You are on page 1of 6

GIɟI QUYɻT XUNG Đ͘T PHÁP LUɩT VÀ XUNG Đ͘T THɥM QUYɽN Vɽ NUÔI CON NUÔI

CÓ YɻU T͐ NƯ͚C NGOÀI TRONG TƯ PHÁP QU͐C Tɻ

NGUYʁN CÔNG KHANH

Phó Cͥc trư͟ng Cͥc Con nuôi qu͑c tɼ, B͙ Tư pháp Viʄt Nam

Quan hʄ nuôi con nuôi trong tư pháp qu͑c tɼ Viʄt Nam là quan hʄ nuôi con nuôi có
yɼu t͑ nư͛c ngoài, tͩc là nuôi con nuôi giͯa công dân Viʄt Nam v͛i ngư͝i nư͛c ngoài
± xét theo nghĩa hɶp. Tuy rɮng Viʄt Nam chưa ban hành đɞo luɪt riêng vɾ tư pháp
qu͑c tɼ đʀ điɾu chʆnh tɢt cɠ các quan hʄ dân sͱ theo nghĩa r͙ng có yɼu t͑ nư͛c
ngoài, trong đó có quan hʄ nuôi con nuôi, song trên thͱc tɼ, các quan hʄ này đã
đưͣc điɾu chʆnh ³l͓ng ghép´ trong các văn bɠn pháp luɪt dân sͱ cͧa Viʄt Nam. Các
quan hʄ nuôi con nuôi có yɼu t͑ nư͛c ngoài đưͣc điɾu chʆnh chͧ yɼu trong B͙ luɪt
dân sͱ; Luɪt hôn nhân và gia đình (chương XI); Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP và đɴc
biʄt, trong các hiʄp đʈnh song phương vɾ tương trͣ tư pháp và hͣp tác vɾ nuôi con
nuôi giͯa Viʄt Nam v͛i các nư͛c (xin lưu ý, cho đɼn nay, Viʄt Nam chưa là thành
viên cͧa bɢt kƒ điɾu ư͛c qu͑c tɼ đa phương nào trong lĩnh vͱc tư pháp qu͑c tɼ liên
quan đɼn vɢn đɾ nuôi con nuôi).

Dư͛i góc đ͙ tư pháp qu͑c tɼ, theo tôi, có hai vɢn đɾ cơ bɠn cɤn xem xét giɠi quyɼt
khi đɾ cɪp đɼn quan hʄ nuôi con nuôi có yɼu t͑ nư͛c ngoài là: lͱa ch͍n pháp luɪt áp
dͥng đ͑i v͛i các vɢn đɾ xoay quanh quan hʄ nuôi con nuôi (như điɾu kiʄn nuôi con
nuôi ± đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi, đ͑i v͛i trɸ em; sͱ đ͓ng ý cho trɸ em làm con
nuôi; hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi) và lͱa ch͍n cơ quan có thɦm quyɾn giɠi
quyɼt các viʄc vɾ nuôi con nuôi cͧa Viʄt Nam hay cͧa nư͛c ngoài (cơ quan hành
chính đ͑i v͛i viʄc đăng ký h͙ tʈch và cơ quan t͑ tͥng đ͑i v͛i tranh chɢp vɾ nuôi con
nuôi).

Đó là nhͯng vɢn đɾ, tuy đưͣc quy đʈnh trong pháp luɪt Viʄt Nam hiʄn nay liên quan
đɼn chɼ đʈnh nuôi con nuôi dư͛i khía cɞnh tư pháp qu͑c tɼ, nhưng chɬc chɬn rɮng,
chưa hoàn toàn đɤy đͧ và ͟ mͩc đ͙ nhɢt đʈnh, còn có tính áp đɴt chͧ quan, mang
nɴng tư duy pháp lý cͧa m͙t nư͛c cho trɸ em làm con nuôi là chͧ yɼu (nư͛c g͑c).

