đáp ứng kịp thời và nhanh chóng. Thường thì yêu cầu về khả năng truy cập đồng thời
liên quan phần nhiều đến thiết bị phần cứng – cụ thể là server lưu trữ ứng dụng trên
mạng. Nếu server yếu thì khả năng ứng dụng bị treo vào một thời điểm nào đó là rất có
thể xảy ra. Kế đến phải kể đến phương pháp thiết kế và phát triển ứng dụng. Các công
nghệ và phương pháp phát triển có tối ưu hay chưa, việc phát triển ứng dụng có thông
qua một qui trình kiểm tra chặt chẽ về chất lượng nào hay không? Nếu làm tốt vấn đề
này thì khả năng cho ra đời một sản phẩm TMĐT theo mô hình SaaS phục vụ đa truy
cập người dùng cùng lúc là hoàn toàn có thể đáp ứng.
Chương 4 PHÂN TÍCH – THIẾT KẾ
Dựa trên yêu cầu bài toán và bảng tính năng, chương này sẽ cung cấp tài liệu phân tích
thiết kế hệ thống chi tiết hơn.
Mục tiêu của chương này:
- Mô hình tổng quan hệ thống
- Mô tả lại hệ thống với vai trò là người phát triển ứng dụng
- Đưa ra cấu trúc database & lược đồ cơ sở dữ liệu
- Mô tả các thuộc tính của các bảng cơ sở dữ liệu
- Đưa danh sách Actor & danh sách Use-case
- Mô tả các Use-case
Trang 47
- Đưa ra thiết kế lớp xử lý & luồng xử lý của chương trình
4.1 Yêu cầu thiết kế

Thiết kế một hệ thống SaaSSystem thỏa những yêu cầu sau:
1. Thiết kế một hệ thống TMĐT cho phép nhiều người dùng cùng truy cập và sử
dụng qua mạng.
2. Hệ thống thiết kế phải có đầy đủ tính năng của một hệ thống TMĐT cơ bản.
3. Hệ thống được xây dựng phải đáp ứng khả năng truy cập nhanh, ổn định và chịu
lỗi cao.
4. Hệ thống phải có độ bảo mật thông tin cao.
5. Hệ thống phải bảo đảm sự dễ dàng trong cập nhật và bảo trì hệ thống.
6. Hệ thống phải được thiết kế và xây dựng trên nền tảng công nghệ tiến tiến, có
khả năng nâng cấp mở rộng về sau mà không ảnh hưởng đến chương trình hiện
tại.
4.2 Phương pháp thiết kế và môi trường phát triển

Dựa trên yêu cầu thiết kế cơ bản ở trên, nhóm đưa ra phương pháp thiết kế và môi
trường phát triển như sau:
4.2.1 Mô hình 3 lớp

Hệ thống được phát triển theo mô hình 3 lớp (3-layers). Mô hình 3 lớp là mô hình phát
triển phần mềm được áp dụng phổ biến hiện nay. Kiến trúc của mô hình 3 lớp như sau:
Trang 48
Hình 4-17 Tổng quan mô hình 3 lớp
Mô hình 3 lớp sẽ được chia thành 3 lớp (lớp ở đây được hiểu theo nghĩa là layer chứ
không phải là class) xử lí tương ứng như sau:
(1): Lớp giao diện ( Presentation Layer): đây chính là lớp nằm ở trên cùng, nhiệm vụ
của lớp này chỉ là xử lí về giao diện, hiển thị giao diện cho người dùng, nhận các thông
tin từ giao diện và chuyển giao cho lớp xử lí nghiệp vụ. Lớp này chỉ được phép giao
tiếp với lớp xử lí nghiệp vụ (2), không được phép giao tiếp với lớp xử lí cơ sở dữ liệu
(3)
(2): Lớp xử lí nghiệp vụ (Business Layer): làm nhiệm vụ xử lí logic cho các đối
tượng do lớp giao diện gửi xuống, hoặc chuyển đổi dữ liệu thô lấy từ lớp xử lí cơ sở dữ
liệu (3) thành dữ liệu có đầy đủ ý nghĩa. Ví dụ: trong cơ sở dữ liệu có trường [Sex]
kiểu chuỗi là [0-Male], [1- Female]. Lúc này dữ liệu thô lấy từ lớp xử lí dữ liệu sẽ là
Trang 49
giá trị 0 hoặc 1. Nhưng phải quan niệm rằng các đối tượng được xử lí ở lớp giao diện
không biết được [Sex] là 0 hoặc 1 mà giá trị đúng phải là [Male] hoặc [Female]. Khi đó
dữ liệu thô từ lớp xử lí dữ liệu sẽ được tầng logic chuyển thành [Male] hoặc
[Female].Đây chính là dữ liệu mang đầy đủ ý nghĩa của đối tượng.Có thể xem lớp xử lí
nghiệp vụ là cầu nối giữa lớp xử lí dữ liệu và lớp xử lí giao diện.
(3) Lớp xử lí dữ liệu (Data Access Layer): đây là lớp làm nhiệm vụ giao tiếp trực tiếp
với cơ sở dữ liệu như thực hiện các câu truy vấn: thêm, xóa, sửa, lấy dữ liệu trả về.
Mã nguồn của chương trình được tổ chức như hình minh họa sau đây:
Nếu ánh xạ sang mô hình 3 lớp thì ta có tương ứng:
- Dự án BussinessLogic thuộc lớp xử lí nghiệp vụ.
- Dự án Database thuộc tầng xử lí dữ liệu.
- Dự án SaasService và SaasSystem thuộc tầng xử lí giao diện.
Mỗi đối tượng quản lí trong hệ thống sẽ được ánh xạ trong dự án BussinessObject
thành 3 đối tượng theo quy tắc sau: ObjectName, ObjectNameCondition,
ObjectNameResult.
Ví dụ: đối tượng danh mục sản phẩm (Category) sẽ được ánh xạ tương ứng thành 3 đối
tượng là: Category, CategoryCondition, CategoryResult. Các đối tượng này lần lượt
được định nghĩa trong 3 tập tin tương ứng là Category.cs, CategoryCondition.cs,
CategoryResult.cs. Tương tự sẽ có các đối tượng User, UserConditon, UserResult …
Trong đó:
• ObjectName: đối tượng chuyển nhận thông tin. Các thuộc tính của đối tượng
này này sẽ được ánh xạ theo quy tắc 1-1 từ bảng dữ liệu trong cơ sở dữ liệu ra.
Đối tượng này chỉ dùng cho việc thêm, cập nhật dữ liệu vào cơ sở dữ liệu.
Trang 50
• ObjectCondition: đối tượng tìm kiếm. Thông thường đối tượng

ObjectCondition sẽ có ít thuộc tính hơn so với đối tượng ObjectName (vì không
phải thuộc tính nào của đối tượng cũng dùng làm tiêu chí tìm kiếm).
• ObjectResult: đối tượng trả về. Thông thường đối tượng ObjectResult sẽ có
nhiều thuộc tính hơn so với đối tượng ObjectName. (vì khi trả về thì có thể có
nhiều thuộc tính khác như thuộc tính tính toán, thuộc tính suy ra, thuộc tính liên
hệ, tham chiếu …)
4.2.2 Ích lợi của mô hình 3 lớp

Việc áp dụng mô hình 3 lớp có những ích lợi sau:
- Mã nguồn sáng sủa, mạch lạc, rõ ràng. Điều này tạo thuận lợi cho việc tiếp cận
và kiểm soát mã nguồn chương trình.
- Dễ bảo trì, nâng cấp, mở rộng về sau.
- Sử dụng lại mã nguồn đối với các dự án có cùng mục đích.
- Dễ kiểm lỗi chương trình.
4.2.3 Môi trường phát triển

Phần mềm hướng dịch vụ hoạt động qua mạng internet và sẽ tập trung tất cả dữ liệu
khách hàng trên server của nhà cung cấp, do đó vấn đề tốc độ xử lí và an toản, bảo mật
dữ liệu phải được đặt lên hàng đầu. Lựa chọn môi trường phát triển thích hợp để bảo
đảm giải quyết tốt nhất vấn đề trên đồng thời giúp nhà phát triển dễ dàng trong việc
phát triển mở rộng ứng dụng sau này cũng là một vấn đề quan trọng.
Môi trường được nhóm lựa chọn là:
- Hệ điều hành Window Server 2003/XP
- Ngôn ngữ lập trình ASP.NET(C#) – là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng phổ
biến trên nền .NET hiện nay.
- Cơ sở dữ liệu: SQL Server 2000 – là cơ sở dữ liệu ổn định, tốc độ xử lý nhanh,

hỗ trợ giao tác, stored procedure, function và trigger giúp tăng tốc độ xử lý và
an toàn dữ liệu hơn.
Trang 51
- Môi trường phát triển: Visual Studio 2005 – với các công cụ lập trình giao diện
kéo thả - cho phép phát triển ứng dụng nhanh chóng hơn.
4.3 Thiết kế hệ thống

4.3.1 Sơ đồ tổng quan hệ thống
Sơ đồ tổng quan về hệ thống SaaSSystem được mô tả như hình vẽ bên dưới:
Hình 4-18 Tổng quan hệ thống SaaSSytem với 3 loại đối tượng người dùng chính
Trong đó:
Trang 52
(1): Server lưu trữu thông tin của hệ thống bao gồm cơ sở dữ liệu và mã nguồn ứng
dụng. Các tài nguyên liên quan của ngưởi dùng trong quá trình sử dụng đều được lưu
trữ trên server này. Như vậy đây chính là điểm khác biệt của ứng dụng SaaS so với các
loại ứng dụng khác. Với các ứng dụng thương mại điện tử thông thường, bạn phải có
một server riêng cho website của bạn nếu đó là website có lưu lượng thông tin lớn. Còn
không bạn cũng phải thuê một gói hosting của một nhà cung cấp nào đó. Và như vậy,
các ứng dụng của các website thương mại truyền thống thường được lưu trữ tại các
server khác nhau. Ngược lại với điều này, các website thành viên của hệ thống
SaaSSystem sẽ lưu trữ trên cùng một server. Cách lưu trữ này vừa tiết kiệm được chi
phí vừa dễ dàng trong vấn đề nâng cấp bảo trì. Bạn chỉ cần nâng cấp phần mềm của
mình trên server thì các ứng dụng website của khách hàng sẽ được nâng cấp đồng loạt
theo đó.
(2): Ứng dụng SaaSSystem. Ứng dụng này có chức năng cho phép người dùng đăng
ký và sau đó sẽ có một website cho riêng mình với dạng đường dẫn:
www.yourdomain/username. Bạn hoàn toàn có thể đăng ký một domain khác để trỏ về
đường dẫn trên trong trường hợp bạn muốn khách hàng của bạn dễ dàng truy cập tới
website của bạn hơn.
(3): Đối tượng khách hàng của hệ thống SaaSSystem – trong tài liệu này được đề
cập dưới tên gọi SaaSCustomer. Đây là đối tượng vừa đóng vai trò là khách hàng của
hệ thống SaaSSystem lại vừa đóng vai trò là người quản trị hệ thống của website của
chính họ.
(4): Hệ thống các website thành viên. Mỗi website này đều có khách hàng riêng, sản
phẩm riêng, danh mục sản phẩm riêng và một số thông tin cá nhân khác. Về cơ bản các
giao diện của các website thành viên này là giống nhau về bố cục. (Đây cũng là một
điểm cần cải tiến trong hướng phát triển về sau của ứng dụng)
(5): Đối tượng khách hàng đầu cuối (mà trong tài liệu này được đề cập tới dưới tên
gọi ClientCustomer). Đối tượng khách hàng này sẽ trực tiếp giao dịch, mua bán với
SaaSCustomer.
Trang 53
4.3.2 Người dùng và chức năng của hệ thống

4.3.2.1 Người dùng hệ thống
Về lý thuyết, hệ thống cho phép phân cấp người dùng trong từng phân hệ người dùng
(các cấp người dùng: quản trị hệ thống, nhập liệu, điều hành viên, khách hàng). Tuy
nhiên, để đơn giản trong xử lý, trong ứng dụng chỉ mình họa và đưa ra 3 loại người
dùng tương ứng trong 2 phân hệ như sau:
4.3.2.1.1 Người dùng trên hệ thống cha

Gồm 2 loại đối tượng người dùng như sau:
1. Quản trị hệ thống (SaaSAdmin): quản trị hệ thống SaaSSystem. Thực hiện
thêm/xóa/sửa thông tin khách hàng, cấu hình hệ thống.
2. Khách hàng (SaaSCustomer): là người dùng đăng ký tài khoản trên hệ thống
SaaSSystem. Khi người dùng đăng ký tài khoản thành công, thì người dùng sẽ
có một website riêng của mình với đường dẫn như sau:
http://yourdomain/username/. Mỗi website riêng này sẽ có đầy đủ các tính năng
cơ bản của một website TMĐT như: hệ thống danh mục sản phẩm, thông tin sản
phẩm, giỏ hàng, đặt hàng, thanh toán, liên hệ...
Sau khi đăng ký thành công, người dùng có thể thực hiện quản trị cho hệ thống
của mình như: tạo danh mục sản phẩm, thêm/xóa/sửa sản phẩm cho một danh
mục, xem đơn hàng, xem danh sách khách hàng, xem thống kê doanh số, cấu
hình hệ thống...
4.3.2.1.2 Người dùng trên hệ thống con

1. Quản trị hệ thống (chính là SaaSCustomer ở trên): khi người dùng đăng
nhập với tài khoản của mình trên hệ thống cha thì sẽ được phép chỉnh sửa thông
tin của mình, xem danh mục sản phẩm, danh sách đơn hàng và danh sách khách
hàng của mình.
2. Khách hàng (ClientCustomer): đối tượng người dùng đầu cuối. Đây chính là
khách hàng mua bán sản phẩm trên một hệ thống con. Với đối tượng khách hàng
này, khi đăng ký tài khoản trên hệ thống webiste con, khách hàng có thể mua
hàng, đặt hàng và chỉnh sửa thông tin tài khoản của mình.
Trang 54
4.3.2.2 Chức năng hệ thống

