You are on page 1of 72

DINH vn NHAN CSlt>

NORTON

"GHOST

ClgdNG TRiNH SAO CREP Ii egNs

NHA XoAT BAN THAN~ NIEN

.. ,,~.,. .....

NHA XUAT BAN THANH NIEN

TlJ SACH TIN HOC CAN BAN

emu trach nhiern xua.'t ban:

Bin vAN NG(JI

Bien t4P : Nguyen Giang Ve bia Le Phtf6'c Hi~p 8aa ban in: Nguyen Giang

In 1000 eu0H, kh5: 10,5 x 15,5cm; tai xi nghiep in Be'n Tre. So' dang ky KHXB 2461153 CXB cap ngay 1/3/1999. In xong va nw lw chieu thang 5 nam 1999.

T..------

Ml,J'C Ll,J'C

DlA CUNG 5

o tro ~ - y"n.T

S L oc VE IlIA CU1'llG 5

PHAN KHU BrA CUNG 7

TA,O D~G DiA CUNG 31

LAP T4M 6 CUNG mUHAI

BE SAO CHEP 40

NORTON GHOST 6.0 46

NORTON GHOST 46

NORTON GHOST EXPLORER 97

GDISK 123

3

T1'!...1'I'm"ft&l)-..I'!IIAft'ihlllll e Ir. &..UIU,'Y.~.UW",U'U~. -..'-!!iil

DiACUNG

1. sCI LUQC vi DiA cifNG

Dia cirng' baa gom nhi~u m~t (Side), tren mQt m~t c6 nhieu yang tron dong tfun gQi Iii tit dao (Track), tren mot tu daota chia nhc, ra nhieu doan goi la cung ttt (Sector)

De de hinh dung ban co the tinrng ttJqng rna cirng bao gom nhieu dIa 2 mat, xe'p chong len nhau, co dang hinh tru tron,

T~p hop tAt ca:

~ Cac Track 0 tao thanh Cylinder 0 - Cac Track 1 tao thanh Cylinder 1

5

Thu- ~Ji "Iftldi.' "I,~,hllll ftl-'O . . _:;'f.l .0.'" ,IIijU1l,U,.U_81

side 1

side 2 side 3

side 4 side 5

6

track 1

Track

Lrm f:

Track. Cylinder. Side duac danh. s6 thu. tu tit O.

- Sector bdt ddu bdng 1 (chit kh6ng phdi 0) vi Sector 0 tren m6i Track duac danh cho muc dich nluin. dien. chit kh6ng pluii di ghi trit dii lieu.

- S6 mat (Side)=So ddu doc / ghi (Head)

- Dung luang 6' dio. = s6 bytes / sector x

s6 sectors / track x so cylinders x s6 ddu doc, ghi (Head).

2. pHAN KHU niA CUNG

Ban co the chia mot dta cirng thanh nhung phan khu rieng biet "thuoe quyen sa htru" cua cac h~ dieu hanh khac nhau. Ben trong bien gidi ella moi phan khu, dia co th~ dUQc dinh dang va dU'Q'C to chuc ve mat logic de

7

. uvi -=ndieutu,.o,rg

phu hop vdi nhung nhu e~u cua h~ dieu hanh so huu phan khu do.

Sector (j ngay vi tri diiu tien cua rna cirng luu cac thong tin mo t8. each b6 tri dta, gQi IS. bdng pluin. khu (Partition table). N6 bao gam cac thong tin sau:

- 86 mat (Sides), s6 tU tru (Cylinders) va so sector tren mQt track cua moi phan khu.

- So cac phan khu (Partitions).

- Kich thuoc, vi tri cUa moi phan khu.

8

Partttion Table

Partition 1 Partition 2 PartiTIon 3 Unused Chung ta Be de ~p de'n 2 loai phan khu:

Phan khu DOS Phan khu khac DOS

a) Phan khu DOS

Ban c6 th€ tao 2 Ioai phan khu DOS tren dla ctrng:

• Phan. khu DOS sa ctip (Primary DOS Partition): La vung dIa co chua cac t~p tin IO.SYS, MS-DOS.SYS va COMMAND.COM dung de khdi d9ng

9

MS-DOS. Phan khu nay cimg co th~ duqc dung de chua them cac tap tin khac,

• Pluui khu DOS ma r(mg (Extended DOS Partition): La vung dia khong chua cac t~p tin h~ th6ng da noi a tren, Phan khu nay khong bAt buoc phai c6 trim dia. Phan khu DOS rna rong co the chua den 23 0 dia logic. 6 dia logic 18. mot phan cua rna cirng duqc dung nhu III 5 dla rieng biet. Neu phan khu dia so cap kh6ng choan het toan bQ dta cirng thi han co the tao ra phan khu dia rna rong tren phan con lai .

. b) Ph;ln khu khric DOS

Phan khu khac DOS la phan khu danh cho h~ dieu hanh khac su dung nhu UNIX, OS/2... Ban kh6ng the

10

dung 1l1mh Fdisk cua DOS de tao phan khu nay duqe.

e) SU dung l~nh Fdisk

Dung l~nh Fdisk de tao, x6a cac phan khu DOS.

• Tai dau nhac DOS go Fdisk, ENTER (co th~ ban phai go ea duo-ng dan).

• Xuai hien menu sau :

11

.. I [!!!!I

, IUVi -ii- JID - I,.O'=--

FDISK OPTIONS

Current fixed disk drive: 1 Choose one of the following

! Create DOS Partition or Logical DOS Drive g_ Set active partition

i! Delete DOS partition or Logical DOS Drive ! Display partition information

Enter choice: [1]

Press Esc to exit FDISK

12

r

• Xem thong tin cae partition: - Go s6 1, Enter.

Display Partition Information Current fixed disk drive: 1

Partition Status Type Volume Label Mbytes System Usage

c. 1

A PRI DOS EXT DOS

2698 FAT82 65%

1428 85%

2

Total disk space is 4126 Mbytes (lMbyte = 1048576 bytes)

The . Extended DOS Partition contains Logical DOS Drives.

Do you want to display the logical drive

information (YIN) ?[Y]

Press Esc to return to FDISK Options

13

_ .0," ~ndieDt11.orR

Partition: Ghi ky tu bigu dilin va danh s6 eho tung phan khu ma.

Status: Hien thi cha A (Active) ke' ben phan khu heat dQng.

Type: Cho bie't phan khu nEW la phan khu DOS Sd cap, phan khu nao la phAn khu DOS rnd rQng hoac

khong phai DOS. .

Volume Label: Cho biet nhan cua cac phan khu, vung nay e6 the trong.

Mbytes: Cho bie't kich thirdc cua tUng phan khu tinh thea Megabytes

(lMbyte:::1048576bytes (= 1024 x 1024) ) System:Cho biet loai FAT (12, 16 hay 32)

Usage: Cho biet phan khu chiern bao nhieu phan tram dia cling.

14

T

Nhan Enter de xem thong tin cac 0 rna logic trong phan khu DOS rnd rong, ne'u co.

Display Logical DOS Drive Information Drv Volume Label Mbytes System Usage E: 1428 FAT32 100%

Total Extended DOS Partition size is 1428 Mbytes (1 MByte = 1048576 bytes)

Press Esc to continue

15

IDvi ··iidieu· 111.Olr_,

Drv: Hign thi ten cac 6 .:!!3. logic trong phan khu DOS rna rQng.

Volume Label: Cho biet nhan cua tUng 6 dia logic. C6 thg trfing,

Mbytes: Cho big"t kich thucc ella tUng o dia logic ttnh bang megabytes.

System: Cho biet loai FAT (12,16 hay 32) Usage: Cho biet 6 dla logic chism bao nhieu phan tram phan khu md rQng.

Dong "Total Extended DOS Partition size ... " cho biet kich thlJO"c cua phan khu DOS rna rQng. Trong trinrng hop nay Ia 1428Mbytes.

Nhan Esc dg trd lai menu chinh.

• Dg x6a phan khu DOS hay 6 dIa logic:

- Go s6 Q, Enter.

16

--

Delete DOS Partition or Logical DOS Drive Current fixed disk drive: 2

Choose one of the following:

1. D~lete Primary DOS Partition

2. Delete Extended DOS Partition

3. Delete Logical DOS Drivers) in the Extended DOS Partition

4. Delete Non·DOS Partition

Enter choice: [ J

Press Esc to return to FDISK Options

17

1 .. ,en .... 1i'I, o~~-;-

,, __ J)LY,. ·.1 I

Go 4, Enter de x6a cac phan khu khac DOS.

- Go 3, Enter. Nhap tim 6 rna logic muon xoa va nhan Enter. Nh?P nhan rna, neu co. Nguec lai, nhan Enter. XuAt hien thong bao yflU cau xac nhan Ian cu6i c6 muon xoa 6 rna logic hay khong. Nhan Y, Enter de x6a. Nhan Esc de huy bi) (khong xoa), trd lai menu chinh.

- Ti:t menu chinh, ban lai go ;!, Enter de vao lai menu con:

Delete DOS Partition or Logical DOS Drive Go 2, Enter. Xulft hien thong bao hoi ban hin cu6i co muon x6a phan khu rnd rong hay khong ? Neu muon, nhan Y, Enter de xoa. TAt ca dt1li~u tren phan khu DOS md rQng se bi x6a sach (ban phai x6a tat ca cac 0

18

dia logic trong phan khu rna rQng, roi mci x6a phan khu md rQng). Nhan Esc de trd lai menu chinh.

