TCVN TIªU CHUÈN VIÖT NAM

TCVN 7521 : 2005

ISO 2292 : 1973
XuÊt b¶n lÇn 1

H¹t cacao − lÊy mÉu

Cocoa beans – Sampling

Hµ néi − 2005
TCVN 7521 : 2005

2
 TCVN 7521 : 2005

Lêi nãi ®Çu

TCVN 7521 : 2005 hoµn toµn t−¬ng ®−¬ng víi ISO 2292 : 1973;

TCVN 7521 : 2005 do TiÓu Ban kü thuËt tiªu chuÈn TCVN/TC/F16/SC2

Cacao biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng ChÊt l−îng ®Ò
nghÞ, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ ban hµnh.

3
TCVN 7521 : 2005

0 Lêi giíi thiÖu

ViÖc lÊy mÉu ®óng lµ mét thao t¸c khã, nªn ph¶i hÕt søc chó ý. Nh−ng còng kh«ng ph¶i v× thÕ mµ qu¸
cÇu toµn ®Ó thu ®−îc mÉu ®óng ®¹i diÖn cña h¹t cacao cÇn kiÓm tra.

C¸c qui tr×nh nªu trong tiªu chuÈn nµy ®−îc c«ng nhËn lµ ph−¬ng ph¸p thùc hµnh tèt vµ ®−îc khuyÕn
c¸o m¹nh r»ng nªn thùc hiÖn bÊt cø khi nµo cã thÓ. Ph¶i c«ng nhËn r»ng, rÊt khã ®−a ra nguyªn t¾c
nhÊt ®Þnh cho mäi tr−êng hîp vµ trong c¸c t×nh huèng cô thÓ cã thÓ cÇn ph¶i cã ®«i chót söa ®æi.

4
 TCVN 7521 : 2005

tiªu chuÈn viÖt nam Tcvn 7521 : 2005

XuÊt b¶n lÇn 1

H¹t cacao − LÊy mÉu

Cocoa beans − Sampling

1 Ph¹m vi ¸p dông

Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn chung liªn quan ®Õn viÖc lÊy mÉu ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña h¹t
cacao.

Tiªu chuÈn nµy ®Ò cËp ®Õn viÖc lÊy mÉu h¹t cacao ®· ®ãng bao nh− qui ®Þnh trong TCVN 7519 : 2005
H¹t cacao, ®ång thêi còng ®−a ra qui tr×nh lÊy mÉu h¹t cacao ®Ó rêi.

2 §Þnh nghÜa

Trong tiªu chuÈn nµy ¸p dông c¸c ®Þnh nghÜa sau:

2.1

chuyÕn hµng (consigment)

l−îng h¹t ®−îc göi ®i hoÆc ®−îc vËn chuyÓn cïng mét thêi ®iÓm vµ ®−îc khèng chÕ bëi hîp ®ång cô
thÓ hoÆc chøng tõ göi hµng.

2.2

l« hµng (lot)

mét l−îng hµng ho¸ ®−îc thõa nhËn cã c¸c ®Æc ®iÓm ®ång ®Òu, ®−îc lÊy tõ mét chuyÕn hµng vµ ®−îc
dïng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña hµng ho¸ ®ã.

C¸c l« hµng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ cì qui ®Þnh trong 3.2 vµ mçi mét mÉu cuèi chØ cã thÓ ®¹i diÖn cho
mét l« hµng.

5
TCVN 7521 : 2005

2.3

mÉu ban ®Çu (primary sample)

mét l−îng nhá h¹t cacao ®−îc lÊy tõ mét vÞ trÝ trong l« hµng.

2.4

mÉu chung (bulk sample)

mét l−îng h¹t cacao ®−îc t¹o thµnh b»ng c¸ch tËp hîp vµ trén c¸c mÉu ban ®Çu tõ c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau
trong l«.