4.3.2.2.1 Yêu cầu chức năng:
Sau khi đăng ký thành viên thành công trên hệ thống SaaSSystem, thành viên sẽ có một
website thương mại điện tử với đầy đủ các tính năng sau:
 Quản lý người dùng
 Quản lý đăng ký/đăng nhập
 Quản lý danh mục
 Quản lý sản phẩm
 Quản lý hóa đơn
 Quản lý thanh toán
 Quản lý tin tức
 Quản menu
 Quản lý banner
 Thay đổi thông tin
 Cấu hình hệ thống
4.3.2.2.2 Yêu cầu phi chức năng:

Bên cạnh những yêu cầu chức năng ở trên, hệ thống còn phải bảo đảm những yêu cầu
phi chức năng sau:
 Hệ thống phải bảo đảm tốc độ truy cập nhanh, ổn định và bảo đảm truy cập
cùng lúc nhiều người.
 Bảo mật thông tin lưu trữ
 Tính thẩm mĩ, tính hiệu quả cao và nhất quán trong giao diện.
Trang 55
4.3.3 Danh sách các Actor

Để đơn giản trong quá trình xử lý nhưng vẫn thể hiện đuợc tư tưởng của một chương
trình SaaS, hệ thống hiện thời có 3 Actor
STT Tên Actor Mô tả
1 SaaSAdmin Quản trị hệ thống SaaSSystem. Có thể thêm, xóa, sửa tài
khỏan SaaSCustomer và cập nhật thông tin cấu hình hệ
thống.
2 SaaSCustomer Là khách hàng của hệ thống SaaSSystem nhưng đồng

thời cũng đóng vai trò quản trị hệ thống cho chính hệ
thống của họ. Với vai trò của mình, SaaSCustomer có
thể thêm, xóa tài khoản ClientSaaSCustomer và cấu hình
một số giá trị cho hệ thống của mình.
3 ClientSaaSCustomer Là khách hàng của mỗi hệ thống của người dùng
SaaSCustomer ở trên. Đóng vai là người dùng đầu cuối
của hệ thống.
4 Các hệ thống khác Các hệ thống sử dụng Web services của SaaSSystem.
Trang 56
4.3.4 Use - case cho đối tượng SaaSAdmin

4.3.4.1 Danh sách các Use-case
Hình 4-19 Sơ đồ tổng quan các use-case của đối tượng SaaSAdmin
Trang 57
Xem thông tin

khách hàng
«uses» «extends»
Kích hoạt tai
khoan khach hang
«uses»
Đăng nhập
Bỏ kích hoạt tài

khoản khách hàng
Người dùng hệ thống
Xóa khách hàng

«inherits»
Quản trị hệ thống
Hình 4-20 Chi tiết use-case Quàn lý khách hàng
Trang 58
Thêm người dùng
Xem thông tin

«uses» người dùng «extends»
Cập nhật thông tin
người dùng
«uses»
Đăng nhập
«uses» Xóa người dùng «uses»
Quản trị hệ thống
Phân quyền sử dụng

cho người dùng
Hình 4-21 Chi tiết use-case Quàn lý người dùng
Quản trị hệ thống sau khi đăng nhập hệ thống sẽ được làm những thao tác sau trên
phân hệ Quản lý người dùng:
1. Thêm mới người dùng
2. Cập nhật thông tin người dùng
3. Xóa người dùng
4. Phân quyền cho người dùng
Tất cả các thao tác này được thực hiện sau khi thao tác đăng nhập hệ thống.
Trang 59
4.3.4.2 Mô tả Use-case
STT Tên Use-case Ý nghĩa/Ghi chú
1 Đăng nhập Kiểm tra và xác thực người dùng trên hệ thống
SaaSSystem. Đăng nhập này là đăng nhập back-
end hệ thống, chỉ có đối tượng SaaSAdmin và
SaaSCustomer mới có quyền đăng nhập này.
2 Đăng xuất Thoát ra khỏi màn hình quản trị hệ thống.
3 Phục hồi mật khẩu Cho phép người dùng tìm lại được mật khẩu trong
trường hợp họ không nhớ mật khẩu. Mật khẩu mới
sẽ được gởi qua email khi người dùng đăng ký.
Thay đổi mật khẩu Cho phép người dùng thay đổi mật khẩu hiện tại
của mình.
Cấu hình hệ thống Cho phép đối tượng người dùng là SaaSAdmin
hoặc SaaSCustomer có thể thay đổi một số thông
số cấu hình hệ thống của họ. VD: SaaSAdmin có
thể thay đổi số ngày tương ứng với từng loại đăng
ký: Demo, 3 tháng, 6 tháng... SaaSCustomer có thể
thay đổi: email hệ thống, ngày giờ sử dụng...
Quản lý phương thức Cho phép thêm, xóa, sửa các phương thức thanh
thanh tóan toán. Trong chương trình, để đơn giản, thì các
phương thức thanh toán tạm thời để cố định.
Quản lý khách hàng Quản lý khách hàng (SaaSCustomer): thêm, xóa

một tài khoản khách hàng.
Quản lý nhóm người dùng Người dùng trên từng hệ thống sẽ được phân chi
thành các nhóm người dùng. Để đơn giản trong xử
lý, chương trình hiện tại cố định 3 nhóm người
dùng (tương ứng 3 actor của hệ thống:
SaaSAdmin, SaaSCustomer,
ClientSaaSCustomer). Quản trị hệ thống hiện tại
chỉ có thể sửa thông tin tên của các nhóm này.
Trang 60
Quản lý người dùng hệ Quản lý nguời dùng trên hệ thống SaaSSystem.

thống Chia sẻ quyền quản trị hệ thống
Phân quyền Chương trình làm phân quyền trên nhóm người
dùng.
4.3.5 Use – case cho đối tượng SaaSCustomer

4.3.5.1 Danh sách các Use-case
Hình 4-22 Danh sách use-case cho đối tượng SaaSCustomer
Các chức năng chính của đối tượng người dùng SaaSCustomer trên hệ thống:
1. Đăng xuất/đăng nhập hệ thống
2. Phục hồi mật khẩu: mật khẩu bị mất hoặc quên sẽ được hệ thống gởi lại qua
email.
Trang 61
3. Thay đổi thông tin cá nhân: thay đổi một số thông tin cá nhân người dùng.
4. Quản lý danh mục sản phẩm/dịch vụ: thêm, xóa, sửa danh mục.
5. Quản lý danh sách sản phẩm/dịch vụ: thêm, xóa, sửa sản phẩm, dịch vụ.
6. Quản lý đơn hàng: xem danh sách đơn hàng, chi tiết đơn hàng, doanh thu.
7. Quản lý banner: thêm mới banner (trái, phải, trên, dưới), xóa và cập nhật
banner.
8. Quản lý tin tức: tạo tin mới, cập nhật và xóa tin.
9. Quản lý menu: thêm menu, xóa và sửa thông tin menu.
10. Cấu hình hệ thống: cấu hình một số thông tin hệ thống: email hệ thống, Tên
website, banner, logo …
Hình 4-23 Quản lý khách hàng
Trang 62
Hình 4-24 Quản lý sản phẩm
Hình 4-25 Quản lý danh mục sản phẩm
Trang 63
Hình 4-26 Quản lý đơn hàng
Hình 4-27 Quản lý banner
Trang 64
Hình 4-28 Quản lý tin tức
Hình 4-29 Quản lý menu
4.3.5.2 Mô tả các Use-case

1 Đăng ký Đăng ký một người dùng (SaaSCustomer) tới hệ

thống SaaSSystem
Trang 65
2 Đăng nhập Kiểm tra và xác thực người dùng trên hệ thống
SaaSSystem. Đăng nhập này là đăng nhập back-
end hệ thống, chỉ có đối tượng SaaSAdmin và
SaaSCustomer mới có quyền đăng nhập này.
3 Đăng xuất Thoát ra khỏi màn hình quản trị hệ thống.
5 Thay đổi mật khẩu Cho phép người dùng thay đổi mật khẩu hiện tại
của mình.
6 Chọn giao diện Cho phép SaaSCustomer có thể thay đổi giao diện
áp dụng cho website của mình. Các mẫu giao diện
này được cố định sẵn bởi SaaSAdmin
7 Quản lý khách hàng Quản lý danh sách khách hàng (ClientCustomer),

kích hoạt hay ngừng kích hoạt khách hàng sử dụng
website.
8 Quản lý danh mục sản Cho phép SaaSCustomer có thể thêm tùy ý danh
phẩm mục sản phẩm. Hiện tại hệ thống mới hỗ trợ 2 cấp
danh mục.
9 Quản lý sản phẩm Cho phép thêm sản phẩm bất kì vào danh mục bất
kì. Khi cần, nguời dùng có thể xóa, sửa sản phẩm.
Có thể chọn sản phẩm liên quan khi hiển thị sản
phẩm nào đó.
10 Chọn phương thức thanh Cho phép chọn phương thức thanh toán đối với hệ
toán thống của mình. Các phương thức thanh toán này
được quản lý bởi SaaSAdmin.
11 Cấu hình hệ thống Cho phép SaaSCustomer có thể cấu hình một số
Trang 66
thông tin về hệ thống: tên website, logo và các

thông tin khác.
4.3.6 Use-case cho đối tượng ClientCustomer

4.3.6.1 Danh sách các use-case
Hình 4-30 Danh sách use-case cho đối tựong ClientCustomer
4.3.6.2 Mô tả các use-case

1 Đăng ký Đăng ký một người dùng (ClientCustomer) trên

website thành viên (SaaSCustomer)
Trang 67
2 Đăng nhập Kiểm tra và xác thực người dùng trên website
thành viên.
3 Đăng xuất Thoát ra khỏi phiên làm việc trên website thành
viên.
5 Thay đổi mật khẩu Cho phép người dùng thay đổi mật khẩu hiện tại
của mình.
6 Tìm kiếm sản phẩm Cho phép tìm kiếm sản phẩm theo nhiều tiêu chí
khác nhau.
7 Xem thông tin sản phẩm Xem thông tin chi tiết về một mặt hàng nào đó như
giá cả, thông số kĩ thuật, số lượng hiện tại trong
kho, số lần xem, các nhận xét, đánh giá...
8 Quản lý giỏ hàng Thêm, xóa, sửa thông tin giỏ hàng
9 Quản lý đặt hàng Thực hiện đặt hàng và thanh toán hóa đơn
10 Xem tin tức Xem tin tức cập nhật trên site
4.4 Thiết kế database

4.4.1 Lược đồ cơ sở dữ liệu
Dựa vào các yêu cầu chức năng của hệ thống, nhóm thực hiện phân tích và đưa ra lược
đồ cơ sở dữ liệu như bên dưới đây:
Trang 68
Hình 4-31 Lược đồ cơ sở dữ liệu
Các đối tượng người dùng trên hệ thống (SaaSAdmin, SaaSCustomer, ClientCustomer
…) đều lưu chung thông tin trên bảng dữ liệu User. Các đối tượng này được phân biệt
Trang 69
với nhau bởi GroupId – mã nhóm người dùng. Trên lý thuyết, quản trị hệ thống có thể
tạo ra các nhóm người dùng và phân quyền cho nhóm người dùng đó. Tuy nhiên để
đơn giản, hiện tại nhóm thực hiện sẽ cố định 3 nhóm người dùng: SaaSAdmin – quản
trị hệ thống cha (SaaSSystem), SaaSCustomer – quản trị hệ thống con và
ClientCustomer – khách hàng hệ thống con – đóng vai trò người dùng đầu cuối.
4.4.2 Danh sách các bảng cơ sở dữ liệu
STT Tên bảng Ý nghĩa
Phân hệ sản phẩm – danh mục sản phẩm

1 Category Lưu trữ danh mục hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ
2 Products Lưu trữ thông tin sản phẩm
3 ProductsType Lưu thông tin loại sản phẩm như sản phẩm khuyến
mãi, sản phẩm mới, sản phẩm bình thường.
4 Order Lưu trữ thông tin đặt hàng

5 OrderDetail Lưu trữ chi tiết thông tin đặt hàng
6 Customer Lưu trữ thông tin khách hàng

7 Payment Lưu trữ thông tin các phương thức thanh tóan
8 BankCard Lưu thông tin tài khỏan ngân hàng của khách hàng
Phân hệ người dùng
9 CutomerUserBankCard Lưu thông tin sử dụng thẻ ngân hàng của nguời dùng
(khách hàng đầu cuối)
10 UserGroup Lưu thông tin nhóm người dùng. Để đơn giản, hiện
tại chương trình cố định 3 nhóm ngừời dùng:
SaaSAdmin, SaaSCustomer, ClientCustomer.
11 User Lưu thông tin chung về nguời dùng trên các hệ
thống: SaaSSystem và các website của SaaSUser
Trang 70
Phân quyền người dùng
12 GroupUserFunction Cho biết nhóm nào đuợc quyền dùng chức năng gì
13 Function Lưu thông tin chức năng của chương trình
14 Module Thông tin các phân hệ hệ thống

15 Screen Lưu thông tin về các màn hình. Một module có thể
có nhiều màn hình làm việc
16 FunctionInScreen Lưu thông tin tính năng trong một màn hình. VD:
Trong màn hình sản phẩm có các tính năng sau: Cập
nhật sản phẩm, Thêm mới sản phẩm, Xóa sản phẩm.
17 Template Lưu thông tin về giao diện của người dùng

