TUYỂN TẬP PHƯƠNG TRÌNH,HỆ PHƯƠNG TRÌNH CHỨA THAM SỐ

--------------------------091.56.57.952-------------------------

Bài 1: Tìm tất cả các giá trị của a để hệ sau có nghiệm thỏa mãn điều kiện :

Bài giải

Đặt , từ phương trình thứ nhất trong hệ và từ điều kiện suy ra

Vậy phương trình thứ nhất tương đương với :

Thế vào bất phương trình thứ 2 ta có :

(2)

Đặt .

Hệ đã cho có nghiệm thỏa mãn điều kiện

bất phương trình (2) có nghiệm

Ta có

Suy ra :
Vậy hệ có nghiệm thỏa mãn yêu cầu bài toán nếu

Tìm m để phương trình sau có 2 nghiệm thực phân biệt:

Bài giải

(2)

(3)

(2) có hai nghiệm phân biệt có hai nghiệm thoa mãn :

Đề bài

Xác định để phương trình sau có nghiệm

Bài giải

Điều kiện : .Đặt

Ta có : khi

khi
 Tập giá trị của t là ( liên tục trên đoạn [-1;1] ).

Phương trình đã cho trở thành : (*)

Xét với .Ta có liên tục trên đoạn

Phương trình đã cho có nghiệm phương trình (*) có nghiệm

Ta có nghịch biến trên

Suy ra: ;

Vậy:

Đề bài

Giải và biện luận theo a hệ phương trình

Bài giải

là 2 nghiệm của phương trình (1)

(1) có hoặc

Với điều kiện đó, (1) có 2 nghiệm

Kết luận : - Nếu thì hệ vô nghiệm.

- Nếu hoặc thì hệ có 2 nghiệm và

Với xác định ở trên.

Đề bài

Giải và biện luận phương trình theo tham số

Bài giải

- Nếu thì phương trình vô ngiệm.

- Nếu thì với điều kiện

Phương trình .

- Nếu thì phương trình vô nghiệm

- Nếu thì phương trình thỏa mãn điều kiện

với điều
kiện ,

do đó điều kiện đang xét

Tóm lại :

Nếu hoặc thì phương trình vô nghiệm.

Nếu thì phương trình có 2 nghiệm

Đề bài

Giải và biện luận phương trình :

, trong đó a là tham số .
 Bài giải

Giải và biện luận

- Với : ( 1) vô nghiệm

- Với

- Với

Vậy :

Với a = 0 ; phương trình có nghiệm duy nhất x = 0.

Với ; phương trình có nghiệm

Với các giá trị khác của a, phương trình vô nghiệm

Đề bài

Xác định để phương trình sau có nghiệm :

Bài giải

Điều kiện :

Đặt

Ta có :
 tập giá trị của là ( liên tục trên đoạn ).

Phương trình đã cho trở thành :

(*)

Xét với .

Ta có liên tục trên đoạn .

Phương trình đã cho có nghiệm

Phương trình (*) có nghiệm

Ta có : nghịch biến trên

Suy ra :

Vậy giá trị của cần tìm là

Cách khác : Sau khi tính toán đưa về biểu thức (*) ta đặt và lập bảng
biến thiên của trên đoạn ta cũng được kết quả như trê

Đề bài

Tìm để phương trình sau có hai nghiệm thực phân biệt:

Bài giải

(1)
 (3)

(1) có hai nghiệm phân biệt ( 3) có hai nghiệm thỏa mãn

Trong đó

Đề bài

Với những giá trị nào của m thì hệ bất phương trình :

có nghiệm .

Bài giải

Hệ đã cho tương đương với

Hệ có nghiệm

Đề bài

Giải và biện luận phương trình :

trong đó m là tham số .

Bài giải
Đặt và

Khi đó (3) trở thành :

+) Nếu thì (4) vô nghiệm (3) vô nghiệm .

+) Nếu thì (4) vô nghiệm (3) vô nghiệm .

+) Vậy (4) có nghiệm có nghiệm.

Kết luận :

, phương trình đã cho vô nghiệm .

, phương trình có nghiệm x = 0 ( kép ).

, phương trình có nghiệm x = 1( kép).

hoặc , phương trình có hai nghiệm

Đề bài

Chứng minh rằng với mọi giá trị dương của tham số m, phương trình sau có 2 nghiệm
thực phân biệt :

Bài giải

đồng biến với

có nghiệm (thỏa mãn ).