2.5

mÉu rót gän (reduced sample)

mét l−îng h¹t cacao thu ®−îc b»ng viÖc gi¶m mÉu chung, nÕu cÇn vµ tõ ®ã mÉu cuèi cïng ®−îc lÊy ra.

2.6

mÉu cuèi cïng (mÉu phßng thö nghiÖm) [final lot sample (laboratory sample)]

mét mÉu nhá ®¹i diÖn cho chÊt l−îng cña l« hµng, thu ®−îc tõ mÉu chung hoÆc mÉu rót gän vµ ®−îc
dïng ®Ó kiÓm tra trong phßng thö nghiÖm.

3 Yªu cÇu chung

3.1 ViÖc lÊy mÉu ph¶i do c¸c chuyªn gia lÊy mÉu thùc hiÖn hoÆc ®−îc sù ®ång ý cña c¸c bªn cã liªn
quan.

3.2 ChuyÕn hµng hoµn thiÖn ph¶i ®−îc kiÓm tra theo c¸c l« kh«ng qu¸ 25 tÊn khi chuyÓn ®i vµ kh«ng
qu¸ 200 tÊn khi chuyÓn ®Õn.

3.3 C¸c mÉu ph¶i ®¹i diÖn cho c¸c l« hµng x¸c ®Þnh trong 3.2 vµ do thµnh phÇn cña c¸c l« hµng ë
chõng mùc nµo ®ã th−êng kh«ng ®ång nhÊt, nªn mÉu chung ph¶i ®−îc lÊy b»ng c¸ch tõ mçi mét l«
hµng rót mét sè l−îng nhÊt ®Þnh mÉu ban ®Çu vµ trén ®Òu. MÉu dïng ®Ó kiÓm tra trong phßng thö
nghiÖm ph¶i thu ®−îc b»ng viÖc rót gän liªn tiÕp mÉu chung nµy.

ViÖc lÊy mÉu c¸c h¹t h− háng do ®i biÓn hoÆc trong khi vËn chuyÓn, hoÆc trong ®iÒu kiÖn xÊu, còng nh−
do r¬i v·i hoÆc bÞ lo¹i ra, ph¶i ®−îc tiÕn hµnh riªng biÖt víi viÖc lÊy mÉu c¸c h¹t tèt. C¸c s¶n phÈm nµy
kh«ng ®−îc trén lÉn víi h¹t tèt vµ ®−îc ®¸nh gi¸ riªng.

6
 TCVN 7521 : 2005

3.4 §Æc biÖt chó ý ®Ó ®¶m b¶o r»ng tÊt c¶ c¸c dông cô lÊy mÉu ph¶i s¹ch, kh« vµ kh«ng cã mïi l¹.

ViÖc lÊy mÉu ph¶i ®−îc thùc hiÖn sao cho b¶o vÖ ®−îc c¸c mÉu h¹t cacao, dông cô lÊy mÉu vµ vËt
chøa mÉu tr¸nh khái nhiÔm bÈn ngÉu nhiªn nh− m−a, bôi v.v...

ChÊt b¸m dÝnh bªn ngoµi dông cô lÊy mÉu ph¶i ®−îc lo¹i bá tr−íc khi ®æ mÉu ra.

4 ThiÕt bÞ, dông cô

4.1 LÊy mÉu tõ bao

èng th¨m mÉu (xiªn mÉu) ®−îc thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®Ó lÊy mÉu trong c¸c bao (Xem vÝ dô ë h×nh 1).

4.2 LÊy mÉu ®Ó rêi

Dông cô xóc mÉu b»ng tay, èng th¨m hoÆc c¸c dông cô thÝch hîp kh¸c dïng ®Ó rót c¸c mÉu nhá
®Þnh kú tõ dßng ch¶y cña h¹t cacao.

4.3 Trén vµ chia mÉu

Dông cô chia mÉu h×nh nãn nh− lo¹i ®· nªu trong h×nh 2 vµ h×nh 3, hoÆc nÕu kh«ng cã lo¹i nµy, th×
dïng dông cô chia bèn b»ng s¾t hoÆc dông cô chia mÉu thÝch hîp kh¸c.