(SaaSCustomer)
18 TypeRegister Loại đăng ký bao gồm: demo, 3 tháng, 6 tháng, 1

năm.
Phân hệ khác: banner quảng cáo, tin tức, menu

19 Banners Lưu thông tin banner quảng cáo của người dùng.
Mỗi SaaSCustomer sẽ quản lý phần banner của mình
riêng
20 Content Lưu thông tin tin tức. Mỗi SaaSCustomer sẽ quản lý

phần banner của mình riêng. Hiện tại, để đơn giản,
chương trình gói gọn phần tin tức làm 4 dạng (không
chia danh mục tin): top, right, left, bottom.
21 Menu Lưu thông tin menu. Hiện tại có 4 dạng menu: top,
left, right, bottom.
22 Config Lưu các thông số cấu hình cho từng thành viên hệ
thống cha (SaaSCustomer) như logo, banner, email
…
Trang 71
4.5 Thiết kế xử lý
4.5.1 Giải quyết vấn đề đường dẫn tới website thành viên – kỹ
thuật URL Friendly
Yêu cầu cơ bản của hệ thống SaasSystem là phải bảo đảm các website thành
viên( website mà khách hàng có được sau khi đăng kí) hoạt động độc lập nhau, mỗi
website sẽ có giao diện riêng, danh mục riêng, sản phẩm riêng, khách hàng riêng. Đồng
thời người dùng trên hệ thống SaasSystem vẫn có thể quản lí được thông tin của tất cả
các webiste thành viên. Đường dẫn của website thành viên phải tuân theo nguyên tắc
sau: http://SaasSystemDomain/username/.
Trong đó SaasSystemDomain chính là domain của hệ thống SaasSystem, username

chính là username của người dùng đăng kí trên SaasSystem, dùng để phân biệt giữa các
website thành viên với nhau
Có 2 cách tiếp cận để giải quyết vấn đề này
• Cách 1: Quản lí theo thư mục. Khi một khách hàng đăng kí 1 tài khoản trên hệ
thống SaasSystem thì hệ thống SaaSSystem sẽ phát sinh mã nguồn cho khách
hàng này vào một thư mục, có nghĩa là mỗi trang thành viên sẽ có 1 thư mục
riêng. Khi đó để truy cập tới website thành viên nào ta chỉ cần gõ đúng đường
dẫn đến thư mục của website thành viên đó là được.
Ví dụ: nếu đăng nhập với user name là customer1 thì SaasSystem sẽ tạo 1 thư
mục là customer1 trên server, để truy cập tới webiste thành viên này ta chỉ cần
gõ: http://SaasSystemDomain/customer1/
• Cách 2: Sử dụng kỹ thuật URL Friendly. Dùng kĩ thuật này để ánh xạ tên người
dùng và đường dẫn đến website người dùng đó. Với cách làm này, kết quả sẽ là
kết quả của cách 1. Tuy nhiên sẽ không có thư mục người dùng nào được tạo
riêng. Kĩ thuật URL Friendly giúp ta thay thế một đường dẫn dạng:
http://SaasSystemDomain?user=customer1 thành đường dẫn dạng:
http://SaasSystemDomain/customer1.
Nếu làm theo cách 1 sẽ có một số khó khăn sau đây:
Trang 72
• Nếu số lượng webiste thành viên nhiều thì cách một không khả thi. Lí do: số
lượng thư mục tạo ra trong một thư mục con là giới hạn. Và con số này sẽ đặt
đến giới hạn khi số thành viên tăng theo ngày tháng.
• Vấn đề quản lý thư mục người dùng sẽ gặp nhiều khó khăn do số lượng thư mục
con trong thư mục gốc quá nhiều.
Tuy nhiên cách 1 cũng có ưu điểm của nó: chính là việc phân chia độc lập như vậy thì
khi một ứng dụng của website thành viên nào đó bị sự cố sẽ ít gây ảnh hưởng tới các
website thành viên khác.
Nhóm chọn cách 2 để thực hiện. Nếu làm theo cách 2 thì không cần phải quan tâm đến
những khó khăn gặp phải do cách 1 gây ra ở trên.
Trang 73
4.5.2 Sơ đồ lớp
Hình 4-32 Tổng quan về các lớp trong hệ thống SaaSSystem
Theo sơ đồ trên, hệ thống sẽ gốm có 3 đối tượng người dùng sau:
• SaasAdmin là đối tượng có vai trò quản trị hệ thống SaasSystem.
Trang 74
• SaasCustomer là khách hàng của hệ thống SaasSystem, mỗi khách hàng sẽ có

một website thành viên tương ứng với tài khoản đã đăng kí trên hệ thống
SaasSystem.
• ClientCustomer đóng vai trò là khách hàng trên từng website thành viên cụ thể.
• Mỗi website thành viên cụ thể sẽ có những đối tượng sau( tham khảo sơ đồ mô
tả cụ thể ở hình 4-17, 4-18):
o Danh mục sản phẩm(Category)
o Sản phẩm( Product)
o Danh mục đơn hàng( Order)
o Khách hàng (ClientCustomer)
o Menu
o Tin tức(Content)
o Loại đăng kí trên hệ thống SaasSystem(TypeRegister)
o Banner quảng cáo(Banner)
o Thông tin cấu hình(Config)
o Thông tin truy cập( Statistics)
Trang 75
Hình 4-33 Sơ đồ lớp cho phân hệ Sản phẩm - Danh mục sản phẩm
Trang 76
Hình 4-34 Sơ đồ lớp cho phân hệ cấu hình hệ thống trên từng website thành viên.
Trang 77
Hình 4-35 Sơ đồ lớp cho phân hệ Phân quyền người dùng.
Hệ thống phân quyền dựa trên nhóm người dùng(GroupUser) chứ không dựa trên từng
người dùng cụ thể. Người dùng thuộc nhóm nào thì kế thừa tất cả các quyền trong
nhóm đó, mỗi nhóm người dùng sẽ có những quyền khác nhau. Đơn vị phân quyền là
từng chức năng cụ thể( Function), ví du: Thêm danh mục, Xóa danh mục...Mỗi màn
hình (Screen) sẽ có nhiều chức năng (function), mỗi module có chứa nhiều màn hình
khác nhau.
4.5.3 Luồng xử lý
4.5.3.1 Flowchart cho đối tượng SaaSAdmin
Trang 78
Hình 4- 36 Flowchart cho đối tượng SaaSAdmin
4.5.3.2 Flowchart cho đối tượng SaaSCustomer
Trang 79
Hình 4-37 Flowchart cho đối tượng SaaSCustomer
4.5.3.3 Flowchart cho đối tượng ClientCustomer
Trang 80
Hình 4- 38 Flowchart cho đói tượng ClientCustomer
4.6 Thiết kế giao diện

Phần thiết kế này chỉ giới thiệu một số màn hình chính của ứng dụng. Có thể tham
khảo chi tiết tại phần Phụ lục A – Giao diện ứng dụng.
4.6.1 Giao diện ứng dụng SaaSSystem - ứng dụng cha

Thiết kế giao diện phần SaaSSystem với tiêu chí: đơn giản, thân thiện và dễ dùng. Sau
đây là một số màn hình chính của ứng dụng phía SaaSSystem:
Trang 81
4.6.1.1 Màn hình trang chủ (front-end)
Hình 4-39 Trang chủ ứng dụng SaaSSystem
(1): Logo hệ thống
(2): Hệ thống menu trái
(3): Khu vực hiển thị nội dung. Thay đổi theo từng menu bên trái.
Trang 82
4.6.1.2 Màn hình đăng ký
Hình 4-40 Màn hình đăng ký SaaSCustomer
Trang 83
4.6.1.3 Màn hình trang chủ (back-end)
Hình 4-41 Màn hình trang chủ admin SaaSAdmin
(1): Logo + header
(2): Hệ thống menu ngang
(3): Thông tin người dùng đăng nhập
(4): Khu vực nội dung thay đổi theo menu ngang ở trên
(5): Footer – chứa thông tin bản quyền
Trang 84
4.6.2 Giao diện ứng dụng SaaSCustomer - ứng dụng con

4.6.2.1 Màn hình trang chủ (front-end)
Hình 4-42 Màn hình trang chủ SaaSCustomer
Trang 85
(1): Khu vực top menu. Chứa menu top và hiển thị thông tin người đăng nhập.
(2): Logo site. Mỗi site có logo khác nhau và logo này có thể cấu hình trong quản trị
site.
(3): Banner site. Mỗi site có banner riêng và banner này có thể cấu hình trong quản trị
site.
(4): Hệ thống menu chính
(5): Tìm kiếm sản phẩm
(6): Thống kê tổng quan site
(7): Hệ thống menu trái thể hiện danh mục hiện có của site.
(8): Khu vực sản phẩm xem nhiều nhất.
(9): Khu vực sản phẩm của từng danh mục. Sản phẩm này hiển thị theo tiêu chí mới
nhất trong từng danh mục.
(10): Khu vực thể hiện thông tin tin tức
(11): Khu vực banner quảng cáo
(12): Thông tin hữu ích: tỉ giá, thời tiết...
(13): Thông tin footer – địa chỉ liên hệ, email, điện thoại. Các thông tin này khác nhau
cho từng site.
Một giao diện trang chủ của website thành viên khác:
Trang 86
Trang 87
4.6.2.2 Màn hình trang chủ (back–end)
Hình 4-43 Màn hình trang chủ phần quản trị của SaaSCustomer
(1): Khu vực hiển thị thông tin người đang đăng nhập
(2): Hệ thống menu ngang – menu chính trong admin
(3): Khu vực hiển thị nội dung, thay đổi theo menu ngang phía trên.
(4): Thông tin footer
Trang 88
4.6.2.3 Hệ thống menu (back-end)
Hình 4-44 Hệ thống menu trong admin của SaaSCustomer
Hệ thống menu được thiết kế theo dạng menu hướng đối tượng.Việc bố trí menu sổ
xuống giúp tiết kiệm không gian màn hình để thể hiện nội dung.
Chương 5 KIỂM TRA HỆ THỐNG
Trang 89
5.1 Kiến thức nền tảng, mục tiêu của việc kiểm tra
hệ thống
Bảo đảm chất lượng phần mềm là một công việc vô cùng quan trọng trong quy trình
phát triển phần mềm, nhất là đối với các ứng dụng yêu cầu cần phải quản lý thông tin
có độ chính xác cao, các ứng dụng đa người dùng.
Mục tiêu của của việc testing hệ thống là nhằm các mục tiêu sau:
- Đảm bảo hệ thống hoạt động đúng chức năng vốn có như thiết kế ban đầu.
- Phát hiện và ngăn ngừa các lỗi tiềm ẩn của hệ thống.
- Tạo sự tin cậy đối với người dùng chương trình.
- Tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt.
Có nhiều cách khác nhau để thực hiện việc kiểm tra hệ thống, tuy theo quy trình phát
triển của từng công ty cụ thể. Có công ty thực hiện việc kiểm thử bằng các công cụ hỗ
trợ, nhưng cũng có công ty chỉ thực hiện việc kiểm thử bằng tay không dùng công cụ
hỗ trợ. Trong phạm vi của luận văn này nhóm sẽ thực hiện việc kiểm thử giao diện
(GUI Test), kiểm thử chức năng bằng tay.
5.2 Cách thức kiểm tra

- Giả sử rằng các lớp, các phân hệ chức năng đã được thực hiện kiểm thử đơn vị (Unit
Test) trong quá trình phát triển ứng dụng, do đó nhóm sẽ không thực hiện kiểm thử đơn
vị. Nhóm chỉ thực hiện kiểm thử các chức năng và kiểm thử giao diện người dùng,
kiểm tra tính đầy đủ và tiện dụng của từng chức năng.
- Tham khảo các website về thương mại điện tử, các hệ thống có tính năng tương tự.
- Xác định các chức năng hiện có của hệ thống.
- Xác định mục đích, quy trình thực hiện của từng chức năng.
- Thiết kế các test case cho từng chức năng (bao gồm cả dữ liệu đầu vào, kết quả mong
muốn, nhận xét tính đầy đủ, tính tiện dụng của từng chức năng).
- Tính đúng đắn, hiệu quả, tính thân thiện của giao diện.
Trang 90
- Thực hiện kiểm thử tất cả các chức năng bằng tay.
5.3 Môi trường và công cụ giả định

-Yêu cầu về phần mềm
• Win XP
• Firefox 2.0, IE7
• IIS 5.0 hoặc cao hơn
• Net framework 2.0
• SQL server 2000
• Web stress tool
5.4 Kết quả

5.4.1 Kiểm chứng giao diện (GUI Test)
Đạt được
- Giao diện đảm bảo thực hiện đúng chức năng
- Giao diện dễ nhìn, thân thiện, màu sắc hài hòa
- Giao diện được thiết kế đơn giản nhưng tiện dụng và hiệu quả cho người sử
dụng
Chưa đạt
- Một số màn hình trong phần quản trị còn thiếu chức năng [Quay lại trang trước]
- Hệ thống câu thông báo lỗi không đồng nhất vị trí xuất hiện giữa các màn
hình.Khi chuyển đổi qua lại giữa các màn hình không giữ lại được trạng thái
- Độ tùy biến giao diện theo từng website thành viên riêng lẻ chưa cao, hiện tại
hệ thống chỉ cho phép tùy biến logo, banner, nội dung hiển thị trong Footer của
trang web chứ chưa hỗ trợ tùy biến màu sắc hiển thịtrước đó của từng màn hình
(tiêu chí tìm kiếm, chỉ số trang hiện tại) gây khó khăn cho người sử dụng
Trang 91
- Còn xuất hiện lỗi CSS, Javascript khi chạy trên trình duyệt IE6 (hệ thống menu
trong phần quản trị không hoạt động).
5.4.2 Kiểm chứng chức năng

- Tổng số test case thực hiện (có đính kèm test case trong phần phụ lục): 4
- Tổng số test case có lỗi: 0
Chương 6 CÀI ĐẶT – TRIỂN KHAI
6.1 Mục tiêu triển khai

Phần nội dung này giới thiệu cách thức triển khai ứng dụng tới khách hàng khi khách
hàng có nhu cầu. Có 2 loại khách hàng được đề cập đến:
1. Nếu khách hàng là đối tượng doanh nghiệp, cá nhân (người dùng đầu cuối)
muốn sở hữu một website mà không phải tốn nhiều công sức và tiền bạc thì phải
cần chuẩn bị những gì?
2. Còn nếu khách hàng là nhà đầu tư muốn sở hữu toàn bộ hệ thống thì cần chuẩn
bị những gì?
6.2 Yêu cầu triển khai