- Tuong tv, ban co the xoa phan khu DOS so cl1p (Primary DOS Partition).

• Tao phan khu DOS hoac ;) rna logic: - Tu menu chtnh, go 1, Enter.

19

Create DOS Partition or Logical DOS Drive

Current fixed disk drive: 2

Choose one of the following:

1. Create Primary DOS Partition

. 2. Create Extended DOS Partition

3. Create Logical DOS Drive(s) in the Extended DOS Partition

Enter choice: [1)

Press Esc to return to FDISK Options

20

--

- f)~ tao phan khu DOS sCI cap go 1, Enter. XUllt hien thong bao:

Do you wish to use the maximum available size for a Primary DOS

PartitiontY / N) ? [Y]

tBan. muon. danh. toan b9 rna eho phtln khu DOS sa ctip hay kh6ng ? Yes/No)

Neu mu6n danh toan bQ dta cho phan khu DOS sCI cap, nhan Enter. Nsu khong, go N, Enter.

21

,'1'Dm -l'ltl· - '"'IIAfttg- I 0-1•0 , 1"·'9;11 ... D.,." "'-.:"'0.. .JII --.til

Create Primary DOS Partition

Hay nhap kich thuoc mong mu6n va nhan Enter.

Current fixed disk drive: 2

Total disk space is (1 Mbyte = 1048576 bytes)

Maximum space available for partition is 810 Mbytes 000%)

810 Mbytes

Vi du:

Enter partition size in Mbytes or percent of disk space (%) to create a

Primary DOS Partition : [ 405]

Enter partition size in Mbytes or percent of disk space (%) to create a Primary DOS

Partition : [ 810J

Press Esc to return to FDISK Options

Hoac:

Enter partition size III Mbytes or percent of disk space (%) to create a Primary DOS Partition ... " : [50%]

Nhan Esc de trd v~ menu chinh.

22

23

1'II'I!:rft -:-tm,..I'!IIA'iIIiI'tu- I I o-,r-'D

I" Y- __ -: ... W..,u. '. .'_ J!il

• Tao phan khu DOS rnd rong; - 'I'ir menu chinh, go !, Enter.

Create DOS Partition or Logical DOS Drive

Current fixed disk drive: 2

Choose one of the following:

1. Create Primary DOS Partition

2. Create Extended DOS PartitiQn

3. Create Logical DOS Drivers) m the Extended DOS Partition

Enter choice: [lJ

Press Esc to return to FDISK Options

24

r

I

- Go 2, Enter.

Create Extended DOS Partition Current fixed disk drive: 2

Partition Status Type Volume Label Mbytes System Usage

D: 1

PRJ DOS

406 FAT16 50%

Total disk space is 810 Mbytes (IMbyte= 1048576 bytes)

Maximum space available for partition is 405 Mbytes ( 50% )

Enter partition size in Mbytes or percent of disk space (%) to create an Extended DOS

Partition : [ 4051

Press Esc to return to FDISK Options

25

Rich thiroc mac dinh cua phan khu DOS md rQng 13 toan he. phan con lai cua dia cU'ng sau khi hi phan khu so cap chiem ehb (Trang truong hop nay iii 405Mb).

Go Enter de la'y kich thuoc mac dinh. N eu kh6ng, go can s6 tinh bang megabytes hay phan tram dinh dung lam phan mO' r9ng DOS tren dla roi nhan Enter.

Nhan Esc de tiep tuc.

26

r

Create Logical DOS Drive(s) Extended DOS Partition

the

in

No logical drives defined

Total Extended DOS Partition size is 405 Mbytes (1 MByte = 1048576 bytes)

Maximum space available for logical drive is 405 Mbytes (100% )

Enter logical drive size in Mbytes or percent of disk space (%) ... [405]

Press Esc to return to FDISK Options

27

Xac dinh 15 dia logic. Rich thuac mac dinh cho dia nay 1a toan hQ phan khu DOS rnd rong.

Go Enter de l&:y kich thuoc mac dinh. Neu khong, go con so tfnh bang megabytes hay phan tram cho dia logic thir nhat tren phan khu rnd rong. Nhan Enter.

Vi du :

Enter logical drive size in Mbytes or percent of disk space (%) ... [ 50%J

Tiep tuc cho 6 dia logic thir hai, thu' ba .. cho den khi toan bi) phan khu Dld rQng dB. ducc gan het cho cac 6 dia logic.

28

Create Logical DOS Drive(s) in the Extended DOS partition

Drv Volume Label Mbytes System Usage 203 UNKNOWN 50%

F:

G:

202 UNKNOWN 50%

All available space in the Extended DOS Partition is assigned to logical drives.

Press Esc to continue

29

iU'lIn ~. '1m 1 .. ,en .... 1i'I, O~~-;-

'''1,1 .. ,,_ ~LU,. ·.1 I

• Tao phan khu hoat dong:

Phan khu hoat dl)ng la phan khu chua h~ dieu hanh dung de nap vao may m6i khi ban khdi dQng hay thiet l~p lai (reset) h~ thong. Neu trim toa n be} dra cung chi co mot phan khu DOS so cilp thi ban khong can quan tam viec tao phan khu hoat dl)ng, con tren rna cirng co nhieu phan khu thi ban phai thie't l~p phan khu hoat dl)ng.

- Tu menu chinh go g, Enter. Trim man hmh xua't hien cac trang thai cua moi phan khu. Phan khu hoat dQng du<!c chi dinh bang chtr A.

- Go VaG con so cua phan khu ban muon tao thanh phan khu heat dQng. Tri mac dinh 18 con so cua phan khu hoat dong hien hanh.

30

- NhAn Esc de trd ve menu chinh. Ban chi co thg lam cho phan khu DOS S(J cap hoat dQng duQ'c rna thoi. Neu ban cO' lam cho phan khu DOS md rQng hoat dQng thi Fdisk se hien th] thong bao:

Partition selected is not startable, active partition not changed (Ph/in. khu duac chon kh6ng th~ dung d~ khiJi d9ng duoc, phdn khu ho{1J d9ng kh6ng thay d6'i)

3. T~O D~NG DiA CUNG

Sau khi dung l~nh Fdisk ban phai dung l~nh Format de tao dang cho phan khu vira tao hay sUa d6i. Neu ban khong tao dang dia, MS-DOS se xua't hien thong bao sau khi ban sa dung dta ctrng:

Invalid media type

31

N eu ban 40 dang phan khu DOS so ciip d€ khdi dQne dta cirng thi hay dung l~nh format [6 dia:} Is hoac l~nh sys d€ chuydn cac t4P tin h~ thong tll' dia mern h~ thong van phan khu so cap.

- Khi tao dang dia cirng thi ban phai 40 dang cho cac phan khu rieng biet. Vi du neu ban 40 phan khu so d!p (rna C) va phan khu rnd rQng (dia D, dia E) thi ban phai dung l~nh format ba l&n :

format C:ls format D: format E:

Lenh format di~.u tien tao dang va chuy~n cac t~p tin h~ th6ng tU dia mem cho dla C. Hai l~nh sau 40 dang cho hai rna logic D va E.

32

LlfU y:

Khi ban. chi sita do'i mot oiu chit khong phdi toan bQ cdc ph/m khu va cdc 6' dia thi hay ccfn than khi t(LO dang, vi lenh. Fdisk eo th~ gan ten khac eho (j' dia, sau khi ban thay dOL phan ldui dia hay dia logic, khiffn ban c6 tid v6 tinh. t(LO dang nluim. 6' dia co chua dii lieu,

Vi~c tao dang bang l~nh format nhu tren goi Ia tao dang logic. BIa 'cling trudc khi xuat xuong , thong thutrng dB: diroc nha may tao dang cap t.hap (con goi la tao dang vat IY). Qua trtnh tao dang nay tao ra cac sector v~t ly, duqe .hoan ta't vdi nhung ehb danh diu dia chi cho n6, diroc dung nhir nhG'ng cai the ten (name tag) d~ nhan di~n.

33

Thuviendientu,.O'fR

Tao dang logic de chuyen mot rna thanh mQt dang phu hrrp vdi nhtrng tieu chuan cua h~ diE!U hanh. Khi mot dia duoc tao dang cho DOS, cau true kieu DOS se dU<;lc tao ra. Vi~c tao dang logic rna la ta'm ban db dirong' di rna DOS, hoac mQt h~ dieu hanh ba't k.i nao do, dung de dinh huang va nhan ra dla d6. Sau khi dung l~nh format, dia cirng cua ban da dliqc tao dang thea kieu ca'u true cua DOS. VfJ.y, ca'u true cua mot rna DOS nhu the' nao ?

e) Cdu trUc cua m()t dia DOS DOS chia rna ra lam 2 vung :

~ Vitng h~ th6ng (system area) ~ Vitng dii lieu. (data area)

34

First System /vea

Dota/vea

Last


I
I
I
i t J~ Boot FATS Root Directory

- Vitng h~ th6ng (system area): DOS dung vung nay d~ thea doi cac thong tin thie't ye'u ve rna.

~ Vung dil lieu. (data area): Dung de chua da lieu.

DOS chia vung h~ thong ra lam 3 phan:

Ban ghi khOi d~ng (Boot Record) Bang ctip ph cit t¢p tin (File Allocation Table).

Thu muc go"c (Root Directory).

35

• Ban ghi khiJi dQng (Boot Record):

Ban ghi khO'i dqng nam d ngay vi tri dau tien cua mqt rna DOS, chua mQt doan chirong trmh ngan dung d~ khdi dQng may.