1. Luɪt nhân thân (lex personalis) ± nguyên tɬc cơ bɠn đưͣc lͱa ch͍n đʀ giɠi quyɼt
xung đ͙t pháp luɪt vɾ nuôi con nuôi

Phù hͣp v͛i tư pháp qu͑c tɼ cͧa nhiɾu nư͛c, tư pháp qu͑c tɼ Viʄt Nam cũng thͫa
nhɪn và áp dͥng hʄ thu͙c Luɪt Nhân thân (lex personalis) như m͙t hʄ thu͙c cơ bɠn
đʀ giɠi quyɼt xung đ͙t pháp luɪt trong các quan hʄ vɾ nuôi con nuôi có yɼu t͑ nư͛c
ngoài, như xung đ͙t vɾ điɾu kiʄn nuôi con nuôi, vɾ các hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi
con nuôi.

1.1. Điɾu kiʄn nuôi con nuôi

1.1.1. Đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi

- Theo Điɾu 105 Luɪt Hôn nhân và gia đình năm 2000 (HNGĐ), có hai hʄ thu͙c cùng
đưͣc áp dͥng đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi là
pháp luɪt Viʄt Nam và pháp luɪt cͧa nư͛c mà ngư͝i xin nhɪn con nuôi có qu͑c tʈch
(Lex Nationalis).
- Theo Điɾu 37 Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP, cũng có hai hʄ thu͙c cùng đưͣc áp dͥng
đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi thư͝ng trú (Lex
Domicili).

- Trong các Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp giͯa Viʄt Nam v͛i các nư͛c (Nga, Séc,
Xlôvakia, Bungary, Hungary, Ucraina, Cuba,«), áp dͥng hʄ thu͙c luɪt qu͑c tʈch (Lex
Nationalis) cͧa ngư͝i xin nhɪn con nuôi đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i
ngư͝i đó; riêng Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp v͛i Lào thì áp dͥng hʄ thu͙c luɪt qu͑c
tʈch cͧa trɸ em đưͣc xin làm con nuôi.

- Còn trong các Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi giͯa Viʄt Nam v͛i các nư͛c
(Pháp, Italia, Đan Mɞch, Ailen, Thͥy Điʀn, Bʆ), cũng áp dͥng hai hʄ thu͙c đʀ xác
đʈnh điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi là pháp luɪt cͧa Nư͛c
nhɪn (nơi ngư͝i xin con nuôi thư͝ng trú) và pháp luɪt cͧa Nư͛c g͑c (nơi trɸ em
thư͝ng trú và có qu͑c tʈch).

Như vɪy, trong tư pháp qu͑c tɼ Viʄt Nam, hʄ thu͙c luɪt nhân thân cͧa ngư͝i xin con
nuôi (Lex Personalis) là hʄ thu͙c cơ bɠn đưͣc th͑ng nhɢt áp dͥng đʀ xác đʈnh điɾu
kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i ngư͝i xin nhɪn con nuôi.

Tuy nhiên, thͱc tiʂn thi hành các quy đʈnh trên đây, đôi khi cũng nɠy sinh nhͯng khó
khăn, phͩc tɞp, b͟i các quy đʈnh trên đây, tư͟ng như chɴt chɺ và phù hͣp v͛i thông
lʄ qu͑c tɼ, nhưng bɠn thân nó lɞi chͩa đͱng nhͯng điʀm mâu thuɨn hoɴc không rõ
ràng, gây khó khăn trong viʄc áp dͥng. Đó là viʄc áp dͥng quy đʈnh tɞi Điɾu 105
khoɠn 1 cͧa Luɪt hôn nhân và gia đình và Điɾu 37 cͧa Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP.