6.2.1 Yêu cầu về phần cứng
Vì dạng ứng dụng SaaS là ứng dụng đa người dùng nên yêu cầu về phần cứng khá cao.
Để hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả, yêu cầu về phần cứng được đặt ra như sau:
Nếu khách hàng ở dạng 1, khách hàng cần một máy tính có cấu hình tối thiểu như sau
để sử dụng ứng dụng:
- CPU P3 1GHz
- RAM: 256MB
- HD: 10GB
Trang 92
- Màn hình có độ phân giải hỗ trợ: 800x600 trở lên
Nếu khách hàng là dạng 2, khách hàng cần chuẩn bị một Server có cấu hình mạnh như
sau:
- CPU Dueo Core 2.0 Ghz hoặc cao hơn
- RAM: 2GB hoặc cao hơn
- HD: 80GB hoặc cao hơn
6.2.2 Yêu cầu về phần mềm

Yêu cầu về phần mềm sử dụng đề nghị như sau:
Nếu là khách hàng dạng 1:
- Trình duyệt web: Firefox 2.0, Firefox 3.0, IE7
- Hệ điều hành Window Server 2003
- Microsoft .Net Framework 2.0
- Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft SQL Server 2000
- Webserver IIS 5
- Trình duyệt đề nghị: Firefox 2.0, Firefox 3.0, IE7
6.2.3 Yêu cầu về con người

- Có kiến thức cở bản về tin học.
- Có kiến thức cơ bản về mạng internet, website.
- Sử dụng thành thạo các phần mềm tin học văn phòng.
- Nhân viên bảo trì hệ thống: am hiểu kiến thức về mạng máy tính, hệ quản trị cơ
sở dữ liệu, cài đặt, cấu hình IIS
Trang 93
- Quản trị hệ thống: phải có kiến thức tin học cơ bản, hiểu biết về hoạt động của
website,bảo mật dữ liệu, hiểu rõ quy trình nghiệp vụ của hệ thống
- Nhân viên nhập liệu: phải có kiến thức cơ bản về tin học, hiểu biết về HTML
6.3 Chi phí triển khai

6.3.1 Chi phí phần cứng
Để đảm bảo các yếu tố của một ứng dụng SaaS thì việc triển khai ứng dụng SaaS (phía
nhà cung cấp dịch vụ phần mềm SaaS) đòi hỏi phải bỏ chi phí đầu tư vào thiết bị phần
cứng cao. Chi phí về phần cứng bao gồm:
- Chi phí mua Server (tùy loại): 2000 USD trở lên
- Chi phí các thiết bị mạng (dây cáp mạng, switch, router): 500 USD
Tổng cộng chi phí phần này tối thiểu là 2500 USD.
6.3.2 Chi phí phần mềm

- Phần mềm Window 2003 Server
- Phần mềm .NET Framework 2.0
- Phần mềm diệt virus, backup dữ liệu.
- Phần mềm văn phòng Word, Excel, Access.
Tổng cộng chi phí cho phần này vào khoảng 1500 USD.
6.3.3 Chi phí đào tạo & chuyển giao

Thời gian đào tạo và chuyển giao hệ thống: 7 ngày. Tùy từng hệ thống mà số ngày này
có thể tăng giảm. Chi phí là 450 USD.
6.4 Các bước triển khai

6.4.1 Tiếp nhận & phân tích yêu cầu triển khai
Khi khách hàng có nhu cầu triển khai hệ thống, sẽ tiến hành ghi nhận yêu cầu và phân
tích yêu cầu. Yêu cầu triển khai chỉ được đáp ứng khi thỏa mãn các tiêu chí ở trên.
Trang 94
6.4.2 Triển khai ứng dụng

Sau khi tìm hiểu & phân tích yêu cầu triển khai, bước tiếp theo sẽ tiến hành triển khai
ứng dụng cho khách hàng. Việc triển khai ứng dụng bao gồm các bước như sau:
1. Cài đặt phần mềm
2. Cấu hình IIS
3. Cấu hình web.config
Chi tiết công việc thực hiện xin tham khảo tại phụ lục G.
Chương 7 NHẬN XÉT - ĐÁNH GIÁ
7.1 Kết quả đạt được

7.1.1 Về mặt lý thuyết
Về mặt lý thuyết luận văn tập trung cho 2 vấn đề sau:
- Lý thuyết cơ bản về thương mại điện tử.
- Lý thuyết về phần mềm hoạt động theo mô hình SaaS.
7.1.1.1 Lý thuyết về TMĐT

Luận văn đã làm sáng tỏ được các khái niệm cơ bản các thuật ngữ liên quan như: Thị
trường điện tử (Electronic Market), thanh toán điện tử, tiền mặt Internet (Internet
Cash), Túi tiền điện tử....Luận văn cũng cũng cung cấp các kiến thức cơ bản về các mô
hình giao dịch trong TMĐT như B2B, B2C, C2C,... Cuối cùng luận văn nêu lên tình
hình phát triển của TMĐT ở Việt Nam cũng như trên thế giới, qua đó chỉ rõ những mặt
tích cực và hạn chế, những ảnh hưởng của TMĐT đối với sự phát triển chung của xã
hội.
Trang 95
7.1.1.2 Lý thuyết SaaS

Đề tài cung cấp cái nhìn cơ bản về ứng dụng dạng SaaS, hiểu được ứng dụng SaaS là
như thế nào, có khác biệt gì so với các ứng dụng phần mềm được phát triển theo mô
hình truyền thống. Làm rõ tư tưởng chủ đạo của ứng dụng SaaS: “Thay vì xây một ngôi
nhà để đi công tác trong 1 năm thì bạn có thể thuê một ngôi nhà với cùng mục đích mà
chi phí và công sức bỏ ra thì ít hơn rất nhiều”.
Bên cạnh khái niệm SaaS (Software as a Service) thì có khái niệm PaaS (Platform as a
Service). Vậy PaaS khác SaaS ở chỗ nào? Trả lời cho câu hỏi này thì đề tài cũng đã chỉ
rõ sự khác nhau trong phần nội dung trình bày ở chương 2 – Phần mềm SaaS.
Đề tài cũng chỉ ra những thuận lợi và khó khăn khi muốn triển khai một ứng dụng dạng
SaaS.
Trên thế giới, ứng dụng dạng SaaS đã phát triển và phổ biến từ lâu. Các hãng phần
mềm như Google, Miscroft, SalesFoce.. đều đã có những ứng dụng dạng SaaS nổi
tiếng và hoạt động hiệu quả. Chẳng hạn, Google thì có Google Docs, Google Mail...
Microsoft thì có Microsoft Dynamics CRM, Office Online... SalesFoce thì có website
www.salesfoce.com
Ở Việt Nam, một số website cũng xây dựng theo mô hình SaaS:
www.1001shoppings.com: cung cấp công cụ cho phép tạo các gian hàng trực tuyến
www.dava.vn: cung cấp công cụ cho phép tạo website TMĐT với giao diện khác nhau.
www.gophatdat.com: cung cấp cổng thông tin chung cho các doanh nghiệp dưới hình
thức văn phòng kinh doanh trực tuyến. Mỗi doanh nghiệp đăng ký tài khoản trên
website sẽ được một “văn phòng” – website riêng
Những website trên ra đời và hoạt động hiệu quả ở VN đã chứng tỏ sức hấp dẫn của
phần mềm SaaS (đối với người dùng đầu cuối):
- Chi phí triển khai thấp
- Thời gian triển khai nhanh
- Tiết kiệm chi phí bảo trì, bảo dưỡng
Trang 96
- Được cập nhật miễn phí khi nhà cung cấp nâng cấp phần mềm sang phiên bản
mới
Tuy nhiên để triển khai được một ứng dụng SaaS cũng có những khó khăn không nhỏ:
- Yêu cầu cơ sở hạ tầng kĩ thuật cao
- Yêu cầu về bảo mật cao
- Xử lý tương tác đồng thời phức tạp
7.1.2 Về mặt ứng dụng

7.1.2.1 Giao diện
Giao diện ứng dụng được thiết kế trang nhã, thân thiện và mang tính thẩm mĩ cao. Ứng
dụng tương tác tốt trên nhiều loại trình duyệt khác nhau: IE 6, 7, Firefox 2.0, 3.0,
Opera, Netscape.
Giao diện ứng dụng được chia ra như sau:
• Giao diện dành cho SaaSSystem
• Giao diện dành cho Admin – SaaSSystem
• Giao diện dành cho SaaSCustomer – giao diện ứng dụng giao tiếp với người
dùng đầu cuối
• Giao diện dành cho Admin – SaaSCustomer
Tất cả các giao diện màn hình trên các phân hệ ứng dụng trên đều được thiết kế khác
nhau (nhưng đều lấy màu xanh làm chủ đạo) và thử nghiệm trên nhiều loại trình duyệt.
7.1.2.2 Tính năng

7.1.2.2.1.1 Phân hệ ứng dụng SaaSSystem:
- Đăng ký thành viên (SaaSCustomer)
- Quản lý thành viên
- Quản lý người dùng hệ thống
Trang 97
7.1.2.2.1.2 Phân hệ ứng dụng SaaSCustomer:

Với mỗi thành viên đăng ký (SaaSCustomer) sẽ được một website với đường link
dạng: www.SaasSystem.com/usernam/Default.aspx. Website này có đầy đủ các tính
năng cơ bản của một website TMĐT
- Danh sách sản phẩm.
- Tìm kiếm sản phẩm.
- Giỏ hàng.
- Quản lý danh mục.
- Quản lý sản phẩm.
- Quản lý tin tức.
- Quản lý banner quảng cáo.
- Quản lý menu.
- Cấu hình hệ thống.
- Quản lý đơn hàng.
- Thanh toán trực tuyến.
Một số tính năng chưa xây dựng được trong ứng dụng:
- Chọn giao diện đối với website thành viên.
- Quản lý ngưởi dùng cho website thành viên.
- Cấu hình thông tin đối với website cha (SaaSSystem).
7.1.3 So sánh kết quả đặt được với các hệ thống SaaS sẵn có ở VN
Bảng sau đây là kết quả so sánh một số tính năng nổi bật nổi bật của các trang web
dạng SaaS có tính năng tương tự. Kết quả so sánh do nhóm tìm hiểu và đưa ra:
STT Tính năng SaaSSystem Dava.vn Gophatdat.com
1 Hiển thị danh sách sản phẩm x x x
Trang 98
2 Giỏ hàng x x x
3 Tùy biến danh mục x x -

4 Tùy biến sản phẩm x x x
5 Tùy biến menu x x -

6 Tùy biến banner quảng cáo x - -
7 Tùy biến tin tức x - x

8 Tùy biến giao diện - x -
9 Thanh toán trực tuyến x - x

10 Bảo mật Trung bình Trung bình Trung bình
11 Cung cấp web service x - -

12 Đa ngôn ngữ - - x
13 RSS - - x
14 Quản lý thẻ hàng - - x
15 Hội chợ trực tuyến - - x

16 Hỗ trợ truy cập trên thiết bị di - - -
động
7.2 Hạn chế luận văn

Mặc dù đã rất cố gắng với tất cả sự nỗ lực của bản thân, nhưng do kiến thức và thời
gian có hạn nên việc xây dựng ứng dụng sẽ không tránh khỏi các thiếu sốt. Rất mong
quí thầy cô và bạn bè tận tình góp ý.
Bản thân chúng em nhìn nhận luận văn có những mặt hạn chế sau:
7.2.1 Về mặt lý thuyết:

Thực tế thì lý thuyết về TMĐT đã có từ lâu và rất nhiều. Nhiệm vụ của chúng em là
tổng hợp lại, chắt lọc và đưa vào luận văn những phần cần thiết và hữu ích nhất. Hơn
Trang 99
nữa, vì tính chất của luận văn, nên chúng em chỉ tập trung đề cập đến một số vấn đề có
liên quan trực tiếp tới việc xây dựng ứng dụng sau này như lý thuyết bảo mật, lý thuyết
thanh toán điện tử.
Còn lý thuyết về ứng dụng SaaS cũng rất rộng, tài liệu tiếng Việt hầu như không có.
Việc tham khảo và ứng dụng vào đề tài chủ yếu thông qua tài liệu tiếng Anh trên mạng
internet. Do vậy, chúng em cũng giới hạn lại việc tìm hiểu lý thuyết SaaS, làm sao cho
nổi bật được đặc điểm và bản chất của loại ứng dụng này. Đi cùng với lý thuyết về ứng
dụng SaaS là các lý thuyết liên quan như: ứng dụng phân tán, bảo mật, xử lý đa truy
cập, cân bằng tải giữa các server … Vì khuôn khổ đề tài và thời gian có hạn, chúng em
chỉ đề cập cơ bản vấn đề hoặc chưa đề cập sâu đến vấn đề này trong đề tài.
7.2.2 Về mặt ứng dụng:

Dù đã cố gắng tối đa thời gian cho việc xây dựng ứng dụng, tuy nhiên ứng dụng vẫn
không tránh khỏi các hạn chế:
- Các chức năng xây dựng còn giản đơn, chưa có những chức năng mang tính đột
biến và tạo sự khác biệt.
- Chưa cho chọn giao diện đối với website thành viên. Giao diện các website
thành viên tương đối giống nhau. Chỉ khác nhau về một số phần (banner, logo,
danh mục, sản phẩm …) còn về cơ bản, bố cục các giao diện là giống nhau.
7.3 Hướng phát triển

