TT Didonggsm Len3g

Lêi nãi ®Çu
M¹ng GSM víi nh÷ng −u ®iÓm næi bËt nh−: dung l−îng lín, chÊt l−îng
kÕt nèi tèt, tÝnh b¶o mËt cao,... ®· cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr−êng
viÔn th«ng thÕ giíi.
Khi vÊn ®Ò Internet toµn cÇu vµ çc m¹ng riªng kh¸c ph¸t triÓn c¶ vÒ
quy m« vµ møc ®é tiÖn Ých ®· xuÊt hiÖn nhu cÇu vÒ dÞch vô truyÒn sè liÖu mäi
lóc, mäi n¬i. Ng−êi sö dông cã nhu cÇu vÒ çc dÞch vô míi nh−: truyÒn sè liÖu
tèc ®é cao, ®iÖn tho¹i cã h×nh, truy cËp Internet tèc ®é cao tõ m¸y di ®éng vµ
çc dÞch vô truyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn kh¸c. Th«ng tin di ®éng GSM mÆc dï
sö dông c«ng nghÖ sè nh−ng v× lµ hÖ thèng b¨ng hÑp, hç trî tèc ®é sè liÖu cao
nhÊt lµ 9,6 kbit/s vµ ®−îc x©y dùng trªn c¬ chÕ chuyÓn m¹ch kªnh nªn kh«ng
®¸p øng ®−îc çc dÞch vô míi nµy. Çc nhµ khai kh¸c GSM buéc ph¶i n©ng
cÊp m¹ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ng−êi sö dông. §èi víi çc nhµ khai th¸c
GSM, kh«ng thÓ cã ®−îc viÖc n©ng cÊp th¼ng lªn c«ng nghÖ W-CDMA víi
çc gi¶i ph¸p vµ chi phÝ chÊp nhËn ®−îc. Qu¸ tr×nh n©ng cÊp lµ mét qu¸ tr×nh
phøc t¹p, yªu cÇu çc phÇn tö m¹ng míi víi çc m¸y ®Çu cuèi míi. Do vËy,
vÊn ®Ò cÇn c©n nh¾c ë ®©y chÝnh lµ çc khÝa c¹nh vÒ kinh tÕ vµ kü thuËt cho
viÖc n©ng cÊp, buéc çc nhµ khai th¸c ph¶i suy tÝnh. ChÝnh v× vËy, GPRS lµ sù
lùa chän cña çc nhµ khai th¸c GSM nh− mét b−íc chuÈn bÞ vÒ c¬ së h¹ tÇng
kü thuËt ®Ó tiÕn lªn 3G.
ë ViÖt Nam hiÖn nay hai m¹ng di ®éng lín lµ VinaPhone vµ MobiFone
vµ m¹ng Viettel ®Òu lµ m¹ng GSM. M¹ng VinaPhone vµ MobiFone ®· tiÕn
hµnh triÓn khai GPRS rÊt thµnh c«ng vµ ®ang tiÕn hµnh triÓn khai EDGE. Em
®· chän ®Ò tµi lµ “Hµnh tr×nh tõ GSM lªn 3G” víi môc ®Ých lµ ®Ó n¾m v÷ng
çc gi¶i ph¸p kü thuËt mµ çc m¹ng GSM ®ang triÓn khai trong qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn lªn 3G. §ång thêi t×m hiÓu vÒ tiªu chuÈn 3G cña GSM lµ W-CDMA ®Ó
cã thÓ tiÕp cËn c«ng nghÖ nµy.Víi mong muèn cã thÓ tiÕp cËn ®−îc qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn lªn 3G cña m¹ng di ®éng GSM khi ®−îc vµo lµm viÖc trong çc
m¹ng di ®éng GSM cña ViÖt Nam hiÖn nay.
1
Ch−¬ng I: M¹ng th«ng tin di ®éng GSM
1. Giíi thiÖu
GSM (Global System for Mobile Communication) - HÖ thèng th«ng tin
di ®éng toµn cÇu. GSM lµ tiªu chuÈn ®iÖn tho¹i sè toµn ch©u ¢u do ETSI
(European Telecommunication Standard Institute - ViÖn tiªu chuÈn viÔn th«ng
ch©u ¢u) quy ®Þnh. Giao tiÕp v« tuyÕn cña GSM dùa trªn c«ng nghÖ TDMA
(§a truy nhËp ph©n chia theo thêi gian) kÕt hîp víi FDMA (§a truy nhËp
ph©n chia theo tÇn sè) . ë ch©u ¢u hÖ thèng GSM ho¹t ®éng ë tÇn sè 900
MHz còng nh− tÇn sè 1800 MHz. ë B¾c Mü, GSM sö dông tÇn sè 1900 MHz.
M¹ng GSM hç trî truyÒn tho¹i víi tèc ®é bit lµ 13 kbit/s vµ truyÒn sè liÖu víi
tèc ®é 9,6 kbit/s.
2. CÊu tróc cña hÖ thèng GSM
HÖ thèng GSM cã thÓ chia thµnh nhiÒu hÖ thèng con:
HÖ thèng con chuyÓn m¹ch SS (Switching Subsystem), hÖ thèng con
tr¹m gèc BSS (Base Station Subsystem), hÖ thèng khai th¸c vµ b¶o d−ìng
m¹ng (OMC - Operations & Maintenance Center).
H×nh 1.1. CÊu tróc tæng qu¸t cña hÖ thèng GSM
2
2.1. HÖ thèng tr¹m gèc BSS
HÖ thèng BSS ®−îc chia thµnh hai khèi chøc n¨ng chÝnh: Tr¹m thu ph¸t
gèc BTS (Base Transceiver Station) vµ bé ®iÒu khiÓn tr¹m gèc BSC (Base
Station Controller), ngoµi ra cßn cã khèi thÝch øng tèc ®é chuyÓn ®æi m·
TRAU (Transcoder Rate Adaptor Unit).
Çc BTS thùc hiÖn chøc n¨ng thu ph¸t v« tuyÕn trùc tiÕp ®Õn çc thuª
bao di ®éng MS th«ng qua giao diÖn v« tuyÕn Um. BTS gåm çc thiÕt bÞ thu,
ph¸t, anten, çc khèi xö lý tÝn hiÖu. BTS ®−îc coi lµ mét modem v« tuyÕn
phøc t¹p .
BSC lµ ®µi ®iÒu khiÓn tr¹m gèc. BSC qu¶n lý giao diÖn v« tuyÕn gi÷a
BTS víi MS th«ng qua çc lÖnh ®iÒu khiÓn. §ã lµ çc lÖnh Ên ®Þnh, gi¶i phãng
kªnh v« tuyÕn vµ qu¶n lý chuyÓn giao. Vai trß cña BSC lµ qu¶n lý kªnh vµ
qu¶n lý chuyÓn giao. BSC Ên ®Þnh kªnh v« tuyÕn trong toµn bé thêi gian thiÕt
lËp cuéc gäi vµ gi¶i phãng kªnh khi kÕt thóc cuéc gäi. BSC thùc hiÖn çc qu¸
tr×nh chuyÓn giao (Handover) gi÷a çc BTS. Mét BSC cã thÓ qu¶n lý hµng
chôc BTS.
TRAU cã nhiÖm vô chuyÓn ®æi tÝn hiÖu tho¹i thµnh luång sè tèc ®é 64
kbit/s ®Ó truyÒn tõ BSC ®Õn MSC. TRAU tiÕp nhËn çc khung sè liÖu 16 kbit/s
tõ giao diÖn Abis gi÷a BTS vµ BSC, vµ nã ®Þnh d¹ng l¹i th«ng tin cña mçi
luång sè liÖu thµnh d¹ng A-TRAU ®Ó truyÒn ®i trªn giao diÖn A gi÷a BSC vµ
MSC. TRAU th−êng ®−îc ®Æt cïng vÞ trÝ víi BSC.
2.2. HÖ thèng chuyÓn m¹ch SS
Tæng ®µi di ®éng MSC (Mobile Switching Center) thùc hiÖn chøc n¨ng
chuyÓn m¹ch cho çc thuª bao di ®éng th«ng qua tr−êng chuyÓn m¹ch cña nã.
MSC qu¶n lý viÖc thiÕt lËp cuéc gäi, ®iÒu khiÓn cËp nhËt vÞ trÝ vµ thñ tôc
chuyÓn giao gi÷a çc MSC. ViÖc cËp nhËt vÞ trÝ cña thuª bao cho phÐp tæng
®µi di ®éng MSC nhËn biÕt ®−îc vÞ trÝ cña çc thuª bao di ®éng trong qóa tr×nh
t×m gäi tr¹m di ®éng MS. . MSC cã tÊt c¶ çc chøc n¨ng cña mét tæng ®µi cè
®Þnh nh− t×m ®−êng, ®Þnh tuyÕn, b¸o hiÖu,... §iÒu kh¸c biÖt gi÷a tæng ®µi cña
3
m¹ng cè ®Þnh (PSTN, ISDN, ...) vµ MSC lµ MSC thùc hiÖn xö lý cho çc thuª
bao di ®éng, thùc hiÖn chuyÓn vïng gi÷a çc Cell.
Chøc n¨ng cña tæng ®µi MSC ngoµi viÖc kÕt nèi víi çc phÇn tö cña
m¹ng di ®éng nã cßn kÕt nèi víi çc phÇn tö cña m¹ng kh¸c nh− m¹ng ®iÖn
tho¹i cè ®Þnh PSTN, m¹ng ISDN, m¹ng truyÒn sè liÖu PSPDN, CSPDN vµ
m¹ng di ®éng mÆt ®Êt c«ng céng PLMN kh¸c. MSC thùc hiÖn chøc n¨ng trªn
gäi lµ MSC cæng (GMSC). Çc GMSC lµm thªm nhiÖm vô chuyÓn ®æi giao
thøc ®Ó phï hîp víi tõng lo¹i m¹ng. Tæng ®µi cæng cung cÊp çc dÞch vô kÕt
nèi tõ m¹ng di ®éng ®Õn çc m¹ng kh¸c (di ®éng hoÆc cè ®Þnh). GMSC phôc
vô cuéc th«ng tin tõ m¹ng kh¸c vµo m¹ng GSM vµ tõ m¹ng GSM ra m¹ng
kh¸c, tr−íc hÕt çc cuéc gäi ®−îc ®Þnh tuyÕn ®Õn GMSC bÊt kÓ MS ®ang ë
®©u, sau ®ã GMSC hái HLR th«ng tin vÒ MS.
HLR (Home Location Register) - Bé ®¨ng ký th−êng tró: chøa ®Çy ®ñ
çc th«ng tin liªn quan ®Õn viÖc ®¨ng ký dÞch vô vµ vÞ trÝ cña çc thuª bao.
HLR cã thÓ tÝch hîp ngay trong MSC hoÆc ®øng ®éc lËp.
VLR (Visitor Location Register) - Bé ®¨ng ký t¹m tró. Lµ bé ®¨ng ký
d÷ liÖu kh¸ch, nã chøa çc th«ng tin vÒ vÞ trÝ hiÖn thêi cña thuª bao di ®éng
trong vïng phôc vô cña nã. Th«ng th−êng c¬ së d÷ liÖu cña VLR ®−îc tÝch
hîp ngay trong MSC.
Ngoµi ra trong SS cßn cã khèi ®¨ng ký nhËn d¹ng thiÕt bÞ EIR ®−îc sö
dông ®Ó qu¶n lý çc m¸y di ®éng. Môc ®Ých lµ ng¨n kh«ng cho çc m¸y di
®éng l¹ ®−îc sö dông m¹ng, chèng viÖc truy nhËp tr¸i phÐp(lÊy c¾p, nghe lÐn
th«ng tin) cña çc thiÕt bÞ kh¸c. EIR qu¶n lý sè nhËn d¹ng thiÕt bÞ di ®éng
quèc tÕ IMEI (Sè nhËn d¹ng tr¹m di ®éng theo phÇn cøng) cña tõng m¸y di
®éng. Sè nhËn d¹ng phÇn cøng cña mçi thuª bao sÏ ®−îc nhËn thùc nhê EIR.
2.3. Tr¹m di ®éng MS
Tr¹m di ®éng MS thùc hiÖn hai chøc n¨ng:
- ThiÕt bÞ vËt lý ®Ó giao tiÕp gi÷a thuª bao di ®éng víi m¹ng qua ®−êng
v« tuyÕn.
4
- §¨ng ký thuª bao: Mçi thuª bao ph¶i cã mét thÎ gäi lµ Simcad ®Ó truy
nhËp vµo m¹ng.
VÒ cÊu tróc MS gåm hai phÇn chÝnh lµ: Mobile Equipment (ME) vµ
Subscriber Identity Module (SIM). SIM lµ thµnh phÇn ®Ó nhËn d¹ng thuª bao
trong qu¸ tr×nh MS ho¹t ®éng trong m¹ng. Cßn ME lµ bé phËn ®Ó xö lý çc
c«ng viÖc chung nh− thu, ph¸t, b¸o hiÖu....
2.4. HÖ thèng khai th¸c vµ b¶o d−ìng m¹ng (OMC)
Mét hÖ thèng GSM th−êng bao gåm rÊt nhiÒu trung t©m chuyÓn m¹ch
MSC, bé ®iÒu khiÓn tr¹m gèc BSC vµ tr¹m thu ph¸t gèc BTS ®−îc l¾p ®Æt t¹i
rÊt nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau trªn mét vïng diÖn tÝch lín. OMC lµ hÖ thèng cã
nhiÖm vô gi¸m s¸t toµn bé m¹ng GSM nh»m phôc vô c«ng t¸c khai th¸c vµ
b¶o d−ìng m¹ng.
3. CÊu tróc ®Þa lý cña m¹ng:
H×nh 1.2. CÊu tróc ®Þa lý cña m¹ng

Vïng GSM gåm mét hoÆc nhiÒu çc quèc gia cã çc m¹ng di ®éng theo
tiªu chuÈn GSM.
Vïng GMSC: Bao gåm mét quèc gia hoÆc mét vïng ®Þa lý réng. Çc
m¹ng trong vïng nµy cã thÓ phñ chång lÊn lªn nhau, liªn kÕt víi nhau qua çc
cöa cæng (GMSC). Mét m¹ng GSM ®−îc chia ra nhiÒu vïng phôc vô mçi
vïng do mét hoÆc mét vµi MSC qu¶n lý. Çc thuª bao di chuyÓn trong vïng
kh«ng cÇn cËp nhËt l¹i vÞ trÝ ®Õn çc HLR mµ chØ thay ®æi vÞ trÝ ë VLR (Khi
MS chuyÓn tõ vïng ®Þnh vÞ nµy sang vïng ®Þnh vÞ kh¸c trong vïng phôc vô).
Mét vïng phôc vô th× ®−îc ph©n thµnh nhiÒu vïng ®Þnh vÞ mçi vïng
®Þnh vÞ th−êng ®−îc qu¶n lý bëi mét BSC.
5
Khi cã tÝn hiÖu t×m gäi mét thuª bao th× nã ®−îc ph¸t trong mét vïng
®Þnh vÞ. Khi mét thuª bao dÞch chuyÓn tõ vïng ®Þnh vÞ nµy sang vïng ®Þnh vÞ
kh¸c th× ph¶i cËp nhËt l¹i vÞ trÝ t¹i VLR.
Mét vïng ®Þnh vÞ th× bao gåm nhiÒu cell («) mçi « ®−îc phñ sãng bëi
mét BTS. Khi mét thuª bao dÞch chuyÓn tõ mét « nµy sang mét « kh¸c trong
mét vïng ®Þnh vÞ th× kh«ng cÇn cËp nhËt l¹i vÞ trÝ trong thanh ghi VLR, nh−ng
ph¶i thùc hiÖn ®iÒu khiÓn chuyÓn giao.
Nh− vËy cÊu tróc ®Þa lý cña hÖ thèng GSM lµ cÊu tróc ph©n líp nã tiÖn
lîi cho viÖc qu¶n lý, ®Þnh tuyÕn cuéc gäi.
4. Qu¸ tr×nh xö lý çc tÝn hiÖu sè vμ biÕn ®æi vμo sãng v«
tuyÕn.
H×nh 1.3. Xö lý tÝn hiÖu sè vµ biÕn ®æi vµo sãng v« tuyÕn ë MS

ë m¸y ph¸t, tiÕng tõ micro qua bé läc th«ng d¶i 0,3 ÷ 3,4 kHz ®−a vµo
bé A/D. T¹i A/D tiÕn hµnh lÊy mÉu (8000 mÉu/s), sö dông 13 bit ®Ó m· ho¸
t−¬ng øng tèc ®é 8000 x 13 = 104 kbit/s.
TÝn hiÖu 13 bit, 8000 mÉu/s ®−îc chia ra çc kho¶ng 160 mÉu/20ms
(chia 8000 mÉu/s thµnh 50 ®o¹n) ®−a vµo m· ho¸ tiÕng.
Sau m· ho¸ tiÕng dßng sè ra lµ 260 bit/20ms (tèc ®é 13 kbit/s), 260 bit
nµy ®−îc ph©n cÊp theo tÇm quan träng vµ ®−îc m· ho¸ kªnh, sau m· ho¸
kªnh, tÝn hiÖu ®−îc ghÐp xen, mËt m· ho¸, lËp khu«n côm vµ sau ®ã tÝn hiÖu
®−îc ®iÒu chÕ vµo sãng mang trong d¶i tÇn GSM.
ë m¸y thu tiÕn hµnh gi¶i ®iÒu chÕ, c©n b»ng Viterbi. Bé c©n b»ng nµy
cã kh¶ n¨ng x©y dùng m« h×nh kªnh truyÒn sãng ë mäi thêi ®iÓm ®Ó gi¶m tØ lÖ
lçi bit do ¶nh h−ëng pha ®inh nhiÒu tia cña ®−êng truyÒn v« tuyÕn. Bé c©n
6
b»ng nµy còng ®−a th«ng tin ®Õn cho bé gi¶i m· kªnh ®Ó hiÖu chØnh lçi. Sau
®ã tÝn hiÖu ®−îc gi¶i mËt m·, gi¶i ghÐp xen, gi¶i m· ho¸ kªnh, gi¶i m· tiÕng,
qua bé D/A vµ tíi loa.
5. Giao diÖn v« tuyÕn (Um)
Trong hÖ thèng GSM giao diÖn v« tuyÕn lµ giao diÖn phøc t¹p vµ quan
träng nhÊt. Giao diÖn v« tuyÕn GSM 900 bao gåm hai b¨ng tÇn song c«ng 25
MHz cho c¶ ®−êng lªn vµ ®−êng xuèng (Uplink vµ Downlink) d¶i b¨ng tÇn lµ
890 - 915 MHz cho h−íng lªn vµ 935 - 960 MHz cho h−íng xuèng. Trong hÖ
thèng GSM, c«ng nghÖ ®a truy nhËp ph©n chia theo tÇn sè FDMA ®−îc øng
dông cho mçi sãng mang cã ®é réng b¨ng tÇn 200 kHz. Trong b¨ng tÇn 25
MHz chia lµm 124 d¶i th«ng tÇn, t−¬ng øng 124 cÆp kªnh. B¾t ®Çu tõ 890,2
MHz víi mçi d¶i th«ng tÇn cña kªnh vËt lý lµ 200 KHz (25MHz/125 kªnh) d¶i
tÇn b¶o vÖ biªn lµ 200 KHz, t¸ch biÖt song c«ng 45 MHz gi÷a tÇn sè lªn vµ tÇn
sè xuèng. Kªnh sè 0 trong 125 kªnh ®−îc dïng lµm d¶i phßng vÖ. Khi b¨ng
900 hÕt th× dïng b¨ng 900 më réng: lªn (882 ÷ 915)MHz, xuèng (927 ÷ 960)
MHz. B¨ng 1800: lªn (1710 ÷ 1785) MHz, xuèng (1805÷1880) MHz. MS
®−îc chÕ t¹o ®Ó cã thÓ lµm viÖc trong 124 tÇn sè vµ tÇn sè më réng.
VÒ mÆt thêi gian mçi sãng mang ®−îc ghÐp vµo 8 khe thêi gian víi thêi
gian 577μs cho mçi khe thêi gian tu©n theo c«ng nghÖ ®a truy nhËp ph©n chia
theo thêi gian TDMA. Mçi khe thêi gian lµ mét kªnh vËt lý. Mét chu kú nh¾c
l¹i cña mçi khe thêi gian ®−îc gäi lµ mét khung TDMA. Mét khung cã ®é l©u
lµ 8 x 577 = 4,616 ms. §Ó thêi gian thu, ph¸t cña mét ms kh«ng ®ång thêi th×
çc kªnh ®−êng lªn vµ ®−êng xuèng ®Æt lÖch nhau 3 khe thêi gian. Nhê vËy
gi¶m ¶nh h−ëng cña m¸y ph¸t ®Õn m¸y thu vµ viÖc chuyÓn thu, chuyÓn ph¸t
®¬n gi¶n h¬n, cã thêi gian xö lý çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn (cña MS).
Th«ng tin vÒ b¸o hiÖu vµ sè liÖu cña ng−êi sö dông ®−îc b¶o vÖ vµ
chèng lçi trªn giao diÖn v« tuyÕn Um thùc hiÖn b»ng çch sö dông m· xo¾n vµ
7
chÌn chÐo. Sö dông ®iÒu chÕ kho¸ dÞch pha tèi thiÓu Gauss (Gaussian
Minmum Shift Keying) trªn giao diÖn v« tuyÕn.
5.1. Tæ chøc çc kªnh v« tuyÕn.
- Kªnh vËt lý: D©y xo¾n, çp ®ång trôc, mçi khe thêi gian. §©y lµ çc
kªnh thùc cã thÓ ®o kiÓm, qu¶n lý b»ng çc tham sè cô thÓ nh− lµ b¨ng th«ng,
®é suy hao,...
Trong GSM, mçi khe thêi gian ®−îc coi lµ mét kªnh vËt lý. Tæng sè
kªnh vËt lý trong hÖ thèng GSM 124 kªnh mét kªnh cã 8 khe thêi gian, vËy
®−îc 124 x 8 = 992 kªnh vËt lý.
- Kªnh logic: lµ çc kªnh ¶o, mçi kªnh logic truyÒn tin tøc phôc vô mét
chøc n¨ng nhÊt ®Þnh. Çc kªnh logic nµy ®−îc ®Æt vµo çc kªnh vËt lý ®Ó
truyÒn ®i, mét hoÆc nhiÒu kªnh logic ®−îc truyÒn trªn mét kªnh vËt lý. Trong
m¹ng GSM cã rÊt nhiÒu çc kªnh logic, kªnh truyÒn ®ång bé, t×m gäi, b¸o
hiÖu lµ çc kªnh ¶o, chØ khi truyÒn th× míi sö dông mét kªnh vËt lý ®Ó truyÒn.
5.2. Çc lo¹i kªnh logic (D÷ liÖu vµ ®iÒu khiÓn)
H×nh 1.4. CÊu tróc çc kªnh logic ë giao diÖn v« tuyÕn
8
Kªnh d÷ liÖu: TCH (Traffic Channel) toµn tèc 22,8 kbit/s, TCH b¸n tèc
11,4 kbit/s, gäi lµ kªnh l−u th«ng (l−u l−îng).
Çc kªnh ®iÒu khiÓn: Çc kªnh b¸o hiÖu vµ ®iÒu khiÓn ®−îc chia thµnh
ba lo¹i: çc kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸, chung vµ dµnh riªng.
Kªnh qu¶ng b¸ BCH
- Kªnh hiÖu chØnh tÇn sè (FCCH: Frequency Correction Channel) çc
kªnh nµy mang th«ng tin hiÖu chØnh tÇn sè cho çc tr¹m MS. §ã lµ kªnh
®−êng xuèng tõ mét ®iÓm ®Õn ®a ®iÓm.
- Kªnh ®iÒu khiÓn ®ång bé SCH (Synchironization Channel) kªnh nµy
mang th«ng tin ®Ó ®ång bé bÝt, ®ång bé khe thêi gian, khung thêi gian cho MS
vµ gióp MS nhËn d¹ng « ®ang qu¶n lý m×nh (BTS) b»ng m· nhËn d¹ng «. §ã
lµ kªnh ®−êng xuèng, tõ mét ®iÓm ®Õn ®a ®iÓm.
- Kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ (BCCH: Broad Casting Control Channel)
kªnh nµy ph¸t qu¶ng b¸ çc th«ng tin chung vÒ «. §©y lµ kªnh ®−êng xuèng
tõ mét ®iÓm ®Õn ®a ®iÓm.
Kªnh ®iÒu khiÓn chung (CCCH: Common Control Channel).
- Kªnh t×m gäi PCH (Paging Channel): Kªnh nµy lµ kªnh ®−êng xuèng
tõ ®iÓm ®Õn ®iÓm, dïng ®Ó t×m gäi tr¹m di ®éng. Trong thêi gian kh«ng cã tÝn
hiÖu t×m gäi th× nã ph¸t çc côm gi¶ (tÝn hiÖu gi¶).
- Kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn (RACH: Random Access Channel) sö
dông ®Ó MS yªu cÇu ®−îc dµnh mét kªnh ®iÒu khiÓn chuyªn dông ®éc lËp
SDCCH (Stand Alone Dedicated Control Channel) khi MS nhËn ®−îc PCH
®©y lµ lo¹i kªnh ®−êng lªn tõ ®iÓm ®Õn ®iÓm.
- Kªnh cho phÐp truy nhËp (AGCH: Access Grant Channel): sö dông ®Ó
BTS tr¶ lêi cho kªnh RACH cña MS khi nã ®ång ý cho thuª bao truy nhËp
m¹ng sau ®ã lµ chuÈn bÞ cÊp ph¸t mét kªnh ®iÒu khiÓn riªng (SDCCH) ®Ó lµm
thñ tôc truy nhËp.
Kªnh ®iÒu khiÓn dµnh riªng (DCCH: Dedicated Control Channel)
9
- Kªnh ®iÒu khiÓn riªng mét m×nh SDCCH: Dïng ®Ó MS lµm çc thñ
tôc truy nhËp m¹ng víi BTS. Kªnh nµy chØ ®−îc sö dông dµnh riªng cho b¸o
hiÖu víi mét MS. SDCCH ®−îc sö dông cho çc thñ tôc cËp nhËt vµ trong qu¸
tr×nh thiÕt lËp cuéc gäi tr−íc khi Ên ®Þnh kªnh TCH. SDCCH ®−îc sö dông
cho c¶ ®−êng xuèng lÉn ®−êng lªn.
- Kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt chËm SACCH (Slow Assoctated Control
Channel): Sö dông ®Ó thùc hiÖn çc qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn trong thêi gian cuéc
gäi nh− ®iÒu khiÓn c«ng suÊt, ®iÒu khiÓn ®ång bé,... ®ã lµ çc kªnh ®−êng lªn,
®−êng xuèng vµ tõ ®iÓm ®Õn ®iÓm.
- Kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt nhanh (FACCH: Fast Assocrated Control
Channel)
Trong nh÷ng tr−êng hîp ®Æc biÖt ng−êi ta sö dông mét kªnh l−u th«ng
®Ó truyÒn tÝn hiÖu b¸o hiÖu, ®iÒu khiÓn (nhËn biÕt nhanh nh÷ng cuéc gäi khÈn
cÊp: 115, 114,...) khi ®ã kªnh l−u th«ng cã thªm çc cê lÊy c¾p (lÊy khe thêi
gian cña kªnh l−u th«ng ®Ó truyÒn).
5.3. M· ho¸ kªnh vµ ®iÒu chÕ.
Do nhiÔu ®iÖn tõ tr−êng trong m«i tr−êng tù nhiªn vµ do con ng−êi g©y
ra, viÖc m· ho¸ tiÕng nãi, sè liÖu trªn giao diÖn v« tuyÕn Um cÇn ph¶i ®−îc
b¶o vÖ chèng lçi. HÖ thèng GSM sö dông m· ho¸ xo¾n vµ chÌn chÐo cho môc
®Ých b¶o vÖ nµy. ThuËt to¸n ®−îc sö dông kh«ng gièng nhau cho tho¹i vµ çc
tèc ®é truyÒn sè liÖu kh¸c nhau. Ph−¬ng ph¸p sö dông cho m· ho¸ khèi nh−
sau.
HÖ thèng GSM sö dông m· ho¸ tiÕng nãi (Vocoder) víi mét khèi 260
bit cho chu kú 20ms mÉu tho¹i. Th«ng qua viÖc kiÓm tra thùc tÕ çc ®èi t−îng,
ng−êi ta chØ ra r»ng trong khèi 260 bit ®ã cã mét sè bit quan träng h¬n mét sè
bit kh¸c trong viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tiÕng nãi. Çc bit ®ã ®−îc chia thµnh 3
líp:
Líp Ia gåm 50 bit - nh¹y c¶m víi çc bit lçi.
Líp Ib gåm 132 bit - nh¹y c¶m ë møc ®é thÊp h¬n ®èi víi çc bÝt lçi.
10
Líp II gåm cã 78 bit cßn l¹i - Ýt nh¹y c¶m nhÊt víi çc bit lçi.
ë líp Ia cã 3 bit ®−îc chÌn vµo theo chu kú ®Ó ph¸t hiÖn lçi. NÕu cã
mét lçi nµo ®−îc ph¸t hiÖn, khung nµy ®−îc coi lµ bÞ lçi vµ bÞ bá qua vµ ®−îc
thay thÕ b»ng mét phiªn b¶n suy gi¶m cña khung thu ®−îc chÝnh x¸c tr−íc ®ã.
53 bit cña líp Ia nµy cïng víi 132 bit cña líp Ib vµ 4 bit ®Çu tiÕp theo (tæng
céng lµ 189 bit) ®−îc ®−a vµo bé m· hãa xo¾n tèc ®é 1/2 vµ ®é dµi b¾t buéc lµ
4. Mçi mét bit ®−îc m· ho¸ thµnh 2 bit ra dùa trªn sù kÕt hîp cña 4 bit vµo
tr−íc ®ã. Bé m· ho¸ xo¾n cã lèi ra lµ 378 bit vµ thªm vµo 78 bit líp II ®· ®−îc
b¶o vÖ. Nh− vËy çc mÉu 20ms tiÕng nãi ®−îc m· ho¸ thµnh 45 bit cã tèc ®é
22,8 kbit/s.
§Ó b¶o vÖ chèng l¹i nhiÔu v« tuyÕn cña çc nhãm, mçi mÉu ë trªn ®−îc
chÌn chÐo. Lèi ra 456 bit sau bé m· ho¸ xo¾n ®−îc chia thµnh 8 khèi, mçi
khèi lµ 57 bit, çc khèi nµy ®−îc truyÒn trªn 8 nhãm khe thêi gian liªn tiÕp.
Mçi khe thêi gian liªn tiÕp cã thÓ truyÒn 2 khèi 57 bit (mét côm), mçi nhãm
truyÒn t¶i l−u l−îng tõ 2 mÉu tiÕng nãi kh¸c nhau (ghÐp xen) mçi khe thêi
gian truyÒn th«ng tin cña mét côm cã chiÒu dµi 156,25 bit ®−îc truyÒn trong
0,577ms. TÝn hiÖu sè nµy ®−îc ®iÒu chÕ bëi tÇn sè sãng mang t−¬ng tù sö
dông kho¸ ®iÒu chÕ GAUSS tèi thiÓu GMSK.
5.4. Tæ chøc khung trong GSM.
§Ó mét MS cã thÓ ®ång bé ®−îc khung t¹i çc thêi ®iÓm truy nhËp
ngÉu nhiªn th× mçi khung ph¶i cã tr−êng chØ sè thø tù cña m×nh. §Ó tiÕt kiÖm
bit cña tr−êng chØ sè thø tù ng−êi ta tæ chøc khung thµnh çc ®a khung, çc
siªu khung vµ siªu siªu khung.
11
H×nh 1.5. Tæ chøc khung trong GSM.
Kªnh TCH ®a F = 26F, Kªnh ®iÒu khiÓn ®a F = 51F
5.5. TruyÒn çc kªnh logic trªn çc kªnh vËt lý.
øng víi mét tÇn sè sãng mang cã 8 khe thêi gian, ng−êi ta sö dông 2
khe thêi gian ®Çu tiªn TS0, TS1 cña sãng mang ®Ó truyÒn çc kªnh logic ®iÒu
khiÓn. Çc kªnh vËt lý (khe thêi gian) cßn l¹i sö dông cho çc kªnh l−u th«ng.
Khi sè sãng mang ®−îc ph©n trªn « lµ lín th× tuú theo sù trî gióp cña çc
kªnh ®iÒu khiÓn víi çc kªnh l−u th«ng ng−êi ta ph©n thªm çc khe ®Ó truyÒn
kªnh logic ®iÒu khiÓn.
6. M« t¶ qu¸ tr×nh thiÕt lËp mét cuéc gäi trong m¹ng
GSM.
6.1. Tr¹m di ®éng (MS) thùc hiÖn cuéc gäi:
MS yªu cÇu Ên ®Þnh kªnh:
Sau khi thùc hiÖn viÖc quay sè, MS yªu cÇu ®−îc Ên ®Þnh kªnh trªn
kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn RACH. NhËn ®−îc yªu cÇu nµy tr¹m thu ph¸t gèc
BTS sÏ gi¶i m· b¶n tin. PhÇn mÒm cña tr¹m gèc BSS Ên ®Þnh kªnh SDCCH víi
b¶n tin Ên ®Þnh kªnh tøc thêi göi trªn kªnh cho phÐp truy nhËp AGCH.
MS tr¶ lêi:
MS tr¶ lêi b¶n tin Ên ®Þnh kªnh tøc thêi vµ chuyÓn tíi Ên ®Þnh kªnh
SDCCH. Trªn kªnh SDCCH, MS sÏ truyÒn ®i çc b¶n tin SABM (Set
Asynchronous Balance Mode - kiÓu c©n b»ng kh«ng ®ång bé tæ hîp). Bªn
12
trong b¶n tin SABM bao gåm çc chØ thÞ yªu cÇu çc dÞch vô kh¸c nhau nh−
b¶n tin yªu cÇu thùc hiÖn cuéc gäi hay cËp nhËt vÞ trÝ. Çc b¶n tin nµy sÏ ®−îc
xö lý t¹i tr¹m gèc BSS vµ ®−îc chuyÓn tíi trung t©m chuyÓn m¹ch MSC th«ng
qua giao diÖn A.
Yªu cÇu nhËn thùc :
Sau khi nhËn ®−îc çc yªu cÇu vÒ dÞch vô, trung t©m chuyÓn m¹ch MSC
sÏ göi ®i mét yªu cÇu nhËn thùc ®èi víi tr¹m di ®éng MS. Çc yªu cÇu nhËn
thùc sÏ ®−îc göi tíi tr¹m gèc BSS th«ng qua ®−êng b¸o hiÖu. Tr¹m thu ph¸t
gèc BTS sÏ lµm nhiÖm vô truyÒn çc yªu cÇu nµy tíi MS trªn kªnh ®iÒu khiÓn
chuyªn dông ®éc lËp SDCCH.
MS tr¶ lêi nhËn thùc:
Tr¹m di ®éng MS tr¶ lêi yªu cÇu nhËn thùc b»ng mét ®¸p øng nhËn
thùc. §¸p øng tr¶ lêi nhËn thùc cña MS sÏ ®−îc tr¹m thu ph¸t gèc BTS chuyÓn
tíi trung t©m chuyÓn m¹ch BSC trªn ®−êng b¸o hiÖu v« tuyÕn.
Yªu cÇu m· ho¸:
Sau qu¸ tr×nh nhËn thùc ®−îc hoµn thµnh (qu¸ tr×nh nhËn thùc ®−îc thùc
hiÖn víi çc thuËt to¸n vµ kho¸ b¶o mËt dïng trong GSM lµ A3, A4, A8 vµ ki),
MSC sÏ göi ®Õn BSC mét lÖnh yªu cÇu m· ho¸ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng tin
gi÷a MS vµ MSC (Ciphering Mode: ChÕ ®é m· ho¸). Qu¸ tr×nh nµy ®−îc thiÕt
lËp hay kh«ng lµ phô thuéc vµo BSC vµ MSC thiÕt lËp chÕ ®é m· ho¸ lµ ON
hay OFF. NÕu chÕ ®é m· ho¸ lµ ON th× thuËt to¸n A5.2 vµ ki ®−îc sö dông.
Hoµn thµnh qu¸ tr×nh m· ho¸:
MS tr¶ lêi hoµn thµnh qu¸ tr×nh m· ho¸ b»ng çch göi b¶n tin thùc hiÖn
xong qu¸ tr×nh m· ho¸ (Ciphering Mode Complete).
MS thiÕt lËp cuéc gäi:
Tr¹m di ®éng MS göi b¶n tin thiÕt lËp cuéc gäi trªn kªnh ®iÒu khiÓn
chuyªn dông ®éc lËp SDCCH, nã göi tíi tæng ®µi di ®éng MSC dÞch vô yªu
cÇu thiÕt lËp cuéc gäi.
Yªu cÇu Ên ®Þnh kªnh l−u l−îng:
13
Sau khi tæng ®µi MSC nhËn ®−îc b¶n tin yªu cÇu thiÕt lËp cuéc gäi,
MSC sÏ göi l¹i hÖ thèng BSS b¶n tin Ên ®Þnh kªnh l−u l−îng. B¶n tin nµy chØ
thÞ lo¹i kªnh l−u l−îng sÏ ®−îc yªu cÇu lµ kªnh b¸n tèc (Half Rate) hay toµn
tèc (Full Rate) hoÆc truyÒn sè liÖu (Data). Tr¹m thu ph¸t gèc BTS sÏ chØ ®Þnh
vµ Ên ®Þnh cho MS mét kªnh l−u l−îng TCH b»ng çch göi mét lÖnh Ên ®Þnh
trªn kªnh SDCCH.
MS hoµn thµnh viÖc Ên ®Þnh kªnh l−u l−îng TCH:
§Ó ®¸p øng lÖnh Ên ®Þnh kªnh, MS chiÕm lÊy kªnh TCH vµ ®ång thêi
göi b¶n tin hoµn thµnh viÖc Ên ®Þnh kªnh trªn kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt nhanh
FACCH.
B¶n tin ®æ chu«ng:
Tæng ®µi di ®éng MSC göi b¶n tin ®æ chu«ng tíi m¸y di ®éng MS. B¶n
tin nµy th«ng b¸o cho MS hoµn thµnh viÖc gäi vµ cã tÝn hiÖu håi ©m chu«ng
®−îc nghe thÊy tõ MS. B¶n tin nµy lµ trong suèt ®èi víi hÖ thèng tr¹m gèc
BSS.
B¶n tin kÕt nèi:
Khi bªn bÞ gäi nhÊc m¸y tr¶ lêi th× mét b¶n tin kÕt nèi ®−îc göi ®Õn
tr¹m di ®éng MS. TÝn hiÖu nµy lµ trong suèt ®èi víi tr¹m gèc BSS. B¶n tin kÕt
nèi ®−îc truyÒn th«ng qua kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt nhanh FACCH. §Ó tr¶ lêi
tÝn hiÖu kÕt nèi, MS më mét ®−êng tiÕng vµ truyÒn ®i th«ng qua kªnh
FACCH, b¶n tin ®· kÕt nèi tíi tæng ®µi di ®éng MSC vµ cuéc gäi ®−îc thùc
hiÖn.
6.2. MS nhËn cuéc gäi.
Nh¾n tin t×m gäi:
Khi thuª bao ®−îc t×m gäi th× tæng ®µi di ®éng MSC sÏ göi tíi mét b¶n
tin “yªu cÇu nh¾n tin” (Paging Request) ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn tr¹m gèc
BSC, BSC sÏ xö lý b¶n tin nµy vµ truyÒn chóng trªn kªnh nh¾n tin PCH.
Thuª bao tr¶ lêi:
14
Sau khi thu ®−îc b¶n tin Paging Request, tr¹m di ®éng MS tr¶ lêi b»ng
çch göi b¶n tin yªu cÇu kªnh trªn kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn RACH.
Ên ®Þnh kªnh ®iÒu khiÓn chuyªn dông ®éc lËp SDCCH:
NhËn ®−îc b¶n tin Ên ®Þnh kªnh, BSS sÏ xö lý b¶n tin vµ ngay lËp tøc Ên
®Þnh mét kªnh SDCCH. ViÖc Ên ®Þnh nµy sÏ ®−îc m· ho¸ vµ truyÒn trªn kªnh
cho phÐp truy nhËp GACH. Tr¹m di ®éng MS ®−îc Ên ®Þnh mét kªnh SDCCH
vµ truyÒn mét b¶n tin kiÓu c©n b»ng kh«ng ®ång bé tæ hîp SABM tr¶ lêi nh¾n
tin. Sau khi ®−îc xö lý t¹i phÇn BSS, b¶n tin tr¶ lêi t×m gäi sÏ ®−îc göi tíi
MSC.
Yªu cÇu nhËn thùc:
Sau khi nhËn ®−îc b¶n tin tr¶ lêi t×m gäi, tæng ®µi di ®éng MSC sÏ göi
®i mét yªu cÇu nhËn thùc ®èi víi tr¹m di ®éng MS. Yªu cÇu nhËn thùc ®−îc
göi tíi tr¹m gèc BSS th«ng qua ®−êng b¸o hiÖu. Tr¹m thu ph¸t gèc BTS sÏ
lµm nhiÖm vô truyÒn çc yªu cÇu nµy tíi tr¹m di ®éng MS trªn kªnh ®iÒu
khiÓn chuyªn dông ®éc lËp SDCCH.
MS tr¶ lêi nhËn thùc:
MS tr¶ lêi yªu cÇu nhËn thùc b»ng mét ®¸p øng nhËn thùc. §¸p øng tr¶
lêi nhËn thùc cña MS sÏ ®−îc BTS chuyÓn tíi BSC trªn ®−êng b¸o hiÖu v«
tuyÕn.
Yªu cÇu m· ho¸:
Qu¸ tr×nh nhËn thùc ®−îc hoµn thµnh (®−îc thùc hiÖn víi çc thuËt to¸n
vµ m· kho¸ dïng trong GSM lµ A3, A4, A8 vµ ki), MSC sÏ göi ®Õn BSC mét
lÖnh yªu cÇu m· ho¸ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng tin gi÷a MS vµ MSC.
Hoµn thµnh qu¸ tr×nh m· ho¸:
MS tr¶ lêi hoµn thµnh qu¸ tr×nh m· ho¸ b»ng çch göi b¶n tin “Hoµn
thµnh chÕ ®é m· ho¸” (Ciphering Mode Complete).
B¶n tin thiÕt lËp:
MSC göi b¶n tin thiÕt lËp tíi MS yªu cÇu çc dÞch vô. BSS göi b¶n tin
thiÕt lËp trªn kªnh ®iÒu khiÓn chuyªn dông ®éc lËp SDCCH.
15
MS x¸c nhËn cuéc gäi:
Khi nhËn ®−îc th«ng tin vÒ viÖc thiÕt lËp cuéc gäi, tr¹m di ®éng MS göi
®i mét b¶n tin x¸c nhËn cuéc gäi. B¶n tin nµy th«ng b¸o r»ng tr¹m di ®éng MS
®· nhËn ®−îc b¶n tin thiÕt lËp cuéc gäi vµ cho biÕt MS cã thÓ nhËn cuéc gäi.
Ên ®Þnh kªnh:
Khi nhËn ®−îc b¶n tin x¸c nhËn, tæng ®µi di ®éng MSC göi mét b¶n tin
Ên ®Þnh kªnh. HÖ thèng tr¹m gèc BSS nhËn ®−îc b¶n tin nµy Ên ®Þnh kªnh l−u
l−îng TCH vµ göi b¶n tin Ên ®Þnh kªnh tíi tr¹m di ®éng MS trªn kªnh ®iÒu
khiÓn chuyªn dông ®éc lËp SDCCH.
Hoµn thµnh Ên ®Þnh kªnh:
Tr¹m di ®éng MS chiÕm lÊy kªnh TCH vµ göi b¶n tin hoµn thµnh viÖc
Ên ®Þnh kªnh trªn kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt nhanh FACCH (®©y lµ mét kªnh
logic trªn TCH) hÖ thèng tr¹m gèc nhËn b¶n tin nµy vµ göi nã ®Õn tæng ®µi di
®éng MSC.
B¶n tin ®æ chu«ng:
MS göi b¶n tin ®æ chu«ng tíi tæng ®µi di ®éng MSC trªn kªnh ®iÒu
khiÓn liªn kÕt nhanh FACCH. B¶n tin nµy th«ng b¸o tæng ®µi di ®éng MSC ®·
t×m gäi ®−îc tr¹m di ®éng MS vµ MS ®ang ®æ chu«ng. Tæng ®µi di ®éng MSC
göi håi ©m chu«ng nµy cho m¸y chñ gäi.
MS thùc hiÖn kÕt nèi:
Khi tr¹m di ®éng MS tr¶ lêi, MS göi b¶n tin kÕt nèi trªn kªnh ®iÒu
khiÓn liªn kÕt nhanh FACCH vµ thiÕt lËp mét ®−êng tho¹i ®Õn ng−êi sö dông.
B¶n tin kÕt nèi ®−îc truyÒn qua BSS tíi tæng ®µi di ®éng MSC trªn ®−êng b¸o
hiÖu. B¶n tin x¸c nhËn kÕt nèi ®−îc göi tr¶ l¹i tæng ®µi di ®éng MSC ®Ó ®i ®Õn
tæng ®µi cña m¸y chñ gäi.
ThiÕt lËp cuéc gäi thµnh c«ng:
KÕt nèi cuéc gäi ®−îc thiÕt lËp vµ cuéc tho¹i ®−îc tiÕn hµnh.
16
7. DÞch vô sè liÖu trong GSM:
Sè liÖu còng nh− tho¹i trong GSM sö dông c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch
kªnh. Tiªu chuÈn GSM ®· ®Þnh nghÜa ®Çy ®ñ çc chøc n¨ng ®Êu nèi víi çc
m¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn m¹ch c«ng céng PSTN, m¹ng sè liªn kÕt ®a dÞch vô
ISDN, m¹ng sè liÖu gãi PSDN,... ViÖc ®Êu nèi víi m¹ng PSTN ®−îc thùc hiÖn
th«ng qua çc modem ®Æt trong tæng ®µi di ®éng MSC viÖc kÕt nèi víi m¹ng
truyÒn sè liÖu gãi X.25 ®−îc thùc hiÖn bëi çc modem cã bé biÕn ®æi kh«ng
®ång bé. Mét trong çc thuËn lîi cña cuéc gäi sè liÖu GSM-ISDN lµ çch kÕt
nèi toµn tr×nh (end to end hay cßn gäi lµ tõ ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi). Trong kÕt
nèi hoµn toµn sè ISDN, kh«ng cã kÕt nèi Modem ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ thêi
gian thiÕt lËp cuéc gäi. Sù ph¸t triÓn thªm nhiÒm h¬n çc øng dông th«ng
minh trong m¹ng GSM ®ang diÔn ra trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp phÇn mÒm.
Tuy nhiªn, mét vµi øng dông ®ßi hái tèc ®é truyÒn sè liÖu cao lµm cho hÖ
thèng GSM kh«ng ®¸p øng ®−îc. V× vËy mét dÞch vô v« tuyÕn gãi GSM cho
phÐp truyÒn sè liÖu tèc ®é cao ®ang ®−îc çc nhµ khai th¸c GSM trªn thÕ giíi
h−íng tíi.
8. B¶o mËt trong GSM.
Gièng nh− çc m¹ng th«ng tin kh¸c, m¹ng di ®éng ph¶i thùc hiÖn
chèng viÖc truy nhËp tr¸i phÐp. Çc biÖn ph¸p chÝnh: §¸nh sè nhËn d¹ng thuª
bao, çc vïng phôc vô, vïng ®Þnh vÞ. Mçi thuª bao sÏ cã nhiÒu sè nhËn d¹ng
tuú theo çc ®Þa ®iÓm, thêi ®iÓm mµ nã sö dông m¹ng.
- NhËn thùc thuª bao b»ng çc ch×a kho¸ mËt m·.
- MËt m· tin tøc.
8.1. §¸nh sè nhËn d¹ng thuª bao vµ çc vïng m¹ng.
- Sè nhËn d¹ng thuª bao di ®éng quèc tÕ IMSI = MCC (m· n−íc) +
MNC (m· m¹ng) + MSIN (sè nhËn d¹ng thuª bao). Ngoµi ra cßn cã tiÒn tè 00
(gäi quèc tÕ).
- Sè l−u ®éng cña tr¹m di ®éng (cÊp vµo VLR)
17
MSRN = MCC + NDC (sè MSC) + SN (Sè thuª bao t¹m thêi) mçi mét
vïng phôc vô kh¸c nhau th× çc thuª bao sÏ cã MSRN kh¸c nhau (qua vïng
kh¸c th× cã sè kh¸c).
- Sè nhËn d¹ng thuª bao di ®éng t¹m thêi ë mâi vïng ®Þnh vÞ IMSI ≤ 4
byte. Nã chØ cã ý nghÜa ë tõng vïng ®Þnh vÞ LA(Location Area).
- Sè nhËn d¹ng tr¹m di ®éng theo phÇn cøng IMEI. Sè nhËn d¹ng phÇn
cøng cña mçi thuª bao sÏ ®−îc nhËn thùc nhê EIR.
- Sè nhËn d¹ng vïng ®Þnh vÞ: LAI = MCC + MNC + LAC, nã gióp cho
viÖc ®Þnh tuyÕn çc cuéc gäi ®Õn tõng BSC.
- Sè nhËn d¹ng «: CGI = LAI + CI.
CI(Cell Identity): Sè nhËn d¹ng tÕ bµo ≤ 16 bit.
Dïng ®Ó ®Þnh tuyÕn cuéc gäi ®Õn tõng BTS.
M· nhËn d¹ng vïng ®Þnh vÞ sÏ ®−îc ph¸t liªn tôc trªn kªnh BCCH (®iÒu
khiÓn qu¶ng b¸) ®Ó çc MS biÕt sè vïng ®Þnh vÞ cña m×nh.
- M· nhËn d¹ng tr¹m gèc: BSIC dïng ®Ó MS biÕt ®−îc BTS cña m×nh vµ
çc BTS l©n cËn. Tr¹m BTS ph¸t BSIC trªn kªnh ®ång bé SCH. Khi MS muèn
truy nhËp th× nã sÏ ph¸t BSIC cña m×nh trªn kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn
RACH.
- ViÖc nhËn d¹ng mét thuª bao b»ng nhiÒu sè nhËn d¹ng ®Ó lµm viÖc
theo dâi, lÊy tin tøc cña ng−êi sö dông tr¸i phÐp sÏ khã kh¨n h¬n.
8.2. NhËn thùc thuª bao.
- Çc tr−êng hîp nhËn thùc: Khi MS míi truy nhËp vµo m¹ng (bËt
nguån), khi MS b¾t ®Çu mét cuéc gäi, hoÆc tr¶ lêi cuéc gäi, khi MS chuyÓn
vïng ®Þnh vÞ. Môc ®Ých ®Ó m¹ng x¸c ®Þnh xem MS cã ph¶i lµ thuª bao cña
m×nh hay kh«ng, nhËn thùc lµ çch kiÓm tra quyÒn truy nhËp cña çc thuª
bao.
18
- Bé ba ch×a kho¸ mËt m·: Sè ngÉu nhiªn R (cÊp ngÉu nhiªn), mËt khÈu
S, kho¸ mËt m· kc (m· kho¸ mËt m·), R lÊy ngÉu nhiªn mçi khi ta cÇn nhËn
thùc, S dïng ®Ó hái ®¸p, kc kho¸ ®Ó mËt m· tin tøc.
AUC t¹o ra çc bé ba ch×a kho¸ vµ ®−îc l−u gi÷ trong MSC dù tr÷ cho
çc thuª bao ®ang n»m trong vïng ®ã.
-Tr×nh tù nhËn thùc:
S = ki (A3) R, kc = ki (A8) R
A3, A8: Çc thuËt to¸n c«ng khai, ki chøa trong SIM cña MSi, AUC.
BTS ph¸t sè ngÉu nhiªn R cho MS. C¶ MS vµ m¹ng ®Òu tÝnh S vµ kc. MS
ph¸t mËt khÈu S vµo m¹ng, m¹ng sÏ kiÓm tra xem gi¸ trÞ S cã ®óng hay kh«ng.
kc ®−îc dïng cho m· ho¸ tin tøc nÕu cÇn.
9. VÝ dô vÒ viÖc sö dông sè nhËn d¹ng thuª bao vμ çc
vïng m¹ng
VÝ dô sau ®©y m« t¶ mét cuéc gäi kÕt cuèi ë MS (MTC: Mobile