5 Ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu

5.1 MÉu ban ®Çu

Tuú theo tõng tr−êng hîp mµ mÉu ban ®Çu ®−îc lÊy ra, tõ mÉu trong bao gãi hay tõ mÉu ®Ó rêi nh−
trong 5.1.1 vµ 5.1.2.

Tõ mét tÊn hoÆc mét phÇn cña tÊn lÊy tèi thiÓu 300 h¹t.

5.1.1 Bao gãi

C¸c mÉu ban ®Çu ph¶i ®−îc lÊy tõ Ýt nhÊt mét phÇn ba sè bao trong mçi l«, c¸c bao ®−îc rót ngÉu
nhiªn tõ l« hµng. Dïng èng xiªn ®Ó lÊy ngÉu nhiªn tõ phÝa trªn, vÞ trÝ gi÷a vµ d−íi ®¸y cña c¸c bao trong
®iÒu kiÖn tèt.

5.1.2 §Ó rêi

Tõ mét tÊn hoÆc mét phÇn cña tÊn lÊy Ýt nhÊt n¨m mÉu ban ®Çu.

7
TCVN 7521 : 2005

5.1.2.1 NÕu viÖc lÊy mÉu ®−îc thùc hiÖn trong khi ®ang ®æ mÉu th× c¸c mÉu ban ®Çu ®−îc lÊy trong
khi h¹t ®ang r¬i t¹i c¸c kho¶ng thêi gian ®−îc x¸c ®Þnh bëi tèc ®é dßng ch¶y.

5.1.2.2 Khi lÊy mÉu h¹t ®Ó rêi n»m trªn bÒ mÆt s¹ch, th× mÉu ban ®Çu ph¶i ®−îc rót tõ phÝa trªn, gi÷a
vµ phÝa d−íi cña ®èng sau khi h¹t trong l« ®· ®−îc trén kü.

5.2 MÉu chung

§Ó thu ®−îc mÉu chung, gép c¸c mÉu ban ®Çu l¹i vµ trén kü.

5.3 MÉu rót gän - MÉu cuèi cïng

Dïng dông cô trong 4.3, rót gän mÉu chung b»ng c¸ch chia nhá mÉu chung cho ®Õn khi thu ®−îc mÉu
rót gän cã cì phô thuéc vµo sè l−îng yªu cÇu vÒ mÉu cuèi cïng vµ khèi l−îng cña chóng.

Sè l−îng mÉu cuèi cïng cÇn ®Ó kiÓm tra vµ ph¸n xö cÇn ®−îc qui ®Þnh trong hîp ®ång hoÆc theo tho¶
thuËn gi÷a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n; còng cã thÓ qui ®Þnh bëi mét c¬ quan kiÓm tra.

Th«ng th−êng, mét mÉu cuèi cïng cã khèi l−îng 2 kg lµ ®ñ.

Trong c¸c tr−êng hîp cô thÓ, cã thÓ cÇn ®Õn mÉu lín h¬n hoÆc nhá h¬n phô thuéc vµo c¸c phÐp thö
nghiÖm cÇn thùc hiÖn.

6 Bao gãi vµ d¸n nh·n c¸c mÉu cuèi cïng

6.1 Bao gãi mÉu

VËt chøa mÉu vµ hÖ thèng kÝn ®Ó ®ùng mÉu ph¶i s¹ch vµ kh«. Chóng ph¶i ®−îc lµm tõ vËt liÖu kh«ng
g©y ¶nh h−ëng ®Õn mïi, vÞ hoÆc thµnh phÇn cña s¶n phÈm; vÝ dô: v¶i dÖt dµy, giÊy b×a cøng, giÊy
cact«ng, kim lo¹i, chÊt dÎo thÝch hîp, thuû tinh.