Ví dͥ, trong viʄc xác đʈnh pháp luɪt áp dͥng vɾ điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i m͙t
công dân Nga nhưng thư͝ng trú tɞi Pháp, mu͑n xin nhɪn trɸ em Viʄt Nam thư͝ng
trú tɞi Viʄt Nam làm con nuôi. Vɾ nguyên tɬc, trư͛c hɼt, ngư͝i đó phɠi đáp ͩng đͧ
các điɾu kiʄn nuôi con nuôi theo pháp luɪt Viʄt Nam (Điɾu 69 Luɪt hôn nhân và gia
đình). Ngoài ra, theo Điɾu 105 cͧa Luɪt Hôn nhân và gia đình, ngư͝i đó còn phɠi
tuân theo pháp luɪt cͧa Nga vɾ nuôi con nuôi (theo hʄ thu͙c lex nationalis). Điɾu đó
cũng phù hͣp v͛i quy đʈnh tɞi Điɾu 28 khoɠn 1 Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp giͯa Viʄt
Nam và Nga. Tuy nhiên, vì ngư͝i đó thư͝ng trú tɞi Pháp, nên ngư͝i đó lɞi còn phɠi
tuân theo pháp luɪt cͧa Pháp (nơi thư͝ng trú) vɾ điɾu kiʄn nuôi con nuôi (theo Điɾu
37 Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP và Điɾu 10 Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi Viʄt ±
Pháp). Như vɪy, ͟ đây có ba hʄ th͑ng pháp luɪt cùng đưͣc áp dͥng đʀ xác đʈnh điɾu
kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i cha mɶ nuôi (pháp luɪt Viʄt Nam ± nơi trɸ em thư͝ng trú
và có qu͑c tʈch; pháp luɪt Pháp ± nơi ngư͝i đó thư͝ng trú). Vɢn đɾ phͩc tɞp đɴt ra
là, nɼu pháp luɪt cͧa ba nư͛c này có nhͯng quy đʈnh khác nhau vɾ điɾu kiʄn nuôi
con nuôi (mà chɬc chɬn là khác nhau), thì áp dͥng pháp luɪt nư͛c nào?

Điɾu may mɬn là, trong pháp luɪt Viʄt Nam có quy đʈnh m͙t nguyên tɬc ³nɼu điɾu
ư͛c qu͑c tɼ mà Viʄt Nam ký kɼt hoɴc gia nhɪp có quy đʈnh khác, thì áp dͥng quy
đʈnh cͧa điɾu ư͛c qu͑c tɼ đó´ (Điɾu 7 khoɠn 2 Luɪt HNGĐ, Điɾu 4 Nghʈ đʈnh
68/2002/NĐ-CP). Nhưng lưu ý là, trong ví dͥ trên đây có hai loɞi điɾu ư͛c qu͑c tɼ
cͧa Viʄt Nam liên quan đɼn vɢn đɾ ch͍n luɪt áp dͥng đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn nuôi con
nuôi đ͑i v͛i cha mɶ nuôi, trong đó Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp Viʄt Nam ± Nga thì
theo hʄ thu͑c luɪt qu͑c tʈch và Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi Viʄt ± Pháp thì
theo hʄ thu͙c luɪt nơi cư trú.

Do đó, câu h͏i tôi mu͑n đɴt ra tɞi h͙i thɠo này là, sɺ phɠi áp dͥng quy đʈnh cͧa hiʄp
đʈnh nào trên đây đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn nuôi con nuôi đ͑i v͛i trư͝ng hͣp cͥ thʀ
trong ví dͥ nêu trên?

1.1.2. Đ͑i v͛i trɸ em đưͣc cho làm con nuôi

Trong tɢt cɠ các Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi giͩa Viʄt Nam v͛i các nư͛c, đɾu
th͑ng nhɢt áp dͥng pháp luɪt cͧa Nư͛c g͑c (nư͛c mà trɸ em có qu͑c tʈch và thư͝ng
trú) đʀ xác đʈnh điɾu kiʄn cͧa trɸ em đưͣc cho làm con nuôi. Điɾu kiʄn cho trɸ em
Viʄt Nam làm con nuôi đưͣc quy đʈnh tɞi Điɾu 68 Luɪt Hôn nhân và gia đình và Điɾu
36 Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP.