• Bang dip pluu. uip tin (File Allocation Table): B~ quan ly vi tri luu tru' dil Iieu trim dta, DOS chia no thanh nhirng dan vi logic goi lit cluster. Cluster bao gam mot s6 sector lien tuc tren vung da lieu. 86 sector trim mot cluster tbay doi tLr dang rna nay den dang dta khac. Bang FAT chua cac d~ muc co chieu dai 12, 16 hoac 32 bytes. Vei mot de muc FAT dai hen, DOS eo the theo doi duoc nhieu cluster hon va do d6 ho trq duoc dia Ion hon. Vi~c clip phrit vi trt luu trU' tren dia cho cac t4P tin duoc quan ly bdi bang FAT, v6n chi 18. IDqt bang

36

cac con sO', vci moi cho tren bang diroe danh cho mot cluster tren dta. Con s6 duqc ghi lai trong moi d~ muc bang FAT cua m6i cluster eho thay ding cluster do la dang dliqe dung bO'i mot t~p tin hay co the dung de chua dO' Iieu mal. M9t can so zero trong de muc FAT cua cluster e6 nghia la cluster d6 con chua duqe cap phat eho t~p tin nao ca. Neu la mt)t con so nao khac thi cluster do dB. dircc dung roi. Bdi vi mQt t~p tin da lieu thuong' lon hon kich thuoe mot cluster, nen nhirng con s6 trong bang FAT dude dung de lien ket lai cae cluster chua da li~u cua met tap tin nao do. FAT co hai bang, mQt dliqe dung va mot de sao luu de phong hu hong.

• Tlu: muc g6c (Root Directory): Thu m1,lc gOc ghi lai nhirng t;?p tin hru tri1 tren

37

, IUvi ,Dc 'jen - I 0- ,--

',-- I

rua. DOi voi mbi ~p tin, c6 rni)t d~ muc

thu muc (directory entry) ghi 1~ ten, phan rnd rQng, ngay gia tao ~p, thuQc tinh. .. t,?p tin. D~ muc thu muc con chua mot thong tin quan trong khac cua tap tin la cluster b6t ddu (starting cluster). Nhln vao cluster nay trong bang FAT ta bi~t duqc cluster tlur hai, nhin vao cluster tha hai ta bie-t cluster thu ba .. cua chubi cluster eung cap cho vi~c luu trU

t4P tin.

Vi du rninh hoa:

File name Starting cluster

T AlLIEU .DOC 2

Truy c~p bang FAT ta thay :

NQi dung cua cluster thu 2 cho biet cluster ke tiep la cluster thu 3.

38

NQi dung cua cluster thu 3 cho biet cluster ke tiep la cluster thu 5.

NQi dung cua cluster thu 5 cho biet cluster ke tiep la cluster thu 6.

NQi dung cua cluster thu 6 cho bie't file da ke't thuc,

(Ban co t.h~ tim hi~u van d~ nay qua ch.rong trinh DiskEdit).

39

iU'II'lIn ~. '1m 1 .. ,en .... 1i'I, O~~-;-

1"'''1,1 .. ,,_ ~LU,. ·.1 I

LAP T4M 6 CUNG THU HAl

,,? "

DE SAOCHEP

Ta.'t ca cac 6 cung tren thi trirong hien nay deu twin then mot trong ba chuan giao tie'p: IDE (Integrated Drive Electronics), EIDE (Enhanced IDE) va SCSI (Small Computer System Interface). Chuan giao tiep quy dinh dung hrong t6i da, We dt) t.ruyeri da lieu ...

o ,:;> ,

eua ° Cling.

EIDE 13. su rna- r9ng eua chuan IDE, vi V?y no hoan toan tucng thich voi chuan IDE trutrc d6. Dieu nay co nghfa Ia ta co th€!' sli' dung chuan EIDE tren may PC co cac thiet bi IDE. EIDE cho phep quan If cung rn.~.j, ~:'e 4 thiet bi, 2 trong so' do co th~ la CD-ROM, Scanner ...

40

T

i -, 6 ~Ia ,EIDE ph6 bien, di; str dung va

d~u d.e lap d~t, c6 th~ tu lam lay ngay ca khi ban khong phai la nguai sLta chua may tinh e6 kinh nghi~m_

D€ Hip tam .6 cong EIDE tha hai vao trong may, hay thl,fc hien theo cac buae sau:

1. Tat dieri may tinh va md ht)p may.

C6 hai dau noi EIDE, chinh va phu tren bo ~~ cua PC. Thong thl1dng~ ban se thay mot cai co cap noi vrii 6 dla cUng EIDE (kenh EIDE chinh), con cai kia e6 cap n6i vcri 0 CD-ROM (kenh EIDE phu). Tren hai cap nay co thg co dau noi phu chua dung den.

2. Cai d?t cac jumper: Xem xet {) dla muon them vao, ban se thay mot c~u noi (Jumper) nho va ba day coc nam a- dau do gan phia sau lung. Cac doi CQC nay co the dl1qc danh dau MA

41

(Master), SL (Slave), va ('~ (Cable Select), Neu du dinh lAp hai 0 ma tren cung mot cap, ban phai noi de mot 0 1a master (chinh), 0 con lai la slave (phu). 6 C luon la 0 cUng chinh, Neu eo 6 phu thl la 0 D. Ngu dlf dinh lAp vao mQt cap rieng, thi hoac cam ctiu noi VaG CQC master hoac bo no di. Tuy nhien, ky thuat nay khong phai nhu nhau voi cac nha san xuftt khac nhau. Hay xern so do thiet l~p jumper ngay tren 6 dia hoac tai lieu kern theo.

3. Cam cap da lieu vao 6 dia. Phai dam bao chan so 1 tren cap di1 lieu (thtrong duQ'c danh da'u bang mot dUdng mao do d ria cap) noi dung vao chan so 1 tren 6 dla. Cam cap nguon. (Thong thudng, khi ban cam dung cap du Iieu va cap ngudn thi day mao do

42

cua cap nguon nam sat ria do cua cap du: lieu).

4. Cai ~t is rna: May tinh cua ban se khong th~ sl't dung 6 rna moi gAn VaG neu no khong duqc dinh nghIa trong BIOS. Bucc MU tien 1a cho chay chuong trinh cai di;it BIOS va thiet l~p cac thong so cho 6 rna moi gAn vao,

Neu may ciia ban la loai san xuat trong viti nam gan day, BIOS c6 the b! phat hien 0 dra m6i va cac di;ic tnrng v~t ly cua no:

- Kho-i dQng Iai may

- Nhan phim Del (cung co the la phim

khac, xern tai li~u kern theo bo me) de vao cua so thiet l~p CMOS.

- Ch~m HDD AUTO DETECTION (Do tim ttl d<)ng 6 rna eimg).

43

''I1II'U')'- - - d '"'I,IIMI'I,'hwl 0- I'PO ,.11,,'.: .. ' _," '~"'UIi.U, •. A !!II

Primary Master: 0 dta chinh (master) d kenh EIDE chinh.

Primary Slave: 0 dia phu (slave) d kerih EIDE chinh.

Secondary Master: 0 rna chinh (master) a kenh EIDE phu.

Secondary Slave: 6 dia phu (slave) d kenh EIDE phu.

Trong bang li~t ke cau hmh, hay chon cllu hinh phu hop voi 0 dia cua ban. MQt each don gian Ia ban xem a cQt Options noi co con s6 va chu (Y) (vi du l(Y) hay 2(Y», dg y gia tri cQt SIZE d hang nay co dung voi dung hrong dia cirng cua ban khong. Neu dung, go Y, ENTER dg chon. Nhan ESC dg bo qua, khong chon,

C6 mot each don gian hon dg BIOS tv dl,'lng phat hien rna cU'ng cua ban 18. vao

44

STANDARD CMOS SETUP

Xac dinh dla cling cua ban la :

Primary Master, Primary Slave hay Secondary Master, Secondary Slave? d cQt HARD DISKS.

Sau do, d cQt TYPE chon Auto. Nhan FlO, Y, ENTER de 100 cac thiet l~p va thoat.

Neu BIOS kh6ng phat hien duoc 0 dra moi, ban se phai nhap so mat dia, so ranh va 86 sector... Neu co dung mot bi? di~u khien EIDE hoac phan mern quan ly dia, thi tai Iieu nay se bao cho ban bi@t each nhap VaG cac d~c trung v~t ly cua 0 dia. Co the ban phai khdi dQng lai may sau khi cai dat.

45

•. ,uvi -:: ,dian'III,.Olrl NORTON GHOST 6.0

N orton Ghost 6.0 la be) chirong trlnh tie n Ich dIa cung, bao g6m cac chuong tr'inh: Norton Ghost, Multicast Server, Ghost Walker va Ghost Explorer, Gdisk, Vdisk.

I. NORTON GHOST

- Day la chirong trinh sao chep 6 cling tuong thieh vdi cac h~ di~u hanh DOS, WINDOWS 9.x, WINDOWS NT, OS/2 ...

- File chuong trinh: Ghost.exe

- Sao chep dta, partition.

~ Tao file hinh anh cho dla, partition.

Tao Iai dta hoac partition tu file hinh anh.

46

- M9t nguyen Me chung khi sao chep 18.:

Dung lugng wi thi~u eua "dich" phai du chlta toan h9 nQi dung "nguen".

- Menu chfnh:

al.l)!pcal\Disk\To Disk

Dung d~ sao chep tU dia ngudn qua dia dich, Bia dich. giong' "y khuon" dio. nguan.