Terminating call) ®Ó thÊy ®−îc viÖc sö dông çc sè nhËn d¹ng.
19
H×nh 1.6. Cuéc gäi tõ m¹ng cè ®Þnh kÕt cuèi ë MS (MTC)
PhÝa chñ gäi quay sè thuª bao di ®éng bÞ gäi: sè m¹ng dÞch vô sè liªn
kÕt cña thuª bao di ®éng (MS ISDN) (1). NÕu cuéc gäi ®−îc khëi ®Çu tõ m¹ng
cè ®Þnh PSTN th× tæng ®µi sau khi ph©n tÝch sè tho¹i sÏ biÕt r»ng ®©y lµ cuéc
gäi cho mét thuª bao GSM.
Cuéc gäi ®−îc ®Þnh tuyÕn ®Õn tæng ®µi GMSC gÇn nhÊt (2), ®©y lµ mét
tæng ®µi cã kh¶ n¨ng hái vµ ®Þnh l¹i tuyÕn. B»ng ph©n tÝch MSISDN tæng ®µi
GMSC t×m ra HLR n¬i MS ®¨ng ký.
GMSC hái HLR (3) th«ng tin ®Ó cã thÓ ®Þnh tuyÕn ®Õn MSC/VLR ®ang
qu¶n lý MS. B»ng MSISDN t×m ra IMSI vµ b¶n ghi cña thuª bao. IMSI lµ sè
cña thuª bao chØ sö dông ë m¹ng b¸o hiÖu, ®Þa chØ cña VLR n¬i MS ®¨ng ký
t¹m tró ®−îc l−u gi÷ cïng víi IMSI trong VLR.
HLR giao tiÕp víi VLR ®Ó nhËn ®−îc sè l−u ®éng thuª bao (MSRN:
Mobile Subsriber Roaming Number), ®©y lµ mét sè tho¹i th«ng th−êng thuéc
tæng ®µi MSC (mçi vïng phôc vô kh¸c nhau th× thuª bao sè cã MSRN kh¸c
nhau).
- VLR göi SMRN ®Õn HLR, sau ®ã HLR chuyÓn sè nµy ®Õn GMSC (5)
- B»ng MSRN GMSC cã thÓ ®Þnh tuyÕn l¹i cuéc gäi ®Õn MSC t−¬ng
øng (6) GMSC göi b¶n tin nhËn ®−îc tõ PSTN ®Õn MSC.
- MSC biÕt ®−îc vÞ trÝ cña MS (VLR cho biÕt vïng ®Þnh vÞ) vµ nã göi
b¶n tin t×m gäi ®Õn tÊt c¶ çc BSC ®ang qu¶n lý vïng ®Þnh vÞ nµy (7).
- MSC göi LAI (nhËn d¹ng vïng ®Þnh vÞ) xuèng çc BSC vµ BSC ph©n
ph¸t b¶n tin t×m gäi ®Õn çc BTS (8) (LAI gióp cho viÖc ®Þnh tuyÕn ®Õn tõng
BSC).
- §Ó t×m gäi MS, IMSI ®−îc sö dông (9), cã thÓ sö dông sè nhËn d¹ng
t¹m thêi TMSI ®Ó ®¶m b¶o bÝ mËt.
BSC sö dông sè nhËn d¹ng « (GI ®Ó ®Þnh tuyÕn ®Õn tõng BTS).
- Ngay sau khi nhËn ®−îc b¶n tin t×m gäi MS göi yªu cÇu kªnh b¸o
hiÖu. MSC cã thÓ thùc hiÖn nhËn thùc vµ khëi ®Çu mËt m· ho¸ nh− ®· xÐt ë
20
phÇn trªn. MSC cã thÓ göi ®Õn MS th«ng tin vÒ çc dÞch vô ®−îc yªu cÇu:
tiÕng, sè liÖu, fax,...
- B©y giê BSC sÏ lÖnh cho BTS kÝch ho¹t TCH vµ gi¶i phãng kªnh b¸o
hiÖu.
- Khi thuª bao di ®éng nhÊc m¸y MS göi b¶n tin kÕt nèi m¹ng hoµn
thµnh ®−êng nèi th«ng vµ göi b¶n tin c«ng nhËn kÕt nèi ®Õn MS.
Cuéc gäi quèc tÕ ®Õn MS.
Ta xÐt vÝ dô mét ng−êi ViÖt Nam ®ang c«ng t¸c t¹i Th¸i Lan tõ m¹ng
cè ®Þnh gäi ®iÖn cho mét ng−êi b¹n cña m×nh ë m¹ng GSM.
Gi¶ sö ng−êi b¹n nµy hiÖn thêi còng ë Th¸i Lan vµ ng−êi gäi kh«ng biÕt
viÖc nµy, qu¸ tr×nh gäi x¶y ra nh− sau:
H×nh 1.7. Cuéc gäi quèc tÕ ®Õn MS

- Ng−êi ViÖt Nam ë Th¸i Lan quay sè cho b¹n (1)
- Tæng ®µi néi h¹t cña Th¸i Lan sau khi ph©n tÝch sè tho¹i nhËn ra r»ng
®©y lµ cuéc gäi quèc tÕ vÒ ViÖt Nam nªn nã chuyÓn cuéc gäi nµy ®Õn tæng ®µi
quèc tÕ (2).
- Tæng ®µi quèc tÕ cña Th¸i Lan c¨n cø vµo sè gäi sÏ ®Þnh tuyÕn cuéc
gäi ®Õn tæng ®µi quèc tÕ ViÖt Nam (3).
- Sau khi ph©n tÝch tæng ®µi quèc tÕ ViÖt Nam sÏ ®Þnh tuyÕn ®Õn GMSC
gÇn nhÊt.
21
- Tæng ®µi GMSC ph©n tÝch sè tho¹i vµ nhËn ra HLR cña MS. GMSC
hái HLR nµy (5).
- HLR liªn hÖ víi VLR n¬i thuª bao MS ®ang t¹m thêi ®¨ng ký (6).
- HLR nhËn sè l−u ®éng cña MS (MSRN) (7) tõ VLR.
- SMRN ®−îc chuyÓn ®Õn GMSC (8).
- Nhê sè nµy GMSC ®Þnh tuyÕn cuéc gäi ®Õn tæng ®µi quèc tÕ ViÖt Nam
(9).
- ë tæng dµi quèc tÕ nµy l¹i thùc hiÖn sù ph©n tÝch vµ sau ®ã chuyÓn
ng−îc cuéc gäi trë vÒ tæng ®µi quèc tÕ Th¸i Lan (10)
- Cuèi cïng th× cuéc gäi ®−îc chuyÓn ®Õn tæng ®µi MSC cña Th¸i Lan
(11)
- MSC nµy ph©n phèi b¶n tin t×m gäi ®Õn çc BSC t−¬ng øng (12) ®ang
qu¶n lý vïng ®Þnh vÞ cã MS.
- Cuèi cïng th× MS ®−îc t×m thÊy (13).
Ta thÊy cuéc gäi ®−îc ®Þnh tuyÕn tõ Th¸i Lan vÒ ViÖt Nam råi ng−îc
l¹i Th¸i Lan ®Én ®Õn sù chËm trÔ vµ kh«ng kinh tÕ.
Trong t−¬ng lai qu¸ tr×nh gäi sÏ ®−îc rót ng¾n sÏ cã thªm mét sè ch÷ sè
®Ó cµi ®Æt vµo mäi tæng ®µi, khi nµy viÖc hái vµ ®Þnh tuyÕn l¹i cã thÓ thùc hiÖn
ë tæng ®µi néi h¹t. Hái HLR ®−îc thùc hiÖn ë tæng ®µi néi h¹t nªn kh«ng cÇn
®Þnh tuyÕn cuéc gäi ®Õn ViÖt Nam.
H×nh 1.8. Cuéc gäi quèc tÕ trong t−¬ng lai
22
Ch−¬ng II: Ph¸t triÓn cña GSM ®Õn thÕ hÖ 2,5
1. Më ®Çu
HÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ hai GSM cung cÊp çc dÞch vô tiÕng
vµ sè liÖu trªn c¬ së chuyÓn m¹ch kªnh, b¨ng th«ng hÑp. Tèc ®é truyÒn tho¹i
lµ 13 kbit/s vµ truyÒn sè liÖu víi tèc ®é 9,6 kbit/s. Tèc ®é nµy chØ phï hîp cho
çc dÞch vô sè liÖu giai ®o¹n tr−íc.
Khi vÊn ®Ò Internet toµn cÇu vµ çc m¹ng riªng kh¸c ph¸t triÓn c¶ vÒ
quy m« vµ møc ®é tiÖn Ých, ®· xuÊt hiÖn nhu cÇu vÒ dÞch vô truyÒn sè liÖu mäi
lóc, mäi n¬i. Ng−êi sö dông cã nhu cÇu vÒ çc dÞch vô míi nh− truyÒn sè liÖu
tèc ®é cao, ®iÖn tho¹i cã h×nh, truy cËp Internet tèc ®é cao tõ m¸y di ®éng vµ
çc dÞch vô truyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn kh¸c.
Çc nhu cÇu trªn lµ v−ît ra ngoµi kh¶ n¨ng cña m¹ng GSM. Çc nhµ
khai th¸c GSM trªn thÕ giíi ®ang tõng b−íc n©ng cÊp m¹ng GSM ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu cña ng−êi sö dông m¹ng. §èi víi çc nhµ khai th¸c viÖc lo¹i bá h¼n
c«ng nghÖ ®ang dïng ®Ó tiÕp cËn ngay m¹ng 3G lµ viÖc kh«ng kh¶ thi vÒ mÆt
kinh tÕ. V× vËy hä ph¶i chän gi¶i ph¸p lµ n©ng cÊp m¹ng GSM qua b−íc trung
gian 2,5G ®Ó t¹m thêi ®¸p øng nhu cÇu cña ng−êi sö dông còng nh− chuÈn bÞ
c¬ së h¹ tÇng kü thuËt sau ®ã míi tiÕn lªn 3G.
2. Lé tr×nh ph¸t triÓn tõ hÖ thèng th«ng tin di ®éng GSM
thÕ hÖ hai sang W-CDMA thÕ hÖ ba.
§Ó ®¸p øng ®−îc çc dÞch vô míi ®ång thêi ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ hÖ
thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ hai sÏ ®−îc chuyÓn ®æi tõng b−íc sang thÕ hÖ
ba. Cã thÓ tæng qu¸t çc giai ®o¹n chuyÓn ®æi nµy nh− sau:
HSCSD = High Speed Circuit Switched Data: Sè liÖu chuyÓn m¹ch

kªnh tèc ®é cao.
GPRS = General Packet Radio Service: DÞch vô v« tuyÕn gãi chung
23
EDGE = Enhanced Data Rates for GSM Evolution: Tèc ®é sè liÖu t¨ng
c−êng ®Ó ph¸t triÓn GSM
2.1.C«ng nghÖ Sè liÖu chuyÓn m¹ch kªnh tèc ®é cao (HSCSD)
Tr−íc khi xuÊt hiÖn GPRS vµ EDGE ®· xuÊt hiÖn nhu cÇu çc dÞch vô
tèc ®é cao. Khi nµy GSM chØ hç trî çc dÞch vô sè liÖu ®Õn tèc ®é 9,6 kbit/s,
®©y lµ tèc ®é cùc ®¹i mµ mét khe thêi gian cã thÓ cung cÊp. §Ó hç trî tèc ®é
sè liÖu cao h¬n cho GSM, çch tiÕp cËn hiÓn nhiªn nhÊt lµ MS ph¶i sö dông
nhiÒu khe thêi gian. C«ng nghÖ HSCSD (High Speed Circuit Switched Data)
sö dông nguyªn t¾c nµy.
C«ng nghÖ HSCSD cho phÐp n©ng cao kh¶ n¨ng truyÒn sè liÖu trªn
m¹ng GSM b»ng çch cÊp ph¸t nhiÒu khe thêi gian h¬n cho ng−êi sö dông. §Ó
thùc hiÖn ®−îc nhiÖm vô nµy, tiªu chuÈn GSM ®· ®−îc söa ®æi ch¼ng h¹n nh−
m· ho¸ kªnh 14,4 kbit/s thay thÕ cho m· ho¸ kªnh 9,6 kbit/s dïng ®Ó hç trî
cho truyÒn sè liÖu. Bèn kªnh 14,4 kbit/s ®−îc kÕt hîp thµnh mét kªnh 57,6
kbit/s. Víi viÖc sö dông c«ng nghÖ HSCSD m¸y ®iÖn tho¹i GSM vµ çc thiÕt
bÞ di ®éng cã thÓ sö dông çc øng dông ®a ph−¬ng tiÖn, truy nhËp Web vµ t¶i
çc trang ®å ho¹ trong vµi gi©y. §èi víi dÞch vô trong suèt th× tèc ®é tèi ®a lµ
64 kbit/s ®¹t ®−îc víi 4 khe thêi gian. D÷ liÖu truyÒn trong dÞch vô chuyÓn
m¹ch kªnh tèc ®éc cao HSCSD ®−îc h×nh thµnh d−íi d¹ng çc luång song
song ®Ó ®−a vµo çc khe thêi gian kh¸c nhau, vµ chóng sÏ ®−îc kÕt hîp l¹i t¹i
®Çu cuèi. TÊt c¶ çc khe thêi gian sö dông trong mét kÕt nèi HSCSD ph¶i
thuéc vÒ cïng mét sãng mang. ViÖc cÊp ph¸t çc khe thêi gian phô thuéc vµo
thñ tôc cÊp ph¸t khe thêi gian.
DÞch vô HSCSD cã thÓ ®−îc triÓn khai dùa trªn c¬ së h¹ tÇng s½n cã cña
m¹ng GSM, chØ cÇn n©ng cÊp phÇn mÒm hiÖn cã mµ kh«ng l¾p ®Æt thªm çc
phÇn tö m¹ng míi. Gièng nh− GPRS, HSCSD cho phÐp cÊp ph¸t tµi nguyªn
kh«ng ®èi xøng ë giao diÖn v« tuyÕn. Tuy nhiªn do vÉn sö dông chuyÓn m¹ch
kªnh nªn hiÖu suÊt sö dông tµi nguyªn v« tuyÕn cña HSCSD kh«ng cao.
24
H×nh 2.1. Çc luång sè liÖu kÕt hîp ë IWF
HÇu hÕt çc chøc n¨ng cña dÞch vô sè liÖu hiÖn nay ®−îc ®Æt ë IWF
(Interworking Function chøc n¨ng kÕt nèi m¹ng) cña tæng ®µi MSC vµ ë chøc
n¨ng TAF (Terminal Adaption Function) chøc n¨ng thÝch øng ®Çu cuèi cña
MS. DÞch vô HSCSD sö dông tÝnh n¨ng nµy, kªnh tèc ®é cao chøa mét sè
kªnh con ë giao diÖn v« tuyÕn çc kªnh con nµy ®−îc kÕt hîp l¹i thµnh mét
luång sè ë IWF vµ TAF. Khi sö dông ®iÒu chÕ 8-PSK, HSCSD cã thÓ ®¹t ®−îc
th«ng l−îng cao h¬n víi Ýt khe thêi gian h¬n. HSCSD ®· ®−îc øng dông trong
m¹ng GSM nh−ng sÏ kh«ng ®−îc triÓn khai réng. NÕu cÇn chän gi÷a HSCSD
vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña GPRS çc nhµ khai th¸c sÏ chän c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch
gãi.
2.1.1. CÊu tróc hÖ thèng HSCSD
TE (Terminal Equipment): ThiÕt bÞ ®Çu cuèi