Điɾu này cũng phù hͣp v͛i thông lʄ qu͑c tɼ ͟ ch͗, trên nguyên tɬc chͧ quyɾn qu͑c
gia, m͗i nư͛c đɾu có quyɾn đɴt ra nhͯng điɾu kiʄn, tiêu chuɦn và đ͑i tưͣng cͧa trɸ
em đưͣc cho làm con nuôi, có thʀ theo hư͛ng m͟ r͙ng hoɴc hɞn chɼ, tùy thu͙c vào
điɾu kiʄn đ͑i v͛i trɸ em đưͣc cho làm con nuôi là theo hư͛ng ³m͟ r͙ng có điɾu kiʄn´,
bɠo đɠm chɴt chɺ, tránh bʈ lͣi dͥng.

1.2. Vɾ sͱ đ͓ng ý cho trɸ em làm con nuôi

Vɾ sͱ đ͓ng ý cͧa nhͯng ngư͝i có quyɾn cho trɸ em làm con nuôi, cũng như hình
thͩc thʀ hiʄn sͱ đ͓ng ý đó, theo thͱc tiʂn tư pháp qu͑c tɼ ͟ nhiɾu nư͛c hiʄn nay,
phɠi tuân theo pháp luɪt cͧa nư͛c nơi trɸ em đó có qu͑c tʈch và thư͝ng trú (Nư͛c
g͑c). Trong các Hiʄp đʈnh vɾ nuôi con nuôi cͧa Viʄt Nam đưͣc xin làm con nuôi, thì
sͱ đ͓ng ý cͧa nhͯng ngư͝i có quyɾn cho trɸ em làm con nuôi, kʀ cɠ cͧa bɠn thân
trɸ em đó (tͫ đͧ 9 tu͕i tr͟ lên) và hình thͩc thʀ hiʄn sͱ đ͓ng ý đó (bɮng văn bɠn),
phɠi tuân theo pháp luɪt Viʄt Nam (Nư͛c g͑c). Quy đʈnh này cũng đưͣc thʀ hiʄn
th͑ng nhɢt trong các hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi cͧa Viʄt Nam v͛i các nư͛c.

Tuy nhiên, trên thͱc tɼ, trong quá trình thͱc hiʄn, vɨn có nhͯng vư͛ng mɬc nhɢt
đʈnh. Đó là trong viʄc đ͓ng ý cho trɸ em làm con nuôi theo hình thͩc ³tr͍n vɶn´,
nhiɾu khi cha mɶ đɸ hoɴc nhͯng ngư͝i có quyɾn khác, không nhɪn thͩc đưͣc m͙t
cách đɤy đͧ nhͯng hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi tr͍n vɶn là như thɼ nào.
Do đó, trong biʀu mɨu giɢy t͝ vɾ sͱ đ͓ng ý cͧa nhͯng ngư͝i này, các cơ quan có
thɦm quyɾn cͧa các nư͛c đã ký kɼt hiʄp đʈnh con nuôi v͛i Viʄt Nam đɾu yêu cɤu
phía Viʄt Nam phɠi đưa thêm m͙t câu là ³« sau khi đã nhɪn thͩc m͙t cách đɤy đͧ
vɾ các hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi, tôi hoàn toàn tͱ nguyʄn đ͓ng ý cho
con tôi làm con nuôi theo hình thͩc tr͍n vɶn«´. Tôi cho rɮng, cách làm này cũng là
cɤn thiɼt, nhưng chʆ là biʄn pháp tình thɼ và có phɤn áp đɴt. Cɤn tính đɼn giɠi pháp
lâu dài và an toàn hơn.

1.3. Hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi

1.3.1. N͙i dung các hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi

Theo pháp luɪt cͧa nhiɾu nư͛c hiʄn nay, tùy thu͙c vào m͗i hình thͩc nuôi con nuôi
(đơn giɠn hay tr͍n vɶn), có thʀ làm phát sinh các hʄ quɠ pháp lý sau đây:

- Quan hʄ pháp lý cha mɶ và con (đɤy đͧ) giͯa cha mɶ nuôi và con nuôi: quan hʄ
cɢp dư͡ng, quyɾn đɞi diʄn theo pháp luɪt, quyɾn đɞi diʄn theo pháp luɪt, quyɾn
thͫa kɼ tài sɠn«

- Trɸ em mɴc nhiên có qu͑c tʈch cͧa cha mɶ nuôi.