7.3.1 Về mặt giao diện
Hiện tại giao diện người dùng mới tùy biến ở mức cho thay đổi logo, banner, thông tin
công ty, liên hệ, chưa có sự thay đổi lớn về bố cục cũng như màu sắc trên giao diện
website của thành viên (SaaSCustomer)
- Vì thế việc cải tiến đầu tiên về giao diện là cho phép người dùng chọn nhiều loại
giao diện do quản trị hệ thống SaaSSystem tạo ra sẵn. Điều này làm tăng sức
hấp dẫn và tạo sự khác biệt giữa các website của thành viên với nhau.
- Cải tiến thứ 2 về giao diện đó là ứng dụng công nghệ WebPart trên ASP.NET
vào website. Điều này giúp cho ứng dụng có độ tùy biến tối đa.
Trang
100
- Cải tiến thứ 3 về giao diện đó là thiết kế giao diện hiển thị theo Web 2.0, có thể
tương thích với các thiết bị di động cầm tay.
7.3.2 Về tính năng
- Cung cấp đầy đủ các Web service để khách hàng có thể quản lí trực tiếp dữ liệu
của doanh nghiệp mình
- Import/Exoport danh sách sản phẩm từ tập tin XML hoặc Excel
- Xây dựng chức năng tìm đường đến trụ sở doanh nghiệp sử dụng Google Map
API. Người dùng chỉ cần nhập tọa độ vị trí hoặc địa chỉ thì chương trình sẽ hiển
thị kết quả là bản đồ đường đi tới địa chỉ của doanh nghiệp. Chức năng này giúp
người dùng là khách viếng thăm dễ dàng biết được vị trí doanh nghiệp hay công
ty đang ở đâu.
- Xây dựng các Web services cho các thiết bị di động. Dựa vào các API này, hoàn
toàn có thể xây dựng các ứng dụng vệ tinh chạy trên thiết bị di động sử dụng các
API do hệ thống cung cấp.
- Xây dựng chức năng cho phép người dùng đặt hàng và thanh toán qua tin nhắn
SMS. Dựa vào chức năng này, người dùng có thể thực hiện mua sản phẩm mà
không cần phải ghé website.
- Xây dựng chức năng Single Sign On (đăng nhập 1 lần). Hiện tại, nếu bạn có một
tài khoản trên site thành viên A và nếu bạn muốn mua sản phẩm trên site thành
viên B bạn phải đăng ký thêm một tài khoản nữa. Vì này gây khó khăn và không
cần thiết cho người dùng. Vì thế, ứng dụng sẽ cho phép người dùng chỉ cần
đăng nhập 1 lần thì có thể được xác thực ở tất cả các site thành viên trong cùng
hệ thống.
- Cần phát triển thêm các phương thức thanh toán online khác để phù hợp hơn vói
tình tình tại Việt Nam.
Trang
101
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Sách, Ebooks
Tiếng Việt
[1] Xây dựng và phát triển ứng dụng thương mại điện tử - Phạm Hữu Khang, NXB
Thống kê, TP Hồ Chí Minh, 2003
[2] Giáo trình phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Phạm Nguyễn Cương, 2004
[3] Bài giảng môn “Thương mại điện tử” – Lê Thị Nhàn - giảng viên Khoa CNTT –
ĐH KHTN TP Hồ Chí Minh
[4] Cẩm nang Thương Mại điện tử dành cho doanh nhân – Th.S Dương Tố Dung –
NXB Lao Động, 2005
Tiếng Anh
[1] Electronic Commerce A MANAGERIAL PERSPECTIVE – Efraim Turban –

David King – Jae Lee – Merril Warkentm – H.Michael Chung, 2002
[2] ASP.NET Web Developer's Guide – Mesbah Ahmed – Chris Garrett – Jeremy
Faircloth – Chris Payne
[3] Microsoft ADO.NET (Core Reference) – David Sceppa
[4] C# Programmer's Cookbook - Allen Jones, Microsoft, 2004
[5] Introduction to Design Patterns in C# - James W. Cooper
[6] Efraim Turban - David King - Jae Lee - Merril Warkentm - H.Michel Chung,
Electronic Commerce - A MANAGERIAL PERSPECTIVE, 2002
[7] ASP.NET Web Developer's Guide, Mesbah Ahmed - Chris Garret - Jeremy
Faircloth - ChrisPayne
[8] Programing Microsoft .Net - Jeff Prosise, 2002
[9] Coding Techniques for Microsoft Visual Basic.NET - Jone Connell, 2002
Trang
102
[10] Professional ASP.NET 2.0 Design: CSS, Themes, and Master Pages - Jacob J.
Sanford – Paperback, 2007
[11] Beginning ASP.NET 2.0 - Chris Hart, John Kauffman, David Sussman, Chris
Ullman – Paperback, 2005
[12] Beginning ASP.NET 2.0 with C# - Chris Hart, John Kauffman, David Sussman,
Chris Ullman, Paperback, 2006
[13] Beginning ASP.NET 2.0 and Databases - John Kauffman, Bradley Millington,
Paperback, 2006
[14] Beginning Web Programming with HTML, XHTML, and CSS, 2nd Edition - Jon
Duckett, Paperback, 2008
Luận văn, luận án

[1] Tìm hiểu và xây dựng dịch vụ Thương mại Điện tử - SVTH: Dương Thị Hải Diệp –
Phan Thị Xuân Thảo, GVHD: Ths. Lương Hán Cơ
[2] Tìm hiểu công nghệ XML và xây dựng Hệ thống Quản lý dịch vụ khách hàng –
SVTH: Nguyễn Thị Kim Phượng – Trương Thị Kiều Giang, GVHD: Ths.Nguyễn Trần
Minh Thư
[3] Nghiên cứu một số vấn đề bảo mật ứng dụng web trên Internet – SVTH: Nguyễn
Duy Thăng – Nguyễn Minh Thu, GVHD: Ths. Mai Văn Cường
[4] Nghiên cứu kiến trúc dịch vụ (Service-Oriented Architecture) và ứng dụng –
SVTH: Hồ Bảo Thanh – Nguyễn Hoàng Long, GVHD: Ths.Trần Minh Triết
Websites, Blog chuyên gia

[1] www.fit.hcmuns.edu.vn
[2] www.safefoces.com
[3] www.vnnetsoft.com
[4] www.360vietnam.com
[5] www.sqlsecurity.com
Trang
103
[6] www.codeproject.com
[7] www.sqlsecurity.com
[7] www.microsoft.com/technet/support
[7] www.microsoft.com/technet/security
[8] www.w3c.com
[9] www.3c.com.vn
[10] www.egov.com.vn
[11] www.pcworld.com.vn
[12] www.vietnamplus.vn
[13] www.diendantmdt.com
[14] www.technewsworld.com
[15] www.vietsmall.com
[16] www.hosting.net.vn
[17] www.hvaonline.net
[18] www.dutoanonline.com
[19] www.tin247.com
[20] www.vnexpress.net
Trang
104
PHỤ LỤC
Phụ lục A. Giao diện ứng dụng SaaSSystem
Giao diện ứng dụng SaaSSystem - ứng dụng cha
Hình 7-45 Màn hình trang chủ SaaSSystem
Trang
105
Hình 7-46 Màn hình đăng nhập dành cho thành viên SaaSystem (SaaSCustomer)
Trang
106
Hình 7-47 Màn hình đăng ký thành viên trên SaaSSystem
Trang
107
Hình 7-48 Màn hình log-in vào hệ thống SaaSSystem
Trang
108
Hình 7-49 Màn hình danh sách khách hàng trên SaaSSystem
Hình 7-50 Màn hình danh sách người dùng trên SaaSSystem
Trang
109
Hình 7-51 Màn hình thêm mới người dùng
Giao diện ứng dụng SaaSCustomer – ví dụ về ứng dụng con
Trang
110
Hình 7-52 Màn hình trang chủ của một website thành viên
Trang
111
Hình 7-53 Màn hình xem danh sách sản phẩm trong danh mục
Trang
112
Hình 7-54 Màn hình xem chi tiết sản phẩm
Trang
113
Hình 7-55 Màn hình xem thông tin giỏ hàng
Trang
114
Hình 7-56 Màn hình thanh toán qua Paypal
Trang
115
Hình 7-57 Login vào Paypal
Trang
116
Hình 7-58 Kiểm tra lại thông tin trên Paypal
Trang
117
Hình 7-59 Thanh toán thành công trên Paypal
Hình 7-60 Thông báo thanh toán thành công trên website
Trang
118
Hình 7-61 Màn hình trang chủ (back-end) của 1 khách hàng
Trang
119
Hình 7-62 Danh sách danh mục sản phẩm
Trang
120
Hình 7-63 Danh sách sản phẩm
Trang
121
Hình 7-64 Danh sách đơn hàng
Trang
122
Hình 7-65 Danh sách menu
Trang
123
Hình 7-66 Danh sách nội dung
Trang
124
Hình 7-67 Danh sách banner
Phụ lục B. Mô tả thuộc tính các bảng cơ sở dữ liệu
• Tên bảng: Category
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin danh mục sản phẩm
STT Tên trường Kiểu Điều kiện Diễn giải

1 Id Số nguyên >0 Mã danh mục.
2 Name Chuỗi(100) Khác rỗng Tên danh mục
3 CategoryParentId Số nguyên >0 Mã danh mục cha
5 Level Số nguyên Y|N Cấp bậc của danh mục
4 SaaSCustomerId Số nguyên >0 Mã tài khoản sở hữu
Trang
125
• Tên bảng: Product
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin sản phẩm

1 Id Số nguyên >0 Mã sản phẩm
2 Name Chuỗi (100) Khác rỗng Tên sản phẩm
3 Code Chuỗi (50) Khác rỗng Mã sản phẩm
4 CategoryId Số nguyên >0 Mã danh mục
5 Quantity Số nguyên >=0 Số lượng sản phẩm
6 CurrentQuantity Số nguyên >=0 Số lượng hiện tại
7 ThumbImage Chuỗi (100) Khác rỗng Tên tập tin hình nhỏ
sản phẩm
8 LargeImage Chuỗi (100) Khác rỗng Tên tập tin hình lớn
sản phẩm
9 ShortDescription Chuỗi Khác rỗng Mô tả ngắn về sản
phẩm
10 FullDescription Chuỗi Khác rỗng Mô tả đầy đủ về sản
phẩm
11 CreatedDate Ngày giờ >=Ngày hiện tại Ngày tạo sản phẩm
12 UpdatedDate Ngày giờ >=Ngày hiện tại Ngày cập nhật sản
phẩm
13 Price Số thực >=0 Giá sản phẩm
14 ProductTypeId Số nguyên P: Khuyến mãi | Loại sản phẩm:
G: quà tặng | N: Khuyến mãi, mới,
mới quà tặng
15 IsDeleted Kí tự (5) Y|N Xóa sản phẩm hay
không
16 Published Kí tự (5) Y|N Cho hiển thị ra bên
Trang
126
ngoài hay không
• Tên bảng: ProductType
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin loại sản phẩm

1 Id Số nguyên >0 Mã danh mục.
2 Name Chuỗi (100) Khác rỗng Tên danh mục
3 Icon Chuỗi (100) Biểu tuợng cho loại sản phẩm
• Tên bảng: Order
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin đặt hàng sản phẩm

1 Id AutoNumber >0 Mã danh mục.
2 OrderDate Ngày giờ >=Ngày hiện tại Ngày đặt hàng
3 Total Số thực >=0 Tổng tiền
4 PaymentId Số nguyên >0 Mã phương thức thanh
toán
5 ClientCustomerId Số nguyên >0 Mã khách hàng (đầu
cuối)
6 SaaSCustomerId Số nguyên >0 Mã khách hàng
(SaaSSytem)
7 IsDeleted Kí tự (5) Y|N Xóa hay không.
• Tên bảng: OrderDetail
Trang
127
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin chi tiết đặt hàng.

1 ProductId Số nguyên >0 Mã sản phẩm
2 OrderPrice Số thực >=0 Giá đặt
3 Quantity Số nguyên >=0 Số lượng đặt
4 OrderId Số nguyên >0 Mã đơn hàng
• Tên bảng: Payment
• Ý nghĩa: Lưu trữ các phương thức thanh toán

1 Id AutoNumber >0 Mã phương thức
2 Name Chuỗi(100) Khác rỗng Tên phương thức
3 Description Chuỗi Mô tả phương thức
• Tên bảng: User
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin người dùng chung

1 Id Số nguyên >0 Mã khách hàng
2 Name Chuỗi (100) Khác rỗng Tên khách hàng
3 UserName Chuỗi (20) Khác rỗng Tên đăng nhập
4 Password Chuỗi (32) Khác rỗng, lớn Mật khẩu
hơn 6 kí tự, kí tự
trong [0-9], [a-z]
và [A-Z]
5 Email Chuỗi (30) Khác rỗng, theo Email
Trang
128
đúng định dạng

email hiện hành
6 Address Chuỗi (100) Địa chỉ khách hàng
7 Phone Chuỗi (30) Số điện thoại
Birthday Ngày giờ Ngày sinh
8 RegisteredDate Ngày giờ Ngày đăng ký
9 GroupId Số nguyên >0 Mã nhóm người dùng
10 IsActive Chuỗi(1) Y|N Đuợc kích hoạt hay
không
11 Description Chuỗi Mô tả người dung
12 ExpiredDate Ngày giờ Ngày hết hạn
TemplateId Số nguyên >0 Mã giao diện
RegisteredTypeId Số nguyên >0 Mã loại đăng ký
SaaSUserId Số nguyên >0 Mã người dùng (hệ
thống SaaS)
IsDeleted Chuỗi (1) Y|N Xóa hay không
• Tên bảng: TypeRegister
• Ý nghĩa: Lưu trữ loại đăng ký

1 Id AutoNumber >0 Mã loại đăng ký
2 Name Chuỗi(100) Khác rỗng Tên của loại đăng ký.
VD: 3 tháng, 6 tháng...
3 NumDay Số nguyên >0 Số ngày. Mỗi loại đăng
ký đều qui ra ngày.
• Tên bảng: CustomerUseBankCard
Trang
129
• Ý nghĩa: Cho biết khách hàng dùng thẻ gì.

1 CustomerId Số nguyên >0 Mã khách hàng
2 BankCardId Số nguyên >0 Mã tài khỏan thẻ
• Tên bảng: ClientSystemUsePayment
• Ý nghĩa: Cho biết khách hàng dùng những phương thức thanh toán gì.

1 SaaSCustomerId Số nguyên >0 Mã khách hàng (hệ
thống SaaS)
2 PaymentId Số nguyên >0 Mã phương thức thành
toán
• Tên bảng: Banner
• Ý nghĩa: Lưu trữ thông tin banner quảng cáo của từng hệ thống con.