Vậy phương trình đã cho có 2 nghiệm phân biệt với m> 0

Đề bài
Cho phương trình:

Xác định m để phương trình đã cho có nghiệm.

Bài giải

ĐK : .

Ta có:

(1).

Đặt

với điều kiện (vì )

(2)

Phương trình đã cho sẽ có nghiệm (2) có ít nhất một nghiệm

Xét có và có bảng biến thiên nên:

(2) có nghiệm .

Vậy phương trình đã cho có nghiệm .

Đề bài

Cho hệ phương trình

1. Tìm tất cả các giá trị của a để hệ phương trình đã cho có hai nghiệm phân biệt.

2. Gọi là các nghiệm của hệ đã cho, hãy chứng minh

 Bài giải

1. Thế vào phương trình thứ hai của hệ ta được

Hệ đã cho có 2 nghiệm phân biệt có .

2. Do

,đẳng thức xảy ra ( thỏa mãn đk ).

Bài giải

a) Hệ đã cho có thể viết lại:

(*)

Ta nhận thấy là phương trình đường thẳng, luôn đi qua điểm cố định .

là phương trình đường tròn tâm và bán kính .

Do số giao điểm của đường thẳng và đường tròn chính là số nghiệm của hệ. Vậy hệ có
hai nghiệm khi:

.
b) Ta có:
(đpcm) Dấu xảy ra khi đường thẳng đi qua
tâm: Hay:

Đề bài

Tìm m để hệ sau có nghiệm

Bài giải

Hệ đã cho sẽ vô nghiệm

Ta có

Do và

suy ra ,

Do đó hệ sẽ có nghiệm

Đề
bài

Cho phương trình: (*)

a) Giải (*) khi

b) Tìm để (*) có 3 nghiệm phân biệt

Bài giải

(*)

a) Với

(*)

b) (*) có 3 nghiệm phân biệt có 3 nghiệm phân biệt

Kết luận: (*) có 3 nghiệm phân biệt

Đề bài

Tìm để phương trình sau có 2 nghiệm lớn hơn 1:

(*)

Bài giải

Ta có không là nghiệm của (*)

Xét (*)

Đặt

Ta có: (*)

Phương trình luôn có 2 nghiệm trái dấu.

Nếu

Vậy (*) có 2 nghiệm lớn hơn 1 (**) có 2 nghiệm phân biệt

Kết luận:

Đề bài
Tìm sao cho phương trình có 4 nghiệm phân biệt
lập thành cấp số cộng.

Bài giải

Cách 1
Đặt

Dễ thấy (*) có 4 nghiệm phân biệt phương trình bậc 2 theo sau đây phải có 2 nghiệm
dương phân biệt

(**)

(**) có 2 nghiệm dương phân biệt

(1)

Với điều kiện (1) thì (**) có 2 nghiệm

hoặc

Vậy 4 nghiệm của (*) tạo thành cấp số cộng

Tức là
Kết luận: (*) có 4 nghiệm phân biệt lập thành cấp số cộng

Cách 2:

Đặt (*)

(**) có 2 nghiệm dương phân biệt

(1)

Gọi là 2 nghiệm của (*) 4 nghiệm của (*) là

4 nghiệm đó lập thành cấp số cộng

Ta có

thoả mãn điều kiện

Kết luận: (*) có 4 nghiệm phân biệt lập thành cấp số cộng

Đề bài

Tìm tất cả các giá trị của m để hệ bất phương trình sau đây có nghiệm
 Bài giải

Đặt , khi đó :

BPT .

Trừ từng vế cho ta được: .

Do đó nếu hệ có nghiệm thì

Ngược lại với ta xét hệ phương trình

.Thay vào (4) ta có :

Vì nên các nghiệm trên cũng là nghiệm của hệ đã cho.

Vậy hệ đã cho có nghiệm

Đáp số: .

Đề bài

Giải và biện luận hệ phương trình: (*)

Bài giải

Hệ (*)

+) Nếu . Do nên
(*)

+) Nếu . Do

(*)

+) Nếu . Do nên

(*)

+) Nếu Do nên

(*) loại

+) Nếu

(*) loại

+) Nếu :

(*) loại

Kết luận: +)

+)

+)

+) (*) vô nghiệm

Đề bài

Với những giá trị nào của m thì hệ phương trình có nghiệm ?

Bài giải
Hệ đã cho tương đương với : là 2 nghiệm của
.