- Chɢm dͩt quan hʄ pháp lý t͓n tɞi trư͛c đó giͯa cha mɶ đɸ (và h͍ hàng g͑c) v͛i trɸ
em đưͣc cho làm con nuôi, kʀ cɠ quan hʄ thͫa kɼ theo pháp luɪt.

1.3.2. Pháp luɪt áp dͥng

Tuyʄt đɞi đa s͑ các nư͛c đɾu áp dͥng hʄ thu͙c ³nơi thͱc hiʄn viʄc nuôi con nuôi´
(nơi xɠy ra hành vi pháp lý) đʀ xác đʈnh pháp luɪt áp dͥng đ͑i v͛i hʄ quɠ pháp lý
cͧa viʄc nuôi con nuôi. Trong các Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi giͯa Viʄt Nam
v͛i các

nư͛c cũng áp dͥng hʄ thu͙c này. Điɾu đó hiʀu rɮng, trong trư͝ng hͣp trɸ em Viʄt
Nam đưͣc nhɪn làm con nuôi tɞi các nư͛c đã ký kɼt Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con
nuôi v͛i Viʄt Nam, thì hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc nuôi con nuôi đó sɺ đưͣc xác đʈnh
theo pháp luɪt cͧa nư͛c ký kɼt, nơi thư͝ng trú cͧa cha mɶ nuôi. Như vɪy, Viʄt Nam
đã chɢp nhɪn toàn b͙ n͙i dung cͧa hʄ quɠ pháp lý phát sinh tͫ viʄc cho trɸ em Viʄt
Nam làm con nuôi tɞi nư͛c ký kɼt Hiʄp đʈnh, tɢt nhiên, bao g͓m cɠ viʄc chɢm dͩt
hoàn toàn quan hʄ pháp lý t͓n tɞi trư͛c đó giͩa cha mɶ đɸ và trɸ em, trong đó có
quan hʄ thͫa kɼ theo pháp luɪt.

Nhưng điɾu quan tr͍ng cɤn lưu ý là, hiʄn nay trong pháp luɪt Viʄt Nam, chưa có văn
bɠn pháp luɪt nàp quy đʈnh m͙t cách đɤy đͧ, rõ ràng vɾ nhͯng hʄ quɠ pháp lý cͧa
viʄc nuôi con nuôi gi͑ng như pháp luɪt nhiɾu nư͛c quy đʈnh, ngoɞi trͫ quy đʈnh tɞi
Điɾu 74 và Điɾu 75 cͧa Luɪt hôn nhân và gia đình. Nhưng hai điɾu này cũng chʆ quy
đʈnh m͙t cách chung chung rɮng, sau khi viʄc nuôi con nuôi đưͣc đăng ký tɞi cơ
quan nhà nư͛c có thɦm quyɾn, thì giͯa ngư͝i nuôi và con nuôi phát sinh đɤy đͧ các
quyɾn và nghĩa vͥ giͯa cha mɶ và con theo quy đʈnh cͧa pháp luɪt; cha mɶ nuôi có
quyɾn thay đ͕i h͍ tên cho con nuôi. Còn các hʄ quɠ pháp lý khác thì không đưͣc quy
đʈnh.