1 BannerId Số nguyên >0 Mã banner ( khóa chính)
2 Image Chuỗi(200) Lưu đường dẫn đến tập
tin hình của banner
3 Title Chuỗi(100) Tiêu đề banner
4 Target Chuỗi(10) Vị trí màn hình khi click
vào banner. Có 2 giá trị:
blank, parent
5 Pos Chuỗi(10) Vị trí hiển thị của
banner trên giao diện, có
4 loại: left, right,
bottom, top
Trang
130
6 Url Chuỗi(255) Link của banner

7 Hits Số nguyên >=0 Số lượt xem banner
8 UserId Số nguyên Mã người dùng, cho biết
banner này thuộc về hệ
thống của người dùng
nào
Khóa ngoại tham chiếu
đến trường Id trong
bảng User
9 Published Chuỗi Cho biết banner này
được hiển thị bên ngoài
giao diện hay không
10 Order Số nguyên Thứ tự hiển thị của
banner
• Tên bảng: Content
• Ý nghĩa: Lưu tin tức của từng hệ thống con

1 Id Số nguyên >0 Mã tin tức ( khóa chính)
2 ThumbImage Chuỗi(50) Lưu đường dẫn đến tập
tin hình nhỏ của banner
3 LargeImage Chuỗi(50) Lưu đường dẫn đến tập
tin hình lớn của banner
4 Title Chuỗi(100) Tiêu đề
5 Body Chuỗi Nội dung tin tức
tin này thuộc về hệ
nào.
đến trường Id trong
Trang
131
bảng User
7 CreatedDate Ngày giờ >=Ngày hiện tại Ngày tạo
8 Published Chuỗi(1) Cho biết tin này có được
hiển thị hay không
• Tên bảng: Menu
• Ý nghĩa: Lưu thông tin menu của từng hệ thống con

1 Id Số nguyên >0 Mã menu ( khóa chính)
2 Name Chuỗi(100) Tên menu
3 ContentId Số nguyên Khóa ngoại tham chiếu
đến trường Id trong bảng
Content, cho biết menu
này sẽ link tới tin nào.
tin này thuộc về hệ
nào.
đến trường Id trong bảng
User
5 Type Chuỗi Vị trí hiển thị của menu.
Có 4 vị trí: left, right,
bottom, top
6 Url Chuỗi(255) Đường link đến trang
bất kì( nếu ContentID là
null)
7 Order Số nguyên Thứ tự hiển thị của
menu
8 Published Chuỗi(1) Cho biết menu này có
được hiển thị hay không
Trang
132
• Tên bảng: Config
• Ý nghĩa: Lưu thông tin cấu hình của từng hệ thống con

1 UserId Số nguyên Mã người dùng, cho
biết thông tin cấu hình
này là của hệ thống
nào.
2 CompanyName Chuỗi Tên công ty
3 Banner Chuỗi(100) Banner sẽ được hiển thị
trên website
4 Logo Chuỗi(100) Logo sẽ được hiển thị
trên website
5 Email Chuỗi(50) Email liên hệ của hệ
thống
6 SiteName Chuỗi(255) Tên website
7 Footer Chuỗi(500) Thông tin được hiển thị
trên footer của website
Phụ lục C. Đặc tả các Use-case

Đặc tả các Use-case của SaaSAdmin
Dưới đây mô tả một số use-case chính của phân hệ người dùng này
Use-case Đăng nhập
Tóm tắt Use-case này cho phép người dùng đăng nhập vào phần quản
trị của hệ thống SaasSystem
Dòng sự kiện Dòng sự kiện chính
1. Người dùng truy cập tới trang Login cùa hệ thống

SaasSystem
Trang
133
2. Hệ thống yêu cầu người dùng nhập vào Tên đăng nhập,
Mật khẩu
3. Chọn nút nhấn [Đăng nhập] để thực hiện việc đăng
nhập. Hệ thống sẽ kiểm tra tính hợp lệ của tài khoản
này
4. Nếu tài khoản không hợp lệ, hệ thống sẽ thông báo
“Tên đăng nhập hoặc mật khẩu không đúng”
5. Nếu tài khoản hợp lệ hệ thống sẽ chuyển đến trang chủ
trong phần quản trị hệ thống.
Các dòng sự kiện khác
1. Không có
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải có tài khoản hợp lệ trong phần Quản trị của
hệ thống
Use-case Đăng xuất
Tóm tắt Use-case này cho phép người dùng thoát khỏi phần quản trị
của hệ thống SaasSystem
1. Người dùng chọn liên kết “Thoát”

2. Cập nhật lại thông tin Session cho người dùng này đồng
thời chuyển đến trang Đăng nhập
1. Không có
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải đăng nhập thành công vào phần Quản trị của
hệ thống
Trang
134
Use-case Quản lý khách hàng
Tóm tắt Use-case này cho phép quản trị hệ của hệ thống SaaSSystem
tìm kiếm, xem thông tin, cập nhật trạng thái, xóa thông tin của
khách hàng.
1. Người dùng truy cập tới trang chủ trang chủ trong phần
quản trị của hệ thống SaaSSystem, sau đó chọn menu
Quản lý người dùng  Khách hàng
2. Tìm kiếm khách hàng: người dùng nhập vào các tiêu
chí tìm kiếm như: Tên, Tên đăng nhập, Ngày sinh, Loại
đăng kí, Tình trạng. Khi người dùng yêu cầu tìm hệ
thống sẽ hiển thị danh sách những khách hàng nào thỏa
yêu cầu tìm kiếm cho người dùng
3. Xóa khách hàng: người dùng click chọn những khách
hàng cần xóa, sau đó chọn nút nhấn “Xóa”, hệ thống sẽ
xác nhận “Bạn có muốn xóa hay không?” Nếu người
dùng xác nhận “Yes” thì khách hàng sẽ bị xóa ra khỏi
hệ thống.
Cập nhật tình trạng khách hàng: Click vào biểu tượng Tình
trạng của khách hàng cần cập nhật, hệ thống sẽ xác nhận “Bạn
muốn kích hoạt/ bỏ kích hoạt mẫu tin này?” Nếu người dùng
xác nhận “Yes” thì tình trạng của khách hàng sẽ được cập nhật
giá trị tương ứng vào hệ thống.
1. Không có
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải đăng nhập thành công vào hệ thống
Đặc tả các Use-case của SaaSCustomer
Trang
135
Phần này đặc tả một số use-case chính của đối tượng này trên hệ thống SaaSSystem và
website của họ:
Use-case Đăng ký
Tóm tắt Use-case này cho phép SaaSCustomer đăng kí một tài khoản
trên hệ thống SaaSSystem. Nếu đăng kí thành công thì khách
hàng này sẽ có được 1 website riêng, có link có dạng sau:
http://SaasSystemdomain/username/Default.aspx.
Với username chính là username khách hàng dùng để đăng kí

trên hệ thống, SaasSystemdomain chính là tên miền của hệ
thống SaasSystem.
1. Người dùng truy cập tới trang chủ của hệ thống

WebSaas, sau đó chọn link đăng kí ở menu ngang
2. Trang đăng kí mở ra, người dùng phải điền vào một số

thông tin như: Họ và tên, Ngày sinh, Giới tính, Tên
đăng nhập, Mật khẩu, Email, Địa chỉ, Mã bảo vệ.
3. Khi người dùng yêu cầu đăng kí. Hệ thống tiến hành
kiểm tra tính hợp lệ của thông tin do người dùng nhập
vào:
4. Phải nhập đầy đủ các thông tin bắt buộc (thông tin có
dấu *)
5. Email phải đúng định dạng
6. Mã bảo vệ phải so khớp với mã bảo vệ của hệ thống
7. Nếu thông tin hợp lệ hệ thống sẽ ghi nhận đăng kí của

khách hàng vào cơ sở dữ liệu. Hệ thống sẽ tự động gửi
mail đến hộp mail của khách hàng để thông báo việc
đăng kí thành công.
Trang
136
3. Nếu quá trình đăng kí thành công thì thông báo: Chúc
mừng bạn đã đăng kí thành công.
1. Nếu Tên đăng nhập khách hàng nhập vào trùng với Tên
đăng nhập có sẵn thì thông báo lỗi:Tên đăng nhập này
đã tồn tại.
2. Nếu email nhập vào trùng với email có sẵn thì thông
báo lỗi: “Email này đã tồn tại”.
3. Nếu quá trình đăng kí xảy ra lỗi thì thông báo lỗi: “Quá
trình đăng kí bị lỗi”.
Các yêu cầu đặc biệt Không có
Tóm tắt Use-case này kiểm tra và xác thực người dùng hệ thống. Nếu
đúng, hệ thống sẽ cho phép đăng nhập vào phần quản trị của
người dùng (SaaSCustomer).
1. Truy cấp đến trang Đăng nhập trên hệ thống

SaasSystem
2. Một màn hình hiện ra yêu cầu nhập Tên đăng nhập và
Mật khẩu.
3. Nhấn nút [OK] để xác nhận đăng nhập:
a. Nếu dữ liệu nhập hợp lệ (Tên đăng nhập phải

chứa các kí tự [0-9], [a-z], [A-Z] và tối thiểu là 4
kí tự; Mật khẩu không được trống), chương trình
Trang
137
sẽ cho chuyển (redirect) qua trang chủ của phần

quản trị.
b. Ngược lại, chương trình sẽ thông báo dữ liệu

không hợp lệ và yêu cầu nhập lại.
1. Nếu Tên đăng nhập không tồn tại, chương trình thông
báo “Tên đăng nhập không tồn tại”.
2. Nếu Tên đăng nhập tồn tại nhưng mật khẩu không
đúng, chương trình thông báo “Mật khẩu không đúng”.
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng đã đăng kí tài khoản hợp lệ trên hệ thống
SaasSystem
Use-case Đăng xuất
Tóm tắt Use-case này cho phép người dùng thoát khỏi hệ thống đang
làm việc hiện tại.
1. Người dùng đăng nhập thành công và đang làm việc

(trong phiên làm việc hiện tại).
2. Chọn link [Thoát] trên màn hình.
3. Chương trình sẽ chuyển sang trang đăng nhập hệ thống
Nếu người dùng không thao tác tới màn hình làm việc trong
một khoảng thời gian qui định, hệ thống sẽ tự động đăng xuất
khi người dùng quay trở lại làm việc. Và lúc đó, người dùng
Trang
138
phải đăng nhập lại.
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải đăng nhập thành công vào hệ thống.
Use-case Phục hồi mật khẩu
Tóm tắt Use-case này cho phép SaaSCustomer có thể phục hồi mật
khẩu trong trường hợp quên mật khẩu.
1. Truy cập tới chức năng Đăng nhập hệ thống
2. Chọn link [Quên mật khẩu]
3. Tại màn hình hiện ra, nhập email (khi đăng ký) vào ô
text Email và nhấn [Gởi lại mật khẩu cho tôi]
4. Chương trình sẽ thông báo:
a. Nếu tồn tại email, chương trình tạo mật khẩu

mới và gởi tới email người đăng ký.
b. Ngược lại, thông báo “Email không tồn tại trong

hệ thống”.
Không có.
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải có tài khoản hợp lệ trên hệ thống.
Use-case Quản lý đơn hàng
Trang
139
Tóm tắt Use-case này cho phép quản trị hệ của hệ thống SaaSCustomer
tìm kiếm, xem thông tin, cập nhật tình trạng đơn hàng cùa
mình.
quản trị của hệ thống SaaSCustomer, sau đó chọn menu
Đơn hàng  Danh sách đơn hàng
2. Tìm kiếm đơn hàng: người dùng nhập vào các tiêu chí
tìm kiếm như: Tên khách hàng, Tên đăng nhập, Phương
thức thanh toán, Ngày thanh toán. Khi người dùng yêu
cầu tìm hệ thống sẽ hiển thị danh sách những đơn hàng
nào thỏa yêu cầu tìm kiếm cho người dùng
3. Xem thông tin đơn hàng: click chọn icon xem chi tiết
của đơn hàng tương ứng, thông tin chi tiết của đơn hàng
sẽ được hiển thị cho người dùng.
Cập nhật tình trạng đơn hàng: Trong trang xem thông tin chi
tiết đơn hàng chọn nút nhấn Cập nhật để hệ thống cho phép
chọn tình trạng đơn hàng, chọn nút nhấn Lưu để lưu tình trạng
cho đơn hàng tương ứng.
Không có.
Use-case Quản lý danh mục sản phẩm
Tóm tắt Use-case này cho phép SaaSCustomer thêm, xóa, cập nhật
thông tin sản phẩm trên website riêng của mình.
Trang
140

SaasSystem, sau đó chọn chức năng đăng nhập. Người
dùng đăng nhập vào hệ thống, sau đó chọn chức năng
“Quản lý danh mục sản phẩm”
2. Thêm mới danh mục sản phẩm:
a. Chọn nút nhấn “Thêm mới” để qua trang thêm

mới danh mục sản phẩm
b. Người dùng phải nhập vào một số thông tin như:

Tên danh mục, Mô tả, Vị trí, Tình trạng.
c. Khi người dùng yêu cầu thêm mới, hệ thống sẽ

tiến hành lưu thông tin danh mục vào Cơ sở dữ
liệu.
3. Tìm kiếm danh mục sản phẩm: người dùng nhập vào
các tiêu chí tìm kiếm như: Tên, Tình trạng. Khi người
dùng yêu cầu tìm hệ thống sẽ hiển thị danh sách những
danh mục nào thỏa yêu cầu tìm kiếm cho người dùng
4. Xóa danh mục sản phẩm: người dùng click chọn những
danh mục cần xóa, sau đó chọn nút nhấn “Xóa”, hệ
thống sẽ xác nhận “Bạn có muốn xóa hay không?” Nếu
người dùng xác nhận “Yes” thì danh mục sẽ bị xóa ra
khỏi hệ thống.
5. Cập nhật danh mục sản phẩm:
a. Chọn danh mục cần cập nhật, thông tin chi tiết
của danh mục sản phẩm sẽ được hiển thị.
b. Người dùng nhập các thông tin cần cập nhật như:
Tên, Mô tả, Tình trạng, Vị trí.
c. Khi người dùng yêu cầu cập nhật, hệ thống sẽ

tiến hành lưu thông tin danh mục vào Cơ sở dữ
Trang
141
liệu.
1. Nếu chức năng thêm mới không thực hiện được thì hiển
thị thông báo: Không thêm mới được danh mục sản
phẩm
2. Nếu chức năng cập nhật không thực hiện được thì hiển
thị thông báo: Không cập nhật được danh mục sản
phẩm
Use-case Quản lý sản phẩm
Tóm tắt Use-case này cho phép SaaSCustomer tìm kiếm, thêm, xóa,
sửa thông tin sản phẩm trên website riêng của mình.

