tCvn Tiªu chuÈn ViÖt Nam

TCVN 4815 : 1989

M¸y ®iÖn quay − X¸c ®Þnh møc ån

Rotating electrical machines − Noise level determination.

Hµ Néi - 1989

5
Lêi nãi ®Çu

TCVN 4815 : 1989 do Trung t©m Tiªu chuÈn ChÊt l−îng biªn
so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng ChÊt l−îng ®Ò nghÞ vµ
tr×nh duyÖt, Uû ban Khoa häc vµ Kü thuËt Nhµ n−íc xÐt
duyÖt vµ ban hµnh
TIªu chuÈn vIÖt nam tcvn 4815 : 1989

M¸y ®iÖn quay − X¸c ®Þnh møc ån

Rotating electrical machines − Noise level determination.

Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh ph−¬ng ph¸p x¸c ®inh møc ån ë chÕ ®é tÜnh t¹i khi thö ®iÓn h×nh m¸y
®iÖn quay.

Tiªu chuÈn nµy hoµn toµn phï hîp víi ST SEV 828−77.

1. ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa

ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa theo tµi liÖu ph¸p quy kü thuËt.

2. C¸c ®¹i l−îng cÇn x¸c ®Þnh

Møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh A (LPA)

Møc c«ng suÊt ©m ë c¸c gi¶i èc ta cña tÇn sè, cã tÇn sè trung b×nh nh©n tõ 125 ®Õn 8000 Hz
hoÆc trong gi¶i hÑp h¬n cña d¶i tÇn sè t−¬ng øng.
Møc ©m A t¹i kho¶ng c¸ch 1m, c¸ch mÆt ngoµi cña m¸y ®iÖn, LdIA

3. Ph−¬ng ph¸p ®o

ViÖc ®o ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh theo tµi liÖu ph¸p quy kü thuËt.
Sù kh«ng ®ång ®Òu cña tr−êng ©m (sù thay ®æi møc ¸p suÊt ©m khi thay ®æi diÖn tÝch bÒ mÆt ®o
lµ 4 lÇn) ph¶i kh«ng lín h¬n ±2 dB.
TÝnh to¸n møc c«ng suÊt ©m theo ph−¬ng ph¸p cho trong phô lôc
Khi thö m¸y ®iÖn c«ng suÊt lín h¬n 1000kw (®èi víi lo¹i nµy kh«ng ®−a ra møc ån giíi h¹n) nÕu
viÖc ®o kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p kü thuËt hoÆc lµ kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ cho
phÐp sö dông ph−¬ng ph¸p theo tµi liÖu ph¸p quy kü thuËt.

4. VÞ trÝ m¸y ®iÖn

CÇn ®Æt m¸y ®iÖn ë phÝa trªn mÆt ph¶n x¹ ©m hoÆc lµ ngay trªn mÆt ph¶n x¹ ©m cã kÝch th−íc
vµ tÝnh chÊt phï hîp víi yªu cÇu cña ph−¬ng ph¸p ®o.

3
TCVN 4815 − 1989

§Ó gi÷ ®µn håi, cÇn cã sè kho¶ng c¸ch gi÷a mÆt ph¶n x¹ ©m vµ mÆt ph¼ng bÖ cña m¸y ®iÖn th×
kho¶n c¸ch nµy kh«ng ®−îc lín h¬n 0,1 lmax (lmax −kÝch th−íc cùc ®¹i cña m¸y ®iÖn), Tèt h¬n lµ nªn ®Æt
m¸y ®iÖn ë vÞ trÝ lµm viÖc chuÈn.
NÕu mÆt ph¶n x¹ kh«ng tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®· ®−a ra ë trªn vµ qu¸ tr×nh ®o ®−îc tiÕn hµnh
ë vÞ trÝ nh− khi vËn hµnh hoÆc ë vÞ trÝ mµ m¸y ®iÖn truyÒn ®éng hoÆc m¸y ®iÖn mang t¶i ®ßi hái nh−
vËy, th× cÇn ghi ®iÒu ®ã trong biªn b¶n thö nghiÖm.