MT (Mobile Terminal): M¸y di ®éng
TAF (Terminal Adaptation Function): chøc n¨ng thÝch øng ®Çu cuèi
H×nh 2.2. CÊu tróc hÖ thèng HSCSD
25
2.1.1.1.Chøc n¨ng thÝch øng ®Çu cuèi (TAF: Terminal Adapter
Function)
Chøc n¨ng nµy ®ãng vai trß tiÕp nhËn sè liÖu cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi TE
®−a tíi vµ chia chóng vµo trong çc khe thêi gian ®· ®−îc chän tr−íc. Mçi khe
thêi gian mang sè liÖu víi çc tèc ®é ®−îc chuÈn ho¸ 1,2 kbit/s; 2,4 kbit/s;
4,8kbit/s; 9,6kbit/s; 14,4kbit/s.
2.1.1.2. M¸y di ®éng ®Çu cuèi vµ giao diÖn v« tuyÕn.
Sè liÖu tõ bé thÝch øng ®Çu cuèi TAF ®−a tíi ®Çu cuèi di ®éng MT, ë ®ã
mçi khe thêi gian ®−îc m· ho¸ kªnh. §Çu ra sau khi m· ho¸ kªnh lµ luång sè
liÖu tèc ®é 22,8 kbit/s cho mçi khe thêi gian vµ nã ®−îc chuyÓn tíi giao diÖn
v« tuyÕn.
2.1.1.3. Tr¹m thu ph¸t gèc BTS.
TiÕp nhËn luång sè liÖu tõ giao diÖn v« tuyÕn. Lóc nµy BTS thùc hiÖn
thñ tôc gi¶i m· cho mçi khe thêi gian ®Ó thu ®−îc luång sè liÖu cã tèc ®é phï
hîp víi khung TRAU (16kbit/s). Sau ®ã, luång sè liÖu ®−îc chuyÓn tíi khèi
TRAU ®Æt t¹i ®iÒu khiÓn tr¹m gèc BSC.
2.1.1.4. Giao diÖn Abis
Çc khung TRAU 16kbit/s ®−îc göi tíi BSC th«ng qua giao diÖn Abis.
2.1.1.5. Bé chuyÓn ®æi m·/ bé thÝch øng tèc ®é
(TRAU:Transcoder/Rate Adaptor Unit).
TRAU tiÕp nhËn çc khung sè liÖu TRAU 16kbit/s tõ giao diÖn Abis, vµ
nã ®Þnh d¹ng l¹i th«ng tin cña mçi luång sè liÖu thµnh d¹ng A-TRAU ®Ó
truyÒn ®i trªn giao diÖn A.
2.1.1.6 . Giao diÖn A.
Giao diÖn nµy cho phÐp chøa ®−îc 4 khung A-TRAU tèc ®é 16 kbit/s tõ
mét ng−êi sö dông ®−a ®Õn. Çc khung nµy ®−îc ghÐp l¹i víi nhau ®Ó ph¸t ®i
trªn mét ®−êng 64 kbit/s.
26
2.1.1.7. Trung t©m chuyÓn m¹ch di ®éng MSC vµ çc khèi chøc
n¨ng phèi hîp IWF (Interworking Unit)
MSC tiÕp nhËn çc khung A-TRAU cña ®−êng kÕt nèi 64kbit/s vµ ®Þnh
tuyÕn chóng th«ng qua IWF. Sau khi tiÕp nhËn, khèi chøc n¨ng phèi hîp IWF
lÊy ra çc th«ng tin sè liÖu trong A-TRAU vµ kÕt hîp chóng thµnh nh÷ng
luång sè liÖu ghÐp tr−íc khi chuyÓn tíi çc modem cña m×nh. Modem tiÕp
nhËn sè liÖu vµ ®Þnh tuyÕn chóng qua m¹ng PSTN tíi çc modem ®Ých vµ çc
thiÕt bÞ ®Çu cuèi sè liÖu DTE (Data Terminal Equipment) ë n¬i kh¸c.
2.2. DÞch vô v« tuyÕn gãi chung (GPRS).
2.2.1.Më ®Çu.
DÞch vô v« tuyÕn gãi chung (GPRS = General Packet Radio Service) lµ
sù lùa chän cña çc nhµ khai th¸c GSM nh− mét b−íc chuÈn bÞ vÒ c¬ së h¹
tÇng kü thuËt ®Ó tiÕn lªn W-CDMA víi viÖc ®−a chuyÓn m¹ch gãi vµo m¹ng.
M¹ng W-CDMA sö dông l¹i rÊt nhiÒu phÇn tö cña GPRS.
GPRS hç trî dÞch vô sè liÖu tèc ®é cao cho GSM. Mét MS trong m¹ng
GPRS cã thÓ truy nhËp ®Õn nhiÒu khe thêi gian. GPRS kh¸c víi HSCSD ë chç
nhiÒu ng−êi sö dông cã thÓ sö dông chung mét tµi nguyªn v« tuyÕn, v× thÕ
hiÖu suÊt sö dông tµi nguyªn v« tuyÕn rÊt cao. Mét MS ë chÕ ®é GPRS chØ
giµnh ®−îc tµi nguyªn v« tuyÕn khi nã cã sè liÖu cÇn ph¸t. Mét ng−êi sö dông
GPRS cã thÓ sö dông ®Õn 8 khe thêi gian ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é ®Õn h¬n 100
kbit/s. VÒ mÆt lý thuyÕt, GPRS cã thÓ cung cÊp tèc ®é tèi ®a lµ 171,2 kbit/s ë
giao diÖn v« tuyÕn qua 8 kªnh 21,4 kbit/s (Sö dông m· ho¸ CS-4). ë trong çc
m¹ng thùc tÕ do cÇn ph¶i dµnh mét phÇn dung l−îng cho viÖc hiÖu chØnh lçi
trªn ®−êng truyÒn v« tuyÕn nªn tèc ®é cùc ®¹i chØ cao h¬n 100kbit/s víi tèc ®é
kh¶ thi vµo kho¶ng 40 kbit/s ®Õn 50 kbit/s.
Giao diÖn v« tuyÕn cña GPRS ®−îc x©y dùng trªn cïng nÒn t¶ng nh−
giao diÖn v« tuyÕn cña GSM cïng sãng mang v« tuyÕn ®é réng b¨ng 200 KHz
27
vµ 8 khe thêi gian. Nh− vËy c¶ dÞch vô chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi
®Òu cã thÓ sö dông cïng sãng mang. Tuy nhiªn m¹ng ®−êng trôc cña GPRS
®−îc thiÕt kÕ sao cho nã kh«ng phô thuéc vµo giao diÖn v« tuyÕn. Ngoµi ra m·
hãa kªnh trong GPRS còng h¬i kh¸c víi m· ho¸ kªnh cña GSM. GPRS ®Þnh
nghÜa mét sè s¬ ®å m· ho¸ kªnh kh¸c nhau. S¬ ®å m· ho¸ kªnh th−êng ®−îc
sö dông nhÊt cho truyÒn sè liÖu lµ S¬ ®å m· ho¸ 2 (CS-2: Code Schema 2).M·
ho¸ CS-2 cho phÐp mét khe thêi gian cã thÓ mang sè liÖu ë tèc ®é 13,4 kbit/s.
M¹ng GPRS lµ mét m¹ng sè liÖu gãi ®−îc x©y dùng trªn c¬ së cÊu tróc
m¹ng GSM hiÖn t¹i, céng thªm mét sè phÇn tö míi. V× lóc ®Çu GSM ®−îc
thiÕt kÕ cho chuyÓn m¹ch kªnh nªn viÖc ®−a chuyÓn m¹ch gãi vµo ®ßi hái
ph¶i bæ sung thªm thiÕt bÞ cho m¹ng. GPRS lµ mét b−íc ph¸t triÓn kÞp thêi
®¸p øng nhu cÇu trao ®æi d÷ liÖu ngµy cµng cao vµ lµ sù chuyÓn tiÕp hîp lý
gi÷a th«ng tin di ®éng thÕ hÖ 2 vµ th«ng tin di ®éng thÕ hÖ 3.
2.2.2.CÊu tróc m¹ng GPRS
H×nh 2.3. CÊu tróc m¹ng GPRS

Chøc n¨ng çc phÇn tö trong m¹ng GPRS:
28
- Nót hç trî dÞch vô GPRS (SGSN - Serving GPRS Support Node) phô
tr¸ch viÖc ph©n ph¸t vµ ®Þnh tuyÕn çc gãi sè liÖu gi÷a m¸y di ®éng MS vµ çc
m¹ng truyÒn sè liÖu bªn ngoµi. SGSN kh«ng chØ ®Þnh tuyÕn çc gãi sè liÖu
gi÷a m¸y di ®éng MS vµ nót hç trî cæng GPRS - GGSN mµ cßn ®¨ng ký cho
çc m¸y di ®éng GPRS míi xuÊt hiÖn trong vïng phôc vô cña nã. SGSN t−¬ng
tù nh− MSC/VLR trong vïng chuyÓn m¹ch kªnh nh−ng thùc hiÖn çc chøc
n¨ng t−¬ng tù ë vïng chuyÓn m¹ch gãi. Çc chøc n¨ng nµy bao gåm: qu¶n lý
di ®éng, an ninh vµ çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn truy nhËp.
Vïng phôc vô cña SGSN ®−îc chia thµnh çc vïng ®Þnh tuyÕn (RA:
Routing Area) çc vïng nµy t−¬ng tù nh− vïng ®Þnh vÞ (LA) ë vïng chuyÓn
m¹ch kªnh, khi m¸y di ®éng GPRS MS chuyÓn ®éng tõ mét RA nµy ®Õn mét
RA kh¸c, nã thùc hiÖn cËp nhËt vïng ®Þnh tuyÕn còng gièng nh− cËp nhËt
vïng ®Þnh vÞ ë vïng chuyÓn m¹ch kªnh. ChØ cã mét sù kh¸c nhau duy nhÊt lµ
MS cã thÓ cËp nhËt RA ngay c¶ khi ®ang x¶y ra phiªn sè liÖu. Theo thuËt ng÷
cña GPRS th× phiªn sè liÖu ®ang x¶y ra nµy ®−îc gäi lµ ng÷ c¶nh giao thøc sè
liÖu gãi (PDP Context: Packet Data Protocol Context). Tr¸i l¹i, khi mét MS
®ang thùc hiÖn mét cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh, sù thay ®æi vïng ®Þnh vÞ
kh«ng dÉn ®Õn cËp nhËt vïng ®Þnh vÞ.
Mét SGSN cã thÓ phôc vô nhiÒu BSC, cßn mét BSC chØ giao diÖn víi
mét SGSN. Giao diÖn Gb gi÷a SGSN víi BSC (thùc chÊt lµ víi PCU ë BSC)
®−îc sö dông ®Ó chuyÓn giao b¸o hiÖu vµ çc th«ng tin ®iÒu khiÓn còng nh−
l−u l−îng cña ng−êi sö dông ®Õn vµ tõ SGSN.
SGSN cã çc chøc n¨ng chÝnh sau:
- Qu¶n trÞ di ®éng: bao gåm qu¶n lý viÖc nhËp m¹ng, rêi m¹ng cña thuª
bao GPRS, qu¶n lý vÞ trÝ hiÖn diÖn cña thuª bao trong vïng phôc vô, thùc hiÖn
çc chøc n¨ng b¶o mËt, an ninh cho m¹ng,...
- §Þnh tuyÕn vµ truyÒn t¶i çc gãi d÷ liÖu ®i, ®Õn hay ®−îc xuÊt ph¸t tõ
vïng phôc vô cña SGSN ®ã.
29
SGSN còng giao diÖn víi bé ghi ®Þnh vÞ th−êng tró (HLR) th«ng qua
giao diÖn Gr. §©y lµ giao diÖn trªn c¬ së b¸o hiÖu sè 7. SGSN sö dông giao
diÖn Gr ®Ó cËp nhËt vÞ trÝ çc thuª bao GPRS ë HLR vµ ®Ó nhËn ®−îc th«ng
tin ®¨ng ký cña thuª bao liªn quan ®Õn GPRS ®èi víi mäi thuª bao n»m trong
vïng phôc vô cña SGSN. Tuú chän, mét SGSN cã thÓ giao diÖn víi MSC
th«ng qua giao diÖn Gs. §©y còng lµ giao diÖn trªn c¬ së b¸o hiÖu sè 7. Môc
®Ých cña Gs lµ ®¶m b¶o sù kÕt hîp gi÷a MSC/VLR vµ GPRS cho çc thuª bao
sö dông c¶ hai dÞch vô. NÕu mét thuª bao hç trî c¶ dÞch vô tho¹i lµ dÞch vô sè
liÖu gãi vµ nã ®· nhËp m¹ng GPRS, th× MSC cã thÓ t×m gäi thuª bao nµy cho
cuéc gäi tho¹i th«ng qua SGSN b»ng çch sö dông Gs.
- Nót hç trî cæng GPRS (GGSN)
GGSN (Gateway GPRS Support Node) lµ ®iÓm giao diÖn víi çc m¹ng
sè liÖu gãi bªn ngoµi. Mét SGSN cã thÓ giao diÖn víi mét hay nhiÒu GGSN vµ
giao diÖn nµy gäi lµ Gn. §©y lµ giao diÖn trªn c¬ së IP ®−îc sö dông ®Ó mang
b¸o hiÖu vµ sè liÖu ng−êi sö dông. Giao diÖn Gn sö dông giao thøc xuyªn
®−êng hÇm GPRS (GTP: GPRS Tunneling Protocol). Giao diÖn nµy truyÒn
xuyªn sè liÖu gi÷a SGSN vµ GGSN qua m¹ng ®−êng trôc IP. SGSN cã thÓ giao
diÖn víi çc SGSN kh¸c trong m¹ng. Giao diÖn nµy còng lµ Gn vµ còng sö
dông GTP. Chøc n¨ng cña giao diÖn nµy lµ ®¶m b¶o truyÒn xuyªn çc gãi tõ
mét SGSN cò ®Õn mét SGSN míi khi x¶y ra cËp nhËt ®Þnh tuyÕn trong thêi
gian mét phiªn sè liÖu gãi. Qu¸ tr×nh chuyÓn h−íng çc gãi tõ mét SGSN nµy
®Õn mét SGSN kh¸c rÊt ng¾n ®óng b»ng thêi gian mµ SGSN míi vµ SGSN
thiÕt lËp PDP context gi÷a chóng. Qu¸ tr×nh nµy kh¸c víi chuyÓn giao gi÷a
çc MSC ë GSM. ë tr−êng hîp GSM, MSC ®Çu tiªn vÉn duy tr× vai trß MSC
neo cña nã cho ®Õn khi cuéc gäi kÕt thóc.
Khi SGSN vµ GGSN thuéc vÒ hai m¹ng di ®éng mÆt ®Êt c«ng céng
PLMN (Public Land Mobile Network) kh¸c nhau, chóng ®−îc kÕt nèi th«ng
qua giao diÖn Gp. Trong ®ã giao diÖn Gp bao gåm chøc n¨ng cña Gn céng
30
thªm chøc n¨ng vÒ an ninh ®−îc yªu cÇu khi trao ®æi th«ng tin gi÷a çc
PLMN kh¸c nhau.
- HÖ thèng tr¹m gèc BSS
PhÇn BSS cung cÊp tÊt c¶ çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn vµ truyÒn dÉn th«ng
tin phÇn v« tuyÕn cña m¹ng, bao gåm:
+ Khèi ®iÒu khiÓn d÷ liÖu gãi PCU (Packet Control Unit)
Khèi ®iÒu khiÓn d÷ liÖu gãi PCU cã nhiÖm vô kÕt hîp çc chøc n¨ng
®iÒu khiÓn kªnh v« tuyÕn GPRS (§iÒu khiÓn truy nhËp giao diÖn v« tuyÕn) víi
phÇn hÖ thèng tr¹m gèc BSS cña m¹ng GSM hiÖn t¹i. PCU ®Þnh tuyÕn çc b¶n
tin b¸o hiÖu, vµ truyÒn t¶i d÷ liÖu cña ng−êi sö dông. PCU sÏ l¾p r¸p vµ s¾p
xÕp l¹i d÷ liÖu ®Ó chuyÓn tíi SGSN. T¹i PCU çc khèi d÷ liÖu RLC sÏ ®−îc
s¾p xÕp trong khung LLC (®iÒu khiÓn liªn kÕt logic), sau ®ã ®−îc chuyÓn tíi
SGSN. PCU ®Æt t¹i BSC vµ phôc vô BSC ®ã.
+ Bé ®iÒu khiÓn tr¹m gèc BSC
Trong m¹ng GPRS, BSC (Base Station Controller) ®ãng vai trß trung
t©m ph©n phèi, ®Þnh tuyÕn d÷ liÖu vµ th«ng tin b¸o hiÖu GPRS. BSC cã thÓ
thiÕt lËp, gi¸m s¸t vµ huû bá kÕt nèi cña çc cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh còng
nh− chuyÓn m¹ch gãi.
+ Tr¹m gèc BTS (Base Transceiver Station) cung cÊp kh¶ n¨ng Ên ®Þnh
kªnh vËt lý t¹i çc khe thêi gian cho cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh trong m¹ng
GSM vµ d÷ liÖu chuyÓn m¹ch gãi GPRS. BTS kÕt hîp víi BSC ®Ó thùc hiÖn
çc chøc n¨ng vÒ v« tuyÕn.
- PhÇn chuyÓn m¹ch:
+ Trung t©m chuyÓn m¹ch di ®éng/ Bé ®¨ng ký t¹m tró MSC/VLR
MSC/VLR (Mobile Switching Center/Visitor Location Register) ®−îc sö dông
cho viÖc ®¨ng ký vµ liªn l¹c víi thuª bao nh−ng kh«ng ®ãng vai trß g× trong
viÖc ®Þnh tuyÕn d÷ liÖu GPRS. Trong hÖ thèng GPRS, MSC/VLR kh«ng ®−îc
dïng cho thñ tôc nhËn thùc thuª bao nh− trong hÖ thèng GSM mµ thay vµo ®ã
31
lµ HLR, do ®ã SGSN sÏ nhËn bé ba th«ng sè dµnh cho viÖc nhËn thùc tõ bé
®¨ng ký th−êng tró/trung t©m nhËn thùc - HLR/AUC.
+ Bé ®¨ng ký th−êng tró/ trung t©m nhËn thùc - HLR/AUC
Bé ®¨ng ký th−êng tró HLR (Home Location Register) l−u gi÷ tÊt c¶
çc th«ng tin vÒ thuª bao GSM còng nh− GPRS. Th«ng tin vÒ thuª bao GPRS
®−îc trao ®æi gi÷a HLR víi SGSN. Thªm vµo ®ã, nh− ®· tr×nh bµy, HLR ®−îc
sö dông trùc tiÕp cho viÖc nhËn thùc thuª bao thay cho MSC/VLR trong hÖ
thèng GSM. SGSN sÏ nhËn bé ba th«ng sè nhËn thùc tõ HLR/AUC.
- Trung t©m nhËn thùc AUC (Authentication User Centrer) cung cÊp bé
ba th«ng sè nhËn thùc dµnh cho viÖc nhËn thùc vµ thùc hiÖn m· ho¸ ®−êng
truyÒn. Thñ tôc nhËn thùc trong GPRS vµ GSM lµ nh− nhau, chØ cã qu¸ tr×nh
m· ho¸ ®−êng truyÒn lµ thay ®æi so víi hÖ thèng GSM, sù thay ®æi nµy kh«ng
t¸c ®éng g× ®Õn AUC, do ®ã kh«ng cÇn cËp nhËt AUC.
+ Bé ®¨ng ký nhËn d¹ng thiÕt bÞ EIR (Equipment Identity Register).
EIR vÉn thùc hiÖn chøc n¨ng nh− trong hÖ thèng GSM. EIR l−u gi÷a tÊt c¶ çc
d÷ liÖu liªn quan ®Õn thiÕt bÞ ®Çu cuèi MS. EIR ®−îc nèi ®Õn MSC qua ®−êng
b¸o hiÖu ®Ó kiÓm tra sù ®−îc phÐp cña thiÕt bÞ, mét thiÕt bÞ kh«ng ®−îc phÐp
sÏ bÞ cÊm.
- ThiÕt bÞ cung cÊp dÞch vô nh¾n tin ng¾n (SMS-GMSC vµ SMS-
IWMSC)
SMS-GMSC (Tæng ®µi di ®éng cã cæng cho dÞch vô SMS) vµ SMS-
IWMSC (Tæng ®µi di ®éng liªn m¹ng cho dÞch vô SMS) ®−îc kÕt nèi víi
SGSN qua giao diÖn Gd nh»m cung cÊp kh¶ n¨ng truyÒn t¶i çc b¶n tin ng¾n.
- ThiÕt bÞ ®Çu cuèi GPRS (MS)
ThiÕt bÞ ®Çu cuèi GPRS cã thÓ chia lµm ba lo¹i:
+ Lo¹i 1: Hç trî sö dông ®ång thêi çc dÞch vô tho¹i vµ sè liÖu.
Nh− vËy ng−êi sö dông lo¹i 1 cã thÓ võa nãi chuyÖn võa truyÒn sè liÖu
GPRS cïng mét lóc. (sö dông c¶ hai dÞch vô chuyÓn m¹ch kªnh vµ gãi ®ång
thêi).
32
+ Lo¹i 2: Hç trî ®ång thêi viÖc nhËp m¹ng GPRS vµ nhËp m¹ng GSM,
nh−ng kh«ng cho phÐp sö dông ®ång thêi c¶ hai dÞch vô. Ng−êi sö dông lo¹i 2
cã thÓ ®−îc ®¨ng ký ë m¹ng GSM vµ GPRS ®ång thêi, nh−ng kh«ng thÓ võa
nãi chuyÖn võa truyÒn sè liÖu. NÕu ng−êi sö dông ®· cã mét phiªn sè liÖu
GPRS vµ muèn thiÕt lËp cuéc tho¹i, th× phiªn nµy kh«ng bÞ xo¸. §óng h¬n lµ
phiªn bÞ treo vµ chê cho ®Õn khi cuéc tho¹i nµy kÕt thóc.
+ Lo¹i 3: Cã thÓ nhËp m¹ng GPRS hoÆc GSM nh−ng kh«ng thÓ nhËp
®ång thêi c¶ hai m¹ng. Nh− vËy t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh thiÕt bÞ lo¹i 3
hoÆc lµ thiÕt bÞ GSM hoÆc lµ thiÕt bÞ GPRS. NÕu ®· nhËp mét lo¹i dÞch vô, th×
cã thÓ coi r»ng thiÕt bÞ ®· rêi bá dÞch vô kia.
2.2.3. Giao diÖn vµ giao thøc trong m¹ng GPRS.
SGSN kh«ng chØ giao diÖn víi BSC ®Ó truyÒn gãi tíi vµ nhËn gãi vÒ tõ
MS, mµ cßn cã giao diÖn logic trùc tiÕp gi÷a MS vµ SGSN: cho b¸o hiÖu (mÆt
ph¼ng b¸o hiÖu) vµ cho truyÒn sè liÖu gãi (mÆt ph¼ng truyÒn dÉn), mÆc dï vÒ
mÆt ph¼ng vËt lý çc giao diÖn nµy ®Òu ®i qua BSS.
Çc giao thøc cña GPRS cung cÊp çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn vµ truyÒn
t¶i d÷ liÖu trªn mÆt ph¼ng b¸o hiÖu vµ mÆt ph¼ng truyÒn dÉn.
2.2.3.1. MÆt ph¼ng truyÒn dÉn:
Gåm çc cÊu tróc giao thøc ph©n líp phôc vô cho viÖc truyÒn t¶i d÷ liÖu
cña ng−êi sö dông.
Mét sè giao thøc trong mÆt ph¼ng truyÒn dÉn:
- Giao thøc GTP (GPRS Tunnelling Protocol - giao thøc t¹o ®−êng hÇm
GPRS). Giao thøc nµy phôc vô cho viÖc truyÒn t¶i d÷ liÖu gi÷a çc GSN trong
m¹ng ®−êng trôc GPRS.
- Giao thøc TCP (Transmission Control Protocol/User Datagram
Protocol - giao thøc ®iÒu khiÓn truyÒn dÉn/ giao thøc d÷ liÖu gãi ng−êi sö
dông) TCP chuyÓn çc khèi d÷ liÖu gãi (PDU) cña GTP trong m¹ng ®−êng
trôc GPRS cho çc giao thøc cÇn thiÕt ®Ó liªn kÕt d÷ liÖu tin cËy (nh− X.25).
33
TCP cung cÊp kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn luång vµ b¶o vÖ chèng l¹i sù thÊt tho¸t hay
ng¾t qu·ng çc PDU cña GTP.
- Giao thøc IP (Internet Protocol): Lµ giao thøc ®−îc sö dông trong
m¹ng ®−êng trôc GPRS, phôc vô cho viÖc b¸o hiÖu vµ ®Þnh tuyÕn d÷ liÖu.
- §iÒu khiÓn kÕt nèi logic (LLC- Logical Link Control): Cung cÊp liªn
kÕt d÷ liÖu tin cËy gi÷a m¸y ®Çu cuèi vµ SGSN ®ang phôc vô m¸y ®Çu cuèi ®ã.
Phôc vô truyÒn t¶i çc PDU cña UC gi÷a m¸y ®Çu cuèi vµ SGSN, ph¸t hiÖn vµ
kh«i phôc çc PDU cña LLC bÞ thÊt l¹c hoÆc ng¾t qu·ng.
- ChuyÓn tiÕp (Relay): Trong BSC chøc n¨ng nµy sÏ chuyÓn tiÕp çc
PDU cña LLC gi÷a giao diÖn Um vµ Gb. T¹i SGSN nã sÏ chuyÓn tiÕp çc
PDU cña PDP gi÷a çc giao diÖn Gb vµ Gn.
- §iÒu khiÓn kÕt nèi v« tuyÕn/ ®iÒu khiÓn truy nhËp trung gian
(RLC/MAC - Radio Link Control/Medium Access Control) chøc n¨ng RLC
cung cÊp mét liªn kÕt tin cËy trªn giao diÖn v« tuyÕn. Cßn MAC ®iÒu khiÓn
çc thñ tôc b¸o hiÖu truy nhËp trªn kªnh v« tuyÕn vµ s¾p xÕp çc khung LLC
vµo çc kªnh vËt lý.
2.2.3.2. MÆt ph¼ng b¸o hiÖu.
MÆt ph¼ng b¸o hiÖu bao gåm çc giao thøc ®iÒu khiÓn vµ hç trî cho çc
chøc n¨ng ®−îc thùc hiÖn ë mÆt ph¼ng truyÒn dÉn, nã bao gåm:
- §iÒu khiÓn viÖc truy nhËp m¹ng GPRS nh− nhËp m¹ng vµ rêi m¹ng
- §iÒu khiÓn thiÕt lËp çc kÕt nèi trong m¹ng nh− qu¸ tr×nh khëi ho¹t
mét mét ®Þa chØ PDP.
- §iÒu khiÓn viÖc ®Þnh tuyÕn trong m¹ng.
- §iÒu khiÓn viÖc Ên ®Þnh, cÊp ph¸t tµi nguyªn.
Mét sè giao diÖn trong GPRS.
Giao diÖn Gb: SGSN víi mét hay nhiÒu khèi ®iÒu khiÓn gèc PCU
(Packet Control Unit) ®−îc kÕt nèi víi nhau qua giao diÖn Gb.
Giao diÖn Gr: Giao diÖn nµy kÕt nèi SGSN víi HLR bëi b¸o hiÖu sè 7,
nã cung cÊp kh¶ n¨ng truy nhËp tíi tÊt c¶ çc nót trong m¹ng b¸o hiÖu sè 7,
34
bao gåm HLR cña néi m¹ng PLMN vµ HLR cña m¹ng PLMN kh¸c. T¹i giao
diÖn nµy, giao thøc MAP hç trî cho kh¶ n¨ng trao ®æi tÝn hiÖu gi÷a SGSN vµ
HLR.
2.2.4. CÊu tróc ®a khung cña giao diÖn v« tuyÕn GPRS.