SaasSystem, sau đó chọn chức năng đăng nhập. Người
dùng đăng nhập vào hệ thống, sau đó chọn chức năng
“Quản lý sản phẩm”
2. Thêm mới sản phẩm:
a. Chọn nút nhấn “Thêm mới” để qua trang thêm

mới sản phẩm
b. Người dùng phải nhập vào một số thông tin như:

Tên sản phẩm, Mã sản phẩm, Danh mục sản
phẩm, Loại sản phẩm, Hình ảnh, Mô tả sản
phẩm.
c. Khi người dùng yêu cầu thêm mới, hệ thống sẽ

tiến hành kiểm tra thông tin người dùng nhập
Trang
142
vào:
i. Phải nhập đầy đủ các thông tin bắt buộc

( có dấu *)
ii. Mã sản phẩm phải đúng định dạng.
iii. Giá sản phẩm phải là số dương.
d. Nếu thông tin hợp lệ hệ thống sẽ lưu sản phẩm

vào Cơ sở dữ liệu.
3. Tìm kiếm danh sản phẩm: người dùng nhập vào các tiêu
chí tìm kiếm như: Mã sản phẩm, Tên sản phẩm, Danh
mục. Khi người dùng yêu cầu tìm hệ thống sẽ hiển thị
danh sách những sản phẩm nào thỏa yêu cầu tìm kiếm
cho người dùng
4. Xóa sản phẩm: người dùng click chọn những sản phẩm
cần xóa, sau đó chọn nút nhấn “Xóa”, hệ thống sẽ xác
nhận “Bạn có muốn xóa hay không?” Nếu người dùng
xác nhận “Yes” thì sản phẩm sẽ bị xóa ra khỏi hệ thống.
5. Cập nhật sản phẩm:
a. Người dùng chọn sản phẩm cần cập nhật, thông

tin chi tiết của sản phẩm sẽ được hiển thị. Muốn
cập nhật lại thông tin nào, người dùng nhập lại
thông tin đó.
b. Khi người dùng yêu cầu cập nhật, hệ thống kiểm

tra tính hợp lệ của dữ liệu như trong chức năng
thêm mới. Nếu thông tin hợp lệ hệ thống sẽ tiến
hành lưu sản phẩm vào Cơ sở dữ liệu.
1. Nếu chức năng thêm mới không thực hiện được thì hiển
thị thông báo: Không thêm mới được sản phẩm
Trang
143
2. Nếu chức năng cập nhật không thực hiện được thì hiển
thị thông báo: Không cập nhật được sản phẩm.
Use-case Cấu hình hệ thống
Tóm tắt Use-case này cho phép quản trị hệ của hệ thống SaaSCustomer
cập nhật các thông tin cấu hình trong hệ thống.
quản trị của hệ thống SaaSCustomer, sau đó chọn menu
Hệ thống  Cấu hình hệ thống
2. Trang cấu hình hệ thống mở ra, chọn nút nhấn Cập nhật
để mở form nhập liệu
3. Nhập các thông tin cấu hình: Tên công ty, Logo,
Banner, Email liên hệ, Site name, Footer.
4. Chọn nút nhấn Lưu để lưu thông tin cấu hình tương ứng
vào hệ thống.
5. Nếu thông tin lưu thành công thì hệ thống sẽ thông báo
“Cập nhật thành công”.
Không có.
Đặc tả các Use-case của đối tượng ClientCustomer

Use-case Đăng kí
Tóm tắt Use-case này cho phép ClientCustomer (khách hàng đầu cuối)
Trang
144
đăng kí 1 tài khoản trên website thành viên (SaaSCustomer).
1. Người dùng truy cập tới trang chủ của website riêng,
sau đó chọn link đăng kí ở menu ngang
2. Trang đăng kí mở ra, người dùng phải điền vào một số

thông tin như: Họ và tên, Ngày sinh, Giới tính, Tên
đăng nhập, Mật khẩu, Email, Địa chỉ, Mã bảo vệ.
3. Khi người dùng yêu cầu đăng kí. Hệ thống tiến hành
kiểm tra tính hợp lệ của thông tin do người dùng nhập
vào:
4. Phải nhập đầy đủ các thông tin bắt buộc (thông tin có
dấu *).
5. Email phải đúng định dạng.
6. Mã bảo vệ phải so khớp với mã bảo vệ của hệ thống.
7. Nếu thông tin hợp lệ hệ thống sẽ ghi nhận đăng kí của

khách hàng vào cơ sở dữ liệu. Hệ thống sẽ tự động gửi
mail đến hộp mail của khách hàng để thông báo việc
đăng kí thành công.
Nếu quá trình đăng kí thành công thì thông báo: “Chúc mừng
bạn đã đăng kí thành công.”
Không có.
Các yêu cầu đặc biệt Không có.
Trang
145
Tóm tắt Use- case này cho phép ClientCustomer thực hiện đăng nhập
trên website thành viên (SaaSCustomer).
1. Người dùng truy cập tới trang chủ của website thành
viên.
2. Chọn chức năng đăng nhập. Người dùng đăng nhập vào
hệ thống.
3. Tại màn hình hiện ra, nhập tên đăng nhập và mật khẩu
vào.
4. Nhấn Đăng nhập để đăng nhập hệ thống.
Nếu sai tên đăng nhập hoặc sai mật khẩu, chương trình sẽ
thông báo lỗi “Sai thông tin tên đăng nhập hoặc mật khẩu. Vui
lòng kiểm tra lại thông tin”.
Các yêu cầu đặc biệt Người dùng phải có tài khoản hợp lệ trên website thành viên.
Use-case Thanh toán
Tóm tắt Use-case này cho phép khách hàng trên từng hệ thống con
thanh toán đơn hàng của mình.
1. Ở màn hình xem chi tiết đơn hàng chọn phương thức
thanh toán từ mục sổ xuống tên “Chọn phương thức
thanh toán”
2. Nếu chọn phương thức thanh toán là “Thanh toán qua

Paypal” thì hệ thống sẽ yêu cầu người dùng nhập thông
Trang
146
tin của tài khoản ngân hàng
a. Tên chủ thẻ.
b. Số tài khản: bắt buộc nhập, phải đúng 15 chữ số.
c. Ngày cấp: bắt buộc nhập.
d. Ngày hết hạn: bắt buộc nhập.
3. Chọn nút nhấn thanh toán để thực hiện việc thanh toán,
thông tin đơn hàng sẽ được hệ thống cập nhật vào Cơ sở
dữ liệu, đồng thời hệ thống sẽ gửi thông tin đơn hàng
vào email của khách hàng
4. Nếu phương thức thanh toán là “Thanh toán qua

paypal” thì hệ thống sẽ chuyển thông tin đơn hàng qua
trang Paypal, khách hàng sẽ thực hiện việc thanh toán
trên trang web của Paypal, nếu phương thức thanh toán
là thanh toán trực tiếp thì hệ thống sẽ thông báo “Thông
tin đơn hàng đã được gửi đến hệ thống của chúng tôi”
Nếu sai tên đăng nhập hoặc sai mật khẩu, chương trình sẽ
thông báo lỗi “Sai thông tin tên đăng nhập hoặc mật khẩu. Vui
lòng kiểm tra lại thông tin”.
Các yêu cầu đặc biệt Khách hàng phải đăng nhập vào hệ thống và giỏ hàng phải có
ít nhất một sản phẩm.
Nếu thanh toán qua paypal thì khách hàng phải đăng nhập vào
Paypal.
Phụ lục D. Các phần mềm hỗ trợ và bộ thư viện sử dụng trong
luận văn
Trang
147
• Log4net:
o Mục đích: dùng để ghi nhận lỗi trong quá trình thực thi hệ thống.
o Link download: http://logging.apache.org/log4net/download.html
• Intelligencia.UrlRewriter.dll
o Mục đích: dùng để chuyển đổi đường dẫn ảo trên trình duyệt thành
đường dẫn thực sự mà server sẽ xử lí.
o Link download: http://www.urlrewriter.net
• FreeTextBox.dll
o Mục đích: dùng để làm control nhập liệu cho các trường cần định dạng
dữ liệu theo ý của người dùng. Ví dụ: nhập nội dung tin tức, mô tả cho
sản phẩm..
o Link download: http://freetextbox.com/default.aspx
Phụ lục F. Danh mục các test case đã thực hiện được
Đăng kí thành viên
Test Case ID: 1
Tên Test Case: Đăng kí thành viên

Mục đích kiểm tra: Kiểm tra xem người dùng có đăng kí được tài khoản trên hệ
thống SaasSystem hay không?
Chức năng kiểm - Đăng kí tài khoản trên hệ thống SaasSystem
tra:
- Link: http://localhost/SaasSystem/register.aspx
Giả định: - Đã tồn tại các tài khoản sau trong hệ thống:
UserName Email
Customer1 ngvanty_03@yahoo.com
Trang
148
Dữ liệu dùng để Trường hợp 1: Kiểm tra bắt buộc nhập

kiểm tra:
Trường Giá trị
Họ và tên
Loại đăng kí
Tên đăng nhập
Mật khẩu
Xác nhận mật khẩu
Email
Ngày sinh
Địa chỉ
Điện thoại
Mã bảo vệ
Trường hợp 2: Kiểm tra Tên đăng nhập hợp lệ

Họ và tên Bùi Cao Học
Loại đăng kí Dùng thử
Tên đăng nhập Nhập bất kì nhưng thỏa 1
trong 3 trường hợp sau: chiều
dài nhỏ hơn 4, hoặc lớn hơn
15, hoặc là chữ Admin
Mật khẩu customer2
Trang
149
Xác nhận mật khẩu customer2

Email caohoang1408@yahoo.com
Ngày sinh 01/01/1985
Địa chỉ 252/37 Cao Thắng _ P12 _
Quận 10
Điện thoại 0987886789
Mã bảo vệ Nhập theo mã bảo vệ do hệ
thống phát sinh
Trường hợp 3: Kiểm tra trùng Tên đăng nhập

Tên đăng nhập customer1
Quận 10
thống phát sinh
Trang
150
Trường hợp 4: Kiểm tra trùng Email

Email ngvanty_03@yahoo.com
Quận 10
thống phát sinh
Trường hợp 5: Mật khẩu và xác nhận mật khẩu hợp lệ

Trang
151

Quận 10
thống phát sinh
Trường hợp 6: Kiểm tra mã bảo vệ hợp lệ

Quận 10
Mã bảo vệ Nhập không đúng so với mã
bảo vệ do hệ thống phát sinh
Trường hợp 7: Kiểm đăng kí thành công với dữ liệu hợp lệ

Trang
152

Quận 10
Mã bảo vệ Nhập đúng so với mã bảo vệ
do hệ thống phát sinh
Các bước thực hiện: Trường hợp 1:
- Mở trang đăng kí theo link đã cho bên trên
- Nhập dữ liệu theo mô tả ở Trường hợp 1
- Chọn nút nhấn [Đăng kí]
Nếu hệ thống bắt buộc nhập dữ liệu ở các trường: Họ và tên,

Loại đăng kí, Tên đăng nhập, Mật khẩu, Xác nhận mật khẩu,
Email, Ngày sinh, Mã bảo vệ thì kết luận test case này với dữ
liệu đầu vào như Trường hợp 1 là thành công, ngược lại kết
luận test case này thất bại.
Trường hợp 2:
-Chọn nút nhấn [Đăng kí]
Nếu hệ thống bắt thông báo “Tên đăng nhập không hợp lệ” thì
Trang
153
kết luận test case này với dữ liệu đầu vào như Trường hợp 2 là
thành công, ngược lại kết luận test case này thất bại.
Trường hợp 3:
Nếu hệ thống bắt thông báo “Tên đăng nhập này đã tồn tại, vui
lòng chọn tên đăng nhập khác” thì kết luận test case này với dữ
Trường hợp 4:
Nếu hệ thống bắt thông báo “Email này đã tồn tại, vui lòng
nhập email khác” thì kết luận test case này với dữ liệu đầu vào
như Trường hợp 4 là thành công, ngược lại kết luận test case
này thất bại.
Trường hợp 5:
Nếu hệ thống bắt thông báo “Xác nhận mật khẩu không hợp
lệ” thì kết luận test case này với dữ liệu đầu vào như Trường
hợp 5 là thành công, ngược lại kết luận test case này thất bại.
Trang
154
Trường hợp 6:
Nếu hệ thống bắt thông báo “Mã bảo vệ không đúng” đồng
thời phát sinh mã bảo vệ mới thì kết luận test case này với dữ
Trường hợp 7:
-Mở trang đăng kí theo link đã cho bên trên
-Nhập dữ liệu theo mô tả ở Trường hợp 7
-Chọn nút nhấn [Đăng kí]
Nếu hệ thống bắt thông báo “Chúc mừng bạn đăng kí thành
công. Vui lòng đăng nhập để vào phần quản trị hệ thống” thì
kết luận test case này với dữ liệu đầu vào như Trường hợp 7 là
Nếu tất cả các Trường hợp đều thành công thì kết luận test case
này thành công, ngược lại kết luận test case này thất bại.
Kết quả mong đợi: Người dùng đăng kí thành công tài khoản
Kết quả thực hiện: Thành công.
Đề nghị, ghi chú
thêm:
Thêm mới danh mục sản phẩm
Test Case ID: 2
Trang
155
Tên Test Case: Thêm danh mục sản phẩm

Mục đích kiểm Kiểm tra xem người dùng có thêm được danh mục sản phẩm trên
tra: website riêng của mình hay không?
Chức năng kiểm -Thêm mới danh mục
tra:
-Link:
http://localhost/SaasSystem/Customer/Admin/CategoryDetail.aspx
Giả định: -Khách hàng có 1 tài khoản trên hệ thống SaasSystem và có đường
dẫn website riêng như sau:
http://localhost/SaasSystem/Customer1/Default.aspx
Dữ liệu dùng để Trường hợp 1: Kiểm tra bắt buộc nhập
kiểm tra:
Tên danh mục
Danh mục cha
Trường hợp 2: Kiểm tra thêm mới danh mục cấp 1 thành công
với dữ liệu hợp lệ