1. Nhlip Local, Disk, To Disk.

47

2. Xuat hiiIm hop thoai de ban chon {) dla nguon (Select source dri~e). Ghost hign thi danh sach cac 6 dia trong may ban va cac 6 dla tren cac may noi voi may ban qua cap mang hay cap LPT.

Chon 6 rna nguon. Nhap OK (hoac nhan ENTER).

C6 hoi 6 d'ia 1 va 2. Chon. 6 dia s62 co kich thunc 810Mb lam 6' dia ngu6n.

3. Trong hop thoai chon 6 dia dich (Select destination drive), hay chon 6 dla dich.

48

49

6 dia 86 2, dii chon. linn am ngutm hi mil di (khong chon. duoc) di tranh. ldm l6.n. Chon. 0 dia 861 c6 kich thuoc 4126Mb lam is am dick.

Nhap OK (hoac nhan ENTER) de chon. Luu y:

Kh6ng cdn phdi Fdisk va Format 0' dia dich truce.

Dung luang 6? dia dich t6i thieu phdi drl de' chua toan bi) dii lieu tren 0' dia ngu6n. Neu. hhong, se thong bao l6i "Dung luang 0' dia dich qua nho".

4. Xuat hien hqp thoai cho bie't chi tiet 6 ella dich (Destination drive details) sau khi sao chep. Ban e6 the di~u chinh dung 111qng cho tUng partition, bang each go s6 (Mb) moi vao muc New size. 86 nay phai kh6ng Ion hon dung 111qng thuc te ella 0 dta va khong nho hen t6ng kich thuoc dcr li~u tren dia ngu6n.

50

51

Dung luang dia ngu6n 810Mb (Old Size), to'ng dung luang da li?u tren. dia ngu6n 785Mb (Data Size). Dung luang 0' dia dick 4126Mb (New Size), ph&.n dung de' sao chep {] dia nguim 2047Mb (» 785Mb), pluin. con lai 2078Mb (dung Fdisk di tao them 6 dia logic khdc cho phdn con lai nay).

5. Nhap OK. Ghost hien thi hop thoai cuoi cung truoe khi thuc su tien hanh sao chep, hoi ban c6 chac chan muon sao chep khong. Phan chi tiet

52

-

(Details) ben dl16'i eho biet cac thong tin sau:

Kieu ke"t noi (Connection ~ype) - 6 dla ngu6n (Source)

- 6 rna dich (Destination)

Hay c§n than chon dung 6 dIa mudn sao che p (6 dla dtch), Sau khi rihap Yes, tie'n trlnh sao chop bat

53

lbuvi -il, '''len· ill,.org

dau va dt11i~u cfi tre n 15 dla dich se bi x6a sach.

a1.2)~cal\Disk\To Image

Dung de tao file hlnh anh dta (disk image file) cho 6 dia ngudn, roi tlt file nay tao cac 6 dia khac giong "y khuon" 6 dia nguon.

L Nhap L.ocal, Disk, To Image.

2. Xuat hien hop thoai dg ban chon 0 dIa nguon.

54

T

Chon 6 dla ngudn (Ban se tao file hinh anhcho 0 dia nay). Nhllp OK (hoac nhan ENTER).

55

Hay xac dinh ten (File name) va vi

- .

tri luu file hmh iinh (Look in).

Nhap Qpen. -

LlIU f:

- Khong thi luu file hinh dnh. len tJ dia ngu6n (6 dia rna ban. dang tao file hinh anh cho no). Nfu khong, se xufit hi~n thong bcio Mi.

- N€u Ghost pluit hien. 6 dia luu. file hinh. anh kh6ng con dll dung luang di luu. Ddu tien. no Sf! d~ nghi baa nen file hinh. anh. Niu vdn khong du, Ghost cho phep bon edt file hinh. anh ra nhieu file nhf> di luu. tren. nhieu ilia khac nhau.

56

4. Xu6t hi~n h(lp thoai:

Xem phan chi tiet (Details) di? biet cac thong tin sau:

- Ki&u ket noi (Connection type)

- 6 dIa rna ban dang tao file hinh

anh cho no (Source).

- File hmh anh (Destination).

57

• 'ien-- II .01]1

Chon mQt mire dQ nen file hinh anh trong hQP Compress Image

Mae nen High lam kieh thuoc file hmh anh giam nhieu nhat, nhung mat thai gian nhat, Neu 0 rna hoac partition da dttge nen bdi cac chuong trinh nen dia, thi viec nen co th~ phan Me dung.

5. Neu moi chonhra dell nhir y. hay nhap Yes lJ hOp thoai kif tie'p de tien hanh tao file hinh rum cho rna nguon.

T1Jo file hinh anh tren nhieu dia:

d buoc thu 3. Sau khi nhap Qpen, neu Ghost phat hien 0 dia luu file hinh anh khong con du dung hrong de luu. Ball tien no se de nghi ban nen file hmh anh.

- No: Khong nen

- Fast: N en trung binh

- High: Nen Wi da.

Thong thuong, chon mire nen 13. No (khong nen) la nhanh nhAt.

Muc nen Fast lam giam dang k~ kfch thudc file hinh anh rna khong lam cham tien trinh. Nell Ghost den 0 dia mang, chon mire nen Fast tham chi con nhanh han khong nen (No), bdi vi co it dO lieu gai qua mang,

i • ;,.'.t:: .. ~>'\~ ,".1:~lt~,.~

,

,----- ~

58

59

· eli'" -

,- --- ,,-- -_- Ii ----;-, -- I ---:-- --,

,-,UVI"B, '"_ ' !.Of"

Neu van khong du, Ghost cho phep

ban ca_t file hmh anh ra nhieu file nho de hill tren nhieu dla khac nhau.

Nh ap Yes, neu chap nhan chia file hinh anh ra nhi~u dla. Nhap Yes d hop thoai ke' tiep de bat dau tien trinh.

Trang qua trinh luu file hinh anh, Ghost se nhac nho ban thay dia sau khi chep day rn6i dia.

60

Neu lit dia cung loai, nhap OK. Neu 11\ dIa khac Ioai, nhap EileName? Va d~t lai ten cho file chia nho.

Lrmy:

1'f~u file hinh. tinh. co chua nhieu partition. Sau khi chep xong ai« cudi, Ghost yeu. cc1u dua vao dia thu nlui: de cijp nhijt thong tin rieng v~ partition. Cdc thong tin nay dung d€ tai tao partition nguyen thily sau nay.

al.3)~ocal\Disk\.Erom Image

Dung de tao cac <5 dta khac, gi6ng "y khuon" 6 dta co file hinh anh tuong img.

1. Nhap Local, Disk, From Image.

61

2. Xua't hien hop thoai d€ ban chon file hmh anh. Chon file hinh anh, nhap Qpen.

3. Trang hop thoai chon 6 dla dich (Select destination drive). hay chon 6 dia dich.

62

6 dra so' 1 cluia file hinh tuih. hi ma di. Ban kMng the chon no lam iJ dia dich, Chon. 0' dia so' 2 co kich th1l6c 810Mb lam 6 dia dich,

Nhap OK (hoac nhan ENTER) de chon, Lltu y:

- Khong cdn pluii Fdisk va Format eX dia dicb. truce.

- Dung luang 0' dia dich t6i thi€u pluii drl d~ chua loan b9 da li~u iren 6' dia ngudn (c6 file hinh iinh. tuang ung). N€u kh6ng, se th6ng bao lJi "Dung luqng (l dia dtch. qua nho".

63

.. d" ~

, - - I, - --;-, - 11 1 -:- ---;-

,IU'Vi r, ~ , "entuL.ora

4. Xua't hien hop thoai cho biet chi tiet o dla dich (Destination drive details) sau khi dB. duoc tao ra tU file hlnh anh. Ban co th~ di~u chinh dung luong cho tung partition, bang each go so (Mb) moi vao muc New size. So nay ph iii kh6ng len hon dung luong thirc te' cua 0 dla va khong nho hon tong kich thudc dG' lieu tren dla ngu6n (co file hinh anh tircng ling).

Truong hap nay cluing t6i tao file hlnh. unh ella 6' dia 862. File nay chua tren is dia 86 1. Sou khi dung VaG mot 86 vi~c kluic, cluing

64

.,....

t6i kMi phuc 19i nguyen trang 6" dia 86 2 tit file hlnh. unh ctla no.

5. NhAp OK. Ghost hien thi hQp thoai cuoi cung trirdc khi thuc sl,1 tien hanh tao dia dich tu file hmh anh, hoi ban co chiic chan mu6n tao ma khong. Phdn chi tie't (Details) ben du6'i cho biet cac thong tin sau:

65

T1!..,- ." '" -_...I',::, --- - -- --

~uUVlemUlmtu,.Olrg

- Kieu ket n6i (Connection type)

- File hinh anh (Source)

- 6 dia dich (Destination)

Hay cgn than chon dung 6 rna dich. Sau khi nhap Yes, tien trmh se bat dau va dG' lieu cu tren 6 dia dich se bi xoa sach.

02.1) !:!ocal \f.artition \ To ~artition Dung de sao chap tlt partition ngu6n qua partiton dich. Partition dich phai co dung 111Q'I1g t6i thieu du chua toan b<) da lieu tren partition ngu6n.

1. Nhap Locai\E_artition \To Partition.

66

2. Xuat hi~n h~p thoai cho phep chon 6 ilia nguon.

C/u;m 6' dia s6 1, dung luang 4126Mb, co 2 partition lam d diu nguon.

Chon {; dia nguon va nhap OK (hoac nhan ENTER).