MÆc dï GPRS còng sö dông cïng c¬ së h¹ tÇng nh− GSM, viÖc ®−a vµo
GPRS còng cã nghÜa r»ng ph¶i ®−a thªm mét sè kiÓu kªnh logic míi vµ çc s¬
®å m· ho¸ kªnh míi ¸p dông cho çc kªnh logic nµy.
Khe thêi gian dïng ®Ó mang l−u l−îng sè liÖu hay b¸o hiÖu liªn quan
®Õn GPRS ®−îc gäi lµ kªnh sè liÖu gãi (PDCH: Packet Data Channel). GPRS
sö dông cÊu tróc ®a khung 52 khung ®èi lËp víi cÊu tróc ®a khung 26 khung
cña GSM. Trong sè 52 khung ë cÊu tróc ®a khung, cã 12 khèi v« tuyÕn mang
sè liÖu cña ng−êi sö dông, hai khe ®Ó trèng vµ hai khe dµnh cho hai kªnh ®iÒu
khiÓn ®Þnh thêi gãi (PTCCH: Packet Timing Control Channel). Mçi khèi v«
tuyÕn chiÕm bèn khung TDMA, nh− vËy mçi khèi v« tuyÕn t−¬ng øng víi bèn
tr−êng hîp liªn tiÕp cña mét khe thêi gian.
2.2.5. Çc kªnh logic trong GPRS
2.2.5.1. Kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ kiÓu gãi (PBCCH):
PBCCH (Packet Broadcast Control Channel) cã nhiÖm vô ph¸t qu¶ng b¸
çc th«ng tin vÒ hÖ thèng d÷ liÖu gãi. PBCCH ®−îc s¾p xÕp lªn kªnh vËt lý
t−¬ng tù nh− kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ BCCH trong m¹ng GSM. Ph¸t qu¶ng
b¸ ë ®−êng xuèng ®Ó th«ng b¸o cho çc ms vÒ th«ng tin ®Æc thï cña sè liÖu
gãi.
2.2.5.2 Kªnh ®iÒu khiÓn chung gãi ( PCCCH: Packet Common
Control Channel)
35
- Kªnh t×m gäi gãi (PPCH: Packet Paging Channel): ChØ sö dông ë
®−êng xuèng, m¹ng sö dông kªnh nµy ®Ó t×m gäi MS tr−íc khi t¶i gãi xuèng.
-Kªnh cho phÐp truy nhËp gãi ( PAGCH: Packet Access Grant
Channel): Kªnh ®−êng xuèng, ®−îc sö dông ®Ó göi b¶n tin Ên ®Þnh çc tµi
nguyªn cho MS tr−íc khi truyÒn gãi.
-Kªnh ®iÒu khiÓn truy nhËp gãi ngÉu nhiªn PRACH (Packet Random
Access Control Channel). Kªnh nµy ®−îc sö dông khi m¸y di ®éng muèn truy
nhËp m¹ng ®Ó truyÒn sè liÖu hoÆc b¸o hiÖu. ( VÝ dô nh− tr¶ lêi b¶n tin t×m
gäi).
-Kªnh nµy b¸o gãi( PNCH: Packet Notification Channel). Kªnh nµy
®−îc dïng ®Ó göi b¶n mÉu ®Þnh tµi nguyªn tíi nhiÒu m¸y di ®éng cïng lóc
trong chÕ ®é truyÒn t¶i d÷ liÖu ®iÓm ®Õn ®a ®iÓm.
2.2.5.3. Çc kªnh l−u l−îng sè liÖu gãi (PDTCH: Packet Data
Traffic Channel).
§−îc sö dông ®Ó truyÒn t¶i d÷ liÖu trªn giao diÖn v« tuyÕn. Nã ®−îc Ên
®Þnh t¹m thêi cho mét ms( hay mét nhãm ms trong tr−êng hîp PTM ®iÓm
®Õn ®a ®iÓm). TÊt c¶ çc kªnh PDTCH lµ kªnh ®¬n h−íng ( hoÆc ®−êng lªn
hoÆc ®−êng xuèng). §iÒu nµy ®¶m b¶o kh¶ n¨ng kh«ng ®èi xøng cña GPRS.
Mét PDTCH chiÕm mét khe thêi gian vµ mét ms víi kh¶ n¨ng sö dông ®a
khe cã thÓ sö dông sè l−îng çc kªnh PDTCH kh¸c nhau ë ®−êng lªn vµ
®−êng xuèng.
2.2.5.4. Çc kªnh ®iÒu khiÓn dµnh riªng gãi (PDCCH: Packet
Dedicated Control Channel)
-Kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt gãi (PACCH: Packet Associated Control
Channel). PACCH lµ mét kªnh hai chiÒu dïng ®Ó chuyÓn b¸o hiÖu vµ çc
th«ng tin kh¸c gi÷a ms vµ m¹ng trong khi truyÒn gãi. KiÓu th«ng tin ®−îc
truyÒn bëi kªnh nµy lµ: Çc c«ng nhËn, ®iÒu khiÓn c«ng suÊt, Ên ®Þnh vµ Ên
®Þnh l¹i tµi nguyªn.
36
Kªnh nµy ®−îc liªn kÕt víi mét kªnh l−u l−îng sè liÖu gãi (PDTCH
Packet Data Traffic Channel). PACCH kh«ng ®−îc Ên ®Þnh cè ®Þnh mét tµi
nguyªn. Khi cÇn göi th«ng tin ë kªnh PACCH, mét phÇn sè liÖu gãi cña ng−êi
sö dông sÏ bÞ ngõng truyÒn, gièng nh− tr−êng hîp x¶y ra ë kªnh FACCH cña
GSM nÕu mét MS ®−îc Ên ®Þnh mét PDTCH ë ®−êng lªn, nã vÉn ph¶i nghe ë
khe thêi gian t−¬ng øng trªn ®−êng xuèng ( Kªnh PDTCH ®−êng xuèng),
thËm chÝ c¶ khi khe nµy kh«ng ®−îc Ên ®Þnh cho ms. Môc ®Ých lµ ®Ó nhËn
b¸o hiÖu còng nh− çc c«ng nhËn tõ m¹ng ®−îc mang trªn PACCH.
-Kªnh ®iÒu khiÓn ®Þnh thêi gãi. ( PTCCH: Packet Timing Control
Channel). Kªnh PTCCH mang th«ng tin ®Ó ®Þnh thêi tr−íc cho çc MS. Kªnh
PTCCH ®−êng lªn mang th«ng tin trong çc côm truy nhËp ngÉu nhiªn ®Ó cho
phÐp m¹ng rót ra ®Þnh thêi tr−íc cho viÖc truyÒn dÉn gãi tõ ms. Kªnh PTCCH
®−êng xuèng ®Ó cËp nhËt th«ng tin ®Þnh thêi tr−íc cho ms.
2.2.6. Çc kÞch b¶n l−u l−¬ng GPRS.
Çc phÇn d−íi ®©y sÏ xÐt mét sè thÝ dô liªn quan trùc tiÕp ®Õn l−u l−îng
GPRS.
Dßng khèi t¹m thêi (TBF: Temporary Block Flow) lµ kÕt nèi vËt lý gi÷a
MS vµ m¹ng trong thêi gian truyÒn dÉn sè liÖu. Cã thÓ coi TBF lµ viÖc sö dông
mét sè khèi v« tuyÕn ë giao diÖn v« tuyÕn. NhËn d¹ng dßng t¹m thêi (TFI:
Temporary Flow Identity) lµ mét sè nhËn d¹ng ®−îc g¸n cho mét TBF vµ
®−îc sö dông ®Ó ph©n biÖt çc TBF víi nhau. Mét sè TFI ®−îc sö dông trong
çc b¶n tin ®iÒu khiÓn (ch¼ng h¹n çc c«ng nhËn) liªn quan ®Õn mét TBF ®Ó
thùc thÓ nhËn b¶n tin ®iÒu khiÓn nµy cã thÓ x¸c ®Þnh t−¬ng quan b¶n tin nµy
víi TBF thÝch hîp.
Cê tr¹ng th¸i ®−êng lªn (USF: Uplink State Flag) lµ mét chØ thÞ ®−îc
m¹ng sö dông ®Ó x¸c ®Þnh khi nµo mét MS ®−îc sö dông mét tµi nguyªn
®−êng lªn quy ®Þnh. ë GPRS çc tµi nguyªn nµy ®−îc chia sÎ ë ®−êng lªn
còng nh− ®−êng xuèng. §−êng xuèng n»m trong sù kiÓm so¸t cña m¹ng,
37
m¹ng cã thÓ lËp biÓu cho çc cuéc gäi ®èi víi mét ng−êi sö dông ë mét kªnh
PDTCH. Tuy nhiªn ë ®−êng lªn cÇn cã mét c¬ chÕ ®Ó ®¶m b¶o r»ng chØ mét
MS cho tr−íc ®−îc sö dông mét tµi nguyªn cho tr−íc t¹i mét thêi ®iÓm cho
tr−íc. Cã thÓ thùc hiÖn c¬ chÕ nµy theo hai çch cÊp ph¸t tµi nguyªn cè ®Þnh
vµ cÊp ph¸t ®éng.
ë cÊp ph¸t cè ®Þnh, m¹ng cÊp ph¸t mét sè khe thêi gian ®−êng lªn cho
mét ng−êi sö dông (mét sè khèi v« tuyÕn). MS cã thÓ sö dông çc khèi v«
tuyÕn nµy vµ x¸c ®Þnh khung TDMA mµ ë ®ã ng−êi sö dông b¾t ®Çu truyÒn
dÉn. Nh− vËy ë kho¶ng thêi gian quy ®Þnh, MS ®−îc ®¶m b¶o toµn toµn quyÒn
nhËp ®Õn çc khe thêi gian ®−îc quy. ë çch cÊp ph¸t ®éng, m¹ng kh«ng cÊp
ph¸t tr−íc mét khe thêi gian cho ng−êi sö dông. M¹ng chØ cÊp ph¸t cho ng−êi
sö dông gi¸ trÞ USF cho tõng khe thêi gian mµ ng−êi sö dông cã thÓ truy nhËp.
ë ®−êng xuèng m¹ng ph¸t gi¸ trÞ USF trªn tõng khèi v« tuyÕn. Gi¸ trÞ nµy chØ
ra MS nµo ®−îc truy nhËp ®Õn khèi v« tuyÕn tiÕp theo ë khe thêi gian t−¬ng
øng ®−êng lªn. Nh− vËy b»ng çch kiÓm tra gi¸ trÞ USF nhËn ®−îc MS cã thÓ
lËp biÓu truyÒn dÉn ®−êng lªn. USF lµ mét tr−êng 3 bit vµ v× thÕ 8MS cã thÓ
chia sÎ cïng mét khe thêi gian ®−êng lªn.
38
2.2.6.1. NhËp m¹ng GPRS
39
H×nh 2.4. NhËp m¹ng GPRS
Khi bËt nguån MS hoÆc khi tÝch cùc tr×nh duyÖt, cã thÓ tÝch cùc chøc
n¨ng GPRS trong MS. Mçi khi khëi ®Çu chøc n¨ng GPRS trong MS, MS ph¶i
nhËp m¹ng GPRS ®Ó m¹ng nµy (vµ ®Æc biÖt lµ SGSN) biÕt r»ng MS ®· kh¶
dông ®èi víi l−u l−îng gãi. Theo thuËt ng÷ ®−îc sö dông ë GPRS th× MS
chuyÓn tõ tr¹ng th¸i rçi Idle (kh«ng nhËp m¹ng GPRS) vµo tr¹ng th¸i s½n
40
sµng: Ready (®· nhËp m¹ng GPRS vµ ë vÞ trÝ khëi ®Çu cña PDP context). Khi
ë tr¹ng th¸i s½n sµng, MS cã thÓ göi hoÆc nhËn gãi. Ngoµi ra MS còng cã thÓ
vµo tr¹ng th¸i chê sau khi tr¹ng th¸i s½n sµng t¹m ng−ng. Ch¼ng h¹n, nÕu MS
nhËp m¹ng GPRS nh−ng kh«ng khëi ®Çu th× nã vÉn duy tr× nhËp m¹ng, nh−ng
chuyÓn vµo tr¹ng th¸i chê sau t¹m ng−ng.
H×nh 2.4 m« t¶ tr−êng hîp ®¬n gi¶n, trong ®ã MS lo¹i 3 thùc hiÖn nhËp
m¹ng GPRS.
Tr−íc hÕt MS Yªu cÇu kªnh gãi ( Packet Channel Request)
Trong yªu cÇu nµy MS ®−a ra môc ®Ých cña yªu cÇu: tr¶ lêi t×m gäi, thñ
tôc qu¶n lý di ®éng (MM). S¬ ®å sau cho thÊy thñ tôc MM. M¹ng tr¶ lêi b»ng
Ên ®Þnh ®−êng lªn gãi ( cÊp ph¸t mét khe thêi gian hoÆc çc khe thêi gian).
Cho MS ®Ó truyÒn b¶n tin mµ MS ®Þnh göi. M¹ng ®Æt vµo b¶n tin nµy mét TFI
mµ MS sÏ sö dông. Trong b¶n tin nµy còng cã gi¸ trÞ USF vÒ khe hoÆc çc khe
Ên ®Þnh cho MS ( khi cÊp ph¸t ®éng) vµ chØ thÞ vÒ sè khèi RLC dµnh cho MS
®èi víi TBF ®−îc quy ®Þnh.
MS tiÕp tôc göi yªu cÇu nhËp m¹ng ë mét hay nhiÒu khèi v« tuyÕn ®Õn
m¹ng trªn çc tµi nguyªn ®−îc cÊp ph¸t. MS cã thÓ göi sè khèi v« tuyÕn b»ng
sè khèi mµ m¹ng cÊp ph¸t cho nã .
Tr−êng hîp çc b¶n tin MM, th«ng th−êng çc tµi nguyªn ®−îc cÊp
ph¸t ®ñ ®Ó MS göi sè liÖu cÇn thiÕt. NÕu kh«ng ®ñ ( Ch¼ng h¹n khi MS göi sè
liÖu gãi cña ng−êi sö dông) MS cã thÓ yªu cÇu çc tµi nguyªn bæ sung kh«ng
qua b¶n tin yªu cÇu tµi nguyªn gãi.
Khi nhËn ®−îc yªu cÇu nhËp m¹ng t¹i BSS, BSS sö dông PACCH ®Ó
c«ng nhËn lµ ®· nhËn ®−îc yªu cÇu nµy. Tr−êng hîp MS ®· göi toµn bé th«ng
tin cÇn göi (tr−êng hîp ®ang xÐt), MS göi b¶n tin c«ng nhËn ®iÒu khiÓn gãi
(Packet Control Acknowledgement) ®Õn m¹ng vµ gi¶i phãng çc tµi nguyªn
®−îc cÊp ph¸t.
Trong lóc ®ã, BSS chuyÓn Yªu cÇu nhËp m¹ng ( Attach Request) ®Õn
mét SGSN. SGSN nµy cã thÓ yªu cÇu çc thñ tôc an ninh, trong ®ã nã nhËn
41
çc bé ba tõ HLR. Tuy nhiªn cÇn l−u ý ë GPRS nhËn thùc vµ mËt m· h¬i
kh¸c. §Æc biÖt lµ mËt m· ë GPRS x¶y ra gi÷a MS vµ SGSN, nghÜa lµ trªn toµn
tuyÕn nèi tõ MS ®Õn SGSN. ë trªn tiªu chuÈn GSM chØ cã giao diÖn v« tuyÕn
lµ ®−îc mËt m·. SGSN ph¸t lÖnh nhËn thùc vµ mËt m· trong yªu cÇu nhËn thùc
vµ mËt m· ®Õn MS kh«ng qua BSS.
Tr−íc hÕt BSS göi b¶n tin Ên ®Þnh ®−êng xuèng gãi (Packet Downlink
Assignment) ®Õn MS. B¶n tin nµy cã thÓ ®−îc göi trªn kªnh PCCCH hoÆc
PACCH. ViÖc chän kªnh nµo phô thuéc vµo hiÖn t¹i MS cã kªnh PDTCH
®−êng lªn hay kh«ng. NÕu cã, PACCH ®−îc sö dông. B¶n tin Ên ®Þnh ®−êng
xuèng gãi h−íng dÉn MS sö dông tµi nguyªn quy ®Þnh ë ®−êng xuèng: Khe
hoÆc çc khe thêi gian vµ gi¸ trÞ TFI ®−êng xuèng. Sau ®ã BSS göi ®i yªu cÇu
nhËn thùc vµ mËt m· mµ nã nhËn ®−îc tõ SGSN. Khi nhËn ®−îc yªu cÇu nµy,
MS c«ng nhËn b¶n tin ®−êng xuèng vµ yªu cÇu çc tµi nguyªn ®−êng lªn ®Ó
nã cã thÓ tr¶ lêi. V× thÕ nã göi mét yªu cÇu kªnh gãi kh¸c rÊt gièng víi yªu
cÇu kªnh gãi mµ nã göi lóc ®Çu. Mét lÇn n÷a m¹ng l¹i Ên ®Þnh çc tµi nguyªn
cho MS, MS sö dông çc tµi nguyªn nµy ®Ó göi tr¶ lêi vÒ nhËn thùc vµ mËt m·
®Õn m¹ng. Tr¶ lêi nµy ®−îc BSS chuyÓn ®Õn SGSN. BSS còng göi c«ng nhËn
®Õn MS, MS kh¼ng ®Þnh lµ ®· nhËn ®−îc c«ng nhËn gièng nh− ®· lµm ®èi víi
yªu cÇu nhËp m¹ng ban ®Çu.
Sau khi MS ®· ®−îc SGSN nhËn thùc, SGSN göi cËp nhËt vÞ trÝ GPRS
(Update GPRS Location) ®Õn HLR. Qu¸ tr×nh nµy gièng nh− cËp nhËt vÞ trÝ ë
GSM bao gåm: T¶i xuèng tõ HLR ®Õn SGSN çc th«ng tin vÒ thuª bao, ghi l¹i
vÞ trÝ cña MS vµo HLR, khi HRL nhËn ®−îc cËp nhËt vÞ trÝ GPRS, SGSN göi
b¶n tin cËp nhËt m¹ng ®−îc tiÕp nhËn ( Attach Accept) ®Õn MS. §èi víi çc
b¶n tin kh¸c, tr−íc hÕt BSS Ên ®Þnh tµi nguyªn ®Ó cã thÓ tr¶ lêi b»ng mét b¶n
tin NhËp m¹ng ®· hoµn thµnh (Apttach Accept) ®Õn MS. BSS c«ng nhËn viÖc
®· nhËn ®−îc sè liÖu chøa trong NhËp m¹ng ®· hoµn thµnh vµ chuyÓn b¶n tin
nµy ®Õn SGSN. MS kh¼ng ®Þnh ®· nhËn ®−îc c«ng nhËn. L−u ý r»ng th«ng
42
qua çc thñ tôc ®· ®−îc tr×nh bµy trªn ®©y, MS yªu cÇu truy nhËp çc tµi
nguyªn cho tõng b¶n tin mµ nã göi ®Õn m¹ng. §©y lµ çch th«ng th−êng mµ
GPRS sö dông ®Ó qu¶n lý tµi nguyªn vµ ®©y còng lµ lý do chÝnh v× sao GPRS
l¹i cho phÐp nhiÒu ng−êi sö dông chia sÎ çc tµi nguyªn v« tuyÕn cã h¹n. TÊt
nhiªn ®Ó lµm ®−îc nh− vËy cÇn tiªu phÝ mét l−îng rÊt nhá dung l−îng v«
tuyÕn ( mét sè rÊt Ýt çc khèi v« tuyÕn). Khi truyÒn sè liÖu gãi, ®èi víi mét
TBF sè khèi v« tuyÕn ®−îc sö dông ®Ó truyÒn nhiÒu h¬n rÊt nhiÒu. Trong thùc
tÕ GPRS cho phÐp khai th¸c c¶ cã c«ng nhËn vµ kh«ng c«ng nhËn. Tr−êng hîp
khai th¸c cã c«ng nhËn, çc c«ng nhËn chØ ®−îc ph¸t theo ®Þnh kú, mçi c«ng
nhËn chØ thÞ tÊt c¶ çc khèi RLC thu ®óng cho ®Õn sè tr×nh tù cña khèi ®−îc
chØ thÞ.
2.2.6.2. NhËp m¹ng GPRS/GSM kÕt hîp.
43
H×nh 2.5. NhËp m¹ng GSM/GPRS kÕt hîp
Tr−êng hîp MS lo¹i 1 hay 2, MS cã thÓ muèn ®ång thêi nhËp m¹ng
GPRS vµ m¹ng GSM. Trong tr−êng hîp nµy MS cã thÓ nhËp m¹ng msc/vlr
trong khi nhËp m¹ng GPRS.
Khi ms lo¹i 2 ®−îc bËt nguån vµ cÇn nhËp ®Õn c¶ m¹ng GSM vµ GPRS,
chuçi trao ®æi çc b¶n tin ®−îc tr×nh bµy ë h×nh 2.5. §Ó ®¬n gi¶n, ta bá qua
mét sè çc b¶n tin ®−îc tr×nh bµy ë h×nh. §Ó ®¬n gi¶n, ta bá qua mét sè b¸o
hiÖu giao diÖn v« tuyÕn gièng nh− çc b¸o hiÖu ®· tr×nh bµy ë h×nh tr−íc.
44
Trong tr−êng hîp nµy MS chñ ý nhËp m¹ng GPRS nh−ng vÉn tá ra
muèn thùc hiÖn nhËp m¹ng GSM. Khi nµy SGSN míi ngoµi viÖc thùc hiÖn çc
thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó nhËp m¹ng GPRS, nã còng t−¬ng t¸c víi VLR ®Ó khëi ®Çu
nhËp m¹ng GSM. ( Yªu cÇu cËp nhËt vÞ trÝ vµ tr¶ lêi gi÷a SGSN vµ VLR). B¶n
tin yªu cÇu cËp nhËt vÞ trÝ ®−îc ph¸t ®i tõ GPRS còng gièng nh− b¶n tin t−¬ng
®−¬ng mµ ms nhËn ®−îc khi thùc hiÖn cËp nhËt vÞ trÝ b×nh th−êng ë GSM. V×
thÕ msc/VRL thùc hiÖn çc chøc n¨ng qu¶n lý di ®éng quen thuéc nh−: Thùc
hiÖn cËp nhËt vÞ trÝ ®Õn HLR. Tuy nhiªn cã mét ®iÓm kh¸c lµ mcs/VLR
kh«ng nhËn thùc ms v× nhËn thùc ®· ®−îc SGSN thùc hiÖn.
L−u ý ë 2 h×nh trªn, mét sè chøc n¨ng tuú chän kh«ng ®−îc tr×nh bµy.
Çc chøc n¨ng nµy gåm kiÓm tra nhËn d¹ng thiÕt bÞ di ®éng quèc tÕ (IMEI) vµ
nhËn d¹ng bao t¹m thêi gãi (P-TMSI).
2.2.7. ThiÕt lËp PDP Context ( phiªn sè liÖu gãi)
ViÖc truyÒn sè liÖu gãi ®−îc thùc hiÖn th«ng qua PDP Context lµ mét
phiªn sè liÖu. Th«ng th−êng ms khëi x−íng mét PDP context khi mét tr×nh
duyÖt ë ms tÝch cùc vµ khi nhËn ®−îc tõ Internet. Khi ms hay m¹ng khëi ®Çu
mét PDP Context, ms chuyÓn tõ tr¹ng th¸i chê sang tr¹ng th¸i s½n sµng.
2.3. Tèc ®é sè liÖu t¨ng c−êng ®Ó ph¸t triÓn GSM (EDGE)
EDGE lµ thuËt ng÷ Enhanced Data Rates for GSM Evolution - Tèc ®é
sè liÖu t¨ng c−êng ®Ó ph¸t triÓn GSM.
Môc tiªu chÝnh cña EDGE lµ t¨ng c−êng çc kh¶ n¨ng cho qua sè liÖu
cña m¹ng GSM/ GPRS. Nãi mét çch kh¸c môc tiªu nµy lµ nÐn nhiÒu bÝt h¬n
trong mét gi©y ë sãng mang cã cïng ®é réng b¨ng tÇn 200 kHz vµ 8 khe thêi
gian. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy ng−êi ta chuyÓn tõ s¬ ®å ®iÒu chÕ kho¸ chuyÓn
pha Gau-x¬ cùc tiÓu ë GSM (GMSK) sang s¬ ®å ®iÒu chÕ kho¸ chuyÓn pha
t¸m tr¹ng th¸i (8-PSK). Nhê chuyÓn ®æi nµy mµ vÒ lý thuyÕt EDGE cã thÓ hç
trî tèc ®é sè liÖu lªn tíi 384 kbit/s. EDGE tiÕn bé h¬n nhiÒu so víi GPRS, tuy
nhiªn nã vÉn ch−a ®¹t ®Õn yªu cÇu dung l−îng cña thÕ hÖ 3 thùc sù (hç trî tèc
45
®é 2 Mbit/s). Nh− vËy cã thÓ coi EDGE lµ thÕ hÖ 2,5. EDGE cã ®−îc sö dông
réng r·i hay kh«ng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè thêi gian, nhu cÇu vÒ çc dÞch
vô sè liÖu tèc ®é cao cña ng−êi sö dông, møc ®é s½n sµng cña çc thiÕt bÞ ®Çu
cuèi cã kh¶ n¨ng EDGE vµ gi¸ thµnh. VÒ mÆt thêi gian th× sù ph¸t triÓn cña
EDGE vµ W-CDMA trong cïng mét khung thêi gian, thùc chÊt çc tiªu chuÈn
cña EDGE ®−îc thùc hiÖn trong khu«n khæ cña ®Ò ¸n 3 GPP ( Third
Generation Partnership Project: ®Ò ¸n cña çc ®èi t¸c thÕ hÖ 3) vµ lµ mét bé
phËn cña tËp tiªu chuÈn 3GPP 1999 (tËp tiªu chuÈn trong 3GPP). TriÓn khai
EDGE kh«ng ®ßi hái phæ tÇn míi nh− W-CDMA (UMTS) vµ kh«ng ®ßi hái
thay ®æi m¹ng GPRS qu¸ lín. EDGE cã thÓ triÓn khai víi chi phÝ ph¶i ch¨ng
h¬n W-CDMA. Tuy nhiªn viÖc ®Çu t− EDGE kh«ng gióp cho chóng ta trªn
con ®−êng tiÕn lªn mét c¬ së h¹ tÇng W-CDMA.V× vËy EDGE cã thÓ triÓn
khai nh− lµ mét b−íc ®Öm (®Ó ®¸p øng çc nhu cÇu hiÖn t¹i) ®Ó tiÕn lªn 3G.
HoÆc cã thÓ bá qua giai ®o¹n EDGE ®Ó tiÕn th¼ng lªn 3G. HoÆc cã thÓ ph¸t
triÓn EDGE nh− lµ mét hÖ thèng gi¶ thÕ hÖ 3 ®Ó bæ sung cho m¹ng thÕ hÖ 3
W-CDMA (UMTS).
2.3.1. KiÕn tróc m¹ng EDGE
M¹ng EDGE cã kiÕn tróc vÒ c¬ b¶n gièng nh− kiÕn tróc m¹ng GPRS:
Çc phÇn tö m¹ng, çc giao thøc, çc giao diÖn vµ çc thñ tôc ®Òu rÊt gièng
nhau. TÊt nhiªn còng cã mét sè ®iÓm kh¸c nhau nh−ng kh«ng ®¸ng kÓ. §iÓm
kh¸c nhau tr−íc hÕt lµ sù t¨ng c−êng cña giao diÖn v« tuyÕn ë EDGE (m· ho¸
kªnh ë giao diÖn v« tuyÕn). EDGE sö dông ®iÒu chÕ 8-PSK
2.3.1.1. §iÒu chÕ.
Nh− ®· nãi ë trªn gièng nh− GSM vµ GPRS, EDGE sö dông çc kªnh
v« tuyÕn cã ®é réng 200 kHz vµ 8 khe thêi gian. Tuy nhiªn GSM sö dông ®iÒu
chÕ GSMK cßn EDGE sö dông ®iÒu chÕ 8 - PSK v× thÕ cã thÓ ®¹t ®−îc tèc ®é
truyÒn sè liÖu cao h¬n.
Môc ®Ých cña EDGE lµ cung cÊp ®−îc hiÖu suÊt sö dông b¨ng tÇn cao
h¬n ®Ó cã thÓ nÐn ®−îc nhiÒu bit h¬n trong ®é réng b¨ng 200 kHz. §iÒu chÕ
46
8-PSK cho phÐp ®¹t ®−îc môc ®Ých nµy. ë ®iÒu chÕ 8-PSK mçi ký hiÖu lµ ba
bit vµ ®−îc truyÒn ë mét trong sè t¸m tr¹ng th¸i pha sau ®©y cña sãng mang:
450, 900, 1350, 1800, 2250, 2700 vµ 3150.
Tuy nhiªn, ngoµi viÖc ph¶i t¨ng thªm gi¸ thµnh do s¶n xuÊt thiÕt bÞ sö
dông ®iÒu chÕ 8 - PSK, ta còng gÆp trë ng¹i lµ 8-PSK nh¹y c¶m t¹p ©m h¬n so
víi GMSK. V× ë 8-PSK çc tr¹ng th¸i pha kh¸ gÇn nhau, nªn mét l−îng t¹p
©m nhá h¬n so víi ë GMSK lµ cã thÓ dÉn ®Õn thay ®æi vÞ trÝ cña tr¹ng th¸i pha
vµ dÉn ®Õn xuÊt hiÖn lçi. HËu qu¶ trùc tiÕp cña vÊn ®Ò nµy lµ nÕu mét BTS hç
trî c¶ ®iÒu chÕ GMSK vµ 8-PSK vµ cã cïng c«ng suÊt ph¸t cho c¶ hai lo¹i
®iÒu chÕ, vïng phñ sãng ®èi víi 8-PSK sÏ hÑp h¬n ®èi víi GMSK.
2.3.1.2. Çc kªnh logic ë giao diÖn v« tuyÕn.
EDGE sö dông çc kiÓu kªnh gièng nh− GPRS, thùc chÊt çc kªnh nµy
®−îc dïng chung gi÷a GPRS vµ EDGE. Nh− vËy c¶ ng−êi sö dông GPRS vµ
EDGE cã thÓ ®−îc ghÐp chung lªn mét kªnh PDTCH. TÊt nhiªn ë çc khèi v«
tuyÕn nµy khi PDTCH ®−îc sö dông bëi ng−êi sö dông EDGE, ®iÒu chÕ cã thÓ
lµ GMSK hoÆc 8-PSK, cßn khi kªnh nµy ®−îc sö dông cho ng−êi sö dông
GPRS th× ®iÒu chÕ nhÊt thiÕt ph¶i lµ GMSK.
Mét nÐt quan träng cña çc ng−êi sö dông GPRS vµ EDGE khi hä chia
sÎ chung kªnh PDTCH ë ®−êng lªn lµ viÖc sö dông USF. Nh¾c l¹i r»ng USF
®−îc sö dông khi cÊp ph¸t ®éng, nã ®−îc ph¸t ë ®−êng xuèng vµ ®−îc sö dông
®Ó chØ ra MS nµo ®−îc truy nhËp ®Õn khèi RLC/MAC tiÕp theo ë ®−êng lªn.
NÕu mét kªnh PDTCH ®−îc sö dông cho c¶ hai MS GPRS vµ EDGE th× c¶ hai
MS nµy ph¶i cã kh¶ n¨ng gi¶i m· USF ®Ó cã thÓ chän kªnh truyÒn dÉn ®−êng
lªn. V× thÕ khi mét kªnh PDTCH ®−îc sö dông chung cho c¶ GPRS vµ EDGE
th× mäi khèi v« tuyÕn cÊp ph¸t tµi nguyªn ®−êng lªn cho GPRS MS ph¶i sö
dông ®iÒu chÕ GMSK. TÊt c¶ çc khèi v« tuyÕn kh¸c cã thÓ sö dông ®iÒu chÕ
8-PSK.
47
2.4.Giao thøc øng dông v« tuyÕn (WAP)
H×nh 2.6. CÊu h×nh hÖ thèng WAP