Mɴt khác, theo quy đʈnh tɞi Điɾu 679 và Điɾu 681 B͙ luɪt dân sͱ Viʄt Nam năm
1995, thì có thʀ gián tiɼp hiʀu rɮng, pháp luɪt Viʄt Nam vɨn cho phép cha mɶ đɸ và
trɸ em (đưͣc cho làm con nuôi) duy trì các quan hʄ pháp lý cͧa cha mɶ và con. Tͩc
là, trɸ em đưͣc cho làm con nuôi vɨn duy trì quan hʄ pháp lý v͛i cha mɶ đɸ, kʀ cɠ
quan hʄ thͫa kɼ theo pháp luɪt (vì pháp luɪt vɨn thͫa nhɪn h͍ cùng ͟ hàng thͫa kɼ
thͩ nhɢt). Đây là m͙t thͱc trɞng gây nhiɾu khó khăn, phͩc tɞp không chʆ cho vɢn đɾ
nuôi con nuôi trong nư͛c (giͯa công dân Viʄt Nam v͛i nhau), mà nhɢt là vɢn đɾ nuôi
con nuôi có yɼu t͑ nư͛c ngoài. Vì thɼ, đʀ giɠi quyɼt vɢn đɾ này, giɠi pháp t͑i ưu
đưͣc đưa vào các hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi là xây dͱng quy phɞm xung
đ͙t, dɨn chiɼu đɼn pháp luɪt cͧa Nư͛c nhɪn đʀ xác đʈnh các hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc
nuôi con nuôi. Giɠi pháp này đưͣc 6 nư͛c đã ký kɼt hiʄp đʈnh v͛i Viʄt Nam hoàn toàn
ͧng h͙.

Tuy nhiên, trong quá trình đàm phán, trao đ͕i v͛i m͙t s͑ nư͛c khác, nhɢt là Canađa
(Quê bɼc), giɠi pháp xây dͱng quy phɞm xung đ͙t lɞi không đưͣc phía Canađa ͧng
h͙. Đó cũng là sͱ khác nhau cơ bɠn trong dͱ thɠo hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi
Viʄt Nam ± Canađa hiʄn nay.

2. Lͱa ch͍n cơ quan có thɦm quyɾn

Giɠi quyɼt xung đ͙t vɾ thɦm quyɾn đ͑i v͛i vɢn đɾ con nuôi qu͑c tɼ là n͙i dung quan
tr͍ng thͩ hai cͧa tư pháp qu͑c tɼ Viʄt Nam điɾu chʆnh quan hʄ nuôi con nuôi có yɼu
t͑ nư͛c ngoài. Trong phɞm vi bài viɼt này, tôi xin phép không đɾ cɪp đɼn thɦm
quyɾn xét xͭ cͧa Toà án Viʄt Nam đ͑i v͛i các tranh chɢp vɾ nuôi con nuôi có yɼu t͑
nư͛c ngoài, mà chʆ đɾ cɪp đɼn thɦm quyɾn giɠi quyɼt viʄc nuôi con nuôi, tͩc là
quyɾn quyɼt đʈnh cho ngư͝i nư͛c ngoài nhɪn trɸ em Viʄt Nam làm con nuôi.

2.1. Cơ s͟ pháp lý và căn cͩ xác đʈnh thɦm quyɾn

Viʄc xác đʈnh thɦm quyɾn giɠi quyɼt vɢn đɾ con nuôi qu͑c tɼ ͟ Viʄt Nam hiʄn nay
dͱa trên cơ s͟ pháp lý sau:

2.1.1. Pháp luɪt Viʄt Nam

- Luɪt hôn nhân và gia đình năm 2000: Điɾu 102 (ͦy ban nhân dân cɢp tʆnh, Cơ
quan đɞi diʄn ngoɞi giao, Cơ quan Lãnh sͱ Viʄt Nam ͟ nư͛c ngoài).

- Nghʈ đʈnh 68/2002/NĐ-CP: Điɾu 39 (ͦy ban nhân dân cɢp tʆnh ± thɦm quyɾn theo
đʈa hɞt, nơi cư trú cͧa trɸ em đưͣc cho làm con nuôi).

2.1.2. Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp

Trong các Hiʄp đʈnh tương trͣ tư pháp giͯa Viʄt Nam v͛i các nư͛c, viʄc xác đʈnh
thɦm quyɾn giɠi quyɼt vɢn đɾ nuôi con nuôi dͱa trên các căn cͩ sau:

- Qu͑c tʈch cͧa cha mɶ nuôi.

- Nơi thư͝ng trú chung cͧa cha mɶ nuôi, nɼu hai ngư͝i khác qu͑c tʈch.