67

"uvi - -_d"~entuL.OrR

3. Xuat hi~n h{lp thoai hi~n thi tat ca cac partition 6 rna ngudn.

Chon ml)t partition lam partition ngu6n. Nhap OK (hoae nhan ENTER).

Chon. partition thll 2 clla d dia 86 1 lam. partition ngudn. Partition co kich thuoc 1427Mb, tdng dung llb!ng da li~u 705Mb.

4. Xuat hien h{lp thoai cho phep chon 6 dia dich.

68

___ .

Chon. 6 aUL 862 lam d am dick.

Chon (5 rna dich va nhap OK (ho~c nhan ENTER) (Ban cling c6 thg chon 6 dta nguen lam 0 rna dich neu n6 khong rna di),

5. Xuat hi~n h9P thoai hien thi tat ca cac partition 6 rna dich.

Chon mQt partition lam partition dich. Nhap OK (hoac nhan ENTER).

69

Chon partition thii 1 eua 0 dia s6 2 lam partition dich: Partition c6 kick thuac 810Mb (>705MbJ.

6. Xuat hien h9P thoai cuoi cung truce khi thuc su tien hanh sao chep, hoi ban c6 chac chan mu6n sao chep khong.

70

r

Pharr chi tiet (Details) ben diroi cho biet cac thong tin sau:

- Ki~u ket n6i (Connection type)

- Partition nguon (Source Partition)

- Partition dich (Target Partition)

71

Thu- ~Ji "Iftldi.' "I,~,hllll ftl-'O . . _:;'f.l .0.'" ,IIijU1l,U,.U_81

Hay cifu th<}nchQndung partition mu6n sao chep (partition dfch), Sau khi nhAp Yes, tien trinh sao chep bAt ddu va dO li~u cO tren partition dich se hi x6a sach,

Lw i:

Trong qua trtnh chon. partition dich, ban se thdy mtit 86 partition bi mil di (kMng hieu. luc) do: Partition dO ld partition ngu6n hotJc partition dich kh6ng dil dung lU(1ng dl chUa toan bq da lieu. tren partition ngudn.

a2.2) Local\f.artition\To Image

DUng de 140 file hmh anh ella partition duqc chon. Khong the luu file hinh anh trong chinh partition nay.

1. Nhap Wcal\E!._artition \To Image.

72

-

2. Xuat hi!n h9P <tho~i cho phep chon 6

dia nguon.· .

Chon d dta so 1, dung IlbJng 4126Mb, co 2 partition lam 0' dia ngu6n.

73

Chon 6 dia nguonva nhap OK (hoac .nhan ENTER).

3. Xuat hien hQp thoai, hi~n thi tat ca cac partition tren 8 dIa ngudn.

Chon 1 hay nhi~u partition mu6n t:;1.0 file hinh anh va nhap OK.

Trong 0' dia s6 1, chon partition thit 2, dung luang 1427Mb, kich thuac drl li¢u 705Mb lam partition ngu6n.

74

4. Xuat hien hQp thoai:

Chon V! tri It1U file hinh anh d phan Look in va dat ten file d phan File name (Khong thi luu file hinh. dnh ~ao partition nguon). Nhap Qpen.

5 Chon mire nen va nhap Yes d hop . tho·~i ke tiep de tien hanh tao file hinh anh cho partition.

75

lbuvi -il, '''len· ill,.org

a2.3) L,ocal\.f.artition \!:rom Image DUng dij tao 4ri partition tit file hlnh 8nh..

1. Nhap Local\Disk\£.rom Image.

2. Xuat hien hl}p thoai cho phep chon file hinh anh. Chon file hinh 8.nh va nhap Qpen.

3. XuA't hien h{lp thoai:

76

.,...

Ttit cd cdc partition trong file hmh anh dudC chon se hi~n thi. Chon mot partitio~ 1~ partition nguon. Nhap OK (hoac nhan ENTER).

4. Xuat hien h{lp thoai cho phep chon 6 dIa dich.

77

.0," ~ndieDt11.orR

C~(;m 6 rna dich (6 rna chua partition dich) va nhap OK

5. Xuat hien hQp thoai hi€n thi tat ca cac partition trong 6 dia dich", Chon partition dich (Bq,n khong thi ch~n partition co chua file hinh dnh. a t ~

[' Ten

am partition dick). Nhap OK.

6. Xuat hien hQp thoai cuoi cling, hoi ban c6 ch&c chan muon

78

-

Phan chi tie't (Details) ben duOi cho biet cac thong tin sau:

Ki~u k~t noi (Connection type)

_ Partition ngu&n (Source Partition)

Partition dich (Target partition) Hay can th~n chon dung partition muon tai tao lai (partition dich). Sau khi nhap Yes, ti~n trlnh sao chep bat dau va di1 li~u ell tren partition dich

se bi x6a sach.

Luu y:

N~u file hinh anh co chua nhieu. partition, ban pluii thao uic cdc buac tren. nhieu lan Vl ban chi tai tao lai

m6i lan 1 partition.

a3.1)~cal\~heck\Lmage File

Kiem tra tinh tow ven da li~u cua file hinh anh.

79

:uviendieuiu.o1rg

1. NhAp Loca1\Check\lmage File.

2. Xuai hien h9P thoai cho phep ban . chon is d'ia d~ k.i~m tra.

2. Chon file hlnh clnh. NhAp Qpen.

3. Nhap Yes d hQp thoai ke'tie'p dg thiro hi~n viec ki€m tra.

a3.2) y,cal\Check\Disk

Ki~m tra tinh toan ven dii' li~u elm is dia.

1. NhAp Local \ Check \Disk.

Chon 6 dla cAn klgm tra. Nhap OK (hoac nhsn ENTER).

3. Nhap Yes d hOp thoai ke tie'p d~ thuc hien viec ki~m tra.

80

81

b)LPT

Sao chep bang' each dung cap truyen du li~u song song n6i vao cac eong may in (LPT) cua 2 may. Trang Bios, e6ng LPT phai dttqe xac l~p IS. EPP, ECP hay Bi-Direetional.

D~ thirc hien vi~e ke"t noi, d§.u tien hay chay chirong trinh tren may Slave d~ cho ke't n6i.

Nhiip Lp..T\S_lave.

82

.........

Sau do chay chuong trinh tren may Master d~ thuc hien kit n6i.

Nhap Ll.!..T\MW3ter

Khi tien hanh sao chep qua eong LPT, tuy thuQc vao kie'u sao chep,

83

ban phai chon m~t may 1a Master, may con lai la Slave.

Chon Master va Slave

c) Qption

Dung d@ thi€t l~p cac tllY chon, Nhap vao m~t trong cac the a hang tren se . xuat hien cac tllY chon tllC1ng U'ng b~n dlidi. NhAp vao 0 vuong (se xuat hien diu k.i~m ...... ) d~ chon tuy chon, nhi!p IAn naa d@ bo chon,

«n Spon/CRC

Thiet l~p cac tllY chon khi tao file hlnh 8nh tren nhieu dia vA H~i CRC (Cyclic Redundancy Check: Kiim tra d~ du oong; Day hi rnQt phuong phap kiern tra lOi tt! d9ng rna DOS sU' dung trong hie ghi va doc dO' li~u, k€t qua se dugc so sanh de dam boo dcr lieu

khong bi thay doi). .

Kilu sao PC Master PC
chen Slave
Elia qua dia Chaa dIa Chua dIa
ngu6n dich
Bia ra me ~ti'adia ChU'a file
hinh anh nrzu6n hmh anh
File hinh Cht1'a dia dich Cht1'a me
anh ra dia hmh anh
Partition Cht1'a partition Chti'a
qua 'nguOn partition
partition dich
Partition ra Chti'a partition Chti'a me
me hmh 'ngu6n hinh anh
anh
File hinb Cht1'a partition Chti'a me
anh ra dich hinh anh
partition 84

85

• Spanning: Neu ChQD, se ttl dQng ghi file' hmh anh len nhieu dla (neu dung lucng 6 dia dieh kh6ng du chua file hmh anh) rna khorig hien thi h9P thoai:

86

• AutolVame: Neu chon, se tv dQng d~t ten eho file hinh anh chia nho ke ti€p rna khong nhac nhd,

• eRC Ignore: Neu chon, se bo qua Ibi eRe trong file hlnh anh, neu co.

• Create CRC32: L6i eRe cho biet da lieu bi hong. Chon tuy chon nay df file bi hong a trang thai khong xac dinh.

c.2) F AT32164

Thiet l~p cac tuy chon cho bang FAT.

87

_ .0," ~ndieDt11.orR

• EAT32 Conversion: Neu chon, se bien ddi tat eli cac FAT16 thanh FAT32 khi partition dich ldn hon 2Gb .

• 64K FAT Clusters: Neu chon, Windows NT se dinh lai kich thuoc

88

r

partition F AT16 lon hon 2Gb sli dung cluster 64K

• FAT Limit: N6u chon, se gi~i han kich thl1~c ella partition NT FAT16 den 2Gb. Di~u nay chi hOO dung khi partition Windows NT FAT16 hien di~n tr~n dia va khong y~u cau cluster 64K

• Disable Writing: Neu chon, se khfulg cho ghi den partition FAT. KhOng sa dl}l1g tUy chon nay cho partition NTFS .

89

- I !!!II _

. len - II .01]1

c.3) Mise

• Sure: Neu chon, se tAt ht}p thoai xac nhan IAn cuoi (ngay truce khi thtre hien mot tien trinh), (Nguy hieml), Hiru dung khi dung trong file batch.