WAP (Wireless Application Protocol: Giao thøc øng dông v« tuyÕn) lµ
mét trong sè nhiÒu giao thøc ®−îc ®−a vµo lÜnh vùc v« tuyÕn ®Ó cho phÐp
ng−êi sö dông di ®éng truy nhËp vµo m¹ng Internet. WAP ®−îc nhiÒu nhµ b¸n
thiÕt bÞ di ®éng sö dông v× nã cung cÊp tiªu chuÈn më toµn cÇu cho çc m¸y
®iÖn tho¹i v« tuyÕn nh−: GSM-900, GSM-1800, GSM-1900, CDMA IS-95,
TDMA IS-136, çc hÖ thèng thÕ hÖ ba.
WAP dïng ®Ó cung cÊp néi dung Internet vµ çc dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng
kh¸c. Ngoµi ra WAP còng ®−îc thiÕt kÕ cho çc PDA sö dông giao thøc nµy.
HÖ thèng WAP ph¶i cã cæng WAP vµ chøc n¨ng kÕt nèi m¹ng.
ë m¹ng di ®éng 2G WAP cho phÐp thuª bao di ®éng sö dông dÞch vô Internet
mét çch h¹n chÕ: chØ cã thÓ truy cËp Internet, göi vµ nhËn e-mail ë d¹ng v¨n
b¶n kh«ng cã ®å ho¹. ë thÕ hÖ 2,5G vµ 3G, çc m¸y cÇm tay ®−îc trang bÞ
®Æc biÖt cã thÓ nhËn ®å ho¹.
§Ó çc thuª bao di ®éng cã thÓ sö dông ®−îc WAP, nhµ khai th¸c hÖ
thèng th«ng tin di ®éng ph¶i cµi ®Æt WAP vµo hÖ thèng cña m×nh vµ ph¶i cung
cÊp çc m¸y cÇm tay cã hç trî WAP.
MS kÕt nèi Internet qua cæng WAP (WAP Gateway) b»ng giao thøc
WAP, WAP gateway sÏ liªn l¹c víi Web server b»ng giao thøc HTTP. WAP
sö dông tr×nh duyÖt WAP WML(Wireless Markup Language-Ng«n ng÷ ®¸nh
dÊu kh«ng d©y), nã lµ mét d¹ng cña ng«n ng÷ HTML (Hyper Text Markup
Language-ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n ).
48
Trªn Internet çc trang WAP ®−îc viÕt b»ng ng«n ng÷ WML. Do ®Æc
®iÓm hiÓn thÞ h¹n chÕ cña çc m¸y ®iÖn tho¹i nªn néi dung çc trang WAP
lu«n lu«n ®¬n gi¶n, ng¾n gän vµ Ýt h×nh ¶nh. Khi ta truy cËp mét trang WAP,
yªu cÇu cña ta ®−îc tiÕp nhËn theo giao thøc WAP bëi mét m¸y tÝnh cè ®Þnh
cña nhµ cung cÊp dÞch vô. M¸y tÝnh Êy diÔn d¶i yªu cÇu nµy theo giao thøc
HTTP råi göi ®Õn ®Þa chØ yªu cÇu. Nh− vËy m¸y tÝnh nµy ®ãng vai trß cöa ngâ
WAP. Khi nhËn ®−îc néi dung trang WAP (tËp tin WML), cöa ngâ WAP sÏ
biªn dÞch néi dung Êy theo quy çch cña WAP vµ göi cho ®iÖn tho¹i di ®éng.
49
Ch−¬ng III: M¹ng th«ng tin di ®éng W-CDMA (3G)
1. Më ®Çu
W-CDMA (Wideband Code Division Multiple Access) lµ ph¸t triÓn cña
GSM ®Ó cung cÊp çc kh¶ n¨ng cho thÕ hÖ ba. W-CDMA sö dông c«ng nghÖ
DS-CDMA b¨ng réng vµ m¹ng lâi ®−îc ph¸t triÓn tõ GSM vµ GPRS. W-
CDMA cã thÓ cã hai gi¶i ph¸p cho giao diÖn v« tuyÕn: ghÐp song c«ng ph©n
chia theo tÇn sè (FDD: Frequency Divison Duplex) vµ ghÐp song c«ng ph©n
chia theo thêi gian (TDD: Time Division Duplex). C¶ hai giao diÖn nµy ®Òu sö
dông tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp (DS-CDMA). Gi¶i ph¸p thø nhÊt sÏ ®−îc triÓn
khai réng r·i cßn gi¶i ph¸p thø hai chñ yÕu sÏ ®−îc triÓn khai cho çc « nhá
(micro vµ pico).
Gi¶i ph¸p FDD sö dông hai b¨ng tÇn 5 MHz víi hai sãng mang ph©n
çch nhau 190 MHz: ®−êng lªn cã b¨ng tÇn n»m trong d¶i phæ tõ 1920 MHz
®Õn 1980 MHz, ®−êng xuèng cã b¨ng tÇn n»m trong d¶i phæ tõ 2110 MHz ®Õn
2170 MHz. MÆc dï 5 MHz lµ ®é réng b¨ng danh ®Þnh, ta còng cã thÓ chän ®é
réng b¨ng tõ 4.4 MHz ®Õn 5 MHz víi nÊc t¨ng lµ 200 kHz. ViÖc chän ®é réng
b¨ng ®óng ®¾n cho phÐp ta tr¸nh ®−îc nhiÔu giao thoa, nhÊt lµ khi b¨ng tÇn 5
MHz tiÕp theo thuéc nhµ khai th¸c kh¸c.
Gi¶i ph¸p TDD sö dông çc tÇn sè n»m trong d¶i 1900 MHz ®Õn 1920
MHz vµ tõ 2010 Mhz ®Õn 2025 Mhz; ë ®©y d−êng lªn vµ ®−êng xuèng sö
dông chung mét b¨ng tÇn.
Giao diÖn kh«ng gian cña W-CDMA hoµn toµn kh¸c víi GSM vµ
GPRS, W-CDMA sö dông ph−¬ng thøc tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp víi tèc ®é chÝp
lµ 3,84 Mchip/s. Trong W-CDMA, m¹ng truy nhËp v« tuyÕn ®−îc gäi lµ
UTRAN (UMTS Terrestrial Radio Access Network). Çc phÇn tö cña UTRAN
rÊt kh¸c víi çc phÇn tö cña m¹ng truy nhËp v« tuyÕn ë GSM. V× thÕ kh¶ n¨ng
sö dông l¹i çc BTS vµ BSC cña GSM lµ rÊt h¹n chÕ. Mét sè nhµ s¶n xuÊt còng
®· cã kÕ ho¹ch n©ng cÊp çc GSM BTS cho W-CDMA. §èi víi çc nhµ s¶n
xuÊt nµy cã thÓ chØ th¸o ra mét sè bé thu ph¸t GSM tõ BTS vµ thay vµo ®ã çc
50
bé thu ph¸t míi cho W-CDMA. Mét sè rÊt Ýt nhµ s¶n xuÊt cßn lËp kÕ ho¹ch
xa h¬n. Hä chÕ t¹o çc BSC ®ång thêi cho c¶ GSM vµ W-CDMA. Tuy nhiªn
®a phÇn çc nhµ s¶n xuÊt ph¶i thay thÕ BSC trong GSM b»ng RNC (Radio
Network Controller) míi cho W-CDMA.
W-CDMA sö dông rÊt nhiÒu kiÕn tróc cña m¹ng GSM, GPRS hiÖn cã
cho m¹ng cña m×nh. KiÕn tróc m¹ng lâi cña ph¸t hµnh 3 GPP 1999 ®−îc x©y
dùng trªn c¬ së kiÕn tróc m¹ng lâi cña GSM/ GPRS. Tuy nhiªn cÇn ph¶i n©ng
cÊp m¹ng lâi ®Ó cã thÓ hç trî ®−îc çc giao diÖn míi cña m¹ng truy nhËp v«
tuyÕn, tuy nhiªn kh«ng cÇn thiÕt ph¶i cã mét kiÕn tróc m¹ng hoµn toµn míi.
Çc phÇn tö nh− MSC, HLR, SGSN, GGSN cã thÓ ®−îc n©ng cÊp tõ
m¹ng hiÖn cã ®Ó hç trî ®ång thêi W-CDMA vµ GSM.
2.Tæng qu¸t vÒ c«ng nghÖ ATM vμ giao thøc TCP/IP
3G cung cÊp çc dÞch vô chuyÓn m¹ch kªnh nh−: tiÕng, video vµ çc
dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi chñ yÕu ®Ó truy cËp Internet. CS (Circuit Switching-
chuyÓn m¹ch kªnh) lµ s¬ ®å trong ®ã thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn çc quy
tr×nh truyÒn tin b»ng çch thiÕt lËp kÕt nèi chiÕm tµi nguyªn m¹ng trong toµn
quy tr×nh truyÒn tin. ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch sö dông cho CS trong th«ng tin di
®éng 2G thùc hiÖn chuyÓn m¹ch trªn çc kªnh 64 kbit/s (Ch¼ng h¹n tiÕng
®−îc m· ho¸ PCM).
PS (Packet Switching - chuyÓn m¹ch gãi) lµ s¬ ®å thùc hiÖn ph©n chia
sè liÖu thµnh çc gãi cã ®é dµi nhÊt ®Þnh vµ chuyÓn çc gãi nµy kÌm víi th«ng
tin vÒ n¬i nhËn ®−îc g¾n víi tõng gãi vµ ë PS tµi nguyªn m¹ng chØ bÞ chiÕm
dông khi cã gãi cÇn truyÒn. C«ng nghÖ nµy ®−îc ¸p dông cho th«ng tin IP.
Th«ng tin di ®éng 3G ®ßi hái mét s¬ ®å chuyÓn m¹ch hiÖu suÊt cao ®Ó
chuyÓn m¹ch çc luång sè liÖu tèc ®é cao. ATM (Asynchronous Transfer
Mode - Ph−¬ng thøc truyÒn dÉn kh«ng ®ång bé) lµ c«ng nghÖ thùc hiÖn ph©n
chia th«ng tin cÇn truyÒn thµnh çc tÕ bµo 53 byte ®Ó truyÒn dÉn vµ chuyÓn
m¹ch. ViÖc sö dông ATM cho phÐp thùc hiÖn çc chøc n¨ng PS vµ CS trong
cïng mét kiÕn tróc. Trong t−¬ng lai, truyÒn dÉn sè liÖu sÏ bao hµm c¶ çc dÞch
51
vô chuyÓn m¹ch kªnh hiÖn nay vµ sö dông IP, mÆt kh¸c ATM vÉn ®¸p øng
®−îc yªu cÇu nµy. ATM cã çc chøc n¨ng qu¶n lý luu l−îng vµ ®iÒu khiÓn
chÊt l−îng m¹nh ®Ó xö lý çc ®Æc tÝnh l−u l−îng vµ lµ mét c«ng nghÖ hiÖu qu¶
®Ó truyÒn c¶ dÞch vô PS lÉn dÞch vô CS.
2.1.C«ng nghÖ ATM
Nguyªn lý c¬ së cña ATM
Mét tÕ bµo ATM gåm 5 byte tiªu ®Ò (Cã chøa th«ng tin ®Þnh tuyÕn) vµ
48 byte t¶i tin (chøa sè liÖu cña ng−êi sö dông). ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ATM
cho phÐp chuyÓn m¹ch nhanh trªn c¬ së chuyÓn m¹ch phÇn cøng tham chuÈn
theo th«ng tin ®Þnh tuyÕn ë phÇn tiªu ®Ò mµ kh«ng thùc hiÖn ph¸t hiÖn lçi
trong tõng tÕ bµo. Th«ng tin ®Þnh truyÕn trong tiªu ®Ò gåm: ®−êng dÉn ¶o (VP:
Virtual Path) vµ kªnh ¶o (VC: Virtual Channel). §iÒu khiÓn kÕt nèi b»ng VC
(T−¬ng øng víi kªnh cña ng−êi sö dông) vµ VP (lµ mét bã çc VC) cho phÐp
khai th¸c vµ qu¶n lý cã tÝnh linh ®éng cao.
Trong kiÓu truyÒn kh«ng ®ång bé, thuËt ng÷ “truyÒn” bao gåm c¶ lÜnh
vùc truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch, do ®ã d¹ng truyÒn ¸m chØ c¶ chÕ ®é truyÒn
dÉn vµ chuyÓn m¹ch th«ng tin trong m¹ng.
ThuËt ng÷ kh«ng ®ång bé gi¶i thÝch cho mét kiÓu truyÒn trong ®ã çc
gãi trong cïng mét cuéc nèi cã thÓ lÆp l¹i mét çch bÊt b×nh th−êng (kh«ng cã
chu kú). Trong d¹ng truyÒn ®ång bé STM (Synchronous Transfer Mode), çc
phÇn tö sè liÖu t−¬ng øng víi kªnh ®· cho ®−îc nhËn biÕt bëi vÞ trÝ cña nã
trong khung truyÒn trong khi ë ATM, çc gãi thuéc vÒ mét cuéc nèi l¹i t−¬ng
øng víi çc kªnh ¶o vµ cã thÓ xuÊt hiÖn t¹i vÞ trÝ bÊt kú nµo.
ATM sö dông çc gãi cã kÝch th−íc nhá vµ cè ®Þnh gäi lµ çc tÕ bµo
ATM (ATM cell), çc tÕ bµo nhá cïng víi tèc ®é truyÒn lín sÏ lµm cho trÔ
truyÒn vµ biÕn ®éng trÔ gi¶m ®ñ nhá ®èi víi çc dÞch vô thêi gian thùc, ngoµi
ra kÝch th−íc nhá cñng t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hîp kªnh ë tèc ®é cao ®−îc dÔ
dµng h¬n. ATM cßn cã mét ®Æc diÓm quan träng lµ kh¶ n¨ng nhãm mét vµi
52
kªnh ¶o (Virtual Channel ) thµnh mét ®−êng ¶o (Virtual Path) nh»m gióp cho
viÖc ®Þnh tuyÕn ®−îc dÔ dµng.
M¹ng ATM chØ cÇn nh÷ng chøc n¨ng tèi thiÓu ë nót chuyÓn m¹ch, do ®ã nã
cho phÐp truyÒn sè liÖu tèc ®é rÊt cao, trÔ gi¶m xuèng cßn vµi phÇn tr¨m μs,
do ®ã cã thÓ sö dông cho çc dÞch vô chuyÓn m¹ch kªnh.
Líp thÝch øng ATM
AAL (ATM Adaptation Layer) lµ mét giao thøc ®Ó kÕt hîp líp cao cã
çc thuéc tÝnh l−u l−îng kh¸c nhau nh−: tho¹i, luång video vµ çc gãi IP víi
líp ATM ®−îc tiªu chuÈn ®éc lËp øng dông víi líp cao. Bèn kiÓu AAL ®−îc
quy ®Þnh lµ AAL1, AAL2, AAL3/4 vµ AAL5.
AAL1 ®−îc sö dông ®Ó truyÒn sè liÖu tèc ®é cè ®Þnh liªn tôc nh− tiÕng
m· ho¸ PCM. AAL2 ®−îc tiªu chuÈn ho¸ ®Ó truyÒn çc khung ng¾n trong
ATM nh− sè liÖu, tiÕng nÐn trong th«ng tin di ®éng vµ ®−îc ¸p dông trong
RAN cña th«ng tin di ®éng 3G, AAL3/4 ®−îc ph¸t triÓn cho môc ®Ých truyÒn
sè liÖu vµ nã cã thÓ truyÒn ®Õn 1024 byte sè liÖu líp cao trªn mét kÕt nèi VC.
AAL5 lµ giao thøc ®¬n gi¶n h¬n AAL3/4 ®−îc sö dông réng r·i ®Ó truyÒn çc
gãi sè liÖu vµ çc b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn. AAL5 ®−îc sö dông ®Ó truyÒn b¸o hiÖu
trong th«ng tin di ®éng 3G vµ sè liÖu gãi ë giai ®o¹n RAN-CN. Nã phï hîp
cho viÖc chuyÓn sè liÖu gãi IP.
2.2.Giao thøc TCP/IP.
§Ó çc bé phËn trong m¹ng cã thÓ giao tiÕp ®−îc víi nhau th× chóng
ph¶i cã mét ph−¬ng thøc giao tiÕp chung, Ph−¬ng thøc ®è chÝnh lµ giao thøc.
Nãi chung giao thøc (Protocol) cña m¹ng lµ mét tËp hîp çc quy −íc r»ng
buéc sù liªn l¹c gi÷a hai phÝa.
TCP/IP lµ tªn chung cho mét tËp hîp giao thøc trong ®ã hai giao thøc
chÝnh lµ TCP (Transmission Control Protocol) vµ IP (Internet Protocol).IP lµ
giao thøc líp m¹ng, nã chøa çc th«ng tin ®Þa chØ vµ th«ng tin ®iÒu khiÓn ®Ó
çc gãi cã thÓ ®Þnh tuyÕn ®−îc. C«ng viÖc cña IP lµ chuyÓn çc gãi ®Õn ®Ých.
T¹i ®Ých TCP nhËn çc gãi vµ kiÓm tra lçi. NÕu mét lçi xuÊt hiÖn, TCP yªu
53
cÇu göi l¹i gãi ®ã. ChØ khi tÊt c¶ çc gãi nhËn ®−îc lµ ®óng, TCP sÏ sö dông sè
thø tù ®Ó t¹o l¹i th«ng tin ban ®Çu.
Nãi çch kh¸c, c«ng viÖc cña IP lµ chuyÓn d÷ liÖu th« (çc gãi ) tõ n¬i
nµy ®Õn n¬i kh¸c. C«ng viÖc cña TCP lµ qu¶n lý dßng ch¶y vµ ®¶m b¶o r»ng
d÷ liÖu lµ ®óng.
TCP lµ giao thøc thuéc tÇng vËn chuyÓn cña m« h×nh OSI. Dßng d÷ liÖu
ë tÇng TCP sÏ ®−îc ®ãng thµnh çc gãi. CÊu tróc gåm phÇn header chøa th«ng
tin ®iÒu khiÓn vµ sau ®ã lµ phÇn d÷ liÖu. Sau ®ã d÷ liÖu ®−îc chuyÓn xuèng
tÇng IP. ë ®©y d÷ liÖu sÏ ®−îc ®ãng gãi thµnh gãi nhá h¬n sao cho phï hîp
víi m¹ng chuyÓn m¹ch gãi mµ nã dïng ®Ó truyÒn d÷ liÖu.Trong khi ®ãng gãi,
IP còng chÌn thªm phÇn header cña nã vµo vµ chuyÓn xuèng cho tÇng
Datalink/Physical. Khi çc gãi d÷ liÖu IP tíi tÇng Datalink sÏ ®−îc g¾n thªm
mét phÇn header kh¸c vµ chuyÓn tíi tÇng physical ®i vµo m¹ng.
Sö dông giao thøc IP cã −u ®iÓm lín lµ c¬ së h¹ tÇng m¹ng kh«ng d©y
cã lîi tõ kh¶ n¨ng t−¬ng thÝch. Mét lîi Ých lín kh¸c cña viÖc triÓn khai IP lµ IP
®· ®−îc chÊp nhËn lµ mét giao thøc tiªu chuÈn. IP lµ giao thøc mµ dùa vµo ®ã
m¹ng Internet ®−îc x©y dùng. Tõ ®ã sù hoµ nhËp gi÷a m¹ng kh«ng d©y vµ
Iternet sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých to lín.
54
3. M« h×nh tham kh¶o m¹ng W-CDMA
3.1. CÊu tróc m¹ng c¬ së W-CDMA trong 3 GPP 1999
H×nh 3.1. KiÕn tróc m¹ng trong 3GPP ph¸t hµnh 1999
H×nh 3.1 cho thÊy cÊu tróc m¹ng c¬ së w-CDMA trong 3GPP 1999 (tËp
tiªu chuÈn ®Çu tiªn cho UMTS).
M¹ng lâi gåm çc trung t©m chuyÓn m¹ch di ®éng (MSC: Mobile
Switching Center) vµ çc nót hç trî chuyÓn m¹ch gãi phôc vô ( SGSN: Serving
General Packet Radio Service Support node). Çc kªnh tho¹i vµ sè liÖu chuyÓn
m¹ch gãi ®−îc kÕt nèi víi çc m¹ng ngoµi qua çc trung t©m chuyÓn m¹ch
kªnh vµ nót chuyÓn m¹ch gãi cæng: GMSC (kh«ng ®−îc chØ ra ë h×nh 4) vµ
GGSN. §Ó kÕt nèi trung t©m chuyÓn m¹ch kªnh víi m¹ng ngoµi cÇn cã thªm
phÇn tö lµm chøc n¨ng t−¬ng t¸c m¹ng (IWF=Interworking Function). Ngoµi
çc trung t©m chuyÓn m¹ch kªnh vµ nót chuyÓn m¹ch gãi, m¹ng lâi cßn chøa
çc c¬ së d÷ liÖu cÇn thiÕt cho çc m¹ng di ®éng nh−: HLR, AUC vµ EIR.
Kh¸c víi ë GSM, çc BSC trong m¹ng W-CDMA nèi víi nhau, trong
m¹ng truy nhËp v« tuyÕn cña UMTS (UTRAN) cã c¶ giao diÖn gi÷a çc RNC.
Giao diÖn nµy lµ Iur cã t¸c dông hç trî tÝnh di ®éng gi÷a çc RNC vµ chuyÓn
55
giao gi÷a çc nót B nèi víi çc RNC kh¸c nhau. B¸o hiÖu Iur hç trî chuyÓn
giao.
UTRAN ®−îc nèi ®Õn m¹ng lâi qua giao diÖn Iu. TÊt c¶ çc giao diÖn ë
UTRAN cña 3GPP ph¸t hµnh 1999 ®Òu ®−îc x©y dùng trªn c¬ së ATM. ATM
®−îc chän v× nã cã kh¶ n¨ng hç trî nhiÒu lo¹i dÞch vô kh¸c nhau (ch¼ng h¹n
tèc ®é bit kh¶ biÕn cho çc dÞch vô trªn c¬ së gãi vµ tèc ®é bit kh«ng ®æi cho
çc dÞch vô chuyÓn m¹ch kªnh). MÆt kh¸c m¹ng lâi sö dông cïng mét kiÕn
tróc c¬ së nh− kiÕn tróc cña GSM/GPRS, nhê vËy c«ng nghÖ m¹ng lâi hiÖn cã
còng cã thÓ hç trî c«ng nghÖ truy nhËp v« tuyÕn míi. Ch¼ng h¹n còng cã thÓ
n©ng cÊp m¹ng lâi hiÖn cã ®Ó hç trî UTRAN sao cho mét MSC cã thÓ nèi ®Õn
c¶ UTRAN RNC vµ GSM BSC.
Trong thùc tÕ çc tiªu chuÈn UMTS cho phÐp hç trî chuyÓn giao cøng
tõ UMTS ®Õn GSM vµ ng−îc l¹i. §©y lµ mét yªu cÇu rÊt quan träng v× cÇn
ph¶i cã thêi gian ®Ó triÓn khai réng kh¾p UMTS nªn sÏ cã kho¶ng trèng trong
vïng phñ cña UMTS vµ v× thÕ thuª bao UMTS ph¶i cã kh¶ n¨ng nhËn ®−îc
dÞch vô ë vïng phñ cña GSM. NÕu UTRAN vµ GSM BSS ®−îc nèi ®Õn çc
MSC kh¸c nhau, chuyÓn giao gi÷a çc hÖ thèng ®¹t ®−îc b»ng çch chuyÓn
giao gi÷a çc MSC. NÕu gi¶ thiÕt r»ng nhiÒu chøc n¨ng cña MSC/VLR gièng
nhau ®èi víi UMTS vµ GSM, MSC cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng hç trî ®ång thêi c¶
hai kiÓu dÞch vô. T−¬ng tù SGSN ph¶i cã kh¶ n¨ng hç trî ®ång thêi kÕt nèi Iu-
PS ®Õn RNC vµ Gb ®Õn GPRS BSC.
Trong hÇu hÕt s¶n phÈm cña çc nhµ s¶n xuÊt, nhiÒu phÇn tö m¹ng ®ang
®−îc n©ng cÊp ®Ó hç trî ®ång thêi GSM/GPRS vµ UMTS. Çc phÇn tö m¹ng
nµy gåm MSC/VLR, HLR, SGSN vµ GGSN. §èi víi nhiÒu nhµ s¶n xuÊt, çc
tr¹m gèc ®−îc triÓn khai cho GSM/GPRS ®· ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cã thÓ n©ng cÊp
chóng hç trî cho c¶ GSM vµ UMTS. §èi víi mét sè nhµ s¶n xuÊt BSC ®−îc
n©ng cÊp ®Ó ho¹t ®éng nh− c¶ hai GSM BSC vµ UMTS RNC. Tuy nhiªn cÊu
h×nh nµy rÊt hiÕm. Yªu cÇu çc giao diÖn vµ çc chøc n¨ng kh¸c nhau (nh−
chuyÓn giao mÒm) cña UMTS RNC chøng tá r»ng c«ng nghÖ cña nã hoµn
56
toµn kh¸c víi GSM BSC. V× thÕ th«ng th−êng ta thÊy çc UMTS RNC vµ çc
GSM BSC t¸ch biÖt.
3.2. KiÕn tróc m¹ng ph©n bè cña 3 GPP ph¸t hµnh 4
H×nh 3.2. KiÕn tróc m¹ng ph©n bè cña 3GPP ph¸t hµnh 4
Ph¸t hµnh 3 GPP 4 t¹o ra t¨ng c−êng ®¸ng kÓ cho kiÕn tróc m¹ng lâi. Sù
kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ph¸t hµnh 1999 vµ ph¸t hµnh 4 lµ ë chç khi nµy m¹ng
lâi lµ m¹ng ph©n bè. VÒ nguyªn t¾c, MSC ®−îc chia thµnh çc phÇn nhê vËy
cã thÓ triÓn khai theo çch ph©n bè nh− cho ë h×nh. ë kiÕn tróc nµy, MSC
®−îc chia thµnh MSC Server vµ cæng çc ph−¬ng tiÖn MGW(Media Gateway).
MSC chøa tÊt c¶ çc phÇn mÒm ®iÒu khiÓn cuéc gäi, qu¶n lý di ®éng cã
ë mét MSC tiªu chuÈn. Tuy nhiªn nã kh«ng chøa ma trËn chuyÓn m¹ch. Ma
trËn chuyÓn m¹ch n»m trong MGW ®−îc MSC Server ®iÒu khiÓn vµ cã thÓ ®Æt
xa MSC Server. MGW kh«ng chøa çc phÇn mÒm nãi trªn mµ chØ cã nhiÖm vô
thiÕt lËp ®iÒu khiÓn vµ gi¶i phãng çc luång ph−¬ng tiÖn (çc luång tiÕng)
d−íi sù ®iÒu khiÓn cña MSC Server. MGW nhËn çc cuéc gäi tõ RNC vµ ®Þnh
tuyÕn çc cuéc gäi nµy ®Õn n¬i nhËn trªn çc ®−êng trôc gãi. Sè liÖu gãi tõ
RNC ®i qua SGSN vµ tõ SGSN ®Õn GGSN trªn m¹ng ®−êng trôc IP.
B¸o hiÖu ®iÒu khiÓn çc cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh ®−îc thùc hiÖn
trùc tiÕp gi÷a RNC vµ MSC Server, cßn ®−êng truyÒn ph−¬ng tiÖn cho çc
57
cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh ®−îc thiÕt lËp gi÷a RNC vµ MGW. Trong qu¸
tr×nh RNC ®−îc kÕt nèi, hai thùc thÓ nµy ®ãng vai trß thiÕt bÞ vËt lý gièng nh−
trong tr−êng hîp RNC kÕt nèi víi mét MSC truyÒn thèng. MGW nhËn çc
cuéc gäi tõ RNC vµ ®Þnh tuyÕn çc cuéc gäi nµy ®Õn n¬i nhËn trªn mét ®−êng
trôc gãi. Th«ng th−êng ®−êng trôc gãi nµy ®−îc x©y dùng trªn c¬ së IP, v× thÕ
l−u l−îng ®−êng trôc lµ tiÕng trªn nÒn IP (VoIP). L−u l−îng sè liÖu gãi tõ
RNC ®i qua SGSN vµ tõ SGSN ®Õn GGSN trªn m¹ng ®−êng trôc IP. NÕu vïng
PS còng sö dông ®uêng trôc IP th× chØ cÇn mét ®−êng trôc IP duy nhÊt bªn
trong m¹ng lâi vµ nh− vËy cã thÓ tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ gi¸ thµnh cho nhµ khai
th¸c m¹ng.
Khi cuéc gäi cÇn ®−îc ®Þnh tuyÕn ®Õn mét m¹ng kh¸c, m¹ng PSTN
ch¼ng h¹n, sÏ cã mét cæng çc ph−¬ng tiÖn kh¸c (MGW) ®−îc ®iÒu khiÓn bëi
MSC Server cæng (GMSC Server). MGW nµy chuyÓn ®æi tiÕng ®−îc ®ãng gãi
thµnh PCM tiªu chuÈn ®Ó ®−a ®Õn PSTN. §Ó thÝ dô, ta gi¶ thiÕt r»ng nÕu tiÕng
ë giao diÖn v« tuyÕn ®−îc truyÒn t¹i tèc ®é 12,2 kbit/s th× tèc ®é nµy chØ ph¶i
chuyÓn vµo 64 kbit/s ë MGW giao tiÕp víi PSTN. TruyÒn t¶i kiÓu ®ãng gãi
nµy cho phÐp tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ ®é réng b¨ng tÇn nhÊt lµ khi çc MGW çch
xa nhau. Nh− vËy viÖc chuyÓn ®æi m· chØ thùc hiÖn t¹i ®iÓm kÕt nèi víi PSTN
vµ ë m¹ng ®−êng trôc gãi chØ cÇn truyÒn tiÕng ë ®é réng b¨ng tÇn nhá h¬n,
®iÒu nµy cho phÐp gi¶m gi¸ thµnh cña m¹ng. Trong nhiÒu tr−êng hîp MSC
Server hç trî c¶ chøc n¨ng cña GMSC Server.
MGW cã kh¶ n¨ng giao diÖn víi c¶ RAN vµ PSTN. Khi nµy cuéc gäi
®Õn hoÆc tõ PSTN cã thÓ chuyÓn néi h¹t, nhê vËy cã thÓ tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ ®Çu
t−. §Ó lµm thÝ dô ta xÐt tr−êng hîp khi mét RNC ®−îc ®Æt t¹i thµnh phè A vµ
®−îc ®iÒu khiÓn bëi mét MSC ®Æt t¹i thµnh phè B. Gi¶ sö thuª bao thµnh phè
A thùc hiÖn cuéc gäi néi h¹t. NÕu kh«ng cã cÊu tróc ph©n bè, cuéc gäi cÇn
chuyÓn tõ thµnh phè A ®Õn thµnh phè B (n¬i cã MSC) ®Ó ®Êu nèi víi thuª bao
PSTN t¹i chÝnh thµnh phè A. Víi cÊu tróc ph©n bè, cuéc gäi cã thÓ ®−îc ®iÒu
58
khiÓn t¹i MSC thµnh phè B nh−ng ®−êng truyÒn çc ph−¬ng tiÖn ë thµnh phè
A, nhê vËy gi¶m yªu cÇu truyÒn dÉn.
HSS vµ HLR cã chøc n¨ng t−¬ng ®−¬ng, ngo¹i trõ giao diÖn víi HSS lµ
giao diÖn trªn c¬ së truyÒn t¶i gãi trong khi HLR sö dông giao diÖn trªn c¬ së
b¸o hiÖu sè 7. Ngoµi ra cßn cã çc giao diÖn gi÷a SGSN víi HSS/HLR vµ gi÷a
GGSN víi HSS/HLR (kh«ng chØ ra trªn h×nh).
RÊt nhiÒu giao thøc ®−îc sö dông bªn trong m¹ng lâi lµ çc giao thøc
trªn c¬ së gãi sö dông IP hoÆc ATM. Tuy nhiªn m¹ng ph¶i giao tiÕp víi çc
m¹ng kh¸c qua viÖc sö dông çc cæng ph−¬ng tiÖn. Ngoµi ra m¹ng còng ph¶i
giao diÖn víi çc m¹ng SS7 tiªu chuÈn. Giao diÖn nµy ®−îc thùc hiÖn th«ng
qua cæng SS7 (SS& GW). §©y lµ cæng mµ ë mét phÝa nã hç trî truyÒn t¶i b¶n
tin SS7 trªn ®−êng truyÒn t¶i SS7 tiªu chuÈn, ë phÝa kia nã truyÒn t¶i çc b¶n
tin øng dông SS7 trªn m¹ng gãi. Çc thùc thÓ MSC Server, GMSC Server vµ
HSS liªn l¹c víi cæng SS7 b»ng çch sö dông çc giao thøc truyÒn t¶i ®−îc
thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®Ó mang çc b¶n tin SS7 ë m¹ng IP.
59
3.3. KiÕn tróc m¹ng ®a ph−¬ng tiÖn IP cña 3GPP
H×nh 3.3. KiÕn tróc m¹ng ®a ph−¬ng tiÖn IP cña 3GPP

B−íc ph¸t triÓn tiÕp theo cña UMTS lµ kiÕn tróc m¹ng ®a ph−¬ng tiÖn
IP. B−íc ph¸t triÓn nµy thÓ hiÖn sù thay ®æi toµn bé m« h×nh cuéc gäi. ë ®©y
c¶ tiÕng vµ sè liÖu ®−îc xö lý gièng nhau trªn toµn bé ®−êng truyÒn tõ ®Çu
cuèi cña ng−êi sö dông ®Õn n¬i nhËn cuèi cïng. Cã thÓ coi kiÕn tróc nµy lµ sù
héi tô toµn diÖn cña tiÕng vµ sè liÖu.
Tõ h×nh 3.3 ta thÊy tiÕng vµ sè liÖu kh«ng cÇn çc giao diÖn çch biÖt,
chØ cã mét giao diÖn Iu duy nhÊt mang tÊt c¶ ph−¬ng tiÖn. Trong m¹ng lâi
giao diÖn nµy kÕt cuèi t¹i SGSN vµ kh«ng cã MGW riªng. CSCF qu¶n lý viÖc
thiÕt lËp, duy tr× vµ gi¶i phãng çc phiªn ®a ph−¬ng tiÖn ®Õn vµ tõ ng−êi sö
dông. Nã bao gåm çc chøc n¨ng nh− biªn dÞch vµ ®Þnh tuyÕn, CSCF ho¹t
®éng nh− mét ®¹i diÖn Server.
SGSN vµ GGSN lµ çc phiªn b¶n t¨ng c−êng cña çc nót ®−îc sö dông
ë GPRS vµ UMTS ph¸t hµnh 1999 vµ 4. §iÓm kh¸c biÖt nhau duy nhÊt lµ ë
chç çc nót nµy kh«ng chØ hç trî dÞch vô sè liÖu gãi mµ c¶ dÞch vô chuyÓn
m¹ch kªnh. Chøc n¨ng tµi nguyªn ®a ph−¬ng tiÖn (MRF) lµ chøc n¨ng lËp cÇu
héi nghÞ ®−îc sö dông ®Ó hç trî çc tÝnh n¨ng nh− tæ chøc cuéc gäi nhiÒu phÝa
vµ dÞch vô héi nghÞ.
60
Cæng b¸o hiÖu truyÒn t¶i (T-SGW) lµ mét cæng b¸o hiÖu SS7 ®Ó ®¶m
b¶o t−¬ng t¸c SS7 víi çc m¹ng tiªu chuÈn ngoµi nh− PSTN. Cæng b¸o hiÖu
chuyÓn m¹ng (R-SGW) lµ mét nót ®¶m b¶o t−¬ng t¸c b¸o hiÖu víi çc m¹ng
di ®éng hiÖn cã sö dông SS7 tiªu chuÈn. Trong nhiÒu tr−êng hîp T-SGW vµ
R-SGW cïng tån t¹i trªn cïng mét nÒn t¶ng.
MGW thùc hiÖn t−¬ng t¸c víi çc m¹ng ngoµi ë møc ®−êng truyÒn ®a
ph−¬ng tiÖn. MGW ë kiÕn tróc m¹ng cña ph¸t hµnh 3GPP5 cã chøc n¨ng
gièng nh− ë ph¸t hµnh 4. MGW ®−îc ®iÒu khiÓn bëi chøc n¨ng cæng ®iÒu
khiÓn çc ph−¬ng tiÖn (MGCF).
§iÓm ®¸ng l−u ý lµ kiÕn tróc nµy thÓ hiÖn sù bæ sung thªm cho m¹ng
lâi chø kh«ng thay ®æi m¹ng lâi hiÖn cã (m¹ng ph¸t hµnh 4). Ph¸t hµnh 3GPP
5 ®−a vµo mét vïng m¹ng lâi míi ®Ó bæ sung cho çc vïng CS vµ PS, ®ã lµ
vïng ®a ph−¬ng tiÖn IP (IM: IP Multimedia). Vïng míi nµy cho phÐp mang
c¶ tho¹i vµ sè liÖu qua IP trªn toµn tuyÕn nèi ®Õn m¸y cÇm tay.
Nh− vËy UTRAN b©y giê cã thÓ kÕt nèi ®Õn ba vïng cña m¹ng lâi logic
kh¸c nhau: vïng CS, vïng PS vµ vïng ®a ph−¬ng tiÖn IP(IM). Khi UE muèn
sö dông çc dÞch vô cña m¹ng lâi, nã ph¶i chØ ra vïng mµ nã muèn. L−u ý
r»ng mÆc dï vïng IM lµ vïng míi, nã vÉn sö dông çc dÞch vô cña vïng PS.
Vïng nµy sö dông SGSN, GGSN, Gn, Gi, ... lµ çc nót vµ giao diÖn thuéc vïng
PS. TÊt c¶ l−u l−îng IM ®Òu lµ gãi vµ ®−îc truyÒn t¶i qua çc nót cña vïng PS
nh− SGSN vµ GGSN. KiÕn tróc IM cho phÐp xö lý tiÕng vµ gãi mét çch thèng
nhÊt trªn ®−êng truyÒn tõ UE ®Õn n¬i nhËn ë ®©y x¶y ra sù hoµ nhËp hoµn
toµn cña tiÕng vµ sè liÖu, v× thÕ tiÕng chØ lµ mét d¹ng sè liÖu cã çc yªu cÇu
QoS riªng. Sù hoµ nhËp nµy cho phÐp ph¸t triÓn nhiÒu dÞch vô tiªn tiÕn míi.
61
3.4. KiÕn tróc m¹ng di ®éng toµn IP ph¸t hµnh 2000
H×nh 3.4. KiÕn tróc m¹ng di ®éng toµn IP ph¸t hµnh 2000
H×nh 3.4 m« t¶ kiÕn tróc m¹ng toµn IP trong 3GPP ph¸t hµnh 2000.
KiÕn tróc nµy ®−îc x©y dùng trªn çc c«ng nghÖ gãi vµ ®iÖn tho¹i IP cho ®ång
thêi çc dÞch vô thêi gian thùc vµ kh«ng thêi gian thùc. KiÕn tróc cho phÐp hç
trî chuyÓn m¹ng toµn cÇu vµ t−¬ng hîp víi çc m¹ng ngoµi nh−: Çc m¹ng
th«ng tin di ®éng thÕ hÖ hai hiÖn cã, çc m¹ng sè liÖu c«ng céng vµ çc m¹ng
VoIP ®a ph−¬ng tiÖn kh¸c.
KiÕn tróc gåm çc phÇn nh− sau: M¹ng v« tuyÕn, m¹ng GPRS, ®iÒu
khiÓn cuéc gäi, çc cæng ®Õn çc m¹ng ngoµi, dÞch vô.
PhÇn m¹ng v« tuyÕn bao gåm thiÕt bÞ liªn quan ®Õn ng−êi sö dông di
®éng, ®−êng truyÒn v« tuyÕn vµ m¹ng truy cËp v« tuyÕn (RAN: Radio Access
Network).
M¹ng lâi cña kiÕn tróc toµn IP ®−îc thiÕt kÕ ®Ó nhµ khai kh¸c cã thÓ sö
dông c¶ çc m¹ng truy nhËp kh¸c nh− ERAN. ERAN ®−îc ®Þnh nghÜa nh− lµ
62
mét GSM BSS ph¸t triÓn ®Ó hç trî çc s¬ ®å ®iÒu chÕ EDGE trªn b¨ng tÇn 200
KHz vµ çc dÞch vô gãi thêi gian thùc.
PhÇn m¹ng GPRS cã çc GSN ®Ó ®¶m b¶o qu¶n lý di ®éng vµ çc dÞch
vô tÝch cùc phiªn cho çc ®Çu cuèi di ®éng. HSS cung cÊp chøc n¨ng HLR cho
m¹ng GPRS.
CSCF, MGCF, R-SGW, T-SGW vµ MRF bao gåm çc chøc n¨ng ®iÒu
khiÓn cuéc gäi vµ b¸o hiÖu ®Ó truyÒn çc dÞch vô di ®éng thêi gian thùc.
Lý lÞch cña ng−êi sö dông ®−îc l−u ë HSS. B¸o hiÖu ®Õn m¹ng IP ®a
ph−¬ng tiÖn chØ giao diÖn qua CSCF, cßn vËt mang ®−îc giao diÖn trùc tiÕp
víi GGSN. MRF giao diÖn trùc tiÕp víi tÊt c¶ çc phÇn tö m¹ng cho çc
ph−¬ng tiÖn mang vµ víi CSCF cho b¸o hiÖu. MRF cung cÊp çc chøc n¨ng
trén, ghÐp, xö lý vµ t¹o lËp.
KÕt nèi víi çc m¹ng ngoµi nh− PLMN, PDN, çc m¹ng VoIP ®a
ph−¬ng tiÖn, çc m¹ng thÕ hÖ hai hiÖn cã (GSM vµ TDMA) ®−îc hç trî bëi
çc phÇn tö chøc n¨ng GGSN, MGCF, MGW, R-SGW vµ T-SGW. Çc m¹ng
PLMN còng giao diÖn víi c¶ vËt mang vµ b¸o hiÖu qua çc phÇn tö GPRS
t−¬ng øng cña chóng. B¸o hiÖu ®Õn çc m¹ng di ®éng hiÖn cã ®−îc giao diÖn
qua R-SGW, CSCF, MGCF, T-SGW vµ HSS, cßn vËt mang ®−îc giao diÖn tõ
vµ tíi m¹ng PLMN hiÖn cã qua MGW. B¸o hiÖu chuyÓn m¹ch kªnh hiÖn cã
®−îc giao diÖn qua CSCF, MGCF vµ T-SGW cßn vËt mang ®−îc giao diÖn tõ
vµ tíi m¹ng PSTN hiÖn cã qua MGW.
63
4. Çc kü thuËt xö lý sè vμ truyÒn dÉn v« tuyÕn sè ë hÖ
thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba.
4.1.S¬ ®å khèi cña mét thiÕt bÞ thu ph¸t v« tuyÕn sè trong hÖ thèng
th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba.
H×nh 3.5. S¬ ®å khèi m¸y ph¸t v« tuyÕn (a) vµ m¸y thu v« tuyÕn (b)
H×nh 3.5 cho thÊy s¬ ®å khèi cña m¸y ph¸t vµ m¸y thu v« tuyÕn trong
W-CDMA. Líp vËt lý bæ sung CRC cho tõng khèi truyÒn t¶i (TB: Transport
Block) lµ ®¬n vÞ sè liÖu gèc cÇn xö lý nhËn ®−îc tõ líp MAC (Medium Access
Control - §iÒu khiÓn truy nhËp trung gian) ®Ó ph¸t hiÖn lçi ë phÝa thu. Sau ®ã
sè liÖu ®−îc m· ho¸ kªnh vµ ®an xen. Sè liÖu sau ®an xen ®−îc bæ sung thªm
çc bit ®iÒu khiÓn c«ng suÊt ph¸t TPC(Transmit Power Control), ®−îc s¾p xÕp
lªn çc nh¸nh I vµ Q cña QPSK vµ ®−îc tr¶i phæ hai líp (tr¶i phæ vµ ngÉu
nhiªn ho¸). Chuçi chip sau ngÉu nhiªn ho¸ ®−îc giíi h¹n trong b¨ng tÇn 5
MHz b»ng bé läc Niquist cosin t¨ng c¨n hai (hÖ sè dèc b»ng 0,22) vµ ®−îc
biÕn ®æi thµnh t−¬ng tù b»ng bé biÕn ®æi D/A ®Ó ®−a lªn ®iÒu chÕ vu«ng gãc
64
cho sãng mang. TÝn hiÖu trung tÇn (IF) sau ®iÒu chÕ ®−îc biÕn ®æi n©ng tÇn
vµo sãng v« tuyÕn (RF) trong b¨ng tÇn 2 GHz, sau ®ã ®−îc ®−a lªn khuÕch ®¹i
tr−íc khi chuyÓn ®Õn ¨ng ten ®Ó ph¸t vµo kh«ng gian.
T¹i phÝa thu, tÝn hiÖu thu ®−îc khuÕch ®¹i b»ng bé khuÕch ®¹i t¹p ©m
nhá, sau ®ã ®−îc ®−a vµo tÇng trung tÇn (IF) thu råi ®−îc khuÕch ®¹i tuyÕn
tÝnh bëi bé khuÕch ®¹i AGC. Sau khuÕch ®¹i AGC, tÝn hiÖu ®−îc gi¶i ®iÒu chÕ
®Ó ®−îc çc thµnh phÇn I vµ Q. Çc tÝn hiÖu t−¬ng tù cña çc thµnh phÇn nµy
®−îc biÕn ®æi thµnh sè t¹i bé biÕn ®æi A/D sau ®ã tÝn hiÖu qua bé läc Nyquist
cosin t¨ng c¨n hai vµ ®−îc ph©n chia theo thêi gian vµo mét sè thµnh phÇn
®−êng truyÒn cã çc thêi gian trÔ truyÒn sãng kh¸c nhau. Sau gi¶i tr¶i phæ cho
çc thµnh phÇn nµy, chóng ®−îc kÕt hîp l¹i bëi bé kÕt hîp m¸y thu RAKE, tÝn
hiÖu tæng ®−îc gi¶i ®an xen, gi¶i m· kªnh, ®−îc ph©n thµnh çc khèi truyÒn
t¶i TB vµ ®−îc ph¸t hiÖn lçi. Cuèi cïng chóng ®−îc ®−a ®Õn líp cao h¬n.
4.2. M· ho¸ kiÓm so¸t lçi vµ ®an xen.
Trong th«ng tin di ®éng, ba d¹ng m· ho¸ kiÓm so¸t lçi ®−îc sö dông lµ
- M· khèi tuyÕn tÝnh hay cô thÓ lµ m· vßng
- M· xo¾n
- M· Turbo
Trong ®ã m· vßng ®−îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn lçi cßn hai m· cßn l¹i
®−îc sö dông ®Ó söa lçi vµ th−êng ®−îc gäi lµ m· kªnh. M· Turbo chØ ®−îc sö
dông ë çc hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba khi tèc ®é bit cao.
4.2.1. M· vßng.
M· vßng cho phÐp kiÓm tra d− vßng (CRC =Cyclic Redundancy check)
hay chØ thÞ chÊt l−îng khung ë çc b¶n tin. M· vßng lµ mét tËp con cña m·
khèi tuyÕn tÝnh . Bé m· ho¸ ®−îc ®Æc tr−ng b»ng ®a thøc t¹o m·. Cø k bit vµo
th× bé t¹o m· cho ra mét tõ m· n bit, trong ®ã n-k bit lµ çc bit CRC ®−îc bæ
sung vµo k bit ®Çu vµo. Bé m· nµy cã tØ lÖ m· lµ r=k/n .ë m· nµy tõ m· ®−îc
65
rót ra tõ hai ®a thøc : ®a thøc t¹o m· g(D) bËc n-k vµ ®a thøc b¶n tin a(D),
trong ®ã D lµ to¸n tö trÔ. Tõ m· ®−îc tÝnh to¸n nh− sau:
- Nh©n ®a thøc b¶n tin a(D) víi D n-k.
- Chia tÝch a (D) . Dn-k nhËn ®−îc ë trªn cho ®a thøc t¹o m· ®Ó ®−îc
phÇn d− b (D).
- KÕt hîp phÇn d− víi tÝch trªn ta ®−îc ®a thøc tõ m·
c(D)= a(D).Dn-k + b(D)
Çc ®a thøc t¹o m· ®−îc sö dông ë hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba
®Ó tÝnh to¸n çc CRC cã thÓ lµ:
gCRC24(D) = D24 + D23+ D6+D 5+ D +1
gCRC16(D) = D16+ D12+ D5 +1
gCRC12(D) = D12 + D11+ D3 + D2+D +1
gCRC8(D) = D8 + D7+ D4 + D3 + D + 1
4.2.2. M· xo¾n.
ë m· xo¾n mét khèi n bÝt m· ®−îc t¹o ra kh«ng chØ phô thuéc vµo k bit
b¶n tin ®Çu vµo mµ cßn phô thuéc vµo çc bit b¶n tin cña çc khèi tr−íc ®ã.
M· xo¾n ®−îc x¸c ®Þnh b»ng çc th«ng sè sau:
- Tû lÖ m·: r = k/n
- §é dµi h÷u h¹n k (phô thuéc vµo sè phÇn tö nhí cña thanh ghi dÞch
t¹o nªn bé m· ho¸).
Mét bé m· ho¸ xo¾n gåm mét thanh ghi dÞch t¹o thµnh tõ çc phÇn tö
nhí, çc ®Çu ra cña çc phÇn tö nhí ®−îc céng víi nhau theo mét qui luËt nhÊt
®Þnh ®Ó t¹o nªn çc chuçi m·, sau ®ã çc chuçi nµy ®−îc ghÐp xen víi nhau
t¹o chuçi m· ®Çu ra.
4.2.3.M· ho¸ Turbo.
66
Bé m· ho¸ Turbo gåm hai bé m· ho¸ xo¾n hÖ thèng håi quy RSC1, RSC2 vµ
mét bé ®an xen bªn trong.
4.2.4. §an xen trong W-CDMA