5. L¾p ®Æt m¸y ®iÖn

§Ó lo¹i trõ sai sè do sù truyÒn rung ®éng lªn nÒn vµ ®èi t−îng xung quanh, m¸y ®iÖn thö ®−îc
®Æt hay ®−îc treo ®µn håi trong hÖ cã tÇn sè riªng thÊp ë tÊt c¶ mäi chç cã thÓ mµ kh«ng ¶nh h−ëng
®Õn ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ cÊu t¹o cña m¸y. Khi ®ã kh«ng ®−îc t¹o ra sai sè do thay ®æi ®iÒu kiÖn cña
mÆt ph¶n x¹ ©m.
Tèt h¬n lµ nªn ®Æt m¸y ®iÖn nhê chi tiÕt ®Þnh vÞ ®−îc ®Æt tr−íc trªn nÒn nÆng chèng rung.
NÕu qu¸ tr×nh ®o ®−îc tiÕn hµnh ë vÞ trÝ ®Æt øng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vËn hµnh cña m¸y ®iÖn cßn
viÖc ®Þnh vÞ nã víi nÒn kh«ng tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ë trªn th× ®iÒu ®ã cÇn ghi ë trong biªn b¶n thö
nghiÖm.
NÕu m¸y ®iÖn khi lµm viÖc ®−îc nèi víi c¸c m¸y ®iÖn kh¸c hoÆc víi c¸c chi tiÕt kh¸c ph¶n x¹
tiÕng ån th× ¶nh h−ëng ®Õn nµy ®Õn kÕt qu¶ ®o cÇn gi¶m tíi møc tèi thiÓu.
Chó thÝch: §Ó ®¹t môc ®Ých nµy, tèt h¬n lµ ®Æt thiÕt bÞ nªu trªn vµ m¸y ®iÖn kh¸c ë phÝa ngoµi
phßng thö hoÆc lµ c¸ch ly nã víi nguån ån.

6. Tr¹ng th¸i lµm viÖc cña m¸y ®iÖn thö nghiÖm

M¸y ®iÖn cÇn ®−îc thö ë chÕ ®é tÜnh t¹i
NÕu trong tiªu chuÈn cho nh÷ng lo¹i m¸y ®iÖn cô thÓ kh«ng cã nh÷ng chØ dÉn ®Æc biÖt th× cÇn
tiÕn hµnh thö nh÷ng ®iÒu kiÖn sau:
M¸y ®iÖn ph¶i lµm viÖc ë tÇn sè quay danh ®Þnh (hoÆc gÇn danh ®Þnh)
§èi víi m¸y ®iÖn cã mét vµi tÇn sè quay danh ®Þnh hoÆc cã d¶i tÇn sè quay danh ®Þnh th× nªn
tiÕn hµnh ®o tiÕng ån ë tÇn sè quay mµ møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh A lµ lín nhÊt (møc ©m A lín
nhÊt).
Chó thÝch. TÇn sè quay øng víi møc c«ng suÊt ©m A lín nhÊt cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch
®o víi sè ®iÓm ®o gi¶m ®i.
NÕu cÇn x¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m èc ta th× viÖc x¸c ®Þnh ph¶i ®−îc thùc hiÖn ë tÇn sè quay
øng víi møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh A lín nhÊt (møc ©m A lín nhÊt)
Khi thö nh÷ng bé biÕn ®æi m¸y ®iÖn vµ c¸c m¸y ®iÖn cã thÓ lµm viÖc víi c«ng suÊt danh ®Þnh
mµ kh«ng cÇn nèi c¬ khÝ víi c¸c c¬ cÊu hoÆc m¸y phô kh¸c th× møc ån ®−îc ®o ë chÕ ®é nh− ®· ®−îc
chØ dÉn.
Nh÷ng m¸y ®iÖn cã thÓ lµm viÖc nh− ®éng c¬ ®iÖn ®−îc tiÕn hµnh thö ë tr¹ng th¸i lµm viÖc sau:

4
 TCVN 4815 − 1989

M¸y ®iÖn ®ång bé, NÕu cã thÓ ®−îc, thö ë chÕ ®é qu¸ kÝch thÝch víi dßng ®iÖn stato xÊp xØ gi¸ trÞ
danh ®Þnh vµ gi¸ trÞ ®iÖn ¸p nguån cung cÊp lµ danh ®Þnh.
C¸c m¸y ®iÖn cßn l¹i – thö ë chÕ ®é kh«ng t¶i ®éng c¬ (®èi víi ®éng c¬ kh«ng ®ång bé vµ m¸y
®iÖn cã kich thÝch ®éc lËp – thö víi ®iÖn ¸p nguån cung cÊp xÊp xØ víi gi¸ trÞ danh ®Þnh)
§èi víi nh÷ng m¸y ®iÖn kh«ng thÓ thö ®−îc nh− ®éng c¬ th× tr¹ng th¸i thö ph¶i ®−îc nãi râ trong
tiªu chuÈn cho nh÷ng lo¹i cô thÓ.

7. Biªn b¶n thö nghiÖm

Trong biªn b¶n thö ®iÓn h×nh, cÇn cã c¸c th«ng sè sau:

− Møc c«ng suÊt ©m A (LPA)

− Møc c«ng suÊt ©m èc ta, nÕu ®iÒu ®ã ®ßi hái

− Ph−¬ng ph¸p ®Æt vµ ®Þnh vÞ m¸y ®iÖn
− Tr¹ng th¸i lµm viÖc m¸y ®iÖn thö

5
TCVN 4815 − 1989

Phô lôc

TÝnh to¸n møc c«ng suÊt ©m theo sè liÖu ®o møc ©m A (LPA) t¹i kho¶ng c¸ch 1m c¸ch bÒ mÆt
m¸y ®iÖn.

TÝnh to¸n møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh A (LPA) theo c«ng thøc:

S
L PA = L d I A + 10 lg
S0
Trong ®ã:
S0 =1m
S = 2ηrn2 - DiÖn tÝch bÒ mÆt ®o (diÖn tÝch b¸n cÇu t−¬ng ®−¬ng), m2;
rS – b¸n kÝnh t−¬ng ®−¬ng, m.
S
Gi¸ trÞ 10 lg cã thÓ x¸c ®Þnh:
S0

− ®èi víi m¸y ®iÖn cã chiÒu cao t©m trôc h 630mm vµ lmax 4h th× theo b¶ng

− ®èi víi nh÷ng m¸y cßn l¹i th× theo biÓu ®å

ChiÒu cao t©m trôc, S ChiÒu cao t©m trôc, S

10 lg , dB 10 lg , dB
mm S0 mm S0
®Õn 40 8 Trªn 280 ®Õn 400 12
Trªn 40 ®Õn 90 9 − 400 − 500 13
− 90 − 180 10 − 500 − 630 14
− 180 − 280 11

S
Gi¸ trÞ 10 lg phô thuéc vµo c¸c kÝch th−íc (l1; l2; l3) cña m¸y ®iÖn.
S0

6
 TCVN 4815 − 1989

BiÓu ®å:
S
Gi¸ trÞ 10 lg , dB (A)
S0

VÝ dô:

l1 = 3m; l2 = 1m; l3 =1m

l2 + l3 = 2m

S
10 lg = 14 dB (A)
S0
§Ó tÝnh to¸n møc c«ng suÊt ©m èc ta LpA sö dông gi¸ trÞ møc ¸p suÊt ©m èc ta thay cho gi¸ trÞ LdIA
trong c«ng thøc ®· dÉn

__________________________________