90

• Eorce Cloning: Neu chon, se buoc sao chep tiep tuc ngay ca khi phan nguon chua cac cluster xau.

• Reboot: Ne'u chon, se tt! dQng khai dQng lai may tinh sau khi sao chep xong dtahoac partiton.

• E~it To DOS: Neu chon, khi dang chay ml,lt phan cua file batch n6 hau dung cho viec quay trd lai dAu nhac DOS de cac lE;!nh batch con lai c6 th~ duqc thuc hien.

91

c.4) Image/Tape

• Default: Che' dQ mac dinh.

• Image All: Neu chon, se sao chep cac partition thea kieu sector qua sector.

• Image Boot: Ne'u chon, se sao chep toan be? ranh khdi dQng (boot), baa g6m sector khdi dQng trong khi sao

92

r

chep wa qua dla hoac tao file hinh anh wa. Su dung khi cai ~t cac ling dung, chAng han nhir ti~n Ich boottime dung ranh khdi dOng de luu trcr th8ng tin .

• Image Disk: N~ chon, cO chac nang gi6ng Image Boot, nht.mg sao ehep them cac bang. partition md' r9ng va phAn chUa dttt;1c chia tren dia.

• Defaul.t, Tape Buffered, Tape Eject, Tape 8._a{e, Tape Unbuffered

Tape Buffered 13. che d¢ Tape mac dinh, N6 thiet 14p a dta ASP! thong bao viec doc/ghi 18. thanh cong ngay khi dcr lieu truyen deI}~

c.5) HDD aooese

Thiet 14p cac tuy chon truy xu at dIa cirng,

93

lb-- .. ,,". -··ndi" ,., - .. --. - -

. .. ... . II " I I .. I,

uvae .. ,-,lmtu,.

• Use Extended Interrupt 13h disk access: N~u chon, se cho phep truy xua't rna sa dung INTI3 rnd rQng.

• Disable Extended INT 13 access support: Neu' chon, se khfmg cho phep ho tro truy XUflt INTI3 rnd rQng.

• Use direct IDE disk access: Neu chon, se cho phep truy xuat dia IDE true tiep.

94

• Disable direct IDE access support:

Neu chon, se kh6ng cho phep hb trq troy xua't IDE true tiep,

• Use direct ASP] I S_CSI disk access:

Neu chon, se cho phep truy xua't true tiep dra ASPIISCSI.

• Disable direct ASPI I SCSI access support: N~u chon, se khong cho phep h6 trq troy xW't ASPI/SCSI tnrc tii'i"p.

Lrmy:

FJ€ cac tily chon truy xurit dia cang co tac dung, cluing phdi duac luu trong file Ghost.INI qua tily chott Save Setting va phdi khili dqng 19.i NORTON Ghost.

95

c.6) Save Settings

Nhiip §ave Settings d~ luu cac thie't l~p tuy chon vao file Ghost.lNI. Nhap Yes, Accept.

(Ban cung co th€ dung file Ghosh.INI de thie't lap cac tuy chon).

d) Quit

'I'hoat khoi Norton Ghost.

96

II.NORTON GHOS'I' EXPLORER

A. GIOI THIE;:U

Norton Ghost Explorer eho phep ban phuc hoi file va thir muc tit file hinh anh mot each nhanh chong va de t.!~ng. Tuong ttj Windows Explorer, ti~n ich nay cho phep:

- .Xem noi dung file hinh anh.

- Phuc hoi file hoac thir muc,

- Them. di chuyen, sao chep, hoac xoa

file va thu muc ttl file hinh anh.

V&i Nc rton Ghost Explorer ban c6 the xem va thao tac file va thu muc ben trong file hinh anh. su dung chuc nang keo va tha, ban c6 the them, x6a va di chuyen file hay thu muc ben trong file hinh anh, va them file hay thir muc ti1 Windows Explorer.

97

•. ,uvi -:: ,dian'III,.olrl

Ban c6 th~ chay Norton Ghost Explorer tu dong lenh (file chirong trinh: ghostexp.exe), hoac nhap nut Start va chon Programs > Norton Ghost > Ghost Explorer

Lltu y: Trong Norton Ghost Explorer, nh&p nut phdi chw)t vdo file boac thic muc se xu({t hi~n menu shortcut bao g6m cdc l~nh xu lj file.

~,---

98

B.MJ:NU

I. MENU[ILE

a) Qpen (Ctrl+O)

Dung d~ "em mQt file hinh anh.

1. Nhap menu Eile, Open.

2. Chon ml)t file hinh anh va nhap Open d~ hi~n thi nQi dung. Partition, thu IDt,IC va file cling duoc hi~n thi. Norton Ghost Explorer hc; tro cac lo~i

file sau: '.

FAT12, FAT16, FAT32,Linux Ext2, NTFS

LIIu y;

Norton Ghost Explorer khdng th~' xem. file hinh. tinh. duoc tao ra tit cdc version truce version 3. O.

99

lbuvi -il, '''len· ill,.org

b) Restore (Ctrl+R)

Dung d~ phuc hoi file hoac thu muc tU file hinh anh.

1. Chon file hoac thu muc.

2. Nhap menu File, Restore

U]1Wt.~~K

~.,._

- .

~ ,-

8~'111'11"'~d'

~ -...rDC I",li .,'a.ml:r

3. Ch9TI vi tri Iuu file hay thu muc du'q'c phuc hoi.

4. Nhap Restore de phuc hoi file hay thu muc,

100

Lriu j:

D€ phuc h6i mQt file tU Norton Ghost Explorer den Windows Explorer ban cling co th~ sa dl,mg phuong phap k~o va tha (drag and drop)

c) Save contents (Ctrl+S)

D€ htu danh sach cac thu muc, file trong file hinh iinh thanh mot file

d~gOOrl: .

1. Nhap menu File, Save Contents.

101

2. Chon ffiQt trong cac tuy chon (Directories Only, Include Eue. Include Details)

- Directories Only: Neu mu6n file text chi chua cac thu muc,

- Include Eile: Neu mu6n file text chua cac thu muc va file.

102

Include Details: Neu muon file text chua cac thu muc va file cung eac chi tiet nhu: Rich thu6'c file, thuoc tfnh, ngay gia tao l~p.

3. Nh~p ten file text trong hQp File !lame. NhAp 8.ave.

d) Launch IQpen Directory (Enter) Lenh Launch chi hOU dung khi ban chc;m mQt file i'J khung file ben phai trong clia so Ghost Explorer. Nsu chon m9t thu muc, n6 se thay doi thanh l~nh Open Directory.

V 6i thu' rnuc, Ghost Explorer md thu muc va hit~n thi nQi dung thu muc d khung file.

V 6'i file, Ghost Explorer phuc h6i file den m9t thu muc tam thai va thti md n6. Neu do la mot file chuang trinh, n6 se ch{ly. Neu do la !uet tile di1li~u

103

.. IUvi ~l1dientuL.Orl,

va co mQt ling dung dang ky chay voi file nay, (rng dung se duoc kich hoat va md file da li~u.

Ban khong th€ chay mQt aug dung phu thuoc vao cac file ben trong file hinh anh. Ghost Explorer khong xac dinh cac file phu thuoc nao ton tai,

e) Options

Norton Ghost cho phep ban chia mot file hmh anh thanh cac file nho han goi 18. "span". Chuc nang Span split point trong Norton Ghost Explorer cho phep ban thiet l~p kich thudc cua moi "span" de khi ban them file hoac thu rnuc, kich thuoc m6i file "span" se khong Ion hon gia tri ban thiet lap a tren, ~'ly chon nay chi hoat dQI,g khi ban them noac tai sinh file.

104

De dat ten cho cac file "spa~" mot ca,ch tv dong, chon Autoname. Ngu'qc Iai, Norton Ghost se nhac ban dat ten cho moi file "span" duqc the~ va~.

De thiet l~p kich thiroc file span:

1. Nhap menu File, Options.

2. Nhap kich thuoc file "span" (Mb) t6i da vao Span split point (Mb).

3. B~t h9P kiem Autoname spans, neu ban muan Norton Ghost Explorer chon t€!n mac dinh eho cac file "span" diroc tao ra.

105

f) Properties

Hi~n thi bang dac tinh cua file htnh anh,

1. Chon file hinh anh,

2. Nhap menu Eile, p..roperties.

106

,

g) Regenerate

File hinh anh se hi phan manh khi ban them hoac x6a cac file, se mat nhieu thai gian khi phuc h6i (Restore) nhirng file nhu v~y. Lenh Regenerate se tao mot file hinh anh mdi (d~ tang hieu sUllt khi Restore) dua vao file hinh anh dang mo.

Norton Ghost Explorer se tJ.! danh gia mQt file htnh anh neu sau khi regenerate rna thai gian phuc hoi cua file mdi nhanh han 10% so voi file g6c, thi se de nghi regenerate trong bang Options (Regeneration recommened: Yes)

De regenerate m9t file hinh anh:

1. Nhap menu File, Properties. XUllt hien bang dac tinh eua file.

107

2. Xern phan Regeneration recommened

(de nghi tai phuc hoi file) la Yes hay No.

3. Neu Yes. Nhap menu Eile, Regeneration.

4. Nhap ten cho file mm va nhap Save.

II. MENU EDIT

a) ;[ind (Ctrl+F)

Dung d~ tim thu muc hay file trong file hlnh anh.

b) Find Next (F3) Tim tiep tuc,

c) Find Previous (Shift+F3) Tim ngtroc ve trurrc.

d) Chinh sua file hinh anh Ban co th~:

Ba sung file hay thu mue d Windows Explorer vao mot partition ba-t ky ben trong file hinh anh, neu do

108

kh6ng phai la partition N'l'FS va duqc tao ra tu- Norton Ghost version 6.0 trd di.