§an xen ®−îc thùc hiÖn trªn nguyªn t¾c lµ luång ký hiÖu ph¸t ®−îc viÕt
vµo mét ma trËn nhí gåm çc hµng vµ çc cét theo tr×nh tù ph¸t, sau ®ã ®−îc
®äc ra tõ ma trËn nµy theo çc ®Þa chØ ®−îc x¸c ®Þnh bëi mét qui ®Þnh nµo ®ã
®Ó ®¶m b¶o viÖc ho¸n vÞ vÞ trÝ çc ký tù.
4.3. §a truy nhËp ph©n chia theo m· tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp (DS-
CDMA).
HÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba ®−îc x©y dùng chñ yÕu trªn c«ng
nghÖ CDMA. Tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp (DS SS ) lµ kü thuËt xö lý sè quan träng
®−îc sö dông cho hÖ thèng th«ng tin di ®éng CDMA.Trong phÇn nµy ta sÏ xÐt
nguyªn lý chung cña kü thuËt nµy.
4.3.1. Nguyªn lý DS-CDMA.
a) M¸y ph¸t
b)M¸y thu
67
H×nh 3.6. M« h×nh hÖ thèng DS-CDMA
S¬ ®å khèi hÖ thèng DS-CDMA ®iÓn h×nh ®−îc cho ë h×nh 3.6
Cã k tÝn hiÖu ph¸t ®ång thêi ®Õn m¸y thu. Mçi tÝn hiÖu ph¸t ®−îc g¾n
mét chØ sè i, i = 1,2,3...,k. D¹ng sãng sè liÖu c¬ sè hai (±)bk(t) lµ hµm chö nhËt
cã biªn ®é +1 hay -1 vµ cã thÓ ®æi dÊu sau Tb gi©y. D¹ng sãng tr¶i phæ (±)
ck(t) còng cã h×nh ch÷ nhËt, nh−ng nã tuÇn hoµn vµ cã tèc ®é cao h¬n nhiÒu so
víi tèc ®é bit sè liÖu. Ta coi r»ng thêi gian mét bit sè liÖu (Tb gi©y) chøa ®óng
mét chu kú (N chip) m· tr¶i phæ sao cho tèc ®é chip b»ng
N/Tb = 1/Tc, trong ®ã Tc lµ thêi gian chip hay chu kú chip. V× thÕ tèc ®é
chip gÊp N lÇn tèc ®é bit (1/Tb). Thùc chÊt, do d¹ng sãng sè liÖu ®−îc ®iÒu
chÕ ë d¹ng sãng tr¶i phæ vµ sãng mang, nªn sãng tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp cho
tÝn hiÖu i lµ:
Si (t) = bi(t).ci(t).Acos(2Πfct + ∅i)
2 Eb
Trong ®ã: A = = 2P
Tb
víi Eb lµ n¨ng l−îng bit vµ p lµ c«ng suÊt trung b×nh, i = 1,2,...,k , ci(t)
lµ m· tr¶i phæ l−ìng cùc nhËn hai gi¸ trÞ + 1 vµ -1 cã tèc ®é chip Rc >> Rb,
Tb>> Tc víi Tb= NTc vµ lµ chu kú cña chuçi chip.
Çc m· ci(t) trùc giao víi nhau vµ tho· m·n ®iÒu kiÖn:
C«ng suÊt trung b×nh cña s(t) b»ng P vµ ta coi r»ng tÊt c¶ çc tÝn hiÖu
thu ®−îc ®Òu cã c«ng suÊt nh− nhau. Gi¶ thiÕt nµy ®óng nÕu cã thÓ ®iÒu khiÓn
®éng c«ng suÊt cho tÊt c¶ çc ®Çu cuèi. Th«ng sè Φk lµ pha cña sãng mang. V×
68
tÊt c¶ çc tÝn hiÖu ph¸t lµ dÞ bé, còng cÇn cã th«ng sè trÔ tk trong m« h×nh. T¹p
©m n(t) lµ t¹p ©m tr¾ng. TÊt c¶ k tÝn hiÖu ph¸t trÔ vµ t¹p ©m céng víi nhau ë
m¸y thu.
Ta xÐt qu¸ tr×nh thu tÝn hiÖu ë m¸y thu thø nhÊt. TÝn hiÖu nhËn ®−îc tõ
®Çu vµo cña m¸y thu thø nhÊt ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau:
k
r(t) = s1 (t) + ∑s
i ≠1
k (t ) + n (t )
NÕu kh«ng xÐt ®Õn ¶nh h−ëng cña t¹p ©m (vµ ®Ó ®¬n gi¶n ta bá qua suy
hao ®−êng truyÒn) vµ gi¶ sö m· PN néi cña m¸y thu nµy ®· ®ång bé víi m¸y
thu nhËn ®−îc tõ phÝa ph¸t, ta ®−îc ®Çu ra cña bé nh©n nh− sau:
k
r (t ) = ABb1 (t )c12 (t ) cos(2πf c t + θ 1 ) + ∑ ABbi (t )c i (t )c1 (t ) cos(2πf c (t ) + θ i )
i ≠1
k
= ABb1 (t ) cos(2πf c t + θ 1 ) + ∑ ABbi (t )c i (t )c1 (t ) cos(2πf c t +θ i )
i ≠1
Nh− vËy sau khi nh©n tÝn hiÖu cña luång 1 sÏ ®−îc gi¶i tr¶i phæ, cßn tÝn
hiÖu cña çc luång bÝt i ≠ 1 sÏ kh«ng d−îc gi¶i tr¶i phæ.
4.3.2. §ång bé m·
ViÖc ®ång bé lµ t¹o ra ë m¸y thu mét chuçi PN lµ b¶n sao vµ ®ång bé
víi chuçi PN thu ®−îc. §ång bé m· cho phÐp m¸y thu t¸ch ra th«ng tin h÷u
Ých bk(t). §ång bé bao gåm hai giai ®o¹n lµ b¾t m· vµ b¸m m·.
4.4. §iÒu khiÓn c«ng suÊt vµ chuyÓn giao.
4.4.1. §iÒu khiÓn c«ng suÊt.
§iÒu khiÓn c«ng suÊt nhanh lµ ®Æc tÝnh chÝnh ë çc hÖ thèng th«ng tin
di ®éng CDMA, nhÊt lµ ë ®−êng lªn. ThiÕu ®iÒu khiÓn c«ng suÊt, mét MS ph¸t
c«ng suÊt lín sÏ chÆn toµn bé çc MS kh¸c trong «.
69
H×nh 3.7. §iÒu khiÓn c«ng suÊt ë CDMA
Çc MS1 vµ MS2 lµm viÖc ë cïng mét tÇn sè nh−ng sö dông çc m·
tr¶i phæ kh¸c nhau ë BTS. MS1 ë xa BTS h¬n so víi MS2. V× thÕ suy hao
®−êng truyÒn ®èi víi MS1 sÏ cao h¬n so víi MS2. NÕu kh«ng cã biÖn ph¸p
®iÒu khiÓn c«ng suÊt ®Ó hai MS t¹o ra møc thu nh− nhau ë BTS th× MS2 cã thÓ
g©y nhiÔu lín cho MS1 vµ nh− vËy cã thÓ chÆn mét bé phËn lín « dÉn ®Õn
hiÖu øng xa gÇn ë CDMA lµm gi¶m dung l−îng hÖ thèng.
4.4.2. ChuyÓn giao mÒm vµ mÒm h¬n
Còng nh− ®iÒu khiÓn c«ng suÊt chuyÓn giao mÒm vµ mÒm h¬n cÇn ph¶i
cã ë çc hÖ thèng th«ng tin di ®éng CDMA ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng xa gÇn. Khi
MS tiÕn s©u vµo vïng phñ sãng cña « l©n cËn mµ kh«ng ®−îc BTS cña « nµy
®iÒu khiÓn c«ng suÊt, nã sÏ g©y nhiÔu lín cho çc MS trong « nµy. ChuyÓn
giao cøng cã thÓ tr¸nh ®−îc ®iÒu nµy nh−ng cã thÓ x¶y ra hiÖn t−îng xa gÇn ë
thêi gian trÔ. V× thÕ cïng víi ®iÒu khiÓn c«ng suÊt, çc chuyÓn giao mÒm vµ
mÒm h¬n lµ c«ng cô quan träng ®Ó gi¶m nhiÔu ë CDMA.
4.4.2.1. ChuyÓn giao mÒm
H×nh 3.8. ChuyÓn giao mÒm
70
ChuyÓn giao mÒm x¶y ra gi÷a hai hay nhiÒu « hay hai ®o¹n « thuéc hai
BTS kh¸c nhau ( H×nh 3.8 chØ minh ho¹ cho hai BTS). MS ph¸t ®Õn vµ thu tõ
hai BTS nµy ®ång thêi . Trong khi chuyÓn giao mÒm MS ë vïng chång lÊn
vïng phñ cña hai ®o¹n « thuéc hai tr¹m gèc kh¸c nhau. MS thu ®ång thêi
th«ng tin cña ng−êi sö dông tõ çc BTS vµ kÕt hîp chóng ®Ó cã ®−îc th«ng tin
tèt nhÊt. ë ®−êng lªn th«ng tin ph¸t ®i tõ MS ®−îc çc BTS thu l¹i råi chuyÓn
®Õn RNC ®Ó ®−îc kÕt hîp chung. Trong tr−êng hîp chuyÓn giao mÒm. Çc
BTS ph¸t lÖnh ®iÒu khiÓn c«ng suÊt
4.4.2.2.ChuyÓn giao mÒm h¬n
H×nh 3.9. ChuyÓn giao mÒm h¬n

H×nh 3.9 biÓu diÔn tr−êng hîp chuyÓn giao mÒm h¬n. ChuyÓn giao
mÒm h¬n x¶y ra gi÷a hai hay nhiÒu ®o¹n « thuéc cïng mét BTS. Trong khi
chuyÓn giao mÒm h¬n MS ë vïng chång lÊn gi÷a hai vïng phñ cña hai ®o¹n «
cña BTS . Th«ng tin gi÷a MS vµ BTS x¶y ra ®ång thêi trªn hai kªnh cña giao
diÖn v« tuyÕn v× vËy cÇn sö dông hai m· kh¸c nhau ë ®−êng xuèng ®Ó MS cã
thÓ ph©n biÖt ®−îc hai tÝn hiÖu.
Phô thuéc « vµ phñ sãng, cã thÓ x¶y ra chuyÓn giao mÒm vµ mÒm h¬n
®ång thêi.
4.4.3. ChuyÓn giao cøng.
71
ChuyÓn giao cøng cã thÓ x¶y ra trong mét sè tr−êng hîp nh−: chuyÓn
giao tõ mét « nµy sang « kh¸c khi hai « cã tÇn sè sãng mang kh¸c nhau hoÆc
tõ mét « nµy sang « kh¸c khi çc « nµy ®−îc nèi ®Õn hai RNC kh¸c nhau vµ
kh«ng tån t¹i giao diÖn Iur gi÷a hai RNC nµy. W-CDMA còng hç trî c¶
chuyÓn giao cøng ®Õn GSM. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt khi triÓn khai W-CDMA
çc thuª bao W-CDMA cã thÓ ph¶i sö dông GSM ë çc vïng W-CDMA ch−a
kÞp phñ sãng.
5. Líp vËt lý cña W-CDMA

5.1. Më ®Çu.
Líp vËt lý ¶nh h−ëng lín lªn sù phøc t¹p cña thiÕt bÞ vÒ mÆt ®¶m b¶o
kh¶ n¨ng xö lý b¨ng tÇn c¬ së cÇn thiÕt ë tr¹m gèc vµ tr¹m ®Çu cuèi. Çc hÖ
thèng thÕ hÖ ba lµ çc hÖ thèng b¨ng réng, v× thÕ cÇn thiÕt kÕ líp vËt lý ®¶m
b¶o tÝnh linh ho¹t cho çc dÞch vô t−¬ng lai. Líp vËt lý ë W-CDMA do sö
dông c«ng nghÖ CDMA nªn rÊt kh¸c víi líp vËt lý ë GSM vµ GPRS. Ngoµi ra
tæ chøc çc kªnh ë líp nµy cñng phøc t¹p h¬n thÕ hÖ 2 rÊt nhiÒu.
5.2. Tr¶i phæ vµ ngÉu nhiªn ho¸ ë çc kªnh vËt lý.
72
H×nh 3.10. Quan hÖ gi÷a tr¶i phæ vµ ngÉu nhiªn ho¸
W - CDMA sö dông tr¶i phæ ë tèc ®é 3,84 Mchip/s. Mét hÖ thèng
th«ng tin di ®éng ngoµi viÖc ph©n biÖt çc UE cßn ph¶i ph©n biÖt çc kªnh vËt
lý, çc BTS. W- CDMA thùc hiÖn çc yªu cÇu nµy b»ng tr¶i phæ vµ ngÉu
nhiªn ho¸. §Çu tiªn çc kªnh kh¸c nhau cña mét UE (hay mét BTS) ®−îc tr¶i
phæ b»ng çc m· ®Þnh kªnh ë tèc ®é chip 3,84 Mchip/s. Sau ®ã çc kªnh kÕt
hîp víi nhau ë bé céng tæng vµ sau ®ã ®−îc ngÉu nhiªn ho¸ b»ng mét m·
ngÉu nhiªn ho¸ phøc cã cïng tèc ®é chip 3,84Mchip/s riªng cho çc UE vµ
BTS. M· ®Þnh kªnh tr¶i phæ luång tÝn hiÖu kªnh v× thÕ lµm t¨ng tèc ®é réng
b¨ng tÇn, cßn m· ngÉu nhiªn ho¸ cã cïng tèc ®é chip thùc hiÖn ngÉu nhiªn
ho¸ sau tr¶i phæ nªn kh«ng lµm t¨ng tèc ®é réng b¨ng tÇn. T¹i ®Çu thu, tr−íc
trªn kªnh tÝn hiÖu tæng ®−îc gi¶i ngÉu nhiªn b»ng mét m· t−¬ng øng víi UE
hoÆc BTS sau ®ã çc luång sè kªnh ®−îc ®−a qua çc bé gi¶i tr¶i phæ ®Ó ®−îc
gi¶i tr¶i phæ b»ng çc m· ®Þnh kªnh t−¬ng øng. Nh− vËy nhiÒu ng−êi sö dông
cã thÓ sö dông chung çc m· ®Þnh kªnh. B¶ng sau tæng kÕt chøc n¨ng cña çc
m· ®Þnh kªnh vµ ngÉu nhiªn ho¸ ë ®−êng xuèng vµ ®−êng lªn.
73
5.3.Çc m· ®Þnh kªnh.
Çc m· ®Ó ®Þnh kªnh vµ tr¶i phæ ë giao diÖn v« tuyÕn ®−îc x©y dùng
trªn c¬ së kü thuËt hÖ sè tr¶i phæ kh¶ biÕn trùc giao (OVSF = Orthogonal
Variable Spreading Factor ).
ViÖc sö dông OVSF cho phÐp thay ®æi çc hÖ sè tr¶i phæ kh¸c nhau vµ
®¶m b¶o tÝnh trùc giao gi÷a çc m· tr¶i phæ cã ®é dµi kh¸c nhau. Çc m· ®−îc
chän tõ c©y m·.
§Þnh nghÜa ®èi víi cïng mét c©y m· cã nghÜa lµ: TruyÒn dÉn tõ mét
nguån, tõ hoÆc mét UE hoÆc mét BTS, mét c©y m· ®−îc sö dông cïng víi
mét m· ngÉu nhiªn ho¸ ë ®Ønh c©y. NghÜa lµ çc UE vµ çc BTS kh¸c nhau cã
thÓ sö dông çc c©y m· hoµn toµn ®éc lËp víi nhau, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i kÕt
hîp sö dông tµi nguyªn c©y m· gi÷a çc UE vµ BTS kh¸c nhau.
74
H×nh 3.11.CÊu tróc c©y cña m· ®Þnh kªnh
Çc m· ®Þnh kªnh ë s¬ ®å trªn ®−îc ký hiÖu lµ Cch, SF, k, trong ®ã ch
(channel) lµ kªnh, SF (Spreading Factor) lµ hÖ sè tr¶i phæ lµ tû sè cña tèc ®é
tr¶i phæ chia cho tèc ®é ký hiÖu cña tÝn hiÖu ®−a lªn tr¶i phæ vµ nã còng b»ng
chu kú (®é dµi) cña chuçi tr¶i phæ. Mçi c©y m· ®−îc x¸c ®Þnh bëi mét m·
ngÉu nhiªn ho¸ nhËn d¹ng BTS hoÆcUE.
Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh m· ®Þnh kªnh ®−îc x©y dùng trªn c¬ së ma trËn
Hadamard nh− sau:
Gi¸ trÞ ngoµi còng bªn tr¸i trong tõng tõ m· ®Þnh kªnh lµ chip ®−îc
truyÒn ®Çu tiªn.
§Ó ®¶m b¶o tÝnh trùc giao gi÷a çc m· trong mét c©y m· cÇn ®¶m b¶o
quy ®Þnh sau cho viÖc chän m· ®Þnh kªnh ë cïng mét c©y m· (cïng mét BTS
75
hoÆc EU): chØ cã thÓ sö dông mét m· khi vµ chØ khi kh«ng cã m· nµo kh¸c
®−îc sö dông ë cïng « n»m trªn ®−êng dÉn tõ m· nµy ®Õn gèc c©y hoÆc ë c©y
con phÝa d−íi m· nµy. Çc m· trùc giao ®−êng xuèng trong mét tr¹m gèc
®−îc qu¶n lý bëi bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn (RNC) trong m¹ng.
Çc m· ngÉu nhiªn ho¸
M· ngÉu nhiªn ®−êng lªn.
§−êng lªn sö dông çc m· ngÉu nhiªn dµi vµ ng¾n chu kú 10ms ®Ó
ph©n biÕt çc UE kh¸c nhau. Çc m· dµi ®−îc c¾t ng¾n ®Ó phï hîp víi khung
10ms. ë tèc ®é chip 38,4 Mchip/s ®o¹n c¾t ng¾n nµy chøa 38400 chip. §é dµi
m· ng¾n lµ 256 chip. C¶ hai hä m· ®Òu chøa hµng triÖu m· v× thÕ kh«ng cÇn
quy ho¹ch m· ®−êng lªn.
M· ngÉu nhiªn ho¸ dµi ®−êng lªn.
M· nµy lµ m· dµi d¹ng phøc Slong,n ®−îc t¹o ra tõ hai chuçi ngÉu nhiªn
dµi Clong, 1,n vµ Clong, 2,n theo quan hÖ sau:
Slong,n (i) = Slong

I
, n (i) + jSlong, n (i)
Q
[ ]
= Clong,1,n (i) 1 + j(−1)i Clong,2,n (2[i / 2])
i = 0,1,2,...
[] Lµm trßn ®Õn sè nguyªn thÊp h¬n gÇn nhÊt.
M· ngÉu nhiªn ®−êng xuèng: §−êng xuèng sö dông m· ngÉu nhiªn dµi
®−îc c¾t ng¾n cho phï hîp víi ®é dµi khung 10ms ®Ó ph©n biÖt çc BTS kh¸c
nhau ë tèc ®é chip 3,84 Mchip/s ®o¹n c¾t ng¾n nµy chøa 384000 chip.
76
5.4. Çc kªnh vËt lý ®−êng lªn vµ ®−êng xuèng
Çc kªnh vËt lý lµ çc kªnh mang th«ng tin sè liÖu cña ng−êi sö dông
vµ th«ng tin ®iÒu khiÓn.
5.4.1 - Çc kªnh vËt lý ®−êng lªn

Mét kªnh vËt lý ®−êng lªn ®−îc coi lµ tæ hîp cña tÇn sè, m· ngÉu
nhiªn, m· ®Þnh kªnh vµ c¶ pha t−¬ng ®èi.
77
Nãi chung mét kªnh vËt lý chØ sö dông mét m· ®Þnh kªnh liªn quan ®Õn
hÖ sè tr¶i phæ SF dµnh cho kªnh nµy. Khi chØ cÇn truyÒn mét kªnh DPDCH
®−êng lªn, m· ®Þnh kªnh sÏ lµ Sch,SF,k trong ®ã k = SF/4. V× thÕ nÕu mét kªnh
cã tèc ®é ký hiÖu lµ 30 kbit/s (gåm tèc ®é sè liÖu cña ng−êi sö dông céng
phÇn bæ sung do m· ho¸ kªnh) th× hÖ sè tr¶i phæ b»ng 128 vµ k = 32 hay m·
®Þnh kªnh lµ Cch, 128, 32. HÖ sè tr¶i phæ cña kªnh DPCCH ®−êng lªn lu«n lu«n
b»ng 256 vµ m· ®Þnh kªnh cña kªnh nµy lµ Cch, 256, 0. Khi nhiÒu kªnh DPDCH
®−êng lªn ®−îc ph¸t (víi tèc ®é ký hiÖu 960 kbit/s ch¼ng h¹n) th× mçi kªnh
DPDCH cã hÖ sè tr¶i phæ b»ng 4 vµ m· ®Þnh kªnh cho mçi kªnh lµ Cch, 4, k.
Trong ®ã k = 1 cho kªnh DPDCH1 vµ DPDCH2, k = 2 cho DPDCH3 vµ
DPDCH4. Ch¼ng h¹n DPDCH3 vµ DPDCH4 ®Òu sö dông chung m· ®Þnh
kªnhCch,4,2=(1,-1,1,-1). Ta thÊy trong tr−êng hîp nµy hai kªnh DPDCH cïng
sö dông chung mét m· ®Þnh kªnh.V× thÕ ®Ó ph©n biÖt hai kªnh nµy mét kªnh
®−îc truyÒn ë nh¸nh I vµ mét kªnh ®−îc truyÒn ë nh¸nh Q hay cßn gäi lµ
ghÐp kªnh m· I- Q.
5.4.1.1. GhÐp kªnh m· I - Q vµ ®iÒu chÕ cho çc kªnh vËt lý ®−êng
lªn
Khi sö dông ph¸t kh«ng liªn tôc ®−êng lªn (DTX: Discontinuous
Transmission). Trong çc chu kú im lÆng (kh«ng cã çc bÝt th«ng tin) chØ cã
çc th«ng tin cho môc ®Ých b¶o d−ìng ®−êng truyÒn ®−îc ph¸t (ch¼ng h¹n
®iÒu khiÓn c«ng suÊt víi tèc ®é lÖnh lµ 1,5 kHz). Víi tèc ®é nµy viÖc ph¸t hoa
tiªu vµ çc ký hiÖu ®iÒu khiÓn c«ng suÊt ghÐp theo thêi gian ë ®−êng lªn sÏ
g©y ra nhiÔu ©m thanh ë gi÷a b¨ng tÇn tho¹i. V× thÕ ë ®−êng lªn hai kªnh vËt
lý riªng sÏ kh«ng ®−îc ghÐp theo thêi gian mµ ghÐp theo m· I- Q.
Ph¸t kªnh liªn tôc ®¹t ®−îc nhê viÖc ghÐp kªnh DPDCH vµ DPCCH
theo m· I- Q. V× hoa tiªu vµ b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn c«ng suÊt ®−îc duy tr× ë mét
78
kªnh liªn tôc çch biÖt vµ kh«ng x¶y ra ph¸t d¹ng xung. Xung chØ x¶y ra khi
kªnh sè liÖu DPDCH bËt hoÆc t¾t, nh−ng chuyÓn m¹ch x¶y ra rÊt th−a.
5.4.1.2 S¬ ®å tr¶i phæ vµ ®iÒu chÕ kªnh vËt lý ®−êng lªn
S¬ ®å tr¶i phæ vµ ghÐp çc kªnh DPDCH vµ DPCCH
H×nh 3.12. S¬ ®å tæng qu¸t tr¶i phæ vµ ghÐp kªnh vËt lý

H×nh 3.12 lµ s¬ ®å tæng qu¸t tr¶i phæ vµ ghÐp çc kªnh vËt lý DPDCH
vµ DPDCH ®−êng lªn.
Tr−íc hÕt çc kªnh DPCCH vµ DPDCH c¬ sè hai ®−îc tr×nh bµy ë çc
chçi gi¸ trÞ thùc, nghÜa lµ ®−îc s¾p xÕp sao cho “0” ®−îc ®Æt vµo “+1”, “1”
®−îc ®Æt vµo “-1”. DPCCH ®−îc tr¶i phæ b»ng m· ®Þnh kªnh Cc vµ DPDCH
thø n ®−îc gäi lµ DPDCHn th× ®−îc tr¶i phæ b»ng m· ®Þnh kªnh Cd,n. Cã thÓ
truyÒn ®ång thêi tõ 1 ®Õn 6 DPDCH (0 ≤ n ≤ 6) .
Sau khi ®Þnh kªnh çc tÝn hiÖu ®· tr¶i phæ ®−îc ®¸nh träng sè b»ng çc
hÖ sè khuÕch ®¹i, βc cho DPDCH vµ βd cho tÊt c¶ DPDCH.
Sau khi ®−îc ®¸nh träng sè, çc luång chip ë çc nh¸nh I vµ Q ®−îc
céng vµ ®−îc xö lý nh− çc luång chip gi¸ trÞ phøc. Sau ®ã tÝn hiÖu gi¸ trÞ
phøc nµy ®−îc ngÉu nhiªn ho¸ b»ng mét m· ngÉu nhiªn ho¸ gi¸ trÞ phøc Slong,n
hay Sshort,n phô thuéc vµo m· dµi hay m· ng¾n ®−îc sö dông. M· ngÉu nhiªn
79
ho¸ ®−îc ®ång bé víi çc khung v« tuyÕn cã nghÜa lµ chip ngÉu nhiªn ho¸ ®Çu
tiªn t−¬ng øng víi më ®Çu cña mét khung v« tuyÕn.
S¬ ®å tr¶i phæ vµ ghÐp kªnh PRACH (phÇn b¶n tin)
H×nh 3.13. PhÇn b¶n tin cña kªnh vËt lý PRACH

PhÇn b¶n tin bao gåm phÇn sè liÖu vµ phÇn ®iÒu khiÓn çc bÝt cña hai
phÇn nµy tr−íc khi tr¶i phæ ®−îc s¾p xÕp sao cho: Gi¸ trÞ “0” ®−îc ®Æt vµo
“+1”, gi¸ trÞ “1” ®−îc ®Æt vµo “-1”. PhÇn ®iÒu khiÓn ®−îc tr¶i phæ ®Õn tèc ®é
chip b»ng m· ®Þnh kªnh Cc, cßn phÇn sè liÖu ®−îc tr¶i phæ b»ng m· ®Þnh kªnh
Cd.
Sau khi ®Þnh kªnh, çc tÝn hiÖu gi¸ trÞ thùc ®−îc ®¸nh träng sè b»ng çc
hÖ sè khuÕch ®¹i, β c cho phÇn ®iÒu khiÓn vµ β d cho phÇn sè liÖu. Sau ®ã çc
luång chip gi¸ trÞ thùc ë çc nh¸nh I vµ Q ®−îc xö lý nh− mét luång chip
phøc.
TÝn hiÖu gi¸ trÞ phøc sau ®ã ®−îc ngÉu nhiªn ho¸ b»ng m· ngÉu nhiªn
ho¸ Sr-msg,n. M· ngÉu nhiªn ho¸ 10ms ®−îc ®ång bé víi çc khung 10ms cña
phÇn b¶n tin (chip ngÉu nhiªn ho¸ ®Çu tiªn t−¬ng øng víi khëi ®Çu khung v«
tuyÕn cña phÇn b¶n tin) vµ t−¬ng øng mét mét víi m· ngÉu nhiªn cho phÇn
tiÒn tè Sr-msg,n ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau:
Sr-msg,n (i) = Slong,n (i + 4096), i = 0,1,..., 38399.
Trong ®ã chØ sè thÊp nhÊt øng víi chip ®−îc ph¸t ®Çu tiªn.
80
S¬ ®å tr¶i phæ vµ ghÐp çc kªnh PCPCH.
H×nh 3.14. S¬ ®å kªnh PCPCH cho phÇn b¶n tin.

PhÇn b¶n tin cña PCPCH.
CÊu tróc kªnh bao gåm phÇn ®iÒu khiÓn vµ phÇn sè liÖu vµ ®−îc thùc
hiÖn nh− kªnh PRACH. M· ®Þnh kªnh cho phÇn b¶n tin cña PCPCH cã hÖ sè
tr¶i phæ tõ 4 - 256. Trong thêi gian truyÒn b¶n tin, UE ®−îc phÐp t¨ng hÖ sè
tr¶i phæ cña m×nh b»ng çch chän mét m· ®Þnh kªnh.
M· ngÉu nhiªn ho¸ dµi n cho phÇn b¶n tin cña PCPCH ®−îc x¸c ®Þnh
nh− sau: Sc-msg,n (i) = Slong,n (i + 8192)
i= 0,1,..., 38399. Trong ®ã chØ sè thÊp nhÊt t−¬ng øng víi chip ®−îc
ph¸t ®Çu tiªn cña khung v« tuyÕn 10ms.
Trong tr−êng hîp tµi nguyªn truy nhËp ®−îc dïng chung cho c¶
PRACH vµ PCPCH, th× Sc-msg,n ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau:
Sc-msg,n (i) = Sr-msg,n (i)= Slong,n (i + 4096)
i = 0,1,...,38399
Trong ®ã chØ sè thÊp nhÊt t−¬ng øng víi chip ®−îc ph¸t ®Çu tiªn cña
khung v« tuyÕn 10ms.
Tr−êng hîp m· ng¾n ®−îc sö dông ta cã:
Sc-msg,n (i) = Cshort,n(i), i = 0,1,...,38399
5.4.1.3. S¬ ®å ®iÒu chÕ sãng mang cho çc kªnh vËt lý ®−êng lªn.
ë ®−êng lªn chuçi chip gi¸ trÞ phøc nhËn ®−îc sau ngÉu nhiªn ho¸ phøc
®−îc ®−a lªn ®iÒu chÕ sãng mang QPSK nh− h×nh sau:
81
H×nh 3.15. §iÒu chÕ ®−êng lªn
5.4.2 . Çc kªnh vËt lý ®−êng xuèng
5.4.2.1. Tr¶i phæ ®−êng xuèng vµ ngÉu nhiªn ho¸ ®−êng xuèng cho
çc kªnh vËt lý trõ kªnh SCH.
H×nh 3.16. S¬ ®å khèi tæng qu¸t tr¶i phæ kªnh vËt lý ®−êng xuèng trõ
kªnh SCH
H×nh 3.16 cho thÊy s¬ ®å tæng qu¸t cho tÊt c¶ çc kªnh vËt lý ®−êng
xuèng (P-CCPCH, S-CCPCH, CPICH, AICH, PICH vµ DPCH) trõ SCH. Kªnh
vËt lý ch−a tr¶i phæ gåm mét chçi çc ký hiÖu gi¸ trÞ thùc. §èi víi tÊt c¶ çc
kªnh trõ AICH çc ký hiÖu nhËn ba gi¸ trÞ: +1, -1 vµ 0, trong ®ã 0 chØ thÞ ph¸t
kh«ng liªn tôc DTX. §èi víi AICH, çc gi¸ trÞ cña ký hiÖu phô thuéc vµo tæ
hîp cña çc chØ thÞ b¾t sÏ ph¸t.
Tr−íc hÕt mçi cÆp ký tù liªn tiÕp ®−îc bé biÕn ®æi nèi tiÕp vµo song
song (S/P) vµ ®−îc s¾p xÕp lªn çc nh¸nh I vµ Q. Qu¸ tr×nh s¾p xÕp ®−îc thùc
hiÖn sao cho çc ký hiÖu ch½n ®−îc ®Æt lªn kªnh I cßn lÎ ®−îc ®Æt lªn kªnh Q.
§èi víi tÊt c¶ çc kªnh trõ AICH ký hiÖu sè “0” ®−îc ®Þnh nghÜa nh− lµ ký
hiÖu ®Çu tiªn trong mçi khe thêi gian truy nhËp. Sau ®ã çc nh¸nh I vµ Q ®−îc
tr¶i phæ ®Õn tèc ®é chip b»ng cïng mét m· ®Þnh kªnh Cch,SF,m çc chçi chip gi¸
trÞ thùc ë çc nh¸nh I vµ Q sau ®ã ®−îc xö lý nh− lµ mét chuçi chip gi¸ trÞ
82
phøc. Chuçi chip nµy ®−îc ngÉu nhiªn ho¸ phøc (nh©n phøc theo vÞ trÝ chip)
b»ng mét chçi ngÉu nhiªn gi¸ trÞ phøc Sdl,n. §èi víi P-CCPCH m· ngÉu nhiªn
ho¸ ®−îc ®ång bé víi biªn khung cña P-CCPCH, nghÜa lµ chip phøc ®Çu tiªn
cña khung P-CCPCH ®· tr¶i phæ ®−îc nh©n víi chip sè 0 cña m· ngÉu nhiªn
ho¸. §èi víi çc kªnh ®−êng xuèng kh¸c, m· ngÉu nhiªn ®−îc ®ång bé víi
m· ngÉu nhiªn cÊp cho P- CCPCH. ë tr−êng hîp nµy m· ngÉu nhiªn kh«ng
nhÊt thiÕt ph¶i ®ång bé víi biªn cña khung kªnh vËt lý mµ nã thùc hiÖn ngÉu
nhiªn.
H×nh 3.17. S¬ ®å khèi ghÐp kªnh vËt lý ®−êng xuèng.