Hệ có nghiệm

Đề bài

Tìm m để hệ sau có nghiệm :

Bài giải

Bài giải

Trừ vế cho vế ta có: với

Xét hàm số: có: (1)

Vậy f(t) đồng biến với mọi . Mặt khác phương trình (1) viết lại dưới dạng: f(x)=f(y)
nên x=y.

Khi đó ta có hệ sẽ có nghiệm khi phương trình: có nghiệm.

Lại theo trên vì hàm số f(x) đồng biến nên: . Từ đó ta có:

Đề bài

Định m để phương trình sau có nghiệm :

Bài giải
 (1)

(1) có nghiệm

Đề bài

Tìm để phương trình: có 4 nghiệm phân biệt.

Bài giải

Đây là phương trình dạng: với .

Ta có:

Đặt ta có:

Phương trình (1) có 4 nghiệm phân biệt khi và chỉ khi (2) có hai nghiệm phân biệt dương:

Vậy phương trình đã cho có 4 nghiệm phân biệt khi

Đề bài

Giải hệ phương trình

Bài giải
Từ phương trình thứ hai suy ra , vậy hệ tương đương với

Suy ra

Đặt

Đề bài

Giải hệ phương trình

Bài giải

Hệ đã cho

là 2 nghiệm của

Đề bài

Giải hệ phương trình

 Bài giải

Nếu hệ này vô nghiệm

Nếu thì đặt

Từ đó có các nghiệm

Đề bài

Giải hệ phương trình

Bài giải

Xét hệ

a) Nếu có một nghiệm:

b) Nếu có một nghiệm:

c) Nếu vô nghiệm.

Nghiệm của hệ : hoặc

Đề bài
Giải phương trình

Bài giải

Đặt và PT trở thành:

(thỏa mãn đk )

Bài giải

ĐK: x>=1

Lập phương hai vế ta có:

Đặt ( t>= 0). nên ta có:

vậy t= 0, t=3, t=1.

+) xét t = 0 thì x=1

+) xét t = 3 thì x =10

+)xét t =1 thì x= 2

Bài giải

Điều kiện :

Đặt

Khi đó pt
 ( thỏa mãn )

Vậy pt đã cho có 3 nghiệm x=1,x=2,x=10

Đề bài

Giải hệ phương trình

Đề

bài

Từ (3)

Trừ từng vế của (1) cho (2) : (4)

do (3) ta có : và .

Do đó (4)

Từ đó dễ dàng thu được các nghiệm :

; ; ;

Đề
bài

Chứng minh rằng với moi , hệ phương trình sau có nghiệm duy nhất:
Điều kiện: . Hệ đã cho tương ứng với :

Hệ đã cho có nghiệm duy nhất khi và chỉ khi phương trình (1) có một nghiệm duy nhất
trong khoảng

Xét hàm số với

Do liên tục trong khoảng và

nên phương trình có nghiệm trong khoảng

Mặt khác:
.

đồng biến trong khoảng

Suy ra, phương trình có nghiệm duy nhất trong khoảng .

Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất.

Đề
bài

Giải hệ phương trình:

Điều kiện: .Đặt

Từ phương trình thứ nhất của hệ suy ra :

Bình phương hai vế của phương trình thứ hai ta được:

(2).
Thay vào (2) ta
được:

Với .

Suy ra,nghiệm của hệ là

Đề bài

Cho hệ phương trình

1. Giải hệ phương trình đã cho với m=0.

2. Với những giá trị nào của m thì hệ có nghiệm ?

Bài giải

1.Trước hết,chú ý rằng có nghiệm dạng khi và chỉ khi

(vì là nghiệm của hệ

Vì vậy, nếu thì hệ không có nghiệm nào có dạng và có thể đặt .

Với

Thế vào ta tìm được các nghiệm của hệ là

và

2. Với hệ có ít nhất là 2 nghiệm

Với , hệ sẽ có nghiệm khi và chỉ khi (3) có nghiệm

có nghiệm

Do đó, hệ có nghiệm

Đề bài

Giải hệ phương trình:

Bài giải
- Với

- Với

Điều kiện , do đó nghiệm bị loại.

Ta được

Đáp số: và

-----------------------------------------------------------------

Mọi thắc mắc liên quan tới chuyên đề xin vui lòng liên hệ theo số máy : 091.56.57.952.

By: Trần Quang Thuận-Khoa Toán-ĐHSPHN. Email: aspvietnam_netuk@yahoo.com.