- X6a cac file tU partition ba-t ky ben trong mQt file hinh anh, neu d6 khong phai Iii partition NTFS va duqc tao ra tu Norton Ghost version 5.0e trd di.

Norton Ghost Explorer ha tro nhieu chirc nang thong thuong cua Windows nhu: Sao chep (Copy), Dan (Past), Di chuyen (move), Xoa (Delete), Bo sung (Add) cac file den file hinh anh.

De them cac file tU Windows Explorer den Norton Ghost Explorer, ban co the:

- Sa dung phuong phap keo oa thd.

- Su dung lenh Add trong menu

Edit cua Norton Ghost Explorer.

109

Thuviendientu,.O'fR

De them cac file hoac thu muc vao file hinh anh:

1. M& file hmh anh va chuyen den thu muc, d vi tri ban muon them file hoac

thu muc vao file hinh anh. .

2. Sil' dung Windows Explorer sao chep (Copy) cac file mong mucn va dan (Past) vao Norton Ghost Explorer.

Be di chuyen cac file hoac thu muc trong file hmh anh:

1. Mo file hinh anh,

2. Chon thu muc hoac file muon di chuyen,

3. CAt va dan mQt each binh thueng' nhu trong Windows.

2. Chon thu muc ho~c file muon x6a.

3. Nhap menu Edit, Delete de x6a thu mue

hay file trong file hmh anh, .

III. MENU GHOST

Menu nay co 3 l~nh: Dump Disk, Dump l!..artition, Locate Ghost.exe.

a) Dump Disk

Dung de tao file hinh anh cho dia eung khi ehay Norton Glwst Explorer tren Windows 9x hoac MS-DOS.

De tao file hinh anh eho rna cirng:

1. Chon Dump Disk tU' menu Ghost.

Xuat hien ·hQP thoai Physical Drives:

De x6a cac file hoac file hinh anh:

1. M& file hinh anh.

thu muc trong

110

111

2. Chon 6 dia mu6n tao file hinh anh va ChQD mti'c nen (Compression)

Mti'c nen:

Non: Khong nen.

Fast: Nen (j rmrc trung blnh. Hight: Nen t6i da

112

3. Nhap OK.

4. Chon vi tri Iuu file hlnh anh.

Khi mQt file hinh anh diroc chon , Norton Ghost Explorer se kich hoat Norton Ghost nhu m()t tien trinh n~n.

Norton Ghost xuat hien it thanh tac vu dudi dang mQt tie'n trrnh hoat dQng va bien mat khi tien trinh hoan thanh.

b) Dump Partition

Dung d€ tao file hmh anh cho partiton khi chay Norton Ghost Explorer tren Windows 9x hoac MS-DOS.

D€ tao file hmh anh cho partition:

1. Chon Dump l!..artition tu menu Ghost.

Xuli't hi~n h9P tho~ Physical Drives.

113

Thuviendientu,.O'fR

2. Chon 0 rna va partition muon tao file hinh anh. Chon mire nen

• 1,1.. •

3. Nhap OK.

4. Chon V! tri luu file hlnh anh,

HQP thoai Physical Drives:

HQP thoai nay cho phep ban chon i5 rna hoac partition de tao file hmh clnh va chon mire nen,

N~u ban tao file hinh 8.nh cho 0 rna, cac partition cua 0 rna xmlt hien trong hQp thoai, nhung ban khong the chon cluing.

Neu mu6n tao tao file hinh anh cho partition, tniac h~t ban phai chon 6 rna r6i chon partiton d6.

Thong thuong, Ghost v6'i mire nen 113. No la nhanh nhat.

Muc nen Fast lam giam dang ke kich thuoc file hinh anh rna khong lam cham tien trinh. Neu Ghost den 6 dia mang, chon mire nen Fast tham chi

114

115

"uvi - -_d"~entuL.OrR

con nhanh hon khong nen (No), bdi vi c6 it dO lieu gdi qua mang.

Muc nen High lam kich thuoc file hinh anh giam nhieu nhat, nhung mat thni gian nhat, Neu 0 dia hoac partition da du'Q'c nen bOi cac chirong trlnh nen dta, thi vi~c nen co th~ phan tac dung.

c) Locate ghost.exe

Hai lenh Dump Disk va Dump Partition chi thuc hien duQ'c khi Ghost Explorer tim va khOi dQng du'Q'C Ghost.exe. Hay "giup" Ghost Explorer tim kiem Ghost. exe bAng each sa dung l~nh Locate Ghest.exe thiet l~p duong dAn den file Ghost.exe.

IV. xAc DINH VERSION cUA FILE HINHANB .

Ban eo th~ them, x6a, di chuy@n hay xem file hinh iinh duQ'c hay khong, phu thuQc vao version cua Norton Ghost tao nen file hinh anh do. Mu6n biet file hinh anh dltqc tao ra tu Norton Ghost version nao, hay:

1. Mil' file hinh iinh.

2. Nhllp menu Help, About Ghost Explorer. Xuat hien hQp thoai About Ghost Explorer.

116

117

Hay chii y hQp Current image file:

Dong d§.u 18 0. tri, ten file hinh anh. Dong thir nht la version cua Norton Ghost 40 nen file hinh anh. Dong thu ba cho biet mire nen.

118

T

v. C~Y NORTON GHOST EXPLORER TV DONGL~NH

Ban co the khoi dQng Ghost Explorer W dau nhac MS-DOS bang each nhap dl10ng dan (path) va ten. Vi du:

\PROGRA-l \GHOST\GHOSTEXP

Neu Ghost Explorer nam d thu muc hien hanh hoac trong thu muc tren dlfang path, khong d.n phai nhap dlfdng dan.

Ban cung co the cung cap mQt file hinh anh dlfoi dang tham s6 de Ghost Explorer rnd no sau khi khoi dQng. Vi dl,l:

GHOSTEXP N:\IMAGES\MYlMAGE.GHO

Neu Ghost Explorer thong baa file hinh anh bi hong. Hay khrri dong chuang trinh vdi cac tham so duoi

119

.. I [!!!!I

,IUVi -ii- JID - 1,.0'=--',

day d~ bi~t them nhieu chi tie't hon v~ 51! hong hoc:

-d1: Thong bao ve ST.:j. hong hoc hoac gqi y cac kha nang co the xay ra doi vdi h~ thong file FAT.

-d2: Thong bao v~ 51! hong h6c hoac ggi y cac kha nAng co the xay ra doi voi h~ thong file NTFS.

-d4: Thong bao ve 51! hong hoc hoac gqi y cac kha nang co the xay ra doi vdi h~ thong file LlNUX.

Ban co the 8Li dung tAt ea cac khoa ehuyen, hoac dung -d3 de bat hai tuy chon dau tien, hoac -d 7 de chay tAt ca ba tuy chon,

Ghost Explorer co ehe' do batch d noi no thue hien ffiQt l~nh ddn va thoat sau do. Trong version nay, eh~ dQ batch chi ho tro luu nQi dung ella mi)t

120

danh sach den rnQt file text. Be 8lf dung che' dQ lam viec nay, hay chi dinh mQt trong cac khoa chuyen sau:

-t: Luu danh sach cac thu muc trong file hinh anh d~n file cung tim nhung c6 pMu rnd $g la .txt.

-tf: Luu danh sach cac thu muc va file.

-tv: Lu'U danh sach cac thu muc va file

eung cac chi tiet nhu; Kich thudC, thuoc tinh, ngay gio tao lap,

-t[vfJ=Filename: Luu danh sach den mQt file xac dinh.

(Xem li;\nh Save Contents de biet chi tiet hon It?nh nay).

Neu Ghost Explorer thong bao mi)t file hmh anh chia nho bi hong rna khong bao gio nhac nha cho phan thir hai cua file hmh anh, co the no khong nhan ra

121

Thuviendientu,.O'fR

file hinh iinh bi chia nho. Khdi dQng voi tham sO' -split d~ bat bU9C Ghost Explorer xli li m9t file hlnh anh nhu file hinh anh chia nho,

Bang index file hinh anh tao bdi Ghost c6 version triroc 5.lc khfmg di~u khien chinh xac ten file dai chua ky tl! 2 byte. ChAng han ten file cua cac ngon ngli' Asian hay Eastern European. Ghost Explorer c6 th~ hi~n thi cac ten nay chfnh xac b~ng each doc true tie'p til' file hinh anh thay vi til' bang index, mac du doc nhu vay r&t cham. Hay sit dung kh6a chuyen -ignore index (Bo qua index).

122

iIII. GDISK

. File chuong trinh: Gdisk.exe

- Tuong tu Fdisk, nhung b6 sung nhieu chirc nang cao c&p hon,

• GDISK disk JeRE /IPRI I/EXT lfLOG) [lSZ:{mbytes I pcent{P I %))]

[!FOR UQI [N[:label]])[I-32J lINTFAT16] [IX] [/II flS] [IY] URI

Tao partition va <5 rna logic. Disk

Dia cang u(it ly (tit dia 1 d~n dia 8) JeRE

TQIJ partition DOS /wifr: dia DOS logic. !PRI

TQIJ partition DOS sa cap. IEXT

Too partition DOS rna r{)ng.