H×nh 3.17 cho thÊy çc kÕt hîp çc kªnh ®−êng xuèng kh¸c nhau. Mçi
kªnh sau tr¶i phæ gi¸ trÞ phøc (S) ®−îc ®¸nh träng sè bëi hÖ sè Gi. Çc kªnh
gi¸ trÞ phøc P-SCH (kªnh SCH s¬ cÊp) vµ S-SCH (kªnh SCH thø cÊp) ®−îc
®¸nh träng sè bëi çc hÖ sè Gp vµ Gs Sau ®ã tÊt c¶ çc kªnh ®−êng xuèng ®−îc
kÕt hîp víi nhau b»ng çch céng phøc.
Tr¶i phæ ®−êng xuèng
§−êng xuèng còng sö dông çc m· tr¶i phæ vµ ®Þnh kªnh OVSF gièng
nh− ®−êng lªn. Tuy nhiªn ë ®−êng lªn sè liÖu cña mét kªnh vËt lý ®−a lªn tr¶i
phæ kh«ng ®−îc biÕn ®æi nèi tiÕp thµnh song song mµ ®−îc tr¶i phæ trùc tiÕp ë
mét trong hai nh¸nh I vµ Q. V× thÕ nÕu hÖ sè tr¶i phæ b»ng 8 ch¼ng h¹n th×
83
tèc ®é ký hiÖu ®−îc truyÒn sÏ lµ 3,84 x 106/8 = 480 kbit/s. Cßn ë ®−êng xuèng
nhê cã biÕn ®æi nèi tiÕp thµnh song song cho luång sè liÖu tr−íc khi tr¶i phæ,
nªn tèc ®é sè bit ®−îc truyÒn t¨ng gÊp ®«i 960 kbvt/s.
M· ®Þnh kªnh cho CPICH vµ CCPCH s¬ cÊp ®−îc chän cè ®Þnh lµ
Cch,256,0 vµ Cch,256,1. Çc m· ®Þnh kªnh kh¸c do URTAN Ên ®Þnh.
5.4.2.2. §iÒu chÕ ®−êng xuèng
ë ®−êng xuèng chçi chip gi¸ trÞ phøc sau nhËn ®−îc tõ s¬ ®å h×nh 3.17
®−îc ®iÒu chÕ QPSK.
H×nh 3.18.S¬ ®å ®iÒu chÕ QPSK cho ®−êng xuèng

5.4.2.3.Çc kªnh truyÒn t¶i vµ s¾p xÕp chóng lªn çc kªnh vËt lý
ë giao diÖn v« tuyÕn, ®Ó truyÒn t¶i sè liÖu ®−îc t¹o ra ë çc líp cao,
tr−íc hÕt sè liÖu nµy ®−îc ®Æt trªn çc kªnh truyÒn t¶i, sau ®ã çc kªnh truyÒn
t¶i nµy l¹i ®−îc s¾p xÕp lªn çc kªnh vËt lý kh¸c nhau. Líp vËt lý ®−îc yªu
cÇu ®Ó hç trî çc kªnh truyÒn t¶i víi çc tèc ®é bÝt thay ®æi nh»m cung cÊp
çc dÞch vô víi ®é réng b¨ng tÇn theo yªu cÇu vµ ®Ó ghÐp nhiÒu dÞch vô trªn
cïng mét kÕt nèi. Çc kiÓu kªnh truyÒn t¶i vµ s¾p xÕp chóng lªn çc kªnh vËt
lý ®−îc cho ë h×nh 3.19.
84
H×nh 3.19. S¾p xÕp çc kªnh truyÒn t¶i lªn çc kªnh vËt lý
Tån t¹i hai kiÓu kªnh truyÒn t¶i: Çc kªnh riªng vµ çc kªnh chung.
§iÓm kh¸c nhau gi÷a chóng lµ: Kªnh chung lµ tµi nguyªn ®−îc chia sÎ
cho tÊt c¶ hoÆc mét nhãm çc ng−êi sö dông trong «. Cßn kªnh riªng lµ tµi
nguyªn ®−îc Ên ®Þnh bëi mét m· vµ mét tÇn sè nhÊt ®Þnh ®Ó dµnh riªng cho
mét ng−êi sö dông duy nhÊt. Khi kªnh truyÒn t¶i chung ®−îc sö dông ®Ó ph¸t
th«ng tin cho tÊt c¶ çc ng−êi sö dông th× th«ng tin nµy kh«ng cã ®Þa chØ. Khi
kªnh truyÒn t¶i chung ¸p dông cho mét ng−êi sö dông ®Æc thï th× cÇn ph¸t
nhËn d¹ng ng−êi sö dông. Ch¼ng h¹n kªnh qu¶ng b¸ (BCH) lµ mét kªnh
truyÒn t¶i chung ®Ó ph¸t th«ng tin hÖ thèng cho tÊt c¶ çc ng−êi sö dông trong
mét « nªn kh«ng cÇn ®¸nh ®Þa chØ. Kªnh t×m gäi lµ kªnh truyÒn t¶i chung
®−îc sö dông ®Ó t×m gäi mét UE ®Æc thï sÏ chøa th«ng tin nhËn d¹ng ng−êi
sö dông bªn trong b¶n tin ph¸t.
85
Mçi kªnh truyÒn t¶i ®Æc thï sÏ chøa th«ng tin nhËn d¹ng ng−êi sö dông
bªn trong b¶n tin ph¸t.
Mçi kªnh truyÒn t¶i ®Òu ®i kÌm víi mét chØ thÞ khu«n d¹ng truyÒn t¶i
(TFI: Transport Format Indicator). Líp vËt lý kÕt hîp th«ng tin TFI tõ çc
kªnh truyÒn t¶i kh¸c nhau vµo chØ thÞ tæ hîp khu«n d¹ng truyÒn t¶i (TFCT =
Transport Format Combination Indicator). TFCT ®−îc ph¸t trªn kªnh ®iÒu
khiÓn ®Ó th«ng b¸o cho m¸y thu r»ng kªnh nµy ®ang tÝch cùc ë khung hiÖn
thêi. Th«ng b¸o nµy kh«ng cÇn thiÕt khi sö dông c¬ chÕ ph¸t hiÖn khu«n d¹ng
kªnh truyÒn t¶i mï (DTFD = Blind Transport Format Dectection) ®−îc thùc
hiÖn b»ng çc kÕt nèi víi çc kªnh riªng ®−êng xuèng. M¸y thu gi¶i m· TFCI
®Ó nhËn ®−îc çc TFI. Sau ®ã çc TFI nµy ®−îc chuyÓn ®Õn çc líp cao h¬n
cho çc kªnh truyÒn t¶i tÝch cùc ë kÕt nèi. H×nh 3.20 cho thÊy viÖc s¾p xÕp hai
kªnh truyÒn t¶i lªn mét kªnh vËt lý vµ cung cÊp chØ thÞ lçi cho tõng khèi
truyÒn t¶i.
H×nh 3.20. Giao diÖn gi÷a çc líp cao h¬n vµ líp vËt lý
86
6. Ho¹t ®éng cña çc kªnh vËt lý
- Kªnh vËt lý sè liÖu riªng (DPDCH) vµ kªnh vËt lý ®iÒu khiÓn riªng
(DPCCH) ®−êng lªn.
Kªnh DPCH ®−êng lªn bao gåm kªnh DPDCH vµ kªnh DPDCH ®−îc
ghÐp theo m· I vµ Q ®Ó mang kªnh truyÒn t¶i riªng DCH. Kªnh DPDCH ®−îc
mang ë nh¸nh ®iÒu chÕ BPSK (Binary Phase Shift Keying-Kho¸ chuyÓn pha
hai tr¹ng th¸i) ®ång pha cßn kªnh DPDCH ®−îc mang ë nh¸nh ®iÒu chÕ BPSK
pha vu«ng gãc.
Kªnh truyÒn t¶i riªng ®−êng lªn (DCH) lµ kªnh riªng duy nhÊt ë ®−êng
lªn. Kªnh truyÒn t¶i riªng mang th«ng tin tõ çc líp trªn líp vËt lý vµ dµnh
riªng cho mét ng−êi sö dông, bao gåm sè liÖu cho dÞch vô hiÖn thêi còng nh−
th«ng tin ®iÒu khiÓn líp cao.
Th«ng tin ®iÒu khiÓn líp vËt lý ®−îc mang bëi kªnh ®iÒu khiÓn vËt lý
riªng (DPCCH) cã tèc ®é sè liÖu cè ®Þnh 15 kbit/s vµ hÖ sè tr¶i phæ cè ®Þnh
b»ng 256. Th«ng tin líp cao h¬n bao gåm sè liÖu cña ng−êi sö dông ®−îc
mang ë kªnh sè liÖu vËt lý riªng (DPDCH) víi hÖ sè tr¶i phæ tõ 256 ®Õn 4.
TruyÒn dÉn ®−êng lªn cã thÓ gåm mét hay nhiÒu kªnh sè liÖu vËt lý riªng
(DPDCH) víi hÖ sè tr¶i phæ thay ®æi vµ mét kªnh ®iÒu khiÓn vËt lý (DPCCH)
duy nhÊt víi hÖ sè tr¶i phæ cè ®Þnh. Tèc ®é sè liÖu cña DPDCH cã thÓ thay ®æi
theo khung. Th«ng th−êng víi dÞch vô sè liÖu thay ®æi, tèc ®é sè liÖu cña kªnh
DPDCH ®−îc th«ng b¸o ë kªnh DPCCH, DPCCH ®−îc ph¸t liªn tôc vµ th«ng
tin vÒ tèc ®é sè liÖu ë khung DPDH hiÖn thêi ®−îc ph¸t ë TFCI.
- Kªnh vËt lý truy nhËp ngÉu nhiªn (PRACH). Kªnh PRACH ®Ó mang
kªnh PRACH, kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn (RACH = Random Access
Channel) lµ kªnh truyÒn t¶i ®−êng lªn ®−îc sö dông ®Ó mang th«ng tin ®iÒu
khiÓn tõ UE nh−: yªu cÇu thiÕt lËp mét kÕt nèi.
87
- Kªnh vËt lý gãi chung ®−êng lªn (PCPCH)
Kªnh PCPCH dïng ®Ó mang kªnh truyÒn t¶i CPCH. Kªnh gãi chung
®−êng lªn CPCH (Common Packet Channel) lµ mét më réng cña kªnh RACH
®Ó mang sè liÖu cña ng−êi sö dông ®−îc ph¸t ë çc côm sè liÖu ë ®−êng lªn
mµ kh«ng cÇn sö dông DCH.
CPCH th−êng ®−îc sö dông cho çc côm sè liÖu ng¾n Ýt x¶y ra, cßn
DCH th−êng ®−îc sö dông cho çc côm sè liÖu dµi hoÆc côm sè liÖu ng¾n
th−êng xuyªn x¶y ra. FACH ë ®−êng xuèng cïng víi kªnh nµy t¹o nªn cÆp
kªnh ®Ó truyÒn sè liÖu.
- Kªnh vËt lý sè liÖu riªng (DPDCH) vµ kªnh vËt lý ®iÒu khiÓn riªng
(DPCCH) ®−êng xuèng.
Kªnh vËt lý riªng ®−êng xuèng (DPCH) bao gåm hai kªnh DPDCH vµ
DPCCH ®−êng xuèng ghÐp theo thêi gian ®Ó mang kªnh truyÒn t¶i riªng
®−êng xuèng (DCH).
- Kªnh DPCCH ®−êng xuèng cho CPCH (kªnh gãi chung). Kªnh CPCH
®−êng xuèng ®−îc truyÒn trªn hai kªnh vËt lý ®−êng xuèng ®−îc ghÐp theo
thêi gian lµ: DPDCH vµ DPCCH.
- Kªnh CPICH ®−êng xuèng. CPICH lµ kªnh vËt lý ®−êng xuèng cã tèc
®é cè ®Þnh (30kbit/s, SF = 256) ®Ó mang chuçi bit hoÆc ký hiÖu ®−îc ®Þnh
nghÜa tr−íc. Cã hai kiÓu kªnh hoa trªn chung. Kªnh CPICH s¬ cÊp vµ thø cÊp.
- Çc kªnh vËt lý ®iÒu khiÓn chung ®−êng xuèng (CCPCH).
Kªnh CCPCH ®−êng xuèng bao gåm hai kªnh CCPCH s¬ cÊp (P-
CCPCH) vµ kªnh CCPCH thø cÊp (S- CCPCH).
- Kªnh PDSCH ®−êng xuèng: Kªnh vËt lý PDSCH ®−îc sö dông ®Ó
mang kªnh DSCH. Kªnh nµy ®−îc nhiÒu ng−êi sö dông dïng chung trªn c¬ së
ghÐp kªnh m·. V× DSCH lu«n liªn kÕt víi DCH nªn PDSCH lu«n liªn kÕt víi
DPCH. Kªnh chia sÎ ®−êng xuèng (DSCH = Downlink Shared Channel) lµ
88
kªnh truyÒn t¶i ®Ó mang th«ng tin cña ng−êi sö dông vµ hoÆc th«ng tin ®iÒu
khiÓn. NhiÒu ng−êi sö dông cã thÓ chia sÎ kªnh nµy.
- Kªnh chØ thÞ t×m gäi (PICH): Kªnh chØ thÞ t×m gäi (PICH = Paging
Indicator Channel) lµ kªnh vËt lý tèc ®é cè ®Þnh (SF = 256) ®−îc sö dông ®Ó
mang çc chØ thÞ t×m gäi (PI). PICH lu«n liªn kÕt víi S-CCPCH mµ ë ®ã kªnh
truyÒn t¶i PCH ®−îc s¾p xÕp lªn.
- Kªnh chØ thÞ b¾t (AICH): Kªnh chØ thÞ b¾t (AICH = Acquisition
Indicator Channel) lµ mét kªnh vËt lý ®−îc sö dông ®Ó mang çc chØ thÞ b¾t.
Kªnh AICH mang çc chØ thÞ b¾t (AI) ®Ó th«ng b¸o cho UE nªn tiÕp tôc
truyÒn dÉn yªu cÇu truy nhËp nh− thÕ nµo. AI cã thÓ nhËn 3 gi¸ trÞ lµ : 0, +1, -
1. NÕu AI = “0” cã nghÜa lµ UE cÇn t¨ng c«ng suÊt cho ®Õn khi nhËn ®−îc tr¶
lêi -1 hay +1 , -1 chØ thÞ cho UE ngõng t×m çch truy nhËp; +1 cho phÐp UE
chuyÓn sang giai ®o¹n sau cña thñ tôc truy nhËp.
89
7.CÊu tróc m¹ng W-CDMA UMTS
7.1. CÊu tróc tæng qu¸t
H×nh 3.21. CÊu tróc tæng qu¸t hÖ thèng W-CDMA trong 3GPP 1999
7.2. Çc phÇn tö c¬ b¶n cña m¹ng W-CDMA UMTS vµ çc giao
diÖn.
VÒ mÆt chøc n¨ng, çc phÇn tö m¹ng ®−îc nhãm thµnh m¹ng truy nhËp
v« tuyÕn (RAN: Radio Access Network hay UTRAN): ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng
liªn quan ®Õn v« tuyÕn vµ m¹ng lâi (CN = core Network) thùc hiÖn chøc n¨ng
chuyÓn m¹ch, ®Þnh tuyÕn cuéc gäi vµ kÕt nèi sè liÖu. Tõ quan ®iÓm chuÈn ho¸,
c¶ UE vµ UTRAN ®Òu bao gåm çc giao thøc míi nh−ng m¹ng lâi ®−îc x©y
90
dùng dùa trªn GSM vµ GPRS. §iÒu nµy cho phÐp hÖ thèng víi c«ng nghÖ v«
tuyÕn míi mang tÝnh toµn cÇu dùa trªn c«ng nghÖ CN ®· biÕt vµ ®· ph¸t triÓn.
CÊu tróc hÖ thèng c¬ b¶n nh− h×nh 3.21.
H×nh 3.22. Çc phÇn tö c¬ b¶n cña m¹ng W-CDMA UMTS

USIM= UMTS subscriber Identity Module: M«-®un nhËn d¹ng thuª bao
UMTS
MS = Mobile Station: Tr¹m di ®éng
RNC = Radio Network Controller: Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn
MSC = Mobile Service Switching Center: Trung t©m chuyÓn m¹nh çc
dÞch vô di ®éng.
VLR= Visitor Location Register: Bé ghi ®Þnh vÞ t¹m tró
SGSN = Serving GPRS Support Note: §iÓm hç trî GPRS phôc vô
GMSC = Gateway Mobile Service Switching Center : Trung t©m chuyÓn
m¹nh çc dÞch vô di ®éng cæng.
GGSN= Gateway GPRS Support Note §iÓm hç trî GPRS cæng .
HLR = Home Location Register : Bé ghi ®Þnh vÞ th−êng tró.
UTRAN = UMTS Terrestrial Radio Access Network: M¹ng truy nhËp
v« tuyÕn mÆt ®Êt UMTS.
CN = Core Network : M¹ng lâi
PLMN= Public Land Mobile Network : M¹ng di ®éng c«ng céng mÆt ®Êt
PSTN = Public Switch Telephone Network: M¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn
m¹ch c«ng céng.
91
ISDN = Integrated Service Digital Network: m¹ng sè liªn kÕt ®a dÞch vô.
ME = Mobile Equipment:ThiÕt bÞ di ®éng.
MSC/VLR = Mobile Services Switching Center / Visitor Location
Register: Trung t©m chuyÓn m¹ch çc dÞch vô di ®éng/ Bé ghi ®Þnh vÞ t¹m tró.
GPRS = General Packet Radio Service : DÞch vô v« tuyÕn gãi tæng hîp .
7.2.1.UE (User Equipment-ThiÕt bÞ cña ng−êi sö dông)
Bao gåm 2 phÇn:
- ThiÕt bÞ di ®éng ( ME : Mobile Equipment) lµ ®Çu cuèi v« tuyÕn ®−îc
sö dông cho th«ng tin v« tuyÕn trªn giao diÖn Uu.
- M«dun nhËn d¹ng thuª bao UMTS (USIM: UMTS Subscriber Identity
Module) lµ mét thÎ th«ng minh chøa nhËn d¹ng thuª bao, thùc hiÖn çc thuËt
to¸n nhËn thùc vµ l−u gi÷ çc kho¸ nhËn thùc vµ mét sè th«ng tin thuª bao cÇn
thiÕt cho ®Çu cuèi.
7.2.2. Nót B:
§Ó chuyÓn ®æi dßng sè liÖu gi÷a çc giao diÖn IuB vµ Uu . Nã còng
tham gia qu¶n lý tµi nguyªn v« tuyÕn ( ThuËt ng÷ nót B cã cïng ý nghÜa nh−
tr¹m gèc BTS).
7.2.3. Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn (RNC):
Sì h÷u vµ ®iÒu khiÓn çc tµi nguyªn v« tuyÕn ë trong vïng cña m×nh
( çc nót B ®−îc nèi víi nã ). RNC lµ ®iÓm truy nhËp tÊt c¶ çc dÞch vô do
UTRAN cung cÊp cho m¹ng lâi CN, ch¼ng h¹n qu¶n lý tÊt c¶ çc kÕt nèi ®Õn
UE.
7.2.4. Çc phÇn tö chÝnh cña m¹ng lâi:
- Bé ®Þnh vÞ th−êng tró (HLR) lµ mét c¬ së d÷ liÖu ®Ó l−u gi÷ lý lÞch
dÞch vô cña ng−êi sö dông. Lý lÞch dÞch vô nµy gåm: Th«ng tin vÒ çc dÞch vô
®−îc phÐp, çc vïng kh«ng ®−îc chuyÓn m¹ng vµ th«ng tin vÒ çc dÞch vô bæ
sung nh−: tr¹ng th¸i chuyÓn h−íng cuéc gäi, sè lÇn chuyÓn h−íng cuéc gäi.
- Trung t©m chuyÓn m¹ch çc dÞch vô di déng / Bé ghi ®Þnh vÞ t¹m tró
(MSC/VLR) lµ tæng ®µi (MSC) vµ c¬ së d÷ liÖu (VLR) ®Ó cung cÊp çc dÞch
92
vô chuyÓn m¹ch kªnh cho UE t¹i vÞ trÝ hiÖn thêi cña nã . Chøc n¨ng cña MSC
lµ sö dông çc giao dÞch chuyÓn m¹ch kªnh vµ chøc n¨ng cña VLR lµ l−u gi÷
b¶n sao vÒ lý lÞch cña ng−êi sö dông kh¸ch còng nh− vÞ trÝ chÝnh x¸c h¬n cña
UE trong hÖ thèng ®ang phôc vô. PhÇn m¹ng ®−îc truy nhËp qua MSC/ VLR
th−êng ®−îc gäi lµ vïng CS (Circuit Switch).
- Trung t©m chuyÓn m¹nh çc dÞch vô di ®éng cæng (GMSC) lµ chuyÓn
m¹ch t¹i ®iÓm kÕt nèi UMTS PLMN víi m¹ng CS bªn ngoµi.
- §iÓm hç trî GPRS phôc vô (SGSN) cã chøc n¨ng gièng nh−
MSC/VLR nh−ng ®−îc sö dông cho çc dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi. PhÇn m¹ng
®−îc truy nhËp qua SGSN ®−îc gäi lµ vïng PS (Packet Switch).
-§iÓm hç trî GPRS cæng (GGSN) cã chøc n¨ng gièng GMSC nh−ng
liªn quan ®Õn çc dÞch vô PS.
Çc m¹ng ngoµi cã thÓ ®−îc chia thµnh hai nhãm.
- Çc m¹ng CS: Çc m¹ng nµy ®¶m b¶o çc kÕt nèi chuyÓn m¹ch kªnh
gièng nh− çc dÞch vô ®iÖn tho¹i. ISDN vµ PSTN lµ çc vÝ dô vÒ çc m¹ng CS.
- Çc m¹ng PS: çc m¹ng nµy ®¶m b¶o kÕt nèi cho çc dÞch vô chuyÓn
m¹ch gãi. Internet lµ mét thÝ dô vÒ m¹ng PS.
7.2.5.Çc lo¹i giao diÖn:
- Giao diÖn Cu: Lµ giao diÖn gi÷a thÎ th«ng minh USIM vµ ME. Giao
diÖn nµy tu©n theo mét khu«n d¹ng tiªu chuÈn cho çc thÎ th«ng minh.
-Giao diÖn Uu: §©y lµ giao diÖn v« tuyÕn cña W-CDMA . Uu lµ giao
diÖn mµ qua ®ã UE truy nhËp çc phÇn tö cè ®Þnh cña hÖ thèng vµ v× thÕ nã lµ
giao diÖn më quan träng nhÊt trong UMTS.
-Giao diÖn Iu: Giao diÖn nµy nèi UTRAN víi CN. Gièng nh− çc giao
diÖn t−¬ng øng ë GSM: A (chuyÓn m¹ch kªnh) vµ Gb (chuyÓn m¹ch gãi), giao
diÖn Iu cung cÊp cho çc nhµ khai th¸c kh¶ n¨ng trang bÞ UTRAN vµ CN tõ
çc nhµ s¶n xuÊt kh¸c nhau.
93
- Giao diÖn Iur: Giao diÖn më Iur cho phÐp chuyÓn giao mÒm gi÷a çc
RNC tõ çc nhµ s¶n xuÊt kh¸c nhau.
-Giao diÖn IuB. IuB kÕt nèi mét nót B víi mét RNC, UMTS lµ hÖ thèng
®iÖn tho¹i di ®éng ®Çu tiªn trong ®ã giao diÖn gi÷a bé ®iÒu khiÓn vµ tr¹m gèc
®−îc tiªu chuÈn ho¸ nh− lµ mét giao diÖn më hoµn toµn.
7.3. M¹ng truy nhËp v« tuyÕn mÆt ®Êt UMTS, UTRAN
H×nh 3.23. CÊu tróc UTRAN

UTRAN bao gåm mét hay nhiÒu hÖ thèng con m¹ng v« tuyÕn (RNS :
Radio Network Subsystem). Mét RNS lµ mét m¹ng con trong UTRAN vµ
gåm mét bé phËn ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn (RNC) vµ mét hay nhiÒu nót B.
Çc RNC cã thÓ ®−îc kÕt nèi víi nhau b»ng giao diÖn Iur. Çc RNC vµ çc
nót B ®−îc kÕt nèi víi nhau b»ng giao diÖn IuB. UTRAN hç trî chuyÓn giao
mÒm (mét ®Çu cuèi kÕt nèi víi m¹ng qua hai hay nhiÒu « tÝch cùc).
UTRAN ®¶m b¶o tÝnh chung nhÊt cho viÖc xö lý sè liÖu chuyÓn m¹ch
kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi b»ng mét ng¨n xÕp giao thøc giao diÖn v« tuyÕn duy
nhÊt vµ b»ng çch sö dông cïng mét giao diÖn ®Ó kÕt nèi tõ UTRAN ®Õn c¶
hai vïng PS vµ CS cña m¹ng lâi. UTRAN sö dông c¬ chÕ truyÒn t¶i chÝnh lµ
ATM (Asynchronous Transfer Mode).
Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn
RNC lµ phÇn tö m¹ng chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu khiÓn çc tµi nguyªn v«
tuyÕn cña UTRAN. Nã giao diÖn víi CN (th«ng th−êng víi mét MSC vµ mét
94
SGSN) vµ kÕt cuèi giao thøc ®iÒu khiÓn tµi nguyªn v« tuyÕn (RRC: Radio
Resource Control), giao thøc nµy ®Þnh nghÜa çc b¶n tin vµ çc thñ tôc gi÷a
MS vµ UTRAN. RNC ®ãng vai trß nh− BSC.
Vai trß logic cña RNC
RNC ®iÒu khiÓn nót B (KÕt cuèi giao diÖn IuB vÒ phÝa nót B) ®−îc biÓu
thÞ nh− lµ RNC ®iÒu khiÓn (CRNC-Controlling RNC) cña nót B. RNC ®iÒu
khiÓn chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu khiÓn t¶i vµ t¾c nghÏn cho çc « cña m×nh.
Khi mét kÕt nèi MS- UTRAN sö dông nhiÒu tµi nguyªn tõ nhiÒu RNC,
çc RNC tham dù vµo kÕt nèi nµy sÏ cã hai vai trß logic riªng biÖt:
RNC phôc vô (Serving RNC). SRNC ®èi víi mét MS lµ RNC kÕt cuèi
c¶ ®−êng nèi Iu ®Ó truyÒn sè liÖu ng−êi sö dông vµ c¶ b¸o hiÖu RANAP
(Radio Access Network Application Part phÇn øng dông m¹ng truy nhËp v«
tuyÕn), t−¬ng øng tõ/tíi m¹ng lâi (kÕt nèi nµy ®−îc gäi lµ kÕt nèi RANAP).
SRNC còng kÕt cuèi b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn tµi nguyªn v« tuyÕn: giao thøc b¸o
hiÖu gi÷a UE vµ UTRAN. Nã xö lý sè liÖu L2 tõ/tíi giao diÖn v« tuyÕn nh−
s¾p xÕp çc th«ng sè vËt mang truy nhËp v« tuyÕn vµo çc th«ng sè kªnh
truyÒn t¶i giao diÖn v« tuyÕn.
SRNC còng (nh−ng kh«ng lu«n lu«n) lµ CRNC cña mét nót B nµo ®ã
®−îc MS sö dông ®Ó kÕt nèi víi UTRAN.
RNC tr«i (DRNC: Drift RNC). DRNC lµ mét RNC bÊt kú kh¸c víi
SRNC ®Ó ®iÒu khiÓn çc « ®−îc MS sö dông. DRNC kh«ng thùc hiÖn xö lý L2
®èi víi sè liÖu tíi/tõ giao diÖn v« tuyÕn mµ chØ ®Þnh tuyÕn sè liÖu trong suèt
gi÷a çc giao diÖn IuB vµ Iur mét UE cã thÓ kh«ng cã hoÆc cã mét hay nhiÒu
DRNC.
L−u ý r»ng mét RNC vËt lý chøa tÊt c¶ çc chøc n¨ng cña CRNC,
SRNC vµ DRNC.
Nót B(tr¹m gèc).
95
Chøc n¨ng chÝnh cña nót B lµ thùc hiÖn xö lý L1 cña giao diÖn v« tuyÕn
(m· ho¸ kªnh, ®an xen, thÝch øng tèc ®é, tr¶i phæ,...). Nã còng thùc hiÖn mét
phÇn khai th¸c qu¶n lý tµi nguyªn v« tuyÕn nh− ®iÒu khiÓn c«ng suÊt vßng
trong. VÒ phÇn chøc n¨ng nã gièng nh− tr¹m gèc ë GSM.
H×nh 3.24. Çc chøc n¨ng logic cña RNC ®èi víi mét kÕt nèi UTRAN
H×nh phÝa tr¸i cho thÊy mét UE ®ang ë chuyÓn giao mÒm gi÷a çc RNC
( kÕt hîp ®−îc thùc hiÖn ë SRNC). H×nh ph¶i thÓ hiÖn mét UE chØ sö dông tµi
nguyªn v« tuyÕn tõ mét nót B ®−îc ®iÒu khiÓn bëi DRNC nay ®· trë thµnh
SRNC.
8. Giao diÖn v« tuyÕn (Uu).
CÊu tróc giao thøc cña giao diÖn Uu.