- Qu͑c tʈch cͧa con nuôi hoɴc nơi thư͝ng trú cͧa con nuôi.

2.1.3. Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi

Trong các Hiʄp đʈnh hͣp tác vɾ nuôi con nuôi giͯa Viʄt Nam v͛i các nư͛c phân biʄt
hai giai đoɞn (hai thͧ tͥc) trong quá trình giɠi quyɼt viʄc nuôi con nuôi, tương ͩng
v͛i m͗i giai đoɞn là thu͙c thɦm quyɾn cͧa các nư͛c khác nhau và do các cơ quan
khác nhau thͱc hiʄn.

- Thɦm quyɾn (quyɼt đʈnh) cho trɸ em làm con nuôi và tiɼn hành thͧ tͥc giao nhɪn
con nuôi, thu͙c Nư͛c ký kɼt mà trɸ em là công dân (Nư͛c g͑c). Đ͑i v͛i Viʄt Nam,
thɦm quyɾn quyɼt đʈnh viʄc cho trɸ em Viʄt Nam làm con nuôi ngư͝i nư͛c ngoài
thu͙c ͦy ban nhân dân cɢp tʆnh, nơi thư͝ng trú cͧa trɸ em đó; thͧ tͥc giao nhɪn
con nuôi do S͟ Tư pháp tiɼn hành.

- Thɦm quyɾn công nhɪn viʄc nuôi con nuôi, cũng như các hʄ quɠ pháp lý cͧa viʄc
nuôi con nuôi, thu͙c Nư͛c ký kɼt nơi tiɼn hành viʄc nuôi con nuôi (Nư͛c nhɪn). Đ͑i
v͛i Viʄt Nam, thɦm quyɾn này cũng thu͙c ͦy ban nhân dân cɢp tʆnh, nơi thư͝ng trú
cͧa con nuôi (cùng v͛i cha mɶ nuôi).

3. Các điɾu kiʄn bɠo đɠm tính khɠ thi cͧa quy phɞm xung đ͙t vɾ nuôi con nuôi trong
tư pháp qu͑c tɼ

3.1. Cɤn thͫa nhɪn m͙t nguyên tɬc quan tr͍ng: Xung đ͙t pháp luɪt trong các quan
hʄ dân sͱ có yɼu t͑c nư͛c ngoài nói chung, trong quan hʄ nuôi con nuôi nói riêng là
m͙t hiʄn tưͣng thͱc tɼ tɢt yɼu, khách quan trong b͑i cɠnh m͟ r͙ng quan hʄ đ͑i
ngoɞi giͯa các qu͑c gia. Giɠi quyɼt xung đ͙t pháp luɪt bɮng phương pháp xung đ͙t
(xây dͱng các quy phɞm xung đ͙t làm cơ s͟ lͱa ch͍n pháp luɪt áp dͥng) là giɠi
pháp hͯu hiʄu nhɢt đã đưͣc các qu͑c gia thͫa nhɪn và áp dͥng hàng trăm năm nay.
3.2. Tính khɠ thi cͧa quy phɞm xung đ͙t, phͥ thu͙c vào nhiɾu yɼu t͑, song quan
tr͍ng nhɢt là:

- Pháp luɪt xung đ͙t phɠi đɤy đͧ, đ͓ng b͙;

- Pháp luɪt n͙i dung phɠi th͑ng nhɢt, rõ ràng;

- Pháp luɪt thͧ tͥc phɠi công khai, minh bɞch.

Các điɾu kiʄn nêu trên đưͣc g͍i mà ³sͱ h͙i tͥ Tam Quy kƒ diʄu´, bɠo đɠm t͑i đa cho
tính khɠ thi cͧa tư pháp qu͑c tɼ nói chung.

Tóm lɞi, chͫng nào con xung đ͙t pháp luɪt, chͫng đó viʄc xây dͱng và áp dͥng các
quy phɞm xung đ͙t trong tư pháp qu͑c tɼ còn đưͣc xem như là m͙t ³nghʄ thuɪt´ lͱa
ch͍n kiʀu mɨu!Ê

You might also like