MÉu dïng ®Ó x¸c ®Þnh ®é Èm, hoÆc ®Ó ph©n tÝch sù thay ®æi ®é Èm cña mÉu ph¶i ®−îc bao gãi kÝn b»ng
c¸c vËt chøa kh«ng thÊm n−íc. C¸c vËt chøa ph¶i ®−îc ®iÒn ®Çy vµ ®−îc g¾n kÝn ®Ó tr¸nh lµm thay ®æi
®é Èm ban ®Çu.

C¸c bao gãi mÉu ph¶i do mét ng−êi lÊy mÉu ®−îc chØ ®Þnh tiÕn hµnh niªm phong hoÆc ®−îc c¸c bªn cã
liªn quan c«ng nhËn.

6.2 D¸n nh·n cho c¸c mÉu

NÕu sö dông nh·n giÊy cho mÉu h¹t cacao, th× nh·n ph¶i cã kÝch cì thÝch hîp vµ cã chÊt l−îng tèt thÝch
hîp cho môc ®Ých ®· ®Þnh. Lç x©u d©y trªn nh·n ph¶i ®−îc gia cè. Nh·n ph¶i ®−îc g¾n vµo vËt ®ùng
mÉu vµ ph¶i do ng−êi lÊy mÉu chØ ®Þnh niªm phong hoÆc ®−îc c¸c bªn cã liªn quan c«ng nhËn.

8
 TCVN 7521 : 2005

Tèi thiÓu c¸c th«ng tin sau ph¶i ®−îc ghi trªn nh·n:

1. Tµu, xe hoÆc kho hµng

2. Tõ...........

(trong tr−êng hîp vËn chuyÓn b»ng tµu hoÆc xe)

3. §Õn….

4. §· ®Õn ….

5. Sè l−îng

6. Hµng rêi/ ®ãng bao (sè l−îng)

7. Hµng ho¸

8. DÊu nhËn biÕt hoÆc sè l« hµng

9. Sè vËn ®¬n vµ ngµy cña vËn ®¬n hoÆc cña hîp ®ång

10. Ngµy lÊy mÉu

11. VÞ trÝ vµ ®iÓm lÊy mÉu

(®Æc biÖt, trong tr−êng hîp s¶n phÈm ®æ rêi th× nªu râ viÖc lÊy mÉu ®−îc thùc hiÖn ë thêi ®iÓm b¾t
®Çu hay sau cïng cña hÖ thèng vËn chuyÓn)

12. MÉu ®−îc lÊy bëi...

Th«ng tin trªn nh·n ph¶i râ rµng vµ khã tÈy xo¸.

7 Göi mÉu

MÉu cuèi cïng ph¶i ®−îc göi ®i ngay sau khi kÕt thóc viÖc lÊy mÉu.

8 B¸o c¸o lÊy mÉu

Trong b¸o c¸o lÊy mÉu ph¶i chØ ra ®−îc kü thuËt ®· sö dông, nÕu kh¸c víi m« t¶ trong tiªu chuÈn nµy,
ph−¬ng ph¸p rót gän mÉu ®· sö dông vµ mäi t×nh huèng cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc lÊy mÉu.

B¸o c¸o còng ph¶i chØ ra t×nh tr¹ng cña l« hµng vµ c¸c yÕu tè do ng−êi lÊy mÉu quan s¸t ®−îc mµ cã
thÓ ¶nh h−ëng ®Õn mÉu sau nµy (vÝ dô nh− sù nhiÔm c«n trïng).

9
TCVN 7521 : 2005

KÝch th−íc tÝnh b»ng mm

(chØ ®Ó h−íng dÉn)

§é s©u cña ®−êng r·nh :10

H×nh 1 – èng th¨m mÉu (xiªn mÉu)

10
 TCVN 7521 : 2005

KÝch th−íc tÝnh b»ng mm

(chØ ®Ó h−íng dÉn)

H×nh 2 – Bé chia mÉu h×nh nãn

11
TCVN 7521 : 2005

H×nh 3 – C¸c bé phËn cña bé chia mÉu h×nh nãn

_________________

12