Giao diÖn v« tuyÕn ®−îc ph©n thµnh 3 líp giao thøc:
- Líp vËt lý (L1).
- Líp ®o¹n nèi sè liÖu (L2).
- Líp m¹ng (L3).
Líp 2 ®−îc chia thµnh çc líp con:
- MAC (Medium Access Control: §iÒu khÓn truy nhËp m«i tr−êng).
- RLC (Radio Link Control: §iÒu khiÓn ®o¹n nèi).
- PDCP (Packet Data Convergence Protocol): Giao thøc héi tô sè liÖu
gãi).
-BMC (Broadcast/Multi-cast Control: ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ ®a ph−¬ng).
96
Líp vËt lý lµ líp thÊp nhÊt ë giao diÖn v« tuyÕn. Líp vËt lý ®−îc sö
dông ®Ó truyÒn dÉn ë giao diÖn v« tuyÕn.
§Ó truyÒn th«ng tin ë giao diÖn v« tuyÕn, çc líp cao ph¶i chuyÓn çc
th«ng tin nµy qua líp MAC ®Õn líp vËt lý b»ng çch sö dông çc kªnh logic.
MAC x¾p xÕp çc kªnh nµy lªn çc kªnh truyÒn t¶i tr−íc khi ®−a ®Õn líp vËt
lý ®Ó líp nµy s¾p xÕp chóng lªn çc kªnh vËt lý.
Çc kªnh logic ®−îc chia thµnh hai nhãm: çc kªnh ®iÒu khiÓn truyÒn
th«ng tin cña mÆt ph¼ng ®iÒu khiÓn vµ çc kªnh l−u l−îng ®Ó truyÒn th«ng tin
cña nguêi sö dông.
Çc kªnh ®iÒu khiÓn bao gåm:
- Kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ (BCCH): kªnh ®−êng xuèng ®Ó ph¸t qu¶ng
b¸ th«ng tin hÖ thèng.
- Kªnh ®iÒu khiÓn t×m gäi (PCCH): kªnh ®−êng xuèng ®Ó ph¸t th«ng tin
t×m gäi.
- Kªnh ®iÒu khiÓn riªng (DCCH): kªnh hai chiÒu ®iÓm ®Õn ®iÓm ®Ó ph¸t
th«ng tin ®iÒu khiÓn riªng gi÷a UE vµ m¹ng.
- Kªnh ®iÒu khiÓn chung (CCCH): kªnh hai chiÒu ®Ó ph¸t th«ng tin ®iÒu
khiÓn gi÷a m¹ng vµ çc UE. Kªnh logic nµy lu«n lu«n ®−îc s¾p xÕp lªn çc
kªnh truyÒn t¶i ACH / FACH.
- Kªnh l−u l−îng riªng (DTCH): kªnh ®iÓm ®Õn ®iÓm riªng cho mét UE
®Ó truyÒn th«ng tin cña ng−êi sö dông. DTCH lµ kªnh hai chiÒu.
- Kªnh l−u l−îng chung (CTCH): kªnh mét chiÒu ®iÓm ®a ®iÓm ®Ó
truyÒn th«ng tin cña mét ng−êi sö dông cho mét nhãm. Kªnh nµy sö dông ë
®−êng xuèng.
97
9. ThiÕt lËp mét cuéc gäi trong W - CDMA UMTS
98
H×nh 3.25. Thñ tôc thiÕt lËp cuéc gäi ë W-CDMA UMTS
Thñ tôc ®Ó thiÕt lËp mét cuéc tho¹i c¬ së ë W - CDMA UMTS ®−îc cho
ë h×nh 3.25 (Bá qua truyÒn çc b¶n tin NBAP). Qu¸ tr×nh nµy b¾t ®Çu b»ng
yªu cÇu truy nhËp tõ UE. Yªu cÇu truy nhËp nµy ®−îc ph¸t trªn kªnh truyÒn
t¶i RACH hoÆc kªnh truyÒn t¶i CPCH. B¶n tin ®−îc ph¸t lµ mét yªu cÇu ®Ó
thiÕt lËp mét kÕt nèi RRC (®iÒu khiÓn tµi nguyªn v« tuyÕn), tr−íc khi thùc
hiÖn çc giao dÞch b¸o hiÖu hay thiÕt lËp vËt mang. Yªu cÇu kÕt nèi RRC bao
gåm c¶ lý do yªu cÇu kÕt nèi.
RNC tr¶ lêi b»ng mét b¶n tin ThiÕt lËp kÕt nèi RRC. B¶n tin nµy ®−îc
ph¸t ë kªnh logic CCCH (th−êng ®−îc truyÒn trªn kªnh truyÒn t¶i FACH).
NÕu mét kªnh truyÒn t¶i DCH ®−îc cÊp ph¸t, th× b¶n tin thiÕt lËp kÕt nèi RRC
sÏ chØ ra mét m· ngÉu nhiªn ®Ó UE sö dông ë ®−êng lªn. CÇn l−u ý mét
DPCCH liªn kÕt víi mét DPDCH. PPCCH chøa TFCI, TFCI chøa th«ng tin vÒ
hÖ sè tr¶i phæ SF(Spectrum Factor) vµ cho phÐp UTRAN x¸c ®Þnh ®−îc m·
®Þnh kªnh cho DPDCH. NÕu RNC kh«ng Ên ®Þnh m«t kªnh DCH th× b¸o hiÖu
tiÕp tôc ®−îc ph¸t trªn FACH ®−êng xuèng vµ PACH hay CPCH ®−êng lªn.
UE tr¶ lêi RNC b»ng b¶n tin kÕt nèi RRC ®· hoµn thµnh. B¶n tin nµy
®−îc mang trªn kªnh logic DCCH ®−êng lªn. Sau ®ã UE ph¸t m«t b¶n tin cho
m¹ng lâi. B¶n tin nµy ®−îc ph¸t ë b¶n tin TruyÒn trùc tiÕp khëi ®Çu, v× khi
nµy ch−a cã thiÕt lËp quan hÖ b¸o hiÖu trùc tiÕp gi÷a UE vµ m¹ng lâi. B¶n tin
nµy chØ thÞ cho RNC vµ m¹ng lâi lµ cÇn thiÕt lËp mét quan hÖ b¸o hiÖu nèi
gi÷a UE vµ m¹ng lâi. RNC ®Æt b¶n tin truyÒn trùc tiÕp khëi ®Çu vµo b¶n tin
UE khëi ®Çu cña RANAP(Radio Access Network Applocation part: PhÇn øng
dông m¹ng truy nhËp v« tuyÕn) RANAP lµ giao thøc b¸o hiÖu ë Iu, vµ göi b¶n
tin nµy ®Õn m¹ng lâi. Trong tr−êng hîp nµy b¶n tin ®−îc göi ®Õn MSC. ViÖc
chän MSC hay SGSN phô thuéc vµo th«ng tin ë tiªu ®Ò cña b¶n tin TruyÒn
khëi ®Çu ph¸t ®i tõ UE.
TiÕp theo, MSC sÏ khëi ®Çu çc thñ tôc b¶o an. Thñ tôc nµy b¾t ®Çu
b»ng nhËn thùc trªn nguyªn t¾c hiÖu lÖnh - tr¶ lêi gièng nh− ë GSM. ë ®©y cã
99
mét ®iÓm kh¸c lµ UE vµ m¹ng nhËn thùc lÉn nhau. NghÜa lµ m¹ng kh«ng chØ
ph¸t sè ngÉu nhiªn ®Õn UE ®Ó nhËn ®−îc tr¶ lêi ®óng mµ cßn ph¸t c¶ thÎ nhËn
d¹ng m¹ng (AUTN: Authentication Token Network) ®−îc tÝnh to¸n ®éc lËp ë
m¹ng trong HLR ®Ó so s¸nh víi AUTN ®−îc tÝnh to¸n ®éc lËp ë UE trong
SIM. UE ph¸t yªu cÇu nhËn thùc b»ng çch ph¸t b¶n tin truyÒn trùc tiÕp cña
RANAP vµ giao thøc RRC.
NÕu nhËn thùc thµnh c«ng, UE ph¸t tr¶ lêi b»ng mét b¶n tin tr¶ lêi nhËn
thùc ®Ó MSC kiÓm tra. B¶n tin nµy ®−îc mang b»ng çch sö dông çc kh¶
n¨ng truyÒn trùc tiÕp cña RANAP vµ RRC.
Sau ®ã m¹ng lâi khëi ®Çu çc thñ tôc m· ho¸ MSC göi b¶n tin LÖnh chÕ
®é b¶o mËt RRC ®Õn UE. UE tr¶ lêi MSC b»ng b¶n tin RANAP. Hoµn thµnh
chÕ ®é b¶o mËt. T¹i thêi ®iÓm nµy, th«ng tin thiÕt lËp cuéc gäi thùc sù nh−: Sè
®iÖn tho¹i bÞ gäi ®−îc göi ë b¶n tin ThiÕt lËp tõ UE ®Õn MSC b»ng çch sö
dông b¸o hiÖu truyÒn trùc tiÕp. NÕu cã thÓ xö lý ®−îc cuéc gäi nµy, MSC sÏ
tr¶ lêi b»ng tin §ang tiÕn hµnh cuéc gäi. Sau ®ã RNC cÇn thiÕt lËp vËt mang
truy nhËp v« tuyÕn (RAB) ®Ó truyÒn t¶i luång tiÕng thùc sù cña ng−êi sö
dông. RAB lµ mét vËt mang gi÷a UE vµ m¹ng lâi ®Ó truyÒn t¶i sè liÖu cña
ng−êi sö dông. TiÕng hoÆc sè liÖu gãi RAB ®−îc ®Æt trªn mét hay nhiÒu vËt
mang v« tuyÕn ë giao diÖn v« tuyÕn. Mçi RAB cã sè nhËn d¹ng riªng cña
m×nh ®Ó sö dông trong qu¸ tr×nh b¸o hiÖu gi÷a UE vµ m¹ng. M¹ng lâi ph¸t
yªu cÇu thiÕt lËp RAB th«ng qua b¶n tin yªu cÇu Ên ®Þnh RAB cña RANAP.
Trªn c¬ së th«ng tin yªu cÇu Ên ®Þnh RAB, NRC cã thÓ thiÕt lËp mét vËt
mang v« tuyÕn míi cho UE hoÆc cã thÓ lËp l¹i cÊu h×nh vËt mang hiÖn UE
®ang ho¹t ®éng. RNC sö dông hoÆc b¶n tin RRC ThiÕt lËp vËt mang v« tuyÕn
hoÆc LËp l¹i cÊu h×nh vËt mang v« tuyÕn ®Ó h−íng dÉn UE sö dông çc vËt
mang míi hoÆc lËp l¹i cÊu h×nh. UE tr¶ lêi hoÆc b»ng b¶n tin ThiÕt lËp vËt
mang v« tuyÕn ®· hoµn thµnh hoÆc b¶n tin LËp l¹i cÊu h×nh vËt mang v«
tuyÕn ®· hoµn thµnh. §Õn l−ît m×nh RNC tr¶ lêi MSC b»ng b¶n tin RANAP:
100
hoµn thµnh Ên ®Þnh RAB. Khi nµy cã mét ®−êng dÉn vËt mang tõ UE ®Õn
MSC.
PhÇn cßn l¹i cña qu¸ tr×nh thiÕt lËp cuéc gäi hoµn toµn gièng nh− thiÕt
lËp cuéc gäi ë GSM. PhÇn cßn l¹i nµy bao gåm: Çc b¶n tin b¸o chu«ng, kÕt
nèi vµ x¸c nhËn kÕt nèi ®−îc truyÒn ë b¸o hiÖu truyÒn trùc tiÕp.
CÇn l−u ý r»ng ë kiÕn tróc trong ph¸t hµnh 3 GPP 1999, dÞch vô tiÕng
vÉn cßn lµ chuyÓn m¹ch kªnh. Tuy nhiªn tiÕng thùc sù ®· ®−îc ®ãng gãi ®Ó
truyÒn ë giao diÖn v« tuyÕn vµ v× nã còng ®−îc ®ãng gãi ®Ó truyÒn ë çc giao
diÖn IuB vµ Iu, nªn cÇn thiÕt lËp mét vËt mang trong thêi gian cã cuéc gäi.
10.Çc phiªn sè liÖu gãi cña W - CDMA UMTS.
Tõ quan ®iÓm m¹ng, çc dÞch vô gãi ë kiÕn tróc ph¸t hµnh 3 GPP 1999
chñ yÕu sö dông c¬ chÕ gièng nh− c¬ chÕ ®−îc sö dông ®Ó truyÒn sè liÖu cho
sè liÖu GPRS. Tuy nhiªn còng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau. Mét ®iÓm kh¸c nhau
dÔ nhËn thÊy lµ giao diÖn Gb cña GPRS (gi÷a SGSN vµ BSC) ®−îc thay thÕ
b»ng giao diÖn IuPS, sö dông giao thøc RANAP. Thay ®æi nµy cã nghÜa lµ IP
®−îc sö dông gi÷a SGSN vµ RNC. Nh− vËy m¹ng IP ®−îc thiÕt lËp tõ SGSN
®Õn RNC.
ThiÕt lËp çc dÞch vô gãi ë W- CDMA rÊt gièng nh− ë GPRS: th«ng qua
tÝch cùc mét PDD context víi mét tªn ®iÓm duy nhËp (APN), tiªu chuÈn
QoS,....
101
KÕt luËn
Trªn ®©y lµ toµn bé néi dung §å ¸n tèt nghiÖp cña em víi ®Ò tµi “Hµnh
tr×nh tõ GSM lªn 3G”. Trong néi dung cña §å ¸n tèt nghiÖp nµy em ®· tr×nh
bµy mét çch tæng quan vÒ hµnh tr×nh tõ GSM lªn 3G vµ m¹ng W-CDMA.
MÆc dï b¶n th©n ®· rÊt cè g¾ng vµ ®−îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy
gi¸o h−íng dÉn PGS-TS NguyÔn Quèc Trung. Song do tr×nh ®é hiÓu biÕt cña
b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ, thêi gian chuÈn bÞ ng¾n, nguån tµi liÖu kh«ng
nhiÒu, nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. VËy b¶n th©n em rÊt mong nhËn ®−îc
sù chØ b¶o thªm cña thÇy gi¸o h−íng dÉn, sù gãp ý cña çc thÇy c« gi¸o khoa
§iÖn tö-ViÔn th«ng còng nh− cña çc b¹n sinh viªn, ®Ó em kh¾c phôc nh÷ng
thiÕu sãt ®ã ®Ó hoµn thiÖn thªm kiÕn thøc cña m×nh.
Em xin ch©n thµnh çm ¬n thÇy gi¸o h−íng dÉn PGS-TS NguyÔn Quèc
Trung ®· tËn t×nh chØ b¶o cho em hoµn thµnh §å ¸n tèt nghiÖp nµy.
Sinh viªn: TrÇn Hïng
102
Tμi liÖu tham kh¶o
1. TS . NguyÔn Ph¹m Anh Dòng, Th«ng tin di ®éng GSM, Trung t©m
th«ng tin B−u ®iÖn, Nhµ xuÊt b¶n B−u ®iÖn, 1999
2. TS . NguyÔn Ph¹m Anh Dòng, Gi¸o tr×nh th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ba,
Häc viÖn C«ng nghÖ B−u chÝnh ViÔn th«ng, Nhµ xuÊt b¶n B−u ®iÖn, 2004
3.TS . NguyÔn Ph¹m Anh Dòng, Th«ng tin di ®éng thÕ hÖ 3 (TËp 1),
4. TS . NguyÔn Ph¹m Anh Dòng, Th«ng tin di ®éng thÕ hÖ 3 (TËp 2),
5. TS . NguyÔn Ph−¬ng Loan –KS . Bïi Thanh S¬n, Hµnh tr×nh tõ GSM
lªn 3G gi¶i ph¸p GPRS, Nhµ xuÊt b¶n B−u ®iÖn, 2002
6.Sæ tay giíi thiÖu W-CDMA ChØ dÉn m¹ng vµ dÞch vô (Biªn dÞch vµ
hiÖu ®Ýnh: phßng khcn vµ ptm), Nhµ xuÊt b¶n B−u ®iÖn, 2002
7. TS . NguyÔn Ph¹m Anh Dòng, Lý thuyÕt tr¶i phæ vµ ®a truy nhËp v«
tuyÕn, Häc viÖn C«ng nghÖ B−u chÝnh ViÔn th«ng, Nhµ xuÊt b¶n B−u ®iÖn,
2004
103
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu ........................................................................................................ 1
Ch−¬ng I: M¹ng th«ng tin di ®éng GSM........................................................... 2
1. Giíi thiÖu................................................................................................... 2
2. CÊu tróc cña hÖ thèng GSM ...................................................................... 2
2.1. HÖ thèng tr¹m gèc BSS....................................................................... 3
2.2. HÖ thèng chuyÓn m¹ch SS.................................................................. 3
2.3. Tr¹m di ®éng MS................................................................................ 4
Tr¹m di ®éng MS thùc hiÖn hai chøc n¨ng: .............................................. 4
2.4. HÖ thèng khai th¸c vµ b¶o d−ìng m¹ng (OMC) ................................ 5
3. CÊu tróc ®Þa lý cña m¹ng:.......................................................................... 5
4. Qu¸ tr×nh xö lý çc tÝn hiÖu sè vµ biÕn ®æi vµo sãng v« tuyÕn. ................ 6
5. Giao diÖn v« tuyÕn (Um)........................................................................... 7
5.1. Tæ chøc çc kªnh v« tuyÕn................................................................. 8
5.2. Çc lo¹i kªnh logic (D÷ liÖu vµ ®iÒu khiÓn)....................................... 8
5.3. M· ho¸ kªnh vµ ®iÒu chÕ.................................................................. 10
5.4. Tæ chøc khung trong GSM. .............................................................. 11
5.5. TruyÒn çc kªnh logic trªn çc kªnh vËt lý...................................... 12
6. M« t¶ qu¸ tr×nh thiÕt lËp mét cuéc gäi trong m¹ng GSM. ...................... 12
6.1. Tr¹m di ®éng (MS) thùc hiÖn cuéc gäi: ........................................... 12
6.2. MS nhËn cuéc gäi............................................................................ 14
7. DÞch vô sè liÖu trong GSM:..................................................................... 17
8. B¶o mËt trong GSM................................................................................. 17
8.1. §¸nh sè nhËn d¹ng thuª bao vµ çc vïng m¹ng. ............................. 17
8.2. NhËn thùc thuª bao........................................................................... 18
9. VÝ dô vÒ viÖc sö dông sè nhËn d¹ng thuª bao vµ çc vïng m¹ng ........... 19
Ch−¬ng II: Ph¸t triÓn cña GSM ®Õn thÕ hÖ 2,5................................................ 23
1. Më ®Çu..................................................................................................... 23
2. Lé tr×nh ph¸t triÓn tõ hÖ thèng th«ng tin di ®éng GSM thÕ hÖ hai sang
W-CDMA thÕ hÖ ba. ................................................................................... 23
2.1.C«ng nghÖ Sè liÖu chuyÓn m¹ch kªnh tèc ®é cao (HSCSD) ............. 24
2.1.1. CÊu tróc hÖ thèng HSCSD ......................................................... 25
2.1.1.1.Chøc n¨ng thÝch øng ®Çu cuèi (TAF: Terminal Adapter
Function) ............................................................................................. 26
2.1.1.2. M¸y di ®éng ®Çu cuèi vµ giao diÖn v« tuyÕn. ........................ 26
2.1.1.3. Tr¹m thu ph¸t gèc BTS........................................................... 26
2.1.1.4. Giao diÖn Abis........................................................................ 26
2.1.1.5. Bé chuyÓn ®æi m·/ bé thÝch øng tèc ®é
(TRAU:Transcoder/Rate Adaptor Unit).............................................. 26
104
2.1.1.6 . Giao diÖn A. .......................................................................... 26
2.1.1.7. Trung t©m chuyÓn m¹ch di ®éng MSC vµ çc khèi chøc n¨ng
phèi hîp IWF (Interworking Unit)...................................................... 27
2.2. DÞch vô v« tuyÕn gãi chung (GPRS). ............................................... 27
2.2.1.Më ®Çu. ...................................................................................... 27
2.2.2.CÊu tróc m¹ng GPRS.................................................................. 28
2.2.3. Giao diÖn vµ giao thøc trong m¹ng GPRS................................. 33
2.2.3.1. MÆt ph¼ng truyÒn dÉn: ........................................................... 33
2.2.3.2. MÆt ph¼ng b¸o hiÖu................................................................ 34
2.2.4. CÊu tróc ®a khung cña giao diÖn v« tuyÕn GPRS. .................... 35
2.2.5. Çc kªnh logic trong GPRS....................................................... 35
2.2.5.1. Kªnh ®iÒu khiÓn qu¶ng b¸ kiÓu gãi (PBCCH): ...................... 35
2.2.5.2 Kªnh ®iÒu khiÓn chung gãi ( PCCCH: Packet Common Control
Channel) .............................................................................................. 35
2.2.5.3. Çc kªnh l−u l−îng sè liÖu gãi (PDTCH: Packet Data Traffic
Channel). ............................................................................................. 36
2.2.5.4. Çc kªnh ®iÒu khiÓn dµnh riªng gãi (PDCCH: Packet
Dedicated Control Channel) ................................................................ 36
2.2.6. Çc kÞch b¶n l−u l−¬ng GPRS. .................................................. 37
2.2.6.1. NhËp m¹ng GPRS................................................................... 39
2.2.6.2. NhËp m¹ng GPRS/GSM kÕt hîp. ........................................... 43
2.2.7. ThiÕt lËp PDP Context ( phiªn sè liÖu gãi)................................ 45
2.3. Tèc ®é sè liÖu t¨ng c−êng ®Ó ph¸t triÓn GSM (EDGE).................... 45
2.3.1. KiÕn tróc m¹ng EDGE .............................................................. 46
2.3.1.1. §iÒu chÕ. ................................................................................ 46
2.3.1.2. Çc kªnh logic ë giao diÖn v« tuyÕn. ..................................... 47
2.4.Giao thøc øng dông v« tuyÕn (WAP)................................................ 48
Ch−¬ng III: M¹ng th«ng tin di ®éng W-CDMA (3G)..................................... 50
1. Më ®Çu..................................................................................................... 50
2.Tæng qu¸t vÒ c«ng nghÖ ATM vµ giao thøc TCP/IP ................................ 51
2.1.C«ng nghÖ ATM................................................................................ 52
2.2.Giao thøc TCP/IP............................................................................... 53
3. M« h×nh tham kh¶o m¹ng W-CDMA ..................................................... 55
3.1. CÊu tróc m¹ng c¬ së W-CDMA trong 3 GPP 1999 ......................... 55
3.2. KiÕn tróc m¹ng ph©n bè cña 3 GPP ph¸t hµnh 4.............................. 57
3.3. KiÕn tróc m¹ng ®a ph−¬ng tiÖn IP cña 3GPP................................... 60
3.4. KiÕn tróc m¹ng di ®éng toµn IP ph¸t hµnh 2000.............................. 62
4. Çc kü thuËt xö lý sè vµ truyÒn dÉn v« tuyÕn sè ë hÖ thèng th«ng tin di
®éng thÕ hÖ ba. ............................................................................................ 64
4.1.S¬ ®å khèi cña mét thiÕt bÞ thu ph¸t v« tuyÕn sè trong hÖ thèng th«ng
tin di ®éng thÕ hÖ ba. ............................................................................... 64
4.2. M· ho¸ kiÓm so¸t lçi vµ ®an xen...................................................... 65
4.2.1. M· vßng..................................................................................... 65
105
4.2.2. M· xo¾n..................................................................................... 66
4.2.3.M· ho¸ Turbo. ............................................................................ 66
4.2.4. §an xen trong W-CDMA.......................................................... 67
4.3. §a truy nhËp ph©n chia theo m· tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp (DS-
CDMA).................................................................................................... 67
4.3.1. Nguyªn lý DS-CDMA. .............................................................. 67
4.3.2. §ång bé m· ............................................................................... 69
4.4. §iÒu khiÓn c«ng suÊt vµ chuyÓn giao............................................... 69
4.4.1. §iÒu khiÓn c«ng suÊt................................................................. 69
4.4.2. ChuyÓn giao mÒm vµ mÒm h¬n................................................. 70
4.4.2.1. ChuyÓn giao mÒm................................................................... 70
4.4.2.2.ChuyÓn giao mÒm h¬n ............................................................ 71
4.4.3. ChuyÓn giao cøng...................................................................... 71
5. Líp vËt lý cña W-CDMA ........................................................................ 72
5.1. Më ®Çu. ............................................................................................ 72
5.2. Tr¶i phæ vµ ngÉu nhiªn ho¸ ë çc kªnh vËt lý.................................. 72
5.3.Çc m· ®Þnh kªnh.............................................................................. 74
5.4. Çc kªnh vËt lý ®−êng lªn vµ ®−êng xuèng ..................................... 77
5.4.1 - Çc kªnh vËt lý ®−êng lªn....................................................... 77
5.4.1.1. GhÐp kªnh m· I - Q vµ ®iÒu chÕ cho çc kªnh vËt lý ®−êng lªn
............................................................................................................. 78
5.4.1.2 S¬ ®å tr¶i phæ vµ ®iÒu chÕ kªnh vËt lý ®−êng lªn................... 79
5.4.1.3. S¬ ®å ®iÒu chÕ sãng mang cho çc kªnh vËt lý ®−êng lªn..... 81
5.4.2 . Çc kªnh vËt lý ®−êng xuèng................................................... 82
5.4.2.1. Tr¶i phæ ®−êng xuèng vµ ngÉu nhiªn ho¸ ®−êng xuèng cho
çc kªnh vËt lý trõ kªnh SCH. ............................................................. 82
5.4.2.2. §iÒu chÕ ®−êng xuèng ........................................................... 84
5.4.2.3.Çc kªnh truyÒn t¶i vµ s¾p xÕp chóng lªn çc kªnh vËt lý ...... 84
6. Ho¹t ®éng cña çc kªnh vËt lý ................................................................ 87
7.CÊu tróc m¹ng W-CDMA UMTS............................................................. 90
7.1. CÊu tróc tæng qu¸t ............................................................................ 90
7.2. Çc phÇn tö c¬ b¶n cña m¹ng W-CDMA UMTS vµ çc giao diÖn. . 90
7.2.1.UE (User Equipment-ThiÕt bÞ cña ng−êi sö dông) .................... 92
7.2.2. Nót B: ........................................................................................ 92
7.2.3. Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn (RNC):....................................... 92
7.2.4. Çc phÇn tö chÝnh cña m¹ng lâi: ............................................... 92
7.2.5.Çc lo¹i giao diÖn:...................................................................... 93
7.3. M¹ng truy nhËp v« tuyÕn mÆt ®Êt UMTS, UTRAN ......................... 94
8. Giao diÖn v« tuyÕn (Uu).......................................................................... 96
9. ThiÕt lËp mét cuéc gäi trong W - CDMA UMTS ................................... 98
10.Çc phiªn sè liÖu gãi cña W - CDMA UMTS...................................... 101
KÕt luËn ......................................................................................................... 102
Tµi liÖu tham kh¶o......................................................................................... 103
106
ThuËt ng÷ viÕt t¾t
A/D Analog /Digital Bé chuyÓn ®æi tÝn hiÖu t−¬ng tù thµnh sè
AGC Automatic Gain Control Tù ®iÒu khuÕch
AGCH Access Grant Channel Kªnh cho phÐp truy nhËp
AICH Acquisition Indication Channel Kªnh chØ thÞ b¾t
ATM Asynchronous Transfer Mode ChÕ ®é truyÒn kh«ng ®ång bé
AUC Authentication Center Trung t©m nhËn thùc
BCH Broadcast Channel Kªnh qu¶ng b¸
BSC Base Station Controller Bé ®iÒu khiÓn tr¹m gèc
BSIC Basic Station Identity Code M· nhËn d¹ng tr¹m gèc
BTS Base Transceiver Station Tr¹m thu ph¸t gèc
CD/CA-ICH Collision Detection/ Channel Kªnh chØ thÞ Ên ®Þnh kªnh/ ph¸t hiÖn xung
Assignment Indicator Channel ®ét
CD/CA-ICH Collision Detection/Channel Kªnh chØ thÞ Ên ®Þnh kªnh/ Ph¸t hiÖn xung
Asignment Indicator Channel ®ét
CDMA Code Division Multiple Access §a truy nhËp ph©n chia theo m·
CN Core Network M¹ng lâi
CPCH Common Physical Channel Kªnh vËt lý chung
CPICH Common Pilot Channel Kªnh hoa tiªu chung
CRC Cyclic Redundancy Check M· dÞch vßng
107
CS Circuit Switch ChuyÓn m¹ch kªnh
CSCF Call State Control Function Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn tr¹ng th¸i cuéc gäi
CSICH CPCH Status Indicator Channel Kªnh chØ thÞ tr¹ng th¸i CPCH
CSPDN Circuit Switch Public Data

M¹ng sè liÖu c«ng céng chuyÓn m¹ch kªnh
Network
D/A Digital/Analog Bé chuyÓn ®æi tÝn hiÖu sè thµnh t−¬ng tù
DCCH Dedicated Control Channel Kªnh ®iÒu khiÓn riªng
DPCCH Dedicated Physical Control Kªnh ®iÒu khiÓn vËt lý riªng

Channel
DPCH Dedicated Physical Channel Kªnh vËt lý riªng
DPCH Downlink Physical Channel Kªnh vËt lý ®−êng xuèng
DPDCH Dedicated Physical Data Channel Kªnh vËt lý sè liÖu riªng
DRNC Drift Radio Network Controller Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn tr«i
DS SS Direct Sequence Spread Spectrum Tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp
DS-CDMA Direct Sequence- Code Division §a truy nhËp ph©n chia theo m· tr¶i phæ
Multiple Access chuçi trùc tiÕp
DSCH Downlink Shared Channel Kªnh chia sÎ ®−êng xuèng
EDGE Enhanced Data Rates for GSM Tèc ®é sè liÖu t¨ng c−êng ®Ó ph¸t triÓn
Evolution GSM
EIR Equipment Identity Register Bé ®¨ng ký nhËn d¹ng thiÕt bÞ
ETSI European Telecommunication ViÖn tiªu chuÈn viÔn th«ng Ch©u ¢u

Standard Institute
108
FACCH Fast Assocrated Control Channel Kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt nhanh
FACH Forward Access Channel Kªnh truy nhËp ®−êng xuèng
GGSN Gateway GPRS Support Node Nót hç trî GPRS cæng
GMSC Gateway Mobile Service Trung t©m chuyÓn m¹nh çc dÞch vô di
Switching Center ®éng cæng
GPRS General Packet Radio Service DÞch vô v« tuyÕn gãi tæng hîp
GSM Global System for Mobile HÖ thèng th«ng tin di ®éng toµn cÇu
Communication
GTP GPRS Tunneling Protocol Giao thøc xuyªn ®−êng hÇm GPRS
HLR Home Location Register Bé ghi ®Þnh vÞ th−êng tró
HSCSD Sè liÖu chuyÓn m¹ch kªnh tèc ®é cao

High Speed Circuit Switched Data
HSS Home Subscriber Server DÞch vô thuª bao th−êng tró (§¨ng ký
th−êng tró)
IF Intermediate Frequency Trung tÇn
IMSI International Mobile Station NhËn d¹ng tr¹m di ®éng quèc tÕ

Identity
IP Internet Protocol Giao thøc Internet
ISDN Integrated Service Digital M¹ng sè liªn kÕt ®a dÞch vô

Network
IWF Interworking Function Chøc n¨ng t−¬ng t¸c m¹ng
LAI Location Area Identity NhËn d¹ng vïng ®Þnh vÞ
MAC Medium Access Control §iÒu khiÓn truy nhËp trung gian
109
MCC Mobile Country Code M· n−íc
ME Mobile Equipment ThiÕt bÞ di ®éng
MGCF Media Gateway Control

Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cæng çc ph−¬ng tiÖn
Function
MGW Media Gateway Cæng çc ph−¬ng tiÖn
MNC Mobile Network Code M· m¹ng
MRF Multimedia Resuorce Function Chøc n¨ng tµi nguyªn ®a ph−¬ng tiÖn
MS Mobile Station Tr¹m di ®éng
MSC Trung t©m chuyÓn m¹nh çc dÞch vô di

Mobile Service Switching Center
®éng
MSIN Mobile Station Identity Number Sè nhËn d¹ng tr¹m di ®éng
MSRN Sè l−u ®éng cña tr¹m di ®éng

Mobile Station Random Number
MT Mobile Terminal M¸y di ®éng
OMC Operation and Management HÖ thèng khai th¸c vµ b¶o d−ìng m¹ng
Center
PACCH Packet Associated Control Kªnh ®iÒu khiÓn liªn kÕt gãi
Channel
PAGCH Packet Access Grant Channel Kªnh cho phÐp truy nhËp gãi
Packet Common Control

PCCCH Kªnh ®iÒu khiÓn chung gãi
Channel
P-CCPCH Primary Common Control Kªnh vËt lý ®iÒu khiÓn chung s¬ cÊp
Physical Channel
PCH Paging Channel Kªnh t×m gäi
110
PCPCH Kªnh vËt lý gãi chung
Physical Common packet Channel
PCU Packet Control Unit Khèi ®iÒu khiÓn d÷ liÖu gãi
PDN Packet Data Network M¹ng d÷ liÖu gãi
PDSCH Physical Downlink Shared Kªnh vËt lý chia sÎ ®−êng xuèng

Channel
PDTCH Packet Data Traffic Channel Çc kªnh l−u l−îng sè liÖu gãi
PICH Paging Indicator Channel Kªnh chØ thÞ t×m gäi
PLMN Public Land Mobile Network M¹ng di ®éng c«ng céng mÆt ®Êt
PN Pseudo Noise Gi¶ t¹p ©m
PRACH Physical Random Access Kªnh truy nhËp vËt lý ngÉu nhiªn
Channel
PRACH Packet Random Access Channel Kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn gãi
PS Packet Switch ChuyÓn m¹ch gãi
PSK Phase Shift Keying Kho¸ dÞch pha
PSPDN Packet Switch Public Data M¹ng sè liÖu c«ng céng chuyÓn m¹ch gãi
Network
PSTN M¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn m¹ch c«ng céng

Public Switch Telephone Network
QPSK Quadrature Phase Shift Keying Kho¸ dÞch pha vu«ng gãc
RAB Radio Access Bearer VËt mang truy nhËp v« tuyÕn
RACH Random Access Channel Kªnh truy nhËp ngÉu nhiªn
RAN Radio Access Network M¹ng truy nhËp v« tuyÕn
111
RANAP Radio Access Network PhÇn øng dông m¹ng truy nhËp v« tuyÕn
Application Part
RF Radio Frequency TÇn sè v« tuyÕn (cao tÇn)
RNC Radio Network Controller Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn
RSC Recursive Systematic Bé m· ho¸ xo¾n hÖ thèng håi quy

Convolutional
R-SGW Roaming Signaling Gateway Cæng b¸o hiÖu chuyÓn m¹ng
S-CCPCH Secondary Common Control Kªnh vËt lý ®iÒu khiÓn chung thø cÊp
Physical Channel
SCH Synchronous Channel Kªnh ®ång bé
SF Spreading Factor HÖ sè tr¶i phæ
SGSN Serving GPRS Support Note §iÓm hç trî GPRS phôc vô
SMS-GMSC Short Message Service Tæng ®µi di ®éng cã cæng cho dÞch
GatewayMobile Switching center vô b¶n tin ng¾n
SMS-IWMSC Short Message Service Tæng ®µi di ®éng liªn m¹ng cho dÞch vô
Interworking Mobile Switching b¶n tin ng¾n
center
SRNC Bé ®iÒu khiÓn m¹ng v« tuyÕn phôc vô

Serving Radio Network Controller
TCP Transmission Control Protocol Giao thøc ®iÒu khiÓn truyÒn dÉn
TE Terminal Equipment ThiÕt bÞ ®Çu cuèi
TMSI Sè nhËn d¹ng thuª bao di ®éng t¹m thêi

Tempoary Mobile Station Identity
TRAU Transcoder Rate Adaptor Unit Khèi thÝch øng tèc ®é chuyÓn ®æi m·
112
T-SGW Transport Signaling Gateway Cæng b¸o hiÖu truyÒn t¶i
UE User Equipment ThiÕt bÞ cña ng−êi sö dông
UMTS Universal Mobile HÖ thèng viÔn th«ng di ®éng toµn cÇu

Telecommunication System
UPCH Uplink Physical Channel Kªnh vËt lý ®−êng lªn
USIM M«-®un nhËn d¹ng thuª bao

UMTS subscriber Identity Module
UTRAN UMTS Terrestrial Radio Access M¹ng truy nhËp v« tuyÕn mÆt ®Êt UMTS
Network
VLR Visitor Location Register Bé ghi ®Þnh vÞ t¹m tró
VoIP Voice Over IP TiÕng trªn nÒn IP
W-CDMA Wideband Code Division Multiple §a truy nhËp v« tuyÕn ph©n chia theo
Access
m· b¨ng réng
113

TT Didonggsm Len3g

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TT Didonggsm Len3g

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lêi nãi ®Çu

H×nh 1.1. CÊu tróc tæng qu¸t cña hÖ thèng GSM

H×nh 1.2. CÊu tróc ®Þa lý cña m¹ng

H×nh 1.3. Xö lý tÝn hiÖu sè vµ biÕn ®æi vµo sãng v« tuyÕn ë MS

VÝ dô sau ®©y m« t¶ mét cuéc gäi kÕt cuèi ë MS (MTC: Mobile

H×nh 1.7. Cuéc gäi quèc tÕ ®Õn MS

H×nh 1.8. Cuéc gäi quèc tÕ trong t−¬ng lai

HSCSD = High Speed Circuit Switched Data: Sè liÖu chuyÓn m¹ch

TE (Terminal Equipment): ThiÕt bÞ ®Çu cuèi

H×nh 2.3. CÊu tróc m¹ng GPRS

2.2.4. CÊu tróc ®a khung cña giao diÖn v« tuyÕn GPRS.

2.2.6.2. NhËp m¹ng GPRS/GSM kÕt hîp.

H×nh 2.6. CÊu h×nh hÖ thèng WAP

H×nh 3.3. KiÕn tróc m¹ng ®a ph−¬ng tiÖn IP cña 3GPP

4.2.4. §an xen trong W-CDMA

H×nh 3.8. ChuyÓn giao mÒm

4.4.2.2.ChuyÓn giao mÒm h¬n

H×nh 3.9. ChuyÓn giao mÒm h¬n

5. Líp vËt lý cña W-CDMA

Slong,n (i) = Slong

5.4.1 - C¸c kªnh vËt lý ®−êng lªn

H×nh 3.12. S¬ ®å tæng qu¸t tr¶i phæ vµ ghÐp kªnh vËt lý

H×nh 3.13. PhÇn b¶n tin cña kªnh vËt lý PRACH

H×nh 3.14. S¬ ®å kªnh PCPCH cho phÇn b¶n tin.

H×nh 3.17. S¬ ®å khèi ghÐp kªnh vËt lý ®−êng xuèng.

H×nh 3.18.S¬ ®å ®iÒu chÕ QPSK cho ®−êng xuèng

H×nh 3.22. C¸c phÇn tö c¬ b¶n cña m¹ng W-CDMA UMTS

H×nh 3.23. CÊu tróc UTRAN

CÊu tróc giao thøc cña giao diÖn Uu.

Sinh viªn: TrÇn Hïng

A/D Analog /Digital Bé chuyÓn ®æi tÝn hiÖu t−¬ng tù thµnh sè

AGC Automatic Gain Control Tù ®iÒu khuÕch

AGCH Access Grant Channel Kªnh cho phÐp truy nhËp

AICH Acquisition Indication Channel Kªnh chØ thÞ b¾t

ATM Asynchronous Transfer Mode ChÕ ®é truyÒn kh«ng ®ång bé

AUC Authentication Center Trung t©m nhËn thùc

BCH Broadcast Channel Kªnh qu¶ng b¸

BSC Base Station Controller Bé ®iÒu khiÓn tr¹m gèc

BSIC Basic Station Identity Code M· nhËn d¹ng tr¹m gèc

BTS Base Transceiver Station Tr¹m thu ph¸t gèc

CN Core Network M¹ng lâi

CPCH Common Physical Channel Kªnh vËt lý chung

CPICH Common Pilot Channel Kªnh hoa tiªu chung

CRC Cyclic Redundancy Check M· dÞch vßng

CSPDN Circuit Switch Public Data

D/A Digital/Analog Bé chuyÓn ®æi tÝn hiÖu sè thµnh t−¬ng tù

DCCH Dedicated Control Channel Kªnh ®iÒu khiÓn riªng

DPCCH Dedicated Physical Control Kªnh ®iÒu khiÓn vËt lý riªng

DPCH Dedicated Physical Channel Kªnh vËt lý riªng

DPCH Downlink Physical Channel Kªnh vËt lý ®−êng xuèng

DPDCH Dedicated Physical Data Channel Kªnh vËt lý sè liÖu riªng

DS SS Direct Sequence Spread Spectrum Tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp

DSCH Downlink Shared Channel Kªnh chia sÎ ®−êng xuèng

EIR Equipment Identity Register Bé ®¨ng ký nhËn d¹ng thiÕt bÞ

ETSI European Telecommunication ViÖn tiªu chuÈn viÔn th«ng Ch©u ¢u

FACH Forward Access Channel Kªnh truy nhËp ®−êng xuèng

GGSN Gateway GPRS Support Node Nót hç trî GPRS cæng

HLR Home Location Register Bé ghi ®Þnh vÞ th−êng tró

HSCSD Sè liÖu chuyÓn m¹ch kªnh tèc ®é cao

IF Intermediate Frequency Trung tÇn

IMSI International Mobile Station NhËn d¹ng tr¹m di ®éng quèc tÕ

IP Internet Protocol Giao thøc Internet

ISDN Integrated Service Digital M¹ng sè liªn kÕt ®a dÞch vô