Tên danh mục Điện thoại - Kỹ thuật số
Danh mục cha
Trường hợp 3: Kiểm tra thêm mới danh mục cấp 2 thành công
với dữ liệu hợp lệ

Tên danh mục Sim số
Trang
156
Danh mục cha Điện thoại - Kỹ thuật số
Các bước thực Trường hợp 1:

hiện:
- Đăng nhập vào phần quản trị của website
- Chọn chức năng [Thêm mới danh mục]
- Chọn nút nhấn [Lưu]
Nếu hệ thống bắt buộc nhập dữ liệu ở trường Tên danh mục thì kết
luận test case này với dữ liệu đầu vào như Trường hợp 1 là thành
công, ngược lại kết luận test case này thất bại.
Trường hợp 2:
- Chọn chức năng [Thêm mới danh mục]
- Chọn nút nhấn [Lưu]
Nếu hệ thống thông báo “Đã cập nhật thành công” thì kết luận test
case này với dữ liệu đầu vào như Trường hợp 2 là thành công,
ngược lại kết luận test case này thất bại
Trường hợp 3:
Thực hiện tương tự như trường hợp 2 với dữ liệu đầu vào theo mô
tả ở trường hợp 3.
Nếu tất cả các trường hợp đều thành công thì kết luận test case này
Kết quả mong Thêm thành công danh mục.
đợi:
Kết quả thực Thành công.
hiện:
Trang
157
Đề nghị, ghi chú

thêm:
Xóa danh mục sản phẩm
Test Case ID: 3
Tên Test Case: Xóa danh mục sản phẩm

Mục đích kiểm Kiểm tra xem người dùng có xóa được danh mục sản phẩm trên
tra: website riêng của mình hay không?
Chức năng - Xóa danh mục sản phẩm
kiểm tra:
- Link:
http://localhost/SaasSystem/Customer/Admin/ManageCategory.aspx
Giả định: - Người dùng có 1 tài khoản trên hệ thống SaasSystem và có đường
- Giả sử đã tồn tại các danh mục sau trong hệ thống
Tên danh mục Danh mục cha Cấp

Điện thoại - Kỹ thuật số 1
Kỹ thuật số Điện thoại - Kỹ thuật số 2
Thẻ cào Điện thoại - Kỹ thuật số 2
Sim số Điện thoại - Kỹ thuật số 2
Dữ liệu dùng Không có dữ liệu đầu vào.
để kiểm tra:
Các bước thực Trường hợp 1: Kiểm tra chức năng CheckAll/UnCheck( chọn
hiện: tất cả/ bỏ chọn tất cả)
Trang
158
- Chọn chức năng [Danh sách danh mục]
- Chọn vào checkbox CheckAll/Uncheck. Nếu checkbox

CheckAll/Uncheck được chọn mà có một checkbox nào không được
chọn thì kết luận test case này thất bại hoặc checkbox
CheckAll/Uncheck không được chọn mà có một checkbox nào được
chọn thì kết luận test case này thất bại.
Trường hợp 2: Kiểm tra tình đúng đắn thông báo xác nhận xóa
của hệ thống
- Bảo đảm không có checkbox nào được chọn
- Chọn nút nhấn [Xóa], hệ thống phải thông báo cho người dùng
“Không có item nào được chọn”
- Bảo đảm có ít nhất một checkbox được chọn, chọn nút nhấn [Xóa]
hệ thống phải thông báo cho người dùng “Bạn muốn xóa mẫu tin
này?” Chọn nút nhấn [Cancel] thì trạng thái của màn hình phải
không thay đổi.
Trường hợp 3: Kiểm tra xóa thực sự một hoặc nhiều danh mục
- Bảo đảm có ít nhất 2 checkbox tương ứng với 2 danh mục muốn
xóa được chọn.
“Bạn muốn xóa mẫu tin này?”. Chọn nút nhấn [Ok] thì trạng thái
của màn hình phải không thay đổi đồng thời 2 danh mục được chọn
bị xóa khỏi danh sách hiển thị bên dưới.
Trang
159

đợi:
hiện:
Đề nghị, ghi
chú thêm:
Cập nhật tình trạng khách hàng
Test Case ID: 4
Tên Test Case: Cập nhật tình trạng khách hàng

Mục đích kiểm Kiểm tra xem người quản trị trên từng hệ thống con có cập nhật
tra: được tình trạng của khách hàng hay không?
Chức năng - Cập nhật tình trạng khách hàng
kiểm tra:
- Link:
http://localhost/SaasSystem/Customer/Admin/ManageCategory.aspx
Giả định: - Người dùng có 1 tài khoản trên hệ thống SaasSystem và có đường
- Đã tồn tại 1 khách hàng sau trên website
Tên đăng nhập Mật khẩu

Test test
Sim số Điện thoại - Kỹ thuật số
Dữ liệu dùng Không có dữ liệu đầu vào.
để kiểm tra:
Các bước thực Trường hợp 1: Kiểm tra chức năng CheckAll/UnCheck( chọn
Trang
160
hiện: tất cả/ bỏ chọn tất cả)
-Đăng nhập vào phần quản trị của website
-Chọn chức năng [Danh sách danh mục]
-Chọn vào checkbox CheckAll/Uncheck. Nếu checkbox

CheckAll/Uncheck được chọn mà có một checkbox nào không được
chọn thì kết luận test case này thất bại hoặc checkbox
CheckAll/Uncheck không được chọn mà có một checkbox nào được
chọn thì kết luận test case này thất bại.
Trường hợp 2: Kiểm tra tình đúng đắn thông báo xác nhận xóa
của hệ thống
- Bảo đảm không có checkbox nào được chọn
“Không có item nào được chọn”
- Bảo đảm có ít nhất một checkbox được chọn, chọn nút nhấn [Xóa]
hệ thống phải thông báo cho người dùng “Bạn muốn xóa mẫu tin
này?” Chọn nút nhấn [Cancel] thì trạng thái của màn hình phải
không thay đổi.
Trường hợp 3: Kiểm tra xóa thực sự một hoặc nhiều danh mục
- Bảo đảm có ít nhất 2 checkbox tương ứng với 2 danh mục muốn
xóa được chọn.
“Bạn muốn xóa mẫu tin này?”. Chọn nút nhấn [Ok] thì trạng thái
của màn hình phải không thay đổi đồng thời 2 danh mục được chọn
Trang
161
bị xóa khỏi danh sách hiển thị bên dưới.

đợi:
hiện:
Đề nghị, ghi
chú thêm:
Phụ lục G. Cấu hình IIS và tập tin Web.config

Cấu hình Web.config
- Cập nhật tab LocalConnection để chỉ connection string đến Database
<add key="LocalConnection" value="Data Source=.;Initial

Catalog=SaasSystemDB;Persist Security Info=True;User ID=sa; pwd=1"/>
Phần in đậm là các thông tin thay đổi theo hệ thống của bạn.
- Cập nhật các thông tin tài khoản thanh toán trên Paypal
<add key="paypalAccount" value="ngvant_1225378334_per@yahoo.com"/>
<add key="taxRate" value="0"/>
<add key="SandBox" value="1"/>
<add key="shipping" value="0"/>
<add key="handling" value="0"/>
<add key="no_note" value="0"/>
<add key="currency" value="USD"/>
<add key="lc" value="US"/>
- Để gởi mail trong ứng dụng bạn phải cấu hình thông tin mail server như sau:
<add key="MailserverName" value="smtp.gmail.com"/>
Trang
162
<add key="Port" value="465"/>
<add key="FromEmail" value="youracount@gmail.com"/>
<add key="Pass" value="xxx"/>
Cấu hình IIS
Click phải lên Default Website của IIS chọn New Virtual Directory
Hình 7-68 Cấu hình IIS
Nhập tên website(Alias), sau đó chọn Next
Hình 7-69 Tạo tên Alias cho thư mục
Trỏ đường dẫn đến thư mục chứa mã nguồn của ứng dụng, sau đó chọn Next, Finish
Trang
163
Hình 7-70 Chọn thư mục lưu website
Click phải lên Website vừa tạo chọn Properties, chọn tab Document để thiết lập trang
Default cho website này
Trang
164
Hình 7-71 Chỉ định tập tin mặc định chạy khi truy cập website
Thực hiện Browse để kiểm tra việc cấu hình IIS thành công hay chưa
Nếu trên trình duyệt xuất hiện màn hình như sau thì quá trình cài đặt đã thành công:
Trang
165
Hình 7-72 Cài đặt thành công website
7.4 Kiến thức xây dựng phần mềm

7.4.1 Qui trình phát triển phần mềm
7.4.2 Kiến thức lập trình
7.4.2.1 Lập trình hướng đối tượng
7.4.2.2 Ích lợi của lập trình hướng đối tượng
7.4.2.3 Lập trình với mô hình 3 lớp
7.4.2.4 Ích lợi của mô hình 3 lớp
7.4.3 Kiến thức phân tích - thiết kế
7.4.3.1 Kiến trúc phần mềm
7.4.3.2 Các qui tắc thiết kế dữ liệu
Khi thiết kế cơ sở dữ liệu, cần tuân thủ các qui tắc thiết kế sau1:
Trang
166
Qui tắc 1: Thông thường, mỗi lớp đối tượng đơn giản được ánh xạ thành một bảng
1
Bài giảng Xây dựng phần mềm hướng đối tượng – Th.S Trần Mình Triết, Giảng viên Khoa CNTT, ĐH KHTN
Khi tiến hành thiết kế dữ liệu, qui tắc này được áp dụng đầu tiên.
Qui tắc 2: quan hệ một-một (quan hệ 1-1)
Hình 3-73 Qui tắc thiết kế cơ sở dữ liệu: quan hệ 1-1
Theo sơ đồ trên thì với kiểu quan hệ 1-1, ta có thể có những cách thiết kế bảng lưu trữ
dữ liệu như (1), (2), (3), (4), (5) hoặc (6). Trong đó, MA và MB lần lượt là khóa chính
(khóa ngoại) của 2 bảng A (bảng B), bảng B (bảng A).
Qui tắc 3: quan hệ một-nhiều (quan hệ 1-n)
Trang
167
Nếu một đối tượng A chứa một hoặc nhiều đối tượng B thì bảng A và bảng B sẽ được
thiết kế như sau:
- Bảng A (MA …): MA là khóa chính của bảng A.
- Bảng B (MB, MA …): bảng B lấy MA làm khóa ngoại.
Qui tắc 4: quan hệ nhiều - nhiều (quan hệ m-n)
Kiến thức kiểm nghiệm phần mềm
Trang
168

De Cuong Thuc Tap

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

De Cuong Thuc Tap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

XÂY DỰNG HỆ THỐNG

THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

1.2 Mục đích ............................................................................................................12

3.1.4 Các thành phần tham gia...............................................................................24

4.2.3 Môi trường phát triển....................................................................................51

4.5.3 Luồng xử lý...................................................................................................78

6.3.1 Chi phí phần cứng.........................................................................................94

Giao diện ứng dụng SaaSSystem - ứng dụng cha...................................................105

Danh sách các hình

Danh sách bảng biểu

Danh sách các thuật ngữ sử dụng*

E-tailing: E-tailing là bán lẻ trực tuyến, thường là B2C.

E-Commerce: Thương mại điện tử.

E-Marketing: Tiếp thị điện tử.

E-Payment: Thanh toán điện tử.

• Thuê một công ty tư vấn để tư vấn về vấn đề kĩ thuật

• Thuê một công ty phần mềm để phát triển hệ thống

• Triển khai hệ thống

• Bảo trì hệ thống

1.2 Mục đích

 Chi phí triển khai thấp.

 Thời gian triển khai nhanh.

 Chi phí duy trì, bảo trì hệ thống thấp.

 An toàn, ổn định và bảo mật dữ liệu.

1.3 Đối tượng

1.4 Phạm vi nghiên cứu

- Tìm hiểu lý thuyết về TMĐT.

- Tìm hiểu lý thuyết về phần mềm hướng dịch vụ (Software as a Service).

Chương 2 TỔNG QUAN

Vùng Dân số Người dùng Người dùng % dân Tăng so Tỉ lệ

Châu Á 3.780.819.792 114.304.000 650.361.843 17,2 % 469,0 % 41,1 %

Châu Âu 803.903.540 105.096.093 390.141.073 48,5 % 271,2 % 24,7 %

Trung 196.767.614 3.284.800 45.861.346 23,3 % 1.296,2 % 2,9 %

Mĩ La- 581.249.892 18,068,919 173.619.140 29,9 % 860,9 % 11,0 %

Tổng cộng 6.710.029.070 360.985.492 1.581.571.589 23,6 % 338,1 % 100,0 %

Nguồn: Internet World Stats

Nguồn: Internet World Stats

Về tình hình phần mềm hướng dịch vụ (SaaS)

2.1.2 Việt Nam

Về phần mềm hướng dịch vụ (SaaS)

2.2 Thuận lợi và khó khăn cho TMĐT ở Việt Nam

2.2.2 Khó khăn

2.3 Hướng tiếp cận

Chương 3 KIẾN THỨC NỀN TẢNG

3.1 Thương mại điện tử (EC)

• Mua, bán, trao đổi hàng hóa/dịch vụ/ thông tin.

• Dịch vụ khách hàng (customer service)

• Hợp tác thiết kế và sản xuất với đối tác (collaborative)

• Đào tạo từ xa (e-learning)

• Giao dịch điện tử nội bộ trong công ty (intrabusiness)

3.1.2 Một số khái niệm EC (**)

3.1.2.2 Thị trường điện tử (Electronic Market)

3.1.2.3 Sàn giao dịch

3.1.2.4 Thanh toán điện tử

3.1.2.5 Trao đổi dữ liệu điện tử tài chính

3.1.2.6 Tiền mặt Internet (Internet Cash)

3.1.2.7 Túi tiền điện tử (Electronic Purseb)

• Thanh toán nội bộ một hệ thống ngân hàng khác.

3.1.3 Khung hoạt động

Hình 3-1 Khung hoạt động của EC

1. Cơ sở hạ tầng EC (nền móng ngôi nhà):

o Con người (người mua, người bán, trung gian...).

o Tiếp thị trực tiếp (Direct Marketing)