123

T1!..,- . " '" -_...I',::, --- - -- --

~uUVlemUlmtu,.Olrg

!LOG

Tao dia DOS logic trong partition DOS mit r(;ng.

ISZ:mbytes

Xcic dinh kich thuoc cua partition. M(ic dinh La ltiy toan. b9 kich thuac hllu dung con lai.

ISZ:pcent{P I %)

Xac dinh. kich thuoc coo partition theo ti l~ ph&.n tram kich thuac dia: Vi du: / SZ:50P se tao partition co kich thuoc bdng m(;t nila kich. thuoc dia.

!FOR

Tao dq,ng partition mai mot khi n6 duoc tao ra.

IQ

T'ao dang nhanh partition maio

124

T

N[:label]

Xac dinh. nhiin. dia: Mt1c dinh. lit kh6ng c6 nhiin.

1-32

Bo qua slf h6' tro large-disk (FAT32). Giai han. kich thuac cue dgi ctla partition DOS sa ctip mai va cdc dia DOS logic d€n 2048MB.

INTFAT16

Bt3 qua stl h6' tro large-disk (FAT32). Giai han. kich thuac cue dai cua partition DOS sa ctip moi va ccic dia DOS logic d€n 4097MB.

Chi Windows NT mai c6 th~ tray xudt dia c6 kich thuac giila 2048MB va 4097MB khi FAT32 khfJng duoc lW~ tra.

125

IX

Bd qua st! hef tro ch~ dQ truy xufit dia mil rong.

II

Bo qua Sf! h(1 tro truy xuat true ti~p dia IDE

IS

Bo qua su hel tro truy xudt true tiep dia SCSI.

/Y

KlWng bU¢C ban. pluii xac nhiin 19i, truce khi mot tien trinh. nao dO thi hanh.

ISURE

Co j nghia tuang tu. IR

KhiJi d(jng lai may sau hhi thuc thi lenli

126

GDISK diskIDEL{IPRI[:nth] IIEXT[:nth] IILOG:nth IIP:partn-no I IALLI [IX] [II] [IS] [IY] [IR] ![lQWIPE IIDODWIPE I ICUSTOMWIPE:passes)

X6a partition va 6 dia logic.

Disk

Dia cUng v¢.t Lj (til dia 1 din dia 8) /DEL

X6a partition DOS /w(jc dia logic DOS. IPRI[:nth]

X6a partition DOS sa ctip thu: n. M(ic dinh. La 1.

fEXT[:nth]

X6a partition DOS mil rQng thu: n. MCJ,c dinh. la 1.

127

ILOG:nth

X6a 0' dia logic DOS thu: n tit partition DOS rna rQng.

fP:partn-no

X6a partition btit kyo Sa dung I STATUS d€ chon partition muon x6a.

IALL

X6a t{it cd partition. IQWIPE

Ttiy sacli toan b(J noz dung eua partition truce khi x6a.

IX

Bd qua su ho' tra ch~ d(J truy xudt dia rna ri)ng.

/I

Bo qua sl/ h6' tro truy xudt true tiep dia IDE

128

IS

Bo qua su ho' tro truy xulit true tiep dia SCSI.

IY

Khbng buoc ban. phiii xric nh(m 19i, truoc khi mQt ti~n trinh. nao dO thi himh.

ISURE

Co y nghia tuang tu. IR

Khili d(Jng lai may sau khi thuc thi l~nh.

129

Thuviendientu,.O'fR

• GDISK [disk] [/STATUS] [/RAWI/LBA]

[IX] [II] [IS] [IY] [/R]

Hien thi thong tin partition. Di~k

Dia cung !Jq.t Ij (tit dia 1 d€n dia 8). Thea rruic dinh. ;;e liet ke tat cd cdc dia cung.

ISTATUS

Hitin thi thong tin partition. Day la eh€ d{) mac dinh.

/RAW

Hien. thi n{)i dung bting partition chi ti€t han (nhu vi tri khiJi ddu, vi tri k€t thiic, s6 sector ... eua partitionj.

ILBA

Hien. thi noi dung eua bdng partition sit dung kieu danh. dia ehi kh6i logic

130

(LBA: Logical Block Addressing) chi tUt han.

IX

Bo qua 81/ ho' tro chi d{) truy xutit dia rna r{)ng.

/I

Bd qua 81! hd tro truy xudt true tiep dia IDE.

IS

Bo qua Sl! ht] tra truy xutit true tiep dia SCSI.

IY

KlWng bul)c ban phai xQc nhan lai, truoc khi m9t tien trinh nan dO thi hanh.

ISURE

C6 j nghia tuong tu. /R

KIWi d9ng lai may sau khi thue thi lenh.

131

Th ... ndi"' -

c .. " ~-" II ---;-, -I I .~ 1:-;---;-'

uvae .. ,-,lmtu,.org

• GDISK disk I[ -]ACT lP:partn-no [IX] [II] [IS] [IY] [IRJ

Tao partition hoat di)ng.

Disk

ERa cung vt)t ly (tit dia 1 den dia 8) IACT

Tao partition hoat d(Jng I-ACT

Nguoe oai chuc nang tren. lP:partn-no

Chon. partition dt lam cho no hoat d(Jng I khong hoa: d(Jng. Sit dlf,~g I STATUS dt chon. so' partition.

IX

Bd qua su h6' tra che d(J truy xutit dia rrui r(Jng.

132

II

Bo qua slj ho' tro truy xuat true tiep dia IDE.

IS

Bd qua sf! h6' tra truy xutit true tiep dia SCSI.

IY

Khong buoc ban. pluii xac nluui lai, truac khi m(Jt tien. trtnh nao do thi hanh.

ISURE

C6 Y nghia tuang tu. IR

Khai d(Jng lai may sau khi thuc thi lenh.

133

• GDISKdisk /[-]HIDE /Prpartn-no [IX] [II] [IS] [/Y~ fIR]

Dau va hien lai partition.

Disk

Dia cling u(it If (tit dia 1 d€n dla 8). /HIDE

Dtiu. partition. I-HIDE

Hien. lai partition d/i ddu. lP:partn-no

S6 thic tll cua partition muon ddu t hien. Su dung / STATUS di chon. s6 partition.

IX

Bo qua Sl/ hf/ tra eh€ dt) truy xudt dia ma rt)ng.

134

fI

Bo qua sl/ h6 tra truy xud: true ti€p dia IDE.

IS

Bd qua sl! h6? tra truy xutit true ti€p dia SCSI.

fY

Khb buoc ban hili Xlic nhfm lai tn.IiJc

ng . . p .. ,

khi m¢t ti~n trinh. nao diJ thi hanh.

ISURE

C6 Y nghia tuang tu. IR

Khili dt)ng lai may sau khi thuc thi lenh.

135

lb-- . " ... -ndi" ,., - .. --. - -- -_-

. . ..... _... . II " I I .. I: ,. '/

uvae .. ,-,lmtu,.org

• GDISK disk !MBR [!WIPE] [IX] [II] [IS] [IY] [IR]

Khdi chay lai dean rna khOi. dQng trong Master Boot Record (MBR).

Disk

Dia cting v(i,t lj (tit dia 1 d~n dia 8). IMBR

Khai chgy 19i Master Boot Record. !WIPE

Xoa tift cd partition va 6 dia logic DOS. IX

Bd qua sif hf/ tro ch~ dQ truy xu(ft ilia ma rQng.

II

B6 qua su h6 tro truy xu(ft true tiep dia IDE.

136

IS

Bd qua st! h6' tra truy xud: true ti~p dia SCSI.

fY

Khlmg bU¢C ban. phdi xQc nhiin 19i., truoc khi m¢t lien trinli nao do thi hanh.

ISURE

Co j nghia tuong tu. IR

Khai dQng 19i may sau khi thuc thi lenh.

137

• GDISK disk IDISKWIPE [/DOD

I/CUSTOM:passes) [IX] [II) [IS] [IY] [IR]

Tl'ly sach nQi dung cua toan bi) dia,

Disk

Dia cling vq.i ly (tit as« 1 d€n at« 8). IDISKWIPE

Tdy sach. n(ji dung eua toan b(j dia. IX

B6 qua sf! hcI tra eh€ d(j truy xudt dia ma rqng.

fI

B6 qua slj hd tra truy xudt true tUp dia IDE.

IS

B6 qua slj ho' tro truy xudt true ti~p dia SCSI.

1.138

IY

Khong buoc ban phdi xac nhtj,n 19,i, truac khi mf)t tien trinh. nao d6 thi hanh,

ISURE

C6 Y nghta tuang tu. IR

KhCti dring 19i may sau khi thuc thi l~nh.

139

''I1II'U')'- - - d '"'I,IIMI'I,'hwl 0- I'PO ,.11,,'.: .. ' _," '~"'UIi.U, •. A !!II

• GDISK [disk] IBATCH[:ftlename]

[switch[switch ... 11

Chay mot file dang batch bao gom cac l~nh GDISK.

/BATCH Thue thi nhi~u lenh: GDISK

Filename

File chua cdc tham 86 dong lenh. cho cdc lenh: GDISK Cdc dong tr6ng hay bdt ddu va;, kj hieu # thi duac b6 qua. Thea rruic dinh. La nhdc nha cdc tham s6' dong l~nh mot each. tuang tac.

Disk

Dia cung vijt Ij (til dia 1 din dia 8). M()c dinh. LiL phdi xac dinh. dia cung cho m6i dong I~nh trong file batch.

Switch

Kh6a chuyin btit ky thea sau dong lenh: trong file batch.

140 1

You might also like